Stadsdeel Centrum Stadsdeel Centrum is het oudste (qua bebouwing) en kleinste (qua grondoppervlakte) stadsdeel, maar heeft de grootste bevolkingsdichtheid. Er wonen 86.000 mensen op 8 km2. Het stadsdeel heeft een bijzondere aantrekkingskracht waardoor steeds meer mensen het stadsdeel bezoeken. Het is het drukste gebied van de stad. De verblijversdichtheidsindex is hoog en stijgt jaarlijks. In sommige gebieden neemt de overlast door de grote hoeveelheid bezoekers toe en hierdoor daalt de ervaren leefbaarheid. De (illegale) verhuur van woningen in het kader van vakantieverhuur leggen ook een grote druk op de leefbaarheid. Naast de grote hoeveelheid bezoekers die naar Centrum komt om bijvoorbeeld te werken, te winkelen of uit gaan, heeft het stadsdeel ook een grote aantrekkingskracht op een andere groep: mensen die buiten slapen, drugs gebruiken, dealen en/of voor crimineel gedrag naar het Centrum komen.

Opvallend qua bevolkingssamenstelling is dat er veel minder kinderen in Centrum wonen dan in gemiddeld, 10,4% van de bevolking in Centrum is tussen de 0-17 jaar oud, in Amsterdam is dat 17,1%. Het merendeel van de huishoudens is een eenpersoonshuishouden. Het stadsdeel is –samen met Zuid- het meest vergrijsde stadsdeel, 15,1% is 65+.

De sociaaleconomische positie van de bevolking is over het algemeen genomen goed. Toch zijn er ook in Centrum verschillen. Met name in buurten met veel sociale woningbouw, zien we dat een aantal bewoners niet goed meekomt in termen van opleidingsniveau, werk, participatie en/of inkomen.

Vanuit de Sociale Basis is een breed scala aan activiteiten en ondersteuning beschikbaar zoals maatschappelijke dienstverlening, activiteiten vanuit het welzijnswerk, sport- en beweegactiviteiten en facilitering van bewonersinitiatieven. Daarnaast wordt vrijwillige inzet gestimuleerd, worden mantelzorgers ondersteunden is er inzet op het vergroten van participatie van kwetsbare doelgroepen. Er zijn 3 Huizen van de Buurt en aanvullend worden kleinschalige voorzieningen ondersteund, zoals ouderensociëteiten en speeltuinen. Zo wordt mogelijk gemaakt dat bewoners dichtbij terecht kunnen voor ontmoeting en deelname aan activiteiten. Daarnaast is er ondersteuning, activering en begeleiding beschikbaar voor kwetsbare groepen, zoals bewoners met GGZ-problemen of licht verstandelijke beperkingen en dak- en thuislozen. Om jeugdigen en jongeren te ondersteunen wordt preventief jeugd- en jongerenwerk aangeboden. Doel is zelfontplooiing en weerbaar maken van kwetsbare jongeren tussen 12-27 jaar via o.a. informatie & advies, laagdrempelige activiteiten en begeleiding op het terrein van school, werk & stage. Daarnaast worden voor kinderen spelinlopen, voorschoolse educatie, mentoraten en naschoolse activiteiten aangeboden gericht op talentontwikkeling en –ontplooiing.

In de gemeente Amsterdam komt relatief veel huiselijk geweld en kindermishandeling voor. In Centrum zijn veel vechtscheidingen die ook een grote impact op kinderen hebben en een grote druk op het OKT leggen. In stadsdeel Centrum is een preventiemedewerker die afhankelijk wat bewoners en professionals willen een voorlichting, een dialoog, een theatervoorstelling, deskundigheidsbevordering, een uitwisseling of een conferentie organiseert over huiselijk geweld waaronder kindermishandeling, ouderenmishandeling, oudermishandeling, partner geweld en seksueel geweld met als doel om huiselijk geweld bespreekbaar te maken en de drempel naar hulp te verlagen. De ervaring leert dat het onderwerp nog een taboe is. Rondom de basisscholen in Centrum is een netwerk opgebouwd met de zogenaamde Vijfhoek (OKT, Samen Doen, Veilig Thuis, William Schrikkergroep en Jeugdbescherming). In samenwerking met deze partijen worden bijeenkomsten en trainingen georganiseerd. Centrum-West Centrum-West omvat het oudste deel van Amsterdam: de beide Burgwallen (Oude Zijde en Nieuwe Zijde). Daarnaast vallen -West, De en de Haarlemmerbuurt incl. Westerdok/IJdok en de Westelijke Eilanden onder dit gebied. Het gebied bevat een mix van verschillende stedelijke functies op een klein oppervlak: wonen, werken, studeren en recreëren. De druk op het gebied neemt elk jaar toe: er komen meer banen, winkels, toeristen en overige bezoekers bij. In het gebied bevinden zich concentraties van bedrijven, kantoren en onderwijsinstellingen, evenals de bekendste toeristische trekpleisters en winkelgebieden in combinatie met horeca. Vooral op de Burgwallen is de drukte groot. Alle voorzieningen maken het gebied aantrekkelijk, maar de alsmaar toenemende drukte gaat ten koste van de leefbaarheid in de buurt. De tevredenheid met de eigen buurt neemt hier af.

De sociaaleconomische positie van de meeste bewoners is goed en het gemiddeld inkomen stijgt sneller dan elders in de stad. Toch zijn er ook verschillen. In de Haarlemmerbuurt, de Jordaan en de zijn buurten waar relatief veel sociale huurwoningen zijn en waar het besteedbaar inkomen en de sociale problematiek groter is dan in de rest van Centrum West. Het aantal bijstandsgerechtigden is hier bijvoorbeeld relatief hoog.

Er heeft vergrijzing plaats in het gebied: jonge gezinnen trekken weg en het aandeel 65-plussers neemt al jaren toe. In Grachtengordel-West, de Jordaan en de Haarlemmerbuurt wonen meer 65-plussers dan gemiddeld in de stad. In de Jordaan en Haarlemmerbuurt zien we bovendien veel alleenstaande ouderen, dementerenden, minima ouderen en 80-plussers. Deze groepen hebben een verhoogd risico op bijvoorbeeld armoede en zorgbehoefte. Zorgwekkend hierbij is dat de woningen vaak niet geschikt (te maken) zijn en dat de toegankelijkheid van de openbare ruimte beperkt is. Eenzaamheid is een groeiend probleem; in korte tijd is het aantal ernstig vereenzaamden vrijwel verdubbeld. Alhoewel dit niet specifiek ouderen betreft, is er een aanname dat zich onder hen wel veel ouderen bevinden.

In Centrum-West is het Huis van de buurt het Claverhuis gevestigd met als dependance Activiteitencentrum Reel, waar activiteiten worden georganiseerd door verschillende aanbieders van maatschappelijke dienstverlening, welzijn en sport. Daarnaast zijn er kleinschaligere voorzieningen, waaronder wijkcentra en een ouderensociëteit. In het gebied is ook veelheid aan voorzieningen voor daklozen en drugverslaafden, veelal stedelijk gefinancierd maar ook het stadsdeel ondersteunt op kleine schaal initiatieven. Een zorgelijke ontwikkeling is de groei van de groep dakloze gebruikers, veelal afkomstig uit Oost Europa. Deze groep komt niet in aanmerking voor reguliere hulpverlening en ondersteuning in Amsterdam. Er is een toename van overlast, o.a. veroorzaak door het drugsgebruik (spuiten die achtergelaten worden). Het probleem doet zich met name voor in de Haarlemmerbuurt. We onderzoeken samen met stedelijke partners hoe de problematiek aangepakt en de overlast verminderd kan worden. Het gebied kent drie beheerde speeltuinen: De Noorderspeeltuin, Ons Genoegen en de Piramide. Op de Piramide is de laatste jaren sprake van veel (drugs) overlast. Reden voor het stadsdeel om het gebied eens grondig aan te pakken, hier wordt in 2019 een begin mee

Gebiedsgerichte Uitwerking gemaakt. Vanaf 2020 zal sloop/nieuwbouw van het speeltuingebouw plaatsvinden. De Noorderspeeltuin wordt momenteel verbouwd. Samen met bewoners en ouders van de 14e Montessorischool is een plan voor aanpassing van speeltuin Ons Genoegen gemaakt.

Qua gezondheid doen de bewoners van Centrum-West het bovengemiddeld goed ten opzichte van de rest van de stad. Uitzondering hierop vormen de Haarlemmerbuurt en de Jordaan waar de ervaren gezondheid lager is dan in andere buurten in het stadsdeel. Met de kinderen en jongeren in Centrum-West gaat het veelal goed. Zo behoren relatief weinig peuters tot de doelgroep van de voorschool, zijn er weinig gewichtleerlingen, verlaten de meeste jongeren het onderwijs met startkwalificatie en is ook het aandeel minimajongeren laag. Veel jongeren sporten en het zorggebruik en het aandeel kinderen met overgewicht en obesitas is lager dan gemiddeld. Het OKT wordt goed bezocht. Door de veelal mondige bewoners wordt effectief gebruik gemaakt van het aanbod. In sommige buurten gaat het echter iets minder goed met de jongeren, het betreft hier m.n. de Haarlemmerbuurt en de Jordaan. Zorgwekkend is dat het middelengebruik voor zowel jongeren als volwassenen in het gehele gebied hoger is dan gemiddeld in Amsterdam. Prioriteiten van het college: Wat is op dit thema de opgave, de vraag in dit gebied? Wat is op dit thema het gewenste resultaat in dit gebied?

Jongerenwerk (preventie) Gemiddeld gaat het goed met de jongeren in Centrum West, maar in sommige buurten gaat het net iets minder goed. Dat betreft bijvoorbeeld de Jordaan en de Haarlemmerbuurt. In • Ondersteunen van kwetsbare jongeren

deze delen van stadsdeel Centrum is behoefte aan stevig preventief aanbod. Idealiter zou dit • Voorkomen van problemen of escalatie • Opsporen / begeleiden van jongeren (met of zonder startkwalificatie) die niet in beeld zijn of niet werken en niet naar vanuit een jongerencentrum moeten; een duidelijk herkenbare plek van waaruit de school gaan. jongerenwerkers kunnen werken en waar vertrouwen tussen professionals onderling en • Naar een meer gemiddeld niveau van alcohol en drugsgebruik tussen jeugd en professionals opgebouwd kan worden. • Opbouwen van een samenhangende preventieve structuur rondom jongeren Uit eerste onderzoek blijkt dat in Centrum en met name op Westelijke Grachtengordel het • Meer brede talentontwikkeling van jongeren aandeel jongeren dat niet in beeld is of geen werk of opleiding volgt groter is dan in de rest van Amsterdam. Deze jongeren zijn kwetsbaar en dit vraagt om nader onderzoek en eventueel maatregelen. Het alcohol- en drugsgebruik onder jongeren in dit gebied is hoger dan elders in de stad. Preventie jeugdcriminaliteit Centrum West heeft op basis van de cijfers weinig risico’s voor jeugd. Het gevaar is dat er door • Gezinnen en jongeren die willen kunnen gebruik maken van het preventieve pedagogische aanbod. Dit aanbod is voldoende, te weinig aandacht problemen niet op tijd gesignaleerd worden en onnodig groot worden bekend en goed te vinden. Er is nauwe samenwerking met zorgpartijen in de wijk. (zoals in Centrum Oost). Een stevige preventieve basis voor jongeren met laagdrempelig zorgaanbod is dus belangrijk. Dementie Naar schatting neemt het aantal bewoners met dementie in Amsterdam de komende jaren • Bevorderen van welbevinden, tegengaan van sociaal isolement en vereenzaming. fors toe. Alzheimer Nederland verwacht een toename van 44% in 2030 van het aantal • Het vroeg vinden van en hulp bieden aan mensen met dementie. dementie gevallen in Amsterdam (TNO, 2016). Zo ook in Centrum. Het aantal dementie • Zorgdragen dat ouderen/dementerenden zo lang mogelijk zelfredzaam blijven. gevallen wordt momenteel geschat op 841 bewoners, berekend voor 2016 (RIGO, 2016). • Passende ondersteuning aan mantelzorgers. Prognose is dat het aantal dementiegevallen zal stijgen naar 1.150 bewoners in 2020 (RIGO, 2016), een toename van ongeveer 37%.

In Centrum-West zijn in de Jordaan de meeste gevallen van dementie te zien, namelijk 210 bewoners. Deze wordt gevolgd door de Haarlemmerbuurt, waar er sprake is van ongeveer 100 bewoners met dementie.

Eenzaamheid Het aantal ernstig eenzamen ligt in Centrum-West rond het stedelijke gemiddelde, maar is de • Voorkomen van (verergering van) eenzaamheid/vermindering van het aantal ernstig vereenzaamden. afgelopen jaren in het gehele gebied m.u.v. de Grachtengordel-West gestegen van 6 naar • Het vroeg vinden en hulp bieden aan eenzame bewoners. 11%. Ouderen vormen een belangrijke doelgroep; bekend is dat vanaf 75 jaar eenzaamheid sterk toeneemt omdat met het ouder worden mensen geconfronteerd worden met het Interventies die voldoen aan de kwaliteitscriteria opgesteld door Movisie in opdracht van de gemeente Amsterdam, hebben de wegvallen van naasten en een afnemend sociaal netwerk. Bovendien nemen fysieke voorkeur. Zie ‘Wat werkt bij eenzaamheid’ : https://www.movisie.nl/eenzaamheid beperkingen toe met verminderde mobiliteit tot gevolg. Hierdoor neemt ook de behoefte aan toeleiding/begeleiding/vervoer naar activiteiten toe. Gelet op de grootte van de doelgroep ouderen, het aantal alleenstaande en ‘oudere’ ouderen is inzet het meest gewenst in de Haarlemmerbuurt en de Jordaan. Preventie (gezonde leefstijl en sport Er is een groot risico van vallen onder ouderen en de impact hiervan kan groot zijn. In • Beheersing/vermindering van het aantal valincidenten door: & bewegen) Centrum-West is de afgelopen jaren een forse toename te zien van het aantal valincidenten. - meer kennis bij ouderen en signalerende professionals/informele netwerken over (preventie van) valrisico’s Gelet op de groei van het aantal ouderen, in combinatie met de (on)geschiktheid van de - betere signalering door professionals en (informele) netwerk-leden rondom ouderen en gerichtere doorverwijzing naar woningvoorraad en de (on)toegankelijkheid van de openbare ruimte, blijft inzet op welzijn geschikte interventies; voor ouderen de komende jaren noodzakelijk. - in stand houden of verbeteren van de fysieke conditie van ouderen.

Het alcohol- en drugsgebruik onder jongeren en volwassenen in geheel Centrum-West is hoger dan in de rest van de stad. • Afname van het middelengebruik

Eten is een basisbehoefte. Niet voor iedereen is het nuttigen van een gezonde en verse maaltijd echter altijd vanzelfsprekend. Risicogroepen zijn bewoners met een laag inkomen en alleenstaanden. Er zijn signalen van partners uit de wijk dat de huidige eetactiviteiten een • Bewoners die dat nodig hebben maken gebruik van het collectief eetaanbod. deel van de ouderen niet bereiken. O.a. gelet op omvang en de groei van het aantal ouderen in het gebied is het de verwachting dat de behoefte aan eetactiviteiten zal toenemen.

Sporten en bewegen zijn van invloed op de gezondheid en daarmee op zelfredzaamheid, de Gebiedsgerichte Uitwerking

maatschappelijke en/of arbeidsparticipatie. Sporten draagt daarnaast bij aan ontmoeting. Beperkte financiële middelen worden vaak als drempel ervaren om mee te doen met het • Meer (kwetsbare) bewoners, zoals jongeren, ouderen, bijstandsgerechtigden en mensen met een afstand tot de reguliere sport- en beweegaanbod. Op de beide Burgwallen zijn bewoners het minst tevreden arbeidsmarkt, bewegen doordat er voldoende laagdrempelig, passend en betaalbaar aanbod beschikbaar is. met het sportaanbod in de buurt. • Meer bewoners met psychosociale klachten worden toegeleid naar activerings-/welzijnsaanbod. Kansengelijkheid Op veel indicatoren scoort Centrum West gemiddeld hetzelfde als de rest van Amsterdam. • Versterking van de brede talentontwikkeling. We weten dat voor de stimulering van gelijke kansen ook de ontwikkeling van Maar zoomen we in op dit gebied dan zijn de verschillen groot: enerzijds de grachtengordel andere talenten belangrijk is. Het stadsdeel zet naschoolse activiteiten voor brede talentontwikkeling in, maar het aanbod en West met monumentale panden, hoogopgeleide bevolking, hoog inkomen; anderzijds de de toegankelijkheid voor kinderen met ongelijke kansen kunnen nog beter. Het bereik onder deze doelgroep moet omhoog. Nieuwe Houttuinen, Haarlemmerbuurt en de Noord Jordaan waar relatief veel sociale Ook de verbinding met de scholen en de buurt kan nog beter. huurwoningen zijn, bevolking met een laag inkomen en kinderen die lager scoren op de Cito • Extra investeren op mentoraten, zodat kinderen in de overgang PO –VO goed ondersteund worden, met als doel eindtoets. onderpresteren, verzuim of school uitval te voorkomen. Deze extra, meer individueel gerichte ondersteuning, helpt ook achterstanden te bestrijden. We weten dat veel hoger opgeleide ouders dit zelf voor hun kinderen organiseren, terwijl juist kinderen van lager opgeleide ouders hier baat bij hebben. Het instrument mentoraten moet nog meer ten goed komen van de doelgroepkinderen. • Vergroten van het bereik van de VVE. Het college heeft hiertoe de leeftijd voor VVE van 2,5 naar 2 jaar vervroegd. Ook kan de samenwerking tussen spelinlopen en VVE geïntensiveerd worden. De spelinlopen zijn een laagdrempelige voorziening voor ouders met kinderen tot 2,5 jaar • Het bereik van doelgroepkinderen en hun ouders door de spelinloop in het OKT Lindengracht kan omhoog.

Aandacht dient eveneens uit te gaan naar kinderen/jongeren die zorgtaken uitvoeren, jonge • Passende ondersteuning aan jonge mantelzorgers. mantelzorgers, aangezien deze kunnen leiden tot achterstanden op school of in de talentontwikkeling. Ook kinderen die opgroeien in armoede kunnen daardoor achterstanden oplopen.

Daarnaast zijn er signalen vanuit het basisonderwijs en professionals dat een deel van de • Behoud van passend aanbod voor de bewoners met LVB. jongeren een licht verstandelijke beperking (LVB)heeft. Voor jongeren met LVB is het belangrijk om aan activiteiten mee te kunnen doen en gestimuleerd te worden zodat ze weerbaarder zijn tegen criminaliteit.

Armoede In Centrum West is er gemiddeld minder sprake van armoede en problematische schulden • Vroegtijdig signaleren van en hulp bieden bij problematische schulden. dan in Amsterdam als geheel. Ouderen vormen de relatief grootste doelgroep die in een lage • Afname van aantal huishoudens dat langer dan 3 jaar afhankelijk is van de Voedselbank (van 30% naar 20%) sociaaleconomische positie verkeren (44 % van de ouderen 66+). • Verhoging bereik aan armoedevoorzieningen. Huishoudens met een inkomen tot 120% van het Wettelijk sociaal minimum (WSM) hebben in • Meer kinderen, tieners en jongeren zijn financieel weerbaar en hun schulden nemen af. Amsterdam recht op armoedevoorzieningen. Dit percentage huishoudens is in Centrum West 2% lager dan gemiddeld voor Amsterdam. Het aandeel van deze huishoudens dat gebruik maakt van de armoedevoorzieningen is echter fors lager dan gemiddeld voor Amsterdam. Opvallend is dat onder het aandeel minimahuishoudens in Centrum West er relatief veel hoofdkostwinners een eigen bedrijf hebben. In Centrum West maken 106 huishoudens gebruik van de noodhulp van de Voedselbank. Het aantal bewoners dat langdurig (langer dan 3 jaar) afhankelijk is van een voedselpakket van de Voedselbank is de laatste tijd toegenomen. Taal/digitaal In vergelijking met de rest van de stad is laaggeletterdheid niet een heel groot probleem in • Verbeteren van het bereik en de toeleiding van laaggeletterden (met name NT-1-ers) naar bestaande activiteiten. Centrum. Toch zijn er signalen die erop wijzen dat laaggeletterdheid in specifieke buurten • Meer bewoners zijn (digi)taalvaardig. oververtegenwoordigd is. De Jordaan en de Haarlemmerbuurt scoren op deze indicatoren Verbeteren van de onderlinge samenwerking en doorverwijzing tussen formele en informele aanbieders op dit gebied, o.a. relatief hoog. De doelgroep die bereikt moet worden is bekend als de zgn. NT-1 doelgroep; organisatie van netwerkbijeenkomsten. autochtone bewoners, die het Nederlands als moedertaal hebben en voldoende spreekvaardig zijn, maar onvoldoende schrijf- en leesvaardig. Het bereiken en toeleiden van deze groep naar (stedelijk) aanbod vraagt om een specifieke aanpak. Bekend is daarnaast dat een deel van de ouderen beschikt over (zeer) beperkte digitale vaardigheden. Omdat de samenleving steeds digitaler wordt, is er een urgentie om dit vraagstuk aan te pakken. Werk & participatie In het gebied zijn de meeste bijstandsgerechtigden te vinden in de Jordaan en de • Meer mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt participeren maatschappelijk of op de arbeidsmarkt. Haarlemmerbuurt. Verreweg de meesten van hen hebben een grote afstand tot de • Jongeren die niet in beeld zijn (vaak zonder startkwalificatie) worden opgespoord en naar werk of opleiding toegeleid. arbeidsmarkt (trede 1 en 2) die al meerdere jaren in de bijstand zitten en meervoudige problematiek kennen. Nu de nadruk steeds meer komt te liggen op activering/re-integratie naar werk, ligt er een opgave om deze bewoners hierbij te ondersteunen. Activeringsaanbod

Gebiedsgerichte Uitwerking

dat stedelijk gefinancierd werd valt echter (deels) weg waardoor het continueren van (succesvol) aanbod onder druk staat. De huidige krapte op de arbeidsmarkt geeft kansen om mensen, die vaak al lang in de bijstand zitten, te re-integreren op de arbeidsmarkt. Werkgevers wordt gevraagd mee te denken en eventueel vacatures aan te passen zodat de plek ‘passend’ wordt voor een bijstandsgerechtigde of een bewoner met een afstand tot de arbeidsmarkt. Aandacht gaat ook uit naar jongeren die niet in beeld zijn of geen werk of opleiding volgen (zie hiervoor ‘jongerenwerk’) Democratisering Democratisering dient in dit verband gezien te worden in relatie tot de sociale basis. • In stand houden / toename van de betrokkenheid van bewoners bij hun buurt. Bewoners van Centrum-West zijn gemiddeld genomen zeer tevreden met hun buurt. De inzet • Betere samenwerking tussen (professionele) organisaties en de buurt/bewonersinitiatieven, waarbij in co-creatie activiteiten voor de buurt of stad is bovengemiddeld (32% versus 24%) en toegenomen (2012 23%). en projecten ontstaan, passend bij de gebiedsopgaven. . Hun verwachting over de toekomst van de buurt is echter gedaald en een groeiende groep • Het stadsdeel is goed bereikbaar en transparant in de communicatie. bewoners geeft aan dat de buurt achteruit gaat. Dit vraagt om extra inzet, met name in de Jordaan, Haarlemmerbuurt en de Burgwallen In het kader van de regeling bewonersinitiatieven zie we dat er ten opzichte van Centrum- Oost minder aanvragen en ook minder diverse aanvragen voor activiteiten worden ingediend.

In 202o houden we de subsidiemogelijkheden voor bewoners- en groeninitiatieven in stand.. Ook wordt in de loop van 2019/2020 fonds voor Centrum opgericht, een lokaal fonds voor en door bewoners dat zich inzet om laagdrempelige buurt- en bewonersinitiatieven mogelijk te maken. Tot slot onderzoeken we of Centrum Begroot in 2020 gecontinueerd kan worden. Diversiteit Het omgaan met verschillen en het tegengaan van discriminatie en uitsluiting is in het • Binnen de sociale basis is aandacht voor de verschillen in bevolkingsopbouw en achtergrond. algemeen een opgave voor de stad. Gezien de bevolkingsopbouw van Centrum verwachten we extra aandacht voor de doelgroepen HLBTQI+ en ouderen met een migratieachtergrond.. Vluchtelingen (statushouders en In de Marnixstraat wordt opvang voor ongedocumenteerden gerealiseerd. • Extra aandacht voor veiligheid rond de nieuwe opvang in de Marnixstraat. asielzoekers) en ongedocumenteerden

3.Bouwstenen uit het kader Samen Vooruit: Verbondenheid en betrokkenheid Samenredzaamheid Zelfredzaamheid en ontplooiing Koerspunten: Koerspunten: Koerspunten: • Verder ontwikkelen van partnerschap • Vroegtijdig signaleren van problemen • Veilig, gezond en kansrijk opgroeien • Bewoners- en maatschappelijk initiatief • Ontmoeten en stimuleren netwerken • Gezonde leefstijl stimuleren en welbevinden vergroten • Intensiveren van welzijns- en opbouwwerk • Stimuleren dat mensen meer omzien naar elkaar • Veerkracht vergroten met kennis en vaardigheden • Ondersteuning voor mantelzorgers • Praktische hulp en steun mogelijk maken Integraliteit Centrum-West is –als we kijken naar het geheel- een welvarend gebied. Zoomen we in op specifieke buurten dan zien we dat de Haarlemmerbuurt en de Jordaan en deels de Burgwallen Nieuwe Zijde de meest kwetsbare buurten zijn qua sociale problematiek. Bekend is dat van de prioriteiten armoede, eenzaamheid, ouderen/dementie, participatie, taal, gezondheid en kansengelijkheid er vaak meerdere samen bij één bewoner/één gezin samenkomen. De opgave is om hier in samenhang naar te kijken en activiteiten te bieden die positieve effecten hebben op meerdere thema’s of domeinen. Zo kunnen bijvoorbeeld beweegactiviteiten gecombineerd worden met voorlichting over valpreventie, activiteiten ter bevordering van weerbaarheid en/of activiteiten op het gebied van talentontwikkeling, kunnen buurtmaaltijden gecombineerd worden met educatieve activiteiten om een gezonde leefstijl te bevorderen en kan het aanbod taal/digitale vaardigheden gecombineerd worden met activiteiten om de financiële zelfredzaamheid te verbeteren of om eenzaamheid te verminderen . Een integrale aanpak van sociale problematiek vraagt goede samenwerking tussen gemeente en de aanbieders en tussen aanbieders onderling, maar levert een betere ondersteuning voor de bewoners op.

In het gebied zijn ouderen een belangrijke doelgroep. Onder hen zijn veel alleenstaanden, dementerenden en 80-plussers. Ook het aandeel ouderen met een minimum inkomen is relatief hoog. Er zijn signalen van hulpverleners dat een deel van de ouderen niet bereikt wordt met het aanbod, wat soms leidt tot stapeling van problemen. De ongeschiktheid van een groot deel van de woningvoorraad en de ontoegankelijkheid van de openbare ruimte hebben een negatief effect op de mate waarin kwetsbare ouderen sociaal en maatschappelijk kunnen participeren. Aandacht voor het tijdig bereiken van bewoners, laagdrempelige en begrijpelijke informatievoorziening en begeleiding/toeleiding naar activiteiten en/of ondersteuning is nodig, net zoals preventie en voldoende buurtvoorzieningen (bij voorbeeld gericht op ontmoeting en deelname aan activiteiten). Het stadsdeel ziet graag dat hierin wordt samengewerkt, enerzijds tussen organisaties/professionals werkzaam in het gebied ((Wijk)zorg, welzijn, huisartsen, corporaties, wijkagenten e.d.) en anderzijds met informele partijen (mantelzorgers, bewoners(groepen), ervaringsdeskundigen, sleutelpersonen, stadsdorpen etc.) en dat buurt-/bewonersinitiatieven gericht op onderlinge ondersteuning worden gestimuleerd en gefaciliteerd. Kansen liggen er ook om de verbinding en samenwerking met zorgvoorzieningen in het gebied, zoals de Rietvinck, te versterken. Om de veerkracht en zelfredzaamheid van het systeem in stand te houden is aandacht voor balans in draaglast en draagkracht van mantelzorgers van cruciaal belang.

Per buurt is het aantal kwetsbare kinderen en jongeren niet heel groot. In het kader van vroeg signalering en het klein houden van problemen, blijft preventieve inzet echter nodig. Voor kwetsbare doelgroepen, zoals bewoners met een licht verstandelijke beperking en daklozen blijft ondersteuning, activering en begeleiding onverminderd nodig.

De tevredenheid over de buurt neemt in een aantal buurten af, dit wordt o.a. veroorzaakt door al dan niet illegale verhuur in woonbuurten, het grote aantal bezoekers, overlast door uitgaanspubliek en een gevoel van anonimiteit. Het stadsdeel ziet graag dat activiteiten gericht op verbinding (bijvoorbeeld tussen nieuwe en oude, sterke en kwetsbare en jonge en oudere bewoners) gestimuleerd, gefaciliteerd dan wel geïnitieerd worden. Opgave hierbij is ook om vernieuwende vormen te vinden om bewonersparticipatie te vergroten en om nieuwe doelgroepen (gepensioneerden, expats, jongeren/studenten, bijstandsgerechtigden etc.) aan te spreken.

Gebiedsgerichte Uitwerking

Gelet op de schaarse ruimte, streeft het stadsdeel ernaar dat de maatschappelijke accommodaties in het gebied maximaal worden benut en beschikbaar zijn voor diverse groepen (bewonersgroepen, professionals werkzaam in de wijk e.d.). Ruimte delen en samenwerken (tussen formele en informele organisaties in de sociale basis en/of met organisaties die specialistische ondersteuning bieden) is de norm. Daarnaast is en blijft een belangrijke opgave dat partners, bewoners(groepen) en overige gebruikers van de ruimten begrip hebben voor en weten om te gaan met kwetsbare groepen. Inzet is eveneens om bewonersparticipatie in stand te houden of te bevorderen waar het bijvoorbeeld gaat om beheer en programmering. Dit betekent bijvoorbeeld dat ervaringsdeskundigen of gebruikers worden betrokken bij de tot stand koming van activiteiten en dat aantoonbaar wordt gewerkt in een cyclus van plannen- uitvoeren – evalueren – bijstellen zodat structureel onderzocht wordt of het activerings- en ondersteuningsaanbod aansluit bij de vraag en behoeften van bewoners.

Gebiedsgerichte Uitwerking