Spacerem Po Polsce Przewodnik „Białe Ługi”
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Spacerem po polSce Przewodnik „Białe ługi” Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. Działanie współfinansowane ze środków UE w ramach Osi 4 LEADER Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 – Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Do miasteczka zaczęli tłumnie ściągać rzemieślnicy, lekarze, aptekarze, mieszczanie i szlachta, Dla Ducha zwłaszcza myśli ariańskiej, zwący się braćmi polskimi. Gminę ariańską zorganizował Faust So- cyn ze Sieny, jeden z najwybitniejszych myślicieli tego okresu. Miasto rozwijało się znakomicie, (zabytki, fauna i flora, kultura) by po kilku latach stać się najważniejszym ośrodkiem tego terenu i jednym z najważniejszych w Rzeczypospolitej. W latach 1601-1602 podczas synodów ariańskich postanowiono powołać Leżący w środkowo-wschodniej części woje- do istnienia Akademię Rakowską, która słynęła w całej Europie. W latach II wojny światowej tere- wództwa świętokrzyskiego obszar Lokalnej Grupy ny te stały się miejscem oporu i walki partyzanckiej. Działały tu oddział partyzancki „Barabasza”, 2 Działania „Białe Ługi”, o powierzchni 1213 km , znaj- oddział AK „Jędrusie”, oddział porucznika Kabaty, Bataliony Chłopskie oraz Narodowa Organiza- duje się w granicach administracyjnych aż trzech po- cja Wojskowa. Począwszy od pierwszych dni września 1939 r. każdy niemal dzień naznaczony wiatów ziemskich: buskiego, kieleckiego i staszow- był terrorem niemieckim, skierowanym przeciw licznej na tych terenach ludności żydowskiej skiego. Swym zasięgiem obejmuje teren 8 gmin: (w niektórych miejscowościach ludność wyznania mojżeszowego stanowiła ponad 50% liczby 3 miejsko-wiejskie: Chmielnik, Daleszyce i Staszów wszystkich mieszkańców). Na terenie Staszowa i Chmielnika utworzono getto żydowskie. oraz 5 wiejskich: Bogoria, Gnojno, Pierzchnica, Raków i Szydłów. Pod względem geograficznym Góra Zamczysko Historia przeplata się tu z legendą, a wspaniałe zabytki architektury, kultury i pomniki przy- tereny te w leżą w obrębie dwóch jednostek fizjo- rody przybliżają zamierzchłe czasy i przedstawiają region sprzed setek lat. Przez cały rok przy- graficznych, mianowicie Gór Świętokrzyskich i Pogórza Szydłowskiego, wchodzących w skład jeżdżają tu tysiące turystów i wczasowiczów, czemu sprzyja duża atrakcyjność regionu oraz do- większej – Wyżyny Kieleckiej. Cechą naszego terenu jest jego wyżynny charakter, ukazujący godna komunikacja drogowa łącząca ten region z niemal każdym zakątkiem kraju: z Warszawy swe oblicze poprzez niezliczone wzgórza i kotliny zbudowane głównie z piaskowców. Specy- drogą krajową S7 – 200 km; z Krakowa ta samą trasą – 140 km, z Lublina trasą nr 74 – 150 km; ficzną cechą obszaru są występujące tu licznie wąwozy. Wysokości regionu wahają się od 200 z Rzeszowa trasą nr 9, a później nr 79 – 120 km; z Łodzi trasą nr 74 – 190 km; z Katowic trasą do 400 m n.p.m. dzięki czemu krajobraz całego obszaru jest żywszy niż w sąsiednich krainach. nr 78 a później S7 – 170 km; z Częstochowy trasą nr 46 – 140 km. Łącznie w 227 miejscowościach mieszka ponad 81 tys. osób. Gęstość zaludnienia wynosi 67 Region nasz należy do najatrakcyjniejszych w Świętokrzyskiem, każdy turysta znajdzie osób/km2, przy średniej kraju 122 osoby/km2, świadczy o małym zurbanizowaniu i uprzemysło- odpowiedni do swoich wymagań w bogatej ofercie ponad stu gospodarstw agroturystycz- wieniu naszego obszaru, ale jednocześnie o wysokich walorach przyrodniczych tego fragmen- nych i licznych obiektów hotelowo-pensjonatowych działających na tym terenie. Zapraszamy tu województwa świętokrzyskiego. Obszar ten nale- Państwa serdecznie do odwiedzenia świętokrzyskiej wsi i wypoczynku na łonie natury, która ży do najczystszych rejonów w Polsce. Wyróżnia go, z pewnością przyniesie ulgę zmęczonym pracą, gwarem, hałasem i pośpiechem miasta, da po oprócz urozmaiconego ukształtowania powierzchni prostu odpocząć rozedrganym nerwom i ukoi je pięknymi krajobrazami, leśnymi ostępami, terenu, warunki klimatyczne, hydrologiczne oraz bo- rozległą taflą jezior, śpiewem ptaków, szumem drzew oraz niezliczoną liczbą różnorakich atrak- gactwo świata zwierzęcego oraz szaty roślinnej, stąd cji, które z pewnością trafią w gusta każdego. aż blisko 83% terenu klasyfikowane jest jako obszary Teren LGD „Białe Ługi” kształtuje przede wszystkim natura. Większość obszaru LGD objęta prawnie chronione (znajduje się aż pięć obszarów jest w różnym stopniu ochroną przyrody. Okolice „LGD Białe Ługi” charakteryzują się wznie- chronionego krajobrazu). Pod tym względem nasz sieniami i głębokimi jarami. Ukształtowanie terenu pozwala zimą na uprawianie narciarstwa. obszar plasuje się w ścisłej Polskiej czołówce. Wy- Atrakcyjne szlaki turystyczne, piesze, rowerowe i konne o różnym stopniu trudności zachęcają stępują tu rzadkie zbiorowiska roślinności stepowej, do wędrówek i spacerów. Skałki i groty przyciągają wspinaczy i speleologów. Na terenie każdej górskiej, bagiennej oraz jedyne w Polsce Środkowej Mury obronne w Szydłowie gminy występuje duża ilość różnorodnych pomników przyrody, co dodatkowo uatrakcyjnia stanowiska słonorośli. Pierwsze wzmianki o tere- ten obszar pod względem przyrodniczo-krajobrazowym. Łącznie nie Lokalnej Grupy Działania „Białe Ługi” dotyczą już czasów Cesarstwa Rzymskiego, kiedy to na obszarze LGD „Białe Ługi” znajduje się kilkaset pomników przy- przez Gnojno przebiegał bursztynowy szlak. Gród ten został założony przez Słowian kultury rody. Wśród nich są pojedyncze drzewa, grupy drzew, stare aleje łużyckiej. Kolejne historyczne wzmianki datowane na wiek XI dotyczą miasta Chmielnik, przez parkowe, ponadto okazy gatunków chronionych roślin. Ochroną który przebiegały ważne szlaki handlowe. Następnie w historii Polski mowa jest o Szydłowie, objęte są również twory przyrody nieożywionej takie jak głazy o którym pisano już w 1119 r. przy okazji wymieniania dóbr książąt krakowskich. Wzmianki narzutowe, pojedyncze lub w grupach. Każdy kto chce uciec od o kolejnych miejscowościach (Daleszyce, Bogoria, Staszów) pochodzą z XII wieku. Najpóźniej zgiełku aglomeracji miejskich i aktywnie spędzić czas w kontakcie w kronikach historycznych pojawiają się Pierzchnica (1336 r.) oraz Raków (27 marca 1567 r.). z przyrodą znajdzie dogodne warunki odpoczynku. Tu wśród łąk Po raz kolejny kroniki historyczne mówią o tych terenach w bardzo dramatycznym momencie i pól można poznać prawdziwe piękno ojczystej przyrody. Bez- historii, a mianowicie 18 marca 1241 r., podczas najazdu Tatarów na nasze ziemie. Wówczas to cennym skarbem na naszym terenie są lasy. Rosną tu wiekowe wojska małopolskie stoczyły bitwę z Tatarami we wsi Chmielnik pod miasteczkiem Szydłów, dęby i sosny z domieszkami innych gatunków drzew i krzewów. uznaną za jeden z największych bojów XIII-wiecznej Europy. Znaczący wpływ na rozwój terenu Porastają go stare buki, jodły, klony, grabie, dęby i jawory. Cieka- miała reformacja religijna w Europie. W 1567 r. kasztelan żarnowski Jan Sienieński otrzymał od wość turystów wzbudzać mogą natomiast monumentalne sta- króla kontrakt lokacyjny, a założone miasto nazwał Rakowem, na cześć herbu swojej małżonki. re drzewa których wiek szacuje się na 200, 300 a nawet 400 lat. Założyciel miasta nadał liczne przywileje mieszkańcom oraz pozwolił im na swobodę religijną. Drzewostan cechuje duże zróżnicowanie siedliskowe, gatunkowe Rezerwat Białe Ługi Lokalna Grupa Działania Spacerem po Polsce „Białe Ługi” Przewodnik „Białe Ługi” i wiekowe. Grzyby, jagoda czarna, maliny i poziomki przyciągają tu amatorów zbieractwa nie andrami. To największa, rzeka na terenie naszego LGD. Liczy ona 61 kilometrów długości. Rzeka tylko z okolicznych wiosek. Teren LGD jest wymarzonym miejscem dla miłośników przyrody, Czarna to ciek o charakterze naturalnym, z ciekawymi, tętniącymi życiem wodami. Jest wodą wycieczek szkolnych, zajęć terenowych, a także wycieczek rodzinnych. Urozmaicona rzeźba atrakcyjną dla wędkarzy, występują w niej liczne gatunki ryb, w tym pstrągi i klenie. Urozma- terenu – liczne pasma wzniesień podzielone malowniczymi dolinami, duże kompleksy leśne icony i ciekawy przebieg rzeki, powoduje, że istnieją bardzo dobre warunki do organizowania z bogatą florą i fauną, rozległe łąki sprawiają, że obszar LGD Białe Ługi jest jednym z najciekaw- spływów kajakowych. Dzięki zadbanym, nieskażonym wodom miejscowe rzeki nadal zamiesz- szych w regionie. U podnóża Pasma Cisowskiego znajduje się, otoczony ze wszystkich stron la- kują raki. sami, torfowiskowo-bagienny rezerwat przyrody „Białe Ługi”. Ma powierzchnię 408,44 ha. Został Belnianka rzeka w środkowej Polsce, źródłowy ciek Czarnej Nidy o długości 31,5 km (do po- utworzony dla ochrony rozległego, naturalnego kompleksu śródleśnych torfowisk z licznymi łączenia z Lubrzanką) i powierzchni dorzecza 279 km². Płynie w Górach Świętokrzyskich, w wo- gatunkami roślin chronionych i rzadkich. Rezerwat „Zamczysko” to drugi rezerwat Parków Kra- jewództwie świętokrzyskim. Rzeka powstała z połączenia potoków źródłowych spływających jobrazowych terenu LGD, w którym zabroniona jest jakakolwiek ingerencja człowieka. W lasach z południowych stoków Łysogór i Pasma Orłowińskiego, płynie między Pasmem Daleszyckim występuje wiele gatunków roślin podlegających ochronie gatunkowej. Najciekawsze to obu- i Pasmem Cisowskim, a poniżej Daleszyc łączy się z Lubrzanką, tworząc z nią Czarną Nidę. wik pospolity, storczyk plamisty, podkolan biały, listera jajowata, gółka wonna, śnieżyczka prze- biśnieg, lilia złotogłów, miłek wiosenny, widłak goździsty