Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO Wrocław, dnia 26 kwietnia 2019 r. Poz. 2901 UCHWAŁA NR VI/35/2019 RADY GMINY ZAWONIA z dnia 6 marca 2019 r. w sprawie przyjęcia Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Zawonia na lata 2018-2021 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2018 r., poz.994 z późn. zm.) oraz art. 87 ust. 3 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r., poz. 2067), Rada Gminy Zawonia uchwala, co następuje: § 1. Przyjmuje się zaopiniowany pozytywnie przez Dolnośląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków Program Opieki nad Zabytkami Gminy Zawonia na lata 2018-2021, stanowiący załącznik do niniejszej uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Zawonia. § 3. Uchwała wchodzi w życie 14 dni po publikacji w Dzienniku Urzędowym Województwa Dolnośląskiego. Przewodnicząca Rady Gminy: G. Ogrodowicz-Nitka Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego – 2 – Poz. 2901 Załącznik do uchwały Nr VI/35/2019 Rady Gminy Zawonia z dnia 6 marca 2019 r. w sprawie przyjęcia Programu Opieki nad Zabytkami Gminy Zawonia na lata 2018-2021 PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI GMINY ZAWONIA NA LATA 2018 - 2021 ZAWONIA 2018 Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego – 3 – Poz. 2901 SPIS TREŚCI str. Wstęp…………………………………………………………………………….............4 1. Położenie i krótka charakterystyka gminy……………………………………........4 2. Cel opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami …………............. 7 3. Podstawa prawna opracowania gminnego programu opieki nad zabytkami – zadania i kompetencje organu gminy w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami…………………………………………...............................7 4. Uwarunkowania prawne ochrony i opieki nad zabytkami w Polsce …………....9 5. Uwarunkowania zewnętrzne ochrony zasobów dziedzictwa kulturowego…….13 5.1. Strategiczne cele polityki państwa w zakresie ochrony zabytków i opieki nad zabytkami ……………………………………………………..........13 5.1.1. Narodowa strategia rozwoju kultury...……………………..……………........13 5.1.2. Strategia rozwoju kraju 2020..…………………………………………………14 5.1.3. Strategia rozwoju kapitału społecznego 2020..……………………………...14 5.1.4. Krajowy program ochrony zabytków i opieki nad zabytkami……………….15 5.2. Relacje gminnego programu opieki nad zabytkami z opracowaniami wykonanymi na poziomie województwa…………………………….................16 5.2.1 Strategia rozwoju województwa dolnośląskiego………....………………......16 5.2.2. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa dolnośląskiego….17 6. Zasoby dziedzictwa i krajobrazu kulturowego gminy …………………..............18 6.1. Zabytki nieruchome o najwyższym znaczeniu dla gminy wpisane do rejestru zabytków………………………………………………………………….18 6.2. Wykaz zabytków nieruchomych, dla których założono karty adresowe gminnej ewidencji zabytków……………………………………………………..19 6.3. Zabytki ruchome wpisane do rejestru zabytków……………………………….25 6.4. Zabytki archeologiczne…………………………………………………..............25 7. Uwarunkowania wewnętrzne ochrony zasobów dziedzictwa i krajobrazu kulturowego…………………………………………………………………………..28 7.1. Uwarunkowania wynikające ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy ……………………………………28 7.2. Uwarunkowania wynikające z miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego gminy…………………………………………………………….37 8. Charakterystyka i ocena stanu zachowania zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków…………………………………………………...39 2 Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego – 4 – Poz. 2901 9. Kierunki działań dla realizacji gminnego programu opieki nad zabytkami…….47 9.1. Gminna ewidencja zabytków…………………………………………...............47 9.2. Edukacja i promocja w zakresie ochrony zabytków…………………............ 48 9.3. Działania zmierzające do poprawy stanu zachowania dziedzictwa kulturowego……………………………………………………………………….48 9.4. Określenie zasobów zabytkowych, które można wykorzystać do tworzenia np. tras turystycznych, ścieżek dydaktycznych itp. ………………49 9.5. Podejmowanie przedsięwzięć umożliwiających tworzenie miejsc pracy związanych z opieką nad zabytkami……………………………………………52 10. Instrumentarium realizacji gminnego programu opieki nad zabytkami ……...52 11. Monitoring działania gminnego programu opieki nad zabytkami....................53 12. Niektóre zewnętrzne źródła finansowania gminnego programu opieki nad zabytkami …………………………………………………….......................54 3 Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego – 5 – Poz. 2901 Wstęp Podstawowym założeniem Programu opieki nad zabytkami dla gminy Zawonia na lata 2018-2021 jest ukierunkowanie działań lokalnego samorządu na poprawę stanu zachowania i utrzymania środowiska kulturowego. W ostatnich latach, dla realizacji tego założenia, coraz większy nacisk kładzie się na aktywizację lokalnych środowisk samorządowych. W ramach budowy nowoczesnego oblicza społeczeństwa, dostrzega się potrzebę pogłębiania świadomości społeczeństwa w oparciu o fundamenty miejscowych tradycji kulturowych. Lokalna tradycja jest szczególnie cennym dziedzictwem kulturowym, składa się ze splotu wydarzeń (kontekst dziejowy, historie poszczególnych ludzi, grup społecznych), zachowanych pamiątek (zabytki architektury i budownictwa, zabytki ruchome, zabytki archeologiczne). Miejscowa historia zaś, najczęściej dotycząca poszczególnych rodzin czy niewielkich grup społecznych, przenosi się na dzieje regionu. Opieka nad dziedzictwem kulturowym powinna zatem leżeć u podstaw budowania nowoczesnego społeczeństwa, świadomego swojej przeszłości, która w oczywisty sposób pomaga definiować tożsamość kulturową jako wartościowy składnik struktury współczesnej cywilizacji. 1. Położenie i krótka charakterystyka gminy Gmina Zawonia została utworzona w 1982 r., jest gminą wiejską położoną w środkowo-wschodniej części województwa dolnośląskiego, we wschodniej części powiatu trzebnickiego. Miejscowość Zawonia, siedziba władz samorządowych i zarazem lokalny ośrodek handlowo – usługowy oraz kulturalny dla mieszkańców gminy, położona jest w odległości 27 km na północny wschód od Wrocławia i w odległości 9 km od Trzebnicy. W latach 1975 – 1998 gmina była położona w województwie wrocławskim. Powierzchnia gminy wynosi 118 km², co stanowi 11,5% powierzchni powiatu. Użytki rolne zajmują 56 % jej powierzchni, stąd funkcją wiodącą gminy jest rolnictwo, a tereny leśne 37,6 %, (wskaźnik znacznie powyżej średniej lesistości krajowej, wojewódzkiej i powiatowej), położone głównie w północnej części gminy, w tym objęte ochroną prawną użytek ekologiczny Polana Grochowska i w okolicach miejscowości Czeszów fragment obszaru ochrony siedlisk, należący do sieci NATURA 2000 PLH020093 „Skoroszowskie Łąki”. Gmina zamieszkiwana jest przez 5874 mieszkańców (wg GUS 2016 r.) Gęstość zaludnienia wynosi 50 M/km². Największym ośrodkiem osadnictwa jest 4 Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego – 6 – Poz. 2901 stolica gminy, Zawonia, zamieszkiwana przez ok.1260 mieszkańców. Strukturę osadniczą tworzy 25 wsi sołeckich: Budczyce, Cielętniki, Czachowo, Czeszów, Głuchów Dolny, Grochowa, Kałowice, Ludgierzowice, Miłonowice, Niedary, Pęciszów, Pomianowice, Prawocice, Pstrzejowice, Radłów, Rzędziszowice, Sędzice, Skotniki, Stanięcice, Sucha Wielka, Tarnowiec, Trzęsowice, Zawonia, Złotów, Złotówek, obejmujące 28 miejscowości. Gmina sąsiaduje: od północnego wschodu i północy z gminami Krośnice i Milicz (powiat milicki), od zachodu i od południowego - zachodu z gminą Trzebnica (powiat trzebnicki), od południa z gminą Długołęka (powiat wrocławski), od wschodu z gminą Dobroszyce (powiat oleśnicki). Jednostki osadnicze łączy sieć dróg gminnych oraz 11 odcinków dróg powiatowych. Przez tereny gminy wiedzie droga wojewódzka nr 340 relacji Oleśnica – Trzebnica – Wołów – Ścinawa – Lubin. Według podziału fizyczno-geograficznego Jerzego Kondrackiego, gmina położona jest w granicach makroregionów Obniżenie Milicko-Głogowskie i Wał Trzebnicki, w obrębie mezoregionów Wzgórza Trzebnickie i Kotlina Żmigrodzka, które zadecydowały o jej wyraźnym podziale na część północną i południową, o odmiennych warunkach przyrodniczych. Urozmaicona rzeźba terenu została ukształtowana w czasie zlodowacenia środkowopolskiego, jego najstarszego stadiału Warty. Południową część gminy zajmują wzgórza moreny czołowej z najwyżej położonym punktem na terenie gminy pomiędzy Skotnikami a Miłonowicami, na wysokości 241,5 m n.p.m. Wzgórza morenowe obniżają się w kierunku północnym, przechodząc w tereny równinne, silnie zalesione. Powierzchnia terenu wznosi się tutaj do wysokości 140 m. n. p. m., z niewielkimi spadkami. Gmina położona jest w dorzeczu Odry, na terenie zlewni rzeki Baryczy (prawobrzeżny dopływ Odry), tylko niewielki fragment południowo-wschodniej części gminy należy do zlewni rzeki Widawy (Jagodna w rejonie wsi Rzędziszowice). Główną rzeką, płynącą równoleżnikowo ze wschodu na zachód przez północną część gminy, jest Sąsiecznica (nazywana Sieczką), będąca lewobrzeżnym dopływem Baryczy. Znajdują się też inne cieki, z których do większych należą: Mleczna, Zdrojna, Głęboki Rów, Grochówka, Kuźniczanka, Założna, Jagodna. Do wód powierzchniowych należy także rozbudowany system rowów i stawów hodowlanych, głównie w okolicach miejscowości Czeszów 5 Dziennik Urzędowy Województwa Dolnośląskiego – 7 – Poz. 2901 i Trzęsawice. Na terenie gminy występują udokumentowane zasoby pospolitych surowców mineralnych – złoża Czeszów, Sucha Wielka, Tarnowiec, Rzędziszowice, których eksploatacji zaniechano. Największe znaczenie gospodarcze wśród kopalin mają złoża gazu ziemnego, występujące w północnej części gminy w rejonie wsi Czeszów i Trzęsowice–