Czasopismo pracowników Grupy FCA w Polsce • Rok XXI/4 • Numer 129 • Wrzesień 2017 Centrum Sprzedaży Nowy JeepCompass Metamorfoza Już wsalonach ROZWIĄZANIA CZASOPISMO PRACOWNIKÓWGRUPYFCA•WRZESIEŃ2017 MAŁE, WIELKIE LCA

2

0 D

. N D A Z 23 L IE września O Ń 2017 P RO CA DZINNY F

JUBILEUSZOWA 20. EDYCJA DNIA RODZINNEGO

Już od pierwszej edycji, która miała miejsce w 1995 roku, Dzień Rodzinny w zakładach FCA w Polsce spotyka się z niezwykle entuzjastycznym odbiorem. Także dziś, po dwóch dekadach, święto rodzin pracowników spółek Grupy FCA w Polsce, w którym bierze udział również wielu dostawców, kojarzy się z pozytywnymi emocjami i sporą dawką rozrywki. W 2016 roku na Dniach Rodzinnych zorganizowanych w zakładach w Tychach, Bielsku-Białej, Sosnowcu i Skoczowie pojawiło się niemal 35 tysięcy osób. Magnesem przyciągającym tak liczne grono uczestników tego wydarzenia jest wiele niespodzianek. Istotne znaczenie mają liczne atrakcje dla dzieci, koncerty znanych w całym kraju gwiazd, konkursy, pokazy sztucznych ogni, wystawa samochodów itd. Jednym z równie ważnych powodów tak dużego zainteresowania tą inicjatywą jest zapewne także satysfakcja, jaką odczuwają pracownicy, którzy podczas tej wyjątkowej imprezy mogą pokazać rodzinom i przyjaciołom swoje stanowiska pracy i spotkać się z kolegami z pracy w towarzystwie swoich najbliższych. W poprzednim numerze opublikowaliśmy reportaż z Dnia Rodzinnego w Sosnowcu, w tym ze Skoczowa i Bielska-Białej. Na artykuł opisujący to święto w Tychach, które odbędzie się tam Jjuż po raz 20., trzeba będzie natomiast poczekać do następnego numeru, ponieważ odbywało się ono w momencie, kiedy gazeta znajdowała się w druku. W następnym wydaniu obiecujemy jednak dokładną relację i wiele zdjęć z tego wydarzenia.

FCA wokół Nas 3

8 14 18 62 30 42

FCA wokół Nas Zapowiedź jubileuszowej, 20. edycji Dnia Rodzinnego w Zakładzie Tychy 3 WRZESIEŃ 2017 Ze świata FCA 6 rok XXI/4 • numer 129

Wydawca Nowy Jeep Compass 8 Fiat Chrysler Polska Sp. z o.o. Abarth Rivale: dwie legendy, jeden duch 14 Odpowiedzialny za edycję w Grupie FCA Claudio D’Amico Abarth 124 spider w mrocznej wersji 18 Redaktor Naczelny Filippo Gallino Zastosowanie rozwiązań LCA w Zakładzie Tychy 24 Z-ca Redaktora Naczelnego Nowe oblicze Francesco Novo Centrum Sprzedaży FCA Poland 30 Redakcja Satiz Poland Sp. z o.o. Fiat w abonamencie 34 Mirosława Malich Jakub Wężyk Rodzinne świętowanie w Bielsku-Białej 36 Studio graficzne Irena Nycz-Imielska Dzień Rodzinny w Teksidzie 39 Maciej Feodorów Fiatem 500 po Bieszczadach 42 Reklama Gabriela Kolonko i-Fast Container Logistics, spółka zaopatrująca tel.: 33 8132761 [email protected] zakłady FCA w Europie 46 Opracowanie, Tony Cairoli, ambasador łamanie i przygotowanie do druku Satiz Poland Magneti Marelli Checkstar i Fiata Professional 49 SATIZ POLAND Sp. z o.o. Danie specjalne: Wakacje po polsku 52 ul. Sempołowskiej 19 43-300 Bielsko-Biała www.satiz.pl Książki 58 e-mail: [email protected] Poradnik: Niezbędnik grzybiarza 59 Druk Dimograf Bielsko-Biała Gadżety grzybiarza 60 Nakład Kuchnia: grzyby w roli głównej 62 11.600 egz.

Oddano do druku Wszystko o Karcie Dilo 62 8 września 2017 r. Na pierwszym planie 66 W NUMERZE

FCA wokół Nas 5 ZE ŚWIATA FCA

USA Wyjątkowo luksusowy pick-up Marka RAM zaprezentowała luksusową wersję swojego pick-upa: Tungsten Edition charakteryzującą się szczególną dbałością o detale. Mowa m.in. o dwukolorowej skórze zamszowej, którą obito siedzenia, deskę rozdzielczą, kierownicę, środkowy podłokietnik i drzwi czy też drewniane wstawki oraz dopasowane kolorystycznie gumowo-welurowe dywaniki. Z zewnątrz RAM Tungsten Edition wyróżnia się unikalnym lakierem, którym wykończono zderzak i obudowy lusterek, a przyciemniane reflektory samochodu oddziela potężna chromowana osłona chłodnicy.

BRAZYLIA Teraz kolej na Argo Styl, technologia, komfort, osiągi, sportowy charakter i bezpieczeństwo. Te słowa idealnie pasują do nowego Fiata Argo – hatchbacka, który debiutował ostatnio na rynku brazylijskim. Produkowany w zakładzie w Betim (Minas Gerais) model Argo to element odnowy gamy marki Fiat. Ma on dynamiczną linię, jest zarazem elegancki i sportowy. Pod jego maską znalazły się: trzycylindrowy silnik 1.3 Firefly o mocy 77 KM, 109-konna czterocylindrowa jednostka, a także najmocniejszy motor, 1.8 EtorQ, dysponujący mocą 139 KM.

ARGENTYNA Nowości na salonie w Buenos Aires Grupa FCA odegrała istotną rolę podczas 8. edycji Międzynarodowego Salonu Samochodowego, prezentując szeroką gamę modeli. Największe zainteresowanie budził zaprezentowany po raz pierwszy w Argentynie Fiat Argo. Na stoisku marki Fiat pojawiły się również wysokoprężne silniki Firefly oraz model Tipo, który w tym kraju trafi do sprzedaży pod koniec roku. Z kolei Jeep zaprezentował wszystkie swoje SUV-y, włącznie z modelami Renegade i Compass.

6 FCA wokół Nas przygotowane przez redakcję

JAPONIA Alfa Romeo Giulia przypłynęła do Kraju Kwitnącej Wiśni Po Chinach Alfa Romeo Giulia jest gotowa, by zdobyć również rynek japoński. Sprzedaż kompaktowego sportowego sedana, WŁOCHY który jest symbolem odrodzenia marki, rozpocznie się pod Fiat 500 w księdze koniec roku. Wraz z wprowadzeniem samochodu na rynek rekordów Guinessa powstanie również sieć dealerów Alfy Romeo w całym kraju. Każdy na długo zapamięta widok 1520 Fiatów 500 ustawionych jeden obok drugiego wzdłuż toru testowego przy zakładzie Mirafiori. Stanowiły one nagrody w konkursie zorganizowanym przez Fiata i sieć supermarketów Essenlunga. Aż 1495 z tych aut trafiło w ręce szczęśliwych zwycięzców tej inicjatywy w mniej niż dwa dni. Nad prawidłowym przebiegiem całego przedsięwzięcia czuwał sędzia, który potwierdził zapisanie go w księdze „Guiness World Record”. Model będący bohaterem konkursu został opracowany wraz z Centrum Stylu Fiata i bazuje na wersji wyposażenia Lounge 1.2 69 KM. Wykonano go w kolorze białym pastelowym z wnętrzem w barwach kości słoniowej.

INDIE Ruszyła produkcja Jeepa Compassa W zakładzie FCA w Ranjangaon niedaleko Pune rozpoczęła się produkcja modelu Jeep Compass. Pierwsze samochody trafią do dealerskich salonów w trzecim kwartale 2017 r., wspólnie z modelami Wrangler i Grand Cherokee. Compass to pierwszy Jeep „made in India”. Nowy SUV będzie produkowany również w Chinach, Brazylii i Meksyku, ale zakład indyjski to jedyny obiekt, który będzie produkował i eksportował na cały świat wersje z kierownicą po prawej stronie. Wysyłka na rynki zagraniczne rozpocznie się przed końcem roku.

MEKSYK I AUSTRALIA FCA i Jeep angażują się w futbol Od Włoch, poprzez Meksyk, aż po Australię: FCA i Jeep zawitały do świata futbolu. FCA Mexico oraz Krajowe Stowarzyszenie Dealerów FCA ogłosiły, że przez najbliższe dwa lata będą sponsorami narodowej drużyny futbolowej Meksyku. Marka Jeep, która od pięciu lat towarzyszy drużynie Juventus Turyn w jej sukcesach jako oficjalny sponsor, przekaże meksykańskiemu zespołowi swoje pojazdy. Jeep będzie także głównym sponsorem „Tygrysów” z Richmond Football Team, drużyny futbolowej z Melbourne. Jeep Australia towarzyszy im już od 2011 roku, a współpraca sponsorska potrwa do 2020 roku.

FCA wokół Nas 7 JEEPNOWY COMPASS MISJA WYKONANA W Lizbonie został zaprezentowany nowy kompaktowy SUV, który uzupełnia gamę i przenosi markę Jeep do najważniejszego segmentu rynku, określając na nowo jego standardy. Jazda testowa odbyła się w przepięknej scenerii Parku Narodowego Sintra-Cascais.

Stefania Castano

8 FCA wokół Nas FCA wokół Nas 9 a każde ponowne przeli- która odbyła się w LX Factory, „fab- nowe produkty. Jeep jednak nie boi czanie trasy w naszym sa- ryce kreatywności” w sercu Lizbony. się wyzwań. „Nasza marka – po- Zmochodzie odpowiada sys- Ośrodek utworzono w ramach pro- wiedział Zilli – jest twórcą kategorii tem nawigacji. „Ponowne przelicze- jektu przebudowy dzielnicy Alcan- SUV-ów. Przenieśliśmy legendarne nie” to również nazwa i temat kam- tara, gdzie wiele lat temu powstał możliwości terenowe Jeepa do no- panii reklamowej nowego Jeepa przemysłowy kompleks drukarni ga- wych segmentów, jak w przypadku Compass. Model ten jest gotów zet i dzienników portugalskich. modelu Renegade. I dopasowaliśmy otwierać nowe granice nie tylko W Europie segment SUV-ów sta- jego wnętrze oraz wyposażenie do podczas codziennych wyzwań, ale nowi 24 procent rynku. Na świecie najlepszych na rynku, a także za- także w rozwijającym się od lat liczy on ponad 6,3 miliona samo- pewniliśmy mu najlepsze właści- i jednocześnie najważniejszym na chodów rocznie i przewiduje się, że wości jezdne. Jest to formuła, którą świecie segmencie kompaktowych może wzrosnąć o prawie 20 pro- udoskonaliliśmy w modelu Grand SUV-ów. To właśnie dał do zrozu- cent do końca 2020 roku. Nie jest Cherokee (najczęściej nagradzany mienia Dante Zilli, szef marki Jeep więc zaskoczeniem, że budzi on tak samochód wśród wszystkich SUV- na region EMEA, podczas prezen- olbrzymie zainteresowanie. Wielu ów) i którą potwierdzamy teraz tacji modelu dla prasy europejskiej, wprowadziło już na rynek swoje w modelu Jeep Compass”. ZAPROJEKTOWANY, ABY CHRONIĆ Nowy Jeep Compass otrzymał 5 gwiazdek w testach zderze- niowych Euro NCAP. Pasażerów ochrania ponad 70 systemów bezpieczeństwa czynnego i biernego. Są to m.in. oferowane seryjnie w całej gamie systemy Forward Collision Warning- Plus i LaneSense Departure Warning-Plus. Ten pierwszy ostrzega kierowcę w momencie ryzyka kolizji czołowej; w przy- padku braku reakcji hamulce zadziałają automatycznie. Na- tomiast system LineSense kontroluje pozycję samochodu na danym pasie ruchu i w momencie wyjeżdżania poza jego ob- ręb koryguje pozycję, aby powrócił ponownie na pas.

COMPASS DLA KAŻDEGO Aby spełnić różne wymagania klientów, Compass występuje w wersji z turbodoładowanym silnikiem benzynowym (1.4 MultiAir o mocy 140 KM) oraz w dwóch wersjach z silnikiem Diesla (1.6 i 2.0 Multijet II), w przypadku których do wyboru są trzy poziomy mocy (120, 140 lub 170 KM). Oferowany jest w konfiguracji 4x2 lub 4x4 w zależności od wersji oraz z 6-biegową skrzynią manualną lub 9-biegową automatyczną. Dostępne są cztery wersje wyposażenia: Sport, Longitude, Limited oraz Business (np. dla firmowych flot). W przyszłości dołączy do nich również Jeep Compass Trailhawk, specjalista od jazdy terenowej dzięki podwyższonemu prześwitowi oraz wybitnym kątom natarcia, rampowemu i zejścia.

UDZIAŁ MAGNETI MARELLI Liczne technologie w Jeepie Compass są udziałem spółki Magneti Marelli. Począwszy od systemów oświetleniowych, czyli od reflektorów halogenowych lub ksenonowych aż po światła ledowe. W układzie napędowym zastosowano jej kolektory ssące i zmotoryzowaną przepustnicę (2.0 Diesel). Spółka dostarczyła też zestaw wskaźników powiązany z elementami analogowymi.

10 FCA wokół Nas Nowy kompaktowy SUV plasuje się rów. Ale jest to przede wszystkim pomiędzy modelami Renegade autentyczny Jeep, jedyny samochód W 2016 roku Jeep i Cherokee, a dzięki połączeniu w tej kategorii, który powstał na ty- swych wyjątkowych cech na nowo powo terenowej platformie. dostarczył na określa standardy swojego seg- Jak przypomniał Zilli prawdziwe mentu. Jest to samochód z cha- motto marki Jeep to „jutro zrobić całym świecie do rakterem, a jego styl jest mieszanką więcej, niż zrobiło się dzisiaj”. I do- należących do najbardziej auten- dał: „Nasza praca od zawsze pole- sieci 1,4 mln aut. tycznej tradycji Jeepa elementów gała na słuchaniu opinii klientów designu i mocno osobliwych akcen- podczas tworzenia przez nas pro- W Polsce w ciągu tów. Oferuje szeroką gamę kombi- duktów i nie tylko po to, by spełnić nacji silnik – skrzynia biegów, które ich oczekiwania w zakresie funk- ostatnich 5 lat są wydajne i innowacyjne. Posiada cjonalności, ale by również prze- jedne z najlepszych w klasie ofero- mawiać do ich aspiracji i być czę- odnotował wanych seryjnie elementów zapew- ścią ich marzeń”. A nowy Jeep niających bezpieczeństwo pasaże- Compass może tego dokonać. 5-krotny wzrost MOCNY FUNDAMENT PRAWDZIWY JEEP Podwozie i konstrukcja górnej części nadwozia Jeep Compass jest praktyczny, rodzinny i jednocześnie elegancki. Jeepa Compassa wykonane są jako jedna całość, Z wyglądu bardziej przypomina Grand Cherokee niż figlarnego Rene- aby w ten sposób zapewnić sztywniejszą strukturę, gade’a, ma bardziej poziomą linię przodu. Są oczywiście detale typowe jednocześnie nie zwiększając zbytnio masy pojazdu. dla marki, ale całość jest bardzo indywidualna. Chromowane siedem Są one wykonane w ponad 65 procentach ze stali szczelin legendarnego grilla umieszczono w ramce w kolorze Gloss wysoko wytrzymałościowej oraz klejów struktural- Black. Listwa ozdobna szyb bocznych obejmuje też tylną część pojazdu, nych. Dzięki temu samochód jest bardziej zwarty otaczając szybę tylną. Lampy z modułami LED w kształcie prostokąta i sztywny, daje poczucie najwyższej niezawodności sprawiają, że jego tył wygląda bardziej agresywnie. Dwu- i kontroli, a także jest bardziej wytrzymały w przy- panelowy, otwierany dach w kolorze padku kolizji. Gloss Black (na zamówie- nie), pozwala cieszyć się jazdą „na otwartym po- wietrzu”.

FCA wokół Nas 11 1S[ZL’BESFQSF[FOUBUZXOZv,SFEZU(JVMJBw$FOBTBNPDIPEV [’CSVUUPXQ’BUBX’BTOB [’PLSFTLSFEZUVNJFTJ˒DZ NJFTJ˒D[OZDI SBU [’PQSPDFOUPXBOJF3340 DB’LPXJUBLXPUBLSFEZUV [’ CF[LSFEZUPXBOZDILPT[UØX DB’LPXJUZLPT[ULSFEZUV [’ XUZNPETFULJ [’ VCF[QJFD[FOJF#F[QJFD[OZ,SFEZU [’ DB’LPXJUBLXPUBEP[BQ’BUZ [’0CPXJˀ[LPXF"$J#F[QJFD[OZ,SFEZU ,SFEZUPEBXDB'$"(SPVQ#BOL1PMTLB4"4[D[FHؒZEPUZD[ˀDFPGFSUZLSFEZUPXFKJVCF[QJFD[FOJPXFKXTBMPOBDI"MGB3PNFPPSB[OBXXXGDBCBOLQM

6T’VHBMFBTJOHVTLJFSPXBOBKFTUXZ’ˀD[OJFEPQS[FETJ˒CJPSDØX4[D[FHؒPXFXBSVOLJMFBTJOHVPLSF̀MPOFTˀXVNPXJF 8ZLB[TBNPDIPEØXPCK˒UZDIQSPNPDKBNJ[OBKEVKFTJ˒X4BMPOBDI"MGB3PNFP/JOJFKT[ZNBUFSJB’OJFTUBOPXJPGFSUZXSP[VNJFOJVQS[FQJTØX,PEFLTV$ZXJMOFHP JNBDIBSBLUFSXZ’ˀD[OJFJOGPSNBDZKOZ TECHNOLOGIA I KOMFORT WE WNĘTRZU We wnętrzu zastosowano „miękkie”, przyjemne w dotyku materiały o wyso- kiej jakości, które podkreślają dużą dba- łość o szczegóły. Na trapezoidalnej desce – charakterystycznej REWELACYJNY dla marki – znajduje się wyświetlacz systemu multimedialnego NAPĘD 4X4 Uconnect czwartej generacji z ekranem dotykowym o przekątnej 5, 7 lub 8,4 cala, który posiada szeroką gamę funkcji obejmujących Najnowszy slogan marki to „Go anywhere”. nawigację, rozrywkę i komunikację. W wersjach 7.0 i 8,4 NAV wy- I również pod tym względem kompaktowy Com- stępuje z pojemnościowym ekranem dotykowym o wysokiej roz- pass to Jeep w każdym calu. Dwa innowacyjne dzielczości i obsługuje aplikacje Apple CarPlay oraz Android Auto. systemy napędowe z ciągłym sterowaniem mo- mentem obrotowym – Jeep Active Drive i Jeep Active Drive Low – gwarantują takie możliwości w terenie, jakich nie oferuje żaden inny SUV. ZAWSZE DYNAMICZNY Kontrola trakcji Select-Terrain pozwala kierowcy wybrać w dowolnym momencie, za pomocą Architektura podwozia, całkowicie niezależne zawieszenie, układ pokrętła na tunelu środkowym, typ trakcji do- obejmujący kolumny przednie i tylne z zaworem FSD (Frequency stosowany do każdego rodzaju terenu (Auto, Selective Dumping), który doskonale radzi sobie z dużymi nierów- Snow, Sand i Mud). Posiada on również uru- nościami nawierzchni drogowej (jedyna taka cecha w tej kategorii chamiany przyciskiem system Select-Speed pojazdów) oraz bardzo precyzyjny elektryczny układ kierowniczy Control z funkcją Hill Descent Control, który stanowią kombinację, która sprawia, że Jeep Compass doskonale kontroluje prędkość zjazdu, sterując odpowied- się prowadzi i dobrze trzyma się drogi. nio hamulcami. Jeśli natomiast na- pęd na cztery koła nie jest potrzebny, to odłączy go układ elek- troniczny.

FCA wokół Nas 13 DWIE LEGENDY, JEDEN DUCH

W cudownej scenerii jeziora Iseo zaprezentowano najbardziej wyrafinowany model ze wszystkich dotychczasowych Abarthów: serię specjalną 695 Rivale, zaprojektowaną wspólnie z marką Riva, słynnym producentem jachtów. W efekcie powstało arcydzieło włoskiego kunsztu.

Carola Popaiz

14 FCA wokół Nas FCA wokół Nas 15 jednej strony rozgrzany do maksimum asfalt i zuchwa- Złość Abartha o mocy aż 180 KM; z drugiej dyskretny i nie- powtarzalny luksus nowego open Riva „56 Rivale”, jednego z naj- bardziej eleganckich i najszybszych jachtów, jaki kiedykolwiek wypro- dukowała słynna firma z Sarnico. Abarth i Riva projektując wspólnie Abartha 695 Rivale, „zapisały” ko- lejną kartę historii stylu i kunsztu wykonania. Jest to samochód w se- rii limitowanej, występujący w wersji hatchback lub kabriolet, który posiada unikalną „szatę” w dwóch kolorach: Riva blu sera i Shark Grey. Karoserię na wysoko- ści pasa podzielono podwójną li- nią w kolorze wody morskiej, co nawiązuje do typowej dla jachtów „linii wodnej” (tzw. wodnicy). Satynowane wykończenia na klam- kach i na listwie ozdobnej pokrywy bagażnika, a także napis „695 Ri- vale” również na pokrywie tylnej i na tylnych błotnikach sprawiają, że model ten jest jeszcze bardziej wy- jątkowy. Swoją nietypową este- tyką pod wieloma względami przy- pomina linię boczną nowych jach- tów Riva. Najbardziej wyrafinowany ze wszystkich modeli Abarth 695 Ri- vale ma potężny silnik: pod jego maską pracuje bowiem jednostka o pojemności skokowej 1368 cm3, która zapewnia moc maksymalną na poziomie 180 KM i moment wy- noszący aż 250 Nm. Stosunek masy do mocy w modelu Rivale jest godny prawdziwego su- persamochodu (5,8 kg na KM, przy masie 1045 kg), a jego osiągi są naprawdę niesamowite: 225 km/h zaciskami czterotłoczkowymi, felgi i przyspieszenie od 0 do 100 w za- aluminiowe 17” Supersport ze spe- ledwie 6,7 s. cjalnym wykończeniem w kolorze Charakter typowy dla Abartha do- szarym błyszczącym i zawieszenia datkowo podkreśla układ wyde- Abarth by Koni z technologią FSD chowy Akrapović z końcówkami (Frequency-Selective Damping). z włókna węglowego, a także ha- Uwagę zwraca wysoki poziom wy- mulce Brembo z czarnymi stałymi posażenia technologicznego: seryj- Wszystkiego najlepszego, Riva! W tym roku marka z nadmorskiej miejscowości Sarnico kończy 175 lat. Dla uczczenia tej wspaniałej rocznicy Abarth postanowił wprowadzić limitowaną produkcję modelu 695 Rivale, wersję 175 Anniversary, składającą się z: 175 egzemplarzy hatchback i 175 kabrioletów. Rozróżnić je można po detalach wykonanych z rzemieślniczą precyzją, między innymi siedzeniach ręcznie obszywanych dwukolorową skórą (czarną i niebieską), z wyhaftowanym na zagłówku logo rocznicowym, deską rozdzielczą z włókna węglowego ze specjalnym logo, specjalną tabliczką z numerem we wnętrzu oraz z rocznicowym emblematem na zewnętrznym słupku. Przewidziano także 17” felgi aluminiowe.

umieszczając na niej numer i nazwę swojego jachtu. To oryginalny spo- sób, by uczynić z zapewniającego wysokie osiągi swojego Abartha 695 Rivale „naziemnego tendera”. Abarth 695 Rivale to niesamowicie piękny samochód, który z wodą ma naprawdę wiele wspólnego. A jeśli pragniemy odnaleźć filozofię, która zainspirowała designerów do jego zaprojektowania, odnajdziemy ją w historii, w dziejach marki spod znaku skorpiona i firmy Riva, które stale pracują nad budowaniem swoich przyszłości, czerpiąc ze swych wieloletnich tradycji. Historie Carla Abartha i Carla Rivy to historie dwóch wielkich Włochów, dwóch mężczyzn, którzy nie występuje w nim system multi- mieli marzenie i je zrealizowali. medialny Uconnect z ekranem do- A marzenie to stało się legendą. tykowym 7” HD i przystosowaniem Obaj mieli odwagę, by wykraczać do obsługi aplikacji Apple CarPlay myślami poza utarte schematy, wy- i Android Auto. konując samochody i łodzie o ab- Ekskluzywności modelowi dodają: solutnie doskonałej jakości, które ręcznie instalowana tabliczka, którą z biegiem czasu stały się prawdzi- na życzenie można personalizować, wymi ikonami.

FCA wokół Nas 17 WABARTH MROCZN 124 SPIDER

Budzi respekt, jak na auto spod znaku skorpiona przystało. Ale gdy usiądziesz za jego kierownicą, już od pierwszych chwil poczujesz jego łagodny charakter. Wypróbowaliśmy go na przełęczy Tende i na Lazurowym Wybrzeżu.

18 FCA wokół Nas EJ WERSJI!

Stefania Castano, zdjęcia: Alessandro Lercara

FCA wokół Nas 19 azda niektórymi drogami może sprawiać naprawdę Jdużą przyjemność, zwłaszcza gdy prowadzą przez parki krajob- razowe z wprost oszałamiającymi widokami. Jedną z nich jest Grande Corniche, biegnąca mię- dzy najsłynniejszymi kurortami La- zurowego Wybrzeża. Właśnie tę trasę wybierano podczas nagrywa- nia wielu spotów reklamowych i słynnych filmów, jak np.: „Złodziej w hotelu” Alfreda Hitchcocka, w któ- rym Grace Kelly mknie po serpen- tynach z siedzącym obok niej prze- rażonym Carym Grantem, czy „Gol- deneye” Martina Campbella, który zachwyca brawurowymi pościgami. Cała trasa nie jest zbyt długa. Liczy niecałe dwadzieścia kilomet- rów, ale każdy z nich robi nie lada wrażenie. A najlepszym sposobem na ich pokonanie w pełni sezonu jest z pewnością jazda kabrioletem. My wybraliśmy model wyjątkowy: Abarth 124 spider. Wyruszyliśmy z Turynu w nieco chłodnawe majowe popołudnie. Do- tarliśmy do siedziby Abartha przy Via Plava, gdzie otrzymaliśmy klu- Świadczą o tym chociażby reflektory nel środkowy z krótką dźwignią czyki do czekającego na nas sa- w kształcie kropel wody, wielka sze- zmiany biegów, pokaźny obroto- mochodu: jest tak piękny, że od- ściokątna osłona chłodnicy, „jaskół- mierz z czerwonym tłem, który wy- biera nam mowę. To seria spe- czy” tył i długa pokrywa komory sil- raźnie wyróżnia się na desce roz- cjalna Scorpione, z czarnym me- nika, która kojarzy się z wysokiej dzielczej. Jeśli ktoś od lat przyzwy- talizowanym lakierem o nazwie mocy jednostką. czajony jest do prowadzenia SUV-a „Nero San Marino 1972”, która Umieszczanie w bagażniku dwóch lub samochodu rodzinnego, będzie nawiązuje do sukcesów odnoszo- walizek i toreb ze sprzętem foto- miał wrażenie, że siedzi na podło- nych przez markę w wyścigach sa- graficznym nie jest prostą sprawą. dze, ale doskonale podpierające mochodowych. W tamtych latach Pierwsza zasada: gdy zamierzasz siedzenia ze skóry i mikrowłókna każdy słyszał o superszybkim sa- podróżować roadsterem, zabierz ze z czerwonymi przeszyciami od razu mochodzie biorącym udział w wy- sobą jak najmniej rzeczy! Zresztą pozwalają nam znaleźć wygodną ścigach. Nazywał się Abarth 124 „downsizing” to nieodłączny ele- i idealną do podróżowania pozycję. Rally. Linie obecnego Spidera na- ment ducha Abartha: w przypadku Naciskamy przycisk „Start” na de- wiązują do swojego poprzednika. tej marki luksus to prostota, ale eks- sce rozdzielczej; nasze serca od kluzywna, wyrażona przez jakość razu zaczynają szybciej bić: silnik Emocje, i kunszt wykonania. Zdajemy sobie 1.4 turbo MultiAir o mocy 170 z tego sprawę, gdy do niego wsia- KM i momencie 250 Nm groźnie technologia, damy. O wszystko zadbano w naj- mruczy pod „maską”, a cztery koń- mniejszym szczególe. Elementy ste- cówki wydechu Record Monza bezpieczeństwo rowania są zgodne ze sportowym (seryjne) wypełniają powietrze chra- przeznaczeniem samochodu: pe- pliwym głębokim basem. Usta- i włoski design dały, pionowa kierownica, wielki tu- wiamy trasę na nawigacji z 7-calo-

20 FCA wokół Nas Zachwycające zaułki przełęczy Tende i pełne uroku miejscowości Lazurowego Wybrzeża to idealna sceneria dla samochodu o tak zachwycającym wzornictwie, nawiązującym do legendarnego modelu 124 spider i odzwiercie- dlającym niezwykłą mechanikę tego samochodu

FCA wokół Nas 21 wym ekranem. Wybieramy przejazd Marka przez przełęcz Tende. Aż do Cu- Na zakrętach model zastosowała specjalne neo cały czas jedziemy autostradą, materiały więc na ten czas zamykamy skła- odkrywa cały swój i wyeliminowała dany dach: jest tak lekki, że można każdy zbędny to zrobić jedną ręką, nie wysiadając temperament, kilogram z samochodu. Włączamy „jedynkę” zwiększający w manualnej, 6-stopniowej a prowadzi się go masę tego skrzyni biegów (w gamie przewi- samochodu, dziano również sekwencyjny spor- niezwykle intuicyjnie czerpiąc z doświadczeń towy „automat” Esseesse). W ruchu nabytych dzięki miejskim Spider jest bardzo ela- Sport, który oddziałuje na moment oferuje silnik 1.4 turbo MultiAir. Wy- modelom styczny. Mimo iż jest to roadster, obrotowy, na reakcję pedału przy- cofane w stronę osi tylnej wnętrze wyścigowym na autostradzie jest cichy. Aku- spieszenia, na elektroniczne cen- sprawia, że lepiej czujemy drogę. Abartha. styczna szyba przednia, szyba tylna tralki sterujące, a także na poziom Układ kierowniczy jest bezpo- W efekcie waży zapobiegająca hałasom i dwuwar- reakcji wspomagania układu kie- średni, a w razie potrzeby skory- on 1060 kg, stwowy dach składany zapewniają rowniczego. gowania trajektorii reaguje błyska- a stosunek masy do mocy doskonałą izolację. Model ten jest Przed wjazdem na drogę krajową wicznie. Podparcie siedzeń na za- ma najlepszy superlekki, ma najlepszy w swojej do przełęczy Tende otwieramy dach, krętach jest doskonałe. Napęd w swojej klasie: kategorii stosunek masy do mocy. by w pełni korzystać z możliwości tylny daje frajdę z jazdy m.in. dzięki 6,2 kg/KM By to wyczuć, wystarczy wcisnąć jazdy „na otwartym powietrzu”. Na występującemu seryjnie samo- pedał przyspieszenia: od 0 do zakrętach Abarth 124 spider poka- blokującemu mechanizmowi 100 km/h przyspiesza on w 6,8 s. zuje cały swój temperament. Biegi różnicowemu typu mechanicz- Silnik jest dynamiczny już od ni- włącza się precyzyjnie, przełożenia nego. Amortyzatory Abarth by Bil- skich obrotów, jeszcze lepiej reaguje biegów są krótkie, więc chętnie stein, specjalnie skalibrowane w momencie wybrania trybu korzystamy z mocy i momentu, jakie sprężyny i masywniejsze stabiliza-

22 FCA wokół Nas tory poprzeczne zapewniają zwin- ność i precyzję prowadzenia. Układ Brembo również pod obciążeniem oferuje mocne hamowanie, a pedał reaguje chętnie i pewnie. Wśród serpentyn i skalistych zboczy docieramy do Mentony, gdzie słońce powoli zachodzi za horyzont. Nie możemy oprzeć się pokusie, by „wspiąć się” na Moyenne Corni- che, aby odnaleźć tam miejsce, w którym będziemy mogli sfotogra- fować naszego roadstera w bar- wach zapadającego zmroku z mo- rzem w tle. Nie jest to łatwe zadanie dla kogoś, kto nigdy nie poruszał się tutejszymi drogami, gdy więc wreszcie znajdujemy odpowiednią „zatoczkę”, słońca już nie ma. Abarth 124 spider prezentuje się w tej scenerii niesamowicie. Wydaje się „mroczny” niczym samochód Batmana, a zaświecone reflektory sprawiają, że jego przód jest jeszcze bardziej „agresywny”. Rankiem wstajemy wcześnie, by uniknąć największego ruchu. Dzięki swym „300 dniom słońca w roku” (jak zwykli mawiać tutejsi miesz- kańcy), Riwiera Francuska przy- ciąga zawsze masę turystów, poli- tyków i znanych osobistości. Nie- którzy przyjeżdżali tutaj tylko na wa- kacje, inni nigdy już stąd nie wyje- chali. A każdy z nich coś po sobie pozostawiał. Modę, wille, ogrody. Pomiędzy Mentoną i Niceą wy- brzeże z powstałymi już w średnio- jącymi morza, malownicza wioska na morze. Pokonywanie jej tym wieczu malowniczymi wioskami Èze, a także Saint-Jean-Cap Fer- roadsterem to czysta przyjem- wbija się w morze. W XIX wieku in- rat to idealna sceneria dla samo- ność. Nad nami bezchmurne niebo żynierowie wybudowali tutaj trzy chodu, który swym designem na- i pomimo wysokiej temperatury niesamowicie widokowe trasy: wi- wiązuje do modeli sprzed lat, świeży powiew wiatru daje nam nie- jącą się tuż przy morzu Corniche ale w nowoczesnej odsłonie. Mimo samowite poczucie wolności. Inférieure, usytuowaną w środko- otaczającego nas zewsząd piękna Wśród następujących po sobie ser- wej części wybrzeża Moyenne, nasz spider przyciąga spojrzenia pentyn odnosimy wrażenie, jakby i jeszcze wyżej położoną Grande swą sportową linią i charaktery- ten samochód stanowił z nami jed- Corniche. Jadąc nimi Abarth 124 stycznym dźwiękiem silnika. ność, i w pełni czerpiemy przyjem- udowadnia nam, że stworzono go Celowo postanawiamy pozostawić ność z jazdy, jaką potrafi zapewnić z myślą o przyjemności jazdy. Cap na koniec naszego testu najbardziej tylko Abarth 124 spider. d’Ail, Roquebrune-Cap Martin, spektakularną z trzech dróg, tę naj- Po takim teście trudno było później niezwykle eleganckie Monte Carlo wyższą, niezwykle krętą, z Alpami przesiąść się do samochodu rodzin- z jachtami i wieżowcami wypatru- w tle i oszałamiającymi widokami nego i wrócić do domu…

FCA wokół Nas 23 DOSKONALENIE NIE MA GRANIC Automatyzacja nie zawsze musi wiązać się z wielkimi inwestycjami. Czasami zastosowanie prostych i niedrogich rozwiązań w ramach tzw. LCA może także wspierać pracę ludzi i przynosić znaczne korzyści firmie.

Jakub Wężyk, zdjęcia: I. Kaźmierczak, M. Feodorów

CA, skrót od Low Cost Au- ergonomię, a także ułatwić wyko- tomation (tłum. automatyza- nywanie operacji i wyeliminować za- Lcja niskim kosztem) to na- grożenia. Podstawą rozwiązań LCA rzędzie należące do filaru Organi- są najczęściej pomysły pracow- zacja Miejsca Pracy (WO), stoso- ników, a ich wdrażaniem zajmuje wane w celu optymalizacji stano- się niezwykle sprawna i elastyczna wiska. Pozwala ono za pomocą w działaniu grupa Kaizen Team. nieskomplikowanych i tanich „Gdy w 2006 roku Jurek Kramar- urządzeń przybliżyć pracownikom czyk tworzył Kaizen Team jego celem materiały i narzędzia do tzw. strefy była realizacja prostych pomysłów Golden Zone, przemieścić ciężkie pracowników – mówi szef Montażu, materiały i urządzenia, by poprawić Andrzej Tokarz (na zdjęciu obok).

24 FCA wokół Nas – Nikt nie spodziewał się, że z bie- zmianę) oraz konstruktora, który giem czasu przekształci się to wykonuje skomplikowane urządze- Udało nam się w profesjonalny team realizu- nia. Zespół uzupełnia dodatkowo jący coraz to bardziej skompli- jedna osoba oddelegowana ze Spa- stworzyć kowane urządzenia. Udało nam walni, a także dwóch pracowników się stworzyć kreatywny zespół ludzi, Utrzymania Ruchu. kreatywny zespół, dla których każdy problem to wy- zwanie. Kompetencje zespołu zwięk- POMYSŁ RODZI POMYSŁ który poradzi szają się z roku na rok za sprawą Droga do wdrażania rozwiązań ułat- wymiany pomysłów między pozos- wiających pracę jest prosta: pra- sobie z każdym tałymi zakładami FCA, uczestnictwie cownik zgłasza swojemu super- w targach oraz konferencjach. visorowi propozycję poprawy kon- wyzwaniem Do zespołu kierowanego od po- czątku przez Mariusza Smolenia dołączyli następni pasjonaci. Istotny jest udział w tych działaniach pra- cowników Utrzymania Ruchu: Mi- chała Lacha, Grzegorza Wilmana i innych, którzy umożliwili realizację bardziej zaawansowanych rozwią- zań. Obecnie pod auspicjami Plant Academy staramy się iden- tyfikować potrzeby szkoleniowe grupy i stopniowo i systematycznie zwiększać ich kompetencje. Tak więc Kaizen Team to nie tylko sposób na wdrażanie nowatorskich rozwiązań. To miejsce dla pracow- ników, gdzie można realizować swoje ambicje zawodowe i pod- nosić swoje kompetencje”. BY PRACOWAŁO SIĘ LEPIEJ „Kaizen Team odpowiedzialny jest za wdrażanie pomysłów dotyczą- kretnych czynności na swoim sta- cych poprawy warunków na stano- nowisku pracy. Ten przekazuje ją Po lewej: wiskach pracy, które pracownicy Kaizen Teamowi, który wraz z nim Mariusz Smoleń zaczęli zgłaszać wraz z wprowadza- dokonuje analizy pod kątem możli- i Paweł Popiół niem metodologii WCM w tyskim wych rozwiązań oraz kosztów i ko- zakładzie – mówi Paweł Popiół, rzyści, jakie przyniesie zrealizowanie Supervisor LCA na zmianie B. – tej koncepcji. Następnym etapem W projekt zaangażowani są głównie jest projektowanie i konstruo- pracownicy Montażu, ponieważ wanie urządzenia, które zespół w tej jednostce produkcyjnej wy- opracowuje już samodzielnie lub stępuje największa pracochłonność, zleca innym jego wykonanie. Po- najwięcej czynności wykonuje się czątkowo w ramach LCA opraco- ręcznie i dlatego właśnie tutaj wano urządzenia oparte wyłącznie można zastosować najwięcej tego na działaniu grawitacji (np. różnego typu rozwiązań” – wyjaśnia. rodzaju pochylnie, po których detale Obecnie Kaizen Team liczy 10 zsuwają się w pobliże pracownika), osób, w tym 8 pracowników fizycz- bądź przy użyciu mięśni. W tym celu nych, 2 supervisorów (jeden na korzystano często z dostępnych sys-

FCA wokół Nas 25 tów jest obniżenie kosztów wytwo- rzenia produktu końcowego. Należy pamiętać, że opracowując i kon- struując te rozwiązania poszerzamy wiedzę działu Utrzymania Ruchu, dzięki czemu łatwiej jest nam także realizować codzienne zadania”. PRZYCZYNA RODZI SKUTEK Proponowane przez pracowników pomysły gromadzone są w ramach LCA w specjalnym harmonogramie sugestii. „Harmonogram jest na bie- żąco aktualizowany, ponieważ nieu- stannie napływają do nas coraz temów konstrukcji aluminiowych, to nowe pomysły ze strony pra- Powyżej: a także siłowników lub przekaźników. cowników – wyjaśnia Paweł Po- Kaizen Team. W pierwszym Wraz z rozwojem technologii zaczęto piół. – Choć każda propozycja po- rzędzie jednak stosować coraz bardziej prawy jest dla nas ważna, w pierw- od lewej: zaawansowane i precyzyjne roz- szej kolejności bierzemy pod uwagę Andrzej wiązania, wykorzystujące np. elek- te, które są najprostsze i najtańsze Ślusarczyk tropneumatykę oraz moduły lo- w realizacji, i które jednocześnie (PPS), giczne. Dziś stanowią one zdecydo- przyniosą zakładowi korzyści”. Adam Kolasa, waną większość spośród wszystkich Pracownicy, których pomysły docze- Robert Pawela, rozwiązań LCA w tyskiej fabryce. kały się realizacji, mogą liczyć na Paweł Popiół (SV), nagrody finansowe. Należy jed- Piotr Kurtok, W ZESPOLE SIŁA nak pamiętać, że dodatkową, nie- Zbigniew „Od pół roku pracujemy w ramach mniej istotną gratyfikacją jest np. Świder, LCA nad projektem do automatycz- którzy nie tylko testują wszystkie poprawiona ergonomia czy zwięk- Mariusz nego sekwencjonowania szyb opar- urządzenia, a później także je na szone bezpieczeństwo pracy zapew- Smoleń. tym na wieloosiowym systemie li- bieżąco konserwują, ale przede nione pracownikowi poprzez wdro- W drugim niowym, czyli tzw. Robotem Kar- wszystkim dysponują znacznie roz- żenie jego sugestii. W tym roku ze- rzędzie: Antoni tezjańskim – mówi Mariusz Smo- leglejszą wiedzą z tego obszaru”. spół zrealizował w ramach LCA Kurdziel, leń, Supervisor PM 24 odpowie- „Jako pracownicy działu PM24 11 pomysłów, a kolejnych 18 jest Krzysztof dzialny za Kaizen Team na zmianie (Professional Maintenance) włączy- w trakcie realizacji. Jak podkreślają Krzyścin, A. – Urządzenie to opracowujemy liśmy się w prace LCA, by wesprzeć członkowie Kaizen Team, nie należy Jacek Kulak, z myślą o transporcie detali o du- Kaizen Team w budowie urządzeń, jednak skupiać się na liczbie zapro- Marek Otok, żych gabarytach, pomocnych na w których wykorzystujemy nowe ponowanych projektów, a na efek- Andrzej przykład podczas automatycznego rozwiązania i technologie wpi- tach, jakie przynosi ich wdrażanie. Dwojakowski Niżej: sekwencjonowania tylnej i przedniej sujące się w rozwój naszego za- „Są takie modernizacje, które reali- Michał Lach belki zawieszenia. Dzięki temu pro- kładu w stronę Przemysłu 4.0 – zujemy w krótkim czasie: 3-4 ty- jektowi możliwe było skrócenie mówi Michał Lach, kierownik jed- godnie, jak np. wózki z narzędziami czasu przygotowania detalu do nej z brygad Utrzymania Ruchu na poruszające się wraz z samocho- procesu, w znacznym stopniu po- Montażu. – Wszystkie nasze roz- dem. Czasami jednak opracowanie prawiliśmy także ergonomię na sta- wiązania wykorzystują sterowniki niektórych projektów zajmuje nam nowisku pracy. Rozwiązanie te ba- PLC, komunikację przemysłową około pół roku. Do takich należało zuje na zaawansowanych czuj- opartą o I/O-Link, szeroką gamę na przykład automatyczne sekwen- nikach i programowalnych ukła- czujników oraz technologie bezprze- cjonowanie szyb z podajnikami. dach sterujących, dlatego w takich wodowe. Dzięki temu podnosimy Mimo że zastosowanie tego rozwią- przypadkach niezwykle przydatna poziom techniczny budowanych zania wymagało od nas czasu i wy- jest dla nas współpraca ze spe- w ramach LCA urządzeń. Kolejną siłku, ostatecznie przynosi zakładowi cjalistami z Utrzymania Ruchu, korzyścią wynikającą z tych projek- duże oszczędności” – tłumaczy.

26 FCA wokół Nas IM BLIŻEJ SZCZYTU, TYM TRUDNIEJSZA DROGA Po lewej: Wydawać by się mogło, że wraz samojezdny wózek z rozwojem LCA coraz trudniej bę- poruszający się dzie znaleźć obszary wymagające po taśmie modernizacji. Zespół jednak magnetycznej. mocno rozwinął się od momentu, Niżej: w którym po raz pierwszy zastoso- wózki wał prostą automatykę grawitacyjną. kittingowe „Dziś dysponujemy większą wie- podczas pracy i automatycznego dzą, którą stale poszerzamy poprzez wypinania system szkoleń. Dzięki poczynionym przez nas postępom dostrzegamy kolejne obszary, które możemy po- prawić, stosując rozwiązania, jakie jeszcze 10 lat temu były dla nas niedostępne. Ten proces będzie trwał nieustannie, ponieważ droga do doskonałości nigdy się nie koń- czy” – podsumowuje Paweł Popiół. ROZWIĄZANIA NA HALI Wózki kittingowe Kiedyś detale umieszczane były na paletach, z których pracownik ręcz- nie je pobierał. W ramach LCA za- proponowano pomysł polegający na zastosowaniu wózków kittingo- wych z własnym napędem, które przyjeżdżają z pola sekwencjono- wania po taśmie magnetycznej. Wjeżdżają one na linię z kompletem detali przypisanych do konkretnego samochodu. Zespół, który je kon- struował, przygotował wszystkie detale znajdujące się na danym od- cinku i układał je w strefę golden zone na podstawie informacji od pracownika o kolejności ich mon- towania. Automatyczne wypinanie wózków kittingowych Początkowo wózki kittingowe wy- ciągane były przez pracowników z linii i podpinane pod wózek ciąg- nący, co było dodatkową pracą. W związku z tym postanowiono za- stosować ich automatyczne zapi- nanie i wypinanie. Urządzenie za- czepia wózek do jadącego na linii samochodu, a po zamontowaniu przez pracownika wszystkich detali

FCA wokół Nas 27 odpina go i przekazuje automatycz- nie do wózka ciągnącego, który zmierza na pole sekwencjonowania do uzupełnienia kolejnymi detalami. Miejsce przygotowania kittingu Regały z detalami są ustawione tak, aby znajdowały się jak najbliżej pra- cownika. Nad nimi znajdują się lampki, które świecą dopóki pra- cownik nie pobierze konkretnego detalu i nie przetnie wiązki pod- czerwonej. Po tej czynności wózek z detalami jedzie dalej, a lampka gaśnie. Po załadowaniu wózków detalami, pojazd AGV automatycz- nie transportuje je do miejsca, w którym każdy z nich podpinany jest w sposób automatyczny do konkretnego samochodu. Miejsce automatycznego docisku listew dachu Listwy dachu są przyklejane przy użyciu specjalnej dwustronnej taśmy. Wymagają one dociśnięcia, tzw. przerolkowania z określoną siłą. Jeszcze rok temu pracownicy robili to ręcznie. Obecnie, dzięki opracowanemu w ramach LCA Od góry: urządzeniu do automatycznego do- automatyczny cisku, pracownik musi tylko zerwać załadunek taśmę zabezpieczającą i przyłożyć szyb, automatyczny listwę do miejsca, gdzie ma być docisk listew przyklejona. Urządzenie dociska dachu oraz listwy na całej długości z precyzyj- automatyczne nie ustaloną siłą. Dodatkowo otrzy- zamykanie muje informacje na temat rodzaju i podnoszenie dachu samochodu, który aktualnie klapy znajduje się na stanowisku. Jeśli bagażnika posiada on np. szklany dach, wów- czas wykonuje ono operację, do- bierając odpowiedni program. Automatyczny załadunek szyb Dawniej pracownicy własnoręcznie pobierali szyby z palety i ręcznie nakładali je na ramię robota, który automatycznie nakładał ścieżkę kleju i umieszczał szybę w karoserii samochodu. W ramach LCA zasto- sowano urządzenie, które pobiera szybę z palety i wkłada ją na robota. Największą korzyścią tego rozwią-

28 FCA wokół Nas zania jest ergonomia, ponieważ Automatyczne podnoszenie pracownik nie musi już dźwigać klapy bagażnika Oczami leaderów ciężkiej i dużej szyby. W tym przypadku zastosowano nie- Automatyczne zamykanie zwykle proste w swej konstrukcji Jarosław Pełka, klapy bagażnika rozwiązanie, wykorzystujące jeden Team Leader na linii Na to stanowisko samochód pod- siłownik pneumatyczny. Kiedy sa- pierwszego jeżdża z podniesioną klapą bagaż- mochód wyjeżdża z piwnicy, czujnik nika. Z tego miejsca musi jednak wysyła sygnał do urządzenia, które uruchamiania silnika: przejechać na drugą stronę wy- wsuwa się pod klapę. Kiedy samo- „Wdrożony w ramach działu ciągiem transportowym zlo- chód rusza, klapa automatycznie LCA wiszący wózek kalizowanym w piwnicy. Konieczne się podnosi. Rozwiązanie to dosko- limo znacząco jest zatem zamknięcie klapy. nale obrazuje ideę LCA, czyli sto- usprawnił pracę na Wcześniej pracownik zamykał klapę sowanie bardzo prostych i tanich, ręcznie, czyli kilkaset razy dziennie ale przy tym skutecznych rozwiązań. naszym odcinku – wykonywał czynność bez wartości Dla bezpieczeństwa w urządzeniu wcześniej pracownik dodanej. Kaizen Team opracował tym zastosowana jest sprężyna ga- musiał pokonywać wiele kroków, żeby wykonać rozwiązanie wykorzystujące siłownik zowa. Jeśliby przez przypadek za- czynności związane z pierwszym uruchomieniem pneumatyczny. Urządzenie to wy- trzasnął się zamek bagażnika, urzą- posażone jest w czujnik, który roz- dzenie odskoczy. Gdyby nie było tej silnika. Teraz wózek eliminuje chodzenie, poznaje samochód podjeżdżający sprężyny, urządzenie bądź to po- pracownik ma pod ręką wszystkie niezbędne na stanowisko i w sposób automa- gięłoby klapę, bądź też samo uleg- narzędzia. Ponadto każde z nich jest odpowiednio tyczny zamyka klapę. łoby uszkodzeniu. oznaczone, dlatego pracownik nie musi się skupiać nad tym, które narzędzie musi wybrać, czy w jakiej kolejności podpinać kable do silnika”.

Grzegorz Głębocki, Supervisor Trim Line: „Wózek, który nazywamy u nas „gokartem”, to najlepsze rozwiązanie na naszym odcinku. Wcześniej pracownik musiał wykonywać poszczególne czynności w wysoce nieergonomicznej pozycji, siedząc z boku samochodu. Kiedy powstało LCA zgłosiliśmy potrzebę zastosowania wózka, na którym można by ułożyć detale i który jednocześnie umożliwi pracownikowi wykonywanie poszczególnych czynności w optymalnej, siedzącej pozycji. Rozwiązanie to pozwala przede wszystkim zaoszczędzić czas. Ponadto pracownik mniej się męczy, więc jego praca jest bardziej wydajna”.

FCA wokół Nas 29 Centrum Sprzedaży FCA Poland otwiera podwoje po gruntownej modernizacji. To prawdziwa metamorfoza.

Krzysztof Bielski, zdjęcia: Paweł Mszyca NOWE OBLICZE SALONU

30 FCA wokół Nas alon robi ogromne wrażenie. ekspozycyjnych niż salon motoryza- ustawili nową ścianę, upraszczając Przestrzenie wystawiennicze cyjnego potentata. Ten stan rzeczy nieco bryłę obiektu i powiększając Sdostosowano do charakteru należało zmienić. „Fabryczne Cen- powierzchnię użytkową o prawie samochodów. Wyróżnia je szyk, trum Sprzedaży świadczy o całej fir- 200 m2. Nową elewację otrzymał elegancja i możliwość komplekso- mie i jest punktem odniesienia dla front. Zdominowała ją czerń. Na tym wej obsługi klienta. „Prace trwały naszej sieci dealerskiej. Tutaj muszą tle, przy wejściu do budynku, zostały rok, ale warto było podjąć ten trud, zostać spełnione najwyższe stan- umieszczone subtelne loga Jeepa by osiągnąć efekt. Klient wchodząc dardy, zarówno jeśli chodzi o eks- i Alfy Romeo. Charakter tych marek do naszego obiektu wie, że repre- pozycję samochodów i akcesoriów, podkreślają tła, na których umiesz- zentujemy silne marki, które jak i kompleksową obsługę klienta” czono znaki towarowe: drewno sprostają każdemu wyzwaniu” – – podkreśla Jarosław Banet. w przypadku Jeepa i głęboka czer- mówi szef Centrum Sprzedaży FCA Aby osiągnąć zamierzony efekt, rok wień dla Alfy Romeo. Boczną fa- Poland Jarosław Banet. temu przy ul. Katowickiej 24, gdzie sadę spowiła biel. Tamtędy można Jeszcze niedawno Centrum Sprze- mieści się obiekt, pojawiły się bul- wejść do części salonu, w której daży przypominało bardziej budynek dożery. Zrównały z ziemią fragment eksponowane są samochody Fiat, fabryczny zaadaptowany do potrzeb dawnego salonu, a budowlańcy Abarth oraz Fiat Professional.

FCA wokół Nas 31 PIERWSZE WRAŻENIE Bielski salon jest wizytówką FCA. To miejsce, w którym klient styka się z marką. Pierwsze wrażenie ma ogromne znaczenie. Ze świadomo- ścią tego zespół Centrum Sprzedaży przystąpił do modernizacji. Efekt, który osiągnął, zaspokoi najbardziej wyrafinowany gust. Salon po- dzielony został na dwie przestrzenie. Jedną z nich zajmują Jeepy, które dotychczas nie były obecne w Cen- trum, i Alfy Romeo. Pozostałą wy- pełniają Fiaty, Abarthy oraz samo- chody użytkowe Fiat Professional. Marki Premium otrzymały od- powiednią oprawę: eleganckie Po prawej: barwy z dominującą czernią i ak- Klient poczuje się w salonie jak ktoś Jarosław Banet centy uwypuklające charakter sa- najważniejszy. Może spocząć mochodów. Przy Jeepach są to w wygodnym fotelu i wspólnie ze drewniane elementy odwołujące się sprzedawcą skonfigurować wyma- do zamiłowania do przygody. Czer- rzony samochód: wybrać model, od- wienie nawiązujące do dynamiki powiedni kolor, tapicerkę. Może też i sportowej duszy dopełniają z kolei dobrać atrakcyjne akcesoria, których przestrzeń Alfy Romeo. Najbardziej szeroka gama została wyekspono- wyjątkowe auta eksponowane są wana w oświetlonych gablotach. na podestach. Teraz są to Jeep Grand Cherokee oraz Alfa Stelvio. RODZINNY FIAT Obok nich prezentowane są inne Tuż obok marek premium znajduje modele obu marek; wspaniałe ar- się część poświęcona Fiatowi, Abar- cydzieła motoryzacji. Klimat dopeł- thowi i Fiatowi Professional. Tu do- niają specjalnie dobrane grafiki. minuje biel. Na jej tle doskonale

32 FCA wokół Nas prezentują się samochody we którzy dysponują innowacyjnymi na- wszystkich barwach tęczy. Spora rzędziami, w krótkim czasie poradzą część z nich już wkrótce będzie słu- sobie z każdą usterką. Serwis po- żyła w podróży polskim rodzinom. siada również nowoczesną kabinę Na zewnątrz jeszcze jeden element lakierniczą, a lakiernik Rafał Sierek oferty. To samochody używane, zdobywa pierwsze miejsca w kon- głównie roczne lub dwuletnie. „Cie- kursach branżowych. Każdy samo- szą się dużą popularnością, bo ich chód, po wykonanej usłudze, wy- cena jest atrakcyjna. Są to samo- jeżdża z serwisu czysty dzięki eko- chody serwisowane i sprawdzone” logicznej myjni, która odzyskuje pra- – podkreśla Jarosław Banet. wie 70% zużytej wody. O jakość ob- Klient, przekraczając próg Centrum sługi serwisowej dba Eugeniusz Sprzedaży FCA, załatwi wszystkie Bednarz – szef serwisu z wielolet- formalności związane z samocho- nim doświadczeniem. Przynosi to dem. Obejrzy go i skorzysta z jazdy wymierne efekty, ponieważ prawie testowej. Na miejscu ma możliwość 84% klientów Fiata (według sfinansowania zakupu poprzez kre- wskaźnika NPS) poleca Centrum dyt lub leasing. Od razu może go Sprzedaży swoim znajomym i rodzi- też ubezpieczyć. „Finansowaniem nie, a wskaźnik usunięcia usterki zakupu zajmuje się FCA Bank. Pro- przy pierwszej wizycie sięga 98,3%. ponowana przez nas oferta ubez- pieczycieli obejmuje natomiast wiele FACHOWCY DLA KLIENTÓW towarzystw. Pracownicy Centrum Centrum Sprzedaży FCA istnieje od służą pomocą w każdym momencie” 40 lat. Dziś zatrudnia 57 osób. – podkreśla Jarosław Banet. Każdy z nich jest fachowcem w swo- jej dziedzinie. Ich wspólny trud przy- SERWIS nosi owoce. Doskonale ilustrują to Centrum Sprzedaży to nie tylko sa- liczby. W tym roku w salonie sprze- lon, ale i nowoczesny serwis. Został danych zostało już niemal 1 tys. zmodernizowany rok temu. Położono nowych samochodów marek FCA m.in. nowe płytki, pomalowano i blisko 170 używanych. „To około ściany i wymieniono oświetlenie na 100 aut miesięcznie” – z dumą pod- LED-owe. Już na progu klienta kreśla Jarosław Banet. Wysoką re- wita doradca serwisowy, korzys- nomą cieszą się także pracownicy tający z systemu dynamicznego serwisu. Klienci ufają im, powierza- przyjęcia samochodu viAdvisor. jąc samochody nawet tak wyrafino- Później wykwalifikowani pracownicy, wane, jak sportowy Dodge Viper. WEŹ SOBIE FIATA... W ABONAMENCIE!

Jakub Wężyk Osoby chcące cieszyć się z użytkowania nowego auta nie muszą już wydawać dużej sumy ani brać kredytu na jego zakup. Zamiast tego mogą skorzystać z wynajmu długoterminowego na niezwykle korzystnych warunkach.

iat Abonament, bo taką na- rego wysokość uzależniona jest od zwę nosi ta oferta, jest roz- opłaty na start (0%, 5% lub 10% Fwiązaniem przeznaczonym wartości samochodu). Kiedy okres zarówno dla osób fizycznych, jak najmu dobiega końca, klient może i firm. Umożliwia on korzystanie wymienić samochód na nowy, od- z samochodu za stałą, jednakową kupić użytkowane dotychczas auto opłatę miesięczną. W jej ramach bądź zwrócić je i zakończyć korzys- klient otrzymuje fabrycznie nowy tanie z oferty. samochód objęty pakietem ubez- O szczegółach dotyczących tej pro- pieczeń AC/OC/NWW, pełną pozycji oraz korzyściach z niej pły- obsługą serwisową w ASO, nących opowiada Rafał Grzanecki, koordynacją likwidacji szkód Country Manager Fiat&Abarth. oraz opcjonalną sezonową Co było głównym powodem wymianą opon. Najem dłu- uruchomienia programu Fiat goterminowy Abonament Fiat Abonament? może trwać 11 lub 23 Dotychczas wiele programów wy- miesiące z rocz- najmu samochodów było rozwija- nym przebiegiem nych głównie z myślą o klientach odpowiednio do instytucjonalnych. Klienci detaliczni, 12 tysięcy km osoby nieprowadzące działalności lub 25 tys. km. gospodarczej miały zatem do wy- Finansowanie boru zakup gotówkowy lub korzys- ma formę tały ze wsparcia kredytu banko- miesięcznego wego. Postanowiliśmy to zmienić czynszu, któ- i zacząć oferować również klientom

34 FCA wokół Nas detalicznym pełną mobilność czy W jaki sposób klienci odbierają szość gamy Fiata, ale zdecydowa- możliwość użytkowania samo- tę propozycję? nie najpopularniejszym modelem chodu, ale bez dodatkowych kon- Musimy mieć świadomość, że jest Fiat 500. Nie jest to dla nas sekwencji związanych z jego posia- z programem Fiat Abonament tra- specjalna niespodzianka, takiego daniem, m. in. jednorazowym zna- fiamy do zupełnie innych klientów, efektu spodziewaliśmy się, biorąc czącym wydatkiem związanym z za- którzy w zamian za stałą mie- pod uwagę zwłaszcza profil klienta, kupem bez kosztów przeglądów sięczną opłatę abonamentową o którym mówiłem wcześniej. okresowych, ubezpieczeń, sezono- chcą użytkować samochody i czer- W drugim kwartale tego roku do wej wymiany ogumienia czy wresz- pać korzyści z tego wynikające bez programu dołączyły modele rodziny cie bez konsekwencji wynikających konieczności pamiętania o ubez- Tipo, sadzimy więc, że również te z utraty wartości samochodu uży- pieczeniu, przeglądzie, wymianie modele zaczną odgrywać w pro- wanego i trudności z jego odsprze- opon zimowych czy też zamartwia- gramie znaczącą rolę. dażą na rynku wtórnym. niem się utratą wartości i odsprze- Jakie elementy wyróżniają Fiat dażą używanego samochodu. Abonament na tle ofert konku- Grupa takich klientów jest coraz rencyjnych marek? Jest kilka elementów tego pro- gramu, które wyróżniają go na rynku. Najważniejszym jest całko- wita zmiana postrzegania posiada- nia i użytkowania pojazdu. Dotych- czas przyzwyczajeni byliśmy do tego, że samochodem jeździć można wtedy, gdy mamy go na własność. Fiat Abonament zrywa z tym modelem. Chcemy, aby kie- rowcy mogli użytkować samochody bez konieczności ich posiadania. Coraz więcej jest bowiem klientów, którzy chcą jeździć nowym, bez- większa, w znacznej mierze są to Przykładowe ceny piecznym samochodem, ale nie kobiety mieszkające w dużych poszczególnych modeli chcą być jego właścicielem. Pro- miastach, które z radością przyj- gram Fiat Abonament to umożliwia. mują informację o takich progra- W chwili oddania tego numeru do druku Klient w zamian za stałą mie- mach jak Fiat Abonament. w ofercie Fiat Abonament dostępne są sięczną opłatę otrzymuje nowy za- Jakie wyniki są oczekiwane następujące modele: rejestrowany i ubezpieczony samo- w związku z uruchomieniem 500 od 354 zł chód, a jedynym jego „zmartwie- tej oferty? niem” jest dbanie o to, aby w baku Ten rok traktujemy pilotażowo. Po 500L od 617 zł była wystarczająca ilość paliwa. uruchomieniu w styczniu 2017 r. 500X od 971 zł Po 11 lub 23 miesiącach (do wy- programu w pierwszym półroczu Tipo sedan od 715 zł boru) klient decyduje, co dalej z Fiat Abonament skorzystało już Tipo hatchback od 764 zł z jego przygodą motoryzacyjną. ponad 100 klientów. Sądzę, że pro- Tipo kombi od 830 zł Sprzedaż samochodu używanego gram ten będzie się rozwijał, ale Qubo od 846 zł nie jest jego problemem – jeśli ze- na pewno pojawią się też inni gra- Podane ceny obowiązują przy następujących chce zrezygnować z abonamentu, cze na rynku, którzy będą chcieli założeniach: oddaje bezpłatnie auto do dealera. zagarnąć jego część dla siebie – Może oczywiście wziąć kolejny sa- to naturalne. – wpłata własna w wysokości 10% ceny mochód w abonamencie – na ko- Które modele objęte abona- samochodu; lejne 11 lub 23 miesiące, a jeśli mentem cieszą się najwięk- – sezonowa wymiana opon nie jest wliczona bardzo związał się z dotychczas szym zainteresowaniem ze w cenę; użytkowanym samochodem, ma strony klientów? – umowa zawarta na 11 miesięcy. prawo jego pierwokupu. Fiat Abonament obejmuje więk-

FCA wokół Nas 35 RODZINNE ŚWIĘTOWANIE Niedzielne popołudnie, zapach lata, śmiejące się dzieci i radość na twarzach ich rodziców – taki był Dzień Rodzinny 2017 w spółkach FCA w Bielsku-Białej.

Jakub Wężyk, zdjęcia: Maciej Feodorów

o jedyny taki dzień w roku, dzący blok estradowy Krzysztof Tw którym zakład staje się Hanke, który jak zwykle potrafił roz- prawdziwym centrum roz- weselić publiczność. Dobry humor rywki – w nim spotykają się pra- spotęgował występ kabaretu Rak, cownicy i ich rodziny, by miło spę- a niezapomnianych wrażeń mu- dzić czas. Już od samego wejścia zycznych dostarczył zespół Enej, gości witały radosne dźwięki do- znany z łączenia w swej twórczości chodzące ze sceny oraz zapach różnych gatunków muzycznych. pysznych grillowanych potraw. Bys- Jak co roku jedną z największych try dziecięcy wzrok z daleka do- atrakcji były hale produkcyjne, które strzegał natomiast kolorowe at- tego dnia stały otworem przed rakcje, jak np. różnego rodzaju uczestnikami Dnia Rodzinnego. Nie dmuchane zamki, zjeżdżalnie, brakowało tam osób, które z zain- ściankę wspinaczkową czy stano- teresowaniem oglądały poszcze- wiska, na których uśmiechnięte ani- gólne elementy linii produkcyjnej. matorki malowały maluchom twarze Na jednej z hal czteroletni Igor w kolorowe wzory. Dorosłych do z zaciekawieniem ogląda maszyny wspólnej zabawy zachęcał prowa- odpowiedzialne za produkcję silnika.

36 FCA wokół Nas „Bardzo zależało mu, żeby zobaczyć dia z nią związane. Cieszę się, że miejsce, w którym pracuję – mówi mogę dziś pokazać moim bliskim jego tata, Piotr Rycko, pracownik miejsce, w którym pracuję” – mówi. FCA Powertrain Poland. – Wcześniej Mąż pani Sandry, Jakub fachowym byliśmy na dmuchańcach i na prze- okiem ocenia linię produkcyjną biel- jażdżce off-roadowej. Igor co skiego zakładu. „Jestem pod wra- prawda ze względu na wiek nie żeniem zarówno wielkości tej hali, mógł jechać ze mną, ale czuję, że jak i panującego tu porządku. Mam w przyszłości będzie fanem tej at- na myśli wszelkiego rodzaju infor- rakcji”. Po zakładzie swoją rodzinę macje graficzne, które z pewnością oprowadza także Czesław Sewera usprawniają proces produkcyjny. z Gestin Polska. Z zakładem jestem W przeszłości pracowaliśmy za gra- związany już 50 lat, czyli od mo- nicą, wiemy, jak funkcjonują tam- mentu, kiedy istniała tu Wytwórnia tejsze zakłady i muszę przyznać, że Sprzętu Mechanicznego. Byłem bielska fabryka nie ma się na ich świadkiem wszystkich ważnych tle czego powstydzić – zwłaszcza zmian, jakie na przestrzeni lat miały jeśli chodzi o proces automatyzacji”. miejsce w tej fabryce. Wkrótce idę Córka państwa Fejhauerów, 6-let- na emeryturę i tym bardziej cieszę nia Zosia, przyznaje natomiast, że się, że jest tu dzisiaj ze mną moja z niecierpliwością czeka na koncert. rodzina”. „Jestem dumny z mojego „Uwielbiam zespół Enej, a zwłaszcza taty. Uczestnictwo w tej imprezie tuż piosenkę „Kamień z napisem love” przed jego emeryturą jest dla mnie – mam nadzieję, że ją dzisiaj usły- ogromną przyjemnością – tym bar- szę” – mówi podekscytowana. dziej że z całą rodziną mogliśmy Ciepłej atmosfery w tym dniu nie zwiedzić jego miejsce pracy” – mówi ochłodziła nawet burza – szybko zos- jego syn Michał. Nieopodal Sandra tała wyproszona przez lipcowe Fejhauer, która w FCA Powertrain słońce, którego promienie do końca Poland pracuje ok. pół roku, pre- imprezy ogrzewały każdego z jej zentuje linię montażu silników swojej uczestników. Jednym z nich była rodzinie. „Tematyka związana z pro- 11-letnia Ola, która przyjechała na dukcją silników jest nam bliska, po- wakacje do swojej 7-letniej kuzynki nieważ wspólnie ukończyliśmy stu- Justynki, córki Katarzyny Połącarz,

pracownicy FCA Services Polska. Na sąsiedniej „Dziś staram się skorzystać z jak stronie: największej liczby atrakcji. Byłam już Sandra na „kaczych łapach” i na ściance. Fejhauer Już po raz drugi udało mi się wspiąć z Zosią na sam szczyt, a naprawdę nie jest i mężem. to takie proste, jak się wydaje”. Ju- Od góry: stynce bardzo podobały się nato- Czesław Sewera miast wszelkiego rodzaju dmu- z rodziną chańce. „Uwielbiam po nich skakać i Piotr Rycko i zjeżdżać! Teraz chcę pobawić się z Igorem. hula-hoopem. Jestem w tym bardzo Po lewej: dobra. Z pewnością pobiję dziś re- rodzina kord” – mówi z przekonaniem. Katarzyny Tego dnia nie zabrakło zabaw, Połącarz w których udział mogło wziąć kilka osób naraz. Należały do nich długie narty, na których troje uczestników

FCA wokół Nas 37 musiało pokonać jak najdłuższy od- Po prawej, cinek wyznaczonego toru. Z tym u góry: zadaniem doskonale poradziła so- Rafał Środa z żoną bie Monika Grochal z Fiat Servi- i synami. ces Polska, która wraz z synem Na dole: Kacprem i jego kuzynką Zuzą po- Monika Grochal konała dzięki wyjątkowej koordy- z Kacprem nacji cały tor. „Grupowe zabawy są i Zuzą doskonałą okazją do integracji, dla- tego cieszę się, że mogę wziąć w nich udział podczas Dnia Rodzin- nego” – mówi z uśmiechem. Kac- per wspomniał natomiast, że at- rakcją, która tego dnia wzbudziła w nim najwięcej emocji, były tzw. alkogogle, które po założeniu na oczy imitowały stan nietrzeźwości.

W skrócie W tegorocznym Dniu Rodzinnym, który odbył się 23 lipca, wzięli udział pracownicy spółek: FCA Powertrain Poland, FCA Services Polska, Magneti Marelli Suspension Systems, Magneti Marelli Shock Absorbers, Sadi Polska, Comau Poland, Gestin Polska, Sirio Polska, Fenice Poland, Sistema Polska, Cornaglia Poland oraz Ceva Logistics Poland .

„One zrobiły na mnie piorunujące udało, gdyby nie deszcz, który spra- wrażenie – zwłaszcza że musia- wił, że skałki, których musiałem się łem w nich pokonać konkretny dys- łapać, były śliskie. Mimo to dałem tans” – wspomina, nie kryjąc eks- z siebie wszystko. Dziś wspinałem cytacji. Silne emocje budziła także się po raz pierwszy, więc za rok u wielu wspinaczka po naprawdę z pewnością poprawię swój wynik”. wysokiej ściance, wokół której Kiedy uczestnicy tegorocznego Dnia zgromadził się tłum obserwujący Rodzinnego opuszczali teren za- młodych dzielnych wspinaczy. Jed- kładu, można było odnieść wraże- nym z nich był Rafał Środa, pra- nie, że gdzieniegdzie roznosi się cownik Sirio Polska, który mocno jeszcze echo śmiechów i radosnej kibicował swojemu synowi Maksy- muzyki. Ono z pewnością będzie milianowi. Chłopcu zabrakło nie- przypominać każdemu z uczestni- wiele, by wspiąć się na sam ków o tej uroczystości – aż do na- szczyt. „Bardzo moż- stępnego Dnia Rodzinnego. Do zo- liwe, że by mi się to baczenia za rok!

38 FCA wokół Nas RODZINA TEKSIDU

eksid to wizytówka Sko- Pracownicy Topialni zadbali, by Fantastyczna czowa. Można śmiało po- zwiedzający poznali ich narzędzia atmosfera, wiele Twiedzieć, że to firma fami- pracy. Przy najważniejszych urzą- lijna, bo pracują tu kolejne pokole- dzeniach ustawili tabliczki z ich opi- atrakcji nia skoczowian. Dzień Rodzinny to sem. Odpowiadali też na pytania. jedyny taki moment w roku, gdy „Stoimy przed największym piecem i doskonała osoby niezwiązane zawodowo indukcyjnym w Polsce. W Skoczo- z firmą mogą tu wejść i w towarzy- wie mamy takie dwa. Jego pojem- zabawa. stwie opiekunów zobaczyć z bliska, ność wynosi 60 ton. W tej chwili jak działa Odlewnia Żeliwa. Wy- jest w nim 40 ton metalu. W go- Pracownicy oraz cieczka po zakładzie, którego za- dzinę może w nim powstać 12 ton daszona powierzchnia wynosi po- ciekłego żeliwa” – powiedział współpracownicy nad sześć hektarów, zawsze zos- mistrz z wydziału Michał Preś, tawia niezapomniane wrażenia. który podczas Dnia Rodzinnego słu- Teksid Iron żył swą wiedzą zwiedzającym. ATRAKCYJNE SERCE Na Topialni zobaczyć można było Poland wspólnie Magnesem, który przyciągał chęt- także bardzo wydajne piece Junker nych do obejrzenia zakładu było oraz wozy załadowcze na torach. z bliskimi jego serce – Wydział Topialni. To Każdy z nich w ciągu roku może prze- tam w ogromnych piecach dziesiątki transportować do pieca 30 tys. ton świętowali Dzień ton złomu zamieniają się w płynne złomu wsadowego. „Pozwoliliśmy żeliwo i w ogromnych kadziach sobie zaprezentować te wszystkie Rodzinny. przewożone są na linie, a następnie ważne urządzenia, by zwiedzający wylewane do form, czemu towarzy- mogli poszerzyć swoją wiedzę o ser- Krzysztof Bielski, zdjęcia: Lucjusz Cykarski szą szalone igraszki mnóstwa iskier. cu naszego zakładu” – dodał Preś.

FCA wokół Nas 39 PODZIW I RESPEKT Małgorzata Potasiak przepraco- Po prawej wała w Teksidzie dziesięć lat w Kon- Małgorzata i Józef Potasiak troli Jakości. Dzień Rodzinny spę- z wnukami dziła w towarzystwie męża i wnu- Jakubem ków. „Chłopcy są zafascynowani i Łukaszem. zakładem. Wszystko ich interesuje. Poniżej Nie tylko maszyny, ale także ogromne Katarzyna Paw ilości odlewów, które leżą w skrzy- i Dariusz niach” – podkreśliła. Na Józefie Jarmoszko Potasiaku, który od wielu lat zawo- dowo związany jest z odlewnią, naj- większe wrażenie zrobił skok tech- nologiczny. „Wiele czynności jest zautomatyzowanych, a ja pamiętam jeszcze czasy, gdy na miejscu ma- szyn stali ludzie” – powiedział. Szczególnie wrażenie na odwiedza- jących wywiera przelewanie i trans- port ciekłego żeliwa. Katarzyna Paw, która zwiedzała zakład w to- warzystwie Dariusza Jarmoszko przyznała, że przeraził ją widok roz- palonego do czerwoności metalu. „Nawet sobie nie wyobrażałam, jak ogromna jest ta odlewnia i jak trzeba tu na każdym kroku uważać. Wszystko tu jest jednak fascynu- jące. Cieszę się, że mogłam zoba- czyć, co Darek robi na co dzień. Te- Grzegorz Pilorz, który w zakładzie raz będę bardziej doceniać jego Po prawej pracuje od 26 lat, sam był prze- pracę” – mówiła Katarzyna Paw. pojedynczo: wodnikiem po Teksidzie. Zwiedzanie Michał Preś Dariusz Jarmoszko pracuje przy (wyżej) i Jakub ze znajomymi – Sylwią Bizoń i jej rozbijaniu detali. „Dzień Rodzinny Izydorczyk córką Julią – rozpoczął od Wykań- to dla mnie swego rodzaju odpo- (niżej). U dołu czalni. Potem pokazał Formiernię czynek. Mogę pochwalić się tym, Grzegorz Pilorz i na końcu swój wydział – Topialnię. gdzie pracuję, a po południu na pik- z Sylwią Bizoń „Gdy stawiałem tu pierwsze zawo- niku pobawić się z naszą dwuletnią i jej córką dowe kroki zaczynało się właśnie córeczką i Kasią” – podkreślił pan od Wykańczalni. Potem była For- Dariusz. miernia i na końcu Topialnia. Przez te 26 lat zakład został porządnie doinwestowany. Jedną z najważ- niejszych zmian są nowoczesne piece Junkera – bardziej ekono- miczne i cichsze” – podkreślił. To właśnie piece i wielkość hal odlewni zrobiły na Sylwii Bizoń największe wrażenie. Julię Bizoń oczarowały natomiast wózki widłowe. „Podo- bało mi się, jak sprawnie transpor- towano nimi ogromne skrzynie” – powiedziała dziewczynka.

40 FCA wokół Nas Wiedzą na temat odlewni dzieliła odlewy dla BMW. Kiedyś będę takim się także z bliskimi Barbara Fidor. autem jeździł” – powiedział Dawid. Teksid zna od przysłowiowej pod- Wrażeniami po zwiedzaniu Teksidu szewki, bo pracuje tu już 37 lat i jak pracownicy i ich rodziny dzielili się podkreśliła, robi to, co uwielbia, podczas popołudniowego festynu. a w Dniu Rodzinnym mogła się tym Teren wokół zakładu zamienił się pochwalić. „Wycieczkę rozpoczę- w wielki plac zabaw. Na dzieci cze- liśmy od mojego stanowiska pracy, kało miasteczko piratów, w którym czyli Laboratorium. Do moich obo- można było pozjeżdżać na wielkich, wiązków należy sprawdzanie składu dmuchanych zamkach. Przebrani chemicznego metalu. Gotową ana- za prawdziwych wilków morskich lizę wysyłam do piecowego, który animatorzy malowali najmłodszym decyduje, czy ma dobrze doprawiony twarze w pirackie barwy, a z balo- metal, czy też powinien dołożyć np.: nów wyczarowywali szable. Pod chromu, krzemu albo manganu. wielkim namiotem można było Mam odpowiedzialną pracę” – przy- smacznie zjeść i potańczyć przy ser- znała z uśmiechem Barbara Fidor. wowanej przez DJ-a muzyce. Mi- łośnicy sportowych rywalizacji pró- NAJWAŻNIEJSZA bowali pod okiem łuczników swoich WSPÓLNOTA sił na strzelnicy. Inni korzystali z uro- Jednym z fachowców, który opro- ków ścianki wspinaczkowej. Kamil wadzał zwiedzających po Teksidzie, Zaremski Dzień Rodzinny spędził był technolog Jakub Izydorczyk. z córką Adą. „Cieszę się, że mogła „My na co dzień widzimy, jak pra- skorzystać z tych atrakcji. Dzieci cuje odlewnia, ale chcemy podzielić mogą się pobawić, a dorośli spot- się tym z innymi ludźmi. Wyjaśnia- kać w przyjemnej atmosferze. Taki łem gościom czym jest formierka, dzień jest bardzo wszystkim po- linia formierska, piec, wózek. Ludzie trzebny” – przekonywał. pytali także o to, jak dany detal od- Uwagę uczestników zabawy zwra- tworzyć, w jaki sposób jest wykań- cała także oferta Centrum Sprze- czany” – wyjaśnił. Jakub Izydorczyk daży FCA. Z bliska można było obej- na piknik zaprosił rodziców. „Dobrze, rzeć Jeepa, Fiata 124 Spider, że można z innymi pracownikami a także Fiata 500 Abarth. Samo- spotkać się dziś prywatnie. Pozna- chody zwróciły uwagę Łukasza jemy siebie nawzajem i poprawiamy Żura, który w Teksidzie jest kon- wzajemne relacje” – dodał. struktorem. Jego żonę Dorotę za- Na zdjęciu Możliwość uczestniczenia w Dniu uroczyła czarna Alfa Giulia. „Mam u góry Barbara Rodzinnym sprawiła, że Adam nadzieję, że mąż mi kiedyś taką Fidor z mężem, Knyps, kierowca prywatnej firmy kupi” – śmiała się pani Dorota. Z at- córką Iwoną współpracującej z odlewnią także rakcji przygotowanych w ramach i Szymkiem. poczuł się częścią rodziny Teksidu. Dnia Rodzinnego z córką Patrycją Niżej Łukasz Żur z żoną Jedenastoletniemu synowi Dawi- korzystają co roku. „Takie święto Dorotą, córką dowi wyjaśniał, jak wygląda cały wpływa korzystnie na wizerunek Patrycją proces produkcyjny. „Cieszę się, że firmy i łączy wszystkich pracowni- i wymarzoną mogłem pokazać mu zakład. To je- ków. Nie tylko dorośli, ale przede Giulią. dyna okazja w roku, gdy mogą tu wszystkim dzieci mogą tu wesoło Na zdjęciach wejść osoby spoza odlewni. Skon- spędzić czas z innymi rówieśni- po lewej Kamil frontować wyobrażenia o pracy kami” – dodała Dorota Żur. Zaremski z córką Adą w takim miejscu z rzeczywistością” Pracownicy i współpracownicy Te- oraz Adam – podkreślił. Na Dawidzie największe ksid Iron Poland bawili się do wie- Knyps z synem wrażenie zrobiły tysiące gotowych czora. Miło spędzić razem czas Dawidem podzespołów do aut. „Najlepsze były będą mogli już za rok.

FCA wokół Nas 41 FIATEM 500 PO BIESZCZADACH

Przypadające 4 lipca 60. urodziny najsłynniejszego małego samochodu na świecie stały się okazją do przetestowania modelu na Wielkiej Pętli Bieszczadzkiej. „Pięćsetka” dzielnie pokonała serpentyny wijące się pośród malowniczych pasm górskich, dając sporo radości z jazdy.

Agata Pietruszka, zdjęcia: Piotr Ciechomski, Agata Pietruszka

42 FCA wokół Nas ieszczady to jedno z miejsc w Polsce, które zachwyca Bniepowtarzalnym krajobra- zem i bliskością z naturą. Drew- niane chaty czy zabytkowe cerkwie nadają całości sporą różnorodność kulturową i zmuszają do refleksji. Postanowiliśmy z Piotrem rzucić wszystko i wyjechać w Bieszczady klasycznym Fiatem 500, aby ożywić krajobraz połonin czerwonym „ma- leństwem”. Jak się okazało, auto poradziło sobie świetnie podczas pokonywania górskich serpentyn. Czerwony Fiat 500 nie znalazł się w Bieszczadach przypadkowo. Po- stanowiliśmy w ten sposób uczcić 60 lat mijających od jego premiery, która miała miejsce 4 lipca 1957 roku. Wielka Pętla Bieszczadzka była bowiem budowana mniej wię- cej w tym samym czasie, kiedy pre- zentowano model na salonie samo- chodowym w Turynie. Fiat 500 szybko stał się obiektem powszechnego pożądania i w krót- kim czasie można było spotkać go nie tylko na parkingach miejskich, włoskich osiedli, ale również pod willami zamożnych obywateli jako drugie auto w rodzinie. My zabra- liśmy auto, które zmotoryzowało Włochy, w podróż do Bieszczad – krainy wolnej od miejskiego zgiełku. Wszechogarniająca cisza „połonin” została przerwana dźwiękiem silnika 500 cm3, który nadawał swoiste tempo podczas stromych podjaz- dów na szczyty wzniesień. Jedną z największych atrakcji Bieszczad, oprócz wspaniałej fauny i flory, jest Wielka Pętla Biesz- czadzka. Droga ta biegnie z Leska przez Ustrzyki Dolne do Górnych, a następnie do Cisnej, gdzie przez Baligród wraca do Leska. Łączna długość tej trasy wynosi ok. 147 km. Oprócz niej jest tzw. Mała Pętla Bieszczadzka biegnąca przez Ho- czew, Polańczyk aż do Leska. Dzięki tym drogom mogliśmy po- dziwiać nie tylko piękne widoki

FCA wokół Nas 43 i budowle z minionych czasów, ta- kie jak np. Cerkiew św. Michała Ar- chanioła w Smolniku, ale też mie- liśmy okazję nacieszyć się wraże- niami z jazdy. To bowiem jedna z niewielu dróg w Polsce, które ofe- rują dużą różnorodność, od świet- nie wyprofilowanych otwartych łu- ków, które można pokonać bez większego wysiłku, aż po mocno zacieśniające się zakręty, które często wystawiają nasze umiejęt- ności na próbę. W okolicy Sanoka zahaczyliśmy także o drogę nr 28, której odcinek Załuż – Wołoska jest trasą słynnego Bieszczadzkiego Wyścigu Górskiego. Serpentyny górskie są drogami wy- magającymi sporych umiejętności od kierowcy, jak i samochodu. Wy- magają sprawnego operowania ga- zem i hamulcem, tak by jazda była płynna. Wydawałoby się, że kla- syczny Fiat 500 może nie podołać stromym wzniesieniom oraz długim zjazdom. Nic bardziej mylnego. „Pięćsetka” okazała się bardzo ela- stycznym samochodem. Radziła so- bie na każdej drodze, gdzie była poddana wielu próbom. Owszem, podjazdy o kącie nachylenia rzędu 12% były nie lada wyzwaniem dla 18-konnej jednostki napędowej, ale auto doskonale sobie poradziło. Dziarsko pokonywało każdy kilo- metr, dając maksimum przyjemno- ści z jazdy. Wielka oraz Mała Pętla Bieszczadzka nie stanowiły żadnego problemu. Pokonywanie ostrych za- krętów było czystą przyjemnością – auto prowadziło się pewnie i było stabilne. Kto by się spodziewał, że włoska legenda bez problemu po- kona ponad 200 kilometrów? Wyprawa zakończyła się podziwia- niem wspaniałego zachodu słońca na jednym z najwyższych wzniesień w okolicach Tarnawy Górnej. „Pięć- setka” dzielnie pokonała serpentyny wijące się pośród malowniczych pasm górskich, dając sporo radości z jazdy.

44 FCA wokół Nas Wielbiciel Italii „Włochy od zawsze były mi bliskie – mówi Piotr Ciechomski, właściciel «starej» 500-ki i autor zdjęć. – Interesuję się włoską kulturą, uwielbiam włoską kuchnię oraz motoryzację. Mogę godzinami przesiadywać w małych knajpkach i słuchać rodowitych mieszkańców, sączyć prosecco i cieszyć się chwilą. Podczas moich pierwszych wycieczek od razu zauroczył mnie samochód, który zmotoryzował ten piękny kraj. Z czasem Fiat 500 był bohaterem każdej mojej relacji fotograficznej. Pewnego razu napisał do mnie dobry znajomy mówiąc, że w Jeleniej Górze stoi „pięćsetka” do kupienia – nie zastanawiałem się długo, szczególnie, że był to bardzo fajny egzemplarz – wersja Lusso z 1968 roku, oryginalne felgi Mille Miglia i... cudowny kuferek na tylnej klapie. Po weekendowym wypadzie na południe Polski Fiacik stał już u mnie w garażu. Jest bardzo wdzięcznym towarzyszem podróży. W mieście ten niespełna 3 metrowy samochodzik mimo 18 KM wspaniale sobie radzi, a na dłuższych trasach daje niesamowitą frajdę w prowadzeniu. O tym przekonaliśmy się z Agatą podczas podróży w Bieszczady”.

FCA wokół Nas 45 „LOGISTYKA TO MY”

Giancarlo Riolfo zdjęcia: Alessandro Lercara

Polska

19 zakładów FCA we Włoszech, w Polsce, Serbii i Turcji 780 dostawców w 16 krajach 2400 tras drogowych 2,3 mln pojemników 90 milionów kilometrów rocznie Serbia

Włochy

Zakłady montażowe FCA Zakłady produkcji silników i skrzyń biegów FCA 46 FCA wokół Nas IRF Export Consolidation Center lisko 400 tys. wysyłek i-Fast Container Logistics rocznie, ponad 90 mln Bprzebytych kilometrów, zajmuje się transportem około 2,3 mln standardowych pojemników, ciągły przepływ czę- komponentów ści i komponentów pokonujących Europę 2400 odcinkami komu- i pojemników do 19 nikacyjnymi w 16 krajach. Tak, w skrócie, prezentuje się i-Fast zakładów FCA w Europie Container Logistics: spółka FCA, która zajmuje się zaopatrywaniem oraz zarządza całym europejskich zakładów Grupy (produkujących rocznie 1,6 mln procesem zaopatrzenia samochodów). fabryk. Sieć obejmuje 16 „W regionie EMEA – objaśnia Marco Caputo, szef i-Fast Con- krajów i 780 dostawców. tainer Logistics – FCA posiada 19 zakładów mechaniki i karoserii roz- mieszczonych we Włoszech, w Pol- Ponad 2 miliony pojemników sce, w Serbii i Turcji. Do nich należy dodać 15 zakładów CNH Industrial, Ferrari, Mopar oraz 780 dostawców. To skomplikowana sieć, która do swego działania potrzebuje precy- 2017 zyjnej i skutecznej logistyki. Na- 2014 szym zadaniem jest koordynowanie 1.900.000 2.300.000 2011 transportów pomiędzy dostawcami 1.300.000 wewnętrznymi, jak i zewnętrznymi, tak aby przepływ komponentów 2008 360.000 i części odbywał się prawidłowo”. Na trasach liczących ponad 800 km 40% części podróżuje koleją, opo- 2007 Brak standardowych pojemników wiada dalej Caputo, dla pozostałych wykorzystuje się transport ko- łowy. i-Fast Container Logistics ko- rzysta w tym celu z ośmiu firm zaj- mujących się transportem. „Naszym zadaniem nie jest fizyczne prze- mieszczanie komponentów, lecz organizowanie i zarządzanie przejazdami niemal dwóch ty- sięcy ciężarówek dziennie, które zaopatrują w komponenty zakłady Turcja FCA. Nasza wieża kontrolna w Mi- Trasy i-Fast rafiori przypomina trochę centrum Container kontroli lotów: dzięki telematyce Logistics łączą każdy pojedynczy element jest śle- zakłady dzony na całej trasie”. i dostawców w całej W i-Fast Container Logistics pracuje Europie. około 80 osób. W siedzibie, poza Wyszczegól - wieżą kontrolną, znajdują się rów- niono główne nież pomieszczenia dla zespołu, zakłady FCA

FCA wokół Nas 47 smartfonem, a dzięki specjalnej aplikacji informacja o dacie i go- dzinie dostawy dociera do naszej wieży kontrolnej. Poza tym podczas podróży system odświeża pozycję przewoźnika przy pomocy geolo- kalizacji satelitarnej. „Mówiąc krótko – kontynuuje Caputo – dzięki projektowi Material Track&Trace wiemy dokładnie, gdzie znajduje się dwa tysiące ciężarówek i wszystkie komponenty, które transportujemy. W ten sposób i-Fast zmierza również w kierunku rewolucji przemysłowej 4.0”. który zajmuje się obsługą 2,3 mln Industrial. Druga, założona w roku I na koniec kilka słów o pojemni- Każdy pojemników – od tych najmniej- 2012, zarządza transportem tylko kach. Są one ustandaryzowane pod pojemnik jest szych aż po całkiem duże – wyko- na rzecz FCA. Są to dwie jedno- względem masy i wymiarów, aby przez cały czas śledzony. rzystywanych do transportu i ma- stki o strategicznym znaczeniu bez problemu zarządzać nimi we Powyżej: gazynowania komponentów. „Po- dla FCA, który – dzięki i-Fast – wszystkich zakładach, zarówno zespół i-Fast jemniki – mówi Caputo – są włas- może optymalizować swoje koszty FCA, jak i u dostawców. Ponadto te Container nością i-Fast i są nieodpłatnie i jakość obsługi. Przykładowo orga- największe można złożyć, aby jako Logistics udostępniane dostawcom na nizowanie odbioru materiałów od puste nie zajmowały zbyt dużej w Mirafiori około pięć dni, później wynajem wy- kilku dostawców na całej trasie za- przestrzeni. To nie wszystko: dzięki gasa: to sposób na stymulowanie pewnia pełne wykorzystanie cięża- ich wykorzystaniu Grupa FCA wy- punktualności. Nasza organizacja rówek, a zarządzanie własnymi po- eliminowała konieczność stosowa- podzielona jest na dwie struktury: jemnikami ogranicza marnotraw- nia palet i opakowań. To korzyść pierwsza powstała w 2008 roku stwo”. Za każdym razem, kiedy jakiś również dla środowiska: dzięki i zajmuje się pojemnikami również przewoźnik odbiera materiały, kie- pojemnikom co roku ratujemy około dla naszych kolegów z Ferrari i CNH rowca skanuje kod QR swoim 250 tysięcy drzew.

48 FCA wokół Nas ODWAGA IPASJA Znalezienie sportowca, który reprezentowałby wartości firmy, nie jest łatwe. Udało się to spółkom Magneti Marelli Checkstar i Fiatowi Professional, zdaniem których Tony Cairoli idealnie nadaje się do roli ambasadora marki.

Nicola Grande

FCA wokół Nas 49 iczby mówią same za siebie: osiem tytułów Tony Cairoli mistrza świata, 144-krotne zdobycie me- przykuwa Ldalu i miejsca na podium, 214 udziałów uwagę autentycznością w Grand Prix, w tym 83 wygranych. Wyniki te przy- i wyznawanymi prawiają o zawrót głowy: włoski mistrz stał się w mo- wartościami, tocrossie prawdziwą legendą. dzięki którym Antonio „Tony” Cairoli urodził się w 1985 roku. Swój może być pierwszy motocykl miał już pod koniec lat 80., a na postrzegany pierwszy Mundial zaklasyfikował się w 2004 roku. Jego jako świetny sukcesy sprawiły, że motocross stał się coraz bardziej ambasador marki lubianą dyscypliną sportu. Dowodem na to są Mistrzo- stwa Świata Motocross World Championship, pod- czas których Cairoli wraz z drużynami z innych krajów walczy w klasie MXGP na słynnych europejskich torach przed wielotysięczną publicznością z całego świata. Motocyklista cały czas jest na topie. Jego bogate spor- towe CV, a także sława i sukcesy odnoszone od 2002 roku nie zmieniły jednak jego osobowości ani charakteru, o czym świadczą między innymi jego wypowiedzi. Po 14 latach od pierwszego wyścigu i po zdoby- ciu ośmiu światowych tytułów twój zapał nie słabnie. Jak ty to robisz? Nie ma na to jakiegoś konkretnego przepisu czy też magicznej sztuczki. Najważniejszy jest po prostu wy-

50 FCA wokół Nas siłek, wiele poświęceń i olbrzymie zaangażowanie. Aby uprawiać jakiś sport na maksymalnym poziomie, nie „Motocross daje wielkie ma dróg na skróty ani trików pozwalających wybić się w górę. Moim jedynym sekretem, jeśli tak można to poczucie wolności nazwać, jest dobra zabawa. Kocham to, co robię i robię to z ogromną pasją, ponieważ uwielbiam jazdę na i niesamowite, trudne dwóch kółkach. Dzięki temu codzienne treningi są mniej uciążliwe, a rywalizacja na torze staje się fascy- do opisania emocje” nującym wyzwaniem, które daje mi możliwość współ- zawodnictwa z najlepszymi motocyklistami crossowymi uprzywilejowanej pozycji, bo zarabiam na życie, robiąc na świecie. to, co najbardziej kocham. Motocross to adrenalina, Sezon 2017 trwa. Kolejna runda odbyła się na akcja, emocja, technika, odwaga, refleks i umiejętności torze Lommel w Belgii. Co czuje zawodnik, który fizyczne. To prędkość, błoto i sława. Te trzy słowa mam ściga się z innymi przed wielotysięczną publicz- wytatuowane na ramieniu i są one moim życiowym nością? mottem. To są niesamowite emocje. Kibice motocrossu mogą Czy twoim zdaniem młode osoby powinny zain- być bardzo blisko nas, co sprawia, że sport ten jest teresować się motocrossem? jeszcze bardziej ekscytujący. Na torze można usłyszeć Przede wszystkim młodzi ludzie powinni w ogóle inte- wszystko, kibiców wiwatujących i wykrzykujących twoje resować się sportem, nieważne jakim, ponieważ sport imię, a dzięki przebijającym się przez to wszystko ko- jest istotny dla wzrostu i rozwoju każdej młodej osoby. mentarzom z głośników jestem nawet w stanie śledzić Motocross to bardzo trudny sport, fizycznie i mentalnie, poczynania swoich rywali. który wymaga poświęceń i zaangażowania, a także Co najbardziej podoba ci się w tym sporcie? niemałych nakładów finansowych. Ale dzięki sile woli Trudno to opowiedzieć w kilku słowach. Motocross to można dotrzeć bardzo daleko. Coś o tym wiem. Poświę- całe moje życie, uwielbiam jazdę na motorze najbardziej cenia te procentują później wielkim poczuciem wolności z wszystkiego na świecie i mam świadomość mojej i niesamowitymi, trudnymi do opisania emocjami.

Fiat Fullback „ściga się” wraz z Tonym Tony ma jasne cele i determinację. Dorastał, zachowując równowagę i poczucie rzeczywistości. Miłość do prostoty i ciężka praca uczyniły z niego człowieka silnego i rezolutnego, a także dobrze i profesjonalnie przygotowanego. Dlatego chce z nim pracować wiele firm i powierzać mu rolę ambasadora marki. Wśród nich są również Magneti Marelli Checkstar i Fiat Professional, które mu towarzyszą i wspierają go we wszelkich działaniach. Współpraca z siecią posprzedażową Magneti Marelli miała swój początek w 2014 roku. W ciągu tych lat było wiele okazji, by utrwalić wzajemne relacje i przychylność. Takie same relacje łączą Toniego z marką Fiat Professional, która udostępniła mu nowego Fullbacka, idealnego pick-upa do przewożenia motocykli na wyścigi.

FCA wokół Nas 51 Jak co roku tegoroczne urlopy spędzaliśmy bardzo różnie: w ramach turystyki zorganizowanej z biurem podróży, samodzielnie przygotowując sobie transport, mieszkanie i atrakcje, a także aranżując wyjazdy w nieznane z plecakiem i autostopem. Zwiedzaliśmy kraj i świat zgodnie ze swoimi upodobaniami i możliwościami.

Anna Lubertowicz-Sztorc, zdjęcia: Fotolia

WAKACJE PO POLSKU

52 FCA wokół Nas tym roku na wakacyjne urlopy wybrało się ponad 18 mln Polaków – trochę wię- Wcej niż połowa. Jedni spędzali je w kraju, inni zdecydowali się na zagraniczne podróże nęcące ciepłymi morzami, szumem palm, zapierającymi dech w piersiach widokami. Ponad jedna trzecia spędziła czas z rodziną oraz odwiedziła znajomych lub krewnych. Byli i tacy, którzy wybrali modne kurorty, by później po- chwalić się opalenizną i zamieścić zdjęcia na portalu społecznościowym. Pod tym względem nasze waka- cyjne upodobania nie odbiegały zbytnio od preferencji mieszkańców pozostałych krajów europejskich. GDZIE JEŹDZILIŚMY TEGO LATA? To pytanie, na które odpowiedź zmienia się z roku na rok. Większość z nas spędziła urlop nad morzem. Znacz- nie mniej osób wybrało góry. W tych upodobaniach również jesteśmy podobni do mieszkańców Europy. Na bardziej świadome wybory wakacyjnych kierunków podróży wpłynęła z pewnością sytuacja geopolityczna. W tym roku tylko 25 proc. urlopowiczów wybrało się na wakacje za granicę. To nieco mniej niż w ubiegłym roku. Jeżeli decydowaliśmy się na tego typu podróże, oprócz bezpieczeństwa, ceny i standardu hotelu przy wyborze kraju czy regionu kierowaliśmy się głównie modą i obieraliśmy miejsca topowe, a także te pozos-

tające raczej na uboczu od zawirowań politycznych. Co prawda mniej osób niż w roku ubiegłym niepokoiło się Rusinowa Polana – Tatry. zamieszkami, strajkami czy aktami terroru, choć wciąż Po lewej plaża właśnie te obawy były głównym powodem naszej re- Podrače zygnacji z wypoczynku poza Polską. Jeżeli już decydo- w Breli – waliśmy się na zagraniczny urlop, najchętniej jako do- Chorwacja celowy kraj wybieraliśmy Hiszpanię: Costa Brava, Costa del Sol czy Majorkę, a także Wyspy Kanaryjskie: Fu- erteventurę, Teneryfę i Gran Canarię. Równie chętnie jeździliśmy do Chorwacji, Grecji i Włoch. Ta „wielka czwórka” zostawiła konkurencję w tyle. Coraz bardziej atrakcyjna dla nas była Grecja. Był to jeden z najpopu- larniejszych kierunków wyjazdowych w tym sezonie wakacyjnym. Dotyczyło to zarówno wysp (Zakynthos, Rodos, Kos czy Korfu), jak i Grecji kontynentalnej (Ri- wiera Olimpijska, Półwysep Chalkidiki, wioska Kokkino Nero). Nic dziwnego, bo w Grecji jest co zwiedzać: jest ciepłe morze, piękne wybrzeże i świetna kuch- nia. To były w tym roku sprzedażowe hity. Na politycznych zawirowaniach zyskały również podróże na Półwysep Bałkański i do Gruzji. „Od- notowaliśmy zdecydowane większe niż w zeszłym roku zainteresowanie wyjazdami do Włoch – szczególnie na Sardynię, dużym powodzeniem cieszą się także wycieczki objazdowe. „Czarnym

FCA wokół Nas 53 koniem” oferty naszego biura na ten sezon okazała się Albania, a także Wyspy Zielonego Przylądka, po raz pierwszy sprzedawane na sezon letni” – tłumaczy przedstawicielka jednego z dużych biur podróży. Bardzo popularna wśród Polaków była Chorwacja, do której już od lat jeździmy najczęściej indywidualnie, w orga- nizacji urlopu w pozostałych krajach na ogół pośredni- czyły biura podróży. Mniejszym zainteresowaniem cie- szyły się tak modne i popularne przez ostatnie lata: Egipt, Tunezja, Maroko, a także Turcja. W POLSCE – MORZE, GÓRY I MAZURY A w Polsce? Zainteresowanie wypoczynkiem w kraju było duże i to tak znacząco, że nawet biura specjalizu- jące się w organizowaniu wyjazdów zagranicznych miały w tym roku również ofertę dotyczącą Polski. Dwie trzecie urlopowiczów spędziło bowiem w tym roku wa- kacje w kraju. Głównie odwiedzaliśmy nadmorskie ku- rorty: najwięcej, bo prawie połowa z wypoczywających pojechała właśnie nad morze, 40 procent w polskie góry, zaś co dziesiąty na Mazury. Najczęściej w wybrane miejsce w Polce wyruszaliśmy samochodem, rzadziej pociągiem. Oprócz relaksu i odpoczynku stawialiśmy także na nietypowe spędzenie czasu. Popularnością cieszyły się obiekty, które nierzadko były główną atrakcją wyjazdu. Wielu z nas zamiast tradycyjnego hotelowego pokoju wybrało na przykład nocowanie w wiatraku, w zamku, w domku na drzewie lub na wodzie albo w luksusowym namiocie na luksusowym campingu – glamping to inspiracja dla tych, którzy oczekują luksusu nawet w takim miejscu jak pole namiotowe. ZJEŚĆ SCHABOWEGO W GRECJI W tym roku modne były zagraniczne wczasy z językiem kilka renomowanych biur podróży, które wymyśliły nawet polskim, a także polską telewizją i kuchnią. Okazuje hasło promujące tego typu wyjazdy pod nazwą „Polacy się bowiem, że wśród naszych rodaków byli tacy, którzy z Polakami” i pod takimi sztandarami wysyłały Polaków gdzieś daleko od Polski chcieli poczuć się jak na wcza- na wczasy do małych miejscowości w Grecji, Hiszpanii sach pracowniczych w kraju. Na to zapotrze- czy w Chorwacji do tzw. „polskich stref”. Miejsca te bowanie odpowiedziało w tym roku skupiały samych Polaków, a także polskich kucharzy serwujących bigos, golonkę, żurek i schabowego, pol- skie kanały telewizyjne, polskiego rezydenta i polską obsługę zapewniającą roz-

54 FCA wokół Nas Z backpackingu najczęściej korzystali podczas wakacji Po lewej ludzie młodzi, u których taką formę turystyki wymuszał Karwica często ograniczony budżet. Ta forma poznawania świata nad jeziorem propagowana jest przez takie programy telewizyjne jak Nidzkim „Agent” czy „Azja Express” oraz wielu samotnych po- – Mazury dróżników, którzy z pasją opowiadają o swoich przygo- dach w przemierzaniu z plecakiem np. Syberii czy Sahary. DRUGA MŁODOŚĆ AUTOSTOPU Autostop swój szczyt popularności miał w Polsce w la- tach 60. i 70. Starsi pamiętają jeszcze ogólnokrajowe akcje, zachęcające do zabierania z dróg pasażerów. Potem jednak media zaczęły nagłaśniać zagrożenia mogące wystąpić podczas takich podróży, wiele osób rezygnowało więc z tej formy wyjazdów. Obecnie moda na autostop wróciła, dzięki czemu stał się on sposobem na tanią i ekscytującą podróż. Najwytrwalsi „za jeden uśmiech” zwiedzili nie tylko Polskę i Europę, ale nawet inne kontynenty. Według nich najlepiej jeździ się parami rywkę w postaci animacji typu „Kocham cię Polsko” i „Jaka to melodia”. Skąd powstało zapotrzebowanie na tak – wydawałoby się – absurdalny pomysł? W róż- norodnych badaniach dotyczących preferencji tury- stycznych rodaków okazało się, że około 6 proc., czyli prawie 2 mln z nas chciałoby wyjechać za granicę, ale ma wiele obaw. Przede wszystkim odstrasza bariera językowa, zwłaszcza gdy jesteśmy debiutantami w tu- rystyce zagranicznej. Polskie klimaty to taka wartość dodana do ceny zagranicznych wczasów. Wielu polskich turystów doskonale czuło się więc w takiej „polskiej strefie”, nie wychodząc nawet na plażę i ograniczając swój pobyt na słońcu jedynie do hotelowego basenu. W ten sposób zorganizowana turystyka nie sprzyjała niestety poznawaniu innego kraju, jego kolorytu, kultury, ludzi i kuchni. Nie wiadomo też, czy tym, którzy wybrali ten rodzaj wypoczynku, właśnie o to chodziło. TANIE PODRÓŻOWANIE Backpacking to podróżowanie z plecakiem. Ten sposób w składzie damsko-męskim, jednak – jak wynika z wy- wojażowania, daleki od wakacji all-inclusive w zatło- powiedzi młodych dziewczyn – najbardziej skuteczne czonym kurorcie, także wśród Polaków cieszył się w tym okazują się pary żeńskie. roku sporą popularnością. Dlatego nawet w najbardziej W autostopie nie ma mowy o komforcie i luksusowych oddalonych krańcach świata można było spotkać na- warunkach, bo miejsce te zajmuje przygoda. Właśnie szych rodaków z plecakami przewyższającymi ich nawet z potrzeby przeżycia przygody i udziału w zabawie, o głowę, którzy „złapali tego bakcyla” i w ten sposób w której warto wziąć udział, tak dużą popularnością poznawali świat, jego kulturę, tradycję i mieszkańców. cieszyły się organizowane od jakiegoś czasu autosto- Dla nich indywidualne odkrywanie najpiękniejszych powe zawody. Polegają one na tym, że w tym samym miejsc na ziemi „na stopa” i szukanie noclegów momencie wyrusza z jednego miasta grupa uczestników u mieszkańców danych miejsc stało się ich pasją i nie i wygrywa ten, kto dotrze do wyznaczonego celu pierw- wyobrażają sobie np. wakacji z touroperatorem. szy. Najpopularniejsze w naszym kraju są Międzynaro-

FCA wokół Nas 55 dowe Mistrzostwa Autostopowe, Auto Stop Race z Wroc- ławia, jak również Autostop Challenge oraz małe wyścigi autostopowe startujące z różnych miast Polski. W naj- większych z takich imprez w Polsce startowało ponad tysiąc osób jednocześnie! W ostatniej, która miała miejsce podczas majówki 2017, blisko 1000 autosto- powiczów bawiło się przez tydzień na campingu w Co- macchio pod Wenecją, gdzie po pełnej przygód podróży czekały na nich imprezy, koncerty i spotkania. Wyruszali i inne kraje arabskie. Napisała poradnik dla młodych z Poznania oddalonego od mety o 1400 km! Pierwsze ludzi, szczególnie dziewczyn, w którym zawarła wska- w tym roku stawiły się w Comacchio dwie dziewczyny, zówki, jak powinny się zachowywać i ubierać w tego które całą tę trasę autostopem przebyły w 17 godzin typu podróży. Pani Teresa o przygodach i barwnym życiu i 58 minut. Ale nie tylko młodzi podróżują stopem. Naj- podczas podróży stopem może opowiadać godzinami. słynniejszą i najbardziej nietypową autostopowiczką jest Teresa Olszewska-Bancewicz spod Wrocławia. ZASTAW SIĘ, A POSTAW SIĘ Ma 83 lata, a stopem podróżuje od 20 lat. „Wzbudzam Na wakacje zagraniczne wydaliśmy średnio ok. 3 tys. zł rozbawienie, bo to nie jest przecież częsty widok. Ale na osobę, zaś na wypoczynek krajowy połowę mniej, na ogół wszyscy reagują bardzo przyjaźnie” – twierdzi. czyli 1,5 tys. zł. Ale to tylko statystyka. W rzeczywistości Dzięki „okazji” pani Teresa zwiedziła w zasadzie całą w kraju płaciliśmy niewiele mniej niż za granicą. „W tym Europę, a później także: Tunezję, Maroko, Egipt, Oman roku po raz pierwszy pojechałem z rodziną nad polskie morze i okazało się, że wybór wakacyjnego urlopu w Polsce niekoniecznie oznacza oszczędność. Tydzień w 3-gwiazdkowym hotelu nad Bałtykiem to wydatek co najmniej półtora tysiąca złotych. Dodając do tego wyżywienie, transport i atrakcje koszt urlopu przekracza 3 tysiące złotych na osobę. Tyle samo wydałem w roku ubiegłym na pobyt w Grecji” – opowiada pan Janusz z Krakowa. Natomiast kierunkiem, który gwarantował nam w tym roku relatywnie tanie zagraniczne wakacje była Hiszpania, a zwłaszcza przynależne do niej Wyspy Kanaryjskie. W leżącym na Gran Canarii mieście Las Palmas można było znaleźć przystępne cenowo hotele, niewygórowane ceny posiłków i niedrogie bilety do mu-

56 FCA wokół Nas w których spędzali urlop. Preferowaliśmy obiekty, na terenie których znajduje się basen – to często kryterium wyboru zakwaterowania tak w Polsce, jak i za granicą. Im wyższe wykształcenie, tym częściej wyjeżdżaliśmy. Wśród osób z wykształceniem średnim o wyjeździe de- cydował głównie wiek. Im osoba starsza, tym mniejsze było prawdopodobieństwo, że zdecyduje się w ogóle na wakacyjny wyjazd. Pobyt poza domem częściej pla- nowały też osoby mieszkające w dużych miastach. Aż 54% wyjeżdżających lub planujących wyjazd sta- nowili mieszkańcy dużych miast.

zeów. Jeśli zsumujemy wszystkie wydatki, to okaże się, że tygodniowy pobyt kosztował tam około 3,8 tys. zł. Najmniej za zagraniczne wakacje w 2017 roku zapła- ciliśmy w Chorwacji: 1,7 tys. zł za tydzień pobytu ze wszystkimi wygodami. Niewiele więcej kosztowały wczasy w Bułgarii. Poza Europą tanie wakacje w tym roku oferował Bangkok, gdzie za tygodniowy pobyt w hotelu trzeba było zapłacić średnio około 2,5 tys. Dla wielu Polaków wakacyjny wyjazd stanowił jednak zbyt duży wydatek. Spośród tych, którzy nie wyjechali na wakacje (około 40 proc.) wielu uskarżało się na brak pieniędzy, ale wyjazdów bali się także ludzie starsi i chorzy. POLAK – TURYSTA Badania pokazują, że nie lubimy przygód i niespodzia- nek. Dlatego jedni traktują czas urlopów jako zaplano- wany wcześniej wakacyjny wyjazd do modnego kurortu, inni zaś jako odpoczynek w miejscu, gdzie panuje cisza i spokój. Podczas tegorocznych wakacji wybieraliśmy częściej przytulny pensjonat niż wyrafinowane miejsce noclegu. Według danych statystycznych coraz więcej z nas samodzielnie organizowało wakacyjną podróż, coraz częściej też rezygnowało z pomocy biur podróży. Z drugiej strony chcieliśmy wypoczy- wać w coraz lepszych hotelach i zapuszcza- liśmy się w coraz bardziej odległe zakątki świata. Na wakacjach głównie leniuchowa- liśmy, ale także coraz chętniej wybieraliśmy aktywną turystykę. Osoby samodzielnie or- ganizujące wakacje i rezerwujące zakwate- rowanie na własną rękę zwracały uwagę na dodatkowe wyposażenie ośrodków,

FCA wokół Nas 57 KSIĄŻKI

KOMPAKTOWY PODRÓŻ PRZEWODNIK PO ŚWIECIE ZWIERZĄT DLA GRZYBIARZY Durrani jest fizykiem, Kalaugher Marek Snowarski to polski zoolożką. W duecie znawca mikologii, można więc „rozpracowali” życie zwierząt zaufać jego poradom. Książka w bardzo profesjonalny sposób. to nie tylko atlas ze zdjęciami, Nie jest to kolejna banalna autor zdradza na przykład opowieść o zwierzątkach, czytelnikowi, kiedy można się a solidna naukowa rozprawa spodziewać „grzybnych” lat, dotycząca tego, jak w świecie kiedy rośnie dany gatunek fauny wykorzystuje się prawa grzyba i w jakim czasie można fizyki. Walka o przetrwanie go wypatrywać. Nie pomija uruchomiła w zwierzętach także mniej przyjemnych reakcje i mechanizmy, o których tematów, jak, na przykład, często nam się nawet nie śniło. kiedy i jak można się zarazić Książkę czyta się jak boreliozą lub odkleszczowym thriller. I lepiej nie spotkać zapaleniem mózgu. Ta pozycja jest absolutnie obowiązkowa w lesie niektórych bohaterów w kieszeni każdego grzybiarza! „Kudłatej nauki”... Grzyby. Spotkania z przyrodą Kudłata nauka. Mądrość w świecie zwierząt Marek Snowarski Marin Durrani, Liz Kalaugher Wydawnictwo Multico Wydawnictwo Znak Warszawa 2016 Kraków 2017 ABY BUDZIĆ U DZIECI DLA MAŁYCH WRAŻLIWOŚĆ WIELBICIELI NATURY NA PRZYRODĘ Mrówka Zofia to doskonała Największymi dziwolągami na tej planecie jesteśmy my, przewodniczka po świecie ludzie, o czym boleśnie przekonują się mieszkańcy lasu. przyrody. Książkę podzielono na Temat na czasie, bo dzieci również powinny wiedzieć, jakie są cztery części – zgodnie konsekwencje niekontrolowanej wycinki drzew. Bohaterami z tytułem. Zofia nie zapomina „Dziwolągów” są leśne zwierzęta, które, podstępem również o zwierzętach, które wywabione ze swojego korzystają z opisywanych roślin. domu, wracają na Króciutkim rymowanym ogołocone z drzew tekstom towarzyszą przepiękne pustkowie. Zamiast nich i delikatne ilustracje. Świetna pojawiają się natomiast pozycja dla małych wielbicieli góry śmieci. Co zrobią lasu i przyrody. Mimo że autor sprytne i zdeterminowane jest Szwedem, większość zwierzątka? Na pewno nie gatunków pokrywa się z tymi występującymi w naszym kraju. zostawią tej sprawy bez Ilustracje utrzymane są w pięknej pastelowej kolorystyce. rozwiązania… Mrówka Zofia opowiada – o kwiatach, drzewach, Dziwolągi jagodach, grzybach Cristóbal León, Sitja Rubio Stefan Casta, Bo Mossberg Wydawnictwo Dwie Siostry Wydawnictwo Multico Warszawa 2017 Warszawa 2015

58 FCA wokół Nas PORADNIK Joanna Lasek

DANIA PROSTO Z LASU I PÓL

Łukasz Łuczaj miał swój program w kanale kuchnia.tv, gdzie na ogniu gotował pokrzywę, tatarak i wiele innych „chwastów”. NIEZBĘDNIK GRZYBIARZA, „Dzika kuchnia” to fascynujący przewodnik po CZYLI JAK USTRZEC SIĘ POWAŻNYCH świecie roślin, które często KONSEKWENCJI ZDROWOTNYCH rosną za progiem naszych I FINANSOWYCH domów. Łuczajowi można zaufać, jest pracownikiem naukowym Uniwersytetu JAK PRAWIDŁOWO ZBIERAĆ GRZYBY? Rzeszowskiego i badaniem • zbieramy wyłącznie w lasach, które nie są pod ochroną. Informacje roślin zajmuje się od lat. o lasach, do których obowiązuje zakaz wstępu, znajdziemy na stronie Przepisom towarzyszą przepiękne zdjęcia, www.lasy.gov.pl może warto przełamać lęki i bariery i na śniadanko zrobić • absolutnie nie zbieramy gatunków chronionych, ich listę znajdziemy jajecznicę z pokrzywą? chociażby na stronie www.nagrzyby.pl, za ich zbieranie grożą wysokie Dzika kuchnia mandaty Łukasz Łuczaj Wydawnictwo Nasza Księgarnia • zabierzmy ze sobą podręczny atlas grzybów lub zainstalujmy specjalną Warszawa 2013 aplikację na smartfonie, która rozpozna wątpliwy „egzemplarz” • nie zbieramy grzybów do foliowych reklamówek i wiaderek plastikowych – to nieekologiczne, a grzyby dodatkowo się „zaparzają”, czego JAK NAUCZYĆ DZIECI konsekwencją może być nawet zatrucie pokarmowe – najlepszy jest tradycyjny wiklinowy koszyk ZBIERAĆ GRZYBY • grzyby odcinamy ostrym nożykiem tuż przy ziemi, wykręcamy tylko w przypadku, kiedy musimy sprawdzić trzon Publikacja prezentuje 42 gatunki grzybów występujące • miejsce wycięcia przysypujemy delikatnie ściółką, aby grzybnia nie w naszych lasach. Wyczerpujące informacje przedstawiają wysychała wygląd młodych owocników, opisują, w jakich lasach dany • nie zbierajmy starych (mogą zaszkodzić) i bardzo młodych grzybów grzyb występuje, a wszystko okraszone bardzo dokładnymi (młode osobniki można łatwo pomylić z trującym gatunkiem) ilustracjami. Między kartami wpięto kalkę, • nie zbierajmy grzybów zaraz po i w trakcie deszczu – namoknięte łatwo na której można się psują dokładnie przerysować • jeśli masz wątpliwości, czy zebrane przez ciebie grzyby są jadalne, dany gatunek, utrwalając udaj się do najbliższej stacji Sanepidu, klasyfikator wypowie sobie tym samym jego się na temat ich przydatności do spożycia obraz. Na końcu zeszytu dodatkowo znajduje się JAKIE GRZYBY ZBIERAĆ? quiz sprawdzający, czy • zbieraj tylko te, co do których jesteś pewien na 100% nasze dziecko zna się już na grzybach… • jeśli nie jesteś znawcą, nie zbieraj grzybów Grzyby naszych lasów z „blaszkami”, te najczęściej powodują zatrucia Grażyna Maternicka, • grzyby z „gąbką” są bezpieczniejsze, ale są wśród nich „zdradliwe” Katarzyna Kopiec-Sekieta borowiki szatańskie (na szczęście w naszym kraju występują Wydawnictwo Multico epizodycznie) czy goryczaki żółciowe (są tak gorzkie, że nie sposób ich Warszawa 2016 nie rozpoznać przy pierwszym kęsie JAK NAJLEPIEJ SPOŻYWAĆ GRZYBY? GADŻETY NA GRZYBY • najlepiej przyrządzić je góra jeden dzień po zbiorach i koniecznie przechowywać w lodówce • absolutnie nie podawajmy grzybów dzieciom poniżej 8 roku życia i osobom starszym, a także tym, które cierpią na choroby układu pokarmowego – są dla nich zbyt ciężkostrawne ELEKTRYCZNE SUSZARKI • nie jedzmy grzybów na surowo – najlepiej je wysuszyć, ugotować, usmażyć, udusić lub zamarynować, można również ukisić DO GRZYBÓW • nie popijajmy grzybów alkoholem, niektóre gatunki popite „procentami” stają się toksyczne Grzybiarze tradycjonaliści uznają jedynie suszenie grzybów na słońcu lub wolnym powietrzu, co jednak, gdy aura na to • potraw z grzybami nie odgrzewa się i nie zamraża wielokrotnie nie pozwala i jest groźba, iż nasze zbiory zapleśnieją? Coraz więcej osób zaopatruje się w elektryczne suszarki, w których JAK BEZPIECZNIE KUPOWAĆ? swobodnie można suszyć także owoce. Firma • na targach i bazarach sprzedawcy mają obowiązek posiadać atest od Zelmer poleca dwa klasyfikatora grzybów (grzyby świeże) lub grzyboznawcy (świeże modele swoich suszarek i suszone), a także umieścić w widocznym miejscu informacje spożywczych – FD1002 o miejscu pochodzenia towaru, swoje dane z adresem i numerem oraz ZFD1100. Oba telefonu, co w razie zatrucia ułatwia dotarcie do źródła urządzenia są wyposażone • klasyfikatorów i grzyboznawców można znaleźć w stacjach Sanepidu w 4 sita, co umożliwia • nie kupujmy grzybów od przydrożnych sprzedawców – legalnie można wysuszenie dużej ilości je sprzedawać jedynie na targowiskach i w placówkach handlowych grzybów jednocześnie. (grzyby tam sprzedawane mają wydane wcześniej atesty) Suszarka FD1002 jest też • nie kupujmy grzybów bez atestu – sprzedawca ma obowiązek prawny wyposażona w panel udostępnić go klientowi z wyświetlaczem, co pozwala precyzyjnie ustawić czas oraz stopień OBJAWY ZATRUCIA grzania. Po złożeniu sit • ból brzucha, głowy, nudności, biegunka urządzenie nie zabierze dużo miejsca w kuchni. mogą dodatkowo wystąpić: zawroty głowy, gorączka, niepokój, zaczerwienienie skóry ABY ZABEZPIECZYĆ późne objawy: uszkodzenie wątroby, trzustki, serca i mózgu W LESIE Symptomy pojawiają się w czasie – od ½ h po spożyciu SIEBIE I NAJBLIŻSZYCH do nawet 4 dni

PIERWSZA POMOC Wybierając się do lasu czy na łąkę, nie można zapominać o repelentach odstraszających kleszcze. W dzisiejszych • wywołanie wymiotów – na przykład przez podanie ciepłej wody czasach to prawdziwa konieczność, ponieważ coraz więcej z dużą ilością soli kleszczy przenosi groźną chorobę – boreliozę. Pamiętajmy • wezwanie karetki – leczenie szpitalne polega na wykonaniu zwłaszcza o najmłodszych grzybiarzach. Firma Ziaja ma płukania żołądka i podaniu elektrolitów, dalsze leczenie ustala lekarz w swojej ofercie spraye odstraszające kleszcze, meszki czy prowadzący komary, a nawet osy i pszczoły. Jest też wersja dla dzieci • zatrucie grzybami potwierdza się poprzez badanie kału lub resztek powyżej 12 miesiąca pokarmowych życia, która posiada pozytywną opinię Centrum Zdrowia Dziecka. Dla niemowląt lepszy będzie spray Orinoko, który posiada w swoim składzie jedynie naturalne olejki eteryczne. Poleca się go dzieciom już od 1. miesiąca życia.

60 FCA wokół Nas Joanna Lasek

NARZĘDZIE KAŻDEGO GRZYBIARZA Porządny kozik to marzenie każdego, kto zbierał kiedykolwiek grzyby i musiał je na bieżąco, w lesie, oczyszczać z ziemi, igliwia czy też runa leśnego. Legendarna firma Opinel produkuje od lat funkcjonalne, a jednocześnie, poręczne nożyki wyposażone w sierpowate ostrze NAJLEPSZE OBUWIE DO LASU

Podczas porannego wyjścia do lasu na grzyby najlepiej sprawdzą się porządne kalosze. Wilgoć i błoto „załatwią” bowiem nawet najbardziej odporne buty, kalosze są natomiast nie do zdarcia, a poza tym łatwo je wyczyścić. Wysokie obuwie zapewni też ochronę przed insektami oraz przed coraz bardziej rozprzestrzeniającą się w polskich lasach żmiją oraz pędzelek do czyszczenia zebranych grzybów. Głownia zygzakowatą. Demar to polski producent gumowego obuwia noża jest blokowana opatentowaną w 1955 roku blokadą zarówno dla dzieci, jak i dorosłych. Kalosze Demar są Viroblock. Rękojeść natomiast wykonano z drewna estetyczne i występują w wersji z ociepleniem lub bez. bukowego i jest ona ergonomicznie wyprofilowana, aby Posłużą więc przez cały rok, nie tylko w czasie wypraw do dobrze leżeć w dłoni. Taki nożyk to nie tylko atrybut lasu, na grzyby czy też na łąki, ale przydadzą się przy każdego grzybiarza, ale także idealny prezent dla pierwszych jesiennych słotach. zapalonego miłośnika zbierania grzybów.

PELERYNY ABY NIE ZGUBIĆ SIĘ PRZECIWDESZCZOWE W LESIE

Grzyby lubią ciepłą i wilgotną Tym, którzy obawiają się, temperaturę, dlatego najlepszą iż mogą mieć kłopot porą na grzybobranie są jesienne, z odnalezieniem właściwej deszczowe poranki. A podczas drogi w lesie, przyda się dżdżystej aury zdobywcom kieszonkowy GPS z funkcją leśnych ostępów kompasu. Malutkie urządzenie i grzybiarzom przyda się Bushnell Backtrack Point 3 nie z pewnością lekka potrzebuje wgrywania map, i kompaktowa peleryna jedyne, co robi użytkownik, przeciwdeszczowa, którą to zaznacza dowolną można schować do kieszeni, lokalizację i wraca do niej jak kiedy nie jest potrzebna. po sznurku. GPS jest zasilany Decathlon przyjdzie na pomoc cienkim paluszkiem. zmokniętym grzybiarzom i za Podświetlany ekran pozwala rozsądną cenę zaopatrzy ich na korzystanie z Bushnella w pelerynę, którą w razie w ciemności. Co ważne, potrzeby można poskładać do urządzenie jest odporne na wersji mikro. Peleryna przeciwdeszczowa wykonana jest wilgoć, śmiało więc można go zabierać na jesienne wyprawy. z tworzywa PCV, które nie przepuści wody, a jej obszerny Po zapisaniu punktu orientacyjnego można wyłączyć GPS, kształt zapewni cyrkulację powietrza. dane punktu odtworzą się przy następnym uruchomieniu.

FCA wokół Nas 61 KUCHNIA

Katowice, ul. Roździeńskiego 191A www.terramare.pl IDZIEMY Agnieszka Kudłacik, zdjęcia: Dino Trentin NA GRZYBY!

Przygotować dobrze grzyby znaczy uszanować ich zapach, docenić smak, zachować konsystencję i jędrność. Można popuścić wodze fantazji i łączyć je z nietypowymi często składnikami, ale przede wszystkim zawsze powinien triumfować ich niepowtarzalny smak i zapach. Co roku staram się przynajmniej dwa razy być na grzybach, by kontynuować rytuał z dzieciństwa, kiedy z mamą i ciotkami robiłyśmy zapasy tych darów lasu na niemal cały rok. Kto kocha grzyby, pragnie przygotować z nich pełny posiłek – od przystawki do dania głównego. Dlatego przedstawię Państwu kilka propozycji na takie właśnie biesiadowanie.

 CROSTONI, czyli duże grzanki z borowikami i bakłażanem (4 porcje) 4 kromki dobrego chleba, najlepiej na zakwasie, 1 duży bakłażan, 1-2 duże borowiki, 1 łyżka orzeszków pinii, 2 ząbki czosnku, 100 g czarnych oliwek bez pestek, seler naciowy, oliwa z oliwek, sól, pieprz, szczypiorek. Bakłażana kroimy wzdłuż na pół, nacinamy w kilku miejscach, solimy, pieprzymy i skrapiamy oliwą. Rozgrzewamy piekarnik do 180°C i pieczemy bakłażana przez ok. 40-50 min. W tym samym czasie rozgrzewamy patelnię z 2-3 łyżkami oliwy i z rozgniecionym czosnkiem. Grzyby kroimy niezbyt drobno i przesmażamy kilka minut. Z przestudzonego bakłażana wybieramy łyżką cały miąższ, a skóry wyrzucamy. Mieszamy pulpę delikatnie z borowikami, pokrojonymi drobno oliwkami i poszatkowanym szczypiorkiem, doprawiając ewentualnie do smaku. Kromki chleba grillujemy. Na każdą nakładamy przygotowaną mieszankę i posypujemy pokrojonym drobno selerem naciowym i orzeszkami pinii.

62 FCA wokół Nas  POLĘDWICZKA WIEPRZOWA Z KURKAMI (4 porcje) 600 g polędwiczki wieprzowej, 150 g boczku w cienkich plastrach, 300 g kurek, 4 szalotki,  BABECZKI Z MAŚLAKAMI I MUSEM ZIEMNIACZANYM 100 ml białego wina, kilka liści szałwii, 1 gałązka rozmarynu, Babeczki te możemy upiec zarówno w ceramicznych foremkach oliwa z oliwek, sól, pieprz. jednoporcjowych na suflety, jak i w formie na muffiny. Polędwiczkę owijamy plastrami boczku i obwiązujemy sznurkiem 600 g maślaków, 250 g serka mascarpone, kuchennym. Szalotki kroimy, przesmażamy na oliwie, dodajemy 50 g startego parmigiano, 3 jajka, polędwiczkę, obsmażając ją dokładnie ze wszystkich stron. 1 łyżka posiekanej natki pietruszki, oliwa z oliwek, sól, pieprz. Dokładamy kurki, wino, zioła i dokładnie mieszamy. Patelnię NA MUS: przekładamy do piekarnika rozgrzanego do 180°C i pieczemy 300 g ziemniaków, ½ l wywaru jarzynowego, ok. 20 min, mieszając od czasu do czasu. Jeśli potrzeba, 100 g śmietanki, 2 ząbki czosnku. podlewamy odrobiną wody. Wyciągamy polędwiczkę, Maślaki czyścimy, kroimy w plastry i przesmażamy kilka minut na owijamy w folię aluminiową i zostawiamy tak na 5-7 min. oliwie. Przekładamy następnie do miski, w której miksujemy je Wyciągamy, kroimy w plastry i podajemy z doprawianym z serami, jajkami, solą, pieprzem i pietruszką. Otrzymaną masą wcześniej sosem kurkowym. Smacznego! napełniamy foremki (powinno wyjść osiem) i pieczemy w kąpieli wodnej w 180°C przez ok. 15-20 min. Przygotowujemy mus: ziemniaki gotujemy w wywarze z czosnkiem. Do tego dodajemy śmietankę i wszystko miksujemy. Ciepły mus wylewamy na talerze i kładziemy babeczkę. Danie można udekorować plastrami z borowika, przesmażonego delikatnie przez chwilę na patelni.

 TARTA Z GRZYBAMI I CUKINIĄ  GNOCCHI Z WŁOSKĄ KIEŁBASKĄ, W tej tarcie możemy wykorzystać KURKAMI I BOROWIKAMI (4 porcje) jakiekolwiek grzyby. 800 g przygotowanych wcześniej gnocchi, 180 g mąki, 100 g masła, 300 g grzybów: kurek, borowików, do wyboru, po 1 łyż posiekanego drobno 300 g włoskiej świeżej kiełbaski (SALSICCIA), rozmarynu i tymianku, 1 por, ½ marchewki, kawałek selera naciowego, 5 małych cukinii, najlepiej z kwiatami, ale niekoniecznie, białe wino, 70 g masła, 250 g grzybów, 4 jajka, sól, pieprz, gałązka świeżego rozmarynu. 50 g startego grana padano, Warzywa drobno kroimy i przesmażamy na patelni na maśle. 100 ml śmietanki, 20 g ementalera, 2 ząbki czosnku, Dodajemy wyczyszczone grzyby i podlewamy odrobiną wina. oliwa z oliwek, sól, pieprz. Solimy, pieprzymy i dusimy pod przykryciem 15-20 min. Z mąki, masła, sóli, pieprzu i ziół zagniatamy szybko ciasto, Na osobnej patelni dzielimy kiełbaskę na cząstki wielkości dodając odrobinę zimnej wody. Owijamy je w folię spożywczą orzecha laskowego, przesmażamy na oliwie z rozmarynem i wkładamy do lodówki na minimum 30 min. przez 5-8 min. Dodajemy do grzybów. Gotujemy gnocchi Cukinie kroimy na plasterki i przesmażamy przez 3 min na i mieszamy z grzybami i salsiccią. Możemy podawać mocnym ogniu na oliwie z rozgniecionym czosnkiem. Podobnie posypane parmigiano lub postępujemy z wyczyszczonymi grzybami. W osobnej misce grana padano. roztrzepujemy jajka ze śmietanką i serami, doprawiamy solą i pieprzem. Ciasto rozwałkowujemy i wykładamy nim formę o średnicy 20-22 cm, wysmarowaną wcześniej masłem. Masę jajeczną łączymy z cukiniami. Dziurkujemy ciasto w kilku miejscach widelcem i wylewamy masę. Pieczemy w rozgrzanym wcześniej piekarniku do 180°C przez 30-35 min. Najsmaczniejsza jest tarta podawana na ciepło i posypana świeżym tymiankiem.

FCA wokół Nas 63 TEKST PROMOCYJNY

Pacjencie, żądaj karty Dilo!

Słowa: „rak” czy „nowotwór” wciąż u większości chorych budzi uzasadnione przerażenie. Jest to bardzo groźna choroba, ale w porę wykryta oraz właściwie leczona, daje duże szanse na szybki powrót do zdrowia. Tylko jak szybko rozpocząć leczenie i dostać się do specjalisty? Odpowiedź to: karta Dilo. Czym jest ta karta i do czego pacjenta uprawnia?

Jednym z najważniejszych czynników w walce z nowotworem Chory, u którego wykryto nowotwór ma zapewnione jest czas. Dzięki karcie Dilo, zwanej także zieloną kartą, natychmiastowe leczenie, a wszystkie konsultacje i badania pacjent omija kolejki do specjalistycznych poradni, a czas odbywają się bez oczekiwania w kolejkach. Co najważniejsze od zdiagnozowania do rozpoczęcia leczenia powinien karta Dilo jest wydawana nieodpłatnie i jest własnością wynieść maksymalnie dziewięć tygodni! chorego.

Karta Dilo Kto może wydać kartę Dilo i gdzie możemy ją otrzymać?

Karta Dilo, czyli karta diagnostyki i leczenia onkologicznego Kartę Dilo możemy otrzymać w poradni rejonowej, w której funkcjonuje od 1 stycznia 2015 roku. Została wprowadzona dokonaliśmy wyboru lekarza rodzinnego. Karta jest formą w tzw. Pakiecie onkologicznym, przygotowanym przez skierowania, którego pierwsze dwie strony wypełnia lekarz ówczesne Ministerstwo Zdrowia. Dzięki niej pacjent ma rodzinny przy podejrzeniu nowotworu. Na początku lekarze szybszy dostęp do diagnostyki i terapii onkologicznej. POZ byli sceptycznie nastawieni i bardzo ostrożni przy

64 FCA wokół Nas przygotowane przez Stowarzyszenie Wspierania Bielskiej Onkologii www.swbo.org.pl

wydawaniu kart, ponieważ NFZ zastrzegł sobie, że jeśli z zieloną kartą, to m.in. mammografia, scyntygrafia wystawią ich zbyt dużo, a podejrzenia raka się nie potwierdzą, komputerowa, tomografia komputerowa, rezonans to zostaną ukarani. Z czasem lekarze rodzinni dostrzegli magnetyczny, biopsje cienko i gruboigłowe, badania pozytywne skutki wystawienia zielonej karty pacjentowi i nie endoskopowe, badania histopatologiczne, cystoskopia. mają obaw związanych z tą procedurą. Przepisy określają, że lekarz rodzinny może wydać kartę, gdy diagnozna nie jest Co w przypadku potwierdzenia nowotworu? potwierdzona w badaniu histopatologicznym, a klinicznie podejrzewa on nowotwór, np. gdy wyczuje palcami guzek W takim przypadku pacjent zgłasza się na konsylium w piersi lub gdy pacjent bez przyczyny bardzo szybko traci onkologiczne, gdzie zespół lekarzy, po wspólnej analizie wagę. W ten sposób zwiększa się tzw. czujność onkologiczna wszystkich badań i zbadaniu pacjenta, podejmie decyzje lekarzy POZ, gwarantująca wczesne wykrycie i leczenie terapeutyczne. Zostanie przedstawiony pacjentowi plan nowotworu, co z kolei zwiększa szansę wyleczenia pacjenta. leczenia, jego czasowy przebieg i poszczególne jego etapy, ponieważ leczenie onkologiczne to wieloetapowa terapia. Na Co zrobić kiedy Lekarz POZ nie wystawił karty Dilo? konsylium pacjent zapozna się ze swoim koordynatorem.

W takim przypadku należy zwrócić się bez skierowania do Koordynator pacjenta Poradni Onkologicznej, gdzie po nowelizacji Pakietu Onkologicznego, od dnia 1.07.2017 roku w przypadku Zadaniem koordynatora jest towarzyszenie pacjentowi podejrzenia nowotworu istnieje możliwość założenia karty podczas terapii, udzielanie porad dotyczących sposobu Dilo przez lekarza specjalistę w Poradni Onkologicznej. życia, odżywiania w czasie leczenia, wspieranie pacjenta Przed 1 lipca 2017 r. lekarz specjalista mógł założyć kartę w trudnych chwilach. Koordynator ustala i przekazuje Dilo tylko po potwierdzeniu histopatologicznym nowotworu. informacje dotyczące terminu zgłaszania się pacjenta do W tej sytuacji czas oczekiwania na badania diagnostyczne poszczególnych oddziałów zgodnie z planem ustalonym na jest identyczny jak w przypadku założenia zielonej karty konsylium. przez lekarza POZ. Zakończenie leczenia Wizyta w poradni specjalistycznej Każdy pacjent po zakończeniu leczenia zostaje objęty opieką Gdy posiadamy zieloną kartę udajemy się do poradni lekarza specjalisty. Karta Dilo zostaje zamknięta i odesłana specjalistycznej w celu umówienia się na pierwszą wizytę. do lekarza POZ. W zielonej karcie lekarz rodzinny znajduje Pamiętajmy, że poradnia musi mieć podpisaną umowę informacje dotyczące przebiegu leczenia onkologicznego z Narodowym Funduszem Zdrowia na realizację pakietu pacjenta i wskazówki dotyczące dalszej kontroli i obserwacji. onkologicznego. Na Podbeskidziu badania realizowane są w Beskidzkim Centrum Onkologii – Szpital Miejski im. Jana Pawła II w Bielsku-Białej. Pierwsza wizyta powinna być wyznaczona w terminie do dwóch tygodni od momentu zgłoszenia się z kartą Dilo. Przez okres czterech tygodni pacjent powinien mieć wykonany panel badań potrzebnych do postawienia diagnozy i ustalenia stopnia zaawansowania choroby, bądź niepotwierdzenia nowotworu.

Badania dzięki zielonej karcie

Badania, które będą mogli wykonać pacjenci dzięki zielonej karcie to: badania krwi, w tym badania hormonów tarczycy, markery nowotworowe PSA (prostata), CEA (jelito grube) itp., RTG klatki piersiowej i innych części kostnych, USG jamy brzusznej, tarczycy, węzłów chłonnych, prostaty, ślinianek, nerek i moczowodów, badanie spirometryczne. Inne badania specjalistyczne, dostępne dla pacjentów

FCA wokół 65 NA PIERWSZYM PLANIE przygotowane przez redakcję

Kolonie dla dzieci 785 dzieci pracowników spółek FCA Poland, FCA Powertrain, spółek grupy Magneti Marelli, Teksid Iron, FCA Group Purchasing, FCA Services, Sadi, Comau, Gestin i Sirio, a także kilku dostawców wzięło udział w zorganizowanych przez Gestin Polska koloniach i obozach letnich. Jak co roku dzieci wypoczywały zarówno w kraju, jak i za granicą. Na kolonie krajowe, podczas których wypoczywało 511 dzieci, wybrano w tym roku: Grzybów, Poddąbie, Rowy oraz Murzasichle, a obozy zagraniczne dla 274 dzieci zorganizowano w: Złotych Piaskach i Słonecznym Tyskie Kryterium Fiata Brzegu w Bułgarii oraz we włoskim Rimini. FCA Poland wsparło również finansowo wyjazdy na kolonie 22 lipca w Tychach odbył się XV Wyścig Kolarski Tyskie Kryterium w Poddąbiu dla 10 wychowanków Domu Dziecka, Fiata zaliczany do klasyfikacji mistrzostw Polski. W liczącym 50 km a FCA Powertrain Poland dla 3. wyścigu, organizowanym przez Kolarskie Towarzystwo Sportowe, prezydenta Tychów, Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, Komendę Miejską Policji w Tychach i wspieranym przez FCA Poland, udział wzięło ponad 300 kolarzy we wszystkich kategoriach, w tym m.in. aktualny mistrz Polski Artur Kurek. Zwycięzcą głównego wyścigu został Mateusz Komar z grupy Voster Uniwheels Team przed Pawłem Cieślikiem z czeskiej grupy Elkov-Author i Piotrem Konwą z teamu Chrobry Scott Głogów. „Rowerowy Maj”

4 września zakończyła się w Tychach kampania „Rowerowy Maj”, promująca codzienną jazdę rowerem. W tym roku Tychy włączyły się do tej kampanii po raz pierwszy, realizując ją pilotażowo FCA w Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 4 w Jaroszowicach. Główna część akcji trwała przez cały maj. Każdy uczeń lub mecenasem przedszkolak, który w tym miesiącu przyjechał do szkoły na rowerze, deskorolce, hulajnodze lub na rolkach otrzymywał punkt Festiwalu dokumentowany naklejkami – jeden w rywalizacji indywidualnej Oper Barokowych oraz jeden dla klasy lub grupy. „Jesteśmy pozytywnie zaskoczeni liczbą uczestników tej inicjatywy – zarówno jeśli chodzi o szkołę Grupa FCA wraz ze Stowarzyszeniem Dramma per podstawową, jak i o przedszkole. Zwycięzców było tak dużo, że Musica została sponsorem III Festiwalu Oper zdecydowaliśmy się zorganizować dogrywkę. Ostatecznie Barokowych. To niezwykłe wydarzenie kulturalne zwyciężyło 8 dzieci, które pokonały największy dystans rowerem rozpoczęło się 2 września w Łazienkach Królewskich w okresie wakacyjnym. Dla nich przygotowano cenne nagrody: i obfitowało w spektakle operowe i kameralne rowery i akcesoria z nimi związane oraz wejściówki do Parku koncerty prezentowane m.in. na historycznej scenie Wodnego w Tychach. Jednym ze sponsorów tej inicjatywy była Teatru Królewskiego w Starej Oranżerii. Główną spółka FCA Poland, która ufundowała 6 rowerów” – mówi atrakcją tegorocznego Festiwalu była premiera opery Katarzyna Palka z Urzędu Miasta Tychy. Antonia Vivaldiego „Farnace”. W programie znalazły się także wznowienia zeszłorocznych produkcji „Semiramide riconosciuta” - opera Leonarda Vinciego oraz spektakl taneczno-wokalny „Sognando la morte”, jak również koncert oratoryjny, a także cztery koncerty kameralne muzyki operowej. stan na 31 sierpnia 2017 r. Spółki Grupy Fiat Chrysler Automobiles

1. Fiat Chrysler Polska Sp. z o.o. al. Wyścigowa 6 (Catalina Bldg., VII piętro) 02-681 Warszawa, tel. (22) 6074350 reprezentacja i koordynacja Prezes Zarządu: Alfredo Altavilla działalności Grupy FCA w Polsce ul. Grażyńskiego 141, 43-300 Bielsko-Biała 2. FCA Poland S.A. Tel. (33) 8132100, Fax (33) 8132036 produkcja Prezes Zarządu: Alfredo Leggero samochodów osobowych 3. Teksid Iron Poland Sp. z o.o. ul. Ciężarowa 49, 43-430 Skoczów Tel. (33) 8538200, Fax (33) 8532964 produkcja odlewów żeliwnych Wiceprezes Zarządu: Marek Kanafek dla przemysłu samochodowego 4. Magneti Marelli Poland Sp. z o.o. ul. Gen. M. Zaruskiego 11, 41-200 Sosnowiec Tel. (32) 2960111, Fax (32) 2960333 produkcja części samochodowych Prezes Zarządu: Adriano Fontana – oświetlenie i układy wydechowe 5. Magneti Marelli Suspension Systems ul. Grażyńskiego 141, 43-300 Bielsko-Biała Tel. (33) 8132199, Fax (33) 8132955 produkcja części samochodowych Bielsko Sp. z o.o. Prezes Zarządu: Adriano Fontana – zawieszenia 6. Magneti Marelli Aftermarket Sp. z o.o. Plac pod Lipami 5, 40-476 Katowice Tel. (32) 6036107, Fax (32) 6036108 handel częściami zamiennymi 7. Plastic Components and Modules ul. Gen. M. Zaruskiego 11, 41-200 Sosnowiec produkcja komponentów Tel. (32) 3681200, Fax (32) 2930839 samochodowych z tworzyw sztucznych Poland S.A. Prezes Zarządu: Adriano Fontana – deska rozdzielcza, zderzaki 8. Plastic Components Fuel Systems ul. Jedności 44, 41-200 Sosnowiec produkcja komponentów Tel. (32) 3681200, Fax (32) 2930839 samochodowych z tworzyw sztucznych Poland Sp. z o.o. Prezes Zarządu: Adriano Fontana – systemy zasilania paliwem, zbiorniki 9. Comau Poland Sp. z o.o. ul. Turyńska 100, 43-100 Tychy Tel. (32) 2179404, Fax (32) 2179440 produkcja i obsługa urządzeń Prezes Zarządu: Andrew Lloyd dla przemysłu samochodowego 10. FCA Services Polska Sp. z o.o. ul. Węglowa 72, 43-346 Bielsko-Biała Tel. (33) 8132182, Fax (33) 8134108 administracja księgowa, Wiceprezes Zarządu: Ettore Actis Goretta personalna i płace 11. FCA Group Purchasing Poland Sp. z o.o. ul. Grażyńskiego 141, 43-300 Bielsko-Biała zakupy ma te ria łów pośrednich Tel. (33) 8132549, Fax (33) 8126988 i bezpo śred nich do produkcji Członek Zarządu: Roberto Barge samochodów 12. Sadi Polska – Agencja Celna Sp. z o.o. ul. Konwojowa 51, 43-346 Bielsko-Biała Tel. (33) 8135323, Fax (33) 8134113 Wiceprezes Zarządu: Ettore Actis Goretta usługi celne 13. Sirio Polska Sp. z o.o. ul. Grażyńskiego 141, 43-300 Bielsko-Biała Tel. (33) 8132485, Fax: (33) 813 5333 ochrona osób, mienia i ochrona Prezes Zarządu: Filippo Ricciarelli przeciwpożarowa oraz transport 14. FCA Powertrain Poland Sp. z o.o. ul. Grażyńskiego 141, 43-300 Bielsko-Biała Tel. (33) 8132452, Fax (33) 8132451 Dyrektor Generalny: Davide Guerra produkcja silników do samochodów 15. Gestin Polska Sp. z o.o. ul. Grażyńskiego 141, 43-300 Bielsko-Biała Tel. (33) 8132272 Prezes Zarządu: Jan Maślorz zarządzanie i utrzymanie nieruchomości

Spółki joint venture

al. Wyścigowa 6, 02-681 Warszawa 1. FCA-Group Bank Polska S.A. Tel. (22) 6074990, Fax (22) 6074879 Prezes Zarządu: Grażyna Portas usługi bankowe al. Wyścigowa 6, 02-681 Warszawa 2. FCA Leasing Polska Sp. z o.o. Tel. (22) 6074800, Fax (22) 6074982 leasing samochodów, usługi finansowe Prezes Zarządu: Lucyna Bogusz i leasingowe

Spółki koncernu CNH Industrial

1. CNH Industrial Polska Sp. z o.o. ul. Otolińska 25, 09-407 Płock Tel. (24) 2679600, Fax (24) 2679605 produkcja Dyrektor Zakładu: Giacomo Stella maszyn rolniczych 2. Iveco Poland Sp. z o.o. Al. Wyścigowa 6, 02-681 Warszawa Tel. (22) 5784300, Fax (22) 5784318 import i sprzedaż samochodów Dyrektor Generalny: Daniel Wolszczak dostawczych i ciężarowych 3. CNH Industrial Kutno Polska Sp. z o.o. ul. Metalowa 15, 99-300 Kutno Tel. (24) 355 96 15, fax: (24) 355 96 35 produkcja Dyrektor Operacyjny: Dariusz Błaszczyk maszyn rolniczych

NOWA DEFINICJA PIĘKNA 138 g/km. 2

ALFA ROMEO GIULIA

DESIGN STWORZONY DLA ZAPEWNIENIA MAKSYMALNEJ DYNAMIKI. ELEGANCKIE PROPORCJE I PRZESTRZEŃ GWARANTUJĄ KOMFORT. MOCNY, ALUMINIOWY SILNIK NADAJE SPORTOWY CHARAKTER. ALFA ROMEO GIULIA. NOWA DEFINICJA PIĘKNA. Średnie zużycie paliwa w cyklu mieszanym 6,0 l/100 km, emisja CO mieszanym w cyklu paliwa Średnie zużycie

Giulia Calandra do FCA Wokóã Nas.indd 1 03/08/17 17:07