PISMO INSTYTUTU HISTORII SZTUKI UNIWERSYTETU KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO W WARSZAWIE ISSN 2544-5014 3 / 2019 / Nr 3 / 2019 Żywa Pagina Z Nazwą Działu
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
ISSN 2544-5014 PISMO INSTYTUTU HISTORII SZTUKI UNIWERSYTETU KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO W WARSZAWIE 3 / 2019 / nr 3 / 2019 Żywa pagina z nazwą działu Od redakcji / 1 3 PUBLIKACJE KSIĄŻKOWE PRACOWNIKÓW Od Redakcji IHS UKSW 2019 artifexnovus Czas i przestrzeń w badaniach sztuki oraz twórczości literackiej W roku 2019 Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego obchodzi / jubileusz 20-lecia. Jego początki sięgają jednak trudnych lat powojennych, ks. profesora Janusza St. Pasierba / 2 Katarzyna Chrudzimska-Uhera, Anna Sylwia kiedy to w 1954 r. usunięta z uniwersytetów Warszawskiego i Jagiellońskiego Urszula Mazurczak Czyż, Jacek Gołębiowski, Bartłomiej 2019 Gutowski, Parafie i kościoły polskie w Chicago / kadra wydziałów teologicznych utworzyła Akademię Teologii Katolickiej. Kilka uwag na temat twórczości Krzysztofa Boguszewskiego / 20 Polish parishes and churches in Chicago, Nowej uczelni oddano zniszczone gmachy pokamedulskie na Bielanach, skąd Aleksander Stankiewicz z fotografiami Norberta Piwowarczyka, nieco wcześniej władze komunistyczne wyrzuciły zakon marianów. Obraz Matki Boskiej Częstochowskiej z daru króla Jana Warszawa 2019 Od samego początku, dzięki przezornej pomocy Prymasa Tysiąclecia Stefana Wyszyńskiego, na ATK była wykładana także historia sztuki, a do zespołu Kazimierza w Rajczy / 34 Marta Wiraszka, Kaplice i mauzolea na wykładowców już w 1956 r. dołączył ks. mgr Janusz St. Pasierb (1929, Lubawa – ks. Szymon Tracz cmentarzach Warszawy w XIX i pierwszej połowie XX wieku, t. 2: Źródła inspiracji, 1993, Warszawa). Wówczas był on zaledwie asystentem. Niespełna 7 lat później Pomiędzy tradycją zakonu a tradycją rodu – treści ideowe Artifex Novus Warszawa 2019 Pismo Instytutu Historii Sztuki ks. Pasierb stanął czele kierunku historia sztuki, będąc jego właściwym fasady kościoła benedyktynek pw. św. Katarzyny w Wilnie / 58 Uniwersytetu Kardynała Stefana twórcą organizacyjnym i merytorycznym. Cmentarz Na Rossie w Wilnie. Historia, sztuka, Anna Sylwia Czyż Wyszyńskiego w Warszawie W roku jubileuszowym, przypominającym o 65-letniej działalności naszej przyroda, red. A.S. Czyż, B. Gutowski, ISSN 2544-5014 uczelni, i wykładanej na niej historii sztuki, trzeci tom czasopisma „Artifex Fundacje sakralne wojewody wołyńskiego Seweryna Warszawa-Kraków 2019 (książka ukazała się Józefa Rzewuskiego (po 1694–1755) / 76 także w tłumaczeniu na jęz. litewski: Rasų Novus”, dedykujemy więc osobie prof. Janusza St. Pasierba – kapłana, poety Redakcja Artifex Novus i eseisty, a dla nas przede wszystkim historyka sztuki: badacza sztuki nowożytnej Irena Rolska kapinės Vilniuje istorija, menas, gamta) ul. Wóycickiego 1/3 bud. 23 i polskiej ikonografii kościelnej w szerokim kontekście kultury europejskiej, Treści ideowe polskich nowożytnych konfesjonałów Cmentarze dawnego powiatu tarnopolskiego, 01-938 Warszawa pioniera działań związanych z ochroną sztuki sakralnej. Był bowiem ks. prof. artifex.uksw.edu.pl jako wyraz potrydenckiego nauczania Kościoła / 96 t. 2, red. A.S. Czyż, B. Gutowski, Kraków 2019 Pasierb – historyk sztuki i literat – przede wszystkim humanistą, poszukującym ks. Arkadiusz Gontarek Lenda novi aevi. Nowożytne zabytki dawnego Odpowiedzialność za przestrzeganie piękna w człowieku i w świecie, poprzez kulturę i dla kultury. Nadzwyczajna zwyczajność. Rembrandt rytownik. opactwa w Lądzie - nowe odkrycia, najnowsze praw autorskich reprodukcji ponoszą Teksty otwiera erudycyjny artykuł prof. Urszuli Mazurczak z KUL, w którym badania, red. J. Nowiński, Ląd-Poznań- autorka analizuje czas i przestrzeń w badaniach i twórczości ks. prof. Pasierba. Nowatorstwo wobec tradycji / 114 autorzy artykułów Warszawa 2019 Aleksander Stankiewicz z UKSW zajmuje się w sposób krytyczny œuvre Joanna A. Tomicka Numer wydany dzięki dofinansowaniu „Musica Ecclesiastica” 2019, t. 14, red. Krzysztofa Boguszewskiego, którego malarstwo w kontekście ikonografii przez Polską Spółkę Gazownictwa Czego o portatywie i pozytywie historyk sztuki nie wie, Cz. Grajewski maryjnej przywoływał w swoich publikacjach ks. prof. Pasierb. Z kolei a co wiedzieć powinien / 130 oraz Uniwersytet Kardynała Stefana ks. Szymon Tracz z UPJPII przedstawia niezwykle ciekawe dzieje wizerunku Wyszyńskiego w Warszawie Czesław Grajewski Przeczytać rzeźbę. Antologia polskiego Matki Boskiej Częstochowskiej z kościoła w Rajczy, które wiążą się z Janem piśmiennictwa o rzeźbie z lat 1957-1981, wybór Kazimierzem – królem nieszczęśliwym, szukającym ukojenia w maryjnej Zbiór fotografii Karola Lanckorońskiego jako źródło do badań i oprac. K. Chrudzimska-Uhera, Fotografie na okładce: nad sztuką religijną renesansu włoskiego. Zarys problematyki A.M. Leśniewska-Zagrodzka, wstęp Fundacja im. ks. Janusza St. Pasierba pobożności. Ks. Pasierb był, jak przypomina autor, członkiem Komisji ds. Opieki oraz zbiory prof. Zbigniewa Bani Konserwatorskiej nad Obrazem Jasnogórskim i wielokrotnie zabierał głos w ujęciu historycznym i współczesnym / 144 A.M. Leśniewska-Zagrodzka, Warszawa 2019 w kwestiach dotyczących cudownego obrazu i kulturowego dziedzictwa Jasnej Ewa Skotniczna Redakcja: Góry. O Czarnej Madonnie napisał też jeden z wierszy (Nocą, kiedy oglądam Prace konserwatorskie przy kamiennej rzeźbie Matki Boskiej WYDARZENIA 2019 dr hab. Katarzyna Chrudzimska-Uhera, obraz), widząc ją „w błękitnych blaskach zimno płonących brylantów” autorstwa Andrzeja Pruszyńskiego z elewacji kościoła prof. UKSW (redaktor naczelna) i „w ultrafiolecie” świecącą „zielono jako ozimina jak łąka w kwietniu”. 12-25 maja prof. UKSW dr hab. Anna Sylwia dr hab. Anna Sylwia Czyż, prof. UKSW Dwa kolejne artykuły dotyczą fundacji sakralnych z pierwszej połowy pw. Matki Bożej Pocieszenia w Żyrardowie – wybrane Czyż i dr Bartłomiej Gutowski wraz (redaktor naukowy numeru) zagadnienia historyczne i technologiczne / 158 ze studentami Instytutu Historii Sztuki dr Paweł Drabarczyk vel Grabarczyk XVIII w. Anna Sylwia Czyż z UKSW ukazuje je w kontekście treści ideowych Piotr Owczarek i Instytutu Archeologii UKSW kontynuowali dr Bartłomiej Gutowski fasady kościoła benedyktynek i działalności Sybilli (Magdaleny) Pacówny prace inwentaryzacyjne na zabytkowych (z-ca redaktor naczelnej) w Wilnie, a prof. Irena Rolska z KUL w odniesieniu do działalności wojewody cmentarzach Ukrainy (dawny pow. zborowski O paryskim pomniku serca Jana Kazimierza – recenzja książki Pawła dr Agnieszka Skrodzka wołyńskiego Seweryna Józefa Rzewuskiego. i złoczowski) (sekretarz redakcji i współredaktor Ks. Arkadiusz Gontarek, absolwent historii sztuki na UKSW, przypomina nam Migasiewicza / 168 numeru) o treściach ikonograficznych, kryjących się w dekoracji polskich nowożytnych Anna Sylwia Czyż 22 listopada prof. UKSW dr hab. Anna Sylwia Czyż otrzymała nagrodę „Przyjaciel Muzeum dr Marta Wiraszka konfesjonałów. Stosując metodę propagowaną przez ks. prof. Pasierba, ukazuje Ziemi Piskiej” wielość kontekstów w odniesieniu do czasów potrydenckich. Redakcja językowa i korekta: Na tropie polsko-żydowskiego dziedzictwa kulturowego w Gruzji W 1985 r. ks. Pasierb wydał tomik poezji Czarna skrzynka z cyklem wierszy i w Izraelu / 172 27 listopada w Wilnie, w ambasadzie RP miała dr Małgorzata Jesiotr miejsce promocja książki poświęconej zatytułowanym Rembrandt, dla których źródłem inspiracji były płótna Magdalena Tarnowska, Romana Rupiewicz cmentarzowi Na Rossie, wydanej przez Recenzenci numeru: znajdujące się w Rijksmuseum. Przywołując metaforę światła i cienia, wskazał Instytut POLONIKA i Towarzystwo Naukowe dr hab. Andrzej Józef Baranowski, prof. na wzrok i słuch, jako pełnoprawne zmysły do interpretacji sztuki. „Societas Vistulana”. Redaktorami monografii IS PAN W zajmującym artykule tradycjonalizm i nowatorstwo Rembrandta – grafika są prof. UKSW dr hab. Anna Sylwia Czyż prof. dr hab. Waldemar Deluga omawia Joanna Tomicka, podkreślając ponadprzeciętne umiejętności i dr Bartłomiej Gutowski Ostravská univerzita techniczne i kreacyjne artysty. dr hab. Piotr Gancarczyk, prof. IS PAN Z kolei prof. Czesław Grajewski z UKSW stara się uporządkować wiedzę 5 grudnia odbyło się spotkanie koleżeńskie – dr hab. Piotr Gryglewski, prof. UŁ uroczyste pożegnanie prof. Zbigniewa Bani, dr Karol Guttmejer Instytut POLONIKA przeciętnego historyka sztuki na temat portatywu i pozytywu, dwóch który po wieloletniej pracy w IHS UKSW ks. dr hab. Michał Janocha, prof. UW niezwykle popularnych instrumentów doby nowożytnej. Ewa Skotniczna przeszedł na zasłużoną emeryturę prof. dr hab. Rūta Janonienė Vilniaus z UPJPII pokazuje fotograficzną kolekcję sztuki włoskiej Karola 14 grudnia IHS UKSW wraz z Fundacją im. dailės akademija Lanckorońskiego, który tak jak ks. Pasierb był zafascynowany czasami ks. Janusza St. Pasierba zorganizował koncert prof. dr hab. Wojciech Kudyba UKSW renesansu. Ksiądz Profesor zajmował się też ochroną sztuki sakralnej, stąd nie poświęcony pamięci ks. prof. Pasierba, dr hab. Ewa Letkiewicz, prof. UMCS może zabraknąć artykułu Piotra Owczarka z ASP w Warszawie, który na którym jego wiersze prezentowała Maja dr hab. Piotr Majewski, prof. UKSW precyzyjnie ukazuje proces konserwacji figury Matki Boskiej Andrzeja Komorowska w oprawie muzycznej na harfę dr hab. Hanna Osiecka-Samsonowicz, Pruszyńskiego z kościoła w Żyrardowie. prof. IS PAN i skrzypce w wykonaniu Anny Sikorzak-Olek Oddając ten numer czasopisma „Artifex Novus”, wiemy jednak, że nie prof. dr hab. Jakub Pokora (Warszawa) i Wojciecha Szlachcichowskiego. Podczas wyczerpuje on pola inspiracji dorobkiem ks. prof. Janusza St. Pasierba koncertu wręczono nagrodę Fundacji dr Izabela Przepałkowska BUW dr hab. Anna Szylar, prof. PWSZ z zakresu