Acta Philologica
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Uniwersytet Warszawski Wydział Neofilologii ACTA PHILOLOGICA 35 Warszawa 2009 Komisja Wydawnicza Wydziału Neofi lologii Uniwersytetu Warszawskiego: prof. dr hab. Barbara Kowalik (przewodnicząca) prof. dr hab. Bożenna Bojar dr Jolanta Dygul dr Anna Górajek dr Łukasz Grützmacher dr Joanna Żurowska dr Marek Paryż Redaktorzy tomu: prof. dr hab. Barbara Kowalik dr Marek Paryż ISSN 0065-1525 © Wydział Neofi lologii Uniwersytetu Warszawskiego Wydanie I, nakład: egz. 200 Skład, łamanie Mariusz Sadowski, Studio M4 Dystrybucja CHZ Ars Polona S.A. ul. Obrońców 25 03-933 Warszawa tel. (22) 509 86 43 fax (22) 509 86 40 Druk i oprawa Sowa – Druk na życzenie www.sowadruk.pl tel. (22) 431 81 40 Spis treści Od Redakcji ..................................................................................................................................................... 5 * * * Portrety Filologów / Portraits of Philologists Barbara Kowalik Hanna Malewska the Medievalist ................................................................................................................ 7 * * * Dominika Oramus A Rhetoric of Novelty: Cyberpunk and Academia .................................................................................. 13 Agata Preis-Smith Was Ada McGrath a Cyborg, or, the Post-human Concept of the Female Artist in Jane Campion’s Th e Piano ................................................................................... 21 Agnieszka Gerwatowska Beauty and the Beast and Jacques Derrida – Overturning the Hierarchy. An Analysis of Two Short Stories: Th e Tiger’s Bride by Angela Carter and Th e Grain of Truth by Andrzej Sapkowski ............................. 28 Bartłomiej Błaszkiewicz Th e Shadows of the Past in Neil Gaiman’s Chivalry ................................................................................. 34 Ewa Szymańska-Sabala Th e Cons and Pros of Being Dead. Th e Meaning of Life and Language in Hotel World by Ali Smith .......................................................... 42 Ewa Meducka Agents of Authority: Messengers in Shakespeare’s Plays ........................................................................ 49 Grzegorz Buczyński Insults in the Embassy Scenes in the Alliterative Morte Arthure ............................................................ 57 * * * Waldemar Czachur Europäische Erinnerungskultur im Jahre 2009. Eine Herausforderung für Mitteleuropa ................. 65 Paweł Piszczatowski Büchner in der Klinik Achterloo – Dürrenmatts fatalistisches Welttheater ........................................ 72 Maria Stolarzewicz Intentionen von Goethes „Zauberfl öte“ (Zweiter Teil) ........................................................................... 80 Krzysztof Tkaczyk Carl Einstein. Ku totalności przeżycia ....................................................................................................... 89 Agnieszka Jezierska Narracje rodzinne Birgit Vanderbeke ........................................................................................................ 96 Tomasz Bereziński Kurt Tucholskys Erzählungen in der Perspektiveder Th eorie der Groteske von Michail Bachtin ............................................................................................................ 103 * * * Hanna Serkowska Non potevano non dire di no… Sull’immaturità e il sessantotto in Italia .......................................... 109 Joanna Szymanowska La scrittura saviniana tra diversità, frontiere e decostruzione ............................................................. 115 Luiza Bieńkowska Analisi del commento di Giuseppe Nava a Myricae di Giovanni Pascoli ........................................... 124 Małgorzata Jodłowska Il fumetto giallo in Italia: come si è fatto strada? ................................................................................... 129 Ewa Nicewicz Alfabeti, breviari, dizionari – c’era una volta la guerra .......................................................................... 136 Małgorzata Albrecht Emigracja jako utrata – Vita Melanii G. Mazzucco ............................................................................... 145 * * * Izabella Zatorska Le divorce entre le vrai et le justedans le discours sur Madagascar aux XVIIe et XVIIIe siècles ...... 153 Monika Kulesza Le conte dans le roman, exemple d’Histoire d’Hypolite, comte de Duglas de Mme d’Aulnoy ........... 164 Judyta Zbierska-Mościcka L’image au service du texte dans la littérature belge de langue française ............................................ 171 Małgorzata Szymańska Le thème de l’étranger chez quelques romancières romandes contemporaines ................................. 178 * * * Anna Kalewska Baltasar Dias – o dramaturgo quinhentista português revisitadoe o Teatro do seu nome como espaços culturais polivalentes ................................................................. 185 Od Redakcji Acta Philologica, forum naukowe Wydziału Neofi lologii, jest od wielu lat cennym miejscem spo- tkania w przestrzeni druku dla badaczy języka, kultury i literatury istotnych w Europie i na świecie obszarów – angielskiego, niemieckiego, francuskiego, hiszpańskiego, włoskiego, węgierskiego i ni- derlandzkiego. Chociaż kolejnemu tomowi nie przyświeca wiodący temat, można w nim dostrzec podobne zainteresowania i kierunki eksploracji (m. in. problematyka europejska, komparatysty- ka, wątki polskie, dramat i teatr, gatunki popularne, krytyka postmodernistyczna, feministyczna i postkolonialna). W panoramicznym eseju otwierającym część angielską Dominika Oramus zwraca uwagę na bli- skie związki świadomości postmodernistycznej z literaturą fantastyczno-naukową, wpływ kreacji wi- zjonerów na rozwój globalnego społeczeństwa oraz zbliżenie literaturoznawstwa i socjologii, a także wyjaśnia, dlaczego krytyka akademicka znacznie przychylniej niż przed laty odnosi się obecnie do SF. Esej Agaty Preis-Smith na temat bohaterki fi lmu Jane Campion Fortepian można odczytać m. in. jako egzemplifi kację przenikania do dyskursu postmodernistycznego pojęć stworzonych przez wy- obraźnię fantastyczną, takich jak cyborg. Eseje Agnieszki Gerwatowskiej i Bartłomieja Błaszkiewi- cza łączy zainteresowanie przepisywaniem na nowo dawnych narracji przez współczesnych autorów – baśni w opowiadaniach Angeli Carter i legendy o Graalu w opowiadaniu Neila Gaimana. Femini- styczna krytyka stereotypów patriarchalnych przewija się w esejach Agaty Preis-Smith, Agnieszki Gerwatowskiej i Ewy Szymańskiej-Sabali, która opisując związki psychiki z ciałem w eksperymen- talnej prozie Ali Smith sięga do średniowiecznych i renesansowych dialogów duszy i ciała. Eseje Ewy Meduckiej i Grzegorza Buczyńskiego na dobre przenoszą nas do tamtych epok, odsłaniając wielora- kie funkcje posłańców i posłów w dramatach Szekspira i romansach arturiańskich. Artykuły germanistyczne zawierają wnikliwe analizy kulturowe i literackie. Waldemar Czachur podejmuje aktualny i trudny temat wspólnej historii Europy, skupiając się na pojęciu Europy Środ- kowej i sytuacji poszczególnych krajów tego regionu. Pozostałe eseje dotyczą twórczości znanych i mniej znanych autorów niemieckich. Paweł Piszczatowski zgłębia ideę fatalizmu historycznego w ostatniej sztuce F. Dürrenmatta w nawiązaniu do twórczości innego dramatopisarza, G. Büchne- ra. Maria Stolarzewicz śledzi związki opery Mozarta z nieukończonym dziełem Goethego. Krzysz- tof Tkaczyk przypomina sylwetkę zapomnianego niemieckiego pisarza, Carla Einsteina, Monika Jezierska zaś analizuje metodę artystyczną w dwóch opowiadaniach mało znanej w Polsce pisarki, 6 OD REDAKCJI Birgit Vanderbeke. W oparciu o teorię Bachtina, Tomasz Bereziński bada rolę groteski w zbiorze opowiadań Kurta Tucholskiego. W pracach o kulturze i literaturze włoskiej dominuje współczesna problematyka. Hanna Ser- kowska przedstawia publikacje związane z czterdziestą rocznicą włoskich strajków studenckich z 1968 r. oraz zawartą w nich diagnozę tamtych wydarzeń przez pryzmat syndromu niedojrzałości. Joanna Szymanowska, badając przyczyny ożywionego zainteresowania włoskiej krytyki literackiej twórczością zapomnianego na kilkadziesiąt lat pisarza, Alberta Savinia, upatruje je w postmoder- nistycznej poetyce autora, który najwyraźniej wyprzedzał własne czasy. Luiza Bieńkowska poddaje analizie gatunek komentarza krytycznoliterackiego na przykładzie krytycznego wydania G. Navy zbioru poezji G. Pascolego. Małgorzata Jodłowska dokonuje przeglądu gatunku włoskiej literatu- ry popularnej, jakim jest komiks połączony z powieścią kryminalną. Ewa Nicewicz zaś prezentuje konfl ikt między włoskimi krytykami a tzw. „młodymi pisarzami”. Wreszcie Małgorzata Albrecht omawia prozę Melanii G. Mazzucco. Studia poświęcone autorom francuskojęzycznym otwiera artykuł Izabelli Zatorskiej na temat dyskursu francuskich kolonizatorów Madagaskaru w XVII i XVIII w. i dostrzegalnych w nim pra- widłowości i sprzeczności, z ukazaniem Maksymiliana Wiklińskiego, Polaka służącego na Madaga- skarze, jako pioniera dyskursu o innych kulturach według zasad prawdy i sprawiedliwości. Monika Kulesza analizuje funkcje baśni w powieści miłosnej pani d’Aulnoy z 1690 r. Judyta Zbierska-Mo- ścicka dokonuje syntezy związków powieści belgijskiej z malarstwem na podstawie twórczości pię- ciu wybranych pisarzy. Małgorzata Szymańska zaś porusza kwestie inności, tożsamości i kobiecości w analizie cudzoziemców w utworach współczesnych pisarek szwajcarskich. Zbiór artykułów zamyka esej iberystki Anny Kalewskiej poświęcony postaci szesnastowiecz- nego dramaturga portugalskiego Baltasara Diasa i Teatrowi Baltasar Dias