Stedenbouwkundig Kader
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
STEDENBOUWKUNDIG KADER TIENVOET TE HEINENOORD GEMEENTE BINNENMAAS AUGUSTUS 2018 2 STEDENBOUWKUNDIG KADER TIENVOET HEINENOORD COLOFON Opdrachtgever: gemeente Binnenmaas Samenstelling, tekst en beeld: Sander van Venetie MSc, adviseur Dorp, Stad en Land Begeleidend advies: ir. Karen van Vliet, adviseur Dorp, Stad en Land Begeleidend advies: Martijn Oosterhuis MSc, adviseur Dorp, Stad en Land Foto’s: Sander van Venetie/DSL, tenzij anders aangegeven Vormgeving en opmaak: Dorp, Stad en Land © Dorp, Stad en Land 2018 Groothandelsgebouw Stationsplein 45A Postbus 29129 3001 GC Rotterdam T 010 - 280 94 45 E [email protected] I www.dorpstadenland.nl STEDENBOUWKUNDIG KADER TIENVOET HEINENOORD 3 INHOUDSOPGAVE Inleiding 5 1. Context 7 Ruimtelijke ontwikkeling 8 Verkeer 10 Landschap 10 Voorzieningen 10 2. Plangebied 12 Definitie plangebied 14 Grondeigendom 15 3. Ruimtelijke karakteristieken van het plangebied 16 Randen van het plangebied 18 Plangebied 22 4. Functionele uitgangspunten 24 Voorzieningen 26 Handhaven 26 Verkeer 27 Woningen 30 Grond 30 5. Ruimtelijke randvoorwaarden 32 Randen 34 Kruising Tienvoet - Dorpsstraat 36 Opgaven ontwikkelingsgebied 37 6. Stedenbouwkundige-kaderkaart 41 4 STEDENBOUWKUNDIG KADER TIENVOET HEINENOORD STEDENBOUWKUNDIG KADER TIENVOET HEINENOORD 5 INLEIDING De gemeente Binnenmaas heeft de wens om het gebied Tienvoet bij het dorp Heinenoord te ontwikkelen tot woningbouwlocatie. De circa 10 hec- tare grond is eigendom van de gemeente. Op dit moment gaat het om de noordelijke circa 5-6 hectare van het gebied, waar circa 130 woningen gebouwd dienen te worden. Voor de ontwikkelingsopgave wil de gemeen- te een geschikte marktpartij aantrekken. Het betreft een grote opgave; het dorp Heinenoord wordt aanzienlijk ver- groot in oppervlakte. Het is daarom essentieel om de aansluiting aan het bestaande dorp en het karakter van de ontwikkeling te definiëren, zodat deze de kwaliteit van het dorp versterkt. Daarbij krijgt het dorp met deze ontwikkeling een nieuwe dorpsrand, een nieuwe entree en ontstaat de mo- gelijkheid tot het krachtiger maken van het dorpscentrum. Verder heeft de gemeente een hoge ambitie op het vlak van duurzaamheid voor het gebied. Om te stimuleren dat de ontwikkelende marktpartij de bovenstaande opga- ve meeneemt in de ontwikkeling wil de gemeente Binnenmaas ruimtelijke kwalitatieve randvoorwaarden meegeven aan de marktpartij. Een goede ruimtelijke kwaliteit weegt sterk mee bij de beoordeling van de plannen. De gemeente Binnenmaas heeft Stichting Dorp, Stad en Land gevraagd om deze randvoorwaarden op te stellen. 6 STEDENBOUWKUNDIG KADER TIENVOET HEINENOORD STEDENBOUWKUNDIGSTEDENBOUWKUNDIG KAD KADERER TIENVOET TIENVOET HEINENOORD HEINENOORD ` # 7 1. CONTEXT 8 STEDENBOUWKUNDIG KADER TIENVOET HEINENOORD A. RUIMTELIJKE ONTWIKKELING Heinenoord is een dorp gelegen aan de noordrand van de Hoeksche Waard, een eiland ontstaan door het aan elkaar groeien van meerdere op- en aanwaspolders. Heinenoord is ontstaan op de kruising van een dijk (aan de noordzijde van de Oud Heinenoordsche polder) en een kreek. De Oud Heinenoordsche polder is één van de oudste (opwas-) polders van de Hoeksche Waard, daterend uit 1437. In de loop van de 15e eeuw ontstaan de noordelijke aanwaspolders: langgerekte polders ontstaan door aanslibbing van zand en klei tegen de zeewerende dijk van de bestaande polders. Zo wordt in 1488 de aanwaspolder De Laagjes ten noorden van de Oud Heinenoordse dijk ingepolderd. In 1880 heeft het dorp zich vanaf de Oud Heinenoordse dijk met name in noordelijke richting, via De Laagjes, ontwikkeld. Aan de noordkant ligt de haven van Heinenoord, op de plek waar de kreek uitmondt in de Oude Maas. De Oud Heinenoordse dijk is lange tijd de hoofdont- sluiting van het dorp via het land met de rest van de Hoeksche Waard. In 1960 is een nieuwe weg over het eiland aangelegd (de huidige N217) welke ten zuiden van Heinenoord ligt. Heinenoord wordt via de Oud-Heinenoordseweg ontsloten door deze weg. Door de komst van de Heinenoordtunnel in 1969 en de A29 ten oos- ten van Heinenoord wordt het eiland beter ontsloten naar bijvoorbeeld Rotterdam. Het dorp groeit de volgende decennia met name in ooste- lijke richting in De Laagjes en blijft ten noorden van de Oud Hei- nenoordse dijk / Dorpsstraat. Ten zuiden hiervan bevinden zich een aantal akker- en glastuinbouwbedrijven. In het afgelopen decennium wordt het dorp via een nieuwe ontslui- tingsweg, de Tienvoet, ontsloten naar de Provincialeweg. Langs de Tienvoet wordt een sportcomplex aangelegd. Waar het centrum van het dorp (zowel geografisch als qua voorzienin- gen) aanvankelijk rond de kruising kreek / dijk lag, is dit centrum met de ontwikkeling van het dorp in oostelijke richting de afgelopen de- cennia, ook oostwaarts verplaatst, ter hoogte van de kruising Tienvoet en dijk STEDENBOUWKUNDIG KADER TIENVOET HEINENOORD 9 1880 (bron: TopoTijdreis, 2018) 1960 (bron: TopoTijdreis, 2018) 1990 (bron: TopoTijdreis, 2018) 2015 (bron: TopoTijdreis, 2018) 10 STEDENBOUWKUNDIG KADER TIENVOET HEINENOORD B. VERKEER I. Auto Het plangebied is gelegen aan de Tienvoet: de verbindingsweg tussen de N217 en Heinenoord. Hierdoor is het plangebied goed verbonden met de N217 en ben je snel in voorzieningenkern Oud-Beijerland of op de A29 via welke je binnen een half uur in Rotterdam-centrum bent. II. Openbaar vervoer Aan de noordwestkant van het plangebied langs de Tienvoet en aan de noordoostkant langs de Dorpsstraat is een bushalte aanwezig. Vanaf deze haltes kun je per bus naar de andere dorpen van de Hoeksche Waard en naar Rotterdam. Daarnaast is het busstation Heinenoord nabijgelegen; een centraal busstation in de Hoeksche Waard. III. Fiets Aan de noordkant grenst het plangebied aan de Dorpsstraat, waarover het regionaal fietsnetwerk van de Hoeksche Waard loopt. Aan de oostkant, langs verbindingsweg de Tienvoet loopt een fietspad tussen de kern van Heinenoord en de Oud-Heinenoordseweg / Kreek- kade. C. LANDSCHAP Heinenoord ligt op de zuidoever van de Oude Maas, wat voorziet in verschillende recreatiemogelijkheden als fietsen en watersport. De omgeving wordt gekenmerkt door het open slagenlandschap van de Oud Heinenoordsche polder en de dijkstructuur van de polder. Dit betreft een structuur van afwateringssloten die onder een scherpe hoek op de Dorpsstraat staan. Ten westen van het plangebied stroomt een kreek, waarlangs je kunt wandelen. Deze en enkele andere belangrijke lijnen in het landschap worden geaccentueerd door bomenrijen. Het landschap wordt op een enkele plek doorbroken door kleine be- boste gebieden. D. VOORZIENINGEN Aan de noordwestkant grenst het plangebied aan de dorpskern van Heinenoord waar voorzieningen als een supermarkt, een bakker, kap- per en zorgvoorzieningen zijn. Naar het westen toe ligt het oude dorpslint, waar een enkele winkel en restaurant te vinden zijn. Ten westen van de locatie liggen sportvoorzieningen. Aan de noordwestkant ligt de monumentale herenboerderij Oost- Leeuwenstein, waarin het Museum Hoeksche Waard is gevestigd. STEDENBOUWKUNDIGSTEDENBOUWKUNDIG KADER TIENVOET KADER HEINENOORD TIENVOET HEINENOORD 11 Ligging van het plangebied ten opzichte van verkeersuitvalswegen Landschappelijke elementen Voorzieningen 12 STEDENBOUWKUNDIG KADER TIENVOET HEINENOORD STEDENBOUWKUNDIGSTEDENBOUWKUNDIG KADER TIENVOET KADER HEINENOORDTIENVOET HEINENOORD 13 2. PLANGEBIED 14 STEDENBOUWKUNDIG KADER TIENVOET HEINENOORD A. DEFINITIE PLANGEBIED Het plangebied wordt begrensd door de Dorpsstraat aan de noordkant, de Oud-Heinenoordseweg aan de oostkant, de Provincialeweg aan de zuidkant en de Tienvoet aan de westkant. Grondeigendom van de gemeente STEDENBOUWKUNDIGSTEDENBOUWKUNDIG KADER TIENVOET KADER HEINENOORD TIENVOET HEINENOORD 15 B. GRONDEIGENDOM In het plangebied heeft de gemeente gedeeltelijk grondeigendom (zie figuur). Deze grond wordt grotendeels gepacht door landbouwers, waarvan een deel in gebruik is voor akkerbouw en een deel voor kas- senbouw. Verder is er een deel waarop publieke parkeerplaatsen zijn. De gehele oostrand, langs de Oud-Heinenoordseweg is geen eigen- dom van de gemeente, net als een groot deel van de noordkant aan de Dorpsstraat en een relatief kleiner deel aan de zuidwestrand. Hierop staan woningen, landbouwbedrijven, kassen en een begraafplaats. 16 STEDENBOUWKUNDIG KADER TIENVOET HEINENOORD STEDENBOUWKUNDIGSTEDENBOUWKUNDIG KADER TIENVOET KADER TIENVOETHEINENOORD HEINENOORD 17 3. RUIMTELIJKE KARAKTERISTIEKEN VAN HET PLANGEBIED 18 STEDENBOUWKUNDIG KADER TIENVOET HEINENOORD A. RANDEN VAN HET PLANGEBIED I. Dorpsstraat De aan de noordrand gelegen Dorpsstraat ligt op de noordelijke dijk van de Oud Heinenoordsche polder. Heinenoord is ontstaan langs de- ze dijk. Deze is dan ook de oorspronkelijke verbinding tussen Hei- nenoord, Oud-Beijerland in westelijke richting en Puttershoek in oos- Streekeigen bebouwing aan de dijk telijke richting. Momenteel vormt de Dorpsstraat de zuidelijke dorps- rand van het oostelijke deel van het dorp. De Dorpsstraat is herkenbaar aan de streekeigen bebouwing en een dorpse ruimtelijke structuur. Deze dorpse ruimtelijke structuur ken- merkt zich door een afwisselend nauw profiel (waarbij de bebouwing aan de dijk staat) en een weids profiel (waarbij de bebouwing onder- aan de dijk staat), wisselende nokrichting, verschillende korrelgroot- ten en wisselende oriëntatie. Onderaan de dijk staan grotere bedrijfs- woningen (Dorpsstraat 1, 1A en 3). Deze bedrijfswoningen zijn vanaf de dijk bereikbaar. Daarachter ligt landbouwgrond en een kassencom- plex. Streekeigen bebouwing onderaan de dijk Achterkanten onderaan de dijk Open