Elit Turizm, İstanbul'da 5 Otele Çıkacak Dedeman

İÇİNDEKİLER

06 22

46 76

54 68

yatırım acenteler ■ İstanbul yatırımcıların ve ■ İskandinav pazarı istikrarlı zincirlerin gözdesi oldu ...... 6-15 yükselişini sürdürüyor ...... 54-59 ■ Haberler ...... 16-18 ■ Söyleşi/Akın Kocatürk ...... 60-61 ■ Söyleşi/Birol Kaymas ...... 16-18 ■ Haberler ...... 62-67

tedarikçiler oteller ■ Tedarikçiler ANFAŞ ve EMITT ■ Turizm profesyonelleri fuarında boy gösterdiler ...... 68-73 EMITT’te buluştu ...... 22-36 ■ Haberler ...... 74-75 ■ Haberler ...... 38-42 ■ Söyleşi/Reha Arar ...... 44-45 ■ Diğer haberler ...... 76-82 ■ Hollanda pazarı 2013’te küçük ■ İstatistikler ...... 83-84 rakamlarla büyüyecek ...... 46-52

Yetkin Medya Yayıncılık Yazı İşleri [email protected] Ece Yarkataş Ticaret Limited Şirketi Adına [email protected] Abonelik Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İletişim 12 aylık abonelik bedeli 90 TL’dir. Sebahattin Ercan Tel: 0 212 278 77 41 pbx Abone olmak isteyenler için [email protected] hesap numarası: Reklam Genel Koordinatör Tel: 0 212 278 77 42 pbx Yetkin Medya Yayıncılık Ltd. Şti. Türkiye İş Bankası 4. Levent-İstanbul Şubesi. Bülent Büyükaras Faks: 0 212 278 77 68 [email protected] Baskı: IBAN: TR57 0006 4000 0011 1400 7932 49 Editör Özgün Ofset Tel: 0212 280 00 09 (Dekont ve adres bilgilerinizi Özlem Kasa 0212 278 77 68 nolu faksa gönderiniz.) [email protected] Issn: 2147-2300 Yayın Türü: Ulusal, süreli, aylık Adres: Görsel Yönetmen Yetkin Medya Yayıncılık Türkel Hocaoğlu Emniyetevler Mah. Bornova Sok. No: 5/B, Baskı yeri ve tarihi: [email protected] 4. Levent / İstanbul İstanbul, Şubat 2013

2 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013

SUNUŞ

Turizm profesyonelleri fuarlara yoğunlaştı

urizmciler için Kasım ayında başlayan fuar maratonu, mart ayına kadar devam ediyor. Dünyanın en önemli turizm fuarlarının arka arkaya düzenlendiği bu tarihlerde, özellikle ocak, şubat ve mart ayları yoğun geçiyor. Uluslararası fuar takviminde Türkiye de, dünyanın en önemli ilk 5 fuarı arasında olan, EMITTT ile yer alıyor. Ortadoğu, Kafkaslar, Balkanlar’da yer alan komşu ülkelerin yanı sıra 70 ülkeden katılımcılar, otelci, acenteci, tedarikçiler ile il, ilçe ve beldelerden vali, kaymakam, belediye başkanı, il kültür turizm müdürlükleri, dernek başkanları gibi üst düzey yetkilileri bir araya getiren EMITT, bu yıl da tarafları buluşturma misyonunu yerine getirdi. Fuara katılımın geçen yıla göre biraz düşük olarak gözlemlense de önemli işbirliklerine ve tanıtım çalışmalarına olanak sağladı. Bu yıl EMITT Fuarı’nın tarihinin iki hafta öne çekilmesi Antalya’da düzenlenen Anfaş Hotel Equipment Fuarı ile çakışmasını beraberinde getirdi. Tedarikçilerin yoğun olarak katıldığı Anfaş Fuarını yurtiçinden ve yurtdışından otel yatırımcıları ve yöneticileri başta olmak üzere konukevleri, YURTKUR, Türk Silahlı Kuvvetleri gibi geniş bir kesim ziyaret ediyor. Ancak bu yıl her iki fuar tarihinin çakışması, gerek ziyaretçi gerekse katılımcı sayısına olumsuz yansıdı. Fuarları ele aldığımız bu sayımızda yaptığımız görüşmelerden yola çıkarak, turizmcilerin ve tedarikçilerin her iki fuardan da memnun ayrıldıklarını söyleyebiliriz. Bu sayımızda ele aldığımız bir diğer fuar ise Hollanda’nın Utrecht kentinde düzenlenen Utrecht fuarı oldu. Fuarla birlikte Hollanda pazarını da ele aldık. Pazarda geçmişte yaşanan olumsuz olayların hassasiyetleri devam ederken, kısmen de olsa bir iyileşme göze çarpıyor. Fuar ve pazarla ilgili değerlendirmeleri dosyamızdan okuyabilirsiniz. Bu sayımızda Türkiye’nin son yıllarda istikrarlı bir şekilde büyüyen pazarlarından İskandinav pazarını ele aldık. İskandinav pazarı Türkiye’nin vazgeçilmez pazarları arasında yer alıyor. Gerek soğuk coğrafi koşulları gerekse gelir düzeyleri nedeniyle tatil yapma alışkanlıkları bulunan İskandinavlar, deniz-güneş-kum tatilini yoğun olarak tercih ediyorlar. Bu kapsamda Türkiye’ye de gelmeye devam eden İskandinavların Türkiye’deki Pazar payı da her geçen yıl artıyor. Bu sayımızda kapak konumuzu ise ‘İstanbul Otel Yatırımları’ olarak belirledik. İstanbul’da yatırımı devam eden 10’larca otel bulunuyor. İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün verilerine göre İstanbul’a 40 bin yeni yatak geliyor. 5 yıldızlı tesislerin ağırlıklı olduğu yatırımlar, İstanbul’un merkezinden çevre ilçelere ve Anadolu yakasına doğru yayılıyor. Ağırlığı turizm sektöründen gelmeyen yatırımcılar otellerin işletmesi için birçok uluslararası otel zincirini Türkiye’ye taşıyor. Bu kadar çok yatırım yapılması İstanbul’da arz fazlası tartışmalarını gündeme getirse de halen turizm sektöründe yer alan birçok şirketin gözü İstanbul’da otel yapmakta… Keyifle okumanız dileğiyle…

24 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013

YATIRIMLAR � DOSYA

İstanbul hem yatırımcıların hem de uluslararası zincirlerin gözdesi oldu

İstanbul hem yatırımcıların hem de uluslararası zincirlerin gözdesi olmaya devam ediyor. İstanbul’un merkez ilçelerinin yanı sıra Anadolu Yakası, Basın Ekspres Yolu ve havalimanı bölgesi, Karaköy gibi bölgelerde de yatırımlar dikkat çekiyor. İstanbul’un yatak kapasitesine önümüzdeki dönemde 40 bin yeni yatak eklenmesi bekleniyor.

ürkiye’nin sanayi, finans ve turizm 40 bin yeni yatak yolda devreye girdiğinde, İstanbul’un mevcut merkezi olan İstanbul’da birbiri 2013’te ise 10 milyon, 2023’te 20 mil- yatak kapasitesine 40 bin yatak eklen- Tardına yeni otel yatırımları yapılı- yon ziyaretçi hedefi bulunan İstanbul’da mesi bekleniyor. yor. 2012 yılında 9 milyon 381 bin 671 yatırım trendi devam ediyor. Kültür ve turist ağırlayan İstanbul’da özellikle 5 Turizm Bakanlığı’ndan yatırım belge- İstanbul’da belediye belgeli ve 4 yıldızlı otel yatırımları dikkat çe- si alan firma listesine göre İstanbul’da tesislerin sayısı da çok kiyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın çoğunun inşaatı başlamış 125 yeni otel İstanbul’da Kültür ve Turizm Bakan- verilerine göre İstanbul’da 125 yeni otel projesi bulunuyor. 4 ve 5 yıldızlı otellerin lığı’ndan işletme belgesi bulunan çeşitli için yatırım belgesi alındı. Uzun yıllardır yanı sıra butik, öğrenci oteli, hip, delüks sınıf ve kategorilerde 364 konaklama te- inşaatı devam eden veya yenileme yatı- gibi farklı segmentlerde otel yatırımları- sisi bulunuyor. Bu otellerin 47’si Anadolu rımlarının da dahil olduğu bu projeler ile nın bulunduğu İstanbul’da 50 adet yeni yakasında hizmet veriyor. İstanbul’daki İstanbul’un 120 bin olan yatak kapasite- 5 yıldızlı otel yapımı planlanıyor. Yatırım otellerin toplam yatak kapasitesi ise Ocak sine 40 bin yatak daha eklenecek. Yeni belgesi alan tesisler arasında 7 delüks, 19 2013 itibariyle 72 bin 410’a ulaştı. Öte yatırımlarda merkez ilçelerin yanı sıra butik, 27 adet 4 yıldızlı otel yatırımı yer yandan İstanbul’da ciddi sayıda belediye Avrupa ve Anadolu yakasında yeni otel alıyor. Aralarında 2 ve 3 yıldızlıların da belgeli otel bulunuyor. İstanbul’da belediye bölgeleri de dikkat çekiyor. bulunduğu söz konusu tesislerin hepsi belgeli tesislerin toplam yatak kapasitesi

26 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 ise 50 bin civarında. Böylece İstanbul’un cı otel zincirleri birbirleriyle yarışıyorlar. toplam yatak kapasitesi 120 bini aşıyor. Kültür ve Turizm Havalimanı bölgesi ve Basın Ekspres yolu Bakanlığı’ndan yatırım üzerinde yapımı devam eden tesislerin 5 yıldızlı otel yatırımları önde sayısı 25’e çıkmış durumda. Aldığı ziyaretçi sayısını ve turizm geli- belgesi alan firmalara göre rini her yıl artıran İstanbul’da ana faaliyet İstanbul’da çoğunun inşaatı Güneşli bölgesi öne çıkıyor alanı inşaat, mobilya, madencilik olan pek başlamış 125 yeni otel projesi Bölgede Petek Tekstil’in kurduğu Kılıç- çok firma otel yatırımına girdi. Taksim, bey Turizm İşletmeleri A.Ş, Basın Ekspres Sultanahmet, Laleli, Beşiktaş, Maslak gibi bulunuyor. 4 ve 5 yıldızlı Yolu’nda AVM ve otelden oluşan bir tesis otel bölgeleri dışında Eyüp, Bayrampa- otellerin yanı sıra butik, yapıyor. İSTOÇ’ta yapımı uzun süredir de- şa, Bostancı, Bağcılar, Halkalı gibi farklı öğrenci oteli, hip, delüks gibi vam eden İSTOÇ Saray projesi ise devam lokasyonlarda da otel yatırımları devam farklı segmentlerde otel ediyor. Yine Şölen Çikolata 5 yıldızlı bir ediyor. İş turizminin yanı sıra kongre ve otel, Kadak Şirketler Grubu’nun AVM ve kültür turizmine de ev sahipliği yapan yatırımlarının bulunduğu 4 yıldızlı iki otel ve Makplast Makine’nin İstanbul’daki yeni yatırımlar, şehir mer- İstanbul’da 50 adet yeni 5 yıldızlı otel projesi bulunuyor. Bölgenin kezlerinin dışında Atatürk Havalimanı ile 5 yıldızlı otel yapımı eski yatırımcılarından olan ve Holiday E-5, TEM ve sahil yolunu birleştiren Basın planlanıyor. Yatırım belgesi Inn adıyla oteli bulunan Bozatlı Grup, Ekspres Yolu ve çevresinde yoğunlaşıyor. Güneşli’de bir SPA oteli yapmaya hazırla- Yatırım Belgesi alan tesislerin 43’ünü 5 alan tesisler arasında 7 nıyor. Nurol GYO ise eski Hürriyet Medya yıldızlı tesisler oluştururken, 30 tanesini delüks, 19 butik, 27 adet 4 Towers Binası’nın yerine otel yapmayı 4 yıldızlı tesisler oluşturuyor. yıldızlı otel yatırımı yer alıyor. planlıyor. Elite World markasıyla otelcilik yapan Elit Turizm’in ise Florya ve Yeni- Anadolu yakasına yeni bosna’daki otel yatırımları devam ediyor. yatırımlar geliyor finans merkezi olması nedeniyle Ataşehir Grup ayrıca İstanbul Maltepe’de de bir o- Yeni yatırımlarda Anadolu yakasında ve etrafında toplanıyor. tel yatırımı daha planlıyor. havalimanı çevresinde ciddi hareketlilik gö- rünüyor. Anadolu Yakası’nda Cevahir Asia, Havalimanı bölgesi ve Basın Ekspress İçinde otellerin olduğu kompleks Wyndham Kalamış, Nuh Beton’un yaptığı Yolu yatırımcıların gözdesi oldu projeler dikkat çekiyor Dedeman Bostancı ve Dedeman Bostancı İstanbul Avrupa yakasında yapımı Öte yandan inşaat şirketlerinin de ha- Park, Kolin Hotel İstanbul, Thermal İstanbul devam eden oteller ise kent merkezinde valimanı, Basın Ekspres Yolu ve Güneşli gibi pek çok tesisin inşaatı devam ediyor. yer kalmadığı için şehrin diğer ilçelerine bölgesindeki yatırımları devam ediyor. Oryataş’ın Ümraniye’de yaptığı Crowne yayılmış durumda. Özellikle havalimanı Bölgede daha çok içerisinde otel, AVM, Plaza Ümraniye’nin Mart 2013’te açılması bölgesi son yıllarda yatırımcıların gözde- residence ve konut gibi kompleks yapıla- bekleniyor. Anadolu Yakası’nda yatırımı si oldu. Uluslararası zincirlerin ilgi odağı rın yükseldiği projeler hayata geçiriliyor. devam eden oteller Sabiha Gökçen havali- haline gelen İstanbul’un bu yeni kongre EgeEYapı Grup ve Torunlar GYO’nun pro- manının da etkisiyle Tuzla-Kadıköy hattı ile bölgesindeki yatırımlar için yerli ve yaban- jesi içerisinde otel projeleri bulunuyor. Bir

02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 7 YATIRIMLAR � DOSYA

diğer kompleks proje ise Mar Yapı’nın G Plus projesi olacak. İşletmesini Divan Gru- bu’nun yapacağı projenin ikinci etabında rezidans ve 140 odalı 4 yıldızlı otel inşaatı devam ediyor. Mar Yapı yine aynı bölgede 2013’te 100 milyon dolar yatırım değerine sahip iki projesine de başlamayı planlıyor. Yine Öz Gayrimenkul, Güneşli kavşağın- da otel ve ofis projesi inşa ediyor. Eren Holding ise Güneşli’de 44 dönümlük arazi üzerinde 5 yıldızlı otel, rezidans ve fuar ve kongre merkezi kompleksi yapıyor. Scoo- ter marka ayakkabılarının üreticisi Fikret Şerafettinoğlu ise İstanbul Kemerburgaz’a 30 milyon dolar yatırımla 5 yıldızlı ve 300 odalı otel yapacak. Tesisin 2014’te hizmete girmesi bekleniyor.

Şehir merkezi doldu Arazi fiyatlarının son derece değer- lendiği İstanbul’da şehir merkezinde yer bulmak daha da zorlaşmaya başladı. Ancak Taksim, Şişli, Beşiktaş, Maslak gibi bölgelerde devam eden otel yatırımları bulunuyor. Demsa Group’un Maçka’daki otel yatırımına devam ederken, Tuna Group Taksim’de, Bayraktar Group Ta- rabya’da, Gürsoy Group ve Bayraktar Holding ortaklığı Eyüp’te Vialand proje- yümeyi planlayan grup, yeni yatırımlar Otelcilik, Centur Turizm İnşaat, Dore sini yapıyor. Beşiktaş-Sarıyer hattında için görüşmelerde bulunuyor. Tekstil, Park Elektrik, Ceytur’un butik otel ise Mandarin ile anlaşma yapan Astaş’ın yatırımları bulunuyor. Taksim’de 22 yıl- ve Ağaoğlu’nun otel projeleri bulunu- Butik oteller Beyoğlu ve Sultanahmet’ten dır bir türlü yapılamayan Park Otel’i alan yor. Lüks otel markası Raffles Hotels’i sonra Karaköy’de yoğunlaşıyor CVK Grup oteli lüks otel kategorisinde İstanbul’a getiren Zorlu Holding’in Öte yandan şehir merkezlerinde otel hizmete açmayı planlıyor. ‘Tarihi’ sınıfta Zincirlikuyu’daki projesinin de bu yıl hiz- yapacak arazinin kalmaması yatırımcıları değerlendirilen otel, Taksim’de 2013’te mete girmesi bekleniyor. Ana faaliyet yeni çözümlere itiyor. Sultanahmet ve Be- hizmete girecek. Sultanahmet ve çevre- alanı ofis mobilyaları olan Tuna Çelik yoğlu’ndaki eski binaları alıp restore eden sine ise Morgan Grubu, Topall Mücevher, ise Taksim’deki eski Maksim Gazinosu- yatırımcılar, bu bölgelerde butik otelciliğe El Yatırım ve Fibula Mücevher butik otel nu 5 yıldızlı otele çevirecek. 100 milyon yöneliyorlar. Kentsel dönüşüm kapsa- yapmayı planlıyor. Öte yandan butik otel- dolara mal olması planlanan yatırım mında olan Beyoğlu Tarlabaşı ise yeniden ler için yeni bir alternatif olarak öne çıkan 2013’ün sonlarında hizmete girecek. yapılandırılıyor. Beyoğlu bölgesinde Mak- bölge ise Karaköy oldu. Bölgede son iki İstanbul’da şehir otelciliği alanında bü- sel Elektronik, Gençoğlu Gümüşsuyu yılda 18 butik otel açıldı.

İSTANBUL’DA İŞLETME BELGELİ OTELLER İSTANBUL’DA YATIRIM BELGELİ OTELLER TÜRÜ Tesis Sayısı Yatak Sayısı Yatak S. TÜRÜ Tesis Sayısı Yatak Sayısı Yatak S. YERİ Avrupa Anadolu Avrupa Anadolu TOPLAM YERİ Avrupa Anadolu Avrupa Anadolu TOPLAM Beş Yıldızlı Otel 39 8 22.024 4.236 26.260 Beş Yıldızlı Otel 30 13 17.641 5770 23.411 Dört Yıldızlı Otel 90 5 20.185 867 21.052 Dört Yıldızlı Otel 18 7 3980 1945 5.925 Üç Yıldızlı Otel 76 14 8.778 1.530 10.308 Üç Yıldızlı Otel 15 3 2352 504 2.856 Özel Tesis 79 8 5.907 366 6.273 Apart Otel 3 - 1760 - 1.760 İki Yıldızlı Otel 51 6 3.451 379 3.830 Özel Tesis 7 2 378 526 904 Golf Tesisleri 2 - 2.322 - 2.322 Butik Otel 9 1 672 30 702 Butik Otel 8 3 898 162 1.060 İki Yıldızlı Otel 3 1 132 110 242 Apart Otel 3 1 150 72 222 Pansiyon 1 - 10 - 10 Pansiyon 3 1 52 19 71 Toplam 86 28 26.925 8917 35.842 Motel 1 - 64 - 64 TOPLAM 364 47 64.673 7.737 72.410

28 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013

YATIRIMLAR� DOSYA/HABERLER

İşte İstanbul’da yakın dönemde açılacak olan oteller Wyndham Petek, Kılıçbey’in ilk turizm yatırımı olacak ir aile firması olan Kılıçbey Turizm Yatırımları BA.Ş. tarafından Basın Ekspres Yolunda yapılıyor. Otelin inşaatını da kendisi yapan Kılıçbey Turizm, otelin işletmesi için Wyndham International ile franchise anlaşması imzaladı. Firma, ilk turizm yatırımını 2013’ün ilk yarısında hizmete açacak. Ana faaliyet alanı tekstil olan firma, tesisi 30 yıllık deneyimli turizmci Cem Gündeş’e emanet etmiş.

307 odası bulunan tesis, Wyndham markasının Türkiye’deki ikinci oteli olacak. Hem otel hem de 10 bin metrekarelik alışveriş merkezinin bulunduğu bir binanın faaliyete geçirileceği projede alışveriş merkezi ve otel birlikte işletilecek. İş ve kongre oteli olarak tasarlanan Wyndham Petek’te 13 tane toplan- tı salonu, 500-550 kişilik büyük balo salonu ve 1500 metrekare alana yayılan bir SPA merkezi bulunuyor. Toplam 90 milyon doları bulması beklenen yatırımın geri dönüşü ise 8-9 yıl olarak hesaplanıyor. Silence İstanbul’daki otel sayısını üçe çıkaracak ltyapı projeleri alanında uzman şirketlerden biri Aolan Erko Group, Silence markasını Antalya’dan sonra İstanbul’a taşıdı. İstanbul Ataşehir’de Silence Istanbul Hotel& Kongre Merkezi ile 4 yıldızlı Silen- ce Istanbul projesine imza atan grup, otelleri aşama aşama açacak. Silence İstanbul Hotel & Kongre Mer- kezi projesi kapsamında yer alan 5 yıldızlı otelin açılışı 2013’ün ilk çeyreğinde planlanıyor. Grup, yaklaşık 130 milyon TL yatırım bedeline sahip 5 yıldızlı otelin ar- dından bölgede bir de 4 yıldızlı otel yapıyor. Açılacak 4 ve 5 yıldızlı iki yeni otelin toplam 592 odası ve 1200 yatağı bulunuyor. Otelin kongre merkezi bölümünde ise biri 1500 metrekare büyüklüğünde ve üçe bölüne- IC, İstanbul’daki otelini bilen salonun yanı sıra 900 m2’lik alternatif salonu ile toplamda 15 tam donanımlı toplantı salonuna sahip Hilton’a emanet etti olacak. Spa merkezinin de bulunduğu tesisler, İstan- bul’un yeni finans merkezi Ataşehir’de iş ve kongre C Yatırım Holding AŞ’nin Şiş- salonu bulunuyor. Proje kapsa- oteli olarak öne çıkacak. Grup aynı bölgede üç yıldızlı li’deki eski bira fabrikasında mında 120 yıllık, tarihi Bomonti I bir otel daha yapmayı planlıyor. yaptığı 250 milyon avro yatırım Bira Fabrikası’nın da restore e- bedeline sahip olan oteli Hilton dilerek kültür-sanat ve eğlence Worldwide işletecek. İstanbul merkezi olması planlanıyor. Ta- Bomonti Otel ve Kongre Merkezi, rihi Bomonti Bira Fabrikası otel Kolin, Çanakkale’den İstanbul’un en büyük oteli ve ko- ve kongre merkezi aynı kampüs naklamalı kongre merkezi olarak içerisinde yer alıyor. sonra İstanbul’da inşa ediliyor. Otelin 2013’ün son çeyreğinde açılması planlanıyor. 2007 yılında Kültür ve Turizm olin İnşaat Turizm San ve Tic A.Ş’in iştiraklerinden 35 katlı olarak inşa edilen tesiste Bakanlığı tarafından açılan ihale Kolan Turkol Turizm tarafından yapılan Kolin Ho- toplam 829 standart ve süit oda, sonucunda, IC Yatırım Holding’in tel İstanbul, 2013 Haziran’da açılacak. Turkol turizmin 4 bin 500 metrekarelik fitness ve grup şirketi Bomonti Uluslara- ilk otel yatırımı olan tesis 5 yıldız standartlarında 249 SPA alanı, açık ve kapalı yüzme rası Kongre Turizm Yatırımları odasının içerisinde 18 tane lüks süit odası yer alıyor. havuzları yer alacak. Projenin Ticaret AŞ’ye, 60 milyon 250 bin SPA merkezinin yanı sıra iki tane birleştirilebilen balo kongre merkezi kısmında ise 2 lira bedelle, 49 yıllık irtifak hakkı salonu ve daha küçük ölçekli toplantılar içinde 6 tane bin 500 ve 800 kişi kapasiteli 2 verilen alanın toplamı 166 bin 15 toplantı odası bulunuyor. Otelin işletmesi için yerli ve balo salonu ve 32 adet toplantı metrekareden oluşuyor. yabancı zincir ile görüşme yapılıyor.

102 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013

YATIRIMLAR� DOSYA/HABERLER

Niziplioğlu’ndan İstanbul’a iki otel na faaliyet alanı inşaat, petrol işleriyle Auğraşan Niziplioğlu, İstanbul’da Ceviz- libağ ve Şişli’de olmak üzere toplam iki otel yatırımı bulunuyor. Cevizlibağ’da inşaatı başlayan otelin 5 yıldız standartlarında olacak. Cevizlibağ’daki arsayı satın alan firma toplam 20 bin metrekarelik kapalı alana sahip, 204 odalı otel için arsa bedeli hariç yaklaşık 20 milyon avro harcayacak. İş oteli olarak planlanan tesisin işletme- sini Ömer Niziplioğlu yapacak. Franchise anlaşması için uluslararası şirketlerle de konuşan firma, oteli yaklaşık 18 ay sonra İki otelin de olacağı Vialand’de açmayı planlıyor. Otel, E5 üzerinde Topka- pı-Cevizlibağ’da yer alıyor. Grubun ikinci alışveriş ve eğlence ön plana çıkacak oteli ise İstanbul Şişli’de planlanıyor. . Ke- mal Niziplioğlu’nun ilgilendiği ve inşaatına ikri İstanbul Büyükşehir Belediye besinin ailece yaşanabileceği Rapid önümüzdeki yıl başlanacak olan otel, proje FBaşkanı Kadir Topbaş’a ait olan ve Ride, doğal şelalelerin Roller Coaster aşamasında bulunuyor. yap-işlet-devret modeli ile Via Proper- coşkusuyla ile bütünleştiği Splash ties & Gürsoy Grup Yatırım ve Yönetim Coaster, Roller Coaster tutkunu olan Ortaklığı tarafından yapılan Vialand’ı veya olmaya hevesli herkesin zevkle aynı grup 30 yıl boyunca işletecek. binebileceği Family Coaster gibi ana Büyükşehir Belediyesi tarafından da üniteleri bünyesinde barındıracak. Şe- desteklenen proje, aslında büyük bo- hir merkezinde yer alan projede 115 yutlara sahip temalı bir eğlence parkı farklı cephe ve 250 farklı mağazadan olarak hizmete girecek. Projede, Tür- oluşan Alışveriş Caddeleri buluna- kiye’nin uluslararası anlamda ve dev cak. 2011 yılının Eylül ayında inşaatı boyutlarda ilk temalı parkı, alışveriş başlayan projenin ilk etabı 23 Nisan caddeleri, 15 bin kişilik bir gösteri mer- 2013’de tamamlanması bekleniyor. kezi ve geniş bir rekreasyon alanı yer İçerisinde iki butik otel de yer alacak alıyor. 50’den fazla eğlence ünitesini projedeki temalı butik oteller, iki yıl aynı anda misafirlerine sunacak olan sonra açılacak. Projede planlanan Vialand’de, 3 saniyede 110 kilometre oteller, çok yüksek yatak kapasitesin- hızı aşan son teknoloji ürünü Roller den ziyade temaları ve servis kaliteleri Coaster, hızlı akarsuda rafting tecrü- ile butik hizmet verecekler.

Azak Otelcilik’in Uzakdoğulu zincir Shangri-La, boğazda otel işletecek ilk yatırımı ekstil, gayrimenkul ve enerji sektörlerinde Resorts; Avustralya, Birleşik Arap Emirlikleri, Tfaaliyet gösteren Tanrıverdi Holding, İstan- Çin, Endonezya, Fiji, Filipinler, Fransa, Hong tamamlanıyor bul’daki ilk otelini Beşiktaş’a yapıyor. 2013’ün Kong, Hindistan, Japonya, Kanada, Malezya, 2011 yılı başında baş- ilk çeyreğinde hizmete girecek olan tesisi U- Maldivler, Oman, Singapur, Tayvan, Tayland layan Azak Topkapı Otel zakdoğu kökenli uluslararası bir zincir olan ve Umman Sultanlığı’nda otelleri bulunuyor. projesi, 2013 yılının ilk Shangri-La işletecek. 186 odası Shangri-La, Kerry ve Traders çeyreğinde açılması plan- bulunan Shangri-La Bosphorus markaları bulunan grup, top- lanıyor. Azak Otelcilik’in Istanbul, Tarihi Yarımada’dan lam 78 oteli ve 32 binden fazla ilk otel yatırımı olan Azak Ortaköy’e kadar uzanan Boğaz yatak kapasitesi ile hizmet Topkapı Otel’inde 118 oda, manzarasına sahip oteller ara- sunuyor. Paris’in ardından 2 restoran, 2 suit oda, SPA sına girdi. Avrupa’daki ikinci otelini İs- Merkezi, 4 toplantı salonu tanbul’da açacak olan grubun bulunuyor. Otelin genel Merkezi Hong Kong’da bulu- İstanbul’daki oteli Shangri- müdürlüğünü ise Nejat nan ve Asya-Pasifik bölgesinin La Bosphorus, Dolmabahçe Laçin yapıyor. önemli otel zincirleri arasında Sarayı ve İstanbul Deniz Mü- yer alan Shangri-La Hotels and zesi’nin arasında yer alıyor.

122 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 Elit Turizm, İstanbul’da 5 otele çıkacak stanbul’da iki, Van’da ise bir otel olmak İüzere toplamda 3 otelle faaliyet gös- teren Elite World Otelleri, İstanbul’daki üçüncü tesisini İstanbul Florya’da yapıyor. Grup, Atatürk Havalimanı yakın- larında, Florya’da halen inşaatı devam Elite World İstanbul Hotel, Van’da Elite eden Elite World Business Hotel’i 2013 World Van Hotel ile 3 bin 200 kişiyi bul- yılında hizmete açacak. Elik ailesine ait du. Grubun Florya’da açacağı Elite World Elit Turizm Yatırım A.Ş.’nin yatırımı o- Business Hotel’in hem iş dünyası hem lan Elite World Business Hotel’in toplam turizm açısında önemli bir merkez o- maliyetinin 35 milyon dolara çıkması lacağı belirtiliyor. Grubun 2014 yılında bekleniyor. Basın Ekspres yolunda proje aşamasın- da büyük bir yatırımımız daha olacak. Elit Turizm, Basın Ekspres Yolu ve Proje aşamasında olan ve yakın zaman- Maltepe’de yeni oteller planlanıyor da inşaatına başlanacak Maltepe’deki İstanbul başta olmak üzere Türkiye yatırım ise şirketimizin diğer büyük pro- genelinde yeni otel yatırımlarına de- jesi olacak. Maltepe’deki otelin 3 yıl vam edeceğini açıklayan grup, kongre içinde açılması planlanıyor. Yatırım i- ve toplantı turizmini hedefliyor. Grubun çin Almanya’da da fizibilite çalışmaları toplantı salonları kapasitesi Taksim Ta- yapan grup, yurtiçi yatırımlarını tamam- limhane’de Elite World Prestige Hotel, ladıktan sonra yurtdışına açılacak. Dedeman, İstanbul’da üç otel birden açacak uh Beton tarafından yatırımı yapılan lan çevre dostu özellikleriyle öne çıkacak. Niki otelin işletmesini Dedeman Grubu Dedeman’ın Anadolu yakasındaki iki oteli, yapacak. Dedeman Bostancı 252 oda, 504 iş dünyası için önemli bir alternatif haline yatak kapasitesi ve Dedeman Park Bos- gelen Ümraniye-Ataşehir-Kartal-Kurt- tancı ise 110 oda, 220 yatak kapasitesi köy bölgesinde faaliyet gösterecek. Nuh ile 2013 yılının ikinci yarısında hizmete Beton ile 15 yıllık bir kira anlaşması imza- girecek. Dedeman Bostan- layan Dedeman Grubu’nun cı 252 misafir odasının yanı İstanbul’daki 4. tesisi ise sıra 665 metrekarelik Balo Levent’te açılacak. Grup Salonu ve değişik boyutlar- Halk GYO’nun yaptığı 240 Büyük Tarabya daki 13 toplantı salonu ile odalı tesisi Dedeman Park bölgenin toplantı ve kongre markasıyla işletecek. De- Oteli kapılarını merkezi ihtiyacını da karşıla- deman Park Levent için yacak. Dedeman Bostancı’nın Halk GYO ile 10 yıllık ki- yeniden açtı hemen yanında yer alacak ra sözleşmesi imzalayan okatlayan Oteli olarak 1900’lü yıl- Dedeman Park Bostancı i- grubun yeni tesisi, LEED Tların başlarında faaliyet gösteren se ekonomik, konforlu, sade (Enerji ve Çevre Dostu ve 1954’te çıkan yangının ardından ve modern tasarımı kadar Tasarım’da Liderlik) sertifi- aynı yere devlet tarafından yeniden yüksek teknolojiyle donatı- kası adayı. yapılan otel, 1966’da Büyük Tarab- ya Oteli adını alarak hizmete girdi. Özelleştirme kapsamında 2006’da Özdilek’in İstanbul’daki Bayraktar Holding tarafından alı- nan otel, komple yenilenerek Şubat oteli 2014’te açılacak 2013’te hizmete girdi. Bayraktar Hol- üyükdere caddesinde devam eden Ana faaliyet alanı tekstil ve peraken- ding’in ilk otel yatırımı olan tesiste, 30 inşaatın içerisinde hem alışveriş de olan Özdilek Grubu’nun Levent’teki rezidans, 248 oda, 1 tane kral dairesi, B merkezi hem de 400 odalı bir otel ve otelinde minimum 4 toplantı salonu 4 bin metrekarelik SPA, 14 toplantı ofisler yer alıyor. Yaklaşık 400 mil- da yer alacak. salonu ve balo salonu yer alıyor. Otel, yon TL maliyeti bulunan tesis, Özdilek Leading Hotels of The World (LHW) grubunun ikinci otel yatırımı olarak Özdilek Grubu’nun ilk oteli ise In- satış pazarlama kanalına da üye ol- faaliyete geçecek. İki helikopter pis- terContinental Hotels Group zincirine du. Bayraktar Holding, Taksim’de bir tinin de bulunduğu projenin 2014’ün bağlı Crowne Plaza İzmir markasıyla otel yatırımı daha planlıyor. ikinci çeyreğinde açılması planlanıyor. hizmete girmişti.

02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 13 YATIRIMLAR� DOSYA/RÖPORTAJ

Timur Bayındır / Turistik Otelciler, İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği Başkanı “İstanbul’da bu kadar otel yatırımı çılgınlık”

“İstanbul’a bugün diyelim ki yılda 10 milyon turist geliyor. Biz her gün 150 bin ve üzerinde yatağı arz ediyoruz. Yani yatakların dolması için her gün 150 bin, 10 günde ise 1,5 milyon kişi gelmesi gerekiyor. Bir yılda 50 milyon kişiyi buluyor. Şuandaki mevcut durum bu… Bir de buna 40 bin yeni yatak eklenecek. Bu kadar yatırım çılgınlık aslında.”

on yıllarda gerek artan turist sayısı gerekse de otel yatırımla- Srıyla dikkat çeken İstanbul’daki yatırım trendini Turistik Otelciler, İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği (TUROB) Başkanı Timur Bayındır ile görüştük. İstanbul’daki otel yatırım- larının talebe göre çok hızlı gittiğini belirten Bayındır, otel yatırımlarının fizibilite çalışmalarının da TUROB’tan destek alınarak çok dikkatli yapılma- sı gerektiğini söyledi.

■ Son yıllarda İstanbul’da otel yatırımları bir hayli artış gösteriyor. Siz bu trendi nasıl değerlendiriyorsunuz? Ben yatırım yapılmasına her zaman tarafım. Yatırım yapılmalı, çünkü yatırım yapılmadan ilerleme olmaz. Yalnız yatı- rım yapılırken akıllıca yatırım yapılmalı. Önce talebi doğurup ona arz yaratmak lazım. Şuanda bana göre yatırımlar çok hızlı gidiyor. Yatırımlar İstanbul’un yük- seliş trendinin çok üstünde gidiyor. Bu Timur Bayındır hızla yükselirse o oteller belki 20 yıl sonra filan ancak dolar. Yatırım yapılmadan önce iyi bir etüt yapılmalı. Yatırım yapıla- da İstanbul içinde yer olmadığı için yatı- ev yapsam hiçbir yatırımcı almaz, garaj cak yerin talebi 5 yıldız mı 3 yıldız mı ona rımlar İstanbul’un dışına kayıyor. yapsam araba park eden olmaz. O za- bakmak lazım. Mesela gidip otomotiv man bir otel yapayım, nasılsa yabancı sanayinin içine otel yapıyorsanız, bu otel- Bir trend daha var ki bana göre yan- bir zincir işletecek. Bugün getirisi olmaz- de kalacak kişiler bellidir. Dolayısıyla ona lış. Bir takım arsalar var ve bunlar bir sa da yarın öbür gün kazanmaya başlar göre düşünmek lazım. takım alakasız insanların ellerinde. A- diye düşünüyorlar. ma metrekare ve inşaat ruhsatı olarak ■ Tüm boş araziler otel yapılması kolay… Buralara ekseriyetle ■ Yeterince fizibilite yapılıyor sanki… bir takım dostluklar, tanışıklıklar aracılı- yapılmıyor mu sizce? Şimdi İstanbul’da otel inşa ede- ğıyla veya uluslararası zincirlerle işbirliği Bu fizibilite işi belli bir takım insan- cek fazla yer de kalmadı. Dolayısıyla yaparak otel yapılıyor. Biliyorsunuz ya- ların işi. Herkesin yapmaması gerekiyor Taksim civarındaki apartmanlar otel- bancı zincirler geldiklerinde otele hiçbir aslında. Asya yakasında yapılan bir fizi- lere dönüştürülüyor. Bu hem kentsel yatırım yapmıyorlar. Sözleşme yapar- biliteden birini gördüm. Şöyle yazıyordu: gelişim bakımından güzel bir şey. Binalar ken de ciro üstünden pay alıyorlar. Bu otel odanı en düşük 170 avroya satarsın. kimlik kazanıyor, temizleniyor, sağlam- da şu anlama geliyor: otel çalışırsa sen Otelin yüzde 90’ı dolar. Rapor böyle olun- laştırılıyor, içleri yeniden düzenleniyor ve de alırsın, çalışmazsa da nasihat alırsın. ca yatırımcı da ona göre hesap yapıyor. ekonomiye kazandırılıyor. Öbür taraftan Fakat o yatırımcı da diyor ki ben buraya Otel 3-4 yılda kendini amorti eder diye

142 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 düşünüyor ve yatırım yapıyor. Bu tür fi- mak istiyor. Şimdi Anadolu yakasında zibilite raporlarını hazırlarken çok dikkatli çok yatırım yapılıyor. Ne var orada: Bir olmak lazım… İşi bilenlerden yardım al- kere arazi çok daha fazla. İmkan çok. O- mak gerekiyor. Biz bir derneğiz ve uzman nun dışında Sabiha Gökçen Havalimanı arkadaşlarımız var içimizde. Küçük bir var. Formula 1 pisti var. Gerçi şuanda ücret karşılığında bu fizibiliteleri elden rasyonel değerlendirilemiyor ama mut- geçirebiliriz. Yeniden düzenleyebiliriz. laka değerlendirilir. Bunlar bir hareket getirir bölgeye ama ne kadar getirir onu ■ İstanbul’a gelen turist sayısı da şimdiden göremiyoruz. Finans merkezi sürekli artıyor. Yatırımcıları da bu açılırsa da o civardaki otellere potansi- cesaretlendiriyor sanırım değil mi? yel doğar. Ama yüzde 5-10 oranında bir İstanbul bu yıl 9 milyon turist hedefli- ilerleme varken bir anda yüzde 50-60 yor. Ama bu yıl çok iyi bir trend gösterdi. oranında yatak kapasitesini artırmak 9 milyonu geçebilir de. Ama diyelim ki yanlış. bugün İstanbul’a yılda 10 milyon turist geliyor. Biz her gün 150 bin ve üzerinde ■ Oda fiyatları yükseliyor değil mi? yatağı arz ediyoruz. Yani yatakların dol- Bu yeni yatırımlar oda fiyatlarını ması için her gün 150 bin, 10 günde ise etkiler mi? 1,5 milyon kişi gelmesi gerekiyor. Ayda Ben Harem Otel’i 1965 yılında açtım. 4,5 milyon, 10 ayda 45 milyon, bir yılda 50 Ama sektöre 1964 yılında başladım. Bir milyon kişiyi buluyor. Şuandaki mevcut zamanlar benim ‘back to back’ grup- durum bu… Bir de buna 40 bin yeni ya- larım vardı. Antalya gibi çalışırdık. O tak eklenecek. Bu kadar yatırım çılgınlık dönemki fiyatları buldum. O zamanlar aslında. Türkiye’de bazı sektörler moda kişi başı 9 dolar oda kahvaltı vermişiz, 2 oluyor ve herkes o alana yöneliyor. Bir dolara da yemek vermişiz. Kendi kendi- dönem tekstil modaydı, herkes tekstile me o zaman nasıl çevirmişiz oteli acaba girdi. Şimdi turizm yatırımları moda… diye düşündüm. Eskiden Paskalya dö- Bir de elinde arazisi olan ne yapacağını nemlerinde talep çok artardı. Öyle bir bilmediğinde otel yapıyor. ayarlardık ki gelenlere iki günlük Bursa turu yaptırırdık. Bütün müşteriyi alıp ■ Yatırım açısından İstanbul’un Bursa’ya götürürdük, oteli öbür gruba Asya yakası da çok hareketli verirdik. Onlar çıkar odaları yapardık, görünüyor değil mi? Bursa’ya götürdüğümüz grubu alırdık. İstanbul’da bir kongre olduğu za- Şimdi böyle imkanları hiç unutmamak ■ Yatırımlarda uluslararası man Taksim ve civarını dolduruyor. lazım. Formula 1 ilk geldiğinde İstan- zincirlerin de etkisinden bahsettiniz. Bu dönemde Taksim’de kalan müşteri bul’un uçacağını sanıyorduk. Sıkışırsak Nasıl bir etki bu? doluluktan dolayı Aksaray, Laleli, Sir- insanları Gebze’ye, Bursa’ya götürürüz İstanbul’a yatırım yapılmasında ulus- keci’ye kayıyor. Onlar dolduğunda da diyorduk. Yeter ki insanlar gelsin. Şimdi lararası zincirlerin de payı var. Otelciliği Asya yakasına kayıyor. Biz hep bu tren- buna ihtiyaç kalmadı. Tam tersine ge- bilmeyen bir yatırımcı, otel yaparken na- di yaşadık. Anadolu yakasının kendi özel len müşteri paylaşılacak. Bu da kimseyi sılsa bir uluslararası zincirle anlaşıp müşterisi var ama çoğu bu taraftan o- doyurmayacak. Akabinde rekabet nede- oteli işletirim diyor. Uluslararası zincirler raya kayanlardan oluşuyor. Müşterilerin niyle fiyat düşüşleri yaşanacak. de Türkiye ve İstanbul’un gelişmesi çok çoğunluğu hala Avrupa yakasında kal- hızlı olduğu için İstanbul’u önemsiyorlar. ■ Peki havalimanı çevresini yeni Uzağa gitmeye gerek yok, 90’lı yıllar- oteller bölgesi olarak tanımlamak da 2 milyon turist ağırlıyorduk, şimdi 30 İstanbul’a yatırım mümkün mü? milyona çıktık. Onun için tüm zincirler İs- yapılmasında uluslararası O bölgedeki yatırımları takip ettik. tanbul’da otel istiyor. Franchise sistemi ile ‘zincirlerin de payı var. O bölge yeni oteller bölgesi nasıl olacak ve alt markalarıyla da geliyorlar. Onların diye düşündüm? Gelen müşteri otele eli taşın altında değil. Otelciliği bilmeyen bir indi diyelim. Nereye gidecek? Sadece iş a- yatırımcı, otel yaparken, maçlı gelenler gider deniyor ama o kadar Öte yandan İstanbul’da yabancı zincir- “Nasılsa bir uluslararası iş amaçlı gelen yok. Orayı sadece oteller ler her ne kadar yabancı bir genel müdür bölgesi yapmak eksik olur. Talimhane o- tayin etse de yardımcısı bir Türk oluyor. zincirle anlaşıp oteli teller bölgesi ama buraya gelen bölgede Çünkü hiçbir zaman bir yabancı müdür işletirim” diyor. Uluslararası her şeyi bulabiliyor. Gelen misafir gün- Türkiye’deki bir takım bürokratik işlemleri zincirler de Türkiye ve düz işini hallettikten sonra gece bara da bilmez ya da uğraşmak istemez. Onun için gidiyor, yemeğe de çıkıyor, sinemaya gidi- Anadolu’ya genellikle franchise sistemiyle İstanbul’un gelişmesi çok yor ya da gezebiliyor. O yüzden bana zor giriyorlar. Türkiye açısından bu durum o- hızlı olduğu için İstanbul’u geliyor. Bu bölgede hızlı ve çok yatırım lumlu aslında… Ama keşke gayrimenkule önemsiyorlar. yapılıyor. Bu otelleri doldurmakta zorla- de yatırım yapsalar. Yerli yabancı tüm zin- nacaklarını düşünüyorum. cirler gayrimenkul yatırımından çıkıyorlar.

’ 02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 15 YATIRIMLAR � HABERLER

Hilton Garden Inn, portföyüne 7 otel daha ekliyor

Hilton Worlwide, Türkiye’nin her yerinde büyümesini sürdürüyor. Grup, Türkiye’de Hilton Garden Inn markasına 7 otel daha kattığını açıkladı.

ilton Worldwide, Türkiye’de yaptı- ğı 7 yeni otel anlaşmasıyla Hilton HGarden Inn markasının portföyünü genişlettiğini açıkladı. Son 4 yıl içerisin- de Hilton Garden Inn markası İstanbul, Kütahya, Konya, Mardin ve Şanlıurfa’da oteller açan grup, bu markaya 10 otel Hilton Garden Inn İstanbul Kasımpaşa daha ekleyecek. Şu anda 5 markasıyla – Ofton İnşaat Turizm ve Yatırım Sana- Türkiye’de hizmet veren Hilton Worldwi- yi Ticaret Anonim Şirketi ile imzalanan de, 22 otel ile 5 bin 500’den fazla odaya bir işletme anlaşmasının parçası olan sahip durumda. ve toplam 200 konuk odasına sahip bu otel, 7 yeni otel arasında en büyüğü ko- Orta segment için ideal bir pazar numunda. Kasımpaşa, İstanbul’un hızla Partick oluşturuyor gelişmekte olan iş merkezlerinden biri Fitzgibbon Hilton Worldwide Avrupa ve Afrika ve otel çok sayıda büyük ofis kümelerine Geliştirmeden Sorumlu Kıdemli Başkan yakın bir konuma sahip. 2014 yılının ilk kand Yapı A.Ş. ile imzalanan işletme Yardımcısı Partick Fitzgibbon, 2013’e aylarında açılması beklenen tesis, aynı anlaşması kapsamında otelin, 2015 yılı Türkiye’de bugüne kadarki en güçlü po- zamanda Konferans Vadisi ve Sütlüce başlarında açılması planlanıyor. Tesis, A- zisyonlarıyla giriş yaptıklarını söyledi. Kongre Merkezi’ne eşit uzaklıkta bulunan tatürk Olimpiyat Stadyumu ile pahalı ve Hilton Worldwide Odaklı Hizmet Marka Piyalepaşa Bulvarı üzerinde bulunuyor. kaliteli ürünleriyle Akbatı Alışveriş Mer- Yönetiminden Sorumlu Bölge Başkanı kezi’ne yakın bir konuma sahip. Mark Nogal ise “2008’de Türkiye lansma- Hilton Garden Inn İstanbul Ümraniye – nı yapılan Hilton Garden Inn’in markasıyla 2014 başında açılması beklenen bu tesis, Hilton Garden Inn Trabzon – Hilton işletilen 5 tesis sahibiz ve portföyümüze Hilton Worldwide’ın İstanbul’un Anadolu Worldwide, Trabzon’un Akçaabat Bölge- 7 yeni oteli ekledik. Bu rakam 2015’e ka- yakasındaki 3’ncü oteli olacak. 148 o- si’nde yer alan ve 2015 yazında açılması dar üç katına çıkacak” dedi. Türkiye’de dalı otelin alt katlarında yeni Can Park planlanan oteli, Tunalar Otomotiv Turizm turizm sektörünün gelişmekte olduğunu Alışveriş Merkezi yer alacak. Alışveriş Ticaret Limited Şirketi ile yapılan işletme vurgulayan Nogal, büyük şehirlerin eko- merkezinin ve otelin imtiyaz sahibi Can anlaşmasının bir parçası olarak işletecek. nomik gücünün etkisiyle orta segment Park AVM İşletmecilik Turizm ve Taahhüt Tesisin 172 konuk odası, kapalı havuzu markasının genişlemesi için ideal bir pa- A.Ş. Otelin 2015 yılında tamamlanması ve özel kumsal alanı da bulunuyor. zar olduğunu dile getirdi. planlanıyor. Hilton Garden Inn Bursa – Güleser Yeni otellerin üçü İstanbul’da olacak Hilton Garden Inn İstanbul Esenyurt Tekstil Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi Orta segmente hitap eden Hilton Garden – İstanbul’da yer alacak Hilton Garden tarafından yapılan tesis, 17 kata ve 180 Inn markası tarafından geliştirildiği bildiri- Inn markasının üçüncüsü olacak bu otel, konuk odasına sahip. Otelin 2014 başın- len 7 yeni otel aşağıdakilerden oluşuyor: 160 odasıyla hizmet verecek. Semer- da açılması bekliyor.

Hilton Garden Inn Ankara Gimat – Öz- çelik İmaj Tan Adi Ortaklığı ile imzalanan franchise anlaşmasının bir parçası olarak geliştirilecek. 2014 başlarında açılması planlanan tesisin 162 odası bulunuyor.

Hilton Garden Inn Erzincan - Reysaş Turizm Yatırımları ve Ticaret Ltd. Şti. ile imzalanan bir işletme anlaşması dahilinde 2013 yazında açılması beklenen bu otel ile Hilton Worldwide Erzincan’da ilk defa faaliyet gösterecek. 120 odalı otel, şehir merkezinden geçen ana yol üzerin- de işlek bir konumda yer alacak.

162 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 Uran Holding, İstanbul’da ikinci oteli için düğmeye bastı

Antalya Side’de Grand Prestige Hotel ve İstanbul Altunizade’deki Ramada İstanbul Asia ile turizm sektöründe faaliyet gösteren Uran Holding, İstanbul’da 200 odalı yeni bir otel yatırımı için düğmeye bastı. Grup ayrıca Antalya’da 140 odalık yeni bir ek bina yatırımı yapacak.

nşaat, taahhüt, turizm ve dış ticaret a- Yönetim Kurulu Üyesi Arcan Uran, İs- lanlarında aktif olarak faaliyet gösteren tanbul’da denize kıyısı olan bir bölgede İUran Holding, İstanbul’da denize kıyısı otel yapma kararı aldıklarını belirterek, olan bir bölgede 200 odalı yeni bir otel “Şu anda birkaç arsa için görüşmelerimiz Arcan Uran yatırımı için arsa arayışına girdi. Kongre, sürüyor. İki yıl içinde yatırıma nihayet ka- fuar ve ticari potansiyeliyle son yıllarda zandıracağız” dedi. Sorgun ormanları ile çevrili ve Titreyen İstanbul’a gelen turist sayısında patlama Göl’e kıyısı olan otelimiz toplam 40 dö- yaşandığına dikkat çeken Uran Holding Antalya’ya ek yatak geliyor nümlük arazi üzerine kurulu. Şimdi bu Antalya Side’deki Grand Prestige Ho- araziye havuzlu iki ek bina yapmak i- tel’in arsasına da 140 odalık ek bir bina çin çalışmalara başladık. 90’ı aile odası planlandığını açıklayan Uran, “Side’deki olmak üzere toplam 140 odalık ek bir 346 odalı otelimiz 22 yıldır bölgenin en yatırım yapacağız. 2013 Kasım ayında çok tercih edilen otelleri arasında. Yurt- inşaat yasağının sona ermesi ile inşa- dışından 12 ülkeden turist getiriyoruz. at çalışmaları başlayacak ek binamızın Özellikle Alman, Belçika, Rus ve Türk ço- 2014 yaz sezonuna yetişmesi planlanı- cuklu ailelerinin tercih ettiği otelimizde yor. Ek bina için 10 milyon liralık yatırım yazın talebe yetişmekte zorlanıyoruz. planlıyoruz” diye konuştu. D-Marin, Yunanistan atılımını sürdürüyor

Türkiye, Hırvatistan ve Yunanistan’da marinaları bulunan Doğuş Grubu’na bağlı D-Marin Marinalar Grubu, Kiriacoulis Grubu’na bağlı, Yunanistan’ın en büyük marina zinciri MedMarinas S.A. için ortaklık anlaşması imzaladı.

ırvatistan’da D-Marin Mandalina, lam 28 noktada charter hizmeti de veren D-Marin Dalmacija ve D-Marin Borik D-Marin, Türkiye’deki yatırımlarına de- Hile hizmet veren ve geçen ay 21 adet vam ediyor. Doğuş Grubu CEO’su Hüsnü marinaya sahip Hırvat Adriatic Croatia In- Akhan, D-Marin Dalaman Marina’nın bu ternational (ACI) Grubu’nun yüzde 6.92’sini yıl içerisinde inşaatına başlamayı planla- satın alan D-Marin Marinalar Grubu, he- dıklarını açıkladı. Hüsnü Akhan def pazarı Yunanistan’da çalışmalarını sürdürüyor. D-Marin, Yunanistan’da Gou- via, Lefkas ve Zea marinalarının hissedarı ve yönetiminden sorumlu olan Kiriacoulis Mediterranean Cruises Shipping SA’ya bağlı MedMarinas S.A. şirketinin yüzde 51 hissesine ortak oldu. Bu ortaklık ile firma toplam kapasitesini denizde ve karada toplam 3355 adet bağlama yeri daha ekledi. D-Marin Marinalar Grubu, geçti- ğimiz günlerde Lamda Development SA kontrolündeki ‘Flisvos Marina’ ile de yüz- de 50 ortaklık yapmıştı. Deniz turizminde marinalara ek olarak Türkiye, Hırvatistan, İtalya, Fransa, Malta ve Karayipler’de top-

02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 17 YATIRIMLAR � HABERLER

Emaar Türkiye projesine kazma vuruldu

Dubaili firma Emaar Gayrimenkul PJSC tarafından İstanbul Çamlıca’da yapılan “Emaar Square” projesine kazma vuruldu. Emaar Türkiye’nin 2,3 milyar dolarlık yatırımı “Emaar Square” projesinin içerisinde konut, ofis ve alışveriş merkezinin yanı sıra otel de bulunuyor. 5 yıldız standartlarındaki oteli Theadress zinciri işletecek. oskana Vadisi projesinden sonra ikinci yatırımı o- Tlan “Emaar Square” için 2,3 milyar dolarlık yatırım yapmayı planlayan Emaar Türkiye, projenin satışına başladı. “Emaar Square” projesi 66 dönüm arazi üze- rinde 300 bin metrekarelik inşaat alanından oluşuyor. İçerisinde 4 farklı yapıyı bulunduran projede, konut, ofis, AVM ve otel yer alıyor. Projedeki 5 yıldız standart- larında oteli Theadress zinciri işletecek. 1000’den fazla konut, 40 bin metrekarelik ofis, 150 bin metrekarelik kiralanabilir alanı ve 400 mağazasıyla Türkiye’nin en büyük AVM’si de olacak. VIP Turizm, Antalya’da Anı Tur, Trabzon ve butik otel yapıyor Bodrum’a otel yapacak VIP Turizm, Antalya’da 60 Yurtiçi ağırlıklı faaliyet gösteren tur operatörlerinden odalı tesis yapacak. Antalya Anı Tur, Trabzon’da şehir oteli inşaatına başladı. Firma Kırkgözhan Kervansaray Bodrum Kızılcıkazı Koyu’nda yapmayı planladığı tatil köyü otelinin mimarisinin projesine ise 2013’ün sonlarında başlayacak. uygulanacağı otel, grubun ilk otel yatırımı olacak. urtiçi ve yurtdışı turları satan ürkiye’nin en eski acentelerinden VIP Turizm, Yyerli tur operatörlerinden Anı Tur, TAntalya’ya otel açmaya hazırlanıyor. İşletmesini VIP Trabzon’da 5 yıldız standartlarında Turizm tarafından yapılan Kırkgözhan Kervansaray’a otel yapacak. Anı Tur Yönetim Kurulu komşu arazide yapılacak olan butik otelde 60 oda Başkanı Veli Çilsal, Trabzon’da 5 bulunak. VIP yıldız ve240 odalı bir şehir oteli için Turizm’in temel attıklarını söyledi. Yaklaşık 50 Yönetim Kurulu milyon liraya mal olması beklenen Başkanı Ceylan otelin 2015 yılında faaliyete Pirinçcioğlu, otelin geçireceklerini vurgulayan Çilsal, mimarisinin Trabzon merkezli yurtiçi kültür yanında bulunan turlarını olumlu etkileyeceğini belirtti. kervansarayın Çilsal, Bodrum’da Kızılcıkazı Koyu’nda Ceylan Pirinçcioğlu mimarisiyle aynı tatil köyü projesine ise 2013 sonunda olacağını kaydetti. başlayacaklarını dile getirdi. Maldivler’den sonra yeni adres Yalova oldu İnşaat ve turizm sektörlerinde osaic Center markasıyla banyo ve mut- şa edilecek Mahal Palas, tatil tesislerinden faaliyet gösteren Akarsu Mfak dekorasyon ürünleri ihracatı yapan biri olması bekleniyor. 95 milyon lira yatırım- Holding, Maldivler’deki tesisin Akarsu Holding, 2012 ve 2013 yılları itibariyle la hayata geçirilen Mahal Palas, 34 bin 905 ardından Yalova Armutlu’da yeni otel projelerini hayata geçirecek. 2012 metrekare alan üzerinde inşa edilecek. Pro- yılında Maldivler’de inşasına başladığı tesi- jede 9 bin 200 devre tatil kapasitesine sahip 95 milyon TL yatırımla sin yüzde 65’ini tamamlayan şirket, Yalova 1+1 ve 2+1 daireler yer alacak. Mahal Palas’ın Mahal Palas projesini Armutlu’da Mahal Palas projesinin tanıtım 2014’ün Aralık ayında hizmete girmesi bek- gerçekleştirecek. çalışmalarına başladı. Yalova Armutlu’da in- leniyor.

182 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013

RÖPORTAJ

Birol Kaymas / Silence Istanbul Hotel&Convention Center Genel Müdürü: Silence Istanbul, Anadolu Yakası’nda iddialı bir başlangıç yapacak

ntalya’da Silence Beach Hotel ile ge olduğu için rezidans, AVM ve dolayısıyla turizm sektöründe hizmet veren otel ve kongre merkezi ihtiyaçları göz önü- AErko İnşaat, İstanbul Ataşehir’de; ne alınarak böyle bir projeye karar verildi. içerisinde 5 ve 4 yıldızlı otel, kongre mer- Kompleks, Erko İnşaat ve Emay işbirliği ile kezi, rezidans ve alışveriş merkezinin yapılandı. Sadece 5 yıldızlı otelimizin yatı- olduğu büyük bir kompleks projesine rım maliyeti 129.800.000 TL civarında oldu. imza attı. Grup, 2013’ün ilk çeyreğinde Erko İnşaat Ticaret ve Turizm Limited Şir- açılacak otellerin ardından proje kapsa- keti’nin, kuruluşundan bu yana öncelikle mında 3 yıldızlı bir otel daha planlıyor. altyapı projelerinde uzmanlaştı. Grubun Silence Istanbul Hotel&Convention Cen- Antalya’da Silence Beach & Resort Hotel ter projesiyle ilgili grubun deneyimli adıyla kardeş oteli de bulunuyor. müdürü Birol Kaymas, Turizm ve Yatırım Dergisi’nin sorularını yanıtladı. ■ Projede iki otel bulunuyor? Otellerin özellikleri nelerdir? ■ Silence İstanbul projenin yatırımcısı Açılacak olan 4 ve 5 yıldızlı iki yeni otel; bölümleri, aşamaları ve başlama toplam 592 oda ve 1200 yatak kapasitesi hikâyesini sizden dinleyebilir miyiz? ile bölgenin en yüksek konaklama kapasi- Nasıl bir proje oldu? tesine sahip olacak. Executive Lounge’ın Ataşehir Merkez’de yer alan; İstanbul yanı sıra gün ışığı alan; 1500 metrekare Sabiha Gökçen Havaalanı’na 23 km uzak- genişliğinde 3’e bölünebilen ana salonu, ▲ lıktaki Silence Istanbul’un projesi 2011 900 m2’lik alternatif salonu ile toplamda yılında başladı. 5 yıldızlı oteli için açılış, 15 tam donanımlı toplantı salonu bulu- Birol Kaymas kimdir? 2013’ün ilk çeyreğinde planlanıyor. Bran- nuyor… Silence Istanbul Hotel & Kongre 1967 yılında İstanbul Otelcilik Okulu dium Yaşam ve Alışveriş Merkezi olarak Merkezi’nin eşsiz mutfağı; tecrübeli aş- bölümü ile Almanya’da Otel Yöneticiliği projelendirilen kompeks kapsamında 2 otel çıları ve kaliteli restoranları ile birleşerek eğitimi alan Birol Kaymas, 10 yıl Saipan ve kongre merkezi ile birlikte 290 A+ ma- misafirlerin hem göz hem de damak zevki- (Pasific Adaları), Thailand, Malezya, Sin- ğazadan oluşan AVM ve 4 bloktan oluşan ne fazlasıyla hitap edecek. Spa merkezimiz gapur, Endonezya, Intercontinental ve rezidans bulunuyor. Projeye 3 yıldızlı, 160 misafirlerimizin kendilerini yenilenmiş Pan Pasific zincir otellerinde üst düzey odalı üçüncü bir otel yatırımı da gündemde. ve tazelenmiş hissetmeleri için hizmet otel yöneticiliği yaptı. 1989’da Merit In- 2013’te yatırım programımızda bu projemiz verecek. Otelimizin Spa merkezinde mi- ternational, İstanbul Çınar Hotel, Merit de yer alıyor. Ataşehir hızla gelişen bir böl- safirlerimiz için ayrılan 4 Kişisel bakım ve Arcadia –Belek, Mirage Park Resort, Ant- bel Belek ile WOW Grubu, Sungate Port masaj odası, Sauna, Buhar Odası, Türk Ha- Royal Deluxe Hotel, Lykia World Hotel, mamı ve Fitness Merkezi bulunuyor. Diğer Dedeman Otelleri, Bursa Çelik Palas gibi otellerden farklı olarak özel katlarımızda otellerde üst düzey yönetici olarak ça- özel hizmetliler (Butler) bulunacak. lıştı. Sektörde 40 yıllık tecrübeye sahip olan Kaymas, evli ve iki çocuk babası… ■ İstanbul’da gelişen bölgelerden biri de Anadolu yakası. Yeni yatırımları ■ arz-talep dengesi açısından nasıl Silence olarak İstanbul’da değerlendiriyorsunuz? uluslararası arenaya nasıl Silence İstanbul Hotel& Convention açılacaksınız? Center, lokasyon itibarıyla Ataşehir’de yeni Online rezervasyon ağlarında yer yapılanmaya başlayacak finans merkezine alacağız. İnternet satışları, otellerin do- yakınlığı ile dikkat çekecek. İstanbul, kongre luluk oranlarının yüzde 10’u ile yüzde turizminde dünyada önemli bir yere sahip. 40’ını oluşturuyor. Yapılanmamızı buna Ancak İstanbul’da, özellikle Anadolu yaka- göre planladık ve sadece online satışlar i- sında hala kongre otelleri ve salonlarına le ilgili bir birim kurduk. Beklentimiz online ihtiyaç var. Silence Istanbul Hotel&Conven- satışların yıl bazında yüzde 25-30 civarın- tion Center’ın kongre turizmine büyük katkı da olması. İlk yıl için doluluk hedefimiz yıl sağlayacağına inanıyoruz. bazında yüzde 70 civarında planlıyoruz.

202 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013

OTELLER�DOSYA�EMITT

Turizm profesyonelleri 17. kez EMITT’te buluştu

Bu yıl kapılarını 17. kez turizmcilere açan EMITT Fuarı, yurtiçinden ve yurtdışından birçok turizm profesyonelini bir araya getirdi. Fuar tarihinin ANFAŞ Hotel Equipment Fuarı’yla çakışması ziyaretçi sayısı açısından sıkıntı yarattı.

ürkiye’nin en önemli dünyanın ise arı konumuna yükselen EMITT, Akdeniz, beşinci büyük turizm fuarı olan 17. Ortadoğu, Güneydoğu Avrupa ve Asya TDoğu Akdeniz Uluslararası Turizm ve coğrafyasının sayılı fuarları arasına gir- Seyahat Fuarı (EMITT), 24-27 Ocak 2013 meyi başardı. Fuarda bu yıl 70 ülkeden tarihleri arasında TÜYAP’ta gerçekleşti- 4500 katılımcı yer aldı. EMITT Fuarı’na rildi. Gerek iç pazar gerekse uluslararası geçen yıl 62 ülke ile Türkiye’den 150 şe- alanda faaliyet gösteren turizmcileri bir hir ve turizm beldesi katılmıştı. 60 bin araya getiren EMITT, otelci, acenteci, tur 500 metrekarelik fuar alanını, 4.500 u- operatörü, beldeler, iller, kalkınma ajans- luslararası katılımcı, 57 bin profesyonel ları, tedarikçiler, yatırımcılar ve ülkelerden ve 71 bin tatilci ziyaret etmişti. Fuarın oluşan geniş bir kesimi buluşturdu. Fu- 2011 yılına kıyasla toplam ziyaretçi arda profesyonellere işbirliği imkânının sayısında yüzde 12 oranında artış ger- sağlanmasının yanı sıra renkli tanıtımlara çekleşmişti. da imza atıldı. Fuarda tedarikçilere EMITT dünyada ilk 5 fuar arasında daha etkin yer verilecek 2012 yılında 128 bin ziyaretçiyle Fuarın açılışında bir konuşma ya- dünyanın en büyük 5. büyük turizm fu- pan ITE Group Türkiye Direktörü Burcu

222 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 Başar, EMITT’in Latin Amerika’dan Asya Pasifik’e kadar çok geniş bir coğrafya- ya yayıldığını belirterek, fuarı daha da genişletmeyi hedeflediklerini açıkladı. Fuarda SPA, sağlık turizmi ve tedarik- çiler gibi alt sektörleri de fuarda daha etkin yer vereceklerini ifade eden Başar, Sidney, Kuzey Afrika ve Çin’de turizm o- lık ayına çekilmesiyle bu işlevini devretti. 2013’te fuara 100 bin ziyaretçi bekledik- fisi açacağını açıklayan Günay, 24 ilde 69 Artık fuara katılan acente ve oteller ta- lerini dile getirdi. arazi için turizm tahsisine çıkılacağını, nışmanın yanı sıra ileriye yönelik işbirliği sağlık, termal ve kültür turizmine yatırım olanakları arıyorlar. Fuarda dikkat çeken 2014’te EMITT’te sağlık yapılacağını açıkladı. noktalardan biri acente ve oteller arasında turizmi fuarı da olacak imzalanan ‘tek yetkililik’ anlaşması nede- Türkiye Otelciler Federasyonu (TÜRO- ‘Tek yetkililik’ anlaşması otelcileri niyle resort otellerin eskisi kadar fuara FED) Başkanı Osman Ayık ise EMITT’in tur operatörlerinin standına itti katılmaması oldu. Resort otellerin birçoğu dünyadaki gelişmelere kayıtsız kalma- İç turizm için sezonun değerlendirildi- fuara iç pazarda bağlı bulunduğu tur ope- yacağını belirterek, gelecek yıl Dünya ği platformlardan biri olan EMITT, fuarda ratörünün standında katıldı. Bu nedenle Sağlık Turizmi Konseyi ile birlikte fuarda birçok acenteci ile otelciyi bir araya getirdi. fuarda resort otellerin kendi standıyla sağlık turizmi fuarı ve konferansı düzen- Eskiden anlaşmaların yapıldığı kontratla- katılımı geçmiş yıllara göre sınırlı kaldığı leneceğini açıkladı. Fuarın ana sponsoru rın imzalandığı bir platform olan EMITT, gözlendi. Öte yandan fuara katılan acen- olarak 16 şirket ve 3 turizm acentesi ile erken rezervasyon kampanyalarının Ara- telerin sayısında artış yaşandı. konuk ülke olan Arjantin Turizm Bakanı Carlos Meyer, EMITT’te bulunmanın bü- yük bir onur olduğunu belirterek, THY’nin Arjantin’e düzenlediği uçuşların turizmi geliştireceğini kaydetti.

Günay: “24 ilde 69 turizm tahsisine çıkacağız” Kültür ve Turizm Bakanı olarak son kez açılışını yaptığı EMITT’te konuşan Ertuğrul Günay, EMITT’in Türkiye mar- kasını dünyaya tanıttığını belirterek, Türkiye’nin turizmde İngiltere’yi geride Turizm ve Yatırım Dergisi ekibi olarak biz de hem EMITT hem de bırakarak 6. Sıraya yükseldiğini kaydetti. ANFAŞ Fuarı’nda yerimizi aldık. Bakanlığın Petersburg, Atina, Sao Paulo,

02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 23 OTELLER�DOSYA�EMITT

Fuarda online seyahat acentelerinin günün halka açılması bazı katılımcıların çokluğu dikkat çekiciydi itirazlarına yol açtı. Tedarikçi firmalardan EMITT Turizm Fuarı’nın en hareketli bazıları, ilk iki gün fuarın halka kapalı ol- salonlarından biri acentelerin bulundu- ması gerektiğine dikkat çektiler. ğu 7. salon olurken, ülkelerin bulunduğu üçüncü salon ile il ve beldelerin bulun- Fuar tarihlerinin çakışması duğu 12. salon da bir hayli renkliydi. katılımcıya da ziyaretçiye de yansıdı Fuarda dikkat çeken bir başka nokta Bu yıl Türkiye’nin iki önemli turizm fuarı ise online seyahat acentelerinin ve ya- EMITT ve ANFAŞ fuarlarının tarihlerinin ça- zılımcı firmaların sayısındaki artış oldu. kışması bir yandan katılımcıların tepkisini Çok sayıda online seyahat acentesi ve çekerken diğer yandan da ziyaretçi sayısını yazılım firması fuarda yerini almıştı. Bu etkiledi. Önceki yıllarda şubat ayında dü- durumda pazarın klasik seyahat acen- zenlenen EMITT fuarının yapılış tarihi bu tesinden online seyahat portallarına birbirinden ilginç ve renkli stantlarla ka- yıl Ocak ayına çekildi. Bu nedenle EMITT, doğru hızlı bir kayış içinde olduğunun tıldılar. Fuara Kalkınma Ajansları, iller, Antalya’da düzenlenen Anfaş Hotel Equip- göstergesi oldu. beldeler ve derneklerin katılım sayısı her ment Fuarı ile çakıştı. Öte yandan EMITT’in geçen yıl biraz daha artıyor. Gürültünün tarihinin Ocak ayında Hollanda’nın Utrecht İller ve beldeler EMITT’e akıyor yine eksik olmadığı iller ve beldelerin bu- kentinde düzenlenen turizm fuarının tari- Kalkınma ajansları aracılığıyla il ve lunduğu salonlarda bu yıl yiyecek-içecek hiyle yakın olması, her iki fuara da katılmak beldelerin bölgesel olarak katılmayı satışlarının da arttığı görüldü. Diğer yan- isteyen turizmcileri ve tedarikçileri zor du- tercih ettiği EMITT fuarında, bölgeler dan fuarın profesyonellere ayrılan ilk iki ruma düşürdü.

Sağlık turizmi masaya yatırıldı

Birçok etkinliğe imza atılan EMITT 2013’te sağlık turizmiyle ilgili panel düzenlendi. Ekonomi Gazeteciler Derneği (EGD) tarafından düzenlenen panelde dünyada ve Türkiye’de sağlık turizmi ele alındı. anelin açılış konuşmasını yapan Türkiye Seyahat Acentaları Bir- Pliği (TÜRSAB) ile Sağlık Turizm Komitesi Üyesi ve Türk Sağlık Turiz- mini Geliştirme Konseyi Başkanı Emin Çakmak, Türkiye’nin sağlık turizminde Amerika ve Almanya’dan sonra üçün- bunun yüzde 1’ini alabildiğini söyledi. ise sağlık kurum ve kuruluşlarının bir cü sırada yer alırken, gelir anlamında Yurtdışında televizyon dizilerinde sağ- yerde kümelenmesi gerektiğini söy- Tayland ve Hindistan’dan sonra beşinci lık turizminin tanıtılabileceğini öneren ledi. Arz ve talep dengesini göz önüne sırada bulunduğunu açıkladı. Panel- Erdem, sağlık turizmine dair istatistik- alınması gerektiğini vurgulayan Sezer, de konuşan Takvim Gazetesi Ekonomi lerin yanlış olduğuna dikkat çekti. planlamanın eksikliğine dikkat çekti. Müdürü Faruk Erdem, dünya çapında Öte yandan Ekonomi Vitrin Yayın Yö- sağlık turizminin 100 milyon dolarlık bir netmeni Şeref Özata termal bölgelerin pazara sahip olduğunu ama Türkiye’nin Kuruluşların birlikte hareket etmesi gerekli yakınlarında devre mülklerin olduğunu TUYED Başkanı Kerem Köfteoğlu ise hatırlatarak, devre-mülk sisteminin 2020 yılında sağlık turizmin 350 mil- kaldırılması gerekliliğini kaydetti. Öza- yar dolarlık bir potansiyele ulaşacağını ta, her termal tesisin farklı hastalıkların dile getirdi. Sektörde sağlık turizmiy- tedavisinde kullanıldığına işaret ederek, le ilgili birbirinden habersiz hareket “Daha inşaatı başlamadan devre mülk- eden birçok kuruluş olduğunu vurgu- ler yurtdışında yaşayanlara satılıyor. layan Köfteoğlu, birlikte hareket etme İnsanları tek bir bölgeye hapsediliyor. eksikliği olduğunu belirtti. Türkiye Ga- O nedenle devre mülk sistemine dikkat zetesi Ekonomi Müdürü Metiner Sezer edilmeli” önerisinde bulundu.

242 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013

OTELLER�DOSYA�EMITT/GÖRÜŞLER

İşte turizmcilerin yatırım planları ve fuar değerlendirmeleri...

EMITT fuarına katılan firmalar, yaptıkları tanıtım ve çalışmaların yanı sıra ileriye yönelik projelerini de EMITT’te ziyaretçileriyle paylaştılar. Turizm ve Yatırım Dergisi’nin yaptığı görüşmelere göre turizmcilerin fuar değerlendirmeleri, 2013 beklentileri ve yatırım planları şöyle:

Mehmet Gülova / Starlight Convention Center Thalasso&Spa EMITT’in tarihinin değişmesi katılımı etkiledi

MITT dünyada hatırı sayılır bir Yani, gerçekleşecek grup talepleriyle Eyere geldi. Yabancı katılımcı sa- karşılaştık. Gerek Rusya’da gerekse yısı da her geçen yıl artıyor. Ancak Avrupa’daki ekonomik kriz daha ta- bu yıl biraz ziyaretçi ilgisinin dü- mamıyla aşılamadı. Az da olsa hafif şük kaldığını söyleyebiliriz. Bu da artış trendini hissedebiliyoruz. Ama sanırım tarih değişikliğinden kay- çok rahat davranmamalıyız. Kolay naklandı. Ama önümüzdeki yıl telafi bir yıl olmayacak ama bizi de üz- edileceğine inanıyorum. Bu yıl daha meyeceğini tahmin ediyorum. Grup net taleplerle karşılaştık. Fuar bi- olarak yeni otel yatırımları planlı- zim için gayet olumlu geçti. Çünkü yoruz. Cazip fizible yerler bulursak katılanların büyük bir çoğunluğu kapasite artırımı veya otel eklemeyi profesyonellerden oluşuyordu. Ya- düşünüyoruz. Yani, yatırımlara her bancılardan ilginç talepler geldi. zaman açığız.

Hakan Alakuş / Carlson Rezidor Hotels Group Carlson Rezidor Hotels de Türkiye’de büyümek istiyor

uar bizim için iyi gidiyor. Yurt- Airport ile Ataşehir’de yeni açılan Fdışından farklı otelcilerimiz Radisson Blu Asia ile yer alıyoruz. burada. Özellikle Türk pazarıyla ça- Şişli ve Pera otellerimizde Haziran lışmak isteyen çevre bölgelerdeki 2013’te açılacak. Bunun dışında Ortadoğu, Avrupa, Rusya, eski Sov- Ankara’da, Çeşme Ilıca’da bir resort yet ülkelerinden otellerimiz geldiler. oteli ve yine Mersin’de bir otelimiz Fuar öncesi müşteri ziyaretlerimiz mevcut. Birkaç yeni otel ile de an- oldu, fuar sırasında da görüştük. laşma imzaladık. Hedefimiz Türkiye Grubumuzun bünyesinde Radisson pazarında büyümek. Radisson Blu Blu, Parkin by Radisson Blu, Hotel zaten Türkiye’de bilinen ve kabul Missoni ve Recent olmak üzere 4 gören bir marka. Biz zincir olarak otel markası bulunuyor. Norveç otellerle hem ‘management’ hem kökenli bir firmayız. Merkezimiz de ‘franchise’ anlaşması yapıyoruz. Brüksel’de. Rezidor olarak 2012 Dünya genelinde yaklaşık 450 otel yılının başında Amerikan firması işletiyoruz. Özellikle Avrupa, Orta- Carlson ile birleştik. Şirketin büyük doğu, Rusya’da Radisson markası hissedarı Carlson oldu. Türkiye’de çok yaygın. Ayrıca Çin, Uzakdoğu ve sadece Radisson Blu markasıyla Amerika’da da Radisson markası hizmet veriyoruz. İstanbul’da Ra- biliniyor. İyi lokasyonlarda akıllı bü- disson Blu Ortaköy, Radison Blu yümek istiyoruz.

262 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 İsmail Özsöz/ Tuareg Tours Genel Müdürü Gelişmemizde küçük de olsa fuarların etkisi var

MITT fuarına yaklaşık 15 yıl- Dolayısıyla her zaman göz önün- Edır katılıyoruz. Firma olarak de olmamız gerekiyor. Fuardan İspanya pazarında çalışıyoruz. memnunuz. Bizim için iyi geçti. İspanya’dan hem turist getiriyo- Biz zaten şimdi pazarda tanınan ruz hem de Türkleri İspanya’ya bir firmayız. İspanya pazarladı- götürüyoruz. İspanya krizle uğ- ğımız için sadece o konuda da raşan, boğuşan ülkelerden biri… tanınan bir firma olduğumuzdan Eskiye oranla tabii ki düşüşler dolayı pazarda her zaman olup var. Ama diğer yandan Avrupa’da bir ürünümüzün diğer müşte- kriz var. Türkiye’de bundan rilere ulaşması gerekiyor. Bu nasibini alıyor. Dolayısıyla, po- fuarların etkisi çok oluyor. Yeni tansiyelimiz çok düştü. İspanya insanlarla, yeni acentelerle tanı- sonuçta büyük bir ülke… Türk- şıyorsunuz. Ufkunuz genişliyor. lerin sevdiği bir destinasyon. Fuarlar her zaman için faydalıdır. Barcelona, Madrid ve son yıllar- Şirketimizin her yıl gelişmesinde da Endülüs bölgesi çok popüler. fuarlarında küçükte olsa bir payı Daha iyiye gideceğini umuyoruz. vardır.

Bülent Kuş / Mika Tur Genel Müdürü Amacımız bu yıl iki kat büyümek

u yıl EMITT fuarında geçen yıllara Bgöre çok daha fazla ilgi vardı. Bizim standımızda özellikle geçen yıla oranla 2 kat ziyaretçi söz konusu oldu. Yani fuar beklentilerimizin üzerinde geçti. Biz 2013’te Genel Müdürlüğümüzü yeni bir plazaya taşıdık. Hedeflerimiz her yıl ol- duğu gibi bu yılda 2 kat büyümek… Bu yıl da erken rezervasyonun ardından geçen yıla göre yüzde 105’in üzerinde bir artış yakaladık.

Öznur Kaya/ Stone Group Stone Group, Kaan Karayal / Tatilsepeti.com otel sayısını Fuarın tarihinin erkene 5’e çıkardı çekilmesi olumlu oldu uar bu yıl daha iyi gidiyor. MITT Fuarı gayet güzel gidiyor. Katılım çok FHavaların güzel olma- Eiyi. Sık sık göremediğimiz acentelerimiz ve sı da etkili sanırım. Her yıl otelci partnerlerimizi görebiliyoruz. Bu anlam- kar yağıyordu ve geliş, gi- da çok faydalı olduğunu düşünüyoruz. Her yıl dişlerde sorun oluyordu. Bu katılıyoruz. Bizim bünyemizde Antalya’da Ro- yıl insanlar görüşmelerine yal Holiday Palace, Royal Wings Hotel, Royal daha erken saatlerde baş- Dragon, Royal Alhambra olmak üzere dört otel layabildiler. Fuar tarihinin bulunuyor. Son olarak bünyemize Royal A- erkene çekilmesinin de fay- dam&Eve’i kattık. Otelin eski konseptine aynı dası oldu. Şubat geç bir tarih şekilde devam ettireceğiz. Ancak kaliteyi art- çünkü. Hatta aralık ayına a- tırmayı düşünüyoruz. lınırsa çok daha iyi olur.

02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 27 OTELLER�DOSYA�EMITT/GÖRÜŞLER

Tolga Çevlik / Turon9 Turon9 bu yıl fırsat sitesi kuracak

MITT fuarı güzel geçti. Her geçen yıl uluslararası fu- Earların yapısına uygun hale geliyor. Beklentilerimizi karşılıyor. Benim beklentim ilişkileri daha fazla pekiştir- mek, yapılan anlaşmaları daha fazla sağlamlaştırmak. Yeni insanlarla yeni iş ilişkileri kurmak, yeni insanlarla tanışmak... Eskiden biz burada kontrat yapıyorduk. Ta- bi çok yoğun ve gürültülü bir ortam olduğu için sağlıklı olmuyordu. Ama şimdi öyle değil. Fuarda artık eskisi gibi yoğun bir şekilde sözleşme yapmıyoruz. Ama talep gel- diğinde yapıyoruz. Onun haricinde havanın güzel olması, daha doğrusu kar yağmaması avantaj oldu. Biz 2004 yı- lında kurulduk. Yeni gelişen ve birçok departmanını yeni kuran bir acenteyiz. Buna istinaden görüşme talebi çok fazla. Bu yüzden beklentilerimizi karşılıyor. Biz bu yıl acente olarak birde fırsat sitesi açacağız. Ayrıca firma- mızın otel yatırımları da var. Sapanca’da mülkü bize ait olan tesisimiz var. Onun haricinde Kuşadası ve Ayvalık’ta birer tesisle hizmet veriyoruz.

Oğuz Güldalı / Karavan Turizm Kruvaziyer turizmi Türkiye’de hızlı yükseliyor

iz Karavanmar olarak kru- lışıyor. Diğer gemilerini ise Bvaziyer turizmi alanında başka firmalara kiralıyor. Biz, hizmet veriyoruz. Louis Group Türkiye’den Yunanistan’a 3, 4 çatısı altında yer alan 25 yıl- ve 7 gecelik Kuşadası ve İstan- lık Louis Hellenic firmasıyla bul hareketli turlar yapıyoruz. çalışıyoruz. Türkiye’de iki adet Geçen yıl kruvaziyer turizminde gemisi var. Ancak filosu daha 7500 pax’a ulaştık. Bu yıl 10 bin geniş… Daha önceki yıllarda pax’sı bulacağımızı tahmin edi- Murat Pekun / Bilek Hotel İstanbul çeşitli destinasyonlara yayıl- yoruz. Genel olarak kruvaziyer mış olmasına rağmen şu anda turizmi yükselişte ve geçtiğimiz sadece Yunan adaları için ça- yıllara göre daha çok yaygın bir Bilek, İstanbul’daki seyahat şeklini aldı. Biz de daha çok yaymaya çalışı- ikinci otelini yoruz. Fuar bizim için güzel geçiyor. Geçen yıla göre Kavacık’ta yapıyor daha hareketli… Acente- lerimizle buluştuk. Onun telimiz 4. Levent, Maslak bölgesinde yer alıyor. haricinde yeni firmalar ile O2013 EMITT Fuarı, geçen yıllara göre daha iyi bir fu- tanıştık. Bu fuarda seya- ar. Katılımcılar daha yüksek ve gelen kitlede biraz daha hat eden kesime yönelik ilgili açıkçası. Bizim bölgemizde sağlıkla ilgili yatırımlar bir şeyler yapılabilir. Fuar- mevcut. Fuar güzel geçiyor. Geçen yıl katılımlar biraz da merak uyandıracak bir daha düşüktü. Ama bu yıl daha fazla bağlantılarımız şey yok. Hep profesyonel oldu. Güzel kontratlar yaptık. Bu yıl fuar, daha bir hare- duruyoruz. Profesyonel ketli geçiyor. 2013 için güzel işler bağladık. Grup olarak duruşumuzu koruyalım a- bu yıl Kavacık’ta 4 yıldızlı yeni bir otel açacağız. İnşaa- ma seyahat etmek isteyen tı devam eden Bilek Asia’yı 2013’ün sonunda hizmete kesimin de buraya gelmesi açmayı planlıyoruz. Bilek otel markasıyla büyümeyi lazım. Onun için halkı bu- hedefliyoruz. raya çekici aktivitelerin de yapılması gerekiyor.

282 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013

OTELLER�DOSYA�EMITT/GÖRÜŞLER

Boğaç Yılmaz/ Eser Diamond Hotel Güzel ve çok verimli bir fuar geçirdik

5 yıldızlı, 218 odalı Eser Diamond lere yönelik çalışmalar yapıyoruz. Otelin genel müdürlüğünü yapıyo- Onun dışında fuara yakınlığımız ne- rum. Ayrıca Eser Premium Hotel’e deniyle fuar şirketleriyle çalışıyoruz. de vekâleten müdürlük yapıyorum. Yaz döneminde İran, Kuzey Afrika ve Fuarın birinci ve ikinci günü ciddi bir Ortadoğu olmak üzere Arap misafirle- şekilde yoğun geçti. Katılımcı ola- rimiz yoğunlukta. Ayrıca Kore, Çin gibi rak fuardan olumlu izlenimler aldık. Uzakdoğu’dan müşterilerimiz de var. Farklı pazarlardan da dönüşlerimiz Öte yandan Silivri bölgesinde geçen oldu. Bu yıl genelde oteller ve onli- yıl açtığımız Eser Diamond Hotel’de ne acenteler yoğunluklu katılmışlar. 16 farklı büyüklükte toplantı salon- Incentive acenteleri ise daha çok zi- larımız mevcut. Bunların en büyüğü yaretçi olarak geldiler. Güzel ve çok 550 kişi kapasitesine çıkabiliyor. Bu verimli bir fuar geçirdik. Biz Eser otelimizde, yoğunluklu olarak kongre Premium Hotel’de özellikle şirket- ve toplantı gruplarıyla çalışıyoruz.

Cihan Aşcı / Çanakkale Kolin Otel 2013’te güzel bir yıl bekliyoruz

aklaşık 8 yıldır bu fuara katılıyoruz. Daha önceleri Yciddi bir yoğunluk oluyordu. Ama bu yıl katılımcı ba- zında çok yoğun ama ziyaretçi bazında yaklaşık bir yüzde 20-30’luk bir düşüş gözlemledik. Incoming seyahat a- centelerin tümü, neredeyse çalıştığımız bütün firmalar fuara geldi. 2012 yılında ekonomik krizin etkisiyle Avrupa pazarında ciddi kayıplar vardı. 2013’te bunların toparlan- masını bekliyoruz. Ama 2014 daha iyi geçer. Burada 2013 kış - 2014 yaz dönemine yönelik bir takım görüşmelerimiz oldu. 2013’te tabii şu anda rezervasyonları gayet güzel… Güzel bir yıl bekliyoruz. Biz Çanakkale’deki otelimizi 2011’de ciddi bir renovas- yona soktuk. 10’uncu yılımıza yeni bir imaj ile girdik. 2013 Ş. Sadun Alp / Sürmeli Hotels & Resorts sonlarına doğru Kolin Şirketler Grubuna ait İstanbul Kurt- köy civarında açılması planlanan ve şu anda inşaatı devam Sürmeli Kuşadası’nda eden bir otelimiz var. iyi bir ivme yakaladı

MITT 2013’ün diğer yıllara fiyatları sezon içerisinde son Egöre gerek katılımcılar ge- dakika satışlarında gördükleri rekse ziyaretçiler açısından ilgi için beklemeyi tercih ediyorlar. odağı haline geldiğini gözlem- Tabi bu da tüketicinin gözünde ledim. Avrupa’daki ekonomik güvensizlik yaratıyor. Sürmeli krizin hat safhaya çıkmasıyla olarak Kuşadası’nda şu anda birlikte bu yıl iç turizm ha- gerek iç pazarda gerekse yurt- reketlenecek. Ancak, erken dışında iyi bir ivme yakaladık. rezervasyon daha tam anla- 2013 yılının içerisinde de bu mıyla tüketiciler tarafından ivmenin devam etmesini bekli- benimsenmedi. Çünkü tü- yorum. En kötü ihtimalle 2012 keticiler daha önce aldıkları rakamlarını yakalarız.

302 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 Ali İnce / Taksim Star Express Hotel Müdürü (Star Hotels Group) Star Hotels Group, 4. Oteli için İstanbul’da yer bakıyor

MITT fuarı bu yıl biraz sönük geçti. Ben Eziyaretçilerin gelmediğini düşünüyorum. Bizim grubumuz açısından iyi geçiyor ama beklediğimiz acenteler ve konuklar gelmedi. Otel katılımı içinde de bir düşüş var. Biz bu yıl fuarda sözleşme yapmıyoruz artık acentelerle. Online, ekstra net sistemlerini kullanan acentelerle konuşuyoruz. Son yıllarda trend böyle. Artık uçak biletini internetten alan insanlar aynı şekilde otel konaklamalarını da internetten alıyor. Bu yüzden, bizde internet dünyasını kullanarak otellerimizi dolduruyoruz. Çok da acente beklemiyoruz artık. Biz 2014 yılı için bir büyüme planlıyoruz. Şuan 3 otelimiz var. Bunu 4-5 otele çıkmayı hedefliyoruz. Dördüncü otel için İstanbul’da arazi arıyoruz.

Ahmet Y. Yavuz/ Sandıklı Thermal Park Hotel EMITT’te sağlık turizmiyle ilgili katılım biraz daha yüksek olmalı

u yıl EMITT fuarına gerek Byurtiçi katılımcı gerekse yurt dışı ülkelerden katılım yoğun olmuş. Fakat termal turizm anlamında, ülkeler, Şule Çalışkaner/ Asteria Hotels& Resorts şehirler, oteller ve acenteler değil, AGIS, Sosyal Güven- lik Kurumu (SGK) gibi sigorta Avrupalı tur şirketlerinin de katılması gerekiyor. Türkiye’de sağlık operatörleri de bu turizminin 2013’te daha fazla olacağı söyleniyor. Ve biz de fuara gelmeye başladı bu yönde çalışmalarımızı devam ettiriyoruz. Bu konuda uar çok yoğun ve katılım iyi... Tek dezavantajı Hollanda katılımın biraz daha yüksek Ffuarıyla tarihinin çok yakın olması. Tarihlere dikkat e- olması faydalı olacak. 2013 dilirse daha verimli olabilir. En azından piyasanın nabzını yılındaki beklentimiz geçen tutmak için fuarlar güzel oluyor. Çünkü yavaş yavaş Avru- yıla göre daha farklı... Hem palı tur operatörleri de bu fuara gelmeye başladı. İç pazar doluluk oranında hem de sağ- sürekli gelişiyor. Eskiden olduğu gibi artık 3 ay ile sınırlı lık turizmi anlamında farklı değil. Olması gereken, kesinlikle geliştirilmesi gereken bir düşüncelerimiz var. Sağlık pazar… 2013 yılının güzel geçeceğini düşünüyoruz. 2012 turizmi için Hollanda, Alman- gibi bir yıl olucak ama artan yatak kapasiteleri işimizi her ya, İskandinav ülkelerinden geçen yıl zorlaştırıyor. Gelen yolcu sayısında daha çok gelen çok oluyor. Zafer Hava- fazla bir artış olmadığı sürece arz-talep dengesi bozulu- limanı’nın açılmasıyla birlikte yor. Rekabet daha çetin bir hal alıyor. bizim çalışmalarımız bu yıl daha iyi olacak.

02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 31 OTELLER�DOSYA�EMITT/GÖRÜŞLER

Avatif Havva Yiğit / Legacy Ottoman Hotel Beklediğimizin üzerinde ziyaretçi aldık

uar bu yıl diğer yıllara gö- bir diğer artısı otelin ismini du- Fre daha yoğun geçiyor. İlk 2 yurmak oluyor. Sultanahmet, gün beklediğimizin çok üstünde Sirkeci ve Gülhane bölgesinin ziyaretçi oldu ama kesinleşen, tek 5 yıldızlı oteliyiz. Biz turist- kontrat aşamasına gelen bir lerin yanı sıra toplantı, seminer şey olmadı. Bu ziyaretler fuar gruplarına da hizmet veriyo- sonrası satışa dönüşecek. Biz ruz. Daha çok yabancı online fuara prestij olsun diye katıl- sitelerinden ve yabancı tur ope- dık. Fuarın prestijin yanında ratörlerinden ziyaret alıyoruz.

Vedat Köfteci/Barida Hotels Isparta İşletme Müdürü Isparta’nın tek 5 yıldızlı oteli de EMITT’teydi

arida Hotels olarak Isparta’nın ilk 5 Byıldızlı ve hala tek 5 yıldızlı oteliyiz. Ispartalı bir şirket Öngör Grup’un ilk turizm yatırımı olan ve 142 odalı tesisimiz Temmuz 2012’de açıldı. Şehir oteli konseptiyle çalışıyoruz. İş in- sanlarına ve kültür turu gruplarına da hitap ediyoruz. Öngör Grup yurtdışın- da catering hizmetleri veriyor. Turizm sektöründe Isparta’da otel yatırımıyla girdiler. Yatırımcı Akdeniz bölgesinde yeni bir otel projesi düşünüyor. Yurt- İbrahim Armağan Aydeğer/Anzac Hotels-OHS dışı da seçenekler arasında yer alıyor.

Her turizm fuarı Osman Topal / Maykop Tour bize birçok Fuara hemşerilerimizle fırsat sunuyor buluşmak için geldik

uarda geçtiğimiz yıllara göre daha yoğun bir katılım urizm acentesiyiz ve 2010 yılında Fvar. Bir de fuarın tarihinin 2-3 hafta geriye alınması Tkurulduk. Rusya Federasyonuna hava açısında da olumlu oldu. Her fuar bize birçok fırsat bağlı Krasnadar Eyaletinin içinde Adige- da sunuyor. Fırsatları değerlendirmek adına görüşmele- ya Cumhuriyeti’nin başkenti Maykop’ta rimizi sürdürüyoruz. Fuar işi 3 etaplı bir iş. Fuar öncesi faaliyet gösteriyoruz. Bizim asıl hede- hazırlıkları, fuar anı ve fuar sonrası… İkinci etabın ger- fimizi diasporada veya Türkiye, Suriye, çek müşteriye dönüşmesinin tek yolu fuar sonrasındaki Ürdün, Almanya, Amerika’da yaşayan performans ile belirlenir. Fuara iki ayrı ürünle katıldık. hemşerilerimize ulaşmak ve onların Çanakkale’deki dört Anzac otelinin yanı sıra aynı şirkete taleplerini karşılamak. Fuara hemşeri- ait bağımsız bir ürünümüz olan OHS online hotel softwa- lerimizle buluşmak için geldik. Gelenlere re…OHS’deki müşterilerimiz oteller; Anzac Otellerininki ise ana vatanımızı tanıtmak istiyoruz. Haf- son kullanıcılar ve acenteler. ta sonu bu buluşmaları gerçekleştirdik.

322 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 HOTEL TV TEKNOLOJİSİNİN ULAŞTIĞI SON NOKTA LG LT760H

İşletmeniz için maksimum fayda, müşteriniz için maksimum konfor! LT760H IPTV Serisi, sizi teknolojinin ulaştığı son noktada buluşmaya çağırıyor. LG Electronics, Hotel TV alanındaki AR&GE tecrübesi ile Pro:Centric Smart TV konseptini sunarak, “Toplam Müşteri Memnuniyeti” stratejisinde yeni bir devri başlatıyor.

STB Integrated Dahili SetTopBox ile düşük yatırım maliyeti IP over Coax Mevcut kablo altyapısı ile IP Interaktif yayın hizmeti

WiFi Built-in Dahili WiFi Chip ile kablosuz bağlantı keyfi WiDi Notebook ile TV arasında hızlı ve yüksek kalitede kablosuz bağlantı

DLNA Multimedya cihazları ile TV arasında sınırsız eğlence içeriği paylaşımı

www.lg.com/tr facebook.com/LGTurkiye

Hotel tv 22x30.indd 1 1/4/13 7:10 PM OTELLER�DOSYA�EMITT/GÖRÜŞLER

Mustafa İşçimen / Saros Körfezi Turizm Otelciler ve Yatırımcılar Derneği Erikli sahillerinde ev pansiyonculuğunu destekliyoruz

aros Körfezi Turizm Otelciler ve Ya- ge... Projenin ikinci ayağı bitti, üçüncü Stırımcılar Derneği olarak bu fuara ayağı devam ediyor. Çanakkale savaşının katıldık. Amacımız Saroz Körfezi ve Erikli su altında enstantanesini oluşturma- sahilindeki otelleri çeşitli aktivitelerle bir- ya çalışıyoruz. Dalış turizmi konusunda likte tanıtmak. Fuarda bu yıl boşluklar 2000-2009 arasında müthiş bir potan- var. Kalabalık ama hiçbir şey yapılmadı- siyel vardı. Artık öyle değil. Bizde yapay ğını gördük. Sadece soruyorlar. EMITT’i destek projesini gündeme getirdik. 7 ayrı ilk defa böyle gördük. Önümüzdeki yıl yerde yedi ayrı dalış noktası daha açaca- daha büyük bir stantla Keşan olarak ge- ğız. Dalış turizminde düşüş var ama yerli leceğiz. Bölgemizde yatırımlar arttıkça turist sayısında son iki yıldır müthiş bir daha da yoğun katılacağız. Bölgemizin artış var. Konaklama yetersizliğinden 1/125 binlik master planları çıkmadı- dolayı artık neredeyse Erikli sahili yerli ğı için yatırımcılar çekingen davranıyor. turisti kaldıramaz duruma geldi. Bu da Bölgemizdeki 45 gün olan sezonu 60 ev pansiyonculuğunu gündeme getirdi. güne çıkarmıştık. Şimdiki hedefimiz ise Biz de mümkün olduğu kadar ev pan- daha uzun kalmasına vesile oldu. 2013 150 günlük bir turizm sezonu… Bunun siyonculuğunda kaliteyi artırma yoluna için her tesiste yenileme çalışmaları var. içinde alternatif turizm olanakları yarat- gidiyoruz. Bakanlıkla beraber eğitim ça- Kongre turizmine yönelik çalışmalar ya- maya çalışıyoruz. Saroz Körfezi dünyada lışmaları yapacağız. Su sporları merkezi pıyoruz. 2014 kışında bölgede kongre ilk su altı tarihi müzesinin yapıldığı böl- açtık. Bu da insanların Erikli’de bir gün turizminde bir hareketlilik başlayacak.

Ramazan Aydoğan / Şarköy Turizm Derneği Başkan Yardımcısı Şarköy, yıldızlı otel yapacak yatırımcı bekliyor

aklaşık 7 yıldır EMITT Yfuarına katılıyoruz. Katılımlarımızın kar- şılığını alıyoruz. Bizim ilçemiz İstanbul’da 200 kilometre uzaklıkta. Kış nüfusu 17300 ama yaz Ender Kullan Hakanoğlu / Marinem Grubu nüfusu 160-170 bini buluyor. Marmara böl- gesinde mavi bayraklı Marinem Grubu, Beylikdüzü’ne denizi olan tek ilçeyiz. Bölgede konaklama mo- 1000 yataklı otel yapacak tel ve pansiyon üzerine kurulmuş. 64 kilometre arinem Grubu’nun İstanbul, deki otelleri de tesettür otellerine denize gidilebilir sahil şeridine sahip. Şarap, zeytinyağı, MAntalya, Ankara, Bodrum ve çevirmeyi istiyoruz. İstanbul Bey- sörf, yamaç paraşütü gibi çok çeşitli etkinlikler yapılı- Kuzey Kıbrıs’ta 6 oteli var. Tesisle- likdüzü’ndeki Marka City diye bir yor. Yöremizde en çok yıldızlı otelin olmasını istiyoruz. rimizden ikisi tesettür oteli olarak yerimiz var ve orayı otele dönüş- Maalesef sadece iki tane yıldızlı otelimiz var. Bu neden- hizmet veriyor. Yatırımcı şirket türeceğiz. Burada 1000 yataklı le yıldızlı büyük otel yatırımlarının bölgeye kaymasını Kareli İnşaat ve Markas İnşaat. bir otel planlanıyor. Fizibilite ça- bekliyoruz. Sezon iki ay ve doluluklar o iki ay çok iyi… 15 yıldır Turizm ve inşaat sektö- lışmaları yapılıyor. Otelle ilgili Yatırımlar olursa sezonu uzatabiliriz. Bağ bozumu şen- ründe faaliyet gösteriyoruz. Şirket yabancı ortaklık düşünülüyor. likleri, festivaller gibi etkinliklerle sezonu 1,5 ay daha olarak amacımız Türkiye’de tüm Fuara geçen yıl da katıldık. Bu yıl uzatabiliriz. Belediye bu konuda çalışma yapıyor, biz de illerde yer almak ve bünyemiz- fuarda canlılık yok gibi. dernek olarak destek veriyoruz.

342 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 Salim Selim Soylu / Alaiye Otellerinin Genel Müdürü Alaiye Grubu da İstanbul’da otel arıyor

uar güzel gidiyor. Biz iç pazarın gücüne var. Geçen yıl Alaiye Adin Beach’i bir tesis Finandığımız için her yıl fuara katılıyoruz. yaptık. Daha sonra da sattık. Biz şuan da Bu yedinci dönemimiz. Otellerimizin yüz- İstanbul’da Taksim civarında ve Anadolu’da de 15’ini iç pazara ayırıyoruz. İç pazar her da otel bakıyoruz. Satın alma, arazi alıp otel yıl profesyonelleşen ve gelişen bir pazar. yapma veya kiralama işine sıcak bakıyoruz. EMITT’e ayrıca yurtdışından katılımlarda Alanya’da da büyüme hedeflerimiz var. A- çok oluyor. Yabancı acenteler de burada… laiye Kleopatra otelimizi yeniliyoruz. Bu yıl Burası turizmcinin düğünü, nişanı gibi… tamamen yıktık ve 2 milyon avroluk bir büt- Göremediğimiz insanları görmek, otelin çeyle yeniliyoruz. Tesislerimiz yaz-kış açık… imajına prestij katmak için her yıl katılıyo- O yüzden yıpranma çok fazla. Bahsedilen ruz. Biz turizmde gelişmek isteyen Alanyalı süreler 5-10 yıllar çok uzun. Teknoloji hızlı bir firmayız. 25 yıl önce ev pansiyonculu- değişiyor ve takip etmek gerekiyor. Yoksa ğuyla başladık ve bugün geldiğimiz noktada rekabette geri kalıyorsunuz. Bu otelimizi 22 bir tane 5 yıldızlı, bir tane 4 yıldızlı otelimiz Mart’ta açacağız.

Mehmet Altaş / Tekirdağ Kültür ve Turizm Müdürü Tekirdağ, EMITT’e üç ayrı tema ile katıldı

ekirdağ’da 6 binlik yıllık bir tarih var. Kültür kenti TTekirdağ’ı şöyle tanımlıyoruz: ‘Traklardan günümü- ze, mitolojiden gezginlere, kültür kenti Tekirdağ’ bizim vizyon sloganımız. Tekirdağ’da sürdürülebilir ve 12 aya yayılacak turizm çeşitliliğinden bahsetmek mümkün. EMITT’te doğa sporları, kültür turizmi ve Tekirdağ lez- zetleri olmak üzere temalar düzeyinde tanıtım yaptık. Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi’ni buraya taşımak istedik. Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ olmak üzere Trakya Nadir Uzun / Estilotur bazında bir tanıtım çalışmasına girdik. Trakya Kalkınma İcra Kurulu Başkanı Ajansı bize ciddi anlamda destek veriyor.

Fuar bizim için Adem Karasanoğlu / İzmir Vali Yardımcısı keyifli geçti İzmir Expo ile yatırımlarını hızlandıracak stilotur bir yıl önce kuruldu ama Esektörde 20 yıllık bir deneyime MITT dünyanın sayılı fuarlarından biri. Biz de yerel ve sahibiz. Tatilstil, micestil ve biletstil Ekamunun oluşturduğu bir platformla İzmir olarak ilimizi markalarının yöneticiliğini yapıyoruz. tanıtıyoruz. Fuar son derece iyi gidiyor. Bildiğiniz gibi İzmir 3 ortak ile hizmet veriyoruz. Tatils- 8500 yıllık bir geçmişe sahip. Tarihi, kültürü, deniz iklimi til markasıyla son tüketiciye kültür ve ulaşım kolaylığıyla değişik kültürlerin, yaşam tarzları- turları, Kıbrıs turları, yurtiçi ve yurt- nın ve kültürlerin bir arada yaşadığı bir hoşgörü kenti aynı dışı turları ile kayak, termal vb. gibi zamanda... Sağlık alanında yıllarca insanlara hizmet etmiş otelleri satıyor. Micestil kongre ve bir kent. İzmir’de yatak kapasitesi her geçen gün artıyor. incentive markamız. Biletstil de Tür- İlimizde 40 bine yakın yatak mevcut. Yeni yatırımlar de- kiye’de ilk defa dört ana dağıtıcıyı ğişik alanlarda devam ediyor. Uluslararası zincirler de birlikte satıyoruz. Uçak, tren, otobüs ilimize geliyor. Termal kaplıcaların olduğu Balçova bölgesi ve deniz ulaşımını birlikte satan bir turizm alanı olarak ayrıldı. Expo 2020’ye adayız. O neden- yer olarak hizmet veriyoruz. Fuar bile İzmir’in her yerinde çalışmalar devam ediyor. Eğer İzmir zim için çok keyifli geçiyor. Toplamda Expo’yu kazanırsa hem İzmir kalkınacak hem de burada 200 metrekarelik alanda fuara katıl- yaşayan insanların yaşam standartı artacak. Expo kaza- dık. Fuarda çok fazla kişiyi ağırladık. nıldıktan sonra yatırımlarda hızlanacak.

02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 35 OTELLER�DOSYA�EMITT/GÖRÜŞLER

Önder Bayram / Gaziantep Bayazhan Fuarda nabız yokluyoruz

uardan memnunuz. İstanbullu insanların yemenicimiz var. Bunların hepsinin işletme- Fbu markayı duymuş olması bizi mutlu e- si Bayaz A.Ş.’ye, mülkiyeti ise belediyeye ait… diyor. Yeni iş ortaklarımızla tanışma imkânı 2006 yılında restorasyon çalışmaları başladı ve buluyoruz. Bizim kendi işletmemize yarayacak 2009’da bitti. Acentelerle de çalışıyoruz. Yüzde ürünleri de burada buluyoruz. Güzel geçiyor. Bir 40-45 Antep dışında gelenleri ağırlıyoruz. O- de nabız yokluyorsunuz. Kendinizi yeniliyoruz. teller bizi tanıyor. Gaziantep’te popülaritesi Fuara üçüncü katılışımız. Gaziantep Bayazhan yüksek bir mekânız. Bunun haricinde bakla- içinde restoranların ve satış birimlerinin oldu- va üretimi de yapıyoruz. Bunu da artırmayı ğu büyük bir kompleks. İçinde 200 kişilik kapalı düşünüyoruz. Şuan hedeflenen 1 milyon ve restoran, 150 kişilik bölgenin tek pub restoranı üzeri turist hedefleniyor. Bu kapsamda beledi- ve 100 kişilik ocakbaşı restoranı var. Bunun dı- ye tarafından yatırımlar yapılıyor. Eski binalar şında yaz aylarında 800 metrekarelik avlumuz restore ediliyor. Biz Bayazhan olarak diğerle- ile teraslarımız bu kapasiteye ekleniyor. Satış rinden farkımız Gaziantep lezzetlerini tarihle birimlerimiz, sanat atölyemiz ile kutnucu ve ve güzellikle buluşturmamız.

Orhan Üstündağ / Apex Tour Canan Alsancak / Karnak Turizm EMITT bizi her geçen yıl Apex Aegean Pearl gemisi biraz daha şaşırtıyor ile kapasite artırımına gitti uar bu yıl beni biraz daha Fşaşırttı. Ziyaretçi sayısı ol- MITT fuarını geçtiğimiz yıl- dukça yoğun... Katılımcılar çok Elara göre çok daha verimli zengin. Uzak ülkelerden de ka- buluyoruz. İlk iki gün çok iyiydi. tılımcılar gelmiş. Demek ki bu Hava güzel olduğu için ilk iki fuar da uluslararası camiadan gün halkta katıldı. Uluslararası gerektiği değeri artık alacak. Fuar katılım ve bölgelerin katılımı bizim için her açıdan iyi geçti. Biz çok yüksek... Keşke bu fuar 2013’te yaptığımız çalışmaları, biraz daha İstanbul’un içinde turları ve hedeflerimizi katalog olsaydı. Biz 2005 yılından be- yerine bir tabloid gazete ile duyurmak istedik. O yüzden ri uygun gemi bulduğumuzda yılda bir kere olmak üzere gazete çıkaracağız. Karnak Tra- Yunanistan’a charter yapıyor- vel, bu yıl outgoing işine girdi. Ortadoğu’daki başarısını duk. Üç yıl önce Ocean Majesty buraya da taşımak istiyoruz. Kaliteli işlere imza atacağız. gemisiyle Dalmaçya Kıyıları, Hayallerimiz arasında İstanbul’a otel yapmak da var. Yunan Adaları vb. turları yapmaya başladık. Bizim gemi anlaşmamız 5 yıllıktı. İhtiyaçlar 16 günlük İzmir’den çıkıp bütün Serkan Ayaz / NG Hotels& Resort yüzünden bu gemiyi başka bir Akdeniz çanağını dolaşan bir firmaya kiraladık ve daha önce program olacak. Akdeniz ça- NG Hotels, İstanbul’a geliyor çalıştığımız Aegean Pearl ge- nağındaki en önemli limanlara misini kiraladık. Bu gemi diğer uğruyoruz. İkinci programımız G & Resort grubu olarak Güral Sapanca, Güral Afyon gemiden yüzde 60 daha büyük. Dalmaçya Kıyıları turu olacak. Nve Güral Harlek olmak üzere fuara üç otelimiz ile ka- 16 bin grostonluk ve 395 ka- Diğeri ise İstanbul çıkışlı vize- tıldık. Geçen yıla göre fuar katılımında bir artış olduğunu bin, 1095 yatak kapasitesi var. siz Karadeniz turu yapacağız. söyleyebiliriz. Standımıza ilgi alaka Servis kalitesini de artırarak Bu yıl vizesiz turlar olmayacak. yüksek oldu. Fuarın katılımcı sayısı da Türk tatil severlere daha da iyi Hem Yunanistan’ın hem de geçen yıla göre arttı. Buralar bizim için hizmet vereceğiz. Geminin her schengen’in baskısıyla vize uy- önemli alanlar. Çünkü grubumuzu ta- departmanında Türk personel gulaması yeniden başlayacak. nıtmak açısından önemli platformlar. çalıştırıyoruz. Türkçe menü, Vize maliyeti devreye gireceği Gün geçtikçe Güral grubumuz büyüyor. Türkçe anons ile hizmet veriyo- için insanları etkileyecek. Kötü İstanbul için bir projemiz olacak. İs- ruz. Bu yıl Türk mutfağına daha ama yapacak bir şey yok çünkü tanbul Güneşli’de yeni bir otel yatırımı da ağırlık vereceğiz. Bu yıl için Yunan Hükümeti tüm izinleri planlıyoruz. 3 program hazırladık. 15 gece iptal etmiş durumda.

362 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013

OTELLER�HABERLER

Wyndham Kalamış misafirlerine merhaba dedi

Anadolu yakasında faaliyete geçen Wyndham İstanbul Kalamış Marina, misafirlerine kapılarını açtı. Reisler Group’un yatırımcısı olduğu otel, Wyndham otel zincirinin Türkiye’deki ana markasıyla girdiği ilk otel oldu.

ünyesinde tam 7 bin 200 otel bulunan Wyndham Hotel Grup Türkiye’de- Bki ilk Wyndham markalı otelini açtı. Anadolu yakasında yer alan Wyndham İstanbul Kalamış Marina’nın yatırımcısı Reisler Group, Wyndham Worldwide ile franchise anlaşması imzaladı.

Kalamış Marina’da 5 yıldız standart- terapi odalı SPA ve fitness merkezi yer a- larında hizmete giren otelde, 210 oda, lıyor. Remina, Fidele, Da Mario, Divan gibi bir kral dairesi, farklı kapasitelerde 14 restoranları da bünyesinde barındıran o- toplantı salonu, 300 ve 600 kişilik iki ba- telde, çocuklar için özel hazırlanmış gym, lo salonu bulunuyor. Tesiste ayrıca 10 yoga ve grup dersleri veriliyor. Ocak ayında otel fiyatlarında düşüş yaşandı

Otel fiyatlarını karşılaştırma sitesi tel fiyatı karşılatırma sitesi triva- bir artış yaşanırken İstanbulda’daki Ogo’nun yaptığı ve her ay yayınladığı oda fiyatlarında yüzde 8’lik düşüş ger- olan Trivago’nun her ay yaptığı Trivago Otel Fiyat Endeksi Raporu’na çekleşti. Türkiye’de standart çift kişilik araştırmada Türkiye otel fiyatlarında göre 2013 Ocak ayında Türkiye gene- oda fiyatlarının ortalamasının en yük- düşüş yaşandığı bildirildi. Trivago’nun linde otel fiyatlarında düşüş görüldüğü sek olduğu yerlerin başında 398 TL ile verilerine göre İstanbul’daki oda belirtildi. Bir önceki yılın aynı ayına gö- Kemer gelirken; 363 TL ile Belek 2’inci, re yapılan kıyaslamada Ankara ve 344 TL ile Marmaris 3’üncü sırada yer fiyatlarında yüzde 8’lik düşüş yaşandı. İzmir’deki otel fiyatlarında yüzde 6’lık alıyor.

Oda fiyatında en çok artış gösteren Frankfurt oldu Yurt dışında ise Ocak ayında en çok fiyat artışı gösteren şehirlerin başını Frankfurt çektiğini kaydeden raporda çift kişilik standart oda fiyatlarının en çok arttığı ikinci Avrupa kenti de yüzde 25 ile Köln olduğu belirtildi. Trivago’nun her ay yayınladığı “Avrupa’nın Top 50 Şehir Listesi”nde standart çift kişilik oda fiyatlarında en yüksek Cenevre’de olduğu ifade edildi. Cenevre’den sonra yüzde 14’lük bir azalış olmasına rağmen 160 Avro ile Londra oda fiyatı açısından en yüksek ikinci sırada yer aldı. Listede İstanbul gecelik 98 avroluk otel fiyatı ortalaması ile 21. sırada bulunuyor.

382 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 İş GYO, portföyündeki 3 oteli satışa çıkardı

Yaklaşık 1 milyar dolarlık gayrimenkul sahibi olan İş GYO, bünyesindeki üç otelinin satışı için Dünya Ekonomik genel müdürlüğünü yetkilendirdi. ortföyünde bulunan otelleri satışa çıka- Forumu’na Pran İş GYO’nun Kamuoyunu Aydınlatma “Akıllı Platformu’na (KAP) yaptığı açıklamada satın alma tekliflerinin değerlendirme ve vize” çağrısı görüşmeleri için genel müdürlüğü yetkili kıldığını belirtti. Yaklaşık 1 milyar dolar- Marriott International ve Hilton lık gayrimenkul portföyüne sahip olan İş Worldwide’ın yetkilileri Dünya Ekonomik GYO’nun satacağı oteller arasında; Antalya Forumu’nda küresel seyahati arttırmak, Kemer’deki 5 yıldızlı Club Magic Life Ke- mer Imperial Otel de bulunuyor. 208 odalı ya Otel oldu. Nevşehir Uçhisar’ın ekpertiz yeni iş fırsatları ve iş gücü mobilitesini otelin ekspertiz değerinin 44 milyon 450 değeri 18 milyon 250 bin lira olan tesis, sağlamak için “Akıllı Vize” uygulamalarını bin lira olduğu belirtildi. TUI bünyesindeki dört yıldız standartlarında, 146 odalı o- hayata geçirilmesini istedi. Magic Life Der Club International Turizm larak Silkar Turizm tarafından işletiliyor. Hizmetleri A.Ş tarafından 10 yıllık süre ile Son olarak da Antalya Manavgat’taki ilton Worldwi- kiralanan otel için ilk yıl Seven Seas Oteli satacak olan İş GYO, de ve Marriott KDV hariç 1 milyon 750 52 bin 699 metrekare kapalı alana sa- HInternational bin avro kira ödeniyor. hip otelin ekspertiz değerinin 75 milyon Davos’taki Dünya E- 950 bin lira olduğunu açıkladı. Denize konomik Forumu’nda Diğer bir tesisi ise sıfır konumunda olan otel 5 yıldız stan- hükümetlere küre- Nevşehir’de bulunan dartlarında olup 358 oda ve 861 yatak sel seyahat trendini hızlandırmak, yeni iş Lykia Lodge Kapadok- kapasite ile hizmet veriyor. fırsatları yaratmak ve ekonomik gelişimi desteklemek adına “Akıllı Vize” uygulama- larını hayata geçirme çağrısında bulundular. Dünya Ekonomik Forumu’nda ‘’Akıllı Vize’’ politikaları için çağrı yapan uçuş, seyahat ve Kayseri’ye hem alışveriş hem de konaklama sektörlerinde ortak çalışmaları olan şirketler, bölgesel olarak 2015 yılında; küresel olarak ise 2020 yılında uygulamala- otel konseptinde bir tesis geliyor rın hayata geçirilmesini bekliyorlar. ayseri’de yer alacak olan Byz Garage “Akıllı Vize” ile seyahate odaklanacak KAVM ile birlikte 186 odalı Delux Ommer Firmaların önerdiği “Akıllı vize” güvenli, Hotel gerek iş gerekse turistik seyahat- emniyetli doğrulanabilir çözümler sunuyor lerde konuklarına ev sahipliği yapmaya ve mobiliteyi, teknolojilerin üst düzeyde hazırlanıyor. Mart ayında açılması plan- kullanılmasını sağlarken ağır vize koşul- lanan otelde ayrıca, açık mutfağı ile lobi larını ortadan kaldırarak sadece seyahate barı ve 7 adet toplantı salonu buluyor. Bu odaklanmayı sağlıyor. Bu uygulamanın so- özelliklerinin yanı sıra otelde balo salonu nucunda veriler sınırlar arasında toplanıp, ve Spa imkanları da yer alıyor. paylaşılıyor. Firma yetkilileri böylece, ileri derecede güvenlik sağlanırken hükümet AVM birçok alana hitap ediyor harcamalarının azaltılacağını bildiriyor. Kayseri’de alışveriş merkezi ile iş dün- yasının ihtiyaçlarını birlikte çözümleyen bir Küresel seyahat ve turizm endüstrisi model geliştiren Byz Garage Avm, bol ürün 6.3 trilyonluk bir pazar yaratarak; 2011 çeşidiyle hizmet verecek. Alışveriş merkezi yılında dünya GDP’sinin yüzde 9.1’i- hipermarket, bütün teknolojik ürünlerin ko- ni oluşturdu. Dünya Seyahat ve Turizm layca bulunabileceği elektronik marketi, en Konseyine göre endüstri, direkt olarak 98 yeni sistemle donatılmış altı salonlu sine- milyon kişiye istihdam imkanı sağlıyor. ma kompleksiyle Kayseri’deki yerini alacak.

02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 39 OTELLER�DOSYA�HABER

Termal turizmin gelişmesi için çevre düzenlemesi ve sosyal alanlar da gerekli

G Güral Afyon Wellness & Conventi- NG Güral Afyon Wellness & on’da 1. Uluslararası Luxury Termal Convention’da ‘Termal Ürün NÜrün Geliştirme ve Pazarlama Zir- Geliştirme Ve Pazarlama Zirvesi’nde vesi’ne ev sahipliği yaptı. İlki düzenlenen konuşan Kütahya Porselen Yönetim zirvede, 2023 yılında 50 milyon turist hedefleyen Türkiye’nin termal turizmi- Kurulu Başkanı Nafi Güral, termal ne odaklanıldı. Zirvede, TUI AG Türkiye turizmin gelişmesi için sadece otel Temsilcisi Hüseyin Baraner, Türkiye’ye yatırımı değil, çevre düzenlemesi gelen turistlerin taleplerinin değişme- ye başladığına dikkat çekerek, turizmin ve sosyal alanların da yapılması geleceğinin termalde olduğunu söyledi. gerektiğini söyledi. dildiğini söyledi. Termalin gelişmesi için Baraner, termal tesislerin tedavi etme- sadece otel yatırımının yeterli olmadı- sine inanan yüzbinlerce insan olduğunu ğını belirten Güral, yerel yönetimlerin bu dile getirdi. işi benimsemesi ve gelen misafirler için bisiklet alanları, eğlenme yerleri gibi sos- Yazar: “Termal ve sağlık turizmin yal alanların oluşturulmasına da önem önemli hedefleri arasında” vermeleri gerektiğini belirtti. Türkiye’de Etkinliğe katılan bir diğer isim Kültür termal denildiğinde belli bir yaş grubunun ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdür şifa bulmak için gittiği yer olarak tanım- Yardımcısı İbrahim Yazar, gelir ve eğitim landığını açıklayan Güral, Avrupa’da ise düzeyi artıkça gençlerin de termal turiz- gençken, hasta olmadan yani sağlık için, me ilgisinin arttığını bildirdi. Tek başına bu imkanları kullandıklarını aktardı. bir ürünü sunmanın yeterli olmadığını aktaran Yazar, termali, sağlık turizminin önemli hedefleri arasına sokmayı planla- dıklarını belirtti.

Güral: “Termal gelişimi için sadece otel yapımı önemli değil” Kütahya Porselen Yönetim Kurulu Başkanı Nafi Güral da zirvede, sağlık ve Nafi Güral güzellik için termal kaynakların tercih e- Hüseyin Baraner İbrahim Yazar

Grand Yazıcı otelleri kalite belgelerini aldı

Grand Yazıcı Club Turban ve Grand Yazıcı Mares Hotel, ISO 9001:2008 (Kalite) ISO 22000 (Gıda Güvenliği) belgelerini aldı. Grand Yazıcı Otelle- rinden Marmaris Palace’ın ise 2013 sezonunda belge alması bekleniyor.

azıcı Turizm Marmaris İş- maya hak kazandı. Alınan ISO Yletmeleri bünyesinde yer belgeleri hem UKAS hem de alan Grand Yazıcı Club Turban ve TÜRKAK akreditasyonuna sahip Grand Yazıcı Mares Hotel ulus- olacak. Grand Yazıcı Otelleri Kalite lararası denetim firması Bureau Koordinatörü Ebru Manav, Grand Veritas tarafından denetlenerek, Yazıcı Marmaris Palace otelinin ISO 9001:2008 (Kalite) ISO 22000 2013 sezonunda belgelendirmeyi (Gıda Güvenliği) belgelerini al- hedeflediklerini açıkladı.

402 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013

OTELLER�DOSYA�HABER

Düzce’nin ilk 5 yıldızlı oteli hizmete girdi

Düzce’nin ilk beş yıldızlı oteli Sky Tower Hotel, 72 milyon dolarlık yatırımla açıldı. Kongre ve Spa alanında iddialı olan otelde 600’er kişilik iki kongre salonu ve 1100 kişilik konferans salonu yer alıyor. 200’ün üzerinde kişiye de istihdam sağlayan tesis, yerli ve yabancı turistlerin yanı sıra, Ortadoğu pazarına da yönelecek. Tamamı deniz manzaralı 189 odası bulanan tesis, 550 yatak kapasitesiyle hizmet verecek.

ky Tower Hotel İcra Kurulu Başkanı dik. Oteli kendimiz işletiyoruz ve 4 ayda Zekayi Aydeniz, Sky Tower Hotel’i 5 20 bin turisti ağırladık. Şimdiden Şubat Smilyon dolara satın aldıklarını ve 67 ayı bitimine kadar yüzde 100 doluluğa u- milyon dolarlık yatırımla tesisi bitirdikle- laştık” dedi. Aydeniz; “Sky Tower Hotel’de rini belirterek, “Sky Tower Hotel, E7 Grup Türkiye’nin en kapsamlı SPA merkezini olarak otelcilik alanındaki ilk yatırımımız. kurduk. 5 bin metrekarelik SPA merke- Grup olarak bu alana oldukça iddialı gir- zimizde, geleneksel Türk Hamamı’ndan şok havuzlarına, tuz odalarından terapi ve bakım merkezine kadar her şey en ince ayrıntısına kadar tasarlandı. Ayrı- ca otelimizde 600 kişilik iki ayrı kongre salonunun yanı sıra 1100 kişilik bir konferans salonumuz da bulunuyor. Sky Tower Hotel hem konferans turizmi hem de iyi yaşam turizminde öne çıkacak. Yıl boyunca yüzde 75 doluluk kapasitesiyle çalışmayı hedefliyoruz. Hedefimizin yüzde 50’lik kısmını işbirliği halinde o- lacağımız acentelerle gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Bu açıdan EMITT Fuarı bizim için çok verimli geçti. Birçok yerli ve yabancı acenteyle iş birliği yaptık” diye konuştu.

TRYP by Wyndham Taksim’de açıldı

Türkiye’ye ana markasının ünya çapında geniş otel ağı olan Wyndham yanı sıra alt markalarıyla da Dotel zincirinin alt markası olan TRYP by girmek isteyen Wyndham Wyndham Türkiye’ye merhaba dedi. TRYP by Grubu, TRYP markasıyla Wyndham İstanbul Taksim oteliyle Wyndham’ın ilk otelini Taksim’de hizmete TRYP markasına yeni bir otel ekleyen grubun Av- rupa, Ortadoğu ve Afrika bölgesinde toplam 73 açtı. Tunç oteli yer alıyor. Ramada Hotel &Suites İstanbul Otelcilik Ataköy’ün yatırımcısı olan Tunç Otelcilik tarafın- tarafından yapılan dan açılan TRYP by Wyndham İstanbul Taksim otelde, 108 oda otelinde, hızlı wireless bağlantısı, 108 oda, 2 top- bulunuyor. lantı odası ve bir balo salonu bulunuyor.

422 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013

OTELLER�RÖPORTAJ

Reha Arar / Merit Hotels Yönetim Kurulu Başkanı Yatırımlarına devam eden Merit Grubu, Kuzey Kıbrıs’ta zengin turiste yönelecek

“Girne’de yapımı devam eden Merit Royal Hotel’de 24’ü kral dairesi olmak üzere toplam 70 kral dairesi ve süit olacak. Kral daireleri 180 ile 400 metrekare büyüklüğünde değişecek. Bu otelde ileri yaştaki Türkiye, Lübnan, Rusya ve Arap pazarından gelecek zengin turisti hedefliyoruz.”

Kuzey Kıbrıs’ta 3 otel, Türkiye’de ise Van ve İstanbul’da olmak üzere 2 otelle hizmet veren Net Holding’e bağlı Merit Hotels, Kuzey Kıbrıs’taki yatırımlarına devam ediyor. Kuzey Kıbrıs’ın Girne kentinde inşaatı devam eden Merit Royal Hotel, tamamlandığında zengin müşteriye hitap edecek. Kıbrıs’ta Merit Mari Monte Hotel projesi de bulunan grup, bürokrasiden şikayet etse de Kuzey Kıbrıs’ta otel yatırımlarına devam edecek. İstanbul’un merkez ilçelerinde de otel yatırımı planlayan grup, Heybeliada’daki Halki Palace Hotel’i sağlık oteline çevirmek istiyor. Merit Otellerinin yeni yatırımlarını Merit Otelleri Yönetim Kurulu Başkanı Reha Arar, Turizm ve Yatırım Dergisi için yanıtladı.

■ Merit Grubu Kuzey Kıbrıs’taki yatırımlarına devam ediyor diye oyunlar bulunuyor. Burada zayıflama, ların uygulanacağı alanlar hazırladık. biliyoruz. Yeni yatırımlarınız güzelleşme ve gençleşmeye yönelik bir Bunun dışında ‘size özel’ sloganına uy- hakkında bilgi alabilir miyiz? klinik var. Doktorun yazdığı reçeteyi uygun mekanlar bulunuyor otelde… Bu tip Girne’de yapımı devam eden Merit gulayan bir sağlık lokantamız mevcut… turizmin çok ince ve farklı özellikleri var. Royal Hotel’de 24’ü kral dairesi olmak ü- Dünyaca ünlü şefin imzasını taşıyan bir Bir kere kişiyi çok iyi tanımanız lazım. zere toplam 70 kral dairesi ve süit olacak. restoran ile en az iki ülkenin gastronomi- Onun teamüllerini, adetlerini ve belli a- 2013’ün ilk çeyreğinde açmayı planladığı- sini sunacak ünlü restoranlarımız olacak. lışkanlıkları bilip arşivlemeniz gerekiyor. mız otel toplamda 252 odalı olacak. Kral O kişiye kapıdan girdiği andan çıktığı ana dairelerinin büyüklüğü180 ile 400 met- Yine çok özel bir mekan olarak kadar ismiyle hitap etmeniz gerekiyor. rekare değişecek. Bu otelde ileri yaştaki SPA’mız var. Biz SPA merkezini sağ- Eğer bir kişi bir şey yemiyorsa bir daha Türkiye, Lübnan, Rusya ve Arap pazarın- lık kulübünden ayrı olarak tasarladık. onu sunmamanız lazım. dan gelecek zengin turisti hedefliyoruz. 3500 metrekarelik bir alana yayıldı. Bu Örneğin otel müşterisi özel jetle Pa- alanda SPA ve özel SPA’cıklar var. Müş- ■ Grubun diğer otellerinde hangi ris’ten alınacak, limuzinle karşılanacak, teri bir kral dairesi aldığında ona özel bir konsepte çalışıyorsunuz? otele getirilecek ve ‘size özel’ sloganıyla SPA anahtarı ve bir bungalow anahtarı Merit Grubu, 20 yıldır KKTC’de yatı- ağırlanacak. Yeni otelimizde çok değişik da verilecek. Bu anahtar üç kapıyı da a- rım yapan bir grup. Bu yatırımlarına 20 konseptler var. Mesela çocuklar için çok çacak. Bunun dışında müşterilerin her yıl önce Liman Hotel ortaklığıyla başladı. geniş ve çok komplike eğlence ve oyun türlü taleplerini karşılayacak hamamlar, Son yatırımını da bu turizm sezonunda mekanları var. Elektronik, fiziki ve görsel onlarca masaj salonu ve değişik masaj- Merit Royal Hotel’i ile çıtayı bulunduğu

442 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 noktadan çok daha yükselterek devam e- decek. Şuanda aktif otel olarak kendi mal Reha Arar kimdir? varlığımız olan Lefkoşe Hotel’i başkentin ▲ ilk 5 yıldızlı oteli olarak işlevini başarılı 1946 yılında İstanbul’da doğan bir grafikle sürdürüyor. İkincisi ise bizim Reha Arar, lise eğitimini Saint Joseph amiral gemimiz olan Merit Cristal Co- ve ardından Boğaziçi Akgün Koleji’nde ve otelimiz. Bu otelimizde geçen yıl çok ciddi bir renovasyon yaptık. Cristal Cove tamamladı. Hacettepe Üniversitesi Hotel’de 7 yıldır ‘her şey dahil’ sistemle Hastane Yönetimi Bölümü’nü çalışıyoruz. Orası bir casino oteli. Kuzey okuyan Arar, sağlık alanında çeşitli Kıbrıs’ta her şey dahil’in dışında çalışma kurumlarda görev aldıktan sonra şansınız yok. Niye? Civarında bir şey yok. Uran Holding’in sahibi rahmetli İsmet Yazın 45-50 derece. Dışarı çıktınızda ye- Uran’ın ısrarı ile turizm sektörüne mek yiyeceğiniz bir restoran, lokanta yok. girdi. Antalya Titreyengöl’de beş Ama Lefkoşa’da hiçbir zaman ‘her şey yıldızlı 800 yataklı Grand Prestige dahil’ sistemle çalışmayı düşünmedik. Otel’inin inşaatını bitirip açılışını Çünkü şehir merkezinin tam ortasındayız yapan Reha Arar, bir diğer otelin ve etrafımızda bir sürü lokanta, restoran temelinin atılmasını sağladı. Uran var. Dolayısıyla lokasyon önemli. Holding’le 1 yıl aşkın süre çalıştıktan sonra Besim Tibuk’un teklifi üzerine ■ Otelin yatırım maliyeti ne kadar 1989 yılında Net Holding’te Genel oldu? Kuzey Kıbrıs’ta bir otelin Koordinatör Yardımcısı olarak ortalama yatırım maliyeti nedir? başlayan Arar, iki yıl Net Holding’de Bizim Merit Royal Hotel’in maliyeti yöneticilik yaptıktan sonra ikinci 100-120 milyon dolar arasında değişecek. mesleği olan otelcilik alanında faaliyet En son Lefkoşa’daki otelimizi 50 milyon gösteren Net Holding’e bağlı Merit dolara yapmıştık. Merit Cristal Cove Ho- Otelleri Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı tel’i 14 milyon dolarlık bir yatırımla renove üstlendi. Arar, 17 yıl önce üstlendiği ettik. Bir sonraki yatırımımız Merit Mari bu görevi bugün hala devam ettiriyor. Monte Hotel ise henüz proje aşamasın- da ve şuanda yatırım maliyeti belli değil. Çünkü arazinin Anıtlar Kurulu’yla olan ve Net Group yatırım yapıyor. Bu gruplar biliyoruz. Rakısını nasıl içtiğini bile biliyo- probleminin bitmiş olması lazım. Bu ote- da kendi öz sermayesiyle yatırım yapıyor. ruz. Bugün artık otelcilik buraya gidiyor. limizde Girne’de olacak. Merit Royal Hotel Bu yatırımlar için kimseden bir takdir al- ve Merit Mari Monte yan yana olacak. Biz madık daha… ■ Kıbrıs’ta turist sayısı az artıyor Kuzey Kıbrıs’a olan yatırımlarımızı devam dediniz. Odaları doldurabiliyor ettirme arzusundayız. Bu konuda bütün ■ Kuzey Kıbrıs’ta yatırımın geri musunuz? Arz fazlası tehlikesi var mı? zorlukları yeneceğiz ve devam edeceğiz. dönüş süreleri ne kadar? Kuzey Kıbrıs’ta böyle bir tehlike yok. Yatırımın geri dönüşünde sıkıntı var 40 yeni yatağa kadar böyle bir tehlike ■ Ne tür zorluklardan tabii… Kuzey Kıbrıs’ta yatırımların geri yok. Şuan 24 bin yatak var. Kıbrıs gelişe- bahsediyorsunuz? dönüşü Antalya’nın üzerinde… Ama Me- cektir. Ancak uçak sayısında sıkıntı var. rit Royal projesi değişik bir proje olduğu Kuzey Kıbrıs’ta yatırım yapmak çok Turistin yüzde 70’i Kıbrıs’a Ercan Hava- için ona süre veremiyorum. zor ve yatırım yaparken yasal, bürok- limanı üzerinden geliyor, yüzde 20’si ise ratik ve maliyetten kaynaklı çok ciddi Larnaka üzerinden geliyor. Kuzey Kıbrıs’a ■ Kıbrıs’ta alternatif turizm zorluklarla karşılaşıyoruz. Kuzey Kıbrıs gelen turist sayısı çok az artıyor. hem yatırımcı istiyor hem de yatırımcıyı geliştirilmek isteniyor ama itiyor. Bu Kuzey Kıbrıs Hükümeti’nin bir Adada casinoların etkisi hala ■ Turizm sektöründe başka bir engeli değil aslında. Yasaların geçmiş- yoğun değil mi? alanda yatırım yapmayı düşünüyor te kalması, yani aktüel olmamasından Çok yoğun değil. Sadece dışarıdan öy- musunuz? kaynaklanıyor. Herkes iyi niyetli ama iş le görünüyor. Casino, Kıbrıs’ta otellerin Biz otelcilikte varız ve o alanda devam yürümüyor. Kuzey Kıbrıs’ta çok süratle vazgeçilmezlerindendir ama hiçbir zaman etmek istiyoruz. Başka alanda yokuz. belli kanunların değişmesi ve belli ka- birinci planda olmadı. Türkiye’den tatil Kıbrıs dışında Heybeliada’da bir oteli- nunların günümüze uyarlanması lazım… için gelen çok insan var. Biz en çok para- miz var. Kafamızda orayı bir sağlık oteli Kuzey Kıbrıs’ta iki sektör var; bunlardan yı tekrar müşteriden kazanıyoruz. Gelen yapma düşüncesi var. Ama şu aşamada biri eğitim diğeri de turizm sektörü. Eğer müşterilerimiz ‘Burası benim ikinci evim İstanbul’da iyi bir lokasyonda otel pro- bu sektörlerin gelişmesi isteniyorsa ya- diyor’ ve gelip giderken valiz bile taşıma- jesi düşünüyoruz. İyi lokasyondan kasıt, sal düzenlemeler de buna göre yapılacak. yanlar var. Eşyalarını bizde bırakıyorlar. merkezde, yaya trafiğinin hakim olduğu, Şuan Kuzey Kıbrıs’ta devam eden yatı- Biz onları yıkayıp ütülüyoruz, geldiğinde alışveriş merkezlerinin olduğu bir alanı rım sayısı yok denecek kadar az. Gönül kendisine veriyoruz. Merit severler bizim i- kastediyorum. Bu lokasyon, Şişli, Etiler isterdi ki şuan yatırımı devam eden 10 çin çok kıymetli. Biz onların hangi tip yastık veya Nişantaşı olabilir. Orta boyutlu ve 5 tane otel olsun. Şuan sadece ETS Group kullandıklarını, ne yediklerini, ne içtiklerini yıldızlı kaliteli bir tesis planlıyoruz.

02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 45 OTELLER � DOSYA/UTRECHT FUARI

Hollanda pazarı, 2013’de küçük rakamlarla büyüyecek

erek yılın ilk uluslararası turizm fua- ği’nin organizasyonuyla katılan Türkiye, 2013’ün Avrupa’da rı olması gerekse de başta Benelüks fuarda 750 metrekarelik bir stantta tur düzenlenen ilk fuarı Gülkeleri olmak üzere tüm Avru- operatörü, seyahat acentesi ve otelcilerin pa’dan katılımcılarının olması nedeniyle yer aldığı 40 turizmci katıldı. Türkiye, bu Utrecht, 150 ülkeden turizm sektörünün önemli fuarları arasın- katılım düzeyi ile fuarın en büyük 10 katı- 1400’ün üzerinde turizmciyi da yer alan Vacantiebeurs Turizm Fuarı, lımcısı arasında yer aldı. Fuara Türkiye’den 8-13 Ocak tarihleri arasında Hollanda’nın katılan turizmciler, fuarın geçen yıla göre bir araya getirdi. Fuarda Utrecht kentinde düzenlendi. 43. kez ka- daha sönük geçtiğine dikkat çekerek, katılı- Türkiye’den birçok turizmci, pılarını açan fuarda; tüketiciler, otelciler, mın da düşük olduğunu vurguladılar. fuarda hem katılımcı hem tur operatörleri ile seyahat acenteleri bir araya geldi. Bu yıl bisiklet, gezi, kamp ana de ziyaretçi olarak boy Turizmciler 2013’te Hollanda teması ile organize edilen fuara 150 ülke- pazarından büyük bir sıçrama gösterdi. Fuara katılan den, 1400’ü aşkın turizm kuruluşu katıldı. beklemiyorlar Türk turizmciler, Hollanda Bu yıl 130 binden fazla kişinin ziyaret et- Türkiye’nin ilk 10 pazarı içinde yer alan tiği fuara geçen yıl 140 ülkeden toplam pazarında ciddi bir yükseliş Hollanda, geçtiğimiz yıl 1 milyon 273 bin 1500 katılımcı katılmıştı. 593 kişi ile Türkiye’nin yedinci pazarı ol- beklememekle birlikte du. Hollanda Belçika ve Lüksemburg’tan yüzde 4 civarında bir Türkiye, Utrecht’in en büyük oluşan Benelüks ülkelerinden gelen tu- ilk 10 katılımcısından biri oldu büyüme bekliyorlar. rist sayısı ise toplamda 1 milyon 895 bin Lahey Büyükelçiliği Turizm Müşavirli- 698’e çıktı. Benelüks ülkeleri başta olmak

462 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 üzere Avrupa’daki turizm potansiyelinin değerlendirildiği ve sezon öncesi değer- lendirmelerin yapıldığı Utrecht fuarına katılan turizmciler, Hollanda pazarında Ocak ayı rakamlarının geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3-4 oranında dü- şüş gösterdiğini ancak buna rağmen 2013 için umutlu olduklarını belirtiyorlar. Pazarda ciddi bir büyüme beklemeyen turizmciler, 2013’te yüzde 4-5 arasında bir büyüme bekliyorlar. Hollanda pazarının potansiyeline dikkat çeken turizmciler, pazardan daha fazla turist alınabileceği- ne dikkat çekiyorlar.

Hollanda pazarı hassas ve tutucu bir pazar Hollanda pazarında geçmişte yapılan hatalara ve tur operatörü iflaslarına dikkat çeken turizmciler, Hollanda pazarının hassas bir pazar olduğuna ve yapılan ha- taların düzeltilmesinin kolay olmadığına işaret ediyorlar. Hollanda pazarındaki sorunlardan birinin de pazardaki tekel- leşme olduğuna dikkat çeken turizmciler, Gurbetçilere yönelik Türkiye’ye tatil için de gelmeye başladığını pazara yeni Türk oyuncularının girmesi paketler yapılmalı belirten turizmciler, özellikle ikinci, üçüncü gerektiğini kaydediyorlar. Hollanda’da Gerek Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın kuşak Türk gençlerinin gerek tatil gerekse faaliyet gösteren bazı tur operatörleri- gerekse tur operatörleri ve otelcilerin pa- İstanbul’a futbol karşılaşmaları için gel- nin izlediği politikalar ve pazarın genel zara yatırım yapması gerektiğini ifade diklerini dile getiriyorlar. Futbol maçlarının istikrarsızlığı nedeniyle pazarın olması eden turizmciler, Hollanda’da yaşayan gur- olduğu dönemlerde bu kesimlere yönelik gerektiği seviyeye çıkamadığını belirten betçilere yönelik de özel turlar ve paketler tatil paketlerinin oluşturulması gerektiğini turizmciler, pazarda iyi bir tanıtım ve hazırlanması gerektiğinin altını çiziyorlar. ifade eden turizmciler, maç izlemeye gelen pazarlama çalışmasının yapılması gerek- Son yıllarda Hollanda’da yaşayan Türkle- Türklerin İstanbul’da ortalama 10 gün kal- tiğine dikkat çekiyorlar. rin aile ve memleket ziyaretinin yanı sıra dıklarına işaret ediyorlar.

Hollanda pazarı Yaklaşık 17 milyona yakın bir nüfusu olan Hollanda’da seyahat etme eğilimi oldukça yüksek. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın hazırladığı pazar raporuna göre 2011 yılında nüfusun yüzde 82’sine denk gelen 12,8 milyon kişi seyahat etti. Fransa, Almanya, Belçika, İspanya, Avusturya, İtalya, Türkiye, İngiltere, Yunanistan, Amerika gibi ülkeleri ziyaret eden Hollandalılar, Türkiye’de daha çok Antalya, İstanbul, Side, 2010-2012(*) YILLARINDA ÜLKEMİZE GELEN YABANCILARIN Alanya, Marmaris, Bodrum ve MİLLİYETLERİNE GÖRE KARŞILAŞTIRILMASI (OCAK-ARALIK) Nevşehir’e tatile geliyorlar. Tatil süreleri ortalama 8-11 gün MİLLİYET 2010 2011 2012* 2010 2011 2012* 2011/2010 2012/2011 olan Hollandalıların yüzde 71’i HOLLANDA 1 073 064 1 222 823 1 273 593 3,75 3,89 4,01 13,96 4,15 tatillerinde paket turu tercih BELÇİKA 543 003 585 860 608 071 1,90 1,86 1,91 7,89 3,79 ediyorlar. LÜKSEMBURG 11 262 13 286 14 034 0,04 0,04 0,04 17,97 5,63

02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 47 OTELLER � DOSYA/UTRECHT FUARI

Pazarın en büyüğü Corendon hisselerinin yüzde 33’ünü Zoover’a sattı

Hollanda seyahat pazarının en büyük oyuncularından biri olan Corendon, Zoover’la ortak oldu. Corendon, şirketin tur operatörlüğü bölümünün hisselerinin yüzde 33’ünü Zoover’ın kurucusu ve sahibi Bas Raske’e sattığını açıkladı.

trecht fuarında Hollanda pazarına Yıldıray Karaer Atılay Uslu katılan Corendon Turizm Grubu UYönetim Kurulu Başkanı Yıldıray Karaer, şirketle ilgili değerlendirmeler- operatörü, havayolu, incoming, otel iş- kiye’ye yönelik turizm operasyonlarında de bulundu. Karaer, “Türk turizminin 12 letmeciliği gibi zincirleme ve kompakt yüzde 45 olan pazar paylarını daha geliş- aya yayılması ve turistik hacmimizin hizmetler verdiklerine değinen Karaer, tirerek liderliklerini sürdüreceklerini ifade ölçeğini geliştirebilmemiz için turizmin güçlü ve esnek hizmet altyapıları ile Tür- etti. Grubun 2013 kapasiteleriyle ilgili de tüm oyuncularının aktif olması ve tüm kiye kış turizminin uluslararası bir kimlik bilgi veren Uslu, şunları kaydetti: “Girit, tarafların aynı dili konuşması gerekiyor. kazanmasında gerek Corendon Tur Ope- Kos ve Rodos olmak üzere Yunanistan’da Biz bir havayolu işletmesi olarak yüksek ratörlüğü gerek de Corendon Havayolları üç adaya uçuyoruz. Makedonya uçuşları- sezonda ödediğimiz vergi ve harçla- olarak öncü olmak istediklerini ifade etti. nı ise 2013 yılında haftada 6’ya çıkardık. rı, kış sezonunda da ödüyoruz. Ancak Karaer, kış dönemleri için hali hazırda; Kıbrıs’a götürdüğümüz her 100 kişiden yolcumuzdan aynı düzeyde gelir elde golf, futbol, briç gibi alternatif tatil seçe- 44’ü Kuzey Kıbrıs’a gidiyor. 2013 yılında edemiyoruz. Bunun düzenlenmesi gere- neklerinin bulunduğuna dikkat çekti. bu oranı 50’nin üzerine çıkaracağız. Şu kiyor” diye konuştu. anda Antalya’ya haftada 55 uçuşumuz Corendon 2013’te Türkiye’ye 700 var. Bodrum’a 20, Dalaman’a ise 13 u- Karaer: “Türkiye’de kış binin üzerinde turist getirecek çuşumuz mevcut. Alanya’ya geçen yıl turizmini canlandıracağız” Corendon Tur Operatörlüğü Genel başlattığımız haftada iki seferi bu yıl 4’e Düşük sezon için kış turizmine yöne- Müdürü Atılay Uslu, 2013 rezervasyon- çıkardık. Ayrıca Fransa’nın Saint Tropez lik bir hamle yapmaya hazırlandıklarını larını büyük ölçüde gerçekleştirdiklerini bölgesine de uçak koyduk.” belirten Karaer, 2013 ve 2014 kışında Pa- belirterek, 700 binin üzerinde Hollandalı landöken, Kayseri, Kartalkaya gibi kış ve Belçikalı turisti Türkiye getirmeyi he- Grup, Amsterdam’da otel açacak turizm merkezlerimizin uluslararası deflediklerini söyledi. Uslu, Corendon Tur Corendon’un Hollanda’nın finansal popülaritesini geliştirmek için projeler ü- Operatörlüğü olarak Hollanda’dan Tür- yapısı en sağlam ve en hızlı büyüyen şir- reteceklerine, kış turizm merkezlerine keti seçildiğini hatırlatan Uslu, “Corendon uçuşlarını artıracaklarına dikkat çek- Airlines’ın şu anda 8 tane uçağı bulunu- ti. Corendon Turizm Grubu olarak; tur yor. Corendon Dutch Airlines’ın ise 2 tane uçağı var. 1 Şubat’tan itibaren de Hol- landa’da teknik departman kuruyoruz. Aslında Corendon Dutch Airlines’ın uçak sayısını üçe çıkarmayı planladık ancak havacılık sektöründeki krizden dolayı bu planı erteledik.”

Hollanda’nın başkenti Amsterdam’da 4 yıldızlı otel yapacaklarını açıklayan Uslu, “48 odalı otelin adı “Corendon City Hotel” olacak. Bu otelde gerek hizmet, gerekse konsept olarak aklımızdan bir Türk oteli geçiyor. Otelde bir Türk resto- ranı olmasını istiyoruz. Ayrıca Antalya’da da yeni bir otel yapıyoruz.”

482 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 PROJELERİNİZİN DEKORASYONUNDA POLİÜRETAN ÜRETİM

KARTONPİYER – SÜPÜRGELİK – TAVAN MADALYONU – KUBBE – GİZLİ IŞIK KAPI PERVAZI – PANEL KAPATMALAR SERİSİ – KOLON GİYDİRME

DİĞER KARTONPİYER UYGULAMALARINA GÖRE AVANTAJLARI HIZ ve TEMİZLİK ESTETİK ve NET DETAY DAİRESEL KESİMLERDE KALIP GEREKTİRMEYEN ESNEK MALZEME YÜKSEK KALİTE, UYGUN FİYAT

Dünyada 1970’den beri, 50’den fazla ülkede Mimari Bitiriş Elemanı olarak kullanılmakta olan ORAC, Türkiye’de 1996 yılından itibaren Türkiye Mümessili olan RAKON firması tarafından başarı ile uygulanmaktadır.

REFERANSLARIMIZDAN BAZILARI Martı Otel / İstanbul - Rixos Otel / Taksim - Rixos Otel / Antalya - Ottoman Otel / Dubai - Neva Konakları (Volga İnşaat) / Ankara - Rönesans Holding Rektörlük Binası / Türkmenistan - Güllü Konak / Şirince - Hemithea Otel ve Marina Tesisleri / Orhaniye - Bosphorus City / İstanbul - Keyland Otel / Marmaris – Güral Otel / Sapanca - Sembol İnşaat / İstanbul – Akmerkez - Gılan Deri / Azerbaycan – Bakü - Savoy Otel / Kıbrıs.

ORHAN VE ORHAN İNŞAAT TURİZM MEDYA TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ Fatih Sultan Mehmet Cad. Üniversal Plaza No:36 Kat 4 34810 Kavacık – İstanbul Tel: 0216 425 41 11 PBX Fax: 0 216 425 41 29 www.orhanveorhanas.com.tr OTELLER � DOSYA/UTRECHT FUARI � GÖRÜŞLER

Hollanda pazarı ve Utrecht 2013 fuarı için kim ne dedi?

Sururi Çorabatır / Akdeniz Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (AKTOB) Başkanı Hollanda pazarında son iki yıldır artış var

ollanda bizim için çok büyük bir navgat ve Alanya bölgesinde biraz Hpazar aslında. Antalya için dikkat daha ağırlıklı olacağını düşünüyo- çekici ilk 5 pazarımızdan bir tanesi. rum. Ege Bölgesi’ndeki taleplerine Geçmiş yıllarda Hollanda’da yaşanan devam edecekler. Hollanda pazarı bir takım şirketlerin mali durumla- Antalya’da son 2 yıldır yükselişte. rında dolayısıyla Hollanda’dan gelen Gördüğüm kadarıyla tek haneli ve misafirlerde bazı sorunlar olmuştu. eksi gözüken rakamlarda 2013 sonu Bu durumun yavaş yavaş değişti- itibariyle çok rahat kapatılacağını ve ğini görmek bizim için sevindirici. 2012’inin üstüne çıkacağını tahmin Hollandalılar Antalya’da Belek, La- ediyoruz. Antalya olarak yeni bir ra/Kundu, Manavgat/Side, Alanya konsept dergi çalışması yapmıştık, bölgelerine geliyorlar. Bu yıl Ma- onları sunduk.

Gülçin Güner / Alanya Turistik Otelciler ve İşletmeciler Birliği (ALTİD) Başkanı Enis Akcan / Sultanhan Hotel İstanbul Pazar zor toparlandı, Hollanda pazarı için hassas olmak gerekiyor 2013’ten umutluyuz u yıl fuar diğerlerinden biraz daha farklı geçti. ollanda Utrecht Turizm genel olarak sıçramalar yapabilen Daha çok rağbet var gibiydi. Tabii genel olarak Fuarı, Türkiye standının bir pazar değil. Ancak bu pazarda B H bakıldığında biraz daha güney kesimine yoğun bir düzeni ve yapılan faaliyetler anla- oluşabilecek olumsuz bir duru- talep var. Ancak Kültür ve Turizm Müşavirliği’nin mında başarılıydı. Görüşmelerimiz mun geri dönüşü de oldukça zor kültür turizmini ve İstanbul talebini arttırmak ve gerçekleştirdiğimiz faaliyetler gerçekleşiyor. Bu süreci daha önce için çalışmaları anlamında da yoğun ve başarılı bir yaşadık ve milyonla ifade edilen olacak. Geçen yıl- fuardı. Yaptığımız görüşmelerde turist sayısına ancak altı, yedi yıl larda özellikle bizim 2013’te Hollanda pazarı sayısal ola- sonra tekrar ulaşabildik. Bu açıdan bölgemize Hollan- rak mevcut durumunu koruyacağı, son derece hassas ve tutucu bir da pazarında çok buna rağmen yüzde 4-5 civarında pazar olduğunu ifade etmek yanlış artış yaşanmadı. bir artış söz konusu olabileceği olmaz. Dolayısıyla hassas olmak Ama bu yıl umut- sonucuna vardık. Hollanda pazarı gerekiyor. Turist profili genel olarak luyuz. Tesisimiz farklılık gösteren ve son on yılda ağırlıklı Amerika ağırlıklı olarak apart otelleri tercih ve Batı Avrupa pa- eden Hollanda pazarı, bu dönem- zarlarıyla çalışıyor. de ekonomik koşullar ve gelişen Hollanda pazarı o- trendler nedeniyle her şey dahil telin yüzde 3-4’lük otel konseptine daha yoğun ilgi kısmını kapsıyor. gösteriyor. 2013’e yönelik olarak paket tur fiyatlarında bir değişiklik Bu yıl daha fazla bir görünmüyor. Ancak ocak sonunda yoğunluk bekliyoruz. 2013’ten umutluyuz. İstan- Avrupa pazarında ve Hollanda’daki bul iyi gidiyor. İstanbul’a olan bu ilgi 2 yıl daha gidişat ile Rus pazarındaki geliş- devam edecek. Ama ondan sonrasından çok e- melere göre son dakika satışlarını min değilim. Hizmet kalitemiz daha iyi olduğu arttırmak için paket fiyatlarında için buraya gelip, kaldıklarında bunu görecekler. düşüşler olabilir.

502 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 Alihan Akkoç / Türkiye Özel Belgeli, Özel Nitelikli ve Butik Otelciler-Turistik İşletmeciler Birliği Der. (ÖZBİ) Başkanı Türk turizmciler Hollanda pazarına önem vermeli

ollanda’da Türkiye olarak düşüş- olarak görmüyorum. Türk turizmi için Hteyiz. Çünkü sivil havacılık orda önemli bir pazar olduğu için oraya biraz işlevini kaybetti. İlk etapta, sivil havacı- da Türk turizmcilerin önem vermesin- lığın orada bıraktığı olumsuz intibadan den yanayız. Hollanda fuarında bu yıl kaynaklandığını düşünüyorum. Bunda Türkiye standı çok güzel hazırlanmıştı. Hollanda’da yaşanan global ekonomik Türk standını fuar girişinde tam ortada kriz de etkili oldu. Genelde Hollanda’dan vermişlerdi. Bu da gerçekte insanların yurtdışına çıkan kişi sayısında bir azal- geçiş yönlerini şekillendirme açısından ma var ama İstanbul’da yüzde 16 artış çok olumluydu. Çok beğendik. Ancak gösterdi. O yüzden Hollanda’da düşüş fuara mutlaka global bazda katılımcının olabilir ama İstanbul’a bir artış olmalıy- gelmesi sağlanmalı. Çünkü pazarda tek dı en azından. Türkiye’de yüzde 1’lik bir tur operatörü var. Oysaki Corendon’un artış gözüküyor ki Hollanda’dan gelen yanında birkaç tane daha tur operatö- turistlerin azalması bizim için olumlu rünün olması gerekiyor.

Yavuz Torunoğulları / Fethiye Otelciler Birliği (FETOB) Başkanı Rahman Kale / MTS Incoming Hollanda pazarında ek Satışlarda düşüşe rağmen seferler, rezervasyon Türkiye Hollanda’da ilk pazar artışlarına göre belli olacak trecht Fuarı yılın ilk önemli fu- Uarı olduğu için Hollanda pazarı uara katılım bir önceki yıla göre Türkiye standının olduğu yer- dışında başta Alman pazarı olmak Fde katılımcılarda ilk intiba biraz daha zayıftı. Ama sonuçta üzere, diğer pazarlardan da tur ope- rakamlara bakıyoruz. Fuara önemli diyebileceğimiz firmaların ratörü temsilcileri fuara katıldı. Yine katılımı vardı. Ama bu dijital ortam geliştikçe insanlar fuar ala- bu fuar, piyasanın genel trendleri- nına gelmektense kendileri doğrudan rezervasyon yapabildikleri nin incelenmesi ve gelecek sezon için fuarlara katılım daha çok düşecek. Bu yüzden tur operatör- ile ilgili stratejilerin netleşmesi leri de fuarlara yaptıkları yatırımları dijital ortamlara yapacaklar. sebebiyle önemli bir yer tutuyor. Konsept bu şekilde değişecek. Belki katılımın azlığı bunun ema- Fuar genel olarak verimli geçti. resi. Bizim açımızdan fuar sakindi. Tur operatörleriyle yaptığımız Partnerlerimiz ile görüş alışveri- değerlendirme ve şu ana kadar gerçekleştirildiğimiz rezervas- şinde bulunduk. Bu yıl 09.01.2013 yonlardan yola çıkarak, 2013’ün 2012 ile başa baş gideceğini tarihine kadar yapılan satışların toplamı, 2012’nin aynı tarihi öngörüyorum. Çünkü tur operatörleri koltuk rezervasyonlarında ile karşılaştırıldığında yüzde 4 geride seyretti. Bu gerilemeye Dalaman bölgesi için herhangi bir revizyon yapmadılar. Ama i- rağmen hala Hollanda’dan yurtdışına tatil amaçlı çıkışlarda Tür- lerleyen tarihlerde rezervasyonlarda bir artış olursa o zaman ek kiye ilk tercih edilen destinasyon olma özelliğini koruyor. Şu an seferlerle uçak planlamaları yeniden yapılacak. Zaten, Hollanda için negatif seyreden satış grafikleri nedeniyle pazarda yer alan pazarı rezervasyonlar açı- tüm paydaşların daha iyi satış rakamlarına ulaşabilmek için pa- sından Ocak ayında-Şubat ket tur fiyatlarında değişiklik yapacağına inanıyoruz. Hollanda ayında kendini gösteren pazarında arz/talep dengesinde dönemsel değişimlere paralel bir Pazar. Bu rezervasyon- olarak fiyata odaklı bir pazarlama geliştiriliyor. Dolayısıyla yine ları gördükten sonra tur dönemsel olarak genel müşteri portföyünde farklılaşmalar göz- operatörleri 2013 yaz plan- leniyor. Biz Hollanda pazarında Kras. NL ile çalışıyoruz. 2013’te lamasında eksiltmeye veya tur operatörümüzün 30 bin müşterisine hizmet vereceğiz. Kras. çoğaltmaya giderler. Muğ- NL geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 22’lik bir artış ya- la’ya yılda 200 bin civarında kaladı. Konaklama sektörünün talep dengesini ve miktarını iyi Hollandalı geliyor. 2013’te değerlendirerek, zamanında atacakları adımlar rakamların seyri de bu rakamları yakalarız konusunda kilit rol oynayacak. diye düşünüyoruz.

02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 51 OTELLER � DOSYA/UTRECHT FUARI � GÖRÜŞLER

Ali Öztürkmen / Galata La Bella Hotel Hollanda pazarının daralması endişe yaratıyor

ollanda fuarı her yıl olduğu gibi bu yıl da oldukça önemli bir pazardır. Türkiye’nin Hverimli geçti. Fuara katılım iyiydi. Özel- dördüncü büyük pazarı durumunda… likle Antalya ve İstanbul bölgesinden yoğun Mevcut otellerimizde Hollanda önemli bir bir katılım vardı. Tabii biraz Hollanda’daki pazar... Ama Almanya, İngiltere ve diğer yerel acentelerin teker teker kapanıyor ol- Avrupa ülkeleri de en az Hollanda kadar ması bir dezavantaj yaratıyor. Pazarın bir önemli bizim için. 2013 yılında Hollanda iki tane büyük tur operatörünün tekelinde pazarında yüzde 8-10 arası bir büyüme spor karşılaşmaları, spor transferleri, futbol olması, pazarı biraz daraltıyor. Bu durum bekliyoruz. Özellikle İstanbul bölgesi için transferleri oldukça önemli… Biliyorsunuz endişe yaratıyor. Eskiden Hollanda’da yerel aynı trend korunacak. Hollanda pazarında İstanbul’da önemli kongrelerde oluyor. acenteler irili ufaklı çok acenteler vardı. Ta- faaliyet gösteren tur operatörleri ve seya- Bizim ülkemiz ve özellikle İstanbul Hol- bii hatalardan kaynaklı birtakım sıkıntılar hat acentelerinin yatırımlarını biraz daha landa’da bilinen bir marka. Bu trendin yaşadılar. Ama Hollanda pazarı bizim için İstanbul’a yönelmeleri gerekiyor. Özellikle, yükseleceğini umut ediyorum.

Şenol Öztürk/ Erbil Otel Bahar Özkan Yıldırım / Hilton Bodrum Türkbükü Türkiye Bodrum’da güçsüz olan Hollanda Hollanda’da pazarını güçlendirmek istiyoruz iyi tanıtım yaptı ollanda fuarı bu yıl çok fazla kalabalık değildi. Geçen yıllara göre katılımcı sayısı Hazdı. Bodrum’da Hollanda pazarının durumu çok iyi değil. Biz potansiyelimizi arttırmak amacıyla yer aldık bu fuarda. Önümüzdeki yıllarda daha iyi rakamlara elde ollanda fuarı bu yıl sönük geçti. Beklen- etmeyi planlıyoruz. Tur operatörlerinin verdiği bilgiler bu şekilde. Htilerimizi karşılamadı diyebiliriz. Hollanda Ancak yeni gireceğimiz bir pazar olduğu için şu anda çok büyük pazarında bizim potansiyelimiz yüzde 7 ci- rakamlar beklemiyoruz. Burası Hilton Bodrum Türkbükü 2011’de varında. En çok seyahat eden ülkelerden bir açıldı. Otelin işletmesini daha önce başka bir firma yapıyordu. tanesi ama bu yıl Türkiye standına talep Geçen yıl konseptimiz “her şey dahil” değildi. Bu yıl “her şey yoktu. Ben 6 yıldır gidiyorum. Ekonomik kriz dahil” sistemi olarak konseptimizi değiştirdik. Bu yüzden bek- nedeniyle fuarda bazı bölümler kapalıydı. Tür- lentilerimiz daha farklı olacak. kiye Hollanda’nın sokaklarında, caddelerinde iyi reklam yapıyor. Hollanda pazarındaki sevindirici gelişmelerden biri de orada yaşayan Yavuz Durmaz/ Lake & River Side Hotel & SPA Türk gençleri artık tatile gelmeleri. Mem- leketlerine gitmek yerine artık İstanbul’a, Antalya’ya, İzmir’e tatile gidiyorlar. İstan- Hollanda pazarında yüzde 2-3 artış olur bul’da özellikle çok gelen var. Belki Hollandalıda düşüş var ama Hollanda esisimizi 2012’de açtık. O neden- nunda normal bir da yaşayan gurbetçi vatandaşlarımızda çok Tle Hollanda fuarına ilk kez katıldık. artış olduğunu büyük bir artış var. Dolayısıyla fuar, beklentilerimizi aşağı düşünüyorum. Birde Hollanda’da- yukarı karşıladı. Yakalanan rakamlar şu Hollanda pa- ki Türkler buraya anki göstergelere göre geçen yılın biraz zarının farklı büyük futbol kulüp- gerisinde. Şubat ayında bu rakamlarında dinamikleri var. lerinin maçlarına toplanacağını düşünüyorum. Hollanda, Bir kere satış çok geliyorlar. Fut- Belçika gibi pazarların olduğu Benalüks dönemleri ve bol izlemek için ülkeleri, satışa geç çıkan pazarlar. Do- tatil dönemleri gelenler 10 gün layısıyla rakamların Ocak-Şubat gibi Avrupa’ya gö- kalabiliyorlar. toparlanacağını düşünüyorum. Rakip pa- re daha farklı. Biz ağırlıklı olarak yüzde Almanya’dan, zarlardan Mısır Türkiye’ye alternatif 50-60 Avrupa, Almanya ile çalışıyoruz. Fransa’dan, Bel- değil çünkü tatil periyotları farklı. An- Ama Hollanda-Belçika Avrupa’nın vaz- çika’dan maçları cak yorum yapabilmek için erken, biraz geçilmez pazarları arasında yer alıyor. seyretmeye geli- beklememiz gerekiyor. Hollanda pazarı Hollanda’dan gelen turist sayısının bu yıl yorlar. için bu yıl yüzde 3-5 artış öngördük. Bu- biraz daha artmasını bekliyoruz.

522 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013

ACENTELER � DOSYA/İSKANDİNAV PAZARI

İskandinav pazarı istikrarlı yükselişini sürdürüyor

Her yıl istikrarlı bir şekilde büyüyen İskandinav pazarı, Türkiye’nin vazgeçilmez pazarları arasındaki yerini gittikçe sağlamlaştırıyor. 2012’te toplamda yüzde 18,94 oranında büyüyen pazarın, 2013’te de büyümesi bekleniyor. Türkiye’deki İskandinav pazarı, Ege’den ziyade Antalya’da yoğunlaşma gösteriyor.

ürkiye’nin önemli pazarlarından Baharı nedeniyle Türkiye’ye daha fazla sürelerde konaklayabiliyorlar. biri olan İskandinav ülkelerinde- yönelen İskandinavlar, Yunanistan’da ya- Tki yükseliş 2012’de de devam etti. şanan kriz nedeniyle de Türkiye’yi tercih İskandinavlar Antalya’ya ve Son yıllarda istikrarlı bir yükseliş göste- ediyorlar. Tatil için İspanya, Yunanistan, her şey dahil apartlara yöneliyor ren İsveç, Norveç, Danimarka, İzlanda ve İtalya gibi ülkelere de yoğun olarak giden Soğuk iklimi nedeniyle güneş- Finlandiya’dan oluşan İskandinav pazarı, İskandinav turistler, deniz-güneş-kum ten faydalanmak ve D vitamini almak 2012’de yüzde 19’a yakın bir büyüme ile tatilinin yanı sıra kültür ve golf turiz- için tatillerini genellikle Akdeniz ça- 1 milyon 587 bin 993 kişiye çıktı. Pazar- mi için de seyahat ediyorlar. Yaşlı nüfus nağında geçiren İskandinavlar, iklimi, da 2011 yılında bir önceki yıla göre yüzde nedeniyle üçüncü kuşak turizminin de yerel yemekleri, uygun fiyatları ve hiz- 98,77 oranında büyüme yaşanmıştı. Tur yoğun olarak yapıldığı İskandinav paza- met kalitesi nedeniyle Türkiye’yi tercih operatörleri, pazarda 2013’te de büyüme- rından, özellikle kış aylarında seyahat ediyorlar. Alanya ve Side başta olmak nin devam etmesini bekliyorlar. eden 50 yaş ve üzeri emekli turistler, üzere Antalya ve Ege’deki turistik böl- pazarın dikkat çekici unsurları arasında geleri tercih eden İskandinavlar, daha Pazar üçüncü kuşak yer alıyor. Türkiye’nin de pay almaya ça- çok apart otellerde konaklamayı tercih turizmiyle dikkat çekiyor lıştığı üçüncü kuşak turizmi kapsamında ediyorlar. Ancak son yıllarda Antalya’da Geçtiğimiz yıllarda yaşanan Arap Türkiye’ye gelen turistler, 2-3 ayı bulan artan yatak sayısı nedeniyle oda fiyat-

İSKANDİNAV ÜLKELERİ (2010-2011-2012) YILLAR MİLLİYET PAYI (%) % DEĞİŞİM ORANI MİLLİYET 2010 2011 2012* 2010 2011 2012* 2011/2010 2012/2011 DANİMARKA 309.299 364.508 384.851 1,13 1,20 1,26 17,85 5,58 FİNLANDİYA 140.233 184.049 190.802 0,51 0,61 0,63 31,25 3,67 İSVEÇ 438.703 562.342 605.423 1,60 1,86 1,99 28,18 7,66 İZLANDA 6.366 6.078 5.713 0,02 0,02 0,02 -4,52 -6,01 NORVEÇ 294.697 371.365 401.204 1,07 1,23 1,32 26,02 8,03 TOPLAM 1.189.298 1.488.342 1.587.993 4,33 4,92 5,22 98,77 18,94

542 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 İskandinavlar son dakika satışlarına yöneliyorlar Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın hazırladığı pazar raporuna göre İskandinavlar, tatillerine Ocak-Mayıs dönemlerinde karar veriyorlar. Ancak son yıllarda Türkiye’deki fiyatların düşmesi nedeniyle son dakika satışlarındaki artış yaşandığı belirtiliyor. Bakanlığın hazırladığı pazar raporuna göre İskandinavların seyahat eğilimleri şöyle: İSVEÇ Ülke Nüfusu: 9,5 Milyon Yurtdışına çıkış sayısı: larının düşmesi, İskandinavları da her şey dahil otellere 12,7 Milyon yöneltmiş. İskandinav pazarıyla çalışan tur operatörleri Tercih Ettikleri Ülke Destinasyonları: de Ege’deki potansiyellerini Antalya’ya yönlendirmeye Komşu ülkelerin yanı sıra; İspanya, Türkiye, Yunanistan, İtalya, başlamışlar. Apart otellerde kalan İskandinav turistle- Mısır Tunus (Akdeniz çanağı), Tayland rin de her şey dahil sistemini tercih etmeye başladığını Ortalama Tatil Süresi: 1 hafta açıklayan acenteciler, özellikle Alanya’da her şey dahil Hedef Kitle Yaş Grubu: Orta gelir düzeyindeki çocuklu aileler çalışan apartların ortaya çıktığını ve bu apartların re- (kitle turizmi, kültür turizmi), üst gelir grubu (termal ve golf) vaçta olduğunu kaydediyorlar. Karar Alma Süresi: Ocak-Mayıs Rezervasyon Yaptırma Süresi: Yılbaşından itibaren ve yaz Kışın uçak sıkıntısı golfçüleri başka boyunca son dakika satışları yapılıyor. destinasyonlara yöneltiyor Tercih Ettikleri Rezervasyon Türü: Ön Rezervasyon/seyahat acentesi Yaz sezonunda ortalama bir haftalık paket turlarla ve internet üzerinden bireysel organizasyonları tercih ediyorlar. gelen İskandinavlar, kış sezonunda Türkiye’ye kültür ve Tercih Ettikleri Konaklama Türü: Apart otel, Her şey dahil sistem golf turizmi için gelmeyi tercih ediyorlar. Ancak ciddi o- Seyahat Motivasyonları: Deniz-kum-güneş, kültür, golf ve termal randa golf oyuncusu bulunan İskandinav ülkelerinden turizm kışın Antalya’ya direkt uçak seferleri yeterli olmadığı için Çıkış Yapan Turistin Tercih Ettiği Dönem: Haziran-Temmuz/ pazardan istenilen turist sayısı alınamıyor. Görüşleri- yoğun-Ağustos-Eylül ne başvurduğumuz acenteciler, İskandinav golfçülerin Türkiye’ye Gelen Turist Sayısı (2012): 605.423 Antalya Belek’teki golf sahalarını beğenmelerine ve fiyat- Ülkenin Türkiye Pazar Payı Sıralamasındaki Yeri (2011): 2011 yılı ları uygun bulmalarına rağmen gelemediklerine ve başka itibariyle Antalya lider destinasyon oldu. destinasyonlara yöneldiklerine dikkat çekiyorlar. Paket Tur Sıralaması (2011): 2011 yılı itibari ile Antalya lider destinasyon oldu. Büyükler Türkiye’de büyüme planı yapıyor Türkiye’ye Gelen Turistlerin Tercih Ettikleri Tatil Türü: Kitle turizmi TUI, Kuoni Nordic, Apollo, Detur ve Turkietresor gibi bü- (deniz-güneş-kum), kültür turizmi, termal turizm ve golf turizmi yük tur operatörlerinin faaliyet gösterdiği pazarda, 2013 için Türkiye’ye Gelen Turistlerin Tatillerini Geçirdikleri Destinasyonla- tüm tur operatörleri büyüme planları yapıyorlar. Türkiye’ye ra Göre Dağılımı: Antalya, Bodrum, İstanbul, Marmaris, koydukları uçak ve koltuk sayılarını artıran tur operatörleri, İskandinav ülkelerinin çeşitli şehirlerinden Türkiye’nin An- NORVEÇ Ülke Nüfusu: 4,9 Milyon Uluslararası seyahat eden kişi sayısı: 3.680.000 Gelir düzeyi yüksek olan Tercih Ettikleri Ülke Destinasyonları: Komşu ülkelerin yanı sıra; İspanya, Türkiye, Yunanistan, İtalya, İskandinavlar, Türkiye’de daha Mısır Tunus (Akdeniz çanağı), Tayland çok apart otellerde kalmayı tercih Ortalama Tatil Süresi: 1 hafta ediyorlar. Ancak Antalya’daki artan Hedef Kitle Yaş Grubu: Orta gelir düzeyindeki çocuklu aileler (kitle turizmi, kültür turizmi), üst gelir grubu (termal ve golf) yatak sayısına paralel olarak düşen Karar Alma Süresi: Ocak-Mayıs oda fiyatları nedeniyle İskandinavlar Rezervasyon Yaptırma Süresi: Yılbaşından itibaren ve her şey dahil otellere yönelmeye yaz boyunca son dakika satışları yapıldı. Tercih Ettikleri Rezervasyon Türü: Ön Rezervasyon/seyahat başladı. Öyle ki İskandinavların acentası ve internet üzerinden bireysel organizasyonları kaldığı apart oteller bile her şey dahil tercih ediliyor. sistemine geçmeye başladı. Tercih Ettikleri Konaklama Türü: Apart otel, Herşey dahil Seyahat Motivasyonları: Deniz-kum-güneş, kültür, golf ve termal turizm »

02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 55 ACENTELER � DOSYA/İSKANDİNAV PAZARI

Çıkış Yapan Turistin Tercih Ettiği Dönem: Haziran-Temmuz/yoğun- Ağustos-Eylül Türkiye’ye Gelen Turist Sayısı (2012): 401.204 Ülkenin Türkiye Pazar Payı Sıralamasındaki Yeri (2011): 2011 yılı itibari ile Antalya lider destinasyon oldu. Paket Tur Sıralaması (2011): 2011 yılı itibari ile Antalya lider destinasyon oldu. Türkiye’ye Gelen Turistlerin Tercih Ettikleri Tatil Türü: Kitle Turizmi(deniz-güneş-kum), kültür turizmi, termal turizm ve golf turizmi Türkiye’ye Gelen Turistlerin Tatillerini Geçirdikleri Destinasyonlara Göre Dağılımı: Antalya, Bodrum, İstanbul, Marmaris, DANİMARKA Ülke Nüfusu: 5,6 milyon Yurtdışına çıkış sayısı: talya, Gazipaşa, Dalaman ve Bodrum havalimanlarına 15,5 milyon (2011) olan uçuş sayılarını artırıyorlar. Örneğin Kuoni Nordic’in Tercih Ettikleri Ülke Destinasyonları: alt acentesi, 2013’te Alanya Gazipaşa Havalimanı’na 4 Almanya, İsveç, İspanya, İtalya, Fransa, yeni uçak ekledi. Bu da Alanya’ya sezonda 13 bin kişinin Türkiye, Yunanistan, Tayland, gelmesi anlamına geliyor. Ortalama Tatil Süresi: 1 ve 2 haftalık Hedef Kitle Yaş Grubu: 20-65 yaş Fiyat rekabeti pazardaki küçük Karar Alma Süresi: Şubat- Mayıs oyuncuları zor durumda bırakıyor Rezervasyon Yaptırma Süresi: 2-3 ay önce Öte yandan diğer pazarlarda olduğu gibi İskandi- Tercih Ettikleri Rezervasyon Türü: İnternet ve telefon aracılığıyla tur nav pazarında da tur operatörleri arasında yaşanan operatörlerinden fiyat rekabeti, pazarı olumsuz etkileyecek gelişmeler Tercih Ettikleri Konaklama Türü: Lüks oteller ve tatil köyleri, arasında gösteriliyor. Bilindiği gibi fiyat üzerinden apart otel ve kamping yapılan rekabet, pazar fiyatlarını düşürdüğü gibi pa- Seyahat Motivasyonları: Deniz –kum-güneş, sağlık, golf, zarda birleşmelere ve iflaslara da zemin hazırlıyor. kültür ve eko turizm İskandinav pazarında son yıllarda artan fiyat rekabeti Çıkış Yapan Turistin Tercih Ettiği Dönem: Haziran-Ekim ise pazardaki küçük tur operatörlerini zor durumda Türkiye’ye Gelen Turist Sayısı (2012): 384.851 bırakıyor. Tur operatörü temsilcileri, İskandinav pa- Türkiye’ye Gelen Turistlerin Tercih Ettikleri Tatil Türü: Deniz – zarında fiyat üzerinden yaşanan rekabete ve kültür kum-güneş, kültür, spor, sağlık ve ekoloji turları adı altında yapılan ve Türkiye’nin imajına zarar Türkiye’ye Gelen Turistlerin Tatillerini Geçirdikleri Destinasyonlara veren shopping turları tehlikesine dikkat çekiyorlar. Göre Dağılımı: Antalya, Güney Ege İskandinavların harcama FİNLANDİYA potansiyelleri daha yüksek Ülke Nüfusu: 5.401.267 Diğer taraftan gelir düzeyleri birçok Avrupa ülke- Uluslararası seyahat eden kişi sayısı (2011): sine göre yüksek olan İskandinavlar, konakladıkları 2.091.000 otelde de bölgedeki esnaftan da alışveriş yapıyorlar. (2011– sadece turistik amaçlı) Bu da gerek esnafı gerekse otelcileri memnun ediyor. Tercih Ettikleri Ülke Destinasyonları: İspanya, Yunanistan, Türkiye, Yine ağırlıklı Alanya’ya gelen İskandinav pazarında Fransa, USA, Avusturya, Tayland, Mısır, Bulgaristan, Hollanda, Türkiye’den gayrimenkul alımı da oldukça yüksek… Portekiz, Polonya, İsviçre, İtalya, BAE, Hırvatistan (2011) Almanlar ve İskandinavların başı çektiği gayrimenkul Ortalama Tatil Süresi: 7 gün alımlarında, sadece Alanya’da 2012’de 23 bin civarın- Hedef Kitle Yaş Grubu: 25-44 ve 55+ yaş grupları da gayrimenkul alındığı biliniyor. Alanya’dan ev alan Karar Alma Süresi: Ekim-Kasım, Ocak-Mart Dönemi, veya kiralayan İskandinavlar, sezonda paket turlar dı- Haziran-Temmuz ve son dakika şında uçak bileti alarak da Alanya’ya geliyorlar. Ancak Rezervasyon Yaptırma Süresi: Karar alma süresiyle paralellik göstermektedir bazı turistlerin aldıkları yazlıkları, pazarlamaları veya Tercih Ettikleri Rezervasyon Türü: Tur operatörü veya acente kiraya vermeleri bölgedeki turizmcilerin tepkisini çe- aracılığıyla paket tur (%80), Münferit seyahat (% 20) kiyor. Ancak istikrarlı bir şekilde büyüyen İskandinav Tercih Ettikleri Konaklama Türü: 2-4 yıldızlı Otel (%70), Apart (% 30) pazarı, Türkiye’nin vazgeçilmez pazarları arasındaki Seyahat Motivasyonları: Eğlenme-dinlenme (% 60), golf başta olmak yerini daha da sağlamlaştıracak gibi görünüyor. üzere yatçılık, SPA ve inanç turizmi (% 20) iş seyahati amaçlı (% 13) ve alış-veriş ve popüler mekan (% 10), şehir eksenli kültür turizmi (% 15) Çıkış Yapan Turistin Tercih Ettiği Dönem: Şubat, Nisan-Kasım Türkiye’ye Gelen Turist Sayısı (2012): 190.802 Türkiye’ye Gelen Turistlerin Tercih Ettikleri Tatil Türü: Deniz-kum- güneş, şehir turizmi, golf, kültürel alanlar, yelkencilik, yamaç paraşütü, yatçılık ve doğa Türkiye’ye Gelen Turistlerin Tatillerini Geçirdikleri Destinasyonlara Göre Dağılımı: Alanya (% 45), Marmaris (% 5), İstanbul (% 15), Fethiye (% 4), Belek (% 7) ve Bodrum (% 5), Side (% 5), Antalya (% 6), Kemer (% 5), İzmir (% 3)

562 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013

ACENTELER �İSKANDİNAV PAZARI � GÖRÜŞLER

Tayfun Atasev / Detur Bölge Müdürü Detur, 2013’te İstandinav pazarında 150 bin pax hedefliyor

on yıllarda İskandinav ülkelerinin profiline sahipler. Ancak son zamanlarda STürkiye’deki pazar payının arttığı gö- fiyat politikaları yüzünden ‘last minute’ rülüyor. Bu artışlar acentelerden çok satış dediğimiz son dakika satışlarına otellerin ve esnafların faydalandığı bir yönlenmeye başladılar. Ayrıca daha çok gerçek ve bu da Türkiye’ye giren döviz apart türü konakladıkları için bölgelerde- miktarının yükselmesine vesile oluyor. ki esnaflar tarafından da seviliyorlar. Yaz Şubat-Kasım arasında gelen İskandinav- sezonunda genellikle Alanya başta ol- lar, daha çok otelciler ve taşıma firmaları mak üzere Side, Kemer, Antalya Merkez, açısından memnuniyet verici oluyor. Biz Belek, Marmaris ve Bodrum bölgelerine Detur olarak 2012 yılı için planladığımız getiriyoruz. Kışın ise kültür turları kap- tüm rakamları gerçekleştirdik. Antalya’da samında Kapadokya ve Likya bölgesine Antalya merkez, Alanya, Side, Kemer, götürüyoruz. Genellikle 7 gün konakla- Belek gibi bölgelere toplamda 60 bin mayı tercih ediyorlar. Yaş ortalamalarının pax getirdik. Bodrum ve Marmaris gibi yüksekliğinden ve ülkelerindeki mevsim diğer bölgelere ise 40 bin pax olmak ü- şartlarının Türkiye’ye göre daha ağır zere toplam hedeflerimize ulaştık. Uçak geçmesi nedeniyle 2 - 3 ay arası konak- planlarımız geçen yıla göre artış göster- lamalar da mevcut. İskandinavlar diğer di. 2013’te tüm bölgeler için beklediğimiz milliyetlere nazaran kalite ve hizmeti üst rakam, 150 bin pax olacak. Turizm piyasa- birleştirmek açısından turizm firmaların- seviyelerde arayan bir portföye sahipler. sında istikrar çok önemli olmakla beraber da da birleşmeler yaygınlaşıyor. Bu nedenle turizmcilerin daha hassas son yıllarda birçok firmada el değişikliği olmaları gerekiyor. Biz Detur olarak bu veya kapanma olabiliyor. Bunun nedeni İskandinavlar genellikle erken re- konuda gereken hassasiyeti göstermek de maalesef düşük ve zararına fiyat poli- zervasyon yolunu seçtikleri için planlı için şirketimiz bünyesinde kalite kontrol tikalarıdır. Maliyetleri azaltmak ve güçleri programlı hareket etmeyi seven turist departmanı kurduk.

Alper Gencelli / 2000 Tour İskandinav yolcuları Gazipaşa Havalimanı’na direkt indireceğiz

skandinav pazarından Türkiye’yi turist İgetiren İsviçre merkezli Kuoni Nordic i- le çalışıyoruz. Kuoni Nordic’e bağlı iki tur operatörüne hizmet veriyoruz. Türkiye’ye sezonda yaklaşık 95 bin kişi getiriyoruz. Yılda 95 bin kişinin 70 binini Side, Alan- ya ve Belek’e getiriyoruz. Sezon mart ayı sonu gibi başlıyor ve ortalama 27 hafta sürüyor. En yoğun olduğumuz bölge An- talya ama bu yıl Gazipaşa Havalimanı’na inen ilk tur operatörü olacağız. Gazipa- şa Havalimanı’na bu sezon 13 bin yolcu getireceğiz. SAS Havayolları’nın 4 uçağı inecek ve bölgeye ilk ve en çok İskandi- nav getiren tur operatörü olacağız. Zaten talep Akdeniz’e doğru kaydı. Çoğu İskan- oldu. Bu pazar apart anlayışına yönelik Alanya İskandinavların kalesi durumun- dinav şirketi Ege’den Akdeniz’e kaymaya bir pazardı. Son yıllarda her şey dâhil sis- daydı. Bunu daha da geliştireceğiz. Ege’de başladı. Burada emlak piyasası çok hare- temi bu pazara da girdi. Talep bu yönde ise Bodrum, Dalaman Havalimanı’na da ketli olduğu için gelenler evlerine geliyor. geliştiği için her şey dahil apartlar çıktı. turist getiriyoruz. Böylece operasyon O nedenle uçaklar çok dolu. Uçak bulma Bir de bölgeden çok ev alan oldu. Paket yaptığımız havalimanı sayısı dörde yük- zorluğu yaşıyoruz. Daha fazla uçak bul- tur dışında bireysel gelenlerin sayısı da selmiş olacak. Alanya’da yeni otellerin sak daha fazla yolcu getireceğiz. arttı. 2013 sezonunda İskandinav pa- yapılması ve yatak sayılarının artması zarında yüzde 20-25 artış olacak. Bu da fiyatları da düşürdü. Fiyatlar düştüğü için İskandinav pazarında bir değişiklik yaklaşık 300-500 bin kişiye tekabül eder.

582 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 Ahmet Pandır / Meeting Point Turkey IQ Travel İskandinav pazarı daha da geliştirilmeli

skandinav pazarında Kuzey ailelere uygun çocuk kulüp- İAfrika’da yaşanan siyasi leri nedeniyle İskandinav durum nedeniyle Türkiye turistlerin tatil beklentileri seçenek olarak daha uygun karşılanıyor. Ancak pazarın Bülent KOÇAK / İskandinav Turizm görülüyor. İskandinav ülke- daha da geliştirilmesi gere- lerinde geçmiş yıllara göre kiyor. Tur operatörleri zaten charter seferler çok fazla şe- deniz-güneş-kum tatiline İskandinav hirden yapılıyor ve Türkiye’de yönelik tanıtım ve reklamla- daha fazla şehre uçuluyor. rını yapıyorlar. Fakat pazarın pazarından Ayrıca Yunanistan’daki kriz gelişebilmesi için Kültür Ba- de Türkiye’ye olan ilgiyi ar- kanlığı, kültür varlıklarımızı aldığımız pay artıyor tırdı. Biz 2012 de yaklaşık 12 bin kişi daha iyi tanıtması gerekiyor. Örneğin getirdik. 2013’te bu rakamı ikiye katla- Efes, Pamukkale, Kapadokya bu pazar- skandinav ülkelerinin içinde bulundukları maya hedefliyoruz. Yüzde 100 büyüme larda daha aktif tanıtılmalı. Aynı şekilde İiklim koşulları nedeniyle tatile çıkma oran- ön görüyoruz fakat pazarın genel olarak termal ve doğal SPA tesislerimizi de da- ları oldukça yüksek. Ayrıca İskandinavlar yüzde 5 büyümesini bekliyoruz. ha etkin tanıtmalıyız. THY’nin daha iyi diğer Avrupalılara göre keşfetmeye daha İskandinavlar Türkiye’ye dinamik değil fiyatlandırma politikası yapması ve İs- meraklılar. İskandinavlar, çevreci, entelektü- daha çok paket turlarla geliyorlar. Pazar, tanbul aktarmalı değil, doğrudan uçak el seviyesi yüksek, etnik değerlerle ilgilenen, tur operatörlerin yönlendirdiği şekilde seferleri uygulaması çok önemli. Örne- aktivitelere serbest katılmak isteyen, sportif, büyüyor. Ortalama iki haftalık turlar- ğin İzmir’e, Antalya’ya, Kapadokya’ya, bütçeleri belli, aile tatillerine önem veren, ko- la orta ayarlı tesisleri ve Alanya ile Side Bodrum’a yapılacak direkt seferler İs- nakladığı tesiste diğer ülke misafirlerine de bölgesini tercih ediyorlar. Türkiye’deki kandinav turistlerin daha çok gelmesine saygı gösteren uyumlu bir misafir profiline iyi hizmet, yeni tesisler, yerel yemekler, vesile olacak. sahipler. Türkiye’de ağırlıklı olarak Alanya, Side, Kemer, Marmaris ile son yıllarda resort otelleri ile yükselen Bodrum bölgesine Tolga Yüzbey / Matrix Travel genellikle 7 günlük paket turlarla geliyorlar.

Bu pazarda genç nüfus hareket ka- İskandinav pazarında golf potansiyeli yüksek biliyetine ulaştı. Türkiye’nin bilinirliği ve güvenirliğinin arttı. Ayrıca Arap Baharı’nın atrix Travel, Setur’un Antalya acen- Mısır’daki sonuçları bu pazarın Türkiye’de Mtesi olarak faaliyet gösteriyor. Biz yeni resort otellere olan ilgisiyle birleşin- ağırlıklı olarak golf turizmi üzerine inco- ce İskandinav pazarından aldığımız pay da ming yapan bir firmayız. İsveç, Norveç, yükseldi. Ancak her artışı da dikkatle izle- Finlandiya ve Danimarka pazarlarıyla çalışıyoruz. İsveç’te birlikte çalıştığımız mek gerekiyor. Biz 2012 yılında İskandinav partnerlerimizi var. Finlandiya, Norveç pazarından 65 bin pax getirdik. ve Danimarka’da kendimiz doğrudan sa- tış yapıyoruz. Biz İskandinav pazarından 2013 yılında ise sayımızı ve servis kalite- geçen yıl 1000 kişi civarında golfçü ge- mizi yükseltmek istiyoruz. İş ortaklarımızın tirdik. Golfçü sayısı çok olan ve önü açık bir haftalık turlarla Belek bölgesine geli- ve şirketimizin pazardaki çıtasını yükselt- bir pazar... Özellikle Danimarka, Norveç yorlar. Antalya’da yazın çok sıcak olduğu meyi hedefliyoruz. Pazarda daha önce çok ve Finlandiya’da bu yıl daha farklı yatı- için golf oynanmıyor. Türkiye’ye gelen olmayan shopping grupları, erken satışları rımlarda bulunduk. Bu yıl için yüzde 50 golfçüler, hem otelleri hem de sahala- negatif olarak etkiliyor. Pazar özelliklerini artış bekliyoruz. Geçmiş yıllarda gelen rı çok beğeniyorlar. Tek büyük problem bilmeden pazardan pay almak isteyen diğer sayısı daha fazlaydı ama son birkaç uçak… Diğer destinasyonlarla karşılaş- ülke operatörleri de fiyat-kalite dengesini yıldır düştü. Bu da uçak sıkıntısından tırıldığında bizim fiyatlarımız da uygun bozuyorlar. Birleşmeler neticesinde ortaya kaynaklanıyor. Özellikle kış aylarında, kalıyor. İskandinav pazarı Türkiye için çıkan iki büyük grubun pazardaki politika- golf sezonunda direkt uçak bulmak- çok önemli. Türkiye İskandinavlar için ları nedeni ile zor dönemler de yaşanıyor. ta zorluk yaşıyoruz. Ancak bu durumu vazgeçilmez ve çok daha fazla büyümesi İleriye doğru tekelde kalacak olan pazar THY’nin bağlantılı seferleriyle aşmaya gereken bir pazar. İskandinavlar harca- şimdiden sinyal veriyor. Uçak gruplarının po- çalışıyoruz. Genellikle golfçülere özel ma yaptıklarında sadece otelde değil, litikaları da eklenince her geçen gün pazar paketler oluşturuyoruz. Grubun talebine otel dışında da harcıyorlar. Gelir sevi- bu anlamda daralıyor. Dolayısıyla ülkenin göre paket oluşturuyoruz. Kişi başı pa- yeleri birçok Avrupa ülkesinin üzerinde. revaçta olması değil büyük operatörün se- ket tur fiyatı uçak hariç 750-1000 avro Harcamayı ve gezmeyi seviyorlar. Bu çimi etkiliyor. civarında değişiyor. Genellikle golfçüler nedenle tanıtım çalışmaları yapıyoruz. Eylül, Ekim, Kasım, Mart, Nisan aylarında Özellikle golf sahalarını tanıtıyoruz.

02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 59 ACENTELER � RÖPORTAJ

Akın Kocatürk / Polarwest Polarwest, Kuoni işbirliği ile İsviçre, İngiltere ve Fransa pazarlarına açılıyor

“Kuoni 2014’te Türkiye’yi stratejik destinasyon ilan etti. Tur operatörü 2014’te Türkiye’ye özel ayrı bir katalog çıkaracak. Bu daha önce hiç olmamıştı. Büyük bir başarı…”

vrupa’nın prestijli ve önemli tur operatörlerinden Kuoni ile işbir- Aliğine giden Polarwest, Kuoni’nin Türkiye’ye yoğunlaşmasını sağlayacak. Tur operatörünün 2014’te Türkiye’ye özel katalog çıkaracağını açıklayan Akın Ko- catürk, Kuoni ile işbirliğinin kendilerine çok şey katacağını kaydetti. Polarwest’in butik olarak outgoing işine girdiğini a- çıklayan Kocatürk, internet yatırımlarına ağırlık verdiklerini ve yeni bir software sistemi satın alarak, online seyahat a- centeciliğinde güçleneceklerini söyledi.

■ Öncelikle Polarwest’i firma olarak operatörü FTI’nin 2004-2006 arasında ris ve Bodrum ofislerimiz var. Polarwest Türkiye partnerliğini yaptık. ile Kartaca’nın kardeş şirket olduğunu biraz tanıyabilir miyiz? herkes biliyor. Dolayısıyla Türkiye’de top- Aslında Polarwest bizim 2004 yılın- lamda 2 markayla faaliyet gösteriyoruz. da en son kurduğumuz şirket. İlk olarak ■ Geçmişten bugüne Polarwest 1996 yılında Granit Turizm’i, ardından nereden nereye geldi? Otelcilik alanında da Alanya’da da 2002 yılında Ege’de Kartaca Turizm’i 1996’da bir uçakla kurulduk ve se- işletmesini aldığım iki tane 4 yıldız a- kurduk. 2006 yılında ise Polarwest ile zonda 3 bin pax getiriyorduk. Bugün yarında apart otelim var. Burada da bir Granit Tur’u birleştirdik. Biz işe ilk ola- geldiğimiz noktada Türkiye’de Antalya, otelci arkadaşım benimle ortak. Otelleri rak Alanya’da küçük bir bakkal dükkânı Side, Alanya, Fethiye, Marmaris, Bod- biz dolduruyoruz, o işletiyor. Ama otelcilik denilebilecek bir yerde başladık. Bir Da- rum, İstanbul’da toplam 8 ofisimiz var. anlamında hiçbir hedefimiz yok. Çünkü nimarka operasyonu yakalamıştık ve o Toplam 150 bine yakın müşteriye hizmet insan bildiği işi yapmalı. Biz seyahat a- sezon Alanya’ya 20 hafta boyunca toplam veriyoruz. Ağırlıklı İskandinav pazarıyla centesiyiz. 2940 müşteri getirdik. Bu da şirketimizin çalışıyoruz. Ege’de Kartaca Turizm mar- doğuşu oldu. O zamanlar üç ortaktık. kasıyla biliniyoruz. Kartaca Turizm’in ■ Daha sonra Alanya’daki ortaklarımdan başında Fatih Günay var. Yıllardan beri Polarwest olarak bu yıl yeni ayrılarak 1997’de Antalya’da ofis açtım. yüzde 50 ortağım olan Fatih Günay, de- bir işbirliğine adım atıyorsunuz. Daha sonra Çek tur operatörü Firo Tur’u neyimli ve sevilen bir acenteci arkadaşım. Ayrıntıları sizden öğrenebilir miyiz? bağladık. Onlarla 16 yıldır çalışıyoruz. O Kartaca ve Fatih Günay bizim önemli bir Biz İsviçre pazarında ciddi çalışmalar zamanlar küçüktüler ama şuan sezonda parçamız. Ege’deki kapasitemizi 32 bin yapacağız. Kuoni ile İsviçre, Fransa ve 22 bin kişi indiriyorlar. Ayrıca Alman tur kişi arasında değişiyor. Fethiye, Marma- İngiltere pazarlarında işbirliğine girdik.

602 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 Kuoni’nin İskandinav pazarında yılda 100 bine yakın müşterisi var ama biz onlara bakmayacağız. Çünkü İskandinav paza- Akın Kocatürk kimdir? rındaki mevcut partner yapımızı bozmak istemedik. Kuoni’nin volümü yüksek olan Ben 32 yıl Almanya’da yaşadım pazarı İsviçre. Kuoni Maldivler ve Güney ve sonra Türkiye’ye döndüm. Amerika, Kenya gibi uzak destinasyonlara Üniversite de ekonomi okudum. tur düzenleyen ve pahalı ürünler üreten Turizm sektörüne 1984’te bir şirket. Ama Akdeniz çanağına bugüne girdim. Üniversite okuduğum kadar yoğunlaşmamışlar. İspanya, Mısır yıllarda iki tane seyahat acentem ve Türkiye’ye hep müşteri gönderiyorlardı vardı. Üniversiteyi bitirdikten ama çok yoğun değildi. sonra TUI’ye girip profesyonel iş hayatıma başladım. 1997’ye ■ Peki bundan sonra Kuoni’nin kadar TUI’de çalıştım. Ama Türkiye’ye bakışı değişecek mi? Granit Tur’u 1996’da kurdum. Biz işbirliği yaparken Kuoni’ye birçok Granit Tur’u kurmama rağmen şart sunduk. Böylece Kuoni 2014’te Tür- 1998’de Vice President olarak kiye’yi stratejik destinasyon ilan etti. Tur LTU grubunda çalıştım. Burada operatörü, 2014’te Türkiye için ayrı bir bütün Akdeniz Çanağı’ndan katalog çıkaracak. Bu daha önce hiç ol- sorumluydum. 2001’de ise mamıştı. Kuoni’nin çalıştığı üç markası profesyonel hayattan ayrıldım ve var: ‘Kuoni’ markasıyla lüks ürünler satılı- işlerimin başına geçtim. yor. ‘Kuoni Helvetic’ markası ile daha çok aile ve orta segmentteki ürünler yer alı- yor. ‘Kuoni Direct’ markası ise daha uygun turlar satıyor. Türkiye’de her üç ürününü var. Toplantı kongre içinde de çok ciddi zorundalar. Bunlar da tur operatörleri. de kullanacak. Firma Türkiye’ye ciddi ö- bir kapasiteye sahipler. Şirket tüm ti- Dolayısıyla birileri bunu yapmadığı sü- zen gösterecek. Toplamda İstanbul, Ege cari işlerini kendi ağı içinde yapıyor. O rece tur operatörlerine ihtiyaç var. Sahil ve Akdeniz olmak üzere tüm Türkiye’ye yüzden çok kapalı bir yapısı bulunuyor. kesimlerinde tur operatörlüğü 10-15 yıl 20 bin kişiye yakın getiriyorlar. Bunun 15 Biz bu ağa ilk adımımızı attık. Şu anda daha devam eder. bini Akdeniz’e geliyor. Ama 2016’da bu İstanbul’a Kuoni’nin değişik değişik yer- sayı ikiye, üçü katlanacak. lerinden grup talepleri gelmeye başladı. ■ Sistem neye doğru gidiyor peki? Yani bu işbirliğini hissetmeye başladık. İstanbul’a charter bitti artık. Tarife- ■ 2013 için bir çalışma olacak mı? Bu işbirliğinin bizi iyi bir yerlere götüre- li seferleri en iyi kullananlar ise online 2013’te elimizde sihirli değnek yok. ceğine inanıyoruz. Önü çok açık… seyahat acenteleri. Bizim gibi şirket- Anlaşmalar yapılmış. Kataloglar çıktı. lerden de otel alıyorlar. Görüşmek yok, Buna rağmen bizim teşviklerimizle plan- ■ Bildiğimiz kadarıyla outgoing konuşmak yok, pazarlık yok. İşine ge- ladıkları mevcudun yüzde 20 üzerine işleri de yapıyorsunuz? lirse satıyor, gelmiyorsa satmıyor. Biz çıktılar. Şubat 2013’te 36 sayfalık Türki- Biz yurtdışında İsviçre, Paris, Disney- eskiden bir partner seçerdik ve iyi günde ye’ye özel bir ek broşür çıkacaklar. Uzun land gibi yerlere grup götürüyoruz. Bu kötü günde birlikte ilerlerdik. Ama şuan vadede baktığınızda istikrarlı bir şekilde işleri Hülya Hanım yani eşim yürütüyor. öyle değil ki, 50 tane acenteyle flört içine çok güzel yerlere gidebilecek bir takım Outgoing işine daha nitelikli işler yapmak giriyor. Hepimizde aynı mal var. Han- kararlar alınıyor. Biz istikrardan tarafız. için girmek istiyoruz. Bu anlamda Kuoni gisinde en iyi fiyatı buluyorsa sistem, Baştan beri az ve emin adımlarla büyü- gibi hareket etmek istiyoruz. Daha pa- onunla çalışıyor. Çok antipatik aslında yelim ama hep var olalım istedik. Kuoni halı, daha butik turlar yapmak istiyoruz. ama şuan ki ticari gerçek bu. Dünyanın de öyle bir şirket. Bu işe İstanbul şubemizin de çok büyük her tarafında bu trend var. katkısı var. Bu alanın da geleceğini görü- ■ Kuoni ile yapılan bu anlaşma yorum. Çünkü THY her gün yeni bir alan ■ Siz bu duruma uyum sağlamak şirketinize neler katacak? açıyor. Bu çok önemli… için bir çalışma yapıyor musunuz? Bizim 12 ülkede çalıştığımız 15-16 Seyahat acenteciliğinin geleceği- partnerimiz var. Her biriyle çok farklı ■ Bildiğiniz gibi internet çok hızlı ni biz de sorguluyoruz. O nedenle de anlaşmamız var. Kuoni anlaşması bize gelişiyor ve klasik tur operatörlerinin bu konulardan da uzak durmuyoruz. orta vadede bir katma değer yaratacak. tahtını sarsıyor. Bu alanın geleceğini Online sistemlere yatırım yapıyoruz. Ancak her şeyden evvel Kuoni gibi bir nasıl görüyorsunuz? Önümüzdeki yıl yeni bir software siste- şirketle çalışmak çok büyük bir şeref. Bu Klasik tur operatörleri artık online mine geçiyoruz. Mevcut piyasada işleyen bizim şirketimize çok büyük bir prestij bazlı tur operatörlerine dönüyor. İstan- bir sistemi satın alıp kendi sistemimiz katacak. Çünkü gerçekten çok prestij- bul gibi şehir destinasyonlar da klasik olarak çalıştıracağız. Bu yeni sistemle li şirket. Kuoni’nin çok ciddi bir ağı var. tur operatörlerinin hiç şansı kalmayacak. online çalışan firmalar bizimle elektronik Hindistan, Japonya, Dubai, Kenya, Na- Ama Akdeniz çanağında veya deniz-gü- olarak bağlanıp bizim otel data bankımı- bibya, Tanzanya gibi dünyanın birçok neş-kum turizminde hala birileri o uçağı zı kullanacaklar. Bizden otel, transfer yerinde kendi ofisleri ve satış ofisleri koymak zorunda ve uçağın riskine girmek satın alabilecekler.

02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 61 ACENTELER �HABERLER

Hedef büyüten OTI Holding, Avrupa’ya açılacak

Başta Rusya olmak üzere 26 ülkede operasyon düzenleyen OTI Holding, büyümesini Avrupa’da sürdürecek. 2013’te yüzde 23 büyüme hedeflediklerini açıklayan OTI Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Bektaş, “Amacımız OTI bünyesindeki markalarımızla Avrupa’da ilk 5 içinde yer almak. 2013 ana stratejimizde, global bir oyuncu gereklilikleri ne ise onları yerine getirmek var. Buna halka açılma da dahil” dedi.

rand Hyatt İstanbul’da gazetecilerle bir araya gelen OTİ Holding Yöne- Gtim Kurulu Başkanı Ayhan Bektaş, 2013 hedeflerini paylaştı. Bektaş, “OTI Holding olarak 2012’de 26 destinasyon- “Amacımız OTI bünyesindeki markala- içi-yurtdışı ofisler, yurt içi-yurtdışı araçlar da hedeflediğimiz gibi, bilet satışlar dahil rımızla Avrupa’da ilk 5 içinde yer almak. ve filo ile otel yatırımlarının dahil olduğu- 1.9 milyon turiste hizmet verdik. Paketli 2013 ana stratejimizde, global bir o- nu belirtti. Grup bünyesindeki Odeon Tours turlarda yüzde 36 büyüdük. 2013’te yüz- yuncu gereklilikleri ne ise onları yerine Yer Hizmetleri şirketlerinin Türkiye, Mısır, de 23 büyümeyi ve hizmet vereceğimiz getirmek var. Buna halka açılma da da- Tayland ve İspanya’da çalıştığını hatırla- turist sayısını 2,3 milyona çıkarmayı he- hil” açıklamalarında bulundu. Bektaş, tan Bektaş; “Yakında bu şirketimiz Çin’de defliyoruz. 2012’de yaklaşık 1,6 milyar beklentileri gerçekleştiği takdirde 2013’te de faaliyet gösterecek. İki yıl içinde yer hiz- dolar olarak gerçekleşen ciromuzu 2013 şirketin yüzde 25-30 hissesini halka arz metleri şirketlerimizin 10 ülkede çalışıyor yılında yüzde 15 arttırmayı planlıyoruz. edeceklerini kaydetti. olmasını hedefledik” diye konuştu. Yeni yatırımlarımız 2013’te de devam e- decek” diye konuştu. 2013’te OTI Holding’in Havacılıkta ve otelcilikte destinasyon sayısı 35’e çıkacak büyümeye devam Almanya’nın çok büyük bir pazar 2013’te turist hacminin İspanya, Mısır, Havacılıkta da büyüyeceklerini dile olduğunu ve gelen turist sayısının 8 mil- Tayland ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde getiren Bektaş, “İrlanda merkezli Royal yona çıkabileceğini dile getiren Bektaş, yüzde 25’ten 50’ye çıkmayı; Yunanistan’da Flight havacılık şirketimizin filosunu Almanya pazarına benzeyen ve büyüyen yüzde 100’den fazla artış, Ukrayna’da ise 2012’de 7 uçağa çıkardık; 5 Airbus 321, Polonya’dan bu yıl 120 bin kişi getirmeyi yüzde 20 artış öngördüklerini dile getiren 1 Airbus 320 ve 1 Airbus 319. 2013’te fi- hedeflediklerini söyledi. Bektaş, Rusya’dan uçuş yapılan şehir sa- lomuzu 10 uçağa çıkarmayı planlıyoruz” yısını 30’dan 35’e çıkacaklarını ifade etti. diye konuştu. Avrupa’ya açılım ve Turist gönderdiği ülkelerin başında gelen halka arz gündemde Türkiye ve Mısır dışındaki destinasyon- Antalya’daki Otium Eco Club Side’ye Bektaş; “Tur operatörlüğünde özellikle larda yüzde 30 büyüme hedeflediklerini ek olarak Akdeniz’de 2 adet 5 yıldızlı ta- bulunduğumuz pazarlardaki markaları- vurgulayan Bektaş, destinasyon sayısını til koyu ile prensipte anlaştıklarını da mızı güçlendirmeye devam ederken, Orta 26’dan 35’e çıkaracaklarını söyledi. açıklayan Bektaş, “50 milyon dolar ya- Avrupa’da öncelikle olarak Almanya’da tırımla iki otelin tahsisini üzerimize tur operatörlüğü yapmak üzere orta va- 2013’te yeni pazarlara ulaşmak için aldık. Akdeniz’de oda sayımızı 2200 oda dede yapılanacağız. Bunun yanı sıra Çin yeni yatırımlar gerçekleştirecek sayısına ulaştık. Ama Mısır gibi var oldu- ve Asya da büyüceğimiz diğer pazarlar OTI Holding’in, son 5 yılda toplamda 140 ğumuz destinasyonlarda, Türkiye’de ise olacak” dedi. Halka arzının da gündem- milyon dolar yatırım gerçekleştiğini belir- Ege, İstanbul gibi bölgelerde otel yatırımı lerinde bulunduğunu belirten Bektaş; ten Bektaş, buna uçak leasingleri, BT, yurt planlıyoruz.” diye konuştu.

32622 ǀ turizm&yatırım ǀ 11’201202’2013 Dünyaya açılacak Pronto, yurtdışında konaklama yatırımı da planlıyor

Ağırlıklı yurtdışına turist gönderen Prontotour, hem tur operatörü olarak hem de otel yatırımı anlamında yurtdışına açılacak. Prontotour markasıyla ilk etapta 5 ülkede dünyanın her tarafına kültür turları düzenleyeceklerini açıklayan Pronto Tour Yönetim Kurulu Başkanı Ali Onaran, Afrika’nın özerk bölgesi Zanzibar’da otel yapmayı planlıyor.

rontotour, 2012 yılı değerlendirme- tışla 716 avroya çıktığını belirterek, şöyle sini ve 2013 beklentilerini Antalya’da devam etti: Pacentelerinin de katıldığı bir toplan- tıda paylaştı. Toplantıda konuşan Pronto “2012 yılında en iyi çıkış yapan des- Tour Yönetim Kurulu Başkanı Ali Onaran, tinasyonların başında Almanya geliyor. sektörde 20. yılını doldurmaya hazırlanan Gemi ile Adriyatik turları 2012’de öne çıkan şirketin büyüme hızının son yıllarda yüz- turlar oldu. Yine Büyük Britanya ve Bey- de 40’ın altına düşmediğini söyledi. 1999 rut en çok tercih edilen destinasyonlardı. yılında internete yatırım yapmaya baş- 2011 yılında kredi kartıyla satış yüzde 60 ladıklarını hatırlatan Onaran, “Bugün düzeyindeyken bu rakam 2012’de yüzde internet yatırımına saatte 450 dolar ve 84 oldu. Orta Avrupa, Balkanlar, İtalya, İs- yılda 1 milyon dolar harcıyoruz. Ancak sa- panya ve Almanya tüm satışların yüzde tışlarımızın yüzde 65’ini hala acentelerimiz 65’ini oluşturdu. Turlarımızın yüzde 70’i- yapıyor” diye konuştu. ni THY’nin tarifeli seferleri ile yapıyoruz. ettiklerini açıklayan Onaran, Afrika’nın ö- Pronto Tour THY ile yıllık 50 bin koltukluk zerk bölgesi Zanzibar’da otel yatırımına protokol anlaşması imzalıyor. 2012’de Pronto Tour dünyaya açılacak sıcak baktıklarını söyledi. Devletten 39 Pronto Tour markasını dünyaya açmak erken rezervasyonda 6 bin kişiye ulaştık, yıllığına kiralanmış 50 bin metrekare alan için 2 yıldır çalışma yürüttüklerini ifade 2013’te ise yüzde 10 artışla 9 bin kişiye u- üzerinde 100 villadan oluşan bir proje ha- eden Onaran, ilk etapta yurtdışında 5 ül- laşacağız. Kültür Turları ve Kıbrıs ağırlıklı zırladıklarını ifade eden Onaran, tesisin keden kendi markalarıyla dünyanın her yurtiçi turlarda 2012’ye göre kişi sayısında yatırım maliyetinin 15 milyon dolar civarın- yerine kültür turları düzenleyeceklerini yüzde 21, ciroda yüzde 26 artış yaşandı. da olacağını kaydetti. Onaran, “Türkiye’de kaydetti. Türkiye’nin TUI’si, Thomas Co- Geçen yıl Leonardo da Vinci’nin evinde yaptığınız yatırımların geri dönüşü uzama- ok’u olacaklarını dile getiren Onaran, şöyle doğum günü pastası kestik. Bu turumuzla ya başladı. Yatırımların geri dönüşü 15 yılı, devam etti: “Kendi markamızla operasyon- farklılaştık ve ödül kazandık. Bir Ortaçağ İstanbul’da ise neredeyse 20 yılı bulmaya larımızı dünyanın başka bir ülkesinde de masalı isimli tur paketi ile 2012 yılında ge- başladı. Örneğin Tanzanya-Zanzibar’da yapabileceğimizi düşündük. 70 ülkeye 12 tirdiğimiz yeniliklerden biri oldu.” ay boyunca operasyon yapıyoruz. Çin gi- aynı yatırımı yapsak bu 7 yıla kadar dü- şebiliyor. İstanbul ve Bodrum yatırım için bi, Ukrayna gibi, Türk Cumhuriyetleri gibi 2011 yılında 60 bin kişiyi yurt dışına gö- artık çok pahalı adresler. ülkelerde Prontotour markasıyla ürünleri türen şirket, 38 milyon avroluk bir ciroya satmaya başlayacağız. İlk sürprizimizi 5-6 ulaştı. 2012’de ise bu sayı 72 bin kişi ve 50 ay içinde yapacağız.” 2013’te erken rezervasyon milyon avroluk ciroya ulaştı. Firma 2012’de hedefi 9 bin kişi kruvaziyer ve nehir turlarında yüzde 115, Pronto’nun 2023 hedefi 1 milyon turist Toplantıda sunum yapan Prontotour ciroda ise yüzde 175 artış yakaladı. 2013 Kurumsallaşma ve markalaşma ça- Pazarlama Müdürü Sarp Özkar, Pron- yılında yüzde 25 büyüme ve 90 bin kişiye lışmalarına da hız verdiklerini belirten to Tour’un kişi başı seyahat harcaması ulaşmayı hedefleyen Pronto Tour, farklı Onaran, borsaya açılacak seviyeye gelmek 2012’de bir önceki yıla göre yüzde 9 ar- turlara da imza atacak. istediklerini söyledi. Pronto Tour’un yatı- rımlarını öz sermayeyle yaptığını ve 900’ün üzerinde acente ile çalıştıklarını hatırlatan Ali Onaran, 2023’te 1 milyon turist ve 900 milyon dolar ciro hedeflediklerini ifade etti.

Pronto, Zanzibar’a otel yapıyor Toplantının ardından soruları yanıtlayan Ali Onaran, internete yaptıkları yatırımlar- la Türkiye’nin Expedia.com, tripadvisor. com, booking.com’u olmayı planladıklarını belirterek, bu tür ürünlere yoğunlaştıkla- rını açıkladı. 2012’de 150 milyon ciro elde

02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 63 ACENTELER �HABERLER

Delisyas Travel, online seyahat pazarına iddialı giriyor

Ağırlıklı İspanya ve Latin Amerika ülkelerinden incentive ve kültür turları yapan Retur’daki ortaklığını bitiren İskender Çayla ve ekibi, faaliyetlerine Delisyas Travel üzerinden devam edecek. İspanyol ve Portekiz pazarında online seyahat acentesi işine girecek olan Delisyas Travel, bu pazardaki iddiasını da artıracak.

1994 yılından beri Retur’un yüzde 50 Bunda da çok iddialı bir çalışma yapmayı ortağı ve yöneticisi olan İskender Çayla ve düşünüyoruz. Portalı Mart 2013’te aç- ekibi, Retur’daki hisselerini ortağına dev- mayı planlıyoruz. Sayfamız üzerinden rederek, Delisyas Travel’ı kurdu. 2012’de dünyanın her yerinden online hem otel faaliyetlerine başlayan Delisyas Travel, hem günlük şehir turları hem trans- yine İspanya ve Latin Amerika pazarın- ferler hem de Anadolu turları satın da incentive ve kültür gruplarına hizmet alınabilecek. Sayfa İspanyolca, İngilizce verecek. Delisyas Travel Yönetim Kuru- ve Portekizce olacak.” lu Başkanı İskender Çayla, “Retur’daki bütün hisselerimizi ortaklarımıza dev- Klasik seyahat acenteciliği me girdi. Ne yazık ki sektörel örgütümüz rettik. 2012’nin başında Delisyas Travel zor bir döneme giriyor TÜRSAB bu konuda hiçbir şey yapma- üzerinden gruplarımızı organize etmeye Online seyahat pazarının her geçen mıştır, hiçbir öngörüde bulunmamıştır. başladık. Delisyas İspanyolca ‘En İyiler’ gün önemini artırdığını belirten Çayla, Bu da çok acı bir durumdur.” anlamına geliyor. Yine incentive ve kültür şunları kaydetti: “Dünyada global online grupları getiriyoruz” dedi. rezervasyon sistemleri çok büyük pazar Çayla 2013 beklentileriyle ilgili olarak payına sahipler. Fakat zaman içinde on- da şunları söyledi: “Biz işlerimizi Delisyas Delisyas Travel, online line rezervasyon payının yerel şirketler ve Turkiye.com olarak ikiye ayırıyoruz. De- rezervasyon sitesi kuruyor lehine gelişeceğini düşünüyoruz. Artık lisyas üzerinden 10-12 bin civarında turist Daha önce İspanya’da ve Portekiz’de internetin çok yaygın kullanımı ve online getirmeyi amaçlıyoruz. İspanya’daki kriz bu ülkenin dilinde Turkiye.com ismini rezervasyonlarının büyük bir bölümünün nedeniyle oradan gelen turist sayısında aldıklarını hatırlatan Çayla, şöyle devam akıllı telefonlar üzerinden yapılması bu ve incentive gruplarında bir düşüş var. A- etti: “2013 ile ilgili en önemli girişimimiz işin vardığı noktayı herkese gösteriyor. ma diğer ülkelerle bu açığı kapatıyoruz. Bir şu olacak. Bizim elimizde İspanyolca ve Artık seyahat acentesi demek ekranda de THY, Güney ve Latin Amerika’da başka Portekizce Turkiye.com var. İspanyolca görünen bir görüntüdür. Herkes ken- destinasyonlara uçmaya başlayacak. Bu- ve Portekizce Türkiye yazdığınızda en dini buna göre konumlandırmalı. Artık nun da çok yararlı olacağını düşünüyorum. üst sıralarda biz çıkıyoruz. Bunu onli- klasik yöntemlerle seyahat acenteciliği Dolayısıyla 2013 bitmeden biz 2012 ra- ne rezervasyon sistemine çeviriyoruz. hele hele tur operatörlüğü zor bir döne- kamlarını yakalarız.”

Lufthansa’nın Türkiye yolcu kapasitesi 1,5 milyona ulaştı

ufthansa Türkiye Genel Müdürü Bea Berke, “Luft- Lufthansa Lhansa için Türkiye stratejik açıdan büyük önem Şirketler Grubu taşıyor. 2012 yılında ulaşmış olduğumuz rakamlar bünyesindeki memnuniyet verici. Lufthansa’nın Türkiye pazarın- Lufthansa, daki konumunu güçlendirmek ve hızla büyüyen bu pazarda daha da gelişebilmek için çalışmalarımızı SWISS, Avusturya sürdüreceğiz” dedi. Berke, Türkiye-Almanya hat- Havayolları ve tında haftada 75’i aşkın sefer gerçekleştirdiklerini Germanwings hatırlatarak, müşterilerine uçaklarda Türk mutfa- havayolu ğından örnekler sunmaya başladıklarını söyledi. şirketleri, 2012 Lufthansa Grubu 2012’de verimliliğini artırdı yılında Türkiye’de Lufthansa, Germanwings, SWISS ve Austri- yönetimi ile arz edilen koltuk kapasitesi 2012 yı- taşıdıkları toplam an Airlines, 2012 yılının Ocak-Aralık döneminde lı içinde yüzde 0,6, havayolu şirketlerinin satışları yolcu sayısı 1,5 yaklaşık 2,5 milyon kişi taşıyarak, yolcu sayıları- ise yüzde 2,2 oranında yükseldi. Böylelikle Şirket- milyonu aştı. nı bir önceki yıla göre yüzde 2,4 oranında artırdı. ler Grubu genelinde kapasite kullanım oranı yüzde Buna paralel olarak uygulanan esnek kapasite 1,2 artışla yüzde 78,8 düzeyine ulaştı.

642 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 Zafer Havalimanı “Engelsiz Havaalanı” sertifikası aldı

Türkiye’nin ilk bölgesel havaalanı niteliğindeki Zafer Bölgesel Havaalanı, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün sürdürdüğü “Engelsiz Havaalanı” projesi kapsamında “Engelsiz Havaalanı” sertifikası almaya hak kazandı.

ütahya, Afyonkarahisar ve Uşak illeri- Engelsiz Havalimanı’nın özellikleri ve içinde yapılmış hissedilebilir yüzey- Kne hizmet veren Türkiye’nin ilk Bölgesel Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme ler, görme engelli yolcular için sesli uyarı Havaalanı niteliğindeki Zafer Bölgesel Ha- Bakanlığı’na bağlı Sivil Havacılık Genel sistemiyle donatılmış özel asansör ve vaalanı, Antalya Havalimanı’nı işleten ICF Müdürlüğü’nün Engelsiz Havaalanları yürüme bantları, özel dizayn edilmiş Airports konsorsiyumunun ortağı IC İçtaş Projesi, havayolu ulaşımından engelli terminal danışma-check-in nokta- tarafından inşa edildi ve işletiliyor. IC İçtaş vatandaşların herhangi bir zorluk ya- ları, özel yönlendirme tabelaları, özel Zafer Bölgesel Havaalanı Yatırım İşletme şamadan yararlanabilmeleri amacıyla pasaport noktaları, özel tasarlanmış A.Ş.’ye “Engelsiz Havaalanı” sertifikası Sivil hayata geçiriliyor. Engelsiz Havalimanı tuvaletler, dinlenme ve bekleme nok- Havacılık Genel Müdürü Bilal Ekşi ve Hava- sertifikasına sahip olmak için otoparkta taları gibi bir dizi iyileştirmeyi yapmış alanları Daire Başkan Vekili Özgü Sarıünal engelli yolcular için özel park alanları, olmak gerekiyor. Zafer Havaalanı’na tarafından Ankara’da düzenlenen törenle engelli yolcular için özel terminal giriş verilen sertifika ile birlikte “Engelsiz IC Holding Yönetim Kurulu Üyesi Abdullah noktaları, yardım isteme noktaları, gör- Havaalanı” unvanı alan işletme sayısı Keleş’e takdim edildi. me engelli yolcular için terminal dışında 10’a ulaştı.

Gezinomi ‘Dinamik Paketleme Sistemi’ni açıkladı

Bünyesinde iki otel ve Agave Tour ve Gezinomi online seyahat portalını bulunduran Ercan Şirketler Topluluğu, Club Golden Beach ve Golden Coast Resort otellerini ‘Von Hotel’ çatışı altında toplayacak. Grubun Gezinomi markası ise ‘Dinamik Paketleme TAV’ın yolcu Sistemi’ni uygulamaya soktu. sayısı 71,5 nline tur operatörü olarak faaliyete milyona çıktı Ogösteren Gezinomi, dinamik paketleme sistemini EMITT Fuarı’nda yaptığı bir AV Havalimanları Holding’in yolcu sa- toplantıyla duyurdu. Türkiye’de ilk defa Tyısı, geçen yılın aralık ayında yüzde 34 uygulanacak sistem dahilinde tatilciler, leme çalışmalarımıza başladık. Kendi artışla 5.33 milyona ulaştı. 2012 yılının Gezinomi websitesi üzerinden tarih ve yazılım ekibimiz programlamasını yaptı. tamamında yüzde 36 artış yakalayan fir- yer seçtikleri takdirde tüm otel, uçak bi- Dünyada örnekleri olsa da peşin fiyatına ma, 71,5 milyon yolcu rakamını yakaladı. leti, havaalanı transferi, araç kiralama ve 12 taksit imkanı tanımamızdan dolayı seyahat sigortası gibi tüm servisleri bir hem ülkemizde hem de dünyada bir ilk TAV’dan yapılan açıklamada, şirketin arada paket olarak görebilecekler. Gezino- oldu. Uluslararası ve yerel birçok firma ile 2012 Aralık ayında uluslararası yolcu sa- mi Genel Müdür Yardımcısı Özgür Yıldız, anlaşmalar yapılarak teknik entegrasyon- yısı yüzde 23 artışla 2.83 milyona, yurtiçi “Müşterilerimiz önceden hazırlanmış ve larını tamamladık” dedi. yolcu sayısı ise yüzde 49 yükselişle 2.5 belli tarihlerle sınırlı tatil ya da seyahat Öte yandan Ercan Şirketler Topluluğu milyona ulaştı. TAV’ın işlettiği en büyük paketleri yerine kendi istedikleri zaman- bünyesinde yer alan Club Golden Beach ve havalimanı olan Atatürk Havalimanı’n- da ve kendilerinin seçtikleri özelliklerde Golden Coast Resort otelleri yeni bir yapı- daki yolcu sayısı ise aralıkta yüzde 20 ürünler istiyorlar. Bu ihtiyacı karşılamak lanma ile isim değiştirecek. Grup otellerini artarak 3.54 milyon oldu. adına bir buçuk yıl önce Dinamik Paket- ‘Von Hotel’ markası altında toplayacak.

02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 65 ACENTELER �HABERLER

Alitalia, TÜGİAD’ın çağrısına yanıt verdi

TÜGİAD Ankara Başkanı Barış Aydın’ın Başkent’ten yurtdışına direkt uçuş isteğine THY’den sonra İtalyan Havayolu Şirketi Alitalia da olumlu cevap verdi. Alitalia, haftada 3 gün Ankara-Roma arasında karşılıklı direkt uçuş kararı aldı. Konuyla ilgili açıklama yapan Alitalia Türkiye Genel Müdürü Catuogno: “TÜGİAD’ın yakınmaları, bu cesur adımı atmamızı sağladı” dedi.

talyan havayolu şirketi Alitalia, An- kara-Roma arasında haftada 3 gün İkarşılıklı direkt uçuş kararı aldı. Türkiye Genç İşadamları Derneği (TÜGİAD) Ankara ettiğini, talepleri Roma ile paylaştığını, söyledi: “Özelleştirme sonucu kısa süre- Başkanı Barış Aydın’ı ziyaret eden Alitalia sonucunda da Ankara-Roma arasında de toparlanan Alitalia, yeniden dünyanın Türkiye Genel Müdürü L. Carla Catuogno, haftada 3 gün karşılıklı direkt seferler önemli havayolları şirketleri arasına gir- TÜGİAD’ın yakınmalarını medyadan takip konulmasının kararlaştırıldığını bildir- mek için cesur adımlar atıyor. Türkiye’de di. Catuogno, Ankara-Roma seferlerinin THY ile rekabet etmek zor. Zaten bizim de 26 Mart’ta başlayacağını, 2 Haziran’dan böyle bir amacımız yok. Rekabetten çok itibaren de Roma-Antalya arasında haf- bir açığı kapatmaya çalışıyoruz. THY’nin tada bir gün sefer yapılacağını kaydetti. eksiklerini görerek, yatırımları buralara yönlendirme kararı aldık. Yeni bir hatta, “Türkiye’de THY ile rekabet etmek zor” haftada 3 gün direkt sefer düzenlemek, 3 yıl öncesine kadar devlet kuruluşu havayolu şirketleri için oldukça iddialı bir olan Alitalia’nın yüzde 51 hissesinin ö- adımdır. TÜGİAD’ın yakınmaları bu cesur zelleştirildiğini anlatan Catuogno, şunları kararı almamızı sağladı.” VIP Turizm, Türkiye’nin tanınmış markası oldu

Türkiye’de seyahat ve etkinlik yönetimi alanında 1968’den bu yana faaliyet gösteren VIP Turizm, Türk Patent Enstitüsü tarafından “Tanınmış Marka” statüsüne layık görüldü.

ürk Patent Enstitüsü prensiple- biliniliği kanıtlamış olan markalara Tri çerçevesinde GFK tarafından veriliyor. Bu yüzden bu VIP Turizm için Pegasus 2013’te verilen statünün başka firmalar tara- bir prestijdir. Diğer önemli getirisi de fından kullanımına ve haksız rekabeti Türk Patent Enstitüsü’nün “VIP Tu- Saraybosna’ya uçuyor engelleyeceğine inandığını belirten rizm” markasını, tescil başvurularında VIP Turizm CEO’su Ceylan Pirinç- “Tanınmış Marka” olarak koruması- egasus Hava Yolları, Saraybosna’ya 28 cioğlu, şöyle devam etti: “Bu tescil, dır. Bu nedenlerle, markamızın resmi PŞubat 2013’ten itibaren sefer düzenleye- sadece orijinal mar- bir kurum tarafından cek. Pegasus Hava Yolları, vize gerektirmeyen ka özelliği taşıyan, “Tanınmış Marka” sta- Bosna Hersek’in başkenti Saraybosna sefer- ürünlerde ve hizmet tüsünde kabul görüp lerini Pazartesi, Salı, Çarşamba, Perşembe anlayışlarında kalite belgelendirilmesinden ve Pazar olmak üzere haftanın 5 günü Sabi- standardının sağlan- dolayı gurur duyuyo- ha Gökçen Havalimanı’ndan karşılıklı olarak dığı, tüketici tarafında ruz.” gerçekleştirecek. Saraybosna Pegasus’un 27. ülkedeki 63. destinasyonu olacak.

662 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 EasyJet, 1. çeyrek raporunu açıkladı

Avrupalı düşük tarifeli havayolu şirketi EasyJet, 31Aralık 2012 tarihi itibariyle sona eren 1. çeyrek dönemine ilişkin raporunu açıkladı. Açıklanan rakamlara göre EasyJet, gelirini, bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 9,2 oranında artırarak 833 milyon pounda yükseltti.

asyJet’in ilk çeyrekteki toplam geliri, Ebirim hasılattaki güçlü büyüme ve artan doluluk oranlarının etkisiyle, yüzde EasyJet’in, yönetim faaliyetleri, rakip şirketimizin geleceğine olan güvenimizin 9,2 oranında artış göstererek 833 milyon potansiyeli idaresi ve iyi çalışma atmos- sürdüğünün bir göstergesi. Her ne kadar pounda yükseldi. Ulaşım sağlanan koltuk feri sayesinde yıla güçlü bir başlangıç ekonomik ortam zorlayıcı olmaya devam sayısı yüzde 5 artış ile 15,5 milyona, yolcu yaptığını söyleyen EasyJet CEO’su Carol- etse de, güçlü müşteri ilişkileri ile yöne- sayısı ise yüzde 6,2 artış ile 13,7 milyona yn McCall; “İlk çeyrekteki iyi performans tim faaliyetleri, easyJet’in sürdürülebilir çıkarken; doluluk oranı ise yüzde 1 ora- ve easyJet’in Avrupa pazarında kısa va- büyüme ve kar açısından iyi bir noktada nında artarak yüzde 88,6’ya ulaştı. dede sahip olduğu stratejik pozisyon, durmasını sağlıyor” dedi. GTI Polonya, 2013 Mısır Yaz Programını açıkladı

Almanya’nın önemli tur Emirates ile Qantas operatörleri arasında yer alan Türk tur operatörü olan GTI ortaklığında onay Travel, Polonya programını açıkladı. Polonya’nın süreci başladı önemli acentelerini Mısır’da düzenlenen 6 günlük Emirates ile Qantas ortaklığına Avustralya Workshop organizasyonda Rekabet ve Tüketici Komisyonu’ndan (ACCC) ağırlayan GTI Polonya, 2013 geçici izin çıktı. Ortaklığın kesinleşmesi ise Mısır Yaz Programı ile daha ACCC’nin Mart ayında duyurması beklenen fazla Polonyalıyı Mısır’a götürmeyi hedefliyor. nihai onayı ile gerçekleşecek. GTI Travel, Avrupa seyahat mirates Havayolu Başkanı Tim Clark, “Bu geçi- pazarında ilk 6 arasında ısır’a geçen yıl Charter ci izin, Emirates ve Qantas’ın ilk günden itibaren Almanya’nın Düsseldorf ken- E Programı hazırlayan GTI müşterilerine bütünleşmiş bir deneyim sunmak için M tinde bulunan ve Almanya ile Polonya, bu programla Polon- çalışmalarını hızlandırabilecekleri anlamına geliyor. birlikte Hollanda ve Polonya’da ya’dan Mısır’ın Kızıl Deniz’deki Emirates ve Qantas ortaklığı, müşterilere, A380 de- da faaliyet gösteren GTI, aynı za- Hurghada, Sharm El Sheikh, neyiminin de aralarında bulunduğu hizmetlere ve manda Avrupa’nın en büyük ilk uçuş ağlarına erişim imkanı sağlayacak” dedi. Nisan Makady Bay, Safaga ve Elgouna 6 tur şirketi arasında yer alıyor. ayından itibaren ortak uçuş olarak gerçekleştirilecek bölgelerine turist götürüyor. GTI Aynı zamanda Avusturya, Belçi- seferlerle ilgili ACCC’nin nihai onayı bekleniyor. Emi- Polonya ile Mısır Turizm Otori- ka, İsviçre ve Güney Fransa’dan rates, altı kıtada, 74 ülkede 128 destinasyona uçuyor. zasyonu’nun ortak çalışması ile da son iki yıldır tur operatörlüğü Aralarında 30 adet A380 uçağın da bulunduğu 194 2013 Yaz Programı içerisinde Nil yapan firma, önümüzdeki yıldan adet geniş gövdeli Airbus ve Boeing uçakla faaliyet Nehrinde bir özel tanıtım gezisi itibaren tüm Avrupa Birliği ülke- gösteren Emirates’in toplam değeri 62 milyar doların de planlanıyor. lerine hizmet vermeyi hedefliyor. üzerinde 205 uçak siparişi bulunuyor.

02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 67 DOSYA � ANFAŞ

Tedarikçiler ANFAŞ ve EMITT Fuarı’ndan boy gösterdiler

Tedarikçiler için turizm sektörünün en önemli iki fuarı bu yıl Ocak ayının sonunda düzenlendi. ANFAŞ Hotel Equipment Fuarı ve EMITT Fuarı’na katılan tedarikçiler, fuarlardan memnun ayrıldılar.

ürkiye turizm tedarikçilerinin en önemli fuarları arasında yer alan AN- TFAŞ Hotel Equipment Uluslararası Konaklama ve Ağırlama Ekipmanları İhtisas fuarı sona erdi. Bu yıl 24’üncüsü düzen- lenen fuara 26 ülkeden 36 bin 212 sektör profesyoneli katıldı. Yurtiçinden ve yurtdı- şından birçok turizm yatırımcısı ve sektör temsilcilerinin katıldığı fuarda, ciddi oranda bistan, Katar, Hindistan, Lübnan, Mısır, çılışını Antalya Valisi Ahmet Altıparmak satın almalar da gerçekleşti. Tedarikçilerin Pakistan, Kazakistan, Birleşik Arap E- yaptı. Açılışta kısa bir konuşma yapan Ortadoğu ülkelerine açılmasında köprü gö- mirlikleri ve Yunanistan başta olmak Vali Altıparmak, turizm sektöründe ti- revi gören fuarda, 2 milyar doların üzerinde üzere 26 ülkeden profesyonel ziyaret cari, kültürel ve gezi amaçlı milyonlarca ticaret hacmi yakalandığı bildirildi. etti. Fuarın toplam ziyaretçi sayısının insan olduğunu dile getirerek, Anfaş 36 bin 212’yi bulduğu belirtildi. Orta- Hotel Ekipmanları Fuarı’nın bir mar- doğu ve Balkan ülkelerinden otelci ve Ortadoğu ve Balkan ülkelerinden ka olduğunu söyledi. Fuarı otelciler ve yatırımcıların fuara üst düzey katılımı yatırımcılar Anfaş’a aktı turizmcilerin yanı sıra YURTKUR, Türk Si- ise dikkat çekti. lahlı Kuvvetleri, Öğretmen Evleri, Vilayet Antalya’da 23-26 Ocak 2013 tarihleri Evleri gibi kurumlardan gelen heyetler arasında düzenlenen Anfaş Hotel Equ- ipment 2013 fuarına Türkiye’den turizm Otellerin dışında konukevleri de ziyaret etti. profesyonellerinin yanı sıra Almanya, de Anfaş’taydı İran, Irak, Kosova, Fas, Makedonya, Sır- Anfaş Hotel Equipment Fuarı’nın a- İran otelleri fuardan çok memnun ayrıldılar İran’ın en büyük 40 otelin müdürle- ri bu yıl ilk kez Anfaş Hotel Equipment fuarını ziyaret ettiler. İran’da bünyesin- de 4 ve 5 yıldızlı toplam 16 otel bulunan Pars Hotel Grubu’nun CEO’su Amir As- lanzadeh, ‘‘İran’da binin üzerinde 4 – 5 yıldızlı otel var. Ancak bu oteller ilk kez Anfaş Hotel Equipment Fuarı sayesinde Türkiye’deki otel donanım ve tedarik fir- maları ile tanışma fırsatı buldular” dedi. Fuarda özellikle çamaşırhane ve mutfak ekipmanlarına yönelik satın alma yaptı- ğını açıklayan Aslanzadeh, ‘‘Anfaş Hotel Equipment fuarında ülkemde bulama- yacağım ürün çeşitliliği ve kalitesinde pek çok ürünü görüp inceleme fırsatı buldum” ifadelerini kullandı.

682 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 DOSYA � ANFAŞ /GÖRÜŞLER

Evrim Gür/ Kleo Minibar Anfaş’ta 2,5 milyon TL’lik anlaşma yaptık leo Minibar firması olarak her yıl sistemleri ve diğer ürünlerimiz yatırım- Kmutlaka üretimini yaptığımız üç ye- cılar tarafından tercih edildi. Yaklaşık ni ürünü ilk defa olacak şekilde ANFAŞ 2,5 milyon TL’lik anlaşma yaptık. Tekir- fuarında sergiliyoruz. Bu yıl yeni oda dağ’dan Ağrı’ya, Şanlıurfa’dan Bodrum’a ekipmanlarımız olan duvar tip (A++) kadar birçok yeni proje ile anlaşma im- Kompresör sistem mini bar, yeni ne- zaladık. 2013 yılı bizim acımızdan önceki sil A++ mini barlarımız ve Bluebar’ımızı yıllara göre oransal büyümemize devam (Vending minibar) fuarda sergiledik edeceğimizin sinyallerini veriyor. Özel- Mısırlı turizmciler: Türkiye’deki otel ve çok ilgi gördü. 4 gün süren fuarda likle 2014 yılından başlayarak yenileme ekipmanları hem kaliteli hem ucuz yaklaşık 6.500 yeni odaya adım attık ve kapasite artırım projelerinin öne çıka- Mısır’da bulunan Rehana Hotels & Re- diyebiliriz. Sadece ürettiğimiz mini bar cağını düşünüyoruz. Bu nedenle sadece sort CEO’su ve Yönetim Kurulu Başkanı modelleri değil; kasa, kettle, saç kurutma satış değil, satış sonrası hizmetlere de Yasser Abbas, 600 yataklı bir otel yaptık- makinesi, Philips Hotel TV, HLS Kapı Kart önem vereceğiz. larını, bu otelin ekipmanlarını almak için Antalya’ya geldiğini açıkladı. Abbas, daha önce Almanya’ya da gittiğini belirterek, Bora Pehlivanlı/ Özen Tasarım “Şimdi Antalya’daki fuara geldim. Burada ilk anlaşmamı yaptım” dedi. Türkiye’deki 2013 yoğun ve verimli bir yıl olacak otel ekipmanlarının diğer Avrupa ülke- lerinden hem daha kaliteli hem de ucuz nfaş fuarı bizim için oldukça verim- leriye dönük bağlantılar kurduğumuz olduğunu dile getiren Yasser Abbas; bu Aliydi. Müşterilerimizin standımıza ve organizasyonda yeni siparişler aldık. Ya- nedenle benim gibi birçok Mısırlı otelci, yeni modellerimize gösterdiği ilgi bizleri bancı konukların az olmasının dışında bir otel ekipmanlarını Türkiye’den alıyorlar” oldukça memnun etti. Fuarda tanıttığı- olumsuzluğu olmayan fuar genel olarak diye konuştu. Abbas, Anfaş Hotel Equip- mız sandalye ve masa modellerimiz kalite başarılıydı. Önümüzdeki yıl için birçok ment fuarından otellerinin tüm servis ve estetik ve garanti süreleriyle beğeni top- projenin hayata geçireleceği, renovasyon açık büfe ekipmanlarını satın alarak dön- ladı. Bir çok yeni projeye imza attığımız gerekliliklerin artacağı yoğun ve verimli düklerini açıkladı. fuarda, fikir alışverişinde bulunduk. İ- bir yıl olacağına inanıyoruz.

Alman firmalar, Türkiye Demirkan Kirman/ DK Tekstil A.Ş pazarına girmek istiyor Almanya Bavyera eyaleti ise bu yıl An- faş Hotel Equipment fuarında 7 firmasıyla İki fuarın tarihinin çakışması kötü oldu ülke standı açtı. Almanya’nın Swabia / nfaş fuarının sonuçlarını önümüzde- yöneticilerin ilgi göstermesi, Anfaş fua- Bavaria Ticaret ve Sanayi Odası yetkilisi ki günlerde göreceğiz. Ancak Anfaş rını kötü etkiledi. Tüm bunlara rağmen Anis M. Azouz, Anfaş fuarında stand aç- A fuarının zamanlama açısından EMITT’le olumsuz bir gelişme olmadığı müddetçe maktan duydukları memnuniyeti ifade çakışmasının olumsuz bir etki bıraktığını önümüzdeki sezonun güzel geçeceğini ederek, Anfaş Hotel Equipment Fuarında düşünüyoruz. EMITT fuarına üst düzey umuyoruz. özellikle turizm tesislerine yönelik temiz- lik ve SPA malzemeleriyle katıldıklarını söyledi. Fuarda distribütörler bularak Türk Tolga Ekmekçibaşı/ Siunderwear pazarına girmek istediklerini açıklayan A- zouz, ‘‘Fuardan çok verim aldık; seneye çok Fuar beklentilerimizi nispeten karşıladı daha büyük bir stant ve çok daha fazla fir- mayla stant açacağız” diye konuştu. nfaş Otel Ekipmanları fuarının üst katı masına rağmen fuar ziyaretçilerinin alt katı Aoldukça hareketliydi. Alt katlarda GSM gezme oranı düşüktü. Siunderwear firma- sıkıntısı yaşanması fuarı olumsuz etkiledi. sı olarak Anfaş fuarı bizim beklentilerimizi ANFAŞ ve EMITT fuarlarının Fuar alanının alt katı giriş kısmına bağlı ol- nispeten karşıladı. tarihlerinin aynı zamana denk gelmesi tedarikçileri Ramazan Kaynakçı/ Kristal Endüstriyel üzerken, bazı tedarikçiler her iki fuara birden katıldı. Fuarda hedef kitlemize ulaştık Tedarikçilerin büyük irmamız açısından fuar gayet olum- laştığımızı düşünüyoruz. Fuarda, yeni çoğunluğu ise Anfaş Fluydu. Bu yıl ürettiğimiz birçok ürünü proje aldığımız projelerdeki ürünlerimi- Hotel Equipment Fuarı’na tanıtma şansını bulduğumuz fuar, bek- zin birkaçını sergiledik. Turizm sektörü katılmayı tercih ettiler. lentilerimizi karşıladı. Konulara hakim açısından hareketli geçecek bir yıl bek- fuar ziyaretçileriyle hedef kitlemize u- liyoruz.

02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 69 DOSYA � ANFAŞ

Fırat Parto/ E- Şeker Fuarda ürünlerimize olan ilgi bizi memnun etti nfaş Otel Ekipmanları bizim için olumlu geçti. Fuar ziyaretçi- Alerinin özellikle logolu ürünlerimize ilgisi bizi oldukça memnun etti. Fuar genel anlamda beklentilerimizi karşıladı. EMITT Fuarı ile denk gelmeseydi daha iyi sonuçlar doğuracaktı. Fuarda edin- diğimiz izlenimlerden yola çıkarak, turizm açısından 2013 yılının olumlu geçeceğini umuyoruz. E-Şeker firması olarak turizm sektö- rüne yönelik yatırımlarımıza hız kesmeden devam edeceğiz.

Üst düzey otel yöneticileri EMITT’teydi Anfaş’a katılan tedarikçiler, turizm için önemli olan Yakup Atik/ Logofood EMITT ve Anfaş Fuarı’nın aynı tarihe denk gelmesini eleştirerek, bu durumun her iki fuarı da olumsuz etkiledi- ğine dikkat çektiler. Üst düzey otel yöneticilerinin EMITT Önümüzdeki dönem Fuarı’na katılması nedeniyle Anfaş’a üst düzey katılı- mı düşüşe neden olduğuna işaret eden tedarikçiler, bu büyüme hızlı olacak nedenle ziyaretçi sayısının da geçen yıla göre düşük oldu- ğunu kaydetti. Fuardan genel olarak memnun kaldıklarını uarın oldukça verimli geçtiğini düşünüyoruz. Fuarda doğru ve verimli görüşmeler gerçekleştirdiklerini belirten teda- Ftedarikçiler ile ihtiyaç arayışında bulunan reel kitle temasa ge- rikçiler, fuarın içinde ve dışında yönlendirme eksiklerinin çiyor. Başarılı geçen bu fuarın bizim beklentilerimizi genel anlamda yanı sıra fuar alanının alt katında cep telefonlarının çek- karşıladığını söyleyebiliriz. Önümüzdeki yıl hareketli ve büyüme- memesi gibi sıkıntılar yaşandığına da dikkat çektiler. nin hızlı olacağını düşündüğümüz bir dönem olacak. Anfaş katılımcıları, fuarda yaptıkları görüşmelere istinaden iyi bir turizm yılı beklediklerini kaydettiler. İsmail Ay /Ar-Yıldız EMITT’e tedarikçi katılımı sınırlı oldu Öte yandan tedarikçilerin önemsediği önemli fuarlardan biri de Doğu Akdeniz Uluslararası Turizm ve Seyahat Anfaş’a katılım geçen Fuarı (EMITT) oldu. Bu yıl Anfaş Hotel Equipment Fuarı ile EMITT Fuarı’nın aynı tarihe denk gelmesi tedarikçileri üzse yıla oranla düşüktü de bazı tedarikçiler çareyi her iki fuara da katılmakta buldu. r-Yıldız firması olarak fuarın bölge için verimli olduğunu ama Tedarikçilerin büyük bölümü ise tarihteki çakışma nedeniy- Akatılımın geçen yıllara oranla az olduğuna inanıyoruz. Her böl- le EMITT Fuarı’na katılamadılar. Bu yıl 24-27 Ocak 2013’te geden yatırımcı katılımının sağlandığı bir fuar olması gerektiğini 17. kez İstanbul TÜYAP Fuar ve Kongre Merkezi’nde düzen- düşünüyoruz. Set üstü ve açık büfe teşhir ürünlerimizde yenilik- lenen EMITT’e 70 ülke ve katılımının ve 10 ülkenin turizm ler getirdik. Fuar için geliştirdiğimiz, altın rengi, koyu renk, eskitme bakanının yanı sıra Türkiye’nin her yerinden il, ilçe ve bel- delerinde aralarında olduğu 4500 kurum ve kuruluş katıldı. yüzey uygulamalarımızı içeren bu yeni ürünlerimizle mutfaklara Fuar yönetimi tarafından yapılan açıklamaya göre fuara renk katmayı hedefledik. Ayrıca, hem endüstriyel mutfaklar hem bu yıl Türkiye ve dünyadan 58.920 turizm profesyoneli ile de evlerde kullanılması için 6 takım çatal, kaşık, bıçak modelimize 72.080 tatilci olmak üzere toplam 131 bin ziyaretçi katıldı. fuarda yer verdik.

Tedarikçiler EMITT’ten memnun ayrıldılar Uğur Demirağ/ The Himalayan Miracle Türkiye’den ve dünyadan turizm profesyonellerinin buluştuğu EMITT Fuarı’na 4. Salonda yoğun olarak katı- lan tedarikçiler, fuardan memnun ayrıldılar. Fuarda otel, Fuar içinde ve dışında acente yetkililerinin yanı sıra turizmden pay almak isteyen il, ilçe, belde yöneticilerinin taleplerine cevap veren yönlendirmeler zayıftı tedarikçiler, gerek yeni yatırımcılara gerekse renovasyon yapan otelcilere yeni ve mevcut ürünlerini tanıttılar. Fu- uar, bizim için çok güzel geçti. Aynı zamanda Anfaş yönetimi de ara ilk kez katılan tedarikçi firmalar ise turizm sektörünü Fbizim fuara katılmamızdan oldukça memnun kaldılar. Fuarda tanımaya ve sektör temsilcileriyle bağlantı kurmaya ça- katılımcılar mutlaka bizim standımızı ziyaret ederler. Birçok firma lıştılar. Geçen yıla göre fuar ziyaretçi sayısında düşüş ile yeni projeler için görüşmeler gerçekleştirdik. Bizim açımızdan olduğuna dikkat çeken tedarikçiler, fuarın ilk günden iyi geçmesine rağmen fuara tüm otellerin katılmadığını gördük. itibaren halka açılmasına da tepki gösterdiler. Bu o- Hem fuar içinde hem de dışında yönlendirme eksikleri vardı. Pro- lumsuzluklara rağmen tedarikçiler, EMITT Fuarı’ndan je ve yatırımlar hiç bir zaman bitmeyen bir firma olduğumuz için memnun ayrıldılar. 2013’te de bu doğrultuda gitmeyi planlıyoruz.

702 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 DOSYA � EMITT/GÖRÜŞLER

Sancar Çakırcalı/ Locca Luxury Hotel Systems Otellerin otomasyon sistemlerinin tamamını yapıyoruz

MITT fuarı, her zamanki gibi or- ve otomasyon sistemlerinin Türkiye ta yoğunlukta geçti. Biz bu fuara distribütörüyüz. Kilitleri üretiyoruz. Bu Eprestij için katılıyoruz. Fuarda ü- yıl kasa ve dolap kilitlerini üretmeye de çüncü yılımız… Buraya gelen 50 kişi başladık. Önümüzdeki sezon sonunda varsa 30-35 tanesi bizim müşterileri- Eylül-Ekim ayı gibi fön makinelerini işte mizden oluşuyor. Ayrıca yeni otelcilerle ısıtmalı aynaları gibi ürünleri de üret- tanışıyoruz. Biz Locca olarak ses ve gü- meye başlayacağız. Otel yatırımları çok venlik sistemleri alanında 2000 yılında fazla artmaya başladı. Ufak apartlar, ev otomasyonu üzerine kurulduk. An- ufak apartmanlar bile otellere, butik o- cak ürünlerimiz otellere de uygun tellere dönüşmeye başladı. Dolayısıyla olduğu için 2005-2006 yılında otel sek- her geçen yıl müşteri potansiyeli artı- törüne girdik. Otellere full otomasyon yor. Tedarikçi olarak baktığınızda sadece sistemleri yapıyoruz. Sony gibi belli yeni yapılan otellere hizmet vermiyor- markaların distribütörlüğünü yapıyoruz. sunuz. Renovasyonlar da var. O yüzden Otel ekipmanları alanında touch panel sürekli ilerleyen, devam eden bir iş.

Aydın Demir/ Dominant Turizm Yazılım ve Destek A.Ş Yeni sistemlerimizi fuarda tanıtıyoruz

uar bizim için güzel geçti. Özel- likle ilk 2 gün daha yoğun bir ilgi Fvardı. Biz turizm teknolojilerinde ihtisaslaşmış bir firmayız. Turizm tek- nolojileriyle ilgili acenteler, oteller, tur operatörleri gibi firmalara satış, rezervasyon sistemleri ve bir takım kanallar Selahattin Koç/ Akpa A.Ş. sunan sistemler geliştiriyoruz. 2013 daha yeni başladı ama şuanda erken “Son derece etkili rezervasyon sistemlerinde geçen yılla- ra göre hep büyüme var. Fuarlar onları ve vurgulu bir fuar” tanıtmak için imkan yaratıyor. Bu yıl bir turizm satış havuz sistemini oluş- MITT’te yoğun ilgiyle karşılaştık. Bi- turduk. O havuz sistemi içinde oluşan Erinci ve ikinci gün oldukça büyük ilgi birçok ürünü gerek acenteler gerekse gördük. Bağlantılı olduğumuz tüm fir- son kullanıcılar tek bir yerden tek bir malarla bu fuarda bir araya geldik. Fuar kaynaktan ulaşıp alabiliyorlar. Yenilik- her kesime hitap ettiği için ilgi uyandı- lerden bir tanesi de M-otel sistemimiz. rıyor. Genel anlamıyla son derece etkili Onunla da son kullanıcıya otelleri en ve vurgulu bir fuar. Biz Akpa A.Ş. olarak kolay şekilde ulaşabilmeleri, aradığı aslında Koç Holding şirketiyiz. Türkiye oteli en kolay şekilde bulmaları ve bul- genelinde Beko marka ürünlerin satış duktan sonra da o oteli nereden satın ve pazarlamasını gerçekleştiriyoruz. alabileceklerine ilişkin bir mekanizma Aynı zamanda üç yıldır turizm bölgele- oluşturduk. Motel.com olarak hizmet rinde ve trafiğe kapalı muhitlerde golf veren bu sistem otellerin Google.com araçları satışı yapıyoruz. Turizm ana fa- gibi arama motoru olarak düşünülebi- aliyetimizin yüzde 95’ini oluşturuyor. lir. Bu sistemin içerisinde Türkiye’den 10 binden fazla otel yer alıyor.

02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 71 DOSYA � EMITT/GÖRÜŞLER

Hilal Üsküdar Gürbüz/ Akademi Çocuk EMITT fuarı ile turizm sektörüne gireceğiz

iz 2000 yılında Anka- nelik yeni bir ürünümüz var. ra’da kurulduk. 2005 Yeni ürünümüz Fanimat, Byılından bu yana İs- çocuklar için hazırlan- tanbul’da akademi çocuk mış masa koruma matı. markasıyla çocuklara yö- Amerikan servis gibi de nelik ürün tasarlamaya ve kullanılabiliyor ama ü- üretmeye başladık. Biz tasarımcı bir fir- zerinde yemek yendiği gibi boyama mayız. Akademi çocuk markasıyla hem aktiviteleri, hamur, kil gibi her türlü ça- piyasada perakende satış mağazamız lışmayı bu mat üzerinde yapacağız. Mat hem de markalara ve özel firmalara yö- üzerinde basılmış ama renklendirilmemiş nelik ürün tasarımı ve üretimi yapıyoruz. desenler var. Bunları çocuklar aynı za- Müzeler, müze mağazalar bizim en önem- manda keçeli kalemle boyayabiliyorlar. li müşterilerimizden. Farklı sektörlerle Defalarca boyanıp yıkanabiliyor. Bu bir çalışmalarımız oldu. Biz bu fuara ilk defa ka- aktivite malzemesi aynı zamanda… Çok günlerde büyük marka otellerle çalışma- tılıyoruz. Turizm sektörüyle yeni çalışmaya uzun ömürlü çok eğlenceli çok fonksi- ya başlayacağız. Öncelikli tatil köylerine başlayacağız. Fuarda profesyonellerle çok yonel bir ürün… Bu ürünleri evlerin yanı ulaşmak istiyoruz. Turizmde çocuk müş- başarılı görüşmeler yaptık. Bu sektörde yer sıra otellerde, restoranlarda, mini kulüp- teriler çok önemli ve çocuk müşterilerle almak istiyoruz. Turizm işletmelerine yö- lerde pazarlamak istiyoruz. Önümüzdeki ilgili de bizim ürünlerimiz çok iyi.

Mehmet Gökalp/ Sunnova Enerji ve Klima Sistemleri Sunnova’yı EMITT’te otelcilere tanıttık

ektöre yeni giren bir Sfirmayız. Yeni ol- duğumuz için bu fuara katılarak kendi markamız olan Sunnova’yı tanıttık. Hedeflediğimiz kitlenin Musa Varol / Varol Tekstil hepsi burada değil. Deği- şik fuarlara da katılıyoruz. Solar sistemlerle ilgili fu- 2013’te bambu ipinden ar nisan ayında yapılıyor. Gelecek yılda ısıtma-so- tekstil ürünü üreteceğiz ğutma sektör fuarına katılacağız. Ürünlerimiz MITT fuarı bir önceki yıllara göre büyüyerek ilerliyor. Fuar- yenilenebilir enerji kay- Edan gayet memnunuz. Beklentilerimizin yüzde 30-40’ına naklarından oluşuyor. ulaştık. Bizim gibi tedarikçi firmaların ayrı bir holde yer alması Güneş enerjisi destekli çalışan klimalar mevcut. Bu sektörde ayrı bir avantaj. Neticede ilgili kişiler gelip ziyaret ediyorlar. Ama ilk... Klimaların enerjisini güneş panelleriyle karşılayabiliyoruz. yurt dışı ziyaretçilerin biraz daha artması mantıklı olur. Oralar- Isı pompalarımız, güneş panellerimiz, güneş enerjisiyle elekt- da biraz daha fazla reklam ve operasyon yapılmalı. Biz hem ev rik üreten panellerin yanı sıra elektrikle çalışan klimalarda tekstili hem de otel tekstili üretiyoruz. Otel sektörüne yönelik bulunuyor. Tüm illerde bayi ve servis ağımız ile ısıtma ve so- olanlar yüzde 60’a denk geliyor. Geriye kalan yüzde 40’lık kısım ğutmanın olduğu tüm sektörlere hizmet veriyoruz. Otellerdeki ise perakende ayağımız ve ev tekstili ayağımız. Bunun yanı sıra en büyük maliyetlerden bir tanesi enerji maliyetidir. Maliyet- Pamukkale yolu üzerinde 3 bin metrekarelik kapalı yerimiz ve alt leri düşürmek için güneş panelleriyle beraber çalışan klimalar katında da büyük bir alışveriş merkezimiz var. 2013 yılında yeni üretildi. Ve bu yaklaşık olarak yüzde 45 ile 50 arasında enerji ürünlerimizi çıkaracağız. Bunlardan bir tanesi de Bambu. Bambu tasarrufu sağlıyor. Turizm sektöründe bu ürünün önü çok a- ipinden çarşaf ve havlu grubu daha önce üretiyorduk. Bunların çık… İstanbul, İzmir ve Antalya’daki bayilerimizin yanı sıra daha da genişlemiş bir şekilde, bir konsept halinde sunacağız. yakında Adana ve Ankara’da bayi açacağız. Fuara özel Yollu Saten dediğimiz nevresimlerimizi ürettik. Bu ü- rünleri piyasaya tanıtma imkanı bulduk.

722 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 Celal Adıgüzel / Osmanlı Laser EMITT’in markalaşma sürecimizde önemli rolü var

uar her yıl olduğu gibi bizim bu atölyemizde üretim yapa- için çok başarılı geçti. Birçok rak süreci hızlandıracağız. Bizim Frenovasyon projesi ve ye- normalde fabrikamız Antalya’da. ni yatırımcılarla bağlantı kurma Şimdi daha hızlı ve rahat çözüm- olanağı yakaladık. Birlikte çalıştı- ler sağlıyoruz. Seneye de bu fuara ğımız birçok otelin genel müdürü, katılacağız. EMITT, bizim marka- yatırımcısı, mimarı ile görüşme laşma sürecinde önemli rolü olan şansımız oldu. Yeniliklerimizi ta- bir fuar. Firma olarak 2013’te ar- nıtma imkanımız oldu. Bu yıl yeni tış bekliyoruz. Çünkü yatırımlar ürün olarak aydınlatmalı aplik her yıl artıyor. Pazarımızın yüzde şeklinde oda kapı numaralarımız 90’ını turizm sektörü oluşturuyor. var. Proje bazında imalatların Oteller dışında marinalar, üni- her türlü detayı dikkate alıyoruz. versiteler, hastaneler, okullar, İstanbul’daki showroomumuzu kurumsal binalar bunun içinde yer büyüttük. Beşiktaş’tan Şişli’ye alıyor. Konukevleri, devlet daire- taşıdık ve içerisinde küçük bir leriyle yoğun çalışıyoruz. Bunun atölye kurduk. Hızlı geri dönüş nedeni de EMITT fuarıdır. Bu yıl sağlamamız gereken durumlarda Anfaş’a da aynı anda katıldık.

Mustafa Salih Küçükdoğan /Mahmut Tekstil –Chocilli Akın Terzi / Senkron Yazılım Mahmut Tekstil, yeni Fuarda çok verimli bir fabrika kuracak görüşmeler yaptık uar beklentilerimizin üzerinde gerçekleşti. Yurtdışı ülke- zellikle fuarın ilk iki günü bizim leri ve komşu ülkeleri çok fazlaydı. Ağırlıklı Yunanistan Öiçin çok faydalı geçti. Refe- ve Libya’dan tedarikçiler geldi, onlarla tanıştık. Fuardan ransımız olan firmalarla burada F toplantılar gerçekleştirdik. Çok ve- sonra bir ay yoğun bir şekilde onlarla çalışacağız. 32 yıllık gelişen bir firmayız. Hem üretim hem de pazarlama alanın- rimli görüşmeler gerçekleştirdik. da kendimizi geliştirdik. Tekstilde bir kere kullanılıp atılacak Yeni firmalar da bizi ziyaret etti. Çok ürünleri üretiyoruz. Örneğin buklet malzemeleri veya otel ter- faydalı oldu. likleri… Türkiye’deki en büyük otel terlikleri üreticisiyiz. Aylık 1,5 milyon çift terlik sevkimiz var. Kozmetikte de üretimimiz çok büyük. Yakında 50 bin metrekarelik düz bir yere geçece- Burak Tarım / Mercedes Benz Türk A. Ş. ğiz. Yeni bir fabrika kurmayı planlıyoruz. Bu fabrikada gelen Otobüs Pazarlama ve Satış Müdürü talepleri karşılayamıyoruz. Şuana kadar 5 binin üzerinde otelle çalışıyoruz. Otel sayısı her yıl artıyor. Sektörde tek üretim yapan firmayız. İstanbul Beylikdüzü’nde 27 bin metrekarelik “Sektörle EMITT’te buluşuyoruz” bir fabrikamız var. İhracat da yapıyo- ruz. Otellere ve aracı firmalara ürün eçen yıl bu fuara ilk de- veriyoruz. Elektronik bölümünde Gfa katılmıştık. Son derece daha çok büyük firmalara ve devlet enterasan, renkli, değişik bir dairelerinin ihalelerine girip onlara fuar. Aynı renkli karnaval ha- donanım desteği veriyoruz. Bizim vasını bu yıl da görüyoruz. Tigar diye bir markamız var. Tele- Sektörle burada buluşuyoruz. fondan tutun, buzdolabına, teknik Turizmcilerin bir kısmı kendi ekipmanlarından montajına kadar standlarını açmış durumda. her şeyi yapıyoruz. Bir oteli baştan Biz onları, onlar da bizi ziyaret aşağıya kurabiliyoruz. Ağırlıklı devlet ediyorlar. İlk iki gün itibariyle ihalelerine giriyoruz. görüşmelerimizi yaptık.

02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 73 TEDARİKÇİLER � HABERLER

Denizbank, Dedeman’ın stratejik çözüm ortağı oldu

Denizbank ve Dedeman Holding arasında 175 milyon dolarlık proje finansmanlığının yanı sıra yabancı ortak alma, halka arz gibi stratejik iş birliğini de kapsayan bir anlaşma imzalandı. Anlaşma 10 yıl geçerli olacak.

10 yıllığına yapılan iş birliği, 175 milyon dolarlık proje finansman kredi kullanımının yanı sıra madencilik ve turizm ana faaliyetlerine sahip Dedeman Holding’in halka arzı, yerli ve yabancı stratejik ortaklar ile tanıştırılmasını içeriyor. Bundan sonra De- deman Holding, tüm bankacılık işlemlerini Denizbank aracılığıyla gerçekleştirecek. leri konusunda Deniz Yatırım’ın bundan tancı açacaklarını söyledi. Aynı dönemde sonra yetkili olduğunu ifade etti. yurt dışında Kazakistan’daki Dedeman Os- Denizbank’tan 3 milyon TL’lik kemen’ini hizmete açacaklarını hatırlatan turizm finansmanlığı Dedeman, 2013 -2014 yılları Murat Dedeman, 2014 yılında Moskova’da Basın toplantısında açıklama yapan arasında 6 otel açacak Dedeman Park İzmilavo ile Dedeman Park Denizbank Genel Müdürü Hakan Ateş, Dedeman Holding Yönetim Kuru- Levent’i faaliyete geçirmeyi planladıklarını Denizbank’ın finansmanlığını yaptığı 6 lu Başkanı Murat Dedeman, stratejik ifade etti. Dedeman, Bursa, Mersin, İzmir, sektör arasında turizmin ilk 3 içerisinde işbirliğinin yabancı ortak alma, halka arz Eskişehir’de yeni oteller ile yatırımlara de- yer aldığını belirtti. Başta oteller olmak gibi konuları kapsadığını, anlaşmanın vam edecekleri dile getirildi. üzere turizm sektörüne 3 milyon liralık fi- 10 yıl boyunca geçerli olacağını kaydetti. nansman sağladıklarını vurgulayan Ateş, 2013-2014 yıllarında Dedeman Park ve Toplantıda soruları da cevaplayan Murat güneyde Antalya’dan Ege’ye kadar geniş Dedeman markalarıyla yatırımlara devam Dedeman, 2012 yılında 110 milyon dolar ciro bir yelpazeye uzandıklarını dile getirdi. De- ettiklerini belirten Dedeman, 2013’ün ilk yaptıklarını açıklayarak, 12 yıllığına işletme deman’ın halka arzı söz konusu olduğunda yarısında Dedeman Erbil ve Dedeman Park anlaşması yaptıkları Suriye’deki 3 otelden ön hazırlık sürecinde yardımcı olacaklarını Gaziantep otellerinin; ikinci yarısında ise çıkmak zorunda kaldıklarını ve Suriye’de 1 dile getiren Ateş, sermaye piyasası işlem- Dedeman Bostancı ile Dedeman Park Bos- milyon dolar alacakları olduğunu söyledi. Öztiryakiler yeni soğutucu ürünlerini tanıttı ndüstriyel mutfak sektöründe öncülerin- Ayrıca, içerideki bir hava kanalı aracılığıyla Eden Öztiryakiler soğutucu ünitelerinde ısıyı kontrol altına alıp, homojen ısı dağılı- yaptığı ar-ge çalışmalarını sonuçlandıra- mını sağlıyor. rak yeni ürünlerinin üretimine başladı. Yeni seri soğutucu ürünlerde enerji tasarrufu, ısı dağılımında homojenlik, temizlenme kolaylığı, geniş iç hacim, kullanıcı ergo- nomisi, servis rahatlığı ve HACCP’e uygun gıda güvenliği şartları gibi teknik özellikleri bulunuyor. Ayrıca, Öztiryakiler firmasının yeni seri soğuk üniteler olası bir gaz kaçağı durumunda gıdanın gazdan etkilenmesi- nin önüne geçmeyi başaran sisteme sahip.

742 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 Metro sponsorluğunda Bocuse d’Or Yemek Yarışması Türkiye’de

Türkiye’de ilk kez düzenlenecek olan ve şeflerin yarıştığı Bocuse d’Or Yemek Yarışması’nın ana sponsporu Metro Toptancı Market oldu. Şeflerin ve Türk Mutfağının uluslararası platformlarda tanıtılmasına destek veren Metro aynı zamanda şeflere ürün tedariği de sağlayacak.

ünyada gastronomi trendlerine yön kez düzenlenecek olan yarışmanın ana veren ve şeflerin kıyasıya yarıştığı Bo- sponsoru olmasının yanı sıra şeflere ürün Dcuse d’Or Yemek Yarışması Türkiye’de tedariği sağlayacak. Metro Toptancı Mar- olan Bocuse d’Or Yemek Yarışmasında ilk kez Mart 2013’te Sirha İstanbul Fuarı ket dünyanın 29 ülkesinde 720 mağaza ile birinciliği elde eden şef, Türkiye’yi 2014 bünyesinde gerçekleştirilecek. Şeflerin ve hizmet veriyor. Dünya çapında 110 binden yılı Mayıs ayında İsveç’te yapılması plan- Türk mutfağını uluslararası platformlarda fazla çalışanı olan Metro, Sirha Fuar’ında lanan Avrupa finalinde temsil edecek. tanıtılmasına destek veren Metro Top- bir stand ile de boy gösterecek. Avrupa finalinde başarı elde edilmesi tancı Market, Bocuse d’Or Türkiye’nin de durumunda ise başarılı olan şef dünya ana sponsoru oldu. Metro, Türkiye’de ilk Türkiye’de Mart 2013’te düzenlenecek finalinde yarışma hakkı kazanacak.

Kale 7/24, Vitra, firmalara, well-fit ve güvenlikten daha well-break ürünlerini öneriyor fazlasını sunuyor rofesyonel alanlara uygun well- Pness-Spa çözümleri üreten Vitra, ilit olmak üzere çelik kapı misafirlerine hijyen, keyif ve konforu Kve kasa, yangın kapısı, e- sunmak isteyen işletmelere well-fit ve lektronik kilit ve geçiş kontrol wll-break ürünlerini öneriyor. Zeminde sistemleri, PVC ve alüminyum gömme olarak veya dış panelleriyle kulla- pencere aksesuarlarının yanı sıra sigor- nılabilen well-fit, partikül tutucu filtresi ve tacılık alanında da faaliyet gösteren Kale ozon jeneratörü sayesinde, suyu yenile- Kilit, Kale 7/24 adında yeni bir markayı yerek her an temiz kalmasını sağlamakla portföyüne ekledi. Her mekânda tam birlikte değiştirilebilir filtresiyle uzun süreli kapsamlı güvenlik amaçlayan Kale 7/24, kullanım imkanı sunuyor. Farklı ergonomi- dun her bölgesine farklı masaj uyguluyor. profesyonel alarm izleme merkeziyle de oturma ve yatma alternatifleri bulunan Radyonun yer aldığı well- break’in kuman- telefon, internet ve GSM şebekesi üze- Well-Break ise su jetleri sayesinde vücu- da paneliyle kolay kullanım sağlıyor. rinden alarm paneline gelen uyarıları gerekli yerlere yönlendiriyor. NG Kütahya Seramik’e Floktek’ten otellere Kale 7/24’ten müşterilerine her alanda güvenlik sağlıyor 3 ödül birden geldi özel ambalajlama sistemi Kale 7/24; soygun, su baskını, acil durum, acil sağlık, yangın, gaz kaçağı, ünyanın en prestijli tasarım ödül- loktek, oteller için giysi ambalajlama maki- destek ve giriş çıkış raporlaması gibi Dleri programı Good Design, Kütahya Fnesi üretti. Tekstilcilerin ve ihracatçılarının hizmetlerinin yanı sıra, lokal alanda ka- Seramik Yiğit Özer imzalı Nexus kolek- kullandığı seri ambalajlama sistemini otellerin yıt yapabilen kamera sistemleri ve ilk siyonundaki Hexa ve Penta serilerini çamaşırhane ve kuru temizleme birimlerinde ateş sigorta hizmetleri sunuyor. Firma, “Yapı Ürünleri / Malzemeleri” katego- de kullanılabileceği şekilde geliştirilen Flok- standart paketilerinde alarm paneli, tuş risinde ödüllendirdi. Penta serisi aynı tek, Emitt Fuarında bu sistemi sergiledi. takımı, manyetik kontak, hareket detek- zamanda “Zemin ve Duvar Kaplama- TUYED yöneticilerine açıklama yapan Floktek törü ve dahili/harici sirenler yer alıyor. ları” kategorisinde de ödül aldı. NG Pazarlama Müdürü İbrahim Falay, ambalaj- Aynı zamanda standart pakette su bas- Kütahya Seramik’in Nexus koleksiyonu lama makinesinin otellerin çamaşırhane ve kını, ısı algılama, duman algılama, gaz tasarım ve inovasyon, sürdürülebilirlik, kuru temizleme bölümlerinde kullanılarak algılama detektörleri, uzaktan kumanda, yaratıcılık, kurumsal kimlik, doğa dos- giyisilerin seri biçiminde ambalajlanmasını GSM veya IP altyapılı iletişim modülleri tu tasarım, insan faktörü, malzeme, sağladıklarını ifade etti. Tekstil sektörüne 10 ile farklı alarm sistemi konfigürasyonları teknoloji, grafik tasarım, ambalaj ve yıldır ambalaj makinesi üretimi ve dağıtımı sunuyor. evrensel tasarım gibi kriterler bazında yaptıklarını belirten Falay, sistemi otellerinde değerlendirildi. kullanabileceği bir hale getirdiklerini söyledi.

02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 75 HABERLER

UNWTO 2013 yüzde 3-4 artış bekliyor

Dünya Turizm Örgütü’nün (UNWTO) verilerine ABD’den sonra en çok İspanya gelir elde etti göre 2012 yılında uluslararası seyahat eden Dünya Turizm Örgütü’nün verilerine turist sayısında yüzde 4’lük bir artış yaşandı. En göre 2012’de uluslararası arenada rekor çok artışı yaşayan bölge Asya-Pasifik olurken; bir sayıyla 1 milyar turist seyahat etti. Ül- en çok ziyaret edilen bölge ise Avrupa oldu. ke içinde ise yaklaşık 5 milyar kişi seyahat etti. UNWTO, seyahat eden kişi sayısının artacağını belirterek, 2030 yılına kadar ünya Turizm Örgütü (UNWTO)’nün İngiltere ve Almanya yer aldı. Aynı za- uluslararası turist sayısının 1,8 milyara u- yaptığı araştırmaya göre 2012 manda Japonya, Hindistan ve Güney laşacağına işaret ederek; İspanya, ABD’den yılında uluslararası gelen turist Afrika, İsviçre, Kore, Tayland ve Polonya D sonra en çok turizminden gelir elde eden sayısı yüzde 4 artış göstererek 1.035 gibi önemli birçok destinasyonun u- milyara ulaştı. Büyümenin 2013 yılında luslararası turizm potansiyelinde artış ülke konumunda yer aldı. Bütün olarak daha yavaşlama olacağını ve büyümenin yaşandı. Yurtdışı turizm harcamalarında Avrupa’ya bakıldığında ise en çok ziyaret 2012’nin altında seyredeceğine işaret gelişim gösteren ilk 10 pazar içerisinde edilen bölge olarak, bir yılda 500 milyon eden UNWTO, 2012 yılında uluslararası Çin, Rusya gibi gelişmekte olan ülkeler uluslararası turist ağırladı. gelen turist sayısı 2011’e göre 39 mil- ağırlıklı olmasına rağmen Amerika ve yon yükselme yaşanacağını öngördü. Avrupa gibi geleneksel pazarlar iyi sonuç UNWTO uluslararası seyahat oranını Bölgeler açısından bakıldığında Asya ve sergileyemedi. Avrupa, ekonomik baskı yüzde 3 ila 4 arası ön görüyor Pasifik yüzde 7’lik bir artış ile en iyi per- olmasına rağmen Almanya uluslararası UNWTO, 2013 yılı ön görülerinde ise formans gösterenler arasında yer aldı. turizm harcamalarında yüzde 3; İngil- uluslararası turist sayısının yüzde 3-4 Uluslararası gelen turist açısından da- tere ise yüzde 5’lik bir büyüme yaşadı. kadar bir büyüme bekliyor. Bölgelere göre ha çok ziyaret edilen bölge olan Avrupa, ABD ve Kanada yüzde 7’lk bir büyüme bakıldığında ise Asya ve Pasifik Bölgesi ekonomik durumuna rağmen yüzde 3 kaydederken, Fransa ve İtalya ise se- yüzde 5 ila 6 arası bir yükseliş ile güçlü bir oranında bir büyüme kaydederek toplam yahat harcamalarında düşüş kaydetti. seyir seyredeceğini işaret eden UNWTO, 535 milyon turisti ağırladı. Küçük pazarlar gibi Venezüela (%31), Po- bu bölgenin yüzde 4 ila 6 arası bir artış lonya(%19), Filipinler(%17), Malezya(%15), ile Afrika bölgesi tarafından izleneceğini Gelişmiş ülkeler, uluslararası seyahat Suudi Arabistan(%14), Belçika(%13), açıkladı. Yüzde 3 ila 4’lük bir yükselişle A- harcamalarında iyi bir konumda Norveç ve Arjantin(%12), İsviçre ve Endo- merika Bölgesi ve Avrupa ise yüzde 2 ila 3 İlk 10 destinasyon içinde Çin, ABD, nezya(%10) bir gelişme yaşandı. arasında bir gelişim gösterecek.

762 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 Turizm geliri son çeyrekte yüzde 17,2 arttı

Türkiye’nin turizm geliri 2012’nin son çeyreğinde bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yüzde 17,2 artarak, 6 milyar 107 milyon 152 bin dolara ulaştı. Turizm gelirinin yüzde 75,1’i yabancı ziyaretçilerden, yüzde 24,9’u ise yurt dışında ikamet eden vatandaş ziyaretçilerden elde edildi.

işisel ve paket tur organizasyonlarını kapsayan turizm bu çeyrekte yapılan harcamaların; 5 milyar 205 milyon 835 Kbin dolarını kişisel harcamalar, 901 milyon 317 bin doları- nı ise paket tur harcamaları oluşturdu.

Türkiye turizm geliri 23 milyarı aştı Turizm geliri 2012 yılında bir önceki yıla göre yüzde 1,8 artarak, 23 milyar 440 milyon 436 bin dolar oldu. Turizm gelirinin yüzde 77,9’u yabancı ziyaretçilerden, yüzde 22,1’i ise yurt dışın- da ikamet eden vatandaş ziyaretçilerden elde edildi. Bu yılda yapılan harcamaların 18 milyar 799 milyon 85 bin dolarını kişi- sel harcamalar, 4 milyar 641 milyon 351 bin dolarını ise paket tur harcamaları oluşturdu. 2012’nin son çeyreğinde yabancıların ortalama harcaması 695 dolar, yurtdışında ikamet eden vatandaşların ortalama har- caması ise 1397 dolara yükseldi. Yıl genelinde ise yabancıların ortalama harcaması 577 dolar, yurtdışında ikamet eden vatan- daşların ortalama harcaması ise 1012 dolar oldu. Bu yılda turizm gideri, geçen yıla göre yüzde 18,6 azalarak, 4 milyar 51 milyon 275 bin dolar oldu. Bunun 3 milyar 623 milyon Turizm gideri %11,5 oranında azaldı 984 bin dolarını kişisel, 427 milyon 291 bin dolarını ise paket tur Öte yandan Türkiye’den yurtdışına çıkış yapanların har- harcamaları oluşturdu. Yine yurtdışına giden ziyaretçi sayısı ise camalarından oluşan turizm gideri, geçen yılın aynı çeyreğine geçen yılın son çeyreğine göre yüzde 14,7 artarak 1 milyon 472 göre yüzde 11,5 azalarak, 1 milyar 247 milyon 17 bin dolar oldu. bin 767 kişiye ulaşırken, 2012’de bu oran yüzde 7,6 azalarak, 5 Bunun 982 milyon 365 bin dolarını kişisel, 264 milyon 651 bin milyon 802 bin 950 kişi olarak gerçekleşti. Yurtdışına çıkış ya- dolarını ise paket tur harcamaları oluşturdu. panların kişi başı ortalama harcaması ise 698 dolar oldu.

Yurtiçinde ikamet edenler, 25 bin 474 bin seyahat yaptı

ısa adı TUİK olan Türkiye İstatistik Yurtiçinde İkamet Edenlerin, Seyahat, Geceleme KKurumu, 2012 üçüncü çeyrek ‘Ha- nehalkı Yurtiçi Turizm’ araştırmasının Sayısı ve Harcamaları III. Çeyrek 2012 sonuçlarını da açıkladı. Araştırma- Yıl Çeyrek Seyehat Geceleme Ortalama Toplam Seyahat başına ya gore yurtiçinde ikamet edenlerin Sayısı sayısı geceleme harcama ortalam harcama Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarından (Bin) (Bin) sayısı (Bin TL) (TL) oluşan III. Dönem de, bir ve daha fazla 2011 1 11.849 81.339 7,0 2.207.908 191 geceleme kaydı ile ülke içinde yaptık- 2 13.433 95.266 7,1 3.041.386 226 ları toplam seyahat sayısı bir önceki 3 27.494 296.690 10,8 7.508.717 273 yılın aynı çeyreğine göre yüzde 7,3 a- 4 13.377 84.975 6,4 2.833.252 216 zalarak 25 bin 474 bin seyahat olarak Yıllık 65.854 558.270 8,5 15.641.262 238 gerçekleşti. Bu çeyrekte seyahate çı- 2012 1 11.058 78.808 7,1 2.241.204 203 kanlar 278 milyon 720 bin geceleme 2 14.652 107.829 7,4 3.703.031 253 yaptı. Ortalama geceleme sayısı 10,9 3 25.474 278.720 10,9 7.663.799 301 gece, seyahat başına yapılan ortalama Tablodaki rakamlar, yuvarlamadan dolayı toplamı vermeyebilir. harcama ise 301 TL oldu. de 2,1 artarak, 7 milyon 663 bin 799 ise paket tur harcamaları oluşturdu. Yurtiçi turizm harcaması % 2,1 arttı bin TL olarak gerçekleşti. Yurtiçi tu- Seyahate çıkanların yüzde 61,9’u ya- Yerli turistlerin, yurtiçinde yaptıkla- rizm harcamasının yüzde 92,5’ini (7 kınlarını ziyaret ederken, yüzde 30,1’i rı seyahat harcamaları bu çeyrekte bir milyar 092 milyon 361 bin TL) kişisel, gezi, eğlence, tatil, yüzde 3,8’ile sağlık önceki yılın aynı çeyreğine göre yüz- yüzde 7,5’ini (571 milyon 438 bin TL) amacıyla seyahat etti.

02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 77 HABERLER

Turizmde kayıt dışı istihdam sorunu Türkiyede büyüyor

İsveçli Fair Trade Center’ın yayınladığı bir rapora göre Türkiye’de turizm sektöründe çalışan personelin çoğunluğu kayıt dışı çalıştırılıyor. Raporda Türkiye’ye çalışmaya gelen personelin birçoğunun Rusya, Moldovya, Ukrayna, Azerbaycan, Kırgızistan ve Endonezya’dan geldiğine dikkat çekiliyor.

sveç firmalarının diğer ülkelerdeki faa- liyetlerini incelemek için kurulan “Fair İTrade Center”’ın hazırladığı “Güneş Işığı Hikayesi Değil” adlı bir raporda Tayland ve Türkiye’de turizm sektöründe çalışanların ağır insan hakları ihlali yaşadığı belirtildi. Rapor, turizm sektöründe yarım milyonu Antalya ve Alanya’da olmak üzere 2 milyon kişinin çalıştığına işaret ediyor. Çalışanla- rın çoğunluğunun yaz aylarında ve kayıt dışı istihdam edildiğinin belirtildiği rapor- Turizmde sigortalı çalışanlar da kaçak çalıştırılan işçilerin birçoğunun (Ekim 2012 itibariyle) Rusya, Moldovya, Ukrayna, Azerbaycan, Sigortalı Kırgizistan ve Endonezya’dan geldiğine i- sayısı Değişim şaret ediliyor. SGK Ekim 2012 verilerine göre, konakla- 2011/2012 (%) ma sahasındaki sigortalı sayısı yüzde 13,3 Konaklama 256.595 13,33 Turizmde sigortalı çalışan sayısı artıyor artarak, 256 bin 595 oldu. Benzer oranda Yiyecek İçecek Hizmetleri 423.743 13,70 Öte yandan turizmde SGK’ya bağlı ça- artış gösteren Yiyecek İçecek Hizmetlerin- Havayolu Taşımacılığı 6.806 6,71 lışan sayısı bir yandan da artmaya devam de çalışanların sayısı da 423 bin 743 kişi Seyahat Acen.Tur ope. 50.245 10,55 ediyor. AKTOB Araştırma Birimi’nin SGK oldu. Ekonomi genelinde, Ekim ayı itibariyle Spor, Eğlence ve Dinl. F. 49.515 14,88 verilerinden derlediği bilgilere göre, tu- 11,7 milyon olan sigortalılar içinde turizm Toplam 786.904 13,38 rizmde sigortalı olarak çalışan sayısı yüzde sektörünün payı da yüzde 7 dolayında ar- Türkiye toplam sigortalı 11.743.906 6,01 13 artarak, 786 bin 904 kişiye yükseldi. tarak yüzde 6,7 oldu. Ömer Çelik, Kültür ve Turizm Bakanlığı koltuğuna oturdu K Parti Hükümeti’nin kabinede de aynı görevini sürdürdü. Ayaptığı değişiklik kapsamında Kül- tür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay, Ömer Çelik kimdir? bu görevini yeni bakan Ömer Çelik’e 1968 Adana doğumlu olan Ömer Çelik, devretti. Bakanlar Kurulu’nda yapılan Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler değişiklikle Kültür ve Turizm Bakanlığı’na Fakültesi Kamu Yönetimi Bölümünü bi- getirilen AKP Genel Başkan Yardımcısı tirdi. Yüksek lisansını Gazi Üniversitesi ve Adana Milletvekili Ömer Çelik, Ertuğ- Sosyal Bilimler Enstitüsünde Siyaset Bi- rul Günay’dan görevi devraldı. limi alanında yaptı. Adalet ve Kalkınma Partisi’ne girerek Genel Başkan Siya- Türkiye’nin en uzun süreli Kültür ve si Danışmanı olarak görev aldı. 22. ve Turizm Bakanı olma ünvanını taşıyan 23. dönemde Adana Milletvekili seçilen Ertuğrul Günay, AK Parti’den 23. Dönem Çelik, 22 ve 23. Dönemde NATO Parla- İstanbul Milletvekili seçildikten sonra menter Asamblesi Türk Grubu Üyeliği 60. AKP Hükümet’inde Kültür ve Turizm görevinde bulundu. Çok iyi düzeyde İn- Bakanlığı yaptı. Günay 61. hükümette gilizce bilen Çelik, bekârdır.

782 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 Bakanlık 69 yeni araziyi tahsise açtı

Kültür ve Turizm eski Bakanı Ertuğrul Günay, yeni arazi tahsislerini açıkladı. Açıklanan tahsislerinin 23’ü termal, 13’ü kış, 5’inin kültür turizmine yönelik olacak.

onuyla ilgili açıklama yapan Günay, ‘‘24 ilde 69 yeni alanı da turizm i- Klanına çıkıyoruz. Bunlar Türkiye’de hep yapmak istediğimiz gibi bir çeşitli- lik arz ediyor. 23 tanesi kültür turizmi, 23 tanesi termal turizmi, 13 tanesi kış turizmi, 5 tanesi kültür turizmi, 1 tane yayla turizmi ve 4 golf turizmi alanı Fethiye Kayaköy olmak üzere 69 parselde 18 bin yatak amaçlıyoruz” diye konuştu. barındıran, tarihsel arkeolojik yapıları, ö- ve oraya karayolları altyapıyı yapıyor. Ya- Fethiye Kaya Köy, turizme açılıyor nemli doğa parçalarını içinde barındıran tırımcı arkadaşların bu yıl içinde kazma 69 tahsisin bulunduğu yeni paketin bir alanın Türkiye turizmine kazandırıl- vurmasını bekliyoruz” şeklinde konuştu. içinde yıllardan beri metruk bir hazine ması anlamına gelecek. Doğrusu beni olarak unutulmuş Fethiye-Kaya Köy’ün çok heyecanlandırıyor” dedi. Bursa’da 18 delikli iki golf sahası ve bulunduğunu da belirten Günay, “U- 2 bin yatağa yakın bir alanın da tahsis zun çalışmalardan sonra kültür turizmi Mersin ve Bursa’da yeni edileceğini ifade eden Günay, pakette eksenli ama içinde 300 kadar da yatak tahsisler dikkat çekecek ayrıca kış, yayla turizmi gibi parsellerin kapasitesi barındıran bir ilan unsuru o- Bu pakette Mersin Tarsus’un da oldu- de bulunmasının, ‘Türkiye’de turizmi çe- larak Kayaköy’de bu paketi ilana çıkmış ğunu belirten Günay, “Mersin’de bizim 7 şitlendirelim’ hedefine doğru adımlar oluyoruz. Sivil mimarlık örneklerini içinde bin 500 yatak kapasiteli yatırımımız var atıldığını gösterdiğini söyledi.

Sektör, 2012’de 71 bin yeni yatak için teşvik aldı

eni yatırımlarda en büyük payı Yatırımlar Anadolu’ya kaymaya Turizm sektörü 2012 yılında, yüzde 32 ile 4 yıldızlı oteller alırken, devam ediyor 274 projede, 71 bini aşan yeni Yonu yüzde 29 ile 3 yıldızlı oteller iz- Son 5 yıldır, artmaya başlayan Anadolu yatak yatırımı için yatırım teşvik ledi. 5 yıldızlı otel projelerinin aldığı pay kentlerinin yatırım trafiği, teşvikli yatıırm- ise yüzde 17 dolayında kaldı. Butik ve ö- belgesi aldı. Yeni yatırımları ların dağılımında da gözleniyor. 10 yıl zel belgeli tesislerin aldığı pay da yüzde önce, % 10-13 aralığında olan, Anadolu’nun öngören toplam 4,12 milyar 14 dolayında. Yapılacak olan yatakların iç bölgelerinin toplam yatırımlardan aldığı TL’lik 274 proje ile 16 binden yüzde 33’ü Antalya, yüzde 11’i de İstan- pay, 2012 yılı tamamlandığında yüzde 40’ı fazla kişiye iş olanağı da bul’da bulunacak. Yatak dağılımından yakaladı. Bu artışta, Doğu ve Güneydoğu yaratılacak. Muğla yüzde 8, İzmir de yüzde 6 dolayın- Anadolu bölgelerine yapılan yatırımların da pay alıyor. etkisi fazla oldu.

Turizmde yatırım teşvikleri, 2012* Teşvikler Teşvik Teşvik Teşviklerle Yapılacak alan miktarı sağlanacak Yatak Proje milyar İstihdam sayısı sayısı TL (000) (000)

Yeni yatırımlar 274 4.1 16.4 71.1 Toplam teşvikler 310 4.3 16.8 89.2 Kaynak: Aktob Ar-Ge,

02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 79 HABERLER

TUROB, Türkiye’yi tanıtan dizileri ödüllendirdi

Turistik Otelciler İşletmeciler ve Yatırımcılar Birliği (TUROB), Türkiye’nin tanıtılmasında katkısı olan başarılı Türk dizilerini ödüllendirdi. İstanbul Hilton Oteli’nde düzenlenen ödül töreninde TUROB, Türk dizilerinin yapımcısı 9 firmaya ve bu dizilerin oyuncu ve yapımcılarına teşekkür plaketi verdi.

ültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Gü- nay’ın da yer aldığı törende konuşan KTUROB Başkanı Timur Bayındır, di- Yalan Dünya dizileri ile Muhteşem Yüz- Ezel: Kenan İmirzalığlu, Cansu Dere, zilerin Türkiye’ye olan ilgiyi artırdığını yıl, Kurtlar Vadisi, Ezel, Suskunlar, Beni Tuncel Kurtiz belirterek, dizilerin çekildiği yerleri gör- Affet ve Deniz Yıldızı dizilerine ödül ve- Aşkı Memnu: Beren Saat, Nebahat Çehre, mek için Türkiye’ye yönelik özel turlar rildi. Kuzey Güney dizisinin oyuncuları Selçuk Yöntem düzenlendiğini kaydetti. Kültür ve Turizm Buğra Gülsoy ve Öykü Karayel ile Ay Film Suskunlar: Murat Yıldırım Eski Bakanı Ertuğrul Günay da son yıllarda Yapım’ın sahibi Kerem Çatay’a ödülünü, Öyle Bir Geçer Zaman ki: Mete Horozoğlu, gerçekten Türkiye sinemasını destekledik- Bakan Ertuğrul Günay verirken, Muhte- Ayça Bingöl, Mine Tugay lerini dile getirerek, yeni sinema kanunu şem Yüzyıl dizinin oyuncu Halit Ergenç Gümüş: Songül Öden hazırladıklarını açıkladı. Türk dizilerinin ile Nur Fettahoğlu’na ödülünü TUROB Kayıp Şehir: Ahmet Mekin, Nazan Kesal kendiliğinden Türkiye’yi dünyaya açtıkları- Başkanı Timur Bayırdır verdi. Yine Kayıp Beni Affet: Gaye Turgut, Mert Altınışık, nı vurgulayan Günay, “Dizileri de devletin Şehir dizisindeki dede rolünü oynayan Şeyma Korkmaz, Murat Danacı doğrudan doğruya bazı projelerde des- Türk sinemasının usta ve emektar o- Deniz Yıldızı: Begüm Topçu, Cantuğ Turay tekleyecek. Eski kanunda olmayan yeni yuncusu Ahmet Mekin ödülünü Kültür ve Ihlamurlar Altında: Tuğba Büyüküstün düzenlemeler olacak. Dizi oyuncularının Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’dan aldı. Binbir Gece: Bergüzar Korel telif, emek haklarını da güvenceye almış Yalan Dünya: Gülse Birsel, Beyazıt Öztürk, olacağız” dedi. Gecede teşekkür plaketine layık görülen Olgun Şimşek, Fisun Demirel, sanatçılar ise şunlar oldu: Bartu Küçükçağlayan Ödüller Eski Turizm Bakanı Günay’dan Muhteşem Yüzyıl: Halit Ergenç, Meryem Gecede, Kanal D televizyonunda ya- Uzerli, Nur Fettahoğlu, Nermin Eroğlu, Gecede; Tims Prodüksiyon, Ay Yapım, D yınlanan Kuzey Güney, Aşk-ı Memnu, Kurtlar Vadisi: Necati Şaşmaz Yapım, Pana Film, Gold Prodüksiyon, Focus Öyle Bir Geçer Zaman ki, Gümüş, Kayıp Kuzey Güney: Kıvanç Tatlıtuğ, Bora Gülsoy, Film, InDHouse, Avşar Film, TMC Yapım’a Şehir, Binbir Gece, Ihlamurlar Altında ve Öykü Karayel teşekkür plaketi verildi. Çin ile Türkiye tanıtımda anlaştı

ürkiye’ye Çin’den talep artışının turizm alanında işbirliği sağlanacak. Tsağlanması ve 2013 yılının ‘‘Çin’de Anlaşma için Türkiye’ye gelen CSN Türk Kültür Yılı” olması nedeniyle iki yetkilileri ile Çin’in önemli seyahat acen- ülke arasında etkinlik takvimi belir- telerinin olduğu 29 kişilik ekibe Türkiye lendi. Ürün geliştirme, workshop, fuar, turizmi hakkında sunum yapıldı. ağırlama, info tur, tanıtım ve yayın des- teği konularında işbirliği yapan Türkiye Öte yandan Çin Halk Cumhuriye- Tanıtma Genel Müdürlüğü ile China ti’nin devlete bağlı en büyük havayolu Southern Airlines (CSN) arasında pro- şirketi olan CSN 22 Kasım 2011 tari- tokol imzalandı. hinde Urumçi üzerinden haftada 2 kez İstanbul’a karşılıklı seferlerine başladı. Tanıtma Genel Müdürü Cumhur Merkezi Guangzhou’da bulunan CSN Güven Taşbaşı ve CSN Genel Müdür yılda 487 uçakla, 180 milyon yolcu ta- Yardımcısı Deming Wu tarafından im- şıyor. Şirket Türkiye uçuşlarını 2013 zalanan protokol ile karşılıklı olarak yılında haftada 7’e çıkarmayı planlıyor.

802 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 Palandöken Kayak Merkezleri özelleştirilecek

Türkiye’nin önemli kayak merkezleri arasında yer alan Erzurum Palandöken ve Konaklı Kayak Merkezleri özelleştirme kapsamına alındı. Bölgenin işletme hakkı devir yöntemiyle 3 yıl içinde tamamlanacak.

rzurum Palandöken ve Konaklı Ka- yak Merkezleri’nin özelleştirilmesi EÖzelleştirme Yüksek Kurulu Kararı Resmi Gazete’de yayımlandı. Buna göre, Erzurum’un Palandöken ilçesi, Palandö- ken Kayak Merkezi’nde yer alan Maliye Hazinesi ve Spor Genel Müdürlüğü’ne ait taşınmazlar ile bunların üzerindeki, pist, lift, gölet ve benzeri yapı, tesis ve diğer varlıkları özelleştirme programına alındı. belirlenen devletin hüküm ve tasarrufu pist, lift, gölet ve benzeri yapı, tesis ve Palandöken Kayak Merkezinde yer altında bulunan alanlar ile bunların üze- diğer varlıkların da özelleştirilmesine alan Maliye Hazinesi ve Spor Genel Mü- rindeki, Gençlik Spor İl Müdürlüğü Kayak karar verildi. Özelleştirme süreci ise 3 dürlüğü’ne ait taşınmazlar ile sınırları Eğitim ve Dinlenme Tesisi, kafeterya, yıl içinde tamamlanacak. Point Otel ve Şişli Meslek Yüksekokulu eğitimde işbirliğine gitti

Şişli Meslek Yüksekokulu ile Point Otel arasında işbirliği anlaşması imzalandı. Şişli Meslek Yüksekokulu bünyesinde bulunan “Turizm ve Otel İşletmeciliği” bölümü için Point Hotel ile işbirliğine giden okulun bu bölümdeki öğrencilerine Point Hotel’de uygulamalı eğitim ve staj imkanı sağlanacak.

onuyla ilgili açıklama yapan Şişli Yerli bir markayız ve bunu uluslararası Meslek Yüksekokulu Okul Müdürü boyuta taşımak için faaliyetlerimiz bulu- KProf. Dr. Aynur Aydın, “Point Otel ve nuyor. Eğitim kurumuyla işbirliği içinde Şişli Meslek Yüksekokulu çok güzel bir iş- olma ve enerjimizi birleştirme arzumuz birliğine adım attı. Deyim yerindeyse Point Şişli Meslek Yüksekokulu ile hayata Otel ile bir aile oluyoruz. Öğrencilerimize geçiyor. Öncelikle şu anda 41 tane istih- stajdan başlayıp burs ve istihdam olanağı dam edeceğimiz. Biz kendi sistemimiz sağlarken, biz de bir eğitim kurumu olarak içinde işe aldığımız elemanları eğitmek- markamızla Point Otel’in yanında, eğitim le işe başlıyoruz. Oysaki burada okuyan alanında durmuş olacağız” dedi. 41 öğrenci zaten bizim standartlarımız- ailesinin içinde kabul edecekler. Ayrıca Özbek A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı da eğitim almış olarak mezun olacaklar Şişli Meslek Yüksekokulu hem seçmiş Sayın Dursun Özbek ise konuyla ilgi- ki bu bizi büyük bir yükten kurtarıyor. Bir olduğu bölümler hem de özellikle tu- li şunları kaydetti: “Turizm sektöründe de önemli olan aidiyet duygusu yarata- rizm bölümündeki müfredatı itibariyle 24’üncü yılımızı tamamlıyoruz. Point cak olması. İş birliğimiz çerçevesinde ilk sektörün bugün en çok ihtiyaç duyduğu Otel’i markalaştırma çabası içindeyiz. günden öğrenciler kendilerini Point Otel kademeye eleman yetiştiriyor.”

02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 81 HABERLER

2050’de Türkiye otellere ve seyahatlere akın edecek

HSBC tarafından 40 yılın en büyük 30 ekonomisi incelenmesi sonucunda “Tüketici 2050” raporu yayınlandı. Bu rapora göre Türkiye’de orta sınıfta yaşanacak artışla otel, restoran ve seyahat harcamalarının yükselmesi ön görülüyor.

SBC tarafından yayınlanan “Tüke- Tahminlere göre Türkiye’de otel, tatil tici 2050” raporda Türkiye’nin de harcamalarında yüzde 5,2’lik artış Hyer aldığı gelecek 40 yılın en büyük Raporda, halen üst orta gelir düzeyin- 30 ekonomisi incelendi. Tüketici profilleri de bulunan Türkiye’nin 2030’lu yılların ve harcama alışkanlıklarınıdaki değişim- sonunda yüksek gelir grubu ülkeler arası- lere de dikkat çeken rapora göre 2050 na girmesi ön görülüyor. Buna göre 2050 yılına yaklaşıldığında Türkiye nüfusunun yılına yaklaşıldığında Türkiye nüfusunun tamamı orta ve yüksek gelir içerisinde o- tamamı orta ve yüksek gelir dilimi için- lacak. Aynı zamanda raporda Türkiye’deki de yer alacak. “Tüketici 2050” raporunda tüketiciler otel, restoran ve seyahat iletişim, restoran ve otel boş zaman har- harcamalarıyla dünyanın en büyük 10 camalarına yönelik sektörlerde Türkiye’nin pazarından birini yaratacağı belirtiliyor. fırsatların artacağının da altı çiziliyor. Dünya nüfusunun yüzde 40’ından fazla- Türkiye’nin iletişim harcamaları Çin ile ay- Brezilya ve Rusya gibi ülkelerde 2030’a sını oluşturan orta sınıfa yaklaşık 2050 nı düzeyde (yıllık bileşik yüzde 3,8) artış kadar küresel orta sınıf nüfusundaki ar- yılında 3 milyar kişinin katılacağını ön gösterecek. Yine tahminlere göre, Türkiye, tışın yüksek görülürken; 2030’dan sonra gören rapor bu durumda küresel tüketim restoran, otel ve tatil gibi harcama kalem- ise 2030 sonrası dönemde ise Hindistan eğilimlerinin de büyük ölçüde değişime lerinde ise yüzde 5,2’lik büyüme oranı ile ilk başta olmak üzere, Mısır, Endonezya, uğrayacağına işaret ediyor. Hazır giyim, 10’da yer alacağı tahmin ediliyor. Filipinler, Pakistan, Tayland’ın yarışta ö- elektronik, turizm ve finansal hizmet ne geçeceği belirtiliyor. Ayrıca raporda, sektörleri bu değişimden olumlu etki- Orta sınıf 2050 yılında Çin, Hindistan gelirlerin ve tüketici talebinin artması, lenecek sektörlerin başında geliyor. En gibi ülkelerde artış gösterecek gelişmekte olan ülkelerin ihracat ağırlıklı güçlü 30 ekonomi arasından bulunma- “Tüketici 2050” raporunda orta sınıfın ve ağır sanayi odaklı büyümesinin yerine sı beklenenlerden 17’si gelişmekte olan artan harcama gücü ile birlikte lüks tüke- tüketici yönelimli, hizmet sektörünün et- pazarlara odaklanmış olan çalışmada tim için yapılan alışveriş harcamalarının kili olduğu büyüme modeline geçmesine Türkiye dinamik bir pazar olarak beliriyor. da artması öngörülüyor. Çin, Hindistan, de önayak olacağı kaydediliyor. Sağlıkçılar İstanbul’da buluştu

Sağlık turizmine stanbul Health Expo Fuarı, Ocak ayında Cnr gelen alıcı grupları katıldı. Libya ve Irak Sağlık İExpo’da düzenlendi. Yurtiçi ve yurt dışından ilgi Bakanlıklarının üst düzey alım heyeti önemli mik- yönelik yapılan gören fuara Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Avrupa’dan tarda alım yaparken, Sosyal Güvenlik Kurumu ise etkinliklere her gün Nisan ayında uygulamaya başlayacağı biyometrik bir yenisi ekleniyor. kimlik doğrulama sistemini fuarda tanıttı. Sağlık- CNR Expo’da İstanbul ta usulsüzlükleri engellemek adına uygulamaya Health Expo fuarı sokulacak sistem, hastanın avuç içindeki damarın okunmasıyla TC kimlik numarasını eşleştirilmesi düzenlendi. Libya ve prensibiyle çalışıyor. Irak Sağlık Bakanlığı yetkililerinin önemli Fuarı 8 bin profesyonel ziyaret etti miktarlarda alım Sine Fuarcılık tarafından organize edilen ve yaptığı fuarda Sosyal CNR Expo Fuarcılık, Sağlık Bakanlığı ve KOSGE- Güvenlik Kurumu, B tarafından desteklenen fuarı yaklaşık 8 bin biyometrik kimlik profesyonel ziyaret etti. Medikal, sağlık hizmetleri, donanım ve sağlık turizmi alanlarında doğrulama sistemini Türkiye’nin ev sahipliği yaptığı fuara 200’ün üze- tanıttı. rinde firma katıldı.

822 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013 İSTATİSTİKLER

Türkiye dünya sıralamasında bir basamak yükseldi 2012 yılını yüzde 1,04 artışla 31 landa yüzde 4,1 büyürken İngiltere’de İran pazarında yüzde 36, Suriye pa- milyon 782 bin kişi ile kapatan Tür- yüzde 4,8 gerileme yaşandı. Avrupa’da zarında da yüzde 25 gerileme yaşadı. kiye, dünya turizm sıralamasında bir İtalya, Fransa ve Avusturya gerileme Afrika ülkelerinden gelişler yüzde 60 basamak yükselerek 6. sıraya yerleşti. yaşanan önemli pazarlar oldu. Avrupa artarken, Batı Asya bölgesinde yüzde Türkiye ana pazarı Almanya’da yüzde pazarları yüzde 0,2, BDT pazarı da yüz- 2,8 yükseliş, Güney Asya’da ise yüzde 4,1 Rusya’da ise yüzde 3,8 büyüdü. Hol- de 8 büyüdü. Türkiye turizmi 2012’de 27 azalış gösterdi.

2010-2012(*) YILLARINDA ÜLKEMİZE GELEN YABANCILARIN MİLLİYETLERİNE GÖRE KARŞILAŞTIRILMASI (OCAK-ARALIK) YILLAR MİLLİYET PAYI (%) % DEĞİŞİM ORANI YILLAR MİLLİYET PAYI (%) % DEĞİŞİM ORANI MİLLİYET MİLLİYET 2010 2011 2012* 2010 2011 2012* 2011/2010 2012/2011 2010 2011 2012* 2010 2011 2012* 2011/2010 2012/2011 ALMANYA 4 385 263 4 826 315 5 028 745 15,32 15,34 15,82 10,06 4,19 ÖZBEKİSTAN 68 124 85 011 105 976 0,24 0,27 0,33 24,79 24,66 AVUSTURYA 500 321 528 966 505 560 1,75 1,68 1,59 5,73 -4,42 RUSYA FED. 3 107 043 3 468 214 3 599 925 10,85 11,03 11,33 11,62 3,80 BELÇİKA 543 003 585 860 608 071 1,90 1,86 1,91 7,89 3,79 TACİKİSTAN 17 737 16 822 22 823 0,06 0,05 0,07 -5,16 35,67 DANİMARKA 314 446 369 867 391 312 1,10 1,18 1,23 17,62 5,80 TÜRKMENİSTAN 114 390 137 476 135 168 0,40 0,44 0,43 20,18 -1,68 FİNLANDİYA 143 204 186 562 195 083 0,50 0,59 0,61 30,28 4,57 UKRAYNA 568 227 602 404 634 663 1,98 1,92 2,00 6,01 5,36 FRANSA 928 376 1 140 459 1 032 565 3,24 3,63 3,25 22,84 -9,46 BDT 6 075 484 6 695 501 7 236 582 21,22 21,29 22,77 10,21 8,08 HOLLANDA 1 073 064 1 222 823 1 273 593 3,75 3,89 4,01 13,96 4,15 CEZAYİR 67 954 84 844 104 489 0,24 0,27 0,33 24,86 23,15 İNGİLTERE 2 673 605 2 582 054 2 456 519 9,34 8,21 7,73 -3,42 -4,86 FAS 57 447 68 645 77 884 0,20 0,22 0,25 19,49 13,46 İRLANDA 111 065 118 620 110 863 0,39 0,38 0,35 6,80 -6,54 LİBYA 60 917 53 562 213 890 0,21 0,17 0,67 -12,07 299,33 İSPANYA 321 325 300 084 278 164 1,12 0,95 0,88 -6,61 -7,30 SUDAN 6 634 7 458 8 161 0,02 0,02 0,03 12,42 9,43 İSVEÇ 447 270 571 917 617 811 1,56 1,82 1,94 27,87 8,02 MISIR 61 560 79 665 112 025 0,22 0,25 0,35 29,41 40,62 İSVİÇRE 271 139 328 825 354 461 0,95 1,05 1,12 21,28 7,80 TUNUS 57 855 63 176 86 595 0,20 0,20 0,27 9,20 37,07 İTALYA 671 060 752 238 714 041 2,34 2,39 2,25 12,10 -5,08 GÜNEY AFRİKA CUM. 27 177 34 394 40 771 0,09 0,11 0,13 26,56 18,54 İZLANDA 6 476 6 156 5 797 0,02 0,02 0,02 -4,94 -5,83 D I Ğ . A F R İ K A Ü L K E L E R I 37 756 53 743 69 584 0,13 0,17 0,22 42,34 29,48 LÜKSEMBURG 11 262 13 286 14 034 0,04 0,04 0,04 17,97 5,63 TOPLAM AFRİKA 377 300 445 487 713 399 1,32 1,42 2,24 18,07 60,14 PORTEKİZ 53 373 52 319 46 606 0,19 0,17 0,15 -1,97 -10,92 B.A.EMİRLİĞİ 30 480 35 579 48 071 0,11 0,11 0,15 16,73 35,11 YUNANİSTAN 670 297 702 017 669 823 2,34 2,23 2,11 4,73 -4,59 BAHREYN 9 375 9 712 13 342 0,03 0,03 0,04 3,59 37,38 ÇEK CUM. 174 426 223 369 223 986 0,61 0,71 0,70 28,06 0,28 KATAR 6 043 7 661 13 971 0,02 0,02 0,04 26,77 82,37 POLONYA 428 275 486 319 428 440 1,50 1,55 1,35 13,55 -11,90 KUVEYT 27 281 41 617 65 167 0,10 0,13 0,21 52,55 56,59 MACARİSTAN 90 944 103 918 94 409 0,32 0,33 0,30 14,27 -9,15 IRAK 280 328 369 033 533 149 0,98 1,17 1,68 31,64 44,47 NORVEÇ 299 405 375 502 406 879 1,05 1,19 1,28 25,42 8,36 LÜBNAN 134 554 137 110 144 491 0,47 0,44 0,45 1,90 5,38 SLOVAKYA 91 765 122 088 126 974 0,32 0,39 0,40 33,04 4,00 ÜRDÜN 96 562 94 914 102 154 0,34 0,30 0,32 -1,71 7,63 AVRUPA OECD 14 209 364 15 599 564 15 583 736 49,63 49,59 49,03 9,78 -0,10 S.ARABİSTAN 84 934 116 711 175 467 0,30 0,37 0,55 37,41 50,34 A.B.D. 642 768 757 143 771 837 2,24 2,41 2,43 17,79 1,94 SURİYE 899 494 974 054 730 039 3,14 3,10 2,30 8,29 -25,05 AVUSTRALYA 131 685 156 009 164 899 0,46 0,50 0,52 18,47 5,70 K.K.T.C. 191 993 203 272 211 828 0,67 0,65 0,67 5,87 4,21 JAPONYA 195 404 188 312 203 592 0,68 0,60 0,64 -3,63 8,11 İSRAİL 109 559 79 140 83 740 0,38 0,25 0,26 -27,76 5,81 KANADA 152 556 191 903 182 252 0,53 0,61 0,57 25,79 -5,03 YEMEN 6 344 8 066 11 826 0,02 0,03 0,04 27,14 46,62 YENİ ZELLANDA 24 636 26 709 28 278 0,09 0,08 0,09 8,41 5,87 D I Ğ . B A T I A S Y A Ü L K E L E R I 10 093 11 445 14 286 0,04 0,04 0,04 13,40 24,82 MEKSİKA 22 908 29 606 31 576 0,08 0,09 0,10 29,24 6,65 TOP. BATI ASYA 1 887 040 2 088 314 2 147 531 6,59 6,64 6,76 10,67 2,84 G. KORE 123 315 149 943 159 084 0,43 0,48 0,50 21,59 6,10 BANGLADEŞ 2 190 6 168 6 652 0,01 0,02 0,02 181,64 7,85 TOPLAM OECD 15 502 636 17 099 189 17 125 254 54,14 54,36 53,88 10,30 0,15 ÇİN HALK CUM. 77 142 96 701 114 582 0,27 0,31 0,36 25,35 18,49 ESTONYA 35 136 34 921 35 459 0,12 0,11 0,11 -0,61 1,54 ENDONEZYA 24 349 40 282 56 113 0,09 0,13 0,18 65,44 39,30 KARADAĞ 11 610 13 793 16 559 0,04 0,04 0,05 18,80 20,05 FİLİPİNLER 31 658 51 610 65 272 0,11 0,16 0,21 63,02 26,47 KOSOVA 46 228 56 411 70 156 0,16 0,18 0,22 22,03 24,37 HİNDİSTAN 63 406 73 731 90 934 0,22 0,23 0,29 16,28 23,33 MALTA 3 361 5 974 6 397 0,01 0,02 0,02 77,74 7,08 İRAN 1 885 097 1 879 304 1 186 343 6,58 5,97 3,73 -0,31 -36,87 LİTVANYA 71 992 76 036 69 520 0,25 0,24 0,22 5,62 -8,57 MALEZYA 32 458 36 222 41 169 0,11 0,12 0,13 11,60 13,66 G. KIBRIS RUM YÖN. 15 421 16 749 18 924 0,05 0,05 0,06 8,61 12,99 PAKİSTAN 22 540 26 735 28 394 0,08 0,08 0,09 18,61 6,21 LETONYA 39 102 45 074 45 725 0,14 0,14 0,14 15,27 1,44 SİNGAPUR 18 994 20 957 22 206 0,07 0,07 0,07 10,33 5,96 BOSNA HERSEK 47 361 56 522 61 851 0,17 0,18 0,19 19,34 9,43 TAYLAND 9 282 11 067 12 211 0,03 0,04 0,04 19,23 10,34 HIRVATİSTAN 33 563 41 959 47 144 0,12 0,13 0,15 25,02 12,36 DIĞ.GÜN.ASYA ÜLK. 48 294 80 838 68 445 0,17 0,26 0,22 67,39 -15,33 SLOVENYA 38 597 41 870 39 899 0,13 0,13 0,13 8,48 -4,71 TOP.GÜN.ASYA 2 215 410 2 323 615 1 692 321 7,74 7,39 5,32 4,88 -27,17 SIRBİSTAN 113 465 137 934 157 568 0,40 0,44 0,50 21,57 14,23 TOPLAM ASYA 4 102 450 4 411 929 3 839 852 14,33 14,03 12,08 7,54 -12,97 MAKEDONYA 115 541 130 648 137 579 0,40 0,42 0,43 13,08 5,31 D İ Ğ . K U Z E Y A M E R İ K A Ü L K . 12 403 15 016 11 324 0,04 0,05 0,04 21,07 -24,59 ARNAVUTLUK 49 954 53 141 59 565 0,17 0,17 0,19 6,38 12,09 D İ Ğ . O R T A A M E R İ K A Ü L K . 4 289 7 121 7 654 0,01 0,02 0,02 66,03 7,48 BULGARİSTAN 1 433 970 1 491 561 1 492 073 5,01 4,74 4,69 4,02 0,03 ARJANTİN 22 255 27 136 28 559 0,08 0,09 0,09 21,93 5,24 ROMANYA 355 144 390 248 385 055 1,24 1,24 1,21 9,88 -1,33 BREZİLYA 65 246 89 442 88 903 0,23 0,28 0,28 37,08 -0,60 DIĞER AVRUPA ÜLKELERI 2 407 3 037 2 894 0,01 0,01 0,01 26,17 -4,71 KOLOMBİYA 7 129 9 853 12 987 0,02 0,03 0,04 38,21 31,81 TOPLAM AVRUPA 16 622 216 18 195 442 18 230 104 58,05 57,84 57,36 9,46 0,19 ŞİLİ 8 183 11 964 12 765 0,03 0,04 0,04 46,21 6,70 AZERBAYCAN 486 381 578 685 593 238 1,70 1,84 1,87 18,98 2,51 VENEZÜELLA 6 769 8 557 9 600 0,02 0,03 0,03 26,41 12,19 BELARUS (B. RUSYA) 152 421 123 607 138 007 0,53 0,39 0,43 -18,90 11,65 D İ Ğ . G Ü N . A M E R İ K A Ü L K . 9 124 12 126 13 152 0,03 0,04 0,04 32,90 8,46 ERMENİSTAN 69 323 72 393 70 956 0,24 0,23 0,22 4,43 -1,98 TOP.GÜN.AMERİKA 118 706 159 078 165 966 0,41 0,51 0,52 34,01 4,33 GÜRCİSTAN 1 112 193 1 152 661 1 404 882 3,88 3,66 4,42 3,64 21,88 TOPLAM AMERİKA 135 398 181 215 184 944 0,47 0,58 0,58 33,84 2,06 KAZAKİSTAN 247 784 315 907 380 046 0,87 1,00 1,20 27,49 20,30 OKYANUSYA 2 876 359 4 694 0,01 0,00 0,01 -87,52 1207,52 KIRGIZİSTAN 35 665 41 197 42 866 0,12 0,13 0,13 15,51 4,05 MİLLİYETSİZ 23 208 26 518 31 739 0,08 0,08 0,10 14,26 19,69 MOLDOVA CUM. 96 196 101 124 108 032 0,34 0,32 0,34 5,12 6,83 YABANCI TOPLAM 28 632 204 31 456 076 31 782 832 100,00 100,00 100,00 9,86 1,04 (*) Veriler Geçicidir.

02’2013 ǀ turizm&yatırım ǀ 83 İSTATİSTİKLER

İstanbul yeni yıla yükselişle girdi

İSTANBUL’A GELEN YABANCI ZİYARETÇİ SAYISI (OCAK 2013) 2011’e Göre 2011’e Göre TÜRKİYE İSTANBUL Değişim Oranı (Aylık) Değişim (Kümülâtif) 2012 2013 2012 2013 17,9 17,9 OCAK 981.611 ? 451.662 532.726

stanbul’a gelen yabancı ziyaretçi sayısı, re gelen yabancıları incelendiğinde ilk beşte İ2013 ün ilk ayında geçen yıla göre artış Almanlar: yüzde 7.7 (41.204), Ruslar: yüzde gösterdi. Önceki yıl ocak ayında 451.662 7.3 (38.835), İngilizler: yüzde 4.1 (21.816), olan değer bu yıl yüzde 17,9’luk bir artışla Amerikalılar: yüzde 4,0 (21.163), Libyalılar: 532.726 olarak gerçekleşti. Milliyetlerine gö- yüzde 3,9 (190.432) şeklinde gerçekleşti. İzmir’e gelen yabancı ziyaretçi sayısı yüzde 21,8 oranında arttı

İZMİR’E OCAK 2013’TE ılın ilk ayında İzmir’e gelen yabancı ziya- Yretçi sayısında geçen yılın aynı dönemine GELEN ZİYARETÇİ SAYISI göre yüzde 21,8 oranında yükselişle 22 bin MİLLİYETİ OCAK TOPLAM 929’ye ulaştı. Ocak 2013’te İzmir’i ziyaret e- ALMANYA 6.620 6.620 den yerli ve yabancı ziyaretçilerin sayısı 46 İTALYA 3.892 3.892 bin 959 olarak gerçekleşti. İzmir’e Alman- A.B.D. 1.865 1.865 ya’dan gelen turist sayısında Ocak ayında Antalya, FRANSA 1.596 1.596 yüzde 20, 21 düşüş yaşanırken, Fransa’da İNGİLTERE 1.427 1.427 yüzde 48,60, İtalya’da yüzde 243,82 ve İn- 2013’e düşüşle HOLLANDA 986 986 giltere’de yüzde 71,93 arasında gelen turist AVUSTURYA 697 697 sayısında ise artış yaşandı. K.K.T.C. 651 651 başladı YUNANİSTAN 638 638 ntalya’ya Ocak 2013’te gelen zi- KANADA 461 461 Ayaretçi sayısı geçen yılın aynı G. KORE 366 366 dönemine göre yüzde 9,80 düşüş RUSYA FED. 281 281 göstererek 111 bin 485 kişiye geriledi. BREZİLYA 263 263 Antalya’nın ana pazarı Almanya’da İSVİÇRE 236 236 yüzde 11,87 düşüş gözlenirken, Rus- BELÇİKA 205 205 ya pazarında yüzde 11,34, Hollanda YABANCI TOPLAM 22.929 22.929 pazarında yüzde 5,4, İngiltere paza- TÜRKİYE 24.030 24.030 rında ise yüzde 17,82 oranında düşüş GENEL TOPLAM 46.959 46.959 yaşandı.

Muğla ilk ayı düşüşle kapattı MUĞLA’YA OCAK 2013’TE GELEN YABANCI ZİYARETÇİ SAYISI uğla’ya Ocak MİLLİYETİ OCAK TOPLAM M2013’te gelen İNGİLTERE 598 598 ziyaretçi sayısı geçen UKRAYNA 195 195 yılın aynı dönemiyle YUNANİSTAN 191 191 eşit kalarak, 2.479 ALMANYA 86 86 kişi olarak gerçek- AMERİKA 48 48 FRANSA 40 40 leşti. Muğla, yılın ilk BULGARİSTAN 33 33 ayında en çok İngiliz RUSYA FED. 26 26 ziyaretçi ağırlarken, YABANCI TURİST 1.217 1.217 İngiltere’yi Ukrayna, YERLİ TURİST 1.262 1.262 Yunanistan ve Al- GENEL TOPLAMI 2.479 2.479 manya takip etti. 2012 TOPLAMI 2.378 3.132.475

842 ǀ turizm&yatırım ǀ 02’2013