Inventarisatie Beheeropgave Nieuwe Hollandse Waterlinie
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
Inventarisatie beheeropgave Nieuwe Hollandse Waterlinie Deelgebied Diefdijk-Loevestein (Pact van Loevestein) Inventarisatie beheeropgave Nieuwe Hollandse Waterlinie Deelgebied Diefdijk-Loevestein (Pact van Loevestein) Inventarisatie beheeropgave Nieuwe Hollandse Waterlinie | 3 Inhoud Voorwoord 5 1 Inleiding 6 Doel Inventarisatie 2 Te beheren elementen Pact van Loevestein 8 Forten Batterijen Kleine verdedigingswerken en NHW-elementen Inundatiewerken Parkeerplaatsen Recreatieve routes Liniemeubilair Zichtlijnen / gebieden Beplanting Diefdijklinie Beschrijving 3 Voorbeelden 10 Grote exploiteerbare objecten Kleinere werken, mogelijk deels exploitabel Objecten met complexe aardwerken Groepsschuilplaatsen en andere kleine betonelementen Inundatiesluizen, duikers Beeldbepalende waterliniegebonden landschapselementen Recreatieve waterliniegebonden elementen Waterliniegebonden bebording. 4 Overzicht objecten en betrokken partijen 33 Kaartbijlage: Objecten kaart 1 t/m 14 40 Dit rapport is een uitgave van: Dienst Landelijk Gebied Postbus 9079 | 6800 ED Arnhem www.dienstlandelijkgebied.nl Contactpersoon: Willem van Wingerden T 026 378 12 60 M 06 524 016 59 F 026 378 12 50 W.S.vWingerden.dlg.nl Fotografie: DLG tenzij anders vermeld Kaarten: E. Elzinga, DLG Teksten: H. Kreuwel, DLG Druk: DekoVerdivas b.v. Oplage: 200 november 2012 4 | Inventarisatie beheeropgave Nieuwe Hollandse Waterlinie Inventarisatie beheeropgave Nieuwe Hollandse Waterlinie | 5 Voorwoord Regionaal samenwerken aan het beheren van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Dat wil het Pact van Loevestein, een samenwerkingsverband van provincies, 11 gemeenten, het Waterschap Rivierenland, Staatsbosbeheer en fortenexploitanten. Voor u ligt de Inventarisatie Beheeropgave Nieuwe Hollandse Waterlinie. De in de bijlage opgenomen GIS-kaarten geven een beeld van de beheeropgave in het werkgebied van het Pact van Loevestein. Aan de hand van voorbeelden op verschillende schaal is een indruk gegeven van de verscheidenheid aan objecten die onderdeel zijn van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. De voorbeelden laten zien hoe het terrein- beheer op dit moment is ingevuld. De Inventarisatie van de Beheeropgave geeft voeding aan de gesprekken met eigenaren en (potentiële) beheerders. Met deze inventarisatie hopen we een bijdrage te leveren aan een duurzaam en met maatschappelijke betrokkenheid georganiseerd beheer van de Waterlinie. 6 | Inventarisatie beheeropgave Nieuwe Hollandse Waterlinie Inventarisatie beheeropgave Nieuwe Hollandse Waterlinie | 7 In dit boekje zijn de geïnventariseerde objecten op kaart Toetsing 1 Inleiding weergegeven. De beschreven voorbeelden zijn besproken met eigenaren Ook is per categorie een representatief voorbeeld en (potentiële) beheerders. Hieruit blijkt dat de verdeling uitgewerkt.1 Het geeft een korte beschrijving van het in de eerste drie categorieën (grote exploiteerbare Doel Inventarisatie element en er is aangegeven hoe het beheer nu geregeld objecten, kleinere werken en objecten met complexe Begin 2012 heeft het Pact van Loevestein de noodzaak In opdracht van de provincie Gelderland brengt Dienst is, welke partijen zijn betrokken, welke ontwikkelingsplan- aardwerken) soms wat kunstmatig is. Ook ontstond voor het uitwerken van het beheer van de Nieuwe Landelijk Gebied (DLG) de beheeropgave in kaart. Hierbij nen er zijn, waar de (toekomstige) beheeropgave uit discussie over de mogelijkheden en onmogelijkheden voor Hollandse Waterlinie geagendeerd. De aanpak is uitge- onderscheidt zij vier onderdelen: bestaat en zo mogelijk wat de beheerkosten zijn. Wanneer exploitatie. Deze gedachtevorming is exact wat de werkt in een notitie “Ontwikkeling van maatschappelijke • de beheeropgave (“wat”) bekend is welke eisen vanuit UNESCO aan het beheer inventarisatie beoogt. Het overzicht van de omvang en samenwerking voor duurzaam beheer” (zie kader). • de potentiële beheerders (“wie”) worden gesteld, dan worden deze meegenomen in de complexiteit van de elementen nodigt betrokken partijen • de organisatievorm (“hoe”) inventarisatie. uit om samen te komen tot oplossingen voor een • de financiering (“waarmee”) duurzame en maatschappelijke samenwerking. Uit de notitie “Ontwikkeling van maatschappelijke Beheeractiviteiten samenwerking voor duurzaam beheer”: Dit boekje richt zich op de eerste stap: de inventarisatie Onder beheer wordt verstaan het planmatig onderhoud van de beheeropgave. van de objecten die samen de Waterlinie vormen. Globaal Om de ruimtelijke eenheid en kwaliteiten van de gaat het per object om een specifieke combinatie van de Nieuwe Hollandse Waterlinie duurzaam in stand te Geografische afbakening volgende maatregelen: kunnen houden, is planmatige regionale samenwer- De inventarisatie richt zich op het werkgebied van het Pact • onderhoud van gazons en grasachtige vegetatie; king voor beheer noodzakelijk. Het Pact van van Loevestein. Dit begint ten zuiden van Fort Everdingen • onderhoud van beplanting; Loevestein wil dit samen met de maatschappij gaan en loopt tot en met Werkendam en Woudrichem. Fort • onderhoud van grachten, kanalen, waterlopen; oppakken: de Waterlinie is namelijk van ons Pannerden en het inundatiekanaal bij Tiel behoren • instandhouding van specifieke landschapselementen; allemaal. eveneens tot het werkgebied van het Pact. • onderhoud en zonodig herstel van grondlichamen; Het Pact investeert in maatschappelijke deelname, • algemene terreinonderhoudswerkzaamheden; het faciliteren van de deelnemers en haalbaarheid. Beheercategorieën • onderhoud gebouwen en sluizen; Deze maatschappelijk georiënteerde aanpak past bij De aard en de omvang van de objecten die tot de • onderhoud van liniegebonden recreatieve elementen en de visie van de UNESCO. Waterlinie gerekend worden, is in kaart gebracht. Deze zijn bebording. opgenomen in een geografisch informatiesysteem (GIS). Deze procesaanpak heeft tijd nodig: in 2015 zou de De volgende beheercategorieën worden onderscheiden: planmatige regionale samenwerking kunnen • Grote exploiteerbare objecten: forten en grote werken starten. Dit past bij het streven van het Pact om in met een exploitatie doelstelling. 2015 klaar te zijn voor een succesvolle aanmelding • Kleinere werken: mogelijk deels exploitabel of in bij de UNESCO Werelderfgoedlijst. gebruik bij maatschappelijke organisaties. • Objecten met complexe aardwerken: niet-exploiteerba- re Rijksmonumenten en nieuwe toevoegingen. • Groepsschuilplaatsen en andere kleine betonelementen: In 2015 moet er een werkend samenwerkingsverband zijn niet-exploiteerbare Rijksmonumenten. voor een duurzaam beheer van de Nieuwe Hollandse • Inundatiesluizen, duikers: niet-exploiteerbare Waterlinie in het gebied Diefdijk-Loevestein. Rijksmonumenten. Om ervaring op te doen, starten eind 2012 een aantal • Beeldbepalende waterliniegebonden landschapsele- pilots gericht op het betrekken van maatschappelijke menten: zichtlijnen, inundatiekanalen. organisaties bij het beheer van de waterlinie. • Recreatieve waterliniegebonden elementen: trekpont, wandelpad, liniebank. • Waterliniegebonden bebording. 1 Categorie 2 bleek in de praktijk moeilijk te onderscheiden. Er is wel een voorbeeld uitgewerkt, op kaart vallen deze objecten echter in categorie 1 of 3. 8 | Inventarisatie beheeropgave Nieuwe Hollandse Waterlinie Inventarisatie beheeropgave Nieuwe Hollandse Waterlinie | 9 Batterijen Recreatieve routes 2 Te beheren elementen Pact van Loevestein • batterij Diefdijk Noord • Liniepont Lek met aanlegsteigers • VIS kazemat A2 • Liniepont Waal met aanlegsteigers • banket Wiel de Waai • Linietrekpont Culemborgse Vliet Onderstaande kaart geeft een beeld van de geografische begrenzing van • batterij Meerdijk Noord • wandelpaden uiterwaarden Lek het beheergebied van het Pact van Loevestein. • batterij Meerdijk Zuid • wandelpad gedekte weg Diefdijk Noord • groepsnest Meerdijk • wandelpad Molenkade • batterij Nieuwe Zuiderlingedijk • steigerpaden Molenkade • loopgraaf Nieuwe Zuiderlingedijk • wandelpad Polder De Geeren • batterij Broekse Sluis • wandelpad Oude Horn-Leerdam • wandelpad Meerdijk Kleine verdedigingswerken en NHW-elementen • wandelpad voorzijde Fort Nieuwe Steeg • alle aanwezige groepsschuilplaatsen, kazematten en • wandelpaden Nieuwe Zuiderlingedijk (LAW) gedekte schuilplaatsen • wandelpad Zuiderlingedijk (Asperen-Nieuwe Steeg) • kraanbrug Werk Spoor Diefdijk • wandelpaden omgeving Acquoy • zoutbakken bij Fort Everdingen, Werk aan het Spoor, • fietspad Tielerwaard West Wapenplaats, Fort Asperen, Fort Vuren • wandelpaden Waterliniepanorama A15 • limietpalen • wandelpad Den Nieuwendijk (Poederoijen-Brakel) • wandelpaden Munnikenland Inundatiewerken • inundatiesluis Everdingen buitendijks Liniemeubilair • inundatiekanaal Everding Noord (in uiterwaard) • Liniebank Fort Everdingen Lekdijk • inundatiesluis/beersluis Everdingen Lekdijk • informatietafel NHW viaduct A2 • inundatiesluis Everdingen binnendijks • Liniebank Molenkade • inundatiekanaal Fort Everdingen Zuid (binnendijks) • Liniebank Wiel de Waai • inundatiekanaal Werk aan het Spoel • Liniepicknickset Wiel van Bassa • Inundatiekanaal Tiel • Liniepicknickset parkeerplaats Acquoyseweg • sluis en gemaal Oude Horn • Liniebanken Nieuwe Zuiderlingedijk • waaiersluis Fort Asperen • Liniebank Tielerwaard West • waaiersluis Wapenplaats Asperen • Linieslagboom fietspad Tielerwaard West • waaiersluizen sluiseiland Linge • bebording NHW • sluis bij Fort Vuren • sluizen Boezem van Brakel Zichtlijnen / gebieden • zichtlijn waterplas Molenkade Parkeerplaatsen • zichtlijn rand Diefdijk - Wiel de Waai • parkeerplaats Werk aan het Spoel • zichtlijnen