Oíche Stairiúil Don Ghaeilge
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
www.gaelsceal.ie Fearg na Mac Léinn OLLTOGHCHÁN Na céadta ag agóid i 2011 gcoinne pholasaí Anailís ar na Gaeilge Fhine Gael Dáilcheantair L. 5 L. 20 €1.65 (£1.50) Ag Cothú Phobal na Gaeilge 18.02.2011 Uimh. 7 • IDIRNÁISIÚNTA Oíche Stairiúil don Ghaeilge Tragóid • Éiríonn go hiontach le díospóireacht na gceannairí trí bháid sa Ghaeilge, an-bhua don teanga • Os cionn 500,000 ag féachaint ar an díospóireacht Vítneam • Ní raibh bua soiléir ag iarrthóir ar bith ach láithreoir Meadhbh Ní Eadhra TG4, Eimear Ní Chonaola, thar CHUAIGH bád turais go tóin barr phoill i mBá Halong i Vítneam • Seasann Enda Kenny lena maidin inné, ag dháréag as pholasaí chun deireadh a chur naoi dtír éagsúla, sa timpiste leis an Ghaeilge mar bád turais is mó riamh sa tír ó chroí-ábhar Ard-Teiste. osclaíodh é do thurasóirí eachtrannacha cúig bliana fic- •Léargas ón taobh istigh le Páidí head ó shin. Ó Lionáird – L. 17 Shábháil an fhoireann tar- rthála cúig dhuine dhéag. •Agallamh le stiúrthóir an chláir, Turasóirí a bhí i naonúr acu Tomás Ó Síocháin, le Treasa seo agus bhí an seisear eile Bhreathnach, L. 30 mar chuid den chriú. Ba as an Astráil, an Fhrainc, an Iodáil, •Anailís ar na díospóireachtaí go an tSeapáin, an Eilvéis, an léir go dtí seo le Fionán Óg Ó tSualainn, an Bhreatain agus (Pic. le hEibhlín Ní Ír) Muircheartaigh, L. 24 na Stáit Aontaithe don fhiche turasóir a bhí ar bord ag an am. Táthar ag maíomh go raibh an aimsir go breá maid- in inné agus ní léir cén chúis a bhí leis an tragóid seo. Níor Aitheantas de dhíth anois! Athchóiriú ar Chlár ghlac sé ach nóiméad amháin ar an mbád imeacht faoin Forbartha Tuaithe MFG uisce. Bhí gach duine a Gaelscoil i do thuismitheoirí agus daoine sí féin agus an coiste bunaithe maraíodh sa timpiste seo sna a raibh spéis acu a gcuid páistí buartha go ndéarfadh an cábáin ar an mbád nuair a mBÁC Thuaidh a chur chuig Gaelscoil sa Roinn Oideachais leo nach á threorú ag POBAL tharla sé. cheantar. mbeadh Gaelscoil oiriúnach Tá áisíneacht nuachta ag fanacht “Bhí orainn cathaoireacha don cheantar dá bharr agus oifigiúl Vítneam i ndiaidh ain- breise a fháil mar go raibh an nach n-oirfeadh sé do mhuin- Treasa Bhreathnach Faoite, atá an t-athchóiriú á mneacha agus aoiseanna na ceithre bliana oiread sin daoine i láthair,” a tir an cheantair. Ach, ní hé sin dhéanamh. ndaoine a maraíodh a fhoilsiú deir Alison. “B’shin an oíche mar atá ar chor ar bith agus tá TÁ athruithe móra i ndán do Tugadh “cuireadh nó ordú, cheana féin. Tá formhór acu Meadhbh Ní Eadhra réamhchlárúcháin is mó a bhí staitisticí suimiúla ag an Mheitheal Forbartha na nílim cinnte cén ceann,” do idir 20 agus 25 bliain d’aois, ag Gaelscoileanna Teo riamh. nGaelscoil seo, a léiríonn go Gaeltachta Teoranta agus iad MFG a bheith i láthair ag cru- agus is mná iad seachtar acu. LE ceithre bliana anuas, tá Tá mé go mór den tuairim, bhfuil an-éileamh agus an-ghá ag déanamh athchóiriú ar inniú in Áth Luain le déanaí, Tá Bá Halong, atá suite coiste bunaithe i mBÁC mura bhfaigheann muid le Gaelscoil san áit. bhainistiú an Chláir Forbartha agus ann cuireadh in iúl dóibh 200km soir ó thuaidh de Thuaidh ag obair go dian chun aitheantas do Ghaelscoil, nach I gcás 30% de na páistí atá Tuaithe ó seo go 2013. Is de go mbeadh measúnacht á Hanoi, ar cheann de na tar- aitheantas a fháil do Ghaelscoil bhfuil mórán dóchais ann cláraithe don Ghaelscoil, tá ar bharr go mbeidh an déanamh ar na spriocanna atá raingtí turasóireachta is mó i sa cheantar, Gaelscoil an d’aon choiste bunaithe eile a laghad tuismitheoir amháin eagraíocht POBAL ag leagtha síos don Chlár For- Vítneam. Tagann os cionn Chuilinn. Is í Alison Carruth amach anseo. Tá gach critéar acu a rugadh i dtír eile seachas “stiúradh na hoibre níos déine bartha Tuaithe gach trí mhí, cúig mhilliún cuairteoir gach atá ina Cathaoirleach ar an comhlíonta againn. Tá cás an- in Éirinn. I mBaile an Tiri- ná mar a bhíodh, agus ag coin- “agus intuigthe dúinn go bliain chun é a fheiceáil. gcoiste seo i mBÁC 15. Ag oíche láidir againn.” alaigh, tá thart ar 50% den neáil súil níos géire chun mbeadh íocaíocht don chéad Tá na póilíní i ndiaidh fios- réamhchlárúcháin a Tá go leor ilchultúrthachta daonra Éireannach agus is tairbhe a chinntiú as a gcuid trí mhí eile ag brath air sin,” a rúchán coiriúil a thosú chun reáchtáladh siar in 2008, bhí agus líon ard d’inimircigh i inimircigh iad an leath eile. airgid,” a deir príomhfhei- deir Gearóid. teacht ar chúis na timpiste. céad cathaoir leagtha amach mBÁC 15. Deir Alison go raibh Ar lean ar leathanach 3 dhmeannach MFG Gearóid de Ar lean ar leathanach 2 2 GAELSCÉAL • Dé hAoine, 18 Feabhra, 2011 1 NUACHT NÁISIÚNTA Athchóiriú ar Chlár Forbartha Tuaithe MFG á threorú ag POBAL Ar lean ó leathanach a haon 2011, agus do 2012 agus 2013 araon. “Tá súil go gcuirfear Dúradh leo chomh maith tús leis an bplean nua i lár an go bhfuil sé de thuairim ag tsamhraidh seo agus é á thre- POBAL go mbeadh FÁS in orú ag POBAL.” Is mar gheall ann déileáil leo siúd atá ar na ciorruithe a tháinig ar dífhostaithe go gearrthéar- bhuiséad an Chláir Forbartha mach agus go mbeadh MFG Tuaithe atá gá leis na ag déileáil le cásanna níos hathruithe seo, laghdú de Pic: Kevin O’ Brien déine. Beidh sé de dhualgas 10% in 2009, 10% in 2010 ar MFG amach anseo cruthú- agus 3.2% in 2011. Lao mhíol mór faighte marbh idir Thrá an Sáilín agus Trá Mór ar an gCéadaoin seo caite. Bhí rópa ceangailte timpeall ar a eireaball aige. nas a thaispeáint go bhfuil Tuigtear do Gaelscéal gur forbairt áirithe á déanamh tugadh treoir do roinnt leo siúd atá faoi mhíb- d’fhoireann MFG go raibh an huntáiste agus iad ag baint seans ann go raibh a bpoist i tairbhe as an gClár Forbartha mbaol tar éis an chruinnithe Tuaithe: forbairt eacna- sin in Áth Luain. Ní raibh aon Muintir na nOileán míshásta maíochta, féinmhuiníne, ráiteas ag Gearóid le shóisialta nó eile. déanamh ina leith seo, ach Deir Gearóid go bhfuil a lán dúirt sé nach raibh, “seans ar oibre ar bun ag MFG faoi bith” go mbeadh tuilleadh leis an deighilt sa dáta vótála láthair agus iad ag leagan daoine á fhostú chun déileáil amach plean d’athchóiriú na leis na hathruithe atá i ndán Treasa Bhreathnach Níl sí ann chomh fada sin agus amach ón bhfothoghchán sin díospóireachta ar siúl agus scéime don dara cuid de dóibh. thuig mé di nach raibh sí ag an lá roimh ré ach bhí na vótaí faoin am sin tá an vóta caite Deir sé chomh maith nach THOSAIGH Séamus Jeaimsí ó iarraidh an seans a thógáil.” Ní caite againne cheana féin, againne agus d’fhéadfadh raibh, “baint dá laghad ag an Fatharta an feachtas roimh an hé nach raibh na sonraí praiti- agus ba chur amú vóta a bhí scéal a bhriseadh ar an lá iniúchadh atá ar bun ag Nollaig go mbeadh an vóta ar ciúla oibrithe amach ag Séa- ann dúinn. Níl réasún ar bith roimh ré a dhéanfadh difear do POBAL ar MFG leis an an lá céanna ag muintir na n- mus. sa lá atá inniu ann nach do vóta. Cé go mbíonn na athchóiriú seo. Níl an oileán agus an chuid eile den Chuaigh sé chuig an gcomh- mbeadh an vóta ar an lá céan- meáin ag breathnú ar an oileán próiseas críochnaithe go fóill mhórthír. “Chuaigh mé i lacht farantóireachta ‘Island na, leis an helicopter againn mar thuar don mhéid daoine a Ciarán Dunbar agus níor dúradh linn cén dteagmháil leo ó thuaidh, ó Ferries’ agus fuair sé luachan anois. chaithfidh vóta san oll- Eagarthóir uair a bheadh deireadh leis. dheas agus thiar agus seach- ar “phraghas an-réasúnta agus Tuigim fada ó shin nuair a toghchán níl muidne ag iar- 00353-91-536201 Is de bharr nár tógadh cinntí tain ina dhiaidh sin chuaigh iad an-sásta an jab a bhí farraigí arda ann agus raidh a bheith mar chineál [email protected] stuama in áiteacha áirithe atá Frank Fahy ar an raidió faoi. dhéanamh chun dul chuig na seans ann nach sroichfeadh na ‘testing ground’.” na ciorruithe á ndéanamh Dúirt sé go raibh sé tar éis lab- trí oileán Árann ar oíche an 25 vótaí an t-ionad comhairimh Is é an chéad toghchán eile a Treasa Bhreathnach agus tá muid thíos leis anois. hairt leis an Taoiseach faoin Feabhra timpeall ar 11 san ach tá an helicopter iontach sa bheidh sa tír, tar éis an oll- Soláthróir Ábhair Bhí súil le sábháil airgid de cheist seo agus airí rialtas eile, oíche agus na boscaí bailéid a lá atá inniu ann.” toghcháin, ná toghchán chun 00353-91-536201 bharr an phróisis seachas Gormley, agus bhailiú. Chaill mé an cath an Deir Cathy Ní Ghoill, bainis- an t-uachtarán a cheapadh, [email protected] chomhtháite ach tuigeann d’fháiltigh mé féin roimh an babhta seo ach níl an cogadh teoir Chomharchumann Inis agus deir Séamus Jeaimsí Ó muid anois nach mar sin a ráiteas seo. Tharraing mé siar caillte,” a deir Séamus. Mór, “Tá mise go pearsanta Fatharta, “Caithfidh muintir Gráinne McElwain tharla. Tá daoine ag fulaingt mo chuid adharca. Coicís ina Is ar an gCéadaoin (23ú) a agus coiste an chomharchu- na n-oileán troid in éindí agus Soláthróir Ábhair agus tá níos mó gá ná riamh dhiaidh sin chas mé le Frank bheidh deis ag muintir na mainn ag tacú leis an bhfeach- caithfidh muid tosú anois 00353-91-536201 le MFG.