15e jaargang, nr 139 · verschijnt maandelijks behalve in juli en augustus Mobiliteitsbrief

voor een duurzaam lokaal mobiliteitsbeleid december 2012 P 309279 Afgiftekantoor Turnhout

Toegankelijk vervoer Mobiliteit is een basisvoorwaarde om volwaardig en gelijkwaardig aan onze maatschappij deel te kunnen nemen. In Vlaanderen worden heel wat initiatieven genomen om mensen met een mobiliteitsbeperking te helpen. Maar de toegankelijkheid van het vervoersaanbod kan nog beter. DAV Grimber g en DAV

Vlaams-Brabant Centraal contactpunt voor vervoersvragen

Sinds begin december loopt het project Mobiliteitscentrale Aangepast Vervoer (MAV) in Vlaams-Brabant. Een MAV is een centraal inbel- en contactpunt voor alle gebruikers met een mobiliteitsbeperking die met een concrete vervoersvraag zitten. Midden 2013 wordt het project geëvalueerd en waar nodig bijgestuurd.

Het MAV-project in Vlaams-Brabant kadert meest aangewezen vorm van vervoer. Dat centraal contactpunt. Door de screening en in het streven van de Vlaamse overheid kan bijvoorbeeld een Dienst voor Aangepast registratie kan zij achteraf gedetailleerde naar een gebiedsdekkend vervoeraanbod Vervoer (DAV), een commerciële vervoeraan- rapporten opvragen. “Op die manier kan zij voor mensen met mobiliteitsbeperkingen. bieder, het openbaar vervoer of een Minder het basisaanbod toegankelijk en aangepast Het project kwam tot stand via een samen- Mobielen Centrale (MMC) zijn”, zegt Miet vervoer beter in kaart brengen. Op basis van werking tussen DAV/MMC , Ringoot, coördinator bij de DAV Grimbergen. die informatie zal men vervolgens beleidsma- DAV/MMC -Hageland en de pro- “Vaak gaat het om gemeenteoverschrijdend tig kunnen bijsturen”, zegt Ringoot. “Vanuit vincie Vlaams-Brabant. Enter, het Vlaams vervoer, zeker wanneer mensen gebruik kun- het centraal meldpunt zijn ook betere afspra- Expertisecentrum Toegankelijkheid, neemt nen maken van het openbaar vervoer.” ken mogelijk met alle vervoerders op het een ondersteunende en coachende rol op vlak van vraagopvolging. Bovendien kan de zich. De Vlaamse Regering subsidieert. De MAV zorgt voor de organisatie en MAV interessante prijsafspraken maken met opvolging van de vervoersvraag vanuit een commerciële vervoeraanbieders.” Meest geschikte vervoeraanbieder Personen met een mobiliteitsbeperking kun- nen bij de MAV terecht met al hun vervoers- Twee gebieden vragen. “Aan de hand van een screening zal de MAV de correcte informatie geven Het MAV-project Vlaams-Brabant omvat twee gebieden: en de vervoersvraag doorverwijzen naar de • Arrondissement Halle-: Bever, Herne, , , , , , , , , Lennik, Sint-Pieters-Leeuw, , , , Halle, Sint-Genesius-Rode, , . De dispatching voor deze gemeenten zal in Grimbergen gebeuren. “Het MAV-project • Arrondissement Leuven: , , , , , kan de gemeente­ lijke diensten , Scherpenheuvel-Zichem, , , Tielt-Winge. ontlasten van De dispatching voor deze gemeenten zal in Leuven gebeuren. specifieke vervoers­ Voor elke gemeente in die twee gebieden brengt een mobiliteitsfiche het toegankelijk vragen van de en aangepast vervoeraanbod in kaart. De twee dispatchingpunten zijn bereikbaar via inwoners.” een gratis telefoonnummer: 0800 26 535 (Grimbergen) en 0800 25 735 (Leuven). Miet Ringoot, Elke deelnemende gemeente wordt opgeroepen het project mee bekend te maken en coördinator DAV Grimbergen vervoersvragen van inwoners door te verwijzen naar het MAV-contactpunt. DAV Grimber g en DAV Databank MeerMobiel: platform voor aangepast vervoer

Op 30 november lanceerde de Vlaamse minister van Mobiliteit en Openbare Werken Hilde Crevits MeerMobiel, een nieuwe website en infolijn. Iedereen die informatie zoekt over toegankelijk en aangepast vervoer in Vlaanderen, kan er terecht.

MeerMobiel is een initiatief van Enter, het • Minder Mobielen Centrales en andere nieuwe compensatieregeling voor aangepast Vlaams Expertisecentrum Toegankelijkheid diensten van vervoer door vrijwilligers met vervoer (zie p. 4). Wie intekent op de nieuws- en wordt gedeeltelijk gesubsidieerd door de eigen wagen, brief via [email protected], ontvangt de Vlaamse overheid. Vorig jaar ontwikkelde het • 198 NMBS-stations waar bijstand mogelijk laatste berichten automatisch in zijn mail- centrum in samenwerking met IMOB (Instituut is voor personen met een mobiliteits- box. Gebruikers en professionelen kunnen voor Mobiliteit) de databank aangepast ver- beperking, waaronder 131 stations met ook vervoersvragen stellen via mail (info@ voer. Die bevat een uitgebreide inventaris van dienstverlening voor personen met een meermobiel.be) of telefoon (011 26 50 30). het Vlaamse aanbod van toegankelijk open- elektrische of niet-plooibare rolstoel, baar halte-haltevervoer en deur-deurvervoer • de belbusgebieden van De Lijn en een MeerMobielmonitor voor personen met een mobiliteitsbeperking. infofi che per provincie met de gegevens Het MeerMobiel-platform brengt ook evolu- In de databank zitten onder andere contact- van de belbuscentrale, ties in toegankelijkheid en mobiliteit in kaart gegevens en informatie over het werkings- • ziekenfondsen met gegevens over het en ontwikkelt het project meetindicatoren gebied, de reservatiemogelijkheden, de niet-dringend zittend ziekenvervoer. voor de toegankelijkheid van vervoer. Een voorwaarden en de beschikbaarheid van de jaarlijkse MeerMobielmonitor zal een stand opgenomen diensten. Sinds eind november kan iedereen die van zaken geven op het vlak van mobiliteit informatie vinden op www.meermobiel.be. en toegankelijkheid in Vlaanderen en zo een Infofi ches De website is zeer gebruiksvriendelijk opge- belangrijk instrument vormen voor zowel het Op dit moment bevat de databank infofi ches bouwd (meer toelichting: zie hieronder). werkveld als het beleid. over: • de Diensten Aangepast Vervoer en andere MeerMobiel volgt ook de actualiteit op Voor meer informatie over www.meermobiel.be en toegankelijkheid en mobiliteit in het algemeen, kan u vervoerdiensten voor rolstoelgebruikers, de voet en zal geregeld nieuwsberichten terecht bij Enter: www.entervzw.be. • taxi- en locatiebedrijven (verhuur van voer- publiceren op de website, zoals over het tuig met bestuurder) die rolstoelvervoer project met de Mobiliteitscentrale Aangepast verzorgen, Vervoer in Vlaams-Brabant (zie p. 1) of de

Zoeken op www.meermobiel.be

MeerMobiel biedt een overzicht van het volledige aanbod op vlak van vervoer, dienstverlening, tegemoetkomingen, kortingen en voorrangskaarten voor mensen met een verminderde mobiliteit. Informatie opzoeken kan op verschillende manieren.

Aan de hand van een postcode en een eenvoudig aanpasbaar zoekprofi el krijg je het meest aangewezen vervoer in de buurt als resultaat. Zo kan een rolstoelgebruiker bijvoorbeeld fi lteren op rolstoeltoeganke- lijke resultaten. Als iemand op basis van zijn inkomen in aanmerking kan komen voor vervoer door de lokale Minder Mobielen Centrale, krijgt hij deze dienst bij de zoekresul- taten te zien. Een overzichts- kaart is een andere manier om het aanbod te bekijken op www.meermobiel.be. Door te klikken op het icoontje van een vervoerder komt u terecht op de detailfi che. De Lijn ‘Haltes sneller aanpassen’

Een betere toegankelijkheid van het bus- en tramvervoer staat hoog op de agenda van De Lijn. De afstemming tussen het toegankelijk rollend materieel en de halte-infrastructuur vormt daarbij een belangrijke uitdaging. Ondanks de inspanningen van de afgelopen jaren is nog altijd maar 2,5 procent van de haltes in Vlaanderen aangepast.

“De geleidelijke modernisering van bussen Halteaankondiging en trams is nauwelijks gepaard gegaan met De Lijn werkt ook volop aan een verbetering de aanpassing van haltes”, zegt Eddy Gielis, van de halteaankondiging. “Voor de buslijnen coördinator toegankelijkheid bij De Lijn. bereiden we de uitrol voor van een ‘next-stop In de bushaltegids “Er moet dus een tandje worden bijgestoken. information’-programma. De Kusttram en de van De Lijn zijn De afgelopen jaren heeft De Lijn veel energie Hermelijntrams in Gent en Antwerpen zijn al eenduidige ontwerp- gestoken in het overtuigen van wegbeheer- uitgerust met visuele en auditieve halteaan- specifi caties ders om bij de aanleg van haltes rekening kondiging. De eerstvolgende halte verschijnt vastgelegd voor te houden met toegankelijkheid. Op dit op een verlicht scherm en wordt omgeroe- toegankelijke moment wordt onderzocht of er bijkomende pen in het voertuig”, aldus Gielis. “Verder haltes. instrumenten kunnen komen om de wegbe- worden op halteplaatsen in heel Vlaanderen De gids is makkelijk te downloaden van heerders ertoe aan te zetten sneller toegan- ongeveer 700 realtime informatieborden de website van De Lijn: www.delijn.be/ kelijke haltes aan te leggen.” geplaatst waarop je kan afl ezen wanneer de images/bushaltegids_tcm7-25285.pdf. bus of tram in aantocht is.”

“De afgelopen jaren Operationele doelstellingen voor toegankelijkheid heeft De Lijn veel In de beheersoverkomst 2011-2015 tussen het Vlaams Gewest en De Lijn zijn volgende energie gestoken in het overtuigen van operationele doelstellingen opgenomen met betrekking tot toegankelijkheid: wegbeheerders om • voor het rollend materiaal: 5% meer toegankelijke trams en 3,5% meer toegankelijke bij de aanleg van bussen per jaar; haltes rekening te • voor de halte-infrastructuur: meer toegankelijke haltes – groeipad af te spreken met houden met toegan- de wegbeheerder; kelijkheid.” • voor de informatieverschaffi ng: 2,5% meer trams en 7% meer bussen met auditieve en Eddy Gielis, coördinator toegankelijkheid De Lijn visuele halteaankondiging per jaar. De LiJn De

OPPERVLAK DOORGANG Voldoende effen, voldoende breed en obstakel vrij. Minimaal aaneengesloten, 2,50 m ter hoogte van opstapplaats slipvrij rolstoelgebruiker

DREMPELLOOS BEREIKBAAR TACTIELE GELEIDING VERHOOGDE AANLEG indien noodzakelijk met opstapvlak in rubbertegels van 18 cm of 15 cm indien de bus uit- hellend vlak 90 x 90 cm, geleidelijn 60 cm breed zwenkt over het perron. Bij voorkeur tot aan natuurlijke geleiding overrijdbare boordsteen De LiJn De Wetgevend initiatief Compensatieregeling voor aangepast vervoer

Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken Hilde Crevits maakt volop werk van een compensatieregeling voor aangepast vervoer van mensen met een handicap of een ernstige mobiliteitsbeperking. Volgend jaar treedt het nieuwe decreet in werking dat de financiering van het aangepast vervoer van deur tot deur regelt.

Voor de verplaatsing van een mindermobiel dit nieuwe kader komen alle vervoerders persoon is het dikwijls nodig om de persoon in aanmerking voor compensatie die “Voor 2013 voorzien we bijna 2,5 miljoen euro op het vertrekadres binnen te gaan ophalen kwalitatief en permanent beschikbaar voor de compensatie­ en te begeleiden tot op de plaats van aangepast vervoer tegen kostprijs regeling van het bestemming op het eindadres. Deze extra aanbieden. De Vlaamse Regering stelt aangepast vervoer.’” zorgverlening stelt heel wat mensen met een hiervoor een lijst van vervoerders op. Het Hilde Crevits, Vlaams minister van clo e d t Mobiliteit en Openbare Werken mobiliteitsbeperking in staat zich vlotter te kan bijvoorbeeld gaan om gemeentelijke d e

kunnen verplaatsen. vzw’s, OCMW’s of commerciële vervoerders pa u l zoals taxi-exploitanten of uitbaters van Alternatief voor geregeld vervoer verhuurbedrijven met bestuurder. gecompenseerde ritten. Het uitvoeringsbe- Dit decreet is dan ook enkel bedoeld sluit legt de verdere details in verband met voor personen met een ernstig beperkte Vergoeding voor onkosten de compensatieregeling, de lijst van vervoer- mobiliteit die zich niet van halte tot halte De compensatie is een vergoeding voor ders, de voorwaarden en de tarieven vast. met het geregeld vervoer door De Lijn de gemaakte onkosten. Het variabele deel Om de dienstverlening verder te verbeteren, kunnen verplaatsen. In de praktijk gaat het hangt af van de gereden kilometers met het vervoer af te stemmen en klachten te voornamelijk om rolstoelgebruikers maar de gebruiker. Concreet zal een forfait per kunnen behandelen zal een overlegforum ook andere beperkingen kunnen aanleiding ‘beladen’ kilometer uitbetaald worden. De tussen de compenserende overheid, vervoer- geven tot compensaties. Als blijkt dat het bedoeling is de gereden kilometers zonder der en gebruikers opgericht worden. geregeld vervoer geschikt is, dan wordt klant zo laag mogelijk te houden. het in dit decreet bedoelde vervoer niet 2,5 miljoen euro gecompenseerd. Kilometerprijs Voor 2013 voorziet Vlaams minister De gebruikers betalen naast een instap- Crevits bijna 2,5 miljoen euro voor de Openbare dienst tegen kostprijs vergoeding alleen voor de afstand van compensatieregeling van het aangepast De Vlaamse Regering heeft ervoor vertrekpunt tot bestemming. Om grote vervoer. Zo kunnen volgend jaar ook enkele gekozen dit aangepast vervoer als een verschillen te vermijden zal de Vlaamse nieuwe initiatieven gecompenseerd worden openbare dienst te omschrijven. Binnen Regering minima en maxima vaststellen voor en kan er verder gewerkt worden aan een het instapgeld en de kilometerprijs voor de grotere gebiedsdekking in gans Vlaanderen.

Goed om weten

■■Infodagen nieuw lokaal dagen geven de volgende partners in het lokale Deelname is gratis. ’s Middags zijn er broodjes mobiliteitsbeleid mobiliteitsbeleid meer toelichting: De Lijn, het voorzien. Inschrijven kan via de website www. Begin 2013 treedt nieuwe regelgeving in werking Agentschap Wegen en Verkeer, het Departement verkeerskunde.be/nl/opleidingen/infomomenten die een impact heeft op alle partners in het lokale Mobiliteit en Openbare Werken, VVSG en de vanaf half december. mobiliteitsbeleid. Vandaag worden projecten provincies. en plannen voorbereid in de Gemeentelijke Data: ■■Nieuw: toelichting Begeleidingscommissies (GBC), geëvalueerd door 7 februari 2013: Gent aanvullende reglementen auditoren in Provinciale Auditcommissies (PAC) Adres: Congrescentrum Het Pand, Zaal Rector op mobielvlaanderen.be/ of Openbaar vervoerscommissie (OVC) en gefi- Vermeylen, Onderbergen 1, 9000 Gent overheden nancierd via modules. In de toekomst worden die 19 februari 2013: Brugge Vanaf nu vindt u een diepgaande toelichting over projecten en plannen goedgekeurd in de GBC’s, Adres: VAC. Koning Albert I-laan 1/2, 8200 Brugge aanvullende reglementen op www.mobielvlaan- met een grotere beslissingskracht, gecontroleerd deren.be/overheden via de linkernavigatiebalk. door een kwaliteitsadviseur en eventueel bespro- 21 februari 2013: Hasselt Zowel de regelgeving en de procedure als een Adres: VAC. Koningin Astridplein 50, 3500 Hasselt ken op de Regionale Mobiliteitscommissie. De reeks aandachtspunten worden er op een rij financiering zal geregeld worden door subsidies of 26 februari 2013: Leuven gezet. samenwerkingsovereenkomsten al naargelang het Adres: Provinciehuis. Provincieplein 1, 3010 Leuven type project. 28 februari 2013: Antwerpen Deze nieuwe regelgeving houdt belangrijke wijzi- Adres: zalen van de Zoo, Koningin Astridplein 26, Actuele ‘goed om weten’- berichten vindt u op gingen in voor steden en gemeenten. Op vijf info- 2018 Antwerpen www.mobielvlaanderen.be/overheden

Website: www.mobielvlaanderen.be/overheden. Abonnement: www.mobielvlaanderen.be (tijdschriften en nieuwsbrieven). Redactie en Vormgeving: Kluwer. Redactieadres: Sandra De Bel, Kluwer, Motstraat 30, 2800 Mechelen, [email protected]. Redactieraad: Vertegenwoordigers van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken, het kabinet van de Vlaamse minister van Mobiliteit en Openbare Werken Hilde Crevits, het Agentschap Wegen en Verkeer, De Lijn, Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten, Vlaamse Stichting Verkeerskunde, Belgisch Instituut voor de Verkeersveiligheid. Verantwoordelijke uitgever: ir. Fernand Desmyter, Departement Mobiliteit en Openbare Werken (MOW), Koning Albert II-laan 20 bus 2, 1000 Brussel. © 2012 Vlaamse overheid Departement Mobiliteit en Openbare Werken. De Mobiliteitsbrief biedt lokale overheden informatie over hoe een lokaal duurzaam mobiliteitsbeleid uitgewerkt kan worden in samenwerking met andere partners en overheden. Alle Vlaamse burgemeesters, schepenen voor mobiliteit en alle geïnteresseerde mobiliteitsprofessionals­ krijgen een exemplaar. Wie een gratis abonnement wenst, kan zich inschrijven via de website: www.mobielvlaanderen.be (tijdschriften en nieuwsbrieven)