Major Henryk Sucharski
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Major Henryk Sucharski Obrona Westerplatte – wrzesień 1939 Historia Westerplatte Nazwa Westerplatte Nazwa Westerplatte pojawiła się w XVII wieku, kiedy to u ujścia Wisły utworzyły się dwie piaskowe ławice, naniesione przez wody wiślane i prądy morskie. Jedną z nich, położoną na wschód od ujścia Wisły, Leniwki, nazwano Osterplatte (lub też Ost Plaate - Wschodnia Płyta), drugą położoną na zachód - Westerplatte (lub też West Plaate - Zachodnia Płyta). Makieta półwyspu Westerplatte – wrzesień 1939 Wojskowa Składnica Tranzytowa na Westerplatte ◼ 14 marca 1924 - Rada Ligi Narodów przyznaje Polsce teren na półwyspie Westerplatte, u ujścia kanału portowego do morza, naprzeciw przedmieścia Nowy Port. ◼ 31 października 1925 - obszar na terenie Wolnego Miasta Gdańska na półwyspie Westerplatte zostaje oficjalnie przekazany w bezterminowe i bezpłatne użytkowanie Polsce. ◼ 7 grudnia 1925 - Liga Narodów przyznała Polsce prawo do utrzymania straży wojskowej na Westerplatte. ◼ 18 stycznia 1926 o godz. 14.00 przybył na trawlerze Mewa pierwszy oddział i rozpoczął pełnienie służby wartowniczej ◼ 25 sierpnia 1939 - przybycie niemieckiego pancernika szkolnego Schleswig-Holstein do Gdańska Brama wejściowa na Westerplatte, około 1933 r. Załoga Westerplatte, 1930 r. Westerplatte - Wojskowa Składnica Tranzytowa, Kolacja wigilijna, 1931r. Pluton wartowniczy, 1931 r. Zmiana warty, 1931 r. Załoga Wojskowej Składnicy Tranzytowej Polacy na Westerplatte. Od lewej – sierżant Ozimek, kapitan Dąbrowski, porucznik Pająk, chorąży Gryczman Westerplatte w 1935 r. Westerplatte, lato 1939 r. 31 sierpnia 1939 r., na Westerplatte przyjechał ppłk Wincenty Sobociński. Na zdjęciu dokonuje przeglądu wojska… 7 dni obrony Westerplatte 1 września 1939 ◼ O godz. 4.30 niemiecki pancernik "Schleswig-Holstein" przyjął stan gotowości bojowej. Zarządzono alarm. ◼ O godz. 4.43 w dzienniku pokładowym odnotowano: Okręt idzie do ataku na Westerplatte ◼ O godz. 4.45 salwą ogniową z pancernika rozpoczęła się druga wojna światowa. Schleswig Holstein ostrzeliwuje Westerplatte ◼ O godz. 4.50 mjr Sucharski nawiązał łączność telefoniczną z dowództwem Marynarki Wojennej w Gdyni. Wiadomość była krótka, lecz tragiczna: "O godz. 4.45 dnia 1 września pancernik "Schleswig-Holstein" rozpoczął bombardowanie Westerplatte. Bombardowanie trwa". ◼ Nieprzyjaciel skierował główne natarcie na placówkę "Prom". Padli pierwsi zabici. Pomimo silnego ognia wrogich cekaemów patrol zniósł wartownię policji gdańskiej przy głównej bramie oraz rozproszył niemiecką kompanię piechoty, posuwającą się w kierunku kanału portowego. ◼ Jedyne działo polowe ogniem bezpośrednim zlikwidowało kilka niemieckich karabinów maszynowych w budynkach po zachodniej stronie kanału portowego w Nowym Porcie - latarnię morską, kapitanat portu, spichlerze. ◼ Ponowny atak na placówkę "Prom" odparły moździerze spod koszar, zmuszając Niemców do odwrotu. ◼ Niemcom nie udało się planowane błyskawiczne zajęcie terenu Westerplatte i dlatego przystąpili do szturmu artyleryjskiego. Łatwo odkryli i zniszczyli polskie działo, z którego oddano 28 skutecznych strzałów. Na rozkaz komendanta wycofano obsadę placówki „Prom”. ◼ Kolejne natarcie niemieckie, przeprowadzone od godz. 9.00 do 11.00, odparły wartownie nr 1, 2 i 5 oraz placówka "Fort". Najdłużej trwała walka na odcinku placówki "Przystań". ◼ Trzeci atak na wartownie 1, 2 i 5 odbył się pomiędzy godz. 19.00 a 20.30. ◼ W godzinach wieczornych odparto wypady niemieckie na wartownię nr 1 oraz na placówkę "Fort". Bilans I dnia walki ◼ Bilans znojnego pierwszego dnia walki oprócz zabitych i rannych, przyniósł Polakom utratę jedynego działa oraz wycofanie się placówki "Prom". ◼ Straty w ludziach tego dnia wyniosły po stronie polskiej 4 zabitych i szereg rannych. Strona niemiecka odnotowała tego dnia 82 zabitych i wielu rannych. 2 września 1939 ◼ Artyleria niemiecka we wczesnych godzinach rannych rozpoczęła drugi dzień boju o Westerplatte. Do natarcia ruszyła też piechota. Do godziny 14.00 Polacy ogniem karabinów maszynowych z wartowni 1, 2 i 5 oraz placówki "Fort" skutecznie odparli dwa ataki. ◼ Półgodzinny nalot przeprowadziło 47 samolotów - bombowce nurkujące Ju 87 od 18.05 do 18.45. Według danych niemieckich w tym dniu zrzucono 8 bomb 500 kg, 50 bomb - 250 kg i 100 bomb 100 kg rozrywających. Widok z niemieckiego samolotu, który bombardował Westerplatte 2.09.1939 r. Bilans II dnia walki ◼ zginęło 8 polskich żołnierzy, wielu odniosło rany, utracono wszystkie moździerze, zniszczone zostały połączenia kablowe i wartownia nr 5. Poważnie zostały uszkodzone koszary, a cały teren Westerplatte zryty lejami od bomb. ◼ mjr Sucharski nakazał spalić tajne szyfry, aby nie trafiły w ręce wroga. 3 września 1939 ◼ w godzinach przedpołudniowych Niemcy dwukrotnie nękali ogniem artyleryjskim teren Westerplatte. ◼ po południu, po 15-minutowym przygotowaniu artyleryjskim na koszary i wartownie 1 i 2 przeprowadzili natarcie rozpoznawcze. ◼ Nocą usiłowali unieszkodliwić wypadami wartownie 1 i 2 oraz placówki "Fort" i rkm kpr. Szamlewskiego. W ciężkiej walce wypady zostały odparte. Niemcy podciągają lekką artylerię Żołnierze niemieccy szykują się do ataku Wojska niemieckie entuzjastycznie witane przez tłum w Gdańsku – 3.09.1939 r. Bilans III dnia walki ◼ Polacy i w tym dniu utrzymali pozycje obronne, lecz powiększył się stan rannych żołnierzy. 4 września 1939 ◼ Rankiem niemiecki torpedowiec "T-196" po zbliżeniu się do Westerplatte otworzył ogień i pomiędzy godzinami 7.00-7.12 oraz 9.45-9.50 z odległości 2800 m wystrzelił 65 granatów w kierunku składów amunicyjnych od strony morza, wartowni, płotu i muru po wschodniej stronie Westerplatte. ◼ Drugi okręt "Von der Groeben" otworzył ogień na cele ruchome i został przez Polaków ostrzelany z karabinów maszynowych. Westerplatte w ogniu, pożar gdańskich warsztatów portowych Bilans IV dnia walki ◼ Polska załoga, mimo poważnych zniszczeń umocnień oraz zwiększenia się liczby rannych żołnierzy, nadal utrzymywała swą linię obronna. ◼ wskutek ustawicznego ostrzału artyleryjskiego, braku wody pitnej i snu - wzrastało fizyczne wyczerpanie. ◼ Coraz bardziej widoczne w wyniku zniszczeń umocnienia i schrony nie gwarantowały zabezpieczenia. 5 września 1939 ◼ O godz. 11.00 rozpoczął się ostrzał artyleryjski, z dział torpedowców niemieckich ◼ od 12.00 do 15.00 rozwinęła się wymiana strzałów pomiędzy stanowiskami obronnymi a linią niemiecką. ◼ w godz. 16.15-17.00 ciężkie moździerze niemieckie ostrzeliwały dokładnie już widoczne koszary i wartownie 1 i 2, co spowodowało dalsze ich uszkodzenie. ◼ W ciągu nocy Polacy odpierali kolejne wypady niemieckie na wartownie 1 i 2, a szczególe na placówkę "Fort", gdzie rozgorzała ciężka walka z silną grupą niemiecką. Tak wyglądała wartownia nr 2 po walce… Zniszczony budynek w Nowym Porcie 6 września 1939 ◼ Pomiędzy godz. 9.00 a 11.00 Niemcy dokonali ponownego ostrzelania basenu amunicyjnego. Magazyny wprawdzie zostały trafione, lecz wbrew niemieckim oczekiwaniom nie eksplodowały. ◼ W godzinach wieczornych artyleria i piechota niemiecka wznowiły ataki, których celem stały się stanowiska placówki "Przystań". Załoga niezmiennie utrzymywała swe linie obronne, lecz wyczerpanie dochodziło do punktu szczytowego. Położenie rannych stawało się coraz gorsze, u niektórych wywiązała się gangrena. Niemieckie stanowisko CKM w budynku Nowego Portu 7 września 1939 ◼ O godz. 4.00 Niemcy rozpoczęli silne natarcie. Otworzyły ogień działa pancernika i broń przeciwlotnicza. Zaciekle biły karabiny maszynowe. Kanonada trwała do godziny 5.00. ◼ O 7.10 ogień otworzyły działa przeciwlotnicze, ◼ Atakujące jednostki niemieckie o godz. 7.15 wycofały się na poprzednie pozycje. Do akcji przystąpili saperzy usiłujący ponownie podpalić las. Las stanął w płomieniach, lecz teren Westerplatte nadal był terenem Wojskowej Składnicy Tranzytowej. ◼ Załoga Westerplatte przetrzymała 17 fal ognia huraganowego, odparła 14 ataków i 19 nocnych wypadów. ◼ Utracono 15 zabitych, kilkudziesięciu rannych, pod ogniem dział, moździerzy, miotaczy min i bomb lotniczych załoga trwała w zrujnowanych umocnieniach Na Westerplatte powiewa hitlerowska flaga. Żołnierze ◼ O godz. 10.15 komendant mjr Henryk Sucharski zarządził przerwanie walki i niemieccy na ruinach jednej wywieszenie białej flagi. z wartowni Po bitwie… Koszary na Westerplatte, po zakończeniu walk. W podziemiach koszar mieściła się Wartownia nr 6 Dowództwo niemieckie na Westerplatte Poddająca się po heroicznej obronie załoga Westerplatte. Na I planie st. ogn. Leonard Piotrowski i mjr Henryk Sucharski, z tyłu sierż. Franciszek Topowicz. Po kapitulacji. Od prawej: por. Kręgielski, kpt. Dąbrowski, kpt. Słaby, por. Grodecki Polscy obrońcy pilnowani przez żołnierzy niemieckich – Westerplatte 7.09.1939 r. Dalsze losy Westerplatczyków ◼ Rannych odwieziono do Akademii Medycznej w Gdańsku-Wrzeszczu, gdzie ulokowano się w baraku dla więźniów cywilnych, strzeżonych przez esesmanów ◼ Część nie zmobilizowanych, starszych wiekiem pracowników kontraktowych ulokowano w obozie jeńców cywilnych w Gdańsku- Nowym Porcie. ◼ Pozostałą załogę rozesłano do stalagów i oflagów Major Henryk Sucharski Lata dziecięce i młodość… Henryk Sucharski urodził się 12 listopada 1898 r. we wsi Gręboszów w województwie tarnowskim jako najmłodsze dziecko w ubogiej, wielodzietnej rodzinie wiejskiego szewca Stanisława i Agnieszki z domu Bójko. Rodzice i rodzeństwo Henryka Sucharskiego: Anna (stojąca z lewej), Roman i Bronisława (stojąca za nimi). Lata szkolne… ◼ Naukę rozpoczął w wieku 6 lat w tutejszej dwuklasowej szkółce ludowej. ◼ W 1908-1909 uczęszczał do czteroklasowej szkoły w Otfinowie