J aarBERICHT 2019 | 2020

Prof. mr. B.M. Telders Zowel 2019 als 2020 staan landelijk in het teken van 75 jaar vrijheid. Het zuiden van Nederland werd in de herfst van 1944 geleidelijk bevrijd door de oprukkende geallieerden. Voor grote delen van Nederland zou de bevrijding echter nog tot voorjaar 1945 op zich laten wachten. De bevrijding bracht vanzelfsprekend na de bezetting, honger en ontberingen veel vreugde met zich mee. Tegelijkertijd was er ook veel verdriet als men in de zoektocht naar gevangen genomen of verloren gewaande geliefden uiteindelijk slecht bericht kreeg.

Voor de TeldersStichting gaat 75 jaar vrijheid gepaard met de herden- king van de 75ste sterfdag van Telders op 6 april 2020. Ter herdenking daaraan zou op 4 april in het Academiegebouw van de Universiteit Leiden een groot symposium worden georganiseerd in samenwerking het Leidse Volkenrechtelijke Dispuut Telders, waar ook een bundel met bijdragen over leven en werk van Telders zou worden gepresen- teerd. Bovendien is in de bundel aandacht voor wat de nalatenschap van Telders genoemd zou kunnen worden, organisaties die ter nage- dachtenis aan Telders vernoemd zijn. Helaas is de datum voor het symposium in verband met de Coronacrisis tot nader uitgesteld, maar de bundel zal begin april wel in de boekhandel liggen.

Ben Telders kwam op 16 maart 1903 ter wereld als oudste zoon van de jurist W.A. Telders en J.W. Telders-Vlielanders Hein. Als kind was Telders al verzot op boeken. Lezen werd een eerste levensbehoefte en deed hem meer dan eens alles om zich heen vergeten. Ook muziek was al vroeg een belangrijk element in het leven van Telders. Zijn moeder kwam uit een muzikale familie en nam haar oudste zoon vaak mee naar concerten. Telders wist zelf op de piano een behoorlijk niveau te bereiken en gebruikte pianospelen als uitlaatklep. Naast zijn bibliotheek behoorde zijn Bechstein-vleugel tot zijn dierbaarste bezittingen.

Na afronding van zijn studie rechten in Leiden promoveerde Telders in 1927 op Staat en Volkenrecht. Proeve van rechtvaardiging van Hegel’s Volkenrechtleer, om vervolgens korte tijd als advocaat en procureur bij het kantoor van zijn vader te werken. Al snel verruilde Telders de advocatuur voor de wetenschap. In 1931 werd hij benoemd tot hoogleraar Volkenrecht aan de Universiteit Leiden. De jonge hoogleraar verhuisde van Den Haag naar Leiden waar hij een pand aan het populaire Rapenburg betrok. Daarnaast was Telders zeer actief als publicist onder andere in De Gids.

In 1938 werd Telders, die tot dan toe een onopvallend lid van de partij was, verrassend tot voorzitter van de Liberale Staatspartij (LSP) geko- zen. De LSP – een voorloper van de VVD – verkeerde op dat moment in crisis en had, als gevolg van kleurloze politiek, een zware verkie- zingsnederlaag geleden. Telders gold als een politieke belofte; van hem werd een beginselvaste wederopleving van de in versukkeling geraakte LSP verwacht.

Tijdens de oorlog verzette Telders zich openlijk tegen de door de Duitse bezetter van hoogleraren, studenten en ambtenaren geëiste ‘ariërverklaring’. Eind 1940 werd hij vanwege dit verzet opgepakt en kwam uiteindelijk in concentratiekamp Bergen-Belsen terecht. Daar bezweek hij op 6 april 1945 aan vlektyfus – negen dagen voordat de geallieerden het kamp bevrijdden. Op 9 mei 1946 werd hem postuum het verzetskruis toegekend, voor de door hem getoonde moed tijdens de bezetting. Precies negen jaar na zijn dood, op 6 april 1954, werd de TeldersStichting opgericht, mede ter nagedachtenis aan Telders. J aarbericht 2019 | 2020

De prof.mr. B.M. TeldersStichting en haar werk

De prof.mr. B.M. TeldersStichting is de politiek- en houdt toezicht op de wetenschappelijke kwali- discussieert met een prominente spreker. Jaarlijks wetenschappelijke instelling voor een liberale teit van de publicaties. wordt voorts een zomerschool georganiseerd benadering van maatschappelijke problemen en voor vergevorderde studenten aan Nederlandse het wetenschappelijk bureau ten behoeve van de Naast de genoemde studies publiceert de Telders- universiteiten. Centraal staan de filosofische Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD). Stichting, vaak in samenwerking met een uitge- grondslagen van het liberalisme. Het bureau is vernoemd naar Benjamin Marius ver, boeken van meer algemene aard die inzicht Telders. bieden in (de historie van) het liberalisme als Op de website van de TeldersStichting verschij- politieke en filosofische stroming of overzichten nen de onderzoeken, alsmede opinieartikelen, De studies van de TeldersStichting worden geven van liberale denkers en politici. Voor- filmopnames van bijeenkomsten en filmpjes over – zowel digitaal als op schrift – gepubliceerd beelden van dergelijke studies zijn het rijk geïl- liberaal gedachtengoed. Tweewekelijks wordt de in de vorm van geschriften en korte politiek- lustreerde Liberalenboek, bundels met portret- TeldersAlert samengesteld met het laatste nieuws, wetenschappelijke stellingnames. In deze pu- ten van liberale filosofen, politici of economen verschenen publicaties, uitnodigingen voor blicaties worden de resultaten weergegeven van alsmede jubileumpublicaties. De TeldersStichting evenementen. Wekelijks belichten we online een het onderzoek naar eigentijdse maatschappelijke is voorts uitgever van het tijdschrift Liberale Re- liberale denker of politicus. Daarnaast beschikt problemen. Aan het einde van de studies worden flecties – voorheen Liberaal Reveil. Dit blad komt de TeldersStichting over een webshop, waarin de liberale beleidsaanbevelingen geformuleerd. tot stand onder verantwoordelijkheid van een on- nieuwste publicaties van de stichting in hardcopy afhankelijke redactie. Tot slot verschijnt jaarlijks beschikbaar zijn. De studies worden voor een deel verricht in tenminste een editie van het Liberaal Journaal, werkgroepen, die zijn samengesteld uit een of waarin een thema op luchtige wijze van verschil- De voor u liggende krant bevat een verslag van de meer externe deskundigen, alsmede een staf- lende zijden door diverse auteurs wordt belicht. werkzaamheden van de TeldersStichting in 2019 medewerker van de stichting. De groep externe en het programma voor 2020. Voor de meest deskundigen bestaat uit wetenschappelijke Mede ten behoeve van de discussie over de in- actuele informatie kunt u steeds terecht op onze onderzoekers, (oud-)politici en betrokkenen houd van haar publicaties organiseert de Telders- website TeldersStichting.nl. uit verschillende maatschappelijke geledingen. Stichting symposia en debatsessies. De resulta- Zij stellen hun tijd en deskundigheid beschik- ten van deze discussies leiden soms tot nieuwe baar voor het gezamenlijk analyseren van actu- publicaties. Geregeld nodigt de TeldersStichting ele vraagstukken. Daarnaast verschijnen bij de een befaamd spreker uit het buitenland uit voor TeldersStichting studies die in zijn geheel door het houden van de TeldersLezing. In 2016 is bo- deskundigen van buitenaf zijn geschreven. Het vendien begonnen met een nieuwe serie Telders- curatorium is het bestuur van de TeldersStichting Tafels, waarbij een select gezelschap dineert en

Thorbecke Monument in Den Haag | Joachim Affeldt A ctiviteiten | 2019

DE LIBERALE STRIJD VOOR VROUWENKIESRECHT | BOEK & PRESENTATIE

Ter ere van honderd jaar vrouwenkiesrecht in in op de politieke participatie van vrouwen Nederland – zowel actief als passief, dat twee jaar sinds de invoering van algemeen vrouwenkies- eerder reeds was gerealiseerd – publiceerde de recht. TeldersStichting in samenwerking met het Libe- raal Vrouwennetwerk van de VVD een boek over Tijdens het VVD Festival op zaterdag 15 de liberale strijd voor vrouwenkiesrecht. Auteurs juni nam -president uit Fleur de Beaufort en Patrick van Schie gaan in handen van de auteurs het eerste exemplaar het boek niet alleen in op de politieke strijd die van het boek in ontvangst. Hij sprak bij die in Nederland geleverd is voor de realisatie van gelegenheid zijn waardering uit voor het werk algemeen vrouwenkiesrecht en meer specifiek de van de TeldersStichting en riep vrouwen op tot rol van liberalen daarbij. Ze werken in het boek actieve politieke participatie. Nog te vaak staan ook een Europese vergelijking uit, zodat duide- mannen vooraan als het op de samenstelling lijk wordt welke argumenten en ontwikkelingen van kieslijsten aankomt, terwijl vrouwelijk elders een rol speelden en in hoeverre Nederland talent zich te bescheiden toont. Ook het voorop liep in de realisatie van vrouwenkiesrecht. Liberaal Vrouwennetwerk speelt hierin een essentiële rol. Daarnaast verkennen de auteurs de sporen van veel oudere publicaties over vrouwenrechten Het boek is verschenen bij uitgeverij Boom en de argumenten die reeds vanaf de zestiende en verkrijgbaar via de boekhandel. Vrienden eeuw in zwang raakten. Daarbij ging het in eerste van de TeldersStichting kregen een exemplaar instantie om onderwijs voor vrouwen, meer eco- thuisgestuurd. nomische zelfstandigheid en geleidelijk aan ook gelijke politieke rechten. Tot slot gaan de auteurs

ARBEIDSMARKT | GESCHRIFT

Dienstverlening bij ABN Amro) en Randall van Poelvoorde (mede- oprichter van RobotXperience). Namens de TeldersStichting vervulde Charlotte Lockefeer de rol van scribent.

Hun inzet resulteerde in geschrift 128: Flexibiliteit en Zekerheid: Naar een gelijk speelveld op de arbeidsmarkt. Uitkomst van de studie was dat niet baanzekerheid, maar het streven naar werkzekerheid centraal moet staan. Met oog op de veranderlijke toekomst, zit zekerheid hem in iemands aanpassingsvermogen en niet in het type arbeidscontract. De kwetsbaren zijn niet per definitie degenen met een flexibele arbeidsrelatie, maar degenen die zich niet kunnen aan- passen aan veranderende arbeidsmarktomstandigheden.

Het (fiscaal) bevorderen van bij- en omscholing, zodat vaardighe- den worden verworven die passen bij de arbeidsmarkt, is dan ook één van de aanbevelingen van deze werkgroep. Andere aanbeve- lingen zijn: het opnemen van een Algemene Periodieke Keuring (APK) voor de arbeidsmarkt in de evaluatie van de arbeidsrelatie. Bedoeld als vrijwillig, maar aanbevolen instrument voor en door het individu, ter bevordering van de bewustwording over de eigen inzetbaarheid op de arbeidsmarkt. Verder moet de werkloosheids- uitkering meer dan nu het geval is als overbrugging van werk naar werk worden beschouwd. Vanaf de eerste dag werkloosheid moeten In 2019 werkte de TeldersStichting aan een liberale visie op de toekomst van er prikkels bestaan om nieuw werk te vinden. Volgens de werkgroep arbeidsmarkt, die volop in beweging is als gevolg van nieuwe technologieën is omscholing als voorwaarde voor het ontvangen van een uitkering en demografische ontwikkelingen. De werkgroep bestond uit Raymond Brood vanuit liberaal oogpunt verdedigbaar. Ook wordt aanbevolen de (managing partner bij Workmetrics), Mirjam de Blécourt (partner Arbeidsrecht belastinggrondslag van arbeid te verschuiven naar andere produc- bij Baker McKenzie), Marjolein ten Hoonte (directeur Arbeidsmarkt en tiegoederen, zoals grondstoffen, data en robots. MVO bij Randstad Groep Nederland), Han Mesters (sectorbankier Zakelijke A ctiviteiten | 2019

ARBEIDSMARKT | EXPERTMEETING

Op 11 oktober werd geschrift 128 Flexibili- Ook hoogleraar arbeidsverhoudingen teit en Zekerheid: Naar een gelijk speelveld op (UvA) Paul de Beer reageerde op het ge- de arbeidsmarkt gepresenteerd aan zo’n 30 schrift. Volgens hem was de titel ‘flexibiliteit arbeidsmarktexperts in het ABN AMRO- en onzekerheid’ beter geweest. Complete gebouw aan de Zuidas. Voorzitter van de werkzekerheid is volgens hem namelijk werkgroep Raymond Brood presenteerde een illusie. Behalve dan als de overheid bij de belangrijkste punten uit het rapport. Na werkloosheid altijd als laatste redder werk deze presentatie trad Ben Rogmans, direc- zou verschaffen, iets wat liberalen doorgaans teur van het bedrijf arbeidsmarktkansen.nl, niet willen. De bijdragen van Brood, Rog- op in de rol als coreferent, die het rapport mans en De Beer leidden tot interessante als heel goed bestempelde. Rogmans ziet interacties met de aanwezigen. Na het succes de arbeidsmarkt, net zoals de werkgroep, van deze expertmeeting organiseerde werk- als dynamisch: banen verdwijnen, maar er groepslid Mirjam de Blécourt namens Baker komen er ook veel bij. Het is in zijn ogen wel McKenzie ook een expertsessie over het rap- zorgelijk dat de meeste werknemers hele- port van de TeldersStichting. Die had plaats maal niet bezig zijn zich klaar te maken voor op 11 december in het Epicenter-gebouw in de banen van de toekomst. .

DE MOED TOT ZELFSPOT: BURGERSCHAP IN HET ONDERWIJS | PUBLICATIE

In oktober 2019 publiceerde de TeldersStich- dracht en wees op het risico van indoctrinatie. ting een nieuw geschrift, getiteld De moed tot Een belangrijke conclusie was dat burger- zelfspot: Burgerschap in het onderwijs. Dit werk schapsonderwijs vooral het doel moet hebben was de spirituele opvolger van het eerder ver- een kritische blik mee te geven aan leerlingen. schenen Bezielend Verband. Basisgrammatica Een zeker relativeringsvermogen ten aanzien van het Nederlandse burgerschap (2018). De van de eigen positie (een ‘moed tot zelfspot’) is moed tot zelfspot beantwoordde de vraag hoe nodig om zo’n kritische houding te ontwikke- het onderwerp burgerschap precies vorm moet len. De nadruk zal dan ook niet alleen moeten krijgen in het onderwijs. liggen op kennis over burgerschap zelf, maar vooral ook op de praktische vaardigheden Een werkgroep onder het voorzitterschap van die hierbij te pas komen. Als vervolg op zijn Marc Vermeulen schetste een liberale visie op eerdere project voerde medewerker Niek Kok de plaats van burgerschap binnen het onder- namens deze werkgroep de pen als scribent. wijscurriculum. Zo beschreef de werkgroep de rol die docenten hebben in de burgerschapsop-

DE MOED TOT ZELFSPOT | PRESENTATIE

De moed tot zelfspot werd gepresenteerd Universiteit Maastricht). Vervolgens tijdens het Symposium Burgerschaps- kregen Carien Verhoeff (medeauteur De onderwijs op 15 oktober 2019. In moed tot zelfspot) en Daniël Boomsma samenwerking met de Mr. Hans (medewerker Mr. van Mierlo Stichting organiseerde Stichting) de kans hun respectievelijke de TeldersStichting een interessante visie op de rol van burgerschap in het bijeenkomst op De Haagse Hogeschool onderwijs toe te lichten. Ten slotte was te Den Haag. Hierin werd stilgestaan er een paneldiscussie waarin een grote bij de maatschappelijke betekenis groep leerlingen, docenten en andere van burgerschap door Geerten praktijkdeskundigen met elkaar in Waling (historicus, columnist en debat gingen over hun ervaringen met medeauteur Bezielend Verband) en burgerschapsonderwijs. De bijeenkomst Teun Dekker (hoogleraar Liberal werd geleid door Caspar van den Berg, Arts and Science Education aan de hoogleraar Global and Local Governance te Groningen. A ctiviteiten | 2019

MENSVERBETERING | symposium

Eind 2018 veroorzaakte het nieuws dat een Chinese wetenschapper de genen van baby’s aanpaste ophef alom. Indien de claim van deze wetenschapper, dat de aanpassingen succesvol kunnen worden doorge- voerd, juist blijkt is de spreekwoordelijke geest uit de fles. We gaan dan een toekomst tegemoet waarin het goedkoper en efficiënter wordt om menselijke genen aan te passen. Naar believen kunnen mensen dan voortaan slimmer, gezonder of mooier worden gemaakt.

Op donderdag 17 januari organiseerde de Tel- dersStichting in samenwerking met de Hans van Mierlostichting (D66) een symposium rondom de liberale dilemma’s die met de groeiende mogelijk- heden van mensverbetering gepaard gaan. Mogen we mensen genetisch aanpassen? Wat als indivi- duen kiezen voor mensverbetering vanwege soci- ale druk, bijvoorbeeld uit de vrees op achterstand te komen ten opzichte van andere mensen? Als mensverbetering op grote schaal mogelijk wordt, hoe vrijblijvend is het dan? Onder meer politiek filosoof prof.dr. Marcel Wissenburg en bio-ethicus/ schrijver Marcel Zuijderland lieten hun licht over deze kwesties schijnen. Het symposium, met een discussie onder leiding van oud-RIVM-directeur Reinout Woittiez, vond plaats bij het Koninklijk Instituut Van Ingenieurs (KIVI) te Den Haag en werd afgesloten met een borrel voor de circa zestig aanwezigen.

BURGERSCHAP | DEBATBIJEENKOMST

Naar aanleiding van de publicatie voorzitter Afshin Ellian (hoogleraar Bezielend verband. Basisgrammatica Encyclopedie van de rechtsweten- van het Nederlandse burgerschap schap aan de Universiteit Leiden) (eind 2018 verschenen in de reeks een korte toelichting op de stelling- politiek-wetenschappelijke stel- name had gegeven. Daarna gaven lingnames van de TeldersStichting) hoogleraar sociologie aan de Tilburg werd op woensdag 13 februari een University, Paul Dekker, hoogleraar bijeenkomst georganiseerd voor zo’n bestuurskunde aan diezelfde uni- zeventig geïnteresseerden in café Du- versiteit Paul Frissen en historicus, dok te Den Haag. Centrale vraag in publicist en mede-auteur van de deze stellingname is de wijze waarop stellingname Geerten Waling hun de verbondenheid tussen individuen visie op de rol van burgerschap in in een multiculturele samenleving onze samenleving. Daar werd vooral kan worden bevorderd op basis ingegaan op de noodzaak van het van gedeeld burgerschap. VVD- vastleggen van een basisgrammatica Tweede Kamerlid en de gevaren die verbonden kunnen reflecteerde bij die gelegenheid kort zijn aan een overheid die zich al te op de inhoud en aanbevelingen uit nadrukkelijk met deze basisgramma- de stellingname, nadat werkgroeps- tica bezighoudt. Boekpresentatie in 2019 A ctiviteiten | 2019

CHINA SYMPOSIUM

In samenwerking met het VVD Thema- (tevens hoofddocent Krijgswetenschap- tisch Netwerk Internationaal organiseerde pen en voormalig defensie attache in de TeldersStichting op vrijdagmiddag 12 Zuid- en Centraal Azië) reflecteerde op april een symposium over China. Over- het Chinese defensiebeleid. Politicoloog eenkomsten en verschillen tussen Chinese en Chinakenner Jonathan Holslag, auteur en Westerse waarden, de visie van China van onder andere Vrede en Oorlog. Een op de wereld en de relatie tussen China wereldgeschiedenis, besprak als bijzonder en de Europese Unie stonden tijdens deze adviseur van de Europese Commissie de bijeenkomst centraal. Een kleine honderd verhouding tussen Europa en China. Na bezoekers kwamen voor deze bijeenkomst de drie lezingen was er een paneldiscus- naar het Carlton Ambassador Hotel in sie waarvoor naast de drie sprekers ook Den Haag. VVD-Europarlementariër Hans van Baal- en aanschoof. De middag stond onder Sinoloog en publicist Henk Schulte leiding van Ruben Brekelmans, voorzitter Nordholt ging in op de Chinese waar- van het VVD Thematisch Netwerk Inter- den en het politieke systeem in het land. nationaal. Kolonel der mariniers Allard Wagemakers

TELDERSLEZING | HELENA ROSENBLATT

Helena Rosenblatt, hoogleraar geschiedenis aan de City University of New York, kreeg voor haar boek The Lost History of Liberalism. From An- cient Rome to the Twenty-First Century uit 2018 alom lof toegezwaaid. In het boek neemt zij de lezer mee langs de historische betekenis en evo- lutie door de eeuwen heen van de woorden ‘libe- ralisme’ en ‘liberaal’. Voor een constructief debat over de toekomst van de ‘liberale democratie’ is het per slot van rekening van essentieel belang dat er begrip bestaat voor de ontwikkeling die deze woorden hebben ondergaan. De heldere uiteenzetting van de rijke historische traditie rondom het liberale gedachtengoed waren voor de TeldersStichting aanleiding in 2019 Helena Rosenblatt uit te nodigen als spreker voor de TeldersLezing.

Op woensdag 5 juni sprak zij in Paushuize te Utrecht voor een zeer geïnteresseerd publiek over de ontwikkelingen die het liberalisme door- maakte. Tevens verscheen een interview met haar in het tijdschrift Liberale Reflecties. A ctiviteiten | 2019

VERTROUWEN IN DE MARKT 2.0 | POSTER

De vrije markt heeft voor liberalen de voorkeur koming van deze poster werkten mee: Frans de boven collectivistische planning. Het is niet Graaf (onder meer VVD-fractievoorzitter in de alleen in veel gevallen een buitengewoon ef- gemeente Den Haag), Hans de Hoog (onder an- ficiënt systeem gebleken, maar ook een systeem dere hoogleraar Global Political Economy aan de waarin de individuele (keuze)vrijheid het meest Webster University Leiden), Auke Leen (univer- optimaal gegarandeerd is. De vrije markt kan sitair docent aan de Juridische faculteit van de echter niet zonder een goede marktmeester, zo Universiteit Leiden), Luigi van Leeuwen (oud- erkennen ook liberalen. In 2007 publiceerde burgemeeser en voorheen onder meer bijzonder de TeldersStichting het rapport Vertrouwen in hoogleraar openbare financiën der lagere over- de markt. Mede op basis van dit rapport werd heden aan de Universiteit van Tilburg) en Roelof in 2019 een poster samengesteld waarin met be- Salomons (onder meer columnist en hoogleraar hulp van infographics wordt uitgelegd waarom Investment Theory and Asset aan liberalen op de markt vertrouwen. Bovendien de Rijksuniversiteit Groningen). Vanuit de Tel- wordt gekeken waar de overheid een taak heeft dersStichting was Fleur de Beaufort betrokken als marktmeester en waar niet. Aan de totstand- bij dit project.

TELDERSTAFEL | CHRIS VAN DER HEIJDEN OVER REGELDRUK

In 2019 werd een editie van de reeks TeldersTa- slagen in onze drang tot regelen en structureren. fels georganiseerd, waarbij maximaal 25 deel- Doorgaans ontstaan die regels uit goede bedoe- nemers tijdens een driegangendiner met een lingen, tot ze op een gegeven moment knellend spreker van gedachten kunnen wisselen over zijn werken. Iedere poging tot afbraak van de hoe- verhaal. Dit keer werd Chris van der Heijden veelheid regels mislukt. Sterker nog, doorgaans (historicus, publicist en docent aan de School ontstaan bij zo’n poging meer nieuwe regels, voor Journalistiek in Utrecht) uitgenodigd als waardoor we nog verder van huis zijn. Overge- spreker naar aanleiding van zijn boek Te goed organiseerd als we zijn gaan we ten onder aan de geregeld. De overorganisatie van Nederland. Van verantwoordingscultuur die met de uitgebreide der Heijden sprak aan de hand van voorbeelden regelgeving gepaard gaat. over het feit dat wij in Nederland zijn doorge-

LIBERAAL JOURNAAL | TOLERANTIE

Jaarlijks publiceert de TeldersStichting ten- verdragen, uithouden of verduren betekent. minste één editie van het Liberaal Journaal, Het in de democratische rechtsstaat belangrijke die doorgaans als kerstpresentje precies voor beginsel van non-discriminatie vloeit voort het einde van het jaar op de deurmat valt. In uit tolerantie. Individuen hoeven het niet met een Liberaal Journaal wordt een thema vanuit elkaars handelingen of uitingen eens te zijn of verschillende kanten op lichtvoetige wijze nader afwijkend gedrag te ondersteunen, ze dienen dit uitgelicht. Daarbij worden naast medewerkers slechts te ‘tolereren’. In feit zou tolerantie ook als van de TeldersStichting veelal ook externe aan iets met tegenzin ruimte bieden omschreven auteurs om een bijdrage gevraagd, zowel van kunnen worden. liberale huize als van andere ideologische stro- mingen. Naast bijdragen van (oud-)medewerkers van de TeldersStichting reflecteerden onder meer In de decembereditie van 2019 stond het thema VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff en SGP- tolerantie centraal. Het begrip tolerantie komt fractievoorzitter op het van het Latijnse woord tolerare, wat letterlijk begrip tolerantie. A ctiviteiten | 2019

LIBERAAL JOURNAAL | LIBERALE SOCIALE VERWORVENHEDEN

Meer dan eens krijgen liberalen het verwijt dat de aanname dat liberalen niet uit dat zij a-sociaal zouden zijn. Waarom dat zichzelf sociaal zouden zijn in feite dan zo is wordt er lang niet altijd bij ver- berust op een groot misverstand. Het teld. Voor zover dit wel gebeurt, blijkt dat sociale karakter is zelfs inherent aan het het eigenlijk om heel verschillende verwij- liberale gedachtengoed. Bovendien heeft ten gaat. Doorgaans is de achtergrond het de historie bewezen dat liberalen aan de verzet van liberalen tegen uitbreiding van wieg stonden van sociale wetgeving, nog of nieuwe sociale wetgeving, of hun kritiek voordat er sprake was van een politiek op (de werking van) bestaande sociale georganiseerde socialistische stroming. maatregelen. Daarachter schuilt een ver- Wel zijn liberalen altijd beducht voor de wijt dat liberalen aan de menselijke maat negatieve effecten die sociale wetgeving voorbij zouden gaan, of überhaupt geen kan hebben, alle goede bedoelingen te aandacht zouden hebben voor mensen spijt. in nood. Ook zouden liberlaen met hun nadruk op de individuele vrijheid onvol- Daarbij komt dat sociale wetgeving doende oog hebben voor mensen en hun voor liberalen altijd aan bepaalde omstandigheden. randvoorwaarden moet voldoen en liberalen realistisch genoeg zijn om te In een extra editie van het Liberaal beseffen dat nooit alle noden verholpen Journaal maken Fleur de Beaufort, kunnen worden. Niek Kok en Patrick van Schie duidelijk

LIBERALE REFLECTIES | TIJDSCHRIFT

In 2019 nam de redactie afscheid van haar auteurs hun reactie in het tijdschrift. 2019 eindredacteur Niek Kok. Het meinummer was ook het jaar dat in teken stond van was de laatste uitgave die hij dirigeerde. 100 jaar vrouwenkiesrecht. Dit was een De redactie bedankte hem hartelijk voor uitstekende gelegenheid om een mooie zijn bewezen diensten en verwelkomde artikelenserie over liberale vrouwen in de haar nieuwe eindredacteur Wilbert Jan politiek te publiceren. Derksen. Andere actuele onderwerpen die de revue Dit jaar werden onder andere de passeerden waren onder meer de discussie Europese Parlementsverkiezingen en de over het verlagen van de kiesgerechtigde klimaatdiscussie aangehaald als thema’s. leeftijd, en de groeiende dreiging vanuit de Ook werd er gehoor gegeven aan de georganiseerde misdaad ten aanzien van oproep tot debat van Klaas Dijkhoff met de Nederlandse rechtsstaat. diens discussiestuk en gaven verschillende

HET TEAM VAN DE TELDERSSTICHTING

Geregeld worden directeur en stafleden van de Gent, voor de VVD-afdeling Groningen en de een gastcollege over ‘weerbare democratie’ aan TeldersStichting uitgenodigd als spreker voor dames sociëteit in Leeuwarden. Patrick van Schie de Universiteit Leiden en gastlessen over ‘grond- lezingen, gastcolleges, interviews of forumde- gaf daarnaast masterclasses over liberalisme in rechten’ aan een 6-VWO klas in Amersfoort. batten. In 2019 verzorgden zij onder andere tal van VVD-regionale en lokale netwerken door Ten slotte gaf hij op een AILAS-bijeenkomst in inleidingen voor verschillende VVD- en JOVD- het hele land alsmede aan de landelijke JOVD. het Scheepvaartmuseum Amsterdam een lezing afdelingen en VVD-netwerken. Voorts gaven zij Voorts gaf hij lezingen over de belangrijkste he- over inhoud en betekenis van ‘The long telegram’ cursussen voor de Haya van Somerenstichting dendaagse liberale uitdagingen voor de VVD-De uit 1946 en het ‘mr. X’-artikel in Foreign Affairs (VVD). Fleur de Beaufort en Patrick van Schie Langstraat, over liberalisme en buitenlandse poli- in 1947, beide van de hand van George Kennan verzorgden diverse lezingen naar aanleiding van tiek voor de JOVD Utrecht, over tolerantie voor (destijds Amerikaans diplomaat in Moskou). hun boek De liberale strijd voor vrouwenkies- de landelijke kadercursus van de SGP-jongeren, recht, onder andere in Belgisch Mechelen voor en over de echte betekenis van sociaal-liberalis- Stafleden werkten in 2019 mee aan artikelen en de Vlaamse liberalen en het Liberaal Archief te me voor de afdeling Hilversum van D66. Hij gaf interviews in diverse landelijke en internationale tijdschriften. A CTIVITEITEN | 2019

STagiairs bij DE TELDERSSTICHTING

De TeldersStichting biedt studenten Martine Wursten (Thorbecke Acade- de mogelijkheid in het kader van hun mie Leeuwarden) deed in het kader stage onder begeleiding onderzoek van haar stage onderzoek naar de te doen. Over het algemeen gaat het opvattingen van VVD’ers omtrent het hierbij om onderzoek ten behoeve van klimaatbeleid. Matthieu Klokman de afsluitende masterscriptie. In som- deed in het kader van zijn stage on- mige gevallen sluit een stageonder- dersteunend onderzoek voor het pro- zoek ook aan bij reeds lopend onder- ject digitalisering en liberale waarden. zoek van de TeldersStichting.

In 2019 werkte Jard van Heerde (Erasmus Universiteit ) aan een onderzoek naar grondpolitiek, dat resulteerde in een publicatie in Liberale Reflecties.

VRIENDEN VAN DE TELDERSSTICHTING

VRIEND WORDEN? de politieke carrière. Hij was onder meer Vanaf € 50,- per jaar steunt u ons werk en minister van Justitie in de veelbewogen blijft u op de hoogte van onze publicaties jaren tachtig, Tweede Kamer- lid, voorzit- en activiteiten. Vrienden van de Telders- ter van de Eerste Kamer en bestuurslid en Stichting ontvangen naar keuze de publica- later voorzitter van de VVD (Uitgeverij ties thuis en krijgen digitaal toegang tot de Boom, 670 pagina’s). nieuwste edities die nog niet gratis online beschikbaar zijn. Zij ontvangen wekelijks De liberale strijd voor vrouwenkiesrecht | onze nieuwsbrief TeldersAlert toegestuurd Een fraai geïllustreerde geschiedenis van met de nieuwste columns, publicaties en de ontwikkeling van politieke rechten de agenda van onze activiteiten. Vrienden voor vrouwen, zowel in Nederland als in worden uitgenodigd voor bijeenkomsten, Europa. Meer specifiek wordt ingegaan op zoals TeldersTafels en symposia, gratis of de rol die liberalen bij de totstandkoming met korting en zij steunen ons werk en van algemeen vrouwenkiesrecht speelden. maken liberale verdieping mede mogelijk. Fleur de Beaufort en Patrick van Schie publiceerden dit boek in 2019 ter gelegen- heid van 100 jaar algemeen vrouwenkies- KRIJG NU EEN BOEK CADEAU! recht in ons land (Uitgeverij Boom, 310 Word nu vriend en ontvang een welkomst- pagina’s). geschenk naar keuze: Scan de QR-code om direct naar het Het liberalenboek | Een rijk geïllustreerde aanmeldformulier te gaan. Aanmelden kan uitgave over de geschiedenis en filosofie ook via het formulier op de site van het liberalisme, de partijpolitieke ont- www.teldersstichting.nl of door een e-mail wikkeling in Nederland en de ons omrin- te sturen naar [email protected]. gende landen, alsmede de liberale verwor- venheden en de belangrijkste kopstukken. Samengesteld door Fleur de Beaufort en Patrick van Schie (Uitgeverij WBooks, 448 pagina’s, full colour).

Frits Korthals Altes. Zeven politieke levens. Herinneringen in dossiers | De autobiogra- fie waarin minister van Staat Frits Korthals Altes verslag doet van zijn indrukwekken- P rogramma | 2020

JAARPROGRAMMA 2020 EN HET CORONAVIRUS

Bij het ter perse gaan van het jaarprogramma 2020 heeft heel Nederland te maken met de maatregelen in reactie op de uitbraak van het Coronavirus. Diverse evenementen kunnen als gevolg daarvan niet doorgaan, waardoor ook de TeldersStichting zich genoodzaakt zag een aantal bijeenkomsten tot na- der order te verplaatsen. Bovendien is op dit moment onvoldoende duidelijk wanneer het leven weer z’n gewone gang kan nemen en wanneer de verschillende organisatorische samenwerkingspartners, beoogde sprekers en locaties dan ook daadwerkelijk weer beschikbaar zijn voor het maken van een nieuwe planning. Daar waar nu al bekend is dat voorgenomen bijeenkomsten niet door kunnen gaan is dit expliciet vermeld in het jaarprogramma. De overige bijeenkomsten zijn steeds onder voor- behoud van de ontwikkelingen.

BEN TELDERS. MOEDIG, STRIJDBAAR EN ONVERZETTELIJK | BUNDEL

Op 6 april 2020 is het 75 jaar geleden dat In een later stadium zal een nieuwe datum prof.mr. B.M. Telders slechts negen dagen worden gezocht. voor de bevrijding in kamp Bergen-Belsen overleed aan de gevolgen van vlektyphus. Wel verschijnt begin april bij uitgeverij In samenwerking met leden van het Leidse Boom de bundel Ben Telders. Moedig, Volkenrechtelijk Dispuut prof.mr. B.M. strijdbaar en onverzettelijk. Hierin zijn Telders heeft de TeldersStichting afgelopen bijdragen opgenomen over leven en werk jaar gewerkt aan de realisatie van een groots van Telders door de (emeritus-)hoogleraren symposium op 4 april in het Academiege- Kees Schuyt, Rick Lawson, Nico Schrijver bouw van de Universiteit Leiden, een korte en Marten Zwanenburg, alsmede door documentaire over het leven van Telders en Fleur de Beaufort. Bovendien wordt in een een bundel waarin aandacht is voor leven en drietal bijdragen ingegaan op ontstaan en werk van Telders. Tijdens het symposium ontwikkeling van de organisaties die na de zou bovendien het Klein Audotorium in oorlog vernoemd zijn ter nagedachtenis aan het Academiegebouw feestelijk omgedoopt Telders: het Volkenrechtelijk Dispuut (door worden tot het Telders Auditorium. Helaas Brigitte Straathof-Lap), het Telders Pleit- maakt de realiteit rondom de uitbraak van concours (door Hanna Thuránszky) en de het Coronavirus het onmogelijk het sympo- TeldersStichting (door Patrick van Schie). sium op 4 april plaats te laten vinden.

KERNENERGIE | BIJEENKOMST

De TeldersStichting was samen met de gie een goede optie is voor een duurzame Haagse VVD voornemens op maandag toekomst. Sprekers zijn dr. ir. André Wakker 6 april een bijeenkomst te houden over (energiedeskundige) en prof. dr. ir. Jan Leen kernenergie in het Park Hotel in Den Haag. Kloosterman (TU Delft). VVD-Kamerlid Als gevolg van de Coronacrisis zal voor zal ook aanwezig zijn en het deze bijeenkomst op een later moment een afsluitend woord verzorgen. Er worden zo’n nieuwe datum worden gezocht. 50 tot 100 bezoekers verwacht.

De bijeenkomst staat open voor zowel geïnteresseerden binnen als buiten de VVD, en heeft als doel te verkennen of kernener- P rogramma | 2020

LIBERALE KERNWAARDEN IN DE DATA-SAMENLEVING | PROJECT

De maatschappij is in hoog tempo aan het De TeldersStichting is gestart met een onder- veranderen. Digitalisering raakt ons allemaal. zoek waarin deze technologische ontwikke- Impactvolle ontwikkelingen zoals de slimme stad lingen vanuit liberaal perspectief doorgrond en het internet der dingen zullen binnenkort zullen worden. De mens vormt de technologie, hun definitieve intrede doen. In dit nieuwe maar technologie net zo goed de mens. Het tijdperk waarin de verzameling en toepassing is daarom belangrijk om te voorkomen dat van data centraal staat zullen wij voor belangrijke liberale kernwaarden verwateren in dit proces. dilemma’s komen te staan. Hoe kunnen we Dit onderzoek zal resulteren in een geschrift, onze privacy waarborgen? Moeten wij onze te verschijnen eind 2020. Wilbert Jan Derksen digitale infrastructuur beschermen tegen voert vanuit de TeldersStichting de pen bij dit vreemde mogendheden? En hoe kunnen wij ons project. zelfbeschikkingsrecht behouden in een wereld waar algoritmen en kunstmatige intelligentie steeds vaker de beslissingen maken?

TOEKOMST VAN HET KAPITALISME | PROJECT

Kapitalismekritiek is terug van wegge- kant om een hernieuwd pleidooi, maar ook weest. In de publieke opinie lijkt er veel om een serieuze, liberale reflectie op dit mis met kapitalisme van nu. Het zou onder soort kritieken. meer voor ongelijkheid zorgen, schade aan milieu en klimaat aanrichten, te veel In de loop van 2020 zal een werkgroep op winst gericht zijn en daarmee sociale aan de slag gaan om tot een nieuw ge- doelen veronachtzamen; ook zijn er volop schrift te komen over de toekomst van de discussies over machtsconcentratie van vrije markt. Deze werkgroep wordt nog grote bedrijven en over belastingen en gevormd. Namens de TeldersStichting zal multinationals. Het kapitalisme, of mooier Maartje Schulz de scribent zijn. verwoord, de vrije markt, vraagt aan de ene

INDIVIDUALISERING | PUBLICATIE

Binnen de liberale filosofie staat het indi- sering en de bevrijding van het individu uit vidu centraal als startpunt van het denken. knellende groepsverbanden als iets posi- Meer dan eens worden liberalen daarom tiefs en bovendien als onvermijdelijk. schuldig bevonden geacht aan alle uitwas- sen die te wijten zouden zijn aan de ‘door- Fleur de Beaufort heeft in het verleden geslagen individualisering’. Bovendien leidt onderzoek gedaan naar de filosofische het centraal stellen van het individu bij achtergrond van individualisering en de herhaling tot het verwijt van egoïsme en gevolgen van deze ontwikkeling. In 2020 zelfs atomisme. Het proces van individuali- zal bij Uitgeverij Boom een nadere analyse sering is net zo min nieuw als de negatieve verschijnen van de begrippen individu, connotatie die eraan kleeft. Reeds in de individualisme en individualisering in re- achttiende eeuw waarschuwden commu- latie tot het liberalisme. Daarbij zal tevens nitaristische denkers voor de mogelijk ver- aandacht worden besteed aan de participa- nietigende gevolgen van te ver doorgevoer- tiesamenleving. de individualisering. Ook toen waren het de liberalen die zich sterk maakten voor het individu en de individuele vrijheid. Zij beschouwden het proces van individuali- P rogramma | 2020

JOHAN WITTEVEEN | SYMPOSIUM

Op dinsdag 21 april was de TeldersStichting verzorgen getiteld: ‘Seeking the right balance voornemens in samenwerking met de between monetary and fiscal policy’. Daarna Erasmus School of Rotterdam zal een paneldiscussie plaatsvinden waarin en het tijdschrift Economisch Statistische onder meer oud-minister Berichten ter ere van Johannes Witteveen en Paul de Grauwe (econoom, voormalig een bijeenkomst te organiseren. Witteveen VLD-senator en hoogleraar aan de was macro-econoom, hoogleraar economie School of Economics and Political in Rotterdam, minister van Financiën en Science) deelnemen. Deze bijeenkomst voorzitter van het Internationaal Monetair zal verschoven worden naar een nader te Fonds (IMF). Bovendien was Witteveen bepalen moment. in 1954 een van de oprichters van de TeldersStichting. Tijdens deze bijeenkomst zal Klaas Knot (sinds 2011 president van De Nederlandsche ) de keynote lezing

AMERIKAANSE PRESIDENTSVERKIEZINGEN | BIJEENKOMST

In aanloop naar de Amerikaanse presidents- buitenlandse spreker bereid te vinden tot verkiezingen van november 2020 is de de komst naar Nederland. Opnieuw is de TeldersStichting voornemens om in samen- uiteindelijke datum waarop dit symposium werking met het VVD Thematisch Netwerk plaats zal kunnen vinden afhankelijk van Internationaal een bijeenkomst te organi- het moment waarop de Coronacrisis onder seren. Daarbij zal de psychologie achter de controle is. partijvoorkeuren bij de presidentsverkiezin- gen centraal staan. Er wordt gepoogd een

ONGELIJKHEID | BUNDEL

Sommige politieke stromingen zien in on- niet ongelijkheden tussen verschillende gene- gelijkheid als zodanig een probleem. Voor raties of tussen het centrum en de periferie in liberalen geldt dit niet. Als mensen de vrijheid een land, die ook liberalen zorgen moeten ba- hebben invulling aan hun eigen leven te geven, ren? De TeldersStichting verricht studie naar zullen zij gelet op hun verschillende interes- ongelijkheid op deze en andere dimensies, ses, capaciteiten en inspanningen in ongelijke om te bezien of er vanuit liberale beginselen omstandigheden geraken. Daar is op zichzelf al dan niet sprake is van een probleem, en zo niets mis mee, integendeel. Op één terrein die- ja wat daaraan kan worden gedaan. nen burgers in liberale ogen in elk geval wel gelijk te zijn, namelijk dat zij voor de wet gelijk Verschillende auteurs zullen in een bijdrage zijn. Een deel van de liberalen zal daaraan toe- ingaan op deelaspecten van de problema- voegen dat burgers ook gelijke kansen moeten tiek. Vanuit de staf van de TeldersStichting hebben. Wat dit precies behelst is lastig; niet zijn Fleur de Beaufort, Patrick van Schie en alle verschillen in omstandigheden ‘aan de Maartje Schulz betrokken bij dit project. start’ zullen kunnen worden uitgevlakt. Bovendien schrijven de curatoriumleden Caspar van den Berg en Marcel Wissenburg Ongelijkheden doen zich niet alleen in een bijdrage. Naar verwachting zal de bundel sociaal-economische omstandigheden voor. in 2020 worden gepubliceerd. Hebben burgers bijvoorbeeld gelijke toegang tot opleidingen of tot (essentiële) zorg? Zijn er P rogramma | 2020

OMGEVINGSWET | PROJECT

Met de herziening van de oude Omge- De nieuwe wet zal naar verwachting in vingswet beoogt de politiek ervaren knel- 2021 in werking treden. Tot die tijd wordt punten aan te pakken en wordt uiteindelijk gewerkt aan een Nationale Omgevingsvisie, gestreefd naar een sterk vereenvoudigd alsmede de nadere invulling van de nieuwe totaalpakket aan regels voor de inrichting wet in een viertal algemene maatregelen van van de leefomgeving in ons land. Daarbij bestuur. Samenvoeging van diverse wet- en wordt naast het belang en behoud van de regelgeving zal een sterke vereenvoudiging leefomgeving ook gekeken naar ruimte voor van het omgevingsrecht mogelijk maken, ontwikkelingen, innovatie en duurzaam- waarbij vergunningverlening voor burgers heid. De gemeentelijke overheid krijgt meer en bedrijven in de toekomst sneller zal kun- ruimte om binnen enkele wettelijke kaders nen worden afgehandeld. Een werkgroep zelf invulling te geven aan de leefomgeving van de TeldersStichting zal in 2020 onder- in hun gemeente. Het huidige kabinet heeft zoek doen naar een liberale invulling en uit- de invoering van de Omgevingswet bij het werking van de Omgevingswet. Dit onder- ministerie van Binnenlandse Zaken en Ko- zoek zal naar verwachting uitmonden in een ninkrijksrelaties ondergebracht. Politiek-Wetenschappelijke Stellingname.

KERNTAKEN OVERHEID | POSTER

In de liberale filosofie wordt van deze poster is de TeldersStichting oudsher een aantal (kern)taken voornemens te kijken op welke toebedeeld aan de overheid, terwijl terreinen overheidsingrijpen – ook in allerlei overige zaken bij voorkeur aan de ogen van liberalen – noodzakelijk het vrije spel der maatschappelijke is en op welke terreinen de overheid krachten worden overgelaten. wel een stapje terug zou kunnen doen. Geleidelijk is de overheid in ons Daarbij komt onherroepelijk ook de land zich met steeds meer gaan vraag om de hoek kijken wat dit dan bemoeien en rekent daardoor allerlei betekent voor burgers. Vergelijkbaar beleidsterreinen tot haar invloedssfeer, met de poster ‘Vertrouwen in de markt’ met alle gevolgen voor de individuele zal deze thematiek uitgewerkt worden vrijheid van burgers van dien. Voor met infographics.

Social-liberalism | Publicatie KLASSIEK-LIBERALISME | PUBLICATIE

Het boek Sociaal-liberalisme dat in 2014 bij uit- Aan de reeds bij uitgeverij Boom verschenen reeks geverij Boom verscheen zal in een bewerkte en publicaties over het vermeende neo-liberalisme, vertaalde versie op de Engelstalige markt worden sociaal-liberalisme en eigenzinnige liberale politici uitgebracht. In het boek gaan Fleur de Beaufort zal een nieuw boek worden toegevoegd waarin het en Patrick van Schie in op de historische ont- klassiek-liberalisme nader wordt belicht. Martin van wikkeling van het sociaal-liberalisme als sub- Hees (hoogleraar Ethiek aan de vrije Universiteit van stroming binnen het liberale gedachtengoed. Zij Amsterdam), Patrick van Schie en Fleur de Beaufort duiden de stroming tevens filosofisch en sluiten werken gezamenlijk aan deze publicatie. Zij richten af met een aantal implicaties voor de huidige zich zowel op de filosofische uitgangspunten van het politiek. De auteurs maken duidelijk dat degenen klassiek-liberalisme als de historische achtergrond van die zich vandaag de dag sociaal-liberaal noemen, de stroming. Bovendien besteden de auteurs aandacht in feite niet in de traditie staan die op de over- aan de opkomst van het klassiek-liberalisme in de gang van de negentiende naar de twintigste eeuw politiek en de actualiteit van de stroming binnen het in diverse Europese landen ontstond. Naast de liberalisme. Daarbij zal niet alleen gekeken worden ontwikkelingen in Nederland is aandacht voor naar de Nederlandse politiek, maar ook naar de ons Groot-Brittannië, Duitsland en België. omringende landen. P rogramma | 2020

TELDERSTAFELS

Ook in 2020 streeft de TeldersStichting in een TeldersTafel over de stikstofcrisis en de ernaar weer tenminste één TeldersTafel te gevolgen voor de boeren in ons land. Bert van organiseren. Evenals bij voorgaande edities Donselaar, melkveehouder en voorzitter van zal een toonaangevende spreker worden de afdeling Utrecht (LTO Noord) was bereid uitgenodigd een lezing te verzorgen tussen de gevonden als spreker op te treden. Gezien de gangen van een diner door en naar aanleiding ontwikkelingen rondom het Coronavirus zal van het verhaal het debat met de kleine groep voor deze TeldersTafel op een later tijdstip een aanwezigen aan te gaan. Bij het gereedmaken nieuwe datum worden gezocht. van dit jaarprogramma was reeds voorzien

VRIJE WIL | EXPERTMEETING

Liberalen gaan er doorgaans vanuit dat mensen cepten als zelfredzaamheid en verantwoordelijk- vanuit vrije wil keuzes kunnen maken, waar ze heid? En voor ons strafrecht of vraagstukken vervolgens verantwoordelijk voor kunnen wor- rondom levenseinde? den gehouden. Maar in hoeverre is er eigenlijk een vrije wil? En wat is die vrije wil dan? Daar De TeldersStichting wil zich verdiepen in het wordt bijvoorbeeld door hersenwetenschappers thema de vrije wil en is van plan om in 2020 met en filosofen nogal verschillend over gedacht. Een een aantal experts te spreken. Vervolgens zal belangrijke vraag voor liberalen daarbij is: wat worden bezien of wij wat met dit thema willen zijn de implicaties (voor liberale uitgangspun- doen. Een mogelijkheid zou bijvoorbeeld zijn ten) als de vrije wil niet of slechts in beperkte om een conferentie over de vrije wil te organise- mate zou bestaan? Wat betekent dat voor con- ren.

TELDERSSTICHTING | DIGITAAL

Ook digitaal is de TeldersStichting actief. Op (#TeldersTuesday) een stuk uit via sociale de website van de TeldersStichting verschijnen media en op de website. Dat is bijvoorbeeld een onze diepgravende studies en artikelen alsmede stuk uit Liberale Reflecties of uit een Liberaal kortere stukken zoals columns en verslagen van Journaal, maar het kan ook een actuele column onze bijeenkomsten. Ook zijn op de website zijn. Door actievere inzet en beheer van de onze aankomende evenementen te vinden. website en sociale media is ons online bezoek en engagement gestegen. In 2020 blijven we kijken In 2019 is de TeldersStichting gestart met de naar nieuwe vormen om ons materiaal op papier ‘liberaal van de week’. Dat houdt in dat er elke ook digitaal aantrekkelijk naar buiten te brengen, week speciaal voor de website een stuk wordt alsmede concepten exclusief voor de website en geschreven over een belangrijke liberaal uit sociale media te ontwikkelen. de geschiedenis, aan John Stuart Mill of Adam Smith. In de online stukken wordt op Verder verschijnt twee keer per maand een beknopte en toegankelijke wijze het liberale ge- TeldersAlert met daarin de nieuwste columns dachtengoed toegelicht, waarbij wij vaak putten en bijdragen die online zijn verschenen. Abon- uit en verder verwijzen naar eerdere boeken die nees op deze gratis digitale nieuwsbrief worden wij over liberalen hebben geschreven. Op onze bovendien gewezen op de nieuwste publicaties en sociale media (Facebook, Twitter en LinkedIn) de verschillende bijeenkomsten van de Telders- plaatsen we tevens een quote en foto van de libe- Stichting. De publicaties van de TeldersStichting raal van de week, met een link naar het stuk op zijn beschikbaar via de TeldersShop. de website. Daarnaast lichten we elke dinsdag P rogramma | 2020

ZOMERSCHOOL 2.0 | CURSUS

Jarenlang stond met veel succes een wordt aangeboden. Voor cursisten zal zomerschool op het programma van de dan geen leeftijdsgrens meer worden TeldersStichting. Een twintigtal jongeren, gehanteerd, zodat iedereen die aan de in de eindfase van hun studie of net voorwaarden van geschiktheid voldoet begonnen aan hun carrière, kwam vier kan meedingen naar een plaats. Voormalig dagen bijeen op een mooie landelijke zomerschoolcursisten kunnen de nieuwe locatie om met elkaar en met een zeer cursus als aanvulling op de zomerschool afwisselend sprekersveld van gedachten volgen. Op dit moment wordt gewerkt te wisselen over de liberale beginselen. aan nadere invulling van dit nieuwe Geleidelijk is het idee ontstaan deze concept, waarbij ook heel nadrukkelijk de jaarlijkse traditie voortaan om het jaar samenwerking wordt gezocht met de Haya te organiseren en af te wisselen met van Somerenstichting, zodat ook beter een nieuwe cursusvorm. Daarbij wordt kan worden aangesloten bij het bestaande gedacht aan twee weekenden, waarbij cursusaanbod van het opleidingsinstituut verdieping rondom een specifiek van de VVD. thema of op basis van liberale filosofen

LIBERALE REFLECTIES | TELDERSLEZING | LIBERAAL JOURNAAL ANNA STILZ

Ook in 2020 zal de redactie van Liberale Reflecties Voor een nieuwe editie van de TeldersLezing zorgdragen voor drie edities van het tijdschrift, is Anna Stilz (Laurence S.Rockefeller Professor waarin aandacht is voor actuele onderwerpen, of Politics and Human Values aan de Princeton debat en liberale verdieping. Daarnaast zal University New Jersey) bereid gevonden om opnieuw tenminste één editie van het Liberaal komende herfst naar Nederland te komen. De Journaal worden uitgebracht rondom een thema. definitieve datum is afhankelijk van de ontwikkeling Hiervoor zullen zowel medewerkers van de omtrent het Coronavirus. Stilz zal op basis van haar TeldersStichting als externe auteurs een korte publicaties Liberal Loyalty: Freedom, Obligation, column-achtige bijdrage leveren.’ and the State (2009) en Territorial Sovereignty: A Philosophical Exploration (2019) in haar lezing in gaan op politiek burgerschap, nationalisme en het soevereiniteitsbeginsel van landen.

TELDERSLEZING & Overige activiteiten

Directeur en stafleden van de TeldersStichting op de belangrijkste maatschappelijke vraagstukken historisch onderzoek naar liberale reacties in schrijven geregeld artikelen in kranten en uit de actualiteit. Mede daartoe wordt steeds Europa op de revoluties in Duitsland direct na (wetenschappelijke) tijdschriften, al dan contact onderhouden met wetenschappers en met de Eerste Wereldoorlog. Bovendien participeert niet op basis van door de TeldersStichting diverse geledingen van de VVD. de TeldersStichting in twee onderzoeksprojecten gepubliceerde onderzoeken. Fleur de Beaufort van universiteiten: ‘Religion renegotiated’ schrijft op verzoek een bijdrage aan het Jaarboek In 2020 bestaat opnieuw de mogelijkheid tot een (Universiteit Utrecht en Universiteit Leiden) en Parlementaire Geschiedenis 2020 (uitgave van het onderzoeksstage bij de TeldersStichting. Matthieu ‘The Democratic Challenge’ (Universiteit van Centrum voor Parlementaire Geschiedenis van de Klokman (Vrije Universiteit Amsterdam) zet Amsterdam en de Vrije Universiteit). In beide Radboud Universiteit Nijmegen) over het liberale zijn onderzoek ten behoeve van het project gevallen wordt deelgenomen aan bijeenkomsten Kamerlid Annelien Kappeyne van de Coppello. digitalisering en liberale waarden ook in de van alle partners en gereflecteerd op mogelijke De medewerkers treden bovendien op in radio- eerste maanden van 2020 voort. Daarnaast activiteiten rond de onderzoeken die deel en TV-programma’s. Voorts geven zij inleidingen werkt Niek van Steensel (Radboud Universiteit uitmaken van beide projecten. en cursussen voor partijgremia, academische Nijmegen) aan een onderzoek naar verplichte gezelschappen en debatcentra. Waar nodig zal de burgerschapsvorming en de verhouding tot de Fleur de Beaufort werkt in deeltijd aan een proef- staf van de TeldersStichting het debat voeden met onderwijsvrijheid van scholen. Tot slot werk schrift over het politieke liberalisme in de negen- wetenschappelijk gefundeerde liberale inzichten Jan van Rijnbach (Universiteit Utrecht) aan een tiende eeuw. P Ersonalia

STAF dr. P.G.C. (Patrick) van Schie | Directeur drs. F.D. (Fleur) de Beaufort | Wetenschappelijk onderzoeker drs. W.J. (Wilbert Jan) Derksen | Wetenschappelijk onderzoeker

M.D (Maartje) Schulz MSc | Wetenschappelijk onderzoeker

D.E. (Diana) Marrenga | Secretaresse

Curatorium

drs. R. (Robert) Reibestein | voorzitter, dr. R.P.H.M. (René) Matthijsse | consul- commissaris ING tant en universitair hoofddocent voor de publieke sector bij de Vrije Universi- B. (Bente) Becker MSc | VVD-Tweede teit van Amsterdam Kamerlid cmd.prof.dr. F.P.B. (Frans) Osinga | prof.dr. C.F. (Caspar) van den Berg | hoogleraar Militair Operationele hoogleraar Global and Local Gover- Wetenschappen aan de Nederlandse nance te Groningen Defensie Academie

prof. dr. J.A. (Jan Anthonie) Bruijn | drs. L. (Lennart) Salemink | lid hoofd- hoogleraar Immunopathologie aan het bestuur VVD en internationaal Leids Universitair Medsich Centrum secretaris

prof. dr. H.M. (Heleen) Dupuis | eme- drs. E.J.M. (Eric) Wetzels | vice-voorzit- ritus hoogleraar Medische Ethiek en ter VVD voormalig VVD-Eerste Kamerlid prof.dr. M.L.J. (Marcel) Wissenburg F. (Fabienne) Hendricks MA | manager | hoogleraar Politieke Theorie aan de Tata Steel Training Centre Radboud Universiteit Nijmegen

prof. dr. mr. E.M. (Liesbeth) Kneppers- Heynert | emeritus hoogleraar Bedrijfskunde te Groningen en voormalig VVD-Eerste Kamerlid

CONTACT

Prof.mr. B.M. TeldersStichting wetenschappelijk bureau ten behoeve van het liberalisme en de VVD Mauritskade 21 2514 HD Den Haag telefoon: 070-3631948 e-mail: [email protected] www.teldersstichting.nl

www.teldersshop.nl | www.eye-image.nl Vormgeving