(Strategia Rozwoju Gminy Bia£A
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
STRATEGIA ROZWOJU GMINY BIAŁA PODLASKA NA LATA 2008-2015 BIAŁA PODLASKA 2008 2 3 Spis tre ści 1. Wst ęp....................................................................................................................................5 2. Diagnoza stanu wyj ściowego ..........................................................................................7 2.1. Analiza uwarunkowa ń zewn ętrznych rozwoju gminy ..............................................7 2.2. Analiza uwarunkowa ń wewn ętrznych gminy .........................................................10 2.2.1. Rys historyczny oraz ogólne informacje o gminie...............................................10 2.2.2. Przestrze ń i środowisko .............................................................................................12 Układ osadniczy....................................................................................................................12 Walory przyrodnicze .............................................................................................................13 Walory kulturowe...................................................................................................................14 2.2.3. Społecze ństwo..........................................................................................................15 Demografia............................................................................................................................15 Wiek i struktura wykształcenia mieszka ńców ...................................................................17 Gospodarstwa domowe oraz źródła ich utrzymania.....................................................18 Warunki mieszkaniowe .........................................................................................................19 Lokalny rynek pracy..............................................................................................................19 Poziom bezrobocia i jego struktura....................................................................................21 2.2.4. Gospodarka ..............................................................................................................21 Sektor rolniczy ........................................................................................................................21 Sektor pozarolniczy ...............................................................................................................25 Rozwój sektora turystyki........................................................................................................27 2.2.5. Infrastruktura techniczna.........................................................................................28 Infrastruktura transportowa i komunikacyjna...................................................................28 Gospodarka wodno-ściekowa...........................................................................................29 Gospodarka odpadami komunalnymi .............................................................................31 Infrastruktura elektroenergetyczna i gazowa ..................................................................31 Infrastruktura telekomunikacyjna.......................................................................................32 4 2.2.6. Infrastruktura społeczna..........................................................................................32 Infrastruktura edukacyjna....................................................................................................32 Infrastruktura sportowa ........................................................................................................33 Infrastruktura kultury..............................................................................................................34 Infrastruktura ochrony zdrowia i opieki społecznej .........................................................35 2.2.7. Jako ść rz ądzenia w gminie.....................................................................................35 Analiza zdolno ści inwestycyjnej gminy.............................................................................36 Jako ść kapitału społecznego gminie ...............................................................................38 Praktyka planowania strategicznego i promowania gminy.........................................38 2.3. Analiza SWOT.................................................................................................................39 3. Wizja strategicznego rozwoju gminy .............................................................................41 Przyj ęta logika strategicznych działa ń..............................................................................41 Po żą dany stan rozwoju gminy............................................................................................43 3. Misja oraz cele strategii .......................................................................................................44 Misja strategii..........................................................................................................................44 Cele strategiczne..................................................................................................................44 Cele operacyjne oraz kierunki działa ń .............................................................................46 4. System wdra żania i finansowania strategii ..................................................................55 Główne instytucje i podmioty zaanga żowane we wdra żanie strategii .....................55 Środki niezb ędne na realizacj ę strategii ...........................................................................56 Źródła finansowania strategii..............................................................................................57 5. System monitorowania i oceny realizacji strategii......................................................59 6. Zał ącznik 1: Podsumowanie rezultatów procesu konsultacji społecznych................60 7. Zał ącznik 2: Wieloletni Plan Inwestycyjny na lata 2008-2010 ....................................64 5 1. WST ĘP Strategia rozwoju gminy jest kluczowym elementem planowania rozwoju lokalnego. Jest to dokument, którego celem jest wskazanie wizji oraz strategicznych kierunków rozwoju gminy. Strategia jest podstawowym instrumentem długofalowego zarz ądzania gmin ą. Pozwala na zapewnienie ci ągło ści i trwało ści w poczynaniach władz gminy, niezale żnie od zmieniaj ących si ę uwarunkowa ń politycznych. Strategia umo żliwia równie ż efektywne gospodarowanie własnymi, zwykle ograniczonymi zasobami gminy, takimi jak: środowisko przyrodnicze, zasoby ludzkie, infrastruktura czy te ż środki finansowe. Dobrze zorganizowany proces opracowania strategii umo żliwia zaanga żowanie władz lokalnych oraz mieszka ńców w planowanie swojej przyszło ści. Uwzgl ędnienie zgłaszanych opinii i pomysłów pozwala na wypracowanie strategii, z któr ą b ędzie si ę identyfikowała w du żym stopniu społeczno ść lokalna. Uto żsamianie si ę władz i mieszka ńców gminy z opracowan ą strategi ą stanowi niezb ędny warunek jej skutecznej realizacji. Konieczno ść posiadania aktualnej strategii rozwoju gminy podyktowana jest nie tylko wzgl ędami praktycznymi „dobrego rz ądzenia”, ale równie ż wynika z uregulowa ń prawnych, zawartych mi ędzy innymi w ustawie o samorz ądzie gminnym czy te ż ustawie o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, w której strategie gmin i powiatów zostały zaliczone – obok strategii rozwoju kraju, strategii sektorowych oraz strategii wojewódzkich – do kluczowych dokumentów planistycznych, na podstawie których powinna by ć prowadzona polityka rozwoju kraju 1. Strategia rozwoju gminy stanowi równie ż formaln ą podstaw ę do przygotowania i oceny wniosków o finansowanie zada ń ze źródeł unijnych. Na przykład jednym z warunków ubiegania si ę o środki z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2007-2013 jest posiadanie aktualnej strategii rozwoju lokalnego wraz wynikaj ącym z niej wieloletnim planem inwestycyjnym 2. Zało żono że strategia b ędzie dokumentem średniookresowym, a okres jej realizacji przypadnie na lata 2008-2015. Przyj ęcie takiego horyzontu czasowego jest zgodne z zaleceniami planistycznymi oraz pozwala na dostosowanie strategii do wymogów wynikaj ących z obowi ązuj ącej perspektywy finansowej Unii Europejskiej 2007-2013. Z uwagi na do ść długi okres obowi ązywania strategii, przyj ęto, że musi to by ć dokument uniwersalny, koncentruj ący si ę na rozwi ązaniu najwa żniejszych problemów rozwojowych gminy i jej mieszka ńców. 1 Art. 9 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju, Dz. U. Nr 227, poz. 1658 2 Vademecum opracowania strategii rozwoju lokalnego, przyj ęte przez Zarz ąd Województwa Lubelskiego w dniu 1 sierpnia 2007. 6 Znowelizowana strategia składa si ę z trzech zasadniczych cz ęś ci: diagnozy strategicznej, w której poddano analizie główne obszary rozwoju społeczno-gospodarczego gminy, z uwzgl ędnieniem uwarunkowa ń wewn ętrznych (tj. słabych i mocnych stron gminy) oraz zewn ętrznych (tj. mo żliwych szans i zagro żeń rozwoju gminy), wizji strategicznej oraz głównych kierunków rozwoju gminy, uwzgl ędniaj ących specyfik ę gminy i zewn ętrzne warunki jej funkcjonowania, systemu realizacyjnego strategii, w tym ram finansowych oraz wykazu projektów kluczowych ujętych w formie zał ącznika jako wieloletni plan inwestycyjny (WPI). Przy opracowaniu niniejszej strategii przyj ęto model ekspercko-partycypacyjny, polegaj ący na