MAART 2021

4 Op fotosafari door Schalkwijk 5 Nina en Isa helpen de insecten 8 Tips van Aleanora en Elisabeth 10 Kaartjes maken voor ouderen POLITIEK LEIDERS INTERVIEWEN De interviewers hebben even pauze. Christiaan, Mara, Moreno en Fadoua lopen over het Binnenhof.

Moreno stelt vragen aan Posters voor kamerlid Renske Leijten. politieke partijen. FOTO: EDITH BIJL

Christiaan (12), Mara (11) en waar politici werken”, vertelt Mara. Leuk avontuur Moreno (11) uit groep 8 van “Je merkt dat het een belangrijk gebouw is. “De politici waren allemaal blij dat ze even Er lopen veel beveiligers rond.” Fadoua: niet over corona hoefden te praten”, lacht basisschool De Kring en Fadoua “Toen we aankwamen, werden we grondig Fadoua. Het viertal deed meer dan alleen (12) van de Wadden Molenwijk gecontroleerd. We moesten onze spullen op interviewen. Fadoua: “We hebben het gingen op 8 februari naar Den een lopende band leggen en door een scanner torentje van gezien. We zagen lopen. Zo voorkomen ze dat er wat naars en Hugo de Jonge. En we Haag. Ze interviewden mensen gebeurt.” leerden hoe het werkt in de Tweede Kamer. uit de politiek over hun plannen. Heel interessant. Ik vond het een superleuk Op 17 maart zijn er verkiezingen Best spannend avontuur.” Mara: “We interviewden elk half uur een voor de Tweede Kamer. andere politicus. We vroegen dingen over Stemmen is belangrijk TEKST: JACQUELINE SCHADEE. FOTO’S: RENATE TROMP school en kinderopvang, zoals: ‘Hoe groot Mara: “Het was bijzonder om te doen. mag een klas zijn?’ en: ‘Hoelang moet een Ik vind het belangrijk dat mensen gaan e achtstegroepers vroegen aan pauze duren?’. Ik vond het spannend om te stemmen. Het gaat om de toekomst.” mensen uit de Tweede Kamer wat zij doen. Politici zien er op tv soms een beetje Het filmpje met de interviews van Mara, D de komende jaren willen doen voor streng uit, maar ze zijn in het echt heel Fadoua, Christiaan en Moreno vind je op kinderen, scholen en ouders. De moeder van aardig. Veel van hen hebben zelf kinderen. kieswijsouders.nl/meer-weten. Christiaan organiseerde het uitstapje. Ze is Ze begrepen ons heel goed.” hulpjuf op de school van Fadoua en maakt filmpjes voor de organisatie Ouders & Een kieswijzer helpt mensen bij het kiezen van een politieke partij. Onderwijs. Er zijn naast kieswijsouders.nl ook algemene kieswijzers, zoals stemwijzer.nl of kieskompas.nl én een kieswijzer voor kinderen: Goede beveiliging kieswijzervoorkinderen.nl. Leuk om in te vullen met je klas! “De Tweede Kamer is een megagroot gebouw MAART 2021 VOLG ONS OOK OP INSTA! @kinderkrantjong023

De oplossing van januari was ‘ver- voer’. De winnaar is Milayla van de Martin Luther Kingschool. Zij krijgt & RAADSELS STREEP ALLE WOORDEN DOOR IN DE ‘Natuurlijk ’. Een prachtig, PUZZEL. MAAK EEN WOORD VAN DE leerzaam kleurboek van de Haarlemse LETTERS DIE JE OVERHOUDT. bioloog en schrijver Yorick Coolen!

Waarom mogen koeien niet naar STUUR JE OPLOSSING VOOR 2 APRIL NAAR [email protected] EN MAAK voetbalwedstrijden kijken? KANS OP EEN GEWELDIGE PRIJS!

Shania (9) roepen. ‘boe’ maar alleen ze Omdat Antwoord: O G E N N I K S N L

Jantje kijkt naar zijn moeder terwijl ze een S N E M R A R E D N schoonheidsmasker op haar gezicht smeert. C B N E K E R N E G ‘Waarom doe je dat mama?’, vraagt hij. ‘Om H U I T G O O U H O mezelf mooi te maken’, zegt zijn moeder. Ze OGEN ELLEBOOG OREN TONG veegt de crème weer van haar gezicht. ‘En nu O I C N E M S S O O BENEN HAAR dan?’, vraagt Jantje, ‘geef je het op?’ ARMEN KIN U K I G G N L H O B VINGERS NAGELS Imane (9) TENEN BUIK D V U N H E E A F E HOOFD NEK SCHOUDERS VOETEN Jantje zit in bad. Zijn moeder roept: ‘Kom er E R O A G A M N D L MOND RUG maar snel uit en droog je af, anders krijg je NEUS R T A A N E N E B L kippenvel!’ Zegt Jantje: ‘Krijg ik dan ook veren?’ ANTWOORD (1 WOORD): Ebrar (11) S R N V O E T E N E

Waarom kan een ei niet bevriezen? Janus (11) zit. in dooier een er Omdat Antwoord:

Een man woont op de 15e verdieping van een Wil jij in de kinderkrant met je school, vrienden flat. Als het regent, gaat hij met de lift tot de of hobby? Doe je iets leuks - UITGEVER: STICHTING JONG023 voor je buurt of de stad? 15e verdieping. Als de zon schijnt, neemt hij de HOOFDREDACTEUR: JACQUELINE SCHADEE AAN DEZE EDITIE WERKTEN MEE: Mail [email protected]. JONG023 – MAART 2021 lift tot de 9e verdieping en loopt hij verder via EDITH BIJL, MARLOES KOMIN EN VEEL ANDEREN. JAARGANG 3, EDITIE 2 VORMGEVING: KIRSTEN VERMEULEN EN de trap. Weet jij waarom? OPLAGE: 6500 KRANTEN PAULIEN JANSEN BEZORGING: WOUTER VAN AALDEREN

Mary (12)

bij zich. Met de paraplu kan hij bij het knopje van de 15e verdieping. 15e de van knopje het bij hij kan paraplu de Met zich. bij

kan wel bij het knopje van de 9e verdieping. Als het regent, heeft hij een paraplu paraplu een hij heeft regent, het Als verdieping. 9e de van knopje het bij wel kan Meer informatie en contact: Antwoord: De man is heel klein. Hij kan niet bij het knopje van de 15e verdieping. Hij Hij verdieping. 15e de van knopje het bij niet kan Hij klein. heel is man De Antwoord: [email protected] www.jong023.nl facebook.com/jong023.nl Heb jij een leuke mop of een goed raadsel ? Mail hem met je naam en je leeftijd naar [email protected]

DE NIEUWE JONG023 JONG023 WORDT MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR:

VERSCHIJNT DONDERDAG K Zoek de insecten! K K

15 APRIL 2021 K STICHTING K KIND & KUNST KENNEMERLAND

K HET THEMA IS: SPORT EN BEWEGEN. STICHTING KIND & Hou jij van sporten? AMBASSADEUR: STICHTING BERNT SCHNEIDERS KIND & KUNST Of juist helemaal niet? Hoeveel bijtjes vind je KUNST KENNEMERLAND KENNEMERLAND Mail [email protected]! in deze krant? K K

STICHTING KIND & KUNST KENNEMERLAND KK K

STICHTING KIND & KUNST KENNEMERLAND KK K Haarlem MAART 2021

Wat doe jij met je zakgeld?

“Ik krijg 2 euro zakgeld per week. Dat Van 22 tot en met 26 maart is de doe ik in mijn spaarpot. Er zit nu 65 euro Week van het Geld. Kinderen die goed in. Ik heb ook een met geld kunnen omgaan, komen later bankrekening. Mijn minder snel in de problemen. opa en oma zetten Burgemeester Wienen stelt elke daar geld op. Ik heb laatst een mintgroen maand een vraag aan leerlingen van horloge gekocht. Het een Haarlemse basisschool. Deze kostte 30 euro. Als maand wil hij graag weten of kinderen ik iets leuks zie, zakgeld krijgen en of ze ergens voor kan ik het meestal sparen. FOTO’S: JACQUELINE SCHADEE wel kopen. Dat komt doordat ik spaar.”

“Krijg jij zakgeld? En zo Zanna (10) ja, wat doe je ermee?” Burgemeester Jos Wienen FOTO: BIBI VETH “Ik krijg 5 euro per maand. Ik krijg ook geld voor mijn verjaardag. Dat stop ik in mijn spaarpot. Ik weet niet precies hoeveel erin zit. Ik spaar “Ik krijg af en toe geld. Mijn oma stopt “Ik krijg zakgeld als ik erom vraag. voor een Nintendo. dat in een spaarpotje. Ik weet niet waar Soms krijg ik 10 euro, soms 20. Ik Die kost 300 euro. dat potje staat. Ik dat er ongeveer vraag het meestal aan mijn zus. Zij is Ik koop soms 130 euro in zit. Als 24 jaar. Ik koop van Pokémon-kaarten via ik 16 jaar ben, kan het geld dingen die ik Marktplaats. Mijn ik van het spaargeld nodig heb voor school, moeder betaalt ze misschien mijn zoals een leuk etui, meestal. Voor 20 rijbewijs halen. Mijn potloden of een gum. euro krijg ik een hele stiefvader spaart Ik koop er ook wel stapel.” ook voor mij. Hij eens snoep van. Sinds zet geld op een corona koop ik niet bankrekening voor meer zo vaak iets.” R aya n (9) later.” Youssra (11) Christian (11) Vul zelf in... “Elke week krijg ik 3 euro zakgeld. Ik doe Krijg jij zakgeld? En zo ja, het in mijn spaarpot. Ik spaar voor een “Ik krijg 5 euro zakgeld per maand. Mijn Nintendo Switch. Ik heb al 100 euro. Als ik wat doe jij ermee? moeder zet dat rechtstreeks op mijn bank- iets wil hebben, rekening. Ik koop van zegt mijn moeder het geld soms iets soms: ‘Haal het leuks, bijvoorbeeld op maar uit je spaar- vakantie. Ik heb een pot’. Ze leent wel teken jezelf eigen portemonnee en eens geld van mij, een bankpasje. Ik als ze kleingeld spaar voor ledstrips in nodig heeft. Ze mijn kamer en voor betaalt dat dan een discobol die je later weer terug.” hele kamer verlicht." Renske (10) Azra (11)

“Ik krijg 25 euro per maand. Mijn vader en “Als ik iets wil hebben dat niet te duur is, “Ik krijg 1,50 euro zakgeld per week. Mijn moeder zetten allebei 10 euro op mijn dan krijg ik het. Anders moet ik het zelf ouders zetten het op een rekening. Als ik bankrekening. Mijn moeder geeft 5 euro betalen. Ik kocht iets wil hebben, bestel extra als ik klusjes doe, bijvoorbeeld laatst een ik het online. Mijn zoals de vuilniszakken mooie paardenborstel. vader betaalt het van wegbrengen of de tafel Ik krijg geen zakgeld, mijn rekening. Ik spaar dekken. Ik spaar niet maar ik krijg wel geld nergens voor. Ik vind echt ergens voor. Als ik voor mijn verjaardag of het leuker om dingen een milkshake koop of voor een rapport. Later te kopen als corona iets lekkers bij de ga ik zelf geld verdie- voorbij is. Dan kan ik supermarkt, betaal ik nen. Ik wil dierenarts in de winkel kijken hoe met mijn pinpas." worden.” het eruitziet.”

Desmond (11) Sinem (10) Fie (11)

MEER LEREN OVER GELD? KIJK OP EUROWIJSKIDS.NL OF WEEKVANHETGELD.NL. DE GEMEENTE HAARLEM GEEFT GRATIS GASTLESSEN OVER OMGAAN MET GELD, ZOWEL ONLINE ALS ‘LIVE’. SCHOLEN KUNNEN EEN GASTLES AANVRAGEN VIA [email protected] MAART 2021 Actueel’ Foto: Marisa Beretta

Abudi, Mohammed, Chelsy, Jayden, Shukria, Tala, Kidisi en Asmayt maakten foto’s in de wijk. FOTOGRAFEREN IN SCHALKWIJK Abudi (11), Mohammed (11), Chelsy (11), De kinderen verzamelen om 13 uur aan de Echte kunst maken Jayden (10), Shukria (10), Tala (11), Athenestraat bij de stichting Kapsalon. Kunstjuf De foto’s die de junior-fotografen maakten, en fotografe Marisa Beretta geeft ze een camera. worden van 24 tot 27 juni tentoongesteld Kidisi (13) en Asmayt (13) uit Schalkwijk “We gaan eerst naar de supermarkt om fruit en tijdens een kunstroute in Schalkwijk. Het gingen in de voorjaarsvakantie op mensen te fotograferen”, zegt Shukria. “Daarna thema van de route is ‘Het ongeziene gezien’. fotosafari. Ze kregen een echte camera portretteren we elkaar en andere mensen.” te leen en trokken daarmee de wijk in. Licht gebruiken Woon je in Schalkwijk en wil je leren TEKST: FLEUR LEEFLANG Abudi houdt van fotografie. “Ik doe heel graag fotograferen of echte kunst maken? Kijk op creatieve dingen’’, zegt hij na afloop van de stichtingkapsalon.nl voor meer informatie. safari. “Ik heb vandaag geleerd hoe ik licht gebruik in fotografie. Dat vind ik heel leuk. De mooiste foto die ik maakte is van een duif. Hij zat in een gat in een grote muur. Die duif springt echt uit het beeld.”

Scherpstellen Tala ontmoette juf Marisa al eerder op school. “Ze leerde me toen hoe ik foto’s kan maken met de camera op de automatische stand. Nu heb ik geleerd hoe ik de camera met de hand kan scherpstellen. Ik heb foto’s gemaakt met scherpte op de achtergrond en een wazige voorgrond.” Meneer Smit (85) vindt het De duif heeft zijn eigen leuk om op de foto te gaan. Foto: Asmayt fotolijstje in de muur. Foto: Abudi

Camera is zo ingesteld, dat Dit hondje is een de voorgrond wazig werd en goed fotomodel. De krokus vangt het zonlicht. de achtergrond scherp. Foto: Chelsy Foto: Shukria Foto: Tala

Abudi met medewerkster Mevrouw Goedhart eet Hille tussen de ananassen. Sara van supermarkt ADL. Foto: Jayden lekker een kroketje. Foto: Chelsy Foto: Kidisi Natuur en milieu MAART 2021 WIJ HELPEN DE INSECTEN… Stella (9), Rayen (9), Nina (9) en Isa (9) van de Ter Cleeffschool kwamen op 10 februari naar de Haarlemmer Kweektuin. Ze bouwden samen met Arjan van NME een insectenhotel. Een insectenhotel

is een plaats waar bijen en andere insecten hun eitjes kunnen leggen. TEKST: JACQUELINE SCHADEE FOTO’S: FLOOR GODEFROY

…en insecten helpen ons ✿ Insecten brengen stuifmeel van de ene naar de andere Rayen, Nina en Isa aan het werk. bloem. Daardoor kunnen de bloemen uitgroeien tot vruchten. ✿ Ze ruimen plantaardig en dierlijk afval op. ✿ Ze maken de grond los, zodat wortels van planten kunnen groeien. ✿ Ze zijn voedsel voor grotere dieren zoals vogels Stella, Rayen, Nina en Isa zijn en egels. trots op hun zelfgemaakte insectenhotel. Lieveheersbeestje erbij.

eel insecten hebben het moeilijk. Holle takjes Sommige kunnen geen eten vinden Rayen laat zien hoe hij het insectenhotel Maak van je tuin een insectenparadijs Vdoordat veel bloemen en bomen maakt. “Ik schroef eerst een blikje op 1. Koop zaadjes of plantjes waar insecten van moeten plaatsmaken voor stenen en mijn plank. Ik zet in mijn blikje zo veel houden, zoals duifkruid of duizendblad. gebouwen. Andere insecten sterven door mogelijk holle takjes. Insecten kunnen 2. Kies biologische zaadjes uit onze streek. gif uit de landbouw. “Ik wil de insecten daar hun eitjes in leggen. Ik schroef op Daar zijn de insecten op aangepast. graag een handje helpen”, zegt Isa. “Ik het plankje ook een boomstronk met 3. Ga voor bloemen die vind het fijn om iets voor ze te maken. gaatjes, een dennenappel en een bosje in verschillende Insecten zijn belangrijk voor ons, vooral hout.” periodes bloeien. de bijen.” Droog en zonnig 4. Gebruik geen giftige Bijen bestuiven bloemen Na een uurtje werken zijn de vier bestrijdingsmiddelen. Arjan legt uit: “Bijen brengen stuifmeel insectenhotels klaar. Isa gaat haar 5. Laat de tuin van de ene naar de andere bloem. De insectenhotel ophangen aan de schuur. rommelig, met takjes bloem wordt zo bevrucht. Er kan daardoor “Dat is een zonnige plek met een afdakje. en blaadjes. een vrucht uitgroeien, zoals een appel of Insecten houden van de zon”, zegt ze. 6. Hang een een courgette. Zonder bijen zouden we Stella: “Ik vond het superleuk om te insectenhotel op! Duizendblad. bijna geen fruit of groente meer hebben.” doen.” Meer informatie: maakgrijsgroener.nl

ZELF EEN 1 2 3 INSECTENHOTEL MAKEN

Boor gaatjes in de boomstam. Klop het zaagsel uit de gaatjes Schroef het blikje, de boom- Boor ook een gat in je plankje van je boomstam en bind het stammetjes en takjes op het waaraan je hem kunt ophangen. stro samen. plankje of kistje.

4 5 6

Je hebt nodig: - Een houten plankje of kistje. - Een blikje en een boomstammetje (eventueel). - Dennenappels, stro en holle stokjes zoals bamboe. Zet zo veel mogelijk stokjes in Tip: vraag een volwassene om te Check of alles goed vastzit op Hang je insectenhotel op een het blikje. Gebruik een hamer het plankje. zonnige, droge plaats in je tuin. helpen met boren en schroeven! voor de laatste stokjes.

DEZE PAGINA WERD GEMAAKT MET DE GROENE MUG EN NATUUR- EN MILIEU-EDUCATIE (NME) HAARLEM. MAART 2021 BEELDENSTORMERS

Felien (10) en Lize (11) van de Dreefschool en Anouk (9) en Mila (9) van de Bos en Vaartschool bekeken de beelden op de Dreef. De beelden zijn gemaakt van afvalmateriaal, zoals metaal, buizen en hout. De makers laten zien dat je meer kunt doen met afval dan je denkt. TEKST JACQUELINE SCHADEE EN MAARTJE VAN PEIJPE-ELIAS FOTO’S: FLOOR GODEFROY Kijken naar kunst op de Dreef

e beelden staan tegenover onze school”, vertelt Felien. “Wij spelen Mila, Anouk, Lize en “Der in de pauze vlakbij. Ik ken de Felien op de Dreef. beelden dus al een beetje.” Ook Anouk had de beelden al vaker gezien. “Ik fiets er altijd langs als ik naar dansles ga.” De kunstwerken staan sinds mei 2019 langs de Dreef, tussen het Houtplein en de Haarlemmerhout.

Verstopte verhalen De meiden lopen met gids Maartje langs de elf grote kunstwerken. Felien: “We kijken hoe het kunstwerk is gemaakt. We kloppen erop en we voelen eraan. We vertellen elkaar wat we in de beelden zien. En we zoeken naar de verhalen die de kunstenaars erin hebben verstopt. Ik vind het leuk om mijn fantasie te laten gaan.”

Niet weggooien De beelden zijn gemaakt van gebruikte materialen. “Eén kunstenaar gebruikte een kachel, een ander de uitlaat van een motor”, vertelt Felien. “Ik vind dat goed. We moeten onze spullen niet zomaar weggooien. Je kunt er van alles mee maken.” Anouk: “Ik heb eens een paardenstal gemaakt met karton en wc- rollen. Dat is ook een soort kunst van afval.”

WILL WE SURVIVE? OUT LOUD Door: Joanneke Meester (1966) Door: André Pielage (1975) EILAND VOOR DE Gemaakt van: verpakkingsmaterialen, Gemaakt van: staal, lachgas­ GEKOESTERDE STAND coating. patronen. VAN ZAKEN Door: Hilke Walraven (1994) De kunstenaar vindt dat Anouk: “Wat ik mooi Gemaakt van: metaal, mensen een oplossing moeten vind, is het contrast keramiek, aluminium, staal, vinden voor het afval dat ze tussen dit saaie beeld gravel, gevonden materiaal. produceren. Lize heeft ook en de kleurrijke omge- wel eens iets gemaakt van ving.” Felien: “Ik dacht Maartje: “Er zitten afval. “Ik heb het piepschuim dat de slinger boven- grappige dingen op dit dat om een laptop zat aan kerstversiering was, eiland, zoals tegeltjes verkruimeld voor een maar het blijken lach- uit de badkamer.” surprise”, vertelt ze. gas-patronen te zijn!”

ESTRADE Door: Niels Broszat (1980) Gemaakt van: gebruikt hout.

In het hout zit een ­verhaal verwerkt. Het hout komt overal vandaan. Het kunstwerk is niet zo geslaagd, vinden de meiden, maar het is wel een leuk podium.

FINGERS CROSSED Door: Frank Koolen (1978) Gemaakt van: staal, epoxy (een soort vernis), schuim, lak.

Dit is het nieuwste beeld langs de Dreef. Twee figuren zoeken troost bij elkaar. ‘Fingers crossed’ ­betekent ‘duimen voor de goede afloop’. Het is ook een manier om iets te zeggen wat niet waar is. Anouk: “De poppetjes lijken net pinguïns.” MAART 2021 Kijken naar kunst op de Dreef

Het leuke van dit kunstwerk is dat het nergens op lijkt, vinden Mila, Anouk, Lize en Felien. STAPELING Door: Sjoerd Buisman WALK OF SHAME (1948) Door: Eline de Lange (2002) Gemaakt van: staal en lak. Gemaakt van: staal, tweehon­ derd schoenzolen, epoxy.

Dit kunstwerk is gemaakt door een leerling van het Coorn- hert Lyceum. Ze was toen zeventien. De schoenzolen vormen een boog. Als je eronder staat, voel je hoe het is om onder de voet gelopen te worden. Eline hoopt dat mensen daardoor beter nadenken over waar ze hun afval laten. Lize: “Jammer dat er epoxy op zit. Daardoor lijkt het minder echt.” Anouk: “Ik vind dat juist mooi.” Felien: “Ik vind de betekenis mooi. Mensen gooien inderdaad te veel weg.”

COVER-RE-COVER Door: Marianne Lammersen (1984) Gemaakt van: oude metalen, textiel, glasvezel, Favoriet van Felien zand en grind.

Lize: “Deze vind ik echt tof! Het lijkt alsof er een stad uit de berg komt. Het lijkt wel New York.” OUT LOUD Mila: “Het lijken net bergen.” Door: André Pielage (1975) Felien: “Als ik dit zie, denk ik aan een Disney-film waarbij kabouters Gemaakt van: staal, lachgas­ uit de berg komen.” patronen.

Anouk: “Wat ik mooi vind, is het contrast tussen dit saaie beeld en de kleurrijke omge- ving.” Felien: “Ik dacht dat de slinger boven- aan kerstversiering was, maar het blijken lach- gas-patronen te zijn!”

GIROZOOM Door: Willem Harbers (1967) Gemaakt van: staal, gietijzer, allerlei ­lakken.

Favoriet van Lize Felien: “Ik vind dit heel leuk. Het lijkt op iemand in het circus die een balanceer-act doet. Of een octopus.”

Favoriet van Mila en Anouk POWERPLANT Door: Leonard van Munster (1972) Gemaakt van: hout, cement, spiraalbuizen, een drukvat, dennenbomen, geraniums, rookmachine.

Lize: “Wat zit er in die luikjes? Dit kunstwerk maakt je nieuwsgierig.” Felien: “Het lijkt een beetje IN AWE op de game Among Door: Pieter W. Postma (1975) Us.” ’s Avonds Gemaakt van: staal, hout, kunststof, lak. tussen tien en elf uur komt er rook uit ‘In awe’ betekent: vol bewondering. Het poppetje kijkt vol bewondering naar de dit kunstwerk, ver- wereld. Anouk en Mila: “We vinden dit beeld leuk en grappig tegelijk. Het is telt Maartje. grappig dat het mannetje maar één schoen aanheeft.” 8 MAART 2021 Sociaal

Elisabeth en Aleanora hebben een hoortoestel én een CI. Een hoortoestel versterkt het geluid. Een CI verandert geluid in elektrische golven, die de hersenen vertalen in geluid. Buiten het hoofd zit een dopje met een piepklein microfoontje. Binnen het hoofd zit een computertje. De delen klikken met een magneet aan elkaar.

Elisabeth en Aleanora kennen elkaar uit de kleuterklas. De CI van Aleanora. ELISABETH EN ALEANORA ZIJN SLECHTHOREND Aleanora (12) en Elisabeth (12) zaten samen in de kleuterklas op de Auris Prof. Van Gilseschool in Haarlem. Dat is een school voor slechthorende kinderen. Aleanora zit daar nu in groep 8. Elisabeth ging naar de Vrije

School. Ze zit in de zesde klas. TEKST EN FOTO’S: JACQUELINE SCHADEE

ls je slechthorend bent kun je nog Heb geduld íets horen, maar niet goed”, legt Aleanora gaat na de zomer naar het Tender VINGERSPELLING Aleanora uit. “Als je doof bent, College in IJmuiden, Elisabeth naar het Schoter “ hoor je vrijwel niets.” College in Haarlem. “Ik ga een spreekbeurt A houden over doof-zijn”, vertelt Elisabeth. “Ik Doof geboren geef tips zoals: wees geduldig.” Aleanora: Toen Aleanora werd geboren, was ze doof. “Sommige mensen zeggen ‘Laat maar’ als ik iets Dokters weten niet hoe dat kwam. “Het kan niet meteen begrijp. Ik vind dat heel irritant. Het komen doordat mijn moeder ziek werd toen ze helpt als ze meer geduld hebben.” zwanger was”, zegt Aleanora. “Het virus heeft misschien mijn gehoor beschadigd.” Toen ze nog een baby was, kreeg ze een CI, een ‘cochleair Het hoortoestel implantaat’. Ze kon toen weer een beetje horen. van Elisabeth.

Geluiden klinken raar “Een CI is een klein computertje in je hoofd”, legt Elisabeth uit. “Ik kreeg een CI toen ik vijf jaar oud was. De operatie duurde vier uur. Ik had na afloop een groot verband om mijn hoofd. De wond moest genezen. Ik moest erg wennen toen ik daarna geluiden hoorde. Het klonk heel vreemd. Wat staat hier? Ik kon pas na een tijdje de klanken herkennen.”

Praten met je handen Aleanora en Elisabeth leerden op de Van Gilseschool gebarentaal. Bij gebarentaal is elk woord een beweging. Je kent vast het gebaar voor ‘hamsteren’ nog uit de persconferenties. Aleanora gebruikt ook vingerspelling. Ze maakt daarbij letters met de vingers van één hand. TIPS voor als je praat met een “Ik gebruik vingerspelling voor lastige woorden slechthorend of doof persoon. waarvan ik het gebaar niet ken”, zegt ze. 1. Maak oogcontact. Liplezen kost energie 2. Praat duidelijk. Elisabeth en Aleanora kunnen goed liplezen. 3. Ga niet zomaar iets zeggen. Tik Ze kijken daarbij naar de lippen van mensen de ander even aan als hij/zij niet GEBAREN die praten. “Liplezen is best vermoeiend”, zegt naar je kijkt. Er zijn veel apps waarmee je Elisabeth. “Ik herken niet alle woorden. Woorden 4. Check of de ander je heeft begrepen. gebaren kunt leren, zoals de app die ik niet zie of hoor, moet ik raden. Als ik lang 5. Heb geduld. Kindergebaren. ingespannen moet liplezen, krijg ik hoofdpijn.” MAART 2021 9 Voorbee ld 1 “Mijn ouders gaan scheiden WIE VRAAG JIJ Maryem: en maken veel ruzie. “De Don Boscoschool Ik vind het niet leuk om heeft een thuis te zijn.” luisterjuf, OM HULP? juf Willy. Je Als er iets vervelends gebeurt in kunt naar haar kamertje je leven, is het fijn om daar met gaan als je iemand over te praten. Je voelt je problemen hebt. dan minder eenzaam en de ander Jools, Alma, Kirsten en Demy: “Wij Ze probeert zouden het bespreken met onze beste het samen kan misschien helpen. De gemeente met je op te vriend of vriendin. Je kunt het ook Haarlem wil graag weten naar wie lossen.” aan je opa en oma vertellen of een kinderen toegaan als ze ergens mee t h e r a p e u t.” zitten. De Kinderraad besprak half februari wat voorbeeld-problemen.

TEKST EN FOTO’S: JACQUELINE SCHADEE Voorbee ld 3 Voorbee ld 2 Naar wie ga jij met “Ik wil op voetbal, maar “Mijn moeder een probleem? wordt wel eens mijn ouders hebben geen Een goede vriend of vriendin geld voor kleding en dronken. Ze Mijn ouders of verzorgers c o n t r i b u t ie .” slaat mij dan Mijn opa of oma De CI van Aleanora. s oms .” De juf of meester De CJG-coach op school Ik bel of chat met de Kindertelefoon (0800-0432 of Tjerk, Quinten: “Het kindertelefoon.nl/chat) Jeugdfonds Sport & Maryem, Luke en Willem: Iemand anders, namelijk Cultuur kan misschien Jools, Demy, Alma en Kirsten van de “Je kunt het beste de Kinderraad denken mee met de gemeente. h e l p e n .” Kindertelefoon bellen.”

Zit je ergens mee? Vraag Robin (11): Vraag het CJG! “Ik ben verliefd op twee jongens. Kan dat eigenlijk wel?”

Een coach van het Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) beantwoordt Hoi Robin, elke maand een vraag in Wat een leuke vraag! Verliefd zijn kan heel fijn zijn, maar ook heel Jong023. Heb je een vraag? spannend voelen. Soms word je er zelfs een beetje zenuwachtig van. Als je Mail [email protected]. verliefd bent op twee jongens, voel je misschien wel dubbel zo veel vlinders FOTO: MIRANDA BRUINSMA in je buik! ILLUSTRATIES: WILLEMIJN VAN BENTHEM Elsa geeft antwoord Iedereen is uniek Het is helemaal niet gek dat je verliefd bent op twee verschillende jongens. Dat gebeurt vaker. Er zijn ook zo veel leuke mensen op de wereld! Het is daarom heel normaal dat je soms twee mensen kent die je heel erg leuk vindt. Iedereen is uniek en op zijn of haar eigen manier leuk. Je kunt verliefd worden op die ene jongen omdat je hem bijvoorbeeld hartstikke lief vindt en jullie dezelfde dingen leuk vinden. En je kunt tegelijk verliefd zijn op die andere jongen, omdat je fijn met hem kunt praten en echt met hem kunt lachen.

Groot hart Er zijn natuurlijk nog veel meer redenen waarom je verliefd op iemand kunt worden. Soms weet je niet eens precies waarom je verliefd bent. Je hebt een groot hart. De één is verliefd op twee jongens, de ander op één meisje. Soms ben je een beetje verliefd, een andere keer tot over je oren. Alles kan. Verliefd zijn is vooral heel leuk. Vooral als diegene ook op jou is... Geniet ervan!

Lieve groetjes, Elsa

Bij het CJG werken mensen die jou en je ouders kunnen helpen met vragen over lastige dingen DIT ARTIKEL IS GEMAAKT thuis, op school, of ergens anders. Kijk voor meer informatieOok iets op doen www.cjgkennemerland.nl voor een ander?. Schrijf je in op haarlem.buuv.nu.IN SAMENWERKING MET 10 MAART 2021 Zelf doen KAARTJES TEGEN EENZAAMHEID Enes (11) uit groep 7 van basisschool Bayan, Aya, Najma, Salma, Raya en Hamd schreven kaartjes voor ouderen. Al Ikhlaas wilde iets doen voor eenzame ouderen. Samen met de kinderwijkraad Schalkwijk schreef hij kaartjes voor ze. De wijkraadsleden brachten de kaarten naar de medewerkers van Zorgbalans. Zij gaven de kaarten aan ouderen.

TEKST: JACQUELINE SCHADEE FOTO’S: MARLOES KOMIN

eel ouderen voelen zich alleen op de wereld”, vertelt Enes. “Bijna “Vniemand mag bij ze op bezoek komen in coronatijd. Ik vind dat echt verdrietig voor ze. Ik wilde iets voor ze doen. Ik heb toen in de kinderwijkraad voorgesteld om ze een kaartje te sturen.”

Goed gevoel “Iedereen vond het een goed idee. We kregen allemaal vier kaartjes. Daarop schreven we iets Enes had een goed idee. aardigs. Het was echt leuk om te doen. Het gaf Mooie woorden mij een goed gevoel”, Een ander wijkraadslid vertelt Enes. Hiba schreef: “We hopen dat de schreef: “Beste ouder, u lockdown overgaat. Dan hebben In de brievenbus staat niet alleen in deze jullie alle tijd om je familie te Enes: “We brachten de kaartjes naar moeilijke tijd, want wij zien.” En weer een ander schreef: Zorgbalans. De medewerkers gaven de kaartjes staan achter u. We steunen “Je moet niet denken dat niemand aan de ouderen. Ze zeiden dat de ouderen er iedereen, want samen staan we aan je denkt, want de kinderwijkraad heel blij mee zijn. Ik hoop dat ze nu weten dat sterk!” en ik denken aan jou.” ze niet alleen zijn.” Ik en mijn lievelingsboek “IN MEXICO LIEP IK Mert (11) uit groep 8 van de Willem van Oranjeschool: OP BLOTE VOETEN” “Mijn lievelingsboek is ‘Koning van Katoren’­ van Iker (9) komt uit Mexico, een Jan Terlouw. Ik vind het een land in Midden-Amerika. Hij spannend en verrassend kwam een jaar geleden met boek. Hoofdpersoon Stach krijgt verschillende opdrach- zijn ouders en zijn broertje ten. Je weet niet of hij die Erik (6) naar Nederland. kan volbrengen. Dat maakt Iker zit in Haarlem op de het spannend. Ik wilde Internationale School. steeds verder lezen.” TEKST EN FOTO’S: JACQUELINE SCHADEE

TEKST: JACQUELINE SCHADEE FOTO: FLOOR GODEFROY “Het is hier veel kouder dan in Mexico”, vertelt Iker. “Ik droeg in Mexico meestal alleen een korte “Het is hier HOUD JE NET ALS MERT VAN DE 'KONING VAN KATOREN'? broek. Alleen in de winter had ik best koud.” DAN VIND JE DEZE BOEKEN VAST OOK LEUK! ook een T-shirt aan. Ik ging op blote BOEKEN- voeten naar school. We woonden vlak TIPS bij school en vlak bij het strand.” De vader van Iker werkt als consultant. Hij weet veel van de zee. Hij wilde daarom graag een De brief voor de koning’ door Tonke Dragt. poosje in Nederland werken. ‘De schaduwen van Radovar’ door Marloes Morshuis. Toverspreuken Iker houdt van lezen en van de vechtsport hapkido. Hij heeft alle boeken van Harry Potter gelezen. Hij leest nu het ‘Book of Spells’, waarin alle toverspreuken van ‘De schaduwen van Radovar’ De brief voor de koning’ ‘De spooktoren’ door Harry Potter staan. Iker kan “Ik ben fan van door Marloes Morshuis. door Tonke Dragt. Keir Graff. Spaans, Engels en een klein Harry Potter.” beetje Nederlands. Sport MAART 2021 11

Toni maakt een sprong zodat hij BOKSEN hoger kan schoppen. MET TONI Toni (7) zit op de Hannie Schaftschool. Hij deed op 24 februari mee aan de Toni beschermt zijn gezicht met zijn handschoenen. boksles in het Voortingplantsoen. SportSupport organiseerde die dag een sportmiddag voor kinderen uit Haarlem.

TEKST: EDITH BIJL FOTO’S: SANDRA REEB-GRUBER

e mag bij boksen de ander schoppen en slaan. Maar als iemand ‘au’ zegt, stop je meteen”, “Jlegt Toni uit. “Ik vind boksen heel leuk. Als ik boos ben, kan ik mijn boosheid eruit slaan.”

Alleen op de billen Toni doet een uppercut Voor de boksles in het Voortingplantsoen gelden een bij zijn vriend paar regels. “We mogen alleen schoppen op de rug of Jovey. “Ik op de billen”, zegt Toni. “En we mogen alleen op de beweeg mijn schouders slaan, niet in het gezicht. Alleen als iemand arm van onder een bitje en een masker draagt, mag je slaan op de naar boven.” wangen.”

Jezelf verdedigen Boksen is geen gevaarlijke sport, vindt Toni. “Je leert GRATIS BOKSLES hoe je jezelf kunt verdedigen. Je moet bijvoorbeeld Wil jij ook eens boksen? Kom dan altijd je bokshandschoenen voor je gezicht houden. maandagmiddag 15, 22, 29 maart En als de ander slaat, kun je wegduiken.” naar het Voortingplantsoen in het Rozenprieel. SportSupport geeft daar DIT ARTIKEL IS GEMAAKT van 13.30 tot 15.30 uur gratis boksles. IN SAMENWERKING MET Je hoeft je niet aan te melden. Eindelijk weer samen dansen

De meiden van de streetdancegroep van De Vos Dansstudio’s zijn superblij. Op 4 maart mochten ze eindelijk weer samen dansen. Ze kregen les op het schoolplein van de Wilhelminaschool in Overveen. Hun dansschool op de Zijlweg is nog

De meiden zijn superblij dat dicht. “Koud, maar superleuk”, zegt Jette (10) ze weer mogen dansen. na afloop.

TEKST: JACQUELINE SCHADEE FOTO’S: FLOOR GODEFROY

De meiden komen van veel verschillende scholen: de Ark, de Peppelaer, de Argonauten, de Vrije School Kleverpark en de Julianaschool. Ze vinden het heerlijk om te dansen. De afgelopen maanden was er online les, maar daar kon niet iedereen aan meedoen.

Zelf dansjuf zijn Juf Noa begint de les met een warming-up. Na een kort dansje mogen de meiden om de beurt voor de groep staan om dansjuf te zijn. Daarna leren de meiden nog een streetdance- hiphop-dans. De les eindigt met een memoryspel met dans.

Muts op Feline (9) en Zoey (8) zijn net als de andere meiden heel dik aangekleed. “Ik heb twee broeken aan”, zegt Feline. Emiliano De zusjes Coco (6) en Juno (8) Juf Noa doet de (10): “Ik heb een muts op en veel warme kleren aan. Anders worden heel vrolijk van dansen. dans eerst voor. zou ik bevriezen!” 12 MAART 2021 BIJ ONS Fietsen met de meester Meester Ingmar van de Jayda, Lisa en Bavoschool bezorgde tijdens de Maja, klaar lockdown elke week het huiswerk voor de start. bij zijn leerlingen thuis. Hij deed dat rennend. De leerlingen gingen om de beurt mee op de fiets.

TEKST EN FOTO'S: JACQUELINE SCHADEE

ayda (12), Lida (12) en Maja (11) mogen op maandag 25 januari mee. Ze doen Jhet huiswerk in het krat op hun fiets. Zij mogen bepalen wat de slimste route is langs hun klasgenootjes uit groep 8. Lisa is vandaag ­jarig. Ze heeft daarom ook een traktatie meegenomen.

Huiswerk door het raam Maja: “Vorig jaar moesten we tijdens de ­lockdown ons huiswerk op school ophalen. We liepen buiten langs het lokaal. De meester gaf het huiswerk door het raam.” Jayda: “Ik vind het fijner als de meester thuis langskomt.” Lisa: “Het is ook leuk om mee te fietsen.”

Fijn om te sporten Meester Ingmar is heel sportief. Hij rent halve marathons. Hij zat bij de marine voordat hij meester werd bij de Bavoschool Reviusstraat. “Ik vind het fijn om te sporten”, legt hij uit. “Ik breng daarom het huiswerk hardlopend langs. De meeste ouders Dexter krijgt Evy met en leerlingen vinden het leuk als hun meester Meester Ingmar. Jong023. jarige Lisa. aan de deur komt.”

PUZZEL Schrijf je antwoord in de witte vakjes. De letters in de gele balk vormen een woord. Mail dit woord, samen met je voornaam, je school en je leeftijd voor 2 april naar [email protected].

In welke wijk gingen acht Hoe heet het favoriete Welke organisatie kun je kinderen fotograferen? beeld van Mila en bellen als je ergens mee zit PAGINA 4 Anouk? PAGINA 7 via 0800 – 0432? Cato heeft de PAGINA 9 puzzelprijsvraag van Wie interviewden Waarom zijn bijen en januari gewonnen. We verloten onder de goede Christian, Fadoua, Moreno andere insecten Wie bedacht een Van harte gefeliciteerd! inzendingen een boekenbon en Mila? …….. leiders. belangrijk? Ze ………. kaartenactie voor ouderen? Ook Myla, Milayla, van Kinderboekhandel PAGINA 1 de bloemen. PAGINA 5 PAGINA 10 Deon, Stef, Raaf Kiekeboek. (4 jaar!), Mare, Tess, Alleen de winnaar In welke stad staat de Hoe heet het apparaatje Welke stoot doet Hiba, Zayd en Yune krijgt bericht. Tweede Kamer? dat Eline en Aleanora Toni voor? PAGINA 11 stuurden het goede PAGINA 1 helpt met horen? antwoord: fietswiel. PAGINA 8 Goed gedaan!

De antwoorden op de vragen vind je in deze krant!