Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

SPIS TRE ŚCI:

I. WPROWADZENIE...... 5 1. Podstawowe informacje. Tryb opracowania...... 5 2. Powi ązania polityki przestrzennej samorz ądu terytorialnego z polityk ą przestrzenn ą województwa ..... 6 3. Podstawa opracowania studium...... 6 II. UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ...... 8 1. Uwarunkowania wynikaj ące z dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu ...... 8 1.1. Podstawowe informacje o gminie ...... 8 1.2. Dotychczasowe zagospodarowanie terenu ...... 9 1.3. Uzbrojenie terenów ...... 9 2. Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony ...... 10 3. Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej, wielko ści i jako ści zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego ...... 11 3.1. Poło Ŝenie fizyczno-geograficzne ...... 11 3.2. Rze źba terenu...... 11 3.3. Budowa geologiczna...... 11 3.4. Warunki hydrograficzne ...... 12 3.5. Wody powierzchniowe ...... 13 3.6. Wody podziemne ...... 13 3.7. Warunki klimatu lokalnego...... 14 3.8. Gleby...... 15 3.9. Rolnicza przestrze ń produkcyjna...... 15 3.10. Le śna przestrze ń produkcyjna...... 16 3.11. Środowisko przyrodnicze...... 17 3.12. Obszary i obiekty chronione ...... 17 3.12.1. Pomniki przyrody...... 17 3.12.2. Rezerwat przyrody ...... 18 3.12.3. Obszar chronionego krajobrazu ...... 18 3.13. Zagro Ŝenia, zanieczyszczenia i degradacja środowiska...... 18 3.13.1. Degradacja gleb ...... 18 3.13.2. Zanieczyszczenia wód ...... 19 3.13.3. Degradacja i ochrona atmosfery ...... 20 3.13.4. Ochrona przed hałasem...... 21 3.13.5. Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym ...... 21 4. Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej ...... 22 4.1. Rys historyczny...... 22 4.2. Środowisko kulturowe ...... 24 4.3. Obiekty obj ęte ochron ą ...... 24 5. Uwarunkowania wynikaj ące z warunków i jako ści Ŝycia mieszka ńców, w tym ochrony ich zdrowia ...... 26 5.1. Struktura ludno ści ...... 26 5.2. Opieka medyczna i socjalna ...... 27 5.3. O świata i wychowanie...... 27 5.4. Kultura i sztuka ...... 28 5.5. Organizacje pozarz ądowe ...... 28 5.6. Administracja i finanse ...... 29 5.8. Turystyka i rekreacja...... 29 6. Uwarunkowania wynikaj ące z zagro Ŝenia bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia...... 30 6.1. Zagro Ŝenie powodziowe ...... 30 6.2. Zagro Ŝenie osuwaniem si ę mas ziemnych ...... 31 6.3. Zagro Ŝenie bezpiecze ństwa publicznego...... 31 7. Uwarunkowania wynikaj ące z potrzeb i mo Ŝliwo ści rozwoju Gminy Galewice ...... 31 8. Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu prawnego gruntów...... 32 9. Uwarunkowania wynikaj ące z wyst ępowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odr ębnych ...... 32 10. Uwarunkowania wynikaj ące z wyst ępowania obszarów naturalnych zagro Ŝeń geologicznych..32

1 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

11. Uwarunkowania wynikaj ące z wyst ępowania udokumentowanych złó Ŝ kopalin oraz zasobów wód podziemnych ...... 32 11.1. Udokumentowane zło Ŝa kopalin ...... 32 11.2. Udokumentowane zasoby wód podziemnych...... 33 12. Uwarunkowania wynikaj ące z wyst ępowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odr ębnych ...... 33 13. Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami ...... 33 13.1. Komunikacja ...... 34 13.2. Zaopatrzenie w wod ę...... 36 13.3. Odprowadzanie ścieków...... 37 13.4. Zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą ...... 37 13.5. Zaopatrzenie w ciepło ...... 37 13.6. Zaopatrzenie w gaz...... 37 13.7. Telekomunikacja ...... 37 13.8. Gospodarka odpadami...... 37 14. Uwarunkowania wynikaj ące z zada ń słu Ŝą cych realizacji ponadlokalnych celów publicznych ..37 III. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO...... 39 1. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów ...... 39 1.1. Wytyczne okre ślania w planach miejscowych zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów. Dopuszczalny zakres i ograniczenia zmian...... 39 2. Kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u Ŝytkowania terenów, w tym tereny wył ączone z zabudowy...... 43 2.1. Minimalne i maksymalne parametry i wska źniki urbanistyczne...... 43 2.2. Tereny wskazane do wył ączenia spod zabudowy...... 43 3. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk. Wytyczne okre ślania zasad ochrony w planach miejscowych ...... 44 3.1. Ochrona środowiska...... 44 3.2. Ochrona przyrody...... 48 3.2.1. Obszar NATURA 2000...... 48 3.2.2. Obszar chronionego krajobrazu ...... 48 3.2.3. Rezerwat przyrody ...... 49 3.2.4. Pomniki przyrody...... 49 3.2.5. U Ŝytki ekologiczne...... 49 4. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej. Wytyczne okre ślania w planach miejscowych zasad wynikaj ących z potrzeb ochrony zabytków i parków kulturowych...... 50 5. Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej. Wytyczne okre ślania w planach miejscowych wykorzystania i rozwijania potencjału ju Ŝ istniej ących systemów oraz koordynacji lokalnych i ponadlokalnych zamierze ń inwestycyjnych ...... 52 5.1. Komunikacja ...... 52 5.1.1. Drogi powiatowe...... 52 5.1.2. Drogi gminne ...... 52 5.1.3. Ście Ŝki rowerowe i szlaki turystyczne ...... 53 5.2. Infrastruktura techniczna...... 53 5.2.1. Wodoci ągi...... 54 5.2.2. Kanalizacja ...... 54 5.2.3. Gaz...... 54 5.2.4. Zaopatrzenie w ciepło ...... 54 5.2.5. Elektroenergetyka ...... 55 5.2.6. Telekomunikacja ...... 55 6. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym ...55 7. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów, o których mowa w art. 48 ust. 1...... 55 8. Obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odr ębnych, w tym obszary wymagaj ące przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści, a tak Ŝe obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda Ŝy powy Ŝej 2000 m 2 oraz obszary przestrzeni publicznej...... 56 9. Obszary, dla których gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagaj ące zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne ...... 56 2 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

10. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej ...... 56 10.1. Obszary, w których planuje si ę zmian ę przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne...... 57 10.2. Tereny rolne...... 57 10.3. Tereny trwałych u Ŝytków zielonych ...... 58 10.4. Tereny le śne i przeznaczone do zalesienia...... 59 11. Obszary nara Ŝone na niebezpiecze ństwo powodzi i osuwania si ę mas ziemnych ...... 59 12. Obiekty lub obszary, dla których wyznacza si ę w zło Ŝu kopaliny filar ochronny...... 60 13. Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowi ązuj ące na nich ograniczenia prowadzenia działalno ści gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz. U. Nr 41, poz. 412 z pó źn. zm.)....60 14. Obszary wymagaj ące przekształce ń, rehabilitacji lub rekultywacji ...... 60 15. Granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych...... 60 16. Inne obszary problemowe, w zale Ŝno ści od uwarunkowa ń i potrzeb zagospodarowania wyst ępuj ących w gminie...... 60 IV. WPŁYW UWARUNKOWA Ń, O KTÓRYCH MOWA w art. 10 ust. 1 USTAWY, NA USTALENIE KIERUNKÓW I ZASAD ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY, O KTÓRYCH MOWA w art. 10 ust. 2 USTAWY...... 61 V. POLITYKA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA...... 62 VI. INTERPRETACJA ZAPISÓW USTALE Ń STUDIUM...... 63 VII. UZASADNIENIE PRZYJ ĘTYCH ROZWI ĄZA Ń I SYNTEZA USTALE Ń PROJEKTU STUDIUM ...... 63 VIII. OBJA ŚNIENIE ZMIAN W NOWYM OPRACOWANIU W STOSUNKU DO POPRZEDNIEJ EDYCJI STUDIUM ...... 65

3 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

4 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

I. WPROWADZENIE

1. Podstawowe informacje. Tryb opracowania

Studium jest narz ędziem kształtowania polityki przestrzennej Samorz ądu. Jest ono wyrazem jego pogl ądów i postanowie ń zwi ązanych z rozwojem gminy. Głównym zadaniem studium jest okre ślenie polityki przestrzennej gminy wpisanej w polityk ę przestrzenn ą pa ństwa oraz ogólnych kierunków i zasad zagospodarowania przestrzennego gminy. Studium ma za zadanie tak Ŝe sformułowanie lokalnych uwarunkowa ń, celów i programów rozwoju, dzi ęki czemu staje si ę ono dokumentem wytyczaj ącym ogóln ą polityk ę przestrzenn ą gminy, a jednocze śnie posiada ć b ędzie charakter wytycznych do sporz ądzenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Okre ślona w studium polityka przestrzenna jest zgodna z zasadami ustanowionymi przepisami prawa i uwzgl ędnia w zagospodarowaniu gminy: – dotychczasowe przeznaczenie, zagospodarowanie i uzbrojenie terenu, – stan ładu przestrzennego i wymogi jego ochrony, – walory krajobrazowe, stan środowiska przyrodniczego oraz wymagania jego ochrony, – warunki i jako ść Ŝycia, ochrona zdrowia oraz bezpiecze ństwa ludno ści i mienia, – potrzeby i mo Ŝliwo ści rozwoju gminy, – stan prawny gruntów, – wyst ępowanie obiektów i terenów chronionych na podstawie odr ębnych przepisów, – wyst ępowanie udokumentowanych złó Ŝ kopalin oraz zasobów wód podziemnych, – wyst ępowanie terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odr ębnych, – stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami, – zada ń słu Ŝą cych realizacji ponadlokalnych celów publicznych, – wymagania dziedzictwa kulturowego i dóbr kultury, – walory ekonomiczne przestrzeni i prawo własno ści, – potrzeby obronno ści i bezpiecze ństwa pa ństwa. Zgodnie z art. 9 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, studium uchwala Rada Gminy. Nie jest ono aktem prawa miejscowego, ale zawarte w nim i uchwalone przez Rad ę Gminy zasady polityki przestrzennej winny by ć wi ąŜą ce dla Wójta i wszystkich jednostek organizacyjnych działaj ących na terenie gminy. Jest to wi ęc wa Ŝny akt władczy, w którym Rada Gminy bezpo średnio wpływa na działania całego swojego aparatu wykonawczego. Gmina Galewice dysponuje obowi ązuj ącym „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Galewice” przyj ętym uchwał ą Rady Gminy Galewice Nr XXIV/139/01 z dnia 5 pa ździernika 2001 r. W miar ę upływu czasu materiał ten wymagał uzupełnienia, wzbogacenia i uszczegółowienia o aktualn ą sytuacj ę i ewoluuj ące potrzeby gminy, ponadto ze wzgl ędu na obowi ązuj ące przepisy dotycz ące planowania i zagospodarowania przestrzennego zmiana studium jest uzasadniona. Z wej ściem w Ŝycie ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80 poz. 717, z pó źn. zm.) zmienił si ę zakres, problematyka i tryb sporz ądzania studium

5 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Z nowych, obowi ązkowych do uwzgl ędnienia elementów studium, nale Ŝy wyszczególni ć i ustali ć zasady ochrony dóbr kultury współczesnej, okre śli ć obszary, na których b ędą rozmieszczone inwestycje celu publicznego o znaczeniu gminnym i ponadlokalnym, obszary przestrzeni publicznej, okre śli ć obszary, dla których sporz ądzenie planu miejscowego jest obowi ązkowe na podstawie przepisów odr ębnych, okre śli ć obszary, dla których gmina zamierza sporz ądzi ć plan miejscowy, w tym obszary wymagaj ące zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne, wyszczególni ć obszary wyst ępowania złó Ŝ surowców mineralnych, obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych, granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych oraz inne obszary problemowe w zale Ŝno ści od uwarunkowa ń i potrzeb zagospodarowania wyst ępuj ących w gminie. Rada Gminy Galewice podj ęła uchwał ę Nr XV/82/08 z dnia 22 lutego 2008 r. w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia zmiany studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Galewice. Zgodnie z art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80 poz. 717, z pó źn. zm.) sporz ądzaj ącym studium jest Wójt Gminy. Studium, jako dokument, przyjmowane jest uchwał ą Rady Gminy i podlega nadzorowi wojewody co do zgodno ści z prawem. Studium zawiera: – tekst, – plansz ę „Uwarunkowania” w skali 1 : 10 000 oraz – plansz ę „Kierunki zagospodarowania, polityka funkcjonalno-przestrzenna” w skali 1 : 10 000. Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego powstało w oparciu o nast ępuj ące akty prawne: - ustaw ę z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80 poz. 717, z pó źn. zm. ), - rozporz ądzenie Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (Dz. U. Nr 118, poz. 1233), - rozporz ądzenie Ministra Infrastruktury z dnia 7 maja 2004 r. w sprawie sposobu uwzgl ędniania w zagospodarowaniu przestrzennym potrzeb obronno ści i bezpiecze ństwa pa ństwa (Dz. U. Nr 125, poz. 1309), - przepisy odr ębne.

2. Powi ązania polityki przestrzennej samorz ądu terytorialnego z polityk ą przestrzenn ą województwa

Wójt Gminy Galewice sporz ądzaj ąc studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy ma obowi ązek uwzgl ędnienia ustale ń strategii rozwoju województwa zawartych w planie zagospodarowania przestrzennego województwa (art. 11 pkt 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). Wójt przedkłada studium do zaopiniowania i uzgodnienia. Szczególnie istotne jest, aby w studium zostały uwzgl ędnione zamierzenia w zakresie ponadlokalnych inwestycji komunalnych i rz ądowych zwi ązanych z zagospodarowaniem terenów.

3. Podstawa opracowania studium

Podstaw ą prawn ą przyst ąpienia do opracowania „Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Galewice” jest art. 9 ustawy o 6 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz Uchwała Rady Gminy Galewice Nr XV/82/08 z dnia 22 lutego 2008 r. w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia zmiany studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Galewice.

7 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

II. UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

1. Uwarunkowania wynikaj ące z dotychczasowego przeznaczenia, zagospodarowania i uzbrojenia terenu

1.1. Podstawowe informacje o gminie

Gmina Galewice połoŜona jest w południowo – zachodniej cz ęś ci województwa łódzkiego. Jest drug ą, co do wielko ści gmin ą powiatu wieruszowskiego. Graniczy z nast ępuj ącymi gminami: – od północy – Czajków i Grabów nad Prosn ą (obie gminy poło Ŝone s ą w województwie wielkopolskim, powiat ostrzeszowski), – od wschodu – Klonowa (powiat sieradzki), Lututów, – od południowego-wschodu – Sokolniki, – od południowego-zachodu – Wieruszów, – od zachodu – Doruchów (województwo wielkopolskie, powiat ostrzeszowski).

Siedzib ą gminy jest wie ś Galewice zlokalizowana w bliskiej odległo ści od nast ępuj ących miejskich i regionalnych o środków: – od Wieruszowa – 11 km, – od Wielunia – 27 km, – od Kalisza – 52 km,

8 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

– od Ostrowa Wlkp. – 34 km, – od Sieradza – 53 km. Pierwsza wzmianka o Galewicach pochodzi z 1458 roku. Według danych z 1633- 1635 Galewice le Ŝą na drugim, co do wielko ści i wa Ŝno ści trakcie ł ącz ącym dwie metropolie średniowieczne: Ostrzeszów i Wielu ń. W trakcie drugiej wojny światowej, w okolicach wsi gminnej, hitlerowcy stworzyli polski rezerwat, do którego przesiedlali ludno ść polsk ą. Istniał tu równie Ŝ Ŝydowski obóz pracy. Gmina Galewice jest typow ą gmin ą wiejsk ą i stanowi rodzaj pomostu pomi ędzy Wy Ŝyn ą Wielu ńsk ą a Wzgórzami Ostrzeszowskimi. Powierzchnia gminy wynosi 13 579 ha a liczba ludno ści kształtuje si ę w okolicach 6200 mieszka ńców . W skład gminy wchodz ą 22 miejscowo ści sołeckie: Biadaszki, Brzózki, Dąbie, Foluszczyki, Galewice, Galewice A, Gąszcze, Jeziorna, Kaski, Ka źmirów, Kolonia Osiek, Ku Ŝaj, Niwiska, Osiek, Osowa, Ostrówek, Pędziwiatry, Przybyłów, Rybka Lututowska, Spóle, Węglewice, śelazo.

1.2. Dotychczasowe zagospodarowanie terenu

Dominuj ącą funkcj ą na terenie Gminy Galewice jest produkcja rolnicza. Jest to zwi ązane z du Ŝym udziałem u Ŝytków rolnych w stosunku do powierzchni gminy. Rolniczy charakter gminy nie oznacza, Ŝe na jej terenie nie rozwija si ę przemysł. W ewidencji działalno ści gospodarczej zarejestrowane jest kilkaset podmiotów gospodarczych prowadz ących działalno ść w zakresie: – usługi transportowe, – przemysł drzewny i produkcja mebli, – usługi budowlane, – handel. Ze wzgl ędu na rolniczy charakter na terenie gminy dominuje zabudowa zagrodowa uzupełniana miejscowo zabudow ą mieszkaniow ą jednorodzinn ą. Zabudowania skupione s ą głównie wzdłu Ŝ dróg w postaci zwartych pasm. Siedliska rozmieszczone w otwartej przestrzeni wyst ępuj ą nielicznie, głównie w północnej cz ęś ci gminy. Taki sposób zagospodarowania warunkowany jest istniej ącym podziałem działek oraz sieci ą drogow ą. Lasy stanowi ą 40% ogólnej powierzchni gminy. Jest tu niespotykana w okolicach lesisto ść . Wszystkie lasy na terenie gminy nale Ŝą do lasów ochronnych. Lasy w północnej cz ęś ci gminy oraz grunty rolne na skraju lasu w rejonie okolicy wsi Foluszczyki uznane s ą za ostoje zwierzyny. Warunki środowiskowe sprzyjaj ą gnie ŜdŜeniu si ę chronionych gatunków ptaków wodno-błotnych. Na terenie gminy znajduj ą si ę trzy parki podworskie i wiejskie, które figuruj ą w ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. S ą one poło Ŝone w Galewicach, Węglewicach i Dąbiu. Istniej ące zagospodarowanie i przeznaczenie nowych terenów zostało okre ślone cz ęś ciow ą zmian ą miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy Galewice we wsiach: Galewice, Biadaszki, Kolonia Osiek, śelazo przyj ętą przez Rad ę Gminy w Galewicach uchwał ą Nr IX/42/03 z dnia 30 czerwca 2003 r. Cz ęść planu poło Ŝonego w miejscowo ści śelazo została uchylona przez S ąd Administracyjny.

1.3. Uzbrojenie terenów

Sie ć drogowa gminy składa si ę z dróg publicznych: powiatowych i gminnych, które uzupełniaj ą drogi wewn ętrzne stanowi ące obsług ę terenów zabudowy wiejskiej i dojazdy do pól. 9 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

Źródłem zaopatrzenia w wod ę s ą wody podziemne, wyst ępuj ące w utworach trzeciorz ędowo-jurajskich i czwartorz ędowych, pobierane przez uj ęcia zlokalizowane w Galewicach, Osieku, Ostrówku, Niwiskach, Biadaszkach i W ęglewicach. Rozwój sieci kanalizacyjnej nie nad ąŜ a za dynamicznym rozwojem sieci wodoci ągowej. Tereny obsługiwane przez zorganizowany system sieci kanalizacyjnej stanowi ą niewielki odsetek wszystkich terenów zurbanizowanych. Zasilanie odbiorców w energi ę elektryczn ą realizowane jest poprzez sieci średnich napi ęć , stacje transformatorowe 15/0,4 kV oraz sie ć niskiego napi ęcia. Stan techniczny sieci wymaga modernizacji polegaj ącej na wymianie słupów oraz modernizacji stacji transformatorowych. Na terenie gminy nie funkcjonuje składowisko odpadów.

2. Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu ładu przestrzennego i wymogów jego ochrony

Obecne układy rozłogów pól s ą dzi ś Ŝywym dowodem wielowiekowych procesów zwi ązanych z podziałem ziemi i charakterem prowadzonej na niej gospodarki rolnej. Zdecydowanie przewa Ŝa układ pasmowy z niewielkim udziałem typu blokowo-pasmowego. Cz ęstym zjawiskiem jest lokalizowanie terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej w sąsiedztwie zabudowy zagrodowej. Wraz ze zmieniaj ącą si ę struktur ą zatrudnienia w gminie, stopniowo zmniejsza si ę liczba osób zatrudnionych w rolnictwie, a co za tym idzie powierzchnia gruntów rolnych u Ŝytkowanych rolniczo. Ponadto w ostatnich latach zaznaczył si ę wyra źny wzrost zainteresowania nieruchomo ściami przeznaczonymi pod zabudow ę przez osoby zamieszkuj ące wi ększe o środki miejskie. Utworzenie nowych terenów przeznaczonych pod zabudow ę mieszkaniow ą i usługow ą pozwoli zaspokoi ć rosn ące zapotrzebowanie. Głównym celem przy wyznaczaniu terenów nowej zabudowy powinno by ć racjonalne wykorzystanie przestrzeni. Rozwój powinien si ę ści śle wi ąza ć z potencjałem demograficznym gminy i przebiega ć etapowo. W pierwszej kolejno ści nale Ŝy d ąŜ yć do uzupełniania i uporz ądkowania struktury istniej ącej zabudowy, a dopiero po odpowiednim wypełnieniu tej przestrzeni przyst ępowa ć do zagospodarowania terenów niezainwestowanych. Przyj ęte rozwi ązania powinny zapewnia ć ochron ę ładu przestrzennego, zachowa ć harmoni ę przestrzenn ą oraz odpowiedni ą skal ę i proporcje zabudowy. Nie mo Ŝna zapomina ć o wyposa Ŝeniu nowych obszarów w niezb ędn ą infrastruktur ę techniczn ą podnosz ącą jako ść Ŝycia mieszka ńców. Wyra źnie wyodr ębnionym przestrzennie elementem s ą lasy. Główne kompleksy poło Ŝone w północnej, środkowej i wschodniej cz ęś ci gminy pełni ą rol ę zarówno produkcyjn ą, jak i ekologiczn ą. Pozytywny wpływ lasu na środowisko przejawia si ę przede wszystkim w kształtowaniu i ochronie gleb i powietrza, stabilizuj ącym oddziaływaniu na środowisko przyrodnicze, czyli wpływem na obieg wody, opady, wiatry, temperatur ę, mikroklimat, erozj ę gleb. Równie istotne jest oddziaływanie na jako ść naszego Ŝycia (jako ść powietrza, czysto ść wód powierzchniowych, wypoczynek, turystyk ę, warto ści estetyczne, krajobrazowe, kulturalne).

10 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

3. Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu środowiska, w tym stanu rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej, wielko ści i jako ści zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego

3.1. Poło Ŝenie fizyczno-geograficzne

Według podziału fizyczno-geograficznego Polski Kondrackiego gmina Galewice znajduje si ę w obr ębie Nizin Wielkopolsko-Śląskich, w makroregionie Niziny Południowowielkopolskiej w mezoregionie Kotlina Grabowska. Kotlina Grabowska jest to nieckowate obni Ŝenie pomi ędzy Wzgórzami Ostrzeszowskimi na zachodzie, Wysoczyzn ą Złoczewsk ą na wschodzie i Wysoczyzn ą Wieruszowsk ą na południu. Osi ą tego obni Ŝenia jest dolina Prosny. Dno kotliny wy ściełaj ą piaski lodowcowo-rzeczne i rzeczne, na których wyst ępuj ą wydmy.

3.2. Rze źba terenu

Gmina Galewice le Ŝy na zdenudowanej równinie morenowej ze zlodowacenia odrza ńskiego. W morfologii ziemi Galewickiej wydzielono dwie jednostki: – teras ę pleistoce ńsk ą, wydmow ą erozyjno-akumulacyjn ą, w jej obr ębie znajduje si ę 90% obszaru całej gminy. Jest to rozległa płaska forma wzniesienia 145-165 m n.p.m., a spadku poniŜej 2%, lokalnie 8%. W obr ębie terasy wyst ępuj ą liczne pola wydmowe osi ągaj ące wysoko ść od 10 do 15 m, stanowi ące atrakcyjne urozmaicenie krajobrazu. Wydmy s ą w cało ści zalesione, towarzysz ą im rozległe, nieregularne, płytkie niecki podmokłe, b ądź te Ŝ z zarastaj ącymi płytkimi jeziorami, – teras ę holoce ńsk ą, zalewow ą rzeki Prosny, płask ą o szeroko ści 10-100 m, poło Ŝon ą w poziomie 135-145 m n.p.m. W obr ębie niej znajduj ą si ę liczne starorzecza, z wyst ępuj ącymi w ich obszarze i zarastaj ącymi jeziorami, bądź stałymi podmokło ściami. Terasa ta jest ograniczona od wydmowej wyra źną kraw ędzi ą morfologiczn ą o wysoko ści kilku metrów. Cały rejon le Ŝy w dorzeczu rzeki Prosny.

3.3. Budowa geologiczna

W budowie geologicznej obszaru gminy mo Ŝna wyró Ŝni ć nast ępuj ące utwory: Jura Osady jurajskie wykształcone są w postaci piasków, piaskowców, piaskowców słabo zwi ęzłych i iłów. Mi ąŜ szo ść utworów jurajskich nie została stwierdzona dogł ębnymi otworami, ale wynosi ć mo Ŝe do kilkuset metrów. Strop kształtuje si ę ró Ŝnie w ró Ŝnych cz ęściach gminy i wyst ępuje na gł ęboko ści od ok. 90,0 m do ok. 105,0 m ppt. Trzeciorz ęd Utwory trzeciorz ędowe zalegaj ą zwart ą pokryw ą i wykształcone s ą w postaci pyłów, iłów i piasków z licznymi wkladkami w ęgla brunatnego. Mi ąŜ szo ść utworów trzeciorz ędowych waha si ę od ok. 30,0 m do ok. 70,0 m. Strop trzeciorz ędu wyst ępuje na gł ęboko ści od ok. 20,0 m (rejon Ostrówka W ęglewskiego) do ok. 60,0 m (okolice Osieka). Czwartorz ęd Osady czwartorz ędowe reprezentowane s ą generalnie przez utwory akumulacji wodnej, jak piaski, Ŝwiry, iły zastoiskowe, mułki, jak i osady glacjalne i 11 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice fluwioglacjalne takie jak gliny, gliny piaszczyste, piaski, Ŝwirki i pospółki. Zmienno ść wykształcenia litologicznego osadów czwartorz ędowych w tym rejonie jest znaczna. Znaczne jest równie Ŝ zró Ŝnicowanie pod wzgl ędem zawodnienia tych utworów oraz ich mi ąŜ szo ści (od ok. 20,0 do ok. 60,0 m).

3.4. Warunki hydrograficzne

Gmina Galewice w cało ści znajduje si ę w dorzeczu Prosny, w tym cz ęść środkowa gminy w zlewni Strugi W ęglewskiej, a pozostały obszar w bezpo średnich zlewniach cz ąstkowych Prosny. Prosna - rzeka o długo ści 217 km to lewy dopływ Warty. Wypływa koło wsi Wol ęcin w woj. śląskim, a wpływa do Warty niedaleko Rudy Komorskiej. Poni Ŝej Wieruszowa Prosna wkracza na teren Kotliny Grabowskiej i płynie ni ą a Ŝ do uj ścia Ołoboku. Charakterystyk ę hydrologiczn ą Prosny opracowano w oparciu o notowania prowadzone w posterunku wodowskazowym IMGW zlokalizowanym w Mirkowie. Prosna charakteryzuje si ę śnie Ŝno - deszczowym re Ŝimem zasilania. Maksimum zasilania, zwi ązane z roztopami, wyst ępuje najcz ęś ciej w lutym lub marcu. Po osi ągni ęciu maksimum przepływy i stany wody w rzece szybko opadaj ą i przewa Ŝnie na pocz ątku czerwca wkraczaj ą w stref ę stanów i przepływów ni Ŝówkowych. Ni Ŝówki letnie s ą do ść stabilne i utrzymuj ą si ę na ogół do ko ńca roku hydrologicznego. Krótkotrwałe, zdarzaj ące si ę w tym czasie wezbrania, s ą wezbraniami pochodzenia opadowego. Ich zasi ęg jest najcz ęś ciej ograniczony do niewielkich obszarów. Pojawiaj ące si ę niekiedy w okresie zimowym ni Ŝówki zwi ązane s ą z długookresowym wyst ępowaniem ujemnych temperatur powietrza. Ni Ŝówki te mog ą by ć gł ębokie i długotrwałe. Generalnie ni Ŝówki trwaj ą ponad połow ę roku, a w poł ączeniu ze stanami średnimi dotycz ą blisko 90% roku. W czasie półrocza letniego przepływy średnie s ą w badanych przekrojach wodowskazowych w porównaniu z półroczem zimowym znacznie ni Ŝsze. Przeci ętne przepływy półrocza letniego stanowi ą w Mirkowie - 52,9% średnich - notowanych w półroczu zimowym. W czasie przej ścia najwi ększych fal wezbraniowych, notowanych na Pro śnie, odpływ wynosi około 50% odpływu całorocznego, a w okresie wezbra ń przeci ętnych 20-30% odpływu rocznego. Średnia pr ędko ść przesuwania si ę fali powodziowej na Pro śnie, mi ędzy Mirkowem a Piwonicami, wynosi 28 km na dob ę. Szybkie zmniejszanie si ę przepływów po okresach wezbraniowych, przy ogólnie niskich sumach opadów rocznych, jest nast ępstwem małej zasobno ści warstw wodono śnych, a ponadto du Ŝej gęsto ści sieci rzecznej uniemo Ŝliwiaj ącej gromadzenie wi ększych zasobów w okresach nadwy Ŝkowych. Potwierdzeniem słabej zdolno ści retencyjnej badanego terenu s ą niskie warto ści (3,8-4,7 l/km) średnich odpływów jednostkowych, nale Ŝą ce do najni Ŝszych w Polsce. Sama Prosna zaliczona została przez Choi ńskiego do rzek o przepływach najbardziej wyrównanych w Polsce. Prawdopodobie ństwo wyst ąpienia na niej przepływów ekstremalnych, wyznaczonych dla wodowskazu w Mirkowie, wynosi raz na 182 lata. Natomiast przepływ minimalny wyst ąpi ć mo Ŝe raz na 16,7 lat. W warunkach przeci ętnych, w wyznaczonym dla Prosny w Mirkowie przepływie średnim najwi ększy udział ma dopływ wód gruntowych, dopływ z obniŜeń, dopływ podpowierzchniowy i na ko ńcu spływ powierzchniowy. Cz ęść dorzecza Prosny pozostaj ąca w zasi ęgu gminy Galewice nale Ŝy do obszaru znacznych niedoborów wód opadowych. Sumy średnich opadów rocznych na tym terenie mieszcz ą si ę w granicach 550 - 600 mm, przy czym zim ą spada 200 - 250 mm, a latem 350 - 400 mm (1951-1970). Jednak Ŝe według notowa ń ze stacji opadowych: Wieruszów, Kraszewice (1961 - 1970) i Kalisz (1961 - 1990), opady na tym terenie najcz ęś ciej s ą ni Ŝsze i wynosz ą odpowiednio 562 mm, 545 mm i 508 mm. Przy niskich opadach rocznych w Kaliszu, od 402 do 647 mm, i wysokich warto ściach parowania

12 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice potencjalnego od 566 do 667 mm deficyty wodne przy parowaniu rzeczywistym z gruntu si ęgaj ącym od 363 do 526 mm wynosz ą od 63 do 248 mm. Maksymalne deficyty wodne wyst ępuj ą w miesi ącach letnich. Przy tak znacznych deficytach wodnych, w których niedobory wody w glebach i gruntach gliniastych wynosz ą około 110 mm, a w gruntach piaszczystych 140 mm, zasilanie wód podziemnych i odpływu rzecznego mo Ŝe odbywa ć si ę tylko w okresie, nadwy Ŝek wodnych wyst ępuj ących głównie w okresach roztopów wiosennych. W pozostałych sezonach roku hydrologicznego zasilanie wód podziemnych praktycznie na obszarze opracowania nie zachodzi. Warunki optymalne dla rozwoju ro ślin wyst ępuj ą w tej sytuacji tylko w miesi ącach wiosennych. W miesi ącach letnich, poczynaj ąc od czerwca, zapotrzebowanie wodne ro ślin pokrywane jest głównie przez bardzo nieregularne opady atmosferyczne. Jedynym wi ększym dopływem Prosny, o długo ści 30,3 km na terenie gminy Galewice jest Struga W ęglewska (prawobrze Ŝny dopływ). Źródła jej znajduj ą si ę na terenie powiatu sieradzkiego, na południe od wsi Rososz, na wysoko ści 181 m n.p.m. Uchodzi do Prosny poni Ŝej W ęglewic na poziomie 138,0 m n.p.m. Średni spadek podłu Ŝny wynosi 1,4‰, a w odcinku źródłowym 6,0‰. Zlewnia zajmuje powierzchni ę 170,8 km . Lesisto ść jej wynosi 32,2%, jest to jeden z wy Ŝszych wska źników w dorzeczu Prosny. Informacje o warunkach hydrologicznych Strugi, ze wzgl ędu na brak stałych posterunków obserwacyjnych, s ą informacjami bardzo ogólnymi. Je śli uwzgl ędni si ę wyniki bada ń regionalnych Strug ę W ęglewsk ą mo Ŝna zaliczy ć do cieków charakteryzuj ących si ę na ogół małą zmienno ści ą stanów i przepływów.

3.5. Wody powierzchniowe

Na terenie gminy istniej ą niekorzystne warunki wodne – wyst ępuje deficyt wody i nasila si ę zjawisko stepowienia gleby. Głównym ciekiem wodnym na terenie gminy jest rzeka Prosna oraz mniejsze stanowi ące jej dopływy to: – Struga W ęglewska, – Struga Gr ądy, – Struga Kraszewicka, – Struga Zamo ść . Cały obszar zaliczany jest do zlewni rzeki Warty. Szczególnej ochrony, uporz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej oraz odpowiedniego zagospodarowania terenu celem zwi ększenia retencji wód i spowolnienia odpływu, wymaga zlewnia górnej i środkowej Prosny, tj. m.in. obszar gminy Galewice.

3.6. Wody podziemne

W cz ęś ci dorzecza Prosny, od Siemianic do Kalisza, w śród utworów wodono śnych najwa Ŝniejsz ą pozycj ę zajmuj ą kolejne pi ętra: czwartorz ędowe, trzeciorz ędowe i jurajskie. Wody pi ętra czwartorz ędowego wyst ępuj ą w dwóch poziomach: gruntowym i mi ędzymorenowym. Poziom wód gruntowych - wyst ępuje przede wszystkim w piaskach i Ŝwirach rzecznych holocenu, interglacjału emskiego i zlodowacenia północnopolskiego. Najwi ększe zbiorniki wód tego poziomu zwi ązane s ą tu z dolin ą rzeki Prosny. Cech ą charakterystyczn ą poziomu gruntowego jest znaczna zmienno ść mi ąŜ szo ści, parametrów filtracyjnych i warunków zasilania. Ze wzgl ędu na brak lub słab ą izolacj ę od powierzchni zasilanie odbywa si ę głównie przez infiltracj ę wód opadowych. Lokalnie mo Ŝliwe jest zasilanie pochodz ące z drena Ŝu poziomów gł ębiej zalegaj ących i z wód powierzchniowych. Ostatni rodzaj zasilania ma najcz ęś ciej 13 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice miejsce w s ąsiedztwie brzegowych uj ęć infiltracyjnych. Dobra przepuszczalno ść utworów powierzchniowych, zapewniaj ąca szybki dopływ wód opadowych, jest powa Ŝnym zagro Ŝeniem dla wód poziomu gruntowego. Zagro Ŝenie to jest zwi ązane z pionowym przenikaniem zanieczyszczeń pochodzenia antropogenicznego. Tempo tego przenikania oceniane jest na okres si ęgaj ący 5 lat w dolinie Prosny i jej dopływów oraz 5-25 lat w obszarach rozszerze ń pradolinnych. Poziom mi ędzymorenowy zwi ązany jest z utworami wodno – lodowcowymi rozdzielającymi gliny morenowe zlodowacenia południowopolskiego i środkowopolskiego. Mi ąŜ szo ść osadów wodono śnych tego poziomu jest bardzo zmienna, a wyst ępuj ące w nim wody s ą najcz ęś ciej wodami naporowymi. Zasilanie poziomu mi ędzymorenowego odbywa si ę poprzez kompleksy słabo- przepuszczalnych glin lub na obszarach dolinnych w rejonie wy Ŝszych teras z poziomu gruntowego. Strefami drena Ŝu tego poziomu s ą tu rejony niskich teras dolinnych rzeki Prosny i jej dopływu - Strugi W ęglewskiej. Poziom mi ędzymorenowy mo Ŝe kontaktowa ć si ę miejscami (w południowo - wschodniej cz ęś ci gminy) z wodami pi ętra trzeciorz ędowego. Odporno ść poziomu mi ędzymorenowego na zanieczyszczenia pochodzenia antropogenicznego jest znacznie wy Ŝsza ni Ŝ poziomu gruntowego. Utrudniaj ące infiltracj ę pionową warstwy osadów gliniastych powoduj ą, Ŝe czas pionowego przemieszczania si ę zanieczyszcze ń do tego poziomu si ęga 25 lat i wi ęcej. Poziom ten ujmowany jest do eksploatacji w miejscowo ściach Niwiska, Biadaszki i W ęglewice. Czwartorz ędowa warstwa wodono śna wykształcona w postaci piasków drobno- i średnioziarnistych. Wyst ępuje na gł ęboko ści ok. 2,0-2,5 m. Jej miąŜ szo ść wynosi do 20,0 m. Ustalone zwierciadło wody wyst ępuje na gł ęboko ści ok. 4,0 – 6,5 m. Wody trzeciorz ędowe zwi ązane s ą z utworami piaszczystymi – piasek drobny, piasek drobny z wkładkami piaskowca drobnoziarnistego oraz piaskowca średnioziarnistego średniozwi ęzłego. Wyst ępuj ą od gł ęboko ści ok. 80,0 m a ich mi ąŜ szo ść wynosi ok. 15,0 m. Jurajski poziom wodono śny wykształcony jest w postaci piaskowców drobnoziarnistych, słabozwi ęzłych. Warstwa wodono śna wyst ępuje na głeboko ści ok. 105,0 m. Ustalone zwierciadło wody wyst ąpiło na gł ęboko ści ok. 0,5 – ok. 7,0 m ppt. Poziom ten wraz z poziomem trzeciorz ędowym tworz ą wspólne pi ętro wodono śne.

3.7. Warunki klimatu lokalnego

Poło Ŝenie gminy w środkowej cz ęś ci Polski oraz charakter rze źby terenu sprawiaj ą, Ŝe lokalne warunki klimatyczne s ą zró Ŝnicowane głównie w zakresie stosunków wilgotno ściowych. Ukształtowanie terenu ułatwia napływanie nad jej obszar ró Ŝnych mas powietrza. Klimat podobnie jak całej Polski jest przej ściowy, kontynentalno – morski, kształtowany jest przez masy powietrza napływaj ące znad Oceanu Atlantyckiego lub wschodniej Azji i Europy. Gmina Galewice le Ŝy w obszarze klimatu łódzkiego. Wyznacznikiem warunków klimatycznych jest topografia terenu i poło Ŝenie obszaru w strefie mas powietrza polarno-morskiego i polarno-kontynentalnego. Opady atmosferyczne średnio wahaj ą si ę od 500 – 600 mm. Średnia temperatura roczna wynosi ok. 7,5ºC. Najchłodniejszym miesi ącem jest luty, średnia poni Ŝej -3ºC, najcieplejszym lipiec - średnia ok. 18ºC. Dni z pokryw ą śnie Ŝną około 70 – od przełomu listopada i grudnia do połowy marca. Okres wegetacyjny wynosi ok. 210- 220 dni. Na terenie gminy rozkład opadów atmosferycznych cechuje si ę rozkładem sezonowym. Suma roczna opadów atmosferycznych kształtuje si ę na poziomie ok. 550 mm. Średnia roczna wilgotno ść powietrza na ternie gminy wynosi 81 %. Dolina Prosny cechuje si ę niekorzystnymi warunkami klimatu w zakresie stosunków

14 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice termiczno – wilgotno ściowych. Obszary le śne posiadaj ą szczególne warunki klimatyczne, charakteryzuj ące si ę du Ŝą zaciszno ści ą, mniejszymi amplitudami temperatur, wi ększym zacienieniem.

3.8. Gleby

Małe zró Ŝnicowanie rze źby, litologii, budowy profilu, uwilgotnienia, stopnia kultury, powoduj ą, Ŝe gleby gminy Galewice odznaczaj ą si ę zbli Ŝon ą przydatno ści ą rolnicz ą. Teren gminy wyró Ŝnia si ę małym udziałem gruntów ornych i stosunkowo du Ŝym odsetkiem powierzchni le śnych. Wobec usytuowania gminy na rozległej równinie tarasowej, zdecydowanie przewa Ŝaj ą słabe gleby brunatne i bielicowe wytworzone z piasków lu źnych całkowitych lub słabo gliniastych, lokalnie pod ścielonych piaskami lu źnymi. Gleby te s ą w przewadze trwale za suche, przewiewne i przepuszczalne, bardzo mało urodzajne. Dominuj ą niskie klasy bonitacyjne - kl.V i VI, zaliczane do kompleksów Ŝytnich: słabego i bardzo słabego, tj. źytnio-łubinowego Tylko w południowo-zachodniej cz ęś ci gminy, w rejonie wsi Galewice, Niwiska, Osiek zajmuj ą gleby wy Ŝszych klas bonitacyjnych, głównie kl. III i IV. S ą to przewa Ŝnie gleby brunatne lub bielicowe wytworzone z glin lekko spłaszczonych lub piasków słabogliniastych na glinie, zaliczane do kompleksów Ŝytnich: dobrego i bardzo dobrego, cz ęś ciej jednak bardzo lekkie i lekkie mady kompleksu Ŝytniego słabego. O wiele wi ększe powierzchnie zajmuj ą gleby hydrogeniczne, kl. V i VI,- murszaste lekkie na piaskach, o wadliwych stosunkach wodnych (okresowo zbyt mokre). Zaliczane do kompleksu zbo Ŝowo-pastewnego słabego, gleby te koncentruj ą si ę głównie w dolinie Prosny (mady średniopyłowe) i Strugi W ęglewskiej (mady lekkie napiaskowe). Nadmierne uwilgotnienie zwłaszcza na wiosn ę powoduje wymakanie upraw zbo Ŝowych i opó źnia sadzenie okopowych. Zabiegi melioracyjne niewiele tu pomog ą, mog ą natomiast spowodowa ć trwałe przesuszenie gleb. Dna dolin i wi ększych obni Ŝeń terenowych wypełniaj ą u Ŝytki zielone, niemal wył ącznie słabe i bardzo słabe, wytworzone na madach, murszach, czarnych ziemiach, glebach mułowo - torfowych i torfach pod ścielonych paskiem.

3.9. Rolnicza przestrze ń produkcyjna

Na obszarze gminy Galewice przewa Ŝaj ą obszary rolnicze, w zwi ązku z tym przewa Ŝa produkcja rolnicza. W ogólnej powierzchni wynosz ącej 13.579 ha - u Ŝytki rolne zajmuj ą ok.50% powierzchni ogólnej. W śród gruntów rolnych przewa Ŝaj ą gleby słabe, klas bonitacyjnych V i VI. W gminie funkcjonuje ponad 1200 gospodarstw rolnych znajduj ących si ę w r ękach indywidualnych rolników.

Klasyfikacja gruntów ornych i u Ŝytków zielonych Klasa u Ŝytków rolnych Powierzchnia (ha) Udział procentowy II 2 0,10 III 86 1,20 IV 973 13,50 V 2812 38,90 VI 3010 41,70 VIz 335 4,60 Razem 7218 100,00

Dominuj ą gospodarstwa o areale do 5 ha – co stanowi ponad 50% ogólnej liczby gospodarstw rolnych. Gospodarstwa o areale powy Ŝej 10 ha stanowią tylko ok.

15 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

8,5%. Średnia wielko ść gospodarstw na terenie gminy wynosi 5,6 ha i jest to areał zbyt mały do uzyskiwania opłacalnej produkcji. Sytuacj ę pogarszaj ą słabe klasy bonitacyjne ziemi. Głównie uprawia si ę Ŝyto i mieszanki zbo Ŝowe o niskich wymaganiach glebowych oraz ziemniaki. W zakresie hodowli dominuje trzoda chlewna.

Podział rolniczej przestrzeni produkcyjnej według kompleksów glebowo- rolniczych Kompleks Powierzchnia (ha) Udział procentowy glebowo-rolniczy grunty orne pszenny dobry 105 2,00 Ŝytni bardzo dobry 94 1,8 Ŝytni dobry 470 8,90 Ŝytni słaby 1004 18,90 Ŝytni bardzo słaby 2771 52,30 zbo Ŝowo-pastewny mocny 17 0,33 zbo Ŝowo-pastewny słaby 835 15,80 Razem 5296 100,00 uŜytki zielone uŜytki zielone średnie 827 43,00 uŜytki zielone słabe i 1095 57,00 bardzo słabe Razem 1922 100,00

Według waloryzacji rolniczej przestrzeni produkcyjnej lUNiG (1979) ogólny wska źnik jej jako ści w gminie wynosi 47,2, przy średniej krajowej 65,5 (w skali 100- punktowej). Gmina została zaliczona do regionu rolniczego - grabowskiego zwi ązanego przestrzennie z Kotlin ą Grabowsk ą.

3.10. Le śna przestrze ń produkcyjna

Lasy w gminie Galewice zajmuj ą ok. 45% powierzchni gminy. Gospodarka le śna prowadzona jest przez nadle śnictwo Przedborów, obr ęb W ęglewice. Głównym, praktycznie jedynym gatunkiem lasotwórczym jest sosna z niewielk ą domieszk ą brzozy i świerku. Drzewostany nadle śnictwa charakteryzuj ą si ę najni Ŝsz ą zasobno ści ą i przyrostem ze wszystkich nadle śnictw kaliskich. W gminie du Ŝy odsetek stanowi ą lasy prywatne. Produkcyjno ść ich jest jeszcze ni Ŝsza, a stan ogólny gorszy. Lasy te tworz ą na ogół drobne działki le śne, zdecydowanie utrudniaj ące prowadzenie racjonalnej gospodarki le śnej oraz nadzoru. Wła ściciele przewa Ŝnie rolnicy traktuj ą swoje lasy jako baz ę drewna na własne potrzeby gospodarskie i opałowe, a tak Ŝe coraz cz ęś ciej produkcyjne. Rozmiar wykonywanych prac hodowlanych i ochronnych jest ni Ŝszy od potrzeb. Wła ściciele nie s ą w zasadzie zainteresowani wykonawstwem prac ochronno - piel ęgnacyjnych i podnoszeniem produkcyjno ści oraz walorów ekologicznych swych lasów. Problem ten jest tym wi ększy, Ŝe lasy prywatne zajmuje tu powierzchni ę ponad 22% wszystkich lasów w gminie. Spory udział w powierzchni le śnej stanowi ą halizny, płazowizny oraz drzewostany złej jako ści (I strefa uszkodze ń przemysłowych), a tempo uproduktywniania tych terenów jest niedostateczne.

16 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

3.11. Środowisko przyrodnicze

Na terenie gminy Galewice świat zwierz ęcy i ro ślinny charakterystyczny jest dla obszarów nizinnych. Najbardziej naturaln ą form ą ro ślinno ści s ą lasy. Obszar gminy jest terenem rolniczym, dlatego te Ŝ ro ślinno ść jest typowa dla terenów rolniczych. Znaczn ą powierzchni ę stanowi ą ł ąki, na których rosn ą przewa Ŝnie trawy, jak kupkówka, wyczyniec czy tymotka oraz liczne ro śliny motylkowe. Lasy administracyjnie przynale Ŝą do Nadle śnictwa Przedborów. Przewa Ŝaj ącym typem lasów s ą bory iglaste. W runie takich lasów charakterystyczne s ą krzewinki z rodziny wrzosowatych, w wilgotniejszych lasach wyst ępuj ą siedliska z podszyciem borówkowym lub mszystym. Ró Ŝnorodno ść ekosystemu gminy Galewice sprzyja ró Ŝnorodno ści gatunkowej fauny tego regionu. śyje tu wiele gatunków, które s ą typowe dla tej cz ęś ci kraju. W tutejszych lasach licznie gromadz ą si ę lisy, dziki i sarny. Na skraju pól i lasów mo Ŝna spotka ć przepiórki, kuropatwy i zaj ące. W okolicach nadrzecznych gnie ździ si ę ptactwo wodne, m.in. Ŝurawie, dzikie g ęsi i kaczki krzy Ŝówki. Spo śród gryzoni mo Ŝna spotka ć wiewiórki. Bardzo ciekawy jest świat owadów zwi ązany z obszarami zalesionymi. Mo Ŝna tu znale źć równie Ŝ Ŝmij ę zygzakowat ą, zaskro ńca i jaszczurk ę Ŝyworodn ą. Teren gminy Galewice to rejon l ęgowy dla bocianów. Bogaty jest równie Ŝ świat ptaków, który zwi ązany jest z rezerwatami przyrody i wi ększymi zbiornikami wodnymi. Spo śród ptaków mo Ŝna tu wyró Ŝni ć orlika białego, Ŝurawie, kaczki krzy Ŝówki, dzikie g ęsi, jaskółki i bociany i wiele innych. Wa Ŝnym elementem środowiska s ą parki podworskie i wiejskie. Maj ą one ogromn ą warto ść przyrodnicz ą. Zakładane były w miejscach szczególnie uprzywilejowanych pod wzgl ędem mikroklimatu, Ŝyzno ści gleb i walorów wizualnych krajobrazu, takich jak ł ęgowiska w pobli Ŝu zbiorników, cieków wodnych czy rozległe skarpy opadaj ące do dolin. Ziele ń parkowa jest wa Ŝnym elementem współczesnego zagospodarowania wsi i bardzo du Ŝym stopniu podnosi jej estetyk ę. Na terenie gminy znajduj ą si ę trzy parki podworskie i wiejskie, które figuruj ą w ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków: – Dąbie – pozostało ści parku z kilkoma drzewami, – Galewice – park o powierzchni 3,8 ha z XIX w., bardzo zaniedbany, wymagaj ący radykalnych działa ń rewaloryzacyjnych, – Węglewice – pozostało ści parku z pomnikowymi d ębami i klonami.

3.12. Obszary i obiekty chronione

3.12.1. Pomniki przyrody

W gminie wyst ępuje kilka okazów drzew – pomników przyrody: – we wsi D ąbie – d ąb szypułkowy o obwodzie 480 cm oraz wi ąz o obwodzie 480 cm rosn ące w parku podworskim, – w W ęglewicach – d ąb o obwodzie 410 cm i klon o obwodzie 360 cm rosn ące przy dworku, – w Galewicach – d ąb szypułkowy o obwodzie 350 cm rosn ący na terenie parku, – aleja drzew wielogatunkowa (jesiony, lipy, topole) przy drodze Galewice – Węglewice w miejscowo ści Galewice.

17 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

3.12.2. Rezerwat przyrody

W okolicach W ęglewic znajduje si ę rezerwat przyrody „Długosz Królewski”. Jest to rezerwat florystyczny chroni ący jedno z najwi ększych w Polsce stanowisk paproci Osmunda Regalis oraz mech torfowiec. Utworzony 23 pa ździernika 1965 r. na mocy zarz ądzenia Ministra Le śnictwa i Przemysłu Drzewnego rezerwat jest chroniony przepisami ustawy o ochronie przyrody oraz Zarz ądzenia Nr 32/2010 Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Łodzi z dnia 2 czerwca 2010 r. w sprawie rezerwatu przyrody „Długosz królewski w W ęglewicach” (Dz. Urz. Woj. Łódz. Nr 176 poz. 1445). Jego celem jest zachowanie ze wzgl ędów naukowych i dydaktycznych miejsc naturalnego wyst ępowania długosza królewskiego. Rezerwat zajmuje obszar 3,26 ha. Poło Ŝony jest w le śnictwie Foluszczki. Mie ści si ę w dwóch pododdziałach 180 c o powierzchni 0,8 ha oraz 189 d o powierzchni 2,46 ha. W rezerwacie ro śnie około140 k ęp tego rzadko spotykanego gatunku w/w paproci. Ilo ść ta sprawia, Ŝe rezerwat W ęglewic stanowi jedno z poka źniejszych zgrupowa ń. Węglewickie okazy dochodz ą do 2 metrów wysoko ści. Na terenie rezerwatu niewielk ą powierzchni ę zajmuj ą płaty torfowiska przej ściowego. Jest to bardzo wa Ŝny fitoceon, poniewa Ŝ w jego płatach wła ściwie dla wegetacji znajduj ą osobniki chronionej paproci Długosz Królewski Osmunda Regalis. Jest to najwi ększa w naszej florze papro ć. Jest jedynym przedstawicielem w Polsce i Europie bardzo starej rodziny Osmundaceae. Jest elementem oceanicznym, posiadaj ącym w Polsce wschodni ą granic ę zasi ęgu. Warto podkre śli ć, Ŝe gatunek ten figuruje na li ście ro ślin nara Ŝonych na wymarcie.

3.12.3. Obszar chronionego krajobrazu

Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Prosny, ustanowiony rozporz ądzeniem Nr 7/2009 Wojewody Łódzkiego z dnia 24 marca 2009 r. w sprawie wyznaczenia Obszaru Chronionego Krajobrazu Dolina Prosny (Dz. Urz. Woj. Łódz. Nr 75, poz. 711) oraz rozporz ądzeniem Nr 19/2009 Wojewody Łódzkiego z dnia 30 lipca 2009 r. zmieniaj ące rozporz ądzenie Nr 7/2009 Wojewody Łódzkiego z dnia 24 marca 2009 r. w sprawie wyznaczenia Obszaru Chronionego Krajobrazu Dolina Prosny (Dz. Urz. Woj. Łódz. Nr 236, poz. 2117). Celem utworzenia Obszaru jest ochrona terenów cennych ze wzgl ędu na walory przyrodnicze i krajobrazowe zró Ŝnicowanych ekosystemów, a w szczególno ści naturalnego koryta rzeki Prosny, warto ściowych ze wzgl ędu na mo Ŝliwo ść zaspokajania potrzeb zwi ązanych z turystyk ą i wypoczynkiem, a tak Ŝe pełnion ą funkcj ą korytarza ekologicznego.

3.13. Zagro Ŝenia, zanieczyszczenia i degradacja środowiska

3.13.1. Degradacja gleb

Poprzez degradacj ę gleb nale Ŝy rozumie ć pogorszenie si ę ich wła ściwo ści i spadek warto ści, co przejawia si ę przede wszystkim obni Ŝeniem Ŝyzno ści. Głównymi przyczynami degradacji gleb s ą ska Ŝenia przemysłowe i komunikacyjne, chemizacja rolnictwa, chemiczne metody walki ze szkodnikami pól i lasów oraz niewła ściwe metody uprawy. Ska Ŝenia przemysłowe i komunikacyjne dostaj ą si ę do gleby przez powietrze lub za po średnictwem wody. Przykładem s ą chocia Ŝby kwa śne deszcze zawieraj ące zwi ązki siarki, które prowadz ą do zakwaszenia gleb i spadku jej Ŝyzno ści. Obni Ŝanie si ę odczynu pH poni Ŝej warto ści 5,0 jest zjawiskiem negatywnym prowadz ącym do zmniejszenia plonów ro ślin uprawnych. Na obszarze 18 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice gminy Galewice przewa Ŝaj ą obszary rolnicze, w zwi ązku z tym degradacja gleb wynika przede wszystkim z działalno ści rolniczej. Szkodliwy dla gleb wpływ mechanizacji i chemizacji rolnictwa, cz ęsto bagatelizowany, negowany i niedoceniany lub tłumaczony konieczno ści ą zaspokojenia potrzeb Ŝycia prowadzi do zanieczyszcze ń gleb. Powierzchniowo rozległe zagro Ŝenia powoduj ą czynniki naturalne prowadz ące do erozji wietrznej, erozji powierzchniowej i erozji w ąwozowej. Najwi ększe szkody powoduje erozja wietrzna obejmuj ąca prawie połow ę uŜytkowanych gleb. Corocznie cz ęść gruntów rolnych jest wył ączana z u Ŝytkowania pod ró Ŝne inwestycje. Wa Ŝną rol ę odgrywaj ą te Ŝ procesy chemicznego degradowania gleb poprzez niewła ściwe zorganizowan ą gospodark ę ściekow ą i odpadow ą. Jedn ą z form degradacji gleb s ą równie Ŝ po Ŝary, bardzo cz ęsto wzniecane umy ślnie. Na obszarze gminy Galewice nie odnotowano Ŝadnych terenów zdegradowanych w/w form degradacji gleb.

3.13.2. Zanieczyszczenia wód

W odró Ŝnieniu od wód podziemnych, w kształtowaniu składu chemicznego wód powierzchniowych znacznie wi ększ ą rol ę odgrywaj ą zanieczyszczenia pochodzenia antropologicznego. St ąd o ostatecznym ich składzie, decyduj ą produkty procesów naturalnych przebiegaj ących w środowisku wodnym oraz zanieczyszczenia obcego pochodzenia. Poniewa Ŝ wody powierzchniowe w sposób bezpo średni nara Ŝone s ą na wpływ skutków działalno ści gospodarczej człowieka, charakteryzuj ą si ę one zmienno ści ą składu fizycznochemicznego i wi ększ ą ró Ŝnorodno ści ą substancji w nich wyst ępuj ących ni Ŝ wody podziemne. Poziom zanieczyszczenia wód powierzchniowych zale Ŝy od sposobu zagospodarowania zlewni, stopnia degradacji środowiska oraz warunków atmosferycznych panuj ących w danym regionie. W wodach powierzchniowych, poza substancjami obecnymi w wodach podziemnych, wyst ępuj ą zanieczyszczenia stanowi ące powa Ŝny problem z uwagi na fakt, i Ŝ wiele z nich nale Ŝy do substancji uci ąŜ liwych, a cz ęsto i toksycznych dla środowiska naturalnego. Do głównych czynników kształtuj ących skład wód powierzchniowych nale Ŝą : – budowa geologiczna zlewni, – topografia zlewni, – procesy wietrzenia i rozpuszczania minerałów buduj ących zlewni ę, – pr ędko ść i nat ęŜ enie przepływu wody decyduje o wielko ści wymiany mi ędzy substancjami wyst ępuj ącymi w wodzie i zdeponowanymi na dnie rzek, – mieszanie si ę wód o ró Ŝnym składzie, – warunki atmosferyczne (temperatura, opady atmosferyczne), – lokalizacja wód w stosunku do źródeł zanieczyszcze ń. Na jako ść wody rzeki Prosny du Ŝy wpływ maj ą ścieki z Zakładów Mi ęsnych w Mokrsku (powiat wielu ński) oraz ścieki z oczyszczalni ścieków w Skomlinie (powiat wielu ński), Łubnicach, Bolesławcu i Wieruszowie oraz dopływ Pratwy i Niesobu, obci ąŜ ony ściekami z K ępna. Główne zanieczyszczenia stanowi ą bakterie coli, azotany, chemiczne zapotrzebowanie na tlen. Wody rzeki Prosny w latach 2006- 2007 zakwalifikowane zostały do IV klasy czysto ści. Wody podziemne ulegaj ą degradacji w znacznie mniejszym stopniu ni Ŝ wody powierzchniowe. Ochrona zasobów wód podziemnych polega na stałej kontroli jako ści i ilo ści pobieranej wody. Ochrona wód prowadzona jest w dwóch aspektach: ochrony zasobów wodnych i ochrony jako ści wód. Jako ści wód podziemnych zagra Ŝaj ą głównie zanieczyszczenia antropogeniczne. Szczególnie niebezpieczne jest ska Ŝenie pierwszego poziomu wód, które wynika z faktu, i Ŝ cz ęść ludno ści wiejskiej zaopatruje si ę z uj ęć własnych wykorzystuj ąc płytkie wody podziemne.

19 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

Do istotnych elementów zanieczyszczenia wód podziemnych na terenie gminy nale Ŝą : – ścieki bytowo-gospodarcze na terenach pozbawionych systemu kanalizacyjnego, – stosowanie nawozów mineralnych i chemicznych środków ochrony ro ślin, – gnojowica, – wysypiska odpadów urz ądzane „na dziko”, – ścieki bytowo-gospodarcze odprowadzane do gruntu, – emisje zanieczyszcze ń gazowych i pyłowych przenikaj ące do gruntu z opadami atmosferycznymi, – spływy powierzchniowe z tras komunikacyjnych i z dróg, – wykonywanie odwodnie ń i rowów melioracyjnych. Główne metody realizacji ochrony wód to: – monitoring środowiskowy - system pomiarów i obserwacji cech i wła ściwo ści środowiska, – ocena oddziaływania na środowisko - działanie oceniaj ące wpływ przedsi ęwzi ęć na środowisko, – ochrona bierna – czyli przestrzeganie zakazów i ogranicze ń dotycz ących wprowadzenia zanieczyszcze ń do środowiska, – ochrona czynna – czyli wykonywanie nakazów dotyczących usuwania przyczyn zanieczyszczania wód. Jedn ą z głównych zasad ochrony wód podziemnych, przyj ętych przez aktualnie obowi ązuj ące przepisy, jest zakaz bezpo średniego wprowadzania ścieków do poziomów wodono śnych i ograniczania wprowadzania ścieków do ziemi.

3.13.3. Degradacja i ochrona atmosfery

Powietrze atmosferyczne na terenie gminy Galewice osi ąga niewielki stopie ń zanieczyszcze ń bowiem wskazuj ą na to liczne przesłanki takie jak typowo rolniczy charakter tego obszaru, brak wielkich kotłowni emituj ących spore zanieczyszczenia. Najwi ększymi emitorami zanieczyszcze ń s ą prywatne zakłady stolarsko-tapicerskie, tartaki. Na zanieczyszczenia powietrza maj ą wpływ źródła naturalne takie jak: – po Ŝary lasów, – silne wiatry porywaj ące i unosz ące cz ąsteczki piasku i gleby, – procesy rozkładu substancji organicznych, – unosz ące si ę w powietrzu pyłki kwiatowe i zarodniki ro ślin oraz bakterie i drobnoustroje. Naturalne zanieczyszczenia powietrza maj ą charakter lokalny i na ogół nie stanowi ą wi ększego zagro Ŝenia. Źródłami sztucznymi zanieczyszcze ń powietrza s ą przede wszystkim: – przemysł, – komunikacja, – rolnictwo. Ze wzgl ędu na zakres działania i ilo ść wytwarzanych zanieczyszcze ń najbardziej gro źny jest przemysł. Zjawisko zanieczyszczenia atmosfery na terenie gminy Galewice charakteryzuje si ę nisk ą emisj ą, bowiem na terenach wiejskich zabudowa nie jest tak zwarta jak w o środkach miejskich. Charakterystyczn ą cech ą niskiej emisji jest jej sezonowa zmienno ść . W okresach grzewczych notuje si ę wzrost emisji energetycznej w porównaniu do okresów ciepłych. Zachodzi obawa spalania odpadów pochodzenia komunalnego w piecach grzewczych u indywidualnych

20 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice mieszka ńców gminy. Równie Ŝ zakłady przemysłowe spalaj ą odpady pochodz ące z procesu produkcyjnego takie jak: trociny, wiórki, kora. Drugim wa Ŝnym elementem niskiej emisji s ą zanieczyszczenia komunikacyjne obejmuj ące takie substancje jak: tlenki azotu, w ęglowodory aromatyczne i alifatyczne, pyły, tlenek w ęgla, dwutlenek siarki, aldehydy. Emisja ta wraz z post ępuj ącym zwi ększaniem si ę ilo ści pojazdów na szlakach komunikacyjnych wskazuje tendencj ę wzrostow ą. Na terenie gminy nie ma funkcjonuj ących du Ŝych zakładów przemysłowych, dlatego nie obserwuj ę si ę przekroczenia emisji zanieczyszcze ń pyłowych i gazowych.

3.13.4. Ochrona przed hałasem

Za hałas uwa Ŝa si ę ka Ŝdy d źwi ęk, który jest okre ślany jako szkodliwy, uci ąŜ liwy lub przeszkadzaj ący w danych warunkach. Głównymi źródłami hałasu na terenie gminy Galewice s ą: – hałas przemysłowy – powodowany przez urz ądzenia i maszyny w obiektach przemysłowych i usługowych (wentylacja), – hałas komunikacyjny – pochodz ący od wszelkich środków transportu drogowego, kolejowego i lotniczego, – hałas komunalny wyst ępuj ący w budynkach mieszkalnych, szczególnie wielorodzinnych i obiektach u Ŝyteczno ści publicznej. Na terenie gminy znajduj ą si ę zakłady przemysłowe usytuowane w pobli Ŝu budynków mieszkalnych. Wpływ ich na ogólny klimat w gminie nie jest znacz ący, jednak s ą one przyczyn ą lokalnych negatywnych skutków odczuwalnych przez okolicznych mieszka ńców. Hałas komunikacyjny, w tym najbardziej odczuwalny hałas drogowy powodowany jest rosn ącą ilo ści ą samochodów poruszaj ących si ę po złej jako ści drogach. Źródła hałasu komunalnego w wi ększo ści oddziałuj ą na sprawców tego hałasu i ich najbli Ŝsze otoczenie (sprz ęt u Ŝywany w mieszkaniach przy ró Ŝnorodnych pracach i okoliczno ściach, zachowania społeczne w budynkach i na zewn ątrz).

3.13.5. Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym

Pole elektromagnetyczne mo Ŝe wyst ępowa ć wsz ędzie: w domu, w miejscu pracy i wypoczynku. Źródłem tego promieniowania s ą stacje radiowe, telewizyjne i stacje telefonii komórkowej, medyczne urz ądzenia diagnostyczne, urz ądzenia przesyłowe i urz ądzenia gospodarstwa domowego oraz systemu przesyłowego energii elektrycznej. Z punktu widzenia ochrony środowiska istotne znaczenie maj ą urz ądzenia radiokomunikacji rozsiewnej: stacje radiowe, telewizyjne i telefonii komórkowej, które emituj ą do środowiska fale elektromagnetyczne wysokiej cz ęstotliwo ści w postaci radiofal o cz ęstotliwo ści od 0,1-300 MHz i mikrofal od 300-30000 MHz. W Polsce problem oddziaływa ń środowiskowych w zakresie fal radiowo- telewizyjnych rozwi ązano poprzez rygorystyczne rozwi ązania normalizacyjne, które nie dopuszcz ą do wyst ępowania w środowisku społecznym g ęsto ści mocy 2 promieniowania powy Ŝej 0,1W/m . Budowane w takim zało Ŝeniu maszty stacji nadawczych nie stanowi ą, według współczesnych pogl ądów naukowych, zagro Ŝeń środowiskowych. Dodatkowo niewielkie nasycenie takimi urz ądzeniami stanowi o niewielkiej randze problemu. W zakresie mikrofalowym pola elektromagnetycznego najwi ększy niepokój w śród społecze ństwa budzi telefonia komórkowa. Jej burzliwy rozwój w ostatnich latach objawiaj ący si ę ogromn ą liczb ą samych telefonów komórkowych oraz liczno ści ą 21 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice stacji bazowych instalowanych na budynkach, w szczególno ści w du Ŝych miastach, niezb ędnych do prawidłowego funkcjonowania tego typu ł ączno ści. Wyzwala to w ludziach ogromne emocje i budzi niepokój o zagro Ŝenie dla zdrowia człowieka. Telefonia cyfrowa w systemie GSM jest rozbudowana w wi ększo ści krajów i ma praktycznie zasi ęg światowy. Wraz z szybkim wzrostem liczby abonentów tej telefonii zachodzi potrzeba zwi ększania liczby komórek, co prowadzi do podziału wi ększych komórek na mniejsze. Proces ten jest korzystny z punktu widzenia ochrony środowiska naturalnego, bowiem efektem takiego działania jest ogólnie zmniejszenie gęsto ści strumienia energii. Ze wzgl ędu na stosowanie mniejszych mocy wypromieniowanych w małych komórkach ogólny poziom nat ęŜ enia pola elektromagnetycznego w przestrzeni w danym rejonie maleje oraz zmniejsza si ę zapotrzebowanie mocy do zasilania stacji. Standard GSM jest obecnie najbardziej rozpowszechnionym na świecie standardem telefonii komórkowej. Stacje GSM s ą stacjami małej mocy. S ą zdefiniowane w 8 klasach, ich moce zawieraj ą si ę w granicach od 320 W do 2,5 W i zmieniaj ą si ę do 3 dB. W skład stacji bazowej telefonii komórkowej wchodz ą urz ądzenia zasilaj ące oraz urz ądzenia nadawczo-odbiorcze z zespołem anten, które są instalowane w pomieszczeniach urz ądze ń wewn ątrz budynku oraz na masztach rurowych umieszczonych na dachu budynku w miastach oraz na aŜurowych, wolnostoj ących masztach w terenie poza miejskim. Stacja bazowa jest wyposa Ŝona najcz ęś ciej w 3 anteny rozsiewcze sektorowe, zawieszone na wysoko ści na ogół nie mniejszej ni Ŝ 25 do 30 m nad powierzchni ą ziemi i słu Ŝą one do zapewnienia ł ączno ści z telefonami komórkowymi. Ochrona przed polami elektromagnetycznymi polega przede wszystkim na zapewnieniu jak najlepszego stanu środowiska poprzez utrzymanie poziomów pól elektromagnetycznych poni Ŝej dopuszczalnych lub co najmniej na tych poziomach. W polityce ekologicznej pa ństwa zapisano, Ŝe poprawa jako ści środowiska musi obejmowa ć m.in. kontrole i ograniczenie emisji do środowiska promieniowania niejonizuj ącego pochodz ącego przede wszystkim z urz ądze ń elektromagnetycznych i radiokomunikacyjnych. W przypadku stacji nadawczych, w tym stacji bazowych telefonii komórkowej, separacja sprowadza si ę głównie do takiego usytuowania anten nadawczych stacji, aby dla danych parametrów nadawania, pola docieraj ące do miejsc przebywania człowieka, były w pełni bezpieczne dla stanu jego zdrowia. Na terenie gminy Galewice znajduj ą si ę dwie stacje telefonii komórkowej ERA i PLUS. Stacje te znajduj ą si ę na maszcie antenowym na obszarze zakładu STOLWIT w miejscowo ści Galewice.

4. Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej

4.1. Rys historyczny

Pocz ątki osadnictwa na terenie gminy Galewice nale Ŝą cej historycznie do Ziemi Rudzkiej, a pó źniej Wielu ńskiej si ęgaj ą epoki neolitu, w której to po raz pierwszy mamy do czynienia ze społeczno ściami osiadłymi. W dorzeczu dzisiejszej Prosny najstarsz ą ludno ść rolnicz ą reprezentowali twórcy kultury pucharów lejkowatych, która przypada głównie na drug ą połow ę IV tysi ąclecia p.n.e. Ludno ść tej kultury zamieszkiwała obydwa brzegi Prosny. Zdecydowany rozwój osadnictwa na terenach dzisiejszej gminy Galewice przypada na czas od około XIII stulecia p.n.e., kiedy to na znacznym obszarze Europy rozpocz ął kształtowa ć si ę wielki zespół kulturowy o ujednoliconym charakterze, w skład którego zalicza si ę tzw. kultura łu Ŝycka. Kultur ę te cechował przede wszystkim zwyczaj ciałopalenia zwłok zmarłych. 22 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

Przykładem są groby kurhanowe odkryte w małej miejscowości Gr ądy na północ od Galewic. Szczególny rozwój osadnictwa przypada na okres pierwszych wieków naszej ery, kiedy to przez tutejsze tereny przebiegał fragment historycznego szlaku bursztynowego. Cennym znaleziskiem z tego okresu potwierdzaj ący rozwój osadnictwa jest dzban wykonany z cienkiej br ązowej blachy, którego odkrycia dokonano przypadkowo w 1929 roku na polach pomi ędzy miejscowo ściami Węglewice i Zamo ść . Dzban jest jednym z trzech tego typu znalezionych na terenach Polski. Naczynia takie produkowane były w warsztatach północnych Włoch, sk ąd za po średnictwem kupców celtyckich docierały szlakiem bursztynowym na ziemie dzisiejszej Polski w ko ńcu I w. p.n.e. lub na pocz ątki naszej ery. Okres pomi ędzy IV i VII wiekiem naszej ery to tzw. okres wielkiej w ędrówki ludów, który zaznaczył si ę na naszym terenie znacznym regresem ilo ściowym ludno ści. Pewne o Ŝywienie osadnictwa nast ąpiło tu dopiero w pocz ątkach kształtowania si ę Pa ństwa Polskiego w X i XI wieku. O wykorzystaniu fragmentu szlaku bursztynowego w czasach średniowiecza mo Ŝe świadczy ć znalezisko monet bitych na ziemiach polskich za panowania Władysława Jagiełły, jakiego dokonano w 1957 roku w pobli Ŝu miejscowo ści Pl ęsy. W skład skarbu wchodziło 42 monety całe i jedna połówka o ł ącznej wadze około 500 gram. Wł ączenie Ziemi Wielu ńskiej na trwałe do Korony przez Władysława Łokietka i lata pokoju za panowania Kazimierza Wielkiego spowodowały rozwój gospodarczy tutejszych terenów. Na przełomie XIV i XV wieku powstały nowe wsie. Karczowano lasy i wypalano w ęgiel drzewny. W oparciu o miejscowy surowiec – rud ę darniow ą – powstały tu liczne piece do wytapiania Ŝelaza zwane ku źniami. Powstały takie miejscowo ści jak W ęglewice, Wola W ęglewska czy same Galewice. nad brzegami rzek zakładano młyny wodne. Wiek XV i XVI był okresem szczególnie pomy ślnego rozwoju gospodarczego tej cz ęś ci Ziemi Wielu ńskiej. W XVI w. naturalnym zapleczem rynkowym tych terenów były miasta Dolnego Śląska, na czele z Wrocławiem. W latach 1550-1600 ceny zbo Ŝa na Śląsku wzrosły czterokrotnie. W tej sytuacji wła ściciele folwarków przyst ąpili do masowej produkcji zbó Ŝ w oparciu o prace chłopa pa ńszczy źnianego. Powstały nowe folwarki, gdzie głównymi produktami było wówczas Ŝyto i tatarka. Wa Ŝne miejsce równie Ŝ zajmowała hodowla owiec. W 1793 roku w wyniku drugiego rozbioru Polski tutejsze tereny znalazły si ę w granicach zaboru pruskiego. W czasie Insurekcji Ko ściuszkowskiej w 1794 roku w pobli Ŝu Ostrówka przebywał ze swym oddziałem Fryderyk Psarski – przywódca Insurekcji na Ziemi Wielu ńskiej. Oddział stan ął obozem w lasach w pobli Ŝu Węglewic. St ąd w połowie wrze śnia 1794 roku wysłano do o śmiu miast śląskich odezwy wznawiaj ące Ślązaków do zbrojnego powstania. Cała akcja jednak nie powiodła si ę. W 1807 roku tutejsze tereny znalazły si ę w granicach Ksi ęstwa Warszawskiego, a po 1815 roku Królestwa Polskiego. Okres powsta ń narodowych pierwszej połowy XIX wieku nie zaznaczył si ę szczególnymi wydarzeniami. Radykaln ą zmian ę przyniosły wydarzenia powstania styczniowego. W pocz ątkach czerwca 1863 roku w lasach na północ od Galewic Antoni Boroty ński sformował oddział powsta ńczy. Członkowie oddziału rekrutowali si ę z mieszczan okolicznych miasteczek i chłopów pobliskich wsi. 15 czerwca 1863 roku oddział ten został otoczony przez Rosjan i stłumiony. W 1867 roku tereny znalazły si ę w granicach nowo utworzonej Guberni Kaliskiej. Rosyjscy zaborcy wzmocnili sw ą obecno ść wojskow ą. W latach 1868 – 1872 w Głazie wybudowano koszary dla batalionu pograniczników. Panowanie zaborcy trwało do pocz ątku I wojny światowej. W 1918 roku obszar galewicki znalazł si ę w granicach odrodzonego pa ństwa polskiego. W okresie mi ędzywojennym 95% mieszka ńców utrzymywało si ę z pracy na roli. Słabe gleby, przeludnienie spowodowały, Ŝe znaczna cze ść ludno ści wyje ŜdŜała do prac sezonowych do Niemiec i Francji.

23 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

Nast ąpił okres II wojny światowej. Wojska niemieckie wkroczyły na te tereny w godzinach wieczornych 1 wrze śnia 1939 roku. Tragiczny okres okupacji spowodował, Ŝe w 1942 roku tereny zostały obj ęte masow ą akcj ą wysiedle ńcz ą do Niemiec i okupowanej Francji. W nocy z 6 na 7 stycznia 1944 roku pomi ędzy miejscowo ściami Głaz a Bocianem spadły dwie bomby typu „V”. Pociski te wystrzelono z poligonu do świadczalnego poło Ŝonego w miejscowo ści Blizna. Spod okupacji obszar ten został wyzwolony przez wojska I Frontu Ukrai ńskiego w styczniu 1945 roku.

4.2. Środowisko kulturowe

Zachowane zasoby dziedzictwa kulturowego, obejmuj ące cenne zabytki wpisane do rejestru zabytków i ewidencji konserwatorskiej, historycznie ukształtowane układy przestrzenne, miejsca koncentracji podziemnych warstw kultury, a tak Ŝe tradycja regionu stanowi ą warto ści podlegaj ącej ochronie prawnej i pozwalaj ące na wyodr ębnienie obszarów o znacz ących walorach środowiska kulturowego. Spo śród licznych elementów dziedzictwa kulturowego na szczególn ą uwag ę zasługuj ą głównie: – zabytkowe obiekty architektoniczne: o dwór w Galewicach – z II poł. XIX w. poło Ŝony w parku obecnie zaadaptowany na potrzeby mieszcz ącego si ę w nim przedszkola, o budynek folwarczny w Galewicach - z II poł. XIX w., o pałacyk w W ęglewiach – lata 30-te XX w. nale Ŝą cy do Nadle śnictwa Przedborów, poło Ŝony w południowej cz ęś ci wsi, otoczony parkiem, – zespoły i układy sakralne: o zespół ko ścioła p.w. Św. Trójcy w W ęglewicach, – cmentarze, – parki podworskie: o Dąbie – pozostało ści parku z kilkoma drzewami, o Galewice – park o powierzchni 3,8 ha z XIX w. zaniedbany, wymagaj ący radykalnych działa ń rewaloryzacyjnych, o Węglewice – pozostało ści parku z pomnikowymi d ębami i klonami, – stanowiska archeologiczne, – miejsca pami ęci narodowej: o obr ęb W ęglewice, oddział le śny 130h – pomnik upami ętniaj ący potyczk ę z hitlerowcami stoczon ą przez grup ę spadochronow ą zło Ŝon ą z Ŝołnierzy polskich i radzieckich. W licznych wsiach gminy Galewice odnotowano obecno ść obiektów maj ących warto ść historyczno-kulturow ą, lecz nie wpisanych do wykazu zabytków. W wi ększo ści s ą to domy mieszkalne i obiekty budownictwa zagrodowego, powstałe w pocz ątkach XX w.

4.3. Obiekty obj ęte ochron ą

Wszystkie obiekty znajduj ące si ę na terenie gminy Galewice wpisane do rejestru zabytków oraz uj ęte w wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabytków wyszczególnione zostały w poni Ŝszej tabeli.

24 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

Wojewódzka Gminna Wpis do Lp. Nazwa obiektu, adres ewidencja ewidencja rejestru zabytków zabytków 1. 2. 3. 4. 5. GALEWICE 1. zespół dworski dwór X X (ul. Parkowa 23) 1/730 2. dom zarz ądcy X X (ul. Przemysłowa 2/730 11) 3. zabudowania X X folwarczne 3/730 (ul. Przemysłowa 11) 4. park X X (ul. Parkowa 23) 4/730 5. cmentarz parafialny X X (poło Ŝony 500 m na północny zachód 5/730 od ko ścioła. Przy drodze powiatowej nr 4713E W ęglewice) 6. budynek mieszkalny X (ul. M. Konopnickiej 61) 6/730 7. budynek mieszkalny X (ul. Polna 1) 7/730 8. budynek mieszkalny X (ul. M. Konopnickiej 78) 18/730 WĘGLEWICE 9. zespół ko ścioła kościół X X X parafialnego (ul. Ko ścielna 2) Nr 326 z 30 8/730 p.w. Św. Trójcy grudnia 1967 r. decyzja nr KL IV- 680/896/67 126/A 10. otoczenie ko ścioła Nr 326 z 30 X X w granicach grudnia 1967 9/730 trwałego r. decyzja nr ogrodzenia KL IV- przyko ścielnego 680/896/67 (ul. Ko ścielna 2) 11. cmentarz parafialny X X (poło Ŝony na nadrzecznym pagórku, 10/730 usytuowanym mi ędzy strug ą Węglewsk ą, a Prosn ą 12. cmentarz parafialny X (ul. Kopernika) 11/730 13. pałacyk X X (ul. Szkolna 10) 12/730 14. park dworski X X (ul. Szkolna 10) 13/730 DĄBIE 15. relikt parkowy X (26) 15/730 16. budynek mieszkalny X (17) 16/730 DĄBRÓWKA 17. budynek mieszkalny X (3) 17/730 KASKI 18. budynek mieszkalny X (20) 19/730 19. budynek mieszkalny X 25 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

(21) 20/730 KOSTRZEWY 20. budynek mieszkalny X (4) 21/730 21. budynek mieszkalny X (6) 22/730 22. budynek mieszkalny X (8) 23/730 OSIEK 23. budynek mieszkalny X (24) 24/730 24. budynek mieszkalny X (60) 25/730 25. budynek mieszkalny X (152) 26/730 26. budynek mieszkalny X (51) 27/730 OSTRÓWEK 27. cmentarz parafialny X X (poło Ŝony przy drodze powiatowej nr 28/730 4710E Ostrówek-Augustynów- Lututów BRZÓZKI 28. budynek mieszkalny X (19) 29/730 29. budynek mieszkalny X (25) 30/730 OSOWA 30. budynek mieszkalny X (10) 31/730 31. budynek mieszkalny X (25) 32/730 32. budynek mieszkalny X (44) 33/730 DĄBIE 33. budynek mieszkalny X (18) 34/730

5. Uwarunkowania wynikaj ące z warunków i jako ści Ŝycia mieszka ńców, w tym ochrony ich zdrowia

5.1. Struktura ludno ści

Liczba mieszka ńców gminy Galewice wg stanu w dniu 31 grudnia 2008 r. przedstawiała si ę w nast ępuj ący sposób.

Ludno ść ogółem kobiety męŜ czy źni na 1 km² 6191 3059 3132 46 Źródło: GUS Analiza danych demograficznych wykazuje Ŝe w ostatnich 10 latach liczba mieszka ńców gminy była stabilna i wynosiła ok. 6180. Jest to wynikiem wyrównanego stosunku liczby urodze ń do liczby zgonów oraz bilansuj ącej si ę migracj ą ludno ści.

26 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

Układ struktury wieku i płci ludno ści jest w znacznej mierze wynikiem dotychczasowego ruchu naturalnego ludno ści - a z drugiej strony ma decyduj ący wpływ na obecn ą liczb ę urodze ń i zgonów mieszka ńców gminy oraz b ędący ich wynikiem przyrost naturalny na terenie gminy.

Ruch naturalny ludno ści zgony urodzenia przyrost mał Ŝeństwa w tym Ŝywe ogółem naturalny niemowl ąt 49 75 67 - 8 Źródło: GUS W strukturze wieku ludno ści mo Ŝna wyró Ŝni ć trzy podstawowe kategorie, które są istotne z punktu widzenia rynku pracy i zasobów siły roboczej: – ludno ść w wieku przedprodukcyjnym tj. w wieku od 0 do 17 lat, – ludno ść w wieku produkcyjnym, w tym: kobiety od 18 do 59 lat, a m ęŜ czy źni od 18 do 64 lat, – ludno ść w wieku poprodukcyjnym, w tym: kobiety od 60 lat i wi ęcej, a m ęŜ czy źni od 65 lat i wi ęcej.

Ludno ść w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym w wieku w wieku w wieku ludno ść w przedprodukcyjnym produkcyjnym poprodukcyjnym wieku nieprodukcyj ogółem nym na 100 w tym w tym w tym razem razem razem osób w wieku kobiety kobiety kobiety produkcyjny m 6191 1343 683 3849 1758 999 691 61 Źródło: GUS Cho ć w gminie Galewice obserwowany jest spadek ludno ści w wieku poprodukcyjnym to jednak wg danych Głównego Urz ędu Statystycznego liczba osób w tym wieku w Polsce b ędzie przyrasta ć ju Ŝ w latach 2007- 2013. W kraju, liczba osób w wieku poprodukcyjnym w porównaniu z pocz ątkiem lat 90-tych, wzrosła prawie o milion. Przyrost ten b ędzie powodował siln ą presj ę na system emerytalny (zapewnienie emerytur dla coraz liczniejszej populacji osób, które zako ńczyły aktywno ść zawodow ą) oraz na system opieki zdrowotnej (zapewnienie specjalistycznej opieki ludziom w podeszłym wieku). Dlatego te Ŝ jednym z obszarów zainteresowania gminy powinno by ć wspieranie aktywnej staro ści.

5.2. Opieka medyczna i socjalna

Opiek ę medyczn ą zapewniaj ą Niepubliczne O środki Zdrowia w Galewicach i w Osieku oraz zatrudnieni tam lekarze, piel ęgniarki i stomatolog. Zaopatrzenie w leki świadcz ą apteki w Galewicach i Osieku. Opiek ą społeczn ą zajmuj ą si ę pracownicy Gminnego O środka Pomocy Społecznej z siedzib ą w Galewicach.

5.3. O świata i wychowanie

Na obszarze gminy funkcjonuje sze ść szkół podstawowych zlokalizowanych w miejscowo ściach: Galewice, W ęglewice, Osiek, Ostrówek, Niwiska i Biadaszki oraz gimnazjum w Galewicach. W Galewicach funkcjonuje równie Ŝ gminne przedszkole. 27 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

Oprócz gminnego publicznego przedszkola na terenie gminy działaj ą dwa zespoły wychowania przedszkolnego przy szkołach podstawowych w Osieku i w Biadaszkach. Placówki te prowadzone s ą przez organizacj ę pozarz ądow ą jako niepubliczna inna alternatywna forma wychowania przedszkolnego. Na terenie gminy nie ma szkół ponadgimnazjalnych. Młodzie Ŝ ucz ęszcza do tego typu szkół do pobliskiego Wieruszowa, K ępna i Lututowa.

5.4. Kultura i sztuka

Kulturaln ą stron ą Ŝycia mieszka ńców gminy zajmuje si ę Gminny O środek Kultury w Galewicach oraz Wiejski Dom Kultury w Osieku. W skład tych o środków wchodzi Biblioteka Publiczna Gminy z fili ą w Osieku, Ostrówku i w W ęglewicach. Świadectwem działalno ści o środków kultury s ą liczne imprezy, festyny i coroczne uroczysto ści do Ŝynkowe, zaj ęcia pozaszkolne, warsztaty, organizowanie ró Ŝnych konkursów na szczeblu gminy i powiatu. W gminie wida ć bardzo du Ŝe zaanga Ŝowanie mieszka ńców wsi w budowaniu Ŝycia kulturalnego. Świadczy o tym chocia Ŝby zaanga Ŝowanie i pomoc w organizacji szeregu imprez i uroczysto ści na terenie gminy Galewice (np. Świ ęto Plonów).

5.5. Organizacje pozarz ądowe

Działalno ść władz samorz ądowych na terenie gminy wspieraj ą organizacj ę pozarz ądowe, do których nale Ŝą : Ochotnicze Stra Ŝe Po Ŝarne oraz Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Galewice, Stowarzyszenie Rozwoju W ęglewic „Biała Góra” i Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych „Arkadia” w Osieku. Stowarzyszenie Rozwoju W ęglewic „Biała Góra” powstało z inicjatywy mieszka ńców w czerwcu 2007 roku. Misj ą organizacji jest uczynienie z W ęglewic miejsca o wysokiej jako ści Ŝycia i przyjaznego ludziom. Celem stowarzyszenia jest: – zrównowa Ŝony rozwój gospodarczy, społeczny i kulturalny W ęglewic, – integrowanie mieszka ńców, – budowanie społecze ństwa obywatelskiego oraz wspieranie społecznej aktywno ści mieszka ńców. Stowarzyszenie prowadzi działalno ść kulturaln ą, ukierunkowan ą głównie na zachowanie i rozwój lokalnej to Ŝsamo ści, tradycji, obyczajów i dóbr kultury. Wspiera i inicjuje działania społeczne i zawodowe mieszka ńców wsi. Podejmuje działania w zakresie ochrony przyrody i krajobrazu, promocji zdrowia i zdrowego stylu Ŝycia, upowszechniania sportu, rekreacji i aktywnego wypoczynku. Wszystkie te działania maj ą na celu rozwój wsi i popraw ę warunków Ŝycia mieszka ńców. Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Galewice powstało w kwietniu 2007 roku. Celem działania Stowarzyszenia jest: – wspieranie wszechstronnego i zrównowa Ŝonego rozwoju: społecznego, kulturalnego i gospodarczego w gminie Galewice, – integracja mieszka ńców gminy, przeciwdziałanie bezradno ści i wykluczeniu społecznemu, – wspieranie demokracji i budowanie społecze ństwa obywatelskiego w środowisku lokalnym. Swoje cele realizuje poprzez prowadzenie alternatywnych form wychowania przedszkolnego, organizowanie wszelkich form edukacji dla dzieci i młodzie Ŝy, szeroko rozumian ą działalno ść kulturaln ą, upowszechnianie sportu oraz aktywnego wypoczynku, współpracuje z parterami z sektora prywatnego, publicznego oraz organizacjami pozarz ądowymi.

28 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

Stowarzyszenie Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych „Arkadia” powstało przy Środowiskowym Domu Samopomocy w Osieku. Celem Stowarzyszenia jest : – realizacja zada ń, programów i przedsi ęwzi ęć oraz wszelkich działa ń z tym zwi ązanych w zakresie: rehabilitacji, terapii, rewalidacji, integracji skierowanej do osób niepełnosprawnych oraz społecze ństwa działaj ącego na ich rzecz, – współpraca ze środowiskiem lokalnym, władzami samorz ądowymi, organizacjami społecznymi i pozarz ądowymi w zakresie rozpoznawania potrzeb dzieci, młodzie Ŝy i osób niepełnosprawnych oraz podejmowania działań wspieraj ących realizacj ę tych potrzeb, – inspirowanie zaj ęć kulturalnych, o światowych, sportowych i turystycznych. Stowarzyszenie realizuje swoje cele poprzez: organizowanie turnusów rehabilitacyjnych, kursów, szkole ń, wystaw, seminariów, konferencji i warsztatów w zakresie realizacji zada ń na rzecz osób niepełnosprawnych, współdziałanie z władzami, instytucjami oraz organizacjami zainteresowanymi działalno ści ą stowarzyszenia, popieranie i rozwijanie wszelkich działa ń maj ących na celu pomoc w poprawie warunków Ŝyciowych, przejmowanie, tworzenie oraz prowadzenie placówek terapii i rehabilitacji w tym równie Ŝ ukierunkowanych na terapi ę społeczn ą lub zawodow ą, integrowanie dzieci i młodzie Ŝy zagro Ŝonej ró Ŝnymi patologiami społecznymi i dysfunkcjami wychowawczymi, prowadzenie zaj ęć edukacyjnych dla dzieci i młodzie Ŝy, pozyskiwanie środków na realizacj ę statutowych zada ń poprzez organizowanie zbiórek, kwest ulicznych, imprez kulturalnych i sportowych.

5.6. Administracja i finanse

W miejscowo ści Galewice znajduje si ę siedziba Urz ędu Gminy, poczty oraz banku.

5.8. Turystyka i rekreacja

Walory przyrodniczo-krajobrazowe, wyst ępowanie du Ŝych kompleksów le śnych oraz poło Ŝenie gminy w niewielkiej odległo ści od wi ększych miast i korzystne usytuowanie komunikacyjne decyduje o tym, Ŝe gmina jest obszarem atrakcyjnym turystycznie i wypoczynkowo. Działalno ści ą rekreacyjno - turystyczn ą na obszarze gminy zajmuj ą si ę gospodarstwa agroturystyczne oraz Dom Wczasów Dzieci ęcych TPD w Głazie. W ewidencji Stowarzyszenia Agroturystycznego Ziemi Wieruszowskiej znajduje si ę 6 gospodarstw agroturystycznych. Wzbogacenie infrastruktury turystycznej stanowi szereg szlaków turystycznych przeznaczonych do ruchu pieszego, konnego (Łódzki Szlak Konny) i rowerowy. Ponadto istnieje równie Ŝ szlak kajakowy na rzece Pro śnie oraz szlak bursztynowy – rowerowo/samochodowy nale Ŝą cy do sieci europejskich szlaków kulturowych. Szlak bursztynowy jako szlak turystyczny posiada pewn ą specyfik ę, gdy Ŝ podstaw ą jego wyznaczenia s ą miejsca zwi ązane z historycznym szlakiem handlowym, które współcze śnie przetrwały w formie stanowisk archeologicznych. Nie zawsze s ą one czytelne w krajobrazie, jednak ze wzgl ędu na zabytki archeologiczne znalezione podczas wykopalisk mo Ŝna je uzna ć za miejsca kreuj ące to Ŝsamo ść szlaku bursztynowego.

29 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

6. Uwarunkowania wynikaj ące z zagro Ŝenia bezpiecze ństwa ludno ści i jej mienia

6.1. Zagro Ŝenie powodziowe

Zagro Ŝenia nadzwyczajne, w tym powodziowe zwi ązane s ą z sytuacjami awaryjnymi, zwi ązanymi z wszelkiego typu obiektami infrastruktury technicznej, stwarzaj ącymi zagro Ŝenia dla zdrowia i Ŝycia ludzi oraz katastrofami wywołanymi przez siły natury. Główne źródło zagro Ŝeń nadzwyczajnych w gminie to tereny bezpo średniego zagro Ŝenia powodzi ą wynikaj ące z czynników naturalnych – wyst ępuj ące w dolinie rzeki Prosny. Zagro Ŝenie stanami powodziowymi wyst ępuje szczególnie w okresie wiosennym i wywołane jest roztopami i opadami deszczu.

30 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

6.2. Zagro Ŝenie osuwaniem si ę mas ziemnych

Na terenie gminy nie ma obszarów nara Ŝonych na niebezpiecze ństwo osuwania si ę mas ziemnych.

6.3. Zagro Ŝenie bezpiecze ństwa publicznego

Za bezpiecze ństwo publiczne w gminie Galewice odpowiada Komenda Powiatowa Policji w Wieruszowie oraz Zespół Prewencji w Galewicach monitoruj ący na bie Ŝą co sytuacj ę i prowadz ący działania prewencyjne. Na terenie gminy działa 11 jednostek Ochotniczych Stra Ŝy Po Ŝarnych zlokalizowanych w Galewicach, W ęglewicach, Osieku, Biadaszkach, Niwiskach, Osowej, Ostrówku, Kaskach, Rybce, Brzózkach i we wsi Spóle.

7. Uwarunkowania wynikaj ące z potrzeb i mo Ŝliwo ści rozwoju Gminy Galewice

Potrzeby rozwoju gminy pokazuj ą mi ędzy innymi wnioski mieszka ńców do niniejszego studium, ponadto gmina samodzielnie okre śla swe słabe i mocne strony oraz szanse i zagro Ŝenia pozwalaj ące okre śli ć cele oraz drogi do ich osi ągni ęcia. Jako cele a zarazem potrzeby gminy okre ślono: – w sferze społecznej – konieczno ść podniesienia poziomu wykształcenia, rozwój kulturowy i sportowy mieszka ńców oraz zwi ększenie współpracy z sektorem pozarz ądowym, – w sferze ekonomicznej – konieczno ść wzrostu atrakcyjno ści gminy poprzez stworzenie warunków do rozwoju przemysłu, rolnictwa oraz rekreacji i turystyki, – w sferze funkcjonalno-przestrzennej – konieczno ść poprawy poziomu jako ści Ŝycia mieszka ńców gminy poprzez rozwój infrastruktury technicznej, wyznaczenie nowych terenów przeznaczonych do zabudowy oraz popraw ę stanu obiektów zabytkowych. Za mo Ŝliwo ści rozwoju gminy nale Ŝy uzna ć: – w sferze społecznej: o dobrze rozwini ęta i wyposa Ŝona sie ć szkół z wykwalifikowan ą i aktywn ą kadr ą nauczycielsk ą, o działalno ść organizacji pozarz ądowych oraz ich współprac ę z samorz ądem, o mo Ŝliwo ść pozyskania środków zewn ętrznych, o mo Ŝliwo ść udziału w programach eksperymentalnych i innowacyjnych oraz wykorzystania nowoczesnych technologii, o do ść dobr ą baz ę sportow ą do uprawnienia ró Ŝnych dziedzin sportu oraz działalno ść klubów sportowych, o aktywn ą działalno ść o środków kultury oraz ró Ŝnorodno ść i cykliczno ść imprez kulturalnych, o funkcjonowanie gospodarstw agroturystycznych, o rozwini ęty system pomocy społecznej oraz mo Ŝliwo ść rozwoju prywatnego sektora usług medycznych, o coraz wi ększy poziom wykształcenia i kwalifikacji zawodowych mieszka ńców, o mo Ŝliwo ść kształcenia i doskonalenia zawodowego w ramach programów UE, – w sferze ekonomicznej: o dobrze rozwini ęte gał ęzie przemysłu meblarskiego i drzewnego, o dobre zaplecze surowcowe dla przemysłu drzewnego,

31 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

o mo Ŝliwo ść pozyskiwania środków zewn ętrznych na zakup sprz ętu rolniczego i modernizacj ę gospodarstw rolnych, o mo Ŝliwo ść tworzenia grup producenckich i wzrost popytu na Ŝywno ść ekologiczn ą, o ulgi dla nowo powstałych firm oraz mo Ŝliwo ść pozyskania środków z UE na inwestycje, o dobrze prosperuj ące gospodarstwa agroturystyczne, o warunki do rozwoju rolnictwa ekologicznego, o wyst ępowanie przyrodniczych obszarów chronionych, o atrakcyjno ść przyrodniczo-krajobrazowa oraz sie ć szlaków rowerowych, pieszych i konnych, – w sferze funkcjonalno-przestrzennej: o poło Ŝenie gminy w bliskiej odległo ści od drogi krajowej Nr 8, projektowanej drogi ekspresowej S8 i bocznicy kolejowej, o wybudowana oczyszczalnia i sie ć kanalizacyjna w Galewicach, o rosn ący popyt na działki pod budownictwo mieszkaniowe i usługowe.

8. Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu prawnego gruntów

W strukturze własno ściowej gminy dominuj ą indywidualne gospodarstwa rolne. Do gruntów będących we władaniu sektora publicznego, nale Ŝą grunty zaj ęte pod lasy b ędące w zarz ądzie nadle śnictwa, drogi, wody oraz niewielka ilo ść terenów zaj ętych pod obiekty u Ŝyteczno ści publicznej i budownictwo mieszkaniowe.

9. Uwarunkowania wynikaj ące z wyst ępowania obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odr ębnych

Na terenie gminy Galewice nie wyst ępuj ą inne obiekty i tereny chronione ni Ŝ ww. obj ęte ochron ą na podstawie przepisów o ochronie przyrody oraz przepisów o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

10. Uwarunkowania wynikaj ące z wyst ępowania obszarów naturalnych zagro Ŝeń geologicznych

Na terenie gminy Galewice nie wyst ępuj ą naturalne zagro Ŝenia geologiczne.

11. Uwarunkowania wynikaj ące z wyst ępowania udokumentowanych złó Ŝ kopalin oraz zasobów wód podziemnych

11.1. Udokumentowane zło Ŝa kopalin

Wykonane dot ąd prace dokumentacyjne, rozpoznaj ące jako ść oraz zasoby surowców mineralnych terenu gminy, wskazuj ą na ich niewielkie znaczenie dla rozwoju gospodarczego. Udokumentowane zasoby obejmuj ą wył ącznie piaski i Ŝwiry udokumentowane w postaci zło Ŝa kruszywa naturalnego „Galewice”. Zło Ŝe zostało rozpoznane szczegółowo w kategoriach A+B+C 1 a jego zasobno ść okre ślono na 220 tys. ton. Obejmuje obszar 2,02 ha i stanowi ą je czwartorz ędowe piaski wodnolodowcowe. Jednak ze wzgl ędu na jego poło Ŝenie na terenie lasu zostało uznane za konfliktowe i nie jest zagospodarowane. Poza kruszywem naturalnym wyst ępuj ą równie Ŝ zlokalizowane w bezodpływowych obni Ŝeniach terenowych i w dolinach rzecznych Prosny oraz Strugi 32 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

Węglewskiej zło Ŝa torfu. Charakteryzuje je niewielka mi ąŜ szo ść przeci ętnie do 1 m oraz niska jako ść u Ŝytkowa (wysoka popielno ść , wskazuj ąca na znaczny udział cz ęś ci nieorganicznych). Stwierdzone zło Ŝa nie spełniaj ą kryteriów bilansowo ści i z tego powodu nie zostały zaliczone do składu potencjalnej bazy zasobowej tej kopaliny.

11.2. Udokumentowane zasoby wód podziemnych

Na terenie gminy Galewice wyznaczono Główny Zbiornik Wód Podziemnych oznaczony nr: 311. Jest to Zbiornik Rzeki Prosna (GZWP 311) powstały w utworach czwartorz ędowych dolin i dolin kopalnych, który obejmuje zachodni ą cz ęść gminy. Jego zasoby dyspozycyjne szacuje si ę na 128 tys. m 3/dob ę, a średni ą gł ęboko ść uj ęć na 30 m. Bior ąc pod uwag ę odporno ść tego zbiornika na zanieczyszczenia zewn ętrzne, zakwalifikowano go do Obszaru Wysokiej Ochrony Wód Podziemnych (OWO). Zbiornik ten nie jest jeszcze szczegółowo rozpoznany i udokumentowany dlatego informacje o nim s ą ograniczone. W celu jego ochrony, w strefach zasilania zbiornika oraz w obszarze jego rozprzestrzeniania nale Ŝy d ąŜ yć do powstrzymania post ępuj ącej degradacji środowiska, a tak Ŝe do eliminowania najbardziej typowych ognisk zanieczyszcze ń mog ących zagra Ŝać jego wodom. Do zagro Ŝeń tych zaliczy ć nale Ŝy: – składowiska odpadów przemysłowych i komunalnych oraz dzikie wysypiska śmieci; – oczyszczalnie ścieków komunalnych i przemysłowych oraz systemy kanalizacji sanitarnej, przemysłowej i burzowej; – szamba gromadz ące nieczysto ści sanitarne zwłaszcza zgrupowane na wi ększym obszarze; – zrzuty nieoczyszczonych ścieków do gruntu lub wód powierzchniowych, wylewiska; – zanieczyszczone wody powierzchniowe; – zbiorniki paliw, ruroci ągi oraz urz ądzenia prowadz ące dystrybucj ę paliw; – ró Ŝnego rodzaju zakłady przemysłowe, hurtownie, magazyny, myjnie pojazdów samochodowych; – szlaki komunikacyjne o du Ŝym nat ęŜ eniu ruchu oraz obszary o zwartej zabudowie; – du Ŝe fermy hodowlane oraz zanieczyszczenia wielkoobszarowe np. emisje pyłów i gazów.

12. Uwarunkowania wynikaj ące z wyst ępowania terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów odr ębnych

Na terenie gminy Galewice nie wyst ępuj ą tereny górnicze.

13. Uwarunkowania wynikaj ące ze stanu systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia uporz ądkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki odpadami

Na infrastruktur ę techniczn ą składaj ą si ę obiekty sieciowe i urz ądzenia techniczne słu Ŝą ce zaspokojeniu zbiorowych potrzeb mieszka ńców gminy. Ze wzgl ędu na publicznie u Ŝytkowy charakter usług świadczonych przez gmin ę za pomoc ą infrastruktury technicznej - gmina jest przedmiotem szczególnego

33 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice zainteresowania zarówno społeczno ści lokalnej, jak i organów administracji publicznej. Do zada ń własnych gminy nale Ŝą sprawy dotycz ące budowy i przebudowy dróg i ulic, budowy wodoci ągów i zbiorowego zaopatrzenia w wod ę, kanalizacji sanitarnej i zaopatrzenia w energi ę elektryczn ą.

13.1. Komunikacja

Przez teren gminy Galewice przebiegaj ą szlaki komunikacyjne w postaci dróg powiatowych – 68,4 km oraz gminnych – 110,44 km. Drogi powiatowe i gminne stanowi ą sie ć dróg układu podstawowego, tworz ą poł ączenia mi ędzy s ąsiednimi gminami i sołectwami. Uzupełnia je sie ć dróg wewn ętrznych zapewniaj ąca dojazd do pól, ł ąk, pastwisk i okolicznych lasów. Przez teren gminy nie przebiegaj ą Ŝadne drogi wojewódzkie ani krajowe. Do najbli Ŝszej drogi krajowej odległo ść od gminy wynosi 10 km. W takiej samej odległo ści znajduje si ę bocznica kolejowa. Poło Ŝone w sąsiednich gminach drogi wy Ŝszych klas: – droga krajowa Nr 8 (Wielu ń – Wieruszów – K ępno – Wrocław), – droga krajowa Nr 14 (Walichnowy – Złoczew – Sieradz – Łód ź), – droga wojewódzka Nr 450 (Kalisz – Grabów nad Prosn ą – Wieruszów – Opatów), zapewniaj ą komunikacj ę z pozalokalnymi o środkami miejskimi.

Wykaz dróg powiatowych Lp. Nr drogi Przebieg 1. 4703E Wyszanów – Osiek 2. 4706E Wieruszów – Ciesz ęcin – Osiek – W ęglewice – granica woj. wielkopolskiego (D ębicze) 3. 4707E Spóle – Kraszewice 4. 4708E Wieruszów (ul. Fabryczna, ul. Marianów) – Galewice – Biadaszki – Mielcuchy 5. 4709E Osiek – Galewice – Ostrówek – Biadaszki – W ęglewice 6. 4710E Ostrówek – Augustynów – Lututów 7. 4711E Swoboda – Podrysie – Zdzierczyzna – Ostrówek 8. 4713E Węglewice - Galewice 9. 4715E Bolesławiec – Czastary – Sokolniki - Galewice

Wykaz dróg gminnych Lp. Nr drogi Przebieg 1. 118169E (Chobanin) – gr. gm. Wieruszów – Osowa 2. 118171E (Kowalówka) – gr. gm. Wieruszów - Osowa 3. 118203E (Nowy Och ędzyn) – gr. gm. Sokolniki – Niwiska II – Niwiska - Galewice 4. 118213E (Zdzierczyzna) – gr. gm. Sokolniki – Rybka Sokolska – Rybka Lututowska – droga przez wie ś Rybka Lututowska 5. 118251E (Kol. Dziwi ńskie) – gr. woj. wielkopolskiego – Foluszczyki – Biadaszki – śelazo – Przybyłów – gr. gm. Lututów – (Popielina) 6. 118252E Foluszczyki (Ciupki) 7. 118253E Foluszczyki (Oremus) 8. 118254E Foluszczyki ( śydowiec) 9. 118255E Foluszczyki (Raj)

34 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

10. 118256E Biadaszki (Olendry) – Zataje – gr. gm. Klonowa – (Bednarze) 11. 118257E Ostrówek koło ko ścioła 12. 118258E śelazo – dr. gm. Nr 118251E – Przybyłów – gr. gm. Lututów – (Piaski) 13. 118259E Brzózki (wie ś) 14. 118260E Brzózki – G ąszcze 15. 118261E Gąszcze od dr. gm. Nr 118260E – do dr. pow. Nr 4709E 16. 118262E Gąszcze (Konaty) – Brzózki 17. 118263E Ostrówek koło OSP – Ka źmirów – dr. pow. Nr 4708E - Pędziwiatry 18. 118264E Pędziwiatry od dr. gm. Nr 118263E – Ka źmirów 19. 118265E Ostrówek (od strony Głazu) – śelazo 20. 118266E Pie ńki – Ostrówek – Przybyłów – gr. gm. Klonowa – (Leliwa) 21. 118267E Przybyłów (przy lesie) 22. 118268E Dąbrówka – Polesie – Rybka Sokolska 23. 118269E Dąbrówka – D ąbie 24. 118270E Kaski – D ąbie 25. 118271E Kaski (B ąk) 26. 118272E Kaski – dr. pow. Nr 4709E 27. 118273E Galewice – Kaski – D ąbrówka 28. 118274E Ku Ŝaj – Jeziorna 29. 118275E Jeziorna przez wie ś 30. 118276E Jeziorna – Osiek (Zamo ście) 31. 118277E Węglewice – Oko ń – Głaz 32. 118278E Oko ń – do rzeki Struga W ęglewska 33. 118279E Oko ń – od drogi gm. 118277E 34. 118280E Węglewice – Gr ądy 35. 118281E Węglewice – Gr ądy – Spóle 36. 118282E Gr ądy wie ś – od dr. pow. Nr 4709E 37. 118283E Spóle (droga przez wie ś) – Załozie 38. 118284E dr. pow. Nr 4706E – Pl ęsy 39. 118285E dr. pow. Nr 4706E – Brzeziny – gr. woj. wielkopolskiego – (Mieleszówka) 40. 118286E Brzeziny (wie ś) 41. 118287E Osowa – Niwiska II 42. 118288E Niwiska – Osowa 43. 118289E droga przez Niwiska – Niwiska – Galewice 44. 118290E Osowa – Kostrzewy 45. 118291E Galewice – Kostrzewy – gr. gm. Wieruszów – (Ciesz ęcin) 46. 118292E Galewice od dr. gm. Nr 118289E – do dr. pow. Nr 4708E 47. 118293E dr. pow. Nr 4709E – Kolonia Osiek – dr. pow. Nr 4706E 48. 118294E Osiek koło hydroforni 49. 118295E Osiek koło WDK 50. 118296E Węglewice (Głowie ńkowskie) 51 118297E Galewice, ul. Boczna 52. 118298E Galewice, ul. 25-lecia PRL 53. 118299E Galewice, ul. Krótka 54. 118300E Galewice, ul. Le śna 55. 118301E Galewice, ul. Ł ąkowa 56. 118302E Galewice, ul. Mokra

35 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

57. 118303E Galewice, ul. Polna 58. 118304E Galewice, ul. Południowa 59. 118305E Galewice, ul. Przemysłowa 60. 118306E Galewice, ul. H. Sawickiej 61. 118307E Galewice, ul. Targowa 62. 118308E Galewice, ul. Targowa 63. 118309E Galewice, ul. Brzozowa 64. 118310E Galewice, ul. Lipowa 65. 118311E Galewice, ul. Sosnowa 66. 118312E Galewice, ul. Świerkowa 67. 118313E Galewice, ul. Wielu ńska 68. 118314E Węglewice, ul. Boczna 69. 118315E Węglewice, ul. Cmentarna 70. 118316E Węglewice, ul. Ko ścielna 71. 118317E Węglewice, ul. Krótka 72. 118318E Węglewice, ul. Ł ąkowa 73. 118319E Węglewice, ul. Polna 74. 118320E Węglewice, ul. Poprzeczna 75. 118321E Węglewice, ul. Szkolna 76. 118322E Węglewice, ul. Zachodnia 77. 118323E Węglewice, ul. śabia

13.2. Zaopatrzenie w wod ę

Prawie cały teren gminy jest obj ęty sieci ą wodoci ągow ą, dzi ęki której s ą zaopatrywani w wod ę wszyscy zainteresowani odbiorcy. Zaopatrzenie ludno ści w wod ę pochodzi z uj ęć wód podziemnych (w pi ętrze czwartorz ędowym i trzeciorz ędowo-jurajskim, jurajskim). Gmina czerpie wod ę z uj ęć wodnych znajduj ących si ę w 6 miejscowo ściach:

Lokalizacja Wielko ść Depresja Poziom Przeznaczenie uj ęcia ustalonych (m) wodono śny zasobów eksploatacyj- nych (m³/h) Galewice 54,0 11,8 trzeciorz ędowo wodoci ąg - jurajski gminny Osiek 29,54 33,0 jurajski wodoci ąg (2 studnie) 45,6 36,3 wiejski Ostrówek 31,15 64,5 jurajski wodoci ąg (2 studnie) 42,0 38,2 wiejski Niwiska 24,0 11,8 czwartorz ędo- wodoci ąg wy wiejski Biadaszki 53,4 4,3 czwartorz ędo- wodoci ąg wy wiejski Węglewice 40,0 6,7 czwartorz ędo- wodoci ąg wy wiejski

36 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

13.3. Odprowadzanie ścieków

Na terenie gminy usytuowana jest jedna oczyszczalnia ścieków o wydajno ści 3 Qd – 200 m /d, któr ą zlokalizowano w Galewicach. Do sieci kanalizacyjnej (długo ść sieci ponad 20 km) przył ączono mieszka ńców miejscowo ści Galewice. Na terenach nie skanalizowanych ścieki komunalne odprowadzane s ą do przydomowych oczyszczalni ścieków lub gromadzone s ą w zbiornikach na nieczysto ści ciekłe a nast ępnie odbierane przez podmioty świadcz ące usługi asenizacyjne i transportowane do oczyszczalni ścieków.

13.4. Zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą

W gminie Galewice nie wyst ępuj ą linie wysokich napi ęć a co za tym idzie brak równie Ŝ stacji elektroenergetycznych 110/15 kV. Zasilanie w energi ę elektryczn ą zabezpieczaj ą Główne Punkty Zasilania zlokalizowane poza granicami gminy sk ąd energia dostarczana jest liniami średniego napi ęcia 15 kV. Istniej ący system zasilania w pełni zaspokaja tera źniejsze potrzeby energetyczne.

13.5. Zaopatrzenie w ciepło

Zaopatrzenie w ciepło opiera si ę na indywidualnych źródła ciepła oraz lokalnych kotłowniach zlokalizowanych w bezpo średnim s ąsiedztwie obiektów uŜyteczno ści publicznej i budynków wielorodzinnych.

13.6. Zaopatrzenie w gaz

Na terenie gminy Galewice nie wyst ępuje sie ć gazowa.

13.7. Telekomunikacja

Wszystkie miejscowo ści w gminie Galewice posiadaj ą dost ęp do sieci telefonii stacjonarnej. W Galewicach na terenach produkcyjno-usługowych znajduj ą si ę dwie stacje bazowe telefonii komórkowej.

13.8. Gospodarka odpadami

Na terenie gminy nie ma gminnego składowiska odpadów. Odpady w formie nieselektywnej wywo Ŝone s ą przez wyspecjalizowane podmioty na składowiska zlokalizowane w s ąsiednich gminach.

14. Uwarunkowania wynikaj ące z zada ń słu Ŝą cych realizacji ponadlokalnych celów publicznych

Na terenie gminy Galewice nie wyst ępuj ą przedsi ęwzi ęcia umieszczone w programie zada ń rz ądowych. Zadania słu Ŝą ce realizacji ponadlokalnych celów publicznych to: • budowa zbiorników retencyjnych „Bocian”, „Spóle”, „Oko ń” oraz zbiornika wodnego „Borek”, • przebudowa, rozbudowa i modernizacja dróg powiatowych, • budowa drogi ekspresowej S-8 (elementu systemu drogowego województwa),

37 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

Powy Ŝsze zadania warunkuj ą konieczno ść niezb ędnej rezerwacji terenu i zagospodarowanie nie stoj ące w sprzeczno ści z tymi zadaniami.

38 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

III. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO

1. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów

1. Zgodnie z ustaw ą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. nr 80 poz. 717 z pó źn. zm.) studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego nie jest aktem prawa miejscowego, lecz jedynie dokumentem okre ślaj ącym polityk ę przestrzenn ą gminy. Jednocze śnie ustalenia zawarte w studium s ą wi ąŜą ce dla organów gminy sporz ądzaj ących plany miejscowe. 2. Ustalenia zawarte w tek ście i zał ącznikach graficznych studium wyra Ŝaj ą jedynie kierunki zagospodarowania przestrzennego obszaru, nie s ą za ś ścisłym przes ądzeniem o formie i granicach zainwestowania i u Ŝytkowania terenów. 3. Przy sporz ądzaniu mpzp granice poszczególnych obszarów mog ą ulec korekcie, zwłaszcza w kontek ście granic własno ści czy szczegółowego projektowania układu komunikacyjnego. Ponadto, przy sporz ądzaniu planów miejscowych, studium dopuszcza weryfikacj ę (zmniejszenie) obszarów zabudowy, szczególnie przy przeznaczeniu gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i niele śne. Wyznaczenie w planach mniejszych obszarów pod zabudow ę nie b ędzie uznane za sprzeczne z ustaleniami studium. Nale Ŝy bowiem wspomnie ć, Ŝe dopiero na tym etapie sporz ądza si ę prognoz ę skutków finansowych planowanych działa ń. Wówczas rada gminy przes ądzi o ostatecznym zasi ęgu zainwestowania. 4. Okre ślenia dotycz ące formy u Ŝytkowania terenów dotycz ą podstawowych i uzupełniaj ących lub towarzysz ących rodzajów zabudowy. Na terenach tych mog ą by ć realizowane tak Ŝe inne formy zabudowy, pod warunkiem nie pozostawania w sprzeczno ści z formami okre ślonymi w studium. 5. Przy opracowywaniu planów miejscowych dla terenów przeznaczonych pod zabudow ę nale Ŝy przewidzie ć ziele ń publiczn ą, stwarzaj ącą warunki do wypoczynku i rekreacji. 6. Poza drogami wskazanymi na zał ączniku graficznym studium, w zale Ŝno ści od potrzeb społeczno ści lokalnej, mo Ŝliwa jest realizacja nowych dróg, których przebieg zostanie ustalony w drodze decyzji o zezwoleniu na realizacj ę inwestycji drogowej lub w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Nowe obiekty winny spełnia ć wska źniki i kierunki okre ślone w niniejszym opracowaniu.

1.1. Wytyczne okre ślania w planach miejscowych zmian w strukturze przestrzennej gminy oraz w przeznaczeniu terenów. Dopuszczalny zakres i ograniczenia zmian.

Tereny zabudowy Funkcja towarzysz ąca lub uzupełniaj ąca: zagrodowej - tereny zabudowy usługowej, Tereny zabudowy zagrodowej stanowi ą obecnie główn ą struktur ę kształtuj ącą przestrze ń gminy. Studium przewiduje adaptacje dotychczasowego zagospodarowania oraz uzupełnienie istniej ących pasm zabudowy. Nowa zabudowa ma stanowi ć uzupełnienie istniej ącej oraz nawi ązywa ć do jej charakteru. Post ępuj ącym zjawiskiem zachodz ącym w krajobrazie wiejskim jest stopniowe zast ępowanie zabudowy zagrodowej zabudow ą mieszkaniow ą jednorodzinn ą b ądź wykorzystywanie zagród w charakterze zabudowy rekreacyjnej.

39 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

Ma to zwi ązek z post ępuj ącą zmian ą profilu zatrudnienia mieszka ńców wsi, coraz cz ęś ciej utrzymuj ących si ę z pozarolniczych źródeł. Z tego wzgl ędu nie przewiduje si ę w studium zwi ększonego popytu na tereny o charakterze zabudowy zagrodowej. Zlokalizowanie zabudowy zagrodowej wzdłu Ŝ ci ągów komunikacyjnych i znaczne jej oddalenie od wła ściwych centrów miejscowo ści stwarza ponadto potrzeb ę sytuowania usług jako funkcji uzupełniaj ącej. Tereny zabudowy Funkcja towarzysz ąca lub uzupełniaj ąca: mieszkaniowej - tereny zabudowy usługowej. jednorodzinnej Ośrodkiem osadniczym posiadaj ącym w swojej strukturze najwi ększy udział zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej jest miejscowo ść Galewice. W pozostałych miejscowo ściach funkcja ta jest co najwy Ŝej uzupełnieniem istniej ącego zagospodarowania i nie dominuje. W zwi ązku ze stopniowym wypełnianiem si ę obszarów przeznaczonych pod zabudow ę mieszkaniow ą uj ętych w dotychczasowych opracowaniach konieczne stało si ę wyznaczenie nowego kierunku rozwoju na najbli Ŝsze lata oraz maksymalnego jej zasi ęgu. Okre ślone w studium granice terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej zaspokoj ą w pełni potrzeby lokalnej społeczności. Tereny zagospodarowane wymagaj ą uzupełnienia struktury poprzez wypełnianie luk w zabudowie oraz uporz ądkowanie. Projektowane skupiska zabudowy mieszkaniowej ze wzgl ędu na swoj ą wielko ść oraz potrzeby lokalnych społeczno ści musz ą by ć wzbogacone o dodatkowe funkcje tj. usługi, ziele ń urz ądzon ą czy rekreacj ę. Dla wyznaczonych terenów koniecznym jest wyznaczenie sieci komunikacyjnej zapewniaj ącej dost ęp do nowej zabudowy oraz wła ściwe powi ązanie z istniej ącym zewn ętrznym układem drogowym. Tereny zabudowy Wyznaczone tereny ograniczaj ą si ę do istniej ącej zabudowy mieszkaniowej mieszkaniowej wielorodzinnej. Dla obiektów zlokalizowanych w wielorodzinnej wymienionych terenach studium zakłada jedynie modernizacj ę i przebudow ę istniej ącej zabudowy – zakaz lokalizacji nowych budynków mieszkalnych wielorodzinnych. Przy zagospodarowaniu wskazanych terenów musi by ć brane pod uwag ę wyposa Ŝenie ich w ziele ń towarzysz ącą oraz urz ądzenia rekreacyjne. Tereny zabudowy Wyznaczone tereny obejmuj ą istniej ącą zabudow ę mieszkaniowo-usługowej mieszkaniowo-usługow ą w miejscowo ści gminnej. Wskazane tereny stanowi ą przestrze ń dla koncentracji usług z mo Ŝliwo ści ą lokalizacji funkcji mieszkaniowej. Studium zakłada w nich sytuowanie budynków mieszkalnych jednorodzinnych, mieszkalno-usługowych b ądź usługowych.

40 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

Tereny zabudowy Wyznaczone w studium tereny obejmuj ą zarówno usługi usługowej komercyjne, jak i o świat ę, usługi kultu religijnego, administracj ę, kultur ę. Najwi ększe ich nagromadzenie ma miejsce w Galewicach. Stanowi s ąsiedztwo i wzbogacenie dla zlokalizowanej tu zabudowy mieszkaniowej. W pozostałych miejscowo ściach dominuj ą usługi handlu, zlokalizowane przy głównych ci ągach komunikacyjnych obsługuj ą dan ą wie ś. Nowe tereny zabudowy usługowej, stanowi ą uzupełnienie juz istniej ącej tkanki i dopełnienie istniej ącego zagospodarowania. Zabudowa usługowa posiada szczególne znaczenie dla przestrzeni ze wzgl ędu na reprezentatywny charakter oraz generowane strumienie ruchu, st ąd wymaga zapewnienia wła ściwej oprawy, ekspozycji przestrzennej oraz zapewnienia jej u Ŝytkownikom odpowiedniego poziomu bezpiecze ństwa. W celu zaspokojenia w/w potrzeb konieczne jest wyposaŜenie terenów w odpowiednio zakomponowan ą ziele ń urz ądzon ą oraz mał ą architektur ę. Tereny rekreacji Atrakcyjno ść krajobrazowa gminy, zwłaszcza za ś jej indywidualnej zachodniej cz ęś ci ukształtowanej przez Prosn ę, sprzyja lokalizacji i rozwojowi funkcji rekreacyjnej. Najwięcej terenów rekreacji indywidualnej znajduje si ę w obr ębie wsi Węglewice, w bezpo średnim s ąsiedztwie projektowanego zbionika retencyjnego „Oko ń”. Tutaj te Ŝ studium zakłada najwi ększy jej rozwój. Drugim miejscem perspektywicznym dla rozwoju tej funkcji jest teren we wsi Rybka. Wyznaczenie nowych terenów rekreacji indywidualnej poci ąga za sob ą konieczno ść wyposa Ŝenia ich w odpowiedni ą infrastruktur ę techniczn ą i wi ąŜ e si ę z konieczno ści ą rozwi ązania problemów komunikacyjnych. Tereny usług sportu Funkcja towarzysz ąca lub uzupełniaj ąca: - tereny zabudowy usługowej. Wyznaczone tereny obejmuj ą boiska sportowe zlokalizowane w sąsiedztwie szkół oraz kompleks sportowy w Galewicach, gdzie oprócz podstawowego programu zakłada si ę funkcjonowanie rozwini ętej infrastruktury towarzysz ącej zwi ązanej z uprawianiem sportu. Tereny rekreacyjno- Funkcja towarzysz ąca lub uzupełniaj ąca: -wypoczynkowe, obsługi - tereny usług sportu. turystyki Wyznaczone tereny obejmuj ą Dom Wczasów Dzieci ęcych TPD w Głazie wraz z pełn ą infrastruktur ą słu Ŝą cą czynnej rekreacji oraz zapewniaj ącą funkcjonowanie o środka Tereny zabudowy Wyznaczone tereny stanowi ą rozwini ęcie istniej ącego produkcyjno-usługowej zagospodarowania oraz zawieraj ą rezerw ę dla prowadzonej działalno ści. Słu Ŝą lokalizacji głównie niedu Ŝych zakładów produkcyjnych, budynków usługowych, składów materiałów budowlanych czy opału. Studium zakłada mo Ŝliwo ść lokalizacji budynków mieszkalnych przeznaczonych dla osób prowadz ących na danym terenie działalno ść produkcyjn ą lub usługow ą

41 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

Tereny le śne Lasy wyst ępuj ące na terenie gminy pełni ą wa Ŝną funkcj ę w kształtowaniu środowiska naturalnego, krajobrazu oraz maj ą znaczny wpływ na atrakcyjno ść turystyczn ą gminy. Podstaw ą działania powinna by ć ochrona bioró Ŝnorodno ści kompleksów le śnych. Studium zakłada utrzymanie kompleksów le śnych jako wa Ŝnego elementu ekosystemu gminy i stanowi jeden z głównych celów polityki przestrzennej. Tereny przeznaczone do Studium przewiduje przeznaczenie do zalesienia gruntów zalesienia rolnych o niskich klasach bonitacyjnych, na których zanika produkcja rolnicza oraz nieu Ŝytków. Wyznaczone tereny przeznaczone do zalesienia maj ą za zadanie scalenie mniejszych skupisk ro ślinno ści le śnej w celu tworzenia zwartych kompleksów. Tereny zieleni urz ądzonej Tereny zieleni urz ądzonej zlokalizowane w obr ębie istniej ących i projektowanych parków warunkuj ą przynale Ŝno ść danych terenów do przestrzeni publicznych. Ogólnodost ępny charakter oraz reprezentacyjna funkcja powoduj ą konieczno ść zwrócenia szczególnej uwagi w czasie ich urz ądzania. Zagospodarowanie powinno si ę wi ąza ć z wyposa Ŝaniem terenów w obiekty małej architektury jako integralnych elementów. W procesie przekształce ń nale Ŝy zachowa ć i silnie wyeksponowa ć warto ści kulturowe danych terenów w celu umocnienia poczucia lokalnej wi ęzi społecznej. Tereny cmentarzy Tereny obecnie przeznaczone pod cmentarze zaspokajaj ą dotychczasowe potrzeby gminy i posiadaj ą jeszcze rezerw ę powierzchni na najbli Ŝsze lata. Studium przewiduje adaptacje istniej ącego zagospodarowania i nie przewiduje lokalizacji nowych cmentarzy. Tereny trwałych u Ŝytków Stanowi ą naturalne obszary ochronne dla cieków wodnych, zielonych i zadrzewie ń rowów oraz dolin rzecznych. Ograniczony rozwój obszarów wzdłu Ŝ cieków wodnych oraz ograniczanie lokalizowania zabudowy maj ą na celu zapewnienia ochrony dolin rzek i cieków, wód powierzchniowych i korytarzy ekologicznych. Tereny rolne Tereny te s ą wykorzystywane do produkcji rolniczej i upraw. Składaj ą si ę na nie równie Ŝ zadrzewienia śródpolne, sady. W uzasadnionych przypadkach studium dopuszcza lokalizacj ę zabudowy zwi ązanej w produkcj ą rolnicz ą. W przypadku gruntów o wy Ŝszych klasach bonitacyjnych nale Ŝy ogranicza ć ich przeznaczanie na cele inne ni Ŝ rolnicze. Studium zakłada zachowanie ogólnej powierzchni upraw rolnych.

Dla wszystkich terenów wyznaczonych w studium przy sporz ądzaniu planów miejscowych nale Ŝy wzi ąć pod uwag ę następuj ące wytyczne: – nowa zabudowa stanowi ć ma uzupełnienie istniej ącej zabudowy i nawi ązanie do jej charakteru, – gabaryty i forma architektoniczna nie mog ą powodowa ć dysharmonii otoczenia i zakłóca ć krajobrazu, – adaptacja istniej ącego zagospodarowania do nowych warunków, z uwzgl ędnieniem modernizacji, rozbudowy i przebudowy budynków, z jednoczesnym porz ądkowaniem istniej ącej zabudowy oraz jej uzupełnianiem, – konieczne jest maksymalne zachowanie istniej ącego drzewostanu, – w przypadku obiektów usługowych konieczne jest dostosowanie ich dla potrzeb osób niepełnosprawnych.

42 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

2. Kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz uŜytkowania terenów, w tym tereny wył ączone z zabudowy

2.1. Minimalne i maksymalne parametry i wska źniki urbanistyczne

Z uwagi na zró Ŝnicowanie przestrzenne poszczególnych miejscowo ści przy sporz ądzaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego nale Ŝy okre śla ć parametry i wska źniki urbanistyczne w odniesieniu do istniej ącej zabudowy oraz lokalnego krajobrazu kulturowego. Gabaryty oraz forma architektoniczna projektowanych budynków musz ą by ć okre ślane z zachowaniem relacji przestrzennych i krajobrazowych z zabudow ą s ąsiedni ą. Przy opracowaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego studium rekomenduje okre śla ć dla nowych budynków nieprzekraczalne wysoko ści o warto ściach: do 9,0 m dla terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, mieszkaniowo-usługowej i usługowej, do 12,0 m dla terenów zabudowy zagrodowej, do 12,0 dla terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, do 15,0 m dla terenów zabudowy produkcyjno-usługowej, do 6,0 m dla terenów rekreacji indywidualnej, do 12,0 m dla terenów rekreacyjno-wypoczynkowych i obsługi turystyki, do 10,0 m dla terenów usług sportu. Ponadto przy opracowaniu planów miejscowych dla poszczególnych winien by ć okre ślony minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej. W przypadku terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, mieszkaniowo- usługowej i usługowej nie powinien by ć mniejszy ni Ŝ 25%, dla terenów zabudowy zagrodowej – nie mniej ni Ŝ 20%, dla terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej – nie mniej ni Ŝ 10%, dla terenów zabudowy produkcyjno-usługowej – nie mniej ni Ŝ 10%, dla terenów rekreacji indywidualnej – nie mniej ni Ŝ 50%, dla terenów rekreacyjno-wypoczynkowych i obsługi turystyki – nie mniej ni Ŝ 50%, do dla terenów usług sportu – nie mniej ni Ŝ 60%. Wskazane wy Ŝej warto ści nale Ŝy traktowa ć jako wielko ści wyj ściowe. Ka Ŝdorazowo nale Ŝy przeanalizowa ć uwarunkowania przestrzenne w stopniu uszczegółowienia odpowiednim dla opracowania mpzp i dostosowa ć podane wielko ści do zamierze ń planistycznych. Przy przebudowie, wymianie budynków i uzupełnianiu niezabudowanych działek w pasmach zabudowy nale Ŝy dostosowa ć sposób kształtowania obiektu do lokalnych zasad kompozycji zabudowy w zakresie sposobu sytuowania budynków, linii zabudowy, gabarytów, materiałów budowlanych, wysoko ści i formy budynków oraz geometrii dachów. W przypadku lokalizacji obiektów o wysoko ści 50 m npt i wi ększej nale Ŝy je zgłosi ć, przed wydaniem pozwolenia na budow ę, do Szefostwa Słu Ŝby Ruchu Lotniczego Sił Zbrojnych RP – Wydział Lotniskowy w celu uzgodnienia lokalizacji i ustalenia sposobu oznakowania przeszkodowego tych obiektów.

2.2. Tereny wskazane do wył ączenia spod zabudowy

Wy Ŝej wymienione tereny to: – obszar bezpo średniego zagro Ŝenia powodzi ą, – strefy ochronne cmentarzy – nakaz utrzymania odległo ści co najmniej 150 m od zabudowa ń mieszkalnych, od zakładów produkuj ących artykuły Ŝywno ści, od zakładów Ŝywienia zbiorowego b ądź zakładów przechowuj ących artykuły Ŝywno ści oraz od studzien, źródeł, strumieni, słu Ŝą cych do czerpania wody pitnej lub dla potrzeb gospodarczych; odległo ść ta mo Ŝe by ć zmniejszona do 50 m pod warunkiem, Ŝe teren w odległo ści 50 - 150 m od cmentarza posiada sie ć wodoci ągow ą i wszystkie budynki korzystaj ące z wody s ą do tej sieci

43 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

podł ączone, – strefy oddziaływania obiektów infrastruktury technicznej (szeroko ść pasa zgodnie z przepisami dotycz ącymi odpowiednich sieci): o linii średniego napi ęcia, o dróg, – strefy ochronne uj ęć wody, – formy ochrony przyrody: o rezerwat przyrody, o projektowane u Ŝytki ekologiczne, – tereny le śne, – obszary przeznaczone do zalesienia, – tereny dolin rzecznych.

3. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego i uzdrowisk. Wytyczne okre ślania zasad ochrony w planach miejscowych

3.1. Ochrona środowiska.

Przepisy o ochronie środowiska okre ślaj ą wytyczne odno śnie zapewnienia warunków utrzymania równowagi przyrodniczej i racjonalnej gospodarki zasobami środowiska, w szczególno ści poprzez:
ustalanie programów racjonalnego wykorzystania powierzchni ziemi, w tym na terenach eksploatacji złó Ŝ kopalin i racjonalnego gospodarowania gruntami.
uwzgl ędnianie obszarów wyst ępowania złó Ŝ kopalin oraz obecnych i przyszłych potrzeb eksploatacji tych złó Ŝ Na terenie gminy Galewice poza udokumentowanym zło Ŝem piasków i Ŝwirów „Galewice” nie wyst ępuj ą inne zło Ŝa surowców naturalnych. Ze wzgl ędu na jego poło Ŝenie na terenie lasu zostało uznane za konfliktowe i nie przewiduje si ę jego zagospodarowania.
uwzgl ędnianie konieczno ści ochrony wód, gleby i ziemi przed zanieczyszczeniem w zwi ązku z prowadzeniem gospodarki rolnej Szczególna odpowiedzialno ść za ochron ę środowiska przypada rolnictwu, które poprzez sw ą działalno ść powoduje zmiany wła ściwo ści wody, gleby, powietrza oraz przyczynia si ę do zmian bioró Ŝnorodno ści w krajobrazie. Realizacja celów ochrony środowiska w rolnictwie wymaga świadomo ści ekologicznej i prawnej całego społecze ństwa. Wa Ŝnym aspektem ochrony wód jest promocja rolnictwa ekologicznego oraz obni Ŝenie ilo ści stosowanych w rolnictwie nawozów i środków ochrony ro ślin. W celu zwi ększenia czysto ści wód spływaj ących z terenów upraw do wód powierzchniowych wzdłu Ŝ zbiorników wodnych i cieków nale Ŝy wprowadzi ć strefy buforowe w postaci barier biologicznych (zaro ślowe i le śne zbiorowiska łęgowe). Sposobami chroni ącymi gleb ę przed chemiczn ą degradacj ą ze strony rolnictwa s ą: – racjonalne i umiarkowane stosowanie środków ochrony ro ślin oraz nawozów mineralnych; wielko ść stosowanych środków nale Ŝy dostosowa ć do wymaga ń upraw, struktury gleb, warunków wodnych oraz ukształtowania terenu, – stosowanie nawozów naturalnych (kompostu, obornika, biohumusu) w nawo Ŝeniu gleby, – stosowanie biologicznych i mechanicznych metod ochrony ro ślin,

44 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

– wprowadzanie i stosowanie na szersz ą skal ę metod ekologicznej produkcji rolnej (rolnictwo ekologiczne), zwłaszcza na terenach o szczególnych walorach przyrodniczych oraz w bezpo średnim s ąsiedztwie tych obszarów. W celu zapewnienia ochrony powierzchni ziemi nale Ŝy przewidzie ć nast ępuj ące działania: – likwidacj ę nielegalnych wysypisk śmieci, – ograniczenie budowy stawów oraz wykonywania innych prac zwi ązanych ze zmian ą ukształtowania terenu na gruntach rolnych.
zapewnienie ochrony walorów krajobrazowych środowiska i warunków klimatycznych Ochronie podlegaj ą przede wszystkim tereny le śne, parki, cmentarze oraz ziele ń w terenach zabudowanych. W stosunku do tych obiektów sprowadza si ę ona do zachowania dotychczasowych funkcji, piel ęgnacji istniej ącej ro ślinno ści oraz zakazu lokalizacji obiektów i urz ądze ń nie zwi ązanych z funkcj ą terenu. Istotnym elementem ochronnym jest tak Ŝe zachowanie nie koliduj ących z funkcj ą przyrodnicz ą form zagospodarowania terenów otwartych, uzupełniaj ących system przyrodniczy gminy. Wa Ŝnym elementem krajobrazu przyrodniczego gminy Galewice s ą doliny rzeczne. Głównym kierunkiem polityki ochronnej w stosunku do dolin rzecznych jest zachowanie naturalnego biegu rzek. Ochron ą nale Ŝy obj ąć tak Ŝe wszelkie zadrzewienia i kompleksy le śne. S ą one wa Ŝnym czynnikiem retencji i stabilizacji warunków wodnych, zmniejszaj ą zagro Ŝenie powodziowe, łagodz ą niedobory wód, chroni ą gleby przed erozj ą oraz poprawiaj ą warunki aerosanitarne. Bezwzgl ędn ą ochron ą powinny zosta ć obj ęte tak Ŝe ekosystemy bagienno-torfowe i mokradłowe, ochrona winna polega ć na wył ączeniu tych terenów z zainwestowania kubaturowego oraz odwodnie ń, ze wzgl ędu na ich szczególne znaczenie dla środowiska przyrodniczego.
uwzgl ędnianie potrzeb w zakresie zapobiegania ruchom masowym ziemi i ich skutkom Na terenie gminy nie ma obszarów nara Ŝonych na niebezpiecze ństwo osuwania si ę mas ziemnych, zatem nie okre śla si ę potrzeb w zakresie zapobiegania ruchom masowym ziemi i ich skutkom.
uwzgl ędnienie innych potrzeb w zakresie ochrony powietrza, wód, gleby, ziemi, ochrony przed hałasem, wibracjami i polami elektromagnetycznymi W celu poprawy jako ści powietrza, nale Ŝy zmniejszy ć emisj ę zanieczyszcze ń poprzez nast ępuj ące działania: – realizacj ę urz ądze ń ochronnych oraz wprowadzanie zmian technologicznych w zakładach przemysłowych, – ograniczenie zanieczyszcze ń pochodz ących z tzw. ,,niskiej emisji”, czyli emisji pyłów i szkodliwych gazów, pochodz ącej z domowych pieców grzewczych, w których spalanie w ęgla odbywa si ę w nieefektywny sposób, poprzez: o ograniczenie stosowania wysokoemisyjnych paliw na rzecz paliw gazowych, olejowych i ze źródeł odnawialnych, o prowadzenie działa ń energooszcz ędnych w mieszkalnictwie poprzez podł ączanie obiektów do scentralizowanych źródeł ciepła (budowa sieci gazowej, ciepłowniczej), o stosowanie energooszcz ędnych materiałów budowlanych, o wykonywanie termomodernizacji budynków, o edukacj ę ekologiczn ą społecze ństwa w zakresie potrzeb i mo Ŝliwo ści ochrony powietrza, w tym oszcz ędno ści energii i stosowania odnawialnych źródeł energii,

45 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

– tworzenie preferencji dla lokalizacji nowych podmiotów gospodarczych, wykorzystuj ących przyjazne środowisku technologie wytwarzania, – preferencje dla szerszego wykorzystania odnawialnych źródeł energii, – rozwój alternatywnych środków komunikacji (tworzenie systemu ście Ŝek rowerowych), – wprowadzenie pasów zieleni wzdłu Ŝ tras komunikacyjnych, – preferencje dla stosowania technologii eliminuj ących szkodliwe emisje. W kierunkach polityki dotycz ących ochrony wód, szczególny akcent winien by ć poło Ŝony na popraw ę stanu ich czysto ści. Wynika to z kilku podstawowych powodów: – z układu przyrodniczych powi ąza ń zewn ętrznych - lokalny układ hydrograficzny i tereny dolinne z nim zwi ązane maj ą wpływ na pozagminne układy przyrodnicze, – na terenie gminy zanieczyszczone wody powierzchniowe obni Ŝaj ą potencjał ekologiczny zespołów przyrodniczych z nim zwi ązanych. Ze wzgl ędu na obecne i przyszło ściowe wykorzystanie wód do zaopatrzenia mieszka ńców w wod ę, ochrona wód winna by ć priorytetowym kierunkiem działa ń. Ochrona wód musi by ć realizowana poprzez maksymalne ograniczenie zrzutu zanieczyszcze ń (szczególnie substancji biogennych, organicznych i toksycznych) do gruntu i do wód powierzchniowych. W celu ochrony wód ustala si ę nast ępuj ące zasady: – budow ę komunalnych oczyszczalni ścieków wraz z budow ą zbiorczej kanalizacji sanitarnej i deszczowej eliminuj ącej w maksymalny sposób indywidualne sposoby utylizacji ścieków sanitarnych i deszczowych, – na obszarach przewidzianych do obj ęcia sanitarn ą kanalizacj ą zbiorcz ą, do czasu jej wybudowania, odprowadzanie ścieków do szczelnych zbiorników bezodpływowych na nieczysto ści ciekłe nale Ŝy traktowa ć jako rozwi ązanie tymczasowe, – oczyszczanie ścieków w przydomowych oczyszczalniach lub odprowadzanie ścieków do zbiorników bezodpływowych na nieczysto ści ciekłe jest dopuszczalne jedynie na obszarach, które z uzasadnionych ekonomicznie wzgl ędów nie zostan ą przewidziane do obj ęcia zbiorcz ą kanalizacj ą sanitarn ą, przy czym lokalizowanie oczyszczalni przydomowych ogranicza si ę do miejsc, na których odprowadzanie ścieków do gruntu nie b ędzie zagra Ŝało jako ści wód podziemnych lub powierzchniowych (szczególnie w obr ębie stref ochronnych uj ęć i zbiorników wód powierzchniowych i podziemnych), – kompleksowe rozwi ązanie odprowadzania ścieków opadowych z ci ągów komunikacyjnych, placów i parkingów oraz oczyszczenie ich zgodnie z obowi ązującymi przepisami, – zakaz rolniczego wykorzystania ścieków w strefach ochronnych uj ęć i zbiorników wód powierzchniowych i podziemnych, – dostosowanie, ze wzgl ędu na ochron ę wód podziemnych, lokalizacji nowych obiektów, szczególnie tych uci ąŜ liwych dla środowiska, do struktur hydrogeologicznych, – rozwi ązania zmierzaj ące do przeciwdziałania skutkom suszy poprzez zwi ększanie małej retencji wodnej oraz wdra Ŝanie proekologicznych metod retencjonowania wody, – prowadzenie wodochronnej gospodarki w zlewniach, poprzez wprowadzanie zalesie ń i zadrzewie ń. Sposobem ochrony zasobów wody jest tak Ŝe całkowite zaprzestanie zrzucania ścieków bezpo średnio do rzek i zbiorników wodnych. Nie jest dopuszczalne zamienianie dotychczasowych studni na zbiorniki na nieczysto ści ciekłe, gdy Ŝ

46 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice prowadzi to do zanieczyszczenia wód gruntowych, a nawet gł ębinowych. W zakresie działalno ści produkcyjnej i usługowej szczególnie wa Ŝnym działaniem, zapewniaj ącym ochron ę wód jest stosowanie nowych technologii, wpływaj ących na czysto ść i ilo ść odprowadzanych ścieków, w tym budow ę i modernizacj ę urz ądze ń oczyszczaj ących ścieki. Szczególn ą ochron ą nale Ŝy obj ąć tereny w obr ębie stref ochronnych uj ęć wodnych, zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami. Ustala si ę nast ępuj ące zasady ochrony istniej ących urz ądze ń melioracji wodnych: – zakaz przeznaczania zmeliorowanych u Ŝytków rolnych na inne cele, gdy Ŝ ka Ŝda zmiana dotychczasowego sposobu u Ŝytkowania terenów zmeliorowanych na cele inne ni Ŝ rolnicze powoduje, Ŝe poniesione ze Skarbu Pa ństwa nakłady na wykonanie tych urz ądze ń nie b ędą przynosiły zakładanych efektów. Zmiana przeznaczenia zmeliorowanych u Ŝytków rolnych mo Ŝe nast ąpi ć tylko w sytuacjach wyj ątkowych, przy braku alternatywnych rozwi ąza ń, – w przypadku zmiany u Ŝytkowania terenów, na których wyst ępuj ą urz ądzenia melioracyjne, obowi ązek przebudowy urz ądze ń melioracyjnych w sposób umo Ŝliwiaj ący funkcjonowanie systemu drenarskiego, po wcze śniejszym uzgodnieniu z organem wła ściwym w sprawie ochrony urz ądze ń melioracji wodnych, – obowi ązek wyst ąpienia do organu wła ściwego w sprawie ochrony urz ądze ń melioracji wodnych o wykre ślenie z ewidencji urz ądze ń melioracji wodnych powierzchni zaj ętej na przedmiotowy cel oraz obowi ązek przedło Ŝenia do organu wła ściwego w sprawie ochrony urz ądze ń melioracji wodnych dokumentacji powykonawczej z przebudowy urz ądze ń, – obowi ązek wyst ąpienia do organu wła ściwego w sprawie melioracji wodnych o wykre ślenie z ewidencji urz ądze ń melioracji szczegółowych terenów zmeliorowanych w przypadku zmiany u Ŝytkowania. W celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania urz ądze ń melioracji szczegółowych i wła ściwych warunków odbioru wód powierzchniowych nale Ŝy zachowa ć istniej ącą sie ć rowów melioracyjnych. Wa Ŝnym zagadnieniem z punktu widzenia ochrony wód jest zwi ększanie retencji wód. Na terenie gminy planuje si ę budow ę zbiorników „Bocian”, „Spóle”, „Oko ń”. Na terenach zarezerwowanych pod przyszło ściow ą budow ę zbiorników ustala si ę zakaz innego zagospodarowania. Głównym źródłem degradacji powierzchni ziemi i gleb jest zanieczyszczenie gleby środkami chemicznymi oraz zmiana przeznaczenia gruntów na cele inwestycyjne. Rejony wyst ępowania gleb o najwy Ŝszych w skali gminy bonitacjach, powinny stanowi ć podstaw ę dla efektywnej rolniczej przestrzeni produkcyjnej, bowiem jako ść gleb decyduje o jej potencjale. Preferowane s ą ekologiczne formy produkcji rolnej. Zwi ększanie przeznaczenia gruntów na cele inne ni Ŝ rolnicze musi by ć rozwa Ŝne, a przede wszystkim racjonalne. Grunty marginalne, odłogowane i mało przydatne dla produkcji rolniczej nale Ŝy przeznaczy ć na tworzenie nowych powierzchni le śnych, rozwój funkcji rekreacyjnej, ewentualnie na potrzeby innych, bezkolizyjnych w stosunku do otoczenia, funkcji. Przeznaczenie cz ęś ci gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne wymaga na etapie opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zgody okre ślonych instytucji zgodnie z obowi ązuj ącymi przepisami. Ze wzgl ędu na niewielkie znaczenie przemysłu w strukturze funkcjonalnej gminy wpływ zakładów przemysłowych na zanieczyszczenie gleb jest znikomy, wa Ŝnym źródłem degradacji gleb jest jednak komunikacja. Najbardziej zanieczyszczone gleby wyst ępuj ą w pobli Ŝu dróg. Zawieraj ą zwi ększone ilo ści niebezpiecznych zwi ązków ołowiu i tlenków azotu. Na skutek posypywania

47 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice powierzchni dróg solami, gleby i grunty w pobli Ŝu szlaków komunikacyjnych s ą silnie zasolone. Sposobem ochrony gleb jest budowa osłon biologicznych (fitosanitarnych) w postaci pasów zieleni oraz ograniczenie solenia dróg. Na terenach o wysokich walorach przyrodniczych, nale Ŝy ogranicza ć wprowadzanie nowej zabudowy, gdy Ŝ nadmierne zainwestowanie tych terenów zagra Ŝa ich walorom środowiskowym. Z zainwestowania nale Ŝy wył ączy ć tak Ŝe tereny dolin rzek. Głównymi źródłami emisji hałasu na terenie gminy jest komunikacja oraz zakłady przemysłowe. W celu usuwania uci ąŜ liwo ści akustycznych pochodzenia komunikacyjnego i przemysłowego nale Ŝy podj ąć nast ępuj ące działania: – uwzgl ędnianie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego lokalizacji obiektów przemysłowych, których funkcjonowanie powoduje przekroczenie dopuszczalnych poziomów hałasu poprzez zapewnienie odpowiednich odległo ści dla nowej zabudowy, – uwzgl ędnienie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego nat ęŜ eń hałasu wzdłu Ŝ dróg, poprzez zapewnienie odpowiednich odległo ści dla nowej zabudowy. Działaniem w zakresie ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym na terenie gminy Galewice b ędzie: – wprowadzenie zakazów lokalizowania nowych obiektów przeznaczonych na stały pobyt ludzi w strefach ochronnych wzdłu Ŝ linii elektroenergetycznych średniego napi ęcia, – uporz ądkowania istniej ących konfliktów przestrzennych pomi ędzy zabudow ą mieszkaniow ą, a liniami średniego napi ęcia.
sposób zagospodarowania obszarów zdegradowanych w wyniku działalno ści człowieka, kl ęsk Ŝywiołowych oraz ruchów masowych.

3.2. Ochrona przyrody

W ustaleniach miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego w stosunku do obszarów i obiektów obj ętych formami ochrony nale Ŝy bra ć pod uwag ę zakazy okre ślone w obowi ązuj ących przepisach dotycz ących ochrony przyrody oraz ewentualne pó źniejsze akty prawne, dotycz ące ochrony wymienionych form ochrony przyrody.

3.2.1. Obszar NATURA 2000

W rejonie miejscowo ści Osiek wyznaczony został proponowany obszar NATURA 2000, który zgodnie ze stanowiskiem Komisji Europejskiej nale Ŝy traktowa ć jako obszar potencjalny, uwzgl ędniany w procesach inwestycyjnych. Granice wyznaczonego obszaru okre ślone zostały na rysunku studium. Nazwy robocze przedmiotowego obszaru to: Torfowiska nad Prosn ą, Dolina Prosny, Wieruszów nad Prosn ą.

3.2.2. Obszar chronionego krajobrazu

Znacz ąca cz ęść gminy Galewice – zachód (dolina rzeki), północ i wschód (kompleksy le śne) - zaliczona została do obszaru chronionego krajobrazu „Dolina Prosny”. Omawiana gmina jest cz ęś ci ą wi ększego obszaru chronionego krajobrazu „Dolina Prosny – Obszar Brzeziny (Kotlina Grabowska)”. Powołanie tu obszaru chronionego krajobrazu ma na celu ochron ę warto ści przyrodniczych, zasobów wodnych oraz walorów rekreacyjnych. Za wprowadzeniem na terenie gminy szczególnej ochrony przyrody przemawiaj ą:

48 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

– rzadkie i ciekawe zbiorowiska ro ślinne, – rezerwat przyrody „Długosz Królewski w W ęglewicach”, – stanowiska chronionych gatunków ro ślin, – miejsca l ęgowe wielu gatunków chronionej awifauny, – zasoby wód powierzchniowych, – zasoby wód podziemnych, – walory krajobrazowe przełomowej doliny Prosny, – walory turystyczno – krajoznawcze, zabytki architektury, tereny rekreacji weekendowej. Na obszarze chronionego krajobrazu dopuszcza si ę realizacj ę obiektów działalno ści gospodarczej, rekreacyjnej i mieszkaniowej przy zachowaniu istniej ących walorów krajobrazu. Szczegółowe wytyczne zwi ązane z realizacj ą nowych przedsi ęwzi ęć zawarte zostały w rozporz ądzeniu Nr 7/2009 Wojewody Łódzkiego z dnia 24 marca 2009 r. w sprawie wyznaczenia Obszaru Chronionego Krajobrazu Dolina Prosny (Dz. Urz. Woj. Łódz. Nr 75, poz. 711) oraz rozporz ądzeniu Nr 19/2009 Wojewody Łódzkiego z dnia 30 lipca 2009 r. zmieniaj ące rozporz ądzenie Nr 7/2009 Wojewody Łódzkiego z dnia 24 marca 2009 r. w sprawie wyznaczenia Obszaru Chronionego Krajobrazu Dolina Prosny (Dz. Urz. Woj. Łódz. Nr 236, poz. 2117).

3.2.3. Rezerwat przyrody

Rezerwat przyrody „Długosz Królewski” jako rezerwat florystyczny ma za zadanie ochron ę jednego z najwi ększych w Polsce stanowisk paproci. Jego celem jest zachowanie ze wzgl ędów naukowych i dydaktycznych miejsc naturalnego wyst ępowania długosza królewskiego. Wszelkie zakazy oraz wytyczne dotycz ące ochrony zawarte w aktach powołuj ących (zarz ądzenie Ministra Le śnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 23 pa ździernika 1965 r.) oraz przepisach dotycz ących ochrony przyrody musz ą znale źć odniesienie w ustaleniach miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.

3.2.4. Pomniki przyrody

W ustaleniach miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, nale Ŝy zakaza ć dewastacji i degradacji środowiska przyrodniczego, które mogłoby przyczyni ć si ę do osłabienia drzew w strefie rzutu ich korony. Wykaz pomników przyrody zawarto w tre ści uwarunkowa ń.

3.2.5. U Ŝytki ekologiczne

Z uwagi na szczególne warunki środowiska sprzyjaj ące gnie ŜdŜeniu si ę chronionych gatunków ptaków wodno-błotnych oraz stwierdzone wyst ępowanie chronionych gatunków ro ślin, a tak Ŝe malowniczy krajobraz proponuje si ę obj ąć szczególn ą ochron ą i uzna ć za u Ŝytki ekologiczne szereg obszarów, które zostały wyznaczone na planszy „Kierunki zagospodarowania, polityka funkcjonalno- przestrzenna”. Obszary te planuje si ę uzna ć za u Ŝytki ekologiczne poprzez rozszerzenie ochrony prawnej z uwagi na szczególne warto ści środowiska ro ślinnego i zwierz ęcego oraz walory torfowiskowe tych rejonów.

49 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

4. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej. Wytyczne okre ślania w planach miejscowych zasad wynikaj ących z potrzeb ochrony zabytków i parków kulturowych

Przepisy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami zobowi ązuj ą wszystkich obywateli do ochrony dóbr kultury, natomiast samorząd terytorialny zobowi ązuje do zapewnienia w tym celu warunków prawnych, organizacyjnych i finansowych. Na mocy przepisów o ochronie zabytków w studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy uwzgl ędnia si ę w szczególno ści ochron ę zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru i ich otoczenia, innych zabytków nieruchomych znajduj ących si ę w gminnej ewidencji zabytków. Na etapie planu miejscowego nale Ŝy ustali ć wła ściwy sposób ochrony tych zabytków. Obiekty o szczególnych walorach kulturowych i historycznych nale Ŝy chroni ć poprzez odpowiednie działania konserwatorskie. Niniejsze studium okre śla podstawowy kierunek tych działa ń. Dla wła ściwego ustalenia działa ń z zakresu niezb ędnej i po Ŝą danej ochrony dóbr kultury celowe jest opracowanie studium ochrony i kształtowania krajobrazu dla obszaru całej gminy. Zabiegi konserwatorskie maj ą na celu głównie: – zachowanie walorów historycznych, – wyeksponowanie regionalnej odr ębno ści, – eliminacje elementów zagra Ŝaj ących ochronie i eksponowaniu zabytków, – zachowanie równowagi pomi ędzy ochron ą dóbr kultury a rozwojem przestrzennym. Studium proponuje wprowadzenie stref ochrony konserwatorskiej obejmuj ących tereny posiadaj ące warto ści kulturowe i krajobrazowe, przedstawiono je na rysunku studium. Zasi ęgi stref maj ą charakter wst ępny, bez wykonania szczegółowych studiów i wymagaj ą uszczegółowienia na etapie opracowywania planów miejscowych poszczególnych terenów.

Strefa E – ochrony ekspozycji Wyznaczona w miejscowo ści W ęglewice ma za zadanie ochron ę widoku układu zabudowy z dominant ą w postaci ko ścioła p.w. Św. Trójcy. W granicach strefy obowi ązuje ochrona ekspozycji poprzez: • dopasowanie form zabudowy, w tym wysoko ści budynków i innych obiektów kubaturowych, • ograniczenie nowych nasadze ń.

Strefa OW - obserwacji i ochrony archeologicznej Na terenach obj ętych stref ą przedsi ęwzi ęcia zwi ązane z: • naruszeniem stratygrafii uwarstwie ń o charakterze liniowym, w szczególno ści w zakresie infrastruktury technicznej, a tak Ŝe budowy dróg, • realizacj ą wykopów szerokopłaszczyznowych, • naruszeniem stratygrafii uwarstwie ń w zasi ęgu zarejestrowanych stanowisk archeologicznych wymagaj ą ustanowienia b ądź zapewnienia odpowiednio nadzoru b ądź – w przypadku ujawnienia znalezisk o charakterze archeologicznym – bada ń archeologicznych.

Park Kulturowy Dolina Prosny – ze wzgl ędu na ilo ść śladów osadnictwa w dolinie Prosny projektuje si ę utworzenie parku kulturowego w celu ochrony krajobrazu

50 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice kulturowego oraz zachowania wyró Ŝniaj ących si ę krajobrazowo terenów z zabytkami nieruchomymi charakterystycznymi dla miejscowej tradycji budowlanej i osadniczej.

Ustala si ę zasady zapewniaj ące ochron ę i opiek ę nad zabytkami wyst ępuj ącymi terenie gminy Galewice: • w przypadku wykorzystania na cele u Ŝytkowe zabytku wpisanego do rejestru zabytków nale Ŝy zapewni ć trwałe zachowanie jego warto ści, ponadto wszelkie działania przy zabytku wpisanym do rejestru wymagają pozwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, na wniosek właściciela b ądź posiadacza zabytku Wojewódzki Konserwator Zabytków mo Ŝe wyda ć zalecenia konserwatorskie, które okre ślą sposób korzystania z zabytku, jego zabezpieczenia, wykonania prac konserwatorskich oraz zakres zmian dopuszczalnych w zabytku, • obiekty o walorach historycznych czy architektonicznych, b ędące charakterystycznymi elementami historycznej zabudowy, a przede wszystkim obiekty znajduj ące si ę w ewidencji zabytków – nale Ŝy przewidzie ć do trwałej adaptacji, z zachowaniem tradycyjnych dla lokalnej tradycji budowlanej form i faktur: – adaptacja i modernizacja winna odbywa ć si ę na zasadach zapewniaj ących zachowanie istotnych dla miejscowej tradycji form architektonicznych, proporcji, detalu, materiałów i faktur wypraw zewn ętrznych, – uzgodnienia lub opinii wojewódzkiego konserwatora zabytków wymagaj ą wszelkie działania, które dotycz ą zmiany gabarytów i zmian w sposobie dyspozycji i artykulacji elewacji (w tym proporcji otworów zewn ętrznych i form zewn ętrznej stolarki otworowej), – ewentualn ą konieczno ść rozbiórki zabytku wł ączonego do ewidencji (uzasadniona wzgl ędami technicznymi – w sytuacji, gdy nie jest mo Ŝliwe opanowanie zagro Ŝenia dla bezpiecze ństwa) nale Ŝy uzgodni ć z wojewódzkim konserwatorem zabytków, który okre śli mo Ŝliwo ści i zasady wył ączenia z tej Ŝe ewidencji zabytków, • wszelkie zmiany w otoczeniu i s ąsiedztwie zabytków, a tak Ŝe na obszarach zabytkowych (w rejestrze i w ewidencji) – których charakter mo Ŝe mie ć wpływ na walory zabytków (np. ekspozycyjne) – przebudowa istniej ących i budowa nowych obiektów, a tak Ŝe sposób zagospodarowania przestrzeni – nie mog ą pogorszy ć stanu zachowania zabytku ani narusza ć jego warto ści, dlatego wymagaj ą działania w porozumieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków, • na obszarach zabytkowych i w s ąsiedztwie zabytków nowa zabudowa powinna stanowi ć harmonijnie zakomponowan ą cało ść z istniej ącymi elementami zabudowy historycznej, uwzgl ędniaj ąc układ, skal ę, gabaryty, proporcje, sposób kompozycji i wypraw ę elewacji zewn ętrznych: – w sytuacjach w ątpliwych – dla nowo projektowanych obiektów – nale Ŝy uzyska ć wytyczne konserwatorskie do projektu budowlanego, a nast ępnie uzgodnienie lub opini ę na temat tego projektu (stosownie do obowi ązuj ących przepisów szczegółowych i okre ślonych przez nie trybie – Prawo budowlane) w toku post ępowania o udzielenie pozwolenia na budow ę. • uzgodnienia z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków i zapewnienia poprzedzaj ących inwestycj ę ratowniczych bada ń archeologicznych w celu ochrony zabytków archeologicznych nara Ŝonych na zniszczenie w wyniku projektowanych działa ń wymagaj ą:

51 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

– wszelkie działania zwi ązane z naruszeniem stratygrafii uwarstwie ń ziemnych w rejonie lokalizacji stanowisk archeologicznych, w otoczeniu zabytków na obszarach zabytkowych, w tym w obr ębie historycznych jednostek osadniczych, – inwestycje – o charakterze liniowym zwi ązane z naruszeniem stratygrafii uwarstwie ń ziemnych, a tak Ŝe nowe drogi; oraz takie, które wi ąŜą si ę z wykopami szerokopłaszczyznowymi – zlokalizowane w granicach strefy obserwacji archeologicznej.

5. Kierunki rozwoju systemów komunikacji i infrastruktury technicznej. Wytyczne okre ślania w planach miejscowych wykorzystania i rozwijania potencjału ju Ŝ istniej ących systemów oraz koordynacji lokalnych i ponadlokalnych zamierze ń inwestycyjnych

5.1. Komunikacja Koncepcja układu komunikacyjnego, jako integralna cz ęść koncepcji zagospodarowania przestrzennego gminy, wynika przede wszystkim z uwarunkowa ń zewn ętrznych i wewn ętrznych, z analizy dotychczasowych ustale ń planistycznych oraz przyj ętych w obecnym opracowaniu kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice. Główne cele rozwoju układu i obsługi komunikacyjnej: – usprawnienie przejazdu ruchu na drogach powiatowych, przy jednoczesnym ograniczeniu jego negatywnego oddziaływania (szczególnie na zabudow ę mieszkaniow ą), – zwi ększenie przepustowo ści i poprawa parametrów technicznych pozostałych dróg, uwzgl ędniaj ąc szczególnie stale wzrastaj ący stopie ń motoryzacji, – dogodna obsługa komunikacj ą zbiorow ą, – rozwój zaplecza technicznego motoryzacji, – stworzenie układu ście Ŝek rowerowych.

5.1.1. Drogi powiatowe

Z uwagi na funkcj ę oraz znaczenie w układzie komunikacyjnym gminy ustala si ę klas ę techniczn ą dróg powiatowych jako drogi zbiorcze - Z 1/2 (wyj ątkowo lokalne – L 1/2) przy zalecanej szeroko ści pasa drogowego w liniach rozgraniczaj ących 20 - 25 m (dla dróg lokalnych 15 m). Wszelkie roboty budowlane powinny prowadzi ć do uzyskania parametrów technicznych okre ślonych w przepisach dotycz ących dróg publicznych. Przebieg oraz przyporz ądkowane numery dróg powiatowych przedstawiono w rozdziale dotycz ącym uwarunkowa ń wynikaj ących ze stanu systemu komunikacji.

5.1.2. Drogi gminne

Drogi gminne stanowi ą układ komunikacyjny, który bezpo średnio obsługuje tereny gminy w skali poszczególnych obiektów i pól, dodatkowo wspomagany poprzez sie ć dróg wewn ętrznych. W zakresie parametrów technicznych ustala si ę drogi gminne jako drogi lokalne – L 1/2 i dojazdowe - D 1/2 przy zalecanej szeroko ści pasa drogowego w liniach rozgraniczaj ących dla dróg lokalnych 12 – 15 m oraz dla dróg dojazdowych 10 – 15 m. 52 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

Poza drogami wskazanymi na zał ączniku graficznym studium, w zale Ŝno ści od potrzeb społeczno ści lokalnej, mo Ŝliwa jest realizacja nowych dróg gminnych, których przebieg zostanie ustalony w drodze decyzji o zezwoleniu na realizacj ę inwestycji drogowej lub w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Nowe obiekty winny spełnia ć wska źniki i kierunki okre ślone w niniejszym opracowaniu. Wy Ŝej omówiony układ podstawowy wymaga dostosowania parametrów technicznych do pełnionych funkcji i wymogów klasy technicznej. Przebieg oraz przyporz ądkowane numery dróg gminnych przedstawiono w rozdziale dotycz ącym uwarunkowa ń wynikaj ących ze stanu systemu komunikacji.

5.1.3. Ście Ŝki rowerowe i szlaki turystyczne

W celu podkre ślenia walorów gminy na jej obszarze wyznaczono szereg szlaków turystycznych: – szlak rowerowy poprowadzony głównie poza terenami zurbanizowanymi pomi ędzy kompleksami le śnymi oraz dolinami rzek, – szlak pieszy ł ącz ący wi ększe punkty w ęzłowe pozostałych szlaków, – Łódzki Szlak Konny ma liczy ć ponad 1300 kilometrów i otacza ć województwo łódzkie i aglomeracj ę łódzk ą. Po wytyczeniu i zagospodarowaniu wszystkich tras b ędzie to najdłu Ŝszy szlak konny w Polsce. Na terenie województwa łódzkiego jest obecnie ok. 200 miejsc, gdzie hoduje si ę konie, oferuje przeja ŜdŜki w siodle lub bryczk ą czy nauk ę jazdy konnej. W śród tych miejsc są stadniny, ale tak Ŝe gospodarstwa agroturystyczne, w których konie trzyma si ę dla rekreacji i które dysponuj ą baz ą noclegow ą. Tras ę szlaku konnego im. Hubala wyznaczono przez atrakcyjne widokowo i turystycznie miejsca. Wzi ęto te Ŝ pod uwag ę baz ę dla je źdźców i koni, – Szlak bursztynowy (rowerowy/samochodowy) wchodz ący w skład Europejskich Szlaków Kulturowych w województwie łódzkim jest tras ą turystyczn ą nawi ązuj ącą do staro Ŝytnego, dalekosi ęŜ nego szlaku handlowego, którym kupcy z Cesarstwa Rzymskiego podąŜ ali na piaszczyste wybrze Ŝa Bałtyku po „złoto północy”, czyli bursztyn. Droga ł ączyła północne wybrze Ŝa Adriatyku z południowym wybrze Ŝem Bałtyku. Liczne badania archeologiczne, a tak Ŝe źródła historyczne potwierdzaj ą, i Ŝ obecny obszar województwa łódzkiego mi ędzy Prosn ą i Wart ą znajdował si ę na bursztynowym szlaku. Przebieg, charakterystyk ę oraz walory przedstawiono w Syntezie funkcjonalno-przestrzennej Europejskich Szlaków Kulturowych dla Województwa Łódzkiego, – Szlak kajakowy na Pro śnie maj ący zró Ŝnicowany charakter obfituj ący w bardzo wiele miejsc wartych zobaczenia z uwagi na walory przyrodnicze oraz historyczno-kulturalne, – samochodowy Szlak Budownictwa Drewnianego przebiegaj ący drogami powiatowymi ł ącz ącymi miejscowo ści Ciesz ęcin – Osiek Kolonia – Galewice – Ostrówek oraz z Galewic do Sokolnik. Szczegółowy przebieg szlaku winien zosta ć okre ślony na etapie planowania miejscowego.

5.2. Infrastruktura techniczna

Istotnym czynnikiem społeczno-gospodarczego rozwoju obszarów wiejskich jest odpowiednia infrastruktura. Stanowi ona fundament dla wszelkiej działalno ści gospodarczej oraz wyznacznik warunków Ŝycia i pracy ludno ści. Infrastruktura zawsze ten rozwój w jakiej ś mierze warunkuje, a w niektórych przypadkach mo Ŝe nawet go stymulowa ć. Niewystarczaj ące wyposa Ŝenie infrastrukturalne wsi wpływa

53 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice niekorzystnie na: – zainteresowanie potencjalnych inwestorów zarówno w dziedzinie przemysłu, jak i usług; – powstawanie inicjatyw lokalnych, dotycz ących tzw. małej przedsi ębiorczo ści; – mo Ŝliwo ści wykorzystania walorów turystycznych i rekreacyjnych wsi; – produkcj ę roln ą, jej jako ść i wykorzystanie surowców rolniczych oraz zasobów pracy na wsi.

5.2.1. Wodoci ągi

Wraz z wyznaczeniem nowych obszarów zabudowy konieczne jest podj ęcie działa ń zmierzaj ących do jak najszybszej rozbudowy sieci wodoci ągowej, zwi ększania jej niezawodno ści, obni Ŝania awaryjno ści i strat ilo ści wody oraz zapewnienia odpowiedniej ilo ści wody dla celów przeciwpo Ŝarowych okre ślonej w przepisach dotycz ących zaopatrzenia w wod ę oraz dróg po Ŝarowych. Kolejne inwestycje wodoci ągowe na terenie gminy zakładaj ą modernizacj ę i wymian ę wyeksploatowanej sieci. W celu zabezpieczenia przed ewentualnymi zagro Ŝeniami, dla uj ęć wody w Węglewicach, Biadaszkach i Niwiskach zostały opracowane dokumentacje hydrogeologiczne wyznaczaj ące granice stref ochrony po średniej zewn ętrznej i okre ślajace zakazy dla poszczególnych stref.

5.2.2. Kanalizacja

Rozwój przestrzenny gminy w najbli Ŝszych latach poci ągnie za sob ą zwi ększone zapotrzebowanie na wod ę, a tym samym proporcjonalny b ędzie wzrost wytwarzanych ścieków. W zwi ązku z tym konieczny jest harmonijny rozwój sieci kanalizacji sanitarnej dostosowany do zachodz ących zmian. Najwa Ŝniejszymi inwestycjami z zakresu gospodarki ściekami b ędzie budowa oczyszczalni ścieków, sieci kanalizacji sanitarnej w poszczególnych miejscowo ściach wraz z odcinkami ruroci ągów tłocznych, zgodnie z opracowaniami odr ębnymi, dotycz ącymi systemu wodno-ściekowego. Zakłada si ę budow ę oczyszczalni ścieków w miejscowo ściach Węglewice i P ędziwiatry oraz rozbudow ę istniej ącej sieci kanalizacyjnej. Nale Ŝy przewidzie ć odprowadzanie ścieków deszczowych z utwardzonych terenów zakładów przemysłowych i u Ŝyteczno ści publicznej oraz z terenów nara Ŝonych na zanieczyszczenia (np. stacje benzynowe, parkingi itp.). W celu usuni ęcia zawiesiny i substancji ropopochodnych wyloty kanalizacji deszczowej powinny posiada ć podczyszczalnie wód deszczowych, składaj ące si ę, co najmniej z osadnika i separatora.

5.2.3. Gaz

Na terenie gminy Galewice nie wyst ępuje sie ć gazowa.

5.2.4. Zaopatrzenie w ciepło

Sposób ogrzewania budynków opiera si ę na wykorzystaniu lokalnych źródeł ciepła – kotłowni lokalnych, przemysłowych i indywidualnych zasilanych tradycyjnymi no śnikami energii. W celu ograniczenia szkodliwej emisji spalin główne zmiany dotyczy ć b ędą modernizacji źródeł ciepła oraz stopniowej ich wymiany na zasilane paliwem ekologicznym. Kolejnym krokiem do stworzenia ekologicznie czystego obszaru powinno sta ć si ę wykorzystywanie alternatywnych źródeł ciepła w postaci

54 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice geotermiki ziemi, pomp cieplnych, a tak Ŝe kolektorów słonecznych.

5.2.5. Elektroenergetyka

Istniej ący system zasilania gminy Galewice liniami 15 kV zapewnia zaopatrzenie w energi ę elektryczn ą. Jednak powinien zosta ć zmodernizowany głównie w zakresie linii niskiego napi ęcia oraz stacji transformatorowych 15/0,4 kV z zasilaj ącymi je liniami odgałęź nymi 15 kV w celu zaspokojenia potrzeb elektroenergetycznych na poziomie lokalnym poszczególnych miejscowo ści. Na terenach wyznaczonych w studium dla nowej zabudowy, usług lub zwi ększenia intensywno ści istniej ącego zagospodarowania przewiduje si ę budow ę nowej sieci elektroenergetycznej średniego i niskiego napi ęcia lub rozbudow ę istniej ącej sieci średniego i niskiego napi ęcia. Celem działa ń w dziedzinie elektroenergetyki winno by ć zapewnienie zgodnego z potrzebami bezawaryjnego zaopatrzenia w energi ę elektryczn ą. Działania te powinny koncentrowa ć si ę na: • modernizacji istniej ącej sieci głównie niskiego napi ęcia, • inwestycjach na obszarach intensywnie rozwijaj ącej si ę działalno ści gospodarczej.

5.2.6. Telekomunikacja

Rozwój obszarów zabudowy mieszkaniowej i usługowej zwi ększy jednocze śnie zapotrzebowanie mieszka ńców na nowoczesne usługi telekomunikacyjne. Studium zakłada modernizacj ę i rozbudow ę istniej ącego systemu łączno ści poprzez zwi ększanie zasi ęgu telefonii komórkowej, rozszerzanie dost ępu do szerokopasmowego i bezprzewodowego internetu oraz podnoszenie jako ści świadczonych usług.

6. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym

W gminie Galewice przewiduje si ę: – budow ę, przebudow ę i modernizacj ę dróg gminnych i konieczne w tym zakresie ukształtowanie dróg w nowych liniach rozgraniczaj ących stosownie do obecnych i przyszłych kategorii dróg, – budow ę sieci kanalizacji sanitarnej wraz z oczyszczalniami ścieków w lokalizacjach wskazanych na rysunku studium, – modernizacj ę i rozbudow ę sieci wodoci ągowej, – udoskonalenie systemu wywozu odpadów oraz stopniowe wprowadzenie ich segregacji, – tereny dla nowych linii elektroenergetycznych 15 kV, o ile b ędą przebiega ć poza korytarzami dróg publicznych. – odnowa poszczególnych miejscowo ści gminy.

7. Obszary, na których rozmieszczone b ędą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, zgodnie z ustaleniami planu zagospodarowania przestrzennego województwa i ustaleniami programów, o których mowa w art. 48 ust. 1

Na obszarze gminy Galewice nie wyst ępuj ą przedsi ęwzi ęcia umieszczone w programach zada ń rz ądowych.

55 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

Obszarami celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym, dla których wskazane byłoby sporz ądzenie planów zagospodarowania przestrzennego, s ą obszary przeznaczone na: – budow ę zbiorników retencyjnych „Bocian”, „Spóle”, „Oko ń”, – przebudow ę, rozbudow ę i modernizacj ę dróg powiatowych, – budow ę drogi ekspresowej S-8 (elementu systemu drogowego województwa).

8. Obszary, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na podstawie przepisów odr ębnych, w tym obszary wymagaj ące przeprowadzenia scale ń i podziału nieruchomo ści, a tak Ŝe obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda Ŝy powy Ŝej 2000 m 2 oraz obszary przestrzeni publicznej.

W gminie Galewice nie przewiduje si ę obszarów rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzeda Ŝy powy Ŝej 2000 m 2. Ze wzgl ędu na istniej ący charakter rozłogów gospodarstw rolnych nie przewiduje si ę obszarów obowi ązkowo wyznaczonych do przeprowadzenia scalenia, a z uwagi na gabaryty działek nie zachodzi potrzeba wyznaczania terenów do przeprowadzenia scale ń i podziałów, o których mowa w przepisach dotycz ących gospodarki nieruchomo ściami. Obszary przestrzeni publicznej w rozumieniu przepisów o zagospodarowaniu przestrzennym, dla których obowi ązkowe jest sporz ądzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, wyznaczone zostały w Galewicach (zespół sportowo-parkowy). Ze wzgl ędu na swoje poło Ŝenie oraz cechy funkcjonalno- przestrzenne maj ą one szczególne znaczenie dla zaspokajania potrzeb mieszka ńców, poprawy jako ści Ŝycia oraz sprzyjaj ą nawi ązywaniu kontaktów społecznych.

9. Obszary, dla których gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, w tym obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne

Gmina zamierza sporz ądzi ć miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego na obszarach przeznaczonych do zabudowy, w szczególno ści, na których przewiduje si ę zmian ę dotychczasowego zagospodarowania. Granice tych obszarów, w tym obszarów wymagaj ących zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne, przedstawiono na rysunku studium. Wa Ŝnym zagadnieniem jest kolejno ść zagospodarowywania terenów przeznaczonych w studium pod zabudow ę. Przy podejmowaniu decyzji o sporz ądzaniu planu miejscowego dla danego obszaru nale Ŝy bra ć pod uwag ę istniej ącą sie ć infrastruktury technicznej (wodoci ągi, kanalizacja), układ komunikacyjny oraz mo Ŝliwo ści ich rozbudowy oraz racjonalno ść przeznaczania znacznych powierzchni pod zabudow ę.

10. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i le śnej przestrzeni produkcyjnej

Atrakcyjno ść krajobrazu naturalnego, na który składaj ą si ę du Ŝe obszary

56 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice le śne, polne oraz dolina Prosny stanowi ą dobro gminy, o które nale Ŝy zadba ć w odpowiedni sposób. Troska o ład przestrzenny nale Ŝy do zada ń samorz ądu terytorialnego, gdy Ŝ w interesie gminy jest zapewnienie jak najatrakcyjniejszych warunków dla turystów. Lecz jego dobro le Ŝy tak Ŝe w interesie mieszka ńców gminy, zapewniaj ąc im wysok ą jako ść Ŝycia w odniesieniu do warunków przestrzennych. Uporz ądkowanie przestrzeni rolno-le śnej powinno polega ć na docelowym okre śleniu na terenie gminy sposobu u Ŝytkowania gruntów w kierunku rolnym lub le śnym, poprzez wyznaczenie linii rozgraniczaj ącej lasy oraz grunty przewidziane do zalesienia od gruntów przeznaczonych wył ącznie na cele rolne. Przebieg granicy rolno-le śnej powinien by ć wyznaczony w oparciu o warunki glebowo-przyrodnicze oraz naturalne granice fizjograficzne i wprowadzony do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice.

10.1. Obszary, w których planuje si ę zmian ę przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne Na zał ączniku graficznym wyznaczono obszary, w których planuje si ę zmian ę przeznaczenia gruntów rolnych i le śnych na cele nierolnicze i niele śne. S ą to tereny, które przeznaczono na realizacj ę inwestycji z zakresu poszczególnych jednostek przestrzenno-funkcjonalnych, scharakteryzowane w rozdziale ,,Kierunki i wska źniki dotycz ące zagospodarowania oraz u Ŝytkowania terenów, w tym tereny wył ączone z zabudowy”.

10.2. Tereny rolne Polityka przestrzenna na terenach rolnych wyznaczonych w studium polega na: – ochronie kompleksów o wy Ŝszych klasach bonitacyjnych najbardziej przydatnych dla rolniczej przestrzeni produkcyjnej, – wykorzystaniu terenów o ni Ŝszych klasach bonitacyjnych stosownie do ich predyspozycji. Ustala si ę nast ępuj ące kierunki zagospodarowania przestrzennego terenów rolniczych: – poprawianie warto ści u Ŝytkowej oraz zapobieganie obni Ŝaniu produkcyjno ści, – wzmo Ŝonej ochronie podlegaj ą: rolnicza przestrze ń produkcyjna oraz przyrodnicze, kulturowe i krajobrazowe warto ści terenu, – wykorzystanie terenu na cele produkcji rolniczej, ze znacznym udziałem gospodarki polowej i ograniczaniem przeznaczania na cele nierolnicze, – zakaz zabudowy niezwi ązanej z rolnictwem oraz zakaz parcelacji na małe działki (w zamy śle budowlane), – dopuszczenie dla istniej ącej, rozproszonej zabudowy zagrodowej rozbudow ę i wymian ę budynków w ramach siedliska, – dopuszczenie nowej zabudowy zagrodowej na gruntach rolnych (bez zmiany klasyfikacji), zgodnie z przepisami o ochronie gruntów rolnych i le śnych, – dopuszczenie budowy obiektów zwi ązanych funkcjonalnie z podniesieniem efektywno ści gospodarki polowej, – stosowanie rozwi ąza ń ograniczaj ących skutki ujemnego oddziaływania na grunty przy budowie, rozbudowie lub modernizacji obiektów zwi ązanych z działalno ści ą rolnicz ą, a tak Ŝe innych obiektów budowlanych, – zapewnienie wła ściwych standardów wyposa Ŝenia w infrastruktur ę techniczn ą, z dopuszczeniem lokalnych rozwi ąza ń w zakresie

57 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

zaopatrzenia w wod ę, odprowadzania i oczyszczania ścieków oraz uzupełniania braków w tym zakresie, – utrzymanie tras komunikacyjnych i ci ągów infrastruktury technicznej, z dopuszczeniem ich uzupełnie ń w niezb ędnym zakresie, – ochrona powierzchni zmeliorowanych; przy zmianie ich przeznaczenia konieczność kompleksowej przebudowy sieci drenarskich, pod nadzorem organu wła ściwego w sprawie ochrony urz ądze ń melioracji wodnych, – modernizacja systemu melioracji w nawi ązaniu do systemu nawadniania uŜytków rolnych, – w wypadku udokumentowania złó Ŝ kopalin pospolitych na terenach upraw rolnych dopuszczenie prowadzenia eksploatacji pod warunkiem czasowego wył ączenia gruntu z produkcji rolniczej oraz rekultywacji tych terenów po zako ńczeniu eksploatacji.

10.3. Tereny trwałych u Ŝytków zielonych Tereny trwałych u Ŝytków zielonych, obejmuj ące tak Ŝe doliny rzeczne pełni ą funkcj ę lokalnych korytarzy ekologicznych. Polityka przestrzenna na tych terenach polega na: – ochronie ich warto ści przyrodniczych i krajobrazowych, – udost ępnianiu tych obszarów dla turystyki i wypoczynku, w zakresie umo Ŝliwiaj ącym zachowanie warto ści przyrodniczych i bioró Ŝnorodno ść . Ustala si ę nast ępuj ące kierunki zagospodarowania przestrzennego dla terenów trwałych u Ŝytków zielonych: – ochrona przyrodniczej struktury zieleni wysokiej, średniej i niskiej, cieków, uŜytków ekologicznych, w tym wszystkich terenów stanowi ących lub mog ących stanowi ć system lokalnych w ęzłów i korytarzy ekologicznych, maj ących wpływ na funkcjonowanie przyrody i odtwarzanie jej zasobów poprzez zdecydowane ograniczenie zabudowy, – utrzymanie istniej ących kompleksów zadrzewie ń śródpolnych wraz z mo Ŝliwo ści ą ich powi ększenia jako terenów do zalesienia w oparciu o obowi ązuj ące przepisy w zakresie regulowania granicy rolno-leśnej, – ochrona powierzchni zmeliorowanych; przy zmianie ich przeznaczenia konieczność kompleksowej przebudowy sieci drenarskich, – stosowanie biologicznej obudowy cieków, zabezpieczenie koryt przed erozj ą przez ro ślinno ść , – mo Ŝliwo ść wykorzystywania dla funkcji rekreacyjnej, przy zachowaniu nast ępuj ących zasad: o ruch turystyczny pieszy powinien odbywa ć si ę na wyznaczonych ście Ŝkach, o ruch turystyczny rowerowy i konny, powinien by ć ograniczony do wyznaczonych i odpowiednio urz ądzonych tras, o dopuszcza si ę urz ądzanie punktów widokowych i miejsc odpoczynku, – dopuszczenie lokalizacji projektowanych zbiorników retencyjnych w obszarach wyznaczonych na rysunku studium, – dopuszczenie niezb ędnych urz ądze ń z zakresu gospodarki wodnej i rolniczej, – zapewnienie mo Ŝliwo ści dojazdu do urz ądze ń melioracyjnych, – zakaz lokalizacji nowych siedlisk zabudowy zagrodowej, – rozwój urz ądze ń zwi ązanych z turystyk ą, wypoczynkiem i sportem, a tak Ŝe niezb ędnych urz ądze ń z zakresu gospodarki wodnej i rolniczej oraz komunikacji i infrastruktury technicznej, warunkuje si ę spełnieniem wymaga ń w zakresie ochrony środowiska przyrodniczego i krajobrazu,

58 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

zró Ŝnicowanych w zale Ŝno ści od poło Ŝenia i cech poszczególnych fragmentów terenu.

10.4. Tereny le śne i przeznaczone do zalesienia Tereny le śne, bez wzgl ędu na form ę własno ści, pełni ą funkcje gospodarcze, ochronne i turystyczno-wypoczynkowe. Polityka przestrzenna na tych terenach polega na: – utrzymaniu produkcyjnej zasobno ści lasów, – ochronie ich warto ści przyrodniczych i krajobrazowych, – udost ępnianiu ich dla turystyki i wypoczynku, w granicach umo Ŝliwiaj ących zachowanie warto ści przyrodniczych, z wykluczeniem rozwoju funkcji osadniczych. Ustala si ę nast ępuj ące kierunki zagospodarowania przestrzennego dla terenów le śnych: – ochrona istniej ących zasobów, w tym wyst ępuj ących w ich obr ębie uŜytków ekologicznych, – prowadzenie gospodarki le śnej z uwzgl ędnieniem ostoi gniazdowania i bytowania ptactwa (ł ącznie z zachowaniem drzew dziuplastych), – wskazana jest ochrona niewielkich zbiorników wodnych i cieków śródle śnych oraz tworzenie polan śródle śnych, – dopuszczenie lokalizacji budynków, obiektów oraz urz ądze ń zwi ązanych z gospodark ą le śną, za ś ich realizacja winna by ć zgodna z przepisami o lasach oraz dotycz ącymi ochrony gruntów rolnych i le śnych, – wykorzystanie terenów dla potrzeb turystyki i wypoczynku, przy zachowaniu nast ępuj ących zasad: o ruch turystyczny pieszy powinien odbywa ć si ę na wyznaczonych trasach, z okre śleniem rejonów swobodnej penetracji terenu, uzgodnionych z wła ściwym Nadle śnictwem, o ruch turystyczny rowerowy i konny powinien by ć ograniczony do wyznaczonych przez wła ściwe Nadle śnictwo i odpowiednio urz ądzonych tras śródle śnych, o dopuszcza si ę urz ądzanie punktów widokowych i miejsc wypoczynku, o rozwój urz ądze ń zwi ązanych z turystyk ą, wypoczynkiem i sportem, a tak Ŝe niezb ędnych urz ądze ń z zakresu gospodarki le śnej oraz komunikacji i infrastruktury technicznej warunkuje si ę spełnieniem wymogów w zakresie ochrony środowiska przyrodniczego i krajobrazu, – w odniesieniu do dróg i szlaków stosuje si ę odpowiednio przepisy jak dla dróg dojazdowych i po Ŝarowo-le śnych, – dopuszcza si ę przeprowadzenie, w razie braku innych mo Ŝliwo ści, liniowych elementów infrastruktury technicznej (najlepiej z wykorzystaniem istniej ących dróg, duktów i przecinek), – opracowanie projektowe i prowadzenie działalno ści zwi ązanej z zalesieniami terenów wymaga opinii wła ściwego Nadle śnictwa i słu Ŝby nadzoru nad melioracjami w przypadku wyst ąpienia kolizji z istniej ącymi urz ądzeniami melioracji wodnych. Cele gospodarki le śnej realizowane b ędą zgodnie z ustaw ą o lasach, przy nadaniu nadrz ędnej rangi środowiskowotwórczym funkcjom lasu.

11. Obszary nara Ŝone na niebezpiecze ństwo powodzi i osuwania si ę mas ziemnych

Granice obszarów bezpo średniego zagro Ŝenia powodzi ą wyznaczone dla 59 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice rzeki Prosny. Sposób zagospodarowania wskazanych obszarów nale Ŝy okre śli ć zgodnie z przepisami dotycz ącymi wód publicznych, w szczególno ści przy ich zagospodarowaniu obowi ązuje zakaz wykonywania czynno ści i robót, które mog ą utrudnia ć ochron ę przed powodzi ą, jak i takich, które mog ą spowodowa ć zagro Ŝenia dla jako ści wód w przypadku wyst ąpienia powodzi. Na terenie gminy nie ma obszarów nara Ŝonych na niebezpiecze ństwo osuwania si ę mas ziemnych.

12. Obiekty lub obszary, dla których wyznacza si ę w zło Ŝu kopaliny filar ochronny

Na obszarze gminy Galewice brak jest obiektów lub obszarów, dla których wyznacza si ę w zło Ŝu kopaliny filar ochronny.

13. Obszary pomników zagłady i ich stref ochronnych oraz obowi ązuj ące na nich ograniczenia prowadzenia działalno ści gospodarczej, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 7 maja 1999 r. o ochronie terenów byłych hitlerowskich obozów zagłady (Dz. U. Nr 41, poz. 412 z pó źn. zm.)

W Gminie Galewice nie wyst ępuj ą obszary pomników zagłady.

14. Obszary wymagaj ące przekształce ń, rehabilitacji lub rekultywacji

Za obszary wymagaj ące rekultywacji nale Ŝy uzna ć wyrobiska powstałe po nielegalnej eksploatacji powierzchniowej kopalin oraz dzikie wysypiska śmieci. Przez poj ęcie rehabilitacji rozumie si ę tzw. rewitalizacj ę obszarów podlegaj ących ochronie na podstawie przepisów o ochronie dóbr kultury. Dotyczy to głównie obszarów wymagaj ących przekształce ń i odnowy oraz modernizacji. Dla zapewnienia atrakcyjnego wygl ądu miejscowo ści niezb ędne jest przeprowadzenie działa ń polegaj ących na: • utrzymywaniu charakterystycznych układów przestrzennych, • lokalizacji nowej zabudowy na zasadzie utrzymania skali i charakteru zabudowy istniej ącej, • kształtowania zabudowy wiejskiej na zasadzie tworzenia zagród stanowi ących charakterystyczne dla wsi zespoły zabudowy zwartej.

15. Granice terenów zamkni ętych i ich stref ochronnych

W gminie Galewice nie ma terenów zamkni ętych.

16. Inne obszary problemowe, w zale Ŝno ści od uwarunkowa ń i potrzeb zagospodarowania wyst ępuj ących w gminie

Na terenie gminy okre śla si ę nast ępuj ące obszary problemowe: – lokalizacja istniej ącej zabudowy w strefie bezpo średniego zagro Ŝenia powodzi ą – miejscowo ść Pl ęsy, – bezpo średnie s ąsiedztwo zabudowy mieszkaniowej i produkcyjno- usługowej (zwi ązanej głównie z przemysłem drzewnym) charakteryzuj ącej

60 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

si ę znacznym oddziaływaniem.

IV. WPŁYW UWARUNKOWA Ń, O KTÓRYCH MOWA w art. 10 ust. 1 USTAWY, NA USTALENIE KIERUNKÓW I ZASAD ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY, O KTÓRYCH MOWA w art. 10 ust. 2 USTAWY

Rozwój gminy Galewice zdeterminowany został przez szereg uwarunkowa ń okre ślonych w dziale II niniejszego opracowania. Aspekty przyrodnicze, historyczne, kulturowe czy społeczno-gospodarcze w sposób znacz ący oddziałuj ą na dalsze procesy zmian zachodz ących w gminie. Do czynników wpływaj ących na kierunki i zasady zagospodarowania przestrzennego mo Ŝna zaliczy ć: – uwarunkowania przyrodnicze w postaci ukształtowania i rze źby terenu, szaty ro ślinnej, sieci i wielko ści zasobów wodnych, warunków klimatycznych, – uwarunkowania kulturowe w postaci obecno ści obiektów historycznych i miejsc okre ślaj ących to Ŝsamo ść mieszka ńców, – uwarunkowania społeczne, na które składaj ą si ę struktura i jako ść Ŝycia społeczno ści lokalnej, jej sytuacja gospodarcza, potrzeby, bezpiecze ństwo, – istniej ące zagospodarowanie, w tym stan systemu infrastruktury technicznej, komunikacji, – uwarunkowania zewn ętrzne w postaci zasad i kierunków rozwoju pa ństwa i województwa okre ślonych w nadrz ędnych opracowaniach planistycznych, współpracy z gminami s ąsiednimi przy zagospodarowaniu terenów granicznych oraz wspólnej realizacji zbie Ŝnych interesów. Analiza wszystkich tych czynników pozwoliła na określenie głównych obszarów i kierunków rozwoju przestrzennego omawianego obszaru.

61 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

V. POLITYKA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA

Sporz ądzenie studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy jest niezb ędnym ogniwem procesu planowania przestrzennego, który ustawowo jest procesem ci ągłym. Studium, jako etap poprzedzaj ący plany miejscowe, wskazuje pełen zakres mo Ŝliwo ści przedsi ęwzi ęć planistycznych w bliskiej i dalszej perspektywie czasowej. W trakcie opracowywania przedmiotowego dokumentu kierowano si ę zasadami zrównowa Ŝonego rozwoju. Niniejszy dokument spełnia jego podstawowe kryteria: – cele społeczne realizowane przez takie kształtowanie struktur przestrzennych, aby umo Ŝliwi ć społecze ństwu stopniowe osi ąganie poprawy jako ści Ŝycia, poprzez proporcjonalne rozmieszczenie ludno ści w stosunku do miejsc pracy i układów osadniczych, zachowanie prawidłowych relacji funkcjonalno-przestrzennych między o środkami zamieszkania, pracy, odpoczynku, usług i administracji, wskazanie korzystnego techniczno-przestrzennego standardu środowiska człowieka, kształtowanie środowiska przestrzennego kreuj ącego nowe jako ściowo potrzeby i warto ści społeczne; – cele kulturowe osi ągane przez takie kształtowanie struktur przestrzennych, które chroni ą istniej ące dziedzictwo kulturowe przed zniszczeniem lub dewastacj ą, poprzez powi ązanie obiektów historycznych z krajobrazem naturalnym i wkomponowanie ich we współczesne struktury funkcjonalno- przestrzenne oraz poprzez tworzenie nowych, istotnych warto ści kulturowych; – cele ekologiczne osi ągane przez kształtowanie struktur przestrzennych oddziałuj ących hamuj ąco na dewastacj ę środowiska i tworz ących warunki umo Ŝliwiaj ące jego aktywn ą ochron ę poprzez zgodno ść charakteru i struktury zagospodarowania przestrzennego z cechami i walorami środowiska przyrodniczego, zgodno ść intensywno ści zagospodarowania z naturaln ą chłonno ści ą środowiska oraz jego odporno ści ą na zniszczenia, eksponowanie warto ści krajobrazowych i ich harmonijne ł ączenie z zagospodarowaniem, tworzenie warunków zapewniaj ących ochron ę unikatowych warto ści środowiska oraz umo Ŝliwiaj ących odzyskanie utraconej równowagi ekologicznej; – cele ekonomiczne osi ągane przez kształtowanie struktur przestrzennych tworz ących warunki wzrostu efektywno ści gospodarowania poprzez racjonalne wykorzystanie zasobów przyrodniczych i istniej ącego maj ątku, kształtowanie elastycznych struktur przestrzennych, podatnych na dalszy rozwój, kształtowanie warunków przestrzennych tworzących korzystne procesy, kształtowanie układów przestrzennych, których struktura zwi ększa sprawno ść i niezawodno ść funkcjonowania. W wyniku przeprowadzonych analiz dokonano waloryzacji obszaru gminy i okre ślono polityk ę funkcjonalno-przestrzenn ą gminy – w pełni czyteln ą po zapoznaniu si ę z rysunkiem studium (plansza „Kierunki zagospodarowania, Polityka funkcjonalno – przestrzenna”), gdzie przedstawiono lokalizacj ę poszczególnych obszarów. W przedstawionej na rysunku studium tabeli pokazano oznaczenia poszczególnych obszarów oraz przypisane im funkcje. Przypisane danemu obszarowi ró Ŝne funkcje zostan ą wyodr ębnione w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego z wymagan ą w tych opracowaniach precyzj ą i stopniem uszczegółowienia. Wszelkie działania przestrzenne na obszarach nie obj ętych tzw. obowi ązkiem sporz ądzenia planu, wymagaj ą równie Ŝ wyprzedzaj ących działa ń planistycznych obejmuj ących 62 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice obowi ązkowo obszar docelowy wraz ze stref ą kontekstu przestrzennego.

VI. INTERPRETACJA ZAPISÓW USTALE Ń STUDIUM

Zgodnie z ustaw ą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. nr 80 poz. 717 z pó źn. zm.) studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego nie jest aktem prawa miejscowego, lecz jedynie dokumentem okre ślaj ącym polityk ę przestrzenn ą gminy. Jednocze śnie ustalenia zawarte w studium s ą wi ąŜą ce dla organów gminy sporz ądzaj ących plany miejscowe. Ustalenia zawarte w tek ście i zał ącznikach graficznych studium wyra Ŝaj ą jedynie kierunki zagospodarowania przestrzennego obszaru, nie s ą za ś ścisłym przes ądzeniem o formie i granicach zainwestowania i u Ŝytkowania terenów. Okre ślenia dotycz ące formy u Ŝytkowania terenów dotycz ą podstawowych i uzupełniaj ących lub towarzysz ących rodzajów zabudowy. Na terenach tych mog ą by ć realizowane tak Ŝe inne formy zabudowy, pod warunkiem nie pozostawania w sprzeczno ści z formami okre ślonymi w studium. Przy opracowywaniu planów miejscowych dla terenów przeznaczonych pod zabudow ę nale Ŝy przewidzie ć ziele ń publiczn ą, stwarzaj ącą warunki do wypoczynku, estetyki i przej ść pieszych. Poza drogami wskazanymi na zał ączniku graficznym studium, w zale Ŝno ści od potrzeb społeczno ści lokalnej, mo Ŝliwa jest realizacja nowych dróg publicznych, których przebieg zostanie ustalony w drodze decyzji o zezwoleniu na realizacj ę inwestycji drogowej lub w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Nowe obiekty winny spełnia ć wska źniki i kierunki okre ślone w niniejszym opracowaniu.

VII. UZASADNIENIE PRZYJ ĘTYCH ROZWI ĄZA Ń I SYNTEZA USTALE Ń PROJEKTU STUDIUM

Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy to opracowanie strategiczne dla rozwoju przestrzennego Gminy Galewice. Mimo, Ŝe nie ma ono rangi prawa miejscowego, stanowi o ś systemu planowania przestrzennego na poziomie gminy. W opracowanym dokumencie znalazły si ę: – informacje wynikaj ące z rozpoznania aktualnej sytuacji gminy, istniej ących uwarunkowa ń oraz problemów zwi ązanych z jej rozwojem, – sformułowania kierunków rozwoju i zagospodarowania przestrzennego gminy, a tak Ŝe podstawowe zasady polityki przestrzennej i zasady ochrony interesu publicznego, – podstawy do koordynacji sporz ądzania planów miejscowych, – integracja polityki przestrzennej pa ństwa z interesami gminy, a tak Ŝe wpływ na formułowanie zada ń rz ądowych, wojewódzkich i powiatowych, zwi ązanych z priorytetami rozwoju gminy, – zbiory informacji stwarzaj ących warunki dla promocji przestrzennych walorów gminy w celu lokowania tu działalno ści zwi ązanej z preferowanymi formami aktywno ści gospodarczej i społecznej, – promocja walorów i mo Ŝliwo ści inwestycyjnych gminy. Podczas kolejnych etapów realizowania opracowania analizie poddane zostały istniej ące opracowania planistyczne i inne bran Ŝowe, wydane decyzje o pozwoleniu na budow ę, wydane decyzje o warunkach zabudowy, wydane decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz wnioski zło Ŝone przez zainteresowanych. W ten sposób okre ślone zostały potrzeby i aspiracje społecze ństwa, władz i przedsi ębiorców, a tak Ŝe zjawiska wpływaj ące na sam ą przestrze ń gminy. Ustalone zostały:

63 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

– stan środowiska przyrodniczego i kulturowego, – stan i faktyczne wyposa Ŝenie w infrastruktur ę techniczn ą, transportow ą i społeczn ą, – potencjał demograficzny, – potencjał ekonomiczny i gospodarczy gminy, – sytuacja na rynku pracy oraz problemy zwi ązane z bezrobociem. Zebrane informacje posłu Ŝyły do przeanalizowania ich pod k ątem mo Ŝliwo ści przestrzennego kształtowania gminy. Wyniki przeprowadzonych bada ń stanowi ą baz ę do okre ślenia kierunków rozwoju gminy oraz rozpoznania jej predyspozycji i mo Ŝliwo ści z uwzgl ędnieniem zasad ochrony środowiska przyrodniczego i kulturowego. Zaproponowane nowe tereny inwestycyjne w pełni zabezpieczaj ą potrzeby gminy w zakresie terenów budownictwa mieszkaniowego, działalno ści usługowej i gospodarczej, przy jednoczesnym zachowaniu w stanie nienaruszonym walorów środowiska. W studium znalazły si ę tak Ŝe wytyczne dotycz ące zagospodarowania terenów rolnych i le śnych w taki sposób, aby nie uległy one nadmiernej degradacji. Realizacja ustale ń studium, wynikaj ąca z przeprowadzonych analiz opiera si ę przede wszystkim na: – stymulowaniu rozwoju gminy, – inspirowaniu i realizowaniu programów zmierzaj ących do poprawy jako ści Ŝycia mieszka ńców, – udziale samorz ądu gminy w procesie opracowywania, uchwalania, aktualizacji i oceny realizacji, – tworzeniu infrastruktury dla istniej ących i planowanych inwestycji, – zapewnieniu współdziałania samorz ądu gminy z samorz ądem powiatowym i wojewódzkim odno śnie prowadzonych analiz i studiów z zakresu zagospodarowania przestrzennego powiatu, zagadnie ń jego rozwoju, styków pomi ędzy gmin ą a gminami s ąsiednimi, – analizie i kontrolowaniu stopnia wykorzystania gruntów. Z przeprowadzonych analiz wynika, Ŝe dotychczasowe kierunki rozwoju i istniej ące funkcje gminy mog ą by ć kontynuowane, pod warunkiem zwrócenia wi ększej uwagi na zrównowa Ŝony rozwój wszystkich z nich oraz na aktywizacj ę mniej znacz ących dotychczas funkcji, do takiego stopnia aby stały si ę czynnikami nap ędzaj ącymi rozwój gminy Galewice.

64 Studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Galewice

VIII. OBJA ŚNIENIE ZMIAN W NOWYM OPRACOWANIU W STOSUNKU DO POPRZEDNIEJ EDYCJI STUDIUM

W dniu 22 lutego 2008 r. Rada Gminy w Galewicach Uchwał ą nr XV/82/08 wyraziła wol ę zmiany studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Galewice. Uaktualniono cz ęść dotycz ącą uwarunkowa ń, ponadto we wprowadzeniu wyja śniono przyczyn ę przyst ąpienia do zmiany studium. Ponadto zracjonalizowano obszary przeznaczone pod zabudow ę, zaktualizowano: system infrastruktury, system komunikacji, formy ochrony przyrody, uszczegółowiono: przeznaczenie terenów oraz formy ochrony przyrody. Cało ść ustale ń studium sporz ądzono zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80 poz. 717, z pó źn. zm.).

65