1

_- GALW CYN-DDISGYBLION BRYNREFAIL

Y Garreg Wen, Gal/em estyn gwahodd/ad I ra! 0 Rhosmelrch, qyn-athrawon yr hen ysgol I'r Llangefn/. cyfarfod. Syniad aralt fyddal Annwyl Syr, tretnu I werthu botymau lapel Ltawer 0 ddlolch 0 'dros y dwr' tttwtau coch, qwyrdd, glas a meiyn am y pleser a gof bob mls wrth ym mhabell yr Eco ar y Moes, ar ddarllen yr Bco. Wrth ddartlen y elw I fynd i'r Eco. llythyrau gan amryw 0 blant yr · Os oes dlddordeb gan nlfer 0 'r ardal sydd erbyn hyn wed! cyn-ddlsqybllon hoffwn glywed cartrefu cryn bellter 0 droed yr gonddynt, rhlf fy ffon yw Llan• Wyddfa} tyblals a tyddal'n boslb gefnl 722312, ac yn arbennlg felly cynlwair diddordeb ymysg cyn• oddl wrth 5 neu 6 sy'n byw yn Rhif34 CHWEFIV R 1979 Pris 12c ddisgybllon 0 hen Ysgol Bryn• ardal yr Eisteddfod ac a tyddal'n refall (BGS) I dretnu cyfarfod ar barod I fod yn aelodau 0 'r faes yr Eisteddfod yng Nghoer• Pwyllgor Pump a tyddai'n trefnu r norton, dyweder pnawn lou rhwng cyfan. AREU I 4 a 5ym Mhabell y Cymdeithasau Yr eiddoch yn gywlr lawn} at alw'n 'Atgofion Dltenshlon '. Ifan Wyn Will/ams. AR CHWEFROR 8 bydd criw 0 ddringwyr a dynion teledu'r BBC yn cychwyn ar daith i Batagonia yn Ne America. Byddant yn hedfan i Buenos Aires, prifddinas Ariannin ac yna iEsquel wrth droed mynydd• oedd yr Andes. Mae pwrpas deublyg i'r daith, sef, dringo'r Andes a chael cyfarfod trigolion y Wladfa. i adeilad a fydd ii tluniau ac CANOLFAN AMGYLCHEDD eitemau gwerthfawr yn cael eu LLANBERIS A 'R CYLCH harddangos; ac ni fydd rheolwyr .yr adeilad yn abl t drafod a Bron i dair blynedd yn 51 bu T goruchwylio chwaraeon. Ond fro yn trafod y pwnc uchod ac yn mae'r Amgueddfa yn barod i roi rhifyn 4, Mehefin 1976, rhoddodd estyniad ar Ganolfan bresennol Eco'r Wyddfa (y papur cyntaf i Llanberis. wneud felly) fraslun 0 Thanes: Hoffwn otyn: rhoddwyd lle, chwi gofiwch, i 1) A oes gwir yn y ffaith bod ddwy fam wahanol. amcan-gost 0 £500,000 yn 1976 i Mae 'r fro unwaith eto'n trafod y godi'r Ganolfan Amgylchedd wedi mater ac mae bob math 0 chwyddo i £2,000,000 yn 19791 sibrydion yn croes-ddweud ei 2) Ydy r addewid fod pobl y fro gilydd. am fOO ar Bwyllgor Rheolir Beth mae prif-swyddog Adeilad yn dal i sefyll? cynllunio Arfon yn ei ddweud? 3) A oes gwir yn yr honiad 1Ul Sail y cynllun gwreiddiol gydag fydd lie yn yr Adeilad i Canol/an Dafydd Vewzr a Dewi Butler - dau 0 r dringwyr sydd 6'u golygon a, yr Andes. ychydig 0 fdn-newidiaaau er Chwaraeon? Ymhlith y chwe dnngwr, sydd i ac yn ymweld a disgynyddion rhai mwyn sicrhau bod rhan 0 T 4) A fydd pobl y fro yn cael gyd yn Gymry Cymraeg, mae o'r Cymry a ymfudodd i adeilad yn addas ar gyfer yr defnyddio'r lle yn helaeth? pedwar yn byw yn y fro, neu yn Batagonla dros ganrif yn 01. Pobl amrywiaeth helaethaf 0 weithgar• 5) A ydy 'r Pwyllgor Llywio wed; enedigol odell yma. Y beehgyn ydynt sydd yn dal i siarad eddau ar gyfer y gymdeithas leol ymgynghori a'r gymdeithas leol ar lleol yw l'om E. Thomas, Hryn• Cymraeg, a pbobl, fel nlnnau, gan gynnwys chwaraeon dan do. hyd yr amser yn unol ag addewid refail ond sy'n wreiddiol 0 Nant sydd yn gwbl ddwy-ieithog ond Beth sydd gan y Dr. Bassett 01- Ebrill1974? Peris; Dewi Butler ac Alun Hughes mai Sbaeneg yweu hail iaith hwy. Amgueddfa i ddweud? Dywed 6) A oes gwir yn y sf bod rhai 0 o Lanberis a Dei Tomos, brawd Diddorol oedd clywed am y ef y bydd yn y Ganolfan neuadd ieuenctid Llo.nberlsyn anfod/on? Tom, sy wedi byw am gyfnod yn cysyLltu a fu yn y paratoadau ar ar KYfer 'certain leisure activities '. Yngywir, y Waunfawr ac sy ar hyn 0 bryd gyfer y daith. Anfonodd Sam Ond nid yw rhai gweithgareddau Pat Larsen yn gweithio yng Ngwersyll yr Roberts lythyr wedi ei gyfieithu Urdd, Glanllyn. Sydd y l'r Sbaeneg i Batagonla a chafodd yn enwedig chwaraeon yn gweddu (Cynghorydd Sir) pedwar yn gwmnl i'r "hogyn ateb yn 01 yn Gymraeg. Yn 01 y Ileol" sydd ar dtm y aBC - cynhyrchydd o'r SBC, sydd eisoes CYDNABYDDIAETH - OS GWELWCH YN DDA Emlyn Davies 0 Lanberis. Y ddau wedi bod yn yr ardal yn paratoi ddringwr araIl yw Oafydd Vevar a ar gyfer y ffilmio, mae croeso Sam Roberts, sy'n gweithio'n lleol mawr yn aros y bechgyn. fel Warden Pare Cenedlaethol Ar 01 tair wythnos, bydd y criw • Eryri. Yr olaf yw arweinydd y teledu yn dychwelyd i Gymru ond dairh. bydd y dringwyr yn aros am bum Bydd y SBC yn ffilrnio'r wythnos arall. Yn ystod yr bechgyn yn dringo rhai pigau ym wythnosau eyntaf bydd Dewi Mbarc Cenedlaethol Los Alerces Buder wedi cael hyfforddiant yn y dull 0 drin camera 'cine' ae ef fydd yn ffilrnio'r rhan olaf o'r daith. LAD ARIANNIN Yn ystod yr wythnosau olaf caiff y dringwyr ryddid i ddringo pa fynyddoedd a fynnont mewn .- ardal 0 faint arwynebedd Eryn. Caernarfon ei hun? Dim !flllrs! Beth am bentre/i gweithgaT Y fro hon? Dengys y Mae'r bechgyn wed. cysylltu a graff aTdudalen 11fOOy gweithgareddau codi arian yn dal iffynnu. swyddogion y Pare Cenedjaethol ger Esquel ac maent yn gwybod ychydig am rai o'r mynyddoedd, dringo yn y rhan honno o'r Aelwyd Llanberis fel un a gyfran• eu huchder a'I math 0 ddringo - Andes. nodd yn arbennlg. Bu cwmni lleol (craig, neu rew neu elra) fydd ei Dymuna'r bechgyn ddiolch i sef Clog (cwmni sy'n gwneud angen. Mae mynyddoedd eraJll holl bobl yr ardal sydd wedi cefn• offer dringo 0 bob math) yn neill• yno nad ydynt yn gwybod dim ogi eu hantur, Cynhaliwyd disco Nolo hael tuag atynt. amdanynt, hynny yw, nid llwyddiannus iawn yn ddiweddar, ydynt wedi eu disgrifio i ac maenr yn diolch hefyd i'r SIOP• Pob dymuniad da i'r bechgyn. ddringwyr. Bydd cyfIe felly j'r wyr lleol am eu cyfraniadau tuag Edrychwn ymlaen at gyhoeddi 200 miUtir bechgyn fod 0 gymorth j'r rhai a at y raffl. Dymunant: enwl John petb 0 hanes y daith yng fydd yn y dyfodol yn dymuno G\vyn Williams, arweinydd ngholofnau 'r Eco. MARGED UCHIFAN MWY AM MARGED Dafam Newydd yn 1812, ac yn RHIF 34 CHWEFROR 1979 1815 cyn belled a Chastell Diolch l'r Parch. E.A, Owen, Heb ddim amheuaeth gwraig Llanberis. I ddiweddu ychydig 0 Argraffwyd usn Wssg Gwynedd Portland, Cae Mair, Biwmares, sir Michael Jones, Llwyncoed oedd hanes yr ardal mae ellW canol Nent Perfs FOIl am y many lion canlynol. Un Marged Uch Ifan. Ganwyd hi yn Marged wedi newid yn ystod o Bentre Castell, Llanberis yw Mr. y flwyddyn 1714 a bu farw yn amser. Margaret Acb Evan of Cyhoeddwyd gyda chymorth Owen. 1805 yn 91 oed. Ganwyd iddynt Llwyncoed ydyw ar y cofrestr Cymdelthas Gelfyddydau 1) Arferai Marged Uch Ifan gario dri mab a dwy ferch, Mae r cof• Saesneg. Gog/edd Cymru copr 0 Jan Llyn Nant Peris yn et nodion a ganlyn ar gofrestr Annwyl Olygydd, ChWC/l i Ben Llyn, Brynrefail, ac Eglwys Llanrug wedi ei ysgri/• MARGED UCH IFAN yna y copr mewn troliau i borth• ennu yn Saesneg. Mae r gofrestr wedi darllen MIles Marged Uch SWYDDOGION o flaen hyn yn dechrau yn 1674 ladd Caemarfon. Ifan gan Mary Lloyd williams yn A GOHEBWYR 2) Dymunai Asheton Smitlt 0 'r wedi et ysgrifennu yn Lladin. y rhifyn diwethaf 0 Eco'r Wyddfa Faenol gael ei gario y" )' cwch a BEDYDDI0 hoffwn gael sylwadau ar un pwynt GOl YGYDD NEWYDOION CYFF• Marged yn rhwyfo i Irn» Llyn Jane merch Michael Jones, Llwyn• REOINOl: Twrog Jones, 23 Glan• coed a Marged ei wraig, Gorffen• - Padam. Dechreuodd Asheton Pam dod {}'i gweddillion i ffynnon, Llanrug (C'fon 4051) Smith wneud hwyl trwy ysgwyd y naf 25, 1747. GOLYGYDD ERTHYGLAU; Arwel orffwys ym mhlwyf Llanberis a UII i'r Gwyllt• JOI,II mab Michael Jones, Llwyn• cwch a ochr Ilall. hithau yn byw ym mhlwyf Llan• Jones, Gwen.y.Wawr, Llanrug (C'fon coed a Marged ei wraig, Mawrth 3719) iodd Marged a thaflodd ef ar ei ddeinioten? i'r laf. 1749. GOL YGYDO NEWYDDION: Tony ben llyn. A y~v '1-1 bosib' mai ym mhlwyf Wrth gwrs hanesion Ifan mab Michael Jones, Llwyn• Elliott,Crud y Wswr, BryneghNYS, Llanberis y bu farw? BLI Marged Penisarwaun. traddodiadol ydynt. coed a Marged ei wraig, Mawrtli yn byw mewn bwthyn 0 'r enw GOl YGYDD CHWARAEON: Oafydd 3) Y mae gan Mr R.H. Evans, 15,1752. 'Penllyn' yng nghysgod craig ym E vens, Sycharth, Penlsarwaun. Derlwyn, Stryd Fawr, Llanberis Owen mab Mic/zael Jones, Llwyn• mizen gogleddol LlY1ZPeris: mae'r TREFNYOO NEWYDDION lun 0" gwaith copr yng Nglan coed a Marged ei wraig, Medi 9, YSGOLION: 'wan Lloyd Williams murddun i 'w weld heddiw ac y • Llyn, Nant Peris. Peintiwyd y llun 1754 Brvn Idris, Llanberis [Llenberls 515) mae yng ngolwg hen eglwys Peris yn 1746 gall ryl~' arlunydd. EtZell mercll Miclloel JOlles, DYDDIADUR Y MIS: Miss JaFle San! lle gorwedd llwcll ~farged. 4) Y mae cO!lzod 0 gladdedigaetJz roJlorris, Blodwel, Dol Elidir, Llanberis Llwyncaed a Itfarged ei -.vraig, Mae olion J.lJarged yn prysur (Llanberis 220) ~farged Uch Ifall i'w 1-veld ar Mellejin 9, 1758 ddiflanl1U 0 lalznau Ll)"1 Peris; F FOTOGRAFFWYR:Ifan Parry, "Registers" Egiwys St. Peris yrz CLADDEDIGAE'TH cael ei gad\v gall )' Parch. Canall aet!z yr hen bilar lIe rlrwYlnai ei Morwel, Ceunant. (Waunfawr 321) Mic}lael JOlles, L/wYllcoed, chyehod yfZ ogystal a'r cwt cwcl, GoJVYndafJones, 60 Glanffynnon, llan• Alun JOlles, Rileit}zor Llanberis _VIZ Yoeman, Cllwefror 23, 1772 yn ysglyfaeth i deinv dur yr MBZ. rug (C'fon 4669) EgIl"'.l!s51. Padarn (T.\'285 J. _A;JaJ'gedVeil Ifal', LlwYl1coed. TREFNYDOHYSBYSEBION: John O'ld erys y chwedlau amdani. 5) Y Inae Ilyfr "Bob Go" )'n 'ioberts, Bedw Gwynion, Llanrug lallawr 29. 1805 J'n 91 oed Pri/ ddifyrrwC}1 Marged oedd TREFNYOD GWERTHIANT: Selwyn dweud dip*Vll0 Ilalles A[arged Uch EgI't,vysw_vr aeddynt. 'Roedd nlagu cWn, daeargwn a bytlleiaid. Williams, Cartref, Ffordd yr Orsaf, I[al'. Roberr lviL/ialns :'igr((elznadd MichaeL J(JlleS ylz ~VardellEgLwys Dallai /wy na 11eb 0 IWYlzogod, Llanrug (C'fon 3577) y llyfr ac el1nill nZe"'ll /:.'isteddfod Llallrug 0 1765 .vn1Iaell. Mae eu rRYSQRYOD: Gwyn Oliver Jones, gelyn pellna/ bugerliaid y NaIll. }'II Llallberi:; ar halles }' p/lY)I[. LI)'!r Gweddi Cyffredin pedair 58 Pentre Helen, Deinlolen. Byddai yn rhoi marc ar lechen Cadlvai Robert Willial11se/aillvrth mod/edd 0 drwcll a argra/fwyd yn TREFNYOO GWERTHIANT POST : wrth bert Izen simdde lawr am bob 1746 Mrs. E. Evans,"Lloc," Llanrug. Yln)ll ysgol Dolbadanl .Vllg y flwyddyn y/z Gymraeg gall l[wynog a ddaliai. Dy~vedodd GOHEBWYR PENTREFt: Dyma'r Ilglvaelod Slr}ld y CeLl/lallf. Josep}z Bel1t/zaltz pri'l{i~vr i Bril• Grillit}l Ellis, a fu yn oruchwyliwr bobl i gysylltu a nhw yn eich ardaloedd Diolcll )'11 }a\·\lr ia~v" i'r Parch. Ysgol Caer Grav."ll ar gael }leddiw. .= yll c.'11\varelDinonvig, iddo gyfri' .,.-- BETHEL: Geraint Elis, Sycharth, E.A. O\\,'ell arr1 ei (Jltll)lr caredig Ymhen Ila; na blv.yddYll ar 0/ 190 a farciau, un am bob llwynog (Portdinorwlc 726) a 'r l?laI1Vliol'. colli ei fanz fe gollodd ()v,;eJl ei * a ddaliodd Marged y fly,'yddYll BETWS GARMON: Mrs. Brenda Jones, Mao' Llo)'d fi'illjallis. -.~'raiga aedd yl1 faln i cllweclz a Ilonno. Bryn Tegld (Waunfawr 294) blallt. Fe gw)'Inpodd oddi ar gefn BRVNREFAIL: D.G.Ellls, Gweledfa, Yr elddoch yn gywir, ei elte/flll YJ1 ymyl tre/ Caer• Brynrefail (Padar" 223) NEWID NOSON J. W. .E.-lis(Peris[ab ) CEUNANT' Ifan Parry, Morwel (Waun• I ] narfoll ar A "'st 22 1806. Mae 'II fawr 321) DAW EIN RHIFYN NESAF bur deb),g fod c.v/eiriad Marged ATODIAD GOL VGYDD CWM·'{·GLO: Mrs. Gwyneth ChiCk, VCII 1[011 ym Mhenllyn yn ga"t• 1 Tan y Bryn, Cwm-y.glo. AllAN NOS FERCHER , Mae'n ymddangos fod dwy Farged DEINIOLEN: Meirion Jones, Minafon, CHWEFROR 28 ar....,leiniol Jleddiw. Yr oedd yn Clwt·y.oont. (llanberis 452). VDEUNYDD ILAW Y by~' ylt }'r ulzig dy ar bel' y IlYlZar wedi byw yn yr ardal. ()INORWIG: O.R.Williams, 2 Bro y pryd, ac nid oedd perltre! yll lie Diolch i Mrs Mary Lloyd Elidir (Llanberis 671) GOl YGYDDION ,rzae BrYllre!ail Izeddiw. [J/w_vn• Williams am ei hymchwil 8 diolch LLANBERIS: Mrs. Sian Thomas, PERTHNASOl Fuelas, Stryd Newton (Llanberls 220) MERCHER, CHWEFROR 21 coed oedd yr U'lig dy },lVlII1\V. j'r cyfeillion am eu hymateb. NANT PERIS:T.J. Roberts, llys Awel Yrnllen llgain m(vlledd ar 01 LLANRUG: Mrs. Eirlys Pierce, Svvyn marw Marged VC/l Ifalt vr Awel, Llanrug, (C'fon 3776) adeiladlvyd ffordd 0 ryw fat}l 0 PENISARWAUN" Leslie Larsen, Cefnogwch i Llygad yr Haul, (Llanberis 533) Bel2 LlYll Lanberis. TAN V COED: Miss Megan Humph• y ffordd gylltaf i 'w gl1.lneud a Ein reys. 4 Tal Tan y Coed (W'fawr 355) LannJg i Lalzberrs oedd dros Pen• Hysbysebwyr bwlc}z a Cillegir Cyll belled fi r

A 1111\\.1J.'[ OI}'KJ,dd, DIQLCH Llangefni ~vr{ll glyv.'ed anI fanvolaetll Ein diolch diffuant i'r rhai £3 - Mrs N.M. Mullins, Di/)'s Cadlvaladr vr l-\.Ivtllnos - . canlynol am ein cynorthwyo Eccleshall, Sheffield, ddi, ...et},a/ daeth i'm cof ein £2 - W.M. Hughes, Rhiwen, c)IJarfj'ddiad r1'l~'ll caffi ),ng i gyfarfod costau cynhyrcnu'r Eco. ueiniolen. :Vg/laernarfOl1/lJ',zyddoedd ylZ 01. £2: Mr a Mrs Harry Roberts, }",l )' Sgli'rs goj)',znodd, a wna\.vn £5. - Mr a Mrs W. Morris 2 Tai Plastirion, Llanrug. dOn'i ci I,e,.,lv ar graig ym FFORDD CAERNARFON Jones, Hafod, Rhuddlan, £1: Mr a Mrs E,J. Owen , j\111enll}",. lie y m@v)'d Iii, os Y FELINHELI Clwyd, b.vddwll b.v"...ar ei 1101. Tein1laf )'n £5 - W.E.Williams, 3 East Ainsdale. Avenue, Larchmont, N.Y., £1: Di-enw, Canada ellog flQ allaj. Ffon : Portdinorwic 882 Yrl gyy.,ir, U.D.A. £1: Ronnie a Sabs ~Villiamst Perchennog : J. Evans G"'''''ellRoberts (Deifliofen) £2 - Mr Ifan Wyn Williams, Leicester. 2 Gymru, ac i weithredu'r rhain, y fydd Y Cynulliad yn llai na'r Pleidleisiwch Dros Gymru mae arnorn angen y Cynulliad. gost 0 sefydlu 'r maes parcio Fe fydd y Cynulliad Cymreig - newydd i A.S.'u Ty'r Cyffredin, Ar Ddydd Gwyl Dewi fel sefydliad eenedlaethol - yn ac fe fydd y gost 0 redeg y Cyn• ERTHYGL GAN BRIAN REES bodolaeth. Golygai hyn y bydd rhoi i'r Awdurdod Datblygu y ulliad yn hanner y gost 0 fandiau gan yr Ysgnfennydd Gwladol fwy dimensiwn dernocratardd y mae ei pres y Fyddin Brydeinig! Fe fydd Ar laf Mawth, 1979, fe fydd o amser i roi i'w ddyletswyddau angen i gynllunio datblygu y gost yn llai na ~c y person yr Cymry yn pleidleisio ar y dat• eraill, ac igynrychioli Cymru yn y econornaidd. Drwy greu wythnos. blygiad pwysicaf ym mywyd Cabinet. awyrgylch 0 hyder a chyfar• Un 0 ddylerswyddau cyntaf y gwleidyddol cyfoes Cymru. Bydd Bydd cannoedd 0 orchmynion wyddyd fe fydd y Cynulliad yn Cynulliad fydd i adolygu llyw• pleidlais fawr dros Gymru yn y a rheolau sy'n effeithio ein llw yfan pwysig i dden u odraeth leol er mwyn tom i lawr refferendwm yn golygu y bydd Y bywydau bob dydd sy'n cael eu cynlluniau newydd a swyddi i ar wastraff a gwariant di-angen. Cynulliad Cymreig yn cael ei derbyn gan y Senedd yn ddi• Gymru. Meddyliweh faint y gallwn arbed sefydlu fel y cynigwyd gan y wrthwynebiad ar hyn 0 bryd yn Mae A.S.'u o'r rhanbarthau yn y rnaes hwn! Llywodraeth yn Nc:ddf Cymru a cael eu trin a'u trafod gan y Seisnig yn edrych ar y Cynulliad Er mwyn ein dyfodol ein hunain derbyniodd sel bendith y Cynulliad: apwyntiadau i'r nifer Cymreig gydag eiddigedd I a ym Mhrydain yn ogystal ag yng Frenhines. fawr 0 gyrff cyhoeddus yng chytunent y bydd yn rhoi cyfle Nghymru, ni allwn fforddio peidio Nghymru megis yr Awdurdod ardderchog i Gymru yn y £rwydr a manteisio ar y cyfle hwn. Rhaid PAHAM YDYM ANGEN Datblygu, yr Awdurdodau Dwr a i greu swyddi newydd - ac y inni bleidleisio DROS GYMRU at CYNULLlAD? Iechyd ae eraill. Bydd yr Ysgrif• maent yn iawn! Ddydd GWyl Dewi. Fe wna'r Senedd yn San Steffan ennydd Gwladol yn parhau i fod Y CYNULLIAD - O'R EISTEDDFOD ddeddfau ar gyfer Prydain Fawr i yn aelod llawn o'r Cabinet, ac fe MWY 0 FIWROCRA TIAETH? gyd ac yn Lloegr, caiff y fydd ei swyddogaeth yn cael ei CAN I'R DYSGWYR deddfau hyn eu gweithredu gan chryfhau gan lais demoerataidd Y ddadl fwyaf boblogaidd Y mse cyfle ; ddysgw.-r go gerddorol wahanol adrannau o'r y Cynulliad. ymysg gwrthwynebwyr y Cyn• gael cJywed 81 gin ei hun sr faes llywodraeth, pob un gyda'i Bydd y Cynulliad Cymreig yn ulliad yw y golygai mwy 0 lyw• eisteddfod GBnedlaethol Caernarion weinidog llywodraeth ei hun. Ond gallu mynegi bam ym Mrwsel, ac odraeth. Ond, fel 'rydym wedi tis Awst nesaf. yng Nghymru mae'r rhan fwyaf hefyd yng nghynghorau'r gweld - ni fydd yn creu lefel Gwahoddlr holl ddysgwyr Cymru ; gymryd rhsn mewn cystadlsuaeth I o 'r adrannau hyn bc:l1ach wedi'u Farchnad Gyffredin. arall 0 lywodraeth - mae'r lefel ysgrlfennu can er gyfer Pabell y gwasgu oddi fewn y Swyddfa hon 0 lywodraeth eisoes mewn YM MBA FFORDDFYDD Y Dysgwyr vno. Bwriedir et thsp/o 87 Gymreig. Golygai hyn bod bodolaeth yn ffurf y gweision CYNULLIAD YN TRIN cbenu yn y Babell BC sr y cyfryngsu. Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn DIWEITHDRA ? sifil a wasanaetha'r Swyddfa "Gall fod sr slaw draddodlsdol neu awr yn Weinidog Iechyd, Addysg, Gymreig ac yn y cyrff enwebedig un wrelddlol ac y mae Cwmni TheBtr Amaethyddiaeth, yn ogystal ag yn Gwelsom ddiweithdra yng sy'n rheoll Cymru. Fe fydd y Cymru wedl cyfrannu gwobr 0 ddau Wc:inidog Ffyrdd, Tai a llawer Nghymru yn uwch na 100,000 - Cynulliad yn trosglwyddo'r docyn braint I unrhyw un 0 beriform• mwy. am y tro cyntaf ers 40 mlynedd. rheolac:th yn 01 i ni'r Cymry - ae ladau'r cwmni mewn unrhyw fan yn I fod yn ymarferol, ni all un Mae arnom angen mwy 0 swyddl, o'r dlwedd fe fydd y sefydliadau ystod y flwyddyn sydd yn dechrau T Hydref 1979. Yn ogystal 6 hynny Be i person yn unig wneud yr holl ond mae swyddi yn brin, ac nl hyn sy'n gwarlo £1,000 mili\vn fedrwn bellach ddisgwyl eymorth sicrhau bod y buddugwyr yn derbyn swyddi hyn, ae mae llawer o'r o'n harlan ni bob blwyddyn yn gwybodseth am y perfform/adsu fe gan rannau eraill 0 Brydain. sydd penderfyniadau holl-bwysig sy'n atebol i Gynulliad etholedig roddlr aelodaeth am ddlm 0 Gym· rheoli ein bywydau yn cael eu yn awr yn dioddef eu problemau democrataidd. deithas Theatr Cymru am yr un diweithdra eu hunain. Fe gwneud gan weision sifil yn y A FYDD Y GOST YN ORMOD? cyfnod," msddal Mrs Nona Breese, Swyddfa G}·mrelg. Bydd y sefydlodd y Llywodraeth Drws y Coed, Y Bontnewydd, Ysgrlf• Cynulliad Cymreig yn cymryd y Awdurdod Datblygu Cymru a'r Gellir ateb hwn drwy ofyn ennydd Pwyllgor y Dysgwyr. cyfrifoldeb dros y rhan yma 0 Bwrdd Datblygu Cymru Wledig er ::westiwn arall Beth y\V cost Dyl/d anfon y caneuon iddl hI erbyn lywodraeth sydd eisoes mewn mwyn denu diwydtant newydd i dc:moeratiaeth? Os rywbeth, fe Mal 1, 1979. YCY ULLIAD REIG Bydd y cynulliad yn rhoi Ilais i ni bobl Cymru yn dod a'r gweision sifi' dan reolaeth aelodau etholedig yn help i greu gwaith a swyddi i'n plant yng Nghymru.

Pwy sy'n erbyn? Leo Abse, Neil Kinnock, y Toriaid diweledigaeth, y 'National Front' a'u tebyg Ateb eu dadleuon CostuS? Lol botes maip. Y mae cost sefydlu'r Cynulliad yn Ilai na'r hyn a wariwyd ar faes parcio newydd Ty'r Cyffredin Y mae cost flynyddol ei redeg yn Ilai nac un geiniog y pen yr wythnos

Mwy 0 Iywodraeth? Celwydd. Golyga bod y Cyrff Enwebedig (tua 100 ohonynt), fel y Bwrdd D\~r, yn dod yn atebol i bobl Cymru.

Rhannu Prydain? Nonsens. Dawa mwy 0 lais i bob! Cymru a gwneud Ilywodraeth well ym Mhrydain medd y Prif Weinidog. Fe wna Datganoli leihau baich afresymol Ty'r Cyffredin medd Edward Heath. Peidiwch caeI eich twyllo gan ffigurau camarweiniol, ofnau, a ffug ffeithiau y gelynion gwrth-Gymreig. ER MWYN DYFODOL l'N PLANT Ymunwch gyda James Callaghan, Cledwyn Hughes, Yr Arglwydd Goronwy Roberts, Tom Ellis, Dafydd Wigley, Geraint Howells, Dafydd Elis Thomas, Emlyn Hooson, Syr Geraint Evans, Harry Secombe,Archesgob Cymru, Barry John, Dai Daviesetc. a phleidleisiwch "YDWYF" tros Gymru ar Fawrth 1af, 1979 Cyhoeddwyd gsn ymgyrch Gwynedd (ros y Cynul/lad

3 M-Y-GLO

MERCHED Y WAWR - Er gwaethaf y YR UR DO - Bu 110 0 blant a chvf• gyda'r teulu am flynyddoedd, na'i tywydd mawr, cafwyd noson ddifyr aillion vr Urdd yn Theatr Gwynedd chyfeillion a'j chymdogion cynnar, yng nghwmni Mrs Awenna Jones, nos Fercher, lonewr 3 vn gweld y pobl y meddyliai y bvd ohonvnt, Bontnewydd yn trefnu Dawnsio pantomelm Ell Bab!' 'Roedd pawb Cofiwn ei balchder pan wahoddwvd hi Gwerin. Gwestai y te oedd Mrs. C. wedi mwynhau eu hunain yn arw. i Iywyddu cyngerdd yn Ysgol Bryn· Roberts, Penrhos e Miss K. ~v1orris. GWAELEOD - Drwg lawn gan blant retail, Llanrug, er budd cae chwarae Enillwyd y raffl gan Mrs Helen Bebb. a phobl y pentref oedd clywed em Cwrn-v-qlo. Cynhellr cinio GWyI Ddewi yng waelecld Mrs Lena Thomas, 9 Cramlyn Ceift ai chofio yng Nghymru fel y ngwesty'r Victoria, Llanberis Mawrth dynes Lllipop yr YSgol. Mae'n dda ferch gyntaf i ennill Coron yr Eistedd· 14. Derbynnir yr enwau ynghyd a gennym ddeall fod Mrs Thomas yn fod Genedlaethol; ymfalchiwn ninnau blaendal 0 £2 yn y cyfarfod nesaf gwelle yn araf yn Ysbyty Bryn Seiont. yn ei champ, ond mae amryw yn aros Chwefror 14. a'i cofia yn bennaf fel ffrlnd a CYDYMDEIMLO - Mae'r mls wedi EISTEDDFO~ CAERNARFON chymeriad diddorol a dirodres. bod yn un 0 golledion trwm i'r pentref Enillwyr y Clwb 100 am y mis oedd: Bu'r angladd ym mynwent Llenrug er gyda nifer 0 farwolaethau. 1) Mr leuan Williams, Llain yr Ardd - lonawr 20, a charem estyn ein cyd· Dydd lau, lonawr 4 yn 94 oed bu £20; 2) Mr Edward Jones, 7 y Dop, ymdeimlad dyfnaf a'j phriod a'i moo farw Mrs Maggie Jones, 1 Penrhos. Tregarth - £10; 3) Mr Peter Bryfdir PRIOOAS - Ar Ragfyr 23, priodwyd a'r teulu. Mrs Jones oedd y person hynaf yn y Jones, Bwlch y Gwynt - £5; a Mr Miss Blodwen Williams, merch hynaf Seiriol Owen, Crud yr Awel - £5. MEACHEO Y WAWA - Nos Fercher, pentref. Mr a Mrs Idwal Williams, Elid,r View, lonewr 17 cyfarfu'r gangen leol vn yr Dydd Sui, lonewr 7 bu farw Mr Erbyn hyn mae'r pwyllgor lIeol wedi a Mr Cairiog Davies, mab hynaf Mr a cyfrannu £1,616 tuag at y nod 0 ysgol gynradd, gyda'r lIywydd, Mrs Caradog Evans, Parctau Rhos, Llen• Mrs E. Davies, y Ffiniau, Penycae, £2,250. Lowri Prys Williams yn y gadalr. ddeiniolen. Rhosllannerchrugog. Y forwyn oedd Y Parchediq Huw John Hughes oedd Dydd Mercher, lonewr 10 bu farw GWEU SGWARIAU - Er cvstat yr Miss Eirian Williams, chwaer y briod• y gWr gwadd, ac er gwaetha'r tywydd Mr William Williams, 31 Bro Rhos. ymateb i'r ymgyrch codi arian drwy ferch, a'r gwas oedd Mr John Wyn gerwin, a'r ffaith fod cvrnalnt yn Dydd Llun, lonawr 8 yn 67 oed bu weu sgwariau nid oes dlgon 0 sgwariau Roberts. cwyno, eafwyd cynulliad pur dda. farw Mr Hugh Williams, 4 Cremlyn. i wneud blanced. Tybed a fyddai pobl Gweithia'r priodfab gyda Bwrdd Rhoddodd Mr Hughes ddarlith wych Dydd Gwener, lanewr 19 bu farw Mr y pentref yn fodlon gweu 'chwaneg 0 March nata Llaeth, Marchwiel, a a difyr ar Ann Griffith yr Emynyddes Blodwen gyda Chyngor Bwrdeisdref John Barlow, 40 Bro Rhos. sgwariau yn eu cartrefi a'u rhoi i Mrs o Odolwar Fach, a'i chefndir teuluol. Mae'n cydymdeimlad Ilwyraf a'r Mair Price. fel y gellir gwneud planced Wrecsam Maelor, a byddant vn DloIchwyd iddo gan y lIywydd, ae cartrefu yn Joh nstown, ger Wrecsam. teuluoedd yn au profedigaeth. go nobl. eiliwyd gan Mrs Margaret Williams, Gabeithio ns weiir mis mor greulan yn Oymunwn bob bendith i'r par ifanc. Nant Forgan. hir eto. GYRFA CHWIST - Nos lau, Chwefror Carai Blodwen a Ceiriog ddiolch yn Y gwestwragadd te oedd Mrs Lowri 15 am 7.30 fe gynhelir Gyrfa Chwlst gynnes i bawb am yr anrhegion a'r YGYMDEITHAS LENYODOL - Nos Prys Williams a Mrs Iris Rowlands; hwy yn yr Ysgol, gyda'r elw yn mynd at yr dymuniadau de. lau, lonawr 11 cynhallwyd Cyfarfod Eisteddfod.Gobeithio y celr noson hefyd roddodd y wobr y mis. Gweddi dan nawdd y Gymdelthas Iwyddiannus. CANU CAROLAU - Heriodd criw 0 Trefnwyd i fynd i Gaernarfon y mis Lenyddol yng nghapel Saran. bobl ifanc erwinder yr hin i fynd I ganu nesaf ar wahodd,ad y Bwrdd CLWB Y RHOS - Nos Wener, Nos lau, lonewr 25 cafwyd noson carolau 0 amgylch y pentrsf. Gwnaed Marchnata Llaeth. Chwefror 16 bydd aelodau Clwb y ddifyr 0 Godl Cwestiwn yn Festri elw 0 £16, a chyflwynwyd yr arian i Treulir cyfarlod sr Chwefror 21 i Rhos a'u gwragedd yn gwledda yng Cysegr. Ar y panel 'roedd Mrs W.R. Bias Pen Gwaith. wneud trefn,adau ar gyfer dathlu GWyI Williams, y Felinheli, Mrs Williams, Ngwesty'r Stables, Llanwnda. Ddewi ym mis Mawrth, pryd y CLWB IEUENCTID - Bu rhal 0 Llanddona; Canon Alun Jones, Llan· Y CARNIFAL - Mae trefniadau'r aelodau ieuengaf y Clwb yn cymryd disgwylir aelodau 0 gangen Pontllyfni beris a Mr Frank Rhys Jones, Tregarth. Carn,fal yn mynd ymlaen yn fodd• rhan mewn gornest b~l-droed 'pump i'nplith. haol iawn. Eisoes penderfynwyd GENEDIGAETHAU - bob ochr' ym Mangor yn ddiweddar. GWASANAETHAU'R NAOOLIG - Llongyfarchiadau i Mr a Mrs Druce cynnal y Carnifal yn ystod wythnos Mwynhawyd y noson yn fawr .Cafwyd Bu gwasanaeth Naw Llith a Charol yn olaf Mehefin. Oechreuir yr wythnos Eryri ar enedigaeth mab bychan, Eurig, gemau da, nas colli 2-0 yn y rownd Eglwys Sant Gabriel sr y nos Sui 0 gyda Chymanfa Ganu ar y nos Sui, a brewd i Hedd. 9yn-derfynol. flaen y Nadolig. Plant yr Ysgol Sui, gorffennir gyda Charnifal a Dawns ar y eu hathrawon ac aelodau o'r LLONGYFARCHIADAU - i Emyr nos Sadwrn. Yn ystod yr wythnos fa Y CARNI FAL- Ovmuna Pwyllgor y 9ynulleidfa oedd y darllenwyr 8 Roberts, Penrhos Villa ar gael ei ben· Carnifal gyhoeddl mal o'r 1-7 0 geir disgo i', plant, Noson Lawen, chanwyd carolau 9an blant yr Ysgol blwydd yn 21 oed, a Peter Jones, 2 Orffennaf y cynhel ir V carnifal aleni. Helfa Drysor, Cystadlaethau pel-droed, Sui. Trefnwyd y gwasanaeth gan Mr. Cramlyn ar gael ai ban-blwydd yn 18 Ceir mwy 0 fanylion maes 0 law. chwaraeon a Beetle Drive. J.E. Watkins ac athrawon yr Ysgol SuI. oed ar lonawr 4. Dymuniadau gorau Bydd y pwyllgor nesaf yn y Neuadd GWERTHFAWROGIAD - Oymuna Arweiniwyd V gwasanaeth gan y hafyd i Dylan Williams, 9 Bro Ahas nos Wener, Chwefror 23. Mr Gwilym Evans, Terrace, ddiolch i'r RheithQr a't organydd oedd Judith a fydd yn 21 ar Chwafror 14. teulu, cymdogion a ffrindiau, am y Orritt. Y Rheithor a weinydds,'r ca,.diau a'r anrhegion a dderbyniodd Offeren fora'r Nadolig a daeth dros y Nadolig, ac yn vstod ai arhosiad cynulleidfa dda at ei gilydd. Yr yn ysbyty Gallt·y-5il, Ololch hefyd i'r organydd oedd Miss C. Hughes. Am GARMON gweinyddasau am eu caredigrwydd hanner ffI/IIr wedi un ar ddeg Nos Calan drwy'r amser. bu gwasanaeth Gwylno$ 0 dan CYDYMDEIMLIR - a Mrs B. Roberts, Pritchard, Bryn Oerwen (chwaer·yng· Bellach mae Mr Evans wedi symud i arweiniad y Rheithor. Yr orgenydd y Groeslon, Caernarfon (Arwel gynt) ar nghyfralth) . Bias Pen Gwaith, lIa bydd yn cartrefu oedd Miss C. Hughes. farwolaeth sydyn el gWr, Mr. A. dros dro. TE PAATI'A PLANT - Cynhaliwyd Roberts; hefyd cydymdeimlir Mr J. EISTEDDFOD '79 - Fel a drefnwyd a YN GWELLA - Balch iawn oeddym 0 te part;'r plant yn yr Ysgol Gynradd, Williams, Bryn Rhyd (brawd). rai misoedd yn dl cynhelir noson 0 ddeall fod Mrs Olwen Hughes, ar nos Fercher eynta'r flwyddyn. Yr Collodd Mrs J. Jones, a Miss M. Gaws a GWln trwv garedigrwydd Mr a Alexandra, yn gwella wedi ei gwaafedd oedd y trefniadau yo lIaw yr sthrewon Pritchard, 9 Tref Eilian, y Waunfawr Mrs Davies, yng Nghastell Cidwm ar diwedder. Ein cofion atach Mrs (Graianfryn gynt) au chwaer. Cyd· Chwefror 6 i ddechrau am 7.30. Croeso a chynorthwywyd hwy gan famau'r Hughes, a I1wyr wellhed fo i chwi. ymdelmllr a hwythau hefyd a Mrs C. cyn nes i bawb plant. Rhannwyd rhoddion ar ddiwedd 08 gweld amryw eraill sydd wedi bod y part; a bu i bawb fwynhau eu hunain yn cwyno, yn 01 yn ain plith unwaith yn fawr ,awn. eto. PARTI AELOOAU UNDEB Y CYDYMDEIMLWN - a'r rhai canlynof MAMAU - Aeth aelodau Undeb y yn au profedigaeth: Miss EIizabeth Mamau a'u cyfeillion I Bias Tan Davies, Noddfa - colli chwaer. Dinas i fwynhau eu parti Nadol,g. Gwes a arn Mr Ifor Parry, 16 Oolafon, coli i Er bod y tywydd yn erwin daeth chwaer. nifer fawr 0 aelodau i fwynhau eu MARW DI LYS CADWALAOR - Gyda hunain. Ty Perchennog thr'stwch y clywsom ni yn y Cwm am MARW PRIFARDO - Yn Ysbyty Llanberis farwolaeth Mrs Scheltinga neu Dilys Mon ac Arfon, Bangor bu farw'r Rhydd· Aneuryn Cadwaladr, fel y'i hadnabyddid gan Prifardd Oilys Cadwaladr. Bu yn byw Feddiant FFON . LLANBERIS 277 Jones bawb. Yn enedlgol o'r Ffor, daeth ei ym Mrynrefail am rai blynyddoedd rhieni i gaciw siop i Benllyn pan oedd ac wedi hynny bu yn brifathrawes hi'n eneth fach, a bu'n ddisgybl yn mewn gwahanol ysgolion yng MAN OELFRYOOL I BARTl PRIOOAS ysgol y Cwm, ac wedyn yn hen ysgol Ngwynedd. Oilys Cadwaladr oedd NEU GINIO BL YNYOOOL Sir Brynrefail. Teimlwn felly fod prifathrawes olaf Ynys Enlli ac iddi hi gennym beth hawl i'w chyfrif yn un Y daeth yr anrhydedd 0 fod y ferch ohonom, a lie geilid cael man mwy gyntaf lenni" Coron yr Eisteddfod delfrydol na Phenllyn i ysgogi Genedleethol. Deeth yr anrhydedd Hefyd dychymyg bardd. hwn j'w rhan yn 1953 yn Eistedd· u'" r '.t' Bu'n trigo mewn lIawer man yn fod y Rhyl. Claddwyd ei gweddill ion CANOLFAN DRECIQ . \ vstod ei hoes, ond ni chollodd ym mynwent Llanrug a'r Rheithor Holwch am ein gysylltiad tr fro, a hoffa! ddychwelyd a wasanaethai yn yr Eglwys 8e ar Ian i'w chynefin pan ddeuai'r cytle. Nid y bedd. Estynnwn ein cydymdeimlad telerau rhesymol anghofiodd chwaith bobl fel Mrs Catrin a'i phriod Mr Leo Scheltinga ae a'i Jones, Glan Aber gynt, 8 fu'n gweithio mab. .. 0, MAE HI'N OERI

pn &y1 Pyehan, Arweinydd GIWp Tai Cymdeithas yr ll1th

"Mae tal hal yn Iladd pentreCi"- o gael eu prynu i'w defnyddio Cel tai datpniad digon emosiynol ond, yn haf yn unig, i'w llogi 8I gyfer anftodus, un gwir yn ardaloedd gwledig teuluoedd lleol digartref. Nid yw pob Cymru heddiw. Beth yw ty haf? Ty a Cyngor yn defnyddio r hawl hwn - brynwyd gan deulu 0 ben ( 0 Gymru ysgrifennwch at eich Cyngorleol chwi i neu Loegr) i'w ddefnyddio If gyfer ofyn beth y maent hwy'n ei wneud. gwyljau, hynny yw, ail dy i fyw Ond y mae'r cynghorau sydd eisoes ynddo am ar y mwyat tri mis o'r yn gwneud hyn, fel Cyngor Ceredigion flwyddyn yn unig. Am y gweddiU 0T a Chyngor Dwyfor, yn cael eu cyfyngu flwyddyn, mae yn wag, ae yn yr gan ddiffyg arian - arian sy'n cael ei enghrelfftiau gwaelaf, fel pentref y wadu iddynt gan y Swyddfa Gymreig. Rhyd, gel Penrhyndeudraeth, Ni all ond y Cynghorau bwyso'n Gwynedd, lie mae pob ty ond un yn y effeithiol ar y Swyddfa Gymreig i pentref yn dy hat, drwy gydol y gaeaf newid y sefyllfa hon, ae ni all ond Uu y mae'r pentref yn wag hefyd - IC yn o lythyrau oddi wrth bobl leol sy 'n NBnt Peris II Gwssg Gwynedd (cartref yr EcoJ dan blsnced wsn, lonawr 1979. farw. poeni am ddyfodol eu pentrefi eu Mewn llefydd felly. y mae effeithiau hysgogi iwneud hynny, 0,'ROEDDHI'N OERACH! lledaeniad tai haf yng Nghymru i'w Nid oes gan yr un Cyngor, fodd gweld yn amlwg, ond yrnron YIn mhob bynnag, yr haw I i yrnyrryd 0 gwbl a'r un 0 bentrefi a threfi bychain y Gymru tai sydd eisoes yn dai haf - na allant wledig heddiw, y mae tai haf yn wneud dim ond eu gadael yn wag am + ddylanwad dirustriol ar iaith a chym• dri chwarter o'r flwyddyn. Os ydym deithas, Y maent hefyd yn golygu fod am ennill yn 51 bentrefi fel y Rhyd yn nif'er 0 deuJuoedd lleol yn mynd yn bentrefi byw, yna mae'n rhaid wrth yr ddigartref - 4,000 ohonynt yng hawl i'r cynghorau brynu drwy Ngwynedd, tra mae 7,000 0 dai haf. orfodaeth y tai hyn i'w lJogi iboblleol Dyrna yw anghyfiawnder y sefyllfa - - rhaid mynnu bod un cartref gao teuluoedd 0 bell yn trigo mewn ail dy bawb cyn y caniateir ail gartref i rai. am Iai na thri mis y flwyddyn, tra mae Y ffordd y gallwn ni, y bobl sv'n teulu oedd lIeol heb eto allu bod yn byw yn y pentrefi sydd dan fygythiad, berchen eu cartref cyntaf. yn ddi• fynnu eu harbed, feUy yw sgrifennu gartref 12 mi~y flwyddyn ac yn am!, at y cynghorau yn mynnu yn gynta! eu tlwyddyn ar 01 blwyddyn. bod yn gwneud popeth a allant 0 fewn Nid yw gwrthwynebu lledaeniad tai y gyfraith bresenool. a'r arian sydd ar haf yn golygu nad ydynl yn barod i gael iddynt i brynu tai oddi ar y groesawu ymwelwyr. yn Gymry, farchnad, ac yn ail i sicrhau eu bod yn pwyso ar y S\vyddfa Gymreig i gael yr Saeson, neu unrhyw genedl arall, i 'onewr 1979 yn fis 06r - ond dim byd tebyg I BNf 1917. TrigO/Ion LIBnber yn fwynhau harddwch diamheuol (ymru. hawl cyfreithiol a'r arian angenrheidiol prof; bod Llyn Padarn wed/ mew/'n gorn. D/olch i Mrs K. Jones, Llsnberis a'r ond y mae eisoes wersyUoedd gwyliau, i ddelio yn wirioneddol effeithi01 l'r Parchedlg E.A. Owen, S,wmares am y Ilun. gwersylloedd carafanau, a g\vestai, broblem. sydd yo rhoi gwaith iboblleol ar yr un Y n enwedig os ydych yn ddigartref pryd ag y maent yo darparu llety eich hunain, mynnwch fod y Cyngor a The Willows, Gorffwysfa, digonol i ymwelwyr. Fe! y mae hi ar etholwyd gennyeh yn sicrhau carteef 9 Bryn Hyfryd, 240 Greystones Road, hyn 0 bryd. yr ydym yn rhoi hawliau eyntaf i chwi yo hYlrach na cnaniatau Hendre Park, Eccleshall, trigoi1on dros dro 0 flaen hawl y bobl eich ardal droi'n ailgartrefi ierailJ. Caemarfon. Sheffield. leol i feddu ar eu cartref, un cartref, eu Cyfeiriad elch Cyngor Dosbarth lIeol Annwy/ Olygydd, AnnwylOlygydd, hunain yw. Beth am gystadleuaeth ~ ydych Carwn drwy gyfrwng Eco'r Beth allwn oi ei wneud? - Y mae gan Cyngor Dosbarth Arfon, y Cynghorau Dosbarth yr hawl ar hyn Swyddfeydd Cyngor, Caernarfon. yn cofio?' 'Rwyf yn cael Eco'r Wyddfa ddiolch 0 galon i r holl o bryd i brynu tai sydd yn mynd aT y Wyddfa 0 'r dechrau. Bydd gyfeillion a pherthnasau a fu mor farehnad agored, ac a fyddai'n debygol Gryffydd Pritchard 0 Frynrefail garedig ag ymweld am brawd, Mr yn gwneud yn sa!.' 0 gopi imi. Ac Gwilym Evans, 3 Terrace, LLYN PERIS,IONAWR 1979 mae'n braf cael hanes y fro a'r Cwm-y-g/o. tra yn ysbyty Gallt y cylch. Mae l!awer yn gyrru i'r Sil, Caemarfon. Hefyd y Roo gan ofyn am hanes rhywun. meddygon a r gweinyddesau am Petai i'r Eco wneud cystad• eu golal caredig. Bendith Duy.' to leuaeth allan 0 'rmater. leI y bydd arnoch oil. y bobol sydd yn darllen yr Eco yft Diolch 0 galon a dymuniadau troi yn dipyn 0 dditectif. gorau am FlwyddYll Newydd Dda 'Rwyf yn siwr y buasai yn help i bawb 0 ddarllenwyr Eco'r mawr a hefyd yn rhoi pleser Wyddfa. mawr. Yr eiddoch yn gywir, Yr eiddoch yn gywir, Nellie Maude Mullins, Mrs M.E. Pritchard. (Evans gynt) Clywch, C1ywch!- Gol.

CANOLFAN ASTUDIAETH PARe CENEDLAETHOL ERYRI G L J Dau gwrs Cymraeg ym mis Chwefror Monumental Works Chwefror 9-11 - GLYNDWR• EI HYNT YM MEIRION SNOWDONIA NATIONAL P Arolwg 0 fywyd ac amserau acwr mawr NRUG y Cymry

Chwefror 23-25 - ARCHEOLEG YN ERYRI Gwaith Coffaol 0 bob math Ymweld a safleoedd sydd yn cael eu cloddio ar hyn 0 bryd a mewn Ilechi a gwenithfaen gan thrafod cyfraniad pobl at archeoJeg yn eu bro grefftwyr Ileol Manylion pellach: Y Pennaeth, Plas Tan y Bwlch. Ff.ON Maentwrog, BLAENAU FFESTINIOG. Maentwrog 324 CAERNARFON 2898

5 nifar o'r plant Eli Babi i genu ar y mis nesaf, os DeS ddarllenwyr a IIwyfan. Efallai mal nhw fydd yn diddordeb m8llllO ymuno, brysiwch am cynnal y pantomeim y flwyddyn nosaf. un o'r ychydig leoedd sydd yn aroe ar Pwy a wyr. gael.

DATHLU PEN-8LWYOO vn 90 oed - Merched y Wswr nos Lun, Rhagfyr 18 ORAMA'R GENI - Uchafbwynt y PR IOOAS - Dydd Sadwrn, Rhagfyr 9 Fe ddathlodd Mr W.M. Hughes, Cafwyd noson ddifyr, gyda'r aelodau Nadolig yng nghapeli Oisgwylfa 8 yng nghapel Maes y Oref,Clwt-y.oont, Rh,wen ei ben-olwvdd yn 90 oed yn canu carolau, ac eltemsu gan Mrs Chefnywaun yn ddl-os oedc priodwyd Miss Frances D. Fraser ddydd Sadwrn, Rhagfyr 30, 1978. N. Hughes, Erw Fair. Mrs Gwladys perfformiad 0 'Awn hyd Fethlem' gan Jones, merch Mrs J. Fraser Jones a'r Cafodd amser difyr yng nghwmni ei Evans a'r parti adrodd. Yn vstod y blant vt Of alaeth, Perfformiwyd y diweddar Mr.G.J. Jones, Glan• deulu, a darbyniodd deisen yn rhodd noson dymunwyd vn dda i Mr John ddrama yn y ddau gapeI ar vr un dinorwig, Clwt-y.oont, a Mr Allan wedi ei gwneud yn arbennig gan ei Morris ar achlysur ei ymddeolied, a noson ac fe gafwyd cefnogaeth Stewart, mab Mr a Mrs A. Stewart, gyfnither, Mrs lorwarth Edwards chyflwynwyd rhodd feehan Iddo gan deilyvng ['r ddau berfformiad. Cafwyd Dundee, Yr Alban. GW8inyddwyd gan (Rhlwan 9ynt) a hefyd 83 0 gardiau a Miss Priscie Roberti, lIywydd cvntaf actio 0 ansawdd da iawn gan yr holl y Parch. Hugh Hughes, a'r organydd lIawer 0 anrhegion. Merched-Y-Wawr. Oarllenodd Mrs gymeriadau BC y mae pawb yn edrych oedd Mr Griffith, Cae'r Bvthod. Oymuna Mr Hughes ddiolch 1 bawb Helen Sutherland Iythyr oddi wrth y ymlaen am y 'Ooli9 nesat yn barodl Rhoddwyd y briodasferch j'w gwr gan am eu caredigrwydd tuag ato , lIywydd, Mrs Dilys Hughes yn Diolchir i bawb a fu'n hyfforddi'r ei brawd, Mr T .J. Fraser Jones. Y ymddiheuro am el habsenoldeb. plant; gofalwyr am y gwisgoedd; morvmon oedd MISS Delyth Pritchard Enillwyd y raffl gan Mrs Myfanwy cyfeilyddion; gofalwyr am y goleu· (ffrind), Miss Patricia Fraser Jones Jones, Pentre Helen. I ddiweddu'r adau ynghyd a'r ddau gynhyrchydd. (chwaer), Miss Sioned Fraser Jones a Miss Karen Fraser Williams (dwy ruth cyfarfod cafwyd tamaid ysgafn blasus NOSWYL NADOLIG - Cynhaltwyd y brtodferchl , Y gwas oedd Mr Philip wedi el drefnu gan y pwyllgor. Gwasanaeth 0 Garolau a Oarlleniadau Bailey a'r vstlvswvr Mr Allan Joss a LLONGYFARCH IADAU - i Elef! dan nawdd Cyngor Eglwysi Deiniolen yng nghapel Disgwylfa. Canwyd carol Mr S.C. Smith. 'Roedd y wledd briodas Owen, 29 Stryd Newydd am Iwyddo yng ngwesty Erw Fair, Llanberis gyda yn ei harholiad piano, Gradd 4 (Royal gan aelodau Clwb Elidir, Sefydliad y Merched, Clwb leuenctid, Band 80 yn bresennol. Bydd Mr a Mrs School of MUSICI. Mae Eleri yn cael ei Stewart yn byw yn Helensburgh, yr Deiniolen a hefyd Cor Plant yr Ardal. hyfforddi gan Miss Williams, Summer Alban. Mae Mr Stewart yn gweithio ar Hill, Llanberis. Hwn oedd y tro cyntaf j'r Cor ganu'n gyhoddU$ ac fe wnaethant gyfrif da HMS Sparton yn Barrow~n-Furness, a Mrs Stewart yn SCTT, HMS Neptune, CYOYMOEIMLAD - Y mae amryw ohonynt eu hunaln. Oarllenwyd rhan o deuluoedd y peotref wedi colli o'r Ysgrythur gan aelodau Eglwysi yr Alban. anwyliaid yn ystod y mis diwethaf. Ebeneser, Tabernacl, Cefnywaun, Cydymdeimlwn yn fawr a hwy 011 yn Libanus a Disgwylfa, a hefyd y Clwb eu hirseth. Snweer tra chafwyd adroddiad gan OIOLCHIADAU - Oymuna Dylan Ferched y Wawr. Yn cynorthwyo Wyn Williams. TV Capel, Cefn-y-waun hefyd yr oedd aelodau Ambiwlans ddioleh i bawb am y [Iu cardrau ac St. loan, y Girl Guides a'r Brownies. anrheglon a dderbynlodd tra bu yn cael Ymunodd y gynulleidfa i genu nifer triniaeth yn ysbyty Alder Hey. Lerpwl. o garolau 1 gyfeiliant Organ a'r Band. Darlun 0 Mr a Mrs W.M. Hughes, Dymuns'r Cyngor Eglwysi ddioleh i Rhiwen ar eu hymweliad a'r RAF yn y DYMUNIAOAU - am adferlad IIwyr a bawb a gymerodd ran ac a gyfrannodd Fali yn ddiweddar. buan i holl bentrefwyr Deiniolen a i wneud y gwasanaeth yn un Chlwt-y-bont sydd wedi bod yn wael bendithiol. MARWOLAETH - Bu farw Mr Robert yn ddiweddar, rhal mewn ysbytai ae ,. APEL GWAUN GYNFI Cynhaliwyd J. Davies, 33 Hafod Oleu yn sydyn fore erail! yn gaeth i'w cartrefi. cyfarfod o'r Pwytlgor Apel nos Fercher lau, lonawr 4 ym Mhlas Maesincla, BL YCHAU CENHAOOL - Yr oedd lonawr 17 pan oedd Mr W Pierce Caernarlon.'Roedd yn gerddor da ac cyfanswm yr arian a gasglwyd gan Rowlands a Mr 1010 Llewelyn, yn aelod 0 amryw 0 gorau meibion yn blant ac aelodau Eglwys Oisgwylfa vo Cadeirydd ae Ysgrifennydd y Pwyllgor ystod ei oes. Bu hefyd yn aelad ystod 1978 bron i £3 yn fwy na'r Cyllid yn bresannol ar wahoddiad y ffyddlon 0 eglwys Disgwylfa ar hyd ei flwyddyn cynt. Casglwyd yn y oes. Bu'r angladd bnawn Mawrth, Pwyllgor A~I. dosbarthiadau fel a ganlvn: elwt·y· Adroddwyd y disgwylir y Parch lonawr 9. Cynhaliwyd gwasanaeth yng LLYFRAU bont: £2; Pentre Helen £340. nghapel Disgwylfa pryd y gwasanaeth· John Alun Roberts, Llanllechid gynt, I Terrace: £7.70; Pentra £7.75. Daeth trj lIyfr i law 0 wasg y Loffa. wyd gan y Parch. Trefor Lewis, ei gyflwyno ei ddarllth ddiddorol ar y Casglwyd gan y plant mewn blychau: Y GAMP LAWN - R. Geraltt Jones, weinidog, s'r Parch. S.H. Williams. testun 'Chwalu', yn Ysgol Gwaun Berwyn a Bryn Jones' £2; Dylan, Sian, Huw Llywelyn DaViesa Carwyn James. Cesarea, ei 9yn-weinidog, a Mr Emyr Gynfi am saith o'r gloch nos Ferther, Julie ac Emlyn Cole Jones' £3.96~; Y tfro gorau erioed i gynrychioli Pritchard wrth yr organ. Dymuna'r lonawr 31. Mae tocynneu eisoes ar Dilwyn ae Anwen Thorman Jones: Cymru? Dyma mae'r ffelthlau yn ei teulu ddiolch i bawb am eu caredig• werth a phwyslr am gefnogaeth i'r £2.85Y2; Nia a Gavin Saynor: £1.27. ddweud. Yn y Ityfr yma daw'r cyfan 0 rwydd a'u eydymdelmlad ae i Bias ddarlith arbennlg hon gan un 0 Eifiona a Gwenfair Williams. £3.40; wefr tymor Olaf y T1m Aur yn fyw Maesincla a'i feddyg, y Dr. Nora 'gymerladau' ein cenedl. Bethan Jonas: £1 .00; Elfed, De1vth, unwalth eto, hyd yn oed i drlgolion Marren. am eu gofal. Bydd y pentrefwyr yn falch 0 wybod Dew. a Ceri Williams £4.01 h; CerwVn, bod yr Apel bron a chyrraedd £1 ,500 ardal bel~roedaiddl Bydd galw am y PLAID CYMRU Cynhaliwyd Ceirion a Cemlyn Thomas: £1.77Y2; h.y . mwv na hanner y ffordd at lIyfr yma ymhen canrif eto 0 rygbi Pwyllgor 0 gangen Plaid Cymru a. Paul a Paula Pritchard: £4.75%; 9yrraedd y nod 0 £2,900) a dymuna'r Cymreig, a phwy a wyr, efallal mai lonawr 9. Penderfynwyd gofyn am Andrew a David Jones: 50c, Eurwyn. Pwyllgor ddstgan gwerthfawrogiad 0" rygbl fydd y gem fawr yn erdal yr gynrychiolaeth o'r gangen i 'Rali' Jean, Gwenda a Gareth Grindlev: gef nogaeth frwd a brofwyd hyd yma. Eco bryd hynnyl Felly archebwch y ymgyrch Gwynedd dros cynulliad' ym £3.34Y2; Raymond, Sharon, Malcolm a Gyda golwg ar chwyddo'r gronta lIyfr rwan. Pris: £1.65. Mangor ddydd Sadwrn, lonawr 13. Fel Neal Griffiths. £240%. Y cyfanswm gwahoddir y darllenwyr i nodi'r trefn· Y LLEWOD A'R TREN SGRECH gwerthfawrogiad 0 walth y cyn· oedd £52.20Y2. Diolchir am bob iadau canlynol. CHWEFROR 14: Y LLEWOO YN OIL YN Y SER ysgrifenyddes, Miss Jean Perc Jones, eyfraniad ac i bewb a fu 0 amgylch i Gyrfa Chwlst; MAWRTH 2: 'Brethyn Oafydd Parri. Siaen Cae, prynwyd eloc iddi am ei 98Sglu Cartref' (Cyngerdd 0 ddoniau lIeol, Sut mae'r dyn yn IIwyddo i gael gwasanaeth yn ystod y talr blynedd. rhagor 0 fanlynion maes 0 law); amser wn I ddim - ond nld yw cefn• PANTOMEIM - Ar y trydydd 0 Bu rheid gohirio'r cyfarfod dan ofal MAWRTH 23: Oisgo i'r plant ieuengaf ogwyr y Llewod yn gorfod disgwyl yn lonawr aeth B5 0 blent a rhieni capeli Mrs Mary Vaughan Jones yn Ysgol Gwnaed elw sylweddol o'r 'Clwb 200' hir cyn cael stori newydd mewn print. Cefnywaun a Disgwylfa i weld V Gwaun Gynfi ar lonewr 10 oherwydd Pantomeim Eli Babi yn Theatr y lIynedd, ac mewn ymateb i'r gl)fyn Prynwch nhw'n sydyn blant cyn I ,ff Yf argyfwng olew. Gwynedd. Mwynhaodd pawb ei hun yn lIeol parheir efo'r 'Clwb' am y chwe 19 a 20 ymddangos Pris' 85e yr un. MERCHEO Y WAWR - Cyfarfu ardderchog yn enwedig pan helpodd • • LLI

,.. FFON : LLANBERIS 232

BARA FFRES - TEISENNAU BLASUS I (Rydym yn arbenlgo mewn relsennau Priodas) I *** DOSBARTHWN BOB llUN, MERCHER A GWENER YN NEINIOLEN, DINOAWIG. FACHWEN

Llun _vplant bach yn mwynhau parti Nadolig Ysgol Feithrin. Deiniolen

6 ysgrifennydd: Mr Cledwyn Jonas; a dlsgybllon Vagal Brynrefell am IU Trysorydd: Mr Arton Phillips; 11- rhodd cared!g I'r clwb. drysorydd: Mr William Roberts. CRONFA'R STEOOFOO - Dymune'r SwYddogion Cvhoeddusrwvdd: Mr pwyllgor ddlolch yn gvnn.. lawn I Alwyn Thomas 8 Mrs Sian- Thomat. Gwmnl Rhellffordd Llyn Llanberl. am Pasiwyd I rol £100 0 arlan Carnifal au cvfranlad ha81 0 £100 ec hlfyd I L.LONGYFARCHIADAU - I Arwyn farw yn Ysbyty Gallt-y-Sil yn 78 oed. '78 i Bwyllgor y Ganolfan at brynu bwytlgor yr Ysgol Felthrin am IU 8 Dllys Roberts, ,Arlys', 6 Stryd y 'Roedd yn gymerlad donlol a difyr I oadelriau newydd I'r Ganolfan, a'r cytranlad hwythau 0 £10, Mal'r Ffynnon ar enedigaetl'l eu march facl'l, fad yn ei gwmni. Bu'n byw yn gweddill i'w rhol yng nghronfa'r rhain yn symbyliad i'r pwytlgor III" Meinlr Angharad. Llundain am ral blynyddoedd ond yn Carnifal tuag at wella'r Ganolfan. ddechrau blwyddyn fel hyn. Hefyd I Tony 8 Janet Pepper, 11 01 y daeth I'r hen gynefin i ddlweddu al Bydd Wythnos Garnifal Llanberis Cynhellr Bingo vn y Ganolfan no. 1979013 hyd 21 oOrffennaf. Stryd Newton, ar enedigaeth eu merel'l oes. 'Roedd yn aelod ffyddlon 0 WenerI Chwefror 2 am 7,30. Nos fach, Sara. Eglwys St. Padsrn, a chynt pan yn y Wyn Thomas, Ysgritennydd. Wener, Mawrth 2 cynheUr noson 0 Nant 0 Eglwys St. PerIs. Helfa Chwilod (Beetle Drive). Croeso DIOLCH - Dymuna Mr a Mrs AMyn DIOLCH - Dymuna Mr Jack Devies cynnes i chwi yno. Hsfln Roberts, ddlotch 0 galon i PRIFATHRO NEWYDO - Dech• ddioleh am y caredigrwydd a Saif y gronfa ar hvn 0 bryd oddeutu bawb, yn deulu a chyfeillion am yr reuodd Mr John Huw Hughes, cvn• dderbyniodd gan ai berthnasau, £2,900. Hoffwn spelio ar I bawb sydd 1'1011 anrheglon a dymuntadau da 8 brifathro Penmachno ar el walth fel cymdogion a ftrlndiau yn ystod ai yn bwriadu cyfrannu ond sydd heb dderbyniwyd ar achlyaur genedigaeth prifathro Ysgol Dolbadarn. Dymunir salwch diweddar. wneud hyd yn hyn I rol eu cyfranlad eu merch, Meinlr Angharad. iddo bob IIwyddiant yn 8i weith ac MARWOLAETH - Yn frawychus 0 i'r canlynol: • estynnir croeso cvnnes iddo i'r ardal. DYWEDDIO - Dymuniadau de i sydyn ar ddydd M8wrth, lonawr 23 yn '~rs Siln Thomas, Foelas; Mrs Bet Elinor, merch Mr a Mrs E.A. Pritchard, PRIODAS - Yn EglwY5 Gwenfaen, Ysbyty Mon ac Arton, Bangor, bu farw Roberts, Rock Terrace; MI' Gwynfor 38 Maes Padsrn er at dyweddisd ~ Rhoscolyn, er Sadwrn, Rhagfyr 2 Mr Huw Buck, Mass Derlwyn. Williams; Mrs EnfYI Parry, Noddfa; Mrs Estynnir cydymdeimlad dwysaf j'w Myrddin, mab Mrs M. Jones, Greuor priodwyd Myfyr, mab Mr Hugh lola Sellars 8 MI.s Jane Morris. Mae'r Villa, Brynrefail. Roberts, Stryd y Ffynnon ae Elerj, briod, Mrs Mary BUck. casglyddlon eralll wedl bod 0 amgylch Hefyd, ein dymuniadau gorau i merch Mrs N.G. Roberts, Four Mile DIOLCH - Dymuna Mr a Mrs Batten, gweddill y pentref yn barod. Bridge. Maureen, merch Mr a Mrs J. Guy a Ma8S Padarn ddlolch I bawb am eu AnfonWYd tlythyr apil I bob mudlad Raymond, mab Mr a Mrs T.J. Dymunlr iddynt flynyddoedd lawer cardlau e'u cvdymdelmtad 8r achtysur a chspel yn yr erdal a mawr hyderwn y o hapusrwydd. Roberts ar au dyweddiSd yn trllt marwolaeth chwaer Mrs Batten. byddant 'In gaHu ein cynorthwyo i ddiweddar. 9yrraedd y nod yn ystocf y misoedd l,;LIRIO'R EIRA - Dymuna trlgolion CLWB METHEOIG ERYRI - Gohir• n8$atyms. PENODIAD - Da yw elywed am blant Mlnafon ddiolch i Mr Michael Pritchard wyd 'I elwb am fis lonawr oherwydd yr ardal yn IIwyddo, ae un o'r rhelni Cynhellr y pwyllgor neasf nOli am ddod allan i glirio'r eira. Dim byd y tywydd garw, ond gobeithlr all• Fawrth, Chwefror 6 am 8 o'r gloch yn yw Val Lambrecht, mab hynaf Mr a yn arbennlg yn hynna medde chi. Ond ddechrau ar Chwefror 5. Mrs Lambrecht, Dol Elldir. Penod• Festrl Gorffwysfa. mae Mr Pritchard yn 86 oed. Hoffem ddiolch i brifathro, athrawon wyd ef yn brifathro Ysgol Limetree, Sale, Sir Gaer. Dymunir iddo bob SEFYDLIAD Y MERCHED - Mrs Y GWASANAETH NAOOllG IIwyddiant. Non Evans fu'n dangos sut i addurno GARTRE - Nadollg hapus 'roedd hi cacen Nadollg i aelodau'r Sefydliad y ar aelwyd 42, MaesPadarn, pan ddaeth Mis hwn. Cafwyd noson effelthiol Heather a'i mab bychan, Simon adref iawn. o'r Almaen i dreullo'r gwyliau gyda'j O'R YSBYTY - Croeso adre i Mrs rhieni. Mae ei gwr yn gwasanaethu Janet Davies, Snowdon Garage, ae i gyda'r Llu Arfog. Miss Gwyneth Rees Jones,'Rallt NYRSIO - Llongyfarchiadau calonnog Goch. lawn i Jane Owan, 50 Dol Elldir sr ai IIwyddiant yn ei harholiadau nyrsio. GWASANAETH NADOLIG - Nos Sui, Rhagfyr 24 eynhaliwvd Gwas• CASGLIAD DA - Trefnwyd y anaeth Nadol ig yng Nghapel Casgliad POppy, y Lleng Brydeinig gan Gorffwysfa gan bfant 1'1011 gapefl'r y Cynghorydd Trefor Wyn Williams, pentref. Glan Paris, a chafwyd y cyfanswm 'Roedd y gwasanaeth wedi ei rannu'n arddarchog 0 £157.96. Diolch iddo ae dair rhan - y Cartref, yr Ysgol, a'r i'r casglyddion am au gwaith eithriadol. Capel. COLLI'R FRWYDR - Hen fisoedd Tretnwyd y noson gan y Parch. cas, oer a gerwin yw Rhagfyr hyd fis Marcus Robinson, 9yda Mrs Ann Mawrth, a dyma'r misoedd y bydd Y Pritchard wrth y piano. Cymerwyd claifion yn eu hofni, ae yn brwydro yn man gan: galetach i geisio gweld y gwanwyn. Marc, Cai, Justin, Llion, Jackie, Dylan, Ond colfi'r frwydr a wnaeth rhai o'n Palll, Dalyth, Einit, Neil, Trystan, YMDRECH FFATRI GWNEUD DILLAD cyfeillion a mawr fydd ein hiraath e'n JUlie, Christine, Nicola, Euron. Eilian, cot amdanynt. Geraint, Darryl,Simon, Annette, LLANBERIS AT 'OFFER Y GALON' THOMAS eVANS, 'C8ledfryn' - yr Keith, Dylan, Mark, Potula, Melanie, Cyflwynwyd siec am £450 gan waith Ilaw a choginio j'w gwerthu, hynaf o'r blaenorlaid yn Nant Padarn, Einir, Catrin, Gillian, Ian, Ann, lona, fu farw yn sydyn ar 01 cystudd hir. Ei Bethan, Rhiannon, Mennai. Bethan, Mr Barry Chesworth, rheofwr a hyn yn ystod yr 8wr ginio. holl fyd oedd gofalu am ei briod Rhlan a Wendy. cwmni Glyn Protective Clothing, Hefyd yr oeddynt yn rhoi o'u annwyl a chyfrannu ei holl sllu ymhob Llanberis ar ran y merched i Mr gwirfodd at rafflau, yr oedd hyn agwedd "r achos yn yr eglwys. Bu'n Gwynfor Williams 0 Wasanaeth yn dod Ilawer iawn 0 arian i ffyddlon hyd y diwedd, ac erys a coiled sr 81 51. Ambiwlans Adran Gwynedd, tuag mewn. IFOR MORRIS - vntau'ond 63 oed. a at 'Offer y Galan'. Mae', holl 150 0 aelodau'r fu farvv yn Yf ysbyty. Bechgen tawel 8 Gwnaeth y merched ymdrech ffatri wedi gwneud gwaith da at dymunol iawn, a ddiaddefodd ei tawr iawn i godi y swm yma trwy yr achos yma ac y maent yn salwch yn wrol a di-rwgnach am haeddu pob diolch. flynyddoedd lawer. wneud gwerthiant 0 wahan01 Gafalwyd amdano yn dyner iawn gan ei briod, Nell ie Morris, a chyd• STORFA ymdeimlwn a hi a'r teulu, ei frodyr a'i E.&E.M. chwiorydd, yr wyrion a'i wyresau. "BOB OWEN" - dyma fel yr ad· nabyddir af gan yr ardalwyr, nld fel GREEN Robert Owen, Dol Eilian.'Roedd yn un o'r bechgyn mwyaf addfwyn a chymwYnasgar a welodd Llanberis erioed. Eglwyswr mawr; aelad ffyddlon am flynyddaedd 0 Seindorf Llanberis, .& cefnogwr y Lleng Brydeinig, a chyn• • aelod o'r R.W. Fusilier$, Gweithiodd YO y cowarel am amser TE PARTI - Dyma rai 0 blant yr maith, a gadawodd yr han chwarel el Ysgol Feithrin yn cael hwyl heto Sicn ehraith arno fel ar lawer. Bu'n wael Corn yn eu te parti Nadol ig. A SWYDDFA'R POST iaINn droeon, ond byddai yn cael Sgwar rhyw wellhad sydyn ond am tyr amser CARNiFAL LLANBERIS - Cyn• - ae mor ddiolchgar yr oedd 0 9ael haliwyd Cyfarfod Cytfredinol Blyn• Llanrug PENfSARWAUN gweUa petai ond am ysbaid. Yn y yddol Carnifal Llanberis ar nas lau diwedd coli odd ynt8u y frwydr a bu lonawr 11 yn y Ganolfan Gym• Caernarfon 2790 farw yn yr ysbyty ym Mangor. Cyd• deithasol. Perchnogion newydd, Ff&n: PADARN 272 Dewiswyd y canlynol yn swydd• ymdaimlir a'i weddw a'r teulu all. NWYDDAU GROSER oglon am 1979: Csdeirydd: Mr Ken ond gwasanaeth a chroeso WILLIAM WILLIAMS - fel Wil FFRWVTHAU A LLYSIAU Bach Ty'n Ffynnon yr adwaenwyd y Jones; ISiiadeirydd: Mr Lal Jones; cystal a9 erioed ! • Cynghorydd William Williams, a fu Ysgrifennydd: Mr AlwYn Thomasi Is- 7 Saesneg. Yr oedd hynny yn selior ffaith mai boneddigion oeddynt. gan Mary lloyd Williams, B.E.M. Cerddent yo brysur a heinyf. Yn YOEDDA' agos i grib y Wyddfa y mae math o ogof fach a dywedir mai o 'i iniau'r Gorffennol mewn hi y tardd y dwfr puraf, croewaf, ac oeraf sydd i'w gael yn Ewrop. Cawsant yfed o'r dwfr ANERCHIAD GWYL DEWI 1900 hwnnw wedi ei gymysgu a'r hyn oedd yn y poteli. Yna eisteddodd y "guides" ar CEF AIS gopi 0 anerchiad GWyI Dewi gan Miss Buddug Uwywen ddarn 0 graig a safai y ddau fardd Williams, Bro Dawel, Uanrug a chaniatad i'w chyhoeddi yn Eco'r ychydig or neilldu i wylied Wyddfa. Ei thad, y diweddar Mr Hugh Pierce Williams, Tyddyn arwyddion y wawr. Dyma un o'r Rhyddallt, LJanrug a roddodd yr Anerchiad pan oedd y teulu yn byw 'guides' yn dweud, "Fuost ti yn ym Mhontypridd, De Cymru. tywys dau foneddwr yr un fath a Gwnaeth H.P. Williams ystyried ai yn foneddwr na rhain erioed?" Atebodd y 11all, wasanaeth gwerthfawr yn ardal thywysog, na brenin, nac i un• "Naddo erioed, fach'an." Llanrug wedi dwad yn 01 yma i rhyw urddas ac awdurdod mewn "Pwy glywodd s8n am gael fyw 0 Bontypridd. Dysgai blant a Gwlad na Eglwys. swper yn yr Hotel cyn cychwyn phobl i adrodd, canu ac actio Ac er fod diwygiad amlwg i'w o'r blaen? A phwy 0 honom ni mewn dramau ac mewn amrywiol ganfod yn y cyfeiriad yma yn y gafodd siir 0 frandi byddigions ffyrdd eraill bu'n gymwynaswr dyddiau hyn, mae rhai ohonoch cyn hyn. Dyma'r ddau wr parod bob amser. Y mae'r chwi yn cofio yr amser pan oedd bonheddig pena welsom erioed." Anerchiad hon mor bwrpasol cael ei adwaen fel Cymro yn an• Cychwynwyd eto yr ychydig heddiw ag ydoedd bron bed war fantais i ddyn a fynai fyned oddi latheni i,w dringo i gyrraedd ugain mlynedd yn 01. Diolch yn cartref i geisio gwella ei hun. Vr eopa'r Wyddfa. Vr oedd anian fel fawr iawn i Miss Buddug Ll. amser hynny yr oedd medru pe wedi gorchymyn boreuddydd Williams am ei chadw mor ofalus Oymraeg yn gymaint 0 bechod fel braf 0 bwrpas i foddio y Beirdd. a'i chyflwyno i ninnau. ag i anghymwyso ymgeisydd am Gwelent yr haul yn ymolwyno i Mr Cadeirydd a chydwladgar• swydd, neu ryw Ie gwell yn ei fyny fel planed 0 dan a'r wyr, A mi'n ddyn ieuangc, ac yn wlad ei hun. Byddai raid ir Cymro disgleirdeb a '1" ysplandra, y ddieithryn, yr wyf yn teimlo nas ddysgu siarad ei iaith mewn rhyw mawredd a'r gogoniant trwy yr gallaf draethu digon fy niolch• s~ Seisnig, neu goeg-Seisnig, neu holl eangder gweladwy, yn ormod Dafydd lwan Rosalind Ow garwch am yr anrhydedd a Ddic-Sion-Dafyddol, yn awr enid i deirnladau Talhaiarn. Dyehafodd Maureen Rbys (Lloy estynwyd i mi trwy fy newis i oes gormod 0 wir yn hynyna hyd ei ddwylaw i fyny a chan anghofio Elwyn Jones, (Hogia'r Wyddfa) gynyg y Llwnc-destyn. oll-bwysig i yn nod yn ein plith ni y foment y Saesneg oedd wedi ei ni yma heno , ac i Gymry gwlad• hon? ddefnyddio eyn hynny, Na 'doedd 0 ddim yn anod garoI, gyda'n cyfeillion 0 genhed• Mae yo ddiameu gennyf fod rhai gwaeddodd a lief uchel, "Y Brenin Ond choeliech chi byth, med loedd ereill, trwy yr holl fyd ohonoch yn cofio ac nas Mawr Dyma olygfa yliodd rhai fod Gwyn Erfyl, Ell gwareiddiedig nid amgen ein byth• anghofiwch ychwaith yr effaith a ogoneddus.' , Llwyd a Gweinidog Llanrug yno gofiadwy Dewi Santo arferai Llew Llwyfo gael pan Ac ar hyny methodd un"guide" Hyd yn nod pe buasai amser yn fyddai yn ei hwyliau goreu yn ymatal mag tOITi allan mewn Pwy oedd yn iawn? Cannoed caniatau; a fy ngwybodaeth innau adrodd hanesyn am y diweddar haner gwallgofrwydd Yr ateb cywir i ddod o'r het? yn fy ngalluogi i siarad defnydd fardd Talhaiarn ac yntau wedi "Shon - nid byddigions ond Eiddo Mrs CLARA ROBERT cyfrolau ar arwr ein Gwyl Gen• dringo i ben y Wyddfa, er mwyn Cymry ydi y rhain ," ANFIELO, STRYD PAW edJaethol, yr wyf yn ymwybod bod yn dystion 0 weled gogoniant Ond gallwn longyfarch ein LLANBERIS. Llongyfarchiad, mai ofer f)rddai eeisio hynny, gan Codiad yr Haw 0 gopa'r Wyddfa. gilydd ar y profion eglur a geir fod Mrs Roberts, mae'r £5 ar fod pob un yn y cwmni hwn yn Byddai Llew Llwyfo )'n adrodd diwygiad amlwg a gryrnus trwy ffordd. Diolch i'r cannoec fwy hyddysg na mi yn hanes yr hanes fel engraifft 0 ragfarn Gymru yn y cyfeiriad yma. Ynile yrrodd a chwithau a feddylio( gweled yn y newyddiadur pan y cysylltiadau a nodweddion Dewi dosbartb 11uosog nas gallai Cymro Rosalind Owen yn tynnu ~ am yrru - weI gyrrwch i'r gysta bydd eisiau gwas neu forwyn Santo fod yn foneddwr. Buasai'r atebion cywir allan. leuaeth nesaf. Ax yr un pryd dichon nad an• dosbarth hwnnw yn protestio i frawddeg fel hyn "No Welsh need fuddiol i ni, a broffeswn ein hyd yn nod Dewi Sant gael ei apply", yr ydym yo gweled yn hunain yn wladgarwyr, adgoffa wneud na'g esgob na SantI Byddai awr "Welsh preferred". Yr ydym Pwy Ydoedd Y Pedwar I.lys Meredyc ein gilydd, ar achlysuron fel h)'n, dylanwad Llew Llwyfo yn heddiw yo gweld hawl proffwyd Tan-y-co( o rai o'r ffeithiau yng nglyn ~ drydanoJ ar y gynulleidfa wrth i anrhydedd yn ei wlad ei hun, - Llann hanes a hynodrwydd rhai 0'n ddweud yr hanes. Dyma fo. Felly yr ydym yn ymdebygu )1n AnnwylOlygydd, henafiaid, sef y ffeithiau a wnaeth Yr oedd Llew Llwyfo a hyn ir cyfnod a deimlai A fyddwch cystal ehaniatau lie bychan >!D eich papur da iawn ig: i'w cyd-genedl trwy yr holl fyd, Talhaiarn wedi mynd am wyliau ddylanwad Gw}adgan..,ch, a hanes y pedwar ch\varelwr glew sydd yn y llun. Yr oeddynt yn gweithio gyda'i gily' hyd oesau dirifedi, gymal Cwyliau am fis i Landudno ar 01 tymhor 0 Cenhedlgarwch a Dyngarwch ein Cenedlaethol er eu hanrhydeddu lafur llenyddol ac Eisteddfodol Dewi Santo ym .Mhonc y Dyffryn yn chwarel Dinorwig. Dyma nhw i chwi, o'r chwith i'r de fel arwyr a Saint. Y mae cen• caletac.h nag arfer. Yr oedd y ddau y diweddar Owen Hughes, 'Bryn,' Cwm-y~lo. Credaf, os cofiaf yn iawn, mai un edloedd Cristionogol yr holl wedi rhoi eu bryd ar fynd i weld ochrau Brynsiencyn, 1\10n oedd Mr. Hughes. Yn ail, y diweddar J obn David Owen, LI J\1eredydd, Tan.-y-coed, Llanrug (Jac Owen i bobl y chwarel, gan mai yn ddaear yn unfryd unfarn, wedi yr haul yn codi, ae yng ngeiriau W.J.GRIFFITH Rali R rhai i'r Cymro, a enwyd Dafydd Caledfryn i Uehaf, Llanbens yr oedd ei gartref). Yn drydydd, y diweddar Hughie Green, GIll ac ynghlYn S.'i urdcliad esgobol a "Ddringo'r Wyddfa gopa gwyn PLYMAR ffrwd, Llan rug , yntau yn cae} ei adnabod fel Hughie PaDdy, Llanrug. Yn bedweryd y diweddar Gwilym liughes, Bryn, Cwm-y-glo, mab Mr. Owen Hughes, sydd yn y alwyd yn Dewi, yr anrhydedd 0 A cbwareu ar ei c:horyn." A GOSODWR IIll Y pedwar yn huno yn erwau 'r gro ers blynyddoedd bellach. Heddwch i lwch y pedw; gael ei restru ym mhlith y penaf 0 Cyc.hwynodd y ddau Fardd am GWRES CANOLOG enwogion y chweched ganrif.Y Lanberis ac aethant iletya i Westy Y liun trwy garedigrwydd Mrs. J. M. Griffith o'r cyfeiriad uchod - merch mae ll~n a lleyg, boneddlg a Victoria, Gyda doniolwch diweddar John D. Owen. PANTTIRION, LLANRUG 8"-vreng, yn ei adwaen feI Oewi dywedai Llew Llwyfo fod Sant, a'r dydd CYIltaf 0 bob mis ganddynt fwy 0 aUTac arian yn eu FfOn: Caernarfon 3248 llogellau nag 0 ddoethineb yn eu Mawrth yn cae! ei neillduo ai GOSOOWRSWYDDOGOl gadw iel Dydd Gwyl Dewi. penglogau. Y prawf 0 hynny oedd SYSTEMAU Y mae Giraldus yn d"veud fod y £faith iddynt fynd i letya i'r GWRESOGI OLEW Dewi a Chynog yn gyfeillion gwesty mwyaf costus yng rna,,,,,r, ac roai Cynog oedd ail Nghymru ar y pryd pan y buasai esgob Llanbadarn, ac hefyd mai ~vesty cyffredin wedi gwneud y efe a olynodd Dewi Sant yn Arch• tro. esgob Ty Dde\vi tua'r fl\vyddyn Prawf arall 0 ddiffyg doethin,eb BP 544. oedd ordro dau arweinydd Y mae Uyfr Llandaf yn dweud (guides) i fynd a nhw i ben y fod Dyfrig Beneurog, mab Wyddfa, I a rhoi swper da yn y Aelod o'r National Eurddyl ferch Peibiall, mynach, Victoria ir ddau eyn cychwyn. Association of Felly yr oedd eisiau talu am swper Plumbing and Mech• esgob a sant yn Senedd Trefi wedi anical Services trosglwyddo ei archesgobaeth i i bedwar a pbrynu po tel frandi i Contractors. Dewi ac ymneillduo i Ynys Enlli. bob un. Pwrpas hyn wrth gwrs Mae )'n amlwg nad oedd bod yn oedd cael eu cydnabod gan y Dim un dasyrhy fychan, Gymro y pryd hwnnw, yn UD• "guides" yn foneddigion. Ar ben Dim un dasgrhy fawr. rhyw rwystr ar ffordd dyn i gael ei hynny yr oedd y beirdd yn siarad 8 TEYRNGEO 0 GAPEL SAeSNEG Y BEOOYOOWYR, CORBY

I JOHN eMLYN JONES, East Lynne, Llanberis

Tair blynedd ar hugain yn 01 ymfudodd John gyds'i deulu 0 Lanberis I Corby. Yn ystod yr amser yno bu ef a'i wraig Lottie, yn aelodau gan SELWYN GRIFFITH ffyddlon i'r Eglwys. Rhoddodd iechyd John I~er 0 been ers amser maith I bawb O'j gwmp88, - nl wnaeth gweithio yn y BLWYDDYN Newydd Dda i chi igyd. Gobeithio y bydd hi'n flwyddyn chwaral lawar 0 las iddo. and ysbrydolwyd pawb wrth welri pa fath bapus a llwyddiannus ibob un ohonoch. narth ae amynedd oer'd ddo i Siomedig ia...vn fu'r ymateb i Hen udal fy mebyd, hen gartref v saint ddioddef y boen a'r ~. Er iddo gystadleuaeth y llinell goll. Dim Mae nodi dy enw 0 hyd i mi'n fraint. gael trinlaeth lawfeddY9vI at ei galon 8 ond chwe llinell a dderbyniwyd i 'Rwy'n cofio'r tyddynnod a'r hen dloddef patheu dyrys iawn, ni ellal fyny i heno (Ionawr 17), ac i Gapel clyd dim el ddigalonni. Dywedai Lottie: LIe dysgais yn fore am Waredwr y byd. feddwl i mi gael dros ddau gant 0 "Ni fyddai byth yn cwyno". Gallai linellau y tro eyota' i mi osod Hen ardal fy mebyd - lle dechreuais 9yfrif ei fendlthion a lIawenhau bob cystadleuaeth o'r fath. Efallai i fyw, amser. Calff ei gofio gyda rhyw hoffter gan chwi fwyta gormod dros y Iaith estron a ddisgyn yn awr ar fy nghlyw; bawb, ac fel priod annwyl, a thad Nadolig i fynd ati i lunio llinellau ffyddlon. Yr oedd vn selod ffyddlon felly, fe adewir y gystadleuaeth yn Maent yno'n bodoli, nid yno yn byw - Bodoli wna popeth heb grefvdd, heb o'l gape I ac yn gerddor talentcq, agored am y rnis hwn eto. Dyrna'r Dduw. Yn sicr, bydd coiled ar 61 John, ond penn ill i'\y orffen: lIawenhawn wrth wybod y bydd byw Hen ardal fy mebyd, 'rwy'n siwr 0 byth. Prif ddymuniad Modryb Mari ddod 'nol Bydd John fyw yng nghalonnsu a Yw cael gwyliau yn Hawaii I heddwch dy grelgiau o'm crwydro meddyliau ei deulu, ei ffrindieu a'i 9yd• Ond dymuniad Huws y Person ff61, aelodau. • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •• Ac os mai estroniaid a'm derbyn yn Bydd fyw yn ai garddoriaeth, a balch syn - vm 011 iddo adael ar 01 y fath gyfoeth 8 Dafydd Iwan Rosalind Owen Anfonwch eich llinellau erbyn Bydd cwrnni'r atgofion yn felys bryd harddwch - ac vn enwedig canledeeth Chwefror 13eg i Crud yr Awen, Maureen Rhys (Lloyd) hyn. i'r cysegr i glodfori Brenin y Brenhin• Bethel. Enid Jones, oedd. Bydd John fyw mewn nefoedd ddi• Elwyn Jones. (Hogia'r Wyddfa) Er inni gael cryn dipyn 0 "eira", Talysam. boen, pie gwelir perffeithrwydd Duw Na 'doedd 0 ddlm yn anodd. ni ehefais yr un gerdd gan y plant, a fentrodd neb otr oedolion anfon yn amlygu ei hun. Ond choeliech chi byth, medd· Er mai 'Mis Rhagfyr' yw teitl Mae eln calonnau yn cydymdeimlo ii cerdd i mi ar "Ddatganoli" eich cerdd chwi John V. Morris, yliodd rhai fod Gwyn Erfyl, Eleri 'chwaith. Cychwyn siomedig a Lottie mewn gwir gariad - gan fod Clwt-y-bont, mae neges cychwyn pewb yn hoff ohoni 8C yn ei galw yn Uwyd a Gweinidog Uanrug yno! digalon i flwyddyn newydd ynte? blwyddyo newydd ynddi. Dioleh i 'Anti Lottie'. Nid 098 raid ai ha19off8 Pwy oedd yn lawn? Cannoedd. Ond diolch am y ffyddloniaid chwithau am ei ffyddlondeb i'r fod Duw yn noddfa iddl, 8 bod Y Yr ateb cywir i ddod o'r het? sy'n cadw llidiart y Uannerch ar Llannerch. braich jau tragwyddol odd; tani. Eiddo Mrs CLARA ROBERTS, agor. Gweddiwn drosti yn ai h~r dywyll ANFIELD, STRYD FAWR, Diolch i Dafydd Whiteside gan wybod fod Ouw yn cynnal a MIS RHAGFYR LLANBERIS. Llongyfarchiadau Thomas am y soned hon. Mae chynorthwyo 0 hyd: Bydded iddynt Mrs Roberts, mae'r £5 ar ei Dafydd mewn penbleth ynglyn a Rhagfyr a'i ryferthwy, gael eu cysuro a derbyn doethineb Duw i'w harwain i'r dyfodol. ffordd. Diolch i'r cannoedd chael teltl i'r gerdd. Fedrwch chi a dawns y curlaw cras; awgrymu un? Adeg cardod Robin, Rhoddodd John fynegiant ;'w dalent yrrodd a chwithau a feddyliodd A'r Titw Tomos Las. gerddorol trwy'r Gymdeithas Gymraeg yrru - Bum yma'n eistedd lawer tro 0'r blaen yn Corby. Fel lIawer Cymro o'i flaen, am weI gyrrwch i'r gystad· Tymor oer y gaeaf, y n teinl10 cosi pigog rhedyn erin, cerddorlaeth oedd ei fywyd, 8 chyd• leuaeth nesaf. a'1 rey,,'ar ddwr y llyn, A gwrando clecian banad' ar y waen; nabyddwyd ei fod yn 9yfansoddwr 0 A thithau ferch, yn pwyso ar fy nglin; A'r Wyddfa fel brenhines, yn 8"'isgo'i choban gwyn. frio , YPedwar Minnau 'n arogli'r persawr at dy groen Ysgrifennodd laweroedd 0 donau a l.lys Meredydd, A blasu'r gwin ar dy wefusau llawn: Ac angau 'n llechu 'n ddistaw, chafodd lawenydd wrth au gweld Tan-y-coed, Anghofio'r byd, ei sWn. ei gur a'i boen uwch mynwent oer y plwy, wedi'u cyhoeddl. Byddai'n cvstadlu; Llanrug. A byw mev.'n nefoedd fach am un A chalon rhywun eto 'n mae un yn disgwyl beirniadaeth yrwan, prynhawn. cael ei thorli'n ddwy. Er ai ddawn a'; fedr nid oedd byth Ond heddiw yn y rhedyn erin a'r gwair :au lie bychan yn eich papur da iawn igael Coed yr yon yn plygu, yn uchel~ynied amdano'i hun, ond yn Teimlaf y pigo'n frwnt) a'r crafu'n gras; wastad yn Gristnogol o8tyngedig, 9an lun. Yr oeddynt yn gweithio gyda'j gilydd gan nerth y stormydd cry'; A chlywai glecian gwawd yn swn dy air rodd; ai dalent er gogoniant i Dduw, ~. Dyma nhw i chwi, o'r chwith i'r dde: A'r niwl yn disgyn weithiau Gwefusau g\yin sy' nawr yn grechwen bob amser. ar lethrau noeth Cefn Du. ~lo. Credaf, os cofia! yn ia\vn, mai un 0 cas, Fa fydd coiled fawr ar ai 01 ymysg Yn ail, y diweddar John DaVId O\ven, Llys A thithau 'n ceUwair caru a hwn a'r llaU Glawogydd mawr a churlaw I Cymry a Saeson Corby, ond coflr RaJi i bobl y chwarel, gan mai yn Rali Gwelaf dy dwyll - er I ml fod mor cilfachau haul a gwynt; amdano 9yda chariad dwys; edmygedd rydydd, y diweddar Hughie Green, Glan• ddall. A'r diwrnod yo diflannu 0'1 waith, a diolchgarwch di-benLONDON HOUSE Hen arda! fy mebyd, mor dirion, mor LLANRUG ber, £las arbennig ar y llyfr hwn a Dychmygaf di beno ynghwsg dan y ser; charwn ddiolch yn gynnes iawn i Ffon: Caernatfon 3574 PEN CIGYDD Y FROI \ Pob bwthyn a'r barrug yn wyn ar ei do; Mr Glyn Thomas, Dinorwig a'i A'th seintiau yn gorwedd yn fud dan y longyfarch am ei waith. Nid Yr Wyn lIeol mwyaf gro. dyma'r tro eynta' i Glyn wneud blasus Reo aIda! fy mebyd, mor annwyl mor cymwynas a'r fro, na'r tro ola' Selsig cart ref, cigoedd dlos, gobeithio. Diolch Giyn. parod j'w bwyta Meddyllaf amdanat cyn ~ysgu bob nos. Cofiwch am y llinellau colI. Archebion ar gyfer Dy greigiau a'th oentydd a'th goedydd Hwyl fawr, y rhewgist di·ri Selwyn. MYNNWCH Y GORAU A swn dy bistylloedd, sy'n nefoedd i • • ml. A OEWCH ATOM Nil 9 SEFYDLiAO Y MEACHEO - cvn• arnotladau cerddoriaeth - Kevin haliwyd cyfarfod o'r gangan yn Roberts, Swn y Gwynt, Simon 8 Nicola • Ntoadd yr Eglwys ar lonewr 4. gyda Roberts, TV Hen a Nia Pritchard, Min y r Mr. Katie Jones yn y gadair. Grug. Cafwyd sgwr5 ar 'Cymorth Cyntaf yn 21 OED - Llongyfarchiadau i y cartref' gan Mrs Joan Davies, Nant V YSGOL BRYNREFAD. Brifysgol Bangor, lle buont yn Elizabeth Owen, Tref EHlan ar ei phen• dilyn cwrs undydd oedd yn Mynydd a diolchwyd iddi gan Mrs blwydd yn 21 oed. LLANRUG Morfa Evans. Enillodd Mrs Davies y berthnasol i'r cwrs cerdd lefel '0'. refft 11 Mrs Woods oedd enillydd y PAIODAS - Oymuniaclau gor8U i Arian a gasglwyd mag at gystadleueeth. Y gystedleuaeth er gyfer Linde Williams, 'Heli', ar 8i phrlodas a Achosion Dyngarol Rbagfyr "BALLET RAMBER T" y mls nesaf yw 'gwneud par 0 fwtis i Mr William Raymond Websell, 0 Aber• 1978; gele. Prynhawn Mercher, Ionawr 24, fabl'. Y gwestwregedd am y noson Dr. Barnado: £10; North Wales oedd Mr. Margaret Owen. Mrs Alice CARREGFILLTIR ARALL - Llong• Blind: £10; United Nations: £10; aeth SO 0 enethod 0'r ysgol Johnstone a Mrs Sandra Eldrige. yfarchiadau i'r Dr. a Mrs Mites ar ynghyd a Mrs Marjorie Wroe a Mrs Cynhallr y cyfarfod nesaf nos lau Kidney Research: £6; Mentally enedlgaeth wyres fach - merch i Handicapped: £3; Disability and Noreen Manning, i Theatr Chwefror 1 vn yr Ysgol gyda sgwrs ar Eira a Gareth . Addurno Ffynhonnau gan Mr O.E Rehabilitation: £3; Spastic Gwynedd i weld 'Take a Running Evans. UNAWDYDD -'Roedd Alun Williams, Society: £3 i Guide Dogs for the Jump'. Perfformiad oedd hwn gan Cynhaliwyd cyfarfod fis Rhagfyr o'r 13 8ro Waun yn un o'r unawdwyr Blind: £6; Cancer Research: £6; y cwmni enwog 'Ballet Rambert', Sefydlied yn yr ysgol nos 18U diwethaf. mewn gwasanaethau carolau yn R.S.P.C.A.. £3; Muscular ddiweddar vn Llanberis, Waunfawr a oedd yn amlinellu banes dawns ar Cydymdeimlodd V lIywydd, Mrs Katie £6; Caemarfon Chwm-v-glo. Disrophy. hyd y canrifoedd. Jones 8 Mrs Mary Davies a'i theulu yn Ambulance Cardiac Fund: £6. eu profedigeeth. Y wraig wadd oedd Yn dilyn yr ymweliad yma Y GYMDEITHAS LENYDDOL - Yn gwneud cyfanswm 0 £72.00. Miss Gwyneth Owen, Caernarfon 8 ... 'Coflo'r Wyl' oedd theme'r cyfarfod daetb dau aelod 0'r cwmni i'r ddangosodd rhai 0'1 theganau meddal Gwerthian t nwyddau mag at olaf cyn y Nadollg.'Roedd y noson ysgol y bore canlynol i gynnal a'i haddurniedau ar gyfer y Nadolig. Gymdeithas y Methedig Meddyliol yng ngotal Rhodrl Pry, Jones a thrwv 'Gweitbdy Dawns' gyda 30 0'r Enillwvd V raffl gan Mrs Blackstone £35. gyfrwng ugeiniau 0 Ileidiau V cystadleuaeth ar gyfer y mis nesaf yw genethod. cyflwynodd y wlad 8 tu 'n IIwyfan I'r ~ CWRS CERDDORIAETH 'Arddangos canhwyllbren digwyddiadau sy'n gyfrifol am Wyl y anghyffredin'. 8ydd y cvfarfod nesat, GanL 8u Rhodrj a'i ffrlndlau yn Israel Dydd Mawrth, Ionawr 23, aeth a gYnhelir yn Neuadd yr Eglwys, nos ar eu gwyllau ddechrau'r hat dlwethaf pedair 0 enethod yr ysgol, ynghyd Iau, lonawr 4 yn gyfarfod egored i 8 geilid meddwl, ar 01 gweld y lIunlau a Mr R.G. Parry, yr athro cerdd, i oedolion, pan fydd Mr Huw Morris yn 8 dynnwyd ganddynt, Iddynt ymweld 8 arddangos lIuniau 0'1 ymweliad a'r phob cwr ohoni. Diolchodd Miss Bessie cadair, brysgyll, medal) I baneri'r Himalayas yn ddiweddar. Jones yn 9ynnes lawn Iddo am .gwrs a HANNER CANMLWYDDIANT adrannau, neu unrhyw beth YR YSGOL FEITHAIN - Mae'r lIuniau mor nodedlg. Mr Rol Williams EISTEDDFOD YRURDD fyddal'n dangos datblygiad yr Ysgol Feithrin wedi gwahodd Theatr oedd yn lIywyddu'r cyfarfod. Eleni 8ara Caws yn cyflwyno '8argen' i'r gan nad oedd Ilawer 0 arian yn y Hanner can mlynedd yn 01 ym Eisteddfod. coffrau, bu'n rhaid I'r Gymdeithal ar Buaswn yn ddiolchgar petai un• Waunfawr. Sioe ddoniol, dreiddgar, a 1:l29 # cynhal iwyd Eisteddfod thrist ar brydiau yw '8argen' wedl ej ddechrau blwyddyn newydd ofyn am gyntaf Urdd Gobaith Cymru yng rhyw un sydd a rhywbeth fel hyn seilio ar ddiwydiant a ddylanwadodd galennlg. Gwnaed hyn trwy gynnal yn ei feddiant, ae sy'n fodlon ei Noson Goffi yn Neuadd yr Eglwys nos Nghorwen. ar bron bob un ohonom yng arddangos yn rhoi gwybodaeth i Ngwynedd - y chwarel j. Ar nos Lun, lonawr 15. Da dweud I lond Fel rhan o'r dathliadau yn y Fawrth, Chwetror 20 am 7 o'r gloch neuadd ddod ynghyd ac mae'n debyg dref ym mis Medi 1979, bwriedir mi. Gallaf eich sicrhau y byddwn maent yn dod i Neuadd yr Eglwys, mal Aovl y consurwr oedd y dynfa yn cynnal Arddangosfa i geisio yn gofalu am bopeth a fenthycir A. gyda pris mynediad 0 SOc. 8yddwn enwedig I'r plant. Mae'n diolch yn fawr cysylltu dyddiau cynnar yr Wyl ae yn ei ddyehwelyd yn ddiogel. hefyd yn dewis brenhines y carnital y iawn I Aovi am ein dlddanu yn ddi-d31, lona Jones, noson honno. el508sdiolchwyd Iddo 8r ffurf penillion a'r gweithgareddau presennol sef gan Mr T.H. Williams. Diolch hefyd i lIinyn rhwng ddoe a heddiw. Ysgrifennydd Pwyllgor yr YA AELWVO - Nos Fawrth, lonewr bawb arall a gefnogodd, mewn unrhyw 16 cafwyd noson ddifyr iawn pan ym· Hoffwn apelio at eich darllen• Ar'ddangosfa, Gw-vl Dathlu fodd, y noson yma. Sgwrslo am gerdd· weIodd Aelwydydd Penygroes a'r wyr am wybodaeth 0 luniau o'r Corwen 1929-79. orlaeth yr oedd Mrs Malr Welsh nos Groeslon 8"n Haelwyd nl. Cawsom Eisteddfodau cynnar, cyn• Crud y Gwynt, Lun, lonawr Cyflwynodd hwyl fawr yn ein heisteddfod ffu9 - 22. weittTiau'r cyfansoddwyr enwog gen hyrchion (lienyddiaeth, celf a Glanrafon, bu cadeirio ar y bardd buddugol a dynnu sylw at adeiladwaith a chrefft chyflwynwyd tarian i Aelwyd Pen• chrefft), gwobrwyon (coron, Corwen, Clwyd. eo campwelthiau. Anodd gwybod Vgroes am ennill y mwyaf 0 farciau. Y ai'r gerddoriaeth hyfryd ynteu afiaith beirniaid oedd Arwel Jones, Llanrug ae personoliaeth Mrs Wel.h a fwynhawyd Y CROMLECH. I AROS Ifan Glyn Jones, Penygroes. fwvaf. Bu i'r cyfunlad pleserus vma YN YA YSBYTY - Oymunwn wellhad sicrhau noson ddifyr lawn I bawb oedd Cafwyd buddugoliaeth gref gan aelodau a chefnogwyr cym• busn i Mr William Griffiths, Tret Eilian yno. Llywyddwyd y cyfarfod gan Mrs deithas y Parc Cenedlaethol pan benderfynodd pwyllgor Sir a Mr Francis Williams, Bryn Golau. Menna Williams a chafwyd y pleser Gwynedd i beidio ag ymyrryd a'r Gromlech sydd ym Mwleh CYDYMOEIMLO Ein hetyd 0 wr8ndo arni yn canu. Diolch• odd Sian Prys Jones i Mrs Welsh am llanberls. Bu'r cyfeillion hyn yn brwydro am dros ehwe eydymdeimlad dwysaf a'r canlynol: noson mor arbennig. Bydd y cyfarfod blynedd i gadw'r meini yma fer ag y maent a chawsant gefnog• Mrs Jones a Miss M. Pritchard, 9 Tref nesaf nos Lun, Chwefror 5 pryd y aeth rhai m iloedd 0 ddipithriaid a dringwyr. Eilian - colli chwaer; Mrs 8uddug bydd leuan Owen yn dang05 ffllm Rowlands,Tre Wen - colli brawd; Mrs Chwaraeon y Gymanwlad - MJones, 19 Tref Eilien, colli priod a Edmonton 1978: Mr Haydn Jones - colli tad; Mr Wyn Jones, Bron Eifion, colli brawd; Mrs A.L. Parry, Eilian Terrace, - colli chwaer; Mrs Bayley Williams, Tyddyn YN EISIAU Llwyn - colli brawd. NEWYDDION - cofiwch ddanfon LLONGYFAACHIADAU - Oa clywed newyddion mewn de bryd i Llidiart am Iwyddiant y eanlynol mewn Wen - neu Ifonlo 201. Hen Lyfrau

MIS YR HWYL A'R SBR. I'RPLANT! Pob peth newydd ar gael fel arfer

•• LLYFRAU - RECORDIAU - CARDIAU

VR HEN FARCHNAD, STRVD Y PALAS CAERNARFON (Ffon: 5262)

10 • Cronla Eisteddfod Caernarlon PENISARWAUN 375 MARWOLAETHAU - Bu'r g88af yn i tynd I Westy am luniseth ar Noson un creulon lawn eleni a chollasom niter GwylDdewi. ... o'n cyfeillion annwyl: Enillwyd raffl y nason gan Mrs z c( Mrs ARTHUR ELLIS , Weirglodd Bessie E, Williams a dsrparwyd y te 3 z Goch gynt; bu farw mewn ysbyty yn y gan Mrs Margaret Williams a Mrs Ann :::> w Rhyl noson cyn y Nadollg. Ei Jones. ... (J camgymerisd Z ..... ehymdoges o'r Weirglodd Las, Mrs Drwg gennym am y 0 MARY C. JONES. Hefyd Mr GWILYM a wnaethpwyd y mis diwethaf yn 3+5 0 w II? z 0 JONES, Craig y Ddinas 8C ar lonawr 20 enwau'r swyddoglon newydd a >, w ~ Mr HUGHIE ROBERTS, Vine Cottage. ddewiswyd. ~ >• Mae colli y bobl hyn 8'U tebY9 yn Dyma'r swyddoglon: 330 ~ (J z oJ. Z z a: golled erchyll, ae nl fydd ein Llywydd: Mrs Mary Davies; Is• o oJ (J « « :::> ..... u. VI c( ~ w- c(- 0 z ..... en t « cymdeithas cystal hebddyn nhw. Cyd• Iywydd: Mrs Glenys Williams; Ysgrif• VI u. oJ e a:- it u, ..... w -a: e w ymdeimlwn vn IIwvr 8 theuluoedd y ennydd: Mrs Margaret Williams; w q oJ w :J a: ...J a: it- e, c( z pedwar hyn. Trysorydd: Mrs Ann Jones. W >, 0 a: m a: :::> z z z ... en Bu Mrs Percy Williams yn J: > :E -z 0 z -z « ... z c( 3: 0 w a: 3: -w ~ ~ w YSGOL SUL CAPEL GLASGOED - drvsorvdd y Sefydliad am 32 IX) m (J 0 -c oJ ..J Z c.. > Cafodd plant Ysgol Sui Capel y flynyddoedd a gwnaeth ei gwaith yn Glasgoed eu te pam nos Wener evn y ardderchog. Diolchwvd iddl am ei Nadolig. Cafwyd perfformiad 0 Wy'" l y gwaith gan Mrs Mary Davies 8 285 Genl ganddynt. Yr oeddynt wed! eu dvrnunwvd yn dds iddl er el hyfforddl gan Mrs Glyn Evans. hymddeolJad o'r sWVdd. Rhannwvd yr anrhegion gan Mr Percy Mr. EVAN WILLIAMS - Bu farw Williams a diotchwvd I'r plant, Mr Evan Williams (Cae Dicwm gynt) athrawon e'r rhieni ynghyd Mrs Glyn 8 yn ysbyty ym Mangor yn ddiweddar. Evansgan Mr H. Williams. Yr oedd ar hyn 0 bryd yn gwneud ei JUDITH A DILWYN GREEN - 9srtref yn Llanfairpwll gyda'i ferch. Bu Judith a Dilwyn Green 0 amgylch Cydymdeimlir 8'r teulu vn eu y pentref yn canu carolau a profedigaeth. Yr oedd Mr Evan derbyniwvd £4 ganddynt I Glwb vt Williams yn gymeradwy iawn yn yr Heulwen. Diolch yn fawr i chwi blant. ardal. MRS REES THOMAS -'Dydy Mrs YR EISTEDDFOD - Dlolch yn fawr I Rees Thomas ddim wedi bod yn dda Miss Phyllis Ellis, Rhosfair am drefnu yn ddiweddar; dymunwn adferiad partl dillad Pandora, gan drosglwyddo'r buan iddi. slw i gronfa'r Eisteddfod. 2l Diolch hefyd I bawb a gefnogodd y EGLWYS SANTES HELEN Noson 'Dollg yn yr Vagol, ond yn (Mewn ysbyty)- Deallwn fod Mrs A, arbennlg I Mrs Lovatt a'i phartl 0 (950 Pritchard, Pensarn yn gwella ar 01 gangen Marched y Wawr, Llanrug am triniaefh lawteddygol yn yr ysbyty ym roj innl wledd gsrddorol a hynny'n ddl• Mangor; anfonwn ein cofion ati. del. Enillwyr y raffl oedd: Llestri Hefyd i'n eyn-ficer y Parch. D.W. Tuppsrwar: Mrs J. Price Jones, 13 Edwards, rheithor Llanllechid, yntau Bryntirion; Potel 0 Sieri: Miss Lona hefyd ym Mangor. Jones, Rhiwlas; Bocs 0 Nwyddau: Mrs CYDYMDEIM LWN - a theulu y N. Williams, 12 Bryntirion. diweddar Mrs M.C. Jones, Y Weirglodd Mae'r pwyllgor yn falch 0 gyhoeddi Las a theulu y diweddar Mr G. Jones, bod £925 yng nghronfa'r pentref hyd Craig Dinas yn eu profedigaeth. yn hyn. Hoffwn apello am i bawb sydd yn bwrladu cyfrannu ond sydd heb COLLI MERCH - Mae hall aelodau wneud hyd yn hyn i drosglwyddo'u St. Helen yn cydymdeimlo churad y a cyfraniadau I un 0 aelodau'r pwyllgor Felinheli a'r teulu 011 yn eu os gwelwch yn dda. Diolch yn fawr. profedigaeth 0 golll merch. Bydd Ffair Sborion yn Neuadd yr Cafwyd cyfarfod 0 New Llith a Eglwys nos lau, Chwefror 1s1 am 6.30 1200 Cherol Noswyl y Nadolig. Diolch i bawb a 9ymerodd ran yn srbennig i'r plant am ddod j ganu eu carolau AR WERTH 1050 SEFYDLIAD Y MERCHED -Cyn• haliwyd cyfarfod o'r Sefydllad yn yr 'Baby Bouncer' ar 'stand' - fel Ylgol nos Fawrth, lonawr 23. newydd, bargen am £6 - Ffon: 900 Llywyddwyd gan Mrs Mary Davies. Llanberis 602 Mrs Sheila Dymunwyd adferiad buan i Mrs Rees Thomas, Mrs K. Williams a Mrs J.P. Williams, Bryn Hyfryd,Bryn- 750 Jones. Cydymdeimlwyd 8 Mr John refail. Jones, y Weirglodd Las a'r teulu, Mrs Roberts, Vine Cottage a'r teulu, a 'Torrwr Gwair' 'IQualcast" 12" 600 theulu'r diweddar Gwilym Jones, Craig Dinas, y tri theulu wedi cael profedig• £15 - Roberts, 6 &yn Eglwys, aeth. Treuliwyd y noson yn tynnu Penisarwaun. 450 rhaglsn ar gyfer y flwyddyn. Pasiwyd 300

•

OROS V NOD Mae pob colofn yn golygu nod y pent ref • Y SWM YNY COF FRAU

BEIRO SY'N CANU CLOCH ? Arvonia Coaches L NRUG FFON" WAUNFAWR 254

11 Adran Dd: Effefthiau'r Newid 31. A effelthir mewn unrhyw ffordd DINORWIG ar safle a swyddogeeth y Frenhines? ewis 32. A fydd y Swyddfa Gymrelg ac EA COF - Cyflwynwyd cyfanswm 0 Ysgrltennydd Cymru'n dal mewn £130.65 I Ysbyty Clatterbridge, y bod? Wlrrel drwy gyfraniadau ariannol yn lie YR 33. A fyeld yna ryw newld yn rhlf yr blodau er cot am y diweddar Mr Morris A.S.'au Cymrelg yn Westminster? Perkins, 5 Bro Elidir, a fu farw'n 34. A fydd 'Grant Cynnal y Trethi' i ddiweddar. Dymuna'r plant ddlolch i awdurdodeu lleol ar gael fel o'r bawb am dU caredigrwydd hall i'r 18th em rot cynnlg er y cwestlvneu Adran Ch: Y Swyddfa Gymreig blaen? achos teilwng. iyn? Fe (/8wch terc am bob ateb cywir 16. Pwy oedd Ysgrlfennydd eyntat 35. Sut y bydd y Cynulliad Cymrelg O'R YSBYTY - Estynnir croeso 'n edrennsu A·E. Rbolr hyd at ddau Cymru? yn cael ei arlen, a beth (yn at yr 'arc vr un am ateblon cywir yn sdren adref i Mr David Jones, 5 MaesEllien a 17. Sawl Ysgrltennydd Cymru sydd amcan dlweddaraf) a fydd cost Mr Eurwyn Pleming, 1 Maes Ellian, 0 r. Felly mae mood ennltl 50 I gyd. wed! bod? rhedeg y Cynulliad yn flynyddol7 Ysbyty Mon ac Arfon lie buont am 18, Pa rai o'r meysydd hyn sy'n driniaeth. GweJlhad buan iddynt. gyfrifoldebau'r Swyddta Gymrelg: Adran E: Prydain a'r Tal, Llywodraeth Leol, lechyd, Cyfansoddiad DIOLCHIADAU - Dymuna Mr a Mrs AddySQGynradd, Addysg Eurwyn Pleming, 1 MaesEilian ddlolch 36. Beth YIN oed y Devrnas Unadlg ar I'r teulu, cyfail1ion a chymdoglon am Uwchradd, Ffyrdd, 8i 1furf bresennol? Amaethyddlaeth 7 eu caredigrwydd tua9 at Eirwyn tra bu 37. Pwy oedd y Brenln eyntaf neu'r yn Ysbyty Mon 8C Arton, Bangor. 19. Faint yw gwarlant y Swyddfa Frenhines gyntaf i deyrnasu dros ~dran A: Hanes Cymru Gymreig yn flynyddol? Dewiswch Diolch hefyd am y cardiau a'r 'Brydain Fawr'? anr~egion a dderbyniodd. Beth yw pwyslgrwydd y dyddladau un o'r tri ateb: Dang mlliwn 0 38. Cynrychiolir Lloegr, vr Alban ac 1yn yn hanss Cymru ac ym mhsrth• bunnau, Cant a hanner 0 filiynau 0 lwerddon ar yr Union Jack. Pam LLONGYFARCHIADAU i Mr '(nas Cvrnru a Lloegr? bunnau, Dros fil 0 fi liynau 0 na chynrychiolir Cymru? KelVin Pleming, 1 Maes Ellian ar bunnau. 1. 1282 39. Sonnir 0 hyd am 'British Subject' gyrraedd ohono e. ben-blwydd yn 21 20. Faint o'r cyrft hyn sydd Q'u 2. 1404 'British Passport', 'British Rail' a mlwydd oed ar lonawr 25. Pob haelodau'n cael eu hethol yn 3. 1485 'British Steel', ond nld 'British bendith i'r dyfodol. 4. 1536 uniongyrchol gan bobl Cymru: Law'. Pam? Corfforaeth Ddatblygu Cymru, DIOLCHIADAU - Dymuna Mr a Mrs 5. 1964 40. Os oes gennych ehi 'P.C: 0 fl8an Roberts, Ysgubor, ddiolch • bawb am Awdurdod Tir Cymru, Awdurdod eich enw, plisman ydych chi. Os eu caredigrwydd at Arton tra bu yn yr Adian B: Cymru a Phrydain Dwr Cymru, yr Awdurdodau oes gennych chi 'P.C.' 8r 01 eich lechyd Rhanbarthol? ysbytya hefyd dros y Nadolig. enw,beth ydych chI? Heddiw CYr.1DEITHAS LENYDDOL 6. Beth poblogaeth Cymru7 vw Adran 0: Y Odau Gynutliad Adran F: Cywir ai Anghywir7 UNDEBOL - Yn y Ganolfan, nos lau, 7. Beth yw poblogaeth y Deyrnas 21. Sawl aelod fydd yn y CynuJliad Rhagfyr 14 bu gwasanaeth 0 ganu Pa rai o'r 9Osodiadau hyn sy'n gywir? Unedig? Cymreig? carolau dan nawdd y Gymdaithas. Meddyliwch yn ofalu5. Ceislwch roi, 8. Faint y cant 0 bobl Cymru sy'n 22. A fyddant yn derbyn t~l? Cymerwyd rhannau arbennig gan y nld yr ateb yr hoffech chi iddo fod yn ddi-waith? Dewiswch un o'r trl 23, A fydd dull eu hethol mewn rhyw Parch. Ifor L, W.lliams, Miss Annette wir # ond yr steb sy'n ffelthiol a ateb: 4%, 6%, 8% ffordd yn wahanol i ddull ethol B. Roberts e Mr David L. Hughes Nos rhesymegol gywir, A rhoweh reswm 9. Beth yw Incwm y pen ar gyfar• selodau i Westminster? lau, lonawr 4 bu Cyfarfod Gweddl d. os eich ateb - eewch ail farc am taledd yng Nghymru heddlw? 24. A 811yr un person fod yn aelod o'r Undebol dan nawdd y Gymdeithas hwnnw. Dewiswch un o'r tri ateb: £1,756, CynulJiad ac 0 Dy'r Cyffredin? yng Nghapel SardIs (B). Cymerwyd 41.'Y mae Cymru'n rhan 0 Loegr'. £1,682, £1,525 25. A fydd gan y Cynulliad Cymreig rhan mewn eitemau arbennig gan y 42.'Y mae yna'r fsth beth chenedl 10 Sawl milltir 0 draffordd sydd yng haw! i basio deddfau? a Parch. Ifor L. Williams, MiiS Olwen B Brydeinig'. Nghymru? Dewiswch un o'r tri 26. A fydd gan Gynulliad yr Alban yr Roberts, Mr Hugh Thomas, Mr O.A. 43.'Y mae yna'r fath beth yn eteb: 590, 250, 59 hawl hon? Wilhams, Miss E. Wyn Jones 8 Mr gyfreithiol 'Dinesydd Prydeinig' 27. A fydd yna 'Brit Weinidog' a David L. Hughes. ('British Citizen'). Adran C: Llywodraeth Prydain Cymreig? 44.'Gall rhywun nad ees ganddo ond Nos lau lonewr 18 yn Festri a Llywodraeth Cymru 28 A fydd yna 'Gablnet' Cymreig? ty haf yng Nghymru bleidleisio Dinorwig, M.C., diddorwyd aelodsu'r 11. Faint 0 aelodau sydd yn Nh9'r 29 Faint 0 weision gwladol a fydd eu yn y refferendwm ar Fawrth 1.' Gymdeithas gan Barti Glynmonwy, Cyffredln? hangen o'r newydd pan lefydlir y 45.'Ar 51 datganoli, Llundain fydd Llanberis, dan arweiniad Mr Ted Cynulliad? Dewiswch un o'r tri 12. Faint sydd 0 Gymru? a'r gair olaf 0 hyd'. Morris. Llywyddwyd gan Mr Clwyd 13. Faint 0 amser Ty'r Cyffredin a ateb 100, 45,000, 1,100 Evans, Llengefni 8 gyfrannodd eitemau neilltu!r yn swyddogol mewn 30.Dros ba rai o'r meysydd hyn y storiol i'r cyfarfod. Talwyd y diolch• blwyddyn i ofyn cwestiynau i bydd gan y Cynulliad Cymreig iadau gan Mr David L. Hughes. Ysgrifennydd Cymru7 hawliau: Addysg Gynradd, CYDYMDEIMLO Cydymdeimlir 14 Beth yw'r Uwch-BwyJlgor Cymreig? Amddiffyn, Tai, Amaethyddiaeth, a Mr Hugh S. Jones, BU8rth Newydd a 15. A ellir siarad Cymraeg yn Nhy'r Mewnfudiad, Llywodraeth Leol, Mr D.R. Jones, Bron Myfyr a'r Cyffredin? Treth Incwm? A teb/on ar dudelen 15 cysylltiadau teuluol ym marw eu brawd yn ddlweddar yn Lerpwl. Cvdymdeimlir a Mr s Mrs David Jones, 5 Maes Eilian ym marw sydyn eu mab-yng-nghyfraith Mr Cecil Jones Caernarfon, hefyd a Malr eu mereh yn ei phrofedigaeth sydyn a IIym. Cyd• Cadnant. ymdeimlir a Mrs Ann Jones, 3 Bro 4 Glanraion Terrace. Elidir, a'r cysylltiadau teuluol, ym Tanygrisiau, marw e. thad Mr Gwilym Jones, Craig BlaenaLlFfestiniog Dinas, Cwm-y-glo yn ddiweddar. CLWB IEUENCTID - Diolch i Annwyl Olygydd, aelodau'r Clwb leuenct.d am eu Dyma fi yn anion ychydig 0 hanrheg Nadolig I'r henoed. Gwerth• wybodaet}, am Mrs A-fary JOlles fawrogwyd yn fawr (sef Malan JOlles). Pen-Lon a MARW - Yn Ysbyty Mon ac Arfon, glYl-lIais gall fy chwaer. Jrfrs Rhagfyr 26 wedi eystudd caled bu Myfanl-vy Edwards, Bangor (mam farw Miss Heulwen Jones, Cegin, Reg y canwr) ar achlysur fy y Fachwen. Bu'r angladd ym mynwent lzgenedigaeth ar Fai 5, 19J 7. Pentlr, Rhagfyr 30. Cydymdeimlir a'i Bu raid iddi redeg 0 Pentai· mam a'r eysylltiadau teuluol yn eu croesion Penisarwaun i fyny i Pen• coiled a'u profedlgaeth. Lon i 'nol ~fala'l Jones yn y nos at PANTOMEIM - Yn ystod gwyliau'r fy mom, Kale E. Evans. Fe',n Nadolig ymwelodd plant ac oedolion ganwyd ar IUln'ler nos a mawr y eglwysi Sardis, St. Mair a Dinorwig a Theatr Gwynedd, Bangor lie y disgwyl. mwynhawyd pantomeim Eli Bah•. Dywedodd Malan JO'les wrth fy c},wiorydd fad ga"ddynf frawd bac}l a fi oedd y brawd bach. Yr oeddy,z! wed; dweud allan iod ganddynt frawd bach, ac felly Cefnogwch CADWCH V DDRAIG I CHWIFIO HOGIA , mae 'n rhoid bod ei golwg yn Ein Hogia'r fro yn Awstra/ia yn cof;o at bawb o'u hen fets. Eurwyn Roberts, dechrau pallu amser Ilynny. Llanrog, John Closs, Nant Perls, Huw Alun, Ceunant, a Twm Ty" 'Rardd, Llanf1Jg. y, eiddoch yn gywir, Hysbysebwyr Tynnwyd y Ilun yn Sydney, AwstrsJia fis Tachwedd 1978 Gladys Mary Jones (Mrs) 12 ANRHYDEDD - yn rhestr anrhydedd• Roberts, Bryn Awelon, I'r ysbyty yn YSBRYD Y NADOLIG a Ffynnon gynt, wedi treulio ei oes bron au'r flwyddyn newydd I anrhydOOdwyd vstod y swyliau, ond da yw deal! ei gymhellodd ddwy 0 anethod y Nant I i gyd yn y Nant, ac wedi cynrychioli Mr Jack Bainas, Warden Hafod Meurig, fod wedi gwella digon i gael dychwelyd fynd 0 gwmpas i gosglu at gael cysuron yr ardal ar y Cyngor Plwyf a Chyngor Brynrefail gyda Madal yr Yrnerodraeth adraf dan ofal ei tab a'r teulu yn Nadolig i'r henoed sydd ym Mhlas Pen Gwyrlai fel yr oeddynt yr adeg honno, Brydeinig - BEM. Mae Mr Baines vn Llwyncoed Bach. Dymunwn Iwyr Gwaith. Diolch yn fawr Rita a Jennifer 8 mawrygai y fraint yn fewr iawn, a adnabyddus iewn ym myd dringo a iachad i Mr Roberts ac hefyd i Mrs am fod mor feddylgar, a chofio am rai gwasanaethodd yr ardal gydag mynydda, a bu'n arweinydd y Eifiona Jones, Bron Eryri sydd yn yr lIal ffodus na ni. ymroddiad IIwyr yn ystod ei dymor. gwasanaeth achub 0 orsaf lIu awyr y ysbyty a gobeithiwn i'w chroesawu hi Cydymdeimlwn a Mrs Alice S. Jones, Fali 0 1975 hyd 1978, pan adref cvn hir. Drwg hefyd oedd clywed ELI BABI - oedd y pantomeim y bu'r Gwynant (nlth) a'r teulu i gyd yn eu ymadawodd o'r lIu awyr i gychwyn ei am lIIIaeledd Mrs E.C. Williams, Llys plant yn ei weld yn Theatr Gwynedd profedigaath, a hetyd a'r unlg chwaer swydd newydd yn Hafod Meurig, Arfon ond da yw clywed ai bod yn ddechrau'r mis, Trefnwyd y cyfan gon sydd yn byw yn y Bontnewydd. rnendro a d'tmunwn Iwyr iachad buan Mrs Brenda Roberts, ysgrifenyddes MARW - Y Diweddar Barchedig Colli brawd fu hanes Mrs Betty iddi. Pwyllgor y Carnifal, a rhan 0 elw'r Gwilym Angell Jones - ychydlg cyn y Humphreys, Gwastadnant ar ddiwedd Carnifal oedd yn talu costau'r plant. Nadolig fe frawychwyd ardal 0 CLWB PEDWAR UGAIN - enillwyr y flwyddyn. Rhoddodd Mr Bob Owen vr Cafodd y plant a'r mieni bnawn hyd ddlwedd y flwyddyn ddiwethaf: yntau wasanaeth clodwiw i Eglwys glywed am farwolaeth Mr Angell Jones. hapus a hwyliog. Diolch yn fawr Mrs Tachwedd 24: 1) Carl Hasson, Bryn Padsrn Sant gydol el oes, a hefyd i Bu Mr Jones yn weinidog vrn Mryn• Roberts am drefnu popeth ar eu eyfar. refail am gytnod cvn ei ymddeollad. Myfyr; 2) J. Williams, Bryn Melyn; 3) Seindorf Arian Llanberis. Derbynned Daeth vma 0 sir Fflint, a chyn hynny Shirley Roberts, 1 Minffordd. Rhagfyr LLONGYFARCHION - i Mr a Mrs y teulu i gyd ein cydymdeimlad rhoddodd et a'i briod ran halaeth 1: 1) Sue Jones, Deiniolen: 2) Deryk Tom D. Griffith, 2 Bro Glyder ar diffuant a hwy yn eu coiled. o'u hoes yn gweinidogaethu a Davies, Caris; 3) Erilys Williams, achlysur eu priodas . Ym marwolaeth 'Myfaflwy o'r Bryn' chanhadu yn yr India. Parhaodd Mr Marino. Rhagfyr 8: 1) Rhona Jones, Dymunwn jddynt flynyddoedd 0 coli odd Mrs Jennie M. Williams fodryb. Jones yn ai wasanaeth i'r ardal ae yn Deiniolen; 2) Euronwy Roberts, 8 hapusrwydd yn y Nant. Adwaenid hi yn ei dydd fal cantores a wir, dim ond ychydig wythnosau cyn Trem Eilian; 3) Mary Robarts, Penllyn. Ein dymunladsu gorau a'n ymddangosodd sr Iwyfannau ai farwotsath fe weinyddodd Rhagfyr 23: 1) Jackie Jones, 1 Tai Ilongyfarchion I Mr Emyr S. Jones, eisteddfodau a chyngherddau. Sacrament y Cymun yn y Capel. Orwig; 2) Gwyn Mowl, Bryn Llwyd; 3) Gwynant ar ei ddyrchafiad i'r swydd 0 Estynnwn ein cydymdeimlad i Mrs Chwith yw meddwl fod Mr Jones a'i Pat Mowl, Bryn Llwyd. Rhagtyr 30: 1) Arolygydd yn e. waith yn Adrsn Williams a'r teulu i gyd. briod wedi ein gadael. Cydymdeimlwn lechyd yr Amgylchfyd. 'Roedd yn Arthur Jones, 3 Tremeilian; 2) Megan AROGL PAENT - sydd yng Nghapel yn ddwys 8'i fab a'r teulu 011 yn eu Jones, Greuor Villa; 3) John Smith, 1 dechrau yn ai swydd nawydd ar ddydd Rehoboth ar hyn 0 bryd. Bu rhai o'r proted igaeth. Tai Orwig. Calan yn Llu!1dain. Cradwn fod s~n clychau yn y gwynt hefyd. Pob IIwydd• aelodau yn brvsur yn ystod y ddau fil YMGYRCH I BATAGONIA - Mae Mr DALIER SYLW fod cyfarfod diwethaf yn addurno y capel o'r tu blynyddol y clwb j'w 9ynnal yn y iant yn y dyfodol Emyr. Tom Thomas, Isallt, Brynrefail, wedi ei Mewn byd 9wahsnol, ein lIongyforch• mewn. Diolch yn fawr i'r marched ddewis yn un 0 chweeh aelod (pedwar Festri am 8 o'r gloch, nos Fercher, y brodyr, ie, a'r plant, a fu wrthi mOl lonawr 31. Taer erlynnlr am bresenol• ion i Mr Wit Aaron, Cwm Eilir Isaf ar ai ohonynt 0 ardal yr Eco) sydd i dreulio ddiwyd yn gwneud y gwsith. Diolct deb halaeth 0 aelodau. waith yn cyfarwyddo ff"m yr Urdd dau fis ym Mhatagonia yn mynydda yn ddangoswyd ar Deledu Hadeeh yn hefyd ,'r rhai a gyfrannodd yr yr Andes. Trefnir yr ymgyrch dan GENEDIGAETH - Llongytarchiadau i ariannol at y gost, a bydd y swyddog· Cyfres 'Bywyd'. Awr a hanner 0 bleser nawdd BBC Cymru, gyda chymorth Anne a Russell Willis, Llwyn Madog ar gwirioneddol, grasyn na fUBsai yn Ion yn ddiolchgar lawn am bob rhodd ychwanegol oddi wrth noddwyr lIeol. enedigaeth eu trydydd meb, James gynharach fel y gallai'r plant gael cyfle eto at y costau. Hyderwn y bydd y Fe ddarlledir ffilmiau o'r ymgyrch o'r Richard, yn ysbyty Dewi Sant, Bangor i'w gweld. gwaith wedi ei gwblhau yn fuan ac y Wladfa ymhellach yn y flwyddyn. ar lonawr 16. byddwn eto yn cyd~ddoli yn y capel Dymunwn bob IIwyddiant i'r ymgyrch; CYDYMDEIMLAD Coli odd tri ar 81 treulio rhai Suliau yn y Festri SEFYDLIAD Y MERCHED - lonawr mae'r hogia yn hOOfsn 0 Gymru ar y theulu yn y Nant berthnasau agos yn 18: Cafwyd cyfarfyddiad o'r Sefydliad Diolch yn fawr i bawb a gyfrannodd 8ed 0 Chwefror ac edrychwn ymlaen ystod yr wythnosau diwethaf. Yr oedd mewn unrhyw ffordd at y gwaith. a daeth 14 0 aelodau ynghyd. un ohonynt. Mr William Williams, Ty'n am i Mr Thomos a'i gyd-deithwyr Dymunwyd Blwyddyn Newydd Dda i'r ddychwelyd adrsf yn ddiogel ymhen holl aelodau. Darllenwyd lIythyr y mu. dau fis gan y lIywydd. Cydymdeimlwyd a Mrs Nadolig Llawen a Blwyddyn CLWB Y MAMAU - Cyfarlu nifer 0 Gwyneth Jones ar golli ei brawd. aelodau yn Nhy Glas, nos lau, lonawr Anfonwyd cerdyn a chofion o'r Newydd Dda i holt ddarllenwyr Eco'r Wyddfa 22, a chafwyd arddangosfa ar fferru Sefydllad at Eifiona Jones sydd eto yn bwyd yn y cartref gan Mr Sointern o'r yr ysbyty. Pasiwyd i fynd j Gall t y Bwrdd Trydan. Darparwyd y ta gan Glyn ar lonawr 26 am swper, a'r bws Mrs Rhian Jones IS Mrs Helen Jonos. i adael am 7.15. Darllenwyd lIythyr Rhoddwyd anrh&g y mis gan Mrs oddi wrth Iywydd pwyllgor yr Jackie Jones, ac fe'i enillwyd gan Mrs Eisteddfod yn diolch am y rhOOd gan Dorothy Jones 0 Gwm-y..glo. y Safydllad. Bydd y cyfarfod nesaf 0 dan ofal Pat a'r DOSBARTH YMARFER CORFF - Jones ar Chwefror 15. Rhoddwyd y te nysbysir fod y dosbarth yma wedi ait- gan Mair Williams a Jennie A. Roberts gychwyn ers nos Lun, lonawr 15 ac fe The Butchery a diolchwyd iddynt gan Carol Houston. BRYN AFON barheir i gyfarfod yn wythnosol bob Rhoddwyd anrheg y mis gan Jennie A, nos Lun am 8 o'r gloch. Roberts ac fei'i enillwyd gan Mair LLANRUG GWAELEDD - Cipiwyd Mr John Williams. Ffon: Caernarfon 318R YN EISIAU Cwm-Y1Jlo, a', lIall yn eglwys Tiwniwr dwy organ drydan, y Bathm8C8 (A) Glaninfryn naill yn Eglwys yr Annibynwyr Ffon: Padarn464 Cig blasus - prisiau rhesymol Eira awrYn Lie? 10% ODDIAR BAPUR WAL a PHAENT LEYLAND A JELLIPEX yn

MEL YSION A BAeO AR WERTH HEFYD

Eira mawr ar un 0 ffyrdd prysursf y fro tua'r f/wyddyn 1906. Y cwestlwn yw• "e ydlo. MlKidyliwch eyn troi I dudalen 15am yr steb. 13

...... ------~ .. MARW - Trist oedd elywed am farwolaeth Mr lorwerth Williams, Bro Dawel, Estynnwn ein cydymdeimlad • IIwyraf S'r teulu 011yn eu profedigaeth. cYDYMDEIMLIR - & Mrs A.M. Hughes, Bwthyn, yn ei phrofedigaeth 0 Y GYMDEITHAS UNOEBOL - nos Theatr Gwynedd i weld y pantomelm golll ei brawd yng Nghyffordd Fawrth, lonewr 16, cafwyd sgwrs 'Eli Babi'. Bu IIwyddfant mawr ar vr Llandudno. Hefyd Mrs Emrys Owen, GWASANAETH NADOLIG - Rhagfyr hynod ddiddorol ar 'YGelfyddyd holl weithgareddau. 51 8ro Rhyddallt ar farwolaeth ei 24 yn Nhan-y-Coed vn y prynhawn cafwyd Gwasanaeth Nadolig Plant yr Gwta' 9an y Parch.O.M. Lloyd, Caer• MARW -Mewn cartref i'r henoed ym ehwaer yn Abergele. Cydymdelmlwn Ysgol SuI. Calonogol oedd gweld y narlon. Mwynhawyd ei ddull cartrefol Mae Trearddur.Ynvs Man, bu farw hefyd 4 Mrs G. Morris, 18 Glanmoelyn. Festri yn lIawn ar yr achlysur. o adrodd englynion gwahsf'lol feirdd. Miss F.M. Johnson, gynt 0 High Moor, Bu farw brawd Mrs Morris yng Llywydd y noson oedd Mr T.W. Perfformiwyd drame'r Ganl 9an y Ceunant. Brodores 0 Birmingham oedd Ngwalchmai,Sir FcSn. plant ieuengaf. Gwisgwyd hwy'n Thomss a diolchwyd i'r siaradwr gan Miss Johnson ond wedi ymgartrefu yn DALIER SYLW - Ni fydd cyfarfod dderuadol mewn dilled addas I'r Mrs J. LI. Williams, Bod Falr , a'r Parch. y Ceunant ers lIawer blwyddyn. Yr cyhoeddus yngl~n s'r Ganolfan Cym• cyfnod gan au rhienl, ac mae'r Ysgol W.O. Roberts, y ddau a chysylltlad a oedd yn aelod 0 Eglwys Sant Mihangel dethasol nos Fercher, Chwefror 7. Sui yn ddiolchgar am gydweithrediad Stiniog, lie y magwyd y Parch. O.M. a'r Rheithor a weinyddai yn ai harwvl Lloyd. Ceir manylion pellach eto. y rhieni. yn yr Amlosgfa ym Mangor. Darllenwyd darlleniadau o'r Baibl, DIOLCH - j Mr Owen Jones am DERBYN YN GYFLAWN AELODAU YN GWELLA - Deallwn fad Mrs Wyn cvsvlltlol a GWyI y Gani gan y plant - Caed oedfa gofiadwy yn V Capel werthu Eco', Wyddfa vm Mhont• Griffiths, Tan-v-Fron: Mrs S.M. rhvthallt. h9n. Cymerodd pob oedren ran yn y Mawr fore Sui evnta'r mis pryd y Roberts, Meifod; a Mrs H.V. Pritchard , canu carolau, a'r gynulleidfa hithau yn derbvnlwvd deg 0 bobl ieuainc yr Snowdon View yn gwella'n foddhaol ar WALTER - Trist oedd clywed am ymuno yn y moli yn y canu eynulleid• eglwys yn aelodau eyflawn a gwain• 81 eyfnod mewn ysbyty ym Mangor. farwolaeth Mr Walter Evans, Oolwen, faol. yddwyd vr Ordinhad 0 Swper vr Ffordd yr Orsaf a fu farw ar lonewr 23 Un rhan o'r gwasanaeth oedd derllen• Arglwydd. Gwasanaethwvd gan y CYFARFOD GWEDDI - Nos Lun , yn 55 mlwydd oed. iad 0 Chwedl 0 AVI.·striagan Mrs Carys gweinidog, V Parch. W.O, Roberts lonawr B yng Nghapel Mawr cafwyd Cydymdeimlwn ~'I wraig, Alice, ei cyfarfod gweddi dan newdd y bobl Lloyd Evans. Ar ddiwedd y chwedl gyda Mrs Elrlys Pierce wrth yr organ. blant, A Iwen a Gwyndaf, Goronwy, ei hon cawsom ein hatgoffa o'n cyfrifol• Y bobl ieuainc a dderbvniwyd oedd ieuainc. Trefnwyd y gwaS8naeth gan y frawd, a'r teulu 011yn eu profedlgaeth. Parch. W O. Roberts. Cyfeiliwyd gan deb ni heddiw I helpu trueiniald y byd. Gwen Oliver Jones, lola Cleo Jones, Mae colli Walter o'n pllth yn ergyd nid Ar ddiwedd y gwasanaeth cafwyd Mrs Lovatt. Cymerwyd rhan gan Carolyn Owen, Dylan Wyn Williams, yn unig j'w deulu ond i'r lIu ffrindlau eyfle i 9yfrannu tuag at Ysgol Manon Owen, Carolyn Owen, Sharon Manon PryS Owen, Sharon Ann a'r cydweithwyr a gafodd y fraint o'i Pendalsr (Adrs" HYn). Davies, lola Cleo Jones, Mary Roberts, Davies, Gwyneth Jones, Gerald Wvn adnabod dros y blynyddoedd. Y cyfeilyddion yn y gwasanaeth hwn Griffith, Linda Roberts a Wendy Gwen O. Jones, Richard Ellis Owen, Un ~'i wreiddiau'n ddwfn yn y fro Dylan W. Williams, Elidir Owen, Beryl oedd Mrs Beryl Mai Jones 8 Miss Roberts. Traddododd V gweinldog hon oedd Walter. Yr oedd ei berson• W. Jones, Gerald Griffith, Cartrin Eidan Morris. anerchlad, gan estvn deheulaw oliaeth hoff us, ei barodrwydd I wneud Y wraig wadd oedd Mrs Nancy Roberts, Myfanwy Jones, Wendy cymdeithas vr eglwys i bob un o'r cymwynas a'i agwedd onest at tywyd Roberts, prlod y gweinidog, y Parch. Roberts, Gwyneth Jones, Ann cyfeillion ieualnc a dymuno arnynt fel petaent yn adlewyrchiad 0 nod• W.O. Roberts, na allai bresenoli fendith yr Arglwydd. Jones, Ifan Roberts a Linda Roberts. Weddion gorau'r 9ymdeithas a'i Tystla pawb fod bendith arbennig ar oherwydd cyhoeddiad Sabothol. COFIWCH Y NOSON HON - Ceir magodd. Credal y dylem helpu'n 911ydd y cyfarfod. a chyfrannu j'n cymdeithas, ac f8 YR WYTHNOS WEDDIAU - Nos Lun gwledd 0 Sosel, Sglodion a phaned, lonawr 8 yng nghapel Tan-y-Coed cyn• Y GYMDEITHAS LENYDDOL (capel wnaeth hynny drwy gydol ei oas mevvn ynghyd ag adloniant gan blant yr haliwyd Cyfarfod Gweddi, wedi ei Mawr) - Cynhaliwyd dau gyfarfod. ffordd ddistaw a di-ffwdan. Rhoddodd ardal yn yr Ysgol Gynradd, nos drefnu gan y gweinidog, y Parch. W.O. Cafwyd noson ddifyr iawn yng o'i ddawn a'i Isfur I'r henoed, i'r bobl Fercher, Chwefror 14. Yr elw at Roberts. nghwmni'r Cwnstabl Elwyn Parry, ifanc ac i sawl cylch arall o'r Gronfa Rigarug. Oewch yn !Iu! Cymerwyd rhan yn y gwasanaeth gan Tregarth yn dweud hanes ei waith gyda 9ymdeithas leol. Bu ei gymwynas, ei Mrs Megan Williams, Dwyfor, Miss MERCHED Y WAWR - Cyfarfu'r diogelwch y ffyrdd yn yr ysgolion. gwmni difyr a'i chwerthin parod yn Janice M. Roberts, Tai'r newyddion, gangen yn y Sefydliad Coffa ar Oiolchwyd i Mr Parry gan y Parch. lIawenydd i sawl un ohonom. Mrs Beryl M. Jones, 3 Ten-y-Coed; Mrs lonawr 9 gyda Mrs Nansi Lovatt yn W.O. Roberts a Mrs J. Davies, Plas Edrychwn ymlaen i'r dydd pan fydd y Carys LI. Evans,Carwyn 8 Mrs Miriam y gadalr.Cafwyd arddangosiad trin Gwyn. Llywyddwyd gan Mr J. Wyn gwerthoedd yr oedd Walter Evans yn Hughes, Rallt Deg gwallt gan Mr Derek Rees 0 Gaer• Owen, Llain y Defyn. Yr oedd y eu cynrychioli yn sail i'r math 0 gym• Nos Fawrth traddodwyd pregeth gan narlon gvda Mrs Jean Roberts yn cyfarlod arall yng ngofal Mr a Mrs deithas yr oedd ef yn ffyddlog ei bod y gweinidog, y Parch. W.O. Roberts. fodel. Diolchwyd iddo gan Mrs Nant Ifan Roberts, Ty Capel a Miss yn bosib i'r f.rawdol iaeth ei ehreu. Roberts ac am y te gan Mrs Inigo Myfanwy Jones, Gorwel. Mwyn• DERBYN YN GYFLAWN AELOD - Jones. Gwnaed paratoadau ar gyfer yr haodd pawb noson hwyliog iawn. Pnawn SuI, lonawr 21 yng nghapel Eisteddfod a gynhelir yn Ysgol Oiolchwyd iddynt gan y Parch. W.O. Tan-y-coed derbyniwyd yn gyflawn Brynrefail ym mis Mawrth. Roberts, Annedd Wen a Mrs Myfi CEUNANT selod, un 0 blant yr eglwys, Enid GWASANAETHAU'R NADOLIG - Roberts. Llywyddwyd gan Mr Ifan Wynne, Llety Llwyd, merch Mr a Mrs Y Rheithor a weinyddal yn holl Roberts. LLWYOOIANT CERDOOROL Owen Edwin Wynne. Y Parch. W.O. wasanaethau'r Nadol ig yn Eglwys Y GOBEITHLU (Capel Mawr)- 1I0ngyfarchiadau i Einir Parry, Roberts oedd yn gW8sanaethu. Wedi'r Morwel ar basio arholiad canu'r plano Sant Mihangel. Daeth cynulleidfa dda Dechreuwyd y ddau gyfarfod trwy cyflwyno a'r derbyn, gW8,nyddwyd y i Offeran Cynta'r Nsdolig am hanner ddefosiwn gan Bathan Lewis Parry ae Graddfa 2. Ei hathrawes yw Mrs Cymun gan y gweinidog. awr wedi un ar ddeg Noswyl y Nadolig Anwen Parry, Ael·y -Bryn. Susan Jones Roberta Griffith, Bod Elwy, Llanrug. Daeth cynulliad da ynghyd er yr ac yr oedd cynulleidfaoedd da yng achlysur arbennig hwn. Nant-y-Glyn a Nia Wyn Jones, Y Warn. CYDYMDEIMLO - Drwg gennym ngweddill gwasanaethau'r Wyl. Yr Cymerwyd rhan mewn canu ac adrodd DEWIS BLAENOR - Yn ddiweddar orgsnydd yng ngwasanaeth nos Sui gofnodi marwolaeth Mrs Williams, Ty gan nifer fawr 0 blant a dysgwyd Isaf, ar Ragfy, 29 ar 01 cYltudd maith. dewiswyd Mr Robart Griffith, Llys oedd Mr Bryngwyn Griffiths, Penisar• caneuon newydd Iddynt gan Mrs Mair LIO$gwyd ei gweddillion yn Amlosgfa Meredydd yn flsanor yng nghapel yr waun. Nos Calan bu gwasanaeth Naw Jones, Ogwen, a hi hefyd oedd yn Annibynwyr yn y Bryngwyn. Dymun• Llith a Charol a chymerwyd rhan Bangor sr lonewr 2. Cydymde,mlwn 8 cyfeilio. Dangoswyd ffllm gan Mrs Mr Will iams a'r plant I gyd. iadau da'r ardal iddo yn y swydd. mewn darllan gan blent yr Ysgol Sui, W.O. Roberts gyda Mr John Williams eu hathrawon ae eralll o'r gynulleldta. YN YR YSBYTY- Y mae Mrs Jennie CYDYMDEIMLWN - 8 Mr Gwilym yn gofaJu am y taflunydd. Dlweddwyd Williams, Dwyfor yn ei brofedigaeth Rhoes y band rai eitemau, ae 'I"oedd trwy gyd-adrodd gwedd,. Jones, Ty Uchaf yn Ysbyty Mon ac graen ar yr holl wasanaeth a Arfon; dymunwn iddl adferiad IIwyr a sydyn ac annisgwyliadwy - colli ei arweiniwyd gan y Rheithor. Canwyd BRYSIWCH WELLA Dymunir buan. chwaer, Mrs Katie Harvey, Aigburth, carolau gan rai 0 blant yr Ysgol Sui yn adferiad iechyd buan i lola, merch fach Lerpwl. Bu Mrs Harvey farw lonawr ystod y gwasanaeth. Mr a Mrs Gareth Thomas, Ltys Elddon, 13. Mrs Doris Owen, 22 Bro Rhyddallt, PARTI UNDEB Y MAMAU - Mwyn• Miss K. Jones, Bod Gynfi, Mr Griff haodd aelodau Undeb y Mamau a'u Orritt, 50 Bro Rhyddallt a Mrs eyfeill ion eu Parti Nadolig ym Pritchard Pen Sarno Mhlas Tan Dlnas, Er garwed y tywydd, deeth nifer dda i fwynhau'r wledd. NEWYDDION Y SEINDORF Bu'r GORSBACH Seindorf 0 dan arweiniad Mr Owen OIOLCH Dymuna Mrs Ellen Jones, yn brysur iawn 0 gwmpas y L Williams, Plas Pen Gweith (Bryn Nadolig. Buont yn canu carolau 0 Awelon gynt) ddiolch yn gvnnes i amgylch y Goeden Nadolig yng bawb am y cardiau a'r anrhegion a BEATING Nghaeathro, 0 amgylch y pentref gyda dderbyniodd sr ei phen-blwydd yn 90 Merched y Wawr a Phwyllgor Rigarug, oed. Oiolch hefyd I aelodau Capel 'ing Nghaernarlon ddydd Sadwrn cyn y SERVICE Hermon am y blodau hardd, ac i'r Nadoli9, yn EglwY5 Sant Mihangel Nos Matron a Staff y cartref am eu gofal. Calan ae ym Mhlas Pen Gwaith, -y-glo PARTI PLANT YSGOL SUL SANT Llanberis. Gwerthfawrogir cymorth MIHANGEL - Ar ddydd Calan cyn• Miss Helena Parry, Bryn Hell pan ddaw haliwyd y partl yn y Sefydliad Coffa. adref ar wyliau. Ffo... : LLANBERIS 814 Yr oedd y trefnladau yn nwylo', Oiolch am bob cyfraniad tua9 at de athrawon a buont yn ddiwyd yn parti'r plant. Deeth Sian Corn i rannu paratoi'r wledd. Bu maio wragedd yr ffrwythau a melysion iddynt. Da gweld GWASANAETH TORRI·LAWR Eglwys yn eynorthwyo gyda'r gwaith Mr Merfyn LI. Jonas a Mrs Betty 24 AWR hefyd. Rhannwyd rhaddion 0 felysion Roberts adref o'r ysbyty. Dymunir i'r plant ar ddiwedd y P3rti gan Miss adferiad buan iddynt. Cydymdeimlir ag A.C. Jones, Glanllyn. I 910i'r parti Arweinydd y Seindorf, Mr Owen Jones aed i'r plant, eu rhieni a'u cyfeillion i ar farwolaeth ei chweer. 14

•

.~~-- 01" yng nghwmni Mr Emrys Owen CHWEFROA 17, Llun: LLANBEA IS LL YTHYR AGORED GAN - Clwb Methedig Eryri. WAUNFAWR - Theatr Bara Cews yn Gyrfa Chwist dan nawdd y Clwb pil• cyflwyno 'Bargen' yn Neuadd yr UNDEB MYFYRWYR droad yn y Ganolfan am 7.30 Eglwys am 7 c'r gloch. Y noson dan COLEGAU BANGOR BETHEL - Clwb y Ahos nawdd Pwyllgor vr Vsgol Feithrin. CafflDeiniol, BRYNREFAIL - Dosbarth Ymarfer CHWEFROR 21, Mercher: LLAN• Ffordd Casrgybi, Corlf am 8.00 BERIS- Clwb y Mamau Bangor Uchsf. CHWEFROA 14, Mercher: LLAN• Y Gymdeithaa Ddrama Fel y ma9'n hvsbys, mae Undeb BEA IS - Bingo dan nawdd Cangen CWM Y -G LO - Merched y Wswr Myfyrwyr Co/egau Bangor (UMCB)- Plaid Lafur yn y Ganolfan am 7.30 CHWEFROR 22, lau - LLANBERIS Undeb sy'n cynrychioli niter helaeth 0 BETH EL - Merched y Wawr -Sefydliad y Merched fyfyrwyr Cymra8(J Bangor - wedi bod DE INIOLEN - Gyrfa Chwist dan CHWEFROR 23, Gwener: BETHEL yn ymgyrchu ers tro byd yn awr yn CHWEFROR 1, lau: WAUNFAWR - nawdd Pwyllgor Apel Gwaun Gynfi - Pwyllgor y Carnifal yn y Neuadd emvn cynlluniau'r 8wdurdodau I Sefydliad y Merched - sgwrs gan Mr LLANRUG - Noson 0 Sosej, sglodion PENISARWAUN - Gyrla Chwist yn ehangu Coleg Prifysgol Gog/edd Cymru O.E. Evans. BETHEL - Pwyllgor Lleol ac Adloniant dan nawdd Cronfa Neuadd vr Eglwys (CPGC) a dros adfsr Cymreietod y Eisteddfod '79 vn yr ysgol am 7.45. Rigarug yn yr Ysgol Gynradd CHWEFROR 26, Llun: LLAN- Co/eg er y Bryn. Bu amrywlol weith• CHWEFROR 2, Gwener: VR ARDAL CWM-Y-GLO - Gyrfa ChwIst BER IS-Clwb Methedlg Eryri gareddau yn Y gorffannol yn gys• -Clwb Eryri - sgwrs gan Miss Mat CHWEFAOR 16, lau YR ARDAL - Gyrta Chwist dan nawdd y Clwb ylltiedlg a'r ymgyrch hon 8C fe Pritchard. LLANBEAIS - Te yr Eisteddfod Ysgol Brynrefail am 6.00 Pel~roed yn y Ganolfan am 7.30 ddew/swyd nlfer bach 0 aelodBu j'w Henoed vn y Ganolfan. Bingo dan BETHEL - Sefydliad y Marched - BRYNREFAIL - Dosbarth Ymarler cosbl gan Bwyllgor Disgyblu'r Co/ego nawdd Pwyllgor Lleol 'Steddfod 79 yn sgwrs gan Mr Evan Hughes, Y Felinheli Corff am 8.00 Diarddelwyd trt aelod - Gwion Lynch, y Ganolfan am 7.30 BRYNREFAIL - Sefydliad y Marched CHWEFROR 27, Mawrth. LLAN• Iwan Rhys Edger a RobIn Chapman am CHWEFROR 5, Llun: LLANBERIS - - noson yng ngofal Mrs Pat Jones RUG - Y Gymdeithas Undabol yn wahanol gyfnod8u 0 chwe mls i Cfwb Methedig Eryrl. Gyrfa Chwist BETHEL - Gyrla Chwist yn yr ysgol dathlu Gwyl Ddewi ttwvddv», tis Rhagfyr /Iynedd 8 gwrth• dan nawdd y St. John's yn y Ganolfan am 7.30 - yr elw at Gronfa 'Steddfod CHWEFROR 28, Mercher: LLAN· odwva eu hapel vm mis lonawr eleni. am 7.30. WAUNFAWR - YGym• '79. BEAlS - Bingo dan nawdd Cangen A, lonawr 20 dlarddelwyd pedwar afall deithas Lenyddol - noson 0 ffilmiau LLANBERIS - Y Gymdeithas Ddrama Plaid Lafur yn y Ganolfsn am 7.30 - Rhlan Eler/ Roberts, Cr/s Jones a Mr leuan Owen. BRYNREFAIL - Disco dan nawdd y Clwb Pel~roed yn Y Gymdeithas Ddrama Dewi Llywelyn - y tri am ddwy Dosbarth Ymarfer Corff am 8.00 y Ganoffan BETHEL - Clwb y Memau flynedd ac Ifan Roberts am 81 oes. CHWEFROR 6, Mawrth:LLANBERIS CHWEFROR 16, Gwener: LLAN• CWM-Y-GLO - Gyrfa Chwist Mas'r cosbeu hyn yn amlwg yn hollol - Pwyllgor Lleol Eisteddfod '79 yn BERIS - Te bach yr Henoed annheg ec anghyfiawn ae yn nod Festri Gorffwysfa am 8.00. BETHEL - Clwb y Rhos yn gwledda DYDDIADAU I'W COFIO weddladol Ilwyr 0 agwedd y coleg yn BETWS GARMONNoson 0 yng Ngwesty'r Stables, Llanwnda dial ar nller bach 0 fyfyrwyr yn lIe Gaws a Gwin yng Nghastell Cidwm. PENISARWAUN - Gyrla Chwist yn MAWRTH 14: Cinio Gwyl Ddewi wynebu canlyniadau cosbl pob un Yr elw at Gronfa 'Steddfod 1979. Neuadd yr Eglwys Merched y Wawr, Bethel gym9rodd ran yn yr ymgyrchoedo CHWEFROA 7, Mercher: LLANBER IS CHWEFROR 19, Llun: LLANBERIS MAWRTH 10: Cinio GWyI Ddewi hyn. - Clwb y Mamau; Y Gymdeithas - Clwb Methedig Eryri Cangen Plaid Cymru, Llanberis Yn 09ystal fi hyn, mae 33 0 aelodalJ Ddrama. LLANR UG- Disco dan Gyrla Chwist dan nawdd y St John's MAWRTH 15 ac 16 Cwmni Drama a chsfnogwyr UMCB yn wynebt. nawdd y 'Majorettes' yn yr Ysgol yn y Ganol fan am 7.30 llanberis yn perfformio 'Twyllo achos/on mewn Ilys barn am au saf;ao Gynradd. BRYNREFAIL - Dosbarth Ymarfer Modryb Angelina' yn brwydro dros eu hlalth, eu diwyll Y Cyngor Eglwysi - cyfarfod leu• Corlf am 8.00 MAWATH 31. Cinio blynyddol Clwb y lant a'u cenedl. Ar Fawrth 6ed, bydc enctid yng Nghapel Pontrhythallt. CHWEFROR 20, Mawrth: LLANRUG Rhos, Bethel. deg 0 bobl o'r tu a/Ian i'r Coleg Y" CHWEFROA 8, lau: LLANBERIS - - YGymdeithas Undebol -"Term yn wynebu achos 0 18dratB gwert/l Pwyllgor y Carnifal yn y Ganolfan am £2.50 0 ddogfennau 0 gyfarfoc 7.30 Pwyl/gor Dlsgyblu'r Coleg. Ar Fawrtt. CHWEFROR 9, LLANAUG - Disco ATEB I'R LLUN AR OUDALEN 13 Jed, bydd 23 0 aelodau a chefnogwYI dan nawdd Pwyllgor Cronfa Pwll• UMCB yn wynebu achoslon amrywio, moelyn yn y Victoria, Llanberis. Llun ydyw hwn a ymddangosodd yn Cymru'r Plant 1907 a yrrwyd j'r Eeo gan o ddifrodi ac ymddwyn yn fygy th101. PENISARWAUN Gyrfa Chwist yn daulu 'Bwthyn' Llanrug. Coeliwch ni nau bejdio - y ffordd rhwng Cwm-Yiflo a Fel y gall nifer 0 bobl a oedd Yll Neuadd yr Eglwys Llanberis ydyw. Adnabyddir y lie heddiw fel 'Tro'r Go.t'. bresenno/ dystio, 'f06dd ymddyglao yr heddlu ar /onawr 22 pan af'9Stiwyo Adran 0 39. Dywedir 'English Law' 0 hyd, er y 23 hyn yn hollol warth us ac 21. 80 mwyn gwahaniaethu rhwng anifel/aldd. 22. Byddant cyfraith Lloegr a chyfralth yr Apellwn atoch chi Gymrv. am 23. Na fydd, ae elthrlo y bydd dau gefnogaeth yn sin hymgyrch I Alban. Yr oedd yn rhan 0 aelod dros bob etholaeth. 'Un gytundeb uno Lloegr a'r Alban Gymrelgio'r Coleg af y Bryn. dyn, un bleidlais' fydd hi yr un Gallwch wneud hyn mewn dwy ffordo ADRAN A (1707) fod y deddfau a basiwyd tath, h.y. dim Cynrychiolaeth gan y ddwv senedd cyn hynny i - trwy anfon Ilythyr8u at Brjfathro', 1. Lladd Llywelyn yr All ('Ein Llyw Gyfrannol (Proportional ddal mewn grym. Coleg, Syr Charles Evans, yn mynegl Olaf' fel y gelwir ef), a cholli Representstion) 40. 'Privy Councillor'. neu aelod o'r eich anfodlonrwydd at annhegwch annibyniaeth Cymru. 24. Na all 'Cyfrln Gyngor' - y cortf sy'n eosbl'r aelodau hynny 0 UMCB. 2. Owain Glyn Dwr, Tywysog 25. Na fydd, dim ond I waithredu cynghori'r Frenhines sr faterion Anfonwch y l'ythYfau at Swyddfs', Cymru, yn cyhoeddi ei Senedd deddfau wedi eu pasio gan y cyfansoddiad.Ar 01 datganoli, Undeb, Caffl Deinio/, Ffordd Westminster ym Machynllath bydd rhan bwysig iawn i'r cyngor Caergyb/, Bangor Uchaf, fel y 3 Brwydr Bosworth. Harri Tudur, 26. Bydd hwn i'w chwarae, oherwydd gallwn eu trosglwyddo iddo. drwy drechu Richard III, yn dod 27. Nid dan yr enw hwnnw. Pwyllgor Cyfreithiol y Cyfrin Hefyd, erfyniwn am gyfraniadau I', 'Arweinydd' y gelwir pen dyn y yn frenin Lloegr (Harri VII) Gyngor sydd i gymodi Ue bo Gronfs Apel 11 sefyd/wyd i ofalu am 4. Deddf Uno Cymru a Lloegr. CynuliJad unrhyw ddadl rhwng y Cynulliad gostau cyfreithiol y rhal hynny sy'n 28. Nid dan yr enw hwnnw. Ond fe 5. Sefydlu'r Swyddfa Gymreig, a Cymreig a Senedd WestmInster wynebu Ilys barn am eu safiad. chychwyn datganoli efteithiol i fydd 'Pwyllgor Gweith redol' Ceinlogau pr/n eln cyndaldlau 11 Gymru 29, Dim ond 1,100 (Cymharer a Adran F sicrhaodd sefydJu Prifysgol y Werin. 100,000 - staff Llywodraeth Gall aieh ceiniogau chwi halpu i Adran B Leol yng Nghymru ar hyn 0 bryd; 41. Rhaid dweud 'cywir', maa'n sicrhau cyfiawnder I'r rhai hynny sy'n nau 45,000 - staff y Gwasanaeth debyg, gan fod Deddf Uno 1536 barod i wneud safiad cadarn dros werin 6. TUB dwy filiwn a thri chwarter lechyd yng Nghymru) yn dal ar y Llyfr Statud. Hyd yn Gwynedd. (2,750,000) 30. Addysg Gynradd, Tai, oed os yw gosodiad yn gywir 'Sefwch gyda ni yn y bwleh 7. Tua thrigain mlliwn (60,000,000) Llywodraeth Leol mewn dim ond un ystyr, y mae'n Fel y cedw;r i'r oesoedd a dds/ y 8. 8% (o'i gymharu a 5.9% dros gywir yr un fath glendid 8 fu' Brydain, a 4.1% yn ne~dwyrain Adran Cd 42. Cywir Y mae yna 0 leiaf dair. Yn gywlr, Lloegr) Felly mae'n rhaid bod yna un. Elin Wyn Roberts 31. Ddim 0 gWbl 9. £1,525 (£1,756 yn Lloegr) 43. Anghywir. Yn fanwl, fanwl arran UMCB 10. 59 32. Byddant (medden' nhw), 'does yna ddim 1M S 33. Fe ddaw'r arian mewn grant bloc 'Olnesydd Prydeinig', dim ond D eROE AIR Adran C a fydd yn cael ei ddyfarnu 'n 'Deifiad Prydeinig' ('British Oberwydd Cwis Mawr y flynyddol gan Westminster. Yn 61 11. 635 Subject'). 'Y Frenhines yn y Refferendwm ni fydd Croesair yr amesn diweddaraf, bydd y gost Senedd', sy'n gyfrifol am deddfu y mis hwn. Enillydd y Croesair 12. 36 yn lIai na cheiniog y pen i bob 13 Un pnawn ym Mhrydain: yn dechnegol felly, Ii LINDA M trethdalwr yn y Deyrnas. gwlad 0 'ddeiliaid y Goron', nid Nado 'g yw . 14. Yr holl Aalodau Seneddol gwlad 0 'ddinasyddion'(fel Cymreig yn cyfsrlod gyda'i WILLIAMS, 8 CEFN Adran E Ffrainc, dyweder) yw Prydain. gilydd, ryw dair neu bedair gwaith CWELL YN. RHYD DDU. y flwyddyn, i drafod materlon ac 36 57. Oaeth i fod, fwy neu lai fel y 44. Cywir. Mwy n8 hynny, oherwydd Llongyfarchladau Linda i holi gweinidogion. Nid oes mae yn awr, pan aeth De y "rheol 40%" fe fydd yn cyfrlf mae'r wobr ar ei ffordd_ fel pleidleisiwr yn erbyn os na r...I ... _ ganddo ddim grym 0 gwbl. Iwerddon allan ohoni yn 1922 15. Naellir. 37. YFrenhines Anne (1702-1714). phleidleisia 0 gwbl. 'rydych chl'n gwybod pob peth. Dechreuwyd arfer y term 'Prydaln 45. Cywir.'Power devolved is power HoHech chi broffwydo canlyniBd y AdranCh Faw,' pan unwyd seneddau'r retained' yw'r egwyddor. Byddai refferendwm7 Alban a Lloegr yn 1707 gan Westminster yr hawl i 40 marc: da lawn. Fa ddylech chi 16. James Griffiths 38. Am fod Deddf Uno 1536 yn ddiddymu'r Cynulliad Cymreig fod yn ae/od o'r Cynul/lad Cymre/g. 17. Pump dweud mai rhan 0 Loagr yw unrhyw adeg, petai'n dewis. 30 mllrc: digon dlJ wlr. 18 Y cyfan Cymru. Croes San Sior (v groes 19. Dros fil 0 filiynau goth sgw3r) sy'n cynrychioli Sut hwyl gawsoch chI sr ateb? 0 dan 30: hldlwch befo. Cofiwch fynd 20. Dim un Cymru. Os eBwsoch chi fare/au Ilawn (50), i (otlo yr un fath. lS Cof aroll o'r meddyg sydd Lanberls. Cyn y gem, ac yntau yn gennyf yw pan oeddwn yn saer 01 et arfer wedt rhwymo et coed efo John Owen Saer, oc wed! tretchtau a'l qoesau mewn bod yn rhol corff mewn arch un 'bandages: rhoddwyd gwohoddlad nos Sadwrn yn hwyr. Fel y I'r bobl leol gynnlg etc at y gol, ac , cerddwn adref drwy'r pentref nld aeth yr un bel drwodd. gwelwn hen wreigan a oedd yn Canlyniad y gem honno, os yw Bu'r ymateb i gais Mr. Hugheston-Roberts yn Eco'r mis adnabyddus am ddiota. fy nghof yn lawn, oedd 1--0 I diwethaf am wybodaeth ynglyn a'r Dr. Mills Roberts yn Gorweddal yn swp yn et dlod or Lanberis. chwim a diddorol. Fe gofiwch fod ambell gyfeiriad at y gwr ochr y ttordd, ac euthum (] hi tr Gobelthlo y bydd y wybodaeth nodweddiadol hwn wedi ymddangos yo yr Eco yo Grosvenor at y meddyq, a chymer• hon yn rhywtalnt 0 werth l'ch ddiweddar, yo bennaf ar y dudaleo 01,yn rhinwedd ei swydd odd yntau hI tr ty. Yna euthum gohebydd Mr E.M. Hugheston fel meddyg y chwarel a golgeidwad Llaoberis. ymlaen at fy nghartref. Roberts. Gwyddem ei fod a chysylltiadau a chlwb pel-droed Preston Pan oeddwn wrthi 'n tynnu Yn gywlr lawn, North End, a chymerodd Mr. Huw R. Jones, Curadur Am• 'ngh6t ac yn adrodd yr hones wrth T. GeorgeParry (saer). gueddfa'r Chwarel, y dasg iddo'i hun 0 ysgrifennu atynt gan fy nhad, fe glywsom swn clocstou obeithio cael ychydig o'i hanes o'u safbwynt hwy. yr hen wrelqan yn mynd hetbto r 'Sgwn i, Mr. Hugheston• Fe ddilyn gyfieithiad Mr. Jones o'r hyn a ymddangosodd ty acw am et chartref. 'Roedd yn Roberts, a dderbynioch chwi omlwg fod yr hen ddoctor wedl yn y 'Football News and Athletics Journal' ar ddydd Sadwro, rywfaint 0 wybodaeth yn rhol meddyglnlaeth sydyn Iddl er uniongyrchol 0 ganlyniad Mawrth 24, 1888, diwrnod chwarae'r gem derfynol am mwyn iddi ddod att et hun. Gwpan Lloegr rhwng 'Preston North End a West Bromwich Wedi I Dr. Mills ddod i Lanberis, I'ch Ilythyr? Os do, cerem Albion yn Kennington. fe drefnodd 'charity match' rhwng fel golygyddion a derllenwyr DR. R.H. MILLS ROBERTS - I'r y Binningham Gentll1ll a thra vn Llanberls a thlm 0 Loeqr ('rwy'n yr Eco wybod gymaint ag bonheddwr yma y mae gol Preston Birmingham bu yn ehwarae a Warwick credu mal Ogden oedd enw'r tim). sydd bosib' am y gwr hynod North End wedl ei ymddiried y County 8 Mitchells St. George, ec yn Chwaraeal'r meddyg yn y g61 I hwn. Gadewch i ni wybod/ prynhawn vrne, yn y gem am 9wPan g51-geidwad i Birmingham yn erbyn Lloegr. Fel g81-geidwad mae yn ddi• Sheffield United pan gafodd yr olaf guro ac ni fu tfm Preston North End gurfa fythgofiadwy. mewn dwvto mwy diogel erioed. Pan ofynnwyd Iddo chwarae yng Wedi ei eni ym Mhenmachno, nghwpan Lloegr, mae er hynnv wed; gogledd Cymru yn 1863, mae yn bod vn aelod 0 glwb P.N.E. 8 hefyd 5'8%" 0 daldra ac vn pwyso 11 ston. Vr oedd gofyn am ei wasanaerh O8n Cafodd el ysgoloriaeth yn ysgol y Barnes, Crusaders a Corinthten Friars Bangor 8C yr oedd vn gapten y Casuals. ttm p61-(jroed yno; 0 Fangor fe aeth i Fel gol..geidwad y mae vn bwVllog goleg y Brifysgol yn Aberystwyth. Yno ac vn sydyn bob amser vn effro ac yn fa ddaeth mwv 0 anrhydeddeu i'w rani ymadael a'r bel vn fuan, ac anaml iawn bu yn ehwarae i Aborystwyth am yn gwneud eMngymerlad. Gol-geidwad gwpan Cymru 1879,1880, 1881. gorau y dydd. Yn y flwyddyn 1882 gadawodd Gymru i Lundain ae astudio meddyg• Dyna ni, Mr. Hugheston• seth yn Ysbytv St. Thomas. Bu yno Roberts, golgeidwad gorau'r hyd y flwvddyn 1887, pan gafodd y IIythrennau a ganlyn yng nghlwm wrth dydd oedd eich perthynas. ei enw MRCS, LRCP. Tra yn St. 'Rwy'n siwr y bydd Ilythyr Thomas yr oedd yn ystrifennydd y Mr. Parry 0 ddiddordeb i elwb pel-droed ac vr oedd hefyd yn ehwaraewr rugby. Nid oedd ei chwi hefyd, sy'n dyst weithgareddau wedi eu cvfyngu i'w ychwanegol o'i allu fel Vsbytai ei hun, vr oedd hefyd vn meddyg. vsgrifennvdd ac yn gapten 0 rrm Llanberis 1911-1912, yn cynnwys y Dr. Mills Roberts. O'r chwith gymdeithas unedig yr vsbytai vn 8Stryd Turner, i'r dde yn sefyll: Robert J. Williams; Hugh Hughes; Robert Thomas,' Llundain. Yn 1883 bu vn chwarae i Llanberis. Middlesex ond wedi colli ei hawl Bob LI. Hughes,' Tom Owen; Dr. Mills Roberts,' David Pritchard; Evan bll/\'yfol bu yn ehwarae I Surrey a thra AnnwylOlygydd, R. Owen; Brymer Roberts,' Joe Parry; J.G.Davies; Peter Jones a W. H, ar ben yr vsgol bu vn is-gepten a Parthed elch Ilythyr ynglyn a'r Jones. Yn eistedd: Hugh Lloyd; George B(?); Myrddin Jones; W.R. chapten i'r tim hwnnw. Yn y cyfnod dlweddar Dr. Mills Roberts yn Thomas; Hugh Parry. Ar y Ilawr: Dick Davies; Latta Jones; Llew 1884-1887 vr oedd yn eymryd (han rhifyn yr Eco mls lonawr '79. yn V mwyafrif 0 glvbiau Llundain ae Williams; Evan LI. Hughes a W.R. Thomas. Adwaenwn Dr. Mills yn dda gan hefvd yn helpu allan y Crusaders - Iddo gyflawn; Ilawfyddygaeth 0 Brentwood yng nghwpan Lloegr ac yn A vstod V ddau dymor yn dilvn ,'r dorrl coes fy mom uwchben y PEL-DROED MIS IONAWR Casuals pan enillodd y tim hwn gwpan penglin, a hynny or 611 feddygon Llundain. yn ysbytai Lerpwl wrthod LLANRUG 2 - llANBERIS 0 gwneud, gan eu bod yn ofni y Na, nid canlyniad gem yw hwn ond yn hytrach canlyniad effaith y buasai triniaeth 0 'r fath yn ddlgon tywydd ar ein timau pel-droed. Nid yw tim Llanberis wedi chwarae ers am el bywyd yn ei hoedran. Rhagfyr 16, a'r Sadwm diwethaf, methwyd ag ail chwarae'r gem Gwpan 'Roeddem yn byw yr amser yn erbyn Sunblest am y trydydd neu', pedwerydd tro. Bydd fel hynny yn 9 Rhes FlctorioJ ac dechrau tymor eto iddynt pan ganiateir iddynt chwarae gan y 'hew a'r 'roedd fy nhad a Dr. Mills yn eira. Gobeithiwn na fydd hyn yn golygu cyfnod 0 ailgynhesu, ae efallai gyfellllon, ac addawodd y buasal colli gemau y byddent wedi eu hennill yng nghwrs arferol pethau. yn cyflawnl'r Ilaw-feddygaeth. Ni bu pethau fawr gwell ar Lan• \ Bore'r driniaeth, gorchmynodd lonawr 20 rug; dwy gem yn unig yn ystod y Dr Mills i wellt gael el daenu ar Llanrug 6 - Hirael 1 mis, 8 gellir rhag-weld eisoes y hyd y stryd 0 Westy'r Flctorio Gem wedi ei threfnu ar y funud bydd diwedd y tymor yn gyfnod hyd at gegy Ilwybr sy'n arwain /'r olaf gan fod Halkyn 0 Gynghrair Y Dr. R. H. MIlls Roberts hynod 0 brysur i holl dimau'r Wyddfa, rhog bod dim swn no Clwyd wedi methu telthio Chwaraeodd am y tro eyntaf i Gymru gynghrair. st'Wr yn amharu dim ar y ohcrwydd yr eira. yn erbyn Lloegr yn Blackburn 1885 a gorffennodd y gem yn 9vfartal ae fel y drlnlaeth. Gorchmynodd hefyd Rhagfyr 30 G~m reit gyfartal yn yr hanner dywedodd un awdurdod $wyddogol nod oedd trol a cheffyl I deithio Mt. Rangers 1 - Llanrug 2 cyntaf, ond Llanrug yn ennill yn mai uchafbwvnt y prynhawn oedd yn y stryd y dlwrnod hwnnw. Gem galed iawn i Lanrug yn erbyn braf yn yr ail hanner gyda gols gan chwarae Mills Roberts yn y gal. Ar 61 Cofodd Dr. Mills glod mawr gan tim o'r Rangers sydd wedl Vernon Lloyd (3), Hefin Jones (2) hvn yr oedd yn g81..geidwad yn rhan gwella'n arw ers dechrau'r tymor. a Peter Roberts (1). Y gem hon fwyaf 0 gemau rhvngwladol dros y 'Lancet', y papur meddygol Gymru vn rhannu'r anrhydedd a enwog hwnnw ar 81 y weithred Caef a chaef i ennill gyda gol yr yn rhoi Llanrug 6 phwynt ar y trainer g81iJeidwad arall Preston North uchOd ac mae 'n si-wr fod copl 0 un gan Vernon Lloyd a Peter bfaen ar ben y Gynghrair. End. Yr oedd weithiau yn ehwarae yn hwn ar gael heddlw pe bal rhywun Roberts. arbyn P.N.E. i dtrtl dawisiedig Mr yn gwneud ymhollodau. Credaf Jackson V Corinthians vn dathlu V CH E Cyf Colli OBI. Yn erbyn Pwyntlau Jubilee yn y f1wvddvn 1887 mal'r flwyddyn 7970 ydoedd ond LLANRUG 17 15 1 1 71 20 31 Penodwvd ef yn IIaw-feddY9 i Vsbytv ni allaf fod yn slwr. LLANBERIS 15 12 1 2 52 15 25