Opsnijders Uit Harlingen Fryslan HT 6 Nov 2011 28-10-2011 14:31 Pagina 2

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Opsnijders Uit Harlingen Fryslan HT 6 Nov 2011 28-10-2011 14:31 Pagina 2 Fryslan_HT_6_nov_2011 28-10-2011 14:31 Pagina 1 17DE JAARGANG | NUMMER 6 | NOVEMBER 2011 | €4,95 Opsnijders uit Harlingen Fryslan_HT_6_nov_2011 28-10-2011 14:31 Pagina 2 COLOFON VAN DE REDACTIE Historisch tijdschrift Fryslân is een uitgave van het Koninklijk Fries Genootschap voor Geschiedenis en Cultuur/Keninklik Frysk Genoatskip foar Skiednis en Kultuer. www.friesgenootschap.nl Fryslân verschijnt tweemaandelijks. De ene grens is de ander niet Hoofdredactie: Siebrand Krul. Eind- en beeldredactie: Marijke de Boer. Redactie: Jeanine Otten, Kerst Huisman, Meindert Seffinga, Doeke Sijens, Hans Koppen en Jan van Zijverden. Na de inlijving van ons land bij Frankrijk, in 1810, werd bestuurlijk Friesland op Franse leest opnieuw Redactieadres Siebrand Krul, Breedpad 63, 8442 AC Heerenveen geschoeid. In 1811 traden al die vernieuwingen in www.historischtijdschriftfryslan.nl • www.vdlp.nl werking, nu 200 jaar geleden. Friesland werd puur Email: [email protected] op doelmatigheid opnieuw ingericht. De elf steden Uitgave en 82 mairiën die hierdoor ontstonden, hielden het Van der Let & Partners Identity, Herenwal 137, Postbus 496, 8440 AL Heerenveen maar kort vol: bij het herstel van het zelfbestuur in tel.: 0513-654445, fax.: 0513-654761 1815 ging Friesland terug naar de toestand van e-mail: [email protected], internet: www.vdlp.nl Advertentieverkoop: 0513-654445 voor 1795, met elf steden, dertig grietenijen en twee eilanden. Theo Kuipers beschrijft hoe de prak- Vormgeving Frank de Wit tijk heen en weer slingert tussen tekentafel-ratio en ‘draagvlak’ onder de bevolking. Het belang van een Advertenties VanderLet & Partners grens wisselt door de tijd, zo beschrijft Peter Tel. 0513-654445 Terpstra. In Smallingerland maakte eeuwenlang Abonnementen niemand zich druk om ‘myntes’ en ‘dyntes’ in de Abonnementenland Postbus 20 1910 AA Uitgeest sombere en zompige vlakten van de Wouden. Tel. 0900-ABOLAND of 0900-226 52 63 Steen op de Koemarkt in het centrum € 0,10 per minuut Fax 0251-31 04 05 van Heerenveen die de oude grens Totdat de daar royaal aanwezige turf steeds meer Site: www.bladenbox.nl voor abonneren of tussen Schoterland en Ængwirden geld waard bleek. Toen was het ineens wèl belang- www.aboland.nl voor adreswijzigingen en opzeggingen aangeeft. Losse prijs: € 4,95 rijk waar precies het Opsterlandse Ureterp grensde Abonnement (6 nummers): € 29,95 aan het Smallingerlandse Drachtstercompagnie. Het overzicht van gemeentelijke her- Het abonnement kan op elk gewenst moment ingaan. indelingen van Piet Hemminga maakt duidelijk dat tijdgeest en noodzaak met elkaar Abonnementen kunnen schriftelijk tot uiterlijk twee weken voor beëindiging van het lopende abonnement worden opgezegd. Bij niet moeten overeenstemmen. De tekentafel is geduldig, maar de mensen moeten het wel tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch verlengd. willen, op z’n minst accepteren. Lidmaatschap Koninklijk Fries Genootschap (Historisch Tijdschrift Fryslân plus Jaarboek De Vrije Fries plus ledenvoordelen) € 37,50 Zoeken naar heel ander soort grenzen tekent het leven van Johan Eilerts de Haan, Illustraties De uitgever heeft zijn uiterste best gedaan de rechten met betrek- een Friese domineeszoon die begin 20ste eeuw furore maakte als ontdekkingsreiziger king tot de illustraties te regelen volgens de bepalingen van de in Suriname. Een wel heel duidelijke grens is die tussen zee en land. Aan de Auteurswet. Hij die desondanks meent zekere rechten te kunnen doen gelden, wordt verzocht contact op te nemen met de uitgever. Lauwerszee werd in 1825 een contributiehuisje gebouwd voor het waterschap. Verder een artikel over dominee De Koe die in 1874 het stuk ‘De gevangenschap der Friesche Voor werken van beeldend kunstenaars aangesloten bij een CISAC- organisatie is het auteursrecht geregeld met Pictoright te Amsterdam kerk’ schreef en in de rubriek Hond in de pot een verhaal over rijstebrij. < C/o Pictoright Amsterdam 2011 © 2011 Koninklijk Fries Genootschap / Van der Let & Partners Siebrand Krul REDACTIE Marijke de Boer (Sigerswâld, 1971) studeerde Siebrand Krul (De Knipe, 1955) studeerde geschiede- Jeanine Otten (Amsterdam, 1959) studeerde na vol- Zweeds en Fries in Groningen. Werkzaam bij Omrop nis in Groningen. Werkte tot medio 2011 als coördina- tooien 1e-graads tekenopleiding kunstgeschiedenis in Fryslân en Letterhoeke (Tresoar). tor/redacteur (historische) boeken en tijdschriften bij Amsterdam. In 1988-2008 werkzaam bij het Rijksarchief Waanders, is sindsdien zelfstandig. in Noord-Holland, de Universiteit van Amsterdam, het Gemeentemuseum Arnhem, Gemeentearchief Zwolle en Kerst Huisman (Terwispel, 1940) begon als onderwij- het Historisch Centrum Overijssel. Sinds 2008 collectie- zer, werd journalist bij de Friese Koerier, vervolgens Meindert Seffinga (Easterlittens, 1961) studeerde registrator Gemeentemuseum het Hannemahuis / beheerder oude redacteur bij de Leeuwarder Courant. Studeerde geschiedenis in Groningen. Werkt sinds 1988 bij het stadsarchief Harlingen. Publiceert over lokale geschiedenis. geschiedenis in Leeuwarden en Groningen. Hij schreef Fries Scheepvaart Museum (tot 2005 als registrator en tal van publicaties over de Friese geschiedenis met tentoonstellingsmaker en vanaf 2005 als directeur). Jan van Zijverden (Waarder (ZH), 1967) studeerde nadruk op sociale onderwerpen. maritieme geschiedenis in Leiden. Werkte bij het Scheepvaartmuseum Amsterdam, het Mariniers- Hans Koppen (Batavia, 1949) is historisch-geograaf. Doeke Sijens (Hantum, 1955) is algemeen manager museum Rotterdam en sinds 2004 als hoofd Educatie Na een loopbaan in bestuur en management houdt hij van de Openbare Bibliotheek Groningen. Hij was & Informatie bij het Fries Museum. Publiceerde tal van zich bezig met het Friese cultuurlandschap en de redacteur van het literaire tijdschrift Trotwaer en artikelen, vooral op maritiem gebied. geschiedenis van Sneek. Hij publiceerde over histori- naderhand van De Moanne. Publiceert over leden van sche en geografische onderwerpen. de kunstenaarsvereniging De Ploeg en is redacteur Op het omslag: Franstalige kaart van Friesland uit 1830 met daar- van het Ploegjaarboek. voor opsnijders omstreeks 1900 op een tichelwerk in Harlingen. 2 Fryslan_HT_6_nov_2011 28-10-2011 14:32 Pagina 3 INHOUD NOVEMBER 2011 6 822 THEMA: GRENSGEVALLEN 4 Bij het graf van... Salomon Siewerd de Koe 10 Terug naar elf en dertig De Friese herindeling in 1810-1816 6 Hond in de pot In 1810 ging het Koninkrijk Holland op in het Franse kei- Rijstebrij als rijkeluiseten zerrijk. Dat bracht vele veranderingen met zich mee, zoals het invoeren van de Burgerlijke Stand. De oude griete- 8 Plekken met verhalen nijen werden opgedeeld in twee of meer mairiën. Na Contributiehuisje nabij Kollumerpomp deze herindelingsoperatie telde Friesland in 11 steden en 82 mairiën. Zo konden er meteen wat persoonlijke 22 Verbroken verbindingen rekeningen worden vereffend. Te voet door Sneekermeer kan al lang niet meer 14 De grinzen fan Smellingerlân Hoe’t Smellingerlân syn grinzen krige, is in ferhaal op 24 Column Eelke Lok himsels, mar kin grif ek foar hokker gritenij dan ek Gemengde berichten skreaun wêze. Dêr is grutte buorman, Opsterlân. Op hast alle oare plakken dêr’t Smellingerlân buorlju moetet, lei 25 Kort nieuws yn it earstoan fean. Dy protte prut noege net út ta 26 Uitvinders en pioniers bewenjen. Wa besaude him yn sa’n oarde om in grins. Johan Eilerts de Haan Oant de turf jild jilde. verkent de jungle van Suriname 18 Herindeling: een snoer zonder einde Herschikking van gemeenten is van alle tijden. In de 19de 29 Verdwenen beroepen eeuw kende Friesland 43 gemeenten. In 1984 werd dat Opsnijders uit Harlingen aantal, na een lang proces van plannen, inspraak en besluitvorming, teruggebracht tot 31. Oude gemeente- 30 Boeken namen als Baarderadeel, Doniawerstal, Haskerland en 31 Kalender Idaarderadeel verdwenen, nieuwe zoals Boarnsterhim, Verwacht Nijefurd en Skarsterlân kwamen ervoor terug. 3 Fryslan_HT_6_nov_2011 28-10-2011 14:32 Pagina 4 BIJ HET GRAF VAN... DOEKE SIJENS Salomon Siewerd d Op zaterdag 27 maart 1886 trok een lange begrafenisstoet door de ‘In de heerlijkheid wed straten van Groningen. Van zijn woning aan het Martinikerkhof Salomon de Koe werd op 6 januari 1842 in van zijn ouders. In 1869 kreeg hij zijn eerste Woudsend geboren als zoon van een kleer- gemeente en verhuisde naar Lienden in de werd professor Salomon Siewerd maker. De familie van zijn vader woonde al Betuwe. In 1872 zijn er twee Friese gemeen- de Koe naar zijn laatste rustplaats generaties lang in Woudsend. Van moeders- ten die hem graag als dominee wilden heb- gebracht op de Noorderbegraaf- kant stamde hij uit de Hugenotenfamilie De ben, Buitenpost en Eastermar. De toen al van- Mol Moncourt, die zich ook in Woudsend had wege zijn welbespraaktheid populaire domi- plaats. Bij het graf werd de gevestigd. De jonge Salomon bezocht de mid- nee koos voor Buitenpost. Hier kreeg hij te overledene door vrienden en delbare school in Sneek en verhuisde vervol- maken met een gebruik dat elders in collega’s uitvoerig herdacht en Sgens naar Groningen om daar voor de handel Nederland al in 1867 was afgeschaft, maar in opgeleid te worden. Zijn belangstelling lag Friesland nog steeds in werking was. geëerd. Onder de sprekers was ds. echter meer bij de wetenschap en in 1863 Moquette van Sneek, die volgens werd hij, na een ‘admissie-examen’, toegela- Meer invloed voor kerkgangers de Leeuwarder Courant ‘het ten tot de universiteit. In 1865 slaagde hij Leden van een kerkelijke gemeente in dankbare Friesland’ vertegen- voor zijn kandidaatsexamen Letteren
Recommended publications
  • 6 Second Periodical Report Presented to the Secretary General Of
    Strasbourg, 26 May 2003 MIN-LANG/PR (2003) 6 EUROPEAN CHARTER FOR REGIONAL OR MINORITY LANGUAGES Second Periodical Report presented to the Secretary General of the Council of Europe in accordance with Article 15 of the Charter NETHERLANDS 1 CONTENTS Volume I: Second report on the measures taken by the Netherlands with regard to the Frisian language and culture (1999-2000-2001)............................................4 1 Foreword........................................................................................................4 2 Introduction...................................................................................................5 3 Preliminary Section.....................................................................................10 PART I .....................................................................................................................25 4 General measures.........................................................................................25 PART II .....................................................................................................................28 5 Objectives and principles.............................................................................28 PART III 31 6 Article 8: Education.....................................................................................31 7 Article 9: Judicial authorities.......................................................................79 8 Article 10: Administrative authorities and public services..........................90 10 Article
    [Show full text]
  • Old Frisian, an Introduction To
    An Introduction to Old Frisian An Introduction to Old Frisian History, Grammar, Reader, Glossary Rolf H. Bremmer, Jr. University of Leiden John Benjamins Publishing Company Amsterdam / Philadelphia TM The paper used in this publication meets the minimum requirements of 8 American National Standard for Information Sciences — Permanence of Paper for Printed Library Materials, ANSI Z39.48-1984. Library of Congress Cataloging-in-Publication Data Bremmer, Rolf H. (Rolf Hendrik), 1950- An introduction to Old Frisian : history, grammar, reader, glossary / Rolf H. Bremmer, Jr. p. cm. Includes bibliographical references and index. 1. Frisian language--To 1500--Grammar. 2. Frisian language--To 1500--History. 3. Frisian language--To 1550--Texts. I. Title. PF1421.B74 2009 439’.2--dc22 2008045390 isbn 978 90 272 3255 7 (Hb; alk. paper) isbn 978 90 272 3256 4 (Pb; alk. paper) © 2009 – John Benjamins B.V. No part of this book may be reproduced in any form, by print, photoprint, microfilm, or any other means, without written permission from the publisher. John Benjamins Publishing Co. · P.O. Box 36224 · 1020 me Amsterdam · The Netherlands John Benjamins North America · P.O. Box 27519 · Philadelphia pa 19118-0519 · usa Table of contents Preface ix chapter i History: The when, where and what of Old Frisian 1 The Frisians. A short history (§§1–8); Texts and manuscripts (§§9–14); Language (§§15–18); The scope of Old Frisian studies (§§19–21) chapter ii Phonology: The sounds of Old Frisian 21 A. Introductory remarks (§§22–27): Spelling and pronunciation (§§22–23); Axioms and method (§§24–25); West Germanic vowel inventory (§26); A common West Germanic sound-change: gemination (§27) B.
    [Show full text]
  • Lutkepost 1, Buitenpost Gemeente Achtkarspelen
    Lutkepost 1, Buitenpost Gemeente Achtkarspelen Ruimtelijke onderbouwing Lutkepost 1, Buitenpost Gemeente Achtkarspelen Ruimtelijke onderbouwing GEGEVENS VAN DE AANVRAGER Romte Advies en ontwikkeling B.V. T.a.v. G. van der Wal Kerkewijk 156 Lutkepost 1 3904 JJ Veenendaal 9285 XD Buitenpost T. 0318 – 50 56 37 I. www.kubiek.nu E. [email protected] PLANGEGEVENS Projectnummer: K20335 Datum: 9-7-2021 Titel: Buitenpost - Lutkepost 1 Projectleider: P. Keizer MSc Auteur: P. Keizer MSc Inhoud 1 Inleiding ........................................................................................................................ 6 1.1 Aanleiding................................................................................................................................. 6 1.2 Ligging en begrenzing planlocatie ........................................................................................... 6 1.3 Vigerend bestemmingsplan...................................................................................................... 8 2 Beschrijving van de bestaande en toekomstige situatie .........................................10 2.1 Bestaande situatie .................................................................................................................. 10 2.2 Gewenste situatie ................................................................................................................... 10 3 Beleidskader ...............................................................................................................13 3.1 Rijksbeleid .............................................................................................................................
    [Show full text]
  • Herstructurering Herstructurering Betekent Herontwikkeling. Concreet
    Herstructurering Herstructurering betekent herontwikkeling. Concreet houdt dat bij SWA in: sloop van de bestaande bebouwing en vervolgens nieuwe woningen op de slooplocatie bouwen. SWA is zich er van bewust dat herstructurering voor zittende bewoners ingrijpend is. Veelal wonen mensen al jaren in deze woningen en zijn daar ook tevreden. Anders waren ze immers ook al wel verhuisd naar een andere woning. De woning is ook vaak de plek met herinneringen aan gebeurtenissen en naasten. Het goede moment vinden om te besluiten tot herstructurering is best lastig. Is SWA te vroeg met haar besluit tot sloop, dan is er in feite sprake van “kapitaalsvernietiging” en is SWA te laat met haar besluit tot sloop, dan “zitten ze op de centen”. Vaak wordt gekeken naar de technische staat van de woningen, het energielabel en in hoeverre de woningen nog functioneel zijn en toegespitst op de huidige- en toekomstige wooneisen. SWA start een herstructureringsproject met een brief aan de huurder en kort daarna een persoonlijk gesprek bij de huurder thuis. Dan wordt verteld wat de plannen zijn en ook besproken welke woonwensen de bewoners hebben. SWA heeft in de afgelopen jaren de nodige herstructureringsprojecten gerealiseerd, zoals: - Aan de Van Kammenstraat te Surhuisterveen: sloop van 6 woningen en vervolgens realisatie van 16 senior- en zorggeschikte appartementen. - Aan de Hoogstraten te Gerkesklooster: sloop van 8 huurwoningen en vervolgens realisatie van 6 nieuwe senior-, zorg- en levensloopgeschikte woningen. - Aan De Dellen te Surhuisterveen. Sloop van een garagebedrijf en vervolgens realisatie van 38 nieuwe appartementen op deze locatie. - Aan de Casper de Roblesstrjitte, Mounestrjitte en It Dwers te Kootstertille: sloop van huurwoningen en vervolgens realisatie van nieuwe senior-, zorg- en levensloopgeschikte woningen.
    [Show full text]
  • (Hi)Storytelling Churches in the Northern Netherlands "2279
    religions Article “This Is My Place”. (Hi)Storytelling Churches in the Northern Netherlands † Justin E. A. Kroesen Department of Cultural History, University Museum of Bergen, P.O. Box 7800, NO-5020 Bergen, Norway; [email protected] † Article written in the framework of: Project of the Ministry of Science and Innovation AEI/10.13039/501100011033: “Sedes Memoriae 2: Memorias de cultos y las artes del altar en las catedrales medievales hispanas: Oviedo, Pamplona, Roda, Zaragoza, Mallorca, Vic, Barcelona, Girona, Tarragona” (PID2019-105829GB-I00). The author is Council member of Future for Religious Heritage (FRH) since 2020. Prof. Diarmaid MacCulloch (Oxford), Prof. Jan N. Bremmer (Groningen) and Mr. Peter Breukink (Zutphen), former director of the Foundation of Old Groningen Churches, made valuable comments on the manuscript. Abstract: This article proposes storytelling as a tool to return historic church buildings to the people in today’s secularized society. It starts by recognizing the unique qualities shared by most historic churches, namely that they are (1) different from most other buildings, (2) unusually old, and (3) are often characterized by beautiful exteriors and interiors. The argument builds on the storytelling strategies that were chosen in two recent book projects (co-)written by the author of this article, on historic churches in the northern Dutch provinces of Frisia (Fryslân) and Groningen. Among the many stories “told” by the Frisian and Groningen churches and their interiors, three categories are specifically highlighted. First, the religious aspect of the buildings’ history, from which most of its forms, fittings, and imagery are derived, and which increasingly needs to be explained in a largely post-Christian society.
    [Show full text]
  • Ontgonnen Verleden
    Ontgonnen Verleden Regiobeschrijvingen provincie Friesland Adriaan Haartsen Directie Kennis, juni 2009 © 2009 Directie Kennis, Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Rapport DK nr. 2009/dk116-B Ede, 2009 Teksten mogen alleen worden overgenomen met bronvermelding. Deze uitgave kan schriftelijk of per e-mail worden besteld bij de directie Kennis onder vermelding van code 2009/dk116-B en het aantal exemplaren. Oplage 50 exemplaren Auteur Bureau Lantschap Samenstelling Eduard van Beusekom, Bart Looise, Annette Gravendeel, Janny Beumer Ontwerp omslag Cor Kruft Druk Ministerie van LNV, directie IFZ/Bedrijfsuitgeverij Productie Directie Kennis Bedrijfsvoering/Publicatiezaken Bezoekadres : Horapark, Bennekomseweg 41 Postadres : Postbus 482, 6710 BL Ede Telefoon : 0318 822500 Fax : 0318 822550 E-mail : [email protected] Voorwoord In de deelrapporten van de studie Ontgonnen Verleden dwaalt u door de historisch- geografische catacomben van de twaalf provincies in Nederland. Dat klinkt duister en kil en riekt naar spinnenwebben en vochtig beschimmelde hoekjes. Maar dat pakt anders uit. Deze uitgave, samengesteld uit twaalf delen, biedt de meer dan gemiddeld geïnteresseerde, verhelderende kaartjes, duidelijke teksten en foto’s van de historisch- geografische regio’s van Nederland. Zo geeft het een compleet beeld van Nederland anno toen, nu en de tijd die daar tussen zit. De hoofdstukken over de deelgebieden/regio’s schetsen in het kort een karakteristiek per gebied. De cultuurhistorische blikvangers worden gepresenteerd. Voor de fijnproevers volgt hierna een nadere uiteenzetting. De ontwikkeling van het landschap, de bodem en het reliëf, en de bewoningsgeschiedenis worden in beeld gebracht. Het gaat over de ligging van dorpen en steden, de verkavelingsvormen in het agrarisch land, de loop van wegen, kanalen en spoorlijnen, dijkenpatronen, waterlopen, defensielinies met fortificaties.
    [Show full text]
  • Uitkomsten Doarpetoer
    Totaal aantal respondenten Aantal mannelijke respondenten Aantal vrouwelijke respondenten Gemiddelde leeftijd respondenten 91 43 47 45,7 Aantal respondenten per dorp 31 30 20 17 10 8 6 6 5 5 4 4 3 2 0 Augustinusga Buitenpost Drogeham Gerkesklooster Harkema Kootstertille Stroobos Surhuisterveen Surhuizum Twijzel Twijzelerheide Totaal aantal respondenten Aantal mannelijke respondenten Aantal vrouwelijke respondenten Gemiddelde leeftijd respondenten 120 39 79 46,5 Aantal respondenten per dorp 30 27 23 20 9 9 10 8 7 5 5 5 6 5 3 4 1 1 2 0 rk m m ar p rk p m in m rk rk ar ld rk ns je ie u m ry je ry u e u je je m a je ts h rg r a ts a tr un rg ts ts u w ts Wy ld le u te G y eg Jis u n p S Su y A rt B as G rd M B e y T Ba E u rd O R H oa N / VRAAG 1: Ik woon en leef prettig in mijn dorp Gemiddeld cijfer per dorp 10 8,7 8,4 8,4 8,3 8,0 8,0 7,8 7,6 7,5 7,0 6,7 7,7 5 0 Augustinusga Buitenpost Drogeham Gerkesklooster Harkema Kootstertille Stroobos Surhuisterveen Surhuizum Twijzel Twijzelerheide Gemiddeld cijfer per dorp 10 9,0 8,9 9,0 8,5 8,6 8,6 8,0 8,0 8,0 7,7 7,8 7,8 7,8 7,4 7,3 7,0 8,0 5 0 rk m m ar p rk p m in m rk rk ar ld rk ns je ie u m ry je ry u e u je je m a je ts h rg r a ts a tr un rg ts ts u w ts Wy ld le u te G y eg Jis u n p S Su y A rt B as G rd M B e y T Ba E u rd O R H oa N / VRAAG 2: Wat vindt u van de mate van betrokkenheid van bewoners bij uw dorp? Gemiddeld cijfer per dorp 10 8,0 8,0 7,8 7,3 7,4 7,5 7,0 7,0 6,5 6,6 6,1 6,8 5 0 Augustinusga Buitenpost Drogeham Gerkesklooster Harkema Kootstertille Stroobos Surhuisterveen Surhuizum
    [Show full text]
  • Achtkarspelen
    ACHTKARSPELEN ROND DE TWEESPRONG VAN LAUWERS EN OUDE RIED 1 Colofon ISBN: 978 90 8954 490 2 NUR 693 1e druk oktober 2012 2e druk november 2012 © 2012 Simon Hoeksma, Drogeham De uitgave van dit boek is mede mogelijk gemaakt door bijdragen van: Durk Pultrumfonds / Stichting Volksgebouw Boelenslaan Gemeente Achtkarspelen Prins Bernhard Cultuurfonds P.W. Janssen’s Friesche Stichting Stichting Oud-Achtkarspelen Vereniging Spavo Exemplaren zijn te bestellen via de boekhandel of rechtstreeks bij de uitgeverij: Uitgeverij Elikser Ossekop 4 8911 LE Leeuwarden Telefoon: 058-2894857 www.elikser.nl Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op wat voor wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur en de uitgeverij. This book may not be reproduced by print, photoprint, microfilm or any other means, without written permission from the author and the publisher. 2 GEMEENTE ACHTKARSPELEN Oppervlakte: 10.398 ha Aantal inwoners: 28.091 Aantal woningen: 11.572 Aantal dorpen: 12 Lengte van de wegen: 237 km Lengte van de waterwegen: 10,5 km Oppervlakte openbaar groen: 175 ha Lengte fietspaden: 50 km (per 1 januari 2012) 32 ‘In het heden ligt het verleden, in het nu wat worden zal’ Er is al heel wat geschreven over de geschie- kema en Twijzelerheide verdwenen. Er is ech- denis van Achtkarspelen, maar nog nooit is er ter ook veel nieuws voor in de plaats geko- een boek verschenen dat de hele historie in al men. Door de toenemende welvaart kwamen zijn facetten behandeld. Spahr van der Hoek er sociale voorzieningen tot stand, werd er heeft met z’n boek ‘Achtkarspelen, Oars as goede huisvesting gerealiseerd, werden we- oars?’ een begin gemaakt met het beschrijven gen verhard en konden er veel voorzieningen van de eerste eeuwen.
    [Show full text]
  • Concept Woningbouwprogrammering 2021 30 Maart 2021 Dashboard Gemeente
    Dashboard Gemeente * Dit kan afwijken van provinciale Totaal beschikbaar volgens de Atlas 155 prognose Gemeentelijke over-programmering 318% 493 Totaal ingezet DCA 0 Totaal ingezet, Atlas + overprogrammering 621 Gemeentelijk Geprogrammeerd Dorp Locatie. Status Segment Soort Binnen/buitenstedelijk eigendom Atlas + Augustinusga Totale beschikbare ruimte (Atlas + 18 Totaal geprogrammeerd 18 overprogrammering) Augustinusga Aantal volgens de Atlas 2 Gebouwd, in aanbouw en vergunning verleend 0 Augustinusga Ruimte door over-programmering 16 Bestemd nog niet gebouwd 3 Augustinusga Nog toe te voegen / aanvullend te bestemmen 15 Augustinusga Maskelyn Bestemd - nog niet gebouwd gemeente koop binnenstedelijk ja 2 Augustinusga It West 24 Bestemd - nog niet gebouwd ontwikkelaar koop binnenstedelijk nee 1 Augustinusga C en GD, 1 per bouwperceel = splitsbaar Bestemd - nog niet gebouwd nnb nnb binnenstedelijk Augustinusga Diverse locaties binnenstedelijk Principebesluit/ambtelijk overleg binnenstedelijk 1 Augustinusga Diverse locaties buitenstedelijk Principebesluit/ambtelijk overleg buitenstedelijk 1 Augustinusga Locatie(s) nader te bepalen Ambtelijk overleg 13 Concept Woningbouwprogrammering 2021 30 maart 2021 Dashboard Gemeente * Dit kan afwijken van provinciale Totaal beschikbaar volgens de Atlas 155 prognose Gemeentelijke over-programmering 318% 493 Totaal ingezet DCA 0 Totaal ingezet, Atlas + overprogrammering 621 Gemeentelijk Geprogrammeerd Dorp Locatie. Status Segment Soort Binnen/buitenstedelijk eigendom Atlas + Boelenslaan Totale beschikbare ruimte (Atlas + 16 Totaal geprogrammeerd 16 overprogrammering) Boelenslaan Aantal volgens de Atlas 2 Gebouwd, in aanbouw en vergunning verleend 1 Boelenslaan Ruimte door over-programmering 14 Bestemd nog niet gebouwd 2 Boelenslaan Nog toe te voegen / aanvullend te bestemmen 13 Boelenslaan Boelenswei 12B Gerealiseerd na 1-1-2020 binnenstedelijk nee 1 Boelenslaan De Wyk 4 Bestemd - nog niet gebouwd eigenaar koop binnenstedelijk 1 Boelenslaan Boelenswei 113 Bestemd - nog niet gebouwd eigenaar n.b.
    [Show full text]
  • Veilig Opgroeien in Achtkarspelen
    Veilig opgroeien in Achtkarspelen Wilma de Vries George van Diepen Colofon Veilig opgroeien in Achtkarspelen Auteurs: Drs. Wilma de Vries Drs. George van Diepen Leeuwarden, maart 2008 Partoer CMO Fryslân Postbus 298 8901 BB Leeuwarden T: (058) 234 85 00 F: (058) 234 85 01 E: [email protected] I: www.partoer.nl Inhoudsopgave Voorwoord 2 1 Inleiding 2 1.1 Risico- en beschermende factorenmodel 2 1.2 Leeswijzer 2 2 Onderzoeksverantwoording 2 2.1 Onderzoeksopzet 2 2.2 Respons 2 2.3 Methode 2 3 Achtergrondkenmerken 12 4 Probleemgedrag 20 4.1 Geweld en jeugddelinquentie 20 4.2 Roken, alcohol- en drugsgebruik 2 4.3 Veelvuldig roken, alcohol- en drugsgebruik 22 4.4 Schoolverzuim 2 4.5 Seksueel gedrag 27 4.6 Depressieve gevoelens 28 4.7 Samenvatting 29 5 Risico- en beschermende factoren: gemeente gemiddelde en z-scores 31 5.1 Inleiding 31 5.2 Risicofactoren 22 5.3 Beschermende factoren 25 5.4 Samenvatting 38 6 Conclusies 39 6.1 Gemeente Achtkarspelen 39 6.2 Buitenpost/Gerkesklooster-Stroobos 40 6.3 Twijzel/Twijzelerheide/Kootstertille 41 6.4 Surhuisterveen/Boelenslaan 42 6.5 Harkema 43 6.6 Augustinusga/Surhuizum 44 6.7 Drogeham 45 6.8 Samenvatting 45 Literatuur 47 Bijlagen Bijlage 1 Toelichting risico- en beschermende factoren 49 Bijlage 2 Tabellen ruwe scores Achtkarspelen 55 Bijlage 3 Plattegrond Achtkarspelen 59 Pagina 2 Voorwoord In september 2007 is een jongerenonderzoek uitgevoerd in Achtkarspelen, Dantumadeel, Dongeradeel en Kollumerland c.a., vier gemeenten in Noord- oost Fryslân. Het jongerenonderzoek maakt deel uit van de preventiestrate- gie Communities That Care© (CtC) 1.
    [Show full text]
  • Profiel Ondernemingsplan
    Profiel (gegevens uit jaarverslag 2017 en website gemeente per 15-8-2018) Werkgebied : De plattelandsgemeente Achtkarspelen. Een gemeente met 11 karakteristieke dorpen. Circa 25% van alle inwoners van Achtkarspelen wonen in een SWA-woning. Naast SWA is WoonFriesland actief in Achtkarspelen met een bezit van circa ruim 500 woningen, Woonzorg Nederland met 2 verzorgingshuizen en circa 70 woningen en nog enkele kleinere (particuliere) verhuurders. De 11 dorpen zijn: aantal aantal waarvan SWA inwoners woningen huurwoningen Augustinusga 1.233 505 93 (18%) Boelenslaan 1.141 505 91 (18%) Buitenpost 5.762 2.449 672 (27%) Drogeham 1.709 710 153 (22%) Gerkesklooster – Stroobos 1.144 476 68 (14%) Harkema 4.295 1.758 415 (24%) Kootstertille 2.503 1.006 330 (33%) Surhuisterveen 5.929 2.636 799 (30%) Surhuizum 1.302 513 55 (11%) Twijzel 1.081 457 97 (21%) Twijzelerheide 1.796 733 207 (28%) Totaal 27.895 11.748 2.980 (25%) Kantoor + werkplaats : Zwanebloem 5 te Buitenpost Bezit : 2980 woningen en 89 garageboxen. Aantal nieuwe woningen opgeleverd Nieuwe woningen opgeleverd in 2015:19. Aantal gesloopt: 11. Verkocht: 5. Nieuwe woningen opgeleverd in 2016:42. Aantal gesloopt: 0. Verkocht: 4. Nieuwe woningen opgeleverd in 2017: 0. Aantal gesloopt: 2. Verkocht: 2. Woningzoekenden :1335, waarvan inkomen uit werk: 44% en waarvan inkomen < € 36.165: 94%. Ten opzichte van 2015 een daling van 79 woningzoekenden. Circa 150 tot 200 urgent. Leegstand : per 31 december 2017 zijn alle woningen verhuurd. Mutatiegraad : in 2017: 8,4% (= 250 woningen), 2016: 8%, 2015: 6,8%, 2014: 6,8%, 2013: 6,2 %. Huurprijzen : tot € 414,02 1560 (= 52,3 %) € 414,02 - € 592,55 1203 (= 40,4 %) € 592,55 - € 635,05 101 (= 3,4 %) € 635,05 - € 710 116 (= 3,9 %) 2980 (= 100,0 %) Herstructurering : Woningen zijn goed onderhouden en goedkoop.
    [Show full text]
  • Door Achtkarspelen Smuk Skaadzjend Beamtegrien Oeral Yn It
    Historische fietsroutes door Achtkarspelen Buitenpost Gerkesklooster - Twijzelerheide Stroobos Download de apps voor nog meer Twijzel beleving onderweg izi.travel MeAR Fryslân Augustinusga Kootstertille Surhuizum Drogeham Harkema Surhuisterveen Boelenslaan moai sûnder wjergea binne de Wâlden smuk skaadzjend beamtegrien oeral yn it run Harmen Sytstra (1817-1862) Achtkarspelen is rijk aan cultureel erfgoed. Dit boekje bevat drie Naast de informatie in dit boekje, is langs de routes nog meer te zien fietsroutes door Achtkarspelen langs historisch interessante via borden en digitale fietsroutes. objecten zoals: Borden rijksmonumenten oorlogsmonumenten Op de plattegronden in dit boekje zie je de locaties langs de route waar borden zijn geplaatst. Op de borden staat informatie over verdwenen historie in Achtkarspelen en vind je gedichten. De gedichten zijn kunstwerken overig erfgoed gemaakt door (oud)-inwoners van Achtkarspelen. musea Digitale fietsroutes Routes Via de app izi.travel De drie routes gaan door de volgende dorpen: De fietsroutes in dit boekje kun je ook fietsen met je smartphone. De digitale fietsroutes kun je downloaden via de gratis app van izi.travel. Route Noordwest Met de app krijg je op verschillende punten in de routes informatie. Drogeham, Kootstertille, Twijzel en Twijzelerheide: ± 33 km Je ziet foto’s van de historie en je kunt gedichten beluisteren. Je hoort Friese gedichten en volksverhalen en informatie over het bijzondere Route Noordoost landschap. Buitenpost, Gerkesklooster, Stroobos en Augustinusga: ± 32 km Via de app MeAR Fryslân Route Zuid Naast de drie fietsroutes in dit boekje kun je ook een digitale route Surhuisterveen, Boelenslaan, Harkema en Surhuizum: ± 30 km volgen door middel van augmented reality. Met je smartphone zie je de geschiedenis tot leven komen op de plaats waar die is ontstaan.
    [Show full text]