Buitens Op De Heuvelrug

Buitens op de Heuvelrug Beleidskader voor historische landgoederen en buitenplaatsen Datum: 1 maart 2012 Auteurs: De heer M. Andrlik, Adviseur Ruimtelijke Ordening Mevrouw A.M.C. van Rooij – van Wijngaarden, Adviseur Monumenten, Cultuurhistorie en Archeologie Voorwoord Er zullen niet veel gemeenten zijn die zo’n volledige nota over landgoederen en buitenplaatsen hebben opgesteld als de gemeente Utrechtse Heuvelrug. Ons grondgebied is dan ook uniek. Het telt maar liefst 44 historische buitenplaatsen en landgoederen, elk met hun eigen geschiedenis en identiteit. Gezamenlijk beslaan ze een groot deel van het buitengebied van de Heuvelrug. De nota Buitens op de Heuvelrug brengt de complexen van A tot Z, van Aardenburg tot Zuylenstein in beeld en vormt daarmee een prachtig naslagwerk van ons cultuurhistorisch erfgoed. Maar dat is niet het doel waarvoor deze nota is gemaakt; dat is omdat we het als gemeente noodzakelijk vinden een bijdrage te leveren aan de instandhouding van de landgoederen en buitenplaatsen op de lange termijn. Wij hebben daar zelf ook belang bij. Deze parels van ons erfgoed zijn zeer beeldbepalend voor de Utrechtse Heuvelrug, oefenen zodoende grote aantrekkingskracht uit op toeristen en bezoekers en dragen bij aan de kwaliteit van ons woon- en vestigingsklimaat. Voor de totstandkoming van de nota zijn we met de eigenaren in gesprek gegaan over hun zorgen en wensen. Op basis daarvan hebben we conclusies getrokken voor het beleid. De belangrijkste zorg van de eigenaren is: het behoud en onderhoud van zowel het gebouwde als het groene erfgoed brengen hoge kosten met zich mee en daar staan over het algemeen onvoldoende baten en beperkte subsidiemogelijkheden tegenover. Het huidige schrale financieel-economische klimaat maakt het voor de gemeente helaas niet mogelijk financiële middelen vrij te spelen. Maar wij kunnen wel helpen om toekomstgerichte ontwikkelingen op landgoederen mogelijk te maken. Maatwerk is daarbij het sleutelbegrip. Dat veronderstelt goede samenspraak tussen de gemeente en de landgoedeigenaren. En dat is misschien wel de belangrijkste opbrengst van deze nota: de lijnen zijn uitgezet, niet alleen voor het beleid, maar ook voor overleg en samenwerking tussen gemeente en eigenaren. Zo ligt er een stevige basis voor de toekomst. T.J. Verhoef, Wethouder Ruimte, Cultuurhistorie, Monumenten en Natuur 1 2 Inhoudsopgave 1 Inleiding ...................................................................................................................................................... 5 1.1 Aanleiding ................................................................................................................................................... 5 1.2 Projectomschrijving en afbakening ....................................................................................................... 6 1.2.1 Definitie landgoed en buitenplaats .................................................................................................... 7 1.3 Leeswijzer ................................................................................................................................................... 8 2 Geschiedenis van landgoederen en buitenplaatsen in vogelvlucht ................................................ 9 3 Overzicht bestaand beleid ..................................................................................................................... 17 3.1 Rijksbeleid ................................................................................................................................................ 17 3.1.1 Nota Ruimte ........................................................................................................................................ 17 3.1.2 Nota Belvedere .................................................................................................................................... 17 3.1.3 Monumentenwet 1988........................................................................................................................ 17 3.1.4 Modernisering Monumentenzorg .................................................................................................... 19 3.1.5 Natuurschoonwet 1928 ...................................................................................................................... 21 3.2 Provinciaal beleid .................................................................................................................................... 21 3.2.1 Structuurvisie 2005 – 2015 ................................................................................................................. 21 3.2.2 Voorontwerp Provinciale Ruimtelijke Structuurvisie 2013 - 2025 ............................................... 23 3.2.3 Provinciaal Uitvoeringsprogramma Historische Buitenplaatsen 2012-2015 .............................. 25 3.3 Gemeentelijk beleid ................................................................................................................................ 25 3.3.1 Structuurvisie 2030 “Groen dus vitaal” ........................................................................................... 25 3.3.2 Nota ‘Erfgoed in het groen’ ............................................................................................................... 27 3.3.3 Bestemmingsplannen ......................................................................................................................... 28 3.3.4 Monumentenverordening gemeente Utrechtse Heuvelrug 2010 ................................................ 31 3.3.5 Welstandsnota (2008) ......................................................................................................................... 31 3.3.6 Beleidsplan Recreatie en Toerisme 2011-2013 (2011) ..................................................................... 32 3.3.7 Beleidsplan Kunst en Cultuur 2010-2013 Participeren en Profileren .......................................... 32 4 Analyse huidige situatie landgoederen en buitenplaatsen ............................................................. 33 4.1 Systematiek analyse ................................................................................................................................ 33 4.2 Analyse per type eigenaar ...................................................................................................................... 34 4.3 Aanbevelingen van eigenaren ............................................................................................................... 40 4.4 Werkconferentie ‘Sporen zoeken, sporen uitzetten!’ ........................................................................ 43 5 Conclusie en beleidskeuzes ................................................................................................................... 45 5.1 Conclusie ................................................................................................................................................... 45 5.2 Beleidskeuzes ........................................................................................................................................... 48 5.2.1 Maatwerk ............................................................................................................................................. 48 5.2.2 (Flexibiliteit in) bestemmingsplannen ............................................................................................. 48 3 5.2.3 Eén aanspreekpunt bij de gemeente ................................................................................................ 51 5.2.4 Integrale toekomstvisie ...................................................................................................................... 52 5.2.5 Bijdrage aan instandhouding landgoederen en buitenplaatsen door gemeente ....................... 52 5.2.6 Meer betrokkenheid van gemeente bij landgoederen en buitenplaatsen ................................... 55 5.2.7 Recreatie goed begeleiden ................................................................................................................. 55 5.2.8 Zorgvuldig omgaan met aangrenzende percelen van landgoederen en buitenplaatsen ......... 57 6 Bronnen ..................................................................................................................................................... 59 6.1 Beleid en regelgeving .............................................................................................................................. 59 6.2 Literatuur ................................................................................................................................................... 59 6.3 Websites ..................................................................................................................................................... 60 6.4 Interviews .................................................................................................................................................. 60 6.4.1 (Grond-)eigenaren .............................................................................................................................. 60 6.4.2 Organisaties ......................................................................................................................................... 61 7 Colofon ...................................................................................................................................................... 63 4 1 Inleiding 1.1 Aanleiding De gemeente Utrechtse Heuvelrug heeft een

Load more