SHOPLIFTERS Hier Een Interviewquote” WAT IS DAT EIGENLIJK, EEN FAMILIE? 24 DECEMBER in DE BIOSCOOP

Home , Asian Film Awards, Before We Vanish, Ruben Impens

AANGEBODEN DOOR UW FILMTHEATER, FDN & NVBF

PAWEL PAWLIKOWSKI OVER COLD WAR DE OORLOG DIE HET HART VAN EUROPA VERSCHEURT ROMA WINNAAR GOUDEN LEEUW BEAUTIFUL BOY FELIX VAN GROENINGENS AMERIKAANSE DOORBRAAK WIDOWS SUBLIEME HEIST-FILM VAN STEVE MCQUEEN WEB EN INSTAFILMS DE NIEUWE ESTHETIEK #415 DECEMBER 2018

tilda swinton over suspiria “en danSHOPLIFTERS hier een interviewquote” WAT IS DAT EIGENLIJK, EEN FAMILIE? 24 DECEMBER IN DE BIOSCOOP

VPRO CINEMA

“A PERFECTLY CUT DIAMOND OF A MOVIE” VARIETY

“ONDEUGEND, STOUTMOEDIG EN VRIJPOSTIG” AD

“THE FAVOURITE IS A REAL TRIUMPH”

“IF YOU LOVED THE LOBSTER, THEN THE FAVOURITE IS DEFINITELY FOR YOU” SCREEN ANARCHY

TheFavourite.nl #TheFavourite DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 3

24 DECEMBER IN DE BIOSCOOP

REDACTIONEEL Streamingplatforms blijven in het nieuws. Zo veroorzaakte het bericht dat eind november de stekker uit FilmStruck ging met name internationaal nogal wat opschudding. De door Turner Classic Movies geïnitieerde service hostte namelijk ook 200 films van The Criterion Col- lection, het Amerikaanse dvd-label bekend om z’n zorgvuldige uitgaven van restauraties en (wereldcinema)klassiekers. Op het eerste gezicht niet echt nieuws wat de Nederlandse filmliefhebber direct raakt, want de Amerikaanse dvd’s werden toch al nooit door de Europese spelers gelezen, en VPRO CINEMA FilmStruck was alleen via digitale omwegen beschikbaar. Maar het was wel een collectie om alleen al virtueel van te watertanden; want films die bijna op geen andere manier te bekijken waren. Na een handtekeningenactie van “A PERFECTLY CUT DIAMOND OF A MOVIE” filmprominenten (Paul Thomas Anderson, Alf- onso Cuarón, Barry Jenkins, Christopher Nolan) VARIETY lijkt het er nu op dat Criterion vanaf voorjaar 2019 toch weer verder kan. Maar de vraag hoe om te gaan met de archivering en beschikbaar- heid van internationaal filmerfgoed is daar niet mee opgelost. Het tweede nieuwtje ging natuurlijk over Roma, de door Netflix geproduceerde Gouden “ONDEUGEND, STOUTMOEDIG EN VRIJPOSTIG” Leeuw-winnende nieuwe film van Alfonso Cuarón, die in het ene land wel, en in het AD andere land niet, of dan weer alleen in bioscopen van een bepaalde keten te zien zou zijn. Als één film een groot doek verdient, is die het wel, dus alleen al daarom is het een wonder dat de streaminggigant erin investeerde. Maar het is op het eerste gezicht ook niet bepaald “THE FAVOURITE IS A REAL TRIUMPH” een potentiële kaskraker: zwart-wit; een lang, traag, uitgebeend narratief. Zo beschreven dus een van die echte slow cinema artfilms die het “IF YOU LOVED THE LOBSTER, THEN toch al zo moeilijk hebben in de bioscopen (waarom het eerste gezicht kan bedriegen THE FAVOURITE IS DEFINITELY FOR YOU” leest u op pagina 15 van deze Filmkrant). Dus SCREEN ANARCHY waarom die uitbreng zo krampachtig controle- ren, op een manier die aan de monopolies van de eerste studio’s doet denken? Gaan de tweede, derde en vierde schermen nu echt dat deel van de filmgeschiedenis ook nog eens dunnetjes overdoen? En toen werd bekend dat Lucas Dhonts in Cannes bekroonde en ook hier in Nederland vol bewondering ontvangen Girl door Netflix in een gekuiste (gecensureerde mag ook) versie zou worden uitgebracht. Er wordt meer in films geknipt dan we denken – weet iedereen die wel eens ilms kijkt in vliegtuigen, of in landen waar de censor echt nog met de schaar klaarstaat. In het geval van Girl lijkt het eerder commerciële voorzorg. De Motion Picture Association of America wilde er een penis uit voor de bioscooprelease, want anders geen familievriende- ‘COLD WAR IS EEN ECHTE LIEFDESGESCHIEDENIS, lijke keuring (en dus kleiner bereik). De streaminggigant viel over een naaktscène. Wer- EEN LIEFDE TEN TIJDE VAN DE KOUDE OORLOG, den die betaalzenders met hun slimme televi- sieseries niet ooit geroemd om hun vrije geest, MAAR OOK EEN LIEFDE ALS EEN een veilige haven voor het filmische – ook als KOUDE OORLOG.’ het om controversiële onderwerpen ging? Misschien bemoeien ze zich vóór de productie minder met de inhoud dan de traditionele Hollywoodstudio’s. Maar ze hebben wel meer COLD WAR 4 6 zeggenschap over de verspreiding ervan. Is dat winst voor filmmakers? DANA LINSSEN TheFavourite.nl #TheFavourite @DANALINSSEN DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 4

STEUN DE DE VOLGENDE FILMKRANT VERSCHIJNT OP DONDERDAG 20 DECEMBER FILMKRANT: WORD #415 ABONNEE Word nu abonnee van de Filmkrant en ontvang Den skyldige op dvd.

Als u nu een jaarabonnement neemt, dan ontvangt u niet alleen een jaar lang de Film- krant in de bus, maar ook als welkomstgeschenk Gustav Möllers spraakmakende debuutfilm Den skyldige (The Guilty) op dvd. Bent u al abonnee maar brengt u een nieuwe abonnee aan? Dan ontvangt u allebei het welkomstgeschenk.* ROMA In de meldkamer van een alarmcentrale beant- woordt politieman Asger Holm de noodoproep Alfonso Cuaróns eerbetoon aan zijn kindermeisje 4 15 van een ontvoerde vrouw. Met zijn telefoon als enige hulpmiddel begint Asger aan een race tegen de klok om de vrouw te redden, maar al snel blijkt dat het misdrijf waar hij mee te maken heeft veel groter is dan hij aanvankelijk dacht. Den skyldige werd eerder dit jaar bij zijn THE THINKING VIDEO Nederlandse bioscooprelease alom geprezen. ‘Zo strak en minimalistisch als Den skyldige zie #24 ESSAY filmkrant.nl je telefoonthrillers zelden’, schreef Kevin Toma MACHINE in de Volkskrant. En ‘Bij The Guilty hou je 85 minuten je adem in’, aldus Sabeth Snijders in WANNEER JE DIT LEEST | In Buongiorno notte (2003) ver- het NRC. Op de afgelopen editie van het IFFR beeldt Marco Bellocchio de kidnapping van de Italiaanse po- won deze Zweedse debuutfilm zowel de liticus Aldo Moro door vier leden van de Rode Brigades in publieksprijs als de prijs van de jongerenjury. 1978. De film maakt uitgebreid gebruik van archiefbeelden. Vaak zijn die te zien op televisieschermen die films, enter- * Stort €39,75 (meer mag ook, dan steunt u de tainment en bovenal nieuws over de affaire-Moro afdraaien. Filmkrant extra als donateur) op rekeningnum- Maar zo nu en dan zet Bellocchio ook archiefmateriaal in dat mer NL28 INGB 0005 3933 95 t.n.v. Stichting niet stamt uit de tijd waarin de film plaatsvindt. Deze frag- Fuurland te Amsterdam, o.v.v. ‘nieuwe abonnee’ menten in zwart-wit verschijnen niet op een televisie, maar en uw adresgegevens. Deze aanbieding is geldig in dromen, visioenen en hallucinaties. Wat betekenen ze? tot 20 december. Met dank aan September Film. CRISTINA ÁLVAREZ LÓPEZ EN ADRIAN MARTIN DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 5

4 28 Web- en Instagramfilms NIET TE MISSEN ARTIKELEN De nieuwe esthetiek Ga deze maand in ieder geval naar: 4 31 Mei ’68 en de filmkritiek Van splijtzwam naar saaie 1 Cold War 4 6 eensgezindheid DE VERBODEN 2 Shoplifters 4 12 3 Roma 4 15 4 Widows 4 21 STAD VAN APPLE 5 Beautiful Boy 4 10 HUMANS OF FILM Tijdens een roadtrip langs de Californische kust kon ik het niet laten om te stoppen bij het AMSTERDAM nieuwe hoofdkantoor van Apple. Voor 5 miljard dollar uit de opgepotte opbrengsten van iPho- Wat voor invloed hebben films op het leven van gewone nes en andere hebbedingetjes heeft het concern Amsterdammers? Een serie straatfoto’s in samenwerking een soort ruimteschip laten landen in Silicon met Humans of Film Amsterdam. Valley. Norman Foster ontwierp een megalo- maan gebouw in de vorm van een cirkel met een AARON WAN | “Dead Poets Society (1989) is een film die me park in het midden. Het Pentagon kun je in het in mijn hart raakte, omdat die me inspireerde om mijn talen- midden van de ring kwijt. Ik moest dit mogelijke ten te gebruiken en mijn dromen te volgen. Robin Williams wereldwonder in het echt bekijken. speelt een leraar op een kostschool die zijn studenten poëzie, Bij aankomst bleek het gebouw zo groot dat je literatuur en ethiek leert om een kritische geest te ontwikke- vanaf hetzelfde gezichtspunt altijd maar één rand van de cirkel kunt zien. Als je niet voor BEAUTIFUL BOY 4 10 len en om oppervlakkige kennis te overstijgen. Het sprak me erg aan, omdat hij ze inspireert om meer te ambiëren dan een Apple werkt, bleek helaas, kom je het fort niet in. 4 3 Redactioneel kantoorbaan met een vast salaris. Nadat ik psychologie had Teleurstellend voor een toerist als ik. 4 4 The Thinking gestudeerd, kwam ik in een heel andere carrière terecht. Ik RUBRIEKEN Machine 4 5 Niet te werkte voor een Amerikaans bedrijf, waardoor ik internatio- missen 4 5 Humans of Film Amsterdam 4 5 Het nieuwe naal kon reizen. De taak omvatte financiën, investeringen en kijken Over de verboden stad van Apple 4 19 Typex bezoekt aandelen. Uiteindelijk kreeg ik er genoeg van. Het salaris was Ryoji Ikeda 4 21 Kort Alle andere films 4 32 Agenda en superhoog, maar ik was niet gelukkig. Ik bloedde langzaam evenementen 4 38 Filmsterren 4 40 Boeken Conversa dood. Ik werkte in de verkeerde omgeving. Als een vis op het tions with Darius Khondji 4 41 Thuiskijken Before We droge. Dus stopte ik ermee. Ik besloot om voor mijn droom te Vanish 4 42 Actie! Op de set van De belofte van Pisa gaan en nam theater-, musical- en zanglessen, terwijl iedereen dacht dat ik gek was. Ze wezen er zelfs op dat het mis- 4 6 Pawel schien te laat was om van carrière te veranderen, maar ik Pawlikowski bleef doorgaan. Totdat ik een tegenvaller had. Ik kan redelijk INTERVIEWS over Cold War goed zingen, maar in musicals geven ze de voorkeur aan ac- De oorlog die het hart van Europa verscheurt 4 9 Bobo teurs die de F en G-noten kunnen zingen. Zo hoog kwam ik Jelčić over All Alone ‘In ex-Joegoslavië zit alles in het ‘maar’’ niet. Ik heb een lage stem die geweldig is in de Shanghai Jazz- 4 10 Felix Van Groeningen over Beautiful Boy ‘De maal- band waarin ik zong. Ik heb uiteindelijk werk gedaan via uit- stroom van zelfdestructie toon ik onverbloemd’ zendbureaus, wat me ook ongelukkig maakte. Daarom be- Gelukkig hebben ze een Visitor Center neerge- 4 12 Kore-eda Hirokazu over Shoplifters ‘Alles begint met sloot ik om een cursus filmacteren te gaan doen. Ik heb me zet dat net wat meer is dan alleen een Apple- observeren’ 4 16 Thomas Vinterberg over Kursk ‘De men- meteen aangemeld bij castingbureaus en langzaam een car- winkel. In dit elegante glazen gebouw in dezelfde selijke kant van de ramp is veel belangrijker geworden’ rière in acteren opgebouwd. Vandaag kan ik met trots zeggen stijl als de cirkel staat een aluminium schaalmo- dat ik mijn volledige salaris uitsluitend uit acteren krijg. Te- del van Apple Park, gemaakt uit hetzelfde mate- genwoordig weten veel regisseurs en castingbureaus me te riaal als de MacBook. Personeel in zwarte Apple vinden. Ik ben misschien nog niet superberoemd, maar ik T-shirts deelt iPads uit om de maquette in meer hou van wat ik doe.” detail mee te bekijken in Augmented Reality. FEARGAL AGARD Deze techniek is al jaren een grote belofte, maar HUMANSOFFILMAMSTERDAM.COM behalve in geinige SnapChat-filters nog altijd niet mainstream geworden. Dit was de eerste keer dat ik erdoor verbluft werd. Met het blote oog kijk ik naar een schaalmodel van kaal aluminium. Op het scherm van mijn iPad zie ik een

THOMAS VINTERBERG 4 16 levensechte, geanimeerde, interactieve wereld op precies dezelfde plek als de maquette. Door 4 11 Beautiful Boy mijn vinger over de cirkel te vegen rijst het hele Verslaving als roes dak moeiteloos omhoog. Een goddelijk gevoel. Ik RECENSIES en radeloosheid kijk naar binnen en zie honderden kleine mensjes 4 13 Shoplifters Wat is dat eigenlijk, een familie? aan het werk. Een schuifje maakt dat ik de tijd 4 15 Roma Cleo voor dag en nacht 4 17 Kursk Hangen aan kan aanpassen: de schaduwen veranderen van de oppervlakte 4 21 Mary Shelley Plooibare Frankenstein kort naar lang, de schemering valt, de lichten Widows Gender als geheim wapen 4 23 Becoming Astrid gaan aan. Druk op het knopje ‘energy’ en zonne- Astrid voor ze Lindgren werd Wife Slavin of genie 4 24 De stralen schieten uit de hemel omlaag en raken chaque instant Maar welke handen aan het bed? Good de zonnepanelen in het dak. Deze demonstratie Manners Volle maan in twee delen 4 25 All You Need Is van Augmented Reality was indrukwekkend Love Niks meer en niks minder The State Against Mandela genoeg om mijn teleurstelling over gesloten hek- De prijs van verzet 4 27 Heartbound Liefde of plichtsbesef ken van Apple Park te dempen. The Disciples - een straatopera Ongrijpbaar avontuur EBELE WYBENGA

DE FILMKRANT IS EEN UITGAVE SCHUMACHER, LAURA VAN ZUYLEN | FILMKRANT.LIVE SCHULTING, TYPEX, ANDRÉ WAARDENBURG, GEMAAKT DOOR FINANCIËLE BIJDRAGEN VAN COLOFON VAN STICHTING FUURLAND, GERLINDA HEYWEGEN, [email protected] | BUREAU EBELE WYBENGA | DRUK RODI ROTATIE DE NEDERLANDSE VERENIGING VAN PRINSENGRACHT 770, 1017 LE AMSTERDAM, 020 623 & AGENDA ILONKA BUNDA, [email protected] | DRUK, DIEMEN | OPLAGE 25.000 | ©2018 BIOSCOOPEXPLOITANTEN EN FILMTHEATERS 0121, [email protected], WWW.FILMKRANT.NL | VORMGEVING BART OOSTERHOORN & ROLF HERMSEN | STICHTING FUURLAND/DE FILMKRANT, (NVBF), FILM DISTRIBUTEURS NEDERLAND OPRICHTERS JAN HEIJS & HENK RABBERS | ZAKELIJKE BEHEER WEBSITE HENK RABBERS | COVER SHOP AMSTERDAM | ISSN 01698109 | DE FILMKRANT HEEFT (FDN) EN HET NEDERLANDS FILMFONDS EN WORDT U LEIDING & ADVERTENTIE-ACQUISITIE JAN DOENSE, LIFTERS | FOTOGRAFIE BOB BRONSHOFF, SAMUEL VAN GEPROBEERD DE RECHTHEBBEN DEN VAN HET MEDE AANGEBODEN DOOR UW FILMTHEATER JAN@FILMKRANT.NL | HOOFDREDACTIE DANA LINSSEN | LEEUWEN, JÖRG SINGER | VERDER WERKTEN MEE GEBRUIKTE BEELDMATERIAAL TE ACHTERHALEN EN IN EINDREDACTIE MARISKA GRAVELAND, RONALD ROVERS FEARGAL AGARD, CRISTINA ÁLVAREZ LÓPEZ, HEDWIG TE LICHTEN. MOCHT U DESONDANKS MENEN DAT U | REDACTIE JOS VAN DER BURG, HUGO EMMERZAEL, VAN DRIEL, JAN PIETER EKKER, SACHA GERTSIK, RECHTEN BEZIT OP EEN VAN DE GEBRUIKTE BEELDEN, JOOST BROEREN-HUITENGA [email protected] | SANDRA HEERMA VAN VOSS, BOYD VAN HOEIJ, IVO DE NEEM CONTACT OP MET DE UITGEVER VIA INFO@FILM WEBREDACTIE EDO DIJKSTERHUIS (NIEUWS), ERIK KOCK, ADRIAN MARTIN, MARTIJN MEIJER, GUUS KRANT.NL | DE FILMKRANT WORDT MEDE MOGELIJK DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 6

PAWEL PAWLIKOWSKI OVER COLD WAR ‘IK HEB ZE VOLDOENDE RUIMTE GEGEVEN OM TE ONTSNAPPEN’

Eigenlijk zou ik elk shot uit Cold War wel uit de film willen knippen om het aan de muur te hangen. Het liefste op filmdoekformaat. Eigenlijk zou ik dan twee muren moeten hebben. Een voor het ene shot, en een voor het tegenshot. Want de nieuwe film van Pawel Pa- wlikowski gaat voortdurend over de dialectiek tussen het ene en het andere. Tussen man en vrouw. Tussen aantrekken en afstoten. Tussen kijken en bekeken worden. Tussen de praktijk van het leven en het verlangen naar iets wat zo groot is dat het ook buiten het leven kan bestaan. Mijn lievelingsshots zitten midden in de film. We hebben dan al kennis gemaakt met componist Wiktor en zangeres Zula, een stadsmeisje dat toevlucht heeft gezocht in het muziekensemble dat Wiktor en zijn partner Irena in het naoorlogse Polen hebben opgericht. Wiktor en Zula worden verliefd. Zijn samen en dan weer niet. En op een gegeven moment brengen de gebeurtenissen ze samen en toch weer niet, in een concertzaal in Split. Zij op het podium. Hij in het publiek. Net als in Pawlikowski’s vorige film, het Oscarwin- nende Ida, zijn de (meeste) shots weer statisch, het kader 4:3, de kleuren gestold in zwart-wit. Al is Cold Na Ida komt Pawel Pawlikowki War minder rigide. Speelt het meer met voor- en ach- terug met een film waarin de tergrondactie, om voortdurend het individu in de woe- goddelijke liefde is ingeruild voor de wereldse. Cold War is deels gebaseerd op het leven van zijn ouders, deels op zijn eigen ervaringen. Liefde ten tijde van de Koude Oorlog, liefde als koude oorlog. ‘Het is de ultieme love story over twee mensen die niet met en niet zonder elkaar kunnen leven.’ DOOR DANA LINSSEN

lingen van de tijd te kaderen. En het is een film over de Cold War is een heel persoonlijke film voor Paw- schijnwereld van de bühne en de wereld daaromheen. likowski. Het leverde hem bij de wereldpremière in Die bühne strekt zich soms uit tot het politieke toneel. Cannes een Gouden Palm voor Beste Regie op. Het Een ander kader dat de personages vangt of buiten is muziekfilm, hartverscheurende romance, en poli- beeld houdt. Maar het is vooral een film die steeds het tiek-historisch drama ineen. En al dat grote begon bij perspectief verlegt van degene die kijkt naar degene het kleine, bij zijn ouders die niet met en niet zonder die bekeken wordt. En soms kijkt degene die bekeken elkaar konden leven, vertelde hij afgelopen zomer in wordt terug vanaf het toneel. En ziet niets. een interview met de Filmkrant op het Filmfestival Want daar zitten we dus. In die concertzaal in Split. Sarajevo. Wiktor heeft zijn vrijheid op het spel gezet om Zula te “Wiktor en Zula zijn twee personages die, al voordat kunnen zien optreden met het ensemble dat hij heeft ze zo heetten, jarenlang door mijn hoofd hebben ge- opgericht. Hij kijkt naar haar. Zij ziet hem vanaf het spookt. En soms door mijn eigen liefdesleven. Ze zijn podium in de zaal zitten. En met haar ogen zien wij hoe deels geïnspireerd op mijn ouders, die een heel storm- hij kijkt. Tot hij er niet meer zit. De volgende avond is achtige relatie hadden, en deels op mijn eigen observa- zijn stoel leeg. Helemaal leeg en eenzaam tussen de an- ties en ervaringen. Het is geen biopic. Ik haat biopics. dere mensen in het publiek. Net zo leeg en eenzaam als Het is onmogelijk om het leven van mensen in een ver- haar blik tussen de andere zangeressen op het podium. haal te vangen. Onze levens zijn geen verhalen, PAWEL PAWLIKOWSKI OP DE SET VAN COLD WAR Het zijn twee beelden die in elkaars ziel kijken. maar chaotische woelingen van toeval en emotie. Dus DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 7

‘IK HEB ZE VOLDOENDE RUIMTE GEGEVEN OM TE ONTSNAPPEN’

veel homogener was, bijna verstikkend consistent. Als Is de muziek de derde geliefde in een driehoeksverhouding? een film net zoveel tijd investeert in z’n fotografie als in “Ja, maar de muziek is geen obstakel. Dramaturgisch het acteren, dan ontstaat er vanzelf een zekere afstand gezien is Kaczmarek de antagonist, hij is degene die po- van de werkelijkheid, een bepaalde abstractie.” litiek, ideologisch, maar ook persoonlijk vanuit jaloezie en bezitsdrang voortdurend stroomstoringen in hun re- In dit geval draagt die abstrahering sterk bij aan het gevoel latie veroorzaakt. Al is er ook nog een groter noodlot dat van toeschouwerschap. Cold War is een film over mensen zich niet op een persoon laat vastpinnen. De muziek is die naar elkaar kijken, in plaats van met elkaar (inter)acte- meer de ‘heilige geest’ van hun liefde, de goede genius.” ren, en de toeschouwer wordt zich daardoor ook bewust van z’n eigen positie. Omdat veel actie naar de achtergrond Gaat Wiktor dan niet ook weg omdat hij zijn ambitie volgt? is verschoven. “En weggelaten. Dit keer is er godzijdank “Niet alleen. Om te beginnen is er die scène waarin hij veel actie uit de film gelaten.” feitelijk zijn geliefde Irena verraadt tegenover Kaczma- rek, een carrière-idioot die hen vraagt om een lied voor Al het drama zit tussen de scènes. U heeft de ‘dode tijd’ van Stalin te componeren. Zij komt op voor haar principes, Antonioni tot in extremo doorgevoerd. Met name Wiktor is en hij zwijgt. Ik denk dat hij zichzelf niet graag in die rol eigenlijk een heel passief personage. Dat wordt hij niet pas ziet. En dan is er het moment dat Zula hem opbiecht dat na zijn vlucht naar het Westen. Al in Polen is hij de observa- ze zijn doen en laten rapporteert bij Kaczmarek. Dan re- tor. Degene die de geschiedenis overkomt. “Hij is graag op aliseert hij zich dat er voor hem geen leven meer is in Po- zichzelf. Hij is gereserveerd. In Polen houdt hij zijn len. Het is niet alleen ambitie, het is ook een verlangen kaarten tegen zijn borst omdat hij een overlever is. Hij naar vrijheid, of op z’n minst naar ademruimte. Maar heeft de oorlog overleefd, en nu probeert hij het Stali- dan komt hij er in Parijs natuurlijk achter dat het ook een nisme te overleven. Maar het zit ook in zijn tempera- vlucht was. Zula heeft helemaal geen reden om hem te ment. Dat is waarom Zula zo’n enorme explosie in zijn volgen. Ze is een meisje uit het proletariaat, en heeft on- leven teweegbrengt, een vonk die hem in vuur en vlam der het communisme een goede deal gesloten. Ze zit bij zet. Die hem aansteekt, tot leven brengt. Het valt me op dat ensemble, er wordt voor haar gezorgd, ze is een ster. dat ik in mijn films altijd een dergelijke dynamiek tussen “Cold War is een echte liefdesgeschiedenis, een lief- personages heb. Er is altijd iemand die beweegt en ie- de ten tijde van de Koude Oorlog, maar ook een liefde mand die aangedreven wordt, die ontvangt, door wiens als een koude oorlog. Een verhaal over de beperkin- ogen we de gebeurtenissen waarnemen. Dat is hoe ik gen van de liefde. Over de beperkingen die we onszelf schrijf, hoe ik ben. Dat is ook hoe ik relaties zie, hoe ik ze opleggen. Uiteindelijk is liefde iets… Het is eigenlijk zelf ervaar. Cold War is voor het grootste deel een film onbegrijpelijk. We verlangen er allemaal zo naar. Maar over hoe Wiktor Zula waarneemt, en door haar zijn ei- waarom lijkt het dan zo onmogelijk om in de liefde tus- gen leven. Hoewel er voldoende scènes zijn waarin je de sen een man en een vrouw dat absolute waar we naar gebeurtenissen ook vanuit haar perspectief ervaart.” verlangen te bereiken?”

U gebruikt de muziek als een middel om emoties over te Omdat we het verabsoluteren? “Het is bijna komisch dat brengen die niet direct in de handeling of het verhaal zitten, mensen denken dat liefde hen die vorm van absolutie maar ook om te laten zien hoe het teruggrijpen op volkstra- kan geven. Wat denk jij? Kunnen mensen voor elkaar dities een manier is om de mythe van nationale identiteit voorbestemd zijn, ook al kunnen ze niet samen zijn?” te creëren. “Het begon met mijn interesse in volksmuziek, voor mijn documentaire Serbian Epics. Op de Bal- Het is wel heel romantisch. “En er zijn ook liefdes waarin de enige manier waarop je zoiets kunt vertellen is ex- kan speelde dat een grote rol. Maar in het naoorlogse mensen dat voor elkaar kunnen betekenen. Maar of dat treem elliptisch. Dat was iets waar ik dankzij Ida achter Polen was er ook een sterke neiging om volksmuziek te betekent dat ze ook in staat zijn om samen te leven? Na- ben gekomen. En nu kon ik nog een stap verder gaan.” gebruiken voor het creëren van nationale identiteit. tuurlijk is Cold War ook een escapistisch en romantisch Cold War is losjes gebaseerd op het werkelijk bestaande verhaal. De ultieme love story over twee mensen die niet De eerste keer dat ik de film zag viel het me op hoe ‘een- Mazowsze-ensemble, dat na de oorlog werd opgericht met en niet zonder elkaar kunnen leven. Zijn het de om- zaam’ alle shots zijn, alsof ze een temperament of een ka- door twee musicologen die het platteland afreisden om standigheden? Zijn het hun karakters? Ik heb de wereld rakter hebben. U gebruikt veel shots van mensen die optre- lokale folk-tradities vast te leggen. Hun interesse was om hen heen zo leeg mogelijk gemaakt, ik heb ze tal van den en bekeken worden. Is dat wat de personages isoleert? puur etnografisch en muzikaal. Dat materiaal werd later ontmoetingen gegeven, tal van vensters in de tijd om “Goed punt. Al heb ik tijdens het draaien niet in die ter- gebruikt voor nieuwe composities, en uitgebreid met door te ontsnappen. Er is voldoende ruimte voor Wiktor men over de shots nagedacht. Het heeft vast ook te ma- complete orkestraties, en dansoptredens die nog maar en Zula om elkaar in de ogen te kijken en te zeggen dat ze ken met de montage. Als je wat langer naar een film- heel weinig met de originele muziek van doen hadden. van elkaar houden. En toch maken ze het elkaar en zich- beeld kunt kijken, er wat tijd mee kunt doorbrengen, Ze reisden de hele wereld rond, en deden het voorko- zelf onmogelijk.” dan ga je het beter voelen. En het komt ook door de nar- men alsof de zegeningen van het communisme altijd al ratieve structuur, met al die ellipsen. Dan verwacht je in de Poolse volkscultuur aanwezig waren geweest. COLD WAR POLEN/FRANKRIJK/VERENIGD haast wel van je publiek dat ze al die leegtes tussen de Tegen de tijd dat ik ze zag optreden werd hun muziek KONINKRIJK, 2018 | REGIE PAWEL PAWLIKOWSKI | MET TOMASZ KOT, JOANNA KULIG, AGATA KULESZA | scènes met hun eigen verhalen gaan opvullen. Voor mij ‘fakelore’ genoemd.” 88 MINUTEN | DISTRIBUTIE CINÉART | TE ZIEN VANAF kloppen al deze shots, maar tegelijkertijd hebben ze een 12 DECEMBER | LEES EEN LANGERE VERSIE VAN DIT zekere ambiguïteit. Niet zoals in Ida, waarin de hele stijl INTERVIEW OP filmkrant.nl

Nu te zieN iN de filmtheaters eN op

WINNER sIlvER bEaR bEst actREss bERlINalE 67

kim minhee in een film van hong sangsoo

vaNaf 20 december te zieN iN de filmtheaters DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 9

Pas gescheiden vader Marko zit gevangen in het kader. Alles om hem heen beweegt. Iedereen heeft een mening, in de subtie- le, geestige, en uiteindelijk ook metaforische echtscheidings- filmAll Alone. DOOR DANA LINSSEN BOBO JELČIĆ OVER ALL ALONE IN EX-JOEGOSLAVIË ZIT ALLES IN HET ‘MAAR’ Alles om hem heen beweegt. Alsof hij geen anker meer heel dicht bij de jaren tachtig gebleven. Dat is het tijden beleefd overkomen. Die goedbedoelende vrienden heeft. Lades gaan open en dicht. Dossiermappen tore- perk waarin iedereen stil is blijven staan.” kunnen een man nog eenzamer maken. We hebben een nen gevaarlijk wankel. Formulieren moeten worden in- uitdrukking in het Kroatisch die zoiets zegt als ‘iemand gevuld. En staat alles wel in de computer? Pas geschei- Zijn de voogdijwetten in Kroatië echt zo ondoorzichtig? onder je liefde bedelven’.” den vader Marko wil alleen maar zijn dochtertje vaker “Feitelijk is het systeem sinds de socialistische tijden zien, maar die eerste paar minuten van de film spreken niet veranderd. Dat geldt niet alleen voor Kroatië, maar Zo beleefd zijn ze anders niet. Er zijn ook vrienden die hem boekdelen. Niemand in postcommunistisch Kroatië voor alle landen uit het voormalig Joegoslavië. Het is adviseren maar naar Bosnië te gaan, daar staatsburger- weet eigenlijk of dat kan. De wet is niet de wet. De bu- totaal achterhaald. Het is misschien nog wel erger ge- schap aan te vragen en zo het recht over zijn dochter te krij- reaucratie begraaft de redelijkheid. En alsof dat niet worden na het uiteenvallen van Joegoslavië. Toen wist gen. “Dat gebeurt nog steeds vanuit de beste bedoelin- genoeg is heeft iedereen om hem heen een mening. De je tenminste nog dat je een bureaucratisch eenpartijsys- gen. Ze willen hem helpen, wakker schudden en terug in oom en tante bij wie hij tijdelijk woont herhalen in ab- teem had. Nu is er zogenaamd een democratie, maar de de realiteit krijgen.” surdistische dialogen elke dag de oorlog die Joegoslavië bureaucratie is niet veranderd. De bureaucratie is de uiteen deed splijten. Nationalisme aan de keukentafel. ruggengraat van het systeem, het hart dat er bloed in- Hoe realistisch is dat voorbeeld? Het is misschien een im- Zijn vrienden raden hem sluiproutes aan. In zijn nieu- pompt. Waar het op neerkomt is dat we in Kroatië nooit pertinente vraag, maar is dat ook een voorbeeld uit uw ei- we film All Alone vertelt theatermaker en filmregisseur weten welke wet er geldt. Elk wetvoorstel, elke stem- gen leven? “Dit soort dingen gebeurt voortdurend, de Bobo Jelčić een Kafkaësk verhaal, een neo-Brechtiaan- ming wordt uitgesteld, zodat je nooit weet waar je aan kranten staan er vol van. Toen ik voor de film aan het re- se Kaukasische Krijtkring waarin je op wel dertig ma- toe bent.” searchen was heb ik met een hoop mensen gesproken nieren aan een kind kan trekken. En zo wordt iets ogen- die dit serieus overwogen. Als je naar Bosnië verhuist schijnlijks liefdevols als een vader-dochter-verhouding Uw film draait helemaal om Marko, als een tragisch Kafka- dan duurt de procedure om je uit te leveren zo lang dat je een metafoor voor iets groters. We spraken de regisseur ësk figuur, en u laat de moeder helemaal buiten beeld. De ondertussen tijd hebt om voor je rechten op te komen. tijdens het Eastern Neightbours-festival in Den Haag. dochter introduceert u pas laat. Heeft u ooit overwogen om En al die tijd kan je kind bij je wonen. Dus op een be- haar ook afwezig te laten zijn in de film? “Op een bepaald paalde manier win je dan.” Wat was er eerst, uw hoofdpersoon Marko of het systeem moment wel. Want ik wilde beklemtonen dat dit niet waarin hij gevangen zit? “Ik vertel altijd verhalen die een verhaal over een moeder of een kind is, maar over de Is uw film in die zin ook een metafoor voor hoe allerlei oude, dicht bij me staan. Mijn vorige film A Stranger (2013) rechten die iemand heeft in een scheidingsprocedure. nationalistische spanningen nog steeds het leven in de ging over Mostar, de stad waar ik vandaan kom, een ver- Iedereen heeft rechten, maar de fase waar Marko in zit, ex-Joegoslavische landen bepalen? “Ja, dat klopt. Daar- deelde stad, en hoe de Joegoslavische oorlogen daar nog gaat om het vechten voor zijn rechten. Dat is een hele om zit ook die scène in de film waarop zijn oom en tante doorwerken. Deze film gaat over echtscheiding, de precaire fase, want je wilt niemand verdriet doen. Je hem vragen om met zijn nicht te spreken die op het punt post-scheidingsfase waar ik zelf ook doorheen ben gevecht voor je eigen rechten terwijl je tegelijkertijd pro- staat om met een man uit Servië te trouwen. Ze zeggen: gaan. Dus het gaat eerst over mij, en dan komt de rest. beert niemand te kwetsen.” ‘We hebben niets tegen Serviërs, maar…’ In ex-Joego- Sam samcat betekent ‘helemaal alleen’, en dat is hoe ik slavië zit alles in dat ‘maar’.” me voelde. Dus ik heb veel tijd besteed aan het visuali- Behalve dat de staat en de bureaucratie hem het leven zuur seren van eenzaamheid. Uiteindelijk leidde dat tot de maken, staan ook vrienden en familie in zijn nek te hijgen ALL ALONE (SAM SAMCAT) KROATIË, 2018 | keuze om Marko midden in het kader te plaatsen, met die hem van allerlei ongevraagde adviezen voorzien. “Die REGIE BOBO JELČIĆ | KLEUR, 75 MINUTEN | MET RAKAN RUSHAIDAT, IZUDIN BAJROVIC, NIKSA BUTIJER | een hoop mensen om hem heen die constant aan het vrienden en familie zijn ook een soort systeem. Mis- DISTRIBUTIE MOKUM FILM | TE ZIEN VANAF 13 praten zijn terwijl hij niets zegt. De documentaire ma- schien wel niet zo georganiseerd als de bureaucratie, DECEMBER EN ONLINE VIA picl.nl | LEES DE RECENSIE nier van filmen is heel modern, maar ik ben voor de stijl maar misschien ook nog wel erger, omdat ze vriendelijk OP filmkrant.nl DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 10

FELIX VAN GROENINGEN OVER BEAUTIFUL BOY ‘DE MAALSTROOM VAN ZELFDESTRUCTIE TOON IK ONVERBLOEMD’ De Amerikaanse droom van Vlaming Felix Van Groeningen werd geen nachtmerrie. De regisseur van De helaasheid der dingen en The Broken Circle Breakdown bleef zichzelf in Hollywood en bewaarde voor het verslavingsdrama Beautiful Boy zijn stijl en thematiek. ‘Zonder hoop kan ik geen donkere gevoelens in de ogen kijken.’ DOOR IVO DE KOCK

“Toen ik in 2014 de autobiografische romans Beautiful het moet zijn om te kampen met verslaving. Voortdu- Boy van David Sheff en Tweak van zijn verslaafde zoon rend hoor je als verslaafde een innerlijke stem die je Nic las, werd ik bijna fysiek aangegrepen door hun stuurt. Ook al ben je veertien maanden clean, dan nog verhaal over de ups en downs van drugsverslaving, de blijven er momenten van ellende komen. Want het is onophoudelijke opeenvolging van herstel en herval- makkelijk om terug te vallen. Ik wilde met Nic meeleven len”, zegt Felix Van Groeningen tijdens Film Fest Gent. om zijn situatie en emoties te begrijpen. Dat is cruciaal “Tegelijk herkende ik mijn stokpaardjes zoals het ver- voor de film. Nics verhaal maakt niet alleen deel uit van glijden van de tijd, de vader-zoonrelatie, de dynamiek Davids verhaal, het past er ook in. Ik ging ervan uit dat binnen een familie en de illusie dat je steeds alles onder wanneer je met Nic meevoelt, je je ook moeiteloos in het controle hebt.” Het klikte ook meteen met “de gewel- grote verhaal van de vaderfiguur kan verplaatsen. Er dige familie” Sheff. Van Groeningen kreeg van hen rest altijd een stuk mysterie. Je kunt een verslaving niet steun bij zijn research, alle creatieve vrijheid en vooral echt verklaren, je blijft met frustraties opgescheept en ook een boost door hun engagement: “De Sheffs je evolueert uiteindelijk naar aanvaarding. Want hoe willen hun verhaal delen en mensen helpen. Daarom help je iemand die niet geholpen wil worden? Je moet hoop ik dat Beautiful Boy inspireert en aanzet tot het loslaten! Door het aanvaardingsproces leer je weer discussie.” de goede kanten van het leven waarderen.”

Was je niet bang je kwaliteiten te verliezen in Hollywood? Editor Nico Leunen weet personages dwars door tijd en rui- “Een beetje. Ik ben die angst te lijf gegaan door tijdig op me met hun emoties en met elkaar te verbinden én alles de rem te gaan staan en bepaalde keuzes uit te sluiten. helder te houden. “Die verstrengeling zit in het dna van Niet vanzelfsprekend want er komt veel op je af en er mijn films. Zowel in Steve + Sky, Dagen zonder lief, De wordt serieus aan je getrokken. Voor mij was het be- helaasheid der dingen en The Broken Circle Breakdown langrijk dat ik met mijn vaste medewerkers editor Nico snijd ik tussen heden en verleden. Alleen Belgica is nar- Leunen en cameraman Ruben Impens kon werken. Men ratief rechtlijniger. Dat heeft ook te maken met mijn on- liet me ook vooraf op de locaties repeteren met de ac- derwerpkeuze. Ik kies voor flashbacks om via de mon- teurs, wat in de VS niet gebruikelijk is. Dat hielp me om tage een emotionele impact te bereiken. Tijdens het een film te maken die echt van mij is, ongepolijst en au- schrijven van een scenario ben je vrij cerebraal bezig, thentiek. Kers op de taart was dat er budget bleek te zijn pas tijdens de montage vind je de emotionele logica van om de muziek te kiezen die ik wilde. John Lennon en de film. Na een eerste montage bekijk ik met Nico wat Nirvana zaten al in het scenario maar omdat er geld over werkt en wat aangepast moet worden. De film moet im- was konden we tijdens de montage all the way gaan: Da- mers emotioneel zijn zonder sentimenteel te worden. vid Bowie, Neil Young, Sigur Rós, Massive Attack, John Af en toe moet je dingen opnieuw doordenken maar er Coltrone, Aphex Twin...” waren geen reshoots nodig, de flashbacks stonden in het scenario en werden ook als dusdanig gefilmd.” Waarom duiken we via de vaderfiguur in Beautiful Boy? “Hoewel ik de balans belangrijk vond omdat de boeken Je sluit af met hoop. “Beautiful Boy is soms donker maar uitgaan van twee standpunten, was het vaderverhaal ik wilde absoluut niet in somberheid eindigen. Ik wil gewoon het meest mythische: een vader die zich richt hoop brengen. Ook al is het een mirakel dat Nic het FELIX VAN GROENINGEN op zijn verslaafde zoon maar gaat beseffen dat hij zich- overleefd heeft. Mijn opzet was een sterk gevoel van au- zelf en zijn gezin eigenlijk moet sparen. Maar ik wilde thenticiteit op te roepen, de rauwheid niet uit de weg te BEAUTIFUL BOY FILMSCHUUR niet alleen weten waarom David zo over zijn zoon inzat, gaan en de maalstroom van zelfdestructie onverbloemd HAARLEM, 1 DECEMBER 16.30 | GIGANT ik wilde ook voelen wat Nic doorstond. Dankzij zijn re- te tonen. Hoe pijnlijk het ook is. Maar zonder hoop kan APELDOORN, 4 DECEMBER 19.45 UUR laas heb ik voor het eerst gevoeld en begrepen hoe lastig ik geen donkere gevoelens in de ogen kijken.” DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 11

‘Felix Van Groe- ningen verwerkte voor zijn Holly- wooddebuut de boeken van vader David en zoon Nic Sheff, over de drugsverslaving van de zoon aan crystal meth, en de wanhoop van de vader dat hij hem niet helpen kan.’

rust, leegte, een onvermogen om te leven. Is BEAUTIFUL BOY dat iets wat we ooit van mensen die ons nabij staan zouden kunnen accepteren? Hoe lang rouwen we om mensen voordat ze sterven? Verslaving als roes en radeloosheid Hoe lang sterven mensen voordat ze dood zijn? Het zijn vragen die existentialistische Felix Van Groeningen maakt zijn Hollywood- bijna een metafoor voor wat elke ouder noch oplossing is. Dus sneed hij, zoals we filosofen zich hebben gesteld, en die een debuut met verslavingsfilm Beautiful Boy. doormaakt als een kind niet wil eten, geen bijvoorbeeld uit zijn Broken Circle gewend beetje in onbruik zijn geraakt in een tijd Zowel vader Steve Carell als zoon Timothée huiswerk wil maken, te laat thuiskomt, maar zijn, heden en verleden door elkaar, net als waarin we recht denken te hebben op een Chalamet maken zoveel indruk dat ze wor- dan extremer en langduriger. Maar het is ook de perspectieven van vader en zoon (Timo- verklaring. Misschien is dat wel het echte den genoemd in de pre-Oscar-buzz. een verslavingsverhaal. Een karakterstudie thée Chalamet), tot een impressionistisch thema van de film. Maar een tekst aan het door twee acteurs die na de première van de tijdlandschap van roes en radeloosheid dat einde plaatst de film nadrukkelijk in de hui- “Ik heb twee vragen”, zegt vader Steve Carell film in Toronto terecht meteen in één adem laat zien hoe verslaving er van binnen en van dige Amerikaanse pillencrisis. Dat lijkt over- aan het begin van Beautiful Boy. “Wat is er met een Oscarnominatie werden genoemd. buiten uitziet. Via de observatie gaan we de bodig. Maar is eigenlijk wel een zinvolle met hem aan de hand en wat kan ik doen om Een poging om te begrijpen waar grenzeloos film voelen. toevoeging. Want het is precies het neolibe- hem te helpen?” Het zijn de vragen die elke gedrag vandaan komt. En waarom de een Alles is eigenlijk al samengebald in het ralisme dat ons geluk verkoopt. Eerst aan ouder waarschijnlijk wel eens heeft. Vader of verslaafd raakt en de ander niet. En dan met eerste beeld, waarin vader en zoon samen onszelf. En dan aan de hoogste bieder. moeder. Van een beautiful boy of een beauti- lege handen komen te staan. Dat, zou je kun- gaan surfen. De lichte paniek als zoon met ful girl. Ze hoeven er niet eens verslaafd voor nen zeggen, is een terugkerend thema in de plank en al door de golven verzwolgen lijkt. DANA LINSSEN te zijn aan crystal meth, zoals in het Holly- films van Van Groeningen. De opluchting dat hij met de perfecte surf in wooddebuut van de Vlaamse filmmaker Felix Beautiful Boy is dus zowel specifiek als de branding landt. Van Groeningen (De helaasheid der dingen, universeel en daarin schuilt zijn kracht. Van Kunnen we ooit zonder een bevredigend The Broken Circle Breakdown). Hij bewerkte Groeningen snapte dat een klassieke drugs- antwoord?, lijkt de film ook te willen vragen. BEAUTIFUL BOY VERENIGDE STATEN, 2018 | REGIE de boeken van vader David en zoon Nic Sheff geschiedenis – een chronologie van steeds Nic heeft alles, zou een buitenstaander kun- FELIX VAN GROENINGEN | MET STEVE CARELL, over de drugsverslaving van de zoon, en de snellere, fragiele cycli van ondergang en op- nen zeggen. Er schuilt bijna een verwijt in TIMOTHÉE CHALAMET, AMY RYAN | 112 MINUTEN | wanhoop van de vader dat hij hem niet hel- krabbelen – niet het meest interessante ver- die constatering. Want hij valt, misschien DISTRIBUTIE THE SEARCHERS | TE ZIEN VANAF 28 pen kan. In die zin is het verslavingsverhaal haal oplevert. Vooral omdat er antwoord nog meer dan aan de drugs, ten prooi aan on- NOVEMBER DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 12

KORE-EDA HIROKAZU OVER SHOPLIFTERS ‘ALLES BEGINT MET OBSERVEREN’

De winnaar van de Gouden Palm miliefilms. Het levert regelmatig de vergelijking met verlaten door de maatschappij, maar ze hebben elkaar zijn landgenoot Ozu Yasujirô op. gevonden. Ik hoop dat je als kijker sympathie voor ze op het afgelopen filmfestival van Ook in het groepsgesprek over Kore-eda’s meest hebt, maar je ook realiseert dat je onderdeel bent van Cannes is een soort ‘best of recente film Shoplifters op het afgelopen filmfestival de maatschappij die hen veroordeelt. Misschien is het van Cannes, een paar dagen voor de film er de Gouden wat gemeen van me, maar ik hoop dat die twee emoties Kore-eda’: de Japanse regisseur Palm zou winnen, kwam de vergelijking weer langs. je verscheuren tijdens het kijken.” werkt zijn inmiddels vertrouwde Kore-eda glimlacht minzaam: “Ik heb vaak gezegd dat ik niet zo bekend ben met zijn werk, maar ik weet ook IN JE EENTJE IETS DOEN thema’s subtieler en intiemer uit dat het een groot compliment is, dus ik verzet me er Shoplifters draait om een familie van kleine criminelen: dan ooit. ‘Misschien is het wat niet meer tegen. Maar er zijn vele Japanse filmmakers de vader leert zijn jonge zoon de kneepjes van het win- die me hebben geïnspireerd: Naruse, Oshima, het is een keldievenvak; oma heeft een gewiekst staaltje pensi- gemeen van me, maar ik hoop dat lange lijst. Mensen noemen we wel eens de kleinzoon oenfraude lopen. Hun geïmproviseerde familiebanden empathie en schuldgevoel de van Ozu, maar dat is zeker geen echte bloedband!” komen op scherp te staan wanneer ze een jong meisje in Zo stuurt hij ons met een grapje terug naar het echte huis nemen – afhankelijk van je perspectief ontvoeren kijker verscheuren.’ onderwerp van het gesprek: Shoplifters, een film die ze haar, of redden ze haar van voortdurende verwaarlo- DOOR JOOST BROEREN-HUITENGA expliciet draait om familiebanden die geen bloedban- zing door haar biologische ouders. den zijn. “De Japanse maatschappij kijkt met veel meer Afgaand op die beschrijving is de warme, humane Hoewel hij zijn carrière begon als maker van artistieke kilte naar families die niet uit een bloedband voortko- toon waarmee Kore-eda deze levens in beeld brengt genre-exercities, staat de Japanse regisseur Kore-eda men, ook als hun band heel sterk is”, legt de regisseur misschien verrassend – maar voor wie het werk van Hirokazu inmiddels bekend als maker van intieme fa- uit. “De personages in mijn film zijn stuk voor stuk de regisseur kent is het dat allerminst. “Ik hou van

‘De kloof tussen rijk en arm wordt in Japan steeds groter, en er zijn steeds meer mensen die het moeilijk hebben. Daardoor komen dingen als pensioenfraude, waarbij mensen het overlijden van hun ouders niet melden zodat de uitkering doorloopt, steeds vaker voor’

KORE-EDA HIROKAZU DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 13

deze familie, al betekent dat niet dat ik het eens ben schappen en families vallen uit elkaar. Als je al die ge- bui) zit de grote poëzie van de film. Gevraagd waar al met alles wat ze doen”, verklaart hij. “Voor het verhaal meenschappelijke waardensystemen laat varen, is het die momentjes vandaan komen, wijst Kore-eda naar haalde ik inspiratie uit allerlei kleine krantenknipsels enige dat je nog deelt de staat. Die weg leidt enkel naar het echte leven. “Het begint voor mij altijd met ob- over arme families. De kloof tussen rijk en arm wordt nationalisme, maar dat is geen oplossing – het creëert serveren. Eerst ga ik kijken, dingen ontdekken, en die in Japan steeds groter, en er zijn steeds meer mensen juist alleen maar meer druk om traditionele patronen te ontdekkingen weer gebruiken in het vertellen van het die het moeilijk hebben. Daardoor komen dingen als volgen. We zitten daarin vast.” verhaal. Dat gaat door tot op de set: het belangrijkste pensioenfraude, waarbij mensen het overlijden van blijft om dingen te onderzoeken.” hun ouders niet melden zodat de uitkering doorloopt, KAST ALS KAMER Daarmee bedoelt hij niet dat er aan één stuk door steeds vaker voor.” Een groot deel van de film speelt zich af in het kleine, geïmproviseerd wordt, verduidelijkt hij. “Maar wan- Met zijn bij elkaar gesprokkelde familie zonder propvolle huisje waar de zeskoppige familie samen neer we beginnen met draaien, is het scenario nog niet bloedbanden becommentarieert Kore-eda ook een woont. Gevraagd hoe bekend Kore-eda is met het af. Ik weet wel het hele verloop van het verhaal, maar andere ontwikkeling in de Japanse maatschappij. “Er milieu dat hij schetst, glimlacht hij: “Ik heb geen echte nadat we de eerste scènes gedraaid hebben, monteer bestaat in Japan een enorme druk om alles hetzelf- winkeldieven gesproken, en mijn familieleden zijn geen ik die meteen en op basis daarvan werk ik de volgende de te doen als iedereen: trouwen, een gezin starten. criminelen. Maar het huis waarin ik zelf opgroeide, was scènes uit. Gaandeweg ga ik de acteurs steeds beter Misschien dat juist door die druk steeds meer jonge nog kleiner dan dat in de film. We woonden er met zijn aanvoelen, ik hoor hun stemmen wanneer de persona- mensen ervoor kiezen om alleen door het leven te gaan. zessen; mijn kamer was een kast, net zoals dat is voor ges spreken, ze worden steeds organischer één met de In de afgelopen paar jaar is in Japan een uitdrukking in de zoon in de film. Daar zat ik te lezen, en van daaruit personages. Bij de scènes die we als laatste opnamen, zwang geraakt, die zoveel betekent als: ‘in je eentje iets keek ik elke dag naar mijn familie. Dat perspectief zit schreef ik geen dialogen meer, maar gaf ik de acteurs doen’. Mensen gaan in hun eentje naar restaurants of nu ook in de film.” alleen een idee mee over wat ze moesten zeggen, of wat naar de film; dat gebeurde vroeger niet echt.” Het is wonderlijk hoe in Shoplifters uit een reeks juist niet.” De regisseur is er niet op uit om mensen die die kleine, intieme momenten binnen dit bij elkaar geraap- keuze maken, alsnog een familieband op te dringen, te gezin gaandeweg iets ontstaat met een grote zeg- benadrukt hij. Het gaat hem om de grotere ontwikke- gingskracht. Juist in de meest vluchtig voorbijgaande SHOPLIFTERS FILMSCHUUR ling. “Kijk naar wat er de afgelopen tien, twintig jaar momenten (de grootmoeder die kookt voor het gezin; HAARLEM, 15 DECEMBER 16.30 UUR, JOOST BROEREN-HUITENGA is gebeurd: de economie is achteruitgegaan, gemeen- een vrijpartij die wordt onderbroken door een regen-

meter, niet alleen aan de rand van Tokio SHOPLIFTERS maar ook een beetje aan de rand van de samenleving, maar ze zijn gelukkig, ook al hebben ze het niet breed. Het kan ook an- Wat is dat ders, blijkt als Osamu en Shota op een avond de kleine Juri op straat vinden, een meisje dat is weggelopen bij haar ouders. Ze zegt eigenlijk, een niks. Ze hoeft ook niks te zeggen, haar litte- kens zeggen genoeg. Vanaf dat moment raakt alles aan het wankelen. familie? Kore-eda is een verteller die werkt met het kleine gebaar en de voorzichtige aanra- Nog nooit was Kore-eda Hirokazu zo in vorm king, en hij vindt het visuele equivalent als in het even ontroerende als geraffineer- daarvan in de geperfectioneerde Japanse tra- de Shoplifters, dat in mei de Gouden Palm ditie van het leven in kleine ruimtes. Mensen won op het filmfestival van Cannes. zitten elkaar op de huid en dat is zeker niet per se iets negatiefs, maar het vraagt wel om In 2004 werd met Nobody Knows al duidelijk souplesse en bescheidenheid, eigenschap- dat Kore-eda Hirokazu de rechtmatige erf- pen van personages die op hun beurt de vi- genaam was van Ozu Yasujirô, die zich tus- suele stijl sturen. Al die dingen zijn in even- sen 1930 en 1960 ontwikkelde als een scherp wicht in Shoplifters. En terwijl Kore-eda je observator van moeizame familieverhoudin- meeneemt in de gemoedelijke, intieme sfeer, gen. Ozu leefde in een tijd waarin migratie en je het idee geeft dat het leven hier een naar de grote stad de grootste bedreiging beetje voortkabbelt, besef je plotseling dat vormde voor traditionele verhoudingen. Bij het allemaal een opmaat was voor een ont- Kore-eda is de tijd van het gezin definitief hulling die je alles doet bevragen wat je tot voorbij. Mensen schurken zich bij hem op dan toe hebt gezien. En die je ondanks alles andere manieren tegen elkaar aan. Ozu’s misschien toch weer terugbrengt bij je oor- films verzetten zich tussen de regels door spronkelijke gevoel over deze mensen. nog tegen die veranderende wereld. Kore- Shoplifters is een scherp geschreven, deli- eda’s personages berusten in hun situatie, caat verfilmd, prachtig emotioneel geheel ook al worden ze daar niet per se gelukkiger dat een misschien ongemakkelijke, maar van. In Kore-eda’s films draait het om de cruciale vraag stelt over de meest intieme vraag: wat houdt ons dan nog wel bij elkaar? van onze verhoudingen. Het gezin is een van In Shoplifters wonen Nobuyo en haar man de meesterwerken van de natuur, schreef de Osamu opeengepakt maar gelukkig ergens Spaans-Amerikaanse filosoof George Santa- aan de rand van Tokio met hun jonge zoon yana. Kore-eda geeft een schitterende draai Shota, Nobuyo’s jongere zusje Aki en oma aan die gedachte. Hatsue. Overleven doen ze van oma’s karige RONALD ROVERS pensioentje en van het grut dat ze met win- keldiefstal binnenhalen. Zo kabbelen dingen SHOPLIFTERS JAPAN, 2018 | REGIE KORE-EDA al een tijdje voort, proef je aan de vertrouwde HIROKAZU | MET KIRIN KIKI, LILY FRANKY, MOEMI manier waarop iedereen met elkaar omgaat. KATAYAMA | 121 MINUTEN | DISTRIBUTIE SEPTEMBER Hier leven vijf mensen op een paar vierkante FILM | TE ZIEN VANAF 13 DECEMBER DE FILMKRANT PORTRET JÖRG SINGER #415 DECEMBER 2018 14

LIEBE IN DEN GÄNGEN GLUREN TUSSEN DE GUMMIBEREN ‘De sombere sfeer die er ’s nachts heerst tussen die hoge rijen spullen in de groothandel was heel belangrijk. We hebben er bijna een jaar over gedaan om we de juiste locatie te vinden. Hij moest een magische sfeer hebben en echte groothandels hebben dat natuurlijk helemaal niet. Ze waren allemaal veel te goed verlicht, veel te kleurrijk, overal werd de ‘corporate identity’ benadrukt. Ik zocht iets dat wat meer verlopen was. Uiteindelijk vonden we precies wat we zochten in Oost-Duitsland, vlakbij Tussen het palmboombehang en “Met de conservenafdeling kunnen we niet zo goed het koffiezetapparaat bloeit een opschieten. Met de zoetafdeling gaan we wel prima mijn geboorteplaats, bij door een deur.” Het palmboombehang bij het koffie- een keten die niemand liefde op in Liebe in den Gängen. zetapparaat is er om de medewerkers op te peppen, net Over de edele kunst van het als het bord boven de spiegel waarop staat: ‘Zo ziet de kent.’ klant jou.’ Ook de camera die in vogelperspectief boven Lees het volledige interview met vorkheft ruckrijden en de grote de gangen hangt, versterkt de claustrofobische, afstan- Thomas Stuber op filmkrant.nl delijke sfeer, net als het ietwat gekunstelde acteerwerk. teleurstellingen in het leven. Een welkome stijlbreuk is het komische intermezzo DOOR MARISKA GRAVELAND van de korte cultfilm Forklift Driver Claus (2000), over THOMAS STUBER vorkheftruckbestuurder Claus die de gruwelijkste on- Het lijkt een van de minst romantische plekken die gelukken krijgt, een parodie op de veiligheidsinstruc- je kunt bedenken: de helverlichte gangen van een tiefilms die ontaardt in een hilarische splatterfilm. Maar Oost-Duitse groothandel waar vorkheftrucks zigzag- Liebe in den Gängen verandert pas echt van toon als zich gend hun weg banen langs chocoladerepen, blikken een tragische gebeurtenis voordoet, aangejaagd door de bonen en flessen drank. Maar die schappen blijken zich grote teleurstellingen in het leven, die alles kleurt wat juist goed te lenen als doorkijkjes voor een gluurpartij daaraan voorafging. Ook zien we hoe Christian soms de naar die ene leuke collega. De desolate sfeer zou juist controle verliest, en er achter zijn onbeweeglijke gelaat wel eens de behoefte kunnen oproepen om contact te nog een heel ander mens schuilgaat. Dan blijkt dat de maken. De ultraverlegen Christian ziet hoe Marion personages toch genoeg diepte hebben meegekregen (Sandra Hüller uit Toni Erdmann) het schap met gum- om niet alleen over te komen als pionnen die tussen de miberen aanvult en is gelijk verkocht. De extraverte schappen zijn gezet, en af en toe een zet vooruit mogen Marion valt voor deze gevoelige vakkenvuller, die en doen. Wat voor anderen een gangpad is, is voor hen het passant ook de edele kunst van het vorkheftruckrijden leven. leert. Ondertussen krijgen we een komisch inkijkje in de LIEBE IN DEN GÄNGEN DUITSLAND, 2018 | REGIE THOMAS STUBER | 125 MINUTEN | MET FRANZ onderlinge vetes op de werkvloer. Christians leermees- ROGOWSKI, SANDRA HÜLLER, PETER KURTH | ter Bruno, die alles al gezien heeft in het groothan- DISTRIBUTIE CHERRY PICKERS | VANAF 22 NOVEMBER delswezen, leert hem hoe de verhoudingen hier liggen: IN FILMTHEATERS EN ONLINE VIA picl.nl DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 15

ROMA CLEO VOOR DAG EN NACHT

Er vliegen heel even twee astro nauten voorbij in Alfonso Cua róns Gouden Leeuw-winnaar Roma, als knipoog naar zijn tour de force Gravity. Maar de zwaartekracht rust in zijn nieuwe film op aarde, en die draait om vrouwenlevens. Misschien houden ze zelfs het universum wel in balans. DOOR DANA LINSSEN

Het begint met een tegelvloer. Eerst hoor je alleen maar voor de net iets te grote Amerikaans bak die de heer Maar de zwaartekracht in Roma rust op aarde, en die het schrobben. Dan wordt er sop overheen gegooid des huizes daar elke avond parkeert. Tot hij hem er niet draait om vrouwenlevens. Misschien houden ze zelfs dat zachtjes het kader binnenstroomt. En dan zie je in meer parkeert. Als Roma het verhaal is van Cuaróns het universum wel in balans. Een aardbeving laat de de reflectie van het water een vliegtuig overvliegen. jeugd, dan is Mr. Antonio zijn vader. Maar Roma is niet muren van het huis schudden als een voorbode van de Dat vliegtuig komt vaker voorbij in Roma, de Gouden zíjn verhaal. Hij verdwijnt uit de film zoals hij uit het grote politieke en sociale veranderingen die Mexico in Leeuw-winnende zwart-witfilm die Alfonso Cuarón leven van zijn kinderen verdwijnt: onopgemerkt. We de jaren zeventig te wachten staan. Er marcheert een (Children of Men, Gravity) maakte als eerbetoon aan zijn zien alleen terloops de pijn van zijn echtgenote, die pas militaire parade door de straten. Er is een studentenop- oude kindermeisje Cleo. En aan de wijk waarin hij op- echt van hem bevrijd is als ze een auto koopt die beter stand, en een aanslag, en zelfs de dramatische gevolgen groeide. Maar nu is er alleen nog maar die tegelvloer. De tussen de smalle muren past. daarvan zijn niet waar het in deze film echt om gaat. credits zijn nog niet eens afgelopen en je zou wel voor Roma is wel het verhaal van moeder Sofía, een moe- Het grote drama sluipt maar heel langzaam de levens altijd naar die simpele opmaat van beelden kunnen kij- der die de opvoeding van haar kinderen zoals alle welge- van de vrouwen (en de kinderen) binnen, als in een epos ken waarin meer gebeurt dan in menig andere film. stelde Mexicaanse moeders uit de jaren zeventig aan een van onspectaculaire alledaagsheid. Wie verwacht dat deze beelden gedraaid zijn door inwonende nanny annex diensmeisje heeft uitbesteed. En dat is het hele punt natuurlijk. De vrouwen en de Cuaróns vaste cameraman Emmanuel ‘Chivo’ Lubezki Dat is Cleo. Voor dag en nacht. kinderen zaten in hun huizen, hun burchten van vei- komt bedrogen uit. Weliswaar ontwikkelden ze samen Als de Mixteekse Cleo zwanger wordt, dan blijkt ligheid en gevangenschap, waar de enige vrijheid het de stijl en de plannen voor de digitale 65mm-fotogra- haar martial arts-held Fermín geen gentleman. “Ik wapperende wasgoed op het dak was. Cuarón moet als fie, maar het duurde zo lang om de film van de grond denk dat ik zwanger ben”, zegt ze tegen hem terwijl ze kind heel goed het leven van de zorgende vrouwen om te krijgen dat de Director of Photography tegen de tijd naar een nagesynchroniseerde Louis de Funès-film hem heen hebben gadegeslagen, want hij neemt elke dat het filmen kon beginnen andere verplichtingen had kijken. “Dat is goed”, zegt hij. Maar dan komt hij niet handeling en elke geste waar, met een ernst die bijna en Cuarón zelf de camera ter hand nam. Zelden werd terug van de wc en wordt Roma een dubbelportret van aan Chantal Akermans Jeanne Dielman doet denken. de stelling dat de camera de pen van de auteursfilmer is twee (net-nooit-helemaal) moeders (of misschien nog Maar Roma is veel nadrukkelijker een wrede ontmoe- beter bewezen. Bijna elk shot van de film bestaat uit dit een derde, want er is ook nog de inwonende grootmoe- ting van het persoonlijke en het historische, en de mee- soort totalen waarin kleine close-ups opduiken, als per- der), waarvan de een altijd al de moeder van de kinde- dogenloosheid van sleur en willekeur. soonlijke herinneringen in de grote stroom van de tijd. ren van de ander was. En dan. Als alles voorbij is. Wordt de vloer weer ge- schrobd. AUTO AARDBEVING ROMA MEXICO/VERENIGDE STATEN, 2018 | REGIE Roma heeft geen haast om z’n verhaal te vertellen. Op Langzamerhand komt de wereld rondom dit kleine uni- ALFONSO CUARÓN| MET YALITZA APARICIO, MARINA DE een bepaalde manier zou je kunnen zeggen dat de film versum tot leven. Er vliegen heel even twee astronauten TAVIRA | 135 MINUTEN | DISTRIBUTIE NETFLIX (VIA THE het verhaal van die tegenvloer is, een parkeerplaats voorbij, als knipoog naar de tour de force van Gravity. SEARCHERS) | TE ZIEN VANAF 14 DECEMBER DE FILMKRANT PORTRET SAMUEL VAN LEEUWEN #415 DECEMBER 2018 16

THOMAS VINTERBERG OVER KURSK ‘DE MENSELIJKE KANT VAN DE RAMP IS VEEL BELANGRIJKER GEWORDEN’ Twintig jaar geleden liet Thomas Vinterberg een Deense bourgeois familie uit elkaar vallen in zijn Dogma-hit Festen. In zijn duikboot filmKursk gebeurt het omgekeerde: een groep Russische mariniers trekt naar elkaar toe wanneer ze gezamenlijk op de bodem van de zee vastzitten. Vinterberg: ‘Kursk gaat over de mens in zijn puurste vorm.’ DOOR GUUS SCHULTING

Je ontkomt er niet aan wanneer je Thomas Vinterberg Koersk, die op 12 augustus 2000 na een mankement spreekt: Festen, zijn doorbraakfilm uit 1998 over een in de Barentszzee tot zinken kwam. Het is zowel een desastreus familiefeest. Ook tijdens ons gesprek over grote avonturenproductie vol met actiescènes en een zijn nieuwe film Kursk komt de Dogma-hit op verschil- CGI-onderzeeër, als een vintage Vinterberg-concept. lende momenten ter sprake. “Festen heeft een stempel Zijn oeuvre (van Festen tot Kollektivet) zit namelijk vol op mijn leven gedrukt”, aldus de Deense regisseur, te met personages die gedwongen worden elkaar eens gast tijdens het Parool Amsterdam Film Festival. “En echt in de ogen te kijken, voorbij sociale en culturele eentje waar ik eigenlijk meteen al moeite mee had. Nu pretenties. Zo ook in Kursk: zowel het kleine groep- ik erop terugkijk vind ik het te veel een vormexperi- je mariniers dat onder leiding van kapitein Mikhail ment. Dat was filmen toen voor ons: radicale vertelvor- Kalekov (Matthias Schoenaerts) in het duikbootruim men bedenken. Niet onbelangrijk natuurlijk, maar het hoop houdt op een reddingmissie, als de achterblijvers voelde ook al gauw als een keurslijf. Ik heb jarenlang op het vasteland (onder wie Mikhails vrouw Tanya, ingewikkelde plannen verzonnen, terwijl het me ei- gespeeld door Léa Seydoux) die radeloos en cynisch die genlijk veel meer om mensen te doen is. Wat drijft en falende Russische operatie gadeslaan. verbindt ons? De mens in zijn puurste vorm, daar gaat Kursk volgens mij ook over.” ADEM INHOUDEN Kursk is een klassiek vertelde duikbootfilm, geba- Vinterberg kan zich vinden in die karakterisering. THOMAS VINTERBERG seerd op de ramp met de Russische atoomonderzeeër “Kursk is inderdaad een grotere productie dan ik nor- DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 17

KURSK Hangen aan de oppervlakte

De Russische onderzeeboot Koersk veron- gelukte in 2000 tijdens een militaire oefe- ‘Mensen komen ning. Thomas Vinterberg (Festen, Jagten) maakt van het politieke rampscenario een in actie wanneer sentimenteel familiedrama. ze beseffen dat 23 Russische bemanningsleden van de on- hun leven ooit derzeeboot Koersk zaten vast op de bodem van de Barentszzee, terwijl de Russische ma- eens ophoudt te rine tevergeefs een reddingsactie opzette. De Deense filmmaker Thomas Vinterberg scho- bestaan. Dat kan telt deze ramp uit 2000 voor als een intiem familiedrama. Een deel van de Koerskbe- gepaard gaan met manning moet zien te overleven, terwijl angst en rade- vrouwen en kinderen zich thuis schrap zetten voor het ergste. In handen van Vinter- loosheid, maar je berg blijft dit waargebeurde verhaal in elk opzicht aan de oppervlakte hangen, hoe goed kunt de dood ook dit verhaal over verbondenheid en verlies ook in zijn oeuvre past. met moed tege- Wat vooral mist is een Russische stem. Belgische en Franse acteurs die Engels spre- moet treden. ken, maar zich als Russisch voordoen, daar Daarom heb ik valt nog doorheen te kijken. Kathryn Bige- lows superieure Sovjet-onderzeerampfilm zulke bewonde- K-19: The Widowmaker (2002) heeft ook aangedikte Russische accenten, maar die in- ring voor die telligente spektakelfilm compenseert dat tenminste door te laten zien hoe het individu mariniers in zich verhoudt tot het collectief in de Sovjet-Unie. Die politieke finesse ontbreekt Kursk’ hier. Het scenario van Robert Rodat (Saving Private Ryan) toont weliswaar hoe Russen boven de zeespiegel ploeteren om een red- dingsmissie op te zetten, maar doet daar vervolgens te weinig mee. Het is een krachtig gegeven: de verzwakte Russische republiek maal zou doen, maar ik heb er wel mijn eigen draai aan was een tragedie, maar als je ziet met hoeveel liefde vindt het te vernederend om internationale hulp te vragen. De enige overgebleven on- gegeven. In het originele scenario van Robert Rodet en respect die crew elkaar bijstond met de dood in de derzeeër in hun vloot is echter te ouderwets (bekend als scenarist van Saving Private Ryan, GS) ogen. Dat is ook inspirerend.” voor de missie. De rest van de diepzeeduikers ontplofte de boot al ergens op pagina vijftien en ont- is gesloopt, verroest of verkocht. Eentje vouwde de rest zich als een politieke thriller. Dat vond ARROGANT dient zelfs als toeristenrondvaartboot om de ik veel te algemeen. Wat me wel in het verhaal aansprak Toch was er ook twijfel voordat hij aan het project Titanic. Via het Journaal keek de wereld mee naar waren de personages: hun levens, de manier waarop die begon. Luc Bessons productiehuis Europacorp produ- dit rampscenario. Voor velen was dit een on- mariniers in de onderzeeër samen zijn, hoe ze na het ceerde de film en eiste dat de voertaal Engels zou zijn. gebruikelijk kijkje in het stugge politieke kli- ongeluk de dood in de ogen kijken. Ik wist dat ik daar “Daar heb ik in eerste instantie over getwijfeld. Wat maat van Poetins nieuwe Rusland. Vinter- thematisch mee uit de voeten kon. Ik doe het, zei ik na is er arroganter dan een Deense regisseur die in het berg en Rodat weten dat beeld niet te het lezen, maar wel als ik er een Vinterberg-touch aan Engels een verhaal over Rusland vertelt? Uiteindelijk verdiepen. Het scenario heeft vooral lof voor de Britten die paraat stonden om de Koersk- kan geven. Daardoor is de menselijke kant van de ramp heb ik het als een uitdaging gezien, want taal is in film bemanning te bevrijden. De Russen blijven veel belangrijker geworden.” inderdaad slechts dat wat uit iemands mond komt. Je een karikatuur. Met name de generaal van de Niet verrassend dat de menselijke sterfelijkheid hebt natuurlijk ook filmtaal, of de emoties die worden marine, gespeeld door een lijkbleke Max von daardoor een belangrijk thema is geworden – ook gecommuniceerd. Zelfs het zeemansjargon waarmee Sydow, is een onderkoelde belichaming van omdat de echte ramp uiteindelijk een tragisch afloop de mariniers spreken, is anders dan Russisch. Al die as- onverschilligheid. Wat drijft hem nou echt om zijn bemanning niet te redden? Hier had kende. Al in de openingsscène kondigt Vinterberg het pecten moesten dus zo geloofwaardig mogelijk zijn om een kritisch relaas gepast over de twijfelach- naderende onheil aan wanneer Mikhail en zijn zoontje de film te laten werken. Er liepen talloze adviseurs op de tige prioriteiten van de staat, over hoe totali- Misha kijken wie het langst zijn adem kan inhouden. set rond en met de cast bestudeerden we handleidingen tair Sovjetgedachtegoed nog steeds onder- “Ergens gaan al mijn films over onze houding ten open scheepstermen. Ook heb ik een aantal maanden sa- deel is van het Russische militaire apparaat. zichte van de dood. Als ik bijvoorbeeld naar de fami- men met Robert Rodet het scenario bijgeschaafd. Dan Vinterberg kiest met Kursk voor een sentimenteel familiedrama dat doet alsof de af- liestrubbelingen in Festen kijk of de paranoia-cultuur zaten we weer iets uit te zoeken over radartechnieken of loop van het verhaal niet allang bekend is. in Jagten, dan zit daar ook een deel angst voor de dood iets dergelijks. Dat was zo’n andere ervaring dan ik ge- in. Mensen komen in actie wanneer ze beseffen dat hun wend was. Op een dag had ik een grappig besef: zou die HUGO EMMERZAEL leven ooit eens ophoudt te bestaan. Dat kan gepaard Festen-regisseur ooit hebben kunnen bedenken dat hij gaan met angst en radeloosheid, maar je kunt de dood twintig jaar later zou zitten bakkeleien met de scenarist KURSK BELGIË/LUXEMBURG, 2018 | REGIE THOMAS VINTERBERG | 118 MINUTEN | MET MATTHIAS SCHOE ook met moed tegemoet treden. Daarom heb ik zulke van Saving Private Ryan over de mechanieken van een NAERTS, LÉA SEYDOUX, COLIN FIRTH, MICHAEL bewondering voor die mariniers in Kursk. Ja, die ramp zuurstofgenerator? Ik denk het niet, haha.” NYQVIST, EVA VAN DER GUCHT| DISTRIBUTIE INDEPEN DENT FILMS| TE ZIEN VANAF 6 DECEMBER openingsfilm Gala

‘Een prachtige film over een van de meest geliefde schrijfsters ooit’ VARIETY

WINNAAR GOUDEN PALM CANNES FILMFESTIVAL SHOPLIFTERS EEN FILM VAN KORE-EDA HIROKAZU ALBA MARIA TRINE MAGNUS HENRIK AUGUST BONNEVIE DYRHOLM KREPPER RAFAELSEN

LILY FRANKY • ANDO SAKURA • MATSUOKA MAYU • KIKI KILIN FUJI TELEVISION NETWORK, GAGA CORPORATION AND AOI PRO. INC. PRESENT A KORE-EDA HIROKAZU FILM “SHOPLIFTERS” LILY FRANKY ANDO SAKURA MATSUOKA MAYU KIKI KILIN MUSIC BY HOSONO HARUOMI (VICTOR ENTERTAINMENT) DIRECTOR OF PHOTOGRAPHY KONDO RYUTO LIGHTING BY FUJII ISAMU SOUND BY TOMITA KAZUHIKO PRODUCTION DESIGNER MITSUMATSU KEIKO PRODUCTION BY AOI PRO. INC. CHIEF EXECUTIVE PRODUCERS ISHIHARA TAKASHI TOM YODA NAKAE YASUHITO ASSOCIATE PRODUCERS OSAWA MEGUMI ODAKE SATOMI PRODUCERS MATSUZAKI KAORU YOSE AKIHIKO TAGUCHI HIJIRI WRITTEN, EDITED AND DIRECTED BY KORE-EDA HIROKAZU © 2018 FUJI TELEVISION NETWORK/GAGA CORPORATION/AOI PRO. INC. ALL RIGHTS RESERVED.

VANAF 29 NOVEMBER IN DE BIOSCOOP VANAF 13 DECEMBER IN DE BIOSCOOP

1 www.septemberﬁ lm.nl /septemberﬁ lmnl 3st

BecomingAstrid_Shoplifters_Filmkrant_260x320.indd 1 07-11-18 11:39

The Alchemical Wedding

, Historia Naturae, Suita, 1967 vankmajer ˇ Jan S

Eye Filmmuseum Tentoonstelling Exhibition eyeﬁ lm.nl/svankmajer 15 dec 2018 – 3 mrt 2019

MAGIC HOUR FILMS, METZ FILM & CAMERA FILM PRESENT A FILM BY JANUS METZ & SINE PLAMBECH

A DIFFERENT KIND OF LOVE STORY

VANAF 13 DECEMBER IN DE FILMTHEATERS 1

adv_staand_FK_Heartbound.indd 1 05-11-18 12:51 DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 21

WIDOWS Gender als geheim wapen Widows is een sublieme heist-film van Ste- gebeurd? Als we inderdaad overtuigd zijn ve McQueen. Over de vrouwen van een stel- van inclusiviteit en diversiteit, en als we letje criminelen die het heft in eigen handen mensen van kleur inderdaad hetzelfde zien nemen. Maar ook in de traditie van de beste als onszelf, waarom kun je dan niet een per- misdaadfilms over politiek, ras en klasse. sonage dat niet etnisch specifiek is door iemand als ik laten spelen? Als het geen big Actrice Viola Davis zei het zo tegen de BBC: deal is, waarom is het dan nog niet eerder ge- “Kijk naar hoe de film begint, met mij in bed beurd? Ik denk dat soms de grootste poli- met Liam Neeson. We kussen, en het is een tieke statements de meest eenvoudige zijn.” WIDOWS seksuele kus. En daar ben ik. Ik ben donker, Viola Davis speelt in de nieuwe film van ik ben 53, ik heb mijn natuurlijke haar – en ik Steve McQueen Widows (gebaseerd op een kaart corruptie aan en racisme, scheert langs spelen met verrassing en verwachting. Het is lig in bed met Liam Neeseon. Ik ben met wat tv-serie uit de jaren tachtig) een van de klasse en seksuele vooroordelen als een roof- flauw om te zeggen dat deze film alles is wat Amerika als een ‘hunk’ beschouwt. En ik ben vrouwen van carrièrecriminelen die na een vogel in duikvlucht. Ocean’s 8 niet was. Maar het is wel waar. niet zijn slaaf. Ik ben geen prostituee. De uit de hand gelopen klus min of meer ge- Ik denk dat het, anders dan Davis zegt, McQueen zet alles wat politiek gevoelig is in scène probeert geen sociaal of politiek com- dwongen zijn om in de voetsporen van hun onmogelijk is om niet te zien hoe verfrissend als geheim wapen. Lang geleden dat de beste mentaar te geven, we zijn simpelweg een echtgenoten te treden. De plot is slim (Mc- het is om de diverse cast aan het werk te zien, vermaakscinema zo actueel, urgent en rele- verliefd stel. En wat mij trof in die situatie is Queen schreef het scenario samen met Gil- en hoe vanzelfsprekend (en daarom dus on- vant was. dat ik dat nog nooit eerder heb gezien, en je lian – Gone Girl – Flynn) en behelst nog veel vanzelfsprekend) het is om mensen te zien in DANA LINSSEN zult het dit jaar of volgend jaar ook niet meer meer. Want net zoals de openingssequentie gemengde relaties en betrekkingen. Wie dat zien. En de meeste mensen die naar die scène in een serie vloeiende camerabewegingen en niet realistisch vindt moet nog maar eens WIDOWS VERENIGDE STATEN, 2018 | REGIE STEVE kijken, de meeste critici, de meeste cinefie- ingenieuze parallelmontages de levens en goed om zich heen kijken in welke wereld hij MCQUEEN | MET VIOLA DAVIES, MICHELLE RODRIGUEZ, len zullen dat waarschijnlijk niet eens als iets dubbellevens van al deze personages schil- eigenlijk leeft. Het moet worden benoemd, ELIZABETH DEBICKI, BAILEY RHYSE WALTERS, MOLLY nieuws ervaren. Ze zullen zeggen: ‘So what, dert, zo vervlecht de plot sneller dan je met want het maakt alles in deze film beter. Het KUNZ, LIAM NEESON, ROBERT DUVALL, COLIN FARRELL het is geen politiek statement’. Maar als dat je ogen kunt knipperen het persoonlijke met toch al virtuoze genrespel. De muzikaliteit | 130 MINUTEN | DISTRIBUTIE 20TH CENTURY FOX (VIA niet zo is, waarom is het dan nog niet eerder het politieke. De in Chicago gesitueerde film van camera en montage. Het voortdurend WARNER) | TE ZIEN VANAF 22 NOVEMBER

eerste vampierverhalen. En Mary Shelley MARY SHELLEY komt op het idee van het monster van Fran- kenstein. In dat verhaal kan zij ook haar interesse in wetenschap kwijt, zoals het idee van Plooibare Frankenstein ‘galvanisatie’: het weer tot leven brengen van doden via elektriciteit. Mary Shelley oppert de gedachte dat Fran- als de twee geliefden uit huis worden gezet Naast clichés over liederlijke romantische kenstein deels autobiografisch is, met het door Godwin. Mary’s halfzus Claire Clare- dichters komen Al-Mansour en scenarist eenzame, door zijn schepper Frankenstein mont trekt bij ze in. Ook schetst de film hun Emma Jensen na anderhalf uur op de prop- verlate monster als zelfportret van de armoede: Shelley wordt door schuldeisers pen met een feministische visie op het mate- schrijver Mary Shelley. achtervolgd. De dichter predikt de vrije riaal. Shelley is een weke opportunist en bo- liefde maar heeft daar vooral egoïstische vendien een narcist, Byron is een Het duurt lang voordat er iets van visie door- motieven voor. Hun liefde wordt op de proef seksistische sadist. Mary pepert de afhanke- sijpelt in de film over Mary Shelley, die pre- gesteld, zowel door jaloezie als door de dood lijke Claire in dat vrouwen mannen niet no- cies tweehonderd jaar geleden de klassieker van hun eerste kind. dig hebben. Ondertussen kost het de pas Frankenstein; or, The Modern Prometheus Claire krijgt een affaire met Lord Byron, 18-jarige Mary moeite het manuscript gepu- schreef. De kostuumfilm van Haifa Al-Man die iedereen uitnodigt naar Genève te ko- bliceerd te krijgen omdat zij een vrouw is. MARY SHELLEY sour (Wadjda) doet wat al te keurig en een men, waar hij in de zomer verblijft. Wat daar Vervolgens denkt iedereen dat Shelley het beetje levenloos alle feiten uit de doeken. Dat gebeurt, is onder meer al verteld in de ba- wel geschreven zal hebben. plooibare Frankenstein kun je nog steeds alle Mary de dochter is van de radicale auteur rokke film Gothic (1986) van Ken Russell. Al-Mansour overtuigt met de gedachte kanten op. William Godwin en Mary Wollstonecraft, Omdat het veel regent en onweert blijft ie- dat Frankenstein deels autobiografisch is, ANDRÉ WAARDENBURG schrijfster van het pionierende feministische dereen binnen, waar de verveling toeslaat. met het eenzame, door zijn schepper Fran- pamfletA Vindication of the Rights of Wo- Om die tegen te gaan, verzint Byron een kenstein verlate monster als zelfportret van MARY SHELLEY GROOT-BRITTANNIË/LUXEM man (1792). Hoe de zestienjarige Mary ver- weddenschap: iedereen moet zijn eigen Mary. Ook is Frankenstein een boodschap BURG/VERENIGDE STATEN, 2017 | REGIE HAIFAA AL- liefd wordt op de romantische dichter Percy spookverhaal verzinnen. Het levert twee aan de mensheid, in Mary’s woorden: “Kijk MANSOUR | 120 MINUTEN | MET ELLE FANNING, DOUG Shelley, die al getrouwd is. En hoe het twee- klassieke horrorverhalen op. Byrons arts Po- wat een puinhoop we ervan hebben ge- LAS BOOTH, BEL POWLEY, TOM STURRIDGE | DISTRI tal in Londen op zoek moet naar een woning lidori schrijft The Vampyre (1819), een van de maakt.” Shelley als klimaatactivist. Met het BUTIE PARADISO | TE ZIEN VANAF 22 NOVEMBER

seur Bathurst (Peaky Blinders; Black Mirror) THE GRINCH gaat op de fantasy-toer met Taron Egerton als Yarrow Cheney & Scott Mosier | In 2000 gaf Robin, Jamie Foxx (!) als Little John en – in een komiek Jim Carrey gestalte aan het chagrijnige KORT sterk staaltje typecasting – Ben Mendelsohn personage van de Grinch uit het verhaal van Dr. als de meedogenloze sheriff van Nottingham. Seuss. Nu is het de beurt aan Benedict Cumber- JIJ BENT MIJN VRIEND TE ZIEN VANAF 22 NOVEMBER Petra Lataster-Czisch & Peter Lataster | ‘De zesjarige Branche snakt naar een vriend. Hij TOUCH ME NOT is de ster van wat je een spin-off van De kinde- Adina Pintilie | ‘Docufictie Touch Me Not gaat ren van juf Kiet zou kunnen noemen, en hij taboes op het gebied van lichamelijke intimiteit draagt zijn 77 minuten bijna non-stop came- JIJ BENT MIJN VRIEND te lijf. Pintilie vraagt ons naar haar personages ra-aandacht moeiteloos. Zijn woelige gevoels- te kijken zonder te oordelen. Voor alle zekerheid leven valt zo direct en puur van zijn gezicht af te ROBIN HOOD dwingt ze dat ook min of meer af, want zodra lezen dat het gemakkelijk blijkt om je met zo’n Otto Bathurst | Een nieuwe versie van Robin een oordeel zou kunnen postvatten ondergraaft jong mens te identificeren.’ Sandra Heerma van Hood? Welja, die hadden we al een paar jaar zij het fundament daarvan.’ Sasja Koetsier in de Voss in de Filmkrant #414. Lees de recensie op niet gehad. En het verhaal over de rover die Filmkrant #414. Lees de recensie en ons inter- filmkrant.nl. steelt van de rijken en geeft aan de armen is view met Pintilie op filmkrant.nl. TE ZIEN VANAF 22 NOVEMBER natuurlijk eindeloos actueel. De Britse tv-regis- TE ZIEN VANAF 22 NOVEMBER THE GRINCH  ‘A TERRIFIC  WINNAAR ‘VISUALLY PUBLIEKSPRIJS ‘AN ABSOLUTE SMOKEY-COOL Parool Film Fest 2018 MASTERPIECE’ LOVE STORY’ RAVISHING FILM’ THE HOLLYWOOD NEWS TIME MAGAZINE THE GUARDIAN WINNAAR GROTE PRIJS Film Fest Gent 2018

WINNER BEST DIRECTOR FESTIVAL DE CANNES

JOANNA TOMASZ KULIG KOT COLD WAR FROM ACADEMY AWARD® WINNING DIRECTOR PAWEL PAWLIKOWSKI (IDA)

VANAF 6 DECEMBER IN DE BIOSCOOP www.cineart.nl /cineartnederland /cineartnl /cineartnl /cineart_nl 3as

FILMKRANT Cold War.indd 1 14-11-18 15:14

VANAF DECEMBER TE ZIEN DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 23

THE WIFE Slavin of genie Achter elke grote man schuilt een grote The Wife is een beklemmende film. De lo- vrouw, heette het vroeger. In The Wife doet caties zijn beperkt als in een toneelstuk, met zo’n echtgenote in de schaduw een verlate enkel overdadig gestoffeerde, smetteloze stap naar voren. huis- en hotelkamers. De gespannen, in ru- zies en een hartaanval ontaardende dialo- Schrijver Joe Castleman (Jonathan Pryce) gen doen op den duur naar adem happen. ontvangt in Stockholm de Nobelprijs voor Deels is dat de bedoeling, maar in combina- literatuur: de hoogst mogelijke eer, die hij tie met de rechtlijnig uitgeschreven finale – tracht te delen met zijn vrouw Joan, gespeeld het script is een bewerking van Meg Wolit- door Glenn Close. Joan is de ideale vrouw- zers boek uit 2003 – wordt het beeld van de van: meelevend, maar ook gevat en praktisch levenslange verbintenis van de Castlemans (neem je pillen, strek je benen). Ze houdt wel erg schraal en bitter. duidelijk nog van de man op wie ze veertig Als in een feministische wraakfantasie jaar eerder als veelbelovende literatuurstu- rijst een beeld op van Joan als opperwezen: dente verliefd werd, maar iets in haar staat een als slavin gehouden genie, met Joe als op springen. Uit flashbacks blijkt dat ze als egocentrische, overspelige veelvraat er- BECOMING ASTRID ‘mevrouw Castleman’ wel erg veel van haar naast. Hij is slecht, zij nobel. Maar waarom identiteit heeft ingeleverd. hield Joan het al die jaren met hem vol? Waar Langzaam, met alleen het zich voortsle- kwam de verlatingsangst waar ze in de flash- BECOMING ASTRID pende eerbetoon van het Nobelcomité als af- backs blijk van geeft vandaan? Hoe over- leiding, komt Joans woede aan de opper- zichtelijk het ook is om een huwelijk als dat vlakte. Close speelt dat knap: ze doet haast van de Castlemans te zien als een gevange- Astrid voor ze Lindgren werd niets, maar haar ogen spreken boekdelen. De nis, de vraag naar de motieven van een (vrij- lobby-campagne om Close dit jaar na zes willig) ondergeschikte wordt er niet mee be- Pernille Fischer Christensen richt zich in tiener, die opbloeit wanneer ze een baantje nominaties een Oscar te bezorgen is terecht. antwoord. deze gedegen biopic op de jonge jaren en krijgt bij de lokale krant in het nabijgelegen Pryce is geestig als ijdeltuit op leeftijd, en SANDRA HEERMA VAN VOSS tienerzwangerschap van latere kinderheld Vimmersby. De boel komt op scherp te staan Max Irons ontroert als David, de gekwelde Astrid Lindgren. wanneer ze een verhouding begint met de zoon van het echtpaar, die wanhopig hengelt hoofdredacteur en zwanger raakt. Een naar Joe’s oordeel over zijn eerste, eigen THE WIFE GROOT-BRITTANNIË/ZWEDEN/ ‘Geïnspireerd door gebeurtenissen in het le- schande in het godvrezende Zweden van de korte verhaal. Want ja, ook David wil schrij- VERENIGDE STATEN, 2017 | REGIE BJÖRN RUNGE | 100 ven van Astrid Lindgren’, meldt het begin jaren twintig. ven. Max Irons’ eigen vader Jeremy werpt MINUTEN | MET GLENN CLOSE, JONATHAN PRYCE, van Pernille Fischer Christensens Becoming Fischer Christensen verwijst zo nu en dan wellicht een vergelijkbare schaduw CHRISTIAN SLATER | DISTRIBUTIE IMAGINE FILM Astrid. Het is een van de weinige keren dat de schalks naar Lindgrens latere leven, zoals over de carrièrekeuze van zijn kinderen. DISTRIBUTIE | TE ZIEN VANAF 22 NOVEMBER naam Lindgren valt in de film, die zich richt wanneer Astrid haar Pippi-achtige vlechten op gebeurtenissen ruim voordat Astrid Er- inwisselt voor een moderne pony. Zulke knip- icsson op 24-jarige leeftijd trouwt met Sture ogen nemen gelukkig niet de overhand. De Lindgren, en ook voordat ze de beroemde film blijft dicht bij de emotie van de jonge As- kinderboekenschrijfster en geestelijk moe- trid, die zich gedwongen ziet haar zwanger- der van personages als Pippi Langkous en schap en haar kind verborgen te houden, maar Ronja de Roversdochter werd – haar debuut ook voor het eerst in haar leven haar eigen pad verscheen pas toen ze al bijna veertig was. durft te kiezen. Daarbij steunt de film stevig Becoming Astrid toont de jonge Astrid op het levendige spel van de jonge Alba Au- (Alba August) als levenslustige tiener, en gust, de dochter van regisseurs Bille en Per- richt zich op een dramatische gebeurtenis nilla August, die als Astrid haar eerste grote die haar verdere leven zou kleuren. Maar de hoofdrol speelt. Het verzorgd gefilmde Beco- film opent wel nog met een korte scène ming Astrid weet maar zelden echt te verras- waarin we de schrijfster op gevorderde leef- sen, maar de film heeft met August wel een tijd zien. Op haar verjaardag leest ze brieven sprankeling te pakken die haar hoofdpersoon van jonge fans over de hele wereld en in een recht doet. ervan wordt haar gevraagd: ‘Hoe kunt u zo JOOST BROEREN-HUITENGA goed schrijven over kind zijn, terwijl u dat zelf al zo lang niet meer bent?’ BECOMING ASTRID DENEMARKEN/ZWEDEN, Die vraag probeert Fischer Christensen te 2018 | REGIE PERNILLE FISCHER CHRISTENSEN | MET beantwoorden door terug te springen naar ALBA AUGUST | 123 MINUTEN | DISTRIBUTIE SEPTEM Astrids jeugd op de afgelegen boerderij van BER FILM | TE ZIEN VANAF 29 NOVEMBER | LEES ONS haar ouders in het zuid-Zweedse Småland. INTERVIEW MET PERNILLE FISCHER CHRISTENSSEN OP THE WIFE Ze is er een opstandige maar behulpzame filmkrant.nl

batch (en Carlo Boszhard in de Nederlandse en de eerdere Dr. Seuss-verfilming The Lorax) NIET SCHIETEN versie) om de knorrepot zijn stem te lenen. een stukje milder dan we gewend zijn – hij is Stijn Coninx | ‘De film reconstrueert de Opnieuw doet het stuk chagrijn een poging het zelfs best lief voor zijn hond. geschiedenis rond de Bende van Nijvel. 28 men- kerstfeest te saboteren, al is de gemenerik in TE ZIEN VANAF 29 NOVEMBER sen werden vermoord, 40 raakten gewond. Ook deze versie (van de makers van Despicable Me in 2018 zijn de gebeurtenissen in België nog een I STILL SEE YOU nationaal trauma. Bij zo’n pijnlijke geschiede- Scott Speer | Na Midnight Sun afgelopen april nis, zeker als die voor het eerst verfilmd wordt, is dit de tweede productie die tienerfilmspecia- past een degelijke stijl. Verwacht dus geen visu- list Scott Speer en hoofdrolspeelster Bella ele krachtpatserij. Niet schieten is een waar- Thorne dit jaar samen maken. Opnieuw staat schuwing tegen het vergeten, een herinnering een fantasy-premisse garant voor young adult aan de pijn van zoveel mensen en aan de onver- drama: na een dramatische gebeurtenis negen schilligheid van de schuldigen die nog altijd vrij NIET SCHIETEN jaar eerder is de wereld vergeven van geestver- rondlopen.’ Ronald Rovers in de Filmkrant #414. schijningen. Tiener Roni (Thorne) gaat met een Lees de recensie op filmkrant.nl. hebben afgegeven met enkele strakke Neder- klasgenoot op onderzoek wanneer zijzelf tot in TE ZIEN VANAF 29 NOVEMBER thrillers (Stella’s oorlog, Taped. Daglicht) grijpt haar badkamer wordt opgejaagd door een drei- regisseur Diederik van Rooijen nu zijn kans in gende figuur. THE POSSESSION OF HANNAH GRACE Hollywood, en hij neemt acteur Gijs Scholten I STILL SEE YOU TE ZIEN VANAF 29 NOVEMBER Diederik van Rooijen | Na zijn visitekaartje te van Asschat mee op avontuur in een bijrol. De DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 24

met idealen over zorg of op z’n minst de ver- DE CHAQUE INSTANT wachting dat ze werk zullen vinden. De film vertelt z’n verhaal in drie delen. Het eerste geeft een blik achter de schermen De handen aan van de opleiding Institut de la Croix-Saint- Simon in Montreul, een voorstad van Parijs. Leren handen wassen, leren injecties geven, het bed leren met smerige patiënten omgaan. The works. Het tweede deel volgt studenten ter- Na een embolie belandde Nicolas Philibert, wijl ze stagelopen en het derde deel laat hen de man achter Etre et avoir (2002), in janu- aan het woord over hun ervaringen tijdens ari 2016 in een ziekenhuis. Als eerbetoon die stage, vaak over het conflict tussen hun aan de mensen die er werken, maakte hij verwachtingen en de realiteit waarin ze te- De chaque instant. rechtkwamen, en volgt een klein groepje bij hun eerste baan. De chaque instant is een vreemd beest. Het is Je kunt denken dat de materie zich lastig documentaire cinema in de traditie van Etre leent voor een visueel interessante benade- et avoir, zou je kunnen zeggen, de onver- ring. Maar je hoeft niet eens werk van Fre- GOOD MANNERS wacht succesvolle documentaire in vlieg- derick Wiseman in herinnering te roepen – op-de-muur-stijl over de kinderen en de le- bijvoorbeeld Hospital (1970) of Ex Libris: raar van een Frans plattelandsschooltje, die The New York Public Library (2017) – om te GOOD MANNERS alweer zestien jaar geleden zoveel mensen laten zien dat alles interessante materie kan blij maakte. Gek is die vergelijking niet want zijn. Dat je van een kleuterklas zoals in Etre de films zijn gemaakt door dezelfde regis- et avoir zo’n prachtige film kon maken, Volle maan in twee delen seur, Nicolas Philibert. De chaque instant is hadden ook maar weinig mensen zich gere- alleen radicaler omdat hij een heel stuk min- aliseerd voordat Philibert het aan de wereld Good Manners is een gespleten film, over risch heen wil, en leunt op een kindacteur der schattig is. En, eerlijk gezegd, visueel een liet zien. gespleten wezens. Dat past goed bij het (Miguel Lobo) die niet helemaal opgewassen stuk minder boeiend. Hier lijkt hij echter te weinig afstand tot land waar het zich afspeelt: Brazilië is op is tegen de rol. Wat is er aan de hand? Philibert belandde het onderwerp te hebben gehad. Weinig allerlei manieren in tweeën verdeeld, zoals Dat de twee stukken toch wel voelen als in januari 2016 vanwege een embolie op de mensen zullen de waarde betwisten van wat bij de recente verkiezingen weer bleek. Het een geheel is voornamelijk te danken aan spoedeisende hulp. Terwijl hij in het zieken- je ziet in De chaque instant. Maar dat levert resultaat is een onevenwichtig maar fasci- Isabél Zuaa als Clara. Haar personage is ge- huis herstelde, besloot hij een idee te realise- nog geen boeiende film op. Film gaat niet nerend geheel. sloten, in zichzelf gekeerd, altijd op haar ren waarmee hij al een paar jaar rondliep: een over wat je laat zien maar over hoe je het hoede. Maar Zuaa weet met elke kleine uit- film maken over mensen in de gezondheids- laat zien. De eerste helft van Good Manners is eigenlijk drukking de kijker naar zich toe te trekken. Je zorg, deels om de buitenwereld te laten zien RONALD ROVERS een intieme pas-de-deux. Het speelt zich zou haar zo in een stille film kunnen plaat- hoe het er daar aan toe gaat maar deels ook grotendeels af binnen de muren van een luxe, sen: ze heeft geen dialoog nodig om van alles als een eerbetoon. DE CHAQUE INSTANT FRANKRIJK, 2018 | hoog appartement dat geleidelijk een hele te zeggen. Dit is haar eerste grote rol in een Als invalshoek koos Philibert jonge men- REGIE NICOLAS PHILIBERT | | 100 MINUTEN | wereld wordt. Clara (Isabél Zuaa) wordt aan- bioscoopfilm, maar het is geen wonder dat sen in opleiding. Geen artsen in opleiding, DISTRIBUTIE CINÉART | TE ZIEN VANAF 29 NOVEMBER | genomen als toekomstig kindermeisje en haar IMDb-pagina nu volstaat met aanko- maar verplegers en verpleegsters, de echte LEES ONS INTERVIEW MET NICOLAS PHILIBERT OP voorlopig multi-inzetbaar hulpje door Ana mende projecten. handen aan het bed: mannen en vrouwen filmkrant.nl (Marjorie Estiano), een jonge, zwangere Good Manners is de vierde film van het vrouw. De vrouwen zijn in alles tegengesteld duo Rojas/Dutra. Als geheel weet de film niet – in klasse, ras, temperament – maar hun re- altijd te overtuigen, maar in de details weet latie is ingewikkelder dan je op basis daarvan hij gelukkig genoeg te verwonderen en te zou verwachten. Vooral bij volle maan gebeu- verrassen. Een sprookjesachtige flashback ren onverwachte dingen. Regisseurs Juliana wordt bijvoorbeeld verteld door middel van Rojas en Marco Dutra zijn daarbij allerminst prachtige gestileerde illustraties, zonder een bang om de subtekst tekst te laten worden. Of woord of detail te veel. Daardoor is het ook het nou gaat om seksuele spanningen of om geen wonder dat Rojas en Dutra uit Locarno bloed – het blijft niet onderhuids. een Zilveren Luipaard mee naar huis moch- De tweede helft neemt een sprong in de ten nemen... al was een zilveren wolfje mis- toekomst en naar een minder welvarende schien passender geweest. buurt. Subtekst wordt vrijwel geheel achter- wege gelaten. Dat heeft op zich zijn charmes. HEDWIG VAN DRIEL Na de Jacques Tourneur-achtige, sug- gestieve sfeer van het eerst deel is de prakti- GOOD MANNERS BRAZILIË/FRANKRIJK/ sche, prozaïsche manier waarop het boven- DUITSLAND, 2018 | REGIE JULIANA ROJAS, MARCO natuurlijke daarna wordt behandeld wel DUTRA | 135 MINUTEN | MET ISABÉL ZUAA, MARJORIE verfrissend. Maar dit tweede stuk gaat te ESTIANO, MIGUEL LOBO | DISTRIBUTIE MOOOV | TE ZIEN lang door, weet niet echt waar het metafo- VANAF 29 NOVEMBER EN ONLINE VIA picl.nl DE CHAQUE INSTANT

(nogal generiek getitelde) horrorfilm draait om FIRST KISS nu binnen te komen via Roos, de tienerdochter voormalig politieagent Megan, die na een peri- Roy Poortmans | Tiener-romcom rond het van de eigenares. En die worstelde toch al met ode in een afkickkliniek een baantje aanneemt kleine cosmeticabedrijfje First Kiss, dat het lek- hoe dat nou allemaal moet met de liefde. Voor in een lijkenhuis maar al snel wordt lastiggeval- ker doet bij de influencers maar gehaaide con- per ongeluk meegesleepte ouwelui is er een bij- len door een kadaver waar nog angstwekkend currenten moet zien af te weren. Die proberen rol van Ron Brandsteder als, jawel, dokter Bern- veel leven in blijkt te zitten. hard. TE ZIEN VANAF 29 NOVEMBER TE ZIEN VANAF 6 DECEMBER

BUURMAN & BUURMAN WINTERPRET! MORTAL ENGINES Marek Benes | De geliefde Tsjechische buur- Christian Rivers | Al sinds 2009 werkte regis- mannen gaan ook ‘s winters op geheel eigen seur Peter Jackson (The Lord of the Rings) aan wijze aan de slag om van alles een succes te deze verfilming van de gelijknamige post-apoca- maken. Van het versieren van de kerstboom tot lyptische steampunkroman van Philip Reeve. FIRST KISS het bakken van kerstkoekjes en zelfs het uit- Uiteindelijk treedt hij alleen op als producent en pakken van de cadeaus: niets gaat zoals coscenarist, en maakte hij in de regiestoel plaats van tiener Hester in een wereld waarin complete gepland in deze nieuwe compilatie van hun voor debutant Christian Rivers, die jarenlang steden mobiel zijn geworden en als meedogen- avonturen. dienst deed als Jacksons storyboardtekenaar. loze machines het landschap teisteren. TE ZIEN VANAF 6 DECEMBER BUURMAN & BUURMAN: WINTERPRET! Het fantasyspektakel draait om de avonturen TE ZIEN VANAF 6 DECEMBER DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 25

THE STATE AGAINST MANDELA AND THE OTHERS De prijs van verzet Mandela was niet de enige anti-apart- van de advocaten in het proces, die er zijn niet in staat om zichzelf te regeren, zegt een heidsstrijder die in 1964 na een proces le- luxeleven voor op het spel zette. In The State minister in een archieffragment. Het is tegen venslang naar Robbeneiland werd verban- Against Mandela and the Others blikken twee deze in beleid vastgelegde opvatting dat het nen. De documentaire The State Against andere advocaten, Joel Joffe en George Bizos, ANC streed. Toen geweldloos verzet stelsel- Mandela and the Others zet de schijnwer- en de drie nog levende aangeklaagden Denis matig werd neergeslagen, greep de beweging pers op de negen andere beklaagden. Goldberg, Ahmed Kathrada en Andrew naar sabotage- en geweldsacties. Er restte Mlangeni terug op het proces. Net op tijd, geen andere weg dan met geweld in verzet te Elke beweging heeft een boegbeeld nodig en want Joffe en Kathrada overleden kort na het komen, horen we Mandela in de rechtszaal in in de strijd tegen de apartheid was dat Nel- maken van de film. De vijf stokoude mannen zijn beroemde, briljante verdedigingsrede son Mandela. Begrijpelijk, want Mandela reageren op geluidsopnamen van het proces, zeggen. De keuze was tussen ‘acceptatie van was charismatisch en een welbespraakte re- waarvan geen beelden zijn, maar wel 256 uur een permanente staat van inferioriteit of het denaar. Het nadeel van dit geweldige boeg- radio-opnames. Om het gebrek aan beeld te uitdagen van de regering’. beeld was dat Mandela’s medestrijders pu- compenseren, bevat de film fraaie zwart-wit- Dat de tien aangeklaagden niet de dood- blicitair nogal in zijn schaduw stonden. Het animaties van de rechtszaak (gemaakt door straf maar levenslang kregen, was te danken zal velen van hen weinig hebben kunnen de in Parijs wonende Nederlandse animator aan de internationale publiciteit rond de schelen, maar de Franse documentairema- Oerd van Cuijlenburg). De tekeningen zijn rechtszaak en vooral aan Amerikaanse poli- kers Gilles Porte en Nicolas Champeaux wel. niet realistisch, maar proberen de sfeer van tieke druk. Niet alleen Mandela, maar ook de Met The State Against Mandela and the de rechtszaak te vangen. Zo fladdert de aan- andere veroordeelden zaten meer dan vijf- Others onderstrepen zij dat Mandela de klager in een enorme zwarte toga door de entwintig jaar gevangen op Robbeneiland. strijd niet in zijn eentje voerde. De film blikt rechtszaal, wat een intimiderende uitwerking ‘Wat er ook gebeurt, de geschiedenis staat terug op het legendarische Rivonia Proces in op de aangeklaagden heeft. aan onze kant en van het onderdrukte volk’, 1963-1964 in Johannesburg. Daarin werden The State Against Mandela and the Others schreef Mlangeni na het proces aan zijn Mandela en negen andere leden van de vrij- biedt een gedegen reconstructie van het Ri- zoon. Hij heeft gelijk gekregen, maar wat een heidsbeweging ANC ervan beschuldigd dat vonia Proces. Verbijsterend dat nog maar zo enorme prijs hebben hij en anderen ervoor THE STATE AGAINST MANDELA AND THE OTHERS zij met sabotageacties Zuid-Afrika in een kortgeleden in een land racisme wettelijk was betaald. Na afloop van The State Against chaos wilde storten om met buitenlandse vastgelegd. Veel Zuid-Afrikaanse politici van Mandela and the Others rest slechts bewon- THE STATE AGAINST MANDELA AND THE hulp de regering omver te werpen. Op dit de in 1948 opgerichte Nationale Partij, die het dering voor zoveel moed en opoffering. Mis- OTHERS FRANKRIJK, 2018 | REGIE GILLES PORTE, hoogverraad stond de doodstraf. apartheidssysteem invoerde, waren in de sie geslaagd van de makers van de film. NICOLAS CHAMPEAUX | 105 MINUTEN | DISTRIBUTIE Vorig jaar bracht Jean van de Velde met de oorlog nazi-aanhangers. Zwarte Zuid-Afri- AMSTEL FILM | TE ZIEN VANAF 6 DECEMBER EN ONLINE speelfilmBram Fischer een eerbetoon aan een kanen zijn ‘barbaren en half-barbaren’, dus JOS VAN DER BURG VIA picl.nl

der jaar werd uitgezonden, is inmiddels een Waldemar Torenstra mogen hun beste Gel- ALL YOU NEED IS LOVE instituut. Een prima kapstok dus voor een derse tongval laten horen als een mislukt mozaïekfilm volgens het format van Alles is koppel uit het allereerste seizoen van het pro- liefde. Het ontslaat regisseur Will Koopman gramma dat nu op herhaling mag. Frank Niks meer en niks minder (Gooische vrouwen) en scenarist Paula van Lammers brengt iets dat aan het verstaanbare der Oest zelfs van de verplichting om allerlei eind van plat Limburgs zit te berde als huis- De kerstspecial van All You Need Is Love, al kruisverbanden tussen de verschillende ver- vader Ernst, die een geheim heeft voor zijn dik 25 jaar een vaste waarde op de winterse haallijnen te bedenken – die komen namelijk vrouw en tienerdochter. En Annet Malherbe televisie, is de kapstok voor de gelijknamige als vanzelf al bij elkaar in de televisiestudio en Trudy Labij beppen in lekker volks Rotter- mozaïekromcom van Will Koopman. voor de grote finale. dams over hun liefdes- en familiesores. De bal gaat aan het rollen als presentator In de meeste gevallen spreken de acteurs “Nee, ter Horst, met een r”, corrigeert televi- Maarten er de brui aan geeft en zonder op- die dialecten duidelijk niet van nature. Maar siepresentator Maarten ter Horst de dame die gaaf van reden op het vliegtuig naar Schot- de nadruk op dat lokale geeft All You Need Is hem ophaalt van het vliegveld in Schotland. land stapt. Zijn redactie laat hij in rep en roer Love in ieder geval een beetje karakter. Een En dus niet met een ‘n’, als in ‘ten’, als in Ro- achter, en producent Olav (Peter Paul Muller klein sprankje verrassing in een film die ver- bert ten Brink, de presentator waar dit perso- als dunverholen John de Mol-persiflage) der vooral effectief de lach en de traan biedt nage (gespeeld door Fedja van Huêt) overdui- blaft om een vervanger. Dat wordt Romano die ervan wordt verwacht. delijk naar knipoogt. Het programma dat hij (Yannick Jozefzoon), een jongen uit Ommen presenteert, en dat deze romcom ook zijn titel die wordt opgepikt uit de entourage van rap- JOOST BROEREN-HUITENGA geeft, heet wél gewoon All You Need Is Love – per Remy (Jasha Rudge), die op zijn beurt een want dat is natuurlijk goeie reclame voor de romance beleeft met hotelbeveiliger Boukje ALL YOU NEED IS LOVE NEDERLAND, 2018 | kerstspecial van de liefdesshow die ook dit (Eva Laurenssen). REGIE WILL KOOPMAN | MET FEDJA VAN HUÊT, EVA jaar weer op kerstavond te zien zal zijn. Het Overijsselse accent van Romano is LAURENSSEN, TRUDY LABIJ | 104 MINUTEN | Die kerstspecial, die sinds 1992 verhuisde lang niet het enige lokale dialect dat in All You DISTRIBUTIE DUTCH FILMWORKS | TE ZIEN VANAF 6 ALL YOU NEED IS LOVE van Veronica via SBS naar RTL maar wel ie- Need Is Love langskomt. Anniek Pheifer en DECEMBER

ASTERIX – HET GEHEIM VAN DE TOVER- verhaal dat niet uit de strips afkomstig is. denorgie Justice League krijgt Aquaman, DRANK Geholpen door Asterix en Obelix gaat de oude gespeeld door professioneel worstelaar Jason Louis Clichy & Alexandre Astier | In hun tovenaar Panoramix op zoek naar een opvolger Momoa, nu zijn eigen ‘origin story’. Aan horror- tweede computeranimatie rond de beroemde aan wie hij ‘het geheim van de toverdrank’ kan expert James Wan (eerder verantwoordelijk voor stripfiguren van Gosciny en Uderzo vertellen toevertrouwen, maar ze worden dwarsgezeten Saw en diverse films in het Conjuring-univer- regisseurs Clichy en Astier voor het eerst een door zijn aartsrivaal Sulfurix. sum) de schone taak om de onderwaterwereld TE ZIEN VANAF 12 DECEMBER van Neptunes en Atlantis geloofwaardig te maken in de wereld waarin ook Batman, Super- RALPH BREAKS THE INTERNET man en Wonder Woman rondlopen. Rich Moore & Phil Johnston | Zes jaar geleden TE ZIEN VANAF 13 DECEMBER klom Wreck-It Ralph uit zijn eigen arcadespel RALPH BREAKS THE INTERNET en veranderde hij van sloperd naar lieverd in de BON BINI HOLLAND 2 gelijknamige Disney-animatie. In dit vervolg van de vele prinsessen tot en met de recent Jon Karthaus | Een tweede film rond de typetjes ontdekt hij dat zijn spellenhal een wifi-verbin- aangekochte Star Wars-wereld. van stand-up komiek en RTL-presentator Jan- ding heeft en surft hij met zijn kameraad Vanel- TE ZIEN VANAF 12 DECEMBER dino Asporaat. Die is zelf opnieuw te zien als lope het wereldwijde web op. Een kans die Dis- hoofdpersoon Robertico, die na een afgewezen ney aangrijpt voor eindeloze kruisbestuiving AQUAMAN huwelijksaanzoek zijn vriendin Noelle terug pro- ASTERIX – HET GEHEIM VAN DE TOVERDRANK met hun rijke schat aan ‘intellectual property’, James Wan | Na zijn introductie in superhel- beert te winnen, én als diens tante Judeska, een Het grootste onaflhankelijke filmblad van Nederland. Nu ook op zakformaat vernieuwde website > filmkrant.nl DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 27

gen ze op slag verliefd te zijn geworden (vaak HEARTBOUND op een foto). De realiteit is zoals te verwachten. Sommigen stellen zullen bij elkaar blijven en kinderen krijgen, anderen zullen Liefde of scheiden en elkaar verbitterde verwijten maken. Wat vooral duidelijk wordt na verloop van jaren is dat niet alleen de ontstaansge- plichtsbesef schiedenis van de relatie een rol speelt in het geluk van deze mannen en vrouwen, maar THE DISCIPLES Liefde ten tijde van globalisatie: Heart- ook de zo verschillende afkomst. Sommai bound ontrafelt de complexe dynamiek van mist Thailand steeds meer, maar Niels wil het huwelijk tussen Thaise vrouwen en Denemarken niet achterlaten. Dus ook zij THE DISCIPLES – EEN STRAATOPERA Deense mannen in de provincie Jutland. Een blijft. Uit liefde of uit plichtsbesef? Het indrukwekkend project, dat resulteert in maakt haar in ieder geval diepongelukkig. een intieme film. In 2010 won Metz de Grand Prix van de Ongrijpbaar avontuur Semaine de la Critique in Cannes voor zijn Vijfentwintig jaar geleden werd de Deen intense oorlogsdocumentaire Armadillo. Volg een groep daklozen met een camera en – Matthäus Passion Stories. Niels tijdens een seksvakantie verliefd op de Hiervoor trok hij zes maanden op met je krijgt bijna automatisch een tragisch Ook in The Disciples gebeurt iets wonder- Thaise Sommai. Ze trouwden en vestigden Deense soldaten die werden uitgezonden portret. Laat ze een opera instuderen zoals lijks. Aanvankelijk zijn we normale getuigen zich in Jutland. Sindsdien helpt Sommai naar de beruchte Helmand Provincie in in The Disciples – een straatopera en ge- bij de repetities waarin koorleden (tot Gie- Thaise vrouwen te koppelen aan Deense Zuid-Afghanistan. Ergens tussen stijlvolle beurt iets verrassends: ze worden mensen. lings frustratie) te laat komen, hun teksten mannen. Met als resultaat dat er in deze af- documentaire, embedded journalistiek en maar niet willen leren of vergeten te acteren. gelegen regio ondertussen 926 Thaise vrou- first person shooter nam Armadillo de kijker Het is een gek ontwapenend zinnetje waar- Er is drama wanneer een van hen eigenlijk de wen wonen. Dr. Sine Plambech deed onder- mee in de wereld van jonge jongens die oor- mee Ramón Gieling zijn nieuwe documen- hoofdrol van gangster had gewild (‘dat bén zoek naar deze groep vrouwen, en richtte logsgeweld lijken te fetisjeren en uiteindelijk taire The Disciples – een straatopera opent. ik!’) of het mopperend niet eens is met de samen met coregisseur Janus Metz een de- daden begaan die na vertoning in Denemar- ‘Er zullen altijd daklozen zijn, waarom geen portrettering van hun levensstijl (‘dat slaat cennium lang haar camera op de stellen. Ze ken veel stof deden opwaaien. Net als in Ar- opera met ze maken.’ Waarom niet inder- nergens op’), verdriet wanneer een van hen filmden hen zowel in Jutland als in Thailand madillo blijven in Heartbound de grote vra- daad? Al kan je je eigenlijk ook het tegen- overlijdt. Maar gaandeweg verschuift de fo- en legden de complexe dynamiek vast die ten gen in de film zelf ongesteld. Maar, overgestelde afvragen. Het zinnetje is in cus meer naar de opera zelf: een ingenieus grondslag ligt aan hun huwelijken. vastgelegd door de observerende camera van ieder geval de opmaat voor een even ontwa- knutselwerk van zang en acteerwerk, maar Zo moet het vaak gegaan zijn: Sommai en Henrik Bohn Ipsen, lijken de antwoorden pende als grillige documentaire, waarin de ook een wonderlijke mix van werkelijke en Niels stellen een advertentie op voor een besloten in de gezichten van de zwijgende sociaal bevlogen Gieling de repetities én het fictionele persoonlijkheden. Wanneer we via Thaise vrouw uit een kansarm milieu die net vrouwen. Op zoek naar financiële stabiliteit eindresultaat laat zien: het opera-avontuur op straat gefilmde terzijdes ook de acteurs is gearriveerd in Denemarken, een vereen- vonden ze een nieuw leven. Maar is het een dat hij samen met het Amsterdamse daklo- zelf leren kennen en de manier waarop die in zaamde geïnteresseerde man meldt zich, een leven dat hen uiteindelijk geluk bracht? “Ik zenkoor De Straatklinkers aanging. In de op de opera worden gereflecteerd, verbaas je je ongemakkelijke ontmoeting volgt. Zo ver- wil niet sterven in Denemarken”, zegt Som- Buñuels Los olvidados geïnspireerde en door over hoe ongemerkt persoon en rol in elkaar gaat het Sommai’s nichtje Kae en haar po- mai. Is wat ze wonnen groter dan het gemis Boudewijn Tarenskeen gecomponeerde lijken over te vloeien. tentiële man Kjeld, en verging het ongetwij- dat ze tegelijk creëerden? Een eeuwige vraag, opera spelen koorleden uitvergrote versies Alleen al daarom is Gielings documentaire feld ook de andere stellen die we in voor emigranten over de hele wereld. van zichzelf met als einddoel een filmregis- interessant. In plaats van tragische levens- Heartbound leren kennen. Een stel moet ze- tratie van het stuk. verhalen of een misplaatst soort straatro- ven jaar bij elkaar blijven om kans te maken SACHA GERTSIK Die opera-uitvoering is natuurlijk niet het mantiek, verschijnen de leden van het Am- op een verblijfsvergunning. Wat betekent doel van de film zelf. Al sinds het einde van de sterdamse daklozenkoor als zichzelf. Maar het voor een relatie als deze gebaseerd is op HEARTBOUND DENEMARKEN, 2018 | REGIE JANUS jaren zeventig werkt Gieling aan een oeuvre het heeft iets bezwerends, die mix, tot het zo’n (in ieder geval economisch gezien) METZ EN SINE PLAMBECH| 90 MINUTEN | DISTRIBUTIE waarin de ongrijpbaarheid van het menselijk laatste shot dat eindigt met een piëta-pose. scheve verhouding? CINEMA DELICATESSEN | TE ZIEN VANAF 13 DECEMBER bestaan centraal staat. Het gaat over estheti- Iedereen houdt zich lange tijd stil, tot alle le- De Thaise vrouwen in de film komen alle- EN ONLINE VIA picl.nl sche ervaringen, over wat de inrichting van den langzaamaan weer in beweging komen. maal uit een kansarm milieu en hebben kin- een maatschappij met haar inwoners doet, Ineens is de bezwering verbroken. De opera deren en ouders te onderhouden. Ze coachen over hoe we worden beïnvloed. Gieling wil die is klaar, het gewone leven gaat weer door. elkaar: “Geef die man wat hij wil, wees een fenomenen niet verklaren, maar is eerder ge- Hoe moet dat straks met dat groepje, vraag je gewillige vrouw” – het voelt als een ge- ïnteresseerd hoe ze telkens aan onze interpre- je ineens af, weer terug de echte wereld in. woonte overgehouden aan het werk in de taties lijken te ontsnappen. Niet Cruijff zelf Dat ze dakloos waren is daarvoor niet eens in Thaise sekstoerisme-industrie. Ze zijn even staat dus centraal in zijn succesfilm Johan je opgekomen. nuchter als hoopvol over deze situatie. “Hoe Cruijff – En un momento dado, maar de in- GUUS SCHULTING langer je bij elkaar blijft, hoe groter de kans vloed die hij had op zijn Catalaanse aanbid- dat je verliefd wordt, toch?” vraagt Kae. Het ders. Recenter toonde Gieling de muzikale THE DISCIPLES – EEN STRAATOPERA antwoord blijft uit. Waarom de Deense man- bezwering van Simeon ten Holts pianocom- NEDERLAND, 2018 | REGIE RAMÓN GIELING | 90 nen ervoor kiezen om een Thaise vrouw te positie Canto Ostinato in Over Canto en die MINUTEN | DISTRIBUTIE GUSTO ENTERTAINMENT | TE trouwen wordt niet benoemd. Allemaal zeg- HEARTBOUND van Bachs Matthäus Passion in Embarme dich ZIEN VANAF 13 DECEMBER EN ONLINE VIA picl.nl

schreeuwerige medewerker van fastfoodketen EDIE negen avonturen vol winterpret voor de aller- FC Kip die in een recente theaterklucht al in een Simon Hunter | Na het overlijden van haar jongste cinefieltjes, van de skipiste tot aan ver- TBS-kliniek belandde. dominante echtgenoot besluit de tachtigjarige kleedpartijtjes met Halloween en van (ook hier) TE ZIEN VANAF 13 DECEMBER Edie (Sheila Hancock) om haar jeugddroom na problemen met de kerstkoekjes tot aan het te jagen: een berg in de Schotse Hooglanden vuurwerk met nieuwjaar. beklimmen. Ze slaat de tegenwerpingen van TE ZIEN VANAF 13 DECEMBER haar dochter in de wind en wordt onderweg geholpen door de jonge Jonny. Hun kibbelende THE EXTRAORDINARY JOURNEY OF THE gesprekken tegen adembenemende landschap- FAKIR pen sturen deze feelgoodfilm. Lees in december Ken Scott | Of, om de volledige titel van de de recensie op filmkrant.nl. bestseller van Romain Puertolas te gebruiken TE ZIEN VANAF 13 DECEMBER waarop deze film is gebaseerd: The Extraordi- nary Journey of the Fakir Who Got Trapped in an RITA & KROKODIL 3 Ikea Wardrobe. In die kast reist hosselaar Aja Siri Melchior | Een nieuwe schoolvakantie, een (gespeeld door Tamil-ster Dhanush) door nieuwe compilatie avonturen van de vastbera- Europa nadat hij zijn sloppenwijk in Mumbai den vierjarige Rita en haar gulzige vriendje Kro- verliet, op zoek naar zijn vader. EDIE kodil. Dit (voorlopig?) laatste deel presenteert TE ZIEN VANAF 13 DECEMBER THE EXTRAORDINARY JOURNEY OF THE FAKIR DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018

YouTube, sociale media en de smartphone hebben de manier waarop we films en series kijken veranderd. Het maakproces ver andert mee. Een nieuwe ontwik keling: microseries op Instagram met afleveringen van vijftien seconden. Waarom willen men sen zulke korte video’s maken? En waarom willen wij ze zien?

DOOR HUGO EMMERZAEL WEBSERIES EN MICROSERIES OP INSTAGRAM DE 15 SECONDEN REVOLUTIE Cinefielen willen er misschien niet aan geloven, maar vijftig gebeurde: opnieuw zie je hoe de productiewijze mensen die films en series kijken op hun telefoon zijn en de esthetiek van media veranderen door de intrede niet meer weg te denken uit wachtruimtes, het open- van nieuwe technologie. baar vervoer of zelfs thuis op de bank. De apps van Die veranderingen worden net zozeer gestuurd door YouTube en Netflix – of NPO, Ziggo en MUBI – zorgen de mogelijkheden als door de beperkingen van het voor directe toegang tot ontelbare producties, regel- nieuwe medium. Of, zoals psycholoog James Jerome recht vanuit de broekzak. Het blijkt een aantrekkelijke Gibson het in 1966 in zijn boek The Senses Considered manier om tijd te doden. as Perceptual Systems beschrijft, door hun affordances, Puristen halen vaak nog hun neus op voor een film ofwel hun actiemogelijkheden. In de mediawetenschap op een beeldscherm van zakformaat. Maar de nieuwe is Gibsons concept van de affordance overgenomen om manieren die ontstaan om die films te produceren zijn aan te geven wat bepaalde (digitale) systemen toelaten. interessant: mini- en microseries; webfilms; found Instagram laat het bijvoorbeeld toe om video’s te footage-reeksen. Werken die gebruik maken van de uploaden, maar die mogen meestal maar een minuut mogelijkheden én beperkingen van nieuwe digitale om- duren en moeten een vierkante of verticaal-georiën- gevingen. teerde beeldverhouding hebben. Films en series op Instagram moeten dus extreem bondig zijn. Op postze- SMARTPHONESCHERM gelformaat (er is nog geen full screen-mogelijkheid op Cinema is niet gemaakt voor mobile devices, is de gang- Instagram) moeten de shots ook zo effectief mogelijk bare gedachte. Als we aan echte films denken, dan zien de ruimte benutten. Een extreem wijd overzichtsshot we werk voor ons dat de ruimte van een groot doek (bijvoorbeeld aan het begin van een scène om een om- volledig benut met aandachtig geplande en nauwkeurig geving te duiden) is vooralsnog zeldzaam op Instagram. uitgevoerde shots. Het ideaalbeeld van film is een spel Op Facebook zijn er minder restricties. Daar mo- van schaduw en licht, een vlak vol scherpte en diepte, gen video’s zo lang duren als de gebruiker wil en mag een explosie van kleur of juist van sterk contrasterend je meer spelen met beeldverhoudingen. Het gevolg: zwart en wit. Film in de bioscoop is vaak groots. In producenten van social television maken beeld op de multiplex op Imaxformaat, of op grandioos 70mm maat – unieke producties binnen de mogelijkheden van celluloid in EYE, bij wijze van spreken. Film is in die elk platform. Een voorbeeld: televisieproducent AMC gedachte een moment van bezinning of een manier om heeft afleveringen van de populaire jaren negentig even aan de alledaagse wereld te ontsnappen en een tienersitcom Saved by the Bell opgeknipt in korte, ver- fantastische nieuwe wereld te betreden. Hoe laat die ticale video’s voor Instagram. Met deze microremixes ervaring zich naar een smartphonescherm vertalen? hopen ze nostalgische kijkers naar een traditioneel Niet natuurlijk, maar toch blijven we die vraag stel- VOD-platform te lokken, waar de volledige, onbewerk- len. Een soortgelijke vraag speelt namelijk al sinds de te afleveringen te zien zijn. vroege jaren vijftig, toen televisie zijn intrede deed. SAVED BY THE BELL Kon film op die kleine, vierkante dozen wel tot zijn CRYPTISCHE DOODSBEDREIGINGEN recht komen? Ook niet, natuurlijk. Daarom werden levisie. Sociale mediaplatforms als Facebook, Twitter Nieuwe sociale-mediaplatforms zijn continu aan ver- voor televisie ook andersoortige producties gemaakt. en Instagram hebben net als YouTube video’s volledig andering onderhevig, waardoor de videoproducties Televisie vroeg namelijk om andere manieren van fil- geïntegreerd in hun digitale omgeving. Daardoor wor- mee moeten veranderen. Met elke grote nieuwe update men: meer statische shots, meer close-ups en minder den ze voor filmmakers steeds aantrekkelijker: die pro- van Facebook of Instagram kunnen de mogelijkheden scherptediepte in het beeld. duceren korte video’s die niet alleen bedoeld zijn om te met betrekking tot video aangepast worden. Inmiddels zien, maar ook om live op te reageren en vervolgens te mogen sommige Instagram-accounts al video’s van SOCIAL TELEVISION delen via andere kanalen. Social television is inmiddels vier minuten uploaden. Daardoor kunnen we niet meer Inmiddels kunnen we spreken van een nieuw soort te- een feit. Zie het als een remake van wat er in de jaren spreken over één soort Instagram- of Facebookvideo.

Videoreeksen op dit platform worden dus bestempeld teit. Die vijftien seconden draaien vooral om informatie- als microseries. Een volledig seizoen van een serie kan voorziening. De mooiste uitzondering is Unbound, een binnen een paar minuten bekeken worden. kosmische trip vol Lynchiaanse droomologica die in gang wordt gezet door David Bowie’s laatste album DETECTIVE Blackstar. Die serie verruilt een traditioneel verhaal voor Instagrammicroseries zijn per definitie elliptisch van een bedwelmende ruimtelijke en muzikale ervaring. aard. Populaire producties als Shield 5 (23.000 volgers), Menace (7.000 volgers) en Unbound (22.000 volgers) ECHT OF NEP lichten de sluiers van hun mysterieuze werelden steeds Unbound, het regiedebuut van actrice Nikki Borges, maar een beetje op. Kan ook niet anders, want veel behoort tot het meest fantastische dat op Instagram te informatie kun je niet kwijt in een aflevering van vijf- vinden is. Toch is het een typisch Instagramproject. De tien seconden. Daarom plaatst de Britse politiethriller vraag die zich op een platform als dit namelijk steeds Shield 5 na elke aflevering extra afbeeldingen om kij- opdringt is: waarom besluit iemand iets te maken voor kers/gebruikers van essentiële informatie te voorzien. deze digitale omgeving, ondanks de beperkingen? Pu- Over de vermissing van het hoofdpersonage bijvoor- bliciteit is in veel gevallen het antwoord. De gemiddel- beeld, of over geheime documenten die gelekt worden. de Instagramgebruiker brengt zo’n dertig minuten per MARBLE HORNETS Op Instagram is het dus vaak aan de kijker/gebruiker dag op het platform door. Jongere gebruikers meestal om op verschillende accounts alle video’s, foto’s, GIFs nog meer. Adverteren kan, maar is prijzig. Bovendien Vooral op YouTube zijn zulke veranderingen goed in en aanverwante media af te speuren om het volledige zijn zulke opzichtige advertenties niet geliefd onder ge- kaart te brengen. Slimme gebruikers pasten met elke verhaal te volgen. bruikers. De beste manier om te adverteren is dus door nieuwe mogelijkheid van het streamingplatform hun Omdat die kijker op Instagram al gauw als detective volgers te krijgen. En die krijg je onder andere door een producties aan om de volledige potentie ervan te be- aan de slag moet, behoren veel series op het platform interessant videoaanbod. nutten. tot genres als de mysterieuze thriller. Het satirische Kledingwinkel Gap is op dit moment de koning van Dat zie je goed terug in Marble Hornets (2009- Menace gaat bijvoorbeeld over drie vriendinnen die de Instagramadvertenties. Hun microserie Spring Is 2014), na negen jaar nog steeds een van de betere web- zich verschuilen voor een epidemie van vrouwenmoor- Weird heeft Paul Dano en Jenny Slate in de hoofdrol. series. Geïnspireerd door de stadssage van de Slender denaars. Uit hun korte gesprekken blijkt dat ze de echte Door spelingen van het lot (of een onzichtbare stu- Man, een lang figuur in smoking zonder gezichtsken- horror rondom de man allang in het dagelijks leven rende hand) vallen ze elkaars leven binnen en raken ze merken die in 2009 zijn debuut maakte op het inter- hebben meegemaakt. Zelfs een jeugdmicroserie als het verliefd. Gaandeweg de serie komen ze erachter dat de netforum Something Awful, begonnen DeLage en Nederlandse #forever: Wie is Nina (3.500 volgers) is hele wereld om hun relatie draait. Als een moderne The Wagner met een reeks faux-found-footage video’s op een detectiveserie over een jongen die tijdens het lopen Truman Show volgen ze hun eigen relatie op Instagram. Youtube. Marble Hornets verwijst naar de fictionele van zijn krantenwijkje een mysterieus meisje ontmoet. “Hoe moeten we weten wat echt of nep is?”, vragen ze film in deze webserie die door regisseur Alex (Joseph Al deze series delen een soortgelijke filmstijl: recht elkaar tijdens de laatste meta-aflevering. “Het maakt DeLage) op de plank is gelegd. Zijn studievriend Jay voor zijn raap, met extreme close-ups, een snelle (vaak niets uit, we hebben maar vijftien seconden”, conclu- (Troy Wagner) heeft de tapes van de onafgemaakte onoverzichtelijke) montage en luide muziek. Het intro- deren ze. Daarna zoenen ze vurig. Uiteraard zijn ze de film overgenomen. Nadat Alex verdwijnt, besluit Jay de duceren van een ruimte of een sfeer is hier geen priori- hele serie gehesen in kleding van Gap. opnames terug te kijken en “opmerkelijke” momenten op YouTube te zetten. Na het zien van de steeds verontrustendere beelden duikt Jay dieper in het mysterie van Marble Hornets, waardoor hij ver- strengeld raakt in bovennatuurlijke en angstaanjagende scenario’s. Marble Hornets deed in 2009 voor YouTube wat The Blair Witch Project in 1999 deed voor een vroegere versie van het internet: volledig gebruikmaken van zowel de mogelijkheden als beperking van het medium om een zo authentiek mogelijk horrorverhaal te vertellen. Zo lieten de makers van The Blair Witch Project zich in hun biografie op onlinefilmdatabase IMDB doodver- klaren om te suggereren dat de documentairezoektocht naar een heks hen echt fataal was geworden. DeLage en Wagner van Marble Hornets zaten achter nepaccounts die cryptische doodsbedreigingen plaatsten onder hun eigen video’s. Toen videoreacties op YouTube ook tot de mogelijkheid behoorden, gebruikten zij die optie om nog meer dwaalsporen toe te voegen aan hun dui- zelingwekkende fictiewereld. Zo werd het paranoïde gevoel gesterkt dat de makers zich met hun onderzoek naar de Slender Man-achtige figuur in steeds gevaarlij- ker terrein begaven. Marble Hornets maakt goed gebruik van de ellipti- sche structuur van YouTube. De video’s op het kanaal zijn een reeks korte flarden van een groter verhaal. Kijkers – of beter: gebruikers – moeten zelf navigeren door officiële en aanverwante videokanalen om het verhaal van Marble Hornets aan elkaar te rijgen. Dat is een formule die we tegenwoordig vooral terugvinden op Instagram, waar videocontent verregaande beperkingen zijn opgelegd. In eerste instantie mochten filmpjes op Instagram slechts vijftien seconden duren. SPRING IS WEIRD DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 30

MEI ’68: DE FILMKRITIEK VANVAN SPLIJTZWAM SPLIJTZWAM NAAR NAAR SAAIESAAIE EENSGEZINDHEIDEENSGEZINDHEID

vrede greep een jonge generatie, met als boegbeelden In 1968 leek een nieuwe wereld in aantocht. In de filmwereld lag de Jean-Luc Godard en Truffaut, zijn kans, met als gevolg oude garde onder vuur en stond een nieuwe generatie filmcritici op. de nouvelle vague.

In het slotstuk over mei 1968 blikken we terug op de veranderingen ANARCHIE in de filmkritiek. DOOR JOS VAN DER BURG Nee, dit wordt niet het zoveelste heldenverhaal over de nouvelle vague, maar wie de invloed van mei 1968 Wie leest er nog filmkritieken? En doet het er iets toe door belegen boekverfilmingen, die het platgetreden op de filmkritiek wil begrijpen, kan niet om deze wat een filmcriticus schrijft? De filmkritiek is in crisis, pad van het psychologische (kostuum)drama bewan- stroming heen, omdat ze aan het begin staat van de zeggen vooral filmcritici zelf over hun werk. Ze doen delden. Deze ‘cinéma de papa’ was in zijn ogen mors- veranderingen in de filmkritiek. Veel van de regisseurs dat inmiddels alweer zo lang dat het woord crisis bijna dood. Dat de boodschap aansloeg, kwam mede doordat in de nouvelle vague waren begonnen als filmcritici. vertrouwd voelt. De opkomst van internet en de terug- de Franse cinema in een crisis verkeerde. Tussen 1947 Dat gold niet alleen voor Truffaut, maar ook voor Go- lopende status van kranten worden gezien als de grote en 1952 was het bezoekcijfer van 423 miljoen naar 360 dard, Eric Rohmer, Jacques Rivette en Claude Chabrol. boosdoeners. Als kort door de bocht gezegd kranten er miljoen gedaald. Het publiek had behoefte aan origine- Allemaal hadden ze geschreven, of schreven nog, in nauwelijks nog toe doen, dan doet ook de filmkritiek in le, minder voorspelbare en gedurfder films. In de on- het tijdschrift Cahiers du Cinéma. De nouvelle vague kranten er niet meer toe. Internet leverde volgens velen de doodsteek. Dat iedereen zijn filmmening kan rond- bazuinen, kun je zien als democratisering van de filmkritiek, maar het heeft vooral tot het misverstand geleid dat filmkritiek het opschrijven van een mening is. Ook sommige filmmakers zien het somber in voor de filmkritiek. “Het internet heeft de filmkritiek vernietigd. Ik heb nooit kunnen denken dat het beroep van filmkritiek de weg van de dodo zou gaan.” Aldus Quentin Tarantino. Volgens Jean-Luc Godard is niet alleen de filmkritiek, maar het medium film morsdood. “Film is voorbij.” Tarantino en Godard maakten deze opmerking nog voor de komst van Twitter, waarop iedereen in 280 tekens een film omhoog of omlaag kan tetteren. Een schrale troost voor filmcritici is misschien dat hun vak bijna altijd onder vuur lag. Van elitair tot plat- vloers, van makkelijk lullen tot moeilijkdoenerij: filmcritici deden het zelden goed in de ogen van in elk geval de filmwereld. Zo had François Truffaut, zelf filmcriticus voordat hij films ging maken, geen hoge pet op van het vak. In 1957 zei hij er dit over: “Kritieken schrijven is, voor zover het met film te maken heeft, geen beroep en zelfs geen vak. Als het schrijven van kritieken al toe- laatbaar is, dan is het dat alleen als je het beschouwt als een tijdelijk baantje, als een stadium waar je doorheen moet.” Aldus de man die als filmcriticus in 1954 met zijn pamflet Une certaine tendance de cinéma française de oorlog verklaarde aan de traditionele Franse ‘kwa- liteitscinema’. Die werd volgens Truffaut gedomineerd LES 400 COUPS DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 31

VERWENDE JONGENS POLITIEKE MEETLAT De anarchie van de nouvelle vague kon niet iedereen Niet alleen filmtijdschriften ademden na 1968 de gepo- waarderen. Linkse filmcritici zagen de nouvelle vague lariseerde politieke tijdgeest, maar ook de filmkritiek als een reactionaire bourgeoisbeweging van verwende in kranten. In de jaren zestig verdween het religieus jongens, die triviale films maakten zonder oog voor verzuilde Nederland, zodat recensenten niet langer politieke en sociale kwesties. Truffaut werd zelfs uitge- leidsmannen waren die de filmliefhebbers in hun zuil maakt voor fascist, omdat zich niet aan een linkse par- de juiste weg moesten wijzen. Maar na 1968 kwamen tij verbond, maar stelde dat ‘het leven noch nazistisch, er nieuwe zuilen. Geen religieuze, maar politieke. Film communistisch of Gaullistisch is, maar anarchistisch’. werd langs een politieke meetlat gelegd. Bij het politiek Politiek werd ook binnen de nouvelle vague snel een rechtse De Telegraaf kon Hollywood geen kwaad doen, splijtzwam. Het enige dat de regisseurs in de stroming maar het van conservatief-katholiek in links-progres- gemeen hadden, was een voorliefde voor flipperen, sief veranderende de Volkskrant zag Hollywood als een merkte Truffaut niet ongeestig op. Bij het clubblad steunpilaar van de gevestigde orde. Veel Hollywood- Cahiers du Cinéma werd hoofdredacteur Eric Rohmer films hadden een foute of dubieuze strekking, ontdek- in 1963 vervangen door Jacques Rivette, omdat hij niet ten Volkskrantrecensenten. Zo ergerde de recensent links genoeg was. Maar Rivette werd twee jaar later van Taxi Driver zich in 1976 aan ‘de dubieuze helden- alweer aan de kant geschoven, waarna het tijdschrift rol’ van De Niro, volgens hem de ‘gevierde held’ in het na mei 1968 politiek radicaliseerde. De anarchie van de psychotische stadsdrama. jaren vijftig werd ingeruild voor een communistische Ook het in Turkije spe- visie op de wereld. Mao was de nieuwe held. Godard lende drama Midnight De politieke verklaarde de traditionele cinema dood en maakte een Express kon niet door de invloed van 1968 tijdlang alleen nog politieke pamfletten. In een inter- beugel en regisseur Alan view in 1969 sprak hij als een discipel over de Chinese Parker kreeg er stevig van op de filmkritiek leider en zijn rode boekje. “Het kostte Mao vijftig jaar langs: “Als hij zelf geen ebde eind jaren om dit kleine rode boekje te schrijven. Vijftig jaar van racist is, dan heeft hij vechten. En toen kwam het op een natuurlijke manier. desondanks een film ge- tachtig weg. De Het kwam voort uit alles wat hij had geleerd.” Amen. maakt die racistisch ruikt reden lag in de val of die racisten voedsel MARXISME geeft.” De communisti- van het commu- Genoeg over Frankrijk, want de rebellie in de jaren zes- sche krant De Waarheid nisme. Volgens tig tegen de oude garde was een mondiaal verschijnsel, zag Hollywood helemaal die ook in de Nederlandse filmwereld weerklank vond. als een vijand die bestre- de heersende De ontwikkeling leek op die zoals eerder bij Cahiers du den moest worden. Zo opinie had het Cinéma, omdat ook hier geen scheidslijn liep tussen deugde de Watergatefilm regisseurs en filmcritici. In 1963 richtten Filmacade- All the President’s Men kapitalisme ge- miestudenten, onder wie Wim Verstappen, Pim de la niet, omdat hij Amerika wonnen en was Parra en Nikolai van der Heyde, het filmblad Skoop op. ondanks ‘een stel schur- Ze verklaarden er de oorlog mee aan de vorige genera- ken als Nixon en zijn de ideologische tie. Filmmakers als Bert Haanstra kregen het zwaar te mannen’ portretteerde als strijd beslist. verduren. Maar ook de oude generatie filmcritici kreeg ‘het mooiste land van de ervanlangs. In het eerste nummer stelde het artikel ‘De wereld’. kritiek is ziek’ dat filmcritici maar wat bazelen, omdat ze niet weten hoe films worden gemaakt. Het ontbrak WAARDENVRIJ hen aan inzicht in het maakproces om iets zinnigs over De politieke invloed van 1968 op de filmkritiek ebde films te kunnen zeggen. eind jaren tachtig weg. De reden lag in de val van het Skoop deed met zijn vrolijke anarchistische inslag communisme. Volgens de heersende opinie had het denken aan de beginperiode van Cahiers du Cinéma. kapitalisme gewonnen en was de ideologische strijd kwam dus voort uit de filmkritiek. Ze was een bewe- Het politiek geradicaliseerde Cahiers van na 1968 vond beslist. Filmrecensenten kijken sinds die tijd niet meer ging waarin filmcritici en filmmakers, als ze al niet in zijn Nederlandse pendant in Skrien, dat vijf jaar na met een ideologische blik naar films, maar met een dezelfde personen vertegenwoordigd waren, samen Skoop door Filmacademiestudenten werd opgericht. esthetisch-cinematografische. Ze vertellen in hun optrokken. Hun doel was het verdrijven van de cinéma Ook Skrien verklaarde de oorlog aan de gevestigde film- recensies iets over het verhaal, esthetiek, acteren, ca- de papa en het strijden voor vrijheid en anarchie in orde, maar niet uit vrolijk anarchisme, maar uit verbeten merawerk en regie, maar zelden nemen ze een film nog de cinema. Regels waren er om afgeschaft te worden, marxisme. Filmmakers moesten bijdragen aan sociale ideologisch of politiek de maat. Best saai, die eensge- iedereen moest vooral doen wat hij wilde doen. Nou bewustwording. Hun films moesten in het teken staan zindheid. Fnuikend ook voor een levendige filmkritiek, ja, iedereen, de regisseur, want hij – Agnès Varda was van de klassenstrijd, met als uiteindelijk doel de omver- want die kan niet zonder debat. De eensgezindheid is de enige vrouwelijke filmmaker – was de auteur van de werping van het kapitalisme. Inderdaad: hoog gegrepen. gebaseerd op de opvatting dat ideologische en morele film. In 1977 stond Skrien aan de rand van de afgrond en oordelen niet in de filmkritiek thuishoren. Dat is een Hoe divers de films van de nouvelle vague waren, kondigde het aan dat het zich ook op ‘het normale film- misverstand. Kunst, en dus ook film, is niet waarden- was in 1959 te zien op het filmfestival in Cannes. Truf- aanbod’ ging richten. Bezorgde linkse lezers werden al- vrij, maar geeft uitdrukking aan het menselijk bestaan. faut won met Les 400 coups de Gouden Palm, maar vast gerustgesteld: ‘We blijven bij dit alles natuurlijk een Over hoe het dat doet, valt heel goed te debatteren. Nee, daarnaast waren Les cousins (Claude Chabrol) en Orfeu progressief-links filmblad.’ In de decennia erna veran- we verlangen niet terug naar de ideologische blindheid negro (Marcel Camus) te zien. Met een beetje moeite derde Skrien nog diverse keren van karakter – van semio- van 1968, maar wel naar een vitale filmkritiek, die niet kunnen we ook Hiroshima mon amour (Alain Resnais), tisch tot postmodernistisch – waarna het in 2009 werd blind is voor de ideologische werkelijkheid. Anders die toen ook te zien was, tot de nouvelle vague rekenen. opgeheven. Skoop was al eerder, in 1993, verdwenen. krijgt Tarantino gelijk met zijn uitgestorven dodo. DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 32

20.00 | Todos lo saben do 6, ma 10 Informatie: 020-553 5151 | Reserve- Film Festen ma 17 dec (+ Bianca Tan en vr 14 dec, 20.00 | di 11 dec, 13.30 | ring: 020-553 5100 | debalie.nl in gesprek met Yvette van Boven) | Wad zo 23 dec, 15.00 | do 27 en za 29 Verwacht Jij bent mijn vriend do 22 80s Arcade Film Festival za 1 dec dec, 20.00 | What Will People Say nov | Touch Me Not do 22 nov | IDFA 4 Het Ketelhuis do 29 nov, za 1 en wo 5 dec, 20.00, The Boys Are Not O.K.: Infinite Foot- Westergasfabriekterrein | Pazza- di 4 dec, 13.30 | Europese Dag Van ball do 22 nov, 18.30 | The Boys Are nistraat 4 | 020-684 0090 | ketel- De Korte Film vr 21 dec, 16.00 (juni- Not O.K.: Minding the Gap do 22 nov, huis.nl or) en 19.15 21.15 | Everything Must Fall zo 25 Premières All Alone do 13 dec | All Agenda nov, 13.30 | Hungary 2018 za 24 nov, You Need is Love do 6 dec | Asterix 20.30 | I Signed the Petition & The do 6 dec | Beauiful Boy do 29 nov | Programmagegevens voor de Filmkrant van januari 2019 moe- Amersfoort Way Home za 24 nov, 18.30 | Kat- Becoming Astrid do 29 nov | Jij bent ten vóór vrijdag 7 december (schriftelijk of per e-mail agenda@ 4 Filmtheater De Lieve Vrouw ka zo 25 nov, 11.00 | The Panama Pa- mijn vriend do 22 nov | Liebe in den filmkrant.nl) bij de redactie zijn ingeleverd. De Filmkrant is niet Lieve Vrouwestraat 13 | 033‑422 pers za 24 nov, 15.30 | Railway Men Gängen do 22 nov | Ralph Breaks verantwoordelijk voor onjuiste vermeldingen of programma- 6555 | lievevrouw.nl | Programma za 24 nov, 13.15 | Srbenka zo 25 nov, The Internet do 13 dec | The Sta- wijzigingen. De volgende Filmkrant verschijnt op donderdag 20 wordt wekelijks aangevuld, zie 16.00 | The Trial of Ratko Mladić te Against Mandela do 6 dec | Touch december. website za 24 nov, 10.30 | Duivelse Dilem- Me Not do 22 nov | Nog te zien Girl | Premières & Nieuw Beautiful Boy ma’s Het laatste verhoor zo 25 nov, Gräns | Loro | Hoe lees ik een film? dec, 19.30 | za 8 dec, 14.00 | wo 12 vanaf 29 nov | Becoming Astrid van- 20.00 | IQMF Bixa Travesty (Tranny Literatuur & Film Cold War di 17 nov, Alkmaar dec, 10.00 af 29 nov | Cold War vanaf 6 dec | Co- Fag) za 8 dec, 22.15 | zo 9 dec, 19.00 19.00 | Amongst Friends Sneak Pre- 4 Filmhuis Alkmaar lette vanaf 20 dec | Edie vanaf 13 | Eva + Candela (Como te llamas) za view met bijzondere videoclip als in- Pettemerstraat 3 | 072-520 2022 | dec | The Extraordinary Journey of 8 dec, 13.30 | Grenzeloos zijn + Mo- leiding ma 17 dec, 21.15 | Deutsches filmhuisalkmaar.nl | Raadpleeg de Almere Haven the Fakir vanaf 13 dec | Fanny & Al- ther’s Balls za 8 dec, 19.00 | Hard Kino. In Zeiten des abnehmenden website voor het actuele program- 4 Corrosia Theater, Expo & Film exander (1982) vanaf 20 dec | Jij Paint wo 5 dec, 19.45 | vr 7 dec, 20.15 Lichts di 27 nov, 19.15 | Psychoana- ma Markt 43 | 036-521 5929 | corrosia. bent mijn vriend vanaf 22 nov | Lie- | Look Baba (I’m Happy) + The Whis- lyse & Film The Constant Garde- nl be in den Gängen vanaf 22 nov| Mary per of the Jaguar do 6 dec, 18.00 | ner wo 28 nov, 20.00 | Het Schim- Book Club vr 28 dec, 11.00 en 20.00 Shelley 22 nov | Shoplifters vanaf 13 Malila: The Farewell Flower vr 7 dec, menrijk Hans Beerekamp eert re- Almelo | The Guernsey Literary Society vr 21 dec | The State Against Mandela and 18.00 | The Marriage vr 7 dec, 22.00 Branche is de ster cent overleden filmpersoonlijkheden 4 Filmhuis Almelo dec, 11.00 en 20.00 | Lean on Pete vr the Others vanaf 6 dec | Touch Me | Marvilhosa + Obscuro Barroco wo 5 zo 9 dec, 17.00 | IDFA Documentai- Elisabethhof 4 | Informatie/reser- 14 dec, 11.00 en 20.00 | Zagros vr 30 Not vanaf 22 nov | The Wife vanaf 22 dec, 22.15 | The Objects of Love za 8 van wat je een re Festival 17 t/m 25 nov | Gay Film veren 0546-850 264 | filmhuisal- nov, 20.00 nov | Wildlife vanaf 20 dec | Woman dec, 15.30 | Polyland za 8 dec, 20.30 Special I Miss You When I See You melo.nl | Aanvang: 20.15 at War vanaf 27 dec | Nog te zien De | Portraits of the Rainbow do 6 dec, spin-off van De za 1 dec, 17.00 | do 6 dec, 19.00 | wo Bankier van het verzet vr 30 nov | A dirigent | Girl | Gräns | The King | Life 20.00 | za 8 dec, 22.00 (beide keren 19 dec, 21.15 casa tutti bene vr 14 dec | Dogman Alphen a/d Rijn Itself | Loro | The Old Man and the met Q&A) | Queer in the Caucasus za kinderen van juf 4 Kriterion vr 23 nov | On Chesil Beach vr 7 dec 4 Filmhuis Parkvilla Gun | RBG | Suspiria | Het voorval - 8 dec, 15.30 | Re-births: The Jour- Roetersstraat 170 | 020‑623 1709 | | The Reports on Sarah and Saleem Cornelis Geellaan 2 (Park Rijn- Armando en de mythe | Wad, over- ney of Soul za 8 dec, 16.00 | Room Kiet zou kunnen kriterion.nl wo 5 dec | Utøya 22. juli wo 19 dec stroom) | 0172-493 737 | parkvilla. leven op de grens van water en land for a Man do 6 dec, 22.00 (+ Q&A) Verwacht Cold War vanaf do 6 dec | nl/filmhuis/ | David Lynch Klassiekers The Elep- | Silence is a Falling Body zo 9 dec, noemen, en hij Shoplifters vanaf do 13 dec | Widows L’ Atelier do 22 nov, 13.30 | vr 23 en hant Man | Lost Highway | Mulhol- 17.00 | Silvana vr 7 dec, 20.00 | The vanaf do 22 nov | Wildlife vanaf do Almere ma 26 nov, 20.00 | BlacKkKlans- land Drive | Movies that Matter The Story of the Stone za 8 dec, 18.00 | draagt zijn 77 mi- 20 dec |Moderne Klassieker Sym- 4 Het nieuwe filmhuis/De nieuwe man do 6 dec, 13.30 | vr 7, za 8 en wo Poetess ma 10 dec, 19.15 | Cinesin- When the Beat Drops za 8 dec, 20.15 biopsychotaxiplasm Take 2 1/2 ma bibliotheek 12 dec, 20.00 | Book Club za 24, di 27 gle Becoming Astrid zo 9 dec, 12.00 | | IQMF Short Film Program 1 vr 7 dec, nuten bijna non- 26 nov, 22.00 | Kriterion x IDFA Bixa Stadhuisplein 101 | 036-548 6000 | en wo 28 nov, 20.00 | zo 2 dec, 14.30 The Royal Ballet The Nutcracker ma 20.15 | Short Film Program 2 za 8 Travesty zo 25 nov, 19.30 | Kriteri- denieuwebibliotheek.nl/hetnieu- | ma 3 dec, 20.00 | The Children Act 3 dec, 20.10 | wo 12 dec, 12.00 | Gay dec, 14.00 | Short Film Program 3 zo stop camera-aan- on Kiest Love Actually (35mm) zo 9 wefilmhuis di 11, do 13 en za 15 dec, 20.00 | di 18 Film I Miss You When I See You zo 9 dec, 15.15 dec, 21.30 | Movies that Matter The De dirigent vr 23 en di 27 nov, 19.30 | dec, 13.30 | Juliet, Naked ma 17 en 25 nov en zo 8 dec | A Balancing Act 4 Filmhuis Cavia dacht moeiteloos. Poetess wo 12 dec, 19.30 wo 28 nov, 10.00 | Klanken van oor- wo 19 dec, 20.00 | do 20, 13.30 | vr 21 Man on Wire vr 28 dec, 16.50 (met Van Hallstraat 52-1 | 020-681 1419 4 Lab111 sprong za 24 nov, 14.00 | Loro vr dec, 21.00 | Klanken van oorsprong inleiding) | filmhuiscavia.nl Zijn woelige ge- Arie Biemondstraat 111 | 020-616 30 nov en di 4 dec, 19.30 | za 1 dec, do 22 nov, 20.00 | Maria by Callas Bad Boy Bubby do 29 en vr 30 nov, 9994 | [email protected] | lab111.nl 14.00 | wo 5 dec, 10.00 | The Old Man zo 16 dec, 15.00 | di 18 en do 20 dec, 20.30 | Boy Meets Girl do 22 en vr voelsleven valt zo Special 15th Anniversary Kill Bill and the Gun vr 14 en di 18 dec, 19.30 20.00 | Sir za 22, ma 24 dec en vr 28 Amsterdam 23 nov, 20.30 | Lives of Performers Double Bill Kill Bill Vol.1 en Vol.2 vr | za 15 dec, 14.00 | wo 19 dec, 10.00 dec, 20.00 | Tiempo Compartido di 4 Cinema De Balie do 13 en vr 14 dec, 20.30 | La vie de direct en puur van 30 nov, 18.59 | Kill Bill Vol.1 vr 30 | The Sisters Brothers vr 7 en di 11 27 nov, 13.30 | vr 30 nov en di 4 dec, Kleine-Gartmanplantsoen 10 | Jésus do 6 en vr 7 dec, 20.30 | Cult nov, 19.00 | Kill Bill Vol.2 vr 30 nov, Epics 25yrs Nerosubianco za 24 nov, zijn gezicht af te 21.30 | ExpatCinema Suspiria zo 25 drama De stilte rond Christine M. 20.30 | L’urlo za 8 dec, 20.30 | Cra- nov, 18.30 | wo 28 nov, 21.30 | Film & (1982) van mannenhaat. In die tijd wling through the Wreckage 21st lezen dat het ge- Psychiatrie Shame ma 3 dec, 19.00 Spraakmakers Geoffrey liepen de emoties over films soms Century Avant Garde Experimental | wo 5 dec, 19.15 | Bergman Retros- nog hoog op. Film zo 16 dec, 19.30 makkelijk blijkt pectief Autumn Sonata wo 28 nov, Donaldson Instituut Naast de drie Nederlandse film- 4 Cinecenter 19.00 | Persona ma 26 nov, 21.30 makers staat ook het werk van Lijnbaansgracht 236 | 020-623 om je met zo’n | Summer With Monika za 24 nov, Een gedurfd initiatief vijf jaar gele- Ook het vijfjarige jubileum van scenarist Gerard Soeteman in de 6615 (vanaf 15.45) | cinecenter.nl | 19.00 | David Lynch Retrospectief den: de oprichting door filmhisto- het Geoffrey Donaldson Instituut schijnwerper, omdat hij de scena- Programmering is onder voorbe- jong mens te iden- The Art Life di 27 nov en di 11 dec, ricus Egbert Barten van het Geof- wordt gevierd met een expositie. rio’s schreef van veel films van houd 21.15 | di 4 en di 18 dec, 19.15 | Blue frey Donaldson Instituut. Barten Onder de titel Spraakmakende Verhoeven en Rademakers. De in- Verwacht Beautiful Boy do 29 nov tificeren. Velvet do 29 nov en do 13 dec, 21.30 | meende dat er naast EYE ruimte Filmmakers is documentatiemate- ternationale filmmakers die op de | Becoming Astrid do 29 nov | Cold Sandra Heerma van Voss Dune di 18 dec, 18.30 | Elephant Man was voor een klein filmmuseum, riaal te zien van negen Nederland- expositie aan bod komen met fo- War do 6 dec | Mary Shelley do 22 zo 9 dec, 21.30 | wo 19 dec, 19.00 | za dat zich uitsluitend richt op film se en internationale regisseurs die to’s affiches, scripts en andere za- nov | Shoplifters do 13 dec | The Wife over Jij bent mijn vriend in de 29 dec, 16.00 | Eraserhead zo 2 dec, historisch onderzoek en exposi- spraakmakend zijn geweest. Over ken zijn Bernardo Bertolucci, do 22 nov | Nog te zien Girl | Leave Filmkrant 19.00 | za 8 dec, 21.30 | Inland Empi- ties. De naam van het in Noord- de selectie kan gebakkeleid wor- Francis Ford Coppola, Alfred Hit- No Trace | Loro | The Old Man and the re wo 5 dec, 18.30 | za 15 dec, 21.30 Scharwoude gevestigde instituut den, want die is ‘in hoge mate be- chcock, Bertrand Tavernier en Veit Gun | CineSpirit Spirituele film met | Lost Highway ma 10 dec, 21.30 | verwijst naar filmhistoricus Geof- paald door toeval en de persoonlij- Harlan. Die laatste keuze is op- voorafgaand aan de film een kor- za 15 dec, 16.00 | zo 16 en za 29 dec, frey Donaldson (1929-2002), die ke voorkeur van de samenstellers’, merkelijk, omdat Harlan zwaar te meditatie Heart of a Dog di 27 nov 19.00 | Mulholland Drive do 6 en zo als eerste de Nederlandse zwijgen- staat te lezen in de begeleidende collaboreerde met het naziregime. | Lion di 4 dec | Walk With Me di 18 23 dec, 19.00 | za 8 dec, 16.00 | wo de cinema uitvoerig bestudeerde. brochure. Onder de uitverkorenen Met Jud Süss (1941) maakte hij een dec | CineMore Suspiria ma 19 nov 19 dec, 21.30 | The Straight Story di In de afgelopen vijf jaar presen- zijn de Nederlanders Fons Rade- abject antisemitisch historisch (met inleiding) | CineExpat Cold War 11 dec, 21.30 | Twin Peaks: Fire Walk teerde het instituut diverse expo- makers, Marleen Gorris en Paul drama. Het stond zijn populariteit zo 9 dec | Shoplifters zo 2 dec | Sus- With Me za 22 en do 27 dec, 21.30 | sities, onder meer over Bert Haan- Verhoeven. De eerste twee wonnen in Nederland overigens niet in de piria do 22 nov Wild at Heart ma 3 dec, 21.30 | do 20 stra als schilder en fotograaf, de de Oscar voor beste buitenlandse weg: zijn melodrama Der goldene 4 Eye Filmmuseum dec, 19.00 twee disciplines die hij beoefende film (voorDe Aanslag en Antonia) Stadt (1942) was de best bezochte IJpromenade 1 | 020-589 1400 | sing nog /m vr 30 nov | Cinema Con- 4 The Movies voordat hij filmmaker werd. Een en Verhoeven maakte onder meer film in de oorlog in Nederland. eyefilm.nl cert Elevated zo 2 dec, 16.00 Haarlemmerdijk 161 | 020-638 trekpleister was ook Laurel en met Turks fruit de best bezochte DONALDSONINSTITUUT.NL O.a. verwacht Cold War vanaf do 6 4 FC Hyena 6016 | themovies.nl Hardy in Europa, waarover NRC Nederlandse film aller tijden (3,3 dec | Een laatste Mohikaan + aan- Aambeeldstraat 24 | 020-363 8502 | Verwacht Beautiful Boy do 29 nov Handelsblad schreef: “’t Is smul- miljoen bezoekers). Twee jaar ge- DER GOLDENE STADT sluitend Slochteren aan de lijn ma fchyena.nl | Cold War vanaf do 6 dec | The Fa- len, al die affiches, foto’s en docu- leden was hij spraakmakend met 26 nov, 19.00 Roma vanaf vr 14 dec Premières The Grinch do 29 nov | vourite ma 24 dec | Mary Shelley do menten, de echte nachthemden uit Elle. | Shoplifters vanaf do 13 dec | Touch Kursk do 6 dec | Mary Poppins Re- 22 nov | Shoplifters do 13 dec | Wi- The Big Noise, en het klapstuk: de Verhoeven en Gorris waren ook Me Not vanaf do 22 nov | Gerestau- turns wo 19 dec | Ralph Breaks the dows do 22 nov | The Wife do 22 nov zeldzame reclamefoto waarop controversieel: Verhoeven werd reerde David Lynch Klassiekers The Internet wo 12 dec | Cinetree & FC | Wildlife do 20 dec | David Lynch Laurel & Hardy een kopje Van met Spetters (1980) beschuldigd Elephant Man | Lost Highway | Mul- Hyena Beautiful Boy do 22 nov | Hy- Programma The Elephant Man do Houten-cacao drinken – met het van homo- en vrouwenhaat, Gor- holland Drive vanaf do 29 nov (lan- ena Invites! Cesar Majorano Synec- 29 nov | Lost Highway do 6 dec | reclameporselein erbij.” ris met het feministische wraak- delijk) | Xtended Virtual Reality Ri- doche, New York do 29 nov | Food & Mulholland Drive do 6 dec | The Ro- DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 33

ADVERTORIAL t/m wo 28 nov | The Kindergarten | wo 5 dec, 20.30 | Las herederas Teacher do 22 nov t/m wo 5 dec | The Bergen do 22 nov, 16.00 | vr 23 nov, 19.00 | Rialto in november King zo 2, di 4 en wo 5 dec | Kursk 4 Fth CineBergen/Zwarte Schuur za 24 nov, 21.15 | zo 25 nov, 13.30 | vanaf do 6 dec | Leave no trace vanaf Eeuwigelaan 7 | 072-581 5914 | di 27 nov, 14.00 | za 1 dec,18.45 | Jij Garry Winogrand: All Things Are Rialto For Short vr 21 dec | Liebe in den Gängen do 13 cinebergen.nl | Raadpleeg de web- bent mijn vriend vr 14 dec, 13.30 en Photographable 27 november, 19.30 | Rialto biedt t/m za 22 dec | Life Itself do 22 nov site voor het complete programma 19.15 | za 15 dec, 16.00 | ma 17 dec, 26 november, 19.30 | Regisseur nieuw, nog niet ontdekt talent een t/m wo 5 dec | Loro do 22 nov t/m wo The Ancient Woods zo 25 nov, 11.00 20.30 | vr 21 dec, 19.00 | za 22 dec, Sasha Waters Freyer sprak voor kans hun films te presenteren in het 28 nov | The Old Man and the Gun | De dirigent do 22 en ma 26 nov, 21.30 | zo 23 dec, 16.00 | Kursk do deze meeslepend vertelde docu- nieuwe programma Rialto For Short. do 22 t/m wo 28 nov | Den skyldi- 20.00 | di 27 nov, 14.30 | First Man 20 dec, 20.30 | za 22 dec, 18.45 | Le- mentaire met mensen die met veel Een deskkundige jury (actrice/film- ge v r 23 nov t/m zo 16 dec | Tesnota do 29 en vr 30 nov, 20.00 | The King aning Into The Wind do 29 nov, 16.15 kennis van zaken hun licht laten maker Dewi Reijs, filmmaker Hesdy do 22 t/m wo 28 nov | Todos lo saben za 24 nov, 16.30 | The Sisters Bro- | vr 30 nov, 19.00 | za 1 dec, 15.45 | schijnen op het leven en werk van Lonwijk en directeur Bijlmerbios/ vr 23 nov t/m zo 2 dec | Wad, over- thers za 24 nov, 20.30 | zo 25, di 37 ma 3 dec, 20.30 | Leave No Trace fotograaf Garry Winogrand (1928- Metro Movies Hans Meiboom) heeft leven op de grens van water en land en wo 28 nov, 20.00 do 6 dec, 20.30 | za 8 dec, 18.45 | 1984). Onder andere schrijver/ uit alle inzendingen de films gese- do 22 nov t/m zo 16 dec | The Wife do zo 9 dec, 11.00 | di 11 dec, 20.00 | do producent Matthew Weiner, lecteerd die deze avond te zien zijn, 22 nov t/m za 15 dec | Film gemist! 13 dec, 20.00 | za 15 dec, 15.30 | zo schrijver Geoff Dyer en fotograaf/ het publiek bepaalt aan het einde The Children Act Elke ma in dec | Da- Bolsward 16 dec, 13.00 | Liebe in den Gängen kunstenaar Laurie Simmons. Ook van de avond welke film zij het beste vid Lynch Special The Art Life + Era- 4 Filmhuis do 6 dec, 15.45 | vr 7 dec, 21.15 | za 8 Winogrand zelf komt dankzij ar- vinden. Dat is ook de film die mee serhead zo 2 dec | Filmkrant.Live Broereplein 7/8 | filmhuisbolsward. dec, 15.15 en 21.15 | vr 14 dec, 21.15 | chiefmateriaal aan het woord. strijdt om de hoofdprijs van € 1000. Beautiful Boy di 4 dec (met inlei- nl za 15 dec, 21.15 | Life Itself do 22 nov, Eenmalig te zien! RIALTOFILM.NL ding) | Beauty of the Battle Jet Li’s: Woman in Gold do 6 dec 20.00 | vr 23 nov, 13.00 en 18.45 | za Fearless zo 9 en di 11 dec | Movies 24 nov, 18.45 | zo 25 nov, 20.30 | di that Matter The Poetess di 11 dec | 27 nov, 20.00 | vr 30 nov, 16.00 | di 4 Filmcursus Moving Images Shop- Breda dec, 20.00 | Loro do 29 nov, 20.00 | lifters 11 dec | Ontbijt & Film Voor- 4 Chassé Cinema za 1 dec, 15.15 | zo 2 dec, 20.00 | vr 7 premières Colette of Woman at War Claudius Prinsenlaan 8 | 076-530 dec, 12.45 | ma 10 dec, 20.00 | do 13 zo 16 dec | Boek & Film Wildlife di 18 3131 | chasse.nl dec, 15.30 | di 18 dec, 20.00 | Mary dec | Dag van de korte film vr 21 dec Premières Beautiful Boy vanaf do Momenten van Shelley do 20 dec, 16.00 | vr 21 dec, 29 nov | Becoming Astrid vanaf do 13.00 | za 22 dec, 12.45 | Niemand 29 nov | Cold War vanaf do 6 dec | oprecht plezier en in de stad do 22 nov, 20.30 | vr 23 Arnhem The Extraordinairy Life of the Fa- nov, 15.45 | za 24 nov, 13.00 | zo 25 4 Focus Filmtheater kir vanaf do 13 dec | Good Man- nov, 13.00 | Rafaël vr 7 dec, 19.00 | Audrey Hepburnplein 1 | 088‑190 ners vanaf do 29 nov | Jij bent mijn tederheid raken zo 9 dec, 16.00 | wo 12 dec, 20.30 | 0666 | focusarnhem.nl vriend vanaf do 22 nov | Mary Shel- Stalker zo 16 dec, 19.45 | ma 17 dec, O.a. verwacht Beautiful Boy do 29 ley vanaf do 22 nov | Shoplifters van- verstrikt in een 20.00 | A Star is Born vr 23 nov, GARRY WINOGRAND nov | Becoming Astrid do 29 nov | De af do 13 dec | The Wife vanaf do 22 21.30 | za 24 nov, 12.45 | zo 25 nov, Chaque Instant do 29 nov | Cold War nov | Nog te zien Girl | Gräns | Leave noodlottige klu- 15.45 | wo 28 nov, 20.30 | The Sis- yal Ballet The Nutcracker ma 3 dec dec, 15.00 do 6 dec | Colette do 20 dec | The Ex- No Trace | Life Itself | Loro | The Old ters Brothers vr 23 nov, 21.15 | za 24 4 Rialto 4 Zuid-Afrikahuis traordinary Journey of the Fakir do Man And the Gun | The Sisters Bro- nov, 15.45 | zo 25 nov, 16.00 | ma 26 Ceintuurbaan 338 | 020‑676 8700 | Keizersgracht 141-C | 020-624 13 dec | Good Manners do 29 nov | thers | Ontbijtfilm Beautiful Boy zo wen van schaam- nov, 20.30 | Wad, overleven op de rialtofilm.nl 9318 | Reserveren: evenementen@ Jij bent mijn vriend do 22 nov | Lie- 25 nov, 10.45 | Belcrum Bios @Podi- grens van water en land do 29 nov, Premières Beautiful Boy vanaf do 29 zuidafrikahuis.nl | zuidafrikahuis. be in den Gängen do 22 nov | Shop- um Bloos Fast Times at Ridgemont te, eigenbelang, 16.00 | vr 30 1 nov, 3.15 | zo 2 dec, nov | Jij bent mijn vriend vanaf do 22 nl lifters do 13 dec | The State Against High di 18 dec, 20.00 | The Karate 13.15 | za 8 dec, 13.00 | wo 12 dec, nov | Touch Me Not vanaf do 22 nov The Endless River do 20 dec, 19.30 Mandela and the Others do 6 dec | Kid di 27 nov, 20.00 | Raising Arizo- loyaliteit en zelf- 14.30 | The Wife vr 30 nov, 13.00 en | Docupodium Jij bent mijn vriend Touch Me Not do 22 nov | The Wife na di 11 dec, 20.00 | Tootsie di 4 dec, 18.45 | za 1 dec, 13.15 en 21.30 | wo za 24 nov | Klassieker From Here to do 22 nov | Wildlife do 20 dec | Crac- 20.00 | Woensdagdocu Garry Wino- 5 dec, 14.30 | do 6 dec, 16.00 | zo 9 Eternity di 27 nov | Rear Window zo Apeldoorn king the Frame Garry Winogrand: All grand: All Things Are Photographa- behoud. Oogklep- dec, 11.15 | vr 14 dec, 13.00 | za 15 dec, 25 nov | Cracking the Frame Gar- 4 Filmtheater/Podium Gigant Things Are Photographable wo 26 ble wo 19 dec, 19.20 | The King wo 28 19.00 | zo 16 dec, 15.45 | wo 19 dec en ry Winogrand: All Things are Photo- Nieuwstraat 377 | 055‑521 6346 | dec | Yellow is Forbidden wo 28 nov nov, 19.20 | The State Against Man- pen om overeind wo 26 dec, 14.30 | Jubileummaand- graphable wo 28 nov | Podium Rialto gigant.nl | Filmlezing Chiaroscuro zo 9 dec | dela And the Others wo 12 dec, 19.20 klassieker Le fabuleux destin d’a- For Short wo 28 nov The Ancient Woods zo 25 nov t/m di Déjà vu klassiekerreeks Novecen- | Het voorval – Armando en de my- te blijven. La terra mélie poulain ma 26 nov, 20.00 | Ju- 4 Filmtheater De Uitkijk 11 dec | Beautiful Boy do 29 nov t/m to za 15 dec | Movies that Matter The the wo 5 dec, 19.20 | Boek in Beeld bileum Programma Presentaties Prinsengracht 452 | 020-223 2416 | wo 19 dec | Becoming Astrid vanaf Poetess wo 19 dec | Dag van de Korte Wildlife ma 17 dec, 19.30 | Filmcolle- Bussumse bioscoophistorie zo 25 uitkijk.nl do 20 dec | A casa tutti bene ma 26 Film vr 21 dec ge Jan Salden The Witch ma 26 nov, dell’abbastanza nov, 15.30 | Specials Grease Sing- Her wo 26 dec, 21.30 | Inherent Vice november | Cold War do 6 t/m za 15 19.15 | Gay Film I Miss You When I a-Long za 24 nov, 20.30 | Filmquiz wo 12 dec, 21.30 | To Die For wo 19 dec | De dirigent do 22 nov t/m di 11 See You za 15 dec, 16.30 gaat vooral over vr 30 nov, 21.00 | Sneak preview di dec, 21.30 | Klassiekers One Flew dec | The Disciples – Een straatope- Assen 27 nov, 20.30 | di 4 dec, 20.30 | di 11 Over The Cuckoo’s Nest di 27 nov, ra zo 16 en wo 19 dec | The Extraor- 4 Bioscoop De Nieuwe Kolk de verhoudingen dec, 20.30 | di 18 dec, 20.30 22.00 | Le petit soldat zo 25 nov, dinary Journey of the Fakir do 13 t/m Weiersstraat 1 | 088-012 8560 | Bussum 21.00 | The Shining zo 2, zo 9, zo 16, za 22 dec | First Man do 6 t/m za 15 asserfilmliga.nl | Aanvang: 20.30 4 Filmhuis Bussum zo 23 en zo 30 dec, 21.00 | Drieluik dec | Good Manners ma 19 nov t/m Benzinho ma 10 en di 11 dec | God’s Brediusweg 1 | 035-693 8694 | tussen Mirko en Capelle a/d IJssel Before Sunrise ma 3 dec, 21.30 | vr do 13 dec | Gräns do 29 nov t/m za 15 Own Country ma 26 en di 27 nov | filmhuisbussum.nl 4 Isalatheater 14 dec, 15.00 | Before Sunset ma 10 dec | Las Heredas do 29 nov t/m wo The Happy Prince ma 3 en di 4 dec | Beautiful Boy do 6 dec, 20.00 | vr Manolo en de Stadsplein 5 | 010-458 6300 | isa- dec, 21.30 | vr 21 dec, 15.00 | Befo- 12 dec | Jij bent mijn vriend vr 7 t/m So Help Me God ma 17 en di 18 dec 7 dec, 18.45 | za 8 dec, 15.45 | zo 9 latheater.nl | Aanvang: 20.00 re Midnight ma 17 dec, 21.30 | vr 28 za 22 dec | Juliet, Naked do 22 nov dec, 15.45 | do 13 dec, 15.45 | vr 14 De dirigent di 4 dec 13.30 en 20.00 dec, 21.00 | za 15 dec, 18.45 | wo 19 mensen om hen | Girl di 11 dec 13.30 en 20.00 | The lefield, Natural Revolution, Night dec, 20.00 | Becoming Astrid do 20 Old Man and the Gun di 18 dec 13.30 Fever, Road to Nowhere, See Me, dec, 15.45 | vr 21 dec, 18.45 | za 22 heen. Over hoe de en 20.00 Eindhoven Film Festival Feel Me, Smells Like Teen Spirit, dec, 21.15 | Cold War vr 7 dec, 16.00 Under Pressure en Who Run the en 21.30 | za 8 dec, 19.00 | zo 9 dec, maffia die vergif- “Dare to be different”, is het motto Speciale aandacht is er voor lokaal World. 13.45 | do 13 dec, 20.30 | vr 14 dec, Delft van het Eindhoven Film Festival en regionaal talent. De meer dan negentig films 19.00 | za 15 dec, 13.30 en 21.30 | za 4 Filmhuis Lumen (EFF), dat dit van 29 november tot Het filmprogramma is onder- strijden om vijftien EFF-awards, 22 dec, 19.00 | zo 23 dec, 13.30 | Co- tigt. En over de Doelenplein 5 | 015‑214 0226 | filmen met 2 december met de achtste verdeeld in thematische blokken waaronder voor beste film, regis- lette do 20 dec, 20.00 | vr 21 dec, huis-lumen.nl | Raadpleeg de web- editie gaat bewijzen. Het doet dat van anderhalf uur. Het zijn teveel seur en script, maar ook voor mu- 15.45 | za 22 dec, 13.00 | De dirigent tragische nutte- site voor de exacte data en tijden op vier locaties: Natlab, Vue Cine- thema’s om op te noemen, maar ziek, debuut en Brabants talent. do 22 nov, 15.45 | vr 23 nov, 12.45 | Premières Cold War vanaf do 6 dec | ma, TAC Eindhoven en het Van we doen het toch: A Day in the Life, Maar zoals gezegd valt er op het za 24 nov, 16.00 | zo 25 nov, 10.30 loosheid van dit Liebe in den Gängen vanaf do 22 nov Abbemuseum. Filmfestivals die Amoureux, Solitaires, Brabant ta- Eindhoven Film Festival meer te en 20.00 | di 27 nov, 14.00 | wo 28 | Shoplifters vanaf do 13 dec | The traditionele films vertonen zijn er lent, Family Values, Imagine Me beleven dan alleen kijken naar nov, 14.30 en 20.00 (met Q&A) vr Wife vanaf do 22 nov | Deutsches genoeg, maar het Eindhoven Film here, Life is What You Make it, films. Zo er is de interactieve in- 30 nov, 15.45 | za 1 dec, 18.30 | zo 2 alles. Kino Die Reise nach Jeruzalem do Festival richt zich, in de woorden Lost in Translation, Love is a Batt- stallatie Lendable Mendable Ven- dec, 20.30 | ma 3 dec, 20.00 | vr 7 Leo Bankersen in de 13 dec | In Zeiten des abnehmen- van festivaldirecteur Frank van der bable, waarin het Londense duo dec, 13.00 | zo 9 dec, 20.30 | ma 10 des Lichts do 22 nov | Arts in Cine- Linden, op “films die het experi- Sarah Cockings and Harriet Fleu- dec, 14.00 en 20.30 | vr 14 dec,16.00 Filmkrant ma Van Gogh: Of Wheat Fields and ment niet schuwen en makers die riot door bezoekers meegebrachte | zo 16 dec,12.45 en 20.30 | The Dis- Clouded Skies zo 25 nov | Previous- van gebaande paden durven af te overbodige spullen van thuis ciples-Een Straatopera wo 19 dec, ly Unreleased Dawson City: Frozen wijken.” Te zien zijn (korte) docu- transformeren tot nieuwe objec- 20.30 | First Man do 29 nov, 20.30 Time ma 26 nov | Docu The Ancient mentaire, fictie- en animatiefilms ten, zodat ze een nieuw leven krij- | zo 2 dec, 15.30 | wo 5 dec, 20.00 Woods do 29 nov | Weekfilm Tesnota uit binnen- en buitenland, maar er gen. Lezingen zijn er onder meer | za 8 dec, 21.30 | zo 9 dec, 20.00 | do 29 nov t/m wo 5 dec | David Lynch zijn ook interactieve installaties, over sound design en drones. wo 12 dec, 20.00 | Gräns vr 30 nov, Retrospectief The Elephant Man workshops, exposities en lezingen. SAND WANDERER EINDHOVENFILMFESTIVAL.NL 21.15 | za 1 dec, 21.15 | zo 2 dec, 15.45 ma 3 dec | Lost Highway ma 10 dec | DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 34

Mulholland Drive ma 17 dec | Movies Stars Don’t Die in Liverpool zo 9 en nov, 19.00 | Grace Jones: Bloodlight that Matter The Poetess do 6 dec | Den Haag Deventer wo 12 dec | Final Portrait vr 7 dec | and Bami di 18 dec, 19.00 | I’m Not Sneak Preview Elke zo 4 Filmhuis Den Haag 4 Filmhuis De Keizer Hampstead vr 21 en zo 23 dec | The a Witch ma 10 dec, 20.15 | The Man Spui 191 | 070‑365 6030/345 9900 Keizerstraat 78 | 0570‑618 822 | Insult zo 2 en wo 5 dec | Minoes za 8 Who Killed Don Quixote ma 26 nov, | Programma is onder voorbehoud, filmhuisdekeizer.nl dec | Radiance zo 16 en wo 19 dec 20.15 | Den Skyldige ma 3 dec, 20.15 Den Bosch raadpleeg ook de website | filmhuis- Premières Beautiful Boy vanaf do 29 uur| wo 5 dec, 19.00 | Under the Sil- 4 Verkadefabriek denhaag.nl nov | Becoming Astrid vanaf do 29 ver Lake ma 17 dec, 20.15 uur | wo 19 Boschdijkstraat 45 | 073-681 8160 | Premières All Alone vanaf do 13 dec | nov | De Chaque Instant vanaf do 29 Doetinchem dec, 19.00 verkadefabriek.nl Cold War vanaf do 6 dec | The Disci- nov | Cold War vanaf do 5 dec | The 4 Filmhuis/Gruitpoort Premières Becoming Astrid vanaf ples: A Street Opera vanaf do 13 dec | Extraordinary Journey of the Fakir Hofstraat 2 | 0314-340 943 | gruit- do 29 nov | De Chaque Instant vanaf Heartbound vanaf do 13 dec | Jij bent vanaf do 13 dec | Jij bent mijn Vriend poort.nl Enschede mijn vriend vanaf do 22 nov | Liebe in vanaf do 22 nov | Liebe in den Gänge Becoming Astrid do 20, zo 23 en za 4 Concordia Film Theater den Gängen vanaf do 22 nov | Mandy vanaf do 22 nov | Mary Shelly van- 29 dec, 20.30 | za 22 en vr 28 dec, Expositie vanaf do 22 nov | Shoplifters vanaf af do 22 nov | Shoplifters vanaf do 13 16.00 | De dirigent do 6, zo 9, ma 10, Oude Markt 15 | 053-430 0999 | do 13 dec | The State Against Man- dec | The Wife vanaf do 22 nov | Spe- vr 14 en zo 16 dec, 16.00 | di 18 dec, concordia.nl | Raadpleeg de website dela And The Others vanaf do 6 dec cials Living The Light, Robby Müller 10.00 | wo 19 dec, 20.30 | Girl vr 14 en voor het complete programma | Touch Me Not vanaf do 22 nov | The ma 26 nov en ma 3 dec | Mulholland ma 17 dec, 20.30 | za 15 dec, 16.00 | O.a. verwacht Beautiful Boy van- Nog meer over film weten? Wife vanaf do 22 nov | Special (ex- Drive ma 10 en ma 17 dec | di 18 dec, 14.00 | Las Herederas za 1 af do 29 nov | Becoming Astrid van- De Filmkrant komt live in de clusief) Ex Libris - The New York Pu- Zer zo 25 nov | Gay Film Special I dec, 16.00 | ma 3 en zo 9 dec, 20.30 af do 29 nov | Cold War vanaf do 6 filmtheaters bij u in de blic Library za 24 nov en za 1 dec, Miss You When I See You di 27 nov | | za 8 dec, 13.30 | Liebe in den Gän- dec | The Grown-Ups vr 23 nov, 19.15 buurt. Filmkrantmedewer- 15.00 | Filmfocus The Disciples do Sneak Preview di 11 dec gen do 20 en za 29 dec, 16.00 | vr 21 | Liebe in den Gängen vanaf do 22 kers verzorgen elke maand 13 dec, 19.00 | Generation Wealth en do 27 dec, 20.30 | Maria by Cal- nov | Zie mij doen ma 26 nov, 19.30 Intro’s bij speciaal geselec- wo 12 dec, 19.00 | Touch Me Not do 6 las za 1 dec, 20.30 | ma 3 dec, 16.00 (met Q&A) teerde films en daarnaast dec, 19.00 | Movies that Matter The Diemen | di 4 dec, 14.00 en 20.30 | Niemand inleidingen, lezingen, Q&A’s Poetess zo 9 dec, 14.00 | Film & Mu- 4 Filmtheater De Omval in de Stad vr 7, ma 10, za 15 en di 18 en workshops bij andere ziek FelliniAmo : Remembering Fe- Ouddiemerlaan 104 | 020-600 dec, 20.30 | za 8, do 13 en ma 17 dec, Goes films uit het actuele aanbod derico Fellini ma 17 dec, 20.00 | Hoe 1897 | theaterdeomval.nl | Aan- 16.00 | Rafaël za 1 dec, 13.30 | zo 2 Dat Lisa doorslaat 4 ’t Beest en filmprogramma’s (op al- lees ik een film? Shoplifters wo 19 vang: 20.00 dec, 20.30 | di 4 dec, 10.00 | wo 5 Beestenmarkt 3 | 0113‑228 142 | fabetische volgorde naam dec, 19.00 | Sneak Preview Elke ma, Cold War do 13 dec, 14.00 en 20.00 | dec, 16.00 | The Sisters Brothers in haar bescher- tbeest.nl | Aanvang: 20.30 stad). 21.30 en op di 18 dec, 14.00 en 20.00 | First do 13 en zo 16 dec, 20.30 | za 15 dec, Becoming Astrid do 20, vr 21, do 27 Man do 6 dec, 14.00 en 20.00 | en op 13.30 | wo 19 dec, 16.00 | A Star is ming van Jimmy en vr 28 dec | Burning do 22 en wo 4 Ketelhuis | Amsterdam di 11 dec, 14.00 en 20.00 | Girl do 29 Born za 22, vr 28 en zo 30 dec, 20.30 28 nov | A casa tutti bene vr 23 nov Touch Me Not | 26 november, Den Helder nov, 14.00 en 20.00 | en op di 4 dec, | zo 23 dec, 16.00 | Todos Lo Sabren wil niet zeggen dat | De dirigent do 6, wo 12, vr 14 en wo avond 4 Cinema Zevenskoop 14.00 en 20.00 | A star is Born do 20 do 6, za 8 en di 11 dec, 20.30 | di 11 19 dec | Klanken van oorsprong di 11 4 Gigant | Apeldoorn Julianaplein 43 | 0223‑610 941 | dec, 14.00 en 20.00 | Transit do 22 dec, 14.00 | Klassieker Les uns et les ze alles verkeerd en wo 19 dec | Loro vr 7, do 13 en za Beautiful Boy | 4 december, http://cinemazevenskoop.wix. nov, 14.00 en 20.00 | en di 27 nov, autres zo 30 dec, 14.00 | Graafschap 15 dec | My Foolish Heart di 18 en za 19.45 uur com/recent | Aanvang: 20.30 14.00 en 20.00 College BlacKkKlansman vr 21 dec, ziet. Misschien 22 dec | The Sisters Brothers za 1 en 4 GroningerForum | Groningen De dirigent do 29 nov t/m ma 3 dec | 9.00 | Exhibition on Screen Girl with wo 5 dec | A Star is Born vr 28 en za IDFA Groningen Maria by Callas di 4 dec | Mary Shel- the Pearl Earring wo 5 dec, 20.30 | vr heeft ze gelijk in 29 dec | Todos lo saben di 27, wo 28 Hamada | 23 november, 15.15 ley do 20 t/m ma 24 dec | Sir do 22 Doesburg 7 dec, 16.00 | di 11 dec, 10.00 en vr 30 nov | Wad – Overleven op de uur | Omar Larabi t/m ma 26 nov | The Sisters Brothers 4 Filmhuis Doesburg haar constatering grens van water en land di 4 t/m do Camorra | 23 november, 19.45 do 6 t/m ma 10 dec | The Wife do 13 Het Arsenaal 1309, Kloosterstraat 6 en wo 12 dec uur | Omar Larabi t/m ma 17 dec 15 | 0313‑482 336 | filmhuis-does- Dordrecht dat er voor kwets- Hey, Bro! | 23 november, 21.45 burg.nl 4 Cinema The Movies uur | Omar Larabi Breathe zo 25 en wo 28 nov | Film Nieuwstraat 60-62 | Info & reser- bare poëtische Gouda Inland Sea | 24 november, 13.00 veren: 078-720 0777 (vanaf 11.00) | 4 Filmhuis uur | Sasja Koetsier themoviesdordrecht.nl | Raadpleeg zielen als Jimmy Lethmaetstraat 45 | 0182‑522 200 | Now Something is Slowly Chan- Dag van de Korte Film de website voor exacte data en filmhuisgouda.nl ging | 24 november, 17.15 uur | Q&A aanvangstijden geen plek meer is 3 Faces za 24 nov, 21.15 | di 27 nov, met Menna Laura Meijer, Sas- 20.30 | vr 30 nov, 19.00 | Burning vr ja Koetsier De associatie is snel gemaakt: de negentiende eeuw in Afrika in deze wereld. Die 7 dec, 15.30 | wo 12 dec, 20.30 | zo The Miracle of the Little Prin- kortste dag van het jaar – korte spelende This Magnificent Cake! Drachten 16 dec, 20.00 | A casa tutti bene za ce | 25 november, 13.15 uur | Q&A film. Zes jaar geleden leidde het tot (Emma de Swaef en Marc James 4 Schouwburg De Lawei conclusie spreekt 24 nov, 18.30 | Dogman vr 23 nov, met Marjoleine Boonstra, Sas- de eerste Dag van de korte film, een Roels) draait om een getroebleerde Laweiplein 1 | lawei.nl/film | Reser- 19.00 | di 27 nov, 14.00 | Edie zo 16 ja Koetsier Europees initiatief om het stief- koning, een pygmee, een mislukte veer via de website of bel 0512 335 overigens duide- dec, 16.00 | wo 19 dec, 20.30 | The 4 Filmschuur | Haarlem kindje van de filmwereld meer zakenman, een portier en een de- 050 Extraordinary Journey of the Fakir Beautiful Boy | 1 december, aandacht te geven. In Nederland serteur. In Bloeistraat 11 (Nienke Becoming Astrid do 13 dec, 10.30 | lijker uit de origi- vr 14 dec, 19.00 | ma 17 dec, 20.30 | 16.30 uur doen dit jaar op 21 december ruim Deutz) blijken twee hartsvriendin- De dirigent do 29 nov, 10.30 | vr 30 First Man vr 23 nov en za 8 dec, 21.15 Shoplifters | 15 december, 16.30 twintig filmtheaters mee aan de nen als de puberteit aanbreekt nov, za 1 en wo 5 dec, 20.30 | Doris nele Israëlische | ma 26 en do 29 nov, 20.30 | zo 2 uur | Joost Broeren Dag van de korte film. Zij vertonen minder onafscheidelijk dan zij zo 25 nov, 15.00 | My Foolish Heart dec, 20.00 | di 11 dec, 14.00 | Girl za 1 4 Filmhuis | Rijswijk van jong Nederlands talent zes dachten. do 29 nov en do 6 dec, 20.30 | Girl do versie van The dec, 18.30 | di 4 dec, 14.00 | vr 7 dec, Loving Vincent | 24 november, korte films die op internationale De meeste filmtheaters verto- 13 en do 20 dec, 20.30 | The Kinder- 19.00 | za 15 dec, 21.15 | Life Itself zo 13.00 uur | Jos van der Burg festivals zijn vertoond en/of prij- nen naast het programma voor garten Teacher vr 21, za 22 en wo 26 Kindergarten 2 dec, 11.00 | do 6 dec, 20.30 | zo 9 Aquarius | 15 december, 13.00 zen wonnen. De kortste film is het volwassenen een acht films tellend dec, 20.30 | Klanken van oorsprong dec, 16.00 | vr 14 dec, 21;15 | Light As uur | Gerlinda Heywegen twee minuten durende Kort maar internationaal animatieprogram- do 22 nov, 20.30 | Loro za 15 en wo 19 Teacher dan uit de Feathers do 13 dec, 20.30 (met inlei- krachtig (Janid Chundrigar), waar- ma voor kinderen vanaf vier jaar. dec, 20.30 | Mary Shelley vr 7, za 8 en Amerikaanse re- ding/ Q&A) | zo 16 dec, 11.00 | Loro zo Raadpleeg ook de agenda van uw in een jonge held razendsnel een Dit programma loopt na 21 decem- wo 12 dec, 20.30 | Rafaël vr 16, za 17 25 nov, 15.30 (met Italiaanse maal- filmtheater. Voor meer informa- prinses moet redden. Skógafoss ber nog een week door. Te zien en wo 21 nov, 20.30 | A Star is Born tijd) | McQueen vr 23 nov, 15.30 | vr 23, za 24 en wo 28 nov, 20.30 make. zo 25 nov, 20.00 | vr 30 nov, 21.15 | tie en boekingen FILMKRANT.NL/ (Niels Bourgonje) gaat over de zijn: Meeting Between Seasons ma 3 dec, 20.30 | The Sisters Bro- FILMKRANTLIVE complexe relatie van een zoon met (Marjan van der Heijden), L’hom- Jos van der Burg in de zijn ouders. Wordt! (Amos Mulder) me aux oiseaux (Quentin Mar- thers za 1 en vr 7 dec, 21.15 | ma 10 en stelt in het fakenieuwstijdperk de cault), White Crow (Miran Miošić), Eindhoven Filmkrant di 18 dec, 20.30 | A Star is Born zo do 29 nov | Cold War vanaf do 6 dec vraag wat de waarde van taal is als O cágado (Luís da Matta Almeida 4 Plaza Futura/Natlab 9 dec, 20.00 | vr 14 dec, 15.30 | di 18 | The Extraordinary Journey of the woorden iets anders vertellen dan en Pedro Lino), Clapotis (Mor Is- Kastanjelaan 500 | 040‑294 6848 | dec, 14.00 | Todos lo saben do 22 en Fakir vanaf do 13 dec | Liebe in den beelden. De spelende mens (Sanne raeli), De kast (Maarten Koopman), natlab.nl | Raadpleeg de website wo 28 nov, 20.30 | zo 25 nov, 11.00 Gängen vanaf do 22 nov | Mary Shel- Rovers) portretteert mensen die Macarooned (Alan Short en voor het volledige programma | vr 30 nov, 15.30 | di 4 dec, 20.30 | ley vanaf do 22 nov | Shoplifters van- zich uitleven in activiteiten als het Seamus Malone) en Mr. Night Has Gay Film Night I Miss You When I za 8 dec, 18.30 | Wad: overleven op af do 13 dec | The Wife vanaf do 22 spelen van historische figuren of a Day Off Ignas( Meilũnas). See You zo 25 nov, zo 9 en zo 23 dec, Ocean ma 26 nov, 19.30 (met inlei- de grens van water en land zo 2 dec, nov | Cursus Citytrips Night Train To crossen door modderpoelen. In DAGVANDEKORTEFILM.NL 19.30 | Movies that Matter The Poe- ding) | Tampopo ma 17 t/m wo 19 dec 16.00 | wo 5 en di 11 dec, 20.30 | zo 9 Lisbon ma 29 nov, 19.30 | Shoplifters Tex (Jonas Smulders) neemt een tess wo 12 dec, 19.00 dec, 11.00 | za 15 dec, 18.30 wo 17 dec, 19.30 | Nieuwe Filmers meisje wraak op een rivale als deze 4 Filmhuis De Zwarte Doos Masterclass – Van idee naar docu- het aanlegt met haar vriend. In TU/e terrein | 040-247 5348 of Emmen mentaire wo 28 nov, 19.00 | Bossche Hallo Salaam (Kim Brand) gaan 040-2474900 (ma t/m wo) | tue. 4 Filmhuis Emmen Groningen Filmers do 29 nov, 19.30 | Poolse Ci- twee kinderen met hun moeders nl/sg | Aanvang: 20.00 Westeinde 70 | 0591-668 250 | 4 Groninger Forum nema Cold War wo 19 dec, 19.30 mee naar Lesbos om in een vluch- Fahrenheit 11/9 wo 28 nov, 19.30 filmhuisemmen.nl Hereplein 73 | 050-312 0433 | gro- telingenkamp te helpen. (met inleiding) | Living the light di Benzinho di 11 dec, 19.00 uur | wo ningerforum.nl | Raadpleeg de Alleen in EYE zijn naast de zes 27 nov, 19.30 | Mandy ma 10 t/m wo 12 dec, 19.00 | Dawson City: Fro- website voor exacte data en aan- Nederlandse ook twee Belgische 12 dec, 20.00 | Niemand in de stad zen Time di 4 dec, 19.00 | Disobe- vangstijden films te zien. Het aan het einde van SKÓGAFOSS ma 3 t/m wo 5 dec, 20.00 | A Plastic dience di 27 nov, 19.00 uur | wo 28 Premières Beautiful Boy vanaf do 29 DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 35

Event Mustang do 6 dec, 19.30 | Mo- Heerlen Hoogeveen vies that Matter The Poetess ma Illegaal naar Palestina 4 Filmhuis De Spiegel 4 Filmhuis 10 dec, 19.30 | Europese dag van De Bongerd 18 | 5e verdieping Glas- VUE Hoogeveen, van Echtenplein | de Korte film vr 21 dec | Previous- Wie denkt dat de mix van fictie en Inspiratie voor The Illegals paleis | 045‑577 2209 | filmhuisde- 0528-234 000 | filmhuishoogeveen. ly Unreleased Takara, La Nuit Où J’ai documentaire in film iets van deze haalde de Amerikaanse schrijver spiegel.nl nl | Aanvang: 20.15 Nagé do 27 dec, 19.00 | zo 30 dec, tijd is, moet The Illegals uit 1948 en journalist Levin uit het drama 3 Tage in Quiberon ma 26 nov en za The Florida Project di 4, do 6 en ma 14.00 | David Lynch retrospectief gaan zien in het National Holo- van de Exodus in 1947, het schip 1 dec, 20.00 | The Ancient Woods zo 10 dec | Sweet Country do 22 en ma The Art Life zo 2, zo 9, zo 16, zo 23 caust Museum in Amsterdam. Het met voornamelijk illegale Ameri- 25 nov en zo 2 dec, 14.00 | BlacKk- 26 nov | en zo 30 dec, 12.00 | Blue Velvet za 1 museum, dat twee jaar geleden kaanse joodse migranten, die niet Klansman vr 23 nov, 20.00 | Burning dec, 13.30, ma 3, di 18 en do 27 dec, werd geopend, vertoont de film in Palestina werden toegelaten en do 13 dec, 20.00 | A casa tutti bene 21.00, wo 12 en zo 16 dec, 16.00 | The van regisseur Meyer Levin (1905- werden teruggestuurd naar Euro- za 8 en za 15 dec, 20.00 | Dorst ma 10 Hoorn Elephant Man vr 30 nov, 21.15 | zo 2, 1981) eenmalig op 9 december in pa. Levin, die als eerste het dag- dec, 20.00 (met inleiding en nazit) 4 Cinema Oostereiland za 8, wo 19 en do 27 dec, 16.00 | wo het kader van de expositie Exodus: boek van Anne Frank tot een to- | Figlia mia do 22 nov, 20.00 | Klan- Krententuin 25 | 0229-232 296 | 5 en ma 17 dec, 21.00 | zo 9 en do 20 Illegale Palestinagangers 1945- neelstuk had bewerkt, dat door ru- ken van oorsprong do 6 dec, 20.00 | cinemaoostereiland.nl | Raadpleeg dec, 19.00 | Eraserhead wo 12 en wo 1948. The Illegals volgt eind 1947 zie met Otto Frank nooit werd op- Maria by Callas za 24 en do 29 nov, de website voor het actuele pro- 19 dec, 19.30 | Lost Highway za 1 dec, de tocht van een groep Oost-Euro- gevoerd, werd zo geraakt door het 20.00 | Revenge ma 3 dec, 20.00 gramma 21.15 | wo 5, do 6, za 15, vr 21 en vr 28 pese joden naar Palestina. Eerst Exodusdrama, dat hij er een film | So Help Me God ma 17 dec, 20.00 dec, 16.00 | di 11 dec, 21.00 | Mulhol- reizen zij via smokkelroutes naar over wilde maken. Met wat geld | Stalker vr 30 nov, 20.00 (met inland Drive vr 30 nov, 21.30 | za 1, zo Italië, vanwaar ze illegaal met van Amerikaanse joodse organisa- leiding) | Todos lo saben vr 7 dec, Houten 9, vr 14, za 22 en za 29 dec, 16.00 | gammele boten naar Palestina va- ties maakte hij zonder filmervaring 20.00 | zo 16 dec, 14.00 | Transit zo 4 Film Aan de Slinger di 4 en do 6 dec, 21.00 | Twin Peaks ren. Dat was in 1947 nog Brits The Illegals, waarin hij dus werke- 9 dec, 14.00 De Slinger 40 | 030-635 1024 | 2017 deel 1 & 2 vr 30 nov, 21.00 | Wild mandaatgebied en de Britten wei- lijk met tientallen illegale joodse aandeslinger.nl | Aanvang: 20.30 At Heart zo 2 en zo 30 dec, 19.00 | vr gerden de groep de toegang tot Pa- migranten naar Palestina reist. De Becoming Astrid wo 19 dec 10.30 | 7 en do 13 dec, 16.00 | ma 10 en wo 21 lestina. De marine enterde de film werd in 1948 in Parijs en New Helmond De dirigent do 6 en vr 7 dec | Girl do dec, 21.00 scheepjes en arresteerden de mi- York uitgebracht, maar niet het 4 De Cacaofabriek 13 en vr 14 dec | I Am Not a Witch di granten. grote succes dat Levin er mis- Cacaokade 1 | 0492‑529 009 (di 11 dec | I, Daniel Blake wo 28 nov | Jij Net als in al haar Het unieke van The Illegals is schien van had verwacht. Het pu- t/m do van 9.00 tot 17.00) | cacao- bent mijn vriend di 18 dec | Life It- Middelburg dat documentaire en fictie volko- bliek wilde zo kort na de oorlog de fabriek.nl/film | Raadpleeg de self do 22 en vr 23 nov | Loro do 29 films focust ze ook 4 Cinema Middelburg men door elkaar lopen. De film lijkt realiteit nog niet zien, zei hij er la- website voor het actuele program- en vr 30 nov | Papillon di 27 nov | RBG Achter de Houttuinen 30 | 0118‑613 één groep Joden te volgen, maar ter over. Dat twaalf jaar later de ma di 4 dec nu weer op men- 482 | cinemamiddelburg.nl Levin, over hem zo meer, filmde HollywoodfilmExodus een enor- Becoming Astrid do 20, vr 21, do 27 zeven maanden honderden Euro- me hit werd, zal pijn hebben ge- sen, en dan met dec en wo 2 jan, 15.30 | za 22 dec, pese Joden, die weg wilden van het daan, maar die slikte hij weg. “Dat Hengelo Kampen 21.30 | ma 24 dec, 14.30 | vr 28 en za continent waarop de Holocaust was typisch voor mijn lot.” 4 Filmhuis Hengelo 4 Filmhuis name vrouwen, 29 dec, 19.00 | zo 30 de, 15.00 | Cold had plaatsgevonden. Onder hen JCK.NL/NL/TENTOONSTELLING/ Beursstr 44 | 074-255 6789 | film- Burgwal 84 | Reserveren via website War vr 28 dec, 15.00 en 21.30 | za ook Holocaustoverlevenden. Om EXODUS huishengelo.nl | Aanvang: 20.15 | filmhuiskampen.nl die in de marges 29 dec, 21.30 | zo 30 dec, 11.30 | wo de identificatie van de kijker te Benzinho vr 7 dec, 16.00 | za 8 dec, Une saison en France vr 23 en za 24 2 jan, 20.00 | De dirigent do 13 dec, vergemakkelijken maakte Levin er 20.15 | zo 9 dec, 15.00 | BlacKk- nov, 20.15 van de maat- 15.00 | vr 14, za 15 en za 22 dec, 18.30 in de montage één groep van. Ook Klansman do 22 nov, 20.15 | Burn- | zo 16 dec, 13.30 | wo 19 dec, 14.00 bedacht hij om dramatische rede- ing do 29 nov, vr 30 nov en za 1 dec, schappij leven. | do 20 dec, 20.00 | vr 21 dec, 21.00 nen als hoofdpersonages een jong 20.15 | Cold War vr 14 en do 20 dec, Leeuwarden | Girl do 29 nov, 15.30 | vr 30 nov Pools stel, dat als het na de oorlog 20.15 | zo 16 dec, 15.00 | vr 21 dec, 4 Slieker Film Een leven dat en zo 2 dec, 19.00 | za 1 dec, 21.30 | de ruïnes van het getto in War- 16.00 | Dogman vr 23 en wo 28 nov, Wilhelminaplein 92 | Reserveringen Gräns vr 7 en za 8 dec, 21.30 | wo 12 schau ziet, zeker weet dat het naar 20.15 | Girl vr 21 en za 22 dec, 20.15 058‑205 0320 (tijdens kassa-uren) soms overleven is. dec, 20.00 | Las Herederas vr 14 dec, Palestina wil. THE ILLEGALS | zo 23 dec, 15.00 | Niemand in de | sliekerfilm.nl | Raadpleeg de web- 14.30 | za 15 dec, 21.30 | zo 16 dec, stad vr 14, 16.00 | za 15 en wo 19 dec, site voor het volledige programma Maar in haar films 11.30 | ma 17 dec, 14.00 | di 18 dec, nov | Becoming Astrid vanaf do 29 nov | Nog te zien Touch Me Not za 24 20.15 | Sir vr 30 nov, 16.00 | zo 2 dec, 20.00 | Loro 1 do 6 dec, 19.30 | za 8 nov | De Chaque Instant vanaf do 29 nov, 11.15 | ma 26 nov, 19.00 | Film- 15.00 | do 6 dec, 20.15 | Tiempo com- laat ze ook altijd dec, 18.30 | zo 9 dec, 14.30 | The Kin- nov | Cold War vanaf do 6 dec | Edie krant.Live Beautiful Boy za 1 dec, partido vr 7, wo 12 en do 13 dec, 20.15 Lelystad dergarten Teacher do 6 dec, 15.30 | vanaf do 13 dec | The Extraordinary 16.30 (met inleiding) | Finale Shoot | Todos lo saben vr 23 nov, 16.00 | za 4 Filmtheater/Agora zien dat dat een vr 7 dec, 19.00 | zo 9 dec, 11.30 | ma Journey of a Fakir vanaf do 13 dec Your Shot #14 zo 9 dec, 15.00 | Crac- 24 nov, 20.15 | zo 25 nov, 15.00 Agorabaan 12 | 0320-239 239 | 10, wo 12 en di 18 dec, 14.00 | do 13 | Liebe in den Gängen vanaf do 22 king the Frame Garry Winogrand: agora-lelystad.nl | Aanvang: 19.45 leven is dat een dec, 20.00 | vr 14 dec, 21.30 | zo 16 nov | Mary Shelley vanaf do 22 nov | All Things Are Photographable ma 3 Tage in Quiberon di 4 dec | Dogman dec, 16.15 | The Sisters Brothers do Shoplifters vanaf do 13 dec | Widows 10 dec, 19.15 Hilversum di 11 dec | Im Not a Witch di 27 nov | vrije keuze kan 29 nov, di 4 en wo 5 dec, 20.00 | vr vanaf do 22 nov | IDFA in Gronin- 4 Filmtheater Maria by Callas zo 9 dec | Niemand 30 nov, 21.30 | za 1 dec, 19.00 | Zie gen do 22 t/m zo 25 nov | IDFA Pre- Herenplein 5 | 035‑623 5466 | in de stad di 18 dec zijn, en waardig en Mij Doen zo 2 dec, 15.00 | ma 3 dec, mières Jij bent mijn vriend do 22 nov Hardenberg filmtheaterhilversum.nl | Raad- 14.00 | wo 5 dec, 15.30 | Avond van | Touch Me Not do 22 nov | Cinema- 4 Filmhuis Hardenberg pleeg de website voor aanvangstij- gracieus geleefd de Franse Film Au revoir là-haut wo diner Ratatouille di 27 nov | David Badhuisplein 3 | 0523-280 353 | den Leusden 19 dec, 20.00 | Cinema filmcolle- Lynch Special Elephant Man zo 2 en filmhuishardenberg.nl | Aanvang: Premières Beautiful Boy vanaf do 4 De Filmtuin kan worden. Van- ge Invloedrijke regisseurs 6 vr 7 dec, za 8 dec | Lost Highway ma 10 en za 20.00 29 nov | Becoming Astrid vanaf do De Smidse 1b | 033-495 3107 | de- 15.00 | Dag van de Korte Film Jonge 15 dec | Mulholland Drive ma 17 dec Don’t Worry, He Won’t Get Far on 29 nov | De Chaque Instant van- tuininleusden.nl | Vertoning van daar al die aan- Nederlandse Filmmakers vr 21 dec, | Royal Opera House Live The Nut- Foot di 4 en wo 5 dec af vr 30 nov | Cold War vanaf do 6 sept t/m mei 19.00 | De filmkeuze van Gijs Suy cracker ma 3 dec | Docs Heartbound dec | Jij bent mijn vriend vanaf do Loving Vincent ma 17 en di 18 dec | dacht voor detail. Mulholland Drive do 27 dec, 19.30 | wo 19 dec | The State Against Man- 22 nov | Liebe in den Gängen van- Paradise Suite ma 10 dec Dana Linssen over Leave No Movies that Matter The Poetess di 11 dela wo 12 dec | Boek & Film Wildlife Harderwijk af do 22 nov | Mary Shelley vanaf do dec, 20.00 | Klassieker Fanny & Al- do 13 dec | Sneak Preview zo 16 dec | 4 Filmhuis Harderwijk/ 22 nov | Shoplifters vanaf do 13 dec | Trace in de Filmkrant exander zo 23 dec, 13.30 International Movie Night Girl di 18 Catharinakapel The Wife vanaf do 22 nov | Ook (nog) Lisse dec | Groningse Nieuwe #82 Sappe Klooster 1 | 0341-419 500 | film- te zien Ancient Woods | The Child- 4 Filmhuis Lisse – Floralis-Huis de pachtinner zo 16 dec huisharderwijk.nl | Aanvang: 20.15 ren Act | Girl | Gräns | Heartbound | van Cultuur Middelharnis 4 RKZ Bios Bankier van verzet zo 9 en ma 10 dec The Kindergarten Teacher | The King Floralisplein 69 | 0252‑213 458 | 4 Fh Middelharnis (Het Diekhuus) Emmastraat 15-s101 | 050‑526 | A casa tutti bene za 8 en di 11 dec | Leaning into the Wind | Leave no filmhuis-lisse.nl Beneden Zandpad 7 | 0187-482 400 2482 | rkzbios.nl | Raadpleeg de | The Children Act za 1 en di 4 dec | Trace | Loro | Maria By Callas | The The Bachelors di 27 nov, 20.00 | | hetdiekhuus.nl | Aanvang: 20.00 website voor het actuele program- Maria by Callas zo 16 en di 18 dec | Old Man and the Gun | Den Skyldi- Klanken van oorsprong di 4 dec, Bankier van het verzet do 29 nov | ma Papillon za 24 en ma 26 nov | Pity zo ge | Suspiria | Todos lo saben | Wad 20.00 Dorst do 22 nov Zeit für Utopien za 24 en ma 25 nov, 25 en di 27 nov | Rafaël zo 2 en ma 3 | Specials Ida + voorpremière Cold 20.30 dec | A Star is Born za 15 en ma 17 dec War zo 2 dec | Jij bent mijn vriend do 6 dec | Liebe In den Gängen van- do 22 nov, 19.15 (met Q&A) | De kin- Maastricht af do 22 nov | Shoplifters vanaf do 13 Neerijnen deren van juf Kiet zo 25 nov, 11.00 + 4 Lumière Cinema dec | Touch Me Not vanaf do 22 nov 4 Stroomhuis Neerijnen Haarlem Heemskerk Jij bent mijn vriend zo 25 nov, 13.30 Bassin 88 | 043‑321 4080 | lumiere. | The Wife vanaf do 22 nov | Wild- Van Pallandtweg 1 | 06-1347 3992 | 4 Filmschuur 4 Fh Heemskerk/Gebouw de Cirkel | Lost Highway zo 2 dec (met inlei- nl life vanaf do 20 dec | Woman At War stroomhuisneerijnen.nl | Aanvang: Lange Begijnestraat 9 | 023-517 Vrijburgtlaan 2 | filmhuisheems- ding) | Stalker zo 25 nov (met inlei- Beautiful Boy vanaf do 29 nov | Be- vanaf do 27 dec | Explorations in Ci- 19.30 3910 | filmschuur.nl kerk.nl | ding) | Film & Food Colette ma 26 coming Astrid vanaf do 29 nov | Cold nema Double Indemnity ma 3 dec, 45 Years do 20 dec, 19.30 | Filmcy- O.a. verwacht Beautiful Boy van- Bohemian Rhapsody zo 23 dec, nov (voorpremière) | Stan & Ollie ma War vanaf do 6 dec | Colette van- 19.00 | Gay Cinema I Miss you When clus Film & Droom Thema: Nacht- af do 29 nov | Becoming Astrid vanaf 20.00 | Girl zo 9 dec, 20.00 | Nie- 17 dec (voorpremière) | Movies that af do 20 dec | Edie vanaf do 13 dec I See You ma 3 dec, 19.00 | zo 9 dec, merries do 22 nov | Thema: Heden- do 29 nov | Jij bent mijn vriend zo 25 mand in de stad zo 16 dec, 20.00 | Matter The Poetess di 11 dec | Gay | The Extraordinary Journey of the 16.30 | za 15 dec, 13.30 | Curated by daagse sciencefiction do 29 nov, nov, 11.15 | Liebe in den Gängen van- Pity zo 2 dec, 20.00 Film Night I Miss You When I See Fakir vanaf do 13 dec | Jij Bent Mijn Videopower Compilatieprogram- 19.30 af do 22 nov | The Wife vanaf do 22 You ma 12 dec Vriend vanaf do 22 nov | Kursk vanaf ma di 4 dec, 19.30 | Unicef Students DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 36

kweken. In de verbeelding van steeds zangles geeft in haar appar- t/m wo 5 dec | The Sisters Brothers Nijmegen Lynch kan dat doordat de jongen tement in Moskou. In Grandmo- do 13 t/m zo 23 dec | Todos lo saben 4 Filmhuis O42 Waar is oma? wat merkwaardige zaadjes heeft ther’s Rice (Lun Lee) volgen we een t/m za 1 dec | Exhibition on Screen Oranjesingel 42 | 024 303 1111 | Er zijn honderden films over rela- waaruit een oma ontkiemt. Het 83-jarige Zuid-Koreaanse oma, Hieronymus Bosch vr 23 nov t/m zo filmhuiso42.nl ties tussen kinderen en hun ou- programma bestaat uit acht blok- die door haar kinderen en klein- 2 dec | Filmcollege Crime di 27 nov O.a. verwacht Le consequenze del- ders, maar films over oma’s en kin- ken met in totaal zesentwintig kinderen aan haar lot is overgela- en di 4 dec | l’amore di 27 nov | The Day After deren moet je met een lantaarntje korte en lange films. Ze komen uit ten. In Heiratsantrage an meine vanaf do 20 dec | zoeken. Als er al films over zijn, – even ademhalen – Duitsland, Oma (Nossa Schäfer) confronteert Fanny och Alexander vanaf do 20 komen ze meestal niet verder dan Nederland, Roemenië, Rusland, een oma haar volwassen klein- Stadskanaal dec | Touch Me Not vanaf do 22 nov het beeld van altijd lieve oma’s, die Portugal, Georgië, Oekraïne, Grie- dochter, tevens de filmmaker, met 4 Filmliga Stadskanaal | Nog te zien Wad, overleven op de hun kleinkinderen vol stoppen met kenland, Hongarije, Frankrijk, Is- verhalen over haar onafhankelijk- Menistenplein 9 | 0599‑610 777 | grens van water en land t/m wo 28 snoep. Dat moet anders kunnen, raël, de Filippijnen, Colombia, heid in liefdesrelaties met de vraag smoky.nl | Aanvang: 20.15 nov | Duitse literatuurverfilmingen dacht de Nederlands-Georgische Rusland, Brazilië, de Verenigde hoe dat bij haar zit. In Ik was pas 14 O.a. verwacht All You Need is Love Thema: Destructieve Liefde do 22 kunstenaar Sophia Tabatadze twee Staten, Engeland en IJsland. Van (Froukje van Wengerden) vertelt vanaf do 6 dec | Bon Bini Holland 2 nov, do 29 nov, do 6, do 13 en do 20 jaar geleden. Met het Grandmother sommige films zijn de makers aan- een oma aan haar kleindochter, vanaf do 13 dec | Robin Hood van- dec, 15.30 Film Festival richtte zij zich op wezig. Een kleine greep uit het ook de regisseur van de film, dat af do 22 nov 4 Lux kleinkinderen en hun oma’s, door programma. The Singer Who Fell haar vader met 658 andere man- Mariënburg 38-39 | 024-381 6859 | het festival met een statiger woord (Lana Parshina) portretteert de nen in 1944 met de trein vertrok en lux-nijmegen.nl | Raadpleeg de grootmoeders genoemd. Het festi- 105-jarige oma Olga, die nog nooit meer terugkwam. Ook de Tiel website voor het volledige pro- valletje was een succes, zodat in stop-motion animatie Alte Sachen 4 Filmtheater Agnietenhof gramma het weekend van 23 t/m 25 novem- (Tom Prezman) gaat over de Holo- St. Agnietenstraat 2 | 0344-673 Premières Beautiful Boy vanaf do ber de tweede editie wordt gehou- caust: een kleinzoon, tevens de 500 | agnietenhof.nl | Raadpleeg de 29 nov | Becoming Astrid vanaf do den. Ook nu weer in Tante Nino in filmmaker, reconstrueert de huis- website voor actuele informatie 29 nov | De chaque instant vanaf do Rotterdam. kamer van zijn getraumatiseerde Beautiful Boy do 13 dec, 20.00 | De 29 nov | De Grinch vanaf do 29 nov Het festival opent met, een be- oma. De film illustreert wat de or- dirigent di 27 en wo 28 nov, 20.30 | | In den Gängen vanaf do 22 nov | Jij tere titel is er niet, The Grandmo- ganisatoren als de rode draad zien Girl di 11 en wo 12 dec, 20.30 | Mary bent mijn vriend vanaf do 22 nov | ther, een vroege (1970) korte (34 in hun festival: “Kwetsbaarheid en Shelley di 4 en wo 5 dec, 20.30 | A Wordt al die The Wife vanaf do 22 nov | Widows minuten) film van David Lynch. dood zijn nooit ver weg.” Star Is Born vr 30 nov, 20.30 | The vanaf do 22 nov | FilmOntbijt elke zo, Daarin ontsnapt een jongen aan de GRANDMOTHERFILMFESTIVAL. Wife di 4 dec, 10.30 | di 18 dec, 20.00 kwetsbaarheid 9.30 en 11.00 | IDFA keuzefilms za 24 akelige sfeer thuis door een oma te HEIRATSANTRÄGE AN MEINE OMA BLOGSPOT.COM | TANTENINO.NL | wo 19 dec, 20.30 en zo 25 nov niet een soort 11 dec, 20.30 | BlacKkKlansman za vr 7 dec | Breakfast at KINO Colet- 24 nov, 20.30 | Grace Jones: Blood- te zo 9 dec | KINO x IN-EDIT Tangeri- Schiedam Tilburg pantser? Durven Oirschot light and Bami di 27 nov, 20.30 | The ne Dream: Revolution of Sound za 15 4 Wenneker Cinema 4 Cinecitta 4 Filmclub/Rabotheater De Enck Happy Prince vr 23 nov, 20.30 | di dec | Movies That Matter The Poe- Vijgensteeg 2 | 010-473 3000 | wen- Willem II straat 29 | 085-902 2996 film en maker ei- De Loop 67 | 0499-572 691 | deenck. 27 nov, 13.30 | Der Hauptmann vr tess wo 19 dec | L.A. Nightmares nekercinema.nl | cinecitta.nl | Raadpleeg de website nl 14 dec, 20.30 | Que Dios nos perdo- Lost Highway do 29 nov, ma 3 en za BlacKkKlansman do 22 t/m za 24 voor exacte tijden en data genlijk nog wel er- On Body and Soul vr 23 nov ne di 18 dec, 20.30 | Todos lo saben 22 dec | Mulholland Drive do 6, ma 10 nov, 20.30 | wo 28 nov, 15.00 | The Verwacht The Favourite | Das sch- vr 21 en za 22 dec, 20.30 | Wad, over- en zo 23 dec | WWI Lawrence of Ara- Children Act do 22 nov, do 29 nov en weigende Klassenzimmer | Los ver- gens voor te leven op de grens van water en land bia za 24 nov | The Life and Death of wo 5 dec, 15.00 | vr 23, , za 24, do 29 sos del Olvido | Woman at War | Oldenzaal vr 30 nov, 20.30 | di 4 dec, 13.30 en Colonel Blimp zo 2 dec | Un long di- en vr 30 nov, 21.00 | zo 25 nov en zo (Nog) te zien Beautiful Boy | Be- staan? En kun je 4 Filmhuis/Stadstheater De Bond 20.30 | What Will People Say vr 7 manche de fiançailles di 27 nov | Pa- 2 dec, 13.00 | Dogman do 13 t/m za coming Astrid | Cold War | Colet- Molenstraat 25 | 0541-511 094 | dec, 20.30 | di 11 dec, 13.30 | Klassie- ths of Glory za 1 dec | Westfront 1918 15 dec, 20.30 | Fahrenheit 11/9 do 27 te | Gräns | The Kindergarden Tea- ook gewoon geen filmhuisoldenzaal.nl ker La piscine zo 16 dec, 13.30 zo 25 nov en vr 28 dec, 21.00 | za 29 dec, 20.30 cher | Leave No Trace | Liebe in den BlacKkKlansman di 27 nov, 20.00 | 4 Lantaren Venster | First Man do 27 en vr 28 jan, 20.30 Gängen | Mary Shelley | The Old Man zin hebben in een wo 28 nov, 15.00 | A casa tutti bene Otto Reuchlinweg 996 (Gebouw | I Am Not A Witch do 20 t/m za 22 and the Gun | Shoplifters | The Wife wo 12 dec, 20.00 | The Children Act Roermond New Orleans, Wilhelmina Pier) | dec, 20.30 | zo 23 dec, 15.00 | Pity do | Docudinsdag Paradogma di 4 dec, film die de con- di 18 en wo 19 dec, 20.00 | Figlia mia 4 ECI Cultuurfabriek 010‑277 2277 | lantarenvenster.nl | 6 t/m za 8 dec, 20.30 | Searching do 19.00 (met Q&A regisseur) | Fo- wo 28 nov, 20.00 | Den Skyldige ECI 13 | 0475-317 171 | ecicultuurfa- Raadpleeg de website voor het 29 nov, vr 30 nov en za 1 dec, 20.30 cus op film Cold War do 6 dec, 19.00 frontatie met zijn (The Guilty) di 11 dec, 20.00 | wo 12 briek.nl | Raadpleeg de website voor complete programma | zo 2 dec, 13.00 | Wad, overleven op (met inleiding) dec, 15.00 | What Will People Say di het complete programma O.a. verwacht Becoming Astrid van- de grens van water en land za 8, vr eigen publiek pro- 4 dec, 20.00 The Children Act do 22, vr 23, za 24 af do 29 nov | Beautiful Boy vanaf 14 en do 20 t/m za 22 dec, 21.00 | zo nov en za 1 dec, 20.15 | zo 25 nov, do 29 nov | Good Manners vanaf do 9 en zo 16 dec, 13.00 | wo 12, do 13, Uden beert te ontlopen? 16.20 | ma 26 nov, 19.15 | vr 30 nov, 29 nov | Jij bent mijn vriend vanaf do wo 19 en do 20 dec, 15.00 | Klassie- 4 Filmhuis De Pul Oss 14.35 en 21.15 | zo 2 dec, 16.15 | di 4 22 nov | Liebe in den Gängen vanaf ker Stalker zo 25 nov, 15.00 | Film & Kapelstraat 13 | 0413-265 091 | Dat zijn veel vra- 4 Cultuurpodium Groene Engel en wo 5 dec, 20.00 | Todos lo saben do 22 nov | Mary Shelly vanaf do 22 Filosofie Tampopo di 4 dec, 20.30 | filmpul.com | Aanvang: 20.00 Kruisstraat 15 | 0412-405 504 | do 22 nov, 20.00 | vr 23 nov, za 24 nov | Transcreen Girl vr 23 nov, 19.00 Roze Film Marvin, ou la belle educa- Beast wo 5 dec | Girl do 20 dec | The gen, maar geluk- groene-engel.nl nov en ma 3 dec, 19.00 | zo 25 nov, (met nagesprek) | Gay Film Night tion di 11 dec, 20.30 | Celluloid Clas- Place do 13 dec | Todos lo saben wo Benzinho zo 25 nov t/m di 27 nov, 14.00 | di 27 nov en wo 5 dec, 19.45 Aan niets overleden di 27 nov, 19.30 sic Fanny & Alexander do 27 en zo 30 28 nov | What Will People Say do kig is een vraag 20.30 | ma 26 nov ook 16.00 | Girl | vr 30 nov, 14.30 en 21.00 | za 1 dec, | Hard Paint di 11 dec, 21.00 | The dec, 15.00 22 nov zo 9 t/m di 11 dec, 20.30 | ma 10 dec 21.00 | zo 2 dec, 15.50 | Transit vr 23 Marriage di 11 dec, 19.00 | Cracking nog net geen oor- ook 16.00 | Gräns zo 2 t/m di 4 dec, nov, 14.35 en 21.20 | za 24 nov, 21.20 the Frame Yellow is Forbidden wo 20.30 | ma 3 dec ook 16.00 | The | di 27 nov, 20.00 | wo 28 nov, 20.15 | 28 nov, 19.20 | David Lynch Retros- Schijndel Utrecht deel. King za 22 dec, 20.30 | Klanken van What Will People Say vr 23 en za 24 pectief Blue Velvet zo 2 dec, 19.00 | 4 Filmclub Schijndel/’t Spectrum 4 ’t Hoogt Sasja Koetsier over Touch Me oorsprong vr 21 dec, 16.00 en 20.30 nov, 19.15 | wo 28 nov, 20.00 | Dag Elephant Man zo 2 dec, 16.30 | Lost Steeg 9 | 073-547 4837 | schijndel- Hoogt 4 | 030‑232 8388 | hoogt.nl | Liebe in den Gängen zo 16 t/m di 18 van de Franse Film L’apparition vr Highway do 29 nov, 19.00 | Mulhol- film.nl | Aanvang: 20.30 O.a. verwacht De Chaque Instant Not in de Filmkrant dec, 20.30 | ma 17 dec ook 16.00 23 en zo 25 nov, 14.30 | ma 26 nov, land Drive vr 30 nov, 21.30 | Wild at Finding Your Feet di 4 dec | A Star is vanaf do 29 nov | Good Manners van- 19.00 | La piscine zo 25 nov, 11.30 Heart za 1 dec, 19.00 | Dutch Global Born vr 30 nov | af do 29 nov | Jij bent mijn vriend Healt Film Festival Heart of Matter 4 Het Gasthuis vanaf do 22 nov | Touch Me Not van- Oudenbosch zo 9 dec, 21.30 | Jaha’s Promise zo 9 Lidwinahof 70 | Aanvang: 20.00 af do 22 nov | What You See Festi- 4 Filmtheater Fanfare Rotterdam dec, 19.45 | The Rebel Surgeon zo 9 Wereldcinema Japan di 27 nov | val Shorts compilatie Weird & Won- Utopiazaal (Markland College) | 4 KINO Rotterdam dec, 17.15 | Rotterdams Open Doek Themafilm en lezing ‘Lesbos’ di derful do 22 nov, 21.15 | Craigslist Pagnevaartweg 7 | 0165‑314 503 | Gouvernestraat 129-133 | 010 268 Ode aan de korte film di 11 dec, 19.45 11 dec Allstars zo 25 nov, 21.15 | Girl za 24 filmtheaterfanfare.nl | Aanvang: 1160 | kinorotterdam.nl nov, 21.30 | Good Manners (voor- 20.15 O.a. verwacht Anna and the Apo- première) vr 23 nov, 21.30 | Rikkie De dirigent do 22 nov | First Man do colypse vanaf 13 dec | Beautiful Boy Schagen Sittard de Ooievaar zo 25 nov, 14.45 | Da- 29 nov | Liebe in den Gängen do 13 vanaf 29 nov | Cold War vanaf 6 dec 4 Fth De Luxe/Scagon Theater 4 Filmhuis De Domijnen vid Lynch Retrospectief Elephant dec | What Will People Say do 6 dec | De Grinch vanaf 29 nov | Mary Pop- Torenstraat 1B (Cultuurhuis M18) | Ligne 3 | 088-599-5587 | dedomij- Man vr 14 dec, 21.00 | Lost Highway man & Buurman winterpret! 5+ do | Verwacht Becoming Astrid | Cold pins Returns vanaf 19 dec | Ralph 0224-213 162 | filmtheaterdeluxe.nl nen.nl vr 7 dec, 21.00 | Mulholland Drive vr 6 dec | Cold War do 6 dec | The Front War | The Wife Breaks the Internet vanaf 12 dec 3 Days of Quiberon do 22 en vr 23 Becoming Astrid vanaf do 6 dec | A 30 nov, 21.00 | Roze Film I Miss You Runner do 6 dec | Kursk do 6 dec | | Shoplifters vanaf 13 dec | West- nov, 20.00 | Blackkklansman do 29 casa tutti bene t/m di 27 nov | Cold When I See You wo 19 dec, 19.00 Liebe in den Gängen do 22 nov | Ma- wood: Punk, Icon, Activist vanaf 29 en vr 30 nov, 20.00 | The Children War zo 2 en wo 5 dec | De dirigent vr 4 Louis Hartlooper Complex rey Shelley do 22 nov | Niet Schie- Purmerend nov | Widows vanaf 22 nov | Speci- Act do 20 dec, 20.00 | Dogman do 7 t/m wo 19 dec | First Man vr 30 nov Tolsteegbrug 1 | 030‑232 0452 | ten do 29 nov | Shoplifters do 13 4 Filmhuis Purmerend al Kensington Live at Ziggo Dome 6 en vr 7 dec, 20.00 | A Star is Born t/m wo 12 dec | Girl t/m wo 28 nov | hartlooper.nl | Onderstaande films dec | Widows do 22 nov | The Wife Kerkstraat 11 | 0299-416 506 (re- do 22 nov | KINO Thanksgiving The do 27 en vr 28 dec, 20.00 | Filmkring Gräns vr 7 t/m wo 19 dec | Loro vanaf draaien in Louis Hartlooper òf do 22 nov serveringen via internet) | film- Last Waltz + dinner do 22 nov | KINO Au Revoir la Haut do 13, vr 14 en za 6 dec | Maria by Callas vr 23 nov t/m Springhaver | Raadpleeg de website 4 Springhaver 1 en 2 huispurmerend.nl Filmklub #3 Colette vr 23 nov | IFFR 15 dec, 20.00 | DocuZondag Fahren- di 4 dec | Mulholland Drive vr 14 en voor het wekelijkse programma Springweg 50 | 030‑231 3789 | 3 Days in Quiberon za 15 dec, 20.30 #19 Sex, Lies and Videotape wo 5 heit 11/9 zo 16 dec, 14.00 | Dag van zo 16 dec | Plaire, aimer et courir vite Verwacht Beautiful Boy do 29 nov | springhaver.nl | Bovenstaande | di 18 dec, 13.30 | 3 Faces za 8 en di dec | Cry-Baby Cinema Cold War de Korte Film vr 21 dec, 20.00 do 29 nov 20.00 | Rafaël do 22 nov Becoming Astrid do 29 nov | Buur- films draaien in Louis Hartlooper DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 37

òf Springhaver | Raadpleeg de site the Four Realms ADVERTORIAL voor het wekelijkse programma Zaltbommel The Poetess in On Tour 4 Filmtheater Cinemaarten Waalwijk In Theater de Poorterij Nieuw- Veendam 4 Filmtheater De Leest In december brengt Movies that Poet is een televisieprogramma dat straat 2 | cinemaarten.nl | Reserve- 4 Filmhuis vanBeresteyn Vredesplein 12 | 0416-337-746 | Matter On Tour de documentaire vanuit Abu Dhabi wordt uitgezon- ren via e-mail cinemaarten@pla- Museumplein 5a | 0598-317 730 | deleest.nl The Poetess naar zeventien film den en in de Arabische wereld zeer net.nl | Aanvang: 20.15 vanberesteyn.nl | Aanvang: 20.00 All You Need is Love do 6 dec, 20.15 theaters door heel Nederland, in populair is. Het zijn vooral mannen Verwacht De dirigent di 27 nov | Fah- De dirigent ma 10 dec | First Man ma | vr 7, za 8, vr 14 en za 15 dec, 19.45 | combinatie met een nagesprek. die meedoen aan de poëziewed- renheit 11/9 di 4 dec | The Old Man 3 dec | Maria by Callas di 4 dec | Nie- zo 16 dec, 14.30 | In Blue di 27 nov, De 43-jarige Hissa Hilal uit Sau- strijd. Wanneer Hissa het pro- and the Gun di 11 dec | The Sisters mand in de stad ma 26 nov | Todos lo 20.30 | De dirigent vr 30 nov, 20.15 di-Arabië verwerft internationale gramma voor het eerst ziet, valt het Brothers di 18 dec | A Star is Born saben ma 17 dec | za 1 en di 4 dec, 19.45 | First Man di roem wanneer ze als een van de haar tegen dat er zo weinig noe- zo 23 dec 18 dec, 19.45 | Girl di 18 dec, 10.30 | weinige vrouwen meedoet aan een menswaardige vrouwelijke deelne- Life Itself di 27 nov, 10.30 | Loro di talentenjacht op televisie voor Ara- mers zijn en ze meldt zich aan. Al Veenendaal 11 dec, 19.45 | The Sisters Brothers bische dichters. Haar poëzie is snel verwerft ze internationale be- Zeist 4 Filmhuis Veenendaal di 4 dec, 20.15 | A Star is Born vr 23 controversieel: ze bekritiseert ex- kendheid met haar kritische ge- 4 Hotel Theater FIGI Kees Stipplein 72 (Spectrum) | nov, 19.45 | za 24 nov, 19.45 | zo 25 tremistische fatwa’s en neemt het dichten. Het Rond 2 | 030-692 7400| figi.nl/ Alleen info 06-5388 3412 | film- nov, 14.15 | Ontbijtfilm Sir zo 25 nov, op voor vrouwenrechten. Million’s MOVIESTHATMATTER.NL bioscoop | Het programma wordt huisveenendaal.nl 10.00 | LadiesNight All You Need is wekelijks aangevuld, raadpleeg de O.a. verwacht Wad. Overleven op Love ma 3 dec, 20.15 website voor het complete pro- de grens van water en land za 24 gramma nov, 20.00 Wageningen 4 Filmhuis Movie W Zevenaar Venlo Generaal Foulkesweg 42a (’t Ven- 4 Filmhuis Zevenaar 4 Filmtheater De Nieuwe Scene ster) | moview.nl | Raadpleeg de site Wittenburgstr 14 | 0316-331 527 | Nieuwstraat 13 | 077‑351 8183 | Wat zo mooi is aan voor het actuele programma Reserveringen 0316-344 250 (na nieuwescene.nl O.a. verwacht The Ancient Woods vr 19.15) | filmhuiszevenaar.nl 3 Days in Quiberon do 13 t/m ma Girl, is dat die 23 nov t/m di 4 dec | The King do 22 The Children Act di 4 dec 10.30 | zo 2 24en wo 26 dec | Benzihno do 13 t/m nov t/m zo 2 dec | Leaning into the dec 20.15 | De dirigent do 29 nov, wo ma 24 en wo 26 t/m zo 30 dec en wo twijfels gaande- Wind nog t/m di 27 nov 5 dec 14.30 | vr 30 nov 20.15 | Dog- 2 jan | BlacKkKlansman do 29 nov man di 11, woe 19 dec 14.30 | do 6, za t/m wo 12 dec | A casa tutti bene do weg plaatsmaken 8, vr 14, ma 17 dec 20.15 | A Man of 29 nov t/m wo 12 dec | The Children’s Weesp Integrety di 11 dec 10.30 | zo 16 dec Act do 22 t/m wo 5 dec | De dans van voor meer: empa- 4 Theater City Of Wesopa 14.30 | ma 10, wo 12, di 18 dec 20.15 | Tislit do 13 t/m wo 19 dec | Dogman Herengracht 23 | 0294-458 093 | Niemand in de stad di 18 dec 10.30 | do 6 t/m wo 19 dec | Figlia Mia do 20 thie, begrip en wesopa.nl | Aanvang: 20.30 do 13 dec 19.15 | zo 16 dec 20.15 | Pa- t/m ma 24, wo 26 t/m zo 30 dec en Burning do 20 dec, 20.00 | The pillon ma 3, vr 7 dec 14.30 | za 1 dec wo 2 jan | Die Frau des Polizisten do liefde voor alle Children Act do 29 nov, 20.00 | Fah- 20.15 | Rafaël vr 30 nov, do 6 dec 22 t/m wo 28 nov | Life Itself do 6 renheit 11/9 zo 6 jan, 20.00 | Isle 14.30 | di 4 dec 20.15 | Todos lo sa- t/m wo 19 dec | Maria by Callas do 22 hoofdpersonages. of Dogs zo 2 dec, 20.00 | Journey- THE POETESS ben di 4, zo 9, do 13, ma 17 dec 14.30 t/m wo 5 dec | The Old Man and the man do 22 nov, 20.00 | Rafael do 3 | do 29 nov, ma 3, di 11, zat 15 dec Gun do 20 t/m ma 24, wo 26 dec t/m En een apart ge- jan, 20.00 | A Star is Born do 27 dec, 20.15 | Arts in Cinema Botticelli zo 9 zo 30 dec en wo 2 jan | Den Skyldige 20.00 | Todos lo saben do 13 dec, dec 11.00 | wo 19 dec 20.15 do 22 t/m wo 28 nov | Transit do 22 voel als de aftite- 20.00 | Wad do 6 dec, 20.00 Drie keer David Lynch t/m wo 5 dec | Under the Tree do 22 t/m wo 28 nov | Utøya do 6 t/m wo 12 ling begint, dat je In het Bonnenfantenmuseum in de films van Lynch bij ogenschijn- Zierikzee dec | Widows do 20 t/m ma 24, wo Winterswijk Maastricht is vanaf 30 november lijk doodnormale mensen zijn. 4 Filmtheater Zierikzee 26 t/m zo 30 dec en wo 2 jan | Wild Lara gaat missen 4 Filmhuis/Servicetheater t/m eind april 2019 de David Normaliteit is in de wereld van Kerkhof 3 | 0111-410 202 | fizi.nl do 6 t/m wo 12 dec | Winter Klassie- Skopein Lynch-expositie Someone is in My Lynch altijd een masker waarach- Burning za 1 en zo 9 dec, 20.00 | De ker Once Upon a Time in the West do en dat je veel meer Meddosestr 4-8 | 054-352 1515 | House te zien. Meer erover binnen- ter gruwelijke zaken verborgen lig- dirigent vr 23 en zo 25 nov, 20.00 | 22 t/m wo 28 nov | Muziek & Film le- filmhuiswinterswijk.nl kort op de Filmkrantsite. Parallel gen. di 27 nov, 14.00 | First Man zo 9 dec, zing Ennio Morricone do 29 nov t/m van haar zou wil- BlacKkKlansman di 4 dec, 18.30 en aan de expositie presenteert In Lost Highway (1997) gaat de 14.00 | ma 17 dec, 20.00 | Girl za 15 wo 5 dec | Exhibition on Screen The 21.00 | The Children Act di 18 dec, filmtheater Lumière onder de titel werkelijkheid aan de haal met de dec, 15.00 | wo 19 dec, 20.00 | The Girl with the Pearl Earring do 13 t/m len zien en weten. 18.30 en 21.00 | The Reports on Sa- De films van David Lynch van 30 fantasie. Of gebeurt het omgekeer- Girl in the Spider’s Web di 11 en zo wo 19 dec rah and Saleem di 27 nov, 18.30 en november tot eind april 2019 een de? In de film wordt een vrouw 16 dec, 20.00 | Het hart van Hadiah Lara is inderdaad 21.00 | What Will People Say di 11 compleet retrospectief van het vermoord, maar haar man, die er- Tromp vr 7 dec, 20.00 | J Kessels dec, 18.30 en 21.00 oeuvre van de man, die het graag voor veroordeeld wordt, weet van za 8 dec, 20.00 | Klanken van Oor- Vlaardingen veel meer dan een raadselachtig houdt. Ook zijn er niets. Tot zover had Hitchcock er sprong di 18 dec, 20.00 | Kom en zie 4 Filmtheater Het Zeepaard lezingen en documentaires over nog raad mee geweten, maar dat de do 29 nov, 20.00 | La prière ma 26 Veerplein 134e (Vue Vlaardingen) voorbeeld. Ze is Woerden hem en zijn werk. man in de cel verandert in een jon- nov en ma 3 dec, 20.00 | Loro do 6, | hetzeepaard.nl | Reserveren via 4 AnnexCinema Ook EYE sluit aan op de exposi- ge automonteur, waarna hij wordt ma 10 en vr 14 dec, 20.00 | McQueen website een inspirerend, Rosmolenlaan 1 | 0348-436 510 | tie en brengt drie digitaal opge- vrijgelaten, had de ‘master of sus- di 4 dec, 20.00 | Portrait of a Lady Burning do 6 dec, 20.30 | zo 9 dec, annexcinema.nl poetste klassiekers van Lynch lan- pense’ vast niet goed gevonden van di 11 dec, 14.00 | Sir di 27 nov, 20.00 16.15 | The Children Act do 22 nov, jong mens op weg O.a. verwacht Aquaman vanaf do 13 delijk in roulatie. Nee, niet Blue de ‘master of weird’. De recensent | The Sisters Brothers wo 5 en za 15 20.30 | zo 25 nov, 16.15 | Niemand dec | Beautiful Boy vanaf do 29 nov Velvet, maar wel drie andere die je van de Filmkrant schreef er dit dec, 20.00 | A Star is Born za 24 en in de stad do 29 nov, 20.30 | zo 2 naar volwassen- | Bon Bini Holland 2 vanaf do 13 dec ook heel goed kunt meenemen als over: “Meer dan welke film van vr 30 nov, 20.00 | vr 23 nov, 14.00 | dec, 16.15 | The Sisters Brothers do | Bumblebee vanaf do 20 dec | Fan- je naar een onbewoond eiland Lynch ook draagt Lost Highway het Wad. Overleven op de grens van wa- 20 dec, 20.30 | zo 6 jan, 16.15 | To- heid. tastic Beasts: The Crimes of Grin- wordt verbannen. In het in Victo- karakter van een reis door het on- ter en land wo 28 nov en zo 2 dec, dos lo saben do 13 dec, 20.30 | zo 16 Hugo Emmerzael in de delwald vanaf do 22 nov | Mary Pop- riaanse Engeland spelende The derbewuste, van een droom. Of 20.00 | di 4 dec, 14.00 | Zwaar ver- dec, 16.15 pins Returns vanaf wo 19 dec | Mor- Elephant Man (1980) is John Hurt liever: een nachtmerrie, en zo liefd di 18 dec, 20.00 | Filmquiz zo 25 Filmkrant tal Engines vanaf do 6 dec | Ro- een ogenschijnlijk monsterlijk moet hij ook beleefd worden.” nov, 14.00 bin Hood vanaf do 22 nov | Spider- schepsel, maar in werkelijkheid Als derde film is Mulholland Vlissingen man: Into the Spider-Verse 3D van- een gevoelige cultuurminnende Drive te zien. Misschien zou 4 Cine City af do 20 dec intellectueel, die zich graag onder- Hitchcock voor deze film wel zijn Zoetermeer Spuikomweg 1 | cinecity.nl houdt met societydames. Ook kan hoed afnemen, want hij is minder 4 Filmhuis Cameo O.a. verwacht All You Need is Love hij foutloos citeren uit psalmen en raadselachtig dan Lost Highway. In Theaterplein 10 | filmhuiscameo.nl do 6 dec | Aquaman do 13 dec | Bon Zaandam Shakespeare’s Romeo en Julia. Voor het drama arriveert een naïeve Verwacht Beast di 4 dec, 15.00 | Bini Holland 2 do 13 dec | Creed II do Voorschoten 4 Filmtheater De Fabriek werkelijke monsters moeten we in jonge blonde vrouw in Los Angeles Marvin ou la belle education di 4 29 nov | Edie ma 26 nov | I Still See 4 Filmtheater Voorschoten Jan Sijbrandsteeg 12 | 075‑631 1993 in de hoop er door te breken als ac- dec, 20.00 | Rafaël di 11 dec, 15.00 | You do 29 nov | Kursk do 6 dec | Mary Prinses Marijkelaan 4 | 071-561 | Reserveren via belbios | de-fa- trice. Ze ontmoet er een donker- Tesnota di 11 dec, 20.00 | Filmfesti- Poppins Returns do 19 dec | Mortal 2566 | filmtheatervoorschoten.nl | briek.nl | Raadpleeg de website voor harige vrouw, die haar geheugen val Film & Muziek As I Open My Eyes Engines do 6 dec | Niet schieten do Raadpleeg de website voor het het complete programma kwijt lijkt, en raakt verstrikt in een zo 25 nov, 18.30 | Mozart in Love zo 29 nov | The Possession of Hannah actuele programma O.a. verwacht en nog te zien Girl za web van filmbazen. Met Mulhol- 25 nov, 15.00 | Nico, 1988 di 27 nov, Grace do 29 nov | Robin Hood do 22 A Star is Born do 22 en za 24 nov, 24 nov | Niemand in de stad do 22 land Drive presenteerde Lynch 20.00 | Les uns et les autres ma 26 nov | Shoplifters ma 3 dec | Widows 20.00 | zo 25 nov, 15.30 | Opera t/m zo 25 nov | Todos lo saben do Hollywood als een droommachine, nov, 20.00 | di 27 nov, 15.00 do 22 nov | LadiesNight All You Need voorstelling Aïda wo 28 nov, 20.00 22 t/m zo 25 nov | Transit vr 23, za die bestuurd wordt door meedo- is Love wo 28 nov (voorpremière) | | Film & Food Verwacht in dec Fanny 24 en di 27 nov | The Wife do 22 t/m genloze manipulators. Ballet The Nutcracker ma 3 dec and Alexander + The Nutcracker and di 27 nov LOST HIGHWAY LUMIÈRE.NL | EYEFILM.NL DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 38

gestolen nootjes 6+ | Rita & Kro- dec, 14.45 | za 8 dec, 13.15 | zo 9 dec, Zutphen kodil 3 4+ vanaf do 13 dec | Vecht- 13.30 | Trippel trappel dierensin- 4 Filmtheater Luxor Honderd jaar einde Eerste Wereldoorlog meisje 6+ | terklaas 5+ vr 23 nov, 16.00 | zo 25 Houtmarkt 64 | 0575‑513 750 | nov, 10.00 | wo 28 nov, 14.45 | Pyja- luxorzutphen.nl Bij oorlogsfilms denken we in Ne- Het Britse drama The Life and kan worden, is Stanley Kubricks ma-ontbijt met Trippel Trappel die- 3 Days in Quiberon do 22 nov en ma derland aan de Tweede Wereld- Death of Colonel Blimp (Michael Paths of Glory (1957). Daarin stuurt Amsterdam rensinterklaas 5+ zo 25 nov, 10.00 26 nov, 20.00 | vr 23 nov, 17.00 | Ani- oorlog, maar Fransen, Duitsers en Powell en Emeric Pressburger, een Franse generaal zijn soldaten 4 Het Ketelhuis ki-Bobo wo 28 nov, 20.00 | Bud- Engelsen ook aan de Eerste We- 1943) voert een oude Britse gene- op de Duitse vijand af terwijl hij Buurman & Buurman: Winterpret 5+ denbrooks zo 9 dec, 11.00 | Burning reldoorlog, die niet voor niets The raal op, die in de Tweede Wereld- weet dat de slag niet gewonnen kan do 29 nov | De Grinch 8+ do 29 nov | Delft do 20 en zo 30 dec, 15.00 | za 22 en Great War heet. Honderd jaar gele- oorlog beseft dat oorlog geen ‘good worden. Als soldaten zijn bevel Rita & Krokodil 3 4+ do 13 dec 4 Filmhuis Lumen za 29 dec, 21.00 | zo 23, di 25 en do den kwam na vier jaar meedogen- sport’ meer is. Churchill wond zich weigeren op te volgen, komen zij Buurman & Buurman: Winterpret! 27 dec, 20.00 | Carvagio zo 26 nov, loze loopgravenoorlogen de strijd op over het drama, dat hij te weinig voor een militair tribunaal, dat 5+ vanaf do 6 dec | Monky 6+ in week 11.00 | The Children Act do 22 nov, tot een einde. Filmtheater Kino in vechtlustig vond. Onduidelijk is of geen genade kent. Van een totaal Apeldoorn van 22 en 29 nov | 15.00 | za 24 nov, za 1 dec, 21.00 | zo Rotterdam vertoont ter gelegen- de makers een satire over de gene- andere orde is het roman- 4 Filmtheater/Podium Gigant Rita & Krokodil 3 4+ vanaf do 13 dec 25, di 26 en do 29 nov, 20.00 | vr 30 heid ervan tot en met 2 december raal wilden maken of dat ze zijn tisch-epische avonturendrama De Fabeltjeskrant & De Grote Die- nov, 17.00 | zo 2 dec, 17.00 | Dogman zes films over de Eerste Wereld- nostalgie naar ‘fair play’ in oor- Lawrence of Arabia (David Lean, renbos-Spelen 5+ 16 dec (voorpre- vr 30 nov, 20.30 | di 3 dec, 20.00 | oorlog. De oudste is de klassieker logstijd (in welke oorlog kwam dat 1962), waarin de Britse officier La- mière) Deventer High Noon wo 26 dec, 20.00 | I Am Westfront 1918 (G.W. Pabst, 1930), voor?) serieus namen. wrence Arabische troepen verenigt 4 Filmhuis De Keizer Not a Witch vr 14 dec, 20.30 | zo 16 dat een voor die tijd opmerkelijk Een film die niet misverstaan om tegen de Turken te vechten. Un Buurman & Buurman: Winterpret! dec, 15.00 | di 17 dec, 20.00 | Ima- realistisch beeld geeft van de trau- long dimanche de fiançailles Arnhem 5+ Vanaf do 6 dec | Monky 6+ vanaf gine – John Lennon & Yoko Ono vr matische gevolgen van de oorlog (Jean-Pierre Jeunet, 2004), waarin 4 Focus Filmtheater zo 25 nov | Rita & Krokodil 3 4+ van- 28 dec, 20.30 | La Terra Trema wo voor soldaten. Lichtvoetiger is La de verloofde van een vermiste sol- Buurman & Buurman: Winterpret! af do 13 dec 5 dec, 20.00 | Los Olvidados wo 19 grande illusion (Jean Renoir, 1937), daat op zoek gaat naar hem, is 5+ vanaf wo 19 dec | Dag van de Kor- dec, 20.00 | Maria by Callas vr 21 waarin een Franse krijgsgevangen meer een romantisch drama dan te Film Junior zo 23 dec dec, 17.00 | zo 23 dec, 15.00 | ma 24 militair en zijn Duitse bewaker een een film over de gruwelijkheid van Doesburg dec, 20.00 | Mary Shelley do 27 dec, psychologische strijd voeren. On- oorlog. De film is prachtig vormge- 4 Filmhuis 15.00 | vr 28 en ma 31 dec, 17.00 | za der de oppervlakte gaat de film geven, maar balanceert op het Minoes 6+ za 8 dec 29 dec, 18.30 | Parched ma 3 dec, over de ondergang van de aristo- randje van kitsch. Bergen 20.00 | Sir do 29 nov en zo 9 dec, cratie in de Eerste Wereldoorlog. THE LIFE AND DEATH OF COLONEL BLIMP KINOROTTERDAM.NL 4 Fth CineBergen/Zwarte Schuur 15.00 | za 1 dec, 18.30 | zo 2, do 6 en Sinterklaas en de vlucht door de Doetinchem di 10 dec, 20.00 | vr 7 dec, 17.00 | za 8 site | filmtheaterfraterhuis.nl Kort Maar Krachtig | Skógafoss | De lucht 5+ zo 25 nov, 15.30 | wo 28 4 Filmhuis/Gruitpoort dec, 21.00 | The Third Man wo 12 dec, Premières Cold War vanaf do 6 dec | Spelende Mens | Tex | Word! | Voor- Almere nov, 14.30 Casper en Emma maken theater 6+ 20.00 | Todos lo saben do 13 dec, Colette vanaf do 20 dec | Edie vanaf premiere The Favourite ma 24 dec, 4 Het nieuwe filmhuis/De nieuwe za 29 dec, 13.30 | Julius in Winter- 15.00 | za 15 dec, 21.00 | ma 17 en do 13 dec | The Extraordinary Jour- 20.15 | Klassieker Fanny & Alexander bibliotheek land 6+ vr 21 en do 27 dec, 16.00 | za do 20 dec, 20.00 | za 22 dec, 18.30 ney of the Fakir vanaf do 13 dec | do 20 dec, 14.00 | zo 23 dec, 19.15 | PeuterBios Stip en Vlek doen weer Breda 22 dec, 13.30 | di 25 dec, 17.00 | Transit do 6 dec, Kursk vanaf do 6 dec | Shoplifters Amongst Friends Sneak Preview ma gek 4+ do 29 nov, 9.30 4 Chassé Cinema 15.00 | vr 7 dec, 20.30 | zo 9, do 13 vanaf do 13 dec | Voyez Comme On 17 dec, 21.15 | Pop Up Cinema Aca- Buurman & Buurman: Winterpret! en zo 16 dec, 20.00 | vr 14 dec, 17.00 Danse vanaf do 20 dec |Wildlife van- demiehuis Grote Kerk Den Skyldige 5+ vanaf zo 9 dec | Rita & Krokodil 3 Groningen | Whitney vr 23 nov, 20.30 | Young af do 20 dec | Woman At War van- (The Guilty) vr 14 en za 15 dec, 20.30 Alphen a/d Rijn 4+ vanaf do 16 dec 4 Groninger Forum @ Heart ma 10 dec, 20.00 | Stom- af do 27 dec | Nieuwe verwachte | Fraterhuis Academie Film en Fol- 4 Parkfilmhuis Rita & Krokodil 3 4+ za 15 dec me zondag Crainquebille zo 25 nov, films The Disciples - Een Straatope- klore za 15 dec, 11.00 – 13.00 Rita en Krokodil 2 4+ zo 23 en do 15.00 | De dag van de korte film vr 21 ra | Heartbound | Something Use- 27 dec, 13.30 | Pluisje 6+ do 27 dec, Bussum dec, 20.30 | Previously Unreleased ful | The State Against Mandela and 15.00 | Europese Dag Van De Korte 4 Filmhuis Bussum Heemskerk Dawson City: Frozen Time zo 30 dec, The Others | Nog te zien Beautiful Jeugdfilm Film vr 21 dec, 16.00 Buurman & Buurman: Winterpret! 4 Fh Heemskerk 20.00 | Arts in Cinema Hitler versus Boy | Becoming Astrid | De dirigent | Overzicht van vertoningen 5+ vr 7 dec, 16.15 | wo 12 dec, 14.45 Sinterklaas en de vlucht door de Picaso and Others zo 30 dec, 11.00 Mary Shelley | The Wife | Verwacht van kinder‑ en jeugdfilms in | vr 14 dec, 15.30 | zo 16 dec, 16.00 | lucht 5+ zo 2 dec, 14.00 The House That Jack Built | Mary de Nederlandse filmtheaters Amersfoort De Fabeltjeskrant & De Grote Die- Queen of Scots | Das Schweigende en filmhuizen. Adressen van 4 Filmtheater De Lieve Vrouw renbos-Spelen 5+ vr 21 dec, 16.15 | Zwolle Klassenzimmer | Stan & Ollie | Werk de betreffende theaters zijn De Fabeltjeskrant & De Grote Die- Smallfoot 6+ za 1 dec, 13.00 | za 15 Hilversum 4 Filmtheater Fraterhuis Ohne Autor | Dag van de Korte Film te vinden in het eerste deel renbos-Spelen 5+ vanaf wo 19 dec dec, 13.00 | wo 19 dec, 14.45 | Su- 4 Filmtheater Blijmarkt 25 | Reserveren via web- vr 21 dec, 19.15 met Hallo Salaam | van deze agendarubriek. | Gordon & Paddy en de zaak van de perjuffie 6+ zo 2 dec, 13.00 | wo 5 Buurman en Buurman: Winterpret! Bor Beekman de Volkskrant Jan Bockting Berend de Volkskrant der Burg van Jos Het Parool Busch Gerhard Cinema.nl/VPRO de Graaf Belinda van Trouw Dana Linssen Handelsblad NRC Rovers Ronald De Filmkrant/Trouw Floortje Smit de Volkskrant Waardenburg André Handelsblad NRC Weijers Marco De Telegraaf Ab Zagt Dagblad Algemeen Zwol Coen van Handelsblad NRC

Bellingcat, Truth in a Post-Truth World 11111 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Bohemian Rhapsody 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 112311 11111 11111 11111 Fantastic Beasts: The Crimes of Grindelwald 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Gräns 11111 11111 11111 11111 111231 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 The Girl in the Spider’s Web 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Halloween 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Jij bent mijn vriend 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 111231 The King 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 The Kindergarten Teacher 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Leave No Trace 11111 11111 11111 111123 11111 111123 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Liebe in den Gängen 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 112311 11111 11111 11111 11111 Loro 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Overlord 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 The Old Man and the Gun 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Robin Hood 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Suspiria 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 111231 Touch Me Not 11111 11111 111231 11111 11111 111231 11111 11111 11111 11111 11111 11111 Widows 11111 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 111231 11111 11111 11111 The Wife 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 11111 111231

wacher speelt met verve de onaan- gepaste outsider in dit drama met International Queer & Lezersacties december thrillertrekjes over moederschap en het vuil tussen je tenen’, aldus Migrant Filmfestival DOGMAN vooral melancholie over Marcello, Leo Bankersen in de Filmkrant. Marcello die net als de twee jongens uit Go- ‘Tegen het ruige en realistische de- Het migrantenleven is voor velen Het festival opent met het Bra- heeft een morra probeert te overleven in een cor van Sardinië schildert [regis- zwaar. Het is nog zwaarder als je ziliaanse drama Hard Paint (Felipe honden- vuige wereld.’ Marcello Fonte won seur Laura] Bispuri een indringend niet in de heteroseksuele categorie Matzembacher en Marcio Reolon). trimsalon in voor zijn hoofdrol in Dogman de emotioneel landschap waarin het valt. Het International Queer & Mi- Het drama, dat op de Berlinale de een vervallen Gouden Palm voor Beste Acteur op draait om de geladen spanning en grant Filmfestival (IQMF) biedt Teddy Award won, portretteert buitenwijk het filmfestival van Cannes. Dog- onderlinge reacties in deze onge- een welkom aan deze migranten, een jongen die een dubbelleven aan de Itali- man is vanaf 14 december ver- wone driehoeksverhouding. Im- maar uiteraard is iedereen welkom leidt: overdag is hij een in zichzelf aanse kust. krijgbaar op dvd en vod. Cinéart pressionistisch, met veel tegen- op het festival. De vierde editie teruggetrokken knul, ’s nachts Hij is een be- stelt vijf dvd’s beschikbaar voor le- strijdige, vaak onuitgesproken ge- wordt van 5 tot en met 13 december voor zijn webcam leeft hij zich gescheiden zers van de Filmkrant. voelens, zoals het moederlijke oer- gehouden in De Balie in Amster- bodypaint uit in provocatieve sek- man, houdt conflict rond bezitten en loslaten.’ dam. Op het programma staan suele handelingen. Als hij een ge- van zijn werk FIGLIA MIA Figlia mia is vanaf 27 november ruim dertig korte en lange fictie- lijkgestemde erotische performer en wordt zeer De verlegen verkrijgbaar op dvd en vod. Cine- en documentairefilms, die in het op internet ontdekt, leidt dat tot gewaardeerd Vittoria heeft mien stelt vijf dvd’s beschikbaar teken staan van queer en migratie. een complexe verhouding. door zijn buurtgenoten. De rust in een hechte voor lezers van de Filmkrant. De films komen uit twintig landen, Het festival doet meer dan films de wijk wordt verstoord als Simo- band met waaronder Mexico, Thailand , Ko- vertonen. Zo zijn in De Balie twee ne, een ex-bokser verslaafd aan haar liefheb- INTERESSE? sovo, Libanon, Iran, Japan en Bra- foto-exposities te zien: Georgian cocaïne, vrijkomt en de buurt be- bende moe- Stuur een email met naam en adres zilië. In De Balie is het volledige Queer Sensuality van fotograaf en gint te terroriseren. ‘Matteo Gar- der Tina (Va- naar [email protected] en geef programma te zien, een selectie activist Lasha Tsertsvadze en rone toont na Gomorra (2008) op- leria Golino). daarin aan voor welke actie u be- ervan in de Filmschuur, Lantaren- Come Closer, van de Brazili- nieuw een weinig florissante kant Hun rustige langstelling hebt. N.B. Slechts één Venster, ’t Hoogt, het Bijlmer Park aans-Japanse kunstenares Thiemi Net als in zijn de- van Italië, waar toerisme absent is leven op Sar- actie per inzender en wie het eerst Theater en het Humanity House in Higashi. Ook nemen achttien jon- en criminaliteit overvloedig’, dinië wordt volledig op zijn kop komt, die het eerst maalt. Deze ac- Den Haag. ge queer filmmakers deel aan het buutfilmShelley schreef Omar Larabi in de Film- gezet wanneer het jonge meisje tie loopt tot 20 december. Win- jaarlijkse talentontwikkelingstra- krant. ‘Garrone grijpt als een pit- ontdekt dat het lokale feestbeest naars ontvangen bericht en over de ject IQMF Academy. En er zijn de- (2016) gebruikt bull de kijker bij de keel en laat niet Angelica (Alba Rohrwacher) haar uitslag kan niet gecorrespondeerd batten en lezingen. Onder de gas- meer los. Toch voel je gaandeweg biologische moeder is. ‘Alba Rohr- worden. ten zijn diverse internationale Abbasi in Gräns op filmmakers, onder wie de Japanse za 1 dec, 15.00 | Smallfoot 6+ zo 16 regisseurs Koichi Imalzumi en knappe wijze con- Veendam Weesp dec, 14.00 Ayumi Nakagawa en de Indonesi- 4 Filmhuis vanBeresteyn 4 Theater City Of Wesopa sche producent John Badalu. venties uit de gen- Sinterklaas en de vlucht door de Sinterklaas en de vlucht door de HARD PAINT IQMF.NL lucht 5+ zo 2 dec lucht 5+zo 25 nov, 14.00 Zutphen refilm om het ver- 4 Filmtheater Luxor 5+ vanaf do 6 dec (za 1 en zo 2 dec Avonturen van een zigeunerjongen voorpremières) | De Fabeltjeskrant & Oldenzaal haal een eigen- Veenendaal Woerden 8+ di 25 en wo 26 dec, 15.00 | The De Grote Dierenbos-Spelen 5+ zo 16 4 Filmhuis/Stadstheater De Bond 4 Filmhuis Veenendaal 4 AnnexCinema House With a Clock in its Walls 9+ dec, 11.00 (voorpremière) Sinterklaas en de vlucht door de tijdse betekenis te Sinterklaas en de vlucht door de Verwacht Asterix – Het geheim van za 24 nov, 18.30 | wo 28 nov, 15.00 | lucht 5+ zo 25 nov, 15.00 lucht 5+ zo 25 nov, 14.30 de toverdrank 8+ wo 12 dec | Buur- Ramon en het paard van Sinterklaas geven: zet min- man & Buurman: Winterpret! 5+ do 5+ wo 5 dec, 15.00 | Smallfoot 6+ za Maastricht 6 dec | De Fabeltjeskrant & De Grote 8 dec, 18.30 | wo 12 dec, 15.00 | Su- 4 Lumière Cinema Oudenbosch derheden niet weg Vlissingen Dierenbos-Spelen 5+ wo 19 dec | De perjuffie 6+ za 15 dec, 18.30 | wo 19

IEDEREEN KAN HE I FILM De Fabeltjeskrant & De Grote Die- 4 Filmtheater Fanfare 4 Cine City Grinch 6+ wo 28 nov dec, 15.00 het gouden Paul Ruven & Marian Batavier renbos-Spelen 5+ vanaf do 20 dec | Sinterklaas en de vlucht door de als ‘anders’. Asterix – Het geheim van de tover- T! DEE Rita & Krokodil 4+ vanaf do 13 dec lucht 5+ zo 25 nov, 14.00 Omar Larabi in de Filmkrant drank 8+ wo 12 dec | Buurman & Buurman: Winterpret! 5+ do 6 dec Zevenaar Zwolle | De Fabeltjeskrant & De Grote Die- 4 Filmhuis Zevenaar 4 Filmtheater Fraterhuis Middelburg Sittard renbos-Spelen 5+ zo 16 en wo 19 Sinterklaas en de vlucht door de Buurman & Buurman: Winterpret! ZIN hoe verkoop hoe verzin je het? 4 Cinema Middelburg 4 Filmhuis De Domijnen dec | De Grinch 6+ wo 28 nov | Ralph lucht 5+ zo 2 dec 14.30 5+ vanaf za 8 dec | De Fabeltjeskrant je het? Buurman & Buurman: Winterpret! Gordon & Paddy en de zaak van Breaks the Internet 6+ wo 12 dec & De Grote Dierenbos-Spelen 5+ 6+ do 20, do 27, vr 28 en zo 30 dec, de gestolen nootjes 6+ zo 9, 16 en vanaf za 22 dec 13.30 | xo 23 dec, 11.30 | ma 24 dec, 23 dec Zierikzee 13.00 | wo 2 jan, 14.00 | Sinterklaas Waalwijk 4 Filmtheater Zierikzee en de vlucht door de lucht 5+ vr 30 4 Filmtheater De Leest Brandweerman Sam klaar voor actie

nov, 15.00 | zo 2 dec, 13.30 | wo 5 Stadskanaal Sinterklaas en de vlucht door de 5+ wo 12 en wo 19 dec, 14.30 | Sin- en speciale adressen. Als extra een hoofdstuk over Nederlandse gouden film-ide ë testen en omwerken tot een gouden film-idee. GEHEIM VANboek HET HOLLYWOOD deze unieke handleiding over hoe je idee kunt baar maken. film-idee bestaat. Dan kun je het ook zelf verzinnen, heel eenvoudig en daarna verkoop- THE FLOWER GUY en verkocht het voor 2,5 miljoen dollar. discreet aan maitresses bloemen aflevert van overspelige filmsterren. Hij noemde het 1985 per ongeluk is ingevroren in ijs, ontdooit nu en denkt dat alles nog als in 1985 is zinnetje maar goud is. doen. En het maakt ook niets uit of je nog nooit iets in de film gedaan hebt. Als dat te kopen, vaak voor miljoenen dollars. hebt is een gouden film-idee.Dan staat Hollywoodom dat ene zinnetje in de rij van je RIJK DOOR 1 ZIN: HET GOUDEN FILMIDEE staat volRIJK DOOR 1 ZIN: HET metsucces-voorbeelden, tips, trucs, Hollywood-kenners Paul Ruven en Marian Batavier schreven na hun succesvolle als je weetHet uit welke lijkt simpel, en dat is het ook, elementen een gouden Dezelfde man las in de krant over een artikel een bloemen-man, die in het geheim Een man verkocht het volgende zinnetje voor 600.000 dollar: “Een die politieagent, er niets Je eens voor hoeft naar Hollywood, je kunt het gewoon vanuit je luie stoel Iedereen kan door 1 zinnetjeworden. schatrijk Vandaag nog. Het enige dat je nodig Nederlands Fonds de Film. voor werd mogelijk gemaakthet van door een bijdrage uitgave Deze €19,95. baar voor september daar verkrijg - half vanaf de Theatrebookshop; van Een uitgave Het gouden filmidee”. “Rijk door 1 zin. en Marian Batavier: Paul boek van Ruven Het nieuwe dec, 14.00 | Dag van de Korte Film 4 Filmliga Stadskanaal lucht 5+ zo 2 dec, 14.30 | terklaas en de vlucht door de lucht Kinderprogramma vr 21 de, 14.30 De Grinch 6+ vanaf do 29 nov 5+ wo 28 nov en wo 5 dec, 14.30 | STUDENTENFILM WON. OSCAR VOOR BESTE BUITENLANDSE O.A. MEE AAN ‘ALASKA’, DAT EEN EN MARIAN BATAVIER WERKTEN BEKENDE FILMMAKERS PAUL RUVEN

LEES HET VANDAAG! en.

in .”

FILMIDEE

Paul Ruven & Marian Batavier Marian & Ruven Paul het gouden het DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 40

CONVERSATIONS WITH DARIUS KHONDJI KORT A BEST PRACTICE GUIDE TO SEX AND STORYTEL- LING John Bucher FOCAL PRESS, 2018 | € 42,– MEESTER VAN HET LICHT Door de toename van online streamingdiensten is de De Frans-Iraanse cameraman Darius Khondji, derijen als referentiemateriaal (sommigen staan ook hoeveelheid films en series die films draaide zoals Delicatessen, Seven, in het boek) dan andere films. “Heel Europees,” aldus waarin naakt en seksualiteit Midnight in Paris, Amour en Okja, komt zelf Woody Allen droogjes. getoond wordt het afgelopen eens aan het woord in een diepgravend boek decennium toegenomen. over zijn oeuvre en het werk van een director of Tegelijkertijd heeft de #MeToo-beweging ervoor gezorgd dat de seksuele intimidaties binnen photography. DOOR BOYD VAN HOEIJ onder andere de filmwereld niet langer worden getolereerd. A Best Practice Guide to Sex and Het eerste boek van de kleine Parijse uitgeverij Synec- Storytelling probeert beide tendensen te ver- doche was Conversations with James Gray (2011), een enigen door te kijken hoe het filmproces, vanuit tweetalig (Frans/Engels) koffietafelboek waarin film- zij die voor en zij die achter de camera staan, waardig en succesvol kan verlopen. Door inter- recensent Jordan Mintzer het werk van de in Frankrijk views met verschillende mensen uit het veld, populaire Amerikaanse regisseur James Gray belichtte. zoals regisseurs, acteurs, producenten en gen- Naast veel fotomateriaal leverde dat ook indringende deren filmtheoretici, zorgt Bucher voor een vraaggesprekken op met Gray en anderen die met hem spoedcursus in het filmen van naakt en seksua- samenwerkten, van Gwyneth Paltrow tot componisten liteit. Of het nu gaat om de beste belichting en camerastandpunten om intimiteit te creëren, en editors. het repeteren van seksscènes, tot het contrac- Op dezelfde manier is nu Conversations with Darius tueel vastleggen welke beelden gebruikt mogen Khondji opgezet en hier werkt de formule zo mogelijk worden: Bucher wijdt er enkele pagina’s aan. Zo nog beter, omdat het werk van een director of photo- OKJA wordt er voor de relatie tussen regisseur en graphy (DoP) nog veel meer om beelden draait dan dat acteur voorgesteld om altijd een derde partij aanwezig te laten zijn bij repetities, vooraf van een regisseur en omdat veel aspecten van zijn werk PERFECTIONISTEN onbetreedbare gebieden af te spreken en altijd voor het algemene publiek vrij onbekend zijn. Uiteindelijk is de ‘meester van het licht’ vooral op zoek een duidelijk begin en een einde van een scène Khondji, in Iran geboren maar opgegroeid in Frank- naar goede films en is hij daarvoor bereid met perfecti- vast te leggen. Doordat het boek feministische rijk, draaide met beroemdheden zoals Alan Parker, onisten te werken die hem het leven soms moeilijk ma- en LGBTQ+-perspectieven op naaktheid en sek- Wong Kar-wai, Roman Polanski, Sydney Pollack en ken, zoals uit anekdotes over Fincher en Haneke blijkt. sualiteit incorporeert en uitvoerig behandelt, is het een boek voor de filmindustrie van nu. Bertolucci. Daarnaast werkte hij meerdere malen met En zo ontstaat een goed beeld van Khondji’s uitgebrei- Jean-Pierre Jeunet (Delicatessen); Woody Allen (Mid- de artistieke palet, hoe en waarom hij al zijn middelen DUTCH POSTERS 1997 - night in Paris); David Fincher (Seven); James Gray (The aanwendt en ook hoe hij regisseurs en projecten kiest. 2017 A Selection By Lost City of Z) en Michael Haneke (Amour). De gesprekken met vakmensen zoals color graders, Anthon Beeke De films worden door Khondji min of meer chro- cameramensen en Khondji’s Nederlandse gaffer, Frans UITGEVERIJ LECTURIS | € 39,99 In de inleiding van Dutch nologisch besproken. Door de gesprekken met de DoP Weterrings, diepen deze ideeën verder uit. Mintzer Posters 1997 - 2017 gooit en de andere interviewpartners – onder wie actrice schuwt daarbij de vele technische elementen niet maar coauteur Frederike Huygen Isabelle Huppert, Bertolucci, Jeunet, Woody Allen en legt alles uit voor de leek in korte maar duidelijke voet- meteen de knuppel in het fotograaf-regisseur Jean-Baptiste Mondino – loopt als noten. En Khondji’s genuanceerde ideeën over traditio- hoenderhok, Dutch Design, is dat niet een geda- een rode draad ook de vraag of een cameramaestro een neel versus digitaal filmen komen ook aan bod. teerde term en heeft wat hij probeert aan te duiden überhaupt ooit bestaan? Oké, laten we eigen stijl heeft of dat hij juist volledig ondergeschikt is Alhoewel Mintzer oog heeft voor Khondji’s werk het erop houden dat dit boek een overzicht is aan de visie van de regisseur. met kunstenaars zoals Mondino en Philippe Parreno, van posters die door merendeels Nederlandse Khondji denkt dat dat eerste mogelijk is maar dat gaat zijn boek toch vooral over cinema en worden zijn ontwerpers in Nederland zijn gemaakt. Want hij zelf in de laatste categorie valt. Het is zeker waar reclames en videoclips (zoals Madonna’s Fever en Fro- dat er prachtige posters zijn ontworpen in dat een film vol speciale effecten zoals Okja, gedraaid zen) en hun samenhang met zijn filmwerk verder niet Nederland moge duidelijk zijn. Natuurlijk zijn er de iconische leeuwenposters van het IFFR en de met een digitale 65mm camera, in bijna niets lijkt op besproken. door Lernert en Sander ontworpen posters voor zijn old-school verfilming van de musical Evita, waarin De hippe lay-out komt de leesbaarheid helaas niet de Roze Filmdagen, waarop oude filmaffiches 5.000 figuranten werden opgetrommeld en er op Ko- ten goede, met op elke bladzijde het Frans boven- en van Casablanca en Dirty Dancing zo zijn gevou- dakfilm in Argentinië werd geschoten. het Engels onderaan en de foto’s en onderschriften die wen dat beroemde filmkoppels zijn veranderd in Maar in zijn vragen en tekst plaatst Mintzer heel in- er dan ergens tussen zweven. Als lezer concentreer je homo- en lesbokoppels. De Nederlandse films komen er daarentegen bekaaid vanaf. Qua con- telligente vraagtekens bij Khondji’s wel erg bescheiden je dan maar op de helft van het boek en zou je de vaak sistentie in kwaliteit en vooruitstrevendheid is ideeën over zijn werk. De DoP weet in ieder geval wat interessante wisselwerking tussen de tekst en het beeld er één opdrachtgever die er in de afgelopen hij mooi vindt. En alhoewel films verschillen, komen snel kunnen missen. twintig jaar uitspringt: het Holland Festival. bepaalde elementen – een voorkeur voor schaduwen, Humoristisch, uitdagend en kleurrijk – zulke posters willen we meer op de straten zien. weerkaatsingen in plaats van direct licht – toch vaak CONVERSATIONS AVEC/WITH DARIUS terug. Ook is hij gevoelig voor kleur en kleurtempera- KHONDJI JORDAN MINTZER | SYNECDOCHE, 2018 | SAMENSTELLING JORIK AMIT GALAMA, INTERNATIONAL turen en maakt hij eerder gebruik van foto’s en schil- 304 PAGINA’S | € 65,00 THEATRE & FILM BOOKS, LEIDSEPLEIN 26, AMSTER DAM, T 020 6226489, THEATREANDFILMBOOKS.COM DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 41 Thuiskijken

KIYOSHI KUROSAWA OVER BEFORE WE VANISH mens te zijn in Japan. De alien is als een body snatcher. Hij neemt een lichaam en wordt die persoon. Hij heeft alleen nog geen inhoud. Hij is als een geresette compu- ‘MIJN ALIEN IS EEN GERESETTE ter, helemaal leeg. Hij moet dus zijn persoonlijkheid op- bouwen door elementen van andere mensen te stelen. Zo leert de alien over de wereld. En ook over de proble- COMPUTER, HELEMAAL LEEG’ men die onderdeel zijn van de Japanse samenleving. Net als in veel van mijn inspiratiebronnen is de samenleving in deze film ook een dystopie.”

En toch is er iets heel speels aan Before We Vanish. “Ik heb de film gebaseerd op een inventief toneelstuk van To- mohiro Maekawa. Om hun eigen persoonlijkheid op te bouwen stelen aliens concepten van andere mensen. Concepten als liefde, vriendschap, familie. Het is soms moeilijk om het woord los te koppelen van het daadwer- kelijke gevoel. Dat zorgt voor speelse scènes.”

Wanneer het leger in gevecht raakt met de buitenaardse wezens trekt u alle registers open. Qua actie is dit een van de meest spectaculaire films die u heeft gemaakt. “Verge- leken met het einde begint de film inderdaad zeer inge- togen. Net zoals de makers van die originele invasiefilms moest ik zuinig omgaan met mijn budget. Daarom zit er een tweedeling in de film: de psychologische, innerlijke wereld van de eerste helft maakt plaats voor een fysieke, gewelddadigere tweede helft.”

Dat vat uw oeuvre goed samen. U heeft een zeldzame combinatie van arthouse en genre gevonden. Maakt u het uzelf KIYOSHI KUROSAWA BEFORE WE VANISH moeilijker door die twee filmwerelden in balans te houden? “Absoluut. Het voelt altijd alsof ik ergens tussenin zit. Kiyoshi Kurosawa vervangt geesten door aliens Kurasawa weer genres in de mix. De Japanse samenle- Terwijl ik eigenlijk in allebei de werelden even comfor- in Before We Vanish. Ergens tussen arthouse ving staat op knappen. Deze keer niet gesymboliseerd tabel zou willen zitten. Prestigegenrefilms zoals Ho- en genrecinema schetst hij in zijn invasiefilm door geesten, maar door de komst van aliens die de ward Hawks en Alfred Hitchcock die maakten, krijg je hoe de Japanse samenleving als een computer mensheid zullen vervangen. niet van de grond in Japan. Dat realiseerde ik me pas na gereset wordt. Daarbij verwijst de regisseur het regisseren van tig films. Ik moet dus een manier ver- van Pulse en Tokyo sonata rijkelijk naar In Before We Vanish landen buitenaardse wezens op aarde. zinnen om die diepte in de genrecinema te krijgen. Of invasiefilms uit de jaren vijftig. “Ik put uit de Uw film lijkt meer op de B-films uit de jaren vijftig dan op andersom: als ik serieus drama maak, zoek ik altijd naar onrust en spanning van Japan.” de hedendaagse invasiefilms. “Ik ben blij dat te horen, een afwijkend pad in het verhaal. Ik hou van die combi- DOOR HUGO EMMERZAEL want ik hou enorm van die oude films. Wat ik inspire- natie van realisme en fantasie omdat ik daardoor kan rend aan ze vind is dat er een gevoel van gevaar in focussen op de echte Japanse samenleving. Ik put uit de Voordat Kiyoshi Kurosawa doorbrak als Japans hor- schuilt. Ze suggereren dat er iets mis is met de wereld. onrust, spanning en problematiek van Japan en plaats rorauteur met Sweet Home (1989) waagde hij zich aan Met een minimaal budget behalen ze dus een enorm ef- dat in mijn scènes. Je kan geen goede genrecinema ma- pink eiga (softporno) en VHS-gangsterfilms. Inmiddels fect. In de jaren zeventig en tachtig werden veel van die ken zonder de realiteit te erkennen.” staat de 62-jarige filmmaker vooral bekend om zijn oude invasiefilms opnieuw gemaakt. Denk aan de Philip ongewone combinatie van contemplatieve arthouse en Kaufman-remake van Invasion of the Body Snatchers. Zelfs in Tokyo sonata zitten horrorelementen, al vallen die verontrustende genrecinema. Zijn meesterwerk Pulse Door zulke films kwam ik uiteindelijk bij de originele te- het best te beschrijven als alledaagse horror. “Dat is een (recentelijk heruitgegeven op blu-ray) uit 1997 vormde recht. Al mijn gehele carrière wilde ik zo’n film maken. goede beschrijving. Natuurlijk is Tokyo sonata geen de blauwdruk. Dit spookverhaal over geesten die vast- Die is er nu eindelijk.” echte genrefilm, maar het is wel een hommage aan A zitten in cyberspace was een griezelige reflectie op een History of Violence van David Cronenberg. Zo’n film wil vereenzamend Japan. Pas in het drama Tokyo sonata De geesten van uw vorige films maken plaats voor buiten- ik al mijn hele carrière maken. Dit was een eerbetoon (Asian Film Awards-winnaar van 2008) nam hij volle- aardse wezens. Staan zij symbool voor iets anders? “In aan hem.” dig afstand van genrecinema. Al hield hij zich vast aan mijn films zijn geesten niet zomaar vijandig. Ze zijn ooit soortgelijke thema’s: is er iets mis met Japan als zoveel mens geweest. Wanneer ze overlijden zijn ze er nog. BEFORE WE VANISH JAPAN, 2017 | REGIE mensen kampen met problemen? In Before We Vanish, Daardoor zie ik geen groot verschil tussen een dood en KIYOSHI KUROSAWA | 129 MINUTEN | MET MASAMI in 2016 geselecteerd voor het filmfestival van Can- een levend persoon. In mijn film is de alien nooit mens NAGASAWA, RYÛHEI MATSUDA, HIROKI HASEGAWA | nes en inmiddels al opgevolgd door Foreboding, gooit geweest en bestudeert hij voor het eerst hoe het is om DISTRIBUTIE REMAIN IN LIGHT | TE ZIEN OP DVD DE FILMKRANT #415 DECEMBER 2018 42

Zonneplein 30, 1033 EK Amsterdam 13 oktober 2018, 11.32 uur

“Dat is de essentie van acteren: doen alsof!,” lacht Norbert ter Hall, terwijl een orkest voor de tweede keer de finale inzet van George Gershwins Rhapsody in Blue. Maar de muziek die door de grote zaal van het Zonne- huis in het Amsterdamse Tuindorp Oostzaan schalt, wordt niet geproduceerd door het orkest. Die is feilloos ingespeeld door het Me- tropole Orkest en wordt keer op keer afge- speeld. Ter Hall is bezig met de verfilming van Mano Bouzamours spraakmakende en best- sellende romandebuut De belofte van Pisa (2014). Daarin moet Samir – kortweg Sam – zijn oudere, zwaar criminele broer Mo belo- ven dat hij zijn vwo-diploma zal halen – als enige in de familie. Vooroordelen en onbegrip maken het echter niet gemakkelijk om de bij trompet speelt als Chet Baker. ra’s… en actie!” Het orkest begint weer te YORICK VAN WAGENINGEN DIRIGEERT HET HAAGSE JEUGDORKEST IJssalon Pisa afgelegde belofte na te komen. Onder zijn stoel staat een sporttas vol spelen. Sam let niet op de dirigent; de bo- VIOTTA | ACHTER DE MONITOR KIJKT REGISSEUR NORBERT TER HALL TOE In Bouzamours boek speelt Sam piano, in geld, die Sam naar een advocaat moet bren- venmatig getalenteerde jongen uit Amster- Ter Halls film trompet, omdat Ter Hall dat gen om zijn broer Mo uit de gevangenis te dam-Noord heeft meer oog voor de mooie ‘visueel interessanter’ vindt. “We hebben houden. Als hij de demper van zijn trompet meisjes uit Zuid – voor zijn klarinet spelende wel meer aangepast, maar als het goed is, is uit zijn sporttas haalt, ziet klasgenoot IJs- vriendinnetje Annelies (Lonsdale) en zijn de kern van de film gelijk aan het verhaal uit brand (Thor Braun) de enorme hoeveelheid vioolspelende scharrel Kyra (Simone Giel) Mano’s boek”, vertelt Ter Hall terwijl alles in bankbiljetten. om precies te zijn. DE BELOFTE VAN PISA NEDERLAND, 2019 | gereedheid wordt gebracht voor een vol- Het orkest wordt gedirigeerd door mu- “En gestopt!” roept Ter Hall een paar mi- SCENARIO ROBERT ALBERDINGK THIJM, NAAR DE gende take. ziekdocent Fred Morenissen, alias Pluizen- nuten later. “Deze ging niet zo lekker als de ROMAN VAN MANO BOUZAMOUR | REGIE NORBERT TER De hoofdrol wordt gespeeld door Shahine bol, die zo onder de indruk was van Sams na- vorige,” zegt Van Wageningen, terwijl hij zijn HALL | PRODUCENT ROLF KOOT | IN COPRODUCTIE El-Hamus; Ter Hall leerde hem kennen tij- tuurtalent dat hij hem heeft toegelaten tot armen nog eens losschudt. “Kunnen we er MET BNNVARA EN MINDSMEET | UITVOEREND dens de opnamen van de laatste reeks van het Muzieklyceum. Pluizenbol wordt ge- nog eentje doen?” PRODUCENT HAN VAN DER WERFF | CAMERA RICHARD zijn successerie A’dam-E.V.A. El-Hamus zit, speeld door Hollywoodster Yorick van Wa- Een productiemedewerker dept fluks het VAN OOSTERHOUT | MONTAGE WOUTER JANSEN | ART in een hagelwit Adidas-trainingspak, tussen geningen, die helemaal achterin de zaal ge- zweet van zijn voorhoofd, de camera wordt DIRECTION PEPIJN VAN LOOY | KLEDING MINKE LUNTER de keurig geklede muzikanten van het coacht wordt door dirigent Coen Stuit: weer naar de beginpositie gereden. “We gaan EN REBEKKA WÖRMANN | MAKE-UP EVALOTTE Haagse jeugdorkest Viotta, die de room- buiten beeld van de twee camera’s, geeft hij direct door,” zegt Ter Hall. Weer een paar OOSTEROP | MUZIEK JASPER BOEKE, DIEDERIK blanke leden ‘spelen’ van het Amsterdamse Van Wageningen het goede voorbeeld. “Yo- minuten later zijn Van Wageningen en Ter RIJPSTRA E.A. | MET SHAHINE EL-HAMUS, MAHFOUD Muzieklyceum Zuid. Om perfect te kunnen rick zwaait behoorlijk in de maat, maar als Hall beiden tevreden. “Heel mooi, we gaan MOKADDEM, MEHDI CHAFI, NORA EL KOUSSOUR, playbacken kreeg hij drie maanden trompet- het orkest echt op hem zou letten, gaat het de camera’s verplaatsen voor het volgende OLLIVIA LONSDALE, YORICK VAN WAGENINGEN, THOR les van Diederik Rijpstra, die er ook voor mis”, verduidelijkt Ter Hall. shot.” BRAUN | KLEUR, 100 MINUTEN | OMROEP BNNVARA | zorgde dat het er in Rolf van Eijks My Foolish “We gaan ’m nog één keer doen”, roept de JAN PIETER EKKER DISTRIBUTIE INDEPENDENT FILMS | TE ZIEN VANAF 10 Heart uitziet alsof Steve Wall net zo goed opnameleider even later. “Geluid… came- FOTO BOB BRONSHOFF OKTOBER 2019

DE FILMKRANT #416 VERSCHIJNT OP DONDERDAG 20 DECEMBER Volgende maand THE FAVOURITE WILDLIFE ON THE BEACH AT NIGHT ALONE COLETTE BUDDY THIS MAGNIFICENT CAKE AN IMPOSSIBLY SMALL OBJECT MARY POPPINS WHITE BOY RICK CLIMAX THE HOUSE THAT JACK BUILT SOMETHING USEFUL WOMEN AT WAR LOS VERSOS DEL OLVIDO NOS BATAILLES GENESIS 2.0 HOLMES AND WATSON STAN & OLLIE NACHTWACHT: DE POORT DER ZIELEN DE FABELTJESKRANT BUMBLEBEE HARD PAINT SECOND ACT SPIDER-MAN: INTO THE SPIDER-VERSE REPLICAS BEN IS BACK CREED II WELCOME TO MARWEN FRANZ ROGOWSKI SANDRA HÜLLER PETER KURTH [Victoria, Happy End] [Toni Erdmann] [Good Bye Lenin!] NU IN DE BIOSCOOP

‘GEVOELIG’ Screen Daily

‘ONTROEREND’ The Hollywood Reporter

‘OPTIMISTISCH’ Variety

★★★★

z ‘AANGRIJPEND EN HEEL BIJZONDER’ The Guardian

German Film Awards German Screenplay Award Beste Actor Franz Rogowski Thomas Stuber, Clemens Meyer

Berlin Film Festival 2018 LIEBE Guild Film Prize & Prize of Ecumenical Jury IN DEN GÄNGEN www.cherrypickersfilm.nl facebook.com/cherrypickersfilm EEN FILM VAN THOMAS STUBER

L&F Producties presenteert in coproductie met KRO-NCRV een film van Petra Lataster-Czisch & Peter Lataster VANAF 13 DECEMBER IN DE FILMTHEATERS

montage Mario Steenbergen Camera Peter Lataster geluid Gertjan Miedema uitvoerend producent MARTY DE JONG geluidsnabewerking Hugo Dijkstal kleurcorrectie PETRO VAN LEEUWEN grafisch ontwerp PETRA WARRINK & BERRY SLOK eindredactie JELLE PETER DE RUITER omroep KRO-NCRV Deze film kwam tot stand met steun van KRO-NCRV, NPO Fonds en Nederlands Filmfonds

jijbentmijnvriend.nl jijbentmijnvriend NU IN DE FILMTHEATERS www.mokumfilm.nl “EEN SPROOKJE, EEN ROMANCE, EEN MUSICAL, EEN SOCIALE PARABEL EN LIEVE HORROR OP DE KOOP TOE…EN DAT ALLEMAAL IN ÉÉN FILM.” FilmDeCulte

GoodGood VANAF DONDERDAG MannersManners 29 NOVEMBER IN DE FILMTHEATERS

D I S T RIBUTION