7 maart 2020 14.15-16.20 uur serie radio filharmonisch orkest & friends i-4 DIRIGEERT OUDE EN NIEUWE ADAMS

Radio Filharmonisch Orkest

John Adams dirigent

Víkingur Ólafsson

John Adams 1947

I Still Dance 2019 - nederlandse première

Must the Devil Have All the Good Tunes? 2018 - nederlandse première voor piano en orkest I. Gritty, funky, but in strict tempo; Twitchy, bot-like – II. Much slower, gently, relaxed – III. Più mosso: Obsession/Swing

pauze

Harmonielehre 1985 I. II. The Anfortas Wound III. Meister Eckhardt and Quackie 2 DE NIEUWE Matinee Café Uitzending 59e seizoen 7 maart 2020 3 BROCHURE Na afloop van het concert ­ NPO Radio 4 kunt u in ‘Matinee ­Café’ de en terugluisteren IS UIT! gesprekken bijwonen van Dit concert wordt live uit­ DE SMELTKROES VAN ADAMS Bestel of verleng uw Hans Haffmans en zijn gezonden via NPO Radio­ 4. abonnement op gasten­. Live vanuit Café Via de website  concertgebouw.nl/ Viotti (voorheen: Concert-  zaterdagmatinee.nl series gebouw Café), als leven- kunt u de gehele uitzen- Eind vorig jaar kreeg de Amerikaanse componist John Adams de U vindt de brochure bij de dige ontmoetingsplaats ding terug­luisteren. Enkele prestigieuze Erasmusprijs. Met zijn eigen stijl, zijn tegelijkertijd kassa van het Concert­ voor muziekliefhebbers en dagen ná ieder concert dwarse en communicatieve muziek en zijn betrokkenheid bij gebouw, en op topmusici. kunt u het concert (zonder maatschappelijke issues draagt hij het belang van de klassieke  zaterdagmatinee.nl live op npo radio 4 pauzeprogramma) terug- muziek voor de wereld van vandaag op alle manieren uit, zo wilt u de brochure thuis  nporadio4.nl/ luisteren op luidde de motivatie. En daar is niets teveel mee gezegd. ontvangen? Mail dan naar matineecafe  nporadio4.nl/ De componist John Coolidge Adams kijkt daarbij niet alleen  info@ concerten vooruit, maar zeker ook terug. Zo is Ludwig van Beethoven, de zaterdagmatinee.nl Meer nieuwe muziek componist die dit jaar aan aandacht geen gebrek heeft, nooit zat 18 april, 14.15 uur Telefoons in de zaal ver weg. Maar al speelt Adams in (2012) voor strijk- Programmaboekjes Radio Filharmonisch Geconcentreerd luisteren kwartet en orkest weliswaar een spel met citaten uit Beetho- Wist u dat u enkele dagen Orkest, Groot Omroep- is voor de meeste Matinee­ vens late strijkkwartetten, hij imiteert nergens. Van Beethoven voor ieder concert het koor, Dima Slobodeniouk bezoekers de ideale manier leert hij wél hoe een grote vorm uit kleine cellen te creëren. programmaboekje al kunt dirigent, Klaas Stok koordi- om van muziek te genie- Bovendien levert Adams, net als Beethoven, ongezouten maat- inzien op onze site? rigent, Stefan Dohr hoorn ten. Daarom vragen wij u schappijkritiek. In die zin is zijn opera  zaterdagmatinee.nl Rehnqvist Silent Earth wp zoveel mogelijk met elkaar (1990-1991), waarin het draait om de Israëlisch-Palestijnse Abrahamsen Hoorn­ rekening te houden, de kwestie en het enige slachtoffer van de destijds geruchtmaken- BENT U AL concert np telefoon op ‘stil’ te scha- de kaping van het passagiersschip Achillo Lauro, een moderne VRIEND? Bartók De wonderbaar­ kelen en geen foto’s te Fidelio. Zijn On the Transmigration of Souls (2002), geschreven om lijke mandarijn maken voordat de muziek de Amerikaanse sentimenten na de aanslag van 11 september www.  concertgebouw.nl/ is uitgeklonken. 2001 op de Twin Towers te transcenderen – is dat werk niet vriendenvandematinee.nl matinee bedoeld als een Alle Menschen werden Brüder voor de ontwrichte De ZaterdagMatinee Amerikaanse maatschappij? En met zijn ontluisterende schets Podium Witteman op social media van de negentiende-eeuwse goudzoekersmentaliteit in zijn Zondag in de uitzending: violist Christiaan Bor en cel- Via Facebook, Twitter jongste opera Girls of the Golden West (2017), die in februari 2019 list Godfried Hoogeveen, die ooit nog les kregen van en Insta­gram houdt de tijdens het Opera Forward Festival bij De Nationale Opera zijn Jascha Heifetz en Gregor Piatigorsky. Zij kijken terug Matinee­ u op de hoogte Europese première beleefde, lijkt hij in te haken op actuele op hun kamermuziekcarrière in het Reizend Muziekge- van het laatste nieuws zaken als racisme en seksisme; de #MeToo-associatie is evident. zelschap. Het Busch Trio komt voor hen optreden. Als rond de concerten. Desondanks staat voor Adams vast dat hij, ondanks zijn betrok- Jonge Held ontvangt Paul Witteman de elfjarige paniste Volg ons, en praat mee! kenheid, de wereld niet kan veranderen. “Ik denk niet dat kunst Huayu Gu uit Roermond – zij speelt een Mozartsonate. veel invloed heeft en levens kan redden,” relativeerde hij zondag 8 maart, 18.10 uur, npo 2 zichzelf en zijn collega’s. “Bill Gates gaat met miljoenen dollars  podiumwitteman.nl naar India, verzorgt een inentingsprogramma en verandert 4 levens. Kunst werkt zo niet. Kunst, muziek, geeft een spirituele Dus baseerde ik mij op het minimalisme en schreef opera’s, 5 betekenis aan het leven. En nog veel belangrijker: kunst biedt oratoria, orkestwerken, strijkkwartetten en zelfs een Broadway- plezier.” show om de taal van het minimalisme te verrijken met andere stijlinvloeden.” En dat is precies wat Adams deed in een werk Eerste inspiratiebron: minimal music als , en wat hij nog steeds doet in recentere com- En dat plezier, die communicatie met de luisteraar, leeft Adams posities als de vrolijke ‘concertouverture’ I Still Dance en zijn nu al decennialang uit met bekende en zeer gewaardeerde meest recente pianoconcert Must the Devil Have All the Good troeven: de echo’s van Mahler, Rachmaninov, Sibelius en de Tunes? negentiende-eeuwse esthetiek, vermengd met de repetitieve patronen van Philip Glass, Terry Riley en Steve Reich. Toen hij I Still Dance in de vroege jaren zeventig met de muziek van laatste drie Als een rechtgeaard Amerikaan beschouwt Adams ook ragtime, kennismaakte, gingen zijn oren open; hij noemt het minima- blues, rock en pop als legitieme inspiratiebronnen. Zo gooide lisme zelfs een van de belangrijkste revoluties in de muziekge- hij in zijn eerste ‘echte’ pianoconcert (1996) met schiedenis van de twintigste eeuw. Deze componisten gingen “polymorphous-perverse pleasure” de invloeden van Debussy, immers terug naar de fundamenten van de muziek: puls, Ravel, Satie, Gershwin en ragtime-pianist Jelly Roll Morton op tonaliteit en herhaling. Opeens wist hij zeker: Boulez, Stockhau- een hoop. En zo speelt hij in I Still Dance uit 2019 net zo gemak- sen en al die andere seriële componisten die dachten dat ze de kelijk met gegevens als de barokke toccata, jazzelementen, de muziekgeschiedenis konden veranderen, zaten helemaal fout. discobeat uit de jaren zeventig en de traditie van de Japanse “Ik vond het minimalisme alleen erg simpel, zoiets als het taikodrum en de Afrikaanse djembé. kubisme in zijn jongste dagen. Ik zag het als mijn taak om, net De concertouverture I Still Dance is een kort spektakelstuk à la als mensen als Picasso en Stravinsky vóór mij, een radicale Short Ride in a Fast Machine uit 1986 en het in 1995 voor Simon John Adams ontwikkeling in de kunst van diepte en betekenis te voorzien. Rattle gecomponeerde . Adams schreef het voor zijn Michael Tilson Thomas goede vriend Michael Tilson Thomas, ter viering van diens vijfentwintigste en laatste seizoen als chef-dirigent van de San Francisco Symphony, het orkest waarmee Adams al een goede band heeft sinds Edo de Waart er van 1977 tot 1985 de scepter zwaaide. Adams droeg I Still Dance op aan Tilson Thomas en diens partner Joshua Robison, een voormalig turner en een “uitstekend swing-danser”, ter “erkenning van beider niet aflatende jeugdige vitaliteit”. En vitaliteit is precies wat het explosieve werk uitstraalt. De basis wordt gevormd door een stuwende puls, waarbij de basgitaar een belangrijke rol speelt. Die stuwkracht roept direct de vroege werken van Adams in herinnering, maar hier is zij gelaagder dan voorheen. Uit het steeds complexer wordende ritmische veld schieten melodische RICCARDO MUSACCHIO aanzetten naar voren die maar geen volledig statement lijken te willen worden en de energie vooral verder vergroten. Uiteinde- KRISTEN LOKEN lijk bereikt dit korte werk een “zachte landing”, zoals Adams het noemt. De dans komt tot stilstand in een lichte zweem van melancholie. 6 Must the Devil Have All the Good Tunes? Harmonielehre 7 De basgitaar speelt ook een prominente rol in het energieke De ‘Good Tunes’ lijken in dit pianoconcert ver te zoeken. Het is pianoconcert Must the Devil Have All the Good Tunes? Na het ingeto- bovendien eerder een zoektocht naar een melodie dan een gen (1986) en het vertrouwd doordenderende Century klassiek pianoconcert met duidelijk te onderscheiden thema’s. Rolls is dit Adams’ derde pianoconcert, een eendelig werk Zoals vaker bij Adams zorgt vooral de textuur voor de opwin- waarin de traditionele verdeling snel-langzaam-snel wel te ding en de herkenning. Elementen uit de popmuziek, ragtime herkennen is. Hij schreef het in 2018 voor de viering van het en jazz gaan hand in hand met bijna tsjaikovskiaanse gebaren honderdjarig bestaan van het Los Angeles Philharmonic. De in de piano. In andere werken vond Adams zelfs een plek voor suggestieve titel kwam Adams de inspiratie van Schönberg en de naoorlogse avant-garde. Niet tegen in een artikel in een oud voor niets verwees hij met titels als Harmonielehre en Chamber exemplaar van de New Yorker over Symphony (1992) naar Schönbergs werk. Zijn Common Tones in journaliste, sociaal activiste en Simple Time uit 1979 valt zelfs vrij eenvoudig op te vatten als een medegrondlegger van de Catholic tonale versie van avant-garde klassiekers als Threnos voor de Worker Movement, Dorothy Day. De slachtoffers van Hiroshima van Penderecki of Atmosphères van zinsnede deed hem denken aan de Ligeti, bijeengehouden door een obstinate ritmische puls en Totentanz. “Niet alleen op de wijze een notie van richting. van Liszt, maar ook op een meer Die notie van (harmonische) richting, vol welhaast mahleriaan- funky Amerikaanse manier.” Die se grandeur, onderscheidde Adams al vroeg van hardcore funky manier uit zich direct met ‘minimalisten’ als Steve Reich en Philip Glass. Zijn meesterproef een boogiewoogie-achtige lijn, die wat dat aangaat is Harmonielehre, in 1985 in première gebracht wordt gespeeld door de solopiano door Edo de Waart. Niet alleen komt Schönberg langs en heeft en een licht ontstemde honky-ton- het werk een mahleriaanse grootsheid, ook “hamert het her- ky-piano die als een schaduw van haalde openingsakkoord als een nieuwe Eroica ”, zoals Bas van de solist fungeert. Dat dit basisthe- Putten opmerkt in Een klinkend landschap, het buitengewoon ma enigszins lijkt op het thema lezenswaardige essay dat hij in opdracht van de Stichting miniatuur in Digestum van het door de band Emerson, Praemium Erasmianum over Adams schreef. Daarbij is het Vetus (Justinianus), Lake & Palmer beroemd geworden Peter Gunn Theme van de werk, genoemd naar het boek van Schönberg over tonale harmo- Zuid-Frankrijk (Toulouse?), Amerikaanse filmcomponist Henry Mancini kan geen toeval nie uit 1911, vooral een verkapte symfonie in drie delen, waarin ca 1300-1310 zijn. Adams zet nu eenmaal graag de zogenaamde ‘lagere’ Adams een alternatief lijkt aan te reiken voor de weg die coll. British Library cultuur naast de ‘hogere’. Met de steeds woester wordende Schönberg zou gaan. Adams, die les had gehad van Leon Kirch- chromatische lijnen verwijst hij naar eigen zeggen juist weer ner (een student van Schönberg aan de University of California), naar de piano-etude L’escalier du diable van György Ligeti. Dit bewonderde Schönbergs meesterschap en de bewuste wijze ‘Gritty, funky’-gedeelte stokt in vragende akkoorden en ver- waarop hij met het verleden omging. Anderzijds verfoeide hij traagt langzaam. Dan begint het lyrische middendeel, met een de twaalftoonstechniek, die de aanleiding was voor “de kwel- even ingetogen als schitterend versierde pianopartij vol grote ling van de moderne muziek” die in Adams’ jonge jaren nog sprongen. Dit gedeelte op zijn beurt gaat bijna ongemerkt over alomtegenwoordig was. “Mezelf bevrijden van het model dat in een energetische Adams-finale, waarbij de voortstuwing van Schönberg vertegenwoordigde, was een daad van enorme de basgitaar komt, en de energie van de houtblazers; de piano wilskracht,” aldus de componist. haakt in met quasi-virtuoos akkoordenspel. Pas na drie verras- Adams hanteerde regelmatig de vorm van de parodie om zijn sende adempauzes dendert het concert naar een furieus slot. verhaal te vertellen. Zo ontaardt zijn in een 8 Hollywood-tekenfilmmuziek, en in The Death of Klinghoffer maakt finale waarin de kenmerkende stuwende beweging van koper 9 hij de irritante Oostenrijkse vrouw nog irritanter met een even en percussie zorgt voor een extatische en welhaast beethoveni- somber als hilarisch Sprechgesang. In Harmonielehre lijkt de aanse ontlading. ironie te ontbreken en onderzoekt Adams serieus hoe hij de muziek van het (recente) verleden kan integreren met de Grootste verdienste minimal music. Zijn modellen zijn de Gurrelieder van Schönberg Toch is Adams niet de revolutionair die Beethoven was, de en de Vierde symfonie van Sibelius. Ondertussen verwijst Adams componist die niet alleen het tonale systeem steeds verder ook naar de harmonische taal van Mahler, Debussy en, iets uitrekte, maar ook alle vormconventies doorbrak en zijn verder terug, Wagner. publiek daarmee vaak voor onoverkomelijke luisterdilemma’s Zoals wel vaker bij Adams ( bijvoorbeeld) plaatste. Hoewel hij diens sociale bewogenheid deelt, is Adams komt het werk deels voort uit een droom. In het eerste deel veel meer de man die alles opzuigt als een spons en dat vertaalt refereren de beukende beethoveniaanse e-mineurakkoorden naar zijn eigen muzikale wetten. Zoals Bach de barok niet aan een droom van een gigantische supertanker die in San zozeer vernieuwde maar samenvatte, de Franse, Duitse en Francisco Bay opstijgt en als een Saturnusraket het luchtruim Italiaanse stijl verenigde en tot een ongekend hoogtepunt zoekt. In het langzame deel, The Anfortas Wound, verwijst Adams bracht, zo is Adams de componist die minimal music, roman- naar zijn studie van Jung en diens duiding van de middeleeuw- tiek, avant-garde, popmuziek en volksmuziek bijeenbrengt in se mythologie. En het als een lieflijk wiegelied beginnende een smeltkroes die alleen in de Verenigde Staten kon bestaan. Meister Eckhardt and Quackie is gebaseerd op een droom over Een eeuw geleden had Adams wel al een voorbeeld: Charles zijn dochter Emily (in haar babytijd Quackie genoemd) die op Ives, de man die hij eerde in My Father Knew Charles Ives (2003). de schouders van de middeleeuwse mysticus Meister Eckhardt Wat dat aangaat is Adams geen Bach, noch een Beethoven. op de plafondschilderingen van oude kathedralen tussen de Eerder is hij de gekalmeerde en wijs geworden versie van de hemellichamen zweeft. Het deel transformeert naar een echte krankzinnige verzekeringsagent die zijn gekte kanaliseerde met duizelingwekkende partituren waarin hij alle stijlen en stromingen van zijn tijd zodanig bijeenvoegde, dat hij meer mensen afschrikte dan verbond. De kracht van Adams is en blijft dat hij zich – met dank aan de voedingsbodem van de rock en de minimal music – wel verstaanbaar heeft gemaakt; daarom wordt hij wel gehoord. En misschien is dat uiteindelijk wel zijn grootse verdienste: Adams heeft na zo’n honderd jaar de wilde en destijds onbegrepen experimenten van Ives een vervolg gegeven, en op die manier de vroege twintigste en eenentwintigste eeuw in een grote boog met elkaar verbonden en zowel de hardcore avant-garde als de elementaire minimal music ‘gedegradeerd’ tot incidenten in een voortschrijdende muziekgeschiedenis. En alleen al dat is een verdienste die in een alleszins verdeelde en versnipperde wereld op zijn minst een Erasmusprijs waard is.

San Francisco Bay Paul Janssen 10 John Adams Junction en publiceert met grote regel- Angeles Philharmonic, en uitvoeringen Víkingur Ólafsson 11 De componist, dirigent en intellectueel maat in de The New York Times Book van zijn The Gospel According to the Other De IJslandse pianist Víkingur Ólafsson John Adams stond voor de grote orkes- Review. Sinds 2009 is hij artistiek Mary bij het e Coro dell’Acca- begon dit seizoen in het Konzerthaus ten van de wereld. Hij dirigeerde zijn verbonden aan het Los Angeles Philhar- demia Nazionale di Santa Cecilia. In Berlin met veertien optredens: solocon- eigen werk – Harmonielehre, , monic. De in New England geboren en februari 2019 vond bij De Nationale certen van Thomas Adès, Schumann, El Niño en behoren tot de opgegroeide John Adams leerde klari- Opera in Amsterdam de Europese Daníel Bjarnason en Mozart, twee meest gespeelde eigentijdse klassieke netspelen van zijn vader en speelde première plaats van Adams’ opera over solorecitals en kamermuziekprogram- muziek – en repertoire dat reikt van aanvankelijk in fanfares. Vanaf zijn de Gold Rush in Californië, Girls of the ma’s met collega-musici als Martin Beethoven, Mozart en Debussy tot Ives, tiende begon hij te componeren, en zijn Golden West. Recentelijk verschenen Fröst en Florian Boesch. Verder speelt UITVOERENDEN Carter en Ellington. Hij ontving eredoc- eerste orkestwerken werden gespeeld twee voor Grammy’s genomineerde hij John Adams’ nieuwe pianoconcert toraten van Yale, Harvard, Northwes- toen hij nog geen twintig was. In 2017 albums: (met het BBC niet alleen vandaag met het Radio tern en Cambridge University en de vierde hij zijn zeventigste verjaardag Symphony Orchestra en de BBC Singers Filharmonisch Orkest, maar ook de Juilliard School of Music, schreef de met aan zijn muziek gewijde festivals onder leiding van Adams, Gerald Finley Franse première met het Orchestre veel gelauwerde autobiografie Hallelujah in Europa en de VS, waaronder speciale en Julia Bullock) en Scheherazade.2, een Philharmonique de Radio France, en retrospectieven in Barbican Centre in ‘dramatische symfonie’ voor viool en concerten met het Konzerthausorches- Londen, Cité de la Musique in Parijs, en orkest, geschreven voor Leila Josefo- ter Berlin onder leiding van Christoph in onder andere Amsterdam, New York wicz, plus de ‘John Adams Edition’ van Eschenbach, het Hallé en Klaus Mäkelä, en Genève. In 2019 werd hij onderschei- de Berliner Philharmoniker, een doos het Hong Kong Philharmonic onder den met de BBVA ‘Frontiers of Know- met zeven van zijn werken, gedirigeerd Jaap van Zweden, het Filharmonisch ledge’-Award (Spanje) en de Erasmus- door Rattle, Dudamel, Petrenko, Gilbert Orkest van Bergen met dirigent Edward prijs in Nederland voor zijn ‘belangrijke en Adams. Gardner, en solorecitals in het Wiener bijdrage aan de Europese cultuur, de  www.earbox.com Konzerthaus, bij het Lucerne Festival, samenleving en de menswetenschap- Eerder dirigeerde Adams in de Matinee: in het Konzerthaus Berlin, in Göteborg pen’. Vorige maand stond hij voor het Adams Fearful Symmetries, Shaker Loops en Japan. Afgelopen seizoen speelde hij ARI MAGG eerst voor het Orchestre Philharmoni- & Vioolconcert (1995), Adams Gnarly But- bij het Los Angeles Philharmonic onder que de Radio France; verder keert hij dit tons & Scratchband & muziek van Dave Thomas Adès, het Philharmonia Orches- seizoen terug bij het New York Philhar- Brubeck, Miles Davis, Duke Ellington, Gil tra en het Detroit Symphony Orchestra, monic, het Los Angeles Philharmonic, Evans en Kurt Weill (1997), Adams Guide plus recitals in Japan, de VS en in de The Philadelphia Orchestra, St Louis to Strange Places, Feldman Madame Berliner Philharmonie, Royal Albert Symphony, Seattle Symphony en het Press Died Last Week at Ninety & Ives Hall (Londen), Suntory Hall (Tokio), de Radio Filharmonisch Orkest. Zijn Robert Browning Overture (2001), Adams Laeiszhalle (Hamburg), het Palau de la nieuwe pianoconcert Must the Devil Have El Niño (2002), Adams , Slo- Música (Barcelona) en Flagey (Brussel). All the Good Tunes? beleefde in maart nimsky’s Earbox, & Van zes pianoconcerten speelde hij de 2019 zijn première met Yuja Wang en (2006), Adams A Flowe- wereldpremière, recentelijk nog het

RICCARDO MUSACCHIO het Los Angeles Philharmonic. Vorig ring Tree (2008), Milhaud La création du werk van Haukur Tómasson, met het seizoen trad Adams op met The Cleve- monde, Stravinsky Les noces (versie Steven NDR Elbphilhamonie Orchester en het land Orchestra, Dallas Symphony en het Stucky) & Adams (2010), Adams Los Angeles Philharmonic onder Esa- Filharmonisch Orkest van Oslo, diri- Short ride in a fast machine & Saxofooncon- Pekka Salonen. Zijn cd-opnamen met geerde hij de wereldpremière van Philip cert, Copland Lincoln Portrait & Stravinsky werk van Philip Glass en Johann Sebas- Glass’ Symphony No.12 ‘Lodger’ bij het Los Symfonie in drie delen (2017) tian Bach gooiden internationaal hoge 12 ogen. Bovendien zette Víkingur de Stenz zijn laatste concerten als chef, BESCHERMHEER ALTVIOOL ESKLARINET 13 Ólafsson voor de IJslandse televisie het maar hij blijft bij het orkest terugkeren Bernard Haitink Frank Brakkee Diede Brantjes CHEF-DIRIGENT Huub Beckers BASKLARINET door hem ook gepresenteerde klassieke- voor bijzondere projecten als Brett Karina Canellakis Arjan Wildschut Sergio Hamerslag muziekprogramma Útúrdúr op poten, Deans opera Hamlet in juni 2020. Het HONORARY CHIEF CONDUCTOR Igor Bobylev FAGOT en is hij oprichter en artistiek leider Radio Filharmonisch Orkest werkte Jaap van Zweden Sabine Duch Jos Lammerse ERE-DIRIGENT Marije Helder Freek Sluijs van Reykjavík Midsummer Music. samen met gastdirigenten als Pablo Edo de Waart Annemijn den Herder Birgit Strahl Heras-Casado, Vladimir Jurowski, Vasily VASTE GASTDIRIGENT Annemarie Konijnenburg CONTRAFAGOT Radio Filharmonisch Orkest Petrenko, Christoph Eschenbach, John James Gaffigan Erik Krosenbrink Desirée van Vliet ASSISTENT-DIRIGENT Robert Meulendijk HOORN Het Radio Filharmonisch Orkest, Adams, Peter Eötvös, Charles Dutoit, Sander Teepen Ewa Wagner Petra Botma opgericht in 1945, is een onmisbare Gennady Rozhdestvensky, Michael Lotus de Vries Annelies van Nuffelen schakel in het Nederlandse muziek­ Tilson Thomas, Mariss Jansons, Valery EERSTE VIOOL CELLO Toine Martens Joris van Rijn Michael Müller Rebecca Grannetia leven. Behalve het grote symfonische Gergiev, Antal Doráti, Kirill Kondrashin Fred Gaasterland Anton Istomin Sander van Dijk repertoire speelt het orkest, meer dan en Leopold Stokowski. De Amerikaan Alexander Baev Eveline Kraayenhof TROMPET welk ander Nederlands symfonieorkest, James Gaffigan, vaste gastdirigent sinds Roswitha Devrient Winnyfred Beldman Hessel Buma Maria Escarabajal Mirjam Bosma Juan Peralta Torrecilla muziek van dit moment. Het betreft 2011, tekende bij tot en met seizoen Alberto Johnson Crit Coenegracht Raymond Rook vaak premières van werk dat in op- 2022-2023. Josje ter Haar Anneke Janssen Hans Verheij dracht van de omroepseries NTR Zater- In 2014 kreeg het Radio Filharmonisch Julija Hartig Ansfried Plat Erwin ter Bogt Masha Iakovleva Rebecca Smit TROMBONE dagMatinee en AVROTROS Vrijdagcon- Orkest een Edison Klassiek Oeuvreprijs Kerstin Kendler Ketevan Roinishvili Herman Nass

cert wordt geschreven. Vernieuwende toegekend voor zijn verdiensten voor RADIO FILHARMONISCH ORKEST Pamela Kubik CONTRABAS Hugo van der Wedden concertformats als Pieces of Tomorrow het Nederlandse muziekleven, in 2017 Leonie Mensink Rien Wisse BASTROMBONE Pedja Milosavljevic Walter van Egeraat Rommert Groenhof en Out of the Blue bereiken een opval- de Concertgebouw Prijs (samen met het Gerrie Rodenhuis Annika Pigorsch TUBA lend jong publiek. Vrijwel alle concer- Groot Omroepkoor). Ruud Wagemakers Edward Mebius Bernard Beniers ten worden rechtstreeks uitgezonden  www.radiofilharmonischorkest.nl Floortje Gerritsen Sjeng Schupp Ries Schellekens TWEEDE VIOOL Joaquin Clemente PAUKEN op NPO Radio 4. Dat betekent vanzelf Wordt u ook vriend van het Radio Fil- Casper Bleumers Andrès Fernández Subiela Paul Jussen dat het Radio Filharmonisch Orkest harmonisch Orkest? Zie Eveline Trap Jorge Hernandez-Hernandez SLAGWERK optreedt voor een live-publiek dat vele  www.radiofilharmonischorkest.nl/ Sarah Loerkens BASGITAAR Hans Zonderop Ian van den Berk Stephan Wienjus Mark Haeldermans tientallen malen groter is dan een vrienden-van-het-rfo Esther de Bruijn FLUIT Vincent Cox concertzaal ooit zou kunnen herber- Michiel Eekhof Barbara Deleu Esther Doornink gen. Wouter Groesz Ellen Alberts Eddy Koopman Yvonne Hamelink Carla Meijers HARP Het orkest wordt sinds 1 september Annemarie van Helderen Maike Grobbenhaar Ellen Versney 2019 geleid door de Amerikaanse “Onder [Michele] Mariotti’s handen leek het Dana Mihailescu HOBO Marianne Smit chef-dirigent Karina Canellakis. Zij is alsof de wieg van de musici van het Radio Renate van Riel Hans Wolters PIANO Alexander van den Tol Yvonne Wolters Stephan Kiefer daarmee de eerste vrouwelijke chef- Filharmonisch Orkest in Pesaro had gestaan. Nina de Waal Pedro Jimenez Garceran CELESTA dirigent van een Nederlands symfonie- De partijen voor de houtblazers en de hoorns Frits Wagenvoorde ALTHOBO Ana Maria Sanchez Donate orkest. Canellakis heeft illustere voor- zijn al net zo lastig als die van de zangers, Gerard van Andel KLARINET gangers als Bernard Haitink maar kwamen hier fantastisch uit de verf. Arjan Woudenberg (beschermheer), Jean Fournet, Hans Hulde, hulde voor zoveel schoonheid.” ***** Esther Misbeek Vonk, Edo de Waart (eredirigent), Jaap peter van der lint in trouw, 3 februari Bram Boesschen Hospers van Zweden (honorary chief conductor) 2020 (rossini’s semiramide in de matinee en Markus Stenz. In juni 2019 dirigeer- van 1 februari) 14 zaterdag 14 maart, 14.15-ca 16.15 uur Noord-Nederlandse première na zaterdag 21 maart, 14.15 uur Hannes Minnaar speelt 15 Concertgebouw Amsterdam ruim driehonderd jaar Concertgebouw Amsterdam Saint-Saëns serie oude muziek-5 Toen de laatste gouverneur van de serie rfo & friends ii-4 Wie verre reizen doet kan veel verhalen. Spaanse Nederlanden, Maximiliaan Richard Rijnvos pakt de zaken graag BAROK UIT BRUSSEL Emanuel van Beieren, rond 1700 zijn HANNES MINNAAR groot aan en werkt net als de barokke residentie opnam in Brussel, kwam het IN SAINT-SAËNS’ meesters in bundels. De onderdelen La Cetra Barockorchester & Vokal­ muziekleven er tot grote bloei. De zijn zelfstandig, maar vertonen toch ensemble Basel Italiaan Pietro Torri was meegereisd in ‘EGYPTISCHE’ een wederzijdse samenhang. Zijn zijn gevolg als ‘Kammerorganist’, maar PIANOCONCERT nieuwste project is Grand Atlas – répre- Andrea Marcon dirigent promoveerde al gauw tot ‘meester van sentation du monde universel en sept de kamermuziek’ en hofkapelmeester. Radio Filharmonisch Orkest tableaux musicaux, een cyclus die de Margriet Buchberger sopraan Twintig jaar later bemachtigde Torri Zeven Werelddelen muzikaal in kaart Benedetta Mazzucato alt zijn droombaan: ‘director’ aan de Hans Graf dirigent brengt. Drie delen zijn voltooid: Azië,

VOLGENDE CONCERTEN VOLGENDE Samuel Mariño countertenor hofkapel in München. Noord-Amerika en Antarctica – op dit José Antonio López bariton Op het scharnierpunt tussen twee Hannes Minnaar piano programma staat de wereldpremière eeuwen is Torri’s muziek een geslaagd van deel zes, met de focus op Zuid-Ame- Torri La vanità del mondo huwelijk van de Venetiaanse meerko- Dutilleux Le loup rika. nederlandse première rige stijl en een modernere schriftuur à Saint-Saëns Vijfde pianoconcert Ook Camille Saint-Saëns ging graag op la Scarlatti. Opmerkelijk is het corpus ‘Egyptisch’ reis. Zijn Vijfde pianoconcert, hier ge- Ruim driehonderd jaar na de Brusselse van oratoria dat Torri bij elkaar heeft Rijnvos Amérique du Sud speeld door Hannes Minnaar, ontstond première brengt Andrea Marcon La geschreven: de meest substantiële opdrachtwerk ntr zaterdagmatinee - in Luxor en heeft de bijnaam ‘Egyp- vanità del mondo van de Italiaan Pietro bijdrage tot het genre uit de periode wereldpremière, mede mogelijk gemaakt tisch’ opgeplakt gekregen. Die naam Torri voor het eerst in Amsterdam. En vóór Händel! Het oratorium La vanità del door het fonds podiumkunsten dankt het werk door het tweede deel, we hebben wat gemist… mondo (1706) beleeft meer dan driehon- vol exotisch aandoende melisma’s. derd jaar na de eerste voorstelling in Zuid-Amerika en Egypte: Richard Brussel nu ook zijn Nederlandse pre- Rijnvos en Camille Saint-Saëns lieten Belle en het beest – door Henri mière. zich door niet-Europese culturen Dutilleux inspireren, zonder in exotiek te verzan- Henri Dutilleux was juist honkvast – en Andrea Marcon brengt oud drama den. Dirigent Hans Graf combineert uiterst streng op zichzelf: zijn jeugd- tot leven hun werk met een vroeg ballet van werken verwees hij naar de de prullen- Andrea Marcon, een van de meest Henri Dutilleux. bak. Van Le loup, als ballet nog in 1953 gereputeerde barokdirigenten van het in het Holland Festival geprogram- moment, ontketent in deze productie meerd, mocht later alleen de suite nog de dramatische kracht van Torri’s worden uitgevoerd. Het complete ballet partituur en laat de bloedmooie aria’s biedt een kwartier meer muziek en MARCO BORGGREVE zinderen als weleer. vertelt het verhaal van Belle en het Beest. Het is het meest toegankelijke werk dat Dutilleux heeft nagelaten. Beeldschoon. “Je beste vrienden zitten bij de Matinee.” (Noortje van Oostveen) 16 Word nu Matineevriend of Matineegenoot!

De NTR ZaterdagMatinee is nog steeds een “Lang leve de NTR baken in het Nederlandse muziekleven. ZaterdagMatinee, die muzikale Maar hoe lang nog? Door structurele bezuini- projecten werkelijkheid laat gingen komen de kroonjuwelen van de worden die nergens anders ZaterdagMatinee steeds meer in gevaar. mogelijk zouden zijn”. Het in stand houden van het unieke karakter en de hoge kwaliteit van de ZaterdagMatinee­ vraagt om continuïteit in de programmering. Daarvoor is het noodzakelijk dat de artistiek leider van de ZaterdagMatinee – ook in onzekere tijden – een of meer jaren vooruit kan plannen. Aan die zekerheid wil de Stichting Vrienden van de Matinee graag bijdragen. Meerjarige donaties zijn daarvoor een belangrijke basis.

Al een kleine tweehonderd trouwe bezoekers en (radio-)luisteraars van de Zater- dagMatinee hebben gedoneerd. Bijna de helft heeft de donatie toegezegd voor vijf jaar.* Daardoor hebben we de eerste projecten al mede mogelijk kunnen maken. Dat is een mooie eerste stap. Maar er is meer nodig. Word daarom Vriend (donatie van € 45 of meer per jaar) of Genoot (meerjarige donatie van € 100 of meer per jaar).

Bent u al Vriend? Overweeg dan Genoot te worden. Bent u al Vriend of Genoot? Maak dan uw buurman of buurvrouw in de Matinee ook Vriend of Genoot.

Meer informatie: www.vriendenvandematinee.nl

U kunt ook rechtstreeks geld overmaken op rekening NL95 TRIO 0379 3404 96 t.n.v. Vrienden van de Matinee. Iedere bijdrage is welkom!

* De Stichting Vrienden van de Matinee heeft de status van culturele ANBI-stichting. Dit betekent dat u bij een meerjarige donatie – middels een lijfrente – 1,25 x uw bijdrage van uw belastbare inkomen geheel mag aftrekken. Afhankelijk van de hoogte van uw inkomen betaalt de fiscus bij een gift van € 100 dan tot € 65 mee; u betaalt zelf effectief slechts € 35.