Versterking Bestuurskracht Onderwijsinstellingen
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
wijsbeleid komt tot stand als degenen om wie het onderwijs 10 draait, de leerlingen, de studenten, de ouders en de docenten, bij het beleid betrokken worden en daarin een Versterking bestuurskracht onderwijs- sterke stem hebben. Zij staan nu nog vaak buitenspel, terwijl instellingen zij het beste kunnen beoordelen wat goed onderwijs is en hoe leraren het beste bij hun leerlingen of studenten naar Aan de orde is de behandeling van: boven kunnen halen. Medezeggenschap zorgt ervoor dat - het wetsvoorstel Wijziging van een aantal onderwijswet- het geld in het onderwijs op de goede plek terechtkomt, ten in verband met versterking van de bestuurskracht van dat onderwijs flexibel is en dat de kwaliteit van het onder- onderwijsinstellingen ( 34251 ). wijs omhoog gaat. Medezeggenschap is ook hét medicijn tegen zonnekoningengedrag, waarmee sommige besturen de afgelopen jaren helaas in het nieuws kwamen. Vandaag De voorzitter: zullen we er in deze Kamer achter komen welke partijen Ik heet de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap zijn voor die ouders, die studenten, die leerlingen en die van harte welkom. Ik geef de heer Van Meenen, die al docenten en welke partijen de macht willen laten bij de klaarstaat, als eerste spreker het woord. bestuurders, uitsluitend bij de bestuurders. De algemene beraadslaging wordt geopend. Als we iets geleerd hebben van de Maagdenhuisbezetting en van het faillissement van Amarantis, is het wel het belang van sterke medezeggenschap met voldoende bevoegdheden. Toch doet dit wetsvoorstel, ongetwijfeld onder druk van de VVD, bijna niets om de positie van de De heer Van Meenen (D66): medezeggenschap te verbeteren: adviesrecht in plaats van Voorzitter. Fijn dat wij dit debat onder uw leiding mogen instemmingsrecht waar dat noodzakelijk zou zijn, geen voeren. Ik zie ernaar uit. studentenassessor, de opleidingscommissie krijgt nauwe- lijks een betere positie en er is überhaupt geen verbetering Vandaag is een bijzondere dag. Het is een bijzondere dag van de medezeggenschap in het primair en voortgezet voor het onderwijs, een bijzondere dag voor studenten en onderwijs. Kortom, dit wetsvoorstel heet niet voor niets docenten en ook een bijzondere dag voor mij persoonlijk. versterking van de bestuurskracht. Dat wil ik om te beginnen Ik heb mijn hele leven in het onderwijs gewerkt, in verschil- maar eens veranderen. Niet alleen de titel wil ik veranderen lende rollen, als docent, als bestuurder en als rector, en in — die zou wat mij betreft versterking van de bestuurskracht verschillende sectoren, op de middelbare school, op het en de medezeggenschap moeten zijn en daartoe heb ik ook mbo en op het hbo. In al die tijd is mijn onderwijshart alleen een amendement ingediend — maar ook en vooral de maar sneller gaan kloppen. De afgelopen jaren heb ik inhoud. Daarom heb ik vandaag een notitie gepubliceerd meegemaakt dat in het beleid van de overheid het wantrou- met de plannen van D66 op het gebied van medezeggen- wen ten opzichte van het onderwijs overheerste. Tegen schap. Lees dat stuk. Uiteraard zijn die voorstellen vertaald deze stroom van wantrouwen in hebben de mensen in het in een reeks amendementen om, samen met een aantal onderwijs desondanks de kwaliteit op peil weten te houden. collega's, de medezeggenschap echt te versterken. Ik hoop Nu is het echter tijd dat de kwaliteit echt verbetert. Daarvoor dat we zo samen tot een meerderheid kunnen komen om moeten wij ze de wind in de rug geven. ouders, studenten, leerlingen en docenten het vertrouwen terug te geven dat ze verdienen en samen het onderwijs in Wat D66 betreft krijgen de mensen van wie het onderwijs Nederland te verbeteren. is en voor wie het is, de docenten, de ouders, de leerlingen en de studenten, weer het vertrouwen dat zij verdienen. Ik loop de verschillende amendementen kort langs. Laat ik Vandaag kunnen we ervoor zorgen dat zij weer zeggenschap beginnen met het instemmingsrecht op de hoofdlijnen van krijgen over hun onderwijs en zo mee kunnen helpen om de begroting. Dankzij D66 is dat nu in het hoger onderwijs de kwaliteit van dat onderwijs te verbeteren. Geef ze de geregeld. De ervaringen daarmee zijn goed, zo goed, dat steun en de kracht die ze nodig hebben. Dat is nodig, want het ook in het mbo en in het primair en voortgezet onderwijs goed onderwijs wordt steeds belangrijker. Als gevolg van toegepast kan worden. Het instemmingsrecht op de ontwikkelingen als digitalisering en mondialisering wordt hoofdlijnen van de begroting geeft studenten, ouders, steeds meer van het onderwijs gevraagd. Maatschappelijke docenten en leerlingen immers de mogelijkheid om ervoor ontwikkelingen vragen ook hun aandacht in het onderwijs. te zorgen dat het geld aan de juiste zaken besteed wordt. Goed onderwijs helpt mensen om hun talenten te ont- Ik heb daartoe de nodige amendementen ingediend, waar- plooien en brengt ze de juiste kennis en vaardigheden bij onder een amendement om duidelijk te maken dat het om hun toekomst op een goede manier te kunnen beginnen, allocatiemodel — de systematiek waarmee de financiële om goed voorbereid te zijn op een continu veranderende middelen verdeeld worden onder de verschillende onder- arbeidsmarkt en om actief deel te nemen aan de samenle- delen van de organisatie, bijvoorbeeld de faculteiten — ook ving. Ook moeten mensen zich tijdens hun leven bijscholen. onder het begrip "hoofdlijnen van de begroting" valt. Het In de toekomst zullen steeds vaker banen verdwijnen en gaat immers om de besteding én om de verdeling van het andere ontstaan. Dat vergt onderwijs dat zich richt op het geld. Waaraan geven we het uit en waaraan kennen we het verbeteren van de kwaliteit ervan. Dat vergt onderwijs dat toe? Zo kunnen studenten, docenten en ouders zich beter flexibel is en dat kan worden aangepast aan technologische mengen in de discussie over waar het geld heen moet. Dat of maatschappelijke ontwikkelingen. leidt uiteindelijk, in de ogen van mijn fractie, tot de beste keuzes om de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Dat is nu precies waarom medezeggenschap zo belangrijk is. Nu moeten bestuurders vooral verantwoording afleggen Ik heb ook een amendement ingediend om de medezeggen- aan Den Haag in plaats van aan de eigen studenten, leerlin- schap instemmingsrecht te geven op besluiten tot het gen of docenten. Dat moet veranderen, want goed onder- Versterking bestuurskracht 21 januari 2016 Tweede Kamer onderwijsinstellingen TK 45 45-10-1 opheffen of het samenvoegen van bestaande opleidingen. hebben. Dat komt de transparantie ten goede en zal uitein- Zo krijgt de medezeggenschap meer invloed op het aanbod delijk leiden tot een beter en beter gecontroleerd schoolbe- van opleidingen. De afgelopen jaren is een aantal opleidin- stuur. gen samengevoegd of opgeheven. Daarbij was niet duidelijk op welke gronden dat gebeurde. Een grotere rol van de Het tweede amendement in deze sfeer gaat over het jaar- medezeggenschap op dit punt kan ervoor zorgen dat er verslag en de jaarrekening. Dat had eigenlijk al veel eerder zorgvuldiger omgegaan wordt met besluiten over het in de wet geregeld moeten zijn. Besturen van basisscholen samenvoegen of opheffen van opleidingen. Dat komt het en middelbare scholen zijn alleen verplicht om hun jaarver- onderwijs in Nederland ten goede. slag en jaarrekening naar de minister te zenden. D66 vindt het belangrijk dat scholen die publiek geld ontvangen, daar Docenten en studenten moeten ook meer zeggenschap ook publieke verantwoording over afleggen. Ik kom op de krijgen over het huisvestingsbeleid. Besluiten omtrent leerlingenraad en de ouderraad. Op veel middelbare scholen huisvesting, zoals nieuwbouw of grote verbouwingsprojec- zijn leerlingen en ouders zeer betrokken. Zij zijn dan vaak ten, hebben een grote invloed op het onderwijs. Ze bepalen actief in een ouderraad of een leerlingenparlement. Deze immers de leer- en werkomgeving en de muren waarbinnen raden vormen het kloppend hart van wat er dagelijks op de het onderwijs plaatsvindt. Hoe beter betrokken studenten scholen gebeurt. Samen met mijn PvdA-collega stel ik voor en docenten zijn, hoe beter we weten dat het geld goed om in de wet te verankeren dat leerlingen, ouders en het besteed wordt en megalomane bouwprojecten vermeden personeel op een basis- of middelbare school een eigen zullen worden. raad of orgaan kunnen instellen. Deze leerlingen- of ouderraden hebben vaak goede adviezen aan het bestuur, Over de rol van de studentassessor hebben we het in deze zo zeg ik ook uit eigen ervaring. Slechts een beperkt aantal Kamer en in de Eerste Kamer al meer dan eens gehad. De leerlingen of ouders kan deelnemen. Niet elke leerling of laatste maal diende ik samen met PvdA-collega Jadnanan- ouder voelt zich aangesproken door de formele structuren sing een motie in om de functie van studentenassessor als van een medezeggenschapsraad. De leerlingen- of de brug tussen studenten, medezeggenschap en bestuur ein- ouderraad kan als voorportaal van de medezeggenschaps- delijk te regelen. Deze motie is aangenomen maar de raad gevraagd of ongevraagd advies uitbrengen aan de minister heeft haar met een vreemde redenering terzijde medezeggenschapsraad, en overigens ook aan het bestuur, geschoven. Daarom heb ik wederom, nu met mijn PvdA- over zaken die leerlingen of ouders belangrijk vinden. Het collega Mohandis, een amendement ingediend om de stu- biedt voor een grote groep leerlingen en ouders de moge- dentassessor in het hele hoger onderwijs een plaats te lijkheid om actief betrokken te zijn bij het onderwijs, het geven. Wij houden daarbij rekening met de bezwaren van verstrekt