Cynnwys/Contents Rhaglen 20130611 Programme.pdf 2 Cofnodion 20130521.pdf 4 20130521 Minutes.pdf 6 Eitem 6 Adroddiad Carchar Gogledd Cymru 8 Eitem 6 Atodiad 13 Eitem 7 Adroddiad Cyfrifon Terfynol 2012/13 Alldro Refeniw 15 Eitem 7 Atodiad 1 Cyllideb Refeniw 2012-13.pdf 19 Eitem 7 Atodiad 2 Cyllideb Refeniw 2012-13.pdf 20 Eitem 8 Adroddiad - Rhaglen Gyfalaf 2012-13 Adolygiad diwedd y flwyddyn.pdf 62 Eitem 9 Cynigion ar gyfer Rheolaeth Ariannol Gwasanaeth Ymgynghoriaeth Gwynedd 68 Eitem 10 Blaenraglen Waith y Cabinet 201314.pdf 73 Eitem 11 Adroddiad - Pont Abermaw 77 Item 6 Report - North Wales Prison 81 Item 6 Appendix 86 Item 7 Report Final Accounts 2012/13 - Revenue Outturn 88 Item 7 Appendix 1 Revenue Budget 2012-13 92 Item 7 Appendix 2 Revenue Budget 2012-13 93 Item 8 Report - Capital Programme 2012-13 End of Year Review 135 Item 9 Recommendations for the financial regulation of Gwynedd Consultancy Service 141 Item 10 Cabinet Forward work programme 201314.pdf 146 Item 11 Report - Barmouth Bridge 150

1 CABINET CYNGOR GWYNEDD GWYNEDD COUNCIL CABINET

CYFARFOD FFURFIOL Y CABINET CABINET FORMAL MEETING

DYDDIAD :- Dydd Mawrth, 11 Mehefin, 2013 DATE :- Tuesday 11 June, 2013

AMSER :- 1.00 y prynhawn. TIME:- 1.00 p.m.

LLEOLIAD:- Ystafell Glyder Fawr LOCATION:- Swyddfa’r Cyngor/Council Offices, Penrallt CAERNARFON LL55 1HS

PWYNT CYSWLLT:- Rhian Tomos CONTACT POINT:- 01286 679490

[email protected]

2 RHAGLEN/PROGRAMME

Eitem Cyflwyniad gan Papurau Item Submitted by Papers

1 Ymddiheuriadau / Apologies

2 Datgan Buddiant Personol Declaration of Personal Interest

3 Materion Brys / Urgent Items

4 Materion yn codi o Bwyllgorau Craffu / Matters arising from Scrutiny Committees

5 Cofnodion 20130521 Minutes

6 Carchar Gogledd Cymru Cyng/Coun Dyfed Edwards Adroddiad ac Atodiad North Wales Prison Report and Appendix

7 Cyfrifon Terfynol 2012/13 – Alldro Refeniw Cyng/Coun Peredur Jenkins Adroddiad ac Atodiadau Final Accounts 2012/13 – Revenue Outturn Report and Appendices

8 Rhaglen Gyfalaf 2012/13 – Adolygiad Cyng/Coun Peredur Jenkins Adroddiad Diwedd y Flwyddyn Report Capital Programme 2012/13 – End of Year Review

9 Cynigion ar gyfer rheolaeth ariannol Cyng/Coun Gareth Roberts Adroddiad Gwasanaeth Ymgynghoriaeth Gwynedd Report Recommendations for the financial regulation of Gwynedd Counsultancy Service

10 Blaenraglen Cabinet Cyngor Gwynedd Cyng/Coun Dyfed Edwards Blaenraglen Cyngor Gwynedd Cabinet Forward Work Forward Programme Programme

11 Pont Abermaw Cyng/Coun Gareth Roberts Adroddiad Barmouth Bridge Report

3 CABINET Y CYNGOR 20130521

Yn bresennol – Y Cynghorydd Dyfed Edwards (Cadeirydd) Y Cynghorwyr - Siân Gwenllian, Brian Jones, John Wynn Jones, W. Gareth Roberts, John Wyn Williams, Ioan Thomas, RH Wyn Williams.

Hefyd yn bresennol – Harry Thomas (Prif Weithredwr), Dafydd Edwards (Pennaeth Cyllid), Iwan Trefor Jones (Cyfarwyddwr Corfforaethol), Dilys Phillips (Swyddog Monitro), Iwan G D Evans (Rheolwr Gwasanaeth Cyfreithiol a Chabinet), Guto Rhys Huws (Cydlynydd Rhaglenni Ad-drefnu Ysgolion), Dafydd Gibbard (Uwch Reolwr Eiddo Corfforaethol), Tony Bate (Rheolwr Arweiniol Ad-drefnu Ysgolion), Dewi R Jones (Pennaeth Addysg), Rhian Tomos (Arweinydd Tîm Cefnogi’r Cabinet).

Fel aelodau lleol – Y Cynghorwyr. Dilwyn Lloyd ac Eric Jones.

1. CROESAWU/YMDDIHEURIADAU

Croesawyd aelodau’r Cabinet, aelodau’r cyhoedd, aelodau’r Wasg a’r swyddogion i’r Cyfarfod. Roedd ymddiheuriad wedi’i dderbyn gan y Cyng. Paul Thomas a’r Cyng. Peredur Jenkins.

2. DATGAN BUDDIANT PERSONOL

Datganodd y Cynghorydd Gareth Roberts fuddiant personol yn Eitem 6 oherwydd ei fod yn aelod o Fwrdd Llywodraethwyr Ysgol Llidiardau.

Roedd yr Aelod o’r farn nad oedd yn fuddiant oedd yn rhagfarnu ac ni adawodd y Siambr yn ystod y drafodaeth ar yr Eitem.

3. MATERION BRYS

Nid oedd unrhyw faterion brys.

4. MATERION YN CODI O BWYLLGORAU CRAFFU

Nid oedd unrhyw faterion yn codi o bwyllgorau craffu.

5. COFNODION

Llofnododd y Cadeirydd gofnodion cyfarfod Cabinet y Cyngor a gynhaliwyd ar 30 Ebrill 2013 fel rhai cywir.

6. YMGYNGHORIAD AR DDYFODOL YSGOL LLIDIARDAU

Cyflwynwyd adroddiad gan y Cyng. Sian Gwenllian, Aelod Cabinet Addysg.

PENDERFYNWYD

4 Cymeradwyo'r cynnig i gau ysgolion Ysgol Llidiardau, Rhoshirwaun ar Awst 31, 2013, a chyhoeddi rhybudd statudol yn unol â gofynion Adran 29 Deddf Safonau a Fframwaith Ysgolion 1998 er gweithredu hyn a chynnig lle i'r disgyblion yn Ysgol Crud y Werin, Aberdaron o 1 Medi 2013.

O ran trefniadau cludiant yn ystod y cyfnod trawsnewidiol yn unig y bydd cludiant di-dâl i'r disgyblion hynny sydd wedi cofrestru yn Ysgol Llidiardau ar hyn o bryd, i Ysgol Crud y Werin, Aberdaron neu Ysgol Pont y Gof, Botwnnog yn benodol, os ydynt yn byw dros 2 filltir i'r ysgol a ddewisir, neu yn derbyn cludiant am ddim oherwydd natur y ffordd yn unol â pholisi cludiant cyfredol. Byddai hyn yn drefniant dros dro ar gyfer disgyblion sydd ar gofrestr yr ysgol yn unig ac am eu cyfnod yn yr ysgol.

7. DYFODOL DARPARIAETH ADDYSG YN ARDAL Y GROESLON, CARMEL A BRONYFOEL

Cyflwynwyd adroddiad gan y Cyng. Sian Gwenllian, Aelod Cabinet Addysg.

PENDERFYNWYD

Cymeradwyo'r cynnig i gau ysgolion Groeslon, Carmel, a Bronyfoel a sefydlu Ysgol Gymuned Ardal 3 — 11 oed i agor 1 Medi 2015 ar safle presennol Ysgol Groeslon i ddarparu addysg ar gyfer dalgylchoedd presennol ysgolion Groeslon, Carmel, a Bronyfoel, a chyhoeddi rhybuddion statudol yn unol â gofynion Adrannau 28 a 29 Deddf Safonau a Fframwaith Ysgolion 1998 er gweithredu hyn.

Dechreuodd y cyfarfod am 1 o’r gloch a daeth i ben am 2.15 o’r gloch.

______

CADEIRYDD

5 COUNCIL CABINET 20130521

Present – Councillor Dyfed Edwards (Chairman) Councillors - Siân Gwenllian, Brian Jones, John Wynn Jones, W. Gareth Roberts, John Wyn Williams, Ioan Thomas, RH Wyn Williams.

Also present – Harry Thomas (Chief Executive), Dafydd Edwards (Head of Finance Department), Iwan Trefor Jones (Corporate Director), Dilys Phillips (Monitoring Officer), Iwan G D Evans (Legal Services and Cabinet Manager), Guto Rhys Huws (Schools Reorganisation Programme Coordinator), Dafydd Gibbard (Senior Corporate Property Manager), Tony Bate (Schools Reorganisation Lead Manager), Dewi R Jones (Head of Education Department), Rhian Tomos (Cabinet Support Team Leader).

Local members – Councillors Dilwyn Lloyd and Eric Jones.

1. WELCOME/APOLOGIES

The Cabinet members, members of the public, the Press and the officers were welcomed to the meeting. An apology had been received from Cllr. Paul Thomas and Cllr. Peredur Jenkins.

2. DECLARATION OF PERSONAL INTEREST

Councillor Gareth Roberts declared a personal interest in Item 6 as he was a member of the Ysgol Llidiardau Governing Board.

The Member was of the opinion that it was not a prejudicial interest, and he did not withdraw from the meeting during the discussion on the Item.

3. URGENT BUSINESS

There were no urgent items.

4. MATTERS ARISING FROM SCRUTINY COMMITTEES

There were no matters arising from scrutiny committees.

5. MINUTES

The Chairman signed the minutes of the Council Cabinet meeting held on 30 April 2013 as a true record.

6. CONSULTATION ON THE FUTURE OF YSGOL LLIDIARDAU

Submitted – a report by Councillor Sian Gwenllian, Cabinet Member for Education.

RESOLVED

6 To approve the proposal to close Ysgol Llidiardau, Rhoshirwaun on August 31, 2013, and publish a statutory notice in accordance with the requirements of Section 29 of the School Standards and Framework Act 1998 in order to implement this and to provide a place for pupils at Ysgol Crud y Werin, Aberdaron from September 1, 2013.

In terms of transport arrangements, free transport would be provided for only the transition period for those pupils who were currently enrolled in Ysgol Llidiardau to Ysgol Crud y Werin, Aberdaron or Ysgol Pont y Gof, Botwnnog specifically, if they lived more than 2 miles from the school of their choice, or that they received free transport due to the nature of the road in accordance with current transport policy. This would be a temporary arrangement for pupils on the school roll alone, and for their time at the school.

7. THE FUTURE OF EDUCATION PROVISION IN THE GROESLON, CARMEL AND BRONYFOEL AREA

Submitted – a report by Councillor Sian Gwenllian, Cabinet Member for Education.

RESOLVED

To approve the proposal for the closure of the schools at Groeslon, Carmel, and Bronyfoel and establish an Area Community School for 3 – 11 year olds to open on 1 September 2015 on the existing site of Ysgol Groeslon to provide education for the existing catchment areas of Groeslon, Carmel, and Bronyfoel schools, and to publish statutory notices in accordance with Section 28 and 29 of the Schools Standards and Framework Act 1998 in order to implement this.

The meeting commenced at 1pm and concluded at 2.15pm.

______

CHAIRMAN

7 ADRODDIAD I’R CABINET

11eg Fehefin, 2013

Aelod Cabinet: Cynghorydd Dyfed Edwards

Pwnc: Carchar Gogledd Cymru

Swyddog cyswllt: D P Lewis, Cyfarwyddwr Corfforaethol

Penderfyniad a geisir

Cefnogaeth y Cabinet i fwriad Bwrdd Arweinyddiaeth Rhanbarthol Gogledd Cymru i gystadlu am garchar i Ogledd Cymru gan hefyd datgan cefnogaeth i gais gan Gyngor Wrecsam i’w leoli yn ei ardal.

1.0 Cyflwyniad

1.1 Ar 10 Ionawr 2013 gwnaed datganiad gan yr Ysgrifennydd Cyfiawnder yn San Steffan ynglŷn â’u bwriadau mewn perthynas â charchardai oedd yn cynnwys ymrwymiad i edrych ar ba mor ymarferol fyddai adeiladu carchar newydd gyda lle i dros 2000 o garcharorion yng Ngogleddorllewin Lloegr, Llundain neu Ogledd Cymru. Roedd hyn yn sgil bwriad i gau 6 carchar oedd yn cynnwys carchar Amwythig yn ogystal â chau 3 carchar arall yn rhannol.

1.2 Mewn ymateb i'r datganiad mae Bwrdd Arweinyddiaeth Rhanbarthol Gogledd Cymru (BARhGC) wedi mynegi ei gefnogaeth i'r syniad o Garchar Gogledd Cymru ac yn awyddus symud ymlaen i'w wireddu.

1.3 Mae dau safle sector cyhoeddus wedi’u cyflwyno a hynny gan Gyngor Wrecsam sydd yn awr yn gofyn am gefnogaeth 6 chyngor y Gogledd i ymgyrchu i leoli carchar Gogledd Cymru yn Wrecsam.

2.0 Rhesymau dros Argymell y Penderfyniad

2.1 Mae’r BARhGC am weld carchar yn y Gogledd oherwydd:

8 • Y manteision economaidd sylweddol o ran cynnig swyddi diogel yn ogystal â chadwyn gyflenwi sy’n cynnwys amrywiaeth o wasanaethau ym meysydd addysg, iechyd, arlwyo a chynnal adeiladau.

• Gogledd Cymru yw’r unig ranbarth yn y DU sydd heb garchar.

• O ran diwylliant, byddai carcharorion o’r gogledd sy’n siarad Cymraeg yn cael defnyddio eu hiaith gyntaf, yn unol â gofynion Deddf y Gymraeg. Byddai hyn o fantais o ran lleihau’r nifer sy’n aildroseddu.

• I wella effeithlonrwydd i’r gwasanaethau cyhoeddus (cludo carcharorion a chostau cludo ac amser teithio i’r llys/carchar ar gyfer gwasanaethau cyfreithiol/rheoli carcharorion).

• I wella gwasanaethau adfer a lleihau’r nifer sy’n aildroseddu fel bod teuluoedd a gweithwyr cymorth proffesiynol ar gael yn haws i garcharorion o’r gogledd. Mae cadw teuluoedd gyda’i gilydd hefyd yn arbed arian i wasanaethau cyhoeddus ac mae cael carchardai sy’n hwylus i deuluoedd yn rhan o hynny.

3.0 Ystyriaethau Perthnasol

3.1 Mae’r cyhoeddiad diweddar yn cychwyn trydedd ran y gwaith o geisio cael carchar yn y gogledd a rhaid tybio fod cyfarfod diweddar gyda’r Gweinidog Carchardai a drefnwyd gan Swyddfa Cymru yn gysylltiedig â’r ffaith fod y gogledd ymhlith y rhanbarthau sydd ar y rhestr fer o leoliadau ar gyfer carchar newydd.

3.2 Mae’n berthnasol nodi bu cais blaenorol i leoli carchar yng Nghaernarfon yn llwyddiannus ond gwyrdrowyd y penderfyniad. Yn ychwanegol i hyn mae’r gofyn hefyd wedi newid gyda gofyniad erbyn hyn am garchar o hyd at 2000 (o’i gymharu â’r bwriad blaenorol o tua 800) o wlâu sydd yn sylweddol fwy na’r hyn oedd dan ystyriaeth pan gynigiwyd ei leoli yng Nghaernarfon. Gyda gofyniad uwch nid yw’r safle gwreiddiol yn ddigonol ac nid oes safleoedd o’r maint disgwyliadwy ar gael yng Ngwynedd i’w cynnig gan y sector gyhoeddus. Mae hefyd gyfle i’r sector breifat gyflwyno safleoedd fydd yn derbyn yr un ystyriaeth gan y Weinyddiaeth Gyfiawnder.

9 3.3 Roedd cynrychiolwyr y BARhGC a gyfarfu â’r Gweinidog Carchardai yn nodi:

a) safleoedd addas ar gyfer carchar mwy ar gael gyda chysylltiadau da â system cyfiawnder troseddol gogledd orllewin Lloegr.

b) awdurdodau lleol yng Ngogledd Cymru yn awyddus i gydweithio â’r Weinyddiaeth Gyfiawnder er mwyn adnabod safleoedd addas ar gyfer carchar.

c) parodrwydd i fodloni meini prawf y Weinyddiaeth Gyfiawnder.

ch) parodrwydd rhannu carchar gyda gogleddorllewin a/neu orllewin canolbarth Lloegr.

3.4 Byddai cael carchar yng Ngogledd Cymru yn cynnig y manteision economaidd isod i'r Weinyddiaeth Gyfiawnder:

• Bydd yn lleihau costau’n sylweddol o gymharu â charchardai ar hyn o bryd. Bydd gwerth tiroedd yn ogystal â safon a gallu’r gweithlu lleol yn berthnasol.

• Bydd yn moderneiddio gwasanaethau mewnol er mwyn lleihau’r nifer sy’n aildroseddu.

• Cysylltiadau ardderchog â system drafnidiaeth ogleddorllewin a gorllewin canolbarth Lloegr.

• Cysylltiadau ardderchog â system cyfiawnder troseddol gogleddorllewin a gorllewin canolbarth Lloegr.

• Bydd yn cymryd y carcharorion sydd yn yr Amwythig gan gynnwys y rhai o ganolbarth Cymru, yn ogystal â chymryd carcharorion o garchardai eraill fel Altcourse.

3.5 Mae sicrhau carchar i Ogledd Cymru yn broses gystadleuol gyda dwy ardal arall hefyd dan ystyriaeth sef y Gogledd Orllewin a Llundain. Bydd llwyddiant yn ddibynnol ar y ‘cynnig busnes’ sydd ynghlwm ag unrhyw safle a sut fydd hynny yn cyfarch amcanion economaidd a pholisïau’r Weinyddiaeth Gyfiawnder.

10 3.6 Yn berthnasol i hynny yw’r gefnogaeth wleidyddol ac ymarferol sydd tu fewn i’r ardaloedd hynny sydd dan sylw.

4.0 Sefyllfa Gyfredol

4.1 Mae’r Bwrdd Arweinyddiaeth wedi sefydlu Grŵp Prosiect ar draws Gogledd Cymru i gefnogi’r cais am garchar yng Ngogledd Cymru. Ynghlwm mae copi o fwletin wybodaeth sydd wedi’i chynhyrchu i gynorthwyo’r gwaith a chodi ymwybyddiaeth o’r hyn sy’n digwydd (Atodiad 1).

4.2 Ebrill 12fed oedd dyddiad cau cyflwyno safleoedd i’w ystyried gan y Weinyddiaeth Cyfiawnder a bu i Gyngor Wrecsam gyflwyno dau safle ac maent bellach wedi ysgrifennu i’r Bwrdd Arweinyddiaeth yn gofyn am gefnogaeth y Bwrdd a’r cynghorau unigol i’w cais. Deallir mai Wrecsam yw’r unig gyngor sydd wedi cyflwyno cais.

4.3 Mae’r Weinyddiaeth Gyfiawnder yn asesu’r ceisiadau a dderbyniwyd yn y tair ardal dan sylw ar hyn o bryd a disgwylir penderfyniad yng ngwanwyn 2014 ynglŷn â pha safle fydd yn cael ei ffafrio.

5.0 Casgliadau ac Argymhellion

5.1 Bydd llwyddiant cais gan y Bwrdd Arweinyddiaeth Rhanbarthol Gogledd Cymru yn ddibynnol gefnogaeth holl gynghorau Gogledd Cymru ac i'r perwyl hynny argymhellir:

a) fod Cyngor Gwynedd yn datgan ei gefnogaeth i gael carchar i Ogledd Cymru

b) fod Cyngor Gwynedd yn datgan ei gefnogaeth lwyr i ymgyrch Wrecsam i leoli carchar newydd Gogledd Cymru yn ei hardal.

c) fod cefnogaeth y Cyngor yn cael ei gyfleu i’r Gweinidog Cyfiawnder a’r Swyddfa Gymreig ac i’r Aelodau Seneddol ac Aelodau Llywodraeth Cymru berthnasol.

11

Barn y swyddogion statudol

Y Prif Weithredwr:

Mae’r Cyngor wedi bod yn gyson o blaid cael carchar yng Ngogledd Cymru ac, ar un adeg, wrth gwrs, buom yn edrych ar safle o fewn y sir. Fodd bynnag, mae’r cyddestun wedi newid a maint y carchar arfaethedig yn golygu ei fod yn bur anhebygol y ceir safle addas ar ei gyfer yng Ngwynedd. Rwy’n awgrymu felly mai’r peth synhwyrol i’w wneud felly yw cefnogi ymdrech un o’n cydgynghorau yn y Gogledd.

Y Swyddog Monitro:

Nid oes unrhyw fater o briodoldeb yn codi.

Y Pennaeth Cyllid:

Diau y byddai manteision economaidd ac anariannol i'r rhanbarth petai gogledd Cymru yn llwyddiannus yn ei ymdrech i ddatblygu carchar o fewn ei thiriogaeth.

Fodd bynnag, deallaf mai argymhelliad yr adroddiad yw datgan cefnogaeth i'r cais o ddatblygu carchar sydd yma, nid neilltuo unrhyw gyllideb ychwanegol i roi cefnogaeth ariannol i'r ymdrech i gael carchar wedi ei leoli yn Wrecsam.

Os bydd angen i Gyngor Gwynedd ymrwymo cyllideb sylweddol ychwanegol (h.y. tu hwnt i’r hyn sydd eisoes dan reolaeth swyddogion perthnasol) er mwyn cydariannu’r gost o ddatblygu'r cais, disgwyliaf y bydd angen dychwelyd i'r Cabinet am benderfyniad dilynol.

Atodiadau

Atodiad 1 – Bwletin Bwrdd Arwain Rhanbarth Gogledd Cymru

12 BWRDD ARWAIN RHANBARTH GOGLEDD CYMRU

Carchar yng Ngogledd Cymru Y Genhedlaeth Nesaf o Leoedd mewn Carchardai

Mae Prif Weinidog Llywodraeth Cymru’n Wrecsam: Lleoliad Strategol Cefnogi Arweinwyr Gogledd Cymru i Map o Garchardai NOMS Gefnogi Cynnig Wrecsam i gartrefu Wedi’i lleoli ar y ffin â Swydd Gaer yng Carchar. Mae’r Prif Weinidog, Carwyn Ngogledd Ddwyrain Cymru, mae yna nifer o Jones, wrth siarad yn ystod y Cwestiynau i’r fanteision lleoliadol dros leoli’r carchar Mai 2013 Prif Weinidog wedi cyhoeddi bod newydd yn nhref Wrecsam. Mae gan y dref y Llywodraeth Cymru’n ystyried mai hen safle potensial hefyd i weithredu fel carchar ar Firestone yn Wrecsam yw’r ‘prif ymgeisydd’ gyfer Gogledd Orllewin Lloegr, yn ogystal â Bwletin 1 ar gyfer carchar yng Ngogledd Cymru, o’r helpu i leddfu’r newidiadau i’r ystâd safleoedd a gyflwynwyd i’r Weinyddiaeth bresennol o garchardai, h.y. cau HMP Gyfiawnder. Amwythig.

Mae Cyngor Bwrdeistref Sirol Wrecsam wedi cynnig Hen Safle Firestone, ynghyd â Pharc Ar hyn o bryd, mae mwy na 1 000 o Kingmoor. Wrecsam yw’r unig awdurdod garcharorion o Ogledd Cymru’n bwrw eu

dedfrydau y tu allan i’r rh lleol yng Ngogledd Cymru i gyflwyno anbarth. O’r safleoedd i’r Weinyddiaeth Gyfiawnder. troseddwyr gwrywaidd, mae tua 95% ohonynt ar gyfartaledd yn cael eu hanfon i HMP Fel yr unig ranbarth yn y DU heb garchar ac Altcourse ar Lannau Mersi. Mae’r ystadegau un o dair ardal blaenoriaeth daearyddol y diweddaraf yn datgan bod 1,333 garcharorion o Ogledd Cymru wedi’u han Weinyddiaeth Gyfiawnder yng Nghymru a fon Lloegr ar gyfer y carchar arfaethedig, mae i’r carchar hwn yn ystod y 6 mis diwethaf canfod safleoedd addas wedi bod yn (Hyd-Mawrth). flaenoriaeth uchel i asiantaethau ac “Mae’r posibilrwydd o gael carchar yma yng awdurdodau allweddol Gogledd Cymru. Ngogledd Cymru yn gyffrous iawn. Mae angen Maent wedi parhau i lobïo’r Gweinidog dros y buddsoddiad a’r swyddi arnom ond mae Garchardai i greu carchar yng Ngogledd angen carchar arnom hefyd lle mae Deddf yr Cymru. Iaith Gymraeg yn berthnasol, er mwyn i ddiwylliant yr iaith Gymraeg gael ei gydnabod Mae cyhoeddiad Prif Weinidog Cymru wedi’i yn y system carchardai. Bydd carchar yng groesawu’n gyffredinol ar draws Gogledd Ngogledd Cymru yn ei gwneud yn haws i Cymru. Mae Bwrdd Arwain Rhanbarth deuluoedd a gweithwyr cymorth proffesiynol Gogledd Cymru – sy’n cynnwys arweinwyr o ymweld â charcharorion o Ogledd Cymru, a bob awdurdod lleol, Bwrdd Iechyd Prifysgol fydd yn arwain at lai o achosion o ail-droseddu Betsi Cadwaladr, Heddlu Gogledd Cymru a a chymunedau mwy diogel ar ôl i droseddwyr Chomisiynydd Heddlu a Throseddu ar gyfer gael eu rhyddhau. Mae yna ddadl gref ar sail Gogledd Cymru ac Awdurdod Tân ac Achub effeithlonrwydd y gwasanaethau cyhoeddus Gogledd Cymru – wedi comisiynu Grŵp ar dros gael carchar yng Ngogledd Cymru.” gyfer y Sector Cyhoeddus cyfan i baratoi achos busnes sy’n cefnogi creu carchar yn y Y Cynghorydd Dyfed Edwards, Arweinydd, Cyngor rhanbarth. Bydd y gwaith hwn yn cael ei Gwynedd deilwra yn awr ar gyfer Wrecsam.

Tarddiad Gwybodaeth: HMP Altcourse, Glannau Mersi Creu Ystâd Fodern Garchardaio Creu

13 CARCHAR GOGLEDD CYMR U : TRAWSNEWID ADSEF YDLIA D – DIWEDDARU’R YSTÂD – CYFLAWNI ANGEN STRATEGOL

Mae Partneriaeth Gogledd aethau cyhoeddus a gweithredu’r 11. Safleoedd sy’n gallu cyflawni Cymru, yn bwriadu Paratoi system cyfiawnder troseddol – drwy gofynion y MOJ. Achos Busnes Cryf dros gael sicrhau llai o bellter rhwng y 12. Cysylltiadau rhagorol gyda Carchar. Mae’r Grŵp ar gyfer y llysoedd a’r gwasanaethau busnesau lleol sy’n gallu helpu i Sector Cyhoeddus cyfan, a cysylltiedig i’r carchardai. ddatblygu cyfleoedd gwaith a gomisiynwyd gan Fwrdd Arwain 5. Effeithlonrwydd economaidd yn datblygu sgiliau carcharorion yn y Rhanbarth Gogledd Cymru i sgîl cyfraddau aildroseddu is a ddalfa a’r rhai sydd ar fin cael eu baratoi’r achos busnes ar gyfer gostyngiad i gostau pwrs y wlad. rhyddhau. Gogledd Cymru yn hyderus bod sylfaen o dystiolaeth gref. Mae 6. Costau adeiladu a chostau 13. Ymrwymiad cryf i ddatblygiad Gogledd Cymru’n credu y gall rhedeg is – drwy werthoedd tir is ac .cynaliadwy. gystadlu’n gryf gyda Llundain a ansawdd a natur gystadleuol y 14. Ymrwymiad gwleidyddol ar bob Gogledd Orllewin Lloegr yn gweithlu lleol. lefel i gael carchar yng Ngogledd seiliedig ar y seiliau cryno 7. Darpariaeth ar gyfer yr iaith Cymru. canlynol. Gymraeg a’i diwylliant – sicrhau 1. Angen sylfaenol a strategol – carchar sy’n ddarostyngedig i hon yw’r unig ardal yn y DU nad ddarpariaeth Deddf yr Iaith Cyfansoddiad y Grŵp Achos oes carchar yn y rhanbarth Gymraeg, lle gall carcharorion Busnes ddefnyddio eu mamiaith. 2. Gall carchar yng Ngogledd • Cyngor Sir Ynys Môn Cymru wasanaethu dau o’r tri 8. Cysylltiadau trafnidiaeth/ • Cyngor Bwrdeistref Sirol Conwy maes blaenoriaeth a nodwyd gan hygyrchedd gwych yn y rhanbarth • Cyngor Sir Ddinbych MOJ ac i ranbarthau eraill y DU. • Cyngor Sir y Fflint • Cyngor Gwynedd 3. Cyfraddau gwell o ran adsefydlu 9. Y gallu i gynorthwyo newidiadau • Cyngor Bwrdeistref Sirol Wrecsam carcharorion, canlyniadau eraill i’r ystâd carchardai drwy • Bwrdd Iechyd Prifysgol Betsi ymsefydlu gwell a chyfraddau gymryd capasiti carchardai a fydd Cadwaladr aildroseddu is – drwy alluogi yn cau h.y. HMP Amwythig • Heddlu Gogledd Cymru cyswllt agosach rhwng • Comisiynydd Heddlu a Throseddu 10. Effaith economaidd sylweddol teuluoedd/carcharorion/proffesiyn Gogledd Cymru ar economi Gogledd Cymru – cyfle y • au cymorth drwy leihau’r pellter Llywodraeth Cymru mae ei wir angen am ddatblygiad • teithio i’r carchar. Cymdeithas Llywodraeth Leol economaidd ar gyfer un o Cymru 4. Effeithlonrwyddyn yn y gwasan ranbarthau mwy difreintiedig y DU.

Y Safleoedd yn Wrecsam: Hen Safle Firestone a Pharc Kingmoor, Ystâd Ddiwydiannol Wrecsam • Yng Ngogledd Cymru a thua 5 milltir o’r ffin gyda Gogledd Orllewin Lloegr • Hygyrchedd/cysylltiadau trafnidiaeth da • Y posibilrwydd i gysylltu gwasanaethau, nid oes unrhyw gostau afresymol wedi’u nodi • Ardaloedd gwastad digonol o’r maint gofynnol, y gellir eu datblygu, gyda defnyddiau cyfagos sy’n annhebygol o gyfaddawdu ar ddiogelwch • Mae’r hen Safle Firestone yn safle tir llwyd, y mae’r sector cyhoeddus yn berchen arno, heb unrhyw rwystrau cynllunio a fyddai’n atal sicrhau caniatâd cynllunio ar gyfer carchar/nid oes unrhyw gostau afresymol yn gysylltiedig ag amodau’r tir.

Cynhyrchwyd y ddogfen hon gan Gyngor Bwrdeistref Sirol Wrecsam ar ran Aelodau Bwrdd Arwain Rhanbarth Gogledd Cymru. .

14 ADRODDIAD I’R CABINET 11 MEHEFIN 2013

Aelod Cabinet: CYNGHORYDD PEREDUR JENKINS, AELOD CABINET ADNODDAU

Pwnc: CYFRIFON TERFYNOL 2012/13 – ALLDRO REFENIW

Swyddog cyswllt: DAFYDD L EDWARDS, PENNAETH CYLLID

1. Y penderfyniad a geisir / pwrpas yr adroddiad

1.1 Ystyried a nodi sefyllfa ariannol derfynol adrannau’r Cyngor am 2012/13.

1.2 Cymeradwyo’r symiau i’w cario ’mlaen, lle’n briodol (colofn dde’r talfyriad yn Atodiad 1).

1.3 Cymeradwyo’r trosglwyddiadau ariannol amlinellwyd yn Atodiad 2 –

Tudalen 23: £44k o’r ddarpariaeth wrth gefn y Cyngor i’r Adran Priffyrdd a Bwrdeistrefol, oherwydd gostyngiad yn y Grant Gwastraff.

Tudalen 24: £160k o’r ddarpariaeth wrth gefn y Cyngor i’r Adran Priffyrdd a Bwrdeistrefol, i gwrdd â chost delio gydag elifiant o’r cyn-safle gwastraff Cilgwyn.

Tudalen 40: £249k o danwariant corfforaethol ar Fudd-daliadau i gronfa wrth gefn penodol er mwyn gallu ymateb i unrhyw ddiffyg perthnasol yn y dyfodol.

Tudalen 41: £500k i gronfa corfforaethol penodol ar gyfer gwaith adfer difrod llifogydd Tachwedd 2012 i ffyrdd, pontydd, ayb, gyda £133k i’w ariannu o’r tanwariant net corfforaethol, a £367k o’r ddarpariaeth neilltuwyd wrth gefn yn Nhachwedd 2012 ar gyfer trawsffurfio.

Tudalen 42: £150k i gronfa corfforaethol penodol ar gyfer rhagbaratoi achosion busnes gyda golwg ar ddenu grantiau Ewrop, i’w ariannu o’r ddarpariaeth neilltuwyd wrth gefn yn Nhachwedd.

1.4 Nodi’r gostyngiad ymylol yn lefel y cyfanswm o gronfeydd penodol, a’r effaith niwtral ar falansau cyffredinol y Cyngor ar ddiwedd y flwyddyn 2012/13.

15 2. Cyflwyniad / Cefndir

2.1 Er gwaethaf amgylchiadau anodd a thynhau parhaus, mae sefyllfa ariannol derfynol adrannau’r Cyngor am 2012/13 yn cadarnhau y bu rheolaeth ariannol effeithiol gan yr Aelodau Cabinet perthnasol a disgyblaeth ariannol gan reolwyr yr adrannau.

2.2 Felly, gofynnir i’r Cabinet gymeradwyo sefyllfa ariannol derfynol 2012/13 er mwyn galluogi’r Adran Cyllid i symud ymlaen a chynhyrchu’r datganiadau ariannol statudol sydd i’w cyflwyno i’r Pwyllgor Archwilio ar 18 Gorffennaf 2013.

2.3 Mae Rheoliad Ariannol 4 yn gosod allan y trefniadau ar gyfer trosglwyddo adnoddau rhwng blynyddoedd cyfrifo, hynny yw symiau i’w “cario 'mlaen” ar ddiwedd y flwyddyn. Yn Atodiad 1, adroddir ar sefyllfa tanwariant / gorwariant pob adran i’r Cabinet, fydd yn cymeradwyo’r symiau sydd i’w cario 'mlaen.

2.4 Mae tudalen 17 o Atodiad 2 yn manylu ar sefyllfa cyllidebau’r ysgolion, lle mae statud wedi cyflwyno grym dirprwyedig i gyrff llywodraethu gario balansau ymlaen ar ddiwedd blwyddyn ariannol. Mae’r cyfanswm sirol o falansau’r ysgolion wedi lleihau o £4.437m i £3.813m yn 2012/13. Eto eleni, byddwn yn cyhoeddi gwybodaeth fanwl am falansau ysgolion unigol cyn hir mewn ‘Datganiad Adran 52’. Hefyd, byddwn yn gofyn i’r holl ysgolion (ac yn arbennig rheiny sydd gyda balansau dros 5% o’i cyllideb) i egluro’i bwriad.

2.5 Bu enillion ar rai penawdau cyllideb corfforaethol eleni, a gofynion yn erbyn rhai eraill, fel a amlinellir ar dudalen 38 o Atodiad 2. Fodd bynnag, gan fod y tanwariant net wedi’i ddefnyddio fel adroddir ar dudalennau 41 a 42 o Atodiad 2, nid yw sefyllfa balansau cyffredinol y Cyngor wedi newid o £8.051m yn 2012/13. Yn wir, trwy reolaeth effeithiol o’i gyllidebau yn 2012/13, llwyddodd y Cyngor i ddelio gyda sawl mater ariannol yn ystod y flwyddyn, yn ogystal â neilltuo darpariaeth cyllideb sylweddol ar gyfer buddsoddi i ddatrys problemau eraill yn y dyfodol.

2.6 Erys balans £1.727m ar Cyfrif Cyllid Tai y Cyngor, sydd erbyn hyn wedi’i gau ymhellach i drosglwyddiad y stoc tai. Yn ystod 2013/14, wedi terfyn amser statudol, gellid trosglwyddo’r balans yma i gyfrif cyffredinol y Cyngor. Pryd hynny, bydd angen ystyried a ddylid defnyddio’r balans yma er mwyn lleihau’r rhwymedigaeth pensiwn a etifeddwyd yn anochel wrth drosglwyddo’r stoc tai.

16 2.7 Ddaru’r cyfanswm o gronfeydd penodol y Cyngor ostwng £1.160m o £51.054m i £49.894m yn 2012/13. Er fod y cronfeydd yma wedi’u neilltuo at ddibenion penodol lle byddwn yn wynebu gwariant yn y dyfodol, cadarnhaf eu bod yn destun adolygiad trylwyr cyfredol o’u digonolrwydd gan y Pennaeth Cyllid. Adroddir ymhellach i gyfarfod dilynol o’r Cabinet ar ganlyniadau’r adolygiad yma.

2.8 Gallaf gadarnhau bu cyllidebau’r adrannau dan reolaeth gadarn eleni. Hefyd, yn gyffredinol, roedd rhagolygon y 3ydd chwarter yn weddol agos ati - er bu gwelliant yn yr Adran Ymgynghoriaeth a’r Adran Tai a Gwasanaethau Cymdeithasol yn chwarter olaf y flwyddyn. Mae talfyriad o’r sefyllfa fesul adran yn Atodiad 1, gyda’r symiau i’w cario 'mlaen yn y golofn ar ochr dde’r tudalen, ac yn Atodiad 2 mae manylion pellach ynglŷn â’r prif faterion a meysydd ble fu gwahaniaethau sylweddol i’r hyn a adroddwyd yn flaenorol, ynghyd ag argymhellion penodol. Mae’r argymhellion er ystyriaeth wedi’u hamlygu uchod yn 1.3 ac ar dudalennau 23, 24, 40, 41 a 42 o Atodiad 2.

2.9 Mae sefyllfa ariannol y mwyafrif o’r adrannau yn lled niwtral, ond mae straen ar gyllidebau’r adrannau canlynol.

2.10 Bu gwariant uwch na’r disgwyl yn 2012/13 gan yr Adran Priffyrdd a Bwrdeistrefol oherwydd cost gaeaf hir ac oer, ynghyd â chostau casglu a gwaredu Gwastraff, fel y’i rhagwelwyd yn f’adroddiadau blaenorol.

2.11 Mae sefyllfa gorwariant net yr Adran Ymgynghoriaeth gyfan wedi gostwng, yn bennaf oherwydd incwm ffioedd ychwanegol i’w Gwasanaeth Eiddo, a gorwariant llai na ragwelwyd gan y Gwasanaeth Ymgynghoriaeth. Cyflwynwyd adroddiad manwl i’r Aelod Cabinet dros Amgylchedd wedi i’r Adran Cyllid gyflawni adolygiad trylwyr o systemau a phrosesau ariannol y Gwasanaeth Ymgynghoriaeth. Cyflwynir adroddiad cryno i’r Cabinet sy’n egluro rhai o’r camau i wella’r sefyllfa.

2.12 Er fod cyllideb gyfan yr Adran Datblygu’r Economi a Chymuned dan reolaeth yn 2012/13, gyda thanwariant ymylol (£29k), mae sefyllfa cyllideb Morwrol 2013/14, ac incwm Hafan Pwllheli yn benodol, i’w ddatrys eto, a disgwylir adroddiad y Pennaeth gyda chynigion ynglŷn â’r ffordd ymlaen.

2.13 Yn y mwyafrif o’r cyllidebau lle bu gorwariant yn 2012/13, rhoddwyd ystyriaeth briodol i’r anghenion perthnasol yng nghylch cyllidebu 2013/14, ac mae’r mwyafrif o’r gorwariant hynny eisoes wedi’i gyfarch yn y strategaeth ariannol ar gyfer 2013/14.

17 3. Camau nesaf ac amserlen

3.1 Rhaid i’r Prif Swyddog Cyllid ardystio datganiadau ariannol statudol 2012/13 y Cyngor erbyn 30 Mehefin. Wrth werthfawrogi fod hyn yn amserlen heriol, hoffwn ddiolch i bawb sydd wedi cyfrannu yn y broses.

3.2 Pwrpas yr adroddiad yma yw manylu ar y sefyllfa alldro o ran tanwariant neu orwariant Adrannau unigol a gwariant y Cyngor yn ei gyfanrwydd yn 2012/13, ac ystyried yr wybodaeth yn sgil hynny er mwyn medru adlewyrchu’r sefyllfa yn y cyfrifon terfynol.

3.3 Fe adlewyrchir yma’r sefyllfa a’r wybodaeth ddiweddaraf, ac wrth ddod â’r broses i derfyn, gallasai fod rhywfaint o newidiadau. Fodd bynnag, ni ragwelir y bydd newid sylweddol yn y sefyllfa gyffredinol.

3.4 Bydd yr Adran Cyllid yn cynhyrchu datganiadau ariannol statudol 2012/13 i’w ardystio gan y Pennaeth Cyllid erbyn 30 Mehefin a’u cyflwyno i’w craffu gan y Pwyllgor Archwilio ar 18 Gorffennaf.

Barn yr aelod lleol Dim yn berthnasol

Barn y swyddogion statudol

Y Prif Weithredwr: Ar y cyfan, mae’r adrannau wedi gwneud yn dda iawn i gadw’r gwariant oddi fewn i’r gyllideb am flwyddyn arall. Mae cadw rheolaeth ariannol gadarn yn ystod cyfnodau heriol yn ganmoladwy. Mae’r argymhellion parthed y trosglwyddiadau ariannol yn cynrychioli ymateb priodol i’r materion a godwyd.

Y Swyddog Monitro: Dim i’w ychwanegu o ran priodoldeb.

Y Pennaeth Cyllid: Rwyf wedi cydweithio gyda’r Aelod Cabinet i baratoi’r adroddiad yma ac yn cadarnhau’r cynnwys.

Atodiadau Atodiad 1 Atodiad 2

18 Cyllideb Refeniw 2012/13 Adolygiad Terfynol Crynhoad o'r sefyllfa fesul Adran

Trydydd Terfynol Chwarter Gor / (Tan) Trosglwyddiad Gor / (Tan) Gor/ (Tan) Wariant Gros i/(o) Gronfeydd Wariant Net Wariant Net 2012/13 neu Balansau £ '000 £ '000 £ '000 £ '000 Tai a Gwasanaethau 205 (31) (31) Cymdeithasol Darparu a Hamdden 93 49 49 Addysg 58 (49) (49) Economi a Chymuned 104 (29) (29)

Priffyrdd a Bwrdeistrefol 213 334 (204) 130

Rheoleiddio (Cynllunio, Trafnidiaeth a (99) (52) (52) Gwarchod y Cyhoedd) Ymgynghoriaeth 496 130 130 Gwynedd Adnoddau Dynol (27) (6) (6) Cyllid (19) (34) (34) Democratiaeth a (23) (79) (79) Chyfreithiol Gofal Cwsmer (53) 22 Strategol a Gwella (83) (86) (86)

Tim Rheoli Corfforaethol (12) (9) (9)

Corfforaethol 7 (382) 382 -

Cyfansymiau (net) 860 (242) 178 (64)

19 CYLLIDEB REFENIW 2012/13 - ADOLYGIAD TERFYNOL

Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Crynhoad o Sefyllfa'r Adran Tai a Gwasanaethau Gor / (Tan) (Tan) Agoriadol Terfynol Wariant Addasiadau a Cymdeithasol Wariant Gros Wariant 2012/13 2012/13 2012/13 Argymhellir Net Maes:- £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 Gwasanaethau Canolog 4,011 3,697 3,614 (83) 0 (83) Cyfanswm Gwasanaethau Canolog 4,011 3,697 3,614 (83) 0 (83)

Gwasanaethau Gweithredol (Gweithwyr Cymdeithasol Plant) 1,701 1,697 1,832 135 0 135 Gwasanaeth Adnoddau 7,712 7,912 8,012 100 0 100 Gwasanaeth Ol-16 953954 911 (43) 0 (43) Gwasanaethau Arbenigol/Derwen 1,538 1,564 1,509 (55) 0 (55) Eraill 2,076 1,172 1,199 27 0 27

Cyfanswm Gwasanaeth Plant a Theuluoedd 13,980 13,299 13,463 164 0 164

Gwasanaeth Pobl Hŷn 19,075 18,460 18,457 (3) 0 (3)

Gwasanaeth Anabledd Corff 2,084 1,787 1,741 (46) 0 (46) Anabledd Dysgu 11,105 11,006 10,979 (27) 0 (27) Iechyd Meddwl 3,243 3,172 3,228 56 056 Eraill 2,962 2,740 2,693 (47) 0 (47) Cyfanswm Gwasanaeth Oedolion 38,469 37,165 37,098 (67) 0 (67)

Digartrefedd 732 596 599 3 0 3 Eraill 4,497 987 939 (48) 0 (48) Cyfanswm Gwasanaeth Tai 5,229 1,583 1,538 (45) 0 (45)

Cyfanswm Tai a Gwasanaethau Cymdeithasol 61,68955,744 55,713 (31) 0 (31)

20 Tudalen 1 CYLLIDEB REFENIW 2012/13 - ADOLYGIAD TERFYNOL

ADRAN: TAI A GWASANAETHAU CYMDEITHASOL Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Gor / (Tan) (Tan) Gwasanaethau Canolog Agoriadol Terfynol Wariant Addasiadau a Wariant Gros Wariant 2012/13 2012/13 2012/13 Argymhellir Net Maes:- Gwasanaethau Canolog £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 4,011 3,697 3,614 (83) (83)

Cynnydd o (£11k) o'r sefyllfa tanwariant net a ragwelwyd yn yr adolygiad trydydd chwarter, yn bennaf oherwydd gwelliant yn sefyllfa incwm y Tim Rheoli Asedau Cleientau.

Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Gor / (Tan) (Tan) Gwasanaeth Plant a Theuluoedd Agoriadol Terfynol Wariant Addasiadau a Wariant Gros Wariant 2012/13 2012/13 2012/13 Argymhellir Net Maes:- Gwasanaethau Gweithredol (Gweithwyr £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 Cymdeithasol Plant) 1,701 1,697 1,832 135 135

Cynnydd o £34k o'r gorwariant a ragwelwyd yn yr adolygiad trydydd chwarter, yn bennaf oherwydd costau uwch hefo Cynlluniau Cefnogol.

21 Tudalen 2 CYLLIDEB REFENIW 2012/13 - ADOLYGIAD TERFYNOL

ADRAN: TAI A GWASANAETHAU CYMDEITHASOL Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Gor / (Tan) (Tan) Gwasanaeth Plant a Theuluoedd Agoriadol Terfynol Wariant Addasiadau a Wariant Gros Wariant 2012/13 2012/13 2012/13 Argymhellir Net Maes:- Gwasanaeth Adnoddau £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 7,712 7,912 8,012 100 100

Fe drosglwyddwyd cyllideb o (£250k) ar sail unwaith ac am byth o benawdau eraill yn yr Adran, fel rhan o'r adolygiad ail chwarter, i leddfu'r sefyllfa gorwariant ar y Gwasanaeth Adnoddau. Bellach fe welir fod y gorwariant terfynol wedi gostwng (£47k) o'r lefel a ragwelwyd yn yr adolygiad trydydd chwarter i £100k, yn bennaf oherwydd lleihad o (£17k) yn y gorwariant ar Leoliadau All-Sirol i lawr i £5k, lleihad o £34k yn y tanwariant ar Maethu drwy Asiant i lawr i (£63k), lleihad o (£26k) yn y gorwariant Maethu a Mabwysiadu Arall i lawr i £196k, a tanwariant o (£30k) ar wariant Staff Cefnogol o sefyllfa led niwtral yn y trydydd chwarter.

Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Gor / (Tan) (Tan) Gwasanaeth Plant a Theuluoedd Agoriadol Terfynol Wariant Addasiadau a Wariant Gros Wariant 2012/13 2012/13 2012/13 Argymhellir Net Maes:- Gwasanaeth Ol-16 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 953 954 911 (43) (43)

Cynnydd o (£39k) o'r sefyllfa tanwariant a ragwelwyd yn yr adolygiad trydydd chwarter, yn bennaf oherwydd gostyngiad o (£40k) mewn costau pecynau gofal perthnasol.

22 Tudalen 3 CYLLIDEB REFENIW 2012/13 - ADOLYGIAD TERFYNOL ADRAN: TAI A GWASANAETHAU CYMDEITHASOL Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Gor / (Tan) (Tan) Gwasanaeth Plant a Theuluoedd Agoriadol Terfynol Wariant Addasiadau a Wariant Gros Wariant 2012/13 2012/13 2012/13 Argymhellir Net Maes:- Gwasanaethau Arbenigol/Derwen £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 1,538 1,564 1,509 (55) (55)

Cynnydd o (£34k) o'r sefyllfa tanwariant a ragwelwyd yn yr adolygiad trydydd chwarter, yn bennaf oherwydd gostyngiad mewn costau pecynau perthnasol.

Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Gor / (Tan) (Tan) Gwasanaeth Plant a Theuluoedd Agoriadol Terfynol Wariant Addasiadau a Wariant Gros Wariant 2012/13 2012/13 2012/13 Argymhellir Net Maes:- Eraill £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 2,076 1,172 1,199 27 27

Sefyllfa gorwariant net sy'n adlewyrchu nifer o fân wahaniaethau, gan gynnwys gorwariant ar gostau cyfreithiol perthnasol.

23 Tudalen 4 CYLLIDEB REFENIW 2012/13 - ADOLYGIAD TERFYNOL

ADRAN: TAI A GWASANAETHAU CYMDEITHASOL Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Gor / (Tan) (Tan) Gwasanaeth Oedolion Agoriadol Terfynol Wariant Addasiadau a Wariant Gros Wariant 2012/13 2012/13 2012/13 Argymhellir Net Maes:- Gwasanaeth Pobl Hŷn £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 19,075 18,460 18,457 (3) (3)

Newid o (£13k) o’r sefyllfa gorwariant o £10k a ragwelwyd yn yr adolygiad trydydd chwarter. Mae’r sefyllfa tanwariant net ymylol yn cynnwys tanwariant net o (£322k) ar Preswyl a Nyrsio oherwydd gostyngiad yn y lefel gwariant a chynnydd mewn incwm cyfraniadau. Ar y llaw arall, bu gorwariant net o £499k ar Ofal Cartref, yn cynnwys gorwariant o £637k ar ddarpariaeth y gwasanaeth, ac incwm cyfraniadau uwch o (£139k). Yn ychwanegol, fe welwyd tanwariant terfynol o (£43k) ar Lety Cefnogol, gorwariant o £33k ar Daliadau Uniongyrchol, tanwariant o (£29k) ar Gymorthyddion ac Addasiadau, ac fe ddefnyddiwyd Darpariaeth Demograffi o (£135k) sydd ar gael ar gyfer cwrdd â thueddiad disgwyliedig o dwf.

Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Gor / (Tan) (Tan) Gwasanaeth Oedolion Agoriadol Terfynol Wariant Addasiadau a Wariant Gros Wariant 2012/13 2012/13 2012/13 Argymhellir Net Maes:- Gwasanaeth Anabledd £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 Corff 2,084 1,787 1,741 (46) (46)

Sefyllfa tanwariant o (£46k) sy'n cynnwys nifer o fân wahaniaethau, ac yn gynnydd o (£7k) ers y trydydd chwarter.

24 Tudalen 5 CYLLIDEB REFENIW 2012/13 - ADOLYGIAD TERFYNOL

ADRAN: TAI A GWASANAETHAU CYMDEITHASOL Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Gor / (Tan) (Tan) Gwasanaeth Oedolion Agoriadol Terfynol Wariant Addasiadau a Wariant Gros Wariant 2012/13 2012/13 2012/13 Argymhellir Net Maes:- Anabledd Dysgu £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 11,105 11,006 10,979 (27) (27)

Sefyllfa terfynol sy'n adlewyrchu gostyngiad £9k o'r sefyllfa tanwariant net (£36k) a ragwelwyd yn yr adolygiad trydydd chwarter. Mae'r tanwariant net yma'n cynnwys gwariant uwch o £24k ar Weithwyr Maes, tanwariant o (£80k) ar Gartrefi Preswyl a Nyrsio Annibynnol, tanwariant (£38k) ar Gynllun Lleoli Oedolion, gorwariant £65k ar Lety Cefnogol, gorwariant £61k ar Wasanaethau Dydd, a thanwariant (£80k) ar Gynlluniau Cefnogol.

Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Gor / (Tan) (Tan) Gwasanaeth Oedolion Agoriadol Terfynol Wariant Addasiadau a Wariant Gros Wariant 2012/13 2012/13 2012/13 Argymhellir Net Maes:- Iechyd Meddwl £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 3,243 3,172 3,228 56 56

Sefyllfa terfynol sy'n adlewyrchu gostyngiad (£83k) o'r gorwariant o £139k a ragwelwyd yn yr adolygiad trydydd chwarter. Mae'r gorwariant net yma'n cynnwys gorwariant £27k ar Gynllun Lleoli Oedolion, gorwariant £72k ar Gefnogaeth a Chynlluniau Eraill, tanwariant (£20k) ar Gynlluniau Cefnogol, a thanwariant (£8k) ar Lety Cefnogol (sy'n newid sylweddol o'r gorwariant o £45k a ragwelwyd ar y pennawd yma'n flaenorol).

25 Tudalen 6 CYLLIDEB REFENIW 2012/13 - ADOLYGIAD TERFYNOL

ADRAN: TAI A GWASANAETHAU CYMDEITHASOL Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Gor / (Tan) (Tan) Gwasanaeth Oedolion Agoriadol Terfynol Wariant Addasiadau a Wariant Gros Wariant 2012/13 2012/13 2012/13 Argymhellir Net Maes:- Eraill £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 2,962 2,740 2,693 (47) (47)

Sefyllfa tanwariant net, yn bennaf oherwydd arbedion mewn costau staffio.

Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Gor / (Tan) (Tan) Gwasanaeth Tai Agoriadol Terfynol Wariant Addasiadau a Wariant Gros Wariant 2012/13 2012/13 2012/13 Argymhellir Net Maes:- Digartrefedd £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000

732 596 599 3 3

Gostyngiad o (£32k) o'r sefyllfa gorwariant o £35k a ragwelwyd yn y trydydd chwarter. Mae'r gorwariant net terfynol yn cynnwys gorwariant £60k ar Llety dros-dro, tanwariant (£47k) ar Gynllun Lesu Tai, tanwariant (£17k) ar yr Uned Digartrefedd, a gorwariant £13k ar Hosteli.

26 Tudalen 7 CYLLIDEB REFENIW 2012/13 - ADOLYGIAD TERFYNOL

ADRAN: TAI A GWASANAETHAU CYMDEITHASOL

Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Gor / (Tan) (Tan) Gwasanaeth Tai Agoriadol Terfynol Wariant Addasiadau a Wariant Gros Wariant 2012/13 2012/13 2012/13 Argymhellir Net Maes:- Eraill £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000

4,497 987 939 (48) (48)

Sefyllfa tanwariant sy'n cynnwys cynlluniau Cefnogi Pobl, ac hefyd nifer o wahaniaethau ar benawdau eraill, gan gynnwys arbedion staffio unwaith ac am byth.

Tai a Gwasanaethau Cymdeithasol

Mae darlun terfynol yr Adran am y flwyddyn ariannol yn dangos tanwariant net o (£30k), sy'n newid ac yn welliant sylweddol o (£235k) o'r sefyllfa gorwariant £205k a ragwelwyd yn yr adolygiad trydydd chwarter.

27 Tudalen 8 CYLLIDEB REFENIW 2012/13 - ADOLYGIAD TERFYNOL

Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Gor / (Tan) (Tan) Crynhoad o Sefyllfa'r Adran Darparu a Hamdden Agoriadol Terfynol Wariant Addasiadau a Wariant Gros Wariant 2012/13 2012/13 2012/13 Argymhellir Net Maes:- £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000

Gwasanaethau Canolog 0 0 0 (47) 0 (47)

Gwasanaeth Darparu 0 0 0 109 0 109

Gwasanaeth Hamdden 4,547 2,129 2,116 (13) 0 (13)

Darparu a Hamdden 4,547 2,129 2,116 49 0 49

28 Tudalen 9 CYLLIDEB REFENIW 2012/13 - ADOLYGIAD TERFYNOL

ADRAN: DARPARU A HAMDDEN Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Gor / (Tan) (Tan) Agoriadol Terfynol Wariant Addasiadau a Wariant Gros Wariant 2012/13 2012/13 2012/13 Argymhellir Net Maes:- Gwasanaethau Canolog £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 0 0 0 (47) (47)

Cynnydd (£6k) o'r sefyllfa tanwariant net (£41k) a ragwelwyd yn yr adolygiad trydydd chwarter, yn cynnwys arbedion staffio.

Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Gor / (Tan) (Tan) Agoriadol Terfynol Wariant Addasiadau a Wariant Gros Wariant 2012/13 2012/13 2012/13 Argymhellir Net Maes:- Gwasanaeth Darparu (sefyllfa net) £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000

000 109 109

Gostyngiad (£34k) o'r sefyllfa gorwariant £143k a ragwelwyd yn yr adolygiad trydydd chwarter. Mae'r gorwariant net £109k yn cynnwys gorwariant £7k ar Arlwyo, tanwariant (£49k) ar Glanhau a Gofalu, gorwariant £60k ar Ofal Preswyl a gorwariant o £104k ar Ofal Cymunedol (sy'n gyllideb gros £6 miliwn).

29 Tudalen 10 CYLLIDEB REFENIW 2012/13 - ADOLYGIAD TERFYNOL

ADRAN: DARPARU A HAMDDEN Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Gor / (Tan) (Tan) Agoriadol Terfynol Wariant Addasiadau a Wariant Gros Wariant 2012/13 2012/13 2012/13 Argymhellir Net Maes:- Gwasanaeth Hamdden £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 4,547 2,129 2,116 (13) (13)

Mân gynnydd (£4k) o’r sefyllfa tanwariant net (£9k) a ragwelwyd yn yr adolygiad trydydd chwarter. Mae’r tanwariant (£13k) yn cynnwys tanwariant net (£17k) ar Gyfleusterau Hamdden oherwydd gostyngiad mewn gwariant (£87k), incwm ffioedd cyfleusterau canolfannau ychwanegol (£48k), colled £106k oherwydd diffyg gwerthiannau byrbrydau, ayb, mewn canolfannau, a cholled £12k mewn incwm arall.

30 Tudalen 11 CYLLIDEB REFENIW 2012/13 - ADOLYGIAD TERFYNOL

Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Gor / (Tan) (Tan) Crynhoad o Sefyllfa'r Adran Addysg Agoriadol Terfynol Wariant Addasiadau a Wariant Gros Wariant 2012/13 2012/13 2012/13 Argymhellir Net Maes:- £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000

Cludiant 4,682 4,486 4,538 52 0 52

Integreiddio Disgyblion ADY 363 244 106 (138) 0 (138)

Ffioedd All Sirol 250 250 250 0 0 0

Rheolaeth 3,648 1,335 1,296 (39) 0 (39)

Gwasanaeth Gwella Ysgolion 472 472 572 100 0 100

Unedau Anghenion Dysgu Ychwanegol 1,592 1,220 1,241 21 0 21

Strategaeth Cynhwysiad 0 388 225 (163) 0 (163)

Cynnal a Chadw Ysgolion 0 0 112 112 0 112

Eraill 8,289 1,134 1,140 6 0 6

Ysgolion Datganoledig 67,284 70,312 70,312 000

Cyfanswm Addysg 86,580 79,841 79,792 (49) 0 (49)

31 Tudalen 12 CYLLIDEB REFENIW 2012/13 - ADOLYGIAD TERFYNOL

ADRAN: ADDYSG Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Gor / (Tan) (Tan) Agoriadol Terfynol Wariant Addasiadau a Wariant Gros Wariant 2012/13 2012/13 2012/13 Argymhellir Net Maes:- Cludiant £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 4,682 4,486 4,538 52 52

Sefyllfa gorwariant £52k, sydd fwy neu lai yn gyson gyda’r hyn a ragwelwyd yn yr adolygiad trydydd chwarter.

Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Gor / (Tan) (Tan) Agoriadol Terfynol Wariant Addasiadau a Wariant Gros Wariant 2012/13 2012/13 2012/13 Argymhellir Net Maes:- Integreiddio Disgyblion £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 ADY 363 244 106 (138) (138)

Mân ostyngiad £7k o'r sefyllfa tanwariant (£145k) rhagwelwyd yn yr adolygiad trydydd chwarter. Mae'r tanwariant (£138k) yn adlewyrchu parhad yn y trefniadau i dynhau ar y meini prawf perthnasol a'r pwysau am y gwasanaeth wedi ysgafnhau.

32 Tudalen 13 CYLLIDEB REFENIW 2012/13 - ADOLYGIAD TERFYNOL

ADRAN: ADDYSG Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Gor / (Tan) (Tan) Agoriadol Terfynol Wariant Addasiadau a Wariant Gros Wariant 2012/13 2012/13 2012/13 Argymhellir Net Maes:- Ffioedd All Sirol £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 250 250 250 0 0

Er fod y sefyllfa net yn niwtral, bu gorwariant £93k, sy'n gynnydd o £35k yn y chwarter olaf, a defnyddiwyd darpariaeth o gronfa wrth gefn i'w glirio (cronfa a sefydlwyd yn benodol i'r pwrpas hwn).

Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Gor / (Tan) (Tan) Agoriadol Terfynol Wariant Addasiadau a Wariant Gros Wariant 2012/13 2012/13 2012/13 Argymhellir Net Maes:- Rheolaeth £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 3,648 1,335 1,296 (39) (39)

Newid o (£48k) o'r mân orwariant £9k a ragwelwyd yn yr adolygiad trydydd chwarter, oherwydd gostyngiad mewn gwariant a derbyniad o incwm grant ychwanegol.

33 Tudalen 14 CYLLIDEB REFENIW 2012/13 - ADOLYGIAD TERFYNOL

ADRAN: ADDYSG Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Gor / (Tan) (Tan) Agoriadol Terfynol Wariant Addasiadau a Wariant Gros Wariant 2012/13 2012/13 2012/13 Argymhellir Net Maes:- Gwasanaeth Gwella £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 Ysgolion 472 472 572 100 100

Sefyllfa gorwariant, sy'n gyson â'r hyn a ragwelwyd yn flaenorol, oherwydd oediad cyn cynhaeafu arbedion o'r cynllun cyd-weithio ar draws Gogledd Cymru a lithrodd i 2013/14.

Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Gor / (Tan) (Tan) Agoriadol Terfynol Wariant Addasiadau a Wariant Gros Wariant 2012/13 2012/13 2012/13 Argymhellir Net Maes:- Unedau Anghenion £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 £'000 Dysgu Ychwanegol 1,592 1,220 1,241 21 21

Gostyngiad (£23k) o'r gorwariant £44k a ragwelwyd yn yr adolygiad trydydd chwarter, yn bennaf oherwydd derbyniad grant ychwanegol (£24k).

34 Tudalen 15 CYLLIDEB REFENIW 2012/13 - ADOLYGIAD TERFYNOL

ADRAN: ADDYSG Gor / Cyllideb Cyllideb Gwir Newidiadau ac Gor / (Tan) (Tan) Agoriadol Terfynol W