PRZEDSI ĘBIORSTWO PROJEKTOWO - Zał ącznik nr 1A REALIZACYJNE do Uchwały Nr ………………….. Rady Gminy Chmielno z dnia …………………….

sp. z o.o. ul. Ko ściuszki 34G 83-200 Starogard Gda ński tel/fax (058) 562-20-57, (058) 561-14-78 e-mail: [email protected]

OBIEKT G M I N A

CHMIELNO

ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW

ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO NAZWA OPRACOWANIA (dla fragmentów obszaru gminy)

CZ ĘŚĆ A -UWARUNKOWANIA RODZAJ OPRACOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

ZLECENIODAWCA GMINA CHMIELNO

mgr in ż. arch. Maria Kiełb-Sta ńczuk (uprawnienia nr ZESPÓŁ PROJEKTOWY 1334/93) ZMIANY STUDIUM mgr Aleksandra Nowicka mgr Andrzej Piotrzkowski

NUMER UMOWY PP/183/2015 z dnia 28.2.2015

DATA OPRACOWANIA sierpie ń 2017r.

Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Zespół autorski projektu zmiany Studium:

PRZEDSI ĘBIORSTWO PROJEKTOWO-REALIZACYJNE „DOM” SP. Z O .O., STAROGARD GDA ŃSKI

PROJEKTANT GŁÓWNY , PROWADZENIE TEMATU , URBANISTYKA , KOORDYNACJA : mgr in ż arch Maria Kiełb-Sta ńczuk - uprawnienia do proj. w planowaniu przestrzennym nr 1334/93 URBANISTYKA : mgr in ż arch Maria Kiełb-Sta ńczuk mgr Aleksandra Nowicka ZAGADNIENIA PROGRAMOWE, SPOŁECZNO -GOSPODARCZE : mgr Andrzej Piotrzkowski OPRACOWANIE GRAFICZNE : mgr Aleksandra Nowicka PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO : zespół Biura Projektów i Wdro żeń Proekologicznych „Proeko” z Gda ńska pod kierunkiem dr hab. Macieja Przewo źniaka

UWAGA Zmiany wprowadzone w cz ęś ci tekstowej obowi ązuj ącego dokumentu Studium wyró żnione są czcionk ą Arial koloru niebieskiego. Tre ści nieaktualne/zmienione przekre ślono.

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 2 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Wst ęp Niniejsza zmiana obowi ązuj ącego dokumentu Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno (zwanego dalej Studium) uchwalonego Uchwał ą Nr XXIV/241/2013 Rady Gminy Chmielno z dnia 30.12.2013r. obejmuje 6 fragmentów obszaru gminy Chmielno i realizowana jest na podstawie nast ępuj ących uchwał: − Uchwały Nr XV/179/2016 Rady Gminy Chmielno z dnia 23 czerwca 2016r. w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia zmian studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno – obszar nr 1,2,3,4 ; − Uchwały Nr XVII/191/2016 Rady Gminy Chmielno z dnia 31 sierpnia 2016r. w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia zmian studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno – obszar nr 5 ; − Uchwały Nr XIX/217/2016 Rady Gminy Chmielno z dnia 24 listopada 2016r. w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia zmian studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno – obszar nr 6 ; Zmiany obowi ązuj ącego dokumentu obejmuj ą 6 odr ębnych fragmentów gminy Chmielno, dla których planowane s ą korekty/zmiany dotychczasowych zapisów w zwi ązku ze zmian ą polityki przestrzennej gminy dotycz ącą tych fragmentów. Dla obszarów tych wskazane zostan ą nowe kierunki zmian w zagospodarowaniu przestrzennym. Zmiany prowadzone s ą na skutek wniosków zgłaszanych przez wła ścicieli nieruchomo ści oraz zainteresowanych inwestorów, uwarunkowane s ą tak że potrzebami samej gminy. Ponadto zgodnie z Uchwał ą Nr XV/179/2016 Rady Gminy Chmielno z dnia 23 czerwca 2016r. w obowi ązuj ącym dokumencie Studium zaktualizowane b ędą informacje o terenach zagro żonych masowymi ruchami ziemi na terenie gminy. Od momentu uchwalenia obowi ązuj ącego Studium zaszły zmiany w obowi ązuj ących przepisach prawa, w tym ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a tak że zmieniły si ę dokumenty wyznaczaj ące ramy polityki ponadlokalnej województwa pomorskiego, tj. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego. W zwi ązku z powy ższym w niniejszej zmianie Studium zaktualizowano część istotnych zagadnie ń zawartych w obowi ązuj ącym dokumencie dotycz ących, m.in.: uwarunkowa ń ponadlokalnych wynikaj ących ze zmiany planu zagospodarowania przestrzennego województwa, opracowania nowej strategii rozwoju gminy, opublikowania map zagro żenia powodziowego i map ryzyka powodziowego. Sporz ądzono tak że bilans terenów przeznaczonych pod zabudow ę, o którym mowa w art. art. 10 ust 5 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (zmiana wprowadzona na skutek wej ścia w życie ustawy z dnia 9 pa ździernika 2015r. o rewitalizacji Dz. U. 2015, poz. 1777). PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA ZMIANY STUDIUM • Umowa nr PP/183/2015 z dnia 28.2.2015 zawarta pomi ędzy Gmin ą Chmielno a Przedsi ębiorstwem Projektowo-Realizacyjnym „Dom” Sp. Z o. o. w Starogardzie Gda ńskim, ul. Ko ściuszki 34G; • Uchwały o przyst ąpieniu do sporz ądzenia zmiany Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno – wskazano powy żej. Niniejsza zmiana realizowana jest na podstawie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. 2017 poz. 1073).

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 3 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

MATERIAŁY WYJ ŚCIOWE WYKORZYSTANE NA POTRZEBY ZMIANY STUDIUM • Obowi ązuj ące przepisy ustaw, rozporz ądze ń odnosz ące si ę merytorycznie lub terytorialnie do studium gminy Chmielno, w tym Uchwała nr 147/VII/11 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 27 kwietnia 2011 r. w sprawie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego (Dz. U. Woj. Pomorskiego nr 66 z dnia 2 czerwca 2011) • obowi ązuj ące Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno uchwalone uchwałą Nr XXIV/241/2013 Rady Gminy Chmielno z dnia 30 grudnia 2013r.; • Strategia Rozwoju Gminy Chmielno na lata 2016-2022, przyj ęta uchwał ą Nr IX/94/2015 Rady Gminy Chmielno z dnia 12 listopada 2015 r.; • Prognoza demograficzna dla gminy Chmielno do roku 2045, opracowanie sporz ądzone na potrzeby zmiany Studium, Piotrzkowski A., 2017; • Bilans terenów przeznaczonych pod zabudow ę w gminie Chmielno, opracowanie sporz ądzone na potrzeby zmiany Studium, PPR „DOM” Sp. z o.o., 2017; • Mapy ewidencyjne dost ępne na portalu internetowym gminy www.chmielno.e-mapa.net; • Uchwała Nr 318/XXX/16 Sejmiku Woj. Pom. z dn. 29 grudnia 2016r w sprawie uchwalenia nowego Planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego oraz stanowi ącego jego cz ęść Planu zagospodarowania przestrzennego Obszaru Metropolitalnego Gda ńsk-Gdynia-Sopot – Dz. Urz. Woj. Pom. z 14 lutego 2017r poz. 603; • Materiały i dokumenty zgromadzone przez Urz ąd Gminy Chmielno dot. obszaru opracowania zmiany oraz inne materiały dot. obszaru gminy Chmielno, w tym: − wnioski zebrane w odpowiedzi na zawiadomienie i ogłoszenie dot. zmiany Studium.

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 4 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

PRZEDSI ĘBIORSTWO PROJEKTOWO - Zał ącznik nr 1A REALIZACYJNE do Uchwały Nr XXIV/241/2013 Rady Gminy Chmielno z dnia 30.12.2013r .

sp. z o.o. ul. Ko ściuszki 34G 83-200 Starogard Gda ński tel/fax (058) 562-20-57, (058) 561-14-78 e-mail: [email protected]

OBIEKT G M I N A

CHMIELNO

STUDIUM UWARUNKOWA Ń I KIERUNKÓW

ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO NAZWA OPRACOWANIA AKTUALIZACJA

(dla obszaru w granicach administracyjnych) CZ ĘŚĆ A -UWARUNKOWANIA RODZAJ OPRACOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

ZLECENIODAWCA GMINA CHMIELNO

mgr in ż. arch. Maria Kiełb-Sta ńczuk GŁÓWNY PROJEKTANT (uprawnienia do projektowania w planowaniu przestrzennym nr 1334/93, wpis do Północnej Okr ęgowej Izby Urbanistów nr G- 006/2002)

dr in ż. arch. Barbara Jaszczuk-Skolimowska SPRAWDZAJ ĄCY (uprawnienia urbanistyczne nr 1540 wpis do Północnej Okr ęgowej Izby Urbanistów nr G-005/2002)

OPRACOWANIE mgr Aleksandra Nowicka, mgr Karolina Suchojad

NUMER UMOWY Nr 272.13.12 z dnia 12 czerwca 2012r.

DATA OPRACOWANIA czerwiec 2012 – pa ździernik 2013

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 5 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Spis tre ści: WST ĘP, CZ ĘŚĆ OGÓLNA ...... 8 1.1 Wst ęp ...... 8 1.2 Podstawa opracowania, materiały wyj ściowe...... 14 1.3 Zespół autorski projektu studium ...... 17 2 UWARUNKOWANIA PONADLOKALNE I STRATEGIA ROZWOJU GMINY 18 2.1 Wnioski wynikaj ące z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju...... 18 2.2 Uwarunkowania i wnioski z uwarunkowa ń wynikaj ące z planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego ...... 21 2.2.1 Poło żenie w strukturze przestrzennej województwa i rola w sieci osadniczej. . 21 2.2.2 Ochrona środowiska przyrodniczego ...... 22 2.2.3 Zasady ochrony środowiska kulturowego i system ochrony walorów krajobrazu 22 2.2.4 Gospodarka turystyczna ...... 23 2.2.5 Komunikacja o znaczeniu ponadlokalnym ...... 23 2.2.6 Infrastruktura techniczna ponadlokalna ...... 24 2.2.7 Inne uwarunkowania ...... 25 2.3 Uwarunkowania i wnioski wynikaj ące z pozostałych dokumentów – planów i programów województwa pomorskiego ...... 28 2.3.1 Strategia rozwoju województwa pomorskiego ...... 28 2.4 Uwarunkowania i wnioski wynikaj ące ze Strategii Zrównowa żonego Rozwoju Gminy Chmielno oraz Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Chmielno ze Strategii Rozwoju Gminy Chmielno na lata 2016 - 2022 ...... 29 2.4.1 Strategia Zrównowa żonego Rozwoju Gminy Chmielno Strategia Rozwoju Gminy Chmielno na lata 2016-2022 ...... 29 2.4.2 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chmielno ...... 31 3 UWARUNKOWANIA WEWN ĘTRZNE (WG ART. 10 UST 1 USTAWY O PLANOWANIU I ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM Z 2003 R.) ...... 32 3.1 Uwarunkowania wynikaj ące z dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu ...... 32 3.1.1 Przeznaczenie terenu ...... 32 3.1.2 Użytkowanie terenu ...... 37 3.1.3 Obecne zagospodarowanie ...... 37 3.1.4 Uzbrojenie terenu ...... 44 Informacje ogólne dotycz ące urz ądze ń wodoci ągowych ...... 49 3.2 Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony 56 3.2.1 Elementy struktury krajobrazu ...... 56 3.2.2 Główne problemy kształtowania ładu przestrzennego ...... 58 3.3 Stan środowiska, w tym stan rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej, wielko ść i jako ść zasobów wodnych oraz wymogi ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego ...... 59 3.3.1 Ogólna charakterystyka zasobów środowiska przyrodniczego ...... 59 3.3.2 Stan i potencjał rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej ...... 60 3.3.3 Źródła i stan zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego ...... 61 3.3.4 Potencjał rekreacyjny ...... 64 3.3.5 Potencjał odnawialnych źródeł energii ...... 65 3.3.6 Osnowa ekologiczna ...... 67 3.4 Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej ...... 67

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 6 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3.4.1 Obszary i obiekty obj ęte ochron ą prawn ą ...... 67 3.4.2 Lokalne warto ści środowiska kulturowego i krajobrazu ...... 67 3.4.3 Archeologia ...... 70 3.5 Uwarunkowania wynikaj ące z warunków i jako ści życia mieszka ńców ...... 70 3.5.1 Warunki zamieszkania ...... 70 3.5.2 Rynek pracy ...... 72 3.5.3 Zakłady pracy i usługi ...... 76 3.5.4 Oświata i wychowanie ...... 76 3.5.5 Ochrona zdrowia ...... 77 3.5.6 Opieka socjalna ...... 77 3.5.7 Obiekty kultury ...... 79 3.5.8 Baza turystyczna ...... 79 3.6 Uwarunkowania wynikaj ące z zagro żenia bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia ..... 80 3.6.1 Zagro żenia przyrodnicze ...... 80 3.6.2 Obiekty stwarzaj ące zagro żenie wyst ąpieniem powa żnej awarii ...... 82 3.7 Uwarunkowania wynikaj ące z potrzeb i mo żliwo ści rozwoju gminy ...... 83 3.7.1 Wnioski do zmiany sposobu u żytkowania i zagospodarowania terenu ...... 83 3.7.2 Potencjał transurbacyjny ...... 83 3.7.3 Tereny zamkni ęte ...... 84 3.7.4 Prognoza liczby ludno ści gminy Chmielno do roku 2030 2045 ...... 84 3.7.5 Zapotrzebowanie terenów pod budownictwo mieszkaniowe na now ą zabudow ę i tereny inwestycyjne ...... 93 3.8 Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu prawnego gruntów ...... 95 3.9 Uwarunkowania wynikaj ące z wyst ępowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odr ębnych ...... 96 3.9.1 Ustawa o ochronie przyrody ...... 96 3.9.2 Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami ...... 99 3.9.3 Ustawa o lasach ...... 103 3.9.4 Ustawa o ochronie gruntów rolnych i le śnych ...... 103 3.9.5 Ustawa Prawo Wodne ...... 104 3.9.6 Ustawa Prawo geologiczne i górnicze (tereny i obszary górnicze) ...... 105 3.10 Uwarunkowania wynikaj ące z wyst ępowania obszarów naturalnych zagro żeń geologicznych ...... 105 3.11 Uwarunkowania wynikaj ące z wyst ępowania udokumentowanych złó ż kopalin, zasobów wód podziemnych i uwarunkowania wynikaj ące z wyst ępowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odr ębnych ...... 106 3.11.1 Zasoby wód podziemnych ...... 106 3.11.2 Udokumentowane zło ża kopalin ...... 106 3.12 Systemy komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopie ń uporz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami ...... 106 3.12.1 Infrastruktura drogowa ...... 106 3.12.2 Bezpiecze ństwo ruchu drogowego ...... 109 3.12.3 Szlaki turystyczne ...... 112 3.12.4 Infrastruktura i komunikacja kolejowa ...... 112 3.12.5 Komunikacja autobusowa ...... 112 3.12.6 Stan istniej ący układu komunikacyjnego w gminie - podsumowanie ...... 113 3.12.7 Stan systemów infrastruktury technicznej, w tym stopie ń uporz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami ...... 114 4 WPŁYW UWARUNKOWA Ń NA USTALENIE KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ...... 116

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 7 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

WST ĘP, CZ ĘŚĆ OGÓLNA 1.1 Wst ęp Pierwsze studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno zostało sporz ądzone w roku 2001 i przyj ęte Uchwał ą Nr XXVIII/232/2002 Rady Gminy Chmielno z dnia 05 kwietnia 2002 r. Studium to zostało opracowane na podstawie nieobowi ązuj ącej ju ż ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym z 7 lipca 1994r. Niniejsze opracowanie sporz ądzane jest na podstawie Uchwały Nr X/101/2011 Rady Gminy Chmielno z dnia 29.12.2011 r. Zmiana stanowi aktualizacj ę dokumentu studium i opracowywana jest dla całego obszaru gminy w granicach administracyjnych. Studium nie jest aktem prawa miejscowego i nie stanowi podstawy prawnej dla wydawanych decyzji administracyjnych. Jest to dokument obejmujący obszar gminy w jej granicach administracyjnych, stanowi ący wykładni ę polityki przestrzennej gminy. Obowi ązuje Wójta Gminy oraz Rad ę Gminy, zwłaszcza w działaniach zwi ązanych ze sporz ądzaniem planów miejscowych, które w my śl ustawy nie mog ą by ć sprzeczne z ustaleniami studium (nie mog ą narusza ć ustale ń studium). Jest to dokument sporz ądzany obligatoryjnie dla ka żdej gminy, na podstawie przepisów ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym . Zakres rzeczowy opracowania oraz sposób i tryb formalny wynika z przepisów ustawowych. Forma opracowania, jego zakres w cz ęś ci tekstowej i graficznej musza by ć zgodne z rozporz ądzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004r. (Dz. U. Nr 118, poz. 1233). Studium, zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 647, ze zm.), (t.j. Dz. U. 2017 poz. 1073) sporz ądza si ę uwzgl ędniaj ąc zasady okre ślone w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju przestrzennego i planu zagospodarowania województwa oraz strategii rozwoju gminy. W studium uwzgl ędnia si ę uwarunkowania wynikaj ące w szczególno ści z art. 9 i 10 ustawy: Art. 9.

1. W celu okre ślenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego, rada gminy podejmuje uchwał ę o przyst ąpieniu do sporz ądzania studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zwanego dalej "studium". 2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporz ądza studium zawieraj ące cz ęść tekstow ą i graficzn ą, uwzgl ędniaj ąc zasady okre ślone w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju i planu zagospodarowania przestrzennego województwa oraz strategii rozwoju gminy, o ile gmina dysponuje takim opracowaniem. 3. Studium sporz ądza si ę dla obszaru w granicach administracyjnych gminy. 4. Ustalenia studium s ą wi ążą ce dla organów gminy przy sporz ądzaniu planów miejscowych. 5. Studium nie jest aktem prawa miejscowego.

Art. 10. 1. W studium uwzgl ędnia si ę uwarunkowania wynikaj ące w szczególno ści z: 1) ·dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu; 2) ·stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony;

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 8 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3) ·stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej, wielko ści i jako ści zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego; 4) ·stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; 5) ·warunków i jako ści życia mieszka ńców, w tym ochrony ich zdrowia; 6) ·zagro żenia bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia; 7) ·potrzeb i mo żliwo ści rozwoju gminy; 8) ·stanu prawnego gruntów; 9) ·wyst ępowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odr ębnych; 10) ·wyst ępowania obszarów naturalnych zagro żeń geologicznych; 11) ·wyst ępowania udokumentowanych złó ż kopalin oraz zasobów wód podziemnych; 12) ·wyst ępowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odr ębnych; 13) ·stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami; 14) ·zada ń słu żą cych realizacji ponadlokalnych celów publicznych; 15) wymaga ń dotycz ących ochrony przeciwpowodziowej.

2. W studium okre śla si ę w szczególno ści: 1) ·kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów; 2) ·kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u żytkowania terenów, w tym tereny wył ączone spod zabudowy; 3) ·obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk; 4) ·obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; 5) ·kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej; 6) ·obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym; 7) ·obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów, o których mowa w art. 48 ust. 1; 8) ·obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odr ębnych, w tym obszary wymagaj ące przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści, a tak że obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 400 m2 oraz obszary przestrzeni publicznej; 9) ·obszary, dla których gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagaj ące zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne; 10) ·kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej; 11) ·obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą oraz obszary osuwania si ę mas ziemnych; 12) ·obiekty lub obszary, dla których wyznacza si ę w zło żu kopaliny filar ochronny; 13) ·obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowi ązuj ące na nich ograniczenia prowadzenia działalno ści gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz. U. Nr 41, poz. 412 oraz z 2002 r. Nr 113, poz. 984 i Nr 153, poz. 1271); 14) ·obszary wymagaj ące przekształce ń, rehabilitacji lub rekultywacji; 15) ·granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych; zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 9 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

16) ·inne obszary problemowe, w zale żno ści od uwarunkowa ń i potrzeb zagospodarowania wyst ępuj ących w gminie. 2a. Je żeli na obszarze gminy przewiduje si ę wyznaczenie obszarów, na których rozmieszczone będą urz ądzenia wytwarzaj ące energie z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczaj ącej 100kW, a tak że ich stref ochronnych zwi ązanych z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i u żytkowaniu terenu, w studium ustala si ę ich rozmieszczenie.

3. Obowi ązek przyst ąpienia do sporz ądzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 8, powstaje po upływie 3 miesi ęcy od dnia ustanowienia tego obowi ązku.

4. Minister wła ściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej okre śli, w drodze rozporz ądzenia, wymagany zakres projektu studium w cz ęś ci tekstowej i graficznej, uwzgl ędniaj ąc w szczególno ści wymogi dotycz ące materiałów planistycznych, skali opracowa ń kartograficznych, stosowanych oznacze ń, nazewnictwa, standardów oraz sposobu dokumentowania prac planistycznych. Art. 9. 1. W celu okre ślenia polityki przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego, rada gminy podejmuje uchwał ę o przyst ąpieniu do sporz ądzania studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zwanego dalej "studium". 2. Wójt, burmistrz albo prezydent miasta sporz ądza studium zawieraj ące cz ęść tekstow ą i graficzn ą, uwzgl ędniaj ąc zasady okre ślone w koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju, ustalenia strategii rozwoju i planu zagospodarowania przestrzennego województwa, ramowego studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego zwi ązku metropolitalnego oraz strategii rozwoju gminy, o ile gmina dysponuje takim opracowaniem. 3. Studium sporz ądza si ę dla obszaru w granicach administracyjnych gminy. 3a. Zmiana studium dla cz ęś ci obszaru gminy wymaga dokonania, zarówno w cz ęś ci tekstowej jak i graficznej studium, zmian w odniesieniu do wszystkich tre ści, które w wyniku wprowadzonej zmiany przestaj ą by ć aktualne, w szczególno ści zmian w zakresie okre ślonym w art. 10 ust. 1. 4. Ustalenia studium s ą wi ążą ce dla organów gminy przy sporz ądzaniu planów miejscowych. 5. Studium nie jest aktem prawa miejscowego. Art. 10. 1. W studium uwzgl ędnia si ę uwarunkowania wynikaj ące w szczególno ści z: 1) dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu; 2) stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony; 3) stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej, wielko ści i jako ści zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego; 4) stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; 4a) rekomendacji i wniosków zawartych w audycie krajobrazowym lub okre ślenia przez audyt krajobrazowy granic krajobrazów priorytetowych 1; 5) warunków i jako ści życia mieszka ńców, w tym ochrony ich zdrowia; 6) zagro żenia bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia; 7) potrzeb i mo żliwo ści rozwoju gminy, uwzgl ędniaj ących w szczególno ści: a) analizy ekonomiczne, środowiskowe i społeczne,

1 Audyt krajobrazowy sporz ądzany ma by ć obligatoryjnie przez samorz ąd województwa. Dotychczas nie sporz ądzono audytu krajobrazowego dla woj. pomorskiego, w zwi ązku z czym zagadnienia te nie zostan ą uwzgl ędnione w niniejszej zmianie Studium. zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 10 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

b) prognozy demograficzne, w tym uwzgl ędniaj ące, tam gdzie to uzasadnione, migracje w ramach miejskich obszarów funkcjonalnych o środka wojewódzkiego, c) mo żliwo ści finansowania przez gmin ę wykonania sieci komunikacyjnej i infrastruktury technicznej, a tak że infrastruktury społecznej, słu żą cych realizacji zada ń własnych gminy, d) bilans terenów przeznaczonych pod zabudow ę; 8) stanu prawnego gruntów; 9) wyst ępowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odr ębnych; 10) wyst ępowania obszarów naturalnych zagro żeń geologicznych; 11) wyst ępowania udokumentowanych złó ż kopalin, zasobów wód podziemnych oraz udokumentowanych kompleksów podziemnego składowania dwutlenku w ęgla; 12) wyst ępowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odr ębnych; 13) stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami; 14) zada ń słu żą cych realizacji ponadlokalnych celów publicznych. 15 ) wymaga ń dotycz ących ochrony przeciwpowodziowej. 2. W studium okre śla si ę w szczególno ści: 1) uwzgl ędniaj ące bilans terenów przeznaczonych pod zabudow ę, o którym mowa w ust. 1 pkt 7 lit. d: a) kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów, w tym wynikaj ące z audytu krajobrazowego, b) kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u żytkowania terenów, w tym tereny przeznaczone pod zabudow ę oraz tereny wył ączone spod zabudowy; 2) (uchylony); 3) obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu, w tym krajobrazu kulturowego i uzdrowisk; 4) obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; 5) kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej; 6) obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym; 7) obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów, o których mowa w art. 48 ust. 1; 8) obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odr ębnych, w tym obszary wymagaj ące przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści, a tak że obszary przestrzeni publicznej; 9) obszary, dla których gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagaj ące zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne; 10) kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej; 11) obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą oraz obszary osuwania si ę mas ziemnych; 12) obiekty lub obszary, dla których wyznacza si ę w zło żu kopaliny filar ochronny; 13) obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowi ązuj ące na nich ograniczenia prowadzenia działalno ści gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 11 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz. U. Nr 41, poz. 412 z pó źn. zm.) 14) obszary wymagaj ące przekształce ń, rehabilitacji, rekultywacji lub remediacji; 14a) obszary zdegradowane; 15) granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych; 16) obszary funkcjonalne o znaczeniu lokalnym, w zale żno ści od uwarunkowa ń i potrzeb zagospodarowania wyst ępuj ących w gminie. 3. Obowi ązek przyst ąpienia do sporz ądzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego w przypadku, o którym mowa w ust. 2 pkt 8, powstaje po upływie 3 miesi ęcy od dnia ustanowienia tego obowi ązku. 3a. Je żeli na terenie gminy przewiduje si ę lokalizacj ę obiektów handlowych o powierzchni sprzeda ży powy żej 2000 m 2, w studium okre śla si ę obszary, na których mog ą by ć one sytuowane. 3b. Lokalizacja obiektów, o których mowa w ust. 3a, mo że nast ąpi ć wył ącznie na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. 4. Minister wła ściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa okre śli, w drodze rozporz ądzenia, wymagany zakres projektu studium w cz ęś ci tekstowej i graficznej, uwzgl ędniaj ąc w szczególno ści wymogi dotycz ące materiałów planistycznych, skali opracowa ń kartograficznych, stosowanych oznacze ń, nazewnictwa, standardów oraz sposobu dokumentowania prac planistycznych. 5. Dokonuj ąc bilansu terenów przeznaczonych pod zabudow ę, kolejno: 1) formułuje si ę, na podstawie analiz ekonomicznych, środowiskowych, społecznych, prognoz demograficznych oraz mo żliwo ści finansowych gminy, o których mowa w ust. 1 pkt 7 lit. a- c, maksymalne w skali gminy zapotrzebowanie na now ą zabudow ę, wyra żone w ilo ści powierzchni u żytkowej zabudowy, w podziale na funkcje zabudowy; 2) szacuje si ę chłonno ść , poło żonych na terenie gminy, obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej w granicach jednostki osadniczej w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 2003 r. o urz ędowych nazwach miejscowo ści i obiektów fizjograficznych, rozumian ą jako mo żliwo ść lokalizowania na tych obszarach nowej zabudowy, wyrażon ą w powierzchni u żytkowej zabudowy, w podziale na funkcje zabudowy; 3) szacuje si ę chłonno ść , poło żonych na terenie gminy, obszarów przeznaczonych w planach miejscowych pod zabudow ę, innych ni ż wymienione w pkt 2, rozumian ą jako mo żliwo ść lokalizowania na tych obszarach nowej zabudowy, wyra żon ą w powierzchni u żytkowej zabudowy, w podziale na funkcje zabudowy; 4) porównuje si ę maksymalne w skali gminy zapotrzebowanie na now ą zabudow ę, o którym mowa w pkt 1, oraz sum ę powierzchni u żytkowej zabudowy, w podziale na funkcje zabudowy, o której mowa w pkt 2 i 3, a nast ępnie, gdy maksymalne w skali gminy zapotrzebowanie na now ą zabudow ę, o którym mowa w pkt 1: a) nie przekracza sumy powierzchni u żytkowej zabudowy, w podziale na funkcje zabudowy - nie przewiduje si ę lokalizacji nowej zabudowy poza obszarami, o których mowa w pkt 2 i 3, b) przekracza sum ę powierzchni u żytkowej zabudowy, w podziale na funkcje zabudowy - bilans terenów pod zabudow ę uzupełnia si ę o ró żnic ę tych wielko ści wyra żon ą w powierzchni u żytkowej zabudowy, w podziale na funkcje zabudowy, i przewiduje si ę lokalizacj ę nowej zabudowy poza obszarami, o których mowa w pkt 2 i 3, maksymalnie w ilo ści wynikaj ącej z uzupełnionego bilansu; 5) okre śla si ę: a) mo żliwo ści finansowania przez gmin ę wykonania sieci komunikacyjnych i infrastruktury technicznej oraz społecznej, słu żą cych realizacji zada ń własnych gminy,

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 12 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

b) potrzeby inwestycyjne gminy wynikaj ące z konieczno ści realizacji zada ń własnych, zwi ązane z lokalizacj ą nowej zabudowy na obszarach, o których mowa w pkt 2 i 3, oraz w przypadku, o którym mowa w pkt 4 lit. a, poza tymi obszarami; 6) w przypadku gdy potrzeby inwestycyjne, o których mowa w pkt 5 lit. b, przekraczaj ą mo żliwo ści finansowania, o których mowa w pkt 5 lit. a, dokonuje si ę zmian w celu dostosowania zapotrzebowania na now ą zabudow ę do mo żliwo ści finansowania przez gmin ę wykonania sieci komunikacyjnej i infrastruktury technicznej oraz społecznej. 6. Działania, o których mowa w ust. 5, mog ą wymaga ć powtórzenia, na zasadzie analizy wariantów lub realizacji procesu iteracyjnego, oraz powtórzenia wszystkich lub cz ęś ci z nich, tak że w poł ączeniu z innymi czynno ściami przeprowadzanymi w ramach prac nad projektem studium. 7. Okre ślaj ąc zapotrzebowanie na now ą zabudow ę, o którym mowa w ust. 5 pkt 1, bierze si ę pod uwag ę: 1) perspektyw ę nie dłu ższ ą ni ż 30 lat; 2) niepewno ść procesów rozwojowych wyra żaj ącą si ę mo żliwo ści ą zwi ększenia zapotrzebowania w stosunku do wyników analiz nie więcej ni ż o 30%. Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w art. 1 ust. 2 ustala te ż konieczno ść uwzgl ędnienia w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym: − Wymaga ń ładu przestrzennego, w tym urbanistyki i architektury; − Walorów architektonicznych i krajobrazowych; − Wymaga ń ochrony środowiska, w tym gospodarowania wodami i ochrony gruntów rolnych i le śnych; − Wymaga ń ochrony dziedzictwa kulturowego, zabytków oraz dóbr kultury współczesnej; − Wymaga ń ochrony zdrowia oraz bezpiecze ństwa ludzi, mienia oraz potrzeby osób niepełnosprawnych; − Walorów ekonomicznych przestrzeni; − Prawa własno ści; − Potrzeb obronno ści i bezpiecze ństwa pa ństwa; − Potrzeb interesu publicznego; − Potrzeb w zakresie rozwoju infrastruktury technicznej, w szczególno ści sieci szerokopasmowych; − Zapewnienia udziału społecze ństwa w pracach nad studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz planem zagospodarowania przestrzennego województwa, w tym przy u życiu środków komunikacji elektronicznej; − Zachowania jawno ści i przejrzysto ści procedur planistycznych; − Potrzeby zapewnienia odpowiedniej ilo ści i jako ści wody, do celów zaopatrzenia ludno ści. Ponadto zmiana ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 2010r. nakazuje uwzgl ędnia ć potrzeby w zakresie rozwoju infrastruktury technicznej, w szczególno ści telekomunikacyjnych sieci szerokopasmowych. W rozporz ądzeniu 2 w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy sprecyzowane s ą wymagania co do zakresu projektu oraz rodzajów dokumentów obrazuj ących tok formalny jego sporz ądzania. Zgodnie z wymogami ustawowymi niniejsze opracowanie zawiera Cz ęść A - Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego oraz w Cz ęś ci B Kierunki rozwoju przestrzennego. Inne

2 Rozporz ądzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 roku w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. Nr 118, poz. 1233) zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 13 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

aspekty rozwoju społecznego i gospodarczego podejmowane s ą tylko w zakresie niezb ędnym, bezpo średnio oddziałuj ącym na problemy przestrzenne. Ustalenia Studium koncentruj ą si ę na najwa żniejszych problemach gospodarki przestrzennej i nie rozwi ązuj ą wszystkich mo żliwych kwestii szczegółowych, te wskazane s ą do rozstrzygni ęć w opracowaniach bardziej szczegółowych, np. planach miejscowych, studiach problemowych, koncepcyjnych, bran żowych, operacyjno-realizacyjnych itd. Na kształt proponowanych rozwi ąza ń wpływ miały tak że przepisy innych ustaw obowiązuj ących, w tym szczególnie ustawy o ochronie środowiska, ochronie przyrody, ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Cz ęść A elaboratu zmiany Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno składa si ę z: - cz ęś ci tekstowej (Zał. 1a) - Uwarunkowania - synteza; - zał ącznika graficznego Zał. Nr 2 Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego w skali 1: 10 000.

1.2 Podstawa opracowania, materiały wyj ściowe. • Umowa nr 272.13.12 z dnia 12 czerwca 2012r. zawarta pomi ędzy Gmin ą Chmielno a Przedsi ębiorstwem Projektowo-Realizacyjnym „Dom” Sp. Z o. o. w Starogardzie Gda ńskim, ul. Ko ściuszki 34G. • Uchwała nr X/101/2011 Rady Gminy Chmielno z dnia 29.12.2011r. w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno. Podstawowe przepisy prawne 3: Ustawa z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 647, ze zm.); Ustawa z dnia 03.10.2008r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2008.199.1227, z pó źn. zm.); Ustawa z 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (Dz. U. 2010.243.1263, z pó źn. zm.); Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2008.25.150, z pó źn. zm.); Ustawa z dnia 18 lipca 2001 Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 145); Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody (t.j. Dz. U. 2009. 151.1220, z pó źn. zm.); Ustawa z dnia 3 lutego 1995r. o ochronie gruntów rolnych i le śnych (Dz. U. 4.121.1266, z pó źn. zm., w tym z zmian ą z 08.03.2013r 4); Ustawa z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. 03.162.1568, z pó źn. zm.); Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomo ściami (Dz. U. 2010.261.2603, z pó źn. zm.);

3 W zwi ązku z licznymi i dynamicznymi zmianami przepisów prawa zrezygnowano z podawania dzienników ustaw. 4 Zmiana ustawy o ochronie gruntów rolnych i le śnych z dnia 08 marca 2013r. – Dz. U. z 2013r. poz. 503 z dnia 25.04.2013r. – weszła w życie z dniem 26.05.2013r. zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 14 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Ustawa z 17 maja 1989r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. 00.100.1086, z pó źn. zm.); Ustawa z dnia 09.06.2011r.. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. 2011.163.981) Ustawa z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych (Dz. U. 2007.19.115, z pó źn. zm.); Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 o zbiorowym zaopatrzeniu w wod ę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (t.j. Dz. U. z 2006r. Nr 123, poz. 858, ze zm.); Ustawa z dnia 13 wrze śnia 1996. o utrzymaniu czysto ści i porz ądku w gminach (t.j. Dz.U. z 2012r poz. 391) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2010r. Nr 185, poz. 1243, z pó źn. zm.) Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997r prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2006r. Nr 89, poz. 625, z pó źn. zm.) Ustawa z dnia 4 marca 2010r. o infrastrukturze informacji przestrzennej (Dz.U. z 2010r. Nr 76, poz. 489) Ustawa z dnia 7 maja 2010r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych ( Dz.U. Nr 106, poz. 675) Rozp. Ministra Środowiska w sprawie obszarów specjalnych ochrony ptaków Natura 2000 z dnia 21 lipca 2004r. (Dz.U. Nr 229, poz. 2313) Uchwała nr 147/VII/11 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 27 kwietnia 2011 r w sprawie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego (Dz. U. Woj. Pomorskiego nr 66 z dnia 2 czerwca 2011) http://edziennik.gdansk.uw.gov.pl (dot. KPK str. 7597-7600).

Podstawowe materiały wyj ściowe: Biernat A., 2008. Studium krajobrazowe pocz ątku Drogi Kaszubskiej przed wjazdem do Chmielna od strony Garcza, Gda ńsk Identyfikacja struktury przyrodniczej i dziedzictwa kulturowego oraz koncepcja przestrzenna ich ochrony i kształtowania w województwie pomorskim – praca zbiorowa pod kierunkiem Artura Kostarczyka i Macieja Przewo źniaka, Gda ńsk, 2001, Musiał R., 2012. Aktualizacja zało żeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energi ę elektryczn ą i paliwa gazowe , Gda ńsk; Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030” . Uchwała Nr 239 Rady Ministrów z dnia 13 grudnia 2011r.; Krajobrazy Pomorza – materiały cyklu konferencji organizowanych przez Departament Rozwoju Regionalnego i Przestrzennego Urz ędu Marszałkowskiego Woj. Pomorskiego- 2012r. , w szczególno ści dot. krajobrazów pojeziernych oraz materiały robocze do Poradnika Pomorskie Krajobrazy, Gda ńsk, 2012 Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020 Regiony, miasta, obszary wiejskie - dokument przyj ęty Uchwał ą Rady Ministrów z dnia 13 lipca2010r. Król D, Rudnicka D., 1999/2002. Archeologiczne studium kulturowe gminy Chmielno , Gda ńsk; Lipi ńska B., Krajobrazy - walory, zagro żenia i kształtowanie, opracowanie w ramach „Planu ochrony KPK” Obowi ązuj ące i archiwalne plany miejscowe dot. obszaru gminy;

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 15 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Piotrzkowski A., 2012. Prognoza demograficzna dla gminy Chmielno opracowana na potrzeby studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego ; Plan rozwoju lokalnego gminy Chmielno, 2004; Plan zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego (pzpwp) ( Gda ńsk, pa ździernik 2009, Uchwała nr 1004/XXXIX/09 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 26 pa ździernika 2009r.; Problematyka ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytkó •w w studiach uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Poradnik dla planistów i samorz ądów lokalnych. Narodowy Instytut Dziedzictwa , Warszawa 2011 „Proeko”, 2012. Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe gminy Chmielno dla potrzeb studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego, Gda ńsk; Projekt – Regionalny Barometr Społeczny - moduł informacyjno-decyzyjny WWW.midrbs.pomorskie.eu „PROKART”, 2002. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Chmielno , Kartuzy; Przewo źniak M. – red. 2000. Kaszubski Park Krajobrazowy. Walory – zagro żenia – ochrona. Materiały do Monografii Przyrodniczej Regionu Gda ńskiego , Tom 2; Studium ochrony krajobrazu województwa pomorskiego - na zlecenie Samorz ądu Województwa Pomorskiego –dr hab. Mariusz Kistowski, dr inz Arch Bogna Lipi ńska, mgr Barbara Korwel-Lejkowska , Gda ńsk, grudzie ń 2005r. Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 przyj ęta Uchwał ą nr 458/XXII/12 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 24 wrze śnia 2012 roku oraz pozostałe plany i programy województwa pomorskiego; Szyma ński W. i in., 1996. Dziedzictwo kulturowe. Operat ochrony środowiska kulturowego KPK; Inne materiały Urz ędu Gminy w Chmielnie dotycz ące gminy

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 16 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

1.3 Zespół autorski projektu studium Zespół autorski projektu studium:

Przedsi ębiorstwo Projektowo-Realizacyjne „DOM” Sp. z o.o. , Starogard Gda ński

Projektant główny, prowadzenie tematu, urbanistyka, koordynacja - mgr in ż arch Maria Kiełb-Sta ńczuk - uprawnienia do proj. w planowaniu przestrzennym nr 1334/93, członek Izby Urbanistów nr ewid. G-006/2002 POIU w Gda ńsku

Urbanistyka, środowisko kulturowe, opracowania graficzne – mgr Aleksandra Nowicka mgr Karolina Suchojad

Komunikacja - mgr in ż. Tomasz Mackun

In żynieria – mgr in ż. Barbara Jodłowska

Zagadnienia programowe, gospodarcze i społeczne - mgr in ż. Andrzej Piotrzkowski

Środowisko przyrodnicze – ekofizjografia oraz prognoza oddziaływania na środowisko- zespół Biura Projektów i Wdro żeń Proekologicznych „Proeko” z Gda ńska pod kierunkiem dr hab. Macieja Przewo źniaka

Sprawdzaj ący - dr in ż. arch. Barbara Jaszczuk - Skolimowska (nr ewid, G-005/2002 POIU w Gda ńsku)

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 17 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

2 UWARUNKOWANIA PONADLOKALNE I STRATEGIA ROZWOJU GMINY

2.1 Wnioski wynikaj ące z koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju. Opracowano na podstawie „Koncepcji polityki przestrzennego zagospodarowania kraju 2030” Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju okre śla zasady prowadzenia polityki przestrzennej przede wszystkim w oparciu o ustrojową zasad ę zrównowa żonego rozwoju i wynikaj ące z niej zasady planowania publicznego: • zasad ę racjonalno ści ekonomicznej, • zasad ę preferencji regeneracji (odnowy) nad zajmowaniem nowych obszarów pod zabudowę, • zasad ę przezorno ści ekologicznej, • zasad ę kompensacji ekologicznej, • zasad ę hierarchiczno ści celów zapewniaj ącą koordynacj ę działalno ści wszystkich podmiotów podejmuj ących decyzj ę z poszanowaniem subsydiarno ści organizacji władz samorz ądowych, • zasada dynamicznego strefowania i wyznaczania obszarów planistycznych, • zasada partycypacji społecznej (szerokiej i aktywnej). Cel strategiczny polityki przestrzennego zagospodarowania kraju sformułowany jest nast ępuj ąco: Efektywne wykorzystanie przestrzeni kraju i jej terytorialnie zró żnicowanych potencjałów rozwojowych dla osi ągania ogólnych celów rozwojowych – konkurencyjno ści, zwi ększenia zatrudnienia, sprawno ści funkcjonowania pa ństwa oraz spójno ści w wymiarze społecznym, gospodarczym i terytorialnym w długim okresie. Osi ąganie tego celu musi si ę odbywa ć z zachowaniem spójno ści przyrodniczo-kulturowej słu żą cej realizacji konstytucyjnej zasady zrównowa żonego rozwoju. W KPZK 2030 wskazano sze ść ści śle powi ązanych i dopełniaj ących si ę wzajemnie celów. Spo śród nich do obszaru powiatu kartuskiego i gminy Chmielno mo żna odnie ść nast ępuj ące działania słu żą ce realizacji celów rozwoju okre ślonych w KPZK 2030: • Wspomaganie restrukturyzacji obszarów wiejskich poprzez wzmacnianie potencjału rozwojowego w wymiarze lokalnym, np. w zakresie produkcji energii w oparciu o lokalne źródła surowców, inwestycji w infrastruktur ę techniczn ą (energetyka niskich napi ęć ), zwi ększenie produktywno ści działalno ści rolniczej; • Budowanie potencjału dla specjalizacji terytorialnej poprzez wsparcie rozwoju wykorzystywania energii ze źródeł odnawialnych; • Rozwój zintegrowanego transportu publicznego miasto-wie ś i poprawa dost ępno ści do dóbr i usług publicznych; • Optymalne wykorzystanie obszarów wiejskich o funkcjach rolniczych dla zapewnienia strategicznych interesów pa ństwa poprzez ochron ę terenów najlepszych dla produkcji rolnej i le śnej przed przeznaczaniem ich na cele nierolnicze i niele śne;

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 18 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• Przeciwdziałanie fragmentacji systemów przyrodniczych i dostosowanie struktur krajobrazu tworz ących obszar korytarza ekologicznego do wymaga ń bytowych i migracyjnych grup gatunków chronionych o okre ślonych potrzebach terytorialnych i powi ększenie systemu o trasy przelotów ptaków, nietoperzy i migracji organizmów wodnych; • Wprowadzenie gospodarowania krajobrazem zgodnie z zapisami Europejskiej Konwencji Krajobrazowej (EKK) w tym obj ęcie ochron ą prawn ą najcenniejszych pod wzgl ędem przyrodniczym i kulturowym krajobrazów naturalnych i historycznych, w tym układów ruralistycznych oraz stanowisk archeologicznych; • Racjonalizacja gospodarowania ograniczonymi zasobami wód powierzchniowych i podziemnych kraju, w tym zapobieganie wyst ępowaniu deficytu wody na potrzeby ludno ści i rozwoju gospodarczego. Wprowadzony zostanie wymóg lokalizowania przemysłów wodochłonnych wył ącznie na obszarach wyznaczonych w planach wojewódzkich; • Zabezpieczenie cennych gospodarczo złó ż kopalin i zwi ększenie wykorzystania surowców wtórnych; • Przeciwdziałanie zagro żeniu utraty bezpiecze ństwa energetycznego i odpowiednie reagowanie na to zagro żenie, m.in., zwi ększenie mo żliwo ści wydobycia gazu ziemnego, w tym ze złó ż niekonwencjonalnych (np. gaz łupkowy) oraz zwi ększenie produkcji energii ze źródeł odnawialnych, w tym energi ę wiatru, biogazu i biomasy; • Przywrócenie i utrwalenie ładu przestrzennego poprzez prowadzenie planowania społeczno-gospodarczego i przestrzennego zdolnego do efektywnej koordynacji działa ń podmiotów publicznych i polityk publicznych, a także wzmocnienie instytucjonalne i jako ściowe planowania przestrzennego. Przedmiotem polityki przestrzennego zagospodarowania kraju jest całe jego terytorium, a jej cele i instrumenty s ą ró żnicowane w zale żno ści od specyfiki poszczególnych obszarów funkcjonalnych i ukierunkowane s ą na wykorzystanie ich specyficznego potencjału geograficznego dla osi ągania celów rozwojowych kraju. Dla realizacji celów KPZK 2030 wyznaczono obszary funkcjonalne, które b ędą delimitowane na ró żnych poziomach zarz ądzania (krajowym, regionalnym, lokalnym). Do obszaru powiatu kartuskiego i gminy Chmielno mo żna odnie ść nast ępuj ące typy obszarów funkcjonalnych: • Ośrodki lokalne – (w odniesieniu do miasta Kartuzy poło żonego w bezpo średnim sąsiedztwie) Nie maj ą swojego zaplecza funkcjonalnego w postaci wyznaczonego obszaru funkcjonalnego, ale maj ą szans ę na koncentracj ę funkcji gospodarczych oraz słu żą obszarom wiejskim swoim zapleczem usługowym; • Wiejskie obszary funkcjonalne - Celem polityki przestrzennego zagospodarowania kraju na tych obszarach jest utrzymanie i rozwijanie wi ęzi społeczno ści lokalnych oraz zachowanie relacji mi ędzy istniej ącymi strukturami przestrzennymi. Zagro żeniem dla tych obszarów s ą dezintegracja oraz niepełne procesy urbanizacyjne. W ramach strategii rozwoju województwa oraz planów zagospodarowania przestrzennego województw (pzpw) tereny te powinny zosta ć wyznaczone jako obszary o dobrych warunkach do rozprzestrzeniania si ę procesów rozwojowych;

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 19 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• Obszary ochrony gleb dla celów produkcji rolnej wymagaj ące ochrony przed zmian ą u żytkowania w dokumentach planistycznych (studium gminne i plany zagospodarowania województw); • Obszary kształtowania potencjału rozwojowego wymagaj ące programowania działa ń ochronnych ze wzgl ędu na ich warto ść przyrodnicz ą, kulturow ą lub szczególne znaczenie dla ochrony zasobów naturalnych wymagaj ące podj ęcia niezb ędnych działa ń zgodnych z przeznaczeniem ka żdego z tych obszarów; • Obszary cenne przyrodniczo (w tym: obszary Natura 2000, parki krajobrazowe, korytarze ekologiczne, obszary chronionego krajobrazu) powinny zachowa ć funkcj ę przyrodnicz ą i ochronn ą. Na obszarach wyznaczonych dla ochrony krajobrazu ograniczeniu podlega przede wszystkim lokalizacja turbin wiatrowych, plantacji, jednolitych upraw wielkopowierzchniowych i obiektów kubaturowych niedostosowanych do otoczenia; • Obszary ochrony krajobrazów kulturowych wymagaj ą wprowadzenia do dokumentów planistycznych wszystkich szczebli zintegrowanej ochrony środowiska kulturowego, umo żliwiaj ącej gospodarowanie krajobrazem w celu podniesienia konkurencyjno ści regionów; • Obszary ochrony i kształtowania zasobów wodnych wymagaj ą zapewnienia równowagi poboru i odtwarzania zasobów, przy jednoczesnym zapewnieniu odpowiednio wysokiego poziomu oczyszczania wód zu żytych; • Obszary ochrony strategicznych złó ż kopalin wymagaj ą okre ślenia przestrzennego wyst ępowania złó ż (delimitacji) oraz zdefiniowania rodzajów działa ń mo żliwych do prowadzenia na tych terenach do czasu rozpocz ęcia eksploatacji tych złó ż; Sformułowane wy żej cele i kierunki działa ń polityki przestrzennej wraz z typologi ą obszarów funkcjonalnych KPZK 2030 stanowi ą ustalenia i zalecenia wymagane do wprowadzenia do planów zagospodarowania województw oraz poprzez nie do uwzgl ędnienia w planowaniu na szczeblu gminnym.

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 20 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

2.2 Uwarunkowania i wnioski z uwarunkowa ń wynikaj ące z planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego

Opracowano na podstawie informacji z „Planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego” (pzpwp) – Uchwała Nr 639/XLVI/02 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 30 wrze śnia 2002 roku (Dz. Urz. Woj. Pom. Z 2002 r. Nr 81, poz. 1773, z 2003 r. Nr 19, oz. 193) zmieniona Uchwał ą Nr 1004/XXXIX/09 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 26 pa ździernika 2009 roku w sprawie zmiany planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego (Dz. Urz. Woj. Pom. Z 2009 r. Nr 172, poz. 3361) wraz z zał ącznikiem.

2.2.1 Poło żenie w strukturze przestrzennej województwa i rola w sieci osadniczej. Gmina Chmielno poło żona jest w centralnej cz ęś ci województwa pomorskiego, w powiecie kartuskim, na Pojezierzu Kaszubskim. Gmina Chmielno znajduje si ę w aglomeracyjnym obszarze obsługi, najbli ższym o środkiem lokalnym s ą Kartuzy, a ponadregionalnym obszar centrum aglomeracji – Gda ńsk, Gdynia, Sopot. Sie ć osadnicz ą gminy tworz ą o środki wiejskie, w tym siedziba władz gminnych – Chmielno, ośrodek gminny o funkcjach podstawowych. W pzpwp jako główne kierunki polityki przestrzennej dla gminy Chmielno i otoczenia wskazuje si ę: • Przeciwdziałanie procesom suburbanizacji wokół o środków regionalnych przez krystalizacj ę sieci osadniczej w ich otoczeniu, przyczyniaj ąc si ę do ochrony warto ści przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych; • Tworzenie przygotowania planistycznego i infrastrukturalnego terenów inwestycyjnych dla strategicznych przedsi ęwzi ęć gospodarczych przez wyznaczanie w strukturze przestrzennej gmin obszarów wył ączonych z inwestycji mieszkaniowych i zwi ązanych z podstawow ą obsług ą mieszka ńców; • Wył ączenie obszarów atrakcyjnych dla rozwoju turystyki i rekreacji z intensywnego monofunkcyjnego osadnictwa i inwestycji gospodarczych koliduj ących z usługami turystyki; • Ustalenie obszarów ochrony przestrzeni otwartych, na których nale ży ograniczy ć zainwestowanie; • Domykanie granic zainwestowania – ustalenie w dokumentach planistycznych czytelnych kraw ędzi terenów zainwestowanych, wypełnianie w pierwszej kolejno ści luk w zainwestowaniu i kontynuacja zabudowy zgodnie z charakterem jednostki osadniczej; • Eliminacja i przeciwdziałanie powstawaniu zabudowy o cechach dysharmonijnych w strefach wgl ądów na tereny o wysokich walorach krajobrazowych; • Zapewnienie w gminnych dokumentach planistycznych odpowiedniego dla rangi ośrodków zestawu funkcji, warunków zachowania ładu przestrzennego oraz zrównowa żonego rozwoju przez dog ęszczania istniej ących obszarów

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 21 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

zainwestowania, przy równoczesnym zachowaniu lub poszerzaniu terenów zielonych i powierzchni biologicznie czynnej.

2.2.2 Ochrona środowiska przyrodniczego W pzpwp w celu ochrony obszarów cennych przyrodniczo wskazuje si ę nast ępuj ące działania: • Zachowanie ustanowionych form ochrony przyrody: - Kaszubski Park Krajobrazowy – obejmuj ący prawie cały obszar gminy; - Obszary Natura 2000 - obszary maj ące znaczenie dla Wspólnoty: „Uroczyska Pojezierza Kaszubskiego” PLH220095, „Dolina Górnej Łeby” PLH220006, „Staniszewskie Błoto” PLH220027; - Użytek ekologiczny „Bagno Przewóz”; - 10 pomników przyrody o żywionej. • Ukształtowanie i uzupełnienie struktury powi ąza ń ekologicznych regionu, które tworz ą korytarze ekologiczne rangi lokalnej: st ęż ycko-kartuski, doliny Raduni i Łeby oraz płaty ekologiczne Lasów Mirachowskich. Ponadto w pzpwp przyjmuje si ę koncepcj ę spójnej i równorz ędnej ochrony zasobów przyrody, krajobrazu oraz walorów kulturowych i okre śla kierunki działa ń w zakresie ich ochrony: • Zagospodarowanie przestrzenne w strefie udokumentowanych złó ż kopalin w sposób umo żliwiaj ący pó źniejsze wydobycie, z zachowaniem wymogów walorów krajobrazowych; • Zachowanie co najmniej obecnej powierzchni terenów le śnych i stosowanie kompensacji przyrodniczej przy przeznaczaniu na cele niele śne; • Powi ększanie areału gruntów le śnych przez zalesianie gruntów najni ższych klas oraz zagro żonych procesami erozyjnymi; • Zachowanie istniej ących terenów hydrogenicznych – wód powierzchniowych, mokradeł, torfowisk oraz odnawianie obszarów małej retencji; • Utrzymanie i zwi ększanie zdolno ści do samooczyszczania wód powierzchniowych w celu polepszenia ich klasy czysto ści; • Odtworzenie wsz ędzie gdzie to mo żliwe zabudowy biologicznej stref brzegowych wód i cieków, ograniczaj ąc spływ zanieczyszcze ń i odtwarzaj ąc naturalne korytarze ekologiczne; • Oszcz ędne gospodarowanie przestrzeni ą, szczególnie na obszarach istotnych z punktu widzenia ochrony bioró żnorodno ści.

2.2.3 Zasady ochrony środowiska kulturowego i system ochrony walorów krajobrazu Kierunki polityki przestrzennej w zakresie ochrony zasobów i walorów środowiska kulturowego oraz kształtowania walorów krajobrazowych stanowi ących o to żsamo ści regionu odnosz ące si ę do terenu gminy Chmielno: zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 22 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• Ochrona zachowanych zespołów obiektów zabytkowych o wyrazistej to żsamo ści – nawet je śli poszczególne obiekty nie posiadaj ą wybitnej warto ści historycznej lub artystycznej; • Ochrona przedpola ekspozycji, b ądź poprawa wyeksponowania, m.in. przez ograniczanie wprowadzania zabudowy, zalesie ń, reklam wielkoformatowych i innych przekształce ń, ochrona charakterystycznych akcentów i dominant, odtwarzanie warto ściowych elementów obiektów zabytkowych i historycznych sylwet. W gminnych dokumentach planistycznych nale ży okre śli ć: • Istniej ące i potencjalne konflikty funkcjonalno-przestrzenne zwi ązane z ochron ą walorów kulturowych; • Elementy charakterystyczne krajobrazu kulturowego i zasady ich ochrony; • Sposoby rekompozycji, restylizacji i uporz ądkowania chaotycznych układów zabudowy; • Zasady zagospodarowania punktów widokowych i ochrony panoram widokowych.

2.2.4 Gospodarka turystyczna • Ograniczanie presji turystycznej na obszary wra żliwe przyrodniczo, kulturowo i krajobrazowo przez zapewnienie infrastruktury obsługi ruchu turystycznego, przeciwdziałaj ąc dewastacji tych obszarów oraz ograniczanie intensywno ści zagospodarowania stref przybrze żnych jezior, w przypadku jezior rynnowych- nale ży zagospodarowa ć tylko jedn ą stron ę jeziora; • Realizacja inwestycji bezpo średnio chroni ących środowisko przyrodnicze, warto ści kulturowe i krajobraz, w rejonach najintensywniej wykorzystywanych turystycznie, w tym szczególnie na Pojezierzu Kaszubskim; • Poprawa jako ści i estetyki stref intensywnego zagospodarowania turystycznego, zwłaszcza stref brzegowych jezior Radu ńskiego, Ostrzyckiego ; • Rozwój turystyki kongresowej, krajoznawczej, świ ąteczno-weekendowej i agroturystyki oraz turystyki ekologicznej na obszarach, dla których istniej ą ograniczenia dla funkcji gospodarczych; • Przez obszar gminy przebiegaj ą trasy rowerowe: mi ędzyregionalna nr 15 oraz regionalne 115 i 125.

2.2.5 Komunikacja o znaczeniu ponadlokalnym Przez gmin ę Chmielno przebiegaj ą drogi wojewódzkie nr 211 i 228. Przez gmin ę nie przebiega żadna czynna linia kolejowa. Ruch poci ągów na linii kolejowej przebiegaj ącej przez obszar gminy został wstrzymany w 1995 roku.

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 23 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

2.2.6 Infrastruktura techniczna ponadlokalna W zakresie ochrony przed powodzi ą i regulacji stosunków wodnych: • Nale ży wskaza ć sposoby ograniczania ilo ści wód opadowych i roztopowych odprowadzanych do odbiorników (wody niewymagaj ące oczyszczania nale ży w mo żliwie najwy ższym stopniu doprowadza ć do wsi ąkania w grunt, a wody z dachów wtórnie wykorzystywa ć); • Odprowadzenie wód opadowych do cieków i zbiorników wodnych nale ży stosowa ć tylko w przypadkach absolutnie koniecznych z uwzgl ędnieniem opó źnienia i spowalniania ich odpływu oraz oczyszczania; • Nale ży ustali ć rozwi ązania przeciwdziałaj ące nadmiernemu uszczelnianiu terenów zurbanizowanych; • Nale ży utrzyma ć i odtwarza ć naturalne obszary retencyjne (tereny zalewowe, poldery, zbiorniki małej retencji itp.). W zakresie zaopatrzenia w wod ę: • Nale ży uwzgl ędnia ć i przestrzega ć nakazy i zakazy okre ślone w decyzjach o ustanowieniu stref ochrony po średniej uj ęć wód podziemnych i powierzchniowych; • Nale ży rozszerza ć zasi ęg obsługi wodoci ągów do przyj ętego w planie standardu 100% korzystaj ących, przy równoczesnym wyposa żaniu terenów w kanalizacj ę sanitarn ą zako ńczon ą oczyszczalni ą ścieków. W zakresie odprowadzenia ścieków: • Nale ży d ąż yć do wyposa żenia w system kanalizacji sanitarnej zbiorczej zakończonej oczyszczalni ą ścieków, szczególnie na obszarach wyznaczonych aglomeracji ściekowych; • W gminach wiejskich oraz w rolniczej przestrzeni produkcyjnej 75% mieszka ńców powinno mie ć dost ęp do zbiorczej kanalizacji zako ńczonej oczyszczalni ą ścieków; • Na obszarach cennych przyrodniczo oraz wra żliwych na zanieczyszczenia wód podziemnych i powierzchniowych nale ży d ąż yć do obj ęcia kanalizacj ą sanitarn ą jak najwi ększej liczby mieszka ńców. W zakresie zaopatrzenia w energie elektryczn ą: Nale ży rozwija ć energetyk ę odnawialn ą wsz ędzie tam, gdzie pozwalaj ą na to warunki; Nale ży modernizowa ć i rozbudowywa ć linie 15 i 0,4 kV. W zakresie zaopatrzenia w gaz i paliwa płynne: • Nale ży przeprowadzi ć gazyfikacj ę obszarów wiejskich – tam gdzie zostanie wykazana opłacalno ść W zakresie zaopatrzenia w ciepło: • Nale ży zwi ększy ć udział odnawialnych źródeł energii w zaspokojeniu ogólnego zapotrzebowania na ciepło do warto ści 50% w gminach wiejskich oraz obni żyć udział w ęgla w bilansie paliw do 39% zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 24 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

2.2.7 Inne uwarunkowania W gminie Chmielno wyst ępuj ą obszary problemowe - w tym obszary atrakcyjne turystycznie, dla których pzpwp przewiduje: • Dąż enie do wła ściwego ukierunkowania presji masowej turystyki, odci ąż enia i ochrony najbardziej wra żliwych elementów środowiska przy zagospodarowaniu obrze ży zbiorników wodnych i otoczenia parków krajobrazowych; • Ograniczenie przeznaczania terenów otwartych na cele nowej zabudowy letniskowej, ukierunkowuj ąc jej ekspansj ę na adaptacj ę zabudowy wiejskiej; • Tworzenie infrastruktury umo żliwiaj ącej zrównowa żony rozwój turystyki. Uchwał ą Nr 318/XXXX/16 Sejmiku Woj. Pomorskiego z dn. 29 grudnia 2016r przyj ęty został Plan zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego 2030 (opublikowany w Dz. Urz. Woj. Pom. 14 lutego 2016r poz. 603), którego cz ęść stanowi Plan zagospodarowania Obszaru Metropolitalnego Gda ńsk-Gdynia-Sopot 2030 (plan zagospodarowania przestrzennego obszaru funkcjonalnego o środka wojewódzkiego). Plan ten nieco inaczej ni ż poprzednia jego edycja z 2009r. formułuje ustalenia i zasady dotycz ące zagospodarowania przestrzennego. Stanowi on integraln ą cz ęść polityki rozwoju, której główne cele wyznacza strategia rozwoju województwa. Gmina Chmielno znajduje si ę w obr ębie potencjalnej strefy funkcjonalnej Obszaru Metropolitalnego Gda ńsk-Gdynia-Sopot (OM G-G-S) wg planu województwa stanowi stref ę pojeziern ą o charakterze rolno-le śnym z rozwini ętymi funkcjami turystyczno- rekreacyjnymi, zwi ązanym z zespołami jezior (Pojezierze Kaszubskie). Wszystkie strefy, wskazywane w planie województwa, mimo zró żnicowania, s ą ze sob ą cz ęś ciowo powi ązane korytarzami ekologicznymi, wymagaj ącymi dalszej ochrony i wzmocnienia oraz kształtowania nowych powi ąza ń ekologicznych, zwłaszcza w rejonach ich przecinania si ę z elementami antropogenicznymi. Tereny Pojezierza Kaszubskiego charakteryzuje wysoki stopie ń zainwestowania rekreacyjnego i intensywno ści u żytkowania przestrzeni (cele mieszkaniowe i rekreacyjne - pobyt weekendowy, świ ąteczny, urlopowy). Wzrastaj ące znaczenie usług zwi ązanych ze sp ędzaniem czasu wolnego oraz rosn ące zainteresowanie agroturystyk ą stawiaj ą nowe wyzwania przed gminami takimi jak Chmielno, dla których istotnym zadaniem jest wydłu żenie sezonu turystycznego. W planie woj. pomorskiego podkre śla si ę rol ę gmin powiatu kartuskiego, w tym gminy Chmielno, dla rozwoju turystyki wypoczynkowej oraz turystyki aktywnej, w tym żeglarstwa, kajakarstwa, nurkowania, turystyki pieszej, konnej, rowerowej oraz okre śla wyzwania rozwojowe w tym zakresie: W centralnej cz ęś ci Pojezierza Kaszubskiego (powiat kartuski) - na obszarach cennych przyrodniczo, kulturowo i krajobrazowo - zlokalizowane s ą liczne kompleksy domów przeznaczonych na pobyty weekendowe i urlopowe, domów letniskowych stanowi ących własno ść mieszka ńców miast. Stopie ń antropopresji na niektórych z tych obszarów obni ża ich atrakcyjno ść , a wr ęcz zagra ża zachowaniu walorów i zrównowa żonemu rozwojowi. Wyzwaniem dla polityki przestrzennej wobec terenów intensywnie wykorzystywanych turystycznie i rekreacyjnie jest okre ślenie zasad zagospodarowania przestrzennego w zakresie ochrony i zrównowa żonego wykorzystania walorów przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych. Istotnym wyzwaniem polityki przestrzennej jest rozwój nowych form turystyki, opartych na zasobach i warto ściach niezale żnych od warunków klimatycznych oraz poszerzaj ących

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 25 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

ofert ę turystyczn ą (skierowan ą do emerytów, rencistów, pacjentów o środków rehabilitacyjnych) ukierunkowan ą na wydłu żenie sezonu turystycznego. OKRE ŚLONE W PLANIE WOJ. POM . ZASADY ZAGOSPODAROWANIA PRZYPORZ ĄDKOWANE POSZCZEGÓLNYM CELOM I KIERUNKOM STANOWI ĄCE NAJISTOTNIEJSZE DLA GMINY CHMILENO USTALENIA TO : • zasada pierwsze ństwa wykorzystania obszarów istniej ącego zagospodarowania oraz ograniczania rozwoju osadnictwa na terenach otwartych - uzupełnianie i kontynuacja obszarów o w pełni wykształconej zwartej strukturze funkcjonalno-przestrzennej; otwieranie nowych terenów pod rozwój osadnictwa na podstawie uzasadnionej potrzeby; • zasada kształtowania zwartych przestrzennie jednostek osadniczych, minimalizuj ąca terenochłonno ść oraz potrzeby zwi ązane z ich obsług ą, ograniczaj ąca ich negatywny wpływ na środowisko oraz sprzyjaj ąca rozwijaniu wi ęzi społecznych, • zasada etapowania kompleksowego rozwoju jednostek osadniczych dla konkretnej, docelowej liczby mieszka ńców, dla której mo żliwe b ędzie zaprogramowanie i zapewnienie odpowiedniej obsługi, polegaj ąca na koordynacji rozwoju osadnictwa z realnymi mo żliwo ściami; • Zasada rejonizacji przestrzeni OM, ró żnicuj ącej intensywno ść i charakter procesów zwi ązanych z kształtowaniem terenów mieszkalnictwa w podziale na rejony: gmina Chmielno – rejon turystyczno-rolniczy kaszubski (E): Zasady kształtowania terenów mieszkaniowych w rejonie „E”: • rejon ekstensywnego uzupełniania zabudowy mieszkaniowej - rejon dominacji zainwestowania wiejskiego, zarówno skupionego jak i rozproszonego (w tym zabudowy letniskowej), z licznymi terenami usług turystyki, głównie w strefach przyjeziornych, o mozaikowatym zró żnicowaniu struktury środowiska przyrodniczego, w przewa żaj ącej cz ęś ci obj ęty Kaszubskim Parkiem Krajobrazowym i obszarami chronionego krajobrazu; • zasada regeneracji i ekstensywnego uzupełniania zabudowy mieszkaniowej w zwartej zabudowie wiejskiej, zwłaszcza we wsiach gminnych; • zasada uzupełniania istniej ących struktur w otoczeniu w ęzłów i przystanków zintegrowanych kolei metropolitalnej, w obszarach o korzystnych uwarunkowaniach środowiskowych i infrastrukturalnych (w granicach aglomeracji ściekowych oraz poza zasi ęgiem korytarzy ekologicznych); • zasada dostosowania skali i intensywno ści zabudowy do pojemno ści przestrzeni na przyrodniczych obszarach chronionych; • Zasada zapewnienia odpowiedniej dost ępno ści terenów mieszkaniowych do infrastruktury technicznej (w szczególno ści do sieci wodoci ągowej, kanalizacyjnej oraz energetycznej) warunkuj ącej poziom życia zgodny ze współczesnymi standardami cywilizacyjnymi; • Zasada uwzgl ędniania i okre ślania w lokalnych dokumentach planistycznych rozwi ąza ń opartych na zintegrowanym gospodarowaniu zasobami wodnymi w obr ębie zlewni – w oparciu o działy wodne; • Zasada wskazywania w gminnych dokumentach planistycznych sposobów podnoszenia retencyjnej pojemno ści zlewni, jako elementów ochrony przed powodzi ą i susz ą;

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 26 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• Zasada harmonijnego kształtowania zagospodarowania rekreacyjnego i wypoczynkowego, realizowana mi ędzy innymi przez : − uzale żnienie rozwoju nowych terenów budownictwa letniskowego od ich wyposa żenia w infrastruktur ę ochrony środowiska; − uwzgl ędnianie naturalnych wła ściwo ści terenu i ograniczanie negatywnego oddziaływania zagospodarowania rekreacyjnego i jego nast ępstw na zasoby przyrodnicze, kulturowe i krajobrazowe; − tam, gdzie nie uniemo żliwiaj ą tego warunki naturalne, zapewnienie dost ępno ści strefy brzegowej zbiorników wodnych wykorzystywanych turystycznie, poprzez traktowanie jej jako przestrzeni publicznej, wolnej od trwałego zainwestowania, nieb ędącego urz ądzeniami rekreacji; − unikanie zainwestowania przeciwległych brzegów jezior; − unikanie zainwestowania na osiach widokowych i innych eksponowanych punktach w krajobrazie; − ochron ę atrakcyjnych form krajobrazowych przed zainwestowaniem, − zapewnienie wizualno-akustycznych stref buforowych mi ędzy jednostkami zainwestowania rekreacyjnego; − udost ępnianie turystyczne cennych struktur przyrodniczych (tam, gdzie to nie koliduje z celami ochrony przyrody) przez zapewnienie odpowiedniej infrastruktury o charakterze informacyjno-edukacyjnym. • Zasada kształtowania ponadregionalnych i regionalnych tras rowerowych – trasa mi ędzyregionalna nr 15 i trasy regionalne nr 125 i 115 ; • Zasada kształtowania ponadregionalnych i regionalnych szlaków wodnych: − śródl ądowych kajakowych na systemach rzecznych: Raduni: Radunia, Zespół Jezior Radu ńskich; − śródl ądowych żeglarskich w oparciu o: Zespół Jezior Radu ńskich wraz z ich systemami rzecznymi; − kierunki i działania: rozwijanie zagospodarowania turystycznego szlaków kajakowych przez budow ę i modernizacj ę pól biwakowych (m.in. urz ądzanie i wyposa żanie w sanitariaty, suszarnie dla kajaków, przył ącza energetyczne i oświetlenie), stanic oraz punktów etapowych, miejsc wodowania i wyjmowania kajaków, miejsc przenoski przy przeszkodach oraz kompleksowe oznakowanie szlaków i dojazdów do przystani - na rzekach obj ętych przedsi ęwzi ęciem Kajakiem przez Pomorze (Pomorskie Szlaki Kajakowe): Radunia • Zasada hierarchizacji sieci dróg ponadregionalnych i regionalnych – dla dróg wojewódzkich w granicach gminy Chmielno – klasa techniczna - drogi zbiorcze „Z” (dla dróg klasy G i Z na wniosek zarz ądcy drogi mo żna przyj ąć wy ższ ą klas ę); • Zasada hierarchizacji w ęzłowej infrastruktury słu żą cej integracji transportu pasa żerskiego w rejonie stacji i przystanków kolejowych, dworców autobusowych i portów lotniczych, wyró żniaj ąc: przystanki zintegrowane (PZ) – węzły i przystanki na liniach kolejowych wskazanych do rewitalizacji – linia kolejowa nr 229 (Kartuzy- Sierakowice) • Zasada rozmieszczenia obszarów pod lokalizacj ę biogazowni (z wył ączeniem biogazowni rolniczych) o mocy powy żej 0,5 MW, z uwzgl ędnieniem ich strefy

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 27 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

ochronnej o szeroko ści nie mniejszej ni ż 300 metrów od istniej ącej i planowanej zabudowy mieszkaniowej, z uwzgl ędnieniem warunków wietrznych; • Zasada zachowania i kształtowania spójno ści regionalnego systemu ekologicznego, w skład którego wchodz ą istniej ące obszary chronione oraz obszary potencjalne do obj ęcia ochron ą (cenne przyrodniczo), a tak że system płatów i korytarzy ekologicznych; • Zasada bezwzgl ędnego zachowania trwało ści gruntów le śnych oraz naturalnych cieków i zbiorników wodnych, w granicach korytarzy ekologicznych, przy zachowaniu ich dotychczasowego gospodarczego wykorzystania, z uwzgl ędnieniem uzasadnionej potrzeby ich przeznaczenia na cele publiczne; • Uwzgl ędnianie w dokumentach planistycznych na poziomie lokalnym obszarów cennych przyrodniczo, dotychczas nie obj ętych ochron ą prawn ą (wymienionych poni żej) do ochrony, w postaci obiektów ochrony indywidualnej, z zagwarantowaniem zachowania dotychczasowego u żytkowania i ich trwało ści lub w uzasadnionych przypadkach odst ępstwo od ich wykazywania - w gminie Chmielno obszary cenne przyrodniczo, dotychczas nieobj ęte ochron ą prawną i wskazane do ochrony indywidualnej stanowi ą u żytki ekologiczne: Przełom Łeby Dolny Młyn - Górny Młyn; Torfowisko w Cieszeniu; Jezioro Reskowo; Ko życzkowo; Garcz; Borzestowska Huta. • Zasada ograniczania stosowania indywidualnych systemów zbierania i oczyszczania ścieków bytowych na obszarach aglomeracji ściekowych; • Zasada uwzgl ędniania w dokumentach planistycznych gmin uwarunkowa ń wynikaj ących z planu gospodarki odpadami dla województwa pomorskiego.

2.3 Uwarunkowania i wnioski wynikaj ące z pozostałych dokumentów – planów i programów województwa pomorskiego

2.3.1 Strategia rozwoju województwa pomorskiego W Strategii rozwoju województw pomorskiego do roku 2020 wskazano nast ępuj ące cele Cel operacyjny 1.1. - Wysoka efektywno ść przedsi ębiorstw - Pozyskiwanie inwestycji zewn ętrznych - Obszar Metropolitalny Trójmiasta oraz gminy poło żone wzdłu ż infrastruktury regionalnych korytarzy transportowych. Cel operacyjny 1.3 . - Unikatowa oferta turystyczna i kulturalna – Rozwój sieciowych i kompleksowych produktów turystycznych - Obszary o wysokim potencjale turystyczno- rekreacyjnym środowiska przyrodniczego i kulturowego (do takich obszarów mo żna zaliczy ć gmin ę Chmielno). W obszarach tych wa żnym, oczekiwanym efektem jest wykorzystanie w sposób racjonalny, efektywny i zrównowa żony unikatowych walorów naturalnych, kulturalnych i dziedzictwa kulturowego, w tym kulinarnych. We wska źnikach zakłada si ę do 2020 roku średnioroczny wzrost o 3% liczby turystów korzystaj ących z noclegów poza sezonem turystycznym. Samorz ąd Województwa Pomorskiego zobowi ązuje si ę do rozwoju regionalnych sieciowych produktów turystycznych obejmuj ących m.in. małe porty, morskie, mariny, szlaki rowerowe i kajakowe oraz śródl ądowe drogi wodne, a tak że unikatowe dziedzictwo regionalne i ofert ę kulturaln ą. Cel operacyjny 2.2 . - Wysoki poziom kapitału społecznego - Kompleksowa rewitalizacja i rozwój przestrzeni publicznych.

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 28 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Cel operacyjny 3.1. - Sprawny system transportowy - Modernizacja infrastruktury wi ążą cej węzły multimodalne z układem transportowym regionu - Gminy poło żone w zasi ęgu infrastruktury regionalnych korytarzy transportowych wg Planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego, kumuluj ących główne ponadregionalne powi ązania transportowe Cel operacyjny 3.2. - Bezpiecze ństwo i efektywno ść energetyczna - Wsparcie przedsi ęwzi ęć z zakresu efektywno ści energetycznej i z zakresu wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Cel operacyjny 3.3 . - Dobry stan środowiska - Rozwój systemów odbioru i oczyszczania ścieków komunalnych oraz wód opadowych i roztopowych – tendencja do 2020 – 100%, Ograniczanie zagro żeń powodziowych (Obszary nara żone na niebezpiecze ństwo powodzi wyznaczone we wst ępnej ocenie ryzyka powodziowego oraz obszary wyznaczone na mapach zagro żenia powodziowego), Zachowanie walorów przyrody i poprawa spójno ści przyrodniczej (Obszary obj ęte prawnymi formami ochrony przyrody oraz obszary wpisuj ące si ę w struktur ę korytarzy ekologicznych wg Planu zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego). Samorz ąd Województwa Pomorskiego zobowi ązuje si ę do przyj ęcia planów ochrony dla wszystkich parków krajobrazowych poło żonych na terenie województwa pomorskiego.

2.4 Uwarunkowania i wnioski wynikaj ące ze Strategii Zrównowa żonego Rozwoju Gminy Chmielno oraz Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Chmielno ze Strategii Rozwoju Gminy Chmielno na lata 2016 - 2022

2.4.1 Strategia Zrównowa żonego Rozwoju Gminy Chmielno Strategia Rozwoju Gminy Chmielno na lata 2016-2022 Dokument został opracowany w listopadzie 2000 r., jest wi ęc opracowaniem dosy ć starym, jednak ze wzgl ędu na brak pó źniejszych opracowa ń nale ży przyj ąć jego ustalenia za obowi ązuj ące. Strategia została opracowana zgodnie z zasadami Agendy 21, co oznacza uspołecznienie procesu jej przygotowania. W Strategii okre ślono wizj ę rozwoju gminy w podziale na łady: ekologiczny, gospodarczy, społeczny i przestrzenny. Nast ępnie okre ślono cel nadrz ędny, który wyra ża ide ę przyszłego rozwoju gminy i pokazuje jaki stan mo że zosta ć osi ągni ęty pod warunkiem podj ęcia działa ń zapisanych w Strategii. Cel nadrz ędny sformułowano nast ępuj ąco: CHMIELNO TO WSZECHSTRONNIE ROZWIJAJACA SI Ę GMINA KASZUBSKA, ZACHOWUJACA SWOJE WYJATKOWE WALORY PRZYRODNICZE, KRAJOBRAZOWE I KULTUROWE Celem głównym jest zrównowa żony rozwój społeczno – gospodarczy gminy Chmielno, został on u ści ślony w odniesieniu do poszczególnych ładów: • W zakresie ładu ekologicznego: zachowane walory przyrodniczo krajobrazowe gminy • W zakresie ładu gospodarczego: rozwini ęte i na wysokim poziomie rolnictwo i przedsi ębiorczo ść

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 29 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• W zakresie ładu społecznego: bezpiecze ństwo socjalne i publiczne mieszka ńców, powi ązane z wysokim poziomem edukacji i zachowaniem kultury kaszubskiej • W zakresie ładu przestrzennego: stworzone warunki dla rozwoju przestrzennego gminy Na bazie celów głównych sformułowane zostały cele szczegółowe dla ka żdego z ładów: W zakresie ładu ekologicznego: • Ochrona brzegów jezior przed chaotyczn ą i nieplanowan ą zabudow ą; • Uporz ądkowanie gospodarki odpadami na terenie gminy oraz likwidacja niskiej emisji; • Likwidacja nielegalnej zabudowy letniskowej oraz nielegalnych terenów biwakowych nad jeziorami. W zakresie ładu gospodarczego: • Stworzenie infrastruktury niezb ędnej dla rozwoju funkcji turystycznej; • Rozwój rolniczej bazy produkcyjnej i przetwórczej; • Rozwój form gospodarki turystycznej tworz ącej nowe miejsca pracy w gminie. W zakresie ładu społecznego: • Rozwój bazy dla nowoczesnej edukacji i działalno ści kulturalnej; • Zapewnienie kompleksowego, nowoczesnego systemu bezpiecze ństwa socjalnego i bytowego; • Zachowanie kaszubskiej to żsamo ści gminy. W zakresie ładu przestrzennego: • Wydzielenie terenów budowlanych na cele przedsi ębiorczo ści i mieszkalnictwa (przy ochronie gruntów rolnych lepszych klas); • Dostosowanie przepisów Parku Krajobrazowego do realnych warunków życia gospodarczego mieszka ńców gminy; • Wykorzystanie Parku Krajobrazowego jako d źwigni rozwoju gminy. Dokument Strategii Rozwoju Gminy Chmielno na lata 2016-2022 przyj ęto uchwał ą nr IX/94/2015 Rady Gminy Chmielno z dnia 12 listopada 2015 r. Opracowanie to stanowi dokument nadrz ędny polityki rozwoju gminy b ędący elementem wyj ściowym dla dokumentów planistycznych. Wizja gminy Chmielno w 2022r. zapisana w Strategii jest nast ępuj ąca: Gmina Chmielno stanie si ę miejscem atrakcyjnym dla mieszka ńców, turystów i inwestorów działaj ącym w oparciu o istniej ące zasoby naturalne, przyrodnicze, kulturowe, historyczne i potencjał społeczno ści lokalnej, sprawnie zarz ądzanym i z gospodark ą i rynkiem pracy opartym na lokalnej przedsi ębiorczo ści. Otwartym na potrzeby zmieniaj ącego si ę otoczenia, z uwzgl ędnieniem partycypacji społecznej i współpracy na rzecz dobra wspólnego i działa ń prorozwojowych. Wskazane w dokumencie Strategii cele strategiczne oraz wyznaczone do realizacji na ich podstawie cele operacyjne maj ą wpływ na polityk ę przestrzenn ą gminy. Cele strategiczne rozwoju gminy Chmielno do roku 2022 s ą nast ępuj ące:

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 30 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

1) POPRAWA WARUNKÓW ŻYCIA I ATRAKCYJNO ŚCI OSIEDLE ŃCZEJ 2) WZROST JAKO ŚCI I EFEKTYWNO ŚCI EDUKACJI 3) WYKORZYSTANIE WALORÓW NATURALNYCH I PRZYRODNICZYCH ORAZ ROZWÓJ LOKALNEJ PRZEDSI ĘBIORCZO ŚCI 4) STWORZENIE NA BAZIE KASZUBSKICH TRADYCJI KULTURALNO -SPOŁECZNYCH MARKI OBSZARU I PRODUKTÓW LOKALNYCH Do zagadnie ń istotnych przy formułowaniu kierunków zagospodarowania przestrzennego nale żą w szczególno ści: CEL STRATEGICZNY 1. POPRAWA WARUNKÓW ŻYCIA I ATRAKCYJNO ŚCI OSIEDLE ŃCZEJ Cel operacyjny 1.1 Poprawa dost ępno ści i jako ści usług podstawowej opieki zdrowotnej – w tym dost ęp do rozszerzonych usług specjalistycznych, ró żnych form opieki długoterminowej, pomocy specjalistycznej; Cel operacyjny 1.5 Poprawa jako ści i efektywno ści utrzymania infrastruktury społecznej – w tym rozwój i modernizacja infrastruktury pomocowej z uwzgl ędnieniem potrzeb osób chorych, starych i niepełnosprawnych (kluby seniora, dzienne domy pobytu, mieszkania chronione), poprawa infrastruktury edukacji – budowa sal sportowych przy szkołach. Powy ższe zagadnienia s ą szczególnie istotne ze wzgl ędu na trendy demograficzne i starzenie si ę społecze ństwa, co zwi ększy zapotrzebowanie usługi z zakresu zdrowia, opieki społecznej, rehabilitacji itp. CEL STRATEGICZNY 3. WYKORZYSTANIE WALORÓW NATURALNYCH I PRZYRODNICZYCH ORAZ ROZWÓJ LOKALNEJ PRZEDSI ĘBIORCZO ŚCI Cel operacyjny 3.1 Rozwój kompleksowej oferty turystyczno-rekreacyjnej – kompleksowa i zintegrowana oferta turystyczno-rekreacyjna, zorientowana w szczególno ści na mieszka ńców Trójmiasta. Cel operacyjny 3.2 Rozwój publicznej infrastruktury turystycznej – w tym odnowa Grodziska, budowa punktów widokowych, rozwój ście żek rowerowych, tras i szlaków turystycznych z miejscami wytwarzania produktów lokalnych. Cel operacyjny 3.3 Poprawa mechanizmów wspierania lokalnej przedsi ębiorczo ści – tworzenie planów zagospodarowania przestrzennego dla działalno ści gospodarczej; CEL STRATEGICZNY 4. STWORZENIE NA BAZIE KASZUBSKICH TRADYCJI KULTURALNO - SPOŁECZNYCH MARKI OBSZARU I PRODUKTÓW LOKALNYCH Cel operacyjny 4.2 Tworzenie nowych produktów lokalnych – w tym tworzenie inkubatorów kuchennych/przetwórczych; tworzenie warunków do rozwoju wiosek tematycznych. Podsumowuj ąc, zało żenia przyj ęte w dokumencie Strategii s ą ści śle powi ązane z planowaniem przestrzennym i wskazuj ą po żą dany przez samorz ąd kierunek rozwoju gminy. Nale ży zatem uwzgl ędni ć je w dokumentach planistycznych, w tym w studium przy formułowaniu kierunków zagospodarowania przestrzennego.

2.4.2 Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chmielno Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Chmielno został sporz ądzony w roku 2004 i obejmuje horyzont czasowy do roku 2013. Plan został sporz ądzony według wytycznych Zintegrowanego Programu Rozwoju Regionalnego – Uzupełnienia Programu z dnia 16 kwietnia 2004 r. Plan Rozwoju Lokalnego dla gminy Chmielno obejmuje diagnoz ę zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 31 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

i analiz ę stanu aktualnego oraz wyznacza wizj ę rozwoju, opis planowanych zada ń inwestycyjnych na lata 2004-2006, a tak że plan finansowy na lata 2004-2006, fakultatywnie na lata 2007-2013. Zaplanowane inwestycje maj ą na celu przeciwdziałanie marginalizacji społecznej i ekonomicznej obszarów wiejskich poprzez wzrost mobilno ści mieszka ńców wsi, tworzenie warunków do dywersyfikacji działalno ści gospodarczej oraz popraw ę warunków życia na obszarach o najmniejszych perspektywach rozwojowych. Spośród zaplanowanych działa ń inwestycyjnych na rok 2013 w planie zapisana została jedynie budowa kanalizacji w Borzestowie, inwestycja ta nie jest jednak planowana do realizacji do 2015 roku. Ze wzgl ędu na bliski ju ż termin zakładanego horyzontu czasowego, dokument nie ma istotnego znaczenia dla opracowania Studium.

3 UWARUNKOWANIA WEWN ĘTRZNE (WG ART. 10 UST 1 USTAWY O PLANOWANIU I ZAGOSPODAROWANIU PRZESTRZENNYM Z 2003 R.)

3.1 Uwarunkowania wynikaj ące z dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu

3.1.1 Przeznaczenie terenu Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego W zwi ązku ze zmian ą stanu prawnego w 2003 r. wszelkie plany miejscowe sporz ądzone przed 01.01.1995 r. utraciły wa żno ść , w tym miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno zatwierdzony Uchwał ą Nr V/25/89 Gminnej Rady Narodowej w Chmielnie z dnia 26 kwietnia 1989 r. z pó źn. zmianami. Miejscowy plan ogólny stracił wa żno ść z mocy prawa, jednak że nie straciły wa żno ści zgody wła ściwego Ministra na zmian ę przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze wydane w zwi ązku z powy ższym planem i w tym zakresie pozostaje on wa żny. W Zał. 1 doł ączonym do tekstu studium przedstawiono zestawienie obowi ązuj ących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego sporz ądzonych po 1995r. Zał ącznik nr 1 uzupełniono o miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego uchwalone od 2013r. Lokalizacj ę planów miejscowych pokazano na zał ącznikach graficznych nr 3 i 4 zmiany Studium. W obecnej sytuacji planistycznej (stan na 2013r.) pokrycie gminy miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego wynosi ok. 6,7% powierzchni ogólnej 5 oraz ok. 9,4% powierzchni po odj ęciu wód powierzchniowych i lasów, które ł ącznie zajmuj ą 29% powierzchni ogólnej gminy. Do roku 2002 miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego charakteryzowały si ę du żym rozdrobnieniem i rozproszeniem, bardzo cz ęsto obejmowały obszar jednej działki. Najcz ęś ciej dotyczyły one lokalizacji zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, zabudowy

5 Wg danych statystycznych zebranych przez Ministerstwo w opracowaniu „Analiza stanu i uwarunkowa ń prac planistycznych w gminach na koniec 2010 r.” planami było pokryte 26,4% powierzchni kraju, w woj. pomorskim 14,7%. zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 32 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

siedliskowej, rzadziej usług, w tym usług turystyki, indywidualnej zabudowy letniskowej oraz usług rzemiosła. Sporo spo śród nich zostało ju ż zrealizowanych (tereny wyznaczone jako inwestycyjne zabudowano). Od 2006 r. zmienił si ę sposób planowania przestrzennego w gminie. Uchwalono wówczas kilka du żych powierzchniowo planów o bardziej zró żnicowanym programie funkcjonalnym, obejmuj ących obszar zwartych terenów zabudowanych wsi, np. uchwalono plan dla wsi Garcz, Miechucino, czy dla wi ększych fragmentów wsi Chmielno. W ostatnich latach spo śród uchwalonych mpzp przewa żaj ą opracowania dotycz ące zmian istniej ących, du żych powierzchniowo planów, ale tak że sukcesywnie zwi ększa si ę pokrycie pozostałych obszarów gminy predestynowanych do zagospodarowania. Obecnie w gminie podj ęto cztery uchwały o przyst ąpieniu do sporz ądzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz trwaj ą prace projektowe nad trzema planami.

Tabl.1 Wykaz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego b ędących w trakcie opracowania (stan na czerwiec 2013r.) Lp. Nazwa planu Uwagi Uchwała o przyst ąpieniu - Nr VII/74/2011 z dnia 26 Zmiana miejscowego planu sierpnia 2011r. 1. zagospodarowania przestrzennego dla Cel planu - zmiana zasad zagospodarowania w celu fragmentu wsi Borzestowo „Północ I” umo żliwienia uregulowania zaistniałych bł ędów geodezyjnych z lat 70-tych Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu obejmuj ącego działki nr 106/2 i 106/3 Uchwała o przyst ąpieniu - Nr XI/112/2012 z dnia 1 marca 2. poło żone w Reskowie uchwalonego 2012 r. uchwał ą Nr III/23/2002 z dnia 30 grudnia 2002 r. Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Uchwała o przyst ąpieniu - Nr XI/113/2012 z dnia 1 marca 3. fragmentów wsi Chmielno- „Wie ś” 2012 r. uchwalonego uchwał ą Nr XXVII/270/2006 z dnia 25 lipca 2006 r. Miejscowy plan zagospodarowania 4. przestrzennego dla cz ęś ci obr ębu prace projektowe w toku ewidencyjnego wsi Borzestowska Huta Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla 5. fragmentu wsi Chmielno- „Łochew” prace projektowe w toku obejmuj ąca kart ę terenu 019-UT oraz 020-ZK Zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla 6. prace projektowe w toku fragmentu wsi Miechucino „Centrum” obejmuj ąca teren 006-ZŁ i 007-U Miejscowy plan zagospodarowania Uchwała o przyst ąpieniu - Nr XVIII/168/2008 z dnia 29 przestrzennego dla obszaru cz ęś ci obr ębu 7. grudnia 2008 r. – prac projektowych nie rozpocz ęto – Borzestowska Huta, miejscowo ść granice opracowania wymagaj ą doprecyzowania Łączy ńska Huta Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie Wykaz opracowa ń planistycznych, dla których gmina podj ęła uchwały o przyst ąpieniu do sporz ądzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego lub zmian obowi ązuj ących mpzp (stan na marzec 2017r.):

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 33 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

− mpzp obszaru cz ęś ci obr ębu ewidencyjnego wsi Borzestowska Huta (uchwała nr IV/21/2011 Rady Gminy Chmielno z dnia 01 marca 2011 r.), − zmiana mpzp fragmentu wsi Chmielno „Łochew” obejmuj ącego kart ę terenu 019-UT oraz 020-ZK , przyj ętego uchwał ą Nr XXVII/270/2006 z dnia 25 lipca 2006 r. (uchwała nr V/42/2011 Rady Gminy Chmielno z dnia 29 kwietnia 2011 r.), − zmiana fragmentu mpzp dla fragmentu wsi Chmielno Wie ś przyj ęta uchwał ą z dnia 30.12.2013r. NR XXIV/242/2013 − zmiana mpzp fragmentu wsi Ko życzkowo (uchwała nr XXX/273/2014 Rady Gminy Chmielno z dnia 3 lipca 2014 r.), − zmiana mpzp fragmentu wsi Miechucino "Centrum" obejmuj ącego kart ę terenu 006-ZŁ i 007-U przyj ętego uchwał ą Nr XIX/199/2013 Rady Gminy Chmielno z dnia 18 marca 2013 r. ( uchwała nr XXVII/274/2014 Rady Gminy Chmielno z dnia 03 lipca 2014 r.), − zmiana mpzp fragmentu wsi Przewóz - Maks "Południe" przyj ętego uchwał ą Nr XXVII/287/2006 Rady Gminy Chmielno z dnia 20 pa ździernika 2006 r. (uchwała nr IV/19/2015 Rady Gminy Chmielno z dnia 11 lutego 2014 r.) − mpzp fragment wsi Zawory "Pogórze Tamowe" (uchwała nr V/41/2015 z dnia 31 marca 2015r. ) − mpzp fragment wsi Zawory (uchwała nr IX/99/2015 z dnia 12 listopada 2015 r.) − zmiana mpzp fragment wsi Garcz „Południe" (uchwała nr IX/100/2015 z dnia 12 listopada 2015 r. ) − zmiana mpzp fragment wsi Garcz "Wie ś" karta terenu 018-MN i 019-ZN planu przyj ętego uchwał ą nr XXVII/269/2006 Rady Gminy Chmielno z dnia 25 lipca 2006 r. (uchwała nr XI/121/2015 z dnia 28 grudnia 2015 r.) − mpzp fragment wsi Chmielno „Centrum 1, 2, 3" (uchwała nr XIII/150, 151, 152 /2016 z dnia 31.03.2016 r.) − zmiana mpzp dla fragmentu wsi Przewóz - Maks "Północ" uchwała RG z dnia 31.03.2016r. Nr XII/154/2016 − zmiana mpzp fragment wsi Miechucino dz. 473/5 (uchwała Nr XVII/190/2016 Rady Gminy Chmielno z dnia 31.08.2016r.); − zmiana mpzp fragment wsi Chmielno (dz. 169/2, 138/2 i cz. dz. 872/3) – (uchwała nr XVII/192/2016 Rady Gminy Chmielno z dnia 31.08.2016r); − mpzp fragment wsi Borzestowska Huta – (uchwała nr XIX/218/2016 Rady Gminy Chmielno z dnia 24.11.2016r.).

Wydane decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu Na obszarach, które nie posiadaj ą obowi ązuj ącego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, inwestowanie odbywa si ę na podstawie indywidualnie wydawanych decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (decyzje o warunkach zabudowy oraz decyzje o lokalizacji inwestycji celu publicznego). Decyzje takie wydaje Wójt Gminy w oparciu o projekty przygotowywane przez uprawnionych urbanistów i architektów.

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 34 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Tabl.2 Zestawienie ilo ści wydawanych decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w podziale na lata Nazwa obr ębu 2012- 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 SUMA geodezyjnego CP Borzestowo 11 3 5 4 6 9 11 11 9 9 0 78 Borzestowska Huta 2 3 9 8 7 5 9 12 9 6 0 70 Cieszenie 1 0 3 6 7 5 8 6 10 4 2 52 Reskowo 4 4 4 5 6 3 8 8 3 2 0 47 Przewóz 8 2 9 13 11 8 11 9 10 3 0 84 Garcz 4 5 5 8 3 6 6 6 8 4 1 56 Chmielno 25 20 30 16 22 17 19 17 18 14 1 199 Miechucino 17 16 15 13 22 21 10 10 14 6 1 145 Kozyczkowo 3 1 6 6 6 5 16 7 13 2 1 66 Zawory 8 6 5 8 10 10 4 7 12 8 0 78 Razem: 83 60 91 87 100 89 102 93 106 58 6 875 Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie Zgodnie z powy ższ ą tabel ą ilo ść wydanych decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu w latach 2003-2012 kształtuje si ę w przedziale 60-106 rocznie. Trudno ustali ć wyra źne tendencje wzrostowe lub spadkowe ilo ści wydawanych decyzji w gminie, gdy ż za wyj ątkiem roku 2004 gdy roczna ilo ść decyzji wyniosła 60, liczba wydawanych decyzji oscyluje w granicach 87-106. Uchwalenie du żych powierzchniowo planów dla wi ększych zwartych jednostek osadniczych nie wpłyn ęło na obni żenie liczby wydawanych decyzji. Najwi ęcej decyzji dotyczy obr ębów geodezyjnych Chmielno, Miechucino oraz Przewóz, gdzie procesy inwestycyjne zachodz ą najbardziej dynamicznie w gminie. Decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu jako narz ędzie do gospodarowania przestrzeni ą nios ą za sob ą ryzyko rozproszenia i trudnej do kontrolowania ekspansji zabudowy na nowe tereny, a w konsekwencji degradacji krajobrazu oraz negatywnego wpływu na ład przestrzenny.

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 35 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Ruch budowlany w gminie Tabl.3 Liczba wydanych pozwole ń na budow ę w gminie Chmielno w latach 2004-2012 w podziale na rodzaj inwestycji Rodzaj inwestycji Budowa oraz Rozbudowa, rozbudowa Nowa zabudowa przebudowa istniej ących Zabudowa Inne mieszkaniowo- Infrastruktura Zabudowa Rok Budowa nowej istniej ącej obiektów zagrodowa (np.zmiany usługowa, techniczna, produkcyjna, Razem zabudowy zabudowy gospodarczych, w pozwole ń, usługowa, infrastruktura produkcyjno- mieszkaniowej mieszkaniowej, gara żowych, siedliskach budowa zabudowa komunikacyjna usługowa mieszkaniowo- budynków rolniczych pomostu) letniskowa usługowej, inwentarskich, magazynów 2004 28 4 5 5 10 0 0 2 54 2005 18 9 10 3 19 0 2 4 65 2006 23 5 10 16 6 1 0 5 66 2007 31 12 7 18 2 0 0 5 75 2008 37 6 8 8 14 1 1 3 78 2009 36 3 9 7 9 1 1 5 71 2010 40 8 13 7 15 0 0 9 92 2011 31 10 12 8 17 1 0 14 93 2012 27 13 6 6 11 0 0 7 70 Razem 271 70 80 78 103 4 4 54 664 Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 36 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Z danych zawartych w powy ższej tabeli wynika, i ż ilo ść wydawanych pozwole ń na budow ę w gminie od 2004 r. systematycznie wzrasta i w latach 2010-2011 ich liczba wzrosła do 92-93 rocznie (dla 2012 r. dane w tabeli obejmuj ą okres do pa ździernika). Spo śród wydawanych pozwoleń na budow ę znaczny udział przypada na budow ę nowych domów jednorodzinnych oraz inwestycje infrastrukturalne.

Tabl.4 Udział inwestycji polegaj ących na budowie nowej zabudowy mieszkaniowej w ogólnej liczbie wydanych pozwole ń na budow ę w latach 2004-2012: 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 51,9% 27,7% 34,8% 41,3% 47,4% 50,7% 43,5% 33,3% 38,6% Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie Nowa zabudowa mieszkaniowa stanowi nawet ok. 50% wszystkich wydawanych pozwole ń na budow ę. Najwi ęcej inwestycji mieszkaniowych powstaje w miejscowo ściach Chmielno, Miechucino i Garcz.

3.1.2 Użytkowanie terenu Wg ewidencji gruntów u żytkowanie terenu w podstawowych kategoriach przedstawia poni ższe tabela - stan na 25.10.2012 r: Tabl. 5 U żytkowanie gruntów w gminie w 2012 r. użytki rolne, lasy tereny zurbanizowane, w tym: wody tereny w tym: i zadrze inne: wienia cało ść grunty cało ść zabudowane niezabudowane rekreacji i komunikacy nieu żytki, orne wypoczynku jne użytki ekologiczne

4890 3652 1124 452 140 46 6 260 1154 241 razem: 7861 ha (w tym powierzchnia wyrównawcza)

62 % 14 % 6 % 2 % 3 % 15 % 3 %

Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie oraz danych statystycznych Starostwa Powiatowego w Kartuzach

3.1.3 Obecne zagospodarowanie Poło żenie gminy, ogólna charakterystyka Gmina Chmielno poło żona jest w centralnej cz ęś ci województwa pomorskiego, w powiecie kartuskim. Graniczy z gminami Kartuzy – od północy i wschodu, Sierakowice – od zachodu i St ęż yca – od południa. Powierzchnia gminy wynosi 7918ha i jest ona najmniejsz ą gmin ą powiatu kartuskiego. Według Urz ędu Gminy w Chmielnie w dniu 31.12.2011 r. na terenie gminy wiejskiej Chmielno zameldowanych na pobyt stały było 7194 osób.

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 37 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

W skład gminy wchodzi 10 sołectw: Chmielno, Miechucino, Garcz, Borzestowo, Ko życzkowo, Zawory, Cieszenie, Przewóz, Reskowo, Borzestowska Huta. Gmina Chmielno poło żona jest w obszarze mezoregionu Pojezierza Kaszubskiego, a jej obszar prawie w cało ści le ży w granicach Kaszubskiego Parku Krajobrazowego. Przez teren gminy przebiegaj ą drogi wojewódzkie nr 211 na północy oraz 228 na południu, a tak że nieczynna obecnie linia kolejowa nr 229 relacji Kartuzy-Lębork. Dominuj ącą funkcj ą gospodarki jest rolnictwo ze znacznym udziałem turystyki i rekreacji. Gmina przynale ży do znacz ącej i czytelnej kulturowo formacji etnicznej Kaszub.

Zagospodarowanie i u żytkowanie poszczególnych miejscowo ści OBR ĘB CHMIELNO Na terenie obr ębu, poza obszarem zurbanizowanym wsi Chmielno, przewa żaj ą u żytki rolne z zabudow ą siedlisk rolniczych. W granicach obr ębu wyst ępuj ą dwa du że zbiorniki wodne - Jezioro Kłodno i Białe, a cz ęść zachodnia i południowo-zachodnia le ży nad brzegiem Jeziora Radu ńskiego Dolnego. Du ży potencjał rekreacyjny jezior przyczynił si ę do rozwoju najwi ększych w gminie terenów usług turystyki zbiorowej, a tak że indywidualnych letnisk (rejon osady Lampa). Wie ś Chmielno - miejscowo ść o układzie placowo-ulicowym i najwi ększej liczbie mieszka ńców poło żona we wschodniej cz ęś ci gminy. Stanowi centrum administracyjno- usługowe gminy. W miejscowo ści tej przewa ża zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna. W strukturze wsi mo żna wyodr ębni ć zlokalizowane wzdłu ż drogi powiatowej nr 1918G centrum mieszkaniowo-usługowe z zachowan ą w wielu miejscach historyczn ą zabudow ą. Znajduj ą si ę tu obiekty z zakresu usług handlu, gastronomii, administracji (Urz ąd Gminy), bank i poczta, apteka, policja, centrum kultury z bibliotek ą oraz inne usługi socjalne. Nad centrum tym góruje wie ża zlokalizowanego na wzgórzu ko ścioła p.w. św. Piotra i Pawła, obiekt wpisany do rejestru zabytków województwa pomorskiego, stanowi ący dominant ę w układzie przestrzennym wsi. W s ąsiedztwie ko ścioła, przy ul. Gryfa Pomorskiego znajduje si ę cmentarz parafialny, którego obszar równie ż figuruje w rejestrze zabytków. Ponadto do wa żnych obiektów zaliczy ć mo żna nowoczesne Centrum Informacji Turystycznej - Brama Kaszubskiego Pier ścienia przy ul. Gryfa Pomorskiego. Nowa zabudowa, w wi ększo ści zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, koncentruje si ę w zachodniej i południowo-zachodniej cz ęś ci wsi, gdzie procesy inwestycyjne zachodz ą najbardziej dynamicznie. Ze wzgl ędu na istniej ące liczne podziały geodezyjne mo żna spodziewa ć si ę dalszej intensyfikacji zabudowy jednorodzinnej w tych obszarach. Wzdłu ż zachodniego brzegu Jeziora Kłodno, od strony wsi Chmielno, powstało kilka wi ększych obiektów usługowych z zakresu turystyki, m.in. Gospodarstwo agroturystyczne „u Chłopa”, „Wichrowe Wzgórze” Kaszubska Oaza Zdrowia. W obszarze tym, nad brzegiem jeziora powstał ponadto urz ądzony, o świetlony teren rekreacyjny „Park Kamienny” z tablicą informacyjn ą „Uroczyska Pojezierza Kaszubskiego”. Wzdłu ż ul. Grz ędzickiego znajduj ą si ę tak że wa żne obiekty z zakresu usług publicznych - Zespół Szkół- Szkoła Podstawowa i Gimnazjum w Chmielnie, Gminny O środek Zdrowia w Chmielnie oraz zlokalizowana przy szkole Gminna Hala Sportowa i Stadion Gminny. W obr ębie wsi Chmielno zlokalizowany jest tylko jeden zakład produkcyjny, zlokalizowany na zachód od zwartej zabudowy wsi Zakład Przetwórstwa Mi ęsnego „Ber” Sp. z o.o. Na

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 38 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

zachód od drogi ł ącz ącej Chmielno z Garczem znajduj ę si ę tak że du ża pracowania z zakresu usług rzemiosła- Pracowania Mebli Stylowych Ireneusz Zwara. Rejon o środków wypoczynkowych Chmielno - obszar zlokalizowany nad wschodnim brzegiem Jeziora Kłodno stanowi najwi ększ ą koncentracj ę usług z zakresu turystyki zbiorowej w gminie. Poza gminnym k ąpieliskiem, kilkoma wypo życzalniami sprz ętu wodnego, s ą tu przede wszystkim o środki wczasowe - OW „Szuwarek”, OW „Bachus”, OW „Relaks”, OW „ Świt”, OW „Krefta”. Ze wzgl ędu na istniej ący miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego mo żna spodziewa ć si ę dalszego rozwoju funkcji turystyki i rekreacji w tym rejonie. Wie ś Chmielonko - niewielka miejscowo ść zlokalizowana w widłach dróg Chmielno-Zawory oraz Chmielno-Lampa-Przewóz. Do ciekawszych obiektów nale żą młyn gospodarczy z 1738 r. (po licznych przebudowach) figuruj ący w wojewódzkiej ewidencji zabytków oraz zabytek rejestrowy - chata wraz z terenem zagrody nr.66. Zlokalizowane s ą tu ponadto - sklep firmowy oraz wytwórnia odzie ży damskiej „Aryton” oraz producent szkła artystycznie zdobionego „Dukat”. Osada Lampa - w południowo-zachodniej cz ęś ci obr ębu, tworz ą j ą zabudowania siedlisk rolniczych, pojedynczych zabudowa ń jednorodzinnych o charakterze rozproszonym oraz dwóch wi ększych skupisk indywidualnej zabudowy letniskowej.

OBR ĘB PRZEWÓZ Obr ęb charakteryzuj ący si ę wyst ępowaniem najwi ększych w gminie kompleksów le śnych nale żą cych do Le śnictwa Przewóz, znajduj ących si ę w południowo-zachodniej cz ęś ci obr ębu. W granicach obr ębu znajduje si ę ponadto cały obszar Jeziora Radu ńskiego Dolnego. Pozostały obszar zajmuj ą u żytki rolne z zabudow ą zagrodow ą oraz kompleksy zabudowy letniskowej wzdłu ż jeziora. Miejscowo ści znajduj ące si ę w obr ębie maj ą charakter rozproszony. Sznurki - zlokalizowane wzdłu ż drogi powiatowej nr 1919G, tworz ą je skupiska zabudowy letniskowej indywidualnej w formie niewielkich osiedli oraz zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna w formie niewielkiego osiedla, gdzie w ostatnich latach powstało sporo nowej zabudowy. Znajduj ą si ę tu ponadto dwa gospodarstwa agroturystyczne oraz sklep spo żywczo- przemysłowy. Przewóz - funkcj ę dominuj ącą stanowi turystyka i rekreacja; wzdłu ż brzegu jeziora powstały skupiska zabudowy letniskowej indywidualnej, gospodarstwa agroturystyczne, obiekty usług turystyki. Zlokalizowany jest tu tak że budynek Le śnictwa Przewóz b ędący w ewidencji zabytków województwa pomorskiego. Znajduje si ę tu tak że zakład produkcyjny (przemysł drzewny). Maks - obszar z zabudow ą mieszkaniow ą jednorodzinn ą oraz jedyn ą w gminie zabudow ą mieszkaniow ą wielorodzinn ą, obj ęty dwoma du żymi powierzchniowo miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego, które przeznaczone s ą głównie na rozwój funkcji mieszkaniowej jednorodzinnej. Zlokalizowane s ą tu dwa zakłady zwi ązane z przemysłem drzewnym, w tym du ży producent mebli tapicerowanych „Fogia Furniture” sp. z o.o., oraz sklep spo żywczy przy drodze wojewódzkiej nr 228. Haska - osada poło żona nad Jeziorem Ostrzyckim, z pojedyncz ą zabudow ą zagrodow ą oraz skupiskiem obiektów letniskowych indywidualnych. Na południe od drogi wojewódzkiej nr 228, nad Jeziorem Bukrzyno Du że, przy drodze prowadz ącej do osady Haska

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 39 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

i miejscowo ści Czapielski Młyn w gminie St ęż yca, zlokalizowany jest teren o środka „ELF” Ośrodek Wczasów Odmładzaj ących i Odchudzaj ących.

OBR ĘB ZAWORY Obr ęb o przewa żaj ącej funkcji turystycznej i rekreacyjnej oraz mieszkaniowej jednorodzinnej w obszarze zwartej zabudowy wsi Zawory. Teren ten jest intensywnie zainwestowany i przekształcony. Na terenie wsi funkcjonuje świetlica wiejska, ochotnicza stra ż po żarna oraz sklep spo żywczo-przemysłowy i drobne obiekty gastronomiczne. Południowo-zachodnie i wschodnie obszary obr ębu zajmuj ą u żytki rolne z zabudow ą rozproszon ą (zagrodow ą i mieszkaniow ą jednorodzinn ą) oraz niewielkie kompleksy le śne. OBR ĘB CIESZENIE Obr ęb zlokalizowany w przewa żaj ącej cz ęś ci na północ od drogi wojewódzkiej nr 211, na którego obszarze przewa żaj ą u żytki rolne z rozproszon ą zabudow ą siedlisk rolniczych. Na terenie obr ębu znajduje si ę obszar hodowli zwierz ęcej - ferma lisów. We wsi Cieszenie, przy drodze wojewódzkiej zlokalizowany jest sklep meblowy. OBR ĘB RESKOWO Obr ęb o przewa żaj ącym udziale u żytków rolnych oraz niewielkich kompleksach le śnych przebiegaj ących z północy na południe obr ębu. Na północnym wschodzie obr ębu znajduje si ę Jezioro Reskowo, którego wykorzystanie do celów rekreacyjnych jest niewielkie. Zabudowa poza obszarem wsi Reskowo wyst ępuje w postaci pojedynczych siedlisk rolniczych i zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej rozproszonej w osadach Dejk, Lipowiec i Reskowo wybudowanie. Wie ś Reskowo - wie ś ulicowa o zachowanym historycznym ulicowym układzie przestrzennym, z zachowan ą cz ęś ciowo historyczn ą zabudow ą, wi ększo ść zwartej zabudowy wsi stanowi zabudowa zagrodowa oraz zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna. Punktem charakterystycznym w przestrzeni jest plac z kapliczk ą i krzy żem przy zakr ęcie drogi prowadz ącej w kierunku Miechucina. Na terenie wsi funkcjonuje Szkoła Podstawowa, zakład stolarski, sklep spo żywczo-przemysłowy oraz przy wje ździe do wsi od strony Cieszenia ochotnicza stra ż po żarna. Na obszarze wsi znajduj ą si ę ponadto tereny rekreacyjne dla mieszka ńców - plac zabaw, boiska sportowe. OBR ĘB MIECHUCINO Obr ęb zlokalizowany przy zachodniej granicy gminy, w którym wydzielić mo żna dwa podstawowe obszary - zainwestowany i zagospodarowany obszar wsi Miechucino wraz z najbli ższym otoczeniem oraz pozostałe tereny z przewa żaj ącym udziałem u żytków rolnych i niewielkimi fragmentami kompleksów le śnych w północnej i zachodniej cz ęś ci obr ębu. Wie ś Miechucino - druga najwi ększa pod wzgl ędem liczby ludno ści miejscowo ść w gminie. Wie ś przecina w kierunku wschód-zachód droga wojewódzka nr 211. W strukturze przestrzennej nie ma wyra źnego centrum, mo żna natomiast wyodr ębni ć główne pasmo usługowe, które skupia si ę wzdłu ż drogi wojewódzkiej. Zlokalizowane s ą tam usługi z zakresu handlu, gastronomii, usług komunikacji samochodowej. Z usług publicznych w Miechucinie znajduje si ę o środek zdrowia, oddział ochotniczej stra ży po żarnej, filia biblioteki. Usługi o światy realizuje Zespół Szkół w Miechucinie oraz prywatne przedszkole. We wsi zlokalizowany jest tak że ko ściół wraz z cmentarzem.

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 40 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Najwi ększe skupiska zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej koncentruj ą si ę w widłach drogi wojewódzkiej i powiatowej nr 1916G (rejon ul. Spokojnej), gdzie zainwestowany jest ju ż prawie cały ten obszar. Kolejny obszar intensywnie zabudowywany zlokalizowany jest na zachodnim kra ńcu wsi, na północ od drogi wojewódzkiej nr 211. Intensywne procesy budowlane zauwa żyć mo żna tak że w północnej cz ęś ci wsi, gdzie nowa zabudowa lokowana jest wzdłu ż drogi powiatowej nr 1419G w kierunku Mirachowa. Obserwuj ąc obecny trend w rozwoju przestrzennym wsi oraz z uwagi na istniejące, liczne podziały geodezyjne spodziewa ć si ę tam mo żna dalszego naporu inwestycyjnego. Obszar ten obecnie nie posiada miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, który regulowałby i kontrolował kolejne inwestycje. Na terenie wsi znajduje si ę du ży, zagospodarowany i o świetlony teren rekreacyjno-pla żowy nad Jeziorem Wielkim z dwoma placami zabaw, wydzielon ą pla żą , boiskiem do siatkówki pla żowej i mał ą architektur ą. Ponadto przy Zespole Szkół funkcjonuje boisko wybudowane z programu „Orlik”. Do obszarów o du żych warto ściach kulturowych nale ży wpisany do rejestru zabytków zespół stacji kolejowej „Miechucino” z budynkami zaplecza technicznego (wie ża ci śnie ń, przepompownia) wraz z wyposa żeniem ruchomym oraz terenem otaczaj ącym. Na terenie wsi, przy drodze wojewódzkiej nr 211 funkcjonuje tartak o wieloletniej tradycji. Do wi ększych obiektów produkcyjno-usługowych w Miechucinie nale ży tak że zlokalizowana na wje ździe od strony Garcza, siedziba firmy Wandtke Grupa. Rejon przy Jeziorze Długim - wzdłu ż drogi powiatowej nr 1916G w kierunku Borzestowa zlokalizowane s ą dwa zakłady produkcyjne - PPH Stalprofil oraz zakład produkcyjny Grupy Wandtke. W obszarze tym zlokalizowana jest hodowla zwierz ąt z masarni ą „Sychta”. W sąsiedztwie jeziora powstało osiedle zabudowy letniskowej z przewag ą obiektów sezonowych oraz pojedynczą zabudow ą całoroczn ą. Miechucino- Glinno - obszar przy zachodniej granicy gminy. Wzdłu ż drogi wojewódzkiej nr 211 zlokalizowana jest stacja paliw, a tak że pojedyncza zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna i teren usługowy - Auto komis. W obszarze tym funkcjonuje Le śnictwo Glinne wchodz ące w skład Nadle śnictwa Kartuzy, a le śniczówka wraz z obor ą i stodoł ą znajduj ą si ę w ewidencji zabytków woj. pomorskiego. OBR ĘB BORZESTOWSKA HUTA Obr ęb z przewag ą u żytków rolnych i rolniczym charakterem działalno ści mieszka ńców. Wzdłu ż zachodniej granicy obr ębu oraz nad brzegami Jeziora Radu ńskiego Dolnego wyst ępuj ą kompleksy le śne. Na obszarze obr ębu wyst ępuj ą dwie niewielkie miejscowo ści, z przewag ą zabudowy zagrodowej, pojedyncz ą zabudow ą mieszkaniow ą jednorodzinn ą oraz gospodarstwami zajmuj ącymi si ę hodowl ą zwierz ąt i produkcj ą roln ą. Wzdłu ż jeziora zlokalizowanych jest kilka skupisk zabudowy letniskowej o charakterze indywidualnym. Na terenie obr ębu znajduje si ę obiekt wpisany do rejestru zabytków - zagroda skansenowska w Łączy ńskiej Hucie. OBR ĘB BORZESTOWO Na terenie obr ębu przewa żaj ą u żytki rolne z niewielkimi kompleksami le śnymi. Przez środek obr ębu w układzie północ-południe przebiega Jezioro Długie. Na obszarze poza wyra źnie zarysowanymi skupiskami zabudowy wyst ępuje głównie rozproszona zabudowa zagrodowa. Wie ś Borzestowo - wie ś o zwartym, ulicowym układzie przestrzennym, z zachowan ą gdzieniegdzie tradycyjn ą zabudow ą. Na terenie wsi zlokalizowane s ą dwa sklepy spo żywczo- przemysłowe, oddział poczty, Szkoła Podstawowa z nowym boiskiem sportowym i placem zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 41 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

zabaw, oddział ochotniczej stra ży po żarnej. W 2006 r. uchwalono miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego zakładaj ący rozwój zabudowy mieszkaniowej w kierunku północno-zachodnim, jednak że do chwili obecnej nie rozpocz ęły si ę tam procesy inwestycyjne. Borzestowo- Grodzisko - w obszarze zlokalizowanym wzdłu ż drogi powiatowej nr 1916G w kierunku wsi Miechucino przewa ża zabudowa letniskowa o charakterze indywidualnym. Teren obj ęty jest miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego zakładaj ącym rozwój zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Na terenie obr ębu, na wyniesieniu zwanym „Garecznica” zlokalizowane jest stanowisko archeologiczne - grodzisko wczesno średniowieczne wpisane do rejestru zabytków. Zajezierze - obszar dynamicznego rozwoju zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, zlokalizowany wzdłu ż drogi powiatowej nr 1419G. OBR ĘB GARCZ Obr ęb zlokalizowany przy wschodniej granicy gminy, nad Jeziorem Łapalickim, w wi ększo ści obejmuj ący obszar zainwestowany wsi Garcz. Do terenów charakterystycznych dla tego obr ębu nale żą rozległe obszary centrów ogrodniczych i szkółkarskich oraz sadów. Wzdłu ż północnego brzegu jeziora zlokalizowanych jest kilka niewielkich skupisk zabudowy letniskowej. Wie ś Garcz - trzecia pod wzgl ędem liczebno ści wie ś w gminie, w której wyodr ębni ć mo żna dwie cz ęś ci - star ą, zwart ą cz ęść po północnej stronie linii kolejowej oraz dynamicznie rozwijaj ący si ę obszar zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej na południu drogi wojewódzkiej nr 211. Tak jak w przypadku Miechucina - główne pasmo usługowe rozci ąga si ę wzdłu ż drogi wojewódzkiej nr 211. Zlokalizowane s ą tam obiekty handlowe, stacja paliw, usługi komunikacji samochodowej oraz usługi gastronomii. Na terenie wsi działa Centrum Integracji Społecznej, wokół którego znajduje si ę boisko sportowe oraz plac zabaw. Przy wje ździe od strony Łapalic zlokalizowane jest niewielkie pole namiotowe i urz ądzone miejsce kąpielowe. Pla ża miejska znajduje si ę przy zachodnim brzegu jeziora. Wi ększo ść terenów predysponowanych do rozwoju obj ęta jest miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. OBR ĘB KO ŻYCZKOWO We wschodniej cz ęś ci obr ębu przewa żaj ą u żytki rolne z pojedynczymi zabudowaniami siedlisk rolniczych oraz zwart ą zabudow ą wsi Ko życzkowo. Zachodnia cz ęść obr ębu obejmuje dolin ę rzeki Łeby, z kompleksami le śnymi i obszarem Natura 2000. Na południu obr ębu, przy drodze wojewódzkiej nr 211 zlokalizowana jest gminna oczyszczalnia ścieków w Ko życzkowie oraz skład drewna. Na terenie obr ębu znajduje si ę sporo zinwentaryzowanych stanowisk archeologicznych. Wie ś Ko życzkowo - wie ś o zachowanym ulicowym układzie przestrzennym i wysokich walorach krajobrazowych, z zachowan ą miejscami tradycyjn ą zabudow ą. Na terenie wsi funkcjonuje Szkoła Podstawowa, sklep spo żywczo-przemysłowy i oddział ochotniczej stra ży po żarnej. Rzym - osada zlokalizowana nad Jeziorem Osuszyno o charakterze letniska z zabudow ą rekreacyjn ą indywidualn ą oraz gospodarstwem agroturystycznym. Młyn Dolny - osada o wysokich warto ściach kulturowych - osada jednodworcza, dom mieszkalny (dawny dom młynarza) znajduje si ę w ewidencji zabytków woj. pomorskiego.

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 42 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Rozmieszczenie ludno ści Według Urz ędu Gminy Chmielno na terenie gminy w dniu 31.12.2011 r. zameldowanych na pobyt stały było 7194 mieszka ńców. Z 10 sołectw 6 to sołectwa małe do 500 osób. Ludno ść zamieszkuj ąca w nich stanowi 1/3 stanu gminy. Tabl.6 Ludno ść gminy Chmielno – mieszka ńcy stali w miejscowo ściach (stan 31.12.2011 r.) wg Urz ędu Gminy Liczba Liczba mieszka ńców w Lp Sołectwo Miejscowo ści w sołectwie mieszka ńców w miejscowo ści sołectwie Babino 15 Chmielno 1433 Chmielno-Bukowinki 46 Chmielno-Osowa Góra 10 1. Chmielno Chmielno-Rekowo 11 1721 Chmielno-Węgliska 42 Chmiele ńskie Chrósty 22 Chmielonko 37 Lampa 105 Przewóz 44 Haska 17 2. Przewóz 424 Maks 215 Sznurki 148 3. Zawory Zawory 443 443 4. Cieszenie Cieszenie 411 411 Reskowo 334 5. Reskowo Reskowo-Dejk 18 371 Reskowo-Lipowiec 19 Miechucino 1304 Miechucino-Glinno 11 6. Miechucino Miechucino-Koryta 15 1498 Miechuci ńskie-Chrósty 159 Strysza Góra 9

Borzestowska Borzestowska Huta 209 7. 282 Huta Łączy ńska Huta 73 Borzestowo 413 Borzestowo-Grodzisko 40 8. Borzestowo 606 Borzestowo-Stary Dwór 44 Zajezierze 109 9. Garcz Garcz 945 945 Ko życzkowo 458 10. Kożyczkowo 493 Ko życzkowo Borczaki 7

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 43 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Ko życzkowo-Młyn 7 Dolny Ko życzkowo-Młyn 9 Górny Ko życzkowo-Rzym 12

Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie

W 2 najwi ększych sołectwach: w Chmielnie i Miechucinie zamieszkuje ł ącznie blisko 45% ludno ści gminy. Reszta w sołectwach od 500 do 1000 mieszka ńców.

Struktura sieci osadniczej w gminie Chmielno w zależno ści od liczby ludno ści

Sołectwa do 500 Sołectwa powy żej osób 33,4% 1000 osób 44,7%

Sołectwa od 500 do 1000 osób 21,6%

3.1.4 Uzbrojenie terenu Zaopatrzenie w wod ę Gmina Chmielno zaopatrywana jest w wod ę z istniej ących wodoci ągów wiejskich zasilanych w wod ę z 7 uj ęć głębinowych, b ędących własno ści ą gminy Chmielno. Eksploatatorem wodoci ągów jest Urz ąd Gminy Chmielno. Komunalne uj ęcia wody zlokalizowane s ą w nast ępuj ących miejscowo ściach: Chmielno, Garcz, Borzestowska Huta, Cieszenie, Miechucino, Przewóz – Maks i Przewóz – Malinowo. Wie ś Zawory zasilana jest w wod ę z wodoci ągów gminy Kartuzy (konkretnie z miejscowo ści Sm ętowo). Ponadto z gminy Sierakowice zaopatrywana jest miejscowo ść Kozi Dwór oraz kilka zabudowa ń w zabudowie rozproszonej w jego s ąsiedztwie. Natomiast z wodoci ągów gminy Chmielno zaopatrywane s ą pojedyncze zabudowania zlokalizowane tu ż za granic ą gminy, poło żone w gminie Kartuzy. Ponadto w gminie funkcjonuje 26 uj ęć gł ębinowych, b ędących własno ści ą osób prywatnych, firm, zakładów przemysłowych lub o środków wypoczynkowych. Ogólnie ze zbiorowych systemów zaopatrzenia w wod ę w gminie Chmielno korzysta 95% mieszka ńców. Charakterystyka istniej ących uj ęć wody

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 44 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

1) Chmielno Uj ęcie wody składa si ę z 2 studni gł ębinowych stacji uzdatniania wody i zbiornika retencyjno-wyrównawczego o pojemno ści 100 m 3 (2 komory po 50 m 3 ka żda) poło żonego ~80 m od uj ęcia wody. Studnia Nr 1A – wykonana w 1998r. o gł ęboko ści 50 m i wydajno ści Q = 75,0 m 3/h przy depresji s = 2,55m Studnia Nr 2A – wykonana w 1983 r. o gł ęboko ści 50 m i wydajno ści eksploatacyjna Q = 76,0 m 3/h, s = 3,35 m Stacja uzdatniania wody zlokalizowana jest w budynku wolnostoj ącym i wyposa żona jest w nast ępuj ące urz ądzenia: od żelaziacze V=3,0 m 3 – szt. 2, zbiorniki hydroforowe v=4,0m 3 – szt.2, spr ęż arka i 2 pompy drugiego stopnia. Uj ęcie posiada zatwierdzone zasoby wód podziemnych z utworów czwartorz ędowych zatwierdzone przez PWRN w Gda ńsku decyzj ą Nr E/3034 z dnia 24.02.1968 r. w wysoko ści Q= 80,0m 3/h, s=6,5m. Pozwolenie wodnoprawne na pobór wód podziemnych ze studni gł ębinowych na uj ęciu 3 3 w ilo ści: Q dmax =375,0m /d, Q dśr=300,0m 3/d, Q hmax =35,0m /h zostało udzielone przez Starostwo Powiatowe w Kartuzach decyzj ą Nr R.IB.6223-46/08 z dnia 10.12.2008r. (wa żne 10 lat). Stacja wodoci ągowa jest stara i wyeksploatowana i przydałaby si ę jej przebudowa oraz modernizacja. Z uj ęcia tego zaopatrywane s ą w wod ę miejscowo ść Chmielno oraz o środki wczasowe i zabudowa letniskowa nad jeziorami poło żonymi w obr ębie tej miejscowo ści, a tak że mniejsze miejscowo ści wchodz ące w skład sołectwa: Węgliska, Chmielonko, Bukowinki, Chmiele ńskie Chrósty, Babino, Osowa Góra i Rekowo.

2) Garcz Uj ęcie wody składa si ę z 2 studni gł ębinowych oraz stacji uzdatniania wody. Studnia Nr 1 zlokalizowana jest na działce nr 52/2, natomiast studnia Nr 2 oraz budynek stacji wodoci ągowej na działce nr 86/11. Obie działki s ą własno ści ą gminy Chmielno. Studnia Nr 1 - posiada gł ęboko ść 47,0m, Studnia Nr 2 posiada gł ęboko ść 46m. Wydajno ść eksploatacyjna zgodnie z opracowan ą dokumentacj ą hydrogeologiczn ą dla studni Nr 1 i 2 wynosi Q=59,0 m 3/h przy depresji s=8,7-12,5 m. Uj ęcie posiada zatwierdzone zasoby eksploatacyjne w wysoko ści jak wy żej, decyzja Urz ędu Wojewódzkiego w Gda ńsku – decyzje nr O ś – IV-8535/8207/79 z dnia 20.08.1979. Stacja wodoci ągowa zlokalizowana jest w budynku wolnostoj ącym i wyposa żona jest w nast ępuj ące urz ądzenia: • Od żelaziacze - 3 szt. • Zbiornik hydroforowy o poj. V=4,0m 3 -1 szt. • 2 spr ęż arki

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 45 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Pozwolenie wodnoprawne na pobór wód z utworów czwartorz ędowych na uj ęciu w Garczu 3 3 3 w ilo ści: Q dmax =191,0 m /d, Qdśr=147,0m /d, Q hmax =15,0m /h zostało udzielone przez Starostwo Powiatowe w Kartuzach (Decyzja Nr R.6223-30/2003 z dnia 04.11.2003r.). Stacja wodoci ągowa wymaga pilnej modernizacji i rozbudowy z uwagi na obecno ść ponadnormatywnej ilo ści manganu w wodzie w okresie letnim. Stacja została wybudowana ponad 40 lat temu, jej stan techniczny pozostawia wiele do życzenia. Wodoci ąg zasilany z uj ęcia w Garczu zaopatruje w wod ę miejscowo ści Garcz i Ko życzkowo.

3) Cieszenie Uj ęcie wody składa si ę z 2 studni czwartorzędowych i stacji uzdatniania wody. Uj ęcie zlokalizowane jest na działce nr 59 stanowi ącej własno ść gminy Chmielno. • Studnia Nr 1 - odwiercona w 1975 r. posiada gł ęboko ść 129,5m i wydajno ść eksploatacyjn ą q=48,5m 3/h • Studnia Nr 2 - odwiercona w 1989r., posiada gł ęboko ść 133,0m i wydajno ść eksploatacyjn ą q=37,6m 3/h. Stacja wodoci ągowa zlokalizowana jest w budynku wolnostoj ącym i wyposa żona jest w nast ępuj ące urz ądzenia: • Od żelaziacze φ1000 – 3 szt. • Zbiornik hydroforowy V=6300l – 1 szt. Stacja jest stara, wyeksploatowana i wymaga modernizacji. Uj ęcie posiada zatwierdzone zasoby eksploatacyjne w wysoko ści Q=48,5m 3/h przy s=2,0m decyzj ą Geologa Wojewódzkiego w Gda ńsku Nr GP-IV-423/6872/75 z dnia 28.10.1975r. Pozwolenie wodnoprawne na pobór wód podziemnych z utworów czwartorz ędowych na 3 3 uj ęciu w miejscowo ści Cieszenie wydano w ilo ści: Q dmax =198,0m /d, Q hmax =16,5m /h. Stacja wodoci ągowa jest w nienajlepszym stanie technicznym, wymaga przebudowy i modernizacji. Wodoci ąg zasilany z uj ęcia w Cieszeniach zaopatruje w wod ę niemal cał ą zabudow ę rozproszon ą wsi Cieszenie oraz Ko życzkowo – Młyn Górny oraz Ko życzkowo – Rzym

4) Miechucino Uj ęcie wody składa si ę z 2 studni gł ębinowych i stacji uzdatniania wody. Uj ęcie zlokalizowane jest na działce Nr 168/7 b ędącej własno ści ą gminy Chmielno. • Studnia Nr 1A – gł ęboko ść 38,8m • Studnia Nr 2 - gł ęboko ść 38,0m. Obie studnie s ą studniami artezyjskimi. Uj ęcie posiada zatwierdzone zasoby eksploatacyjne w wysoko ści Q=35,0m 3/h przy depresji s=6,0m (Decyzja Nr G-V-E/3001/68 z dnia 01.02.1968r. wydana przez PWRN w Gda ńsku). Stacja wodoci ągowa mie ści si ę w budynku wolnostoj ącym i wyposa żona jest w nast ępuj ące urz ądzenia: • Od żelaziacze φ1400 – szt.2

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 46 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• Zbiornik hydroforowy φ1800 – szt.1 Pozwolenie wodnoprawne na pobór wód z utworów czwartorz ędowych na uj ęciu 3 3 w Miechucinie w ilo ści: Q dśr=380,0m /d, Q hśr=35,0m /h zostało wydane przez Starostwo Powiatowe w Kartuzach (Decyzja Nr R.6223-29/07/ib. z dnia 18.03.2012). Stacja wodoci ągowa wprawdzie nienowoczesna jest w zadowalaj ącym stanie, a woda dostarczana do sieci jest dobrej jako ści. Wodoci ąg zasilany z uj ęcia w Miechucinie zaopatruje w wod ę wie ś Miechucino, cz ęść miejscowo ści Reskowo i cz ęść miejscowo ści Cieszenie, Miechuci ńskie Chrósty oraz kilka małych miejscowo ści: Reskowo-Dejk, Reskowo-Lipowiec, Miechucino-Glinno, Koryta i Strysza Góra. 5) Borzestowska Huta Uj ęcie wody składa si ę z 2 studni gł ębinowych oraz stacji uzdatniania wody i jest zlokalizowane na działce nr 679/4 b ędącej własno ści ą gminy Chmielno. • Studnia Nr 1 - -gł ęboko ść 97,0 m • Studnia Nr 2 – głęboko ść 100,0m Stacja wodoci ągowa to wybudowana w 2006 r. nowoczesna stacja, w której układ oczyszczania składa si ę z napowietrzania ci śnieniowego na zło żu, z pier ścieni (Raschinga) oraz jednostopniowej filtracji w pionowych filtrach ci śnieniowych φ1600 i powierzchni jednego filtra 2,0m 2. Uzdatniona woda przed podaniem do sieci magazynowana jest w dwóch zbiornikach retencyjnych o pojemno ści V=30,0m 3 ka żdy. Istnieje stanowisko do dora źnego chlorowania wody. Uj ęcie wody posiada zatwierdzone zasoby eksploatacyjne wód podziemnych w ilo ści: Q=54,0m 3/h przy depresji s=10,10m – Decyzja Nr G-423/5729/73 z dnia 21.09.1973r wydana przez PWRN w Gda ńsku. Pozwolenie wodnoprawne na pobór wód podziemnych z wy żej opisanego uj ęcia w ilo ści 3 3 3 Qdmax =314,0m /d, Q dśr=163,0m /d, Qhmax =26,0m /h zostało wydane przez Starostw Powiatowe w Kartuzach decyzja Nr R.6223-15/06ib z dnia 04.05.2006r. Uj ęcie eksploatowane jest dla potrzeb wodoci ągu grupowego: Borzestowska Huta, Ł ączy ńska Huta, Chrusty Chmiele ńskie, Reskowo, Borzestowo i Zajezierze. 6) Przewóz - Maks Uj ęcie wody składa si ę z 1 studni gł ębinowej, stacji uzdatniania wody i 2 zbiorników retencyjnych. Uj ęcie wody zlokalizowane jest na działce 189/1 w miejscowo ści Przewóz – osada Maks, b ędącej własno ści ą gminy Chmielno. Studnia o gł ęboko ści 100m z obudow ą typu LANGE. Stacja wodoci ągowa zlokalizowana jest w budynku wolnostoj ącym i wyposa żona w nast ępuj ące urz ądzenia: • Centralny pionowy zbiornik aeracji współpracuj ący z zestawem filtrów, jako dynamiczny mieszacz wodnopowietrzny o pojemności V=0,52m 3 • Filtry pionowe ci śnieniowe φ1400 i powierzchni filtracji F=1,54m 2 ka żdy – 3 szt. • Zestaw hydroforowy składaj ący si ę z 3 jednakowych pomp wirowych pionowych, które w zale żno ści od zapotrzebowania b ędą tłoczy ć wod ę ze zbiornika retencyjnego do sieci wodoci ągowej • 2 zbiorniki retencyjne stalowe o pojemno ści V=30m 3

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 47 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Uj ęcie wody jest nowoczesne, zostało zbudowane w latach 2004-2006. Zasoby eksploatacyjne na uj ęciu w miejscowo ści Przewóz zostały zatwierdzone przez Starost ę Kartuskiego decyzja Nr R.7520-18/2004 z dnia 18.10.2004r. Pozwolenie wodnoprawne na 3 3 pobór wód podziemnych z uj ęcia jw. W ilo ści Q dmax =145,0m /d, Q dśr=85,0m /d 3 i Qhmax =7,8m /h zostało wydane przez Starostwo Powiatowe w Kartuzach, decyzj ą Nr R.4223-10/2005/ib. Uj ęcie eksploatowane jest dla potrzeb wodoci ągu grupowego: Przewóz Maks, Przewóz, Sznurki i Lampa. 7) Przewóz – Malinowo Uj ęcie pracuj ące na potrzeby zaopatrzenia w wod ę domków letniskowych na terenie O środka Wypoczynkowego w Przewozie, zlokalizowane jest w obr ębie o środka na wydzielonej działce Nr 4/9, b ędącej własno ści ą gminy Chmielno. Uj ęcie składa si ę z 1 studni gł ębinowej i stacji uzdatniania wody. Studnia Nr 1 o gł ęboko ści 78,0m wykonana w 1978r. Stacja wodoci ągowa znajduje si ę w budynku wolnostoj ącym i wyposa żona jest w nast ępuj ące urz ądzenia: • Od żelaziacz φ1300 i pojemno ści V=2,65m 3 Stacja wodoci ągowa jest stara, wyeksploatowana i wymaga modernizacji i przebudowy. Uj ęcie wody posiada zatwierdzone zasoby eksploatacyjne w wysoko ści Q=40,4m 3/h przy depresji s=2,94m. Pozwolenie wodnoprawne na pobór wód z uj ęcia w Przewozie – Malinowie w ilo ści: 3 3 3 Qdmax =139,0m /d, Q dśr=107,0m /d i Q hmax =11,6m /h zostało wydane przez Starostwo Powiatowe w Kartuzach (decyzja Nr R.IB.6223-62/08 z dnia 06.07.2009)

Wykaz prywatnych uj ęć wody zaopatruj ących w wod ę pojedyncze obiekty, zakłady lub o środki wczasowe Uj ęcia pokazano na zał ączniku graficznym nr 3 „Zaopatrzenie w infrastruktur ę techniczn ą” - numer zgodny z oznaczeniem na mapie: 1. Szmidt Maciej – Zawory 2. BER Chmielno, ul. Garncarska 3. OW Politechniki Gda ńskiej Chmielno ul. Grodziska 4. OW Relax, Chmielno ul. Grodziska 5. OW Elf, Chmielno, ul. Grodziska 6. Węsierski Jan, Chmielno ul. Brzozowa 7. Tomasik Janusz, Garcz ul. Widokowa 8. Pelcer Aleksander, Borzestowo dz.143/5 9. Maksymiuk Michał, Garcz ul. Spacerowa 10. Curzan Krystian, Garcz, ul. Sianowska 11. Komkowski Jerzy, Cieszenie dz. 183/6 12. Reszka Henryk, Chmielno Rekowo 3 13. Lubocki Jacek, Chmielno Rekowo 1 zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 48 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

14. Szuta Henryk, Garcz, ul. Kartuska 15. Dejk Mirosław i Ewa, Zawory 16. Dejk Roman i Zofia, Zawory 17. Koszałka Jan, Zawory 18. Zaj ąc Marzena i Jan, Przewóz 19. Le śnictwo Przewóz

Informacje ogólne dotycz ące urz ądze ń wodoci ągowych Wg sprawozdania M-06 za rok 2011: • Woda pobrana z wszystkich uj ęć wyniosła: 348 400 m 3/rok = 954,5m 3/śr. dob ę; • Woda pobrana na cele technologiczne: 14 000m 3/rok ~ 4% ogólnej produkcji wody; • Straty wody w sieci: 17 400m 3/rok ~ 5% ogólnej produkcji wody; • Zakup wody z gminy Kartuzy: 23 000m 3/rok = 2,2m 3/dob ę; • Zu życie wody ogółem: 339 200m 3/rok = 929,3m 3/śr. dob ę, w tym: - Na cele komunalno-bytowe: 295 700m 3/rok = 810m 3/śr. dob ę = 87% produkcji - Na cele produkcyjne: 30 600m 3/rok = 83,8m 3/śr. dob ę = 9% produkcji - Na inne cele: 12 900m 3/śr. dob ę = 4% produkcji • Długo ść sieci wodoci ągowej ogółem: 119,2 km; Tabl.7 Produkcja wody w poszczególnych miesi ącach roku 2011 z istniej ących uj ęć komunalnych w gminie Chmielno (w m 3): zakup Borzestowska Przewóz Przewóz – Miesi ąc Chmielno Cieszenie Garcz Miechucino wody z Huta – Maks Malinowo Kartuz stycze ń 3641 5808 1671 5421 5103 6341 15 1151 luty 6528 5448 2842 3381 3709 2176 36 2628 marzec 7065 10674 2761 5210 6640 4101 36 2522 kwiecie ń 5164 5572 2535 5938 5717 3674 36 1431 maj 7263 9047 1886 4830 8182 4139 36 1413 czerwiec 7105 2191 2513,5 6673 7657 6874 36 288 lipiec 5695 1492 8705,3 6058 6870 5696 37 2909 sierpie ń 5696 4987 1422 4981 6870 6128 36 3327 wrzesie ń 5181 5172 1380 4572 5311 3117 27 4466 pa ździernik 5181 3015 1380 4402 5312 4183 14 1052 listopad 4724 6970 1447 4402 5385 5947 24 965 grudzie ń 5651 685 1382 4946 5265 3566 3 717 razem: 68894 67061 29924 60814 72021 55942 336 22869 Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie

Odprowadzanie ścieków sanitarnych Północna cz ęść gminy Chmielno, gdzie generalnie zlokalizowane s ą miejscowo ści o najwi ększej liczbie mieszka ńców jest skanalizowana. Gminna oczyszczalnia ścieków

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 49 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

zlokalizowana jest w Ko życzkowie, przy drodze wojewódzkiej nr 211. Do odcinka k.s. φ400 zlokalizowanego w s ąsiedztwie oczyszczalni ścieki doprowadzane s ą w nast ępuj ący sposób: 1) Z miejscowo ści: Chmielno, Chmielonko, Chmielno Grodziska i Zawory ścieki doprowadzane s ą kol. Tł. φ 160 2) Z miejscowo ści Garcz i Ko życzkowo - kol. Tł. φ110 3) Z miejscowo ści Miechucino, Reskowo i Cieszenie - kol. Tł. φ160 Funkcjonuj ący system kanalizacji sanitarnej w zlewni oczyszczalni w Ko życzkowie jest systemem grawitacyjno-pompowym. Ł ącznie w całym układzie k.s. funkcjonuje 12 przepompowni ścieków. Kanalizacja sanitarna obejmuje wymienione wy żej miejscowo ści w obr ębie zwartej zabudowy oraz istniej ące du że o środki wczasowe w Chmielnie i Zaworach. Cały istniej ący system k.s. w gminie Chmielno pokazano na zał ączniku graficznym w skali 1:20 000. Liczba ludno ści odprowadzaj ącej ścieki do k.s. zako ńczonej oczyszczalni ą ścieków wynosiła na koniec 2011 r. szacunkowo 3760 mieszka ńców. W dniu 24 czerwca 2006r. Wojewoda Pomorski wydał Rozporz ądzenie Nr 70/06 w sprawie wyznaczenia aglomeracji Chmielno (dziennik Urz ędowy Województwa Pomorskiego NR 69 poz 1446) w nast ępuj ącym brzmieniu: „Wyznacza si ę aglomeracj ę Chmielno w powiecie kartuskim, z oczyszczalni ą ścieków w miejscowo ści Ko życzkowo, której obszar obejmuje poło żone w gminie Chmielno miejscowo ści: Borzestowo, Chmielno, Miechucino, Cieszenie, Reskowo, Ko życzkowo, Garcz, Chmielno, Zawory.” Granica aglomeracji Chmielno została ustanowiona Uchwał ą Nr 295/XXVII/16 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 24 pa ździernika 2016r. zmieniaj ącą uchwał ę Sejmiku Województwa Pomorskiego w sprawie likwidacji dotychczasowej aglomeracji Chmielno i wyznaczenia aglomeracji Chmielno (Dz. U. Woj. Pomorskiego z dnia 18 listopada 2016r. poz. 3791). „Wyznacza si ę aglomeracj ę Chmielno o równowa żnej liczbie mieszka ńców (RLM) wynosz ącej 5 510, z oczyszczalni ą ścieków w Ko życzkowie, której obszar obejmuje poło żone w gminie Chmielno miejscowo ści: Chmielno, Cieszenie, Garcz, Ko życzkowo, Miechucino, Reskowo i Zawory oraz poło żon ą w gminie Kartuzy miejscowo ść Łapalice –– w granicach przedstawionych na mapie w skali 1:25 000 (…)”. – Pokazano na Ryc.

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 50 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Ryc. 1 Granica aglomeracji Chmielno wyznaczona w Uchwale nr 295/XXVII/16 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 24 pa ździernika 2016r. Źródło: Dz. U. Woj. Pomorskiego z dnia 18 listopada 2016r. poz. 3791

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 51 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Jak wida ć z opisu stanu istniej ącego, k.s. nie została zrealizowana (do dnia dzisiejszego) jedynie w miejscowo ści Borzestowo i nie planuje si ę realizacji do 2015r. Ogólna długo ść kanalizacji sanitarnej w gminie Chmielno wynosiła na koniec 2011 r. – 55,9 km. Oczyszczalnia ścieków w Ko życzkowie Istniej ąca oczyszczalnia ścieków zlokalizowana jest na działce 214/1 w Ko życzkowie. Oczyszczalnia została zbudowana w 1993 r. Jest to oczyszczalnia mechaniczno-biologiczna pracuj ąca w zintegrowanym systemie usuwania azotu, fosforu i w ęgla organicznego w komorach osadu czynnego. Układ technologiczny dzieli si ę na cz ęść mechaniczn ą i biologiczn ą. Pierwsza znajduje si ę w budynku wielofunkcyjnym, druga stanowi 2 bloki biologicznego oczyszczania BBN. W latach 2009-2011 oczyszczalnia została kompleksowo zmodernizowana i rozbudowana w cz ęś ci mechanicznej, biologicznej i w zakresie odwadniania i magazynowania osadów. W efekcie rozbudowy zwi ększyła si ę przepustowo ść oczyszczalni, natomiast obci ąż enie oczyszczalni po modernizacji w odniesieniu do wartości RLM wynosi 8000 i nadal mie ści si ę w przedziale dla oczyszczalni ścieków o RLM od 2000 do 9999. Oczyszczone ścieki odprowadzane s ą za po średnictwem rowu melioracji szczegółowej i Strugi Kożyczkowskiej do rzeki Łeby. W dniu 21.04.2011r. decyzj ą Nr R.6341-3.2011.IB wydan ą przez Starost ę Kartuskiego zostało wydane Gminie Chmielno pozwolenie wodnoprawne na odprowadzenie ścieków z gminnej oczyszczalni ścieków w Ko życzkowie w ilo ści: 3 • Qdmax = 2100m /d 3 • Qdśr=1200m /d 3 • Qhmax =135m /h

Informacje ogólne dotycz ące odprowadzenia ścieków w gminie Chmielno wg stanu na dzie ń 31.12.2011r. • Ilo ść ścieków dopływaj ących na oczyszczalni ę ścieków systemem k.s. wyniosła 170 327m 3/rok ~466,6m 3/śr. dob ę • Ilo ść ścieków dowiezionych wyniosła 7000m 3/rok ~19,2m 3/śr. dob ę Razem 485,8m 3/d • Ilo ść ścieków dopływaj ących do oczyszczalni pochodz ących od gospodarstw domowych wyniosła 82,2%, od jednostek działalno ści produkcyjnej 17,8%. Skład ścieków zbli żony do składu ścieków komunalnych.

Tabl.8 Rejestr przepływu ścieków w oczyszczalni w Ko życzkowie w 2011r. Lp. miesi ąc ścieki [m 3] wody opadowe [m 3] ogółem [m 3] 1. stycze ń 17410 11300 28710 2. luty 12293 19555 31848 3. marzec 18756 1344 20100 4. kwiecie ń 15210 2700 17910 5. maj 13683 700 14383 6. czerwiec 13532 893 14425

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 52 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

7. lipiec 15259 1670 16929 8. sierpie ń 16486 2460 18946 9. wrzesie ń 14788 1615 16403 10. pa ździernik 13522 0 13522 11. listopad 10778 0 10778 12. grudzie ń 15610 667 16277 ogółem 177327 42904 220231 Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie

Odprowadzanie wód opadowych W gminie nie wyst ępuj ą zorganizowane systemy kanalizacji deszczowej. Pojedyncze odcinki k.d. wyst ępuj ą w Chmielnie, Garczu i Miechucinie, s ą to przewa żnie odwodnienia pojedynczych obiektów lub niewielkie odcinki k.d. odprowadzaj ące wody deszczowe z pojedynczych lub kilku wpustów ulicznych.

Melioracje, wody śródl ądowe wa żne dla regulacji stosunków wodnych na potrzeby rolnictwa Przez obszar gminy Chmielno przepływaj ą cieki wodne stanowi ące wody śródl ądowe powierzchniowe istotne dla regulacji stosunków wodnych na potrzeby rolnictwa, s ą to Struga Ko życzkowska oraz Struga Mirachowska, wymienione w zal. 2 do Rozp. Rady Ministrów z dnia 17.12.2002r. w sprawie śródl ądowych wód powierzchniowych lub ich cz ęś ci stanowi ących własno ść publiczn ą (Dz. U. z 2003r Nr 16, poz. 149). Zgodnie z prawem wodnym w odl. 1,5m od linii brzegu tych cieków obowi ązuje zakaz grodzenia a tak że zakazywania lub uniemo żliwiania przechodzenia przez ten obszar. W obszarze gminy znajduj ą si ę urz ądzenia melioracji wodnych szczegółowych, których ewidencj ę prowadzi Marszalek Woj. Pomorskiego na podst. Art. 70 ust 3 ustawy prawo wodne. Utrzymywanie tych urz ądze ń nale ży do zainteresowanych wła ścicieli gruntów, a je żeli urz ądzenia te s ą obj ęte działalno ści ą spółki wodnej, do tej spółki. Realizacja inwestycji obszarze gminy nie mo że pogarsza ć stanu technicznego w/wym urz ądze ń, a wszelkie zmiany winny by ć uzgadniane z Zarz ądem melioracji i Urz ądze ń Wodnych Woj. Pomorskiego celem wniesienia zmian w prowadzonej ewidencji wód, urz ądze ń oraz zmeliorowanych gruntów . Gospodarka odpadami Na terenie gminy Chmielno nie funkcjonuje składowisko odpadów. Odpady wywo żone s ą na zorganizowane składowiska odpadów poza teren gminy. W latach ubiegłych były to składowiska w gminach Somonino, Gniewino i Czarna Dąbrówka. Aktualnie realizowany jest nowy system gospodarki odpadami na terenie województwa pomorskiego. Według „Planu gospodarki odpadami dla Województwa Pomorskiego 2018” (2012) wyznaczono 7 regionów gospodarki odpadami komunalnymi. Gmina Chmielno przypisana została do regionu północnego. Na terenie gminy Chmielno funkcjonuj ą niewielkie instalacje do odzysku odpadów. Znajduj ą si ę one w obr ębie Miechucino (odzysk odpadów z drewna i z metali) oraz w obr ębie Przewóz, w miejscowo ści Maks (odzysk odpadów z drewna). Zaopatrzenie w gaz

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 53 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Obecnie gmina nie korzysta z gazu ziemnego, a mieszka ńcy korzystaj ą wył ącznie z gazu butlowego. Potencjalne źródło gazu stanowi istniej ący gazoci ąg wysokiego ci śnienia relacji Grzybno- Garcz doprowadzony do gminy w ubiegłych latach. W oparciu o to źródło, Pomorska Spółka Gazownictwa przygotowuje projekt wprowadzenia gazu ziemnego pod średnim ci śnieniem do miejscowo ści Garcz, Chmielno i Zawory. Inwestor planuje przyłączenie do sieci ok. 300 odbiorców, prawdopodobnie obiektów u żyteczno ści publicznej, przemysłowych i usługowych oraz ok. 25% domów mieszkalnych. Aktualnie na terenie gminy Chmielno istnieje sie ć gazowa w obr ębie miejscowo ści Chmielno, Garcz i Zawory zrealizowana przez Polska Spółk ę Gazownictwa sp. z o.o. Długo ść czynnej sieci gazowej w 2015r. na terenie gminy wynosiła ponad 22 560 m, ł ączna liczba czynnych przył ączy w 2015r. do budynków mieszkalnych i niemieszkalnych wynosiła 25 (dane GUS). Planowana jest dalsza rozbudowa sieci rozdzielczej i przył ączenie kolejnych budynków, jednak że przył ączenie kolejnych obiektów zale żne jest od woli prywatnych inwestorów. Ponadto w gminie mieszka ńcy korzystaj ą z gazu butlowego. W dłu ższym horyzoncie czasowym potencjalne źródło gazu stanowi ć mog ą zasoby gazu łupkowego. Gmina Chmielno jest jedn ą z gmin obj ętych koncesjami na poszukiwanie gazu łupkowego. Gdyby podj ęto prace badawcze i dokumentacyjne, a cena gazu łupkowego była ni ższa lub porównywalna do ceny gazu ziemnego konwencjonalnego, gaz z łupków mógłby sta ć si ę głównym źródłem paliwa dla całej gminy. Zaopatrzenie w ciepło Na terenie gminy nie ma zorganizowanego systemu zaopatrzenia w ciepło. Zaspokajanie potrzeb cieplnych odbywa si ę w oparciu o: • lokalne kotłownie opalane w ęglem, drewnem i jego odpadami oraz olejem przemysłowym w obiektach przemysłowych i u żyteczno ści publicznej zasilaj ące w energi ę niezb ędn ą do celów technologicznych oraz ogrzewania i produkcji ciepłej wody; • indywidualne źródła w domach mieszkalnych i obiektach usługowych, na paliwa stałe (w ęgiel, odpady drzewne i drewno) i olej opałowy; • elektryczne urz ądzenia grzewcze i opalane gazem LPG - o marginalnym znaczeniu w bilansie ciepła. Wi ększe kotłownie lokalne funkcjonuj ą w: • obiektach u żyteczno ści publicznej: - obsługuj ąca: Urz ąd Gminy, Gminny O środek Kultury, Policj ę oraz Dom Spokojnej Staro ści - opalana olejem opałowym - moc ok. 0,08 MW, - obsługuj ąca: szkoł ę podstawow ą i gimnazjum oraz mieszkania nauczycieli, a tak że ośrodek zdrowia w Chmielnie - opalana olejem opałowym - moc ok. 0,3 MW; - w szkole podstawowej i gimnazjum w Miechucinie - opalana biomas ą (zr ębki, pelety)- moc ok. 0,35 MW; - w szkole podstawowej w Reskowie - opalana olejem - moc ok. 0,06 MW; - w szkole podstawowej w Ko życzkowie - opalana olejem - moc ok. 0,06 MW; - w szkole podstawowej w Borzestowie (tak że dwa domy mieszkalne) - opalana biomas ą (zr ębki, pelety) - moc. ok. 0,08 MW; zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 54 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

- w przedszkolu oraz w świetlicy w Chmielnie - opalana olejem - moc ok. 0,03 MW; - w remizie OSP w Chmielnie - zr ębki - moc ok. 0,02 MW. • obiektach przemysłowych : - wytwórnia odzie ży damskiej „Aryton” w Chmielnie - opalana w ęglem- moc. ok. 0,095 MW; - „Gda ński Przemysł Drzewny” - tartak w Miechucinie- opalana odpadami drewna - moc. ok. 0,70 MW; - fabryka mebli „Fogia” w Maksie - opalana odpadami drewna - moc ok. 1,2 MW; - fabryka okien i drzwi drewnianych w Miechucinie - opalana odpadami drewna - moc ok. 0,15 MW; - wytwórnia pokry ć dachowych i konstrukcji stalowych „Stalprofil” w Miechucinie - opalana w ęglem - moc ok. 0,15 MW; - wytwórnia opakowa ń drewnianych w Przewozie - opalana odpadami drewna - moc ok. 0,1 MW. Kolektory słoneczne wykorzystywane do produkcji ciepła funkcjonuj ą w o środkach wypoczynkowych: „Krefta” (12 kolektorów słonecznych), „Wichrowe wzgórze” i Kaszubska Oaza Zdrowia (30 kolektorów słonecznych) oraz w ok. 10 budynkach mieszkalnych. Kilka budynków mieszkalnych (ok.8) posiada ogrzewanie geotermalne (pompy ciepła). Zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą Przez teren gminy nie przebiegaj ą linie elektroenergetyczne WN 110 kV. Jednostki osadnicze zasilane s ą z sieci SN 15 kV wyprowadzonych z Głównych Punktów Zasilania „Sierakowice” i „Kiełpino”. Linie te stanowi ą sie ć rozdzielcz ą, która poprzez stacje transformatorowe 15/0,4 kV i linie nn 0,4 kV zasila ko ńcowych odbiorców energii. Stacje transformatorowe w przewa żaj ącej mierze wykonane s ą jako słupowe. Z energii elektrycznej korzysta 100% mieszka ńców, jednak że parametry jako ściowe dostarczanej energii elektrycznej nie s ą w pełni zadowalaj ące. Wyst ępuj ą przerwy w dostawie energii i spadki napi ęcia spowodowane du żymi odległo ściami pomi ędzy punktami zasilaj ącymi i wydłu żeniem linii niskiego napi ęcia, a tak że stanem technicznym stacji transformatorowych, które wymagaj ą modernizacji. Wi ększo ść istniej ącej sieci 15 kV pomimo bie żą cych remontów i konserwacji jest wyeksploatowana. Podobnie przedstawia si ę sytuacja linii niskiego napi ęcia i o świetlenia ulicznego we wsiach, które równie ż wymagaj ą przebudowy i modernizacji.

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 55 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3.2 Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony

3.2.1 Elementy struktury krajobrazu Naturalne elementy środowiska Poło żenie Zgodnie z regionalizacj ą fizycznogeograficzn ą Polski Kondrackiego gmina Chmielno le ży w obr ębie mezoregionu Pojezierze Kaszubskie. Pojezierze Kaszubskie jest regionem zró żnicowanym przyrodniczo, podstawowe cechy to: • Genetyczne i morfometryczne urozmaicenie rze źby terenu; • Wyst ępowanie zło żonych układów form dolinnych; • Znaczny udział terenów bezodpływowych; • Du ży wpływ jezior na kształtowanie si ę obiegu wody w zlewniach; • Ograniczenie od północnego wschodu szerok ą, silnie porozcinan ą dolinami erozyjnymi stref ą kraw ędziow ą; • Mozaika litologiczno-glebowa i ro ślinna. Klimat Zgodnie z regionalizacja klimatyczn ą (Kwiecie ń, Tarnowska, 1979) gmina Chmielno nale ży do regionu Pojezierze Pomorskie – najchłodniejszego i najbardziej zasobnego w opady. Charakteryzuje si ę on wyst ępowaniem najni ższych minimów absolutnych temperatury powietrza oraz najwi ększ ą liczb ą dni przymrozkowych i mro źnych oraz du żą liczba dni pochmurnych i z mgł ą oraz z pokryw ą śnie żną. Podstawowe ró żnice pod wzgl ędem warunków topoklimatycznych wyst ępuj ą mi ędzy wierzchowinami wysoczyzn morenowych i powierzchniami sandrowymi a formami wkl ęsłymi, zwłaszcza rynnami i dolin ą rzeczn ą, a tak że zagł ębieniami wytopiskowymi. Pierwsz ą grup ę form charakteryzuje dobre przewietrzanie i równomierne nasłonecznienie, natomiast formy wkl ęsłe charakteryzuje słabsze przewietrzanie, nasłonecznienie zró żnicowane w zale żno ści od ekspozycji zboczy oraz wyst ępowanie inwersji termicznej, zwi ększona wilgotno ść powietrza i cz ęstotliwo ść wyst ępowania mgieł. Ponadto odr ębno ści ą klimatyczn ą charakteryzuj ą si ę kompleksy le śne. Elementy środowiska kulturowego Na terenie gminy Chmielno najistotniejszy element kultury materialnej stanowi budownictwo wiejskie, zarówno mieszkalne, jak i gospodarcze, b ędące odzwierciedleniem specyfiki regionu. Uzupełnieniem zabudowy historycznej s ą zespoły dworcowe (Miechucino), zało żenia młyńskie (np. Dolny Młyn) oraz architektura sakralna. Stan zachowania obiektów o tradycyjnych i historycznych formach zabudowy jest w wielu przypadkach niezadowalaj ący. Wyra ża si ę on poprzez zły stan techniczny obiektów, ale i dewastacj ę wyj ątkowych warto ści kulturowych na skutek prowadzonych bez fachowego nadzoru konserwatorskiego modernizacji obiektów. Architektura sakralna, reprezentowana na

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 56 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

obszarze gminy przez wpisany do rejestru zabytków ko ściół św. Piotra i Pawła w Chmielnie, pozostaje w dobrym stanie i nie jest bezpo średnio zagro żona na utrat ę walorów kulturowych. Nowopowstała zabudowa, cz ęsto w miejscu tradycyjnych obiektów, swoj ą form ą i rozwi ązaniami architektonicznymi nie nawi ązuje do tradycji regionu. Nale ży zatem zwróci ć uwag ę na dobór wła ściwych form, poszukiwanie elementów świadcz ących o odr ębno ści regionalnej, a tak że sposób modernizacji i uzupełniania istniej ącej zabudowy. W miejscowo ściach o zachowanym, historycznym układzie przestrzennym prowadzi ć fachowy nadzór konserwatorki. Szczegółowy opis stanu oraz zasobów dziedzictwa kulturowego - patrz rozdział 3.4.2. Potencjał krajobrazu O potencjale krajobrazu gminy Chmielno decyduj ą walory przyrodnicze, kulturowe i krajobrazowe, przejawiaj ące si ę w naturalnych formach ukształtowania terenu, naturalnych wn ętrzach krajobrazowych, otwarciach widokowych, licznie wyst ępuj ących zbiornikach wodnych, pi ęknych panoramach i zabudowaniach wsi kaszubskiej. Do głównych cech krajobrazowych rejonu Kaszubskiego Parku Krajobrazowego, w którym poło żona jest gmina Chmielno nale żą 6: • Wyra źnie zdefiniowane (dobrze czytelne) makrown ętrza krajobrazowe typu „długiego” (jeziora rynnowe i doliny rzek); • Subiektywne makrow ętrza krajobrazowe typu „labiryntowego” (obszary bezle śne o urozmaiconej rze źbie terenu i zabudow ą rozproszon ą typu jednodworczego); • Wysoka ekspozycyjno ść krajobrazu: nagromadzenie ci ągów i punktów widokowych (ekspozycja czynna), dalekie zasi ęgi widoków i ich wieloplanowo ść (ekspozycja bierna); • Du że, zwarte wsie chłopskie w historycznie ukształtowanym krajobrazie rolnicznym - macierzysta cecha antropogeniczna; • Zespoły osadnictwa rekreacyjnego o przypadkowej lokalizacji z punktu widzenia harmonii krajobrazowej Parku - wtórna cecha antropogeniczna. Podstawowymi makroprzestrzennymi formami krajobrazu s ą zespoły przyrodniczo- krajobrazowe, utworzone na terenie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego na mocy Rozporz ądzenia Wojewody Gda ńskiego Nr 11/98 z dnia 03 wrze śnia 1998. W obszarze gminy Chmielno i w jej s ąsiedztwie s ą to: „Rynna Radu ńska” – obejmuje ona najwi ększe jeziora Pojezierza Kaszubskiego o unikalnych walorach krajobrazowych, przebiega z centralnego obszaru gminy ku południowemu-zachodowi i w granicach gminy obejmuje Jezioro Radu ńskie Dolne i jego okolice; „Dolina Łeby w Kaszubskim Parku Krajobrazowym ” – poligenetyczna forma dolinna, wykorzystywana przez Łeb ę z licznymi ostojami ptaków wodno-błotnych, przebiega przez cały obszar gminy Chmielno, przez jej północn ą, środkowo- zachodni ą i zachodni ą cz ęść ;

6 Na podstawie opracowania Lipi ńska B., Krajobrazy - walory, zagro żenia i kształtowanie. (opracowano dla potrzeb „Planu ochrony KPK”) zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 57 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

„Obni żenie Chmiele ńskie ” – obejmuje zespół jezior, przesmyków, półwyspów i zboczy rynien z warto ściowym krajobrazem; wyst ępuje we wschodniej cz ęś ci gminy; „Rynna Mirachowska ” – rynna polodowcowa o małym przekształceniu przez człowieka, z harmonijnym krajobrazem rolno-le śnym; wyst ępuje w północno- zachodniej cz ęś ci gminy Chmielno; „Rynna D ąbrowsko-Ostrzycka ” – obejmuje układ rynnowych jezior z mozaikow ą struktur ą u żytkowania terenu o wybitnych walorach krajobrazowych; obejmuje południowe kra ńce gminy Chmielno; „Rynna Brodnicko-Kartuska ” – rynna jeziorna stanowi ąca „bramę wjazdow ą” do Parku z harmonijnym krajobrazem rolno-le śnym; s ąsiaduje z gmin ą od południowego- wschodu. Do istotnych elementów w krajobrazie nale żą elementy ekspozycji czynnej - punkty, ci ągi i osie widokowe, strefy ekspozycji, zasi ęgów i widoczno ści. Główne ci ągi widokowe przebiegaj ą wzdłu ż tras kołowych, tras pieszych i rowerowych, s ą to m.in.: - droga kaszubska: Garcz - Chmielno - Zawory - Ręboszewo i dalej do Wie życy; - trasa Mirachowo - Miechucino - Borzestowo - Wygoda Ł ączy ńska - Borucino; - Chmielno - Borzestowska Huta - Wygoda Ł ączy ńska - Zajezierze - Miechucino; - Łapalice - Miechucino - Sierakowice. Ponadto na terenie gminy znajduj ą si ę liczne punkty widokowe, w śród których znajduj ą si ę miejsca urz ądzone - na terenie Miechucina (widok na Jez. Wielkie i Miechuci ńskie Chrósty), widok na Jez. Kłodno z Parku Kamiennego w Chmielnie oraz widok z Tamowej Góry. Do wsi o wysokich warto ściach krajobrazowych na terenie gminy Chmielno zalicza si ę Ko życzkowo i Reskowo, dla ochrony których wyznaczono stref ę ochrony ekspozycji. Dynamiczny rozwój przestrzenny wsi przy jednoczesnym braku powi ąza ń nowych elementów zabudowy ze strukturami tradycyjnymi, przyczynił si ę do obni żenia walorów krajobrazowych fragmentów wsi Chmielno i Miechucino. Do elementów dysharmonijnych w krajobrazie gminy zaliczy ć nale ży ponadto zespoły zabudowy rekreacyjnej (Zawory, Przewóz). Ekspansja zabudowy letniskowej o w ątpliwej estetyce (zwłaszcza na tereny przyjeziorne) i zwi ązana z tym parcelacja gruntów w znacznym stopniu dewaluuj ą krajobraz gminy.

3.2.2 Główne problemy kształtowania ładu przestrzennego Główne problemy ładu przestrzennego scharakteryzować mo żna w nast ępuj ący sposób: • Dynamiczna rozbudowa wsi prowadzi do zacierania si ę historycznych układów przestrzennych, przy jednoczesnym braku tworzenia nowych warto ści przestrzennych, co w wielu przypadkach narusza walory krajobrazowe; • Nast ępuje stopniowe zanikanie tradycyjnej zabudowy, która wypierana jest przez nowe budownictwo, którego charakter, forma oraz skala nie nawi ązuj ą do tradycji regionu;

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 58 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• Stan zachowania tradycyjnej zabudowy jest niezadowalaj ący, a prowadzone bez fachowego nadzoru modernizacje i przebudowy prowadzą do stopniowej utraty walorów kulturowych obiektów; • Ekspansja osadnictwa letniskowego, zwłaszcza w strefach brzegowych jezior przyczyniła si ę do znacznego obni żenia walorów krajobrazowych i stanowi element dysharmonijny; • Indywidualne budownictwo letniskowe cechuje dowolność form i rozwi ąza ń od obiektów substandardowych, typowych drewnianych domków letniskowych po du że domy całoroczne. Znikome jest wykorzystywanie istniej ącej zabudowy dla turystyki indywidualnej, cho ć jako pozytywne zjawisko nale ży uzna ć rosn ącą popularno ść agroturystyki; • Zagospodarowanie obszarów turystyki zbiorowej wymaga uporz ądkowania i estetyzacji; • Atrakcyjno ść turystyczna gminy oraz wysoki potencjał rekreacyjny powoduj ą wzmo żony ruch turystyczny oraz zwi ększenie antropopresji na środowisko, co w przypadku przekroczenia progu chłonno ści rekreacyjnej mo że przyczyni ć si ę do dewaluacji krajobrazu; • Rozwój zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej poza zwartymi historycznymi zespołami zabudowy powoduje chaos przestrzenny i znaczne rozproszenie zabudowy.

3.3 Stan środowiska, w tym stan rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej, wielko ść i jako ść zasobów wodnych oraz wymogi ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego Na podstawie „Opracowania ekofizjograficznego podstawowego gminy Chmielno dla potrzeb Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego” PROEKO 2012

3.3.1 Ogólna charakterystyka zasobów środowiska przyrodniczego Gmina Chmielno jest bardzo zasobna w wody powierzchniowe i podziemne. Licznie wyst ępuj ą cieki i zbiorniki wodne. Zasoby wód powierzchniowych stanowi ą rzeki: rzek: Raduni, Łeby, Warzenicy i strugi Mirachowskiej, oraz mniejsze cieki i rowy melioracyjne. Gmina Chmielno charakteryzuje si ę du żą jeziorno ści ą, w jej obszarze znajduje si ę 17 jezior o powierzchni powy żej 1 ha oraz liczne drobne zbiorniki wodne. Najwi ększe zbiorniki wodne na terenie gminy Chmielno, b ądź bezpo średnio z ni ą s ąsiaduj ące to: Radu ńskie Dolne, Ostrzyckie, Długie, Wielkie, Kłodno, Białe, Brodno Małe, Rekowo, Nierzestowo, Kosolinko, Miechucinko, Glinne, Osuszyno, Sianowskie, Łapalickie, Bukrzyno Du że, Bukrzyno Małe. W zagł ębieniach terenu i dnach dolin i rynien subglacjalnych wyst ępuj ą tereny podmokłe. Znaczny jest tak że potencjał wodny gminy w zakresie wód podziemnych. Wpływaj ą na to zasoby wód czwartorz ędowych w osadach fluwioglacjalnych (plejstoce ńskie poziomy wodono śne). Na wysoczy źnie poziom wodono śny wyst ępuje na gł ęboko ści ok. 50-60 n p.p.t. Na obszarach sandrowych warstwa wodono śna jest na gł ęboko ści ok. 30-40 m p.p.t. Gmina Chmielno poło żona jest cz ęś ciowo w zasi ęgu głównego zbiornika wód podziemnych nr 111 „Subniecka Gda ńska”. Jest to zbiornik kredowy (wiek utworów wodonośnych to

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 59 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

kreda). Średnia gł ęboko ść uj ęć to ok. 150 m. Dla GZWP nr 111 sporz ądzono dokumentacj ę hydrogeologiczn ą7, która została przyj ęta przez Ministra Środowiska. Zgodnie z Dokumentacj ą ze wzgl ędu na dobr ą izolacj ę zbiornika od wpływów odpowierzchniowych, przy aktualnym stanie eksploatacji, nie jest konieczne wyznaczanie stref ochronnych. Na terenie gminy Chmielno wyst ępuj ą zró żnicowane warunki glebowe. Powierzchniowo zdecydowanie dominuj ą gleby brunatne wyługowane i brunatne kwa śne, wykształcone na glinach silnie spiaszczonych i piaskach. Znaczne powierzchnie zajmuj ą tak że gleby bielicowe i rdzawe. Wykształciły si ę one głównie na piaskach sandrowych w południowej cz ęś ci gminy. S ą one przewa żnie poro śni ęte borami sosnowymi. Znikom ą powierzchni ę zajmuj ą gleby brunatne wła ściwe, które wyst ępuj ą w postaci niewielkich płatów w okolicach miejscowo ści Zawory, Miechucino i Cieszenie. Gleby pochodzenia organogenicznego: torfowo-mułowe, murszowo-torfowe i torfy, wyst ępuj ą w rozproszeniu na terenach wytopiskowych oraz w dnach dolin rzecznych i rynnach polodowcowych. Gleby u żytkowane rolniczo nale żą do klas od II do VI, przy czym zdecydowanie dominuj ą gleby klasy V i klasy VI (80% gruntów ornych). Gmina Chmielno posiada charakter rolniczo- le śno-jeziorny. Grunty rolne zajmuj ą ok. 60% jej powierzchni, grunty le śne ok. 13%, wody powierzchniowe ok. 15% całkowitej powierzchni gminy. W gminie Chmielno wyst ępuje bogata i zró żnicowana fauna, reprezentowana przez wiele gatunków ryb, płazów, gadów, drobnych gryzoni. Płaty le śne s ą ostoj ą dla wielu gatunków ptaków oraz du żych i średnich ssaków.

3.3.2 Stan i potencjał rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej Potencjał agroekologiczny Na obszarze gminy Chmielno wyst ępuj ą kompleksy przydatno ści rolniczej gleb od 4-żytniego bardzo dobrego do 9 zbo żowo-pastewnego słabego, oraz kompleksy u żytków zielonych 2z- użytki zielone średnie i 3z-użytki zielone słabe i bardzo słabe, a tak że kompleks 14 – grunty orne przeznaczone pod u żytki zielone. W ogólnej ocenie potencjał agroekologiczny gminy Chmielno jest umiarkowany, z uwagi na przewag ę kompleksów przydatno ści rolniczej gleb średniej jako ści, tj.:5 – żytniego dobrego; 6 – żytniego słabego oraz kompleks 2z – użytki zielone średnie; Potencjał le śny Lasy zajmuj ą 1124 ha, co stanowi ok. 14% powierzchni gminy. Jest to wska źnik zdecydowanie mniejszy od średniej lesisto ści w kraju (ok. 29%) i województwa pomorskiego (ok. 35%). Lesisto ść w gminie jest sukcesywnie zwi ększana poprzez prowadzone zabiegi zalesiania gruntów rolnych i porolnych o najni ższej warto ści rolniczej i nieu żytków. Wi ększe, zwarte kompleksy le śne wyst ępuj ą w południowej cz ęś ci gminy, w okolicach wsi Przewóz, pomi ędzy Jez. Radu ńskim Dolnym a Jez. Ostrzyckim, du że kompleksy le śne wyst ępuj ą tak że w bezpo średnim otoczeniu gminy Chmielno – sąsiaduj ą z gmin ą od północnego-zachodu, północy i wschodu. Ponadto na całym obszarze gminy wyst ępuj ą

7 Dokumentacja hydrogeologiczna Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 111 Subniecka Gda ńska, 1996, Przedsi ębiorstwo Geologiczne „Polgeol” w Warszawie Zakład w Gda ńsku, Gda ńsk. zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 60 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

niewielkie, rozproszone płaty le śne. Ich wi ększe skupienie mo żna zaobserwowa ć w centralnej cz ęś ci gminy, na północ od Jez. Radu ńskiego Dolnego. Grunty le śne gminy Chmielno nale żą ce do Skarbu Pa ństwa administrowane s ą przez Nadle śnictwo Kartuzy przy Regionalnej Dyrekcji Lasów Pa ństwowych w Gda ńsku. Dominuj ącym typem siedliskowym lasów na terenie gminy s ą bory sosnowe. Ponadto fragmentarycznie wyst ępuj ą tu lasy bukowe, bukowo-dębowe, bory i brzeziny bagienne, olsy i ł ęgi. W ogólnej ocenie potencjał le śny gminy Chmielno jest mały, ze wzgl ędu na stosunkowo mał ą powierzchni ę terenów le śnych.

3.3.3 Źródła i stan zanieczyszczenia środowiska przyrodniczego Gmina Chmielno posiada charakter rolniczy, podstawow ą forma działalno ści gospodarczej s ą rolnictwo i turystyka. Znajduj ą si ę tu liczne gospodarstwa rolnictwa indywidualnego, gospodarstwa agroturystyczne oraz obiekty bazy turystycznej. Ponadto znaczny jest udział zakładów usługowych, rzemie ślniczych i handlowych. Stopie ń rozwoju przemysłu jest niewielki, reprezentuje go jedynie kilka zakładów produkcyjnych zwi ązanych głównie z bran żą przetwórstwa spo żywczego, przemysłem odzie żowym, drzewnym i meblarskim oraz bran żą hodowlan ą. Do głównych przejawów antropizacji środowiska przyrodniczego gminy Chmielno nale żą : • Tereny u żytkowania rolniczego, czego efektem s ą m.in. synantropizacja ro ślinno ści, degradacja struktury ekologicznej terenu oraz specyfikacja krajobrazu o cechach kulturowego krajobrazu rolniczego; • Osadnictwo wiejskie – źródła zanieczyszcze ń do atmosfery ścieków komunalnych i gospodarczych oraz odpadów komunalnych i gospodarczych; • Drogi wojewódzkie nr 228 i nr 211 oraz sie ć dróg powiatowych i lokalnych – komunikacja samochodowa jako źródło emisji zanieczyszcze ń atmosfery i hałasu; • Nieczynna linia kolejowa nr 229; • Sie ć linii elektroenergetycznych średniego napi ęcia i stacje bazowe telefonii komórkowej; • Oczyszczalnia ścieków w Ko życzkowie; • Gazoci ąg wysokiego ci śnienia we wschodnim fragmencie gminy. Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego Do głównych źródeł zanieczyszczenia atmosferycznego w gminie Chmielno nale żą : • Emitory znajduj ących si ę na terenie gminy zakładów produkcyjno-przemysłowych; • Indywidualne źródła ciepła na terenach zwartej zabudowy mieszkaniowej i usługowej; • Lokalne kotłownie o małej mocy; • Źródła ciepła obiektów rekreacji zbiorowej; • Emisja technologiczna z obiektów gospodarczo-hodowlanych; • Zanieczyszczenia komunikacyjne (emisja liniowa wzdłu ż ci ągów komunikacji samochodowej);

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 61 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• Emisja niezorganizowana pyłu z terenów pozbawionych ro ślinno ści i z terenów o utwardzonej nawierzchni, głównie komunikacyjnych oraz dawnych wyrobisk surowców mineralnych, składowisk odpadów i innych; • Napływ zanieczyszcze ń z terenów s ąsiednich (w niewielkim stopniu). Na terenie gminy Chmielno nie jest prowadzony monitoring zanieczyszcze ń powietrza atmosferycznego, systematyczne pomiary prowadzone są tylko na obszarze miasta Kartuzy (oddalonego o ok. 5 km) nie s ą one jednak miarodajne dla obszaru gminy, ze wzgl ędu na inny charakter u żytkowania terenu oraz odległo ść . Według informacji zawartych w „Ocenie rocznej jako ści powietrza w województwie pomorskim. Raport za 2011 rok” (2012) strefa pomorska, do której nale ży gmina Chmielno, oceniona została nast ępuj ąco: • klasyfikacja z uwzgl ędnieniem parametrów kryterialnych pod k ątem ochrony zdrowia – klasy A dla poszczególnych zanieczyszcze ń na obszarze strefy, z wyj ątkiem niedotrzymanych poziomów dla pyłu PM10, niedotrzymanych poziomów docelowych (2013 r.) benzo(a)pirenu, niedotrzymanych poziomów dla ozonu w przypadku celów długoterminowych (2020 r.); • klasyfikacja stref z uwzgl ędnieniem parametrów kryterialnych pod k ątem ochrony ro ślin – klasa A i zagro żone poziomy celów długoterminowych dla ozonu ustalonych na rok 2020. Uchwał ą Nr 833/XXXV/09 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 25 maja 2009 r. przyj ęto „Program ochrony powietrza dla strefy kartusko-ko ścierskiej”, maj ący na celu osi ągni ęcie poziomów dopuszczalnych pyłu zawieszonego PM10 oraz poziomu docelowego dla benzo[ α]pirenu, którego przekroczenia wskazały oceny jako ści powietrza za rok 2005, 2006 i 2007 wykonane przez Pomorskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Gda ńsku. Hałas i wibracje Główne typy uci ąż liwo ści akustycznej na terenie gminy Chmielno to: - Hałas komunikacyjny – zwłaszcza na drodze wojewódzkiej nr 211 i drodze wojewódzkiej 211; - Hałas pochodz ący z zakładów produkcyjnych – powoduj ący znaczne uci ąż liwo ści o charakterze lokalnym; - Hałas zwi ązany z wszelkimi formami rekreacji, zwłaszcza zbiorowej; - Hałas na terenach zainwestowania osadniczego wsi. Dla terenu gminy Chmielno brak jest kompleksowych pomiarów dokumentuj ących poziom nat ęż enia hałasu, zarówno ze źródeł „punktowych” jak i z tras komunikacyjnych. Promieniowanie elektromagnetyczne Na terenie gminy Chmielno nie wyst ępuj ą obiekty stanowi ące istotne źródła niejonizuj ącego promieniowania elektromagnetycznego. Przez teren gminy nie przebiegaj ą linie elektroenergetyczne wysokich napi ęć , nie ma równie ż stacji elektroenergetycznych o napi ęciu 110 kV lub wy ższym. W obszarze gminy Chmielno zlokalizowane s ą stacje bazowe telefonii komórkowej w miejscowo ściach: Miechucino, Ko życzkowo, Chmielno, Chmiele ńskie Chrósty.

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 62 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

W przypadku stacji telefonii komórkowych pola elektroenergetyczne wypromieniowane s ą na du żych wysoko ściach, w miejscach niedost ępnych dla ludzi. Zanieczyszczenie i przekształcenia obiegu wód Gmina Chmielno jest zasobna w wody powierzchniowe, najwa żniejszymi ciekami s ą Łeba i Radunia. W gminie wyst ępuj ą liczne zbiorniki wodne, z których 17 posiada powierzchni ę powy żej 1 ha. Najwi ększe zbiorniki wodne w obszarze gminy i s ąsiedztwie to jeziora Radu ńskie Dolne, Ostrzyckie, Długie, Wielkie, Kłodno, Białe, Brodno Małe, Rekowo, Nierzestowo, Kosolinko, Miechucinko, Glinne, Osuszyno, Sianowskie, Łapalickie, Bukrzyno Du że, Bukrzyno Małe. Gmina Chmielno jest zasobna tak że w wody podziemne poziomów wód czwartorz ędowych. Gmina le ży cz ęś ciowo w zasi ęgu głównego zbiornika wód podziemnych nr 111”Subniecka Gda ńska”. Wody rzeki Łeby były badane po raz ostatni w 2010r. Dane opublikowano w „Raporcie o stanie środowiska w województwie pomorskim w 2010 r.” (2011). W punkcie kontrolnym znajduj ącym si ę na 25,5 km rzeki, w Cecenowie, ok. 45 km na północny-zachód od granic gminy, stan wód Łeby oceniono jako dobrej jako ści (II klasa) pod wzgl ędem stanu chemicznego i potencjału ekologicznego oraz poni żej dobrego pod wzgl ędem stanu fizykochemicznego. Ponadto na terenie gminy Chmielno, we wsi Cieszenie, na 106 km biegu rzeki Łeby, znajduje si ę punkt monitoringowy, w którym po raz ostatni przeprowadzono monitoring w 2009 r. (stan na wrzesie ń 2012 r.). Zgodnie z wynikami pomiarów stan wód Łeby w punkcie we wsi Cieszenie oceniono jako dobrej jako ści pod wzgl ędem stanu chemicznego i potencjału ekologicznego, a pod wzgl ędem stanu fizykochemicznego jako poni żej dobrego („Raport o stanie środowiska w województwie pomorskim w 2009 r.”, 2010). Rzeka Radunia badana była po raz ostatni w 2009 roku. W punkcie kontrolnym znajduj ącym si ę na 75,7 km rzeki, w miejscowo ści Ostrzyce (ok. 3 km na wschód od granic gminy), stan wód rzeki oceniono jako dobrej jako ści (II klasa). Spo śród wyst ępuj ących na terenie gminy Chmielno zbiorników wodnych, w ostatnich latach WIO Ś w Gda ńsku badał jedynie Jez. Radu ńskie Dolne. Po raz ostatni stan czysto ści jeziora badany był w 2009 r., a dane opublikowano w „Raporcie o stanie środowiska w województwie pomorskim w 2009 r.” (2010). Stan wód Jez. Radu ńskiego Dolnego oceniono jako dobrej jako ści (II klasa) pod wzgl ędem stanu ogólnego, chemicznego i ekologicznego. Pozostałe zbiorniki wodne na obszarze gminy Chmielno nie były badane w ostatnim dziesi ęcioleciu. Ostatnie dane pochodz ą z lat 2000-2002 i dotycz ą jezior: Kłodno, Białe, Ostrzyckie, Brodno Małe (wszystkie II klasa czysto ści) i Sanowskie (III klasa czysto ści). Z uwagi na to, że pomiary czysto ści wymienionych jezior wykonane zostały stosunkowo dawno, wyniki bada ń nale ży traktowa ć jako nieaktualne. W przypadku wód podziemnych, po raz ostatni na ternie gminy Chmielno badania przeprowadzono w 2007 r., dla uj ęcia wód w Chmielnie. Wody podziemne w punkcie poborowym zlokalizowanym w Chmielnie oceniono jako wody 3 klasy tj. umiarkowanej jako ści („Raport o stanie środowiska w województwie pomorskim w 2007 r.”, 2008). Potencjalne zagro żenie dla wód powierzchniowych i podziemnych na terenach nieskanalizowanych stanowi ą ścieki gromadzone w zbiornikach bezodpływowych, tzw. szambach, w przypadku ich nieszczelno ści, co jak wykazuje praktyka jest cz ęstym zjawiskiem i/lub wylewania ścieków w przypadkowe miejsca. zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 63 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Źródłem zanieczyszczenia wód powierzchniowych i podziemnych mog ą by ć nawozy, zarówno sztuczne, jak i organiczne oraz chemiczne środki ochrony ro ślin stosowane w rolnictwie. Przy nieprawidłowym składowaniu nast ępuje zanieczyszczenie wód gruntowych znacznie st ęż onymi składnikami nawozu, oddziałuj ącymi na środowisko przez dłu ższy czas. Poza tym stanowi ą potencjalne źródło zanieczyszczenia sanitarnego organizmami chorobotwórczymi. Przekształcenia litosfery Do podstawowych przekształce ń litosfery na terenie gminy nale żą : • Zniszczenia geomechaniczne spowodowane realizacj ą liniowych elementów infrastruktury technicznej (tereny komunikacyjne); • Przekształcenia w obr ębie i w s ąsiedztwie wsi, zwi ązane z lokalizacj ą nowego zainwestowania mieszkaniowego, komunikacyjnego, usługowego i przemysłowego; • Geomechaniczne zniszczenia zboczy dolin i terenów przyjeziornych w rejonach intensywnego zagospodarowania rekreacyjnego; • Skutki rolniczego u żytkowania ziemi – intensyfikacja procesów erozyjnych, degradacja gleb, przekształcenia fizyko-chemiczne gleb; • Wyrobiska, głównie po materiale piaszczysto-żwirowym o ró żnym stopniu przekształce ń litosfery; • Zniszczenia litosfery zwi ązane z wyst ępowaniem „dzikich” składowisk odpadów. Wy żej wymienione tereny wymagaj ą rekultywacji o kierunkach wynikaj ących ze stopnia przekształcenia, charakteru środowiska przyrodniczego w otoczeniu oraz mo żliwo ści technicznych. W pierwszej kolejno ści dotyczy to wyrobisk, nielegalnych składowisk odpadów oraz terenów zniszcze ń geomechanicznych.

3.3.4 Potencjał rekreacyjny Potencjał rekreacyjny środowiska przyrodniczego gminy Chmielno jest bardzo du ży, wynika on mi ędzy innymi z urozmaiconego ukształtowania terenu, du żej jeziorno ści, w tym wyst ępowania zbiorników wodnych przydatnych dla rekreacji, wyst ępowania kompleksów le śnych, zró żnicowania flory i fauny, wyst ępowania atrakcyjnego szlaku kajakowego – rzeka Radunia w poł ączeniu z jeziorami przez które przepływa, atrakcyjnych krajobrazów, prawnych form ochrony przyrody i krajobrazu. Ponadto atrakcyjno ść turystyczn ą gminy Chmielno podnosz ą walory kulturowe, zwi ązane przede wszystkim z obiektami dziedzictwa materialnego. Wyst ępuj ą tu warunki dla rozwoju wszystkich typów turystyki kwalifikowanej: kajakarstwa, żeglarstwa, turystyki pieszej, rowerowej, konnej, narciarstwa biegowego itp. Ze wzgl ędu na du żą presj ę na rozwój indywidualnych form rekreacji oraz relatywnie niewielk ą odległo ść od Trójmiasta, wyst ępuje du że zainteresowanie obszarem gminy Chmielno jako miejscem rekreacji weekendowej. Najwi ększe skupiska zainwestowania rekreacyjnego zlokalizowane s ą w strefach przyjeziornych. Najbardziej intensywna kolonizacja letniskowa i rekreacyjna ma miejsce szczególnie w rejonie: Jez. Radu ńskiego Dolnego, Jez. Nierzostowo, Jez. Długiego, Jez. Wielkiego, Jez. Kłodno, Jez. Białego, Jez. Małe Brodno, Jez. Rekowo i jez. Ostrzyckiego.

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 64 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3.3.5 Potencjał odnawialnych źródeł energii Na podstawie „Aktualizacji zało żeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energi ę elektryczn ą i paliwa gazowe” (Musiał, 2012) Rozwój odnawialnych źródeł energii (OZE) nabiera coraz wi ększego znaczenia w kwestiach zapewnienia bezpiecze ństwa energetycznego oraz walki z degradacj ą środowiska przyrodniczego. W dokumentach strategicznych zarówno na szczeblu unijnym, krajowym, jak i regionalnym znajduj ą si ę zapisy propaguj ące rozwój tych form pozyskiwania energii. Mo żliwo ść wykorzystania odnawialnych źródeł energii jest zró żnicowana i zale ży od lokalnych uwarunkowa ń. Do podstawowych źródeł energii odnawialnej nale żą : energia wiatrowa, geotermalna, promieniowania słonecznego, wodna oraz produkcja biomasy. W przypadku gminy Chmielno jej lokalne zasoby energetyczne lokuj ą si ę wył ącznie w niektórych rodzajach energii odnawialnych, z których najwi ększe znaczenie ma wykorzystanie promieniowania słonecznego. Biomasa Pod poj ęciem biomasy rozumie si ę biodegradowalne frakcje produktów, odpadów i pozostało ści z rolnictwa (wł ączaj ąc ro ślinne i zwierz ęce substancje), le śnictwa i pokrewnych przemysłów, jak i biodegradowalne frakcje odpadów przemysłowych oraz rolniczych. Wykorzystanie biomasy w celach energetycznych mo że nast ępowa ć poprzez bezpo średnie spalanie biopaliw stałych (np. drewna, słomy, osadów ściekowych), przetwarzanie na paliwa ciekłe (np. estry oleju rzepakowego, alkohol) lub gazowe (np. biogaz rolniczy, biogaz z oczyszczalni ścieków, gaz wysypiskowy, gaz drzewny). Konwersja biomasy na no śniki energii mo że odbywa ć si ę metodami fizycznymi, chemicznymi oraz biochemicznymi. W przypadku gminy Chmielno najwi ększe znaczenie mog ą mie ć dwa rodzaje wykorzystania biomasy: • Spalanie bezpo średnie - w obecnie stosowanych kotłach oraz w urz ądzeniach specjalnie do tego przystosowanych. Wad ą tego procesu jest stosunkowo wysoka emisja tlenków azotu oraz wysoka emisja pyłu zawieraj ącego benzopiren, co mo żna skutecznie wyeliminowa ć poprzez instalacj ę urz ądze ń odpylaj ących, lecz jest to mo żliwe jedynie w przypadku spalania biomasy w kotłowniach lokalnych. W zwi ązku z powy ższym spalanie biomasy powinno mie ć zastosowanie tylko w przypadku, gdy nie ma innej mo żliwo ści jej zagospodarowania oraz w rozproszonej zabudowie mieszkaniowej. • Pozyskiwanie gazu z biomasy - odbywa si ę ono w tzw. biogazowniach (fermentacja) lub w przypadku małych instalacji w tzw. kotłach gazuj ących (termicznych) i polega na termicznym przekształceniu biomasy z formy stałej w gaz lub w procesie beztlenowej fermentacji biomasy. Uzyskiwany w obydwu procesach gaz ma skład zbli żony do gazu ziemnego i mo że by ć wykorzystywany dwojako: - spalany w turbinach gazowych nap ędzaj ących generatory pr ądu elektrycznego z wykorzystaniem ciepła odpadowego do produkcji energii cieplnej. tak wytworzona energia elektryczna mo że by ć sprzedawana do systemu krajowego lub oddawana do gminnej sieci energetycznej; - doczyszczany i tłoczony do lokalnych sieci gazowych, a nast ępnie spalany w kotłowniach lokalnych i indywidualnych źródłach ciepła. W przyj ętej w marcu 2012 roku „Aktualizacji planu zało żeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energi ę elektryczn ą i paliwa gazowe” obliczono ilo ść energii mo żliwej do pozyskania zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 65 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

z dost ępnych zasobów biomasy. Z przeprowadzonych oblicze ń wynika, i ż ilo ść biogazu oraz energii elektrycznej uzyskanej z biomasy przekracza zapotrzebowanie gminy. Energia wiatru Ten rodzaj energetyki polega na wykorzystaniu energii ruchu mas powietrza na drodze przetwarzania jej w energi ę elektryczn ą i mechaniczn ą. Potrzebne s ą do tego odpowiednie warunki, gdy ż zespoły wiatrowe produkuj ące energi ę elektryczn ą działaj ą w przedziale pr ędko ści wiatru 4-25 m/s, na terenach o dobrych warunkach przewietrzania i wzgl ędnej ci ągło ści wyst ępowania wiatrów powy żej 4 m/s. Obszar gminy Chmielno ze wzgl ędu na średni ą pr ędko ść wiatru w ci ągu roku na poziomie ok. 3 m/s (z du żym udziałem wiatrów bardzo słabych i słabych poni żej 2 m/s), konfiguracj ę terenu oraz wyst ępowanie terenów chronionych przyrodniczo nie posiada optymalnych warunków dla rozwoju tego typu energetyki. Nie ma natomiast przeciwwskaza ń dla powszechnego wykorzystania energii wiatru w elektrowniach przydomowych. Energia sło ńca Energi ę słoneczn ą wykorzystuje si ę najcz ęś ciej w instalacjach solarnych, w skład których wchodz ą takie urz ądzenia jak: kolektory słoneczne, zasobniki wody u żytkowej lub zasobniki z przepływowymi wymiennikami ciepła. Drugi aktywny sposób wykorzystania energii słonecznej to systemy fotowoltaiczne. Bazuj ą one na fotoogniwach, czyli na urz ądzeniach słu żą cych do przemiany światła słonecznego w energi ę elektryczn ą. Roczna g ęsto ść promieniowania słonecznego w Polsce na płaszczyzn ę poziom ą waha si ę w Polsce w granicach 950-1250 kWh/m 2, natomiast średnie usłonecznienie wynosi 1600h na rok. Warunki meteorologiczne oraz rozkład promieniowania słonecznego w cyklu rocznym s ą bardzo nierówne. Potencjalna energia u żyteczna sło ńca w gminie Chmielno w ci ągu roku wynosi 985 kWh/m 2 (w tym w półroczu letnim 785 kWh/m 2). Przyjmuj ąc, że szacunkowa powierzchnia istniej ących dachów budynków mieszkalnych na terenie gminy wyniesie w perspektywie ok. 75 000m 2, ilo ść energii mo żliwa do uzyskania z promieniowania słonecznego w sezonie letnim wystarczyłaby z ogromn ą nadwy żką do pokrycia zapotrzebowania gminy na ciepło, konieczne do produkcji ciepłej wody u żytkowej. Energia wody Gmina poło żona jest w obszarze źródliskowym rzek Raduni i Łeby, a jej zasoby w zakresie energetyki wodnej s ą niewielkie. W bilansie energetycznym gminy wykorzystanie energii wody mo że ogranicza ć si ę jedynie do ewentualnych pojedynczych obiektów małej energetyki wodnej produkuj ących energi ę na własne potrzeby. Energia geotermalna W warunkach polskich zasoby energetyczne wód termalnych mog ą by ć wykorzystywane dwoma sposobami zale żnymi od temperatury wód. Pierwszy dotyczy wód zło żowych, których temperatura przekracza 80 ºC - nie dotyczy to gminy Chmielno z uwagi na brak odpowiednich zasobów. W drugim przypadku, gdy temperatura wód nie nadaje si ę do bezpo średniego wykorzystania, wody termalne mo żna wykorzystywa ć jako tzw. dolne źródło ciepła dla pompy cieplnej. W tym przypadku wykorzystywane s ą płytkie poziomy wodono śne zawieraj ące wody słodkie. Ocenia si ę, i ż na terenie gminy Chmielno zasoby tej energii s ą bardzo wysokie, poniewa ż na całym obszarze gminy wody podziemne poło żone s ą na stosunkowo niewielkiej gł ęboko ści.

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 66 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Podsumowanie Gmina Chmielno posiada bardzo wysokie zasoby wszystkich, za wyj ątkiem energii wody, energii odnawialnych. Ich wykorzystanie niesie za sob ą szereg korzy ści, wi ęc ich wykorzystanie powinno sta ć si ę priorytetem samorz ądu lokalnego w kolejnych latach. Szczególnie wa żne s ą istniej ące i potencjalne (uprawy ro ślin energetycznych) zasoby biomasy, których wielko ść pozwoli na zaspokojenie potrzeb cieplnych gminy oraz produkcj ę energii elektrycznej. Dla potrzeb gospodarstw domowych wa żnym jest upowszechnienie wykorzystania zasobów energii wiatru i sło ńca.

3.3.6 Osnowa ekologiczna Podstawowymi elementami osnowy ekologicznej w gminie Chmielno i jej otoczeniu s ą elementy rangi regionalnej: • St ęż ycko-kartuski płat ekologiczny – na terenie gminy Chmielno obejmuj ący tereny poło żone w cz ęś ci centralnej, południowej i wschodniej, jest to obszar obejmuj ący rozdrobnione zespoły le śne wraz z obszarami rolniczymi i licznymi jeziorami, o zró żnicowanej rze źnie i pokryciu terenu. • Płat ekologiczny Lasów Mirachowskich – zlokalizowany w północno-wschodniej cz ęś ci gminy, obejmuje zwarte kompleksy le śne, stanowi ł ącznik pomi ędzy Lasami Lęborskimi a płatem st ęż ycko-kartuskim • Korytarz ekologiczny pradoliny Redy-Łeby - w gminie Chmielno obejmuje górny odcinek doliny rzeki Łeby z terenami przyległymi Ponadto osnow ę ekologiczn ą gminy tworz ą elementy rangi lokalnej, tj.: niewielkie płaty zbiorowisk le śnych i semile śnych, w tym porastaj ące tereny hydrogeniczne nadwodne, zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne, szpalery i aleje drzew wzdłu ż dróg, cieków i rowów melioracyjnych oraz mniejsze zbiorniki wodne i cieki. W uchwalonym w grudniu 2016r. nowym Planie zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego 2030 przedstawiono now ą klasyfikacj ę elementów osnowy ekologicznej. Spo śród ponadlokalnych elementów osnowy ekologicznej na terenie gminy Chmielno znajduje si ę korytarz ekologiczny rangi subregionalnej oraz płat ekologiczny Kaszubski.

3.4 Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej 3.4.1 Obszary i obiekty obj ęte ochron ą prawn ą Obiekty i obszary chronione na podstawie przepisów odr ębnych omówiono w rozdziale 3.9.2 3.4.2 Lokalne warto ści środowiska kulturowego i krajobrazu Historia osadnictwa Pierwsze ślady osadnictwa na terenie gminy pochodz ą z epoki kamienia. Rozwój osadnictwa nast ąpił w okresie wczesnego żelaza i był zwi ązany z tzw. kultur ą wschodniopomorsk ą - okres ten charakteryzuje pojawienie si ę grobów skrzynkowych wraz z popielnicami, m.in. twarzowymi. Do połowy XIII wieku wszystkie wsie lokowane były na prawie polskim. Cech ą charakterystyczn ą wsi jest zró żnicowana wielko ść zagród oraz kilka typów rozplanowania, zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 67 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

z których na terenie gminy wyró żni ć mo żna: wsie placowe o placu trójk ątnym, np. Chmielno, Miechucino, ulicówki, np. Borzestowo, osadnictwo nieregularne dostosowane do topografii, np. Zawory. Na przełomie XIII i XIV wieku nast ępuje przebudowa struktury wsi i dokonywane s ą relokacje na prawie niemieckim. W XVII wieku powstała specyficzna dla tego regionu forma osadnicza okre ślana mianem osad pohutniczych, których powstanie zwi ązane było z procesem zagospodarowywania terenu prowadzonym przez własno ść ziemsk ą, szczególnie ko ścieln ą oraz starostwa. Wspóln ą cech ą rozplanowania tych osad jest nieregularny bezplanowy kształt z placem po środku i do środkowym układem dróg. Przykładem tego typu osadnictwa na terenie gminy jest Borzestowska Huta. Specyficzn ą cech ą osadnictwa w rejonie było istnienie wsi szlacheckich b ędących rozdrobnioną własno ści ą wielu rodzin. Ten typ osadnictwa na terenie gminy reprezentowany był przez nast ępuj ące miejscowo ści - Cieszenie, Ko życzkowo, Borzestowo. Kolejnym istotnym dla regionu, świadcz ącym o jego odr ębno ści, procesem osadniczym był rozwój w XIX i pocz ątkach XX wieku bardzo du żej ilo ści rozproszonych kolonii i wybudowa ń, zwi ązanych z zanikiem gospodarki trójpolowej. Procesy osadnicze po II wojnie światowej charakteryzowały dwa zjawiska. Pierwsze to znaczna rozbudowa przestrzenna istniej ących ju ż osad zwi ązana z bardzo du żym wzrostem ilo ściowym mieszka ńców tego obszaru. Drugi proces zwi ązany był z parcelacj ą terenu i rozwojem osadnictwa letniskowego. Zjawisko to rozwin ęło si ę najbardziej w latach 80-tych. Znacz ące jest powstanie wielu skupisk domów letniskowych poza obszarem historycznego osadnictwa, cz ęsto na najbardziej warto ściowych krajobrazowo obszarach, np. w strefach brzegowych wi ększych jezior (np. Jeziora Radu ńskiego). Osady te cz ęsto zakładane bezplanowo lub na geometrycznej siatce podziałów, z nadmiernym zag ęszczeniem zabudowy, wpłyn ęły negatywnie na walory krajobrazowe obszaru. Warto ści materialne dziedzictwa kulturowego Najstarsze zachowane do dzi ś (posiadaj ące własn ą form ę krajobrazow ą) obiekty antropogeniczne to kurhany b ędące wyrazem obyczajów pogrzebowych ludno ści zamieszkuj ącej Pojezierze Kaszubskie na przestrzeni wieków. Przykładem takich obiektów na terenie gminy Chmielno s ą kurhany w Garczu i w Zaworach. Na obszarze gminy znajduje si ę tak że kilka grodzisk, których pozostało ści stanowi ą najstarsze o tak du żej skali ślady materialne działalno ści człowieka. Wymieni ć tu nale ży przede wszystkim grodzisko w Chmielnie - siedzib ę kasztelanii w okresie ksi ążę cym, a tak że grodzisko w Garczu i Borzestowie. Architektura sakralna na obszarze gminy reprezentowana jest przez wpisany do rejestru zabytków ko ściół w Chmielnie wzniesiony w latach 1845-1855 na miejscu wzmiankowanego w 1280 roku ko ścioła w Chmielnie (obiekt uchodził za najstarszy na terenie Pomorza Gda ńskiego). Uzupełnieniem architektury sakralnej s ą powszechnie wyst ępuj ące kapliczki i krzy że przydro żne. Istotny element kultury materialnej stanowi budownictwo wiejskie - chaty i domy z poł. XIX - do poł. XX w. znajduj ące si ę we wszystkich wsiach w granicach historycznego układu przestrzennego oraz pojedyncze budynki i zagrody w zabudowie rozproszonej. Poza budownictwem mieszkalnym, wa żnym elementem materialnym dziedzictwa kulturowego gminy s ą obiekty gospodarcze i techniczne. Na terenie gminy zachowało si ę najbardziej warto ściowe zało żenie mły ńskie w regionie - młyn w Dolnym Młynie. Budynek powstał w I poł. XIX wieku i mimo dekapitalizacji pozostał w swoim pierwotnym kształcie. zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 68 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Na uwag ę zasługuje ponadto młyn w Chmielonku (obecnie po licznych przebudowach). Wa żnym elementem kultury materialnej s ą tak że zespoły dworcowe, w tym wpisany do rejestru zabytków zespół dworcowy w Miechucinie z wie żą ci śnie ń i przepompowni ą wody, w której zachował si ę oryginalny zespół pompowo-spalinowy z pocz ątku XX wieku. Do warto ściowych obiektów wyst ępuj ących na terenie gminy nale żą ponadto budynki szkół z poł. XIX - poł. XX w. zlokalizowane m.in. w Chmielnie, Borzestowie, Cieszeniu, Reskowie.

Waloryzacja miejscowo ści Zgodnie z „Operatem ochrony środowiska kulturowego KPK 8” (1996) sporz ądzonego w ramach nieobowi ązuj ącego aktualnie „Planu ochrony KPK” (1998) dokonano waloryzacji miejscowo ści pod wzgl ędem stanu zachowania dziedzictwa kulturowego. Wyró żniono miejscowo ści o wysokich warto ściach kulturowych, cechuj ące si ę du żym nagromadzeniem i dobrym stanem zachowania warto ściowych elementów przestrzennych, materialnych i niematerialnych oraz krajobrazowych. Drug ą grup ę stanowiły miejscowo ści o elementach warto ści kulturowych, na terenie których, pomimo degradacji jednego z czynników, wci ąż zachowały si ę warto ściowe elementy. W przypadku pozostałych miejscowo ści wi ększo ść walorów kulturowych została utracona. Miejscowo ści o wysokich walorach kulturowych • Chmielno - Du ża wie ś ulicowo-placowa o trójk ątnym placu powstałym z rozwidlenia si ę dróg mi ędzy jeziorami, z rozwini ętą zabudow ą wzdłu ż głównych ulic: obustronn ą w kierunku Chmielonka i jednostronn ą wzdłu ż drogi biegn ącej na Jeziorem Białym. Wie ś stanowi kontynuacj ę osadnictwa skupionego wokół grodu datowanego na VIII w. b ędącego siedzib ą kasztelanii. Pomimo znacznej rozbudowy wsi w cz ęś ci historycznej układ pozostał czytelny. Do warto ściowych obiektów na terenie wsi zaliczy ć nale ży ko ściół parafialny wzniesiony w roku 1845 z dawnym cmentarzem przyko ścielnym, liczne budynki mieszkalne i publiczne rozproszone i wymieszane ze współczesn ą zabudow ą. Wie ś stanowi ponadto centrum kaszubskiej kultury ludowej (znajduje si ę tu muzeum ceramiki Neclów) i prawie w cało ści zamieszkała jest przez ludno ść kaszubsk ą. • Reskowo - niewielka wie ś ulicowa z obustronn ą zabudow ą, zlokalizowana przy Jez. Reskowo. Układ przestrzenny wsi pozostał czytelny, a jego rozbudowa nast ępuje wzdłu ż głównej drogi w kierunku Cieszenia i Miechuci ńskich Chróstów. We wsi zachowanych jest wyj ątkowo du żo budynków historycznych. Dwa z nich o konstrukcji szkieletowej, wypełnione glin ą, s ą szczególnie cenne. Pozostałe reprezentuj ą typ budynku o podniesionej ściance kolankowej z erklem b ądź bez, wzniesione z cegły lub w konstrukcji szkieletowej, wyst ępuj ą te ż budynki o konstrukcji mieszanej. • Młyn Dolny - osada w formie przysiółka produkcyjnego zło żona z siedliska mły ńskiego i trzech innych siedlisk rolniczych w bliskim s ąsiedztwie. Jedyn ą pozostało ści ą dawnej zabudowy tej miejscowo ści jest budynek młyna, wzniesiony na planie wydłu żonego prostok ąta, z dachem dwuspadowym nakrywaj ącym cz ęść mieszkaln ą i produkcyjn ą. Budynek wzniesiony został w konstrukcji szkieletowej wypełnionej glin ą, a elewacje s ą odeskowane. Zachowane siedliska maj ą obecnie prawie całkowicie wymienion ą substancj ę budowlan ą. Natomiast zachował si ę bez

8 KPK- Kaszubski Park Krajobrazowy zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 69 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

wi ększych przekształce ń młyn, cho ć jego stan techniczny jest zły. W terenie czytelne są pozostało ści urz ądze ń hydrotechnicznych. Wie ś o elementach warto ści kulturowych i wysokich warto ściach krajobrazowych • Ko życzkowo - wie ś ulicowa o zachowanym układzie przestrzennym z now ą zabudow ą lokowan ą wzdłu ż dróg wiejskich. Tradycyjna zabudowa na terenie wsi uległa cz ęś ciowym przekształceniom. Najbardziej okazałym przykładem jest budynek mieszkalny o podniesionej ściance kolankowej z wystawk ą i drewnian ą werand ą, otynkowany, z detalem architektonicznym wykonanym w tynku. W opracowaniu „Krajobrazy - walory, zagro żenia i kształtowanie” (Lipi ńska, 1996) sporz ądzonym na potrzeby „Planu ochrony KPK” wie ś Ko życzkowo uznana została za jedn ą z wsi najefektowniej prezentuj ących si ę w krajobrazie otwartym, tworz ących charakterystyczny pejza ż Kaszub. Pozostałe wsie uległy znacznym przekształceniom i utraciły w wi ększo ści warto ściowe elementy przestrzenne, kulturowe i krajobrazowe. 3.4.3 Archeologia Na obszarze gminy Chmielno dotychczas (stan na 2013 r.) zinwentaryzowano 108 stanowisk archeologicznych, spo śród których 7 wpisanych jest do rejestru zabytków archeologicznych województwa pomorskiego. Dla obszarów obj ętych zmian ą studium zaktualizowano informacje dotycz ące stref ochrony konserwatorskiej stanowisk archeologicznych figuruj ących w wojewódzkiej ewidencji zabytków wynikaj ące z aktualizacji wykazu ewidencji zabytków archeologicznych (zasi ęgi wprowadzonych stref pokazano na zał ącznikach graficznych). Stan rozpoznania archeologicznego środowiska kulturowego gminy Chmielno jest nierównomierny. Wi ększo ść stanowisk zostało odkrytych przypadkowo lub w trakcie nieregularnych bada ń wykopaliskowych. Znaczne rozpoznanie archeologiczne uzyskano poprzez wykonanie w latach 2000-2001 bada ń powierzchniowych w ramach Archeologicznego Zdj ęcia Polski. Podstawowym zagro żeniem dla obiektów i stref ochrony archeologicznej s ą prace ziemne, które nios ą za sob ą ryzyko naruszenia warstw i obiektów znajduj ących si ę pod powierzchni ą ziemi (np. prace zwi ązane z lokowaniem nowej zabudowy, parcelacj ą gruntów, melioracj ą i poborem żwiru). Dla stanowisk o własnej formie krajobrazowej (grodzisk) zagro żeniem mog ą by ć prace w bezpo średnim otoczeniu obiektu stanowi ące ingerencj ę w krajobraz kulturowy zwi ązany z grodziskami. Zestawienie zinwentaryzowanych stanowisk archeologicznych przedstawia tabela doł ączona do opracowania (Zał. nr2), a ich przestrzenne rozmieszczenie pokazano na zał. graficznym „Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego„ w skali 1:10 000.

3.5 Uwarunkowania wynikaj ące z warunków i jako ści życia mieszka ńców Na podstawie „Prognoza demograficzna” opracowana przez mgr in ż. A. Piotrzkowskiego na potrzeby Studium gminy Chmielno 3.5.1 Warunki zamieszkania Według danych GUS na koniec 2010r. na terenie gminy Chmielno było 1522 mieszka ń o łącznej powierzchni u żytkowej 170 930 m 2 i liczbie izb 7 855. Liczba mieszka ń w gminie w przeliczeniu na 1000 mieszka ńców jest ni ższa od średniej dla powiatu kartuskiego oraz znacz ąco ni ższa, ni ż średnia dla województwa pomorskiego. Natomiast przeci ętna wielko ść zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 70 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

mieszkania w gminie jest wy ższa od przeci ętnej wielko ści w województwie, jak równie ż wy ższa ni ż średnia dla gmin wiejskich w województwie, zbli żona do powierzchni mieszka ń w gminie Sul ęczyno. Wska źniki świadcz ą o turystycznym charakterze gminy.

Tabl.9 Wska źniki zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych na tle województwa Przeci ętna Przeci ętna Liczba Przeci ętna liczba osób Wyszczególnienie powierzchnia powierzchnia mieszka ń na użytkowa użytkowa na na 1000 ludno ści na izb ę mieszkania osob ę mieszkanie Województwo pomorskie 346 69,7 24,1 2,9 0,8 Gminy wiejskie 269 88,6 23,8 3,7 0,9 woj. pomorskiego Powiat kartuski 282 84,4 23,8 3,5 0,8 Gmina Chmielno 220 112,3 24,7 4,5 0,9 Gmina Sul ęczyno 235 96,4 22,7 4,3 0,9 Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie i danych statystycznych

Charakterystyczna dla gminy jest bardzo wysoka liczba osób przypadaj ąca na mieszkanie. Samodzielno ść zamieszkiwania wynosi około 1,3, co jest wska źnikiem stosunkowo wysokim, nawet jak na gminy wiejskie. Porównuj ąc liczby mieszka ń oficjalnie oddanych do u żytku na terenie gminy w latach 2007-2011 (dane GUS: 68) z liczb ą zawartych w tym czasie mał żeństw (269) nasuwa si ę wniosek, że wi ększo ść młodych mał żeństw nie usamodzielnia si ę, a je żeli to poza terenem gminy. Ponadto w gminie w ostatnich latach nie nast ąpiła znacz ąca poprawa warunków zamieszkania, co miało miejsce w wielu innych gminach. Od roku 2002 przeci ętna powierzchnia u żytkowa mieszkania wzrosła o 4m 2, za ś pozostałe wska źniki nie zmieniły si ę.

Tabl.10 Wska źniki charakteryzuj ące warunki zamieszkania w gminie Chmielno

Wyszczególnienie 2002 2006 2010

Liczba mieszka ń na 1000 mieszka ńców 223 225 220 Przeci ętna powierzchnia u żytkowa mieszkania w m 2 108,4 110,8 112,3 Przeci ętna powierzchnia u żytkowa na osob ę 24,2 24,9 24,7 Przeci ętna liczba osób na mieszkanie 4,5 4,5 4,5 Przeci ętna liczba osób na izb ę 0,9 0,9 0,9

Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie i danych statystycznych Na ocen ę warunków zamieszkania wpływa poziom wyposa żenia w urz ądzenia infrastruktury technicznej, co wyra ża si ę udziałem ludno ści korzystaj ącej z sieci wodoci ągowej, gazowej i kanalizacji. Tabl.11 Udział ludno ści korzystaj ącej ze zbiorowych systemów infrastruktury [%] Gminy wiejskie Wyszczególnienie Gmina Chmielno Gmina Sul ęczyno województwa. pomorskiego Wodoci ąg 93,6 76,3 83,5

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 71 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Kanalizacja 58,5 25,6 42,8 Gaz - - 7,3

Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie i danych statystycznych

Jak wynika z tabeli poziom wyposa żenia w infrastruktur ę techniczn ą w gminie Chmielno jest wy ższy ni ż średni poziom wyposa żenia w gminach wiejskich województwa pomorskiego.

3.5.2 Rynek pracy Informacje na temat aktywno ści zawodowej mieszka ńców zbierane s ą tylko w trakcie narodowych spisów powszechnych. W trakcie NSP 2002 (brak jeszcze danych z NSP 2011) aktywno ść zawodowa ludno ści kształtowała si ę nast ępuj ąco:

Tabl.12 Aktywno ść zawodowa mieszka ńców Wyszczególnienie Gmina Chmielno

Aktywni ekonomicznie w wieku 15 lat i wi ęcej 4612 razem 2765 Aktywni zawodowo pracuj ący 2247 bezrobotni 518 Bierni zawodowo 1783 Nieustalony status na rynku pracy 64 Współczynnik aktywno ści zawodowej 2 w % 60,0 Współczynnik aktywno ści zawodowej grupy w 74,2 wieku produkcyjnym w % Wska źnik zatrudnienia 3 w % 48,7 Stopa bezrobocia 4 w % 18,7 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych

W ko ńcu II kwartału 2012 roku w gminie Chmielno było zarejestrowanych 253 bezrobotnych. Ponad 54% stanowiły kobiety. Młodzi ludzie w wieku do 25 lat to 35,2% bezrobotnych, a długotrwale bezrobotni 33,6%. Stopa bezrobocia w gminie kształtuje si ę obecnie na poziomie 8,2% i jest znacznie ni ższa ni ż średnia krajowa (12,4%). Struktura wykształcenia bezrobotnych w gminie przedstawia si ę nast ępuj ąco: wy ższe 5,6% policealne i średnie zawodowe 16,7% średnie ogólnokształc ące 17,7% zasadnicze zawodowe 36,5% gimnazjalne i poni żej 24,2%

2 Udział ludno ści aktywnej zawodowo w ogólnej liczbie ludno ści w wieku 15 lat i wi ęcej lub danej grupy 3 Procentowy udział ludno ści pracuj ącej w ogólnej liczbie ludno ści w wieku 15 lat i wi ęcej 4 Stosunek liczby osób bezrobotnych do liczby osób aktywnych zawodowo zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 72 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Ze statusu bezrobotnego najcz ęś ciej korzystaj ą osoby o niskim wykształceniu – osoby te chętniej ni ż wy żej wykształcone pracuj ą w szarej strefie. To w znacznym stopniu podwa ża wiarygodno ść danych o bezrobociu.

Tabl.13 Liczba bezrobotnych w gminie Chmielno w latach 2003-2011 Kobiety Udział bezrobotnych zarejestrowanych w liczbie Rok Ogółem ludno ści w wieku Liczba % produkcyjnym w % 2003 520 271 52,1 14,2 2004 499 259 51,9 13,5 2005 424 233 55,0 11,1 2006 353 211 59,8 9,1 2007 216 133 61,6 5,5 2008 140 91 65,0 3,4 2009 171 95 55,6 4,1 2010 248 144 58,1 5,9 2011 287 181 63,1

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych

Statystyki Powiatowego Urz ędu Pracy w Kartuzach wykazuj ą, że stopa bezrobocia na terenie gminy jest niska w porównaniu do wielu gmin wiejskich, natomiast niepokoj ący jest du ży udział w liczbie bezrobotnych ludzi młodych do 25 lat oraz znaczna feminizacja bezrobocia. Na koniec 2010r. na terenie gminy zarejestrowanych było 578 podmiotów gospodarki, w tym 559 w sektorze prywatnym.

Tabl.14 Liczba podmiotów gospodarki narodowej w gminie zarejestrowanych w rejestrze Regon wg sekcji Polskiej Klasyfikacji Działalno ści (PKD 2007) Liczba Działy gospodarki narodowej podmiotów Ogółem 578 Rolnictwo le śnictwo i rybactwo 33 Górnictwo i wydobywanie 1 Przetwórstwo przemysłowe 76 Dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami 5 oraz rekultywacja Budownictwo 151 Handel hurtowy i detaliczny, naprawy pojazdów 110 samochodowych i motocykli Transport i gospodarka magazynowa 22

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 73 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Działalno ść zwi ązana z zakwaterowaniem i usługami 36 gastronomicznymi Informacja i komunikacja 9 Działalno ść finansowa i ubezpieczeniowa 10 Działalno ść w zakresie usług administrowania i 4 działalno ść wspieraj ąca Działalno ść zwi ązana z obsług ą rynku nieruchomo ści 27 Działalno ść profesjonalna, naukowa i techniczna 9 Administracja publiczna, obrona narodowa; 8 obowi ązkowe zabezpieczenia społeczne Edukacja 24 Ochrona zdrowia i opieka społeczna 20 Działalno ść zwi ązana z kultur ą, rozrywk ą i rekreacj ą 7 Pozostała działalno ść usługowa 26

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Liczb ę miejsc pracy w gminie Chmielno szacuje si ę na 2450. Około 750 osób to pracuj ący w rolnictwie indywidualnym, około 700 to pracuj ący w podmiotach gospodarczych o zatrudnieniu powy żej 9 osób (stan na 31.12.2011)

Tabl.15 Pracuj ący w gospodarce narodowej w gminie Chmielno (w podmiotach o zatrudnieniu powy żej 9 osób, stan na 31.12.2010) Gmina Chmielno Gmina Sul ęczyno Sekcja Liczba % Liczba % Ogółem 673 100,0 312 100,0 Sektor publiczny 213 31,6 187 59,9 Sektor prywatny 460 68,4 145 46,5 Rolnictwo, le śnictwo, łowiectwo 3 0,4 17 5,4 i rybactwo Przemysł i budownictwo 335 49,8 100 32,1 Handel, naprawy pojazdów, transport, gospodarka magazynowa, 96 14,3 36 11,5 zakwaterowanie, gastronomia, informacja i komunikacja Działalno ść finansowa, ubezpieczenia, 6 0,9 7 2,2 obsługa rynku nieruchomo ści Pozostałe 233 34,6 152 48,7 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Na 1000 mieszka ńców gminy przypada tylko ok 96 miejsc pracy w podmiotach zatrudniaj ących powy żej 9 osób, tzn. w podmiotach obj ętych statystyk ą zatrudnienia, co jest warto ści ą stosunkowo nisk ą. Pozostałe to miejsca pracy w rolnictwie i podmiotach o zatrudnieniu do 9 osób. Ich liczba jest wielko ści ą trudn ą do okre ślenia i została przyj ęta szacunkowo. Pomocna w tym jest informacja o liczbie osób fizycznych prowadz ących działalno ść gospodarcz ą, na koniec 2011r. były to 504 osoby.

Tabl.16 Osoby fizyczne prowadz ące działalno ść gospodarcz ą (stan na 31.12.2011)

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 74 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Sekcje Gmina % Ogółem 504 100,0 Przetwórstwo przemysłowe 65 12,9 Budownictwo 149 29,6 Handel i naprawy 104 20,6 Hotele i restauracje 33 6,5 Transport gospodarka magazynowa i ł ączno ść 19 3,8 Po średnictwo finansowe 10 2,0 Obsługa nieruchomo ści i firm 2 0,4 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Liczb ę pracuj ących w podmiotach gospodarczych o zatrudnieniu poniżej 9 osób szacuje si ę na ok. 1000 osób. Je żeli szacunek jest trafny, oznacza to, że zatrudnienie w małych podmiotach jest równie znacz ące jak to obj ęte statystyka. Zatem na 1000 mieszka ńców gminy przypada ok. 350 miejsc pracy, co jest wielko ści ą niewystarczaj ącą i zmusza mieszka ńców do poszukiwania miejsc pracy poza gmin ą.

Tabl.17 Osoby fizyczne prowadz ące działalno ść gospodarcz ą na 1000 mieszka ńców (stan w dniu 31.12.2011r.) Gmina Gmina Powiat Wyszczególnienie Chmielno Sul ęczyno kartuski Ogółem 72,9 54,7 75,9 Przetwórstwo przemysłowe 9,4 4,8 9,7 Budownictwo 21,5 17,4 19,3 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów 15,0 15,1 17,8 Działalno ść zwi ązana z zakwaterowaniem i 4,8 2,0 2,2 usługami gastronomicznymi Transport, gospodarka magazynowa 2,7 2,6 4,7 Działalno ść finansowa i ubezpieczeniowa 1,4 0,6 1,8 Działalno ść zwi ązana z obsług ą rynku 0,3 0,0 0,5 nieruchomo ści Źródło: opracowanie własne na podstawie danych statystycznych Ilo ść osób fizycznych prowadz ących działalno ść na 1000 mieszka ńców w gminie Chmielno jest zbli żona do ilo ści w całym powiecie kartuskim i wy ższa ni ż w gminie Sul ęczyno. Miejsca pracy podobnie jak w wi ększo ści gmin wiejskich to głównie praca w budownictwie i przetwórstwie przemysłowym oraz w handlu i naprawach. Bilans zasobów pracy ma charakter szacunkowy, gdy ż szacowana jest zarówno liczba aktywnych zawodowo, jak i liczba pracuj ących w gminie. Wynikowy charakter ma te ż wielko ść salda dojazdów do pracy, jest on ró żnic ą nieznanej liczby dojazdów do pracy i wyjazdów poza gmin ę. Aktywni zawodowo 3100 (szac.) Pracuj ący w podmiotach powy żej 9 osób 700 Pracuj ący w podmiotach poni żej 9 osób 1000 (szac.) Pracuj ący w rolnictwie 750 (szac) zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 75 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Bezrobotni 300 Saldo dojazdów do pracy ok. - 350 (szac) Saldo dojazdów do pracy jest ujemne, tzn. wyst ępuje przewaga wyjazdów do pracy poza gmin ę nad przyjazdami. W tej wielko ści uj ęte s ą równie ż osoby pracuj ące za granic ą. Liczba miejsc pracy w gminie pokrywa ok. 80% potrzeb lokalnego rynku pracy. Dla 3100 aktywnych zawodowo jest do dyspozycji ok. 2450 miejsc pracy, a te s ą te ż cz ęś ciowo zajmowane przez doje żdżaj ących spoza gminy, mi ędzy innymi przez osoby o wy ższych kwalifikacjach, których brakuje na terenie gminy.

3.5.3 Zakłady pracy i usługi Na terenie gminy Chmielno nie ma du żych zakładów produkcyjnych. Z wi ększych nale ży wymieni ć: - Firma odzie żowa „Aryton” w Chmielnie - Tartak w Miechucinie - Ślusarstwo – Mieczysław Wandtke w Miechucinie - Zakład obróbki metali „Stalprofil” w Miechucinie - Zakład masarski „atut” w Chmielnie - Ośrodki wypoczynkowe W miejscowo ściach poło żonych na terenie gminy znajduje si ę: - ok. 30 sklepów (zdecydowana wi ększo ść to spo żywczo-przemysłowe), - 7 (barów restauracji, zajazdów), - 4 zakłady fryzjersko-kosmetyczne, - Centrum Informacji Turystycznej, - urz ąd Poczty Polskiej , - oddział Banku Spółdzielczego w Chmielnie, - 2 stacje benzynowe, - Ok. 130 firm świadcz ących usługi budowlane, - Ok. 15 podmiotów zajmuj ących si ę mechanik ą pojazdow ą. W gminie Chmielno dominuj ą gospodarstwa rolne, zajmuj ące si ę dodatkowo agroturystyk ą, małe zakłady świadcz ące usługi budowlane oraz podmioty działaj ące w otoczeniu rolnictwa, zarówno w sferze handlu, jak i usług.

3.5.4 Oświata i wychowanie W gminie Chmielno z wychowania przedszkolnego korzysta 281 dzieci. Wychowanie przedszkolne realizowane jest w jednym przedszkolu samorz ądowym w Chmielnie, oddziale przedszkolnym na terenie szkoły podstawowej w Borzestowie oraz w klasach „0” na terenie wszystkich 5 szkół samorz ądowych. Ponadto działa jedno przedszkole prywatne „Mi ś Uszatek” w Miechucinie. Na koniec 2010r. w gminie było 401 dzieci w wieku 3-6 lat. Przyjmuj ąc, że liczba dzieci jest obecnie zbli żona, to poziom uczestnictwa w opiece przedszkolnej wynosi około 70%. Jest to

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 76 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

udział stosunkowo wysoki w porównaniu z wieloma gminami, lecz nie w pełni zadowalaj ący ze wzgl ędu na potrzeb ę wyrównywania szans edukacyjnych dzieci wiejskich. W roku szkolnym 2011/2012 w gminie Chmielno w dwóch zespołach szkół oraz trzech szkołach podstawowych uczyło si ę ł ącznie 583 dzieci w 35 oddziałach, natomiast w gimnazjach 287 dzieci w 13 oddziałach. Średnio na jeden oddziała przypada 18 uczniów.

Tabl.18 Wykaz szkół w gminie Chmielno Liczba Zatrudnieni Lp. Nazwa szkoły Liczba oddziałów W szkole jest: uczniów nauczyciele Klasa „0” – 1 23 Biblioteka, Zespół Szkół w 1 Szkoła podstawowa –11 209 37 Stołówka Chmielnie Gimnazjum – 7 165 Hala sportowa Biblioteka Klasa „0” – 1 30 Zespół Szkół w Stołówka 2 Szkoła podstawowa – 6 121 22 Miechucinie Hala sportowa Gimnazjum – 6 122 Boisko „Orlik” Szkoła Klasa „0” – 2 44 3 Podstawowa w 15 Biblioteka Szkoła podstawowa – 6 107 Ko życzkowie Szkoła Klasa „0” – 1 14 4 Podstawowa w 12 Biblioteka Szkoła podstawowa – 6 62 Reskowie Szkoła Oddział przedszkolny – 1 18 5 Podstawowa w Klasa „0” – 1 30 13 Biblioteka Borzestowie Szkoła podstawowa – 6 86

Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie Szkoły posiadaj ą pracownie komputerowe, ł ącznie 111 komputerów, z czego 90 w szkołach podstawowych a 21 w gimnazjach. Komputery przeznaczone do u żytku uczniów – 94, odpowiednio 74 i 20, wszystkie z dost ępem do Internetu. Liczba uczniów przypadaj ących na jeden komputer wynosi w szkołach podstawowych 8,9, a w gimnazjach 14,3.

3.5.5 Ochrona zdrowia Opiek ę zdrowotn ą mieszka ńcom gminy zapewnia Gminny O środek Zdrowia w Chmielnie, maj ący filie w Miechucinie. Pacjenci mog ą skorzysta ć z poradni ogólnej, pediatrycznej, ginekologicznej i stomatologicznej. Ponadto mieszkańcy gminy korzystaj ą z usług medycznych świadczonych przez zakłady opieki zdrowotnej na terenie Kartuz. W gminie zlokalizowana jest tylko jedna apteka, w miejscowo ści Chmielno.

3.5.6 Opieka socjalna Na terenie gminy działa Gminny O środek Pomocy społecznej w Chmielnie. Zajmuje si ę on głównie rozdziałem zasiłków stałych i okresowych oraz zasiłków celowych, realizuj ąc trzy ustawy w ramach zabezpieczenia społecznego: - Ustawa o pomocy społecznej - Ustawa o świadczeniach rodzinnych - Ustawa o pomocy uprawnionym do alimentów

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 77 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Rzeczywist ą liczb ę rodzin i osób obj ętych pomoc ą społeczn ą w 2011r na terenie gminy prezentuje poni ższa tabela.

Tabl.19 Liczba rodzin i osób obj ętych pomoc ą w 2011r. Liczba osób którym Liczba osób w Wyszczególnienie Liczba rodzin przyznano rodzinach świadczenie Świadczenia przyznane w ramach zada ń 345 252 1081 zleconych i własnych Świadczenia przyznane w ramach zada ń 3 3 3 zleconych Świadczenia przyznane w ramach zada ń 342 252 1079 własnych Pomoc udzielona w postaci pracy - 70 280 socjalnej - ogółem W tym wył ącznie w postaci pracy - 35 140 socjalnej

Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie i danych statystycznych

Tabl.20 Powody przyznania pomocy w 2010r.

Liczba osób w Powód trudnej sytuacji życiowej Liczba rodzin rodzinach

Ubóstwo 78 374 Sieroctwo - - Bezdomno ść 1 1 Potrzeba ochrony macierzy ństwa 26 165 Bezrobocie 43 161 Niepełnosprawno ść 48 143 Długotrwała lub ci ęż ka choroba 26 82 Bezradno ść w sprawach opieku ńczo- wychowawczych i prowadzeniu 12 81 gospodarstwa domowego Przemoc w rodzinie 2 13 Alkoholizm 15 52 Trudno ści w przystosowaniu do życia po - - zwolnieni z zakładu karnego Zdarzenia losowe - -

Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie i danych statystycznych

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 78 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Ponadto na terenie gminy działa Gminny O środek Opieku ńczy w Chmielnie, daj ący w mieszkaniach chronionych opiek ę głównie ludziom starszym i schorowanym, pod opiek ą ośrodka jest około 12 osób. W gminie istnieje tak że Środowiskowy Dom Samopomocy, który zajmuje si ę osobami niepełnosprawnymi, korzysta z niego ok. 25 osób. Podobn ą opiek ę świadcz ą warsztaty terapii zaj ęciowej dla osób niepełnosprawnych, b ędące w gestii władz powiatowych, uczestniczy w nich około 20 osób.

3.5.7 Obiekty kultury Działalno ść kulturalna w gminie koncentruje si ę wokół Gminnego O środka Kultury Sportu i Rekreacji w Chmielnie. Głównym celem o środka jest wł ączanie społeczno ści gminy do aktywnego uczestnictwa w kulturze oraz jej współtworzenie przez organizacj ę wydarze ń kulturalnych, sportowych i rekreacyjnych, edukacj ę kulturaln ą oraz promocj ę kultury lokalnej. W o środku organizowane s ą równie ż zaj ęcia plastyczne, gimnastyczne, aerobiku itp., jest równie ż siedziba Zespołu Pie śni i Ta ńca „Chmielanie”. Oprócz bibliotek szkolnych na terenie gminy działa Gminna Biblioteka Publiczna im. Jana Drze żdżona w Chmielnie, z fili ą w Miechucinie. W czytelni znajduj ą si ę 2 stanowiska komputerowe. W 2011 roku z biblioteki skorzystało 606 czytelników, wypo życzono ok. 10000 ksi ąż ek. Na terenie gminy funkcjonuj ą dwie parafie rzymskokatolickie: p.w. Świ ętych Apostołów Piotra i Pawła w Chmielnie oraz p.w. Świ ętego Wojciecha w Miechucinie. Na jedn ą parafi ę przypada średnio ok. 3,5 tys. mieszka ńców. Gmina posiada wiele terenów o du żych walorach przyrodniczych, atrakcyjnych dla amatorów sportów wodnych. Do obiektów wartych zobaczenia nale ży Muzeum Ceramiki Kaszubskiej Neclów, ko ściół parafialny św. Piotra i Pawła z 1845r. oraz stara checz kaszubska, relikt dawnej zabudowy wsi.

3.5.8 Baza turystyczna Ze wzgl ędu na swoje poło żenie gmina Chmielno ma charakter rolniczo-turystyczny. Ma to wpływ na powstanie bogatej bazy noclegowej. Stanowią j ą o środki wczasowo- wypoczynkowe oraz pokoje w kwaterach agroturystycznych i prywatnych. Ł ączna liczba zgłoszonych oficjalnie miejsc noclegowych w gminie wynosi 1521, z czego 792 w 65 kwaterach prywatnych i agroturystycznych.

Tabl.21 Wykaz zgłoszonych obiektów o charakterze wczasowym poza gospodarstwami agroturystycznymi

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 79 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Liczba miejsc Ilo ść Lp. Nazwa obiektu Miejscowo ść noclegowych pokoi camping 88 1. Camping i Pensjonat „Tamowa” Zawory pensjonat 34 2. Ośrodek Wypoczynkowy „ Świt” Chmielno 72 24 193 miejsca w Ośrodek Wczasów Zdrowotnych Czapielski 3. tym101 34 „Elf Maskewitz” Młyn całoroczne 4. Ośrodek Wypoczynkowy „Krefta” Chmielno 134 29 domków 5. Ośrodek Wypoczynkowy „Bachus” Chmielno 50 10 domków

6. Ośrodek Wypoczynkowy Szuwarek” Chmielno 55 12

7. Ośrodek Wypoczynkowy „Relaks” Chmielno 60 13 8. Zajazd „U Czórli ńś ciego” Chmielno 40 15

Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie

3.6 Uwarunkowania wynikaj ące z zagro żenia bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia 3.6.1 Zagro żenia przyrodnicze Zagro żenie powodziowe W uj ęciu prawnym, zgodnie z ustaw ą Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r (Dz. U. z 2005r. Nr 239, poz 2019 z pó źn. zm. – od 18 marca 2011 r. obowi ązuje ustawa z 5 stycznia 2011 r. o zmianie ustawy - Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 32, poz. 159) (t.j. Dz. U. 2017, poz. 1121) obszarami szczególnego zagro żenia powodzi ą s ą: • Obszary na których prawdopodobie ństwo wyst ąpienia powodzi jest średnie i wynosi raz na 100 lat • Obszary na których prawdopodobie ństwo wyst ąpienia powodzi jest wysokie i wynosi raz na 10 lat • Obszary miedzy lini ą brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem, w który wbudowano tras ę wału przeciwpowodziowego, a także wyspy i przymuliska stanowi ące działki ewidencyjne • Pas techniczny w rozumieniu art. 36 ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej W celu zminimalizowania ryzyka wyst ąpienia powodzi, zwi ązanych z ni ą zagro żeń dla życia i zdrowia ludzi, strat w gospodarce i szkód w środowisku naturalnym ustawa Prawo wodne (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r. poz 145 Dz. U. 2017, poz. 1121 ) nakłada nowe obowi ązki na organy rz ądowe odpowiedzialne za krajow ą gospodarkę wodn ą, które sporz ądzaj ą mapy zagro żenia powodziowego, mapy ryzyka powodziowego i plany zarz ądzania ryzykiem powodziowym; jednostki samorz ądu terytorialnego , które musz ą powinny uwzgl ędnia ć poziom zagro żenia powodziowego i ryzyka powodziowego:

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 80 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

- w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego - zmiany wprowadza si ę w terminie 18 miesi ęcy od dnia przekazania map zagro żenia powodziowego oraz map ryzyka powodziowego; - Przedstawione na mapach zagro żenia powodziowego oraz mapach ryzyka powodziowego granice obszarów, o których mowa w art. 88d ust. 2 ww. ustawy, mo żna uwzgl ędnia ć w (…) planie zagospodarowania przestrzennego województwa, miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego oraz w decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzji o warunkach zabudowy. - w decyzjach o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego lub decyzjach o warunkach zabudowy - zmiany wprowadza si ę od dnia przekazania map zagro żenia powodziowego oraz map ryzyka powodziowego. na obszarach wykazanych na mapach zagro żenia powodziowego, mo żna uwzgl ędnia ć poziom zagro żenia powodziowego wynikaj ący z wyznaczenia tych obszarów. Mapy zagro żenia powodziowego, mapy ryzyka powodziowego i plany zarz ądzania ryzykiem powodziowym okre ślone w ustawie Prawo wodne (Dz. U. z 2012r. poz 145) nie zostały dotychczas opracowane. Prezes Krajowego Zarz ądu Gospodarki Wodnej w dniu 21 grudnia 2011 r. zatwierdził wst ępn ą ocen ę ryzyka powodziowego – pierwszy z czterech dokumentów wymaganych przez Dyrektyw ę Powodziow ą i art. 88b i 88c ustawy Prawo wodne (Dz.U. z 2005 r. Nr 239 poz. 2019, z pó źn. zm.). W ramach wst ępnej oceny ryzyka powodziowego opracowano „Map ę obszarów nara żonych na niebezpiecze ństwo powodzi w województwie pomorskim” oraz „Map ę obszarów, na których wyst ąpienie powodzi jest prawdopodobne w województwie pomorskim”. Zgodnie z ww. mapami na obszarze gminy Chmielno znajduj ą si ę obszary nara żone na niebezpiecze ństwo powodzi – tj. obszary na których stwierdzono istnienie du żego ryzyka powodziowego, wyznaczone dla rzek: Raduni; Łeby. Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt. 6b ustawy Prawo wodne obszarami nara żonymi na niebezpiecze ństwo powodzi s ą obszary wyznaczone we wst ępnej ocenie ryzyka powodziowego (WORP), dla których zgodnie z art. 88d ust.1 ww. ustawy sporz ądza si ę mapy zagro żenia powodziowego (MZP). Na MZP zgodnie z ust. 2 ww. artykułu przedstawia si ę: obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą, obszary, na których prawdopodobie ństwo wyst ąpienia powodzi jest niskie i wynosi raz na 500 lat lub na których istnieje prawdopodobie ństwo wyst ąpienia zdarzenia ekstremalnego oraz obszary nara żone na zalanie w przypadku zniszczenia lub uszkodzenia wału przeciwpowodziowego lub wału przeciwsztormowego. Dla cz ęś ci obszaru gminy Chmielno sporz ądzone zostały Mapy zagro żenia powodziowego oraz Mapy ryzyka powodziowego. Mapy te zostały opublikowane na Hydroportalu (http://mapy.isok.gov.pl/) oraz przekazane przez Prezesa Krajowego Zarz ądu Gospodarki Wodnej organom administracji wskazanym w ustawie Prawo wodne (art. 88f ust. 3) jako oficjalne dokumenty planistyczne stanowi ące podstaw ę do podejmowania działa ń zwi ązanych z planowaniem przestrzennym i zarz ądzaniem kryzysowym . Dla rzeki Raduni w I cyklu planistycznym zostały sporz ądzone Mapy zagro żenia powodziowego oraz Mapy ryzyka powodziowego od km 0 do km 60 zast ępuj ąc na tym odcinku dotychczasowe studium ochrony przeciwpowodziowej. Mapa zagro żenia powodziowego dla odcinka rzeki Raduni od 60 do 84 km rzeki zostanie wykonana w II cyklu zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 81 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

planistycznym, czyli do roku 2019. Do czasu opracowania obowi ązuje zasi ęg wód powodziowych wyznaczony w studium ochrony przeciwpowodziowej na podstawie opracowania Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej Oddział w Gdyni z 2003r. pt: „Okre ślenie granic obszarów bezpo średniego zagro żenia powodzi ą dla terenów nieobwałowanych rzek: Raduni, Motławy, Martwej Wisły, Rozwójki i Bielawy od wody o prawdopodobie ństwie pojawienia si ę 1% dla terenów zurbanizowanych, od wody o prawdopodobie ństwie pojawienia si ę 1%, 10% dla pozostałych terenów”. Dla rzeki Łeby wyznaczony został na MZP obszar szczególnego zagro żenia powodzi ą oraz obszar, na którym prawdopodobie ństwo powodzi jest niskie i wynosi 0,2% (raz na 500 lat). Zasi ęg terenów zagro żonych powodzi ą na terenach b ędących w zarz ądzie Regionalnego Zarz ądu Gospodarki Wodnej w Gda ńsku (obszar gminy Chmielno) przedstawiony jest ponadto na portalu GeoSMoRP System Monitoringu Ryzyka Powodziowego http://www.smorp.pl/imap/. Na ograniczenie zagro żenia powodziowego w zlewniach Łeby i Raduni korzystnie wpływa du ża jeziorno ść zlewni, co determinuje znaczn ą zdolno ść retencji wody. Ponadto w gminie Chmielno okresowo mog ą si ę pojawia ć podtopienia w obr ębie dolin pozostałych cieków oraz podmokłych zagł ębieniach terenu, powodowane przez intensywne opady atmosferyczne i roztopy śniegu. Zagro żenie ruchami masowymi Zgodnie z literatur ą przedmiotu (Klimaszewski 1978), słabe ruchy masowe mog ą pojawia ć si ę ju ż przy k ącie nachylenia 2-7o, przy 7-15 o mo że wyst ąpi ć silne spełzywanie i soliflukcja oraz osuwanie. Przy k ącie nachylenia terenu 15-35 o mo żliwe jest silne osuwanie gruntu. Powy żej 35 o wyst ępuje zjawisko odpadania i obrywania mas skalnych i zwietrzeliny. Według „Rejestracji i inwentaryzacji naturalnych zagro żeń geologicznych na terenie całego kraju (ze szczególnym uwzgl ędnieniem osuwisk oraz innych zjawisk geodynamicznych)” na terenie gminy Chmielno nie wyst ępuj ą zarejestrowane osuwiska. Według danych Pa ństwowego Instytutu Geologicznego (PIG) 9 na terenie gminy znajduj ą si ę obszary predysponowane do wyst ępowania ruchów masowych. Informacje na temat tych obszarów maj ą charakter pogl ądowy i według zalece ń PIG nie nale ży ich wykorzystywa ć przy sporz ądzaniu planów zagospodarowania przestrzennego. Zasi ęg obszarów predysponowanych do wyst ępowania ruchów masowych pokazano na zał. graficznych nr 2 i 3. Potencjalne zagro żenie morfodynamiczne na obszarze gminy wyst ępuje ponadto na obszarach o spadkach powy żej 10 o. Du że wysoko ści wzgl ędne i nachylenia zboczy dolin stwarzaj ą zagro żenie morfodynamiczne szczególnie przy wyst ępowaniu na przemian warstw utworów piaszczystych i gliniastych. Potencjalne zagro żenie pot ęgowa ć mog ą niewła ściwe lokalizacje obiektów, brak ro ślinno ści na stokach i wyst ępowanie sztucznych podci ęć zboczy.

3.6.2 Obiekty stwarzaj ące zagro żenie wyst ąpieniem powa żnej awarii Na obszarze gminy Chmielno nie znajduj ą si ę: • zakłady o zwi ększonym ryzyku wyst ąpienia powa żnej awarii przemysłowej; • zakłady o du żym ryzyku;

9 Pa ństwowy Instytut Geologiczny, we współpracy z innymi instytucjami realizuje ogólnopolski projekt „System ochrony przeciwosuwiskowej” (SOPO). Jego podstawowym celem jest m.in. rozpoznanie, udokumentowanie i zaznaczenie na mapie w skali 1 : 10 000 wszystkich osuwisk oraz terenów potencjalnie zagro żonych ruchami masowymi w Polsce. Obecnie w trakcie realizacji jest III etap projektu (spo śród zaplanowanych III etapów). zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 82 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

w rozumieniu Rozporz ądzenia Ministra Gospodarki z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie rodzajów i ilo ści substancji niebezpiecznych, których znajdowanie si ę w zakładzie decyduje o zaliczeniu go do zakładu o zwi ększonym ryzyku albo zakładu o du żym ryzyku wyst ąpienia powa żnej awarii przemysłowej z pó źniejszymi zmianami. (Dz. U. z 2002 r. Nr 58, poz. 535 i Dz. U. z 2006 r. Nr 30, poz. 208). Niebezpiecze ństwo wyst ąpienia awarii stwarza natomiast transport samochodowy substancji niebezpiecznych. Na obszarze gminy Chmielno dotyczy to przede wszystkim dróg wojewódzkich nr 211 i 228. Zagro żenie powa żną awari ą zwi ązane jest z przebiegiem przez teren gminy gazoci ągu wysokiego ci śnienia w rejonie wsi Garcz. W przypadku wyst ąpienia awarii, b ądź uszkodzenia gazoci ągu istnieje zagro żenie wybuchu gazu z jednoczesnym po żarem, co mo że stanowi ć niebezpiecze ństwo zwłaszcza dla terenów przyległych i skupisk ludno ści znajduj ących si ę w okolicach magistrali gazowej. Ponadto do obiektów stwarzaj ących zagro żenia (chemiczno-ekologiczne i po żarowe) nale ży zaliczy ć m.in.: zakłady zwi ązane z przerobem drewna oraz stacje paliw.

3.7 Uwarunkowania wynikaj ące z potrzeb i mo żliwo ści rozwoju gminy

3.7.1 Wnioski do zmiany sposobu u żytkowania i zagospodarowania terenu Wnioski zebrano w dokumentacji planistycznej Studium, zestawienie w formie tabel: tabl. 22, tabl.23. Ponadto pokazano rozmieszczenie, lokalizacje obszarów/działek obj ętych wnioskami na tle mapy topograficznej z elementami zagospodarowania i u żytkowania. Wnioski te to odpowiedzi na zawiadomienie Wójta Gminy Chmielno o przyst ąpieniu do sporz ądzania aktualizacji Studium oraz wcze śniejsze, zbierane przez kilkuletni okres przez Urz ąd Gminy. Dotycz ą one przede wszystkim lokalizacji nowej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz zwi ązanej z turystyk ą i rekreacj ą. Propozycje rozstrzygni ęć wniosków zawarto w dokumentacji planistycznej Studium. Cz ęść wniosków nie jest mo żliwa do uwzgl ędnienia z przyczyn obowi ązuj ących regulacji prawnych dla obszarów chronionych (park krajobrazowy), cz ęść dotyczy bardzo rozproszonych, peryferyjnych lokalizacji. Niektóre z wniosków dotycz ą obszarów, które usytuowane s ą w granicach obowi ązuj ących planów miejscowych i praktycznie nale ży je traktowa ć jako wnioski dotycz ące zmian tych planów. Gmina Chmielno nie sporz ądzała dotychczas analizy zmian w zagospodarowaniu przestrzennym ani wieloletnich programów sporz ądzania planów miejscowych, o których mowa w art. 32 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.

3.7.2 Potencjał transurbacyjny Dla ka żdej miejscowo ści w gminie Chmielno przeprowadzono ocen ę warunków ekofizjograficznych dla zabudowy na terenach dotychczas niezainwestowanych uwzgl ędniaj ąc: - Warunki geologiczne - Stosunki wodne, w tym gł ęboko ść pierwszego poziomu wód gruntowych - Spadki terenu - Warunki biotopoklimatyczne

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 83 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

- Rol ę poszczególnych ekosystemów w funkcjonowaniu środowiska na poziomie lokalnym lub regionalnym - Ograniczenia prawne zwi ązane z wyst ępowaniem chronionych zasobów środowiska przyrodniczego Po przeprowadzeniu analizy dla ka żdej miejscowo ści zostały wyznaczone progi ekofizjograficzne rozwoju zwartej zabudowy. Progi te wskazuj ą tereny, na których nie wyst ępuj ą istotne ograniczenia fizjograficzne lub ekologiczne, mog ące utrudni ć procesy inwestycyjne lub skomplikowa ć funkcjonowanie przyszłych struktur osadniczych. Lokalizacja zainwestowania poza wyznaczonymi progami jest nieuzasadniona pod wzgl ędem przyrodniczym, technicznym i ekonomicznym. Ocena potencjału transurbacyjnego obszaru gminy Chmielno wykazała, że wi ększo ść wsi charakteryzuje si ę cz ęś ciowymi ograniczeniami fizjograficznymi rozwoju wynikaj ącymi przede wszystkim z wyst ępowania wód powierzchniowych, lokalnego wyst ępowania gruntów nieno śnych i podmokłych, a tak że terenów o znacznym nachyleniu (powy żej 10 o). Ograniczenia wynikaj ące z wyst ępowania gleb wysokiej jako ści dotycz ą jedynie niewielkich obszarów, głównie w północno-zachodniej i południowo-wschodniej cz ęś ci gminy. Ograniczenia stanowi ą tak że ekosystemy torfowiskowe, zwi ązane głównie z rynnami polodowcowymi i dolinami rzecznymi oraz bezodpływowymi zagł ębieniami terenu, oraz lasy skupione w kompleksie na terenie le śnictwa Przewóz oraz w niewielkich płatach rozproszone po całym obszarze gminy.

3.7.3 Tereny zamkni ęte Na obszarze gminy Chmielno wyst ępuj ą tereny zamkni ęte, kolejowe. Zestawienie działek stanowi ących tereny zamkni ęte przedstawia poni ższa tabela. Tabl.22 Tereny zamkni ęte w gminie Chmielno Nazwa obr ębu Nr działki Powierzchnia (ha) 11 1,9400 Cieszenie 127 2,1000 214 2,1000 cz. 81 0,0800 221/2 1,9495 Garcz 223 0,1700 265/3 3,5252 cz. 271 0,0800 146 1,3000 152 0,1200 188 0,4800 Ko życzkowo 189 1,0500 190 0,0600 191 1,2400 192 0,2500 94/7 7,3683 Miechucino 318 4,7900 Razem: 28,6030 Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie

3.7.4 Prognoza liczby ludno ści gminy Chmielno do roku 2030 2045 Zało żenia do prognozy zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 84 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Prognoz ę ludno ści sporz ądzono korzystaj ąc z nast ępuj ących danych: • struktura ludno ści wg płci i wieku dla gminy Chmielno na dzie ń 31 XII 2010r. na podstawie danych Urz ędu Statystycznego w Gda ńsku, • tablice długo ści trwania życia na okres obecny najbardziej przystaj ące do rejestrowanej w gminie liczby zgonów. Zało żono stopniow ą popraw ę jako ści życia, a tym samym wydłu żanie si ę średniej długo ści jego trwania, • warto ści współczynników płodno ści kobiet przyj ęte do prognozy urodze ń otrzymano równie ż z „dopasowania" do wykazywanej liczby urodze ń w gminie. Przyj ęte do prognozy współczynniki wyznaczaj ą dzietno ść dla kobiet 1,93 dziecka urodzonego przez kobiet ę w całym okresie rozrodczym tzn. w wieku od 15 do 49 lat. Przyj ęto, że ten poziom dzietno ści utrzyma si ę do 2030 r. Jest to dzietno ść , która w przekroju całej Polski jest stosunkowo wysoka, ale nie zapewnia reprodukcji prostej, czyli zast ępowalno ści pokole ń. Do okre ślenia danych wyj ściowych do prognozy opierano si ę na nast ępuj ących danych:

Rok Urodzenia Zgony Saldo migracji

2007 109 49 20 2008 99 44 11 2009 105 44 42 2010 134 50 40 2011 103 39 30

Najtrudniejszym zało żeniem do sporz ądzenia prognozy jest okre ślenie przyszłego strumienia migracji. Jak wida ć w przedstawionej powy żej tabeli w ostatnich latach mamy do czynienia z zdecydowanie dodatnim saldem migracji. Wydaje si ę, że faktyczne saldo migracji ze wzgl ędu na rozlu źnienie przepisów dotycz ących obowi ązku meldowania mo że ró żni ć si ę od odnotowywanego w statystykach. Tysi ące ludzi w kraju latami przebywaj ą poza miejscem zameldowania, dlatego do danych statystycznych dotycz ących migracji nale ży podchodzi ć z du żą rezerw ą. Otwarcie zachodniego rynku pracy spowodowało wzrost wyjazdów do pracy za nasz ą zachodni ą granic ę, które w przypadku młodych roczników zako ńczy ć si ę mog ą całkowit ą emigracj ą. Średni napływ ludno ści do gminy w ostatniej dekadzie wynosił 12 osób, z ostatnich pi ęciu lat średnio 28 osób. Zakładaj ąc że napływ ludno ści do gminy w nast ępnych latach b ędzie jednak si ę zmniejszał, przyj ęto jego wielko ść 10 osób rocznie. W prognozie liczby gospodarstw domowych oparto si ę na prognozach GUS dotycz ących przeci ętnej liczby osób w gospodarstwie domowym na terenach wiejskich województwa pomorskiego i przyj ęto: Liczba osób ogółem Liczba osób dorosłych w Rok w gospodarstwie gospodarstwie 2010 3,453 2,557 2015 3,235 2,450 2020 3,091 2,361 2025 2,978 2,296 2030 2,865 2,241

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 85 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Wyniki prognozy Tabl.23 Rok 2010 2015 2020 2025 2030 Funkcjonalne grupy wieku Ogółem 6917 7270 7614 7920 8190 Żłobkowa 0-2 349 326 322 309 304 3-5 303 351 322 315 305 Przedszkolna, w tym: 6 98 106 108 106 102 Szkoły podstawowej 7-12 591 609 686 666 653 Gimnazjalna, w tym: 13-15 313 309 323 370 341

Liceum profilowanego, 15-17 322 319 283 367 344 szkoły zawodowej 18 123 108 109 116 111 Studencka 19-24 740 664 618 595 708 Produkcyjna w tym: 18-59K/64M 4230 4392 4493 4561 4698 Mobilna 18-24 863 772 727 711 820 25-44 1911 2105 2236 2277 2184 Niemobilna 45-59/64 1456 1515 1529 1573 1694 Poprodukcyjna 60/65 i wi ęcej 810 973 1168 1376 1561

Zmiany liczby ludno ści w grupach wiekowych w gminie w latach 2010 - 2030

osoby w tys.

5,0

4,5

4,0

3,5

3,0 2,5

2,0 1,5

1,0 0,5 produkcyjny 0,0 przedprodukcyjny 2010 2015 poprodukcyjny 2020 2025 2030

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 86 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Tabl 24 Struktura wieku ludno ści wg prognozy pomigracyjnej

Grupa wieku 2010 2015 2020 2025 2030 Ogółem 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 0-2 5,0 4,5 4,2 3,9 3,7 3-5 4,4 4,8 4,2 4,0 3,7 6 1,4 1,5 1,4 1,3 1,2 7-12 8,5 8,4 9,0 8,4 8,0 13-15 4,5 4,2 4,2 4,7 4,2 15-17 4,7 4,4 3,7 4,6 4,2 18 1,8 1,5 1,4 1,5 1,4 19-24 10,7 9,1 8,1 7,5 8,7 18-59/64 61,2 60,4 59,0 57,6 57,4 18-24 12,5 10,6 9,5 9,0 10,0 25-44 27,6 28,9 29,4 28,8 26,7 45-59/64 21,1 20,8 20,1 19,9 20,7 60/65-wi ęcej 11,7 13,4 15,3 17,4 19,1 0-17 27,2 26,3 25,4 25,6 23,8 6-17 17,7 17,0 17,0 17,7 16,3

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 87 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Tabl. 25 Dynamika zmian liczby ludno ści Grupa wieku 2010 2015 2020 2025 2030

Ogółem 100,0 105,1 110,1 114,5 118,4 0-17 100,0 101,5 104,1 105,7 102,9 6-17 100,0 100,3 107,0 111,0 108,0 18-59/64 100,0 103,8 106,2 107,8 111,1 60/65 i wi ęcej 100,0 120,1 144,2 169,9 192,8

Tabl. 26 Prognoza gospodarstw domowych Liczba Dynamika wzrostu Okres poprzedni = Rok gospodarstw rok 2010=100 100% 2010 szac. 1900 100,0 2015 2150 113,2 113,2 2020 2350 123,7 109,3 2025 2550 134,2 108,5 2030 2750 144,7 107,8

Tabl. 27 Prognoza aktywnych zawodowo Dynamika wzrostu Okres poprzedni = Rok Aktywni zawodowo rok 2010=100 100% 2010 szac. 3050 100,0 2015 3150 103,3 103,3 2020 3250 106,6 103,2 2025 3300 108,2 101,5 2030 3400 111,5 103,0 Omówienie wyników prognozy Przy wy żej przyj ętych zało żeniach b ędzie nast ępował stopniowy wzrost liczby mieszka ńców gminy powy żej 18% do roku 2030. Prognozy dla kraju przewiduj ą w tym czasie spadek liczby ludno ści o około 8%. W latach 2010-2030 b ędą nast ępowa ć do ść istotne zmiany w strukturze wieku ludno ści. Wpłyn ą one w du żym stopniu na potrzeby społeczno- gospodarcze rozwoju gminy. Według prognozy liczba dzieci i młodzie ży w wieku przedprodukcyjnym (0-17 lat) b ędzie wzrastała i do 2025 zwi ększy si ę w stosunku do stanu obecnego o około 100 dzieci, tj. blisko 6%. Podobne zmiany b ędą nast ępowały w poszczególnych grupach wiekowych tego przedziału, tj. grupie przedszkolnej, szkoły podstawowej i gimnazjalnej. Zmiany b ędą równie ż nast ępowały w grupie produkcyjnej (18-59/64). Grupa ta tak że b ędzie ulegała stopniowemu wzrostowi, by w roku 2030 osi ągn ąć stan o około 11% wy ższy od obecnego. Jednak najwi ększe zmiany nast ąpi ą w grupie (60/65 i wi ęcej). B ędzie tu nast ępował najwi ększy przyrost liczebno ści, by w ko ńcu prognozowanego okresu wzrosn ąć aż o około 92%. Wynika on z przechodzenia na emeryturę powojennego wy żu demograficznego. Dynamiczny wzrost liczebno ści najstarszej grupy wieku wymusza ć b ędzie zwi ększon ą potrzeb ę rozwoju opieki społecznej. zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 88 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Dokonana na podstawie prognozy demograficznej prognoza stanu aktywnych zawodowo wskazuje, że w latach 2010-2030 b ędzie nast ępował do ść znacz ący ich wzrost i w ko ńcu 2030 roku wyniesie ok. 11%, co w poł ączeniu z ograniczon ą ilo ści ą miejsc pracy na terenie gminy mo że przyczyni ć si ę do obni żenia dalszego napływu ludno ści. Opieraj ąc si ę na prognozach GUS dotycz ących przeci ętnej liczby osób w gospodarstwie domowym na terenach wiejskich województwa pomorskiego przewiduje si ę, że do 2030 wraz ze wzrostem liczby ludno ści na terenach gminy nast ąpi intensywny wzrost liczby gospodarstw domowych o blisko 45% (wzrost gospodarstw jedno i dwuosobowych). Zarówno wzrost liczby gospodarstw, jak i przewidywana poprawa wska źników zamieszkania; takich jak przeci ętna powierzchnia u żytkowa na osob ę, wyznaczaj ą zapotrzebowanie na tereny pod budownictwo mieszkaniowe.

ZAŁO ŻENIA DO PROGNOZY Do prognozy liczby ludno ści, liczby aktywnych zawodowo oraz gospodarstw domowych korzystano z nast ępuj ących danych: − struktura ludności wg płci i wieku dla gminy wiejskiej CHMIELNO na dzie ń 31 XII 2015r. na podstawie danych Głównego Urz ędu Statystycznego, − tablice długo ści trwania życia na okres obecny najbardziej przystaj ące do rejestrowanej w gminie liczby zgonów. Zało żono wydłu żanie si ę średniej długo ści jego trwania, na skutek stopniowej poprawy jako ści życia − warto ści współczynników płodno ści kobiet przyj ęte do prognozy urodze ń otrzymano równie ż z „dopasowania" do wykazywanej liczby urodze ń w gminie. Przyj ęte do prognozy współczynniki wyznaczaj ą dzietno ść dla kobiet 1,85 dziecka urodzonego przez kobiet ę w całym okresie rozrodczym tzn. w wieku od 15 do 49 lat. Zało żono, że dzietno ści b ędzie ulegała poprawie (reakcja na program 500+) i od roku 2020 przyj ęto dzietno ść na poziomie 1,97. Jest to dzietno ść du żo wy ższa od dzietno ści w wielu regionach województwa pomorskiego i średniej dla Polski, jednak nie zapewniaj ąca reprodukcj ę prost ą czyli zast ępowalno ść pokole ń. Do okre ślenia danych wyj ściowych do prognozy opierano si ę na nast ępuj ących danych: Tabl. 23 Dane wyj ściowe do sporz ądzenia prognozy demograficznej Saldo Rok Urodzenia Zgony migracji 2006 115 47 -11 2007 109 49 20 2008 99 44 11 2009 105 44 42 2010 134 50 40 2011 103 39 30 2012 104 58 46 2013 103 44 -9 2014 118 38 41 2015 95 47 -3 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS Trudniejszym zało żeniem do sporz ądzenia prognozy jest okre ślenie przyszłego strumienia migracji. Jak wida ć w przedstawionej powy żej tabeli w ostatnich latach mamy do czynienia

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 89 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

z zmiennym saldem migracji w gminie. Średnie roczne saldo migracji zarówno w ostatnich 10 latach jak i w ostatnich 5 latach wynosiło około plus 20 osób. Wydaje si ę, że faktyczne saldo migracji ze wzgl ędu na rozlu źnienie przepisów dotycz ących obowi ązku meldowania mo że ró żni ć si ę od odnotowywanego w statystykach. Tysi ące ludzie w kraju latami przebywaj ą poza miejscem zameldowania, dlatego do danych statystycznych dotycz ących migracji nale ży podchodzi ć z du żą rezerw ą. Otwarcie zachodniego rynku pracy spowodowało wzrost wyjazdów do pracy za granic ę, które w przypadku młodych roczników zako ńczy ć si ę mog ą całkowit ą emigracj ą. Do prognozy zało żono że napływ nowych mieszka ńców do gminy będzie trwał w dalszym ci ągu jednak jego wielko ść zało żono na plus 10 osób rocznie. W prognozie liczby gospodarstw domowych oparto si ę na prognozach GUS dotycz ących średniej liczby osób ogółem jak i osób dorosłych w gospodarstwie domowym na terenach wiejskich.

WYNIKI PROGNOZY DLA GMINY CHMIELNO Tabl. 24 Prognoza liczby ludno ści gminy Chmielno według społeczno-ekonomicznych grup wieku Funkcjonalne grupy Rok 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 wieku Ogółem 7426 7753 8058 8316 8535 8705 8847 Żłobkowa 0-2 322 320 311 300 294 296 298 3-5 352 307 320 311 303 300 301 Przedszkolna, w tym: 6 107 122 106 103 99 97 98 Szkoły podstawowej 7-12 630 689 655 651 633 614 607

Gimnazjalna 13-15 308 328 362 316 329 320 313

Liceum profilowanego, 16-17 191 192 222 232 217 212 204 szkoły zawodowej 18 114 110 114 109 109 109 107 Studencka 19-24 703 607 606 707 656 654 642 Produkcyjna w tym: 18-59K/64M 4511 4588 4657 4805 4920 4989 4972 Mobilna 25-44 2981 3029 3041 3044 2967 2915 2933 Niemobilna 45-59/64 1530 1559 1616 1761 1953 2074 2040 Poprodukcyjna 60/65 i wi ęcej 1005 1207 1426 1597 1739 1875 2054 Źródło: opracowanie własne

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 90 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Ryc. 2 Zmiany liczby ludno ści w grupach wiekowych w gminie w latach 2015 – 2045 Źródło: opracowanie własne

Tabl. 25 Struktura wieku ludno ści wg prognozy pomigracyjnej Grupa wieku 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 Ogółem 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 0-2 4,3 4,1 3,9 3,6 3,4 3,4 3,4 3-5 4,7 4,0 4,0 3,7 3,5 3,4 3,4 6 1,4 1,6 1,3 1,2 1,2 1,1 1,1 7-12 8,5 8,9 8,1 7,8 7,4 7,1 6,9 13-15 4,1 4,2 4,5 3,8 3,9 3,7 3,5 16-17 2,6 2,5 2,8 2,8 2,5 2,4 2,3 18 1,5 1,4 1,4 1,3 1,3 1,3 1,2 19-24 9,5 7,8 7,5 8,5 7,7 7,5 7,3 18-59/64 60,7 59,2 57,8 57,8 57,6 57,3 56,2 18-44 40,1 39,1 37,7 36,6 34,8 33,5 33,1 45-59/64 20,6 20,1 20,1 21,2 22,9 23,8 23,1 60/65-wi ęcej 13,5 15,6 17,7 19,2 20,4 21,5 23,2 Źródło: opracowanie własne

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 91 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Tabl. 26 Dynamika zmian liczby ludno ści 2015 2020 2025 2030 2035 2040 2045 ogółem 100,0 104,4 108,5 112,0 114,9 117,2 119,1 0-17 100,0 102,5 103,4 100,2 98,2 96,3 95,3 6-17 100,0 107,7 108,8 105,4 103,5 100,7 98,9 18-59/64 100,0 101,7 103,2 106,5 109,1 110,6 110,2 60/65 i wi ęcej 100,0 120,2 141,9 158,9 173,1 186,7 204,4 Źródło: opracowanie własne

Tabl.27 Prognoza liczby gospodarstw domowych Liczba Dynamika wzrostu Okres poprzedni = Rok gospodarstw rok 2015=100 100% 2015 szac. 2150 100,0 2020 2350 109,3 109,3 2025 2550 118,6 108,5 2030 2750 127,9 107,8 2035 2780 129,3 101,1 2040 2800 130,2 100,7 2045 2850 132,6 101,8 Źródło: opracowanie własne

2015 2045 Ryc. 3 Piramida płci i wieku ludno ści gminy Chmielno w roku 2015 i 2045 Źródło: opracowanie własne zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 92 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Tabl. 28 Prognoza aktywnych zawodowo Dynamika Aktywni Okres poprzedni Rok wzrostu rok zawodowo = 100% 2015=100 2015 szac. 3200 100,0 2020 3280 102,5 102,5 2025 3350 104,7 102,1 2030 3450 107,8 103,0 2035 3550 110,9 102,9 2040 3600 112,5 101,4 2045 3600 112,5 100,0 Źródło: opracowanie własne

OMÓWIENIE WYNIKÓW PROGNOZY DLA GMINY CHMIELNO W przypadku spełnienia si ę przyj ętych zało żeń sytuacja demograficzna gminie Chmielno będzie przedstawiała si ę nast ępuj ąco. Do roku 2045 liczba mieszka ńców b ędzie sukcesywnie wzrastała – wzrost blisko 20% około 1400 osób co przy prognozowanym spadku liczby ludno ści dla Polski świadczy o atrakcyjno ści gminy. W latach obejmuj ących prognoz ę nast ępowa ć b ędą istotne zmiany w strukturze wieku ludno ści. Zmiany te wpłyn ą w du żym stopniu na potrzeby społeczno-gospodarcze rozwoju gminy. Prognoza wykazuje, że liczba dzieci i młodzie ży (0-17) b ędzie nieznacznie rosła – wzrost 3,5% po czym nast ąpi jej powolny spadek około 4,5% w stosunku do stanu obecnego. Zbli żone zmiany procentowe w stosunku do stanu obecnego b ędą nast ępowały w grupie szkolnej (6-17) – do 2025 roku wzrost blisko 9%, po czym powolny spadek do stanu obecnego. Około 10-cio procentowemu zwi ększaniu ulegnie społeczno ść w grupie produkcyjnej (18- 59/64). Liczba osób w tym przedziale wiekowym w gminie wzro śnie do roku 2045 około 460 osób. Najwi ększe zmiany jednak nast ąpi ą w grupie poprodukcyjnej (60/65 i wi ęcej). Tu b ędzie nast ępował bardzo znacz ący przyrost liczebno ści, aby w ko ńcu prognozowanego okresu wzrosn ąć a ż o około 1050 osób – blisko 105% w stosunku do stanu obecnego. Prawie co czwarty mieszkaniec społeczno ści gminy Chmielno w 2045 roku b ędzie przedstawicielem grupy emerytalnej. Dynamiczny wzrost najstarszej grupy wieku wymusza ć b ędzie zwi ększon ą potrzeb ę rozwoju opieki nad grupa trzeciego wieku. Oczywi ście zmiany w strukturze wieku mieszka ńców gminy wpłyn ą na prognozowan ą liczb ę aktywnych zawodowo jak i ilo ść gospodarstw domowych. Je żeli spełni ą si ę zało żenia przyj ęte do wykonania prognozy to do roku 2045 nast ąpi w gminie około 12,5% wzrost liczby aktywnych zawodowo. Wzrost liczby ludno ści naturalnie spowoduje wzrost liczby gospodarstw domowych. Do roku 2045 przyb ędzie ich w gminie Chmielno około 700 wzrost około 33%. Niew ątpliwie b ędzie zmienia ć si ę ich struktura, b ędą to gospodarstwa mniejsze.

3.7.5 Zapotrzebowanie terenów pod budownictwo mieszkaniowe na now ą zabudow ę i tereny inwestycyjne Obecnie przeci ętna powierzchnia u żytkowa na osob ę w gminie – 24,7 m 2 Prognozowana przeci ętna powierzchnia u żytkowa na osob ę w gminie w 2030 roku - 30 m 2 Łączna powierzchnia u żytkowa w roku 2010 – 170,9 tys. m 2

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 93 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Zakładana ł ączna powierzchnia u żytkowa w roku 2030 – 245,7 tys. m 2 Prognozowany przyrost „netto” powierzchni u żytkowej do roku 2030 – 75,2 tys. m 2 Prognozowana liczba mieszka ń na 100 gospodarstw domowych w 2030 r. - 125 Prognozowany przyrost mieszka ń do 2030 roku około 700 Zakłada si ę rozbudow ę mieszka ń oraz ewentualn ą zamian ę domów z funkcji letniskowych na całoroczne. Wi ększo ść nowych mieszka ń powstanie na terenach ju ż obecnie przeznaczonych pod zabudow ę - dobudowa lub budowa na istniej ących działkach budowlanych. ZAPOTRZEBOWANIE NA NOWĄ ZABUDOW Ę O FUNKCJI MIESZKANIOWEJ I MIESZKANIOWO - USŁUGOWEJ : Na podstawie danych uzyskanych w prognozie demograficznej do roku 2045 oraz danych wyj ściowych obrazuj ących warunki zamieszkiwania i stan zasobów mieszkaniowych w gminie w roku wyj ściowym (2015) mo żna oszacowa ć zapotrzebowanie na now ą zabudow ę o funkcji mieszkaniowej i mieszkaniowo-usługowej. Czynnikami wpływaj ącymi na zapotrzebowanie terenów pod budownictwo b ędą zarówno prognozowany, znacz ący wzrost liczby gospodarstw domowych, jak i poprawa wska źników zamieszkiwania takich jak: przeci ętna powierzchnia u żytkowa mieszkania (w 2015r. 116,5 m 2), przeci ętna powierzchnia użytkowa przypadaj ąca na mieszka ńca (w 2015r. 27,1 m 2), a tak że współczynnik samodzielno ści zamieszkania (w 2015r. 1,25). W ostatnim dziesięcioleciu obserwowa ć mo żna zmiany wska źników dotycz ących warunków zamieszkiwania w gminie, w tym wzrost przeci ętnej powierzchni mieszkania o 5,7m 2 oraz wzrost przeci ętnej powierzchni u żytkowej mieszkania na osob ę o 2,1m 2. Przyjmuj ąc tempo przyrostu przeci ętnej powierzchni u żytkowej mieszkania na osob ę w prognozowanym 30 letnim okresie co najmniej na zbli żonym poziomie prognozuje si ę zapotrzebowanie na ok. 770 mieszka ń. Przy zało żeniu poprawy współczynnika samodzielno ści zamieszkania na poziomie równym 1 dodatkowo zapotrzebowanie wzrasta o ok. 340 mieszka ń. Proporcjonalnie do rozwoju zabudowy o funkcji mieszkaniowej prognozuje si ę wzrost zapotrzebowania na tereny o funkcji usługowej - handlowej, rzemiosła itp. Stopie ń wyposa żenia gminy w obiekty infrastruktury społecznej jest aktualnie do ść dobry, jednak z uwagi na prognozowany wzrost liczby mieszka ńców gminy oraz zmiany w strukturze społecznej (znacz ący wzrost najstarszej grupy wiekowej) mo żna stwierdzi ć, i ż wzro śnie zapotrzebowanie na rozwój tej funkcji w gminie. ZAPOTRZEBOWANIE NA TERENY I ZABUDOW Ę O FUNKCJACH PUBLICZNYCH ORAZ USŁUGI DLA LUDNO ŚCI : Zapotrzebowanie na tereny o funkcjach publicznych, w tym usługi dla ludno ści okre ślone zostało mi ędzy innymi w dokumentach wewn ętrznych i strategicznych gminy. Dotyczy to inwestycji zwi ązanych z zagospodarowaniem terenów sportowo-rekreacyjnych w gminie, budowy nowych placów zabaw, boisk i sal sportowych. Ponadto w gminie istnieje zapotrzebowanie na budow ę obiektów z zakresu specjalistycznych usług integracji społecznej, usług ochrony zdrowia, usług opieku ńczych skierowanych w du żej mierze do osób starszych, których w gminie b ędzie przybywa ć, s ą to m.in.: dom pomocy społecznej, kluby seniora, dzienne domy pobytu, mieszkania chronione. Inwestycje te s ą istotne z punktu widzenia realizacji zada ń własnych gminy – celów publicznych oraz zaspokojenia potrzeb lokalnej społeczno ści w zakresie dost ępno ści i jako ści infrastruktury społecznej. ZAPOTRZEBOWANIE NA TERENY O FUNKCJI GOSPODARCZEJ : Zapotrzebowanie gminy na nowe tereny dla rozwoju funkcji gospodarczych, w tym usług komercyjnych, a tak że istotnych z punktu widzenia specyfiki gminy usług z zakresu turystyki wyra żone jest mi ędzy innymi w zapisach Strategii rozwoju gminy.

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 94 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Gmina posiada ograniczone mo żliwo ści rozwoju du żych powierzchniowo terenów usługowo- produkcyjnych, produkcyjnych i magazynowo-składowych, a w dotychczasowych dokumentach planistycznych brak jest oferty dla tego typu działalno ści. Istnieje potencjalne zapotrzebowanie dla rozwoju funkcji usługowo-produkcyjnej, lecz funkcje te nale ży lokalizowa ć na obszarach, na których nie ma wi ększych przeciwwskaza ń wynikaj ących z uwarunkowa ń przyrodniczo-krajobrazowych, przestrzennych i kulturowych. ZAPOTRZEBOWANIE NA ZABUDOW Ę O FUNKCJI REKREACJI INDYWIDUALNEJ ORAZ TURYSTYKI WEEKENDOWEJ : W zwi ązku z letniskowym charakterem gminy i jej du żym potencjałem dla rozwoju turystyki istnieje potencjalnie du że zapotrzebowanie na budow ę obiektów rekreacji indywidualnej bądź zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej słu żą cej rekreacji weekendowej dla ludno ści spoza jej obszaru. Jednocze śnie nale ży wzi ąć pod uwag ę generalne rekomendacje wynikaj ące z uwarunkowa ń ekofizjograficznych, które wskazuj ą na kierunek ograniczenia rozwoju terenów z przeznaczeniem dla indywidualnej zabudowy rekreacyjnej, zalecaj ąc jedynie uzupełnianie ju ż istniej ących zespołów zabudowy o tej funkcji.

3.8 Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu prawnego gruntów Podstawowa struktur ę własno ści gruntów w gminie Chmielno wg ewidencji przedstawia poni ższa tabela (stan na 25.10.2012 r.). Tabl. 28 Tabl. 29 Struktura własno ści gruntów w gminie Chmielno

Powierzchnia % w ogólnej Rodzaj własno ści gruntów [ha] powierzchni

1 własno ść Skarbu Pa ństwa 1651 21,3

własno ść Skarbu Pa ństwa w 2 18 0,2 użytkowaniu wieczystym

własno ść gmin i zwi ązków 3 155 2,0 mi ędzygminnych

własno ść gmin i zwi ązków 4 mi ędzygminnych w u żytkowaniu 7 0,1 wieczystym

5 własno ść osób fizycznych 5874 75,8

6 własno ść spółdzielni 1 < 0,1

własno ść ko ściołów i zwi ązków 7 13 0,2 wyznaniowych

8 własno ść powiatów 19 0,2

9 własno ść województw 1 < 0,1

10 własno ść spółek prawa handlowego 14 0,2

RAZEM 7753 ha 100%

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 95 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3.9 Uwarunkowania wynikaj ące z wyst ępowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odr ębnych

3.9.1 Ustawa o ochronie przyrody Spo śród form ochrony przyrody w rozumieniu ustawy o ochronie przyrody w gminie Chmielno wyst ępuj ą: • Kaszubski Park Krajobrazowy , obejmuj ący prawie cały obszar gminy, za wyj ątkiem niewielkiego obszaru w zachodniej cz ęś ci gminy, który poło żony jest w otulinie Parku. Kaszubski Park Krajobrazowy obejmuje powierzchni ę 33 tys. ha, utworzony został 15 czerwca 1983r. Poło żony jest w centralnej cz ęś ci Pojezierza Kaszubskiego i obejmuje zespół Jezior Radu ńsko-Ostrzyckich, Wzgórz Szymbarskie oraz kompleks Lasów Mirachowskich z zespołem Jezior Pot ęgowskich. Wyst ępuje tu 650 gatunków ro ślin, z czego liczne rzadkie i chronione oraz zwierzęta takie jak sarny dziki, jelenie, łosie, borsuki, jenoty, pi żmaki, kuny le śne i łasice, a tak że 135 gatunków ptaków, 21 gatunków ryb, 10 gatunków płazów, 5 gatunków gadów. Obszar Kaszubskiego Parku Krajobrazowego jest intensywnie u żytkowany gospodarczo, czego efektem jest znaczny stopie ń antropizacji, a nawet dewastacji środowiska przyrodniczego. Rozwój zainwestowania rekreacyjnego, w szczególno ści indywidualnych domków letniskowych spowodował obni żenie a nawet utrat ę warto ści przyrodniczych i krajobrazowych. Dla ochrony środowiska Parku przed negatywnymi wpływami otoczenia ustanowiono wokół niego otulin ę o powierzchni ok 32,5 tys. ha. W otulinie zlokalizowane s ą 62 miejscowo ści zamieszkane przez ponad 31 tys. ludzi. • obszar Natura 2000 specjalny obszar ochrony ptaków „Lasy Mirachowskie” PLB 220008, obejmuj ący północny skraj gminy W obszarze stwierdzono wyst ępowanie co najmniej 19 gatunków ptaków wymienionych w Zał ączniku I Dyrektywy Ptasiej, ponadto 4 gatunki znajduj ą si ę na li ście ptaków zagro żonych w Polskiej Czerwonej Ksi ędze Zwierz ąt. Zagro żenia dla obszaru stanowi ą głownie wyr ąb starodrzewu i drzew dziuplastych, stosowanie zr ębów zupełnych, zag ęszczenie dróg le śnych, zabudowa terenów niezabudowanych, rozbudowa osiedli turystycznych, lokalizowanie i eksploatacja składowisk odpadów i dróg kołowych. Akty prawne dotycz ące obszaru Natura 2000: − Zarz ądzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gda ńsku z dnia 6 maja 2014 r., opublikowane w Dzienniku Urz ędowym województwa pomorskiego, poz. 1940, w sprawie ustanowienia planu zada ń ochronnych dla obszaru Natura 2000 Lasy Mirachowskie PLB220008 (Dz. Urz. Woj. Pom. 2014, poz. 1940); − Zarz ądzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gda ńsku z dnia 16 czerwca 2016 r., opublikowane w Dzienniku Urz ędowym Województwa Pomorskiego, poz. 2290, zmieniaj ące zarz ądzenie w sprawie ustanowienia planu zada ń ochronnych dla obszaru Natura 2000 Lasy Mirachowskie PLB220008 (Dz. Urz. Woj. Pom. 2016, poz. 2290). • obszary Natura 2000 obszary maj ące znaczenie dla w Wspólnoty : - „Uroczyska Pojezierza Kaszubskiego” PLH 220095, obejmuj ący południow ą i wschodni ą cz ęść gminy. Obszar ten obejmuje silnie zró żnicowane siedliskowo obszary Pojezierza Kaszubskiego i nale ży do najcenniejszych przyrodniczo. Wyst ępuje tu 19 typów siedlisk przyrodniczych, liczb ę gatunki chronione i zagro żone ro ślin i zwierz ąt. Do szczególnie cennych nale żą nast ępuj ące zbiorowiska: torfowiska na przesmykach jezior, jeziora i ich obni żenia zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 96 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

w miejscach wyst ępowania kredy jeziornej w podło żu, obszary wypływów i wysi ęków wód, rozci ęcia erozyjne, torfowiska kotłowe, wzgórza morenowe. Zagro żenia dla obszaru stanowi ą: rozprzestrzenianie si ę zabudowy, nasilaj ąca si ę presja turystyczna, zanieczyszczenie wód powierzchniowych i podziemnych, zagospodarowanie i u żytkowanie turystyczne jezior, melioracje osuszaj ące, intensywna gospodarka le śna, odwadnianie i eksploatacja torfu, wprowadzanie gatunków drzew obcych siedliskowo i geograficznie, zarzucenie u żytkowania ko śno-pastwiskowego na terenach uwodnionych; - „Dolina Górnej Łeby” PLH 220006, o ł ącznej powierzchni ok 2,55 tys. ha, obszarze gminy Chmielno znajduje si ę niewielki fragment w północnej cz ęś ci gminy. W granicach obszaru zlokalizowane s ą bardzo rzadkie zespoły źródliskowe, kompleksy ł ąk trz ęś licowych i torfowisk oraz buczyn i gradów. Wyst ępuj ą stanowiska rzadkich gatunków ro ślin, w tym reliktów borealnych i górskich. Zagro żenie dla obszaru stanowi ą rowy melioracyjne odwadniaj ące dno doliny oraz nieu żytkowanie ł ąk, co prowadzi do zarastania szuwarami. Akty prawne dotycz ące obszaru Natura 2000: - ZARZ ĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GDA ŃSKU z dnia 6 maja 2014 r. w sprawie ustanowienia planu zada ń ochronnych dla obszaru Natura 2000 Dolina Górnej Łeby PLH220006 (Dz. Urz. Woj. Pom. 2014, poz. 1939); - ZARZ ĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GDA ŃSKU z dnia 17 czerwca 2016 r. zmieniaj ące zarz ądzenie w sprawie ustanowienia planu zada ń ochronnych dla obszaru Natura 2000 Dolina Górnej Łeby PLH220006 (Dz. Urz. Woj. Pom. 2016, poz. 2340). - „Staniszewskie Błoto” PLH 220027, obejmuj ący północy kraniec gminy. Obszar ma powierzchni ę 917 ha (w granicach gminy fragment o powierzchni niespełna 1 ha) obejmuje fragment kompleksu Lasów Mirachowskich otaczaj ący torfowisko Staniszewskie Błota i jezioro Le śne Oczko. Obszar został ustanowiony dla ochrony jednej z najwi ększych w województwie pomorskim powierzchni borów i brzezin bagiennych. Akty prawne dotycz ące obszaru Natura 2000: - ZARZ ĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GDA ŃSKU z dnia 26 maja 2014 r. w sprawie ustanowienia planu zada ń ochronnych dla obszaru Natura 2000 Staniszewskie Błoto PLH220027 (Dz. Urz. Woj. Pom. 2014, poz. 2140). • zespoły przyrodniczo-krajobrazowe , utworzone na terenie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego na mocy rozporz ądzenia Wojewody Gda ńskiego Nr11/98 z dnia 03 wrze śnia 1998: - „Dolina Łeby w Kaszubskim Parku Krajobrazowym” – poligenetyczna forma dolinna, z licznymi ostojami ptaków wodno-błotnych, znajduje si ę w północno- zachodniej cz ęś ci gminy; - „Rynna Radu ńska” – obejmuje najwi ększe jeziora Pojezierza Kaszubskiego, w granicach gminy Chmielno obejmuje Jezioro Radu ńskie Dolne wraz z otoczeniem; - „Rynna D ąbrowsko-Ostrzycka” – zlokalizowana w południowej cz ęś ci gminy, obejmuje układ rynnowych jezior o wybitnych walorach krajobrazowych i mozaikowej strukturze u żytkowania terenu;

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 97 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

- „Rynna Mirachowska” – zlokalizowana w północno-zachodniej cz ęś ci gminy, polodowcowa rynna o niewielkim stopniu przekształceń antropogenicznych z harmonijnym krajobrazem rolno-le śnym; - „Obni żenie Chmiele ńskie” - zlokalizowane we wschodniej cz ęś ci gminy, obejmuje zespół jezior, przesmyków, półwyspów i zboczy rynien warto ściowych krajobrazowo; - „Rynna Brodnicko-Kartuska” – rynna jeziorna o harmonijnym rolno-le śnym krajobrazie • użytek ekologiczny „Bagno Przewóz” – użytek zlokalizowany jest w południowej cz ęś ci gminy, zajmuje powierzchni ę ok 4,55 ha, ustanowiony został w celu ochrony torfowiska przej ściowego i wysokiego Rozporz ądzeniem Wojewody Pomorskiego nr 49/06 z dnia 6 marca 2006 roku (Dz. Urz. Woj. Pom. Nr 37, poz 7530 • pomniki przyrody – 10 pomników przyrody o żywionej

Tabl. 29 Tabl. 30 Pomniki przyrody w gminie Chmielno Nr rej. Obiekt Obw. Wys. Wiek Poło żenie Akt prawny ustanawiaj ący WKP chroniony [m] [m] [lata] Orzeczenie nr 8 Prezydium ok. przy zabudowie szkoły 8 lipa drobnolistna 5,00 20 WRN w Gda ńsku z 200 we wsi Przewóz, dn.24.01.1955 r. ok. skrzy żowanie dróg we Zarz ądzenie Woj. Gda ńskiego 622 lipa drobnolistna 4,42 20 300 wsi Przewóz nr 11/89 z dn. 29.03.1989 r. ok. Chmielno-Chrusty, Rozp. Woj. Gda ńskiego Nr 870 lipa drobnolistna 4,37 b.d. 500 zabudowania 3/93 (Dz.Urz.Woj.Gd. Nr 9/93) ok. Chmielno-Chrusty, Rozp. Woj. Gda ńskiego Nr 871 lipa drobnolistna 3,33 b.d. 400 zabudowania 3/93 (Dz.Urz.Woj.Gd. Nr 9/93) ok. Chmielno-Chrusty, Rozp. Woj. Gda ńskiego Nr 872 lipa drobnolistna 3,35 b.d. 400 zabudowania 3/93 (Dz.Urz.Woj.Gd. Nr 9/93) Rozp. Woj. Gda ńskiego Nr ok. wie ś Cieszynie, w 975 dąb szypułkowy 3,37 25 6/96 (Dz.Urz.Woj.Gd. Nr 140 granicach zabudowania 50/96) 2,95, Rozp. Woj. Gda ńskiego Nr lipa drobnolistna wie ś Miechucino 166, 1054 2,70 b.d. b.d. 14/98 (Dz.Urz.Woj.Gd. Nr (trój pniowa) przy zabudowaniach i 2,62 85/98) Rozp. Woj. Gda ńskiego Nr jesion wyniosły 2,69 ok. wie ś Miechucino 166, 1055 23 14/98 (Dz.Urz.Woj.Gd. Nr (dwudniowy) i 2,25 130 przy zabudowaniach 85/98) Rozp. Woj. Gda ńskiego Nr ok. wie ś Miechucino 166, 1056 cis pospolity 1,08 9 14/98 (Dz.Urz.Woj.Gd. Nr 300 przy zabudowaniach 85/98) Rozp. Woj. Gda ńskiego Nr ok. wie ś Miechucino 166, 1057 cis pospolity 1,10 11 14/98 (Dz.Urz.Woj.Gd. Nr 300 przy zabudowaniach 85/98) Źródło: Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody (CRFOP) GDO Ś i materiały Urz ędu Gminy Chmielno

Ochrona gatunkowa ro ślin, zwierz ąt i grzybów

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 98 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Zgodnie z ustaw ą o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz. U. 2004 r., Nr 92, poz. 880 z pó źniejszymi zmianami) na obszarze gminy Chmielno, tak jak w całej Polsce, obowi ązuje ochrona gatunkowa ro ślin, zwierz ąt i grzybów. Szczegółowe przepisy w zakresie ochrony gatunkowej zawieraj ą: - Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 05 stycznia .2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej ro ślin (Dz. U. Nr 14, poz. 81); - Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko wyst ępuj ących grzybów obj ętych ochron ą. Dz. U. Nr 168, poz. 1765; - Rozporz ądzenie Ministra Środowiska z dnia 12 pa ździernika 2011 r., w sprawie ochrony gatunkowej zwierz ąt (Dz. U. Nr 237,poz. 1419).

3.9.2 Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami

Obszary i obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa Tabl. 30 Tabl. 31 Data wpisu do Nr rejestru Lp. rejestru Miejscowo ść Adres Obiekt zabytków zabytków zagroda (dom, budynek gospodarczy, Łączy ńska Łączy ńska 1. 834 14.07.1980r. kapliczka, piec chlebowy, piwnica- Huta Huta ziemianka) ul. Gryfa ko ściół parafialny p.w. św. 2. 998 30.04.1987r. Chmielno Pomorskiego Apostołów Piotra i Pawła oraz 41 nieczynny cmentarz przyko ścielny 3. 999 30.04.1987r. Chmielno Chmielno cmentarz parafialny stacja kolejowa „Miechucino” w granicach znaków kra ńcowych stacji 4. 1109 27.10.1994r. Miechucino Miechucino z budynkami zaplecza technicznego; wyposa żeniem ruchomym oraz terenem otaczaj ącym 5. 1238 22.12.2003r. Chmielonko Chmielonko chata wraz z terenem zagrody

Rejestr zabytków archeologicznych Tabl. 31 Tabl. 32 Rodzaj Nr strefy Lp. Nr decyzji Miejscowo ść Chronologia stanowiska na mapie 1. 9/Archeol. Borzestowo grodzisko wczesne średniowiecze 1 cmentarzysko 136/ Archeol. Chmielno wczesna epoka żelaza, 2. płaskie, osada 5 137/ Archeol. (Chmielonko) okres wpływów rzymskich otwarta Chmielno 3. 138/ Archeol. osada otwarta wczesne średniowiecze 6 (Chmielonko) 4. 14/ Archeol. Chmielno osada i grodzisko wczesne średniowiecze 7 wczesna epoka żelaza i 5. 148/ Archeol. Garcz osada otwarta 10 wczesne średniowiecze 288/ Archeol. wczesna epoka żelaza i 6. Miechucino osada otwarta 15 313/ Archeol. wczesne średniowiecze cmentarzysko 7. 135/ Archeol. Reskowo wczesna epoka żelaza 17 płaskie

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 99 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Ewidencja zabytków województwa pomorskiego - stan na 2005r. W Zał ączniku nr 3 do tekstu znajduje si ę wykaz obiektów znajduj ących si ę w ewidencji zabytków woj. pomorskiego z roku 2005r. Ewidencja zabytków województwa pomorskiego - stan na 2013r. Aktualnie (pa ździernik 2013r. ) wg danych zawartych na stronie internetowej Wojewódzkiego Urz ędu Ochrony Zabytków w Gda ńsku wykaz wojewódzkiej ewidencji zabytków zawiera 78 pozycji. Ewidencja ta stała si ę podstaw ą dla Gminnej Ewidencji Zabytków gminy Chmielno (opracowanie zostało we wrze śniu 2013r. przedstawione Wojewódzkiemu Konserwatorowi Zabytków w Gda ńsku do zaopiniowania).

NR REJ. MIEJSCO- ZAB. WOJ. LP GMINA WOŚĆ ULICA NR OBIEKT DATY POMOR. obok 1 Chmielno Borzestowo 199 kapliczka pocz. XX

2 Chmielno Borzestowo 199 budynek mieszkalny ze sklepem pocz. XX

3 Chmielno Borzestowo 190 budynek mieszkalny pocz. XX

4 Chmielno Borzestowo 183 budynek mieszkalny pocz. XX

5 Chmielno Borczaki b.nr. budynek mieszkalny kon. XIX

6 Chmielno Chmielno Bukowskiego 2 budynek mieszkalny ob. urząd pocz. XX

7 Chmielno Chmielno Gryfa Pom. 33 d. 27 szkoła ob. Ośrodek Pomocy Społecznej 1888

8 Chmielno Chmielno Gryfa Pom. 37 d. 31 mieszkalno-usługowy pocz. XX

9 Chmielno Chmielno Gryfa Pom. 39 d.32 mieszkalny, d. poczta pocz. XX

10 Chmielno Chmielno Gryfa Pom. 59 a mieszkalny pocz. XX

11 Chmielno Chmielno Gryfa Pom. 65 mieszkalny XIX28 1845 -1860, 12 Chmielno Chmielno Gryfa Pom. 41 kościół par. p.w. św. Piotra i Pawła 1887

13 Chmielno Chmielno Gryfa Pom. kapliczka obok nr 47 pocz. XX

14 Chmielno Chmielno Gryfa Pom. cmentarz pocz. XX

15 Chmielno Chmielno Mestwina 8 mieszkalny pocz. XX

16 Chmielno Chmielno Mestwina 10 mieszkalny pocz. XX

17 Chmielno Chmielno Mestwina 14 mieszkalny pocz. XX

18 Chmielno Chmielno Necla bez nr budynek mieszkalny pocz. XX

19 Chmielno Chmielno Świętopełka 2 pocz. XX

20 Chmielno Chmielno Świętopełka 8 1930

21 Chmielno Chmielno Świętopełka 9 pocz. XX

22 Chmielno Chmielno układ ruralistyczny wsi

23 Chmielno Chmielonko b. nr młyn pocz. XX

24 Chmielno Chmielonko 66 chata 2.połowa XIX 1745

25 Chmielno Cieszenie 13 mieszkalny, d. szkoła XIX07

26 Chmielno Cieszenie 14 mieszkalny kon. XIX

27 Chmielno Cieszenie d. 14 budynek gospodarczy pocz. 2o

28 Chmielno Cieszenie 16 d. 45 mieszkalny pocz. XX

29 Chmielno Cieszenie 59 mieszkalny pocz. XX

30 Chmielno Cieszenie kapliczka 1. ćw. XX

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 100 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

31 Chmielno Garcz b. nr dworzec kolejowy ob. mieszkalny kon. XIX

32 Chmielno Garcz b. nr budynek gospodarczy kon. XIX

33 Chmielno Garcz Kartuska 6 budynek mieszkalny pocz. XX

34 Chmielno Garcz Kartuska 6 budynek gospodarczy pocz. XX

35 Chmielno Garcz Kartuska 8 budynek mieszkalny pocz. XX

36 Chmielno Kożyczkowo 48 budynek mieszkalny 1930

37 Chmielno Kożyczkowo 73 d. 12 budynek mieszkalny kon. XIX

38 Chmielno Kożyczkowo 79 d. 3 budynek mieszkalny ok.. XIX00

39 Chmielno Kożyczkowo 81 d. 5 budynek mieszkalny pocz. XX

40 Chmielno Lampa 77 chata kon. XIX Łączyńska 41 Chmielno Huta b. nr chata ob. dom letniskowy kon. XIX 979 Łączyńska 42 Chmielno Huta b. nr budynek gospodarczy kon. XIX 979 Łączyńska 43 Chmielno Huta b. nr kapliczka kon. XIX 979 Łączyńska 44 Chmielno Huta b. nr piec chlebowy kon. XIX 979 Łączyńska 45 Chmielno Huta b. nr piwniczka kon. XIX 979 Łączyńska 46 Chmielno Huta 56 zespół dworsko-parkowy kon. XIX Łączyńska 47 Chmielno Huta 56 dwór kon. XIX Łączyńska 48 Chmielno Huta 56 park kon.XIX

49 Chmielno Miechucino Jeziorna 7 budynek gospodarczy kon. XIX

50 Chmielno Miechucino Kartuska 38 budynek mieszkalny pocz. XX

51 Chmielno Miechucino Kartuska 44 budynek mieszkalny pocz. XX

52 Chmielno Miechucino dworzec kolejowy ob.. mieszkalny pocz. XX 1487

53 Chmielno Miechucino budynek gospodarczy dworca pocz. XX 1487

54 Chmielno Miechucino wieża ciśnień 1905 1487

55 Chmielno Miechucino Kartuska b.n. budynek miesazkalny pocz. XX

56 Chmielno Miechucino Kartuska 191 budynek miesazkalny pocz. XX

57 Chmielno Miechucino Wejherowska 4 budynek mieszkalny pocz. XX

58 Chmielno Miechucino Wejherowska 6 budynek mieszkalny pocz. XX

59 Chmielno Miechucino Wejherowska 6 budynek gospodarczy pocz. XX

60 Chmielno Miechucino układ ruralistyczny wsi pocz. XX

61 Chmielno Młyn Dolny 37 młyn ze śluzą pocz. XX

62 Chmielno Młyn Dolny 37 dom młynarza pocz. XX

63 Chmielno Młyn Dolny obok 37 kapliczka 1902

64 Chmielno Reskowo 6 budynek mieszkalny kon. XIX

65 Chmielno Reskowo 29 budynek mieszkalny 2. poł. XIX

66 Chmielno Reskowo 35 budynek mieszkalny pocz. XX

67 Chmielno Reskowo 35 budynek gospodarczy pocz. XX

68 Chmielno Reskowo 38 budynek mieszkalny kon. XIX

69 Chmielno Reskowo 40 budynek mieszkalny kon. XIX

70 Chmielno Reskowo 56 budynek mieszkalny 2. poł. XIX

71 Chmielno Reskowo 57 budynek mieszkalny pocz. XX

72 Chmielno Reskowo 62 budynek mieszkalny 1938

73 Chmielno Reskowo 71 budynek mieszkalny pocz. XX

74 Chmielno Reskowo b.nr. szkoła pocz. XX

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 101 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

75 Chmielno Reskowo b.nr. budynek gospodarczy szkoły XIX05

76 Chmielno Reskowo kapliczka pocz. XX

77 Chmielno Reskowo układ ruralistyczny wsi

78 Chmielno Zawory 82 budynek mieszkalny kon. XIX Źródło: WUOZ Gda ńsk http://www.ochronazabytkow.gda.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=34&Itemid=42 Gminna ewidencja zabytków (GEZ) dla gminy Chmielno oraz „Gminny Program Opieki nad Zabytkami na lata 2013-2016 dla gminy Chmielno” GEZ oraz Gminny program opieki nad zabytkami zostały sporz ądzone i przedło żone woj. konserwatorowi do zaopiniowania (stan na pa ździernik 2013r). GEZ zawiera karty adresowe zabytków nieruchomych znajduj ących si ę na obszarze gminy, w tym stanowisk archeologicznych. Gmina Chmielno posiada Gminn ą Ewidencj ę Zabytków oraz Gminny Program Opieki nad Zabytkami dla gminy Chmielno na lata 2013-2016 (przyj ęty Uchwal ą nr XI/132/2015 z dnia 28 grudnia 2015r.). W Programie przedstawiono ocen ę stanu dziedzictwa kulturowego gminy, a tak że zaproponowano kierunki działa ń i zadania komplementarne do dokumentów strategicznych gminy, uwzgl ędniaj ące specyfik ę i charakter gminy, a tak że zgodne z celami ustawowymi. Przyj ęte cele główne to: 1- ochrona i opieka nad zabytkami oraz ochrona krajobrazu kulturowego poprzez priorytetowe potraktowanie obszarów warto ściowych kulturowo w kształtowaniu polityki przestrzennej gminy - cel istotny przy sporz ądzaniu miejscowych planów oraz aktualizacji i zmian Studium 2- wykorzystanie zasobów i walorów krajobrazu kulturowego gminy w rozwoju turystyki – np. poprzez identyfikacje najcenniejszych zabytków, ich wła ściwe oznakowanie, wyeksponowanie, promocja 3- rozszerzenie zasobu i ochrony dziedzictwa kulturowego Gminy – np. poprzez regularna aktualizacj ę gminnej ewidencji zabytków, przeprowadzenie inwentaryzacji terenowej poszczególnych obiektów, malej architektury takich jak krzy że, kapliczki, miejsca pami ęci i wpisanie ich do GEZ, inwentaryzacja zało żeń zieleni komponowanej i wpis do GEZ, okresowe przegl ądy zabytków, wspieranie rozwoju lokalnych regionalnych izb pami ęci, muzeów, galerii itp., publikacje, popularyzatorskie akcje, współprace ze szkołami, instytucjami kultury, bibliotekami itp. Gmina zamierza realizowa ć program wykorzystuj ąc w tym celu instrumenty prawne (głównie plany miejscowe, wnioski o wpis do rejestru), finansowe (dotacje, korzystanie z programów zewn.), społeczne (edukacja, promocja, informacja),kontrolne (monitoring stanu zagospodarowania oraz stanu zachowania dziedzictwa kulturowego), koordynacyjne (np. poprzez realizacj ę projektów i programów dot. zabytków, w tym we współpracy z innymi podmiotami). Najistotniejsze uwarunkowania dla zagospodarowania przestrzennego wynikaj ące z GEZ oraz Programu - konieczno ść uwzgl ędnienia ustale ń Programu w Studium oraz w planach miejscowych.

Zgodnie z ustaw ą o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003r.: zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 102 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Art. 19. 1. W studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego uwzgl ędnia si ę, w szczególno ści ochron ę: 1) zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru i ich otoczenia; 2) innych zabytków nieruchomych, znajduj ących si ę w gminnej ewidencji zabytków; 3) parków kulturowych.

2. W przypadku gdy gmina posiada gminny program opieki nad zabytkami, ustalenia tego programu uwzgl ędnia si ę w studium i planie, o których mowa w ust. 1.

3.9.3 Ustawa o lasach Lasy Skarbu Pa ństwa w gminie Chmielno nale żą do Nadle śnictwa Kartuzy przy RDLP w Gda ńsku. Aktualnie (wrzesie ń 2012 r.) obowi ązuje „Plan urz ądzenia lasu dla Nadle śnictwa Kartuzy na lata 2008-2017”, zatwierdzony decyzj ą M Ś z 09.04.2008 r. Zgodnie z Ustaw ą z dnia 28 wrze śnia 1991 r. o lasach (Dz. U. z 1991 r., Nr 101, poz. 444, z pó źn. zm.): Art. 15. Za lasy szczególnie chronione, zwane dalej "lasami ochronnymi", mog ą by ć uznane lasy, które: 1) chroni ą gleb ę przed zmywaniem lub wyjałowieniem, powstrzymuj ą usuwanie si ę ziemi, obrywanie si ę skał lub lawin, 2) chroni ą zasoby wód powierzchniowych i podziemnych, regulują stosunki hydrologiczne w zlewni oraz na obszarach wododziałów, 3) ograniczaj ą powstawanie lub rozprzestrzenianie si ę lotnych piasków, 4) są trwale uszkodzone na skutek działalno ści przemysłu, 5) stanowi ą drzewostany nasienne lub ostoje zwierz ąt i stanowiska ro ślin podlegaj ących ochronie gatunkowej, 6) maj ą szczególne znaczenie przyrodniczo-naukowe lub dla obronno ści i bezpiecze ństwa Pa ństwa, 7) są poło żone: a) w granicach administracyjnych miast i w odległo ści do 10 km od granic administracyjnych miast licz ących ponad 50 tys. mieszka ńców, b) w strefach ochronnych uzdrowisk i obszarów ochrony uzdrowiskowej w rozumieniu ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz.U. Nr 167, poz. 1399, z 2007 r. Nr 133. Poz. 921 oraz z 2009 r. Nr 62, poz. 504), c) w strefie górnej granicy lasów.

Cz ęść lasów na terenie gminy Chmielno uznana została za ochronne. Posiadaj ą one kategorie ochronno ści: wodochronne i glebochronne.

3.9.4 Ustawa o ochronie gruntów rolnych i le śnych Zasoby le śne Zgodnie z Ustaw ą z 03.02.95 o ochronie gruntów rolnych i le śnych (Dz. U. Nr 16, poz. 78 z pó źniejszymi zmianami), przeznaczenie na cele niele śne: • gruntów le śnych stanowi ących własno ść Skarbu Pa ństwa – wymaga uzyskania zgody Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Le śnictwa lub upowa żnionej przez niego osoby; • pozostałych gruntów le śnych wymaga uzyskania zgody marszałka województwa wyra żanej po uzyskaniu opinii izby rolniczej.

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 103 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Zasoby glebowe Zgodnie z Ustaw ą z 03.02.95 o ochronie gruntów rolnych i le śnych (Dz. U. Nr 16, poz. 78 z pó źniejszymi zmianami) grunty rolne wy ższych klas bonitacyjnych oraz grunty organogeniczne podlegaj ą ochronie prawnej. Zgodnie z Ustaw ą: „Przeznaczenie na cele nierolnicze i niele śne: 1) gruntów rolnych stanowi ących u żytki rolne klas I-III – wymaga uzyskania zgody Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywno ściowej [obecnie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi]; 2) gruntów le śnych stanowi ących własno ść Skarbu Pa ństwa – wymaga uzyskania zgody Ministra Ochrony Środowiska Zasobów Naturalnych i Le śnictwa [obecnie Ministra Środowiska] lub upowa żnionej przez niego osoby; 3) (skre ślony) 4) (skre ślony) 5) pozostałych gruntów le śnych wymaga uzyskania zgody marszałka województwa wyra żonej po uzyskaniu opinii izby rolniczej.”

3.9.5 Ustawa Prawo Wodne W uj ęciu prawnym, zgodnie z ustaw ą Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 145, ze zm.) (t.j. Dz. U. 2015, poz. 469 ze zm.) obszarami szczególnego zagro żenia powodzi ą są: • obszary, na których prawdopodobie ństwo wyst ąpienia powodzi jest średnie i wynosi raz na 100 lat; • obszary, na których prawdopodobie ństwo wyst ąpienia powodzi jest wysokie i wynosi raz na 10 lat; • obszary, mi ędzy lini ą brzegu a wałem przeciwpowodziowym lub naturalnym wysokim brzegiem, w który wbudowano tras ę wału przeciwpowodziowego, a tak że wyspy i przymuliska, stanowi ące działki ewidencyjne; • pas techniczny w rozumieniu art. 36 ustawy z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej.

W obszarach szczególnego zagro żenia powodzi ą obowi ązuj ą ograniczenia, w szczególno ści zakazy w zagospodarowaniu, wynikaj ące z przepisów odr ębnych.

Na obszarze gminy chmielno znajduj ą si ę obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą, wyznaczone dla rzek Raduni i Łeby (na podstawie opracowania IMGW w Gdyni „Okre ślenie granic obszarów bezpo średniego zagro żenia powodzi ą dla terenów nieobwałowanych rzek Raduni, Motławy, Martwej Wisły, Rozwójki i Bielawy od wody o prawdopodobie ństwie pojawiania si ę 1% dla terenów zurbanizowanych, 10% dla pozostałych”-2003r, „Wyznaczenie granic bezpo średniego zagro żenia powodzi ą w celu uzasadnionego odtworzenia terenów zalewowych. Łeba” 2003-2004). oraz map zagro żenia powodziowego i map ryzyka powodziowego opracowanych przez Krajowy Zarz ąd Gospodarki Wodnej (mapy sporz ądzone w pierwszym cyklu planistycznym dla odcinka rzeki Raduni od 0 do 60km). Obejmuj ą one w ąskie strefy brzegowe jezior i dno doliny górnego odcinka Łeby.

Zasi ęg obszarów szczególnego zagro żenia powodzi ą pokazano na planszach graficznych Studium- na zał ączniku 2 (Uwarunkowania) oraz na zał.. 3 (Kierunki) .

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 104 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Strefy ochronne uj ęć wód podziemnych Dla uj ęć wody podziemnej, dla których ustanowiono tereny ochrony bezpo średniej obowi ązuj ą zasady gospodarowania okre ślone w decyzjach o ich ustanowieniu lub w pozwoleniach wodno-prawnych. W zwi ązku z wygrodzeniem terenów stref ochrony bezpo średniej, zostały one jednocze śnie wył ączone z bezpo średniego oddziałania niezwi ązanego z "ujmowaniem wody prac ą urz ądze ń ści śle z tym zwi ązanych". Zgodnie z Ustaw ą Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (Dz. U. Nr 115, poz. 1229, z pó źn. zm.) w obr ębie terenów ochrony bezpo średniej nale ży: • odprowadza ć wody opadowe w taki sposób, aby nie mogły one przedosta ć si ę do urz ądze ń słu żą cych do poboru wody; • zagospodarowa ć teren zieleni ą; • szczelnie i poza granic ę terenu ochrony bezpo średniej odprowadza ć ścieki z urz ądze ń sanitarnych, przeznaczonych do u żytku osób zatrudnionych przy urz ądzeniach słu żą cych do poboru wody; • ograniczy ć do niezb ędnych potrzeb przebywanie osób niezatrudnionych stale przy urz ądzeniach słu żą cych do poboru wody. Dla wyst ępuj ącego na terenie gminy głównego zbiornika wód podziemnych nr 111 „Subniecka Gda ńska” sporz ądzono „Dokumentacj ę hydrogeologiczn ą Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 111 Subniecka Gda ńska (1996). Zgodnie z Dokumentacj ą ze wzgl ędu na dobr ą izolacj ę zbiornika od wpływów podpowierzchniowych, przy aktualnym stanie eksploatacji, nie jest konieczne wyznaczanie stref ochronnych.

3.9.6 Ustawa Prawo geologiczne i górnicze (tereny i obszary górnicze) Na terenie gminy Chmielno nie wyst ępuj ą tereny górnicze w rozumieniu ustawy Prawo geologiczne i górnicze.

3.10 Uwarunkowania wynikaj ące z wyst ępowania obszarów naturalnych zagro żeń geologicznych Zagro żenie ruchami masowymi uzale żnione jest od wielu czynników, jak: • morfogeneza terenu; • morfometria terenu (k ąty nachylenia terenu i wysoko ści wzgl ędne); • przypowierzchniowa budowa geologiczna; • inne przejawy morfodynamiki; • pokrycie terenu ro ślinno ści ą; • zabezpieczenia techniczne stoków. W przypadku terenów o naturalnych predyspozycjach do powstawania ruchów masowych, ingerencja antropogeniczna mo że doprowadzi ć do zachwiania stabilno ści stoku i uruchomienia procesów morfodynamicznych. Według „Rejestracji i inwentaryzacji naturalnych zagro żeń geologicznych na terenie całego kraju (ze szczególnym uwzgl ędnieniem osuwisk oraz innych zjawisk geodynamicznych)”

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 105 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

na terenie gminy Chmielno nie wyst ępuj ą zarejestrowane osuwiska. Znajduj ą si ę natomiast obszary predysponowane do wyst ępowania ruchów masowych (wg danych PIG).

3.11 Uwarunkowania wynikaj ące z wyst ępowania udokumentowanych złó ż kopalin, zasobów wód podziemnych i uwarunkowania wynikaj ące z wyst ępowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odr ębnych

3.11.1 Zasoby wód podziemnych Gmina Chmielno poło żona jest cz ęś ciowo w zasi ęgu głównego zbiornika wód podziemnych nr 111 „Subniecka Gda ńska”. Jest to zbiornik kredowy (wiek utworów wodonośnych to kreda). Średnia gł ęboko ść uj ęć to ok. 150 m. Dla GZWP nr 111 sporz ądzono dokumentacj ę hydrogeologiczn ą, która została przyj ęta przez Ministra Środowiska.

3.11.2 Udokumentowane zło ża kopalin Według danych Pa ństwowego Instytutu Geologicznego (baza MIDAS) oraz wg „Bilansu zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce wg stanu na 31.12.2011r.” na terenie gminy Chmielno aktualnie nie wyst ępuj ą udokumentowane zło ża surowców mineralnych. Udokumentowane zło ża surowców mineralnych znajduj ą si ę w bliskim otoczeniu gminy Chmielno, w odległo ści 200m od granicy gminy, na terenie gminy St ęż yca. S ą to zło ża kruszywa naturalnego: „Ł ączyno” i „Ł ączyno IV” dla obszarów eksploatacji tych złó ż wyznaczone zostały obszary i tereny górnicze, poza terenem gminy Chmielno.

3.12 Systemy komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopie ń uporz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami

3.12.1 Infrastruktura drogowa Układ transportowy gminy Chmielno stanowi ą drogi wojewódzkie nr 211 i 228 stanowi ące osie równole żnikowe gminy oraz sie ć dróg powiatowych i gminnych. Układ drogowy nie przynale ży bezpo średnio do wyznaczonych korytarzy transportowych sieci europejskiej. Gmina Chmielno z uwagi na poło żenie w otoczeniu jezior jest miejscowo ści ą typowo turystyczn ą, w zwi ązku z tym układ drogowy obci ąż ony jest znacznie w miesi ącach sezonu urlopowo-wakacyjnego. Drogi wojewódzkie o znaczeniu regionalnym, s ą drogami jednojezdniowymi, przebiegaj ą przez teren gminy w relacji wschód - zachód, DW211 klasy technicznej G (główna) w północnej cz ęś ci, DW228 klasy technicznej Z (zbiorcza), w południowej cz ęś ci gminy. Sie ć drogow ą gminy poza drogami wojewódzkimi zarz ądzanymi przez Zarz ąd Dróg Wojewódzkich w Gda ńsku tworzy 6 dróg powiatowych, których zarz ądc ą jest Zarz ąd Dróg Powiatowych w Kartuzach oraz 42 drogi gminne b ędące w gestii Gminy.

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 106 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Tabl. 32 Tabl. 33 Zestawienie dróg powiatowych na terenie gminy Chmielno Długo ść Średnia Numer Długo ść dróg odcinków o L.p. Nazwa drogi szeroko ść drogi [km] nawierzchni jezdni [m] twardej [km] 1 1908G Sianowo - Garcz - Ręboszewo 9,632 8,269 5,2 (Strzepcz) - Miechucino - Zajezierze - Wygoda 2 1419G 6,781 6,781 5,5 Łączy ńska 3 1915G Szklana- Borzestowo 0,642 0,642 5,5

4 1916G Miechucino- Borucino 6,6 6,6 5,6

5 1918G Wygoda Ł ączy ńska- Chmielno 8,569 8,569 4,4

6 1919G DP nr 1908G- Przewóz- Zgorzałe- St ęż yca 10,341 5,741 5,0

Tabl. 33 Tabl. 34 Zestawienie dróg gminnych Numer Długo ść Szeroko ść L.p. Nazwa drogi Rodzaj nawierzchni drogi [km] [m] 1 154001G Mojusz - granica gminy - Miechucino 1,548 3,0 płyty Yomb 2 154002G Bór - granica gminy - DW211 1,438 3,0 płyty Yomb, grunt 3 154003G Miechucino - DP1419G - Reskowo - DG154006G 2,516 5,5 asfalt Reskowo - DG154003G - Reskowo Wyb. - 4 154004G 1,277 3,0 płyty Yomb DG154005G Miechuci ńskie Chrósty - DP1419G - Reskowo - 5 154005G 3,476 3,0 płyty Yomb DG154003G 6 154006G Reskowo - DW211 - Dejk - DP1918G 2,429 3,0 asfalt 7 154007G Mirachowo - granica gminy - Strysza Góra - DW211 1,052 3,0 bruk, grunt Mirachowo - granica gminy - Cieszenie Lesniczówka - 8 154008G 2,658 4,0 płyty Yomb, grunt DG154009G DG154011G - granica gminy - Cieszenie Hydrofornia 9 154009G 2,637 3,0-4,0 trylinka, płyty Yomb - DW211 10 154010G DG154008G - Cieszenie Wyb. - DG154011G 1,511 3,0 płyty Yomb, grunt Mirachowo - granica gminy - Ko życzkowo - Chmielno kostka bruk, asfalt, 11 154011G 5,508 3,0-5,5 - DP1908G płyty Yomb, grunt 12 154012G granica gminy - Rzym - DG154011G 1,41 3,0 płyty Yomb, grunt 13 154013G Sianowo - granica gminy - DG154011G 1,789 4,5 płyty Yomb, grunt 14 154014G Ko życzkowo - Garcz - DP1908G 1,143 3,0 płyty Yomb 15 154015G Garcz - DP1908G - granica gminy - Sianowo 1,913 3,5 płyty Yomb 16 154016G Garcz - DP1908G - Łapalice - granica gminy 1,984 3,0 płyty Yomb, grunt Chmielno - DP1908G - Bukowinki - Łapalice - granica 17 154017G 1,69 3,0 płyty Yomb gminy 18 154018G Sierakowice - granica gminy - Borzestowo - DP1916G 1,203 3,0 płyty Yomb asfalt, płyty Yomb, 19 154019G granica gminy - Kozi Dwór - Borzestowo - DP1916G 2,281 3,0 grunt asfalt, płyty Yomb, 20 154020G DP1916G - Grodzisko - Borzestowo 2,481 3,0 grunt 21 154021G Zajezierze - DP1419G - DG154022G 0,95 5,0 Grunt Borzestowo - DP1916G - Borzestowska Huta - 22 154022G 2,804 3,0-4,0 płyty Yomb DP1918G

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 107 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

23 154023G DG154022G - Lipowiec - DP1918G 2,02 3,0 płyty Yomb, grunt 24 154024G Dejk - DP1918G - DG154025G 1,355 3,0 płyty Yomb, grunt asfalt, płyty Yomb, 25 154025G Reskowo - DG154006G - Chmielno - DP1908G 3,258 3,5-4,0 grunt kostka bruk., asfalt, 26 154026G Chmielno - DP1908G - Zawory 3,702 3,5-4,5 płyty Yomb, grunt 27 154027G Kosy - granica gminy - Zawory 1,493 3,0 płyty Yomb 28 154028G Sm ętowo - granica gminy - Zawory - DP1908G 2,137 3,0 płyty Yomb, grunt 29 154029G Lampa - Grzebieniec - DG154030G 1,914 3,0 płyty Yomb, grunt 30 154030G Lampa - DP1919G - Sznurki - DP1919G 4,183 3,0 bruk, grunt 31 154031G Sznurki - DP1919G - Maks - DG154032G 1,794 4,0 płyty Yomb, grunt 32 154032G Sznurki - DP1919G - Maks - DW228 2,229 4,0-4,5 asfalt, płyty Yomb 33 154033G Przewóz - Elf - DW228 - Haska - granica gminy 1,67 4,0 asfalt, grunt 34 154034G ul Szkolna Chmielno 0,258 5,0 asfalt, płyty Yomb 35 154035G ul. Ogrodowa Chmielno 0,089 9,0 Grunt 36 154036G ul. Słoneczna Chmielno 0,097 9,0 Grunt 37 154037G ul. Kwiatowa Chmielno 0,096 9,0 Grunt 38 154038G ul. Spokojna Chmielno 0,382 4,0-9,0 płyty Yomb, grunt płyty drogowe 39 154039G ul. Osiedlowa Chmielno 0,336 3,0-4,0 ci ęzkie 40 154040G ul. Skarpowa Chmielno 0,221 3,0-4,0 płyty Yomb, grunt płyty drogowe 41 154041G ul. Cicha Chmielno 0,072 4,5 ci ęzkie 42 154042G ul. Poprzeczna Chmielno 0,067 4,0 Grunt

Źródło: opracowanie własne na podstawie informacji Urz ędu Gminy w Chmielnie

Dost ępno ść czasowa z miejscowo ści Chmielno do centralnego o środka regionu jakim jest Gda ńsk, samochodem osobowym, okre ślana jest na poziomie ok. 50 min, natomiast do ośrodka powiatowego - Kartuz - ok. 10-15 min. Całkowita długo ść dróg gminnych wynosi 73,071 km. Gęsto ść dróg gminnych wynosi 92,3 km/100 km 2 powierzchni gminy. W wi ększo ści długo ści drogi wojewódzkie nr 211 i 228 s ą w do ść dobrym stanie technicznym, jednak że wyst ępuj ą odcinki, które kwalifikuj ą si ę do przebudowy z uwagi na liczne ubytki nawierzchni, brak lub zdegradowane pobocza. Odnosi si ę to obu dróg, ale w szczególno ści do DW211, która z uwagi na swój tranzytowy w odniesieniu do całego regionu, charakter, przenosi du ży ruch pojazdów silnikowych, zwłaszcza w okresie wakacyjno - letnim. Droga ta stanowi równie ż alternatyw ę dojazdu, np. z Trójmiasta do Słupska i Ustki, czy L ęborka i Łeby (wraz z DW214). Drogi te wij ą si ę w śród kaszubskich wzgórz i s ą krajobrazowo przyjemne, jednak że bior ąc pod uwag ę stan techniczny nawierzchni i parametry wpływaj ące na bezpiecze ństwo ruchu mo żna stwierdzi ć, i ż drogi ta na wielu odcinkach kwalifikuj ą si ę do przebudowy b ądź co najmniej remontu podnosz ącego parametry techniczne wpływaj ące na bezpiecze ństwo użytkowników. Drogi powiatowe w gminie posiadaj ą nast ępuj ące mankamenty:

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 108 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

• wąski przekrój, niejednokrotnie uniemo żliwiaj ący swobodne mijanie si ę pojazdów, drzewa wyst ępuj ące w skrajni drogi; • cz ęsta zmiana typu nawierzchni np. z asfaltowej na brukow ą, b ądź gruntow ą, np. DP 1919G na trasie DW228 - Przewóz - Sznurki - Lampa. Drogi gminne w wi ększo ści o nawierzchni gruntowej b ądź z płyt Yomb, cz ęś ciowo o nawierzchni brukowej lub asfaltowej, w ąskie, z drzewami w skrajni, b ądź przebiegaj ące w obszarach rolniczych.

3.12.2 Bezpiecze ństwo ruchu drogowego W gminie Chmielno, w latach 2007-2011, doszło do 66 wypadków drogowych, w których odnotowano 96 ofiar rannych i 2 ofiary śmiertelne. Badany okres wskazuje wyra źny spadek liczby wypadków i ich ofiar w roku 2011, w którym to liczba wypadków jest blisko dwukrotnie mniejsza od roku poprzedzaj ącego. Mimo to rok 2011 ma znacznie wy ższy wska źnik ryzyka bycia ofiar ą wypadku drogowego (162 ofiary/100 wypadków), ni ż ten sam wska źnik odnotowany w roku 2010 (113/100). Ł ączny koszt wypadków w Chmielnie w badanym pi ęcioletnim okresie wyniósł ponad 24 mln zł. Na tle pozostałych gmin powiatu kartuskiego gmina Chmielno wypada korzystnie. Poziom bezpiecze ństwa liczony dla liczby ofiar przypadaj ących na 1000 mieszka ńców jest oceniany jako wzgl ędnie bezpieczny - liczba ofiar jest mniejsza od średniej liczby ofiar przypadaj ącej na gmin ę w powiecie. Liczba wypadków w Chmielnie stanowi 5,14% ogólnej liczby wypadków w powiecie kartuskim. Najcz ęstsz ą przyczyn ą wypadków było: • Zderzenie pojazdów czołowe – 16 wypadków (24% ogólnej liczby wypadków w gminie), 35 ofiar rannych (36% ogólnej liczby ofiar rannych w gminie), wska źnik ryzyka – 219 ofiar rannych/100 wypadków; • Najechanie na drzewo – 13 wypadków (20%), 19 ofiar rannych (20%), wska źnik ryzyka – 146 ofiar rannych /100 wypadków. Ofiary śmiertelne odnotowano przy zderzeniu pojazdów tylnym i najechaniu na pieszego. Ponad 82% to wypadki spowodowane przez kierowc ę. W 33 wypadkach, których sprawc ą był kieruj ący pojazdem zgin ęło 5 osób (45% ogólnej liczby zabitych) a 52 zostały ranne (88% ogólnej liczby ofiar rannych w gminie). Blisko połowa wypadków spowodowanych przez kieruj ącego pojazdem to wypadki w których bezpo średni ą przyczyn ą była nadmierna pr ędko ść .

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 109 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Tabl. 34 Tabl. 35 Zestawienie danych o wypadkach drogowych i ofiarach wypadków w gminie Chmielno w latach 2007-2011. Wypadki Ranni Ofiary śmiertelne Koszty Rodzaj drogi Liczba [%] Liczba [%] Liczba [%] Liczba [%] Wojewódzka 37 56,1 55 57,3 1 50,0 13,71 56,6 Powiatowa 20 30,3 32 33,3 1 50,0 8,38 34,6 Gminna 1 1,5 1 1,0 0 0,0 0,25 1,0 Inna 8 12,1 8 8,3 0 0,0 1,89 7,8 Suma 66 100,0 96 100,0 2 100,0 24,23 100,0 *wska źnik ryzyka - l.ofiar/100 wypadków

Tabl. 35 Tabl. 36 Zestawienie danych o wypadkach drogowych i ofiarach wypadków w powiecie kartuskim w latach 2007-2011. Wypadki Ranni Ofiary śmiertelne Koszty Powiat kartuski Ofiary Liczba [%] Liczba [%] Liczba [%] [mln zł] Chmielno 66 5,14 96 5,15 2 1,98 98 24,22 Kartuzy 311 24,20 447 23,99 23 22,77 470 134,40 Przodkowo 107 8,33 149 8,00 11 10,89 160 50,39 Sierakowice 194 15,10 283 15,19 16 15,84 299 87,31 Somonino 135 10,51 200 10,74 15 14,85 215 68,26 St ęż yca 76 5,91 108 5,80 8 7,92 116 35,97 Sul ęczyno 20 1,56 30 1,61 2 1,98 32 9,94 Żukowo 376 29,26 550 29,52 24 23,76 574 158,23 Suma 1285 100,0 1863 100,0 101 100,0 1964 568,72

Rozkład liczby ofiar/1000 mk. w gminach powiatu kartuskiego wg poziomów bezpieczeństwa. Lata 2007-2011 25

20

15

10

5

0

niebezpieczny zagrożony względnie bezpiecznie

Rys. Ryc.4 Rozkład liczby ofiar/1000 mieszka ńców w poszczególnych gminach w powiecie kartuskim według poziomu bezpiecze ństwa. Lata 2007-2011.

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 110 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Ponad 56% wypadków w gminie to wypadki na drogach wojewódzkich. W wypadkach tych zgin ęła 1 osoba, 55 osób zostało rannych – koszty tych wypadków szacuje si ę na blisko 14 mln zł. Wi ększo ść z tych, bo 31 z 37 zdarzyło si ę na drodze DW211. 30,3% – w liczbie 20 to wypadki drogowe na drogach powiatowych, w których odnotowano 1 ofiar ę śmierteln ą i 32 ofiary ranne – poniesione koszty to ponad 8 mln zł.

Tabl. 36 Tabl. 37 Zestawienie danych o wypadkach drogowych i ofiarach wypadków na poszczególnych drogach w gminie Chmielno w latach 2007-2011. Wypadki Ranni Ofiary śmiertelne Koszty Rodzaj drogi Liczba [%] Liczba [%] Liczba [%] Liczba [%] Wojewódzka 37 56,1 55 57,3 1 50,0 13,71 56,6 Powiatowa 20 30,3 32 33,3 1 50,0 8,38 34,6 Gminna 1 1,5 1 1,0 0 0,0 0,25 1,0 Inna 8 12,1 8 8,3 0 0,0 1,89 7,8 Suma 66 100,0 96 100,0 2 100,0 24,2 100,0

Wielko ści ruchu W 2010 roku na sieci dróg krajowych i wojewódzkich w Polsce przeprowadzono pomiar średniego dobowego ruchu. Wyniki przytoczone poni żej przedstawiaj ą wielko ść ruchu pojazdów ogółem oraz struktur ę rodzajow ą pojazdów samochodowych na wybranych odcinkach dróg wojewódzkich nr 211 i 228. Droga wojewódzka z uwagi na swój tranzytowy charakter przenosi du ży ruch pojazdów silnikowych. Trasa ta stanowi alternatyw ę dojazdu z Trójmiasta np. do Słupska, w zwi ązku z tym odgrywa znacz ącą rol ę w poł ączeniach mi ędzymiastowych. Jednocze śnie przenosi du ży ruch sezonowy - zwłaszcza w okresie letnim, w relacjach Trójmiasto - Kaszuby, Trójmiasto - miejscowo ści nadmorskie: Łeba, Ustka.

Tabl. 37 Tabl. 38 Średni dobowy ruch w punktach pomiarowych w 2010 r. Opis odcinka Rodzajowa struktura ruchu pojazdów samochodowych

Nr Pikieta ż Pojazdy Lekkie sam. Sam. ci ęż arowe Ci ągnik drogi Dł. ogółem Sam. osob. Nazwa Motocykle ci ęż arowe bez z Autobusy i Pocz. Kon. (km) Mikrobusy (dostawcze) przycz. przycz. rolnicze

Sierakowice - 211 41,3 51,0 9,7 6724 34 5608 598 208 175 94 7 Miechucino Miechucino - 211 51,0 61,5 10,5 Kartuzy 11255 68 9251 1238 304 248 135 11 (gr.m.) Klukowa Huta 228 31,9 46,3 14,4 - Brodnica 2690 40 2195 264 83 59 38 11 Grn.

Parkowanie Gmina Chmielno z uwagi na swoje poło żenie w otoczeniu jezior i lasów posiada ogromny potencjał rozwoju turystyki rowerowej, pieszej, związanej ze sportami wodnymi. Jednak że w infrastrukturze obsługuj ącej turystycznie gmin ę wyst ępuj ą braki w postaci urz ądzonych parkingów dla pojazdów w pobli żu k ąpielisk czy stanic wodnych. Parkowanie odbywa si ę wzdłu ż dróg czy ulic w miejscowo ściach, b ądź w przypadkowych miejscach, co nie wpływa pozytywnie na widoczno ść oraz bezpiecze ństwo ruchu drogowego. zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 111 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3.12.3 Szlaki turystyczne Do najwa żniejszych szlaków turystycznych na terenie gminy Chmielno nale żą : • szlak wodny: 1. „Kółko Radu ńskie” • szlaki pieszo-rowerowe: 2. „Przez Rzym do Sianowa” 3. „Wokół Jeziora Kłodno” 4. „Dookoła Jeziora Radu ńskiego” 5. „Chmielno - Łapalice - Chmielno” 6. „Szlakiem Kaszubskim do Kartuz’ 7. „Wzgórz Szymbarskich” Oprócz wymienionych tras pieszych i rowerowych funkcjonuj ą trasy Nordic Walking: • Chmielno - Łapalice - Chmielno • Chmielno - Zawory - Chmielno wokół jeziora Kłodno • Chmielno - Chmielno Wybudowanie - Chmielno w cz ęś ci wzdłu ż linii brzegowej Jeziora Radu ńskiego. Wokół wsi Miechucino wytyczono tak że ście żkę przyrodniczo-edukacyjn ą.

3.12.4 Infrastruktura i komunikacja kolejowa Przez teren gminy Chmielno przebiega jednotorowa, niezelektryfikowana linia kolejowa nr 229 relacji Pruszcz Gda ński - Kartuzy - Lębork - Łeba. Jest to linia o znaczeniu lokalnym, zaliczona do linii, na których zawieszono przewozy pasa żerskie 10 . Obecnie na wi ększo ści trasy linia ta jest nieprzejezdna, odbywa si ę jedynie sezonowy ruch drezyn r ęcznych. Zgodnie z informacjami zawartymi w Planie zagospodarowania przestrzennego Obszaru Metropolitalnego Gda ńsk-Gdynia-Sopot 2030 (2016) planowana jest modernizacja linii nr 229 m.in. na odcinku Kartuzy – Sierakowice. Przystanki osobowe zlokalizowane s ą w miejscowo ściach: Garcz, Reskowo, Miechucino, z których Miechucino posiada 3 perony, natomiast pozostałe przystanki po jednym. Dodatkowo w Garczu i Miechucinie znajdowały si ę ładownie.

3.12.5 Komunikacja autobusowa Linie autobusowe na obszarze gminy Chmielno funkcjonuj ą wzdłu ż głównych tras drogowych i obsługuj ą zarówno gmin ę jak i wi ększo ść miejscowo ści na obszarze wiejskim gminy. Funkcjonowanie tych linii ukierunkowane jest na obsług ę przewozów o charakterze lokalnym, głównie ruchu pracowniczego i szkolnego. Przewozy autobusowe prowadzone s ą przez PKS Bytów S.A., oraz przewo źnika prywatnego Przewozy Autobusowe Gryf Kartuzy

10 Raport o zagospodarowaniu przestrzennym województwa pomorskiego. zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 112 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Kursy odbywaj ą si ę m.in. na trasach 11 : PKS Bytów S.A.: z miejscowo ści poło żnych przy drodze wojewódzkiej nr 211: Glinne, Miechucino, Cieszenie, Ko życzkowo, Garcz - w kierunku Kartuz, Gda ńska oraz Bytowa. P.A. Gryf Kartuzy: • Kartuzy - Chmielno - Zawory Lampa - Zawory, • Kartuzy - Garcz - Miechucino - Borzestowo - (Borucino - Sierakowice), • Kartuzy - Garcz - Miechucino - (Sierakowice), • Kartuzy - Garcz - Miechucino - (Sierakowice - Sul ęczyno). Infrastruktura towarzysz ąca przewozom autobusowym pozostawia jednak wiele do życzenia, brak jest wiat przystankowych, niejednokrotnie rozkładów jazdy, przystanki nie posiadaj ą wydzielonych miejsc oczekiwania podró żnych oraz zatok – autobusy zatrzymuj ą si ę bezpo średnio na jezdni. Przystanki niejednokrotnie lokalizowane s ą w nieodpowiednich z uwagi na bezpiecze ństwo u żytkowników miejscach – na łukach, lub bezpo średnio za nimi.

3.12.6 Stan istniejący układu komunikacyjnego w gminie - podsumowanie Dodatnie cechy układu: • Wewn ętrzna sie ć drogowa w gminie – oparta głównie na sieci dróg powiatowych i gminnych której uzupełnieniem s ą odcinki dróg wojewódzkich 211 i 228 przebiegaj ących równole żnikowo i prowadz ących ruch głównie tranzytowy, • Do ść g ęsta sie ć dróg dojazdowych i lokalnych, • Do ść dobrze działaj ąca i rozwini ęta sie ć linii komunikacji autobusowej, • Mała ilo ść zdarze ń drogowych – na tle pozostałych gmin powiatu kartuskiego. Ujemne cechy układu: • Drzewa w skrajni drogi na wielu odcinkach, • Sp ękana, nierówna nawierzchnia asfaltowa na wielu odcinkach, niejednokrotnie uniemo żliwiaj ąca poruszanie si ę z dopuszczaln ą pr ędko ści ą, ubytki w nawierzchni, wyst ępuj ące zmiany stanu lub rodzaju nawierzchni w ci ągu jednej drogi, • Odcinki drogowe o nawierzchni gruntowej – zwłaszcza dróg gminnych, • Nieuporz ądkowane przekroje jezdni oraz skrzy żowa ń, • Braki w oznakowaniu poziomym i pionowym dróg, • Braki w urz ądzeniach bezpiecze ństwa ruchu drogowego – bariery, balustrady, oraz optycznego prowadzenia ruchu – słupki prowadz ące, • Niewystarczaj ąca ilo ść dróg i szlaków rowerowych oraz szlaków pieszych, • Brak odpowiedniej ilo ści wyznaczonych i urz ądzonych parkingów - zauwa żalne zwłaszcza w okresie sezonu turystycznego, kiedy parkowanie pojazdów wzdłu ż dróg i ulic ogranicza widoczno ść i bezpiecze ństwo innym u żytkownikom.

11 Informacje ze stron internetowych przewo źników zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 113 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

3.12.7 Stan systemów infrastruktury technicznej, w tym stopie ń uporz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami Zaopatrzenie w wod ę Gmina Chmielno zaopatrywana jest w wod ę z 7 gminnych uj ęć wody zasilaj ących istniej ące wodoci ągi wiejskie i grupowe. Ze zbiorowych systemów wodoci ągowych korzysta ~95% ludno ści gminy. Woda na wszystkich uj ęciach wymaga uzdatniania. Dwie spo śród 7 stacji uzdatniania s ą w bardzo dobrym stanie technicznym. Jest to stacja wodoci ągowa w Borzestowskiej Hucie i miejscowo ści Przewóz – Maks. Obie stacje to nowoczesne obiekty zbudowane w latach 2004-2006. Dla stacji wodoci ągowej w Garczu istnieje opracowany projekt budowlany na modernizacj ę i przebudow ę, niebawem rozpocznie si ę realizacja. Pozostałe stacje wymagaj ą równie ż modernizacji i przebudowy, gdy ż s ą wyeksploatowane, nienowoczesne i w złym stanie technicznym. Nale żałoby rozwa żyć wariant likwidacji uj ęcia wody w miejscowo ści Przewóz Malinowo i zaopatrzenie istniej ącego wodoci ągu z uj ęcia Przewóz – Maks. Stan techniczny sieci wodoci ągowej jest dobry. Istniej ą odcinki sieci z rur a-c (najwi ęcej w obr ębie m. Przewóz Maks), które sukcesywnie powinny by ć wymieniane na inny materiał. Je śli chodzi o zatwierdzone zasoby istniej ących uj ęć wody – znacznie przekraczaj ą potrzeby gminy. Odprowadzanie ścieków sanitarnych Istniej ąca gminna oczyszczalnia ścieków zlokalizowana w miejscowo ści Ko życzkowo została w latach 2010-2011 zmodernizowana i rozbudowana. Jej przepustowo ść zwi ększona po 3 rozbudowie do Q śr dob =1200m /d daje mo żliwo ść kanalizowania kolejnych miejscowo ści w gminie Chmielno. W chwili obecnej skanalizowana jest cała północna cz ęść gminy (w obr ębie zwartej zabudowy). S ą to miejscowo ści: Chmielno, Zawory, Garcz, Ko życzkowo, Cieszenie, Reskowo i Miechucino. Istniej ące systemy grawitacyjno-pompowe posiadaj ą parametry umo żliwiaj ące przesłanie dodatkowych ilo ści ścieków po rozbudowie systemów w zwi ązku ze skanalizowaniem nast ępnych miejscowo ści oraz nowych terenów inwestycyjnych. Odprowadzanie wód opadowych Nie przewiduje si ę budowy równoległych systemów kanalizacji deszczowej. Rozwi ązania w zakresie odprowadzania wód opadowych powinny by ć okre ślane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, a dla odwodnienia pojedynczych obiektów – w projektach wykonawczych. Zaopatrzenie w gaz i energetyka cieplna Potencjalne źródło gazu ziemnego stanowi gazoci ąg wysokiego ci śnienia relacji Grzybno- Garcz , w oparciu którego Pomorska Spółka Gazownictwa planuje wprowadzenie gazu pod średnim ci śnieniem do odbiorców w miejscowo ściach Garcz, Chmielno i Zawory. Na terenie gminy Chmielno znajduje si ę sie ć gazowa w miejscowo ściach Garcz, Chmielno i Zawory. Istnieje dalsza mo żliwo ść rozbudowy i podł ączenia kolejnych odbiorców. Zgodnie z Ustaw ą z dnia 10 kwietnia 1997r – Prawo energetyczne (tekst jednolity Dz. U. z 2006r Nr 89 poz. 625 z pó ź. zm.) oraz Rozporz ądzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 6 kwietnia 2004r w sprawie szczegółowych warunków przył ączenia podmiotów do sieci gazowych, ruchu i eksploatacji tych sieci (Dz. U. z 2004 r. Nr 105 poz.1113) przył ączenie podmiotów do sieci gazowej nast ępuje na wniosek inwestora, po spełnieniu technicznych warunków przył ączenia, okre ślonych przez przedsi ębiorstwo gazownicze. zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 114 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

W 2012 r. uchwalono „Aktualizacj ę do planu zaopatrzenia w ciepło, energi ę elektryczn ą i paliwa gazowe”, w której rozpatrzono trzy warianty modernizacji gospodarki energetycznej gminy. Główn ą przesłank ą jest wykorzystywanie bardzo du żych zasobów biomasy. • Wariant I - wykorzystanie drewna odpadowego z lasów oraz lignocelulozowych ro ślin energetycznych w procesach spalania i zgazowania w grzewczych urz ądzeniach indywidualnych i kotłowniach lokalnych. + wykorzystanie gazu ziemnego do wytwarzania ciepła. • Wariant II - jak wariant I, lecz z rezygnacj ą z wykorzystania gazu ze wzgl ędu na wysokie koszty ogrzewania. • Wariant III - budowa gminnej elektrociepłowni biogazowej, wykorzystuj ącej zielone ro śliny energetyczne; sprzeda ż energii elektrycznej i dofinansowywanie kosztów eksploatacji indywidualnych urz ądze ń grzewczych opalanych gazem ziemnym oraz pomp ciepła w obszarach zwartej zabudowy; wykorzystanie drewna odpadowego i lignocelulozowych ro ślin energetycznych na pozostałym obszarze gminy. Gospodarka odpadami W zakresie gospodarki odpadami do zada ń priorytetowych nale ży wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów na całym terenie gminy (obecnie ok. 40% mieszka ńców gminy obj ętych jest tym systemem) oraz rekultywacja dawnych, nielegalnych składowisk odpadów. Gospodarka odpadami w gminie b ędzie prowadzona zgodnie z przyj ętym „Planem gospodarki odpadami województwa pomorskiego 2018” (wg Uchwały nr 3/107/12 Zarz ądu Woj. Pom. z dnia 3 stycznia 2012r. i zgodnie z uchwał ą Nr 415/XX/12 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 25 czerwca 2012r. w sprawie wykonania „Planu gospodarki odpadami dla województwa pomorskiego 2018”). Elektroenergetyka W zakresie zaopatrzenia w energi ę elektryczn ą potencjalnych terenów rozwojowych istniej ą mo żliwo ści rozbudowy lokalnej sieci elektroenergetycznej w dostosowaniu do potrzeb.

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 115 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

4 WPŁYW UWARUNKOWA Ń NA USTALENIE KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO W gminie Chmielno w ostatnich latach obserwuje si ę wzmo żon ą presj ę inwestycyjn ą zwi ązan ą z rozwojem nowej zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz indywidualnej zabudowy rekreacyjnej. Zjawiskiem niepokoj ącym jest tendencja do rozpraszania zabudowy oraz nadmierna presja turystyczna na tereny najbardziej atrakcyjne przyrodniczo i krajobrazowo. Aktualny (maj 2013) stopie ń pokrycia planami miejscowymi obszaru gminy wynosi ok. 6,7% powierzchni całkowitej i obejmuje w du żym stopniu tereny najwi ększych jednostek osadniczych w gminie. Ł ączna powierzchnia terenów przeznaczonych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego na nowe funkcje wynosi ok. 225 ha (nie wliczaj ąc terenów zieleni), co stanowi znaczne rezerwy terenowe. Gmina Chmielno jako cz ęść powiatu kartuskiego wchodzi w skład tzw. „Gda ńskiego Obszaru Metropolitalnego” wyznaczonego w opracowaniach studialnych prowadzonych przez stowarzyszenie GOM z inicjatywy Prezydenta Miasta Gda ńska (stowarzyszenie powołane 15.09.2011r.). Obszar gminy Chmielno to przede wszystkim tereny rekreacyjne, wypoczynkowe dla tak wyznaczonego obszaru metropolitalnego. znajduje si ę w obr ębie potencjalnej strefy funkcjonalnej Obszaru Metropolitalnego Gda ńsk-Gdynia-Sopot (OM G-G-S) wg planu województwa stanowi stref ę pojeziern ą o charakterze rolno-le śnym z rozwini ętymi funkcjami turystyczno-rekreacyjnymi, zwi ązanym z zespołami jezior (Pojezierze Kaszubskie). Sporz ądzona na potrzeby aktualizacji Studium prognoza demograficzna i wynikaj ąca z niej prognoza potrzeb w zakresie mieszkalnictwa, w zestawieniu z ju ż obowi ązuj ącymi planami miejscowymi zawieraj ącymi nadal znaczne powierzchniowo rezerwy terenowe dla funkcji mieszkaniowych wskazuje, i ż w obszarze gminy w zasadzie nie ma pilnej potrzeby wyznaczania nowych terenów inwestycyjnych o wi ększych powierzchniach. Ju ż obecnie planowane rezerwy terenowe s ą przeszacowane. Specyfika gminy oraz poło żenie niemal że w cało ści w obszarze Kaszubskiego Parku Krajobrazowego wpływa na wyst ępowanie szeregu uwarunkowa ń maj ących istotny wpływ na ustalenie kierunków rozwoju i polityki przestrzennej gminy. Wyró żni ć mo żna trzy grupy uwarunkowa ń, mog ących w znacz ący sposób wpłyn ąć na wyznaczenie nowych terenów inwestycyjnych w gminie: - uwarunkowania przyrodnicze; - uwarunkowania infrastrukturalne, - uwarunkowania kulturowe i krajobrazowe. Wśród tych uwarunkowa ń wyodr ębniono uwarunkowania bezwzgl ędne (oznaczone kolorem szarym), tj. wynikaj ące z przepisów prawa lub obowi ązuj ących przepisów lokalnych oraz uwarunkowania wzgl ędne (pozostałe), tj. wa żne dla zachowania ładu przestrzennego i przestrzegania zasady zrównowa żonego rozwoju oraz zachowania atrakcyjno ści gminy i konkurencyjno ści Chmielna w śród gmin kaszubskich, co ma szczególne znaczenie w aspekcie rozwoju funkcji rekreacji i turystyki.

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 116 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

Uwarunkowania przyrodnicze, w tym wynikaj ące z form ochrony przyrody: 1. Poło żenie wi ększo ści obszaru gminy w Kaszubskim Parku Krajobrazowym , b ądź w jego otulinie (jedynie południowo-zachodnia cz ęść gminy). Zgodnie z Uchwał ą Nr 147/VII/11 Sejmiku Województwa Pomorskiego z dnia 27 kwietnia 2011 r. w sprawie Kaszubskiego Parku Krajobrazowego na terenie Parku obowi ązuj ą m.in. nast ępuj ące zakazy: - realizacji przedsi ęwzi ęć mog ących znacz ąco oddziaływa ć na środowisko w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 3 pa ździernika 2008 r. o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 i Nr 227, poz. 1505 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 340 i Nr 84, poz. 700); - §3 pkt 1 uchwały Sejmiku - likwidowania i niszczenia zadrzewie ń śródpolnych, przydro żnych i nadwodnych , je żeli nie wynikaj ą z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej lub zapewnienia bezpiecze ństwa ruchu drogowego lub wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania, remontów lub naprawy urz ądze ń wodnych; §3 pkt 3 uchwały Sejmiku - wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcaj ących rze źbę terenu , z wyj ątkiem prac zwi ązanych z zabezpieczeniem przeciwsztormowym, przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym lub budową, odbudow ą, utrzymaniem, remontem lub napraw ą urz ądze ń wodnych; §3 pkt 5 uchwały Sejmiku - dokonywania zmian stosunków wodnych , je żeli zmiany te nie słu żą ochronie przyrody lub racjonalnej gospodarce rolnej, le śnej, wodnej lub rybackiej; §3 pkt 6 uchwały Sejmiku - budowania nowych obiektów budowlanych w pasie szeroko ści 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyj ątkiem obiektów słu żą cych turystyce wodnej, gospodarce wodnej lub rybackiej; §3 pkt 7 uchwały Sejmiku - likwidowania, zasypywania i przekształcania zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych, §3 pkt 8 uchwały Sejmiku Od w/wym zakazów okre ślonych w §3 pkt 7 Uchwała Sejmiku formułuje odst ępstwa ( §4 ust 1) , jednak że dotycz ą one wył ącznie konkretnie wymienionych przypadków: 1) obszarów zwartej zabudowy wsi, w granicach okre ślonych w studium, gdzie dopuszcza si ę uzupełnienie zabudowy mieszkaniowej i usługowej pod warunkiem wyznaczenia nieprzekraczalnej linii zabudowy od brzegów wód, okre ślonej poprzez poł ączenie istniej ących budynków na przylegaj ących działkach 2) istniej ących siedlisk rolniczych – w zakresie uzupełnienia istniej ącej zabudowy o obiekty niezb ędne do prowadzenia gospodarstwa rolnego, pod warunkiem nie przekraczania dotychczasowej linii zabudowy od brzegów wód 30 istniej ących obiektów letniskowych, mieszkalnych i usługowych, zrealizowanych na podstawie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, które utraciły moc przed dniem 1 stycznia 2004r.- gdzie dopuszcza si ę przebudow ę i modernizacj ę istniej ącego zainwestowania w celu poprawy standardów ochrony Srodowiska oraz walorów estetyczno-krajobrazowych, pod warunkiem nie powi ększania powierzchni zabudowy, ilo ści miejsc pobytowych a tak że nie przybli żania zabudowy do brzegów wód Ka żdorazowo odst ępstwa musza dodatkowo by ć uzasadnione udowodnionym brakiem niekorzystnego wpływu planowanej inwestycji na chronione krajobrazy, siedliska przyrodnicze i gatunki ro ślin, zwierz ąt i grzybów. UWAGA – wyznaczone w Studium obszary dla zainwestowania letniskowego, turystyki i rekreacji indywidualnej nie stanowi ą zwartej zabudowy wsi, zatem nie

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 117 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

maj ą dla nich zastosowania odst ępstwa o których mowa w § 4 ust 1 uchwały Sejmiku. 2. Inne formy ochrony przyrody – wymogi ustawy o ochronie przyrody : - Obszary Natura 2000 , na terenie których zabrania si ę działa ń mog ących pogorszy ć stan siedlisk przyrodniczych oraz wpływaj ących negatywnie na gatunki, dla których ochrony został powołany ten obszar jak równie ż mog ących pogorszy ć integralno ść obszaru Natura 2000 lub jego powi ązania z innymi obszarami.

3. Wyst ępowanie zespołów przyrodniczo-krajobrazowych ustanowionych w ramach Planu ochrony Kaszubskiego Parku Krajobrazowego - Zgodnie z Rozporz ądzeniem Nr 12/98 Wojewody Gda ńskiego z dn. 3 wrze śnia 1998 r. w sprawie zatwierdzenia „Planu ochrony Kaszubskiego Parku Krajobrazowego” oraz wyznaczenia w nim zespołów przyrodniczo– krajobrazowych (Dz. Urz. Woj. Gda ńskiego Nr 59 z dn. 14 wrze śnia 1998 poz. 295) zakazuje si ę: - zmiany u żytkowania ł ąkowego i le śnego na inne, - budowy nowych dróg z wyj ątkiem dojazdów do budynków i budowli, - przekształcania istniej ących i realizowanych obiektów wczasowych i turystycznych w zespoły zabudowy letniskowej, - budowy nowych budynków i budowli: o w oderwaniu od istniej ącej zabudowy wiejskiej; o na przesmykach mi ędzy jeziorami; o o wysoko ści wi ększej ni ż dwie kondygnacje i poddasze lub 10,5 m (od najni ższego poziomu terenu przy budynku do kalenicy), o spadkach dachów mieszcz ących si ę poza przedziałem 10 - 50 o, i o agresywnej formie lub kolorystyce; nakazuje si ę: - zachowanie aktualnego stanu brzegów jezior z wyj ątkiem odcinków przekształconych, wymagaj ących rewaloryzacji oraz miejsc budowy k ąpielisk, przystani i stanic wodnych. 4. W celu utrzymania walorów rekreacyjnych gminy – wskazane jest nie przekraczanie progu chłonno ści rekreacyjnej istniej ących zbiorników wodnych i odporno ści lasów: − nie tworzenie nowych zespołów rekreacji indywidualnej – lub znaczne ograniczenia w ich tworzeniu; − ograniczenie rozwoju przestrzennego oraz estetyzacja istniej ących du żych zespołów rekreacji indywidualnej; 5. Planowane rezerwaty przyrody „Czapielski Młyn” i „Jezioro Bukrzyno Małe” - w wi ększo ści na terenie gminy St ęż yca oraz planowane w obszarze gminy u żytki ekologiczne (10 nowych u żytków) – skutkuj ą ograniczeniem nowych inwestycji w s ąsiedztwie planowanych form ochrony przyrody. 6. W granicach gminy wyst ępuj ą obszary nara żone na niebezpiecze ństwo powodzi - obszary szczególnego zagro żenia powodzi ą, tj. obszary na których stwierdzono istnienie du żego ryzyka powodziowego - tereny o prawdopodobie ństwie wyst ąpienia 1% (woda stuletnia) dla rzek Raduni i Łeby oraz obszary o niskim prawdopodobie ństwie powodzi, tj. obszary, na zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 118 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

których prawdopodobie ństwo wyst ąpienia powodzi jest niskie i wynosi 0,2% (raz na 500 lat), wyznaczone na mapach zagro żenia powodziowego rzeki Łeby. W obszarach tych zabrania si ę w szczególno ści wykonywania urz ądze ń wodnych oraz wznoszenia innych obiektów budowlanych, sadzenia drzew i krzewów oraz zmiany ukształtowania terenu. Na obszarach szczególnego zagro żenia powodzi ą zgodnie z ustaw ą Prawo wodne obowi ązuj ą zakazy i ograniczenia w zagospodarowaniu, z których w drodze decyzji, je śli inwestycja nie utrudni zarz ądzania ryzykiem powodziowym, mo że zwolni ć dyrektor regionalnego zarz ądu gospodarki wodnej. 7. Wyznaczone w opracowaniu ekofizjograficznym, sporządzanym na potrzeby zmiany/aktualizacji studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy progi ekofizjograficzne rozwoju przestrzennego wsi o zwartej zabudowie powinny by ć przesłanka do kształtowania struktur – w odniesieniu do wszystkich wsi zaleca si ę lokalizacje nowego zainwestowania przede wszystkim w obr ębie istniej ących struktur osadniczych lub w bezpo średnim ich s ąsiedztwie, by nie rozprasza ć zabudowy i nie zajmowa ć terenów otwartych. 8. W miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego uwzgl ędni ć nale ży wła ściw ą ochron ę zabytków oraz ochron ę krajobrazu – w tym zabytków wpisanych do rejestru zabytków oraz figuruj ących w Gminnej Ewidencji Zabytków gminy Chmielno (wrzesie ń 2013r.) . Wszelkie prace ziemne w obszarze stref ochrony konserwatorskiej stanowisk archeologicznych wymagaj ą przeprowadzenia niezb ędnych bada ń archeologicznych na zasadach uregulowanych przepisami odr ębnymi z zakresu ochrony zabytków i opieki nad zabytkami.

UWARUNKOWANIA INFRASTRUKTURALNE 9. Stan zaopatrzenia w sie ć wodoci ągow ą w gminie jest dobry, korzysta z niej ~95% mieszka ńców, sie ć kanalizacyjna obejmuje cał ą północn ą cz ęść gminy w obr ębie zwartej zabudowy (Chmielno, Zawory, Garcz, Ko życzkowo, Cieszenie, Reskowo i Miechucino). Lokalizacja nowego zainwestowania w oderwaniu od istniej ących struktur osadniczych budzi konieczno ść wyposa żenia w systemy infrastruktury projektowanych terenów inwestycyjnych, co z kolei zwi ązane jest z nakładami finansowymi, argumenty te były przesłank ą do odrzucenia wielu wniosków. 10. Lokalizowanie zabudowy wzdłu ż dróg powoduje zmniejszenie wydolno ści komunikacyjnej istniej ącej drogi, znaczne zwolnienie ruchu oraz wprowadzenie niebezpiecze ństwa z uwagi na lokalizacje zjazdów z tej drogi w niewielkich odległo ściach od siebie. Taki sposób inwestowania mo że spowodowa ć ponadto zamkni ęcie otwar ć przestrzennych i wgl ądów na jeziora oraz w tereny rolnicze i wiejskie stanowi ące walor krajobrazowy gminy., jest zatem niewskazany. Pasmowe sytuowanie zabudowy w przyszło ści ogranicza tak że mo żliwo ści wyznaczenia i zabudowy ewentualnych wi ększych kompleksów zabudowy.

UWARUNKOWANIA KRAJOBRAZOWE I KULTUROWE 11. Tereny poło żone w zasi ęgu kształtowania otoczenia krajobrazowego o wysokich walorach ekspozycyjnych – obszary te wymagaj ą obj ęcia ochron ą istniej ącej harmonii krajobrazowej i kształtowania przedpola ekspozycyjnego. 12. Obszary poło żone peryferyjnie z brakiem s ąsiedztwa jakiegokolwiek zainwestowania lub zabudowy o pokrewnych funkcjach – wyznaczenie nowych obszarów zabudowy z dala od

zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 119 Przedsi ębiorstwo Projektowo – Realizacyjne „DOM” sp. z o. o. w Starogardzie Gda ńskim

istniej ących spowoduje dalsze chaotyczne rozpraszanie si ę zabudowy, a bior ąc pod uwag ę obecn ą ilo ść nowych niezainwestowanych obszarów wyznaczonych w planach miejscowych pod zabudow ę nie jest konieczne, a mo że negatywnie wpłyn ąć na krajobraz gminy, który stanowi jeden z głównych walorów turystycznych tego regionu. Bior ąc w/w argumenty pod uwag ę zrezygnowano z uwzgl ędnienia wielu wniosków. 13. Obszary, dla których wyst ępuje konflikt s ąsiednich funkcji np. – tereny zabudowy mieszkaniowej i usługowej w s ąsiedztwie terenów produkcyjnych oraz zwi ązanych z obsług ą rolnictwa i produkcj ą zwierz ęcą. 14. Obszary wsi obj ęte ochron ą konserwatorsk ą - nale ży unika ć prób zmiany historycznego układu ruralistycznego miejscowo ści; 15. Wnioskowana funkcja terenu le ży w sprzeczno ści z funkcj ą ustalon ą w obowi ązuj ących planach miejscowych – zmiana istniej ącej funkcji na funkcj ę wnioskowan ą skutkuje konieczno ści ą zmiany planów, a ponadto mo że skutkowa ć dla gminy wypłatami odszkodowa ń z tytułu zmiany warto ści nieruchomo ści. 16. Lokalizacja zabudowy nie usankcjonowanej prawomocnymi decyzjami administracyjnymi. 17. Zgodnie z Planem zagospodarowania przestrzennego województwa (2009) zaleca si ę ograniczenie presji turystycznej na obszary wra żliwe przyrodniczo, kulturowo i krajobrazowo przez zapewnienie infrastruktury obsługi ruchu turystycznego, przeciwdziałaj ąc dewastacji tych obszarów oraz ograniczanie intensywno ści zagospodarowania stref przybrze żnych jezior, w przypadku jezior rynnowych- nale ży zagospodarowa ć tylko jedn ą stron ę jeziora.

Podsumowanie W aktualizacji Studium brano pod uwag ę potrzeby gminy i jej mieszka ńców dotycz ące rozwoju gminy oraz wyznaczenia nowych kierunków zmian w strukturze przestrzennej i przeznaczeniu terenów, wyra żone w zło żonych wnioskach. Znacznie jednak ograniczono wnioskowane zasi ęgi nowych terenów inwestycyjnych dla ró żnych rodzajów funkcji , b ądź w ogóle nie uwzgl ędniano wniesionych wniosków, bior ąc pod uwag ę całokształt uwarunkowa ń, w tym: - Projektowanie nowych terenów zabudowy poci ąga za sob ą koszty zwi ązane z budow ą oraz utrzymaniem infrastruktury technicznej, obsługą komunikacyjn ą nowych terenów oraz zapewnieniem odpowiedniego poziomu infrastruktury społecznej (np. dowóz dzieci do szkół). Wi ąż e si ę ponadto z obowi ązkiem sporz ądzenia przez gmin ę miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. - Wyznaczanie terenów o funkcji typowo mieszkaniowej w oderwaniu od istniej ących struktur osadniczych wpływa dysharmonijnie na ład przestrzenny oraz prowadzi do zatracenia pierwotnego, rolniczego charakteru przestrzeni gminy. - Wyznaczanie pasmowej zabudowy wzdłu ż dróg przyczynia si ę do niekontrolowanego rozprzestrzeniania si ę zabudowy i niszczenia cennego krajobrazu – takie inwestowanie generuje koszty z uwagi na konieczno ść budowy, modernizacji i utrzymania dróg gminnych, a tak że stwarza zagro żenia komunikacyjne i nadmierne spowolnienie ruchu – liczne zjazdy. - Przy projektowaniu nowej zabudowy nale ży bra ć pod uwag ę istniej ące rezerwy terenowe przeznaczone w obowi ązuj ących miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Są one ju ż obecnie znaczne i przekraczaj ą realne zapotrzebowanie wg prognoz. zmiana Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Chmielno Cz ęść A UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 120