e. De archieven in Amsterdam r Samsom Alphen aan den Rijn Op het omslag: Stadspublikatie van de goedkeuring door de burgemeesters van Amsterdam van een akkoord tussen de Noordse en Oosterse Rederijen en de commissaris van het ballastkantoor betreffende diens inkomsten, gedateerd 17 september 1716 (nr. 5021). De Noordse en Oosterse Rederijen zijn opgericht met het oog op de beveiliging ter zee. Zij behartigden de belangen van de kooplieden en reders die voeren op Scandinavië en het Oostzeegebied en waren het stadsbestuur behulpzaam bij het uitvoeren van bepaalde reglementen. Genoemde commissaris had namens de stad toezicht op de aanvoer van het zand dat als ballast voor de schepen diende. Overzichten van de archieven en verzamelingen in de openbare archiefbewaar- plaatsen in Nederland I P. Brood, A.J.M. den Teuling, De archieven in Drenthe (1979), 142 blz. (ISBN 90 14 02880 6) II De archieven in Gelderland (1979), 283 blz. (ISBN 90 14 02936 5) III J.J.C. van Dijk, R.L. Koops, H. Uil, De archieven in Zeeland (1979), 177 blz. (ISBN 90 14 02943 8) IV De archieven in Noord-Brabant, samengesteld door de Kring van Archiva- rissen in Noord-Brabant (1980), 563 blz. (ISBN 9014 029446) V J.F.J. van den Broek, O.A.M.W. Hartong, A.L. Hempenius, J. Meinema, De archieven in Groningen (1980), 216 blz. (ISBN 9014 02925 X) VI H. de Beer, C. van Heel, W.A. Huijsmans, A.J. Mensema, De archieven in Overijssel (1980), 205 blz. (ISBN 90 14 03025 8) VII De archieven in Noord-Holland (1981), 406 blz. (ISBN 90 14 03117 3) VIII J.H. van den Hoek Ostende, P.H.J. van der Laan, E. Lievense-Pelser, De archieven in Amsterdam (1981), 222 blz. (ISBN 90 14 03118 1) In voorbereiding: IX De archieven in het Algemeen Rijksarchief (1982) X De archieven in Zuid-Holland (1982) XI De archieven in Utrecht (1982) XII De archieven in Friesland (1983) XIII De archieven in Limburg (1983) DE ARCHIEVEN IN AMSTERDAM OVERZICHTEN VAN DE ARCHIEVEN EN VERZAMELINGEN IN DE OPENBARE ARCHIEFBEWAARPLAATSEN IN NEDERLAND uitgegeven onder auspiciën van de Vereniging van Archivarissen in Nederland redactie: L.M.Th.L. Hustinx t F.C.J. Ketelaar H.J.H.A.G. Metselaars J.J. Temminck H. Uil DEEL VIII DE ARCHIEVEN IN AMSTERDAM DE ARCHIEVEN IN AMSTERDAM with English summary redactie: J.H. van den Hoek Ostende P.H.J. van der Laan E. Lievense-Pelser Samsom Uitgeverij bv, Alphen aan den Rijn, 1981 Dit overzicht is bijgewerkt tot december 1980. Copyright © 1981 Samsom Uitgeverij, The Netherlands. All rights reserved. No part of this publication may be reproduced, stored in a retrieval system, or transmitted, in any form or by any means, electronic, mechanical, photocopying, recording or otherwise, without the prior permission of Samsom Uitgeverij. ISBN 90 14 03118 1 GEMEENTELIJKE ARCHIEFDIENST AMSTERDAM Adres Amsteldijk 67, 1074 HZ Amsterdam. Telefoon 020-763131. Openingstijden maandag t/m vrijdag 8.45-16.45 uur, zaterdag 9.00-12.15 uur. Faciliteiten leesapparaten voor microfiches en films, kopieerappa- raten, apparatuur voor film- en diaprojectie; fotografisch atelier, collegezaaltje, koffiekamer. N. B. Een gedeelte van de archieven berust in een van de hulpdepots, die 's zaterdags gesloten zijn. 7 jij /O lAmsterxjamr^^ /NoorderN ^-"\ HOLYSLOOy/~^-V /'/ F \ V polder \N/ Upolder' /' \ ZUNDERDORP / / 1 Grote IJpolder | / /\\ --^/Buikslotermeer s—"T^-^ / / ~~~~ | VJ RANSDORP^^/ / N. 7 /' Spieringhorner^^N bU',e^0'd^^6ve^ker \ \ / NIEUWENDAM < / V binnenpolder \SLOTERDIJK^°'NNENPOL5?R'—^ \ \ / \ / N. \ Osdorperbinnenpolder / \ \ / \ \ ^--^l / \ \~ /y / \ \ \N-- —£>URGERDAfvr I / / V ^Osdorper // / ff \ ) / A ^Tè \ / ~ "^ \jdoornl / /^\__\oSDORP m^^^loterbinnen-e^ \ \ ' *V / USSELMEER 'Lutkemeer \X / P°'^r / Middelveldse / \ , V ,' / p°ider r \ / fy / \ _<^s°eise;Jr—-1 x^ BLOTEN / 'N / y yPoij^\ /N , ,v gecombineerde polders / ^-^V-* —, / >^ \^%5~\ i' x N <Middelveldse / ^1^-""^ \ / \\ i N\\ ! V Akerpolder VwATERGRAAFS / I ^| BinnendUkse jN^MEER / ^^ff^v \ Riekerpolder Jj Buitenvelderse ^J} ^ 7 ^^xDIEMENy I AMSTERDAM ^CTT^-f j /) \ / \ ^/f Geannexeerde gemeenten /Rietwijker ' 'V S \ ^\ (( en waterschappen / °°^lr | \ / Polder \ >y J ƒ polder I r;1" )UDER NV \ \ ___„de„ } NIEUWER j AMSTEL | AMSTEL \ ^ vormgeving H. Veltman 8 9 INHOUD Kaart 8 Woord vooraf 17 Inleiding 19 0 Algemeen 19 1 Archieven 19 1.1 Archieven en verzamelingen 19 1.2 Taak van de archivaris 20 1.3 Openbaarheid 22 2 Archiefvormende instellingen en functionarissen 23 2.1 Gemeentebestuur en -instellingen 23 2.2 Rechterlijke instellingen 23 2.3 Notarissen 25 2.4 Niet-overheidsinstellingen en -personen 26 2.5 Archieven buiten Amsterdam 27 3 Gebruik van het overzicht 29 3.1 Rangschikking van de gegevens 29 3.2 Toelichting op de gegevens per archief 29 Noten 30 A Archieven 33 1 Archieven van de overheid 33 1.1 Algemeen plaatselijk bestuur 33 – Burgemeesters 33 – Vroedschap 35 – Nieuw stedelijk bestuur 35 – Raad 36 – Raadscommissies van bijstand en van voorbereiding 37 a Bestuur en verkiezingen 37 b Personeelszaken 37 c Financiën, belastingen, gemeente-eigendommen 37 d Openbare werken 37 e Openbare orde en veiligheid 38 f Economische zaken 38 g Sociale zorg 39 11 h Gezondheidszorg 39 i Onderwijs en cultuur 39 – Raadscommissies ad hoc 40 a Bestuur en verkiezingen 40 b Personeelszaken 40 c Financiën, belastingen, gemeente-eigendommen 40 d Openbare werken 41 e Openbare orde en veiligheid 41 f Economische zaken 42 g Sociale zorg 43 h Gezondheidszorg 43 i Onderwijs, wetenschap en cultuur 43 j Evenementen 44 – Burgemeester en wethouders 44 – Burgemeester 44 – Secretarie 44 a Bestuur 45 b Personeelszaken 45 c Bevolking 46 d Financiën 46 e Openbare werken 46 f Openbare orde en veiligheid, defensie 46 g Economische zaken 47 h Sociale zorg 47 i Gezondheidszorg 47 j Onderwijs, wetenschap en cultuur 48 – Leden van het college van B. en W. en de raad 48 – Instellingen ten behoeve van het personeel van de gemeente 49 a Algemeen 49 b Ambtenaren 49 c Werklieden 49 d Personeel diensten en bedrijven 50 1.2 Plaatselijke instellingen met een specifieke taak 51 – Rechtspraak 51 – Bevolking 52 – Financiën 53 – Openbare werken 54 – Openbare orde en veiligheid, defensie 56 - Economische zaken 58 a Handel 58 b Vervoer 60 c Nutsbedrijven 61 12 d Andere instellingen 61 – Sociale zorg 62 – Gezondheidszorg 64 – Onderwijs, wetenschap en cultuur 66 a Onderwijs 66 b Wetenschap 68 c Cultuur 69 – Sport, recreatie en evenementen 70 1.4 Organen van stadsheerlijkheden en geannexeerde gemeenten 72 1.5 Organen van waterschappen 76 1.7 Organen van de centrale overheid 78 1.8 Organen van andere openbare lichamen 80 2 Niet-overheidsarchieven 81 2.1 Instellingen van economische aard 81 – Instellingen tot regulatie van het economisch leven 81 – Bedrijfsleven 81 a Ambacht en industrie 81 1 Metaalindustrie 81 2 Scheepswerven en vliegtuigbouw 82 3 Bouwmaterialen 82 4 Houtverwerking 82 5 Drukkerijen 82 6 Textiel 83 7 Verfstoffen en drogerijen 83 8 Olie en zeep 83 9 Levens- en genotmiddelen 84 10 Luxe artikelen 85 b Handel 85 1 Ondernemingen van allerlei aard 85 2 Opslag 87 3 Makelaardij en commissiehandel 88 4 Rederij 89 5 Teer 89 6 Exploitatie van onroerend goed 89 7 Levens- en genotmiddelen 90 8 IJzerwaren 91 9 Brandstof 91 10 Textiel 91 11 Papieren boeken 92 12 Luxe artikelen 92 c Geldwezen 92 d Verzekeringswezen 93 13 1 Ondernemingen van allerlei aard 93 2 Scheepvaartverzekeringen 94 3 Levensverzekeringen 94 4 Brandverzekeringen 95 e Administratiekantoren 95 f Verkeer en vervoer 96 g Nutsbedrijven 96 h Pers 97 i Horeca 97 – Landbouw en exploitatie bodemschatten 98 a Veenderijen en boerderijen 98 b Cultuurmaatschappijen 98 – Vrije beroepen 101 a Advocaten 101 b Apothekers 101 c Architecten 102 d Notarissen 102 2.2 Instellingen van sociale zorg 103 – Armenzorg 103 – Werklozenzorg 104 – Zorg voor minderjarigen 105 a Instellingen van allerlei aard 105 b Weeshuizen 106 – Bejaardenzorg 107 a Bejaardentehuizen 107 b Hofjes 108 1 Rooms-katholiek 108 2 Protestants 108 3 Hervormd 108 4 Doopsgezind 109 5 Luthers 109 – Maatschappelijk werk 109 – Volkshuisvesting 110 – Verstrekking van levensmiddelen, brandstof en kleding 111 – Hulpverlening in verband met bijzondere omstandigheden 112 – Hulpverlening bij begrafenissen 112 2.3 Vak- en standsorganisaties en -fondsen 114 2.4 Instellingen op het gebied van de volksgezondheid 117 2.5 Instellingen op het gebied van onderwijs, wetenschap en cultuur ... 118 – Onderwijs 118 – Wetenschap 119 – Cultuur 120 14 a Instellingen van allerlei aard 120 b Beeldende kunst 122 c Toonkunst 122 d Letterkunde 123 e Theater 125 f Bouwkunst 125 2.6 Instellingen op het gebied van sport, recreatie en evenementen 126 – Sport 126 – Recreatie 127 – Evenementen 129 a Tentoonstellingen 129 b Evenementen in verband met het koningshuis 130 c Diversen 131 2.7 Instellingen op politieke en ideële grondslag 135 2.8 Geloofsgemeenschappen en andere instellingen van godsdienstig le- ven 136 – Rooms-Katholieke kerk 136 – Oud-Katholieke kerk 138 – Nederlandse Hervormde kerk 138 – Waals-Hervormde kerk 140 – English Reformed church 140 – Gereformeerde kerken 140 – Remonstrantse broederschap 141 – Doopsgezinde broederschap 141 – Evangelisch-Lutherse kerk 144 – Hersteld Evangelisch-Luthers kerkgenootschap 145 – Andere christelijke geloofsgemeenschappen 145 – Israëlitische kerkgenootschappen 146 – Andere instellingen van godsdienstig leven 147 2.9 Huizen en heerlijkheden 148 2.10 Families 149 2.11 Personen 156 3 Verzamelingen 160 B Bibliotheek en dokumentatieafdeling 163 Historisch overzicht 163 Inleiding 164 Ontsluiting 165 Acquisitie 165 Algemene inlichtingen 166 Persdokumentatie 167 Audio-visuele afdeling 168 15 Catalogusapparaat 169 Bijlage 1 Een selectie van de aanwezige dag- en weekbladen 172 Bijlage 2 Een selectie van de aanwezige tijdschriften 173 C Historisch-topografische atlas 177 Historie 177 Samenstelling van de verzameling 177 Berging en toegankelijkheid 181 Speciale toegangen 183 Literatuur 184 English summary 187 Index op persoonsnamen 193 Index op aardrijkskundige namen 199 Index op trefwoorden 203 16 WOORD VOORAF Op het Amsterdamse gemeentearchief bestonden reeds vele jaren plannen om een gids samen te stellen, waarin alle archieven en verzamelingen op overzichte- lijke wijze zouden worden opgenoemd.