THIRTHAS OF AS ENUMERATED 49 5

IN THE MAHABHARATA AND VAMANAPURANA

Mahabharata Reference Vamanapurana Reference Traditional Village Site Tehsil District Remarks Aranyaka Saromahatmya Parva

Rantuka 13.11 Ratnayaksha Ratgal Kurukshetra Northeast guardian of Kurukshetra Ratnajhak Near Pipli

Aditivada 13.12 Aditi Kunda Amin ,, Kurukshetra 8 Km. SE of Thanesar. GAZETTEER Surya Kunda ,, Chakravyuha ,, Vamana Kunda ,, Soma Kunda ,, Asvinikumara ,, Machakruka 81.7 Kullotarana Ahikunda Kirmach ,, 10 Km. S of Thanesar Kesari Pavanahrada 81.88 Pavanahrada 16.1 Pavanahrada Pabnawa Pehowa Kurukshetra 13 Km. SE of Pehowa Brahmayoni 81.121 Brahmayoni 18.20 Brahmayoni Pehowa ,, ,, A Tirtha at Pehowa A town of Kurukshetra Prthudaka 81.122 Prthudaka 18.16 Prthudaka tirtha district. Avakirna 18.25 Avakirna Pehowa A tirtha at Pehowa Yayata 18.25 Yayati ,,

THIRTHAS OF KURU THIRTHAS Madhusrava 81.130 Madhusrava 18.33 Manovati Tirtha ,, A river and a tirtha at Atisena tirtha Pehowa Sindhu irtha Somakartikeya tirtha Umtaka Papantaka

Apasarodya KSHETRA Bhargava Devapi tirtha ,, Dugdha Sarasa ,,

Krpavana ,, Manusyatirtha ,, Ramatirtha ,, A tirtha at Arnaya Vasisthodvaha 19.1 Vasistha Prachi ,, 5 Km. N of Pehowa

Sarasvati Aruna 81.131 Aruna 19.42 Sangama Urnaya Thanesar Kurukshetra 5 Km. N of Pehowa 49 Sangama Samudra 81.136 Chatvarah 20.1 Samudra A tirtha at Urnay Chatvarah Samudra Sata Sahasra 81.137 Sata Sahasra 20.3 Sainsa Pehowa ,, 6 Km. NE of Pehowa Kam Sati Kama 81.137 Sati Kama 20.3 Tikoran ,, ,, 10 Km. E of Pehowa Somatirtha 20.4 Surmi 11 Km. E of Pehowa 6 ,, ,,

4

Ranuka tirtha 81.137 Renuka tirtha 20.5 Renuka tirtha Ranaycha ,, ,, 11 Km. SE of Pehowa 9 7 Suryakunda A tirtha at Bhor

Bhurisrava Bhor ,, ,, 13 Km. E of Pehowa Narkatari Thanesar ,, 3 Km. W of Thanesar

Pudra Patni 81.148 Rudra Patni 20.24 Rudrakara In the west of Narkatari Visvesvara 81.148 Mahesvara 20.24 In the south of Narkatari Mahadeva 81.149 Brahma 20.25 In the east of Narkatari GAZETTEER KURUKSHETRA DISTRICT Padmanabha 81.150 Padmanabha 20.25 Padmanabha Kupa To the south of the fort at Thanesar Visnu loka 81.150 Kamyakavana 20.30 Kamesvara Kamoda Svastipura 81.152 Asthipadesvara 25.25 Astipur Cunningham locates it 1 mile to the west of Thanesar. Pavana 81.152 Pavati To the south –east of Gangahrada 81.153 Bana Ganga the University Koti 81.153 Koti tirtha 25.48 Koti To the north of the Gurukula Apaga 81.154 Apaga Near Raja Karna Ka Qila Sthanuvata 81.155 Sthanuvata 21.33 Stanu trtha Thanesar To the north of the city

THIRTHAS OF KURUKSHETRA THIRTHAS Badari 81.156 Prachi Sarasvati 21.19 Badi Prachi To the north of the city Pachana THIRTHASOF KURUKSHETRA Indramarga 81.157 Indra tirtha 25.36 Indra tirtha On sarasvati, to the north of the city Ahoratra 81.158 Ekoratra 81.159 Ekoratri Tejorase 81.160 Adityasrama 81.161 Aditya 25.32 Aditya Markanda Mrkanda 25.32 Markanda

Somatirtha 81.162 Somatirtha 25.1 Smatirtha To the north of the

city, on Sarasvati and

east of Sthanuvata. 4 Dadhicha 81.163 Dadhicha Sarasvata 81.164 Sarasvata On Sarasvati, to the north of the city Kanyasrama 81.165 Vrdhi Kanya To the northeast of Neelam Takies and to the North of Lal Sadak. Sannihiti 81.166 Sannihiti 23.9 Sannihiti Sanehat To the southeast of the city. 487 Yoni Arantuka 81.168 Brahma Yoni

9

Dwarapala 81.171 Ratnajhaka 8

4

Koti 81.171 Koti 9 9

Gangahrada 81.172 Ganga hrada

Agni Prachina Chaturmukh 21.28 Chaturamukpa To the north of the city on Jhansa road.

Chakra Chakra tirtha Thanesar Durga tirtha 21.14 Durga Kupa ,, To the north of the city

Kubera tirtha ,, On Sarasvati to the GAZETTEER KURUKSHETRA DISTRICT north of the city Lakshya tirtha ,, Rama tirtha Sykratirtha 21.23 Sukra tirtha ,, To the north of Sthanuvata Vasistha ,, Prachi Pitr tirtha 21.18 ,, Sakanda 25.2 ,, West of Sthanuvata Daksha 25.2 ,, South of Sthanuavta Brahma 25.11 Vatesvara 22.12

Nakulisa 25.13

THIRTHAS OF KURUKSHETRA THIRTHAS Rudrakara 25.14 Gokarna 25.15 Vibhisana 25.20 Khara 25.22 Harita 25.26 South of Sthanuvata Vapita 25.27 Southwest of Sthanuvata Rudralinga 25.28 Siddhesvara 25.30 West of Sthanuvata

Chitrangadesvara 25.35 Rambhesvara 25.35 Indra 25.36 South of Sthanuvata Parasara Vayu 25.37 Himavatesvara 25.38 West of Sthanuvata Kartavirya 25.40 West of Vayu Suparsva 25.41 West of Himavatrsvara Visnu 25.42 North of Kartavirya Misra 25.43 East of Suparsva

Varuna 25.44 East of Visnu 500 25.44 East of Visnu

Source : B.K. Muztar, Kurukshetra, Political and Cultural History, p.p. 111-126 (Delhi 1978).