Gemini-windpark Energieregio Noord-Nederland Tennet maakt het hoogspanningsnet in , Drenthe en Friesland klaar Verbinding voor een duurzame toekomst. Hoe? Dat zie je op deze kaart. Robbenplaat Noorwegen 2 LEGENDA Bestaande 110 kV-verbinding 220 / 380 kV Nieuwe verbinding Eemshaven Schiermonnikoog Verbinding Bestaand hoogspanningsstation A Denemarken Nieuw of aangepast 3 hoogspanningsstation Nieuwe wintrackmasten Eemshaven

Winsum Delfzijl Dokkum 1 GRONINGEN ONDERZOEK UITVOERING 13 11 4 Grijpskerk 7 Delfzijl A Alternatieven Net op Zee 2 Eemshaven GRONINGEN Ten noorden van de 12 waddeneilanden (Tijdelijk hoogspanningsstation (380/220 kV)) LEEUWARDEN Burgum (Nieuwe verbinding) Vierverlaten 8 3 Zuidbroek 8 Compensatie en 3 B filterstation Eemshaven Vierverlaten Nieuw hoogspannings- (Nieuw station) Herbayum station Zuidwest Drenthe (Nieuwe stations, versterken verbinding) Louwsmeer 6 4 Marnezijl-Oudehaske 110 kV (aanpassen station) 6 Diele (Nieuwe verbinding) 14 C Verkenning Meer informatie 9 elektriciteitsysteem 5 Heerenveen Oudehaske 110 kV Drachten Noord Nederland (Aanpassen station) Rauwerd www.Eemshaven-Vierverlaten380kv.nl Meeden 14 C Meeden 6 Norg 2 Hoogspanningsstation Bolsward Meeden 110 kV / 380 kV (Station aanpassen, uitbreiden) 5 FRIESLAND PLANNING 7 Delfzijl-Weiwerd ASSEN (Station uitbreiden) Sneek 4 4 1 Eemshaven - 5 Gasselte Stadskanaal 8 Delfzijl-Weiwerd-Groningen kraanlanden Vierverlaten (Verzwaren verbinding) Gorredijk Oosterwolde (Verwijderen verbinding) Oudehaske 9 Heerenveen 10 2 Gasselte-Groningen Aansluiten nieuwe Ememn (Aanpassen verbinding) stikstofinstallatie Gasunie Zuidbroek (Nieuwe verbinding) Beilen 3 Groningen HunzeGroningen DRENTHE Bloemsingel 110 kV B (Nieuwe verbinding) 10 Stadskanaal Wolvega (Aanpassen verbinding) Lemmer 4 Assen Zeijerveen 110 kV (Aanpassen hoogspanningsstation) 11 Eemshaven- Vierverlaten 380 kV (Nieuwe verbinding) Wijster 5 Station Bolsward 110 kV 12 Hoogspanningsstation 7 6 Hoogspanningsstation Vierverlaten 380 kV Hoogeveen Bargermeer Zuid Groningen (Nieuwbouw) (Westerwolde Meppel Veenoord (Nieuw 380 kV/110 kV-station als 13 - onderdeel netversterking) Vierverlaten 110 kV (Aanpassen verbinding) Schoonebeek 7 Hoogspanningsstation Emmen-Veenoord Coevorden 14 Hoogspanningsstation Boerdijk/A34 Louwsmeer Ens (Nieuw 380 kV/110 kV-station en (Verbouw) VORIGE VOLGENDEonderdeel netversterking) 8 Netversterking 110 Zwolle kV-net Noordoost Nederland (Aanpassen verbindingen en stations) 2020 2 Eemshaven Het Hogeland Tijdelijk hoogspanningststation (380/220kV).

Info

In aanbouw, gereed 2020

VORIGE VOLGENDE 3 Compensatie en Filterstation Eemshaven Nieuwbouw.

Het Europese wisselstroomnet is – net als alle aangesloten apparaten – gebaseerd op een frequentie van 50 Hertz. De filters op het compensa- tie- en filterstation gaan vervormingen tegen van vermogenelektronica en apparatuur. Zo garanderen ze de kwaliteit van de netspanning.

In aanbouw, gereed 2021

VORIGE VOLGENDE 4 Marnezijl-Oudehaske 110 kV Aanleg ondergrondse kabelverbinding.

Deze ondergrondse kabelverbinding sluit aan op de kabels van Windpark Fryslan (in aanbouw) en vanaf 2023 op het (geplande) nieuwe hoogspan- ningsstation. De verbinding langs de A7 is 32 kilometer lang.

Bouw zomer 2019 gestart, gereed 2020

VORIGE VOLGENDE 5 Hoogspanningsstation Heereveen Oudehaske Aanpassen Oudehaske (Heerenveen).

Om het bestaande elektriciteitsnet in Westelijk Friesland robuust te maken voor de toekomst en aan de groeiende vraag naar transportcapaciteit – met name voor duurzame energie – te voldoen moet het net in Friesland worden versterkt en uitgebreid. Het hoogspanningsstation Oudehaske (bij Heerenveen) wordt uitgebreid met extra transformatoren en velden.

Bouw zomer 2019 gestart, gereed 2020

VORIGE VOLGENDE 6 Hoogspanningststation Meeden Aanpassingen (110 kV en 220 kV) en uitbreiding (380 kV).

Het hoogspanningsstation krijgt meer 110- en 220 kV-capaciteit. Het 380 kV-deel van het station wordt uitgebreid om de transport- capaciteit met Duitsland (via de 380 kV-verbinding Meeden-Diele) te kunnen vergroten.

In aanleg

VORIGE VOLGENDE 7 Delfzijl Weiwerd Uitbreiden en aanpassen van het hoogspanningsstation.

Uitbreiden transportvermogen en aanpassen van het hoogspanningsstation, aansluitingen windparken en (Enexis) zonneparken

Begin 2020 gereed

VORIGE VOLGENDE 8 Delfzijl Weiwerd-Groningen 110 KV Aanpassen verbinding.

Verbinding tussen deze hoogspanningsstations krijgt grotere transport- capaciteit. De verbinding krijgt nieuwe geleiders en de masten worden verstevigd en hier op aangepast.

Aanleg begint in 2020

VORIGE VOLGENDE 9 Aansluiten stikstofinstallatie Gasunie Zuidbroek 110 kV-kabelverbinding.

De nieuwe stikstofinstallatie maakt buitenlands gas geschikt voor Nederlandse gasnet en kan 25% van huidige gasvraag ‘vervangen’. De installatie krijgt een 7 kilometer lange 110 kV-aansluiting op hoogspanningsstation Meeden.

Gereed 2021 (vooruitlopend op inbedrijfsname stikstofinstallatie)

VORIGE VOLGENDE 10 110 kV-verbinding Stadskanaal Aanpassen van de verbinding naar het hoogspanningsstation.

Deze 110 kV-verbinding naar hoogspanningsstation Stadskanaal krijgt meer capaciteit. De 4 kilometer lange verbinding krijgt nieuwe stroomgeleiders. De mast (bij het kanaal) die aansluit op het hoogspanningsstation Stadskanaal wordt verhoogd om de EM-norm niet te overschrijden.

Aanleg in 2020

VORIGE VOLGENDE 11 Eemshaven-Vierverlaten 380 kV Nieuwe verbinding.

De aanleg van deze 380 kV-verbinding gaat zorgen voor meer transportcapaciteit van elektriciteit vanaf enmergieknooppunt Eemshaven. De verbinding vervangt de huidige 220 kV-verbinding, is 40 kilometer lang (120 masten) en wordt gebouwd met een nieuw type masten (Wintrack).

Start bouw vanaf voorjaar 2020. Ingeplande ingebruikname 2023.

VORIGE VOLGENDE 12 Hoogspanningsstation Vierverlaten Nieuwbouw en aanpassen hoogspanningsstation

Het 110- en 220 kV-hoogspanningsstation wordt aangepast om de capaciteit te vergroten. De 380 kV-uitbreiding van het station is voor de nieuwe 380 kV-verbinding Eemshaven-Vierverlaten. Nieuwbouw bij het bestaande hoogspanningsstation in Hoogkerk. Na ingebruikname van het 380 kV-deel is Vierverlaten het grootste hoogspanningsstation van Nederland.

Gereed 2023

VORIGE VOLGENDE 13 Winsum-Vierverlaten 110 kV Combineren 110 kV met nieuwbouw 380 kV

Vanaf Brillerij tot aan het hoogspanningsstation Vierverlaten gaat TenneT de bestaande 110 kV combineren met de nieuwe 380 kV-verbinding. Na de ingebruikname van de combinatielijn kan de 110 kV-verbinding op dit traject worden verwijderd. Van de ‘oude’ verbinding blijft 1 mast staan en wordt omgebouwd tot uitkijktoren. Op termijn - bij een verdere opwaardering van de 380 kV-lijn - wordt de 110 kV op dit traject ondergronds verkabeld.

Gereed 2023

VORIGE VOLGENDE 14 Hoogspanningsstation Louwsmeer Verbouw

Inhoud

Gereed 2023

VORIGE VOLGENDE 1 Eemshaven-Vierverlaten 220 kV Verwijderen verbinding.

Tot de ingebruikname van de nieuwe 380 kV-verbinding is de 220 kV-verbinding in bedrijf. Daarna is deze overbodig en wordt afgebroken.

Vanaf 2023

VORIGE VOLGENDE 2 Groningen Hunze-Bloemsingel 110kV Vervangen bestaande verbinding.

De 60 jaar oude ondergrondse kabelverbinding tussen de Groningse (stad) hoogspanningsstations Hunze en Bloemsingel wordt vervangen door een nieuwe.

2021

VORIGE VOLGENDE 3 Gasselte Kraanlanden- Groningen Hunze Vergroten capaciteit 110 kV-verbinding.

Onbekend

VORIGE VOLGENDE 4 Hoogspanningsstation Assen Zeijerveen 110 kV Uitbreiden hoogspanningsstation.

Uitbreiden hoogspanningsstation: meer capaciteit voor aansluiten van duurzame initiatieven in omgeving Assen

Gereed 2021 (vooruitlopend op inbedrijfsname stikstofinstallatie)

VORIGE VOLGENDE 5 Hoogspanningsstation Bolsward 110 kV Nieuw hoogspanningsstation.

Gepland is een nieuw hoogspanningstation in Bolsward. Deze is onderdeel van Netversterking Westelijk Friesland. EZK, TenneT en windpark maken samen een inpassingsplan (2020).

Gereed 2023

VORIGE VOLGENDE 6 Hoogspanningsstation Emmen-Veenoord Boerdijk/A34 (Nieuw 380 kV/110 kV-station als onderdeel netversterking)

Info

Gereed 2023

VORIGE VOLGENDE 7 Hoogspanningsstation Emmen-Veenoord Boerdijk/A34 (Nieuw 380 kV/110 kV-station en onderdeel netversterking)

Info

Gereed 2023

VORIGE VOLGENDE 8 Netversterking 110 kV-net Noordoost Nederland (Aanpassen verbindingen en stations)

Info

Gereed 2023

VORIGE VOLGENDE A Aansluiten windpark Ten Noorden van de Waddeneilanden.

Planologisch voorbereiden van verbinding. De minister van Economische Zaken en Klimaat, en de minister van Binnenlandse zaken bepalen het voorkeursalternatief.

Gereed 2025

VORIGE VOLGENDE B Netversterking Noord Oost Nederland Vergroten transportcapaciteit in Drenthe en Oost Groningen.

TenneT doet onderzoek naar het vergroten van de transportcapaciteit voor zon- en windinitiatieven in Oost Groningen en Drenthe. Gepland zijn twee nieuwe 110 kV/380 kV-hoogspanningsstations

Gereed 2025

VORIGE VOLGENDE C Verkenning Noord Nederland

Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat en TenneT voeren een verkenning uit naar de mogelijkheden om vanaf circa 2030 grote hoeveelheden in het noorden duurzaam opgewekte elektriciteit af te voeren naar andere delen van het land.

Vanaf najaar 2020

VORIGE VOLGENDE Informatie Deze infographic is tot stand gekomen in voorjaar 2020 in samenwerking met Tennet en Loek Weijts, infographics.