Download PDF 1.54 MB
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Jezik i politika u glazbenom i subkulturalnom izričaju pulskog punk sastava KUD Idijoti Jakšić, Tea Master's thesis / Diplomski rad 2018 Degree Grantor / Ustanova koja je dodijelila akademski / stručni stupanj: University of Pula / Sveučilište Jurja Dobrile u Puli Permanent link / Trajna poveznica: https://urn.nsk.hr/urn:nbn:hr:137:037958 Rights / Prava: In copyright Download date / Datum preuzimanja: 2021-10-01 Repository / Repozitorij: Digital Repository Juraj Dobrila University of Pula Sveučilište Jurja Dobrile u Puli Filozofski fakultet Odsjek za kroatistiku TEA JAKŠIĆ JEZIK I POLITIKA U GLAZBENOM I SUPKULTURNOM IZRIČAJU PULSKOGA PUNK SASTAVA KUD IDIJOTI Diplomski rad Pula, 2018. godine Sveučilište Jurja Dobrile u Puli Filozofski fakultet Odsjek za kroatistiku TEA JAKŠIĆ JEZIK I POLITIKA U GLAZBENOM I SUPKULTURNOM IZRIČAJU PULSKOGA PUNK SASTAVA KUD IDIJOTI Diplomski rad JMBAG: 0303034824, redovita studentica Studijski smjer: Hrvatski jezik i književnost Predmet: Jezična politika i jezično planiranje Znanstveno područje: Humanističke znanosti Znanstveno polje: Znanstvena grana: Kroatistika Mentor: Izv. prof. dr. sc. Robert Blagoni Pula, rujan 2018. IZJAVA O AKADEMSKOJ ČESTITOSTI Ja, dolje potpisana Tea Jakišić, kandidatkinja sam za magistru edukacije, smjera hrvatski jezik i književnost, ovime izjavljujem da je ovaj Diplomski rad rezultat isključivo mojega vlastitog rada, da se temelji na mojim istraživanjima te da se oslanja na objavljenu literaturu kao što to pokazuju korištene bilješke i bibliografija. Izjavljujem da niti jedan dio Diplomskog rada nije napisan na nedozvoljen način, odnosno da je prepisan iz kojega necitiranog rada, te da ikoji dio rada krši bilo čija autorska prava. Izjavljujem, također, da nijedan dio rada nije iskorišten za koji drugi rad pri bilo kojoj drugoj visokoškolskoj, znanstvenoj ili radnoj ustanovi. Studentica Tea Jakšić U Puli 28. rujna 2018. IZJAVA o korištenju autorskog djela Ja, Tea Jakšić, dajem odobrenje Sveučilištu Jurja Dobrile u Puli, kao nositelju prava iskorištavanja, da moj diplomski rad pod nazivom Jezik i politika u glazbenom i supkulturnom izričaju pulskoga punk sastava KUD Idijoti koristi na način da gore navedeno autorsko djelo, kao cjeloviti tekst trajno objavi u javnoj internetskoj bazi Sveučilišne knjižnice Sveučilišta Jurja Dobrile u Puli te kopira u javnu internetsku bazu završnih radova Nacionalne i sveučilišne knjižnice (stavljanje na raspolaganje javnosti), sve u skladu sa Zakonom o autorskom pravu i drugim srodnim pravima i dobrom akademskom praksom, a radi promicanja otvorenoga, slobodnoga pristupa znanstvenim informacijama. Za korištenje autorskog djela na gore navedeni način ne potražujem naknadu. U Puli 28. rujna 2018. Potpis Tea Jakšić SADRŽAJ UVOD ...................................................................................................................................................... 1 1. Kultura vs. Supkultura .......................................................................................................................... 3 1.1.Kulturno uzdizanje! ........................................................................................................................ 3 1.2. Supkulturno uzdizanje! ................................................................................................................. 6 1.2.1. Devijanti i delinkventi ............................................................................................................. 6 1.2.2. Supkultura ≠ Devijantnost i delinkvencija ............................................................................. 10 1.2.Rodio se punk! ............................................................................................................................. 13 1.3.1. Utjecaj reggaea, britanske radničke omladine i glam rocka na punk ..................................... 15 1.4. „Šok je šik“ .................................................................................................................................. 19 2. Punk u Hrvatskoj ................................................................................................................................ 24 2.1. Moj život je novi val .................................................................................................................... 24 2.2. Punk je nada za 1977. ................................................................................................................. 27 2.3. „Nešto se događa“ ...................................................................................................................... 31 2.4. Nesvrstani punk .......................................................................................................................... 34 3. Punk je u Puli, punk je na nuli............................................................................................................. 38 3.1. Od početka alternativne pulske scene do pojave punka .............................................................. 38 4. Prostor, jezik i politika kao elementi konstrukcije identiteta KUD Idijota ............................................ 44 4.1.Pula, to je raj................................................................................................................................ 45 4.2. Ki bi reka, ki bi moga znati, da će Idijoti na četiri jezika pisati! ..................................................... 50 4.3. Svako fura svoju politiku ............................................................................................................. 53 4.3.1. Cenzure devedesetih ............................................................................................................ 64 ZAKLJUČAK ............................................................................................................................................ 67 LITERATURA .......................................................................................................................................... 69 SAŽETAK ................................................................................................................................................ 73 SUMMARY ............................................................................................................................................. 74 PRILOG .................................................................................................................................................. 75 UVOD Tema ovoga diplomskog rada je jezik i politika u glazbenom i supkulturnom izričaju pulskoga punk sastava KUD Idijoti. Smatram da je riječ o sastavu koji je svojim tridesetogodišnjim radom i postojanjem na sceni obilježio punk pokret, ne samo u granicama bivše države već i šire. Unatoč tomu, tematika tekstova KUD Idijota u hrvatskoj literaturi još uvijek nije dovoljno detaljna obuhvaćena i svi izvori koje u njoj možemo pronaći isključivo su monografski unutar enciklopedija. Izvori koje smo koristili za obradu tematike ovoga rada bili su podatci iz hrvatske literature, obuhvativši knjige, članke, dostupne internetske stranice te intervjue iz serijala Rock'n'Pula: (Locirana) Subjektivna povijest popularne glazbe, intervju iz serijala Mape Balkana i filma Grad izobilja. Cilj rada je pokušati objasniti jezik tekstova KUD Idijota koji je svojom slojevitošću, raznolikošću i stilskim bogatstvom progovarao o mnogim društvenim, političkim i ekonomskim problemima te davao direktnu kritiku društvu svoga vremena. Rad se sastoji od četiri poglavlja podijeljenih na manja potpoglavlja. Strukturu rada možemo podijeliti na dva dijela. S obzirom na to da su KUD Idijoti bili punk sastav, u prvome dijelu donosimo teorijski prikaz supkulture, koju je ćemo objasniti uz pomoć teorije kulture. Supkulture se pojavljuju kada unutar određene kulture dođe do reakcije na određenu društvenu anomaliju. Reakcija na sveopće nezadovoljstvo političko- ekonomskim prilikama u Velikoj Britaniji sedamdesetih godina prošloga stoljeća dovela je do nastanka supkulture punka, koji je od početnog šokiranja javnosti i moralne panike, preko šetnje modnim pistama, uz neke druge motive nastanka – odjeknuo svijetom. Jugoslavija, tada okrenuta i otvorena zapadu brzo je prigrlila novi val iz kojega se uskoro rodila i punk supkultura u Hrvatskoj. Prvi dio rada obuhvatit će i povijest punka u Hrvatskoj, uz poseban osvrt na njegovu pojavu u Puli. U drugome dijelu rada urađen je intervju s osnivačem sastava KUD Idijoti, Sašom Milovanovićem, a pitanja su bila podijeljena na tri tematska dijela koja su obuhvaćala prostor, jezik i politiku. Najprije smo pokušali uz pomoć tekstova dokazati 1 kako su društveno-političke prilike u Puli utjecale na njih. Riječ je o tekstovima koji dijelom sadrže regionalnu tematiku i pokušali smo saznati jesu li putem tih opisa Pule pokušali izgraditi dio svoga pulskoga/jugoslavenskog identiteta, i ako jesu, na koji način su to željeli postići te ako nisu, zašto nisu. U dijelu koji se odnosio na jezik, pokušali smo saznati zašto su u tekstovima korišteni dijalektizmi, talijanizmi, anglizmi (često u kombinaciji) i vulgarizmi, te objasniti upotrebu metafore u određenim tekstovima. Također smo pokušali saznati jesu li se i na koji način pomoću jezika željeli identificirati. Zanimalo nas je što su određenim tekstovima željeli poručiti (o) politici, vlasti, državnome uređenju i na koji su način to stilski izražavali. Na koncu, s obzirom na to da se stvaralaštvo KUD Idijota odvijalo u dvije države, pokušali smo uz pomoć tekstova saznati postoje li razlike u stvaralaštvu