R H Y B U D D O G YFARFOD / N O T I C E O F M EETING

Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Snowdonia National Park Authority

Emyr Williams Emyr Williams Prif Weithredwr Chief Executive Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Snowdonia National Park Authority Penrhyndeudraeth LL48 6LF Gwynedd LL48 6LF Ffôn/Phone (01766) 770274 Ffacs/Fax (01766)771211 E.bost/E.mail : [email protected] Gwefan/Website: : www.eryri.llyw.cymru

Cyfarfod : Pwyllgor Cynllunio a Mynediad

Dyddiad: Dydd Mercher 17 Hydref 2018

Amser 10.00 y.b.

Man Cyfarfod: Plas Tan y Bwlch, .

Meeting: Planning and Access Committee

Date: Wednesday 17 October 2018

Time: 10.00 a.m.

Location: Plas Tan y Bwlch, Maentwrog.

Aelodau wedi’u penodi gan Gyngor Gwynedd Members appointed by Gwynedd Council Y Cynghorydd / Councillor : Freya Hannah Bentham, Elwyn Edwards, Alwyn Gruffydd, Annwen Hughes, Judith Mary Humphreys, Edgar Wyn Owen, Elfed Powell Roberts, John Pughe Roberts, Gethin Glyn Williams;

Aelodau wedi’u penodi gan Gyngor Bwrdeistref Sirol Conwy Members appointed by Conwy County Borough Council Y Cynghorwyr / Councillors : Philip Capper, Wyn Ellis-Jones, Ifor Glyn Lloyd;

Aelodau wedi’u penodi gan Llywodraeth Cymru Members appointed by The Mr. Brian Angell, Ms. Tracey Evans, Mrs. Elinor Gwynn, Mr. Neil Martinson, Mr. Ceri Stradling, Mr Owain Wyn.

R H A G L E N

1. Ymddiheuriadau am absenoldeb a Datganiadau’r Cadeirydd Derbyn unrhyw ymddiheuriadau am absenoldeb a datganiadau’r Cadeirydd.

2. Datgan Diddordeb Derbyn unrhyw ddatganiadau o ddiddordeb gan aelodau neu swyddogion mewn perthynas ag unrhyw eitem fusnes.

3. Cofnodion Bydd y Cadeirydd yn cynnig bod cofnodion cyfarfod y Pwyllgor hwn a gynhaliwyd ar 5 Medi 2018 yn cael eu harwyddo fel cofnod cywir (copi yma) a derbyn y materion sy’n codi, er gwybodaeth.

4. Adroddiadau gan y Cyfarwyddwr Cynllunio a Rheolaeth Tir Cyflwyno adroddiadau gan y Cyfarwyddwr Cynllunio a Rheolaeth Tir am y ceisiadau a ddaeth i law. (Copïau yma)

5. Adroddiadau Diweddaru Cyflwyno adroddiadau diweddaru, er gwybodaeth. (Copïau yma)

6. Penderfyniadau a Ddirprwywyd Cyflwyno rhestr o geisiadau sydd wedi cael eu penderfynu yn unol ag awdurdod a ddirprwywyd, er gwybodaeth. (Copi yma)

7. Adroddiad gan y Cyfarwyddwr Cynllunio a Rheolaeth Tir Cyflwyno adroddiad y Cyfarwyddwr Cynllunio a Rheolaeth Tir ar faterion polisi. (Copïau yma) - Cynllun Datblygu Lleol Eryri – Adroddiad Monitro Blynyddol ar gyfer 2017-18

8. Adroddiad Fforymau Mynediad Cyflwyno adroddiad gan y Swyddog Mynediad. (Copi yma)

9. Apeliadau Cynllunio (1) Cyflwyno adroddiad llafar gan y Cyfarwyddwr Cynllunio a Rheolaeth Tir ar benderfyniad yr Arolygydd i wrthod apêl gan Mr. J. Anwyl yn erbyn penderfyniad yr Awdurdod i wrthod rhoi caniatâd cynllunio i godi adeilad amaethyddol gan gynnwys gweithdy, storfa gyffredinol, storfa cerbydau fferm, storfeydd gwellt, porthiant ac offer, swyddfa fferm, cegin, ystafell gawod a thŷ bach a ffurfio ardal llawr caled, Bettws, Cwrt, , Machynlleth. SY20 9JZ (Amgaeir copi o benderfyniad yr Arolygydd - Copi yma)

(2) Cyflwyno adroddiad llafar gan y Cyfarwyddwr Cynllunio a Rheolaeth Tir ar benderfyniad yr Arolygydd i wrthod apêl gan Mr. N. Martindale yn erbyn penderfyniad yr Awdurdod i wrthod rhoi caniatâd cynllunio i adeiladu pedwar tŷ ar wahân (dau dŷ fforddiadwy a dau ar y farchnad agored), adeiladu pedair pont droed a chreu mynedfa newydd i gerbydau a cherddwyr, tir cyfagos i Goed y Glyn, , Blaenau , Gwynedd. LL41 4SL (Amgaeir copi o benderfyniad yr Arolygydd - Copi yma)

EITEM RHIF 3

PWYLLGOR CYNLLUNIO A MYNEDIAD PARC CENEDLAETHOL ERYRI DYDD MERCHER 5 MEDI 2018 Cyng Elwyn Edwards (Gwynedd) (Cadeirydd)

PRESENNOL:

Aelodau wedi'u penodi gan Gyngor Gwynedd Cyng Freya Bentham, Alwyn Gruffydd, Annwen Hughes, Edgar Wyn Owen, Gethin Glyn Williams;

Aelodau wedi'u penodi gan Lywodraeth Cymru Mr. Brian Angell, Ms. Tracey Evans, Mrs. Elinor Gwynn, Mr. Ceri Stradling;

Swyddogion Mr. G. Iwan Jones, Mr. Jonathan Cawley, Mr. Aled Lloyd, Mr. Richard Thomas, Ms. Iona Thomas, Mrs. Sara Roberts, Mrs. Anwen Gaffey, Mrs. Gwen Aeron.

1. Ymddiheuriadau Cyng Philip Capper, Judith Humphreys, Wyn Ellis-Jones, Ifor Glyn Lloyd, Elfed Powell Roberts, John Pughe Roberts; Mr. Neil Martinson, Mr. Owain Wyn.

2. Datgan Diddordeb Datganodd yr Aelodau a benodwyd gan Gyngor Gwynedd fuddiant personol yn eitem 4 (1) ar yr Agenda, o dan baragraff 10 (2) (a) (ix) (aa) a 12 (1) o'r Cod Ymddygiad i Aelodau, ond fe wnaethant gymryd rhan yn y cyfarfod, gan ddibynnu ar y goddefeb a roddwyd gan y Pwyllgor Safonau ar 7 Gorffennaf, 2017.

Datganodd Mrs. Elinor Gwynn fuddiant personol yn Eitem 4 (3) ar yr Agenda, o dan baragraff 10 (2) (c) (i) o'r Cod Ymddygiad i Aelodau.

3. Cofnodion Eitem 6 - Penodi Aelodau i wasanaethu ar Banelau Ymweld y Pwyllgor Cynllunio a Mynediad Yn ddarostyngedig bod y cofnod yn cael ei gywiro i gofnodi mai Mr Brian Angell, ac nid Mrs. M. June Jones, oedd yr Aelod ar y Panel Ymweld ar gyfer Ardal y Gogledd, derbyniwyd cofnodion y Pwyllgor Cynllunio a Mynediad a gynhaliwyd ar 4 Gorffennaf 2018 a llofnododd y Cadeirydd hwy fel cofnod cywir.

Yn codi ar hynny, cytunodd yr aelodau ymhellach i newid aelodaeth fel a ganlyn: - Mr. Brian Angell a Mrs. Elinor Gwynn i fod yn aelodau ar Banel Arolygu'r De a Ms. Tracey Evans ac Mr. Neil Martinson yn aelodau o Banel Ymweld y Gogledd.

4. Adroddiadau gan y Cyfarwyddwr Cynllunio a Rheoli Tir Cyflwynwyd – Adroddiadau gan y Cyfarwyddwr Cynllunio a Rheoli Tir ar geisiadau cynllunio a materion cydymffurfiaeth.

Gweler yr Atodlen o Benderfyniadau Cynllunio ynghlwm.

1

5. Adroddiadau Diweddaru Cyflwynwyd – Adroddiadau diweddaru gan y Cyfarwyddwr Cynllunio a Rheoli Tir ar geisiadau cynllunio a materion cydymffurfiaeth.

Gweler yr Atodlen o Benderfyniadau Cynllunio ynghlwm.

6. Penderfyniadau Dirprwyedig Cyflwynwyd a Derbyniwyd – Rhestr o geisiadau a bennir yn unol ag awdurdod dirprwyedig.

PENDERFYNWYD nodi'r adroddiad.

Daeth y cyfarfod i ben am 13.30

2

ATODLEN O BENDERFYNIADAU CYNLLUNIO - 5 Medi 2018 Eitem Rhif.

4. Adroddiadau gan y Cyfarwyddwr Cynllunio a Rheoli Tir (1) NP5/62/399 – Adeiladu ffordd newydd mewn toriadau ac ar arglawdd oddeutu 1.5km o hyd i'r gorllewin o Lanbedr, gan adael yr A496 i'r gogledd o Lanbedr yn agos at y gwaith trin carthion, gan bontio Afon Artro a Ffordd Mochras i ailymuno â'r A496 yn agos at Llwyn y Pin, tir i'r gorllewin o Bentref , Llanbedr. Adroddwyd – Cyflwynodd y Swyddog Achos yr adroddiad a'r cefndir manwl. Dywedodd nad oedd Amodau Cynllunio wedi'u cynnwys gyda'r adroddiad ac, pe bai'n cael ei gymeradwyo, byddai'n cael ei gyhoeddi yn dilyn trafodaethau gyda'r ymgeisydd. Dywedodd y Swyddog Achos fod yr Aelodau wedi ymweld â'r safle yn y bore i edrych ar aliniad y ffordd ac ati. Adroddwyd ar sylwadau Cymdeithas Eryri. Siarad Cyhoeddus Anerchodd Mr Meirion Williams, Cyngor Gwynedd, y Pwyllgor Cynllunio a Mynediad a gofynnodd i'r Aelodau ystyried y canlynol:- - mae'r swyddog achos wedi darparu, yn fanwl, y cefndir a'r gwaith a gynigir yn Llanbedr i'r Pwyllgor. Cytunodd Mr. Williams y bydd y cynllun yn cael effaith ar y dirwedd ac ar y gymuned. - byddai pob cam yn cael ei gymryd i liniaru effaith y gwaith a'r gwaith paratoadol gyda Cyfoeth Naturiol Cymru ac mae hyn wedi bod yn parhau ers peth amser. - bydd y cynllun o fudd i Lanbedr a faint o draffig sydd yno dros fisoedd yr haf, yn hanesyddol ac yn bresennol. Bydd y cynllun yn lleihau problemau’n sylweddol ac fe fydd o fudd i les a diogelwch poblogaeth pentref Llanbedr. - y budd eilaidd fydd datblygu'r maes awyr ac mae’r cynllun yn bwysig i ddenu cwmnïau i'r ardal ac ehangu cyflogaeth yn yr economi leol.

Anerchodd Mr. Kevin Titley, Cyngor Cymuned Llanbedr, y Pwyllgor Cynllunio a Mynediad a gofynnodd i'r Aelodau ystyried y canlynol: - - Mae Cyngor Cymuned Llanbedr yn cefnogi'r datblygiad i ddenu busnes newydd i'r ardal. - roedd y Cyngor Cymuned yn pryderu am ddiogelwch ffyrdd a therfynau cyflymder cerbydau - y teimlant y dylid cyfyngu arnynt. Roedd y Cyngor Cymuned yn siomedig nad oedd cylchfanau wedi'u cynnwys yn y cynllun a gofynnwyd i'r ymgeisydd ystyried ymhellach y defnydd o oleuadau traffig. - gofynnodd y Cyngor Cymuned am ymrwymiad i ddiogelu economi Llanbedr a gofynwyd, fel rhan o'r gwaith i barcio ychwanegol gael ei gynnwys ac arwyddion ychwanegol i ddenu ymwelwyr i'r pentref. - Llanbedr yw'r porth i Gwm Nantcol, Cwm Bychan a Mynyddoedd y Rhinogydd. - angen sicrhau bod y datblygiad yn gynaliadwy a bod y camau lliniaru yn cael eu cyflawni'n llawn. - gofynnodd y Cyngor Cymuned am gael gwybod am unrhyw ddatblygiadau a newidiadau i'r cynllun a bod system yn cael ei datblygu i roi cyngor i'r Cyngor Cymuned ar y cynnydd a wneir

3

Anerchodd Mr. Richard Thomas, gwrthwynebydd, y Pwyllgor Cynllunio a Mynediad a gofynnodd i'r Aelodau ystyried y gwrthwynebiadau canlynol:- - Diolchodd Mr. Thomas i'r Pwyllgor am y cyfle i siarad a nodi bod pawb am gael y gorau i'r gymuned a'r amgylchedd. - Cyfeiriodd Mr. Thomas at ei lythyr a ddosbarthwyd i'r Aelodau cyn y Pwyllgor yn amlinellu ei bryderon. - roedd diffygion dylunio sylfaenol. - dylid mynd i'r afael â materion diogelwch ffyrdd. - gofynnwyd i'r Pwyllgor roi sylw i rybudd taer Mr Thomas o ran goblygiadau cymeradwyo'r cynllun. - Nododd Mr. Thomas wrthwynebiad yr ymgeisydd i ymgysylltu â'r gymuned. - mae'r ymgeisydd yn cytuno bod y cynllun yn symud traffig twristiaid oddi wrth y pentref. - pryderus iawn parthed y cynnydd posibl mewn llifogydd yn Sarn Hir. - ni ymgynghorwyd â busnesau ac roedd y cynnig yn groes i NCT 15. - mae adroddiad y swyddog achos yn gwneud i bwysau negyddol CNC ymddangos yn anneglur. - bydd cynnydd mewn llifogydd yn atal datblygiadau newydd yn y Parth Menter. - yr eliffant yn yr ystafell yw'r cynnydd posibl mewn llifogydd, cynlluniwyd y cynllun yn wael am y rhesymau anghywir ar yr adeg anghywir.

Anerchodd Mr. Ed Bailey, y Pwyllgor Cynllunio a Mynediad a gofynnodd i'r Aelodau ystyried y gwrthwynebiadau canlynol:- - nid oedd hyn yn ymwneud â chleient Mr Bailey yn erbyn y parth menter gan fod pawb eisiau gweld Llanbedr yn cael ei wella. - cwestiynwyd y cynnydd rhagamcanol mewn swyddi. - nid oedd y cyngor ar berygl llifogydd presennol yn cydymffurfio â NCT 15. - roedd mynediad i'r Parth Menter o gyfeiriad hefyd yn cael ei ystyried. - mae'r cais yn gwrthdaro â dymuniadau Cyngor Cymuned Llanbedr. - ni ymgynghorwyd â chleient Mr Bailey ynghylch perygl llifogydd. - roedd y cynllun allan o ddyddiad oherwydd mae'r system ddosbarthu tir amaethyddol wedi cael ei huwchraddio ers ei gyflwyno ac mae'r tir bellach yn dod o fewn graddau 1 i 3. Nid oedd unrhyw arolwg safle penodol ac mae hyn yn mynd yn groes i'r Fframwaith Cynllunio Cenedlaethol. - cynigiwyd tir fel rhodd i'r ymgeisydd am barcio ychwanegol gan gleient Mr. Bailey er na dderbyniwyd cydnabyddiaeth dda o'r cynnig hwn erioed. PENDERFYNWYD awdurdodi'r Cyfarwyddwr Cynllunio a Rheoli Tir i roi caniatâd, yn ddarostyngedig i amodau priodol.

(2) NP4/16/377D – Trosi ac ymestyn adeilad allanol wedi'i dymchwel yn rhannol ac a ailadeiladwyd yn rhannol i annedd gan gynnwys mynediad newydd, dreif a gwaith cysylltiedig, tir gyferbyn â Fferm Tanycastell, Dolwyddelan. Adroddwyd – Cyflwynodd y Swyddog Achos yr adroddiad a'r cefndir manwl. Siarad Cyhoeddus Anerchodd Mr. Rhys Davies, yr asiant, y Pwyllgor Cynllunio a Mynediad a gofynnodd i'r Aelodau ystyried y canlynol: - - Ymddiheurodd Mr. Davies ar ran yr ymgeisydd nad oedd yn gallu mynychu'r cyfarfod oherwydd profedigaeth teuluol. - byddai gwella cyflwr y safle o fudd i'r ardal gyfagos. - roedd hwn yn gyfle i ddarparu tŷ fforddiadwy i ddyn ifanc lleol. - ni fyddai'r ysgubor fler yn broblem mwyach.4 - cafodd yr ymgeisydd ei eni yn yr ardal ac mae'n rhedeg busnes sy'n cefnogi busnesau lleol eraill, yr iard sydd yng nghanol y pentref cyfagos. - dim ond 20 oed oedd yr ymgeisydd ac nid oedd mewn sefyllfa i brynu eiddo. - roedd yr ymgeisydd yn bendant bod y gwaith ar yr adeilad yn cael ei wneud am resymau strwythurol ac i fynd i'r afael â phryderon swyddogion y Parc Cenedlaethol. - dyluniad sensitif oedd hwn ac ni chafwyd unrhyw wrthwynebiadau gan gymdogion. - gofynnwyd i'r pwyllgor gefnogi'r cais a helpu i adeiladu cymuned gref yn y Parc Cenedlaethol. PENDERFYNWYD gwrthod caniatâd yn unol â'r argymhelliad.

(3) NP4/29/48D – Trosi ysgubor i lety gwyliau, Ysgubor Bryn y Grug, Penmachno. Adroddwyd – Cyflwynodd y Swyddog Achos yr adroddiad a dywedodd fod cynllun lleoliad anghywir wedi'i gynnwys gyda'r agenda a bod y fersiwn cywir wedi'i arddangos ar gyfer Aelodau yn y cyfarfod. Siarad Cyhoeddus Anerchodd Mr. Alun Davies, yr ymgeisydd, y Pwyllgor Cynllunio a Mynediad a gofynnodd i'r Aelodau ystyried y canlynol: - - Roedd Mr. Davies yn cynrychioli buddiannau'r partneriaid yn y fferm. - mae pob un o'r 4 o blant Mr Davies yn mynychu'r ysgolion lleol. - roedd y cais yn unol â chanllawiau a pholisïau'r Awdurdod a'r nod oedd ychwanegu gwerth at y busnes. - roedd y buddsoddiad er mwyn denu ymwelwyr i'r ardal a byddai'n darparu gwaith i bobl leol. - bydd y buddsoddiad hwn yn dod ag incwm i'r tafarndai a'r bwytai lle mae plant lleol yn dod o hyd i waith yn ystod eu gwyliau ysgol. - mae'r ardal angen buddsoddiad ac mae angen i'r fferm arallgyfeirio wrth baratoi ar gyfer Brexit. - bydd tirlunio gofalus yn digwydd a bydd y bwthyn yn garbon niwtral. - bydd peiriannydd proffesiynol yn cael ei gyflogi i leddfu pryderon ynglŷn â'r waliau a'r to. - ar hyn o bryd mae'r ysgubor yn dirywio oherwydd ei fod yn cael ei ddefnyddio i gadw deunyddiau ffensio. - mae'r teulu'n buddsoddi ar gyfer dyfodol eu teulu a gofynnwyd i'r aelodau gymeradwyo'r cais er budd y gymuned, yr iaith a'r diwylliant. PENDERFYNWYD rhoi caniatâd yn unol â’r argymhelliad.

(4) NP5/50/L450 – Addasiadau i'r annedd presennol ac estyniadau ar lefel y ddaear a'r lefel isaf, adeiladu ardal patio allanol newydd gan gynnwys addasiadau i'r wal gynnal presennol, adeiladu modurdy gyda phwll nofio uwchben a gwaith peirianyddol i greu mannau parcio ychwanegol, Froneithyn, . Adroddwyd – Cyflwynodd y Swyddog Achos yr adroddiad a dywedodd fod Dŵr Cymru yn argymell amodau. Cynllun diwygiedig wedi’i dderbyn a disgwylir cynllun pellach yn dangos manylion y deunyddiau. PENDERFYNWYD yn groes i argymhelliad y Swyddog, i wrthod caniatâd ar sail gorddatblygu'r eiddo gwreiddiol sy'n groes i Bolisi Datblygu 15 Cynllun Datblygu Lleol Eryri sy'n datgan na fydd estyniadau i annedd yn cael ei ganiatáu yn unig gan fod arwyneb y llawr yn llai na'r eiddo gwreiddiol.

(5) NP5/61/LB32J – Y Plas, Stryd Fawr, . Cyflwynwyd – Adroddiad diweddaru gan y Pennaeth Treftadaeth Ddiwylliannol. PENDERFYNWYD nodi’r adroddiad, er gwybodaeth. 5

8. Adroddiadau Diweddaru (1) Rhestr o Achosion Cydymffurfiaeth – Er gwybodaeth PENDERFYNWYD nodi’r adroddiad.

(2) Hysbysiadau Cynllunio,Gorfodi a Thystysgrifau Apeliadau Defnydd Cyfreithlon wedi'u cyflwyno ac yn aros am benderfyniad – Er gwybodaeth PENDERFYNWYD nodi’r adroddiad.

(3) Cytundebau Adran 106 – Er gwybodaeth PENDERFYNWYD nodi’r adroddiad.

(4) Ceisiadau heb eu penderfynu lle mae mwy na 13 wythnos wedi mynd heibio – Er gwybodaeth PENDERFYNWYD nodi’r adroddiad.

6 EITEM RHIF 4 Rhif Eitem Cyfeirnod / Disgrifiad / Description. Swyddog Achos / / Item No. Reference No. Case Officer 1 NP5/69/16C Codi uned 2,700 medr sgwar (135m x Mr. Richard Thomas 20m x 7.03m) i 32,000 o ieir i gynhyrchu wyau, gwellianau i’r trac mynedfa a gwaith daear cysylltiol, Fferm Castell Mawr, . / Proposed erection of 2,700 square metre (135m x 20m x 7.03m) 32,000 bird poultry unit for the production of eggs, improvements to access track and associated ground works, Castell Mawr Farm, Llanegryn. 2 NP5/50/563B Dymchwel cyn ysgol gynradd ac Ms. Iona Thomas adeiladu 11 o dai fforddiadwy gyda ffordd mynediad newydd a mannau parcio, Tir yn yr Hen Ysgol Gynradd, Aberdyfi. / Demolition of former primary school and construction of 11 affordable dwellings with new access road and parking areas, Land at former Primary School, Aberdyfi.

7 EITEM 4 (1)

Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dyddiad: 17/10/2018 – Pwyllgor Cynllunio a Mynediad.

Cais Rhif: NP5/69/16C Dyddiad Cofrestru: 25/04/18

Cymuned: Llangelynin Cyfeirnod Grid: 258116.4 304903.4

Swyddog Achos: Mr Richard Thomas Lleoliad: Fferm Castell Mawr, Llanegryn. LL36 9NH

Ymgeisydd: Disgrifiad: G. & J. Pugh Codi uned 2,700 medr sgwar (135m x 20m Tyn y Pwll x 7.03m) i 32,000 o ieir i gynhyrchu wyau, Llanegryn gwellianau i’r trac mynedfa a gwaith daear cysylltiol. Gwynedd LL36 9SA

Safle: Tir yn Fferm Castell Mawr, Llanegryn.

Y Cynnig: Cynnig ar gyfer codi uned ar gyfer 32,0000 o ddofednod 2,700 metrsgwâr (135m x 20m x 7.03m) ar gyfer cynhyrchu wyau, gwelliannau i'r trac mynediad a gwaith tir cysylltiedig.

Dynodiadau: HTC yn ffinio â'r safle i'r gogledd Heneb Gofrestredig 50 metr i SoDdGA yn agos (1.7km) ACA yn agos (1.8km)

Rheswm (au) Pam fod y Cais yn cael ei Adrodd i'r Pwyllgor Budd y cyhoedd

8 Ymgynghorai (eion): Ymatebion: Cyngor Cymuned Ni dderbyniwyd unrhyw sylwadau Priffyrdd Gwynedd Dim gwrthwynebiad awgrymwyd amodau Adnoddau Naturiol Cymru Dim gwrthwynebiad, yn amodol ar liniaru Dwr Cymru Dim gwrthwyenbiad, darparwyd nodiadau cynghori Iechyd yr Amgylchedd Ni dderbyniwyd unrhyw sylwadau Cadw Dim gwrthwynebiad yn amodol ar liniaru Gwasanaeth Archeolegol Dim gwrthwynebiad yn amodol i fesurau lliniaru Gwynedd a briff gwylio archeolegol

Cyhoeddusrwydd Ymgymerwyd ag o: Rhybudd Safle: Oes Rhybudd i'r Wasg: Oes Llythyrau Cymdogion: Oes

Hanes Cynllunio: Dim

Polisïau Cynllunio Perthnasol: Cynllun Datblygu Lleol Eryri 2011

Polisi Rhif Polisi Polisi Strategol A Pwrpasau'r Parc Cenedlaethol a Datblygiad Cynaliadwy Polisi Strategol B Datblygiad Mawr Polisi Datblygu 1 Egwyddorion Datblygu Cyffredinol Polisi Strategol D Amgylchedd Naturiol Polisi Datblygu 2 Datblygiad a'r Dirwedd Polisi Strategol Ff Amgylchedd Hanesyddol Polisi Strategol H Economi Wledig Gynaliadwy Polisi Datblygu 20 Arallgyfeirio Amaethyddol

Polisïau Cenedlaethol

Polisi Paragraff Perthnasol Polisi Cynllunio Cymru (Rhifyn 9) 7.3.3 Nodyn Cyngor Technegol 6 Cynllunio ar gyfer Cymunedau Gwledig Cynaliadwy

1. Cefndir

1.1 Mae'r safle sy'n ddarostyngedig i'r cais hwn yn gorwedd mewn cefn gwlad agored ar dir uchel tua 1 milltir i'r gorllewin o bentref Llanegryn a 2.5 milltir i'r gogledd o Dywyn.

1.2 Mae'r safle a'r tir amaethyddol sydd o amgylch yn donnog, mae’n laswelltog ar hyn o bryd ac fe'i defnyddir ar gyfer pori da byw. Mae rhywfaint o lystyfiant cyfyngedig yma ac acw ar ei ffiniau ar hyn o bryd. Ceir mynediad at y safle trwy gyfrwng mynedfa i gae a thrac sy'n mynd yn syth ar ffordd leol gul ac yna ar yr A493.

9 1.3 Mae nifer o eiddo preswyl preifat yn agos, - a Chastell Mawr yw'r agosaf - 85m i'r gogledd orllewin. 50m i'r de orllewin mae heneb gofrestredig bryngaer Castell Mawr.

1.4 Mae hwn yn gais llawn ar gyfer codi uned ddofednod a fyddai’n crwydro'n rhydd ynghyd â'r gwaith cysylltiedig. Byddai'r gwaith yn cynnwys codi sied, trac mynediad gwell, parcio a man troi, tirlunio cysylltiedig a phedwar seilo / biniau bwyd anifeiliaid. Byddai'r sied arfaethedig yn mesur 135m o hyd, 20m o led gydag uchder i'r grib o 6.19m ac arwynebedd llawr o 2,700 metr sgwâr sy'n cynnwys 32,000 o ieir dodwy. Bydd yr ieir yn crwydro'n rhydd, gan ddychwelyd i'r sied i ddodwy a byddant yn gallu cael mynediad at 40 erw o dir cyffiniol.

1.5 Mae gan y sied arfaethedig 10 o ffaniau awyru wedi'u gosod ar y brig, gan roi uchder cyffredinol o 7.03m. Dangosir bod waliau a tho'r adeilad arfaethedig wedi'u gorffen mewn cladin dur proffil wedi’i liwio, uwchben plinth concrid bach. Dangosir ffedog fynediad concrid 7m o gwmpas yr adeilad cyfan gydag ardal parcio a throi ar un pen i’r adeilad.

1.6 Gan fod safle'r cais ar hyn o bryd yn codi tua'r de-orllewin, bydd gofyn lledaenu'r tir trwy gloddio'r pen gorllewinol tua 3m a chodi'r pen tua'r gogledd ddwyrain oddeutu 2.5m.

1.7 Er mwyn lleihau ei effaith weledol cynigir cynllun tirlunio, a fyddai'n cadw'r coed a'r llystyfiant presennol ar y ffin ac fe fyddai'n cyflwyno coed a gwrychoedd ychwanegol o gwmpas safle'r cais cyfan, byddai'n cynnwys ail-hadu'r arglawdd ac yn cyflwyno 'clwstwr' o goed i leihau'r effaith weledol ar yr heneb gofrestredig i'r de orllewin.

1.8 Bydd yr uned dofednod yn rhan o weithgareddau presennol y daliad amaethyddol sy'n cwmpasu 160 erw o dir. Ar hyn o bryd, mae gan y fferm oddeutu 2000 o ieir sy'n dodwy, 500 o ddefaid ac maent yn magu 100 o loi drwy'r gaeaf.

1.9 Mae'r ymgeisydd wedi datgan bod gan ddaliad y fferm un gweithiwr amser llawn ar hyn o bryd gyda 2 fab yn cynorthwyo cymaint ag y gallant yn ystod nosweithiau a phenwythnosau. Dywedir y bydd y cynnig hwn yn galluogi un o'r meibion i ddod yn amser llawn ar y fferm, gan gynnwys cadw'r tad yn llawn amser ar y fferm a chreu 2 swydd ran amser ychwanegol.

10 1.10 Bydd yr adeilad arfaethedig yn gartref i'r ieir ynghyd gyda rhan wasanaethu a rhan ar gyfer storio wyau. Ni chynigir unrhyw adeiladau cysylltiedig eraill. Dangosir y byddai'r bwydydd ar gyfer yr adar yn cael ei storio mewn 4 hopyr dur allanol yn union wrth ymyl yr adeilad, gydag uchder cyffredinol o 6.5m a fyddai'n trosglwyddo'r bwyd i'r adeilad yn awtomatig. Bydd y bwyd yn cael ei ddanfon i'r uned gan HGV chwe' neu wyth olwyn 3 gwaith y mis. Cesglir wyau oddeutu unwaith bob 3 diwrnod.

1.11 Bydd yr uned yn defnyddio system dwy haen a fydd yn caniatád cylchdroi ar ddarniad dwy haen sy'n caniatáu i faw syrthio i'r llawr ar felt cludiant a fyddai'n cael ei redeg bob 3 i 4 diwrnod. Bydd hyn yn caniatau i'r baw gael ei waredu o'r adeilad i ddosbarthwr tail sydd wedi'i barcio y tu allan neu i gerbyd dan do i gludo'r tail i storfa wedi'i gorchuddio mewn mannau eraill ar ddaliad y fferm.

1.12 Mae'r ymgeisydd wedi datgan yn eu Datganiad Dylunio a Mynediad y bydd y tail a gynhyrchir yn gynnyrch cymharol sych o natur ffredadwy ac fe ellid ei storio'n rhwydd pan nad yw amodau'r tywydd yn caniatáu iddo gael ei ledaenu ar unwaith. Dywedir y bydd yr holl faw yn cael ei ddefnyddio ar dir fferm y teulu a bydd yn cael ei storio yn y storfa bresennol. Gan ddibynnu ar yr adeg o'r flwyddyn, caiff y tail ei symud o'r adeilad, yna cael ei ledaenu'n uniongyrchol ar y glaswelltir yn unol ag arferion amaethyddol da ar gyfer pridd, dŵr ac aer yn unol â rheolaeth rheoliadau llygredd, slyri a thanwydd amaethyddol yn unol â'r cynllun rheoli tail y fferm.

1.13 Ar ôl cyfnod o 14 mis, bydd yr uned yn cael ei golchi a'i glanhau a bydd diadell newydd yn cael ei chyflwyno i'r uned.

1.14 Fel rhan o'r cais mae Datganiad Dylunio a Mynediad, Datganiad Dull sy'n cynnwys Atal Llygredd, Asesiad Sŵn Man Gwaith a Chynllun Rheoli Cludiant wedi cael eu cyflwyno. Yn ychwanegol at hynny mae asesiad o'r effaith tebygol ar y Heneb Hynafol Gofrestredig, wedi'i gyflwyno yn unol â'r fethodoleg a amlinellwyd yng Ngosodiad Asedau Hanesyddol Llywodraeth Cymru (Cadw, 2017).

1.15 Cadarnhawyd hefyd bod yr ymgeisydd wedi cynnal ymgynghoriad cyn ymgeisio yn unol ag Erthygl 1 o Ddeddf Cynllunio Gwlad a Thref (Gweithdrefn Rheoli Datblygu) (Cymru) (Diwygiedig) 2016, ac mae pecyn gwybodaeth ynglŷn â'r ymgynghoriad cyn-cais wedi'i gynnwys.

1.16 Mae'r cais hwn wedi'i sgrinio gan yr Awdurdod hwn yn unol â Rheoliadau Cynllunio Gwlad a Thref (Asesiad Effaith Amgylcheddol) (Cymru) 2017 ac yn dilyn atgyfeiriad at Lywodraeth Cymru cadarnhawyd nad oes angen Asesiad Effaith Amgylcheddol mewn perthynas â'r datblygiad hwn. Yn ogystal, cadarnhaodd Llywodraeth Cymru nad yw'r datblygiad hwn yn ddatblygiad mawr sy'n fwy na phwysigrwydd lleol.

11 2. Ymgynghoriadau

Y sawl yr ymgynghorir â hwy yn statudol

2.1 Cyngor Cymuned - ni fynegwyd unrhyw farn.

2.2 Priffyrdd Gwynedd - Dim gwrthwynebiad yn ddarostyngedig i amodau

2.3 Gwarchod y Cyhoedd Cyngor Gwynedd - Disgwylir sylwadau

2.4 Dŵr Cymru - Dim gwrthwynebiad

2.5 Cadw - mae Cadw wedi cadarnhau bod yr Asesiad Effaith a gynhyrchwyd gan Trysor, dyddiedig Ebrill 2018 yn gynhwysfawr o ran asesu effaith weledol y cynigion ar osodiad yr heneb gofrestredig ac mae'n dilyn y fethodoleg a argymhellir gan Ganllawiau Llywodraeth Cymru ar Reoli Asedau Treftadaeth (2017).

2.6 Yn seiliedig ar gasgliadau'r asesiad hwn, nid yw Cadw wedi gwrthwynebu, cyn belled â bod y mesurau lliniaru a awgrymir yn cael eu cyflawni.

2.7 Cyfoeth Naturiol Cymru - wedi gwneud y sylwadau canlynol ar ystod o bynciau:

 Effaith ar y dirwedd - dim gwrthwynebiad, ar yr amod bod cynllun tirlunio yn cael ei gyflwyno a'i gytuno.

 Mae CNC wedi cadarnhau eu bod wedi adolygu'r adroddiad modelu manwl (AS Modeling & Data Ltd, 2018) a gyflwynwyd i gefnogi'r cais ac wedi tynnu'r casgliadau canlynol ar effaith debygol yr uned arfaethedig ar SoDdGA Rhyd a Glannau Tonfannau SoDdGA Y :

o O ran amonia, mae cyfraniadau'r broses o'r uned yn is na'r trothwyon ar gyfer potensial ar safleoedd gwarchodedig.

o O ran dyddodiad nitrogen, mae CNC wedi dweud y byddai cyfraniad y broses ychydig yn uwch na'r trothwy is o 8.0 kg-N / ha / y. Fodd bynnag, ychwanegir, mai 8.0 kg-N / ha / yw ffin isaf o'r amrediad ar gyfer glaswelltir twyni asid a hefyd ei bod yn annhebygol y bydd y cynefin hwn yn digwydd yn y rhannau o naill ai SoDdGA lle rhagwelir y bydd y cynnydd yn digwydd. Hefyd mae Rhyd y SoDdGA yn ddyfriol yn bennaf ac mae dylanwadau halwynog ar y lagŵn ac felly nid yw'n debygol o fod yn sensitif.

12 o Ar gyfer SoDdGA Glannau Tonfannau i Friog, gall cael dylanwad morol fod yn fwy sensitif i ddyddodiad nitrogen. Mae Cyfoeth Naturiol Cymru wedi awgrymu, oherwydd ei natur, 10.0 kg-N / ha / y yn ffigwr mwy priodol i'w fabwysiadu. Fel y cyfryw, mae Cyfoeth Naturiol Cymru wedi datgan y bydd asesiad cyfunol manwl gyda datblygiadau amaethyddol dwys eraill angen cael eu cynnal.

 Cynllun Rheoli Tail - yn gyffredinol fodlon ar lefel y manylion a'r hyn a amlinellir yn y Cynllun.  Cynllun Ystod- yn gyffredinol fodlon ar lefel y manylion  Cynllun Draenio - yn gyffredinol fodlon ar lefel y manylion  Cynllun Atal Llygredd - yn gyffredinol fodlon ar lefel y manylion

2.8 Ymddiriedolaeth Archeolegol Gwynedd - ni chyflwynwyd unrhyw wrthwynebiadau ond maent wedi awgrymu, petai caniatâd yn cael ei roi, yn ddarostyngedig i amod sy'n mynnu rhaglen o gofnodi archeolegol yn ystod y gwaith arfaethedig.

2.9 Ecolegydd APCE - Mae ôl troed yr adeilad arfaethedig yn disgyn ar laswelltir wedi'i wella o ddiddordeb ecolegol dibwys. Mynegir pryder ynghylch yr effeithiau andwyol posibl ar Rhyd y SoDdGA a SoDdGA Glannau Tonfannau i Friog o ganlyniad i lefelau uchel o ddŵr ffo maetholion yn cyrraedd y SoDdGA. Ystyrir bod y Cynllun Rheoli Manylion yn ddiffygiol o ran manylion a sicrwydd o ran ymhle a sut y bydd y tail yn cael ei storio a'i ddosbarthu.

2.10 Mae'r ecolegydd hefyd wedi mynegi pryder ynghylch yr effaith andwyol bosibl ar wrychoedd ac ymylon sy'n gyfoethog mewn rhywogaethau o gwmpas y safle yn sgil llygryddion aer.

2.11 Mae'r Pennaeth Cadwraeth, Coetiroedd ac Amaethyddiaeth APCE - wedi mynegi pryder ynghylch y Cynllun Rheoli Gwastraff. Mae'r cynllun yn amwys ac yn ddiffygiol o ran pendantrwydd.

Sylwadau Eraill

2.12 Derbyniwyd 15 llythyr yn mynegi cefnogaeth i'r cynnig hwn yn gyffredinol yn datgan y bydd yn helpu i gynnal ac arallgyfeirio gweithgareddau ar fferm weithiol, helpu'r economi leol a darparu swyddi.

2.13 Derbyniwyd 130 o lythyrau o wrthwynebiad mewn perthynas â graddfa'r adeilad, yr effaith weledol, cynnydd mewn traffig, effaith y tail, cynnydd mewn llygod, effaith sŵn, llwch ac arogleuon fel y prif bryderon. Mae'r sylwadau hyn yn cynnwys gwrthwynebiad manwl gan y cymydog sydd yn yr annedd agosaf yng Nghastell Mawr ac eraill yn yr ardal gyfagos.

13 3. Fframwaith Polisi

Polisi Cynllunio Cymru

3.1 Paragraffau 7.3.3,

Nodyn Cyngor Technegol 6

3.2 Paragraffau 3.1.2 and 3.7.1

Cynllun Datblygu Lleol Eryri

3.3 Rhaid i unrhyw gynnig datblygu fynd i'r afael â phob un o bolisïau perthnasol Cynllun Datblygu Lleol Eryri a chydymffurfio â hwy. Mae'r polisïau canlynol yn arbennig o berthnasol o ran ystyried y cynnig hwn:

Polisi Strategol A: Pwrpasau'r Parc Cenedlaethol a Datblygiad Cynaliadwy.

Polisi Strategol B: Datblygiad Mawr

Polisi Datblygu 1: Egwyddorion Datblygu Cyffredinol.

Polisi Strategol D: Yr Amgylchedd naturiol

Polisi Datblygu 2: Datblygiad a'r Dirwedd

Polisi Strategol Ff: Yr Amgylchedd hanesyddol

Polisi Strategol H: Yr Economi Wledig Gynaliadwy

Polisi Datblygu 20: Arallgyfeirio Amaethyddol

4. Asesiad o'r cynllun

4.1 Ar hyn o bryd nid yw'n bosib darparu asesiad llawn o'r datblygiad arfaethedig. Mae yna nifer o faterion sy'n dal i fod angen eu datrys cyn y gellir gwneud penderfyniad llawn a gwybodus.

4.2 Mae'r materion heb eu datrys yn cynnwys:

• Eglurhad pellach ynghylch rheoli tail, • Manylion pellach ar dirlunio o gwmpas yr adeilad arfaethedig ac ar y man mynediad i'r briffordd a gwelliannau cyffredinol • Adroddiad manwl ar oblygiadau ansawdd aer • Newidiadau posib i'r cynllun o sylwadau Gwarchod y Cyhoedd Cyngor Gwynedd i leihau goblygiadau sŵn a llwch

14 5. Argymhelliad

5.1 Bod yr aelodau'n ymweld â'r safle cyn yr adroddiad pellach, unwaith y derbynnir ac yr asesir y wybodaeth ychwanegol.

15 16 17 18 19 20 21 EITEM 4 (2)

Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dyddiad: 17/10/2018 – Pwyllgor Cynllunio a Mynediad.

Cais Rhif: NP5/50/563B Dyddiad Cofrestru: 22/08/18

Cymuned: Aberdyfi Cyfeirnod Grid: 260937 296102

Swyddog Achos: Ms Iona Thomas Lleoliad: Tir yn yr Hen Ysgol Gynradd, Aberdyfi. LL35 0NU

Ymgeisydd: Disgrifiad: Mr. Andrew Richards Dymchwel cyn ysgol gynradd ac adeiladu Cartrefi Cymunedol Gwynedd 11 o dai fforddiadwy gyda ffordd mynediad c/o Agent newydd a mannau parcio.

Safle: Mae'r safle yn cynnwys yr hen Ysgol Gynradd a'i mannau chwarae cysylltiedig sy'n ymestyn i tua. 0.2ha ac mae'n gorwedd ar ochr ogledd-ddwyreiniol yr A493 o fewn tref Aberdyfi. Mae mynediad i'r safle oddi ar ffordd fach (a elwir yn Gwynfryn) yn uniongyrchol oddi ar yr A493.

Mae'r safle wedi'i ffinio i'r gogledd-orllewin gan nifer o anheddau deulawr a thri llawr, tua'r gogledd-ddwyrain gan gerddi rhandirol sydd mewn lleoliad uchel o'r safle ac i'r de-ddwyrain gan weithdy atgyweirio ceir ac unedau manwerthu. Ar draws y ffordd i'r de-orllewin mae Neuadd Dyfi, maes parcio a chaeau chwarae.

Y Cynnig: Mae'r cynnig yn cynnwys dymchwel yr hen ysgol gynradd ac adeiladu 11 o dai fforddiadwy gyda ffordd fynedfa newydd a mannau parcio. Mae'r anheddau yn cynnwys 2 dŷ tair ystafell wely, 3 tŷ dwy ystafell wely, 2 fyngalo dwy ystafell wely a 4 fflat un ystafell wely.

Mae'r deunyddiau a gynigir yn cynnwys gorffeniad rendr (mewn llwyd perlaidd) llyfn ar y waliau allanol gyda’r paneli cladin o gyfansoddiad llwyd llechen, to llechi a ffenestri a drysau upvc. Bydd gan yr anheddau a'r byngalos deulawr ddau o fannau parcio, pob un â man patio palmantog a sied gardd yn y cefn (gofynnwyd am y manylion). Bydd gan bob fflat un man parcio yn ogystal ag ardal amwynder a rennir.

22 Bwriedir hefyd uwchraddio'r fynedfa bresennol o'r A493 er mwyn darparu dull mynediad / allanfa addas ar gyfer cerbydau mwy a llwybr troed ar hyd y ffordd fynedfa. Er mwyn gwneud hyn, bydd angen tynnu'r wal a'r gwrych ffiniol cerrig sydd ar hyn o bryd yn rhedeg ar hyd ochr orllewinol y safle, a chodi wal gerrig newydd yn ei le. Bydd y gwaith hwn hefyd yn arwain at golli nifer o goed sydd eisoes yn bodoli y tu ôl i'r wal bresennol. Cynigir gwaith plannu ychwanegol ar draws y safle i wneud iawn am golli coed.

Ymgynghorwyr: Ymatebion: Cyngor Cymuned Aberdyfi Dim pryderon ynglŷn â dyluniad yr anheddau, y deunyddiau arfaethedig, na chynllun cyffredinol na mynediad i'r safle. Fodd bynnag, mae pryderon ynglŷn â diffyg croesfan i gerddwyr ar y briffordd. Mae lefel uchel o weithgarwch cerddwyr yn croesi (presennol ac arfaethedig) yn peri risg uchel ar gyfer diogelwch y briffordd. Cyngor Gwynedd - Priffyrdd Argymell amodau. Dŵr Cymru Dim gwrthwynebiad, er mwyn osgoi unrhyw amheuaeth maen nhw'n argymell amod a nodiadau cynghori i ddiogelu iechyd a diogelwch trigolion presennol a sicrhau nad oes llygredd na difrod yn cael ei wneud i’r amgylchedd. Ecoleg Yn argymell nodyn cynghori i osgoi gwaith yn ystod cyfnod nythu adar ac amod ar gyfer Cynllun Rheoli Tirweddu a Gwella Bioamrywiaeth i gynnwys manylion y gwaith cwympo coed arfaethedig a phlannu newydd a golau arfaethedig. Coedwigaeth Gofyn am gynllun tirlunio a chynllun gwarchod coed. Polisi Heb dderbyn ymateb.

Dynodiadau: O fewn y ffin datblygu tai.

Cyhoeddusrwydd: Rhybudd safle: Oes Rhybudd yn y Wasg: Oes Llythyrau Cymdogion: Oes

Rheswm(au) Pam fo’r Cais yn cael ei Adrodd I’r Pwyllgor Cynllun Dirprwyo Datblygiadau Mawr

23 Hanes Cynllunio: Cais Rhif Manylion Penderfyniad NP5/50/563A Trosi cyn-ysgol i gyfleuster aml- Cymeradwywyd ddefnydd cymunedol, canolfan gofal 25/04/2016 dydd, llety gosod gwyliau, 2 ‘bod’ busnes bach bach a gosod 40 o baneli solar (10kw) ar y to NP5/50/563 Newid ffens bren 1.2m presennol Cymeradwywyd gyda ffens gyswllt cadwyn uchder o 22/04/2004 2.7m TYW.U/1044/P Codi ysgol newydd. Cymeradwywyd 22/09/1966

Polisïau Cynllunio Perthnasol - Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Rhif Polisi Polisi PS A Pwrpasau’r Parc Cenedlaethol a Datblygiadau Cynaliadwy PS G Tai PD 1 Egwyddorion Datblygu Cyffredinol PD 6 Dyluniad a Deunyddiau Cynaliadwy PD 18 Yr Iaith Gymraeg a Ffabrig Cymdeithasol a Diwylliannol Cymunedau

1. Cefndir

1.1 Gofynnwyd am gyngor cyn ymgeisio gan yr Awdurdod lle cynghorwyd y gallai'r Awdurdod, mewn egwyddor, gefnogi'r ddarpariaeth o dai fforddiadwy ar y safle hwn ac ni fyddai unrhyw wrthwynebiad i'r dyluniad a'r cymysgedd o fathau o dai a gynigir. Fodd bynnag, roedd gan swyddogion bryderon ynglŷn â gosodiad y safle lle byddai cefn y byngalos a'r teras o dri yn wynebu’r ffordd, na fyddai'n integreiddio â'i amgylchoedd ac y byddai'n groes i'r patrwm datblygu presennol. Datgelodd trafodaethau pellach gyda'r asiant fod y cynllun yn ganlyniad i ofynion llym angenrheidiol i gael grant tai cymdeithasol. Gellir dod o hyd i ragor o fanylion am hyn ym Mhentwr Dogfennau’r Pwyllgor.

1.2 Gan fod y cais yn ddatblygiad mawr, yn unol â'r Ddeddf Gynllunio (Cymru) 2015, mae'n ofynnol cynnal ymgynghoriad cyn ymgeisio gyda'r gymuned leol a rhanddeiliaid. Cynhaliwyd yr ymgynghoriad cyn ymgeisio yn unol â'r Ddeddf ac mae'r ymgeisydd wedi mynd i'r afael â'r holl sylwadau a dderbyniwyd. Ni wnaed unrhyw newidiadau sylweddol i'r cynlluniau arfaethedig o ganlyniad i'r ymgynghoriad.

24 2. Asesiad

2.1 Mae Aberdyfi wedi'i ddynodi fel Anheddiad Gwasanaeth at ddibenion Cynllun Datblygu Lleol Eryri. Mae Polisi Strategol G yn ceisio 100% o dai fforddiadwy i ddiwallu angen lleol ar bob adeilad newydd ar safleoedd heb eu dyrannu o fewn ffiniau datblygu tai Anheddiad / Setliad y Gwasanaeth. Mae'r datblygiad arfaethedig ar gyfer 100% tai fforddiadwy felly mae'n cydymffurfio'n llwyr â pholisi. Cyflwynwyd Datganiad Tai Fforddiadwy hefyd sy'n tynnu sylw at y ffaith fod yr angen am dai rhent cymdeithasol o'r fath yn gorbwyso’r stoc presennol sydd ar gael yn y pentref yn ddirfawr. Byddai'r cymysgedd arfaethedig o unedau o’r fath hefyd yn helpu i wella cydbwysedd y stoc tai cymdeithasol yn yr ardal. Ar adeg ysgrifennu, mae’r Awdurdod, ar hyn o bryd yn aros am wybodaeth er mwyn bwrw ymlaen â chytundeb adran 106.

2.2 Cododd y swyddogion bryderon ynghylch y cynllun yn y cam cyn gwneud cais. Er ei bod yn anffodus y bydd cefn yr eiddo yn wynebu'r ffordd, o gofio'r gofynion angenrheidiol i gael grant tai cymdeithasol gan y llywodraeth, mae swyddogion o'r farn bod manteision darparu tai fforddiadwy yn gorbwyso unrhyw bryderon ynghylch y mater hwn. Yn ogystal, byddai hyn yn sicrhau cadw'r wal gerrig, y gwrych a'r coed ar hyd y ffin â'r briffordd.

2.3 Ystyrir bod dyluniad yr anheddau yn dderbyniol ac yn gydnaws â'r ardal. Mae ystod eang o arddulliau a deunyddiau yn y cyffiniau, felly ni fyddai'r cynnig yn rhy amlwg.

2.4 Bydd nifer o goed yn cael eu symud er mwyn hwyluso’r gwaith o ehangu'r fynedfa bresennol i'r A493. Bydd y coed presennol ar ffin ddeheuol y safle tua’r A493 yn cael eu cadw a chynigir gwneud gwaith tirlunio pellach o fewn y safle i wneud iawn am golli coed sy’n bodoli’n barod. Derbyniwyd cynllun tirlunio a gofynnwyd am sylwadau pellach gan Swyddog Coed a Choedlannau’r Awdurdod. Bydd unrhyw sylwadau pellach a dderbynnir yn cael ei adrodd wrth yr aelodau.

2.5 Cyflwynwyd Datganiad Cymunedol ac Ieithyddol gyda'r cais sy'n nodi na fyddai unrhyw effaith niweidiol ar yr iaith Gymraeg. Mae’r eiddo ar gyfer trigolion a theuluoedd lleol ac fe all arwain at lai o deuluoedd yn gorfod gadael yr ardal oherwydd diffyg lletai addas. Yn ei dro, dylai hyn olygu y cedwir teuluoedd lleol (o bosib siaradwyr Cymraeg) yn yr ardal. Felly mae'r bwriad yn cydymffurfio â gofynion Polisi Datblygu 18.

25 3. Ymatebion Ymgynghori

3.1 Mae'r Cyngor Cymuned yn gefnogol i'r cais, fodd bynnag, maent wedi mynegi pryderon bod lefel uchel o weithgarwch cerddwyr yn croesi yn yr ardal hon (yn bresennol ac arfaethedig) yn peri risg uchel o ran diogelwch priffyrdd. Maent wedi gofyn a fyddai modd cael croesfan i gerddwyr yn yr ardal hon. Mae copi o'u llythyr wedi'i anfon at Gyngor Gwynedd.

3.2 Nid yw Priffyrdd wedi codi unrhyw bryderon ynghylch diogelwch y briffordd.

3.3 Yn ogystal â manylion ynglŷn â chwympo coed a phlannu coed arfaethedig, mae Ecoleg hefyd wedi gofyn i gynllun goleuo gael ei gyflwyno i asesu goblygiadau ar fywyd gwyllt nos yn yr ardal ac ar statws Awyr Dywyll yr Awdurdod. Derbyniwyd manylion pellach mewn perthynas â'r goleuadau arfaethedig ac fe'u hanfonwyd ymlaen at Ecolegydd yr Awdurdod am sylwadau pellach. Bydd unrhyw sylwadau a dderbynnir yn cael eu hadrodd wrth yr aelodau.

3.4 Ni dderbyniwyd unrhyw lythyrau o wrthwynebiad na phryder gan drigolion lleol.

4. Casgliad

4.1 Mae'r datblygiad arfaethedig yn cydymffurfio â gofynion Polisi Datblygu 1 a 6 lle: • mae uchder, ffurf a graddfa'r datblygiad yn gydnaws â chynhwysedd a chymeriad y safle a'r ardal; • ni fydd yn tynnu oddi ar gymeriad a ffurf yr annedd bresennol nac yn niweidio'n sylweddol amwynder eiddo cyfagos; • ni fydd unrhyw niwed arwyddocaol i gymeriad a lleoliad yr adeilad traddodiadol na'r ardal gadwraeth; ac • mae'r deunyddiau yn gydnaws â'u cyffiniau ac yn eu gwella

4.2 Byddai'r cynnig hefyd yn cydymffurfio'n llawn â gofynion Polisi Strategol G, h.y. byddai'n darparu 100% o dai fforddiadwy.

4.3 Felly, argymhellir bod y cais yn cael ei gymeradwyo yn ddarostyngedig ar gwblhau cytundeb a106 yn llwyddiannus, a chynllun tirlunio a goleuo priodol.

Papurau Cefndir ym Mhentwr Dogfennau 1: Oes

26 ARGYMHELLIAD: I GYMERADWYO’R cais yn amodol i’r ymgeisydd ymrwymo i gytundeb a106 o dan y Ddeddf Gynllunio Gwlad a Thref 1990 ac amodau perthnasol:

1. Rhaid dechrau'r datblygiad a ganiateir yma cyn pen PUM mlynedd o ddyddiad y penderfyniad hwn. 2. Mae'n rhaid cyflawni'r datblygiad a ganiateir yma yn unol â'r cynlluniau a gymeradwywyd isod: Location Plan – Drawing no. 11707-DB3-XX-SI-DR-A-10-000 Site Plan – Drawing no. 11707-DB3-F-A-005, Rev. I Flats Type - F1 – Drawing no. 11707-DB3-D-A-001, Rev. H Bungalow Type - B1 – Drawing no. 11707-DB3-D-A-002, Rev. E House Type - H1 – Drawing no. 11707-DB3-D-A-003, Rev. H House Type – H2 – Drawing no. 11707-DB3-D-A-004, Rev. E

3. Mae'n rhaid i do'r tŷ gael ei orchuddio gyda llechi llwydlas o ardal , neu lechi gyda nodweddion lliw, gwead a hindreuliad tebyg fel y cymeradwyir yn ysgrifenedig gan yr Awdurdod Cynllunio Lleol a'u cadw wedi hynny. 4. Bydd rhaid i’r wal gerrig derfyn gael ei godi o gerrig naturiol lleolo I gydfynd a’ wal bresennol. 5. Rhaid cwblhau’r holl waith plannu, hadu neu dywarchu a gynhwysir yn y manylion tirlunio a gymeradwywyd yn ystod y tymor plannu a hadu cyntaf, ar ôl meddiannu’r adeiladau neu gwblhau’r datblygiad, pa un bynnag a ddaw gyntaf; a bydd yn rhaid plannu coed neu blanhigion newydd o fath a maint cyffelyb yn lle unrhyw rai sy’n cael eu clirio ymaith neu eu difrodi’n ddifrifol neu gael clefyd cyn pen 5 blynedd o gwblhau’r datblygiad, a hynny yn ystod y tymor plannu nesaf. 6. Rhaid cynllunio ac adeiladu'r fynedfa'n gwbl unol a'r cynllun gyflwynwyd. 7. Bydd y ffordd ystad a'r llwybrau troed yn cael eu hwynebu hyd safon cwrs sylfaen a'r goleuadau yn gweithio cyn bod unrhyw gartrefi y maent yn eu gwasanaethu yn cael eu meddiannu. 8. Rhaid cwblhau'r lle parcio ceir yn gwbwl unol fel y dangoswyd cyn preswylio yn yr unedau preswylio. 9. Ni chaniateir I unrhyw ddwr gwyneb / draeniad tir gysylltu in uniongyrchol nag yn aniniogyrchol I’r garthffos gyhoeddus 10. Er gwaethaf darpariaethau Gorchymyn Cynllunio Gwlad a Thref (Datblygu Cyffredinol a Ganiateir) 1995 (fel y’i diwygiwyd gan Orchymyn Cynllunio Gwlad a Thref (Datblygu Cyffredinol a Ganiateir) (Diwygiad) (Cymru) 2013 (neu unrhyw Orchymyn sy’n diddymu, yn ailddeddfu neu’n addasu’r Gorchymyn hwnnw gyda neu heb addasiad) nid oes dim i'w ddehongli fel pe bai'n caniatáu (o fewn yr ardal sy'n destun y caniatâd hwn) unrhyw ddatblygiad y cyfeirir ato yn y Rhannau a'r Dosbarthiadau canlynol o Atodlen 2 i'r Gorchymyn, a grynhoir isod:

27 RHAN 1: DATBLYGIAD O FEWN CWRTIL TŶ ANNEDD Dosbarth A: Ymestyn, gwella neu fel arall newid tŷ annedd. Dosbarth B: Ymestyn tŷ annedd, gan gynnwys ychwanegu at neu newid ei do. Dosbarth C: Unrhyw newid arall i do tŷ annedd. Dosbarth D: Codi neu adeiladu portsh y tu allan i unrhyw ddrws allanol y tŷ annedd. Dosbarth E: Darparu o fewn cwrtil y tŷ annedd, unrhyw adeilad neu glôs, llwyfan wedi’i godi, pwll nofio neu bwll arall at bwrpas sy'n gysylltiedig â mwynhau'r tŷ annedd, neu gynnal a chadw, gwella neu newid adeilad neu glôs, llwyfan neu bwll; neu gynhwysydd at bwrpasau gwresogi domestig i storio olew neu hylif petrolewm nwy (LPG) fel arall. Dosbarth F: Darparu o fewn cwrtil tŷ annedd wyneb caled at bwrpas sy'n gysylltiedig â mwynhau'r tŷ annedd; neu amnewid yn llwyr neu yn rhannol wyneb o’r fath.

Efallai bydd angen amodau ychwanegol mewn perthynas a manylion siediau arfaethedig, cynllun tirlunio a goleuo, yn ddibynnol ar unrhyw wybodaeth ychwanegol a dderbynir.

28 29 30 31 32 33 34 35 EITEM 5 (1)

AWDURDOD PARC CENEDLAETHOL ERYRI

PWYLLGOR CYNLLUNIO A MYNEDIAD, 17 HYDREF 2018

RHESTR O ACHOSION CYDYMFFURFIAETH

Achosion newydd

Cyfeirnod Dyddiad y gŵyn Lleoliad y Safle Manylion y Tor-rheolaeth Y Sefyllfa Gyfredol gyntaf neu’r Cynllunio Dyddiad y’i gwelwyd gan Swyddogion Cydymffurfiaeth

1 NP3/12/ENF173B Awst 2018 Cwm Bychan, Betws Adeilad diawdurdod Cynhaliwyd cyfarfod ar y safle gyda Garmon pherchennog y tir. Awgrymodd y byddant yn cyflwyno cais cynllunio ôl-weithredol er mwyn ceisio rheoleiddio'r adeilad.

2 NP4/12/ENF323E Awst 2018 Ultimate Outdoors, Pont y Cyflwr blêr yr adeilad Cysylltwyd â pherchnogion yr adeilad i ofyn Pair, Betws y Coed iddynt wella ei gyflwr. Fodd bynnag, ni ystyrir bod yr adeilad yn cael digon o effaith andwyol ar yr ardal ar hyn o bryd i gyfiawnhau cymryd camau ffurfiol.

3 NP5/57/ENF937U Medi 2018 Tir y tu ôl i 27 Uwch y Cyflwr blêr y tir Cynhaliwyd ymweliad safle pryd nodwyd bod Maes, cyflwr y tir yn cynnwys glaswellt / llystyfiant wedi tyfu’n wyllt. Nid oedd sbwriel wedi cronni. Dim tor-rheolaeth. Ffeil wedi’i chau.

4 NP5/65/ENF274D Awst 2018 Adeilad amaethyddol ger Ddim yn cyd-fynd â’r Cynhaliwyd cyfarfod ar y safle ac wrthi’n cynnal Maes Mawr, cynlluniau a trafodaethau gydag asiant y perchennog ar hyn gymeradwywyd o bryd.

36 5 NP5/69/ENFLB150B Medi 2018 Tŷ Nant, Ffordd y Felin, Mynediad newydd gan Wrthi’n ceisio cysylltu â pherchennog / gynnwys tynnu rhan o’r preswylydd yr eiddo ar hyn o bryd. wal derfyn. 6 NP5/69/ENFLB326A Medi 2018 Tŷ Gwyn, Llwyngwril Newid defnydd posibl yn Cysylltwyd â pherchnogion yr eiddo. Wrthi’n llety gwyliau ar gyfer trefnu cyfarfod ar y safle i symud materion yn eu grwpiau mawr ynghyd â blaenau. newidiadau i adeilad rhestredig

Yn disgwyl Cais Ôl-weithredol / Cais am Ganiatâd Adeilad Rhestredig / Cais Tystysgrif Cyfreithlondeb Defnydd neu Ddatblygiad sy'n Bodoli

7 NP3/15/ENF67L Mawrth 2018 Penceunant Isaf, Gwaith Peirianneg Posibl Cynhaliwyd cyfarfod safle gyda pherchennog y tir. Mae angen caniatâd cynllunio ar gyfer gwaith peirianneg. Wrthi’n disgwyl i gais cynllunio ôl- weithredol gael ei gyflwyno.

8 NP5/57/ENFL1C Gorffennaf 2018 Gwyndy, Heol y Bont, Estyniad ar yr Ystafell De Cynhaliwyd cyfarfod ar y safle gyda Dolgellau gan gynnwys defnyddio’r pherchnogion yr eiddo. Cyflwynir cais cynllunio cowrt awyr agored ôl-weithredol fel ymgais i reoleiddio estyniad yr ystafell de.

9 NP5/57/ENF212N Mehefin 2018 Gwyndaf Evans Motors, Newid / ymestyn adeilad y Cynhaliwyd cyfarfod ar y safle gyda’r Pont yr Aran, Dolgellau modurdy perchennog. Rhoddwyd gwybod bod angen caniatâd cynllunio ar gyfer adeilad y modurdy. Cyflwyno cais cynllunio ôl-weithredol fel ymgais i reoleiddio'r sefyllfa.

10 NP5/71/ENF433B Rhagfyr 2017 Tir ger Pont Lliw, Nid yw'r Bont Llwybr Cynhaliwyd cyfarfod safle gyda'r contractwyr. Yn Troed yn unol â'r Cynllun aros i gais cynllunio ôl-weithredol gael ei Cymeradwy gyflwyno.

37 11 NP5/78/ENF7Q Medi 2017 Tafarn Rhiw Goch, Newidiadau mewnol i Cynhaliwyd cyfarfod ar y safle gyda Bronaber, adeilad rhestredig pherchennog yr eiddo. Mae newidiadau mewnol helaeth yn cael eu gwneud ar hyn o bryd gan gynnwys symud y bar a thynnu’r paneli. Fe’i cynghorwyd i roi'r gorau i’r gwaith. Mae'r perchennog wedi awgrymu y bydd cais am ganiatâd adeilad rhestredig yn cael ei gyflwyno maes o law.

Cais Ôl Weithredol Wedi Dod i Law

12 NP4/19/ENF4D Ebrill 2018 Bwthyn Gwern Borter, Lleoli Cynhwysyddion Cysylltwyd â'r perchennog. Dim ond mesur dros Rowen dro yw'r cynwysyddion, y bwriad yw cyflwyno cais cynllunio ar gyfer adeilad parhaol. Mae cais cynllunio rhannol ôl weithredol wedi’i gyflwyno erbyn hyn.

13 NP5/62/ENF68D Mehefin 2018 Tir ger Bryn Mair, Llanbedr Peidio â chydymffurfio â'r Cysylltwyd â pherchennog y tir a chynhaliwyd amodau a osodwyd o dan cyfarfod. Cyflwynwyd cais cynllunio ôl-weithredol NP5/62/68D ar gyfer fel ymgais i reoleiddio'r wal gynnal. annedd fforddiadwy a wal gynnal

14 NP5/69/ENF354A Gorffennaf 2018 Maes y Crynwyr, Gosod ffliw a ffenestri to Cynhaliwyd cyfarfod ar y safle gyda'r Llwyngwril perchennog. Fe’i hysbyswyd bod angen caniatâd cynllunio ar gyfer y ffliw a’r ffenestri to. Daeth cais cynllunio ôl-weithredol i law, ond mae’n anghyflawn ar hyn o bryd.

38 Yn disgwyl gwybodaeth bellach neu ymatebion i Rybudd Tor-rheolaeth Cynllunio neu Rybudd Adran 330

15 NP2/16/ENF448 Mai 2017 Chwarel Hendre Ddu, Chwarela heb awdurdod Cyfarfod safle wedi’i gynnal, cynghorwyd i Cwm Pennant gyflwyno cais cynllunio i reoleiddio’r mater.

16 NP3/21/ENF35C Gorffennaf 2018 Pant Hwfa, Nid yw'r anecs yn unol â'r Cynhaliwyd cyfarfod ar y safle gyda'r cynlluniau a perchennog. Bwriedir cyflwyno Rhybudd gymeradwywyd a’r Tramgwyddo Cynllunio er mwyn cael mwy o amodau wybodaeth ynghylch yr anecs a sut mae’n cael ei ddefnyddio.

17 NP3/21/ENF35D Mai 2018 Pant Hwfa, Llanllechid Safle Gwersyll heb Cynhaliwyd cyfarfod ar y safle gyda'r awdurdod, codi cwt perchennog. Wrthi’n asesu'r sefyllfa ar hyn o barbeciw a chreu Dau bryd. Mae'r perchennog wedi awgrymu y bydd Fwthyn Gwyliau yn cyflwyno cais cynllunio ôl-weithredol.

18 NP4/16/ENF405 Mawrth 2018 Tir gyferbyn â Tan y Dympio Deunyddiau Wrthi’n cysylltu â'r perchennog ar hyn o bryd. Castell, Dolwyddelan Adeiladu a Gwastraff Cafwyd atebion i’r Rhybudd Tramgwyddo Cynllunio. Mae trafodaethau’n parhau.

19 NP5/55/ENFL142A Mehefin 2017 3 Glandŵr, Cyflwr blêr yr eiddo Ymweliad â'r safle lle nodwyd bod yr eiddo yn wag. Ar hyn o bryd yn ceisio cysylltu â'r perchennog. Mae Hysbysiadau Adran 330 (ceisiadau am wybodaeth) bellach yn cael eu gwasanaethu ar bob eiddo y mae'n ymddangos bod gan y perchennog gysylltiad â hwy. Ni dderbyniwyd ymateb. Llythyrau atgoffa wedi'u hanfon. Mae Rhybudd Adran 215 nawr yn cael ei ddrafftio.

39 20 NP5/57/ENF1030D Mai 2018 Safle Cyn Weithdy, Heol Diffyg cydymffurfio gyda Cysylltwyd â pherchennog y tir a dywedwyd Glyndwr, Dolgellau Rhybudd Adran 215 wrtho na chydymffurfiwyd â holl ofynion yr hysbysiad Adran 215. Ar hyn o bryd rydym yn cynnal trafodaeth i sicrhau y cydymffurfir yn llawn â'r Hysbysiad Adran 215. Mae gwaith ymddangosol bellach yn mynd rhagddo i gydymffurfio â'r Hysbysiad.

21 NP5/71/ENF473 Mehefin 2017 Bronant Stores, 1 Pen y Cyflwr blêr yr Adeilad Ar hyn o bryd yn ceisio cysylltu â pherchennog Banc, Llanuwchllyn yr eiddo am ei fod yn ymddangos fel petai'n segur a gwag.

22 NP5/73/ENF197H Mawrth 2018 Bryn Arms, Gellilydan Gweithrediadau Cynhaliwyd ymweliad safle a thrafodwyd y Peirianneg a Lleoli gwaith gyda deiliaid y tir. O ran y gwaith Carafán Statig peirianneg, maent yn bwriadu adfer y tir yn ôl i'w gyflwr blaenorol. Mae gwybodaeth bellach yn cael ei chasglu ar hyn o bryd mewn perthynas â sut mae'r garafán yn cael ei defnyddio.

Achosion lle mae camau ffurfiol yn cael eu hystyried / wedi’u cymryd.

23 NP5/61/ENF23P Mehefin 2013 Gwesty Dewi Sant, Cyflwr anniben Mae'r Awdurdod yn edrych ar y posibilrwydd o Harlech yr adeilad ddechrau 'gweithredu uniongyrchol' o dan Adran 219, i geisio sicrhau bod y gwesty yn cael ei ddymchwel.

24 NP5/71/ENF474A Mawrth 2018 Glofer, Llanuwchllyn Lleoli dau Gynhwysydd Cyflwynwyd Cais am Wybodaeth o dan Adran yn yr Ardd 330 o Ddeddf Cynllunio Gwlad a Thref 1990 ac fe ddaeth ymateb i law. Mae'r Rhybudd Gorfodaeth nawr yn cael ei ddrafftio.

40 25 NP5/77/ENF115G Medi 2016 Lizzie’s Barn, Llandecwyn, Sgubor yn cael ei Cynhaliwyd cyfarfod ar y safle ar 4 Medi 2018. defnyddio ar gyfer Wrthi’n asesu’r wybodaeth a ddaeth i law yn meddiannaeth breswyl ystod y cyfarfod hwn er mwyn symud ymlaen â’r barhaol yn groes i mater. Dystysgrif Cyfreithlondeb Defnydd neu Ddatblygiad sy'n Bodoli (CLEUD) sydd ond yn nodi 4 mis o ddefnydd preswyl.

Achosion Adeiladau Rhestredig

26 NP5/71/ENFLB372A Ebrill 2017 Glan yr Afon, Llanuwchllyn Gwaith diawdurdod ar Cynhaliwyd cyfarfod safle gyda pherchnogion y adeilad rhestredig. tir. Cyflwyno’r cais am ganiatâd adeilad rhestredig perthnasol mewn perthynas â’r gwaith a wnaed yn barod ac ar gyfer gwaith arfaethedig yn y dyfodol.

41 EITEM 5 (2)

AWDURDOD PARC CENEDLAETHOL ERYRI

PWYLLGOR CYNLLUNIO A MYNEDIAD, 17 HYDREF 2018

APELIADAU CYNLLUNIO, RHYBUDDION GORFODAETH, A THYSTYSGRIFAU DEFNYDD CYFREITHLON SYDD WEDI EU CYFLWYNO AC YN DISGWYL PENDERFYNIAD

Rhif Rhif y Cais Disgrifiad a Lleoliad Gweithredu/Statws Swyddog Achos

Nifer o apeliadau ar y rhestr = 0

Nifer o apeliadau ar restr Pwyllgor 5ed Medi 2018 = 2

Nifer o Apeliadau Penderfynwyd Wedi eu Caniatáu Wedi eu Gwrthod Tynnwyd yn ôl Nifer apeliadau wedi eu gwrthod fel % 01/04/18 – 31/03/19 4 2 2 0 50% 01/04/17 – 31/03/18 7 3 4 0 57% 01/04/16- 31/03/17 13 4 9 1 69% 01/04/15 – 31/03/16 10 5 5 0 50% 01/04/14 – 31/03/15 13 3 10 0 77%

42 EITEM 5 (3)

AWDURDOD PARC CENEDLAETHOL ERYRI

PWYLLGOR CYNLLUNIO A MYNEDIAD, 17 HYDREF 2018

CYTUNDEBAU ADRAN 106

Rhif Rhif y cais Dyddiad y Lleoliad Datblygiad Y Sefyllfa Ddiweddaraf daeth y cais i law

1 NP5/61/LB32J 16/01/13 Y Plas, Stryd Fawr, Newid defnydd rhan o'r bwyty llawr isaf yn Asiant yr ymgeisydd wedi gofyn i Harlech annedd newid i “commuted sum” – Dan Ystyriaeth

2 NP5/64/L126 02/11/17 Rhydygarnedd, Trosi rhan o adeilad allanol yn dŷ annedd Drafft wedi ei yrru 02/10/18 Bryncrug

3 NP5/64/185 15/03/18 Ysgol Gynradd, Trosi cyn ysgol yn dy annedd, yn cynnwys Drafft wedi ei yrru 02/10/18 Llanegryn gosod ffenestri to

Nifer o geisiadau ar y rhestr = 3 Nifer o geisiadau ar restr Pwyllgor 5 Medi 2018 = 4

43 CEISIADAU SY’N DESTUN CYTUNDEB ADRAN 106 A SYDD WEDI EU CWBLHAU ERS PWYLLGOR CYNLLUNIO & MYNEDIAD 5 MEDI 2018

Rhif y cais Lleoliad Datblygiad

NP2/16/L261A Trip, . Trosi ac ymestyn cyn adeilad amaethyddol i dy a garej, codi sied a thy gwydr, creu ffordd fynedfa newydd i’r eiddo a gosod carafan am gyfnod dros dro

NP5/50/715 Christ the King RC Church, Aberdyfi. Newid defnydd o Eglwys (D1) i dy (C3), yn cynnwys newidiadau i’r to, amnewid ffenestri a deunyddiau allanol a chreu teras ar y llawr cyntaf

NP5/59/131E Cyn Depo Cyngor Gwynedd, Peniel, Llan Dymchwel cyn depo’r Cyngor a chodi 3 tŷ 2/3 llawr Ffestiniog meddiannaeth fforddiadwy leol

CEISIADAU SY’N DESTUN CYTUNDEB ADRAN 106 SYDD WEDI EU GWRTHOD, TYNNU’N ÔL, NEU WEDI EU GWAREDU, NEU LLE NAD OES ANGEN CYTUNDEB PELLACH ERS PWYLLGOR CYNLLUNIO & MYNEDIAD 5 MEDI 2018

Rhif y cais Lleoliad Datblygiad

44

EITEM 5 (4) AWDURDOD PARC CENEDLAETHOL ERYRI

PWYLLGOR CYNLLUNIO A MYNEDIAD 17 HYDREF 2018

CEISIADAU NA PHENDERFYNWYD ARNYNT ERS 13 WYTHNOS A MWY

Disgwyl Adran Priffyrdd Llywodraeth Cymru

NP5/54/289E 26/04/2016 Yr Hen Hufenfa, Rhydymain. Dymchwel strwythurau segur presennol a chodi gweithdy gegin newydd gydag ystafell arddangos

Disgwyl Gwybodaeth a Ofynwyd Amdano gan Priffyrdd Llywodraeth Cymru

NP4/11/160T 17/04/2018 Tir ger The Waterloo Hotel, Betws y Coed.. Bwriedir codi datblygiad defnydd cymysg a fyddai'n cynnwys llety gwasanaeth 21 ystafell wely, cyfleuster sba, 3 uned fasnachol, lle ar gyfer parcio ceir, tirlunio a newidiadau i'r fynedfa gerbydau bresennol NP5/56/153A 07/06/2018 Tir yng Nghoedwig Esgair, Pantperthog. Cais rhannol ol-weithredol ar gyfer man hyfforddi beicio mynydd ar gyfer defnydd ar benwythnosau, defnydd o bae llwytho i barcio, cadw pontydd, strwythurau a rampiau a lleoli arfaethedig cynhwysydd sdorio.

Wedi ei Ohurio

NP5/50/415D 21/02/2017 Ty Bach, Aberdyfi Trosi cyn doiledau cyhoeddus yn lety gwyliau gan gynnwys adeiladu estyniad deulawr uwchben.

Disgwyl Adroddiad Llifogydd

NP5/64/L68A 25/06/2018 Capel Peniel, Llanegryn. Codi sied/storfa garreg

Ymgynghoriadau Ychwanegol yn cael ei cario allan

NP4/29/482 11/05/2018 Tir yn Moel Llechwedd Hafod, Cwm Penmachno. Codi polyn mast telathrebu latis 25m o uchder yn cynnwys 3 antena a 2 antena dysg 0.6ml ynghyd â 3 cwpyrdd offer ar y ddaear, generadur a datblygiad atodol wedi ei amgau mewn compownd diogel

45

Disgwyl Gwyboaeth gan yr Asiant

NP5/69/16C 25/04/2018 Fferm Castell Mawr, Llanegryn. Codi uned 2,700 medr sgwar (135m x 20m x 7.03m) i 32,000 o ieir i gynhyrchu wyau, gwellianau i’r trac mynedfa a gwaith daear cysylltiol

Disgwyl Ymateb y Ymgynghoriadau yn Dilyn Cyfwyno Gwyboadaeth Ychwanegol.

NP5/57/1141A 08/05/2018 Afon Gwern Graig, Dolgellau. Cynllun trydan-dwr 29kw arfaethedig yn cynnwys strwythur argae, pibell dan y ddaear, adeilad twrbin, all-lif a cysylltiad grid tanddaearol

Nifer o geisiadau ar y rhestr = 8

Nifer o geisiadau ar y rhestr Pwyllgor 05 Medi 2018 = 10

46 EITEM 5 (5)

47 EITEM RHIF 6.0 AWDURDOD PARC CENEDLAETHOL ERYRI

PWYLLGOR CYNLLUNIO A MYNEDIAD 17 HYDREF 2018

PENDERFYNIADAU DIRPRWYEDIG

Ceisiadau wedi ei caniatau

Rhif y Cais Bwriad Lleoliad Dyddiad Swyddog Achos Penderfyniad NP2/16/L304G Newid defnydd ac addasu hen adeilad ysgol yn Ty'r Ysgol, Cwm 02/10/18 Mr Richard uned wyliau hunain-gynhaliol tymor byr yn cynnwys Pennant, Thomas mynedfa ceir newydd a trefniant parcio Garndolbenmaen. LL51 9AX NP4/12/112D Adeiladu garej ddwbl a storfa uwchben Pant yr Afon, Rowen. 23/08/18 Mrs. Sara LL32 8YT Roberts NP4/16/336A Adeiladu estyniad gefn yr eiddo ac storfa allanol 1 Glan Aber, 28/09/18 Mrs. Sara ynglwm Dolwyddelan. LL25 Roberts 0UX NP4/19/42J Adeiladu estyniad blaen unllawr a ffenest ddormer Pinewood Stables, 23/08/18 Mrs. Sara i’r erdychiad cefn Sychnant Pass Road, Roberts Conwy, LL32 8BZ NP4/26/266V Tynnu’r strwythur ‘Power Plummet’ presennol a Zip World Fforest, 28/08/18 Mr Aled Lloyd codi twr ‘Plummet Tower’ 36.4m o uchder ynghyd a Betws y Coed. LL24 phont mynediad 0HX NP4/32/356A Estyniad unllawr arfaethedig ar yr ochr ac estyniad Winfield, Ffordd 29/08/18 Mr Richard teras wedi’i godi yn y cefn Crafnant, Trefriw. Thomas LL27 0JZ NP4/32/95C Newid defnydd o stiwdio dylunio i fwthyn wyliau Gelli Studio, Crafnant 24/08/18 Mr Richard Road, Trefriw. LL27 Thomas 0JZ NP5/50/558G Trosi beudy presennol i ddarparu lle byw Cae Newydd, 10/09/18 Ms Iona Thomas ychwanegol i’r ty a chodi uchder y simnai. Panorama Walk, Aberdyfi, LL35 0SW NP5/50/682 Adeiladu wal cei newydd Y Cei, Aberdyfi. 11/09/18 Mr Aled Lloyd NP5/50/715 Newid defnydd o Eglwys (D1) i dy (C3), yn Christ the King RC 20/09/18 Ms Iona Thomas cynnwys newidiadau i’r to, amnewid ffenestri a Church, Aberdyfi. deunyddiau allanol a chreu teras ar y llawr cyntaf 48 LL35 0NR NP5/50/725 Addasiadau ac estyniadau, yn cynnwys estyniadau Gwynfa, Aberdyfi, L35 29/08/18 Ms Iona Thomas ar yr ochr a chefn, codi lefel y to, gosod ffenestri 0RY dormer ac insiwleiddio’r waliau allanol. NP5/50/LB63N Cais i gymeradwyo manylion ar gadw drwy Amod Leadenhall, 19 Sea 10/09/18 Mr Gwilym H Rhif 6 o Ganiatad Adeilad Rhestredig View Terrace, Jones NP5/50/LB63D Aberdyfi. NP5/50/LB63P Cais i gymeradwyo manylion ar gadw drwy Amod Leadenhall, 19Sea 10/09/18 Mr Gwilym H Rhif 3 o Ganiatad Cynllunio NP5/50/LB63E. View Terrace, Jones Aberdyfi. NP5/51/LU684A Gosod carafan statig ar y tir i'w ddefnyddio fel llety Y tir wedi ei ymylu 25/09/18 Ms Iona Thomas parhaol. mewn coch ar y cynllun ynghlwm ac adweinir fel Tan y Bryn, Glandwr, Abermaw. LL42 1TG NP5/54/563 Cais rhannol ôl-weithredol ar gyfer wal/ffens terfyn Bryn Derwen, Brithdir. 05/09/18 Ms Iona Thomas newydd, adeiladu estyniad cefn unllawr a gosod LL40 2SD cladin coed i waliau allanol NP5/57/1142 Adeiladu estyniad blaen newydd yn lle yr un Pant yr Onnen, 03/09/18 Mrs. Sara presenol, codi lefel y bondo, gosod ffenestri Dolgellau. LL40 1TD Roberts NP5/57/1149A Gosod polytwnel yn yr ardd flaen Ty’n-y-Cae, Maes y 26/09/18 Mrs. Sara Pandy, Dolgellau. Roberts NP5/57/898F Trosi warws masnachol i uned gwyliau, yn Eldon Works, Well 27/09/18 Ms Iona Thomas cynnwys codi uchder y to. Street, DOLGELLAU,

NP5/57/AD230N Cais ôl-weithredol am ganiatâd i ddangos arwydd Spar, Bala Road, 28/09/18 Ms Iona Thomas ffasgia wedi ei oleuo o'r tu mewn ac arwyddion Dolegellau, LL40 2YE logo heb eu goleuo, NP5/57/LB172D Caniatâd Adeilad Rhestredig am newidiadau i’r Y Sospan Dolgellau, 17/09/18 Mr Gwilym H blaen siop a’r arwyddion; ail doi a newidiadau LL40 1AW Jones cysylltiedig yn cynnwys i waith plwm o dan gerrig diddos y simneiau a’r parapetau; amnewid ac adleoli ffenestr to ar y drychiad deheuol ac amnewid ffenestr to ar y drychiad gogleddol; adfer nwyddau dwr glaw haearn bwrw; gwella darpariaeth gwyntyllu fecanyddol i’r gegin a’r toiledau ac adfer manylion ffenestri; ail-bwyntio a 49 morter calch priodol. NP5/57/LBAD17 Caniatad i arddangos hysbysebion Y Sospan, Dolgellau, 05/09/18 Mr Gwilym H 2E LL40 1AW Jones NP5/58/493A Dymchwel ports blaen, tynnu simdde, adeiladu Perth Y Deri, Dyffryn 02/10/18 Ms Iona Thomas estyniad i’r lolfa yn cynnwys newidiadau i'r to, Ardudwy. LL44 2EP adleoli ffenestri a drysau ac adeiladu teras yn cynnwys balwstrad cysylltiedig NP5/58/611 Amnewid toeau mwynau a pvc y gweithdy/stiwdio, Briws, Dyffryn 13/09/18 Ms Iona Thomas allandy ac ystafell ymolchi gyda to gwydr ffibr a Ardudwy. LL44 2BE gosod 3 ffenest to, a lleoli 3 bae storio NP5/59/131E Dymchwel cyn depo‘r Cyngor a chodi 3 ty 2/3 llawr Cyn Depo Cyngor 05/09/18 Mr Richard meddianaeth fforddiadwy lleol Gwynedd, Peniel, Thomas , LL41 4LP NP5/59/177M Diddymu amod 6 (rhaglen waith archaeolegol) Tir i'r Gorllewin o 29/08/18 Mr Richard ynghlwm i ganiatad cynllunio NP5/59/177K Gorsaf bwer Thomas dyddiedig 20/04/2018. Ffestiniog, . NP5/60/91P Adeiladu rhan newydd o lwybr beicio mynydd Canolfan Ymwelwyr 03/09/18 Mrs. Sara Coed y Brenin, Roberts . LL40 2HZ NP5/61/565B Cais am ddiwygiad ansylweddol i fanylion Tir ger 70 Cae 29/08/18 Mr Richard adeiladu’r ffordd cyfagos a ganiatawyd o dan Gwastad, Harlech. Thomas Ganiatad Cynllunio DEU.R/4014/P dyddiedig LL46 2GY 19/10/1972 NP5/61/LB446 Trosi ac ailwampio’r stabl ynghlwm i’r ty i ffurfio Pen Cerrig Pella, Hen 06/09/18 Mr Gwilym H cegin ac ystafell gawod; ail doi’r stabl gan Ffordd Llanfair, Jones ychwanegu ffenestri to; adfer waliau’r modurdy ac Harlech. LL46 2SS ychwanegu to llechi a clwyd ystlumod NP5/61/LB446A Caniatad Adeilad Rhestredig am newidiadau i drosi Pen Cerrig Pella, Hen 28/09/18 Mr Gwilym H ac ailwampio’r stabl ynghlwm i gegin ac ystafell Ffordd Llanfair, Jones gawod; ffurfio agoriadau drws mewnol rhwng y Harlech. LL46 2SS stabl ar ty; ail doi’r stabl gan ychwanegu ffenestri to; adfer ffenestr ar y cefn; adnewyddu’r lloriau isaf; ychwanegu tancio ar y waliau cefn; gosod sustem wres canolog; aildrefnu’r ystafell ymolchi a’r golchdy. Newidiadau i strwythurau cwrtil 50 NP5/62/T124E Adeiladu estyniad cefn Hen Bandy, Llanbedr, 21/09/18 Mrs. Sara LL45 2NN Roberts NP5/64/LB93J Adeiladu sied ardd Llwyn, Llanegryn, 13/09/18 Ms Iona Thomas LL36 9UA NP5/68/221B Cynllun trydan-dwr arfaethedig (100kw) yn Tir ger Garth-y-Foel, 07/09/18 Mr Richard cynnwys adeiladu argae, pibell dan ddaear, adeilad . LL48 6SR Thomas tyrbin a cebl wedi ei gladdu i’r grid trydan NP5/69/382A Cais am ddiwygiad ansylweddol i Ganiatad Tynllech Bungalow, 10/09/18 Ms Iona Thomas Cynllunio NP5/69/382 dyddiedig 26/05/2016 i Llangelynnin. LL37 leihau maint ffenestr ar yr edrychiad Deheuol a 2QL gosod ffenestr to ychwanegol NP5/70/153 Adeiladu estyniad cefn deulawr 2 , Plas Onn, 23/08/18 Mrs. Sara , LL23 7BY Roberts NP5/70/58G Cais ôl-weithredol i gadw 2 bwyler biomas Ty Isaf, 10/09/18 Mr Aled Lloyd Rhosygwaliau. LL23 7PP NP5/71/39X Codi storfa bren ar gyfer offer y cwrs rhaffau uchel Gwersyll Yr Urdd, 17/09/18 Ms Iona Thomas Glanllyn, Llanuwchllyn. LL23 7ST NP5/71/477 Rhyddhau Amod Rhif 9 o Ganiatad Cynllunio Cyfochrog i'r A494 ger 06/09/18 Mrs. Sara NP5/71/39W dyddiedig 13/01/2016 Glanllyn, Roberts Llanuwchllyn. NP5/71/477A Rhyddhau Amod Rhif 7 o Ganiatad Cynllunio Cyfochrog i'r A494 ger 28/09/18 Mrs. Sara NP5/71/39W dyddiedig 13/01/2016 Glanllyn, Roberts Llanuwchllyn. NP5/71/61C Adeiladu ports newydd Afonfa, Llanuwchllyn, 06/09/18 Ms Iona Thomas Bala, LL23 7TL NP5/71/66A Estyniad a trosi beudy/bloc toiled di-ddefnydd yn Werngoch Caravan 23/08/18 Ms Iona Thomas llety gwyliau Park, Llanuwchllyn. LL23 7ST NP5/74/464C Cais am ddiwygiad ansylweddol i Ganiatad Tir yn Graig Wen, 13/09/18 Mr Geraint Evans Cynllunio NP5/74/464A dyddiedig 15/06/2017 i . newid dau arwedd cwrs ac y Cynllun Rheoli ac Adferiad Tirlunio. NP5/74/81N Rhyddhau Amod Rhif 5 o Ganiatad Cynllunio Llain 2, 28/09/18 Ms Iona Thomas NP5/74/81K dyddiedig 25/04/2016 (ailgyflwyniad), , 51 Machynlleth, NP5/77/LB236B Caniatad Adeilad Rhestredig am newidiadau i Adeilad Allanol, 05/09/18 Mr Gwilym H addasu agoriad drws yn ffenest yn y drychiad Ysgubor Penmaen, Jones dwyreiniol; ffurfio agoriad drws yn y wal garreg Talsarnau fewnol; ychwanegu drws gwydr a sgrin mewnol i’r fynedfa; ffurfio ystafell gawod newydd gyda gwyntyllwr mecanyddol; ychwanegu gwresogyddion; ychwanegu ynysu i’r to a’r llawr.

Ceisiadau wedi ei gwrthod

NP2/11/191D Trosi rhan o weithdy yn uned byw/gweithio. Y Wenllys, . 28/08/18 Mrs. Sara LL55 4YL Roberts NP5/53/570 Trosi garej yn le byw, estyniad dros y garej 25 Cae Gadlas, Bala. 06/09/18 Mr Richard presennol a gosod dormer to fflat ar hyd yr LL23 7AT Thomas edrychiad cefn NP5/67/326 Trosi beudy yn lety gwyliau Beudy ger Meriafel 19/09/18 Ms Iona Thomas Ganol, . LL36 9YU NP5/75/126G Defnyddio'r tir i osod 4 caban/pod symudol Maes Carafannau Cefn 10/09/18 Ms Iona Thomas ynghyd a man parcio Crib Caravan Park, Cwrt, Pennal, SY20 9LB NP5/75/LU129C Ailadeiladu wal, amnewid to a gosod dwy ffenest Y tir a ymylir mewn coch 30/08/18 Ms Iona Thomas to i’r sgubor ynghlwm i gefn yr annedd. ar y cynllun ynghlwm ac adweinir fel Tywyll Nodwydd, Pennal.

52

EITEM RHIF 7

CYFARFOD Pwyllgor Cynllunio a Mynediad

DYDDIAD 17 Hydref 2018

TEITL CYNLLUN DATBLYGU LLEOL ERYRI - ADRODDIAD MONITRO BLYNYDDOL AR GYFER 2017-18

ADRODDIAD GAN Swyddog Polisi Cynllunio

PWRPAS Cymeradwyo'r Adroddiad Monitro Blynyddol i'w gyflwyno i Lywodraeth Cymru

1. CEFNDIR

1.1 Nod yr Adroddiad Monitro Blynyddol (AMR), sydd wedi'i amgáu, yw monitro perfformiad Cynllun Datblygu Lleol Eryri (CDLlE) trwy asesu a yw'r targedau monitro a bennir ar gyfer y Cynllun yn cael eu cyflawni yn fras. Dyma'r chweched flwyddyn lawn o fonitro yn dilyn mabwysiadu ffurfiol y CDLl ym mis Gorffennaf 2011 a rhaid cyflwyno'r adroddiad i Lywodraeth Cymru erbyn diwedd mis Hydref a'i roi ar gael i'r cyhoedd.

1.2 Rhaid i AMR hysbysu adolygiad llawn o'r CDLl sy'n ofynnol bob pedair blynedd. Gan fod yr Aelodau'n ymwybodol o'r tueddiadau mewn AMR blaenorol, sefydlodd yr Awdurdod fod rhai newidiadau cyfyngedig yn angenrheidiol oherwydd amgylchiadau cyd-destunol lleol a pherfformiad rhai agweddau o'r CDLl. Ymgorfforwyd y newidiadau hyn i'r Cynllun Datblygu Lleol Adneuo a oedd yn destun ymgynghoriad cyhoeddus yn ystod Gorffennaf 2017. Yn dilyn y broses archwilio yn ystod Gorffennaf 2018, mae'r newidiadau materion sy'n codi bellach ar gael ar gyfer ymgynghori arnynt a gobeithir y bydd y Cynllun diwygiedig yn cael ei fabwysiadu ddiwedd 2018.

1.3 Mae prif ganfyddiadau'r AMR wedi'u crynhoi isod:

 Nid yw'r Awdurdod yn ystyried bod angen newidiadau sylweddol i'r cynllun presennol. Mae diwygiadau i'r CDLl fel y'u cyflwynwyd yn y Cynllun Adneuo wedi'u nodi ar ddiwedd pob pennod.

 Mae'r Awdurdod o'r farn bod Strategaeth Ofodol CDLl Eryri yn parhau i fod yn ddull cywir ac mae'n bwriadu cyflwyno'r strategaeth bresennol i geisio cynnal hyfywedd a bywiogrwydd cymunedau lleol mewn ffordd gynaliadwy sy'n briodol i'r Parc Cenedlaethol. Bydd rowlio'r cyfnod amser ar gyfer y Cynllun yn golygu bod angen tir ychwanegol yn unol â'r strategaeth ofodol bresennol. 53

 Ni chaniatawyd unrhyw ddatblygiadau sylweddol sy'n tanseilio pwrpasau statudol y Parc Cenedlaethol na pholisïau strategol y Cynllun.

 Mae polisïau CDLl Eryri wedi bod yn effeithiol wrth bennu ceisiadau cynllunio defnydd tir ac wrth amddiffyn apeliadau.

 Roedd nifer y tai a gwblhawyd ar gyfer 2017/2018 yn 28, sydd yn isel o gymharu â blynyddoedd blaenorol, ond mae'n dangos cynnydd o'r cyfnod monitro blaenorol (mae cyfradd cwblhau gyfartalog ers 2007 yn 45 uned).

 Mae gan y Cynllun gyflenwad digonol o dir ar gyfer tai (3.6 mlynedd Astudiaeth Argaeledd Tir ar y Cyd 2017).

 Nifer y caniatadau cynllunio newydd a roddwyd ar gyfer unedau tai yn ystod 2017/2018 oedd 21. Y nifer o dai fforddiadwy a ganiatawyd yn 2017-18 oedd 9 uned (43%) sy'n sylweddol is na'r targed o 26 uned a osodir yng Nghynllun Datblygu Lleol Eryri.

 Cyfanswm nifer yr anheddau fforddiadwy a gwblhawyd ar gyfer y cyfnod Ebrill 2017 hyd ddiwedd mis Mawrth 2018 oedd 15 uned (54% o'r cyfanswm a gwblhawyd am yr un cyfnod). Er bod 15 uned yn is na'r targed uchelgeisiol o 26 a osodwyd yng Nghynllun Datblygu Lleol Eryri, mae'n uwch na'r nifer o dai fforddiadwy a gwblhawyd yn ystod 2015/2016 a 2016/2017.

 Mae graddfa datblygiad newydd yn Eryri yn gymharol fach ac o ganlyniad, gall un datblygiad annisgwyl ar safle ar hap neu safle mawr o fewn blwyddyn gynhyrchu canlyniadau sy'n fwy na % y targed ar gyfer haen setliad penodol. e.e. mae un caniatâd yn Y Bala wedi ystumio'r ffigurau o blaid Canolfannau Gwasanaethau Lleol. Fodd bynnag, mae'r strategaeth datblygu ofodol yn cael ei chyflawni gyda chaniatadau a chwblhadiadau yn unol â pholisi datblygu gofodol y cynllun.

 Mae gan ddynodiad Parth Menter Eryri ar safleoedd yn Nhrawsfynydd a Llanbedr y potensial i greu cyfleoedd cyflogaeth cynaliadwy newydd. Gan nad yw'r safleoedd wedi'u dyrannu'n ffurfiol yn y CDLl Eryri cyfredol, bydd angen asesu unrhyw geisiadau yn erbyn polisïau presennol y Cynllun. Cyflwynwyd polisi ar sail meini prawf i ddelio â datblygiadau ar y safle trwy'r CDLl Adneuo a bydd y ddau safle yn cael eu dyrannu yn y Cynllun diwygiedig a gefnogir gan fframwaith monitro.

 Caniatawyd 96 o Gynlluniau Trydan Dŵnewydd yn Eryri ers mabwysiadu'r Cynllun Datblygu Lleol Eryri. O'r ceisiadau trydan dŵr / hydro a gafodd ganiatâd cynllunio ers mabwysiadu, y gallu gosodedig sy'n hysbys yw 6.60MW gyda'r rhan fwyaf o'r rhain yn gynlluniau arallgyfeirio amaethyddol sy'n creu incwm ychwanegol ar ffermydd. Fodd bynnag, rhwng 2017/2018 dim ond 6 cais am gynlluniau Hydro a dderbyniwyd o'i gymharu â'r 39 a dderbyniwyd rhwng 2015/2016.

54

Gellir tybio bod hyn oherwydd newidiadau a gostyngiadau mewn taliadau Tariff, ac efallai bod y lleoedd amlwg ar gyfer datblygu cynlluniau Hydro wedi eu cyflawni trwy ganiatadau cynharach. Gellir dilysu'r theori hon wrth baratoi'r Adroddiad Monitro Blynyddol ar gyfer 2018-2019.

 Rhoddwyd caniatâd cynllunio i 2 annedd Menter Gwledig yn 2017-18.

 Caniatawyd dau gais yn ystod 2017/2018 a arweiniodd at gynnydd o ofod llawr newydd at ddibenion cyflogaeth. Roedd y ddau yn cynnwys codi gweithdy, un yn Nolwyddelan ac un yn yr Ynys, Talsarnau. Yn ogystal, crëwyd cyfleoedd cyflogaeth newydd trwy gynlluniau arallgyfeirio amaethyddol, gan droi adeiladau gwledig presennol i lety gwyliau tymor byr neu brosiectau twristiaeth eraill, gan greu swyddi uniongyrchol ac anuniongyrchol. Cafwyd caniatâd hefyd ar gyfer caffis a bwytai a rhoddwyd caniatâd i ddymchwel hen unedau manwerthu ac adeiladu adeilad manwerthu newydd ym Metws y Coed.

 Rhoddwyd caniatâd cynllunio ar gyfer un cyfleuster cymunedol yn ystod y cyfnod monitro hwn. Roedd y cais hwn ar gyfer newid defnydd swyddfeydd llawr gwaelod gwag i glinig deintyddol yn Nolgellau. Lleolir y ddeintyddfa arfaethedig o fewn y prif ganolfan gwasanaethau lleol a adeiladwyd, ac mae'n agos at brif faes parcio'r dref. Ni fydd y newid defnydd yn cael effaith andwyol ar yr adeilad rhestredig, yn hytrach bydd yn dod â'r adeilad sydd wedi bod yn wag ers blynyddoedd yn ôl i ddefnydd.

 Ni fu dim neu ychydig o arwyddocâd o ran effeithio ar bolisïau eraill yn y Cynllun.

1.4 Fel y nodwyd uchod nid yw unrhyw un o ganfyddiadau'r AMR eleni wedi amlinellu unrhyw feysydd ychwanegol lle mae angen diwygio polisïau.

GOBLYGIADAU ADNODDAU Nid oes goblygiadau o ran adnoddau.

ARGYMHELLIAD Cymeradwyo'r Adroddiad Monitro Blynyddol, gydag unrhyw newidiadau ychwanegol a roddwyd ger bron ac a gytunir arnynt gan yr aelodau.

PAPURAU CEFNDIR Yn unol â'r adroddiad.

55 EITEM 7 - ATODIAD

56 AWDURDOD PARC CENEDLAETHOL ERYRI

CYNLLUN DATBLYGU LLEOL ERYRI

ADRODDIAD MONITRO BLYNYDDOL

Ar gyfer y cyfnod o’r 1af o Ebrill 2017 hyd at y 31ain o Fawrth 2018

Hydref 2018

57

58 CYNNWYS

1 CYFLWYNIAD ...... 4

2 CANFYDDIADAU ALLWEDDOL A CHRYNODEB GWEITHREDOL ...... 6

3 CYD-DESTUN CYFFREDINOL ...... 8

4 Y STRATEGAETH DDATBLYGU ...... 11

5 GWARCHOD, GWELLA A RHEOLI YR AMGYLCHEDD NATURIOL ...... 16

6 DIOGELU A GWELLA’R DREFTADAETH DDIWYLLIANNOL ...... 30

7 HYRWYDDO CYMUNEDAU IACH A CHYNALIADWY ...... 47

8 CEFNOGI ECONOMI WLEDIG GYNALIADWY ...... 83

9 HYRWYDDO HYGYRCHEDD A CHYNHWYSEDD ...... 109

10 ATODIAD 1: FFRAMWAITH MONITRO ARFARNIAD CYNALADWYEDD ...... 120

59 1 CYFLWYNIAD 1.1 Yn dilyn mabwysiadu Cynllun Datblygu Lleol Eryri (CDLl) ym mis Gorffennaf 2011, mae gwaith wedi dechrau ar fonitro'r CDLl i ddangos i ba raddau y mae'r polisïau yn cael eu cyflawni. Hwn yw’r chweched Adroddiad Monitro Blynyddol ffurfiol (AMB) ar gyfer y cyfnod o Ebrill 2017 hyd at ddiwedd mis Mawrth 2018. Bydd yr AMB yn cael ei gyflwyno i Lywodraeth Cymru erbyn 31 Hydref 2018. Mae'r adroddiad monitro hefyd yn cynnwys data ar gyfer y cyfnod ers dyddiad sylfaenu’r cynllun (2007) a data pellach o’i fabwysiadu (Gorffennaf 13, 2011) i roi darlun llawnach am gynnydd a wnaed gyda’r cynllun.

1.2 Mae'r Adroddiad Monitro Blynyddol yn anelu at ddangos i ba raddau y mae strategaeth Cynllun Datblygu Lleol Eryri yn cael ei gyflawni, a yw'r polisïau yn gweithio neu ddim, neu lle mae ‘gwagle’ o ran polisi. Mae hyblygrwydd o fewn system y Cynllun Datblygu Lleol yn galluogi i addasiadau a diwygiadau i gael eu gwneud i bolisïau, gan wneud y cynllun yn berthnasol ac yn ymatebol i newid. Gall addasiadau o'r fath, os oes angen, gael eu gwneud yn yr adolygiad ffurfiol o'r CDLl.

1.3 Mae'r adroddiad hwn wedi ei osod i ddilyn strwythur tebyg i ddogfen datganiad ysgrifenedig Cynllun Datblygu Lleol Eryri ac mae’n defnyddio'r un penawdau a’r penodau. Mae pob adran yn nodi amcanion perthnasol y CDLl, ac unrhyw faterion cyd-destunol allweddol sy'n codi yn ystod y cyfnod monitro. Mae yna hefyd adran o’r enw ‘Newidiadau i’r CDLl fel y’u cyflwynwyd yn y Cynllun Adneuo’. Mae’r adran yma yn nodi materion y rhoddwyd sylw iddynt yn yr adolygiad ffurf fer o’r Cynllun. Mae astudiaethau achos hefyd wedi cael eu cynnwys ar ddiwedd pob pennod i ddarparu enghreifftiau o sut mae polisïau wedi cael eu cymryd i ystyriaeth wrth benderfynu ar geisiadau cynllunio.

1.4 Bydd yr adroddiad monitro yn cael ei ystyried gan aelodau Fforwm Eryri a’i adrodd ym Mhwyllgor Cynllunio a Mynediad yr Awdurdod cyn ei gyflwyno i Lywodraeth Cymru ym mis Hydref 2018. Bydd yr adroddiad hefyd yn cael ei gyhoeddi ar wefan yr Awdurdod.

Dangosyddion, Targedau a Lefelau Sbarduno

1.5 Mae dangosyddion, targedau a lefelau sbarduno wedi cael eu hadnabod er mwyn asesu perfformiad polisïau ac amcanion. Mae’r dylanwadau allanol sydd y tu hwnt i reolaeth yr Awdurdod yn cael eu nodi hefyd. Mae'r sbardunau sydd wedi’u cynnwys yn y drefn fonitro yn rhoi arwydd cynnar o berfformiad y Cynllun ac o bosibl pa mor eang y bydd angen i’r adolygiad o’r Cynllun fod.

1.6 Fel cymorth gweledol wrth fonitro effeithiolrwydd polisïau a darparu trosolwg o berfformiad, mae’r dangosyddion a’r canlyniadau allweddol yn cael eu hamlygu fel a ganlyn:

Mae targedau / amcanion yn cael eu cyflawni. +

Nid yw targedau wedi cael eu cyflawni neu mae perfformiad yn wael, ond does dim pryderon ynghylch gweithrediad polisi / +/ amcanion.

60 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 4 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri

Mae monitro yn mynegi’r meysydd sy’n peri pryder ynghylch _ gweithrediad polisi / amcanion.

Ni ellir dod i gasgliad oherwydd data cyfyngedig

1.7 Rhoddwyd ystyriaeth i'r dangosyddion craidd perthnasol a nodir yn Llawlyfr Cynllun Datblygu Lleol Llywodraeth Cymru (Argraffiad 2 2015). Mae rhai o'r rhain wedi cael eu cynnwys, ac eraill wedi eu haddasu fel dangosyddion lleol i gyd-fynd ag amgylchiadau lleol, ac eraill wedi eu dileu fel rhai amherthnasol. Cytunwyd ar bob un o'r dangosyddion monitro yn ystod Archwiliad y Cynllun yn 2011. Cynhwysir dangosyddion o newid ychwanegol ar gyfer y Parc Cenedlaethol yn Adroddiad Cyflwr y Parc 2009 sydd yn cael ei adolygu ar hyn o bryd.

1.8 Mae'r fframwaith monitro yn cynnwys cyfeiriad at sefydliadau eraill a chynlluniau a strategaethau eraill a allai gael dylanwad rhagweithiol ar weithrediad y polisïau.

1.9 Mae’r Awdurdod wedi adolygu’r CDLl mabwysiedig ac wedi dechrau ar y broses adolygu ffurf fer. Mae’r Cytundeb Darparu wedi ei gytuno gyda Llywodraeth Cymru ac mae’r Awdurdod wedi ymgynghori’n ffurfiol gydag ymgynghorai penodol a chyffredinol ar Adroddiad Adolygu sydd yn amlinellu’r prif feysydd lle mae’r Awdurdod yn credu y bydd angen newid. Mae’r meysydd yn yr Adroddiad Adolygu lle bwriedir gwneud newidiadau yn seiliedig ar dystiolaeth a gasglwyd yn yr Adroddiadau Monitro blynyddol blaenorol, newidiadau mewn canllawiau cenedlaethol a lleol a ffynonellau tystiolaeth lleol a chenedlaethol. Yn sgil ymgynghori ar yr Adroddiad Adolygu, a pharatoi'r Cynllun Datblygu Lleol diwygiedig, ymgynghorodd yr Awdurdod ar fersiwn diwygiedig wedi’i hadneuo o Gynllun Datblygu Lleol Eryri yn ystod yr haf 2017. Ymatebodd 41 o gynrychiolwyr i'r ymgynghoriad hwn, a oedd yn cynnwys 216 o gynrychioliadau ar wahân. Ym mis Ionawr 2018, cyflwynodd yr Awdurdod y CDLl diwygiedig a’r dogfennau ategol i Lywodraeth Cymru ar gyfer Archwiliad Annibynnol. Yn dilyn hyn, penododd Arolygiaeth Gynllunio Cymru Mr Richard Duggan BSc (Anrh) DipTP MRTPI i gynnal yr Archwiliad. Ar gais yr Arolygydd, mae'r Awdurdod wedi paratoi dogfen Newidiadau â Ffocws ar gyfer ymgynghoriad cyhoeddus rhwng 16 Mawrth 2018 a 27 Ebrill 2018.

Monitro Arfarniad Cynaladwyedd

1.10 Mae dadansoddiad wedi ei wneud ar sut y mae'r Cynllun yn cyfrannu at Werthuso Cynaliadwyedd. Mae hyn wedi cael ei gynnwys fel Atodiad 1. Ystyrir nad oedd unrhyw faterion sylweddol sy'n peri pryder wedi codi yn ystod y cyfnod monitro er mwyn gwneud newid perthnasol i’r Gwerthusiad Cynaliadwyedd.

61 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 5 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 2 CANFYDDIADAU ALLWEDDOL A CHRYNODEB GWEITHREDOL

2.1 Mae'r casgliadau ar gyfer y chweched adroddiad monitro yn mynegi:

 Yn dilyn yr Adroddiad Adolygu, mae’r Awdurdod wedi penderfynu y dylai CDLl Eryri fod yn destun Adolygiad Ffurf Fer, gan nad oes yna angen gwneud newidiadau sylweddol i’r cynllun presennol. Mae unrhyw newidiadau i GDLl wedi’i hadneuo wedi eu hadnabod ar ddiwedd pob pennod.

 Mae'r Awdurdod yn ystyried bod ymagwedd Strategaeth Ofodol Cynllun Datblygu Lleol Eryri sy'n bodoli eisoes yn parhau i fod yr ymagwedd gywir ac mae wedi rholio ymlaen gyda'r strategaeth bresennol o geisio cynnal hyfywedd a bywiogrwydd cymunedau lleol mewn ffordd gynaliadwy sy'n briodol i'r Parc Cenedlaethol yn y CDLl wedi’i hadneuo.

 Ni chaniatawyd unrhyw ddatblygiadau arwyddocaol sy'n tanseilio dibenion statudol y Parc Cenedlaethol na pholisïau strategol y Cynllun.

 Mae polisïau CDLl Eryri wedi bod yn effeithiol wrth benderfynu ar geisiadau cynllunio defnydd tir ac wrth amddiffyn apeliadau.

 28 oedd nifer y tai a gwblhawyd yn 2017/2018 sydd yn ïsel o’i gymharu â blynyddoedd blaenorol, ond dengys cynnydd ers y cyfnod monitro blaenorol (cyfartaledd cwblhau ers 2007 yw 45 uned).

 Mae gan y Cynllun ddigon o dir ar gyfer cyflenwi tai (3.6 mlynedd Astudiaeth Argaeledd Tir ar gyfer Tai ar y Cyd (ATTC) 2017).

 Nifer y caniatadau cynllunio newydd a roddwyd ar gyfer unedau tai yn ystod 2017/2018 oedd 21. Nifer y tai fforddiadwy a ganiatawyd yn 2017-18 oedd 9 uned (43%) sydd yn sylweddol is na'r targed o 26 o unedau a osodwyd yng Nghynllun Datblygu Lleol Eryri.

 Cyfanswm y nifer o anheddau fforddiadwy a gwblhawyd ar gyfer y cyfnod Ebrill 2017 hyd at ddiwedd Mawrth 2018 oedd 15 uned (54% o'r cyfanswm a gwblhawyd ar gyfer yr un cyfnod). Er bod 15 uned yn ïs na'r targed uchelgeisiol o 26 a osodwyd yng Nghynllun Datblygu Lleol Eryri, mae’n uwch na nifer yr anheddau fforddiadwy a gwblhawyd yn ystod 2015/2016 a 2016/2017.

 Mae graddfa datblygiadau o fewn Eryri yn gymharol fach ac o ganlyniad gall un datblygiad annisgwyl ar hap-safle neu safle mawr o fewn blwyddyn ddod â chanlyniadau sy'n rhagori ar y targed % ar gyfer un haen anheddiad benodol, e.e. mae’r ffaith bod un caniatâd yn y Bala yn ystumio’r ffigyrau i ffafrio Canolfannau Gwasanaeth Lleol. Fodd bynnag, mae'r strategaeth datblygu gofodol yn cael ei gyflawni a chaniatâdau tai a gwblhawyd yn unol â pholisi datblygu gofodol y cynllun.

 Yn sgil dynodiad Parth Menter Eryri ar safleodd yn Nhrawsfynydd a Llanbedr mae potensial i greu cyfleoedd cyflogaeth cynaliadwy newydd. Gan nad yw'r safleoedd wedi cael eu dyrannu'n ffurfiol yng NgDLl Eryri presennol bydd angen i unrhyw geisiadau gael eu hasesu yn erbyn polisïau'r Cynllun presennol. Cyflwynwyd polisi sy’n seiliedig ar feini prawf i ymdrin â datblygiadau ar y safle trwy'r CDLl wedi’i hadneuo ac mae'r ddau safle

62 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 6 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri wedi'u dyrannu.

 Mae 96 o Gynlluniau Trydan Dŵr / Hydro wedi eu caniatáu yn Eryri ers i Gynllun Datblygu Lleol Eryri gael ei fabwysiadu. O’r ceisiadau cynlluniau trydan dŵr y rhoddwyd caniatâd cynllunio iddynt ers ei fabwysiadu, mae’r ynni hysbys a gynhyrchwyd yn 6.60MW gyda'r rhan fwyaf o'r rhain yn gynlluniau arallgyfeirio amaethyddol sy’n creu incwm ychwanegol i ffermydd. Er hynny, rhwng 2017/2018 dim ond 6 cais a dderbyniwyd ar gyfer cynlluniau Hydro o gymharu â 39 a dderbyniwyd rhwng 2015/2016. Gellir tybio fod hyn oherwydd y newidiadau a gostyngiadau yn nhaliadau Tariff, a bosib bod y llefydd amlwg i ddatblygu cynlluniau Hydro wedi cael eu defnyddio. Gellir dilysu’r damcaniaeth hon wrth lunio’r Adroddiad Monitro Blynyddol ar gyfer 2018-2019.

 Mae 2 o anneddau Mentrau Gwledig wedi cael caniatad cynllunio yn 2017-2018.

 Caniatawyd dau gais yn ystod 2017/2018 sydd wedi arwain at gynnydd mewn gofod llawr newydd at ddibenion cyflogaeth. Roedd y ddau ohonynt ar gyfer codi gweithdy, un yn Nolwyddelan a’r llall yn yr Ynys, Talsarnau. At hynny, mae cyfleoedd gwaith newydd wedi'u creu drwy gyfrwng cynlluniau arallgyfeirio amaethyddol, addasu adeiladau gwledig presennol yn lletai gwyliau tymor byr neu brosiectau eraill sy'n gysylltiedig â thwristiaeth, gan greu swyddi uniongyrchol neu anuniongyrchol. Rhoddwyd caniatadau hefyd ar gyfer caffis a thai bwyta, a rhoddwyd caniatâd i ddymchwel cyn unedau manwerthu a chodi adeilad manwerthu yn eu lle ym Metws y Coed.

 Rhoddwyd caniatâd cynllunio i un ”cyfleuster cymunedol” yn ystod y cyfnod monitro hwn. Cais oedd hwn i newid defnydd swyddfeydd gwag ar y llawr gwaelod yn glinig deintyddol yn Nolgellau. Lleolir y clinig arfaethedig o fewn prif ardal adeiledig y ganolfan gwasanaethau lleol, ac mae'n agos at brif faes parcio'r dref. Ni fydd y newid defnydd yn cael effaith andwyol ar yr adeilad rhestredig, ond yn hytrach bydd yn ailddechrau defnyddio adeilad sydd wedi bod yn wag ers blynyddoedd.

 Prin iawn neu ychydig o ddatblygiad o bwys a ddigwyddodd o ran cael effaith ar bolisïau eraill yn y Cynllun.

63 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 7 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 3 CYD-DESTUN CYFFREDINOL

Ceisiadau cynllunio 2017-2018

3.1 Bu i Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri bennu 466 o geisiadau cynllunio yn ystod 2017- 18. Yn unol â’r blynyddoedd blaenorol, mae’r nifer a gymeradwyir yn parhau i fod yn uchel megis 90.7%

3.2 Yn dilyn mabwysiadu CDLlE ar 13eg Gorffennaf 2011, mae'r Awdurdod wedi bod yn monitro yr holl benderfyniad cynllunio a wnaed yn ôl y math o ddatblygiad a gynigiwyd yn y Parc Cenedlaethol. Mae'r siart canlynol yn rhoi darlun cliriach o'r math o ddatblygiad sydd wedi cael eu pennu yn ystod 2017-2018, a gellir honni ei fod yn ymdebygu patrwm canfyddiadau y blynyddoedd blaenorol.

Math o Ddatblygiad 2017/2018

Hysbysebion ac Arwyddion 7% 0%1% 4% 3% 1% Amaeth, Pysgodfeydd a Choedwigaeth 3% 5% Gwasanaethau Cymunedol (gan 4% gynnwys Addysg) Llety Gwyliau ‐ Trosiad

Datblygiad Deiliaid Tŷ

10% Diwydiant a Busnes Mân Ddatblygiad ‐Adeiladau Eraill

Adloniant a Hamdden

4% Adnewyddadwy

Tai 5% Bwytai a Chaffi, Siopau, Manwerthu a Thafarndai 4% Parc Gwyliau a Gwersylla 48% 1% Cludiant a Meysydd Parcio

Cyfleustodau ac Isadeiledd

Unedau Dibreswyl

64 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 8 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Defnyddio Polisiau Cynllun Datblygu Lleol Eryri

3.3 Mae 40 o bolisïau yn y CDLl. Cafodd 31 eu cymryd i ystyriaeth wrth benderfynu ar geisiadau cynllunio yn ystod 2017-2018. Dim ond 9 na gafodd eu defnyddio o fewn y cyfnod monitro. Y polisiau na chafodd eu defnyddio yw’r canlynol:

 Polisi Strategol B: Datblygiadau Mawr  Polisi Strategol Ch: Isadeiledd Cymdeithasol a Ffisegol mewn Datblygiadau Newydd  Polisi Strategol E: Polisi Diogelu Mwynau  Polisi Strategol F: Gwastraff  Polisi Datblygu 4: Safleoedd Graddfa – fach ar gyfer Gwastraff Tŷ a Gwastraff Anadweithiol  Polisi Datblygu 12: Cartrefi Gofal Preswyl a Thai Gofal Ychwanegol  Polisi Datblygu 13: Safleoedd Sipsiwn a Theithwyr  Polisi Datblygu 20: Arallgyfeirio Amaethyddol  Polisi Datblygu 25: Parcio Cerbydau Ymwelwyr

Apeliadau

3.4 Yr oedd nifer yr apeliadau a ganiatawyd yn erbyn yr Awdurdod yn isel iawn o'i gymharu â chyfanswm y nifer o geisiadau y penderfynwyd arnynt. Yn ystod 2017-2018, cafodd 4 o apeliadau eu caniatáu gan yr Aelodau. O’r 4 apeliadau a ganiatawyd, roedd tri o’r rhain ar gyfer amrywio amod mewn ceisiadau a gymeradwywyd eisoes, fel y Cytundeb Adran 106 ac Amodau Cynllunio. Y cais arall oedd newid defnydd o swyddfeydd i lety gwyliau yn Nolgellau. Caniatawyd yr apêl ar ôl addasu’r cynlluniau o ran effaith y datblygiad arfaethedig ar amodau byw’r preswylwyr cyfagos oherwydd sŵn ac aflonyddwch.

Penderfyniadau yn unol â pholisïau CDLl Eryri

3.5 Rhwng 2017 a 2018, cafodd 3 (0.64% o’r holl benderfyniadau cynllunio) eu caniatáu yn groes i argymhelliad y swyddogion i wrthod. Mae'r ceisiadau hyn yn cynnwys codi gweithdy coedwigaeth 446 metr sgwâr ac adeilad swyddfa 107 metr sgwâr, mynediad newydd i gerbydau, gyda thirlunio a llain galed yng Ngwrach Ynys, Talsarnau. Symud 4 caban pren, dymchwel cyn flociau cawodydd a thoiledau’r Weinyddiaeth Amddiffyn ym Mhentref Gwyliau Trawsfynydd; a chodi mast ac offer Telathrebu, hefyd yn Nhrawsfynydd. Barnwyd bod y rhan fwyaf o’r penderfyniadau hyn wedi cael eu cymryd oherwydd y gwahaniaeth wrth ddehongli polisïau, ac ystyriaethau cynllunio perthnasol eraill yn cael eu cymryd i ystyriaeth. Ni ystyrir bod hyn yn fater arwyddocaol nac yn wyriad difrifol oddi wrth y polisïau sydd wedi'u cynnwys yn y cynllun.

Cyfarfod blynyddol gydag asiantau a chynllunwyr

3.6 Y bwriad oedd cynnal y cyfarfod blynyddol gydag asiantau a chynllunwyr ar y 1af o Fawrth, 2018, ond yn sgil tywydd garw fe gafodd ei ohirio tan 17 Mai, 2018.

65 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 9 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Cyfarfod gyda Chynghorau Tref a Chymuned

3.7 Ym mis Mehefin 2017, cynhaliwyd nosweithiau agored yn y Parc Cenedlaethol yng Nghoed y Brenin, Aberdyfi a Phlas y Brenin. Bu’r nosweithiau yn gyfle i godi ymwybyddiaeth i’r Cynghorau Cymuned ynghylch yr adolygiad o’r CDLl, Cynllun Eryri (Cynllun Rheolaeth Eryri) a diweddariad ar y gwaith Mynediad a Llwybrau Troed sydd wrthi’n cael ei wneud. Fe ddaeth nifer dda i’r digwyddiadau, gan olygu y bu gyfle i drafod a holi ar ddiwedd y cyflwyniadau. Pwrpas y cyfarfodydd oedd esbonio’r rôl allweddol y roedd gan y Cynghorau Cymuned wrth ddarparu gwybodaeth a thystiolaeth i’r cyhoedd lleol, a fydd yna’n cynorthwyo i lywio’r adolygiad o’r CDLl.

66 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 10 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 4 Y STRATEGAETH DDATBLYGU

Nôd y Strategaeth:

4.1 Sut ydym ni’n bodloni prif nôd y cynllun, ei amcanion strategol a’r strategaeth dŵf?

Cyd-destun

Pwrpasau a dyletswyddau'r Parc Cenedlaethol

4.2 Mae pwrpasau a dyletswyddau'r Parc Cenedlaethol yn rhoi ffocws strategol pwysig i’r CDLl, gan eu bod yn helpu i ddiffinio graddfa a lleoliad datblygiadau i’r dyfodol yn yr ardal. Mae'r rhain fel a ganlyn:

 Gwarchod a gwella harddwch naturiol, bywyd gwyllt a threftadaeth ddiwylliannol yr ardal.  Hyrwyddo cyfleoedd i'r cyhoedd ddeall a mwynhau nodweddion arbennig yr ardal.

Yn ogystal, mae gan y Parc Cenedlaethol ddyletswydd i:

 Geisio meithrin lles cymdeithasol ac economaidd y cymunedau lleol o fewn ardal y Parc.

4.3 Datganiad Polisi Y Parc Cenedlaethol – Digwyddodd ymgynghoriad Llywodraeth Cymru ar ddatganiad polisi drafft ar gyfer Tirweddau Gwarchodedig yng Nghymru 'Golwg tua’r Dyfodol’ yn cael ei gynnal yn ystod Haf 2013. Bydd angen cymryd goblygiadau'r datganiad polisi terfynol i ystyriaeth mewn adroddiadau monitro yn y dyfodol.

4.4 Adroddwyd ar yr Adolygiad Annibynnol o Dirweddau Dynodedig yng Nghymru, a gomisiynwyd gan Lywodraeth Cymru, yn yr haf 2015. Yn dilyn yr adroddiad hwn, sefydlwyd Gweithgor Tirweddau Dyfodol Cymru i archwilio argymhellion Marsden a'r achos dros newidiadau ac i adrodd ynghylch eu canfyddiadau. Ar 9fed Mai 2017, cyhoeddwyd yr adroddiad ‘Tirweddau'r Dyfodol: Cyflawni dros Gymru’. Rhoddodd y cynigion y tirweddau dynodedig ar ben ffordd i yrru rheolaeth gynaliadwy o adnoddau naturiol yn eu hardaloedd a gweithio y tu hwnt i'w ffiniau presennol. Mae'n tynnu ar gryfderau a chyfleoedd partneriaeth a chydweithio gwirioneddol. Wrth wneud hynny, mae'n hyrwyddo mwy o hyblygrwydd mewn strwythurau er mwyn bodloni anghenion lleoedd a chymunedau.

Datblygiad Cynaliadwy

4.5 Mae Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (2015) yn anelu at wneud i gyrff cyhoeddus a restrir yn y Ddeddf feddwl mwy am y tymor hir, gweithio’n well gyda phobl a chymunedau a gyda’i gilydd, ceisio rhwystro problemau a mabwysiadu agwedd mwy cydgysylltiol. Hefyd bydd y ddeddf hon yn golygu y bydd angen – am y tro cyntaf – i’r cyrff a restrir ymgymryd â’u dyletswyddau mewn modd cynaladwy.

67 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 11 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Bydd yn ofynnol i gyrff cyhoeddus sicrhau bod gwneud penderfyniadau yn cynnwys ystyried yr effaith y gall eu penderfyniadau ei gael ar genedlaethau’r dyfodol yng Nghymru.

Bydd disgwyl iddynt:

 gydweithio’n well

 gynnwys pobl sy’n cynrychioli’r amrywiaeth a geir mewn cymunedau

 edrych ar yr hir dymor yn ogystal â’r presennol

 cymryd camau i geisio rhwystro problemau rhag gwaethygu – neu eu hatal rhag digwydd

yn y lle cyntaf.

Mae’r ddeddf hefyd yn sefydlu Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol ar gyfer Cymru, gyda’r rôl o weithredu fel ceidwad buddiannau cenedlaethau’r dyfodol yng Nghymru, a chefnogi’r cyrff cyhoeddus a restrir yn y Ddeddf i weithio gyda’i gilydd tuag at gyrraedd yr amcanion o safbwynt llês.

4.6 Mae’r ddeddf hefyd yn sefydlu Byrddau Gwasanaethau Cyhoeddus (PRBs) ar gyfer ardal pob awdurdod yng Nghymru. Bydd yn rhaid i bob PSB wella llês amgylcheddol, economaidd, cymdeithasol a diwylliannol ei ardal. Bydd yr Awdurdod yn sicrhau bod CDLlE yn cydymffurfio â gofynion y Ddeddf wrth wneud diwygiadau i'r cynllun. At hynny, bydd yr Awdurdod yn sicrhau ei fod yn ymwneud â drafftio'r cynlluniau lles lle bo angen.

Graddfa Datblygiad

4.7 O gymharu ag ardaloedd awdurdodau cynllunio eraill mwy, mae graddfa'r datblygiad arfaethedig yng Nghynllun Datblygu Lleol Eryri yn gymedrol. Ystyrir bod graddfa a lleoliad datblygiad yn bwysig wrth asesu effaith y datblygiad ar dirwedd y Parc Cenedlaethol. O ystyried amgylchedd sensitif y Parc a maint cymunedau lleol, bydd datblygiadau mwy o faint yn gallu cael effaith sylweddol ar gymeriad y dirwedd a natur gynhenid amgylchedd y Parc. Mae polisi cenedlaethol yn glir ynghylch datblygiad mawr hynny ydi ni ddylai ddigwydd mewn Parciau Cenedlaethol ac eithrio o dan amgylchiadau eithriadol. Mae hyn wedi ei nodi ym Mholisi Strategol B: Datblygiad Mawr. Nid oes ceisiadau cynllunio wedi cael eu cymeradwyo yn groes i Bolisi Strategol B: Datblygiad Mawr ers iddo gael ei fabwysiadu.

Strategaeth Datblygu Gofodol

4.8 Mae poblogaeth Eryri yn fach ac yn ddaearyddol wasgaredig, ac mae graddfa datblygiad newydd arfaethedig yn gymharol fach ar gyfer gwasanaethu’r boblogaeth bresennol. Mae'r Strategaeth Datblygu Gofodol yn ceisio cynnal hyfywedd a bywiogrwydd cymunedau lleol mewn ffordd gynaliadwy sy'n briodol i'r Parc Cenedlaethol. Mae angen i lefel datblygiad i fod gymesur â maint a phoblogaeth aneddiadau unigol a'u gallu i ymdopi â datblygiadau pellach. Nod Polisi Strategol:C (PS:C) yw cyfeirio datblygiad o bob math i'r lleoliad mwyaf priodol. Mae PS:C yn caniatáu ar gyfer datblygu tai newydd, cyflogaeth a darparu gwasanaethau a chyfleusterau mewn aneddiadau yn ôl eu dynodiad yn yr hierarchaeth aneddiadau, gyda'r nod cyffredinol o wneud cymunedau yn fwy hunan

68 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 12 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri gynhaliol. Bala a Dolgellau yw'r canolfannau gwasanaeth lleol lle bydd y rhan fwyaf o ddatblygiadau sydd a wnelo tai a datblygiadau sy'n gysylltiedig â chyflogaeth yn digwydd. Mae Aneddiadau Gwasanaeth yn cael eu hystyried fel rhai sy’n meddu ar y gallu i ychwanegu at y gwasanaethau a ddarperir gan y Canolfannau Gwasanaeth Lleol. Fodd bynnag, oherwydd cyfyngiadau amgylcheddol a thirweddol yn y Canolfannau Gwasanaeth Lleol ac mewn Aneddiadau Gwasanaeth, mae hyn yn cyfyngu ar eu gallu i ymdopi â datblygiadau newydd. Felly mae peth o'r capasiti hwn, wedi cael ei ddargyfeirio tuag at yr Aneddiadau Eilaidd sef y pentrefi mwyaf. Mae'r strategaeth yn cydnabod bod tai, cyflogaeth ar raddfa fach a datblygiadau eraill mewn Aneddiadau Eilaidd, Aneddiadau Llai ac weithiau yng nghefn gwlad agored yn gynaliadwy lle mae cyfleoedd priodol yn codi. Mae’r holl geisiadau cynllunio a dderbyniwyd ers mabwysiadu'r CDLl wedi'u penderfynu yn unol â Pholisi Strategol C: Strategaeth Datblygu Gofodol ac, felly, yn cydymffurfio â'r brif strategaeth ofodol a amlinellir yn y cynllun. Ceir manylion pellach ynghylch dosbarthu caniatadau tai a chwblhadiadau rhwng haenau aneddiadau wedi'i chynnwys ym Mhennod 7: Hyrwyddo cymunedau iach a chynaliadwy.

Goblygiadau ar gyfer adolygu’r Cynllun.

4.9 Mae’r Awdurdod wedi darparu Adroddiad Adolygu a oedd yn amlinellu’r materion sydd wedi eu cydnabod fel rhan o’r adolygiad - gan gynnwys tueddiadau o safbwynt yr AMB, beth ddylid ei ystyried yn yr adolygiad a pha fath o adolygiad y dylid ei wneud i GDLl Eryri. Nid oedd yr Awdurdod yn ystyried bod yna angen ar gyfer unrhyw newidiadau sylweddol i'r cynllun presennol wrth adolygu’r Cynllun. Nid yw maint y newidiadau angenrheidiol yn mynd at wraidd Strategaeth y CDLl. Roedd yr Awdurdod o'r farn bod Strategaeth Ofodol y Cynllun Datblygu Lleol Eryri sy'n bodoli eisoes yn parhau i arfer yr ymagwedd gywir a chynigiodd rolio ymlaen â'r strategaeth bresennol o geisio cynnal hyfywedd a bywiogrwydd cymunedau lleol mewn ffordd gynaliadwy sy'n briodol i'r Parc Cenedlaethol. Fe ystyriwyd y byddai rowlio y cyfnod amser ymlaen ar gyfer y Cynllun yn debygol o fod angen nodi tir ychwanegol yn unol â'r strategaeth ofodol bresennol. Dyma’r newidiadau a gynigiwyd gan yr Awdurdod yn yr Adroddiad Adolygu:

 Gohirio dyddiad terfyn CDLl Eryri hyd 2031  Penderfynu ar gynllun newydd o safbwynt y gofyn am dai a’r modd y gellir cwrdd â hyn; o trwy ddyrannu safleoedd newydd, diwygiadau i ffiniau datblygu tai, o cyfraniadau o safleoedd ar hap. Mae hyn yn debygol o gael effaith ar ddosbarthiad, o datblygiad tai a’r hierarchaeth anheddiadau.  Cydnabod dynodiad y Warchodfa Awyr Dywyll.  Diwygio Polisiau Tai fel bo angen yn unol â’r cyfarwyddiadau.  Traws-gyfeirio polisiau a thestunau presennol gyda Canllawiau Cynllunio Atodol wedi ei baratoi ers mabwysiadu.  Diweddaru’r Map Cynigion fel bo angen.  Dangos dynodiad parth Menter Eryri ar y Map Cynigion a chyflwyno polisi newydd i reoli datblygiad o fewn y parth.  Adolygu polisiau yn ymwneud a mathau o lety ymwelwyr a pholisiau perthnasol.  Diwygio polisi manwerthu er mwyn sicrhau mwy o hyblygrwydd ar ddefnydd amgen.

69 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 13 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri  Mân newidiadau eraill o safbwynt diweddaru neu faterion canlyniadol a testun perthnasol.

4.10 Oherwydd y newidiadau bychan arfaethedig, a’r goblygiadau ar gyfer gweddill y cynllun, ystyriwyd mai adolygiad ffurf fer, gyda newidadau cyfyngiedig, fyddai’r dull mwyaf priodol o symud ymlaen a chwblhau’r adolygiad mewn modd effeithlon ac amserol.

4.11 Cynhaliwyd yr ymgynghoriad ar yr Adroddiad Adolygu rhwng Gorffennaf a Medi 2016 a derbyniwyd 74 o sylwadau gan 11 unigolyn / sefydliad gwahanol. Defnyddiwyd y sylwadau i lywio'r Fersiwn Adneuo o'r Cynllun Datblygu Lleol Diwygiedig.

Galw am Ddarpar Safleoedd.

4.12 Fel yr amlinellwyd uchod, nodwyd yn yr Adroddiad Adolygu bod angen tir pellach i sicrhau digon o dir ar gyfer datblygu tai. Cynhaliwyd proses o alw am ddarpar safleoedd o fis Medi - Tachwedd 2016 a chyflwynwyd cyfanswm o 79 o ddarpar safleoedd yn ystod y cyfnod hwn. Aseswyd y safleoedd a bydd y rheiny sydd â photensial rhesymol ar gyfer cael eu dyrannu yn cael eu hasesu ymhellach er mwyn eu cynnwys yn y CDLl adneuo. Paratowyd cofrestr o ddarpar safleoedd gan yr Awdurdod ac mae hon ar gael ar wefan yr Awdurdod.

Ymgynghoriad Adnau.

4.13 Cynhaliwyd yr Ymgynghoriad Adnau rhwng 05/07/2017 a 30/08/2017, pryd yr oedd dogfennau Cynllun Datblygu Lleol Eryri Diwygiedig yn destun ymgynghoriad cyhoeddus am wyth wythnos. Er mwyn sicrhau ymwybyddiaeth lawn o'r cyfnod ymgynghori, anfonwyd llythyr at Glercod y Cynghorau Cymuned ym mis Ebrill 2017 i roi gwybod y byddai'r cyfnod ymgynghori yn cael ei gynnal dros fisoedd yr haf. Ymatebodd 41 o gynrychiolwyr i'r Ymgynghoriad ar adolygiad ffurf fer Cynllun Datblygu Lleol Eryri, a oedd yn cynnwys 216 o gynrychioliadau ar wahân. Y prif bynciau a godwyd yn ystod yr ymgynghoriad oedd;

• Parth Menter Eryri • Hyfywedd Tai Fforddiadwy • Ynni Adnewyddadwy • Llety Gwyliau Amgen

Cyflwyno i Lywodraeth Cymru.

4.14 Yn ystod mis Ionawr 2018, cyflwynwyd Cynllun Datblygu Lleol Eryri diwygiedig i Lywodraeth Cymru ar gyfer Archwiliad Annibynnol, ynghyd â dogfennau ategol megis y Prif Faterion i'w Harchwilio, a'r Hunanasesiad Cadernid. Ar ôl derbyn CDLl Eryri a gyflwynwyd yn ffurfiol ar 29ain Ionawr, 2018, penododd Gweinidogion Llywodraeth Cymru yr Arolygydd Richard Duggan BSc (Anrh) DipTP MRTPI i gynnal yr archwiliad annibynnol i asesu cadernid y CDLl. Ar ôl cwblhau'r Archwiliad, bydd yr Arolygydd yn cyflwyno Adroddiad i'r Awdurdod a fydd yn cynnwys argymhellion i’w gweithredu a fydd yn rhwymo'r Awdurdod.

70 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 14 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Newidiadau Ffocws.

4.15 Ar gais yr Arolygydd, mae'r Awdurdod wedi paratoi dogfen Newidiadau Ffocws ar gyfer ymgynghoriad cyhoeddus. Mae'r ddogfen Newidiadau Ffocws wedi'i seilio ar y newidiadau a ddeilliodd o argymhellion yr Awdurdod ar ôl ystyried y sylwadau a ddaeth i law yn ystod y cyfnod adneuo. Mae'r Newidiadau Ffocws hyn, ynghyd â’r dogfennau ategol, yn destun ymgynghoriad cyhoeddus ffurfiol rhwng 16eg Mawrth 2018 a 27ain Ebrill 2018.

71 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 15 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 5 GWARCHOD, GWELLA A RHEOLI YR AMGYLCHEDD NATURIOL

Mae’r rhan hon yn cyflawni ymateb i’r amcanion a ganlyn:

Sicrhau bod pob datblygiad yn cael ei wneud mewn ffordd sy'n parchu safleoedd cadwraeth natur dynodedig, ac yn sicrhau bod yr amrywiaeth a’r amlder o gynefinoedd bywyd gwyllt a rhywogaethau a ddiogelir, yn cael eu gwarchod a gwella. .

Rheoli effeithiau newid yn yr hinsawdd trwy liniaru ac addasu, gan gynnwys gostyngiad yng ngollyngiadau nwyon tŷ gwydr, lleihau defnydd ynni a chynllunio datblygiadau derbyniol gyda golwg ar beryglon llifogydd.

Annog, lle bo'n briodol, ddefnydd o adnoddau naturiol y Parc Cenedlaethol ar gyfer cynlluniau cynhyrchu pŵer o ynni adnewyddadwy ar raddfa fach er mwyn diwallu anghenion lleol heb beri niwed i 'Rhinweddau Arbennig' yr ardal.

Gwarchod a gwella adnoddau naturiol y Parc Cenedlaethol gan gynnwys ei geoamrywiaeth, ac ansawdd y dŵr, pridd a’r aer.

Gwarchod a gwella harddwch naturiol tirwedd a geoamrywiaeth y Parc Cenedlaethol.

Hyrwyddo lleihau gwastraff a sicrhau darpariaeth o gyfleusterau ailgylchu a rheoli gwastraff integredig cynaliadwy yn unol â'r Cynllun Gwastraff Rhanbarthol.

Canllawiau Cynllunio Atodol

5.1 Mae’r Astudiaeth Sensitifrwydd a Chapasiti'r Dirwedd a gyd gomisiynwyd gan yr Awdurdod, mewn partneriaeth â Chynghorau Gwynedd ac Ynys Môn wedi cael ei chyhoeddi. Mae'r Awdurdod wedi addasu’r ddogfen hon a’i chyflwyno fel Canllaw Cynllunio Atodol, a'i nod yw rhoi gwybodaeth i ddatblygwyr ac asiantau am yr effaith y gall datblygiad ei gael ar dirweddau Eryri a sut i osgoi, lliniaru neu wneud iawn am unrhyw effeithiau niweidiol. Gellir gweld y ddogfen ar wefan yr Awdurdod.

Gwarchodfa Awyr Dywyll

5.2 Ym mis Tachwedd 2015 dyfarnwyd Statws Gwarchodfa Awyr Dywyll i Barc Cenedlaethol Eryri. Mae dynodiad Gwarchodfa Awyr Dywyll yn wobr fawreddog a roddir gan y Gymdeithas Awyr Dywyll Ryngwladol (CADR) i'r ardaloedd arwahanol hynny sydd wedi profi bod ansawdd eu awyr yn y nos yn rhagorol ac wedi dangos bod ymdrechion gwirioneddol yn cael eu gwneud i leihau llygredd golau ymwthiol. Bob blwyddyn mae'n rhaid i'r Awdurdod gyflwyno adroddiad i'r CADR erbyn y 1af o Hydref, er mwyn dangos bod y Warchodfa yn parhau i gwrdd â gofynion lleiaf y rhaglen, yn cynnal ymdrechion partneriaethau, allgymorth a deongliadol, ac yn gwneud cynnydd digonol tuag at gydymffurfio o leiaf 90% â’r Cynlluniau Rheoli Goleuadau. Gellir gweld copi o’r adroddiad hwn ar wefan yr International Dark Sky Reserves.

72 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 16 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 5.3 Ym mis Mai 2016, fe gyhoeddwyd Canllaw Cynllunio Atodol ar Oleuo Ymwthiol (Llygredd Golau). Er bod y cyfan o'r Parc Cenedlaethol wedi cael ei ddynodi yn Warchodfa Awyr Dywyll, mae yna nifer o feysydd craidd, a ddangosir ar y Map Cynigion, lle bydd goleuo newydd yn cael ei reoli'n fwy llym a rhaid iddynt gydymffurfio â gofynion "Prif Gynllun Gwarchodfa Awyr Dywyll ar gyfer Eryri" a gynhyrchwyd gan Lighting Consultancy And Design Services Ltd. Yr amcan gyda’r fersiwn adneuo o’r Cynllun Datblygu Lleol ynglŷn â’r Warchodfa Awyr Dywyll oedd, (er bod polisïau presennol yn delio â llygredd golau), rhoi cyfeiriad at y statws Awyr Dywyll yn y Cynllun, a’r ardaloedd “craidd” a nodwyd ar y map cynigion.

5.4 Rhwng 2016 a 2017, cynhaliwyd dipyn o gyfarfodydd a thrafodaethau rhwng yr APCE, Cynghorau Cymuned a Mudiadau penodol i geisio cynnal a chyflawni’r Warchodfa Awyr Dywyll drwy wahanol brosiectau sy’n codi ymwybyddiaeth ac yn ceisio sicrhau amddiffyniad. Un o’r prosiectau hyn a gafodd ei benderfynu yw Golau Stryd Gwynedd, ble ym mis Mawrth 2017, llwyddwyd i leihau dros 50% o oleuadau stryd Gwynedd, gan yna sicrhau amddiffyniad pellach ar gyfer y Warchodfa Awyr Dywyll. Yn ystod yr Haf 2017 cyflwynodd Priffyrdd a Chyngor Gwynedd gais am arian ar gyfer buddsoddiad mawr arall, sef prosiect tair blynedd i wanhau’r 7,500 o oleuadau stryd sy’n weddill yng Ngwynedd.

Deddf yr Amgylchedd (Cymru) 2016

5.5 Mae'r ddeddfwriaeth hon a gyflwynwyd gan Lywodraeth Cymru yn rhoi'r ddeddfwriaeth sydd ei hangen ar waith i gynllunio a rheoli adnoddau naturiol Cymru mewn modd sy’n fwy rhagweithiol, cynaliadwy a chydgysylltiedig. Derbyniodd y ddeddf Gydsyniad Brenhinol ar 21 Mawrth 2016. Mae'r ddeddf yn gosod Cymru fel economi werdd, carbon isel, sy’n barod i addasu i effeithiau newid yn yr hinsawdd.

5.6 Mae polisïau yn y Cynllun Datblygu Lleol yn gweithio tuag at nodau'r ddeddf hon ac mae polisïau penodol ynddo wedi'u cynnwys â'r nod o ddiogelu bioamrywiaeth a'r amgylchedd, a bydd y CDLl diwygiedig yn parhau i wneud hynny.

73 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 17 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri MF01

Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Ardal o arfordir annatblygedig Dim colled sylweddol o 1 neu fwy o 3,499 ha arfordir annatblygedig ddatblygiadau yn arwain at golled sylweddol am 3 blynedd yn olynol Dadansoddiad 2012/2013: Rhoddwyd caniatâd cynllunio am bont newydd yn lle Pont Briwet. Ni fydd hyn yn arwain at unrhyw golled sylweddol i’r Arfordir Annatblygedig yn y Parc Cenedlaethol. Rhoddwyd + sawl caniatâd cynllunio arall am fân ddatblygiadau, ac eto ni fydd gostyngiad sylweddol yn ardal yr Arfordir Annatblygedig.

Dadansoddiad 2013/2014: Mae nifer fechan o ganiatadau cynllunio eraill (4) wedi cael eu rhoi ar gyfer datblygiadau + bach, ond ni fydd lleihad sylweddol yn yr ardal o Arfordir

Dadansoddiad 2014/2015: Bu nifer o geisiadau domestig a cheisiadau am waith bach sydd, yn unigol ac ar y cyd, + heb arwain at leihad sylweddol o arfordir annatblygedig.

Dadansoddiad 2015/2016: Nifer fach iawn o geisiadau gan ddeiliaid tai a cheisiadau am mân waith sydd wedi bod, ac yn unigol ac yn gronnol, nid ydynt wedi arwain at golled sylweddol o arfordir heb ei + ddatblygu.

Dadansoddiad 2016/2017: Nifer fach o geisiadau gan ddeiliaid tai a cheisiadau am fân waith megis gosod paneli gwybodaeth, sydd yn unigol ac yn gronnol heb arwain at golled sylweddol o arfordir annatblygedig. Un cais a dderbyniwyd a chaniatawyd oedd hwnnw i gyflawni gwaith + peirianyddol i sefydlogi twyni sy’n erydu ym mhen deheuol traeth am y pum mlynedd nesaf. Mae’n gynllun ar raddfa datblygu fân a fyddai’n sicrhau a gwarchod arfordir annatblygedig.

Dadansoddiad 2017/2018: Fe ddaeth un cais i law o fewn yr Ardal o Arfordir Annatblygedig, sef i adeiladu estyniad deulawr ar y blaen, estyniad unllawr ar yr ochr a phortsh ar y blaen. Gwrthodwyd y cais + ac ni chollwyd arfordir annatblygedig.

MF02 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Ardal AGA, ACA, SoDdGA neu Dim colled net sylweddol Dim colled safleoedd Ramsar a gollwyd i ddatblygiadau

74 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 18 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2012/2013: Dim datblygiadau yn arwain at golled. +

Dadansoddiad 2013/2014: Mae nifer o gynlluniau trydan dŵr (hydro) micro wedi cael eu caniatau ynghyd ag ail- ddodrefnu Gwaith Trin Dwr Ysbyty Ifan. Nid oes dim o’r datblygiadau hyn wedi arwain + at golli cynefin sylweddol.

Dadansoddiad 2014-2015: Dim ardaloedd sylweddol o safleoedd N2K a SoDdGA wedi’u colli i ddatblygiadau. +

Dadansoddiad 2015-2016: Mae nifer o gynlluniau micro-trydan dŵr (hydro) wedi cael eu caniatáu ynghyd â nifer fach iawn o geisiadau gan ddeiliaid tai a mân waith amrywiol eraill ac nid oedd y gwaith + yn golygu / cynnwys colled sylweddol.

Dadansoddiad 2016-2017:  Ardaloedd AGA: Nid oedd yna ceisiadau ar ardaloedd AGA – gan olygu doedd dim colled tir.  Ardaloedd ACA: Dipyn o geisiadau, ond dim yn gofyn i ddatblygu tir

annatblygedig ac felly dim colled sylweddol i’r safleoedd hyn. Mwyafrif o’r

ceisiadau yn ymwneud ac adnewyddu tiroedd datblygedig yn barod, megis + gwella maes parcio, neu ofyn am ganiatâd i fewnosod falf newydd, Caniatawyd un cais ar gyfer gwaith peirianyddol i sefydlogi twyni sy’n erydu, a fyddai’n golygu gwarchod y safle hwnnw.  Ardaloedd SoDdGA: Unwaith eto, y bu dipyn o geisiadau, ond y mwyafrif yn ymwneud ac adnewyddu neu ailosod safleoedd datblygedig yn barod, gan olygu na fu colled sylweddol i’r safleoedd hyn.  Ardaloedd Ramsar: Dim ceisiadau, felly dim colled.

Dadansoddiad 2017/2018:  AGA – Caniatawyd un cais o fewn AGA, sef i osod grisiau mynediad a chanllaw ar Argae Llyn Arenig Fawr, Llanycil.  ACA – Caniatawyd nifer fach o geisiadau deiliaid tai, mân waith a newidiadau ansylweddol o fewn, ac yn croestorri, ardal ACA.  SoDdGA - Ni chaniatawyd unrhyw ddatblygiadau newydd a oedd naill ai o fewn neu yn croestorri ardal SoDdGA. Roedd y ceisiadau a ganiatawyd yn cynnwys + datblygiadau deiliaid tai, mân waith adeiladu, adeiladau yn lle hen rai, rhyddhau amodau a newidiadau ansylweddol. Caniatawyd cais i ymestyn safle carafanau o 25 i 30 carafán deithiol, ond cytunwyd na fyddai unrhyw effaith andwyol ar y SoDdGA perthnasol.  RAMSAR – Caniatawyd cais i osod pontŵn ar Lyn Tegid.

Ni effeithiwyd yn negyddol ar unrhyw ardaloedd AGA, ACA, SoDdGA a RAMSAR oherwydd datblygiadau.

75 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 19 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri MF03 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Gwelliannau treftadaeth naturiol a Cynnydd yn yr ardaloedd a Natura 2000 drwy A106 / amodau gafodd eu gwella neu ffactorau eraill Dadansoddiad 2012/2013: Nid oedd unrhyw un o'r caniatadau cynllunio a roddwyd angen gwelliannau i safleoedd Natura 2000 naill ai drwy amodau neu Gytundebau A106.

Dadansoddiad 2013/2014: Nid oedd dim o’r caniatadau cynllunio a roddwyd yn ei gwneud yn ofynnol i gael gwelliannau i safleoedd Natura 2000 trwy gyfrwng amodau na thrwy gyfrwng Cytundebau A106.

Dadansoddiad 2014/2015: Nid oedd unrhyw un o’r caniatadau cynllunio a roddwyd yn ei gwneud yn ofynnol i gael gwelliannau i safleoedd Natura 2000 naill ai trwy gyfrwng amodau neu Gytundebau A106.

Dadansoddiad 2015-2016: Nid oedd yr un o'r caniatâdau cynllunio a roddwyd yn cynnwys yr angen i wneud gwelliannau i safleoedd Natura 2000 naill ai trwy amodau na Chytundebau A106.

Dadansoddiad 2016-2017: Nid oedd yr un o’r caniatadau Cynllunio a roddwyd yn cynnwys yr angen i wneud gwelliannau i safleoedd Natura 2000 naill ai trwy amodau na Chytundebau A106.

Dadansoddiad 2017/2018: Nid oedd yr un o’r caniatadau cynllunio a roddwyd yn golygu gwneud gwelliannau i safleoedd Natura 2000 naill ai trwy amodau neu Gytundebau A106.

MF04 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer y datblygiadau (yn ôl categori Dim datblygiad wedi’i 1 datblygiad NCT 15) heb eu dyrannu yn y CDLl ganiatáu sy'n gwrthdaro â a ganiatawyd yng ngorlifdir C1 a NCT 15 (heb gynnwys rhai C2 nad ydynt yn bodloni profion eithriadau a ystyriwyd yn NCT 15 NCT 15)

Dadansoddiad 2012/2013: O fewn gorlifdir C1 a C2, roedd caniatadau cynllunio yn bennaf am fân newidiadau / addasiadau i’r adeiladau presennol. Ni chafwyd unrhyw geisiadau am ddatblygiadau + sensitif.

Dadansoddiad 2013-2014: O fewn gorlifdir C1 a C2 roedd y caniatâd cynllunio yn bennaf ar gyfer mân newidiadau / addasiadau i adeiladau presennol. Cafodd nifer o gynlluniau hydro / trydan dŵr ar + raddfa fach eu cymeradwyo hefyd. Ni chafwyd unrhyw geisiadau am ddatblygiadau sensitif.

76 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 20 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2014/2015: Ac eithrio caniatâd ar gyfer cynllun lliniaru llifogydd yn Nolgellau gan Gyfoeth Naturiol Cymru, roedd caniatadau cynllunio o fewn gorlifdir C1 a C2 yn bennaf ar gyfer mân newidiadau / addasiadau i adeiladau presennol. Cafodd nifer o gynlluniau hydro / trydan + dŵr ar raddfa fach eu cymeradwyo hefyd. Ni chafwyd unrhyw geisiadau am ddatblygiadau sensitif.

Dadansoddiad 2015-2016: Yr oedd y caniatādau cynllunio o fewn caniatâd cynllunio gorlifdir C1 a C2 yn bennaf ar gyfer mân newidiadau / addasiadau i adeiladau presennol. Mae nifer o gynlluniau hydro + ar raddfa fach wedi cael eu cymeradwyo hefyd. Ni dderbyniwyd dim ceisiadau ar gyfer datblygiadau sensitif

Dadansoddiad 2016-2017: Yng nghyfnod yr AMB hwn, cafodd un cais caniatâd cynllunio o fewn gorlifdir C1 a C2. Y cais oedd newid defnydd adeilad a fodolwyd yn barod i stiwdio tatŵio. Ni dderbyniwyd + dim ceisiadau ar gyfer datblygiadau sensitif.

Dadansoddiad 2017/2018:  C1 - Roedd y rhan fwyaf o’r ceisiadau a ganiatawyd o fewn parthau C1 yn ddatblygiadau deiliaid tai a rhai bychan, newid defnydd a / neu geisiadau i gael + gwared ar amodau. Roedd un enghraifft yn cynnwys newid defnydd o fanc i fwyty a oedd yn cynnwys fflatiau ar y llawr 1af a’r 2il ynghyd â phâr o dai pâr yng nghefn y safle yn y Bala. Hefyd, cafodd cais ei ganiatáu ar gyfer tŷ fforddiadwy i ddisodli’r caniatâd presennol am 2 annedd, ac ystyriwyd bod hynny’n welliant.  C2 – O ran ceisiadau a ganiatawyd o fewn parthau C2, roedd y rhan fwyaf ohonynt yn cynnwys amrywio amodau, datblygiadau deiliaid tai a mân ddatblygiadau. Caniatawyd tri chais ar gyfer mastiau telathrebu, ac ar ôl ymgynghori â CNC a'r datblygwyr ystyriwyd eu bod yn addas ar gyfer eu lleoliadau

MF05 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno % o ddatblygiadau newydd â 100% o'r holl ddatblygiadau 30% neu fwy o Systemau Draenio Cynaliadwy o 3 neu fwy o dai ddatblygiadau (SUDS) newydd o 3 neu fwy o dai heb SUDS.

Dadansoddiad 2012/2013: Nid yw hyn yn cael ei fonitro gan yr Awdurdod ar hyn o bryd. Mae'r Awdurdod yn gweithio ar ffordd o gasglu'r wybodaeth hon a bydd ar gael y flwyddyn nesaf.

Dadansoddiad 2013/2014: Nid yw hyn yn cael ei fonitro ar hyn o bryd gan yr Awdurdod. Mae’r Awdurdod yn parhau i weithio ar ffordd o gasglu’r wybodaeth hon ac fe fydd yn ei roi ar gael flwyddyn nesaf

77 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 21 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2014/2015: Cafodd saith annedd newydd ganiatad cynllunio yn Capel Horeb, Dyffryn Ardudwy, a fydd yn cynnwys SUDS. Mae hyn yn cynrychioli 100% o ddatblygiadau tai newydd o 3 + neu fwy o dai sydd wedi eu caniatau yn ystod cyfnod yr adroddiad monitro hwn.

Dadansoddiad 2015/2016: Yr oedd datblygiad o 12 annedd yn Nolgellau yn ymgorffori SuDS fel y gwnaeth + datblygiad o wyth annedd yn Nhrefriw a ganiatawyd ar Apêl. Mae hyn yn cynrychioli 100% o'r holl ddatblygiadau o dros 3 o dai newydd a gafodd ganiatad o fewn cyfnod yr AMB hwn.

Dadansoddiad 2016/2017: Cyfeiriodd y cais yn Fronallt, Dolgellau a’r cais am 4 uned yn Harlech at ddefnyddio egwyddorion SUDS fel rhan o‘u datblygiad. Cais amlinellol yn unig oedd yr ail gais yn Harlech felly nid oedd gofynion SuDS yn berthasol. Mae hyn yn golygu bod 100% o + ddatblygiadau tai newydd o 3 neu fwy o dai sydd wedi eu caniatau yn ystod cyfnod yr adroddiad monitro hwn wedi defnyddio egwyddorion SuDS.

Dadansoddiad 2017/2018: Roedd y cais a ganiatawyd ar gyfer ailddatblygu’r safle carafanau teithiol a gwersylla presennol (195 llain) ym Mharc Coedwig Eryri, , i ddarparu 16 o gabanau unllawr a hyd at 59 o leiniau teithiol a 26 llain gwersylla; roedd hefyd yn cynnwys + adeiladu llety i staff, gwaith ategol, ynghyd â thirlunio mewnol gwell; cyfeiriwyd at egwyddorion SUDS fel rhan o'r datblygiad. Bydd yr holl ddraeniad wyneb ar y safle yn cael ei ollwng gan ddefnyddio dulliau SUDS, gyda draeniad y to yn mynd yn syth i’r tir, a draeniad y ffordd yn defnyddio stribedi ymdreiddio.

MF06 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer y cyfleusterau rheoli gwastraff Ardal o dir cyflogaeth B2 Nid oes cyfleusterau trwyddedig newydd a ganiatawyd (metr sgwâr) a ddatblygwyd newydd wedi cael ar gyfer cyfleusterau rheoli caniatâd erbyn 2013 gwastraff Dadansoddiad 2012/2013: Ni chafwyd unrhyw geisiadau am gyfleusterau rheoli gwastraff newydd. Sicrhaodd Cyngor Gwynedd ganiatâd cynllunio ôl-weithredol i ymgymryd â gweithgareddau trosglwyddo + gwastraff yn ei gyfleuster rheoli gwastraff presennol yn ei ddepo yn Nolgellau.

Dadansoddiad 2013/2014: Ni dderbyniwyd ceisiadau am gyfleusterau rheoli gwastraff yn ystod y cyfnod perthnasol. +

Dadansoddiad 2014/2015: Ni chafwyd ceisiadau am gyfleusterau rheoli gwastraff newydd yn ystod y cyfnod + perthnasol. Dadansoddiad 2015/2016: Ni dderbyniwyd unrhyw geisiadau am gyfleusterau rheoli gwastraff newydd yn ystod y + cyfnod perthnasol.

78 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 22 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2016/2017: Ni dderbyniwyd unrhyw geisiadau am gyfleusterau rheoli gwastraff newydd yn ystod y + cyfnod perthnasol.

Dadansoddiad 2017/2018: Ni ddaeth unrhyw geisiadau am gyfleusterau rheoli gwastraff newydd i law yn ystod y cyfnod perthnasol. +

MF07 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Ardal o dir agored (68.5 ha) a Dim colled net sylweddol 1 datblygiad yn arwain lletem werdd (54.7 ha) at golled sylweddol am 3 blynedd yn olynol neu 3 datblygiad yn arwain at golled sylweddol mewn 1 flwyddyn Dadansoddiad 2012/2013: Rhoddwyd caniatâd i ychwanegu estyniad bach ar ystafelloedd newid Clwb Rygbi'r Bala. Nid oedd hyn wedi arwain at ostyngiad sylweddol yn y Lletem Las. Roedd nifer o fân + geisiadau deiliaid tai, ond nid oedd unrhyw un ohonynt wedi arwain at golled sylweddol o Dir Agored / Lletem Las.

Dadansoddiad 2013/2014: Roedd nifer o geisiadau domestig bach, ac nid oedd dim o’r rhain yn arwain at golled + sylweddol o ran Lleoedd Agored / Lletemau Gwyrdd

Dadansoddiad 2014/2015: Roedd nifer o geisiadau domestig a bach yn ymwneud ag eiddo presennol mewn Lleoedd + Agored / Lletemau Gwyrdd. Dim tir newydd wedi’i dderbyn yn yr ardaloedd hyn.

Dadansoddiad 2015/2016: Roedd nifer o fân geisiadau gan ddeiliaid tai, ni wnaeth dim o'r rhain arwain at golled sylweddol o ran Mannau Agored / Lletemau Glas. +

Dadansoddiad 2016/2017:  Mannau Agored: Bu’r mwyafrif o’r ceisiadau yn ymwneud ac addasiadau, newidiadau, ailwampio, cyflawni ychydig o waith cladin allanol a dymchwel simdde ger ardaloedd + mannau agored, ond ni wnaeth dim o’r ceisiadau hyn arwain at golled o ran ardaloedd o dir mannau agored.  Lletemau Glas: Bu dwy gais yn ymwneud â datblygu o fewn ardal lletem las. Un o’r rhain oedd cais ôl-weithredol i gadw cynhwysydd am gyfnod dros dro. Yr ail oedd ailadeiladu garej a gweithdy a fodolai yn barod. Golygai hyn felly ni chymeradwywyd ceisiadau rhwng 2016-2017 a oedd yn arwain at golled sylweddol o dir o gwbl o fewn ardaloedd lletemau las.

Dadansoddiad 2017/2018:

+ 79 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 23 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri  Mannau Agored: Roedd y ceisiadau a ganiatawyd i godi rhwydi criced. Mae'r datblygiad hwn wedi’i leoli wrth ymyl cae criced ar y cae hamdden a ddefnyddir gan glybiau criced, rygbi a phêl-droed Dolgellau ac mae'n gyfleuster na fyddai'n anghyson â defnydd presennol y tir. Caniatawyd hefyd codi mast telathrebu 20m, rhyddhau amodau, gosod 10 carafán statig yn lle 18 o leiniau carafanau teithiol a chais ôl-weithredol i gadw wal. Ni wnaeth unrhyw un o’r ceisiadau hyn arwain at golli ardaloedd o dir agored.  Lletemau Glas: Dim ond un cais a ganiatawyd o fewn ardal lletem las yn ystod 2017/2018, i greu mynediad i gerbydau yn lle’r hen un. Fel mynediad yn lle’r un blaenorol nid yw hyn yn arwain at effaith negyddol ar y dynodiad lletem las.

MF08 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Monitro ceisiadau cynllunio a Dim datblygiadau amhriodol 1 datblygiad yn arwain phenderfyniadau o fewn y Lletem at golli natur agored Las

Dadansoddiad 2012/2013: Rhoddwyd caniatâd i ychwanegu estyniad bach ar ystafelloedd newid Clwb Rygbi'r Bala. Ystyriwyd bod hyn yn briodol o ystyried y ffaith bod y Lletem Las yn yr ardal hon yn cynnwys caeau rygbi ynghyd â meysydd ymarfer. Rhoddwyd caniatâd ar gyfer nifer o fân + ddatblygiadau deiliaid tai. Nid yw hyn wedi arwain at golli’r natur agored.

Dadansoddiad 2013/2014: Derbyniodd nifer fach (3) o ddatblygiadau domestig ganiatad. Rhoddwyd caniatad am + estyniad i Glwb Rygbi’r Bala hefyd. Ni chollwyd mannau agored.

Dadansoddiad 2014/2015: Roedd nifer o geisiadau domestig a bach yn ymwneud ag eiddo presennol mewn Lleoedd Agored / Lletemau Gwyrdd. Dim tir newydd wedi’i dderbyn yn yr ardaloedd hyn. +

Dadansoddiad 2015/2016: Cafwyd nifer o geisiadau gan ddeiliaid tai a mân geisiadau yn ymwneud ag eiddo presennol o fewn Mannau Agored / Lletemau Glas. Ni chymerwyd dim tir newydd yn yr + ardaloedd hyn.

Dadansoddiad 2016/2017: Cafwyd nifer o geisiadau gan ddeiliaid tai a mân geisiadau yn ymwneud ag eiddo presennol o fewn Mannau Agored / Lletemau Glas. Ni chymerwyd dim tir newydd yn yr + ardaloedd hyn.

Dadansoddiad 2017/2018: Dim ond un cais a ganiatawyd o fewn ardal lletem las yn ystod 2017/2018, i greu mynediad i gerbydau yn lle’r hen un. Fel mynediad yn lle’r un blaenorol nid yw hyn yn arwain at effaith + negyddol ar y dynodiad lletem las.

80 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 24 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri MF11 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Monitro cynnydd y Cynllun Rheoli Monitro cynnydd Traethlin

Dadansoddiad 2012/2013: Dim datblygiadau wedi’u dwyn ymlaen yn ystod y cyfnod monitro. Cynhaliwyd nifer o weithdai i ystyried effaith codiad yn lefel y môr ar gymunedau arfordirol yn y dyfodol (50 – 100 mlynedd). +

Dadansoddiad 2013/2014: Ni ddaethpwyd ag unrhyw ddatblygiadau ymlaen yn ystod y cyfnod monitro. Cafodd nifer o + gyfarfodydd eu hymgynnull i ystyried effaith codiad yn lefel y môr ar gymunedau arfordirol yn SMPau epoch y dyfodol (50 – 100 mlynedd)

Dadansoddiad 2014/2015: Mae APCE yn cael ei gynrychioli ar Fwrdd Prosiect / Y Friog ac yn cael gwybod am faterion sy'n effeithio ar y gymuned sy'n deillio o'r CRhT. +

Dadansoddiad 2015/2016: Ni ddygwyd dim datblygiadau ymlaen yn ystod y cyfnod monitro. Mae APCE yn cael ei + gynrychioli ar Fwrdd Prosiect y Friog / Fairbourne.

Dadansoddiad 2016/2017: Ni ddygwyd dim datblygiadau ymlaen yn ystod y cyfnod monitor. Cynrychiolwyd yr APCE ar + Fwrdd Prosiect y Friog/Fairbourne.

Dadansoddiad 2017/2018: Ni ddygwyd unrhyw ddatblygiadau ymlaen yn ystod y cyfnod monitro. Cynrychiolwyd APCE ar Fwrdd Prosiect y Friog / Fairbourne. +

81 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 25 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Newidiadau i’r CDLl fel y’u cyflwynwyd yn y Cynllun Adneuo

5.7 Mae Adolygiad CDLl Eryri wedi cyflwyno cyfle i ddiwygio’r Mapiau Cynigion er mwyn dangos ardaloedd o fwynau agregau o ansawdd uchel i gael eu diogelu. Nid oedd y wybodaeth yma ar gael pan gyhoeddwyd y Cynllun ar y dechrau. Cafodd yr Ardaloedd o Harddwch Naturiol eu hadolygu ac mae’r Mapiau Cynigion yn adlewyrchu y newidiadau sydd wedi bod ers 2011.

5.8 Mae’r polisi diogelu, ynghyd a pholisiau eraill o fewn CDLl sydd a’r bwriad i warchod cadwraeth natur a diddordebau tirwedd, wedi cael eu hadolygu er mwyn cydnabod y wybodaeth newydd yma.

5.9 Cafodd y Mapiau Cynigion eu diwygio i gynnwys lleoliadau y safleoedd mwynau agregau i’w diogelu ac yna cydnabod y newidiadau yma yn y Datganiad a Pholisi Ysgrifenedig.

5.10 Cafodd y Mapiau Cynigion eu diwygio i adlewyrchu’r newidiadau (cynydd) mewn Ardaloedd o Harddwch Naturiol ers 2011, yn deillio o bolisi o beidio ail-blannu rhai planhigfeydd conifer yr ucheldir ar briddoedd mawn.

5.11 Cafodd materion eu cydnabod yn y Papur Cefndir Arfordirol a Morol ynghylch y materion sy’n wynebu cymuned Fairbourne, yn deillio o Gynllun Rheoli Traethlin (CRhT) sydd yn cynnwys y posibilrwydd o dynnu yn ôl o’r arfordir ac ail-leoli o fewn y parc Cenedlaethol rywbryd yn y dyfodol.

5.12 Mae gwybodaeth am y Warchodfa Awyr Dywyll wedi'i chynnwys yn y cyfiawnhad rhesymegol ac fe'i cynhwyswyd ym Mholisi Datblygu 2: Datblygu a'r Dirwedd er mwyn diogelu'r ardaloedd craidd rhag unrhyw ddatblygiadau annerbyniol. At hynny, bydd ceisiadau'n cael eu monitro trwy'r fframwaith monitro.

5.13 Mae gwybodaeth am Warchodfa Biosffer Dyfi wedi'i chynnwys yn y cyfiawnhad rhesymegol ac fe'i cynhwyswyd ym Mholisi Datblygu 2: Datblygu a'r Dirwedd er mwyn diogelu'r dynodiad rhag unrhyw ddatblygiadau annerbyniol. At hynny, bydd ceisiadau'n cael eu monitro trwy'r fframwaith monitro.

5.14 Mae gwybodaeth am Dirweddau a Morweddau Eryri a Sensitifrwydd a Chapasiti’r Dirwedd wedi'i chynnwys yn y cyfiawnhad rhesymegol ac fe'i hychwanegwyd at Bolisi Datblygu 2: Datblygu a'r Dirwedd er mwyn diogelu'r dynodiad rhag unrhyw ddatblygiadau annerbyniol.

5.15 Rhannwyd Polisi Strategol E yn dair rhan er eglurder, sy'n cynnwys; Polisi Diogelu Mwynau (E1), Datblygiad Mwynau ar Raddfa Fawr (E2) a Symud Gwastraff Llechi a Chwareli Cerrig Adeiladu (E3).

82 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 26 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Astudiaethau Achos

Cynlluniau ynni dŵr bach

Mae Awdurdod y Parc Cenedlaethol yn awyddus i gefnogi’r defnydd o dechnolegau adnewyddadwy a charbon isel lle nad ydynt yn peryglu pwrpasau dynodiad y Parc Cenedlaethol, na’r Nodweddion Arbennig a restrir yn CDLl. Er bod nifer fach o ganiatadau cynllunio ar gyfer tyrbinau gwynt ac aráe pv solar ar raddfa ddomestig wedi bod, mae’r angen i warchod tirwedd ac amwynder gweledol yr ardal, yn priodoli bod defnyddio’r technolegau penodol hyn yn cael ei gyfyngu.

Fodd bynnag, bu nifer sylweddol yn mynd am gynlluniau ynni dŵr micro. Mae'r rhain fymryn yn Graddfa / Scale 1:400000 haws i’w gosod mewn tirweddau sensitif gan eu bod wedi’u cyfyngu i gynlluniau bach llif afon ar nentyddYnni Adnewyddadwyyn yr ucheldir. Yn yr achosion - Caniatadau yma gellir claddu’r 2016/2017 llifddor ac mae'r tai tyrbin o faint © Hawlfraint y Goron 2017 OS 100022403 cymedrol© Crown copyright ac wedi'u 2017 OS 100022403 dylunio i ymdoddi i'r dirwedd amaethyddol, neu’n agos at adeiladau Hawlfraint Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri. amaethyddolCopyright Snowdonia eraill National ar Park. ffermydd. Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri ~ Snowdonia National Park Authority Swyddfa'r Parc Cenedlaethol ~ National Park Office CafoddPenrhyndeudraeth 96 o gynlluniau hydro newydd eu caniatáu yn Eryri ers i'r Cynllun Datblygu Lleol Eryri Gwynedd gael01766 ei 770274 fabwysiadu, LL48 6LF sy'n gallu cynhyrchu ryw 6.60MW (gall y gallu/ capasiti mewn gwirionedd Lluniwyd Gan / Compiled By: fodSR yn uwch gan nad yw'r capasiti yn hysbys ar gyfer pob cais, yn enwedig yr unedau Dyddiad / Date: microgynhyrchu)3 May 2017 . Mae'r mwyafrif o gynlluniau hydro yn ddull o arallgyfeirio amaethyddol, sy’n foddGraddfa o greu incwm / Scale ychwanegol 1:400000 i ffermydd.

Dengys y tabl isod y nifer o geisiadau am gynlluniau ynni dŵr yn Eryri ers mabwysiadu Cynllun DatblyguAstudiaeth Lleol Eryri:Achos

Caniatawyd Gwrthodwyd Tynnwyd yn ôl Nifer 96 16 3

Er cydnabyddir bod nifer y safleoedd addas yn gyfyngedig a gallai’r cyfyngiadau amgylcheddol ac ecolegol atal defnydd sylweddol pellach a chynlluniau mwy o faint; mae’r Parc Cenedlaethol, serch hynny, yn gwneud cyfraniad at leihau'r galw am danwydd ffosil drwy gynhyrchu ynni adnewyddadwy a chefnogi cynhyrchu incwm i ffermwyr sy'n gallu allforio trydan dros ben i'r grid cenedlaethol.

83 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 27 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri

84 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 28 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri

Gwarchodfa Awyr Dywyll

Yn 2015, dynodwyd Parc Cenedlaethol Eryri fel gwarchodfa awyr dywyll ryngwladol gan y Gymdeithas Awyr Dywyll ryngwladol - un o 11 eraill yn y byd. Dyfernir y dynodiad mawreddog hwn ond i gyrchfannau y profwyd bod ansawdd eu hamgylchedd nosol yn rhagorol ac y gwneir ymdrechion gwirioneddol i leihau llygredd goleuni.

Mae llygredd golau yn y DU wedi cynyddu'n sylweddol dros y blynyddoedd diwethaf. Er enghraifft, rhwng 1993 a 2000, roedd cynnydd o 24%. Mae dros 90% o boblogaeth y DU yn byw o dan awyr llygredig iawn. Fel cynnydd mewn llygredd golau, mae cyfleoedd i fwynhau awyr y nos a'i sêr yn prinhau. Gall golau gormodol neu amhriodol gael effeithiau andwyol ar fodau dynol a'r amgylchedd naturiol

Ers y dynodiad, mae’r APCE, ynghyd ag amryw o bartneriaid sefydliadau allanol, wedi bod yn

gweithio gyda'i gilydd i ddatblygu dynodiad gan;

• Ffurfio partneriaeth awyr dywyll, sy'n cynnwys amryw o bartïon â diddordeb, sy'n cyfarfod bob blwyddyn i hysbysu'i gilydd am ddatblygiadau ac i drafod ffyrdd o ddatblygu'r dynodiad • Gweithio gyda chynghorau lleol ac Asiantaeth Priffyrdd i wella effeithlonrwydd golau stryd. • Gweithio mewn partneriaeth â'r tri PC yng Nghymru i ddatblygu deunydd hyrwyddo a hysbysebu • Mesur ansawdd awyr dywyll mewn gwahanol leoliadau ar draws y Parc gyda chymorth gan staff APCE a gwirfoddolwyr Cymdeithas Eryri • Codi ymwybyddiaeth drwy gynnal amryw o sgyrsha gyda'r nos i grwpiau cymunedol a lansio cystadleuaeth ffotograffiaeth gweld sêr.

Rhwng 2016 a 2017, cynhaliwyd cyfarfodydd a thrafodaethau rhwng yr APCE, Cynghorau Cymuned a Mudiadau penodol i geisio cynnal a chyflawni’r Warchodfa Awyr Dywyll drwy wahanol brosiectau sy’n codi ymwybyddiaeth ac yn ceisio sicrhau amddiffyniad.

Un diweddariad o brosiect a gafodd ei benderfynu ar ddiwedd 2016: Golau Stryd Gwynedd  Prosiect tair blynedd sy’n anelu i leihau oddeutu 10,000 (allan o 17,500) o oleuadau strydoedd Gwynedd drwy amnewid y golau stryd wreiddiol (Halogen) gydag un LED.  Erbyn diwedd Mawrth 2017, y gobaith oedd pylu dros 50% o oleuadau - deallwn fod y targed wedi’i gyrraedd.  Erbyn diwedd Haf 2017, y bwriad yw cyflwyno cais am gyllid ar gyfer prosiect arall tair blynedd i bylu'r 7,500 o oleuadau stryd sydd ar ôl yng Ngwynedd.

Diweddariad 2017/2018 Mae’n rhaid i’r Gwarchodfeydd Awyr Dywyll Rhyngwladol (GADR) gyflwyno adroddiad blynyddol i’r Cymdeithas Gwarchodfa Awyr Dywyll Rhyngwladol (CADR) erbyn y 1af o Hydref bob blwyddyn sy’n manylu ar weithgareddau a chynnydd tuag at gyflawni nodau CADR yn ystod y flwyddyn flaenorol. Mae’r Awdurdod wedi cyflwyno adroddiad i’r CADR a gellir ei weld ar ei wefan o dan adran Parc Cenedlaethol Eryri.

85 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 29 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 6 DIOGELU A GWELLA’R DREFTADAETH DDIWYLLIANNOL

Mae’r rhan hon yn cyflawni ymateb i’r amcanion a ganlyn:

I ddeall, gwerthfawrogi, gwarchod a gwella amgylchedd hanesyddol yr ardal, gan gynnwys olion archeolegol a thirweddau hanesyddol, ac i hyrwyddo datblygiad sy'n gwella treftadaeth adeiledig a threfwedd Eryri.

I ddiogelu a gwella harddwch naturiol tirwedd y Parc Cenedlaethol, trwy sicrhau bod datblygiada yn cwrdd â safonau dylunio cynaliadwy da ac yn parchu 'Rhinweddau Arbennig' yr ardal a phwrpasau’r Parc Cenedlaethol.

Deddf Yr Amgylchedd Hanesyddol (2016)

6.1 Mae Deddf yr Amgylchedd Hanesyddol (2016) yn cynnig gwarchodaeth fwy effeithiol i adeiladau rhestredig a henebion cofrestredig, gwella mecanweithiau presennol ar gyfer rheolaeth gynaliadwy o'r amgylchedd hanesyddol a chyflwyno mwy o dryloywder ac atebolrwydd mewn penderfyniadau a gymerir mewn perthynas â'r amgylchedd hanesyddol. Mae'r Cynllun Adneuo hefyd yn cynnwys Polisi sy'n gwarchod Safle Treftadaeth y Byd Ymgeisiol – ‘Tirwedd Llechi Gogledd Orllewin Cymru’. Mae'r Cynllun Wedi’i Adneuo wedi ystyried y Ddeddf a rhoddir hefyd ystyriaeth i'r Ddeddf wrth ddrafftio CCA yr Amgylchedd Hanesyddol. Bydd angen rhoi gwarchodaeth i safleoedd sydd o fewn y Parc Cenedlaethol ar y rhestr betrusgar o enwebiadau gan UNESCO ar gyfer safle Treftadaeth y Byd yn y dyfodol.

6.2 Yn ystod 2016 roedd yr Awdurdod yn llwyddiannus wrth sicrhau cyllid ar gyfer y Fenter Treftadaeth Treflun yn Nolgellau a fydd yn rhedeg o 2016-2021. Mae'r prosiect hwn yn cynnig cyfle i berchnogion eiddo cymwys gael grant i atgyweirio adeiladau, adfer nodweddion pensaernïol coll ynghyd â dod â lloriau gwag yn ôl i ddefnydd economaidd. Un o amcanion eraill y fenter yw hybu ymwybyddiaeth o dreftadaeth y dref ac annog y gymuned ac ymwelwyr i ymwneud yn fwy â'u treftadaeth ddiwylliannol. Mae'r gwaith ar fin cael ei gwblhau ar ddau safle ac mae grant wedi'i gynnig ar gyfer trydydd prosiect, gyda'r gwaith i fod i ddechrau yn y dyfodol agos. Mae prosiectau eraill hefyd yn cael eu rhaglennu i fynd allan i dendr. Cynhaliodd y gwirfoddolwyr ddiwrnod agored yn y Llyfrgell pryd gwahoddwyd y cyhoedd i rannu atgofion, hen ffotograffau, a hanesion am hen ddiwydiannau'r dref. Bydd yr wybodaeth a gasglwyd yn cyfrannu at baratoi trydedd gyfrol o hanes y dref a fydd yn canolbwyntio ar hen ddiwydiannau'r dref. Aethpwyd ati hefyd i gydweithio â Phartneriaeth Dolgellau i sefydlu ap Dolgellau. Mae prosiect treftadaeth yr ysgol ar y gweill - hanes Cadwaladr Jones, y gŵr olaf i gael ei grogi yn y dref. Mae myfyrwyr Iechyd a Lles, a Chelf a Dylunio, Coleg Meirion Dwyfor yn datblygu taflen ‘Troeon Tref’ a fydd yn cynnwys tair taith gerdded graddedig o ran hawster ac anhawster.

86 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 30 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri MF12 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Paratoi a mabwysiadu CCA ar Erbyn 2013 yr Amgylchedd Hanesyddol

Dadansoddiad 2012/2013: Bydd angen ystyried unrhyw gynigion newydd a gyflwynir yn y Bil Treftadaeth ac felly mae paratoi'r CCA wedi cael ei oedi. Mae’r swyddogion yn parhau i ymgymryd â gwaith cwmpasu ar gyfer CCA Yr Amgylchedd Hanesyddol. Bydd y CCA yn cael ei gwblhau +/- unwaith y bydd rhagor o wybodaeth ar gael yn y Bil Treftadaeth. Y nod yw cael drafft pan gwblheir y Ddeddf Treftadaeth.

Dadansoddiad 2013/2014: Ystyrir y dylai'r CCA nawr gael ei ddrafftio unwaith y bydd cynnwys y Bil Treftadaeth a'r

dogfennau cysylltiedig eraill wedi cael eu cynhyrchu. Bydd hyn yn sicrhau bod y CCA yn +/- gyfredol ac yn cynnwys yr wybodaeth, y canllawiau a’r mesurau priodol i gynorthwyo polisïau'r CDLl i gyflawni gofynion y Bil Treftadaeth.

Dadansoddiad 2014/2015: Fel y nodwyd yn flaenorol, bydd y CCA hwn yn cael ei roi o’r neilltu nes bydd y Bil Treftadaeth wedi’i gwblhau. Bydd hyn yn sicrhau bod y CCA yn gyfredol ac yn cynnwys +/- yr wybodaeth, y canllawiau a’r mesurau priodol i gynorthwyo polisïau'r CDLl i gyflawni gofynion y Bil Treftadaeth.

Dadansoddiad 2015/2016: Mae Deddf yr Amgylchedd Hanesyddol bellach wedi cael ei phasio. Rhoddir ystyriaeth i'r Ddeddf ac unrhyw newidiadau mewn polisi cynllunio yn sgil y ddeddf yn yr adolygiad +/- o'r CDLl sydd wrthi'n digwydd. Unwaith y bydd yr adolygiad o'r CDLl wedi cael ei gynnal ac unrhyw ddiwygiadau polisi wedi cael ei wneud i'r rhan ar yr Amgylchedd Hanesyddol, gall y gwaith ddechrau ar y CCA Amgylchedd Hanesyddol.

Dadansoddiad 2016/2017: Unwaith y bydd yr adolygiad o'r CDLl wedi cael ei gynnal ac unrhyw ddiwygiadau polisi wedi cael ei wneud i'r rhan ar yr Amgylchedd Hanesyddol, gall y gwaith ddechrau ar y +/- CCA Amgylchedd Hanesyddol.

Dadansoddiad 2017/2018: Unwaith y bydd y CDLl diwygiedig wedi’i fabwysiadu, bydd gwaith yn dechrau ar CCA yr +/- Amgylchedd Hanesyddol.

MF13 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Paratoi a mabwysiadu CCA ar Erbyn 2012 Ddylunio Cynaliadwy - lleol wahanol Dadansoddiad 2012/2013: Mae'r CCA hwn wrthi’n cael ei ddrafftio, ond oherwydd gwaith CCA blaenoriaeth arall nid yw’n debygol o gael ei gwblhau cyn diwedd 2013. +/-

87 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 31 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2013/2014: Mae'r CCA hwn yn dal i fod yn y camau cynnar o ddrafftio, mae CCA eraill wedi cael +/- blaenoriaeth ac felly nid yw’r CCA hwn wedi symud ymlaen.

Dadansoddiad 2014/2015 Mae'r CCA hwn yn dal i fod yn y camau cynnar o ddrafftio, mae CCA eraill wedi cael +/- blaenoriaeth ac felly nid yw’r CCA hwn wedi symud ymlaen.

Dadansoddiad 2015/2016: Mae'r CCA hwn yn dal i fod yn y camau drafftio cynnar, mae CCA'u eraill wedi cymryd +/- blaenoriaeth ac felly nid yw'r CCA hwn wedi symud ymlaen.

Dadansoddiad 2016/2017: Mae’r CCA hwn yn dal i fod yn y camau drafftio cynnar, mae CCA’u eraill wedi cymryd +/- blaenoriaeth ac felly nid yw’r CCA hwn wedi symud ymlaen.

Dadansoddiad 2017/2018: Mae’r CCA hwn yn dal i fod yn y camau drafftio cynnar, mae CCAau eraill wedi cymryd +/- blaenoriaeth ac felly nid yw’r CCA hwn wedi symud ymlaen.

MF14 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer yr Ardaloedd Cadwraeth Cwblhau Asesiadau Ardal erbyn gydag Asesiadau Ardal cyfredol 2012 a'u hadolygu bob 5 (14) mlynedd

Dadansoddiad 2012/2013: Mae 13 o’r 14 Asesiad Ardal Cadwraeth bellach wedi’u cwblhau ar ffurf ddrafft. +/-

Dadansoddiad 2013/2014: Mae’r Asesiadau Ardaloedd Cadwraeth yn dal i fod ar ffurf ddrafft ac mae'r Asesiad +/- Ardal ar gyfer y Bala dal angen ei gwblhau. Mae ymrwymiadau gwaith eraill wedi atal yr Asesiadau Ardaloedd rhag cael eu cwblhau.

Dadansoddiad 2014/2015:

Mae’r Asesiadau Ardaloedd Cadwraeth yn dal i fod ar ffurf ddrafft ac mae'r Asesiad +/- Ardal ar gyfer y Bala dal angen ei gwblhau. Mae ymrwymiadau gwaith eraill wedi atal yr Asesiadau Ardaloedd rhag cael eu cwblhau.

Dadansoddiad 2015/2016:

Mae'r Asesiadau Ardaloedd Cadwraeth yn dal i fod ar ffurf drafft ac mae angen i'r +/- Asesiad ar gyfer Ardal Y Bala gael ei gwblhau. mae ymrwymiadau gwaith eraill wedi atal yr Asesiadau Ardal rhag cael eu cwblhau.

Dadansoddiad 2016/2017: Mae’r Asesiadau Ardaloedd Cadwraeth yn dal i fod ar ffurf drafft ac mae angen i’r Asesiad ar gyfer ardal y Bala gael ei gwblhau. Oherwydd ymrwymiadau gwaith eraill, +/- ataliwyd Asesiadau Ardal rhag cael eu cwblhau.

88 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 32 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2017/2018: Mae’r Asesiadau Ardaloedd Cadwraeth yn dal i fod ar ffurf ddrafft ac mae angen i’r +/- Asesiad ar gyfer ardal y Bala gael ei gwblhau. Oherwydd ymrwymiadau gwaith eraill, ataliwyd Asesiadau Ardal rhag cael eu cwblhau; fodd bynnag, mae’r Asesiad ar gyfer Dolgellau wedi’i gwblhau.

MF15 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer yr Ardaloedd Cadwraeth Cwblhau Cynlluniau Rheolaeth gyda Chynlluniau Rheolaeth a’u hadolygu bob 5 mlynedd. cyfredol Dadansoddiad 2012/2013: Yn sgil y gwaith a wnaed yn ddiweddar i gwblhau asesiadau ardaloedd cadwraeth, mae nifer y cynlluniau rheolaeth yr un fath. Mae cynlluniau rheolaeth wedi’u cwblhau ar gyfer Dolgellau a Harlech. Mae Cynllun Rheolaeth Safle Treftadaeth y Byd hefyd sy’n ymdrin â’r ardal amgylchynol, sy’n cynnwys Castell Harlech.

Dadansoddiad 2013/2014: Gan nad yw’r asesiadau ardaloedd cadwraeth eto wedi’u cwblhau nid yw'r cynlluniau rheolaeth ychwaith wedi'u cwblhau. Mae’r nifer yn aros yr un fath, fel yr amlinellwyd uchod.

Dadansoddiad 2014/2015 Gan nad yw’r asesiadau ardaloedd cadwraeth eto wedi’u cwblhau nid yw'r cynlluniau rheolaeth ychwaith wedi'u cwblhau. Mae’r nifer yn aros yr un fath, fel yr amlinellwyd uchod.

Dadansoddiad 2015/2016: Am nad yw'r asesiadau ardal gadwraeth yn dal heb gael eu cwblhau nid yw'r cynlluniau rheoli wedi'u cwblhau. Mae'r rhif yn parhau i fod yr un fath fel yr amlinellir uchod. Mae Cynllun Rheoli Dolgellau wedi cael ei ddiweddaru fel rhan o'r cais am Arian Treftadaeth y Loteri. Dadansoddiad 2016/2017: Parheir y nifer yr ardaloedd gadwraeth gyda Chynlluniau Rheolaeth cyfredol eleni unwaith eto fel yr amlinellir uchod. Mae Cynllun Rheoli Dolgellau wedi cael ei ddiweddaru fel rhan o'r cais am Arian Treftadaeth y Loteri. Dadansoddiad 2017/2018: Mae nifer yr ardaloedd cadwraeth gyda Chynlluniau Rheolaeth cyfredol yn parhau eleni fel yr amlinellir uchod. Mae Cynllun Rheoli Dolgellau wedi cael ei ddiweddaru fel rhan o'r cais am Arian Treftadaeth y Loteri.

MF16 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer yr adeiladau rhestredig Lleihau nifer yr adeiladau mewn perygl (323) rhestredig mewn perygl a monitro'r rheswm am y cynnydd o ran nifer.

89 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 33 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2012/2013: Mae nifer yr adeiladau mewn perygl yn 320, sy’n llai na’r llynedd. Mae’r Awdurdod wedi rhoi grant i bum adeilad er mwyn eu dwyn yn ôl i gyflwr sy’n golygu nad ydynt + bellach mewn perygl.

Dadansoddiad 2013/2014: Nifer yr adeiladau mewn perygl yw 312, sy’n llai na’r llynedd. Mae’r Awdurdod wedi rhoi grant i wyth adeilad er mwyn eu dwyn yn ôl i gyflwr sy’n golygu nad ydynt bellach mewn + perygl. Dau yng nghategori 1 (perygl eithafol), dau yng nghategori 2 (perygl difrifol), a phedwar yng nghategori 3 (mewn perygl). Dadansoddiad 2014/2015: Nifer yr adeiladau mewn perygl yw 301, sy’n llai na’r llynedd. Mae’r Awdurdod wedi rhoi grant i bum adeilad er mwyn eu dwyn yn ôl i gyflwr sy’n golygu nad ydynt bellach mewn + perygl, cafodd un adeilad ei ddwyn yn ôl i gyflwr drwy MTT Dolgellau a phedwar arall drwy gyllid preifat y perchnogion.

Dadansoddiad 2015/2016: Mae nifer yr adeiladau sydd mewn perygl yn 305, tra bod hyn yn uwch na blynyddoedd blaenorol mae nifer yr adeiladau sydd mewn perygl yng nghategori 2 wedi gostwng. Mae'r cynnydd o 4 yng nghategori 3 mewn perygl, yn hytrach nag eithafol (categori 2) +/- neu risg difrifol (categori 3). Mae tri adeilad wedi cael grant gan yr Awdurdod i ddod â hwy yn ôl i fyny i safon sy'n golygu nad ydynt bellach mewn perygl. Mae dau o fewn categori 3 ac un o fewn categori 2. Mae adeiladau eraill wedi cael grantiau, ond nid yw'r gwaith wedi cael ei gwblhau eto. Bydd hyn yn cael ei adolygu eto y flwyddyn nesaf.

Dadansoddiad 2016/2017: Nifer yr adeiladau rhestredig sydd mewn perygl eleni yw 304, sy’n llai na llynedd. Yng nghategori tri (mewn perygl) mae’r nifer wedi gostwng 2, tra mae’r nifer yng nghategori + dau (risg difrifol) wedi cynyddu un. Gyda categori un (risg eithafol), mae’r nifer wedi aros yr un fath. Bydd hyn yn cael ei adolygu eto y flwyddyn nesaf.

Dadansoddiad 2017/2018: Nifer yr adeiladau rhestredig mewn perygl eleni yw 341, sy’n fwy na’r llynedd. Yng nghategori tri (mewn perygl) mae’r nifer wedi cynyddu 2, tra bo’r nifer yng nghategori +/- dau (risg difrifol) wedi gostwng 7. Gyda chategori un (risg eithafol), mae’r nifer wedi cynyddu 6. Mae'r dirywiad hwn oherwydd diffyg adnoddau i fynd i'r afael â'r mater. Hefyd mae nifer o adeiladau amaethyddol yn cael eu gadael i ddirywio am nad ydynt bellach yn cael eu defnyddio. Bydd hyn yn cael ei adolygu eto'r flwyddyn nesaf.

MF17 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Monitro ceisiadau cynllunio mewn, ac yn ymyl Parciau a Gerddi Hanesyddol a allai gael effaith.

90 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 34 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2012/2013: Cafwyd 13 cais cynllunio am ddatblygiadau amrywiol o fewn parth byffer 100m o barciau a gerddi hanesyddol, a rhoddwyd caniatâd cynllunio ar gyfer pob un ohonynt. Rhoddwyd ystyriaeth i’w heffaith ar Barciau a Gerddi Hanesyddol, ac ni ystyrir bod + unrhyw un o’r ceisiadau yn cael effaith negyddol arnynt.

Dadansoddiad 2013/2014: Cafwyd 14 cais cynllunio am ddatblygiadau amrywiol o fewn llain clustogi 100m o barciau a gerddi hanesyddol, a rhoddwyd caniatâd cynllunio ar gyfer pob un ohonynt. + Rhoddwyd ystyriaeth i effaith y datblygiad ar y Parciau a Gerddi Hanesyddol, ac ni ystyriwyd bod unrhyw un ohonynt yn cael effaith negyddol.

Dadansoddiad 2014/2015: Cafwyd 16 cais cynllunio am ddatblygiadau amrywiol o fewn llain clustogi 100m o + barciau a gerddi hanesyddol, a rhoddwyd caniatâd cynllunio ar gyfer pob un ohonynt. Rhoddwyd ystyriaeth i effaith y datblygiad ar y parciau a gerddi hanesyddol fel rhan o’r broses o benderfynu.

Dadansoddiad 2015/2016: Cafwyd 12 o geisiadau cynllunio ar gyfer datblygiadau amrywiol o fewn 100m clustogi o barciau a gerddi hanesyddol, ac mae pob un ohonynt wedi cael caniatâd. Mae effaith datblygiadau ar y parciau a'r gerddi hanesyddol wedi cael eu cymryd i ystyriaeth pan fo + angen ac ni ystyriwyd bod unrhyw rai ohonynt yn cael effaith andwyol ar y parc hanesyddol a'r na'i osodiad.

Dadansoddiad 2016/2017: Cafwyd ychydig dros 11 o geisiadau cynllunio eu caniatau ar gyfer datblygiadau amrywiol o fewn 100m clustogi o barciau a gerddi hanesyddol, ac mae pob un ohonynt yn naill ai mân ddatblygiad neu’n adnewyddu/addasu/amnewid safle datblygedig yn barod. Yn ganiataol, rhoddwyd ystyriaeth i effaith y datblygiadau ar y parciau a’r gerddi + hanesyddol fel rhan o’r broses penderfynu, ac ni ystyriwyd bod unrhyw rai ohonynt yn cael effaith andwyol ar y parc hanesyddol na’i osodiad.

Dadansoddiad 2017/2018: Cafwyd 7 o geisiadau cynllunio ar gyfer datblygiadau amrywiol o fewn 100m clustogi o barciau a gerddi hanesyddol, ac mae pob un ohonynt wedi cael caniatâd. Roedd y ceisiadau hyn i gyd naill ai'n ddatblygiadau bychan megis newid defnydd y tir o + ddefnydd amaethyddol i greu lle parcio domestig, neu newidiadau i wella datblygiadau presennol. Rhoddwyd ystyriaeth i effaith datblygiadau ar y parciau a'r gerddi hanesyddol fel rhan o’r broses benderfynu, ac ni ystyriwyd bod unrhyw un ohonynt yn cael effaith andwyol ar y parc hanesyddol na'i osodiad.

91 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 35 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri MF18 +19 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer yr Henebion Rhestredig Lleihau'r nifer mewn perygl mewn perygl. Monitro ceisiadau cynllunio a allai gael effaith ar Heneb Gofrestredig Dadansoddiad 2012/2013: Cadw sy’n gyfrifol am y cofnod o’r Henebion Rhestredig mewn perygl. Bu 18 o geisiadau o fewn parth byffer 100m o Heneb Restredig. Roedd un cais i greu llwybr beicio ac adeiladu tair pont. Nid oedd y llwybr arfaethedig yn effeithio ar yr Heneb Restredig. Mae’r + gweddill wedi bod yn fân geisiadau ac ni ystyrir eu bod yn effeithio ar Heneb Restredig.

Dadansoddiad 2013/2014: Cafodd 17 cais eu caniatáu o fewn llain clustogi 100m o heneb restredig, ac ni ystyriwyd bod unrhyw un ohonynt yn cael effaith ar yr heneb. Fodd bynnag, cafodd tri chais eu caniatáu gydag amod a oedd yn amlinellu'r gofyniad i'r ymgeisydd baratoi rhaglen waith i fodloni'r holl safonau perthnasol i'w cytuno gan yr Awdurdod cyn + dechrau’r gwaith ac y dylai'r gwaith gael ei gyflawni yn llwyr unol â’r rhaglen waith.

Dadansoddiad 2014/2015 Cafodd 13 cais eu caniatáu o fewn llain clustogi 100m o heneb restredig, a chafodd unrhyw effeithiau posibl ar yr henebion rhestredig eu hystyried fel rhan o’r broses o + benderfynu. O ganlyniad i hyn, cafodd dau gais am gynlluniau Trydan Dŵr arfaethedig eu caniatáu gydag amod a oedd yn amlinellu'r gofyniad i'r ymgeisydd baratoi rhaglen waith i fodloni'r holl safonau perthnasol i'w cytuno gan yr awdurdod cyn dechrau’r gwaith ac y dylai'r gwaith gael ei gyflawni yn llwyr unol â’r rhaglen waith.

Dadansoddiad 2015/2016: Mae'r cofnod o HHRh mewn perygl yn cael ei gadw gan CADW. Cafwyd 10 o geisiadau cynllunio ar gyfer datblygiadau amrywiol o fewn clustogfa 100m metr o HHRh, cafodd unrhyw effaith bosibl ar y HHRh eu hystyried fel rhan o'r broses benderfynu. Mae dau o'r ceisiadau hyn yn Gynlluniau Trydan Dŵr, ac yn un ohonynt fe symudodd yr ymgeisydd rhan o'r datblygiad er mwyn sicrhau nad oedd y HHRh yn cael ei effeithio a + gyda'r llall roedd gofyniad i'r ymgeisydd baratoi rhaglen waith i fodloni'r holl safonau perthnasol i'w cytuno gan yr Awdurdod cyn dechrau ar y gwaith ac y dylai'r gwaith gael ei wneud yn gwbl unol a'r rhaglen waith. Ar ben hynny byddai'n ofynnol cael caniatâd HHRh gan CADW cyn dechrau ar unrhyw waith.

Dadansoddiad 2016/2017: Fe gedwir cofnod o HRh mewn perygl gan CADW. O fewn clustogfa 100m o HRh, fe caniatawyd 11 o geisiadau cynllunio ar gyfer mân ddatblygiadau amrywiol. Yn ganiataol, cafodd unrhyw effaith bosibl ar HRh eu hystyried fel rhan o’r broses + penderfynu.

Dadansoddiad 2017/2018: Fe gedwir cofnod o HRh mewn perygl gan CADW, a gellir gweld yr wybodaeth hon yn Amcan AG 10(b) o’r Fframwaith Monitro Arfarniad o Gynaliadwyedd. O fewn clustogfa + 100m o HRh, fe ganiatawyd 1 cais cynllunio i osod 9 uned rhwng 11 Awst 2017 a 11 Medi 2017 fel rhan o brosiect ‘Blwyddyn Chwedlau’ Croeso Cymru. Mae’r cais hwn yn

92 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 36 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri croestorri ffin dynodiad HRh yng Nghaeau Top y Rofft a Llechwedd, Caerberllan, Llanfihangel y Pennant. Cafodd unrhyw effaith bosibl ar HRh ei hystyried fel rhan o’r broses benderfynu.

MF20 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer y safleoedd archeolegol, Holl gynigion datblygu 1 datblygiad yn methu â Henebion Cofrestredig ac gwarchod neu wella am Ardaloedd Cadwraeth wedi’u 3 blynedd yn olynol neu gwarchod neu wella gan 3 datblygiad yn methu â gynigion datblygu gwarchod neu wella mewn 1 flwyddyn (mae angen cysylltu ag Asesiadau AC a Chynlluniau Rheolaeth fel uchod)

Dadansoddiad 2012/2013: Yn sgil y nifer uchel iawn o safleoedd archeolegol o bwysigrwydd amrywiol yn y Parc Cenedlaethol, mae’n anodd mesur y dangosydd hwn. Mae’r polisïau yn y Cynllun Datblygu Lleol yn sicrhau nad yw datblygiadau yn cael effaith negyddol ar safleoedd + archeolegol, Henebion Rhestredig neu Ardaloedd Cadwraeth. Mae'r Fenter Treftadaeth Treflun yn Nolgellau yn cael budd cadwraeth cadarnhaol iawn ar y Dref drwy ddod ag Adeiladau Rhestredig yn ôl i ddefnydd, sydd yn ei dro’n gwella’r ardal gadwraeth.

Dadansoddiad 2013/2014: Fel yr amlinellwyd uchod, mae’n anodd mesur hwn yn sgil y nifer uchel o safleoedd

archeolegol yn y Parciau Cenedlaethol. Mae’r polisïau yn y CDLl yn diogelu’r +/- ardaloedd pwysig hyn. Gan fod yr asesiadau ardaloedd cadwraeth eto i’w cwblhau nid yw'n bosibl adrodd am y rhain. Yn ystod yr adolygiad dylid ystyried y gallu i fonitro’r dangosydd hwn ac efallai y bydd angen dangosydd gwahanol. Mae'r Fenter Treftadaeth Treflun yn Nolgellau yn parhau i gael budd cadwraeth cadarnhaol ar y Dref drwy ddod ag Adeiladau Rhestredig yn ôl i ddefnydd, sydd yn ei dro’n gwella’r ardal gadwraeth.

Dadansoddiad 2014/2015: Mae’n anodd mesur y dangosydd hwn fel yr amlinellwyd yn y blynyddoedd blaenorol, caiff ei fireinio neu ei olygu fel rhan o adolygiad y CDLl. Gan fod yr asesiadau

Ardaloedd Cadwraeth a’r cynlluniau rheolaeth eto i’w cwblhau mae’n anodd penderfynu +/- a yw’r cynigion datblygu wedi gwella’r ardaloedd cadwraeth ai peidio. Mae’r gwaith ar adeiladau rhestredig yn Nolgellau fel rhan o'r MTT yn parhau ac mae'r rhain yn gwneud cyfraniad cadarnhaol i Ardal Gadwraeth Dolgellau.

Dadansoddiad 2015/2016: Fel yr amlinellwyd yn y blynyddoedd blaenorol, mae'r dangosydd hwn yn anodd ei fesur, bydd yn cael ei fireinio neu ei olygu fel rhan o'r adolygiad CDLl. Gan nad yw'r asesiadau Ardaloedd Cadwraeth a chynlluniau rheoli wedi cael eu cwblhau eto mae'n +/- anodd penderfynu a yw ardaloedd cadwraeth wedi cael eu gwella gan gynigion datblygu. Mae gwaith ar adeiladau rhestredig yn Nolgellau fel rhan o'r Fenter

93 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 37 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Treftadaeth Treflun yn mynd rhagddo ac mae'r rhain yn gwneud cyfraniad cadarnhaol at Ardal Gadwraeth Dolgellau.

Dadansoddiad 2016/2017:

Fel yr amlinellwyd yn y blynyddoedd blaenorol, mae’r dangosydd hwn yn anodd ei fesur +/- - caiff ei fireinio neu’i olygu fel rhan o’r adolygiad CDLl. Gan nad yw’r asesiadau Ardaloedd Cadwraeth a chynlluniau rheoli wedi cael eu cwblhau eto, mae’n anodd penderfynu a yw ardaloedd cadwraeth wedi cael eu gwella gan gynigion datblygu. Mae gwaith ar adeiladau rhestredig yn Nolgellau fel rhan o’r Fenter Treftadaeth Treflun yn mynd rhagddo, ac mae’r rhain yn gwneud cyfraniad cadarnhaol at Ardal Gadwraeth Dolgellau.

Dadansoddiad 2017/2018: Yn sgil y ffaith nad yw'r asesiadau Ardal Gadwraeth a'r cynlluniau rheoli eto wedi’u cwblhau, mae'n anodd penderfynu a yw’r cynigion datblygu wedi gwella ardaloedd +/- cadwraeth ai peidio.

MF21 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer y datblygiadau preswyl Holl ddatblygiadau i fodloni'r sy’n cyrraedd targed gofyniad Cenedlaethol y Cod Cartrefi Cynaliadwy

Dadansoddiad 2012/2013: Roedd pob datblygiad preswyl newydd wedi cwrdd â tharged Cenedlaethol y cod + cartrefi cynaliadwy.

Dadansoddiad 2013/2014: Roedd pob datblygiad preswyl newydd wedi cwrdd â tharged Cenedlaethol y cod cartrefi cynaliadwy. +

Dadansoddiad 2014/2015: Roedd pob datblygiad preswyl newydd wedi cwrdd â tharged Cenedlaethol y cod + cartrefi cynaliadwy.

Dadansoddiad 2015/2016: Mae Llywodraeth Cymru bellach wedi symud y Cod gofyniad ar gyfer Cartrefi Cynaliadwy a bydd y dangosydd hwn yn cael ei dynnu oddi ar yr Adroddiad Monitro Blynyddol nesaf.

Dadansoddiad 2016/2017: Gan bod Llywodraeth Cymru bellach wedi symud y Cod gofyniad ar gyfer Cartrefi Cynaliadwy, bydd y dangosydd hwn yn cael ei dynnu allan fel rhan o’r adolygiad.

Dadansoddiad 2017/2018: Gan fod Llywodraeth Cymru bellach wedi dileu’r gofyniad Cod ar gyfer Cartrefi Cynaliadwy, bydd y dangosydd hwn yn cael ei dynnu'r flwyddyn nesaf.

94 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 38 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri MF22 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer y datblygiadau amhreswyl Holl ddatblygiadau i fodloni’r dros 1000 metr sgwâr ar safle gofyniad dros 1 ha sy'n cwrdd â’r targed Cenedlaethol ar gyfer safon BREEAM

Dadansoddiad 2012/2013: Mae Ysgol newydd Llanegryn wedi ei dylunio i gwrdd â safon ‘ardderchog’ BREEAM +

Dadansoddiad 2013/2014: Cafodd gwaith adnewyddu ac ymestyn cyn Westy Castell Harlech i greu canolfan ymwelwyr newydd ar gyfer y Castell ei ddylunio â'r nod o sicrhau uchafswm credydau + BREEAM.

Dadansoddiad 2014/2015: Ni fu unrhyw ddatblygiadau sy'n cyrraedd y trothwy hwn o fewn cyfnod yr AMB hwn.

Dadansoddiad 2015/2016: Nid oes angen y targed hwn mwyach gan Lywodraeth Cymru a bydd y dangosydd hwn yn cael ei dynnu oddi ar yr Adroddiad Monitro Blynyddol nesaf.

Dadansoddiad 2016/2017: Gan nad oes angen ar y targed hwn mwyach gan Lywodraeth Cymru, bydd y dangosydd hwn yn cael ei dynnu oddi ar yr Adroddiad Monitro Blynyddol fel rhan o’r adolygiad.

Dadansoddiad 2017/2018: Gan nad oes angen y targed hwn mwyach gan Lywodraeth Cymru, bydd y dangosydd hwn yn cael ei dynnu o’r Adroddiad Monitro Blynyddol y flwyddyn nesaf.

95 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 39 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Newidiadau i’r CDLl fel y’u cyflwynwyd yn y Cynllun Adneuo

6.3 Ystyrir nad oedd unrhyw oblygiadau mawr ar gyfer adolygu'r CDLl yn yr adran hon, serch hynny gwnaed mân newidiadau i'r Cynllun Adneuo i gyd-fynd â'r newidiadau mewn deddfwriaeth ac i adlewyrchu newidiadau yn lleol ac yn genedlaethol. Mae'r newidiadau hyn yn cynnwys cyfeiriad at Ddeddf yr Amgylchedd Hanesyddol (Cymru) 2016 a sut y caiff ei weithredu trwy Ganllaw Cynllunio Atodol yr Amgylchedd Hanesyddol. Cyfeiriwyd hefyd at Safle Treftadaeth y Byd Ymgeisiol Tirweddau Llechi Gogledd Orllewin Cymru er mwyn diogelu’r ardal yn erbyn datblygiadau andwyol a fyddai’n cael effaith negyddol ar ddynodiad y safle. Er mwyn sicrhau hyn ymhellach, cynhwyswyd testun o fewn Polisi Strategol Ff: yr Amgylchedd Hanesyddol sy’n cyfeirio at Safleoedd Treftadaeth y Byd Ymgeisiol fel ystyriaeth berthnasol wrth benderfynu ar geisiadau cynllunio.

6.4 Ym mharagraff 4.10 o’r CDLl Adneuo, gwnaed newidiadau i egluro meini prawf Polisi Cynllunio Cymru ar gyfer gwarchod a gwella parciau a gerddi hanesyddol cofrestredig yn erbyn datblygiadau andwyol. Hefyd ym mharagraff 4.31, 4.32 a Pholisi Datblygu 9 o’r CDLl Adneuo, cynhwyswyd eglurhad pellach ynglŷn â Pholisi Cynllunio Cenedlaethol a Throsi a Newid defnydd adeiladau gwledig.

96 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 40 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Astudiaethau Achos

Yr Ysgwrn

Ar Ddydd Gŵyl Dewi 2012, cyhoeddodd Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri ei fod wedi sicrhau Yr Ysgwrn ar gyfer y genedl. Bu’n bosibl prynu Yr Ysgwrn diolch i arian gan Lywodraeth Cymru a Chronfa Goffa'r Dreftadaeth Genedlaethol. Ers hynny, gwnaed llawer o waith cadwraeth a mewnwelediad er mwyn rhannu negeseuon tragwyddol Yr Ysgwrn am ddiwylliant, cymdeithas a rhyfel ac i hyrwyddo ymwybyddiaeth a mwynhad o nodweddion arbennig Parc Cenedlaethol Eryri. Yn ystod mis Mai 2014, dyfarnodd Cronfa Dreftadaeth y Loteri £2.8 miliwn er mwyn diogelu cartref Hedd Wyn yn Nhrawsfynydd. Ar 6 Mehefin, 2017, ail-agorwyd drysau Yr Ysgwrn i'r cyhoedd am y tro cyntaf ers dwy flynedd. Cynhaliwyd nifer o ddigwyddiadau a phrosiectau ers ail-agor Yr Ysgwrn, megis ‘Cofio canmlwyddiant marwolaeth Hedd Wyn’, ‘Sesiynau Crefft’ i Blant dros wyliau’r Haf, ‘Straeon Calan Gaeaf gyda Twm Elias’ ‘Hwyl yr Ŵyl’ dros fisoedd y Gaeaf gyda chyfle i oleuo canhwyllau a chanu carolau, a ‘Gŵyl Hanes Mewn Cymeriad: Hedd Wyn’, gan gynnwys 8,413 o ymwelwyr rhwng 6 Mehefin 2017 a 31 Mawrth 2018.

97 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 41 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Menter Treftadaeth Treflun Dolgellau

Un o nodweddion amlycaf tref Dolgellau yw ei hadeiladau uchel o gerrig llwydion dolerit a llechen, a’i gwe o strydoedd cul sydd wedi esblygu a datblygu yn ddamweiniol dros bedwar canrif. Mae 180 o adeiladau’r dref wedi eu rhestru, ac mae llawer o adeiladau hanesyddol y dref, rhai masnachol yn bennaf, wedi disgyn i adfeiliad a rhai wedi bod yn wag neu yn rhannol wag ers blynyddoedd. Er mwyn helpu i adfywio’r dref sefydlwyd Menter Treftadaeth Treflun Dolgellau, sef partneriaeth rhwng Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri, Cronfa Dreftadaeth y Loteri, Cadw a Chyngor Gwynedd yn 2009. Bydd y fenter yn cynnig grantiau i berchnogion eiddo tuag at waith atgyweirio ar adeiladau, adfer nodweddion pensaernïol sydd wedi eu colli ynghyd â dod a lloriau gwag yn ôl i ddefnydd economaidd. Amcan arall y fenter yw hyrwyddo ymwybyddiaeth o dreftadaeth y dref ac annog trigolion ac ymwelwyr i ymwneud mwy â’u treftadaeth ddiwylliannol. Yn 2017, cafodd y cynllun pum mlynedd ei ail-sefydlu.

Diweddariad 2017/2018. Yn ystod y cyfnod monitro hwn mae'r gwaith ar fin cael ei gwblhau ar ddau safle ac mae grant wedi'i gynnig ar gyfer trydydd prosiect, gyda'r gwaith i fod i ddechrau yn y dyfodol agos. Mae prosiectau eraill hefyd yn cael eu rhaglennu i fynd allan i dendr.

98 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 42 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri

Cynllun Partneriaeth Tirwedd y Carneddau

Ar y 3ydd o Ionawr, 2017, fe dderbynnwyd cefnogaeth gychwynnol ar gyfer grant o £1.92m gan Gronfa Treftadaeth y Loteri trwy eu rhaglen Partneriaeth Tirwedd ar gyfer Cynllun Partneriaeth Tirwedd y Carneddau.

Fe redir y Cynllun am gyfnod datblygu o ddwy flynedd – os bydd cais rownd dau yn llwyddiannus bydd y cyfnod prosiect yn rhedeg am 5 mlynedd. Arweinir y cynllun gan Awdurdod y Parc Cenedlaethol, gan hefyd gweithio’n agos iawn â Phartneriaid, Rhanddeiliaid a’r Gymuned. Trwy’r bartneriaeth, bydd y cynllun yn datblygu gweledigaeth ar gyfer treftadaeth naturiol a ddiwylliannol y Carneddau.

Mae’r ardal yn 210km sgwâr ac yn ymestyn o Ddwygyfylchi a Phenmaenmawr i'r gogledd, i Ddyffryn Conwy yn y dwyrain, o Gapel Curig yn y de, i Fethesda a Dyffryn Ogwen yn y gorllewin. Mae’n cynnwys Carnedd Llywelyn fel ei gopa uchaf, 100 o Henebion Cofrestredig, 2000 o safleoedd archeolegol pwysig, ac mae’r rhan fwyaf o amgylchedd naturiol yr ardal â statws gwarchodedig. Mae traddodiad hynafol iawn o bori da byw ar borfeydd ucheldir y Carneddau yn yr haf. Erbyn y cyfnod canoloesol, roedd yr arferiad hwn wedi dod yn system hendre-hafod o anheddau gaeaf (trefgordd gartref neu fferm) ynghyd ag anheddau haf ucheldir. Hefyd, hon yw’r ardal barhaus fwyaf o hen goed derw digoes ar hyd arfordir gogledd Cymru, ac mae’n gynefin pwysig i adar a chennau. oedd y llys, neu ganolfan weinyddol, cwmwd canoloesol Arllechwedd Uchaf, ac roedd yn hoff gartref i dywysogion Gwynedd yn y 13eg ganrif.

Bwriad y Cynllun felly yw:  Cynyddu dealltwriaeth o hanes ac ecoleg yr ardal  Cadw a chynnal treftadaeth yr ucheldir, gan ddangos rheolaeth tir cynaliadwy sydd yn gwarchod cynefinoedd a rhywogaethau prin, olion archeolegol o bwysigrwydd rhyngwladol, a chysylltiadau diwylliannol a thraddodiadau’r ucheldir sydd o dan fygythiad, yn enwedig enwau lleoedd.  Cysylltu ystod eang o bobl â’r Carneddau trwy ddigwyddiadau, dehongli newydd a mentrau addysg, ond ar yr un pryd cadw niferoedd cyffredinol yr ymwelwyr yn sefydlog.

99 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 43 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Adeilad Rhestredig Bryn Dinas, Cwm Maethlon, Tywyn

Un cynllun grant atgyweirio adeilad rhestredig mewn perygl rydym yn falch iawn ohono yw Bryn Dinas yn Nhywyn. Mae’n gyn-dŷ Neuadd ganoloesol, restredig gradd II*, ac roedd mewn cyflwr gwael iawn cyn y gwaith grant. Roedd cyfraniad hefyd gan CADW tuag at y gwaith.

Roedd angen lot fawr o waith i adfywio’r adeilad hynafol a bendigedig yma, gan gynnwys ail-doi llechi newydd, ailadeiladu simnai cegin, tynnu ffenestr to o drychiad cefn, tynnu rendr sment a waliau gwyngalch, adfer agor drws ffrynt i led hanesyddol a gosod drysau estyll newydd â ffrâm, a disodli’r drws gegin allanol. Roedd yn lot o waith, ond yn wir mae’n werth chweil i fod wedi adfer rhan o dirlun hanesyddol Cymru.

Adeilad Rhestredig, Harlech

Rhoddodd yr Awdurdod Ganiatâd Adeilad Rhestredig i ailadeiladu ac ailwampio adeilad rhestredig Gradd II ym mis Medi 2012. Roedd yr adeilad wedi bod yng nghategori un ar gofrestr adeiladau mewn perygl yr Awdurdod ers rhai blynyddoedd. Yn fwy diweddar, disgynnodd rhan o do'r adeilad a chysylltodd y perchennog â'r Awdurdod i ofyn am ganiatâd i ddymchwel y rhan hwnnw o'r adeilad. Wrth archwilio’r adeilad, gwelwyd fod yno glwyd ystlumod pedol lleiaf, a rhaid oedd ei ddiogelu. Rhoddodd yr Awdurdod gymorth ariannol i ailwampio'r adeilad. Yn ogystal â hynny, yn sgil pwysigrwydd yr adeilad fel clwyd ystlumod, fe wnaeth Cyngor Cefn Gwlad Cymru (Cyfoeth Naturiol Cymru erbyn hyn) a Chronfa Economaidd-Gymdeithasol Magnox gyfraniad tuag at gostau'r gwaith ar yr adeilad ynghyd â’r mesurau cadwraeth ar gyfer ystlumod. Roedd y mesurau cadwraeth yn angenrheidiol i ddiogelu’r ystlumod am eu bod yn gwneud cyfraniad pwysig at fioamrywiaeth y Parc Cenedlaethol. Ar ôl cwblhau'r gwaith, cafodd yr adeilad ei dynnu oddi ar y gofrestr adeiladau mewn perygl.

100 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 44 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri

Ailddatblygu Canolfan Ymwelwyr Castell Harlech. Ym mis Mai 2013, rhoddodd yr Awdurdod ganiatâd i ailwampio ac ymestyn hen Westy Castell Harlech i greu canolfan ymwelwyr newydd, i gynnwys dymchwel yr estyniadau ochr presennol, codi caffi newydd, pont newydd i fynd i mewn i'r castell, newid defnydd y lloriau uchaf yn 5 fflat hunangynhwysol i ymwelwyr, codi canopi gwydr newydd, newidiadau i'r lle parcio ceir a newidiadau i'r fynedfa i gerbydau a cherddwyr. Cyflwynwyd y cais gan Cadw ac roedd yn ail-gyflwyniad o gais blaenorol a dynnwyd yn ôl. Cyflwynwyd y cais i Gomisiwn Dylunio Cymru i gael sylwadau a rhoddwyd ystyriaeth i’w ymatebion yn y cynlluniau diwygiedig a gyflwynwyd. Mae gwaith wedi dechrau ar y cynllun, ac yn ystod y cyfnod adeiladu darganfuwyd nifer o arteffactau archeoleg diddorol, a chawsant eu cofnodi. Y gobaith yw y bydd y prosiect wedi'i gwblhau erbyn y Gwanwyn 2015.

Diweddariad 2015 Nid yw’r datblygiad eto wedi’i gwblhau. Cafodd y bont newydd i'r castell ei hagor ac mae bellach yn cael ei defnyddio. Mae rhywfaint o waith i'w wneud i gwblhau’r gwaith ar y gwesty a'r maes parcio. Y nod yw cwblhau’r gwaith erbyn yr Haf 2015. Diweddariad 2016 Mae'r datblygiad wedi ei gwblhau erbyn hyn. Agorwyd y fflatiau moethus, y caffi a'r ganolfan ymwelwyr yn ystod Haf 2015.

Datblygiad Ysgol Newydd, Llanegryn

Ym mis Gorffennaf 2012, rhoddodd yr Awdurdod ganiatâd am ysgol newydd yn Llanegryn. Cyflwynwyd amod a oedd yn datgan na ddylid ymgymryd ag unrhyw ddatblygiad oni bai ei fod yn cyd-fynd yn llwyr â’r adroddiad archeolegol a gyflwynwyd gerbron yr Awdurdod. Yn dilyn y mesurau lliniaru archeolegol a wnaed drwy gloddio ar y safle, gwelwyd canlyniadau diddorol ac annisgwyl. Darganfuwyd gweddillion aelwydydd ar y safle yn ogystal â chrochenwaith Rhufeinig. Roedd y dull dyddio radio carbon ar y samplau o'r safle wedi dangos eu bod yn dyddio o’r Oesoedd Canol Cynnar. Ychydig iawn a wyddys am aneddiadau o’r cyfnod hwnnw. Er mai ychydig iawn o nodweddion a ddarganfuwyd, maent yn rhai prin ac ystyrir eu bod yn ddarganfyddiad pwysig yn genedlaethol.

Diweddariad 2015

Fe ennillodd Ysgol Craig y Deryn y brif wobr ar gyfer Gwobrau Cynllunio RTPI Cymru ym mis Tachwedd 2014. Rhoddwyd y wobr i’r datblygiad, gan yr ystyriwyd ef i fod yn ‘enghraifft ardderchog o’r anawsterau sy’n wynebu awdurdod gynllunio i oresgyn swm sylweddol o wrthwynebiad cymunedol a sensitifrwydd gwleidyddol drwy ddarparu cynllun cymdeithasol safon uchel mewn tirwedd sensitif iawn ac o raddfa wahanol.’

101 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 45 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri

Central Buildings – Dolgellau

Mae'r adeilad rhestredig Gradd II hwn wedi’i ailwampio gyda chymorth grant fel rhan o Fenter Treftadaeth Treflun Dolgellau. Mae'n adeilad pedwar llawr gydag atig a seler. Mae'r adeilad mewn lleoliad amlwg yng nghanol Dolgellau yn yr Ardal Gadwraeth. Fe’i hadeiladwyd oddeutu 1870 ac roedd yn warws gwlân yn wreiddiol gyda dwy siop ar y llawr gwaelod. Rywbryd yn ystod hanner cyntaf yr 20fed ganrif collwyd y balconi a’r gwaith haearn ar y to. Dioddefodd yr adeilad broblemau strwythurol difrifol yn ystod y 1970au a'r 80au ac yn anffodus, wrth geisio gwneud yr adeilad yn ddiogel, gwnaed gwaith y tu mewn a'r tu allan a fu’n niweidiol i'w gymeriad. Yn ystod y blynyddoedd diwethaf cafodd y blaen siop traddodiadol ei newid i flaen siop modern a chollwyd y grisiau ar flaen yr adeilad.

Cyflwynwyd cais i newid defnydd y lloriau uchaf, a fu’n cael eu defnyddio fel swyddfa i dri fflat preswyl, newidiadau i flaen y siop i adfer y blaen traddodiadol, ailosod balconi ar yr ail lawr a'r gwaith haearn ar y to. Mae dau o'r fflatiau yn destun cytundebau Adran 106 i sicrhau eu bod ar gyfer pobl leol sydd angen tai fforddiadwy. Mae'r gwaith bellach wedi'i gwblhau ac mae pobl yn byw yn y fflatiau. Mae’r gofod manwerthu hefyd wedi’i osod.

102 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 46 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 7 HYRWYDDO CYMUNEDAU IACH A CHYNALIADWY

Mae’r rhan hon yn cyflawni ymateb i’r amcanion a ganlyn:

Cefnogi datblygiadau priodol sy'n cwrdd ag angen tai'r gymuned leol, gan ystyried yn arbennig tai fforddiadwy i bobl leol.

Cefnogi darpariaeth briodol a chadw cyfleusterau a gwasanaethau cymunedol allweddol drwy’r ardal gyfan.

Annog cyfleusterau hamdden cymunedol ble maent yn cwrdd ag angen lleol a ble nadydynt yn gwrthdaro â 'Rhinweddau Arbennig' y Parc.

Hyrwyddo mesurau i annog datblygiadau sy'n cefnogi hyfywedd yr iaith Gymraeg ac i ddiogelu cymunedau rhag datblygiadau sy'n ansensitif i’r effaith ar yr iaith Gymraeg

Y Farchnad Dai yn ei Chyfanrwydd

7.1 Mae'r newid yng nghyfartaledd prisiau tai yn y Parc Cenedlaethol wedi gostwng yn sylweddol rhwng 2010 a 2012, cyn cynyddu'n gyson rhwng 2012 a 2018. Mae'r farchnad dai yn y Parc Cenedlaethol yn lleol o ran natur, gan ddibynnu ar adeiladwyr lleol bach a phrosiectau hunan adeiladu ar safleoedd bach o lai na phum uned. Nid oes adeiladwyr tai rhanbarthol yn weithgar yn y farchnad ac felly mae adeiladu hapfasnachol cyfyngedig iawn o dai farchnad agored a thai fforddiadwy. Mae nifer o unedau preswyl a gafodd ganiatâd cynllunio ers mabwysiadu wedi bod yn gymharol dda o ystyried cyflwr y farchnad yn ddiweddar. Fodd bynnag, mae nifer y ceisiadau a ganiateir yn parhau yn isel yn 2017 - 2018. Mae nifer o dai ar y farchnad agored yn cael eu hatal rhag symud ymlaen yn ystod y cam cyn ymgeisio gydag ymgeiswyr yn sylweddoli yn gynnar y bydd yn rhaid iddynt gydymffurfio â'r gofyniad am dai fforddiadwy ar gyfer anghenion lleol. Roedd nifer y tai a gwblhawyd yn uchel eleni o gymharu gyda blynyddoedd blaenorol, fodd bynnag nid yw’r ffigurau mor uchel ag y buont yn 2014-2015, ac nid ydynt ychwaith yn cyrraedd y targed cwblhau tai o 51-55 uned y flwyddyn. Gall hyn fod oherwydd yr amgylchedd benthyca anodd, y gostyngiad graddol parhaus mewn grantiau tai cymdeithasol, a gofynion y polisi cynllunio presennol. Mae 'galw a chyflenwi' yn debygol o wella gydag amodau economaidd gwell a llacio'r gofynion benthyca gan fenthycwyr, yn enwedig ar gyfer tai fforddiadwy lleol. Pa un bynnag, bydd angen monitro'r sefyllfa hon ynghylch nifer y tai a gwblheir.

Angen Am Dai Fforddiadwy

7.2 Yr Awdurdodau Tai Lleol sy’n gyfrifol am gynhyrchu a diweddaru Asesiadau o'r Farchnad Dai Leol (AMDL) mewn partneriaeth ag awdurdodau cynllunio a rhanddeiliaid eraill. Mae Astudiaeth AMDL Conwy 2016-2021 yn nodi cyfanswm o 995 o dai fforddiadwy ychwanegol yn ystod y cyfnod rhwng 2016-2021 (199 o unedau'r flwyddyn) ar gyfer Sir Conwy gyfan. Ar raniad pro rata mae hyn yn cyfateb i gyfanswm o 40 uned dros gyfnod o 5 mlynedd (2016-2021) ac angen blynyddol o 8 uned ar gyfer ardal Conwy sydd o fewn y Parc Cenedlaethol. Mae Cyngor Bwrdeistref Sirol Conwy wrthi'n diweddaru ei AMDL ar

103 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 47 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri gyfer y cyfnod (2017- 2022). Mae AMDL Conwy (2017-2022) ar ffurf ddrafft ar hyn o bryd gyda'r nod o’i gwblhau ym mis Mehefin 2018.

7.3 Mae AMDL diweddaraf Cyngor Gwynedd yn parhau i fod yn Astudiaeth AMDL 2013-2018. Mae AMDL Gwynedd (2013-2018) wedi nodi ffigwr angen tai blynyddol o 709 ar gyfer ardal Gwynedd. Gan ddefnyddio rhaniad pro rata o 19% ar gyfer y rhan o ardal Gwynedd sydd o fewn ffiniau'r Parc Cenedlaethol, golyga angen blynyddol o 134 a chyfanswm o 670 o unedau dros gyfnod 5 mlynedd yr LHMA.

7.4 Bydd yr Awdurdod yn parhau i weithio'n agos â Gwynedd a Chonwy a defnyddio canfyddiadau'r AMDL i helpu i hysbysu'r math o anheddau sydd eu hangen o ran maint a chymysgedd daliadaeth. Mae yna hefyd ffigurau angen fforddiadwy y gellir eu cael o’r cofrestri tai cymdeithasol ar gyfer y ddwy Sir. At hynny, mae Awdurdodau Lleol Gogledd Cymru a chymdeithasau tai wedi dod at ei gilydd yn ddiweddar i sefydlu cofrestr tai canolraddol (Tai Teg) sy'n cael ei chydlynu gan gymdeithas dai Grŵp Cynefin. Mae'r gofrestr hon yn cynnwys gwybodaeth benodol am anghenion tai canolraddol ar draws gogledd Cymru gyfan a bydd yn bosibl dadansoddi’r wybodaeth yn ôl anheddiad er mwyn darparu ffigwr cywir o anghenion tai canolraddol o fewn aneddiadau ar draws y Parc Cenedlaethol.

Rhagamcanion Poblogaethau a Thai

7.5 Cyhoeddwyd yr amcanestyniadau aelwydydd cenedlaethol ar sail 2014 ar gyfer y Parc Cenedlaethol ym mis Gorffennaf 2017. Mae'r amcanestyniadau hyn yn amcangyfrif y bydd poblogaeth y Parc yn gostwng 6% rhwng 2014 a 2029, sef cyfanswm o 1730. Yn ystod yr un cyfnod rhagamcanir y bydd yr aelwydydd yn Eryri yn gostwng 240 (2%). Rhagamcanir y bydd y gostyngiad mwyaf yn nifer yr aelwydydd mewn cartrefi dau berson heb blant. Mewn cyferbyniad, rhagwelir y bydd aelwydydd un person yn cynyddu 10% ac yn arwain at ostyngiad ym maint aelwydydd ar gyfartaledd yn Eryri o 2.1 yn 2014 i 2.0 yn 2029. Ystyrir bod yr amcanestyniadau ar sail 2013 a 2014 yn fwy cywir na rhai blaenorol 2008 gan fod rhai o'r rhagdybiaethau megis cyfraddau ffurfio aelwydydd newydd yn cael eu hail-fedroli yn dilyn tystiolaeth newydd o gyfrifiad 2011. Bydd poblogaeth sy'n gostwng a chyfraddau ffurfio aelwydydd arafach yn lleihau'r angen am fwy o dai. Amcangyfrifir y bydd nifer yr aelwydydd yn aros yr un fath tan 2019 ac yna’n gostwng yn raddol. Ar ôl 2020 bydd y gofyniad tai blynyddol yn gostwng o flwyddyn i flwyddyn o'r lefelau presennol. Er bod yr amcanestyniadau hyn yn dangos gostyngiad yn nifer yr aelwydydd yn Eryri ac felly gostyngiad tebygol yn nifer yr anheddau sydd eu hangen yn Eryri, mae'n bwysig bod CDLl Eryri yn parhau i anelu at gael tai hygyrch a fforddiadwy er mwyn sicrhau hyfywedd hirdymor cymunedau gwledig Parc Cenedlaethol Eryri.

Adolygiad o Gytundebau Adran 106

7.6 Mae’r Awdurdod yn ymwybodol, yn yr hinsawdd economaidd sydd ohoni, bod benthycwyr bellach yn fwy gofalus eu hagwedd tuag at forgeisi hunan-adeiladu yn gyffredinol ac at eiddo sy'n destun cyfyngiadau megis cytundebau adran 106. Yn unol â gofynion benthycwyr mae'r Awdurdod wedi ceisio newid ei Gytundebau Adran 106 yn unol â'r gwaith a wnaed yn genedlaethol gyda Chymdeithas Llywodraeth Leol Cymru a Chyngor y Benthycwyr Morgeisi. Er gwaethaf bod cytundebau 106 yn fwy hyblyg i fenthycwyr, maent yn parhau i fod yn amharod i gymryd risg gyda benthyca i brynwyr tro cyntaf yn arbennig ar gyfer tai anghenion lleol fforddiadwy ac yn arbennig ar brosiectau hunan adeiladu. Mae'r Awdurdod yn ystyried erbyn hyn nad yw’n bosibl gwneud unrhyw newidiadau

104 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 48 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri pellach i gytundebau 106 heb gyfaddawdu polisïau’r CDLl. Mae copïau o'r cytundebau Adran 106 safonol wedi bod ar gael ar y wefan ar gyfer ymgeiswyr i drafod yn gynnar gyda benthycwyr a gyda'r Awdurdod os oes angen. Yn ychwanegol at hyn, mae’r Awdurdod hefyd – ar gais datblygwyr – wedi diwygio rhai cytundebau Adran 106 er mwyn galluogi cynlluniau ecwiti ar y cyd ar dai. Mae hyn yn caniatau mwy o hyblygrwydd o safbwynt pwy all brynu’r tai unwaith y byddant wedi eu hadeiladu. Bydd yr Awdurdod yn parhau i weithio’n agos gyda datblygwyr i gynnig y gwasanaeth hwn iddynt os byddant yn gofyn amdano. Mae’r Awdurdod hefyd wedi cysylltu gyda darparwr morgeisi oedd yn darparu morgeisi ar gyfer tai fforddiadwy gan fynegi siom bod y gwasanaeth hwn wedi ei dynnu ymaith. Mae diffyg argaeledd morgeisi ar gyfer tai fforddiadwy yn gwneud darparu tai fforddiadwy yn llawer anos. Ond fe nodwyd gan y darparwr morgeisi eu bod, er iddynt dynnu’r gwasanaeth yn ôl, yn ystyried ail gyflwyno’r gwasanaeth.

Cynnydd a wnaed ar safleoedd a ddyrannwyd

7.7 Ynghlwm fel Atodiad 3 mae'r amserlen ar gynnydd datblygiad safleoedd tai a ddyrannwyd yn y CDLl. Fel rhan o'r gwaith ar argaeledd tir ar gyfer tai cysylltwyd gyda phob perchennog ac asiantau ac fe wnaed ymholiadau ar ddatblygiadau tebygol yn ystod y pum mlynedd nesaf. Mae pob un ond 2 safle yn dangos rhyw lefel o weithgaredd. Hefyd, mae’r tirfeddianwyr wedi cael eu gwahodd i drafod eu dyheadau datblygu gyda'r Awdurdod a fydd yn darparu gwasanaeth ymgynghori a chyngor cynhwysfawr cyn cyflwyno cais. Fel rhan o’r gwaith o ddiwygio’r CDLl mae’r Awdurdod wedi cysylltu gyda pherchnogion safleoedd a datblygwyr sydd wedi dyrannu safleoedd yn y cynllun mabwysedig sydd i ddod. Mae’n bwysig fod datblygwr/perchnogionsafleoedd yn gallu dangos digon o dystiolaeth ynghylch eu bwriad i ddatblygu’r safle o fewn y 5/10/15 mlynedd nesaf er mwyn sicrhau bod y safleoedd yn cale eu cyflawni o fewn cyfnod 15 mlynedd y cynllun.

Llety Annecs

7.8 Er mwyn sicrhau nad yw'r polisi llety anecs yn cael ei ddefnyddio i osgoi darparu tŷ fforddiadwy ar gyfer angen lleol, mae'r Awdurdod wedi paratoi nodyn Canllaw Cynllunio Atodol i sicrhau bod y polisi ddim ond yn cael ei ddefnyddio ar gyfer ei ddiben.

TAN 20 - Cynllunio a'r Iaith Gymraeg

7.9 Mae Llywodraeth Cymru wedi cyhoeddi Nodyn Cyngor Technegol 20 diwygiedig ym mis Hydref 2017. Mae'r pwyslais yn y ddogfen newydd ar gymryd yr iaith Gymraeg i ystyriaeth wrth baratoi'r Cynllun Datblygu Lleol a chynnwys asesiad o fewn yr Arfarniad o Gynaliadwyedd. Ymgymerwyd ag asesiad ieithyddol wrth baratoi'r CDLlE. Ni ystyrir bod Polisi 18 presennol: Yr Iaith Gymraeg a Ffabrig Cymdeithasol a Diwylliannol Cymunedau angen cael ei ddiwygio oherwydd mae’r polisi yn adlewyrchu’r holl ystyriaethau sydd a wnelo’r iaith Gymraeg a gymerwyd i ystyriaeth wrth baratoi’r Cynllun.

105 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 49 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri MF23

Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Cyflenwad Tir ar gyfer Tai Cynnal cyflenwad tir 5 Cyflenwad tir ar mlynedd ar gyfer tai gyfer tai yn disgyn yn is na'r gofyniad 5 mlynedd Rhaid i'r Awdurdod sicrhau bod digon o dir ar gael i ddarparu cyflenwad 5 mlynedd o dir ar gyfer tai. Dadansoddiad 2012/2013: Mae'r Astudiaeth Argaeledd Tir gyfer Tai 2012 yn dangos bod cyfanswm o 809 (+171 o safleoedd bach) o unedau â chaniatâd cynllunio ym mis Ebrill 2012 gyda 494 o'r rhain wedi’u hadnabod o fewn y cyflenwad 5 mlynedd o dir. + Mae Cyd Astudiaeth 2012 Argaeledd Tir ar gyfer Tai yn dangos, yn seiliedig ar y dull gweddilliol bod gan Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 9.3 blynedd o gyflenwad tir ar gyfer tai. Felly felly nid oes angen adolygu'r cyflenwad tir ar gyfer tai.

Dadansoddiad 2013/2014: Mae astudiaeth 2013 Argaeledd Tir ar gyfer Tai (JHLA) yn dangos, yn seiliedig ar y dull gweddilliol roedd gan Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 9.5 mlynedd o gyflenwad tir ar gyfer tai. + Roedd gan gyfanswm o 735 (+ 162 safleoedd bach) o unedau ganiatâd cynllunio ym mis Ebrill 2013 gyda 482 o'r rhain a nodwyd o fewn y cyflenwad 5 mlynedd o dir.

Felly nid oes angen adolygu'r cyflenwad tir ar gyfer tai.

Dadansoddiad 2014/15: Mae Astudiaeth Argaeledd Tir ar gyfer Tai (HLA) 2014 yn dangos bod gan gyfanswm o 732 (+ 146 o safleoedd bach1) o unedau ganiatâd cynllunio ym mis Ebrill 2014 gyda + 446 o'r rhain wedi’u nodi o fewn y cyflenwad 5 mlynedd o dir.

Yn seiliedig ar y dull gweddilliol roedd gan Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 8.3 mlynedd o gyflenwad tir ar gyfer tai.

Felly nid oes angen adolygu'r cyflenwad tir ar gyfer tai.

Dadansoddiad 2015/2016: Mae astudiaeth HLA 2015 yn dangos bod cyfanswm o 703 uned (+ 121 o safleoedd bach1) wedi derbyn caniatâd cynllunio yn Ebrill 2015 gyda 374 o’r rhai hyn wedi eu hadnabod o fewn y cyflenwad 5 mlynedd o dir. + Ar sail y dull gweddilliol roedd gan Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 7.0 mlynedd o gyflenwad tir ar gyfer tai.

Felly nid oes angen adolygu'r cyflenwad tir ar gyfer tai.

106 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 50 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2016/2017 Mae astudiaeth AAT 2016 yn dangos bod gan gyfanswm o 704 (+112 o safleoedd bach) ganiatad cynllunio ym mis Ebrill 2016 gyda 318 wedi eu nodi o fewn y cyflenwad tir o 5 mlynedd.

Yn seiliedig ar y dull gweddilliol roedd gan Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 5.4 + mlynedd o gyflenwad tir ar gyfer tai.

Felly nid oes angen adolygu'r cyflenwad tir ar gyfer tai.

Dadansoddiad 2017/2018 Mae astudiaeth HLA 2017 yn dangos bod cyfanswm o 338 uned (+86 o safleoedd bach) wedi cael caniatâd cynllunio ym mis Ebrill 2017 gyda 239 wedi’u nodi o fewn y cyflenwad tir 5 mlynedd. +/-

Yn seiliedig ar y dull gweddilliol roedd gan Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 3.6 mlynedd o gyflenwad tir ar gyfer tai.

Dadansoddiad 2007/2017: Mae’r tabl a ganlyn yn darparu crynodeb o’r cyflenwad tir ers dyddiad sylfaen y cynllun er mwyn darparu darlun llawnach am gynnydd y cynllun:

Blwyddyn Nifer y Astudiaeth blynyddoedd o gyflenwad 2008 6.3 2009 5.2 + 2010 5.7 2011 7.5 2012 9.3 2013 9.5 2014 8.3 2015 7.0 2016 5.4 2017 3.6 Casgliad: Nid oes unrhyw faterion yn codi.

MF24 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer y caniatadau a roddwyd Cyfanswm y tai a gwblhawyd + / - 20% am dair a thai newydd a gwblhawyd yn rhwng 51-55 o unedau'r blynedd yn olynol flynyddol flwyddyn 2012 - 2015 o dan 122 2012-2015 = 153-165 neu dros 198 2016 - 2019 o dan 163 2016-2019 = 204-220 neu dros 264

107 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 51 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Rhoddwyd caniatad

Dadansoddiad 2012/2013: + Yn ystod 2012-13, cafodd 42 o anheddau preswyl gganiatâd cynllunio. O ystyried y dirywiad yn y farchnad dai yn genedlaethol mae’r ffigwr hwn yn mynegi peth gwytnwch yn y farchnad leol.

Dadansoddiad 2013/2014: Cafodd 50 o aneddiadau preswyl ganiatad cynllunio yn ystod 2013-14 sy’n gymharol gyda’r targed arfaethedig a osodwyd yn y cynllun. Gwelwyd cynnydd da gyda’r rhaglen ddatblygu cyfran fawr o safleoedd a ddyranwyd yng NghDLl Eryri (gweler atodiad 3). +

Dadansoddiad 2014/2015: Nifer yr unedau a gafodd ganiatâd cynllunio yn ystod 2014-15 oedd 28, sy’n isel o'i gymharu â’r blynyddoedd blaenorol. +/-

2012-2015 Cyfanswm yr unedau a gafodd ganiatâd = 120 sydd ychydig yn is na tharged y Cynllun.

Dadansoddiad 2015/2016:

Nifer yr unedau a gafodd ganiatâd cynllunio yn ystod 2015-16 oedd 31, sy’n isel o'i +/- gymharu â’r blynyddoedd blaenorol ond yn uwch na llynedd.

Dadansoddiad 2016/2017: Rhoddwyd caniatâd i 60 o anheddau preswyl yn ystod 2016-17, sy'n uwch na'r targed a osodwyd yn y cynllun. O'r rhain, rhoddwyd caniatad cynllunio ar gyfer 29 o unedau ar + weddill y safle gyda chaniatâd cynllunio sydd eisoes yn bodoli yn Fronallt, Dolgellau.

Dadansoddiad 2017/2018: Nifer yr unedau a gafodd ganiatâd cynllunio yn ystod 2017-18 oedd 21 sy’n isel o'i +/- gymharu â’r blynyddoedd blaenorol.

Nifer wedi eu cwblhau (ac eithrio anheddau cyfnewid)

Dadansoddiad 2012/2013: Cyfanswm y nifer a gwblhawyd ar gyfer y cyfnod Ebrill 2012 hyd at ddiwedd Mawrth 2013 + roedd 57 o unedau sy'n gyson gyda chwblhadiadau yn y gorffennol ac sydd ychydig yn uwch na'r targed a nodir yn y Cynllun.

Dadansoddiad 2013/2014: Cyfanswm y nifer a gwblhawyd ar gyfer y cyfnod Ebrill 2013 hyd at ddiwedd Mawrth 2014 +/- oedd dim ond 28 o unedau sydd yn sylweddol is na'r hyn a gwblhawyd yn y gorffennol. Gall hyn adlewyrchu'r amgylchiadau benthyca anodd i adeiladwyr.

Dadansoddiad 2014/15: Cafodd 58 uned eu cwblhau yn ystod 2014-15 sydd ychydig yn uwch na’r targed a osodwyd yn y Cynllun. + Cyfanswm 2012-15 = 143 uned sy’n unol â tharged y Cynllun.

108 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 52 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2015/2016:

Cwblhawyd 18 uned yn ystod 2015/2016 sydd yn sylweddol ïs na’r llynedd ac o bosibl yn +/- adlewyrchu’r amodau anodd o safbwynt amodau benthyg i adeiladwyr.

Dadansoddiad 2016/2017: Cyfanswm y nifer a gwblhawyd ar gyfer y cyfnod Ebrill 2016 hyd ddiwedd mis Mawrth +/- 2017 oedd 20 uned

Dadansoddiad 2017/2018:

Y cyfanswm a gwblhawyd ar gyfer y cyfnod rhwng mis Ebrill 2017 a diwedd mis Mawrth +/- 2018 oedd 28 uned.

Dadansoddiad 2007-2018: Mae nifer yr anheddau a gwblhawyd ers dyddiad sylfaen y cynllun yn gyfanswm o 496 o unedau sy'n rhoi cyfartaledd o 45 uned y flwyddyn. Mae hyn ychydig o dan darged y +/- cynllun a’r rheswm yw nifer isel y tai a gwblhawyd yn ystod yr ychydig flynyddoedd diwethaf.

Casgliad: Mae nifer y caniatadau newydd a'r nifer a gwblheir yn dueddol o amrywio o flwyddyn i flwyddyn. Yn ystod rhai blynyddoedd mae nifer yr unedau newydd a gafodd ganiatâd cynllunio yn isel tra bo'r rhai sydd wedi'u cwblhau yn uchel ac i'r gwrthwyneb. Felly mae'n anodd iawn penderfynu ar unrhyw dueddiadau penodol. Mae’r cyrhaeddnod ar gyfer y dangosydd wedi bod yn ïs na 20% am dair blynedd yn olynol ac felly bydd yn ofynnol i’r Awdurdod barhau i fonitro’r mater yn y dyfodol er mwyn canfod os bydd unrhyw dueddiadau yn eu hamlygu eu hunain.

Os byddwn yn ystyried nifer yr unedau a gafodd ganiatad eleni a chyfanswm nifer y rhai a gwblhawyd ers dyddiad y cynllun, sy'n rhoi cyfartaledd o 45 uned y flwyddyn, mae'n awgrymu bod y cynllun yn gyffredinol ar y trywydd iawn.

Mae nifer yr unedau preswyl a gafodd ganiatâd cynllunio a’u cwblhau ers mabwysiadu wedi bod yn gymharol dda o ystyried amodau diweddar y farchnad. Fodd bynnag, yn ystod yr ychydig flynyddoedd diwethaf, bu gostyngiad yn nifer y tai a gwblhawyd gyda dim ond 18 uned wedi'u cwblhau yn 2015/16 ac 20 uned yn 2016/17 fel y dangoswyd yn y tabl uchod.

Gallai'r gostyngiad yn nifer y tai a gwblhawyd fod oherwydd sawl ffactor. Efallai bod y gostyngiad yn rhannol oherwydd yr amgylchedd benthyca anodd ar gyfer adeiladwyr bach a phrosiectau hunan-adeiladu. Bu hefyd gostyngiad graddol parhaus yn y grant tai cymdeithasol tuag at dai fforddiadwy yn enwedig yng Ngwynedd yn sgil y ffaith bod Cyngor Gwynedd wedi bod yn rhoi blaenoriaeth i brosiectau cartrefi gofal ychwanegol unigol dros y blynyddoedd diwethaf yn hytrach na phrosiectau tai fforddiadwy llai. Mae blaenoriaeth Gwynedd bellach wedi'i hail-ganolbwyntio ar ddarparu tai fforddiadwy ac mae'r Awdurdod yn parhau i weithio'n agos gydag awdurdodau tai a chymdeithasau tai er mwyn dod â safleoedd priodol ymlaen i'w datblygu. Efallai bod y gostyngiad yn nifer y tai a gwblhawyd yn gyffredinol hefyd oherwydd bod nifer o anheddau marchnad agored yn cael eu hatal rhag symud ymlaen yn ystod y cyfnod cyn ymgeisio gydag ymgeiswyr yn sylweddoli'n fuan y bydd yn rhaid iddynt gydymffurfio â'r gofyniad tai fforddiadwy ar gyfer anghenion lleol. Efallai hefyd fod datblygwyr yn disgwyl i gael gweld pa bolisïau fydd yn cael eu cynnwys yn y Cynllun diwygiedig.

109 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 53 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri

Mae datblygiadau tai marchnad agored llai wedi bod yn absennol yn y CDLl a fabwysiadwyd. Oherwydd natur leol y farchnad dai, mae'n bwysig nad yw'r CDLl yn cyfyngu'n ormodol ar y farchnad agored a'r gyfradd gwblhau gyffredinol. Bydd y trothwyon a gynigir yn y CDLl diwygiedig yn ysgogi rhywfaint o dai marchnad ar gyfer safleoedd llai er mwyn cynyddu’r dewis a’r gyfradd gwblhau gyffredinol yn ogystal â chefnogi adeiladwyr bach a'r economi leol.

MF25 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno % o ganiatadau a roddwyd a Canolfannau Gwasanaeth + / - 20% am dair thai newydd a gwblhawyd yn Lleol (28%) blynedd yn olynol flynyddol ym mhob haen Aneddiadau Gwasanaeth anheddiad (11%) 22-34% Aneddiadau Eilaidd (45%) Aneddiadau Llai (6%) 9-13%

Addasiadau (10%) Dim mwy na 53%

Dim mwy na 7%

Dim mwy na 12%

Rhoddwyd caniatad

Dadansoddiad 2012/2013: O'r 42 o unedau annedd preswyl a gafodd ganiatâd cynllunio, yr oedd 12 uned (29%) wedi eu lleoli yn y Canolfannau Gwasanaeth Lleol, 2 uned (5%) wedi cael eu lleoli mewn Aneddiadau Gwasanaeth, 18 uned (43%) wedi cael eu lleoli mewn anheddiad eilaidd, 4 uned (10%) wedi eu lleoli mewn aneddiadau llai a 6 uned + (14%) wedi eu lleoli yng nghefn gwlad agored. O'r 4 o unedau a gafodd ganiatâd mewn aneddiadau llai eu maint, yr oedd 3 uned ar gyfer newid defnydd a throsi ac 1 uned amnewid yn annedd newydd, ni dderbyniwyd unrhyw geisiadau ar gyfer unedau adeiladu o’r newydd mewn aneddiadau llai. O'r 6 o unedau a gafodd caniatâd yng nghefn gwlad agored, yr oedd 4 yn anheddau menter wledig, 1 yn newid defnydd a'r llall yn addasiad.

Dadansoddiad 2013/2014: O blith y 50 o unedau annedd preswyl a gafodd ganiatâd cynllunio, yr oedd 7 uned (14%) wedi eu lleoli mewn Canolfannau Gwasanaethau Lleol, 13 uned (26%), wedi cael eu lleoli mewn Aneddiadau Gwasanaeth, 21 uned (42%) wedi eu lleoli mewn aneddiadau eilaidd, 2 uned (4%) wedi eu lleoli mewn aneddiadau llai a 7 o unedau (14%) wedi eu lleoli yng nghefn gwlad agored. Yr oedd y % uchel a roddwyd yn y + Ganolfan Gwasanaethau Lleol wedi'i gyflawni oherwydd datblygiad tai fforddiadwy ar safle hap yn Harlech. O'r 7 o unedau a gafodd ganiatâd yng nghefn gwlad agored, roedd 3 yn anheddau menter wledig, roedd 2 yn drosiad i anheddau fforddiadwy, 1 yn newid defnydd i dŷ fforddiadwy a'r llall yn annedd newydd a amnewidwyd yn lle’r hen un.

110 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 54 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2014/2015: O blith y 28 o unedau annedd preswyl a gafodd ganiatâd cynllunio, nid oedd unrhyw uned wedi ei lleoli mewn Canolfannau Gwasanaethau Lleol, 9 uned (32%), wedi eu lleoli mewn Aneddiadau Gwasanaeth, 10 uned (36%) wedi eu lleoli mewn aneddiadau eilaidd, 1 uned (4%) wedi ei lleoli mewn aneddiadau llai a 8 o unedau (28%) wedi eu lleoli yng nghefn gwlad agored. Roedd y % uchel a roddwyd yn y Ganolfan Gwasanaethau Lleol wedi'i gyflawni oherwydd safleoedd ar hap yn + Harlech a Betws y Coed (un i drosi cyn ystafell arddangos ceir yn Harlech yn 5 fflat gyda 3 o’r rhain yn rhai fforddiadwy ac un arall oedd trosi’r hen feddygfa ym Metws y Coed yn 3 annedd gydag un o’r rhain yn fforddiadwy. O'r 8 o unedau (28%) a gafodd ganiatâd yng nghefn gwlad agored, roedd 2 yn anheddau menter wledig, 3 yn drosiad i anheddau fforddiadwy, 1 yn newid defnydd i dŷ fforddiadwy, 1 yn dŷ fforddiadwy ar safle eithriedig ac 1 wedi arwain at dai ar y farchnad agored â swm gohiriedig.

Dadansoddiad 2015/2016: O’r 31 annedd preswyl y caniatawyd hawl cynllunio iddynt roedd 16 uned (52%) mewn Canolfannau Gwasanaethau Lleol, 0 uned mewn aneddiadau gwasanaeth, 12 uned (39%) mewn aneddiadau eilaidd, dim unedau mewn aneddiadau llai a 4 uned (13%) wedi eu lleoli mewn cefn gwlad agored. Y rheswm dros y canran uchel a ganiatawyd o fewn Canolfannau Gwasanaethau Lleol oedd bod safle a neilltuwyd + wedi dod ymlaen ar gyfer 12 o dai fforddiadwy a 4 uned (dau ohonynt yn fforddiadwy) yn Nolgellau. O’r 4 uned a ganiatawyd mewn cefn gwlad agored, roedd dau ohonynt yn dai mentrau gwledig a 2 yn addasiadau i dai marchnad agored gyda symiau gohiriedig.

Dadansoddiad 2016/2017: O'r anheddau preswyl a gafodd ganiatâd cynllunio, roedd 31 uned (52%) mewn Canolfannau Gwasanaeth Lleol, 10 uned (17%) mewn aneddiadau gwasanaeth, 5 uned (8%) mewn aneddiadau eilaidd, 1 uned (2%) mewn aneddiadau llai ac roedd 13 o unedau (22%) wedi'u lleoli yng nghefn gwlad agored. Roedd y canran uchel a ganiatawyd o fewn Canolfannau Gwasanaethau Lleol oherwydd bod gan 29 o + unedau ganiatâd yn bodoli'n barod ar weddill y safle yn Fronallt, Dolgellau. O'r 13 uned yng nghefn gwlad agored, roedd 4 yn anheddau menter gwledig, pedwar yn anheddau newydd, ac roedd y 5 arall a oedd yn weddill yn drosiadau (pedwar angen lleol fforddiadwy ac un marchnad agored gyda thaliad swm cymudo).

Dadansoddiad 2017/2018 O'r anheddau preswyl a gafodd ganiatâd cynllunio, roedd 5 uned (24%) mewn Canolfannau Gwasanaeth Lleol, 3 uned (14%) mewn aneddiadau Gwasanaeth, 8 uned (38%) mewn Aneddiadau Eilaidd, 0 uned mewn Aneddiadau Llai ac roedd 5 + uned (24%) wedi'u lleoli yng Nghefn Gwlad Agored. O'r 5 cais a ganiatawyd yng Nghefn Gwlad Agored, roedd 1 ar gyfer newid defnydd o lety gwyliau i annedd fforddiadwy, a 4 yn drosiadau o adeiladau amaethyddol i anheddau ac annedd menter wledig.

Wedi’u Cwblhau (ag eithrio aneddiadau amnewid)

Dadansoddiad 2012/2013:

111 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 55 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri O'r 57 o unedau a gwblhawyd yn 2012-13 yr oedd 33 uned (58%) wedi eu hadeiladu mewn canolfannau gwasanaethau lleol, 2 uned (4%) mewn aneddiadau gwasanaeth, 13 uned (23%) yn yr aneddiadau eilaidd, 1 uned (2%) mewn aneddiadau llai ac 8 uned (14%) yng nghefn gwlad agored. O'r 8 uned a gwblhawyd + yng nghefn gwlad agored, yr oedd 4 yn anheddau menter wledig, yr oedd dau yn newid defnydd o lety gwyliau i dai fforddiadwy a'r ddau arall oedd trosiad ac annedd newydd a gymeradwywyd cyn i Gynllun Datblygu Lleol Eryri gael ei fabwysiadu.

Dadansoddiad 2013/2014: O blith y 28 o unedau a gwblhawyd yn 2013-14, yr oedd 5 uned (18%) wedi eu hadeiladu mewn canolfannau gwasanaeth lleol, 3 uned (11%) mewn aneddiadau gwasanaeth, 14 uned (50%) mewn aneddiadau eilaidd, 2 uned (7%) mewn aneddiadau llai a 4 uned (14%) oedd yng nghefn gwlad agored. O'r 4 uned a gwblhawyd yng nghefn gwlad agored, roedd 2 yn trawsnewid anheddau +/- fforddiadwy, 1 oedd yn trosi i dŷ marchnad agored ac roedd y llall yn annedd yn cael ei adeiladu o'r newydd, y ddau wedi'u cymeradwyo cyn i Gynllun Datblygu Lleol Eryri gael ei fabwysiadu.

Dadansoddiad 2014/2015: O blith y 58 o unedau a gwblhawyd yn 2014/15, roedd 17 uned (29%) wedi eu hadeiladu mewn canolfannau gwasanaeth lleol, 16 uned (28%) mewn aneddiadau gwasanaeth, 17 uned (29%) mewn aneddiadau eilaidd, dim uned mewn aneddiadau + llai a 8 uned (14%) yng nghefn gwlad agored. Roedd y 8 uned a gwblhawyd yng nghefn gwlad agored naill ai’n drosiadau neu’n anheddau menter wledig newydd.

Dadansoddiad 2015/2016: O blith yr 18 uned a gwblhawyd yn 2015/16, roedd 1 uned (6%) wedi ei hadeiladu mewn Canolfan Gwasanaeth Lleol, 4 uned (22%) mewn aneddiadau gwasanaeth, 5 +/- uned (27%) mewn aneddiadau eilaidd, 3 uned (16%) mewn aneddiadau llai a 5 uned (27%) yng nghefn gwlad agored.

Dadansoddiad 2016/2017: O'r 20 uned a gwblhawyd yn 2016/2017, adeiladwyd 2 uned (10%) mewn

Canolfannau Gwasanaeth Lleol, 3 uned (15%) mewn aneddiadau gwasanaeth, 12 +/- uned (60%) mewn aneddiadau eilaidd a 3 uned (15%) yng nghefn gwlad agored.

Dadansoddiad 2017/2018: O'r 28 uned a gwblhawyd yn 2017/2018, adeiladwyd 15 uned (54%) mewn Canolfannau Gwasanaeth Lleol, 2 uned (7%) mewn Aneddiadau Gwasanaeth, 5 +/- uned (18%) mewn Aneddiadau Eilaidd a 5 uned (18%) yng nghefn gwlad agored. Roedd 4 o’r 5 uned a gwblhawyd yng Nghefn Gwlad Agored yn addasiadau / newid defnydd o adeilad amaethyddol, ysgol, eglwys a llety gwyliau. Roedd y safle arall a gwblhawyd ar gyfer annedd menter wledig yn Llan Ffestiniog.

Casgliad: Mae pob cais cynllunio ar gyfer tai a ganiatawyd ers mabwysiadu CDLl wedi cael eu penderfynu yn unol â Pholisi Strategol C: Strategaeth Datblygu Gofodol ac felly'n cydymffurfio â’r brif strategaeth ofodol a amlinellir yn y Cynllun. Oherwydd graddfa gymharol fach y datblygiadau newydd ac felly nifer isel o unedau tai o fewn y Parc

112 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 56 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Cenedlaethol, fe all datblygiad annisgwyl ar hap-safle neu safle mawr a gwblhawyd o fewn blwyddyn arwain at ragori ar y targed % ar gyfer haen setliad yn y flwyddyn benodol honno a gall hynny gael effaith fawr ar y targed %. Rhagorwyd hefyd ar y targed % ar gyfer caniatadau yng nghefn gwlad agored; fodd bynnag, mae pob caniatâd wedi bod yn unol â Pholisi C: Strategaeth Datblygu Gofodol a'r polisi cenedlaethol ar gyfer anheddau Menter Wledig a’r polisi ar gyfer aneddiadau amgen. Mae’n anodd iawn rhagweld nifer yr anheddau menter wledig, trosiadau / newid defnydd i dai fforddiadwy neu nifer yr anheddau amgen a fydd yn dod ymlaen bob blwyddyn.

MF26 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer o unedau tai fforddiadwy 26 o unedau tai fforddiadwy i + / - 30% y rhoddwyd caniatâd cynllunio gael caniatâd cynllunio bob Llai na 18 uned iddynt bob blwyddyn blwyddyn wedi cael caniatâd cynllunio bob blwyddyn am 3 blynedd yn olynol Dadansoddiad 2012/2013: Allan o'r 42 o anheddau preswyl newydd a gafodd ganiatâd cynllunio ers mabwysiadu mae 23 (55%) o'r rhain wedi bod yn unedau tai fforddiadwy. O'r 23 o + unedau tai fforddiadwy, yr oedd 12 yn dai newydd gan Gartrefi Conwy, 6 uned yn rhan o'r 50% o gyfraniad tai fforddiadwy ar y safle yn Plas yn Dre, Y Bala, 4 uned yn newid defnydd a darparwyd 1 uned trwy addasiad. Mae'r ffigurau tai fforddiadwy yn cael eu hystyried yn gymharol uchel o ystyried y farchnad dai ddirwasgedig genedlaethol, yr amgylchiadau benthyca anodd a'r gostyngiad graddol mewn grant tai cymdeithasol. Fodd bynnag mae argaeledd morgeisi yn parhau i fod yn broblem, a bydd angen iddo wella er mwyn cynyddu caniatâd am dai fforddiadwy. Fel soniwyd yn flaenorol, mae'r Awdurdod wedi cymryd camau cadarnhaol wrth adolygu'r cytundebau Adran 106, cysylltu â thirfeddianwyr i drafod eu dyheadau datblygu, a gweithio mewn partneriaeth gyda galluogwyr tai gwledig Gwynedd a Chonwy a Chymdeithasau Tai i drafod cyfleoedd i ddwyn safleoedd addas ymlaen. O'r 19 caniatâd sy'n weddill, yr oedd 15 yn unedau anheddau marchnad agored a 4 uned yn anheddau mentrau gwledig. O blith y 15 o anheddau marchnad agored yr oedd 4 uned eisoes wedi cael caniatâd amlinellol cyn i’r CDLl gael ei fabwysiadu, yr oedd 6 uned yn rhan o'r 50% o gyfraniad y farchnad agored ar safle Plas yn Dre yn Y Bala, 1 uned yn dod ymlaen o ganlyniad i ddiffyg hyfywedd (felly arweiniodd hynny at dŷ marchnad agored gyda swm gohiriedig), cafwyd 3 uned oedd o ganlyniad i newid defnydd tafarn / annedd i annedd preswyl ac 1 uned yn annedd newydd yn lle’r hen un.

Dadansoddiad 2013/2014: Allan o'r 50 o anheddau preswyl a gafodd ganiatâd cynllunio yn 2013-14, mae 28 (56%) o'r rhain wedi bod yn anheddau tai fforddiadwy. Mae hyn yn uwch na'r targed o 26 o unedau a osodwyd yng Nghynllun Datblygu Lleol Eryri. O blith y 28 o unedau tai fforddiadwy, roedd 13 o anheddau yn rhai yn rhan o gynllun adeiladu o'r newydd + gan Grŵp Cynefin yn Harlech, yr oedd 6 o anheddau yn adeiladu o'r newydd o fewn y ffin datblygu tai a 1 yn un adeiladu o'r newydd o fewn anheddiad llai, 4 yn newid

113 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 57 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri defnydd / drosiadau o fewn y ffin datblygu tai, 3 yn newid defnydd / trosiadau yng nghefn gwlad agored ac 1 yn newid defnydd o anecs i annedd fforddiadwy.

Dadansoddiad 2014/15: O'r 28 o anheddau preswyl newydd a gafodd ganiatâd cynllunio, mae 16 (57%) o'r

rhain wedi bod yn unedau tai fforddiadwy. O blith y 16 o unedau, roedd 10 uned yn +/- drosiadau, cafodd 2 uned sengl newydd ganiatâd ar safleoedd eithriedig, darparwyd 3 uned fel rhan o gynllun adeiladu o’r newydd ar dir a neilltuwyd ac roedd 1 uned yn newid defnydd.

Dadansoddiad 2015/16: O'r 31 o anheddau preswyl newydd a gafodd ganiatâd cynllunio, mae 19 (61%) o'r rhain wedi bod yn unedau tai fforddiadwy. O blith yr 19 o unedau, roedd 12 uned ar +/- safle a neilltuwyd ar gyfer tai fforddiadwy, roedd 2 uned yn drosiadau, roedd 4 ar safle a neilltuwyd yn Nhrefriw ac roedd 1 yn uned newydd ar safle eithriedig.

Dadansoddiad 2016-2017:

Rhoddwyd caniatâd cynllunio i 18 o anheddau preswyl fforddiadwy newydd yn ystod +/- 2016-2017.

Dadansoddiad 2017-2018: O'r 21 o anheddau preswyl newydd a gafodd ganiatâd cynllunio rhwng Ebrill 2017 a Mawrth 2018, mae naw (43%) o'r rhain wedi bod yn unedau tai fforddiadwy. +/-

Dadansoddiad 2009-2018 Nid oes gan yr Awdurdod ffigurau ar gyfer nifer yr unedau tai fforddiadwy a ganiatawyd ers dyddiad sylfaen y cynllun yn 2007, fodd bynnag caniatawyd 206 o unedau tai fforddiadwy rhwng 2009 a 2018 sy’n rhoi cyfartaledd o 23 sydd fymryn yn is na’r targed a osodwyd yn y CDLl.

Casgliad: Mae nifer cyfartalog yr unedau fforddiadwy a gafodd ganiatâd cynllunio ers 2009 (23 uned) fymryn yn is na’r targed uchelgeisiol o 26 a osodwyd yn CDLl Eryri.

MF27 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer o unedau tai fforddiadwy 26 o unedau tai fforddiadwy +/- 30% a gwblhawyd y flwyddyn i'w cwblhau bob blwyddyn. Llai na 18 uned wedi cael caniatâd cynllunio bob blwyddyn am 3 blynedd yn olynol Dadansoddiad 2012/2013: Nifer yr unedau fforddiadwy a gwblhawyd yn 2012-13 oedd 37 o unedau. O'r 37 o unedau a gwblhawyd, yr oedd 31 yn dai newydd, 3 yn addasiadau a 3 yn newid defnydd anecs / llety gwyliau i dai fforddiadwy. Cafodd 30 o unedau tai fforddiadwy + newydd eu cwblhau ar safle a ddyrannwyd yn Y Bala.

114 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 58 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2013/2014: Cyfanswm y nifer o anheddau fforddiadwy a gwblhawyd ar gyfer y cyfnod Ebrill 2013 hyd at ddiwedd Mawrth 2014 oedd 10 uned (36% o'r cyfanswm a gwblhawyd

ar gyfer yr un cyfnod). 10 uned yn is na'r targed uchelgeisiol o 26 a osodwyd yng +/- Nghynllun Datblygu Lleol Eryri. Mae nifer isel o dai fforddiadwy a gwblhawyd yn cyd-fynd â nifer isel o'r cyfanswm a gwblhawyd (28 uned) ar gyfer y cyfnod 2013- 2014. Gallai hyn adlewyrchu'r dirywiad yn y farchnad a'r amodau benthyca anodd i adeiladwyr.

Dadansoddiad 2014/2015: Nifer yr unedau fforddiadwy a gwblhawyd yn 2014-15 oedd 27 uned (47% o'r cyfanswm a gwblhawyd). Cafodd 13 o unedau a oedd wedi eu hadeiladu o’r newydd eu cwblhau yn Harlech, 3 uned o’r newydd yn Llanbedr a 4 yn y Bala. Roedd yr unedau a oedd yn weddill naill ai’n drosiadau neu’n newid defnydd i + unedau tai fforddiadwy.

Dadansoddiad 2015/2016: Nifer yr unedau fforddiadwy a gwblhawyd yn 2015-16 oedd 3 uned (17% o'r

cyfanswm a gwblhawyd).Mae hyn yn ïs na’r targed uchelgeisiol (26) a osodwyd yng +/- Nghynllun Datblygu Lleol Eryri a dylid ei ystyried yng ngyd-destun y nifer isel o dai a gwblhawyd yn ystod yr un cyfnod. Fe allai hyn adlewyrchu’r ffaith bod amodau benthyca yn anodd.

Dadansoddiad 2016/17: Y nifer o unedau fforddiadwy a gwblhawyd yn 2016-2017 oedd 9 uned (45% o'r

cyfanswm a gwblhawyd). Mae hyn yn is na'r targed uchelgeisiol o 26 a osodwyd +/- yng Nghynllun Datblygu Lleol Eryri a dylid ei ystyried yng nghyd-destun nifer isel y cyfanswm a gwblhawyd (20) am yr un cyfnod.

Dadansoddiad 2017/18: Nifer yr unedau fforddiadwy a gwblhawyd yn 2017-2018 oedd 15 uned (54% o'r cyfanswm a gwblhawyd). Mae hyn yn is na'r targed uchelgeisiol o 26 a osodwyd +/- yng Nghynllun Datblygu Lleol Eryri ac fe ddylid ei ystyried yng nghyd-destun nifer isel y cyfanswm a gwblhawyd (28) am yr un cyfnod.

Casgliad: Er bod nifer y tai fforddiadwy a gwblhawyd gryn dipyn yn is na tharged CDLl Eryri, fe ddylid ei ystyried yng nghyd-destun y nifer isel o dai a gwblhawyd. Mae'r Awdurdod wrthi'n adolygu CDLl Eryri ar hyn o bryd. Mae'r targed tai fforddiadwy wedi'i ddiwygio ac mae'r Awdurdod wedi pennu tir ychwanegol i'w ryddhau ar gyfer tai fforddiadwy yn y Cynllun diwygiedig.

MF28 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer yr unedau marchnad sy'n 10 neu fwy o dod ymlaen fel o ganlyniad i unedau'r flwyddyn ddiffyg-hyfywedd (h.y. unedau wedi cael caniatâd nad ydynt yn hyfyw ac sydd

115 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 59 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri wedi arwain felly at dai cynllunio am dair marchnad agored gyda swm blynedd yn olynol gohiriedig). Dadansoddiad 2012/2013: Daeth 1 uned annedd marchnad agored ymlaen o ganlyniad i ddiffyg hyfywedd (trosi o gapel i annedd), gan arwain at ddaliad swm gohiriedig. +

Dadansoddiad 2013/2014: Nid oes dim unedau marchnad wedi dod ymlaen o ganlyniad i anhyfywedd yn ystod 2013-14. +

Dadansoddiad 2014/2015: Roedd dwy uned ar y farchnad agored wedi arwain at daliadau swm gohiriedig. +

Dadansoddiad 2015/2016: Roedd dwy uned ar y farchnad agored wedi arwain at daliadau swm gohiriedig. + Dadansoddiad 2016/2017 Arweiniodd un uned marchnad agored at daliad swm cymudo. +

Dadansoddiad 2017/2018 Arweiniodd pum uned marchnad agored at daliad swm cymudo. +

Casgliad: Mae nifer yr anheddau marchnad agored o ganlyniad i ddiffyg hyfywedd yn is na’r lefel sbarduno.

MF29 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer o unedau tai fforddiadwy 10 uned y flwyddyn + / - 30% y rhoddwyd caniatâd cynllunio ar y flwyddyn trwy safleoedd ar Llai na 7 uned wedi hap. eu caniatáu bob blwyddyn am 3 blynedd yn olynol

Dadansoddiad 2012/2013: Rhoddwyd caniatad cynllunio ar gyfer 13 o unedau ar safleoedd ar hap yn 2012-13. +

Dadansoddiad 2013/2014: 24 o unedau tai fforddiadwy wedi cael caniatad cynllunio ar safleoedd ar hap o fewn ffiniau datblygu tai. +

Dadansoddiad 2014/2015:

6 o unedau tai fforddiadwy wedi cael caniatâd cynllunio ar safleoedd ar hap o fewn +/- ffiniau datblygu tai.

116 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 60 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2015/2016: Ni roddwyd hawl cynllunio ar gyfer unrhyw unedau tai fforddiadwy mewn safleoedd ar hap o fewn ffiniau datblygu tai. +/-

Dadansoddiad 2016/2017 Rhoddwyd caniatâd cynllunio ar gyfer 5 uned tai fforddiadwy ar safleoedd ar hap +/- (annisgwyl) o fewn y ffiniau datblygu tai.

Dadansoddiad 2017/2018 Rhoddwyd caniatâd cynllunio ar gyfer pum uned tai fforddiadwy ar safleoedd ar hap

o fewn y ffiniau datblygu tai. +/-

Casgliad: Dyma’r bedwaredd flwyddyn yn olynol lle mae’r ffigwr yn is na’r targed blynyddol. Mae nifer isel yr unedau tai fforddiadwy a ganiateir ar safleoedd ar hap wedi’i hystyried ymhellach yn y CDLl Eryri diwygiedig er mwyn sicrhau bod safleoedd ar hap yn hyfyw ac yn cael eu dwyn ymlaen ar gyfer eu datblygu. Cynyddwyd y trothwyon yn y Cynllun diwygiedig i gynorthwyo'r safleoedd sy'n dod ymlaen.

Fodd bynnag, mae’n rhaid cydnabod hefyd bod nifer cyfartalog y tai fforddiadwy a gafodd ganiatâd cynllunio bob blwyddyn ers mabwysiadu’r cynllun yn 10 sy’n cyfateb i’r targed blynyddol a osodwyd.

MF30 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer o unedau tai fforddiadwy 10 uned y flwyddyn + / - 30% a gwblhawyd y flwyddyn trwy safleoedd ar hap. Llai na 7 uned wedi eu cwblhau bob blwyddyn am 3 blynedd yn olynol

Dadansoddiad 2012/2013: Nid oes unrhyw unedau fforddiadwy wedi’u cwblhau drwy gyfrwng safleoedd ar hap. +/-

Dadansoddiad 2013/2014: 2 o unedau tai fforddiadwy wedi eu cwblhau ar safleoedd ar hap. +/-

Dadansoddiad 2014/2015: 18 o unedau tai fforddiadwy wedi eu cwblhau ar safleoedd ar hap. +

Dadansoddiad 2015/2016: Ni chwblhawyd unrhyw unedau fforddiadwy ar safleoedd ar hap. +/-

Dadansoddiad 2016/2017:7 o unedau tai fforddiadwy wedi eu cwblhau ar safleoedd ar hap. +/-

117 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 61 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2017/2018: 2 uned tai fforddiadwy wedi’u cwblhau ar safleoedd ar hap. +/-

Casgliad: Dyma'r drydedd flwyddyn yn olynol i'r ffigwr fod yn is na'r targed blynyddol. Er bod y rhif hwn yn is na’r targed a osodwyd ar gyfer unedau fforddiadwy ar safleoedd ar hap, roedd nifer y rhai a gwblhawyd yn gyffredinol yn isel y flwyddyn hon. Bydd yr Awdurdod yn parhau i fonitro hyn mewn adroddiadau yn y dyfodol i wahaniaethu rhwng tueddiadau.

Mae nifer isel yr unedau tai fforddiadwy a ganiateir ar safleoedd ar hap wedi’i hystyried ymhellach yn y CDLl Eryri diwygiedig i sicrhau bod safleoedd ar hap yn hyfyw ac yn cael eu dwyn ymlaen ar gyfer eu datblygu. Cynyddwyd y trothwyon yn y Cynllun diwygiedig i gynorthwyo'r safleoedd sy'n dod ymlaen.

MF31 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer o unedau tai fforddiadwy 3 uned y flwyddyn + / - 30% y rhoddwyd caniatâd cynllunio iddynt bob blwyddyn trwy Llai na 2 uned wedi addasiadau. cael caniatâd cynllunio bob blwyddyn am 3 blynedd yn olynol

Dadansoddiad 2012/2013: Rhoddwyd caniatad cynllunio ar gyfer 1 uned tai fforddiadwy trwy gyfrwng trosiadau. +/-

Dadansoddiad 2013/2014: 7 o unedau fforddiadwy wedi cael caniatad cynllunio trwy gyfrwng trosiadau. +

Dadansoddiad 2014/2015: 10 o unedau fforddiadwy wedi cael caniatâd cynllunio trwy gyfrwng trosiadau. +

Dadansoddiad 2015/2016: 2 uned fforddiadwy wedi cael caniatâd cynllunio trwy gyfrwng trosiadau. +

Dadansoddiad 2016/2017: Mae 7 uned tai fforddiadwy wedi cael caniatâd cynllunio drwy gyfrwng trosiadau. +

Dadansoddiad 2017/2018: Mae 5 uned tai fforddiadwy wedi cael caniatâd cynllunio drwy gyfrwng trosiadau. +

Casgliad: Mae’r ffigwr ar gyfer y cyfnod 2017-18 wedi rhagori ar y targed.

118 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 62 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri MF32 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer o unedau tai fforddiadwy 3 uned y flwyddyn + / - 30% a gwblhawyd y flwyddyn trwy addasiadau. Llai na 2 uned wedi eu cwblhau bob blwyddyn am 3 blynedd yn olynol Dadansoddiad 2012/2013: 3 uned a gwblhawyd trwy drosiadau. +

Dadansoddiad 2013/2014: 3 o unedau tai fforddiadwy wedi eu cwblhau trwy gyfrwng trosiadau. +

Dadansoddiad 2014/2015: 6 o unedau tai fforddiadwy wedi eu cwblhau trwy gyfrwng trosiadau. +

Dadansoddiad 2015/2016: 1 uned fforddiadwy wedi ei chwblhau trwy gyfrwng trosiadau. +/-

Dadansoddiad 2016/2017: 3 uned fforddiadwy a gwblhawyd drwy gyfrwng trosiadau. + Casgliad: Mae'r ffigur hwn ar gyfer 2016-2017 yr un fath a’r targed a osodwyd. Bydd yr Awdurdod yn parhau i fonitro mewn adroddiadau yn y dyfodol er mwyn canfod unrhyw dueddiadau.

Dadansoddiad 2017/2018:

1 uned fforddiadwy wedi’i chwblhau trwy gyfrwng trosiadau. +/-

Casgliad: Mae'r ffigwr ar gyfer 2017-2018 yn is na’r targed a osodwyd. Bydd yr Awdurdod yn parhau i fonitro adroddiadau yn y dyfodol er mwyn canfod unrhyw dueddiadau.

MF33 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Monitro nifer y tai fforddiadwy 2 fesul anheddiad yn ystod 2 uned fesul mewn aneddiadau llai oes y Cynllun anheddiad yn cael eu cymryd i fyny. Mwy na dwy uned fesul anheddiad yn cael eu cymryd i fyny yn ymwneud ag angen. Dim cymryd i fyny ar ôl 4 blynedd mewn unrhyw anheddiad unigol.

119 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 63 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2012/2013:

Cafodd un uned fforddiadwy ganiatâd cynllunio drwy newid defnydd tŷ cyhoeddus i +/- fflat yn Capeleulo.

Dadansoddiad 2013/2014:

Rhoddwyd caniatad cynllunio i 1 ty fforddiadwy ym Mhenmorfa. +/-

Dadansoddiad 2014/2015: Rhoddwyd caniatâd i 1 uned fforddiadwy drwy drosi ysgol segur yn dŷ annedd yng +/- Nghroesor.

Dadansoddiad 2015/2016: Ni roddwyd caniatâd ar gyfer tai o fewn aneddiadau llai. +/-

Dadansoddiad 2016/2017 Ni gymerwyd unrhyw anheddau fforddiadwy mewn aneddiadau llai. +/-

Dadansoddiad 2017/18

Ni chymerwyd unrhyw anheddau fforddiadwy mewn aneddiadau llai. +/-

Casgliad: Nid yw'r Awdurdod wedi cael llawer o geisiadau cynllunio ar gyfer adeiladu unedau preswyl newydd mewn aneddiadau llai, ac felly mae’n anodd iawn dod i gasgliad ynghylch y dangosydd hwn. Efallai bod y diffyg ceisiadau ar gyfer datblygiadau newydd o fewn aneddiadau llai o ganlyniad i allu pobl i fenthyca i adeiladu tai fforddiadwy newydd, y galw isel presennol am dai newydd mewn aneddiadau llai ac efallai bod nifer y bobl sy'n gymwys am dai fforddiadwy angen lleol mewn aneddiadau llai yn isel.

MF34 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer o unedau tai fforddiadwy 1 cynllun yn cael ei gwblhau Llai nag 1 cynllun y rhoddwyd caniatâd cynllunio bob 4 blynedd wedi'i gwblhau bob 4 iddynt a gwblhawyd bob blynedd. blwyddyn ar safleoedd eithriedig. Nid yw'r safleoedd eithriedig yn cael eu cynnwys yn y ffigwr galw am dai.

Dadansoddiad 2012/2013: Dim unedau tai fforddiadwy wedi cael eu caniatáu ar safleoedd eithriedig, fodd + bynnag, 1 uned tai fforddiadwy wedi cael ei gwblhau ar safle eithriedig yn 2012-13.

Dadansoddiad 2013/2014: Ni chaniatawyd tai fforddiadwy na’u cwblhau ar safleoedd eithriedig. +

Dadansoddiad 2014/2015: Cymeradwywyd 2 uned tai fforddiadwy sengl ar safleoedd eithriedig. +

120 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 64 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2015/2016: Cafwyd un caniatâd ei roi ac un ty ei gwblhau ar safleodd eithriedig o fewn y flwyddyn + ddiwethaf.

Dadansoddiad 2016/2017: Rhoddwyd caniatâd cynllunio ar gyfer 8 uned ar safleoedd eithriadol yn ystod + 2016/2017.

Dadansoddiad 2017/2018: Rhoddwyd caniatâd cynllunio ar gyfer 2 uned fforddiadwy a chafodd 0 ei gwblhau ar + safleoedd eithriedig yn ystod 2017/2018.

Casgliad Caniatawyd cynlluniau tai fforddiadwy ar safleoedd eithriedig a chafodd unedau eu cwblhau yn ystod y 4 blynedd ddiwethaf felly cyrhaeddwyd y targed.

MF35 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Monitro meintiau’r safleoedd sy’n dod ymlaen a nifer yr unedau a gynigir ar bob safle. Dadansoddiad 2012/2013: Allan o'r 17 caniatâd cynllunio a roddwyd ar gyfer anheddau preswyl, roedd 13 o'r caniatâdau cynllunio am unedau sengl, 1 caniatâd am 2 uned, 1 caniatâd am 3 uned, a 2 caniatâd a roddwyd am 12 uned.

Dadansoddiad 2013/2014: Allan o 23 o ganiatâd cynllunio a roddwyd ar gyfer anheddau preswyl, roedd 17 o'r caniatâdau ar gyfer unedau unigol, 2 ganiatâd ar gyfer safle 2 uned, 2 ganiatâd ar gyfer safle 3 uned, 1 caniatâd wedi ei roi ar gyfer safle o 10 uned a 1 a roddwyd ar gyfer safle o 13 o unedau.

Dadansoddiad 2014/2015: O’r 16 caniatâd cynllunio a roddwyd ar gyfer anheddau preswyl, roedd 13 ar gyfer unedau unigol, 1 ar gyfer safle 3 uned, un ar gyfer safle 5 uned ac un arall ar gyfer safle 7 uned.

Dadansoddiad 2015/2016: Allan o’r 31 caniatâd cynllunio a roddwyd ar gyfer anheddau preswyl, roedd 7 caniatâd ar gyfer plotiau unigol, 4 yn deilliaw o drosiad, 12 uned ar safle a neilltuwyd ar gyfer tai fforddiadwy ac mae 8 uned ar safle ar gyfer 50% tai fforddiadwy a 50% tai marchnad agored.

Dadansoddiad 2016/2017: O'r 25 caniatād cynllunio a roddwyd ar gyfer anheddau preswyl, roedd chwech cais ar gyfer unedau adeiladu newydd, saith cais am addasiadau sengl, un cais am drosi dwy uned a dau gais am newid defnydd un uned. Derbyniwyd chwech cais am anheddau sengl newydd.Derbyniwyd dau gais am 4 uned yr un yn Harlech a derbyniwyd un cais

121 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 65 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri am 29 uned ar weddill y safle gyda chaniatâd cynllunio sydd eisoes yn bodoli yn Nolgellau.

Casgliad Unwaith eto, mae cyfran uchel iawn ‘r caniatadau a roddir o fewn y Parc Cenedlaethol yn parhau i fod ar blotiau sengl.

Dadansoddiad 2017/2018 O'r 17 caniatâd cynllunio a roddwyd ar gyfer anheddau preswyl, roedd wyth cais ar gyfer unedau sengl newydd, saith cais am addasiadau sengl, un cais am drosiad pedair uned a chodi 2 annedd newydd, ac un cais am newid defnydd uned sengl.

Casgliad: Unwaith eto, mae cyfran uchel iawn o‘r caniatadau a roddir o fewn y Parc Cenedlaethol yn parhau i fod ar leiniau sengl. Rhoddwyd ystyriaeth i’r maint a math o safleoedd sy’n cael eu dwyn ymlaen wrth adolygu CDLl Eryri.

MF36 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Monitro targedau tai fforddiadwy a throthwyon y safleoedd sy’n dod ymlaen

. Dadansoddiad 2012/2013: Pob un o'r unedau a oedd â gofyniad tai fforddiadwy wedi cyrraedd y targed ar gyfer tai fforddiadwy (ar wahân i un trosiad (o gapel i annedd). Mae safle-hap o 12 uned yn Y Bala wedi cwrdd â'r targed o 50% o dai fforddiadwy ar y safle. Mae’r safle eiddo + cyhoeddus a ddyrannwyd ym Mhenmachno wedi cael caniatâd cynllunio am 100% o dai fforddiadwy a fydd yn cael ei ddarparu gan Cartrefi Conwy (gyda Grant Tai Cymdeithasol).

Dadansoddiad 2013/2014: Mae’r holl unedau sydd â gofyniad am dai fforddiadwy wedi cwrdd â’r targed tai fforddiadwy. +

Dadansoddiad 2014/2015: Mae’r rhan fwyaf o'r unedau a oedd â gofyniad tai fforddiadwy wedi cyrraedd y targed + ar gyfer tai fforddiadwy. Roedd trosi meddygfa ym Metws y Coed yn 3 annedd wedi arwain at ddim ond 1 uned fforddiadwy oherwydd materion hyfywedd a rhoddwyd caniatâd ar gyfer tair uned fforddiadwy allan o gyfanswm o 7 uned ar y safle a neilltuwyd yng Nghapel Horeb, Dyffryn Ardudwy.

Dadansoddiad 2015/2016: Mae’r cyfan o'r unedau gydag amod tai fforddiadwy wedi cyrraedd y targed ar gyfer tai fforddiadwy. Derbyniodd 12 uned fforddiadwy hawl cynllunio ar safle a neilltuwyd yn Nolgellau. Mae 4 uned (allan o 8) yn fforddiadwy a 4 yn dai marchnad agored ar safle + yn Nhrefriw ac roedd yr unig uned ar safle eithriedig hefyd yn dy fforddiadwy.

122 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 66 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2016-2017 Mae'r holl unedau sydd â gofynion tai fforddiadwy wedi bodloni'r targed tai fforddiadwy. +

Dadansoddiad 2017-2018 Mae'r holl unedau â gofynion tai fforddiadwy wedi bodloni'r targed tai fforddiadwy. +

Casgliad: Mae'r targedau’n cael eu cyflawni.

MF37 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Cwblhewch yr AMDL i asesu Nodi p’un a oes angen safle Cwblhau asesiad o'r p'un a yw Sipsiwn a theithwyr teithwyr parhaol neu dros dro angen am safle angen llety yn yr ardal. o fewn y Parc Cenedlaethol. parhaol neu dros dro erbyn (2012). Os nodir angen, ystyried Asesiad Safle, monitro ac safleoedd addas sy’n deillio o adolygu parhaus. Methu â chwrdd ag Astudiaeth Safleoedd angen a nodwyd. Gwynedd. Dadansoddiad:

Mae Awdurdod y Parc Cenedlaethol wedi bod yn gweithio gydag Awdurdodau Lleol Gwynedd a Môn ar gynllun ‘Galwad am Safleoedd Posibl’ ar gyfer y Cynllun Datblygu + Lleol ar y Cyd ac i hyrwyddo adolygiad Cynllun Datblygu Lleol Eryri. Bu ‘Galw am Safleoedd Posibl’ yn rhedeg am chwech wythnos, rhwng 4 Rhagfyr 2013 a 17 Ionawr 2014. Nod oedd yr un o’r safleoedd a gyflwynwyd yn dderbyniol o safbwynt cynllunio ac nid oeddent wedi eu lleoli yn agos at lonydd a ddefnyddir yn arferol gan Sipsiwn a Theithwyr.

Mae gan awdurdodau lleol ddyletswydd i gynnal asesiadau llety sipsiwn a theithwyr (GTAAs) o dan Ddeddf Tai (Cymru) 2014. Mae awdurdodau tai lleol Gwynedd a Chonwy wedi cwblhau eu Asesiadau Anghenion Llety Sipsiwn a Theithwyr lefel awdurdod lleol yn gynnar yn 2016. Mae’r GTAAs ar gyfer ardaloedd Gwynedd a Chonwy wedi eu cyflwyno i Lywodraeth Cymru a chanfuwyd nad oedd angen am safle preswyl neu safle tramwy/dros dro ar gyfer sipsiwn a theithwyr o fewn y Parc Cenedlaethol. Bydd yr Awdurdod yn parhau i fod yn rhan o’r grwp llywio prosiect ac yn sicrhau monitro cyson i ganfod a fydd angen darparu safleoedd preswyl neu dros dro i gwrdd ag unrhyw angen a all ddod i’r amlwg.

MF38 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Monitro ffigwr angen tai fforddiadwy a nodwyd trwy'r AMDL ac arolygon anghenion tai priodol eraill

123 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 67 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad:

Yr Awdurdodau Tai Lleol sy’n gyfrifol am gynhyrchu a diweddaru Asesiadau o'r Farchnad Dai Leol (AMDL) mewn partneriaeth ag awdurdodau cynllunio a rhanddeiliaid eraill. Mae Astudiaeth AMDL Conwy 2016-2021 yn nodi cyfanswm o 995 o dai fforddiadwy ychwanegol yn ystod y cyfnod rhwng 2016-2021 (199 o unedau'r flwyddyn) ar gyfer Sir Conwy gyfan. Ar raniad pro rata mae hyn yn cyfateb i gyfanswm o 40 uned dros gyfnod o 5 mlynedd (2016-2021) ac angen blynyddol o 8 uned ar gyfer ardal Conwy sydd o fewn y Parc Cenedlaethol. Mae Cyngor Bwrdeistref Sirol Conwy wrthi'n diweddaru ei AMDL ar gyfer y cyfnod (2017-2022). + Mae AMDL Conwy (2017-2022) ar ffurf ddrafft ar hyn o bryd gyda'r nod o’i gwblhau ym mis Mehefin 2018.

Mae AMDL diweddaraf Cyngor Gwynedd yn parhau i fod yn Astudiaeth AMDL 2013- 2018. Mae AMDL Gwynedd (2013-2018) wedi nodi ffigwr angen tai blynyddol o 709 ar gyfer ardal Gwynedd. Gan ddefnyddio rhaniad pro rata o 19% ar gyfer y rhan o ardal Gwynedd o fewn ffiniau'r Parc Cenedlaethol, rhy angen blynyddol o 134 a chyfanswm o 670 o unedau dros gyfnod 5 mlynedd yr LHMA.

Bydd yr Awdurdod yn parhau i weithio'n agos â Gwynedd a Chonwy a defnyddio canfyddiadau'r LHMAau i helpu i hysbysu'r math o anheddau sydd eu hangen o ran maint a chymysgedd daliadaeth.

Ers mabwysiadu y Cynllun, mae Hwyluswyr Tai Gwledig (RHE) wedi cynnal arolwg o anghenion tai lleol yng Nghyngor Cymuned Mrithdir a , Pennal, , Llanuwchllyn, Dolwyddelan, Capel Curig a Bro Machno.

MF39 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Monitro cynnydd y gofrestr Cofrestr i gael ei diweddaru'n Methiant i gyflenwi Perchnogaeth Tai Cost Isel rheolaidd gan Wasanaeth Tai Gwynedd. Dylai’r Gofrestr gael Cyngor Gwynedd a'r ei diweddaru'n rheolaidd a wybodaeth i gael ei rhannu gwybodaeth gael ei rhannu i ag APCE yn rheolaidd. ardal y Parc Cenedlaethol ac i ardaloedd Cynghorau Cymuned i gynorthwyo'r broses fonitro.

Dadansoddiad:

Mae Awdurdodau Lleol Gogledd Cymru a chymdeithasau tai wrthi’n sefydlu cofrestr + tai canolraddol ar y cyd a fydd yn cael ei chydlynu gan gymdeithas dai Grŵp Cynefin. Bydd y gofrestr hon yn cynnwys gwybodaeth benodol am anghenion tai canolraddol ar draws gogledd Cymru gyfan a bydd yn bosibl dadansoddi’r wybodaeth yn ôl setliad er mwyn darparu ffigwr cywir o anghenion tai canolraddol o fewn aneddiadau ar draws y Parc Cenedlaethol. Bydd yr wybodaeth hon ar gael i'r Awdurdod a chymdeithasau tai. Cyn hyn, darparwyd gwybodaeth trwy Camau Cyntaf (ar gyfer ardal Cyngor Conwy) a Thai Teg (a oedd yn gweithredu ar draws Gwynedd ac Ynys Môn). Dyma'r

124 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 68 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri ffigurau a ddefnyddiwyd mewn Adroddiadau Monitro Blynyddol yn flaenorol. Bydd y gofrestr tai canolraddol ar y cyd yn darparu gwybodaeth sy’n llawer mwy manwl a hefyd yn rhoi cyfle i uno pobl â thai sy'n dod ymlaen yn ardal yr Awdurdod. Yn sgil y ffaith na fydd cofrestr tai canolraddol Gogledd Cymru yn cael ei lansio tan ddechrau'r haf 2018, bydd yr adroddiad hwn yn parhau i adrodd ynghylch y cofrestri awdurdodau lleol.

Nifer yr aelwydydd ar Tai Teg (y gofrestr perchentyaeth cost isel ar gyfer ardal Gwynedd) o fewn y Parc Cenedlaethol ym mis Ebrill 2017 oedd 92. Nifer yr aelwydydd / teuluoedd ar y gofrestr Camau Cyntaf (cofrestr perchentyaeth cost isel ar gyfer ardal Conwy) o fewn y Parc Cenedlaethol oedd 7 ym mis Gorffennaf 2017.

MF40 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Cynhyrchu nodyn ymarferol ar Erbyn 2012 Methiant i gyflenwi dai fforddiadwy yn seiliedig ar ddiwygio'r CCA presennol ar Dai Fforddiadwy. Cynnwys gwybodaeth am dai fforddiadwy graddfa fach a hunan-adeiladu hyfyw Dadansoddiad: Cafodd y CCA diwygiedig ar Dai Fforddiadwy ei fabwysiadu ym mis Medi 2011. Mae'r Awdurdod wedi cynhyrchu nodyn arweiniol ymarferol i ymgeiswyr sy'n bwriadu cyflwyno cais cynllunio am annedd fforddiadwy i ddiwallu anghenion lleol sydd ar gael i'w lawrlwytho ar wefan yr Awdurdod. Mae'r Awdurdod yn parhau i drafod materion hyfywedd ar sail achos wrth achos gan gyfeirio at y Canllawiau Cynllunio + Atodol ar Dai Fforddiadwy. Bydd yr Awdurdod yn diweddaru'r CCA Tai Fforddiadwy wrth adolygu CDLl Eryri.

MF41 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer y ceisiadau a Amnewid am amod sy'n Llai na 30% o'r holl gymeradwywyd ar gyfer dileu cyfyngu ar feddiannaeth i dai ganiatâd i ddileu amod meddiannaeth fforddiadwy amodau amaethyddol neu lety gwyliau amaethyddol neu lety gwyliau

Dadansoddiad 2012/2013: Dau gais wedi cael eu cymeradwyo i symud cyfyngiad daliadaeth llety gwyliau a + gosod cytundeb Adran 106 tai fforddiadwy yn ei le yn unol â'r polisi.

Dadansoddiad 2013/2014: Mae un cais wedi ei gymeradwyo i ddileu cyfyngiad meddiannaeth gwyliau a rhoddwyd cytundeb Adran 106 tai fforddiadwy yn ei le. +

125 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 69 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2014/2015: Roedd 1 uned wedi arwain at dai ar y farchnad agored â swm gohiriedig. +/-

Dadansoddiad 2015/2016: Cafwyd un cais am dynnu ymaith amod preswyliaeth gwyliau ac o ganlyniad daeth y tŷ yn dŷ marchnad agored gan ei fod yn rhy fawr i fod yn fforddiadwy. Fodd bynnag + sicrhawyd tŷ arall ar y safle fel tŷ fforddiadwy trwy gyfrwng cytundeb 106.

Dadansoddiad 2016/2017 Ni chymeradwywyd unrhyw geisiadau i gael gwared ar amod meddiannaeth amaethyddol neu lety gwyliau. +/-

Dadansoddiad 2017/2018 Ni chymeradwywyd unrhyw geisiadau i gael gwared ar amod meddiannaeth +/- amaethyddol neu lety gwyliau.

MF42 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer y cyfleusterau cymunedol Cynnydd yn y nifer o Methiant i gyflenwi newydd neu well mewn gyfleusterau cymunedol Canolfannau Gwasanaeth newydd neu well Lleol, Aneddiadau Eilaidd ac Aneddiadau Llai

Dadansoddiad 2012/2013: Cafodd pedwar cais ganiatad ar gyfer cyfleuster cymunedol newydd neu well, roedd un ar gyfer uwchraddio maes chwarae yn y Bala, a’r llall oedd stiwdio dysgu golff yn Harlech a'r ddau arall yn cynnwys adnewyddu ac ymestyn ysgol gynradd bresennol + yn Llanuwchllyn ac adeiladu ysgol gynradd newydd yn Llanegryn.

Dadansoddiad 2013/2014: Yn ystod 2013-14, cafodd saith cais eu caniatáu ar gyfer cyfleusterau cymunedol newydd neu well. Roedd cais yn y Clwb Rygbi yn Y Bala yn cynnwys estyniad a newidiadau i adeilad presennol y pafiliwn i ddarparu cegin / ffreutur er mwyn paratoi prydau bwyd a lluniaeth ar ôl gêm ar gyfer y Timau Adran Ieuenctid, oriel wylio allanol a chyfleusterau storio allanol. Rhoddwyd caniatâd i gais arall o bartneriaeth Dolgellau cyf i greu man gwyrdd agored ac ardal dreftadaeth yn Nolgellau. Cymeradwywyd cais i adnewyddu ac ymestyn cyn-westy castell Harlech i greu + canolfan ymwelwyr o'r newydd, codi caffi newydd a phont newydd i gael mynediad i'r castell yn ogystal â gwelliannau i ganolfan ymwelwyr Aberdyfi. Cymeradwywyd ramp hygyrch i bobl ag anableddau i fwynhau gweithgareddau dŵr ym Mhlas y Brenin hefyd. Mae'r cae chwarae ym Mhenmorfa wedi ei ail-sefydlu yn ogystal â chreu gardd gymunedol. Mae caniatâd hefyd wedi cael ei roi i Neuadd Gymuned Llanbedr amnewid y ganolfan gyda neuadd newydd bwrpasol, wedi ei dylunio'n well ac a fydd yn cyflawni ei swyddogaeth yn well.

126 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 70 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2014/2015: Rhoddwyd caniatâd ar gyfer ceisiadau yn ystod 2014/15 am amrywiaeth o gyfleusterau cymunedol a oedd yn cynnwys newid defnydd cyn neuadd ymarfer i ganolfan deuluol yn Nolgellau, dymchwel y neuadd goffa bresennol ac adeiladu neuadd gymunedol newydd yn Ysbyty Ifan, a newid defnydd ysgol i adnodd + cymunedol, gan gynnwys caffi, adran grefftau, cyrtiau chwaraeon a gardd gymunedol yn Llwyngwril yn ogystal â newid defnydd o dir amaethyddol i gae chwarae a maes parcio yn Nhalsarnau.

Dadansoddiad 2015/2016: Yn ystod 2015-2016 caniatawyd ceisiadau am ystod o adnoddau a gwelliannau i gyfleusterau cymunedol presennol. Cafodd nifer o geisiadau am welliannau ac + estyniadau i adeiladau ysgolion presennol eu cymeradwyo. Hefyd cafodd eglwys yn Llanuwchllyn ei haddasu ar gyfer ei defnyddio fel hostel a chanolfan gymunedol dysg a threftadaeth.

Dadansoddiad 2016/2017: Rhwng 2016 a 2017, fe ganiatawyd 11 cais ar gyfer cyfleusterau cymunedol newydd neu well o fewn y Parc Cenedlaethol. Roedd y mwyafrif yn ymwneud ag addasu/amnewid/adnewyddu cyfleusterau a oedd yn bodoli yn barod. Fel enghraifft, un cais oedd lefelu cae pêl-droed ym Mhenmachno, gan hefyd adeiladu 2 sied ac un + twnnel polythen, a newid defnydd y tir i sefydlu rhandiroedd cymunedol. Gardd a pherllan. Cais arall oedd trosi cyn-ysgol yn Aberdyfi i gyfleuster aml-ddefnydd cymunedol, gyda canolfan gofal dydd, llety gwyliau, a mewnosodiad 2 pod ar gyfer busnesau bach a 40 o baneli solar (10kw) ar y to.Ceisiadau eraill oedd caniatadau i sefydlu cerfluniau e.e. yn Harlech.

Dadansoddiad 2017/2018: Rhwng 2017 a 2018, fe ganiatawyd 5 cais ar gyfer cyfleusterau cymunedol newydd neu well o fewn Canolfannau Gwasanaethau Lleol, Aneddiadau Eilaidd ac + Aneddiadau Llai. Roedd y mwyafrif o’r ceisiadau hyn yn ymwneud ag amnewid / adnewyddu cyfleusterau a oedd yn bodoli yn barod megis ffôn talu a pheiriant ATM, rampiau, grisiau, decin. Hefyd yn Nolgellau, cymeradwywyd ceisiadau i godi rhwydi hyfforddiant criced, a newid defnydd swyddfeydd llawr gwaelod i glinig deintyddol.

MF43 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer y cyfleusterau cymunedol Dim colli cyfleusterau hyfyw Methiant i gyflenwi a gollwyd drwy newid defnydd Dadansoddiad 2012/2013: Dau gais am newid defnydd o dŷ tafarn i dai preswyl wedi cael eu cymeradwyo, un yn Capeleulo ac un yn Nolgarrog. Fe wnaeth yr Awdurdod ofyn am y wybodaeth ganlynol cyn penderfynu ar y ceisiadau: • Datganiad Cymunedol ac Ieithyddol. • barn y Cyngor Cymuned. +/- • tystiolaeth eu bod wedi cael ei hysbysebu ar y farchnad fel defnydd busnes yn unig. • Tystiolaeth o hyfywedd ariannol y busnes.

127 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 71 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Roedd gan y ddau aneddiad dai bwyta / tafarndai yn darparu cyfleusterau cymunedol eraill.

Dadansoddiad 2013/2014: Ni arweiniodd unrhyw ganiatâd at golli cyfleusterau cymunedol trwy newid defnydd. +

Dadansoddiad 2014/2015: Cafodd cais i newid defnydd siop ac uned breswyl yn uned breswyl ei ganiatáu yng + Ngarndolbenmaen.

Dadansoddiad 2015/2016: Cafwyd un cais am newid defnydd siop yn dŷ annedd ac un arall o siop ac annedd i siop yn unig. Siopau gwag oedd y rhain. Hefyd cafwyd newid defnydd canolfan gweithgareddau awyr agored i dŷ annedd - roedd y ganolfan wedi bod yn wag am + gyfnod maith.

Dadansoddiad 2016/2017 Caniatawyd cais i drosi hen swyddfa bost y pentref ac annedd yn Talsarnau yn ddau annedd. Roedd y siop wedi bod yn wag ers nifer o flynyddoedd heb unrhyw ddiddordeb mewn parhau â'r siop fel busnes. Bydd yr annedd ychwanegol yn ddarostyngedig i gytundeb A.106 i sicrhau fforddiadwyedd yr annedd ar gyfer +/- meddiannaeth gan y rhai sydd angen tai a bodloni meini prawf y person lleol.

Rhoddwyd caniatâd hefyd i ddymchwel adeilad y cyn-Sefydliad Merched yn Nhalybont yn rhannol a oedd wedi peidio â chael ei ddefnyddio fel cyfleuster cymunedol ers nifer o flynyddoedd ac adeiladu annedd sy'n destun rhwymedigaeth anghenion lleol fforddiadwy.

Dadansoddiad 2017/2018: Roedd un cais i newid defnydd banc ar y llawr gwaelod yn fwyty, gan gynnwys ffryntiad newydd ac estyniad unllawr, a throsi’r fflat bresennol ar y llawr 1af a'r 2il yn + 4 fflat ac adeiladu pâr o dai pâr. Y banc oedd yr hen Fanc Natwest yn y Bala a fu'n wag ers tro; felly, bydd y newid defnydd gyda lwc yn hyrwyddo hyfywedd o fewn yr anheddiad. Hefyd, mae tair o'r pedair fflat a ganiatawyd yn rhai fforddiadwy er mwyn sicrhau fforddiadwyedd ar gyfer meddiannaeth gan y rhai sydd angen tai ac sy’n bodloni’r meini prawf person lleol.

Rhoddwyd caniatâd hefyd i newid defnydd Canolfan Amwynder ger Coleg Harlech a swît glyweledol yn westy 9 llofft gyda lle parcio cysylltiedig ar gyfer 12 cerbyd. Mae'r adeilad hwn hefyd wedi bod yn wag ers tro, felly'r gobaith yw y bydd y newid yn hyrwyddo hyfywedd yn yr anheddiad.

MF44 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer o Ddatganiadau Dim niwed sylweddol i 1 cynllun niweidiol Cymunedol ac Ieithyddol a gymeriad a chydbwysedd am 3 blynedd yn gyflwynwyd iaith cymuned olynol neu 3 datblygiad niweidiol mewn 1 flwyddyn

128 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 72 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Nifer o Asesiadau Effaith Cymunedol ac Ieithyddol a gyflwynwyd Dadansoddiad 2012/2013: Cyflwynwyd pump o Ddatganiadau Cymunedol ac Ieithyddol yn 2012-13. Dau gais yn ymwneud â cholli tafarn, roedd un am godi ysgol gynradd newydd, a dau gais yn ymwneud â chynigion twristiaeth. Fe ddaeth yr Awdurdod i'r casgliad na fyddai + unrhyw un o'r datblygiadau yn achosi niwed arwyddocaol i gymeriad a chydbwysedd iaith cymuned.

Dadansoddiad 2013/2014: Ni chyflwynwyd datganiad cymunedol na ieithyddol nac asesiadau effaith lawn. +

Dadansoddiad 2014/2015: Cyflwynwyd datganiad cymunedol ac ieithyddol yn ymwneud ag ymestyn y Parc + Carafanau presennol.

Dadansoddiad 2015/2016: Ni chyflwynwyd datganiad cymunedol a ieithyddol nac asesiadau effaith llawn. +

Dadansoddiad 2016/2017 Un datganiad cymunedol a ieithyddol a gyflwynwyd yn ymwneud ag ymestyn y Parc + Carafanau presennol.

Dadansoddiad 2017/2018: Ni chyflwynwyd datganiad cymunedol ac ieithyddol nac asesiadau effaith llawn. +

MF45 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Monitro effeithiolrwydd y Nifer a gynhyrchwyd yn unol datganiad Cymunedol ac â pholisi. Asesu ieithyddol a’r Asesiadau Effaith effeithiolrwydd. Cymunedol ac Ieithyddol

Dadansoddiad: Yr oedd y pum Datganiadau Cymunedol ac Ieithyddol a gyflwynwyd yn ystod blynyddoedd blaenorol yn galluogi'r Awdurdod i wneud penderfyniad gwybodus + ynghylch ceisiadau a allai fod wedi cael effaith ar yr iaith Gymraeg o fewn cymunedau. Maent hefyd wedi rhoi cyfle i ymgeiswyr ddangos dylanwad positif ar gymunedau, yn enwedig lle mae'r datblygiad yn diwallu anghenion lleol. Mewn ymateb i unrhyw effeithiau negyddol o'r datblygiad, mae'r datganiad hefyd yn rhoi cyfle i ymhelaethu ar fanteision y datblygiad ac i gyflwyno tystiolaeth ynghylch ffactorau lliniaru sy'n berthnasol i'r cais a chynllunio.

129 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 73 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri MF46 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Annog arwyddion Cymraeg Cynnydd mewn arwyddion neu ddwyieithog Cymraeg neu ddwyieithog

Dadansoddiad: Pan fo hynny’n briodol mae ymgeiswyr wedi cael eu hannog i gynhyrchu arwyddion dwyieithog ac mae hyn wedi bod yn llwyddiannus mewn mwy nag un achos. Mae'r + daflen 'Defnyddio'r Gymraeg yn eich datblygiad neu fusnes newydd yng Ngogledd- orllewin Cymru' hefyd ar gael.

Dadansoddiad 2016-2017: Pan fo hynny’n briodol mae ymgeiswyr wedi cael eu hannog i gynhyrchu arwyddion dwyieithog ac mae hyn wedi bod yn llwyddiannus mewn mwy nag un achos. Mae'r daflen 'Defnyddio'r Gymraeg yn eich datblygiad neu fusnes newydd yng Ngogledd- orllewin Cymru' hefyd ar gael. +

Gweler bod hyn wedi bod yn llwyddiannus gyda’r mwyafrif o arwyddion a gafodd eu caniatáu rhwng 2016 a 2017, megis Co-Op Bala yn hysbysu ‘Maes Parcio yn y cefn - Car Park at rear’, Spar, Dolgellau yn hysbysu ei ‘Oriau Agor’ a ‘Croeso I’. Gweler enghraifft arall hefyd gan fanc HSBC yn Nolgellau sydd wedi defnyddio arwyddion dwyieithog.

Dadansoddiad 2017/2018: Pan fo hynny’n briodol, cafodd ymgeiswyr eu hannog i gynhyrchu arwyddion dwyieithog ac mae hyn wedi bod yn llwyddiannus mewn mwy nag un achos. Yn ystod y cyfnod Monitro Blynyddol hwn, o’r tri chais ynghylch arwyddion, caniatawyd + dau gais ar gyfer arwyddion dwyieithog. Roedd y rhain ar gyfer adeilad y Principality ac adeilad HSBC yng Nghanolfan Gwasanaeth Lleol y Bala.

MF47 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Annog y defnydd o enwau Cynnydd mewn enwau lleoedd Cymraeg ar gyfer lleoedd Cymraeg ar gyfer datblygiadau newydd datblygiadau newydd

Dadansoddiad: Mae'r Awdurdod yn parhau i anfon llyfryn 'Bywyd mewn Cymuned Cymraeg’ i ymgeiswyr ac mae’r daflen 'Defnyddio'r Gymraeg yn eich datblygiad neu fusnes + newydd yng Ngogledd-orllewin Cymru ' hefyd ar gael

130 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 74 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri MF48 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer y rhwymedigaethau Pob datblygiad mawr Methiant i sicrhau cynllunio a sicrhawyd ar rhwymedigaethau lle ddatblygiad mwy bo angen ar 2 neu fwy o safleoedd mewn 3 blynedd Dadansoddiad 2012/2013: Ni chyflwynwyd cais am ddatblygiad ar raddfa fawr yn ymofyn am rwymedigaeth cynllunio yn 2012-13.

Dadansoddiad 2013/2014 Ni chyflwynwyd datblygiad ar raddfa fawr sydd angen caniatad cynllunio.

Dadansoddiad 2014/2015: Ni chyflwynwyd cais am ddatblygiad ar raddfa fawr yn ymofyn am rwymedigaeth cynllunio.

Dadansoddiad 2015/2016: Ni chyflwynwyd cais am ddatblygiad ar raddfa fawr ac angen caniatâd cynllunio.

Dadansoddiad 2016/2017: Does dim datblygiad ar raddfa fawr sy'n gofyn am rwymedigaeth gynllunio wedi'i gyflwyno.

Dadansoddiad 2017/2018: Ni chyflwynwyd datblygiad ar raddfa fawr sydd angen rhwymedigaeth gynllunio

MF49 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Paratoi a mabwysiadu Erbyn 2012 Methiant i gyflenwi Canllawiau Cynllunio Atodol ar Rwymedigaethau Cynllunio

Dadansoddiad: CCA wedi cael ei fabwysiadu. +

131 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 75 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Newidiadau i’r CDLl fel y’u cyflwynwyd yn y Cynllun Adneuo

7.10 Fel y nodwyd yn flaenorol ym mhennod 4, nid yw'r Awdurdod yn credu bod angen gwneud newidiadau sylweddol i'r cynllun presennol. Roedd angen pennu tir ychwanegol ar gyfer tai yn unol â’r strategaeth ofodol bresennol er mwyn symud cyfnod y Cynllun yn ei flaen. Bu’r Awdurdod yn gweithio’n agos â’r Cynghorau Tref a Chymuned, Swyddogion Galluogi Tai Gwledig, Cymdeithasau Tai a thirfeddianwyr i bennu unrhyw gyfleoedd ar gyfer datblygu.

7.11 Er bod y rhagamcanion wedi dangos lleihâd posibl yn nifer yr anheddau fydd eu hangen yn Eryri, mae’n bwysig bod CDLl Eryri yn parhau i anelu at dai hygyrch a fforddiadwy er mwyn sicrhau hyfywedd hirdymor cymunedau gwledig Parc Cenedlaethol Eryri. Wrth benderfynu ar y nifer tai fydd eu hangen ar gyfer yr adolygiad o GDLl Eryri rhoddwyd ystyriaeth i‘r rhagamcanion aelwydydd diweddaraf hyn ac hefyd i allu’r ardal i gynnal rhagor o dai, yr Asesiad Marchnad Tai ddiweddaraf a materion allweddol eraill megis beth mae’r cynllun yn obeithio ei gyflawni, y cyswllt rhwng swyddi a chartrefi, yr angen am dai fforddiadwy, ystyriaethau ynghylch yr iaith Gymraeg a pha mor hawdd fydd gweithredu’r Cynllun.

7.12 Mae’r Awdurdod hefyd wedi ystyried yr angen i adolygu ei bolisi tai fforddiadwy yng ngoleuni mentrau lleol newydd posibl er mwyn cyflwyno safleoedd. Mae’r Awdurdod wedi gwneud cais am safleoedd fel rhan o gasglu tystiolaeth ar gyfer diwygio’r CDLl. yn yr Hydref 2016 fel rhan o’r gwaith o gasglu tystiolaeth ar gyfer adolygu’r CDLl er mwyn canfod safleoedd newydd ar gyfer tai fforddiadwy a thai marchnad agored fel ei gilydd. Yn ychwanegol at hyn, roedd safleoedd a oedd wedi eu neilltuo eisoes o fewn y cynllun mabwysiedig wedi cael eu hadolygu a chysylltwyd gyda datblygwyr/perchnogion safle i ganfod beth yw eu bwriad. Roedd y safleoedd lle'r oedd y perchnogion wedi darparu tystiolaeth i ddangos y byddai’r safleoedd yn cael eu darparu wedi'u cynnwys yn y CDLl diwygiedig.

7.13 Bydd yr Awdurdod yn parhau i fod yn rhan o’r grwp llywio prosiect ar gyfer y GTAAs er mwyn sirchau bod y monitro presennol yn parhau ac er mwyn adnabod os oes angen mannau aros parhaol neu dros dro er mwyn cwrdd â gofynion pellach.

7.14 Nid oedd yr Awdurdod yn credu bod angen am newidiadau sylweddol i’r cynllun presennol. Wedi asesu’r cyflenwad tai presennol a’i ddosbarthiad, ystyriwyd bod strategaeth bresennol y CDLl yn parhau i fod yn addas, yn realistig ac yn addas i’w ddarparu. Daethpwyd i’r casgliad, felly, y byddai dosbarthiad gofodol y tai yn parhau fwy neu lai yr un fath. Fel rhan o adolygiad y CDLl rhoddodd yr Awdurdod ystyriaeth i’r holl dystiolaeth a deal yn glir yr holl ffactorau sy’n dylanwadu ar y gofynion tai yn yr ardal, gan gynnwys y rhagamcanion tai diweddar, asesiadau marchnad dai lleol, ystyriaethau ynghylch yr iaith Gymraeg a pha mor hawdd fydd gweithredu’r cynllun.

132 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 76 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Astudiaeth Achos

Tir ger Y Wenallt (Wenallt Uchaf), Dolgellau

Yn ystod y cyfnod monitro hwn, cwblhaodd Cartrefi Cymunedol Gwynedd 6 bloc o dai pâr fforddiadwy ar dir ger Y Wenallt, (Wenallt Uchaf) Dolgellau. Mae'r datblygiad hwn yn cynnwys 8 tŷ dwy ystafell wely a 4 tŷ tair ystafell wely ar gyfer trigolion lleol ar rent cymdeithasol i helpu i fodloni’r galw am dai fforddiadwy yn yr ardal. Yn ystod mis Rhagfyr 2017, roedd beirniaid Gwobrau CIH wedi rhoi canmoliaeth uchel am y datblygiad hwn o 12 tŷ uwchlaw tref Dolgellau oherwydd ei ddyluniad a'i leoliad, am y gwaith mewn partneriaeth gydag Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri a Chyngor Gwynedd, ac am y cyfleoedd hyfforddiant a manteision cymunedol a ddaeth yn sgil y datblygiad.

133 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 77 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri

Cae Chwarae, Tir ger Tyn y Ddol, Penmachno. Ym mis Mehefin 2016, fe ganiatawyd cais i lefelu cae pêl-droed presennol, i adeiladu dwy sied ac un twnnel garddio polythen, i newid defnydd y tir ar gyfer sefydlu rhandiroedd cymunedol, gardd a pherllan.

Yn y gorffennol, ystyriwyd y tir fel tir amaethyddol. Fodd bynnag, mae’r tîm pêl-droed wedi bod yn defnyddio’r cae hwn ers dros 60 mlynedd. Y prif ddatblygiad felly yw, lefelu’r tir gan yna wella cyfleusterau hamdden gymunedol, a hefyd ychwanegu rhandiroedd a gardd gymunedol i’r tirlun presennol. Gellir tybio felly bod y datblygiadau hyn yn arwyddocaol iawn gan hyrwyddo cymuned hyfyw, yn unol â ‘Rhinweddau Arbennig’ y Parc.

134 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 78 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri

Tir ym Maes y Waen, Penmachno

Mae Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri wedi bod yn gweithio mewn partneriaeth â Swyddog Galluogi Tai Gwledig Conwy, Cyngor Bwrdeistref Sirol Conwy, Cartrefi Conwy a’r gymuned leol i hwyluso’r broses o ddatblygu tai fforddiadwy i ddiwallu anghenion lleol mewn ardal sydd mewn angen. Yn ystod y broses o baratoi Cynllun Datblygu Lleol Eryri, roedd yr Awdurdod wedi adnabod bod y tir ym Maes y Waen, Penmachno yn safle posibl ar gyfer tai, ac roedd Cyngor Cymuned Bro Machno wedi cefnogi hynny’n ddiweddarach. Neilltuwyd y tir ym Maes y Waen, Penmachno fel safle tai fforddiadwy 100% yng Nghynllun Datblygu Lleol Eryri. Pennwyd yr angen lleol am dai drwy’r arolwg o’r anghenion o ran tai a gynhaliwyd gan Swyddog Galluogi Tai Gwledig Conwy. Ym mis Mawrth 2013, rhoddwyd caniatâd cynllunio i godi 12 uned ar dir a drosglwyddwyd o berchenogaeth Cyngor Bwrdeistref Sirol Conwy i gymdeithas dai Cartrefi Conwy. Mae Cartrefi Conwy yn gobeithio datblygu’r safle’n raddol, a’r bwriad yw dechrau adeiladu 6 uned yn ystod yr haf 2013.

Diweddariad Ebrill 2014:

Mae Cartrefi Conwy bellach wedi cwblhau chwe thŷ am rent fforddiadwy ym Maes y Waen. Mae'r chwe thŷ wedi cael eu hadeiladu at safonau effeithlonrwydd ynni uchel gan ddefnyddio technoleg ynni adnewyddadwy fel tanwydd yr eiddo. Defnyddiwyd dull adeiladu ffrâm bren ar gyfer y strwythur gan ddefnyddio masnachwyr cyflenwi lleol. Mae'r fanyleb ar gyfer y cynllun hwn yn golygu bod y tai yn cael eu hadeiladu yn unol â'r cod ar gyfer cartrefi cynaliadwy lefel 4. Cafodd yr eiddo wedi eu hadeiladu gan RL Davies a'i Fab Cyf, contractwr lleol a oedd yn gallu sicrhau fod 100% o'r llafur a ddefnyddiwyd ar y gwaith adeiladu yn dod o godau post yng Ngogledd Cymru. Cafodd pob eiddo eu gosod o fewn wythnos wedi iddynt gael eu trosglwyddo gyda theuluoedd lleol bellach yn mwynhau cysur eu cartrefi newydd.

135 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 79 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri

Tir ym Mhlas yn Dre, Y Bala

Mae’r hap-safle ger tŷ bwyta Plas yn Dre, y Bala wedi bod yn wag ers rhai blynyddoedd erbyn hyn. Ym mis Mawrth 2013, rhoddwyd caniatâd cynllunio i godi rhes o 6 o dai yn wynebu Heol Arenig gyda man amwynder a lle parcio yn y cefn, ynghyd â chodi datblygiad cymysg sy’n cynnwys defnydd manwerthu ar y llawr gwaelod â 6 fflat uwchben. Mae dyluniad y cynnig hwn ynghyd â’r defnydd o ddeunyddiau wedi bod yn destun trafodaethau rhwng yr ymgeiswyr a swyddogion yr Awdurdod hwn dros y misoedd diwethaf, ac ystyrir bod y cynnig presennol yn gyfle i ddarparu tai fforddiadwy ar gyfer pobl leol sydd angen tai mewn lleoliad cynaliadwy yng nghanol y dref, ac yn gyfle i adfywio hyfywedd manwerthu’r Stryd Fawr. Gan fod y safle hwn yn ardal gadwraeth y Bala ac yn amlwg iawn yng ngolygfa’r stryd, roedd yn hanfodol sicrhau dyluniad o safon sy’n defnyddio deunyddiau priodol. Mae’r rhes o 6 o dai sy’n wynebu Heol Arenig yn cynnwys 5 o gartrefi pedair ystafell wely ac 1 cartref teulu tair ystafell wely, dros 3 llawr, ac mae’r raddfa a’r dyluniad yn adlewyrchu ac yn cydweddu ag eiddo preswyl eraill ar hyd Heol Arenig. Un ystafell wely sydd yn y fflatiau uwchben yr uned manwerthu. Bydd cyswllt gwydr rhwng Plas yn Dre a’r uned manwerthu / tŷ bwyta ar y llawr gwaelod. O fewn ffin datblygu tai'r Bala, mae Polisi G: Tai yng Nghynllun Datblygu Lleol Eryri yn datgan y dylai 50% o’r tai mewn cynllun o’r fath fod yn rhai fforddiadwy, a dylid cyfyngu ar eu meddiannaeth i’r rhai sydd angen tai yn y gymuned leol. Mae’r ymgeisydd wedi ymrwymo i gytundeb adran 106 i sicrhau fforddiadwyedd y 6 fflat uwchben yr uned manwerthu ac i gyfyngu ar eu meddiannaeth i’r rhai sydd angen tai ac sy’n bodloni’r meini prawf rhywun lleol.

Diweddariad Ebrill 2014

Cwblhawyd 2 dŷ teras sy'n wynebu Heol Arenig ac mae’r 4 teras sy'n weddill ar fin cael eu cwblhau. Mae’r 6 fflat a'r uned manwerthu hefyd wrthi’n cael eu hadeiladu ac mae'r fflatiau’n cael eu hysbysebu ar y farchnad ar hyn o bryd fel rhai â chostau rhedeg isel iawn o £50 y flwyddyn.

Diweddariad Ebrill 2015

Mae cyfanswm o 8 uned wedi cael eu cwblhau gyda 4 o'r rhain yn unedau fforddiadwy. Mae'r unedau manwerthu hefyd wedi cael eu cwblhau.

Diweddariad Ebrill 2017 Mae'r 12 uned i gyd wedi'u cwblhau, gyda 6 o'r rhain yn unedau fforddiadwy. Mae siop trin gwallt KPS a Chaffi Ty Coffi yn meddiannu'r unedau manwerthu.

136 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 80 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Pant yr Eithin, Harlech

Bu cymdeithas dai Grŵp Cynefin, Cyngor Gwynedd, Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri, Hwylusydd Tai Gwledig Gwynedd a Chyngor Cymuned Harlech yn cydweithredu ar y prosiect, a fydd o gymorth i gwrdd â’r angen am dai fforddiadwy yn ardal Harlech. Rhoddwyd caniatâd cynllunio ym mis Ionawr 2014 ar gyfer 13 annedd ar hen safle cartref gofal ym Mhant yr Eithin, Harlech. Bydd y datblygiad yn darparu tai priodol yn unol ag angen a bennwyd o ganlyniad i'r arolwg o'r angen lleol am dai a’r digwyddiad ymgynghori â'r gymuned a gynhaliwyd gan Swyddog Galluogi Tai Gwledig Gwynedd. Bydd y datblygiad gan Dai Eryri yn darparu cymysgedd o dai fforddiadwy ac anheddau a fydd yn darparu elfen o ofal, gan gynnwys staff ar y safle 24 awr y dydd yn un o'r anheddau.

Mae'r safle o fewn lleoliad hanfodol Safle Treftadaeth y Byd Castell Harlech. Felly, roedd yn bwysig bod y broses ddylunio yn rhoi ystyriaeth lawn i'r angen i warchod lleoliad hanfodol Castell Harlech a sicrhau y diogelir golygfeydd allweddol tuag at y castell, ac ohono. Mae'r datblygiad wedi’i integreiddio yn y treflun, ac mae cymysgedd o anheddau sengl a deulawr effaith isel wedi eu cynnwys yn gyfan gwbl o fewn ffiniau diffiniedig safle Pant yr Eithin. Mae'r defnydd o ddeunyddiau yn gydnaws ac yn adlewyrchu'r cymeriad lleol. Ar ben hynny, mae'r cynnig yn meddu ar ddwysedd cymharol isel a chedwir y coed nodedig presennol ar ymyl ddeheuol y safle. Mae'r cynlluniau’n cydymffurfio â gofynion Lefel 3 y Cod Cartrefi Cynaliadwy.

Diweddariad Ebrill 2015

Mae Grwp Cynefin bellach wedi cwblhau yr 13 uned. Mae’r 13 eiddo yn cynnwys tai a gynlluniwyd yn bwrpasol ar gyfer oedolion gydag anableddau dysgu, yn ogystal â thai fforddiadwy ar gyfer pobl leol. Mae’r datblygiad ym Mhant yr Eithin yn galluogi pobl fregus i fyw’n annibynnol o fewn eu cymuned, gyda chefnogaeth wrth law i gwrdd â’u anghenion unigol. Ym mhob un o’r 13 cartref mae system ynni haul arloesol, sy’n defnyddio paneli solar i gynhesu dŵr yr eiddo yn ystod y dydd, pympiau effeithiol i gasglu gwres o’r awyr a waliau a lloriau wedi eu hinsiwleiddio i safon uchel iawn.

137 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 81 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Trosi Eglwys St Deiniol, Llanuwchllyn

Mae Eglwys Sant Deiniol yn sefyll yng nghanol pentref Llanuwchllyn ac yn adeilad sy'n cyfrannu'n sylweddol at gymeriad pensaernïol, patrwm a maint yr anheddiad. Yn dilyn ei gau fel lle addoli yn 2006 mae'r eglwys wedi colli ei swyddogaeth fel canolbwynt cymdeithasol a chrefyddol y pentref. Mae ffabrig yr adeilad rhestredig (Gradd II *) yn dirywio ac mae cyflwr yr eglwys yn peri cryn bryder i'r gymuned leol.

Mewn ymateb i fenter llawr gwlad gymunedol, cafodd Cylch y Llan, ei sefydlu i warchod yr eglwys, ac i ddod â hi yn ôl i ddefnydd buddiol drwy adnaobd / nodi defnyddiau cynaliadwy

newydd a fydd nid yn unig yn adfywio'r adeilad, ond hefyd yn darparu rhywfaint o fudd economaidd i'r gymuned leol drwy ddenu ymwelwyr newydd i'r ardal.

Adnabu Cylch y Llan y cyfle i briodi set unigryw o amgylchiadau sy'n bodoli'n barod. Nid yn unig bod angen cadw ac ail-ddefnyddio Eglwys Sant Deiniol, roedd yna hefyd yr awydd i ddathlu, dehongli a lledaenu gwybodaeth am y cyfraniad y mae nifer o unigolion blaenllaw o ardal Llanuwchllyn wedi eu gwneud i Gymru fodern. Felly fe ddaeth y cyfle i gyfuno'r anghenion hyn mewn modd a allai adfywio'r pentref yn gymdeithasol, yn ddiwylliannol ac yn economaidd - gydag adeilad yr eglwys wedi ei hailddatblygu yn gweithredu unwaith eto fel canolbwynt i fywyd cymunedol.

Ym Mehefin 2015 rhoddodd Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri ganiatâd cynllunio ar gyfer

trawsnewid yr eglwys yn ganolfan ddysgu gymunedol / treftadaeth amlswyddogaethol gyda'r nod o ddarparu defnydd cynaliadwy newydd ar gyfer adeilad yr eglwys - rhywle i ddarparu ymchwil a chyfleusterau sy'n ymwneud â dysgu a dathlu'r dreftadaeth leol gyfoethog. Mae hyn yn cynnwys cynnig cyrsiau a allai ymdrin â themâu sy'n ymwneud â hanes teulu, hanes lleol, natur ac ecoleg, teithiau tywys a sgyrsiau, llenyddiaeth a llên gwerin yn ogystal â chelf a chrefft.

Bydd y cyfleuster newydd hefyd yn cael ei ddefnyddio ar gyfer gweithdai cerddoriaeth a drama, cyngherddau, datganiadau, nosweithiau ffilm, cerddoriaeth fyw, cynadleddau a chyfarfodydd, digwyddiadau gweithgaredd (ee 'penwythnosau dirgelwch llofruddiaeth'- yn gysylltiedig â digwyddiadau a chymeriadau hanesyddol), a digwyddiadau diwylliannol a llenyddol. Mae'r prosiect hefyd yn anelu at ddarparu llety cyfyngedig a lle cymunedol

hyblyg ac addasadwy er budd a defnydd y gymuned leol.

138 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 82 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 8 CEFNOGI ECONOMI WLEDIG GYNALIADWY

Mae’r rhan hon yn cyflawni ymateb i’r amcanion a ganlyn:

Annog twf economaidd cynaliadwy trwy gefnogi economi wledig sy'n darparu cyfleoedd cyflogaeth a chynnal cymunedau bywiog.

Cefnogi twristiaeth a hamdden awyr agored sy'n uchafu buddiannau economaidd lleol, lleihau effaith amgylcheddol i’r eithaf, a sy’n cydymdeimlo â 'Rhinweddau Arbennig' y Parc Cenedlaethol.

Tir Cyflogaeth

8.1 Caniatawyd dau gais yn ystod 2017/18 sydd wedi arwain at gynnydd mewn gofod llawr newydd at ddibenion cyflogaeth. Roedd y ddau ohonynt ar gyfer codi gweithdy, un yn Nolwyddelan a’r llall yn yr Ynys, Talsarnau. Roedd y datblygiad yn Nolwyddelan yn weithdy 232m2 ar gyfer gwasanaethu peiriannau, ac roedd y datblygiad yn yr Ynys, Talsarnau yn cynnwys gweithdy 446m2 ac adeilad swyddfa 107m2. Ni welwyd unrhyw ofod llawr newydd ar gyfer cyflogaeth yn cael ei ddatblygu yn y Parc yn ystod y blynyddoedd blaenorol, a briodolwyd i’r gor-gapasiti presennol unedau diwydiannol a busnes a lleiniau sydd heb eu datblygu ar barciau busnes a ddyrannwyd y tu allan, ond yn agos at ffin y Parc Cenedlaethol.

Parth Menter Eryri

8.2 Mae gan Barth Menter Eryri sy'n cynnwys safle'r orsaf ynni niwclear yn Nhrawsfynydd a chyn faes awyr yn Llanbedr y potensial i greu cyfleoedd swyddi newydd o ansawdd. Roedd y safle yn Llanbedr wedi’i gynnwys yn flaenorol ar restr fer fel lleoliad posibl ar gyfer Maes Gofod yn 2015, ond dyfarnwyd cyllid Strategaeth Ddiwydiannol yn ddiweddar i faes gofod lansio fertigol arfaethedig yn Sutherland, yr Alban, ac fe chwalodd hynny’r posibilrwydd o ddatblygu cyfleuster lansio fertigol yn Llanbedr. Serch hynny, rhoddir hwb i safleoedd lansio llorweddol posibl, megis y rhai a gynllunnir yng Nghernyw, Glasgow Prestwick a Llanbedr, trwy gael mynediad at gronfa ddatblygu newydd gwerth £2 filiwn.

Twristiaeth a Hamdden

8.3 Mae’r polisïau yn y Cynllun Datblygu Lleol yn cefnogi twristiaeth a hamddena awyr agored sy'n sicrhau buddion economaidd lleol. Mae nifer o geisiadau wedi cael eu cymeradwyo ers mabwysiadu'r CDLl sydd wedi arwain at welliannau i gyfleusterau twristiaeth. Er bod y rhan fwyaf o'r ceisiadau hyn wedi bod ar gyfer gwella safleoedd carafanau ar draws y Parc Cenedlaethol, gwnaed ceisiadau am lwybrau cerdded a beicio newydd, gwelliannau i gyrchfannau twristiaeth presennol a chynllun i wella mynediad a chyfleusterau i Gastell Harlech yn sylweddol. Yn ystod 2014-2015, cafodd tri chais eu cymeradwyo ar gyfer amgueddfeydd / canolfannau ymwelwyr newydd yn y Parc Cenedlaethol. Byd Mary Jones yn Llanycil, y Bala sy'n ganolfan ymwelwyr sy'n adrodd hanes Mary Jones a Thomas Charles. Yr Ysgwrn, Trawsfynydd sy'n adeilad rhestredig Gradd II* ac sydd wedi cael caniatâd cynllunio i drosi’r ffermdy ac adeiladau'r cwrtil yn amgueddfa gydag estyniadau a

139 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 83 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri newidiadau. Yn olaf, cafodd annedd ym Mhlas Brondanw ganiatâd i newid defnydd yn amgueddfa i arddangos gwaith Syr Clough Williams-Ellis a'r Foneddiges Williams-Ellis a darluniau Susan Williams Ellis. Yn ystod cyfnod 2015-2016 gwelwyd llai o geisiadau o'i gymharu â'r blynyddoedd blaenorol. Roedd un cais i osod gwifrau sip yn Tree Tops Adventure, Betws y Coed. Rhwng 2016 a 2017, allan o 18 cais sy’n ymwneud â chyfleusterau twristiaeth newydd neu gwelliannau o fewn y Parc Cenedlaethol, un o’r rhain oedd sefydlu Coaster Alpaidd newydd ‘Zip World Forest’ ym Metws-y-Coed. Yn ystod y cyfnod monitro hwn, caniatawyd tri chais i sefydlu Stablau newydd a chyfleusterau Marchogaeth yn Rhoslefain, Dolgellau a Gellilydan. Yng Ngwersyll yr Urdd, Glanllyn cymeradwywyd cais i osod pontŵn, ac yng Ngarndolbenmaen mae newid defnydd ystafell fwyta / byw ar y llawr gwaelod i ystafell de ac oriel, gyda newid defnydd yr ardd i ddarparu seddi ystafell de yn yr awyr agored, a lle parcio arfaethedig. Aethpwyd ati hefyd i ail- ddatblygu'r llety ym Mharc Coedwigaeth Eryri, Beddgelert a fyddai'n arwain at welliant amgylcheddol ar y safle. Hefyd, caniatawyd cais i amnewid y tai allan storio’r injan trên bach a cherbydau gyda lle troi bychan a gwaith daear cysylltiedig ym Metws y Coed. Roedd y ceisiadau eraill yn cynnwys newid defnydd y llawr gwaelod o Fanc i Fwyty yn y Bala, newid defnydd annedd i dŷ llety yn Nolgellau. Yn Ninas Mawddwy, cymeradwywyd cais i drosi cynhwysydd storio presennol yn gaffi, gan gynnwys adeiladu uned toiled a siop fferm.

8.4 Mae'r Awdurdod wedi mabwysiadu CCA llety ymwelwyr yn dilyn ymgynghoriad cyhoeddus. Cafodd y canllaw ei fabwysiadu ym mis Hydref 2012 a phwrpas y CCA oedd darparu gwybodaeth fwy manwl ar sut y bydd y polisïau yn y CDLl yn cael eu cymhwyso yn ymarferol. Mae'r CCA yn cynnwys canllawiau pellach ar nifer o'r polisïau o fewn y Cynllun Datblygu Lleol sy’n ymwneud â thwristiaeth a safleoedd gwersylla a charafanau. Mae hefyd yn amlinellu o dan ba bolisïau y bydd gwahanol fathau newydd o letyau i ymwelwyr yn cael eu hystyried. Yn ogystal, darperir y canllaw pellach hwn ar ba fath o welliannau amgylcheddol sy’n cael eu hystyried yn briodol yn unol â pholisïau'r CDLl. Mae cynnwys y CCA hwn yn cael ei fonitro a gwneir newidiadau yn ôl yr angen at ddibenion eglurhad, mae hyn yn parhau. Yn sgil newidiadau yn y sector llety twristiaeth megis Glampio, bydd y CCA hwn yn cael ei ddiweddaru ar ôl mabwysiadu CDLl Eryri Diwygiedig.

8.5 Mae Polisi Datblygu 22 (Safleoedd Cabanau a Charafanau Sefydlog) a Pholisi Datblygu 23 (Safleoedd Carafanau Teithiol a Gwersylla) wedi bod yn ddefnyddiol ar gyfer trafodaethau cyn ymgeisio oherwydd bod y polisi yn datgan yn glir na fydd unrhyw safleoedd newydd yn cael eu caniatáu o fewn y Parc Cenedlaethol, ac mae hyn wedi helpu i atal ceisiadau ar hap. Fodd bynnag, bu nifer o ymholiadau am safleoedd newydd gyda gwahanol fathau o letyau’n cael eu cynnig. Ar ben hynny, mae nifer yr ymholiadau am fathau eraill o lety fel podiau, pebyll crwyn a chytiau bugail (ar y safleoedd presennol a rhai newydd) yn dal i fod yn gymharol uchel. Er eu bod fel arfer yn cael eu penderfynu o dan Bolisi Datblygu 22 a 23 gall y diffyg polisi penodol yn y maes hwn weithiau achosi problemau o ran perthnasedd y polisïau presennol wrth eu barnu yn erbyn mathau penodol o letyau. Felly, o fewn y CDLl Adneuo, gwnaed mân newidiadau i'r polisïau presennol, yn ogystal â chynnig polisi newydd, Polisi Datblygu 29: Llety Gwyliau Amgen er mwyn ymdrin â newidiadau yn y sector llety twristiaeth.

Manwerthu

8.6 Yn ystod cyfnod yr AMB hwn, ni chafodd unrhyw gais cynllunio manwerthu newydd ganiatâd yn y Parc Cenedlaethol, fodd bynnag roedd ychydig o geisiadau i adnewyddu

140 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 84 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri safleoedd manwerthu a oedd yn bodoli’n barod. Cynhaliwyd arolwg manwerthu yn ystod mis Awst 2017 yn Aberdyfi, y Bala, Betws y Coed, Dolgellau a Harlech. Cyfartaledd % yr unedau gwag ar gyfer y pum tref oedd 9.5%. Er mwyn asesu effaith y tymor twristiaeth ar fanwerthu a nifer yr unedau manwerthu wedi’u meddiannu, bwriedir cynnal astudiaeth bellach yn ystod yr Haf 2018.

MF50 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Gofod llawr cyflogaeth newydd Cynnydd mewn arwynebedd Methiant i wedi’i adeiladu yn y llawr cyflogaeth newydd gyflenwi Canolfannau Gwasanaeth Lleol Dadansoddiad 2012/2013: Oherwydd cyflwr gwan yr economi yn ystod 2012-13 ni adeiladwyd gofod llawr newydd yn ystod y flwyddyn. Roedd nifer o geisiadau ar gyfer Newid Defnydd o ddefnydd dosbarth B1 (B), B1 (C) a B8 i ddefnyddio dosbarth B1 (B), B1 (C) yn +/- Nolgellau, nid oedd hyn yn arwain at gynnydd yn y gofod llawr cyflogaeth, yn hytrach arweiniodd hyn at newidiadau i ddefnydd storfa/warws yn rhai adeiladau segur. Nid yw’r newidiadau hyn yn anwrthdroadwy.

Dadansoddiad 2013/2014: Ni chafodd arwynebedd llawr cyflogaeth newydd ei adeiladu yn ystod 2013-14. +/-

Dadansoddiad 2014/2015: Ni chafodd arwynebedd llawr cyflogaeth newydd ei adeiladu yn ystod 2014-15. +/-

Dadansoddiad 2015/2016: Ni adeiladwyd unrhyw arwynebedd llawr cyflogaeth newydd yn ystod 2015-16. +/-

Dadansoddiad 2016/2017: Ni adeiladwyd unrhyw arwynebedd llawr cyflogaeth newydd yn ystod 2016-17.

Dadansoddiad 2017/2018: Ni adeiladwyd unrhyw arwynebedd llawr cyflogaeth newydd yn ystod 2017-18.

MF51 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Cyfanswm arwynebedd llawr Cynnydd mewn arwynebedd Methiant i cyflogaeth newydd wedi’i llawr cyflogaeth newydd gyflenwi adeiladu yn y Parc Cenedlaethol (gan gynnwys addasiadau)

Dadansoddiad 2012/2013: Er nad oes unrhyw arwynebedd llawr cyflogaeth newydd wedi cael ei adeiladu, mae nifer fach iawn o addasiadau ar gyfer defnydd busnes / cyflogaeth wedi digwydd. Y datblygiad mwyaf arwyddocaol oedd bod caniatâd wedi cae ei roi ar gyfer ail- + ddefnyddio hangers a’r adeilad cysylltiedig ym Maes Awyr Llanbedr (bellach yn rhan o Barth Menter Eryri) ar gyfer cynnal a chadw a datgomisiynu awyrennau.

141 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 85 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2013/2014 Ni chafodd arwynebedd llawr cyflogaeth newydd ei adeiladu yn ystod 2013-14. +/-

Dadansoddiad 2014/2015: Ni chafodd arwynebedd llawr cyflogaeth newydd ei adeiladu. +/-

Dadansoddiad 2015/2016: Nid oes unrhyw arwynebedd llawr cyflogaeth newydd wedi cael ei adeiladu. +/-

Dadansoddiad 2016/2017: Ni chafodd arwynebedd llawr cyflogaeth sylweddol newydd ei adeiladu. +/-

Dadansoddiad 2017/2018: Caniatawyd dau gais sydd wedi arwain at ofod llawr cyflogaeth newydd. Roedd y + ddau ohonynt ar gyfer codi gweithdy, un yn Nolwyddelan a’r llall yn yr Ynys, Talsarnau. Roedd y datblygiad yn Nolwyddelan yn weithdy 232m2 ar gyfer gwasanaethu peiriannau, ac roedd y datblygiad yn yr Ynys, Talsarnau yn cynnwys gweithdy 446m2 ac adeilad swyddfa 107m2. Ar ôl ei adeiladu, bydd hyn yn arwain at gynnydd mewn arwynebedd cyflogaeth newydd yn y Parc Cenedlaethol.

MF52 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer o swyddi ychwanegol a Cynnydd yn nifer y swyddi grëwyd ychwanegol a grëwyd Dadansoddiad 2012/2013: Unrhyw wybodaeth am nifer y swyddi newydd a grëir. Rhagwelir y bydd 34 - bydd 50 o swyddi newydd yn cael eu creu ym Maes Awyr Llanbedr erbyn 2015.

Dadansoddiad 2013/2014: Unrhyw wybodaeth am nifer y swyddi newydd a grëir. Rhagwelir y bydd 34 - bydd 50 o swyddi newydd yn cael eu creu ym Maes Awyr Llanbedr erbyn 2015.

Dadansoddiad 2014/2015: Mae rhan fwyaf o fuddsoddiad newydd yn ymwneud â’r diwydiant twristiaeth ac mae'n annhebygol y bydd unrhyw gyflogaeth sylweddol yn cael ei greu heb gefnogaeth sylweddol y sector gyhoeddus. Mae'r awdurdod hefyd yn monitro defnydd safleoedd cyflogaeth mewn ardaloedd sydd yn agos at ffin y Parc Cenedlaethol er engraiift yn Penrhyndeudraeth a Llanrwst.

Dadansoddiad 2015/2016: Nid oes unrhyw gynnydd sylweddol mewn swyddi. Cafwyd nifer fach iawn o geisiadau am Newid Defnydd adeiladau presennol (ee eglwys ddiangen i hostel; ysgubor i giosg hufen iâ; siop i gaffi) a oedd yn darparu rhai cyfleoedd cyflogaeth newydd.

142 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 86 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2016/2017: Nid oedd unrhyw gynnydd sylweddol mewn swyddi rhwng 2016 a 2017. Er hynny, cafwyd ceisiadau yn ymwneud â newid defnydd adeiladau presennol i gaffis newydd, stiwdios tatŵs a.y.b. a oedd yn darparu rhai cyfleoedd cyflogaeth newydd. Roedd hefyd datblygiad yr Coaster Alpine yng nghoedwig Betws-y-coed gan Zip World a fyddai’n darparu cyfleoedd cyflogaeth newydd, er nad yn sylweddol.

Dadansoddiad 2017/2018: Roedd rhai ceisiadau a arweiniodd at gynnydd mewn cyfleoedd cyflogaeth, er mae’n bosibl na ellid ystyried bod y rhain yn gynnydd sylweddol mewn swyddi. Roedd dau gais a arweiniodd at adeiladu gweithdai a fydd yn darparu cyfleoedd cyflogaeth newydd. Rhoddwyd caniatâd hefyd i ddymchwel eiddo manwerthu presennol a chodi eiddo manwerthu tri llawr newydd. Roedd rhai ceisiadau hefyd yn ymwneud â newid defnydd adeiladau presennol yn gaffis / ystafelloedd te newydd ac ati a allai greu rhywfaint o gyfleoedd cyflogaeth.

MF53 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Faint o dir cyflogaeth (ha) ac Dim colli tir cyflogaeth / Y cyflenwad o dir / arwynebedd llawr (metr sgwâr) arwynebedd llawr oni bai ei eiddo cyflogaeth a wedi’u hailddatblygu i fod yn unol â'r Polisi. gollwyd ddim yn ddefnyddiau eraill unol â Pholisi. 1 cynllun yn cael ei golli am 3 blynedd yn olynol neu 3 chynllun wedi’u colli mewn 1 flwyddyn

Dadansoddiad 2012/2013: Dim arwynebedd llawr wedi’i golli i ddatblygiadau eraill. +

Dadansoddiad 2013/2014: Dim arwynebedd llawr wedi’i golli i ddatblygiadau eraill. +

Dadansoddiad 2014/2015: Dim arwynebedd llawr wedi’i golli i ddatblygiadau eraill. +

Dadansoddiad 2015/2016: Ni chollwyd unrhyw arwynebedd llawr i ddatblygiad arall. +

Dadansoddiad 2016/2017: Ni chollwyd unrhyw arwynebedd llawr i ddatblygiad arall. +

Dadansoddiad 2017/2018: Ni chollwyd unrhyw arwynebedd llawr i ddatblygiad arall. +

143 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 87 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri MF54 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Tir cyflogaeth a chyfradd adeiladau gwag Dadansoddiad 2012/2013: Dim dadansoddiad llawn wedi’i wneud ers paratoad CDLlE.

Dadansoddiad 2013/2014: Arolwg i’w gynnal yn yr Haf 2014.

Dadansoddiad 2014/2015: Cynhaliwyd arolwg o'r gyfradd tir cyflogaeth a gwag yn y Parc Cenedlaethol a'r cyffiniau. Mae'r casgliad wedi’i amlinellu isod.

Yn sgil y polisïau perthnasol, argaeledd unedau yn y Parc a'r ystod eang o unedau sydd ar gael yn agos at ffin y Parc, ystyrir y gellir diwallu’r angen lleol am ddatblygiadau cyflogaeth a hyfforddiant ac nad oes angen neilltuo tir cyflogaeth ychwanegol ym Mharc Cenedlaethol Eryri.

Dadansoddiad 2015/2016: Dim newid yn yr adroddiad ers 2014-2015.

Dadansoddiad 2016/2017: Dim newid yn yr adroddiad ers 2014-2015.

Dadansoddiad 2017/2018: Cwblhawyd diweddariad i'r papur cefndir Cyflogaeth yn ystod 2016 a ddaeth i'r casgliad na fyddai angen neilltuo mwy o dir cyflogaeth yn y Parc Cenedlaethol. Roedd hyn yn sgil y ffaith bod nifer o unedau gwag ar safleoedd cyflogaeth yn y Parc yn ogystal â nifer o safleoedd gwag ar gael y tu allan i'r Parc y gellid eu defnyddio at ddibenion cyflogaeth.

MF55 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Monitro tir cyflogaeth ac adeiladau diwydiannol sydd ar gael yn agos at ffin y Parc Cenedlaethol.

Dadansoddiad 2012/2013: Dim dadansoddiad llawn wedi’i wneud ers paratoad CDLlE.

Dadansoddiad 2013/2014: Arolwg i’w gynnal yn yr Haf 2014.

Dadansoddiad 2014/2015: Roedd Dogfen Strategaeth Tir Cyflogaeth Rhanbarthol Gogledd Cymru wedi darganfod, yn unol â thueddiadau ar lefel leol, y gellir dod i'r casgliad yng Ngogledd

144 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 88 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Cymru bod darpariaeth ddigonol o dir cyflogaeth sy'n gallu cwrdd ag anghenion buddsoddwyr strategol. Daeth i gasgliad pellach yng ngoleuni'r angen cyfyngedig i ddyrannu safleoedd newydd ledled y rhanbarth, bod y strategaeth wedi canolbwyntio ar bennu bylchau yn y ddarpariaeth o dir cyflogaeth o ran ansawdd a lleoliad. Mae oddeutu 31.4 a 50ha wedi’i bennu yn Llanbedr a Thrawsfynydd yn y drefn honno (Parth Menter Eryri) ar gyfer datblygu yn y tymor canolig i hir.

Dadansoddiad 2015/2016: Dim Newid.

Dadansoddiad 2016/2017: Dim newid.

Dadansoddiad 2017/2018: Daeth y diweddariad i'r Papur Cefndir Cyflogaeth a wnaed yn 2016 i'r casgliad bod nifer o safleoedd cyflogaeth a diwydiannol o amgylch ffin y Parc Cenedlaethol a bod gan lawer o'r rhain lefelau uchel o swyddi gwag. Felly, fel y nodwyd, daethpwyd i'r casgliad na fyddai angen neilltuo mwy o dir cyflogaeth yn y Parc Cenedlaethol.

MF56 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Monitro datgomisiynu Gorsaf Bŵer Niwclear Trawsfynydd a defnyddiau amgen posibl i'w hystyried yn yr adolygiad Dadansoddiad 2012-2013 Mae'r safle wedi ei ddynodi fel Ardal Fenter a bydd angen i unrhyw ddatblygiad newydd gael eu hasesu yn erbyn polisïau'r Cynllun presennol. Bydd angen i unrhyw + ddyraniad penodol ar y safle ar gyfer cyflogaeth gael ei ystyried mewn adolygiad o'r cynllun.

Dadansoddiad 2012-2013 Mae'r safle wedi ei ddynodi fel Ardal Fenter a bydd angen i unrhyw ddatblygiad + newydd gael eu hasesu yn erbyn polisïau'r Cynllun presennol. Bydd angen i unrhyw ddyraniad penodol ar y safle ar gyfer cyflogaeth gael ei ystyried mewn adolygiad o'r cynllun.

Dadansoddiad 2014/2015: Mae trafodaethau’n mynd rhagddynt mewn perthynas â chyfleoedd datblygu a chyflogaeth newydd ar gyfer y Parth Menter yn Nhrawsfynydd. Er nad oes cais wedi + dod i law yn ystod cyfnod yr AMB hwn.

Dadansoddiad 2015/2016: Datgomisiynu parhaus. Ni dderbyniwyd unrhyw geisiadau ar gyfer datblygu yn y Parth Menter yn ystod cyfnod yr AMB hwn. +

Dadansoddiad 2016/2017: Datgomisiynu parhaus. Ni dderbyniwyd unrhyw geisiadau ar gyfer datblygu yn y + Parth Menter yn ystod cyfnod yr AMB hwn.

145 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 89 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2017/2018: Datgomisiynu parhaus. Ni ddaeth unrhyw geisiadau i law ar gyfer datblygu yn y + Parth Menter yn ystod cyfnod yr AMB.

MF57 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer o geisiadau ar gyfer Cynnydd yn nifer y unedau byw-gwaith priodol cynlluniau priodol cymeradwy Nifer y ceisiadau ar gyfer gweithio gartref Dadansoddiad 2012/2013: Anheddau pedwar gweithiwr amaethyddol wedi cael eu caniatáu yn ystod cyfnod yr AMB. +

Dadansoddiad 2013/2014: Anheddau tri gweithiwr amaethyddol wedi cael eu caniatáu yn ystod 2013. +

Dadansoddiad 2014/2015: Cafodd 2 annedd menter wledig eu caniatáu yn ystod 2014-2015. Rhoddwyd caniatâd hefyd ar gyfer rhannol drosi stiwdio artist presennol yn annedd a stiwdio artist. +

Gydag ychwanegiad y tair uned dan sylw mae nifer yr unedau byw-gweithio wedi cynyddu ers mabwysiadu'r Cynllun Datblygu Lleol.

Dadansoddiad 2015/2016: Caniatawyd 3 uned byw-gweithio yn ystod 2015-16. Roedd un ar gyfer busnes gwarchod plant a 2 yn anheddau gweithiwr amaethyddol, roedd un o'r rhain yn + ganiatâd dros dro am 3 blynedd. Roedd un yn Caniatâd dros dro am dair blynedd, yn unol â TAN 6.

Dadansoddiad 2016/2017: Fe ganiatawyd 4 cais yn ystod 2016-2017. Roedd un cais ar gyfer trosi adeilad i annedd menter wledig gydag estyniad yng Nghapel Garmon. Cais arall oedd + adeiladu annedd menter wledig mewn cysylltiad â choedwigaeth ar dir yng Nghoedwig Esgair, Pantperthog. Y trydydd cais oedd adeiladu annedd menter wledig arall, gydag y mewnosodiad o danc olew 1300 litr, a phecyn trin yn Llanrwst. Y pedwerydd oedd adeiladu annedd menter wledig ym Mhennal.

Dadansoddiad 2017/2018: Cafodd 2 annedd menter wledig eu caniatáu yn ystod cyfnod 2017/2018. +

MF58 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer y cyfleusterau twristiaeth Pob cais datblygu Methiant i gyflenwi newydd neu well

146 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 90 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2012/2013: Cafwyd 19 o geisiadau ar gyfer uwchraddio a gwella cyfleusterau twristiaeth bach sydd eisoes yn bodoli neu waith cysylltiedig sydd wedi darparu cyfleusterau + twristiaeth newydd neu well o fewn y Parc Cenedlaethol. Maent wedi cynnwys adeiladu cyfleuster newydd ar gyfer pysgota a gwasanaethau i ymwelwyr, ffurfio neu waith adnewyddu llwybrau troed a stiwdio addysgu newydd ar Gwrs Golff Brenhinol Dewi Sant.

Dadansoddiad 2013/2014: Cafwyd 17 o geisiadau sy'n ymwneud â chyfleusterau twristiaeth newydd neu well yn y Parc Cenedlaethol. Maent wedi cynnwys adnewyddu ac ymestyn cyn westy castell + Harlech i ddarparu canolfan ymwelwyr newydd a chaffi a llety hunanddarpar i ymwelwyr ac addasu eglwys yn ganolfan dreftadaeth. Roedd y ceisiadau eraill yn cynnwys newidiadau neu estyniadau i gyfleusterau twristiaeth presennol.

Dadansoddiad 2014/2015: Cafwyd 21 o geisiadau sy'n ymwneud â chyfleusterau twristiaeth newydd neu well yn y Parc Cenedlaethol. Roedd tri o'r ceisiadau hyn ar gyfer amgueddfeydd newydd yn y Parc Cenedlaethol - mae'r amgueddfeydd hyn yn cynnwys Yr Ysgwrn, Byd Mary + Jones ac Amgueddfa ym Mhlas Brondanw. Mae pob un o'r amgueddfeydd newydd wedi’u lleoli yn yr adeiladau presennol sydd wedi’u trosi i’r diben.

Dadansoddiad 2015/2016: Cafwyd 14 o geisiadau sy'n ymwneud â chyfleusterau twristiaeth newydd neu well ac atyniadau o fewn y Parc Cenedlaethol. Mae'r rhain yn cynnwys gosod llinellau gwifren zip yn Tree Tops Adventure. Roedd ceisiadau eraill yn cynnwys newidiadau + neu ymestyn cyfleusterau twristiaeth presennol ac uwchraddio llety gwyliau.

Dadansoddiad 2016/2017: Derbyniwyd 18 o geisiadau sy’n ymwneud â chyfleusterau twristiaeth newydd neu well ac atyniadau o fewn y Parc Cenedlaethol. Un o’r rhain yw sefydlu Coaster Alpine newydd Zip World mewn coedwig ym Metws-y-coed. Cynnwys ceisiadau eraill + yw adnewyddu, addasu, amnewid ac ehangu cyfleusterau twristiaeth bresennol ac uwchraddio llety gwyliau. Hefyd, mewn Parc Gwyliau yn Harlech fe fewnosodwyd cerflun o ddraig, ac mewn Parc Gwyliau arall yn Harlech, fe fewnosodwyd cerflun o eryr er mwyn hybu’r diwylliant Gymraeg mewn mannau twristiaeth.

Dadansoddiad 2017/2018: Daeth 22 o geisiadau i law yn ymwneud â chyfleusterau ac atyniadau twristiaeth newydd neu well o fewn y Parc Cenedlaethol. Mae tri o’r rhain ar gyfer sefydlu Stablau newydd a chyfleusterau Marchogaeth yn Rhoslefain, Dolgellau a Gellilydan. Roedd y ceisiadau eraill yn cynnwys adnewyddu, addasu, amnewid ac ehangu cyfleusterau twristiaeth ac uwchraddio llety gwyliau presennol, bwytai a’r trên bach + yng Ngorsaf Trên Betws y Coed. Hefyd, yng Ngwersyll yr Urdd, Glanllyn cymeradwywyd cais i osod pontŵn, ac yng Ngarndolbenmaen mae newid defnydd ystafell fwyta / byw ar y llawr gwaelod i ystafell de ac oriel, gyda newid defnydd yr ardd i ddarparu seddi ystafell de yn yr awyr agored, a lle parcio arfaethedig. Ym Metws y Coed cymeradwywyd cais i amnewid y tai allan storio’r injan trên bach a cherbydau gyda lle troi bychan a gwaith daear cysylltiedig. Roedd y ceisiadau eraill yn cynnwys newid defnydd y llawr gwaelod o Fanc i Fwyty yn y Bala, newid defnydd

147 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 91 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri annedd i dŷ llety yn Nolgellau. Yn Ninas Mawddwy, cymeradwywyd cais i drosi cynhwysydd storio presennol yn gaffi, gan gynnwys adeiladu uned toiled a siop fferm.

MF59 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer y datblygiadau sy'n gwella Pob cais datblygu 1 datblygiad yn ansawdd safleoedd presennol methu gwella Cabannau gwyliau a ansawdd / lleihau Charafanau Statig a lleihau eu effaith ar y heffaith ar y dirwedd dirwedd am 3 blynedd yn olynol neu 3 datblygiad yn methu mewn 1 flwyddyn

Dadansoddiad 2012/2013: Cafwyd tri o gynigion a fydd yn gwella ansawdd y ddau safle carafanau sefydlog a chabanau o fewn y Parc Cenedlaethol. Mae dau o'r cynigion ar gyfer cawod / cyfleusterau toiled a fydd yn gwella profiad yr ymwelydd. Y cynnig arall oedd + dymchwel hen adeiladau mewn cyflwr gwael a gosod cabanau newydd yn eu lle. Roedd y cais yn darparu gwelliant amgylcheddol ar safle presennol.

Dadansoddiad 2013/2014: Cafwyd dau gais i wella ansawdd a chyfleusterau’r safleoedd presennol o fewn y Parc Cenedlaethol. Roedd un cais ar gyfer amnewid ac ail-leoli 24 caban gwyliau presennol. Pwrpas y cais hwn oedd darparu mannau plannu mwy a rhagor o bellter + rhwng y cabanau i ddarparu preifatrwydd. Roedd y cais arall ar gyfer darparu campfa ar y safle o fewn y gweithdy presennol.

Dadansoddiad 2014/2015: Cafwyd dau gais i wella ansawdd cyfleusterau’r safleoedd presennol yn y Parc Cenedlaethol. Un oedd lleoli 10 carafán sefydlog, roedd y cais hwn yn cynnwys + dymchwel rhai adeiladau a chreu mynedfa well a buddion amgylcheddol. Roedd y cynnig hefyd yn cynnwys ailosod 59 carafán sefydlog i wella'r gosodiad a darparu mwy o le a man agored o amgylch yr unedau, a byddir hefyd yn ymgymryd â gwaith plannu ychwanegol. Roedd y cais arall am estyniad ar y tŷ clwb presennol er mwyn amgáu’r pwll nofio presennol ac uwchraddio’r cyfleusterau.

Dadansoddiad 2015/2016 Cafwyd tri chais i wella ansawdd cyfleusterau ar safleoedd presennol o fewn y Parc Cenedlaethol. Roedd y rhain ar gyfer ymestyn neu ddarparu adeiladau swyddfa / + derbynfa newydd i wella ansawdd yr adeiladau ar y safle.

148 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 92 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2016/2017 Cafwyd dau gais i wella ansawdd cyfleusterau ar safleoedd presennol o fewn y Parc Cenedlaethol. Roedd y rhain ar gyfer ail osod safle presennol a chodi adeilad ar + gyfer derbynfa newydd ar gyfer gwella’r cyfleusterau ar y safle i gwsmeiriaid.

Dadansoddiad 2017/2018 Bu pedwar cais i wella safleoedd Carafanau presennol yn y Parc Cenedlaethol. Roedd y rhain yn cynnwys symud 4 caban pren, dymchwel cyn flociau cawodydd a +/- thoiledau’r Weinyddiaeth Amddiffyn yn Nhrawsfynydd; ailddatblygu’r safle carafanau teithiol a gwersylla presennol (195 llain) i ddarparu 16 o gabanau unllawr a hyd at 59 o leiniau teithiol a 26 llain gwersylla, ynghyd ag adeiladu llety i staff, gwaith ategol, ynghyd â thirlunio mewnol gwell ym Meddgelert. Er nad yw'r datblygiad hwn yn cydymffurfio'n union â'r polisïau presennol, fe’i caniatawyd gyda nifer o amodau oherwydd bydd yn gwella amgylchedd ac economi’r ardal. Dywedir yr un peth am y trydydd cais a ganiatawyd i amnewid un caban deulawr 6 person am 3 pod gwersylla unllawr 2 berson gyda gwelliannau amgylcheddol ar y safle ym Maes Artro, Llanbedr. Er y byddai cynnydd cyffredinol yn nifer yr unedau ar y safle, ystyrir bod y cynnig yn ychwanegu at yr amrywiaeth o gyfleoedd i ymwelwyr aros a byddai'n gwella ansawdd amgylcheddol y safle ac ni fyddai cynnydd mewn nosweithiau gwely ymwelwyr o ganlyniad i’r cynnig hwn. Mae'r caban i'w dynnu ymaith yn un deulawr. Bydd y podiau arfaethedig yn llai ymwthiol na'r un a gaiff ei symud ymaith. Y pedwerydd cais a ganiatawyd oedd adeiladu cyfleuster toiled parhaol ar faes gwersylla yn .

MF60 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer y datblygiadau sy'n gwella Pob cais datblygu 1 datblygiad yn ansawdd y Safleoedd Gwersylla methu gwella a Charafanau Teithiol presennol ansawdd / lleihau a lleihau eu heffaith ar y effaith ar y dirwedd dirwedd am 3 blynedd yn olynol neu 3 datblygiad yn methu mewn 1 flwyddyn Dadansoddiad 2012/2013: Cafwyd 9 o geisiadau am amryw welliannau i safleoedd teithiol a gwersylla yn ystod y cyfnod yr AMB. 8 o'r rhain wedi bod yn gais bach ar gyfer ‘hwc yps' trydanol, estyniadau i adeiladau presennol a darparu lloriau caled. Roedd y cais a oedd yn + weddill ar gyfer creu estyniad i safle presennol i ail-leoli 6 leiniau presennol a chreu pwll a phlannu helaeth sydd yn unol â diben Polisi Datblygu 22.

Dadansoddiad 2013/2014: Cafwyd 7 o geisiadau am amryw welliannau i safleoedd teithiol a gwersylla yn y Parc Cenedlaethol yn ystod cyfnod yr AMB hwn. Roedd y rhain yn cynnwys ymestyn y safle teithiol presennol i ail-leoli 22 llain i leihau dwysedd y safle a chodi adeilad derbyn. +

149 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 93 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Ar ben hynny, cafodd un cais ei gymeradwyo ar gyfer 3 pabell groen ar faes gwersylla newydd a gafodd ganiatâd yn groes i argymhelliad y swyddog ar y sail na fyddai'r pebyll crwyn yn cael effaith andwyol ar y gosodiad ac y byddai'r cynnig yn darparu budd economaidd.

Dadansoddiad 2014/2015: Cafwyd 10 o geisiadau am amryw welliannau i safleoedd teithiol a gwersylla yn y Parc Cenedlaethol. Roedd y rhain yn cynnwys ymestyn safle presennol. Ar ben hynny, cafwyd ceisiadau i ymestyn y tymor ar rai safleoedd, a lle mae’r safleoedd + wedi’u cuddio’n dda cafodd y rhain eu caniatáu gan yr Awdurdod.

Cafwyd hefyd geisiadau ôl-weithredol ac maent wedi cynnwys ceisiadau am gytiau bugail a gymeradwywyd yn groes i argymhelliad y swyddog. Roedd cais hefyd i gadw pabell groen sengl fel ystafell ddosbarth yn yr awyr agored; caiff y babell ei symud ymaith dros y gaeaf.

Dadansoddiad 2015/2016: Cafwyd 11 o geisiadau ar gyfer amrywiol welliannau i safleoedd teithiol a gwersylla yn y Parc Cenedlaethol. Mae'r rhain wedi cynnwys dymchwel pwll nofio presennol + ac adeiladu dderbynfa ac adeilad newydd. Mae'r ceisiadau eraill wedi cynnwys y amrywio cynllun y safleoedd presennol i wella'r safle a darparu cyfleusterau toiledau ychwanegol.

Rhoddwyd caniatad i gais am bedair o bebyll gloch ar safle gwersylla a charafannau presennol yn y pwyllgor yn groes i argymhelliad y swyddog.

Dadansoddiad 2016/2017 Cafwyd dau gais ar gyfer gwelliannau amrywiol i safleoedd teithiol a gwersylla yn y Parc Cenedlaethol yn nghyfnod yr AMB hwn. Roedd un yn gais ôl-weithredol am gynnydd mewn caeau teithiol, fodd bynnag, ystyriwyd bod y gwelliant sylweddol yn + y tirlunio a’r rheolaeth dros weithredu’r gwelliannau hyn. Arweiniodd cais arall at ailosod cyfleusterau toiled is-safonol gydag adeilad o ddyluniad a deunyddiau gwell.

Dadansoddiad 2017/2018: Fe ddaeth un cais i law am welliannau i safleoedd carafanau teithiol a gwersylla presennol yn y Parc Cenedlaethol yn ystod cyfnod yr AMB hwn. Roedd y cais hwn + yn cynnwys bwriad i Uwchraddio'r Safle Carafanau Teithiol Presennol a Chynnydd yn Nifer y Carafanau Teithiol o 25 i 30 yn Nhal y Llyn. Cymeradwywyd y cais hwn yn amodol er mwyn sicrhau bod mwynderau gweledol yr ardal yn cael eu gwarchod a’u gwella, bod cymeriad ac ymddangosiad yr ardal gyfagos yn cael ei diogelu, ac er mwyn sicrhau nad yw’r safle’n dod yn safle preswyl parhaol.

150 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 94 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri MF61 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Paratoi a mabwysiadu Erbyn 2013 Canllawiau Cynllunio Atodol ar Safleoedd Cabannau gwyliau, Carafanau Statig a Theithiol, a Gwersylla Dadansoddiad 2012/2013: Penderfynwyd y byddai'n fwy priodol i ddrafftio CCA llety ymwelwyr a oedd yn cynnwys pob math o letai i ymwelwyr yn y Parc Cenedlaethol. Mae'r CCA yn rhoi arweiniad pellach ar nodau ac amcanion nifer o bolisïau yn y CDLl, gan gynnwys y + polisïau twristiaeth a'r polisïau sydd a wnelo cabanau, carafanau sefydlog, teithiol a phebyll. Mae hefyd yn cynnwys arweiniad ar fathau eraill o letai gwersylla megis podiau, pebyll crwyn a phebyll coediog. Mae'r CCA wedi cael ei fabwysiadu ym mis Hydref 2012 yn dilyn cyfnod o ymgynghori cyhoeddus.

Dadansoddiad 2013/2014: Cafodd y CCA hwn ei ddiweddaru i gynnwys canllaw pellach ar fathau amgen o lety a bwriedir ei adolygu ymhellach er mwyn sicrhau ei fod yn datblygu’n unol â’r + mathau newidiol o lety.

Dadansoddiad 2014/2015: Nid oes unrhyw newidiadau pellach wedi digwydd, ond mae'r mathau newidiol o lety yn cael eu monitro a chaiff newidiadau pellach eu gwneud lle bo angen.

Dadansoddiad 2015/2016: Nid oes unrhyw ddiwygiadau pellach wedi digwydd, fodd bynnag, bydd angen diwygio'r CCA yn dilyn adolygiad o'r Cynllun Datblygu Lleol a'r newidiadau i bolisïau twristiaeth.

Dadansoddiad 2016/2017: Nid oes unrhyw ddiwygiadau pellach wedi digwydd, fodd bynnag, bydd angen diwygio’r CCA yn dilyn adolygiad o’r Cynllun Datblygu Lleol a’r newidiadau i bolisïau twristiaeth.

Dadansoddiad 2017/2018: Mae gwaith ar y gweill i adolygu'r CCA ar ôl yr adolygiad o'r Cynllun Datblygu Lleol + a newidiadau i'r polisïau twristiaeth.

MF62 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Arwynebedd llawr manwerthu Pob cais datblygu 1 Datblygiad newydd o fewn y prif leoedd newydd y tu allan adeiledig Canolfannau yr ardaloedd hyn Gwasanaeth Lleol, Aneddiadau am 3 blynedd yn Gwasanaeth ac Aneddiadau olynol neu 3 Eilaidd datblygiad newydd y tu allan yr

151 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 95 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri ardaloedd hyn mewn 1 flwyddyn

Dadansoddiad 2012/2013: Cafwyd dau gais a gymeradwywyd ar gyfer gofod manwerthu newydd o fewn aneddiadau gwasanaeth o fewn y Parc Cenedlaethol. Un o fewn Betws y Coed ac + un o fewn Aberdyfi. Ni fu unrhyw ddatblygiadau manwerthu newydd y tu allan i'r prif ardaloedd a nodwyd yn y dangosydd hwn. Dadansoddiad 2013/2014: Cafodd dau gais eu cymeradwyo ar gyfer gofod manwerthu newydd o fewn aneddiadau gwasanaeth yn y Parc Cenedlaethol. Bu’r ddau ohonynt o fewn anheddiad Aberdyfi, un i drosi annedd yn uned manwerthu a’r llall i addasu tŷ allan + presennol yn uned manwerthu. Mae uned manwerthu hefyd wedi cael ei chaniatáu y tu allan i anheddiad gwasanaeth ac eilaidd - fodd bynnag mae o fewn uned caffi bresennol, nid oedd yn cynnwys adeilad ychwanegol ac mae’r siop ar gyfer nwyddau sy'n gysylltiedig â'r gweithgareddau sy’n bosibl yn y lleoliad hwn, felly ni fydd yn cael effaith negyddol ar yr unedau manwerthu yn yr anheddiad agosaf.

Dadansoddiad 2014/2015: Cafodd dau gais eu cymeradwyo ar gyfer gofod manwerthu newydd o fewn aneddiadau gwasanaeth yn y Parc Cenedlaethol. Un ym Metws y Coed a’r llall yn Harlech. Roedd y cais ym Metws y Coed i adeiladu uned manwerthu unllawr, tra bo’r + cais yn Harlech i drosi cyn ystafell arddangos ceir yn 5 fflat a 2 uned manwerthu.

Dadansoddiad 2015/2016: Cafwyd pedwar o geisiadau mewn perthynas â manwerthu yn ystod y flwyddyn hon. Roedd un yn gais ôl-weithredol ar gyfer newid defnydd rhan o adeilad amaethyddol i giosg hufen iâ i fod yn agored yn ystod gwyliau'r Pasg, gwyliau'r Haf, ac ar benwythnosau rhwng mis Ebrill a mis Medi ar lwybr Llanberis i fyny'r Wyddfa. Un arall oedd addasu cytundeb A106 oedd yn cyfyngu 4 uned manwerthu i ddefnydd A1 + yn unig ym Metws y Coed ac mae'r addasiad yn caniatáu i unedau defnydd dosbarth A3 i gael ei lleoli yn y fan hon. Yn dilyn hynny caniatawyd cais ar gyfer newid defnydd o siop (Defnydd Dosbarth A1) i ddefnydd siop (Dosbarth Defnydd A1) a chaffi / bwyty (Dosbarth Defnydd A3). Rhoddwyd caniatâd dros dro hefyd ar gyfer sefydlu canolfan arddio gan gynnwys siop, cynhwysydd storio a thwnnel plastig yn Ninas Mawddwy.

Dadansoddiad 2016/2017: Roedd nifer o geisiadau rhwng 2016 a 2017 yn ymwneud ag arwynebedd llawr manwerthu o fewn y prif leoedd adeiledig Canolfannau Gwasanaeth Lleol, Aneddiadau Gwasanaeth ac Aneddiadau Eilaidd. Roedd ceisiadau mân ddatblygiad + yn ymwneud ag addasiadau, amnewidiadau, adnewyddu ac ehangiadau safleoedd manwerthu sefydledig yn barod, megis Co-op yn y Bala. Ond hefyd y bu ceisiadau a ganiatawyd eleni fel codi adeilad deulawr newydd gyda dwy uned fasnachol ar y llawr gwaelod a fflat dwy ystafell wely ar y llawr cyntaf yn Nolgellau. Cais arall oedd newid defnydd o fod yn rhan o eiddo i fanwerthu newydd o stiwdio tatŵ yn Nhalsarnau. Yn Llanfair, dymunent i godi Swyddfa/Siop Tocyn newydd i gymryd lle uned bren bresennol ym Mharc Fferm Plant. Yn Harlech, roedd cais am newid defnydd llawr gwaelod o swyddfeydd i fwyty, ac yn Nolgellau, roedd cais am newid

152 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 96 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri defnydd fanwerthu i stiwdio tatŵ arall. Felly, unwaith eto gwelir y Parc yn cefnogi twf a buddiannau economaidd gan beidio golygu difrod i’r harddwch naturiol.

Dadansoddiad 2017/2018: Roedd pedwar cais yn ystod cyfnod yr AMB hwn yn ymwneud ag arwynebedd llawr manwerthu newydd o fewn prif ardaloedd adeiledig Canolfannau Gwasanaeth Lleol, + Aneddiadau Gwasanaeth ac Aneddiadau Eilaidd. Roedd y rhan fwyaf ohonynt yn geisiadau am fân ddatblygiadau yn ymwneud ag adnewyddu ac ehangu mewn safleoedd manwerthu sefydledig, megis gosod blaen siop newydd ym Metws y

Coed, ac adeiladu estyniad to llawr cyntaf ar ddrychiad cefn yn y Bala. At hynny, caniatawyd eleni gais i ddymchwel eiddo manwerthu presennol a chodi eiddo manwerthu tri llawr newydd yn Ultimate Outdoors ym Metws y Coed. Felly, unwaith eto, mae Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri yn dangos ei fod yn cefnogi twf a budd economaidd yr ardal, heb i hynny arwain at ddifrodi’r harddwch naturiol.

MF63 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer y datblygiadau manwerthu Pob cais datblygu 1 Datblygiad newydd y bwriedir i wasanaethu newydd y tu allan ardal ddalgylch anheddiad i’r ardaloedd hyn ehangach a gyfyngir i'r Bala a am 3 blynedd yn Dolgellau olynol neu 3 datblygiad newydd y tu allan i’r ardaloedd hyn mewn 1 flwyddyn Dadansoddiad 2012/2013: Dim datblygiad newydd yn ystod y cyfnod monitro. +

Dadansoddiad 2013/2014: Cymeradwywyd cais am archfarchnad newydd a fydd yn cynnwys rhannol ddymchwel yr adeilad gwag presennol ym mharc menter y Bala. Bydd y datblygiad + hwn yn gwasanaethu dalgylch ehangach nag anheddiad y Bala yn unig.

Dadansoddiad 2014/2015: Dim datblygiad newydd yn ystod y cyfnod monitro. +

Dadansoddiad 2015/2016: Dim datblygiad newydd yn ystod y cyfnod monitro. +

Dadansoddiad 2016/2017: Dim datblygiad newydd yn ystod y cyfnod monitro. +

Dadansoddiad 2017/2018: Dim datblygiad newydd yn ystod y cyfnod monitro. +

153 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 97 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri MF64 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer y datblygiadau manwerthu Pob cais datblygu 1 Datblygiad newydd sydd wedi'u lleoli o newydd y tu allan fewn y brif ardal manwerthu neu yr ardaloedd hyn o fewn 200m o ganol y dref am 3 blynedd yn olynol neu 3 datblygiad newydd y tu allan yr ardaloedd hyn mewn 1 flwyddyn Dadansoddiad 2012/2013: Fel rhan o ddatblygiad tai 'Plas yn Dre' yn Y Bala ceir uned manwerthu ar y llawr gwaelod sydd â maint cyffredinol 205msg. Bydd rhan o'r uned yn cael ei ddefnyddio + fel estyniad i'r bar ar hyn o bryd, trwy gyswllt gwydr.

Dadansoddiad 2013/2014: Fel yr amlinellwyd uchod, bu 2 ddatblygiad manwerthu newydd ym mhrif ardaloedd manwerthu Aberdyfi. Mae'r archfarchnad 225m y tu allan i ardal fanwerthu ddynodedig y Bala, ond ystyriwyd ei bod o fewn pellter cerdded i ganol y dref ac y + byddai'r cynnig yn ychwanegu at hyfywedd y Dref drwy ddenu siopwyr o'r gefnwlad wledig a fyddai fel arfer yn mynd i drefi rhanbarthol eraill am eu siopa cyfleus.

Dadansoddiad 2014/2015: Fel yr amlinellwyd yn flaenorol, cymeradwywyd dau gais ar gyfer gofod manwerthu newydd mewn aneddiadau gwasanaeth yn y Parc Cenedlaethol. Mae'r ddau gais yn Harlech a Betws y Coed o fewn yr ardal fanwerthu ddynodedig neu o fewn 200m + i ganol y dref.

Dadansoddiad 2015/2016: Fel yr amlinellwyd yn flaenorol, roedd un caniatâd cynllunio a roddwyd yn ystod 15/16 yn cynnwys addasu cytundeb A106 a oedd yn cyfyngu 4 uned manwerthu i ddefnydd A1 yn unig yn flaenorol ym Metws y Coed. Ar ôl i ganiatâd gael ei roi, ac wedi i'r cytundeb 106 gael ei addasu, caniatawyd i unedau dosbarth defnydd A3 i + gael eu lleoli yma. Yn dilyn hyn caniatawyd cais ar gyfer newid defnydd o siop (Defnydd Dosbarth A1) i mewn siop (Dosbarth Defnydd A1) a chaffi / bwyty (Dosbarth Defnydd A3).

Dadansoddiad 2016/2017: Fel yr amlinellwyd yn flaenorol, cymeradwywyd dau gais ar gyfer gofod manwerthu newydd mewn aneddiadau gwasanaeth yn y Parc Cenedlaethol. Mae’r ddau gais yn Nolgellau o fewn yr ardal fanwerthu ddynodedig neu o fewn 200m i ganol y dref.

Un o’r ceisiadau hyn yw codi adeilad deulawr newydd a’r ail yw trosi hen uned + manwerthu i stiwdio tatŵ. Mae cais arall a ganiatawyd hefyd yn y Bala, sef adnewyddu adran o uned manwerthu Co-op. Nid yw’n ddatblygiad sefydliad newydd, ond mae’n gais sy’n gofyn am ddatblygiad ar gyfer gwella uned manwerthu a fodolai yn barod a fyddai’n sicrhau gwell gwasanaeth cwsmer.

154 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 98 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2017/2018: Ni chyflwynwyd unrhyw geisiadau cynllunio ar gyfer datblygiadau manwerthu newydd o fewn y brif ardal manwerthu neu o fewn 200m o ganol y dref. Fodd bynnag, fel yr amlinellwyd eisoes, caniatawyd eleni gais i ddymchwel eiddo manwerthu presennol a chodi eiddo manwerthu tri llawr newydd yn Ultimate Outdoors ym Metws y Coed. +

MF65 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Unedau gwag mewn ardaloedd Lleihau neu gynnal cyfradd manwerthu unedau gwag Dadansoddiad 2012/2013: Yn yr arolwg manwerthu a ddefnyddiwyd yn ystod archwiliad y CDLl, roedd 10 o unedau gwag yn y ardaloedd manwerthu cydnabyddedig o fewn y Parc Cenedlaethol. Yn ystod gaeaf 2012 cafodd arolwg mwy diweddar ei gynnal, ond gan fod arolwg 2008 wedi cael ei gynnal yn ystod yr Haf nid oedd yn bosib ei ddefnyddio ar gyfer y dadnasoddiad. Bydd arolwg pellach yn cael ei gynnal yn ystod Haf 2014.

Dadansoddiad 2013/2014: Mae’r ffigwr sylfaenol ar gyfer unedau manwerthu gwag yn seiliedig ar yr ymchwil a wnaed dros fisoedd yr haf yn 2008. Cafodd yr astudiaethau diweddar (2012/13 a 2014) eu cynnal dros fisoedd y gaeaf, felly ni ellir gwneud cymhariaeth rhwng y ffigwr sylfaenol a’r astudiaethau diweddar. Bwriedir cynnal astudiaeth manwerthu dros fisoedd yr haf yn 2014 a bydd yr wybodaeth yn cael ei chyflwyno yn adroddiad monitro 2014/2015.

Dadansoddiad 2014/2015: Yn ôl arolwg manwerthu haf 2014, roedd cyfanswm o 24 uned wag yn y 5 tref a astudiwyd. Mae canran yr unedau gwag o gyfanswm yr holl unedau, fesul tref fel a ganlyn;

 Aberdyfi – 5.6%  Y Bala – 8.2% +/-  Betws y Coed – 9.1%  Dolgellau – 11.1%  Harlech – 10.5%

Cyfartaledd % yr unedau gwag ar gyfer y pum tref oedd 8.9%.

Dadansoddiad 2015/2016: Yn ôl arolwg manwerthu haf 2015, roedd cyfanswm o 44 o unedau gwag o fewn y 5 tref a astudiwyd. Roedd canran yr unedau gwag o gyfanswm yr holl unedau, fesul tref fel a ganlyn; +/-  Aberdyfi – 13.5%  Bala – 16.1%  Betws y Coed – 6.0%  Dolgellau – 19.7%  Harlech – 34.4%

155 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 99 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri

Ar % gyfartaledd yr oedd y lleoedd gwag ar gyfer y pum tref yn ystod 2015/2016 yn 17.9%. Gwelwyd cynnydd yn y canran cyfartalog, a'r canrannau ar gyfer pob anheddiad yn y ffigyrau fel y'i gwelwyd yn 2014/2015 a bydd yn cael ei fonitro'n agos i wneud yn siŵr nad yw'r duedd yn symud ymlaen ymhellach.

Dadansoddiad 2016/2017: Yn ôl arolwg manwerthu haf 2016, roedd cyfanswm o 31 o unedau gwag o fewn y

pum tref ag astudiwyd. Golygai hyn fod yna lwyddiant oherwydd bod gostyngiad o 13 uned wag o gymharu â’r flwyddyn flaenorol. Roedd canran yr unedau gwag o gyfanswm yr holl unedau, fesul tref fel a ganlyn:

 Aberdyfi: 5.1% +  Y Bala: 9.5%  Betws-Y-Coed: 7.3%  Dolgellau: 11.1%  Harlech: 18.1%

O gymharu â 2015, gan eithrio Betws-Y-Coed, mae gostyngiad mewn unedau gwag wedi gostwng o fewn y trefi ag astudiwyd, gyda Harlech yn llwyddiant mawr. Ar % gyfartaledd yr oedd y lleoedd gwag ar gyfer y pum tref yn ystod 2016/2017 yn 10.3%. Yn amlwg mae llwyddiant i ardaloedd manwerthu’r Parc Cenedlaethol Eryri o gymharu â chanfyddiadau 2015/2016.

Dadansoddiad 2017/2018;

Yn ôl arolwg manwerthu haf 2017, roedd cyfanswm o 30 uned wag yn y pum tref a astudiwyd. Golygai hyn fod yna lwyddiant oherwydd bod gostyngiad o 1 uned wag o gymharu â’r flwyddyn flaenorol. Roedd canran yr unedau gwag o gyfanswm yr holl unedau, fesul tref fel a ganlyn: +  Aberdyfi: 5.1%  Y Bala: 8.3%  Betws-y-Coed: 3.6%  Dolgellau: 10.4%  Harlech: 20.5%

O gymharu â 2016, gan eithrio Dolgellau a Harlech, bu gostyngiad mewn unedau gwag. Ar % gyfartaledd yr oedd y lleoedd gwag ar gyfer y pum tref yn ystod 2017/2018 yn 9.5%. Yn amlwg mae llwyddiant eleni i ardaloedd manwerthu Parc Cenedlaethol Eryri o gymharu â chanfyddiadau 2016/2017.

156 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 100 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri MF66 Dangosyddion Targedau Polisi Lefel Sbarduno Canran y defnyddiau Cynnal cyfradd o fewn Dros 25% o manwerthu heb fod yn A1 ym 10 - 25% o’r ganran ddefnyddiau manwerthu mhrif ardaloedd manwerthu bresennol (yn seiliedig nad ydynt mewn prif Aberdyfi, Bala, Betws-Y-Coed, ar unedau ardaloedd manwerthu Dolgellau a Harlech manwerthu). am 3 blynedd yn olynol Dadansoddiad 2012/2013: Yn yr arolwg manwerthu a ddefnyddiwyd yn ystod archwiliad y CDLl, roedd cyfartaledd o 33% o'r unedau gyda defnydd manwerthu heb fod yn A1. Yn ystod gaeaf 2012 cafodd arolwg mwy diweddar ei gynnal, ond gan fod arolwg 2008 wedi cael ei gynnal yn ystod yr Haf nid oedd yn bosib ei ddefnyddio ar gyfer y dadansoddiad. Bydd arolwg pellach yn cael ei gynnal yn ystod Haf 2014 Dadansoddiad 2013/2014: Mae'r ffigurau sylfaenol ar gyfer y ganran o ddefnyddiau manwerthu heb fod yn rhai A1 yn seiliedig ar yr ymchwil a wnaed dros fisoedd yr haf yn 2008. Cafodd yr astudiaethau diweddar (2012/13 a 2014) eu cynnal dros fisoedd y gaeaf, felly ni ellir gwneud cymhariaeth rhwng y ffigwr sylfaenol a’r astudiaethau diweddar. Bwriedir cynnal astudiaeth manwerthu dros fisoedd yr haf yn 2014 a bydd yr wybodaeth yn cael ei chyflwyno yn adroddiad monitro 2014/2015. Dadansoddiad 2014/2015:

Roedd yr arolwg manwerthu a wnaed dros yr haf 2014 yn dangos y canlyniadau a +/- ganlyn o ran unedau A1 ac unedau heb fod yn A1.  Aberdyfi – 38.1% o unedau manwerthu yn Aberdyfi wedi’u dosbarthu fel rhai heb fod yn A1  Y Bala – 37.7% o unedau manwerthu yn Y Bala wedi’u dosbarthu fel rhai heb fod yn A1  Betws y Coed – 34.1% o unedau manwerthu yn Betws y Coed wedi’u dosbarthu fel rhai heb fod yn A1  Dolgellau – 34.6% o unedau manwerthu yn Dolgellau wedi’u dosbarthu fel rhai heb fod yn A1  Harlech – 42.1% o unedau manwerthu yn Harlech wedi’u dosbarthu fel rhai heb fod yn A1 Roedd gan Harlech y ganran uchaf o unedau manwerthu heb fod yn A1. Y % ar gyfartaledd ar gyfer unedau heb fod yn A1 yn y 5 ardal manwerthu oedd 37.3%. Mae hyn o fewn y lefel cynnal 10% i 25% o'r lefelau uned manwerthu heb fod yn A1 sylfaenol. Dadansoddiad 2015/2016: Yr oedd yr arolwg manwerthu a wnaed yn ystod yr haf yn 2015 yn mynegi'r canlyniadau canlynol yn nhermau unedau A1 a rhai nad ydynt yn A1.  Aberdyfi – Cafodd 40.5% o unedau manwerthu yn Aberdyfi eu dosbarthu fel rhai nad ydynt yn A1 +/-  Bala – Cafodd 35.5% o unedau manwerthu yn Y Bala eu dosbarthu fel rhai nad ydynt yn A1  Betws y Coed – Cafodd 32.0% o unedau manwerthu ym Metws y Coed eu dosbarthu fel rhai nad ydynt yn A1  Dolgellau – Cafodd 36.8% o unedau manwerthu yn Nolgellau eu dosbarthu fel rhai nad ydynt yn A1  Harlech – Cafodd 50.0% o unedau manwerthu yn Harlech eu dosbarthu fel rhai nad ydynt yn A1

157 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 101 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Harlech oedd gan y ganran uchaf o unedau manwerthu nad ydynt yn A1. Y % ar gyfartaledd ar gyfer yr unedau nad ydynt yn A1 o fewn y 5 maes manwerthu oedd 39%. Mae hyn o fewn y lefel cynnal o 10% i 25% o'r lefelau adwerthu llinell sylfaen nad ydynt yn A1. Dadansoddiad 2016/2017: Yr oedd yr arolwg manwerthu a wnaed yn yr haf yn 2016 yn mynegi’r canlyniadau canlynol yn nhermau unedau A1 a rhai nad ydynt yn A1.  Aberdyfi: Cafodd 43.2% o unedau manwerthu yn Aberdyfi eu dosbarthu fel rhai sydd ddim yn unedau A1.  Y Bala: Cafodd 34.3% o unedau manwerthu yn y Bala eu dosbarthu fel rhai sydd ddim yn unedau A1.  Betws-Y-Coed: Cafodd 31.4% o unedau manwerthu ym Metws y Coed +/- eu dosbarthu fel unedau sydd ddim yn unedau A1.  Dolgellau: Cafodd 38.8% o unedau manwerthu yn Nolgellau eu dosbarthu fel unedau sydd ddim yn rhai A1.  Harlech: Cafodd 44.4% o unedau manwerthu yn Harlech eu dosbarthu fel unedau sydd ddim yn rhai A1.

Unwaith eto, Harlech oedd y brif ardal manwerthu gyda’r nifer uwch o unedau sydd ddim yn cael eu dosbarthu fel rhai A1. Y canran ar gyfartaledd ar gyfer yr unedau sydd ddim yn cael eu dosbarthu fel rhai A1 o fewn y 5 ardal manwerthu oedd 37.6%. Mae hyn o fewn y lefel cynnal o 10% i 25% o’r lefelau adwerthu llinell syflaen sydd ddim yn unedau A1.

Dadansoddiad 2017/2018: Yr oedd yr arolwg manwerthu a wnaed yn ystod yr haf 2017 yn mynegi’r canlyniadau canlynol yn nhermau unedau A1 a rhai nad ydynt yn A1:  Aberdyfi: Cafodd 43.2% o unedau manwerthu yn Aberdyfi eu dosbarthu fel rhai sydd ddim yn unedau A1  Y Bala: Cafodd 37.5% o unedau manwerthu yn y Bala eu dosbarthu fel rhai sydd ddim yn unedau A1 +/-  Betws-y-Coed: Cafodd 32.1% o unedau manwerthu ym Metws-y-Coed eu dosbarthu fel unedau sydd ddim yn unedau A1  Dolgellau: Cafodd 38.9% o unedau manwerthu yn Nolgellau eu dosbarthu fel unedau sydd ddim yn rhai A1  Harlech: Cafodd 42.9% o unedau manwerthu yn Harlech eu dosbarthu fel unedau sydd ddim yn rhai A1

Aberdyfi oedd y brif ardal manwerthu gyda’r ganran uchaf o unedau manwerthu sydd ddim yn cael eu dosbarthu fel rhai A1. Y ganran ar gyfartaledd ar gyfer yr unedau sydd ddim yn cael eu dosbarthu fel rhai A1 o fewn y 5 ardal manwerthu oedd 38.4%. Mae hyn o fewn y lefel cynnal o 10% i 25% o’r lefelau manwerthu llinell sylfaen sydd ddim yn unedau A1.

158 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 102 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Newidiadau i’r CDLl fel y’u cyflwynwyd yn y Cynllun Adneuo

8.7 Ystyrir nad oedd unrhyw oblygiadau mawr ar gyfer adolygu'r CDLl yn yr adran hon, serch hynny gwnaed mân newidiadau i egluro a chyd-fynd â'r newidiadau mewn deddfwriaeth ac i adlewyrchu newidiadau yn lleol ac yn genedlaethol.

Cyflogaeth

8.8 Ystyrir bod y fframwaith polisi presennol yn dal i fod yn fras yn "addas ar gyfer y pwrpas" a bod y sefyllfa bresennol, lle nad oes unrhyw geisiadau am dir cyflogaeth yn dod ymlaen, o ganlyniad i amgylchiadau y tu allan i bwerau'r Awdurdod. Roedd yr adolygiad o'r CDLlE yn galw am newidiadau i gynnwys Parth Menter Eryri ar y Map Cynigion a chynhwyswyd polisi seiliedig ar feini prawf newydd yn cefnogi datblygu defnyddiau priodol ar y ddau safle yn y CDLl Adneuo.

Twristiaeth

8.9 Mae gofynion llety ymwelwyr wedi newid ers mabwysiadu CDLl Eryri gyda'r cynnydd mewn 'mathau amgen' o lety gwyliau. Yn y blynyddoedd diwethaf, bu cynnydd yn nifer yr ymholiadau yn ymwneud â'r mathau newydd rhain o lety megis pebyll crwyn a chodennau ac aseswyd y polisïau presennol sy'n ymwneud â charafannau sefydlog a theithiol i weld a ydynt yn ddigon hyblyg i ystyried mathau newydd o letai. Drwy'r broses hon, mae dau bolisi newydd wedi'u drafftio, Polisi Datblygu 28: Llety Newydd â Gwasanaeth, a Pholisi Datblygu 29: Llety Gwyliau Amgen. O fewn y cyd-destun hwn rhoddwyd eglurder ar bolisïau twristiaeth cysylltiedig eraill.

Manwerthu

8.10 Mae Polisi cyfredol Cynllun Datblygu Lleol Eryri yn datgan "o fewn yr ardaloedd manwerthu a nodwyd yn Aberdyfi, Bala, Betws y Coed, Dolgellau a Harlech, gwrthwynebir newid defnydd llawr gwaelod eiddo adwerthu (siopau A1) i unrhyw ddosbarth defnydd arall.

8.11 Mewn rhai achosion gwelwyd newid defnydd unedau dosbarth A1 i raniad o A1 / A3 ac mae rhai unedau wedi cael eu colli yn gyfan gwbl i unedau preswyl. Er fod cael anhediad gyda unedau wedi eu llenwi gyda dosbarth defnydd A3 neu A2 yn well na cael nifer o unedau A1 gwag; mae angen gofalu nad yw anheddiadau yn cael eu gorlenwi gyda unedau dosbarth defnydd A3/A2 (e.e. siopao prydau parod, tafarndai, caffis a banciau) a allai eu gwneud yn llai deiniadol i ymwelwyr. Mae angen cynnal cymysgedd o ddosbarthau defnydd er mwyn darparu ar gyfer anghenion pawb ac sicrhau bywiogrwydd a hyfywedd y canolfannau manwerthu.

8.12 Mae diwygiad o’r polisi presennol wedi’i gynnig trwy’r CDLl Adneuo i fanylu y byddai ceisiadau ar gyfer trosi unedau manwerthu llawr gwaelod i unedau preswyl/llety gwyliau yn cael ei wrthod ym mhob achos, er mwyn rhoi terfyn ar y duedd sydd mewn rhai aneddiadau o golli unedau manwerthu llawr gwaelod. Er hyn, er mwyn ceisio lleihau'r nifer o unedau gwag o fewn yr anheddiadau, fe allai’r diwygiad gynnwys ystyried y byddai newid defnydd uned manwerthu llawr gwaelod (o ddefnydd A1 i ddefnydd A2 neu A3) yn cael ei ganiatáu os gellir profi nad yw’n hyfyw datblygu uned A1 a fo’r uned wedi bod yn wag a heb ddiddordeb am ddwy flynedd neu fwy. Yn ogystal fe fyddai angen i’r ymgeisydd brofi angen yr uned ychwanegol A2/A3 i’r gymuned/anheddiad leol.

159 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 103 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Astudiaeth Achos

Parc Coedwigaeth Eryri (Cyn Safle’r Comisiwn Coedwigaeth), Beddgelert.

Ym mis Gorffennaf 2017, cymeradwyodd Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri gais cynllunio i ailddatblygu'r safle carafanau teithiol a gwersylla presennol (195 llain) i ddarparu 16 o gabanau unllawr a hyd at 59 o leiniau teithiol a 26 llain gwersylla. Wedi’i gynnwys yn y cais hwn hefyd oedd adeiladu llety i staff, gwaith ategol, ynghyd â thirlunio mewnol gwell. Mewn partneriaeth â'r Comisiwn Coedwigaeth, mae'r safle'n rhan o’r Forest Holidays Experience. Mae gan Forest Holidays safleoedd ar hyd a lled yr Alban a Lloegr, a’r un ym Meddgelert yw'r unig un yng Nghymru, â’r nod o ddarparu profiadau ystyrlon yng nghanol coedwigoedd anhygoel Prydain; a chysylltu pobl â byd natur a chymunedau lleol.

Er nad oedd y datblygiad hwn yn cydymffurfio'n union â'r polisïau presennol, fe’i caniatawyd gydag amodau oherwydd byddai’n arwain at wella’r amgylchedd mewn cyfleuster carafanau gydol y flwyddyn. At hynny, trwy wella'r ddarpariaeth twristiaeth a gynigir yng Ngogledd Cymru trwy gynnig llety amgylcheddol glên ar newydd wedd a chynhyrchu cyflogaeth gydol y flwyddyn, bydd y datblygiad hwn yn cyfrannu'n ddefnyddiol at dwf economaidd cynaliadwy yn lleol ac yn rhanbarthol.

160 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 104 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri

Coaster Alpaidd Zip World ym Metws-Y-Coed

Ym mis Awst 2016 cymeradwywyd cais cynllunio gan yr Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri ar gyfer datblygu Coaster Alpaidd Zip World ym Metws-y-coed. Dyma’r coaster cyntaf o’i fath yn y Deyrnas Unedig, ac mae wedi’i gynllunio i redeg ar reiliau trwy’r goedwig ar draciau uchel am 1km.

Fe agorwyd yr atyniad twristiaid hwn ar ddechrau 2017, a byddai’r antur hwn yn cynnig

hwyl trwy gydol y flwyddyn. Mae’r math yma o redeg tobogan wedi bod yn llwyddiant ysgubol mewn ardaloedd sgïo ar draws Ewrop, Asia ac America, gyda’i allu pob tywydd, ac felly dyma’r gobaith ar gyfer twristiaeth Gogledd Cymru a’r Parc Cenedlaethol Eryri, gan hefyd cynyddu twristiaeth ardaloedd lleol ehangach.

Ar hyn o bryd, mae anturiaethau ‘Zip World Fforest’ yn cynnwys y ‘Junior Tree Trail’, y Zip Safari, ‘Sky Ride and Plummet’ gyda’r antur agoriadol newydd ‘Treetop Nets’ yn agor ar gyfer yr Haf, sef trampolîn uchel yng nghanopi’r coed.

Byddai’r atyniad newydd hwn o’r Coaster yn dilyn yr 11 o anturiaethau unigryw eraill, gan gynnwys y byd-enwog ‘Velocity’ a ‘Bounce Below’.

Byd Mary Jones – Y Bala

Gwnaed gwaith i drosi Eglwys Beuno Sant, Llanycil yn ganolfan dreftadaeth a oedd yn cynnwys creu maes parcio newydd a mynedfa newydd i gerbydau i'r briffordd ac ymestyn y fynwent. Diben y Ganolfan Dreftadaeth yw adrodd hanes Mary Jones a Thomas Charles, ac effaith llyfr mwyaf poblogaidd y byd, y Beibl - ar Gymru a'r byd. Mae'r eglwys yn Adeilad Rhestredig Gradd II ac nid oedd yn cael ei ddefnyddio. Mae'r cynnig wedi dod â'r adeilad yn ôl i ddefnydd ac mae wedi gwella mynediad i’r eglwys, gwres dan y llawr a'r fynwent i bawb.Mae’r newidiadau mewnol i’r adeilad wedi cynnwys gosod sgrin wydr a drws ar fynedfa'r eglwys a chlirio’r seddau. Agorwyd y ganolfan dreftadaeth yn swyddogol ar 5 Hydref 2014, ac mae’n atyniad poblogaidd i dwristiaid.

161 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 105 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Adeiladu estyniad ar y ganolfan ymwelwyr bresennol, Coed y Brenin

Yn sgil llwyddiant Coed y Brenin fel cartref i rwydwaith o lwybrau beicio mynydd rhagorol, cyflwynodd y Comisiwn Coedwigaeth gais cynllunio i ymestyn a gwella ei gyfleusterau presennol er mwyn apelio i ystod ehangach o ddefnyddwyr, a chynyddu nifer yr ymwelwyr i 180,000 yn sgil hynny. Roedd yr estyniad yn cynnwys storfa / siop beics newydd, lobi addysg a meysydd amlddefnydd. Roedd yn cynnwys estyniad hanner-crwn i’w orffen â dur hindreulio Corten, ac adeilad deulawr mawr wedi’i orffen â choed Cymreig lleol a tho brown wedi’i gysylltu â’r adeilad presennol â phont. Bydd yr adeilad wedi’i lunio’n gyfan gwbl o bren cartref a bydd yn gosod safonau newydd o ran defnyddio ynni'n effeithlon; ac mae’n defnyddio nifer o egwyddorion Passivhaus. Bydd y to’n cael ei hadu â chymysgedd priodol o hadau blodau gwyllt er mwyn sicrhau bod y to yn ymdoddi i’r goedwig. Mae Polisi Datblygu 21 o Gynllun Datblygu Lleol Eryri yn cefnogi cynigion o’r fath ar yr amod bod “unrhyw adeiladau neu strwythurau o ddyluniad, graddfa ac yn defnyddio deunyddiau sy’n gydnaws â’r ardal, neu’n ei gwella”. Y prif gyfyngiadau ar y safle oedd y topograffi a’r lefelau a’r anawsterau a gafwyd i ymestyn yr adeilad crwn. Cyflwynwyd y cais gerbron Comisiwn Dylunio Cymru a daethpwyd i’r casgliad y byddai ymgymryd â rhagor o waith i ailraddio’r dirwedd a phlannu mwy yn lleddfu effaith weledol yr adeilad newydd. Rhoddwyd caniatâd cynllunio a’r nod yw cwblhau’r adeilad erbyn yr haf 2013.

Estyniad ar Safle Carafanau Statig, Llanuwchllyn

Ym mis Gorffennaf 2012, rhoddodd yr Awdurdod ganiatâd am estyniad ar safle carafanau statig a oedd eisoes wedi’i guddio’n dda, ac yn unol â Pholisi Datblygu 22 nid oedd cynnydd yn nifer yr unedau ar y safle. Fodd bynnag, roedd y cynnig yn golygu symud 6 o’r unedau i safle’r estyniad er mwyn lleihau dwysedd ar y safle. Ar ben hynny, roedd y cynnig yn cynnwys gwelliannau amgylcheddol amlwg i’r safle a’r ardal. Aethpwyd ati i blannu rhagor yn fewnol ac o amgylch ffin y safle, a chyflwyno pwll bywyd gwyllt a darn o dir gwlyb fel rhan o’r cynnig. Ystyriwyd y byddai’r cynnig yn lleihau effaith y safle ar y dirwedd gyfagos drwy leihau’r dwysedd, gwella’r sgriniau a’r fioamrywiaeth.

Ailddatblygu Canolfan Arddio, Betws y Coed

Ym mis Awst 2012, rhoddodd yr Awdurdod sêl ei fendith i ddymchwel siop a thŷ gwydr a chodi adeilad newydd ar gyfer siop a chaffi yn y feithrinfa bresennol. Mae’r safle yn agos iawn at ganol Betws y Coed ac mae yn yr Ardal Gadwraeth, felly roedd yn rhaid cyflwyno cais hefyd i ddymchwel mewn ardal gadwraeth. Roedd y cynnig yn cynnwys symud tŷ gwydr ffrâm alwminiwm a rhoi adeilad yn ei le a fyddai’n cynnwys y caffi a’r siop newydd ynghyd â thoiledau. Roedd dyluniad yr adeilad â gorffeniad rendr wedi’i baentio a drysau a ffenestri ffrâm bren yn gydnaws â’r ardal a’r Ardal Gadwraeth.

Diweddariad 2014

Mae hyn wedi ei gwblhau

162 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 106 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri

Uned Manwerthu Arfaethedig, Parc Menter y Bala Ar 22 Tachwedd 2013, rhoddodd yr Awdurdod ganiatâd i rannol ddymchwel yr adeiladau diwydiannol presennol ac adeiladu archfarchnad newydd. Bydd yr archfarchnad newydd hon yn cael ei lleoli ar hen safle System Scaffolding ym Mharc Menter y Bala a disgwylir y bydd yn cyflogi hyd at 35 o swyddi amser llawn a rhan-amser. Bydd cyfleusterau parcio ar gyfer ceir a beiciau ac mae'r safle wedi’i leoli yn agos at wasanaethau bws lleol. Mae’r uned ddiwydiannol bresennol ar oleddf isel, â ffrâm porthol dur; oddeutu 110 metr o hyd wrth uchafswm o 30 metr o led a saif ar safle o oddeutu 3.5 acer. Mae’r cynnig hwn yn dangos dymchwel oddeutu 45 metr o’r adeilad hwn, a gadael adeilad llai â mynediad newydd i gerbydau oddi ar y B4391 gerllaw. Yna bwriedir rhannu’r safle yn ddau, â’r rhan lai o oddeutu 1 acer wedi’i chlirio ar gyfer siop gyfleustra newydd. Mae gan y siop gyfleustra newydd arfaethedig hon oddeutu 936 metr sgwâr o arwynebedd llawr gros, gyda 650 metr sgwâr ohono wedi’i ddynodi fel ardal gwerthu net. Cynhwysir maes parcio i 70

cerbyd, sy’n cynnwys 6 bae anabl, gyda cherbydau’n defnyddio’r mynediad presennol i ogledd y safle. Cynhwyswyd tri chylch haearn ger prif fynedfa’r siop a fydd yn cynnig lle i 6 beic.

Tir ger Plas yn Dre, Y Bala

Ym mis Mawrth 2013, rhoddwyd caniatâd i godi 6 annedd ac unedau manwerthu gyda 6 fflat uwchben, a oedd yn edrych dros Stryd Fawr y Bala. Nid oedd unrhyw wrthwynebiad gan y Cyngor Tref ac roedd y safle wedi bod yn wag am rai blynyddoedd gyda man concrid tua Heol Arenig a llecyn o laswellt yn wynebu'r Stryd Fawr. Bu’r safle’n cael ei ddefnyddio’n bennaf ar gyfer byrddau picnic mewn cysylltiad â bwyty Plas yn Dre.

Mae'r lluniau isod yn dangos sut yr oedd y safle yn edrych cyn ac ar ôl y datblygiad. Cwblhawyd yr unedau manwerthu yn ystod y Gwanwyn 2015 ac yn fuan roeddent wedi’u meddiannu gan KPS (Siop Trin Gwallt) a Tŷ Coffi (Caffi). Yn ystod arolwg manwerthu Awst 2015 yn y dref roedd yr ardal hon yn brysur iawn.

Cyn Ar ôl

163 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 107 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri

Zip Safari – Tree Tops Adventure

Er mwyn ehangu ac arallgyfeirio o’r farchnad bresennol yn Tree Tops Adventure cyflwynwyd cais i osod oddeutu 20 gwifren sip o fewn y llinell goed bresennol ar y safle ger Betws y Coed. Bydd y llinellau’n cael eu cysylltu gan lwyfannau a phontydd rhwng y coed. Yn ogystal â’r llinellau sip cynigiwyd adeilad tebyg i gaban coed i gadw’r cyfarpar ychwanegol sy’n angenrheidiol. Mae'r adeilad arfaethedig yn debyg i'r rhai sydd eisoes ar y safle, a bydd hefyd yn cael ei ddefnyddio fel man briffio a lle gwisgo i’r cwsmeriaid. Er mwyn darparu ar gyfer y cynnydd a ragwelir mewn ceir yn sgil y datblygiad bydd y maes parcio hefyd yn cael ei ymestyn.

164 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 108 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 9 HYRWYDDO HYGYRCHEDD A CHYNHWYSEDD

Mae’r rhan hon yn cyflawni ymateb i’r amcanion a ganlyn:

Annog datblygiad newydd mewn lleoliadau sy'n lleihau'r angen i deithio gyda mynediad rhesymol at wasanaethau a chyfleusterau cymunedol a dulliau cynaliadwy o deithio.

Cefnogi mentrau sydd wedi eu hanelu at annog y defnydd o ddulliau teithio cynaliadwy.

Hygyrchedd

9.1 Rhoddwyd caniatâd am bont droed gwely llechi a chanllawiau dur newydd ynghyd ag ategweithiau dros yr is-afon sy’n bwydo Llyn Idwal yn ystod cyfnod yr Adroddiad Monitro Blynyddol hwn.

9.2 Datblygwyd cylchdaith hygyrch ger Llyn Tegid, sef cylchdaith ‘Llyn, Afon a Thref’. Roedd y rhan fwyaf o’r daith yn bodoli’n barod ond yn ôl yn 2017 aeth y tîm wardeiniaid a mynediad ati, mewn partneriaeth â CNC, i uwchraddio'r llwybr troed ar hyd afonydd Dyfrdwy a Thryweryn. Roedd hyn yn golygu creu llwybr wyneb caled 2m o led a fyddai'n addas i gadeiriau olwyn. Mae gwaith hefyd wedi dechrau i ail-wynebu a thacluso Llwybr hygyrch Dôl Idris. At hynny, mae cydweithio rhwng yr adrannau wardeiniaid, coedwigaeth a dehongli wedi galluogi datblygu cylchdeithiau yng nghoedwig Abergwynant ar ochr ddeheuol y Fawddach. Er nad ydynt yn llwybrau hygyrch, mae yna rai opsiynau sy'n addas ar gyfer cerbyd ‘tramper’, sy'n cynnig cyfle i fwy o bobl gael mwynhau golygfeydd o’r goedlan. Mae’r wardeiniaid hefyd wedi bod yn datblygu'r llwybr ym Moel Offrwm, a fydd yn y pen draw yn ffurfio cylchdaith Moel Offrwm.

Telathrebu

9.3 Mae’r Prosiect Seilwaith Symudol, gyda’r nod o wella derbyniad ffonau symudol yn y “mannau gwan”, wedi methu â chyflwyno unrhyw safleoedd yn Eryri, rhoddwyd nifer o resymau am hyn gan hyrwyddwyr y prosiect, gan gynnwys topograffeg, cael pŵer i safloedd, amharodrwydd tirfeddianwyr i werthu tir ac anhawsterau posibl wrth scirhad caniatâd cynllunio.

165 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 109 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri MF67

Dangosyddion Craidd a Lleol Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer y datblygiadau â mynediad Cynnydd o ran nifer Methiant i gyflenwi at lwybrau troed, llwybrau beicio a chludiant cyhoeddus

Dadansoddiad 2012/2013: Mae'r mwyafrif helaeth o geisiadau a ganiatawyd yn ystod cyfnod yr Adroddiad Monitro Blynyddol hwn wedi cael mynediad at lwybr troed, llwybr beicio neu + gysylltiadau â chludiant cyhoeddus. Ystyrir bod hyn yn cyflenwi gofynion y dangosydd hwn yn llwyddiannus.

Dadansoddiad 2013/2014: Fel yr oedd yr achos yn ystod cyfnod yr AMB diwethaf, roedd gan y mwyafrif helaeth o geisiadau a ganiatawyd yn ystod cyfnod yr AMB hwn fynediad at gysylltiadau + cludiant cynaliadwy. Ystyrir felly bod hwn wedi’i gyflenwi llwyddiannus yn ystod cyfnod yr AMB hwn.

Dadansoddiad 2014/2015: Fel yr oedd yr achos yn ystod y blynyddoedd blaenorol, roedd gan y mwyafrif helaeth o geisiadau a ganiatawyd yn ystod y cyfnod hwn fynediad at gysylltiadau + cludiant cynaliadwy.

Dadansoddiad 2015/2016: Fel sydd wedi digwydd yn y blynyddoedd blaenorol mae'r mwyafrif helaeth o geisiadau a ganiatawyd yn ystod y cyfnod hwn wedi cael mynediad at gysylltiadau + cludiant cynaliadwy.

Dadansoddiad 2016/2017: Fel sydd wedi digwydd yn y blynyddoedd blaenorol mae’r mwyafrif helaeth o geisiadau a ganiatawyd yn y cyfnod hwn, wedi cael mynediad at gysylltiadau + cludiant cynaliadwy.

Dadansoddiad 2017/2018: Fel sydd wedi digwydd yn y blynyddoedd blaenorol, mae’r mwyafrif helaeth o geisiadau a ganiatawyd yn ystod y cyfnod hwn wedi cael mynediad at gysylltiadau + cludiant cynaliadwy.

MF68 Dangosyddion Craidd a Lleol Targedau Polisi Lefel Sbarduno Nifer y datblygiadau â mynediad Cynnydd o ran nifer Methiant i gyflenwi at gludiant cyhoeddus

Dadansoddiad 2012/2013: Fel uchod, mae’r mwyafrif llethol o ddatblygiadau a ganiatawyd yn ystod cyfnod yr Adroddiad Monitro Blynyddol hwn wedi cael mynediad at gludiant cyhoeddus. Ystyrir + bod hyn yn cyflenwi gofynion y dangosydd hwn yn llwyddiannus.

166 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 110 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2013/2014: Fel yn y blynyddoedd blaenorol, mae’r mwyafrif llethol o ddatblygiadau newydd wedi cael mynediad at gludiant cyhoeddus. Ystyrir bod hyn yn cyflenwi gofynion y + dangosydd hwn yn llwyddiannus.

Dadansoddiad 2014/2015: Fel yn y blynyddoedd blaenorol, mae’r mwyafrif llethol o ddatblygiadau newydd wedi + cael mynediad at gludiant cyhoeddus. Ystyrir bod hyn yn cyflenwi gofynion y dangosydd hwn yn llwyddiannus.

Dadansoddiad 2015/2016: Fel yn y blynyddoedd blaenorol, mae’r mwyafrif llethol o ddatblygiadau newydd wedi + cael mynediad at gludiant cyhoeddus. Ystyrir bod hyn yn cyflenwi gofynion y dangosydd hwn yn llwyddiannus.

Dadansoddiad 2016/2017: Fel y blynyddoedd blaenorol, mae’r mwyafrif llethol o ddatblygiadau newydd wedi cael mynediad at gludiant cyhoeddus. Ystyrir bod hyn yn cyflenwi gofynion y + dangosydd hwn yn llwyddiannus.

Dadansoddiad 2017/2018: Fel yn y blynyddoedd blaenorol, mae’r mwyafrif llethol o ddatblygiadau newydd wedi cael mynediad at gludiant cyhoeddus. Ystyrir bod hyn yn cyflenwi gofynion y + dangosydd hwn yn llwyddiannus.

MF69 Dangosyddion Craidd a Lleol Targedau Polisi Lefel Sbarduno Dim niwed sylweddol yn sgil Holl gynigion datblygu Niwed sylweddol yn newidiadau i’r rhwydwaith ffyrdd deillio o 1 datblygiad am 3 blynedd yn olynol neu niwed sylweddol yn deillio o 3 datblygiad mewn 1 flwyddyn Dadansoddiad 2012/2013: Ni welwyd unrhyw niwed sylweddol yn sgil newidiadau i’r rhwydwaith ffyrdd. Bydd dymchwel Pont Briwet ac adeiladu pont ffordd a rheilffordd newydd yn gwella’r + rhwydwaith ffordd.

Dadansoddiad 2013/2014: Ni welwyd unrhyw niwed sylweddol yn sgil newidiadau i’r rhwydwaith ffyrdd, ac mae gwaith yn parhau ar adeiladu pont ffordd a rheilffordd newydd rhwng + Penrhyndeudraeth a Chilfor a fydd yn gwella’r rhwydwaith ffordd yn y lleoliad hwn.

Dadansoddiad 2014/2015: Ni welwyd unrhyw niwed sylweddol yn sgil newidiadau i’r rhwydwaith ffyrdd yn ystod y flwyddyn ddiwethaf. Mae gwaith bellach wedi’i gwblhau ar bont ffordd a rheilffordd + Pont Briwet sydd wedi arwain at wella’r rhwydwaith ffordd yn sylweddol yn y lleoliad hwn.

167 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 111 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2015/2016: Ni fu unrhyw niwed sylweddol yn sgil newidiadau rhwydwaith ffyrdd o fewn y cyfnod + monitro hwn.

Dadansoddiad 2016/2017: Ni fu unrhyw niwed sylweddol yn sgil newidiadau rhwydwaith ffyrdd o fewn y cyfnod monitro hwn. +

Dadansoddiad 2017/2018: Ni fu unrhyw niwed sylweddol yn sgil newidiadau i’r rhwydwaith ffyrdd yn ystod y cyfnod monitro hwn. At hynny, caniatawyd dau gais i wella cludiant ar y ffyrdd. Roedd un cais i ddymchwel adeilad yr orsaf danwydd bresennol ynghyd â'r pympiau tanwydd / canopi cysylltiedig, a chodi gorsaf danwydd newydd yn ei lle sy’n cynnwys adeilad siop newydd, canopi a phympiau tanwydd newydd, lle parcio, a chyfleusterau blaengwrt eraill yn Nolgellau. Yr ail gais a ganiatawyd oedd datblygiad + 2 gam a oedd yn cynnwys adeiladu'r orsaf llenwi modiwlaidd 24 awr i ddechrau, gan gynnwys rhyng-gipiwr olew tanwydd, gwaith draenio cysylltiedig a gosod portacabin, ac yn ail datblygu'r depo olew tanwydd gan gynnwys gosod 4 tanc tanwydd dwy haen, yr ardal llwytho a dadlwytho, a lle parcio ynghyd â gosod rhyng-gipiwr olew tanwydd a gwaith draenio cysylltiedig yn y Bala.

MF70 Dangosyddion Craidd a Lleol Targedau Polisi Lefel Sbarduno Meysydd parcio newydd i Holl gynigion datblygu 1 datblygiad y tu ymwelwyr yn y Canolfannau oni bai eu bod yn rhan o allan i Ganolfannau Gwasanaethau Lleol gynllun rheoli traffig Gwasanaethau neu'n rhan annatod o Lleol oni bai eu bod atyniad newydd neu yn rhan o gynllun estynedig i ymwelwyr rheoli traffig bwriadedig neu’n rhan annatod o atyniad newydd neu estynedig i ymwelwyr am 3 blynedd yn olynol neu 3 datblygiad y tu allan i'r ardaloedd hyn mewn 1 flwyddyn

Dadansoddiad 2012/2013: Ni chaniatawyd unrhyw feysydd parcio newydd i ymwelwyr yn ystod cyfnod yr Adroddiad Monitro Blynyddol.

Dadansoddiad 2013/2014: Ni chaniatawyd unrhyw feysydd parcio newydd i ymwelwyr mewn Canolfannau Gwasanaethau Lleol yn ystod cyfnod yr AMB.

168 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 112 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2014/2015: Ni chaniatawyd unrhyw feysydd parcio newydd i ymwelwyr mewn Canolfannau Gwasanaethau Lleol yn ystod cyfnod yr AMB.

Dadansoddiad 2015/2016: Ni chaniatawyd unrhyw feysydd parcio newydd i ymwelwyr mewn Canolfannau Gwasanaethau Lleol yn ystod cyfnod yr AMB.

Dadansoddiad 2016/2017: Ni chaniatawyd unrhyw feysydd parcio newydd i ymwelwyr mewn Canolfannau Gwasanaethau Lleol yn ystod cyfnod yr AMB. Yr un cais a dderbyniwyd ac fe ganiatawyd oedd hwnnw yn ymwneud â mewnosod golau ar gyfer maes parcio yn Nolgellau.

Dadansoddiad 2017/2018: Ni chaniatawyd unrhyw feysydd parcio newydd i ymwelwyr mewn Canolfannau Gwasanaethau Lleol yn ystod cyfnod yr AMB.

MF71 Dangosyddion Craidd a Lleol Targedau Polisi Lefel Sbarduno Meysydd parcio newydd i Darparu maes parcio Methiant i gyflenwi ymwelwyr y tu allan i ganolfannau newydd i ymwelwyr fel gwasanaethau lleol rhan o gynllun rheoli traffig bwriadedig neu ran annatod o atyniad newydd neu estynedig i ymwelwyr sy'n rhoi blaenoriaeth i gludiant cynaliadwy. Dadansoddiad 2012/2013: Ni chafwyd ceisiadau am feysydd parcio y tu allan i’r canolfannau gwasanaethau lleol yn ystod cyfnod yr Adroddiad Monitro Blynyddol hwn. Bu 4 cais am estyniadau bach ar y meysydd parcio presennol.

Dadansoddiad 2013/2014: Ni chafwyd ceisiadau am feysydd parcio i ymwelwyr y tu allan i’r canolfannau gwasanaethau lleol.

Caniatawyd un cais i ffurfioli ardal a oedd yn cael ei defnyddio ar gyfer parcio ceir yn agos at y maes parcio presennol i ymwelwyr yn Rhaeadr Aber. Ystyriwyd bod y + datblygiad hwn yn dderbyniol gan ei fod yn galluogi diogelu coed ar y safle a oedd yn cael eu difrodi gan geir a oedd yn parcio mewn mannau heb eu marcio. Ni chaniateir mwy o leoedd parcio ceir yn y lleoliad hwn. Mae'r Awdurdod yn ceisio rheoli mannau parcio ceir newydd yn ofalus er mwyn peidio ag annog mwy o deithiau mewn ceir i'r Parc Cenedlaethol.

Dadansoddiad 2014/2015: Ni chafwyd ceisiadau am feysydd parcio i ymwelwyr y tu allan i’r canolfannau + gwasanaethau lleol.

169 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 113 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Cafwyd un cais i greu lle parcio oddi ar y ffordd a oedd yn golygu na fyddai ceir yn parcio ar y briffordd. Roedd cais hefyd i ymestyn y maes parcio presennol yn Llwyngwril i ddarparu dau fae ychwanegol.

Dadansoddiad 2015/2016: Cafwyd cais i ddileu amod i ganiatáu i faes parcio fod yn barhaol. Rhoddwyd caniatâd yn wreiddiol yn y 1970au i ddatrys materion parcio yn yr ardal. Ystyriwyd ei + fod yn dal i fod yn broblem a byddai rhoi caniatâd i wneud y maes parcio yn barhaol yn rhan o gynllun rheoli traffig ar gyfer yr ardal.

Dadansoddiad 2016/2017: Cafwyd pedwar cais ei ganiatáu sy’n ymwneud â meysydd parcio newydd i ymwelwyr y tu allan i ganolfannau gwasanaethau lleol. Allan o’r pedwar cais, dim ond un oedd ar gyfer ffurfio maes parcio newydd, wrth i’r gweddill ymwneud ag + ehangu ac addasu meysydd parcio sy’n bodoli yn barod. Ar gyfer Plas Brondanw yn Llanfrothen roedd y cais ar gyfer ffurfio maes parcio newydd. Roedd hyn yn sgil y nifer gynyddol o ymwelwyr i’r ardd, yn enwedig ar ôl addasiadau i’r atyniad twristaidd - gan olygu roedd pwysau ychwanegol ar y lle parcio presennol gan gynyddu’r difrod i wreiddiau’r coed sy’n bygwth eu bodolaeth. Felly, fe fyddai’r maes parcio hyn, nid yn unig o fudd i’r Plas, ond hefyd i’r bywyd naturiol sydd o’u gwmpas, wrth i hefyd cyfres o amodau sicrhau ei amddiffyniad, yn ogystal â chymryd i ystyriaeth y Warchodfa Awyr Dywyll.

Dadansoddiad 2017/2018: Cafwyd dau gais am feysydd parcio i ymwelwyr y tu allan i ganolfannau gwasanaethau lleol. Y cais cyntaf a gymeradwywyd oedd i newid defnydd y tir o + ddefnydd amaethyddol i ffurfio lle parcio domestig, gan gynnwys adeiladu wal gynnal yn Llanrwst. Mae’r ail gais wedi codi oherwydd y nifer cynyddol o ymwelwyr yn ystod oriau brig yn Zip World Fforest ym Metws y Coed, felly cymeradwywyd newid defnydd y tir i'w ddefnyddio fel maes parcio gorlif tymhorol.

MF72 Dangosyddion Craidd a Lleol Targedau Polisi Lefel Sbarduno Monitro unrhyw oblygiadau defnydd tir yn sgil Strategaeth Hamdden yr Awdurdod

Dadansoddiad 2012/2013: Mabwysiadodd yr Awdurdod strategaeth hamdden ym mis Rhagfyr 2012. Bydd unrhyw oblygiadau defnydd tir yn sgil y strategaeth yn cael eu monitro’n flynyddol. +

Dadansoddiad 2013/2014: Fel uchod, bydd unrhyw oblygiadau defnydd tir o strategaeth hamdden yr Awdurdod yn cael eu monitro’n flynyddol. +

170 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 114 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2014/2015: Fel uchod, bydd unrhyw oblygiadau defnydd tir o strategaeth hamdden yr Awdurdod yn cael eu monitro’n flynyddol. +

Dadansoddiad 2015/2016: Fel uchod, bydd unrhyw oblygiadau defnydd tir o strategaeth hamdden yr Awdurdod yn cael eu monitro’n flynyddol. +

Dadansoddiad 2016/2017: Fel uchod, byddai unrhyw oblygiadau defnydd tir o strategaeth hamdden yr + Awdurdod yn cael eu monitro’n flynyddol.

Dadansoddiad 2017/2018: Fel uchod, bydd unrhyw oblygiadau defnydd tir o strategaeth hamdden yr Awdurdod yn cael eu monitro’n flynyddol. +

MF73 Dangosyddion Craidd a Lleol Targedau Polisi Lefel Sbarduno Monitro nifer y datblygiadau Holl gynigion datblygu Methiant i gyflenwi telathrebu nad ydynt yn niweidio ymddangosiad gweledol a chymeriad yr ardal

Dadansoddiad 2012/2013: Bu llond llaw o geisiadau i amnewid ac uwchraddio cyfarpar ar y safleoedd + presennol, ond nid yw unrhyw un ohonynt wedi arwain at niweidio ymddangosiad gweledol a chymeriad yr ardaloedd y maent ynddynt.

Dadansoddiad 2013/2014: Bu nifer fawr o geisiadau yn ymwneud â datblygiadau telathrebu yn ystod cyfnod yr AMB hwn, serch hynny, buont i gadw cyfarpar telathrebu presennol yn hytrach na + datblygiadau newydd. Gan eu bod eisoes yn eu lle, ystyrir bod yr effaith ar ymddangosiad a chymeriad yr ardal eisoes wedi’i hasesu ac felly nid ydynt wedi peri niwed.

Dadansoddiad 2014/2015: Mae nifer fach o geisiadau i amnewid ac uwchraddio cyfarpar ar y safleoedd presennol yn parhau. Ni osodwyd yr amod polisi yn rhoi caniatâd dros dro am ddeng mlynedd ar ganiatadau newydd lle mae'r Awdurdod yn fodlon nad oes niwed + i ymddangosiad gweledol a chymeriad yr ardaloedd y mae’r mastiau wedi'u lleoli.

Dadansoddiad 2015/2016: Bu oddeutu 17 o geisiadau am adnewyddu ac uwchraddio cyfarpar ar safleoedd + presennol. Nid yw'r amod polisi a oedd yn rhoi caniatâd dros dro ddeng mlynedd wedi cael ei osod ar ganiatādau newydd lle mae'r Awdurdod yn fodlon nad oes unrhyw niwed i ymddangosiad gweledol a chymeriad yr ardaloedd lle mae'r mastiau wedi eu lleoli.

171 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 115 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dadansoddiad 2016/2017: Bu oddeutu 14 o geisiadau am adnewyddu ac uwchraddio cyfarpar ar safleoedd penodol. Nid yw’r amod polisi a oedd yn rhoi caniatâd dros dro am ddeng mlynedd wedi cael ei osod ar ganiatadau newydd lle mae’r Awdurdod yn fodlon + nad oes unrhyw niwed i ymddangosiad gweledol a chymeriad yr ardaloedd lle mae’r mastiau wedi eu lleoli.

Dadansoddiad 2017/2018: Bu oddeutu 28 o geisiadau i adnewyddu ac uwchraddio cyfarpar yn ogystal â gosod rhai newydd ar safleoedd newydd a phresennol. Nid yw’r amod polisi sy’n + rhoi caniatâd dros dro am ddeng mlynedd wedi’i osod ar ganiatadau newydd lle mae’r Awdurdod yn fodlon nad oes unrhyw niwed i ymddangosiad gweledol a chymeriad yr ardaloedd lle mae’r mastiau wedi’u lleoli.

Newidiadau i’r CDLl fel y’u cyflwynwyd yn y Cynllun Adneuo

9.4 Ystyriwyd nad oedd unrhyw oblygiadau ar gyfer yr adolygiad yn y rhan hon o'r Adroddiad Monitro Blynyddol. Cyflwynodd y cynllun wedi’i adneuo fân newidiadau i Bolisi Datblygu 26: Telathrebu ac i’r testun ategol er eglurder ac i gyd-fynd â’r newidiadau presennol.

172 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 116 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Astudiaeth Achos

Adeiladu llwybr cyswllt mynediad i bawb ym Mharcdir Dol Idris, , Tal-y-Llyn.

Ym mis Ionawr 2017, fe ganiatawyd cais i adeiladu llwybr cyswllt bach ar barcdir Dol Idris, a fydd yn cysylltu’r gylchdaith ‘mynediad i bawb’ presennol a thrac mynediad Ystradllyn. Fe fydd yn llwybr agregau 1.2m o led, sy’n rhedeg oddeutu 140m o’r llwybr bob gallu presennol ar draws y parcdir, i ymuno â’r llwybr mynediad o flaen Caffi Ystradllyn.

Bydd y prosiect o fudd i ddefnyddwyr lleol ac ymwelwyr â’r safle, oherwydd bydd yn sicrhau mynediad haws a mwy uniongyrchol i’r parcdir o’r llwybr mynediad gerllaw. Bydd gan ddefnyddwyr cadeiriau olwyn a phobl lai abl eraill fynediad gwell a mwy diogel i’r parcdir a’r safle amwynder.

173 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 117 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri

Llwybr Amlddefnydd, Rhyd Ddu – Beddgelert

Cynnig oedd hwn am lwybr newydd sy’n darparu ffordd i gerddwyr, beicwyr a cheffylau oddi ar y brif ffordd rhwng Beddgelert a Rhyd Ddu. Ar gyfer llawer o’r ffordd, roedd y llwybr yn defnyddio’r llwybrau troed a cheffylau presennol, a’r bwriad oedd eu huwchraddio lle bo angen gan ddefnyddio hawliau datblygu a ganiateir. Fodd bynnag, nid oedd y rhwydwaith hawliau tramwy presennol yn gyflawn rhwng y ddau anheddiad, felly cyflwynwyd cais i’w gwblhau drwy greu llwybrau a phontydd troed amlddefnydd newydd, ac fe’i cymeradwywyd gan yr Awdurdod ym mis Medi 2012. Roedd y cynnig am lwybr 2 fetr o led a fyddai’n golygu bod digon o le ar gyfer y defnydd cymysg, a byddai’r arwyneb arfaethedig yn addas i’r holl ddefnyddwyr. Mae’r cynnig yn unol â pholisïau’r Cynllun Datblygu Lleol ac mae’n hybu

mwynhad i bawb o nodweddion arbennig y Parc Cenedlaethol.

Diweddariad 2014 Agorwyd y llwybr hwn yn swyddogol ym mis Hydref 2013 ac oddi ar hynny fe welodd oddeutu 14300 o gerddwyr a 3000 o feiciau.

Ffurfio llwybr beic ac adeiladu 3 pont a llwybrau pren rhwng Gwersyll Glanllyn a phentref Llanuwchllyn

Rhoddwyd caniatad cynllunio ar gyfer y cais yma yn ystod Awst 2013 a mae gwaith adeiladu wedi dechrau ar y safle. Bwriedir i’r llwybr beicio newydd ffurfio rhan o lwybr cylchol ar gyfer beicwyr a cherddwyr o gwmpas Llyn Tegid, er mwyn osgoi gyrru defnyddwyr ar hyd y ffordd loriiau. Mae gan yr ardal dan sylw nifer o adnoddau hanesyddol pwysig yn perthyn iddi. Roedd angen ystyried rhain fel rhan o’r cais. Mae enghreifftiau o’r adnoddau hanesyddol yn cynnwys pont rhestredig a Heneb Restredig Safle Rhufeinig Caer Gai. Roedd rhai o’r amodau ynghlwm ar caniatad cynllunio yn cynnwy sicrhau bod rhaglen o waith archeolegol yn cael ei gymeradwyo cyn gwneud unrhyw waith ar y ddaear.

174 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 118 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri

Dymchwel Pont Briwet a’r tollty ac adeiladu croesfan ffordd a rheilffordd

gyfunedig newydd, gan gynnwys cyfleusterau i gerddwyr a beicwyr

Ym mis Gorffennaf 2012, rhoddodd yr Awdurdod ganiatâd i ddymchwel Pont Briwet a’r tollty, ac adeiladu croesfan ffordd a rheilffordd gyfunedig newydd, sy’n cynnwys cyfleusterau i gerddwyr a beicwyr, a gwelliannau ffordd cysylltiedig. Mae Pont Briwet yn strwythur rhestredig Gradd II ac mae’n cysylltu Llandecwyn â Phenrhyndeudraeth. Nid oedd yn cynnig llwybr troed i gerddwyr, a diben y cynnig hwn oedd gwella’r ffordd i bob cerbyd, yn ogystal â beicwyr a cherddwyr. Ar ben hynny, bwriedir adeiladu pont reilffordd

newydd. Dyluniwyd y cynnig yn y fath fodd ag i sicrhau bod yr effaith ar y dirwedd yn debyg i effaith y bont bresennol. Er gwaethaf y ffaith ein bod yn colli strwythur eiconig cydnabyddedig, ystyriwyd y byddai’r cynnig yn arwain at fanteision sylweddol i’r gymuned a fyddai’n drech na cholli strwythur rhestredig. Ymgynghorodd yr ymgeiswyr â’r Comisiwn Dylunio ynglŷn â’r cynnig, ac aethpwyd ati i wella’r dyluniad a chafodd y gwelliannau diweddarach eu trafod gyda’r Awdurdod er mwyn sicrhau dyluniad derbyniol a phriodol yn y dirwedd. Ers cyfnod yr Adroddiad Monitro Blynyddol hwn, mae’r gwaith wedi dechrau ar y bont.

Diweddariad 2014 Mae’r prosiect hwn yn mynd rhagddo â’r nod o gwblhau’r ffordd erbyn y Gwanwyn 2015 a’r bont reilffordd erbyn yr Hydref 2014. Bu nifer o faterion sydd wedi arwain at oedi â’r

prosiect.

Astudiaeth Achos - Uwchraddio Mastiau Ffonau Symudol Ni chafwyd unrhyw geisiadau am safleoedd mastiau ffôn symudol newydd. Mae nifer o ganiatādau lle rhoddwyd terfyn amser arnynt yn flaenorol wedi cael eu hadnewyddu. Mewn rhai achosion, mae hyn wedi cynnwys cynnydd yn uchder y twr a / neu antenau ychwanegol neu ail-ddylunio i ganiatáu ar gyfer gwasanaethau 4G. Mae gweithredwyr hefyd wedi rhannu safleoedd a mastiau, sydd wedi lleihau'r galw i safleoedd newydd gael eu cyflwyno.

Nid yw'r amod yn cyfyngu caniatâd i 10 mlynedd wedi cael ei gynnwys ar ganiatâd ble dangoswyd na chafwyd unrhyw effeithiau niweidiol ar y dirwedd nac effeithiau gweledol

175 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 119 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 10 ATODIAD 1: FFRAMWAITH MONITRO ARFARNIAD CYNALADWYEDD

Cyflwyniad

10.1 Fel rhan o broses y Cynllun Datblygu Lleol yr oedd yn ofynnol i Awdurdodau i gynnal Asesiad Amgylcheddol Strategol ar eu cynlluniau. Er mwyn sicrhau bod cyflwr yr amgylchedd yn cael ei fonitro yn barhaus drwy gydol cyfnod Cynllun Datblygu Lleol Eryri cafodd fframwaith monitro ei gynhyrchu sy'n cynnwys 21 o amcanion sy'n cael eu torri i lawr i 53 o ddangosyddion fel y dengys Tabl 1 Fframwaith Monitro Arfarniad Cynaladwyedd sy’n atodedig.

10.2 Mae'r Awdurdod wedi nodi nifer o ddangosyddion o fewn y fframwaith monitro Arfarniad o Gynaliadwyedd lle nad oes gwybodaeth ar gael. Mae hefyd yn ddangosyddion lle nad yw'r data sydd ar gael yn ddigon manwl i alluogi trefn fonitro ddefnyddiol. Lle nad yw'r wybodaeth ar gael ac mae'n amlwg na fydd yn dod ar gael yn y blynyddoedd i ddod, bydd yr Awdurdod yn hepgor y dangosyddion o'r fframwaith ac fe fydd hynny wedi cael ei nodi fel y cyfryw yn yr adran dadansoddi. Fodd bynnag, lle bynnag y bo'n bosibl, bydd y dangosyddion yn aros yn y fframwaith lle mae'r Awdurdod yn credu efallai y bydd y wybodaeth ar gael yn y dyfodol, megis setiau data o'r cyfrifiad sydd eto i’w rhyddhau.

10.3 Mae yna hefyd nifer o ddangosyddion o fewn y fframwaith monitro'r Arfarniad o Gynaliadwyedd / Asesiad Amgylcheddol Strategol lle nad yw gwybodaeth un ai ar gael / yn cael ei ddiweddaru ar sail flynyddol. Gan mai diben y fframwaith monitro yw adolygu newidiadau o flwyddyn i flwyddyn nid yw'r rhain o reidrwydd yn mynd i fod yn ddangosyddion defnyddiol. Maent fodd bynnag wedi cael eu cadw er mwyn gosod llinell sylfaen a bydd gwaith pellach yn cael ei wneud drwy gydol y flwyddyn i weld a oes modd dod o hyd i ffynonellau eraill o wybodaeth.

10.4 Mae'r wybodaeth a gynhwysir yn y fframwaith monitro wedi cael eu casglu o wahanol ffynonellau gwahanol a gan asiantaethau , mae rhai yn darparu'r wybodaeth mewn pryd ar gyfer yr AMB tra bo’r Awdurdod yn dal i aros am wybodaeth gan asiantaethau eraill, ac mae hyn wedi ei nodi ar y dangosyddion perthnasol o fewn y fframwaith. Gall hefyd fod yn bosibl yn y blynyddoedd dilynol i gyflwyno dangosyddion defnyddiol ychwanegol lle mae data ar gael yn rhwydd.

176 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 120 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri TABL 1 Fframwaith Monitro Arfarniad Cynaladwyedd

Mae adroddiad eleni’n cynnwys data 2014/2015, 2015/2016 a 2016/2017 ar gyfer cymharu

Amcan GC Dangosydd Ffynhonnell Data Dadansoddiad Monitro 1 Rheoli effeithiau Cymhareb o ynni APCE 2014/2015 newid yn yr adnewyddadwy hinsawdd trwy O'r holl ganiatâdau cynllunio a roddwyd yn ystod y cyfnod hwn mae 0.6% wedi (solar, gwynt bod ar gyfer Solar, 4.4% ar gyfer Hydro a 0.4% ar gyfer Gwynt. Trwy bolisïau liniaru ac addasu domestig a hydro) cynllunio yn y Cynllun Datblygu Lleol mae’r Awdurdod yn cefnogi ceisiadau caniatâd cynllunio ynni adnewyddadwy domestig ar raddfa fach. O'r 35 o geisiadau a prosiect a roddwyd dderbyniwyd am gynlluniau ynni adnewyddadwy rhoddodd yr Awdurdod yn erbyn ceisiadau ganiatâd ar gyfer 31. bob blwyddyn cynllunio 2015/2016 O’r holl ganiatadau cynllunio a roddwyd yn ystod y cyfnod hwn, roedd 1.3% ar gyfer Solar, 8.7% ar gyfer Hydro ac 1.1% ar gyfer Gwynt. Mae’r Awdurdod yn cefnogi ceisiadau am ynni adnewyddadwy domestig ar raddfa fach, trwy gyfrwng polisïau cynllunio yn y Cynllun Datblygu Lleol. O’r 56 o geisiadau a gafwyd am gynlluniau ynni adnewyddadwy, rhoddodd yr Awdurdod ganiatâd i 54.

2016/2017 O’r holl ganiatadau cynllunio a roddwyd yn ystod y cyfnod hwn, roedd 7.9% ar gyfer Hydro, ac 0.4% ar gyfer eraill. Mae’r Awdurdod yn cefnogi ceisiadau am ynni adnewyddadwy domestig ar raddfa fach, trwy gyfrwng polisïau cynllunio yn y Cynllun Datblygu Lleol. O’r 44 o geisiadau a gafwyd am gynlluniau ynni adnewyddadwy, rhoddodd yr Awdurdod ganiatâd i 40.

2017/2018 O’r holl ganiatadau cynllunio a roddwyd yn ystod y cyfnod hwn, roedd 3.4% ar gyfer Hydro. Mae’r Awdurdod yn cefnogi ceisiadau am ynni adnewyddadwy domestig ar raddfa fach trwy gyfrwng polisïau cynllunio yn y CDLl. O’r 16 o geisiadau a gafwyd am gynlluniau ynni adnewyddadwy, rhoddodd yr Awdurdod ganiatâd i 16.

177 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 121 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Ardaloedd mawn a CNC (Cyfoeth Naturiol Cymru) 2014/2015 phriddoedd organig Nid yw’r data sydd wedi cael ei roi i'r Awdurdod ar ffurf sy'n galluogi'r a gollwyd o Awdurdod i fonitro y dangosydd hwn. Bydd y dangosydd yn aros yn y ganlyniad i fframwaith ar gyfer y flwyddyn hon tra bo’r Awdurdod yn ymdrechu i adnabod geisiadau cynllunio ffynhonnell arall. Nid yw'r Awdurdod wedi rhoi caniatâd cynllunio ar gyfer newydd unrhyw ddatblygiad mawr newydd a fyddai'n debygol o arwain at golli priddoedd na mawn yn ystod cyfnod yr AMB.

2015/2016 Nid ydi’r data ddaeth ar gael i’r Awdurdod mewn ffurf sy’n galluogi’r Awdurdod i fonitro’r dangosydd hwn. Bydd y dangosydd yn parhau yn y fframwaith am y flwyddyn hon tra bod yr Awdurdod yn ceisio cael ffynhonnell arall. Nid ydi’r Awdurdod wedi rhoi caniatâd i unrhyw ddatblygiad mawr newydd fyddai’n debygol o arwain at golli mawn neu briddoedd yn ystod cyfnod yr adroddiad monitro blynyddol hwn.

APCE 2016/2017 Ni chaniatawyd unrhyw geisiadau i ddatblygu tir o fewn ardaloedd mawn a phriddoedd organig, gan felly golygu ni chollwyd y dirwedd hon i geisiadau newydd.

2017/2018 Ni chaniatawyd unrhyw geisiadau i ddatblygu tir o fewn ardaloedd mawn a phriddoedd organig, gan felly leihau colli’r dirwedd hon i geisiadau newydd.

Nifer o lwybrau CNC 2014/2015 trafnidiaeth a Nid oes unrhyw lwybrau trafnidiaeth wedi cael eu tarfu gan lifogydd difrifol ar amharwyd gan gyfer cyfnod yr adroddiad monitro lifogydd

2015/2016 Nid oes unrhyw lwybrau trafnidiaeth wedi cael eu tarfu gan lifogydd difrifol ar gyfer cyfnod yr adroddiad monitro

2016/2017 Nid oes unrhyw lwybrau trafnidiaeth wedi cael eu tarfu gan lifogydd difrifol ar gyfer cyfnod yr adroddiad monitro

178 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 122 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 2017/2018 Nid oes unrhyw lwybrau trafnidiaeth wedi’u tarfu gan lifogydd difrifol ar gyfer cyfnod yr adroddiad monitro.

2 Sicrhau bod lleoliad Nifer y caniatâdau CNC 2014/2015 a dyluniad cynllunio yn groes i Nid yw'r wybodaeth hon yn cael ei chasglu ar hyn o bryd gan yr Awdurdod ond datblygiad newydd gyngor CNC ar mae angen yr wybodaeth hefyd gan Lywodraeth Cymru fel rhan o'r yn dderbyniol o ran lifogydd Dangosyddion Datblygu Cynaliadwy arfaethedig. Felly, mae'r Awdurdod yn canlyniadau posibl gweithio gyda CNC i ddod o hyd i ffordd o gasglu'r wybodaeth hon llifogydd 2015/2016 Nid yw'r wybodaeth hon yn cael ei chasglu ar hyn o bryd gan yr Awdurdod ond mae angen yr wybodaeth hefyd gan Lywodraeth Cymru fel rhan o'r Dangosyddion Datblygu Cynaliadwy arfaethedig. Felly, mae'r Awdurdod yn gweithio gyda CNC i ddod o hyd i ffordd o gasglu'r wybodaeth hon

2016/2017 Ni chaniatawyd unrhyw gais cynllunio yn groes i gyngor Cyfoeth Naturiol Cymru ar lifogydd yng nghyfnod yr AMB hwn, ond bellach mae’r wybodaeth hon yn cael ei gasglu a’i fonitro yn flynyddol.

2017/2018 Ni chaniatawyd unrhyw gais cynllunio yn groes i gyngor CNC ar lifogydd yng nghyfnod yr AMB hwn.

Nifer o APCE 2014/2015 ddatblygiadau Nid chafodd unrhyw ddatblygiadau newydd ganiatad cynllunio o fewn parthau newydd mewn llifogydd. parthau llifogydd 2015/2016 Roedd 3 datblygiad newydd mewn parthau C1, a 5 ddatblygiad newydd mewn parthau C2 yn ystod y flwyddyn hon. Roedd datblygiadau tu mewn i ardaloedd parth llifogydd C1 yn cynnwys:  Trosi Beechwood House yn Nolgellau i fod yn 4 fflat (2 yn fforddiadwy)  Newid defnydd uned storio ddiwydiannol i fod yn uned/busnes golchdy yn Nolgellau

179 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 123 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri  Trefn safle wahanol i gynllun a gymeradwywyd yn gynharach (cais rhif NP5/77/308, cymeradwywyd 02/03/2015) ar gyfer mynediad i gerbydau, maes parcio ac ardal chwarae

Roedd datblygiadau mewn ardal llifogydd C2 yn cynnwys:  Trosi llety gwyliau yn Nhalybont  Newid defnydd i hostel yn Llanuwchllyn  Newid defnydd gweithdy sy’n bodoli’n barod i fod yn ardal cwrtil domestig, ynghyd â defnyddio fel anecs beth oedd gynt yn dŷ annedd, yn Nolgellau  Trosi adeilad storio i fod yn ganolfan i geidwaid  Trosi ac estyn swyddfeydd llawr cyntaf i fod yn llety gosod ar gyfer gwyliau, Dolgellau

Fodd bynnag, dim ond i raddau ymylol mae’r mwyafrif o’r rhain tu mewn i ardal parth llifogydd C2, a dim ond rhan o’r tir sydd yn yr ardal, yn hytrach na’r datblygiad ei hunan. Doedd dim ceisiadau’n cael eu hystyried yn annerbyniol o ran canlyniadau posibl llifogydd.

2016/2017 Fe ganiatawyd 10 cais o fewn parthau llifogydd rhwng 2016 a 2017, ond mae’r ceisiadau hyn i gyd yn cydymffurfio gyda chanllawiau NCT 15 ac nad ydynt yn ddatblygiadau sylweddol wrth i rai bod yn fân newidiadau i adeilad sy’n bodoli yn barod, ac eraill yn ‘Newid defnydd’.

2017/2018 Roedd 4 datblygiad newydd mewn parthau C1, a 8 datblygiad newydd mewn parthau C2 yn ystod y flwyddyn hon.

Roedd y datblygiadau y tu mewn i ardaloedd parth llifogydd C1 yn cynnwys:

 Codi annedd fforddiadwy yn Nhalsarnau  Gosod pontŵn yng Ngwersyll yr Urdd, Glanllyn  Newid defnydd swyddfeydd ar y llawr gwaelod yn glinig deintyddol yn Nolgellau  Bwytai, 4 fflat (3 fforddiadwy) a phâr o dai pâr yn y Bala

Roedd y datblygiadau y tu mewn i ardaloedd parth llifogydd C2 yn cynnwys:

180 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 124 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri  Mastiau telathrebu ym Mryncrug ac Abergynolwyn  Trosi fflatiau yn unedau gwyliau yn Nolgellau  Dymchwel y garej bresennol a chodi garej newydd yn Llanelltyd  Nodwedd Olwyn Ddŵr ger Pont Ysgeithin, Talybont  Cymeradwyo materion a gadwyd yn ôl i godi dau fyngalo ar wahân a dwy garej unllawr ar wahân yn Llwyngwril  Dymchwel ac adeiladu estyniad deulawr ac estyniad unllawr, a gosod ffenestri to gyda newidiadau i’r simnai yn Nyffryn Ardudwy

Ni ystyriwyd bod unrhyw un o’r ceisiadau’n annerbyniol o ran canlyniadau posibl llifogydd, ac ymgynghorwyd â CNC ynghylch pob cynnig i ddatblygu.

Nifer o APCE 2014/2015 ddatblygiadau Rhoddwyd ganiatâd cynllunio i 7 anedd newydd yng Nghapel Horeb, Dyffryn newydd yn Ardudwy. Fe fydd y safle yn defynddio SuDS. ymgorffori SuDS fel cymhareb o 2015/2016 gyfanswm y Cafodd ceisiadau ar gyfer 8 annedd newydd yn Nhrefriw a 12 annedd newydd caniatadau cynllunio yn Nolgellau eu caniatáu ac maen nhw’n ymgorffori SuDS a roddwyd 2016/2017 Cyfeiriodd y cais yn Fronallt, Dolgellau a’r cais am 4 uned yn Harlech at ddefnyddio egwyddorion SUDS fel rhan o‘u datblygiad. Cais amlinellol yn unig oedd yr ail gais yn Harlech felly nid oedd gofynion SuDS yn berthasol. Mae hyn yn golygu bod 100% o ddatblygiadau tai newydd o 3 neu fwy o dai sydd wedi eu caniatau yn ystod cyfnod yr adroddiad monitro hwn wedi defnyddio egwyddorion SuDS.

2017/2018 Roedd y cais a ganiatawyd ar gyfer ailddatblygu’r safle carafanau teithiol a gwersylla presennol (195 llain) ym Mharc Coedwig Eryri, Beddgelert, i ddarparu 16 o gabanau unllawr a hyd at 59 o leiniau teithiol a 26 llain gwersylla; roedd hefyd yn cynnwys adeiladu llety i staff, gwaith ategol, ynghyd â thirlunio mewnol gwell; cyfeiriwyd at egwyddorion SUDS fel rhan o'r datblygiad. Bydd yr holl ddraeniad wyneb ar y safle yn cael ei ollwng gan ddefnyddio dulliau SUDS, gyda draeniad y to yn mynd yn syth i’r tir, a draeniad y ffordd yn defnyddio stribedi ymdreiddio.

181 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 125 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 3 Hyrwyddo'r Nifer a math o APCE 2014/2015 defnydd o gynlluniau ynni O'r holl ganiatâdau cynllunio a roddwyd yn ystod y cyfnod hwn mae 0.6% wedi ddeunydd adnewyddadwy bod ar gyfer Solar, 4.4% ar gyfer Hydro a 0.4% ar gyfer Gwynt. Trwy bolisïau cynaliadwy o gyda chaniatâd cynllunio yn y Cynllun Datblygu Lleol mae’r Awdurdod yn cefnogi ceisiadau ffynonellau lleol cynllunio y flwyddyn ynni adnewyddadwy domestig ar raddfa fach. O'r 35 o geisiadau a gan gynnwys ynni dderbyniwyd am gynlluniau ynni adnewyddadwy rhoddodd yr Awdurdod ganiatâd ar gyfer 31.

2015/2016 O’r holl ganiatadau cynllunio a roddwyd yn ystod y cyfnod, roedd 1.3% ar gyfer Solar, 8.7% ar gyfer Hydro ac 1.1% ar gyfer Gwynt. Mae’r Awdurdod yn cefnogi ceisiadau am ynni adnewyddadwy domestig ar raddfa fechan, trwy gyfrwng polisïau cynllunio yn y Cynllun Datblygu Lleol. O’r 56 o geisiadau a gafwyd am gynlluniau ynni adnewyddadwy, rhoddodd yr Awdurdod ganiatâd i 54.

2016/2017 O’r 44 cais a dderbyniwyd ynglŷn ag ynni adnewyddadwy rhwng 2016 a 2017, fe ganiatawyd 90.9% o’r ceisiadau hyn. Ynglŷn â datblygiadau newydd, fe ganiatawyd 4 allan o 6 cynllun Hydro, a'r ddau gais ar gyfer cynllun biomass a chyfleuster tirlenwi defnyddio nwy ar gyfer cynhyrchu trydan. Mae’r Awdurdod yn cefnogi ceisiadau am ynni adnewyddadwy domestig ar raddfa fechan, trwy gyfrwng polisïau cynllunio yn y Cynllun Datblygu Lleol.

2017/2018 O’r 16 cais a ddaeth i law ynglŷn ag ynni adnewyddadwy rhwng 2017 a 2018, fe ganiatawyd 100% o’r ceisiadau hyn. Ynglŷn â datblygiadau newydd, fe ganiatawyd 6 cynllun Hydro. Mae’r Awdurdod yn cefnogi ceisiadau am ynni adnewyddadwy domestig ar raddfa fechan trwy gyfrwng polisïau cynllunio yn y CDLl.

Nifer o APCE 2014/2015 ddatblygiadau a Nid yw hyn yn ddangosydd y gellir ei monitro'n hawdd gan yr Awdurdod. Bydd roddwyd caniatâd yr Awdurdod yn adrodd ar unrhyw wobrau dylunio gwyrdd y daw’n ymwybodol cynllunio ar eu cyfer ohonynt. sydd wedi ennill gwobrau dylunio 2015/2016 gwyrdd, fel canran o Nid yw hwn yn ddangosydd y gellir ei fonitro'n hawdd gan yr Awdurdod. Bydd gyfanswm y nifer o yr Awdurdod yn adrodd ar unrhyw wobrau dylunio gwyrdd y daw’n ymwybodol geisiadau cynllunio ohonynt.

182 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 126 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri a roddwyd bob 2016/2017 blwyddyn Nid yw hwn yn ddangosydd y gellir ei fonitro'n hawdd gan yr Awdurdod. Bydd yr Awdurdod yn adrodd ar unrhyw wobrau dylunio gwyrdd y daw’n ymwybodol ohonynt.

2017/2018 Nid yw hwn yn ddangosydd y gellir ei fonitro'n hawdd gan yr Awdurdod. Bydd yr Awdurdod yn adrodd ar unrhyw wobrau dylunio gwyrdd y daw’n ymwybodol ohonynt.

4 Hyrwyddo'r Pellter datblygiadau APCE 2014/2015 defnydd o ddulliau newydd o Oherwydd y polisïau yn y Cynllun Datblygu Lleol y mae mwyafrif elaeth o trafnidiaeth wasanaeth cludiant ddatblygiadau newydd yn cael eu lleoli o fewn ffiniau aneddiadau ac felly cynaliadwy a cyhoeddus mewn lleoliadau cynaliadwy, yn agos at arosfannau bws a gorsafoedd trên lleihau effaith ceir, presennol. Ychydig iawn o ddatblygiadau newydd sy’n cael eu lleoli yng cludo nwyddau ar y nghefn gwlad agored, oddi wrth trafnidiaeth gyhoeddus ffyrdd a seilwaith Roedd 27 allan o 40 datblygiad newydd o fewn 0.5km o safle bws, tra bod 32 allan o’r 40 wedi eu lleoli o fewn 1.5km i safle bws. Roedd 11 allan o 40 o fewn 1.5km o orsaf drên

2015/2016 Roedd 51 allan o 68 datblygiad newydd o fewn 0.5km o safle bws, a 62 allan o 68 o fewn 1.5km i safle bws. Roedd 31 allan o 68 hefyd o fewn 1.5km i orsaf drên.

2016/2017 Roedd 23 allan o 44 datblygiad newydd o fewn 0.5km o safle bws, a 37 allan o 44 o fewn 1.5km i safle bws. Roedd 9 allan o 44 hefyd o fewn 1.5km i Orsaf Drên.

2017/2018 Roedd 48 allan o 68 datblygiad newydd o fewn 0.5km o safle bws, a 48 allan o 68 o fewn 1.5km i safle bws. Roedd 31 allan o 68 hefyd o fewn 1.5km i Orsaf Drên.

Teithio i'r gwaith Cyfrifiad 2014/2015 trwy fodd Nid yw'r wybodaeth hon ar gael eto ar gyfer y Parc Cenedlaethol o gyfrifiad 2011. Fe fydd angen comisiynu’r gwaith ar gyfer ardal y Parc os am ei dderbyn.

183 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 127 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 2015/2016 Dim newid.

2016/2017 Dim newid.

2017/2018 Dim newid.

Pellter cyfartalog a Cyfrifiad 2014/2015 deithir i'r gwaith Nid yw'r wybodaeth hon ar gael eto ar gyfer y Parc Cenedlaethol o gyfrifiad 2011. Bydd setiau data pellter ychwanegol i waith yn cael eu rhyddhau o gwmpas hwyr yn 2015/2016. Fe fydd angen comisiynu’r gwaith ar gyfer ardal y Parc os am ei dderbyn.

2015/2016 Dim newid.

2016/2017 Dim newid.

2017/2018 Dim newid.

Nifer o wasanaethau APCE , Gwynedd, Cowny 2014/2015 bws sy’n rhedeg yn Yn ôl amserlenni bysiau Cyngor Conwy / Gwynedd mae 32 o wasanaethau y Parc Cenedlaethol bws yn rhedeg trwy'r Parc Cenedlaethol (Osgoi dyblygu gwaith hy un daith yn rhedeg trwy Wynedd a Chonwy ddim ond yn cael eu cyfrif unwaith) ar hyn o bryd. Mae gwasanaethau tren Arfordir y Cambrian a Dyffryn Conwy yn gwasanaethu rhai trefi ac ardaloedd o fewn y Parc.

2015/2016 Dim newid.

2016/2017

184 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 128 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Yn ôl amserlenni bysiau Cyngor Conwy a Gwynedd mae yna 34 o wasanaethau bws yn rhedeg trwy’r Parc Cenedlaethol -(wedi osgoi dyblygu, fel bod yr un daith sy’n rhedeg trwy Gonwy a Gwynedd ond yn cael eu cyfrif unwaith) ar hyn o bryd. Mae tri gwasanaeth bws o’r ffigwr a nodir, yn rhai'r gwasanaeth ‘Sherpa’r Wyddfa’, sydd ond yn rhedeg yn yr Haf. Yn y ffigwr hwn hefyd, cynhwysir y ddau wasanaeth trên sy’n gwasanaethu rhai trefi ac ardaloedd o fewn y Parc, sef trên Arfordir y Cambrian a Dyffryn Conwy.

2017/2018 Yn ôl amserlenni bws Cyngor Conwy a Gwynedd mae yna 32 o wasanaethau bws yn rhedeg trwy’r Parc Cenedlaethol ar hyn o bryd (wedi osgoi dyblygu fel bod yr un daith sy’n rhedeg trwy Gonwy a Gwynedd ond yn cael ei chyfrif unwaith). Mae pedwar gwasanaeth bws o’r ffigwr a nodir yn rhai'r gwasanaeth ‘Sherpa’r Wyddfa’, sydd ond yn rhedeg yn ystod yr Haf. Mae hefyd dau wasanaeth trên sy’n gwasanaethu rhai trefi ac ardaloedd o fewn y Parc, sef trên Arfordir y Cambrian a Dyffryn Conwy.

5 Gwarchod a gwella Maint y tirlun APCE 2014/2015 cymeriad ac Roedd y canlyniadau ar gyfer yr ardaloedd a ddiffinnir o dan LANDMAP fel a Eithriadol ac CCGC ansawdd y dirwedd Uwchradd ei Werth ganlyn; fel y’i diffinnir o dan • Gweledol a Synhwyraidd - 54.8% (63 allan o 115 o ardaloedd) o ardaloedd bum agwedd gweledol o fewn y Parc Cenedlaethol yn cael eu dosbarthu fel Gwerth Uchel LANDMAP: yn neu Eithriadol ddiwylliannol, • Diwylliannol - 96.0% (48 allan o 50 ardal) o feysydd diwylliannol o fewn y daearegol, Parc Cenedlaethol yn cael eu dosbarthu fel Gwerth Uchel neu Eithriadol cynefinoedd • Daearegol - 93.9% (107 allan o 114 o ardaloedd) o ardaloedd daearegol o tirweddol yn weledol fewn y Parc Cenedlaethol yn cael eu dosbarthu fel Gwerth Uchel neu a synhwyraidd Eithriadol • Hanesyddol - 89.3% (134 allan o 150 o ardaloedd) o ardaloedd hanesyddol o fewn y Parc Cenedlaethol yn cael eu dosbarthu fel Gwerth Uchel neu Eithriadol • Tirwedd Cynefinoedd-38.9% (145 allan o 373 o ardaloedd) o ardaloedd tirwedd o fewn y Parc Cenedlaethol yn cael eu dosbarthu fel Gwerth Uchel neu Eithriadol

2015/2016 Dim newid.

2016/2017 Dim newid.

185 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 129 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 2017/2018 Dim newid.

Nifer o geisiadau LANDMAP 2014/2015 cynllunio lle Roedd y canlyniadau ar gyfer yr ardaloedd a ddiffinnir o dan LANDMAP fel a rhoddwyd caniatâd ganlyn; mewn ardaloedd o • Gweledol a Synhwyraidd - 10 cais mewn ardal gwerth Uchel a 0 mewn ardal werth eithriadol ac Eithriadol uchel eu gwerth fel • Diwylliannol - 17 cais mewn ardal gwerth Uchel a 18 mewn ardal Eithriadol y’i diffinnir gan • Daearegol - 5 cais mewn ardal gwerth Uchel a 30 mewn ardal Eithriadol LANDMAP • Hanesyddol - 13 cais mewn ardal gwerth Uchel a 22 mewn ardal Eithriadol • Tirwedd Cynefinoedd- 7 cais mewn ardal gwerth Uchel a 5 mewn ardal Eithriadol

2015/2016 Dyma nifer y ceisiadau cynllunio ar gyfer ardaloedd a ddiffinnir o dan LANDMAP;  Gweledol a Synhwyraidd - 24 mewn ardaloedd gwerth Uchel a 3 mewn ardaloedd Eithriadol  Diwylliannol - 23 mewn ardaloedd gwerth Uchel a 37 mewn ardaloedd Eithriadol  Daearyddol - 6 mewn ardaloedd gwerth Uchel a 41 mewn ardaloedd Eithriadol  Hanesyddol - 26 mewn ardaloedd gwerth Uchel a 28 mewn ardaloedd Eithriadol  Tirwedd Cynefinoedd - 9 mewn ardaloedd gwerth Uchel ac 8 mewn ardaloedd Eithriadol

2016/2017 Dyma’r nifer y ceisiadau cynllunio newydd ar gyfer ardaloedd a ddiffinnir o dan LANDMAP;  Gweledol a Synhwyraidd – 24 o fewn ardaloedd gwerth Uchel a 2 o fewn ardaloedd Eithriadol  Diwylliannol – 18 o fewn ardaloedd gwerth Uchel a 39 o fewn ardaloedd Eithriadol  Daearyddol – 11 o fewn ardaloedd gwerth Uchel a 52 o fewn ardaloedd Eithriadol  Hanesyddol – 33 o fewn ardaloedd gwerth Uchel a 24 o fewn ardaloedd Eithriadol

186 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 130 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri  Tirwedd Cynefinoedd – 12 o fewn ardaloedd gwerth Uchel a 6 o fewn ardaloedd Eithriadol

2017/2018 Dyma nifer y ceisiadau cynllunio newydd ar gyfer yr ardaloedd a ddiffinnir o dan LANDMAP;  Gweledol a Synhwyraidd – 30 o fewn ardaloedd gwerth Uchel a 3 o fewn ardaloedd Eithriadol  Diwylliannol – 25 o fewn ardaloedd gwerth Uchel a 28 o fewn ardaloedd Eithriadol  Daearyddol – 7 o fewn ardaloedd gwerth Uchel a 46 o fewn ardaloedd Eithriadol  Hanesyddol – 28 o fewn ardaloedd gwerth Uchel a 22 o fewn ardaloedd Eithriadol  Tirwedd Cynefinoedd – 6 o fewn ardaloedd gwerth Uchel a 9 o fewn ardaloedd Eithriadol

Maint yr ardaloedd APCE 2014/2015 tawel yn y Parc Ar lefel Cyngor Gwynedd a Lefel Cyngor Bwrdeistref Conwy mae'r data hwn Cenedlaethol ar gael yn unig. Yn 2009 cafodd 67% o ardaloedd yng Ngwynedd eu dosbarthu fel 'tawel' a 63% o Gonwy. Yn ôl mapiau ardaloedd tawel yr Awdurdod yn adroddiad Cyflwr yr Parc yr oedd 67% o'r Parc Cenedlaethol yn cael ei gategoreiddio fel tawel.

Mae’r Awdurdod wedi ymgymryd ag asesiad awyr dywyll. Dangosodd canlyniadau'r asesiad fod ansawdd tywyllwch y Parc Cenedlaethol yn galluogi’r Parc wneud cais i gael i bod yn warchodfa awyr dywyll. Mae’r Awdurdod yn bwriadau gwneud y cais yma yn y dyfodol agos. Mi fydd diweddariad ar y sefyllfa yn cael ei nodi yn yr adroddiad monitro blynyddol flwyddyn nesaf.

2015/2016 Dynodwyd Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri’n warchodfa Awyr Dywyll yn Nhachwedd 2015 ar ôl llwyddo efo cais yn ystod haf 2015. O ganlyniad i’r dynodiad Gwarchodfa Awyr Dywyll, mae’n cael ei ragweld y bydd;

 bywyd gwyllt y nos yr ardal yn cael budd  ansawdd amgylchedd yr ardal yn gwella

187 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 131 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri  Eryri’n cael atyniad naturiol newydd i ddenu ymwelwyr newydd i’r ardal yn ystod cyfnodau tawel o’r flwyddyn  yr economi leol yn gwella  awyr dywyll Eryri’n cael ei diogelu ar gyfer cenedlaethau’r dyfodol. Ni fydd APCE yn mynnu bod unrhyw oleuadau nos sy’n bodoli’n barod yn cael eu troi i ffwrdd ac ni fydd yn gofyn i unrhyw un wario symiau mawr o arian ar newid eu holl oleuadau. Yr unig beth rydan ni’n ei ofyn ydi i bobl newid eu defnydd o olau.

2016/2017: Ers y dynodiad o’r Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri’n warchodfa Awyr Dywyll, yn 2015, mae’r Awdurdod wedi bod yn gweithio’n galed gydag eraill i geisio cyflawni’r rhagolygon a nodwyd y flwyddyn flaenorol.

Erbyn diwedd Mawrth 2017, deallwn fod y prosiect Golau Stryd Gwynedd, wedi llwyddo i bylu dros 50% o oleuadau, sydd felly’n llwyddiant mawr.

Wrth gwrs, mae llawer o waith dal angen eu gwneud, ond yn wir mae’n debyg bod y Cynllun ar y trywydd cywir.

Ni fydd APCE yn mynnu bod unrhyw oleuadau nos sy’n bodoli’n barod yn cael eu troi i ffwrdd ac ni fydd yn gofyn i unrhyw un wario symiau mawr o arian ar newid eu holl oleuadau. Yr unig beth rydan ni’n ei ofyn ydi i bobl newid eu defnydd o olau.

2017/2018: Ers dynodiad Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri yn warchodfa Awyr Dywyll yn 2015, mae’r Awdurdod wedi bod yn gweithio’n galed gydag eraill i geisio â chyflawni’r cynigion a nodwyd y flwyddyn flaenorol.

Yn ystod yr Haf 2017 cyflwynodd Priffyrdd a Chyngor Gwynedd gais am arian ar gyfer buddsoddiad sylweddol arall, sef prosiect tair blynedd i bylu’r 7,500 o oleuadau stryd sy’n weddill yng Ngwynedd.

Ni fydd APCE yn mynnu bod unrhyw oleuadau nos sy’n bodoli’n barod yn cael eu diffodd ac ni fydd yn gofyn i unrhyw un wario symiau mawr o arian ar newid eu holl oleuadau. Yr unig beth yr ydym yn ei ofyn ydy i bobl newid eu defnydd o olau.

188 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 132 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Mae’n rhaid i’r International Dark Sky Reserves (IDSR) gyflwyno adroddiad blynyddol i’r International Dark Sky Association (IDA) erbyn y 1af o Hydref bob blwyddyn sy’n manylu ar weithgareddau a chynnydd tuag at gyflawni nodau IDA / IDSR yn ystod y flwyddyn flaenorol. Mae’r Awdurdod wedi cyflwyno adroddiad i’r IDSR a gellir ei weld ar ei wefan o dan adran Parc Cenedlaethol Eryri.

6 Lefelau llygryddion Cynghorau Gwynedd a Chonwy 2014/2015 Gwarchod a gwella aer yn y Parc Nid oes gwybodaeth ar gael at lefel Parc Cenedlaethol ansawdd aer Cenedlaethol - yn seiliedig ar Adolygiad Ansawdd 2015/2016 Aer ac Asesiadau ar Dim newid gyfer Gwynedd a Chonwy APCE 2016/2017 Oherwydd ei leoliad daearyddol ar gyrion gogledd-orllewin Ewrop a'r prifwyntoedd de- orllewinol a geir am y rhan fwyaf o'r flwyddyn, mae ansawdd yr aer yn Eryri yn gyffredinol yn dda iawn. O bryd i'w gilydd, fodd bynnag, mewn amodau tywydd sefydlog gyda gwasgedd uchel dros y DU, gall gwyntoedd dwyreiniol ddod â llygryddion o ardaloedd mwy diwydiannol ac o ganlyniad gall lefelau rhai llygryddion godi.

189 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 133 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 1 2017/2018 Dim gwybodaeth newydd.

7 Gwarchod Nifer y ceisiadau APCE 2014/2015 ansawdd y pridd cynllunio sy'n Er nad yw hyn yn cael ei fonitro gan yr Awdurdod, ychydig iawn o safleoedd trwy leihau cynnwys adfer y halogedig sydd yna o fewn y Parc Cenedlaethol. Petai safle sydd angen halogiad a diogelu safle a maint y tir a adferiad yn dod ymlaen fel cais byddai'n rhaid tynnu sylw. Does dim ceisiadau adferwyd sydd angen adfer wedi derbyn caniatâd cynllunio yn ystod y cyfnod yr AMB

1 http://www.eryri-npa.gov.uk/cym/looking-after/state-of-the-park/air?name=

190 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 134 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri swyddogaeth y 2015/2016 pridd Dim newid.

2016/2017 Dim newid.

2017/2018 Dim newid.

Ardaloedd mawn a 2014/2015 phriddoedd organig Fel yr amlinellwyd yn flaenorol nid yw’r data a ddarperir i'r Awdurdod yn a gollwyd o ddigon manwl i nodi 'lleiniau' bach. Mae’r ardaloedd mwyaf pwysig o fawn a ganlyniad i phriddoedd organig yn cael eu diogelu gan bolisïau yn y cynllun ac felly mae geisiadau cynllunio datblygiad yn annhebygol iawn o ddigwydd yn yr ardaloedd hyn. Oherwydd y newydd ffordd y mae'r data ar gael i ni, ni fydd yn bosibl i fonitro'r dangosydd hwn, bydd y dangosydd yn aros yn y fframwaith monitro er mwyn gweld a fydd y data ar gael mewn fformat derbyniol y gellir ei fonitro.

2015/2016 Dim newid.

2016/2017 Dim newid.

2017/2018 Dim newid.

Canran y 2014/2015 datblygiadau Roedd 59% (17 allan o 29 )o unedau tai newydd a gafodd ganiatâd newydd lle cynllunio, wedi cael eu lleoli ar dir a ddatblygwyd yn barod. Nid yw'r rhoddwyd caniatâd wybodaeth ynglŷn â’r holl ganiatâdau ar dir a ddatblygwyd yn barod yn cael ei cynllunio ar dir a gasglu gan yr Awdurdod, ond mi fydd wybodaeth ar gyfer unedau tai newydd ddatblygwyd yn yn cael ei adrodd yn ôl o hyn ymlaen. flaenorol 2015/2016

191 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 135 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Nifer yr unedau tai newydd gafodd ganiatâd ar dir oedd heb gael ei datblygu’n gynharach ydi 9/32, sy’n 28.1%. Ni fydd yr Awdurdod yn casglu gwybodaeth am bob datblygiad newydd a ganiatawyd ar dir wedi’i ddatblygu’n gynharach, ond bydd yn adrodd ar unedau tai newydd bob blwyddyn o eleni ymlaen

2016/2017 Nifer yr unedau tai newydd gafodd ganiatâd ar dir oedd heb gael ei datblygu’n gynharach ar gyfer yr AMB hwn yw 43/60, sy’n 71.7%.

2017/2018 Nifer yr unedau tai newydd a gafodd ganiatâd ar dir oedd wedi’i ddatblygu’n gynharach ar gyfer yr AMB hwn yw 16/21, sy’n 76%.

8 Diogelu daeareg a Mae cyflwr RIGS yn Grŵp RIGS 2014/2015 geomorffoleg Parc y Parc Cenedlaethol Unwaith eto, nid yw'r wybodaeth hon ar gael ar hyn o bryd, ond bydd y Cenedlaethol dangosydd yn aros yn y fframwaith monitro fel bod pan fydd y wybodaeth ar gael y gellir ei ychwanegu.

2015/2016 Dim newid

APCE 2016/2017 Dynodwyd y RIGS fel Safleoedd Daearegol/ Geomorffolegol sy’n Bwysig yn Rhanbarthol o ran Gwarchod Natur yn y DU “Earth Science Conservation in Great Britain: A Strategy (1990), ac sydd o safon sy'n haeddu cydnabyddiaeth a gwarchodaeth fel safleoedd anstatudol, i gyd- fynd â'r SoDdGA a Gwarchodfeydd Natur Cenedlaethol sydd o dan warchodaeth statudol. Bellach gelwir safleoedd RIGS yng Nghymru yn Safleoedd Geoamrywiaeth Rhanbarthol. Mae Cyfoeth Naturiol Cymru wedi cyfrannu at archwiliad Cymru gyfan o RIGS drwy gymorth ariannol a thechnegol. Yr archwiliad a ddechreuodd yn 2003 yw’r asesiad cenedlaethol cynhwysfawr cyntaf o safleoedd ail- haen yng Nghymru. Fe'i cynhaliwyd i raddau helaeth gan grwpiau RIGS lleol a Gwyddonwyr Daear Cyfoeth Naturiol Cymru gyda'r mwyafrif o'r cyllid yn dod o Gronfa Gynaliadwyedd yr Ardoll Agregau, ond gyda chyfraniad ariannol gan Gyfoeth Naturiol Cymru at y prosiect yng Ngogledd Cymru. Arweiniodd yr archwiliad at safoni’r ddogfennaeth safle,

192 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 136 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri digideiddio ffiniau'r safle i fformat cyffredin a sicrhau bod y tirfeddianwyr ac awdurdodau cynllunio yn cael eu hysbysu o'r RIGS. Roedd datblygu cronfa ddata GIS ar gyfer y prosiect yn fewnbwn sylweddol gan Gyfoeth Naturiol Cymru, lle y gwelwyd pob un o'r 600 neu fwy o safleoedd a gofrestrwyd hyd yn hyn yn cael eu digideiddio gan Gyfoeth Naturiol Cymru. Ar hyn o bryd Cyfoeth Naturiol Cymru sy’n cynnal y data GIS hwn. Mae 47 o RIGS yn y Parc Cenedlaethol.

2017/2018 Dim newid

9a Gwarchod a gwella Cyflwr y safleoedd APCE 2014/2015 bioamrywiaeth dynodedig, gan CNC Mae gwybodaeth a dderbyniwyd gan Adnoddau Naturiol Cymru ar gyfer 2012 gynnwys AGA, ACA, yn dangos y canlynol.

Ramsar, SoDdGA, ACA GNC, GNL • 39 uned (7.6%) o dan reolaeth cadwraeth briodol • 435 o unedau (85.0%) yn cael eu diffinio fel rhai sydd angen gweithredu arnynt • 38 o unedau (7.4%) Mae angen mwy o ymchwil i fel sail penderfyniad SPA • 5 uned (3.4%) o dan reolaeth cadwraeth briodol • 142 o unedau (96.6%) yn cael eu diffinio fel rhai sydd angen gweithredu SoDdGA • 177 o unedau (23.7%) o dan reolaeth cadwraeth briodol • 531 o unedau (96.6%) yn cael eu diffinio fel rhai sydd angen gweithredu • 40 uned (5.3%) Mae angen mwy o ymchwil i benderfyniad sylfaen RAMSAR • 2 uned (100%) yn cael eu diffinio fel rhai sydd angen gweithredu

2015/2016 Cafwyd gwybodaeth oddi wrth Adnoddau Naturiol Cymru ar gyfer 2016 sy’n dangos fel a ganlyn. Ardaloedd Cadwraeth Arbennig  Does dim safleoedd/unedau o dan reolaeth cadwraeth briodol  559 o unedau (97.6%) wedi’u diffinio fel rhai lle mae angen gweithredu

193 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 137 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri  14 o unedau (2.4%) angen mwy o ymchwil fel sail ar gyfer penderfynu Ardaloedd Cynllunio Arbennig  Does dim safleoedd/unedau o dan reolaeth gadwraeth briodol  162 o unedau (100.0%) wedi’u diffinio fel rhai lle mae angen gweithredu Ardaloedd o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig  153 o unedau (18.2%) o dan reolaeth gadwraeth briodol  670 o unedau (79.9%) wedi’u diffinio fel rhai lle mae angen gweithredu  16 o unedau (1.9%) angen mwy o ymchwil fel sail ar gyfer penderfynu RAMSAR  2 o unedau (100%) wedi’u diffinio fel rhai lle mae angen gweithredu

2016/2017 Cafwyd gwybodaeth oddi wrth Cyfoeth Naturiol Cymru sy’n dangos fel a ganlyn. Ardaloedd Cadwraeth Arbennig  Does dim safleoedd/unedau o dan reolaeth cadwraeth briodol yn y Parc Cenedlaethol ar gyfer 2016-2017  558 o unedau (97.6%) wedi’u diffinio fel rhai lle mae angen gweithredu  14 o unedau (2.4%) angen mwy o ymchwil fel sail ar gyfer penderfynu Ardaloedd Cynllunio Arbennig  Does dim safleoedd/unedau o dan reolaeth gadwraeth briodol  162 o unedau (100.0%) wedi’u diffinio fel rhai lle mae angen gweithredu  Does dim safleoedd/unedau angen mwy o ymchwil fel sail ar gyfer penderfynu Ardaloedd o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig  151 o unedau (17.8%) o dan reolaeth gadwraeth briodol  681 o unedau (80.3%) wedi’u diffinio fel rhai lle mae angen gweithredu

194 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 138 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri  16 o unedau (1.9%) angen mwy o ymchwil fel sail ar gyfer penderfynu RAMSAR  2 o unedau (100%) wedi’u diffinio fel rhai lle mae angen gweithredu

2017/2018 Mae’r wybodaeth a gafwyd gan Gyfoeth Naturiol Cymru’n cynnwys y canlynol:  Mae cyflwr rhywogaethau ACA ac AGA ar safleoedd yng Nghymru, fel yr adroddwyd yn 2013, yn parhau i fod yn anffafriol ar y cyfan (55%), ac eithrio adar a mamaliaid lle’r oedd 86% a 68% mewn cyflwr ffafriol,  Mae gan 562 o’r cyfanswm o 1.016 SoDdGA (yn 2010) rywogaethau cymwys unigol ac mae gan 54 gasgliadau rhywogaethau sy'n gymwys. Tra bod nodweddion SoDdGA y twyni tywod, glaswelltir arfordirol a rhos yn gyffredinol yn anffafriol, mae nodweddion SoDdGA clogwyni môr fertigol yn ffafriol at ei gilydd.  Mae 35% o ddyfroedd morol Cymru wedi'u dynodi'n ardaloedd gwarchodedig morol (ACA, AGA, SoDdGA â nodweddion rhynglanwol, Parthau Cadwraeth Morol a safleoedd Ramsar). Mae tystiolaeth yn awgrymu bod y cynefinoedd morol mewn cyflwr amrywiol, ond eu bod yn gallu cynnal poblogaethau iach o lawer o fathau o adar môr a mamaliaid morol. Mae Cymru wedi cyfrannu at y cynnydd da a wnaed tuag at gyflawni Statws Amgylcheddol Da ar gyfer dyfroedd y DU erbyn 2020, fel y'i diffinnir yn Rhan Un o Strategaeth Forol y DU.

9b Gwarchod a gwella Cyflwr a statws 2014/2015 bioamrywiaeth rhywogaethau a Dim gwybodaeth ar gael ar hyn o bryd oherwydd nid yw hyn yn cael ei fonitro chynefinoedd CGBLl gan yr Awdurdod oherwydd adnoddau cyfyngedig (Cynllun Gweithredu Bioamrywiaeth) 2015/2016

Dim newid.

2016/2017 Dim newid.

2017/2018

195 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 139 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dim newid.

9c Gwarchod a gwella Nifer o ganiatadau 2014/2015 bioamrywiaeth cynllunio sy’n Er nad yw hyn yn cael ei fonitro ar hyn o bryd gan yr Awdurdod o ganlyniad i effeithio ar adnoddau cyfyngedig mae’r polisïau o fewn y CDLl yn sicrhau bod rywogaethau a rhywogaethau Cynllun Gweithredu Bioamrywiaeth Lleol yn cael eu diogelu. chynefinoedd CGBLl 2015/2016 Dim newid.

2016/2017 Dim newid.

2017/2018 Dim newid.

9d Gwarchod a gwella Nifer y ceisiadau 2014/2015 bioamrywiaeth cynllunio sy’n arwain Dim gwybodaeth ar gael ar hyn o bryd gan fod hyn yn cael ei fonitro gan yr at golli gwrychoedd Awdurdod oherwydd adnoddau cyfyngedig. a ffiniau caeau (lle Roedd 23 o gynlluniau plannu gwrychoedd (2437 metr) o fewn y Parc mae hyn yn digwydd Cenedlaethol yn ystod y cyfnod yr AMB. Roedd yna hefyd 10 cynllun plannu dylai manylion y coed (0.625 ha - 1600 coeden yn ôl ha). golled am rywogaethau gael eu cydgasglu) 2015/2016 Cynlluniau plannu gwrychoedd – fe arweiniodd cynlluniau at blannu 4,750 metr o wrychoedd

Plannu coetiroedd – ailblannu 2.35ha o goetir ar ôl gwahanol gynlluniau. Cynorthwyo a rheoli 23.5ha o goetir yn ystod y cyfnod hwn.

2016/2017 Cynlluniau plannu gwrychoedd – fe arweiniodd cynlluniau at blannu 5,688 metr o wrychoedd.

Plannu coetiroedd – ailblannu 3.4ha o goetir ar ôl gwahanol gynlluniau.

196 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 140 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Hefyd y bu 6,000 o goed unigol i aelodau ffermwyr ifanc Cymru gyfan.

2017/2018 Cynlluniau plannu gwrychoedd – arweiniodd 26 cynllun at blannu 3,910 metr o wrychoedd o 28,070.

Plannu coetiroedd – aethpwyd ati i ailblannu 7.96ha o goetir o 12,300 ar ôl 18 cynllun.

10a Gwerthfawrogi, Cyflwr Ardaloedd APCE 2014/2015 gwarchod a Dim ond un cynllun rheoli sydd mewn grym yn y Parc Cenedlaethol ar hyn o Cadwraeth a’r Cadw gwella’r graddau y mae bryd. Mae’r datblygiadau yn ardaloedd Cadwraeth Dolgellau yn gyson â’r amgylchedd datblygiadau Ymddiriedolaeth Archaeolegol Cynlluniau Rheoli ar gyfer yr ardal. Mae Ymddiriedolaeth Archaeolegol hanesyddol, gan newydd yn gyson â’r Gwynedd Gwynedd wrthi’n ymgymryd â gwaith ar yr Ardaloedd Cadwraeth sy’n weddill, gynnwys y Cynlluniau Rheoli a bwriedir adrodd am y cynnydd a wneir yn y fframwaith monitro'r flwyddyn dreftadaeth Ardaloedd nesaf. adeiledig, Cadwraeth. archeoleg a’r dirwedd 2015/2016 hanesyddol Dim newid.

2016/2017 Dim newid.

2017/2018 Dim newid.

10b Gwerthfawrogi, Cyflwr Henebion Cadw 2014/2015 gwarchod a Rhestredig. Nid yw Cadw wedi rhannu unrhyw wybodaeth ynglŷn â chyflwr yr Henebion gwella’r Rhestredig yn y Parc Cenedlaethol. Mae’r polisïau yn y CDLl yn diogelu’r amgylchedd Henebion Rhestredig rhag datblygiadau amhriodol. hanesyddol, gan gynnwys y 2015/2016 dreftadaeth Mae data a ddarparwyd gan CADW yn ystod Awst 2016 yn dangos fel a adeiledig, ganlyn: archeoleg a’r dirwedd Fe ymwelwyd â 150 o’r 377 o Henebion Rhestredig sydd yn y Parc, yn ystod y hanesyddol cylch cyfredol o ymweliadau (y 5ed), a ddechreuodd ar 01/04/2011:

197 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 141 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri

Tuedd yn eu Nifer y safleoedd % cyflwr Wedi gwella 7 4% Sefydlog 13 90% Wedi gwaethygu 9 6%

Lefelau risg ar gyfer Henebion:

Isel 83 Canolig 57 Uchel 4 Heb eu hasesu 6

I roi asesiad llawn o bob un o’r 377 o henebion yn y Parc, rydw i wedi cyfeirio ar y wybodaeth ddiweddaraf am ymweliadau safle sydd ar gael, o’r 4ydd a’r 5ed cylch o ymweliadau. Nodwch os gwelwch yn dda na chafodd y lefel o risg ar gyfer henebion ei asesu o ran y safleoedd hyn yn ystod y 4ydd cylch (2002- 2011).

Cyflwr Nifer y safleoedd % Wedi gwella 18 5% Sefydlog 334 89% Wedi gwaethygu 25 7%

2016/2017 Mae data a ddarparwyd gan CADW yn ystod Medi 2017 yn dangos fel a ganlyn:

Fe ymwelwyd â 153 o’r 377 o Henebion Rhestredig sydd yn y Parc, yn ystod y cylch cyfredol o ymweliadau (y 5ed), a ddechreuodd ar 01/04/2011:

Tuedd yn eu Nifer y safleoedd % cyflwr Wedi gwella 8 5%

198 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 142 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Sefydlog 135 88% Wedi gwaethygu 10 7% Lefelau risg ar gyfer Henebion: Isel 88 Canolig 56 Uchel 5 Heb eu hasesu 4 I roi asesiad llawn o bob un o’r 377 o henebion yn y Parc, rydw i wedi cyfeirio ar y wybodaeth ddiweddaraf am ymweliadau safle sydd ar gael, o’r 4ydd a’r 5ed cylch o ymweliadau. Nodwch os gwelwch yn dda na chafodd y lefel o risg ar gyfer henebion ei asesu o ran y safleoedd hyn yn ystod y 4ydd cylch (2002- 2011). Cyflwr Nifer y safleoedd % Wedi gwella 18 5% Sefydlog 333 89% Wedi gwaethygu 26 7%

2017/2018 Mae data a ddarparwyd gan CADW yn ystod mis Mehefin 2018 yn dangos y canlynol: Ymwelwyd â 197 o’r 377 o Henebion Rhestredig yn y Parc yn ystod y cylch cyfredol (y 5ed) o ymweliadau, a ddechreuodd ar 01/04/2011: Cyflwr Nifer y safleoedd % Wedi gwella 12 6 Sefydlog 155 79 Wedi gwaethygu 30 15 Lefelau risg ar gyfer Henebion: Isel 105 Canolig 82 Uchel 10 Mae’r wybodaeth hon o’r 4ydd a’r 5ed cylch o ymweliadau. Ni chafodd lefel y risg ar gyfer henebion ei hasesu o ran y safleoedd yn ystod y 4ydd cylch (2002- 2011).

199 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 143 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Cyflwr Nifer y safleoedd % Wedi gwella 20 5.3 Sefydlog 314 83.3 Wedi gwaethygu 43 11.4

10c Gwerthfawrogi, Nifer yr Adeiladau 2014/2015 gwarchod a Rhestredig mewn Mae data ynghylch cyflwr yr Adeiladau Rhestredig yn y Parc Cenedlaethol yn gwella’r perygl. cael ei gasglu’n rheolaidd. amgylchedd  Cyfanswm yr adeiladau mewn perygl (Categori 1 – Risg Eithafol) = hanesyddol, gan 45 gynnwys y  Cyfanswm yr adeiladau mewn perygl (Categori 2 – Risg Difrifol) = 56 dreftadaeth  Cyfanswm yr adeiladau mewn perygl (Categori 3 – Mewn Perygl) = adeiledig, 200 archeoleg a’r  Cyfanswm yr adeiladau mewn perygl (Categori 4 – I’w wylio) = 312 dirwedd hanesyddol 2015/2016 Mae data ynghylch cyflwr yr Adeiladau Rhestredig yn y Parc Cenedlaethol yn cael ei gasglu’n rheolaidd.  Cyfanswm yr adeiladau mewn perygl (Categori 1 – Risg Eithafol)= 45  Cyfanswm yr adeiladau mewn perygl (Categori 2 – Risg Difrifol)= 54  Cyfanswm yr adeiladau mewn perygl (Categori 3 – Mewn Perygl)= 206  Cyfanswm yr adeiladau mewn perygl (Categori 4 – I’w wylio)= 308

2016/2017 Mae data ynghylch cyflwr yr Adeiladau Rhestredig yn y Parc Cenedlaethol yn cael ei gasglu’n rheolaidd.  Cyfanswm yr adeiladau mewn perygl (Categori 1 – Risg Eithafol) = 45  Cyfanswm yr adeiladau mewn perygl (Categori 2 – Risg Difrifol) = 55  Cyfanswm yr adeiladau mewn perygl (Categori 3 – Mewn Perygl) = 204  Cyfanswm yr adeiladau mewn perygl (Categori 4 – I’w Wylio) = 309

2017/2018 Mae data ynghylch cyflwr yr Adeiladau Rhestredig yn y Parc Cenedlaethol yn cael ei gasglu’n rheolaidd.

200 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 144 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri  Cyfanswm yr adeiladau mewn perygl (Categori 1 – Risg Eithafol) = 51  Cyfanswm yr adeiladau mewn perygl (Categori 2 – Risg Difrifol) = 48  Cyfanswm yr adeiladau mewn perygl (Categori 3 – Mewn Perygl) = 206  Cyfanswm yr adeiladau mewn perygl (Categori 4 – I’w Wylio) = 341 Mae'r dirywiad hwn oherwydd diffyg adnoddau i fynd i'r afael â'r mater. Hefyd mae nifer o adeiladau amaethyddol yn cael eu gadael i ddirywio am nad ydynt bellach yn cael eu defnyddio.

11 Gwerthfawrogi a Cyflwr Ardaloedd APCE 2014/2015 gwarchod Cadwraeth a’r Cadw Unwaith y mabwysiadir y cynlluniau rheoli ardaloedd cadwraeth, bwriedir amrywiaeth a graddau y mae nodweddion Ymddiriedolaeth Archaeolegol monitro’r dangosydd hwn. Ar hyn o bryd, mae’r polisïau yn y CDLl yn sicrhau datblygiadau nad oes datblygiadau amhriodol yn digwydd mewn ardaloedd cadwraeth. unigryw lleol, gan newydd yn gyson â’r Gwynedd gynnwys cymeriad Cynlluniau Rheoli treflun Ardaloedd 2015/2016 Cadwraeth. Dim newid.

2016/2017 Dim newid.

2017/2018 Dim newid.

12 Gwarchod, hybu a Canran y siaradwyr APCE a’r Cyfrifiad 2014/2015 gwella’r dreftadaeth Cymraeg yn y Parc Daw’r wybodaeth a ddangosir isod o Gyfrifiad 2011; ddiwylliannol a’r Cenedlaethol, iaith Gymraeg yn ynghyd â’u  gallai 58.6% o bobl ym Mharc Cenedlaethol Eryri siarad Cymraeg, Eryri dosbarthiad sy’n uwch na’r cyfartaledd cenedlaethol o 19%  gallai 49.7% o bobl ddarllen, ysgrifennu a siarad Cymraeg yn y Parc Cenedlaethol, sy’n uwch na’r cyfartaledd cenedlaethol o 14.6% O ran dosbarthiad, mae’r ganran isaf o siaradwyr Cymraeg yn ardaloedd arfordirol gorllewinol Abermo, Tywyn ac Aberdyfi. Roedd 54.6% o bobl yn byw yn Llangelynnin heb unrhyw sgiliau iaith Gymraeg o gwbl.

201 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 145 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Roedd yr ardaloedd â’r canrannau uchaf o siaradwyr Cymraeg yn cynnwys Llanuwchllyn a’r Bala; roedd 78.6% o bobl yn byw yn Llanuwchllyn yn gallu siarad Cymraeg. Yn ôl Cyfrifiad 2001, canran y siaradwyr Cymraeg yn y Parc Cenedlaethol oedd 62.1%. Mae hyn yn golygu bod gostyngiad o 3.5% wedi bod yn nifer y siaradwyr Cymraeg yn yr ardal ers 2001. Hefyd, yn ystod y Cyfrifiad blaenorol, gallai 54.5% o boblogaeth y Parc siarad, darllen ac ysgrifennu yn Gymraeg. Roedd hyn wedi gostwng 4.8% erbyn Cyfrifiad 2011. Mae’r polisïau yn y Cynllun Datblygu Lleol yn ystyried anghenion a diddordebau’r iaith Gymraeg. Mae’r CDLl yn cefnogi datblygiadau sy’n cynnal neu’n gwella’r iaith Gymraeg. Gwrthodir unrhyw ddatblygiad sy’n peri niwed sylweddol i’r iaith Gymraeg. Rhaid i ddatblygiadau a all gael effaith sylweddol gyflwyno datganiadau ieithyddol cymunedol, neu asesiadau i alluogi’r Awdurdod i wneud penderfyniad hyddysg ynglŷn â’u heffaith. Mae’r Awdurdod yn annog defnyddio arwyddion Cymraeg neu ddwyieithog ar ddatblygiadau newydd a’r rhai sy’n bodloni’n barod.

2015/2016 Gwybodaeth cyfrifiad, felly dim diweddariad blynyddol ar gael.

2016/2017 Gwybodaeth cyfrifiad, felly dim diweddariad blynyddol ar gael.

2017/2018 Gwybodaeth cyfrifiad, felly dim diweddariad blynyddol ar gael.

13a Diogelu ansawdd a Canran afonydd Cyfoeth Naturiol Cymru 2014/2015 nifer yr adnoddau Eryri sydd wedi’u Yn ôl y data a gymerwyd o’r ‘Pecyn Tystiolaeth Leol - Eryri 2013’ a dŵr dosbarthu fel rhai da gynhyrchwyd gan Asiantaeth yr Amgylchedd, mae 122 o afonydd wedi’u iawn, da neu hasesu yn y Parc Cenedlaethol. Mae’r wybodaeth isod yn manylu ar yr gymharol dda o ran asesiadau a gynhaliwyd ar hyd yr afonydd hyn; ansawdd cemegol a Cemegol biolegol  roedd 14 afon wedi’u dosbarthu fel rhai o ansawdd ‘da’  nid oedd angen cynnal asesiad ar 108 afon Statws Ecolegol  roedd 1 afon wedi’i dosbarthu fel un ansawdd ‘uchel’  roedd 35 afon wedi’u dosbarthu fel rhai o ansawdd ‘da’  roedd 80 afon wedi’u dosbarthu fel rhai o ansawdd ‘cymedrol’  roedd 6 afon wedi’u dosbarthu fel rhai o ansawdd ‘gwael’

202 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 146 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 2015/2016 Yn ôl data a gymerwyd o’r ‘Pecyn Tystiolaeth Leol - Eryri Chwefror 2014’ a gynhyrchwyd gan Asiantaeth yr Amgylchedd, roedd 122 o afonydd wedi’u hasesu yn y Parc Cenedlaethol. Mae’r wybodaeth isod yn rhoi manylion yr asesiadau ar yr afonydd hynny; Cemegol  28 afon yn y dosbarth ansawdd ‘Da’  2 afon yn methu cyrraedd statws ‘da’  92 afon nad oedd angen eu hasesu

Statws Ecolegol  34 afon yn y dosbarth ansawdd ‘Da’  85 afon yn y dosbarth ansawdd ‘Cymedrol’  3 afon yn y dosbarth ansawdd ‘Gwael’

2016/2017 Yn ôl y data a dderbyniwyd gan Cyfoeth Naturiol Cymru 2015, roedd 90 o afonydd o fewn y Parc Cenedlaethol wedi’u hasesu. Mae’r wybodaeth isod yn rhoi manylion yr asesiadau ar yr afonydd hynny: Cemegol:  83 afon yn ddosbarth ansawdd ‘Da’  7 afon yn methu cyrraedd statws ‘Da’ O gymharu â’r flwyddyn flaenorol, gweler dipyn o lwyddiant yn adfer afonydd i ddosbarth statws cemegol ansawdd ‘da’.

Statws Ecolegol:  31 afon yn y dosbarth ansawdd ‘Da’  56 afon yn y dosbarth ansawdd ‘Cymedrol’  3 afon yn y dosbarth ansawdd ‘Gwael’

2017/2018 Yn ôl y data a gafwyd gan Gyfoeth Naturiol Cymru 2015, roedd 90 o afonydd o fewn y Parc Cenedlaethol wedi’u hasesu. Mae’r wybodaeth isod yn rhoi manylion yr asesiadau a gynhaliwyd ar yr afonydd hynny: Cemegol:  83 afon yn ddosbarth ansawdd ‘Da’  7 afon yn methu â chyrraedd statws ‘Da’

203 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 147 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Statws Ecolegol:  31 afon yn y dosbarth ansawdd ‘Da’  56 afon yn y dosbarth ansawdd ‘Cymedrol’  3 afon yn y dosbarth ansawdd ‘Gwael’ Caiff dosbarthiad 2018 ar gyfer afonydd a llynnoedd ei ryddhau cyn diwedd y flwyddyn.

13b Diogelu ansawdd a Traethau Baner Las Cyfoeth Naturiol Cymru 2014/2015 nifer yr adnoddau a Gwobr Arfordir Nid oedd Traethau Baner Las ym Mharc Cenedlaethol Eryri yn ystod 2013 - dŵr Glas yn Eryri 2014. Fodd bynnag, roedd traeth Harlech gymwys am wobr Arfordir Glas 2014.

2015/2016  Baner Las – Dim traethau Baner Las  Gwobr Arfordir Gwyrdd – cafodd traethau Harlech, Llandanwg a Bennar Wobrau Arfordir Gwyrdd yn ystod 2015/2016 Gwobr Glan Môr (Gwledig) – cafodd traethau Harlech, Llandanwg, Bennar ac Aberdyfi Wobr Glan Môr yn ystod 2015/2016

Cadwch Gymru’n Daclus 2016/2017 https://www.keepwalestidy.cymru/ein- traethau  Baner Las – Dim traethau Baner Las  Gwobr Arfordir Las – O fewn y Parc Cenedlaethol derbyniwyd Llandanwg Harlech, a Bennar y Wobr Arfordir Las.

2017/2018 Nid oedd Baner Las yn Eryri yn ystod y flwyddyn monitro hon, fodd bynnag dyfarnwyd Gwobr Arfordir Las i draeth Harlech.

13c Diogelu ansawdd a Ansawdd dyfroedd Cyfoeth Naturiol Cymru 2014/2015 nifer yr adnoddau ymdrochi ac Mae’r data gan Asiantaeth yr Amgylchedd ar gyfer dyfroedd ymdrochi wedi’i dŵr aberoedd nodi isod;  Harlech – Ardderchog  Dyffryn (Llanenddwyn) - Ardderchog  Llandanwg - Ardderchog  Tal y Bont - Ardderchog  Aberdyfi – Digonol

204 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 148 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 2015/2016 Mae data o wefan Cyfoeth Naturiol Cymru (ar sail ffigyrau 2015) ar gyfer dŵr ymdrochi i’w weld isod;  Harlech - Ardderchog  Dyffryn (Llanenddwyn) - Ardderchog  Llandanwg - Ardderchog  Tal y Bont - Ardderchog  Aberdyfi – Digonol

2016/2017 Fe gafwyd y data hwn gan Cyfoeth Naturiol Cymru ar gyfer dŵr ymdrochi. (Mae’r data ar sail ffigyrau 2016)  Harlech – Ardderchog  Dyffryn (Llanenddwyn) - Ardderchog  Llandanwg - Ardderchog  Tal y Bont - Ardderchog  Aberdyfi – Digonol

2017/2018 Fe gafwyd y data hwn gan CNC ar gyfer dŵr ymdrochi (mae’r data yn seiliedig ar ffigyrau 2017)  Harlech – Ardderchog  Dyffryn (Llanenddwyn) - Ardderchog  Llandanwg - Ardderchog  Tal y Bont - Ardderchog  Aberdyfi – Da Yn llwyddiannus dros y flwyddyn ddiwethaf, mae ansawdd dŵr ymdrochi Aberdyfi wedi sicrhau dynodiad ‘Da’ yn hytrach na ‘Digonol’, sydd wedi arwain at ganfyddiad cadarnhaol ar gyfer y cyfnod monitro hwn.

13d Diogelu ansawdd a Amcan o’r defnydd a Dŵr Cymru 2014/2015 nifer yr adnoddau wneir o ddŵr mewn Mae’r data gan gydweithwyr Dŵr Cymru ar gyfer 2014/2015, yn amcangyfrif y dŵr cartrefi (litrau'r pen y canlynol; dydd)  Hh o ran defnydd fesul y pen o’r boblogaeth wedi’i fesur (l/pen/dydd) - Cyfartaledd o 109.67

205 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 149 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 2015/2016 Mae amcangyfrifon data oddi wrth gydweithwyr o Ddŵr Cymru yn amcan fel a ganlyn ar gyfer 2015/2016;  Hh o ran Defnydd Fesul y Pen o’r Boblogaeth wedi’i fesur (l/y pen/y dydd) - Cyfartaledd o 107.31

2016-2017 CYDRANNAU GWERTH UNED Cartref fesul Defnydd 139.48 Litrau’r pen y dydd Capita Mesuredig 111.41 Litrau’r pen y dydd Anfesuredig 155.42 Litrau’r pen y dydd . 2017-2018 CYDRAN GWERTH UNED Cartref fesul Defnydd 145.48 Litrau’r pen y dydd Capita Mesuredig 125.49 Litrau’r pen y dydd Anfesuredig 157.23 Litrau’r pen y dydd

14a Hybu Nifer y cyfleusterau APCE 2014/2015 mecanweithiau i rheoli gwastraff Ni chafwyd ceisiadau am gyfleusterau rheoli gwastraff cynaliadwy yn ystod y leihau gwastraff, ac cynaliadwy a gafodd cyfnod monitro hwn. ailddefnyddio ac ganiatâd cynllunio ailgylchu mwy. yn y Parc 2015/2016 Cenedlaethol, a’u Ni chafwyd ceisiadau am gyfleusterau rheoli gwastraff cynaliadwy yn ystod y pellter o’r cyfnod monitro hwn aneddiadau. 2016/2017 Ni chafwyd ceisiadau am gyfleusterau rheoli gwastraff cynaliadwy yn ystod y cyfnod monitro hwn

2017/2018 Ni chafwyd ceisiadau am gyfleusterau rheoli gwastraff cynaliadwy yn ystod y cyfnod monitro hwn. 14b Hybu Canran y safleoedd Ystadegau Cymru 2014/2015 mecanweithiau i ailgylchu gwastraff Canran o wastraff cartref yn cael ei ailddefnyddio/ailgylchu: leihau gwastraff, ac cartref a diwydiannol Gwynedd -20.5 / masnachol. Conwy -24.3

206 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 150 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri ailddefnyddio ac Canran o wastraff cartref yn cael ei gompostio: ailgylchu mwy. Gwynedd – 17.3 Conwy -19.1

2015/2016 Canran o wastraff cartref yn cael ei ailddefnyddio/ailgylchu: Gwynedd - 20.8 Conwy - 25.5

Canran o wastraff cartref yn cael ei gompostio: Gwynedd – 19.7 Conwy - 18.8

2016/2017 Canran o wastraff cartref yn cael ei ailddefnyddio / ailgylchu: Gwynedd - 25.2 Conwy - 29.8

Canran o wastraff cartref yn cael ei gompostio: Gwynedd – 21.1 Conwy - 21.7

2017/2018 Bydd data ar gyfer canran y safleoedd ailgylchu gwastraff cartref a diwydiannol / masnachol yng Ngwynedd a Chonwy yn cael ei ddiweddaru ym mis Hydref 2018.

15 Gwella nifer ac Mannau agored a APCE 2014/2015 ansawdd y mannau gollwyd i agored cyhoeddus Mae rhannau o ddau ddatblygiad newid defnydd o fewn ardal a ddynodwyd fel ddatblygiadau gofod agored. Addasu tir ysgol ar gyfer bod yn adnodd gymunedol, cyrtiau newydd yn y Parc chwaraeon a gerddi cymunedol yw’r ceisiadau yma. Ni ystyrir y bydd unrhyw Cenedlaethol. effaith andwyol

2015/2016

207 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 151 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Roedd dau gais yn torri ar draws gofod agored, y ddau ohonynt yn ‘Adeiladu estyniad unllawr’ ond doeddent ddim yn cael effaith niweidiol ar yr ardal agored.

2016/2017 Roedd un cais yn torri ar draws gofod agored, ble roedd deiliad tŷ wedi cael caniatâd i ‘Adeiladu estyniad deulawr’ - ond nid yw’n cael effaith niweidiol ar yr ardal agored.

2017/2018 Roedd 2 gais o fewn ardal Man Agored a 5 yn croestorri ardal Man Agored, fodd bynnag ni wnaeth unrhyw un o’r ceisiadau hyn arwain at golli ardaloedd o dir agored. Roedd y ceisiadau a ganiatawyd yn cynnwys codi rhwydi criced. Mae'r datblygiad hwn wedi’i leoli wrth ymyl cae criced ar y cae hamdden a ddefnyddir gan glybiau criced, rygbi a phêl-droed Dolgellau ac mae'n gyfleuster na fyddai'n anghyson â defnydd presennol y tir. Caniatawyd hefyd codi mast telathrebu 20m, rhyddhau amodau, gosod 10 carafán statig yn lle 18 o leiniau carafanau teithiol a chais ôl-weithredol i gadw wal. Ni wnaeth unrhyw un o’r ceisiadau hyn arwain at golli ardaloedd o dir agored.

16a Darparu tai i fodloni Tai fforddiadwy a APCE 2014/2015 angen lleol gwblhawyd fel Roedd 47% o’r holl dai a gwblhawyd yn APCE yn rhai fforddiadwy. canran o’r holl dai newydd a Yn ystod cyfnod yr Adroddiad Monitro Blynyddol, cafodd 58 o dai eu cwblhau, gwblhawyd ac roedd 27 o’r rheiny’n fforddiadwy.

2015/2016 Roedd 16.7% o’r rhai a gwblhawyd tu mewn i APCE yn anheddau fforddiadwy. Yn ystod cyfnod yr adroddiad monitro blynyddol, fe gwblhawyd 18 o anheddau, efo 3 o’r rheiny’n fforddiadwy.

2016/2017 Roedd 45% o’r holl dai a gwblhawyd yn APCE yn rhai fforddiadwy. Yn ystod cyfnod yr Adroddiad Monitro Blynyddol cafodd 20 o dai eu cwblhau ac roedd 9 o’r rheiny’n fforddiadwy.

2017/2018

208 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 152 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Roedd 43% o’r holl dai a gwblhawyd yn APCE yn rhai fforddiadwy. Yn ystod cyfnod yr AMB cafodd 21 o dai eu cwblhau ac roedd 9 o’r rheiny’n rhai fforddiadwy.

16b Darparu tai i fodloni Cymhareb prisiau tai Cofrestr Tir a Caci 2014/2015 angen lleol i fforddiadwyedd Mae’r manylion ar gyfer cymhareb incwm blynyddol a phrisiau tai blynyddol, incwm yn ôl ardaloedd Asesiad Marchnad Tai, wedi eu rhestru isod. (Mae canolrif prisiau tai a werthwyd yn cynrychioli tai o fewn ffiniau y Parc Cenedlaethol o’r ardaloedd AMT); ;  AMT 11 (Dyffryn Conwy) - 6.3:1  AMT 10 (Ffestiniog & ) - 5.4:1  AMT 9 (Machynlleth & Aberdyfi) - 6.6:1  AMT 8 (Bala, Dolgellau & Ardudwy) - 7.3:1  AMT 6 (Llandudno & Conwy) - 6.0:1  AMT 4 () - 5.3:1  AMT 3 (Bangor) - 5.1:1

2015/2016 Mae’r manylion ar gyfer cymhareb incwm blynyddol a phrisiau tai blynyddol, yn ôl ardaloedd Asesiad Marchnad Tai, wedi eu rhestru isod. (Mae canolrif prisiau tai a werthwyd yn cynrychioli tai o fewn ffiniau y Parc Cenedlaethol o’r ardaloedd AMT); AMT 11 (Dyffryn Conwy) – 6.3:1  AMT 11 (Dyffryn Conwy) – 6.3:1  AMT 10 (Ffestiniog a Phorthmadog) – 6.6:1  AMT 9 (Machynlleth ac Aberdyfi) - 7.6:1  AMT 8 (Bala, Dolgellau ac Ardudwy) – 7.0:1  AMT 6 (Llandudno a Chonwy) – 7.0:1  AMT 4 (Caernarfon) – 6.3:1  AMT 3 (Bangor) - 9.5:1

2016/2017 Mae’r manylion ar gyfer cymhareb incwm blynyddol a phrisiau tai blynyddol, yn ôl ardaloedd Asesiad Marchnad Tai, wedi eu rhestru isod. (Mae canolrif prisiau tai a werthwyd yn cynrychioli tai o fewn ffiniau'r Parc Cenedlaethol o’r ardaloedd AMT); AMT 11 (Dyffryn Conwy) - 7.2:1. Gan nad ydynt yn cael data

209 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 153 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri gan CACI bellach, mae’r cymarebau wedi’u seilio incwm blynyddol 2015, a gan nad yw’r flwyddyn 2017 drosodd, mae’n ffocysu ar brisiau tai’r flwyddyn 2016.  AMT 11 (Dyffryn Conwy) – 7.2:1  AMT 10 (Ffestiniog a Phorthmadog) – 5.1:1  AMT 9 (Machynlleth ac Aberdyfi) - 8.7:1  AMT 8 (Bala, Dolgellau ac Ardudwy) – 6.3:1  AMT 6 (Llandudno a Chonwy) – 6.1:1  AMT 4 (Caernarfon) – 5.1:1  AMT 3 (Bangor) - 6.4:1

2017/2018 Mae’r manylion ar gyfer cymhareb incwm blynyddol a phrisiau tai blynyddol, yn ôl ardaloedd Asesiad Marchnad Tai, wedi’u rhestru isod. (Mae canolrif prisiau tai a werthwyd yn cynrychioli tai o fewn ffiniau'r Parc Cenedlaethol o’r ardaloedd AMT). Mae’r cymarebau wedi’u seilio ar incwm blynyddol 2017, a gan nad yw blwyddyn 2018 drosodd eto, mae’n canolbwyntio ar brisiau tai 2017.  AMT 11 (Dyffryn Conwy) – 5.6:1  AMT 10 (Ffestiniog a Phorthmadog) – 5.1:1  AMT 9 (Machynlleth ac Aberdyfi) - 6.1:1  AMT 8 (Y Bala, Dolgellau ac Ardudwy) – 6.1:1  AMT 6 (Llandudno a Chonwy) – 6.5:1  AMT 4 (Caernarfon) – 6.5:1  AMT 3 (Bangor) - 6.9:1

17a Hybu mynediad MALlC ( Mynegai MALlC 2014/2015 gwell i Amddifadedd Roedd y data hwn ar gael i lefel cyngor Gwynedd a Chonwy yn unig, ynghyd â wasanaethau a Lluosog Cymru lefel Ardal Gynnyrch Ehangach Haen Is. Mae mwyafrif o ardaloedd y parc yn mwynderau lleol i – Parth rhai gwledig a mae ardaloedd fel Llanuwchllyn, Brithdir & bawb Amddifadedd Llanfachraeth/Ganllwyd ac Uwch Conwy o fewn y 10% mwyaf difreintiedig o Mynediad ran mynediad at wasanaethau, yn ôl MALlC 2014. Roedd tref y Bala yn y 50% Daearyddol at lleiaf difreintiedig, tra bod Dolgellau a Bowydd a Rhiw o fewn y 31% - 50% Wasanaethau mwyaf difreintiedig. Mae rhan fwyaf o ardaloedd y Parc yn cael eu ystyried yn ddifreintiedig o ran mynediad i wasanaethau.

2015/2016

210 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 154 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Dim ond ar lefel cynghorau Gwynedd a Chonwy roedd y data yma ar gael, a hefyd Ardal Cynnyrch Ehangach Haen Is (LSOA). Mae mwyafrif yr ardaloedd yn y Parc yn rhai gwledig, a nifer fawr o ardaloedd LSOA tu mewn i’r Parc Cenedlaethol (46%) wedi’u dosbarthu fel rhai yn y 10% mwyaf difreintiedig yng Nghymru o ran mynediad at wasanaethau. Roedd 27% o ardaloedd LSOA tu mewn i’r Parc hefyd yn y 10-20% o ardaloedd mwyaf difreintiedig yng Nghymru o ran mynediad at wasanaethau. Roedd y Bala yn y dosbarth 50% lleiaf difreintiedig tra bo Dolgellau a Bowydd/Rhiw yn y 31%-50% o ardaloedd mwyaf difreintiedig.

2016/2017 Dim ond ar lefel cynghorau Gwynedd a Chonwy a hefyd Ardal Cynnyrch Ehangach Haen Is (LSOA) roedd y data hwn ar gael. Cyhoeddwyd y MALIC fwyaf diweddar yn 2014. Fodd bynnag, mae detholiad o ddangosyddion a ddefnyddir o fewn MALIC yn cael eu diweddaru’n flynyddol. Cynhaliwyd y MALIC nesaf yn 2019 yn dilyn arolwg defnyddwyr a gynhaliwyd yn 2016.

2017/2018 Dim gwybodaeth gyfredol newydd.

17b Hybu mynediad Nifer y cyfleusterau APCE 2014/2015 gwell i cymunedol newydd Yn ystod 2014-15, cafodd pedwar cais eu caniatáu ar gyfer cyfleusterau wasanaethau a a gafodd ganiatâd cymunedol newydd neu well. Y ceisiadau oedd; mwynderau lleol i cynllunio bob  Newid defnydd o neuadd ymarfer i Ganolfan Deulu bawb blwyddyn, a’u  Dymchwel neuadd goffa ac adeiladu canolfan gymunedol hagosrwydd at  Ychwanegu cyrtiau chwaraeon, gerddi cymunedol, lawnt bowlio, gyfleusterau cludiant ardal ymarfer, maes parcio a mynediad i gerddwyr i dir ysgol cyhoeddus.  Newid defnydd o ysgol i fod yn adnodd gymunedol a fydd yn cynnwys caffi, adran arefftau, cyfleusterau trin gwallt a ffisiotherapi yn ogystal a newidadau allanol

2015/2016 Rhoddwyd caniatâd i un cyfleuster cymunedol newydd yn y Parc Cenedlaethol yn ystod 2015/2016. Roedd hynny’n golygu:

“Newid defnydd o Ddosbarth Defnydd D1 i D1 gyda defnydd 'sui generis' i'r elfen hostel a newidiadau allanol i drosi eglwys plwyf yn ganolfan addysg dreftadaeth/cymunedol amlbwrpas a rhan lety hostel 12 gwely gyda maes parcio cysylltiedig a chysgodfan beiciau o fewn mynwent yr eglwys”

211 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 155 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri Roedd hwn wedi ei leoli yn Llanuwchllyn

2016/2017 Rhwng 2016 a 2017, fe ganiatawyd 11 cais ar gyfer cyfleusterau cymunedol newydd neu well o fewn y Parc Cenedlaethol. Roedd y mwyafrif yn ymwneud ag addasu/amnewid/adnewyddu cyfleusterau a oedd yn bodoli yn barod. Fel enghraifft, un cais oedd trosi hen ysgol yn Aberdyfi i gyfleusterau cymunedol aml-ddefnydd, megis canolfan gofal dydd, llety gwyliau, dau pod newydd i fusnesau bach a mewnosod 40 o baneli solar (10kw) ar y to. Cais arall oedd cyflawni gwaith peirianyddol i lefelu cae pêl-droed ym Mhenmachno, gan hefyd adeiladu 2 sied ac un twnnel polythen, a newid defnydd y tir i sefydlu rhandiroedd cymunedol, gardd a pherllan.

2017/2018 Rhwng 2017 a 2018, fe ganiatawyd 5 cais ar gyfer cyfleusterau cymunedol newydd neu well o fewn Canolfannau Gwasanaeth Lleol, Aneddiadau Eilaidd ac Aneddiadau Llai. Roedd y mwyafrif o’r ceisiadau hyn yn ymwneud ag amnewid / adnewyddu cyfleusterau a oedd yn bodoli’n barod megis ffôn talu a pheiriant ATM, rampiau, grisiau, decin. Hefyd yn Nolgellau, cymeradwywyd ceisiadau i godi rhwydi hyfforddiant criced, a newid defnydd swyddfeydd ar y llawr gwaelod yn glinig deintyddol.

18a Hybu cymunedau Canran y bobl â APCE 2014/2015 diogel, iach a salwch cyfyngus chynaliadwy Roedd data o gyfrifiad 2011 yn cynnwys gwybodaeth am iechyd a lles y hirdymor yn Eryri boblogaeth. Dangosir gwybodaeth am bobl â salwch cyfyngus hirdymor ym Mharc Cenedlaethol Eryri isod;  Gweithgareddau beunyddiol wedi’u cyfyngu’n sylweddol - 9.4% (2,410)  Gweithgareddau beunyddiol wedi’u cyfyngu ychydig - 12.0% (3,086)

2015/2016 Dim gwybodaeth gyfredol newydd.

2016/2017 Dim gwybodaeth gyfredol newydd.

2017/2018 Dim gwybodaeth gyfredol newydd.

212 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 156 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri

18b Hybu cymunedau Canran y bobl ag Cyfrifiad 2014/2015 diogel, iach a iechyd ‘da’ dros y 12 chynaliadwy Roedd y data o gyfrifiad 2011 yn cynnwys gwybodaeth am iechyd a lles y mis diwethaf yn Eryri boblogaeth. Dangosir gwybodaeth am iechyd pobl sy’n byw ym Mharc Cenedlaethol Eryri isod;  nododd 32.8% (8,419) o bobl sy’n byw ym Mharc Cenedlaethol Eryri bod eu hiechyd yn ‘dda’ adeg Cyfrifiad 2011.

2015/2016 Dim gwybodaeth gyfredol newydd

2016/2017 Dim gwybodaeth gyfredol newydd

2017/2018 Dim gwybodaeth gyfredol newydd

18c Hybu cymunedau MALIC – Parth MALIC 2014/2015 diogel, iach a Amddifadedd Iechyd Roedd y data hwn ar gael i lefel cyngor Gwynedd a Chonwy yn unig, ynghyd â chynaliadwy lefel Ardal Gynnyrch Ehangach Haen Is. Yn ôl data MALIC 2014, mae’r rhan fwyaf o ardal y Parc Cenedlaethol o fewn y 50% lleiaf difreintiedig o ran Amddifadedd Iechyd. Roedd Bowydd a Rhiw o fewn y 31% i 50% mwy difreintiedig

2015/2016 Dim ond ar lefel cynghorau Gwynedd a Chonwy roedd y data hwn ar gael a hefyd Ardal Cynnyrch Ehangach Haen Is (LSOA). Yn ôl data Mynegrif Amddifadedd Lluosog ar gyfer Cymru (WIMD) 2014, mae mwyafrif ardal y Parc Cenedlaethol yn y 50% lleiaf difreintiedig o ran Amddifadedd Iechyd. Roedd Bowydd a Rhiw, Teigl ac Abermaw 1 yn y 31% i 50% o ardaloedd mwyaf difreintiedig.

2016/2017 Dim ond ar lefel cynghorau Gwynedd a Chonwy a hefyd Ardal Cynnyrch Ehangach Haen Is (LSOA) roedd y data hwn ar gael. Cyhoeddwyd y MALIC fwyaf diweddar yn 2014. Fodd bynnag, mae detholiad o ddangosyddion a ddefnyddir o fewn MALIC yn cael eu diweddaru’n flynyddol. Cynhaliwyd y MALIC nesaf yn 2019 yn dilyn arolwg defnyddwyr a gynhaliwyd yn 2016.

213 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 157 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 2017/2018 Dim gwybodaeth gyfredol newydd

19a Hybu a hwyluso MALIC – Parth APCE 2014/2015 dulliau gwell o Amddifadedd Roedd y data hwn ar gael i lefel cyngor Gwynedd a Chonwy yn unig, ynghyd â gynnwys y Mynediad lefel Ardal Gynnyrch Ehangach Haen Is. Mae mwyafrif o ardaloedd y parc yn gymuned Daearyddol at rhai gwledig a mae ardaloedd fel Llanuwchllyn, Brithdir & Wasanaethau Llanfachraeth/Ganllwyd ac Uwch Conwy o fewn y 10% mwyaf difreintiedig o ran mynediad at wasanaethau, yn ôl MALlC 2014. Roedd tref y Bala yn y 50% lleiaf difreintiedig, tra bod Dolgellau a Bowydd a Rhiw o fewn y 31% - 50% mwyaf difreintiedig. Mae rhan fwyaf o ardaloedd y Parc yn cael eu ystyried yn ddifreintiedig o ran mynediad i wasanaethau.

2015/2016 Dim ond ar lefel cynghorau Gwynedd a Chonwy a hefyd Ardal Cynnyrch Ehangach Haen Is (LSOA) roedd y data hwn ar gael. Mae mwyafrif yr ardaloedd yn y Parc yn wledig, a nifer fawr o ardaloedd LSOA yn y Parc Cenedlaethol (46%) wedi’u dosbarthu fel rhai yn y 10% mwyaf difreintiedig o ran mynediad at wasanaethau. Roedd 27% o ardaloedd LSOA yn y Parc hefyd yn y 10-20% o ardaloedd mwyaf difreintiedig yng Nghymru o ran mynediad at wasanaethau. Roedd y Bala yn y dosbarth 50% lleiaf difreintiedig tra bo Dolgellau a Bowydd/Rhiw yn y 31%-50% o ardaloedd mwyaf difreintiedig.

2016/2017 Dim ond ar lefel cynghorau Gwynedd a Chonwy a hefyd Ardal Cynnyrch Ehangach Haen Is (LSOA) roedd y data hwn ar gael. Cyhoeddwyd y MALIC fwyaf diweddar yn 2014. Fodd bynnag, mae detholiad o ddangosyddion a ddefnyddir o fewn MALIC yn cael eu diweddaru’n flynyddol. Cynhaliwyd y MALIC nesaf yn 2019 yn dilyn arolwg defnyddwyr a gynhaliwyd yn 2016.

2017/2018 Dim gwybodaeth gyfredol newydd

19b Hybu a hwyluso Nifer y cyfleusterau APCE 2014/2015 dulliau gwell o cymunedol newydd Yn ystod 2014-15, cafodd pedwar cais eu caniatáu ar gyfer cyfleusterau gynnwys y a gafodd ganiatâd cymunedol newydd neu well. Y ceisiadau oedd; gymuned cynllunio yn y Parc  Newid defnydd o neuadd ymarfer i Ganolfan Deulu Cenedlaethol.  Dymchwel neuadd goffa ac adeiladu canolfan gymunedol

214 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 158 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri  Ychwanegu cyrtiau chwaraeon, gerddi cymunedol, lawnt bowlio, ardal ymarfer, maes parcio a mynediad i gerddwyr i dir ysgol  Newid defnydd o ysgol i fod yn adnodd gymunedol a fydd yn cynnwys caffi, adran arefftau, cyfleusterau trin gwallt a ffisiotherapi yn ogystal a newidadau allanol

2015/2016 Rhoddwyd caniatâd i un cyfleuster cymunedol newydd yn y Parc Cenedlaethol yn ystod 2015/2016. Roedd hynny’n golygu:

“Newid defnydd o Ddosbarth Defnydd D1 i D1 gyda defnydd 'sui generis' i'r elfen hostel a newidiadau allanol i drosi eglwys plwyf yn ganolfan addysg dreftadaeth/cymunedol amlbwrpas a rhan lety hostel 12 gwely gyda maes parcio cysylltiedig a chysgodfan beiciau o fewn mynwent yr eglwys”

Roedd hyn yn Llanuwchllyn.

2016/2017 Rhwng 2016 a 2017, fe ganiatawyd 11 cais ar gyfer cyfleusterau cymunedol newydd neu well o fewn y Parc Cenedlaethol. Roedd y mwyafrif yn ymwneud ag addasu/amnewid/adnewyddu cyfleusterau a oedd yn bodoli yn barod. Un cais oedd trosi hen ysgol yn Aberdyfi i gyfleusterau cymunedol aml-ddefnydd, megis canolfan gofal dydd, llety gwyliau, dau pod newydd i fusnesau bach a mewnosod 40 o baneli solar (10kw) ar y to. Cais arall oedd cyflawni gwaith peirianyddol i lefelu cae pêl-droed ym Mhenmachno, gan hefyd adeiladu 2 sied ac un twnnel polythen, a newid defnydd y tir i sefydlu rhandiroedd cymunedol, gardd a pherllan.

2017/2018 Rhwng 2017 a 2018, fe ganiatawyd 5 cais ar gyfer cyfleusterau cymunedol newydd neu well o fewn Canolfannau Gwasanaethau Lleol, Aneddiadau Eilaidd ac Aneddiadau Llai. Roedd y mwyafrif o’r ceisiadau hyn yn ymwneud ag amnewid / adnewyddu cyfleusterau a oedd yn bodoli’n barod megis ffôn talu a pheiriant ATM, rampiau, grisiau, decin. Hefyd yn Nolgellau, cymeradwywyd ceisiadau i godi rhwydi hyfforddiant criced, a newid defnydd swyddfeydd ar y llawr gwaelod yn glinig deintyddol.

19c Hybu a hwyluso Pellter cyfleusterau APCE 2014/2015 dulliau gwell o cymunedol newydd Roedd y 4 cyfleuster cymunedol wedi ei lleoli o fewn 0.5km i orsaf fws ac roedd dau o fewn 1.5km i orsaf drenau.

215 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 159 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri gynnwys y a gafodd ganiatâd 2015/2016 gymuned cynllunio o Rhoddwyd caniatâd i un cyfleuster cymunedol newydd yn y Parc Cenedlaethol wasanaethau yn ystod 2015/2016. Roedd hynny’n golygu: cludiant cyhoeddus. “Newid defnydd o Ddosbarth Defnydd D1 i D1 gyda defnydd 'sui generis' i'r elfen hostel a newidiadau allanol i drosi eglwys plwyf yn ganolfan addysg dreftadaeth/cymunedol amlbwrpas a rhan lety hostel 12 gwely gyda maes parcio cysylltiedig a chysgodfan beiciau o fewn mynwent yr eglwys”

Mae’r cyfleuster cymunedol newydd ar brif ffordd, gyferbyn â safle bws. Mae’r gorsafoedd rheilffordd agosaf yn;

 Fairbourne (tua 22milltir)  Machynlleth (tua 25milltir)  Blaenau Ffestiniog (tua 26milltir)

2016/2017 Rhoddwyd caniatâd i ddau gyfleuster cymunedol newydd yn y Parc Cenedlaethol yn ystod 2016/2017. Roedd un yn Aberdyfi a’r llall ym Mhenmachno. Yn Aberdyfi, y cais oedd trosi hen ysgol i gyfleuster cymunedol aml-ddefnydd, canolfan ddydd, llety gwyliau ac i fewnosod dau pod newydd i fusnesau bach a gosod 40 o baneli solar (10kw) ar y to. Ym Mhenmachno, y cais oedd cyflawni gwaith peirianyddol i lefelu cae pêl-droed presennol, gan hefyd adeiladu dwy sied ac un twnnel polythen a sefydlu gardd a pherllan.

 Aberdyfi (tua 0.8 milltir o’r safle bws a’r gorsaf tren agosaf)  Penmachno (tua 0.4 milltir o’r safle bws agosaf a 6.2 milltir o’r gorsaf tren agosaf)

2017/2018 Rhoddwyd caniatâd i un cyfleuster cymunedol newydd yn y Parc Cenedlaethol yn ystod 2017/2018.

O fewn Canolfan Gwasanaeth Lleol Dolgellau, roedd y cais yn cynnwys newid defnydd swyddfeydd ar y llawr gwaelod (Dosbarth B) yn glinig deintyddol (Dosbarth D1). Mae’r datblygiad newydd hwn o fewn 0.3 milltir i’r safle bws agosaf, ac am nad oes gorsaf drên yn Nolgellau, yr orsaf agosaf fyddai un y Bermo sydd oddeutu 8.2 milltir i ffwrdd.

216 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 160 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 20a Hybu cysylltiadau Pellter safleoedd APCE 2014/2015 cludiant da i Nid oedd unrhyw safleoedd cyflogaeth newydd. cyflogaeth newydd o gefnogi’r economi wasanaethau leol cludiant cyhoeddus. 2015/2016 Dim safleoedd cyflogaeth newydd.

2016/2017 Dim safleoedd cyflogaeth newydd.

2017/2018 Dim safleoedd cyflogaeth newydd.

20b Hybu cysylltiadau Y pellter a deithir i’r Cyfrifiad 2014/2015 cludiant da i gweithle ar Nid yw’r wybodaeth hon eto ar gael ar gyfer y Parc Cenedlaethol o gyfrifiad gefnogi’r economi gyfartaledd 2011. Bydd cyfresi data ychwanegol ar bellteroedd i weithleoedd yn cael eu leol rhyddhau oddeutu 2015/2016. Fe fydd angen comisiynu’r gwaith ar gyfer ardal y Parc os am ei dderbyn.

2015/2016 Dim diweddariad ar y wybodaeth.

2016/2017 Dim diweddariad ar y wybodaeth.

2017/2018 Dim diweddariad ar y wybodaeth.

21a Helpu i greu Cyfraddau Cyfrifiad 2014/2015 cyfleoedd gweithgareddau cyflogaeth a Mae 67% o’r boblogaeth o oedran gweithio yn economaidd weithgar yn y economaidd yn y Parc Cenedlaethol, yn ôl cyfrifiad 2011. Mae hyn yn cymharu â 65% o’r busnesau lleol sy’n Parc Cenedlaethol. gysylltiedig â boblogaeth o oedran gweithio yng Nghymru sy’n economaidd weithgar. Daw’r phwrpasau’r Parc wybodaeth hon o Gyfrifiad 2011. Yn adroddiad monitro 2014, cyfrifir y gyfradd Cenedlaethol. gweithgarwch drwy ddefnyddio gwybodaeth o ffynonellau eraill. Roedd data o Gyfrifiad 2001 yn dangos bod 63.2% o’r boblogaeth yn economaidd weithgar, sy’n golygu y bu cynnydd o 3.8% yng nghanran y bobl sy’n economaidd weithgar erbyn Cyfrifiad 2011.

217 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 161 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri 2015/2016 Mae 67% o’r boblogaeth oedran gweithio yn economaidd weithgar tu mewn i’r Parc Cenedlaethol, yn ôl cyfrifiad 2011. Mae hynny’n cymharu efo 65% o’r boblogaeth oedran gweithio yng Nghymru sy’n economaidd weithgar. Cymerwyd y wybodaeth hon o Gyfrifiad 2011. Yn adroddiad monitro 2014, bydd y gyfradd weithgaredd yn cael ei chyfrifo trwy ddefnyddio gwybodaeth o ffynonellau eraill. Roedd data o Gyfrifiad 2001 yn nodi bod 63.2% o’r boblogaeth yn economaidd weithgar, sy’n golygu y bu cynnydd o 3.8% yn y ganran o bobl sy’n economaidd weithgar erbyn adeg Cyfrifiad 2011.

2016/2017 Dim newid.

2017/2018 Dim newid.

21b Helpu i greu Nifer y datblygiadau APCE 2014/2015 cyfleoedd cyflogaeth newydd â Nid oedd unrhyw safleoedd cyflogaeth newydd. cyflogaeth a data wedi’i gasglu busnesau lleol sy’n am y lleoliad a’r 2015/2016 gysylltiedig â math o waith. Dim safleoedd cyflogaeth newydd. phwrpasau’r Parc Cenedlaethol. 2016/2017 Dim safleoedd cyflogaeth newydd.

2017/2018 Dim safleoedd cyflogaeth newydd.

218 Cynllun Datblygu Lleol Eryri: Adroddiad Monitro Blynyddol, Hydref 2018 162 Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri

EITEM RHIF 8

CYFARFOD Pwyllgor Cynllunio a Mynediad

DYDDIAD 17eg Hydref 2018

TEITL ADRODDIAD Y FFORYMAU MYNEDIAD

ADRODDIAD GAN Swyddog Mynediad

PWRPAS Adrodd er gwybodaeth ar faterion a godwyd yng nghyfarfodydd mis Medi 2018 o Fforymau Mynediad Gogledd a De Eryri

1. CEFNDIR

1.1 Mae dau Fforwm Mynediad o fewn Parc Cenedlaethol Eryri - un ar gyfer Gogledd Eryri a’r llall ar gyfer De Eryri.

1.2 Mae’r Fforymau Mynediad yn rhai statudol (gyda thymor o dair blynedd) a benodwyd o dan Ddeddf CGaHT 2000 (Adran 94.4) i gynghori’r Awdurdod ar welliannau mynediad yn yr ardal er mwyn hwyluso hamddena a mwynhad yn yr awyr agored. Cynhelir y cyfarfodydd bob chwarter - yn ystod mis Mawrth, Mehefin, Medi a diwedd Tachwedd / dechrau Rhagfyr.

1.3 Enwebir cynrychiolwyr o’r Awdurdod ar gyfer y ddau Fforwm.

2. Cyfarfodydd Medi 2018

2.1 Materion a drafodwyd yn y ddau Fforwm

2.1.1 Y ymateb i lythyr Ll.C a dderbyniwyd yn dilyn llythyr ar y cyd gan gadeiryddion y Fforymau yn datgan eu pryder am y lleihad i grant blynyddol APCE. 2.1.2 Diweddariad gan Jonathan Cawley APCE ar sefyllfa ariannol bresennol yr Awdurdod a thrafodaeth gyda’r aelodau.

219 2.2 Materion a drafodwyd yn Fforwm y Gogledd yn unig (3/9/18)

2.2.1 Llythyr at Reilffordd Ucheldir Cymru parthed cynllun tocynnau rhatach i gerddwyr yn dilyn trafodaethau yng nghyfarfod diwethaf y fforwm.

2.2.2 Mae gwaharddiad Deddf C.G.aH.T mewn grym gan gwmni Pwerdy Tanygrisiau – er mwyn eithrio mynediad cyhoeddus am gyfnod hyd ddiwedd mis Rhagfyr er mwyn cwblhau gwaith oddi mewn i’r ardal ddynodedig.

2.2.3 Cafwyd cyflwyniad gan Carwyn Ap Myrddin (Warden ardal yr Wyddfa) ar gynllun Wardeiniaid gwirfoddol a chynllun ceidwad ifanc APCE sydd yn weithredol yn ardal yr Wyddfa o’r Parc.

2.2.4 Cafodd yr aelodau gyflwyniad ar ffigyrau diweddaraf data monitro ymwelwyr. Roedd y data yn berthnasol i wahanol lwybrau sydd yn cael eu monitro gan APCE.

2.2.5 Mae un o aelodau’r fforwm wedi hysbysu’r ysgrifennydd nad yw yn gallu parhau i fod yn aelod o’r fforwm oherwydd rhesymau personol. Felly fe fydd sedd wag ar gyfer aelod ‘hamdden’. Cafwyd trafodaeth a daethpwyd i benderfyniad y byddai aelod addas yn cael ei ystyried ac fe fydd hyn yn cael ei roi o flaen yr Awdurdod cyn gynted â phosib.

2.3 Materion a drafodwyd yn Fforwm y De yn unig (18/09/2018) 2.3.1 Traws ranges – Mae’r cyfyngiad tymor hir (5 mlynedd) ar y darn yma dir mynediad Deddf Cefn Gwlad a Hawliau Tramwy bellach mewn grym yn dilyn cais CNC. 2.3.2 Cafodd yr aelodau eu diweddaru ar fynediad i geffylau ar Lwybr y Fawddach. Mae angen gwneud ychydig o waith gosod arwyddion a giatiau yma. Mae hyn hefyd yn cynnwys mynediad i dir CNC yng Nghoed y Garth sydd oddi ar y Llwybr. 2.3.3 Pont Dysynni - Hysbyswyd yr aelodau bod trafodaethau wedi bod gyda Swyddog Arfordir a Phriffyrdd Cyngor Gwynedd parthed arwyddion i arafu trafnidiaeth yn yr ardal. 2.3.4 Cafwyd cyflwyniad ar y gwelliant sydd wedi bod yng Nghwm Maethlon (Happy Valley) yn dilyn gwaith mae’r grŵp GLAS wedi ei gyfrannu tuag at wella’r safle.

220 EITEM 9 (1)

Penderfyniad ar yr Apêl Appeal Decision Ymweliad â safle a wnaed ar 14/08/18 Site visit made on 14/08/18 gan Kay Sheffield BA(Anrh) DipTP by Kay Sheffield BA(Hons) DipTP MRTPI MRTPI Arolygydd a benodir gan Weinidogion Cymru an Inspector appointed by the Welsh Ministers Dyddiad: 30/08/2018 Date: 30/08/2018

Cyf yr apêl: APP/H9504/A/18/3197801 Cyfeiriad y safle: Bettws, Cwrt, Pennal, Machynlleth, SY20 9JZ Mae Gweinidogion Cymru wedi trosglwyddo’r awdurdod i benderfynu ar yr apêl hon i mi fel yr Arolygydd penodedig. • Cyflwynir yr apêl o dan adran 78 Deddf Cynllunio Gwlad a Thref 1990 yn erbyn gwrthod rhoi caniatâd cynllunio. • Cyflwynir yr apêl gan Mr J Anwyl yn erbyn penderfyniad Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri. • Gwrthodwyd y cais, Cyf NP5/75/245A, dyddiedig 02/08/2017, trwy hysbysiad dyddiedig 14/11/2017. • Y datblygiad a gynigir yw codi adeilad amaethyddol gan gynnwys gweithdy, storfa gyffredinol, storfa cerbydau fferm, storfeydd gwellt, porthiant ac offer, swyddfa fferm, cegin, ystafell gawod a thŷ bach a ffurfio ardal llawr caled.

Penderfyniad

1. Gwrthodir yr apêl.

Y Prif Faterion

2. Y prif faterion yw effaith y datblygiad ar gymeriad a golwg yr ardal ac amodau byw preswylwyr lleol o ran sŵn ac arogleuon.

Rhesymau

3. Byddai’r adeilad arfaethedig sy’n destun yr apêl wedi’i leoli mewn cae i’r de o’r annedd bresennol, sef Bettws, ac wrth gyflifiad dwy nant. I’r dwyrain, ac yn wynebu’r A493, mae teras o anheddau deulawr â gerddi sy’n cydffinio â’r nant. Yn ogystal, mae adeiladau preswyl yn wynebu’r is-ffordd sy’n mynd tua’r gorllewin o’r A493 yn agos i ffin ddeheuol y safle. Er bod rhai coed wedi cael eu clirio, mae llinell ar hyd ffin y safle â’r nant a gerddi’r tai teras.

4. Byddai’r adeilad arfaethedig yn mesur 15 metr wrth 40 metr gyda chrib oddeutu 6 metr o uchder. Byddai’n cael ei ddefnyddio i storio porthiant a gwellt anifeiliaid, peiriannau ac offer fferm, amryw gerbydau gan gynnwys beic cwad, ôl-gerbydau, peiriant palu, peiriant torri perthi a thractor, yn ogystal â swyddfa fferm, cegin, tŷ bach a chyfleusterau cawod. Byddai oddeutu hanner yr adeilad yn ffurfio gweithdy atgyweirio, ac yn ogystal â’r defnyddiau a restrwyd eisoes, cyfeiriwyd at lociau bridio a mocha i ganiatáu ar gyfer cadw hyd at 14 o foch yn yr adeilad dros nos am gyfnodau byr ynghyd ag ardal odro ar gyfer geifr, fferyllfa ac ardal hunangynhwysol ar gyfer cynhyrchu a storio cig.

221 Penderfyniad ar Apêl APP/H9504/A/18/3197801

5. Mae safle’r adeilad arfaethedig yn is na’r ffordd ac adeiladau cyfagos. O ganlyniad, byddai’r to i’w weld yn bennaf o wylfannau amgylchynol a byddai rhai o’r golygfeydd wedi’u cuddio gan y coed. Er hynny, byddai’r adeilad yn ymestyn ar draws lled y cae, ac o ystyried ei raddfa a’i fàs, credaf y byddai’n ymddangos yn strwythur mawr ac ymwthiol yn y lleoliad hwn. Er y byddai’r deunyddiau arfaethedig yn briodol i ddefnydd yr adeilad, oherwydd ei raddfa a’i fàs, rwyf yn pryderu na fyddai’n cymathu’n llwyddiannus â’r dirwedd. Er bod cyflwyno twmpathau pridd a phlannu coed yn gallu helpu i leihau effaith adeilad ar y dirwedd, nid wyf yn fodlon y byddai hynny’n wir yn yr achos hwn.

6. Ar adeg y cais cynllunio, dywedodd yr Apelydd fod ganddo 3.5 erw o dir a 6 mochyn a’i fod yn bwriadu caffael mwy o dir, cynyddu nifer y moch i 50 ac arallgyfeirio i eifr ac ieir o fewn pum mlynedd. Yn ystod fy ymweliad, dim ond 2 fochyn a welais. Roedd sied bresennol a rhannau o’r tŷ yn cael eu defnyddio fel ardaloedd storio ac roedd yr ystafell wydr yn cael ei defnyddio fel gweithdy. Roedd amrywiaeth o ddeunyddiau ac offer yn cael eu storio yn yr awyr agored hefyd.

7. Cydnabyddir bod yr Apelydd yn cadw moch o frîd anghyffredin traddodiadol a’i fod yn ceisio darparu cynnyrch lleol i’r gymuned leol. Ni ddadleuir bod diffyg tŷ allan addas ar y fferm i storio’r bwyd, y deunyddiau a’r offer sy’n angenrheidiol ar gyfer menter o’r raddfa a gynigir. Cydnabyddir awydd yr Apelydd i ddarparu adeilad cynaliadwy a fyddai’n gwasanaethu anghenion busnes sy’n ymestyn yn y dyfodol hefyd, a nodir maint adeiladau amaethyddol eraill yn yr ardal. Fodd bynnag, ar sail y dystiolaeth sydd ger fy mron, nid wyf yn fodlon bod graddfa’r adeilad a gynigir yn gymesur ag anghenion y busnes ac nid yw’n cyfiawnhau’r niwed y byddai’n ei achosi i’r dirwedd.

8. At ei gilydd, deuaf i’r casgliad y byddai’r adeilad arfaethedig yn niweidiol i gymeriad a golwg yr ardal, yn groes i Bolisïau Strategol A, C a H a Pholisïau Datblygu 1, 2 a 6 Cynllun Datblygu Lleol (CDLl) Eryri, sy’n ceisio gwarchod nodweddion arbennig y Parc Cenedlaethol a sicrhau bod datblygiadau amaethyddol yn cymathu â’r dirwedd mewn modd ystyriol.

9. Er y byddai’r annedd agosaf o leiaf 28 metr oddi wrth yr adeilad arfaethedig, byddai gerddi rhai o’r anheddau teras y mae eu ffiniau’n cydffinio â’r nant o fewn tua 15 metr ohono. Gwelais y safle o erddi rhifau 2, 3 a 4 Upper Cwrt ac o’r tu mewn i’r olaf. Roedd yn amlwg bod y preswylwyr yn defnyddio’r gerddi a bod ardaloedd eistedd yn agos i’r nant.

10. Er y gellid disgwyl rhywfaint o sŵn o weithgareddau amaethyddol mewn lleoliadau gwledig, o ystyried agosrwydd yr adeilad i’r adeiladau preswyl, pryderaf y gallai’r defnyddiau arfaethedig o fewn yr adeilad gynhyrchu sŵn a fyddai’n aflonyddu’n annerbyniol ar y cymdogion, yn enwedig wrth iddynt ddefnyddio eu gerddi. Mae gennyf bryderon tebyg ynglŷn ag arogleuon.

11. O’r dystiolaeth sydd ger fy mron, deuaf i’r casgliad y byddai’r datblygiad yn cael effaith niweidiol ar amodau byw preswylwyr adeiladau cyfagos o ganlyniad i sŵn ac arogleuon, yn groes i Bolisi Datblygu 1 y CDLl sy’n ceisio amddiffyn amwynder preswyl cyfagos ac amwynder y Parc Cenedlaethol rhag niwed sylweddol. Er y gallai cyfyngu ar amserau defnyddio’r gweithdy ac unrhyw gerbydau, a rheoli gwastraff anifeiliaid yn briodol, liniaru rhai o’m pryderon, nid yw’r rhain yn ddigonol i fod yn drech na’r niwed i’r dirwedd.

12. Yn ogystal, cododd preswylwyr lleol bryderon ynglŷn ag effaith y datblygiad ar yr olygfa o anheddau cyfagos, llifogydd, llygredd golau, bioamrywiaeth a diogelwch ar y priffyrdd. O ran golygfeydd o’r anheddau teras, gwelais fod golygfeydd o’r ffenestri

222 Penderfyniad ar Apêl APP/H9504/A/18/3197801

llawr cyntaf wedi’u sgrinio gan adeiladau allan yn gyffredinol, ac o’r ffenestri llawr cyntaf ystyriaf y byddai’r adeilad yn ddigon pell ac y byddai’r olygfa wedi’i chuddio gan y coed er mwyn osgoi unrhyw niwed annerbyniol i amwynder gweledol. Derbyniaf fod y coed o fewn safle’r apêl ac y byddai cael gwared arnynt yn agor golygfeydd o’r adeilad. Fodd bynnag, nid oes gennyf unrhyw dystiolaeth y byddai’r coed yn cael eu symud ymaith yn rhan o’r cynnig.

13. O ran y materion eraill a godwyd gan breswylwyr, nodaf gasgliad yr Awdurdod nad oes sail i’w pryderon. O ystyried y dystiolaeth sydd ger fy mron, nid oes gennyf reswm i ddod i gasgliad gwahanol.

14. Am y rhesymau a roddwyd uchod, ac ar ôl ystyried yr holl faterion eraill a godwyd, gwrthodir yr apêl.

15. Wrth ddod i’r penderfyniad hwn, rwyf wedi ystyried gofynion adrannau 3 a 5 Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015 (“Deddf 2015”). Rwyf o’r farn bod y penderfyniad hwn yn unol ag egwyddor datblygu cynaliadwy’r Ddeddf, trwy ei gyfraniad tuag at amcan llesiant Gweinidogion Cymru o gefnogi cymunedau diogel, cydlynol a chydnerth. Kay Sheffield

AROLYGYDD

223 EITEM 9 (2)

Penderfyniad ar yr Apêl Appeal Decision Gwrandawiad a gynhaliwyd ar 16/07/18 Hearing Held on 16/07/18 Ymweliad â safle a wnaed ar 16/07/18 Site visit made on 16/07/18 gan Kay Sheffield BA(Hons) DipTP by Kay Sheffield BA(Hons) DipTP MRTPI MRTPI Arolygydd a benodir gan Weinidogion Cymru an Inspector appointed by the Welsh Ministers Dyddiad: 24.09.2018 Date: 24.09.2018

Cyf yr apêl: APP/H9504/A/18/3201776 Cyfeiriad y safle: Tir cyfagos i Goed y Glyn, Gellilydan, Blaenau Ffestiniog, Gwynedd, LL41 4SL Mae Gweinidogion Cymru wedi trosglwyddo’r awdurdod i benderfynu ar yr apêl hon i mi fel yr Arolygydd penodedig.  Gwneir yr apêl o dan adran 78 Deddf Cynllunio Gwlad a Thref 1990 yn erbyn gwrthod rhoi caniatâd cynllunio.  Gwneir yr apêl gan Mr N Martindale yn erbyn y penderfyniad gan Awdurdod Parc Cenedlaethol Eryri.  Gwrthodwyd y cais, Cyf NP5/73/134J, dyddiedig 23/08/2017, drwy hysbysiad dyddiedig 06/11/2017.  Y datblygiad a gynigir yw adeiladu pedwar tŷ ar wahân (dau dŷ fforddiadwy a dau ar y farchnad agored), adeiladu pedair pont droed a chreu mynedfa newydd i gerbydau a cherddwyr.

Penderfyniad

1. Gwrthodir yr apêl.

Materion Gweithdrefnol

2. Rwyf wedi mabwysiadu’r disgrifiad a ddefnyddir yn yr apêl gan ei fod yn diffinio’n fwy eglur y gwaith a gynigir na’r hyn a nodir yn y cais cynllunio, ac mae’n adlewyrchu’r Hysbysiad Penderfyniad a gyhoeddwyd gan yr Awdurdod.

3. Roedd yr Asesiad Canlyniadau Llifogydd1 a gyflwynwyd fel rhan o’r apêl yn cynnwys lluniad diwygiedig ar gyfer gosodiad y safle2 a oedd yn cynnig gostwng nifer y pontydd troed i un bont ac adleoli mannau parcio ceir i ffwrdd oddi wrth lan ddeheuol y nant. Er nad oedd yr Awdurdod wedi ystyried yr Asesiad Canlyniadau Llifogydd diwygiedig yn eu cyflwyniadau ar gyfer yr apêl, ni nodwyd unrhyw wrthwynebiad ganddynt tuag ato, ac ystyriwyd sylwadau Cyfoeth Naturiol Cymru (CNC) wrth benderfynu ar yr apêl.

4. Nid yw pryderon a fynegwyd gan yr Apelydd ynghylch y gweithdrefnau a ddilynwyd gan yr Awdurdod wrth benderfynu ar y cais yn fater i mi ei ystyried fel rhan o’r apêl.

Prif Faterion

5. Y prif faterion yw p’un ai y gellid rheoli’n foddhaol y perygl posibl o lifogydd yn y datblygiad ac effaith y datblygiad ar Gynefin â Blaenoriaeth.

1 Dyddiedig 02/05/2018 2 Lluniad C.2/14 01 Rev B

224 Penderfyniad ar Apêl APP/H9504/A/18/3201776

Rhesymau

6. Mae safle’r apêl wedi’i leoli o fewn y Ffin Datblygu Tai ar gyfer Gellilydan fel y’i diffinnir yng Nghynllun Datblygu Lleol Eryri 2007-2022 (CDLl), a fabwysiadwyd yn 2011. Mae’n dir gardd blaenorol yn perthyn i’r eiddo cyfagos i’r dwyrain ac mae’n cynnwys coetir llydanddail eilaidd gyda thandyfiant prysgwydd cymharol ddwys a nodir fel Cynefin â Blaenoriaeth o dan Adran 7 Deddf yr Amgylchedd (Cymru) 2016. Mae nant yn rhedeg drwy’r safle o’r gorllewin i’r dwyrain. Er bod y terfyn gogleddol yn ffinio â thir agored, lleolir mynedfa a maes parcio tŷ tafarn i’r gorllewin ac mae’r briffordd yn rhedeg ar hyd y terfyn deheuol ynghyd â chilgant o dai o gwmpas ardal agored. Mae rhan o’r terfyn dwyreiniol yn ffinio â’r eiddo cyfagos ac mae’r gweddill, nad yw wedi’i ddiffinio ar y ddaear, yn goetir tebyg i safle’r apêl.

7. Mae’r datblygiad a gynigir yn cynnwys pedwar tŷ ar wahân, gyda dau ohonynt yn cael eu darparu fel tai fforddiadwy. Byddai’r fynedfa i’r safle bron yn ganolog o fewn blaen y safle a byddai’r ardal i’r de o’r nant yn cael ei defnyddio’n bennaf ar gyfer parcio a throi cerbydau. Byddai’r anheddau wedi’u lleoli ar ochr ogleddol y nant, ac er bod y cynllun a ystyriwyd gan yr Awdurdod yn nodi pontydd troed i bob tŷ o’r man parcio, roedd y cynllun diwygiedig a gyflwynwyd fel rhan o’r apêl yn cynnig un bont droed wedi’i lleoli bron yn ganolog ar hyd y rhan o’r cwrs dŵr wrth iddo groesi’r safle.

8. Yn ôl y Mapiau Cyngor Datblygu, mae’r safle wedi’i leoli o fewn Parth A, a ddiffinnir yn Nodyn Cyngor Technegol (TAN) 15: Datblygu a Pherygl Llifogydd fel man lle ceir ychydig iawn neu ddim perygl o lifogydd. Cwestiynodd yr Apelydd yr angen am Asesiad Canlyniadau Llifogydd gan na fu unrhyw lifogydd ar y tir yn ystod y 10 mlynedd y bu’n berchen arno. Er iddo esbonio ar lafar i’r Gwrandawiad pam ei fod o’r farn na fyddai unrhyw lifogydd ar y tir yn y dyfodol, nid oes unrhyw dystiolaeth ysgrifenedig fanwl i gadarnhau ei honiad yn llawn.

9. Mae CNC3 wedi cadarnhau bod y parthau llifogydd yn seiliedig ar dechneg fodelu gyffredinol ar raddfa genedlaethol ac mae wedi datgan bod angen ystyried y perygl o lifogydd mewn perthynas â datblygu safle’r apêl. Mae hanes cynllunio’r safle yn dangos yn glir y bu Asesiad Canlyniadau Llifogydd yn ofynnol yn gyson ers 2010 fel rhan o unrhyw gais i ddatblygu’r tir. Ar ben hynny, nodir ym Mholisi Cynllunio Cymru4 (PCC) bod cael cyngor gan CNC a rhoi pwys dyladwy i’r cyngor hwnnw fel ystyriaeth berthnasol yn hanfodol, a bod yn rhaid i’r sawl sy’n gwneud penderfyniadau fod â rhesymau da dros beidio â dilyn cyngor CNC. Er bod yr Apelydd yn dadlau ynghylch yr angen am Asesiad Canlyniadau Llifogydd, yng ngoleuni’r wybodaeth sydd ger fy mron, rwyf o’r farn bod angen asesiad o’r fath.

10. Rwy’n deall bod yr Asesiad Canlyniadau Llifogydd5 a gyflwynwyd gyda’r cais yr un fath â’r un a gyflwynwyd gyda chais tebyg ar gyfer pedair annedd a wnaed yn 2010. Bryd hynny, roedd Asiantaeth yr Amgylchedd (CNC erbyn hyn) o’r farn bod y cynnwys yn ddigonol i gynrychioli Asesiad Canlyniadau Llifogydd cyfyngedig ac roeddent yn fodlon y byddai’r mesurau lliniaru a gynigiwyd yn galluogi rheoli’r perygl o lifogydd i lefel dderbyniol6. Roedd y mesurau lliniaru’n ei gwneud yn ofynnol i lefelau gorffenedig y lloriau fod 300mm uwchlaw lefelau presennol y tir, ac y dylid codi glan ogleddol y nant i gyfateb â’r ochr ddeheuol ac y dylai wyneb isaf y bont fod 300mm uwchlaw glannau’r cwrs dŵr.

3 Llythyr dyddiedig 11/06/2018 4 Argraffiad 9 Adran 13.4.3 5 Dyddiedig 12/09/2017 6 Llythyr gan Asiantaeth yr Amgylchedd dyddiedig 08/11/2010

225 Penderfyniad ar Apêl APP/H9504/A/18/3201776

11. Er bod yr Asesiad Canlyniadau Llifogydd a gyflwynwyd gyda’r cais sy’n destun yr apêl wedi mynd i’r afael â’r gofynion a nodwyd yn 2010, roedd CNC o’r farn ei fod yn ddiffygiol o ran manylion7 a gofynnwyd iddo gael ei ddiweddaru i ystyried yn ddigonol y peryglon a chanlyniadau llifogydd yn y datblygiad yn unol â TAN 15. Er bod yr Asesiad Canlyniadau Llifogydd diwygiedig wedi mynd i’r afael â rhai o’r diffygion a nodwyd, mae CNC wedi parhau â’u gwrthwynebiad yn eu hymateb i’r apêl. Er bod yr Apelydd yn feirniadol o agwedd CNC a’r diffyg gwybodaeth sydd ar gael mewn cysylltiad â llifogydd yn yr ardal, mae PCC yn nodi, lle nad oes gwybodaeth fanwl ar gael mewn perthynas â pherygl o lifogydd, y dylai fod yn ofynnol i ddatblygwyr gynnal ymchwiliadau technegol manwl er mwyn gwerthuso maint y perygl8.

12. Derbynnir y cafwyd yr Asesiad Canlyniadau Llifogydd yn ddigonol yn 2010. Rwy’n cydnabod bod yr Asesiad Canlyniadau Llifogydd a gyflwynwyd gyda’r cais yn fwy manwl ac yn ystod y drafodaeth yn y Gwrandawiad cafwyd rhagor o wybodaeth ynghylch rhai o’r diffygion a nodwyd gan CNC. Serch hynny, yng ngoleuni’r diffygion a nodwyd a’r cyngor yn TAN 15 ynghylch cynnwys Asesiadau Canlyniadau Llifogydd, rwyf o’r farn nad yw’r dystiolaeth sydd ger fy mron yn mynd i’r afael yn ddigonol â’r perygl o lifogydd ar y safle. Ar y sail hon, nid wyf yn fodlon y gellid rheoli’r perygl o lifogydd posibl yn y datblygiad yn foddhaol, yn groes i Bolisi Datblygu 1 y CDLl a’r canllawiau yn TAN 15.

13. Mae’r Arolwg Cyfnod 1 (Estynedig) a gyflwynwyd yn nodi bod y terfyn coetir a’r nant yn Gynefinoedd â Blaenoriaeth. Er bod gan y cynefin prysgwydd rywfaint o werth o ran bywyd gwyllt, daeth yr adroddiad i’r casgliad nad oedd yn ddigon amrywiol o ran rhywogaethau i gyfiawnhau ei gynnwys fel Cynefin â Blaenoriaeth. Rwy’n cydnabod bod yr Awdurdod wedi ystyried yr holl safle fel Cynefin â Blaenoriaeth, ond yn ôl y dystiolaeth sydd ger fy mron, nid wyf wedi fy narbwyllo bod hyn yn gywir. Serch hynny, rwy’n cydnabod gwerth y safle a nodaf y casgliad y daethpwyd iddo yn yr Arolwg Cyfnod 1 bod cadw cynefin y terfyn yn bwysig ar gyfer cynnal cysylltedd cynefinoedd yn y dirwedd ehangach a’r argymhelliad y dylid cadw terfynau coetiroedd ar hyd tair o ochrau’r safle o leiaf.

14. Er y crybwyllodd yr Apelydd yn ystod y Gwrandawiad mai dim ond y coed sy’n angenrheidiol i ddarparu ar gyfer y datblygiad fyddai’n cael eu torri, mae’n amlwg o’r Adroddiad Arolwg Coed a gyflwynwyd y byddai’r holl goed o fewn y safle’n cael eu clirio ac eithrio’r coed ar y terfyn gogleddol ac un goeden yng nghornel dde orllewinol y safle. Byddai hyn yn groes i argymhellion yr Arolwg Cyfnod 1. Yn ogystal, cadarnhaodd yr Apelydd yn y Gwrandawiad y byddai lefelau’r tir ar draws yr holl safle i’r gogledd o’r cwrs dŵr yn cael eu codi er mwyn mynd i’r afael â’r mater o lifogydd. Ni roddwyd unrhyw sylw yn y dystiolaeth i’r goblygiadau ar gyfer y Cynefin â Blaenoriaeth. Rwy’n pryderu y byddai colli nifer mor fawr o goed ynghyd â chodi lefelau’r tir yn cael effaith sylweddol ar y Cynefin â Blaenoriaeth.

15. Er bod yr Apelydd o’r farn y gellid torri’r coed heb unrhyw angen am ganiatâd, fel Cynefin â Blaenoriaeth, mae’r safle’n bwysig at ddibenion cynnal a gwella bioamrywiaeth yng Nghymru. Felly, dylid diogelu’r cynefin rhag ei golli, neu os na ellir osgoi ei golli, dylid gwneud yn iawn am hynny. Amlinellwyd y camau gweithredu perthnasol yn yr Arolwg Cyfnod 1 a oedd yn argymell diogelu ardal rhag ei datblygu fel ardal iawndal. Ni nodwyd unrhyw dir o fewn safle’r apêl fel ardal iawndal ac er y datgelodd yr Apelydd yn ystod y Gwrandawiad y gellid defnyddio’r coetir sydd wrth

7 Llythyrau dyddiedig 28/09/2017 a 24/10/2017 8 Adran 13.4.3

226 Penderfyniad ar Apêl APP/H9504/A/18/3201776

ymyl y terfyn dwyreiniol at y diben hwn, nid yw’n ffurfio rhan o’r cynllun sydd ger fy mron.

16. Felly mae’r dystiolaeth yn fy arwain at y casgliad y byddai Cynefin â Blaenoriaeth yn cael ei golli o ganlyniad i’r cynnig ac, yn absenoldeb unrhyw fesurau iawndal manwl, byddai’r datblygiad yn groes i Bolisi Datblygu 1 a Pholisi Strategol D y CDLl, PCC a TAN 5: Cynllunio a Chadwraeth Natur.

17. Nid oedd unrhyw anghydfod rhwng y partïon ynghylch yr angen am dai ac roedd yr Awdurdod yn cydnabod bod yr egwyddor o ddefnydd preswyl ar gyfer y safle yn dderbyniol. Mae darparu 50% o’r anheddau ar sail fforddiadwy yn rhan o’r cynigion hefyd. Er bod yr Apelydd yn cadarnhau ei fod yn fodlon ymrwymo i gytundeb cyfreithiol o dan Adran 106 y Ddeddf Cynllunio Gwlad a Thref er mwyn sicrhau’r ddarpariaeth, ni chyflwynwyd un i’w ystyried fel rhan o’r apêl. Serch hynny, nid wyf o’r farn bod y ffactorau hyn yn ddigonol i orbwyso’r niwed a nodaf mewn perthynas â’r apêl, sydd wedi’i thrin yn ôl ei theilyngdod.

18. Am y rhesymau a roddir uchod ac ar ôl ystyried yr holl faterion eraill a godwyd, gwrthodir yr apêl.

19. Wrth wneud fy mhenderfyniad, rwyf wedi ystyried gofynion adran 3 ac adran 5 Deddf Llesiant Cenedlaethau’r Dyfodol (Cymru) 2015. Ystyriaf fod y penderfyniad hwn yn unol ag egwyddor datblygu cynaliadwy’r Ddeddf trwy ei gyfraniad tuag at amcan llesiant Gweinidogion Cymru o gefnogi cymunedau diogel, cydlynus a chryf. Kay Sheffield

AROLYGYDD

YN YMDDANGOS

AR RAN YR APELYDD:

Mr G Lewis Geraint Lewis Associates, Asiant yr Apelydd

Mr N Martindale Yr Apelydd

AR RAN YR AWDURDOD CYNLLUNIO LLEOL:

Mr R Thomas MRTPI Prif Swyddog Cynllunio

Miss C Wilson MCIEEM Ecolegydd

DOGFENNAU

1 Llythyr hysbysiad ynghylch y trefniadau ar gyfer y Gwrandawiad.

2 Neges e-bost gan yr Awdurdod dyddiedig 08/11/2010 a gyflwynwyd gan yr Apelydd.

227