T.C. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü

T.C. SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

BAŞPINAR TABİAT PARKI’NIN REKREASYONEL PLANLAMA AÇISINDAN İRDELENMESİ

Burcu ÖZEN ÖZTÜRK

Danışman Prof. Dr. Atila GÜL

YÜKSEK LİSANS TEZİ PEYZAJ MİMARLIĞI ANABİLİM DALI ISPARTA - 2019

İÇİNDEKİLER

Sayfa İÇİNDEKİLER ...... i ÖZET ...... ii ABSTRACT ...... iii TEŞEKKÜR ...... iv ŞEKİLLER DİZİNİ ...... v ÇİZELGELER DİZİNİ ...... vi SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ ...... vii 1. GİRİŞ...... 1 1.1. Korunan Alan Tanımı ...... 3 1.2. Türkiye ve Dünya’da Korunan Alan Kavramı ...... 4 1.3. Tabiat Parkı Tanımı ve Özellikleri ...... 6 1.4. Rekreasyonun Tanımı ve Özellikleri ...... 8 1.5. Serbest Zaman ve Boş Zaman Kavramı ...... 9 1.6. Rekreasyon Planlaması ve Tarihsel Gelişimi ...... 9 1.7. Rekreasyon Potansiyeli ve Rekreasyona Katılımı Etkileyen Faktörler ..... 11 1.8. Rekreasyon Çeşitleri ve Nitelikleri ...... 11 2. KAYNAK ÖZETLERİ ...... 15 3. MATERYAL VE YÖNTEM ...... 20 3.1. Materyal ...... 20 3.2. Başpınar Tabiat Parkı’nın Genel Özellikleri ...... 20 3.3. Yöntem ...... 23 4. ARAŞTIRMA BULGULARI VE TARTIŞMA ...... 26 4.1. Başpınar Tabiat Parkı’nın Envanteri ve Analizi ...... 26 4.1.1. Başpınar Tabiat Parkı’nın peyzaj doğal kaynak envanteri ve analizi ...... 26 4.1.1.1. Topoğrafik özellikler ...... 26 4.1.1.2. İklimsel özellikler ...... 32 4.1.1.3. Hidrolojik özellikler ...... 35 4.1.1.4. Biyolojik özellikler ...... 36 4.1.2. Başpınar Tabiat Parkı peyzaj kültürel envanteri ve analizi ...... 41 4.1.2.1. Coğrafi konum ...... 41 4.1.2.2. Ulaşım ...... 42 4.1.3. BTP mevcut rekreasyonel potansiyeli ...... 44 4.2. Anket Verilerin Analizleri ve Değerlendirilmesi ...... 46 4.2.1. Ankete katılanların genel profili ...... 47 4.2.2. Ankete katılanların rekreasyonel tercihlerine ilişkin bulgular ...... 49 4.2.3. BTP’nın rekreasyon olanakları yeterlilik durum değerlendirmesi ...... 54 4.3. BTP Anket ve GZFT Sonuçlarının İrdelenmesi ve Tartışma ...... 59 4.4. BTP Rekreasyonel Planlama Konsept Yaklaşım Önerisi ...... 63 5. SONUÇ VE ÖNERİLER ...... 70 KAYNAKLAR ...... 74 EKLER...... 80 EK A. Anket Formu ...... 81 EK B. Türkiye’deki Tabiat Parkları Listesi ...... 83 ÖZGEÇMİŞ ...... 89

ÖZET

Yüksek Lisans Tezi

BAŞPINAR TABİAT PARKI’NIN REKREASYONEL PLANLAMA AÇISINDAN İRDELENMESİ

Burcu ÖZEN ÖZTÜRK

Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı

Danışman: Prof. Dr. Atila GÜL

Isparta İli Aksu İlçesine bağlı Başpınar Tabiat Parkı (BTP) yöre halkı tarafından iyi bilinen ve mesire alanı olarak kullanılan bir alan olup 2011 yılında Tabiat Parkı olarak ilan edilmiştir. BTP sahip olduğu kaynak değerleri ile yörenin doğa turizminin ve alternatif turizminin geliştirilmesinde önemli rol oynayabileceği gibi yöre ekonomisine de önemli katkılar sağlayabilecek bir potansiyele sahiptir.

Bu çalışmada BTP’nın mevcut rekreasyon kaynak değerlerinin ve potansiyelinin belirlenmesi, alana yönelik ziyaretçi talep ve tercihlerinin belirlenmesi ve alanın rekreasyonel konsept önerisinin geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda 400 kişi ile anket çalışması yürütülmüş SPSS Statistics 25 programı kullanılarak veriler % olarak değerlendirilmiştir. Alana yönelik rekreasyonel planlama konsepti geliştirilmiş ve öneriler getirilmiştir.

Elde edilen bulguların değerlendirilmesi sonucu BTP rekreasyonel tesis ve etkinliklerinin yetersizliği, yönetim organizasyonu eksikliği, alanın tanıtımının yetersizliği, güvenlik yetersizliği, ulaşım vb. konularında eksiklikler olduğu belirlenmiştir. Sonuçta BTP koruma kullanma dengesi gözetilerek rekreasyonel planlama ilkeleri ve öneriler getirilmiştir.

Anahtar kelimeler: Başpınar, tabiat parkı, korunan alanlar, rekreasyon, ziyaretçi talepleri, rekreasyon planlaması

2019, 89 sayfa

ABSTRACT

M.Sc. Thesis

INVESTIGATION OF THE RECREATIONAL PLANNING OF THE BASPINAR NATURAL PARK

Burcu ÖZEN ÖZTÜRK

Süleyman Demirel University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Landscape Architecture

Supervisor: Prof. Dr. Atila GÜL

Başpınar Natural Park (BTP) in Aksu District of Isparta Province is a well- known area used by the local people as a picnic area and was declared as a Natural Park in 2011. With its resource values, BTP has the potential to play an important role in the development of the nature tourism and alternative tourism of the region, as well as making a significant contribution to the local economy.

In this study, it is aimed to determine current recreation resource values and potential of BTP, to determine visitor demands and preferences for the area and to develop the recreational concept proposal of the area. In accordance with this purpose, 400 people were surveyed and SPSS Statistics 25 program was used to evaluate the data in %. Recreational planning concept suggestions have been made for the area.

As a result of the evaluation of the findings obtained, it was determined that BTP recreational facilities and activities are inadequate, management organization is inadequate, inadequate publicity of the area, security, transportation and so on issues were identified. In conclusion, recreational planning principles and recommendations have been introduced considering the balance of BTP protection-using.

Keywords: Baspınar, nature park, protected areas, recreation, visitor requests, recreation planning

2019, 89 pages

iii

TEŞEKKÜR

Bu araştırma için beni yönlendiren, bilgi ve tecrübesi ile karşılaştığım zorlukları aşmamda yardımcı olan değerli Danışman Hocam Prof. Dr. Atila GÜL’e teşekkürlerimi sunarım.

Arazi çalışmalarında bana yardımcı olan eşim Melikşah ÖZTÜRK’e ve Orman Yüksek Mühendisi Oktay DEMİR’e teşekkür ederim.

Tez yazım aşamasında bana destek olan arkadaşlarım Dr. Ferda Nur ŞENER’e, Orman Yüksek Mühendisi Sedef KOÇ’a ve Orman Yüksek Mühendisi Bircan ARIKAN TEKİN’e, Harita Mühendisi Bora ATEŞ’e, Sabahat İNAL’a ve değerli şube müdürlerim Niyazi BAYRAK ve Nurcan KAYA’ya teşekkürlerimi sunarım.

Tezimin her aşamasında beni yalnız bırakmayan, maddi manevi katkı ve desteklerini esirgemeyen başta annem olmak üzere bütün aileme sonsuz sevgi ve saygılarımı sunarım.

Burcu ÖZEN ÖZTÜRK ISPARTA, 2019

ŞEKİLLER DİZİNİ

Sayfa Şekil 1.1. Türkiye’deki tabiat parklarının harita üzerinden gösterimi ...... 7 Şekil 3.1. (a-b) Başpınar Tabiat Parkının uydu görüntüsü ...... 21 Şekil 3.2. (a-b) Başpınar Tabiat Parkı genel görünümü ...... 22 Şekil 4.1. Başpınar Tabiat Parkı eğim paftası ...... 27 Şekil 4.2. Başpınar Tabiat Parkı bakı paftası ...... 28 Şekil 4.3. Başpınar Tabiat Parkı yükseklik paftası ...... 29 Şekil 4.4. Başpınar Tabiat Parkı toprak paftası ...... 30 Şekil 4.5. BTP arazi kullanım kabiliyet sınıfları paftası...... 31 Şekil 4.6. Isparta rüzgâr gülü...... 35 Şekil 4.7. BTP su kaynakları paftası ...... 36 Şekil 4.8. BTP meşçere paftası ...... 38 Şekil 4.9. BTP coğrafi konumu ...... 42 Şekil 4.10. BTP’nın önemli merkezlere uzaklığı ...... 43 Şekil 4.11. BTP’nın yol durumu ...... 43 Şekil 4.12. (a-b-c-d) Başpınar Tabiat Parkından görüntüler ...... 44 Şekil 4.13. BTP’nın vaziyet planı paftası ...... 46 Şekil 4.15. Ankete katılanların yaş gruplarına göre yüzde dağılımları ...... 47 Şekil 4.16. BTP’nda ankete katılanların eğitim durum yüzdesi ...... 48 Şekil 4.17. BTP’nda ankete katılanların meslek grupları yüzdesi ...... 48 Şekil 4.18. BTP’na ulaşım tercihlerine göre dağılımları ...... 49 Şekil 4.19. BTP’na geliş amaçlarına göre dağılımları ...... 49 Şekil 4.20. Kullanıcıların alanı tercih etme sebeplerine göre dağılımları ...... 50 Şekil 4.21. Kullanıcıların geliş sıklıklarına göre dağılımları...... 51 Şekil 4.22. Kullanıcıların alana geldikleri kişilere göre dağılımları ...... 51 Şekil 4.23. Kullanıcıların tercih ettikleri saatlere göre dağılımları ...... 52 Şekil 4.24. Kullanıcıların tercih ettikleri aylara göre dağılımları ...... 52 Şekil 4.25. Kullanıcıların vakit geçirme sürelerine göre dağılımları ...... 53 Şekil 4.26. Kullanıcıların tercih ettikleri günlere göre dağılımları ...... 53 Şekil 4.27. Kullanıcıların alanda kalmayı etkileyen etmenlere göre dağılımları ...... 54 Şekil 4.28. Kullanıcıları etkileyen çevresel faktörlere göre dağılımları...... 55 Şekil 4.29. Kullanıcıların alan içindeki ulaşım fikirlerine göre dağılımları ...... 55 Şekil 4.30. Kullanıcıların korunan alanlara sınırlama getirilmesi fikrine göre dağılımları ...... 56 Şekil 4.31. Kullanıcıların talep ettikleri etkinliklere göre dağılımları ...... 56 Şekil 4.32. Kullanıcıların yetersiz gördüğü yapısal fonksiyonlara göre dağılımları ...... 57 Şekil 4.33. BTP giriş kısmının görüntüsü ...... 64 Şekil 4.34. BTP Rekreasyonel Planlama Paftası ...... 65 Şekil 4.35. (a-b) BTP için planlanan çadır alanının görüntüsü ...... 66 Şekil 4.36. BTP içerisinde olması planlanan kır lokantası ve ahşap malzemeler ...... 67 Şekil 4.37. BTP için planlanan çocuk oyun alanı...... 67 Şekil 4.38. BTP içerisinde planlanan kameriyeler ve kaya bahçeleri ...... 69

ÇİZELGELER DİZİNİ

Sayfa Çizelge 1.1. Türkiye'de yıllara göre tabiat parklarının sayıları ve alan büyüklükleri ...... 7 Çizelge 3.1. Çalışma akış şeması ...... 23 Çizelge 4.1. Eğirdir meteoroloji istasyonu 2007-2017 yılları arasında aylık ortalama sıcaklık değerleri (OC) ...... 33 Çizelge 4.2. Eğirdir meteroloji istasyonu aylık maksimum yağış değerleri (mm) ...... 34 Çizelge 4.3. Başpınar tabiat parkı sucul ve karasal bitki türleri ...... 39 Çizelge 4.4. Isparta İli iç suları balık faunası gösterge türler ve habitatları ...... 40 Çizelge 4.5. BTP kuş türleri listesi ve koruma statüleri ...... 41 Çizelge 4.6. BTP’nın önemli merkezlere uzaklığı ...... 42 Çizelge B.1. Türkiye’deki tabiat parklarının listesi ...... 83

SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ

BTP Başpınar Tabiat Parkı D-B Doğu-batı GZFT Güçlü yönler, zayıf yönler, fırsatlar, tehditler ha Hektar IUCN Uluslararası Doğayı Koruma Birliği KB Kuzey-batı KD Kuzey-doğu K-G Kuzey-güney km2 Kilometre kare m Metre m2 Metre kare m3 Metreküp mm Milimetre TL Türk Lirası oC Santigrad derece % Yüzde

vii

1. GİRİŞ

İnsanoğlunun varoluşuyla başlayan ve çeşitli süreçlerden geçerek günümüze kadar gelen zaman dikkate alındığında insanlar birlikte yaşamaya ihtiyaç duymuşlar, birlikte yaşamanın beraberinde getirdiği kolaylık ve zorluklar karşısında değişik meslek gruplarının ortaya çıkmasını sağlamıştır. Farklı meslek gruplarının ortaya çıkmasıyla karşılaşılan sorunların çözümü kolaylaşırken, değişen ve gelişen yaşam şartları için yeni birtakım sorunlar doğmuştur. Tabiatı gereği sağlıklı ve mutlu bir yaşam sürme eğiliminde olan insanlar kentleşme ve sanayileşmenin getirdiği olumsuz etkenlerden uzaklaşmak, stres atmak, iş verimliliğini arttırmak, mutlu olmak, özgür hareket edebilmek amacıyla kentlerden uzaklaşarak doğal alanlara, yöresel kültürlere ve turizm alanlarına yönelmelerini sağlamıştır (Yıldırım ve Koçan, 2008).

Gelişen teknoloji, yaygınlaşan yüksek binalar, giderek artan monoton betonlaşmalar insanları doğadan uzaklaştırarak kendilerine yapay bir yaşam alanı oluşturmalarına neden olmuştur. İnsanlar aslında bu yapay yaşam alanlarının kendilerine vermiş olduğu fiziksel, sosyal ve psikolojik zararların farkında olduklarından, buldukları her fırsatta kendilerini bu şehir yaşamından koparıp, doğayla bütünleşmek istemektedirler. İnsan ve doğa ilişkisi varoluşumuzdan beri iç içedir ve kopması mümkün değildir.

Gün geçtikçe artan yerleşim birimleri, monoton yapılar zamanla insanların üzerinde psikolojik baskılar yaratmaya başlamış olup, doğaya özlemini arttırmaktadır. İnsanlar kent ortamından uzaklaşıp doğayla iç içe olacakları yer arayışına girmişlerdir. Bunun sonucunda hem kentlere yakın hem de rekreasyonel açıdan yüksek yerlere yöneliş başlamıştır.

Günümüzde sosyal, kültürel, ekonomik ve teknolojik gelişmeler ile insanların kent merkezlerinde yaşamaya doğru artan eğilimleri paralelinde rekreasyonel talep ve çeşitlilik konusunda önemli değişimler meydana gelmiştir. Şehirlere doğru yaşanan düzensiz ve hızlı göçler her geçen gün etkilerini daha da hissettirmeye

1 başlamıştır. Göçler sonrası kentleşmenin artması, kentsel açık alanlar için tehdit oluşturmaya başlamıştır.

Rekreasyonel alanlar ekolojik, ekonomik ve sosyal açıdan hem kente hem kentlerde yaşayan nüfusa fayda sağlamaktadır. Rekreasyonel alanların sunduğu faydaların birbirine bağımlı olduğu ve birbirini iç içe desteklediği görülmektedir. Örnek olarak; yeşil alanların varlığı ile hava, gürültü gibi çevre kirliliklerinin azalması, kent iklimi üzerinde olumlu etkilerde bulunması gibi faydalar ekolojik açıdan incelenebileceği gibi aynı zamanda ekolojik faydaları kentte yaşam kalitesinin yükseltilmesi sosyal bir faydaya, yaşam kalitesinin yükselmesi sonucu ise arsa ve konut fiyatlarını yükselterek ekonomik bir faydaya dönüşebilmektedir. Dolayısıyla açık-yeşil alanların faydalarını ayrı ayrı değerlendirmek yerine bu ilişki bir fayda zinciri olarak ele alınmalıdır (Uslu ve Altunkasa, 2011).

Rekreasyonel alanların; insanlara boş zamanlarını değerlendirme, günlük rutinin değişmesi ve özgürlük hissi vermesi ile bireyi mutlu etmesi gibi faydalar sağlaması beklenir. Bu doğrultuda; rekreatif etkinliklerden toplumun ve bireylerin yarar sağlanması ve sosyal açıdan uygun olması amacıyla rekreasyonel alanlarda etkin bir planlama yapılmalıdır.

Rekreasyon alanları planlanırken doğa üzerinde oluşturacağı olumsuz etkenleri minimize edecek şekilde doğanın bir parçası olarak planlanmalı ve sürekliliğinin sağlanması göz önünde bulundurulmalıdır. Son yıllardaki turizm tercihleri incelendiğinde tercih edilen alanların başında doğal yapısı bozulmamış alanlar %79’lik oran ile ilk en başta yer almaktadır (Gülez, 1998; Yıldırım ve Koçan, 2008).

Tüm bu veriler ile ortaya çıkan bu çalışmalarda son yıllarda insan-doğa ilişkilerinde doğa aleyhine ortaya çıkan gelişmelerle birlikte doğa korumanın ve planlamanın öneminin vurgulanması amaçlanmıştır. Bu kapsamda rekreasyonel alanların planlanmasının irdelenmesi ve geliştirilmesine yönelik önerilerin getirilmesi amacıyla hazırlanan bu çalışmada; çalışma alanı olarak Başpınar Tabiat Parkı seçilmiştir. Yüzyıllardır bölgeye gelen yörüklerin konakladığı, bölge halkı tarafından iyi bilinen ve rekreasyonel faaliyetler için kullanılan Başpınar Mesirelik

Alanı 2011 yılında Tabiat Parkı olarak ilan edilmiştir. Bu çalışma ile Başpınar Tabiat Parkı rekreasyon alanının mevcut potansiyelinin ortaya çıkarılması, alana yönelik kullanıcı tercihlerinin belirlenmesi, alan ile ilgili beklentiler ve önerilerin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır ve bu doğrultuda 400 kişiye anket yapılarak sonuçlar irdelenmiştir.

Yüksek Lisans tezi 5 ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde tez konusunun içeriğinde ne olduğu, amacı ve gerekliliğine ilişkin bilgilere değinilmiştir. Bir sonraki bölüm olan Kaynak Özetleri bölümünde konuyla ilgili yapılmış benzer çalışmaların kısa özetlerine yer verilmiştir. Çalışmanın üçüncü bölümü Materyal ve Yöntem başlığında çalışmada kullanılan materyaller ve izlenilen yol ile yapılan anket çalışması ve kullanılan analiz yöntemleri hakkında bilgi verilmiştir. Araştırma Bulguları bölümünde analiz sonucu elde edilen bulgular ortaya konularak Başpınar Tabiat Parkında, anket çalışmasına katılanların hangi tür rekreatif etkinliklerde bulunduğu, rekreasyon alanından beklentileri ve rekreasyon alanının daha verimli olması açısından neler yapılabileceği, bireylerin rekreatif etkinliklere katılmasını engelleyen faktörler belirtilmiş ve değerlendirilmiştir. Sonuç ve Öneriler bölümünde ise elde edilen bulguların değerlendirilmesi ile Başpınar Tabiat Parkı bitki örtüsü, rekreasyonel potansiyeli ve peyzaj bütünlüğünün sürdürülebilirliğinin sağlanması, Başpınar Tabiat Parkı’nın sahip olduğu özellikle doğal kaynaklarının, ekolojik dengenin koruma- kullanma dengesi düşünülerek devamlılığının sağlanması, mevcut sorunların tespiti ve bu sorunlara çözümler geliştirilmesi, rekreasyon alanlarında yapılacak tasarım ve planlamalara öneriler geliştirilmiştir. Bir sonraki bölümde çalışmada faydalanılan ilgili kaynaklar gösterilmiştir.

1.1. Korunan Alan Tanımı

Ulusal ve uluslararası boyutta uzun yıllar boyunca edinilmiş tecrübe ve bilgilere dayalı olarak meydana çıkan doğa koruma çalışmaları günümüzde de bilinçli bir şekilde uygulanmaya ve çok yönlü olarak gerçekleştirilmeye devam etmektedir. Doğa koruma çabaları, mevcut kültürel ve doğal kaynakların veya niteliklerinin ekolojik, sosyo-ekonomik, ahlaki, etik, bilimsel, vb. nedenlerle olduğu kadar

özellikle bu kaynakların insanlar tarafından kullanımında ortaya çıkacak sorunlara ilişkin korunmalıdır. Korunan alan denilince, doğal çevresel süreçlerin kişilerin müdahalesi sonucu bozulmadan devam ettirmek, doğal-kültürel değerleri korumak ve kaynaklardan sürdürülebilir olmasını sağlamak amacıyla kurulan, yasal ve yönetimsel etkin araçlarla idare edilen, doğal kaynak ve insan ilişkilerine belirli kural ile sınırlandırma getirildiği mekanlar düşünülmektedir (Kuvan, 2005). Aynı zamanda toplumun ve bireyin rekreasyonel etkinlik ve turizm ihtiyaçlarının karşılanmasına da olanak sağlamaktır (Gül ve Akten, 2005).

1.2. Türkiye ve Dünya’da Korunan Alan Kavramı

Koruma alanları ilk kez 22.11.1978 tarihli Bakanlık onayı ile yürürlüğe girmiştir. 09.08.1983 tarih ve 2873 sayılı “Milli Parklar Kanunu” ve ona bağlı olarak çıkarılan 12.12.1986 tarihli “Milli Parklar Yönetmeliği” Milli Parklar ve diğer koruma statüleri ile ilgili tanımları, bir alanın koruma alanı olarak ilanına ilişkin kriterler ile planlama ve koruma esaslarını belirlemiştir. Bunu izleyen yıllarda, 2872 sayılı “Çevre Yasası’nın 9. maddesi uyarınca “Özel Çevre Koruma Bölgeleri” tespit edilerek 13.11.1989 tarih ve 383 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve daha sonraki yıllarda değişik tarihlerde çıkarılan Bakanlar Kurulu Kararları ile korunmaktadır (Demirel, 2005).

Dünya Koruma Birliğine göre korunan alanlar altı kategoride toplanmaktadır. Bu kategoriler; (Dudley, 2008).

Mutlak Doğa Rezervi ve Yabanıl Alan I-a: Tabiat Rezervi; araştırma ve/veya çevresel izleme amacıyla yönetilen bu alanlar, temsili ekosistemler veya olağanüstü ekosistemler, jeolojik veya fizyolojik özellikler ve/veya türleri kapsayan kara ve/veya denizlerden oluşan alanlardır. I-b: Yaban Hayatı Alanı; yaban hayatını korumaya yönelik yönetilen korunan alandır. Bu alanlar, doğal yaşam karakteri ve etkisini koruyan, önem arz eden ve sürekli yerleşimi olmayıp, doğal şartlarını korumak için yönetilen değişikliğe uğramış veya çok az değişiklik geçirmiş büyük kara alanları ve/veya deniz alanlarından oluşur.

II- Milli Park; eğlenme-dinlenme yanı sıra ekosistemi koruma amacıyla yönetilen korunan alanlardır. Bu kategoride bulunan deniz ve/veya doğal kara alanları; (a) Şuan yaşamakta olan ve gelecek olan nesillere bir ya da birkaç ekosistemin ekolojik bütünlüğünün sürekliliğini sağlamak ve korumak, (b) Alanın kullanım ve ayrılma amacından uzaklaşacak yerleşimleri ve kullanımları önlemek, (c) Kültürel ve çevre açısından uygun olan manevi, eğitim, eğlence-dinlenme, bilimsel ve ziyaret amacı güden faaliyetlere imkân sunmaktır. III- Tabiat Anıtı; belli doğal özellikleri korumak için yönetilen korunan alanlar, nadir olması, estetik ve temsili özellikleri, kültürel açıdan benzersiz veya olağanüstü olan bir veya daha çok kültürel/doğal özellik barındıran alanlardır. IV- Yaşam/Tür Koruma Alanı; Doğa koruma amacıyla yönetilen korunan alanlarda belirli türlerin yaşam alanlarına bakım ve ihtiyaçlarını karşılamak için yönetimin müdahele etmesi gereken alanlardır. V- Kara/Deniz Peyzajını Koruma Alanı; Korunan alanlar kapsamında eğlenme ve dinlenme amaçlı yönetilen kara ve deniz alanlarıdır. İnsanlar ile doğa arasında olan etkileşime yıllar içinde görsellik, kültürel ya da ekolojik değerler taşıyan ayırt edici bir özellik oluşturduğu, çoğunlukla biyolojik zenginliğe sahip, gerektiğinde deniz ve kıyı alanlarınıda içerisinde barındıran alanlardır. VI- Yönetilen Doğal Kaynak Koruma Alanı; Sürdürülebilir kullanımı amaçlayan korunan alan ekosistemlerinin yönetilmesidir. Çoğunlukla ciddi değişim geçirmemiş doğal ekosistemleri olan, yerel halkada fayda sağlayarak, sistemlerin ve çeşitliliğin uzun süreli korunması için yönetilmiş alanlardır (Dudley, 2008).

Tüm statüdeki yasal yolla korunan alanların temel amacı; mevcut ve potansiyel doğal ve kültürel kaynak değerlerinin korunması ve sürdürülebilirliğin sağlanmasıdır. Yasal bir statüsü olan korunan doğal alanlarının korunması ve sürdürülebilirliğin sağlanması için öncelikle planlama sürecinde koruma ve kullanım zonlarının çok iyi tanımlanması ve stratejik ilke standartların belirlenmesi gerekmektedir (Gül, 2018).

1.3. Tabiat Parkı Tanımı ve Özellikleri

2873 sayılı Milli Parklar Kanunu’nda Tabiat Parkları; “bitki örtüsü ve yaban hayatı özelliğine sahip, manzara bütünlüğü içinde halkın dinlenme ve eğlenmesine uygun tabiat parçaları” şeklinde tanımlanmıştır (Anonim,1983; Özbay 2008; Yücel 2010).

Doğal alanların oldukça değişik türleri bulunmaktadır. Doğal alanların sınıflandırılmaları ülkeden ülkeye farklılıklar gösterebilmektedir. Ancak IUCN tarafından yapılan ve birçok ülkede halen uygulanmakta olan sınıflandırmaya göre, doğal alanlar altı ana başlık altında toplanmıştır. Bunlar; “Milli Parklar”, “Mutlak Doğal Rezerv ve Yaban Hayat Alanları”, “Korunan Peyzaj Alanları”, “Doğal Anıtlar”, “Yönetilen Habitat/Türlerin Alanları ve “Sürdürülebilir Kullanım ile Korunan Doğal Kaynak Alanları”dır. Bu sınıflandırmaya ve belirlenen tanımlara göre tabiat parkları, milli park veya doğal rezerv alanları kapsamına girmemektedir. Tabiat parklarının uluslararası kapsamda kabul edilmiş bir tanımı yoktur. Ancak ülkelerin ulusal ve yerel mevzuatlarına göre ve kurumlar tarafından çeşitli tanımlar yapılmakta ve koruma-kullanma politikaları geliştirilmektedir (Mert ve Kutluca, 2018).

Türkiye’de yapılan sınıflandırmaya göre Tabiat Parkları, “Korunan Alanlar” kapsamında yer almaktadır. Korunan alanlar; Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nce tanımlanmıştır. Yapılan tanıma göre korunan alanlar; Ekosistem, biyolojik çeşitlilik, tabiat ve kültürel değerlerin uzun devrede korunması ve sürdürülübirliğinin sağlanması için mevzuat çerçevesinde tanımlanmış ve bu mevzuata uyularak yönetilecek coğrafi alanlardır. Korunan alanlarda kendi içerisinde “Tabiat Anıtları”, “Milli Parklar”, “Yaban Hayatı Geliştirme Sahaları”, “Tabiat Parkları” ve “Tabiatı Koruma Alanları” “ şeklinde ayrılmaktadır (Mert ve Kutluca, 2018).

Günümüzde ülkemizdeki Tabiat parklarının sayısı 247‘e ulaşmıştır, “Başpınar Tabiat Parkı”da bunlardan biridir.

Şekil 1.1. Türkiye’deki tabiat parklarının harita üzerinden gösterimi (URL-1)

Türkiye’de Tabiat Parklarının idaresi T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığına bağlı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğünün sorumluluğu altında Milli Parklar Dairesi Başkanlığı tarafından yapılmaktadır. Ülkemizdeki tabiat parkları yerleri ile birlikte liste halinde ekte gösterilmiştir (Ek B).

Çizelge 1.1. Türkiye'de yıllara göre tabiat parklarının sayıları ve alan büyüklükleri (URL-1)

Yıl Adet Alan Büyüklüğü (Ha) 1983 1 1020 1984 2 1399 1989 5 4832 1991 7 11279 1994 9 26052 1995 11 47279 2000 16 69227 2006 18 69622 2012 184 82278 2013 189 89832 2014 201 96963 2015 204 99394 2016 209 99378 2017 223 101512 2018 229 101624 2019 247 103645

1.4. Rekreasyonun Tanımı ve Özellikleri

Rekreasyon kelimesi, Latince’de “re-tekrar, yeniden” ve “create-yaratma, yenileme” demek olup bu kelimelerin bir araya gelerek oluşturuduğu bir kavramdır (Kalem, 2001). Recreate kavramı, bir olgunun yenilenmesi veya yitirilen olanakların tekrar kazanılması anlamına gelmekte olup oyun, eğlenme, dinlenme, yenilenme, yeniden oluşma anlamlarını içermektedir (Pehlivanoğlu, 1987; Kurum, 1992; Tanrıvermiş, 2000).

Akesen (1998), daha belirgin hatlarda tanımlama yapmıştır. Kişilerin kendini ruhsal ve bedensel yönden doyurma, yenileme amacı güden ve bu bağlamda kişinin sosyal durumu, ekonomik durumu ve fizyolojik olanakları ile paralel boş zamanlarında yapmış olduğu eylemler olarak tanımlamıştır.

Kırzıoğlu (1983)’na göre rekreasyon; kişilerin çalışma hayatı ve yaşamsal faaliyetleri sonucunda oluşan yorgunluklarını gidermek için doğa güzelliklerinin içerisinde, insanları dinlendiren, kişilere zevk veren eylemlerin yapılarak ve izlenerek, kişiyi yeniden hayata bağlayan, psikolojik ve fiziksel olarak canlılık kazandıran faaliyetlerin tamamıdır.

Bu tanımlara ek olarak, rekreasyonun kişisel veya grup halinde yapılması, olağan veya planlanarak yürütülmesi, aktif veya pasif gerçekleştirilmesi, kişiye özgü bir beceriye ya da işe dayanıp dayanmaması ile, plan yapılmış veya yapılmamış etkinlik yerlerine ihtiyaç duyulması gibi özelliklere de yer verilmiştir (Schwarz vd., 1976).

Rekreasyonun tanımlarında; bir tecrübe, zengin bir yaşam tarzı, bir tutum ve ruh, iş dışı yaşam, insanın iç yaşamının ifadesi, eğitimsel sürecin bir aşaması, yaratıcı güçlerin dışa vurumu, ruhun kanatları olduğu söylenmektedir. Tanımlarda; gönüllü olarak katılan kişiye bireysel doğum sağlayan, toplumsal ödüllendirici tarafı da bulunan, toplumca kabul edilebilen bir aktivite rekreasyon olarak düşünülmektedir (Himmetoğlu, 1989).

Smith (1989)’e göre rekreasyon; arazinin belirli bir şekilde kullanımı ya da sınıflandırılmış bir eylemler listesidir ve her zaman geniş anlamda yorumlanması gereken bir kavram olup bunun yanı sıra oyun, spor aktiviteleri, turizm tercihleri, boş zaman ve bir seviyeye kadar kültür olaylarını içine alan bir kavramdır.

1.5. Serbest Zaman ve Boş Zaman Kavramı

Serbest zaman, kişilerin hayatlarını devam ettirebilmek ve belirli seviyelere ulaşmak amacıyla yaptıkları davranışlar dışında kendi isteklerine göre serbest kaldıkları süredir (Uzun ve Altunkasa 1991). Boş zaman kavramı ilk olarak Aristo tarafından ele alınmış ve bütün uygar insanların kendilerine ait yaratıcı özelliklerini ortaya çıkardığı bir zaman parçası olarak tanımlanmıştır (Pehlivanoğlu, 1987).

Genel anlamda boş zaman, insanların uykularından, işlerinden ve kişisel faaliylerinin dışında kalan zaman olarak tanımlanmaktadır. Boş zaman ve rekreasyon kavramları birbiriyle yakın ilişkilidir, fakat farklı anlamlara gelmektedir. Rekreasyon kavramı bir çeşit faaliyet olup, boş zaman ise, zamanın bir türüdür. Rekreasyon kavramının boş zaman süresinde tanımlamak mümkünken, boş zamanın tümü rekreasyona ayrılmamaktadır (Clawson ve Knetsch, 1971).

1.6. Rekreasyon Planlaması ve Tarihsel Gelişimi

Rekreasyon planlaması; toplumun ve bireyin rekreasyon gereksinimlerini karşılamak için eldeki kaynaklardan en iyi şekilde faydalanma biçimini önceden belirleme eylemidir. Köseoğlu (1981), rekreasyon planlama aşamalarını süreç açısından 5 evrede tanımlamıştır (Köseoğlu 1981): • Sorunun belirlenmesi • Analiz ve tanılama • Değerlendirme • Değerlendirme sonuçlarının irdelenmesi • Uygulama projeleri ve obje planlaması.

Rekreasyon planlamada amaç, doğal kaynakların, bireylerin rekreasyonel ihtiyaçları içinde en uygun aynı zamanda da uzun süreli bir bağlantının sağlanması ve buna bağlı olarak en uygun plan ve programların oluşturulmasıdır (Altunkasa 1998).

Rekreasyon şu şekilde özetlenebilir (Sessoms, 1984; Pehlivanoğlu, 1987; Kurum, 1992; Karaküçük, 1995; Ekşioğlu, 1996; Gülbahçe, 1996; Tuzcuoğulları, 1997):

• Rekreasyon bir ihtiyaç ve içsel dürtü sonucu oluşur, • Rekreasyona katılım gönüllüdür, zorlama yoktur, • Rekreasyon fiziksel veya zihinsel hareketlilik içerir, • Rekreasyonun eğitici ve öğretici bir etkinliktir, • Rekreasyon etkinliği, hem bireye hem topluma çeşitli faydalar sağlar, • Rekreasyon tek olabileceği gibi birden çok aktiviteye katılım şeklinde de olabilir, • Rekreasyon faaliyetlerde kişi ekonomik kazanç amacı gütmez, • Rekreasyon faaliyetleri daha önceden planlanmış, programlanmış veya bir anda karar verilip yapılan ve düzenlenen aktiviteler olabilir, • Rekreasyon kişilerin kendilerini ödüllendirmesidir, • Rekreasyon faaliyetleri kişilerin inancı, ekonomik durumu, sosyo-kültürel durumuna göre farklı şekillerde, farklı zamanlarda ve farklı mekanlarda yapılabilir, • Rekreasyon bireylere farklı tecrübeler kazandırır, • Rekreasyon kişinin kültür ve doğa arasındaki uyumunu güçlendirir, • Rekreasyon, ufku genişletir ve yaratıcılığı artırır, • Rekreasyon etkinliklerinde bulunmak ve faaliyet göstermek toplum ve kişiler açısından bir doyumluluk sağlar.

Rekreasyon antik çağlardan beri; savaş, edebiyat, bilim, din, felsefe ve güzel sanatlarla ilgili faaliyetler olarak, maddi duruma bağlı, fiziksel mekan olanaklarının farklılaşmasına bağlı, oldukça basit güncel aktiviteler olarak ya da karmaşık bir yapıda sürekliliğini ve yoğunluğunu değiştirmiştir (Ayaşlıgil, 1992).

1.7. Rekreasyon Potansiyeli ve Rekreasyona Katılımı Etkileyen Faktörler

Zamanla toplumların artış gösteren rekreasyon taleplerinin paralelinde, talepleri karşılayacak alanların kullanımına açılmasında öncelikli olarak rekreasyon için uygun olup olmadığının tespit edilmesi gerekir. Bu kapsamda oluşturulacak planlamalar için, öncelikle alanların rekreasyon potansiyelini oluşturan faktörlerin ortaya konulması gerekmektedir. Bu bağlamda; sosyal faktörler, doğal faktörler, çevre faktörleri ve rekreasyonel alt-üst yapı faktörleri önem arz etmektedir (Sertkaya, 2001).

Geçmişten bugüne kadar süregelen rekreasyon faaliyetleri zaman içerisinde değişik özelliklere bağlı olarak farklılaşmıştır. Planlanarak ya da plansız olmak üzere her türlü kullanıcıya yönelik katılıma imkânı sağlayan rekreasyon faaliyetlerinde bireylerin boş zamanlarını özgürce değerlendirebilmesini sağlamak en temel özelliktir (Sevil, 2012). Rekreasyonel etkinliklere katılımı etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Katılımı etkileyen etmenlerin başında; rekreasyonel etkinliklerin çekiciliği, mesafe, zaman, mevsimler ve kişisel tercihlerdeki farklılıklar gelmektedir (Demir, 2001).

Rekreasyonel etkinliklere katılımı etkileyen engeller 4 (dört) başlıkta toplanmaktadır Bunlar; 1. Mevsimsel (Sezonluk) engeller, 2. Ekonomik durum ve rekreasyonel olanakların ulaşılabilirliği, 3. Fiziksel kaynaklar ve moda, olarak ifade edilmektedir, 4. Cinsiyet ve sosyal sınırlamalar (Hall ve Page, 1999).

1.8. Rekreasyon Çeşitleri ve Nitelikleri

Küçüktopuzlu (1991) rekreasyon çeşitlerini, bireyin sosyal ve ailevi durumu, etkinliklerin yapılan mekan ve aktivite türleri açısından geniş bir bakış ile irdelemiş buna göre aşağıdaki sınıflandırmayı yapmıştır: • Etkin rekreasyon (Active recreation); katılımcı olup aynı zamanda da dinamiktir; golf ve yüzme gibi. • Edilgen rekreasyon (Passive recreation); durgun karakterdedir; piknik yapma gibi.

• Ticari rekreasyon (Commercial recreation); rekreasyon servislerinin düzenlediği hizmet ve etkinlikler olup; tiyatrolar ve konserler gibi. • Sosyal rekreasyon (Social recreation); toplumsal, ailevi veya farklı sosyal faaliyetlerdir olup; yemeklerin, baloların ve partilerin oluşturduğu gibi. • Kırsal rekreasyon (Countryside recreation); yeşil ve kırsal alanlara, kentin yorucu yaşamından uzaklaşıp, rahatlamak için ve yenilenmek için yapılan faaliyetler olup; dağcılık, tırmanma, balık tutma, mesire geri ziyaretleri, park ziyaretleri gibi. • Estetik rekreasyon (Aesthetic recreation); yüksek kültür seviyesine sahip kişilerin aktif rekreasyon faaliyetleri değilde daha çok sanatsal faaliyetleri yapmayı tercih etmesidir; sanat galerileri, sergiler ve müze gezileri gibi. • Entelektüel rekreasyon (Intellectual recreation); Bu rekreasyonun nitelikleri estetik rekreasyonla benzerlikler göstermektedir; Politik toplantılar, sanatsal faaliyetler, paneller ve konferanslara katılım gibi. • Açık hava ve orman rekreasyonu (Outdoor recreation); doğada ve açık havada yapılan faaliyetleri kapsamaktadır; mesire yeri gezileri, ava çıkmak, kamp kurmak gibi. • Kapalı yer rekreasyonu (Indoor recreation); Kapalı yerlerde yapılan faaliyetler bu gruba girmektedir; televizyon izleme, alışveriş merkezinde vakit geçirme, kapalı yüzme havuzunda vakit geçirme, kapalı oyun salonlarında oyun oynama gibi (Demir ve Çevirgen, 2006).

Cherry (1970); Rekreasyon kavramını boş zamanları değerlendirme kapsamında ele almıştır ve rekreasyon eylemlerini yapıldıkları yerlere göre sınıflandırmıştır. Buna göre rekreasyon eylemleri; • Ev içi eylemler, • Kapalı yer eylemleri, • Açıkhava eylemleri olmak üzere üç gruba ayrılmaktadır (Akesen, 1978; Pehlivanoğlu, 1987).

Ev içi eylemler; bireyin kendi beğenisi doğrultusunda uğraşılarda bulunması, TV izlemesi, radyoda müzik dinlemesi, kitap okuması, uzanması, dinlenmesi, arkadaş evine ziyareti gibi aktiviteleri kapsamaktadır. Kapalı yer eylemleri ise, toplumdaki

12 kişilerin kullanması için açık kapalı mekanlarda gerçekleştirilen; sinema, tiyatro seyretmek, oyun oynamak, gece kulübü ve benzeri yerlerde eğlenmek, toplantı yapmak gibi eylemleri içermektedir. Açık hava eylemleri; açık havada yapılan tüm aktiviteler, sahil ve kırsal yöre ziyaretleri, kişilerin bahçeleriyle ilgilenmeleri, kamp yapma, piknik yapmak, yürüyüşe çıkmak, koşu yapmak ve bunun gibi faaliyetleri kapsamaktadır (Pehlivanoğlu, 1987).

Rekreasyon denilince birçok sınıflandırma bulunmaktadır. Rekreasyonun yapılış amaçlarına göre ise (Karaküçük, 2001);

•Dinlenmek amacıyla yapılan: Psikoloji ve fiziksel sağlığın korunması için boş zaman, tamamen dinlenme ile değerlendirilmektedir. •Kültürel amaçlı: Boş zamanın, kişinin zamanını kültürel faaliyetler yaparak geçirmesidir. Kişi kültürel amaçlı rekreasyonunda tarihi eserler ile ilgilenir, müzelere gezileri yapar, sanatsal etkinliklerde bulunur. •Toplumsal amaçlı: Kişinin boş zamanında toplumdaki diğer bireyler ile birlikte kurduğu ilişkileri ve bu ilişkileri geliştirmeyi amaçladığı rekreasyon şeklidir. •Spor amacıyla rekreasyon: Gerek spor yaparak gerekse spor aktivitelerine aktif olarak katılmayıp, pasif olarak izlemek, bu etkinliklerde yönetici ya da taraftar olarak bulunarak kişinin boş zamanını sportif faaliyetler ile geçirmesidir. •Turizm amacıyla rekreasyon: Kişilerin kendi yaşadığı yerden uzaklaşıp, daha farklı mekanları görüp, gezip ve eğlenmesi amacıyla genellikle tatillerde yapmış olduğu boş zamanını değerlendirme şeklini ifade eder. •Sanat amacıyla rekreasyon: kişinin boş zamanını bir ya da birden fazla sanat dalıyla uğraşarak geçirmesini ifade eder.

Rekreasyon sınıflarının değişik ölçütlere göre yapılması (Karaküçük 2001);

•Yaş faktörü: Hangi yaş grubunun hangi beklentiyle tercih ettiği etkinliği ifade etmektedir. •Faaliyete katılanların sayısı: Rekreatif etkiliğe kişinin tek başına, ailesiyle, bir grup ile ya da daha büyük kitleler ile katılım göstermesini açıklamaktadır.

•Zaman: Değişik mevsimlerde yapılan etkinlikleri ve günlük, kişinin tatilleri, hafta sonu tatilleri ile emeklilik dönemlerini kapsayan uzun süreli boş zaman faaliyetlerini anlatmaktadır. •Kullanılan mekân: Yapılan rekreasyonel etkinliğin açık ya da kapalı alanlarda yapıldığını ifade etmektedir. •Sosyolojik kapsam: Rekreasyonun lüks olup olmaması, geleneksel olup olmaması ya da halkın özel bir kısmınının katılımıyla etkinliğin yapıldığı faaliyetleri ifade etmektedir.

2. KAYNAK ÖZETLERİ

Ulrich (1981), yeşil alanların yaşam kalitesi üzerindeki önemini tartışarak, insanlar üzerinde rahatlatıcı ve huzur verici etkilerinin bulunduğunu, özellikle su ile bütünleşen doğa manzarasının insanların psikolojik durumlarını artı yönde etkilediğini gösteren deneysel bir çalışma yapmıştır.

Schroeder (1982), Chicago metropolitan yerinde yapılan çalışmasında, kentte yaşayan insanların sulak alanları ve yeşil alanları çekici olarak nitelendirdiklerini belirtmiştir. Alandaki yolların güven arz etmesi ve kolay hareket etmeyi sağlaması ve temiz olması gibi özelliklerin ise tercih edilme sebepleri arasında olduğunu belirtmiştir.

Mendelsohn (1987), rekreasyonel alanların değişik modelleme çalışmalarını değerlendirerek, bunlardan mekanın uzaklığı, ulaşım ücreti ve çeşitli rekreasyon beklentilerinin farklılığını ortaya koyacak sorunları içeren bir anket modeli oluşturmuştur.

Burgess (1988), yeşil alanların sağlık ve toplum ilişkileri üzerine olan etkilerini araştırmıştır. Bu alanlarda yapılan planlamaların kişiler üzerinde psikolojik ve fiziksel iyileştirici etki yapması, insanları sosyalleştirmesi gibi etkilerinin yanı sıra kişinin kendisini topluluk içinde daha iyi bir yerde olmak istediği duygusunun oluşması gibi etkilerinin de görüldüğünü belirtmiştir.

Karaküçük (1997), “Rekreasyon (Boş Zamanları Değerlendirme) Kavram-Kapsam ve Bir Araştırma” adlı kitabında rekreasyon kavramı, zamanın ve serbest zamanın ne demek olduğunu, bizim ülkemizde rekreasyonun ne anlama geldiğini ayrıntılı olarak açıklamıştır. Ankara ilinde farklı liselerde çalışmakta olan öğretmenlere anket uygulamıştır. Anket çalışması yapılırken öğretmenlerden istenen anket sorularını cevaplarken öğretim yılı içinde kendilerine kalan serbest zamana göre cevap verilmesidir. Bu anket çalışmasının sadece öğretmenlerle sınırlı kalmayıp, erkek, kadın, çalışan, çalışmayan, öğreciler, yaşlılar, gençler gibi farklı kesimlere de uygulanmasını ve buna yönelik çalışmaların yapılmasını önermiştir.

Çağlayan (1999), Belgrad Ormanında Rekreasyonel Talep Özelliklerinin Saptanması adlı çalışmasında rekreasyon planlaması kavramının anlamına ve kente yakın yeşil alanlarının rekreasyonel fonksiyon açısından önemi anlatılmıştır. Belgrad Ormanını çalışma alanı seçerek alanda anket çalışması yapılmış, alana ait rekreasyonel talep özellikleri saptanmış, alandaki sorunlar belirlenerek bu sorunlara ilişkin çözüm yolları araştırılıp, Belgrad Ormanı’nın rekreasyonel planlamasına özel planlama önerileri sunulmuştur.

Akten (2003), Isparta şehrinde rekreasyon yapılan alanların bazılarını seçerek mevcut potansillerini, bu alanlara gelen kişilere yaptığı anketlerle belirlemiştir. Bu alanlardan faydalanana ziyaretçilerin eğilim ve beklenti sonuçlarını anket sonuçlarına göre çıkarmıştır. Elde edilen sonuçların ışığında kişilerin rekreasyonel taleplerinin artmasına rağmen incelenen rekreasyon alanlarının hizmet ve beklentileri karşılamaya uzak olduğu kanısına varılmıştır.

Erdoğan (2003)’ın “Çevre ve Ekoturizm” kitabında genel bir değerlendirme ile insanları ve ekosistemi tehdit eden gerçek çevre sorunları hakkında inceleme yapmıştır. Turizmin dünya ekonomilerinde gittikçe büyüyen bir sektör olduğu ve bu büyüme ile çevresel etkilerinde buna paralel büyüdüğünü irdelemiştir. Çevre ve ekoturizm kavramlarına ilişkin açıklamalarda bulunmuş, ekoturizm ve çevre konusunu bağdaştırarak olası etkilerini ortaya koymuştur. Aynı zamanda ülkemizdeki çevre ve ekosistem ile ilgili mevcut ssıkıntılar saptanarak çözüm önerileri getirilmiştir. Turizm ile gelişme ve süreklilik isteniyorsa bu bağlamda en önemli etkenin çevreyi korumak olduğu açıklanmıştır. Plansız yapılan turizm faaliyetlerinin doğaya verdiği zararlara değinilerek, sürdürülebilirliğin önemi vurgulanmıştır. Farklı turizm türlerine değinilmiştir. Doğanın planlanmadan kullanılmasının geleceğe ve insanlara zararlarından bahsedilmiştir.

Herzele ve Wiedemann (2003), Belçika’nın Flanders bölgesinde yer alan 4 şehirde (Antwerp, Gent, Aalst ve Kortrijk) yaptıkları çalışmalardada açık yeşil alanları kullanıcıların potansiyeli, kullanım için öneriler doğrultusunda anket çalışmaları ve yeşil alanların kullanımı ile ilgili mevcut araştırmalardan elde edilen nitelikler açısından değerlendirmeye ve yeşil alanlara ulaşılabilirlik düzeylerini ortaya

16 koymaya çalışmışlardır. Veri tabanı oluşturarak kent için farklı önerilerde bulunarak değişik senayolar meydana getirmişlerdir.

Demirel (2005), “Doğa Koruma ve Milli Parklar” isimli kitabında doğa korumanın anlamını, zamanla gelişimini açıklamıştır. Türkiye ve Dünya üzerindeki doğa koruma ve milli park alanları ile ilgili bilgilere yer vermiştir. Yazar korunan alanların korunması, planlanması ve sınıflandırılması ile ilgili kriterlere değinmiş, ülkemizdeki mevcut koruma alanlarının sorunlarına da yer vermiştir.

Öztürk (2005), “Kastamonu–Bartın Küre Dağları Milli Parkı'nın Rekreasyonel Kaynak Değerlerinin İrdelenmesi” adlı çalışmasında, araştırma alanı olarak doğa alanları bakımından zengin, kültürel ve estetik açıdan değerleri yüksek olan olan Küre Dağları Milli Parkı’nı seçmiştir. Rekreasyon ve ekoturizm kavramlarını ele alarak milli park ve yörenin tanıtımı yapmıştır. Milli parkın rekreasyonel kaynak değerleri ve parkta yapılabilecek rekreatif aktiviteleri ile bu aktivitelerin doğal kaynaklar üzerine etkilerini tespit ederek önerilerde bulunmuştur.

Şahin vd. (2005), Akdağ Tabiat Parkı’nı çalışma alanı olarak seçtikleri çalışmada parkın koruma ve rekreasyon amaçlı peyzaj planlaması konularını ele almışlardır. Alanın fotoğrafları çekilerek görsel peyzaj değerleri belirlenmeye çalışılmıştır. Anket çalışması ziyaretçilere ve uzmanlara yapılmıştır. Çalışma sonucunda Akdağ Tabiat Parkı’nda en çok tercih edilen kısınlarının güney ve güneydoğu bölgeleri olduğu ortaya çıkarılmıştır.

Türkoğlu vd., (2005)’nin makalesinde “Isparta İli Turizminin Sorunları ve Çözüm Önerileri” Isparta ilinin potansiyelini turizm açısından incelemişlerdir. Çalışma ile Isparta’nın şimdiki durumu belirtilmiş ve sorunları ortaya konulmuştur. Kent turizminin gelişmesi bakımından yapılması mümkün olan farklı turizm çeşitleri incelenmiş ve olası sorunlara çözümler sunulmuştur. Araştırmada kentin mevcut turizm sıkıntıları; alternatif turizm çeşitlerinden faydalanılmaması, turların yeterli olmayışı, konaklama sürelerinin kısa olması ve turizmin mevsimsel özellik taşıması olarak belirlenmiştir. Çalışmada, Isparta ilinin Türkiye’nin dikkat çeken turizm merkezlerinin arasında olmadığı belirtilmiştir. Buna ek olarak konuya ilişkin

çalışmalar yapılması sonucunda Isparta’nın alternatif turizm potansiyeli açısından çok daha verimli bir hale geleceğini belirtilmiştir.

Demir ve Çevirgen (2006)’in “Turizm ve Çevre Yönetimi Sürdürülebilir Gelişme Yaklaşımı” adlı çalışmalarında, kontrolsüz ve plansız yapılacak her türlü turizm ve rekreasyon etkinliklerinin doğal alanlara vereceği zararladan bahsedilmiş ve zamanla bu zararların doğal alanları yol edebileceği gerçeğine değinmişlerdir.

Gül ve Özaltın (2007)’ın “Türkiye’deki Korunan Doğal Alanlarda Ekoturizm Amaçlı Ekolojik Planlama Yaklaşımı” isimli çalışmasında ekoturizm konusu kavramsal açıdan ele alınmış olup; temel özellikleri, önemi, prensipleri, ekoturizm etkinlikleri ve benzeri konularda açıklamalara yer verilmiştir.

Kulözü (2009), St. Paul Yolu (Perge-Antalya/Yalvaç Pisidia Antiohecheia) ile etrafında bulunan doğal, kültürel veriler belirlenmiş olup turizm ile rekreasyon kullanımına yönelik peyzaj potansiyeli ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Nayir (2009)’ “Isparta Yöresi Korunan Doğal Alanlarında Ekoturizm Talep ve Eğilimlerinin Belirlenmesi” isimli yüksek lisans tezinde Isparta yöresinde korunan doğal alanlarda gerçekleştirilen ekoturizm aktivitelerinin mevcut durumu ortaya konularak ekoturizme yönelik beklenti, öncelikler ve eğilimleri belirlemeyi amaçlamış ve öneriler sunulmuştur.

Yücel (2010), “Doğa Koruma” isimli kitabında doğa korumanın önemi, tarihi gelişimi, korunan alanların durumlarına yer vermiştir. Korunan alanlara yapılacak planlamaları yasal dayanaklarıyla açıklamıştır. Türkiye’de korunan alanlarda yaşanan sorunlara değinip, çözüm önerileri getirmiştir.

Patan (2014), “Doğankent (Giresun) İlçesi ve Yakın Çevresinin Turizme Yönelik Rekreasyonel Peyzaj Potansiyelinin Peyzaj Planlama İlkeleri Doğrultusunda Belirlenmesi” adlı çalışmada Doğankent’in etrafında peyzaj planlama kapsamında rekreasyon ve turizm durumunun ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında turizm alanlarının dağılımı, mevcut kullanımları, turizm altyapısı ve

18 bölgenin sorunları belirlenerek öneriler getirilmesi amacıyla anket uygulaması yapılmıştır. Anket sonuçlarına bağlı olarak bölgede turizm potansiyeli ve turizme yönelik rekreasyon etkinlikleri ile doğal ve kültürel kaynak verileri çıkarılmıştır. Bunun yanı sıra aktif kullanmak için rotalar ve öneri paftaları oluşturulmuştur. Alandaki sorunlar irdelenerek ne gibi çözümler yapılabilir bunlara değinilmiştir.

Kırca (2015)’nın doktora tezinde “Peyzaj Planlamada Doğa Koruma ve Restorasyon Öncelikli Alanların Belirlenmesi: Yedigöller Milli Parkı (Bolu) Örneği” doğa korumada peyzaj planlamanın rolü, milli parklarda uygulanan başlıca planlama konseptleri, Yedigöller Milli Parkı’nda doğa koruma gerekliliği tartışılmış ve öneriler getirilmiştir.

3. MATERYAL VE YÖNTEM

3.1. Materyal

Başpınar Tabiat Parkı’nın kullanıcı tercihlerinin belirlenmesi ve rekreasyonel planlanmasının irdelenmesi ve geliştirilmesine yönelik önerilerin getirilmesi amacıyla hazırlanan bu çalışmanın ana materyalini Başpınar Tabiat Parkı kaynakları ve eylem planı verileri oluşturmaktadır. Çalışma materyalinin bir kısmını rekreasyon, planlama ve tabiat parkı konularına ilişkin literatür analizi sonucunda elde edilen yurt içi ile yurt dışında kaleme alınmış; kitaplar, makaleler, tezler, raporlar, projeler, bildiriler, çeşitli kurum ve kuruluşlardan temin edilmiş harita altlıkları vb. kaynaklar teşkil etmektedir. Ayrıca alanda ziyaretçilere uygulanan anketler kullanılmıştır. Başpınar tabiat parkını ziyarete gelen bireylere uygulanan anket formu ekte sunulmuştur (Ek A).

3.2. Başpınar Tabiat Parkı’nın Genel Özellikleri

Başpınar Tabiat Parkı; Akdeniz Bölgesinde Isparta İli Aksu İlçesi sınırlarında yer almakta olup 39,50 ha alanı kapsamaktadır. Tarım ve Orman Bakanlığı VI. Bölge Müdürlüğü, Isparta Şube Müdürlüğü’nde olan Başpınar Tabiat Parkı Orman ve Su İşleri Bakanlığınca 2011 yılında Tabiat Parkı olarak tescillenmiştir (Anonim 2019). Aksu ilçe merkezine 7 km Isparta merkeze 69 km uzaklıkta olan Başpınar Tabiat Parkı, tamamı Devlet Ormanı statüsündeki bir korunan alandır.

Alanın yönetiminde Tarım ve Orman Bakanlığı, VI. Bölge Müdürlüğü, Isparta Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü sorumludur. Tabiat Parkı alanı ve çevresi, ormancılık uygulamaları kapsamında, Orman Genel Müdürlüğü, Isparta Orman Bölge Müdürlüğü, Isparta Orman İşletme Müdürlüğü, Aksu Orman İşletme Şefliği görev alanına girmektedir (Anonim, 2019).

Başpınar Tabiat Parkı, 2004 yılında 39,5 ha. alanı kapsayacak şekilde ‘Orman İçi Dinlenme Yeri’ olarak planlanmıştır. Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Milli Parklar Dairesi Başkanlığı’nın

11.04.2006 tarihli oluru ile alanı Başpınar Mesire (A Tipi) Yeri’ olarak tescil edilmiştir.

Mesire Yerleri Yönetmeliğine göre A tipi mesire alanları günübirlik ve gece kalma imkanı sunan içerisinde çadır, karavan, kır evi, kır lokantası gibi doğayla uyumlu olan alanlar, kameriyeler, piknik üniteleri ile yöresel ürünler bulunan alanlardır.

A tipi mesire yeri olan saha Bakanlık Makamı’nın 11.07.2011 tarih ve 903 sayılı Bakan Olur’u ile Başpınar Tabiat Parkı olarak tescil edilmiştir (Anonim, 2019).

a- b-

Şekil 3.1. (a-b) Başpınar Tabiat Parkının uydu görüntüsü

Başpınar Tabiat Parkı içerisinde kullanıcılara ve rekreatif faaliyetlere yönelik; 8 adet orman köşkü, 5 adet kameriye, 1 adet kır lokantası (kır çadırı), 3 adet giriş kontrol noktası, 1 adet mescit, 1 adet sıhhi tesis kompleksi (bulaşık yıkama alanı 6 adet, tuvaletler, duş, bebek bakım odası ve engelli tuvaleti), 2 adet ahşap köprü, 1 adet sızdırmasız fosseptik sistemi, 1 adet trafo ve içme suyu olarak kullanılabilecek bir kaynak bulunmaktadır.

İçerisinde pınarların bulunması ve doğal ormanlık alanı ile saha eko turizm anlamında ciddi bir potansiyele sahiptir. Tabiat parkında yapılabilecek rekreatif faaliyetler arasında; piknik yapma, doğa yürüyüşleri ve botanik, yaban hayatı gözlem turları, çadırlı kampçılık, bisiklet turları yer almaktadır. BTP Aksu İlçe Merkezi’ni Zindan Mağarası’na bağlayan yol üzerinde kalmaktadır.

Şekil 3.2. (a-b) Başpınar Tabiat Parkı genel görünümü

Başpınar Tabiat Parkı’nda bölgeleme haritasında gösterilen kontrollü kullanım bölgesinin batısında bulunan, Tabiat Parkı’nın batı sınırını teşkil eden ve Tabiat Parkı dışında kalan orman yolu, Turizm Amaçlı Sportif Faaliyetler Yönetmeliği’nin 7. maddesi doğrultusunda, Isparta Valiliği’nin 05.07.2017 tarih ve 2560 sayılı oluru ile yayla turizm alanı kapsamında ‘bisiklet ve yürüyüş yolu’ parkuru olarak ilan edilmiştir (Anonim, 2019). Söz konusu yürüyüş ve bisiklet parkuru ekoturizm kapsamından önemli yere sahip olan Zindan mağarası, Sorgun Barajını’da kapsamaktadır. Aynı zamanda kış turizmi açısından öneme sahip olan Dedegöl Dağı ulaşım yolu üzerindedir. Böylelikle doğa sporlarına ve olta balıkçılığına olanak sağlayan alan; yaz mevsiminde yayla turizmine hizmet etmek dışında kış mevsiminde de kayak sporu ile uğraşan kayakçılara hizmet sunabilecektir.

3.3. Yöntem

Çalışmada; Başpınar Tabiat Parkı (BTP) rekreasyon alanının mevcut potansiyelinin çıkarılması ve alana yönelik kullanıcı tercihlerinin belirlenmesi, bitki örtüsü ve rekreasyonel potansiyeli ile peyzaj bütünlüğünün sürdürülebilirliğinin sağlanması, Tabiat Parkı’ndaki doğal kaynak değerleri, ekolojik dengenin sürdürülebilirliğinin devamı, mevcut sorunların tespitilerinin yapılarak, ortaya çıkan sorunlara çözümler üretmek amacıyla anket çalışması yapılmıştır. Araştırmada takip edilen yöntem beş aşamayı içermektedir (Çizelge 3.1).

Çizelge 3.1. Çalışma akış şeması

1. Aşama: Kaynak Tarama ve Çalışma Alanına yönelik verlerin elde edilmesi: Litaratür Taraması Doğal Veriler Kültürel Veriler

2. Aşama: Envanter ve Sörvey çalışmaları ve Altlık sayısal paftaların oluşturulması: Sörvey Çalışmaları Sayısal Altlık Haritalarının Oluşturulması

3. Aşama: Anket ve SWOT Çalışmaları: Swot Analizi Ziyaretçi Talep ve Eğilimlerin belirlenmesi

4. Aşama : Analiz ve Değerlendirme: Kullanıcı Anket Verileri ve SWOT Analizleri ve Mevcut Durum Tespiti Değerlendirilmesi

5. Aşama : Sentez ve Öneriler:

Öneriler

1. Aşama: kaynak tarama ve çalışma alanına yönelik verilerin elde edilmesi; İlk aşamada tez konusu ve tez konusuyla ilgili olabilecek daha önceden yapılmış bilimsel çalışmalar (projeler, makaleler, tezler, araştırmalar vb.) araştırılarak tezle ilgili bilimsel veriler toplanmıştır. Tezin çalışma alanı olan Başpınar Tabiat Parkı ile ilgili doğal ve kültürel veriler derlenmiştir. Konuyla bağlantılı kurumlara ulaşılarak gereken sayısal bilgi ve doküman ile veriler toplanmıştır. 23

2. Aşama; Envanter ve sörvey çalışmaları ve altlık paftaların oluşturulması; Çalışma alanı olarak belirlenen BTP, Isparta ili Aksu ilçesinde yer almaktadır. Resmi kurumlardan alınan veriler, bilimsel yayınlardan elde edilen bilgiler ve arazide yaptığımız ölçümler analizlerden faydalanarak bir veri tabanı oluşturulmuştur. Bu veri tabanı kullanılarak alana ait paftalar hazırlanmıştır. BTP’nda mevcut bulunan bina ve yapısal elemanların yerlerinin tespiti, flora ve fauna unsurlarının belirlenmesi amaçlarıyla alanda gözlemlerde bulunulmuştur. Elde edilen bütün veriler, Google Earth uydu görüntüleri, NETCAD ve ArcGIS, programları ile sayısallaştırılarak alana ait toprak, eğim, bakı gibi analiz paftaları oluşturulmuştur.

3. Aşama: Anket çalışmaları; Sörvey çalışmaları kapsamında Başpınar Tabiat Parkı’na gelen ziyaretçilere ve yöre insanlarının parkın gelişmesine yönelik talepleri, alanın eksik yönleri ve önerilerinin belirlenmesi için anket tekniği kullanılmıştır. Anket formu toplam 23 soru olacak şekilde açık uçlu ve şıklı sorulardan meydana gelmiştir. Anket çalışmaları farklı aylarda ve günlerde tesadüfi olarak, ortalama 15 dakika bire bir görüşmeler şeklinde sürmüştür.

Örneklem hacmi %95 güven sınırlarında %5 hata payı ile BTP’nda anket yapılacak ziyaretçi sayısı 400 kişi olarak bulunmuştur. Anket çalışması 2018 yılı Mart, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz ve Ağustos ayları arasında yapılmıştır. BTP alanı içinde gezilerek rastgele seçilen ziyaretçiler ile Aksu ve Eğirdir’de alanı bilen kişiler tarafından anket formlarının doldurulması sağlanmıştır. Her bir anketi formunun yaklaşık 15 dakika sürede cevaplanacak şekilde hazırlanmıştır. Alana gelen ve çevrede yaşayan halk ile gerçekleştirilen anket çalışmasında toplam 400 kişiyle bire bir görüşülerek anket uygulanmıştır. Anket çalışması 18 yaş üzeri kişiler ile tamamlanmıştır. Yapılan anketin %5’lik hata payı olabileceği düşünülerek gerçekleştirilmiştir. Yapılan anket çalışmasında 20 kapalı uçlu ve üç tane açık uçlu soru olmak üzere kavram yaklaşımları, algılama, talepler, eğilimler, sorunlar ve öneriler başlığı içinde belirlenmiştir.

Anket formunun en son kısmını oluştural açlı uçlu sorular ile alanın güçlü ve zayıf yönleri hakkında sorular sorulmuştur. Bu sorular sonucunda SWOT analizi

24 yapılırken kullanılmıştır. SWOT uygulaması yaparak alan içi ve dışının güçlü yönlerin ve fırsatlarını daha fazla göz önünde bulundurarak geliştirilmesi, zayıf yönlerin ise giderilerek bu konular hakkında çalışılarak BTP’na konsept öneriler getirilmesi öngörülmüştür.

4. Aşama; Analiz ve değerlendirme; BTP, çalışma alınan yönelik elde edilen envanter ve sörvey paftası ile ArcGIS ortamında mevcut verilerin ilişkilendirilmesi ve yorumlanması sonucu kaynak analiz paftaları (eğim, bakı, yükselti, topografya, ulaşım, mevcut alan kullanımları, su kaynakları vb.), alana yönelik bulgular elde edilmiştir. Ziyaretçilere yapılan anket çalışmaları sonucu elde edilen verilerin analizinde ise, IBM SPSS Statistics 25 paket programı kullanılarak frekans yüzdeleri belirlenmiş ve çizelge ile grafiksel olarak verilmiştir.

5. Aşama Sentez ve öneriler: Tartışma ve sonuç bölümünde elde edilen sayısal altlık veriler sonucu alanın mevcut potansiyel durumu, anket verilerinden elde edilen talep ve öneriler göz önüne alınarak BTP’na yönelik rekreasyonel planlama kararları alınmış ve öneriler getirilmiştir.

4. ARAŞTIRMA BULGULARI VE TARTIŞMA

4.1. Başpınar Tabiat Parkı’nın Envanteri ve Analizi

BTP’ında yapılan sörvey çalışmaları ile alanın doğal ve kültürel verileri elde edilmiş, sayısallaştırılmış ve analizler yapılarak paftalar elde edilmiştir. Alanda aynı zamanda kullanıcı talep ve eğilimlerin belirlenmesi için anket çalışmaları yapılmış ve veriler analiz edilerek değerlendirilmiştir.

4.1.1. Başpınar Tabiat Parkı’nın peyzaj doğal kaynak envanteri ve analizi

4.1.1.1. Topoğrafik özellikler

Isparta Aksu Çayı Havzası kuzeyde Köprüçay, güneydoğuda ise Eğirdir Gölü havzaları arasında yer alan, Köprüçay’ın bir alt havzası durumundadır. Havzanın bitişiğinde, kısmen de içerisinde yer alan BTP, havzanın jeolojik, topografik, hidrolojik ve ekolojik özelliklerini temsil etmektedir. Bu nedenle Aksu çayı havzasının jeolojik, jeomorfolojik ve doğal peyzaj özelliklerine ait veriler büyük oranda tabiat parkı için de geçerlidir (Anonim, 2019).

Aksu Havzası’nın jeolojik verileri incelendiğinde en yüksek oranları toplam alanın %30,83’ünde ‘‘kumtaşı-kil taşı-silt taşı-kireçtaşı-konglomara’’, %12,99’unda ‘‘halobyali mikrit-çörtlü mikrit–radyolarit-çört-seyl-bitkili kumtaşı–apilit-bazalt’’, %11,58’inde ‘‘bresik kireçtaşı’’ ve %10,11’inde ‘‘neritik kireçtaşı-dolomitik’’ yer kaplamaktadır. Bu jeolojik yapılar toplam alanın %65,51’ini kaplamaktadır. Aksu Havzası’nda jeolojik açıdan en düşük değerleri ise %0,53 ile ‘‘halobyali mikrit- çörtlü mikrit’’, %1,18 ile ‘‘konglomera–kumtaşı-silttaşı’’, %1,30 ile ‘‘killi kireçtaşı- marn’’ ve %1,96 ile ‘‘dolomit-dolomitik kireçtaşı-megalodonlu kireçtaşı’’ içermektedir. Araştırma alanının toprakları ‘‘Killi Balçık’’ olarak bulunmuştur. Toprak tipinin belirlenmesinde Bouyoucous Hidrometre yöntemi kullanılmıştır (Gülçur, 1974).

BTP’nin içinde bulunduğu alanda jeomorfolojik yapı yamaçlardan oluşmaktadır. Başpınar Tabit Parkı’nın daha çok güney kısmı ve doğu kısmı yamaçlardan oluşur, yaklaşık %15’ lik kısım ise düzlüklerden oluşmaktadır. Bu düzlükler Aksu Çayı kıyısı etrafındadır (Anonim, 2019).

Alanda 5 eğim grubu oluşturularak parkın eğim analizi yapılmıştır. Eğim paftası incelendiğinde alanın büyük çoğunluğu %20-40 (yaklaşık %63) eğim grubunu oluşturmuştur. %12-20 eğim grubuna ise alanın %22’si girmektedir. Alanın %8,8’lik bölümünü ise %40 üstü eğim grubuna ait topraklar oluşturmaktadır (Şekil 4.1).

Şekil 4.1. Başpınar Tabiat Parkı eğim paftası

Parkta çoğunluk olarak güney batı ve batı bakıları hâkim durumdadır. Alanın bakı paftası Şekil 4.2’de verilmiştir. Harita incelendiğinde toplam alanın %50,1’i güneybatı, %38,4’ü batı, %5’i güney, %2,8’i kuzeybatı, %1,2’si kuzeydoğu, %0,4’ü doğu, %0,4’ü güneydoğu ve %1,4’ü düz bakılıdır.

Şekil 4.2. Başpınar Tabiat Parkı bakı paftası

Alanın yükseklik paftasına bakıldığında 1330-1381 m yükseklik grubunda olan alan oranı %26’nı, 1381,1-1426 m yükseklik grubunda olanların oranı %23’nü, 1426,1-1474 m yükseklik grubunda olanların oranı %20’sini, 1474,1-1526 m

28 yükseklik grubunda olanların oranı %18’ini ve 1526-1610 m yükseklik grubunda olanların oranı ise %14’ nü oluşturmaktadır (Şekil 4.3).

Şekil 4.3. Başpınar Tabiat Parkı yükseklik paftası

Tabiat Parkı genellikle meyilli ve kayalıktır. Toprak derinliği yer yer büyük farklılıklar göstermektedir. 1300-2152 m arasında değişen birçok tepe vardır. En önemli yükseltiler; Kısa Tepe (2152 m), Katran Tepe (2027 m), Boyalı Tepe (1979 m), Leylek Tepe (1713 m)’dir (Anonim, 2019).

Taşpınar Tabiat Parkı alanının genel toprak yapısı; kireçsiz kahverengi orman toprağı ve çıplak kayalık ve molozlardan oluşmaktadır (Temurçin, 2004). Verilere göre alanın tamamı killi balçıktır (Şekil 4.4).

Şekil 4.4. Başpınar Tabiat Parkı toprak paftası

Arazi Kullanma Kabiliyet Sınıflamasının (AKKS) amacı, bütün verileri bir araya getirerek tarımsal kullanmaya ve korumaya yardımcı olacak şekilde toprağın yok olmasını engellemek amacıyla yapılan çalışmalardır. Tabiat Parkı ile ilgili olarak; yapılan incelemelere ve toprak-bitki-su analizlerine göre, Başpınar Tabiat Parkının arazi kullanım kabiliyet sınıflarına göre; alanın %64’ü VII. Sınıf araziler 30 oluştururken geri kalan %36’sı VIII. Sınıf arazidir (Anonim, 2019).

Tabiat Parkı’nın içerisinde daha çok batı kısmında yer alan Aksu Çayı etrafında zamanla meydana gelen toprak taşınmarı haricinde parkta genel olarak toprak erozyonu görülmemiştir. Parkın doğu tarafında yer alan, zaman içerisinde oluşmuş olan taş-kaya erozyonu mevcuttur. Erozyon yaşanan yerin alt kısmında yer alan mevcut orman yapısı taşınan materyalin alanın daha çok kullanılan bölgelerine taşınmasını durdurmuştur (Anonim, 2019).

Şekil 4.5. BTP arazi kullanım kabiliyet sınıfları paftası

4.1.1.2. İklimsel özellikler

Tabiat Parkı, Torosların üzerinde yer aldığından Akdeniz iklim kuşağı ve karasal iklim kuşağı arasında geçiş niteliği taşımaktadır. Bu nedenle, Tabiat Parkı sınırları içerisinde karasal iklim ve akdeniz iklimine ait özellikler yaşanmaktadır (Anonim, 2019).

Başpınar Tabiat parkı’na civarındaki en yakın meteoroloji istasyonları Aksu ve Eğirdir ilçelerinde bulunmaktadır. Eğirdir Meteoroloji İstasyonu’nda ölçümü yapılmayan veriler Isparta Meteoroloji İstasyonundaki veriler kullanılmıştır. Eğirdir, kışları serin, yazları ılık, nemli bir iklime sahiptir. 1981-2010 iklim dönemi yıllık ortalama sıcaklığı 12,4°C, yıllık ortalama yağışı ise 793,8 mm’dir. Eğirdir’in uzun yıllar maksimum sıcaklığı 38,6°C, uzun yıllar minimum sıcaklığı -14,9°C’dir. Eğirdir, 142,8 mm yağış ile aralık ayında en fazla yağışı alır (Anonim, 2019).

Sıcaklık ve güneşlenme süresi

Eğirdir istasyonu verilerine göre yıllık ortalama nispi nem %62,4’tür. Ölçülen en yüksek nispi nem aralıkta %77,3 olup ölçülen en düşük nispi nem temmuz ayında %46,1 olarak görülmektedir (Uçgun, 2007). Eğirdir Meteoroloji İstasyonunun 2007-2017 yılları arasındaki aylık maksimum sıcaklık değerleri ile 1981-2010 iklim dönemi ortalama sıcaklık değerleri görülmektedir. 2011 yılı hariç pozitif anomali görülmektedir. 2010 yılı 1,4°C’lik anomali ile en fazla farkın olduğu yıldır (Anonim, 2019).

Eğirdir Meteoroloji İstasyonunun 2007-2017 yılları arasındaki aylık maksimum sıcaklık değerleri ile uzun yıllar gerçekleşen maksimum sıcaklık değerleri verilmiştir. Ocak, Şubat, Nisan, Mayıs, Haziran, Temmuz ve Eylül ayları maksimum sıcaklıkları 2007 yılı ve sonrasında gerçekleşmiştir. Eğirdir de 2012 yılı Temmuz ayında 38.6°C ile en yüksek sıcaklık ölçülmüştür (Anonim, 2019). 2014 yılında ise -6,3°C’lik anomali ile en fazla farkın olduğu yıldır. Eğirdir de 1991 yılı Şubat ayında -14,9 °C ile en düşük sıcaklık ölçülmüştür. 2007 ve sonrası yıllarda ölçülen değerler uzun yıllar değerlerinin üzerindedir. Eğirdir’de 2007-2017 yılları arasında

32 gerçekleşen en yüksek sıcaklıklar ile 1981-2010 yılları arasında gerçekleşen en yüksek sıcaklıklar verilmiştir. Eğirdir’de gerçekleşen yüksek sıcaklık 32,1 derece ile 2012 yılının temmuz ayında gerçekleşmiştir (Anonim, 2019).

Eğirdir’in ortalama maksimum sıcaklık değeri 17,3°C’dir. En soğuk ayı ocak olup 5,4°C’dir. Ölçülen en sıcak ay ise Ağustos ayında olup 29,2°C’dir. 2007 ve sonrası yıllarda gerçekleşen ortalama maksimum sıcaklık değerleri 2011 yılı hariç uzun yıllar değerlerin üzerindedir (Anonim, 2019).

Çizelge 4.1. Eğirdir meteoroloji istasyonu 2007-2017 yılları arasında aylık ortalama sıcaklık değerleri (OC) (Anonim, 2019)

Yıllık Ano YIL/AY 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Ort. mali 2007 1,1 2,9 7,2 9,5 17,6 21,8 24,0 24,0 19,0 14,0 8,0 3,1 12,7 0,3 2008 -0,3 0,1 8,9 12,2 14,9 21,4 23,9 24,7 19,1 12,4 8,9 3,8 12,5 0,1 2009 3,4 4,4 5,4 10,8 14,9 20,9 23,2 22,4 17,9 14,9 7,9 6,3 12,7 0,3 2010 4,6 6,0 8,8 11,4 16,4 19,2 24,1 25,6 19,6 13,1 10,3 6,8 13,8 1,4 2011 3,3 3,5 6,1 10,2 14,1 19,2 24,2 23,4 19,6 11,3 4,7 2,6 11,9 -0,6 2012 0,3 0,0 4,9 12,0 14,8 22,1 25,3 23,3 19,6 14,7 9,6 5,6 12,7 0,3 2013 3,6 5,6 7,9 12,0 17,9 20,8 23,6 23,7 18,6 10,9 9,2 1,2 12,9 0,5 2014 3,7 5,4 7,5 11,9 15,2 19,7 23,9 24,4 19,2 13,3 7,6 7,0 13,2 0,8 2015 2,6 4,1 7,1 9,3 16,1 18,3 23,1 23,5 20,8 14,4 8,9 2,5 12,6 0,1 2016 1,9 7,2 7,8 13,7 14,8 21,3 24,2 24,1 18,7 14,5 7,4 1,2 13,1 0,7 2017 -0,5 2,3 7,3 10,8 15,2 19,7 1981-2010 2,1 2,7 6,2 11,0 15,9 20,6 23,8 23,4 18,8 13,3 7,3 3,9 12,4 Ortalama

Isparta’da 1971-2000 yılları arasında günlük toplam güneşlenme süreleri ortalama 7,5 saattir. Uzun yıllar ortalama günlük toplam güneşlenme sürelerine göre en az 3,4 saat ile aralık ayı, güneşlenmenin en fazla olduğu ay ise 11,8 saat ile temmuz ayıdır. 1998-2008 yılları arasında günlük toplam güneşlenme süreleri ortalama değerleri 7,4 ile 8,0 saat arasında gerçekleşmiştir (Anonim, 2019). Son 11 yıllık ortalama sıcaklıklar uzun yıllar ortalamalarından -0,1 ila 0,5 saat arasında gerçekleşmiştir. Bu periyotta 2002, 2003 ve 2006 yılı en kısa güneşlenme süreleri, 2007 yılı ise en uzun güneşlenme süreleri olarak gerçekleşmiştir (Anonim, 2019).

Yağış ve buharlaşma

Ortalama açık yüzey buharlaşması Isparta Meteoroloji istasyonu gözlem kayıtlarına göre ortalama açık yüzey buharlaşması 1205,2 mm’dir (Anonim, 2019).

Eğirdir’in yıllık maksimum yağış değeri 141,9 mm’dir. Aylara göre gerçekleşen maksimum yağış değerleri 2007 ve sonrası yıllarda uzun yıllar değerlerinin altında, gerçekleşmiştir (Anonim, 2019).

Çizelge 4.2. Eğirdir meteroloji istasyonu aylık maksimum yağış değerleri (mm) (Anonim, 2019)

YIL/AY 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Yıllık 2007 36,6 33,6 25,2 16,8 6,2 9,2 10,6 7,2 1,2 27,8 57,2 105,8 105,8 2008 7,4 41,2 18,0 31,6 18,2 3,6 4,8 11,2 23,8 13,0 22,2 5,4 41,2 2009 53,4 27,6 31,2 27,2 49,6 5,2 4,4 0,6 12,8 13,0 35,8 40,2 53,4 2010 19,8 29,2 17,4 26,0 15,8 17,0 2,4 2,0 4,0 27,6 37,0 0,8 37,0 2011 17,0 40,2 14,6 26,8 21,8 9,4 0,0 8,8 0,2 24,2 0,6 1,6 40,2 2012 66,2 35,6 28,6 40,8 36,8 0,2 1,8 0,6 20,6 19,6 14,6 70,8 70,8 2013 46,6 39,0 15,2 27,6 13,0 9,2 8,0 0,0 1,6 48,6 23,6 10,8 48,6 2014 47,0 25,6 56,2 14,8 30,0 27,4 0,0 7,6 68,6 33,2 14,2 43,0 68,6 2015 61,6 29,2 61,8 20,8 44,2 16,5 3,2 5,8 8,4 36,4 39,4 2,4 61,8 2016 52,2 40,6 45,6 20,2 28,6 5,6 6,6 7,7 9,8 0,2 61,0 21,8 61,0 2017 51,4 4,0 35,4 20,4 26,6 41,8 1981-2010 108,0 92,7 71,2 80,4 51,9 34,7 29,3 33,3 40,1 106,5 90,0 141,9 141,9 Ortalama

Eğirdir’in yıllık yağışlı gün sayısı 95,1 gündür. Aralık ayı en yağışlı ay olup, ağustos ise en kurak aydır.2007 ve sonrası yıllarda gerçekleşen yağışlı gün sayısı değerleri 2007, 2008, 2011 ve 2016 yılları uzun yıllar değerlerinin altında, diğer yıllar üzerinde gerçekleşmiştir (Anonim, 2019).

Eğirdir’in yıllık maksimum yağış değeri 141,9 mm’dir. Aylara göre gerçekleşen maksimum yağış değerleri 2007 ve sonrası yıllarda uzun yıllar değerlerinin altında gerçekleşmiştir. (Anonim, 2019).

Rüzgâr

Isparta-Eğirdir İlçesi 1985-2006 yılı meteoroloji verilerine göre hâkim rüzgâr yönü diyagramı BTP ve çevresinde 1985-2006 yılı meteoroloji verilerine göre hâkim rüzgar ‘güney’ yönündendir (Anonim, 2019). Isparta rüzgâr gülü Şekil 4.6’ da sunulmuştur.

N 2500 NNW NNE

2000 NW NE 1500

WNW 1000 ENE

500

W 0 E

WSW ESE

S W S E

SSW SSE S

Şekil 4.6. Isparta rüzgâr gülü (Anonim, 2019)

4.1.1.3. Hidrolojik özellikler

Başpınar Tabiat Parkı’nın içinde bulunduğu Aksu ilçesinde, Çayır Yaylası’nda bulunan Buğdaylıklı Düdeni, İlçe’nin en büyük düdenidir. Çayır Yaylası’nda eriyen kar suları ve yağmur sularının, bu ve diğer düdenlere dalarak, Anamas Dağları’nın kuzeyinde Beyşehir Gölü’ne, güney yamaçlarda Başpınar, Hizaryeri, Yayla Deresi ve Yakaafşar Pınargözü'ne ulaştığı tahmin edilmektedir. Başpınar Tabiat Parkı’nda kaynağını Buğdaylıklı Düdeni’nden alan üç adet pınar yer almaktadır (Anonim, 2019).

Tabiat Parkının bulunduğu havzada ayrıca; Aksu Çayı, Eğirdir Gölü, Beyşehir Gölü, Sorgun Barajı ve Köprüçay Irmağı bulunmaktadır. Aksu Çayı Isparta’nın en büyük ırmağıdır. Devamlı akan akarsu olup, Sorgun yaylasından başlar ve vadi boyunca ilerleyerek Isparta-Aksu İlçesinden geçip Yaka deresi ile diğer mevcut kollarla birleşerek Köprüçay Irmağı’nı oluşturmaktadır. Sonrasında ise Antalya Körfezi’ne dökülür (Anonim, 2019).

BTP, Aksu İlçe merkezinden Sorgun Barajı’na ulaşan yol üzerinde yer alır. Aksu Irmağı’ndan sonra Isparta İli’nin ikinci büyük ırmağı olan Köprüçay’ın bir kısmı aynı zamanda BTP içindedir. Köprüçay bölgedeki tarım arazilerinin sulaması için ve alabalık tesisleri için su kaynağı olarak kullanılmaktadır (Anonim, 2019). Şekil 4.7’de Tabiat Parkı’nın su kaynakları gösterilmiştir.

Şekil 4.7. BTP su kaynakları paftası

4.1.1.4. Biyolojik özellikler a. Ekosistem: Tabiat Parkı çevresindeki su ve kara ekosistemlerin bir parçası durumundadır. Tabiat Parkı çevresine hâkim durumda olan sucul ekosistemi temsilen akarsu/dere ekosistemi ve karasal ekosistemleri temsilen orman ekosistemi Tabiat Parkı sınırları içerisinde de temsil edilmektedir (Anonim, 2019).

Alan içerisinde sucul ekosistem akarsu/dere ekosistemi olarak temsil edilmektedir. Tabiat Parkı ile doğrudan ilişkili olan Aksu çayı, Yayla deresi ve Başpınar su kaynakları yaz kış akan akarsular olup, Köprülü Kanyon Milli Parkı’nın en önemli kaynak değerlerinden olan Köprüçayı’nın en üst havzasında yer almaktadırlar (Anonim, 2019).

Aksu çayının yaklaşık olarak 1,0 km’lik bölümü Tabiat Parkı içerisinde yer almaktadır. Tabiat Parkının yaklaşık %11,0’lik bölümü alansal olarak akarsu /dere ekosisteminin etkisi altındadır. Bu bölgelerde sucul ekosistem öğeleri olan flora ve faunal yapı doğal olarak yer almakta olup, çeşitli dış etkiler nedeni ile bozulmamıştır (Anonim, 2019).

Tabiat Parkının doğu sınırına kadar olan ve yaklaşık 1.900 m. üzerindeki bölümler yüksek dağ (subalpin) ekosistemleri olarak temsil edilmektedir ki bu bölgede dağ bozkırı, kayalık habitatlar yer almaktadır. Bu alanların batısında bulunan ve Aksu Çayı’na kadar olan ve Tabiat Parkı içerisinde yer alan bölümlerde yer alan doğal iğne yapraklı ormanlar, yapraklı ormanlar, kaya vejetasyonu orman ekosistemini oluşturmaktadır. Orman ekosistemi BTP’nın yaklaşık %89’unda temsil edilmektedir (Anonim, 2019). b. Bitki örtüsü: Tabiat Parkı alanındaki kayalıklarda ve yüksek kesimlerinde bu vejetasyon tipi görülür, genel olarak karanfil (Dianthus spp.), çan çiçeği (Campanula spp.), korukgiller (Sedum spp.), andız otu (Inula spp.), kaya ölmezi (Helichrysum chasmolycicum), böbret altınotu (H. compactum), kumotu (Arenaria spp.), deynekgiller (Asyneuma spp.), kekik (Thymus spp.), şalbagiller (Salvia spp.), türleri görülmektedir (Anonim, 2019).

Alanın %80’i verimli orman, %15,9’u açıklık alan ve bozuk alan %4,1’i bozuk alandan oluşmaktadır (Şekil 4.8.).

Şekil 4.8. BTP meşçere paftası

BTP içerisinde detaylı flora envanter çalışması yapılmamış olup alan ve çevresinde daha önceden yapılmış çalışmalara ait literatürden faydalanılmıştır. BTP’nın içerisinde yer aldığı Aksu bölgesinde yapılan bilimsel temelli araştırma ve projeler ile literatür kayıtlarından yararlanılmıştır (Anonim, 2019). Buna göre; BTP meşcere haritasına göre; alanın %33,0 Çkd2 (kara çam), %9.0 ÇkArd1 (karaçam - ardıç), %17,0 ÇkArcd1(kara çam-ardıç), %18,0 Çkd1-T (kara çam), %4,0 BÇk (bozuk kara çam), %17,0 Bar (bozuk ardıç), %2,0 OT meşcere tiplerinden oluşmaktadır. Araştırma alanından toplanan türlerin en büyük 13 familyaya göre dağılımı ve oranları önem sırasıyla şöyledir: Fabaceae 5 (%17), Rosaceae 4 (%14) Pinaceae 3 (%11), Lamiaceace 3 (%11), Polygonaceae 2 (%7), Salicaceae 2 (%7), Brassicaceae 2 (%7), Caryophyllaceae 2 (%7), Ericaceae 2 (%7), Amaranthaceae 1

(%3), Asteraceae 1 (%3), Berberidaceae 1 (%3), Compositaeceae 1 (%3) vb. tespit edilmiştir (Anonim, 2019).

Çizelge 4.3. Başpınar tabiat parkı sucul ve karasal bitki türleri (Anonim, 2010)

Gözlem

Tehlike

Türkçe

Tür AdıTür

Familya

Literatür

Endemik Kategori si AMARANTHACEAE Amaranthus retroflexus Tilki kuyruğu - NE L ASTERACEAE Anthemis cretica L. Dağ Papatyası - NE L BERBERİDACEAE Berberis crataegina DC. Karamuk - NE L BRASSİCACEAE Capsella bursa pastoris Çobançantası - NE L Raphanus raphanistrum L. Eşek turpu - NE L Dianthus calocephalus Güzel - NE L Boiss. karanfil CARYOPHYLLACEAE Silene compacta Fisch. ex Kanlıbasıra - NE L Hornem. Otu COMPOSİTAECEAE Tragopogon porrifolius L. Yemlik - NE L Arbutus andrachne Sandal ağacı - NE L ERİCACEAE Arbutus unedo L. Kocayemiş - NE L Quercus coccifera L. Kermes - NE L Meşesi Lathyrus sativus L. Mürdümük - NE L Trifolium campestre Üçgül - NE L Schreb. FABACEAE Vicia sativa L. Fiğ - NE L Medicago orbicularis (L.)Bart. Paralık - NE L Lamium amplexicaule L. Baltutan - NE L LAMİACEACE Ocimum basilicum L. Fesleğen NE L Thymus zygioides Griseb. Bodur kekiği LC L PİNACEAE Pinus nigra Arn. Karaçam - NE L-G

Cedrus libani A. Rich Katran Ağacı - NE L-G

Gözlem

Tehlike

Türkçe

Tür AdıTür

Familya

Literatür

Endemik Kategori si Pinus brutia Ten. Kızılçam - NE L-G

Polygala anatolica Yılanyoncası - NE L POLYGONACEAE Boiss.&Heldr. Rumex crispus L. Labada - NE L Crataegus orientalis Alıç - NE L-G ROSACEAE Pallas ex Bieb. Armeniaca vulgaris Lam. Kayısı - NE L-G Malus sylvestris L.(Mill.) Yaban Elması - NE L-G Rose centifolia Gül - NE L-G SALİCACEAE Salix babylonica L. Salkım söğüt - NE L-G Populus nigra L. Karakavak - NE L-G

39 c. Yaban hayatı: Başpınar Tabiat Parkı ve çevresinde bulunan farklı habitatlar ile iklim şartların değişik ekolojik talepleri olan farklı hayvan türlernin alanda yaşamasına ve beslenmesini sağlamıştır (Anonim, 2019).

Isparta ili iç sularında sadece Aksu Çayı yukarı havzasında (kaynak bölgesinde) tespit edilen ve “Alabalık Bölgesi” olarak adlandırılan akarsu kesiminde (Başpınar, Zindan Deresi) yaşayan Salmo labecula, habitat kaybı ve populasyonun ergin bireylerinde azalma, Capoeta pestai, predatör etkisi ve üreme bölgelerindeki habitat kaybı nedeniyle, temiz kaynak sularının tipik türleri olan Pseudophoxinus fahrettini, habitat bozulmaları, su yapıları, sulama, akarsu üzerine kurulan HES gibi su yapıları, Pseudophoxinus egridiri tatlı su levreğinin predatör etkisi sonucu Isparta iç sularının gösterge türleri olarak önerilmiştir (Anonim, 2019). Isparta İli iç suları balık faunası Çizelgel 4.4.’te sunulmuştur.

Çizelge 4.4. Isparta İli iç suları balık faunası gösterge türler ve habitatları (Anonim, 2010)

Familya Gösterge Tür Habitatı Gösterge olma Nedeni Salmonidae 1. Salmo labeocula Aksu Çayı, Zindan Mağarası Endemik Mevk. Başpınar Kaynağı 2. Capoeta pestai Eğirdir Gölü ve Çayköy Deresi Lokal endemik

3. Pseudophoxinus Aksu Çayı Bağıllı-Ayvalıpınar Lokal endemik

fahrettini arası Cyprinidae 4. Pseudophoxinus Eğirdir Gölü ve Yalvaç Deresi Lokal endemik egridiri Madenli Mevk.

Tabiat Parkı ve etrafında yer alan kuş türleri Çizelge 4.5’de sunulmuştur.

Tabiat Parkı ve etrafında yer alan memeli türleri; Anadolu sincabı (Sciurus anomalus), yabani tavşan (Lepus europeaus), tilki (Vulpes vulpes) ve yaban domuzu (Sus scrofa) dur (Anonim, 2019).

Tabiat Parkı ve yakın çevresinde yer alan sürüngen türleri; çeşitli yılan türleri (serpentes), keler (angelfish), kertenkele (lacerta) ve kara kaplumbağası (Testudinidae)dır (Anonim, 2019).

Çizelge 4.5. BTP kuş türleri listesi ve koruma statüleri (Anonim, 2010)

IUCN Ulusal yaygın isim Bilimsel isim Grup Kırmızı Bern Liste Şahin Buteo buteo Gündüz LC 1 Yırtıcısı Bayağı Doğan Falco peregrinus Gündüz LC 1 Yırtıcısı Atmaca Accipiter nisus Gündüz LC 1 Yırtıcı Kaya Güvercini Columba livia Ötücü LC - Dağ Bülbülü Prunella Ötücü LC - modularis Serçe Passer domesticus Ötücü LC - Büyük Baştankara Parus major Ötücü LC 1 Anadolu Sıvacısı Sitta krueperi Ötücü LC 1 İspinoz Fringilla coelebs Ötücü LC - Sığırcık Sturnus vulgaris Ötücü LC 1 Alakarga Garrulus Ötücü LC - glandarius Saksağan Pica pica Ötücü LC - Kuzgun Corvus corax Ötücü LC -

4.1.2. Başpınar Tabiat Parkı peyzaj kültürel envanteri ve analizi

4.1.2.1. Coğrafi konum

Tarım ve Orman Bakanlığı VI. Bölge Müdürlüğü, Isparta Şube Müdürlüğü’ne bağlı olan Başpınar Tabiat Parkı, Aksu ilçe merkezine 7 km, Isparta il merkezine ise 69 km uzaklıktadır. Mülga Orman ve Su İşleri Bakanlığınca 39,50 ha alan Başpınar Tabiat Parkı olarak tescil edilmiştir. BTP’nın kuzeyi; Başpınarı geçtikten sonra Sorgun Barajı’na giden köprüden Kurupınar Çeşme’ye, Kavacık Alanı, kurudereden takiple sırta kadar, doğusu; batıya bakan sırtı takiple Kanlıeşme Tepe, Katran Tepe, Büyük Ermili Tepe eteklerinden 1952 Rakımlı Tepe, Arılıkboğazı Dere Mevkii’ne kadar, Güneyi; Arılıkboğazı Dere Mevkii’nden Karagöz Pınarı’ndan sırta kadar, Batısı; Sırtı takiple Boyalı Tepe, Leylek Tepe, Çark Tepe, orman sınırından Sorgun Yaylası’na çıkan köprüye kadar olan alanla sınırlıdır (Anonim, 2019). Tabiat Parkı 1/25000 ölçekli memleket paftalarından M26-a4 paftasında yer almaktadır. Kuzeyde 4190000, doğu da 335000 grid hatları arasında kalmaktadır (Anonim, 2019).

Şekil 4.9. BTP coğrafi konumu

4.1.2.2. Ulaşım

Başpınar Tabiat Parkı Isparta il merkezine 69 km uzaklıktadır. Eğirdir-Isparta yolunda, Eğirdir Merkezi 4 km geçtikten sonra Sütçüler yol ayrımından sağa dönülerek 22 km gidildikten sonra Tabiat Parkı’na ulaşılabilir. Çeşitli merkezlerin BTP’na uzaklıkları Şekil 4.10’da gösterilmiştir (Anonim, 2019).

Çizelge 4.6. BTP’nın önemli merkezlere uzaklığı (Anonim, 2019)

MERKEZ ADI UZAKLIK (Km) Isparta 69 Burdur 120 Eğirdir 33 Sütçüler 59 Aksu 7 Gelendost 69 Atabey 70 Gönen 92

Alan içerisinde girişten pınarlara kadar toprak bir yol mevcuttur. Alana Aksu- Sorgun yaylası yol güzergâhından geçilerek ulaşılabilir.

Şekil 4.10. BTP’nın önemli merkezlere uzaklığı

Şekil 4.11. BTP’nın yol durumu 43

4.1.3. BTP mevcut rekreasyonel potansiyeli

Başpınar Tabiat Parkı, bulunduğu havzadaki geniş bir iklim yelpazesi içinde birbiri ile ilişkili orman ve su ekosistemlerini birlikte barındırması ve zengin flora ve fauna yapısı ile özel öneme sahip bir korunan alandır. Park yasal statüsü gereği Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından yönetilmektedir. 39,50 hektar alana sahip olan Başpınar Tabiat Parkı Aksu ilçesine 7 km ve Isparta şehir merkezine 69 km uzaklıktadır. Tabiat Parkının içinde bulunduğu Isparta konumu itibariyle bölgeler arası geçiş koridoru olması, tarihi ve kültürel ögelerinin çok sayıda oluşu ve zengin bitkisel örtüsü sebebiyle yerli ve yabancı turistler için önemli bir merkez olmaktadır (Anonim, 2019).

a. b.

c. d.

Şekil 4.12. (a-b-c-d) Başpınar Tabiat Parkından görüntüler

Tabiat Parkının en önemli unsuru olan kesintisiz yıl boyunca akan Aksu Çayı, birçok sucul bitki ve hayvan türüne ev sahipliği yapmaktadır. Tabiat Parkının ekolojik değerlerini, akarsu/dere ekosistemi ve orman ekosisteminin bir arada olması sayesinde zenginleşmektedir. Akarsu/dere ekosistemini; Aksu Çayı, Sorgun Barajı, Yayla deresi temsil etmektedir. Bu yapı Köprülü Kanyon Milli Parkını

önemli kaynak değeri olan Köprüçayı’nın üst havzasını oluşturmaktadır. Orman ekosistemini; iğne yapraklı ormanlar, yapraklı ormanlar, step ve kaya vejetasyonu oluşturmaktadır.

Tabiat Parkının tüm bu manzara özelliğinin yanı sıra, parkın içinde günübirlik kullanım alanları ve kır evleri de bulunmaktadır. Alana mevcut iki giriş ile kontrol ünitelerinden geçerek ulaşılır. Alanda günübirlik kullanma ilişkin üst yapı birimleri mevcuttur. İki adet giriş kontrol ünitesi, 1 adet kıl çadır, 8 adet kır evi, 1 adet sıhhi tesis binası, 1 adet mescit, 2 adet ahşap köprü ve 5 adet kameriye mevcuttur. Alt yapı birimleri olarak trafo ve fosseptik sistemleri mevcuttur. Alandaki mevcut rekreasyonel tesisler Şekil 4.12’de gösterilmiştir.

Tabiat Parkı’nı şu an kullanmakta olan kullanıcılar çoğunlukla pınar ve çevresinde piknik yapmakta olup etkinliklerin çoğaltılmasını talep etmektedir. Tabiat parkı çevresindeki rekreasyonel potansiyeli olan alanların yakınlığı ile farklı rekreatif etkinliklere de ev sahipliği yapma özelliğine sahiptir. Başpınar Tabiat Parkı ve etrafında doğa yürüyüşü (trekking ve hiking) başta olmak üzere, botanik turu, fotoğraf çekme, safari, bisiklet, sportif olta balıkçılığı, yaban hayatı gözlemciliği, köy turları, kamp turizmi gibi ekoturizm etkinlikleri gerçekleştirilebilir. Kış mevsiminde parktan ulaşımı kolay olan Dedegöl Dağları’na kayak turizmi için gelen ve yaz aylarında özellikle Antalya’dan yayla turizmi için gelen kullanıcıların kalabileceği kır evleri mevcuttur.

Başpınar Tabiat Parkı’nda yer alan Aksu Çayı ve su kaynakları, bitki çeşitliliği, çadırlı kamp potansiyeli varlığı, yayla turizminin olması, doğal güzellikleri ve dört mevsim turizm yapılabilmesi açısından yüksek rekreasyonel potansiyele sahip bir alandır.

Şekil 4.13. BTP’nın vaziyet planı paftası

4.2. Anket Verilerin Analizleri ve Değerlendirilmesi

BTP’nda yapılan anket çalışmaları kapsamında ankete katılanların demografik ve sosyo ekonomik durumlarına ilişkin veriler, rekreatif etkinliklere katılım sıklıkları, hangi rekreatif etkinlikleri tercih ettikleri ve rekreatif etkinliklere katılmalarını etkileyen faktörlerin neler olduğunu belirleyen veriler yüzde değerleri ile değerlendirilmiş ve yorumlanmıştır.

4.2.1. Ankete katılanların genel profili

Anket verilerine göre BTP’nda ankete katılanların %51,7’si erkek olup %48,3’ü ise kadındır (Şekil 4.14).

Cinsiyet durumu

ERKEK 51,7

BAYAN 48,3

46 47 48 49 50 51 52

Şekil 4.14. Ankete katılanların cinsiyet durumuna göre yüzde dağılımları

Alanda soruları cevaplayan ziyaretçilerin yaşları ise %7,7’si 14 yaş ve altı, %14’ü 14 ile 25 yaş arası, %46,1’i 26 ile 45 yaş arası, %29,4’ü 46-65 yaş arası ve son olarak 65 yaş üzeri %2,8 olarak belirlenmiştir. Katılımcıların yaş oranları incelendiğinde ise gençlerin ve orta yaş gruplarının alana daha fazla gelmiş olduğu görülmüştür (Şekil 4.15).

Yaş gruplarına göre yüzde dağılımları

65< 2,8

46-65 29,4

26-45 46,1

14-25 14

<14 7,7

0 10 20 30 40 50

Şekil 4.15. Ankete katılanların yaş gruplarına göre yüzde dağılımları

BTP’nda ankete katılan ziyaretçilerin eğitim durumları; %23,1’i ilköğretim, %28’i lise, %15.4’ü yüksekokul, %25,9’ü fakülte, %7,7’si de lisansüstü olarak belirlenmiştir (Şekil 4.16).

Eğitim durmuna göre yüzde dağılımları

LİSANSÜSTÜ 7,7

FAKÜLTE 25,9

YÜKSEKOKUL 15,4

LİSE 28

İLKÖĞRETİM 23,1

OKUR-YAZAR DEĞİL 0

0 5 10 15 20 25 30

Şekil 4.16. BTP’nda ankete katılanların eğitim durum yüzdesi

BTP’nda ankete katılanların meslek grupları ise; %13,3’ü öğrenci, %38,5’i memur, %7,7 ’si serbest meslek, %2.1’i işsiz, %4,9‘u emekli, %11,9’u ev hanımı, %6,3’ü çiftçi, % 11,9’u işçi ve % 3,5 diğer meslek grupları olarak belirlenmiştir. Meslek grupları incelendiğinde katılımcıların çoğunluğunun (%38,5) memur olduğu belirlenmiştir (Şekil 4.17).

Meslek grupları durumuna göre yüzde dağılımları

DİĞER 3,5 ÖĞRENCİ 13,3 MEMUR 38,5 SERBEST MESLEK 7,7 İŞSİZ 2,1 EV HANIMI 11,9 ÇİFTÇİ 6,3 EMEKLİ 4,9 İŞÇİ 11,9

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45

Şekil 4.17. BTP’nda ankete katılanların meslek grupları yüzdesi 48

BTP’nda ankete katılanların alana % 82,5’i özel araç, % 5,6’sı minibüs, % 11,7’si bisiklet ve % 3,5’i taksi ve geriye kalan % 7,7’lik kısmın ise diğer araç türleriyle geldiği belirlenmiştir (Şekil 4.18).

Kullanıcıların alana geliş şekillerine göre dağılımları

DİĞER 7,7

MİNİBÜS 5,6

ÖZEL OTO 82,5

OTOBÜS 0

TAKSİ 3,5

YAYA 0,7

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

Şekil 4.18. BTP’na ulaşım tercihlerine göre dağılımları

4.2.2. Ankete katılanların rekreasyonel tercihlerine ilişkin bulgular

BTP’nda ankete katılanların alana geliş amaçlarına göre cevapları % 5,6’sı doğayı gözlem ve keşfetme, % 4,2’si doğayla iç içe olma, % 4,2’si öğrenme, % 19,6’sı açık alandan yararlanma, % 44,8’i piknik yapma, % 7,7’si eğlenme ve % 14’ü dinlenmek için geldiğini belirtmiştir. Spor yapma ve diğer seçeneklerini tercih eden kullanıcı çıkmamıştır (Şekil 4.19). Anket sonuçlarına göre Tabiat Parkı’na geliş amaçlarının başında piknik yapma gelmektedir.

Kullanıcıların geliş amaçlarına göre dağılımları

DİĞER 0 DOĞAYI GÖZLEM VE KEŞFETME 5,6 DOĞAYLA İÇ İÇE OLMA 4,2 ÖĞRENME 4,2 SPOR YAPMA 0 AÇIK ALANDAN YARARLANMA 19,6 PİKNİK YAPMA 44,8 EĞLENME 7,7 DİNLENME 14 0 10 20 30 40 50

Şekil 4.19. BTP’na geliş amaçlarına göre dağılımları

BTP’nda ankete katılanların alanı tercih etme sebeplerine verdikleri cevaba göre dağılımları, manzaranın güzel olması % 21, sıkıcı şehir yaşamından uzaklaştırması % 17,5, su kenarı olması % 40,6, bakımlı ve temiz olması % 14, güvenli olması %2,1, ulaşımın kolay olması % 4,9, çocukların oyun ihtiyacının karşılanması % 2,8, piknik için uygun alan olması % 58,7, ekonomik olması % 9,1 ve diğer seçeneğini % 0,7 oranında kişi tercih etmiştir (Şekil 4.20). Su kenarı ve piknik için uygun olması ziyaretçilerin Tabiat Parkı’nı tercih etme sebeplerinin başında gelmektedir.

Kullanıcıların tercih etme sebeplerine göre dağılımları

DİĞER 0,7 MANZARANIN GÜZEL OLMASI 21 SIKICI ŞEHİR YAŞAMINDAN UZAKLAŞTIRMASI 17,5 SU KENARI OLMASI 40,6 BAKIMLI VE TEMİZ OLMASI 14 GÜVENLİ OLMASI 2,1 ULAŞIMIN KOLAY OLMASI 4,9 ÇOCUKLARIN OYUN İHTİYAÇLARININ … 2,8 PİKNİK İÇİN UYGUN ALAN OLMASI 58,7 EKONOMİK OLMASI 9,1

0 10 20 30 40 50 60 70

Şekil 4.20. Kullanıcıların alanı tercih etme sebeplerine göre dağılımları

BTP’nda ankete katılan kullanıcılardan % 0,7’si haftada bir kez geldiğini, % 4,9’u on beş günde bir kez, % 23,8’i ayda bir, % 14’ü üç ayda bir ve % 20,3’ü altı ayda bir, % 11,9 diğer kısmın ve % 24,5’i yılda bir kez geldiklerini belirtmiştir (Şekil 4.21). Bu sorunun sonucu incelendiğinde ise gelen ziyaretçilerin çoğunluğu yılda bir kez gelmeyi tercih etmektedir.

Kullanıcıların geliş sıklığına göre dağılımları

DİĞER 11,9 YILDA BİR 24,5 ALTI AYDA BİR 20,3 ÜÇ AYDA BİR 14 AYDA BİR 23,8 ON BEŞ GÜNDE BİR 4,9 HAFTADA BİR 0,7

0 5 10 15 20 25 30

Şekil 4.21. Kullanıcıların geliş sıklıklarına göre dağılımları

Ankete katılan kullanıcılardan % 2,1’i turla, % 41,3’ü arkadaşları ile % 12,6’sı akrabaları ile % 59,4’ü aileleriyle ve % 2,1’i diğer alternatifler ve % 2,1’i yalnız geldiklerini belirtmiştir (Şekil 4.22). Verilen cevapların sonucunda ise gelen ziyaretçilerin çoğunluğu ailesiyle ve arkadaşlarıyla gelmeyi tercih etmektedir.

Kullanıcıların alana geldikleri kişilere göre dağılımları

DİĞER 2,1

TURLA 2,1

ARKADAŞLARIMLA 41,3

AKRABALARIMLA 12,6

AİLEMLE 59,4

YALNIZ 2,1

0 10 20 30 40 50 60 70

Şekil 4.22. Kullanıcıların alana geldikleri kişilere göre dağılımları

BTP’nda ankete katılan kullanıcılardan % 2,8’i öğleden önce, % 75,5’i 12:00-17:00 arası, % 21,7’si 17:00-21:00 arası alana geldiklerini bildirmişlerdir. 21:00-24:00 arası ise vakit geçiren kullanıcı yoktur (Şekil 4.23). Verilen cevapların sonucunda ise gelen ziyaretçilerin çoğunluğu 12:00-17:00 arasında gelmeyi tercih etmektedir.

Kullanıcıların tercih ettiği saatlere göre dağılımları

21.00 - 24.00 0

17.00 - 21.00 21,7

12.00 - 17.00 75,5

07.00 - 12.00 2,8

0 10 20 30 40 50 60 70 80

Şekil 4.23. Kullanıcıların tercih ettikleri saatlere göre dağılımları

Ankete katılan kullanıcılardan % 0,7’si Ocak, % 2,1’i Şubat, % 7,7’si Mart, % 15,4’ü Nisan, % 35,7’si Mayıs, % 60,8’i Haziran, % 83,2’si Temmuz, % 79’u Ağustos, % 39,2’si Eylül, % 13,3’ü Ekim, % 2,8’i Kasım ve % 0.7 ‘si Aralık aylarını tercih ettiklerini belirtmişlerdir (Şekil 4.24). Verilen cevaplara bakıldığında ise gelen ziyaretçilerin çoğunluğu bahar ve yaz aylarında gelmeyi tercih etmektedir.

Kullanıcıların tercih ettiği aylara göre dağılımları

ARALIK 0,7 KASIM 2,8 EKİM 13,3 EYLÜL 39,2 AĞUSTOS 79 TEMMUZ 83,2 HAZİRAN 60,8 MAYIS 35,7 NİSAN 15,4 MART 7,7 ŞUBAT 2,1 OCAK 0,7

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

Şekil 4.24. Kullanıcıların tercih ettikleri aylara göre dağılımları

BTP’nda kullanıcılardan % 20,3’ü 1-3 saat, %66,4’ü 4-6 saat, % 11,2’si 7-9 saat, % 1’i diğer ve % 1,1’i 9 saat üstü vakit geçirdiklerini belirtmişlerdir (Şekil 4.25). Alana gelen kullanıcılardan 1 saatten az vakit geçirdiğini söyleyen olmamıştır. 52

Kullanıcıların alanda vakit geçirme süresine göre dağılımları

DİĞER 1

9 SAAT ÜSTÜ 1,1

7 - 9 SAAT 11,2

4 -6 SAAT 66,4

1 - 3 SAAT 20,3

1 SAATTEN AZ 0

0 10 20 30 40 50 60 70

Şekil 4.25. Kullanıcıların vakit geçirme sürelerine göre dağılımları

Başpınar Tabiat Parkı’na gelmek için tercih edilen günler ise; % 76,2’si Pazar, % 79,7’si Cumartesi, % 15,5’i Cuma, % 11,2’si Perşembe, % 11,2’si Pazartesi, % 7,7’sı Salı ve % 5,6’sı Çarşamba günleri tercih ettiğini belirtmiştir (Şekil 4.26). Ziyaretçiler çoğunlukla parka gelmek için hafta sonunu tercih etmektedir.

Kullanıcıların tercih ettiği günlere göre dağılımları

PAZAR 76,2

CUMARTESİ 79,7

CUMA 15,5

PERŞEMBE 11,2

ÇARŞAMBA 5,6

SALI 7,7

PAZARTESİ 11,2

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

Şekil 4.26. Kullanıcıların tercih ettikleri günlere göre dağılımları

4.2.3. BTP’nın rekreasyon olanakları yeterlilik durum değerlendirmesi

BTP’nda kullanıcıların alanda kalmaları etkileyen etmenlere göre dağılımları; çevredekilerden rahatsız olma % 3,5, hava koşulları % 16,8, güvenlik olmayışı % 9,1, ulaşım güçlüğü %23,8, kalabalık %3,5, aydınlatma elemanlarının yetersizliği % 19,6, yiyeceksiz gelme % 1,4, vakit azlığı % 30,1, aradığını bulamama % 5,6, tenhalık % 8,4, yönetim ve denetim eksikliği % 10,5, diğer nedenler % 12,6 ve fikri açıklamama % 4,9 olarak belirlenmiştir (Şekil 4.27).

Kullanıcıların alanda kalmayı etkileyen etmenlere göre dağılımları

DİĞER 12,6 FİKRİM YOK 4,9 YÖNETİM VE DENETİM EKSİKLİĞİ 10,5 TENHALIK 8,4 ARADIĞINI BULAMAMA 5,6 VAKİT AZLIĞI 30,1 YİYECEKSİZ GELME 1,4 AYDINLATMA ELEMANLARININ YETERSİZLİĞİ 19,6 KALABALIK 3,5 ULAŞIM GÜÇLÜĞÜ 23,8 GÜVENLİK OLMAYIŞI 9,1 HAVA KOŞULLARI 16,8 ÇEVREDEKİLERDEN RAHATSIZ OLMA 3,5 0 5 10 15 20 25 30 35

Şekil 4.27. Kullanıcıların alanda kalmayı etkileyen etmenlere göre dağılımları

Ankete katılan kullanıcıların % 52,4’ü olumsuz çevresel faktörün olmadığını, % 17,5’i diğer alternatifler olduğunu % 8,4’ü gürültü, % 4,2’si su kirliliği, % 6,3’ü güvensizlik, % 13,3’ü görüntü kirliliği, % 1,4’ü kötü kokunun kendilerini olumsuz etkilediklerini belirtmişlerdir (Şekil 4.28). Ankete katıların büyük çoğunluğu kendilerini etkileyen olumsuz çevresel faktör olmadığını belirtmiştir.

Kullanıcıları olumsuz etkileyen çevresel faktörlere göre dağılımı

YOK 52,4 DİĞER 17,5 GÜRÜLTÜ 8,4 SU KİRLİLİĞİ 4,2 GÜVENSİZLİK 6,3 GÖRÜNTÜ KİRLİLİĞİ 13,3 KÖTÜ KOKU 1,4 HAVA KİRLİLİĞİ 0

0 10 20 30 40 50 60

Şekil 4.28. Kullanıcıları etkileyen çevresel faktörlere göre dağılımları

Başpınar Tabiat Parkı’nda kullanıcıların % 18,2’si araçlar için toplu otopark ayrılmalı, % 11,9’u diğer alternatifler, % 6,3’ü her piknik ünitesi için tek araçlık park yeri ayrılmalı, % 6,3’ü ulaşım alanları sert zeminle döşenmeli, % 15,4’ü ulaşım alanlarının yan tarafında bisiklet ve yürüyüş yolu ayrılmalı, % 18,9’u sınırlı alanlara ulaşım verilmeli, % 23,1’i alanın her yerine araçla ulaşım imkanı sağlanması gerektiğini belirtmiştir (Şekil 4.29). Alanda otopark ücretli olmalı diyen kullanıcı yoktur.

Kullanıcıların alan içindeki ulaşım fikirlerine göre dağılımı

DİĞER 11,9

OTOPARK ÜCRETLİ OLMALI 0

ARAÇLAR İÇİN TOPLU PARK ALANLARI AYRILMALI 18,2

HER PİKNİK ÜNİTESİ İÇİN TEK ARAÇLIK PARK YERİ 6,3 AYRILMALI

ULAŞIM ALANLARI SERT ZEMİNLE DÖŞENMELİ 6,3

ULAŞIM ALANLARININ YAN TARAFINDA BİSİKLET VE 15,4 YÜRÜYÜŞ YOLU AYRILMALI

SINIRLI ALANLARA ULAŞIM VERİLMELİ 18,9

ALANIN HER YERİNE ARAÇLA ULAŞIM İMKANI 23,1 SAĞLANMALI

0 5 10 15 20 25

Şekil 4.29. Kullanıcıların alan içindeki ulaşım fikirlerine göre dağılımları

BTP’nda kullanıcıların korunan alanlara sınırlama getirilmesine % 15,4’ü fikrim yok, % 42,7’si kısmen, % 11,2’si hayır ve % 30,8’i evet demiştir (Şekil 4.30).

Kullanıcıların korunan alanlara sınırlama getirilmesine fikrine göre dağılımları

FİKRİM YOK 15,4

KISMEN 42,7

HAYIR 11,2

EVET 30,8

0 5 10 15 20 25 30 35 40 45

Şekil 4.30. Kullanıcıların korunan alanlara sınırlama getirilmesi fikrine göre dağılımları

BTP’nda kullanıcıların talep ettikleri etkinlikler içinde % 28’i fotoğraf çekme, % 3,5’i diğer, % 4,2’si jeep safari, % 23,8’i macera etkinlikleri, % 10,5’i su sporları, % 17,5’i ata binme, % 42’si piknik yapma, % 15,4’ü dağa tırmanma, % 10,5’i bitki gözlemi, % 11,2’si hava sporları, % 9,1’i orienteering, % 25,9’u yaban hayatı gözlem, % 28’i dağ bisikleti, % 62,9’u doğa yürüyüşünü tercih ettiklerini belirtmişlerdir (Şekil 4.31).

Kullanıcıların talep ettikleri etkinliklere göre dağılımları

DİĞER 3,5 FOTOĞRAF ÇEKME 28 JEEP SAFARİ 4,2 MACERA ETKİNLİKLERİ 23,8 SU SPORLARI 10,5 ATA BİNME 17,5 PİKNİK YAPMA 42 DAĞA TIRMANMA 15,4 BİTKİ GÖZLEMİ 10,5 HAVA SPORLARI 11,2 ORİENTEERİNG 9,1 YABAN HAYATI GÖZLEME 25,9 DAĞ BİSİKLETİ 28 DOĞA YÜRÜYÜŞÜ 62,9 0 10 20 30 40 50 60 70

Şekil 4.31. Kullanıcıların talep ettikleri etkinliklere göre dağılımları

Başpınar Tabiat Parkı’nda kullanıcıların yetersiz gördüğü yapısal fonksiyonlara göre otopark, çöp kovaları, aydınlatma, yürüyüş yolları, kafe, büfe çocuk oyun alanı, bulaşık yıkama yeri, alan yönetimi çoğunluk tarafından yetersiz bulunmuştur. Çadırlı kamp alanı, bungalovlar, piknik alanı ve oturma birimi katılımcılar tarafından yeterli bulunmuştur (Şekil 4.32).

Şekil 4.32. Kullanıcıların yetersiz gördüğü yapısal fonksiyonlara göre dağılımları

Anket çalışması, alanda yapılan gözlem ve incelemeler sonucunda ziyaretçilerin görüşleri doğrultusunda BTP alanın Güçlü ve Zayıf yönleri ile Fırsat ve Tehditleri şu şekilde belirlenmiştir;

BTP’nın güçlü yönleri;

❖ “Doğal ve ekoturizm potansiyeline ve sürdürülebilir turizm açısından bozulmamış bir doğal bir çevreye sahip olması”, ❖ Orman ve sulak alanları ekosistemlerini içerisinde barındırıyor olması dolasıyla iyi derecede rekreasyon ve peyzaj değerine sahip olması, ❖ Flora ile fauna konusunda zengin bir yapıya sahip olması, ❖ Şehir hayatından uzak gürültüsüz ve temiz hava sağlayan alan olması, ❖ Alanın içinden devamlı akan Aksu çayının geçmesi ve çok sayıda su pınarlarının olması,

❖ Tabiat Parkı’nın batı sınırını teşkil eden orman yolunun Isparta Valiliği’nin 05.07.2017 tarih ve 2560 sayılı oluru ile yayla turizm alanı kapsamında ‘bisiklet ve yürüyüş yolu’ parkuru olarak ilan edilmiş olması, ❖ Çeşitli rekreatif tesis ve etkinlik alanlarına sahip olması, ❖ Doğa sporları, piknik etkinliği, olta balıkçılığı, yayla turizmi vb. farklı amaçlarla hizmet verme potansiyelinde olması, ❖ Alanın topoğrafik yapısı açısından alanın büyük bir bölümü güneybatı ve batı yönüne bakması ve güneşlenme süresinin ortalama 11,8 saat olması nedeniyle rekreatif mevsim süresini ve kullanımını artırması vb., ❖ BTP’nın yaklaşık %11,0’lik bölümü alansal olarak akarsu/dere ekosisteminin etkisi altında olması,

Alanın zayıf yönleri;

❖ Rekreasyonel alanların mekânsal organizasyonlarının eksik veya yetersiz olması ❖ Alan içi erişebilirliğinin yetersiz olması, ❖ Alana toplu ulaşım imkanlarının çok sınırlı olması, ❖ Parka geliş yollarının, kıvrımlı, dar ve tehlikeli olması, ❖ Otoparkın yetersiz olması, ❖ Çocuk oyun alanlarının yetersiz olması, ❖ Restoran, kafe, büfe ve çay bahçesi gibi tesislerin yetersiz olması, ❖ Yapılabilecek rekreatif etkinliklerin sınırlı olması, ❖ Alanın denetim ve kontrolünün yetersiz olması, ❖ Alanda güvenlik ile ilgili endişelerin olması, ❖ Yürüyüş yollarının yetersiz olması, ❖ Altyapı çalışmalarında bazı noktalarda yetersiz olması, ❖ Alanın yeteri derecede tanıtımının yapılmaması vb. olarak özetlenebilir.

Fırsatlar;

➢ Etrafında fazla sayıda korunan alan, kültürel ve turistik değer bulunması, ➢ Kırsal turizm potansiyelinin yüksek olması,

➢ Turizm merkezlerine (Antalya) yakın olması, ➢ Aksu Zindan mağarasına çok yakın olması, ➢ Sorgun Barajının yakınında olması, ➢ Kış turizmi açısından öneme sahip olan Dedegöl Dağı ulaşım yolunun üzerinde olması, ➢ Köprülü Kanyon Milli Parkı’nın en önemli kaynak değerlerinden olan Köprüçayı’nın en üst havzasını oluşturması, ➢ Yakınlarında sahayla bağlantılı olarak Su Ürünleri Fakültesi, Orman Fakültesi, Jeoloji ve Biyoloji Bölümleri olan bir üniversitenin bulunması, ➢ Eğlence-dinlence ve av turizmi, dağcılık ve trekking gibi değişik turizm etkinliklerini gerçekleştirmeyi sağlayacak fırsatlara sahip olması vb olarak belirlenmiştir.

Tehditler;

✓ Aksu çayında kontrolsüz balık tutma faaliyetlerinin olması, ✓ Kontrolsüz av faaliyetlerinin olması, ✓ Kontrolsüz rekreatif turizm-yaylacılık yapılması, ✓ Kontrolsüz otlatma yapılması, ✓ Yaz mevsiminde Sorgun Deresi’nin su seviyesi ve debisindeki azalma, ✓ Yaz mevsiminde olabilecek yangın riski, ✓ Başpınar su kaynağından su alım talebinin bulunması, ✓ Alandaki önemli bitki türleri ve fauna üzerindeki insan baskısı, ✓ Yöredeki madencilik faaliyetleri vb. olarak belirlenmiştir.

4.3. BTP Anket ve GZFT Sonuçlarının İrdelenmesi ve Tartışma

Rekreasyonel turizm açısından önem taşıyan BTP’nın mevcut potansiyelinin çıkarılması ve alana yönelik kullanıcı tercihlerinin belirlenmesi, gelen ziyaretçilerin görüşleri doğrultusunda rekreasyon alanının daha verimli olması açısından neler yapılabileceği, bireylerin rekreatif etkinliklere katılmasını engelleyen faktörlerin olup olmadığının tespit edilmesi amacıyla anket uygulaması yapılmıştır. Gelen ziyaretçilere uygulanan anket sonuçlarına göre;

• BTP’nda ankete katılanların % 51,7’si erkek ve % 48,3’ü ise kadındır. Alanda soruları cevaplayan ziyaretçilerin çoğunluğunun yaşları 26 ile 45 yaş arası değişmekte olup, 65 yaş üzeri % 2,8 olarak belirlenmiştir. Buna göre; çoğunlukla genç ve orta yaş gruplarının alanı ziyaret ettikleri söylenebilir. Ayrıca eğitim düzeyleri açısından bakıldığında katılımcıların çoğunluğunun lise mezunu olduğu ve meslek gruplarının çoğunluğu % 38,5 ile memurların olduğu ortaya çıkmıştır. Roovers vd. (2002)’ne göre ziyaretçilerin cinsiyeti, yaşı, gelir düzeyi ve alana geldikleri yer ve tercih ettikleri mevsim bilgileri rekreasyonel aktivitelerin açıklanmasında önem arz eden değişkenlerdir.

• Ulaşım aracı olarak ise özel aracın daha çok tercih edildiği belirtilmiştir. Rekreatif faaliyetler rahatlama ve özgürlük gibi kişisel doyum sağlamaya yönelik faaliyetler olması dolaysıyla özel araç kullanımının verdiği rahatlık yönüyle en çok tercih edilen taşıma türü olmaktadır. Diğer taraftan, alana ulaşım sağlayan toplu taşıma aracı olmayışı eksiklik olarak dile getirilmiştir.

• Alanı kullananların büyük çoğunluğu piknik yapmak ve dinlenme amacıyla geldiğini belirtmiştir. Katılımcılar alanda rekreatif etkinliklerin yetersiz olduğu konusunda hemfikir olup farklı etkinliklerle alanın daha da cazip hale getirilmesini talep etmişlerdir. Akten (2003) ve Nayir (2009)’a göre Isparta yöresindeki rekreasyon alanlarından beklenen hizmet ve işlevi barındırmaktan etmekten uzak olduğunu ifade etmiştir. Akten (2003) tarafından piknik yapmanın Isparta halkı tarafından en çok tercih edilen rekreatif faaliyet olduğu belirtilmiştir.

• Tabiat parkının seçme tercihlerinin başında; piknik için uygun alanların bulunması, su kenarı olması ve manzaranın güzelliği gelmektedir. Schroeder (1982)’e göre kentte yaşayan insanlar için özellikle doğal yeşil alanlar ve su alanlarının daha fazla çekici olduğunu vurgulamıştır.

• Katılımcıların çoğunluğunun alana yılda bir kez geldikleri görülmüştür. Kullanıcılar alana aileleri ve arkadaşlarıyla gelmeyi tercih etmektedirler. Alana gelenlerin sadece % 2,1’i alana yalnız geldiklerini belirtmişlerdir.

• Kullanıcıların % 75,5’lik oranı alana gelmek için öğleden sonrayı tercih etmişlerdir. Hangi ayları tercih ediyorsunuz sorusuna verilen cevaplara bakıldığında ise gelen misafirlerin çoğunluğu bahar ve yaz aylarında gelmeyi tercih etmektedir. Daha önce yapılan çalışmalar incelendiğinde özellikle Haziran-Ağustos aylarında tabiat parkları daha yoğun ziyaret edilmektedir.

• Tabiat parkına gelen kullanıcıların çoğunluğu alanda 4-6 saat vakit geçirmekte olduğunu söylemiştir. Alana gelen kullanıcılardan 1 saatten az vakit geçirdiğini söyleyen olmamıştır.

• Katılımcıların çoğunluğunun alana hafta sonu geldiği gözlemlenmiştir. Cumartesi ve Pazardan sonra alana gelmek için en çok tercih edilen gün Cuma günü olmuştur. Akten (2003)’e göre kentlerde yaşayan insanlar, yoğun geçirilen bir haftanın stresini atmak için rekreasyonel faaliyetlerde bulunmakta, dolayısıyla hafta sonunu daha çok tercih etmektedir.

• BTP’nda kullanıcıların alanda kalmalarını etkileyen etmenlerin başında vakit azlığı gelmektedir. Ulaşım güçlüğü ise %19,6 ile ikinci sebep olarak gösterilmiştir. Alanda % 52,4 ile büyük çoğunluk kendilerini etkileyen olumsuz çevresel faktör olmadığını belirtmiştir. Demir (2001)’e göre, katılımı etkileyen etmenlerin başında; rekreasyonel etkinliklerin çekiciliği, mesafe, zaman, mevsimler ve kişisel tercihlerdeki farklılıklar geldiği ifade edilmiştir.

• Alana gelen kullanıcıların çoğunluğu toplu otopark yerini tercih etmektedir. Otoparkın ücretli olmasını isteyen kullanıcı çıkmamıştır. Müderrisoğlu ve ark. (2005)’e göre, otopark alanlarındaki yetersizlik ile yola yapılan parklar rekreasyon alanlarındaki memnuniyetsizliği arttırmaktadır.

• Korunan alanlara sınırlama konusunda kullanıcıların çoğunluğu kısmen ve evet cevaplarını vermişlerdir.

• BTP’nda kullanıcılar; talep ettikleri rekreatif etkinliklerin çoğunlukla doğa yürüyüşü, piknik yapma ve fotoğraf çekme olduğunu belirtmişlerdir.

• Ankete katılan kullanıcılara göre alanda yetersiz görülen fonksiyonların başında otopark, çöp kovaları, aydınlatma elemanları, yürüyüş yolları, çocuk oyunları, alan yönetimi ve rekreatif etkinlikler gelmektedir. Tabiat parkında yeterli görülen fonksiyonlar ise piknik alanları, çadırlı kamp alanları, bungalov evler ve oturma birimleridir.

• Ankete katılan ziyaretçilerin alana yapılacak olan tesislerin doğal yapıyı bozmadan yapılmasını, alanda hangi kısımda ateş yakılıp hangi kısımda ateş yakılmaması gerektiğinin belirtilmesini, alana ulaşım sağlanan yolun düzenlenmesi ve toplu taşıma araçlarının olmasını, alanda temizlik ve bakım konularına daha fazla hassasiyet gösterilmesini, kullanıcıların geç saatlere kadar durabilmesini sağlamak için aydınlatma elemanlarının ve güvenliğin arttırılmasını, alanın reklam ve tanıtımının daha fazla yapılmasını vb. konularda öneriler getirmişlerdir.

• GZFT sonucunda alanın en güçlü yönlerinin başında bozulmamış doğal bir çevreye sahip olması, hem orman hem de sulak alan ekosistemi barındırıyor olması ve bunun sonucunda zengin bir flora ve faunaya sahiptir. Yapılan planlamalarda öncelikle doğal yapıya zarar vermemek ilk hedef olmalıdır. Şehir hayatından uzak, gürültüsüz ve temiz havası parkın tercih edilmesinin diğer bir nedenidir. Alanın içerisinden geçen Aksu çayı parkı daha çekici hale getirmiştir. Yapılacak her türlü planlamada alan içi su kaynaklarının korunması ve kirletilmemesi önem arz etmektedir.

• GZFT sonucunda alanın en zayıf yönlerinin başında mekânsal organizasyonların yetersiz olması gelmektedir. Anket sonuçlarına paralel parka gelen ziyaretçilerin eksik gördüğü mekânsal alanlar tamamlanarak ziyaretçilerin daha uzun süre kalmaları sağlanmalıdır. Tabit parkına gelen yolların dar ve kıvrımlı olması aynı zamanda toplu taşımanın yetersizliği yine alan için ciddi bir eksikliği oluşturmaktadır. Yolların bakımının yapılması ve toplu taşımanın arttırılması gelen ziyaretçi sayısını arttıracaktır.

4.4. BTP Rekreasyonel Planlama Konsept Yaklaşım Önerisi

Isparta ilinin önemli tabiat parklarından biri olan BTP; Aksu Çayı’nın kaynağı ve bozulmamış orman dokusu olması dolayısıyla akarsu ve ormanı bir arada barındıran doğal peyzaj güzellikleri ile açık hava rekreasyon faaliyetlerine imkan sunmaktadır. Özellikle yörük kültürünün yaşandığı ve yöre halkının dinlenme ve çoğunlukla piknik amaçlı tercih ettiği alandır. Piknik dışında tabiat parkında ve yakın çevresinde başta doğa yürüyüşü olmak üzere, manzara seyir, fotoğraf çekimi, bisiklet gezileri, olta balıkçılığı, kamp turizmi, yaban hayatı gözlemciliği, köy turları gibi ekoturizm faaliyetleri gerçekleştirilmektedir.

BTP doğa koruma statüsüne sahiptir. Bu alanlarda yapılan yapılacak planlamalarda kaynak değerlerinin birinci derece korunarak koruma-kullanma dengesi gözetilerek yapılması esastır. Akten vd. (2009), Isparta ovasında bulunan tabiat parkı gibi koruma statüsüne sahip alanlar kullanımı ve sürdürülübilirliğin sağlanması amacıyla koruma kullanım ilkesi göz önünde bulundurulması gerektiğini belirtmiştir.

BTP yapılan anket çalışmalrı ve GZFT analizi ile rekreasyonel planlamaya yönelik aşağıda verilen ilkeler çerçevesinde konsept geliştirilmesi hedeflenmiştir. BTP rekreasyonel planlama ilkeleri;

• Mevcut doğal ve kültürel kaynak değerlerin korunması ve sürdürülebilirliğin sağlanması, özellikle pınarların ve akarsuyun korunması hedeflenmiştir. • Alanda koruma ve kullanma dengesinin gözetilmesi, • Parkta kullanım ve koruma zonlarının ayrılması • Alandaki ziyaretçi veya kullanıcıların ihtiyaçları ve taleplerinin optimal düzeyde karşılanması ve parkta kalış süresini uzatılması, • Alanda rekteatif tesis ve etkinlik sayısının artırılması ve amaca göre mekânsal düzenlemelerin yapılması, • Alan gelen ziyaretçi veya kullanıcıların doğa farkındalığının artırılması • Yöre insanlarına gelir artırmaya yönelik seçenekler oluşturulması

• Park içerisinde kullanılacak malzeme veya materyallerin doğal dokuya ve karaktere uyumlu olması, gibi amaçlar ve ilkeler belirlenmiştir.

Bu kapsamda BTP sürdürülebilir koruma ve kullanımına yönelik rekreasyonel planlama stratejisi göz önüne alınarak; parkın koruma zonu, tampon zonu ve kullanım zonu olarak ayrılması uygun görülmüştür. Bu doğrultuda tabiat parkının mevcut durumuna uygun olarak koruma ve kullanım zonlarına yönelik rekreasyonel planlama konsepti geliştirilmiştir. a: Koruma zonu: Çekirdek koruma zonu olarak ayrılmış olan alan; mevcut bitki türleri, yaban hayatı ve toprak kaynaklarının korunması amacıyla ayrılmış alandır. Yaklaşık olarak 19 ha alandır. Bu zonda kullanım söz konusu olmayıp sadece ekoturizm etkinliklerine ve mevcut koşullara göre sınırlı düzeyde izin verilmesi öngörülmüştür (Şekil 4.34).

Şekil 4.33. BTP giriş kısmının görüntüsü b:.Tampon zon: tampon zon olarak ayrılan bu alan yaklaşık 11 ha büyüklüğündedir ve çekirdek zonun korunması ile kullanım alanlarının etkilenmemesi amacıyla hem koruma hem de kullanıma yönelik rezerv alanı olarak öngörülmüştür. (Şekil 4.34). c: Kullanım Zonu: BTP için önerilen planlamada kullanım zonu olarak ayrılan alan ise 9,5 ha büyüklüğündedir. Günübirlik piknik alanları, konaklamalı tesis alanları, etkinlik rotaları, otopark, çocuk oyun alanı, çadırlı kamp alanlarını kapsayan

64 alanlar kullanım zonunu oluşturmuştur. Kullanım zonunda da esas amaç doğayı koruyarak kullanıma açmaktır (Şekil 4.34).

Şekil 4.34. BTP Rekreasyonel Planlama Paftası

Ziyaretçilerin Tabiat Parkı’nı tercih etmelerinin en büyük nedeni olan ve kullanım zonu içinde yer alan pınarlar ve akarsuyun korunması hem ziyaretçiler hem de doğal yaşamın parçası olarak önem arz etmektedir. Ziyaretçilerin katı-sıvı atıklarının dereye ve pınarlara karışmaması öngörülmüştür. Aksu çayının korunması ve kirletilmemesi için her türlü önlem alınmalıdır.

Kullanma zonunda mevcut iki adet giriş kontrol noktası bulunmaktadır (Şekil 4.33). Giriş takının geliştirilmesine ihtiyaç bulunmaktadır. Alana girdikten sonra yaşanılan ilk sıkıntı yeterli otopark alanının bulunmamasıdır. Parka gelenlerin büyük çoğunluğu özel araçları ile alana geldikleri için öncelikli çözümlenmesi gereken konu otoparktır. Bu kapsamda 40 araçlık her biri 3x5 metre boyutlarında toplam 600 m2 ve 5 otobüs için 8x2,5 metre boyutlarında toplam 100 m2 otopark alanının Tabiat Parkı için yeterli olacağı düşünülmüştür. Araçların büyük kısmının parkın girişinde toplu olarak park edilmesi düşünülmüştür. Otopark alanının doğal kayrak taşından yapılması planlanmıştır. Alanda engelli ve yaşlılar için bazı kameriyelerin yanında tekli otoparkların yapılması öngörülmüştür.

Alanın ziyaretçi potansiyeline göre sekiz adet olan bungalov evlerin yeterli olduğu gözlemlenmiştir. Parkın içinde çadırlı kamp alanı olarak ayrılacak bölümünde özellikle yaz mevsiminde bölgeye gelen yörüklerin kaldığı bilinmektedir. Buna bağlı olarak park alanında çadır kurulabilmesi için bir alan ayrılarak çevre düzenlemesi gerçekleştirilmesi planlanmıştır. Çadırlı kamp alanı; her bir çadırlı kamp birimi için 80 m2 kullanım sahası ayrılarak 40 adet çadır kapasitede olacak şekilde düşünülmüştür (Şekil 4.35a-b).

a- b-

Şekil 4.35. (a-b) BTP için planlanan çadır alanının görüntüsü (URL-3)

Bu kapsamda BTP kullanım alanında günlük kullanıma yönelik; 4 lavabolu iki adet bulaşık yıkama yeri, yemek hazırlama ve pişirme yeri, iki adet kadın tuvaleti, iki erkek tuvaleti ve bir adet engelli tuvaleti, kadın ve erkekler için ikişer adet duş yapılmasının yeterli olacağı düşünülmüştür. Kamp alanında çöplerin toplanması büyük önem taşıdığından alanda kapalı büyük çöp konteynerleri ve yollara çöp

66 kutularına yer verilmiştir. Ziyaretçilerin alanı rahatça kullanabilmeleri için gerekli aydınlatma elemanları ve piknik masaları planlanmıştır. Alanda kır lokantası olarak kullanılan kıl çadırı revize edilerek doğal yapıya uygun şekilde planlanarak daha kapsamlı bir kır lokantası haline getirilmiş ve daha kaliteli hizmet sunulması sağlanmıştır (Şekil 4.36.).

Şekil 4.36. BTP içerisinde olması planlanan kır lokantası ve ahşap malzemeler (URL-4, URL-5, URL-6, URL-7)

Parkın içindeki diğer bir eksiklik ise çocuk oyun alanıdır. Bu eksikliğin giderilmesi amacıyla günübirlik kullanım alanında 250 m2 alana sahip, ahşap malzemelerden oluşan çocuk oyun alanı ve donatıları düşünülmüştür (Şekil 4.37).

Şekil 4.37. BTP için planlanan çocuk oyun alanı (URL-8, URL-9)

Bunun için gerekli alt ve üst yapı çalışmalarının yapılması gerekmektedir. Alanda kolayca ulaşılabilecek çöp kutuları organize edilecektir. Ayrıca ziyaretçiler akşam saatlerinde alanda daha fazla kalmak istediklerini belirtip yeterli aydınlatma elemanı olmadığından kalamadıklarını söylemişlerdir. Alanda aydınlatma sorunu çözülmesi için ulaşım ve kullanım mekanlarında aydınlatma elemanları öngörülmüştür.

Tabiat parkının tanıtımının yapılabilmesi ve parkta yapılabilecek doğa sporlarının farkındalığının arttırılması amacıyla alanda daha fazla yürüyüş yolları öngörülmüştür. Yapılacak bu yürüyüş yolları için doğal malzemeler kullanılmış ve genişliği 1.50 m’yi geçmeyecek şekilde planlanan yollarda alanı tanıtan bilgilendirme ve yönlendirme levhaları önerilmiştir.

Rota 1 ve Rota 2 ile harita üzerinde gösterilen üzere iki adet yürüyüş rotası oluşturulmuştur. Rota 1 daha çok günübirlik kullanım alanında piknik alanları içerisinden geçilerek akarsu hattına paralel olarak oluşturulan yaklaşık 1 km’lik bir yoldur. Parka gelen ziyaretçilerin araçlarını otoparka park ettikten sonra otoparktan başlayıp, pınarların olduğu yere kadar uzanan bir yürüyüş rotasıdır. Yol boyunca tabiat parkına ait görseller, yönlendirme ve bilgilendirme tabelaları kullanılmalıdır. Otoparktan başlayan yol kamp ve çadır alanını geçerek akarsuyun merkezine ahşaptan yapılması planlanan köprüyü geçerek pınarların olduğu alana ziyaretçileri ulaştırmaktadır.

Rota 2 ise yaklaşık iki km’lik bir yürüyüş yoludur. Parkın günübirlik kullanım alanından çok daha çok koruma ve tampon zonlada sadece doğa yürüyüşü merkezli, doğal yaşamı gözlemlemek, fauna ve florayı tanımak, tırmanış yapmak isteyen misafirlerin tercih edecekleri bir rotadır. Yolun birinci kilometresinde dinlenme alanı ve çeşme planlanmıştır. Ayrıca yol güzergahı boyunca parkta yer alan bitki ve hayvanları tanıtıcı levhalar yapılıp gelen ziyaretçiler bilgilendirilmelidir. Yürüyüş yollları üzerinde çeşme ve oturma birimleri planlanmıştır.

Park içerisinde şu an beş adet kameriye bulunmaktadır. Bu sayının 15’e çıkarılması ve alanda özellikle günübirlik kullanım alanlarına yerleştirilmesi planlanmıştır. Tabiat parkı içerisinden geçen Aksu çayının etrafında görsel çekiciliği artırmak için kaya bahçeleri oluşturulmuştur (Şekil 4.38.).

Şekil 4.38. BTP içerisinde planlanan kameriyeler ve kaya bahçeleri (URL-10, URL- 11)

5. SONUÇ VE ÖNERİLER

Isparta ili Aksu ilçesi sınırları içinde bulunan Başpınar Tabiat Parkı (BTP); rekreasyon potansiyeli ile dikkati çeken bir alandır. Aksu Çayı’na hâkim bir noktada bulunmasının kazandırdığı manzara özelliğinin yanı sıra, parkın içinde günübirlik kullanım alanları ve orman köşklerinin olması, elektrik ve su gibi altyapı hizmetlerinin var oluşu sebebi ile Başpınar Tabiat Parkı’nın rekreasyon potansiyeli oldukça yüksektir. Ayrıca Tabiat Parkı içinde Aksu Çayının ve su pınarlarının olması ve doğal yapısı ile yerli ve yabancı turistler için önemli bir merkez olma potansiyeline sahiptir.

BTP yapılan anket sonuçlarına göre; alana gelen ziyaretçilerin parkı tercih etmesinin nedenleri; Aksu çayının ve su pınarlarının olması, doğal manzara güzelliği ve piknik için uygun alanların bulunması nedeniyle geldikleri belirlenmiştir. Daha çok yakın çevre insanlarının kullandığı bir doğal alan konumundadır. BTP’da mevcut eksiklikler ve yetersizlikler şu şekilde belirlenmiştir; rekreatif etkinlik sayısının azlığı, alan yönetim organizasyonu, otopark, çöp kovaları, aydınlatma elemanları, yürüyüş yolları, çocuk oyunları, vb gelmektedir. Ankete katılanların alana yapılacak olan tesislerin doğal yapıyı bozmadan yapılmasını, alanda hangi kısımda ateş yakılıp hangi kısımda ateş yakılmaması gerektiğinin belirtilmesini, alana ulaşım sağlanan yolun düzenlenmesi ve toplu taşıma araçlarının olmasını, alanda temizlik ve bakım konularına daha fazla hassasiyet gösterilmesini, kullanıcıların geç saatlere kadar durabilmesini sağlamak için aydınlatma elemanlarının ve güvenliğin arttırılmasını, alanın reklam ve tanıtımının daha fazla yapılmasını vb. konularda öneriler getirmişlerdir. Bir önceki bölümde BTP rekresayonel planlama konsept yaklaşım önerisi başlığı altında planlama için yapılan öneriler detaylı olarak açıklanmıştır.

Tabiat Parkı içerisindeki doğal ve kültürel değerlerinin envanter çalışması oluşturulmalı, bu envanter verileri sayısal ortama aktarılmalı, bilgisayar ortamında düzenli olarak mekânsal analizleri yapılmalı ve raporlanmalı, koruma alanları içerisindeki rekreasyonel faaliyetlerin yerleri ve taşıma

70 kapasiteleri belirlenerek uygulama aşamasına geçilmelidir. Burada amaç, tabiat parkı civarında yaşayan insanların ve ziyaretçilerin gereksinimlerini karşılarken, o alandaki ekosistemin, biyolojik çeşitliliğin ve çevresel fonksiyonların da korunmasıdır. Tabiat parkının korunması ve devamlılığın sağlanması amacıyla yapılacak planlamanın başarılı olabilmesi için yerel halkın da dahil olduğu ilgi grupları ile birlikte çalışılması gerekmektedir.

Yapılan anketlerin sonuçları da göz önüne alınarak günübirlik kullanım alanındaki eksiklikler olan piknik masalarının artırılması, barbekülerin yapılması, mescit ve tuvaletlerin bakımının yapılması ve temizliğine dikkat edilmesi, otopark alanının düzenlenmesi ve çeşme sayılarının artırılması da hem daha fazla ziyaretçi gelmesine neden olacaktır hem de ziyaretçilerin yapacakları aktivitelere katkı sağlayacaktır. Yerel halkın desteğinin yeterince alınması gerekmektedir. Yerel halkın desteğinin alınmasını sağlamak ve onlara ekonomik katkı yapılması amacıyla halkın yöreye özgü kendi ürünlerini satabilecekleri uygun yerler oluşturulmalıdır.

Başpınar Tabiat Parkı’nın rekreasyonel Planlam /Tasarım ve Yönetsel açısından geliştirilmesine yönelik genel öneriler ise şu şekilde sıralanabilir;

• BTP Isparta’da mevcut bulunan 3 Tabiat Parkı’ndan birisidir. BTP ile ilgili tüm paydaşların (Yerel yönetimler ve İl Kültür Turizm Müdürlüğü, STK vb.) koordineli çalışarak diğer korunan alanlar ve rekreasyonel alanları ile entegrasyonu sağlanmalıdır.

• BTP için yapılan henüz onay aşamasında olan UDGP kararları doğrultusunda Kullanım zonu içinde öngörülen alanlarda peyzaj tasarım uygulama projeleri (1/200 veya 1/100 ölçekli yapısal ve bitkisel peyzaj projeleri) yapılmalı ve uygulanmalıdır.

• BTP ile ilgili görsel ve yazılı materyaller hazırlanarak (broşür, tanıtım rehberi vb.) ulusal ve uluslararası tanıtım ve bilgilendirme yapılmalıdır.

• Tabiat parkı kullanımı planlanırken tüm yaş, eğitim, meslek ve gelir dağılımı gruplarına hizmet edecek şekilde doğa koruma odaklı mekânsal planlanması ve tasarım organizasyonun yapılması gerekmektedir.

• Tabiat parkında alan imkanları doğrultusunda etkinlik çeşitliliği arttırılırken; kullanıcıların doğayla iç içe olması göz önünde bulundurulmalı ve doğal varlıklarının korunması sağlanmalıdır.

• Tabiat parkının planlanması ve yönetişimi sürecinde yerel halkın katılımı mutlaka sağlanmalı ve yöresel ürünlerin satışına imkân verilmelidir.

• Alana özgü yöresel ürünler belirlenerek pazarlamaya yönelik ürün tasarımları geliştirilmeli ve yöre halkına ekonomik katkı sağlanmalıdır.

• Tabiat parkına bireylerin daha kısa sürede ve güvenli bir şekilde ulaşabilecekleri yollar tasarlanmalıdır.

• Park içerisinde hem estetik ve işlevsel (mikroklimayı düzenleme vb.) açıdan katkı sağlayacak hem de kullanıcıların psikolojik açıdan (huzur, dinamizm vb.) rahatlamasını sağlayacak kullanım alanları tasarlanırken, yürüyüş ve bisiklet parkurlarına da mutlaka yer verilmelidir.

• Park içinde kullanım alanları için tasarım ve izleme boyutunda fiziksel taşıma kapasitesi belirlenmelidir.

• Tabiat Parkı içinde özellikle çocuk oyun alanları tasarlanırken bedensel ve zihinsel açıdan gelişime katkı sağlayacak doğal oyun elemanları ve malzemleri kullanılmalıdır.

• Sürdürülebilirlik göz önünde bulundurularak planlama, tasarım ve yönetim çalışmaları yapılmalıdır.

• Mevcut değerlerin koruma altına alınması ve devamlılığın sağlanması kapsamında bölge halkının ve ilgili kurumların ortaklaşa çalışıp farkındalık oluşturulması sağlanmalıdır.

• BTP koruma kapsamında yönetişim organizasyonu daha etkin ve aktif olabilmesi için 2 adet muhafaza memuru ve 1 adet park görevlisi olmak üzere personel görevlendirilmelidir. Park içerisinde Yönetim birimi oluşturulmalıdır. Yönetim ekibi; alanda her türlü etkinlik organzisyonları, kontrol, denetleme, izleme, tanıtım ve güvenlik vb. konularında aktif olacak şekilde hareket edilmelidir.

KAYNAKLAR

Akesen, A., 1978. Türkiye’de Ulusal Parkların Açık Hava Rekreasyonu Yönünden Nitelikleri ve Sorunları (Örnek: Uludağ Ulusal Parkı), İ.Ü. Orman Fakültesi Yayınları, No: 2484/262, İstanbul.

Akesen, A., 1998. Rekreasyon Planlaması Ders Notları. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi İstanbul.

Akten, M., 2003. Isparta İlindeki Bazı Rekreasyon Alanlarının Mevcut Potansiyellerinin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, A(2), 115-132.

Akten, S., Kuş Şahin C., Erol U. E., 2009. Eğirdir Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Rekreasyon Faaliyetlerine Katılımlarının Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma, Isparta.

Altunkasa, M.F., 1998. Rekreasyonel Planlama Organizasyonu, Ç.Ü. Ziraat Fakül. Genel Yayın No:54, Yardımcı Ders Kitapları Yayın No: B-4, Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Ofset Atölyesi, Adana.

Anonim 1983. T.C. Resmi Gazete. Milli Parklar Kanunu. 11.08.1983. Sayı:18132, Başbakanlık Basımevi, Ankara.

Anonim 2010. Başpınar Mesire Yeri Gelişme Planı Raporu, İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Isparta.

Anonim 2019. Başpınar Tabiat Parkı Gelişme Planı, Milli Parklar 6. Bölge Müdürlüğü, Isparta.

Atalay, İ., 1994. Türkiye Vejetasyon Coğrafyası, Ege Üniversitesi Basımevi, İzmir

Barka, A., Reilinger, R., Şaroğlu, F., and Sengör, A. M. C., 1995. The Isparta Angle: Its evolution and importance in the tectonics of the eastern Mediterranean region: Int. Earth Sci. Collog. Aegean Region: Proceedings, 3-17.

Burgess J., C. M. Harrison., M. Limb., 1988. People, Parks and The Urban Green: A Study of Popular Meanings and Values for Open Spaces in The City, Urban Studies, 25(6), 455 - 473.

Cherry, G. E., 1970. Research .by Local Planning A uthorities, Recreation Research and Planning. Gcorge Ailen - Unıoin Ltd. London.

Clawson, M. ve Knetsch, J. L., 1971, Economics of Outdoor Recreation, The John Hopkins University Press, Baltimore, USA.

Çağlayan, A. Y., 1999. Belgrad Ormanında Rekreasyonel Talep Özelliklerinin Saptanması. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.

Davis, P.H., 1988. Flora of Turkey and East Aegean Islands. Edinburgh Univ. Press.

Demir C., 2001. Milli Parklarda Turizm ve Rekreasyon Faaliyetlerinin Sürdürülebilirliği; Türkiye’deki Milli Parklara Yönelik Bir Uygulama, Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi.

Demir, C., Çevirgen, A., 2006. Turizm ve Çevre Yönetimi. Nobel Yayın Dağıtım, 188, İzmir.

Demirel, Ö., 2005. Doğa Koruma ve Milli Parklar, Karadeniz Teknik Üniversitesi Genel Yayın No: 219, Fakülte Yayın No: 37, Ders Kitabı, 424 s., Mayıs 2005, KTÜ Matbaası, Trabzon.

Dudley, N., 2008. Guidelines for Applying Protected Area Management Categories. Gland, Switzerland: IUCN. x + 86pp.

Ekşioğlu, T., 1996. Ankara İli Elmadağ Yöresinin Rekreatif Özelliklerinin İrdelenmesi ve Sorunların Çözümü Üzerine Bir Araştırma, AÜZF Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.

Erdoğan, N., 2003. Çevre ve Ekoturizm, Ankara: Erk Yayınları.

Gül, A., 2005. Korunan Doğal Alanlarda Planlama Sorunları ve Ekolojik Yönetim Planı Önerisi, I. Çevre ve Ormancılık Şurası, T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı, (22-24, Mart, 2005), Doğa Koruma, 4, 1421-1429s. Antalya.

Gül, A., Akten, M. 2005. Korunan Doğal Alanlarda Rekreasyonel Taşıma Kapasitesi ve Kavramsal Yaklaşımlar. Korunan Doğal Alanlar Sempozyumu 8- 10 Eylül Isparta, s:485-494.

Gül, A. ve Özaltın, O., 2007. Türkiye’deki Korunan Doğal Alanlarda Ekoturizm Amaçlı Ekolojik Planlama Yaklaşımı. Ekolojik Mimarlık ve Planlama Ulusal Sempozyumu, Antalya Mimarlar Odası, 194-203.

Gül, A., 2018. Korunan Doğal alanların Planlamasında Bölgeleme (Zonlama) Sunum Notları. TUBİTAK-2237-A Bilimsel Eğitim Etkinliklerini Destekleme Programı-“Korunan Doğal Alanların Bütüncül Planlama ve Tasarım Süreçleri Eğitimi” 27 Ağustos-02 Eylül 2018.

Gülbahçe, Ö., 1996. Boş Zamanlan Değerlendirme Alışkanlıkları- Türkiye Örneği, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum.

Gülez, S., 1998. “Yumuşak Turizm ve Doğa Koruma” Turizm Yıllığı, Ankara

Gülçur, F., 1974. Toprağın Fiziksel ve Kimyasal Analiz Metodları. İ.Ü. Yayın No: 1970, Orman Fakültesi, 201, 225s, İstanbul.

Hall C. M., Page S., 1999. The Geography of Tourism and Recreation Environment, Place, and Space, Routledge Publish.

Herzele, A., V., Wıedemann, T., 2003. A Monitoring Tool For The Provision Of Accessible And Attractive Urban Green Spaces. Landscape and Urban Planning, 63, 109–126.

Himmetoğlu, B., 1989. ‟Rekreasyon Nedir?” Turizm Yıllığı, Türkiye Kalkınma Bankası Yayını, 36-42, Ankara.

Kalem, S., 2001. Doğal ve Kültürel Değerlerin Korunabilmesi İçin Turizm Potansiyelinin Belirlenmesinde Bir Yöntem Yaklaşımı ve Kastamonu İli Kıyı Bölgesi ve Yakın Çevresinde Uygulanması, A.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi (Basılmamış). Ankara.

Karaküçük, S., 1995. Rekreasyon. Seren Yayıncılık, Ankara.

Karaküçük, S., 1997. Rekreasyon Boş Zamanları Değerlendirme, Kavram- Kapsam ve Bir Araştırma, Seren Ofset, Geliştirilmiş Đkinci Baskı, Ankara, 413 s.

Karaküçük, S., 2001. Rekreasyon, Boş Zamanları Değerlendirme, 4. Baskı, Gazi Kitabevi.

Kırca, Simay., 2015. Peyzaj Planlamada Doğa Koruma ve Restorasyon Öncelikli Alanların Belirlenmesi: Yedigöller Milli Parkı (Bolu) Örneği. Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. İstanbul.

Kırzıoğlu, I., 1983. Keban Baraj Gölü ve Yakın Çevresi Rekreasyonel Alan Kullanımı Planlaması. Doktora Tezi, Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Peyzaj Mimarlığı Bilim Dalı, Erzurum.

Koçyiğit, A., 2000. Güneybatı Türkiye'nin Depremselliği: Batı Anadolu'nun Depremselliği Sempozyumu (BAD SEM2000), Bildiriler, s:30-38. İzmir Valiliği.

Köseoğlu, M. 1981. Türkiye’de Çevre Koruma ve Rekreasyon Planlaması, E.Ü. Ziraat Fakültesi Ofset Atölyesi, Bornova, İzmir.

Kurum, E., 1992. Beynam Muhafaza Ormanı ve Yakın Çevresinin Ankara Kenti Rekreasyon Sistemi Açısından Koruma, Kullanım ve Planlama İlkelerinin Saptanması Üzerinde Bir Araştırma, Doktora Tezi, AÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı ABD, Ankara.

Kulözü, N., 2009. St. Paul Yolu (Perge-Antalya/Yalvaç Pisidia Antiohecheia) ve Yakın Çevresinin Turizm ve Rekreasyon Kullanımına Yönelik Peyzaj Potansiyelinin Saptanması Üzerine Bir Araştırma, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.

Kuvan, Y. 2005. Korunan Alan Yönetiminde Etkinliğin Önemi ve Değerlendirilmesi. Korunan Doğal Alanlar Sempozyumu 8- 10 Eylül Isparta, s:81-89.

Küçüktopuzlu, F. 1991. Turistik Faaliyetlerin Turizm Alanındaki Ekolojik Yapıya Etkileri. Turizm Kalkınma Bankası Turizm Yıllığı. 1991(b), 246-254.

Lovejoy, D., 1973. Land Use and landscape Planning İnternational Text Book Company Ltd. Edinburgh, England. 308 S.

Nayir, O., 2009. Isparta Yöresi Korunan Doğal Alanlarında Ekoturizm Talep ve Eğilimlerinin Belirlenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Isparta

Mendelsohn, R., 1987. Modelling The Demand For Outdoor Recreation, Water – Resour – Res, V 23, 5 May, Pages 961 – 967.

Mert, Z. ve Kutluca, A., 2018. Türkiye’de Tabiat Parkları Koruma Amaçlı İmar Planlama Süreci: Ballıkayalar Tabiat Parkı Deneyimi

Müderrisoğlu, H., Yerli, O., Altanlar Turan, A., Duru, N. 2005. ROS (Rekreasyonel Fırsat Dağılımı) Yöntemi ile Abant Tabiat Parkı’nda Kullanıcı Memnuniyetinin Belirlenmesi Tarım Bilimleri Dergisi, 11(4), 397-405.

Özbay S. 2008. Doğa Koruma Alanlarında Planlama Çalışmaları ve Ayvalık Adaları Tabiat Parkı Yönetim Planı Önerisi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul

Öztürk, S., 2005. Bartın Küre Dağları Milli Parkı'nın Rekreasyonel Kaynak Değerlerinin İrdelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, A(2), 138-148.

Patan, E., 2014. Doğankent (Giresun) İlçesi ve Yakın Çevresinin Turizme Yönelik Rekreasyonel Peyzaj Potansiyelinin Peyzaj Planlama İlkeleri Doğrultusunda Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Erzurum.

Pehlivanlıoğlu, M. T., 1987. Belgrad Ormanının Rekreasyon Potansiyeli ve Planlama İlkelerinin Saptanması. Doktora Tezi (Basılmamış). İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, İstanbul.

Polat, E., Gül, A., 2007. Kentsel Planlamadaki Statik Anlayışa Bir Alternatif Çözüm: Kentsel Stratejik Yönetim Planlama ve Yönetim Yaklaşımı. 31.

Dünya Şehircilik Günü Kolokyumu (7-9 Kasım 2007), TMMOB Şehir Plancıları Odası, 435-452s. Ankara

Roovers, P., M. Hermy and H. Gulinck. 2002. Visitor Profile, Perceptions and Expectation in Forests From A Gradient of İncreasing Urbanisation in Central Belgium. Landscape and Urban Planing, 59, pp129-145.

Schroeder, H.W., 1982. Preferred features of urban parks and forests. Journal of Arboriculture 8(12), 317-322.

Sertkaya, Ş. 2001. Bartın İli Kıyı Bölgesinin Turizm ve Rekreasyon Potansiyelinin Saptanması ve Değerlendirilmesi Üzerine Bir Araştırma. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı, Ankara.

Sessoms, H. D., 1984. Leisure Services. Englewood. Clifife, NJ: Prentice-Hall.

Sevil, T., 2012. Boş Zaman ve Rekreasyon: Kavram ve Özellikler, Boş Zaman ve Rekreasyon Yönetimi, Editör: S. Kocaeski, Anadolu Üniversitesi Yayın No: 2497, 2-25.

Schwarz, C., Thor, E. C., Elsner, H. G., 1976. Wildland Planning Glossary. Berkley, California, USA.

Smith, S., 1989. “Why a Botanical Garden”, The Public Garden, American Associa Swathore, USA.

Şahin, Ş., Dilek, F., Çakçı, I., Köylü, P., 2005. Akdağ Tabiat Parkı Koruma ve Rekreasyon Amaçlı Peyzaj Planlaması. Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği, Kırsal Çevre Yıllığı.

Tanrıvermiş, E., 2000. Ankara Koşullarında Suya Dayanıklı Rekreasyon-Spor Faaliyetlerinin Planlanması Üzerine Bir Araştırma. AÜZF Fen Bilimleri Enstitüsü Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Ankara.

Temurçin, K., 2004. Isparta 2003 (Coğrafya Bölümü), Isparta Valiliği, Bizim Büro Basımevi, Ankara.

Tuzcuoğulları, T., 1997. Spor, Rekreasyon ve Turizm İlişkisi (Kastamonu İlinin Potansiyeli ve Kullanımı Üzerine Bir Araştırma). Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.

Türkoğlu, M. Gövdere, B., Meydan, Ç. 2005. Isparta İli Turizminin Sorunları ve Çözüm Önerileri, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 1, Sayı: 1, 29-38.

Uçgun, K., 2007. Eğirdir-Boğazova Topraklarının Bazı Fiziksel Özelliklerinin Belirlenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.

Ulrich, R.S., 1981. Natural Versus Urban Sciences Some Psycho–Physiological effect. Science 224, 420–421.

URL-1: http://www.tabiat.gov.tr/tr/searchplaces, Erişim Tarihi: 04.04.2019

URL-2: https://webdosya.csb.gov.tr/db/mpgm/editordosya/file/Antalya- Burdur-Isparta%20Planlama%20Bolgesi/M26(1).pdf. Erişim Tarihi: 04.04.2019

URL-3: https://bonitohollow.com/amenities/, Erişim Tarihi: 04.05.2019

URL-4: https://www.google.com.tr/, Erişim Tarihi: 04.05.2019

URL-5: https:// www.istanbulkentmobilyaları.com.tr, Erişim Tarihi: 04.05.2019

URL-6: https:// www.gittigidiyor.com.tr, Erişim Tarihi: 04.05.2019

URL-7: https://www.silakilcadir.com, Erişim Tarihi: 04.05.2019

URL-8: http://fopictal.pw/agacda-ev.html, Erişim Tarihi: 04.05.2019

URL-9: http://www.grafiks-bg.com, Erişim Tarihi: 04.05.2019

URL-10: http://www.kovancilar.bel.tr/, Erişim Tarihi: 04.05.2019

URL-11: https://pt.dreamstime.com/, Erişim Tarihi: 04.05.2019

Uslu C., Altunkasa, M., F., 2011. Açık-Yeşil Alanların Kente Faydaları ve Kabul Edilebilir Miktarlara Ulaştırma Önerileri. Sosyal, Ekonomik ve Kentsel Açıdan 1. Kadirli Çalıştayı, Basılmamış Bildiri, Osmaniye.

Uzun, G. ve Altunkasa, M.F., 1991. Rekreasyonel Planlamada Arz ve Talep. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Genel Yayın No: 6, Yardımcı Ders Kitapları Yayın No: 1, Adana.

Yağmurlu, F. Savaşcın, Y., Ergün, M., 1997. Relation of alkaline volcanism and active tectonism within the evolution of Isparta Angle, SW-Turkey: The Journal of Geology, 105, 717-728.

Yağmurlu, F., 2000. Burdur fayının sismotektonik özellikleri: Batı Anadolu'nun depremselliği sempozyumu, Bildiriler, s.143-152, İzmir.

Yücel, M., 2010. Doğa Koruma, Çukurova Üniversitesi Yayınları, Sayfa, Adana.

Yıldırım, T., Koçan, N., 2008. Nevşehir Acıgöl Kalderası Kalecitepe ve Acıgöl Maarlarının Jeoturizm Kapsamında Değerlendirilmesi, Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 45(2), 135-143.

EKLER

EK A. Anket Formu

EK B. Türkiye’deki Tabiat Parkları Listesi

EK A. Anket Formu

Süleyman Demirel Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi olarak bu anket çalışması yürütülmektedir. Bu bilgiler bilimsel çalışma amacıyla kullanılacaktır. Katkılarınız için teşekkür ederiz.

1. Cinsiyetiniz: □ Erkek □ Kadın 2. Yaşınız: □ 14 den az □ 14-25 □ 26-45 □ 46-65 □ 65 den fazla 3. Eğitim Durumunuz: □Okur-yazar değil □İlköğretim □Lise □ Yüksekokul □Fakülte □Lisansüstü 4. Mesleğiniz: □ İşçi □Emekli □Çiftçi □Ev hanımı □İşsiz□ Serbest Meslek □Memur □Öğrenci □Diğer…… 5. Aylık Geliriniz (TL):……………………………………….. 6. Başpınar Tabiat Parkına (BTP) Hangi Araçla Geliyorsunuz? □Yaya □ Taksi □ Otobüs □ Özel Oto □ Minibüs □Diğer…. 7. Başpınar Tabiat Parkına Hangi Amaçla Geliyorsunuz? □Dinlenme □ Eğlenme □ Piknik yapma □Açık alandan yararlanma □Spor yapma □Öğrenme □ Doğayla iç içe olma □ Doğayı gözlem ve keşfetme □ Diğer…… 8. Başpınar Tabiat Parkını Tercih Etme sebepleriniz? (Birden fazla seçenek işaretleyebilirsiniz) □Ekonomik olması □Piknik için Uygun Alan Olması □ Çocukların Oyun İhtiyaçlarının Karşılanması □Ulaşımın Kolay Olması □ Güvenli Olması □ Bakımlı ve Temiz Olması □Su Kenarı Olması □Sıkıcı Şehir Yaşamından Uzaklaştırması □Manzaranın Güzel Olması □ Diğer……. 9. Başpınar Tabiat Parkına Hangi Sıklıkta Geliyorsunuz? □Haftada bir □ On beş günde bir □ Ayda bir □ Üç ayda bir □ Altı ayda bir □ Yılda bir □ Diğer 10. Alana Kimlerle Geliyorsunuz? (Birden fazla seçenek işaretleyebilirsiniz) □Yalnız □ Ailemle □ Akrabalarımla □ Arkadaşlarımla □ Turla □Diğer 11. BTP Genelde hangi saatlerde kullanıyorsunuz? □7.00-12.00 □ 12.00-17.00 □ 17.00-21.00 □ 21.00-24.00 12. Başpınar Tabiat Parkına Gelmek İçin Tercih Ettiğiniz Aylar? (Birden fazla seçenek işaretleyebilirsiniz) □Ocak □Şubat □Mart □ Nisan □ Mayıs □Haziran □Temmuz □ Ağustos □Eylül □Ekim □Kasım □Aralık 13. Başpınar Tabiat Parkında Ne Kadar Süre Kalıyorsunuz? □1 saatten az □1-3 saat □4-6 saat □ 7-9saat □ 9 saat üstü □Diğer 14. Başpınar Tabiat Parkına hangi günler geliyorsunuz? (Birden fazla seçenek işaretleyebilirsiniz) □Pazartesi □ Salı □ Çarşamba □ Perşembe □ Cuma □ Cumartesi □ Pazar 15. Başpınar Tabiat Parkında Daha Uzun Süre Kalmamanızı Etkileyen Etkenler? (Birden fazla seçenek işaretleyebilirsiniz) □Çevredekilerden rahatsız olma □ Hava koşulları □Güvenlik olmayışı □Ulaşım güçlüğü □Kalabalık □Aydınlatma elemanlarının yetersiz olması □Yiyeceksiz gelme □Vakit azlığı □Aradığını bulamama □Tenhalık □Yönetim ve Denetim eksikliği □Fikrim Yok □Diğer 16. Başpınar Tabiat Parkını kullanımını olumsuz etkileyen çevresel faktörler nelerdir? (Birden fazla seçenek işaretleyebilirsiniz) □ Hava kirliliği □Kötü koku □Görüntü kirliliği □Güvensizlik □ Su kirliliği □Gürültü □Diğer □Yok 17. Başpınar Tabiat Parkı İçerisindeki Araçla Ulaşım Hakkındaki Düşünceleriniz? □Alanın her yerine araçla ulaşım imkanı sağlanmalı □Sınırlı alanlara ulaşım verilmeli □Ulaşım alanlarının yan tarafında bisiklet ve yürüyüş yolu ayrılmalı □Ulaşım alanları sert zeminle döşenmeli □Her piknik ünitesi için tek araçlık park yeri ayrılmalı □Araçlar için toplu park alanları ayrılmalı □Otopark ücretli olmalı □Diğer……. 18. Korunan Alanlarda Ziyaretçilere Yönelik Sınırlamalar/Yasaklamalar Getirilmeli mi? □Evet □Hayır □Kısmen □Fikrim Yok

19. Başpınar Tabiat Parkında Yetersiz Gördüğünüz Yapısal Fonksiyonlar nelerdir? Kullanıcıların Yetersiz Çok Yetersiz Orta Yeterli Çok Gördüğü Yapısal elemanlar yetersiz Yeterli 1 2 3 4 5 Otopark Çeşme WC Oturma Birimleri (Masa, bank vb) Çöp Kovaları Aydınlatma elemanları Yürüyüş yolları Piknik alanı Kafe/büfe/restorant Çocuk oyun elemanları Bungalovlar evler Çadır kamp yeri Bulaşık yıkama yeri Rekreatif etkinlikler Güvenlik Alan Yönetimi Mescid 20. Başpınar Tabiat Parkı İçerisinde hangi etkinliklerin olmasını ister siniz? (Birden fazla seçenek işaretleyebilirsiniz) □Doğa yürüyüşü □Dağ bisikleti □Yaban hayatı gözleme □Orienteering □Hava sporları □bitki gözlemi □Dağa tırmanma □Piknik yapma □Ata binme □Su sporları □Macera etkinlikler □ Jeep safari □ Fotoğraf çekme □ Diğer……..

21. Başpınar Tabiat Parkının güçlü yönleri nelerdir ?

22. Başpınar Tabiat Parkının zayıf yönleri nelerdir ?

23. Diğer düşünce ve önerileriniz nelerdir?

EK B. Türkiye’deki Tabiat Parkları Listesi

Çizelge B.1. Türkiye’deki tabiat parklarının listesi

Sıra No TABİAT PARKI ADI İLİ İLÇESİ Alanı (Ha) İlan Tarihi 1 Ölüdeniz Kıdrak Muğla Fethiye 24,58 1.12.1983 2 Çatak Çorum Merkez 379,16 11.06.1984 3 Abant Gölü Bolu Mudurnu 1.262,23 21.10.1988 4 Yazılı Kanyon Isparta Sütçüler 545,75 5.09.1989 5 Uzungöl Trabzon Çaykara 1.642,01 3.10.1989 6 Kurşunlu Şelalesi Antalya Aksu 596,54 21.05.1991 7 Isparta Gölcük Isparta Merkez 5.888,05 5.07.1991 8 Bafa Gölü Aydın, Muğla Söke, Didim, Milas 11.842,07 8.07.1994 9 Polonezköy İstanbul Beykoz 2.931,32 15.07.1994 10 Ayvalık Adaları Balıkesir Ayvalık 19.624,27 21.04.1995 11 Ballıkayalar Kocaeli Gebze 1.602,97 6.09.1995 12 Beşkayalar Kocaeli Merkez, Gölcük 1.099,83 27.02.1998 13 Türkmenbaşı İstanbul Sarıyer 6,40 7.05.1998 14 Kocakoru Ormanı Konya Seydişehir 330,79 7.08.1998 15 Artabel Gölleri Gümüşhane Torul 5.819,86 22.12.1998 Denizli, Akdağ Çivril, Sandıklı 14.692,33 29.06.2000 16 Afyonkarahisar 17 Borçka Karagöl Artvin Borçka 368,20 14.08.2002 18 İncekum Antalya Alanya 26,45 8.12.2006 19 Ballıca Mağarası Tokat Pazar 484,86 23.02.2007 20 Hamsilos Sinop Merkez 67,90 24.08.2007 21 26 Agustos Afyon Sinanpaşa 66,90 3.04.2008 22 Çamkoru Ankara Çamlıdere 220,66 9.04.2008 23 Meryemana İzmir Selçuk 355 22.04.2008 24 Mesir Manisa Merkez 12,03 22.04.2008 25 Gölbaşı Gölleri Adıyaman Gölbaşı 2.079,79 12.05.2008 26 Park Ormanı İstanbul Şişli 148,74 3.06.2008 27 Kapıçam K.Maraş Merkez 179,03 26.09.2008 28 Karaahmetli Kırıkkale Bahşılı 107,53 29.06.2009 29 Mavikent Antalya Kumluca 42,52 30.06.2009 30 Sıklık Çorum Merkez 317,54 8.07.2009 31 Şahinler Ankara Kızılcahamam 33,58 17.07.2009 32 Hazım Dağlı Çankırı Yapraklı 126,36 3.08.2009 33 Ulugöl Ordu Gölköy 26,38 8.09.2009 34 Turgut Özal Malatya Merkez 40,28 1.12.2009 35 Davulbaztepe Yozgat Merkez 69,79 10.12.2009 36 Yavşan Yaylası Kahramanmaraş Merkez 340,15 16.12.2009 37 Aşıkpaşa Kırşehir Merkez 127,59 8.01.2010 38 Ağaçbaşı Giresun Dereli 89,32 10.02.2010 39 Sera Gölü Trabzon Akçaabat 21,95 24.04.2010 40 Dağılcak Adana Kozan 2,56 11.07.2011 83

Çizelge B.1. Türkiye’deki tabiat parklarının listesi (Devam)

Sıra No TABİAT PARKI ADI İLİ İLÇESİ Alanı (Ha) İlan Tarihi 41 Karataş Adana Karataş 29,87 11.07.2011 42 Aluçdağı Ankara Çamlıdere 90,00 11.07.2011 43 Eğriova Ankara Beypazarı 30,11 11.07.2011 44 Kartaltepe Ankara Kızılcahamam 93,04 11.07.2011 45 Tekkedağı Ankara Beypazarı 100,01 11.07.201 46 Çubuk Karagöl Ankara Çubuk 114,38 11.07.201 47 Sorgun Göleti Ankara Güdül 53,96 11.07.2011 48 Cemal Tural Ardahan Merkez 50,57 11.07.2011 49 Tavşanburnu Aydın Didim 11,73 11.07.2011 50 Darıdere Balıkesir Ayvalık 10,44 11.07.2011 51 Değirmenboğazı Balıkesir Merkez 24,89 11.07.2011 52 Sarımsaklı Balıkesir Edremit 1,59 11.07.2011 53 Ahatlar Bartın Amasra 9,35 11.07.2011 54 Balamba Bartın Merkez 13,17 11.07.2011 55 Malabadi Batman Kozluk 24,37 11.07.2011 56 Küçükelmalı Bilecik Pazaryeri 61,87 11.07.2011 57 Bolu Gölcük Bolu Merkez 376,24 11.07.2011 58 Beşpınarlar Bolu Merkez 26,89 11.07.2011 59 Bolu Karagöl Bolu Kıbrıscık 35,03 11.07.2011 60 Göksu Bolu Merkez 24,25 11.07.2011 61 Sünnet Gölü Bolu Göynük 88,24 11.07.2011 62 Salda Gölü Burdur Yeşilova 12,01 11.07.2011 63 Serenler Tepesi Burdur Merkez 38,38 11.07.2011 64 Suuçtu Bursa Mustafa kemalpaşa 10,00 11.07.2011 65 Ayazmapınarı Çanakkale Bayramiç 5,85 11.07.2011 66 Kenbağ Çankırı Merkez 36,00 11.07.2011 67 Güzeldere Şelalesi Düzce Gölyaka 22,76 11.07.2011 68 Kurugöl Düzce Merkez 21,97 11.07.2011 69 Danişment Edirne Keşan 13,19 11.07.2011 70 Gökçetepe Edirne Keşan 50,02 11.07.2011 71 Hazar Gölü Elazığ Sivrice 22,50 11.07.2011 72 Musaözü Eskişehir Merkez 60,33 11.07.2011 73 Dülükbaba Gaziantep Şehitkamil 306,00 11.07.2011 74 Koçkayası Giresun Dereli 252,16 11.07.2011 75 Limni Gölü Gümüşhane Torul 71,54 11.07.2011 76 Tomara Şelalesi Gümüşhane Şiran 6,63 11.07.2011 77 Başpınar Isparta Aksu 39,50 11.07.2011 78 Avcıkoru İstanbul Şile 649,37 11.07.2011 79 Ayvatbendi İstanbul Eyüp 51,05 11.07.2011 80 Bentler İstanbul Sarıyer 16,30 11.07.2011 81 Büyükada İstanbul Adalar 2,67 11.07.2011

Çizelge B.1. Türkiye’deki tabiat parklarının listesi (Devam)

Sıra No TABİAT PARKI ADI İLİ İLÇESİ Alanı (Ha) İlan Tarihi 82 Çilingoz İstanbul Çatalca 19,50 11.07.2011 83 Değirmenburnu İstanbul Adalar 13,44 11.07.2011 84 Dilburnu İstanbul Adalar 6,87 11.07.2011 85 Elmasburnu İstanbul Beykoz 13,46 11.07.2011 86 F. Rıfkı Atay İstanbul Sarıyer 18,68 11.07.2011 87 Fatih Çeşmesi İstanbul Eyüp 27,70 11.07.2011 Fatih Sultan İstanbul Şişli 113,21 11.07.2011 88 Mehmet 89 Göktürk Göleti İstanbul Eyüp 56,04 11.07.2011 90 Irmak İstanbul Sarıyer 10,39 11.07.2011 91 Kirazlıbent İstanbul Sarıyer 19,14 11.07.2011 92 Kömürcübent İstanbul Sarıyer 2,93 11.07.201 93 Marmaracık Koyu İstanbul Sarıyer 7,32 11.07.2011 94 Mehmet Akif Ersoy İstanbul Sarıyer 23,72 11.07.2011 95 Mihrabat İstanbul Beykoz 20,07 11.07.2011 96 Neşetsuyu İstanbul Sarıyer 67,31 11.07.2011 97 Şamlar İstanbul Gaziosmanpaşa 334,43 11.07.2011 98 Ekmeksiz Plajı İzmir Seferihisar 10,15 11.07.2011 99 Çiçekli İzmir Bornova 21,10 11.07.2011 100 Efeoğlu İzmir Buca 22,65 11.07.2011 101 Gümüldür İzmir Menderes 7,37 11.07.2011 102 İzmir Karagöl İzmir Karşıyaka 18,90 11.07.2011 103 Tanay İzmir Çeşme 30,29 11.07.2011 104 Yamanlardağı İzmir Karşıyaka 40,78 11.07.2011 105 Çamlık Karabük Merkez 14,64 11.07.2011 106 Soğuksu Kars Sarıkamış 11,47 11.07.2011 107 Dipsizgöl Kastamonu Tosya 5,13 11.07.2011 108 Şehit Şerifebacı Kastamonu Merkez 10,70 11.07.2011 109 Yeşilyuva Kastamonu Abana 5,03 11.07.2011 110 Derebağ Şelalesi Kayseri Yahyalı 17,37 11.07.2011 111 Kavaklımeşe Korusu Kırklareli Merkez 35,55 11.07.2011 112 Hisar Çamlığı Kilis Merkez 16,13 11.07.2011 113 Eriklitepe Kocaeli Gölcük 63,30 11.07.2011 114 Uzuntarla Kocaeli İzmit 189,84 11.07.2011 115 Kuzuyayla Kocaeli İzmit 109,78 11.07.2011 116 Suadiye Kocaeli İzmit 36,98 11.07.2011 117 Akyokuş Konya Selçuk 21,57 11.07.2011 118 Yakamanastır Konya Beyşehir 88,49 11.07.2011 119 Çamlıca Kütahya Merkez 34,61 11.07.2011 120 Enne Barajı Kütahya Merkez 47,23 11.07.2011 121 Süreyya Manisa Merkez 4,84 11.07.2011 122 Aydıncık Mersin Aydıncık 23,71 11.07.2011

Çizelge B.1. Türkiye’deki tabiat parklarının listesi (Devam)

Sıra No TABİAT PARKI ADI İLİ İLÇESİ Alanı (Ha) İlan Tarihi 123 Dikilitaş Mersin Anamur 33,33 11.07.2011 124 Gümüşkum Mersin İçel 22,99 11.07.2011 125 Karaekşi Mersin Mut 8,48 11.07.2011 126 Kuyuluk Mersin İçel 19,01 11.07.2011 127 Pullu Mersin Anamur 10,13 11.07.2011 128 Şehitlik Mersin Silifke 5,74 11.07.2011 129 Talat Göktepe Mersin Erdemli 26,15 11.07.2011 130 Çubucak Muğla Marmaris 20,53 11.07.2011 131 Güvercinlik Muğla Milas 17,84 11.07.2011 132 Katrancu Koyu Muğla Fethiye 20,87 11.07.2011 133 Kovanlık Muğla Datça 4,20 11.07.2011 134 Küçük Kargı Muğla Fethiye 15,28 11.07.2011 135 Ömer Eşen Muğla Fethiye 4,43 11.07.2011 136 Usuluk Koyu Muğla Bodrum 14,29 11.07.2011 137 İnbükü Muğla Marmaris 285,57 11.07.2011 138 Çınarsuyu Ordu Ünye 6,68 11.07.2011 139 Çiftmazı Osmaniye Merkez 50,00 11.07.2011 140 Poyrazlar Gölü Sakarya Merkez 231,00 11.07.2011 141 İl Ormanı Sakarya Merkez 102,91 11.07.2011 142 Kuzuluk Sakarya Akyazı 42,45 11.07.2011 143 Sarıgazel Samsun Ondokuzmayıs 142,65 11.07.2011 144 Vezirsuyu Samsun Vezirköprü 287,65 11.07.2011 145 Tatlıca Sinop Ayancık 69,56 11.07.2011 146 Topalçam Sinop Boyabat 14,72 11.07.2011 147 Karşıyaka Sivas Suşehri 23,22 11.07.2011 148 Gölpınar Şanlıurfa Merkez 211,59 11.07.2011 149 Çamlıkoy Tekirdağ Saray 45,14 11.07.201 150 Zinav Gölü Tokat Reşadiye 401,33 11.07.2011 151 Kayabaşı Trabzon Maçka 134,10 11.07.2011 152 Çalcamili Trabzon Düzköy 8,85 11.07.2011 153 Görnek Trabzon Köprübaşı 5,10 11.07.2011 154 Sürmene Çamburnu Trabzon Sürmene 5,25 11.07.2011 155 Örenönü Tunceli Merkez 11,98 11.07.2011 156 Harmankaya Yalova Termal 3,60 11.07.2011 157 Delmece Yaylası Yalova Armutlu, Çınarcık 19,76 11.07.2011 158 Kadıpınarı Yozgat Akdağmadeni 10,21 11.07.2011 159 Oluközü Yozgat Akdağmadeni 31,24 11.07.2011 160 Üçtepeler Yozgat Sorgun 171,79 11.07.2011 161 Göldağı Zonguldak Çaycuma 13,64 11.07.2011 162 İncüvez Çamlığı Zonguldak Alaplı 5,54 11.07.2011 163 Milli Egemenlik Zonguldak Merkez 27,28 11.07.201 164 Sülüklügöl Bolu Mudurnu 802,92 14.11.2011

Çizelge B.1. Türkiye’deki tabiat parklarının listesi (Devam)

Sıra No TABİAT PARKI ADI İLİ İLÇESİ Alanı (Ha) İlan Tarihi 165 Burç Gaziantep Merkez 192,46 5.05.2012 166 Hacet Deresi İstanbul Tuzla 16,02 7.08.2012 167 Kadınçayırı Çankırı Ilgaz 422,05 5.09.2012 Harmankaya Bilecik Yenipazar, İnhisar 397,59 26.12.2012 168 Kanyonu 169 Yedideğirmenler Giresun Espiye 102,66 09.05.201 170 Kuzalan Giresun Dereli 500,80 9.05.2013 171 Ulubey Kanyonu Uşak Ulubey 119,21 27.06.2013 172 Altıparmak Artvin Yusufeli 2.110,92 11.07.2013 173 Gürcüoluk Mağarası Bartın Amasra 49,93 11.07.2013 174 Tunca Vadisi Rize Ardeşen, Fındıklı 4.082,45 11.07.2013 175 Gazilerdağı Kocaeli Gebze 103,83 25.07.2013 176 Boraboy Amasya Taşova 259,60 3.09.2013 177 Göztepe İstanbul Beykoz 59,03 3.10.2013 178 Yozgat Fatih Yozgat Merkez 242,35 3.10.2013 179 Kartaltepe Tekirdağ Merkez, Şarköy 253,72 6.02.2014 180 Sadağı Kanyonu Bursa Orhaneli 436,12 27.02.2014 181 Çağlayan Aydın Karacasu 38,04 12.03.2014 182 Şarlan Aydın Çine 37,03 12.03.2014 183 Belen Geçidi Hatay Belen 44,71 9.04.2014 184 Danaağzı Zonguldak Ereğli 56,71 9.04.2014 185 Kargalı Gölcük Bolu Merkez 156,51 17.04.2014 Aydınpınar 186 Düzce Merkez 100,60 25.08.2014 Şelaleleri 187 Akyamaç Şelalesi Rize Hemşin 49,90 25.08.2014 188 Ayıkayası Bolu Merkez 248,04 29.08.2014 189 Beydağı Malatya Merkez 73,45 29.08.2014 190 Tillo Siirt Tillo 40,15 29.08.2014 191 Belemedik Adana Pozantı-Karaisalı 4.349,10 2.12.2014 192 Yakupabdal Bayburt Demirözü 207,59 2.12.2014 Çağlayandibi 193 Gümüşhane Kürtün 17,29 2.12.2014 Şelalesi 194 Uzunkum Kocaeli Kandıra 235,38 2.12.2014 195 Handüzü Rize Güneysu 444,69 2.12.2014 Gümüşhane 196 Gümüşhane Merkez 84,01 2.04.2015 Karşıyaka 197 Isırlık Rize Merkez 12,43 2.04.2015 198 Amazon Samsun Terme 562,59 21.09.2015 Şahinkayası 199 Samsun Vezirköprü 1.032,18 21.09.2015 Kanyonu 200 Bayraktepe Samsun Tekkeköy 132,01 15.10.2015 201 Danamandıra İstanbul Silivri 381,09 16.12.2015 202 Yılançatı Düzce Yığılca 196,16 11.02.2016 203 Kelebekler Vadisi Ankara Beypazarı 176,68 1.04.2016 204 Köse Gümüşhane Köse 30,22 1.04.2016

Çizelge B.1. Türkiye’deki tabiat parklarının listesi (Devam)

Sıra No TABİAT PARKI ADI İLİ İLÇESİ Alanı (Ha) İlan Tarihi 205 Tekirova Antalya Kemer 11,83 20.04.2016 206 Alleben Gaziantep Şahinbey 282,45 22.04.2016 207 Huzurlu Gaziantep İslahiye 151,74 22.04.2016 208 Beşikdağı Trabzon Beşikdüzü 20,93 30.05.2016 209 Taşyaran Vadisi Uşak Merkez-Eşme 53,50 22.06.2016 210 Topuk Yaylası Kütahya Domaniç 77,98 21.03.2017 211 Frig Vadisi Afyonkarahisar İhsaniye 54,76 1.06.2017 Balıklı Güneşli 212 Artvin Hopa 173,47 1.06.2017 Şelaleleri 213 Eğil Peygamberler Diyarbakır Eğil 134,14 16.06.2017 214 Yunus Emre Eskişehir Mihalıççık 61,38 31.07.2017 215 Köroğlu Giresun Çamoluk 6,61 31.07.2017 216 Sarıkayalar Mersin Çamlıyayla 25,46 31.07.2017 217 Tavşan Tepesi Artvin Şavşat 5,00 2.08.2017 218 Dumanlı Erzincan Refahiye 681,02 3.08.2017 219 Çatak Kanyonu Sinop Türkeli 420,43 7.08.2017 220 Baklabostan Karabük Merkez 37,40 18.09.2017 221 Aymaç Giresun Dereli 40,25 22.09.2017 222 Kadıralak Trabzon Tonya 363,86 2.10.2017 223 Gap Şelalesi Mardin Derik 52,78 17.11.2017 224 Doğanlı Adıyaman Merkez 5,4 7.03.2018 225 Esentepe Erzincan Merkez 49,7 13.04.2018 226 Durasan Şah Ankara Kahramankazan 145,8 1.05.2018 227 Keklikkayası Erzincan Merkez 8,8 1.05.2018 228 Cehennem Deresi Artvin Ardanuç 31,8 1.05.2018 Karanlıkdere 229 Kanyonu Burdur Altınyayla 1,8 4.05.2018 230 Obruk Şelalesi Adana Saimbeyli 257,16 11.05.218 231 Şahin Tepesi Hatay Erzin 90,70 15.05.2018 232 Göğem Zafer Uşak Merkez 150 16.05.2018 233 Vakıf Edirne Enez 26,79 21.05.2018 234 Kuğulu Konya Seydişehir 484,51 24.05.2018 235 Akgöl Sinop Ayancık 40,01 28.05.2018 236 Erkmen Afyonkarahisar Merkez 51,67 28.05.2018 237 Canköy Sivas Gölhisar 32,18 29.05.2018 238 Oymalık Sivas Koyulhisar 157,21 29.05.2018 239 Yedikapı Afyonkarahisar Bolvadin 215,86 29.05.2018 240 Kınık Şelalesi Bilecik Merkez 111 04.06.2018 Gaziantep Milli 241 Mücadele Gaziantep Şahinbey 29,6 07.06.2018 242 Erikli Bilecik Bozüyük 67,4 11.06.2018 243 Günpınar Şelalesi Malatya Darende 135 26.06.2018 244 Sis Dağı Trabzon Şalpazarı 24 12.03.2019 245 Sazlıkbaşı Muş Korkut 40 12.03.2019 246 Harşit Giresun Doğankent 51 12.03.2019 247 Şaban Kalesi Giresun Güce, Tirebolu 59 02.04.2019

ÖZGEÇMİŞ

Adı Soyadı : Burcu ÖZEN ÖZTÜRK

Doğum Yeri ve Yılı : Malatya, 1986

Medeni Hali : Evli

Yabancı Dili : İngilizce

E-posta : [email protected]

Eğitim Durumu

Lise : Malatya Anadolu Lisesi, 2004

Lisans : İstanbul Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı, 2010

Mesleki Deneyim

Orman Genel Müdürlüğü 2013-…….. (Devam etmektedir)