Middeleeuwse Agrarische Veenontginningen in De Vier Noorder Koggen

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Middeleeuwse Agrarische Veenontginningen in De Vier Noorder Koggen Middeleeuwse agrarische veenontginningen in de Vier Noorder Koggen Een interdiscilinair onderzoek naar de opbouw van het natuurlijke landschap en de kolonisatie- en ontginningsgeschiedenis van West-Friesland (800 - 1300) Lisa Timmerman Eerste lezer: prof.dr.ir. Theo Spek (hoogleraar Landschapsgeschiedenis RUG) Tweede lezer: prof.dr. Guus J. Borger (em. hoogleraar Historische Geografie UvA) Afbeelding omslag: Luchtfoto van Zwaagdijk-West, Historische Stichting ‘De Cromme Leeck’; Kaart van Dijkgraafschap Vier Noorder Koggen, oorspronkelijk vervaardigd in 1732 Middeleeuwse agrarische veenontginningen in de Vier Noorder Koggen Een interdiscilinair onderzoek naar de opbouw van het natuurlijke landschap en de kolonisatie- en ontginningsgeschiedenis van West-Friesland (800 - 1300) L.A. (Lisa) Timmerman Masterscriptie Landschapsgeschiedenis Rijksuniversiteit Groningen Broek op Langedijk, april 2017 Voorwoord Roeiend of kloetend – ploeterend – met de koolvlet tussen de eilanden door, groeide ik op in het restant van “Het rijk der duizend eilanden”. De naam van het voormalige uitgestrekte waterrijke gebied in West Friesland, dat al voor mijn tijd werd vereeuwigd in de vorm van een nieuwbouwwijk, spreekt tot verbeelding. Een verbeelding die werd getart door de oude foto’s en kaarten in het huis van mijn ouders en de verhalen van mijn (groot)ouders en buurvrouw. Verrassend lijkt het daarom niet dat ik mijn studiecarrière afsluit met een masterscriptie over het ontstaan van het West-Friese landschap. Toch was de vraag van Archeologie West- Friesland nodig voordat daadwerkelijk duidelijk werd dat ik onderzoek naar de middeleeuwse veenontginningen in West-Friesland zou verrichten, immers: een scriptie moet niet alleen leuk, maar ook nuttig zijn. Een dankwoord gaat dan ook uit naar het team van Archeologie West-Friesland. Drs. Carla Soonius, dr. Christiaan Schrickx en drs. Sander Gerritsen hebben mij begeleid naar dit eindresultaat. Dank voor jullie op- en aanmerkingen en adviezen. Andere leden van het team, zoals drs. Michiel Bartels en vrijwilligers hebben mij ook met raad en daad terzijde gestaan. Drs. Harmen de Weerd stond klaar om mijn vragen over QGIS en ARCHIS te beantwoorden, Kees Kiestra heeft deze scriptie nagelezen en Lies de Sitter determineerde een bodemmonster van een restveenlaag bij Spanbroek. De opmaak van de scriptie dank ik aan de hulp van dr. Christiaan Schrickx en drs. Fleur Schinning. Daarnaast gaat een woord van dank uit naar mijn scriptiebegeleider prof.dr.ir. Theo Spek. Zijn adviezen gaven mij de juiste stof tot nadenken. Ik dank hem bovendien voor zijn enthousiasme en de tijd die hij nam om van gedachten te wisselen over de soms complexe vraagstukken. De tweede beoordelaar van deze scriptie, prof. dr. Guus Borger wil ik ook hartelijk bedanken. Ondanks zijn drukke agenda wist hij tijd te vinden om mijn masterscriptie nauwkeurig te bestuderen. Over de complexe vraagstukken die ik tegen kwam tijdens het onderzoek heb ik tevens van gedachten kunnen wisselen met prof.drs. Jelle Vervloet, dr. Bas van Geel, prof.dr. Guus Borger, drs. Jan de Bruin en dr. Jeroen Zomer. Ik dank hen hartelijk voor de tijd en moeite die zij hebben genomen om mijn scriptie te lezen, van waardevolle commentaar te voorzien en naar Hoorn af te reizen om te discussiëren over verschillende scenario’s. Velen hebben mij voorzien van extra toelichting, zo ook dr. Chris de Bont. Dank ben ik ook verschuldigd aan ing. Fokke Brouwer van Alterra Wageningen voor de dagen in het veld op zoek naar gerijpte of juist slappe klei. De boringen vonden weliswaar net buiten mijn studiegebied plaats, maar ik heb er aardig van geleerd. Kennis die gelijk toegepast kon worden toen ik in het kader van het scriptieonderzoek boringen zette op de getijdenruggen samen met drs. Carla Soonius. Mijn dank gaat natuurlijk ook uit naar de bewoners van boerderijen en kosters van kerken in wiens voortuin wij booronderzoek mochten verrichten. In het veld waren de hoogteverschillen niet altijd zichtbaar, maar gelukkig ondernam drs. Willem Vletter moeite om de hoogtebeelden van het studiegebied te bewerken. Tot slot wil ik mijn medestudenten van de master Landschapsgeschiedenis bedanken voor de goede sfeer tijdens mijn studie en degenen uit mijn naaste omgeving voor hun betrokkenheid. Mijn moeder heeft elke zin minstens drie keer gelezen, dus aan haar heeft het niet gelegen als in deze scriptie nog taal- en spelfouten zitten. Enkele dagen voor het inleveren van mijn scriptie overleed mijn oma, die graag wilde maar niet mocht studeren. Gelukkig leef ik in een tijd waarin dat wel kan en heb ik haar leergraagheid en interesse in het landschap geërfd. Hopelijk bent u het met mij eens dat aan de hand van dit onderzoek het landschap in het hart van West- Friesland zo degelijk mogelijk in kaart is gebracht. Nog vele mysteries van deze streek blijven onopgelost, maar naar mijn mening is met deze scriptie – in de voetsporen van een lange onderzoekstraditie – een stap in de goede richting gezet om de cultuurhistorische waarde van het gebied te begrijpen. Samenvatting Deze masterscriptie gaat over de middeleeuwse veenontginningen in het noordoostelijke deel van West-Friesland, de Vier Noorder Koggen. Het onderwerp komt voort uit de behoefte van Archeologie West-Friesland aan een vernieuwend landschapshistorisch onderzoek. Tredend in de voetsporen van een lange onderzoekstraditie draagt dit onderzoek bij aan de beeldvorming over de ontstaansgeschiedenis van het hedendaagse landschap van West-Friesland. Centraal in dit onderzoek staat het verloop van de middeleeuwse kolonisatie en ontginning in het ambacht de Vier Noorder Koggen. Het onderzoek is in drie delen uitgevoerd. Het eerste deel gaat over de geologische ontstaansgeschiedenis van het landschap en de bodemkundige ontwikkelingen. Daarnaast wordt de vegetatie van dit landschap omstreeks 700 – 800 na Chr. op hoofdlijnen geschetst. Het tweede deel is gericht op de kolonisatie en ontginningsgeschiedenis van de Vier Noorder Koggen. In dit deel wordt vastgesteld wanneer de kolonisatie en grootschalige ontginningen zijn gestart, hoe ze zijn verlopen en wanneer ze werden voltooid. Tot slot wordt in het derde deel de maatschappelijke context tijdens de ontginningen beschreven. Dit deel is gericht op de politieke en kerkelijke rechtsverhoudingen en hun invloed op de ontginningen. Deel 1 Het natuurlijke landschap De ontstaansgeschiedenis van het landschap en de bodemopbouw in de Vier Noorder Koggen is beschreven op basis van geologische en bodemkundige bronnen. Verschillende geologische en bodemkundige aanwijzingen voor de (voormalige) aanwezigheid van veen zijn in kaart gebracht. Hierbij is ook veldwerk verricht dat bestond uit het zetten van grondboringen. Tot slot zijn paleoecologische bronnen geraadpleegd om de vroegmiddeleeuwse vegetatie van het veen vast te kunnen stellen. Het natuurlijk landschap van de Vier Noorder Koggen is onderverdeeld in twee geologische hoofdstructuren: getijdenruggen en komgebieden. Deze geologische hoofdstructuren dateren uit het Subboreaal, toen West- Friesland een getijdensysteem kende. Aan het einde van het Subboreaal nam de invloed van de zee op het landschap af en kon op grote schaal veenvorming plaatsvinden. De veengroei startte in de lager gelegen voedselrijke komgebieden met de groei van riet- en zeggeveen. Mettertijd veranderde de vegetatie in de komgebieden in een hoogveen vegetatie bestaande uit veenmos, heide en hier en daar een schrale den of berk. De voorheen lager gelegen komgebieden werden hoogten in het landschap. Op de getijdenrug die van Hoogwoud via Abbekerk en Twisk naar Medemblik loopt, ontstond een veenstroompje om het water van het hogerliggende oligotrofe veen af te voeren, de zogenaamde Middenleek. Elders in de Vier Noorder Koggen ontstonden ook veenstroompjes, zoals de Kromme Leek en de vergraven Molentocht bij Spanbroek. Het hele gebied was in de vroege middeleeuwen waarschijnlijk bedekt met oligotroof veen, alleen langs de veenstroompjes lagen eutrofe tot mesotrofe moerassen. De vroegmiddeleeuwse vegetatie kan nauwelijks specifieker worden gereconstrueerd, omdat de veenbedekking tegenwoordig vrijwel volledig verdwenen is. Deel 2 Kolonisatie en ontginning In het tweede deel van dit onderzoek is op basis van archeologisch vondstmateriaal de ouderdom van de middeleeuwse kolonisatie van de Vier Noorder Koggen onderzocht. Vervolgens is het verloop van de daaropvolgende ontginningen zo goed als mogelijk vastgesteld door het historisch-naamkundig archief en het topografisch archief te bestuderen. Op basis van het archeologische vondstmateriaal en een drietal vroegmiddeleeuwse nederzettingen die zijn aangetroffen langs de rand van het voormalige Meer van Wervershoof, wordt aangenomen dat het oosten van de Vier Noorder Koggen in de 8ste eeuw werd gekoloniseerd. Op eigen initiatief werden lokaal en kleinschalig greppels het met water verzadigde veen ingegraven. Over dit vroegste stadium van de ontginning is weinig bekend. Het lijkt erop dat de kleinschalige plaatselijke ontginningen plaats maakten voor de 10de-eeuwse grootschalige planmatige ontginningen. Men startte met deze ontginningen vanaf de rand van het Meer van Wervershoof en langs de monding van de natuurlijke waterlopen de Middenleek – tegenwoordig deels de Twiskerdijksloot – en de Kromme Leek. Uit het verkavelingspatroon is op te maken dat ontwateringsloten haaks op het meer en de natuurlijke waterlopen werden gegraven. Mettertijd werden de sloten in het veen verlengd en startten ontginningen stroomopwaarts aan de Middenleek en de Kromme
Recommended publications
  • Uitslagen Hubo Kaagloop 2017 Wervershoof - Zondag 29 Januari 2017
    Uitslagen Hubo Kaagloop 2017 Wervershoof - Zondag 29 januari 2017 H 5KM, 5 KM Plts Naam GJ Woonplaats/Vereniging Tijd 1 Paul Okkerse 1988 SV Sportlust 19:09 2 Joris Schouten 1989 Wervershoof 19:31 3 Lex Wiringa 1975 SAV 19:43 4 Jan Kerkhof 1960 DOKEV 20:01 5 Rob Neuvel 1995 Wervershoof 21:03 6 Marcel Steenvoorden 1965 Noordkop 21:10 7 HCS Koeman 1957 Blokker 21:33 8 Marcel Beentjes 1963 Hollandia 22:29 9 Wie Fransen 1970 Andijk 22:33 10 Rob Karsten 1975 Wervershoof 22:35 11 Ger Spigt 2003 Wervershoof 23:07 12 Steven Lenten 1989 Hoogkarspel 23:09 13 Paul Koomen 1992 Wervershoof 23:39 14 Edwin Chattellon 1989 Abbekerk 24:06 15 Sem Haakman 2003 Wervershoof 24:27 16 Andre Vreeker 1971 Hoorn 24:33 17 Ed Reus 1964 Hoogwoud 25:14 18 Bas Tensen 1973 Wervershoof 25:26 19 Pim Fransen 2004 Andijk 25:27 20 Nick Langeveld 2006 Wervershoof 25:34 21 Huub Keizer 1992 Loopgroep Hoorn 25:54 22 Daan Smit 2004 25:56 23 Renze Brems 1975 25:58 24 Jelle Dekker 1978 Bovenkarspel 27:01 25 Rene Mol 1959 Wervershoof 27:32 26 Koos Kreuk 1949 SAV 27:45 27 Jan Verdonschot 1965 Wervershoof 27:49 28 Bas Meester 1992 Zwaag 28:09 29 Rene Boerdijk 1966 Wervershoof 28:16 30 Frank Schouten 1976 Zwaag 28:17 31 Marcel Boon 1964 Bovenkarspel 28:39 32 Roan Boon 2003 Bovenkarspel 28:40 33 Paul Bleeker 1969 Hoorn 29:03 34 Kaay Stroet 2003 Onderdijk 29:11 35 Stef Boerdijk 1964 Wervershoof 30:27 36 Emil Langeveld 1970 Wervershoof 30:31 37 Joost van der Made 1972 Breezand 30:43 38 Johan Bok 1953 Wieringermeer 31:25 39 Dirk-Jan Klopper 1976 Opmeer 31:44 40 Teun Rooks 1969 Wieringermeer
    [Show full text]
  • 136 Bus Dienstrooster & Lijnroutekaart
    136 bus dienstrooster & lijnkaart 136 Nibbixwoud - Oostwoud - Hoorn Station Bekijken In Websitemodus De 136 buslijn (Nibbixwoud - Oostwoud - Hoorn Station) heeft 2 routes. Op werkdagen zijn de diensturen: (1) Hoorn Station: 06:31 - 22:27 (2) Midwoud Oostw.Dorpsstr.: 06:02 - 22:02 Gebruik de Moovit-app om de dichtstbijzijnde 136 bushalte te vinden en na te gaan wanneer de volgende 136 bus aankomt. Richting: Hoorn Station 136 bus Dienstrooster 22 haltes Hoorn Station Dienstrooster Route: BEKIJK LIJNDIENSTROOSTER maandag 06:31 - 22:27 dinsdag 06:31 - 22:27 Midwoud, Oostwouder Dorpsstraat 34 Tripkouw, Oostwoud woensdag 06:31 - 22:27 Oostwoud, Stoomzuivelfabriek donderdag 06:31 - 22:27 38 Oostwouder Dorpsstraat, Oostwoud vrijdag 06:31 - 22:27 Oostwoud, Heemraad Witweg zaterdag Niet Operationeel 1a Heemraad Witweg, Oostwoud zondag Niet Operationeel Hauwert, N.H. Kerk 2 Heemraad Witweg, Hauwert Hauwert, Garage Balk 51 Hauwert, Hauwert 136 bus Info Route: Hoorn Station Hauwert, Hauwert Nr. 19 Haltes: 22 19 Hauwert, Hauwert Ritduur: 31 min Samenvatting Lijn: Midwoud, Oostwouder Hauwert, Hauwert Nr. 5 Dorpsstraat, Oostwoud, Stoomzuivelfabriek, 5 Hauwert, Hauwert Oostwoud, Heemraad Witweg, Hauwert, N.H. Kerk, Hauwert, Garage Balk, Hauwert, Hauwert Nr. 19, Nibbixwoud, Van Der Deureweg Hauwert, Hauwert Nr. 5, Nibbixwoud, Van Der 111a Dorpsstraat, Nibbixwoud Deureweg, Nibbixwoud, De Driesprong, Nibbixwoud, R.K. Kerk, Nibbixwoud, Kok, Wognum, Zwembad, Nibbixwoud, De Driesprong Wognum, Oosteinderweg, Wognum, Raadhuisplein, 73 Dorpsstraat, Nibbixwoud
    [Show full text]
  • Choose Your Departure Date Step 1
    Bello & The Collection • The Steam Tram Museum tells the story of the steam tram in the Netherlands; • Locomotive NS 7742 Bello dates from 1914 and is the best known locomotive; WWW.STOOMTRAM.NL HISTORIC TRIANGLE • Carriages and locomotives are restored and then run on the Hoorn-Medemblik local railway, Phone: 0031 229 255 255 which dates from 1887; MEDEMBLIK• Museum Ship Friesland was built in 1956 and sails between Medemblik and Enkhuizen. Step 1 - CHOOSE the most exciting journey through time Opperdoes HOORN MEDEMBLIK ENKHUIZEN ENKHUIZEN MEDEMBLIK HOORN HOORN MEDEMBLIK HOORN Het stoomtRamavontuurTwisk MEDEMBLIK MEDEMBLIK MEDEMBLIK 1 2 3 4 Discover the history of steamtrams in Holland Opperdoes Opperdoes Opperdoes during a short trip to Wognum Jc. and a visit to our museumsite Hoorn Tramstation.ZUIDERZEEMUSEUM This program starts at 13.40 hrs on Tuesdays, Wednesdays and Twisk Twisk Twisk Thursdays in August. For other dates see our ENKHUIZEN website stoomtram.nl or call 0229255255. Wognum ZUIDERZEEMUSEUM ZUIDERZEEMUSEUM ZUIDERZEEMUSEUM ENKHUIZEN ENKHUIZEN ENKHUIZEN ARRIVAL POINT Wognum Wognum DEPARTURE POINT Wognum Museumterrain Hoorn DEPARTURE POINT Museumterrain Hoorn Museumterrain Hoorn Museumterrain Hoorn DEPARTURE POINT ARRIVAL POINT DEPARTURE POINT ARRIVAL POINT ARRIVAL POINT ± 4 HOURS ± 4 HOURS ± 4 HOURS ± 2 HOURS Tip: visit our museumsite Hoorn Tramstation before travelling. Tip: visit our museumsite Hoorn Tramstation after travelling. Tip: visit our museumsite Hoorn Tramstation. Tip: visit our museumsite Hoorn Tramstation before travelling. RATES Single tickets or tickets for part of the route Travel options 1,2 of 3: Steam tram adventure Museum card holders travel free by steam tram & boat by steam tram or boat are also available.
    [Show full text]
  • Multicore Study of Upper Holocene Mire Development in West-Frisia, Northern Netherlands
    UvA-DARE (Digital Academic Repository) Multicore Study of Upper Holocene Mire Development in West-Frisia, Northern Netherlands: Ecological and Archaeological Aspects van Geel, B.; Brinkkemper, O.; van Reenen, G.B.A.; Van der Putten, N.N.L. ; Sybenga, J.E.; Soonius, C.; Kooijman, A.M.; Hakbijl, T.; Gosling, W.D. DOI 10.3390/quat3020012 Publication date 2020 Document Version Final published version Published in Quaternary License CC BY Link to publication Citation for published version (APA): van Geel, B., Brinkkemper, O., van Reenen, G. B. A., Van der Putten, N. N. L., Sybenga, J. E., Soonius, C., Kooijman, A. M., Hakbijl, T., & Gosling, W. D. (2020). Multicore Study of Upper Holocene Mire Development in West-Frisia, Northern Netherlands: Ecological and Archaeological Aspects. Quaternary, 3(2), [12]. https://doi.org/10.3390/quat3020012 General rights It is not permitted to download or to forward/distribute the text or part of it without the consent of the author(s) and/or copyright holder(s), other than for strictly personal, individual use, unless the work is under an open content license (like Creative Commons). Disclaimer/Complaints regulations If you believe that digital publication of certain material infringes any of your rights or (privacy) interests, please let the Library know, stating your reasons. In case of a legitimate complaint, the Library will make the material inaccessible and/or remove it from the website. Please Ask the Library: https://uba.uva.nl/en/contact, or a letter to: Library of the University of Amsterdam, Secretariat, Singel 425, 1012 WP Amsterdam, The Netherlands. You will be contacted as soon as possible.
    [Show full text]
  • De Stolpboerderij 2
    INHOUDSOPGAVE De Stolpboerderij 2 Locatie 3 Op de kaart 4 Het dorp 5 De kavel 6 De boerderij 7 Detaillering 8 De gevels 9 10 Plattegronden Begane grond 11 Variant 1 en variant 2 12 1e verdieping 13 2e verdieping 14 Optie aanbouw 15 V.O.N 16 Technische omschrijving 17 t/m 25 Aan alle afmetingen en oppervlaktematen, foto’s en impressies kunnen geen rechten worden ontleend. 1 DE STOLPBOERDERIJ Stijlvolle Stolpboerderij met 2 woningen Geheel in de stijl van een klassieke stolpboerderij zullen aan de Tuinstraat 2C, twee zelfstandige woningen worden gebouwd. De woningen voldoen aan de hoogste eisen van wooncomfort en energiezuinigheid. Veel van uw persoonlijke woonwensen zullen uitvoerbaar zijn, want het royale woonhuis maakt verschillende indelingsvarianten mogelijk, aan u de keuze. De riante oppervlakte maakt verschillende indelingsvarianten mogelijk. Voorbeelden hiervan zijn in deze brochure opgenomen. 2 LOCATIE Hauwert is gelegen tussen Nibbixwoud en Wervershoof, ten noorden van de stad Hoorn. Het is van oorsprong een lintdorp, maar kent tegenwoordig bij de dorpskern een kleine nieuwbouw. Hauwert heeft duidelijk nog een plattelandskarakter.Hauwert en Nibbixwoud waren tussen 1414 en 1436 onderdeel van de stede Wognum. Vanaf 1436, na het ontnemen van het stadsrecht van Wognum, ressorteerde Hauwert onder het poortrecht van Hoorn. Het dorp Hauwert heet van oorsprong Bokswoude. Later ontstond er een tweede kern van bewoning die NijeBokswoude werd, het tegenwoordige Nibbixwoud. Men denkt dat de plaats Bokswoudetussen 500 en 950 moet zijn ontstaan. In de 15e eeuw komt de huidige plaatsnaam voor als Hauwaert en in 1639 de huidige spelling Hauwert, wat afgeleid zou zijn van het Germaanse Halahdrôthu.
    [Show full text]
  • Winnende Loten 2018.Xlsx
    Prijs Aangeboden door Nnaam Straat Plaats Lotnummer Dagje varen met de Amigo naar Volendam voor 2 personen 1 De heer en mevrouw J.R. Zeeman Stolp Beukenhorst 528 Diemen 1115 Dagje varen met de Amigo naar Volendam voor 2 personen 2 De heer en mevrouw J.R. Zeeman Lize Groen Hauwert 135 Hauwert 8383 Dagje varen met de Amigo naar Volendam voor 2 personen 3 De heer en mevrouw J.R. Zeeman Angela van Langen Jan Glijnisweg 2 B Heerhugowaard 6497 Dagje varen met de Amigo naar Volendam voor 2 personen 4 De heer en mevrouw J.R. Zeeman Arno Vlaming 1688 CB 43 A Nibbixwoud 7291 Dagje varen met de Amigo naar Volendam voor 2 personen 5 De heer en mevrouw J.R. Zeeman Lia Spaans woudhoek 11 Nibbixwoud 8956 Overnachting Bruidsuite bij van der Valk in Hoorn 2 pers. Van der Valk Ilona Bobbeldijk Dorpstraat 23 Nibbixwoud 4273 1 minuut gratis winkelen bij Jumbo Monique Jumbo Monique Elina Besseling Wijzend 44 Nibbixwoud 8730 Xbox one Klaver‐Giant groep J. R. Zeeman 649 Week een huisje in Frankrijk (april of Mei) Saskia Roukema S. den Braker Pinses Amaliahof 3 Julianadorp 2028 1 waspakket van Cgallery ter waarde van 150 euro Cgallery detail cleaning Dennis Bruin Pampus 26 Medemblik 5361 dinerbon voor 2 personen bij la premiere Restaurant la Premiere Michiel Luchies Cunerastraat 85 Nibbixwoud 7398 Blender Albert Heyn Roel V.v Goghlaan 19 SChagen 2159 Waardebon ter waarde van € 50.00 De Dres Chantal Appelman Wabenstraat 18 Hoorn 825 Lekkernij Bakkerij Kool Robert ‐Jan Martin Weidelaan 25 Nibbixwoud 7575 1 waspakket van Cgallery ter waarde van 135 euro Cgallery detail cleaning Hofstaetter Wijzend 37 Nibbixwoud 8652 Waardebon ter waarde van € 25.00 Somnium D.
    [Show full text]
  • Dagblad Voor Noord-Holland
    WESTFRIESCHE EDITIE. "——■———>___________________________________ Uitgave: N.V. Drukkerij West-Friesland, Hoorn Abonn.prijs voor Nederland f 2.35 per. 3 mnd., Directeur: F. BUTTER. per week 20 cent. Losse nummers 5 ' cent. Bureaux: (min. 15 mm.) Hoorns Kleine Noord 7-9 Telefoon 210. Advertentieprijs 10 cent per mm. Postrekening 434000.- Doelpunten 60 cent per 15 mm., ledere 3 mm. Bureau dagelijks geopend van B—6 uur. meer 12 cent. Enkhuizen: Red. Jac Groot, Parklaan 20, Inzending van advertenties tot 's morgens 9 u. — Telefoon 235. DAGBLAD VOORNOORD-HOLLAND / 2e' Jaargang no. 257 - 4 bladzijden. Hoofdredacteur: A. R. JONKER, Alkmaar. Maandag 2 November 1942. Generaal Seyffardt 70 jaar. ZWENDEL MET COGNAC. Italiaansch weermachtbericht. DURE FRANSCHE COGNAC BLEEK Toespraak van ir. Mussert. SPIRITUS MET SUIKER. Strijd in Egypte laait weer op. ’s-HERTOGENBOSCH,Nov.1 ’sGRAVENHAGE,November.1 Enkele Eindhovenaren, die betrokken zijn ROME, 1 November (Stefani). Luitenant-generaal H. A. Seyffardt, comman- geweest in een zwendel met „Fransche cog- zijn gisteren door den inspecteur van de Het Italiaansche weermachtbericht van heden dant van het Vrijwüligerslegioen Nederland, nac" luidt: heeft Zondag onder vele blijken van belang- prijsbeheersching te 's-Hertogenbosch tot boe- stelling zijn zeventigstcn verjaardag mogen vie- ten veroordeeld. Felle gevechten zijn opnieuw begonnen in ren. De cognac, die verhandeld werd tegen hoo- den noordelijken sector van het oostelijke Des ochtends te half elf heeft in het gebouw' gen prijs, bestond slechts uit gesmokkelde spi- front, waar de tegenstander nieuwe aanval'en van het Hoof dkwartier van het Legioen het ritus met water vermengd, waaraan gebrande tot ontwikkeling bracht met uitgebreiden steun hieraan werkzame personeel den generaal zijn suiker werd toegevoegd.
    [Show full text]
  • Moord-Iïïolland
    PROVINCIE Monumenten Inventarisatie Project Noord-Holland Moord-iïïolland Wognum Gemeentebeschrijving, december 1991 Foto omslag: Voormalige pastorie uit 1870 aan de Raadhuisstraat 12 te Wognum. Inhoud Verantwoording 5 1. Inleiding 7 2. Bodemgesteldheid 9 2.1 Bodemsoorten 9 2.2 Reliëf 9 2.3 Afwatering 9 3. Grondgebruik 13 3.1 Agrarisch grondgebruik 7J 3.1.1 Verkaveling 13 3.2 Landschapsbeeld 14 4. Infrastructuur 75 4.1 Landwegen 15 4.2 Waterwegen 75 4.3 Dijken en kaden 75 4.4 Spoorwegen 75 5. Nederzettingsstructuur 17 5.1 Algemeen 17 5.2 Wognum 17 5.3 Nibbixwoud 17 5.4 Zwaagd ijk-West 17 5.5 Buitengebied 17 6. Bebouwingskarakteristiek 79 6.1 Wognum 79 6.2 Nibbixwoud 20 6.3 Zwaagd ijk-West 20 6.4 Buitengebied 20 Verantwoording inventarisatie 21 Geraadpleegde archieven en literatuur 23 Tabel Bevolkingsontwikkeling 25 Herkomst afbeeldingen 27 Afbeeldingen 29 Register 43 Colofon 45 Verantwoording Het Monumenten Inventarisatie Project (MIP) is ontwikkeld op initiatief van de Ministervan Welzijn, Volksgezondheid en Cultuur om geheel Nederland te inventariseren op het gebied van architectuur en stedebouw uit de periode 1850-1940. Het project wordt, in samenwerking met de Rijksdienst voor de Monumentenzorg, uitgevoerd door de provincies en de vier grote steden. De doelstellingen van het MIP zijn: • het verkrijgen van een landelijk overzicht van jongere bouwkunst en stedebouw uit de periode midden 19de eeuw - Tweede Wereldoorlog; • het bevorderen van kennis en waardering voor historische stads- en dorpsgezichten en monumenten van geschiedenis
    [Show full text]
  • The Postmarks of the Netherlands from the Beginning and Also Including Examples
    THE POSTMARKS OF THE NETHERLANDS 1676 – 1915 BY O.M. VELLINGA REFERENDARY AT THE GOVERNMENT SAVINGS BANK WITH A PREFACE BY MR. P.W. WALLER PRESIDENT OF THE BOARD OF DIRECTORS OF THE DUTCH POSTAL MUSEUM TRANSLATION BY C.M. SIMPSON AND LES JOBBINS OF THE NETHERLANDS PHILATELIC CIRCLE CONVERTED TO DIGITAL FORMAT BY THE MEMBERS OF THE NETHERLANDS PHILATELISTS OF CALIFORNIA AND THE AMERICAN SOCIETY FOR NETHERLANDS PHILATELY PUBLISHED WITH PERMISSION FROM THE KONINKLIJKE NEDERLANDSE BOND VAN FILATELISTENVERENIGINGEN Contents Preface……………………………………………………………………… Introduction………………………………………………………………… List of abbreviations……………………………………………………….. Chapter One Domestic (till 1850) 1 Republic of the United Netherlands (till 1795) 1 Mail Transported by Carriers and Skippers 1 Postmasters 2 States Mail (for Holland and Westvriesland). 1752-1795 4 Batavian Republic 1795 – 1806 7 Kingdom Holland 1806 -1810 7 Annexation by the French Empire 1810 - 1813/4 9 Period 1813/4 – 1850 12 Postoffices 13 Distribution offices 26 Rural Mail in Limburg 28 Chapter Two Domestic. 1850 – 1893 Postal Reform 29 Main Postoffices 30 Handcancels. 1850 – 1893 30 Machine cancels. 1870 -1890 63 Sub Postoffices 63 Receiving and Forwarding Offices (Bestelhuizen) 102 Trains, Boats, Trams 104 Branch offices 121 Train Stations 127 Chapter Three Domestic. 1893 – 1915 129 Chapter Four Domestic. Machine cancels 1893 – 1915 186 Chapter Five Domestic. Administrative cancels. Till 1916 195 Chapter Six Foreign Separate Regulations. Till 1875 United Dutch Republic (to 1795) 210 1795 - 1813/4 213 1813/4 – 1875 215 English mail 1813 - 1875 216 Northern Correspondence 1814 - 1875 220 German mail 1814 – 1875 224 French mail 1814 -1876 229 Belgian mail 1830 -1875 234 Luxembourg mail 1842 - 1875 237 Mails with the Colonies and Lands Overseas 237 Shipping Arrangements for mail landed at Dutch ports 238 Mails to and from the West Indies by W.I Packetboats 240 Mails to and from Java per Overland 241 Mails for the West Indies per West Indies mailbags via England and France 243 Chapter Seven Foreign countries.
    [Show full text]
  • De Nakomelingen Van Pieter Joostensz
    een genealogieonline publicatie De nakomelingen van Pieter Joostensz door Martien Mantel 26 september 2021 De nakomelingen van Pieter Joostensz Martien Mantel De nakomelingen van Pieter Joostensz Generatie 1 1. Pieter Joostensz. Hij is getrouwd met Souw Dircksd. Zij kregen 5 kinderen: Dirck Pietersz, volg 2. Aef Pietersd, volg 3. Sijmen Pietersz, volg 4. Dirck Pietersz, volg 5. Dirck Pietersz, volg 6. Pieter is overleden. Generatie 2 2. Dirck Pietersz, zoon van Pieter Joostensz en Souw Dircksd, is gedoopt op 17 oktober 1621 in Wervershoof, Noord-Holland, Nederland. Dirck is overleden. 3. Aef Pietersd, dochter van Pieter Joostensz en Souw Dircksd, is gedoopt op 29 maart 1626 in Wervershoof, Noord-Holland, Nederland. Aef is overleden. 4. Sijmen Pietersz, zoon van Pieter Joostensz en Souw Dircksd, is geboren op 22 oktober 1628 en is gedoopt op 22 oktober 1628 in Wervershoof, Noord-Holland, Nederland. Hij is getrouwd met Trijn Jans Volkertsz. Zij kregen 4 kinderen: Dieuw Sijmensd, volg 7. Anna Sijmensd, volg 8. Jan Sijmensz, volg 9. Pieter Sijmensz Mantel, volg 10. Sijmen is overleden. 5. Dirck Pietersz, zoon van Pieter Joostensz en Souw Dircksd, is gedoopt op 15 December 1630 in Wervershoof, Noord-Holland, Nederland. Dirck is overleden. 6. Dirck Pietersz, zoon van Pieter Joostensz en Souw Dircksd, is gedoopt op 22 april 1635 in Wervershoof, Noord-Holland, Nederland. Dirck is overleden. Generatie 3 7. Dieuw Sijmensd, dochter van Sijmen Pietersz en Trijn Jans Volkertsz, is gedoopt op 23 juni 1658 in Wervershoof, Noord-Holland, Nederland. Dieuw is overleden. 8. Anna Sijmensd, dochter van Sijmen Pietersz en Trijn Jans Volkertsz, is gedoopt op 25 januari 1660 in Wervershoof, Noord-Holland, Nederland.
    [Show full text]
  • RAPPORT Haalbaarheidsonderzoek Extra Sporthal Wognum Gemeente Medemblik
    RAPPORT Haalbaarheidsonderzoek extra sporthal Wognum Gemeente Medemblik versie: definitief 19 maart 2019 Hakgriend 18 │3371 KA Hardinxveld-Giessendam │T. 0184 616544 │www.synarchis.nl │[email protected] Inhoudsopgave pagina: Inleiding 1 Onderzoeksopdracht 1 Aanpak van het onderzoek 1 Opzet van de rapportage 1 Het gebruik 2 Kaders en ambities 2 Huidig gebruik topsporthal en overige accommodaties 2 Knelpunten en ontwikkelingen in het gebruik 3 Draagvlak extra sporthal in Wognum 5 Extra sporthal in Wognum 6 Locatie De Bloesem 6 Locatie Spartanen 7 Best passende locatie 8 Beheer en exploitatie 10 Planning 11 Semi permanente sporthal 12 Samenvattende conclusies 14 Respons vragenlijsten 15 Investeringskosten locatie De Bloesem 22 Investeringskosten locatie Spartanen 23 Exploitatie sporthal Spartanen 24 Rapport Haalbaarheidsonderzoek extra sporthal Wognum – gemeente Medemblik 1 Inleiding Onderzoeksopdracht In de kern Wognum staat De Westfrieslandhal, een top- sporthal als onderdeel van sport- en welnesscenter De Bloesem, waar de verschillende binnensportverenigingen uit Wognum, uit andere kernen en uit andere gemeenten sporten. Er is sprake van een capaciteitsprobleem. Er kan onvoldoende tegemoet worden gekomen aan de wensen en behoeften van de Wognumse sportverenigingen. Voor het tijdelijk oplossen van de capaciteitsproblemen wordt door de exploitant van De Bloesem de financiële haalbaarheid onderzocht van het plaatsen van een blaas- hal in de directe omgeving van De Westfrieslandhal. Dit is vooralsnog niet haalbaar gebleken. Als locatie voor een nieuwe sporthal zijn twee opties in beeld: locatie De Bloesem en locatie Spartanen. Respectievelijk de exploitant van De Bloesem en sportvereniging Spartanen maken zich hard voor deze locaties. Voor de gemeenteraad van Medemblik is dit reden om nut, noodzaak en haalbaarheid van een extra sporthal in Wognum te onderzoeken en vast te stellen wat, in geval van voldoende draagvlak, de beste locatie is voor een extra sporthal en wat hiervan de financiële consequenties zijn.
    [Show full text]
  • Dagblad Voor Noord-Holland
    WESTFRIESCHE EDITIE. Uitgave: N.V. Drukkerij West-Friesland, Hoorn. Directeur: F. BUTTER. DAGBLAD VOOR Abonn.prijs voor Nederland ’2.35 per 3 mnd, Bureaux: per week 20 cent. Losse nummers 5 cent. Hoorn: Kleine Noord 7-9 - Telefoon 210. Advertentieprijs 10 cent per mm. (min 15 mm.) Postrekening 434000. Doelpunten 60 cent per 15 mm., iedere 3 mm. Bureau dagelijks geopend van 8—6 uur. Enkhuizen: Red. Jac. Groot, Parkla:n 20, meer 12 cent. Telefoon 235. NOORD-HOLLAND Inzending van advertenties tot 's morgens 9 u. 2e Jaargang no. 156. Hoofdredacteur:-A. R. JONKER, Alkmaar (afw.). Dinsdag 7 Juli 1942. Dit nr. bestaat uit 4 bladzijden. HET ITALIAANSCHE WEERMACHTBERICHT. HET WOORD VAN DEN DAG. Wederzijdsche activiteit in Het sieraad van een huis zijn de vrienden, die er verkeeren. Egypte. Emerson. ROME, 6 Juli (Stefani). Het weermachtbericht van het Italiaan- sche hoofdkwartier luidt als volgt: wet Aan het Egyptische front activiteit van Nieuwe ter ordening gemotoriseerde afdeelingen en wederzijdsche van leven. levendige activiteit van de artillerie. Aan- het sociale vallen van vijandelijke gepantserde verken- ningswagens werden overal snel afgeslagen. AMSTERDAM, 6 Juli. Formaties van de Duitsch-Italiaansche luchtmacht vielen troepenafdeelingen en au- De centrale persdienst van het N. A. F. tocolonrtes met mitrailleurvuur aan en sloe- schrijft ons: gen deze uiteen. Een zeer groot aantal vracht- Ofschoon ook thans nog niet voor ieder auto's werd in brand geworpen of zwaar be- duidelijk zichtbaar, begint zich voor dege- schadigd. nen, die scherp weten op te merken, tegen In verschillende luchtgevechten werden 12 den achtergrond van de krijgsgebeurtenissen vijandelijke vliegtuigen neergeschoten.
    [Show full text]