DOCSLIB.ORG

MARIA SKŁODOWSKA-CURIE I Jej Kontakty Ze Środowiskiem Krakowskim

Total Page：16

File Type：pdf, Size：1020Kb

Download full-text PDF Read full-text
MARIA SKŁODOWSKA-CURIE I Jej Kontakty Ze Środowiskiem Krakowskim Komisja Historii Nauki • Monografie • 22 Alicja Rafalska-Łasocha, MARIA SKŁODOWSKA-CURIE i jej kontakty ze środowiskiem krakowskim MARIA SKŁODOWSKA-CURIE i jej kontakty ze środowiskiem krakowskim © Copyright by Alicja Rafalska-Łasocha & Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2015 Komisja Historii Nauki • Monografie • 22 Alicja Rafalska-Łasocha, MARIA SKŁODOWSKA-CURIE i jej kontakty ze środowiskiem krakowskim POLSKA AKADEMIA UMIEJĘTNOŚCI Komisja Historii Nauki • Monografi e • 22 KOMITET REDAKCYJNY Prof. dr hab. Jerzy Kreiner (em. prof., Instytut Fizyki Uniwersytetu Pedagogicznego; Kraków) redaktor naczelny Prof. dr hab. Michał Kokowski (Instytut Historii Nauki im. L. i A. Birkenmajerów PAN; Warszawa – Kraków) zastępca redaktora naczelnego Ostatnio ukazały się: T. 18: Tadeusz Sinko (1877–1966) w służbie nauki i narodu, pod red. Stani- sława Stabryły, Kraków 2013 T. 19: Izabela Krzeptowska-Moszkowicz, Emil Godlewski senior, pionier fi zjo- logii roślin, Kraków 2013 T. 20: Wincenty Pol (1807–1872) w służbie nauki i narodu, pod red. Krystyny Grodzińskiej i Adama Kotarby, Kraków 2010 T. 21: Stefan Witold Alexandrowicz, Stanisław Zaręczny (1848–1909) geolog – wybitny znawca Ziemi Krakowskiej, Kraków 2014 © Copyright by Alicja Rafalska-Łasocha & Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2015 Komisja Historii Nauki • Monografie • 22 Alicja Rafalska-Łasocha, MARIA SKŁODOWSKA-CURIE i jej kontakty ze środowiskiem krakowskim Alicja Rafalska-Łasocha MARIA SKŁODOWSKA-CURIE i jej kontakty ze środowiskiem krakowskim Kraków 2015 © Copyright by Alicja Rafalska-Łasocha & Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2015 Komisja Historii Nauki • Monografie • 22 Alicja Rafalska-Łasocha, MARIA SKŁODOWSKA-CURIE i jej kontakty ze środowiskiem krakowskim Na okładce Portret Marii Skłodowskiej-Curie. Za: P. Chrząstowski, Maria Skłodowska -Curie, jej rodzina i promieniowanie, referat wygłoszony 12 maja 2012 r. w ramach Uniwersytetu Otwartego AGH Recenzenci Prof. dr hab. Jan S. Jaworski Dr hab. Krzysztof Maślanka, prof. PAN Prof. dr hab. Jerzy Kreiner Redakcja Piotr Łozowski Redaktor wydawniczy Edyta Podolska-Frej Skład i łamanie Agata Gruszczyńska/Pracownia Register ISBN 978-83-7676-222-7 © Copyright by Alicja Rafalska-Łasocha & Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2015 Dystrybucja PAU, ul. Sławkowska 17, 31-016 Kraków e-mail: [email protected] www.pau.krakow.pl © Copyright by Alicja Rafalska-Łasocha & Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2015 Komisja Historii Nauki • Monografie • 22 Alicja Rafalska-Łasocha, MARIA SKŁODOWSKA-CURIE i jej kontakty ze środowiskiem krakowskim Moim wspaniałym RODZICOM © Copyright by Alicja Rafalska-Łasocha & Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2015 Komisja Historii Nauki • Monografie • 22 Alicja Rafalska-Łasocha, MARIA SKŁODOWSKA-CURIE i jej kontakty ze środowiskiem krakowskim © Copyright by Alicja Rafalska-Łasocha & Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2015 Komisja Historii Nauki • Monografie • 22 Alicja Rafalska-Łasocha, MARIA SKŁODOWSKA-CURIE i jej kontakty ze środowiskiem krakowskim SPIS TREŚCI Wstęp 1. Geneza publikacji . 11 2. Opis i klasyfi kacja wykorzystywanych tekstów źródłowych . 15 Maria Skłodowska -Curie – szkic biografi czny . 17 Rozdział 1 Krakowskie środowisko naukowe na przełomie XIX i XX wieku 1.1. Zarys historii Katedr Chemii i Fizyki w XIX wieku . 37 1.2. Skroplenie tlenu, azotu i tlenku węgla – największe osiągnięcie naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego w XIX wieku . 39 1.3. Profesorowie i badania w Zakładach Chemii UJ na przełomie XIX i XX wieku . 43 1.4. Profesorowie i badania w Zakładzie Fizyki UJ na przełomie XIX i XX wieku . 45 1.5. Pierwsze eksperymenty z wykorzystaniem promieni X w Krakowie – początki polskiej radiologii . 48 1.6. Akademia Umiejętności w Krakowie – krótki rys historyczny . 53 1.7. Znaczenie i pozycja uczonych krakowskich na arenie międzynarodowej na przełomie XIX i XX wieku . 56 Rozdział 2 Próba uzyskania przez Marię Skłodowską posady w Krakowie 2.1. Problem kształcenia i pracy kobiet pod koniec XIX wieku . 63 2.2. Pierwsze studentki na Uniwersytecie Jagiellońskim . 64 2.3. Sprawa mobilności uczonych w czasach zaborów i sytuacja uniwersytetów na ziemiach polskich pod koniec XIX wieku . 70 © Copyright by Alicja Rafalska-Łasocha & Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2015 Komisja Historii Nauki • Monografie • 22 Alicja Rafalska-Łasocha, MARIA SKŁODOWSKA-CURIE i jej kontakty ze środowiskiem krakowskim 8 Spis treści 2.4. Dotychczasowy stan wiedzy na temat próby uzyskania przez Marię Skłodowską posady w Krakowie . 74 2.5. Próba rekonstrukcji wydarzeń – Kraków, 1894 rok . 77 2.6. Wnioski podsumowujące sprawę uzyskania przez Marię Skłodowską posady w Katedrze Fizyki Uniwersytetu Jagiellońskiego . 82 Rozdział 3 IX Zjazd Lekarzy i Przyrodników Polskich w Krakowie w 1900 roku 3.1. Geneza zjazdów lekarzy i przyrodników polskich . 87 3.2. Sekcja Chemiczna IX Zjazdu Lekarzy i Przyrodników Polskich . 88 3.3. Korespondencja Marii Skłodowskiej -Curie z Tadeuszem Estreicherem 89 3.4. Omówienie treści referatu Marii Skłodowskiej -Curie O nowych ciałach promieniotwórczych . 93 Rozdział 4 Korespondencja Marii Skłodowskiej -Curie ze środowiskiem krakowskim 4.1. Korespondencja z profesorem Karolem Olszewskim . 104 4.2. Korespondencja z profesorem Walerym Jaworskim . 109 4.3. Wybór uczonej na członka czynnego zagranicznego Akademii Umiejętności w Krakowie. Korespondencja z Akademią Umiejętności 111 4.4. Sprawa Mirosława Kernbauma . 117 4.5. Korespondencja z profesorem Marianem Smoluchowskim . 118 4.6. Profesor August Witkowski – epilog . 120 4.7. Instytut Curieterapii i korespondencja ze środowiskiem medycznym Krakowa po I wojnie światowej . 124 4.8. Korespondencja Marii Skłodowskiej -Curie z akademickim środowiskiem Krakowa w ramach pracy w Międzynarodowej Komisji Współpracy Intelektualnej Ligi Narodów . 134 4.9. Staże naukowe w laboratorium Curie i korespondencja z Mieczysławem Jeżewskim . 139 4.10. Korespondencja z okazji 25-lecia odkrycia radu . 144 Rozdział 5 Sprawa nadania doktoratów honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego Marii Skłodowskiej -Curie © Copyright by Alicja Rafalska-Łasocha & Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2015 Komisja Historii Nauki • Monografie • 22 Alicja Rafalska-Łasocha, MARIA SKŁODOWSKA-CURIE i jej kontakty ze środowiskiem krakowskim Spis treści 9 Rozdział 6 Korespondencja dotycząca spraw różnych 6.1. Zaproszenia na zjazdy i inne uroczystości . 153 6.2. Korespondencja z Akademią Górniczą w Krakowie . 154 6.3. Autogram uczonej w monografi i dziejów Polski w okresie pierwszego dziesięciolecia niepodległości . 156 Rozdział 7 Recepcja idei naukowych Marii Skłodowskiej -Curie w Krakowie 7.1. Nauka o promieniotwórczości w zakładach chemicznych i fi zycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego w pierwszej połowie XX wieku . 159 7.2. Zastosowania preparatów promieniotwórczych do celów terapeutycznych . 167 7.3. Problematyka badań jądrowych w Krakowie po II wojnie światowej . 170 Zakończenie . 173 Bibliografi a . 177 Prace zbiorowe . 185 Artykuły i inne opracowania . 187 Spis ilustracji . 195 Indeks nazwisk . 201 Summary . 209 © Copyright by Alicja Rafalska-Łasocha & Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2015 Komisja Historii Nauki • Monografie • 22 Alicja Rafalska-Łasocha, MARIA SKŁODOWSKA-CURIE i jej kontakty ze środowiskiem krakowskim Niech każdy z nas, jak jedwabnik, tka swój kokon i nie żąda wyjaśnień, po co i na co. Jeżeli robota nasza będzie dobra, to powiemy sobie, żeśmy się nie gorzej od jedwabników zachowali. Reszta zaś nie od nas zależy. Maria Skłodowska-Curie, 6 stycznia 1913 © Copyright by Alicja Rafalska-Łasocha & Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2015 Komisja Historii Nauki • Monografie • 22 Alicja Rafalska-Łasocha, MARIA SKŁODOWSKA-CURIE i jej kontakty ze środowiskiem krakowskim WSTĘP 1. Geneza publikacji W 1891 roku Maria Skłodowska jako pierwsza kobieta w historii zdała egzaminy wstępne na Wydział Nauk Ścisłych Sorbony. Jako jedyna kobieta dwukrotnie otrzymała Nagrodę Nobla i była pierwszą kobietą profesorem Sorbony oraz pierwszą kobietą, której pozwolono wygłosić wykład w mu- rach tej uczelni. W rankingu, który zorganizował w 2009 roku magazyn „New Scie ntist”, uznana została za najwybitniejszą i najbardziej inspirującą kobietę uczoną wszech czasów. Przez wiele lat zapraszano ją na konferencje solvayowskie – spotkania wybitnych umysłów świ a ta. Działała w Między- narodowej Komisji Współpracy Intelektualnej przy Lidze Narodów i do- konała wiele dla lepszej organizacji międzynarodowej wspólnoty uczonych1. W publikacjach poświęconych życiu i pracy Marii Skłodowskiej -Curie wymienia się i opisuje jej wielkie zasługi dla rozwoju nauki, pracę naukową we Francji i działalność na rzecz organ i zacji współpracy naukowej na are- nie międzynarodowej. W świadomości społecznej Maria Skłodowska -Curie istnieje głównie jako odkrywczyni polonu i radu, zagranicą postrzegana jest jako francuska uczona; często zapomina się o jej polskim pochodzeniu. Niewiele jest publikacji, przede wszystkim tych przeznaczonych dla szersze- go grona czytel ników, w których pokazane są kontakty Marii Skłodowskiej- -Curie ze środowiskiem polskim, a szczególnie z polskim środowiskiem naukowym. Wyjątek stanowią informacje dotyczące kontaktów uczonej z jej rodzinnym miastem Warszawą, powstaniem Instytutu Radowego, a wcześniej Pracowni Radiologicznej. 1 R. Guillaumont, J. Kroh, S. Penczek, J.-P. Vairon, Celebrating One Hundred Years, „Chemistry International”, January–February 2011, s. 2–3. © Copyright by Alicja Rafalska-Łasocha & Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2015 Komisja Historii Nauki • Monografie
Load more

Recommended publications
  • Jan Hilary Lachs (1881-1942)
    Miłosz Pietrzyk Jan Hilary Lachs (1881–1942) e was born in Warsaw on the 15th of November 1881 into a traditional HJewish family. Up until the age of twelve, Yiddish was his only language. His father, Bernard, was a Warsaw merchant and his mother was Regina. He studied at the 2nd Government Secondary School in Warsaw and, in 1902, he obtained his school leaving certifi cate and, as a result of the low education- al standards within the Russian area of partition, he went to study abroad. Young people from the territory of the former Congress Kingdom most oft en went to study mathematics and the natural sciences in Germany and Switzer- land. Jan H. Lachs chose the Higher Technical School in Karlsruhe to do his degree. It was there that he started to study Chemistry. From 1904 to 1905 he studied at the University of Leipzig, attending the lectures of Professor Wilhelm Ostwald, one of the most eminent physical chemists of his day, the author of the fundamental textbook Lehrbuch der allgemeinen Chemie. From Leipzig he was to transfer to the university in Heidelberg, where he studied under the supervision of Ostwald’s pupil: Prof. Georg Bredig. Under his tu- torage he wrote his doctoral dissertation in chemical kinetics Adiabatische und simultane Reaktionskinetik des Diazoessigesters. His Ph.D. he obtained in 1910 and, in 1911, he went to Berlin and found employment at the Biological Laboratory of the Municipal Hospital, directed by Prof. Leonor Michaelis. In this laboratory he carried out research into the adsorption of neutral salts. He — 141 — also spent a few months of 1911 in Brunswick, where he became acquainted with the techniques and methods of research into adsorption under the di- rection of Professor Herbert Freundlich of the Brunswick Higher Technical School.
    [Show full text]
  • The Nationality Rooms Program at the University of Pittsburgh (1926-1945)
    Western Michigan University ScholarWorks at WMU Dissertations Graduate College 6-2004 “Imagined Communities” in Showcases: The Nationality Rooms Program at The University of Pittsburgh (1926-1945) Lucia Curta Western Michigan University Follow this and additional works at: https://scholarworks.wmich.edu/dissertations Part of the United States History Commons Recommended Citation Curta, Lucia, "“Imagined Communities” in Showcases: The Nationality Rooms Program at The University of Pittsburgh (1926-1945)" (2004). Dissertations. 1089. https://scholarworks.wmich.edu/dissertations/1089 This Dissertation-Open Access is brought to you for free and open access by the Graduate College at ScholarWorks at WMU. It has been accepted for inclusion in Dissertations by an authorized administrator of ScholarWorks at WMU. For more information, please contact [email protected]. “IMAGINED COMMUNITIES” IN SHOWCASES: THE NATIONALITY ROOMS PROGRAM AT THE UNIVERSITY OF PITTSBURGH (1926-1945) by Lucia Curta A Dissertation Submitted to the Faculty of The Graduate College in partial fulfillment of the requirements for the Degree of Doctor of Philosophy Department of History Western Michigan University Kalamazoo, Michigan June 2004 “IMAGINED COMMUNITIES” IN SHOWCASES: THE NATIONALITY ROOMS PROGRAM AT THE UNIVERSITY OF PITTSBURGH (1926-1945) Lucia Curta, Ph.D. Western Michigan University, 2004 From the inception of the program in 1926, the Nationality Rooms at the University of Pittsburgh were viewed as apolitical in their iconography. Their purpose was
    [Show full text]
  • America's Name Baptized on a Globe in 1510 Leonardo Da Vinci's
    Advances in Historical Studies, 2021, 10, 93-133 https://www.scirp.org/journal/ahs ISSN Online: 2327-0446 ISSN Print: 2327-0438 America’s Name Baptized on a Globe in 1510. Leonardo da Vinci’s Blueprint for the Jagiellonian Armillary Sphere Discovered. Stefaan Missinne Professor, Fellow of the Royal Geographical Society, London, UK How to cite this paper: Missinne, S. (2021). Abstract America’s Name Baptized on a Globe in 1510. Leonardo da Vinci’s Blueprint for the The treasure room at the Collegium Maius of the Jagiellonian Museum in Jagiellonian Armillary Sphere Discovered. Cracow contains an armillary sphere dating from 1510. This scientific object Advances in Historical Studies, 10,93-133. of excellent French workmanship contains the Jagiellonian Globe, which looks https://doi.org/10.4236/ahs.2021.101008 surprisingly like the Lenox Globe, a sibling of the da Vinci Globe. The fact Received: January 10, 2021 that the Jagiellonian Globe is mounted in an armillary sphere supports the Accepted: March 26, 2021 hypothesis that the Lenox, cast from reddish copper, was most likely the cen- Published: March 29, 2021 tral part of a lost armillary sphere. A horologist copied the cartography of the Lenox Globe. It is hypothesized that he also copied the decorative artistic de- Copyright © 2021 by author(s) and sign of the armillary sphere as a blueprint. Using primary data in his research, Scientific Research Publishing Inc. This work is licensed under the Creative the author describes the compelling Jagiellonian instrument. He concentrates Commons Attribution International on aspects of epigraphy, toponymy, orthography, iconography, cosmography, License (CC BY 4.0).
    [Show full text]
  • S К Ł ODOWS К a LUBLIN—POLONIA Włodzimierz Hubicki
    ANNALES UNIVERSIT ATIS MARIAE C U R I E - S К Ł O D O W S К A LUBLIN—POLONIA VOL. XXII, 5 SECTIO AA 1967 Włodzimierz Hubicki Marie Skłodowska Curie et le Congrès des Médecins et Naturalistes Polonais de 1900 Dans l’histoire de la chimie, le XIXème siècle est particulièrement riche en découvertes de nouveaux éléments; à vrai dire, elles ne furent pas toutes confirmées et beaucoup de ces éléments, prétendus nouveaux, tels que le démonium, le cosmium, le lutium et le rogérium furent, bientôt après leur „découverte”, rayés de la liste des éléments. Le 18 juillet 1898, Pierre Curie et sa femme Marie, née Skłodowska, présentèrent à l’Académie des Sciences une note Sur une substance nouvelle radioactive contenue dans la pechblende. L’un des auteurs, pro­ fesseur de physique à l’Ecole Municipale de Physique et de Chimie Indu­ strielles, était bien doué, mais connu seulement pour ses recherches sur la piézo-électricité. Quant à sa femme, on savait qu’elle faisait les premiers pas dans le domaine de la physique et qu’elle avait commencé à préparer une thèse de doctorat. Leur note sur la découverte d’un nouvel élément était rédigée avec une extrême précaution: „[...] Nous croyons donc que la substance que nous avons retirée de la pech­ blende contient un métal non encore signalé, voisin du bismuth par ses propriétés analytiques. Si l’existence de ce nouveau métal se confirme, nous proposons de l’appeler polonium, du nom du pays d’origine de l’un de nous”.1 La communication fut accueillie avec méfiance.
    [Show full text]
  • From Alchemy to the Present Day - the Choice of Biographies of Polish Scientists
    From alchemy to the present day - the choice of biographies of Polish scientists Editors: Małgorzata Nodzyńska Paweł Cieśla From alchemy to the present day - the choice of biographies of Polish scientists Editors: Małgorzata Nodzyńska Paweł Cieśla PEADAGOGICAL UNIVERSITY OF KRAKÓW Department of Chemistry and Chemistry Education KRAKÓW 2012 Editors: dr Małgorzata Nodzyńska, dr Paweł Cieśla Reviewers: dr Iwona Stawoska, dr Agnieszka Kania Scientific Advisor: dr hab. prof. UP Krzysztof Kruczała ISBN 978-83-7271-768-9 4 Introduction 5 Science should not have borders, however... ...in many publications describing new science achievements it provides not only a workplace of the scientist - university or country - but often the nationality of the scientist. Moreover when new discovery happens sometimes a problem occurs which scientific institution was the first and who was the discoverer. We all remember the dark years of third and fourth daceades of the twentieth cen- tury and totalitarian ideologies such as fascism in Germany and Stalinism in the Soviet Union, where not only the social sciences but also natural sciences, mathematics and logic have become equally ideological doctrines such as the so-called teaching about race ‚Rassenkunde’. Remembering those dark years of science we try to do research in isolation from ideology and nationality. However, knowledge of the facts and science developments in the country, getting to know the scientists and their discoveries certainly are factors of enabling to understand of the culture of the country and its specificity. Therefore, we give into your hands a booklet briefly showing the development of science in Poland and presenting a few dozens of Polish scientists.
    [Show full text]
  • Technical Transactions Iss. 7. Fundamental Sciences Iss. 1-NP
    C M Y K CZASOPISMO TECHNICZNE TECHNICAL CZASOPISMO TRANSACTIONS TECHNICZNE FUNDAMENTAL NAUKI SCIENCES PODSTAWOWE ISSUE ZESZYT 1-NP (7) 1-NP (7) YEAR ROK 1-NP/2014 2014 (111) 2014 (111) TECHNICAL TRANSACTIONS ISSN 0011-4561 WYDAWNICTWO POLITECHNIKI ISSN 2081-2671 KRAKOWSKIEJ TECHNICAL CZASOPISMO TRANSACTIONS TECHNICZNE FUNDAMENTAL NAUKI SCIENCES PODSTAWOWE ISSUE 1-NP (7) ZESZYT 1-NP (7) YEAR 2014 (111) ROK 2014 (111) Chairman of the Cracow Przewodniczący Kolegium University of Technology Press Jan Kazior Redakcyjnego Wydawnictwa Editorial Board Politechniki Krakowskiej Przewodniczący Kolegium Chairman of the Editorial Board Józef Gawlik Redakcyjnego Wydawnictw Naukowych Jan Błachut Tadeusz Burczyński Leszek Demkowicz Joseph El Hayek Zbigniew Florjańczyk Józef Gawlik Marian Giżejowski Sławomir Gzell Scientific Council Rada Naukowa Allan N. Hayhurst Maria Kušnierova Krzysztof Magnucki Herbert Mang Arthur E. McGarity Antonio Monestiroli Günter Wozny Roman Zarzycki Fundamental Sciences Series Editor Włodzimierz Wójcik Redaktor Serii Nauki Podstawowe Section Editor Dorota Sapek Sekretarz Sekcji Native speaker Małgorzata Stawiska Weryfikacja językowa Typesetting Anna Pawlik Skład i łamanie Cover Design Michał Graffstein Projekt okładki Pierwotną wersją każdego Czasopisma Technicznego jest wersja on-line www.czasopismotechniczne.pl www.technicaltransactions.com © Politechnika Krakowska Kraków 2014 Fundamential Sciences Series 1-NP/2014 Editorial Board Editor-in-Chief: Włodzimierz Wójcik, Cracow University of Technology, Poland Executive Editors:
    [Show full text]
  • Nr 49-2013.Indd
    Contents University news 2 Honorary doctorate for Adam Zagajewski 3 Last lecture of Prof. Andrzej Zoll 3 100th birthday of Prof. Adam Bielański 4 Beethoven: Sublimity and Enthusiasm 6 Chinese New Year’s celebrations at JU 7 JU student wins ‘Interstudent 2012’ International relations 18 Polish-French conference on legal systems 18 Agreement with the University of Baku 19 Polish-German-Ukrainian law seminar 20 Collaboration with Minzu University 21 DICE project with Ivano-Frankivsk 21 Visit to Regensburg Features 8 Corpus Christi procession in Ghana as a manifestation of various identities Student life 22 Orientation Day for Erasmus students 23 Conference of Students of Biophysics 24 A semester in Saint Petersburg 25 Concert of Collegium Musicum from Erlangen-Nürnberg 11 JU Polish Research Centre in London 12 New undergraduate programmes at JU Faculty of International and Political Studies 13 Human Rights Education Conference 17 Molecular biotechnology for health No. 49 A. Wojnar HONORARY DOCTORATE FOR ADAM ZAGAJEWSKI n 14 December 2012 Mr Adam Zagajewski received an the Vilenica Award in 1996, Adenauer Award in 2002 and honorary doctorate from the Jagiellonian University. International Neustadt Award in 2004. His works have been OHaving been familiarised with the resolution of the translated into many languages. JU Faculty of Polish Studies, the reviews prepared by Prof. He was born on 21 June 1945 in Lvov. His family was Anna Legeżyńska from the Adam Mickiewicz University in expelled from Lvov in the same year and moved to Gliwice, Poznań and Prof. Jacek Łukasiewcz from the University of central Poland, where he went to school.
    [Show full text]
  • Kontakty Marii Skłodowskiej-Curie Ze Środowiskiem Krakowskim1
    POLSKA AKADEMIA UMIEJĘTNOŚCI Tom XII PRACE KOMISJI HISTORII NAUKI PAU 2013 Alicja RAFALSKA -ŁASOCHA Zakład Chemii Nieorganicznej, Zespół Katalizy i Fizyko chemii Ciała Stałego II, Wydział Chemii UJ KONTAKTY MARII SKŁODOWSKIEJ-CURIE ZE ŚRODOWISKIEM KRAKOWSKIM1 1. Wstęp W publikacjach poświęconych życiu i pracy Marii Skłodowskiej -Curie wy- mienia i opisuje się jej wielkie zasługi dla rozwoju nauki, jej pracę naukową we Francji i działalność na rzecz organ i zacji współpracy naukowej na arenie między- narodowej. W świadomości społecznej Maria Skłodowska -Curie istnieje głównie jako odkrywczyni polonu i radu, a w percepcji między narodowej postrzegana jest jako uczona francuska i często nieznany jest niestety fakt jej polskiego po- chodzenia. Niewiele jest publikacji, w których pokazane są kontakty Marii Skłodowskiej- -Curie ze środowiskiem polskim, a szczególnie z polskim środowiskiem nauko- wym. Wyjątek stanowią informacje dotyczące kontaktów Marii z jej rodzinnym miastem Warszawą, powstania Pracowni Radiologicznej i Instytutu Radowego w Warszawie. Pomimo jednak, że Maria Skłodowska -Curie pracowała naukowo we Francji, jej kontakty z ojczystym krajem istniały na wielu płaszczyznach. Była bardzo przywiązana do ojczystego języka i patriotycznych wartości wyniesio- nych z rodzinnego domu2. 1 Tekst referatu przedstawionego na posiedzeniu Komisji Historii Nauki PAU w dniu 28 listopada 2012 r. 2 Petelenz B., Pozytywizm, racjonalizm i… romantyzm Marii Skłodowskiej -Curie, wykład w trakcie posiedzenia naukowego Komisji Filozofi i Nauk Przyrodniczych PAU, 09.05.2011, Kraków. 34 ALICJA RAFALSKA -ŁASOCHA W 2011 roku przypadała 100. rocznica przyznania Marii Skłodowskiej -Curie Nagrody Nobla w dziedzinie chemii. W Polsce i we Francji rok ten ogłoszony został Rokiem Marii Skłodowskiej -Curie. W trakcie kwerend prowadzonych z tej okazji w krakowskich archiwach udało się odnaleźć wiele nieznanych dotąd ma- teriałów archiwalnych dotyczących związków Marii z uniwersytetem w Krako- wie.
    [Show full text]
  • Die Universität Freiburg Und Polen
    Die Universität Freiburg und Polen Autor(en): Altermatt, Urs Objekttyp: Article Zeitschrift: Schweizerische Zeitschrift für Religions- und Kulturgeschichte = Revue suisse d'histoire religieuse et culturelle = Rivista svizzera di storia religiosa e culturale Band (Jahr): 98 (2004) PDF erstellt am: 04.10.2021 Persistenter Link: http://doi.org/10.5169/seals-130343 Nutzungsbedingungen Die ETH-Bibliothek ist Anbieterin der digitalisierten Zeitschriften. Sie besitzt keine Urheberrechte an den Inhalten der Zeitschriften. Die Rechte liegen in der Regel bei den Herausgebern. Die auf der Plattform e-periodica veröffentlichten Dokumente stehen für nicht-kommerzielle Zwecke in Lehre und Forschung sowie für die private Nutzung frei zur Verfügung. Einzelne Dateien oder Ausdrucke aus diesem Angebot können zusammen mit diesen Nutzungsbedingungen und den korrekten Herkunftsbezeichnungen weitergegeben werden. Das Veröffentlichen von Bildern in Print- und Online-Publikationen ist nur mit vorheriger Genehmigung der Rechteinhaber erlaubt. Die systematische Speicherung von Teilen des elektronischen Angebots auf anderen Servern bedarf ebenfalls des schriftlichen Einverständnisses der Rechteinhaber. Haftungsausschluss Alle Angaben erfolgen ohne Gewähr für Vollständigkeit oder Richtigkeit. Es wird keine Haftung übernommen für Schäden durch die Verwendung von Informationen aus diesem Online-Angebot oder durch das Fehlen von Informationen. Dies gilt auch für Inhalte Dritter, die über dieses Angebot zugänglich sind. Ein Dienst der ETH-Bibliothek ETH Zürich, Rämistrasse 101, 8092 Zürich, Schweiz, www.library.ethz.ch http://www.e-periodica.ch Die Universität Freiburg und Polen Urs Altermatt Wie schon Chaïm Weizman im Jahre 1949 und Papst Johannes Paul IL vor rund 20 Jahren stattete der Präsident der Polnischen Republik Aleksander Kwasniewski anlässlich seines Staatsbesuches in der Schweiz der Universität Freiburg am 16.
    [Show full text]
  • Access to Higher Education and Study for Poles in the Second Half of 19Th Century
    TECHNICAL TRANSACTIONS CZASOPISMO TECHNICZNE FUNDAMENTAL SCIENCES NAUKI PODSTAWOWE 1-NP/2014 KALINA BARTNICKA* ACCESS TO HIGHER EDUCATION AND STUDY FOR POLES IN THE SECOND HALF OF 19TH CENTURY DOSTĘP POLAKÓW DO WYKSZTAŁCENIA I NAUKI W DRUGIEJ POŁOWIE XIX W. Abstract In the 19th century, in Poland divided among Russia, Austria and Prussia, the occupants hindered access to education for Poles. Fighting the restrictions, the Poles organized scientific institutions, published texts enabling self-study and founded high and academic private schools. In the Polish Kingdom in 19th century these schools were mostly clandestine, becoming legal at the beginning of 20th century. In Galicia, polonized high schools and universities in Lwów and Kraków educated students, including women, from all occupied territories. Many studied abroad. People educated in the second half of 19th century rebuilt the system of higher education in Poland Reborn. Keywords: partitions of Poland, Germanization, Russification, universities, secondary schools, underground education, women’s education, “Flying University”, The Manual for a Self-Learner, Society of Science Courses Streszczenie W XIX w., w Polsce podzielonej między Rosję, Austrię i Prusy, zaborcy utrudniali Polakom dostęp do wykształcenia. Walcząc z ograniczeniami Polacy organizowali instytucje naukowe, wydawali publikacje ułatwiające samokształcenie, zakładali średnie i wyższe szkoły prywatne. W Królestwie Polskim w XIX w. przeważnie tajne, od początku XX w. legalne. W Galicji spo- lonizowane szkoły średnie i uniwersytety we Lwowie i Krakowie kształciły studentów, w tym kobiety, ze wszystkich zaborów. Wiele osób studiowało za granicą. Ludzie wykształceni w dru- giej połowie XIX w. odbudowali szkolnictwo wyższe w Polsce Odrodzonej Słowa kluczowe: rozbiory Polski, germanizacja, rusyfikacja, uniwersytety, szkoły średnie, tajne nauczanie, edukacja kobiet, „Uniwersytet Latający”, Poradnik dla samouków, Towarzystwo Kursów Naukowych * Kalina Bartnicka, Institute of History of Science, Polish Academy of Sciences, Warsaw.
    [Show full text]