Vereniging .zonder wipstgeve:rid. .d.oel Verschijnt elke zondag Abonnementsprijs: 500 fr. per jaar Postcheckrekenin~ Nr 3185.22 Beheer en Redactie: Mr. René VICTOR, Justitiestraat, 21, Antwerpen

HET STELENDE KIND IN- HET ARRONDISSEMENT TONGEREN

. , Onder .verschillende oogpunten is de diefstal het huizen waar gema:k.kelijk kan gestolen worden. Daar b~langrijkste . misdrijf, .waarschijnlijk het oudste en staan hij dag __ en _bij_ nacht bromfietsen en gewone voorzeker. het .. meest voorkomende (1). fietsen. niet-gesloten . geparkeerd,_ hetgeen ~andidaa h . Bij de behandeling . van de jeugddelinkwentie moet dieven en « plezier.rijders » aanlokt. Terwij~l in de men voor ogen houden dat .ongeveer. 90 % van de j!eug".' landelijke gemeenten en kleine sted,en alle ltjnderen digen, die met het gerecht in aanraking komen, jongens gekend zijn, gaan in de mijncentra de veelal vreemde zijn .. Voor 80 tot 90 % betreft net ekonomische delikten minderjarigen scJ;mil onder hun anonirmtei_t. In deze (2). Het zou geen blijk zijn van .veel ocriginaliteit de~ centra zijn de. jeugdige dieven voo:ral aktief tijdens het zelfde opmerkingen te maken vo:or het arrondissement verlof dat de vorming van doelloos-rondslenterende Tongeren. Maar, in bescheiden mate gehoor gevend benden in de hand wérkt. Zo de jeugdige Italianen áá.n de oproep van de Raad van Europa ( 3) werisen bijna de helft va.'n de vreemde minderjarige dieven wij, zij het 'dan op kleine schaal, een lmrte studie te uitmaken, dient men niet uit hetoog te verliezen dat wijden aan de . diefstal en aan de drijfveren die de van alle vreemdelingen dè Italianen ook het talrijkst minderjarigen in ons arrondissement aanzetten tot zijn. diefstal, het meest voorkomende misdrijf tegen eigen­ De leeftijd van de jeugdige dieven in de mijricentra dommen. Wij hoperi navólging te vinden om « de eigen­ ligt lager dan die van jeugdige dieven in meer landelijke aardige afwezigheid van kwantitatieve en op. feiten omgeving. gebaseerde inlichtingen die voor vergelijking vatbáar De interesse. van deze jeugdige vreemdelingen voor zijn » ( 4) aan te vullen, de school is niet groot, vooral niet bij hun aankomst Wij. ,gebruikten hiervoor drie statistische bronnen: wanneer zij nog moeilijkheden hebben met .de taal. De de statistieken van de Kinderrechtbank, bijgéhoµden medewerking van de ouders is daarbij. niet. steeds aan­ sedert 1930 (5); .een proefä;çhrift over de lcl'kalisatie wezig, wat_ toezicht erg moeilijk maakt (9). Stippen van de onaangepaste jeugd in het rechterlijk arron­ we verder aan dat in de mijncentra meestal dag. en dissement Tongeren, jfU'en _1953-1957 (6) ·en tenslotte nacht gewerkt wordt en de huizen daardoor meestal een p:rÓefwer:k over de diefstallen door minderjarigen niet gesloten zijn. Globaal beschouwd is de spitsleeftijd bed:reven in hetzelfde arrondissement, 1959-196_1 (7) . ' van de jeugdige diwen 14 jaar bij de meisjes en 13 jaar. . , Hieruit vernemen wij< dat t.lJS$en 1951 en, 1961, bij de jongens. Deze cijfers stemmen overeen met deze periode waarvoor we ons kunnen steunen op maat­ die Bowlby aanhaalt (lü). schappelijke enqu~êtes, er in toté:lal _680 zaken voor de Opmerkelijk is dat deze diefstallen dikwijls - naar Kinderrecht'bank yq.n het :reçhtgrlij:k arrondissement het . wo'ord van Peys_ter - << onbek::ende misdrijven» Tongeren behandeld .werd.en. Eierbij1 \Var.en 658 jongens blijven. De slachtoffers, meestal winkeliers, .merken de en 219 meisjes betrokken. Op deze. Illisdrij;ven waren er diefstal niet eens of. geven hem niet aan ten einde 359 diefstallen van alle aard, waarbij 326 'jongens en ruzie. of verlies van kliënteel :te vermijden .. Het parket, 33 nieisjès betràkken ·waren, zodat.wij, met Zuithoff en op de hoogte van de. aangehaalde feiten, acht het niet Nouwirik, kunrienvaststelleri dat de deliktèn die döotr steeds gepast ----:: terecht wellicht ::---- de jonge diefjes jongeren . bedreven worden - grotendeels bestaan uit vóór .de l(inderredhi:bank te brengen. Hierdoor zijn we diefstallen iri verschillende· vormen ·_ ( s). ·· - uiteindelijk onvolledig _ingelicht over het . werkelijk V~lgens d~- spreiding gebe.urJien 55 o/; van deze feiten aantal gepleegde diefstallen ( 11). in .mijnçentra. 35. % v~m __ de feiten werden beÇlreven Staan we nu even. stil .bij_ de diefstal_ in grootwaren­ door_ vreémdelingen, yooral. Italianen. Diefstallen met l!uize!l. J)eze win:kels, sedert het ei~de der negentiende braak komen,_ pra~ti_sch .alleen voor_ in mijncentrSt. 1,)ez~ eeu~ in grootsteden g~v_estigd, h~bben sed~rt een-tien­ ç_ij{ers Jijken op_ het ,eer.ste ?:icnt verontl'.'ll~tend .. Bij tal j1~ren bijhttizen gesticht in enkEüe gemeenten van nadere besçhÓuwin,g .zijn_ ze ,echter goécl, uit. te leggen,, ons ;_i.rrondissement. Hun aantrekkelijke uitstá.lram,en, verm.its. juist in.deze· zeer J.titges.trekte en .di~hthevolkti:). helié vèrlichting,. vrije in,gàng en zelfbedieningsysteem, gemee.nten .het. tpezi_c!llt. zo mpeilijk ï.s. ;Er zjjrn .. in1.mers lokken" niet. alleen -de kl~ten' maár óók. -de. kandidaat­ stortplaél,tsen, kramen en_ grootwaren- d~even aan. Psycihologen en crimfn()logen Zien hier drie 1075 RECHTSKUNDIG WEEKBLAD 1076

aanlokkingen tot diefstal : de rijke keuze, het gemak kinderen spijbelen ook het meest. Opmerkelijk is het zich van de waren meester te maken en de anonimiteit nochtans dat er geen enkel geval van spijbelen werd van de uitbaters (1'2). aangetroffen tijdens de enquête te Brussel door het Zonder van slechte wil van de inrichters te gewagen S.C.J.M. uitgevoerd. ( rn) staan de direkties van deze huizen voor de keuze : Middelen om dit euvel tegen te gaan ? Een betere ofwel de diefstallen in de algemene onkosten aan te bewaking van de uitgangien is hier aangeraden, als­ rekenen, ofwel strenger op te treden, de uitgestalde mede de aangifte van recidivisten en een beter na­ waren tegen diefstal te beveiligen en ze minder bereik­ zicht, van overheidswege, op !het schoolabsenteïsme, baar op te stellen. Het uitwisselen van signalementen tussen de direkties Goede handelaars als ze zijn, verkiezen ze de eerste van grootwarenhuizen lijkt ons meer doeltreffend dan methode. Zelden maken de direkties van de groot­ de vermaningen die de Rotterdamse politie geeft aan warenhuizen de diefstallen bekend aan het gerecht, de kandidaat-föeven. diefstallen die zij1 niet bemerken nog daargelaten (14). Op een !hoger plan schiet de school in de opvoe­ Men verstaat best da!t de magistraten, op wie de ding tekort als zij haar leerlingen er niet op wijst dat verantwoordelijkheid berust de diefstallen te beteu­ ook ~e goederen van naamloze vennootschappen of gelen, hier niet steeds mee instemmen ( 15). Des te van de Staat dienen gerespetkteerd, en dat het prin­ meer daar deze zelfberechtiging in vele gevallen de cipe van Lukoergos « Steel maal'i laat je niet betrap­ willekeur zeer nabij komt. Zo vernamen we dat de pen» uit den boze is. ouders van jeugdige ·dieven voor de keuze gesteld wer­ Grootwarenhuis·diefstal pleegt men zelden alleen. den: tweemaal de waarde van het gestolene te betalen Meestal « werikt » men in ploegverband. Zo organi-­ of aansprakelijk te worden gesteld vóór het gerecht. seeroen een drietal jongeren uit Genk fiets- en stroop­ Dit lijkt zeer sterk op de dubbele betaling wegens tochten naar de grootwarenhuizen: van Hasselt. konijnenschade of op de dubbele straf wegens « furtum Laat ons nu het probleem der winkeldiefstallen on· nee manifestum » U:it het Romeinse strafrecht. der ogen nemen. Hiel'i ga·at het gewoonlijk om een Er zijn voorzeker be.tere resultaten te bereiken door begeerd voorwerp ofwel om geld. De taktiek die de een diskrete bewaking door de eigen diensten en het jonge dieven aanwenden bestaat er meestal in de win­ verwittigen van de ouders van jeugdige dieven bij de kelier uit zijn winkel te verwijderen. Hun spitsvondig­ ontdekking van de diefstal. In de ·ogen der jeugdige heid grenst aan ihiet ongelooflijke. Te B. hadden vooral dieven zou het noclhtans gelden als een zwaikheid deze de hakkers het te verduren. De dieven: vroegen hun houding te veralgemenen en het gerecht systematisch steeds om meel, koopwaar die de bail'::ker halen moest uit te schakelen (16), Gibbens verklaart dat kandidaat­ in de bakkerij achter de eigenlijke winkel. In een dieven in grootwarenhuizen vaak beginnen 1te stelen, zaak van foto-artikelen, !handelde de jonge dief zeer nadat zij anderen ongestraft hetzelfde zagen doen ( 1 7). vlug en gaf de buit snel over aan een handlanger Reeds verscheidene malen heeft men opgemerkt dat die aan de deur staan bleef ! er bij diefstallen in grootwarenhuizen meer jongens Het was echter een leerling uit de vakschool te T. dan meisjes betrokken zijn; bij de volwassenen noch­ die de kroon spande. In verscheidene winkels be­ tans spannen de vrouwen de kroon (18). Zuithoff en weerde hij een geldstuk door de kelderopening te Nouwink merken in dit verband op het aantal dief­ hebben laten vallen. Terwijl dan de winkelier in de stallen door meisjes (in Nederland) gepleegd opvallend kelder naar het geldstuk ging zoeken - tevergeefs is: 35 %. Sommige auteurs gaan zo ver, de diefstallen natuurlijk - doolk de hand van deZJe dief in de in grootwarenhuizen als moeskopperij voor- jeugdige meestal ongesloten geldlade. Vermelden we nog een stedelingen te beschouwen. Anderen wijiZen erop dat klassieke kunstgreep : het uitsclhakelen der elektrische deze diefstallen worden gepleegd uit zucht naar sen­ bel tijdens een vorig bezoek. satie ofwel om zichzelf of hun vrienden van hun han­ Al heeft de « joy-riding » (diefstal voor gebruik of digheid te overtuigen (:20). De aard van de gestolen vol-emprunt) in ons arründissement niet dezelfde uit­ waren verschilt volgens de ouderdom van de dieven. breiding genomen als deze waarvan Langholm (Noor­ Jonge kinderen (beneden de 9 jaar) - Grewel neemt wegen) gewaagt, toch is het aantal der op zulike wij.ze aan dat diefstal voor hen een normale uiting is (:21) - « geleende » vervoermiddelen gevoelig gestegen (22). stelen meestal potloden, potloodslijpertjes, speelgoed en Naar gelang ihun ouderdom stelen de minderjarigen snoep. Zijn ze wat ouder, dan wo:rden het aanstekers, fietsen of bromfietsen. In enkele uitzonderlijke geval­ rookgerief, zaklampen, fietsonderdelen, draagbare len werd ons een autodiefstal gemeld. De meeste ple­ radiotoestellen, fonoplaten, fototoestellen en andere zierrijders nemen een voertuig mee dat geparkeerd Vl()orwerpen die hun de ogen uitsteken. staat aan een herberg of een bios1l5.0op en toeren ermee Jonge meisjes stelen vooral make-up-artikelen, na­ rond tot de pret er af is of totdat de brandstof ver­ maakjuwelen, zeep en ·parfum, ja, zelfs. duur· onder­ bruikt is. Wij maakten echter ook kennis met een goed. Een leerlinge-'ziekenoppaster schuimde in Brus­ tweetal dat de gestolen voorwerpen na «gebruik» sel een grootwarenhuis af, in geZJelschap van haar in het kanaal wierp, zuster, een Fröbel-onderwij~eres. Zij stal o.a. een roze'­ Wij menen dat voertuigen dienen afgesloten te wor­ zijden nachtkleed, enkel maar om ziclhzelf in de spie­ den, desnoods zelfs met een slot dat de. wielen blok­ gel te kunnen bewonderen, want naar huis durfde zij keert. Hetzelfde is ook de mening van Langholm. De ihet niet meenemen. Dat de spiegel zulke grote rol handelwij1ze van de Amsterdamse politie (niet-afgeslo­ kan spelen, bewees ons vroeger al de hruisdief.stal van ten voertuigen op te bergen), beschouwen wij werkeN een ski-uitrusting! lijk als een « ultima ratio». Soms gebeurt de diefätal in een grootwarenhuis ter Zonder rte gewagen van het juridisch aspekt van voorbereiding van een roofoverval. Zo trokken in 1958 genoemde feiten die als diefstal kunnen beschouwd een aantal knapen van circa 14 jaar naar een groot­ als de dader« animo domini» !handelt, wensen we hier warenhuis . te Luik en stalen daar dolken en zwarte even te onderlijnen dat deze diefstal geldt als een halsdoeken. Zij wensten - gemaskerd en bewapend - « affirmation de soi » (23), Di.t staat in nauw verband in de vrije natuur van roofovervallen te leven ! met de vlucht, vlucht in het avontuur, vlucht -uit Het hoge percentage van. diefstallen door vreemde­ sclhrik van een standje of een « fuiite du milieu, une lingen, 35 '%, moet ons niet verwonderen : vreemde liibération vers Ie nouveau, vers l'inconnu, une fuite 1077 RECHTSKUNDIG WEEKBLAD 1078 de soi-même » (Prof. Lagache). Voor meerderjarigen band dikwijls genoemd ·wordt een zekere onevenwich­ is deze voertuigendiefstal meestal een ontlening van tigheid die zich openbaart in de periode van pre­ vervoermiddel om gemakkelijkler of sneller ter be­ menstruatie. Dr. A. G. Valkis vindt dat de stoornissen stemming te geraken. Bij de jeugd is deze diefstal in verband met de menstruatie invloed kunnen hebben echter «gratis», een kunst om de kunst, zonder utili­ op de diefstallen, door vrouwen gepleegd, maar alleen taire bijbedoeling. in de gevallen, zoals· ibij Maria, waar een week Tussen de enkelvoudige diefstallen vernoemen wij « psychic make-up» voorfuanden is (24). nog de diefstallen van oud metaal, enkel mogielijk ge­ Een soort diefstal dat wij nooit te belhandelen kre­ maakt door de medeplichtigheid van helers-opkopers. gen is het« zakkenrollen». Het is mogelijk dat de min­ Verder zijn er nog de diefstallen uit gestationeerde derjarige daartoe niet handig genoeg bleek ofwel ont­ wagens, van flessen bier, van pralines, van ikermis­ brak hier de optima gelegenheid zoals daar zijn : de ballons, de diefstaUen op school, gaande van school­ grote volkstoeloop en de samenscholing. gerief tot :horloges en geld en de diefstallen in bad­ Een misdrijf dat ;eigenlijk geen diefstal is, maar toch hokjes. aanleiding geeft tot het roven van andermans fruit Diefstallen met behulp van· braak en inklimming, en gewassen, is de moeskopperij of de veldroof. Wan­ komen minder voor dan enkelvoudige diefstallen. Ze neer het fruit duur is, nemen deze kleine economi­ staan in verfuouding van 1 tot 4. sche misdrijven toe. Slechts in de gevallen van «her­ haling» of wanneer de kwantiteit van het geroofde Te G. verliet een dertienjarige haast iedere nacht niret overeenstemt met de normale belhoefte van het zijn: 'woning om langs keldergaten en vensters in de kind, wordt ingegrepen. huizen binnen te dringen. Bij deze gelegenheid wierd vastgesteld hoe weinig kelderafsluitingen vastgemaakt Na voor elk der soorten diefstal bondig de etiologie waren en hoe gemakkelijk het is voo

fen worden en dienen de· jonge dieven: zo snel ·mögelijk' (3) Quelques aspects· de la Délinquance Juvénille ·dans dou:?;e. pays du Coriseil de l'Europe, Strasbourg, 1960. . _ opgèspoord én buiten staat gesteld nog te misdoen. (4) Zuithoff en Houwink, Jeugdcriminaliteit in· Nederland, · Hèt is van groot belang. de neiging tot diefstal in in: Doèumentatieblad, jg. 1961, nr 3. bl. 193; . (5) Statistieken aangelegd door dhr. griffier A. Rubens, de ·kiein te smóreri want, zoals Bowlby zei (29) is onuitgeg. · · ·

Arbeidsongevallen. - De ·rearésvorderinq van de werkqever .of zi1n­ V~f'.zekeraa.r--wet op de ·derc:le-verantwoordelijke -

I. ProbZeemstelling. weg naar en van ;het werk. Inderdaad heèft het slaciht.;, ()ff ei-. van zU.lk arbeidsón;gèval -· de - keuze ·behouden; Het behoeft geen betoog dat de forfaitaire verant­ öfweI ziCh. '.tè weriden . tot zijn'. werkgever ten· einde woordelijkheid inzake aribeidsongevallen, zoals deze de:_fó~fäitaire 'v.e_rgo-edingeri tè bekomen op grond van werd ingevoerd door de wet van 24-12-1903, grondige de· sarriengeschaikeide wetten· bëfreff ende arbeidsongé:.. verschillen v.ertoont met de burgerlijke verantwoorde­ vallen,· ofwel zich- te" richten •tégen, dè dêrdë-verant~ lijkheid van artrkel 1382 ·B.w. woordêlljke· dfe het órigèval ·veroórzaákte" iten -einde cie v~rg'.he.dingeri tè' ·bekömen ·op grond "iran hef géineért Het volstaat te wijzen op het «forfaitair» karakter rech,t; -. .. . . , . . . ' .. . der schadevergoeding inzake arbeidsongevallen en tevens: op het feit dat hier geen causaal verband dient Wij "zeggen... wel .~< de k~{i~e->;,·:~·an.t a,rti~~L19 .. _à,L .{ te ..béstaan ·tussen · schuld en . schade .. Het is zelfs io der samerikeschakelde wetten _(w~t van_ lQ. 7,l~!:?lJ · ·a;rt~ dat:· de -patroon verplicht is het slachtoffer· van ee:n 10,-. 1°)· voórzieCuitdrukkelij~. d.at oefde:xer1g_oe!ffng~ti·, wéflkört:geval te Vergoeden wanneer geen tekortkolinin:g ingevQ.L van samenloop, niet. :mogen• gec:urrn.:ulleer4 ~or~.:: of schuld ten· zijnen laste kan: worden weerhouden. den, althans niet voor zover ~e: de:zeJf.de_ schade dekkél},_ Ondanks deze· grondige verschilleri: · is het niet uit­ Allho.ewel dè- werkriemer soms. voordëel. Z9-l. heibbE;m geslóteh: dat de forfaitaire en ·but:gerlijke verantwoor..: bij ihet bekomen van de vergoedingen op grond vim het delijkheid . zouden samenlopen, namelijk wanneer . we gemeen recht omdat deze vaak hoger. liggen. dan de staan v-Oor een ongeval, veroorzaakt door een derde forfaitaire. vergoedingen, toch is het niet denkbgeldig die voor dit ongeval verantwoordelijk is volgens het dat. het ,slachtoffer zich zou wenden t~gen zijn werik­ gemeen :recht, en waarvan het slachtoffer valt onder gever cbijy, ingeval de derde-verantwoordelijke -Onrver­ toepassing der samengeschakelde. wetten betrefrf.ende mogend is;· In .deze· veronderstelling· beschikken . de de arbeidsongevallen. Als derde wor1dt aanzien «de werkgever of zijn verzekeraar over een vordering die verantwoordelijke persoon, qndere dan de patroon, zijn hun. toelaat de vergoedingen, die zij. moeten betalen p~rsoneel ·of ondergeschikten » (art. 19 aL 3) of nog aan het slachtoffer:, terug ie -vorderen van de, derde­ « personen. vreemd aan de onderneming » ( 1). verantwo?rdelijke die het werkongeval veroorzaakte. -~:·Deze toestand doet zich thans geregeld'. voor sinds ·- Dë i:hoeïlijkfhéid is nu te weten .óver· welke vordering dei wet '.'van~ ·10;.'H951- de :forfaftafre Verantwoordeli}k.;. de w~·rkgè:ver of zijn vèrzekeräar. besc!hdikt· om :Verhaal tleid'cdèfinltief hèeft uitgebr·eid .föt de· ongevállén op dé uit··te:.oeferie'fl, op~ dé derde-verantwo-OrdeUjke·;· · _·: 1081 RECHTSKUNDIG WEEKBLAD 1082

~~~~-,..-~~~~~~~~--,~~~~~~~~~~~~~~~~~~--~~~~~~·-----~~~-

II. Subrogatoir,e vordering of persoonli}ke écarte, dans les cas qu'elle prévoit, l'application des vordering. règles du droit commun, elle ne les modifie pas intrin­ sèquement et n'étend pas la notion du dommage telle Volgens artiikel 19 al. 5 beschikt de werkgever over qu'elle résu1te des articles 1382 et suiv. du Code Civil; een subrogatoire vordering, doch in de rechtsleer heeft qu'il ne saurait y avoir de dommage, au sens de ces men zich de vraag gesteld of hij ook niet ov;er een per­ articles, sans atteinte à un droit » en verder « qu'au­ soon1ijke vordering beschikte op grond van artikel cune atteinte n'est portée aux droits du chef d'entre­ 1382 B.W. prise par Ie seul fait qu'un tier\S a, par sa faute, Niet alleen de rechtsleer heeft zich deze vraag ge­ causé des blessures ou la moDt d'un: ouvrier; que l'obli­ steld, ook door de rechtspraak werd het probleem op gation naissant en pareil cas en vertu des lois coor­ verschillende wijzen beslecht. Vóór 1940 nam het Hof données à charge du cheif d'entr1eprise ne saurait van Cassatie aan dat de werkgever of zijn verzekeraar être considérée comme une lésion de ses droits; que benevens de subrogatoire vordering ook nog over een Ie fait culpeiux du tiers ne fait point naître à son persoonlijke vordering beschikte op grond van artikel profit, en raison de ce prétendu dommage, une action . 1382 B.W. ('2). Het Hof van Cassatie had in zijn arrest aquilienne indépendante de cel1e qui appartient à van 17.9.1909 verklaard «que tout accident survenu la victime ou à ses ayants droi ts » ( 6) . à un ouvrier dans Ie cours de l'exécution du contrat Samenvattend kan gezegd worden dat gans deze de .travail atteint dir,ectement dans leur avoir Ie chef rechtspraak gesteund is op een enkele overweging, d'entreprise ou la ·société d'assurance et que l'obliga­ namelijk dat in hoofde van de werkgever, door de tion de payer les réparations légales, lorsque l'acci­ schuld van de derde, geen enkel recht is gekrenikt. dent est causé par un tiers, est la conséquence de la Deze rechtspraak, die intussen herhaaldelijk werd be­ faute de ce tiers ». vestigd ( 7), heeft een einde gesteld aan de betwist­ Deze rechtspraak scheen stevig gevestigd en toch ting en beslist dat de werkgever die verpliciht is zijn is het een arrest van hetzelfde Hof dat op 15.4.1940 werknemer, ·slaclhtoff er van een arbeidsongeval, te een ommekeer in deze rechtspraak heeft teweeg ge­ vergoeden enkel over een subrogatoire vordering be­ bracht. Het Hof besliste : «Ie clhef d'entreprise et schikt en niet over de persoonlijke vordering van arti­ l'assureur-loi n'ont, contrê Ie tiers responsable, en kel 1382 B.W. zoals vroeger door de rechtspraaik werd vue d'obtenir 1e remboursement total ou partiel des aangeno:men. in!demnités forfaitaires, alineas 3 et 7 (huidig 4 en 8) de l'article 19 ... » en de patroon of zijn verzekeraar­ III. Nadelige g1evolgen aan dle subrogatoire wet kunnen volgens dit arrest niet« exercer1 une arutre vordering verbonden. action, indépendante de celle de la victime ou de ses ayants droits » ( 3). Het is van belang te weten over welke vordering de Het Hof van Cassatie heeft dus beslist dat de werkgever of zijn verzekaar-wet beschikiken. Inder­ werkgever of. zijn verzekeraar enkel over een subroga­ daad zijn de gevolgen verbonden aan een persoonlijke toire vordering beschikken. Deze ommekeer in de vordering of deze verbonden aan een subrogatoire vor­ rechtspr1aak van het Hof moet niet gezocht in de dering niet dezelfde en is deze laatste minder voor­ tegenstand van de Hoven en Rechtbanken, noch in delig voor de werkgever- of zijn verzekeraar. de rechtsleer, maar wel in het feit dat het Hof van Want, evenals bij de algemene· subrogatie van arti­ Cassatie zijn rechtspraak had gewijzigd op twee pun­ kel 1251 B.W.B., is de vordering bij de indeplaatsstel­ ten die nauw met deze stof verband houdem ling afhankelijk van de voorafgaandelijke betaling. 1) Voorieerst ihad het Hof aangenomen dat men zich D.w.z. dat de werkgever of zijn verzekeraar de forfai­ niet noodzakelijk ten persoonlijke titel moest kunnen taire vergoeding of de renten werkelijk zal moeten beroepen op artikel 1382 B.W. om ziclh voor de straf­ betaald hebben aan het slachtoffer vooraleer hij te­ redhtbanken als burgerlijke partij te lmnnen aanstel­ rug:betaling ervan kan vorderen van de derde-verant­ len. Een reeks arresten, ·gaande van 1937 tot 1940, woordelijke. Men kan dit op het eerste gezicht niet oordeelden de uitoefening van een louter subrogatoire zo nadelig achten, maar men di,ent te overwegen dat vordering tegen de burgerlijke aansprakelijke partij de werkgever of zijn verzekeraar een kapitaal zal voldoende, opdat de indeplaatsgestelde zijn aanspraak moeten storten of zekerheid stellen tot waarborg der voor de strafrechter zou kunnen doen gelden. Dit prin­ uit te keren renten (8). cipe zou de werkgever of zijn verzekeraar toelaten Dan stelt zich de vraag of de consignatie van zulk zich als burgerlijke partij aan te stellen t,egen de derde een kapitaal gelijkstaat met betaling, m.a.w. of de die een werkongeval veroorzaakte ( 4). Wrerkgever van de derde terugbetaling kan vorderen 2) In de tweede plaats werd vanaf 1937 door ver­ van het kapitaal dat !hij moet storten tot waarborg _schillende arresten beslist dat de patroon gehouden is der renten. het slachtoffer van een arbeidsong:eval te vergoeden, Om deze vraag te beantwoorden moeten twee geval­ niet omwille van de foot van de derde, maar wel om­ len ondersdheiden worden. Het antwoord zal verschil­ wille van het kontraktueel of reglementair statuut van len al naar gelang de werkgever ja dan neen een liet slachtoffer. verzekering tegen arbeidsongevallen heeft afgesloten. Bijgevolg, beslisten deze arresten dat de werkgever 1) Wanneer geen verzekering werd aangegaan is tot zekere prestaties gehouden is om een reden die de patroon verplicht een kapitaal te storten tot waar­ verschilt van de fout van de derde. Derhalve lijdt de borg der renten in handen van de Algemene Spaar­ werkgever geen schade in de zin van artikel 1382 en Lijfrenteikas of in handen van: een ander daartoe B.W. (5). aangenomen organisme ( 9). Deze redenering doet welliclht artificieel aan en zal Een zulkdanige storting heeft het Hof van Cassatie zeker niet alle juristen voldoening sclhenken. Hoe dan gelijkgesteld met een betaling zodat de werkgever ook, deze heide stellingnamen van het Hof van Cassa­ in dit geval het gestorte kapitaal onmiddellijk kan tie !hebben geleid tot zijn arrest van 15.4.1940. terugvoroeren van de persoon die verantwoordelijk is In dit arrest leest men betreffende de vordering voor het werkongeval, ook al werden de renéen niet van de werkgever of zijn verzekeraar tegen de derde­ volledig aan het slachtoffer uitbetaald (10). verantwoordelijke: «si la loi nouvelle_ (L. 24.12.1903) Maar verschillende werkgevers kunnen van deze 1083 .RECHTSKUNDIG WEEKBLAD 1084 kapitaalsstorting worden vrijgesteld indien zij in de IV. Besluit. plaats daarvan zekerheid stellen ( 11). Deze zeker­ heidsstelling door het verlenen van een hypotlheelk: of We heperlk:en ons tot twee gevolgtrekkingen uit deze door een borgstelling wordt echter door het Hof van uiteenzietting. Cassatie niet met een terugbetaling gelijkgeste1d. De 1) De personen die een werkongeval veroorzaken werkgever die zekerheid stelde ikan derhalve geen te­ zijn tot verschillende verplichtingen gelhouden naatt rugbetaling eisen van de renten alvorens ze werkelijk mate de subrogatoire vorderlng tegen ihen wordt in"" werden betaald ( 12). gesteld, enerzijds door de werkgever, vrijgesteld van Dit onderscheid is wellicht in rechte te rechtvaar­ kapitaalsstorting tot waarborg der renten of, ander­ digen, maar hierbij werd toch zeker over lhet hoofd zijds, door een verzeikeraar-wet. gezien dat het verlenen van een hypotheek of ihet stel­ Zo de vordering hij subrogatie wordt ingesteld door len van een bortg voor een werkgever-handelaar een de patroon, vrijgesteld van kapitaalsstorting door' het even zware economische last kan betekenen als het . verlenen van zekerheid, kan de Rechtbank de derde­ storten van een kapitaal tot zekerheid der renten (13). verantwoordelijke enkel veroordelen :-tot terugbeta­ 2) In het merendeel der .gevallen echter zal de linrg der forfaitaire ver,goedingen ten belope en in de· werkgever een verzekering tegen arbeidsongevallen mate dat deze vergoedingen door de werkgever wer­ hebben afgesloten. kelijk aan het slachtoffer werden uitbetaald, en slechts Luidens artllkel 9 der samenigeschakelde wetten1 is voor zover deze forfaitaire vergoedingen de gemeen­ de verzekeraar gesubrogeerd in de verplichting1en van rech1Jelijke vergoedingen niet overtreffen. de werkgever. . Integendeel, wordt de subrogatoire vordering inge­ ,steld door een verzeikeraar-wet, dan kan de verant­ Ook !hier moet een onderscheid gemaakt worden. woordelijke persoon veroordeeld worden tot onmiddel­ Zoals de werkgevers worden ook de verzekerings­ lijke terugbetaling van het kapitaal dat de renten maatschappij1en op versohillende wijze behandeld daar waarborgt na het vers·trijken van de herzieningster­ sommigen een kapitaal storten tot waarborg der' ren­ mijn, ook weer tot beloop van hun aansprakelijklheid ten in !handen van de Algemene Spaar- en Lijfrente­ volgens het gemeenrecht. kas of een ander aangenomen organisme (14), terwijl 2) Ten slotte komen wij tot het besluit dat wij met andere maatschappijen dit kapitaal voor de dienst der deze uiteenzetting op ihet oog hebben gehad. renten in eigen handen kunnen behouden mits zij aan bijkomende v;erelsten voldoen ( 15). Wanneer een werkgever' of zijn verzekeraar-wet worden gedagvaard door het slachtoffer van een ar­ Het Hof van Cassatie besliste dat het storten van een beidsongeval op grond der samengeschakelde wetten, kapitaal met betaling gelijkstaat. De verzekerings­ plegen zij onmiddellijk· de derde-verantwoordelijke in maatschappij die aldus dit kapitaal heeft uit handen vrijwaring op te roepen tegen iedere veroordeling die gegeven kan onmiddellijk de terugbetaling ervan eisen. tegen hen zou uitgeroepen worden. Een zulkdanige op­ Doch de verzekeraar die gemachtigd . werd zelf de roeping in vrijwaring is niet ontvanikelijk. Inderdaad dienst van zijn renten te verzekeren en derhalve niet hebben. de werkgever of de verzekeraar-wet nog geen verplicht was het kapitaal ult handen te geven kon vergoedingen aan het slachtoffer uitbetaald, a fortiori sleCihts terugbetaling vorderen der renten naar mate is op dat ogenblik het kapitaal, ·dat de eventueel uit deze werkelijk werden betaald en kon geen terugbe­ te keren renten zal moeten waarborgen, nog niet ge­ taling vorderen van het kapitaal dat de renten waar- stort of afgezonderd. De eis in vrijwaring, gesteund borgt (16). - op een subrogatoire vordering, is voorbarig en niet Al kan men van mening zijn dat dit onderscheid ontvankelijk- omdat de essentiële voorwaarde om overi eveneens in rechte te rechtvaardigen was, toch bete­ een vordering bij subrogatie te besclhikken, nl. de kende het meteen dat de verzekeringsmaatschappijen voorafgaandelijke betaling, niet is vervuld (20); op verschillende wijze worden behandeld naar gelang Wel kan de werkgever of de verzekeraar-wet de zij al dan niet 1gemachtigd zijn het kapitaal in eigen derde-verantwoordelijke dagvaarden in verplichte tus­ handen te bewaren. senikomst ten einde hem ihet tuss,en te komen vonnis Het is de wet van 16 maart 1954, die artikel 19 der te horen gemeen veriklaren. samengeschakelde wetten met een alinea kwam aan­ De werkgever of de verzekeraar zal immers tegen vullen, ,die hierin gedeeltelijk verbetering bracht. Dit de verantwoordelijke persoon later een verknochte eis alinea kent aan alle verzekeringsmaatscihappijert zon­ te stellen hebben ( 21). Het is dus een gelegenheid voor der onderscheid het recht toe om onmidde1lijk het ka­ de verantwoordelijke om nu reeds zijn standpunt te pitaal tot waarborg der renten terug te eisen van de verdedigen wat betreft de graad van blijvende werk­ derde-verantwoordelijke, ongeacht zij dit kapitaal onbekwaamheid en het basisloon waarop de vergoe­ hebben geconsigneerd of in eigen handen behou­ dingen zullen berekend worden (22). Aldus zal een on­ den ( 1 7). Evenwel heeft de wet van 16 maart 1954 derzoek over de grond der zaak vermeden worden wan• sleclhts een gedeeltelijk correctlef gebracht aan het neer de werkgever of de verzekeraar-wet later een nadeel verbonden aan de subrogatoire vordering. vordering inle~den tot terugbetaling der betaalde ver­ Deze mogelijkheid wordt enkel toegelk:end aan de goedingen of van het gestorte kapitaal (23). verzekeringsmaatschappijen en niet aan de werkgevers die van de kapitaalsstorting worden vrijgesteld doori 0. JAOQMAIN, het verlenen van zekerlheid. Advokaat te Antwerpen. Verder blijft de vordering bij, de indeplaatsstelling nog nadelig voor de verzekeraars zelf omdat zij slechts (1) Parl. doe. Kamer 1901-1_902, nr. 302, p. 105, XXXIX. verplicht zijn een kapitaal te storten of af te zonderen (2) Cass. 19-7-1909, Pas. 1909, I, 349; Càss. 14-10-1912, na het verstrijken van de driejaarlijkse herzieningster­ Pas. 1912, I, 416; Cass. 7-1-1929, Pas. 1929, I, 52. (3) Cass. 15-4~1940, Pas. 1940, I, 121. mijn. Maar vóór het verstrijken van de herzleningstèr­ (4) Cass. 14-7-1937, Pas. 1937, I, 227; Cass. 15-2-1938, Pas. mijn bestaan de wettelijke prestaties in het betalen 1938, I, 47; Cass. 24-1-1939, Pas. 1939, I, 44; Cass. 15-4-1940, Pas. 1940, I, 121; Cass. 13-1-1941, Pas. 1941, I, 392; Cass. van jaarlijkse vergoedingen (18) en de verzekeraar is 7-10-1941, Pas; 1941, I, 392; Cass. 22-10-1941, Pas. 1941, I, 392. verplicht hiervoor mathematische reser'Ves aan te leg­ Fr. ber. Parijs 3-11,1955, Sem . .Jur. 1955, nr. 8903. (5) Cass. 25-2-1936, Pas. 1936, I, 165;. Cass. 19-4-1937, gen waarvoor hij geen vergoeding kan vorderen ( 19). Pas. 1937, I, 117; Cass. 17-1-1938, Pas. 1938, I; Cass. 11-4- 1085 RECHTSKUNDIG WEEKBLAD 1086

1938, Pas. 1938, I, 8, 26, 145, 342, 3°; Cass. 31-10-1938, Pas.· (14) K.B. 7-12-1931, art. 15. 1938, I; Cass. 18-4-1939, Pas. 1939, I, 192; Cass. 24-4-1939, (15) K.B. 7-12-1931, Hoofdstuk VI. Pas. 1939, I, 196. (16) Cfr. 10 en 12. · (6) Cfr. 3. . (17) .J.T. 1954, nr. 310, n° 8, 9, 10, nota S. David; art. 19 (7) Cass. 19-5-1952, Pas. 1952, I, 603; Cass. 11-5-1953, Pas. in fine der samengeschakelde wetten; ber. Luik, 20-3-1952, 1953, I, 700; contra : ber. Gent. 6-4-1950, Pas. 1950, II, 109; Rev. gén. ass. resp. 1952, n° 5065; ber. Luik (ver. Kamers) Cass. 5-3-1953, Rev. crit. jur. belge 1955, p. 185 en nota De 23-5-1955, Bull. Ass. 1956, p. 347; Cass. 5-5-61, R.W. 1961-1962. Page; Dabin & Lagasse, Examen de jurisprudence, 1955, kol. 321. p. 248. (18) Art. 2 en 10 der samengeschakelde wetten. (8) Art. 12, 14 al. 3 der samengeschakelde wetten. (19) K.B. 7-12-1931, art. 13; «Vergoeding van arbeids­ (9) Art. 12 der samengeschakelde wetten. ongevallen », 0. de Leye, p. 254, nr. 376. (10) Cass. 14-7-1952, Pas. 1952, I, 747. - J.T. 1952, p. 639 (20) Antwerpen, 1° Kamer bis, 14--2-1961. N.V. Zurich t./ en nota Horion; Rev. crit. jur. belge 1953, p. 100 en nota N.V. Bell Telephone Manifacturing C 0 en W. Verbaenen Wets; «De vergoeding van arbeidsongevallen>>, 0. De Leye, (R.W. 1961-62, kol. 1102) in beroep lhet vonnis hervormend p. 253, n° 376. van Vred. 3° Kanton-Antwerpen, 6-2-1960 (R.W. 1961-62, (11) Art. 14, al. 4 der samengeschakelde wetten. kol. 1111). Ca:ss. 5-5-61, R.W. 1961-1962, kol. 321. (12) Cass. 16-11-1953, Pas. 1954, I, 209; J.T. 1954, p. 185 (21) Cfr. 20; R.P.D.B., v 0 Intervention en matière civile, en nota S. David; Cass. 23-3-1953, Pas. 1953, I, 559; «De nr. 85 en 90; Vred. Antwerpen, 27-7-1911, Pand. pér. 1912, vergoeding van arbeidsongevallen», 0. De Leye, p. 253, 833. no 376. (22) Luik 20-11-1941, Bull. Ass. 1942, p. 25. (13) Vienne, Acc. du travail, Bull, Ass. 1950, p. 341 en vlg. (23) Delaruwière-Namèche, Accidents de travail, n° 423, 6°.

RECHTSPRAAK

HOF VAN CASSATIE artikelen 1165, 1382, 1383 van het burgerlijk wetboek, 1, 2 van het koninklijk besluit nr 55 van 23 december le Kamer. - 3 november 1961. 1934 tot bescherming van de voortbrengers, hande­ laars en verbruikers tegen zekere handelingen strek­ Voorzitter: M. Bayot. kende tot het verdraaien van de normale voorwaar­ Raadsheer-verslaggever: Ridder Anciaux de Faveaux. den der mededinging en 97 van de Grondwet. Advocaat-generaal : M" Dumon. doordat, de aanspraak van verweerster aannemen­ Advocaten : Mrs. Folly en Faurès. de dat een overeenkomst van exclusiviteit en de ken­ nis· ervan door de concurrenten van de houder dezen Ongeoorloofde mededinging (K.B. 23 december 1934). ertoe verplichten zich ervan te onthouden die over­ - Niet-eerbiediging door derden van een monopolie eenkomst te miskennen, het bestreden arrest ver­ van invoer en verkoop van ·een bepaald product. - klaart dat het te koop aanbieden en het verkopen Vereisten voor de aansprakel\)kheld van deze derden. van de Reven producten in België, door aanlegger, naar luid van de artikelen 1382 en 1383 van het bur­ gerlijk wetboek, een fout en, naar luid van het konink­ De feitenrechter oordeelt n~et soeverein of de aange­ lijk besluit van 23 december 1934, een oneerlijke mede1-. voerde feiten al dan niet met de eerlijke gebrwiken dinging uitmaken, en het staken ervan beveelt, rede­ in zake handel strijdige daden uitmaken in de zin nen hieruit afgeleid, dat het principe van de betrek­ van het K.B. van 23 december 1934. Het komt aan kelijkheid van de overeenkomsten zich niet uitstrekt het Hof toe na te· gaan of, uit de door hetzelve tot het feit van hun bestaan hetwelk, aan derden soeverein vastgestelde feiten de feitenrechter een bekend, zich aan hen opdringt, dat de contracterende juiste toetpassing van. het in .bedoeld koninklijk be­ partijen in ihet bestaan zelf van een overeenkomst een sluit begrepen wettelijk beginsel heeft gemaakt. waarde vinden, welke in hun patrimonium overgaat Het bestreden arrest, door zijn beslissing op het en door derden nagekomen moet worden; dat artikel op absolute widze gestelde principe te steunen, dat 1165 van het burgerlijk wetboek verbiedt dat een de derden. er toe gehouden zijn zich ervan te ont­ persoon ·verplichtingen zou kunnen hebben zonder houden produkten in . te voeren, waarvan het hun daarin toegestemd te hebben en dat het niet toegelaten bekend is, dat .. een handelaar het invoer- en ver­ is aan om het even wie een recht te ontnemen dat hij koopmonopolie ervan van een medecontractant ver·­ zich door het wettelijk middel van een wederzijdse kr.egen heeft.• bieslist niet enkel, dat het bestaan van overeenkomst verzekerd heeft, dat een overeenkomst soortgel~ike overeenkomst aan derden tegenstelbaar van exclusiviteit, gelijk aan· die welke haar met de is, maar ook en zulks: in weerwil van de . bepaling firma Reven verbindt voor verweerster verbintenissen van art. 1165 B.W., dat-een overeenkomst tot gevolg te bezwarenden titel behelst welke zij nagekomen is heeft de derden in alle omstandigheden te verbi'rnden en da:t de waarde, welke in haar patrimonium over­ en in onderhauig g_eval d~_vrijheid om met om het gegaan is als tegenprestatie uitgaven gehad heeft, even wie handel te drijven, te beperken. waarvoor zij het recht heeft vergoed te worden; dat Vernietiging van het bestreden arrest, dat o.m. niet ter zake dienend zijn de door de eerste rechter ihad moeten nagaan, of de eiser geen derde-mede­ gemaakte opmerkingen over de wijze van voorzie­ plichtige was geweest aan een contractuele fout, ning· van aanlegger met Revell producten en over de dile door de firma, waaraan hij de produkten ge­ verbintenissen welke de Amerikaanse kopers van deze kocht had, begaa.n werd, ofwel wegens z~in gedraging producten al dan niet zouden aangegaan hebben,_ de in de omstandigheden eigen aan de zaak, zich niet betwisting beperkt zijnde tot het vestigen van een aan een fout, voortkomend nl. uit een oneerlijkheid recht in hoofde van verweerster, van de kennis van of een professionele tekortkoming, schuldig gemaakt dit recht in hoofde van aanlegger en van de schending had. van hetzelfde recht door deze laatste, dan wanneer, door aldus op absolute wijze het principe te· stellen 'J}hienpont t/ V.Z.W.D. Codaco. dat de· derden er toe gehouden. zijn zich ervan te ont­ houden producten in te voeren en te verkopen waar­ Gelet op het bestreden arrest, op 14 oktober 1960 van het hun bekend is dat een handelaar het invoer­ door het Hof van beroep te Brussel gewezen; en verkoopmonopolie of exclusiviteit ervan van een Over het middel, afgeleid uit de schending van de medecontractant verkregen heeft, het arrest niet enkel .1087 RECHTSKUNDIG WEEKBLAD 1088

beslist dat een overeenkomst aan derden tegenstel­ gemeen principe te steunen, om. eruit af te 1leiden .. dat baar is, maar ook, en zulks in weerwil van de bepa­ aanlegger zich schuldig had gemaakt aan een hande­ ling van artikel 1165 van het burgerlijk wetboek, dat ling die met de eerlijke gebruiken inzàke. koophandel zij t01t gevolg heeft de derden in alle omstandigheden strijdig is, zonder na te gaan onder meer of aanlegger te verbinden en hun vrijheid om met om het even geen derde-medeplichtige was geweest aan een con­ wie handel te drij;'ven te beperken, waaruit volgt dat tractuele fout die door de firma waarvan hiji de pro­ het arrest de boven ingeroepen wetsbepalingen schendt ducten: gekocht had begaan werd, ofwel, wegens zijn door uitsluitend op dergelijk naar recht verkeerd al­ gedragingen in de omstandigheden eigen aan de zaak, gemeen principe te steunen om eTuit af te leiden dat zich niet aan een fout, voortkomend namelijk uit een aanlegger een fout zou begaan hebben en zicih schul­ oneerlijkheid of een professionele tekortkoming schul- dig zou gemaakt hebben aan oneerlijke mededinging, dig gemaakt had; · zonder na te gaan onder meer of aanlegger geen derde­ Dat het middel gegrond is; medeplichtige is geweest aan een contractuele fout die door de firma waarvan hij, de Reven artikelen Om die redenen, gekocht had begaan werd, ofwel, wegens zijn gedra­ ging in de omstandigheden eigen aan de zaak, men Verbreekt het bestreden arrest; hem geen fout kon verwijten, andere dan die welke Beveelt dat melding van onderhavig arrest zal ge­ zou voortspruiten uit de miskenning van gezegd prin­ maakt worden op de kant van de vernietigde be- cipe, een oneerlijkheid of ook een professionele :tekort­ slissing; · koming: Veroordeelt verweerster tot de kosten; Overwegende dat, in tegenstelling met hetgeen ver­ Verwijst de zaak naar het Hof van beroep te Luik. weerster beweert, de feitenrechter niet soeverein oor­ deelt of de aangevoerde feiten al dan niet met de eer­ NOOT : Zie in dezelfde zin cassatiearrest van 17 lijke gebruiken in zake handel strijdige daden uitma­ juni 1960, met conclusies van advocaat-generaal Du­ ken naar de zin van het koninklijik besluit van 23 mon (R.W. 1960/61, 317), waarbij een arrest van het december 1934; dat het aan het Hof toekomt na Hof van Beroep te Gen:t d.d. 4 juni 1959 vernietigd te gaan of, uit de door hetzelve soeverein vastgestelde werd (R.W. 1959/60, 636). feiten, de feitenrechter een juiste toepassing van het in gezegd ikoninklijk besluit begrepen wettelijk begin­ sel gemaakt heeft; HOF VAN CASSATIE Dat, in tegenstelling ook met hetgeen verweerster beweert, de feitenrechter geen enkele feitelijke om­ 2e Kamer. - 6 februari 1961. standigheid, eigen aan de zaak, bedoelt welke het zou mogelijk maken wettig eruit af te leiden dat aanleg­ Voorzitter: M. Bayot. ger zich schuldig zou gemaakt hebben aan een met Raadsheer-verslaggever: M. Naulaerts. de eerlijke gebruiken in zake handel strijdige daad; Eerste Advocaat-generaal: M. Janssens de Bisthoven. dat de rechter zich ertoe beperkt te beslissen dat het door de vennootschap Reveil aan verweerster bij over­ eenkomst toegestane verkoopmonopolie, zich aan aan­ Bewijs in strafzaken. - Verplichting _van de rechter legger opdringt van het ogenblik af dat hij ervan bij de uitspraak over het bestaan van een met het kennis gehad heeft en dat hij namelijk deze beslis­ misdrijf verband houdende overeenkomst zich naar sing op de algemene overweging steunt, dat een over­ de regelen van het burgerlijk recht te gedragen. eenkomst van exclusiviteit gelijk aan die welke ver­ weerster geniet, voor haar «verbintenissen te be­ Blijkens a.rtikel 16 va;n. de wet i.-an 17 alpril 1878, wam.­ zwarenden titel» behelst, «dat de waarde welke in neer het misdrijf verband houdt met de uitvoering haar patrimonium overgegaan is als tegenprestatie van een overeenkomst, waarvan het bestaan betwist uitgaven gehad heeft waarvan zij. het' recht heeft te wordt, moet de strafrechter zich, bii de uits'[Yraak verwachten dat zij. zullen vergoed worden, dat aan over het bestaan van .d·ie overeenkomst gedragen de derden toe te laten zich te gedragen alsof de naar de regelen van het . burgerlijk recht. Deze ver­ overeenkomst niet bestond erop zou neerkomen aan plidhting maakt deel uit van de door de wet gestelde beroepster (hier verweerster) een nadeel te berokke­ regelen op het be'UJ!Î:is. in .c;trafzaken en is van orpen­ nen door de gedane uitgaven vruchteloos te ma­ bare orde. ken .. »; Overwegende dat het arrest zijn beslissing steunt Heylebroeck. op het, op absolute wijze gestelde principe, dat de der­ den er toe gehouden zijn zich ervan te onthouden pro­ Gelet op het bestreden arrest, op 18 juni 1960 door ducten in te voeren en te verkopen waarvan het hun het Hof van beroep te Gent gewezen; bekend is dat een handelaar het invoer- en verkoop­ Overwegende dat de voorziening enkel gericht is monopolie ervan van een medecontractant verkregen tegen de beslissing over de publieke vordering; heeft; Over het derde middel, afgeleid uit de schending van Dat het arrest aldus niet enkel beslist dat het be­ . de artikelen 491 van het strafwetboek en 16 van de staan van soortgelijke overeenkomst aan derden te­ wet van 17 april 1878, genstelbaar is, maar ook, en zulks in weerwil van de . bepaling van artikel 1165 van het burgerlijk wet­ doordat het bestreden arrest het misdrijf voorzien boek, dat. een overeenkomst tot gevolg heeft de derden bij artikel 491 van het strafwetboek ten laste van aan­ in alle omstandigheden te verbinden en in onderhavig legger bewezen verklaart, zonder vooraf het schrifte­ geval de vrij!heid om met om het even wie handel te lijk bewijs van het contract, blijkens hetwelk aanlegger · drijven te beperken »; gehouden was de som van 223.650 frank aan de Overwegende dat het bestreden arrest de in het V.Z.W.D. Inrichting der Zusters van de H. Vincentius middel ingeroepen wetsbepalingen geschonden heeft a Paulo over te maken, te hebben geëist; door uitsluitend op dergelijk naar recht verkeerd al- Overwegende dat aanlegger ten laste werd gelegd, 1oa9: RECHTSKUNDIG WEEKBLAD 1090

tussen 1 februari 1957 en 18 mei 1958, een som van RAAD VAN STATE 223.650 frank, die hem werd overhandigd op· voor­ waarde ze terug te geven of er een bepaald gebruik 4e Kamer. - 19 september 1961. van te maken, ten nadele van de V.Z.W.D. Zusters van de H. Vincentius a Paulo bedrieglijk hetzij te hebben Voorzitter: M. Vranckx. verduisterd, hetzij te hebben verspild; Raadsheren : M.M. Mast en Mees. Overwegende dat uit het arrest blijkt dat aanlegger Substituut-auditeur-generaal : M. Lenaerts. zich beriep op artikel 16 van de wet van 17 april 1878 · en beweerde dat, wijl de tussen bedoelde vereniging W. 29 mei 1959 tot wijziging van de wetgeving betref­ en hemzelf tot stand geikomen overeenkomst, betref­ fende het bewaarschoolonderwijs, het lager, middel­ fende de verkoop van gronden toebehorende aan deze baar, normaal, technisch en kunstonderwijs. - In­ vereniging, de waarde van 3.000 frank te boven ging, richting, door de gemeenteraad, van fakultatieve die overeenkomst bij geschrift diende bewezen te wor­ leergangen en vaststelling van vergoedingen in ge­ den, vooraleer hij wegens verduistering of verspilling subsidieerde vrije scholen. - Onwettelijkheid. van de opbrengst van die verkoop kon worden veroor­ Vernietiggingstermijnen. - Laattijdigheid. deeld; Overwegende dat blijkens artikel 16 van de wet van Is in strijd met art. 33 W. 29 mei 1959 de beslissing 17 april 1878 wanneer het misdrijf verband houdt met 'Lun de gemeenteraad waarbij in de gesubsidieerde de uitvoering van een overeenkomst, waarvan het bEt­ vrije scholen fakultatieve leergangen ingericht wor­ staan wordt betwist, de strafrechter, bij de uitspraak den en tevens de vergoedingen voor de leerkrachten over het bestaan van die overeenkomst, zich moet ge­ vastgesteld. dragen naar de regelen van het burgerlijk recht; dat Op basis van gerrv.eld art. 33, en niet op basis van deze verplichting deel uitmaakt van de door de wet art. 87 van de gemeentewet, dienden de termijnen gestelde regelen op het bewijs in strafzaken en van berekend te worden voor eventuele vernietiging van openbare orde is; wederrechtelijke beslissing van de gemeenteraad. Overwegende dat het arrest verklaart «dat het be­ In casu dient de Koning zijn vernietigingsrecht uit wezen is, en trouwens niet betwist wordt, 1) dat ver­ te oefenen binnen de 40 dagen na de mededeling dachte gronden verkocht toebehorende aan de burger­ van de besliss·ing van de gemeenteraad. lijke partij, 2) dat hij bij deze verrichtingen gelden in· ontvangst nam voor een gezamenlijk bedrag van Stad Oostende t./ Belgische Staat (Minister van 223.650 frank, 3) dat hij zich die gelden toeëigende »; Nationale Opvoeding en Cultuur). Dat evenwel, ten aanzien van de voorafgaande over­ eenkomst, waarvan de bedrieglijke schending het mis­ Arrest nr 8785. bruik van vertrouwen uitmaakt, het arrest verklaart dat, «waar hij thans beweert dat hij gerechtigd was Overwegende dat het beroep strekt tot vernietiging de opbrengst van de verkoop van de eigendommen, van het koninklijk besluit van 26 januari 1960, hou­ welke hem niet toebehoorden, voor zich zelf te behou­ dende vernietiging van het besluit van 28 augustus den en daarbij gewaagt van opdrachten, overeenkom­ 1959, waarbij de gemeenteraad van Oostende met sten of toelatingen, welke aanleiding zouden geven tot ingang van het schooljaar 1959-1960, bijl de gesubsi­ terugbetaling van beweerde kosten en tot betaling dieerde vrije lagere scholen der stad, facultatieve leer­ van niet bepaalde commissies en zogezegde erelonen, gangen in het Frans inricht en de vergoeding van de het aan verdachte behoort het bestaan en de omvang leerkrachten, die met het geven van die leergangen van de door hem ingeroepen opdrachten en overeen­ belast zijn, vaststelt; komsten of toelatingen te bewijzen,» en «dat dit Overwegende dat volgens de verzoekende partij het bewijs niet geleverd wordt »; bestreden koninklijk besluit op 18 februari 1960 ter Overwegende dat uit die beschouwingen blijkt dat, kennis van het gemeentebestuur is gebracht en da:t om te beslissen dat aanlegger er toe gehouden was de tegenpartij die datum niet betwist; het bedrag van 223.650 frank aan de burgerlijke partij Overwegende dat de verzoekende partiji inroept dat over te maken, krachtens een tussen aanlegger en de het bestreden koninklijk besluit onwettelijk is doordat burgerlijke partij. afgesloten contract, het arrest zich he:t, in strijd met artikel 33 van de Wet van 29 mei ste\mt, niet op een sclhdftelijk bewijs, maar op loutere 1959 tot wijziging van de wetgeving betreffende het vermoedens; bewaarschoolonderwijs, het lager, middelbaar,· normaal, Overwegende dat het. arrest zich zodoende niet heeft technisch en kunstonderwijs, genomen is meer dan gedragen naar de regelen van het burgerlijk recht wat veertig dagen na de mededeling van het gemeente­ betreft het bestaan van de overeenkomst, waarmede raadsbesluit van 28 augustus 1959 aan de Minister van het misdrijf verband hield; Openbaar Onderwijs; dat de tegenpartij voorhoudt dat Dat het middel derhalve gegrond is; het besttreden koninklijk besluit, wat het termijnver­ eiste betreft, regelmatig is vermits het werd genomen Om die redenen, binnen de termijnen bepaald in de artikelen 86 en 87 en zonder acht te slaan op de andere door aanlegger van de gemeentewet; aangevoerde middelen, welke, mochten zij gegrond zijll, Overwegende dat artikel 33 van de wet van 29 mei geen verbreking zonder verwijzing zouden kunnen mede­ 1959 luidt als volgt: «Onverminderd de afwijkende brengen, bepalingen voorzien in deze wet, wordt de financiële Verbreekt het bestreden arrest in 2;0ver het uit­ tussenkomst van de provincies en de gemeenten ten spraak doet over de publiekè vordering; bate van het vrij onderwijs beperkt tot het gezond­ Beveelt dat melding van onderhavig anest zal ge­ heidstoezicht en de aan de leerlingen verleende sociale maakt worden op de kant van de gedeeltelijk ver­ voordelen. De provincies en de gemeenten mogen geen nietigd beslissing; enkel onderscheid maken tussen de kinderen, welke Laat de kosten de Staat ten· laste; scholen die ook bezoeken. De beslissingen van de VerVVijst de aldus beperkte zaak naar hèt Hof van de ·provincie- en gemeenteraden worden aan de Minis­ beroep te Brussel.: · · ter van Openbaar Onderwijs medegedeeld; de Koning 1091· RECHTSKUNDIG ·WEEKBLAD 1092· kan ze wegens overtreding van de wet of strijdigheid 1960 en 6 mei 1960 ; in overtreding met artikels 1, 2 met het algemeen belang vernietigen binnen een ter­ en 7 van de wet van 11 maart 1950 ; mijn van veertig dagen, te rekenen vanaf de medede­ A) zonder voorafgaande machtiging door de be­ ling»; , voegde overheid afgeleverd, een lozing van afvalwater Overwegende dat het hiervoren vermelde artikel 33 dat niet voorkomt· van de gemeenteriolen, in een water betreffende de daarin bedoelde gemeenteraadsbesluiten van het openbaar domein, ter zake in het water van dezelfde vernietigingsgronden aangeeft als de artikelen de onbevaarbare waterloop n° 6002 genaamd « de Grote 86 en 87 van de gemeentewet, maar een andere proce­ Molenbeek», te hebben geplaatst; dure bepaalt, namelijk het mededelen van de gemeente­ raads besluiten aan de Minister van Openbaar Onder­ B) niet houder zijnde van een machtiging voor het wijs en het ingaan van de vernietigingst~rmijn met plaatsen van een lozing van afvalwater, wateren van deze mededeling; dat daardoor de wetgever een proce­ het openbaar domein te hebben verontreinigd door er dure heeft vastgesteld die, telkens als de schending voorwerpen of zaken in te werpen of te storten of van genoemd artikel 33 wordt vastgesteld, de procedure door er vloeistoffen te laten inlopen, die de wateren van de artikelen 86 en 87 van de gemeentewet uitsluit; kunnen doen ontaarden door ze onwelriekend of rottend, Overwegende da:t het bestreden koninklijk besluit of schadelijk voor de natuurlijke of geteelde waterfauna steunt op de considerans «dat overeenkomstig de bepa­ en flora, of ongeschikt maken voor het drenken .der lingen van artikel 33 der wet van 29 mei 1959". de dieren, voor het bevloeien van het land en voor indus­ t.ussenkomst van de gemeenten ten bate van het vrij trieel of huishoudelijk gebruik, ter zake het water van onderwijs beperkt wordt tot het gezondheidstoezicht en de onbevaarbare waterloop nr 6002 genaamd «De de aan de leerlingen verleende sociale voordelen; dat Grote Molenbeek» te hebben verontreinigd door het het verlenen van toelagen aan gesubsidieerde vrije rechtstreeks lozen van afvalwater dat voortkomt y,p.n scholen voor de inrichting van naschoolse cursussen in de uitbating van de P.V.B.A. « Toutfuts » waaryan. hij de Franse taal niet als een sociaal voordeel kunnen de zaakvoerder is, met het. gevolg dat de pH van het worden beschouwd»; dat uit die considerans blijkt dat ontvangen water 11,6 heeft bereikt, en tl.at .het ge­ het vernietigingsbesluit steunt op de schending van ge­ halte aan stoffen die tijdens een statisch,e bezinking noemd artikel 33; dat hieruit voortvloeit dat de ver­ van twee uur bezinken, 13 ml/l bereikte ; nietiging alleen kan geschieden overeenkoms:tig de Overwegende dat de betichte alhoewel behoorlijk bepalingen van de wet waarvan de schending wordt gedaagd niet verschijnt; · vastgesteld, en dat derhalve de vernietigingstermijn van Overwegende dat de beroepen regelmatig zijn naar veertig dagen ingaat met de mededeling van het ge­ vorm en tijd ; meenteraadsbesluit aan de Minister; dat luidens de Overwegende dat de samenvoeging terecht bevolen memorie van antwoo't'd het gemeenteraadsbeslu±t aan werd, wegens verknochtheid ; de Minister; dat luidens de memorie van antwooTd het Overwegende dat de eerste rechter, om zijn bevoegd­ gemeenteraadsbeslu±t op 20 oktober 1959 op het depar­ heid te erkennen ten onrechte verwijst naar· het feit tement is toegekomen dat de termijn waarbinnen de dat de «Grote Molenbeek» een onbevaarbare water­ Koning het gemeenteraadsbesluit kon vernietigen op 29 november 1959 verstreek; dat derhalve het bestre­ loop is en geen waterweg ; den koninklijk besluit werd genomen nadat de termijn Dat een dergelijk onderscheid in de wet van 11 bepaald in artikel 33 van de wet van 29 mei 1959 maart 1950 niet is weer te vinden en derhalve niet verstreken was, kan worden aangewend ; Dat de bevoegdheid van ·de eerste rechter nochtans Besluit: niet ernstig kan worden betwist - en artikel 138, 6° van het wetboek van. strafvordering (artikei 1 vàn het Artikel I. koninklijk besluit nummer 252 van 8 maart 1936) noch de beschikkingen van de wet van 7 mei 1877 Het koninklijk besluit van 26 januari 1960 is ver­ kunnen worden tegengesteld ; nietigd. Dat bij het uitvaardigen van correctionele straffen, dergelijke inbreuken aan de. bevoegdheid van de poli- tierechter werden onttrokken ; . HOF VAN BEROEP TE BRUS~JEL Dat zulks op ondubbelzinnige wijze tot uiting is gekomen in het verslag van de Commissie van 16e Kamer. - 22 februar'i 1961. Volksgezondheid, alwaar, naar aanleiding van een amendement op artikel 7 der wet ten einde in geval Voorzitter: M. Schuermans. van herhaling de straffen te zien verzwaren, te lezen Raadsheren : M.M. Holvoet en Screvens. staat : « Overigens men mag niet uit het oog verliezen O.M. : M. Smets, advocaat-generaal. dat, de gewone politierechtbanken bevoegd zijn voor de inbreuken op de geldende wetgeving, terwijl het ons Afvalwater. ,_ Lor.äng zonder vooraJ'gaande machtiging voorgelegd ontwerp bepaalt dat de ·bevonden· inbreu­ in een water van het openbaar domein. - Correc­ ken tot de qevoegdheid van de correctionele recht­ tlonele Rechtbank bevoegd. banken behoren, wat reeds strenger is», waarna arti~­ kel 7 met eenparigheid werd aangenomen (Senaat, Par­ De inbreuken op de wet van 11 'YIUlart 1950 (lozing lementaire Documenten, Zittijd 1948-1949 - zitting van zonder voorafgaande machtiging in een ivater van 22 maart 1949) ; het openbaar domein, behoren tot ale bevoegdheid Dat van deze zienswijze niet werd afgeweken ; van de correctionele rechtbank. Overwegende dat de· feiten van de onderscheidene telastlegglngen bewezen zijn gebleven; O.M. tl De P"" J. Dat deze feiten terecht vermengd werP.en verklaal'.d om uit een zelfde opzet. te zijn voortge$p+oten-. J:J.et­ Beticht van te Merchtem, kanton Asse, I) tussen _welk~ :~i_ch:. t9t.:J~P.. 6.,_m~.i WJ~Q::-.Jigeft.:x~r.uü~rlij~t; · 14 februari ~~5;8:. en 16 .-.appÜ.. J,9.!:?9 .; .ID ". tu~seµ 1~. api:il Dat de straftoemeting is bÜ te t~~~::"· .. <.-:/"( 1093- RECHTSKUNDIG WEEKBLAD 1094

Om deze redenen, Verzoekschrift

Het Hof, rechtdoende bij verstek : Aan -de Heren Eerste Voorzitter, Voorzitters en Gezien : artikel 24 van de wet van 15 juni 1935 ; Raadsheren bij het Hof van Beroep te Gent. de artikelen 211, 186, 179 van het Wetboek van straf­ Vertoont, met eerbied: de hr. Y." vordering; de wetsbepalingen in het bestreden vonnis dat vertoner zich verplicht gezien heeft, op grond aangehaald, alsook artikel 38 van het strafwetboek ; van artikelen 489 en volgende minstens van artikelen ter zitting aangeduid door de heer Voorzitter ; 513 en volgende van het Burgerlijk Wetboek de inter­ Ontvangt de beroepen; dictie of zoniet ten minste de toevoeging van een Bevestigt het vonnis waartegen het beroep ; gereclhtelijlke raadsman van of aan zijn zoon de Verwijst betichte in de kosten van beroep gedaan Heer X... aan te vragen bij rekwest neergelegd de 18 door de openbare partij. mei 1960 bij de Heer Voorzitter van de Rechtbank van lste aanleg te Brugge; dat dit rekwest omstandig de feiten en gebeurtenis­ HOF VAN BEROEP TE GENT sen aanhaalt die de gevraagde beschermingsmaatrege­ len verrechtvaardigen, voorbehoud inhoudt om nog in le Kamer. - 12 mei 1961. de loop van de proceduur andere feiten in te roepen die niet zouden gekend zijn, en de getuigen aangeeft Voorzitter: M. Bossaert. die kunnen gehoord worden nopens de toestand van de Raadsheren: M.M. Santenaire en Beeckman. verweerder; Advokaat-generaal: M. Matthijs. dat de Rechtbank van lste aanleg te Brugge, bij Advokaat: Mrs. Albert Haus (Gent). vonnis dd. 27 juni 1960, het verzoek van vertoner ech­ ter1 « de plano » en zonder verdere behandeling of 1. Ontzetting, - Voorwaarden. - Niet vervulling. verder onderzoek afwijst; Afwijzing « de plano ». dat de eerste rechter immers oordeelt dat de gestel­ 2. Gerechtelijk raadsman (toevoeging van). - Zwak­ de feiten niet dienend zijn om hetziji de interdictie het­ zinnigheid. - Begrip. zij de benoeming van een gereclhtelijke raadsman uit 3. Gerechtelijk raadsman (toevoeging van). - Verkwis­ te spreken, enerzijds omdat er geen geestelijke afwij­ ting. - Begrip. king of aandoening blijkt te bestaan en anderzijds omdat de verweerder geen verkwistingen zou gedaan 1. De vordering tot ontzetting dient « de plano» te hebben door nutteloze uitgaven of door groot verteer; wor&en afgewezen, wanneer het van meetaf over­ dat vertoner deze zienswijze en beslissing van de duidelijk is dat belanghebbende geenszins verkeert eerste rechter niet kan delen en bijtreden; in een ·erge en giewone staat van onnozelheid, krank­ dat het bestreden vonnis in zijn motivering uitdruk­ zinnigheid of razernij, zoals voorzien bij art. 489 kelijk weerhoudt dat uit de gestelde feiten moet af­ B.W., of in een van de door de rechtsleer en de geleid worden dat de verweerder zich in staat van rechtspraak daarmede gelijkgestelde alteratietoestan­ kennelijk onvermogen bevindt na een. belangrijk ver­ den der geestesvermogens, waardoor belanghebbende mogen in ongerechtvaardigde en wellicht volkomen zich in de volstrekte onbekwaamheid zou bevinden onbegrepen financiiële spekulatie verloren te hebben; zijn persoon te beheersen en zijn goedfffen te be­ dat het inderdaad algemeen geweten is dat de ver­ heren. weerder ontzaglijke sommen geld verloren heeft en 2. Om als zwakzinnige te worden aangezien, aan wie dat hij door zijn gedragingen ook zijn familie aanzien­ een gerechtelijk raadsman kan worden toegevoegd, lijke geldelijke verliezen heeft doen ondergaan; dient de belanghebbende, zonder eigenlijk aangetast dat de bedoeling van vertoner wanneer hij tenslotte te zijn door onnozelheid of krankzi/nnigheid in de zin besloot het verzoeksclhrift neer te leggen alleen is een van art. 489 B.W., evenwel aan zwakheid van g1eest gepaste gerechtelijke bescherming voor zijn zoon te te lijden, daar zijn verstandelijke vermogens onvol­ vragen en aldus de maatregelen te doen nemen opdat doende ontu,"ikkeld zijn, of wegens ziekte of welk­ een herhaling van gelijkaardige feiten zou belet WOT­ danige andere oorzaak, o.m. seniliteit, drankmis-­ den; brui1k, verstompt zij11, geraakt, zod;anig dat, alhoewel dat de tussenikomsten en ondernemingen van de hij het oordeel des onderscheids heeft beuJaard en verweerder zo onsamenhangend, verward en onbere­ een· zekere begrip van zaken heeft behouden, hij deneerd voorrkomen dat zij, gezien hun belang hun niet meer in staat is zijn goederen te beheren; op voortdurendheid en meiligvuldi·gheid, noodzakelijk wij­ geneeskundig gebied, onderstelt geesteszivakheid zen op een echte ontreddering van zijn verstandelijlke vm~tstaande geest-ersstoornissen. vermogens ·en tot het besluit moeten leiden dat hiji in 3. Om op grond ·van de ·verkwisting bedoeld bij arti­ dit alles gehandeld heeft zonder enig besef en zonder kel 513 B.W. aanleiding te geven tot toevoeging van het oordeel des ondersclheids; een gerechtielijk raadsman wordt niet enkel ver.eist dat de verweerder zonder enig begrip van zaken dat de witgaven de inkomsten in zod;aniige mate over­ en niet wetende welke gevolgen zijn: daden moesten treffen dat zij het kapitaal van het v.ermogen aan­ hebben,. gehandeld heeft; tasten, maar bovendien, dat de uitgaven gedaan dat er bijgevolg wel kan gesproken worden van de werden uit griilligheid of uit drift, zijnde uitgaven toestanden die voor;zien zijn door artikel 489 B.W., die noch redelijk zijn, noch aan een noodzakelijkheid namelijk van: een gewone staat van onnozelheid of beantwoorden en die gieen economisch voordeel kun­ zelfs van krankzinnigheid die de interdictie verrecht­ nen bijbrengen. Stoffelijke en geldelijke ondergang vaardigt; tengevolg1e van v·erkeerde handelsverrichtingen, van dat vertoner in ondergeschikte mde minstens de siechte berekeningen, vàn initiatieven die door ge­ toevoeging van een gerechtelijke raadsman aange­ beurtenissen verijdeld worden, kunnen de toevoeging vraagd heeft, op grond van zwakzinnigheid en van van een gerechtelijk raadsman niet rechtvaardigen. verkwistingen; dat de eerste rechter niet ontkend heeft dat de ver­ ·Inzake: X ... weerder" volgen~ ·dec gestelqe.:feïten,.-zijn gàederen.nïet 1095 RECHTSKUNDIG WEEKBLAD 1096

kan beheren vermits die feiten erop wijzen dat hij analogiscih dienen te worden toegepast (R.P.D.B., Tw. gans ·zijn fortuin en nog veel meer verloren heeft; Conseil judiciaire, nrs. 38 en 39; Tw. Interdiction, dat de volstrekte onhekwaamlheid van de verweerder nr. 73; R. Deikl{,ers, «Handboek van burgerlijk recht», gelijlkstaat met een waaraclhtige zwakzinnigheid en B. 1, nr. 641, litJt. a); dat dit hoger beroep . verder onmogelijkheid gezond te redeneren of verstandig te regelmatig is naar de vorm en ontvankelijk is; handelen; dat in dit opzicht kenscheitsend zijn, zijn schuLdbekentenis ten bedrage van 10.000.000 fr. jegens I. In de mate waarin de vordering tot de ontzetting V ... dan wanneer hij· aan deze per1soon niets ver­ strekt. schuldigd was en deze som de schuld was van ex­ notaris F ... , zijn betalingen gedaan in uitvoering van Overwegende dat, op grond zowel van de door deze onbestaande schuld, en zijn kinderachtiige brieven appellant voorgelegde bescheiden als van de stukken aan de bankiers Rockefeller en aan andere personen der thans steeds aanhangig zijnde gerechtelijkè striaf­ zoals de dagbladschrijfster Elza· Maxwell; onderzoeken behandeld in de dossiers no1. 352, B, 57 dat de verweerder niet in staat is een uitleg en nog en not. 352, C, 57 van het parket te Brugge, dóssiérs minder een overzicht te geven van zijn talrijke finan· waarvan de mededeling uitdrukkelijk toegelaten werd ciiële ondernemingen en onroer1ende verrichtingen; dat door de procureur-generaal bij. dit Hof, krachtens zijn verklaringen .gedaan in de loop van het straf· artikel 125, K.B. van 28 december 1950, en waarvan onderzoek aan de deskundige dit bevestigen; de rtaadsman van appellant inzage heeft genomen, het dat !hij zelfs. niet bij machte is te zeggen indien hij van meetaf oVlerduidelijk is dat X... geenszins ver­ ja dan neen eigenaar is van sommige goederen zoals keert in een errge en gewon:e staat van onnozelheid, de appartementsgebouwen « Monte Carlo » ·en « Cen­ kranikzinnigiheid of razernij, zoals voorzien bij arti­ tury»; kel 489 B.W., of in een van de door de rechtsleer en dat minstens ·de zwakzinnigheid voorhanden is; de rechtspraak daarmede gelijkgestelde alteratietoe­ en dat er alleszins van verikwisitingen in de zin standen der geestesvermogens, waardoor' voornoemde van artikel 513 B.W. spraak is; zich in de volstllekte onbeikwaamlheid zou bevinden zijn dat het geen twijfel lijdt dat de gedragingen van de persoon te beheersen en zijn goederen te beheren verweerder' zijn kapitaal, t.t.z. zijn fortuin aangetast (Zie: De Page, B. II, nrs. 315 en 390; R.P.D.B. Tw. hebben; Interdiction, nrs. 1 tot 24; Kluyskens; «Personen- en dat de gestelde feiten ook wijz·en op de vereiste familierecht'», nr. 797; Planiol-Ripert R. et J. Savatier, buitensporige verrteringen of nutteloze uitgaven; dat « Traité prat. de dr. civ. friançais », B. I, 2de uitg. de door de verweerder gedane verteringen en uitgaven (1952), nrs. 660 tot 662 en de in voetnota's vermelde ontegensprelk:elijk het bedrag van zijn inkomsten te rechtspraak; Adde : Rb. Dinant, 15 oktober 1959, Rev. boven gaan, en dat zij buitensporig of nutteloos zijn in Not. 1960, blz. 73, J.T. 1959, 689). de~e zin dat zij geen nut of enig economisch voordeel Dat derhalve, in de mate waarin de vordering tot de hadden zoals het verloop der zaak het goed bewezen rechterlij~e onrtzetting strekt, de eerste rechter dan heeft; ook terecht deze vo·rtdering «de plano» heeft af.gewe­ dat men terzake zeker' niet te doen heeft met louter zen; ongelukkige speculaties of geldplaatsingen, daar de verweerder verbintenissen aangegaan heeft die in geen II. In de mate waarin de vordering, in ondet·ge­ geval voor hem voordelig konden zijn; schikte orde, strekt tot de toevoeging aan X ... van dat in de toestand waarin de verweerder nu· is een gerechtelijk raadsman. komen te staan ten gevolge van zijn daden, de gevor­ derde maatregelen een noodzakelijkheid zijn en zicth Overwegende dat de vordering tot toevoeging aan opdringen; de zoon van appellant van een gerechtelijk raadsman gegrond wordt op de zwaikzinniglheid en/of op de ver­ Op deze gronden : kwisting van X ... ; Overwegende dat, t.o.v. de ingeroepen zwakzinnig­ verzoekt vertoner dat het Uedele, Mijn Her1en, be­ heid van X ... , de aandaclht dient te worden gevestigd !hage het beroep onrtvankelijk en gegrond te verklaren, op de omzichtigiheid waarmede deze bepaalde rechts­ het vonnis a quo uitgesproken de 27 juni 1960 door de grond van de vordering behoort te worden onderzocht, Rechtbank van Eerste Aanleg te Brugge te niet te ter wille van het incidenteel uitwerksel dat de aan­ doen, en opnieuw wijzende; vaardin1g bij X ... van zwaikzinnigheid noodzakelijk zou te zeggen voor recht dat de gestelde feiten wel uitoefenen op de graad van zijn pers:oonlijke toe­ dienend zijrn en dat de vordering in hoofdorde minstens rekenbaarheid en van zijn strafrechtelijke aansprake­ in ondeDgeschikte orde ontvankelijk is; lijkheid bij de misdriijven van valsheid in geschriften, de zaak terug te zenden voor1 de Rechtbank van gebruik van valse of vervalste geschriften, bank-breuk, Eerste Aanleg te Brugge, anders samengesteld, om ten en misbruik van vertrouwen, wegens: dewelke tegen gronde te statueren over deze vordering na de voort­ hem strafvervoJgingen thans aanlhangi.g zijn; zètting der procedure en na de vervulling der wette­ Overwegende dat vooreerst dient vastgesteld te lijke pleegvormen zoals gevraagd in het inleidend ver­ worden dat aangaande de beweerde· zwakzinnigheid zoekschrift d.d. 18 mei 1960. van de zoon van appellant geen !het minste genees­ Kosten :rechtens. kundig advies of attest wordt voorgelegd dat op zodanig verschijnsel zou wijzen; Advies van het O.M. Overwegende verder' dat, wanneer de talrijke feiten, welke door appellant in zijn inleidend verzoekschrift ·Overwegende dat, ofschoon appellant in hoger beroep van 18 mei 1960 worden ingeroepen, van; naderbij, en gekomen is na verloop van meer dan .twee maanden in hun onderling ve:thand, onderzoch1, ontleed en na de uitspraak van het aangevochten vonnis, het getoetst worden aan de gegevens ingezameld door de hoger beroep niettemin tijdig werd ingesteld, hetzij hierboven bedoelde gerechtelijke strafonderzoeiken, en bi.pnen de termijn van drie maanden voorzien bij o.m. aan· de vaststellingen en beschouwingen van de arti:keJ .8.58. W.B.Rv.,. waarvan de bepalingen inzake uitvoedge verslagen docir1:deheer:.deskundige De Bliek 1097 RECHTSKUNDIG WEEKBLAD 1098

opgemaakt op 3 april 1959 en. op 17 mei 1960, alsook Overwegende dat, welke ook de misrekeningen aan de belangwekkende bijlagen van laatstvermeld mogen zijn waarop sommige van voormelde lhandelin-: verslag (zie o.m. blz. 31 tot 35, blz. 48 tot 52, blz. 87 gen en verrichtingen uitgelopen zijn, zij, en dan nog tot 100, blz. 109 tot 117, blz. 195 tot 207, blz. 212 tot enkel ten titel van voorbeeld, beslisrt doen uitschijnen 214-C, ·en blz. 394 tot 402 van het deskundig verslag dat X ... zeer' ver staat van de zwakzinnige persoon, d.d. 17 mei 1960, en de blz. 225 tot 230 van het des­ die men thans als dusdanig wil doen doorgaan, wat kundig verslag d.d. 3 april 1959), geenszins de bevin­ trouwens eveneens tegengesproken wordt door de ding kan worden gemaakt dat, ondanks de verwarring samenhang en de beredenering van zijn verklaringen van de benarde financiële toestand waarin X... thans en uitleggingen aan de heer onderzoeksrechter (Zie verkeert, deze bijna 43-jarige man, door zijn herlhaalde stukken nrs. 9, 10, 11, 20, 26, 27, 29 en 76 van het daden en gedragingen, zich, in de loop der jongste dossier not 352/C/57, en nrs. 21B, 22, 30, 31, 38, 39 jaren, zou voorgedaan hebben als een persoon wiens en 40 van het dossier not. 352/B/57) en door' de vast­ verstandelijke vermogens onvoldoende ontwikkeld zijn, stelling dat hij het onderzoek zoveel mogelijk in de of wegens zieikrte of elke andere oorzaak verstompt war poogt te sturen (zie Mz. 35, en 214-B en C, des­ zijn geraakt, zodanig dat, alhoewel hij het oordeel des kundig. verslag van 17 mei 1960); onlderscheids heeft bewaard, aanzienlijk leemten of Overwegende derhalve dat de toevoeging aan X ... verzwakkingen van de geest, ziekelijke afwijkingen· van van een gerechtelijk raadsman, op grond van zwak­ de wil, of zelfs een vergaande karakterloosheid, hem zinnigheid van voornoemde, « de plano» als niet ge­ niet meer in staat zouden stellen zijn goederen te grond voorkomt; 1 beheren (Zie De Page, B. II, nT • 391; R. Dekkers, op. cit., nr. 684; Kluyskens, op. cit., nr. 828-1°); B. Wat de verkwisting betreft : Overwegende wel integendeel, dat bepaalde vast­ stellingen er duidelijk op wijzen dat X ... zich gedragen 1) Overwegende dat, op grond van de voorgelegde heeft als een persoon, die zich volkomen bewust was beschetden en uit de gegevens van de gerechtelijke van de middelen - eerlijke en oneerlijke - welike strafonde·rzoeken en deskundige verslagen, er nog konden worden aangewend om het bedrag van zijn bezwaarlijk twijfel kan bestaan omtrent het feit dat schulden en sommige bezwarende verbintenissen zoveel X ... , door zijn uitgaven en aangegane verbintenissen, mogelijk te verminderen, altlhans dienaangaande zo­ het kapitaal van zijn vermogen in verhouding tot zijn danige voorzorgsmaatregelen te treffen dat hij er in inkomen in sterke mate heeft aangetast, zodani·g dat, gelukt is op zeker ogenblik nagenoeg gans de activa benevens de aanzienlijlke g1eldelijke verliezen welke hij in pand te krijgen van gewezen notaris F ... , voor aan zijn schoonouders heeft doen ondergaan, ihij aldus wie hij als tussenpersoon is opgetreden bij de opriclh­ zijn eigen on:rioerend en roerend fortuin in een zeer ting van apparitementsgebouwen en bij speculatieve bedenkelijke, zoniet hopeloze toestand heeft gebracht, verhandelingen van onroerende goederen, of wiens wat tevens wellicht de stoffelijke en geldelijke onder­ schuld ten bedrage van 9.040.000 fr. t.o.v. zaakwaar­ gang moet betekenen van de leden van zijn talrijk nemer: V." hij, in januari 1957, vrijwillig op zich gezin (zie o.m. blz. 258 tot 271, en 272 tot 344, meer genomen had, ten einde toenmalig notaris F... aan bepaald 342 tot 344 van het deskundig verslag van erge moeilijkheden bij het toen reeds ingesteld gerech- . 17 mei 1960); telijk strafonderzoek te onttrekken; Overwegende dat terwijl de uitgaven aldus het Dat hier\ran o.m. getuigen: inkomen van X... schromelijk te boven zijn gegaan, 1) cie talrijkè schuldbekentenissen wellk.e X... voor het buitensporig kenmerk van de door hem gedane een rtótaal bedràg van. Circa 29.000.000 fr. door gewezen geldverteringen vaststaat (De Page, B. II, nr. 402-1° notaris F"., tussen 2 mei en 5 juni 1958, deed onder­ en noot 4; J. Simon, «Le conseil judlciaire », blz. 7 tekenen, medebegrepen die welke hij door de moeder en 8; Planiol, Ripert, R. et J. Savatier, op. cit., B. I, van de .gewezen notaris voor een gezamenlijk bedrag nr. 730, blz. 785 en de rechtsleer en rechtspraak ver­ van 9.750.000 fr. als hoofdelijke borg deed medeonder­ meld onder voetnoot 3; Kluyskens, op. cit., nr. 828-2°, tekenen, schuldbekentenissen welke in werkelijklheid kleine tekst, litt. a. ; Dekikers, op. cit., B. I, nr. 687, schuldvorderingen waren op derden, door gewezen in fine); notarie F ... aan X; .. in waarborg afgestaan ten einde 2) Overwegende eCihter dat de verkwisting bedoeld laatstgenoemde te vrijwaren tegen de eventuele ge­ bij artikel 513 B.W., om aanleiding te kunnen geven volgen van de op 29 januari 1957 hierboven bedoelde tot de toevoeging van een gerechtelijk raadsman, schuldoverneming t.o.v. zaakwaarnemer V... (zie o.m. niet enkel buitensporige uitgaven vereist, doc!h boven;.. blz. 48 en 49, 54 en volg., 394 en 395 van het deskundig dien en hoofdzakelijk dat deze uitgaven als ongerecht­ verslag De Buok d.d. 17 mei 1960); vaardigd, onredelijk of nutteloos zouden voorkomen; 2) de ondertekening door gewezen notaris F ... , zaak­ a.g. uitgaven zouden zijn welike aan geen enkele waárnemer V .. -. en X ... van de zogenoemde « dtie- noodzakelijkheid beantwoordden, noch enig nut of hoeiksovereenkornst » van 26 juni 1958, waarbij F .. . economisch voor'deel konden bijbrengen, zodanig dat het volledig bedrag van de schuld- van X ... t.o:v. V .. . zij veeleer blijken te zijn ingegeven geweest door de overnam voor een bedrag van 10.600,000 fr. (Zie o,m. ene of andere hartstocht, ongeregeldheden van geest blz. 197 tot 199 en 399.398 van· boïVenbedoeld des­ of zeden, of als de uitwerking voorkomen van door­ kundig verslag) ; gedreven grillen (Zie o.m. : De Page, B. II, nr. 402-2°, 3) de grondig overwogen bedrieglijke handelingen blz. 363 en 364; J. Simon, op. cit., hlz. 8; Planiol, door X ... , op voorlichting van J ... en met medeweten· Ripert, R. et J. Savatier, op. cit., B. I, nr. 730, in fine, van juffrouw S ... , na het faillissement van gewezen en voetnoot rir. 4, blz. 785 en 786; Kluyskèns, op. cit., notaris F ... (21 augustus 1958) aangewend om zich nr. 828-2° ikleine tekst, litt. b., blz. 741 en 7~2; Dekkers, de activa van F ... tot beloop van 9.750.000 fr. toe te op. cit., B. I, nr. 67); dat dan ook het begrip van de eigenen, of minstens achter te houden, ten nadele van verkwisting en de instelling van de toevoeging van een de failliete boedel, aldus · nagenoeg uitsluitend de gerechtelijk raadsman vreemd blijven aan het geval passiva ten laste van hèt faillissement ~overlatend (zie van hem die ten· onder is gegaan, wegens hetzij ver­ o,m;:: blz.: 50; :52, 5_4: en volg:,. 90, .93,. 400. tot 402_ van· keerde of onbehendige !handelsverrichtingen,. hetzij hóg;erbedoéld deskundig-verslag);_ slecht · beheer. hetzij ongelukkige, gewaagde, zelfs 1099 RECHTSKUNDIG WEEKBLAD 1100

roekeloze, doch niét onberedeneerde spculatieve onder­ Arrest· nemingen, hetziji wegens geldverliezen of verspillingen van een onvoorzichtig of lichtzinnig uitgekozen last­ Gezien bovenstaand verzoekschrift; hebber1. (Zie de hierborven vermelde auteurs, alsook Gehoord het verslag van de heer Bossaert, voor­ R.P.D.B" Tw. Conseil judiciaire, nr. 6; Rb. Erussel, zitter, de uiteenzetting der zaak door Mr. Dubois, 10 mei 1901, Pas. 1902, III, 80 en de voetnota's nrs. 1 pleitbezorger, en ihet pleidooi van Mr. Raus, advocaat en 2; Rb. Dinant, 15 oktober 1959, J.T. 1959, 689; te Gent, r•aadsman van appellant; Rev. Not. 1960, 73; Dalloz, Encycl. Jur. Rép. Dr. civ" Ov·erwegende dat het beroep tijdig en in regelmatige B. I, 1951; Tw. Conseil judiciaire door Henri Desbois, vorm werd ingesteld; nr. 15); Overwegende dat, bij onderzoek in hun onderling A. Over de vordering tot ontzetting : en vrij ingewikkeld verband van al de geldelijke en onroer'ende verrichtingen en bewerkingen welke x ... Overwegende dat noch uit de door appeUant voor­ heeft ondernomen of waaraan hij deelgenomen heeft, gelegde besche~den, noch uit de gegevens van de han~ hetzij als bezoldigd naarriuitlener van gewezen notaris gende strafrechtelijke onderzoeken (dossiers not. 352, F". (o.m. aanvanlk:elijk bij de opriclhting van het B, 1957 en not. 352. C, 1957 van rhet Parkette Brugge, appartementsgebouw « Monte-Carlo » te Oostende, als­ waarvan de mededeling toegelaten werd door de heer ook bij het verlijden van verscheidene notari•ële akten, Procureur-generaal bij dit Hof, krachtens artikel 125 zie blz. 47 tot 54 van het deskundig verslag van K.B. 28-12-1950 en waarvan de raadsman van appellant 3 april 1959), hetzij voor eigen rekening, althans als inzage heeft genomen) niet blijkt dat X". zich in een vennoot in de schoot van de «groep» F". - S". -J.". erge en gewone staat van onnozelheid, krankzinnig­ (·zie blz~ 56, 200 en 201 van voormeld verslag, en brief heid of razernij bevindt, waardoor hij volstrekt onbe• van X". aan notaris D"" d.d. 14 november 1957), het kwaam is zijn persoon te beheersen en zijn goederren niet te betwijfelen valt dat x". uirtsluitend gehandeld te beheren; heeft met het winstoogmerk zijn fortuin door handels­ dat derihalve de· eerste rechter terecht dit punt van verricfutingen te vermeerderen; dat het geval der de vordering !heeft afgewezen; schuldbekentenissen t.a.v. zaakwaarnemer V... (zie blz. 60 tot 99 van voormeld verslag) en de naderihand B. Eis tot stelling onilier gerechtelijke raad : op 26 juni 1958 gesloten dr1iehoeiksovereenkomst, van dit oogmerk niet afwijken, doclh een der bevestigende Overwegende dat dit regime toegepast wordt op feitelijke omstandigheden daarvan: zijn; zwakzinnigen en verkwisters; Overwegende dat dan ook bezwaarlijk kan worden 1. Overwegende dat met dit oogmerk als zwaJkzinnige voorgehouden dat de geldbeleggingen gedaan door X .. " moeit worden aangezien de persoon die, zondèr aan­ hoe aanzienlijk ooik zij opeenvolgend in een betrekke­ getast te zijn door onnozelheid of krankzinnigheid in lijk korte tijdspanne geworden zijn, als gekke, node­ de zin van artikel 489 B.W" aan zwak!he]d van geest loze, of niet te rechtvaardigen uitgaven moeten be­ lijdt omdát zijn verstandelijke vermogens onvoldoende schouwd wo·rden, temeer hij bij al deze speculatieve, ontwlikkeld zijn, of wegens ziekte of elke andere ja zelfs roekeloze doch niet onber•edeneerde onder­ · oortaak - o.m. seniliteit, drankmisbruik - verstompt nemingen, zich liet helpen en voorlichten door per­ zijn geraakt, zodanig dat, alhoewel hij het oo·rdeel des sonen, zoals J"" gevolmachtigde van de « Union du onderscheids heeft bewaard en een zeker begr1p van Crédit » te Brussel, blijkbaar een bevoegd zaikenman, zaken heeft behouden, hij niet meer in staat is zijn die beter dan hijzelf op de !hoogte bleken te zijn van goederen te beheren; dat geesteszwaikheid op genees­ de zaken aan dewelke hij zioh begaf; dat hij borvendien kundig vlak vaststaande geestesstoornissen onderstelt zijn lot grotendeels verbonden !heeft aan dit van een (De Page, B. II, nrs. 391 en 403, Kluyskens, «Per­ notaris met toenmalig gevestigde faam, van wie hij in sonen- en Familierechrt, nr. 828, 1°); den beginne normaal noch moest, noch kon vermoeden Overwegende dat geen enkel geneeskundig attest dat hij door hem zou misleid worden:; aangaande de zo beweerde zwakzinnigiheid van de zoon van appellant voorgelegd wordt; Overwegende dat noch de enkel « a posteriori » gedane gevolgtrekkingen aangaande de door' X ... Overwegende dat de door appellant inger'oepen feiten óndernomeri beleggingen, noch de onregelmatigheden onafsclheidbaar zijn van de betrekkingen van X ... met en strafibare bedrieglijke handelingen doo:r hem en de gewezen notaris F". en consoorten; door andere leden van de « groep » gepleegd om de dat men derihalve deze feiten in hun ·onderling ver­ rampzalige gevolgen van de ve:rikeerde en vermetele band moet toetsen aan de gegevens van gemelde wijze waarop zij; hun vermogen hadden geïnvesteerd gerechtelijke strafonderzoeken en van de deskundige te:pogen, in hun respectievelijk voordeel, te verijdelen verslagen; of te lertigen, aan de door X... gedane uitgaven de Overwegende dat nergens uit gemelde gegevens kan aard o.f kenmerk verstrekken van de daden van een worden af,geleid dat X". enigszins aan bovenbeschre­ verkwister; « tourmenté par de vains et insatiables ven verschijnselen lijdt; désirs » (uitdrukking van Tarrible in het Tribunaat), dat, integendeel, het volstaat de processen-ver:baal zoals bedoeld bij artikel 513 B.W.; van ondervraging van X ... door de heer onderzoeks­ Overwegende derhalve dat ook op gr•ond van ver­ rechter te lezen (st. 6, 7, 8, 9, 10, 11, 20, 21, 26, 27, 29, kwisting, zoals dit begrip door de wet omlijnd en 74, doss. 352) om vast te stellen dat hij zeer behendig door de rechtsleer en de reclhtspraak ontwikkeld werd, is in zijn verweer, dat hij. daarbij nog het onderzoek de toevoegihg aan X ... van: een gerechtelijk raadsman van de gerechtelijke expert zoveel mogelijk in de war «de plano» evenmin als gegrnnd voorkomt; heeft gestuurd (bl. 35 desk. verslag van 17-5-1960); Overwegende dat uit de dossiers blijkt dat, zo de Mitsdien, . zoon van appellant zich sclhuldenaar1 lheeft erkend Besluit· het openbaar ministerie tot de ontvankelijk­ jegens V... voor een bedrag van 10.000.000 fr. om heid van het hoger beroep, doch tot de afwijzing ervan gewezen: notaris F .... uit de slag te helpen, hij ertoe ·als-zijnde niet g·egrond. . :c.. gekomen is riàgenoeg gans zijn actief door de nortaris Gent, 13 april 196h.:: te doen afstaan door~: de ondertek~ning·van:'.schpld. .:. 1101- RECHTSKUNDIG WEEKBLAD 11-02 bekentenissen, welke in werkelijkheid schuldvorderin­ dat hij voor zijn naamlening in twee aikten 10.000 fr. gen zijn op derden, zulks voor een bedrag van 29.850.000 !heeft bekomen ,blz. 49 desk. verslag); frank (desk. verslag d.d. 17-5-1960, bl. 48, 49, 84, 87, dat niet uit het oog mag worden verloren dat X". 196); samengewerkt heeft met een groep personen die uit­ ·dat wanneer door de driehoeksovereenkomst geslo­ sluitend ernaar streefde winsten te verwezenlijken; ten op 26 juni 1958, tussen X"., F". en V"., waardoor Overwegende dat wat betreft het appartements­ de schuld van eerstgenoemde jegens V". in haar gebouw « Résidence Monte-Carlo » te Oostende, de geheel ~oor F ... teruggenomen werd voor 10.600.000 fr. gerechtelijke expert aanstipt (tblz. 109-110) dat, ter­ ,blz. 198 desk. verslag), heeft X". de schuldbekentenis­ wijl X... aanvankelijk optrad als stroman:, hij zich sen behouden tot vrijwaring van zijn schuldvordering later als een eigenaar van de Monte-Carlo heeft jegens F ... ; beschouwd toen hij meende dat de zaak winstgevend ~ Overwegende dat hij aldus in de faling een sclhuld­ kon worden; v.ordering ingediend !heeft van 9.000.000 fr1• en tot Overwegende dat lhet geval van de schuldbekentenis­ staving van zijn aangifte vier schuldbekentenissen sen jegens V ... en de driehoeksovereenkomst geensizins voor een totáal bedrag van 9.750.000 fr. in zijn voor~ afwijken van het algemeen oogmerk van winstbejag; deel op 5 mei 1958 onderschreven door F... en voor Overwegende derhalve _dat er geen gronden voor­ borg tegengetekend door de moeder van de notaris handen zijn om de vordering van appellant toe te (stuk 7 dossier 352, C, 1957) ; wijzen; Overwegende dat deze schuldbekentenissen begre'" pen waren in deze die hein gegeven: werden als borg Om deze redenen) voor de schuld V".; dat iedere schuldbekentenis voor­ zien was van een bijlage die er onvoorwaardelijk deel Gelet op artikel 24 van de wet van 15 juni 1935; van uitmaakte en die bepaalde dat de schuldbeken­ Gezien het gesc!hr1even advies van de heer Matthijs, tenissen slechts mochten ingeroepen worden voor advoikaat-generaal, hetwelk besluit tot de afwijzing zover X ... V ... zou moeten betalen en enkel ten belope van1 het hoger beroep; van het bedrag dat hij aan V... zou betaald hebben Verklaart het beroep ontvankelijk, doch ongegrond; (tweede desk. verslag, blz. 87 en 88) ; bevestigt derhalve het vonnis a quo en verwijst dat alhoewel, volgens F ... , deze schuldbekentenissen appellant in de kosten van de aanleg. geen waarde meer !hadden sedert de ondertelkening van de driehoeksovereenkomst, X... deze ingediend heeft 21onder1 de bijlagen; BURGERLIJKE RECHTBANK TE ANTWERPEN dat X". op de ondervraging nopens dit punt door de heer onderzoeksrechter (st. 9 en 10) nogmaals zeer le Kamer bis. - 14 februari 1961. pehendig geantwoord heeft; Overwegende dat aldus van zwakzinnigheid in hoofde Voorzitter: M. J. De Bie. van de zoon van appellant volstrekt geen spraak kan Rechters: M.M. Deloof en J. Coens plv. Rechter. zijn; Advocaten : Mrs. Ch. Boelens, K. Van Baarle en D. Wostijn. 2) Nopens de zo beweerde. verkwistingen: Arbeidsongeval met blijvende werkonbekwaamheid. Overwegende dat om op grond van verkwisting aan­ Vordering van slachtoffer tegen werkgever. - Re­ leiding te geven tot toevoeging van een gerechtelijke gresvorder2ng van werkgever op derde verantwoor­ raadsman, voor1eerst vereist wordt dat de uitgaven de inkomsten in zodanige mate overtreffen dat zij het delijke persoon. - Oproeping in vrijwaring niet ont­ fortuin aantasten; vankelijk. - Enkel gemeenverklaring. dat dit onbetwistbaar ter zake he~ geval is; Ingeval het slachtoff er van een arbeidsongeval van dat echter ook nog vereist wordt dat de uitgaven zijn werkgever de forfaitaire vergoedingen _vordert gedaan wezen uit grilligheid of uit drift, zijnde uit­ op grond van de samengeschakelde wetten betref­ gaven die noch redelijk zijn, noch aan een nood­ fende arbeidsongevaUen, beschikt die werkgever en­ ·zakelijlkheid beantwoorden en die geen economisc!h kel over een subrogatoire vordering om z~ch te ver­ voordeel kunnen bijbrengen (De Page, '.B. II, nr. 402-2°, halen op de derde peraoon die het arbeidsongeval blz. 344, le editie; J. Simon, « Le Conseil judiciaire », veroorzaakte en. niet over een persoonlijke vordering hïz. 8); ' . op grond van a.rt. 138'2 B.W.B. - Overwegende dat derhalve de onderlgang ten gevolge van verkeerde handeisverriohtingen, van slechte ·be­ Deze subrogatoire vordering van de werkgever is rekeningen, van initiatieven die door gebeurtenissen slechts ontvankelijk vanaf het ogenblik dat hij het verijdeld worden, de. stelling onder raad niet billijkt; kapitaal da.t de renten. moet verzekeren heelt ·vast­ Overwegende dat uit· de gerechtelijke strafonder­ gezet of uitgekeerd. Voordien kan de derde verant­ zoeken niet het minst blijkt dat de geldelijke en woordelijke persoon niet veroordeeUl worden om onroerende veririchtingen van X... uit· grilligheid of de werkgever t.e. vr,Uwaren. Wel kan het ·vonnis hem uit drift - zoals hierboven bepaald - gedaan werden; gemeenverklaard worden. dat, integendeel, de zoon van appellant profijt heeft gezocht in zijn betrekkingen met F".; N.V. Zurieh t/ Bell telephone manufacturing C 0 Overwegende dat de gerechtelijke expert ten deze t/ Verbaenen. aanstipt (blz. 47, verslag 3-4'-59), ~dat uit een ten huize van x". in beslag genomen dagboek, blijkt dat Gezien de stukken van het geding en o.m.: hij zich zelf bij ex-notaris F". !heeft aang,eboden op 1° / De in regelmatige vorm voorgebrachte vonnis . aanraden van R ... , in verband met een winstgevende sen, waartegen beroep, tegensprekelijk verleend en operatie'. en dat de gewezen notaris hem een forfaitaire uitgesproken_ door de__ heer Vrederechter van het derde vergoeding van 200.000: f-r'. heefJ · voor_gesteld:-_mits hij .Ké!n!@:._çlg~. st.ad ~Antwi;rn~n. _x~spectievelijk in_ ·data

;illè Qf:?W~tkingen:J:>P: ûin: 11'Mnl:z

nis) en achtentwfotig mei negentienhonderd zestig, Overwegende dat beroepster zich -desaangaande ver~ (eindvonnis) ; gist ; dat het correctioneel vonnis in kopij voorgelegd 2"/ De geboekte en hforaangehechte akte vàn be­ het voorbehoud niet verwerpt, maar eenvoudig negeert ; roep tegen beide hogervermelde · vonnissen, betekend dat dit zonder het minste belang is daar het vast­ aan de beroepenen door het -ambt van deurwàarder staat dat het slachtoffer akte gevraagd heeft van Marcel Courboin te Antwerpen, in datum van zèven­ zijn voorbehoud, wat volstaat om te bewijzen dat hij entwintig augustus negentienhonderd zestig; niet aan zijn rechten verzaakt had; dat het trouwens Gelet op de artikels 2, 24, 34, 36, 37 en 41 der wet blijkt uit de kopij der neergelegde besluiten dat hij van 1, juni 1935 ; slechts vergoedingen eiste en bekwam voor de tijde­ Gehoord partijen· in hun· middelen en besluiten, ont­ lijke gehele werkonbekwaamheid en niet voor de blij­ wikkeld in openbare zitting van vijfentwintig januari vende gedeeltelijke werkonbekwaamheid ; dat hij dus 1961; - gerechtigd was voor deze periode ziCh tot de verze­ Overwegende dat het beroep, aan de hand van de raar-wet te wenden ; voorgebrachte stukken, tijdig en in geldige vorm in­ Overwegende dat beroepster nog doet opmerken dat gesteld, ontvankelijk voorkomt ; het verhaal van de verzekeraar-wet : 1) tot geen Overwegende dat het incidenteel beroep, ingeleid cumulatie mag leiden tussen de vergoedingen gemeen­ door besluiten van de N.V. Bell Telephone, gewaar­ recht en vergoedingen voorzien door de wet op de ar- borgde, niet tegen de borg maar tegen de hoofdaan­ beidsongevallen, voor het slachtoffer ; ' legger, ontvankelijk is omdat het beroep van de borg Overwegende dat deze opwerping geen steek houdt de gewaarborgde ten goede komt ; dat tweede be­ vermits, zoals hoger gezegd, de vergoedingen die thans roepene trouwens akkoord is met het incidenteel be­ geëist worden geen betrekking hebben op de periode, roep om twee materiële vergissingen van. het vonnis die reeds vergoed werd door de eis van de burgerlijke van 28 mei 1960 recht te zetten ; partij ; Overwegende dat tweede beroepene Verbaenen het 2) beperkt is tot degene die het kapitaal heeft ge­ slachtoffer was van een autoongeval, veroorzaakt door stort om de rente te verzekeren en in de mate van de een zekere Haws William, verzekerde van beroepster rechten van het slachtoffer tegen de derde verant­ N.V. Zurich en waarvoor Haws uitsluitend verant­ woordelijke op grond van het gemeenterecht; dat woordelijk verklaard werd door vonnis van de 7° Ka­ namelijk het kapitaal nodig om de rente te verzekeren mer der Correctionele Rechtbank· te Antwerpen dd. niet noodzakelijk gelijk staat met de materiële schade 7 januari 1958 ; dat Verbaenen die zich burgerlijke volgens het gemeenrecht en dat op voet van 5% werk­ partij had aangesteld, vergoedingen ontving voor zijn onbekwaaniheid .de- stoffelijke en morele schade zich tijdelijke gehele werkonbekwaamheid en akte vroeg zouden vermengen ; van zijn voorbehoud om de_ nog niet bekende schade later te eisen ; dat Verbaenen zich echter, wat betreft Overwegende dat inderdaad de verzekeraar-wet de blijvende werkonbekwaamheid, richtte tot de N.V. slechts een verhaal kan uitoefenen vanaf het ogenblik Bell Telephone, om van haar de vergoedingen te be­ dat hij het kapitaal dat de rente moet verzekeren vast­ komen op grond van de wet op de arbeidsongevallen, gezet of uitgekeerd heeft; dat de N.V. Bell Teleplione voorwerp van de huidige eis ; dat de N.V. Bell Tele­ niet bewijst dergelijke vastzetting of uitkering _reeds phone de N.V. Zurich in zake riep om haar te vrijwa­ gedaan te hebben ; dat haar eis ten dien opzichte dus ren tegen iedere veroordeling, die tegen haar zou uit­ reeds voorbarig is ; gesproken worden; en door bijkomende dagvaarding Overwegende dat eerste beroepene ook tevergeefs aangevuld door akkoordbesluiten, om subsidairlijk het beweert dat zij over een persoonlijke vordering, uit te spreken vonnis tegen haar gemeen te horen steunende op artikel 1382 B.W. zou beschikken tegen verklaren; de -derde verantwoordelijke, wanneer de rechtspraak Overwegende dat beroepster de onbevoegdheid van van het Hof van Verbreking (15.4.1940, Pas. 1941, de heer Vrederechter, op de vordering tot vrijwaring, 121 ; 16 november 1953, B. Ass. 1954, 376) in de zin inriep, minstens de onontvankelijkheid of de ongegrond­ van_ de subrogatoire -vordering, gevestigd is ; heid van de eis in vrijwaring en gemeenverklaring; Overwegende dat de eerste Rechter dus ten on­ Dat de N.V. Bell Telephone .ook de eis ten gronde rechte volledige vrijwaring aan de N.V. Bell Telephone betwistte; toegestaan heeft ten opzichte van de N.V. Zurich voor Dat door het eerst aangevochten vonnis, de heer al de vergoedingen spruitende uit de 5% werkonbe­ Vrederechter de hoofdeis ontvankelijk verklaarde en kwaamheid, wanneer eerste beroepene niet bewezen een deskundige benoemde om de graad van blijvende heeft dat de schade volgens het gemeenrecht zo hoog werkonbekwaamheid te beramen; dat hij zich bevoegd zou oplopen ; verklaai;de om op de eis tot vrijwaring te beslissen Overwegende dat het feit dat gewoonlijk een· ge­ krachtens artikel 37-ter van de gewijzigde wet op_ de mengde vergoeding wo·rdt toegekend voá1·materiële en bevoegdheid en de oproeping tot vrijwaring ontvanke­ mor.ele schade in dergelijke gevallen, géen beletsel is lijk verklaarde ; om de ventilatie van deze vergoeding te doen, des Dat de deskundige, Dr Hendrickx, besloot tot- 5% te gemakkelijker -- dat het slachtoffer geen vermengde blijvende werkonbekwaamheid ; vergoeding heeft gevraagd of bekomen ; Overwegende dat beroepster thans aanneemt dat Dat het a-an eerste bero-epene zal behoren, eens het de eerste Rechter bevoegd was om uitspraak te doen kapitaal vastgezet of- betaald, !haar eis aldus nader op de eis tot vrijwaring en gemeenverklaring van bepaald :tegen de N.V. Zurich te richten; dat onder­ vonnis ; dat zij echter de eis onontvankelijk vermeent tussen echter het vonnis gemeen -mag verklaard wor­ omdat de N.V. Bell Telephone enkel bij subrogatie den aan: de N.V. Zurich; dat inderdaad eerste beroe_­ de rechten van het slachtoffer kan uitoefenen en dat pene er belang genoeg bij had om de N.V. Zurich in het slachtoffer zijn rechten zou uitgeput hebben door verplichte tussenkomst te dagvaarden; - aangezien zij zich burgerlijke partij :aan te stellen, ·aaar -het correc­ tegen haar een -verknochte eis zal te stellen hebben tioneel -vonnis alle voorbehoud voor de -toekoms-t zótt CR.P.D:B. V°:Interventiort en- matièré civile, nr 85 en verwotpeh hebbért ; . 90) ; dat de N;V;. Zurich- äldus rèeds geiegerrMW had 1105 RECHTSKUNDIG WEEKBLAD 1106

om haar standpunt te verdedigen wat betreft de graad van blijvende werkonbekwaamheid en het basisloon ; NOOT: Het bestreden vonnis van de Vredel'leclhter van, het derde kanton te Antwerpen d.d. 6 februari Om deze redenen, 1960 is in dit nummer eveneens opgenomen.

De Rechtbank, Rechtdoende in hoger beroep en op tegenspraak; BURGERLIJKE RECHTBANK TE HASSELT Na erover beraadslaagd te heibben; alle andere en strijdige besluiten verwerpend ; 26 juni 1961. Verklaart het beroep en het incidenteel beroep ·ont­ vankelijk en gedeeltelijk gegrond; Voorzitter: M. Kranzen. Wat betreft het vonnis van 6 februari 1960 ; Rechters: M.M. Périlleux en Martens. Bevestigt dit vonnis met deze enkele wijziging dat Advocaten: Mrs. Delfosse, Delvaux. Moerens, de vordering ingeschreven onder nr 3550 niet ont­ Verschelden en Hoegars. vankelijk wordt verklaard en de kosten ervan ten laste van de N.V. Bell Telephone zullen blijven en integen­ 1. Onrechtmatige overheidsdaad. - Rijkswachter be­ deel de vordering ingeleid onder nr 3672 in gemeen­ last met de regeling van het verkeer, waarbij hij een verklaring van het vonnis wel ontvankelijk wordt fout begaat. - Handelt als orgaan van de Staat, ver­ verklaard; tegenwoordigd door de Minister van Binnenlandse Zaken. - Gelijktijdig doorlaten van verkeer aan een Wat betreft het vonnis van 28 mei 1960; lcruispunt en teken doen aan het stilstaand verkeer Op de hoofdeis, doet dit vonnis teni,et en opnieuw om zich in beweging te zetten. rechtdoende: zegt voor recht dat Verbaenen behept 2. Verjaring. - Stuiting d 1oor elke daad van de bena­ blijft met een blijvende werkonbekwaamheid van 5% deelde om zijn rechten te doen gelden. (vijf ten honderd) ingevolge het werkongeval hem overkomen op 17 september 1957 ; 1. Krachtens art. 2, l° en 2° va.n de wet '!,'an 2 december Veroordeelt dienvolgens de N.V. Bell Telephone om 1957 ressorteert de Rijksivaoht onder het gezag van hem uit te keren de wettelijke rente berekend op de ministet mm landsverdediging voor alles wat basis van een bestendige gedeeltelijke werkonbekwaam.. haar organisatie en administratie betreft en voor al heid van 5 '% sedert 12 november 1957, op grond van wa.t aa.ngaat het toezicht op de uit hun korps af­ een basis-loon van 69.165,- F Cnegenenzestigduizend wezige militairen en de medeiverrking aan de voor­ honderd vijfenzestig frank) ; bereiding van mobilizatieverrichtingen. Voor" de Op de eis in gedwongen tussenkomst gericht door uitoefening van haar taàk als gerechtel#ke politie Bell Telephone tegen de N.V. Zurich: staat de R~jkswacht or1ider het gezag van de minis­ Verklaart de oproeping in vrijwaring voorbarig ; ter m.n justitie en voor ivat de admimis.tratieve poli­ tie, de uitvoering van de wetten en besluiten van wijst ze af; algemene politie en de handhaving van de openbare Verklaart het vonnis gemeen aan de N.V. Zurich; orde betreft, onder die va.n de mhnister 'l'Oln b~nnen­ Verwijst de N.V. Bell Telephone in al de kosten van landse zaken. beide aanleggen, zowel wat betreft de hoofdeis, als de Een met de regeling '!,'an het verkeer belast lid eisen in gedwongen tussenkomst. van de Rijkswacht, die te dier gelegenheid een fout Dat de N.V. Zurich de expertise maar volgde onder begaat, handelt als agent oom de administr"atieve uitdrukkelijk voorbehoud in beroep te gaan tegen het politve, zodat in geval van verhaal de Belgische staat tussenvonnis ; in de persoon mm de minister van binnenlandse Dat door het eindvonnis van 28 mei 1960 de eerste zaken moet aangesproken. worden. Moet als een fout Rechter de hoofdeis gegrond bevond en beroepene worden aangemerkt de onhandigheid van de rijks­ Bell Telephone veroordeelde om de vergoedingen we­ wachter die, opgesteld aa.n een kruispunt, eensdeels gens blijvende werkonbekwaamheid aan Verbaenen uit de linkerhand gestrekt houdt om het uit een bepaaZ­ te keren op grond van een blijvende werkonbekwaam­ de richting komend verkeer door te laten, terwijl heid van 5% en een basisloon van 70.000 F; dat hij hij anderdeels met de rechterhand teken doet aan ze daarenboven veroordeelde tot het uitkeren van de het stilstaand v.erkeer, gekomen wit een andiere rich­ vergoedingen voor tijdelijke werkonbekwaamheid van ting, om zich in beweging te stellen (zie nader het 17 september 1957 tot 9 november 1957 ; vonnis). Wat betreft het incidenteel beroep dat slaat op de 2. Elke d:aad van de benadeelde, die tot doel heeft zijn hoofdeis : rechten te doen gelden, stuit de verjarilng. Dit zal Overwegende dat beroeper op incident doet opmer­ o.m. het geval z~in door een aanstelling als burger­ ken dat het basisloon van 69.165 F nooit betwist ge­ lijke partij tegoo, een verdachte, die vrijgesproken weest was, wat tweede beroepene volledig beaamt ; wordt. Overwegende dat beroepster op incident nog doet Gilissen en Claes t/ Huysmans en Belgische Staat opmerken dat de eerste Rechter haar ten onrechte (Ministerie van Landsverdediging, Binnenlandse Zaken veroordeelde de vergoedingen uit te keren voor de en Justitie). tijdelijke werkonbekwaamheid van 17 september 1957 tot 9 november 1957, gezien volledig vergoed Overwegende dat de eis van de partij Gilissen strekt werd . voor deze periode door de verantwoordelijke tot solidairlijke veroordeling van verweerders in beta­ derde; dat beroepene Verbaenen deze vergoedingen ling ener som van 625.000 F ten titel van vergoeding trouwens niet gevorderd had in zijn inleidende dag­ der door hen geleden schade, bij een verkeersongeva~ vaarding; te Brustem, op 23 juli 1957, en waarvoor eerste ver­ Overwegende dat deze twee wijzigingen in de eisen, weerder verantwoordelijk wordt gehouden ingevolge die op een misverstand berusten, dienen hersteld ; zijn onhandige en dubbelzinnige verkeersregeling op de Wat betreft het beroep van in vrijwaring en gemeen­ plaats van het ongeval; vertldaring van vonnis geroepene N.V. Zurich : C".".) Overwegende dat de vordering van de .partij Claes UE>î RECH'l'SKUNbIG WEEKBLAD 1108

eveneens strekt tot solidairlijke veroordeling van de• Overwegende nochtans dat elke daad, die tot doel zelfde verweerders in betaling ener som van 15.986,­ heeft zijn rechten te doen gelden, voor de_ benadeelde F ten titel van vergoeding der schade door -aanlegger een stuiting der verjaring medebrengt; opgelopen aan zijn voertuig, bij hetzelfde verkeers­ Overwegende dat ter zake het schadegeval, namelijk ongeval ; een verkeersongeval te Brustem, op 28 juli 1957, aan­ legger zich reeds burgerlijke partij heeft gesteld in Over de ontvankeli1kheid van de ei8en : het strafgeding ingeleid tegen Gilissen Emile, thans eveneens aanleggende partij, die weliswaar, ingevolge Overwegende dat de niet ontvankelijkheid wordt op­ vonnis der Boetstraffelijke Kamer van deze zetel in geworpen in zoverre zij gericht zijn tegen de Belgi­ dato 25 maart 1958 en bekrachtigd door Arrest van sche Staat, in de persoon van de Ministers van Lands­ het Hof van Beroep dd. 25 november 1959 werd vrij­ verdediging en Justitie, aangevoerd zijnde dat eerste gesproken ; strafgeding in hetwelk hij als betichte ver­ verweerder, als rijkswachter, op het ogenblik der ge­ scheen uit hoofde van onvrijwillige doding van zijn ïncrimineerde gedraging, niet kan beschouwd worden echtgenote en van onvrijwillige slagen aan een der als afhangende van de betrokken departementen ; occupanten van de wagen van huidige medeaanlegger Overwegende dat bewuste opwerping zonder twijfel Claes; als gegrond moet aanvaard, althans voor het Ministerie Overwegende dat deze laatste derhalve te gelegener van Landsverdediging - en waarbij aanlegger zich tijd zijn aanspraak op schadevergoeding heeft doen trouwens neerlegt - wijl volgens art. 2,/1° en 2° van gelden, door hem geleden bij dit ongeval en na de vrij­ de wet van 2 december 1957 op de rijkswacht, deze spraak van_ Gilissen en de daaraan gepaard gaande on­ onder het gezag van de Heer Minister van Landsver­ bevoegdverklaring omtrent zijn ingeleide vordering, dediging ressorteert voor alles wat haar organisatie zich nog tijdig heeft gekeerd tegen eerste verweerder en administratie betreft en voor al wat aangaat het en de verjaring hem derhalve niet kan tegengesteld toezicht op de uit hun korps afwezige militairen en de worden; " medewerking aan de voorbereiding van mobilisatiever­ Overwegende dat met het- oog op een goede rechts­ richtingen ; bedeling, het aangewezen voorkomt de beide gedingen Dat eerste verweerder, op het ogenblik der hem aan­ samen te. voegen om door een en hetzelfde vonnis uit­ gerekende foutieve gedraging, doende was het verkeer spraak te doen, wijl zij uit den aard der zaak en öe• te regelen en derhalve alsdan niet kan beschouwd wor­ trekiking hebbende op hetzelfde--verkeersongeval als den als een orgaan van gezegd -Ministerie ; verknocht kunnen beschouwd ; Overwegende dat de rijkswacht nu voor de uitvoe­ ring van haar taak, namelijk de gerechtelijke politie, Ten gronde: onder het gezag staat van de Minister Van Justitie, daar waar zij ten aanzien van de administratieve politie, Overwegende dat de parti]en afschrift van de straf­ de uitvoering van de wetten en besluiten vá:ri algemene bundel bijbrengen, alsmede van de processtukken van politie en de handhaving van de openbare orde afhangt de onderscheiden strafinstanties, die van dit ongeval van de Minister van Binnenlandse Zaken ; · hadden te kennen, strafprocedure waarin aanlegger Overwegende dat aanlegger vooruitzet dat wanneer Gilissen als betichte werd vrijgesproken ; eer.:;te verweerder op het kwestige kruispunt te Brus­ 0at waar partijen tevens naar de in gezegd straf­ tem het verkeer regelde, hij zowel is opgetreden als bundel vervatte elementen verwijzen, dezelfde als ver­ agent van de gerechtelijke als van administratieve worven en niet betwist kunnen aanvaard worden ; - politie; Overwegende dat ingevolge het kracht van gewijsde Dat ongetwijfeld de mogelijkheid bestaat dat de met betrekking tot de vrijspraak van aanlegger Gilissen, rijkswacht - bij verkeersregeling al eens verbaliseert elke fout of aansprakelijkheid in zijnen hoofde voor· en dan voorzeker een daad van gerechtelijke politie de nadelige gevolgen van het ongeval uitgesloten is -; stelt; Dat voorzeker -deze vrijspraak niet meteen de fout Dat trouwens voor het ongeval, aanleiding tot hui­ van eerste verweerder bewijst ; dige vorderingen, door eerste verweerder, als verba­ Overwegende dat uit voormeld strafbundel nochtans lisant, een bekeuring is opgesteld geworden ; mag geconcludeerd worden dat hij een onhandigheid Overwegende nochtans dat uit de bewoordingen van heeft begaan ; de inleidende dagvaardingen duidelijk vaststaat dat Dat inderdaad op de dag -en het ogenblik van het aanleggers zich steunen op een beweerde onhandigheid ongeval, eerste verweerder opgesteld stond op het v:an eerste verweerder bij de regeling van het verkeer ; kruispunt van de steenweg Tongeren - Sint-Truiden Dat derhalve dit de foutieve gedraging van de agent en de baan Brustem - Zepperen terwijl hij aldaar het der administratieve politie omsluit en niet een mis­ verkeer regelde, hij eensdeels de linkerarm -gestrekt -sing of een tekortkoming als vertegenwoordiger van hield in de richting Tongeren, aldus het verkeer van- - de gerechtelijke politie uitmaakt ; daar komende, onder ande·re de partij Claes, doorliet Dat dienvolgens de eiSën, in -zoverre zij gericht zijn _ en anderdeels aan de weggebruikers in stilstand op­ tegen de-Belgische Staat, in de persoon van de Minis­ gesteld op de Vliegveldlaan .teken gaf zich in beweging ter va_n Justitie, eveneens als niet ontvankelijk moeten te stellen, bij zoverre dat aanlegger Gilissen met zijn aangezien worden ; moto, waarop zijn echtgenote eveneens had plaatsge­ nomen, in botsing kwam met het autovoertuig van Over de. 1,'erjaring: Claes; Ovenvegende dat eerste verweerder in het/ voor­ Overwegende dat verweerders de verjaring van de onderzoek en meèr bepaaldelijk ter zitting van de lJoet­ eis der partij Claes oproepen, -wijl het schadeverwek­ straffelÜke Kamer alhier dd. 25 februari 1958 zelf heeft kend· feit zich op 28 juli 1957 heeft voorgedaan en de toegegeven dat hij op schuine wijze voor de Vliegveld­ tegen verweerders ingestelde vordering eerst dagte­ laan stond opgesteld en niet volledig met het aan­ kent van 29 december 1960 en 20 januari 1961, hetzij gezicht naar daar gekeerd, dat hij even voor de bot­ meer dan drie jaar er na, en het bewijs niet bijgebracht sing teken had gedaan, met de rechterhand om het is van enige onderbreking ; verkeer rapper te doen vooruitgaan er bijvoegende 1109 HJ~.:CHTSKUNDIG WEEKBLAD 1110

~--,~· -~---~~;· --·-~--~- -- -~~---~ ~-· ~---- -

dat op dat ogenblik voertuigen van de richting van ten overstaan van voormelde gegevens niet als een Sint-Truiden kwamen·; genoegzame bewijsgrond kan worden aanvaard voor Overwegende nochtans dat de interpretatie die eer­ de gevorderde 25.000 F ex haerede; ste ver\veerder aan bewust teken met zijn rechterhand Over'Wlegende dat de materiële en morele schade wil geven ogenschijnlijk aanneembaar lijkt, doch veel­ door aanlegger ondergaan ingevolge Al het (overlij­ eer de indruk geeft er bijgehaald te zijn om een be1- den) lees : feit van het overlijden van zijn echtgenote gane missing te vergoelijken; en B/ ingevolge zijn eigen verwondingen als volgt kun­ Dat inderdaad alleen eerste verweerder spreekt van nen worden begroot : voertuigen die zogezegd uit de richting Sint-Truiden aankwamen; Al 1° Begrafeniskosten, door voldoende be- scheiden verrechtvaardigd : 10.808,- F Dat zijn collega, rijkswachter Van Montfort, hier­ 11 over geinterpeleerd werd ter zitting van 21 januari 2 Geneeskundige kosten voor echtge­ 1958 «niet weet, of er op dat ogenblik verkeer van note, zijnde 2.930 F+2.500 F = 5.430 F Sint-Truiden kwam » ; dat, moest het kwestige teken onder aftrek van 3.400 F ontvangen van de mutualiteit, blijft: 2.030,-F bedoeld zijn voor voertuigen die zogezegd uit de rich­ 11 ting Sint-Truiden kwameti, dan de botsing eerder met 3 schade aan klederen van echtgenote, een voertuig komende uit die richting had plaats ge­ ex aequo et bono : 1.000,- F vonden; 4° Verlies aan inkomen van de gemeen- Dat alleszins, ·zo Gilissen bij veronderstelling, nipt schap: voor deze voertuigen de baan zou hebben overgestoken Overwegende dat het door aanlegger vooruitgezette om in botsing te komen met de auto Claes, komende bedrag als verrechtvaardigd kan aangenomen worden uit de richting Tongeren, dit detail aan al de andere wijl de becijfering er van gesteund gaat op een ver­ ter plaatse aanwezige personen zou zijn opgevallen ; lies aan inkomsten door de echtgenote verdiend en Overwegende dat, in dit verband van zaken, moet het wegvallen van haar hulp in de huishouding door aangenomen worden dat op het ogenblik der botsing aanlegger billijk geraamd op 1.000 F per maand ; geen verkeer uit de richting Sint-Truiden kwam en Dat op basis van een jaarlijks verlies van 12.000 F dat, zoals twee onafhankelijke getuigen, tweemaal een kapitalisatievoet van 4,5% een lucratieve overle­ tereke-voor de boetstraffelijke rechtbank en voor het vingsduur van 23 jaar als winkelbediende en een alge­ Hof van Beroep onder eed hebben bevestigd, Gilis3en, mene overlevingsduur van 37 - 38 jaar, deze laatste met zijn moto in stilstand voor hun wagen aan het mag in acht genomen worden voor de hulp in het kruispunt, zich in beweging heeft gezet, toen eerste huishouden om het cijfer van 169.776 F door de kapi­ verweerder het verkeer voor de Vliegveldlaan open­ talisatie verkregen te brengen op het gestelde totaal stelde door een teken met de rechterhand, er bij:­ bedrag van : 200.000,- F voegende dat dit teken aantoonde dat zij mochten aan­ 5° Morele schade : 100.000,- F zetten, en dat zij, zo zij de eerste van de rij waren geweest gelijk aanlegger, zij hetzelfde zouden gedaan B/ Eigen schade : hebben als deze ; 1° schade aan moto : Overwegende dat aanlegger in dit verband dan ook Overwegende dat de door aanlegger bijgebrachte mag aanvoeren dat deze getuigenis absoluut onaf­ schatting tegensprekelijk met de verzekeraar van de hankelijk· en geloofwaardig is en dit in tegenstrijd met autovoerder Claes gedaan, tot grondslag mag geno­ de ontkenning van verweerder, die vanzelfsprekend be­ men worden voor de vaststelling van het bedrag, dat lang heeft zich te diskulperen voor zijn onhandigheid deze vaststelling een schadebedrag voorziet van 8.525 of voor zijn onoplettendheid ; F te verhogen met 6 dagen genotsderving voorzien Dat derhalve zijn onhandigheid als bewezen voor­ voor de vervanging door een nieuw voertuig door aan­ komt en meteen ook zijn fout en medeverantwoorde­ legger aangerekend aan 75 F per dag of 450 F ; lijkheid van de Belgische Staat, Ministerie van Bin­ Dat. derhalve aanlegger voor deze post kan aan­ nenlandse Zaken, waarvan hij het orgaan was op dat spraak maken op een totaal van 8.525 F + 450 F = ogenblik; 8.975,-F; 2/ Geneeskundige kosten : A. Schade-eis Part~j Gilissen: Overwegende dat aanlegger het bewijs bijbrengt na­ volgende uitgaven te hebben gedaan: Overwegende wat de gestelde schade-eis aangaat, in a) rekening kliniek Sim-Truiden 10.733,-F hoedanigheid van enige erfgenaam van zijn voorover­ b) rekening kliniek Les Bruyères 9.738,-F leden echtgenote, aanlegger het onomstootbaar bewijs c) rekening Dokter Tallon 1.300,- F niet heeft bijgebracht dat zij, in de korte tijdspanne dat hetzij samen 21.771,- F waarop hij vanwege zijn zij na het ongeval nog heeft geleefd, bwust was van mutualiteit 17.465,- F heeft terugbetaald gekregen haar toestand ; blijft : 4.306,- F Dat immers volgens attest van dokter Tallen, dd. 3/ Schade aan klederen : 29 juli 1957 zij onder meer een schedelbreuk van Dat deze ex aequo et bono kan bepaald worden op schedelbasis had opgelopen en daags na haar opname 1.000,-F; in de kliniek aan hare verwondingen is overleden ; 4/ verlies aan loon : Dat de verbalisanten in hun P.V. vermelden, na be­ Overwegende dat blijkens bijgebrachte bescheiden ëindiging van hun onderzoek ter plaatse, het slacht­ het bewezen is dat aanlegger vanaf 28 juli 1957 datum offer in de kliniek niet te hebben kunnen verhoren van het ongeval tot 27 november 1957 gehospitaliseerd daar dit het bewustzijn had verloren, volgens hun werd was ; dat zonder verdere aanduiding nopens zijn ge­ medegedeeld ; zondheidstoestand, aanlegger beweert eerst op 24 Dat het attest van Dokter Tallen op 23 januari 1960, maart 1958 het werk te hebben hernomen, waarvoor meer dan twee jaren na de feiten, afgeleverd aan hij attest bijbrengt van zijn werkgever; dat eveneens aanlegger en volgens hetwelk zijn echtgenote niet on­ door aanlegger wordt toegegeven dat hij aan vergoe­ middellijk na het ongeval het bewustzijn had verloren, dingen van ztin mutualiteit een bedrag van 14.154 F li 1: lJ 1cc:1J__1--- 1111 R~ClITSKUND!G WEEK.BLAD 1112 iheeft ontvangen, doch hiervoor door de mutualiteit van haar geneesheren, aanziet de letsels als genezen, niet wordt aangegeven over welke periode zicll deze zonder enige werkkrachtvermindering na te laten ; vergoedingen uitstrekken; dat uiteindelijk aanlegger Dat, gezien de .tegenstrijdigheid, een deskundig on­ .voorhoudt uit dit ongeval een bestendige invaliditeit derzoek zich opdringt ; te hebben behouden van 15 '% en ten bewijze hiervan Overwegende dat inzake A.R. nr 3550 Bell Tele­ een attest bbijbrengt van Dokter Mils te Luik; phone de verzekeringsmaatschappij Zurich, verzeke­ Overwegende dat het, in de gegeven omstandighe­ raarster van de derde verantwoordelijke dader, in vrij­ den aangewezen voorkomt, hem aan een medisch des­ waring heeft opgeroepen en zij met de zaak nr 3672 kundig onderzoek te onderwerpen vooraleer ten gronde de gemeenverklaring, in akkoord met verweerster over deze schadepost te beslissen ; . dat, in afwachting Zurich, beoogt ; der besluiten van gezegde deskundige aan aanlegger Dat verweerster Zurich zich verzet tegen de ene een provisionele vergoeding van 15.000 F, voor per­ zowel als tegen de andere maatregel; soonlijke materiële en morele schade kan worden toe­ Overwegende dat artikel 37 par. 2 van de inleidende gekend 15.000,- F ; Titel van het Wetboek van burgerlijke Rechtsvorde­ ring, uitdrukkelijk bepaalt dat de rechtbank, gevat B. Schade-eis pa.rtij Claes : van een vordering, bevoegd is om van de eis in vrij­ waring te kennen. Overwegende dat deze slechts materitële schade heeft Dat een eis in vrijwaring altijd bij een hoofdeis kan opgelopen, zijnde 14.786 F aan herstellingskosten van worden gevoegd, zelfs als hij, afzonderlijk genomen, zijn autovoertuig en 1.200 F vergoeding voor acht voor een andere Rechtbank zou moeten worden inge­ dagen genotsderving, hetzij samen 15.986,- F; leid (Luik, 11.3.37, p. 1937-11-130) en het niet ver­ eist is dat oorzaak en voorwerp der twee eisen dezelfde Overwegende dat dit schadebeding gesteund gaat op zijn (civ. Brux. 26.3.52, P. 1935-III).11) en dat dit een tegensprekelijk met Gilissen gedane deskundige beginsel precies het voorwerp uitmaakt der wijziging raming, die alhoewel niet tegenstelbaar· aan eerste ver­ aan de wet van 25 maart 1876, door artikel 8 van weerder, toch genoegzame waarborgen van ernst en degelijkheid biedt; ' de wet van 15 maart 1932 (Les Novelles, Proc. civ. I, 1022; Rép. pr. dr. b. 1° Garantie, 67; zie ook Dela­ Dat trouwens het bedrag, zij het dan in bijkomende ruwière en Namèche, blz. 460 n° 3) ; orde, niet eens wordt betwist ; Dat bijgevolg de oproeping in vrijwaring ontvan­ kelijk is ; Overwegendè dat inzake nr 3672, aanlegster Bell VREDEGERECHT TE ANTWERPEN Telephone de gemeenverklaring van het tussen te komen vonnis beoogt en verweerster Zurich, ondanks 3e Kanton. - 6 februari 1960. een verkeerde opstelling van het beschikkend gedeelte van dit exploot, verklaart deze vordering als regel­ Rechter: M. G. Goethals. matig ingesteld te aanzien en, zo nodig, vrijwillig Advocaten : Mrs. D. Wostijn, K. Van Baarle en te verschijnen; dat ook aanlegster Bell Telephone ver­ C. Boelens. klaart, indien nodig, vrijwillig te verschijnen ; Dat akte wordt gegeven aan partijen hunner ver­ Arbeidsongeval met blijvende werkonbekwaamheid. klaring en vordering, van uit dit oogpunt als rechts­ Vordering van slachtoffer tegen werkgever. - Re­ geldig ingesteld wordt aangezien, gezien de vrijwillige gresvordering van werkgever op derde verantwoor­ verschijning van partijen ; _ delijke persoon. - Oproeping in vrijwaring ontvanke­ Dat echter de eis der zaak nr. 3550 ontvankelijk lijk en gegrond. zijnde, de gemeenverklaring, gevraagd inzake nr 3672, overbodig wordt ; · Ingeval het s'lachtoffer vam een, arbeidsongeil)al van Overwegende dat verweerster Zurich de ontvanke­ ztin werkgever de forfaitairre vergoedingen vordert lijkheid van de vorderingen ingesteld onder nummers op grond van de samengeschakelde wetten betref­ 3550 en 3672 aanvalt, om reden dat een procedure, fende arbeidsongevallen, kan die werkgever de derde ingeleid voor de Boetstraffelijke Rechtbank alhier verantwoordelijke persoon oprroepen in w#waring. (7° Kamer), door oorspronkelijke aanlegger, nog .han­ De oproeping in wijwaring is ontvankelijk krach­ gende is en er, bij middel van besluiten, vergoedingen tens art. 37 § 2 van de inleidende tiitel '!,"an het werden gevorderd (en toegewezen? ) voor tijdelijke Wetboek van burgerlijke rechtsvordering. arbeidsonbekwaamheid van Verbaenen; De oproeping in wijwaring is gegrond daar het nie~ vereist is dat de oMza.ken en het 'voorwerp der Dat dit middel niet afdoend is, enerzijds omdat de twee eisen dezelfde z#n. door aanlegger Verbaenen voor de Boetstraffelijke Rechtbank ingestelde vordering steunt op de gemeen­ rechterlijke bepalingen van straf- en burgerlijk wet­ Verbaenen t/ Bell telephone manufacturing 0' boek, en anderzijds, omdat de Vrederechter ratione t/ Zurich. materiae alleen bevoegd is inzake arbeidsongevallen ; Dat het precies in het kader der wetgeving op de Gehoord partijen in hunne middelen en besluiten. arbeidsongevallen is dat aanlegger Verbaenen de Aangezien de zaken, ingeschreven in de algemene hoofdvordering instelde ; rol onder nummer 3364, 3550 en 3672 verknocht zijn Overwegende dat, de vorderingen ontvankelijk zijnde, en een goede rechtsbedeling hun samenvoeging ver­ er moet worden overgegaan tot een deskundig onder­ eist; zoek, alvorens ten gronde over de zaak te oordelen ; Overwegende dat aanlegger Verbaenen het slacht­ offer was van een arbeidsongeval, in dienst van ver­ Om deze redenern, weerster Bell Telephone ; Dat de materialiteit van het ongeval niet betwist Wij, Vrederechter, rechtdoende op tegenspraak, voe­ is ; verweerster Bell Telephone steunend op adviezen gen de . zaken ingeschreven in de algemen~ rol onder rns: RECHTSKUNDIG WEEKBLAD 1114 dé~- iiummèrs· ~3364; ·3550- en "3672 samén wegens· hun tooid door :J; van Soest ·en D. BrülI:---· Alpihen aan verknochtheid; .de Rijn, N. Samsom. v"erklaren-. de vorderingen .. ontvankelijk, uitgezon­ Poel J. van der, Het fiscale compromis. Voordrac!ht derd deze ingeschreven onder nummer · 3672, welke gehouden op de Belastingconsulentenda-g 19'61 ge­ niet. ontvankelijk is en waarvan de kosten ten laste organiseerd door1 de Nederlandse federatie van be­ và.ri aanlêgstê~ Èêlf · Telephóne ~orden gelat~n ; lastingconsulenten. ~ Amsterdam. .. Alvorens verder ten gronde te beslissen, stellen Zuthem H. J. van, De integratie van de onderneming aan als deskundige_ de Heel'. Dr. J. He:r:idrickx, genees­ als" sociologisch vraagstuk. Proefs·chrift Vrije uni­ h·eer te .. Antwerpen, . er .. wonende . Lang_e. Leemstraat, versiteit Amsterdam.·-,-· Assen, Van Gorcum en :!'12,_. mÜ zending, partijen __ :Ben. Telephon~ en_ Zl1rich ·Comp. ~g.nwezig_ of behoorlijk ,.g_eroepen, de pers.aan van _àan• . Frankrijk l~gger te . 9rtderzoèken, dezes toestand te bes_ch_rijven in·. Verband .met het werkongeval :._waàrvan hij_ het Burdeau ·G;-, Droit cons-titutionnel et. Institutions po­ sl~chto~f er werd op 17- septeinber ·1957 terwijl hij in d:l.eî:ist "wàs "van Ben-· Telephone, . zuiks" fa . een berede:. litiques. 8° édit. - Lihr\. Gén. de Droit et de neerä en. onder eed bevestigd. verslà'g, de graad zowel Jurispr. 1 Debbasch O.; L'Occupation militaire. - Libr• Gén. de d.~r tijd~lijke als der blijvende werkonbekwaamheid Droit et de Jurispr. vast te ~st~ll~n en de dàtum van· heling te bepalen; Duverger M., Les Constitutions de la France. Nouv. velider te antwoorden alle vragen, door partijen te óp édit. __,_ Presses Universitaires de France. stellen, dienende tot de opheldering der zaak ; . Verienden á.e zaak naar de zitting. waarop zij, na Faucher M., Les Réformes de la V 0 Républiqué, T. II. q~er:iegging van het deskundig . verslag, zal terugge­ Mise à jöur 1959-1960 chez !'auteur. bracht worden door de .. meest neerstige partij ; Huguet A., L'Ordre public et les contrats d'exploita- 1 ~- . Verklaren ·huidig vonnis uitvoerbaar .bij voorraad . tion du drbit d'auteur • - Ubr. Gén. de Droit et nietteg~nstaande alle verha91 en, zonder borgsteHing ; de Jurispr. ,- Voorbehouden de kosten wag.r:ov~r- nog niet werd Mellor A., La TortuN~, son histoire, son abolition, sa rèappariüon au :XX0 siècle. - Marne. g~()orc1~eld ; . Rivero J., Droit administratif. 2° ·édit. -=-Dalloz. Voirin P., Manuel de droit civil. Capacité. Lihr. Gén. NOOT : Vorenstaandvonnis w~rd bij -de in dit num­ de Droiit et de J urisprudence. mer .. eve.neens gepubliceerde . beslissing. van de· Recht":'" barik 'van: .Eerste Aanleg te Antwerpen, d.d. 14 feibruari Engelánd 196;1., hervormd. Adkin B. W., A Handbook of the Law Relating to Landlord and Tenant. 15e ed., Estates Gazette. BIBllOGRAPHIE Birkett LordJ, Six Great Advocates. - Penguin. Brown W. H. Jr. & C. E. Gilbert, Planning Municipal Investment. A èase Study. of Philadelphia. - :Nederland Penn. U.P. Oxf. U.P. Oharleisworth J., · The ·Law of Negligence 5th. Cum. Beenakkér H. F. en H~ _/3. Eldi(frirng, ,Arbeidstijd en · Suppt. - Sweet & M. yeiliigheid.. -~-Alphen aan .d_en Rijn,. N .. Samsom. Coleman J. V., An Employer's Duties at Common Law 1frasz Jl. A., -Notitie over bestuurkünde. - Arnhem, in Ireland. - Figgis. ".. Vuga'."BoE?~èrij, G .. W. yan der· Wiel _& Co. . Ji'JÁ,disáb;owsky 0-; · k Beknopt versla:g van dé 44è Cooper Louis Blom, Tlhe Law as Literature. - Bodley w.; · Head: · ·· · int~rnationale a_rbeidscoÏlfe.r'Èm#e, Genève, · -- juni 1960.'· Uitgeg. door ·het Ministerie van sociale Cracknell D. C.~ Contract. l..aw Students' Comp. - But:terwortlh. · zak,e11 en yolksg~zondh~i4. 's::-Gravenihage. ·Staats- Dumsday W. H., .- . · ·drykk~r 1ij-· ~n Vitgéverijb~ddj( - -- Locar Government. Làw and Legisla- tion:-"'::-'-' Hé.l'dden. Be~t:. .dulk'-A .~ c. .dè?i,~-llèdht en rekening. Enige beschouwin­ Fe:rguson J. H, --& D; E. McHenry, The Americart Sys­ - . gen._ over- het rijksrekenplichtig- beheer. ~-De­ --- tem of ·Govemment: 6ê eet - l\/IcGraw. · · . venter1 --E. E; .Kluwer.- _.: Garner J. F., Road Charges. Oyez Pract. · Notes. Soli­ l!Jrigèirinan Ä,, k -w~ Th. van der Meer en L. _vain dei . oHor':s ,L~~. ·· ~- Meijden>--Hoofdzäken voor h~t onderdeel wetsken­ Gosling J_,-,·= The;: Ghqst Squa:d. J;>anther Bsk. Hamilton. -=~: ~nl.s" van:··het e~àmen gemeente-adriiiniStrátie. - Staff. _. . -Arnhem~_ yuga-Boe~erij:/G. W. v~ der· Wie_I_· & Co. Gourley G. D. & A. P. Bristow, Patrol Administration. Hagelen H. G., Uw toekomstvoorzieningen ende fiscus. Police Science S. - Blackwell. Sci. ;__· ·Nederiandsè U.M., Le: den. Green EdJward)· Judical Attitudes in Sentencing. Haren 1. A. C. van, Personeelsbeleid en ondernemings­ · Macmillan. struètuur. Een sociaal juridisch onderzoek naar de Hardwick M., Doctors on Triá.l. - J enkins. wijzigingen die in de rechtsvorm van de onder­ Helmore B. A., The Law of Real Proper1ty in New neming worden aangebracht. Proefschrift Utrecht. SÖutlh ·wàles: - Sweet & M. - Assen, Van Gorcum & Comp. Hirsch P., The Death Dealers. Pyramid. - Thorp & P. H averkorn van Rijs

Leag,e R. W., Roman Private Law. - Macmillan. Sclhwartz. 1961. Göttinger rechtswissenschaftliche McCloskey R. G., The American Supreme Court. Studien. Chicaigo U.P. Dürkes Werner;. Wertsicherungsklauseln. Ein 'Ober­ Macdonagh 0. A., Pattern of Government Growth. - hlick :üiber d. derzeitigen Stand von Recht­ Mac Gibbon & K. sprechunig u. Schrifttum. 5. neu bearb. u. erw. Morrish R., Criminal Law and Police Investigation. - Aufl. unter Berücks d. « Grundsätze d. Dt. Bundes;. Police Review. bank » f. d. Entscheidung üiber Genehmigungs­ Robson W. A., The Greater London Boroug:hs. Greater anträge nach 3 d. Währungsgesetzes vom 12-12- London. - Lond. Schl. Econ. 1958. - Heide1berg, Ver!. Ges. Recht u. Wirt­ Rubin L. &; P. Murray, The Constitution and Govern­ sclhaft. 1961. Schriften d. Betriebs-Beraters. ment of Ghana. Law in Afrika S. - Sweet & M. Eisel Josef, Das· Muttersohutzgesetz, Gesetz zum Selvig E., Unit Limitation of Carriers Liability. - Schutze d. erwerbstätigen Mutter vom 24. Januar Pirtman. 1952. u. seine Anwendung. 5. Aufl. Eerzatzbl. Lfig. S-en D. K., A Comparative Study of the· Indian Con­ 9. - Essen. Haarfeld. 1961. stitution. - Longmans. Fabricius Eugen, Grundlagen des Vertragsvierhältnis• Smith T. B., British Justice. The Scottislh. Contribu­ ses zwischen Architekt und Auftraiggeber. Aufge­ tion. Hamlyn Lects. ____:_Stevens: & Sons. stellt. f. d. Bund Dt. Arclhitekten BDA. 1909 Topolski F. & F. OoW'[Jer, Legal London, Stevens and durchges u. erg. seit 1948. Erw. u. verb. durch Sons. · Wilhelm Mohilé, 4, Aufl - Düsseldorf, Werner. Underhill Sir A., Law Relating to Trusts and Trusrtees. 1961. - Buttérworth. - Frank Rüdiger, Wer wird als Kriegsdienstverweigerer Underhill M., The Licensing Guide. Oyez Pract. Notes. anerkannt? Die wichtigsten Enrtscheidungen im Solicitors' Law. Rechtsverfahren d. Bundesrepubliik. - Detmold. Williamson Huch Ross, The Silver Bowl. FO!Ur Square. Hermannstr. 41. Verband d. Kriegsdienstverwei- gerer e. V. 1961. · Zwitserland Furtner Georg, Das Urt.eil im Zivilprozess·. - München u. Berlin, Beek. 1961. Blöchlinger Edwin, Das Untersuclhungsverfahren àm Gias•er Hugo u. W-ilhelm Dröso.hel, Das Nachbarrecht st. gallischen Zivilrechtspflegegesetz. - Winter­ in der Praxis. - Herne, Berlin, Verl. Neue Wirt­ tihur, Scfhellenberg, 1961. schafts-Briefe. 1961. Reiser Martin, Das Commonwealth of Nations, Be­ Grüll Ferdinand, Der Anstellungsvertrag mit Iieitenden griff, Rechrtsnatur, Wesen. - Züricfh, Polygraphi­ Angestellten. Vertra.gsmuster mit. Erläuterungen. scher Verlag. 1961. 4. Aufl. Heidelberg. Verl. Ges. Recht u. Wirtschaft. Zingg Ernst, Das Bodenerecht nach Moses. Anhang, 1961. Sclhriften d. Betriebs·-Beraters. Die wichtigsten gesetzlichen Bestimmungen über Hellmer Joachim, Der Gewohnheitsverbrecher und die das neue Bodenrecht der SclhWieiz. - Oberbalm Sicherungsverwahrung 1934-1945. - iBerlin, Dun­ 1bei Bern, Selbstverlag 1959. Verl. der1 Evangel. cker & H:umblot, 1961. Gemeinschaft, · Bern. Kaufmann Arthur, Das Schuldprinzip. Eine straf­ Zingg Ernst, Mosaisches Familienrecht. - Oberbalm recht!. -rechtsphilosoplh. Untersuchung. - Heidel­ hei Bern, im Selbstverlag. 1959. Verlag der Evan­ herg. Winter 1961. Heidelberger r.echtswissen­ gel. Gemeinsclhaft, Bern. schaf:tliche Ahhandlungen. Kern Eduard, -R1echtsfälle aus deni Strafprozess. 2. Oostenrijk neubearb. Aufl. - München u. Berlin, Beek. 1961. Lademann FrUz, Edgar Lenskv u. Hedin Brockhoff, Fritsch Ernst, Das alte und das neue Umsatzsteuer­ Kommentar zum Einkommensteuergesetz. 2. Aufl. recht. Gesertze. Verordnrtmgen u. Erlässe, mit einer Losebl. Ausg. Nachtr. 4. - Stuttgart u, München, Einf. u. Anm. viersehen v. Ernst Fritsclh. 4. Aufl. Boorberg.. 1961. N achtr. 4. Wien, Manz, 1961 Loewenstein Karl, 'Ober Wesen, Technik und Grenzen Gehrmann Viktor, Allgemeine Sozialversicherung der Veclassungsänderung. Vortrag. Berlin, de ASVG mit erl. Bemerkungen. Hrsg. v. Viktor Gruyter, 1961. Schriftenreihe d. Juristischen Ge­ Gehrmann, Arthur Rudolph, Helmut Teschneri. - sellsclhaft e. V. Berlin. Wien, Manz, 1961. Makarov Aleksandr Nncer­ lage der Judikatur. - Wien, Kauf. 1961. nant Ie droit internationale privé 2. Aufl. Berlin~ de Gruyter, Tübingen, Mohr Siebeck, 1961. Ma­ Duitsland terialien zum ausländischen u. internationalen Priva trecht. Beitzke Günther, Familienrecht. Ein Studienbucrh. 10. Malzer Georg, Die Auswirkungen des KarteUgesetzes neubearb. Aufl. - Mündhen u. Berlin, Beek 1962. aurf Energieversorgungsvert~äge. Vortrag. Essen, Boldt Gerhard, Gewerberecht. - Münster/Westf. Riclhard Wagnerstr. 41. Vereinigung Industrielle Asclhendorlf, 1961. Kraftwïrtschaft. 1959. Boor Hans Otto de, Zivilprozessrecht. Neubearb. von Mitteis Heinrich, Deutsche Rechtsgeschichte. Ein Stu­ Günther E11kel. 2. Aufl. ~ Wiesboden, Betriebs­ dienbuch. Neubearb. v:on Heinz Lieberich. 7. e:rig. wirtschaftl. Verl. Gàble, 1961. Alufl. - München u. Berlin, Beek. 1961. Owpelle Karl-Hermann, Handelsrecht ohne Gesell­ Muther Theodor, Zur. Gesdh~chte. der Rechtswissen­ schafts- und S1eehandelsrecht. Ein: · Studienbuch. schaft und der Universitäten in Deutschland·, Ge­ 8. erg. Aufl. - München u. Berlin, Beek. 1961. sammelte Aufsätze, P'hotomechan. Nachtdr. d. Coing Helmut, Die Rezeption des römischen Rechts in Ausg. Jena, 1876. Amsterdam, Scbippers. 1961. Frankfurt am Main. Ein .Beitrag zur' Rezeptions­ Podzun Hanns,· Haftung und· strafrechtliche Verant­ geschidhte. ..--- Frankfurt a. M., Klostermann. 1962, wortlichkeit für Unfälle im Betrieb.~ .3. erg. AufI. Dirksefi Gebha.rdJ Das Feierlagsreciht~ :._, Göttinger, · ·~ Berlin; ·E. Schmidt.· 1001. lllf RECHTSKUNDIG WEEKBLAD 1118

Poss1er Diether, Politische Strafjustiz aus der Sicht Na deze voordracht had de reeds traditioneel ge­ des Verteidigers. - Karlsruhe, C. F. Müller. worden receptie door het bestuur plaats in de zaal Roemer Hams, Die ärztliclhe Aufklärungspflicht vom van de Tuchtraad waarna 's avonds een banket volgde. Standpunkt und aus der Erfahrung des Arztes, Op dinsdag 21 november 1961 was het de heer Pro­ Vorrtrag. Grenzen der ärztlichen AU!fklärungs• kureur des. Konings, F. de Paige uit Turnhout, welke pflicht aus der Sicht des Judsten. Vortrag. Von een zeer interessante voordracht hield over «De Georg Schwalm. - Karlsru!he C. F. Müller, 1961. Dreyfus Affaire», waarbij hij volledig nieuwe ge­ ,J"uristische Studiengesellschaft Karlsruhe. Schrif­ zichtspunten op dit beroemde proces opende. voor de tenreihe. aanwezigen wie hij trouwens verbaasde door zijn uit­ Schles.smann Karl, Das Arbeitszeugnis. Heidelberg, zonderlijke kennis van gans deze zaak en die het na Verl. Ges. Recht u. Wirtschaft. 1961. Sahriften d. afloop der voordracht volledig met hem eens waren Betriebs.ffieraters. betreffende de lessen welke uit deze zaak moesten Stoll Hans, Das Handeln auf ei1gene Gefahr. Eine getrokken worden. redhtsvergleichende Untersuchung. Berlin, de Als laatste aktiviteit van het jaar 1961 kon de Con­ Gruyter, Tübingen, Mohr. 1961. Bei.trage zum ferentie van de Jonge Balie een voordracht aanbieden ausländischen u. internationalen Privatrec!ht. van de heer L. Driessen, Voorzitter van de Rechtbank Thielmamn Georg, Die römische Privatauktion. Zug­ van Eerste Aanleg te Tongeren op dinsdag 19 decem­ leich e. Beitrag. z. röm. Bankierrecht. - Berlin, ber. Hij· sprak over « Het Beroepsgeheim van advo­ Duncker & Humblot. 1961. Berliner juristische kaat en magistraat». Naast een historisch overzicht Abhandl unigen. van de ontwikkeling van het begrip « beroepsgeheim » Wagn.er Walter, Aus der Rechtspreahung in Staats­ kregen de talrijke aanwezigen een uiteenzetting te schutzverfahren. Hamburg, v. Deoker. 1961. · horen welke ongetwijfeld alle facetten en as pekten van het beroepsgeheim belichtte. Dat het onderwerp en , de behandeling ervan de aanwezigen tot het einde toe boeide blijkt zeker wel uit het feit dat na de voor­ BALIELEVEN dracht verschillende magistraten en confraters met de voordrachtgever nog verder over het onderwerp na­ Conferentie van de Jonge Balie te Brugge praatten en er geitracht werd toch een juiste bepaling van het beroepsgeheim te vinden. Het was een voor­ dracht welke zekerlijk dient gepubliceerd te worden Bij het begin van de tweede helft van het gerech-· omdat ze de Vlaamse wetenschap op die manier nog telijk jaar 1961-1962 is het wel interessant even terug meer diensten zou kunnen bewijzen. te blikken op hetgeen gedurende de eerste helft door de Conferentie van de Jonge Balie aan haar leden te Brugge kon worden aangeboden. Het gerechtelijk jaar werd ingezet met de tradi­ De Conferentie van de Jonge Balie te Brugge richt tionele· eendagsuitstap naar de streek van Doornik op zaterdag 27 januari 1962 vanaf 21 uur een privaat en Beloeil waarover een uitvoerig verslag verscheen dansfeest in, in de feestzaal van het hotel Portinari, in het Rechtskundig Weekblad nr 4 en waaraan de Garenmarkt te Brugge. Avondkledij. Voor deelname deelnemers de beste herinneringen. bewaren. dient een bedrag van 100 F gestort op P.C.R. Nr 5218.26 Op zaterdag 16 september 1962 werd een studi­ van de Conferentie van de Jonge Balie te Brugge. vergadering gehouden tesamen met de Studiekring Bij inschrijving te vermelden indien plaatsbespreking der Notarissen van het arrondissement waarop door wordt gewenst. N otà.ris Edgard Van Hove en advokaat Jacques Van Damme assistent aan de Rijksuniversiteit te Gent het onderwerp « Het. verzet in handen van de Notaris » Conferentie van de J ongie Balie te Leuven werd ingeleid. Hierover verscheen nadien van de hand van Mr. J. Van Damme een artikel in het dubbelnum­ mer 4-5 van «Brugse Rechtstijdingen» onder de titel De Conferentie van de Jonge Balie te Leuven kondigt «Het Verzet buiten de vormen van de artikelen 557 aan dat er op donderdag, 25 januari a.s., te 20.15 u., in en volgende van het Wetboek van Burgerlijke Rechts­ de zaal van de Correctionele Rechtbank te Leuven, pleging». Justitiepaleis, een voordracht zal gehouden worden De plechtige openingszitting van de Conferentie ging door de Heer Omer Grawet .van de· Vlaamse Televisie.. door op zaterdag 21 oktober 1961 te 16 uur onder die zal spreken over «Afrika op een keerpunt». een bijzonder ruime belangstelling en waarbij stellig de aanwezigheid van minister Vermeylen, minister van Justitie, dhr Voorzitter van de Provincieraad, de heer burgemeester en de plaatskommandant dient vermeld, naast talrijke andere burgerlijke overheden en zoals steeds de heer Voorzitter der Rechtbank en de heer Vlaamse Juristen, Prokureur des Konings. Voor de eerste maal waren afgevaardigden van de Balies van Parijs, Rijsel en Luxemburg aanwezig, naast de vertegenwoordigers abonneert van onze eigen Conferenties van de Jonge Balie en u deze van Amsterdam en Middelburg. · De ·openingsrede werd uitgesproken door de heer op het G. Verhegge, substituut-Proktireur>-Generaal bij het Hof van Beroep te Gent over « M(arginale beschouwin­ gen bij een gerechtelijke opdracht in Ruanda-Urundi » Rechtskundig Weekblad en, welke nadien verscheen in nr 10 van het Rechts­ kundig Weekblad. iii9 RECHTSKUNDIG· WEEKBLAD ll2Q~

MEDEDELINGEN TIJDSCHRIFTEN .

Mogelijkheid tot eenmaking van h·et Recht-m het kader van een Verenigd· Europa" Nederlands Juristenblad : jrg. 1962 - nr. 1 :

Het kongres dat van 10-12 januari jL doorging te J. C. van :Oven, De artikelen 1 en 2 van Boek 5, 1 Gent, verdient stellig dat .wij er enig relaas. over uit­ Ontwerp. Burgerlijk Wetboek. ~ A. Goe'köop, De Hoge brengen. Zowel het ·onderwerp als. het hoog.3taand Raad ·en het toetsingsrecht (met onderschrift Mr. L. niveau der sprekers maakte· van dit Vlaams inter-:_· universitair rechtskongres een sukses. Hp.rcienberg). - !1-~ -H. Trijhits, Europa,· exequatur en openbare orde. - J. J. v. d. Wansem; Het verhaalrecht De Deken van de Rechtsfakulteit Gent : Prof. Dr . . - - - . . . R. Dekkers, ving bij de Akademische zitting de serîe van de risicodrager ex artikel 95 ongevallenwet - voordrachten aan. «Eenmaking van het recht», luid­ D'.. Schut, Eén maal per jaar worrdt Bussum ontruimd. de het. In zeer algemene · trekken, na een onderscheid gemaakt te hebben tussen éénmaking «in specie», waardoor hij éénsluidendheid van alle wetten verstond, ... rir. 2: en éénmaking « in genere » of naar soorten, bezag deze eminente jurist de éénmaking achtereenvolgens W. F. G. Van Hattum, Teruggave van gestolen goed. op verschillende plannen : het west-europese, het plan - J. C. Van Oven, Jhr. Mr. W. M. de Brauw t. - Oost-West - dit was voor hem de gelegenheid enkele K. M. Mathu~zen, Mr. Th. Muller Massis t. - J. Valk­ zeer interessante ·evoluties te schetsen vah het Rus­ hoff, Rechterlijk matigingsrecht. - H. G. Stibbe, Ned. sisch erfrecht (gewijzigd in de loop van het jaar 61) - en eindelijk ook op het vlak der achtergebleven . Wetboeken uitgegeven door J. A. Fruin. - J. H. Wil­ gebieden. lems, Juridisch denken en rechtsgevoel. : S. L. F. De Prof. Mr Van Antal, Rijksuniversiteit Leiden, bezag Hartogh, ·Juridisch denken en rechtsgevoel. deze éénmaking vanuit fiskaal oogpunt. Interessant waren zijn beschouwingen gewijd aan .de omzetbelas­ Weekblad voor Priva3rtrecht, Notaris-ambt en Re­ ting (overdrachttaxe) en de daaraan· verbonden bin­ nengrenzen. Hij zag iil de bestaande grenzen sluizen gistra,tie : jrg. 1962 - nr. 4705 : bedoeld als niveauregeling der verschillende tarieven. J. Eggens" Iets over de verhouding van wet en recht, Prof. R. Blanpain, Leuven, behandelde daarna de éénmaking van het sociaal recht eveneens in europees in verband met « ongerechtvaardigde verrijking » en perspectief. Bij het daarop volgend debat, geleid door « misibruik van dwangpositie» (II, slot). - G. A. Jan­ Prof. Mr Delva, werd het europees sociaal Handvest sen op de Haar, Bezit buiten het zakenrecht en be­ druk besproken en ernstig aan de tand gevoeld. scherming van derden te goeder trouw. De twee laatste sprekers van het kongres bevestig­ den in hun resp. voordrachten de faam, die hen was vooruitgelopen op het gebied van het Communautair Ars Aequi : jrg. 1961 - nr. 3 : recht. Enerzijds Mr Mertens de Wilmars. Hij besprak het europees recht uit de gezichtshoek van de advo­ A. Van !peren, Gevangenisstraf als echtscheidings.­ kaat. I.d.p. van éénmaking verkoos hij de term «ver­ grond in het B.W. - H. Th. Lopez, Is compensatie met gemeenschappelijking »-vooral van de juridische « back­ belastingschulden toegelaten? - B. Hermes:dorf, Bon­

1 ground ». Hij .• zag voornamelijk twee vormen van ver­ gemeenschappelijking '---'-'- "parallelisatie ·of toenadering digheid.. --,---- A. Wendels, Wetgeving. - J. Wiarda, Ant­ der verschillende nationale rechten en - ontstaan woord rechtsvraag 64. - J. Wiarda, Rechtsvraag 66. van een geheel van communautaire normen. Interes­ sant waren zijn· beschouwingen over onderlinge w!s­ Journal des Tribunaux: jrg. 1962 - nr. 4346 : selwerking tussen nationaal en gemeenschapsrecht. Anderzijds Mr Ver1oren van Themaat, dirécteur-ge­ P. De Visscher, Défense de l'O.N.U. neraal van het directOraat concurrentie van de E.E.G" die als illustratie van de mogelijkheden van· het reèht Revue Générale de.s Assurances et des Responsabili-, van een Verenigd Éuropa, het mededingingsrecht onder tés : jrg; 1961 - nr. 10 : · ogenschouw nam. De artt. 85 tot 89 verdrag van Rome en de laatste reglementen genomen door de Rechtspraak. Raad der Ministers van de E.E.G" vormden de hoofd­ schotel zowel van voordracht als discussie. Prof. Dr. J. Limpens had de gelegen.heid enkele vroegere ge­ Riecueil nanoz ·: jrg. 1962. - nr. 2 : vallen van éénmaking naar voren te brengen. J. Larguier, L'alcool, la police' et Ie sang. Tot besluit willen wij de inrichters van dit inter­ universitair rechtskongres gelukwensen omdat zij de toekomstige Vlaamse juristen de gelegenheid hebben. geboden geconfronteerd te worden met deze nieuwe tak der Rechtswetenschap, die zich meer en meer aan VLAAMSE JURISTEN·, hen opdringt en zal opdringen in een zeer nabije toe­ komst. ABONNEERT U OP Pierre De Groote ..RECHTSKUNDIG WEEKBLAD Advokaat (Gent)