LOBBYMEMO
Onderwerp : Lobbymemo Van : Concernstaf Aan : SB Datum : 30 november 2020
• Tweede Kamer o Wetgevingsoverleg Jeugd o Begroting OCW: Cultuur o Begroting Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit o Begroting Justitie en Veiligheid o Omgevingswet o Klimaat en Energie o VSO Duurzaam Vervoer o • Stemmingen • Parlementaire agenda de komende weken • Lange termijn plenaire vergadering
Tweede Kamer
Wetgevingsoverleg Jeugd Maandag 23 debatteerde de leden van de vaste commissie VWS met staatssecretaris Blokhuis – die deze portefeuille enige maanden geleden van minister De Jonge heeft overgenomen – en minister Dekker van Rechtsbescherming over het onderdeel Jeugd van hun beider begrotingen. Kamerleden en bewindspersonen benoemden de zaken die goed gaan maar stelden ook vast dat het met name voor de meest kwetsbare kinderen en jongeren (specialistische zorg, uithuisplaatsingen) niet goed genoeg is geregeld. Daarbij werd vaak verwezen naar het recente SCP-rapport over het sociaal domein. Blokhuis vond de vraag hoe overheid deze kinderen snel beter kan helpen zelfs de belangrijkste vraag van het debat maar constateerde ook dat de vraag niet was beantwoord.
In aanloop naar het debat had de VNG er voor gepleit om gemeenten de middelen en de positie te geven om financieel uit te komen, om regionale samenwerking een wettelijke verankering te geven door de hoofdonderdelen van de Norm voor Opdrachtgeverschap een wettelijke basis te geven en om de Jeugdautoriteit een wettelijke basis te geven, in plaats van de taak van de NZa uit te breiden.
Financiële positie gemeenten Aan dit hoofdpunt voor gemeenten werd niet zo heel veel aandacht besteed, hoewel veel woordvoerders er wel over spraken. Dat had vooral te maken met het feit dat iedereen wacht op het rapport van AEF naar de gemeentelijke uitgaven voor jeugdzorg en dat in december wordt verwacht.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten Nassaulaan 12 Den Haag | Postbus 30435 | 2500 GK Den Haag vng.nl 070 - 373 83 93 | [email protected]
Staatssecretaris Blokhuis herhaalt nog eens dat voor de jaren ’19, ’20 en ’21 in totaal een miljard euro extra voor jeugdhulp naar gemeenten gaat. Dit jaar heeft het kabinet daar nog eens 300 miljoen voor het jaar ’22 aan toegevoegd. Daarmee is het laatste woord nog niet gezegd. AEF levert zijn onderzoek naar de kosten voor jeugdzorg aan het einde van het jaar op. Gemeenten en Rijk zijn daar volop op aangehaakt en de uitkomsten zullen een rol spelen voor een structurele oplossing bij de formatie. Blokhuis geeft nog in reactie op Wörsdörfer aan dat er winst te boeken valt door het percentage van het budget dat nu aan coördinatiekosten wordt besteed, zo’n 30%, naar beneden te krijgen. Bij het gesprek met gemeenten zal de vraag hoe zij met deze indirecte kosten omgaan een rol spelen.
Gevolgen corona Wörsdörfer heeft geluiden opgevangen dat gemeenten extra eisen instellen aan zorginstellingen om in aanmerking te komen voor coronacompensatie. Ook Van Beukering (D66) en Voordewind (CU) spreken er over. De laatste vraagt de staatssecretaris een oproep doen aan gemeenten de gereserveerde budgetten voor jeugdhulp ook echt daaraan te besteden.
Staatssecretaris Blokhuis brengt in herinnering dat er financiële afspraken zijn gemaakt. Zo is de meerkostenregeling van 170 miljoen voor gemeenten voor Wmo en Jeugd verlengd voor heel 2021. De staatssecretaris roept gemeenten op maatwerk te blijven bieden in hun afspraken met aanbieders. Het is zaak dat cruciale jeugdzorg door gaat. Gemeenten hebben tot op heden weinig verzoeken voor maatwerk ontvangen. Als aanbieders problemen hebben, dan is de route: eerst melden bij gemeenten, dan bij de VNG en daarna pas bij VWS. Er is met alle betrokkenen nauw contact om te voorkomen dat in tijden van corona kinderen tussen wal en schip vallen. Er zijn voldoende beschermingsmiddelen in voorraad.
Beschikbaarheid specialistische jeugdhulp Wörsdörfer constateert dat het niet zal werken om regionale samenwerking af te dwingen. Hij is daarom geen voorstander van dit onderdeel van de het wetsvoorstel Verbetering beschikbaarheid zorg voor jeugdigen. Van Beukering (D66) vindt het goed dat het kabinet het zoekt in bijsturen in plaats van de hele wet op de schop te nemen. Het is daarom nodig na te denken over wat zinnige zorg is en wat de reikwijdte van de zorg is. Ze vindt ook dat er minder zorgregio's moeten komen. In dat kader is ze benieuwd wat de staatssecretaris denkt te bereiken met de gesprekken met de betrokken partijen. Ze is ook benieuwd welke gedachten hij heeft over de herziening van de wet. Voordewind dringt aan op een goed pakket voor zowel gemeenten als aanbieders.
Wörsdörfer vindt ook dat ‘we’ gemeenteraden teveel laten zwemmen. Zij worstelen met de controle van hun wethouder. Raden moeten geholpen worden zich te bekwamen. Hij wil weten hoe de staatssecretaris daar tegenaan kijkt. Hij is enthousiast over het programmateam Zorg voor de jeugd, maar kunnen ze het werk aan, is er genoeg mankracht? Westerveld ziet dat er een expertisecentrum van start is gegaan. Ze vraagt zich af hoe het nu verder gaat en of er voldoende personeel beschikbaar is. Van den Hul (PvdA) pleit voor het toevoegen van meer expertise aan wijkteams, vooral medische expertise. Zorg in kleinschalige gezinssetting is beter dan grootschalige zorg in instellingen, vindt Peters (CDA). Van Beukering (D66) en Voordewind (CU) zijn het daarmee eens. Wörsdörfer (VVD) vindt
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 2/28
dat een aantal instellingen te groot is geworden en niet meer bij regionaal geleverde zorg passen. Hij bepleit een kleinschaliger setting. Allen steunen een motie met die strekking.
Volgens de staatssecretaris is er een bovenregionaal expertisecentrum van start en staan de anderen in de startblokken. Er is 36 miljoen voor beschikbaar, op basis van een GroenLinks-motie. De centra richten zich op consultatie, het leveren van know how en op maatwerkoplossingen. Blokhuis verwijst ook naar het programmateam Zorg voor de Jeugd. De uitstroom van jeugdhulpverleners is groot en dat baart zorgen. Het is zaak er voor te zorgen dat het vak aantrekkelijk blijft. Ouders hebben op drie manieren toegang tot de jeugdzorg: via de huisarts, het Centrum voor Jeugd en Gezin of via het wijkteam. Hij beaamt dat in de wijkteams specialistische kennis beschikbaar moet zijn, in ieder geval voor triage. De staatssecretaris licht toe dat de consultatieronde voor het wetsvoorstel Verbetering beschikbaarheid zorg voor jeugdigen is afgerond. Minister De Jonge vond dat er te weinig collectieve sturing op de jeugdzorg was en is daarom tot het wetsvoorstel gekomen met als hoofdlijnen het versterken van het opdrachtgeverschap van gemeenten door regionale samenwerking, het versterken van de governance bij aanbieders en het versterken van het toezicht. Het is Blokhuis inmiddels gebleken dat gemeenten het wetsvoorstel te ver vinden gaan en dat jeugdhulpverleners verder willen gaan. Hij is met iedereen in gesprek, maar hij sluit niet uit dat hij straks een wetsvoorstel bij de Kamer zal indienen dat niet bij iedereen op draagvlak kan rekenen. Blokhuis vindt dat het primair de taak is van politieke partijen hun raadsleden te scholen en op te leiden. Niettemin wil hij met de VNG een stappenplan maken dat ook voor raadsleden nuttig kan zijn. Kabinet vindt dat in eerste instantie taak van politieke partijen. De staatssecretaris meldt dat voor de doorbraakaanpak extra geld is geregeld. Hij heeft geen signalen dat er wachtlijsten voor Zorg voor de Jeugd. Hij roept Kamerleden op signalen die zij krijgen over complexe gevallen door te sturen naar het programmateam.
Financiële positie aanbieders Wörsdörfer brengt onder de aandacht dat in de regio Haaglanden gemeenten en aanbieders bij de rechter zijn aanbeland in een dispuut over tarieven, terwijl niemand dat wilde. Had de staatssecretaris hier geen rol kunnen spelen? Zijn er voldoende beschermingsmiddelen voor mensen die in de jeugdzorg werken? Westerveld ziet dat veel geld dat is bedoeld voor jeugdzorg daar niet aan wordt uitgegeven. Ze ziet ook instellingen waar de winst de pan uit rijst. Wat doet de staatssecretaris om die winsten te beteugelen? Van den Hul wil weten wanneer de AMvB Reële Prijs wordt ingevoerd.
Blokhuis ziet de spanning tussen hoge winsten bij jeugdzorgaanbieders en de tekorten bij gemeenten. Gemeenten hebben zelf het beste zicht op de winstpercentages bij ‘hun’ aanbieders. Zij kunnen daar paal en perk aan stellen via hun verordeningen en de contractering. Verschillende gemeenten in Noord-Brabant hebben al aangekondigd dat te gaan doen. Blokhuis heeft de regio Haaglanden ondersteuning aangeboden en hij is bezig met geschillenbeslechting over tarieven. De AMvB Reële prijs voor de jeugdzorg is analoog aan die voor de Wmo. Invoering is afhankelijk van een aantal factoren, zo moet het wetsvoorstel met delegatiebepalingen zijn aangenomen. Daarna wordt de AMvB in de Kamer behandeld. Het streven is de AMvB per 1 januari 2022 van kracht te laten worden. Overigens zijn gemeenten nu al verplicht via de Jeugdwet fatsoenlijke tarieven te betalen.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 3/28
Reikwijdte Jeugdhulp Wörsdörfer en Peters stellen voor om voor gemeenten een ‘kader’ op te stellen, in samenspraak met o.a. de VNG, om scherper te kunnen bepalen wat er onder jeugdzorg valt en wat niet. Daarmee moet het doel van de Jeugdwet – ‘normaliseren en demedicaliseren’ – dichterbij komen. Peters legt een verband met het budget voor jeugdzorg. Zijn redenering is dat als gemeenten zelf kunnen en mogen begrenzen wat Jeugdzorg is, ze niet meer geld nodig hebben. De is evenwel ook wat er vanuit Den Haag nodig is als dat niet zo is. Peters vindt het misdadig dat een kwart van de 15-jarigen functioneel analfabeet is. De oplossing is betere docenten te zoeken. Wat niet moet gebeuren is leesproblemen te medicaliseren. Hij ziet twee manieren er iets aan te doen. Of gemeenten gaan er mee aan de slag – er is ooit 40 mln. voor naar gemeenten gegaan – of het is een zaak voor het onderwijs, maar dan moet dat geld voor dyslexie worden overgeheveld naar onderwijs.
Blokhuis stipuleert het zaak is er voor te zorgen dat ouders in positie zijn hun kinderen op te kunnen voeden. Het doel is normaliseren, niet medicaliseren. Dat kan o.a. door opvoedondersteuning. De VNG heeft een expertiseteam ingesteld naar de reikwijdte van jeugdzorg. De conclusie is die afbakening aan gemeenten over te laten. Hij is het op hoofdlijnen met de gemeenten eens maar hij wil samen met de VNG handreikingen maken hoe gemeenten met jeugdhulp om kunnen gaan. Het onderwijs is verantwoordelijk voor lees- en schrijfondersteuning, maar gemeenten zijn verantwoordelijk voor de diagnostiek en hulpverlening bij enkelvoudige dyslexie (EED). Dat laatste, en alleen dat laatste, is onderdeel van het zorgdomein. Gemeenten zouden het onderwijsveld wel kunnen vragen het aantal doorverwijzingen naar dyslexiezorg te verminderen. In een interruptiedebat met Peters verklaart deze, daartoe uitgedaagd door Blokhuis, met voorstellen te komen voor een brede definitie van het sociaal domein, zodat problemen in samenhang kunnen worden bezien, zoals bijvoorbeeld jeugdhulp en schuldhulpverlening.
Vereenvoudiging jeugdbeschermingsketen In antwoord op een aantal vragen van de Kamer, stelt minister Dekker dat er winst valt te behalen met vereenvoudiging. Met het ministerie van VWS en met de VNG heeft hij daarom een kwartiermaker aangesteld die voorstellen moet uitwerken. Lokale teams in de jeugdbescherming werken samen met het regionale veiligheidsteam, daarin worden diverse functionaliteiten van de gecertificeerd instellingen (GI’s), Veilig Thuis en de Raad voor de Kinderbescherming bijeen gebracht. Het regionale team wordt bijeen gebracht als er zorgen zijn over bijv. de veiligheid. Aan het einde van het jaar is er een uitgewerkt scenario klaar, dat begin ’21 aan de Kamer zal worden aangeboden.
Verbeterplannen en doorbraakaanpak Westerveld verwijst naar een rapport van de Inspectie waaruit blijkt dat alle partijen zijn begonnen met de doorbraakaanpak. Hoeveel kinderen zijn daarmee geholpen? Hoeveel regio's doen mee?
Minister Dekker voert indringende gesprekken met gemeenten, zorgaanbieders en GI’s over door de Inspectie gesignaleerde acute problemen. Zij gaan hier met prioriteit mee aan de slag. Gemeenten nemen de regie op de doorbraak-aanpak. Voor elk kind wordt gekeken waar het stokt. Als het GI’s en aanbieders niet lukt zorg binnen de gemeente te regelen, wordt het expertteam
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 4/28
ingeschakeld. Voor casuïstiek die niet op regionaal niveau kan worden geregeld, wordt Zorg voor de Jeugd ingezet. De effecten van deze aanpak zijn al zichtbaar. Het aantal kinderen dat wacht op jeugdbescherming is gedaald van 800 in mei naar 300 nu. In maart moet probleem helemaal zijn opgelost. Er zijn in een aantal regio’s wachtlijsten voor GI’s maar dat betekent dus ook dat er in andere regio’s geen wachtlijsten meer zijn.
Overig Blokhuis stelt in antwoord op vragen dat de vraag naar extra financiële ondersteuning voor pleegouders primair een zaak is tussen pleegzorgaanbieders en ouders, waarbij de gemeenten ‘in charge’ zijn. Hij zegt toe dit issue met gemeenten te bespreken.
Vrijwel alle partijen maken een punt van gescheiden uithuisplaatsing van broers en zussen. Dekker snapt het ongemak dat mensen krijgen als ze horen van dit soort gevallen. De richtlijn is dat ze ergens samen geplaatst worden. Het dilemma is dat er soms te weinig plaatsen zijn waardoor van de richtlijn moet worden afgeweken. Hij twijfelt daarom aan het nut van wettelijk vastleggen dat zij samen op een plek worden opgevangen, het lost namelijk het punt van het gebrek aan pleeggezinnen niet op. Hij heeft het WODC gevraagd hier onderzoek naar te doen.
Amendementen en moties Amendementen Er is één amendement ingediend: • 35570-XVI-18 Amendement van de leden Beukering-Huijbregts en Raemakers over middelen voor het verhogen van het subsidiebudget voor kennis en informatiebeleid. Oordeel Kamer. Over het amendement wordt op 8 december gestemd.
Moties Er zijn vijftien moties ingediend. Het oordeel van het kabinet staat er achter: • 35570-XVI-20 Motie van het lid Wörsdörfer c.s. over een kader voor scherpere keuzes over wat onder jeugdhulp wordt verstaan. Oordeel Kamer; • 35570-XVI-21 Motie van het lid Wörsdörfer c.s. over betere kennis en kunde van raadsleden over jeugdzorg. Oordeel Kamer; • 35570-XVI-22 Motie van de leden Wörsdörfer en Voordewind over plannen gericht op kleinschalige transformatie. Oordeel Kamer; • 35570-XVI-23 Motie van het lid Westerveld over richtlijnen voor de pleegvergoeding, de toeslag en de vergoeding voor bijzondere kosten. Oordeel Kamer; • 35570-XVI-24 Motie van het lid Westerveld over steunpunten voor ouders met kinderen in de jeugdzorg. Ontraden; • 35570-XVI-25 Motie van het lid Westerveld over een doorbraakaanpak voor jongeren met een specialistische en complexe hulpvraag. Ontraden; • 35570-XVI-26 Motie van het lid Peters c.s. over het regelen van regie op kleinschalige zorginitiatieven. Oordeel Kamer; • 35570-XVI-27 Motie van het lid Peters over de aanpak van leerproblemen zoals dyslexie voortaan via de samenwerkingsverbanden passend onderwijs laten lopen. Ontraden; • 35570-XVI-28 Motie van het lid Peters c.s. over een werkelijke systeemverandering in de keten van jeugdbescherming. Oordeel Kamer;
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 5/28
• 35570-XVI-29 Motie van de leden Van Gerven en Westerveld over niet-gescheiden uithuisplaatsing van broers en zussen wettelijk verankeren. Ontraden; • 35570-XVI-30 Motie van de leden Van Gerven en Hijink over complexe specialistische jeugdzorg regionaal organiseren onder regie van het Rijk. Ontraden; • 35570-XVI-31 Motie van de leden Van Gerven en Hijink over het verbieden van winstuitkering in de jeugdzorg. Ontraden; • 35570-XVI-32 Motie van de leden Van Beukering-Huijbregts en Voordewind over het compenseren van jeugdzorginstellingen voor de vennootschapsbelasting. Oordeel Kamer; • 35570-XVI-33 Motie van het lid Van Beukering-Huijbregts over het betrekken van onafhankelijke deskundigen bij de nieuwe inrichting van de jeugdbeschermingsketen. Oordeel Kamer; • 35570-XVI-34 Motie van het lid Voordewind c.s. over een onafhankelijke werkgroep voor integrale behandelingen bij eetstoornissencasuïstiek. Oordeel Kamer. Over de moties wordt op 1 december gestemd.
Begroting OCW: Cultuur Maandag 23 november debatteerde de Kamer over het onderdeel Cultuur van de begroting OCW. In dit verslag wordt stilgestaan bij vier onderwerpen: de aanvullende routekaart voor de cultuursector zodat de sector na de coronacrisis weer snel kan opstarten; steun voor individuele makers en ZZP’ers; problemen met de NOW-regeling en (lokale) steunmaatregelen; het openhouden van bibliotheken. Tot slot zijn er een aantal moties ingediend. Op 1 december wordt gestemd over de moties en op 8 december over de wet en de ingediende amendementen.
Routekaart voor cultuursector De culturele sector wordt hard getroffen door de coronacrisis. Bij de tweede golf van besmettingen moesten theaters en musea twee weken helemaal dicht. Volgens Kwint (SP) werd dit alleen maar besloten om ‘een signaal af te geven’ en had het kabinet geen argumenten om met de sluiting besmettingen te voorkomen. Desgevraagd verwijzen El Yassini (VVD) en minister Van Engelshoven naar de persconferentie van het kabinet. Op geruchten in de krant over de besprekingen binnen het kabinet – waar Kwint op doelt – gaat de minister niet in. Daar moet Kwint geen waarde aan hechten. Enkele partijen dringen nog aan op een goede regionale spreiding van cultuursteun. Iedere partij draagt zijn eigen lokale of regionale voorbeeld aan van evenementen of instellingen die overeind moeten blijven. De Kamer is blij dat regionale spreiding een belangrijke voorwaarde is voor de uitbreiding van de BIS met de zogenaamde B-lijst. Een verdere uitbreiding hiervan wordt niet genoemd.
Er moet in ieder geval worden toegewerkt naar een nieuwe start van de cultuursector, als het enigszins weer kan en er allicht een vaccin beschikbaar is. Veel partijen vragen naar de aanvullende routekaart die de cultuursector heeft opgesteld. De minister moet daar volgens bijvoorbeeld Van den Berge (GL) serieus naar kijken en het moet een plek krijgen in de brede routekaart van het kabinet. Minister Van Engelshoven heeft grote complimenten voor de sector voor de aanvullende routekaart. Naast al het werk dat de sector al uitvoert om het creatieve proces voort te zetten, vinden ze ook
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 6/28
nog tijd om dit op te leveren. Ze doet haar uiterste best om de aanvullende routekaart mee te krijgen in het besluitvormingsproces van het kabinet.
Wat de evenementensector betreft ligt de bal bij de decentrale overheden – zo bepleit ook El Yassini. Er worden fieldlabs georganiseerd om te bepalen wat een effectieve aanpak is. Van den Berge vindt dat de fieldlabs lang op zich laten wachten; de culturele sector heeft immers zelf al veel plannen liggen om binnen de anderhalvemetermaatregelen te kunnen werken. Paternotte (D66) vraagt de minister om deze fieldlabs alle noodzakelijke ruimte te geven. De minister voert breed overleg met de evenementensector. Daarbij staat ze in het debat ook stil bij het nachtleven. Verschillende wethouder van grote steden maken zich zorgen om dit nachtleven, maar het is volgens haar tegenstrijdig om op te roepen vooral een avondje uit te gaan, terwijl het kabinet ook oproept om zoveel mogelijk thuis te blijven. Kwint werpt tegen dat een middagje naar de Primark of een vakantie naar Curaçao zich ook slecht tot die boodschap verhoudt, maar de minister laat zich niet vermurwen.
Steunen van individuele makers Corona-ondersteuning voor de culturele sector komt vaak bij instellingen terecht, maar niet vanzelfsprekend bij individuele makers en ZZP’ers, zo constateren de Kamerleden. Van den Berge en Kwint willen dat de partnertoets voor de TOZO-regeling van tafel gaat, zodat meer mensen aanspraak op deze regeling kunnen maken. Ook niet-gesubsidieerde instellingen en losse makers moeten aanspraak kunnen maken op steun van het Rijk. De minister stelt eerlijk, maar pijnlijk, dat het in deze grote crisis niet mogelijk zal zijn om alle makers overeind te houden. Daarom zet het kabinet ook in op mogelijkheden tot bij- en omscholing. Zo kunnen makers in een andere (culturele) sector hun brood verdienen. Daarnaast wil de minister met de NPO meer ruimte bieden aan culturele opdrachten, zodat op die manier projecten kunnen worden afgenomen bij kunstenaars die nu zonder opdrachten zitten. Ook gemeenten kunnen makers steunen door extra lokale kunstenaars in te huren of in te schakelen. Zij ziet daar goede voorbeelden van in het land.
De Kamer nam geen genoegen met de mogelijkheden voor individuele makers, wat resulteerde in een aantal moties. Een motie van Van den Berge en anderen roept op om noodsteun bij individuele makers terecht te laten komen. Paternotte en El Yassini willen het met een motie aantrekkelijker maken om kunst van individuele kunstenaars aan te schaffen. Hier zijn fiscale maatregelen voor nodig, waar ook Van Raan (PvdD) in zijn bijdrage om vroeg.
NOW-regeling Meerdere partijen balen van de problemen in de NOW-regeling, waardoor lokale huurkwijtschelding of gemeentelijke steunfondsen als extra inkomsten worden gezien. Door deze extra inkomsten wordt de NOW-regeling gekort. De VNG riep in haar position paper op om een eind te maken aan deze verschuiving van geld. El Yassini noemt het ‘bizar’ en wil weten hoe het gefikst wordt door de minister. Geluk-Poortvliet (CDA) wil dat de regeling wordt aangepast; financiële ondersteuning van de overheid is volgens haar nodig. Paternotte draagt het voorbeeld van de Leidse Schouwburg aan, waar de huurkwijtschelding resulteerde in een korting op de NOW-steun. Gemeentelijke steun moet volgens hem niet ontmoedigd worden.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 7/28
De minister vindt de vragen over de samenloop van de NOW-regeling terecht. Inmiddels heeft zij afspraken gemaakt met de minister van SZW: het kwijtschelden van huur wordt niet meegeteld in het omzetsbegrip van de NOW. Wel wijst zij erop dat andere knelpunten niet kunnen worden opgelost met betrekking tot de NOW-problematiek, omdat dit voor grote administratieve lasten zorgt. Een generieke regeling voor het hele land moet eenvoudig zijn, zo stelt ze. El Yassini en Paternotte willen dat de minister deze boodschap breed deelt via de VNG, zodat alle instellingen en gemeenten ervan op de hoogte zijn. Ook knelpunten in gemeenten moeten op deze manier bij de minister bekend worden, zodat er reparaties kunnen plaatsvinden in de financiële steun.
Bibliotheken Van links tot rechts wordt bepleit dat bibliotheken een belangrijke rol vervullen en dus in iedere gemeente aanwezig moet zijn. Zij het dat Bosma (PVV) een wat pessimistisch beeld schetst: volgens hem kon je er vroeger nog voor vrije kennisgaring terecht, maar tegenwoordig doen bibliotheken er alles aan om te voorkomen dat je bepaalde kennis tot je neemt. Het verbranden van Jip en Janneke-boeken behoort daar volgens hem toe. Recent moesten ook bibliotheken verplicht sluiten volgens de coronamaatregelen. In het debat is niets gezegd over de aangenomen motie- Klaver, die oproept om bibliotheken open te houden bij volgende coronamaatregelen.
Van den Hul (PvdA) onderstreept het belang van bibliotheken voor de samenleving; zodat iedereen mee kan doen en de taal kan leren. In een vreemd interruptiedebat wordt haar voorgehouden dat haar partij in de gemeente Amsterdam vier bibliotheken sluit en hier in de Kamer pleit voor het openhouden van de bibliotheken. Vooral El Yassini vindt dat Van den Hul iets aan de Amsterdamse situatie moet doen en beticht haar van hypocrisie. Bosma steekt een betoog af over linkse maffia, waar zelfs zwarte piet bij wordt betrokken. Van den Hul stelt dat de PvdA in Amsterdam en in de Tweede Kamer hetzelfde standpunt heeft, maar ze gaat niet in op de autonome lokale positie van de gemeenteraad.
De minister is blij met de steun voor bibliotheken. Het financieren van bibliotheken is een taak van de gemeente. Met geld vanuit het Rijk voor regionale kunst kunnen gemeenten zelf doen wat ze willen; als het op lokaal niveau nodig is om dat geld in bibliotheken te steken, dan kan dat. Dit raakt zijdelings aan de coronasteun voor gemeenten, wat via een decentralisatie-uitkering wordt verstrekt. Paternotte wil graag dat het geld via een specifieke doeluitkering geoormerkt wordt, maar de minister legt hem haarfijn uit dat doeluitkeringen niet meer bestaan. Een SPUK werkt volgens de minister averechts, omdat er dan specifiek moet worden verantwoord aan welke instellingen het geld is besteed. Dat is een zware administratieve last. De minister heeft nadrukkelijk overleg gevoerd met VNG, IPO en stedelijke regio’s over de cultuursteun. De uitkomst van die discussie was dat een decentralisatie-uitkering de beste optie is. In de decembercirculaire komt er per gemeente een bedrag “te besteden aan cultuur”. In geen enkel college of gemeenteraad kan daar een misverstand over bestaan. En anders is er nog een lokale culturele sector die zicht houdt op de besteding van het geld. Bovendien, zo stelt de minister na een vraag van Van den Hul, is het goed dat men lokaal het maatwerk kan leveren. “Wij” kunnen hier niet zien waar de nood het hoogst is, volgens Van Engelshoven.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 8/28
Moties • Motie van het lid Van den Berge c.s. over eventuele onderuitputting in het tweede steunpakket inzetten voor talentontwikkeling en cultuurparticipatie. Oordeel Kamer • Motie van het lid Van den Berge c.s. over zorgen dat noodsteun ook bij individuele makers terechtkomt. Oordeel Kamer • Motie van het lid Geluk-Poortvliet over toegang tot de bladmuziekcollectie van de Stichting Omroep Muziek veiligstellen. Oordeel Kamer • Motie van het lid Geluk-Poortvliet over verkennen van een terugvalmogelijkheid voor de subsidie voor CODART • Motie van de leden Kwint en El Yassini over een zogenaamde voucherbank voor de sport- en cultuurbranche. Oordeel Kamer • Motie van de leden Kwint en Beckerman over een pas op de plaats maken met de verkoop van de Seyss-Inquartbunker. Ontraden • Motie van de leden Paternotte en El Yassini over aantrekkelijker maken van de aanschaf van kunst van individuele kunstenaars. Oordeel Kamer • Motie van het lid Paternotte c.s. over in kaart brengen welk deel van de kunstcollectie van de koninklijke familie privé-eigendom is. Ontraden • Motie van de leden Paternotte en Geluk-Poortvliet over in gesprek gaan met Frascati en PLAN Brabant. Oordeel Kamer • Motie van de leden Van den Hul en Belhaj over een aanvullende routekaart voor de culturele sector. Oordeel Kamer • Motie van het lid Van den Hul c.s. over een substantieel bedrag in het tweede steunpakket uitkeren via het Steunfonds Rechtensector. Ontraden • Motie van het lid Van den Hul over een eenmalige financiële ondersteuning van de ODN. Oordeel Kamer • Motie van het lid Van den Hul over het niet verrekenen van additionele steun met de NOW. Oordeel Kamer.
Amendementen • Amendement van het lid Kwint c.s. over middelen voor het Fonds voor Cultuurparticipatie • Amendement van het lid Kwint c.s. over middelen voor het ondersteunen van een tweetal door de Raad voor Cultuur positief beoordeel talentontwikkelingsplekken voor de podiumkunsten • Amendement van het lid Van den Hul c.s. over middelen voor steun aan de culturele sector in coronatijd • Amendement van het lid Van den Hul c.s. over middelen voor een stimuleringsfonds bibliotheken • Amendement van het lid Van Raan over middelen voor de Sociaal Creatieve Raad
Begroting Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit Doordat de twee stikstofwetten (van LNV en de initiatiefwet van GroenLinks) begin december plenair worden behandeld kwam dit dossier bijna niet aan de orde. Vooraf had de VNG het toch benoemd, dat de woningbouw nog steeds helemaal vastloopt door de regels en niet in te boeken reductie bij bestemmingsplannen. Bijna alle Kamerleden hielden zich daar goed aan. Alleen de PVV vond stikstofmaatregelen onzin, het CDA wil de rekenmodellen niet voetstoots geloven en vroeg weer aandacht voor het verminderen van het aantal natura 2000 gebieden. Wat al onderzocht is, het mag niet aldus SP. Dat nagelaten was het lange debat gelijk een stuk minder direct relevant voor gemeenten. Indirect
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 9/28
is de toestand van de land- en tuinbouw en welke richting dat op moet natuurlijk wel van belang omdat de landbouw een enorme invloed heeft op de ruimtelijke ordening, leefbaarheid, leegstand door schaalvergroting en grote effecten heeft op natuur & milieu en steeds meer op de volksgezondheid. Door covid-19 is in de Kamer steeds meer aandacht voor het risico van zoönoses.
Wat die richting moet worden waar de land- en tuinbouw nu naartoe moet lijkt aan de oppervlakte consensus over te zijn. Het moet namelijk kringlooplandbouw worden. Maar omdat dit niet is gedefinieerd, het Rijk daarin geen regie neemt of tijdpad heeft blijven de discussies als vanouds en komen de partijen in het geheel niet dichter bij elkaar. SGP, VVD en CDA willen de landbouw verder intensiveren. Lodders (VVD) citeerde een schrijver richting de PvdD: "Willen we de biodiversiteit behouden, dan moet de opbrengst per hectare omhoog, en niet omlaag. De moderne boer moet dus door natuurliefhebbers worden geknuffeld in plaats van gesard en bespot." Dat klinkt niet als kringlooplandbouw of extensiveren. Het CDA vindt dat het met de biodiversiteit goed gaat omdat er meer vossen en roofvogels zijn.
D66, SP, PvdA, PvdD en GL willen juist de intensieve landbouw afbouwen gezien bovengenoemde externe effecten en het feit dat de inkomsten van de boeren soms heel slecht zijn. De CU zit er altijd tussenin, de fractie omarmt de kringlooplandbouw maar wil wel dat boeren een boterham kunnen blijven verdienen en dat ze nu rust verdienen. Waar de VVD, PVV en het CDA de sector zien als bron van innovatie, mooie exportcijfers en banen, trekken de andere fracties de externe kosten ervan af en blijft er weinig over. Voor de PvdD zijn de opbrengsten zelfs negatief, mede omdat ze de negatieve effecten van het Nederlandse landbouwbeleid in het buitenland meenemen zoals sojaplantages, houtkap e.d.. Volgens Moorlag (PvdA) betalen we vier keer voor ons voedsel: winkel, belastingen/GLB t.b.v. herstelmaatregelen, milieuheffingen en zorgverzekering. En daarmee is duidelijk waar de kiezers zitten van alle partijen, het is stad versus platteland en de VVD die het opneemt voor ondernemers.
De PVV wil dat de boeren met rust gelaten worden en probeerde vergeefs de VVD en de PvdD aan te vallen op slecht beleid of visie. De PvdD riposteerde dat de PVV kennelijk vergeten was in te hebben gestemd met het afschaffen van het melkquotum en de Programmatische aanpak stikstof. De VVD werd veelvuldig geïnterrumpeerd, Geurts (CDA) stapte vaak naar de microfoon omdat hij boos is op Ouwehand (PvdD). Futselaar (SP) had een nieuwe hobby zei hij: handelingen uit de jaren tachtig over mestdebatten teruglezen. Hij gaf aan dat: ‘Het de heer Weverling een plezier zal doen om te horen dat de VVD volstrekt consequent is, want in de jaren tachtig zei die precies hetzelfde, namelijk: we hebben een mestprobleem, maar dat gaan we oplossen met innovatie. Na 35 of 40 jaar hebben we nog steeds een mestprobleem. Mijn vraag is of het niet langzamerhand tijd is om te concluderen dat die route misschien, misschien, niet de oplossing voor het probleem is’. Dit punt deelden ze met Groot (D66), Bromet (GL), PvdA en de PvdD. Ook zij repten van al 30 jaar pappen en nathouden door de VVD en het CDA die al die tijd het beleid bepaalden op landbouw.
Minister Schouten leunt in deze discussie toch naar de VVD, CU en het CDA. De Nederlandse exportpositie, zowel op voedsel (tweede Na de Verenigde Staten) maar vooral ook op de verkoop van kennis en innovatie wil ze behouden. Dit voedt de wereld vindt ze en zonder florerende sector is er geen kennis. Ze benoemd allerlei initiatieven om de kringlooplandbouw te bevorderen. Wat GL een beetje raar vond want wat er gebeurt, het is te weinig en komt door uitspraken van de rechter.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 10/28
Daarom wil de PvdA, in analogie van het klimaatakkoord, een breed gedragen landbouwakkoord met de alle partijen in de voedselketen en natuur- en milieuorganisaties. Dat vond de minister overbodig.
Op enkele andere punten kwamen nog relevante puntjes voor gemeenten aan de orde. De VVD en het CDA willen meer groen in de stad in verband met het tegengaan van hittestress en waterberging. Voor het CDA moet dat voor gaan op verdichting in de binnensteden en past het dus in hun punt dat buitenstedelijk bouwen beter en sneller is. GL wil het Bouwbesluit aanpassen om natuurinclusief bouwen te verplichten. Op beide punten zijn moties ingediend die de minister ondersteund. En de CU wil een aanvalsplan met gemeenten tegen leegstand. D66 wil dat dierentuinen gered worden en niet failliet mogen gaan, ondermeer vanwege de fokprogramma’s van bedreigde dieren. De minister is hard bezig met een steunprogramma zegt ze.
Tot slot, waar de minister gaat over honderden miljoenen dieren in ons land kwamen er twee specifieke dieren aan de orde waar ze zich ook voor moet inzetten. De PVV wil dat de 45-jarige olifant Buba bij een circus mag blijven. De minister wil het dier laten afvoeren naar een opvang in het buitenland. De PvdA vroeg aandacht voor het besluit van de provincie Drenthe om een edelhert te laten afschieten. Dat doet het draagvlak voor natuurbeleid geen goed vond Moorlag. Op Buba was de minister onverbiddelijk, die gaat op transport naar het buitenland en dat vond Graus ‘de souplesse van een zeecontainer om gewoon te zeggen: nee, ik ga het toch doen?’ De provincie Drenthe gaat ze bellen.
Er zijn 42 moties ingediend die u hier kunt terugvinden. Relevante moties: • Motie 20 van het lid Madlener over nieuw natuurbeleid zonder fixatie op stikstofarme natuur. Ontraden • Motie 24 van het lid Weverling over een jaarlijkse monitor Groen in de Stad [om stedelijke vergroening te stimuleren] Oordeel Kamer • Motie 27 van de leden Bromet en Von Martels over natuurinclusief bouwen opnemen in het Bouwbesluit Oordeel Kamer • Motie 31 van het lid Bromet over bermen beschermen als natuurgebied of als landschap [t.b.v. hittestress en waterberging in steden] Ontraden, niet aan minister • Motie 34 van het lid Von Martels c.s. over realisatie van het Aanvalsplan Grutto • Motie 42 van de leden Moorlag en De Groot over het aanwijzen van vijf gebieden in Nederland als nationaal park van wereldklasse. Oordeel Kamer • Motie 43 van het lid Moorlag over een breed landbouw-, natuur- en voedselakkoord. Ontraden • Motie 44 van de leden Dik-Faber en Geurts over het ondersteunen van een regionale foodhub [Amersfoort/FoodValley/Betuwe/Flevopolder met betrokkenheid van decentrale overheden] Oordeel Kamer • Motie 48 van het lid Ouwehand over de NVWA weghalen bij het ministerie van LNV Ontraden
Er zijn twee amendementen ingediend, over meer budget voor de NVWA en scholing van bermbeheerders. Beiden zijn ontraden.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 11/28
Begroting Justitie en Veiligheid In getallen uitgedrukt was de behandeling van de begroting van J&V groot: negentien woordvoerders, drie bewindspersonen en 61 ingediende moties. Inhoudelijk viel het allemaal mee: er werden amper nieuwe punten gemaakt. Er werd teruggekeken op de afgelopen kabinetsperiode. De coalitie was behoorlijk tevreden, de oppositie heel wat minder; niet bepaald verrassend. Anne Kuik (CDA) stond stil bij de laatste begrotingsbehandeling van haar vertrekkende collega Madeleine van Toorenburg. Dat bracht Kamervoorzitter Arib ertoe aan het einde van het debat op te sommen wie nog meer afscheid neemt in maart en dat was wel een verrassing: naast Van Toorenburg keren Buitenweg en Van Ojik (GL), Groothuizen en Van Beukering (D66), Moorlag (PvdA) en Voordewind (CU) niet meer terug. Verder was het opvallend dat eigenlijk alleen de VVD stevig onder vuur genomen werd door andere fracties. Voor de PVV was alles wat de partij voorstelde slappe hap. De andere partijen vonden vooral de voorstellen van Becker voor een mini-Schengen naast het Europese migratiepact nogal ver gaan. Staatssecretaris Broekers noemt het plan een aanmoediging voor het kabinet.
Tevoren had de VNG aandacht gevraagd voor: ondermijning, maatschappelijke onrust & polarisatie, mensenhandel, prostitutie en alleenstaande minderjarige vergunninghouders (AMV'ers). In dit verslag gaan we vooral op die punten in met aan het einde nog kort aandacht voor andere saillante punten.
Ondermijning In het debat werd veel gesproken over ondermijning en georganiseerde criminaliteit. Daarbij werd de drieslag van Grapperhaus gehanteerd: preventie, oppakken en afpakken. Yesligöz, Van Nispen en Moorlag, benadrukken het belang van preventie. Je moet voorkomen dat kinderen het criminele pad op gaan, niet alleen door het kind in kwestie aandacht te geven, maar het hele gezin: broers, zussen en ouder. Moorlag refereert aan de door de VNG en 15 burgemeesters geuite zorgen en hun pleidooi voor een intensievere aanpak. Dat vergt investeringen in leefbaarheid. Voor J&V betekent dat er meer wijkagenten moeten komen die in de wijk spreekuur houden. De politie moet weer in de haarvaten van wijken en buurten zitten. Om de georganiseerde criminaliteit goed te kunnen bestrijden, is het verzamelen van data van belang en het delen van gegevens. Van Toorenburg ziet dat criminelen rechtszaken beginnen tegen individuele ambtenaren. Ze vraagt zich af hoe gemeenten zich daartegen kunnen wapenen en ze roept de minister op naast gemeenten te gaan staan. Groothuizen hekelt het grote aantal overlegstructuren dat de overheid optuigt bij de bestrijding van de georganiseerde criminaliteit. Voor het bestrijden van cybercrime moeten er meer cyber-officieren van justitie komen. Het verdienmodel van criminelen moet onderuitgehaald worden. Yesilgöz wil dat er Europese afspraken gemaakt worden over de controle in zeehavens op import van drugs. Daar mag om concurrentieredenen niet op beknibbeld worden. Andere invoerkanalen als pakketpost verdienen meer aandacht. Het kabinet moet met banken om tafel over compensatie van slachtoffers van bancaire oplichting als phishing of spoofing.
Minister Grapperhaus herhaalde zijn uitspraak van vorig jaar dat ondermijning de grootste bedreiging van de rechtsstaat is. Hij heeft 15 miljoen extra uitgetrokken om te voorkomen dat jongeren het verkeerde pad op gaan. De noodzaak van een wijkgerichte aanpak vergt het vergroten van de leefbaarheid en dat is inderdaad ook een zaak van de verbetering van de veiligheid.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 12/28
Minister Dekker voegde hieraan nog toe dat bij inspanningen om te voorkomen dat kinderen crimineel worden ook rekening wordt gehouden met het feit dat zij licht verstandelijk beperkt kunnen zijn. In het geval van jeugdcriminaliteit wordt meer ingezet op een gezinsbenadering. Ook ouders worden aangesproken op hun verantwoordelijkheid. Het Verenigd Koninkrijk is op dat vlak een voorbeeld.
Er zijn tal van lokale vernieuwingen ter bestrijding van ondermijning die landelijk worden uitgerold, aldus Grapperhaus. Hij is doende met een breed offensief, dat de basis voor de komende tien jaar vormt. Dit jaar is er 141 miljoen voor beschikbaar en dat loopt op naar 150 miljoen structureel. Hij geeft een aantal voorbeelden van succesvolle politieoperaties. Begin januari stuurt hij een overzicht van onderzoeks- en monitoringsinstrumenten. Op basis daarvan wordt duidelijk waar nog witte vlekken zijn en waar dus nog iets moet gebeuren. Er zijn veel overleggen over georganiseerde criminaliteit, maar in het Multidisciplinair Interventieteam (MIT), opgericht op aandringen van de Kamer zelf, komt dat allemaal samen. Voor het MIT is 82 miljoen per jaar beschikbaar. Vanaf januari zullen onder voorwaarden de NAW-gegevens van fraudeurs aan de slachtoffers van bancaire fraude worden verstrekt, zodat laatstgenoemden civielrechtelijke stappen kunnen nemen. De minister werkt aan een meerjarenplan om het afpakken van crimineel vermogen te verbeteren. Een voorbeeld is het voorstel crimineel vermogen af te kunnen pakken zonder dat iemand is veroordeeld voor het plegen van een strafbaar feit. J&V heeft ook een poortwachtersfunctie bij banken: de speciale capaciteit bij de Financial Intelligence Unit (FIU), de politie, FIOD en het OM hiervoor is uitgebreid. De publiek/private samenwerking met banken is uitgebreid; hij noemt het landelijk meldpunt internetoplichting.
Maatschappelijke onrust en polarisatie De bijdragen op dit gebied richten zich vooral op zorgen over de toegenomen intimidatie, niet alleen van politici, maar ook van cartoonisten, (freelance) journalisten, of gewoon mensen die zich met het democratisch maatschappelijk debat bemoeien. Discussie is goed, maar intimidatie of bedreiging is ontoelaatbaar. Buitenweg wil dat bedreigde mensen beter beschermd worden, bijvoorbeeld via een speciaal team bij de politie. Yesilgöz wil zwaardere straffen voor belagers van cartoonisten en journalisten. Moorlag vraagt zich af of er wel eenheid van kabinetsbeleid is. Enerzijds worden mensen opgepakt die anderen intimideren – het voorbeeld van de man die Kamerlid Omtzigt lastig viel kwam een paar keer langs – maar anderzijds leggen de premier en de minister van LNV de rode loper uit voor boeren die op het vlak van intimidatie duidelijk over de schreef zijn gegaan.
De minister beantwoordde al deze vragen onder het kopje ‘nationale veiligheid’. Het kabinet is druk met tegengaan van polarisatie en het voorkomen van extremisme. De dreiging van aanslagen bestaat nog steeds, reden voor het kabinet waakzaam te blijven. Hij zegt Moorlag een brief toe over de eenheid van kabinetsbeleid. Hij belooft Yesilgöz met de NVJ en het Genootschap van Hoofdredacteuren in gesprek te gaan over de bedreiging van freelance journalisten.
Mensenhandel en prostitutie Vooral Kuik en Van der Graaf besteedden veel aandacht aan mensenhandel en prostitutie. Het grote probleem is dat als je niet zoekt, je mensenhandel niet kunt zien. Kuik bepleit een integrale aanpak van mensenhandel, met o.a. gemeenten. De huidige ontwikkelingen gaan haar veel te
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 13/28
traag. De Wet Regulering Sekswerk is er nog niet en na tien jaar is de ‘webcrawler”1 er nog steeds niet. Veel slachtoffers van mensenhandel komen in de prostitutie terecht. Daar is de klant de zwakste schakel. Klanten zijn, zo betoogt Kuik, geen bijzaak in de opsporing. Klanten moeten een doel in de opsporing zijn en zij moeten zwaarder bestraft worden. Zeker als zij betrokken zijn bij betaalde seks met kinderen jonger dan zestien jaar. En kan er iets gedaan worden aan het budget voor de nationaal rapporteur mensenhandel? De bewijslast voor mensenhandel is volgens Van der Graaf lastig rond te krijgen. Ze wil daarom dat staatssecretaris Broekers artikel 273F van het wetboek van strafrecht aanpast zodat dit wetsartikel effectiever gebruik mogelijk maakt.
Mensenhandel is een vreselijke vorm van georganiseerde criminaliteit, zo begint staatssecretaris Broekers haar termijn op dit onderdeel. De Wet Regulering Sekswerk ligt nu bij de Raad van State. Ze maakt een verkenning hoe artikel 273F duidelijker en bruikbaarder kan worden gemaakt. Broekers vindt het werk van de nationaal rapporteur mensenhandel belangrijk. Binnenkort komt er een evaluatie op ze zal op basis daarvan bekijken wat nodig is. In een interruptiedebatje kwam Kuik nog terug op de chatfunctie als vast onderdeel van het programma Samen tegen mensenhandel. In haar schriftelijke beantwoording schreef de staatssecretaris dat zo’n chatfunctie een rol kan spelen bij het snel en adequaat signaleren van slachtoffers en het bieden van de benodigde zorg. Ze stelde echter ook dat een hulpaanbod als de chatfunctie een taak is van gemeenten. Naar de mening van Kuik is mensenhandel en uitbuiting een nationaal probleem, dat niet bij gemeenten neergelegd kan worden. Broekers stelde dat ook zij zich er voor inzet, samen met gemeenten. Ook andere ministeries betalen er aan mee, maar zij heeft er geen extra budget voor.
AMV’ers en overige zaken uit het asiel- en vreemdelingenbeleid In eerste termijn vroeg Voordewind de staatssecretaris de in juni aangenomen motie Van Toorenburg, Voordewind en Groothuizen (19637-2615) uit te voeren, waarin de regering werd verzocht zich ervoor in te spannen verlengde pleegzorg ook mogelijk te maken voor alleenstaande minderjarige asielzoekers. In de schriftelijke beantwoording deelde de staatssecretaris mee dat er op de JenV begroting geen middelen beschikbaar zijn. Bovendien, zo stelde ze, valt op het moment dat een AMV meerderjarig wordt en een status heeft, deze onder de verantwoordelijkheid van de gemeente. Gedurende het verdere debat kwamen de woordvoerders er niet meer op terug.
Becker stelde dat gemeenten geen illegaliteit mogen faciliteren. Ze heeft zorgen over de Landelijke Vreemdelingen Voorziening (LVV), ook wel ‘bed-bad-brood’-voorziening genoemd, omdat gemeenten, ze noemde Utrecht en Eindhoven, zich niet aan het LVV-convenant houden. Ze wil dat de staatssecretaris die gemeenten aanspreekt en eventueel kort op hun budget. Het gaat om vijf LVV-pilots, aldus de staatssecretaris. In uitzonderlijke gevallen kan er van het convenant worden afgeweken. Ze spreekt met gemeenten, zoals Utrecht en Eindhoven, waar afwijkingen zijn geconstateerd. Er is geen mogelijkheid de financiering te stoppen omdat het om een decentralisatie-uitkering in het Gemeentefonds gaat en die zijn beleids- en bestedingsvrij.
1 Webcrawler: een online robot die automatisch seksadvertenties scant op signalen van mensenhandel.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 14/28
Becker vraagt Broekers ook gemeenten die in haar beleving illegalen te veel ruimte geven, er op te wijzen dat er in de AZC’s veel statushouders verblijven die wachten op een woning. In het verlengde daarvan wil ze weten hoe het staat met de huisvesting van statushouders. Volgens Broekers verblijven er momenteel circa 7.600 vergunninghouders bij het COA. Doorstroming naar woningen is lastig vanwege de krapte op de woningmarkt. Daarom hebben de leden van Landelijke Regietafel Migratie en Integratie, onder voorzitterschap van de Minister van BZK en waarvan ook de staatssecretaris deel uitmaakt, een pakket aan ondersteuningsmaatregelen voor gemeenten aangekondigd. Dat gaat bijvoorbeeld om een programmamanager bij BZK om te helpen bij de huisvestingsopgave, meer gebruik van zogeheten 'tussenvoorzieningen' en het verstrekken van een bonus aan gemeenten bij snelle huisvesting. De volledige set maatregelen is op 3 november jl. met de Kamer gedeeld en wordt op dit moment verder uitgewerkt. Broekers benadrukt nog eens dat sinds 2017 de gemeenteraad, in geval urgentiecategorieën in de huisvestingsverordening zijn opgenomen, niet meer verplicht is om vergunninghouders hierin op te nemen.
Broekers antwoordde op een vraag van Beckers dat gemeenten niet kunnen bedingen geen ‘veilige landers’ op te vangen. Het punt is nauw verwant met de verontwaardiging die bij vooral Van Toorenburg bestaat over de stroperigheid waarmee overlast gevende asielzoekers, vaak afkomstig uit veilige landen, aangepakt worden. De mensen in Overloon, zo stelt ze, hebben er niks aan. Die worden elke dag geconfronteerd met diefstal en vernielingen. Zij geloven er niet meer in en dat tast het draagvlak voor de opvang van echte asielzoekers aan. De staatssecretaris noemt overlast onaanvaardbaar. Ze bezweert alles uit de kast te halen, ze noemt gesprekken met het COA, burgemeesters en ketenmariniers om dit probleem te tackelen. Ze zoekt ieder gaatje in de wet- en regelgeving op. Zo meldt ze dat er bijvoorbeeld een wettelijke basis is voor gegevensdeling over overlastgevers binnen de migratieketen, maar dat die gegevens niet gedeeld mogen worden met gemeenten, politie en OM. Er wordt nu gekeken of dat probleem met het afsluiten van een convenant opgelost kan worden. Eind januari zal de Kamer hier nader over informeren. En er is de toezichtslocatie in Heerenveen voor de ergste gevallen. De staatssecretaris heeft ook overleg in Europees verband omdat het vaak om rondreizende groepen gaat.
Alle woordvoerders zijn teleurgesteld dat het de IND, ondanks het instellen van een speciale taskforce niet gelukt is volgens plan de achterstallige asielaanvragen weg te werken. Er blijven zo’n 7000 aanvragen over aan het einde van het jaar. De Kamerleden, vooral die uit de oppositie, waren verbaasd dat de staatssecretaris op 3 november aan de burgemeester liet weten dat de operatie volgens plan verliep, maar koud twee weken later aan de Kamer schrijft dat het doel toch niet gehaald wordt. Dat er nu aan een plan wordt gewerkt om het probleem op te lossen, wekt ook verbazing: had de bewindsvrouwe daar niet al lang mee aan de slag moeten zijn. Het lukt staatssecretaris Broekers amper deze woordvoerders te overtuigen dat de regie in handen heeft. Ze zegt de Kamer toe de hele asielketen extern te laten doorlichten.
Van Ojik, Moorlag en Jasper van Dijk vragen of de staatssecretaris snel met de burgemeesters om tafel wil gaan die haar een brief hebben gestuurd over concrete opvang van kwetsbare asielzoekers uit Griekenland. Broekers zal de brief op korte termijn beantwoorden. Anderen, waaronder Voordewind, vragen wanneer de 100 mensen die Nederland zal opvangen na de brand in kamp Moria op Lesbos, hier naartoe komen.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 15/28
Broekers deelt dat de eerste 50 van de 100 vluchtelingen van Moria nog voor de kerst in Nederland zullen zijn. Het COA zal contact zoeken met de burgemeesters van Nijmegen, Arnhem, Amsterdam, Leiden en Groningen, die de brief geschreven hebben, om er invulling aan te geven.
Overig In het debat werd ook veel gesproken over allerlei cyber-ontwikkelingen als wraakporno en deepnudes en over het budget voor de Autoriteit Persoonsgegevens. Verder werd er met minister Grapperhaus gesproken over de rechtsstaat, ook in Europees verband. De ontwikkelingen in Polen op dat vlak baren zorgen. Groothuizen kondigde een initiatiefwet om te voorkomen dat een minister zich niet meer mag mengen in individuele strafzaken. Moorlag en Van der Graaf vinden dat er meer ‘nabijheidsrechters’ moeten komen: buurtrechters e.d.
Moties en amendementen Amendementen Er zijn in totaal elf amendementen ingediend, die hier zijn te vinden. Ze zijn allen ontraden, behalve: • Amendement van de leden Van Nispen en Van den Berge over het aanwenden van vrijgekomen middelen voor een gedeeltelijke verlaging van griffierechttarieven onder de kantonrechtersgrens. Over de amendementen wordt op 8 december gestemd.
Moties Er zijn 61 moties ingediend die hier zijn te vinden. De volgende zijn voor gemeenten relevant, met het oordeel van het kabinet er achter: • Motie van de leden Becker en Van Toorenburg over de Kamer inlichten over het niet nakomen door gemeenten van convenantafspraken. Ontraden. • Motie van het lid Van Ojik c.s. over afspraken met burgemeesters over de opvang van vluchtelingen uit de kampen op de Griekse eilanden. Ontraden. • Motie van de leden Van Toorenburg en Becker over de regeling voor financiering van lokale maatregelen om overlast gevende asielzoekers aan te pakken opnieuw openstellen. Oordeel Kamer. • Motie van het lid Van Toorenburg c.s. over afdwingbare ondertoezichtstelling van opvoeders. Oordeel Kamer • Motie van de leden Kuik en Van der Graaf over het in beeld krijgen van de minst zichtbare slachtoffers van mensenhandel en uitbuiting. Oordeel Kamer • Motie van het lid Jasper van Dijk over uiterlijk 1 januari 2021 met een plan van aanpak terugkeer komen. Ontraden. • Motie van de leden Groothuizen en Van Toorenburg over de capaciteit voor de aanpak van cybercrime bij het OM. Oordeel Kamer. • Motie van het lid Van der Graaf c.s. over een verkenning naar wijziging van artikel 273f met de Kamer delen 44. Oordeel Kamer • Motie van het lid Bisschop over uitstapprogramma's voor prostituees. Ontraden. Bij het WGO Integratie had Jasper van Dijk nog deze motie ingediend, die door staatssecretaris Broekers werd ontraden: • Motie van de leden Jasper van Dijk en Van den Berge over maatwerk in de naturalisatietoets. Over de moties wordt op 1 december gestemd.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 16/28
Omgevingswet Een aantal weken geleden heeft minister Ollongren dit debat betiteld als hét moment voor een definitief go/ no go moment voor het gehele stelsel. Dat legde ineens veel spanning op het debat. Want hét beslismoment hangt al jaren boven de markt sinds de vorige minister Schultz dat de Senaat beloofde al weer wat jaren terug. En ondertussen zijn er stappen gezet met vooral veel aangenomen wetgeving. Alleen het Koninklijk Besluit die de invoeringsdatum vaststelt op 1 januari 2022 is nog niet langs de Kamer geweest. Vooraf hebben de drie koepels VNG, IPO en UvW) allemaal aangegeven door te willen gaan met de stelselwijziging. Wéér uitstellen zou niets helpen aan de voorbereiding van gemeenten of het digitale stelsel omgevingswet (DSO) en zelfs risico’s hebben op afstel. Ook heeft de minister van BZK inmiddels vaak bevestigd op te trekken met de decentrale overheden en in gesprek te gaan over mogelijke onvoorziene financiële tekorten dat daar voldoende vertrouwen aan wordt gehecht.
Dit laat onverlet dat GL en SP tegen de stelselwijziging waren en zijn. Zij vrezen enorme financiële tekorten bij gemeenten, oplopend tot € 1,8 miljard en waarschuwen voor ICT ellende van het DSO op basis van een uitgebracht BIT advies. Met een motie stellen ze een werkend DSO als eis voor invoering. Daaronder ligt nog steeds hun bezwaar dat het een decentralisatie van bevoegdheden betreft, dat diverse milieunormen worden versoepeld en de burgerparticipatie niet is geborgd. De SP haalde zorgen aan van ‘één grote hagelslag planologie' waar rijksadviseur Berno Strootman voor waarschuwt. Waar beiden fracties wel voor zorgden is aandacht voor de garanties op het geld voor gemeenten. Daar hebben ze zelfs een motie op ingediend met de PvdA. Ook D66 diende een eigen motie daarover in.
De fracties van VVD, D66, CDA en PvdA steunen de invoering van het stelsel en vertrouwen meer op de financiële afspraken. Zij hebben andere zorgen en praktische vragen. Meestal op de uitvoering gericht: - Het CDA wil de bevestiging dat de stelselherziening niet leidt tot vertraging in de woningbouw. Of daar wel regie op is. Ook vreest de fractie de gevolgen van het aanvullingsbesluit geluid voor gemeenten in de buurt van vliegvelden. D66 is het daar niet mee eens, het gaat om nieuwe inzichten en de gezondheid van omwonenden. - De VVD wil periodiek goed geïnformeerd worden over de voortgang van het DSO - 50+ op een toegankelijk DSO, ook voor mensen met minder ‘digivaardigheden’. - PvdA wil de bevestiging dat inwoners worden meegenomen in de ontwikkelingen van hun omgeving - D66 maakt zich zorgen of de gewenste cultuuromslag wel vorm krijgt.
Minister Ollongren stelde nogmaals dat het stelsel hard nodig is, juist voor de grote opgaven van deze tijd zoals de woningbouw en energietransitie. Ze is van plan nog in december het KB aan beide Kamers voor te leggen. Aan het aanvullingsbesluit geluid kan ze niets veranderen, ze garandeert dat het beleidsneutraal is overgezet en heeft zelfs een tijdelijke overgangsbepaling in werking gezet dat de oude rekenregels intact blijven. Punt is dat de cumulatie van geluidshinder (spoor, luchtvaart en weg) door nieuwe berekeningen hoger uitvalt. Het CDA vertrouwt er niet op en diende daar een motie op in. Ruimtelijke plannen blijven bestaan voor 9 jaar dus de plancapaciteit voor woningbouw staat niet op het spel. De NOVI moet een hagelslagplanologie voorkomen want geeft richting waar wat mag.
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 17/28
Over de financiën heeft ze met de VNG afspraken gemaakt in een akkoord en daar wil ze zich aan houden. Er komen al heel snel extra evaluatiemomenten vlak na de invoering. Mochten daar kosten voor gemeenten uitkomen die onverwacht zijn is een gesprek daarover toegezegd en gaat ze zoeken naar oplossingen. De mogelijke extra kosten voor gemeenten zijn nu nog niet bekend.
Participatie en inspraak komen bij elk debat over het stelsel steeds weer terug. De minister gaf daarom weer hetzelfde antwoord dat de eisen daarop zijn aangescherpt, juist door inzet van beide Kamers. De cultuuromslag gaat tijd kosten.
Het DSO moet niet gezien worden als een olietanker. Het is een basis van de landelijke voorziening met daarop diverse bewegende onderdelen van lokale software. Na inwerkingtreding van het DSO wordt het stapsgewijs uitgebreid om risico’s te vermijden. Het BIT adviseert door te gaan en de zorgen neemt ze ter harte. 87% van de gemeenten is al aangesloten en de laatsten krijgen extra ondersteuning.
Moties ingediend tijdens het debat • 33118-159 Motie van het lid Terpstra over de huidige cumulatieregels voor luchtvaartgeluid beleidsneutraal overnemen in de Omgevingswet In huidige versie ontraden • 33118-160 Motie van de leden Regterschot en Terpstra over inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2022 Oordeel Kamer • 33118-161 Motie van het lid Smeulders c.s. over geen invoering van de Omgevingswet zonder werkend DSO Ontraden • 33118-162 Motie van het lid Smeulders c.s. over de Omgevingswet budgetneutraal invoeren Oordeel Kamer • 33118-163 Motie van het lid Van Gerven over een ladder voor SDE-subsidie Oordeel volgt nog van Ezk • 33118-164 Motie van het lid Van Otterloo over structurele aandacht voor minder digivaardigen Oordeel Kamer.
Klimaat en Energie Onlangs was de begrotingsbehandeling EZK, waar grotere zaken (als meer middelen voor de postcoderoos) aan bod kwamen. Desalniettemin passeerde veel verschillende onderwerpen wederom de revue. Het debat liep uit waardoor een tweede termijn (inclusief het indienen van moties) op een ander moment zal plaatsvinden.
Waterstof Wederom hadden vrijwel alle partijen aandacht voor waterstof. Meerdere Kamerleden vroegen hoe we het waterstofplan in het noorden verder kunnen worden geholpen en Moorlag (PvdA) koppelde het een de grote potentie van waterstof en de energietransitie voor nieuwe banen. Sienot (DD6) riep op Den Helder niet te vergeten. Kröger (GL) wees op de ambitie om koploper in waterstof we worden, maar dat de EU eist dat er eerst meer groene stroom beschikbaar komt. Mulder (CDA) wees op de waterstof in de gebouwde omgeving: er dreigt grote vertraging te ontstaan binnen de experimenten. Huidige wet- en regelgeving lijken te knellen. Welke mogelijkheden ziet de minister om knelpunten in waterstoftransport in bestaande gasleidingen mogelijk te maken? Zij wees er ook op dat er veel initiatief is vanuit de sector om waterstof op de scheepvaart toe te passen, en hier is
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 18/28
veiligheid en standaardisatie voor nodig. Hoe kijkt de minister hier tegen aan, wat is de rol van het Rijk hierin? Over koploperspositie van waterstof liet de minister weten dat het in de SDE++ zit, maar niet op een manier waarop je een grote uitrol kan verwachten. Waterstof is daar nog niet ver genoeg in. We hebben daar een half miljard voor tot 2030. Dat is niet voldoende en we kijken bovendien naar RFF, JTF en MFK. Het zal in Europees verband moeten gebeuren en Nederland is een logische plek voor een waterstof hub. Wat betreft de groene waterstofregio’s is er regulier overleg tussen hen en het Rijk. Morgen is er een overleg, de netbeheerders zijn hierbij ook aangesloten. FME en TNO hebben een rapport gepubliceerd over de Waterstofontwikkeling van Nederland, de minister zal hier een reactie op sturen. Over waterstof in de gebouwde omgeving liet minister Wiebes weten dat er randvoorwaarden nodig zijn op het gebied van veiligheid, leverbaarheid en consumentenbescherming. Hij wil niet de indruk wekken dat waterstof de grote oplossing is voor de gebouwde omgeving. Waterstof zal ook relatief schaars zijn en is op meer plekken nodig. Waterstof in ieder huis gaat niet lukken, de kosten moeten nog een factor tien lager.
CO2-opslag Van Raan (PvdD) vond dat subsidie CO2-opvang juist de vervuiler beloont. Beckerman (SP) liet weten dat ze geen fan is van CO2-opslag: “In sommige gevallen is het onvermijdelijk, maar blijft een lelijke oplossing.” Andere partijen waren positiever. Harbers (VVD) noemde dat zonder CCS banen verloren gaan en pleitte ook voor blauwe waterstof. Dik Faber (CU) wil “CCS en PORTHOS niet afwijzen, als tijdelijke oplossing is het van belang.” Ook Sienot (D66) noemde dat CO2-afvang nu nodig is, maar het tijdelijk moet zijn. Gaan we naar subsidievrije CCS, vroeg hij. De minister liet dat hieraan gewerkt wordt. Er is een subsidiehorizon voor CCS, geen subsidies meer voor fossiele opslag van CO2 na 2035. Dat is de afspraak in het klimaatakkoord. Er zijn vier partijen die subsidie krijgen. We rekenen niet af op de investering, maar we betalen pas als het resultaat er is (namelijk elke ton CO2 onder de grond). Wordt er niks in de grond gestopt wordt er ook niet betaald.
Industrie Er was veel aandacht voor het TIKI-rapport (Taskforce Infrastructuur Klimaatakkoord Industrie). Kröger (GL) vroeg naar de samenloop tussen de elektrificatie van de industrie en de opwek duurzame elektriciteit. Kan hier een plan hiervoor komen? Dik Faber (CU) noemde concreter dat de vraagkant in pas moet lopen met de realisatie van windenergie. Harbers vond dat er zo snel mogelijk uitvoering moet worden gegeven aan infra en de regierol van de overheid. Je hebt first movers nodig voor innovatie, maar die bedrijven kunnen pas investeren als ze weten of en wanneer ze toegang krijgen tot waterstof of andere verduurzamingsopties. Wie gaat het netbeheer doen voor waterstofbackbone, vroeg hij. “Die waterstofbackbone moet er toch komen, laten we ons dan maximaal inzetten dat het er snel komt.” Over de samenloop van elektrificatie en de opwek van duurzame energie liet de minister weten dat dit is meegenomen in een te ontwerpen routekaart. Er is een werkgroep actief en die komt begin 2021 met een routekaart, om dit te koppelen
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 19/28
Zon op dak Meerdere partijen wezen op de problemen t.a.v. de verzekeringen. Moorlag pleitte voor het aanstellen van een bemiddelaar. Mulder wees erop dat Verzekeraars verwachten dat de kwaliteit van installaties omhoog gaan door een keurmerk, maar we horen ook dat coöperaties niet door kunnen gaan omdat de premies verdrievoudigd zijn. Wat gaat de minister doen om dit op korte termijn op te lossen? De minister liet weten dat er wekelijkse overleggen met de zonne-branche en verzekeringsbranche om deze knelpunten op te lossen. Het verdient aandacht, maar het is een lastig vraagstuk, vanwege de veiligheid van de panelen en de dakconstructie. De overleggen blijven gevoerd worden. Mulder (CDA) vroeg aandacht voor de postcoderoos: problemen met de overgangsperiode zijn opgelost bij de begrotingsbehandeling, maar de sterfhuisconstructie blijft bestaan (geen nieuwe leden mogen worden toegelaten als de oude regeling afloopt). Kan de minister hiernaar kijken met zijn collega van financiën? Is er niet echt een oplossing mogelijk, vroeg zij. De minister liet weten dat de behandeling van het belastingplan is geweest, dus het moment is voorbij.
RES Moorlag (PvdA) vroeg hoe het ambitieuzere kilmaatdoel in de RES’en geïmplementeerd worden. Hij heeft zorgen over draagvlak. Harbers (VVD) merkt op dat er nog veel werk verzet moet worden nu de biedingen er zijn. De gemaakte keuzes moeten van onderop komen. Kan de SDE++ helpen om deze keuzes mogelijk te maken, door bijvoorbeeld een schuif van wind naar zon? Dik Faber noemde juist dat veel RES’en relatief zwaar leunen op zon. In de praktijk zijn er veel knelpunten met 50% eigendom van de lokale omgeving. Een gemeente mag geen sociale eisen stellen aan vergunningen die toezien op ruimtelijke inrichting. Hoe gaat de minister dit verbeteren? Welke mogelijkheden ziet de minister om dit (50% lokale eigendom) toe te passen bij warmteprojecten, vroeg zij De minister liet weten dat de regio’s een voorlopig beeld hebben neergelegd, wetende dat er nog bijstelling komt. Hij is het ermee eens dat dit lokaal moet landen. Maar het betekent ook dat men met elkaar in gesprek moet omdat het totaal moet kloppen. De kosten worden nu inzichtelijke gemaakt en in december beginnen de bestuurlijke gesprekken met de regio’s over hoe de keuzes moeten uitvallen. Straks hebben we een concept waar we mee kunnen werken, het is een fijne balans tussen dat het nationaal klopt en dat er regionaal draagvlak is. Het ligt in de rede om het nationaal programmabureau na 1 juli 2021 voort te zetten. Daar wordt aan gewerkt. De regio’s worden gevraagd om aan een duurzame energie-mix te komen op land. Ze kunnen niet achteroverleunen en wachten tot er genoeg windmolens op zee of kernenergie is, er ligt een taakstelling. Over 50% lokale eigendom liet de minister dat niet ieder project dit realiseert. In het instrumentarium kun je hier wel op sturen. Het zit nu niet in warmteprojecten, maar is wel denkbaar. Coöperaties die dit willen realiseren willen we niet belemmeren, maar de minister wil niet helemaal meegaan in het angstbeeld, dat kleine initiatieven worden verdrongen door. Ik wil klein en groot niet koppelen aan goed of kwaad.
Afsluitboete Veel aandacht en lof was er voor het afschaffen van de afsluitboete voor de gasaansluiting. Kröger (GL) was bezorgd over de toekomst van de afsluitboete. De minister liet weten dat het de bedoeling is om dit op te nemen in de Energiewet die dit jaar nog in consultatie gaat. “Daar moeten we dan de uitkomst van de discussie in moeten zien, die oplossing heb ik nog niet.”
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 20/28
Energiebesparing in gebouwde omgeving CDA, CU en de SP vroegen waarom de energiebesparing in gebouwde omgeving achterblijft en hoe we dit kunnen oplossen. Dik Faber noemde isolatie an offer you cannot refuse. Wiebes snapte de zorgen en liet weten dat de minister van BZK werkt aan een motie over de isolatiestandaard. Hij heeft onlangs een BO gehad met BZK hierover met bestuurders van de andere overheden. Door de slimme meter krijgt de consument wel inzicht, maar er worden dan te weinig acties ondernomen om verder te besparen. Dit moet worden opgepakt, hier ligt een taak binnen wat is afgesproken in het klimaatakkoord. Draagvlak is inderdaad ook een punt. Een donkere wolk boven de gebouwde omgeving is dat partijen minder gemotiveerd lijken om hun warmtenetten te bouwen omdat er onzekerheid is over de energie-mix in het warmtenet.
55% reductie Kröger (GL) vroeg of we echt gaan voor 55% reductie, want zij heeft zorgen dat het feitelijk lager ligt dan 55%. Harbers (VVD) wil hardere woorden dat de 60% niet kan en het CDA vindt dat “we realistisch moeten blijven.” De minister liet weten dat de EU vraagt om een netto-getal. Nederland had een hoger doel in het regeerakkoord (we hebben een bruto getal opgeschreven), maar steunt de commissie hierin als het hoogst haalbare.
Rijnenburg Zoals wel vaker de afgelopen tijd kwam Rijnenburg weer aan bod. Dit keer was het Sienot (D66) die zich afvroeg hoe we functies kunnen combineren (natuur, wonen en energie). Hij pleitte voor samenwerking tussen gemeente, Rijk en regio om dit te versnellen en vroeg of het Rijk samen met de gemeente wil meewerken aan de ontwerpstudie. Dit kwam op kritiek te staan van Harbers (VVD) die een Sienot een D66-show verweet: een D66 minister op wonen, D66 wethouder en D66 Kamerlid. Hij noemde het “te mallotig voor woorden”. Er zijn betere locaties voor opwekken energie dan Polder Rijnenburg, vond hij. De minister vond Rijnenburg een kwestie van de minister van BZK, omdat het gaat om ruimtelijke ordening. “Ik vermoed dat zij dit verstandiger met deze leden kan spreken.” Er is een integrale aanpak, maar de realisatie hiervan vindt niet gelijktijdig plaats.
Overige onderwerpen: • GL en CU vroegen naar de opslag van energie en of het in de SDE kan worden opgenomen. De minister liet weten dat de SDE voor CO2-besparing is. PBL heeft een uitvraag gedaan wat voor systemen er voor zijn en wat de kosten zijn. Volgend jaar komt de minister hierop terug bij de brief over SDE++. • Beckerman vroeg naar de datacenters Het was altijd een zaak van regio’s en gemeenten, maar vorige keer is een motie aangenomen die het kabinet vraagt om een visie hierop. Hoe staat het met de uitvoering hiervan? De minister liet weten dat er een datacentervisie is van Ollongren, die is ook vertaald in de NOVI. Sommige datacenters zijn niet conform dit raamwerk. Daar voeren we gesprekken mee over of en hoe dat doorgang kan vinden. Het blijft een lokale beslissing. “Ik ga niet mee in de oproep dat zij zoveel elektriciteit gebruiken, dat komt door onze behoefte aan data, dat kunnen we niet negeren.” • Over netcapaciteit liet de minister dat er begin 2021 een vervolgbrief komt. Ondertussen zien we zelf dat er allerlei dingen gebeuren. Deze week is met de zonne-industrie gesproken dat op 70% van de piekvraag wordt aangesloten. Dan zouden zij 2-3% van de
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 21/28
tijd niet kunnen leveren, maar worden ze wel sneller aangesloten. De oplossing is bouwen en dat gebeurt. • Aquathermie wordt meegenomen in de nationale bronnenstrategie en dan of en hoe we vervolg geven aan de green deal. Dit hangt af van de rol die aquathermie dan speelt. • Wederom veel aandacht voor biomassa. Van Raan (PvdD) vroeg of de minister kan toezeggen om het afbouwpad voor biomassa uiterlijk 4 december naar de Kamer te sturen. De minister liet weten dat dit niet lukt, maar wel voor het einde van het jaar. • Burgerfora: er wordt gedegen analyse naar gedaan. Een expertcommissie komt in maart met bevindingen. Tegelijkertijd moeten we door, dus automatisch moet het nationaal programma RES worden doorgezet. • Er zit schot in de energiebesparingsplicht maar we zijn er nog niet helemaal, liet de minister weten. De energiebesparingsplicht moet op een warme manier gestimuleerd worden: naast de verplichting dus ook wat hulp bieden. Hoe is nog onduidelijk. Er zijn amendementen hierover ingediend, daar komt de minister per brief op terug. • D66 en CU vroegen naar de certificaten: “green washing” en “aflaathandel.” De minister liet weten dat hiermee juist transparantie wordt beoogd. Hij zou het niet sjoemelstroom willen noemen. [Met dank aan Dave Meelker en Esselyn Jonk van respectievelijk de gemeenten Amsterdam en Utrecht]
VSO Duurzaam Vervoer Moties ingediend tijdens het debat: • 32813-620 Motie van het lid Kröger over extra maatregelen voor de realisatie van de CO2- doelstellingen voor de mobiliteitssector Ontraden 32813-621 Motie van de leden Remco Dijkstra en Postma over afzien van de invoering van de roetfiltertest Ontraden.
Stemmingen
24 november Aangehouden motie ingediend bij het VAO Handhaving in het verkeer • Gewijzigde motie van het lid Ziengs c.s. over een wetsvoorstel waarbij kleine boetes verlaagd worden (t.v.v. 29398-835)
Aangehouden motie ingediend bij het VAO MIRT • Gewijzigde motie van het lid Remco Dijkstra c.s. over in de consultatie van de TEN-T verordening de kansen van de internationale verbinding Amsterdam/Groningen- Scandinavië steunen (t.v.v. 35300-A-108)
Moties ingediend bij Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat (XII) voor het jaar 2021 Aangenomen zijn: • Motie van de leden Graus en Van Aalst over versneld aanpakken van het achterstallig onderhoud van wegen en kunstwerken
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 22/28
• Motie van het lid Graus c.s. over versneld aanpakken van onveilige N-wegen • Motie van het lid Ziengs over ondersteuning bij de overstap van Euroklasse 4 naar zero emissie • Motie van de leden Ziengs en Von Martels over een integrale impactstudie naar de kosten en effecten van klimaat-, stikstof- en luchtkwaliteitsmaatregelen • Gewijzigde motie van het lid Kröger over meer treinverbindingen naar meer Europese steden (t.v.v. 35570-XII-24) • Motie van het lid Postma c.s. over het verbod op appen, spelletjes spelen en social media gebruiken tijdens het rijden helder overbrengen • Motie van het lid Schonis c.s. over onderzoek naar de financiële mogelijkheden om de Westerscheldetunnel tolvrij te maken • Motie van de leden Van Eijs en Dik-Faber over het voorkomen van het verbranden van textiel • Motie van het lid Van Eijs over het Versnellingshuis als meldpunt circulaire economie • Motie van het lid Van Eijs over meer onaangekondigde controles bij BRZO-bedrijven • Motie van de leden Dik-Faber en Van Eijs over uitwerken van regelgeving voor uitgebreide producentenverantwoordelijkheid
Moties ingediend bij het VAO Gezond en veilig werken • Motie van het lid Smals c.s. over een analyse van individuele validaties met betrekking tot asbestsanering • Motie van het lid Smals c.s. over de publieke sturing en handhaving op het asbestdossier versterken (149 stemmen voor]
Passend Onderwijs • Motie van de leden Van den Hul en Westerveld over onafhankelijk toezicht op samenwerkingsverbanden. Aangenomen; • Motie van de leden Van den Hul en Kwint over het bieden van ten minste basisondersteuning bij mbo-stages. Aangenomen; • Motie van het lid Van den Hul c.s. over betrokkenheid van ouders en ouderorganisaties bij de organisatie van steunpunten. Aangenomen; • Motie van de leden Kwint en Westerveld over zo snel mogelijk een experiment gericht op thuiszitters laten starten. Aangenomen; • Motie van de leden Kwint en Van den Hul over monitoren van de wachtlijsten in het speciaal basisonderwijs en het voortgezet speciaal onderwijs. Aangenomen; • Motie van het lid Rudmer Heerema c.s. over middelen voor de ondersteuning van hoogbegaafde kinderen. Aangenomen; • Motie van het lid Rudmer Heerema c.s. over borgen van de ondersteuning bij hoogbegaafdheid in de landelijke basisnorm waarbij particulier onderwijs uiteindelijk ook de best passende plek kan zijn. Aangenomen; • Motie van de leden Bisschop en Kwint over vergelijking van het niveau van basisondersteuning van samenwerkingsverbanden. Aangenomen; • Motie van het lid Bisschop over de verrekening van budgetten bij grensverkeer. Aangenomen; • Motie van de leden Westerveld en Kwint over de ondersteuning van Samen naar Schoolklassen. Aangenomen;
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 23/28
• Motie van de leden Westerveld en Van den Hul over voorkómen van Veilig Thuismeldingen bij geschillen over passend onderwijs. Aangenomen; • Motie van het lid Westerveld c.s. over onderzoek naar andere vormen van samenwerkingsverbanden. Verworpen; • Motie van het lid Westerveld over een actieplan voor passend residentieel onderwijs. Aangehouden; • Motie van de leden Rog en Van Meenen over meer samenwerking tussen speciaal en regulier onderwijs. Aangenomen; • Motie van het lid Rog c.s. over monitoren van de besteding van het geld voor ondersteuning. Aangenomen; • Motie van de leden Rog en Van Meenen over een definitie van de doelgroep van passend onderwijs. Aangenomen.
Begroting OCW – aangehouden moties • 35570-VIII-49 Motie van het lid Westerveld c.s. over al vanaf 2022 handhaven op afbouw van bovenmatige reserve. Aangenomen; • 35570-VIII-67 Motie van het lid Van Meenen over de reserves van samenwerkingsverbanden per direct terugvorderen. Aangenomen.
Begroting Sociale Zaken en Werkgelegenheid De uitslagen van de stemmingen over alle moties zijn hier te vinden. De uitslagen van deze voor gemeenten relevante moties is als volgt: • Motie van de leden Nijkerken-de Haan en Tielen over startbanen voor jonge mensen die aan hun loopbaan willen beginnen. Aangenomen; • Motie van het lid Nijkerken-de Haan c.s. over financiering van loonkostensubsidie op basis van realisatie. Aangenomen; • Motie van het lid Renkema over de inzet van ervaringswerkers als het gaat om armoede Aangenomen; • Motie van de leden Palland en Peters over de eerste effecten van de coronacrisis voor jongeren in kaart brengen. Aangenomen; • Motie van de leden Palland en Tielen over de inkoop van opleidingen bij bedrijfsscholen bevorderen. Aangenomen; • Motie van het lid Peters c.s. over het voorkómen van dakloosheid als gevolg van de kostendelersnorm. Aangenomen; • Motie van het lid Peters c.s. over een inkomen en een woning voor voormalige ggz- patiënten. Aangenomen; • Motie van de leden Peters en Jasper van Dijk over het monitoren van de financiële situatie van sw-bedrijven. Aangenomen; • Motie van het lid Jasper van Dijk over uitzonderingen voor de kostendelersnorm. Verworpen; • Motie van het lid Van Beukering-Huijbregts c.s. over betrekken van gemeenten bij de verkenning van de kostendelersnorm. Aangenomen; • Motie van het lid Van Beukering-Huijbregts c.s. over een handreiking voor gemeenten over beschikbare instrumenten voor het bestrijden van kinderarmoede. Aangenomen; • Motie van het lid Van Beukering-Huijbregts c.s. over coulance bij de betalingstermijnen voor energielasten. Aangenomen;
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 24/28
• Motie van de leden Gijs van Dijk en Bruins over uitbreiding van de noodstopprocedure voor boetes. Aangenomen; • Motie van de leden Bruins en Gijs van Dijk over structureel verlagen van de maximale kredietrente. Aangehouden; • Motie van het lid Kuzu c.s. over het oormerken van de middelen voor armoede. Verworpen; • Motie van het lid Kuzu c.s. over het informeren van mensen over inkomensondersteunende regelingen. Aangenomen; • Motie van het lid Kuzu c.s. over het bemoeilijken van het opbouwen van schulden. Aangenomen; • Motie van de leden Van Brenk en Kuzu over verhoging van de bijstand. Verworpen.
Debat over de ontwikkelingen rondom het coronavirus De uitslag van de stemmingen over alle 25 moties is hier te vinden. Over deze voor gemeenten relevante moties is als volgt gestemd: • Motie van het lid Pieter Heerma c.s. om samen met het OM en de FIOD te onderzoeken of criminele ondermijning toeneemt onder druk van de coronacrisis, en om een handreiking voor ondernemers en maatschappelijke organisaties op te stellen met informatie hoe criminele inmenging te herkennen en te zorgen voor een plek waar ondernemers en maatschappelijke organisaties (anoniem) terecht kunnen voor ondersteuning zodat zij zich tegen ondermijning kunnen wapenen. Aangenomen; • Motie van het lid Klaver c.s. om in overleg met één of twee gemeenten die dit willen waar mogelijk nog dit jaar een experiment op te zetten voor grootschalig testen, als voorbereiding op landelijk frequent grootschalig testen en positieve stimuleringsmaatregelen te treffen om de testbereid te maximaliseren. Aangenomen; • Motie van het lid Marijnissen over onderzoek of en hoe uitgiftepunten kunnen worden ingericht waar mensen - tegen kostprijs en gratis voor bepaalde groepen - gecertificeerde mond-neusmaskers kunnen ophalen zodat iedereen zichzelf en anderen zo goed mogelijk kan beschermen tegen het coronavirus. Aangenomen; • Motie van het lid Asscher c.s. over quarantaine maatregelen en de noodzaak voor een plan van aanpak waarin zowel gedragsondersteunende, praktische sociale en - zo nodig in overleg met SZW – financiële ondersteuning breed zijn uitgewerkt. Aangenomen.
Toegang tot de Wlz voor ggz-cliënten, Personen met verward gedrag, Maatschappelijke opvang, Suïcidepreventie • 25424-560 Motie van de leden Renkema en Regterschot over extra behandelplaatsen voor mensen met trauma, pervasieve aandoeningen en persoonlijkheidsproblematiek. Aangenomen; • 25424-561 Motie van de leden Renkema en Wörsdörfer over meer aandacht voor suïcidepreventie. Aangenomen; • 25424-562 Motie van het lid Diertens c.s. over een Duitse inrichting van steungroepen. Aangenomen; • 25424-563 Motie van het lid Sazias over voldoende crisisplekken in alle regio's. Aangehouden tot begrotingsbehandeling (portefeuille Van Ark); • Gewijzigde motie van het lid Van den Berg over geen verdere afbouw van klinische bedden in de ggz (t.v.v. 25424-564). Aangenomen;
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 25/28
• Gewijzigde motie van het lid Van den Berg c.s. over zeker stellen dat de nieuwe bekostiging slechts zal starten indien gelijktijdig de zorgvraagtypering in werking treedt (t.v.v. 25424-565). Aangenomen; • Gewijzigde motie van het lid Kerstens c.s. over versnelling van de aanpak van de wachtlijstproblematiek in de ggz (t.v.v. 25424-566). Aangenomen; • 25424-567 Motie van het lid Kerstens over geen onomkeerbare stappen bij doorcentralisatie van begeleid en beschermd wonen. Aangenomen; • Gewijzigde motie van het lid Dik-Faber c.s. over financiële continuïteit en stabiliteit van 113 Zelfmoordpreventie (t.v.v. 25424-568). Aangenomen; • 25424-569 Motie van het lid Dik-Faber over prestatieafspraken over passende huisvesting. Aangenomen; • 25424-570 Motie van de leden Regterschot en Van den Berg over de structurele inbedding van geslaagde experimenten. Aangenomen; • 25424-571 Motie van het lid Regterschot c.s. over de woonruimte voor daklozen. Aangenomen; • 25424-572 Motie van het lid Van der Staaij c.s. over een wettelijke grondslag voor gegevensuitwisseling binnen de ggz. Aangenomen; • 25424-573 Motie van het lid Van Gerven over afspraken met zorgverzekeraars over de Treeknorm. Verworpen.
Parlementaire agenda de komende weken2 Datum Onderwerp Soort overleg
2-12-2020 Circulaire economie AO 2-12-2020 Nationaal groeifonds NO 2-12-2020 Kernenergie RTG 2-12-2020 Alternatieven voor het toeslagenstelsel RTG 3-12-2020 Discriminatie en racisme RTG 3-12-2020 Maatregelen huursector WO 7-12-2020 Arbeidsmarkt (arbeidsmarktbeleid/arbeidsmarktdiscriminatie/jongeren op de AO arbeidsmarkt) 7-12-2020 MIRT NO 7-12-2020 Wet handhaving kraakverbod (35296) WO 7-12-2020 Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (35447) WO 9-12-2020 Bouwen AO
2 AO = Algemeen Overleg PV = Procedurevergadering EK = Eerste Kamer RTG = Ronde Tafel Gesprek Ges = Gesprek SO = Schriftelijk Overleg In = Inbreng TB = Technische Briefing NO = Nota Overleg TK = Tweede Kamer Pet = Petitie VAO = Verslag van een Algemeen Overleg Pl = Plenair WO = Wetgevingsoverleg
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 26/28
9-12-2020 Cybersecurity AO 9-12-2020 Governance in de zorgsector / Inspectie IGJ / patiënten en cliëntenrechten / AO Zorgfraude 9-12-2020 Marktwerking en mededinging NO 9-12-2020 Klimaat en Energie (voortzetting) NO 10-12-2020 Digitalisering AO 10-12-2020 Discriminatie AO 10-12-2020 Armoede- en schuldenbeleid AO 10-12-2020 Bestrijding witwassen en terrorismefinanciering AO 14-12-2020 Wijziging van de Participatiewet en enkele andere wetten in verband met het WO verbeteren van de regeling voor loonkostensubsidie en enkele andere wijzigingen (uitvoeren breed offensief) (35 394). 15-12-2020 Hersteloperatie kinderopvangtoeslagen AO 15-12-2020 Wijziging Wet milieubeheer i.v.m. de implementatie van Richtlijn 2018/2001 ter IN bevordering van het gebruik van energie uit hernieuwbare bronnen en ter uitvoering van het Klimaatakkoord 16-12-2020 Arbeidsmigratie AO 16-12-2020 Ruimtevaart en Innovatie NO 16-12-2020 Wijziging van de Wet volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en milieubeheer In BES in verband met het reguleren van de milieuaspecten van inrichtingen en enkele reparaties op 16 december 2020 17-12-2020 Pensioenonderwerpen AO 17-12-2020 Criminaliteitsbestrijding AO 13-01-2021 Woningwet WO 14-01-2021 Bescherming persoonsgegevens AO 14-01-2021 Medisch zorglandschap/Juiste zorg op de juiste plek/ eigen bijdragen in de AO zorg/ ziekenhuisfaillissementen 14-01-2021 Initiatiefnota van het lid Postma over aanpak van hufterig gedrag in het verkeer NO 21-01-2021 Vreemdelingen- en asielbeleid AO 21-01-2021 Huiselijk geweld/kindermishandeling AO 01-02-2021 Preventie (medische-, leefstijl- en NO infectiepreventie)/verslavingszorg/drugsbeleid
Lange termijn plenaire vergadering
1 – 3 december (week 49) • Begroting Volksgezondheid, Welzijn en Sport • Begroting Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking (voortzetting) • WGO Onderdeel Sport en Bewegen Begroting VWS (ma. 30 november) • WGO Onderdeel Media en Mediawet OC&W-begroting (ma. 30 november)
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 27/28
8- 10 december (week 50) • Stemmingen over alle begrotingen • 35 261 (Wet modernisering elektronisch bestuurlijk verkeer) • 35 112 (Wet open overheid) (voortzetting) • Debat over stikstofwetten LNV en initiatiefwet GL • VAO Desinformatie en digitale inmenging (AO d.d. 28/10) • VAO Vreemdelingen- en Asielbeleid (AO d.d. 24/09) • VAO Langer Thuis/Dementiezorg/PGB/Wijkverpleging/Wmo (AO d.d. 11/11) • VAO Dierenwelzijn buiten de veehouderij (AO d.d. 29/09) • Debat stikstofwet
15 – 17 december (week 51) • 35 298 (Wet versterking decentrale rekenkamers) • 35 394 (Uitvoeren Breed Offensief)
Week 52 – week 1 Kerstreces
Het Lobbymemo Den Haag & Brussel wordt gemaakt door: Den Haag: Eric de Rijk, Richard van Vliet en Jesse de Jong Brussel: Team Europa
Vereniging van Nederlandse Gemeenten 28/28