MIEJSCOWY PLAN ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO OBSZARU POŁO ŻONEGO W GMINIE SANTOK – OBR ĘB NOWE POLICHNO I STARE POLICHNO

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO

do wyłożenia [05.02.2013r.]

Opracował: mgr Jan Biernacki

AKWADRAT Sp. z o.o., Gorzów Wlkp., sierpie ń 2012

PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO mpzp obszaru poło żonego w gminie Santok - obr ęb Nowe Polichno i Stare Polichno

SPIS TRE ŚCI

1. Wst ęp ...... 4

1.1. Podstawy formalno-prawne opracowania ...... 4 1.2. Cel, przedmiot i zakres opracowania ...... 4 1.3. Metodologia opracowania i materiały źródłowe ...... 4

2. Charakterystyka uwarunkowa ń przyrodniczych ...... 6

2.1. Poło żenie administracyjne oraz fizyczno-geograficzne ...... 6 2.2. Geologia, ukształtowanie terenu, zasoby naturalne ...... 6 2.3. Warunki wodne ...... 7 2.4. Warunki glebowe ...... 8 2.5. Warunki geotechniczne ...... 8 2.6. Warunki klimatyczne ...... 9 2.7. Flora i flora ...... 9 2.8. Siedliska chronione w ramach „sieci Natura 2000” ...... 10 2.9. Inne formy ochrony przyrody w sąsiedztwie ...... 11 2.10. Krajobraz ...... 12

3. Charakterystyka zamierze ń planistycznych ...... 12

4. Stan środowiska przyrodniczego ...... 13

4.1. Istniej ący stan i problemy środowiska przyrodniczego ...... 13 4.2. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji zało żeń planu miejscowego ...... 14 4.3. Stan środowiska na obszarach obj ętych przewidywanym znacz ącym oddziaływaniem ...... 14

5. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu mi ędzynarodowym lub krajowym, istotne w kontek ście planu miejscowego...... 15

6. Oddziaływania ustale ń planu miejscowego na poszczególne elementy środowiska .. 15

6.1. Powietrze ...... 15 6.2. Wody powierzchniowe i podziemne ...... 16 6.3. Powierzchnia ziemi i gleby ...... 17 6.4. Zasoby naturalne ...... 18 6.5. Klimat ...... 18 6.6. Flora i fauna, ró żnorodno ść biologiczna ...... 18 6.7. Krajobraz ...... 19 6.8. Zdrowie ludzi ...... 19 6.9. Zale żno ści mi ędzy elementami środowiska ...... 20 6.10. Przedmioty ochrony obszarów Natura 2000 ...... 20 6.11. Wpływ istniej ących i projektowanych przedsi ęwzi ęć ...... 21 6.12. Zabytki i dobra materialne ...... 21

7. Transgraniczne oddziaływanie na środowisko ...... 21

8. Zapobieganie, ograniczanie lub kompensacja przyrodnicza negatywnych oddziaływa ń na środowisko ...... 21

9. Rozwi ązania alternatywne do rozwi ąza ń przyj ętych ...... 23

2 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO mpzp obszaru poło żonego w gminie Santok - obr ęb Nowe Polichno i Stare Polichno

10. Streszczenie w języku niespecjalistycznym ...... 23

11. Materiały źródłowe i literatura ...... 24

3 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO mpzp obszaru poło żonego w gminie Santok - obr ęb Nowe Polichno i Stare Polichno

1. Wst ęp

1.1. Podstawy formalno-prawne opracowania

Zgodnie z art. 46 ust. 1 Ustawy o udost ępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społecze ństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko z dnia 3 pa ździernika 2008 r. (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227, ze zm.), projekty miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego wymagaj ą przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko (SOOS) oraz zgodnie z art. 51 ust. 1 tej samej ustawy, sporz ądzenia prognozy oddziaływania na środowisko skutków realizacji programu (w tym przypadku dokumentu planistycznego, jakim jest plan miejscowy). Zakres niniejszej prognozy obejmuje elementy zgodnie z okre ślonymi wymogami art. 51 ww. ustawy.

Niniejsza prognoza została wykonana na potrzeby projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru poło żonego w gminie Santok – obr ęb Nowe Polichno i Stare Polichno, dla którego podstaw ę prawn ą sporz ądzenia stanowi Uchwała Nr XV/109/11 Rady Gminy Santok z dnia 22 grudnia 2011r. w sprawie przyst ąpienia do sporz ądzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru poło żonego w gminie Santok – obr ęb Nowe Polichno i Stare Polichno.

1.2. Cel, przedmiot i zakres opracowania

Celem opracowania jest ocena potencjalnych skutków realizacji zało żeń planu miejscowego dla środowiska przyrodniczego (powietrze, gleba, wody powierzchniowe, wody podziemne, klimat, fauna, flora, krajobraz) oraz innych elementów takich jak zdrowie ludzi, walory kulturowe, w tym te ż we wzajemnym ich powi ązaniu. Celem prognozy jest okre ślenie wra żliwo ści i odporno ści środowiska na presj ę, oraz mo żliwo ści zapobiegania, ograniczania i kompensacji negatywnych oddziaływa ń na środowisko.

Niniejsze opracowanie obejmuje obszar poło żony na terenie gminy Santok, w obr ębach Nowe Polichno i Stare Polichno (pow. gorzowski ziemski, woj. lubuskie). Obszar ten stanowi kompleks gruntów rolnych o powierzchni ok. 70 ha, poło żony w odległo ści ok. 500m od zwartej zabudowy miejscowo ści Stare Polichno. Obszar od południa i zachodu graniczy z lasami Puszczy Noteckiej a w odległo ści ok. 100m na południe od granicy przebiega droga wojewódzka nr 158 (Gorzów – Drezdenko).

Przedmiotem opracowania jest obszar obj ęty planem, zgodnie z granicami okre ślonymi na rysunku planu. Jednak zagadnienia przedstawione w niniejszym opracowaniu uwzgl ędniaj ą znacznie szersze tło terytorialne.

1.3. Metodologia opracowania i materiały źródłowe

Prognoz ę sporz ądzono w oparciu o opracowanie ekofizjograficzne podstawowe, w ramach którego dokonano szczegółowej charakterystyki uwarunkowa ń przyrodniczych, obejmuj ącej takie elementy jak: − ukształtowanie terenu, budowa geologiczna i zasoby surowcowe, − warunki wodne,

4 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO mpzp obszaru poło żonego w gminie Santok - obr ęb Nowe Polichno i Stare Polichno

− warunki glebowe, − warunki klimatyczne, − fauna i flora, − powi ązania przyrodnicze obszaru z otoczeniem, − formy ochrony przyrody wyst ępuj ące w obszarze i jego s ąsiedztwie, − walory krajobrazowe i ich ochrona, − ocena odporno ści środowiska na degradacj ę oraz jego zdolno ści do regeneracji, − ocena stanu ochrony i u żytkowania zasobów przyrodniczych, − ocena stanu zachowania walorów krajobrazowych oraz mo żliwo ści ich kształtowania, − ocena zgodno ści dotychczasowego u żytkowania i zagospodarowania obszaru z cechami i uwarunkowaniami przyrodniczymi, − ocena intensywno ści i charakteru zmian zachodz ących w środowisku, − ocena stanu środowiska, jego zagro żeń i mo żliwo ści ich ograniczenia.

W trakcie prac nad prognoz ą dokonano rozpoznania istniej ących uwarunkowa ń przyrodniczych i antropogenicznych. Diagnozy dokonuje si ę przede wszystkim na podstawie istniej ących opracowa ń. Pozyskanie informacji dzieli si ę zasadniczo na dwa etapy:

1) analiza pi śmiennictwa – analiza dokumentów zwi ązanych z obszarem opracowania (oraz niejednokrotnie szerszym tłem terenowym), takich jak: − waloryzacja przyrodnicza gminy, − materiały kartograficzne – mapy topograficzne, sozologiczne, hydrograficzne, geologiczne itp., − opracowania strategiczne i raporty (głównie w zakresie ochrony środowiska, gospodarki, gospodarki odpadami) − opracowania planistyczne (np. obowi ązuj ące studium uwarunkowa ń i kierunków zagospodarowania przestrzennego), − opracowania statystyczne (opracowania wykonane przez słu żby statystyczne), − inne opracowania specjalistyczne (opracowania monograficzne i tematyczne dotycz ące analizowanego obszaru, informacje od lokalnych instytucji).

2) wizja lokalna – inwentaryzacyjne prace terenowe nad lokalnymi uwarunkowaniami i stanem zagospodarowania obszaru obj ętego opracowaniem; etap ten stanowi istotne uzupełnienie etapu poprzedniego, podnosz ąc znacznie poziom aktualno ści i precyzyjno ści wykonanych analiz diagnostycznych, a tak że ustale ń prognostycznych.

W oparciu o zebrane informacje okre śla si ę stan funkcjonowania środowiska na terenie obj ętym opracowaniem oraz jego główne problemy, a tak że ewentualne cele i przedmiot ochrony.

Dogł ębne prace diagnostyczne daj ą rzeteln ą baz ę informacyjn ą na temat stanu zagospodarowania i funkcjonowania obszaru obj ętego planem. Pozwala to przyst ąpi ć do formułowania prognozy środowiskowych skutków ustale ń dokumentu planistycznego (tu: miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego). Okre ślenie konsekwencji daje z kolei podstaw ę do wskazania sposobów ograniczania oddziaływa ń negatywnych, a tak że ewentualnych alternatywnych rozwi ąza ń planistycznych.

Uzupełnieniem prognozy jest analiza i weryfikacja przewidywanych skutków realizacji postanowie ń planistycznych. Etap ten w sposób oczywisty nast ępuje w pewnym odst ępie czasowym od wprowadzenia zało żeń dokumentu planistycznego w życie. Kontrola zmian w środowisku powinna polega ć na obserwacji poszczególnych komponentów środowiska oraz jego kompleksowego funkcjonowania. Stopie ń szczegółowo ści i cz ęstotliwo ść bada ń

5 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO mpzp obszaru poło żonego w gminie Santok - obr ęb Nowe Polichno i Stare Polichno powinny by ć wprost proporcjonalne do intensywno ści oddziaływania ustale ń dokumentu na środowisko naturalne i życie ludzi.

2. Charakterystyka uwarunkowa ń przyrodniczych

Pełna charakterystyka środowiskowa analizowanego obszaru zawarta została w opracowaniu ekofizjograficznym podstawowym. W niniejszej prognozie poszczególne komponenty zostały scharakteryzowane w skrótowej formie.

2.1. Poło żenie administracyjne oraz fizyczno-geograficzne

Według podziału administracyjnego gmina Santok położona jest w północnej cz ęś ci województwa lubuskiego, w powiecie gorzowskim ziemskim, wzdłu ż dwóch rzek tj. Warty i Noteci. Zajmuje obszar 168 km 2 co stanowi 1,2% powierzchni województwa lubuskiego. Obszar obj ęty planem zlokalizowany jest pomi ędzy miejscowo ściami Stare Polichno i Nowe Polichno w pobli żu drogi wojewódzkiej nr 158, w odległo ści ok. 3 km na południowy wschód od miejscowo ści Santok – siedziby władz gminy.

Pod wzgl ędem poło żenia fizyczno-geograficznego obszar obj ęty planem znajduje si ę w mezoregionie Kotlina Gorzowska (315.32), który jest cz ęś ci ą Pradoliny Toru ńsko- Eberswaldzkiej (315.3) i zarazem najwi ększym podregionem wchodz ącym w jej skład. Od północy graniczy z wysoczyzn ą Równiny Gorzowskiej, Pojezierzem Dobiegniewskim, Równin ą Drawsk ą i pojezierzem Wałeckim, od południa z Pojezierzem Łagowskim i Pojezierzem Pozna ńskim, Pozna ńskim Przełomem Warty od wschodu z Pojezierzem Chodzieskim i Pojezierzem Gnie źnie ńskim, na zachodzie ł ączy si ę z Kotlin ą Freienwaldzk ą.

2.2. Ukształtowanie terenu, budowa geologiczna i zasoby naturalne

Obszar obj ęty planem, jak te ż jego najbli ższe sąsiedztwo stanow ą teras ę zalewow ą denn ą rzeki Note ć, w chwili obecnej chronion ą przez wod ą wezbraniow ą wałem przeciwpowodziowym ok. 2 km na północ od granicy planu. Formacja ta zbudowana jest głównie z lu źnych piasków średnioziarnistych, zalegaj ących na gł ęboko ści do kilku metrów.

Budowa geologiczna obszaru obj ętego planem jest wynikiem szeregu procesów zachodz ących w przeszło ści. Na układ warstw powierzchniowych najistotniejszy wpływ miały zjawiska glacjalne, które doprowadziły do powstania wielkoprzestrzennej doliny polodowcowej, Pradoliny Toru ńsko – Eberswaldzkiej. Pradolina stanowi szerokie obni żenie o płaskim dnie. Powstała w momencie cofania si ę lądolodu na jego przedpolu w wyniku działalno ści wód z topniej ącego lodowca i wód rzecznych płyn ących z południa, które poł ączyły si ę i utworzyły ogromne rzeki, płyn ące w kierunku zachodnim, zgodnie z ogólnym nachyleniem kontynentu europejskiego.

Opisywany obszar zlokalizowany na granicy obr ębów Nowe Polichno i Stare Polichno zajmuje niewielki fragment kotliny, który wynosi ok. 70 ha i charakteryzuje si ę niemal płask ą powierzchni ą, gdzie deniwelacje terenu osi ągaj ą warto ść zaledwie 1-2 metry. Równie ż w bezpo średnim s ąsiedztwie nie wyst ępuj ą istotne ró żnice w wysoko ściach terenu. Generalnie ze wzgl ędu na do ść du że odległo ści pomi ędzy miejscami o skrajnych wysoko ściach, spadki

6 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO mpzp obszaru poło żonego w gminie Santok - obr ęb Nowe Polichno i Stare Polichno terenu nie s ą znaczne i mo żna uzna ć, że nie wyst ępuj ą. Średnia wysoko ść terenu wynosi ok. 23m n.p.m.

W granicach obszaru obj ętego planem nie prowadzi si ę eksploatacji surowców mineralnych. Równie ż w promieniu kilku km od badanego terenu nie istniej ą udokumentowane zło ża surowców mineralnych, w tym surowców energetycznych

2.3. Warunki wodne

Hydrologicznie cały obszar gminy nale ży do dorzecza Odry. Rzek ą odwadniaj ącą jej wschodni ą cz ęść , w tym obszar obj ęty planem, jest Note ć, która przepływa w odległo ści ok. 2 km od północnych granic opisywanego obszaru. Do powierzchniowych wód w granicach planu zalicza si ę rów melioracyjny o gł ęboko ści ok. 1 m przy drodze gruntowej w centralnej cz ęś ci planu, który prowadzi wody okresowo. Nale ży zaznaczy ć, że przepływ wód jest ograniczony tzn. w okresach opadów atmosferycznych wody stagnuj ą by wsi ąka ć w gleb ę, wyparowa ć lub s ą transportowane w kierunku północnym do kanału Ludzisławickiego i dalej poprzez przepompowni ę pod wałem przeciwpowodziowym do rzeki Note ć.

Zgodnie z map ą hydrograficzn ą (arkusz N-33-115-D Gorzów Wlkp. Wschód; skala 1:50000) poziom zalegania wód podziemnych zasadniczo opada w kierunku południowo zachodnim. Warto ści poni żej 1m p.p.t. odpowiadaj ą terenom poło żonym w północno – środkowej cz ęś ci planu, w s ąsiedztwie istniej ącego rowu melioracyjnego oraz na niewielkim fragmencie w północno – wschodniej cz ęś ci. Z kolei w południowo – zachodniej cz ęś ci przy granicy z lasem poziom kształtuje si ę poni żej 2m p.p.t. Na pozostałej najwi ększej cz ęś ci obszaru obj ętego planem wody podziemne zalegaj ą na poziomie od 1 do 2m p.p.t. Dodatkowo konieczne jest uwzgl ędnienie okresowych zmian poziomu wód podziemnych warunkowanych stanem wody rzekach Warta i Note ć.

Obszar obj ęty planem jest chroniony przez zalewem wód wezbraniowych poprzez istniej ące wały przeciwpowodziowe zbudowane wzdłu ż biegu Warty i Noteci. Dodatkowo nadmiar wód gruntowych odprowadzają istniej ące urz ądzenia hydrotechniczne, w tym wspomniany powy żej rów melioracyjny na obszarze obj ętym planem.

Nie zaobserwowano okresowego wyst ępowania wód na powierzchni. Na niemal całej powierzchni wyst ępuj ą pisaki i skały lite silnie uszczelnione przejawiające średni ą przepuszczalno ść wód. Jedynie na niewielkim fragmencie (ok.0,5ha) w zachodniej cz ęś ci planu dominuj ą gliny i pyły o słabej przepuszczalno ści.

Sporz ądzona przez Pa ństwowy Instytut Geologiczny (2007) roku mapa obszarów zagro żonych podtopieniami dla obszaru Polski ukazuje maksymalny mo żliwy zasi ęg wyst ępowania podtopie ń w s ąsiedztwie dolin rzecznych, które mog ą nast ąpi ć na skutek podniesienia si ę zwierciadła wód podziemnych. Dokonana analiza w odniesieniu do obszaru obj ętego planem wskazuje, że tylko jego północne kra ńce mog ą by ć nara żone na niebezpiecze ństwo podtopie ń. Jednak skala oraz charakter opracowania pozwala uzna ć, że tre ść ma charakter wył ącznie pogl ądowy, o czym mówi informacja na stronie internetowej http://mapy.geoportal.gov.pl/imap/?locale=pl&gui=new&sessionID=47694.

Obszar obj ęty planem znajduje si ę poza zasi ęgiem Głównych Zbiorników Wód Podziemnych dokumentowanych przez Pa ństwowy Instytut Geologiczny. Jednak w odległo ści ok. 1,5km na północ od granic opracowania przebiega granica GZWP 138 Pradolina Toru ń Eberswalde (Note ć) o czwartorz ędowej genezie powstania. Średnia gł ęboko ść uj ęć dla tych zbiorników to odpowiednio – 30 m p.p.t. Natomiast szacunkowe

7 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO mpzp obszaru poło żonego w gminie Santok - obr ęb Nowe Polichno i Stare Polichno zasoby dyspozycyjne zbiorników to 400 tys. m 3/d. Dotychczas nie sporz ądzono szczegółowych dokumentacji hydrogeologicznych ww. zbiorników, zawieraj ących ustalenie szczegółowych zasobów dyspozycyjnych.

2.4. Warunki glebowe

Analiza warunków glebowych dla obszaru obj ętego planem została wykonana na podstawie mapy glebowo-rolniczej (kompleksy glebowe, typy gleb, skład mechaniczny) oraz na podstawie mapy zasadniczej i wypisów skróconych z ewidencji gruntów (klasy bonitacyjne). Istotnym uzupełnienie stanowiły obserwacje własne.

Zgodnie z klasyfikacj ą okre ślon ą na mapie glebowo-rolniczej, na przedmiotowym obszarze dominuj ą słabe grunty orne nale żą ce do 6 i 7 kompleksu przydatno ści rolniczej, które wyst ępuj ą na całym obszarze. S ą to stosunkowo mało żyzne gleby, głównie pochodzenia mineralnego i nale żą one do gleb brunatnych wyługowanych oraz gleb brunatnych kwa śnych (Bw, Bk), wykształconych na piaskach lu źnych i słaboziarnistych (pl, ps). Do gleb organicznych zaliczaj ą si ę niewielkie typy we wschodniej cz ęś ci opracowania reprezentowane przez gleby murszowo-mineralne i murszowate (M). Ponadto w centralnej cz ęś ci opracowania wyst ępuj ą gleby 9 kompleksu (zbo żowo pastewny słaby), natomiast we wschodniej cz ęś ci opracowania na niewielkim obszarze wyst ępuj ą gleby kompleksu 2 (pszenny dobry).

Na dzie ń sporz ądzenia niniejszego opracowania, wszystkie grunty rolne oznaczone w ewidencji nie zmieniły swojego rolniczego charakteru. W chwili obecnej (stan na 31 lipca 2012r.) wi ększ ą cz ęść obszaru obj ętego planem zajmuj ą użytki rolne poro śni ęte darni ą, w tym z nasadzeniami kilkuletnich drzew owocowych, zlokalizowane w południowej i wschodniej cz ęś ci. Grunty orne zajmuj ą mniejsz ą cz ęść i znajduj ą si ę w północnej cz ęś ci obszaru opracowania. Ustalenia te s ą wynikiem obserwacji dokonanych podczas wizji terenowej.

Analiza struktury rodzajowej gruntów rolnych została wykonana na podstawie tre ści aktualnej mapy zasadniczej, aktualnej na dzie ń 13 lipca 2012r. U żytki zakwalifikowane do kategorii u żytków rolnych zajmuj ą zdecydowan ą wi ększo ść powierzchni obszaru obj ętego opracowaniem, i zajmuj ą powierzchni ę ok. 67ha. Pozostałe 2 ha stanowi ą grunty pod istniej ącymi drogami. Gleby niskich klas bonitacyjnych (V i VI), raczej nieprzydatne w gospodarce rolnej, zajmuj ą ł ącznie ok. 46 ha co stanowi 69% powierzchni u żytków rolnych. Gleby średnich klas bonitacyjnych (IVb) zajmuj ą ok. 21ha, co stanowi niemal 31% powierzchni.

2.5. Warunki geotechniczne

Warunki geotechniczne na badanym obszarze s ą na ogół korzystne. Wynika to zarówno z harmonijnej morfologii i budowy geologicznej, jak równie ż warunków glebowych i hydrologicznych. Rze źba terenu jest stosunkowo mało zró żnicowana, a spadki terenu w zasadzie nie wyst ępuj ą. W granicach obj ętych analiz ą nie brak te ż znacznych antropogenicznych przekształce ń terenu. Obszar cechuj ą grunty jednorodne genetycznie i litologicznie – gł ęboka warstwa piasków i żwirów. Analizowane grunty w ogromnej wi ększo ści, nale żą do klasy gruntów rodzimych mineralnych. Tylko na niewielkim obszarze wyst ępuj ą grunty pochodzenia organicznego (patrz ryc.7 – grunty murszowo-mineralne i murszowate). Zwierciadło wód gruntowych znajduje si ę na gł ęboko ści 1-2 m p.p.t. Ryzyko

8 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO mpzp obszaru poło żonego w gminie Santok - obr ęb Nowe Polichno i Stare Polichno okresowych podtopie ń i zalegania wód jest niewielkie, z uwagi na ochronę poprzez sie ć kanałów melioracyjnych na północ od granic planu a tak że wały przeciwpowodziowe rzeki Note ć.

2.6. Warunki klimatyczne

Warunki klimatyczne nie odbiegaj ą w żaden sposób od warunków jakie panuj ą na terenie całej Ziemi Lubuskiej. Pomimo usytuowania w strefie przej ściowej, obszar ten, podobnie jak cały region znajduje si ę pod wyra źnym wpływem klimatu atlantyckiego. Decyduje o tym poło żenie w zachodniej cz ęś ci kraju. Wyst ępuj ą tu mniejsze amplitudy temperatury, krótsze i łagodniejsze zimy, natomiast okres wegetacyjny rozpoczyna si ę wcze śniej i trwa dłu żej ni ż na obszarach Polski centralnej i wschodniej. Opady oscyluj ą w granicach 550-625 mm i s ą wi ększe w półroczu letnim. Najwi ększe zachmurzenie wyst ępuje w grudniu, a najmniejsze we wrze śniu. Dominuj ą wiatry z kierunku zachodniego. Pokrywa śnie żna wyst ępuje tu przeci ętnie powy żej 55 dni.

2.7. Flora i fauna

Szata ro ślinna na terenie obj ętym opracowaniem ma w zdecydowanej wi ększo ści charakter przekształcony i jest wynikiem zmian antropogenicznych, jakie zachodziły na przestrzeni wielu lat. Z po śród gruntów obj ętych opracowaniem wi ększ ą zachodni ą cz ęść zajmuj ą grunty zadarnione, które powstały kilka lat temu na miejscu gruntów ornych. Obszary te pocz ątkowo cechowały si ę nisk ą ró żnorodno ści ą gatunków flory, jednak w pó źniejszym okresie podlegały stopniowej naturalizacji a ich skład gatunkowy wzbogacił si ę. Pozostały obszar zajmuj ą grunty orne na których uprawia si ę ro ślinno ść zbo żow ą.

Świat zwierz ąt reprezentuj ą gatunki uznawane za pospolite dla których w bli ższym i dalszym s ąsiedztwie znajduj ą odpowiednie warunki i biotopy. Do płazów analizowanego obszaru nale żą gatunki zwi ązane ze wodami powierzchniowymi reprezentowanymi przez sie ć rowów melioracyjnych tj.: traszka zwyczajna i traszka grzebieniasta, żaba wodna, żaba trawna oraz żaba moczarowa. Gady reprezentowane s ą przez, padalca zwyczajnego, a tak że zaskro ńca. Z kolei spo śród ssaków wyst ępuj ących mo żna wyró żni ć gatunki tj. dzik, sarna, jele ń, lis, kret oraz mysz poln ą.

Obszary le śne nie wyst ępuj ą na ścisłym obszarze obj ętym planem, ale stanowi ą jego otoczenie, sąsiaduj ąc z nim od południa. Obszar graniczy od południa z lasami o charakterze gospodarczym wchodz ącymi w skład kompleksu Puszczy Noteckiej poło żonej w mi ędzyrzeczu Warty i Noteci. Puszcza Notecka porasta wydmy o średniej wysoko ści wzgl ędnej 20 m do 40 m i wysokości bezwzgl ędnej 93 m n.p.m., ci ągn ący si ę na długo ści ponad 100 km od Santoka i Skwierzyny na zachód po Oborniki i Rogo źno na wschodzie przy średniej szeroko ści 20 km. Wały wydm urozmaicaj ą krajobraz, tworz ąc labirynt dolin i pagórków. Tereny centralne puszczy cechuj ą si ę brakiem wód powierzchniowych, natomiast w rejonie Sierakowa i Mi ędzychodu od południa oraz Drezdenka od północy, zgrupowały si ę jeziora rynnowe. Drzewostan w puszczy pochodzi w zdecydowanej wi ększo ści ze sztucznych nasadze ń zapocz ątkowanych na du żą skal ę w II poł. XIX w. Podstawow ą cz ęść stanowi ą jednolite co do gatunku i wieku ok. 70-letnie drzewostany sosnowe, miejscami z nikł ą domieszk ą brzozy, pokrywaj ąc obszary sandrów i wydm. W podszycie pojawia si ę m.in. leszczyna, kruszyna, jarz ębina i głóg, a w runie: gruszyczka okr ągłolistna, jastrz ębiec baldaszkowy, borówka brusznica, siódmaczek le śny, papro ć orlica pospolita, konwalia

9 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO mpzp obszaru poło żonego w gminie Santok - obr ęb Nowe Polichno i Stare Polichno majowa i dwulistna. Powszechnie wyst ępuj ą, tworz ąc zwarte pokrycia dywanowe, krzewinki jagody.

Interesuj ące skupiska ro ślinno ści stanowi ą śródpolne i przydro żne szpalery oraz kępy zadrzewie ń i zakrzacze ń zlokalizowane przy północnej i wschodniej granicy obszaru. Pełni ą istotn ą rol ę przyrodnicz ą po śród terenów otwartych, jednak nie stanowi ą one szczególnie cennych komponentów środowiska. Ich znaczenie ma charakter wył ącznie lokalny. Wśród gatunków dominuj ą robinia akacjowa, głogi, bez czarny, ró że, grusza, śliwa, jabło ń, wi śnia, tarnina, trzmielina i kruszyna, topola lipa, d ęby, klon jesion, brzoza i sosna.

Mo żna przyj ąć , i ż fauna tego obszaru jest do ść typowa dla s ąsiaduj ących otwartych obszarów niele śnych, poło żonych dodatkowo w pobli żu terenów zabudowy siedliskowej (na wschodzie). Ponadto wyst ępowanie obszarów zamieszkanych sprzyja rozwojowi gatunków synantropijnych. Wskutek działalno ści człowieka obszar zajmuj ą biotopy polne i łąkowe. Pod wzgl ędem walorów przyrodniczych flora i ro ślinno ść obszaru obj ętego opracowaniem nie wyró żnia si ę na tle lokalnych i regionalnych walorów przyrodniczych.

2.8. Siedliska chronione w ramach sieci Natura 2000

W granicach obszaru obj ętego planem nie wyst ępuj ą siedliska chronione, obj ęte sieci ą obszarów Natura 2000. Natomiast w bezpo średnim s ąsiedztwie wyst ępuj ą trzy obszary ochrony: − PLB 080002 Dolina Dolnej Noteci, − PLB 300015 Puszcza Notecka, − PLH 080006 Uj ście Noteci.

W poni ższej tabeli porównano podstawowe informacje dotycz ące wskazanych obszarów Natura 2000.

Tab.1. Ogólna charakterystyka obszarów Natura 2000 w s ąsiedztwie obszaru obj ętego planem Dolina Dolnej Noteci Puszcza Notecka Uj ście Noteci obszar specjalnej obszar specjalnej obszar specjalnej rodzaj ochrony ochrony ptaków ochrony ptaków ochrony siedlisk powierzchnia [ha] 24944 178256 3995 najmniejsza odległo ść od granic 0,4 0,8 1,5 obszaru obj ętego planem [km] Źródło: opracowanie własne.

Najmniejsza odległo ść od obszaru specjalnej ochrony ptaków PLB 080002 „Dolina Dolnej Noteci” to ok. 0,4 km w kierunku północnym, natomiast od obszaru specjalnej ochrony ptaków PLB 300015 „Puszcza Notecka” to ok. 0,8 km w kierunku wschodnim. Z kolei obszar specjalnej ochrony siedlisk PLH 080006 „Uj ście Noteci” poło żony jest jeszcze dalej, ok. 1,5 km w kierunku zachodnim.

Obszar PLB 080002 „Dolina Dolnej Noteci” zlokalizaowany jest w szerokiej dolinie rzecznej, poprzecinanej licznymi kanałami z pozostało ściami starorzeczy i kompleksami torfianek. W wi ększo ści prowadzona jest średnio intensywna i ekstensywna gospodarka łąkowo – pastwiskowa. Wyst ępuje co najmniej 20 gatunków ptaków z Zał ącznika I tzw. dyrektywy ptasiej, 4 gatunki z Polskiej Czerwonej Ksi ęgi (PCK). W okresie l ęgowym obszar

10 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO mpzp obszaru poło żonego w gminie Santok - obr ęb Nowe Polichno i Stare Polichno zasiedla co najmniej 1% populacji krajowej (C6) nast ępuj ących gatunków ptaków: kania czarna (PCK), kania ruda (PCK), rybitwa czarna; w stosunkowo wysokim zag ęszczeniu (C7) wyst ępuj ą: błotniak stawowy, derkacz, dzi ęcioł średni, kropiatka. W okresie w ędrówek stosunkowo du że koncentracje (C7) osi ąga łab ędź czarnodzioby oraz g ęsi. W okresie zimy wyst ępuje co najmniej 1% populacji szlaku w ędrówkowego (C2) łab ędzia krzykliwego.

Obszar PLB 300015 „Puszcza Notecka” stanowi zwarty, jednolity kompleks le śny w mi ędzyrzeczu Noteci i Warty, b ędącym cz ęś ci ą pradoliny Toru ńsko – Eberswaldzkiej, równiny akumulacyjnej przekształconej przez wiatr. Jest to najwi ększy w Polsce obszar wydm śródl ądowych, głownie o wysoko ści 20-30 m, maksymalnie do 98 m n.p.m. Wydmy pokrywa monokulturowy, jednowiekowy las, głównie sosnowy (92%). Pozostało ści drzewostanów naturalnych s ą chronione w rezerwatach przyrody (np. Cegliniec). Na terenie ostoi znajduje si. ponad 50 jezior, raczej płytkich, pochodzenia wytopiskowego, zwykle z grub. warstw. mułu i zakwitami glonów. Wyst ępuje co najmniej 30 l ęgowych gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 11 gatunków z Polskiej Czerwonej Ksi ęgi (PCK). W okresie lęgowym obszar zasiedla powy żej 2% populacji krajowej (C6) bielika (PCK), kani czarnej (PCK) i kani rudej (PCK), co najmniej 1% populacji krajowej (C3 i C6) nast ępuj ących gatunków ptaków: b ąk (PCK), podgorzałka (PCK), puchacz (PCK), rybołów (PCK), trzmielojad, g ągoł, nurog ęś . W stosunkowo wysokiej liczebno ści (C7) wyst ępuje bocian czarny, błotniak stawowy, ortolan i żuraw. W okresie zimy wyst ępuje co najmniej 1% populacji szlaku w ędrówkowego (C2) bielika.

Obszar PLH 080006 „Uj ście Noteci” zlokalizowany jest w rejonie w ęzła hydrograficznego uj ścia Noteci do Warty z du żymi obszarami zalewowymi, ekstensywnie zagospodarowanymi, gdzie w rejonie grodziska Santok zachował si ę fragment lasów łęgowych. na lewym brzegu Warty. Na stromym zboczu doliny Warty, powy żej zabudowy wsi Santok wyst ępuj ą płaty muraw kserotermicznych. Stanowi wa żny obszar wyst ępowania wilgotnych ekosystemów, typowych dla dolin du żych rzek (8 rodzajów siedlisk z Zał ącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG), z dobrze zachowanymi lasami ł ęgowymi. Zachowane s ą tak że płaty interesuj ących muraw kserotermicznych na zboczach doliny. Stwierdzono tu wyst ępowanie 6 gatunków z Zał ącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG.

Bardziej szczegółowe informacje znajduj ą si ę w Standardowym Formularzu Danych omówionych obszarów naturowych.

2.9. Inne formy ochrony przyrody wyst ępuj ące s ąsiedztwie

Na obszarze obj ętym planem nie wyznaczono żadnych powierzchniowych ani punktowych form ochrony. Znajduj ą si ę one za to w jego s ąsiedztwie, do których nale ży zaliczy ć omówione wcze śniej obszary Natura 2000: Dolina Dolnej Noteci” (PLB 080002), „Puszcza Notecka” (PLB300015) oraz „Uj ście Noteci” (PLH 080006), a tak że Rezerwat Przyrody „Santockie Zakole” oraz Obszar Chronionego Krajobrazu „4 – Dolina Warty i Dolnej Noteci”.

Bardzo cennym obszarem o wysokim statusie ochronnym jest poło żony ok. 2 km w kierunku zachodnim Rezerwat Przyrody „Santockie Zakole”, który został utworzony na mocy Rozporz ądzenia Wojewody Lubuskiego z dnia 16 stycznia 2002 r. w sprawie ustalenia wykazu rezerwatów przyrody utworzonych do dnia 31 grudnia 1998 (Dz. U. Woj. Lub. Nr 12 poz. 144 z 2002r.). Jego powierzchnia wynosi 455 ha (w cało ści na terenie gminy Deszczno). Rezerwat ma charakter krajobrazowo-ornitologiczno-florystyczny, obejmuj ący teren zalewowy rzeki Warta z licznymi zadrzewieniami, starorzeczami i oczkami wodnymi.

11 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO mpzp obszaru poło żonego w gminie Santok - obr ęb Nowe Polichno i Stare Polichno

Usytuowany jest na lewym brzegu Warty na wysoko ści Starego Polichna oraz Santoka. Obszar rezerwatu wyró żnia si ę pod względem przyrodniczym na tle otaczaj ących obszarów terasy zalewowej, stanowi ąc skupisko lasów ł ęgowych oraz miejsce bytowania ptactwa wodnego. Du ża, w stosunku do niewielkiego obszaru, zmienno ść warunków hydroekologicznych ma decyduj ący wpływ na powstanie i obecny rozwój zró żnicowanych ekosystemów na żyznych terenach zalewowych. Na terenie rezerwatu stwierdzono obecno ść 177 gatunków ptactwa wodnego (l ęgowego i przelotnego) m.in. żuraw, g ęgawa, kulik wielki, Z ssaków wyst ępuje tu chroniony bóbr. W k ępach ro śnie ok. 220 pomnikowych d ębów szypułkowych o obwodzie 280-650 cm. Nad Wart ą na wysoko ści przeprawy promowej w Santoku znajduje si ę wczesno średniowieczne grodzisko. Celem ochrony jest zachowanie ze wzgl ędów naukowych, dydaktycznych i krajobrazowych pozostało ści lasów ł ęgowych w postaci k ęp starych drzewostanów, dla zachowania ich unikatowych zasobów genowych oraz ochrona miejsc l ęgowych ptaków wodno-błotnych.

Ok. 2 km na północ od obszaru opracowania znajduje si ę Obszar Chronionego Krajobrazu „4-Dolina Warty i Dolnej Noteci”. Obszar został zatwierdzony Rozporz ądzeniem Nr 3 Wojewody Lubuskiego z dnia 17 lutego 2005 r. Powierzchnia całkowita wynosi 33888 ha, z czego 21% znajduje si ę w granicach gminy Santok. Obszar został wyznaczony w celu zachowania warto ści przyrodniczych, rekreacyjnych i historycznych doliny Warty i Noteci. Najcenniejszymi obiektami wchodz ącymi w skład obszaru s ą siedliska przyrodnicze oraz chronione gatunki ro ślin, zwierz ąt i grzybów (obj ęte cz ęś ciowo ochron ą w ramach sieci Natura 2000 oraz ochron ą rezerwatow ą). Uzupełnieniem walorów OChK s ą liczne stanowiska archeologiczne.

2.10. Krajobraz

Walory krajobrazowe obszaru planu są przeci ętne i nie podlegaj ą ochronie. Obszar obj ęty opracowaniem obejmuje wielkopowierzchniowe tereny rolnicze o charakterze gruntów ornych oraz u żytków zielonych, powstałych w miejscu gruntów ornych.

Du ży pozytywny wpływ na krajobraz ma s ąsiedztwo terenów le śnych, które sąsiaduj ą na ponad połowie obwodu przedmiotowego obszaru. Dodatkowym elementem wzbogacaj ącym są śródpolne zadrzewienia i zakrzewienia w s ąsiedztwie wschodniej granicy. Naturaln ą atrakcyjno ść krajobrazu obni ża z kolei brak naturalnych cieków wodnych i śródpolnych oczek, a tak że stosunkowo monotonna rze źba terenu. Dodatkowym elementem dysharmonizuj ącym krajobraz są dwie napowietrzne linie elektroenergetyczne (zwłaszcza średniego napi ęcia 15 kV). W bezpo średnim s ąsiedztwie przy wschodniej granicy zlokalizowana istnieje zabudowa o charakterze siedliskowym, gdzie jest prowadzona działalno ść agroturystyczna w tym: oferowane s ą noclegi oraz nauka jady konnej.

3. Charakterystyka zamierze ń planistycznych

Na dotychczasowe wykorzystanie obszaru składaj ą si ę przede wszystkim użytki zielone, w tym wraz z nasadzeniami drzew owocowych, i grunty orne. Z po śród istniej ących elementów zagospodarowania nale ży wymieni ć dwie napowietrzne linie elektroenergetyczne średniego napi ęcia 15kV, sie ć dróg gruntowych i rów melioracyjny biegn ący przy drodze przez środek obszaru.

Projekt planu zakłada lokalizacj ę funkcji usługowych w zakresie sportu, turystyki

12 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO mpzp obszaru poło żonego w gminie Santok - obr ęb Nowe Polichno i Stare Polichno i rekreacji. Przewiduje si ę, że zagospodarowanie, ze wzgl ędu na wielko ść obszaru obj ętego opracowaniem oraz okre ślone w planie parametry, b ędzie mało charakter ekstensywny. Mimo to realizacja ustale ń wi ąż e si ę i dopuszcza budow ę obiektów budowlanych w tym budynków zwi ązanych okre ślon ą funkcj ą oraz zaplecza technicznego. Oprócz zabudowa ń konieczne jest uzbrojenie terenu oraz zapewnienie dojazdów.

Przedmiotem ustale ń planu s ą w szczególno ści:  tereny usług sportu, rekreacji i turystyki, oznaczone na rysunku planu symbolami US1, US2, US3 i US4 (o powierzchni ok. 67ha – 97% powierzchni obj ętej planem),  tereny dróg wewn ętrznych oznaczonych na rysunku planu symbolami KDW1, KDW2, KDW3 i KDW4 (ok. 2ha – 3%).

Na terenach US1, US2, US3 i US4 dopuszcza si ę ponadto funkcje dodatkowe tj. usługi w zakresie o światy, ochrony zdrowia, kultury, hotelarstwa i gastronomii oraz usługi handlu, a tak że ziele ń urz ądzon ą. Z kolei lokalizacja budynków lub lokali mieszkaniowych towarzysz ących zabudowie usługowej mo że powsta ć tylko jako słu żą ca wła ścicielom lub administratorom obiektów usługowych.

Najwi ększy udział przypada na tereny US, które zajmuj ą zdecydowan ą wi ększo ść całego obszaru opracowania i stanowi ą podstaw ę zało żeń planistycznych, słu żą cych realizacji funkcji. Maksymalna powierzchnia zabudowy si ęga 20% powierzchni działki przy maksymalnej intensywno ści zabudowy na poziomie 0,4 (co oznacza że ł ączna powierzchnia wszystkich kondygnacji mo że osiągn ąć 40% powierzchni działki). Minimalna powierzchnia działki jaka mo że zosta ć wydzielona została ustalona w projekcie na 1ha (10000 m 2).

Specyfika przeznaczenia pozwala zało żyć, że nie nast ąpi wykorzystanie cało ści powierzchni przeznaczonej do zabudowy w odniesieniu do całego obszaru obj ętego planem czy cho ćby poszczególnych terenów US (jednostek funkcjonalnych). Taka mo żliwo ść wydaje si ę prawdopodobna tylko w przypadku inwestycji na konkretnej działce, a stosunkowo du ży udział minimalnej powierzchni biologicznie czynnej oraz minimalnej wielko ści nowo wydzielanych działek pozwoli zachowa ć równowag ę pomi ędzy powierzchniami zainwestowanymi a niezainwestowanymi. Rekreacyjna funkcja terenu wymaga istotnego uzupełnienia planowanej zabudowy zieleni ą, w tym zieleni ą wysok ą, która podnosi walory estetyczne, krajobrazowe i przyrodnicze obszaru, i powinna by ć brana pod szczególn ą uwag ę przez inwestorów.

Dopuszczalna wysoko ść zabudowy dla budynków oraz innym obiektów budowlanych na terenach US to 15m. Jednocze śnie parametr ten nie dotyczy obiektów budowlanych z zakresu łączno ści publicznej oraz infrastruktury telekomunikacyjnej o nieznacznym oddziaływaniu. Ponadto wprowadzono zapis o dopuszczeniu lokalizacji zbiorników wodnych oraz innych obiektów hydrotechnicznych, sankcjonuj ący istniej ące zagospodarowanie (rów melioracyjny), z my ślą o podniesieniu walorów przyrodniczych oraz rekreacyjnych terenów.

Pozostałe tereny obj ęte planem zajmuj ą powierzchni ę ok. 2% i stanowi ą usankcjonowanie stanu istniej ącego czyli drogi.

4. Stan środowiska przyrodniczego

4.1. Istniej ący stan oraz problemy środowiska przyrodniczego

Stan środowiska przyrodniczego jest uzale żniony w znacznym stopniu od przekształcenia warunków naturalnych i stopnia zainwestowania, a tak że uwarunkowa ń o charakterze

13 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO mpzp obszaru poło żonego w gminie Santok - obr ęb Nowe Polichno i Stare Polichno naturalnym.

Obszar obj ęty planem cechuje si ę stosunkowo dobr ą jako ści ą środowiska. Wynika to z relatywnie niedu żych przekształce ń, usytuowania poza obszarami zurbanizowanymi, a tak że s ąsiedztwa rozległych kompleksów le śnych.

Podstawowym zagro żeniem środowiska na badanym obszarze jest infiltracja zanieczyszcze ń do gleb i wód podziemnych. Przedmiotowy obszar zajmuj ą w wi ększo ści grunty podatne na przesi ąkanie, co wymaga to szczególnej ostro żno ści w zakresie gospodarki ściekowej, poprzez stosowanie szczelnych zbiorników bezodpływowych lub obj ęcia terenu zbiorcz ą sieci ą kanalizacji sanitarnej. Istotne jest równie ż rozwa żne stosowanie chemicznych środków ochrony ro ślin w rolnictwie i ogrodnictwie.

Do innych zagro żeń zaliczy ć mo żna:  wyst ępowanie pól elektromagnetycznych, których źródłem s ą istniej ące dwie napowietrzne linie elektroenergetyczne średniego napi ęcia 15kV, które wymagaj ą zachowania wła ściwych korytarzy technicznych w przypadku lokowania nowego zagospodarowania w ich pobli żu;  emisja i migracja zanieczyszcze ń powietrza pochodz ących z ogrzewania budynków paliwami stałymi; skala problemu ma jednak wymiar wył ącznie lokalny; oczyszczanie powietrza ułatwia dobre przewietrzanie terenu oraz s ąsiedztwo zieleni le śnej; niemniej wskazane byłoby stosowanie innych źródeł ciepła ani żeli instalacje na paliwa stałe;  emisja hałasu, wibracji i zanieczyszcze ń powietrza z ci ągów komunikacyjnych – ze wzgl ędu na niewielkie nat ęż enie ruchu w oraz oddalenie od drogi wojewódzkiej nr 158, problem ten mo żna uzna ć za nieistotny.

W chwili obecnej przedmiotowy obszar ma charakter rolniczy, typowy dla tej cz ęś ci regionu. Przy zachowaniu dotychczasowej gospodarki (forma i intensywno ść ) raczej nie wyst ąpi ą istotne nowe zagro żenia mog ące potencjalnie pogorszy ć stan środowiska.

4.2. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji zało żeń planu miejscowego

Przy utrzymaniu obecnych form u żytkowania rolniczego i le śnego (w s ąsiedztwie) nie przewiduje si ę wyst ąpienia istotnych zmian w środowisku omawianego obszaru. Generalnie przy zachowaniu minimalnych wymogów i zasad dobrych praktyk rolnych oraz obowi ązuj ących zasad hodowli lasu teren ten powinien pozostawa ć w wzgl ędnej równowadze ekologicznej.

4.3. Stan środowiska na obszarach obj ętych przewidywanym znacz ącym oddziaływaniem

Na obecnym etapie formułowania ustale ń planistycznych nie przewiduje si ę wyst ąpienia znacz ącego oddziaływania na środowisko. Bardziej szczegółowe przewidywania b ędą mo żliwe na etapie realizacji funkcji okre ślonych w planie.

Funkcje przewidziane w projekcie planu nie nale żą do uci ąż liwych. Należy jednak doda ć, że ze wzgl ędu na skal ę przedsi ęwzi ęcia oraz fakt lokalizacji zabudowy i infrastruktury technicznej na terenie dotychczas niezainwestowanym, istnieje teoretyczne ryzyko wyst ąpienia negatywnych oddziaływa ń, w tym awarii. Przy braku informacji o szczegółowym

14 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO mpzp obszaru poło żonego w gminie Santok - obr ęb Nowe Polichno i Stare Polichno charakterze inwestycji, które zrealizowane zostan ą na terenie obj ętym planem, nie jest mo żliwe okre ślenie wielko ści ryzyka wyst ąpienia negatywnych oddziaływa ń i awarii. Konieczne jest wi ęc stosowanie rozwi ąza ń maj ących na celu ograniczenie ogólnego poziomu ryzyka do minimum. Projekt planu zawiera ogólne wytyczne w przedmiotowym zakresie.

5. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu mi ędzynarodowym lub krajowym, istotne w kontek ście planu miejscowego

Z uwagi na lokalizacje obszaru obj ętego opracowaniem oraz zakres funkcji okre ślonych dla wyznaczonych jednostek funkcjonalnych (terenów), nie wskazuje si ę celów ochrony o znaczeniu ponadlokalnym. Dlatego zastosowanie znajduj ą tu ogólne zasady pro środowiskowe stosowane w ka żdej skali (np. zasada zrównowa żonego rozwoju, stosowania czystych technologii itp.).

6. Oddziaływania ustale ń planu miejscowego na poszczególne elementy środowiska

W niniejszym rozdziale przeanalizowano oddziaływania ustale ń projektu planu na środowisko z uwzgl ędnieniem:

− oddziaływa ń bezpo średnich i po średnich, − oddziaływa ń wtórnych, − oddziaływa ń skumulowanych, − oddziaływa ń krótkoterminowych, średnioterminowych i długoterminowych, − oddziaływa ń stałych i chwilowych.

Nale ży zaznaczy ć, że na etapie sporz ądzania projektu planu brak jest precyzyjnych zało żeń projektowych, pozwalaj ących dokładnie okre śli ć poszczególne rodzaje oddziaływa ń. Opisane w dalszej cz ęś ci oddziaływania zostały przyj ęte dla mocno zgeneralizowanej funkcji turystyczno-sportowo-rekreacyjnej. Bardziej szczegółowa analiza oddziaływa ń, b ędzie mo żliwa na realizacji funkcji zapisanych w planie np.: przy wyst ąpieniu o pozwolenie na budow ę.

6.1. Powietrze

Oddziaływanie przedsi ęwzi ęcia na jako ść powietrza atmosferycznego wi ąż e si ę z emisj ą zanieczyszcze ń. W przedmiotowym przypadku poziom emisji zale ży głównie od trzech czynników – sposobu zagospodarowania terenu, pozyskiwania energii cieplnej oraz ruchu samochodowego generowanego przez inwestycj ę.

Sposób zagospodarowania na obszarze obj ętym planem wynika bezpo średnio z planowanej funkcji o charakterze turystycznym, rekreacyjnym i sportowym. Funkcja ta mo że cechowa ć si ę ró żnym stopniem intensywno ści zagospodarowania i zabudowy – od minimalnego przekształcenia otwartych terenów zielonych do znacznych rozwi ąza ń kubaturowych. Zało żenia projektowe pozwalaj ą na maksymalnie 20% powierzchni zabudowy przy maksymalnej intensywno ści do 0,4 i wysoko ści zabudowy do 15 m. Nale ży zwróci ć

15 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO mpzp obszaru poło żonego w gminie Santok - obr ęb Nowe Polichno i Stare Polichno uwag ę i ż nadal dominuj ącą powierzchnię stanowi ć b ędą tereny otwarte i biologicznie czynne.

Wprowadzenie zabudowy wi ąż e si ę z konieczno ści ą pozyskiwania energii cieplnej do ogrzania budynków, co z kolei skutkuje emisj ą zanieczyszcze ń pochodz ących z systemów grzewczych. Rekreacyjny charakter przedsi ęwzi ęcia wymaga zastosowania rozwi ąza ń niskoemisyjnych, poniewa ż jako ść powietrza jest jednym z czynników atrakcyjno ści terenu. Nale ży zatem spodziewa ć si ę zastosowania autonomicznych instalacji wykorzystujących czystsze technologie produkcji ciepła. Projekt dopuszcza zaopatrzenie w energi ę ciepln ą z indywidualnych instalacji, w tym wykorzystuj ących odnawialne źródła energii, a tak że zaopatrzenie z sieci ciepłowniczej.

Nale ży dodatkowo zauwa żyć, że wraz z wprowadzeniem nowej zabudowy na dotychczas otwarte tereny, utrudnione zostanie przewietrzanie, jednak ze wzgl ędu na planowan ą funkcj ę i skal ę terenu nale ży przyj ąć , że oddziaływanie to b ędzie nieistotne (obiekty prawdopodobnie będą znacznie oddalone od siebie). Z kolei istniej ąca w odległo ści ok. 2km na zachód zwarta zabudowa wsi Stare Polichno nie powinna si ę przyczyni ć do wyst ąpienia skumulowanego efektu pogorszenia jako ści powietrza. Ewidentnie pozytywny wpływ na warunki aerosanitarne b ędzie miało szerokie sąsiedztwo obszarów le śnych, które zapewniaj ą stał ą regeneracj ę powietrza. Mo żna równie ż spodziewa ć si ę wprowadzenia nowej zieleni o charakterze parkowym. W zwi ązku z pojawieniem si ę nowej funkcji powoduj ącej wzrost intensywno ści zagospodarowania, wzro śnie nat ęż enie ruchu samochodowego w rejonie inwestycji, a wraz z nim emisja spalin samochodowych. Oddziaływanie wyst ąpi głównie w pobli żu dróg i miejsc parkingowych oraz b ędzie miało charakter wtórny i chwilowy. Podobnych oddziaływa ń mo żna si ę spodziewa ć w trakcie realizacji inwestycji (ruch i praca maszyn budowlanych).

Generalnie nie przewiduje si ę zatem istotnych stałych oddziaływa ń bezpo średnich i po średnich oraz oddziaływa ń wtórnych i skumulowanych na jako ść powietrza.

6.2. Wody powierzchniowe i podziemne

Na terenie obj ętym planem miejscowym wody powierzchniowe wyst ępuj ą jedynie okresowo w istniej ącym rowie melioracyjnym zlokalizowanym w środkowej cz ęś ci planu. Wody podziemne znajduj ą si ę od ok. 1m do ok. 2,5m p.p.t., a ich poziom podnosi si ę zasadniczo w kierunku północno-wschodnim. Dodatkowo powierzchniowe warstwy geologiczne cechuj ą si ę podatno ści ą na infiltracj ę zanieczyszcze ń. W rejonie przedmiotowego obszaru, ok. 1,5 km na północ, znajduje si ę Główny Zbiornik Wód Podziemnych Nr 138 Pradolina Toru ń Eberswalde (Note ć).

Zagro żeniem dla wód s ą zanieczyszczenia pochodz ące z obiektów budowlanych, jak równie ż z pojazdów i maszyn poruszaj ących si ę w granicach obszaru obj ętego planem. Du że zagro żenie mo że stanowi ć tak że intensywne nawo żenie pól. W chwili obecnej teren nie jest obj ęty scentralizowanym systemem odprowadzania ścieków sanitarnych, a przy zabudowie siedliskowej funkcjonuj ą indywidualne zbiorniki bezodpływowe.

Zało żenia projektowe dopuszczaj ą odprowadzanie ścieków sanitarnych do gminnej sieci kanalizacji sanitarnej. Wymaga to jednak znacznych inwestycji infrastrukturalnych, równie ż poza terenem planu. Dopuszcza si ę zatem tak że odprowadzanie ścieków sanitarnych do szczelnych zbiorników bezodpływowych na własnej działce. Jednocze śnie wysoki poziom zalegania wód podziemnych i du ża podatno ść gruntów na infiltracj ę zanieczyszcze ń skutkuj ą wprowadzeniem zakazu budowy przydomowych oczyszczalni ścieków.

16 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO mpzp obszaru poło żonego w gminie Santok - obr ęb Nowe Polichno i Stare Polichno

W zakresie odprowadzania wód deszczowych i roztopowych dopuszcza si ę odprowadzanie do sieci kanalizacji deszczowej, sieci melioracyjnej lub gruntu, zgodnie z przepisami odr ębnymi.

Oprócz odprowadzania zanieczyszcze ń istotne jest tak że zaopatrzenie w wod ę oraz wykorzystanie zasobów wodnych na terenie obj ętym planem. W zakresie zaopatrzenia nakazuje si ę zaopatrzenie w wod ę z sieci wodoci ągowej, jednocze śnie dopuszcza si ę budow ę i korzystanie z indywidualnych studni do chwili oddania do u żytku sieci wodoci ągowej. Zastosowanie indywidualnych uj ęć b ędzie wymaga ć wyznaczenia stref ochronnych, co dodatkowo podkre śla konieczno ść uporz ądkowania gospodarki ściekowej na terenie obj ętym inwestycj ą.

Mimo, że projekt planu dopuszcza realizacj ę szeroko rozumianych funkcji o charakterze usług sportu, rekreacji i turystyki, to przewiduje si ę, że sposób zagospodarowania znacznej cz ęś ci obszaru nie b ędzie zainwestowany. W wi ększo ści pozostan ą to tereny otwarte b ądź zagospodarowane zieleni ą o ró żnym charakterze. Dlatego pomimo du żej infiltracji wierzchnich warstw gruntów na przedmiotowym obszarze, realizacja przedsi ęwzi ęć zgodnie z projektem planu miejscowego nie b ędzie mie ć bezpo średniego negatywnego wpływu na wody gruntowe i powierzchniowe. Nie przewiduje si ę tak że odziaływa ń o charakterze pośrednim na istniej ące w granicach planu oraz jego s ąsiedztwie cieki wodne. Warunkiem takiego stanu rzeczy jest wypełnienie zało żeń projektu planu w zakresie gospodarki wodno – ściekowej, a tak że spełnienia elementarnych wymogów ochrony środowiska zarówno w czasie realizacji potencjalnych przedsi ęwzi ęć jak te ż w czasie ich eksploatacji. Przy zało żeniu użycia sprawnego technicznie sprz ętu w czasie realizacji inwestycji (szczelne silniki spalinowe, zachowanie wymogów związanych z uzupełnianiem paliw itp.) nie przewiduje si ę mo żliwo ści negatywnego oddziaływania na wody powierzchniowe i podziemne.

6.3. Powierzchnia ziemi i gleby

W trakcie realizacji obiektów na skutek zało żeń planu miejscowego mo że wyst ąpi ć oddziaływanie na powierzchni ę ziemi. Będą to najprawdopodobniej zmiany polegaj ące na wykopach i przemieszczeniu mas ziemi, niejednokrotnie znacznych. Prace te wynikaj ą z niezb ędnego przygotowania podło ża pod zabudow ę oraz ukształtowania terenu w zakresie koniecznym dla pełnienia funkcji przewidzianych planem. Ponadto projekt dopuszcza budow ę kondygnacji podziemnych, a tak że lokalizowanie zbiorników wodnych o znacznych rozmiarach (w skali terenu). Ze wzgl ędu na charakter planowanej funkcji zagospodarowanie mas ziemnych nie powinno stanowi ć problemu i b ędzie słu żyć podniesieniu atrakcyjno ści morfologicznej obszaru.

Projekt planu umo żliwia trwałe pokrycie do 20% ka żdej działki na terenach US zabudow ą. Nale ży jednak zauwa żyć, że jest to wska źnik czysto teoretyczny, gdy ż jego osi ągni ęcie jest praktycznie niemo żliwe. Dodatkowo na niemal wszystkich terenach w projekcie planu wyznaczono pozostawienie dominuj ących powierzchni biologicznie czynnych (min. 60%), które nie mog ą zosta ć pokryte utwardzeniem. Pomimo, i ż oddziaływania na powierzchni ę terenu będą mie ć charakter trwały, nie przewiduje si ę by miały one istotny negatywny wpływ na funkcjonowanie środowiska w rejonie obj ętym planem miejscowym.

Nieuniknione jest trwałe wył ączenie cz ęś ci gleb z produkcji rolnej, jednak że ze wzgl ędu na zasadniczo nisk ą jako ść gleb na obszarze planu, nie przewiduje si ę znacznego ubytku potencjału produkcyjnego gleb w gminie Santok. W granicach planu nie znajduj ą si ę gleby obj ęte ochron ą, na podstawie przepisów ustawy z dnia 3 lutego 1995r. o ochronie gruntów

17 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO mpzp obszaru poło żonego w gminie Santok - obr ęb Nowe Polichno i Stare Polichno rolnych i le śnych. Nie jest zatem wymagana zgoda na ministra ds. rolnictwa na przeznaczenie gruntów rolnych na cele nierolnicze, niezb ędna do wył ączenia z produkcji rolnej na etapie wydania pozwolenia na budow ę.

6.4. Zasoby naturalne

Na przedmiotowym terenie nie prowadzi si ę i nie przewiduje si ę rozpocz ęcia eksploatacji kopalin pospolitych. Realizacja przedsi ęwzi ęć zwi ązanych z planem miejscowym nie powinna negatywnie oddziaływa ć na wielko ść oraz jako ść udokumentowanych zasobów naturalnych, zarówno obecnie, jak i w przyszło ści.

6.5. Klimat

Realizacja przedsi ęwzięć zwi ązanych z planem nie powinna negatywnie oddziaływa ć na klimat, zarówno obecnie, jak i w przyszło ści. Potencjalne zmiany mog ą dotyczy ć jedynie przekształce ń topoklimatu, zwłaszcza w rejonie zabudowa ń i utwardzenia terenu (place, parkingi). Zmiany te mog ą dotyczy ć lokalnego wzrostu temperatury powietrza oraz zmniejszenia mo żliwo ści przewietrzania. Ich skala b ędzie jednak niewielka i nie b ędzie oddziaływa ć poza granicami przedmiotowego terenu.

6.6. Flora i fauna, ró żnorodno ść biologiczna

Ocena wpływu realizacji zało żeń planu miejscowego na ró żnorodno ść biologiczn ą obszaru jest zagadnieniem trudnym. Na podstawie przyj ętych zało żeń mo żna dokona ć przybli żonej i zgeneralizowanej oceny wpływu na poszczególne grupy ro ślin i zwierz ąt, bior ąc pod uwag ę lokalne uwarunkowania oraz planowan ą funkcj ę. W chwili obecnej znane są jedynie obszary, na których mog ą zachodzi ć procesy inwestycyjne oraz graniczne parametry obiektów przewidzianych planowan ą funkcj ą. Nie s ą jednak znane dokładne lokalizacje, ilo ść , wielko ść i forma obiektów, a tak że ostateczna intensywno ść zagospodarowania. Ka żdorazowe wprowadzenie zabudowy oraz zwi ększenie intensywno ści zagospodarowania terenu mo że wpłyn ąć na ograniczenie bioró żnorodno ści analizowanego terenu oraz zmniejszenie populacji wyst ępuj ących tu gatunków. Intensyfikacja zagospodarowania spowoduje tak że nieuniknione zmniejszenie powierzchni biologicznie czynnych, zaj ętych przez ro ślinno ść .

Analiza zało żeń planistycznych pozwala przyj ąć , iż oddziaływanie na flor ę przedmiotowego obszaru b ędzie niewielkie. Mo żna nawet przypuszcza ć, że na tych obszarach oddziaływanie na ró żnorodno ść florystyczn ą mo że mie ć charakter pozytywny. Wynika to ze specyfiki funkcji, narzucaj ącej wprowadzenie zieleni urządzonej o zró żnicowanym składzie gatunkowym, która b ędzie niezb ędnym elementem całego zało żenia rekreacyjnego. Wskutek ww. działa ń skład gatunkowy flory na znacznych powierzchniach zostanie wzbogacony. Nale ży jednak unika ć wprowadzania nadmiernej ilo ści gatunków obcych, w szczególno ści za ś gatunków zdolnych do silnej ekspansji.

Oddziaływanie na faun ę będzie dotyczy ć przede wszystkim wn ętrza przedmiotowego terenu (tereny zadarnione) i tych gatunków, dla których stanowi ono przestrze ń żerowiskow ą. Mo żna jednak zało żyć, że funkcje zaj ętych terenów zostan ą przej ęte przez tereny przyległe

18 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO mpzp obszaru poło żonego w gminie Santok - obr ęb Nowe Polichno i Stare Polichno i inne obszary znajduj ące si ę w s ąsiedztwie, gdy ż teren posiada siln ą obudow ę biologiczn ą (tereny le śne). Nale ży zaznaczy ć, że zdecydowana wi ększo ść gatunków zwierz ąt zwi ązana jest z terenami le śnymi oraz zadrzewieniami, dlatego wydaje si ę konieczne uwzgl ędnienie nasadze ń zieleni wysokiej oraz zarzewie ń i zakrzewie ń w postaci np.: przydro żnych szpalerów drzew, k ęp drzew czy zadrzewie ń na granicach działek oraz w s ąsiedztwie rowów melioracyjnych. Istniej ąca strefa ekotonu pomi ędzy użytkami zielonymi a lasem. równie ż powinna by ć zachowana i zagospodarowana ze szczególn ą uwag ą. Projekt zakłada odsuni ęcie zabudowy na minimum 12 m od granicy lasu.

Reasumuj ąc, ustalenia planu oraz zachowanie zasad wynikaj ących z ró żnego rodzaju zalece ń, pozwalaj ą uzna ć potencjalne negatywne oddziaływanie na flor ę i faun ę obszaru za nieistotne. Jednocze śnie mo żliwa jest znaczna minimalizacja niekorzystnego wpływu. Jednak że ostateczna ocena mo żliwa jest na dalszych etapach procesu inwestycyjnego.

6.7. Krajobraz

Zagospodarowanie otwartego terenu, który był dotychczas u żytkowany rolniczo znacz ąco wpłynie na przekształcenie dotychczasowego krajobrazu. Oddziaływanie to b ędzie miało charakter trwały oraz długoterminowy. Trudno jednak stwierdzi ć, aby oddziaływanie to miało status jednoznacznie negatywny. Nale ży bowiem zaznaczy ć, że wprowadzenie planowanej funkcji rekreacyjnej jest z natury stosunkowo mało obci ąż aj ące dla krajobrazu. Dodatkowo ewentualny niekorzystny wpływ przyszłego zainwestowania na krajobraz, powinno obni żyć zachowanie wysokich standardów zabudowy i zagospodarowania. W szczególnym przypadku wprowadzenie harmonijnej zabudowy, zieleni urz ądzonej oraz utworzenie zbiorników wodnych mo że urozmaici ć monokulturowy pejza ż obszarów rolniczych. Ponadto projekt planu dopuszcza likwidacj ę napowietrznych linii elektroenergetycznych średniego napi ęcia 15kV, a tym samym usuni ęcie z krajobrazu elementów dysharmonizuj ących. Okre ślona w planie wysoko ść zabudowy maksymalnie 15 m spowoduje, że nowopowstaj ące obiekty nie zdominuj ą istniej ącego krajobrazu, zwłaszcza w odniesieniu do istniejących budynków i ściany lasu przy południowej granicy planu.

Charakter i zakres inwestycji zarówno na etapie budowy jak te ż eksploatacji nie b ędzie miał żadnego istotnego wpływu zarówno na walory krajobrazowe poło żonego w bezpo średnim s ąsiedztwie Obszaru Chronionego Krajobrazu „4-Dolina Warty i Dolnej Noteci”.

6.8. Zdrowie ludzi

Na zdrowie ludzi bezpo średni wpływ maj ą wszelkie czynniki zakłócaj ące i zanieczyszczaj ące (m.in. zanieczyszczenie powietrza, wód i gleb omówione wcze śniej). Znacz ący wpływ mają równie ż stresory takie jak hałas i wibracje oraz szkodliwe pola elektromagnetyczne. Z racji planowanej funkcji (tereny rekreacyjne) nale ży przyj ąć , iż negatywne oddziaływanie na zdrowie ludzi, zarówno mieszkaj ących w pobli żu, jak równie ż przebywaj ących czasowo, nie wyst ąpi.

W fazie budowy, jako krótkoterminowe negatywne oddziaływanie mo żna wskaza ć zwi ększony hałas wywołany prac ą maszyn i ruchem środków transportu. Natomiast w fazie eksploatacji mo żna si ę spodziewa ć istotnego wzrostu hałasu komunikacyjnego w wyniku intensyfikacji ruchu kołowego. Specyficznym źródłem hałasu mog ą okaza ć si ę obiekty rekreacyjne, w zale żno ści od funkcji. Potencjalny poziom i rozprzestrzenianie si ę hałasu na

19 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO mpzp obszaru poło żonego w gminie Santok - obr ęb Nowe Polichno i Stare Polichno obszarze obj ętym planem nie powinny jednak przekroczyć dopuszczalnych norm. Negatywne oddziaływania akustyczne mog ą zosta ć wyeliminowane lub zminimalizowane poprzez wła ściw ą organizacj ę ruchu samochodowego oraz stosowanie nasadze ń zieleni izolacyjnej.

6.9. Zale żno ści mi ędzy elementami środowiska

Środowisko przyrodnicze cechuje si ę nierozerwaln ą współzale żno ści ą wszystkich jego elementów. Je śli zmianie ulega jeden z komponentów, nie pozostaje to bez znaczenia dla stanu i funkcjonowania pozostałych elementów.

Realizacja potencjalnych przedsi ęwzi ęć mo żliwych dzi ęki projektowanemu planowi będzie zaburza ć istniej ące zale żno ści pomi ędzy ró żnymi elementami środowiska jedynie w stopniu niewielkim. Potencjalne prace ziemne nie b ędą zakłóca ć w stopniu istotnym relacji pomi ędzy warunkami glebowymi a warunkami hydrologicznymi jak te ż pomi ędzy warunkami siedliskowymi a flor ą i faun ą.

Jednym z najwra żliwszych komponentów środowiska przyrodniczego jest ró żnorodno ść biologiczna, która zwykle ulega obni żeniu wraz ze zmian ą warunków życiowych na danym terenie. Procesy inwestycyjne mog ą prowadzi ć do zmniejszenia składu gatunkowego fauny i flory. Wskutek zagospodarowania mo że zmieni ć si ę topoklimat, a tak że klimat akustyczny. Na terenach dotychczas otwartych mo że nast ąpi ć przerwanie lub ograniczenie wymiany ekologicznej z otoczeniem.

Dlatego w celu zachowania powi ąza ń i innymi cennymi przyrodniczo obszarami konieczne jest takie kształtowanie zagospodarowania, aby ograniczy ć do minimum powstawanie barier ekologicznych (np. umiarkowane stosowanie ogrodze ń). Z kolei wprowadzanie zieleni wysokiej oraz zadrzewie ń i zakrzewie ń, a tak że budow ę zbiorników wodnych itp. w powi ązaniu z istniej ącą sieci ą melioracyjn ą, zadrzewieniami śródpolnymi oraz kompleksem le śnym pozwoli zachowa ć b ądź odtworzy ć korytarze ekologiczne.

Nale ży jednak zaznaczy ć, że realizacja potencjalnych inwestycji nie powinna mie ć negatywnego wpływu na istniej ące powi ązania i zale żno ści ekologiczne zarówno wewn ątrzgatunkowe jak te ż mi ędzygatunkowe.

6.10. Przedmioty ochrony obszarów Natura 2000

Obszar obj ęty planem miejscowym nie znajduje si ę w granicach obszarów Natura 2000. Najbli żej poło żone obszary Natura 2000 to wymienione w par. 2.8. obszary specjalnej ochrony ptaków PLB 080002 Dolina Dolnej Noteci i PLB 300015 Puszcza Notecka oraz obszar specjalnej ochrony siedlisk PLH 080006 Uj ście Noteci. Wszystkie znajduj ą si ę w odległo ści, odpowiednio: ok. 04km, 0,8km i 1,5km.

Siedliska i gatunki, dla których je utworzono, pomimo niewielkiej odległo ści nie s ą w żaden sposób nara żone na bezpo średnie negatywne oddziaływanie funkcji przewidzianych w projekcie. Gatunki ptaków b ędące przedmiotem ochrony s ą ści śle zwi ązane z wyst ępuj ącymi tam siedliskami i tylko nieliczne z nich mog ą pojawia ć si ę w sporadycznych przypadkach w obszarze obj ętym planem, szukaj ąc przestrzeni żerowiskowej. Projektowane przeznaczenie nie b ędzie zagra żać tak że siedliskom wymienionym w standardowym formularzu danych (SFD dla PLH 080006 „Uj ście Noteci”), z uwagi na oddalenie oraz wykluczenie znacz ącego oddziaływania ustale ń na poszczególne elementy środowiska.

20 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO mpzp obszaru poło żonego w gminie Santok - obr ęb Nowe Polichno i Stare Polichno

6.11. Wpływ istniej ących i projektowanych przedsi ęwzi ęć

Istotnym aspektem w ocenie wpływu inwestycji na omawianym obszarze jest potencjalne oddziaływanie skumulowane. W s ąsiedztwie terenu obj ętego planem miejscowym, nie wyst ępuj ą oraz nie planuje si ę przedsi ęwzi ęć , które mogłyby znacz ąco negatywnie oddziaływa ć na środowisko. Jedynie w odległo ści ok. 200m na południe od granicy opracowania przebiega droga wojewódzka nr 158 posiadaj ąca klas ę drogi głównej. Z uwagi na nat ęż enie ruchu uzna ć ja nale żą za barier ę ekologiczn ą utrudniaj ącą migracje zwierz ąt, zwłaszcza zamieszkuj ących przyległy kompleks le śny. Mimo to nie przewiduje si ę wyst ąpienia oddziaływania skumulowanego zarówno w granicach planu jak i w jego s ąsiedztwie. Projektowane przeznaczenie dla obszaru planu nie przyczyni si ę do istotnego wzrostu nat ęż enia ruchu na drodze. Z kolei 200m bariera lasu pomi ędzy drog ą a obszarem opracowania ograniczy do minimum uci ąż liwo ść wynikaj ącą z ruchu kołowego.

6.12. Zabytki i dobra materialne

Zgodnie z informacj ą uzyskan ą od Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gorzowie Wlkp. na etapie składania wniosków do projektu planu w granicach obszaru obj ętego opracowaniem nie wyst ępuj ą obiekty podlegaj ące ochronie konserwatorskiej, strefy ochrony konserwatorskiej oraz stanowiska archeologiczne.

7. Transgraniczne oddziaływanie na środowisko

Z uwagi na charakter potencjalnych inwestycji, przewidzianych planem miejscowym, a tak że ze wzgl ędu na zakres prac i zasi ęg terytorialny, nie przewiduje si ę wyst ąpienia oddziaływania transgranicznego.

8. Zapobieganie, ograniczanie lub kompensacja przyrodnicza negatywnych oddziaływa ń na środowisko

Negatywne oddziaływanie na środowisko, wynikaj ące z realizacji ustale ń planu miejscowego, mo że zosta ć wyeliminowane lub zminimalizowane dzi ęki podj ęciu okre ślonych działa ń. Tam, gdzie nie ma mo żliwo ści unikni ęcia lub wydatnego zmniejszenia negatywnego wpływu na środowisko, nale ży stosowa ć kompensacj ę przyrodnicz ą, która pozwoli zrównowa żyć utracony potencjał.

Dodatkowo na obecnym etapie mo żna sformułowa ć kilka podstawowych zasad minimalizuj ących potencjalne negatywne oddziaływanie na środowisko. Zasady te zostały cz ęś ciowo zaimplementowane do projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, natomiast pozostałe zalecenia powinny zosta ć uwzgl ędnione na dalszych etapach procesu inwestycyjnego. Są to np.:

1) bezwzgl ędne przestrzeganie zapisów prawnych dotycz ących ochrony środowiska;

2) uwzgl ędnienie s ąsiedztwa obszarów chronionych;

21 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO mpzp obszaru poło żonego w gminie Santok - obr ęb Nowe Polichno i Stare Polichno

3) stosowanie rozwi ąza ń i technologii pozwalaj ących ograniczy ć uci ąż liwo ść proponowanych funkcji do granic własnego terenu;

4) stosowanie rozwi ąza ń i technologii pozwalaj ących ograniczy ć uci ąż liwo ść inwestycji liniowych (takich jak drogi, magistralne sieci przesyłowe itp.);

5) ograniczenie emisji zanieczyszcze ń do powietrza atmosferycznego poprzez: − stosowanie technologii „przyjaznych środowisku” (technologie budowlane i eksploatacyjne), − instalowanie urz ądze ń ograniczaj ących emisj ę zanieczyszcze ń do atmosfery (filtry), − stosowanie źródeł energii cieplnej charakteryzuj ących si ę niskim stopniem emisji zanieczyszcze ń do atmosfery (np. energia elektryczna, gaz ziemny), − stosowanie zieleni izolacyjnej w pobli żu punktowych i liniowych źródeł emisji zanieczyszcze ń, − wła ściwa organizacja układu komunikacyjnego pozwalaj ąca na ograniczenie ruchu samochodowego do niezb ędnego minimum;

6) ograniczenie emisji zanieczyszczeń do wód podziemnych i gleby poprzez: − pełne podł ączenie obiektów budowlanych do sieci kanalizacji sanitarnej, − budow ę sprawnego systemu zagospodarowania wód opadowych i roztopowych, w tym magazynowanie wód opadowych w ramach retencji powierzchniowej, − stosowanie technologii „przyjaznych środowisku” (technologie budowlane i eksploatacyjne), − monta ż instalacji pozwalaj ących na oszcz ędne gospodarowanie wod ą (np. obieg zamkni ęty), − wła ściwe izolowanie elementów infrastruktury, mog ących emitowa ć zanieczyszczenia do gleby i wód podziemnych, − wła ściwe przygotowanie miejsc postojowych i miejsc składowania odpadów, − prowadzenie monitoringu stanu wód podziemnych i powierzchniowych, a tak że stanu technicznego infrastruktury;

7) okre ślenie zasad gospodarowania odpadami poprzez: − uniemo żliwienie niekontrolowanego wyrzucania odpadów poprzez zapewnienie sprawnego systemu ich usuwania i wła ściwe zagospodarowanie terenów otwartych, − likwidacja istniej ących skupisk odpadów, − rozpatrzenie stosowania selektywnej zbiórki odpadów, − rozpatrzenie mo żliwo ści rozwi ązania problemu nieczynnego wysypiska;

8) ograniczenie emisji hałasu komunikacyjnego i eksploatacyjnego poprzez: − nasadzenia zieleni izolacyjnej wzdłu ż liniowych i punktowych źródeł emisji hałasu, − stosowanie wła ściwych nawierzchni drogowych, cichszych technologii i urz ądze ń oraz utrzymywanie ich w dobrym stanie technicznym;

9) ochrona powierzchni ziemi i gleb poprzez: − kompensacj ę trwałego pokrycia terenu zabudow ą, w drodze utworzenia (w granicach własnego terenu) obszarów zieleni urz ądzonej, − utrzymanie mo żliwie maksymalnej powierzchni biologicznie czynnej, − ograniczenie zmian geologicznych i morfologicznych do skali przystaj ącej do obecnego krajobrazu,

22 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO mpzp obszaru poło żonego w gminie Santok - obr ęb Nowe Polichno i Stare Polichno

− wył ączanie chronionych powierzchni rolnych i le śnych z produkcji z zachowaniem wszystkich etapów procedur odrolnienia i wylesienia;

10) minimalizacja niekorzystnego wpływu na ró żnorodno ść biologiczn ą poprzez: − ochron ę i zachowanie najcenniejszych elementów lokalnego środowiska, − ograniczenie powstawania barier antropogenicznych i d ąż enie do zachowania korytarzy migracji fauny, − ograniczanie inwestycji przecinaj ących istniej ące korytarze ekologiczne, − utrzymanie mo żliwie maksymalnej powierzchni biologicznie czynnej, − prowadzenie działalno ści zadrzewieniowej i zakrzewieniowej wzdłu ż dróg i miejsc parkingowych, − rozwa żne dobieranie gatunków w procesie kształtowania nowych obszarów zielni urz ądzonej – umiarkowane stosowanie gatunków obcych, zwłaszcza szczególnie ekspansywnych, − wykonanie dodatkowych bada ń flory i fauny, w przypadku zaistnienia ryzyka znacznego obni żenia bioró żnorodno ści obszaru;

11) minimalizacja niekorzystnego wpływu przyszłego zainwestowania na krajobraz poprzez: − unikanie wprowadzania zabudowy tymczasowej, − spełnienie wysokich standardów architektonicznych oraz ładu przestrzennego dla istniej ącej oraz nowej zabudowy i zagospodarowania, w zakresie form i materiałów oraz stanu technicznego, w celu zwi ększenia walorów estetycznych krajobrazu antropogenicznego, − strefowanie intensywno ści zagospodarowania, stosowanie stref buforowych, − maksymaln ą mo żliw ą ochron ę i zachowanie śródpolnych zadrzewie ń i zakrzewie ń, − wprowadzanie zieleni urz ądzonej, ze szczególnym uwzgl ędnieniem zieleni wysokiej.

9. Rozwi ązania alternatywne do rozwi ąza ń przyj ętych

Projekt planu został wykonany jednowariantowo. Zało żenia przyj ęte w proponowanym rozwi ązaniu nie przyczyni ą si ę do istotnego pogorszenia stanu środowiska, dlatego nie wskazuje si ę stosowania rozwi ąza ń alternatywnych.

10. Streszczenie w j ęzyku niespecjalistycznym

Generalnie realizacja zało żeń projektu planu, ich skala oraz planowane funkcje, przy zachowaniu podstawowych norm i zasad ochrony środowiska, a tak że odpowiednich rozwi ąza ń minimalizuj ących, nie wpłyn ą istotnie na środowisko przyrodnicze.

Przewiduje si ę, że mog ą zaj ść istotne zmiany w krajobrazie, wynikaj ące z wprowadzenia zabudowy i innego zagospodarowania na tereny dotychczas otwarte, u żytkowane rolniczo. Mimo to przy zachowaniu wysokich standardów wyko ńczenia i urz ądzania zieleni zmiany te nie będą miały negatywnego charakteru, a wielokrotnie wpływ ustale ń projektu planu mo że okaza ć si ę dodatni. Realizacja zamierze ń planistycznych przewidzianych w planie miejscowym nie b ędzie generowa ć bezpo średniego negatywnego oddziaływania na pozostaj ące w s ąsiedztwie specjalne obszary ochrony siedlisk Natura 2000 oraz b ędące w ich

23 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO mpzp obszaru poło żonego w gminie Santok - obr ęb Nowe Polichno i Stare Polichno granicach przedmioty ochrony. Innym prawnie chronionym elementem w sąsiedztwie obszaru jest Główny Zbiornik Wód Podziemnych Nr 138 „Pradolina Toru ń Eberswalde (Note ć)”. Przestrzeganie prawa oraz podstawowych zasad zrównowa żonego rozwoju powinno zapewni ć wła ściw ą ochron ę zasobom wód podziemnych. Ponadto zmiana u żytkowania i funkcji terenu nie wpłynie na obni żenie potencjału przyrodniczego w skali ponadlokalnej i lokalnej. Nie przewiduje si ę równie ż wyst ąpienia negatywnych oddziaływa ń na zdrowie ludzi.

Zało żenia projektu planu miejscowego nie koliduj ą z przepisami prawa w zakresie ochrony środowiska, a rozwi ązani a dotycz ące ochrony środowiska s ą zgodne z uwarunkowaniami okre ślonymi w opracowaniu ekofizjograficznym, dotycz ącym przedmiotowego terenu. Zmiany, które nast ąpi ą w środowisku, b ędą miały charakter trwały, ale nieistotny z punktu widzenia ochrony i funkcjonowania środowiska.

11. Materiały źródłowe i literatura

W pracach nad niniejsz ą prognoz ą wykorzystano te same materiały źródłowe, które posłu żyły do sporz ądzenia opracowania ekofizjograficznego podstawowego na potrzeby przedmiotowego planu miejscowego (AKWADRAT sp. z o.o., Gorzów Wlkp. 2012).

24