EOSMS Een Ontzettend Simpele Muziek Speler André Reinink

Ik was van plan te starten met het schrijven van een reeks artikelen over de Arduino, een populaire microcontroller, en domotica. Totdat ik iets tegenkwam waarvan ik dacht dat ik dat de lezers niet mocht onthouden: een ontzettend simpele muziekspeler voor headless muziek spelen zonder kopzorgen!

Herkenbaar? Al snel kwam ik er achter dat het gaat om een echte audiofiel. Zelf noemt hij Ik bezit een eindversterker met twee zich ‘audio‐evangelist’. Zijn budget en luidsprekers. Daarnaast een krakkemik‐ kennis zijn vermoedelijk groter dan dat kige dvd‐speler die ook cd’s kan afspe‐ van mij. Maar ik werd wel getriggerd len. O ja, er is ook nog een Sony Play‐ om met zijn informatie aan de slag te station. Vroeger speelde ik langspeel‐ gaan. Omdat ik wel een muziekliefheb‐ platen af. Die waren goed voor ruim 20 ber ben, maar slechts een basisgeluids‐ minuten audio per kant. De cd kwam en installatie bezit, besloot ik te onder‐ DAC in usb‐stick‐uitvoering bood 74 minuten digitaal genot. Mijn zoeken of het ook lowbudget kan. Voor audio converteerde ik naar ‐bestan‐ de ware audiofielen onder ons: blijf le‐ De tweede uitvoering is iets luxer uit‐ den en zette die op mijn thuisnetwerk. zen, dit artikel is ook geschikt om te gevoerd. Keurig afgewerkt in een alu‐ Met een RaspberryPi als hardware en experimenteren als je een groter bud‐ minium behuizing. Een usb‐ingang om als software kon ik ook mijn favo‐ get tot je beschikking hebt. met een kabeltje aan te sluiten op de riete muziek afspelen. Simpel toch? Ja, Raspberry. En drie uitgangen: een 3,5 maar ik vond het allemaal net iets te mm stereo‐jack, een RCA‐(tulp) en een omslachtig. Grootste handicap: je hebt Lowbudget of no‐budget Toslink‐uitgang. een beeldscherm of televisie nodig om muziek te selecteren en af te spelen. Ik Op het zijn er gelukkig low‐ wil mijn muziek op een simpele manier budget oplossingen te vinden. Lowbud‐ kunnen afspelen. Of ik nu achter mijn get betekent voor mij: experimenteren pc zit, een smartphone gebruik of met zonder financieel risico. een tablet op de bank hang. Dan is een Bovendien: bij de combinatie van mijn ontzettend simpele muziekspeler de leeftijd en een basis geluidsinstallatie is oplossing. high‐end audio sowieso niet van toepas‐ sing. Op een gegeven moment wordt je gehoor minder, vooral voor de hoge to‐ Geluidje nen. Ik struinde het internet af en ging op zoek naar een goedkope DAC die cd‐ De Raspberry Pi en verwante mini‐pc‘s kwaliteit levert. zijn breed inzetbaar. En ook audio‐out‐ DAC in externe usb‐uitvoering put behoort tot de mogelijkheden. Ik bezit een RaspberryPi B+. Helaas is de PCM2704 Toslink is een optische verbinding via audiokwaliteit aan boord, via 3,5 jack kunststof ‘glasvezel’. Op mijn oude of HDMI, niet indrukwekkend. Ook de Na een paar avonden speuren viel mijn eindversterker ontdekte ik een Toslink‐ nieuwere versies hebben geen betere oog op een DAC die veel gebruikt werd: ingang. Een leuke uitdaging voor dit audiomogelijkheden, heb ik me laten de PCM2704. Deze chip speelt audio af artikel. De prijzen van deze speeltjes? vertellen. Gelukkig kun je daar op een in cd‐kwaliteit. Deze chip is zeker niet De usb‐uitvoering kostte mij ongeveer simpele manier iets aan doen: gebruik de beste optie, maar heeft misschien drie euro, de laatste uitvoering was een een DAC. Een Digital Analog Converter. wel de beste prijs‐kwaliteit verhouding. stukje duurder: ongeveer zeven euro. Met zo’n omzetter kun je genieten van Beide versies werden zonder verzend‐ hifimuziek via je Raspberry. Er zijn le‐ Ik las zoveel positieve ervaringen dat ik kosten geleverd vanuit China. gio aanbieders van zo’n DAC. Een er een gokje mee wilde wagen. bekende naam op dit gebied is HiFi‐ Deze chip zit gemonteerd in DAC’s die Berry1. Een opsteekprint die je Pi omto‐ via de usb van de Pi worden aangeslo‐ Welke software? vert tot een hifi‐muziekspeler. Voor de ten. Een soort veredelde usb‐geluids‐ echte audiofiel is de prijs natuurlijk kaart dus. In principe zijn er drie, eigenlijk vier, geen probleem. De prijzen van de DAC’s De duurdere (I2S)DAC’s zitten op een bekende namen als het gaat om mu‐ lopen uiteen van 30 euro tot enkele opsteekprint die je op de Raspberry ziekspelers. Volumio3, Rune Audio honderden euro’s. prikt. Ik vond twee interessante uitvoe‐ Player4, Moode Audio Player5 en ringen van een usb‐DAC. De eerste uit‐ PiMusicBox6. Die laatste heb ik niet in voering is een soort usb‐stick met een detail getest omdat de andere het Mijn uitgangspunt 3,5 mm stereojack‐uitgang. Je steekt vaakst genoemd worden in artikelen en de usb‐aansluiting in de Raspberry en forums. Maar voel je vrij om te experi‐ Tijdens het lezen over dit onderwerp de 3,5 mm jack‐uitgang sluit je met een menteren. Ze lijken allemaal ook erg kwam ik onder andere terecht op het doodgewoon stereokabeltje aan op een veel op elkaar. En dat is ook niet YouTube‐kanaal van Hans Beekhuyzen2. ingang van de eindversterker. vreemd. Hun oorsprong ligt in het 1 ‘RaspFi’ project. Volumio had ik het moeten de speler eerst configureren. Ik voor elkaar de map snel te koppelen. snelst ‘werkend’. Volumio is gebaseerd klik op menu. Na een beetje speurwerk blijkt het op Raspbian. Rune Audio Player kostte De menu‐onderdelen die daar zichtbaar probleem in de rechten te zitten. Niet me iets meer moeite. Meer daarover worden zijn ook wel begrijpelijk. Van op de NAS. Het probleem zit in een in‐ verderop in dit artikel. RuneAudio is ge‐ ‘Playback’ tot ‘Turn off’. De enige on‐ stelling van RuneAudio. baseerd op Arch . Als laatste pro‐ bekende term is waarschijnlijk ‘MPD’. beerde ik Moode Audio Player, ook Dat staat voor ‘ Player ’: gebaseerd op Raspbian. Beetje drukke een stukje software om muziek vanaf interface. Alle drie zijn het ‘headless’ een te spelen. muziekspelers: je moet ze bedienen met je pc, telefoon of tablet. Vooral op je telefoon betekent het dat de be‐ Stap 1: audio koppelen diening moet kloppen, anders ga je je eraan ergeren. Voor dit artikel neem ik Ik controleer even of ik gekoppeld ben RuneAudio als voorbeeld. Maar de in‐ met het netwerk; ik klik op ‘Network’ stallatie van de andere twee is nage‐ in het menu. In het scherm zie ik dat er noeg identiek. een groen vinkje staat bij het IP‐adres. Ik word enthousiast en wil audiobestan‐ den toevoegen. Omdat ik een NAS heb, Rune Audio Player wil ik audiobestanden op mijn NAS kop‐ pelen aan de speler. Ik klik daarom op Software downloaden, wegschrijven op ‘Sources’. MPD‐configuratie aanpassen een sd‐kaart, kaart in de Pi en starten maar. Ik heb gebruikt gemaakt van een In het menu ‘MPD’ zit een instelling bedrade netwerkverbinding. Je kunt voor ‘daemon user: group’. Zet deze op natuurlijk ook koppelen via wifi. Wel‐ ‘root:root’ in plaats van ‘default’. licht dat bij de keuze van een wifi‐don‐ En nu we er toch zijn: bovenaan kun je gle Volumio en Moode in het voordeel de ‘Audio output interface’ selecteren. zijn omdat ze op Raspbian gebaseerd Ik klik en zie dat mijn DAC herkend zijn voor ondersteuning van wifidong‐ wordt. De instellingen worden dus: les. Mijn router wijst Rune Audio het IP‐ adres 192.168.178.33 toe.

Audio koppelen

Ik kan de gemakkelijkste weg kiezen en een ‘USB MOUNT’, een usb‐stick dus, koppelen. Ik vind ‘NETWORK MOUNT’ Hoofdmenu interessanter. Op mijn NAS heb ik een map ‘Music’ aangemaakt met audiobe‐ DAC‐herkenning, daemon user group standen. Die map wil ik beschikbaar instellen Het openingsscherm en menu stellen om afspeelbaar te maken. Een gouden regel is, om niet te veel te Het openingsscherm is erg overzichte‐ ‘tweaken’. Probeer per instelling uit lijk. Een visualisatie van de audio: tijd, wat de gevolgen zijn. Als ik de instel‐ informatie en volume. lingen opsla en naar het menupunt ‘Sources’ terug ga, kan ik nu wel de netwerkmap toevoegen. Volumio regelt het aankoppelen van een netwerkmap overigens netter. Daar gaat het aankoppelen automatisch goed. Mijn ‘Sources’ zien er dan uit als in de afbeelding hieronder.

Openingsscherm

Onderin staan ‘’, ‘Playback’ en Netwerk koppelen ‘Queue’. Ik heb geen Nederlandse ver‐ taling kunnen vinden. Volumio heeft die Als je het plaatje hierboven ziet, lijkt wel. Maar ik verwacht van een tech‐ alles rechttoe rechtaan. Het adres van nisch publiek dat het e.e.a. wel duide‐ de NAS is 192.168.178.40 en de map lijk is. Het scherm is nu nog leeg. We heet ‘Music’. Ik krijg het echter niet Overzicht van gekoppelde bronnen 2 Merk op dat in de taakbalk ‘Library’ is Open de browser op je telefoon en typ vervangen door ‘Updating’. RuneAudio het netwerkadres in. Je krijgt dan leest alle audiobestanden in: de infor‐ dezelfde interface maar dan verticaal. matie van het bestand: album, artiest, Had ik al geschreven dat je bij het track, et cetera. Het audiobestand zelf samenstellen van de afspeellijst gebruik blijft natuurlijk op de NAS staan. kunt maken van de zoekfunctie? Zo simpel: trefwoord intikken en alle tref‐ fers komen in beeld en kunnen toege‐ Stap 2: audio afspelen voegd worden.

Ik klik op ‘Playback’ in de taakbalk. Een Het audiobestand wordt afgespeeld Afspeellijsten kunnen bewaard en ver‐ melding: ‘Empty queue, add some files wijderd worden. Binnen een uur ben je from your library, Browse library.’ De cd‐cover is zichtbaar in het midden. helemaal vertrouwd met de interface Logisch, ik moet wel eerst een keuze En rechts kun je het volume verhogen en kun je van muziek genieten. maken. Ik klik op ‘Browse library’ en en verlagen. Het middelste knopje is En de geluidskwaliteit? Die is gewoon krijg dan een keuzescherm: ‘mute’. Als je de hele afspeellijst wilt goed en voor mij ook goed genoeg. zien kan dat natuurlijk ook; klik dan op ‘Queue’ onder in de taakbalk. Steun de ontwikkelaar!

Stap 3: tweaken Vaak is software die gratis beschikbaar is, ontwikkeld door serieuze hobbyis‐ Tweaken is een mooi woord voor ‘pro‐ ten. Soms zelfs een heel team. Allemaal beren of het allemaal nog beter kan’. mensen die hopen dat de software ge‐ Vuistregel is dat je maar één instelling bruikt gaat worden. tegelijk wijzigt. Alleen op die manier Zo’n geval is RuneAudio. Daarom maak kun je de gevolgen overzien. ik een paar euro over aan de makers. Overzicht bibliotheek muziekbestanden Onder het menu ‘MPD’ en ‘settings’ kun Bijna zonder uitzondering krijg je een je RuneAudio helemaal naar je hand vriendelijk, vaak persoonlijke, e‐mail Mijn ‘Network mounts’ zijn actief. En, zetten. Het voert te ver om alle opties terug. Ik kreeg die van de leider, Andrea interessant, behalve een usb‐stick kan te bespreken. Maar eentje wil ik wel Coiutti. Hij vroeg of hij me op de lijst ik ook webradio, Spotify, Dirble en graag noemen. Misschien is het je wel van donateurs mocht zetten. Daar was Jamendo kiezen. Nu, op dit moment, eens opgevallen dat de ene mp3 harder het mij niet om te doen. Kortom: steun wil ik muziek van de netwerkschijf ho‐ klinkt dan de ander. De geluidsniveaus de ontwikkelaar(s), ook al is het met ren en kies voor ‘Network mounts’. zijn niet exact gelijk. Een audiopro‐ een klein bedrag. gramma als ‘Audacity’ heeft hier een stukje gereedschap voor. Ook andere audioprogramma’s hebben dat. Het Tot slot heet ‘normaliseren’. De mp3’s die je afspeelt via RuneAudio hoef je niet Ik heb geprobeerd om u, jou, enthousiast eerst te normaliseren. RuneAudio heeft te maken voor een simpele muziekspeler. daar een instelling voor onder ‘MPD’. Opnieuw bewijst de RaspberryPi zich als Experimenteer ook eens verder met Air‐ breed inzetbaar. De map met audiobestanden play, Spotify, Webradio en UPnP/DLNA. Probeer het zelf eens. In no‐time heb je de software geïnstalleerd en werkend. Eerst staat ‘QNAP’ in het scherm, de naam die ik in de instellingen heb aan‐ Ervaringen van twee maanden Ben je toe aan verdere uitdaging? Ik las gegeven. Dan volgt de volledige index. kort voor de deadline van dit artikel dat De inhoud van de map ‘Music’ is nu ook De interface van Moode vond ik druk, het ook mogelijk is om een ‘multi‐ geïndexeerd: linksonder is ‘Updating’ Volumio voelde een beetje traag aan, room’ muziekspeler te maken op basis weer vervangen door ‘Library’. Ik kies maar heeft ook ‘skins’ aan boord. van de Pi. Wellicht dat een echte Sonos voor ‘Filmmuziek’. Als je rechtsboven RuneAudio is snel en slank. Uiteindelijk mooier en beter is, maar daar hangt klikt op het icoontje met de drie hori‐ koos ik voor RuneAudio. Het is wel jam‐ ook een ander prijskaartje aan. zontale streepjes (ook ‘de hamburger’ mer dat de ontwikkeling iets trager genoemd), opent zich een submenu. gaat en dat er geen Nederlandse inter‐ En, zeg nou zelf, het is toch veel leuker Ik wil de cd van Vangelis in zijn geheel face is. Ik bedien de speler met mijn om zelf aan de slag te gaan? horen, en kies voor ‘Add and play’. De telefoon. Er is een app beschikbaar, cd wordt toegevoegd aan de wachtrij maar die heeft nauwelijks meerwaarde. Succes! (queue) en het afspelen begint meteen. Links

1: HiFiBerry https://www.hifiberry.com 2: Hans Beekhuyzen channel – Audio evangelist http://bit.ly/2nh4Tcf https://www.youtube.com/channel/UCR4tuhqPppVp‐PD0q17sPEA HiFiBerry en RuneAudio part 1 Af te spelen audio selecteren https://www.youtube.com/watch?v=DmeUxk14vCc HiFiBerry en RuneAudio part 2 Zo, dat ging wel heel simpel allemaal. https://www.youtube.com/watch?v=L83EEDbAMJI Bovenstaande afbeelding is een scherm‐ opname van mijn pc. Via mijn telefoon 3: Volumio https://volumio.org worden de elementen niet naast elkaar 4: Rune Audio Player http://www.runeaudio.com getoond, maar onder elkaar. Je kunt in 5: Moode Audio Player http://moodeaudio.org dit scherm de afspeellijst ‘scrollen’ via de 6: PiMusicBox http://www.pimusicbox.com cirkel, ‘shuffelen’ en ‘herhalen’ (links). 3