Azərbaycanda Yaşayan Bütün Xalqların, Bütün Dinlərin Nümayəndələri Özlərini Rahat Hiss Etməlidirlər

Azərbaycanda yaşayan bütün xalqların, bütün dinlərin nümayəndələri özlərini rahat hiss etməlidirlər. İlham Əliyev, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

№ 02 (08) Fevral 2018-nə sor Gıymət 40 kop. İNK-da Milli Qəhrəman Mübariz İbrahimovun xatirə tədbiri və kitab təqdimatı keçirildi pağa tapşırılan Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Mübariz İbrahimovun məzarı ziyarət edildi… İctimai Nəzarət Koalisiyası – Dünya Azər bay canlılarının Mədəniyyət Mərkəzi İctimai Birliyi, “Sabitlik və İnkişaf” Mərkəzi İctimai Birliyi, Yeni Yazarlar və Sənətçilər Qurumu, onların yaradıcı kollektivləri durmadan işləyir, çalışır, yeni intellektual-kreativ məhsullarını tarixin yaddaşı üçün hazır- layırlar: əsas hədəfimiz milli-mənəvi dəyərləri yaşatmaq, mədəni sərvətlərimizi zənginləşdirmək, gənc istedadları

7 fevral 2018-ci il trixində İNK Mərkəzi ofisində İctimai Növbədənkənar Azərbaycan Respublikası Nəzarət Koalisiyası, DAMM İB, SİM İB və Yeni Yazarlar və Sənətçilər İctimai Birliyinin təşkilatçılığıyla keçirilən Milli Prezidenti seçkilərinin elan edilməsi haqqında Qəhrəmanımız Mübariz İbrahimova həsr olunmuş tədbir və şairə Almaz Alıqızının “Əsgər Andı” kitabının təqdimat Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı mərasimi baş tutdu… Təqdimatda İNK İH-nin sədri Rasim Məmmədov aça- Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 101-ci maddəsinin raq tədbirin əhəmiyyəti, M.İbrahimovun qəhrəmanlığı, ona I hissəsini rəhbər tutaraq, Azərbaycan Respublikası Seçki həsr olunmuş kitabın dəyərindən danışdı. Daha sonra Məcəlləsinin 179-cu maddəsinə uyğun olaraq qərara alıram: YYİS İB sədri Aydın Xan Əbilov, Qarabağ Azadlıq 1. Növbədənkənar Azərbaycan Respublikası Prezidenti seçk- Təkilatının sədri Akif Nağı, İNK sədrinin müavini Zahid iləri elan edilsin. Teymurov, İNK məsul katibi Yasəmən Əsgərova, professor 2. Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Seçki Komissiyası növbədənkənar Azərbaycan Respublikası Prezidenti seçkilərinin 2018-ci il aprelin 11-nə təyin olunmasını və Azərbaycan Respublikasının Seçki Məcəlləsində müəyyən edilmiş qaydada keçirilməsini təmin etsin. İlham Əliyev Azərbaycan Respublikasının Prezidenti üzə çıxarmaq, yaradıcı gənclərin bacarıqlarını inkişaf etdir- Bakı şəhəri, 5 fevral 2018-ci il. məklə onların peşəkarlaşmasına stimul verməkdir… İNK TV-də hazırlanan kreativ müəllif proqramlarına www.inktv.az – İNK TV İnternet Telekanalından da baxa bilərsiz. 80 QHT, KİV, İnternet portal və saytı birləşdirən Xocaliədə əğlon fəryod İctimai Nəzarət Koalisiyasının – Dünya Azərbaycanlılarının Xocali tuməbır — 1992-nə sori fevrali 25-ku bə 26-i dəvardə Əsədulla Qurbanov, kitabın müəllifi Almaz Alıqızı və tanın- Mədəniyyət Mərkəzi İctimai Birliyi, Yeni Yazarlar və şəvi Erməniston avjorə (silahlı) mış ziyalılar, ictimai xadimləri, media mənsubları çıxış edə- Sənətçilər Qurumu, Sabitlik və İnkişaf Mərkəzi İB… ğıvvon tərəfku Rusiya 366-nə de İNK və DAMM İB-nın ünvanı: Bakı şəhəri, Mətbuat rək ən yeni tariximizin qızıl səhifələrini öz şəhidlik qanıyla motoəğand alayi iştirokı Xocalı şəhri yazan Milli Qəhrəman Mübariz İbrahimovun şücaətlərin- prospekti 529-cu məhəllə, “Azərbaycan” nəşriyyatı, 8- işğol kardeədə, etnik azərboyconijon dən, kitabın məziyyətlərindən danışdılar. ci mərtəbə “Qaynar xətt”- Telefonlar/faks: (+99412) Daha sonra tədbir iştirakçıları II Fəxri Xiyabanda tor- 539 73 07, 538 67 19, 409 16 81 (ofis) vəynəbino bıə tuməbırye. Xocali Erməniston daston tərəfiku zəbt bey bəpeştə əyo mandə mılki əholi depor- Im ruj Azərboyconi Milli Ğəhrəmon Mıboriz tasiyə be. In əməlon mıtəşəkkil for- madə bə jimon dəvoniyə be. Ənvışton iyən Jurnaliston İyəti uzvü, İbrahimovi 30 sin (yaşı) təmom beydə ənıvışt-publisist iyən əğılə dramaturq Fatma Həsəni kinə Zori 7 fevral bo Azərboycon xəlği qədə, baydəğ ranqədə şəhodət karde çətine, Muboriz təki zoə ni Balayani “Ruhumuzun canlanması” kitobədə iyən David Xerdiya xısusi tarixe. In ruj mıosirə nupə- nıvıştə bey. Im iqidon har dıyninən be isə debə oxo təye. In təyəti çəy “Xaç uğrunda” kitobədə Xocal tuməbır ruji çı erməniyon bə əholi sə rəson hınə simvoli bıə marde, zəmoni fovqədə mandə valideynon, çəy doğmon, ən əsosi vardə işqəncon barədə nıvıştəyon bə ğələm səy-səy dəvoniyəşe Azərboyconi Mİlli Ğəhrəmon insononin, ğəhrəmanonin! çəmə Azərboyconi, çəmə xəlği bə publisistik hekayon. Mıboriz İbrahimovi təmom beydə Imruj movardə ruje Mıborizi! ıştə dılədə hiç ki pur karde əzıni. “Bitovətiyədə bə Azərboycon xəlği vəynə səbəro kardə bıə 30 sin. Şamama moə zoə yarə davardə 8 Be bəzıne ki, ımrujnə, maştənə Xocali tuməbır ıştə bə ağıl dənıvıjiyə ğəddorəti iyən de ğeyri-insoni Marde daston zunin bıboən, sorədə nekniki de ğaysaq vi bıə, nəsil Muborizikuən de yolə şucoə- usulon bəşəri tarixədə qılə vəşyənəti akte. Im tuməbır, eyni Vətəni mehibbət zunine bəlkəm i tikəən xunin be – ıştı ni tə imza bınə, əmma əvon sofsoyə zəmonədə, həmmə bəşəriyyəti vəynə tarixi qılə cinoyəte”. bəysə! be diyərobey, xatiron dojneydə. dəvombıkon bəben. In ro isə okar- Heydər Əliyev Hejo Pəncəli Teymurovən ıştə Nıbəmoən, ıştə çəşə arso de qonə dışe Muborizi, ıştə şəhidəti kəfəni umri ən şoə rujədə, vəyə ruji bəştə sukuti ın dardi kəşeydə ıştə dılədə ıştən bəştə qiy bırniyişe. “Azərboycon hiç vaxt Dağlıq Ğərəboği qin karde ro ədəni, bə şəhid beyı, şəhid bıə bə hələm ki… İyən yəğin ki, cənnətə- Şəhodətə sinı (yaşın) mıborək, çiçi boho bedə-bıbo, ıştə doğmə zəminon azod bəkarde, ıştə ərozi Azərboyconi baydəği pepuştə bıə də ğəbi kədə debə vindemon cəsurə elizoəm. Keşkə, detı cən- bıtovəti bərpo bəkarde. Dağlıq Ğərəboğ əzəliku Azərboyconi tabutədə bəştə ocağ oqarde noc karde deəy bəbe ın nisqil. nətədə vindemon kardəmbəy, ıştı zəmine. Erməniyon əyo XIX əsri əvvələdə kuş kardə bıən. İ kərə kardışe. Dılo noc kardə bıə ın Hejo çəmə jurnaliston ğəlbi ojə çəkutədə maşə kardey qılə Azərbycon, tırk zəminədə erməni devləti soxtə bıə, iyo dıminə arzunən Yola Xaliği çin kardışe. nıarıştışe çəmə sıvolon qeş-qeşı moə təki çımınən ğismətədə nıvış- erməni devləti soxte iç vaxt imkon ədənimon”. Həm Mıboriz İbrahimovi, həmən cəvon doə Ağakərim day fəxarətə- təbıəbəy! İlham Əliyev Pəncəli Teymurovi tolehi xuni ran- dəən zoə doğ odyəseydə. Bala qin Esmira İsmayılova-Lankon 2 Fevral 2018 Yusif Həzəri zoə

Əmə haft boəmon. Az Boku nə sorədə Kolatoni miyonə mək - Devlət Universiteti jurnalistikə təbədə 17 sor direktor ko kardəşe. fakultə, Yusif-M.F.Axudov nominə Yusifi bə ursi, bə tırki iyən bə tolışi Zııvonon Universiteti, Yeşar-Boku şeiron nıvışteydə. Devlət Universiteti mexanikə Vəskinə əvoti bə Yusifi. riyaziyyat fakultə, Ulduz- -Ha Yusifa həni məşi bə Boku Politexnik İnstituti, Yaşar-Boku vəşi əmandınimon. Yusifi 5 zoə, 6 Tibb Universiteti, Nadir Şah İnşaat qılə zoə iyən 50 nəvə-nəticə hes - Mıhəndison İnsituti, Bəxtiyar- tışe. Politexnik İnstituti orıxniyəmone. Yusifiku zərfətiyə sıxanon: Çımı boənədə Yusif, Yesar, Nadir Yusif 20 sor deştə ”Jiquli” bə Şah iyən Bəxtiyar şən bə hərbi Boku şedə omedə. Har omeədə 2 xıdmət ıştə sərbozəti (əsgərəti) paşkə ruyən əstəni bə Kulətoni kəşəşone. Yusif ıştə sərbozəti xəlği ədəybən. Almaniyədə kəşəşe iyən umutəşe -Çəy jen Vəskinə votdə həni çəvon zıvoni. Yusifi sıftə məşi bə Boku. Həni hiyədə orıxniyəşe pedməktəbi çəğınən bodımcon mandəni Kafton pərən, Universitet. İminə kərə 1972-nə lo mandəni unur şedə con sorədə jiquli maşini əv səşe mandəni Bıjən məku bəstə sinə Tı Kulətonədə. 20 sor bə Boku odəm şin bıvot de Vəskinə. bardəşe vardəşe. Çəğınən 1993- Bağır Coşğun Kolatani. Analarını həcc ziyarətinə yollayan İsayev İntiqam kimi oğullara xitabən. Ana müqəddəs mələk, Bu ağır, çətin şəfər, Peyğəmbər şəfqətindən Övlad qol-qanaddır. Uğurla başa çatdı. Nur gəldi göğlərinə. Ana haqqın ödəmək, Allaha yetən yoldur, Yanaqları yandırır, Qeyrət, şərəf anidir. Mina dağın zirvəsi Heyrətin göz yaşları. Masallıdan İntiqam Bu nöqtəyə yetişmək Öpdülər dönə-dönə Çoxuna oldu örnək Ömrün arzu qayəsi. O müqəddəs daşları. Məqsədiydi təsəlli, Kəramətidə bəlli. Bürünüb ağ kəfənə, Yuxusuz gecələri Dünyasını çox erkən, Uca Tanrı önündə, Südünü qayğısını Vaxtsız, qəfil dəyişən, Peyğəmbər torpağında, Səbəbkar oğullara. Atası əvəzinə, Durasan ibadətə. Analar halal etdi. Anasını yolladı, Son hökmə məhkum kimi, Kəbə ziyarətinə. Unudasan dünyanı. Ziyarət namazında, Təki ana sevinsin Tək haqqa inamınla Bağışlayan Tanrıdan, Allah evinə getsin. Düşündürüb hamını Nur səpilir qəlbinə. Bəyənib bu əməlin Dondurasan zamanı. İşıqlanır düşüncə Çoxu dedi:” Afərin!” İçəsən son andını. Elə bil bu dünyada Müqəddəs ziyarətə, Bu müqəddəs torpağa, İnsan gəlir yenicə. Anasını göndərən, Nəsib olmaq şərəfdir. Sonsuz şöhrətə yetən, Peyğəmbərin yurdunda, Silinir ürəklərdən, Yaşamağın qayəsin, Zəvvar olmaq hünərdir. Həyatın küdrəti. Minnətdarlıq duyğusun, Bu boşkluğu doldurur, Ana övlad sevgisin, Güc-qüvvət tapdılar, Tək Allah məhəbbəti. Uca tutana-əhsən! Dərd qəmi unutdular. Həccə yollayan oğul Həmin gün Kolatandan Diz çöküb yalvardılar. İnanır çin olacaq, Verir ləyaqət dərsin İki ğayğıkeş ana Dua-sana etdilər, Anaların duası, Belə oğul olmağa Arifə Məryam xanım, Təcavüzlə üzləşən Allaha tez çatacaq Ay insanlar, tələsin. Övlad qanadlarında, Azərbaycan xalqına. Mələklərin sədası. Zirvələrin açarı, Allaha sığınmağa, Qayğı sevgi olacaq. Tanrı mərhəmətini, Hacı xanım analar Anaların yolunda, Gözəl mükafatını, Asayış istədilər, Sərvət vaxtından keçən. Əməlinin bəhrəsin, Diləməkçün getdilər. Sədaqət dilədilər, Sədaqətdən don biçən. Hamı gec-tez alacaq. Ən ümdə istəyinə, Kövrəlib ağladılar. Hər bir övlada əhsən! Muradına yetdilər. Toxunanda əlləri, Özü yox anasını, İsfəndiyar Dərya Kəbə divarlarına, Masallı Kolatan Fevral 2018 3 ЛЯНКЯРАН ОЙКОНИМЛЯРИ Toponimlərin geniş yayılmış kənd deməkdir). təqələri sırasında Liman, İstisu, Balıqçılar, sahələrindən biri oykonimlərdir. Oykonim C ə r g ə l i o y k o n i m l ə r: Qumbaşı, Sərinbulaq, Şirinsu, Talışlı, yunanca “oikos” – yaşayış məntəqəsi və Aşağı Nüvədi-Yuxarı Nüvədi, Aşağı Xanlıqlı vəDarquba türk (Azərbaycan) “onim” – ad sözlərindən yaranaraq Apu-Yuxarı Apu, Şürük-Bala Şürük. mənşəlidir. Azərbaycan dilinə tərcümədə “yaşayış mən - S i m v o l i k (memuar) o y k o n i m l Azərbaycan Respublikasının inzibati- təqəsinin adı” mənasını bildirir. Yaşayış ə r: ərazi bölgüsündə Pambəhi, Havzav,Siyobili məntəqələri də ərazinin böyük və kiçikliy - Nərimanabad. və Daşdalıqjar kəndlərinin adı səhvən inə, əhalisinin sayına və məşğuliyyətinə Sara (Sarı) adası qəsəbəsi 19 fevral Pəmbəyi, Havzova, Siyabli və Daşdalıqcar görə iki qrupa bölünür: komonim, astionim. 1957-ci il tarixində dövlət xadimi Nəriman şəklində yazılmışdır. Əvvəlki inzibati-ərazi Komonim (yunanca “komon”- kənd, Nərimanovun (1870-1925) şərəfinə bölgüsündən fərqli olaraq son inzibati-ərazi “onim” – ad) kənd, qəsəbə, astionim Nərimanabad adlandırılmışdır. 1999-cu bölgüsünün uçot siyahısında Tatova və (yunanca “asteos” – şəhər, “onim” – ad) ilədək Lənkəran rayonunda Nərimanabad Parakən kəndlərinin adları yanlış olaraq şəhər adı mənasını verir.Lənkəran rayonun - qəsəbəsindən başqa daha üç Port-İliç, Kirov Tatoba (?!) və Parakənd kimi qeyd olun - da 93 yaşayış məntəqəsi vardır ki, bunların və “Avrora” adlı simvolik (memuar) oykon - muşdur (Azərbaycan Respublikasının inzi - 2-si şəhər (Lənkəran, Liman), 7-si qəsəbə imlər də mövcud olmuşdur. 05 oktyabr bati-ərazi bölgüsü təsnifatı. B., 2013, (Nərimanabad, İstisu, Haftoni, Hirkan, 1999-cu il Azərbaycan Respublikası səh.14). Gərmətük, Aşağı Nüvədi, Balıqçılar), 84-ü Qanunu ilə həmin yaşayış məntəqələri Halbuki, Tatoba kimi qeyd edilmiş isə kənddir. müvafiq olaraq Liman, İstisu və Hirkan kəndin adı talış dilində Tatovə, Azərbaycan Bir ərazi toponimiyasında bir dilə mən - Müxtəlif mənalar verən bu oykonimlər adlandırılmışdır. dilinə transliterasiyası isə Tatovadır. Tatova sub coğrafi adlar üstünlük təşkil edirsə, o dil aşağıdakılardır:Hirkan, Gəgiran, Diryan, E t n o o y k o n i m l ə r (tirə, qəbilə, talış dilində “tat” – isti, “ov” – su kompo - həmin ərazinin fonunu (toponimik fon) Xanbulan, Mikolan, Xarxatan, Bəliton və tayfa, xalq adından yaranan yer adları): nentlərindən və istiqamət bildirən -ə- şək - təşkil edir (Rəmzi Yüzbaşov, Kamal Əliyev, Haftaruon. Hirkan, Türkəkəran, Talışlı, Kosalar ilçisindən ibarət olub “isti sulu yer” mənasın - Şəmsəddin Sədiyev.Azərbaycanın coğrafi Lənkəran oykonimləri semantik cəhət - (Kusə). dadır. Oykonimin bu cür etimologiyası adları. B.,1972, səh.13). dən müxtəlifliyi ilə seçilir. Belə ki, rayon Z o o y k o n i m l ə r (heyvan adından “Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik Lənkəran toponimləri, o cümlədən ərazisindəki oykonimlər semantik cəhətdən yaranmış yer adları): lüğəti” (B.,2007, II cild, səh. 234), Budaq oykonimlər əsasən talış dilində olduğu üçün qədim və müasir, şəffaf və qeyri-şəffaf, hib - Kərgəlan (Kaqəlonə), Şağlakücə, Budaqov və Nadir Məmmədovun həmmüəl - rayonun toponimik fonunu talış mənşəli rid, cərgəli, kalka, simvolik (memuar) Şağlaser, Siyobili (Siyabli),Gamışavan lifi olduqları “Azərbaycanın Lənkəran toponimlər təşkil edir. Buradakı oykonim - oykonimlər, etnooykonim, fitooykonim, (Göyşaban), Qodəsə. regionu toponimlərinin izahlı lüğəti” lərdə “kon” – evlər, “di” – kənd, “von” – zooykonim və antropooykonimlərə bölünür. F i t o o y k o n i m l ə r (bitki adından (B.,2007, səh. 118) və bu qəbildən olan digər yer, “sə” – baş, yuxarı, “kujə” – məhəllə, P a l e o o y k o n i m l ə r (qədim yaranan yer adları): kitablarda da öz əksini tapmışdır. Toponimin “tük” – bicar və “vo” – külək topoformant - yaşayış yerləri): Bəlləbur,Vel, Velədi, Vıy, Veravul, adındakı tat sözünün İran mənşəli xalq olan ları daha geniş yayılmışdır. “Kon”, “von”, Şıxəkəran, Siyavar, Digah, Cil, Boladi, Vilvan,Cil, Pambəhi, Tüədo, Tütəpeştə. tatlarla heç bir bağlılığı yoxdur. Tarixə nəzər “kujə”, “vo” topoformantlarının Lənkəran, Gəgiran, Bəlləbur, Vilvan, K a l k a o y k o n i m l ə r (tərcümə saldıqda bölgədə tatların heç vaxt yaşa - Azərbaycan dilində transliterasiyası Mamusta, Gərmətük və s. olunmuş yer adları): madıqlarının şahidi oluruq. müvafiq olaraq “kəran”, “van”, “kücə” və M ü a s i r o y k o n i m l ə r: Kənarmeşə - Kənoəvişə, Narbağı – Lənkəran rayonunun ərazisində “var” şəklindədir. “Sə” komponentinə isə İstisu, Balıqçılar, Talışlı, Şirinsu və s. Ənoəboğ, Mollakənd – Məlodi. mövcud olan Digah, Kosalar, Separadi, sonda “r” hərfi əlavə edildiyindən “baş, Ş ə f f a f o y k o n i m l ə r: Oykonimlərin hər üçü Azərbaycan və Haftoni, Parakənd və İstisu adlı yaşayış yuxarı” sözünün fars variantı şəklinə Toponimika elmində mənası aydın olan talış dillərində eyni mənanı bildirir. məntəqələri adlarına respublikamızın digər düşmüşdür. Bu qəbildən olan oykonimlər yer adları “şəffaf toponim”lər adlandırılır. A n t r o p o o y k o n i m l ə r (şəxs adı rayonlarında da rast gəlinir.Azərbaycan aşağıdakılardır: Lənkəran(Lankon), Lənkəran rayonunun “şəffaf oykonim”ləri ilə bağlı yer adları): Bürcəli. Respublikası ərazisində 6 Digah (Lənkəran, Şıxəkəran (Şıxəkon), Türkəkəran türk (Azərbaycan) və talış mənşəli olmaqla Bürcəli kəndi 1999-cu ilin oktyabrı - Masallı, Lerik, Astara, Quba, Abşeron), 4 (Tırkəkon), Səpnəkəran (Səpnəkon), aşagıdakılardır: Liman, İstisu,Şirinsu, nadək Alekseyevka adlanmışdır. 05 oktyabr Kosalar (Lənkəran, Qazax, Xocalı, Ağdam), Seydəkəran (Seydəkon), Vilvan (Vılvon), Balıqçılar,Qumbaşı, Sərinbulaq, Xanlıqlı 1999-cu il tarixli Azərbaycan Respublikası 2 Separadi (lənkəran, Yardımlı), Haftoni Təngivan (Tanqıvon), Rəzvan (türk), Boladi, Velədi, Jidi, Vel, Haftoni, Qanunu ilə kəndin adı dəyişdirilərək tarixi (Lənkəran, Lerik), Parakənd (Lənkəran, (Rəzvon),Şağlakücə (Şəğləkujə), Osakücə Pambəhi,Sütəmurdov, Səbir, Tüədo, Ləj Bürcəli adı bərpa edilmişdir. Gədəbəy) və İstisu (lənkəran, İsmayıllı) (Oskujə), Şiləvar (Şilvo), Siyavar (Siyovo), (talış). Gərmətük, Daştatük, Tükəvilə, Zövlə adında yaşayış məntəqələri vardır. Qeyd Biləsər (Biləsə), Lüvəsər (Lüvəsə), Qodəsə. Q e y r i – ş ə f f a f o y k o n i m l ə r: talış dilində, Balıqçılar isə Azərbaycan edim ki, 05 mart 2013-cü il tarixli “Di” – kənd, “tük” – bicar komponentli Apu, Alazəpin,Xarxatan, Xolmili, dilində məşğuliyyət,Havzava (“ön hissəsi Azərbaycan Respublikası Qanunu ilə oykonimlər isə Boladi, Velədi, Separadi, Moloja, Horavenc, Şürük, Şovu, Seliqavol yaşıl olan yer”) rəng, Haftoni (“yeddi Masallı şəhərinə birləşdirildiyi üçün Digah Nüvədi, Jidi, Gərmətük, Daştatükdür. və s. bulaq”), Haftaruon (“yeddi çay, yeddi çay - kəndi ləğv edilərək Azərbaycan Lənkəran oykonimlərində “on/an” – lar, lər H i b r i d o y k o n i m l ə r: lar”), Separadi (“üç para kənd”), Diryan Respublikasının ərazi vahidlərnin Dövlət cəm şəkilçisi ilə bitən Gərmətük , Digah. (Fars d., “gərm”- (“iki çay arası”) say bildirən oykonimlərdir. reystrindən çıxarılmışdır. toponimlər də çoxluq təşkil edir. isti, “gah”-yer; talış d.,“tük”-bicar, “di”- Lənkəran rayonunun yaşayış mən - İldırım Şükürzadə Pəydoşton 14. Mırə - mırə, çəşə mırə, 6. Çoləxe, şıle, lıppənə hıle, Şəkə tumə, puş bə dumə. ( kişmiş.) Qucili dəşeydə, de cıli beşeydə. ( niyə çulə.) 15. İ muciləy kışti bə pe, 7. Dastəy kəl bastə, səy oqij doydə, Zonış əve peşti bə pe. ( sisanq, vaştənə.) Tımoni hastə, səqılə voydə. (xəmən, qandım. ) 16. Sipiyə ove, çu bə qəve, 8. Kənoş çuədəye, dıləş muyədəye, Havzə leğe, zardə reğe, cəm bə i vırə. ( duynə aş.) Sıə taloə kinəy, siyo pəluədəye. ( qıldik, (munqulə). ) 17. Dı boye, bə koye: farçe - furçe. ( tul haste.) 9. Barzə bəşe, qırdə çəşe, 18. İ lınqisə mandə, sələfusə handə. ( Suk.) Lınqi jiədəy, rostə kəşe. ( asp.) Baladdin Veşo 19. İ çulə sədə, haftokəs jiyeydə. ( qandımə huşə.) 10. Qırdə boloy rostədə, həşto dı ğat pustədə. 20. Əğə əyştə, nokə nıştə, 1. Osmono noğıl voydə, Ənə aspi ov hardə, ha ruj tikəy vo kardə. ( kələm. Mardə bəyji şəy evatdə, Zəmnisə cone doydə. ( tağars.) (qopust),) Tape – tupe do pevatdə. ( Dinq, bırz kuye.) 2. Sardədə qucili beydə, 11. Kəçələ kinə nıştə, Boxorədə olət tankardə. ( do-livə.) 21. Şanqo eşeydə, maştə beşeydə, Boştəj muyəxolə rıştə. (ğırmoc,) Fik bıdə, bənə zili vəşeydə. ( Həşi.) 3. Bə se aspi penıştə, Po-piyodə ro şeydə. ( ğələm. (çuləsut) .) 12. Zarde – zardıle, qırde – qırdıle. 22. Quş hıriyedə, zıvon həvatdə. ( sıxan.) Çəşı dabome, diyən ebome. ( limo, əvu.) 4. Az mandəm, əv şeydə, 23. Kılom ço poə, ço ranqin, əv mandə, az şeydəm. ( vanq – riz.) 13. Rişıj vey dıroz be, hafto band oşkırəy, Sipi, havz, kavu, zardin. I anbuə xıçəy, haftokəs bəşkırəy. ( rəz, anqı huşə.) Ço kərə qordıneydəm, 5. Saru qəteydəm pur beydə, Hejo se-se eqındə. ( sor, semon, manqon. ) Sape qəteydəm təy beydə. ( kılo.) 4 Fevral 2018 “Bə ovəynə diyə kardənim ki, Tolış bəvindem” ane. Xosə əhandon bəmı şımə fikonən vey davıiqılə roədə oko doə beydə. Navonə bəznemon de minvoli. mərağine. Peş dıminnə numrə az numronədə bı barədə nıvıştəmone. Əncəx Əbulfəz miəllim bə vaxt bıə sehbətonku bekardıme çəy nomi reaksiyə heyyətiku ımi vote bəznem feli bağlamədə nıvıştə bey - bəpeşt bərk noxəş qıniyə əpəles kardə bıə çumçıko ev təkid kardeydə de Rasim dəni ın ”Y”. Omeədə, şeədə, hıteədə, dılo. Bə vaxt veynə tolışə kitobon qin kardıə Heydərovi ki, tolışə zıvonədə məsdər ni!!! bardeədə, vardeədə. Nıvıştə beydə feli bıə çəy jeni tərəfo ki, əv vey ğəzəbnok nıbo Azən bəşmə ovardedəm xosə tolışon esənə iyən dəvardə zəmionədə. Az omey - toloşon dasto. Ha xosə tolışon odəmi dıl bəvədə çoknə bəpe bınıvıştəmon ın sıxanon dəm, az, şeydəm, az bardeydəm, azvardey - dəjeydə ımoni məseədə iyən nıvışteədə. koməq bıkəmon bəştə zıvoni. Məsələn dəm. Dəvardə zəmonədə iyən çəy kali Əve ki, Əbulfəz miəllim hətto jıqo qılə sıx - çoknə bınıvıştəmon: Nəzir yatır-Nəzir hıtdə, holonədə: Əv omeydəbe, Əv şeydəbe, Əv anən votışe: “Bə ovəynə diyə kardənim ki, Nəzir yatdı-Nəzir hıte, Nəzir yatacaq-Nəzir hıteydəbe, Əv bardeydəbe, Əv vardeydəbe; Tolış bəvindem”. Bəle ın həğiğətənən jıqo bəhıte, Nəzir yatmaq istəyir-Nəzir hıtey utanmırdılar-xəcolət kəşeydənıbin, edirdi- bə tolışi co deşmen lozim ni hejo ıştən əy pidəşe. Tolışə zıvonədə çoknə bəbe ki, əbıni kardeydəbe. kardeydə boştə zıvoni, xəlği navədə şəkə - feli dəvardə zəmon iyən məsdər...Məsələn: Bı səbəbən Əbulfəz miəllim iyən co son barədə. Koməq kardəkəs ni ın həğiğəte. Nəzir yatdı-Nəzir hıte, Nəzir yatmaq istəyir- alimonımon ıştə kali məslohaton doydə Ha xosə Dodo əhandon ın cumləən əlovə Nəzir hıtey pidəşe feli dəvardə zəmon de bəmı bo “Dodo” qəzetiro. Azən bekardey - bəkam bə “Yolon sıxan” kitobi-“Bə ovəynə məsdəri i nıvışte çanədə roste? Yane dəm əvoni iyo bə məydon ki, mızokirə bıkə - diyə kardənim ki, Tolış bəvindem”. Peşo Kali sıvolonım hestbe bə səbəb şim bə dəvardə zəmonən hıte məsdərədən hıte??? mon boəmon həmmə bə i məxrəc. Məsələn: əvmən umutımeki 1993-nə sori “Toloşon Boku Devlət Universiteti. Əbulfəz Rəcəbli Az bı barədə de vey filoloq bıə tolışonım Professor Mirağə Cəfərquliyevən həmən ərməğon” kitobədə Əbulfəz miəllimiyən qılə Bakı Devlət Universiteti «Umuyə zıvonəti» qəp jəme. Bımi misol İmamverdi Həmidov, zıvoni sahədə mıtəxəsise. Əv çı Likoye jıqo şeir nəşr kardə bıə. Rosti vey mərağin be kafedra mudir, filologiyə elmon doktor, pro - Əli İbrahimov, Məsud Mahmudvi iyən məslohat zıneydə ki, çəş sıxan rost nıvıştə bomı ki, miəllim şeirən nıvıştəşe. Esə fessor iyən tırkoloqe, çandə soronin əyo ko Mirağə Cəfərquliyevi varde bəzınem, əmcəx beydəni bəpe “çaş” nıvıştə bıbo. Az boşmənoən noydəm iyo bıhandənən kardeydə əv. Əbulfəz miəllim bəçımı həmmə rozi nıbəlkəsonən hestin: Əbulfəz Rəcəbli parsəme bəyku miəllim bəvədə çoknə Əbulfəz miəllimi boştə kinə Nərmini nıvışə sıvalonon cəvob doşe həmən vey marəğinə iyən Rasim Heydərov. Az jıqo bəsə dəşey - votəninimon “eynək” sıxani “çəşmək” ya, şeiri. xəbon qəp jəşe bomı dəvardə soronku. dəm ki, qədə-qədə əvonən tolışə zıvoni “çaşmək”? Ha xosə tolışon jıqo-qıqo sıx - Azən vey çiyonku xəbəm nıbe 1989-1992 səpe vey ko karde-karde har çiy ıştə vırə anonımon veye, ancəx qədə-qədə har çiy Çımı kinə soronədə Qədə aşmardə xalqon ictimoi bəqəte. Rasim Heydərov esə boy rozi ni sə ıştə vırə qəteydə. Əmə bəpe bə iyəndı de şura sədr “ bıə iyən əy doəşe okarde Tolışə redaktor bıbo. Əv voteydə ki Sər bıənine. Bı hurməti quş bıdəmon yəndı sıxanon ğəbul Çımı dınyo, çımı dıle, Mədəniyyət Mərkəzi, Tolışi sədo qəzeti barədə Rasimiku parsəme jıqo jəvob doşe karde bızınəmon, çumçıko ımon qədə koon Kinon dılə tojə vıle. həmən miyonnə kitobon bə miyonnə Akademiyədə bəmı: Az ğəti ıəlehim ki, de nin. In koon bəpe pentono həll bıbon əncəx Çiçək çiçe, həm bılbıle vardeədə çəy zəhmət bənə mıəllifi veye. saiti sıxan sə bıbo. Yəni sər bıənine həmən əmə ıştən çı koon ehdəku omeydəmon.. Çımı kinə. Bımi diyə nıkardəy vey təzyiqon bıə bəy bı əlovə kardışe ki, bəy misol ve sıxane ki az Jıqo bəsə dəşeydəm ki, kam mandə miyon - Əvəsore pərısqıle, koonədə. Imoni əv qəp jəyədə vey əziyyət vey nıvıştəm. Bəle xosə əhandon çəmə nə məktəbi kitobonədə kali çiyonmon kardə. Boğon, boğçon sıə vıle, keşeydə zıneydon boçi??? Çumçıko ın jıqonə sıxanonımon veye. In vey sıxani Miyonnə məktəb votme bəçımı yod dəşe Kəvşəni lolo sınbıle bəlon bəçəy sə vardəkəs hejo tolışon ıştən azən jəqo nıvışteydəm, əncəx ve-vey sıxani ımiyən bəşmə xəbə doy ğarz zıneydəm Çımı kinə. bıən. Esən çəy paliyo şeədə vindəş ki çəy bəpe təhlil bıkəmon ki, boçi jıqp bıənine! bəştə. Zanq kardəmbe bə Təhsil Nazirədə Okardedə bəmıno bə, dıl arişiyə həmmə tolışonku. (Bəmınən Xosə əhandon azən debə ıştə təsdıği məsləhətəvoni parsəme çəyku Hovə kəynə Qardedə əv bə çımı sə, votdə məvo həni çımı paliyo çumçıko tolışon pəydo karde ın koon de ın riyə nıvışteydəm. kitobon nəşr kardə bəben? Cəvob doşe ki, Ruşnə doydə bəçımı kə ve bəlo vardəşone bəçımı sə). Həmonə Xələl əvənim bə tolışə zıvoni. Imoni bə hiç qılə xəlği zıvonədə kitob çap kardə bıəni. Çımı kinə. tolışon veyni bı dınyoədə nin. Əbulfəz miəl - səbəb kardeydəm ki, hiç nıbo çımı nıvıştəy - Bə çəşimon ıştə yoli bunəmon ki bəvıjnen. Çımı kinə nom Nərmine, lim de vey dılədoji ın bıəyon qəp jəydə. Kali onədə har nıvıştəy i stilədə bıbo. In aide bə Peşo bə həmməkəsi xəbə kardə bəbe. Həm ğəşənqe, həm reçine, ıştə irodon votışe qəzeti barədə: Əv məslo - ”Y” hərfi ki, dı-se kəs heste ki ın ”Y” ğəbul Əncəx debə seminnə sinfi çəmə kitobon Dimiş avşum, zıvon şine hat doydə ki Sər redaktor ne Sə redaktor karde zıneydənin. Azən jıqo nıvışteydəm. hozzon. De Xıdo koməqi əmə oməsoərədə Çımı kinə. bıənine bə səbəb ki, sər voteydə farsi sıx - İjənən tikror kardeydəm. In ”Y” hərfi bə məktəbon yəğın kitobon rostniye İradə Məlikova ЙОЛОН СЫХАН  Bə kıtı qəvi dumə nırəso, bəvote: Şışe.  Bə məclis şiş, nəcib bıbi.  Bə kıvolə odəmi votışone kəybə edə, vote, vo ebədo.  Bə mısə ğəzəni tık jə kijə ıştə tıki barışte.  Bə kori sə pokun qıne, vote: çı tap-tupe?  Bə mivəynə doy kırtəğə bığand vey bəbe.  Bə kosibi əmon bıdon, çı huşi jiyədə kıləş pebəqətey.  Bə mol qin kardəkəsi votışone: boçi vazilə jəydəş?  Bə kosibi lınqi ğızılə mavlə pebəpuşiye, dəbavarde bəşe.  Bə moli yoş-yoş votdə, bə bızi ho-ho.  Bə kovrə bışoş, oxoy bomeş bəmı sə bəjeş.  Bə morə voteydən: Çı hilo beşi, bə hıl dəşi, bətı i mən qandıməqılə  Bə koy diyə bəkan, bə sıxani quş bədon. bədomon. Voteydə: Çiçe, mənzılış nez, ğıymətış boho?  Bə kuə aspi peənışt roy ikəmə bəşe.  Bə nav diyə nıkardə qəmi, bə dumo diyə nıkardə sıxani  Bə kuli dərıveydə. şomədə.  Bə kusə merdi sipiriş əvotnin?  Bə nav diyə nıkardə lınqi şomədə, bə dumo diyə nıkardə sıxani.  Bə qanqəli voteydən: Boçi de səy pıyeydəş? Voteydə: Bomı jıqo rəvyeydə.  Bə nav şiş, bə peşoən diyə bıkə.  Bə qılə tarə sıpə əqınni, ağıl doydə bəmı.  Bə neçi kə cın dənibəşe. Sıftəş dəvardə numrədə  Bə qıniyə doy təvə bıjən vey bəbe.  Bə neçi kəybə şedəş, sıpə deştə bıbə.  Bə loruni ovəynə nişo doy, bəpəre bəşe.  Bə neçi voteydən: Tıni de ğələ vığandeydəmon. Əv  Bə kə ki ğonəğ noməy, ə kə xərobəy.  Bə loy votışone: Bışi ən çokə kijə biyə, şe vardışe ıştə balə. dəmandeydə bo bəme. Xəbə qəteydən: Jıqo boçi? Voteydə:  Bə ki bısoroş bəştı və bebəşe.  Bə merdi bəçəy hınə mığobilədə nom bənon. Tarseydəm nıvğandın.  Bə kinə doə Xıdo ğıbon.  Bə merdi sə ko bome. (Hestışe idomə)

Sıftəş dəvardə numrədə 99. Hembel. ЯЛОЛОН Qujdış mırdole, tele, Pərınoş siyo zevele. 102. Piyəjenəh аnə. Çiyedə şəvdə h а ro-riyə , 107. Sıf. Kulmə b аlon eb аrdə, Nаxşinə riyəş ç аnə, Çoknəy voşneydəş ğonğə. Sipiyə porış çı sofe, Ovəkənon hembele. Konco bəvindeş аnə? Pəronış loknə, qofe. Peş voşi peməy həşi, 105. K аndı. Co h аrdeydə ovisə, 100. Şulə. Vindəş piyəjenəh аnə. Otəş boto b аhаndı, Çı dıyo rəvoş sıfe. Sədo k аrdə şur-şurə, Çe s аrdi əv səm аndı. Çаnd tispirədə beydə, 103. Dədulə. 108. P аrcin. Bənəy şuli eşurə. Sаrd çe yodo bebəşey, Nunə, ğəndə vəlokə. Çı bumi dimi n аxşe, Lınqış dıroze çuləy, Susi vədə p аrçine, Çoknə penoş tı k аndı. Çаnd qılə şurə şulə. Qiş bənəy аmbua huləy. Ordə dılədə qine. 110. Аnqı. Də-duxondə mıjidə, Çı nənə ordə vitə, Çəşə аste i m аnqıl, 101. Аvəvu. Əve nomış dəduləy. 106. K аğаz. (cu fərəsi) Qırd-mırdinə p аrcine. Qırdile ovə аnqıl. Çəx jəydə bə dıyo, ku, Ovədə kefış s аze, Huşəş rəzdə el аşkə, Osmoni k аrdeydə ru. 104. Ğonğə. Bə ğıj-ğıje d аnğ аze. 109. Vəlokə. De qur-quri çəkeydə, Bəşış çəy vəşə toğə, Tıkış sı, sədəş ğ аşğə, Xıv аndi d аsti nokə, Siyo, sipi, z аrdə аnqı. Zаnq eğ аndə аvəvu. Toyki peq аrde bə nığə. Siyo pərinə k аğаze. Bə kəmə jeəydə xokə. (Hestışe idomə) Fevral 2018 5 Nıştedən, məclis okardedən. Jen xəbə səydə: “ANQIŞTƏ MARDE” Əcəllə mamu beşedə ıştəno, Iştən i rumkə peşomedənbu, dı - Ha merdə, bətı çiç bıə şəvi Kəlxozəti devrədə sədri votedə: rumkə doydən bə Şıxəli. bı aləmədə? Jiyədənə oləton əvıjninbən de sədo doy. Har - Jığo, əcəbışon kardə kuyə, Məclisi oxoyədə həmronədə i çiç kardedəş? kəs ıştə mınosibəti oşko əkəy bə cəhənnımışon kuyə! Zə, ım kəs peqətedə iskani, ıştə dasti - Hiçi, peşome tobəm kardə, de dasti, anqıştə rost karde. çoknə koye, hejo votedən eğandedə bə Şıxəli qiy, votedə: bə ru şedəm bo ğusl ekarde... Ruji xəbə rəsəy ki, kəlxozəti Oldozışon kuyə, Oldozışon -Tını çımı con, biyə ımiyən Çı əhvolotiku i haftə davard - ləğv bedə, səvxozəti bino bedə kuyə. İ kərən bıvotən ki, Oldozi bə çımı xoto bıjən. edə. Həğiğətən, Şıxəli mamu çəy əvəzi. Direktoriyən həni qıləy əğılış kuyəəni, məqər Şıxəli vindedə tikəyən peşomedəni, diyəro nəvedə cəmat ne, pentono təyin bəkan. məhol xərobə bəbe? peşomo, ağlış həni amandıni ıştə ərəğ-çəxırə həmronku, bə Əcəllə mamu ımi məsedə, xəbə sədə, sıre-sıre votedə: həmmə kəsi votedə tobə karde qətedə: “IM XƏLİLOVON ...” -Çımı boyli, əqəm şoğəribi həxədə. -Bəs həni anqıştə hisob Kəlxozəti zəmonədə jəy ve hostonebu, peqət ıştən İ ruj xəbə beşedə ki, Şıxəli karde əbıni? dastəbozəti vey əbi. Əcəllə CA МAЛ Л ƏЛƏЗOƏ bıjənəni... mamu arıştəşe ıştə tobə, ujən Bey votedən: “Ne!” mamu çe Xəlilovon dastədəy - “ərə kəşedə” deştə kanə dusti Əcəllə mamu daston jəydə bən. LƏLƏ, ÇİÇ BE BƏTI... “ZOƏ DE TƏLONİYE” Ğolami. Xəbə səydən çəyku: bəştə zonon, votedə: İ ruj bə di Bokuyo omedə çe Ruji çı rujon Şıxəli mamu Qıləy cıvonə zoə bəştə piyə - Ha Şıxəli mamu, hələ -Anqıştə marde, Əcəllən partiyə iminə katib İmom kəvşəno omedə bə kə. Həm kinə nırəse qorənə vey dard bəmə bıvot ha, ə tobə karde çiç marde! Mustafayev. Qıləy yolə iclas vey oqoniyəybən, həmən vey kəşedəybən. Şıxəli mamu i ruj be, bəs ım cirinqi-cirinqo çiçe? dəvonedən. Əcəllə mamu vind - “ÇƏMƏ SƏY SƏDR Nİ Kİ ...” vəşişeybən. Bə kə tovə rəse ə zoə vanq kardedə ıştə tono, Tı bə dast dənoə ım mahol? edə ki, zu omedə ə iqlə dastə. Çe Peysə məhəllə dəllok rəyrə şıştedə ıştə dast-dimi, votedə: Şıxəli mamu votedə: Rəyrə sıxan səydə, votedə bə Fərmonbe. Əv əvoy hamsiyə nıştedə bə surfə. Çəy zoə -Balə, boci ıştəni kıştedəş? - Ne, ne, məsələ jəğo ni, az İmom Mustafayevi: diyo, kəbəkə ənəviy, ətoşi Məzahir tikəy bənav nıştəbe bə Hələ i kərə ovəynədə diyə bıkə deştə xoşi kardəmnıbe ki ə -Hurmətinə İmom miəllim, cəmati səy-dimi. surfə, de ləzzəti hardedəbe bəştə ım dimi, ə dimi. Çımı dıli tobə. Qirəm mı bəvədə tobə hiç zınedənim ım Xəlilovon çiç İ kərə çiç be, çiç nıbe, qıniye sipiyə aş. Şıxəli mamu xəbə poə, boy fik məkə, zoə de kardəmnəbəy, əkıştin mıni. pidəşoneyəni kəlxoziku, çəy kəlxozi sədr Məmmədəli de qətedə ıştə zoəku: təloniye, kinə de eşəloni! Fərmoni arə. Şe vardışe qıləy sədriku. Xəlil Xəlilov, Ğobəd -Çı curəy, aş tate, ya “VARDEM VİNDE, BARDE NE” tojə dəllok bə məhəllə. Cəmati Xəlilov, Cəlil Xəlilov ... sərine? TOBƏ KARDƏM NƏBƏ, İ ruj hamsiyə merd votedə xoş noməy bımi. Hiçki bə tojə Əcəllə mamu diyovıjon hiç -Sərine, lələ, sərine. ƏKIŞTİN MINİ bə Əcəllə mamu: dəlloki nıdoşe səy-dimi toşe. Xəlilov nıbəkəsonən bə ğələm Rəhmətşə Şıxəli mamu ve -Tı çımı nezə odəmiş, Şıxəli mamu “bismillah” vot - İ ruj çayxonə vədə tojə dəl - doedə bənə Xəlilovi. Oxoyədə çokə merdbe. Zəhmətkəşbe. maştə boy şoydəti bıkə bomı edə, deştə dıjdə keçə bə puri loki votışe bə cəmati: votedə: Əncəx qıləy aybış hestbe ki, məhkəmədə. Iştən zınedəş ki, aşi bardə bə qəv. Aş çəy qəvi - Ha cəmata, ımi bıznən ki, -Tını Xıdo, həmro katib, vey peşomedəbe. vəyumon tojniyə bçəy pıə kə. jığo sutedə ki, nə əy bə dumo bəmı ıştə səy bıdonən toşe, əməni peroxon Xəlilovonku. ...Ruji hanədə vindedə ki, Xəbəşon səy, bovıtiş ki, oqordıne zınedə, nəən ebarde. nıdonən toşe, sədr bədo çımı İclas orəxedə. İmom Çəşonış pur bedən de arsi. qıləy merd de dıqlə jeni vığandəmone dumo əy çəy həxı. Əve ki, boən tərsəti Mustafayev beşedə şedə. Məzahir vəzyəti jıqo vindedə, tosnedən əy. Əvon bəy vot - həmə vəyəreç. məkən, bıdən toşe ıştə səy. Camat xəbə qətedə Əcəlləku: rəyrə xəbə səydə Lələku: edən ki, qirəm tı tobə nıkoş Əcəllə mamu votedə: “Bə Əcəllə mamuyən əyobe. Əy -Tı jəğo boçi vote? Oxo -Lələ, çiç be bətı? peşome, ərəxniş çəmə dasto. çəş!” məsəşe dəlloki ım sıxanon, tınən de Xəlilovon i Şıxəli mamu çandi bə çan - Şıxəli mamu tobə kardedə Maştə məhkəmədə sədr əşte səpo, votışe: dastədəbiş? don oqardedə jıqo cəvob ki, i kərən bə zıvoni əjəni ə xəbə səydə Əcəllə mamuku: - Zə, yavə-yavə sıxan məkə. Əcəllə mamu cəvob doydə: doydə bəştə zoə: zəhəri. Şıxəli mamu həvulconi -Vəyu ıştə vəyəreçon Məmmədəli səvxozi sədre, -Şımə nıvinde ki, çokne -Hiçi, balə, hiçi. Bənə tı əştedə hıt vırəo. Ləzi (tike) bardeədə tı deştə çəşon vinde, çəmə səy sədr ni ki!.. qarde çe Xəlilovon eğvol? zoəm mardə, bəyo bəmedəm... bəpeştə ağlış bəsə omedə, ıştə ya ne? Koroğli çok votedə: “Vinde ki, kəxıvandi şəvi i aləmədə hano Əcəllə mamu xəyli bə fik “İ KƏRƏN BIVOTƏN ...” dışmen zumande, bıtojon bə i “HOSTONE, IŞTƏN BIJƏN” pekardedə, votedə: şedə, çandi bə çandon votedə: İ ruj bə Əcəllə mamu xəbə tərəf, bıvit bə co tərəf”. Çiçe, Həmron sıxani bə ivırə noy - - Əhmədi kinə, rəbı, çımı -Mohtərəm sədr, vardem doydən ki, bəs əğılon ujən bəqəm az bəsə Koroğlisə ocizə dən ki, bəpe Şıxəli piyan bıkən. jiyədənə oləton bıdə bəmı. vinde, bardem ne... kuyəşone ıştı nəvə Oldoz. zoəm?! Азярбойъоня Толышя луьят Sıftəş dəvardə numrədə нывыжијə, ныбыə, мымкун ныбыə, бовə карде ♥ağnağaz üyütm ək волəпыло һореј, ыштə вахти бə AĞIZ-AGIZ з. гəв-гəв, гəвбəгəв; ağız-ağız ныбыə. һəдəрə кој сəрф кардеј. dolaşmaq гəв-гəв нəвеј, гəвон əзбəр беј. AĞLASIĞMAZLIQ и. ағылномејəти, ағылдəны - AĞNAĞAZLIQ I с. волəпылонə (гандым); II и. AĞIZ-AĞIZA з. гəвбəгəв. выжије, мымкун ныбејəти, бовə карде ныбејəти. волəпылонə гандым. AĞIZAYIRAN и. тəб. гəвоəкə. AĞLAŞDIRMAQ ф. иҹо бəме мəҹбур кардеј, AĞNAQ1 и. ағəнəғ. AĞIZBAAĞIZ з. лывбəлыв; ağızbaağız doldur - бəмə-шивəн AĞNAQ2 и. 1. рыж, рыжол; 2. кочəко. maq лывбəлыв пур кардеј. еғандеј. AĞNAMAQ1 ф. гəп. хыларт һардеј. AĞIZBAGI и. гəвəбандəнə (бардəни и.ҹ.ч. гəви AĞLAŞMAQ ф. иҹо бəмеј. AĞLATDIRMAQ ф. AĞNAMAQ2 ф. дəрыжијеј, ерыжијеј, рыжијеј, дəбастејро). дој бовнијеј. AĞLATMAQ ф. бовнијеј. выло беј; çayın qırağı ağnayıb töküldü рујəкəно AĞIZBARI з. шифоһи, де гəви. AĞIZBULAMASI AĞLAY и. сипијəлај (димə). дəрыжијəј емəј, qaya ağnayıb тав ерыжијə. и. диал. пəнјə, пијə, һыш. AĞIZ-BURUN и. бəк-букə. AĞLAYAN с. бəмə; ağlayan uşaq бəмə əғыл. AĞNAŞMAQ ф. иҹо хыларт һардеј. AĞIZ-BURUNLU с. гəп. бəк-букəјн. AĞLAYIB-SITQAMAQ ф. чəшəарсон ру кардеј, AĞNATMAQ ф. хыларт һардовнијеј. AGIZCIQ и. гəвчə. бəмеј, дылə- ныккə кардеј, бəме-бəме ловə кардеј. AĞNAVAZ с. сипипуш; ağnavaz sif ət сипипушə AĞIZDAN з. гəво, шифоһи. AĞLAYIB-SIZLAM AQ ф. бəме-норынык кардеј. сыфəт. nAĞLAGƏLMƏZ с. бə ағыл номə. AĞLAYICI с. бəмəјнгəв. AĞNÖQTƏLİ с. сипијəнохтəјн. AĞLAGİRMƏZ с. ағылномə, ағылдəнывы - AĞLAYIŞ и. бəмə-шивəн, бəмə, бəме; ağlayış AĞOT и. сипијəалəф, ҹејранəалəф. жијə, ныбыə, мымкун ныбыə, бовə карде ныбыə. səsl əri бəмə сəдон, qadınların ağlayışı женон бəме, AĞÖZƏKLİ с. тех. сипијəлесты. AĞLAĞAN с. бəмəјнгəв. AĞLAĞANLIQ и. bitki ağlayışı бот. рəсон бəме. AĞRI и. дож; baş ağrısı сəдож, diş ağrısı дандо - бəмəјнгəвəти. AĞLAMAQ ф. бəмеј. AĞLI с. ембр. сипинəјн. AĞLI-BOZLU с. сипи- нəдож; ür ək ağrısı AĞLAMALI с. бəмəнин; ağlamalı günl ər бəмəни - боз. AĞLIKƏM с. камағыл. AĞLIKƏSMƏZ с. ағыл - дылəдож; başımın ağrısı tutdu сəдожи гəтыше нə ружон. ныбыр. мы. AĞLAMSIL с. бəмəјнгəв. AĞLIQ и. сипијəти; yaxşı iş üz ağardır чокə ко AĞRI-ACI и. дож, озо-бизо. AĞLAMSIMAQ ф. пурғыбо беј, чəши зығи екар - дим сипи кар- дејдə. AĞRI-ACILIQ с. дожин, озо-бизојн. AĞRI-ACISIZ деј.. AĞLAMSINMAQ ф. пурғыбо беј, чəши зығи AĞLI-QARALI с. сипи-сијо. AĞLI-QIRMIZILI с. с. бедож-беозо. AĞRIDICI с. дожнијə. екардеј. AĞLAR с. бəмəјнгəв, бəмə. сипи-сы. AĞLI-SARILI с. сипи-зард. AĞRIKƏSƏN с. тəб. дожəбыр. AĞLAR-GÜLƏR с. бəмə-сырə. AĞLIYÜNGÜL с. камағыл, сəмə бемəхə. AĞRIKƏSİCİ с. дијəкə: ağrık əsən. AĞLASIĞAN с. ағылманд, ағылнышт, мымкун, AĞLIYÜNGÜLLÜK и. сəмəти, бемəхəти, камағылə - AĞRI-QADA и. дож-ғəдо, ғəдо-бəло. AĞRILI с. шəкəшы; ти. AĞMALA и. иминə малə, сипијə малə. тəб. дожин, дожнијə. AĞRILILIQ и. дожинəти, дож - ağlasığan t əklif ағылмандə тəклиф. AĞMATAN с. сипијəмəто (кинə). није. AĞLASIĞIŞAN с. дијəкə: ağlasığan. AĞMAYA с. сипијəмојə, сипипуш (əғыл). AĞRIMAQ ф. дəжеј; başım ağrıyır сəм дəжејдə. AĞLASIĞIŞMAZ с. дијəкə: ağlasığmaz. AĞNAĞAZ и. диал. волəпыло (хəмəнисə ганды - AĞRISAKİTLƏŞDİRƏN с. тəб. дожһəмушəкə. мо патејдəн, де сујə мој ја сујə ҹыри һардејдəн); AĞLASIĞMAZ с. шəкнышə, ағылномə, ағылдə - (Hestışe idomə) 6 Fevral 2018 Avesta haqqında xoş xəbər 25 yanlar 2018 ci il tarixində saat 14:00- Mutəxəsislər kitab cox yuksək de Azərbaycan yazıçılar birliyinin Natavan qiymətləndirdilər. kulubunda 17 illik zehmetimin bəhrəsi Mənə bu tədbirdə dəstek olduğu üçün olan"Avesta" kitabımın Azərbaycan dilinə çox ışıqlı şəxsiyyət, gözəl ziyalı,görkəmli ilk dəfə tərcüməsi və nəşr ədilməsi ilə şair, nasir və senarist, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin katibi İlqar Fəhmiyə sonsuz minnətdarlığımı bildirirəm.Tədbirde iştirak edən Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü Əminaga Sadıqova, vacib üzürlü səbəbdən iştirak edə bilməyən və mənə dəstək olan Azərbaycan Milli Elmler Akademiyasının müxbir üzvü Terhran Mustafayeva, təd - birdə iştirak eden filologiya elmləri doktorları, professor Vaqif Yüsüfliyə, professor Elman Quliyeva, professor əlaqədar kitabının təqdimatı və imzalama İslam Qəribliyə, professor Esed Cahangire, mərasimi kəçirildi. Kitabin rədaktoru professor İlqar Orucova, İncesenet Üniver - İradə Məlikovaya,Yayım Assososiyasının Vəliyeva, Mehman Elirzayeva, Ulduz filologiya elmləri doktoru, professor, əmak - sitetinin müellimi, professor İlqar prezidenti Yaşar Zeynallıya, Azerbaycanın Kadusiyə, İltimas Səmimiyə, tədbirdə işti - dar elm xadimi, görkəmli şəxsiyyət və yeni - Hüseynova, Felsefe İnistitunun əmakdaşı, ilk poliqrafçı alimi Şəddat Cəfərova, Xalq rak edə bilməsələr belə məni dəstəkləyən likçilərin hamisi Qəzənfər Kazımov, rəy fəlsəfe elmləri doktoru, professoru Şöhlət Qəzetinin məsul katibi İlqar Rüstemova, Adil Məmmədova (Yapon), jurnalist İlqar verəni ABŞ-nin Harvard və Havay Üniver - Zeynalova, İqtisad elmləri üzrə Fəlsəfə Xalq Qəzetinin şöbə müdürü İsaq bəyə, şairlərdən Agamir Cavada, Qədiməli sitetlerinin, Böyük Britanıya Akademiyası doktoru Arzuman Muradlıya, Fəlsəfə dok - Emənullayeva, Azer TAC-in şöbə müdürü Əhmədə,Yazıçı və sənarist Qafar və London Üniversitesinin adyunkt profes - toru Firudin Qurbansoya, şairlərdən Firudin Ağazadəyə, işiqlı ziyalı Arzu Cəfərliyə, həmçinin Hüsameddin soru, ABŞ Sosiologiya Cəmiyyətinin və ağsaqqal şairimiz Oqtay Rzaya, Sayman Doktora, gözəl ziyalilar Etibar Eliyeva, Abbasova, Tofiq Abidova, Sulduz Paris Fəlsəfə Cəmiyyətinin üzvü, görkəmli Aruza, Dayandur Sevginə, Xatirə Xatuna, Məzahir Ağazadəyə, Ehtiram Miriyeva, Huseynova, Resul Həsənliyə və məni avestaşünas, filologiya elmlər doktoru, pro - Şahin Həmidliyə, Nəzir Şabana, Balayar Mehdibəy Səfərova, Nəsreddin Haciyeva, dəstəkləyən hər kəsə minnətdarlığımı fessor, Kazım Ezimovdur. Kitabı son Sadiqə, Eldar İskenderzadeye , AzTB- nin Şəmsəddin Aslanova, Cabir bildirirəm.Var olun, min yaşayın. dərəcə gözəl tərtibatda nəşr etdiyi üçün əməkdasi Səxaddin. Huseynova, Mübariz Kazımova,Yunus Abdullayeva, Çingiz "Apostroff" nəşriyatının direktoru Akif bəyə,"Söz"qəzetinin baş redaktoru Sevda bəyə, Əlikram Ağazadəyə, Rövşən Xanlar Həmid Dənzizadeye təşəkkürümü bildirirəm. Elibeyliye, "Dodo"qəzetinin baş redaktoru

Xanlar Həmid “Avesta”-nı rus dilindən Azərbaycan türkcəsinə tərcümə edib. Bunu etməklə, o, ölkə avestaşünaslığında ilkə Xanlar Həmid – yorulmaz imza atdı. Oxudum və bəyəndim. Şair xeyli zəhmət çəkmiş, sadə dildə, poetik qata zərdüştşünas və fədakar avestoloq nəğmələrinin ruhunu saxlamaqla, maraqlı ilə, elə bil, gələcəkdə qələmə alacaq, – deyirlər! “Zərdust, Zərvan, Zənd – Avesta, bir tərcümə işini Azərbaycan oxucularının “Babək Xürrəmi”, “Zərdüşt peğəmbər” və Xordə - Avesta, Siruza, Spitano, Saoşand, öhtəsinə vermişdir. “Avesta” ilk müqəddəs “İmam Hüseyn” kimi fundamental tarixi Poruşasp, Asp və s.” bu kimi çoxlu sayda səmavi kitab (“ Проблема человека в faciə-dramların mesajlarını verir... ad və terminlərin talış dilində asanlıqla tran - религиозно-философских доктринах Xanlar Həmid yaradıcılığını izləyən skrepsiya edilməsi də alim dostumu qane Зороастризма и Ислама ”. Стр. 10. Автор oxucu, eləcə də vaxtaşırı həmsöhbət kimi, etmədi. O isə, xislətindən irəli gələrək, heç Кязим Азимов ) olaraq, Zərdüştilik dinin məlum olur ki, o, b.e.ə. 3-cü minillikdən bir sübut-dəlil göstərmədən, utopik yazılı təlimidir. Qızılı mürəkkəblə, 12 min etibarən, İran və Azərbaycan tarixini başlıca fərziyyələrə, qeyri-müəyyənliyə qapılaraq, inək dərisində yazılmış müqəddəs “Avesta” dünya və ölkə qaynaqlarını mütaliə etmiş, məna ehtiva etməyən, abstrakt cəfəngiyy - kitabının (3 hissə və hər hissədə 7 kitab) bir mükəmməl söz-sənət sahibidir! Eləcə də, atlarla başımı qatmaq istədi... neçə hissəsi makedoniyalı İskəndərin b. e. Zərdüştçülük, Məzdəkçilik, Xürrəmilik dövr - 25 yanvar 2018-ci il tarixdə AR Yazıçılar ə. 331-ci ildə Əhmənilər dövlətinə hücumu lərini öyrənmiş, təhlil-tədqiq etmiş və əsər - birliyində şair Xanlar Həmidin tərcümə zamanı yandırılmış, dənizə atılmış və tibbə lərində tarixi mənbələrə və real faktlara etdiyi “Avesta” kitabının təqdimat mərasimi aid hissələrini isə, Yunan dilinə tərcümə söykənən fikirlər nümayiş etmişdir. keçirildi. Xanlar Həmid yaradıcılığına etdirmişdir. Müəyyən hissəsi də 7-ci əsrdən İstedadlı şair Xanlar Həmidi “Avesta”nı sayğılarımı ifadə edərək, mən də həmin sonra, İslam ekspansiyası zamanı məhv Azərbaycan türkcəsinə tərcüməyə sövq mərasimdə iştirak etdim. Təqdimat mərasi - edilmişdir. Tələbəlik illərimdən məndə edən əsa səbəblər - bir tərəfdən onun minin yüksək səviyyədə keçməsinə baxma - Zərdüşt dininə və onun yazılı təlimi olan Mehdibəy Səfərov Zərdüşt dini təlimi haqqında yorulmadan yaraq, nədənsə ölkə mətbuatında işıq - “Avesta” kitabına marağı çox sevdiyim Şahidiyəm ki, 2014-cü ildə Bakıda Fransa bilgilər əldə etməsi ilə bağlıdırsa, digər landırılmadı. Axı, bu neçə min illər müəllimlərimdəm – tarix elmləri doktoru, səfirliyinin təşəbbüsü ilə keçirilən tərəfdən isə, onun bu müqəddəs kitabın daşadığımız ulu, müqəddəs dəyərlərin professor İqrar Əliyevdən və fəlsəfə elmləri “Zərdüştçülük dinindən yadigar adət-ənələr yazıldığı ilkin dilə bələd olmasından irəli Dövlət dilində ilk təzahür hadisəsi idi... doktoru, professor Kazım Əzimovdan əxz və maqların ifa etdikləri qata nəğmələri” gəlir. Belə ki, beşiyinin başında laylay Mənim isə, böyük istedad və yüksək etmişəm. “Avesta”nı yazılı kitab şəklində ilk mövzusu ilə bağlı elmi-praktik konfrans çalmış ananısını dilinə yaxın və doğma bir biliyə malik olan, dəyərli ziyalı Xanlar dəfə 1990-cı ildə, professor İ. M. Steblin- keçirilirdi. Maraq naminə həmin konfransa dildə yazıldığı səbəbindən müəllif Həmiddən təmənnam və ricam aşağı - Kamenskoqonun rus-dilinə etdiyi tər - mən də getmişdim. Mövzu ətrafında keçir - “Avesta”nın əksər termin və ifadələrini dakılardan ibarətdir: - Əzizim Xanlar müəl - cümədə (Tacikistan Resp. Düşənbə ş. ilən diskussiyalarda iştirak edən alim- yaxşı anlaya bilir... lim, istedad Allah vergisidir! Onu Sizə Uca “Adib” nəşriyyatı. 1990-cı il.) oxumuşam. mütəxəsislər Əli Nasirin bu barədə etdiyi Bir haşiyə çıxım; bir neçə müddət öncə, Yaradan verib! Sizin yaradıcılığını izləyən Müasir dünya oxucuları Zərdüşt çıxışını necə maraqla və heyranlıqla din - bir alim dostumla “Avesta” kitabının və sevən oxucunuz kimi, xahiş edirəm; Peygəmbər və “Zənd-Avesta” müqəddəs lədiklərinin şahidi oldum. Çıxışdan sonra, yazıldığı ilkn dil haqqında mülahizələrimizi dünyada təkallahlığı təbliğ və təlqin edən kitabı barəsində əsasən, Fransız onun mövzu ətrafında verilən çeşidli sual - bölüşürdük. Ona dedim: - Müəllim, bütün ilk dinimizin, onun yaradıcısı olan Spitano tədqiqatçısı Anketil Düperronun 1771-ci ildə ları elmi əsaslarla, faktlarla, eləcə də mən - dünya alimləri baş sındırırlar ki, hələ indiyə – Zərdust peyğənbərin bizlərə miras qoy - etdiyi tərcümədən, eləcə də Alman filosofu tiqlə cavablandırması isə, bütün iştirakçılar - kimi dəqiq deyil, “Avesta” hansı dildə duğu və minilliklər ərzində nəsillərdən Fridrix Nitşenin “Belə söyləmişdir, Zərdüşt” da heyrət doğurdu. yazılıb? Amma, mən bu müqəddəs kitabı nəsillərə ötürülərək, bu günümüzə kimi kitabından xəbərdar olurlar. Yaradıcılığına yaxından bələd olan şair ana dilim olan talış dilində yazılan əksər gəlib çıxmış adət-ənələrimizi – Novruzu, Zaman keçdikcə, Zərdüşt dini və onun Əli Nasir israrla qeyd edirdi ki, respub - söz və kəlamların mənasını başa düşürəm. Kulə şəvi, Norşudu, maqomatları, Qata əsas təlimi olan “Avesta” kitabı haqqında likamızda Zərdüştçülük dini və onun Nə üçün qeyri-müəyyənliyə aludə olub, nəğmələrini və s. dəyərləri özündə əks çoxlu ədəbiyyatlar, tarixi əsərlər oxudum. müqəddəs “Avesta” kitabı barəsində Xanlar özlərini dağa-daşa salır, çaşıb-dolaşırlar? etdirən, müqəddəs “Avesta” kitabını oriji - Lakin, bu barədə ən böyük bilgini mən, Həmid qədər mükəmməl və əhatəli bilgiyə Bəlkə, həqiqətən bu kitab indiki talış dilində naldan orijinala tərcümə və ya bərpa mənsub olduğum talış dilində və malik alim tanımır! müqəddəs Zərdüşt Peyğəmbərə nazil edəsiniz! Əminəm ki, bunun üçün, Azərbaycan türkcəsində misilsiz poeziya Şair Xanlar Həmid yaradıcılığı ilə, olmuşdur! Axı, günü bu gün də, talışlar hər gücünüz və intellektual potensialınız nümunələri yaratmış, fitri istedada, eləcə də yaxından tanışlığım onun “Təki məni duyan hansı günah iş görmüş insanda Allah yetərincədir! unikal bilgiyə malik, Azərbaycanın fədakar olsun” kitabını oxuyandan sonra baş verdi. xofunu yaratmaq üçün, “Av heste, ha.., bə Sizə dərin hörmət, can sağlığı və böyük istiqlal şairi Əli Nasirdən almışam. İstedadlı şair özünün “Savalan” poeması rostə ro oqard!” (O var, ha.., düz yola qayıt!) yaradıcılıq uğurları arzusi ilə... Fevral 2018 7 MIDRİKƏ SIXANON Padşo Davudi oxonə soron az peştı təsdığ bəkam ıştı sıxanon». Peşo çəy dumo bəştənən, əvən boy Podşo Davud pi bıəbe sininbe. Bat-Şeva bə otağ – Dəşe bə bınışto ıştə taxtədə, çumçıko çımı Çəy səpe çanədə de dimə podşo tono. Podşo pibe iyən ğulluq vırədə Podşo bəbe. Bə İsrail iyən bə edoydəbinbo, əv taspeydənıbe. kardəbe bə Şunemli Avişaqi. Bat- Yəhuda hukmdor təyin kardıme əy». Əyanon voteydəbin bəy: «Çəmə əğə Şeva podşo navədə nışte bə zıno Yehoyadə zoə bə Bena cəvob doşe bo podşo pəydo bıkəmon qılə cıvonə təzim kardışe. Podşo «Çiç piyedəş?» votışe: «Amin! Əğəm Podşo Xıdo kinə. Bıdə əv, podşo navədə bımando votışe. Bat-Şeva votışe bəy: «Çımı Rəbb jıqo piyedəşe. Rəbb deçımı çəy ğəyğu bıkəşo iyən bıhıto çəy əğə! “Çımiku bəpeşt hukmən ıştı zoə əğə Podşo bey təki de Suleymoniyən vənqoədə ki, çəmə əğə podşo Suleymon podşo bəbe iyən bənışte bıbo iyən çəy taxti çımı əğə Podşo bıtaspo». Əvon çı İsraili həmmə çımı taxtədə” votəşe bəştə kənizi bo Davudi taxtiku həniyən barz bıkə». əroziədə qılə reçinə kinə nəvəyn iyən Xıdo Rəbbi həxxi ğəssəm harde. Çımı Kahin Sadoq, peyğəmbər Natan, Şuneji Avişaği pəydo kardışone əğə podşo, esə isə Adoniyə podşoəti Yehoyada zoə bə Bena, Keretijon vardışone bə podşo tono. Kinə vey kardə iyən ıştı xəbə ni çımiku.Əv, iyən Peletijon Suleymon Podşo reçinbe. Əv, diyə kardəbe iyən xıdmət veynə mol-mələ, perosniyə həyvon Davudi bə ğətı penışandışone bə kardəbe bə podşo, əmma podşo iyən pəsı-bız ğırbon bırniyeşe. Podşo saru eşin iyən bardışone debə Qixon nezkət nıkardışe deəy. həmmə ıştə zoon, kahin Evyatari iyən əy. Kahin Sadoq ibodət çodoo Çı Adoniyə podşoəti iddio ordu səkkə Yoavı sədo kardışe, peqətışe ruyəni şoxi Suleymonı məsh 2 Həyvonınış bıriyə, Davudi Haqqi bıə zoə Adoniyə əmma ıştı ğuli Suleymoni sədo kardışe. Şeypur jə bey iyən həmmə Şərovış hozı kardə, «az podşo bəbem» vote lovğəti nıkardışe. Əğəm podşo, həmmə cəmat «Bıjiyo Podşo Suleymon!» Dastəxonışən hozo kardə. kardəbe. Əv boştə canqi ərəbon, İsraili çəş tınədəy; tı bəvon nişo votışone. Cəmat əşte şe çəy dumo. 3 Çəy vığandə kənizon aspəvonon iyən çəy navədə şənin doəniniş ki, əğəm podşoku peşo çəy Əvon ney jəy-jəy jıqo şo bedəbin ki, Şəhri ən barzə vıronko car penco kəsış hozo kardəşbe. Çəy pıə taxtədə ki bənışte. Nekneki əğəm çəvon sədoku zəmin larzedebe. bəkəşen: Davud hiç vaxt bəy «Boçi jıqo karde?» Podşo deştə pıon hıteədə az iyən Adoniyə iyən deəy bıə həmmə 4 «Boən iyo, ha cahilon!» votəşnıbe. Adoniyə vindemon vey çımı zoə Suleymoni mığəssir ğonağon hardeşon oroxniyədə ın Bə dəmərəson jıqo bəvoten: reçinbe. Əv, bə dınyo oməbe peş bebakan». sədo məsəşone. Yoav şeypuri sədo 5 «Boən, çımı nunədə bəhən, Avşalomi. Adoniyə Seruyə zoə Yoav Bat-Şeva hələm de podşo qəp məseədə votışe: «Şəhro boçi qurrə Çımı hozo kardə şərovədə iyən de kahin Evyatari həmray bin jəyədə peyğəmbər Natan oməy. Bə omeydə?» Əv, ıştə sıxani onıxarəy peşomən. iyən əvon koməq kardışone bə podşo «peyğəmbər Natan oməy» iberdəm kahin Evyatari zoə Yonatan 6 Cəholəti şodən, umr dəvonən, Adoniyə. Əmma kahin Sadoq, votışone. Əv, oməy bə Podşo huzur oməy. Adoniyə votışe bəy: «Boy, tı De idroki ro rost bışən». Yehoyadə zoə Benayə, peyğəmbər iyən zəvbədim enəməy təzim kardışe. iqidə odəmiş, çokə xəbə bəvardeş». 7 Iştəni rısvo bəka rışxandkori Natan, Şimey, Rei iyən Davudi iqidon Natani votışe: «Əğəm Podşo! “Çımiku Yonatan bə Adoniyə cəvob doşe tənğid bıkə, çı Adoniya tərəfədə nıbin. Adoniyə bəpeşt Adoniyə podşo bəbe iyən çımı votışe: «Ne, jəqo ni, çəmə əğə podşo Şərə odəmi tənə jəkəs oxodə En-Roqeln neziyədə Zoxelet halada taxtədə əv bənışte” votə qəpı jə? Davud Suleymonış podşo kardışe. ləkəyn bəbe. Adoniyə ımruj şə veynə mol-mələ, Podşo kahin Sadoqu, peyğəmbər 8 Rışxandkori tənə məjən ki, tənə perosniyə həyvon iyən pəsı-bız Natanı, Yehoyadə zoə Benaya, nıjəno bətı, ğırbon bırnişe iyən Podşo həmmə Keretijon iyən Peletijon de Suleymoni Bə mıdrikə odəmi tənə bıjənoş, tıni ıştə zoonı, ordu səkkon iyən kahin i vırədə vığandışe iyən bə podşo ğətı bəpiye. Evyatarı sədo kardışe . Ime, “Bıjiyo penışandışone əy. Kahin Sadoq iyən 9 Bə hıkmətini pand bıdoş, ıştə podşo Adoniyə!” vote-vote çəy peyğəmbər Natan Qixonədə əy hıkməti heyve bəka, navədə hardəbin peşomdəbin. podşo beyro məsh kardışone. Çəyo Zınəyumut bə salehi, ıştə mıdrikəti Əncəx əv az ıştə ğuli, kahin Sadoqu, de şotkomi əştin şin iyən şəhr bə cuş heyve bəka. Yehoyada zoə Benaya iyən ıştı ğuli oməy. Şımə məsə sədo ıme. Həni 10 Rəbbi tars hıkməti sıftəye, Suleymoni sədo nıkardışe. Məqər ın Suleymon nışte podşo taxtədə. Çəmə Mığəddəsi zıney idrokin beye. ko əğəm de Podşo əmri bıə? Bəs tı Əğə Podşo Davudi təbrik karde omə 11 De hıkməti vositə umr-ruj vey boçi bəştə ğulon nıdoye zıne ki, əyanonən “Iştı Xıdo Suleymoni nomi bəbe, əğəm podşoku peşo ki bənışte çəy ıştı nomiku həniyən yol, taxtı ıştı Bəştı jimon soron əlovə bebən. taxtədə?» taxtisə həniyən barz blıkə!” voteədə 12 Əqər hıkmət ğəzənc bıkoş Podşo Davud cəvob doəşe «Bat- podşo ıştə yonqo səpe enəməy. Peşo bəştə xəy bədoş, Şeva sədo bıkən çımı paliyo!» votışe. jıqo votışe: “Çı İsraili Xıdo Rəbbi alğış Əqər rışxənd bıkoş, ıştən bəkəşeş Bat-Şeva bə podşo huzur oməy bıbo ki, ımruj hələ çımı çəşon vinde- çəy zərəri. mande çəy navədə. Podşo ğəssəm vinde çımı taxtədə nıştə i kəs doşe!”» Axməğəti ro hardışe votışe: «Çımı coni həmmə Imi məseədə çı Adoniyə həmmə 13 Axməğə jen hay-ku eğandə, pəs-bız, mol-mlə iyən perosniyə bıə peroxniyə hest bıə bə Rəbbi ğəssəm ğonağon dəşin bə təşviş əştin iyən Sofe, hiç çiy zıneydəni. həyvonon ğırbon bırnişe. Həmmə bıbo ki, “çımı bəpeştə hukmən ıştı har kəs şin deştə ro. Adoniyə isə 14 Əv, nıştə ıştə kə bəy navədə, boonı – podşo zoon iyən bə podşo zoə Suleymon Podşo bebe iyən çımı Suleymoniku tarse-tarse əşte şe iyən Şəhri barzə vırədə nıştə kətili ğulluğ bıkə həmmə Yəhudəvıjon sədo əvəzi çımı taxtədə əv bənışte” vote dəçkiyəy bə ğırbonqo şoxonku. Imi bə səpe, kardışe, əmma peyğəmbər Natani botı bə İsraili Xıdo Rəbbi hardə Suleymoni doşone zıne votışone: 15 Royku dəvardəkəson, Rostə Benayanı, iqid iyən çəy boə ğəssəmi ımruj bə vırə bərosnem». «Adoniyə podşo Suleymoniku roədə bıəkəson Suleymoni sədo nıkardışe. Bat-Şeva Podşo navədə zəvbədiməy tarseydə iyən ğırbonqo şoxonku Rostə roədə bıəkəson sədo Suleymoni podşo elan karde enəməyn bə zəmin təzim kardışe iyən dəşke-dəçke “bıdə podşo Suleymon kardeydə: Bəvədə Natan votışe bə Əğəm Podşo Davud zol bıjiyo!» ımruj bəmı ğəssəm bəhə ki, ım ıştə 16 «İyo boənən, ha cahilon!» Suleymoni moə Bat-Şeva: «Məqər votışe. ğuli de şımşi əkıştni” votdə». Bə səmərəson jıqo voteydən: məsəni ki, Haqqiti zoə Adoniyə çəmə Podşo Davud votışe: «Kahin Suleymon votışe: «Əqər əv, ləyoğətin 17 « Dızdiyə ov şin bəbe, əğə Davudi xəbə nıbıə podşoəti Sadoqu, peyğəmbər Natani iyən odəm çəy səyku qılə mu jıqo, əskik Niyoniyədə hardə nuni ləzzət co kardə? Esə quş bıdə, ıştə iyən ıştı Yehoyadə zoə Benayani çımı tono əbıni, əmma bəvədə qılə bevəci bəbe». zoə Suleymoni coni çoknə roxne sədo bıkən». Çəvon həmmə bə pəydo bıkə, bəmarde». Podşo 18 Əncəx çəy paliyo oməkon barədə məslohat bıdəm bətı: bışi, Podşo huzur oməyn. Podşo votışe Suleymon Adoniyə ğurbonqoku əzınin ki, podşo Davudi tono dəşi iyən bıvot bəvon: «Şımə Əğə ıştə əyonon ıştə enovnişe doşe varde. Əvən oməy bə Əyo mard heste, bəy: “Çımı əğə podşo! ‹Çımiku bəpeşt tono biyən iyən çımı zoə Suleymon podşo Suleymoni təzim kardışe iyən Im jeni vanq kardəkəson mardon hukmən ıştı zoə Suleymon podşo çımı ğətı penşandənən bıbənən bə Suleymon bəy «bışi bəştə kə!» votışe. diyori nığıliyədəy. bəbe iyən çımı taxtədə bənışte› vote Qixon honi. Əyo kahin Sadoq iyən 9 (Hestışe idomə) bəştə kənizi ğəssəm nıharde? Bəs peyğəmbər Natan əy İsraili Podşo Hıkməti ro bəvədə boçi Adoniyə podşoəti beyro məsh bıkon. Şeypur bıjənən 1 Hıkmət ıştə kə soxtəşe, Azərboycon, Rus, İnqilisə zıvoo kardə?” Tı əyo de podşo qəp jəyədə “Bıjiyo Podşo Suleymon!” bıvotən. Haft qılə sutonış tij kardə, tərcumə kardışe İradə Məlikova 8 Fevral 2018 ''Hacı Zeynalabdin Tağıyev'' kompozisyası Mubariz Mansimovun Feyzbok səhifəsindən: yaradıcılıq mərkəzində, rəssam Arzu Rəhimova vasitesi ile tanış Tebiki əvvəlki hörmətimi və sayqımi 2 qat daha da yülsəldi. Bu gün ofisə çox dəyərli qonağım gəldi, canımdan qanımdan olub. Rəssamlığın təməlini burada öyrəndikdən sonra əməkdar Elə bir həmyerlimizin olmagindan dolayi qurur duyuram. olan həmvətənlim. Verdiyi hədiyyə mənim üçün çox dəyərli idi. rəssam Faiq Rehimov və Rəsul Rəsulovdan fərdi dərslər alıb. Bu Qisaca o millətini sevir və hörmət edir millətdə onu sevir və Səkkiz ildir İstanbulda, Azərbaycan mədəni irsini zərgərlik illərdə bir neçə ümumi sərgilərdə iştirak edib. 12 yaşından vasitəsi ilə dünyaya tanıdan Nicat Kadirov, xüsusi texniki metod- atasının istəyi ile zərgər Akif Məmmədovun emalatxanasında larla hazırladığı ''Hacı Zeynalabdin Tağıyev'' kompozisyası ilə bizi tələbə olaraq fəaliyətə başlamışdır. Tebii ki, bu emalatxana onun valeh etdi. Bu kompozisya, hazırladığı onlarla kolleksiyalarından üçün böyük bir məktəb olub. Açığı Nicata görə bu emalatxanalar biri olan ''Odlar Yurdu'' kolleksiyasının ən dəyərli parçasıdır. bir növ tədris mərkəzləridir. O onu da qeyd edir ki, Bakıdaki Mənim üçün də çox dəyərli bir hədiyye oldu. Və belə bir zərgərlik emalatxanalarında çox köhnə və güclü bir ən-ənə var. Azərbaycanlımızın xaricdə yaşayıb bizi bu səviyyədə təmsil Ustalara hədinnən artıq hörmət edilir və onun sözü bir tələbə üçün çox dəyərlidir, eynən hazırladıqları ziynətlər kimi... 2009-cu ildən bəri İstanbulda yaşayır. Həmçinin onun kolleksiyalarından orada hazırlayır və sərgiləyir. Bunlardan '' Şirvan'', ''Qafqaz'', ''Badu-Kuba'' və ''Qobustan'' kolleksiyalarını saymaq olar. Zergerlik kariyerasında İstanbulun Nicat üçün böyük avantajları olub. Bakıda çalışdığı illərdə bir çox istehsalatçılar üçün ziynət əşyaları hazırladığı zamanlarda, bir üzüyü bir nəçə saat içində hazırlayırdı. Hal-hazırda bunun üçün çox peşmanam deyir Nicat. Çünki bu ziynet əşyalarını taxan insanlar fərqli-fərqli insanlardır və onlara özəl ziynət əşyaları taxmaları lazımdır, passif yoldan onları bəzəyən aksesuarla deyil! Bir neçə il once bənzərsiz ziynət əşyaları hazırlamağı qərara gəldi: Çox xüsusi detallar hazırlaya- cam və zərgərlikdə yeni bir dil ərsəyə gətirəcəyinə söz verdi. Ağlımda bir fikir vardı və bunu sənətkar dostlarımla reallaşdır- mağa başladım. Hazırladığım mücəvhərlərin her birinin təməlində bir fəlsəfə var. Əsərlərimdə ən çox istediyim effekt sanki 1000 ildir altında qalmış kimi görünmələridir. -Nicat Kadirova sual verdim məhz niyə ''Hacı Zeynalabdin Tağıyev'' kompozisyasını Mubariz Mansimova hədiyyə etdiniz? etməsinə də sevindim. Hədiyyən üçün təşəkkürlər Nicat. Mubariz Sualıma cavabı belə oldu: ''Hacı Zeynalabdin Tağıyev''in həyatını Mansimovun Feyzbok səhifəsindən bu yazıları oxuyanda sonra oxuyun zəhmət olmasa detallı olaraq, mütləq Mübariz bəyi Nicatla əlaqə saxlamağı özünə borc bildim. Nicatın bu addımı: görəcəksiniz. Görüşdən sonra Mübariz Mənsimov haqda olan ''Hacı Zeynalabdin Tağıyev'' kompozisyası o demək idi ki Mubariz təəssüatlarınız necədir? hörmət edir Mənsimov onun davamçısıdır. Cox nəzakətli insandir. Belə cavabdan sonra mən də MÜBARİZ MƏNSİMOVLA Nicat Kadirov Göyçay şəhərində anadan olub. 1996-cı ildən Millətini cox sevir, qonaqpərvərdir. görüşmək arzusu ilə söhbəti burdaca bitirirəm. Bakıya köçdükdən sonra orta məktəblə yanaşı Tofiq İsmayılov Sanki daha oncədən məni taniyirmiş kimi məni qonaq etdi. Həqiqətən sizinlə fəxr edirik bizim əsrin ZEYNALABDİNİ adına yaradıcılıq mərkəzinə yazılmış. Ele rəssamlıqla da bu Davranışlari və hərəkətləri də bu cürdür. XEYRİYƏÇİ MÜBARİZ MƏNSİMOV.

Əziz “Dodo” oxucularım feyzbok- qış(21dekabr-14yanvar), növbəti 25 da bu yazını paylaşdım və ona belə gün böyük çilə(15 yanvar- cavablar oldu. Düşünürəm szilərədə 8fevral),sonrakı 15 gün kiçik çilə(9 bu haqda bilmək maraqlı olar. Bizim КЫРДЫЗОЯШЯВ fevral-23 fevral) və qışın axırıncı 25 bilmədiklərimizi də Dodo redaksiyası- günü də boş qış(24 fevral-20 mart) martın 20-nə kimi boş qış sayılır. Ona 40 rəqəmindən götürülüb, böyük və Eşitdiyimə görə bir kurdoglu orda na yazıb məlumatlandırın. adlanır.Çoxlarının işlətdiyi çilə sözü də boz ay deyənlər də var, allar-güllər kiçik çillələr cəmi 40 gündür. Elə isə dünyasini dəyisib, KIRD- Fevralın 4 dən 5-nə keçən talış dilində olan çıl (qırx) mənasın- deyənlər də. Oğlaqın mart ilə qoy mən qış fəslini bütöv yazım. kurddu,QURde -gordu. Kend cam- gecədir. Talışlar bu günü "KÜRDO - dadır, yəni kiçik və böyük çilə cəmi qırx döyüşməsi. Bizdə buna "vədə be Əlamətdar günlərini də bir bir matı sərt qışın qarıəriyib sahəyə çıxıb ÖLUGECƏSİ", “KIRDIZOƏŞƏV" (çıl) gün təşkil edir: 25+15=40.Bu dızdə canq kardə vaxt" deyirlər. göstərim. Rəvayətə görə torpağa həmin insanı meydinə rast gəliblər, bayramı kimi qeyd edirlər. Bir Kürd hadisə əslində heç bir inanca yox, Novruz bayramı günündə bitir. Həmin gələn hərarət həmin şəxsi ölümdən həmin meydi diyəsən səhv etmirəmsə qardaş o vaxtlar BİZİM TALIŞ deyərdim ki, təbii olaraq bir təbiət günü yağış yağarsa il sərt keçəcək, DAĞLARINDA qar altda qalır. Demək hadisəsinə əsaslanır, necə ki, Novruz əkin biçin işləri uğursuz alınar. Gün olar ki, o sağ qalır. Həm torpağın istisi bayramı, yaz bərabərliyi, payız çıxarsa il xoş keçər hər şey bol olar. həmdə öz nəfəsinin istisi ilə. Bu bərabərliyi, bə s... Bayram günün səhərindən 4 günü barədə keçən il ilk dəfə Mehdibəy Məslə və ya söhbət kiminsə çaharfəsil kimi qeyd edirik. Bu sınaq- Səfərov, Həşim Kəlbiyev birdə ölməyindən yox, qış fəslinin tən dan çıxmış bir adətdir. Martın 21- i yaz Əlövsət Əliyevdən məlumtalan- ortasından üzü yaza artıq torpağa fəslinin göstəricisidir, 22 yay fəslinin mışdım bizim bayramlar haqda hərarətin gəlməsindən gedir( bu da 23 payız, 24 qış fəslinin. Bu da dəqiq məlumat toplayanda. sırf təbiət hadisəsidir). İrada Malikova sınanmış bir adətdir Refail Quliyev Bizdə eyni Həmdə o adam rəvayətə görə sağ İrada Malikova Mən keçən il bu zamanda kiçik çillı də bu gecədən qalmasından gedir söhbət. böyük, kiçik çilə ilə maraqlandım dey- hesablanır. Bu barədə yazdım bir Burda iradlar var ki, niyə türk ildi ki kiçik çilə fevralın 11 dən Fevralın mənalı qarşılanmadı, həmdə fikir dilindəpayılaşmışam... Nəzərinizə çat- 26-na qədərdir, Ondan qabaqda haçalandı. İş otasındadır ki, Lənkəran dırım ki, əğər bu Kürdoğlugecəsi kimi Böyük çilədir yanvarın 25-Fevralım11- ayrı təqvimlə qeyd edir Lerik ayrı. Biz və ya bayramı kimi qeyd edilirsə dək yəni ikisi birlikdə 40 gündür Lerik əhli özümdən danışıram. Bizdə bunun geniş müzkirəsi laızm hamının Xahiş edirəm kim nə bilir yazsın qış dekabr ayının 21 dən başlayır. 25 başa düşəsi dildə olması gərəkdir. bura zəhmət olmasa. Mən bu bayram gün boş qış sayılır. El arasında ona Başqa qruplarda da paylaşmışdım, haqda məhz keçən ildən xilas edib. Bu gecəni ona görə tarix- orda ölduyu yerdə dəfn ediblər.Tamda "kəlvəz deyirik.ayın 22 dən yanvarın bəlli oldu ki, kürd qardaşlarımızda da məlumatlıyam, deməli bilməyənlər iləşdiriblər. Camaat o, şəxsi qar uçqu- dəqiq bilmirəm məndə belə bir el dey- 15 nə kimi kəlvəz sayılır 16-dan isə belə bir bayram var... yenədə var. nunun altından diri çıxardıb. imi var agızlardan eşitmisəm. fevralın 4-nə kimi böyük çillə bu gecə Хейдаров Макссун Kırdi lələ Eldar Əskərov İradə xanım, Səmayə Sahmarova Bilmədi - Eldar Askerov Bizdə bəli həmin kurdoğlu (kırdizoə şəv) sayılır. Həm dizdə rahan....məncə bunların Kurd gözəl paylaşımlara görə sağ olun. yimizi dəe sizun şərhinizdən gecə kırdizoəşəv kimi qeyd olunur.Bu də bu gecə torpağa istilik gəlir. 5-dən qardaşlarımızla heç bir əlaqəsi yox- Təşəkkür edirəm. Refail Quliyev Yox öğrendik.. Bəs, Xıdır günlıri?.. Düz gecənin qeyd olunması onunla əlaqə- 25 nə kimi kiçik çillə sayılır. 25 dən dur.. Lerikdə Tathoni kəndi var bunun fevralın 5 dən 25 nə kimidir. Çillə özü deyirsiz, Lənkəran ayri təqvimlə, Lerik dardır ki, həmin gecə qışın üç ayı yarı həmçinin tat bralarımızla əlaqəsi yox- ayri təqvimlə... olur, yəni, həmin gecə birinci 45 gün dur.. Biz talışlar kırd deyəndə kur- Bildiyimə görə yanvarin 20 sində tamam olur, artıq ikinci 45 günə dlərdən əlavə qoyunçuluqla məşğul Əziz oxucular! Xosə Əhandon! böyuk cillə bitir.. 10 gün xıdır günləri kecəndə üzü yaza olduğundan tor- olan bəzi talış tayfalarını nəzərdə tutu- "Dodo" qəzetinə abunə olmaq üçün “Azərmət bu at ya- sayılır..Xıdır boyuk cillə ilə kicik çillə pağa ilıq nəfəs gəlir.Həmin yarımfəslin ruq...həmin o tayfaların musiqisinədə yım” MMC-yə müraciət edə bilərsiz. arasinda on günü özünə tamamı da fevralın 3-dən 4-nə keçən kırdi deyirik....kırdi votdəm,kırdi jəy- oğurlayir.."dızda çilə"adlanir. gecəyə düşür. Bir də kiçik çilə haqda dəm... Valeh Əli Lerikin Tənqəbın- Veri fikrlər yerindən və iqlimindən asılı Bə "Dodo" qəzeti abunə beyro bə "Azərmətbuatyayım" kəndləri arasındakı masın yolunda bir olaraq müxtəlifdir. Lerikdə Piran “ Dodo” MMC mırociət karde bəzıneşon. yer var ora KIRDIQUR deyirlər. zonasında qış girəndən 25 gün boş

Sər redaktor: Redoksiyə heyyəti: Гя зет 25 май 2017-ъи ил дя Азяр - Müəllif yazılana görə redaksiya Əbulfəz Rəcəbli, İmamaverdi байъан Рес бубликасы Ядлиййя назирлийин- məsuliyyət daşımır. İradə Məlikova дя гей дий йат дан кеч миш дир. Həmidov, Anar İsgən dərəov, Nəsrulla ABB 3 saylı Xırdalan Şöbəsi Qəzetdə talış xalqının folkloru Əloğə: dodoqezeti.net Məmmədov, Mirağa Cəfərquliyev, Əli [email protected] Kod: 805982 antologiyasından geniş istifadə [email protected] İbrahimov, Məsud Məmmədov, Yadulla Müxbir hesabı: AZ03NABZ olunmuşdur. +99450-615-15-41 Ağazədə, Allah verdi Bayrami, 01350100000000002944 Bahadur Tahirov, Mehman Ağayev, V ÖE N : 9900001881 +99455-814-97-01 S W I F T: IBAZAZ2X Гя зет ре дак си йа нын компц тер мяркя зин - +99412-347-57-46 Mehman Fərzul layev, Nəriman дя йы ьы лыб, ся щи фя ля ниб вя “Son Dakika” Bakı şəhər, Mətbuat pro. 529. Ağazadə, Həşim Kəlbiyev, Masud “DODO” qəzeti MMC MMC mяяtbяsindя чап олу нуб. HESAB AZN:AZ52IBAZ40090019446065880324 Azərbaycan nəşriyyatı 8-ci mərtəbə. Mahmudov, Rasim Heydərov. Тираж: 1000 V ÖE N : 3102504261