De Ronde van Spanje van 1935 t/m 2017

Editie 2017

Door:

H.V. Anderz

1 2 3 4 Van H.V. Anderz zijn inmiddels de volgende boeken verschenen:

Voetbal: Voetbalfinales Het Internationale Clubvoetbal

Schaatsen: De Olympische Geschiedenis van het Langebaanschaatsen. Editie 2013. De Olympische Geschiedenis van het Langebaanschaatsen van 1924 t/m 2014.

Wielrennen: Ronde van Frankrijk van 1903 t/m 2017. Ronde van Italie van 1909 t/m 2017. Ronde van Spanje van 1935 t/m 2017.

5 6 H.V. Anderz.

Met dank aan Wikipedia en FotoSketcher. Bewerking omslag en andere afbeeldingen: H.V. Anderz.

Eerste Druk

2017

Bravenewbooks.nl

7 Copyright © 2017 H.V. Anderz.

Toestemming wordt verleend tot het kopiëren, verspreiden en/of wijzigen van dit document onder de bepalingen van de GNU Vrije Documentatie Licentie, versie 1.2 of iedere latere versie uitgegeven door de Free Software Foun- dation; met als Omslagteksten voor de Voorkant en met als Omslagteksten voor de Achterkant. Een kopie van de licentie is opgenomen in de sectie getiteld “GNU Vrije Documentatie Licentie”.

8 Proloog

9 10 Voorwoord

In mijn jeugd, zo in de zestiger jaren van de vorige eeuw, stond in de zomermaanden de Tour de centraal in de Nederlandse en mijn Sportbeleving van de zomerweken. Er was ook wel een Ronde van Italie, en ook nog een Ronde van Spanje, maar daar werd in de toenmalige media, radio en televisie, in mijn herinneringen geen of maar heel weinig aandacht aan besteed.

Herinneringen aan heroische Vuelta-etappes kan ik alleen maar naar boven halen uit later jaren. Ik herinner me de Vuelta die won eigenlijk alleen maar van later tijd, toen ik erover las. Zo ook met de overwining in de Vuelta van een tiental jaren later.

De media kregen in mijn herinnering eigenlijk pas in de gaten dat de Ronde van Spanje ook prachtige etappes opleverde, in de tijd van Alex Zulle en ……

Maar niet getreurd om dat vergeten verleden, hier heb ik het allemaal eens proberen uit te zoeken, uitgaande van de etappe-winnaars. Helaas kon ik van de etappes van de Rondes van Spanje niet alle uitslagen achterhalen, zoals van de Rondes van Frankrijk en Italie me wel gelukt is, maar dat is een ander verhaal…..

H.V. Anderz

2017

11 12 Ronde van Spanje Vuelta Ciclista a España

De Ronde van Spanje (Vuelta Ciclista a España) is een wielerwedstrijd, die sinds 1935 bijna jaarlijks wordt gehouden in Spanje. Het is een van de drie Grote Rondes. Vanaf 2011 behoort hij tot de UCI World Tour, nadat hij sinds 2008 in de Historische kalender werd opgenomen.

De Ronde van Spanje is net als de en de Giro d'Italia een belangrijke ronde in de wielersport. Vanwege hun grote aanzien en hun lengte (drie weken) worden deze drie rondes samen wel ‘De Drie Grote Rondes’ genoemd.

Waar de Tour de France in het begin van de zomer wordt gehouden, wordt de Ronde van Spanje later in de zomer gehouden. Vroeger werd de Vuelta in april-mei gehouden. De koers heeft door de verplaatsing naar later in het jaar (in 1995) meer prestige gekregen en is daardoor internationaler van karakter geworden, ook omdat renners die in de Ronde van Frankrijk teleurgesteld hebben, in de Vuelta hun seizoen willen goedmaken (bijvoorbeeld in 2014). Een overwinning in de Vuelta wordt nu even belangrijk geacht als een overwinning in de Giro wat voorheen veel minder was.

De Spanjaard is met vier eindzeges (2000, 2003-2005) tot en met heden recordhouder. De ronde is zevenmaal door een Belg gewonnen en tweemaal door een Nederlander. De meest opmerkelijke overwinning van een Belg dateert van 1977: leidde het klassement vanaf de eerste dag en schreef 13 van de 19 etappes op zijn naam.

13 Anders dan de Ronde van Frankrijk en de Ronde van Italië, heeft de Ronde van Spanje geen traditionele truien voor de klassementsleiders. In de loop van de jaren zijn de leiderstruien van kleur en uiterlijk, meestal omdat er dan een nieuwe sponsor is gekomen, veranderd. De trui voor het algemeen klassement was van 1946-1950 wit; van 1955-1976 geel; in 1977 oranje; van 1978-1998 geel; van 1999-2009 goud en vanaf 2010 rood, dit laatste omdat de goudgele trui verward werd met de gele trui in de Ronde van Frankrijk. De trui voor het puntenklassement is sinds 2009 groen (voorheen blauw met gele vissen en dáárvoor oranje) en de trui voor het bergklassement is vanaf 2010 wit met blauwe bolletjes.

Naast deze drie klassementen heeft de Ronde van Spanje vaak nog een vierde klassement, en ook dat verandert regelmatig. Tegenwoordig is dat klassement het combinatieklassement, dat berekend wordt door de klasseringen in de overige drie klassementen bij elkaar op te tellen. De renner met het laagste aantal punten is leider in het combinatieklassement en krijgt de witte trui (was eerder zilvergrijs en daarna oranje-groen). Vaak is dit dezelfde renner als de eindwinnaar van het algemeen klassement. In 2005 was zelfs de hele top vijf van het combinatieklassement hetzelfde als de top vijf van het algemeen klassement. Voordat het combinatieklassement werd ingesteld was er een klassement voor de metas volantes (tussensprinten), en daarvoor was er een regelmatigheids klassement. Een trui voor het jongerenklassement, zoals wel gebruikt wordt bij de Ronde van Frankrijk, bestaat in de Ronde van Spanje niet.

De Ronde van Spanje heeft lange tijd gezocht naar beklimmingen die zich naar status konden meten met de Alpe d'Huez en de in de Ronde van Frankrijk, of de Mortirolo in de Ronde van Italië. In 1999 werd voor het eerst gefinisht op de Alto de El Angliru, in Asturië. Deze reus is 12,55 km lang en heeft een gemiddeld stijgingspercentage van 10,1%. Maar de laatste zes kilometer worden beklommen aan meer dan 13% gemiddeld. Het steilste stuk, beter bekend als Cueña les Cabres, op drie kilometer van de top, heeft een percentage van 23,6%.

El Angliru is sindsdien zes keer beklommen, maar heeft al de naam een van de zwaarste beklimmingen uit de wielersport te zijn. De klim staat bekend als 'de verschrikkelijke Angliru' en 'het beest van Asturië'. De organisatie van de Ronde van Spanje liet na 2002 weten dat El Angliru niet snel meer opgenomen zou worden in het parcours. Dit omdat renners in stormweer naar boven moesten en door de hevige regen de auto's niet boven geraakten op de steile stroken. Daardoor moesten bepaalde renners met lekke banden de berg oprijden. In 2008 echter is de beklimming toch weer opgenomen in het parcours.

Andere bekende beklimmingen zijn de Lagos de Covadonga (eveneens in Asturië), de Alto de Abantos, de Sierra Nevada, Arcalis (in Andorra), Rassos de Peguera en Cerler.

14 De Ronde van Spanje kent over het algemeen meer bergetappes en aankomsten bergop dan de andere twee grote rondes, wel zijn deze bergetappes gemiddeld iets minder zwaar.

15 16 Proloog 009

Voorwoord 011

Ronde van Spanje 013

Inhoudsopgave 017

Inleiding 027

Deel I 029

Overzicht van alle edities van de ronde van Spanje 031

Ronde van Spanje van 1935 032 - Marinus Valentijn 033 - Gerrit van de Ruit 034 Ronde van Spanje van 1936 034

Tussen 1937 en 1940 werd de Vuelta niet verreden 036

Ronde van Spanje van 1941 036

Ronde van Spanje van 1942 038

De Vuelta werd niet verreden in de jaren 1943 en 1944 039

17 De Ronde van Spanje van 1945 040

De Ronde van Spanje van 1946 041 - Jan Lambrichs 042 - Frans Pauwels 043 - Cees Joosen 043 - Charles van de Voorde 044 - Jefke Jansen 044 - Huub Sijen 044 Ronde van Spanje van 1947 045 - Arie Vooren 046 Ronde van Spanje van 1948 046

In 1949 werd er geen Ronde van Spanje verreden 048

Ronde van Spanje van 1950 048

In 1951, 1952, 1953 en 1954 werden er geen Rondes van Spanje gereden 049

Ronde van Spanje van 1955 050 - Jan Nolten 050 Ronde van Spanje van 1956 051

Ronde van Spanje van 1957 052

Ronde van Spanje van 1958 053 - Daan de Groot 054 - 054 Ronde van Spanje van 1959 055

Ronde van Spanje van 1960 056

Ronde van Spanje van 1961 057 - Jef Lahaye 058 Ronde van Spanje van 1962 058 - Ab Geldermans 059 - Michel Stolker 060 Ronde van Spanje van 1963 061 - 061 Ronde van Spanje van 1964 064

Ronde van Spanje van 1965 063

Ronde van Spanje van 1966 064 - 065 - Cees Haast 066

18 - Henk Nijdam 066 - 066 - 067 - Rik Wouters 067 Ronde van Spanje van 1967 068 - Jan Janssen 069 - 070 - Jan Harings 070 - Arie den Hartog 071 - Hoe Jan Janssen en de Televizier ploeg voor de succesvolste Vuelta ooit zorgden 072 Ronde van Spanje van 1968 074

Ronde van Spanje van 1969 075 - Rinie Wagtmans 076 Ronde van Spanje van 1970 077 - Rene Pijnen 078 - Jan Serpenti 079 Ronde van Spanje van 1971 079 - Ger Harings 080 - Gerard Vianen 081 - Joop Zoetemelk 081 - Wim Schepers 081 Ronde van Spanje van 1972 082 - Cees Koeken 083 Ronde van Spanje van 1973 084

Ronde van Spanje van 1974 086

Ronde van Spanje van 1975 087 - 088 Ronde van Spanje van 1976 089 - Theo Smit 090 - Cees Priem 091 Ronde van Spanje van 1977 091 - 092 Ronde van Spanje van 1978 093 - Adri ‘Jos’ Schipper 094 - Fons van Katwijk 094 Ronde van Spanje van 1979 095 - Adri van Houwelingen 096 - 096 - De Vuelta van Joop Zoetemelk 097 Ronde van Spanje van 1980 099 - Peter Zijerveld 100 - Jos Lammertink 101

19 Ronde van Spanje van 1981 101 - Heddie Nieuwdorp 102 Ronde van Spanje van 1982 103 - Jo Maas 105 Ronde van Spanje van 1983 105 - Henri Manders 107 Ronde van Spanje van 1984 107 - Alberto Fernandez Blanco 108 - Martin Havik 108 Ronde van Spanje van 1985 109 - Bert Oosterbosch 110 - Gerard Veldscholten 110 Ronde van Spanje van 1986 111 - Peter Winnen 112 Ronde van Spanje van 1987 114

Ronde van Spanje van 1988 116 - Mathieu Hermans 117 Ronde van Spanje van 1989 118 - Luc Suykerbuyk 119 Ronde van Spanje van 1990 120 - Erwin Nijboer 121 Ronde van Spanje van 1991 122 - Michel Zanoli 123 - Jean-Paul van Poppel 124 - Steven Rooks 124 - Tom Cordes 125 Ronde van Spanje van 1992 126 - Jelle Nijdam 127 - Gert-Jan Theunisse 128 - Erik Breukink 128 Ronde van Sapnje van 1993 130

Ronde van Spanje van 1994 132 - Bart Voskamp 133 Ronde van Spanje van 1995 134 - Jeroen Blijlevens 135 Ronde van Spanje van 1996 136

Ronde van Spanje van 1997 138 - Leon van Bon 139 - Max van Heeswijk 140 Ronde van Spanje van 1998 141

20 Ronde van Spanje van 1999 142 - Jan Boven 143 - Bram de Groot 144 - Aart Vierhouten 144 - Servais Knaven 145 - Remko van der Ven 145 Ronde van Spanje van 2000 146 - Jans Koerts 147 Ronde van Spanje van 2001 148 - Karsten Kroon 149 Ronde van Spanje van 2002 150

Ronde van Spanje van 2003 152

Ronde van Spanje van 2004 153 - Bram Tankink 160 Ronde van Spanje van 2005 161 - Thorvald Veneberg 162 - Niels Scheunemann 163 - Koos Moerenhout 163 Ronde van Spanje van 2006 164

Ronde van Spanje van 2007 167 - Tom Stamsnijder 179 - 180 Ronde van Spanje van 2008 181 - Maarten Tjallingii 184 - Theo Eltink 184 - Marc de Maar 185 - 186 Ronde van Spanje van 2009 187 - Liewe Westra 195 - Matthe Pronk 196 - Jens Mouris 196 - Johnny Hoogerland 196 - 197 - Tom Leezer 198 - soleert naar een Etappe-Zege 199 - Martijn Maaskant 199 Ronde van Spanje van 2010 199 - Theo Bos 209 - Michel Kreder 211 -Sebastiaan Langeveld 211 - Laurens ten Dam 212 - Nikki Terpstra 214

21 Ronde van Spanje van 2011 215 - Steven Kruiswijk 220 - 220 - Tom Jelte Slagter 221 - Albert Timmer 222 - Tom Veelers 222 - Roy Curvers 222 - Koen de Kort 223 - Martijn Keizer 224 - Pim Ligthart 224 - Wout Poels 224 Ronde van Spanje van 2012 225 - Thomas Dekker 228 - Raymond Kreder 229 - Joost van Leijen 229 - Dennis van Winden 229 - Koen de Kort 229 - 230 - Bart-Jan Lindeman 230 - Wouter Mol 231 - Rob Ruigh 231 Ronde van Spanje van 2013 232 - Ramon Sinkeldam 234 - Barry Markus 234 - Bauke Mollema treedt in grote voetsporen 234 Ronde van Spanje van 2014 235 - Wilko Kelderman 236 - Moreno Hofman 237 Ronde van Spanje van 2015 237 - 240 - Mike Theunissen 240 - Boy van Poppel 240 - Danny van Poppel 241 - Tom Dumoulin wint bijna de Vuelta 241 - Lindeman en van Poppel slaan hun slag 241 - Jan Janssen zat op de fiets toen Tom Dumoulin de Vuelta verloor. 242 Ronde van Spanje van 2016 243 - 244 - 244 - Robert Gesink de aanvaller 245 Ronde van Spanje van 2017 246 - Wilco Kelderman klimt toch nog naar plaats vier op de slotdag 256 - 256 - 256 - 257 - Daan Olivier 257 - Peter Koning 257 - Jetse Bol 257

22 De Winnaars van de Ronde van Spanje 259 - Belgie 1935, 1936 259 - Julian Berrendero Spanje 1941, 1942 259 - Delio Rodriguez Spanje 1945 259 - Dalmacio Langarcia Spanje 1946 260 - Edward van Dijck Belgie 1947 261 - Spanje 1948 261 - Emillio Rodriguez Spanje 1950 261 - Frankrijk 1955 262 - Italie 1956 262 - Jesus Lorono Spanje 1957 262 - Frankrijk 1958 263 - Antonio Suarez Spanje 1959 263 - Belgie 1960 264 - Spanje 1961 264 - West-Duitsland 1962 264 - Frankrijk 1963 265 - Frankrijk 1964 265 - West-Duitsland 1965 266 - Francisco Gabica Spanje 1966 266 - Jan Janssen Nederland 1967 267 - Italie 1968 267 - Frankrijk 1969 268 - Luis Ocana Spanje 1970 268 - Ferdinant Bracke Belgie 1971 269 - Jose Manuel Fuente Spanje 1972, 1974 270 - Belgie 1973 270 - Augustin Tamames Spanje 1975 271 - Jose Pessarodona Spanje 1976 271 - Freddy Maertens Belgie 1977 272 - Frankrijk 1978, 1983 272 - Joop Zoetemelk Nederland 1979 273 - Faustino Ruperez Spanje 1980 274 - Italie 1981 274 - Spanje 1982 274 - Eric Caritoux Frankrijk 1984 275 - Spanje 1985, 1989 276 - Alvaro Pino Spanje 1986 276 - Colombia 1987 277 - Ierland 1988 278 - Mario Giovannetti Italie 1990 279 - Melchor Mauri Prat Spanje 1991 279 - Tony Rominger Zwitserland 1992, 1993, 1994 279 - Frankrijk 1995 281 - Alex Zulle Zwitserland 1996, 1997 281 - Spanje 1998 282 - Duitsland 1999 282 - Roberto Heras Spanje 2000, 2003, 2004, 2005 283 - Angel Casero Spanje 2001 283 - Aito Gonozalez Spanje 2002 284 - Aleksandr Vinokoerov Kazachstan 2006 285 - Denis Mensjov Rusland 2007 285

23 - Alberto Contador Spanje 2008, 2012, 2014 286 - Spanje 2009 287 - Italie 2010 288 - Juan Jose Cobo Spanje 2011 288 - Verenigde Staten 2013 289 - Italie 2014 290 - Colombia 2016 291 - Groot-Brittannie 2017 292 Klassementen in de Ronde van Spanje 293 - Winnaars van de Ronde van Spanje 294 - Puntenklassement 295 - Bergklassement 297 - Combinatie Klassement 299 - Ploegenklassement 300 Nederlandse Leiderstruidragers 303 - Ranglijst Rode Trui dragers 303 - Nederlandse Etappewinnaars 304 - Nederlandse deelnemers 307

Deel II 313 Ronde van Spanje voor Vrouwen 315

Alle edities van de Ronde van Spanje voor Vrouwen 317 - De Emakumeen Bira van 1988 317 - De Emakumeen Bira van 1989 317 - De Emakumeen Bira van 1990 318 - De Emakumeen Bira van 1991 318 - De Emakumeen Bira van 1992 318 - De Emakumeen Bira van 1993 319 - De Emakumeen Bira van 1994 319 - De Emakumeen Bira van 1995 319 - De Emakumeen Bira van 1996 320 - De Emakumeen Bira van 1997 329 - De Emakumeen Bira van 1998 321 - De Emakumeen Bira van 1999 321 - De Emakumeen Bira van 2000 321 - De Emakumeen Bira van 2001 322 - De Emakumeen Bira van 2002 322 - De Emakumeen Bira van 2003 323 - De Emakumeen Bira van 2004 324 - De Emakumeen Bira van 2005 324 - De Emakumeen Bira van 2006 324 - De Emakumeen Bira van 2007 325 - De Emakumeen Bira van 2008 326 - De Emakumeen Bira van 2009 326 - De Emakumeen Bira van 2010 327 - De Emakumeen Bira van 2011 327 - De Emakumeen Bira van 2012 328 - De Emakumeen Bira van 2013 328

24 - De Emakumeen Bira van 2014 329 - De Emakumeen Bira van 2015 329 - De Emakumeen Bira van 2016 330 - De Emakumeen Bira van 2017 330 Alle Winnaressen van de Ronde van Spanje voor vrouwen 333 - Immaculada de Carlos Spanje 1988 333 - Maria Mora Cicera Spanje 1989 333 - Josune Gorostidi Spanje 1990 333 - Joane Somarriba Spanje 1991, 2000, 2004 334 - Lenka Ilavska Slowakijke 1992 334 - Elana Barillova Slowakijke 1993, 1994 334 - -Ciprelli Frankrijk 1995 335 - Teodora Ruano Sanchon Spanje 1996 335 - Hanka Kupfernagel Duitsland 1997, 1998, 1999 336 - Leontien van Moorsel Nederland 2001 336 - Edita Pukinskaite Litouwen 2002 337 - Mirjam Melchers Nederland 2003 337 - Svetlana Boebnenkova Rusland 2005 338 - Fabiana Luperini Italie 2006 338 - Susanne Ljunskog Zweden 2007 339 - Marianne Vos Nederland 2008, 2011 340 - Judith Arndt Duitsland 2009, 2012 341 - Claudia Hausler Duitsland 2010 341 - Emma Johansson Zweden 2013, 2016 342 - Pauline Ferrand-Prevot Frankrijk 2014 343 - Katarzyna Niewiadoma Polen 2015 343 - Asleigh Moolman Zuid-Afrika 2017 344 De Emakumeen Saria 345

Epiloog 349

25 26 Inleiding

Vuelta a España: Ronde van Spanje De Vuelta a España is naast de Giro d’Italia en de Tour de France één van de drie Grote Ronden die verdeeld over drie weken wordt gereden. Over het algemeen kent de Vuelta 21 etappes die doorgaans ook allemaal in Spanje worden verreden, hoewel er ook edities waren waarbij er etappes in Nederland, België, Frankrijk, Portugal en Andorra werden gereden.

De Vuelta de España is volgens veel wielerfans én professionals de laatste jaren uitgegroeid tot de beste en mooiste van de drie Grote Ronden. Inmiddels is het alweer heel lang geleden dat een Nederlander de Ronde van Spanje won: in 1979 was Joop Zoetemelk de laatste en in 1967 was Jan Jansen de eerste die won. De Vuelta werd in totaal dus twee keer door een Nederlander gewonnen.

De laatste jaren is de Vuelta de laatste rittenkoers van de grote drie op de agenda, en vindt plaats vanaf de laatste week in augustus tot halverwege september. Het weer in Spanje kan meedogenloos zijn in deze periode en het Spaanse landschap onverbiddelijk.

Historie Vuelta a España De Vuelta a España ontstond in de jaren dertig als een initiatief van enkele Baskische fietsfabrikanten in het plaatsje Eibar, waaronder het huidige BH Bikes en Orbea. Voor hen was het een mooie gelegenheid om het publiek bekend te maken met hun producten en een mooie tak van sport. In 1935 werd de eerste officiële editie van de Vuelta a España verreden. Dat de Vuelta zou uitgroeien

27 tot één van de belangrijkste rittenkoersen op de wielerkalender, hadden ze toen niet durven dromen. In 2017 wordt de 72ste editie van de Vuelta verreden. De jongste Vuelta-winnaar ooit was Angelino Soler die op zijn 21ste de Vuelta van 1961 won.

De vijf klassementen van de Vuelta a España Er zijn meestal vijf klassementen in de Vuelta a España en er worden vier soorten truien verdeeld:

- De Rode Trui voor het Algemeen klassement. - De Groene Trui voor het Puntenklassement. - De Blauwe Bolletjestrui voor het Bergklassement. - De Witte Trui voor het Combinatieklassement.

De Belg Freddy Maertens boekte de meeste etappeoverwinningen binnen één editie van de Vuelta. In 1977 won hij er dertien. José Luis Laguía won het bergklassement het vaakst: vijf keer. Sean Kelly en Laurent Jalabert wonnen het puntenklassement elk vier keer en zijn daarmee ook recordhouder.

Duizelingwekkende stijgingspercentage in de Vuelta De Ronde van Spanje heeft elk jaar weer een zeer gevarieerd parcours en volgens velen is het alleen al door de rittenopbouw de mooiste van de Grand Tours. Spanje kent veel soorten landschappen en natuurlijk flink wat hoge bergen. In vergelijking met de Giro d’Italia en de Tour de France heeft de Vuelta veel aankomsten bergop. De Bola del Mundo, Lagos de Covadonga en de Altu L’Angliru zijn, met hun duizelingwekkende stijgingspercentages van boven de 20%, de laatste jaren regelmatig terugkerende hoogtepunten.

De Vuelta waarin de meeste deelnemers de finish bereikte, was de Vuelta van 2011 toen 167 van de 198 rijders haalden. In 1941 haalden slechts 16 deelnemers de finish. Het was de eerste Vuelta die na de Spaanse Burgeroorlog werd gereden. Er verschenen toen maar 32 deelnemers aan de start waaronder slechts vier niet-Spanjaarden.

De Vuelta heeft in afgelopen edities steeds drie tijdritten gekend, één ploegentijdrit en twee individuele tijdritten waarvan er meestal één een klimtijdrit was.

28 Deel 1

Alle Vuelta’s

29 30 Overzich van alle Edities van de Ronde van Spanje

De Ronde van Spanje (Vuelta Ciclista a España) is een wielerwedstrijd die sinds 1935 bijna jaarlijks wordt gehouden in Spanje. Het is een van de drie Grote Rondes. Vanaf 2011 behoort hij tot de UCI World Tour, nadat hij sinds 2008 in de Historische kalender werd opgenomen.

De Ronde van Spanje is net als de Tour de France en de Giro d’Italia een belangrijke ronde in de wielersport. Vanwege hun grote aanzien en hun lengte (drie weken) worden deze drie rondes samen wel De Drie Grote Rondes genoemd.

Waar de Tour de France in het begin van de zomer wordt gehouden, wordt de Ronde van Spanje later in de zomer gehouden. Vroeger werd de Vuelta in april-mei gehouden. De verplaatsing van de Vuelta heeft het prestige van de koers doen toenemen. De koers is veel internationaler van karakter geworden, bijvoorbeeld omdat renners die in de Ronde van Frankrijk teleurgesteld hebben, in Spanje hun seizoen willen goedmaken. De Ronde van Spanje wordt ook als voorbereiding op het wereldkampioenschap gereden. Een overwinning in de Vuelta wordt nu over het algemeen even belangrijk geacht als een overwinning in de Giro.

De Ronde van Spanje heeft lange tijd gezocht naar beklimmingen die zich naar status konden meten met de Alpe d’Huez en de Mont Ventoux in de Ronde van Frankrijk, of de Mortirolo in de Ronde van Italië. In 1999 werd voor het eerst gefinisht op de Alto de El Angliru, in Asturië. Deze reus is 12,55 km lang en heeft een gemiddeld stijgingspercentage van 10,1%. Maar de laatste zes kilometer worden beklommen aan meer dan 13% gemiddeld. Het steilste stuk, beter bekend als Cueña les Cabres, op

31 drie kilometer van de top, heeft een percentage van maar liefst 23,6%. El Angliru is sindsdien zes keer beklommen, maar heeft al de naam een van de zwaarste beklimmingen uit de wielersport te zijn. De klim staat bekend als ‘de verschrikkelijke Angliru’ en ‘het beest van Asturië’. De organisatie van de Ronde van Spanje liet na 2002 weten dat El Angliru niet snel meer opgenomen zou worden in het parcours. Dit omdat renners in stormweer naar boven moesten en door de hevige regen de auto’s niet boven geraakten op de steile stroken. Daardoor moesten bepaalde renners met lekke banden de berg oprijden. In 2008 echter is de beklimming toch weer opgenomen in het parcours.

Andere bekende beklimmingen zijn de Lagos de Covadonga (eveneens in Asturië), de Alto de Abantos, de Sierra Nevada, Arcalis (in Andorra), Rassos de Peguera en Cerler. De Ronde van Spanje kent over het algemeen meer bergetappes en aankomsten bergop dan de andere twee grote rondes, wel zijn deze bergetappes gemiddeld iets minder zwaar.

Nederlandse deelnemers waren er niet altijd. Niet in iedere versie van de Vuelta stonden Nederlanders aan de start. Iedere editie van de Vuelta wordt hieronder beschreven, met voor zover het bekend is ook de Nederlanders die er aan deelnamen. Bij de namen van de Nederlandse deelnemers staat, voor zover bekend, ook steeds het aantal Vueltas dat ze al verreden hebben.

Ronde van Spanje van 1935

De 1e editie van de Ronde van Spanje werd verreden in 1935 en duurde van 29 april tot en met 15 mei. Het parcours liep van Madrid naar Madrid over veertien etappes en de eindoverwinning ging naar de Belg Gustaaf Deloor.

Deze eerste editie van de Vuelta a España werd georganiseerd door de krant "Informaciones". 50 deelnemers verschenen aan de start van de eerste etappe, waarvan 32 Spaanse renners. Na de derde etappe nam Gustaaf Deloor de leiding in het algemene klassement met een voorsprong van ruim negen minuten. Enkel Mariano Cañardo vormde nog een bedreiging voor dit algemene klassement maar toen laatstgenoemde in de dertiende etappe ten val kwam en ruim vijf minuten extra verloor op Deloor was het lot bezegeld. Deloor werkte het in de laatste etappe zelf af door deze te gaan winnen. Uiteindelijk reden 29 van de oorspronkelijk 50 deelnemers op 15 mei in Madrid over de eindstreep. In totaal namen er 6 Belgen en 2 Nederlanders deel aan de Vuelta van 1935.

1e editie: Periode: 29 april-15 mei Startplaats: Madrid Finishplaats: Madrid Totale afstand: 3.425 km Gem. snelheid: 28,537 km/h

32 Deelnemers: 50 Aantal Nederlanders: 2 deelnemers De Nederlanders Marinus Valentijn en Gerrit van der Ruit zijn in deze eerste Vuelta in Madrid van start gegaan.

In deze eerste Ronde van Spanje reden twee Nederlanders mee: Gerrit van de Ruijt uit cappelle aan den IJssel en Marinus Valentijn.

Etappes Vuelta 1935 Km Etappewinnaar Klassementsleider 01. Valladolid 185 Antoon Dignef (Bel) Antoon Dignef (Bel) 02. Santander 251 Antonio Escuriet (Spa) Antonio Escuriet (Spa) 03. 199 Gustaaf Deloor (Bel) Gustaaf Deloor (Bel) 04. San Sebastián 235 Antoon Dignef (Bel) Gustaaf Deloor (Bel) 05. Zaragoza 264 Mariano Cañardo (Spa) Gustaaf Deloor (Bel) 06. Barcelona 310 François Adam (Bel) Gustaaf Deloor (Bel) 07. Tortosa 188 Antonio Montes (Spa) Gustaaf Deloor (Bel) 08. 188 Max Bulla (Oos) Gustaaf Deloor (Bel) 09. 265 Salvador Cardona (Spa) Gustaaf Deloor (Bel) 10. 285 Max Bulla (Oos) Gustaaf Deloor (Bel) 11. Sevilla 260 Gustaaf Deloor (Bel) Gustaaf Deloor (Bel) 12. Cáceres 270 François Adam (Bel) Gustaaf Deloor (Bel) 13. Zamora 275 Edoardo Molinar (Ita) Gustaaf Deloor (Bel) 14. Madrid 250 Gustaaf Deloor (Bel) Gustaaf Deloor (Bel) In deze eerste Vuelta de Espana eindigde de Nederlandse ploeg in het Ploegen klassement van deze Ronde op een verdienstelijke vijfde plaats, en Marinus Valentijn eindigde op een verdienstelijke tiende plaats in het Eindklassement.

Marinus Valentijn Marinus Valentijn was geboren in St. Willebrord op 21 oktober 1900 en overleed ook in St. Willebrord op 3 november 1991 en hij was een verdienstelijk Nederlands wegwielrenner. Hij was professioneel wielrenner van 1931 tot 1939. Zijn meest in het oog springende resultaten waren zijn twee overwinningen op het Nederlands Kampioenschap wielrennen op de weg bij de elite in 1932 en 1935 en een derde plaats bij het Wereldkampioenschap wielrennen op de weg in 1933. In 1932 was hij al eens zesde bij het WK. Naar aanleiding van zijn prestatie op het WK van 1932 begonnen de Nederlandse wielrenners na te denken over deelname van een Nederlandse ploeg in de Tour de France. Ook werd voorgenomen om Valentijn als touriste-routier te laten deelnemen aan de Tour, wat hem de eerste Nederlandse deelnemer aan de Tour de France zou hebben gemaakt.

Valentijn was als wegwielrenner een pionier voor het Nederlandse wielrennen in het buitenland. Deelname aan de Tour de France is nooit gelukt, maar hij deed mee aan de eerste Ronde van Spanje in 1935, waar hij een verdienstelijke tiende plaats behaalde in het eindklassement.

33 Gerrit van de Ruit Gerrit van de Ruit, geboren in Capelle aan den IJssel op 12 september 1911 en overleden op 30 juli 1981 was een Nederlands wielrenner, die prof was van 1933-1939. Op zijn palmares staan 16 overwinningen, w.o. kermiskoersen in Gulpen (2x), Bergen-op-Zoom, Prinsehage, Amsterdam (2x), Chaam, Apeldoorn, Steenbergen, Muizen, Vinkeveen, Hoensbroek en in België Jambes. Gerrit van de Ruijt werd ook in 1933 nederlands kampioen bij de onafhankelijken, en in 1935 eindigde hij als 13e in het Eindklassement van de ronde van spanje.

Eind Klassementen na 14e etappe Winnaar Gouden Trui Gustaaf Deloor Belgie Winnaar Berg Klassement Edoardo Molinar Italie Winnaar Landen Klassement België Eerste vijf in de Eindstand Algemeen Klassement 1935 G.Deloor (Bel) M.Cañardo (Spa) A.Dignef (Bel) E.Molinar (Ita) M.Bulla (Oos) Eerste drie in het Bergklassement 1935 E.Molinar (Ita) L.Barral (Ita) L.Amberg (Zwi) - - Eerste vijf in het landenklassement 1935 België Italië Spanje Zwitserland Nederland Resultaten van de Nederlanders: - Marinus Valentijn eindigde op de 10 plaats in het eindklassement. - Gerrit van der Ruit eindigde op de 14e plaats in het eindklassement.

Ronde van Spanje van 1936

De 2e editie van de Ronde van Spanje werd verreden in 1936 en duurde van 5 tot en met 31 mei. Het parcours liep van Madrid naar Madrid over 21 etappes en de eindoverwinning ging, evenals het jaar ervoor, naar de Belg Gustaaf Deloor. Van de 51 deelnemers droegen 42 de Spaanse nationaliteit, maar toch slaagde Gustaaf Deloor er weer in om de oranje trui mee naar België te nemen. De tweede plaats op het podium werd opmerkelijk genoeg bezet door zijn broer Alfons Deloor en derde werd de Italiaan Antonio Bertola. Eerste Spanjaard werd het jonge talent Julián Berrendero op de vierde plaats.

De tweede editie van de Vuelta startte onder een zeer onrustig politiek en sociaal gesternte. De in februari 1936 verkozen Volksfront-regering, met name minister van Binnenlandse Zaken Santiago Casares Quiroga, zag dit evenement als een bindmiddel voor de nationale eenheid, maar één dag voor de start braken er rellen uit in Barcelona en tot op het laatste moment stond het doorgaan van de ronde op losse schroeven. Enkele weken na de ronde zou in Spanje alsnog de burgeroorlog uitbreken en de volgende Vuelta vond pas weer in 1941 plaats.

34 Er werd een herhaling van het duel van vorig jaar verwacht tussen winnaar Gustaaf Deloor en de op tweede plaats geëindigde Spanjaard Mariano Cañardo. Een door een hond veroorzaakte massale valpartij in de 2e etappe trof echter ook Cañardo, die hoofd- en beenblessures opliep. Hij zou nog wel finishen, maar had een onoverbrugbare achterstand van 16 minuten opgelopen op etappewinnaar en nieuwe klassementsleider Gustaaf Deloor. Gustaaf Deloor zou de oranje trui niet meer afstaan en wist zijn broer Alfons aan de tweede plaats te helpen, geholpen door een totale ineenstorting van Antonio Escuriet, op dat moment tweede, op de laatste dag. België zou ook de eindoverwinning in het ploegenklassement prolongeren. In totaal namen er vier Belgen deel aan de Vuelta van 1936. Er waren geen Nederlandse deelnemers dit jaar.

2e Editie: Periode: 5-31 mei Startplaats: Madrid Finishplaats: Madrid Totale afstand: 4.354 km Gem. snelheid: 28,537 km/h Deelnemers: 50 Nederlanders: 0 deelnemers Etappes Vuelta 1936 Km Etappewinnaar Klassementsleider 01. Salamanca 210 Joseph Huts (Bel) Joseph Huts (Bel) 02. Cáceres 214 Gustaaf Deloor (Bel) Gustaaf Deloor (Bel) 03. Sevilla 270 Vicente Carretero (Spa) Gustaaf Deloor (Bel) 04. Málaga 212 Gustaaf Deloor (Bel) Gustaaf Deloor (Bel) 05. Granada 132 Vicente Carretero (Spa) Gustaaf Deloor (Bel) 06. Almería 185 Gustaaf Deloor (Bel) Gustaaf Deloor (Bel) 07. Alicante 306 Mariano Cañardo (Spa) Gustaaf Deloor (Bel) 08. Valencia 184 Antonio Bertola (Ita) Gustaaf Deloor (Bel) 09. Tarragona 279 Salvador Cardona (Spa) Gustaaf Deloor (Bel) 10. Barcelona 139 Vicente Carretero (Spa) Gustaaf Deloor (Bel) 11. Zaragoza 293 Alfons Schepers (Bel) Gustaaf Deloor (Bel) 12. San Sebastian 265 Alfons Schepers (Bel) Gustaaf Deloor (Bel) 13. Bilbao 160 Vicente Carretero (Spa) Gustaaf Deloor (Bel) 14. Santander 199 Alfons Deloor (Bel) Gustaaf Deloor (Bel) 15. Gijón 194 Mariano Cañardo (Spa) Gustaaf Deloor (Bel) 16. Ribadeo 155 Rafael Ramos (Spa) Gustaaf Deloor (Bel) 17. La Coruña 157 Alfons Schepers (Bel) Gustaaf Deloor (Bel) 18. Vigo 175 Vicente Carretero (Spa) Gustaaf Deloor (Bel) 19. Verín 178 Fermín Trueba (Spa) Gustaaf Deloor (Bel) 20. Zamora 207 Antonio Bertola (Ita) Gustaaf Deloor (Bel) 21. Madrid 250 Emiliano Álvarez (Spa) Gustaaf Deloor (Bel) Eind Klassementen na 21e etappe Winnaar Gouden Trui Gustaaf Deloor Belgie Winnaar Berg Klassement Salvador Molina Spanje Winnaar Landen Klassement België Eerste vijf in het Algemeen klassement 1936 G.Deloor (Bel) A.Deloor (Bel) A.Bertola (Ita) J.Berrendero (Sp) A.Escuriet (Spa)

35 Eerste drie in het Bergklassement 1936 S.Molina (Spa) J.Berrendero (Sp) F.Trueba (Spa)

Tussen 1937 en 1940 werd de Vuelta niet verreden

In de jaren 1937, 1938, 1939 en 1940 werd er geen Vuelta verreden. De Spaanse Burgeroorlog duurde van 1936 tot 1939. Tijdens deze Burgeroorlog werd de Tweede Spaanse Republiek vernietigd. Ook met de democratie in Spanje was het voorlopig gedaan.

Spanje werd in 1939 een militaire dictatuur, onder leiding van de nationalistische generaal de Bahamonde. Franco liet zich 'Caudillo' (leider, aanvoerder) noemen. Tot zijn dood in 1975 bleef hij staatshoofd van Spanje.

Ronde van Spanje van 1941

De 3e editie van de Ronde van Spanje werd verreden in 1941 en duurde van 12 juni tot en met 6 juli. Het parcours liep van Madrid naar Madrid over 22 etappes en de eindoverwinning ging naar Julián Berrendero. De eerste Ronde van Spanje na de Spaanse Burgeroorlog, georganiseerd door de centrale regering in samenwerking met de sportkrant "Gol", kende een overheersende aanwezigheid van Spaanse renners. Vanwege de Tweede Wereldoorlog kwamen slechts vier Zwitsers over naar Spanje. Deze editie zou dan ook in de boeken komen als die met de minste deelnemers (32) en werd ook de traagste tot op heden, met een gemiddelde van 26,108 km/u voor winnaar Berrendero, de eerste Spaanse eindoverwinnaar in de geschiedenis. Alle etappes kenden een Spaanse winnaar.

Nieuw in deze ronde was de witte trui als vervanger van de oranje trui voor de algemeen klassementsleider. Een andere primeur was de invoering van de individuele tijdrit (gewonnen door Delio Rodríguez). Deze Delio Rodríguez, een van de beste Spaanse sprinters in de geschiedenis, zou een groot stempel op deze editie drukken met twaalf etappezeges. Twee grote ploegen beheersten de strijd: Real Club Deportivo Espanyol (Julián Berrendero, Delio Rodríguez, Fermín Trueba) en F.C. Barcelona (Vicente Carretero, Antonio Escuriet). Berrendero, die tijdens de burgeroorlog lange tijd gevangen had gezeten, en Trueba bleven tot de laatste dag strijden om de eindzege.

Julian Berrendero pakte op de eerste dag de witte trui, maar stond hem een dag later af aan zijn ploegmaat Delio Rodríguez, die tot aan de Andalusische bergen in het wit zou rijden, waarna klimmer Fermín Trueba de eerste plaats overnam.

36