Jaarverslag 2015 Voorwoord

Het was een bijzonder jaar voor de NDC Mediagroep. In een wereld waar mediabedrijven naarstig op zoek zijn naar nieuwe verdienmodellen, sloot NDC het jaar 2015 af met een positief resultaat. Dat is niet toevallig. Het is het gevolg van een serie doelbewuste ingrepen en koerswijzigingen.

Het is aan de volharding, de creativiteit en het optimisme van de medewerkers te danken dat NDC door die moeilijke periode heen kwam en nu weer vol vertrouwen naar de toekomst kan kijken.

We moesten in 2015 opnieuw afscheid nemen van een aantal collega’s. Deels om kosten te besparen, deels om onze bedrijfsvoering zo te veranderen, dat we klaar zijn om met vertrouwen de toekomst tegemoet te treden. Dat deed pijn. Maar het kon niet anders.

Het was een reorganisatie in de ware zin des woords. We hebben onze organisatie anders ingericht. Met het vizier op de toekomst. De redactionele organisatie is zo aangepast dat online publiceren vanzelfsprekender tot de mogelijkheden behoort. Precies wat de lezer van ons vraagt.

Voor de commerciële organisatie wordt gewerkt aan een nieuw systeem dat klaar is voor de wereld van nu en straks. Daardoor kunnen we afscheid nemen van de tijd waarin advertenties per millimeter worden verkocht. Crossmediaal en gericht op het bereik is wat we willen. Verandering is nooit gemakkelijk, maar het is gelukt.

Het resultaat van al die ingrepen is snel zichtbaar geworden. NDC maakt weer winst, voor het eerst in jaren. Dat is ook het gevolg van goede keuzes die in het verleden liggen. Dat we onze moderne drukhal in altijd optimaal in conditie hebben gehouden, betaalt zich uit. Het aantal drukorders groeide in 2016 flink, dankzij de gelegde basis in 2015.

We gaan als NDC een nieuwe toekomst in, gericht op de consument en adverteerder van nu en straks.

NDC Mediagroep gaat weer voorwaarts, met al die medewerkers die zich realiseerden dat er iets moest gebeuren en een grote flexibiliteit aan de dag legden om het voor elkaar te krijgen. Zij zijn de NDC Mediagroep.

Dina Boonstra en Jantje Schiphorst

2 NDC mediagroep jaarverslag 2015 Inhoudsopgave

Jaarverslag

Samenstelling directie 4 Doelstelling 4 Kerncijfers 5 Bericht van de Raad van Commissarissen aan de aandeelhouders 6 Bestuursverslag 7

Jaarrekening

Geconsolideerde balans per 31 december 2015 10 Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2015 12 Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2015 13 1. Algemene toelichting 14 2. Grondslagen voor de waardering van de activa en de passiva 17 3. Grondslagen voor de resultaatbepaling 20 Toelichting op de geconsolideerde balans 22 Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening 28 Enkelvoudige balans per 31 december 2015 30 Enkelvoudige winst- en verliesrekening over 2015 32 Toelichting op de balans en de verlies- en winstrekening 33 Toelichting op de enkelvoudige balans 34

Overige gegevens

Statutaire winstverdeling 37 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant 38

NDC mediagroep jaarverslag 2015 3 Doelstelling

Het doel van de vennootschap is het vervaardigen en uitgeven of het doen vervaardigen en doen uitgeven van dag-, nieuws- en huis-aan-huisbladen, periodieken, boeken en overig drukwerk, hetzij voor eigen rekening hetzij voor rekening van derden, en in het bijzonder het uitgeven of doen uitgeven van het dagblad ‘’, het ‘’ en het ‘’, het vervaardigen en uitgeven van elektronische media gericht op de verspreiding van actuele informatie voor en over het Noorden van Nederland en in het bijzonder , , en de kop van .

Samenstelling directie

Mw. D. Boonstra Mw. J Schiphorst

4 NDC mediagroep jaarverslag 2015 Kerncijfers

In duizenden euro’s 2015 2014 delta %

Resultaten Netto Omzet 100.787 101.374 -0,6%

Kosten van grond- en hulpstoffen -8.229 -9.889 -16,8% Kosten uitbesteed werk -22.965 -22.302 3,0% Lonen en salarissen -45.245 -48.871 -7,4% Afschrijving vaste activa -4.637 -6.246 -25,8% Overige bedrijfskosten -14.954 -16.717 -10,5% Totale bedrijfslasten -96.030 -104.025 -7,7%

Bedrijfsresultaat 4.757 -2.651 -279,4% Resultaat na belastingen 2.959 -2.550 -216,0%

Balans Balanstotaal 47.616 48.331 -1,5% Totaal eigen vermogen 4.652 1.693 174,8% Nettoschuld¹ 14.185 22.503 -37,0 % Totaal eigen vermogen als % van balanstotaal 9,8% 3,5%

Kasstroom Netto kasstroom uit operationele activiteiten 8.859 -5.011 -276,8% Netto kasstroom investeringsactiviteiten -773 -73 958,9%

Investeringen Investeringen 1.352 1.005 34,5%

¹) De nettoschuld betreft langlopende rentedragende verplichtingen, verplichtingen aan financiers, het saldo van de verplichtingen aan en vorderingen op gelieerde ondernemingen minus ter vrije beschikking staande liquide middelen.

NDC mediagroep jaarverslag 2015 5 Bericht van de Raad van Commissarissen aan aandeelhouders

De Raad van Commissarissen is in het tweede kwartaal van 2015 met haar werkzaamheden gestart. De directie rapporteert vanaf dat moment aan de Raad van Commissarissen en niet meer aan de aandeel­ houderscommissie bestaande uit vertegenwoordigers van FBO en ING.

Hierbij bieden wij u de jaarrekening over het jaar 2015 aan van Naast de mededelingen van de directie over de algemene gang NDC mediagroep B.V. ter behandeling en vaststelling. De jaar­ van zaken zijn onder andere de volgende onderwerpen aan de orde rekening, zoals die is opgesteld door de directie, is besproken door geweest: de Raad van Commissarissen in haar vergadering van 20 april 2016,  Jaarstukken betreffende 2014 en het jaarplan 2016. nadat zij door de accountant was gecontroleerd. Deze heeft een  Maand- en kwartaalrapportages in vergelijking met het jaarplan goedkeurende verklaring afgegeven. 2015 en de cijfers van het voorafgaande jaar, evenals de op­gestelde prognoses voor het lopende jaar.

De Raad van Commissarissen stelt de aandeelhouders voor de jaar-  Strategie van de onderneming zoals verwoord in het MLTP. rekening vast te stellen.  Ontwikkelingen aangaande de CAO.

 Projecten- en ontwikkelkalender.

Het financiële resultaat van 2015 stemt tot tevredenheid. Het be-  Verbeterinitiatieven met betrekking tot finance & control. drijfsresultaat van de totale groep bedraagt 4,8 miljoen euro. Afgezet  Huisvesting. tegen de trends op de landelijke dagbladenmarkt in Nederland,  Juridische structuur van de NDC Mediagroep presteert NDC mediagroep B.V. goed. De daling van de oplage blijft  IT infrastructuur en architectuur beperkt; de advertentieomzet is in een grillige markt op niveau  Ontwikkelingen ten aanzien van het verbeteren van gebleven. de sales organisatie  Herfinanciering van de NDC mediagroep. De Raad van Commissarissen constateert met tevredenheid dat de  Diverse samenwerkingsovereenkomsten multimedia strategie welke heeft vorm gekregen in het middellange termijnplan(MLTP) planmatig wordt uitgevoerd. Voorbeelden daar- De Raad kenschetst haar inbreng in 2015 als uitermate actief en van zijn de investering in een multimediaal redactiesysteem voor betrokken. Alle geledingen van het bedrijf leven zich in in nieuwe beide dagbladen en de lancering van diverse internetsites. markten. De dynamiek en het ondernemerschap dat in de onder- Een bredere focus in de verspreiding van nieuws dan alleen via neming is gekomen, wordt door medewerkers met enthousiasme kranten is daarbij van wezenlijk belang. opgepakt en positief beïnvloed. Binnen de organisatie is en wordt veel aandacht geschonken aan het duiden van de in het MLTP geformuleerde strategie. Het is Het overleg met de directie en de medezeggenschapsorganen als­ evident dat een door alle stakeholders gedragen strategie één van mede het periodiek overleg met de aandeelhouders verliep de belangrijke pijlers is in het welslagen ervan. De betrokkenheid van constructief. De sfeer van openheid en vertrouwen past bij de zelf- de medewerkers bij de onderneming is groot en is randvoorwaar- bewuste onderneming die de NDC mediagroep is. delijk voor het realiseren van de gestelde doelen en het winnen van vertrouwen in de toekomst. De Raad van Commissarissen dankt aandeelhouders, directie en mede­werkers voor hun inzet in deze spannende en interessante In 2015 vergaderde De Raad zeven maal en hebben diverse telefoni- tijden. sche vergaderingen plaatsgevonden. Al deze vergaderingen werden bijgewoond door de voltallige directie. Bij enkele vergaderingen Namens de Raad van Commissarissen werden titel hoofdredacteuren en managers uitgenodigd om toe­ H.W. Cortenraad, voorzitter lichting te geven op specifiek te behandelen onderwerpen. Leeuwarden, 17 mei 2016

6 NDC mediagroep jaarverslag 2015 Bestuursverslag

In 2015 is de NDC mediagroep B.V. verder gegaan op het pad van de uitgevoerd. De implementatie is eind 2015 gestart met het Friesch transitie naar een bedrijf dat Noord Nederland op een financieel ge- Dagblad en voor de andere dag- en weekbladen begin 2016 succes- zonde wijze voorziet van onafhankelijk en relevant nieuws. Dit heeft vol afgerond. er toe geleid dat het jaar 2015 met een positief bedrijfsresultaat van 4,8 miljoen euro en een positief netto-resultaat van 3,0 miljoen euro Er is er een nieuwe prijs / product strategie ontwikkeld die in 2016 is afgesloten. Naast de vele kostenbesparingen is in 2015 gewerkt geïmplementeerd zal worden. aan de duurzame transitie van het business model van de Voor de komende jaren wordt verwacht dat op basis van het huidige NDC mediagroep. De traditionele inkomstenbronnen oplage en product portfolio en marktbewerking de oplage en advertentie advertenties hebben (weer) geleid tot beperkte daling van inkomsten. omzet afnemen. Echter, middels het vergroten van het bereik onder Ter vergelijking, in het jaar 2014 was er een verlies van 2,6 miljoen jongere doelgroepen met nieuwe distributie kanalen, het beter euro inclusief herwaardering pand Leeuwarden (0,5 miljoen euro vermarkten van het huidige bereik bij nationale key accounts en exclusief herwaardering) en 2013 bedroeg het verlies -8,5 miljoen regionale B2B adverteerders, is de verwachting dat deze trend kan euro. worden gekeerd. Deze omzetstijging vereist een transformatie van de redactionele en commerciële organisatie die deels kan worden gefi- Resultaatontwikkeling 2015 nancierd door middelen te heralloceren en deels door extra kosten De NDC mediagroep B.V. opereert in een sector waar wereldwijd te maken. De transformatie behelst voor de redactionele organisatie de marktuitdagingen enorm zijn toegenomen en er nog nauwelijks dat zij in een continu content producerende organisatie verandert. voorbeelden van succesvolle nieuwe businessmodellen zijn. De focus Daarnaast moet de geproduceerde content relevant zijn voor de op alleen de transitie van print naar online is onvoldoende. In het verschillende doelgroepen en worden verspreid middels verschil- strategisch plan voor de jaren 2016-2018 is dan ook aangegeven dat lende distributiekanalen. Voor de commerciële organisatie betekent de NDC zich gaat focussen op een cross mediale aanpak voor drie dit een transformatie van met name het verkopen van print bereik leeftijdscategorieën aan consumentenzijde en aan een cross mediale naar cross mediaal bereik. Daarbij zijn nieuwe producten en prijzen aanpak voor adverteerders cq. ondernemers. ontwikkeld gericht op een drietal doelgroepen/ leeftijdscategorieën. Daartoe zijn door redactie, marketing en sales een twaalftal special Door de unieke positie in het noorden van het land ontstaan er voor interest thema’s vastgesteld waarmee deze doelgroepen gericht de NDC in het traditionele segment ook interessante mogelijkheden geactiveerd worden. Uitgangspunt is dat alle thema’s cross mediaal daar waar andere partijen zich terugtrekken. De Persgroep heeft ingezet worden. sinds begin 2015 al haar transport- en distributieactiviteiten in het Noorden aan de NDC uitbesteed waardoor alle ochtendbladen nu Risicobeheersing door NDC verspreid worden; voor TMG wordt de distributie in het NDC mediagroep B.V. heeft in 2015 als onderdeel van FBJM Media Noorden al langere tijd verzorgd. Holding B.V. geopereerd. Bij de inrichting van het risicobeheer- De omzet over 2015 daalde licht ten opzichte van 2014 van 101,4 singsysteem zijn een 25 tal risico’s gedefinieerd die we in een aantal miljoen euro naar 100,8 miljoen euro. Daarbij daalde de oplage categorieën te weten strategische, organisatorische, juridische, omzet met 1,5 miljoen euro en de advertentieomzet met 2,8 miljoen financiële en politieke risico’s hebben ingedeeld. Deze risico’s zijn euro. De totale omzet bleef vrijwel op peil door de transport- en dis- geanalyseerd op basis van (financiële) impact op het behalen van tributie order van De Persgroep en een groei in externe drukorders. de organisatie doelstellingen en kans dat het risico zich voordoet binnen een jaar. De in 2014 aangekondigde personele reorganisatie is per 1 juli 2015 De aanwezige maatregelen en actieplannen zijn geëvalueerd in afgerond. Dit heeft geleid tot een substantiële kostenverlaging. die zin dat het gepercipieerde risico tot een aanvaardbaar niveau wordt teruggebracht. Daarnaast zijn er als gevolg van de jaarlijkse Naast kostenbesparingen is ook gewerkt aan het duurzaam wijzigen risicoanalyse additionele benodigde maatregelen geïdentificeerd, wat van het business model van de NDC mediagroep. Om digitaal publi- resulteert in nieuwe actieplannen. De voortgang van de actieplannen ceren mogelijk te maken is de geplande investering in CCI NewsGate wordt op kwartaal basis gemeten.

NDC mediagroep jaarverslag 2015 7 De belangrijkste strategische risico’s voor NDC mediagroep B.V. Vooruitzichten zijn de dalende oplage en advertentie inkomsten uit de traditionele Het eerste kwartaal van 2016 betreft het implementeren van de verdienmodellen. Middels de ingezette transitie strategie die met nieuwe werkwijze met CCI NewsGate en de nieuwe prijs/product name bestaat uit een continu content producerende redactionele strategie. Ook wordt er gewerkt aan een effectievere organisatie organisatie voor verschillende distributie kanalen en het beschikbaar ten behoeve van de adverteerders- en consumentenmarkt. Dit is stellen van een cross mediaal bereik verwacht NDC mediagroep B.V. noodzakelijk vooral vanwege de verder afnemende traditionele dat de relevantie voor verschillende doelgroepen en adverteerders adverteerdermarkt. De focus ligt op cross mediale proposities en de toeneemt in en voor de Noordelijke regio. Een andere pijler waar samenwerking met Promille voor de nationale adverteerdermarkt. NDC mediagroep B.V. op steunt is om door middel van samenwerken met andere partijen in de bedrijfstak de bedrijfskosten beheersbaar Door het sluiten van drukkerijen bij andere uitgeverijen ontstaan er te houden, voor Grafisch Bedrijf en Nationale Sales zijn concreet kansen voor ons Grafisch Bedrijf. Dit heeft inmiddels eind januari stappen gemaakt, voor Transport&Distributie en ICT worden moge- 2016 geleid tot een grote drukorder van TMG van het landelijke lijkheden nader geanalyseerd. Een ander zeer belangrijk risico, is het Metro- volume en de Telegraaf voor Noord Nederland. Met name de bewaken van de kwaliteit en de betrouwbaarheid van de redactio- laatste drukorder heeft de nodige impact op de NDC operatie. Dit is nele content. Dit wordt gedaan onder meer door het borgen van de echter door de goede onderlinge samenwerking tussen de afdelin- onafhankelijkheid van de redactionele organisatie en de kwaliteit van gen soepel verlopen. Daarnaast zien we een sterke groei van het de medewerkers. commercieel drukwerk. De verwachting voor omzet en resultaat voor het jaar 2016 is posi- Risico’s rondom wetgeving freelancers, minimumloon, privacy, tief in de zin dat omzet en netto resultaat in lijn zijn met de behaalde mededinging en BTW zijn als resultaten over 2015, mede door de extra omzet en marge van het juridisch / politiek geclassificeerd; deze risico’s worden geadresseerd extra drukwerk. door de nodige externe expertise in te huren om aanpassing van het te voeren beleid te ondersteunen cq. te medewerkers te trainen. De onderneming is langlopend gefinancierd door Stichting FB Oranjewoud. De lening bedraagt ultimo 2015 21,5 miljoen. De lening Organisatorische risico’s zoals de back up in het geval van (gedeelte- dient terugbetaald te worden zodra de verkoop van de panden in lijke) uitval van de drukkerij en de transport& distributie activiteiten Groningen en Leeuwarden is gerealiseerd, alsmede het verkrijgen zijn georganiseerd door respectievelijk externe uitwijk te organiseren van een bancaire financiering heeft plaatsgevonden; echter uiterlijk en met meerdere partijen te werken waardoor van risico spreiding 31 december 2017. Gezien de huidige liquiditeitspositie, behaalde sprake is. financiële resultaten en positieve kasstromen over 2015 alsmede in het eerste kwartaal van 2016, de ingezette strategie en de ontwikke- Een ander zeer belangrijk organisatorisch risico is opvolging op lingen met betrekking tot de pandenverkoop zijn wij positief over de kernposities te waarborgen, hiervoor hebben we een opleidingspro- mogelijkheden tot herfinanciering voor de einddatum van de lening. gramma geïmplementeerd dat erop is gericht om talenten in onze Op dit moment is NDC in vergaande onderhandelingen voor de ver- organisatie verder te ontwikkelen en een effectieve doorstroming te koop van het pand te Groningen met een verwachte verkoopwaarde bevorderen. Tevens is er een cultuurprogramma en een opleidings- van 5,3 miljoen. Daarnaast is er serieuze belangstelling voor het pand programma opgesteld om de transitie cq. gevraagde organisatori- te Leeuwarden. Er zijn nog een aantal belangrijke voorwaarden te sche verandering te doen slagen. adresseren om dit traject succesvol te kunnen afsluiten. Het overige deel van de huidige financiering zal worden afgelost uit eigen liquide Andere belangrijke risico’s zijn de beheersing van de security van de middelen en een nog aan te trekken bankfinanciering van circa 5-6 ICT systemen en het beleid rondom veiligheid en arbeidsomstandig- miljoen voor het aflopen van de huidige financiering op 31 december heden van de medewerker, ook hier wordt gewerkt met de nodige 2017. Om deze redenen zijn wij van mening dat de veronderstelling externe expertise om dit beleid uit te voeren cq. medewerkers te van continuïteit van de onderneming is gerechtvaardigd. begeleiden. Samenstelling directie NDC mediagroep B.V. zal bij het innemen van de (fiscale) stand- Per 1 mei 2015 bestaat de directie van de vennootschap uit twee punten handelen binnen de grenzen van de wet, daarbij rekening vrouwen en twee mannen. De RvC bestaat uit vier heren. De verhou- houdend met de bedoeling en intenties van de wetgever. Daarnaast ding man en vrouw bij NDC mediagroep B.V. is in lijn met wat gebrui- wordt het belang van de stakeholders mee gewogen. kelijk is in de branche. Voor de invulling van (toekomstige) vacatures

8 NDC mediagroep jaarverslag 2015 zal bij beschikbaarheid en geschiktheid van vrouwelijke kandidaten voor één van dergelijke functies hun benoeming met gelijke voorkeur worden behandeld als een mannelijke kandidaat.

Tenslotte Het jaar 2015 is in vele opzichten een bijzonder en inspannend jaar geweest. Wij zijn alle medewerkers en betrokkenen erkentelijk voor hun voortdurende bijdrage aan de ontwikkeling van NDC mediagroep B.V. Alleen met hen en hun inzet kunnen we koers houden en ons doel realiseren.

Leeuwarden, 17 mei 2016

D. Boonstra en J. Schiphorst

NDC mediagroep jaarverslag 2015 9 Geconsolideerde balans Voor voorgestelde resultaatbestemming

In duizenden euro’s Referentie Per 31 december 2015 Per 31 december 2014

ACTIVA

Vaste activa

Immateriële vaste activa 4 Goodwill 235 809 Uitgaverechten 0 15 Ontwikkelingskosten software 1.310 925 1.545 1.749

Materiële vaste activa 5 Bedrijfsgebouwen en -terreinen 14.068 16.185 Machines en installaties 12.315 13.483 Andere vaste bedrijfsmiddelen 281 714 Vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering 86 310 26.750 30.692

Financiële vaste activa Deelnemingen 6 152 109 Latente belasting 7 2.520 3.706 Overige vorderingen 8 62 67 2.734 3.882

Vlottende activa

Voorraden 9 740 752

Vorderingen Handelsdebiteuren 10 7.714 7.858 Vordering op groepsondernemingen 11 1.927 1.695 Overige vorderingen 613 557 10.254 10.110

Liquide middelen 5.593 1.146

47.616 48.331

10 NDC mediagroep jaarverslag 2015 In duizenden euro’s Referentie Per 31 december 2015 Per 31 december 2014

PASSIVA

Groepsvermogen 12 4.652 1.693

Voorzieningen Pensioenverplichting 13 667 748 Overige 14 2.098 2.628 2.765 3.376

Langlopende schulden 15 21.705 22.344

Kortlopende schulden Bankiers 0 3.000 Handelscrediteuren 3.385 3.952 Belastingen en premies sociale verzekeringen 16 4.136 4.488 Pensioenpremies 313 58 Overige schulden 17 10.660 9.420 18.494 20.918

47.616 48.331

NDC mediagroep jaarverslag 2015 11 Geconsolideerde winst- en verliesrekening

In duizenden euro’s Referentie 2015 2014

Netto omzet 19 100.787 101.374

Kosten van grond- en hulpstoffen 8.229 9.889 Kosten uitbesteed werk 22.965 22.302 Lonen en salarissen 20 45.245 48.871 Afschrijving immateriële vaste activa 4 874 819 Afschrijving materiële vaste activa 5 3.763 5.427 Overige bedrijfskosten 14.954 16.717

Totaal bedrijfslasten 96.030 104.025

Bedrijfsresultaat 4.757 -2.651

Rentebaten 20 33 Rentelasten -694 -692

Totaal financiële baten en lasten -674 -659

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening voor belasting 4.083 -3.310

Belastingen 21 -1.185 687 Resultaat deelnemingen 61 73

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening na belasting 2.959 -2.550

Resultaat na belastingen 2.959 -2.550

12 NDC mediagroep jaarverslag 2015 Geconsolideerde kasstroomoverzicht

In duizenden euro’s Referentie 2015 2014

Kasstroom uit operationele activiteiten Bedrijfsresultaat 4.757 -2.651

Aanpassingen voor: Afschrijving op immateriële en materiële vaste activa 4.909 6.246 Mutatie voorzieningen -611 -5.690 4.298 556

Verandering in werkkapitaal Vorderingen 8 -144 2.480 Voorraden 9 12 -4 Kortlopende schulden (inclusief bankkrediet) 17 576 -4.881 Kasstroom uit bedrijfsoperaties 444 -2.405

Resultaat deelnemingen 34 73 Betaalde rente -674 -584 Vennootschapsbelasting 0 0 -640 -511

Kasstroom uit operationele activiteiten 8.859 -5.011

Kasstroom uit investeringsactiviteiten Investeringen in immateriële vaste activa -670 -489 Investeringen in materiële vaste activa 5 -682 -516 Desinvesteringen in materiële vaste activa 5 589 606 Mutatie in financiële vaste activa -10 326 -773 -73

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Opgenomen leningen 15 21.914 3.000 Aflossing kortlopend R/C krediet -3.000 0 Agio storting 0 2.200 Aflossing langlopende schulden 15 -22.553 -26 -3.639 5.174

Netto kasstroom 4.447 90

Mutatie geldmiddelen en effecten Geldmiddelen en effecten per 1 januari 1.146 1.056 Afname/toename geldmiddelen en effecten 4.447 90

Geldmiddelen en effecten per 31 december 5.593 1.146

NDC mediagroep jaarverslag 2015 13 1 Algemene toelichting

1.1 Activiteiten op cross mediale proposities en de samenwerking met ProMille voor De activiteiten van NDC mediagroep B.V., gevestigd te Leeuwarden de nationale adverteerdermarkt. en haar groepsmaatschappijen bestaan voornamelijk uit:  het uitgeven, verkopen en drukken van dag- en huis aan huis­ Door het sluiten van drukkerijen bij andere uitgeverijen ontstaan er bladen. kansen voor ons Grafisch Bedrijf. Dit heeft inmiddels eind januari  het uitgeven en verkopen van aan bovenstaande gerelateerde 2016 geleid tot een grote drukorder van TMG van het landelijke digitale producten. Metro- volume en de Telegraaf voor Noord Nederland. Met name de laatste drukorder heeft de nodige impact op de NDC operatie. Dit is Groepsverhoudingen echter door de goede onderlinge samenwerking tussen de afdelingen NDC mediagroep B.V. behoort tot de groep FBJM Media Holding B.V. soepel verlopen. Daarnaast zien we een sterke groei van het com- Aan het hoofd van deze groep staat FBJM Media Holding B.V mercieel drukwerk. te Leeuwarden. NDC mediagroep B.V. is opgenomen in de geconsoli- De verwachting voor omzet en resultaat voor het jaar 2016 is posi- deerde jaarrekening van FBJM Media Holding B.V te Leeuwarden. tief in de zin dat omzet en netto resultaat in lijn zijn met de behaalde resultaten over 2015, mede door de extra omzet en marge van het 1.2 Grondslagen voor het opstellen extra drukwerk. van de jaarrekening De geconsolideerde jaarrekening is opgesteld in overeenstemming De onderneming is langlopend gefinancierd door Stichting met de wettelijke bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW en de Richt­ FB Oranjewoud. De lening bedraagt ultimo 2015 21,5 miljoen euro. lijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de De lening dient terugbetaald te worden zodra de verkoop van de Jaarverslaggeving. panden in Groningen en Leeuwarden is gerealiseerd, alsmede het verkrijgen van een bancaire financiering heeft plaatsgevonden; 1.3 Continuïteit echter uiterlijk 31 december 2017. Gezien de huidige liquiditeits­ In 2015 is de NDC mediagroep B.V. verder gegaan op het pad van positie, behaalde financiële resultaten en positieve kasstromen de transitie naar een bedrijf dat Noord Nederland op een financieel over 2015 alsmede in het eerste kwartaal van 2016, de ingezette gezonde wijze voorziet van onafhankelijk en relevant nieuws. strategie en de ontwikkelingen met betrekking tot de panden­verkoop Dit heeft er toe geleid dat het jaar 2015 met een positief resultaat zijn wij positief over de mogelijkheden tot herfinanciering voor van 2,9 miljoen euro is afgesloten. de einddatum van de lening. Op dit moment is NDC in vergaande onderhandelingen voor de verkoop van het pand te Groningen met Naast kostenbesparingen is ook gewerkt aan het duurzaam wijzigen een verwachte verkoopwaarde van 5,3 miljoen euro. Daarnaast is er van het business model van de NDC mediagroep. Om digitaal publi- serieuze belangstelling voor het pand te Leeuwarden. Er zijn nog een ceren mogelijk te maken is de geplande investering in CCI NewsGate aantal belangrijke voorwaarden te adresseren om dit traject succes- uitgevoerd en geïmplementeerd in het eerste kwartaal van 2016. vol te kunnen afsluiten. Het overige deel van de huidige financiering Er is er een nieuwe prijs / product strategie ontwikkeld die in 2016 zal worden afgelost uit eigen liquide middelen en een nog aan te geïmplementeerd zal worden. Voor de komende jaren wordt trekken bankfinanciering van circa 5-6 miljoen euro voor het aflopen verwacht dat op basis van het huidige product portfolio en markt- van de huidige financiering op 31 december 2017. Om deze redenen bewerking de oplage en advertentie omzet afnemen. Middels het zijn wij van mening dat de veronderstelling van continuïteit van de vergroten van het bereik onder jongere doelgroepen met nieuwe onderneming is gerechtvaardigd. distributie kanalen, het beter vermarkten van het huidige bereik bij nationale key accounts en regionale B2B adverteerders is de 1.4 Consolidatie verwachting dat deze trend kan worden gekeerd. Er wordt dan ook In de consolidatie worden opgenomen de financiële gegevens van gewerkt aan een effectievere organisatie ten behoeve van de adver- NDC mediagroep B.V., haar groepsmaatschappijen en andere rechts- teerders- en consumentenmarkt. Dit is noodzakelijk, vooral vanwege personen waarop zij een overheersende zeggenschap kan uitoefenen de verder afnemende traditionele adverteerdermarkt. De focus ligt of waarover zij de centrale leiding heeft. Groepsmaatschappijen

14 NDC mediagroep jaarverslag 2015 zijn rechtspersonen waarin NDC mediagroep B.V., direct of indirect, 1.5 Acquisities en desinvesteringen beslissende zeggenschap kan uitoefenen doordat zij beschikt over van groepsmaatschappijen de meerderheid van de stemrechten of op enig andere wijze de Vanaf de overnamedatum worden de resultaten en de identificeer- financiële en operationele activiteiten kan beheersen. Hierbij wordt bare activa en passiva van de overgenomen vennootschap opgeno- tevens rekening gehouden met potentiële stemrechten die direct men in de geconsolideerde jaarrekening. De overnamedatum is het kunnen worden uitgeoefend op balansdatum. De groepsmaat- moment dat overheersende zeggenschap kan worden uitgeoefend in schappijen en andere rechtspersonen waarop zij een overheersende de desbetreffende vennootschap. De verkrijgingprijs bestaat uit het zeggenschap kan uitoefenen of waarover zij de centrale leiding geldbedrag of equivalent dat is overeengekomen voor de verkrijging heeft worden voor 100% in de consolidatie betrokken. Het aandeel van de overgenomen onderneming vermeerderd met eventuele van derden in het groepsvermogen en in het groepsresultaat wordt direct toerekenbare kosten. Indien de verkrijgingprijs hoger is dan afzonderlijk vermeld. het nettobedrag van de reële waarde van de identificeerbare activa en passiva wordt het meerdere als goodwill geactiveerd onder de Wanneer er sprake is van een joint venture, dan wordt het desbetref- immateriële vaste activa. Indien de verkrijgingprijs lager is dan het fende belang proportioneel geconsolideerd. Van een joint venture nettobedrag van de reële waarde van de identificeerbare activa en is sprake indien als gevolg van een overeenkomst tot samenwerking passiva wordt het verschil (negatieve goodwill) als overlopende de zeggenschap door de deelnemers gezamenlijk wordt uitgeoefend. passiefpost opgenomen. De in de consolidatie betrokken maat­ Intercompany-transacties, intercompany-winsten en onderlinge schappijen blijven in de consolidatie opgenomen tot het moment dat vorderingen en schulden tussen groepsmaatschappijen en andere in zij worden verkocht; deconsolidatie vindt plaats op het moment dat de consolidatie opgenomen rechtspersonen worden geëlimineerd. de beslissende zeggenschap wordt overgedragen. Ongerealiseerde verliezen op intercompany-transacties worden ook geëlimineerd tenzij er sprake is van een bijzondere waardeverminde- 1.6 Verbonden partijen ring. Waarderingsgrondslagen van groepsmaatschappijen en andere Als verbonden maatschappij worden alle rechtspersonen aangemerkt in de consolidatie opgenomen rechtspersonen zijn waar nodig waarover overheersende zeggenschap , gezamenlijke zeggenschap of gewijzigd om aansluiting te krijgen bij de geldende waarderings­ invloed van betekenis kan worden uitgeoefend. Ook rechtspersonen grond­slagen voor de Groep. Aangezien de winst-en-verliesrekening die overwegende zeggenschap kunnen uitoefenen worden aan­ over 2015 van NDC mediagroep B.V. is verwerkt in de geconsolideer- gemerkt als verbonden partij. Ook de statutaire directieleden, andere de jaarrekening, is volstaan met weergave van een verkorte enkel­ sleutelfunctionarissen in het management van NDC mediagroep B.V. voudige winst-en-verliesrekening in overeenstemming met of van FBJM Media Holding B.V. en nauwe verwanten zijn verbonden artikel 2:402 BW. partijen.

De in de consolidatie begrepen vennootschappen zijn:

NDC Admix B.V. Groningen 100 % Aalbers & Kersten B.V. Eerbeek 100 % NDC Grafisch Bedrijf B.V. Leeuwarden 100 % NDC Print B.V. Leeuwarden 100% Friesch Dagblad B.V. Leeuwarden 100 % FD / periodieken B.V. Leeuwarden 100 % FD Holding B.V. Leeuwarden 100 % Drukkerij Zeijl en Kuipers B.V. Leeuwarden 100 % Mediamenu C.V. Groningen 100 % NDC Boeken B.V. Groningen 100 %

Buiten de consolidatie blijven een aantal kleine meerderheids- en minderheidsdeelnemingen die afzonderlijk en gezamenlijk van te verwaarlozen betekenis zijn.

NDC mediagroep jaarverslag 2015 15 1.7 Toelichting op het geconsolideerde verantwoord als operationele leasing. Verplichtingen uit hoofde van kasstroomoverzicht operationele leasing worden, rekening houdend met de ontvangen Het kasstroom overzicht is opgesteld volgens de indirecte methode, vergoedingen van de lessor, op lineaire basis verwerkt in de met uitzondering van de posten hieronder toegelicht. De geld­ winst-en-verliesrekening over de looptijd van het contract. middelen in het kasstroomoverzicht bestaan uit de liquide middelen. Ontvangsten en uitgaven uit hoofde van interest, ontvangen 1.9 Schattingen dividenden en winstbelastingen zijn opgenomen onder de kasstroom Om de grondslagen en regels voor het opstellen van de jaarrekening uit operationele activiteiten. De verkrijgingsprijs van de verworven te kunnen toepassen, is het nodig dat de directie van NDC media­ groepsmaatschappijen is opgenomen onder de kasstroom uit groep B.V. zich over verschillende zaken een oordeel vormt, en dat investeringsactiviteiten. De afgestoten activa (vorderingen, voor- de directie schattingen maakt die essentieel kunnen zijn voor de in raden, voorzieningen, kortlopende schulden, materiële vaste activa de jaarrekening opgenomen bedragen. Indien het voor het geven en financiële vaste activa) zijn apart weergegeven in het kasstroom van het in art. 2:362 lid 1 BW vereiste inzicht noodzakelijk is, is de overzicht. Daarnaast zijn de financieringskosten, vennootschaps­ aard van deze oordelen en schattingen inclusief de bijbehorende belasting en resultaat deelneming weergegeven als reële kasstromen veronderstellingen opgenomen bij de toelichting op de betreffende met als tegenhanger de mutatie in het werkkapitaal. jaarrekeningposten.

1.8 Leasing 1.10 Stelsel- en schattingswijziging Bij de vennootschap bestaan er leasecontracten waarbij een groot De gehanteerde grondslagen van waardering en resultaatbepaling deel van de voor- en nadelen die aan de eigendom verbonden zijn ongewijzigd ten opzichte van het voorgaande jaar. zijn, niet bij de vennootschap ligt. Deze leasecontracten worden

16 NDC mediagroep jaarverslag 2015 2 Grondslagen voor de waardering van de activa en de passiva

2.1 Algemeen verwezen naar paragraaf 2.7. Activa en passiva worden in het algemeen gewaardeerd tegen de De panden in Groningen en Leeuwarden worden voor verkoop verkrijging- of vervaardigingprijs of de actuele waarde. Indien geen aangehouden. specifieke waarderingsgrondslag is vermeld, vindt waardering plaats tegen de verkrijgingprijs. Toelichtingen op posten in de balans, Overige vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijging- of winst-en-verliesrekening en kasstroomoverzicht zijn in de jaar­ vervaardigingprijs inclusief direct toerekenbare kosten onder aftrek rekening genummerd. van lineaire afschrijvingen gedurende de geschatte economische levensduur, of lagere bedrijfswaarde. De vervaardigingprijs bestaat 2.2 Immateriële vaste activa uit de aanschaffingskosten van grond- en hulpstoffen en kosten De immateriële vaste activa worden gewaardeerd tegen de die rechtstreeks toerekenbaar zijn aan de vervaardiging inclusief verkrijgings­prijs onder aftrek van afschrijvingen. Er wordt rekening installatie­kosten. Kosten van groot onderhoud aan de bedrijfs­ gehouden met bijzondere waarde verminderingen; dit is het geval als gebouwen worden direct ten laste van de winst- en verliesrekening de boekwaarde van het actief hoger is dan de realiseerbare waarde gebracht. De afschrijving van de materiële vaste activa vangt aan ervan. zodra het actief in gebruik is genomen.

Goodwill 2.4 Financiële vaste activa Goodwill voortkomend uit acquisities en berekend in overeenstem- De deelnemingen waarin invloed van betekenis kan worden ming met paragraaf 1.4, wordt geactiveerd en lineair afgeschreven uit­geoefend worden gewaardeerd volgens de nettovermogens­ gedurende de geschatte economische levensduur met een maximum waardemethode, bepaald conform de grondslagen van deze van 20 jaar. jaarrekening. Indien de waardering van een deelneming negatief is, wordt deze op nihil gewaardeerd. Wanneer 20% of meer van de Uitgavenrechten en licenties stemrechten uitgebracht kan worden, wordt ervan uitgegaan dat er Kosten inzake uitgavenrechten en licenties worden gewaardeerd invloed van betekenis is. Indien en voor zover NDC mediagroep B.V. tegen de verkrijgingprijs en lineair afgeschreven over de resterende in deze situatie geheel of gedeeltelijk instaat voor de schulden van economische levensduur met een maximum van 20 jaar. de deelneming, dan wel het stellige voornemen heeft de deelneming tot betaling van haar schulden in staat te stellen, wordt een voor- Ontwikkelingskosten software ziening getroffen. Deelnemingen waarop geen invloed van betekenis De ontwikkelde software onder de immateriële vaste activa wordt kan worden uitgeoefend worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs. gewaardeerd tegen verkrijgingprijs of vervaardigingprijs en wordt op Indien sprake is van een duurzame waardevermindering vindt waar- basis van de geschatte economische levensduur lineair afgeschreven. dering plaats tegen deze lagere waarde; afwaardering vindt plaats Het verloop van de afschrijvingen houdt gelijke tred met de genoten ten laste van de winst-en-verliesrekening. economische voordelen in de verstreken perioden. In de regel wordt De eerste waardering van gekochte deelnemingen is gebaseerd voor ontwikkelde maatwerksoftware een afschrijvingstermijn van op de reële waarde van de identificeerbare activa en passiva op 3 jaar gehanteerd. het moment van acquisitie. Voor de vervolgwaardering worden de grondslagen toegepast die gelden voor deze jaarrekening, uitgaande 2.3 Materiële vaste activa van de waarden bij eerste waardering. Bedrijfsgebouwen en -terreinen worden gewaardeerd tegen verkrijging­prijs plus bijkomende kosten of vervaardigingprijs onder 2.5 Latentie belastingvorderingen aftrek van lineaire afschrijvingen gedurende de geschatte econo- Latente belastingvorderingen worden opgenomen voor verrekenbare mische levensduur. Op terreinen wordt niet afgeschreven. Met op verliezen en voor verrekenbare tijdelijk verschillen tussen de waarde balansdatum verwachte bijzondere waardeverminderingen wordt van de activa en passiva volgens fiscale voorschriften enerzijds en de rekening gehouden. Voor de vaststelling of voor een materieel vast in deze jaarrekening gevolgde waarderingsgrondslagen anderzijds, actief sprake is van een bijzondere waardevermindering wordt met dien verstande dat latente belastingvorderingen alleen worden

NDC mediagroep jaarverslag 2015 17 opgenomen voor zover het waarschijnlijk is dat er toekomstige de voorraden. Reserve onderdelen voor de pers worden gewaardeerd fiscale winst zal zijn waarmee de tijdelijke verschillen kunnen worden tegen de betaalde inkoopprijs. verrekend en verliezen kunnen worden gecompenseerd, rekening houdend met het moment waarop naar verwachting de latentie 2.9 Vorderingen wordt gerealiseerd. Vorderingen worden bij eerste verwerking gewaardeerd tegen de reële waarde van de tegenprestatie. Handelsvorderingen worden na De berekening van de latente belastingvorderingen geschiedt tegen eerste verwerking gewaardeerd tegen de geamortiseerde kostprijs. de op het einde van het verslagjaar geldende belastingtarieven, voor Als de ontvangst van de vordering is uitgesteld op grond van een zover deze al bij wet zijn vastgesteld. verlengde overeengekomen betalingstermijn wordt de reële waarde bepaald aan de hand van de contante waarde van de verwachte 2.6 Vorderingen op deelnemingen en ontvangsten en worden er op basis van de effectieve rente rente- overige vorderingen inkomsten ten gunste van de winst-en-verliesrekening gebracht. De onder financiële vaste activa opgenomen vorderingen worden Voorzieningen wegens oninbaarheid worden in mindering gebracht initieel gewaardeerd tegen de reële waarde onder aftrek van nood- op de boekwaarde van de vordering. zakelijk geachte voorzieningen. Vervolgens worden deze vorderingen gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs. Bij de waardering 2.10 Liquide middelen wordt rekening gehouden met eventuele waardeverminderingen. Liquide middelen bestaan uit kas, banktegoeden en deposito’s met een looptijd korter dan twaalf maanden. Rekening-courant schulden 2.7 Bijzondere waardeverminderingen van bij banken zijn opgenomen onder schulden aan kredietinstellingen vaste activa onder kortlopende schulden. Liquide middelen worden gewaardeerd Door de Groep wordt op iedere balansdatum beoordeeld of er tegen nominale waarde. De liquide middelen staan ter vrije beschik- aanwijzingen zijn dat een vast actief aan een bijzondere waarde­ king van de rechtspersoon. vermindering onderhevig kan zijn. Indien dergelijke indicaties aanwezig zijn, wordt de realiseerbare waarde van het actief vast­ 2.11 Eigen vermogen gesteld. Indien het niet mogelijk is de realiseerbare waarde voor het Indien de Groep eigen aandelen inkoopt, wordt de verkrijgingprijs individuele actief te bepalen, wordt de realiseerbare waarde bepaald van de ingekochte aandelen in mindering gebracht op de overige van de kasstroomgenererende eenheid waartoe het actief behoort. reserves, totdat deze aandelen worden ingetrokken of worden Van een bijzondere waardevermindering is sprake als de boekwaarde verkocht. Indien ingekochte aandelen worden verkocht, komt de van een actief hoger is dan de realiseerbare waarde; de realiseerbare opbrengst uit verkoop ten gunste van de overige reserves. waarde is de hoogste van de opbrengstwaarde en de bedrijfswaarde. Een bijzonder waardeverminderingverlies wordt direct als een last Kosten direct samenhangend met de inkoop, verkoop en/of uitgifte verwerkt in de winst-en-verliesrekening. van nieuwe aandelen worden rechtstreeks ten laste gebracht van het eigen vermogen, onder verrekening van relevante winstbelas- Indien wordt vastgesteld dat een in het verleden verantwoorde tingeffecten. Overige rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen bijzondere waardevermindering niet meer bestaat of is afgenomen worden eveneens verwerkt onder verrekening van relevante winstbe- wordt de toegenomen boekwaarde van de desbetreffende activa niet lastingeffecten. hoger gesteld dan de boekwaarde die bepaald zou zijn indien geen bijzondere waardevermindering voor het actief zou zijn verantwoord. 2.12 Voorzieningen Voorzieningen worden gevormd voor in rechten afdwingbare of 2.8 Voorraden feitelijke verplichtingen die op de balansdatum bestaan, waarbij De voorraden grond- en hulpstoffen worden gewaardeerd tegen de waarschijnlijk is dat een uitstroom van middelen noodzakelijk is en betaalde inkoopprijs of lagere marktwaarde. Onderhanden werk en waarvan de omvang op betrouwbare wijze is in te schatten. gereed product zijn gewaardeerd tegen kostprijs, waarbij rekening De voorzieningen worden gewaardeerd tegen de beste schatting wordt gehouden met incourantheid. De systematiek voor de bepaling van de bedragen die noodzakelijk zijn om de verplichtingen per van de incourantheid van de voorraden is bepaald aan de hand van balans­datum af te wikkelen. De voorzieningen worden gewaardeerd de levenscycli die de desbetreffende producten op hun markt ken- tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting nen. De opbrengstwaarde is de geschatte verkoopprijs onder aftrek nood­zakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen, tenzij anders van direct toerekenbare verkoopkosten. Bij de bepaling van de op- vermeld. Wanneer de verwachting is dat een derde de verplichtingen brengstwaarde wordt rekening gehouden met de incourantheid van vergoedt, en wanneer het waarschijnlijk is dat deze vergoeding

18 NDC mediagroep jaarverslag 2015 wordt ontvangen bij de afwikkeling van de verplichting, dan wordt deze vergoeding als actief in de balans opgenomen.

2.13 Schulden Schulden worden bij de eerste verwerking gewaardeerd tegen reële waarde. Transactiekosten die direct zijn toe te rekenen aan de verwerving van de schulden worden in de waardering bij de eerste verwerking opgenomen. Schulden worden na eerste verwerking gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs, zijnde het ontvangen bedrag rekening houdend met agio of disagio en onder aftrek van transactiekosten.

Het verschil tussen de bepaalde boekwaarde en de uiteindelijke aflossingswaarde wordt op basis van de effectieve rente gedurende de geschatte looptijd van de schulden in de winst-en-verliesrekening als interestlast verwerkt.

NDC mediagroep jaarverslag 2015 19 3 Grondslagen voor de resultaatbepaling

3.1 Algemeen toegezegd aan personeel op de pensioengerechtigde leeftijd, Het resultaat wordt bepaald als verschil tussen de opbrengstwaarde afhankelijk van leeftijd, salaris en dienstjaren. van de geleverde prestaties en de kosten en andere lasten over het jaar. De resultaten op transacties worden verantwoord in het jaar 3.7 Afschrijving immateriële en materiële vaste waarin zij zijn gerealiseerd; verliezen reeds zodra zij voorzienbaar activa zijn. Afschrijvingen vinden plaats volgens de lineaire methode op De afschrijving op immateriële en materiële vaste activa wordt basis van de geschatte economische levensduur. berekend door middel van vaste percentages van de aanschafwaarde op basis van de verwachte economische levensduur. Boekwinsten 3.2 Opbrengstverantwoording en boekverliezen bij verkoop van materiële vaste activa worden De oplage en advertentie opbrengsten worden verantwoord in de verwerkt onder de afschrijvingen. periode waarop zij betrekking hebben. Opbrengsten uit de levering van goederen worden verwerkt zodra 3.8 Rentebaten en rentelasten alle belangrijke rechten en risico’s met betrekking tot de eigendom Rentebaten en rentelasten worden tijdsevenredig verwerkt, rekening van de goederen zijn overgedragen aan de koper. houdend met de effectieve rentevoet van de betreffende activa en passiva. Bij de verwerking van de rentelasten wordt rekening 3.3 Netto-omzet gehouden met de verantwoorde transactiekosten op de ontvangen Netto-omzet omvat de opbrengsten uit levering van goederen en leningen. diensten onder aftrek van kortingen en dergelijke en van over de omzet geheven belastingen en na eliminatie van transacties binnen 3.9 Belasting naar de winst de Groep. Voor zover met recht van retour is geleverd, zijn reser­ De belasting over het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening en de veringen ter zake opgenomen. buitengewone baten en lasten wordt in beginsel berekend naar het nominale tarief, waarbij rekening wordt gehouden met de fiscale 3.4 Kosten faciliteiten. Overigens worden voor de belasting naar winst voor- De kosten worden bepaald op historische basis en toegerekend aan zieningen getroffen op basis van de resultaten overeenkomstig de het verslagjaar waarop zij betrekking hebben. winst- en verliesrekening, hetgeen inhoudt dat rekening wordt gehouden met een voorziening latente belasting. Dienovereen­ 3.5 Lonen en salarissen komstig wordt deze voorziening berekend tegen het geldende tarief. Lonen, salarissen en sociale lasten worden op grond van de arbeids- voorwaarden verwerkt in de winst-en-verliesrekening voor zover ze 3.10 Financiële instrumenten verschuldigd zijn aan werknemers. Algemeen 3.6 Pensioenen Voor de toelichting van primaire financiële instrumenten wordt De Groep heeft een aantal pensioenregelingen. De meeste verwezen naar de specifieke postgewijze toelichting. Hieronder regelingen betreffen zogenaamde toegezegde-bijdrageregelingen. worden de primaire financiële instrumenten van de onderneming en Voor toegezegde-bijdrageregelingen betaalt de Groep op verplichte, de hiermee verbonden risico’s toegelicht. contractuele of vrijwillige basis premies aan pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen. Behalve de betaling van premies heeft Valutarisico de Groep geen verdere verplichtingen uit hoofde van deze pensioen- NDC mediagroep B.V. is uitsluitend werkzaam in Nederland. regelingen. De premies worden verantwoord als personeelskosten als De vennootschap loopt geen valutarisico. deze verschuldigd zijn. Vooruitbetaalde premies worden opgenomen als overlopende activa indien deze tot een terugstorting leiden of tot Rente- en kasstroomrisico een vermindering van toekomstige betalingen. De Groep heeft ook Voor vorderingen en schulden met variabele renteafspraken loopt een aantal toegezegde pensioenregelingen. Hierbij is een pensioen NDC mediagroep B.V. risico ten aanzien van toekomstige kas­

20 NDC mediagroep jaarverslag 2015 stromen; met betrekking tot vastrentende vorderingen en schulden loopt NDC mediagroep B.V. risico’s over de reële waarde als gevolg van wijzigingen in de marktrente. Met betrekking tot de vorderingen worden geen financiële derivaten met betrekking tot renterisico gecontracteerd.

Reële waarde De reële waarde van de primaire financiële instrumenten benadert de boekwaarde van de primaire financiële instrumenten, tenzij anders weergegeven bij de balansposten.

Kredietrisico NDC mediagroep B.V. heeft geen significante concentraties van kredietrisico. De omzet wordt op maandbasis gefactureerd waardoor geen grote debiteurenposities uitstaan. Hierdoor is het kredietrisico beperkt.

Liquiditeitsrisico NDC mediagroep B.V. heeft kredietfaciliteiten bij FB Oranjewoud en stichting Je Maintiendrai Fonds. Onder contractueel bepaalde voorwaarden kan NDC Mediagroep B.V. gebruik maken van deze faciliteiten.

NDC mediagroep jaarverslag 2015 21 4 Toelichting op de geconsolideerde balans

Vaste Activa

Immateriële vaste activa [4]

Ontwikkelings- kosten In duizenden euro’s Goodwill Uitgaverechten software Totaal

Aanschaffingswaarde Saldo per 1 januari 2015 1.717 1.177 1.139 4.033 Investeringen 0 0 670 670 Saldo per 31 december 2015 1.717 1.177 1.809 4.703

Afschrijvingen Saldo per 1 januari 2015 908 1.162 214 2.284 Afschrijvingen 574 15 285 874 Saldo per 31 december 2015 1.482 1.177 499 3.158

Boekwaarde per 1 januari 2015 809 15 925 1.749 Investeringen 0 0 670 670 Afschrijvingen -574 -15 -285 -874 Boekwaarde per 31 december 2015 235 0 1.310 1.545

Voor de uitgaverechten gelden afschrijvingstermijnen van 3-20 jaar. De goodwill betreft de betaalde goodwill voor de aankoop van het FD Holding B.V.. Deze wordt in drie jaar afgeschreven. De ontwikkelingskosten software betreft ontwikkelde maatwerksoftware. Deze wordt in drie jaar afgeschreven. De afschrijvingen worden berekend vanaf het moment van ingebruikneming van het actief.

22 NDC mediagroep jaarverslag 2015 Materiële vaste activa [5]

Bedrijfs­ Andere Vaste bedrijfs- gebouwen Machines vaste bedrijfs­ middelen in In duizenden euro’s Terreinen Installaties middelen uitvoering Totaal

Aanschaffingswaarde Saldo per 1 januari 2015 49.707 27.155 37.419 310 114.591 Investeringen 16 488 92 86 682 Desinvesteringen -1.418 -10 -96 -310 -1.834 Saldo per 31 december 2015 48.305 27.633 37.415 86 113.439

Afschrijvingen Saldo per 1 januari 2015 33.522 13.672 36.705 0 83.899 Afschrijvingen 234 1.655 533 0 2.422 Afschrijvingen desinvesteringen -1.132 -9 -104 0 -1.245 Duurzame waardevermindering 1.613 0 0 0 1.613 Saldo per 31 december 2015 34.237 15.318 37.134 0 86.689

Boekwaarde per 1 januari 2015 16.185 13.483 714 310 30.692 Investeringen 16 488 92 86 682 Desinvesteringen -286 -1 8 -310 -589 Afschrijvingen -1.847 -1.655 -533 0 -4.035 Boekwaarde per 31 december 2015 14.068 12.315 281 86 26.750

De afschrijvingen worden berekend vanaf het moment van ingebruikneming van het actief, met dien verstande dat de afschrijving in het eerste jaar de helft bedraagt van de jaarafschrijvingen. Daarnaast is er ultimo 2015 een extra afwaardering gedaan op het pand aan de Sixmastraat 15 te Leeuwarden van 1.613.000 euro naar de verwachte opbrengstwaarde van 9 miljoen euro. De panden in Groningen en Leeuwarden worden voor verkoop aangehouden.

De toegepaste afschrijvingspercentages zijn: bedrijfsgebouwen 3,5% en 4% verbouwingen 10% machines en installaties:

 rotatiepersen 7%

 expeditie apparatuur 10%

 overige machines en installaties 20%  automatisering 20% en 33¹/³% andere vaste bedrijfsmiddelen:

 inventarissen 20%

 vervoermiddelen 25%

NDC mediagroep jaarverslag 2015 23 Financiële vaste activa

Deelnemingen [6] Hieronder zijn opgenomen de deelnemingen in Nieuwsblad Omroep Participatie B.V. (Groningen 100%), Mediamenu Beheer B.V. (Groningen 100%), Boekingen.nl (Groningen 50%) Mensenlinq B.V. (Groningen 35%), NDC Tirion B.V. (Baarn 100%).

Het verloop van deze post is als volgt:

In duizenden euro’s 2015 2014

Balans per 1 januari 109 104 Interim dividend -32 -33 77 71 Aandeel in resultaat 75 38 Balans per 31 december 152 109

Latente belastingen [7] De latente belastingvorderingen hebben onder andere betrekking op compensabele verliezen.

In duizenden euro’s 2015 2014

Verrekenbare tijdelijke verschillen 1.540 1.378 Latentie fiscaal verrekenbare verliezen 980 2.328 2.520 3.706

Latente belastingvorderingen en -verplichtingen zijn opgenomen voor verliescompensatie en voor tijdelijke verschillen tussen de waarde van de activa en passiva volgens fiscale voorschriften enerzijds en de in deze jaarrekening gevolgde waarderingsgrondslagen anderzijds. Deze wor- den opgenomen voor de nominale waarde, waarbij wordt uitgegaan van het nominale belastingtarief van 25 %. De verliescompensatie heeft betrekking op toekomstige verrekenbare verliezen.

Overige vorderingen [8] Het verloop van deze post is als volgt:

In duizenden euro’s 2015 2014

Balans per 1 januari 67 1.350 af: Aflossingen -31 -35 Verstrekte leningen 26 20 Storting / herrubricering overgangskas 0 -1.268 62 67

De looptijd van de overige vorderingen is tussen de 1 en 4 jaar.

24 NDC mediagroep jaarverslag 2015 Vlottende Activa

Vorderingen [9]

In duizenden euro’s 2015 2014

Grond en hulpstoffen 283 275 Reserve onderdelen 457 477 Saldo 31 december 740 752

Handelsdebiteuren [10] In het saldo van de handelsdebiteuren is een voorziening op de debiteuren verwerkt van 355.000 euro (2014: 260.000 euro).

Vordering op groepsmaatschappij [11]

In duizenden euro’s 2015 2014

Balans per 1 januari 1.695 969 af : Aflossingen 0 -974 Verstrekt krediet 232 1.700 Balans per 31 december 1.927 1.695

Groepsvermogen [12] Het groepsvermogen wordt in de toelichting bij de enkelvoudige balans toegelicht.

Pensioenverplichting [13] In de jaarrekening zijn verplichtingen opgenomen uit hoofde van de per balansdatum bestaande, maar nog niet afgefinancierde verplichtingen uit hoofde van de uitvoeringsovereenkomst(en). Aan deze voorzieningen liggen actuariële berekeningen ten grondslag.

De pensioenverplichting is als volgt samengesteld:

In duizenden euro’s 2015 2014

Onvoorwaardelijke indexeringsverplichting 0 0 Overige pensioenverplichtingen (WAO/VUT/individuele regelingen) 667 748 Saldo 31 december 667 748

Inzake de pensioenvoorziening is het volgende mutatieoverzicht op te stellen:

In duizenden euro’s 2015 2014

Saldo per 1 januari 748 4.050 Af : uitkeringen -81 -90 Af : betaling aan Nationale Nederlanden/stichting escrow 0 -3.212 Saldo 31 december 667 748

NDC mediagroep jaarverslag 2015 25 De pensioenlasten bedroegen in totaal 2.973.000 euro (2014: 3.578.000 euro).

Doordat de oude pensioenverzekeraar van NDC mediagroep B.V. het pensioencontract in 2014 had opgezegd moest NDC mediagroep B.V. een nieuw pensioencontract afsluiten. In 2015 is een nieuw contract afgesloten met Pensioenfonds PGB. De verschuldigde pensioenpremies evenals de overgangskas pensioenen waren ondergebracht in een stichting escrow, welke de te betalen premies beheerde tot de premies in het nieuwe pensioenfonds konden worden gestort. Per 31 december 2015 zijn alle pensioenpremies aan het GBF betaald en is de stichting escrow opgeheven. De verschuldigde pensioenpremies worden verantwoord onder de kortlopende schulden.

Overige [14]

In duizenden euro’s 2015 2014

Saldo per 1 januari 2.628 5.967 Toevoeging 1.510 251 Onttrekkingen -2.040 -3.590 Saldo 31 december 2.098 2.628

Specificatie van de voorzieningen

In duizenden euro’s 2015 2014

Reorganisatie 1.160 1.700 Jubileum voorziening 938 928 Saldo 31 december 2.098 2.628

Per 31 december 2015 is voor reorganisaties een bedrag opgenomen van 1.160.000 euro. Van deze reorganisatievoorziening heeft een bedrag van 906.000 euro een looptijd van 1 jaar. Het resterende bedrag van 254.000 euro heeft een looptijd tussen de 1 en 3 jaar.

Ook is er een voorziening gevormd voor jubileum uitkeringen van 938.000 euro, deze voorziening heeft een langlopend karakter.

Langlopende schulden [15] Het verloop van de schulden is als volgt:

In duizenden euro’s 2015 2014

Saldo per 1 januari 22.344 22.165 Herfinanciering Stichting FB Oranjewoud 21.914 0 Aflossing lening ING -22.115 0 Aflossing lening -438 -26 Financieringskosten 0 205 Saldo 31 december 21.705 22.344

Per 30 juni 2015 heeft een herfinanciering plaats gevonden, waarbij de totale lening van NDC mediagroep B.V. aan ING ter waarde van 22.115 miljoen euro is afgelost en opnieuw gefinancierd door Stichting FB Oranjewoud. De rentevergoeding op deze lening bedraagt euribor +3,5%. De lening dient terugbetaald te worden zodra de verkoop van de panden in Groningen en Leeuwarden is gerealiseerd, alsmede het verkrijgen van een bancaire financiering heeft plaatsgevonden echter uiterlijk 31 december 2017. Ten behoeve van deze lening en de rekening courant faciliteit is pandrecht verstrekt op de materiële vaste activa, handelsdebiteuren en domein- en merknamen.

26 NDC mediagroep jaarverslag 2015 Belastingen en premies sociale verzekeringen [16]

In duizenden euro’s 2015 2014

Te betalen BTW 2.793 1.909 Te betalen premies sociale verzekeringen en loonheffing 1.343 2.579 4.136 4.488

Overige schulden [17]

In duizenden euro’s 2015 2014

Vakantietoeslag/-dagen 4.198 4.349 Bezorggelden 1.084 870 Vooruitontvangen abonnements gelden 3.458 2.279 Diversen 1.920 1.922 10.660 9.420

Alle overige schulden hebben een looptijd korter dan 1 jaar.

Niet in de balans opgenomen verplichtingen [18]

In duizenden euro’s 0-1 jaar 1-5 jaar totaal

Huur 143 335 478 Lease Auto's 528 935 1.463 Lease overig 20 15 35 Diensten 5.688 9.924 15.612 Diversen 3.283 3.229 6.512 Totaal 9.662 14.438 24.100

Er zijn bankgaranties afgegeven voor een bedrag van 19.000 euro.

Fiscale eenheid De vennootschap met de 100% deelnemingen vormt een fiscale eenheid voor de vennootschaps-belasting met de moedermaatschappij FBJM Media Holding B.V.. Op grond van de standaard voorwaarden zijn de vennootschappen en de met haar gevoegde dochterondernemingen ieder hoofdelijk aansprakelijk voor ter zake door de combinatie verschuldigde belasting en verwerking van belastingen binnen fiscale eenheid. De moeder rekent af op basis van fiscale resultaten van de dochters met inachtneming van de toerekening van de voordelen van de fiscale eenheid aan de verschillende maatschappijen die daar van deel uit maken.

NDC mediagroep jaarverslag 2015 27 5 Toelichting op de geconsolideerde winst- en verliesrekening

Omzet [19] De omzet van de groep is als volgt te specificeren:

In duizenden euro’s 2015 2014

Omzet advertenties dagbladen 18.030 19.249 Omzet advertenties HaH bladen 14.716 16.419 Abonnementen en losse verkoop 54.149 55.789 Boeken omzet 0 25 Overige omzet 13.892 9.892 100.787 101.374

Lonen en salarissen [20] De samenstelling is als volgt:

In duizenden euro’s 2015 2014

Lonen en salarissen 31.497 33.580 Pensioenlasten 2.973 3.578 Sociale lasten 5.130 5.581 Overige personeelskosten 4.135 5.881 Toevoeging reorganisatie voorziening 1.510 251 45.245 48.871

In het jaar 2015 had de groep 518 werknemers (fte) (in 2014: 595) in dienst. Alle werknemers waren in 2015, evenals in 2014, werkzaam in Nederland.

Belastingen [21] De belasting over het resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening kan als volgt worden toegelicht:

2015 2014

Resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 4.144 -3.237 Belastingen resultaat uit gewone bedrijfsuitoefening 1.185 -687 Effectief belastingtarief 29,0% 21,0% Toepasselijke belastingtarief 25,0% 25,0%

Het effectieve belastingtarief wijkt af van het nominale belastingtarief. Dit wordt veroorzaakt door het resultaat op de deelneming Mensenlinq C.V. en doordat er niet fiscaal verrekenbare goodwill ten laste van de resultatenrekening is gebracht.

28 NDC mediagroep jaarverslag 2015 Accountantshonoraria In het jaar 2015 zijn de volgende bedragen aan accountantshonoraria ten laste van het resultaat gebracht:

2015 2014

Totale honoraria voor het onderzoek van de jaarrekening 115.000 115.000 Totale honoraria voor andere controleopdrachten 15.000 16.000 Totale honoraria voor adviesdiensten op fiscaal terrein 4.000 4.000 134.000 135.000

Bovenstaande honoraria betreffen de werkzaamheden die bij de vennootschap en de in de consolidatie betrokken maatschappijen zijn uit­ gevoerd door accountantsorganisaties en externe accountants zoals bedoeld in art. 1, lid 1 Wta (Wet toezicht accountantsorganisaties) en de in rekening gebrachte honoraria van het gehele netwerk waartoe de accountantsorganisatie behoort.

Beloning bestuurders en commissarissen De bezoldiging aan bestuurders bedroeg in 2015 376.000 euro (2014: 285.000 euro).

Verbonden partijen Alle groepsmaatschappijen, zoals opgenomen in paragraaf 1.3, alsmede de deelnemingen toegelicht in paragraaf 6 worden aangemerkt als verbonden partij. Transacties tussen groepsmaatschappijen worden in de consolidatie geëlimineerd.

NDC mediagroep jaarverslag 2015 29 Enkelvoudige balans Voor voorgestelde resultaatbestemming

In duizenden euro’s Referentie Per 31 december 2015 Per 31 december 2014

Vaste activa

Immateriële vaste activa 22 Goodwill 235 809 Uitgaverechten 0 15 Ontwikkelingskosten 1.310 925 1.545 1.749 Materiële vaste activa Bedrijfsgebouwen en -terreinen 14.068 16.185 Machines en installaties 132 93 Andere vaste bedrijfsmiddelen 254 658 Vaste bedrijfsmiddelen in uitvoering 56 0 14.510 16.936 Financiële vaste activa Deelnemingen 23 221 366 Latente belastingen 1.816 3.032 Overige vorderingen 56 66

2.093 3.464

Vlottende activa

Vorderingen Handelsdebiteuren 6.845 7.286 Overige vorderingen 613 162 Vorderingen op groepsmaatschappijen 21.745 24.546 29.203 31.994

Liquide middelen 5.008 1.011

52.359 55.154

30 NDC mediagroep jaarverslag 2015 In duizenden euro’s Referentie Per 31 december 2015 Per 31 december 2014

Eigen vermogen Geplaatst kapitaal 24 18 18 Agio reserve 25 18.828 18.828 Algemene reserve 26 -17.153 -7.076 Onverdeeld resultaat 27 2.959 -10.077 4.652 1.693

Voorzieningen Pensioenverplichting 650 330 Overige 28 10.665 12.273 11.315 12.603

Langlopende schulden 21.500 22.115

Kortlopende schulden Schulden aan groepsmaatschappijen 83 467 Overige schulden 14.809 18.276 14.892 18.743

52.359 55.154

NDC mediagroep jaarverslag 2015 31 Enkelvoudige winst- en verliesrekening

In duizenden euro’s 2015 2014

Netto resultaat groepsmaatschappijen 1.316 1.500 Overige baten en lasten na belasting 1.643 -4.050 2.959 -2.550

Aangezien de resultaten van de vennootschap zijn verwerkt in de groepsjaarrekening wordt ingevolge artikel 2:402 BW, volstaan met een samenvatting van het resultaat.

32 NDC mediagroep jaarverslag 2015 Toelichting op de balans en de winst- en verliesrekening

Grondslagen voor het opstellen van de jaarrekening De enkelvoudige jaarrekening is opgesteld in overeenstemming met de wettelijke bepalin¬gen van Titel 9 Boek 2 BW en de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, uitgegeven door de Raad voor de Jaarverslaggeving.

Grondslagen van waardering en van resultaatbepaling De grondslagen van waardering en van resultaatbepaling voor de enkelvoudige jaarreke¬ning zijn gelijk aan die voor de geconsolideerde jaarrekening. Deelnemingen in groepsmaatschappijen worden gewaardeerd volgens de nettovermogenswaardemethode in overeenstemming met paragraaf 2.5 in de geconsolideerde jaarrekening.

Voor de grondslagen van de waardering van activa en passiva en voor de bepaling van het resultaat wordt verwezen naar de opgenomen toelichting op de geconsolideerde balans en winst-en-verliesrekening.

NDC mediagroep jaarverslag 2015 33 Toelichting op de enkelvoudige balans

Vaste activa

Immateriële vaste activa [22]

Ontwikkelings- kosten In duizenden euro’s Goodwill Uitgaverechten software Totaal

Aanschaffingswaarde Saldo per 1 januari 2015 1.717 1.177 1.139 4.033 Investeringen 0 0 670 670 Saldo per 31 december 2015 1.717 1.177 1.809 4.703

Afschrijvingen Saldo per 1 januari 2015 908 1.162 214 2.284 Afschrijvingen 574 15 285 874 Saldo per 31 december 2015 1.482 1.177 499 3.158

Boekwaarde per 1 januari 2015 809 15 925 1.749 Investeringen 0 0 670 670 Afschrijvingen -574 -15 -285 -874 Boekwaarde per 31 december 2015 235 0 1.310 1.545

Financiële vaste activa

Deelnemingen [23]

In duizenden euro’s 2015 2014

Saldo per 1 januari 366 104 Interim dividend -444 -33 Aandeel in resultaat 61 225 Presentatie wijziging 0 70 Resultaat groepsmaatschappijen 1.316 1.500 Gepresenteerd onder voorziening deelneming -1.078 -1.500 Saldo 31 december 221 366

De deelnemingen in groepsmaatschappijen zijn gewaardeerd op netto-vermogenswaarde. Indien de netto-vermogenswaarde van een groepsmaatschappij negatief is, is deze deelneming op nihil gewaardeerd. Voor de negatieve waarde is ultimo 2015 vervolgens een bedrag van 8,6 miljoen euro onder de overige voorzieningen opgenomen.

34 NDC mediagroep jaarverslag 2015 Eigen vermogen

Geplaatst kapitaal [24] De vennootschap heeft per 31 december 2015 90.000 gewone aandelen en 1 prioriteits aandeel geplaatst. De nominale waarde bedraagt 1,00 euro per aandeel. 18.152 aandelen zijn volgestort.

Het verloop kan als volgt worden weergegeven:

In duizenden euro’s 2015 2014

Geplaatst kapitaal Saldo per 1 januari 18 18 Mutatie 0 0 Saldo 31 december 18 18

Agio Reserve [25] Saldo 1 januari 18.828 14.928 Agio storting 0 3.900 Saldo 31 december 18.828 18.828

Algemene reserve [26] Saldo 1 januari -7.076 -7.076 Toevoeging aan algemene reserve -10.077 0 Saldo 31 december -17.153 -7.076

Onverdeeld resultaat [27] Saldo per 1 januari -10.077 -7.527 Bij: onverdeeld resultaat 2.959 -2.550 Bij: toevoeging algemene reserve 10.077 0 Saldo 31 december 2.959 -10.077

Totaal eigen vermogen 4.652 1.693

Overige voorzieningen [28]

In duizenden euro’s 2015 2014

Reorganisatie 1.160 1.700 Jubileum voorziening 938 928 Voorziening deelneming 8.567 9.645 Saldo 31 december 2.098 2.628

NDC mediagroep jaarverslag 2015 35 Leeuwarden, 17 mei 2016

NDC mediagroep B.V. Postbus 394 8901 BD Leeuwarden

De directie,

D. Boonstra J. Schiphorst

36 NDC mediagroep jaarverslag 2015 Overige gegevens

Statutaire winstverdeling

In artikel 30 van de statuten is bepaald hoe de winst wordt verdeeld aan de aandeelhouders. Uit de winst behaald in een boekjaar wordt eerst, zo mogelijk op het prioriteits aandeel uitgekeerd een percentage van het nominale bedrag van het aandeel gelijk aan het percentage van de wettelijke rente per laatste dag van dat boekjaar. Op het prioriteitsaandeel zal behoudens het bepaalde artikel 33 lid 5 geen verdere uitkering van winst geschieden. De vennootschap kan aan de aandeelhouders en andere gerechtigden tot de voor uitkering vatbare winst slechts uit­ keringen doen voor zover haar eigen vermogen groter is dan het bedrag van het geplaatste kapitaal vermeerderd met de reserves die krachtens de wet moeten worden aangehouden. Uitkeringen van winst geschiedt na de vaststelling van de jaarrekening waaruit blijkt dat zij geoorloofd is. Dividenden worden betaalbaar gesteld vier weken na vaststelling, tenzij de algemene vergadering daartoe een andere datum bepaald. Uitkeringen ten laste van de reserves van de vennootschap kunnen slechts geschieden krachtens een besluit van de algemene vergadering, genomen met goedkeuring van de directie en de raad van commissarissen.

Voorstel resultaatverwerking

Vooruitlopend op een desbetreffend besluit van de algemene vergadering van aandeelhouders is overeenkomstig artikel 28 van de statuten het resultaat groot 2.959.000 euro toegevoegd aan de algemene reserve.

Gebeurtenissen na balansdatum

Er is geen sprake van gebeurtenissen na balansdatum met een (mogelijke) impact op de jaarrekening 2015.

NDC mediagroep jaarverslag 2015 37 Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

38 NDC mediagroep jaarverslag 2015 NDC mediagroep jaarverslag 2015 39