Aktywność Polskich Posłów Do Parlamentu Europejskiego Kadencji 2009-2014

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Raport

pod redakcją Agaty Olszaneckiej i Macieja Marmoli

Katowice 2014

Recenzent: dr Agnieszka Turska-Kawa

Skład i korekta: Maciej Marmola

Projekt okładki: Maciej Marmola

ISBN: 978-83-61975-77-9

Wydawca: Towarzystwo Inicjatyw Naukowych w Katowicach ul. Bankowa 11 40-007 Katowice www.tin.us.edu.pl

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie ...... 4

Część I: Aktywność eurodeputowanych na forum Parlamentu Europejskiego ...... 6 Maciej Marmola Aktywność plenarna a reelekcja polskich posłów do Parlamentu Europejskiego ...... 7 Karolina Cięszczyk Aktywność polskich eurodeputowanych kadencji 2009-2014 w trakcie posiedzeń plenarnych ...... 21 Rafał Mrowiec Aktywność polskich eurodeputowanych w pracach komisji parlamentarnych ...... 44

Część II: Aktywność posłów do Parlamentu Europejskiego w Internecie ...... 57 Agata Olszanecka Analiza stron internetowych polskich eurodeputowanych kadencji 2009-2014 ...... 58 Paulina Kubczak Aktywność polskich eurodeputowanych w Internecie ...... 79

Część III: Działalność polskich eurodeputowanych w kontekście przynależności do grupy politycznej w PE ...... 100 Marek Czaja Analiza działalności polskich eurodeputowanych z frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (ECR) ...... 101 Damian Orłowicz Lojalność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego wobec frakcji i partii ...... 118

Zakończenie...... 135 Aneks ...... 137

Wprowadzenie

W maju 2014 roku obchodzić będziemy 10. rocznicę wstąpienia Polski do Unii Europejskiej. Okres ten niewątpliwie wpłynął na umocnienie pozycji naszego kraju zarówno w polityce europejskiej, jak i na arenie międzynarodowej. Było to możliwe m. in. dzięki inicjatywom członków polskiej delegacji zasiadających w Parlamencie Europejskim. Kończąca się kadencja oraz zbliżające się wybory do Parlamentu Europejskiego skłaniają do refleksji nad działalnością naszych przedstawicieli na forum UE. Oddajemy do rąk Czytelnika publikację, która stanowi próbę szerokiego spojrzenia na kwestię aktywności polskich eurodeputowanych. Jest ona efektem współpracy studentów i doktorantów z zakresu nauk o polityce na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego. Badania działalności posłów do Parlamentu Europejskiego obejmują okres od czerwca 2009 roku do lutego 2014 roku. Publikacja została podzielona na trzy części, obejmujące: działalność na forum Parlamentu Europejskiego, aktywność polskich eurodeputowanych w sieci oraz działalność polskich partii i deputowanych w kontekście ich przynależności do grup parlamentarnych zasiadających w PE. Ze względu na specyfikę podejmowanych kwestii analiza ma charakter ilościowo-jakościowy. Rozważania rozpoczyna tekst Macieja Marmoli, w którym porównana zostaje działalność parlamentarna polskich eurodeputowanych, którzy dostąpili reelekcji w wyborach z 2009 roku. Autor próbuje znaleźć odpowiedź na pytanie, czy doświadczenia tej grupy nabyte w trakcie wcześniejszych kadencji wpływają na wzrost aktywności i profesjonalizację działalności na forum Parlamentu Europejskiego. Karolina Cięszczyk przedstawia natomiast całościowe ujęcie aktywności polskich eurodeputowanych kadencji 2009-2014 podczas posiedzeń plenarnych Parlamentu Europejskiego. Autorka porównuje efekty działalności naszych przedstawicieli zasiadających w ławach PE, formułując ranking najbardziej aktywnych posłów i ugrupowań. Tekst Rafała Mrowca dotyczy działalności polskich eurodeputowanych w komisjach parlamentarnych PE. Stanowi on zarówno analizę stanowisk piastowanych w ramach tychże komisji, jak i realnej aktywności naszych przedstawicieli w pracach komisji, której miernikami są, według Autora, sprawozdania i opinie wygłoszone podczas posiedzeń plenarnych.

Drugą część raportu rozpoczyna artykuł Agaty Olszaneckiej, która analizuje funkcjonalność stron internetowych polskich posłów do PE oraz sposób wykorzystania tego narzędzia komunikacji w procesie angażowania i mobilizowania elektoratu. Autorka bada witryny eurodeputowanych pod kątem czterech kategorii: funkcjonalności, hipertekstowości, odnośników do mediów społecznościowych oraz możliwości kontaktu. Paulina Kubczak podejmuje refleksję związaną z aktywnością posłów do PE w Internecie. Autorka skupia się przede wszystkim na wykorzystaniu przez nich mediów społecznościowych, badając zarówno ich zawartość, jak i odbiór społeczny. W drugiej części analizy przeprowadzone zostaje również badanie „tajemniczego wyborcy”, które ma na celu sprawdzenie jakości i możliwości komunikacji elektoratu z politykiem. Trzecią część raportu rozpoczyna Marek Czaja, który gruntownie analizuje działalność polskich eurodeputowanych z frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów. Autor podejmuje refleksję zarówno nad specyfiką tej grupy politycznej, jak i lojalnością oraz aktywnością polskich przedstawicieli względem reszty członków ECR oraz polskich delegacji w pozostałych grupach politycznych. Raport kończą rozważania Damiana Orłowicza, który podejmuje kwestię lojalności polskich eurodeputowanych w trakcie głosowań względem swoich partii i frakcji w Parlamencie Europejskim. Oczywiście z racji na wielość kategorii składających się na działalność parlamentarną publikacja nie aspiruje do tego, by traktować ją jako ujęcie całościowe. Raport ten może być jednak przyczynkiem do dyskusji związanej z efektywnością działań polskich europarlamentarzystów oraz możliwością wpływu na ich poczynania ze strony elektoratu.

Maciej Marmola Agata Olszanecka

AKTYWNOŚĆ EURODEPUTOWANYCH NA FORUM PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

DOI: 10.6084/m9.figshare.988251

Maciej Marmola

Aktywność plenarna a reelekcja polskich posłów do Parlamentu Europejskiego

Wprowadzenie W maju 2014 roku nastąpią dwa ważne wydarzenia w historii integracji Polski ze strukturami europejskimi: jubileusz dziesięciolecia akcesji do UE oraz kolejne wybory do Parlamentu Europejskiego. Doświadczenia związane z przynależnością naszego kraju do UE oraz dwa cykle wyborcze do PE niewątpliwie wpłynęły na większe rozeznanie w tematyce europejskiej wszystkich podmiotów polityki, zarówno partii politycznych, kandydatów, jak i samego elektoratu. Jak wskazują badania, w obliczu kryzysu w strefie euro nastąpiło pogorszenie opinii Polaków o działaniu głównych instytucji unijnych, w tym Parlamentu Europejskiego1. Na negatywną recepcję działalności tej instytucji może mieć również wpływ niezadowolenie elektoratu ze sposobu pełnienia mandatu eurodeputowanego przez polskich przedstawicieli2. Przedmiotem niniejszego artykułu jest porównanie aktywności polskich posłów do PE sprawujących swój mandat zarówno w parlamencie VI, jak i VII kadencji. Punkt wyjścia badań zawartych w artykule stanowi hipoteza głosząca, że w ostatnich pięciu latach nastąpił wzrost poziomu aktywności polskich eurodeputowanych w stosunku do kadencji 2004-2009. Na oczekiwany wynik powinny wpłynąć trzy czynniki. Po pierwsze, wynika to ze specyfiki ścieżki kariery wybranej przez analizowaną grupę eurodeputowanych. Aktorzy polityczni wiążący swoją przyszłą działalność ze strukturami europejskimi wykazują bowiem większą aktywność (zarówno na poziomie komisji, jak i podczas posiedzeń plenarnych) niż osoby traktujące działalność w PE jako swoistą trampolinę zwiększającą ich rozpoznawalność, a tym samym umożliwiającą im zaistnienie na arenie krajowej polityki [Meserve, Pemstien,

1 W początkowej fazie kryzysu i bezpośrednio przed wyborami do PE w 2009 r. 63% Polaków pozytywnie oceniało działalność Parlamentu Europejskiego. W ostatnich badaniach opinii przeprowadzonych przez CBOS odsetek ten wynosił już jedynie 48% [BS/56/2013]. 2 Jak podkreślają badacze, część polskich eurodeputowanych zbyt dużą wagę przywiązuje polityce krajowej, zaniedbując tym samym swoje rzeczywiste pole działania w PE [Łada, Szczepanik 2013], a większość ich sukcesów przypada na kwestie, w których PE nie ma bezpośredniego wpływu decyzyjnego oraz sprawy niebędące uznawane za priorytet polskiej delegacji [Szczepanik, Kaca, Łada 2009: 68-69].

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Berhard 2009]3. Należy więc przypuszczać, że eurodeputowani zabiegający o reelekcję będą charakteryzowali się także coraz większą aktywnością w strukturach europejskich w trakcie kolejnych sprawowanych kadencji [Wojtasik 2013: 30-31]. Po drugie, doświadczenia wynikające ze sprawowania urzędu w przeszłości powinny skutkować profesjonalizacją działań, a co z tym związane wyższym poziomem aktywności. Po trzecie, na większą aktywność wszystkich polskich posłów do PE powinno wpłynąć sprawowanie przewodnictwa w Radzie UE w drugiej połowie 2011 roku.

Metodologia W pierwszej części badań analizie poddana zostanie aktywność 18 polskich eurodeputowanych, którzy dostąpili reelekcji do PE w wyborach z 2009 roku. Analiza ta nie będzie uwzględniać 3 posłów zasiadających w parlamencie VI i VII kadencji (Michała Kamińskiego, Zbigniewa Zaleskiego oraz Janusza Lewandowskiego) ze względu na to, że nie sprawowali oni mandatu przez cały analizowany okres4. Miernikiem działań eurodeputowanych będzie aktywność na posiedzeniach plenarnych, składająca się z siedmiu kategorii: wystąpień na forum PE, sprawozdań, opinii, projektów rezolucji, oświadczeń pisemnych, pytań parlamentarnych oraz obecności na posiedzeniach. W przypadku sprawozdań i rezolucji analizie poddane zostały jedynie te, w których polski eurodeputowany był posłem sprawozdawcą. W trakcie analizy będę posługiwał się liczbami bezwzględnymi z racji tego, że lepiej obrazują realną zmianę badanych wskaźników. W drugiej części zbadano zagregowaną aktywność eurodeputowanych tych ugrupowań, które posiadały swoich przedstawicieli w PE zarówno w latach 2004-2009, jak i 2009-2014, a więc: Platformy Obywatelskiej, Prawa i Sprawiedliwości, Sojuszu Lewicy Demokratycznej oraz Polskiego Stronnictwa Ludowego. Czynnikiem określającym przynależność partyjną była w tym przypadku lista wyborcza, z jakiej eurodeputowany dostał

3 Czynnik ten może być ograniczany przez system wyborczy do PE, a konkretnie sposób selekcji kandydatów na listy wyborcze. Aktorzy polityczni, którzy planują długoterminową karierę w strukturach europejskich, powinni podejmować zadania uważane za istotne dla liderów wewnątrz PE, aby zwiększyć swoją pozycję wewnątrz tej instytucji. Jednocześnie ich działalność powinna również zadowalać tych, którzy decydują o ich ponownej selekcji na listy wyborcze, a co z tym związane ewentualnej reelekcji, zwykle umiejscowionym na poziomie krajowym [Hix, Hobolt, Høyland 2012: 7-9]. Wydaje się to szczególnie ważne w polskich warunkach, gdzie mamy do czynienia z ustalaniem partyjnych list wyborczych do PE na poziomie centralnym. Należy również pamiętać, że reelekcja posłów do PE w dużym stopniu zależy od poparcia w ich okręgu wyborczym, co zmusza ich do odpowiedniego pozycjonowania swoich działań między aktywnością europejską i regionalną. 4 Michał Kamiński pełnił urząd posła do PE jedynie przez połowę VI kadencji z racji tego, że w lipcu 2007 roku został sekretarzem stanu w Kancelarii Prezydenta RP. Zbigniew Zaleski objął mandat eurodeputowanego VII kadencji 17 grudnia 2013 roku w związku z rekonstrukcją rządu, po której Lena Kolarska-Bobińska zamieniła miejsce w PE na stanowisko ministra nauki i szkolnictwa wyższego. Natomiast Janusz Lewandowski po kilku miesiącach pracy w PE został członkiem Komisji Europejskiej. 8

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 się do PE w wyborach 2009 roku. Z tego względu w ramach PiS ujęci zostali Zbigniew Ziobro, Jacek Kurski, Tadeusz Cymański, Jacek Włosowicz (obecnie Solidarna Polska); Paweł Kowal, Marek Migalski, Adam Bielan (Polska Razem) oraz niezrzeszony Michał Kamiński. Na wynik PO wpłynęła aktywność Artura Zasady (Polska Razem), natomiast na średnią SLD działalność Marka Siwca (Twój Ruch). Przyjęcie tego założenia wydaje się zasadne z dwóch powodów. Po pierwsze, w momencie głosowania wyborcy nie mogli przewidzieć zmiany przynależności partyjnej przez wymienionych powyżej przedstawicieli, tym bardziej, że w kadencji 2004-2009 podobne przetasowania miały charakter incydentalny. Po drugie zaś, ze względu na częstotliwość zmian przynależności partyjnej (przykładowo Adam Bielan reprezentował w kadencji 2009-2013 trzy rożne partie, a przez niemal 2 lata był posłem bezpartyjnym5) trudno określić cezurę, od której aktywność danego deputowanego miałaby być zaliczona na konto innego ugrupowania. W celu porównania zagregowanej aktywności eurodeputowanych wyciągnięta została średnia arytmetyczna przytoczonych powyżej składowych aktywności parlamentarnej dla obu analizowanych okresów6. Z tej części analizy wykluczona została kategoria obecności na posiedzeniach plenarnych ze względu na trudności metodologiczne związane z jej wyliczeniem, wynikające z klasyfikowania wyników osób niesprawujących pełnej kadencji. Aby zminimalizować wpływ piastowania funkcji przewodniczącego PE przez Jerzego Buzka, dla Platformy Obywatelskiej zostały obliczone dwie grupy wskaźników, uwzględniające aktywność byłego premiera oraz pomijające jego działalność w analizowanych kadencjach. W obu przypadkach wykorzystane dane (aktualne na dzień 11.02.2014 r.) zostały zaczerpnięte z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego oraz MEPranking.eu.

Aktywność plenarna polskich deputowanych W literaturze przedmiotu panuje zgodność, że aktorzy polityczni planujący wieloletnią karierę w organach legislacyjnych wykazują większą autonomię decyzyjną oraz charakteryzują się wyższą aktywnością i skutecznością [Barber 1965, Ehrenhalt 1991]. Wraz z rozwojem instytucji przedstawicielskich należy również spodziewać się większej liczby posłów wiążących swoją przyszłość z danym organem [Turska-Kawa 2013: 121]. Nie inaczej było w przypadku Parlamentu Europejskiego. W latach 1979-1994 odsetek eurodeputowanych pełniących swoją funkcję przez ponad 1,5 kadencji wynosił 36% [Scarrow

5 Adam Bielan od początku kadencji do listopada 2010 roku był członkiem Prawa i Sprawiedliwości, następnie do marca 2011 roku związał się z ugrupowaniem Polska Jest Najważniejsza, a od stycznia 2014 roku działa w strukturach Polski Razem Jarosława Gowina. 6 Dzielnikiem we wszystkich przypadkach była liczba mandatów w PE. 9

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 1997: 256-257]7. Obecnie połowa eurodeputowanych sprawuje mandat co najmniej drugą kadencję, a w przypadku niektórych krajów odsetek ten jest jeszcze wyższy. Największym procentem posłów, którzy dostąpili reelekcji w 2009 roku może się pochwalić Malta, gdzie taki wynik uzyskało 4 z 5 przedstawicieli (80%) [Stats on the new European Parliament]. W wyniku ostatnich wyborów do PE 20 polskich przedstawicieli (40%) mogło poszczycić się reelekcją. Najwięcej eurodeputowanych ponownie sprawujących swój mandat zostało wybranych z list Platformy Obywatelskiej (9 posłów). Reelekcji dostąpiło także 6 europarlamentarzystów wybranych z list Prawa i Sprawiedliwości, 4 z koalicji Sojuszu Lewicy Demokratycznej-Unii Pracy oraz jeden reprezentujący Polskie Stronnictwo Ludowe. W trakcie kadencji liczba ta ulegała niewielkim zmianom, bowiem w lutym 2010 roku wchodzący w skład tej grupy Janusz Lewandowski objął stanowisko komisarza ds. budżetu i programowania finansowego. W grudniu 2013 roku do tego grona dołączył natomiast Zbigniew Zaleski, który objął mandat po Lenie Kolarskiej-Bobińskiej. Obecnie odsetek ten jest również nieco niższy ze względu na dodatkowy mandat dla polskiej delegacji wynikający z wejścia w życie Traktatu Lizbońskiego. W pierwszej kolejności analizie poddano aktywność posłów do PE wybranych ponownie do europarlamentu z list PO (tabela 1). W niemal każdym z analizowanych przypadków nastąpił wzrost liczby wystąpień na forum PE oraz zgłoszonych projektów rezolucji (jedynie Jacek Saryusz-Wolski zanotował o 66 mniej wystąpień niż w kadencji 2004-2009). Największy przyrost liczby wypowiedzi plenarnych zanotował Jerzy Buzek (o 726 więcej). Wynikało to jednak z jego obowiązków związanych z pełnieniem funkcji przewodniczącego PE, przede wszystkim prowadzenia dyskusji oraz podejmowania spraw proceduralnych. Znaczący postęp w tej kategorii osiągnęli również: Jacek Protasiewicz (o 137 wypowiedzi plenarnych więcej niż w poprzedniej kadencji), Filip Kaczmarek (o 78 więcej), Małgorzata Handzlik (o 54 więcej), Bogusław Sonik (o 52 więcej) i Tadeusz Zwiefka (o 50 więcej). Biorąc pod uwagę liczbę projektów rezolucji, największy postęp zaliczył Filip Kaczmarek, który zgłosił ich o 250 więcej względem poprzedniej kadencji. Nieco mniejszy wzrost w tej kategorii zanotował Bogusław Sonik (o 144 projektów), Jacek Protasiewicz (o 48) oraz Tadeusz Zwiefka (o 39). W pozostałych przypadkach wyniki były zbliżone do tych uzyskanych w trakcie VI kadencji.

7 Amerykańska badaczka w swojej analizie badała losy posłów do PE z czterech największych krajów UE: Niemiec, Francji, Wielkiej Brytanii i Włoch. Z racji tego, że w pierwszych wyborach bezpośrednich z 1979 roku na państwa te przypadało 324 na 410 mandatów (w elekcji z 1994 roku było to już 360 z 626 mandatów) oraz krótkiej historii członkostwa krajów przyjętych do struktur unijnych w latach 80. wyniki te można uogólnić na całą wspólnotę. 10

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Tabela 1. Porównanie aktywności parlamentarnej eurodeputowanych wybranych z list PO

Projekty Oświadczenia Poseł do PE Kadencja Wystąpienia Sprawozdania Opinie Pytania Obecność rezolucji pisemne

2009 799 1 0 9 0 3 0 Jerzy Buzek 2004 73 4 2 7 1 8 0,80 Różnica 726 -3 -2 2 -1 -5 -0,80 2009 152 1 5 3 2 49 0,94 Małgorzata 2004 98 1 5 0 1 8 0,92 Handzlik Różnica 54 0 0 3 1 41 0,02 2009 178 4 6 280 8 166 0,95 Filip 2004 100 1 4 30 1 23 0,97 Kaczmarek Różnica 78 3 2 250 7 143 -0,02 2009 28 2 3 11 1 10 0,89 Jan Olbrycht 2004 27 2 2 0 0 8 0,87 Różnica 1 0 1 11 1 2 0,02 2009 191 0 1 59 3 15 0,73 Jacek 2004 54 1 2 11 1 24 0,89 Protasiewicz Różnica 137 -1 -1 48 2 -9 -0,16 2009 67 1 3 39 0 22 0,83 Jacek Saryusz- 2004 133 22 1 29 1 10 0,96 Wolski Różnica -66 -21 2 10 -1 12 -0,13 2009 183 1 3 163 1 35 0,88 Bogusław 2004 131 2 2 19 3 30 0,87 Sonik Różnica 52 -1 1 144 -2 5 0,01 2009 102 11 4 53 1 28 0,89 Tadeusz 2004 50 1 4 14 2 7 0,91 Zwiefka Różnica 52 10 0 39 -1 21 -0,02 Opracowanie własne na podstawie stron Parlamentu Europejskiego oraz MEP Ranking.eu

Znaczące różnice w aktywności względem lat 2004-2009 widoczne są również w przypadku pytań parlamentarnych oraz obecności na posiedzeniach. W pierwszej z wymienionych kategorii niewielki spadek aktywności zaliczyli Jacek Protasiewicz i Jerzy Buzek. Największy progres zaliczył po raz kolejny Filip Kaczmarek, który zadał o 143 pytań więcej niż w poprzedniej kadencji. Odmienna tendencja widoczna jest w przypadku obecności na posiedzeniach. Okazuje się bowiem, że jedynie Małgorzata Handzlik, Jan Olbrycht i Bogusław Sonik nieznacznie (o 1-2 punkty proc.) poprawili się w tej kategorii. Znaczący regres odnotowali natomiast Jacek Protasiewicz i Jacek Saryusz-Wolski, których

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 obecność na posiedzeniach plenarnych spadła odpowiednio o 16 i 13 punktów proc., co może wiązać się ze wzrostem ich zaangażowania w politykę krajową. Niemiarodajny jest natomiast wskaźnik Jerzego Buzka, który z racji pełnionej funkcji nie mógł uczestniczyć w głosowaniach parlamentarnych. W pozostałych kategoriach nie występują znaczące różnice. Wartym odnotowania jest jedynie wzrost liczby sprawozdań w przypadku Tadeusza Zwiefki (o 10) i spadek w tym względzie zanotowany przez Jacka Saryusza-Wolskiego (o 21). Podsumowując, największy wzrost w poziomie aktywności spośród osób wybranych z list PO zanotował Filip Kaczmarek. W jego przypadku nastąpił znaczący progres we wszystkich analizowanych kategoriach z wyjątkiem obecności na posiedzeniach plenarnych, która, mimo spadku o 2 punkty procentowe, jest najwyższa w partii. Na drugim biegunie znaleźli się natomiast Jacek Saryusz-Wolski i Jacek Protasiewicz, notujący spadek w 4 z 7 analizowanych wskaźników. W szeregach PSL reelekcji w wyborach 2009 dostąpił jedynie Czesław Siekierski. W jego przypadku nastąpił wzrost aktywności w 4 z 7 analizowanych kategorii (tabela 2). Największy progres eurodeputowany zanotował pod względem liczby wystąpień plenarnych (wzrost o 53), a największe spadki aktywności w kategoriach: pytania parlamentarne i obecność na posiedzeniach.

Tabela 2. Porównanie aktywności parlamentarnej eurodeputowanych wybranych z list PSL

Projekty Oświadczenia Poseł do PE Kadencja Wystąpienia Sprawozdania Opinie Pytania Obecność rezolucji pisemne

2009 310 2 4 6 1 32 0,87 Czesław 2004 257 1 1 2 2 48 0,96 Siekierski Różnica 53 1 3 4 -1 -16 -0,09 Opracowanie własne na podstawie stron Parlamentu Europejskiego oraz MEP Ranking.eu

Kolejną grupą eurodeputowanych, którzy zostali poddani analizie byli posłowie wybrani z list SLD-UP (tabela 3). Najbardziej aktywna przedstawicielka tej koalicji Lidia Geringer de Oedenberg zaliczyła wzrost w 5 z 7 analizowanych kategorii. Największy dotyczył wystąpień plenarnych i zgłoszonych projektów rezolucji, odpowiednio o 83 i 80. Wartym podkreślenia jest również wzrost obecności na posiedzeniach plenarnych, która jest najwyższa spośród wszystkich badanych eurodeputowanych (98%). W przypadku Lidii Geringer de Oedenberg nastąpił spadek liczby sprawozdań i opinii względem poprzedniej

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 kadencji. Mimo tego europarlamentarzystka nadal pozostaje najaktywniejsza w tych kategoriach w porównaniu z partyjnymi kolegami. Wzrost aktywności w pięciu kategoriach (jednak mniej znaczący) zanotowali także dwaj inni eurodeputowani wybrani z list SLD-UP: Bogusław Liberadzki oraz Adam Gierek. Słabiej zaprezentował się natomiast Marek Siwiec, który w analizowanym okresie zaliczył znaczny spadek w kategorii wystąpień plenarnych (aż o 156) oraz nieco mniejszy pod względem obecności na posiedzeniach. Można przypuszczać, że wynika to z większego zaangażowania w politykę krajową oraz dążenia do rozwoju inicjatyw politycznych formowanych wokół Janusza Palikota – Twojego Ruchu oraz Europy Plus. Tabela 3. Porównanie aktywności parlamentarnej eurodeputowanych wybranych z list SLD-UP

Projekty Oświadczenia Poseł do PE Kadencja Wystąpienia Sprawozdania Opinie Pytania Obecność rezolucji pisemne

2009 249 14 3 81 6 45 0,98 Lidia Geringer de 2004 166 23 14 1 1 33 0,97 Oedenberg Różnica 83 -9 -11 80 5 12 0,01 2009 177 2 4 4 1 20 0,87 Bogusław 2004 130 4 2 0 1 10 0,90 Liberadzki Różnica 47 -2 2 4 0 10 -0,03 2009 71 0 1 0 2 16 0,97 Adam 2004 30 2 0 0 0 11 0,92 Gierek Różnica 41 -2 1 0 2 5 0,05 2009 50 1 0 41 3 7 0,82 Marek 2004 206 0 0 10 4 4 0,85 Siwiec Różnica -156 1 0 31 -1 3 -0,03 Opracowanie własne na podstawie stron Parlamentu Europejskiego oraz MEP Ranking.eu

Ostatnią z badanych grup eurodeputowanych są ci, którzy zostali wybrani z list PiS (tabela 4). Najlepiej w tym gronie wypadł Adam Bielan (obecnie Polska Razem), który poprawił się w 5 kategoriach, a w jednej osiągnął wynik identyczny, jak w kadencji 2004- 2009. Największy progres zaliczył on pod względem pytań parlamentarnych oraz obecności na posiedzeniach plenarnych (wzrost aż o 14 punktów proc.). Na drugim biegunie znaleźli się dwaj eurodeputowani uważani za jednych z najaktywniejszych w poprzedniej kadencji: Ryszard Czarnecki i Konrad Szymański. Mimo tego, że ich aktywność nadal pozostaje powyżej średniej, to część z analizowanych kategorii uległa w ich przypadku gwałtownemu załamaniu. Jest tak szczególnie w przypadku Konrada Szymańskiego, który na moment badania miał o 53 mniej wystąpień na forum PE oraz o 105

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 mniej zgłoszonych projektów rezolucji (zadał jednak aż o 80 pytań parlamentarnych więcej niż w poprzedniej kadencji). Jeśli zaś chodzi o Ryszarda Czarneckiego, to zanotował on spadek w kategoriach wystąpień plenarnych i pytań parlamentarnych, rekompensując to jednak znaczącym wzrostem pod względem sprawozdań. Pozostali posłowie wybrani z list PiS zanotowali nieznaczne wzrosty większości kategorii, jednak ich aktywność należy ocenić na poziomie poniżej średniej. Tabela 4. Porównanie aktywności parlamentarnej eurodeputowanych wybranych z list Prawa i Sprawiedliwości

Projekty Oświadczenia Poseł do PE Kadencja Wystąpienia Sprawozdania Opinie Pytania Obecność rezolucji pisemne

2009 345 1 3 222 0 115 0,89 Adam Bielan 2004 323 0 0 240 0 4 0,75 Różnica 22 1 3 -18 0 111 0,14 2009 182 10 0 234 2 54 0,80 Ryszard 2004 267 0 1 217 1 96 0,80 Czarnecki Różnica -85 10 -1 17 1 -42 0 2009 70 0 0 22 1 16 0,96 Mirosław 2004 81 0 0 12 0 7 0,97 Piotrowski Różnica -11 0 0 10 1 9 -0,01 2009 107 1 3 85 2 140 0,90 Konrad 2004 160 2 0 190 5 60 0,90 Szymański Różnica -53 -1 3 -105 -3 80 0 2009 98 3 1 26 7 72 0,77 Janusz Wojciechow 2004 66 4 0 18 7 27 0,90 ski Różnica 32 -1 1 8 0 45 -0,13 Opracowanie własne na podstawie stron Parlamentu Europejskiego oraz MEP Ranking.eu

Podsumowując, w przypadku większości badanych eurodeputowanych nastąpił wzrost aktywności podczas posiedzeń plenarnych w porównaniu z kadencją 2004-2009. Największy progres zaliczył Filip Kaczmarek (PO), który znacząco poprawił 6 z 7 analizowanych mierników aktywności. Podobny wynik osiągnął Jan Olbrycht (PO), jednak w jego przypadku zarówno poziom obecnej, jak i wcześniejszej aktywność, należy określić jako poniżej średniej. Na uwagę zasługuje również wynik Lidii Geringer de Oedenberg (SLD), która poprawiła 5 z 7 badanych wskaźników, umacniając tym samym wizerunek jednego z najaktywniejszych polskich eurodeputowanych. Podobny progres (wzrost 5 z 7 mierników)

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 zanotowali także: Małgorzata Handzlik (PO), Bogusław Sonik (PO), Adam Gierek (UP) oraz Adam Bielan (PRJG). Na przeciwległym biegunie znaleźli się: Jacek Protasiewicz (PO), Jacek Saryusz- Wolski (PO), Marek Siwiec (TR), Ryszard Czarnecki (PiS), Mirosław Piotrowski (niezależny), którzy poprawili 3 z 7 analizowanych składowych aktywności. Za największy regres należy natomiast uznać postawę Konrada Szymańskiego, który poprawił jedynie 2 z 7 wskaźników. Na taki wynik w jego przypadku miała jednak wpływ bardzo wysoka aktywność w latach 2004-2009, należy bowiem podkreślić, że wyniki jego działalności w obecnej kadencji plasują go znacząco powyżej średniej. Tylko dwa wskaźniki poprawił również Jerzy Buzek, lecz w jego przypadku wpłynęły na to ograniczenia związane z piastowaniem funkcji przewodniczącego PE.

Zagregowana aktywność polskich eurodeputowanych W dalszej części badań analizie poddano zagregowaną aktywność polskich eurodeputowanych w kadencji 2009-2014. W tym celu wyciągniętą średnią wartość mierników aktywności dla każdej partii, która uzyskała mandaty w ostatnich wyborach do PE. Jak już wspomniano, kryterium przyporządkowania eurodeputowanych stanowiła w tym przypadku ich obecność na liście wyborczej danego ugrupowania w elekcji z 2009 roku. W momencie badania polska delegacja w PE charakteryzowała się przeciętną aktywnością w stosunku do przedstawicieli innych państw członkowskich. Pod względem wystąpień plenarnych polscy eurodeputowani zajmowali 13. miejsce w UE, ze średnią 152,88 wystąpienia na jednego posła (dla porównania średnia najlepszej w tej kwestii delegacji portugalskiej wynosiła 826,64). Jeszcze gorzej polscy europarlamentarzyści prezentowali się w kategoriach: oświadczeń (średnio 1,53 – 15. miejsce w UE), pytań parlamentarnych (50,22 – 16. miejsce w UE) oraz obecności na posiedzeniach plenarnych (84,76% - 18. miejsce w UE). Jedynym polem aktywności, w którym polscy przedstawiciele znajdowali się w czołówce, była liczba zgłoszonych projektów rezolucji (średnio 55,31 – 3 miejsce w UE)8. W pierwszej kolejności analizie poddano aktywność eurodeputowanych wybranych z list PO (tabela 5). W tym przypadku wyliczone zostały dwie grupy wskaźników, aby ograniczyć wpływ pełnienia funkcji przewodniczącego PE przez Jerzego Buzka na poziom aktywności ugrupowania.

8 Dla porównania najlepszymi delegacjami narodowymi w PE w poszczególnych kategoriach aktywności były: Portugalia (średnio 243,45 pytania parlamentarne), Austria (średnio 91,42% obecności na posiedzeniach), Irlandia (średnio 3,25 oświadczenia) oraz Estonia (średnio 105 projektów rezolucji) [MEPranking.eu]. 15

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Przedstawiciele PO zanotowali postęp w 4 z 6 badanych kategorii (w 5 w przypadku nieuwzględnienia Jerzego Buzka). Największy wzrost dotyczył w ich przypadku liczby wystąpień plenarnych, zgłoszonych rezolucji oraz zadanych pytań parlamentarnych. Warta odnotowania jest również średnia liczba sprawozdań, która choć spadła w porównaniu z kadencją 2004-2009, jest najwyższa spośród wszystkich analizowanych ugrupowań. Tabela 5. Porównanie zagregowanej aktywności posłów do PE wybranych z list PO (w nawiasie wynik nieujmujący Jerzego Buzka)

PLATFORMA OBYWATELSKA

Wystąpienia Sprawozdanie Pytania Opinia jako Projekty Oświadczenia Kadencja na posiedzeniu jako parlamenta sprawozdawca rezolucji pisemne plenarnym sprawozdawca rne

141,88 2,88 2,72 45,12 1,8 37,4 2009 (109,92) (2,84) (2,72) (44,76) (1,8) (37,28) 70,73 3,6 2,73 13,33 0,93 17,4 2004 (65,87) (3,33) (2,6) (12,87) (0,87) (16,87) 71,15 -0,72 -0,01 31,79 0,87 20 Różnica (44,05) (-0,49) (0,12) (31,89) (0,93) (20,41) Opracowanie własne na podstawie stron Parlamentu Europejskiego oraz MEP Ranking.eu

W następnej kolejności zbadana została zagregowana aktywność przedstawicieli PSL (tabela 6). W przypadku tego ugrupowania nastąpił wzrost jedynie połowy z analizowanych wskaźników. Największy zanotowany został w kategorii wystąpień plenarnych (średnio o 57 więcej niż w poprzedniej kadencji). Wartym podkreślenia jest fakt, że przedstawiciele PSL są również najbardziej aktywni w tym względzie spośród całej polskiej delegacji. Znaczący regres nastąpił natomiast w kategorii pytań parlamentarnych, oświadczeń pisemnych i sprawozdań. Tabela 6. Porównanie zagregowanej aktywności posłów do PE wybranych z list PSL

POLSKIE STRONNICTWO LUDOWE

Wystąpienia Sprawozdanie Pytania Opinia jako Projekty Oświadczenia Kadencja na posiedzeniu jako parlamenta sprawozdawca rezolucji pisemne plenarnym sprawozdawca rne

2009 220,25 0,5 1,75 18,75 1,25 20,25 2004 163,25 1,25 0,75 16,25 3,5 43 Różnica 57 -0,75 1 2,5 -2,25 -22,75 Opracowanie własne na podstawie stron Parlamentu Europejskiego oraz MEP Ranking.eu

Posłowie wybrani z list SLD-UP w obecnej kadencji poprawili 4 z 6 analizowanych wskaźników aktywności (tabela 7). Największy postęp koalicja zanotowała w liczbie

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 zgłoszonych projektów rezolucji (wzrost o 27,94). Wartym podkreślenia jest jednak znaczący spadek średniej liczby sprawozdań i opinii wygłoszonych na forum PE (odpowiednio o 3,43 i 1,34), co wiąże się przede wszystkich ze spadkiem aktywności Lidii Geringer de Oedenberg na tych polach działalności.

Tabela 7. Porównanie zagregowanej aktywności posłów do PE wybranych z list SLD-UP

SOJUSZ LEWICY DEMOKRATYCZNEJ - UNIA PRACY

Wystąpienia Sprawozdanie Pytania Opinia jako Projekty Oświadczenia Kadencja na posiedzeniu jako parlamenta sprawozdawca rezolucji pisemne plenarnym sprawozdawca rne

2009 158,71 2,57 1,86 30,14 2,43 25,86 2004 145,4 6 3,2 2,2 1,2 15,6 Różnica 13,31 -3,43 -1,34 27,94 1,23 10,26 Opracowanie własne na podstawie stron Parlamentu Europejskiego oraz MEP Ranking.eu

Ostatnią z badanych kwestii była zagregowana aktywność eurodeputowanych wybranych z list PiS (tabela 8). W przypadku tej grupy nastąpił wzrost w 4 z 6 analizowanych wskaźników. Największy z nich dotyczy zadanych pytań parlamentarnych (więcej o 73,84 w stosunku do kadencji 2004-2009). Najbardziej widoczny spadek zanotowano natomiast w kategorii projektów rezolucji. Mimo to posłowie wybrani z list PiS nadal zgłaszają zdecydowanie najwięcej takich projektów spośród polskiej delegacji.

Tabela 8. Porównanie zagregowanej aktywności posłów do PE wybranych z list PiS

PRAWO I SPRAWIEDLIWOŚĆ

Wystąpienia Sprawozdanie Pytania Opinia jako Projekty Oświadczenia Kadencja na posiedzeniu jako parlamenta sprawozdawca rezolucji pisemne plenarnym sprawozdawca rne

2009 169,27 1,6 1,27 103,53 1,07 95,27 2004 151,57 0,86 1,14 146,14 2,14 21,43 Różnica 17,7 0,74 0,13 -42,61 -1,07 73,84 Opracowanie własne na podstawie stron Parlamentu Europejskiego oraz MEP Ranking.eu

Wartym odnotowania jest fakt, że dobre wyniki tej grupy są w dużej mierze zasługą eurodeputowanych, którzy nie są już członkami PiS, a więc: przedstawicielom Solidarnej Polski (Zbigniew Ziobro, Tadeusz Cymański, Jacek Kurski, Jacek Włosowicz), Polski Razem Jarosława Gowina (Marek Migalski, Paweł Kowal, Adam Bielan) oraz niezależnemu 17

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Michałowi Kamińskiemu. Ich wskaźniki aktywności (za wyjątkiem liczby projektów rezolucji, oświadczeń i sprawozdań) są zdecydowanie wyższe niż wyniki siedmiu posłów nadal legitymujących się przynależnością do PiS (tabela 9).

Tabela 9. Wskaźniki aktywności przedstawicieli Solidarnej Polski, Polski Razem Jarosława Gowina (jedynie tych wybranych z list PiS) oraz niezależnego Michała Kamińskiego

Partia Wystąpienia Sprawozdanie Pytania Opinia jako Projekty Oświadczenia (Poseł do na posiedzeniu jako parlamenta sprawozdawca rezolucji pisemne PE) plenarnym sprawozdawca rne

Solidarna 245,25 0,25 1,25 27 0,25 94,5 Polska Polska 202,33 0,33 2 134 0,33 130,33 Razem Michał 304 1 0 150 1 241 Kamiński Opracowanie własne na podstawie stron Parlamentu Europejskiego oraz MEP Ranking.eu

Podsumowując tę część analizy, wszystkie partie zanotowały wzrost ogólnej aktywności swoich członków na forum PE. Największy przypadł w udziale eurodeputowanym wybranym z list PO, którzy poprawili 5 z 6 badanych składowych aktywności. Nieco gorzej wypadły SLD oraz PiS (wzrost w 4 analizowanych kategoriach). Na wynik tej drugiej partii wpłynęła jednak stosunkowo wysoka aktywność posłów, którzy opuścili szeregi PiS. Najgorzej w tej analizie wypadło PSL, które zaliczyło progres jedynie w połowie badanych kategorii. Należy jednak podkreślić, że mimo tendencji wzrostowej poziomu aktywności polskich europarlamentarzystów, nasza delegacja nadal znacząco ustępuje w tym względzie innym członkom wspólnoty, w szczególności krajom „starej piętnastki”.

Wnioski Celem badań było sprawdzenie poziomu aktywności polskich posłów do Parlamentu Europejskiego, którzy dostąpili reelekcji w wyborach z 2009 roku. Zgodnie z oczekiwaniami wyniki analizy wskazują na wzrost aktywności w porównaniu z poprzednią kadencją, zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i zagregowanym. Największy progres w pierwszym analizowanym wymiarze zaliczył Filip Kaczmarek (PO), który poprawił niemal wszystkie kategorie składające się na aktywność plenarną. Na wyróżnienie w tym względzie zasługują również: Lidia Geringer de Oedenberg (SLD), Jan Olbrycht (PO), Małgorzata Handzlik (PO), Bogusław Sonik (PO), Adam Gierek (UP) oraz Adam Bielan (PRJG). Stały

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 wzrost aktywności tych eurodeputowanych może oznaczać, że wiążą oni swą przyszłą działalność polityczną z instytucjami europejskimi. Podobne wnioski przynosi analiza zagregowanej aktywności polskich europarlamentarzystów. Okazuje się bowiem, że wszystkie ugrupowania, które w 2009 roku po raz drugi wprowadziły swoich przedstawicieli do PE poprawiły większość z analizowanych wskaźników aktywności (wyjątkiem w tej kwestii jest PSL, które osiągnęło lepsze rezultaty jedynie w przypadku 3 z 6 kategorii). Należy przypuszczać, że tendencja ta ze względu na dalszą profesjonalizację działalności posłów do PE będzie utrzymana również w kolejnych kadencjach, co daje nadzieję na poprawę aktywności polskich eurodeputowanych względem wyników przedstawicieli innych państw członkowskich.

Bibliografia Barber James D. (1965), The Lawmakers, New Haven: Yale University Press. BS/56/2013, Instytucje i obywatele w Unii Europejskiej, Centrum Badań Opinii Społecznej, Warszawa 2013. Ehrenhalt Alan (1991), The United States of Ambition, New York: Times Books. Hix Simon, Hobolt Sara, Høyland Bjørn (2012), Career Paths and Legislative Activities of Members of the European Parliament, Paper prepared for presentation at the Annual Conference of the American Political Science Association, August 30-September 2, 2012, New Orleans. Łada Agnieszka, Szczepanik Melchior (2013), Kandydat idealny. Na co powinny zwracać uwagę polskie partie polityczne, układając listy kandydatów w wyborach do Parlamentu Europejskiego?, „Analizy i Opinie” nr 134, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych. Meserve Stephen A., Pemstien Daniel, Berhard William T. (2009), Political Ambition and Legislative Behavior in the European Parliament, „Journal of Politics”, 71-3. Scarrow Susan E. (1997), Political Career Paths and the European Parliament, „Legislative Studies Quarterly”, XXII. Szczepanik Melchior, Kaca Elżbieta, Łada Agnieszka (2009), Bilans aktywności polskich posłów do Parlamentu Europejskiego. Cele, osiągnięcia, wnioski na przyszłość, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych. Turska-Kawa Agnieszka (2013), Reactive political leadership, „Political Preferences” 4/2013.

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Wojtasik Waldemar (2013), Functions of Elections in Democratic Systems, „Political Preferences” 4/2013.

Źródła internetowe MEPranking.eu – The best quantitative view of the EP activity http://www.mepranking.eu/ (11.02.2014). Parlament Europejski – Posiedzenia Plenarne http://www.europarl.europa.eu/plenary/pl/home.html (11.02.2014). Stats on the new European Parliament, http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM- PRESS+20090629STO57513+0+DOC+XML+V0//EN (11.02.2014).

DOI: 10.6084/m9.figshare.988249

Karolina Cięszczyk

Aktywność polskich eurodeputowanych kadencji 2009-2014 w trakcie posiedzeń plenarnych

W wyniku wyborów do Parlamentu Europejskiego z 2009 roku w ławach parlamentarnych znalazło się 50 deputowanych z Polski. Na mocy Traktatu Lizbońskiego zwiększono nie tylko kompetencje tego organu, ale wprowadzono również zmiany w jego składzie. Po konferencji międzyrządowej z 23 czerwca 2010 roku wprowadzono zapis, że do końca VII kadencji Parlamentu Europejskiego liczba mandatów (736) wynikających z wyborów bezpośrednich, zostanie zwiększona o 18 mandatów. Wprowadzone zmiany spowodowały, że Polska otrzymała dodatkowe miejsce w Parlamencie Europejskim, co ostatecznie daje obecnie liczbę 51 mandatów [Węc 2011: 198]. Polityczny skład reprezentacji polskich wyborców uzyskany w wyniku opisywanej elekcji był, w dużym stopniu, powtórzeniem efektów wyborów parlamentarnych z 2007 roku. Podobnie jak wtedy, mandaty zostały rozdzielone pomiędzy 4 partie polityczne, a ich rozkład odpowiadał uzyskanej wtedy strukturze poparcia [Wojtasik 2010A]. Może to być więc argument za osłabieniem hipotezy o drugorzędności (second-order elections) wyborów do PE w Polsce [Wojtasik 2010B: 135]. Z drugiej jednak strony, wśród kandydatów na listach wyborczych i wybranych eurodeputowanych próżno by szukać liderów ugrupowań parlamentarnych, co wskazuje na ewidentną preferencję dla politycznej aktywności na gruncie krajowym [Turska-Kawa 2010: 215-216]. Specyfika mandatu eurodeputowanego [Glajcar 2010: 51-54], kompetencje Parlamentu Europejskiego [Domagała 2010: 23-25] oraz polityczna konstrukcja jego frakcji sprawiają, że nie można przyjąć do oceny politycznej aktywności miar wywodzących się z polityki krajowej. Celem prezentowanego artykułu jest stworzenie porównawczego narzędzia do analizy aktywności polskich przedstawicieli w PE, ze szczególnym uwzględnieniem ich sformalizowanego udziału w pracach plenarnych. Jest to najbardziej transparentny obszar ich działalności, którego analiza powinna pozwolić wyborcom na ocenę jakości pracy i zaangażowania w sprawowanie mandatu.

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Metodologia Przedmiotem badań zawartych w artykule jest aktywność polskich posłów w toku prac PE, z wyszczególnieniem ośmiu kategorii aktywności: pytań parlamentarnych, projektów rezolucji, opinii jako sprawozdawca, opinii jako kontrsprawozdawca, sprawozdań jako sprawozdawca, sprawozdań jako kontrsprawozdawca, wystąpień na posiedzeniach plenarnych oraz oświadczeń pisemnych. Dane zawarte w niniejszej analizie (aktualne na 15 lutego 2014 roku) pochodzą z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego1. Kilka miesięcy wcześniej Lena Kolarska-Bobińska i Rafał Trzaskowski w wyniku rekonstrukcji rządu Donalda Tuska zostali powołani w skład Rady Ministrów2. Delegacja polskich posłów w Parlamencie Europejskim została uzupełniona 17 grudnia 2013 roku, gdy mandaty objęli Tadeusz Ross oraz Zbigniew Zaleski. Pomimo konieczności rezygnacji z funkcji przed zakończeniem kadencji Lena Kolarska-Bobińska i Rafał Trzaskowski zostali objęci niniejszymi badaniami. Wykluczeni zostali natomiast ich zastępcy, ze względu na bardzo krótki czas sprawowania przez nich funkcji. Badając aktywność parlamentarną polskich deputowanych VII kadencji PE, założyłam, że przedstawione kategorie aktywności eurodeputowanych mają różny wpływ na proces legislacyjny. W końcowej analizie, wyłaniającej najmniej oraz najbardziej aktywnych polskich eurodeputowanych, do badanych kategorii aktywności zostały przypisane wagi, wynikające z wpływu na proces legislacyjny. Przyjęte wagi są wynikiem subiektywnej oceny autora, opartej na znajomości sposobu działania instytucji UE. W ten sposób kategorie, mające realny wpływ na kształt przepisów, uzyskują większy udział w określeniu średniej ważonej, niż te, które choć pozornie wpływają na poziom aktywności, nie są istotą działalności poselskiej. Analizując aktywność polskich posłów do PE, dla każdej z wymienionych kategorii aktywności została przydzielona ważona wartość punktowa: 6 pkt. - sprawozdania jako sprawozdawca; 5 pkt. - sprawozdania jako kontrsprawozdawca; 4 pkt. - opinie jako sprawozdawca; 3 pkt. - opinie jako kontrsprawozdawca; 1 pkt. - wystąpienia na posiedzeniu plenarnym, pytania, oświadczenia pisemne.

1 zob. też. http://www.europarl.europa.eu/meps/pl/search.html?country=PL.html (dostęp: 15.02.2014) 2zob. też. https://www.premier.gov.pl/wydarzenia/aktualnosci/nowi-ministrowie-zaprzysiezeni.html (dostęp: 15.02.2014) 22

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Średnia ważona kategorii aktywności, liczona dla każdego polskiego przedstawiciela indywidualnie, kształtuje pozycję w ostatecznym rankingu, a wyniki uzyskane przez eurodeputowanych zostały przedstawione w formie procentowej - najlepszy wynik został uznany jako maksimum, a wartości kolejnych posłów obliczone zostały procentowo względem lidera. Podsumowana została również działalność eurodeputowanych w poszczególnych kategoriach aktywności, uwzględniając przynależności do partii rodzimych. Wyniki przedstawione zostały w formie wykresu, obrazującego sumę aktywności posłów przynależących do tej samej partii, przyjmowaną dla każdej z analizowanych kategorii aktywności, podzieloną przez liczbę deputowanych tej partii.

Aktywność polskich deputowanych pod względem zadanych pytań parlamentarnych Jedną z podstawowych form aktywności posłów do Parlamentu Europejskiego jest możliwość zadawania pytań skierowanych do Rady, Komisji Europejskiej i Europejskiego Banku Centralnego [Regulamin Parlamentu Europejskiego, art.115-118]. Tryb i forma pytań uzależniona jest od sposobu, w jaki poseł chce uzyskać odpowiedź. Pytania do Rady lub Komisji, wymagające odpowiedzi ustnej i debaty muszą być zadawane przez komisję, grupę polityczną lub co najmniej 37 posłów. Decyzję o wpisaniu pytania do porządku dziennego podejmuje Konferencja Przewodniczących, a odpowiedzi udziela przedstawiciel instytucji, której pytanie dotyczy. W przypadku, gdy pojedynczy poseł chciałby zadać pytanie, może to zrobić w trakcie tzw. tury pytań, odbywającej się podczas każdej sesji miesięcznej Parlamentu Europejskiego. Poseł przekazuje wówczas swoje pytanie pisemnie przewodniczącemu PE, do którego należy decyzja czy pytanie zostanie dopuszczone do tury pytań sesji miesięcznej. Poseł może skorzystać z tej formy zadawania pytań raz w miesiącu. Inną możliwością skorzystania z tej formy działalności przez jednego posła jest wniesienie pytania wymagającego odpowiedzi na piśmie. W tym przypadku pytanie przekazywane jest za pośrednictwem przewodniczącego Parlamentu Europejskiego instytucji, do której jest skierowane. Jeżeli nie zostanie udzielona odpowiedź, pytanie dołącza do tury pytań sesji miesięcznej. Pytania kierowane do Europejskiego Banku Centralnego muszą być składane w formie pisemnej za pośrednictwem przewodniczącego właściwej komisji tematycznej, a odpowiedź publikowana jest w Dzienniku Urzędowym UE [Naturski 2007]. W pierwszej kolejności przedmiotem badań została uczyniona aktywność polskich eurodeputowanych wynikająca z liczby zadanych przez nich pytań parlamentarnych. Poseł,

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 który najczęściej korzystał z możliwości zadawania pytań zajmuje pierwsze miejsce w klasyfikacji i uzyskuje przy tym 100% aktywności. Wyniki pozostałych przeliczane są na procenty, przyjmując liczbę uzyskaną przez lidera jako maksimum możliwe do pozyskania.

Tabela 1. Aktywność polskich eurodeputowanych VII kadencji pod względem pytań parlamentarnych Przynależność Liczba zadanych Lp. Poseł do PE Aktywność w % partyjna pytań 1. Kamiński Michał Niezależny 241 100% 2. Ziobro Zbigniew SP 210 87% 3. Migalski Marek PRJG 208 86% 4. Kaczmarek Filip PO 167 69% 5. Szymański Konrad PiS 140 58% 6. Bielan Adam PRJG 115 48% 7. Wałęsa Jarosław PO 75 31% 8. Włosowicz Jacek SP 75 31% 9. Wojciechowski Janusz PiS 72 30% 10. Zasada Artur PRJG 70 29% 11. Kowal Paweł PRJG 69 29% 12. Łukacijewska Elżbieta PO 66 27% 13. Poręba Tomasz PiS 62 26% 14. Zalewski Paweł PO 56 23% 15. Czarnecki Ryszard PiS 54 22% 16. Legutko Ryszard PiS 52 22% 17. Senyszyn Joanna SLD 50 21% 18. Handzlik Małgorzata PO 49 20% 19. Kurski Jacek SP 48 20% 20. Cymański Tadeusz SP 46 19% 21. Geringer de Oedenberg Lidia SLD 45 19% 22. Skrzydlewska Joanna PO 45 19% 23. Borys Piotr PO 43 18% 24. Kolarska-Bobińska Lena* PO 40 17% 25. Marcinkiewicz Bogdan PO 39 16% 26. Sonik Bogusław PO 36 15% 27. Siekierski Czesław PSL 32 13% 28. Nitras Sławomir PO 29 12% 29. Zwiefka Tadeusz PO 28 12% 30. Grzyb Andrzej PSL 26 11% 31. Zemke Janusz SLD 26 11% 32. Lisek Krzysztof PO 25 10% 33. Gróbarczyk Marek PiS 23 10% 34. Trzaskowski Rafał* PO 23 10% 35. Saryusz-Wolski Jacek PO 22 9% 36. Kalinowski Jarosław PSL 21 9% 37. Liberadzki Bogusław SLD 20 8% 38. Olejniczak Wojciech SLD 19 8% 39. Jędrzejewska Sidonia PO 18 7% 40. Gierek Adam UP 17 7% 41. Hibner Jolanta PO 16 7% 24

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 42. Jazłowiecka Danuta PO 16 7% 43. Piotrowski Mirosław PiS 16 7% 44. Kozłowski Jan PO 15 6% 45. Protasiewicz Jacek PO 15 6% 46. Thun Róża PO 15 6% 47. Hübner Danuta PO 13 5% 48. Olbrycht Jan PO 10 4% 49. Siwiec Marek TR 7 3% 50. Bratkowski Arkadiusz PSL 3 1% 51. Buzek Jerzy PO 3 1% *Lena Kolarska-Bobińska została powołana na stanowisko ministra nauki i szkolnictwa wyższego przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013 *Rafał Trzaskowski został powołany na stanowisko ministra administracji i cyfryzacji przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013. Opracowanie własne na podstawie danych z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego (dostęp: 15.02.2014)

Analiza wykazała, że najbardziej aktywnym pod względem liczby pytań parlamentarnych był Michał Kamiński, który zadał w badanym okresie 241 pytań. Drugą pozycję w rankingu zajął Zbigniew Ziobro, który możliwość zadania pytania parlamentarnego wykorzystał 210 razy. Niewiele mniej, bo 208 pytań zadał Marek Migalski. Najrzadziej z tej formy aktywności korzystali natomiast: Marek Siwiec (7 pytań), Arkadiusz Bratkowski oraz Jerzy Buzek (po 3 pytania). Na wynik tego ostatniego wpłynęło jednak piastowanie funkcji przewodniczącego PE, co ogranicza możliwość udzielania się na forum plenarnym.

Aktywność polskich eurodeputowanych pod względem projektów rezolucji Każdy poseł ma możliwość złożenia projektu rezolucji dotyczącego spraw objętych zakresem działalności Unii Europejskiej [Regulamin Parlamentu Europejskiego, art. 115- 118]. Projekt ten nie może przekroczyć dwustu słów. Właściwa komisja podejmuje decyzję, czy dołączyć przedstawioną propozycję do innych projektów rezolucji bądź sprawozdań. Może również zarządzić wydanie opinii, jak również wydać decyzję o sporządzeniu sprawozdania. Decyzja o wyborze procedury musi zostać przekazana autorom projektu rezolucji. Elementem sprawozdania jest wówczas tekst złożonego projektu rezolucji. Przewodniczący przekazuje opinie w formie pisemnej, które są kierowane do innych instytucji Unii Europejskiej. Przed ostatecznym podjęciem przez właściwą komisję decyzji o sporządzeniu sprawozdania autor, autorzy lub jego pierwszy sygnatariusz mają możliwość wycofania projektu. W przypadku, kiedy projekt zostanie przyjęty przez komisję, jedynie ona może go wycofać. Może to zrobić do chwili rozpoczęcia ostatecznego głosowania nad nim. Projekt, który został wycofany, może zostać ponownie zgłoszony przez komisję, grupę polityczną, jak również grupę co najmniej 40 posłów [Naturski 2007].

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Liczba przedstawionych projektów rezolucji przez polskich eurodeputowanych stanowi drugą z analizowanych kategorii aktywności. Poseł, który przygotował najwięcej projektów rezolucji obejmuje pierwsze miejsce w klasyfikacji, uwzględniającej to narzędzie i uzyskuje przy tym 100% aktywności. Wyniki pozostałych przeliczane są na procenty, przyjmując liczbę uzyskaną przez lidera jako maksimum możliwe do pozyskania.

Tabela 2. Aktywność polskich eurodeputowanych VII kadencji pod względem liczby projektów rezolucji Przynależność Liczba projektów Lp. Poseł do PE Aktywność w % partyjna rezolucji 1. Kaczmarek Filip PO 280 100% 2. Poręba Tomasz PiS 270 96% 3. Legutko Ryszard PiS 248 89% 4. Czarnecki Ryszard PiS 234 84% 5. Bielan Adam PRJG 222 79% 6. Sonik Bogusław PO 163 58% 7. Kamiński Michał Niezależny 150 54% 8. Kolarska-Bobińska Lena* PO 129 46% 9. Lisek Krzysztof PO 117 42% 10. Migalski Marek PRJG 96 34% 11. Szymański Konrad PiS 85 30% 12. Kowal Paweł PRJG 84 30% 13. Senyszyn Joanna SLD 83 30% 14. Geringer de Oedenberg Lidia SLD 81 29% 15. Wałęsa Jarosław PO 76 27% 16. Grzyb Andrzej PSL 62 22% 17. Protasiewicz Jacek PO 59 21% 18. Zwiefka Tadeusz PO 53 19% 19. Kurski Jacek SP 45 16% 20. Siwiec Marek TR 41 15% 21. Saryusz-Wolski Jacek PO 39 14% 22. Łukacijewska Elżbieta PO 30 11% 23. Skrzydlewska Joanna PO 27 10% 24. Zalewski Paweł PO 27 10% 25. Wojciechowski Janusz PiS 26 9% 26. Cymański Tadeusz SP 24 9% 27. Thun Róża PO 24 9% 28. Ziobro Zbigniew SP 23 8% 29. Piotrowski Mirosław PiS 22 8% 30. Włosowicz Jacek SP 17 6% 31. Trzaskowski Rafał* PO 17 6% 32. Hübner Danuta PO 14 5% 33. Zasada Artur PRJG 12 4% 34. Olbrycht Jan PO 11 4% 35. Borys Piotr PO 9 3% 36. Buzek Jerzy PO 9 3% 37. Gróbarczyk Marek PiS 8 3% 38. Nitras Sławomir PO 8 3%

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 39. Kozłowski Jan PO 7 3% 40. Jazłowiecka Danuta PO 6 2% 41. Siekierski Czesław PSL 6 2% 42. Hibner Jolanta PO 4 1% 43. Kalinowski Jarosław PSL 4 1% 44. Liberadzki Bogusław SLD 4 1% 45. Bratkowski Arkadiusz PSL 3 1% 46. Handzlik Małgorzata PO 3 1% 47. Jędrzejewska Sidonia PO 2 1% 48. Marcinkiewicz Bogdan PO 2 1% 49. Olejniczak Wojciech SLD 2 1% 50. Gierek Adam UP 0 0% 51. Zemke Janusz SLD 0 0% *Lena Kolarska-Bobińska została powołana na stanowisko ministra nauki i szkolnictwa wyższego przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013 *Rafał Trzaskowski został powołany na stanowisko ministra administracji i cyfryzacji przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013. Opracowanie własne na podstawie danych z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego (dostęp: 15.02.2014)

Z badań podsumowujących aktywność polskich posłów do PE pod względem korzystania z tego narzędzia wynika, że najwięcej projektów rezolucji przygotował Filip Kaczmarek, który jest autorem 280 projektów. Na drugim miejscu znalazł się Tomasz Poręba z łączną liczbą 270 przygotowanych projektów. Trzecie miejsce w klasyfikacji zajął Ryszard Legutko, który jest autorem 248 projektów rezolucji. Można również wyróżnić: Ryszarda Czarneckiego i Adama Bielana, którzy przygotowali odpowiednio 234 i 222 projektów. Ostatnią pozycję w klasyfikacji zajęli Adam Gierek i Janusz Zemke, którzy podczas całej kadencji nie przygotowali żadnego projektu rezolucji. Końcowe pozycje w tabeli klasyfikacyjnej zajmuje ośmiu polskich eurodeputowanych, których aktywność wynikająca z liczby przygotowanych projektów, według kryteriów przyjętych w badaniu wynosiła 1%. W gronie tych posłów znaleźli się: Sidonia Jędrzejewska, Bogdan Marcinkiewicz, Wojciech Olejniczak, którzy dwukrotnie skorzystali z możliwości przygotowania projektów rezolucji. Niewiele więcej projektów sporządzili Arkadiusz Bratkowski i Małgorzata Handzlik (3 projekty). O jeden projekt więcej przygotowali Jolanta Hibner, Jarosław Kalinowski oraz Bogusław Liberadzki.

Aktywność polskich eurodeputowanych pod względem liczby opinii jako sprawozdawca Komisja tematyczna, której jako pierwszej wydano prośbę o rozpatrzenie sprawy może zwrócić się do przewodniczącego PE o wyznaczenie innej komisji tematycznej do wydania opinii na dany temat jeżeli uzna takie działanie za konieczne [Regulamin Parlamentu

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Europejskiego, art. 49]. Każda komisja tematyczna ma możliwość przekazania własnej opinii do komisji właściwej, zajmującej się rozpatrywanym tematem [Naturski 2007]. Poniżej przedstawiony został ranking polskich eurodeputowanych pod względem liczby wydanych przez nich opinii w roli sprawozdawcy. Poseł, który przygotował najwięcej opinii obejmuje pierwsze miejsce w klasyfikacji i uzyskuje przy tym 100% aktywności. Wyniki pozostałych przeliczane są na procenty, przyjmując liczbę uzyskaną przez lidera jako maksimum możliwe do pozyskania.

Tabela 3. Aktywność polskich eurodeputowanych VII kadencji pod względem liczby opinii Przynależność Liczba opinii jako Lp. Poseł do PE Aktywność w % partyjna sprawozdawca 1. Borys Piotr PO 7 100% 2. Hübner Danuta PO 6 86% 3. Kaczmarek Filip PO 6 86% 4. Kozłowski Jan PO 6 86% 5. Handzlik Małgorzata PO 5 71% 6. Lisek Krzysztof PO 5 71% 7. Trzaskowski Rafał* PO 5 71% 8. Zwiefka Tadeusz PO 5 71% 9. Bielan Adam PRJG 4 57% 10. Cymański Tadeusz SP 4 57% 11. Geringer de Oedenberg Lidia SLD 4 57% 12. Kolarska-Bobińska Lena* PO 4 57% 13. Liberadzki Bogusław SLD 4 57% 14. Grzyb Andrzej PSL 3 43% 15. Łukacijewska Elżbieta PO 3 43% 16. Marcinkiewicz Bogdan PO 3 43% 17. Olbrycht Jan PO 3 43% 18. Poręba Tomasz PiS 3 43% 19. Saryusz-Wolski Jacek PO 3 43% 20. Senyszyn Joanna SLD 3 43% 21. Sonik Bogusław PO 3 43% 22. Szymański Konrad PiS 3 43% 23. Migalski Marek PRJG 2 29% 24. Olejniczak Wojciech SLD 2 29% 25. Thun Róża PO 2 29% 26. Wałęsa Jarosław PO 2 29% 27. Gierek Adam UP 1 14% 28. Jazłowiecka Danuta PO 1 14% 29. Jędrzejewska Sidonia PO 1 14% 30. Kamiński Michał Niezależny 1 14% 31. Kowal Paweł PRJG 1 14% 32. Legutko Ryszard PiS 1 14% 33. Protasiewicz Jacek PO 1 14% 34. Siekierski Czesław PSL 1 14% 35. Skrzydlewska Joanna PO 1 14%

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 36. Wojciechowski Janusz PiS 1 14% 37. Zalewski Paweł PO 1 14% 38. Zasada Artur PRJG 1 14% 39. Ziobro Zbigniew SP 1 14% 40. Bratkowski Arkadiusz PSL 0 0% 41. Buzek Jerzy PO 0 0% 42. Czarnecki Ryszard PiS 0 0% 43. Gróbarczyk Marek PiS 0 0% 44. Hibner Jolanta PO 0 0% 45. Kalinowski Jarosław PSL 0 0% 46. Kurski Jacek SP 0 0% 47. Nitras Sławomir PO 0 0% 48. Piotrowski Mirosław PiS 0 0% 49. Siwiec Marek TR 0 0% 50. Włosowicz Jacek SP 0 0% 51. Zemke Janusz SLD 0 0% *Lena Kolarska-Bobińska została powołana na stanowisko ministra nauki i szkolnictwa wyższego przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013 *Rafał Trzaskowski został powołany na stanowisko ministra administracji i cyfryzacji przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013. Opracowanie własne na podstawie danych z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego (dostęp: 15.02.2014)

Badania pokazały, że liderem pod względem liczby wydanych opinii jako sprawozdawca jest Piotr Borys. Na moment badania przygotował on łącznie 7 opinii, co daje mu 100% aktywności w rankingu. Końcowe pozycje w tabeli zajmuje dwunastu eurodeputowanych, którzy nie wydali żadnej opinii podczas całej kadencji. W tej grupie znajdują się: Arkadiusz Bratkowski, Jerzy Buzek, Ryszard Czarnecki, Marek Gróbarczyk, Jolanta Hibner, Jarosław Kalinowski, Jacek Kurski, Sławomir Nitras, Mirosław Piotrowski, Marek Siwiec, Jacek Włosowicz oraz Janusz Zemke.

Aktywność polskich posłów do PE pod względem opinii jako kontrsprawozdawca Aktywność polskich eurodeputowanych została również zbadana pod względem liczby wydanych przez nich opinii jako kontrsprawozdawca. Poseł z największą liczbą przygotowanych przez niego opinii jako kontrsprawozdawca obejmuje pierwsze miejsce w klasyfikacji i uzyskuje przy tym 100% aktywności. Wyniki pozostałych przeliczane są na procenty, przyjmując liczbę uzyskaną przez lidera jako maksimum możliwe do pozyskania. Tabela 4. Aktywność polskich eurodeputowanych VII kadencji pod względem liczby kontropinii Przynależność Liczba opinii jako Aktywność Lp. Poseł do PE partyjna kontrsprawozdawca w % 1. Bielan Adam PRJG 23 100% 2. Szymański Konrad PiS 15 65%

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 3. Kaczmarek Filip PO 12 52% 4. Marcinkiewicz Bogdan PO 12 52% 5. Liberadzki Bogusław SLD 10 43% 6. Gierek Adam UP 7 30% 7. Handzlik Małgorzata PO 7 30% 8. Grzyb Andrzej PSL 6 26% 9. Migalski Marek PRJG 6 26% 10. Zwiefka Tadeusz PO 6 26% 11. Gróbarczyk Marek PiS 5 22% 12. Kozłowski Jan PO 5 22% 13. Cymański Tadeusz SP 4 17% 14. Czarnecki Ryszard PiS 4 17% 15. Jazłowiecka Danuta PO 4 17% 16. Siekierski Czesław PSL 4 17% 17. Siwiec Marek TR 4 17% 18. Trzaskowski Rafał* PO 4 17% 19. Kolarska-Bobińska Lena* PO 3 13% 20. Kowal Paweł PRJG 3 13% 21. Łukacijewska Elżbieta PO 3 13% 22. Senyszyn Joanna SLD 3 13% 23. Skrzydlewska Joanna PO 3 13% 24. Thun Róża PO 3 13% 25. Wałęsa Jarosław PO 3 13% 26. Borys Piotr PO 2 9% 27. Hibner Jolanta PO 2 9% 28. Lisek Krzysztof PO 2 9% 29. Olbrycht Jan PO 2 9% 30. Olejniczak Wojciech SLD 2 9% 31. Poręba Tomasz PiS 2 9% 32. Sonik Bogusław PO 2 9% 33. Ziobro Zbigniew SP 2 9% 34. Geringer de Oedenberg Lidia SLD 1 4% 35. Kurski Jacek SP 1 4% 36. Włosowicz Jacek SP 1 4% 37. Wojciechowski Janusz PiS 1 4% 38. Zalewski Paweł PO 1 4% 39. Zemke Janusz SLD 1 4% 40. Bratkowski Arkadiusz PSL 0 0% 41. Buzek Jerzy PO 0 0% 42. Hübner Danuta PO 0 0% 43. Jędrzejewska Sidonia PO 0 0% 44. Kalinowski Jarosław PSL 0 0% 45. Kamiński Michał Niezależny 0 0% 46. Legutko Ryszard PiS 0 0% 47. Nitras Sławomir PO 0 0% 48. Piotrowski Mirosław PiS 0 0% 49. Protasiewicz Jacek PO 0 0% 50. Saryusz-Wolski Jacek PO 0 0%

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 51. Zasada Artur PRJG 0 0% *Lena Kolarska-Bobińska została powołana na stanowisko ministra nauki i szkolnictwa wyższego przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013 *Rafał Trzaskowski został powołany na stanowisko ministra administracji i cyfryzacji przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013. Opracowanie własne na podstawie danych z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego (dostęp: 15.02.2014)

Niekwestionowanym liderem pod względem liczby wydanych opinii w roli kontrsprawozdawcy został Adam Bielan, który na moment badania miał ich na swoim koncie aż 23. Drugie miejsce zajął Konrad Szymański z 15 wydanymi opiniami, natomiast na trzecim miejscu znaleźli się Filip Kaczmarek oraz Bogdan Marcinkiewicz, wydając po 12 opinii. Dwunastu posłów do PE podczas swojej kadencji nie wydało żadnej kontropinii. W skład tej grupy wchodzą: Arkadiusz Bratkowski, Jerzy Buzek, Danuta Hübner, Sidonia Jędrzejewska, Jarosław Kalinowski, Michał Kamiński, Ryszard Legutko, Sławomir Nitras, Mirosław Piotrowski, Jacek Protasiewicz, Jacek Saryusz-Wolski oraz Artur Zasada.

Aktywność polskich eurodeputowanych pod względem sprawozdań jako sprawozdawca Prace posłów w komisjach kończą się sporządzeniem sprawozdań przedkładanych na posiedzenia plenarne. Mogą mieć charakter legislacyjny, nielegislacyjny, jak również sprawozdań z własnej inicjatywy [Regulamin Parlamentu Europejskiego, art . 119]. Sprawozdanie legislacyjne powstaje w oparciu o projekt legislacyjny, który Komisja Europejska nadsyła do PE, a przewodniczący kieruje go do odpowiedniej komisji tematycznej. Dokument sporządzany zostaje przez sprawozdawcę, wybieranego spośród wszystkich członków komisji. Sprawozdanie powinno zawierać projekty poprawek do propozycji Komisji Europejskiej, jak również projekt rezolucji. Sprawozdawca przedstawia propozycję sprawozdania pozostałym członkom komisji. Po przedstawieniu mają oni prawo do składania poprawek, w przypadku dużej ilości poprawek o podobnym znaczeniu, przewodniczący może zaproponować poprawki kompromisowe. Głosowanie w pierwszej kolejności dotyczy poprawek kompromisowych, następnie poprawek złożonych przez członków komisji, w ostatecznym etapie głosowanie dotyczy całościowego tekstu sprawozdania. Po przegłosowaniu całości sprawozdania poseł odpowiedzialny ma za zadanie przygotować projekt rezolucji legislacyjnej zawierający sprawozdanie wraz z preambułą, jak również odezwy, których tekst może być uzupełniony kolejnymi poprawkami. Przyjęta rezolucja przedkładana jest przez przewodniczącego pod obrady plenarne PE [Naturski 2007].

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Sprawozdanie nielegislacyjne sporządza sprawozdawca, wyznaczony przez członków komisji i jako przedstawiciel komisji, posiadający odpowiedni mandat w tym zakresie. Następnie przedkłada je bezpośrednio na posiedzeniu plenarnym [Tamże]. Sprawozdanie własne to dokument, który nie powstał na prośbę o konsultację bądź opinię w tym zakresie. Stworzenie takiego dokumentu jest wyłącznie decyzją komisji. Sprawozdanie własne może powstać pod warunkiem uzyskania zgody Konferencji Przewodniczących PE, a jego temat jest zgodny z kompetencjami komisji [Tamże]. Poniższa tabela przedstawia ranking aktywności polskich eurodeputowanych pod względem liczby wydanych sprawozdań. Tak jak we wcześniejszych fazach analizy, poseł z największą liczbą sprawozdań obejmuje pierwsze miejsce w klasyfikacji i uzyskuje przy tym 100% aktywności. Wyniki pozostałych przeliczane są na procenty, przyjmując liczbę uzyskaną przez lidera jako maksimum możliwe do pozyskania.

Tabela 5. Aktywność polskich eurodeputowanych VII kadencji pod względem liczby sprawozdań Liczba Przynależność Lp. Poseł do PE sprawozdań jako Aktywność w % partyjna sprawozdawca 1. Geringer de Oedenberg Lidia SLD 14 100% 2. Hübner Danuta PO 12 86% 3. Zwiefka Tadeusz PO 11 79% 4. Czarnecki Ryszard PiS 10 71% 5. Jędrzejewska Sidonia PO 10 71% 6. Trzaskowski Rafał* PO 8 57% 7. Kaczmarek Filip PO 4 29% 8. Gróbarczyk Marek PiS 3 21% 9. Kozłowski Jan PO 3 21% 10. Wojciechowski Janusz PiS 3 21% 11. Borys Piotr PO 2 14% 12. Jazłowiecka Danuta PO 2 14% 13. Kolarska-Bobińska Lena* PO 2 14% 14. Legutko Ryszard PiS 2 14% 15. Liberadzki Bogusław SLD 2 14% 16. Lisek Krzysztof PO 2 14% 17. Olbrycht Jan PO 2 14% 18. Poręba Tomasz PiS 2 14% 19. Siekierski Czesław PSL 2 14% 20. Thun Róża PO 2 14% 21. Wałęsa Jarosław PO 2 14% 22. Zalewski Paweł PO 2 14% 23. Zasada Artur PRJG 2 14% 24. Bielan Adam PRJG 1 7% 25. Buzek Jerzy PO 1 7% 26. Handzlik Małgorzata PO 1 7%

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 27. Nitras Sławomir PO 1 7% 28. Olejniczak Wojciech SLD 1 7% 29. Saryusz-Wolski Jacek PO 1 7% 30. Siwiec Marek TR 1 7% 31. Skrzydlewska Joanna PO 1 7% 32. Sonik Bogusław PO 1 7% 33. Szymański Konrad PiS 1 7% 34. Ziobro Zbigniew SP 1 7% 35. Bratkowski Arkadiusz PSL 0 0% 36. Cymański Tadeusz SP 0 0% 37. Gierek Adam UP 0 0% 38. Grzyb Andrzej PSL 0 0% 39. Hibner Jolanta PO 0 0% 40. Kalinowski Jarosław PSL 0 0% 41. Kamiński Michał Niezależny 0 0% 42. Kowal Paweł PRJG 0 0% 43. Kurski Jacek SP 0 0% 44. Łukacijewska Elżbieta PO 0 0% 45. Marcinkiewicz Bogdan PO 0 0% 46. Migalski Marek PRJG 0 0% 47. Piotrowski Mirosław PiS 0 0% 48. Protasiewicz Jacek PO 0 0% 49. Senyszyn Joanna SLD 0 0% 50. Włosowicz Jacek SP 0 0% 51. Zemke Janusz SLD 0 0% *Lena Kolarska-Bobińska została powołana na stanowisko ministra nauki i szkolnictwa wyższego przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013 *Rafał Trzaskowski został powołany na stanowisko ministra administracji i cyfryzacji przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013. Opracowanie własne na podstawie danych z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego (dostęp: 15.02.2014)

Badania wyłoniły lidera najczęściej korzystającego z tej formy aktywności, którym została Lidia Geringer de Oedenberg. Jest ona autorką 14 sprawozdań jako sprawozdawca, co daje jej 100% aktywności w tym rankingu. Na drugim miejscu uplasowała się Danuta Hübner z 12 sporządzonymi sprawozdaniami. O jedno sprawozdanie mniej na swoim koncie ma Tadeusz Zwiefka. Zaraz po nim znajdują się Ryszard Czarnecki oraz Sidonia Jędrzejewska, którzy mają na swoim koncie 10 sprawozdań. Siedemnastu eurodeputowanych nie zanotowało żadnego sprawozdania jako sprawozdawca. Do osób tych należą: Arkadiusz Bratkowski, Tadeusz Cymański, Adam Gierek, Andrzej Grzyb, Jolanta Hibner, Jarosław Kalinowski, Michał Kamiński, Paweł Kowal, Jacek Kurski, Elżbieta Łukacijewska, Bogdan Marcinkiewicz, Marek Migalski, Mirosław Piotrowski, Jacek Protasiewicz, Joanna Senyszyn, Jacek Włosowicz, Janusz Zemke.

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Aktywność polskich eurodeputowanych pod względem liczby sprawozdań jako kontrsprawozdawca Przedmiot badań stanowiły także sprawozdania wygłoszone w roli kontrsprawozdawcy. Zbadana została aktywność każdego z posłów pod względem liczby sporządzonych przez nich sprawozdań. Poseł najbardziej aktywny w tej kategorii obejmuje pierwsze miejsce w klasyfikacji i uzyskuje przy tym 100% aktywności. Wyniki pozostałych przeliczane są na procenty, przyjmując liczbę uzyskaną przez lidera jako maksimum możliwe do pozyskania.

Tabela 6. Aktywność polskich eurodeputowanych VII kadencji pod względem kontrsprawozdań Liczba sprawozdań Przynależność Lp. Poseł do PE jako Aktywność w % partyjna kontrsprawozdawca 1. Czarnecki Ryszard PiS 69 100% 2. Zwiefka Tadeusz PO 22 31% 3. Szymański Konrad PiS 21 30% 4. Cymański Tadeusz SP 17 25% 5. Migalski Marek PRJG 13 19% 6. Sonik Bogusław PO 11 16% 7. Gróbarczyk Marek PiS 9 13% 8. Bielan Adam PRJG 8 12% 9. Zalewski Paweł PO 8 12% 10. Wałęsa Jarosław PO 5 7% 11. Wojciechowski Janusz PiS 5 7% 12. Ziobro Zbigniew SP 5 7% 13. Geringer de Oedenberg Lidia SLD 4 6% 14. Gierek Adam UP 4 6% 15. Handzlik Małgorzata PO 4 6% 16. Kolarska-Bobińska Lena* PO 4 6% 17. Olejniczak Wojciech SLD 4 6% 18. Kurski Jacek SP 3 4% 19. Liberadzki Bogusław SLD 3 4% 20. Thun Róża PO 3 4% 21. Trzaskowski Rafał* PO 3 4% 22. Hibner Jolanta PO 2 4% 23. Hübner Danuta PO 2 4% 24. Kowal Paweł PRJG 2 4% 25. Zasada Artur PRJG 2 4% 26. Zemke Janusz SLD 2 4% 27. Grzyb Andrzej PSL 1 1% 28. Kozłowski Jan PO 1 1% 29. Legutko Ryszard PiS 1 1% 30. Lisek Krzysztof PO 1 1% 31. Łukacijewska Elżbieta PO 1 1% 32. Nitras Sławomir PO 1 1%

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 33. Senyszyn Joanna SLD 1 1% 34. Siwiec Marek TR 1 1% 35. Skrzydlewska Joanna PO 1 1% 36. Włosowicz Jacek SP 1 1% 37. Borys Piotr PO 0 0% 38. Bratkowski Arkadiusz PSL 0 0% 39. Buzek Jerzy PO 0 0% 40. Jazłowiecka Danuta PO 0 0% 41. Jędrzejewska Sidonia PO 0 0% 42. Kaczmarek Filip PO 0 0% 43. Kalinowski Jarosław PSL 0 0% 44. Kamiński Michał Niezależny 0 0% 45. Marcinkiewicz Bogdan PO 0 0% 46. Olbrycht Jan PO 0 0% 47. Piotrowski Mirosław PiS 0 0% 48. Poręba Tomasz PiS 0 0% 49. Protasiewicz Jacek PO 0 0% 50. Saryusz-Wolski Jacek PO 0 0% 51. Siekierski Czesław PSL 0 0% *Lena Kolarska-Bobińska została powołana na stanowisko ministra nauki i szkolnictwa wyższego przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013 *Rafał Trzaskowski został powołany na stanowisko ministra administracji i cyfryzacji przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013. Opracowanie własne na podstawie danych z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego (dostęp: 15.02.2014)

Najwięcej sprawozdań jako kontrsprawozdawca na swoim koncie posiada Ryszard Czarnecki, który na moment badania przygotował ich 69. Drugie miejsce zajął Tadeusz Zwiefka z 22 sprawozdaniami, uzyskując jedynie 31% możliwej aktywności. O jedno sprawozdanie mniej opracował Konrad Szymański. Wynik ten dał mu trzecią pozycję w tabeli. Najmniej aktywni pod względem wykorzystywania tego narzędzia aktywności są polscy przedstawiciele w PE, który nie mają w swoim dorobku żadnego kontrsprawozdania. Są nimi: Piotr Borys, Arkadiusz Bratkowski, Jerzy Buzek, Jazłowiecka Danuta, Sidonia Jędrzejewska, Filip Kaczmarek, Jarosław Kalinowski, Michał Kamiński, Bogdan Marcinkiewicz Jan Olbrycht, Mirosław Piotrowski, Piotr Poręba, Jacek Protasiewicz, Jacek Saryusz-Wolski, Czesław Siekierski.

Aktywność polskich posłów do PE pod względem wystąpień na posiedzeniu plenarnym Posłowie do Parlamentu Europejskiego mają prawo do wystąpień na forum tej instytucji [Regulaminie Parlamentu Europejskiego, art. 144]. Zabranie głosu jest możliwe podczas obrad komisji, której mówca jest członkiem bądź zastępcą, jak również podczas

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 obecności członka stałego komisji. Przewodniczący komisji udziela wówczas głosu prelegentowi, zachowując prawo do skrócenia czasu wystąpienia. Kolejną możliwością zabrania głosu są obrady plenarne PE, posłowie mogą zabrać głos po uprzednim zapisaniu się na listę mówców. Czas, jakim poseł dysponuje uzależniony jest od ilości osób przemawiających, jak również limitu przydzielonego w danej debacie grupie politycznej. Każdemu posłowi przysługuje raz w miesiącu wystąpienie trwające nie dłużej niż minutę w ważnych kwestiach politycznych. Eurodeputowany ma również prawo złożenia nieprzekraczającego minuty ustnego oświadczenia, dotyczącego własnego zachowania podczas głosowania. Oświadczenie to może zostać złożone po zakończeniu debaty ogólnej na dany temat i przeprowadzeniu głosowania [Naturski 2007]. Możliwość zabrania głosu poprzez wystąpienie na posiedzeniu plenarnym stanowi kolejną z kategorii analizy aktywności. Poniżej została przedstawiona częstotliwość korzystania z tej możliwości przez każdego z eurodeputowanych. Analogicznie, jak w poprzednich etapach analizy, poseł z największą liczbą wystąpień obejmuje pierwsze miejsce w tabeli i uzyskuje 100% aktywności. Wyniki pozostałych przeliczane są na procenty, przyjmując liczbę uzyskaną przez lidera jako maksimum możliwe do pozyskania.

Tabela 7. Aktywność polskich eurodeputowanych VII kadencji pod względem wystąpień plenarnych Liczba wystąpień Przynależność Lp. Poseł do PE na posiedzeniu Aktywność w % partyjna plenarnym 1. Buzek Jerzy PO 799 100% 2. Włosowicz Jacek SP 441 55% 3. Bielan Adam PRJG 345 43% 4. Ziobro Zbigniew SP 315 39% 5. Kalinowski Jarosław PSL 311 39% 6. Siekierski Czesław PSL 310 39% 7. Kamiński Michał Niezależny 304 38% 8. Geringer de Oedenberg Lidia SLD 249 31% 9. Senyszyn Joanna SLD 198 25% 10. Olejniczak Wojciech SLD 191 24% 11. Protasiewicz Jacek PO 191 24% 12. Wałęsa Jarosław PO 191 24% 13. Sonik Bogusław PO 183 23% 14. Czarnecki Ryszard PiS 182 23% 15. Migalski Marek PRJG 181 23% 16. Kaczmarek Filip PO 178 22% 17. Liberadzki Bogusław SLD 176 22% 18. Zemke Janusz SLD 175 22% 19. Łukacijewska Elżbieta PO 164 21% 20. Lisek Krzysztof PO 158 20% 21. Handzlik Małgorzata PO 152 19%

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 22. Bratkowski Arkadiusz PSL 148 19% 23. Jazłowiecka Danuta PO 139 17% 24. Kolarska-Bobińska Lena* PO 132 17% 25. Skrzydlewska Joanna PO 130 16% 26. Zasada Artur PRJG 126 16% 27. Kozłowski Jan PO 123 15% 28. Cymański Tadeusz SP 122 15% 29. Trzaskowski Rafał* PO 116 15% 30. Grzyb Andrzej PSL 110 14% 31. Szymański Konrad PiS 107 13% 32. Marcinkiewicz Bogdan PO 106 13% 33. Poręba Tomasz PiS 104 13% 34. Zwiefka Tadeusz PO 102 13% 35. Thun Róża PO 101 13% 36. Wojciechowski Janusz PiS 98 12% 37. Nitras Sławomir PO 94 12% 38. Kurski Jacek SP 86 11% 39. Kowal Paweł PRJG 81 10% 40. Borys Piotr PO 75 9% 41. Gierek Adam UP 71 9% 42. Piotrowski Mirosław PiS 70 9% 43. Saryusz-Wolski Jacek PO 67 8% 44. Gróbarczyk Marek PiS 59 7% 45. Hibner Jolanta PO 55 7% 46. Hübner Danuta PO 55 7% 47. Siwiec Marek TR 50 6% 48. Jędrzejewska Sidonia PO 44 6% 49. Zalewski Paweł PO 34 4% 50. Olbrycht Jan PO 28 4% 51. Legutko Ryszard PiS 26 3% *Lena Kolarska-Bobińska została powołana na stanowisko ministra nauki i szkolnictwa wyższego przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013 *Rafał Trzaskowski został powołany na stanowisko ministra administracji i cyfryzacji przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013. Opracowanie własne na podstawie danych z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego (dostęp: 15.02.2014)

Wyraźnym liderem w wystąpieniach na posiedzeniu plenarnym został Jerzy Buzek. Korzystał on z tej możliwości aż 799 razy. Wynik ten ma związek z objęciem przez niego funkcji przewodniczącego PE, a co z tym związane wystąpieniami dotyczącymi kwestii proceduralnych. Na drugim miejscu z wynikiem mniejszym o niespełna połowę wystąpień Jerzego Buzka znalazł się Jacek Włosowicz, który na moment badania zabrał głos 441 razy. Trzecie miejsce zajął Adam Bielan z wynikiem 345 wystąpień na posiedzeniach plenarnych. Na ostatnich trzech miejscach w klasyfikacji znaleźli się kolejno: Paweł Zalewski (34 wystąpienia), Jan Olbrycht (28 wystąpień), Ryszard Legutko (26 wystąpień).

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Aktywność polskich eurodeputowanych w kategorii oświadczeń pisemnych. Posłowie mogą również złożyć oświadczenie pisemne [Regulamin Parlamentu Europejskiego, art. 123]. Może to uczynić pojedynczy poseł lub grupa składająca się z maksymalnie pięciu posłów. Takie oświadczenie wyraża chęć rozpoczęcia lub powrócenia do debaty na temat związany z działalnością Unii Europejskiej. Może się ono składać najwyżej z 200 słów, publikowane jest wraz z nazwiskami autorów i umieszczane w rejestrze. Posłowie mogą składać podpisy pod oświadczeniem. Jeżeli swój podpis złoży ponad połowa posłów, wtedy oświadczenie staje się oficjalnym stanowiskiem Parlamentu Europejskiego [Naturski 2007]. Przedstawienie oświadczenia pisemnego jest kolejną z analizowanych kategorii aktywności. Poniżej przedstawiona została liczba opracowanych oświadczeń pisemnych przez polskich posłów do PE. Poseł najczęściej korzystający z tego narzędzia obejmuje pierwsze miejsce w tabeli i uzyskuje 100% aktywności. Wyniki pozostałych przeliczane są na procenty, przyjmując liczbę uzyskaną przez lidera jako maksimum możliwe do pozyskania. Tabela 8. Aktywność polskich eurodeputowanych VII kadencji pod względem oświadczeń pisemnych Liczba Przynależność Lp. Poseł do PE oświadczeń Aktywność w % partyjna pisemnych 1. Kaczmarek Filip PO 8 100% 2. Wojciechowski Janusz PiS 7 88% 3. Geringer de Oedenberg Lidia SLD 6 75% 4. Kolarska-Bobińska Lena* PO 5 63% 5. Hibner Jolanta PO 4 50% 6. Jazłowiecka Danuta PO 4 50% 7. Jędrzejewska Sidonia PO 4 50% 8. Grzyb Andrzej PSL 3 38% 9. Protasiewicz Jacek PO 3 38% 10. Siwiec Marek TR 3 38% 11. Wałęsa Jarosław PO 3 38% 12. Czarnecki Ryszard PiS 2 25% 13. Gierek Adam UP 2 25% 14. Handzlik Małgorzata PO 2 25% 15. Olejniczak Wojciech SLD 2 25% 16. Senyszyn Joanna SLD 2 25% 17. Skrzydlewska Joanna PO 2 25% 18. Szymański Konrad PiS 2 25% 19. Zasada Artur PRJG 2 25% 20. Borys Piotr PO 1 13% 21. Cymański Tadeusz SP 1 13% 22. Gróbarczyk Marek PiS 1 13% 23. Kalinowski Jarosław PSL 1 13% 24. Kamiński Michał Niezależny 1 13%

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 25. Kozłowski Jan PO 1 13% 26. Liberadzki Bogusław SLD 1 13% 27. Lisek Krzysztof PO 1 13% 28. Marcinkiewicz Bogdan PO 1 13% 29. Migalski Marek PRJG 1 13% 30. Olbrycht Jan PO 1 13% 31. Piotrowski Mirosław PiS 1 13% 32. Siekierski Czesław PSL 1 13% 33. Sonik Bogusław PO 1 13% 34. Thun Róża PO 1 13% 35. Zemke Janusz SLD 1 13% 36. Zwiefka Tadeusz PO 1 13% 37. Bielan Adam PRJG 0 0% 38. Bratkowski Arkadiusz PSL 0 0% 39. Buzek Jerzy PO 0 0% 40. Hübner Danuta PO 0 0% 41. Kowal Paweł PRJG 0 0% 42. Kurski Jacek SP 0 0% 43. Legutko Ryszard PiS 0 0% 44. Łukacijewska Elżbieta PO 0 0% 45. Nitras Sławomir PO 0 0% 46. Poręba Tomasz PiS 0 0% 47. Saryusz-Wolski Jacek PO 0 0% 48. Trzaskowski Rafał* PO 0 0% 49. Włosowicz Jacek SP 0 0% 50. Zalewski Paweł PO 0 0% 51. Ziobro Zbigniew SP 0 0% *Lena Kolarska-Bobińska została powołana na stanowisko ministra nauki i szkolnictwa wyższego przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013 *Rafał Trzaskowski został powołany na stanowisko ministra administracji i cyfryzacji przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013. Opracowanie własne na podstawie danych z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego (dostęp: 15.02.2014)

Pierwsze miejsce w klasyfikacji pod względem oświadczeń pisemnych zajął Filip Kaczmarek, który na moment badania miał na swoim koncie 8 takich oświadczeń. Jedno mniej złożył Janusz Wojciechowski, a zaraz po nim z dorobkiem 6 oświadczeń znalazła się Lidia Geringer de Oedenberg. Z możliwości wydania oświadczenia nie skorzystało piętnastu eurodeputowanych: Adam Bielan, Arkadiusz Bratkowski, Jerzy Buzek, Danuta Hübner, Paweł Kowal, Jacek Kurski, Ryszard Legutko, Elżbieta Łukacijewska, Sławomir Nitras, Tomasz Poręba, Jacek Saryusz-Wolski, Rafał Trzaskowski, Jacek Włosowicz, Paweł Zalewski, Zbigniew Ziobro.

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Końcowe podsumowanie aktywności polskich eurodeputowanych Ostateczny bilans aktywności parlamentarnej polskich posłów VII kadencji PE jest podsumowaniem wyników uzyskanych przez każdego z eurodeputowanych w ośmiu badanych kategoriach aktywności. W tym przypadku przyjęte zostały wagi dla poszczególnych kategorii aktywności, które przedstawiono we wstępnej części niniejszego artykułu. Ma to na celu wyeliminowanie wpływu kategorii, które nie mają znaczącego na proces legislacyjny.

Tabela 9. Łączna aktywność polskich eurodeputowanych VII kadencji Przynależność Lp. Poseł do PE Ogół aktywności w % partyjna 1. Czarnecki Ryszard PiS 51% 2. Zwiefka Tadeusz PO 48% 3. Geringer de Oedenberg Lidia SLD 47% 4. Kaczmarek Filip PO 44% 5. Liberadzki Bogusław SLD 37% 6. Bielan Adam PRJG 36% 7. Trzaskowski Rafał* PO 33% 8. Szymański Konrad PiS 31% 9. Hibner Jolanta PO 29% 10. Kozłowski Jan PO 26% 11. Borys Piotr PO 25% 12. Jędrzejewska Sidonia PO 25% 13. Kolarska-Bobińska Lena* PO 24% 14. Handzlik Małgorzata PO 23% 15. Lisek Krzysztof PO 22% 16. Cymański Tadeusz SP 21% 17. Migalski Marek PRJG 20% 18. Sonik Bogusław PO 20% 19. Poręba Tomasz PiS 19% 20. Senyszyn Joanna SLD 18% 21. Wałęsa Jarosław PO 18% 22. Hübner Danuta PO 17% 23. Marcinkiewicz Bogdan PO 17% 24. Wojciechowski Janusz PiS 17% 25. Grzyb Andrzej PSL 15% 26. Thun Róża PO 14% 27. Olbrycht Jan PO 14% 28. Gróbarczyk Marek PiS 13% 29. Łukacijewska Elżbieta PO 13% 30. Ziobro Zbigniew SP 13% 31. Jazłowiecka Danuta PO 12% 32. Kamiński Michał Niezależny 12% 33. Olejniczak Wojciech SLD 12% 34. Siekierski Czesław PSL 12%

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 35. Saryusz-Wolski Jacek PO 11% 36. Zaleski Zbigniew PO 11% 37. Gierek Adam UP 10% 38. Skrzydlewska Joanna PO 10% 39. Kowal Paweł PRJG 8% 40. Legutko Ryszard PiS 8% 41. Buzek Jerzy PO 7% 42. Protasiewicz Jacek PO 7% 43. Siwiec Marek TR 7% 44. Zasada Artur PRJG 7% 45. Włosowicz Jacek SP 6% 46. Kurski Jacek SP 4% 47. Zemke Janusz SLD 4% 48. Kalinowski Jarosław PSL 3% 49. Nitras Sławomir PO 3% 50. Piotrowski Mirosław PiS 2% 51. Bratkowski Arkadiusz PSL 1% *Lena Kolarska-Bobińska została powołana na stanowisko ministra nauki i szkolnictwa wyższego przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013 *Rafał Trzaskowski został powołany na stanowisko ministra administracji i cyfryzacji przez prezydenta Bronisława Komorowskiego 27 listopada 2013, z mocą od 3 grudnia 2013. Opracowanie własne na podstawie danych z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego (dostęp: 15.02.2014)

Najbardziej aktywnym polskim eurodeputowanym VII kadencji do Parlamentu Europejskiego, według przyjętego sposobu analizy, okazał się Ryszard Czarnecki (PiS), który uzyskał 51% możliwej aktywności. Na ten stan rzeczy wpłynęła przede wszystkim zdecydowana przewaga tego posła w kategorii kontrsprawozdań. Na drugim miejscu znalazł się Tadeusz Zwiefka (PO), osiągając aktywność na poziomie 48%. Na wyróżnienie zasługują również Lidia Geringer de Oedenberg (SLD) i Filip Kaczmarek (PO), którzy uzyskali odpowiednio 47 i 44% możliwej aktywności. Za najmniej aktywnych eurodeputowanych należy natomiast uznać: Jarosława Kalinowskiego z PSL (3%), Sławomira Nitrasa z PO (3%), Mirosława Piotrowskiego z PiS (2%) oraz Arkadiusza Bratkowskiego z PSL, który uzyskał jedynie 1% możliwej aktywności. Należy jednak pamiętać, że pełnił on funkcję posła do PE od 7 grudnia 2011 roku, gdy na podstawie Traktatu Lizbońskiego przyznano polskiej delegacji dodatkowe miejsce w PE.

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Wykres 1. Podsumowanie aktywności polskich eurodeputowanych pod względem przynależności do partii politycznych. 24%

20% 20% 18%

12% 11% 10% 8% 7%

PO PiS SLD PSL PRJG SP UP TR N

Opracowanie własne na podstawie danych z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego (dostęp: 15.02.2014)

Podsumowana została również aktywność deputowanych z uwzględnieniem aktualnej afiliacji partyjnej. W tym przypadku suma aktywności posłów przynależących do tej samej partii dla każdej z analizowanych kategorii aktywności została podzieloną przez liczbę deputowanych tej partii. Na moment badania za najbardziej aktywnych posłów podczas VII kadencji Parlamentu Europejskiego należy uznać przedstawicieli Sojuszu Lewicy Demokratycznej, których średnia aktywności wynosiła 24%. Tym samym partia ta wyprzedziła o 4 punkty procentowe przedstawicieli Platformy Obywatelskiej oraz Prawa i Sprawiedliwości. Na przeciwległym biegunie znalazły się: Polskie Stronnictwo Ludowe (średnia aktywności 8%) oraz Twój Ruch (7%), który reprezentowany był jednak tylko przez jednego przedstawiciela – Marka Siwca.

Bibliografia Domagała Małgorzata (2010), Zarys organizacji i funkcjonowania Parlamentu Europejskiego, [w:] R. Glajcar, W. Wojtasik (red.), Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce 2009, Sosnowiec: Wydawnictwo Remar. Glajcar Rafał (2010), System wyborczy do Parlamentu Europejskiego w Polsce, [w:] R. Glajcar, W. Wojtasik (red.), Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce 2009, Sosnowiec: Wydawnictwo Remar.

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Naturski Witold (2007), Status i warunki pracy posła do Parlamentu Europejskiego, [w:] J. M. Fiszer., Polska-Unia Europejska-Świat, Warszawa: Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk. Regulamin Parlamentu Europejskiego Turska-Kawa Agnieszka (2010), Dychotomia wizerunkowa Prawa i Sprawiedliwości oraz Platformy Obywatelskiej w mediach. Analiza materiałów internetowych w kontekście wyborów do Parlamentu Europejskiego w 2009 roku, [w:] K. Sobolewska-Myślik, A. Hess, K. Kowalczyk (red.), Polska scena polityczna. Środowiska-komunikacja polityczna-strategie, Kraków 2010: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego-Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego. Węc Janusz Józef (2011), Traktat Lizboński. Polityczne aspekty reformy ustrojowej Unii Europejskiej w latach 2007-2009, Kraków: Księgarnia Akademicka. Wojtasik Waldemar (2010A), Partie polityczne i system partyjny w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2009 roku, [w:] R. Glajcar, W. Wojtasik (red.), Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce 2009, Sosnowiec: Wydawnictwo Remar. Wojtasik Waldemar (2010B), Polskie wybory do Parlamentu Europejskiego w świetle koncepcji ich peryferyczności, [w:] A. Sokala, B. Michalak, A. Frydrych, R. Zych (red.), Wybory do Parlamentu Europejskiego. Prawne, polityczne i społeczne aspekty wyborów, Toruń: Wydawnictwo TNOiK.

Źródła internetowe http://www.europarl.europa.eu/meps/pl/search.html?country=PL (dostęp: 15.02.2014). http://www.europarl.europa.eu/sides/getLastRules.do?language=PL&reference=TOC (dostęp: 15.02.2014). https://www.premier.gov.pl/wydarzenia/aktualnosci/nowi-ministrowie-zaprzysiezeni.html (dostęp: 15.02.2014).

DOI: 10.6084/m9.figshare.988254

Rafał Mrowiec

Aktywność polskich eurodeputowanych w pracach komisji parlamentarnych

Wprowadzenie Komisje w Parlamencie Europejskim są bardzo ważnym elementem w procesie legislacyjnym. To właśnie w nich posłowie opracowują projekty legislacyjne i sprawozdania z własnej inicjatywy, wprowadzają poprawki oraz głosują nad nimi. Dzięki takiej procedurze działalność prawodawcza Parlamentu Europejskiego ulega znacznemu przyspieszeniu. Z tego względu za jedno z najważniejszych kryteriów efektywności przedstawicieli w organach decyzyjnych (w tym także posłów do PE) można uznać ich zaangażowanie w prace komisyjne [Wojtasik 2011: 221]. Celem niniejszego artykułu będzie przedstawienie aktywności polskich eurodeputowanych w pracach komisji działających w ramach Parlamentu Europejskiego. Analiza ta będzie zawierała kompetencje poszczególnych komisji oraz określała ich pozycję w procesie legislacyjnym PE. Przed ich wymienieniem oraz przyporządkowaniem polskich europarlamentarzystów do odpowiedniej komisji, kilka słów poświęcę na zarys historyczny tych komisji. Punkt finalny artykułu będzie stanowiła analiza pracy oraz aktywności polskich deputowanych w komisjach i podkomisjach Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014.

Geneza i rozwój komisji w Parlamencie Europejskim. Na wstępie moich rozważań chciałbym odnieść się do historycznych faktów oraz przebiegu rozwoju systemu komisji w Parlamencie Europejskim. Zgromadzenie Powszechne Europejskiej Wspólnoty Węgla i Stali w roku 1953 powołało do życia siedem komisji. Kiedy to w roku 1958 powstaje Europejska Rada Ekonomiczna i europejska Wspólnota Energii Atomowej, Parlamentarne Zgromadzenie trzech wyżej wymienionych wspólnot powołuje do życia już 13 komisji. Można powiedzieć, że już wtedy ówczesna struktura komisji była zbliżona do dzisiejszej. Idąc dalej należy stwierdzić, że od 1958 roku aż do 1979 system komisji rozwijał się z niewielkimi zmianami nazw oraz nieznacznymi modyfikacjami ich kompetencji. Dla lepszego zobrazowania tego procesu można wymienić kilka takich sytuacji.

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 W 1967 roku Komisja Ekonomiczna i Finansów została włączona do Wspólnego Rynku, a Komisja Społeczna na krótki czas została połączona z Komisją do Spraw Zdrowia Publicznego, ale tylko do roku 1973, kiedy to zostają powołane Komisja do Spraw Społecznych i Rozwoju oraz Komisja Zdrowia Publicznego i Rozwoju. Jeszcze w latach siedemdziesiątych, a dokładnie w roku 1973, polityka regionalna włączona została na dłużej w zakres Komisji do Spraw Transportu. Również w roku 1967 doszło do połączenia Komisji Polityki Energetycznej oraz Komisji Badań [Jacobs, Corbett, Shackleton 1996: 180-181]. Niejako przełomowym momentem był rok 1979, a więc czas pierwszych bezpośrednich wyborów do Parlamentu Europejskiego, kiedy to nastąpił poważny wzrost członków tej izby, ze 198 do 518. W tym roku Komisja Polityki Regionalnej, Planowania Regionalnego i Transportu podzielona została na oddzielne komisje – Regionalną i Transportu. Niektóre komisje, jak do Spraw Kultury i Młodzieży, działająca przez krótki czas w latach siedemdziesiątych, zostawały ponownie powoływane do życia pod innymi nazwami. Powołana została również Komisja Praw Kobiet, która to miała początkowo mieć charakter doraźny, lecz w konsekwencji została zatwierdzona jako komisja stała. W 1981 roku powołano do życia kolejne dwie komisje: do Spraw Instytucjonalnych oraz do Weryfikacji Listów Uwierzytelniających. Po roku 1981 nastąpiła tylko jedna zasadnicza zmiana, a mianowicie w roku 1987 powołano Komisję Petycji, która to miała uporać się z nadmierną ich ilością. W tym samym czasie zostały połączone komisje: Praw i Procedur oraz Weryfikacji Listów Uwierzytelniających [Tamże]. Po roku 1989 w strukturze komisji dokonano jedynie niewielkich modyfikacji w zakresie ich nazw oraz kompetencji. Utrzymano dotychczasową liczbę osiemnastu komisji. Bardziej istotne jednak były zmiany co do liczby członków w danych komisjach. W trzynastu z nich nastąpił wzrost, natomiast spadek liczby członków miał miejsce w pięciu komisjach. Część komisji traciło swój prestiż, jak chociażby Komisja do Spraw Budżetów, która zmniejszyła ona swój skład osobowy z 46 do 32 członków. Z drugiej strony sytuację odwrotną zanotowała Komisja do Spraw Środowiska (wzrost z 36 do 51 członków). W styczniu 1992 roku następowały dalsze zmiany w strukturze komisji. Najważniejsza z nich to powołanie nowej Komisji do Spraw Wolności Obywatelskich i Spraw Wewnętrznych. Inną istotną zmianą było przemianowanie Komisji do Spraw Politycznych na Komisję do Spraw Zagranicznych i Bezpieczeństwa, wraz z określeniem na nowo jej kompetencji [Tamże 187- 189]. Reasumując, ewolucja systemu komisji w Parlamencie Europejskim była dokonywana pod naciskiem dwóch przeciwstawnych sobie czynników, z których jeden z nich zmierza

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 do zwiększenia ich liczby, zaś drugi do ich zahamowania. Fakt, że do EWG na początku lat 80. XX stulecia przystąpiły kolejne państwa, a mianowicie Grecja, Hiszpania i Portugalia, potęgował nacisk na podjęcie działań zmierzających do utworzenia nowych komisji. Wzrost liczby przewodniczących i wiceprzewodniczących komisji, czyli dalsze poszerzanie administracji w Parlamencie Europejskim, to argumenty przeciwników powstawania nowych jednostek. Rozwiązaniem nie było również powoływanie szeregu podkomisji, które w konsekwencji niejako dublowały kompetencje i przejmowały uprawnienia komisji stałych [Tamże 182-183]. W komisjach Parlamentu Europejskiego przygotowywane są propozycje rozwiązań tematów, które są potem przedstawiane na posiedzeniach plenarnych [Tosiek, Wicha 2007: 70-71]. To właśnie komisje parlamentarne spełniają zasadniczą rolę w efektywnej działalności Parlamentu Europejskiego. Na podstawie kryterium trybu powoływania komisje dzielimy na: - komisje stałe; - komisje nadzwyczajne. Pierwsze z wymienionych odgrywają niepodważalnie największe znaczenie, z kolei drugie z nich powoływane są zwykle ad hoc. Komisje parlamentarne mogą tworzyć jedną lub kilka podkomisji [Marszałek-Kawa 2005: 122]. Komisje stałe, których kompetencje są określone w załączniku VI Regulaminu Parlamentu Europejskiego wybiera właśnie wyżej wymieniony organ. Parlamentarzyści są przydzielani do poszczególnych komisji na początku nowej kadencji. Ich wyboru dokonuje się z grona kandydatów wskazanych przez dane frakcje polityczne. Wówczas Konferencja Przewodniczących przedkłada Parlamentowi propozycje, mając na uwadze sprawiedliwą reprezentacje państw członkowskich oraz kierunków politycznych. Podział miejsc w danych komisjach jest prowadzony proporcjonalnie do wielkości frakcji. Przeważająca większość członków Parlamentu Europejskiego może zasiadać tylko w jednej komisji [Tamże: 122-123]. Do podstawowych funkcji komisji stałych należy zaliczyć m. in.: - rozpatrywanie spraw przekazanych przez PE, - rozpatrywanie spraw powierzonych im przez przewodniczącego Konferencji Przewodniczących podczas przerw między sesjami, - sporządzanie sprawozdań, - konsultowanie projektów legislacyjnych wymagających opinii PE, - badanie spraw z własnej inicjatywy po uzyskaniu zgody od Konferencji Przewodniczących, - przedstawianie projektów uchwał.

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 W komisji można zorganizować godzinę pytań. Każda z nich ma swoje własne reguły prowadzenia. Zbiera się ona na wniosek własnego przewodniczącego lub przewodniczącego Parlamentu Europejskiego [Tamże: 123]. Potrzeba powoływania komisji nadzwyczajnych jest nad wyraz zasadna. Są one konieczne do podejmowania spraw, którymi powinien zająć się Parlament, a które nie leżą w kompetencji żadnej z komisji stałych. Komisje nadzwyczajne są również tworzone w sytuacji, gdy występuje spór kompetencyjny kilku komisji, gdzie każda z nich uważa, że dana tematyka sprawy leży w zakresie jej uprawnień. Innym przykładem powstawania komisji nadzwyczajnych, jest konieczność przyspieszenia prac nad daną kwestią [Tamże 124]. Komisje nadzwyczajne dzielimy na: - Komisje ad hoc, - Komisje śledcze. Komisje ad hoc mogą być powoływane w każdej chwili, w przypadku, kiedy zaistnieje ku temu potrzeba. Parlament powołując taką komisję określa zakres jej działania, kompetencje oraz okres funkcjonowania. Należy zaznaczyć, że czas prac takiej komisji nie może być dłuższy aniżeli 12 miesięcy. Po upływie tego okresu Parlament Europejski może jednak podjąć decyzję o przedłużeniu jej działalności. Jeśli chodzi o komisje śledcze, to może być one ustanawiane przez PE na wniosek co najmniej 1/4 jego członków. Przedmiotem ich działania jest zazwyczaj badanie domniemanych wykroczeń albo niewłaściwego zarządzania podczas stosowania prawa wspólnotowego przez instytucje lub organy. Członkowie komisji śledczej są wybierani w sposób analogiczny do członków innych komisji. Czas działania komisji śledczej również wynosi 12 miesięcy, przy czym Parlament może przedłużyć ten okres o maksymalnie 6 miesięcy [Tosiek, Wicha 2007: 103].

Polscy eurodeputowani w komisjach parlamentarnych Ogółem w Parlamencie Europejskim VII kadencji działa 20 komisji stałych oraz 2 podkomisje. Poniżej chciałbym wymienić je, jak i krótko scharakteryzować. Przy każdej z komisji wymienię polskich eurodeputowanych wraz z podaniem funkcji w jej strukturze. 1. Komisja Spraw Zagranicznych - prowadzi wspólną politykę zagraniczną i bezpieczeństwa Unii Europejskiej, odpowiada za utrzymanie stosunków z innymi instytucjami w sferze polityki zagranicznej.

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 - członkowie: Jerzy Buzek (PO), Andrzej Grzyb (PSL), Paweł Kowal (PRJG), Ryszard Legutko (PiS), Krzysztof Lisek (PO), Mirosław Piotrowski (PiS), Jacek Saryusz- Wolski (PO), Marek Siwiec (TR); - zastępstwo: Adam Bielan (PRJG), Michał Kamiński (niezrzeszony), Tomasz Poręba (PiS), Jacek Protasiewicz (PO), Konrad Szymański (PiS), Paweł Zalewski (PO), Janusz Zemke (SLD). 2. Podkomisja Praw Człowieka - zajmuje się problemami dotyczącymi praw człowieka i demokratyzacji w państwach trzecich, w tym stosunków z międzynarodowymi organizacjami praw człowieka. - wiceprzewodniczący: Andrzej Grzyb (PSL), Joanna Senyszyn (SLD); - członek: Jacek Protasiewicz (PO); - zastępstwo: Ryszard Legutko (PiS). 3. Podkomisja Bezpieczeństwa i Obrony - zajmuje się szczególnie kwestiami związanymi ze wspólną polityką zagraniczną i bezpieczeństwa (WPZiB) oraz wspólną polityką bezpieczeństwa i obrony (WPBiO). W tym kontekście komisja ta wspiera działalność Komisji Spraw Zagranicznych. - wiceprzewodniczący: Krzysztof Lisek (PO); - członkowie: Paweł Kowal (PRJG), Paweł Zalewski (PO), Janusz Zemke (SLD). 4. Komisja Rozwoju - odpowiada za promocje polityki UE na rzecz rozwoju, nawiązuje dialog polityczny z krajami rozwijającymi się. - członkowie: Filip Kaczmarek (PO), Michał Kamiński (niezrzeszony); - zastępstwo: Krzysztof Lisek (PO). 5. Komisja Handlu Międzynarodowego - odpowiada za kwestie związane ze wspólną polityką handlową Unii; rozwija finansowe, gospodarcze i handlowe stosunki UE z krajami trzecimi i organizacjami regionalnymi. - wiceprzewodniczący: Paweł Zalewski (PO); - zastępstwo: Małgorzata Handzlik (PO), Konrad Szymański (PiS), Jarosław Wałęsa (PO). 6. Komisja Budżetowa - określa i wykonuje uprawnienia budżetowe PE; określa także nadrzędne zasady dotyczące wydatków, i zatwierdza wieloletnie ramy finansowe UE. - członkowie: Sidonia Jędrzejewska (PO), Jan Kozłowski (PO), Jacek Włosowicz (SP); - zastępstwo: Lidia Geringer de Oedenberg (SLD), Jan Olbrycht (PO), Jacek Saryusz- Wolski (PO).

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 7. Komisja Kontroli Budżetowej - odpowiada za kontrolę wykonania budżetu UE, bada nadużycia i nieprawidłowości w wykonywaniu budżetu. - wiceprzewodniczący: Bogusław Liberadzki (SLD), Bogusław Sonik (PO); - członek: Ryszard Czarnecki (PiS); - zastępstwo: Sidonia Jędrzejewska (PO), Jan Olbrycht (PO), Czesław Siekierski (PSL). 8. Komisja Gospodarcza i Monetarna - odpowiada za politykę gospodarczą i pieniężną Unii, funkcjonowanie unii gospodarczej i walutowej oraz europejski system finansowy i walutowy. - członek: Sławomir Nitras (PO); - zastępstwo: Danuta Hübner (PO), Danuta Jazłowiecka (PO). 9. Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych - odpowiada za politykę zatrudnienia i szeroko pojętej polityki społecznej w zakresie: warunków pracy, ubezpieczeń społecznych i ochrony socjalnej; zajmuje się również kwestiami takimi jak: bezpieczeństwo w miejscu pracy, polityka szkoleń zawodowych. - członkowie: Danuta Jazłowiecka (PO), Joanna Skrzydlewska (PO); - zastępstwo: Arkadiusz Bratkowski (PSL), Tadeusz Cymański (SP), Sidonia Jędrzejewska (PO), Jan Kozłowski (PO), Joanna Senyszyn (SLD). 10. Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa Żywności - odpowiada za zrównoważony rozwój, politykę dotyczącą środowiska naturalnego i środki ochrony środowiska, a w szczególności sprawy takie jak: zanieczyszczenie powietrza wody i gleby, gospodarowanie odpadami i ich wtórne wykorzystanie. - członkowie: Tadeusz Cymański (SP), Jolanta Hibner (PO), Bogusław Sonik (PO); - zastępstwo: Adam Gierek (UP), Filip Kaczmarek (PO), Jarosław Kalinowski (PSL). 11. Komisja Przemysłu, Badań Naukowych i Energii - zajmuje się: polityką przemysłową Unii i zastosowaniem nowych technologii, polityką naukową, w tym rozpowszechnieniem i wykorzystaniem wyników badań. - członkowie: Adam Gierek (UP), Bogdan Marcinkiewicz (PO), Konrad Szymański (PiS), Zbigniew Zaleski (PO); - zastępstwo: Jerzy Buzek (PO), Marek Gróbarczyk (PiS), Andrzej Grzyb (PSL), Jolanta Hibner (PO), Paweł Kowal (PRJG). 12. Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów - odpowiada za koordynację na szczeblu Unii krajowych systemów ustawodawstwa w dziedzinie rynku

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 wewnętrznego i w zakresie unii celnej, a w szczególności swobodny przepływ towarów. - członkowie: Adam Bielan (PRJG), Małgorzata Handzlik (PO), Róża Thun (PO); - zastępstwo: Tadeusz Ross (PO), Marek Siwiec (TR). 13. Komisja Transportu i Turystyki - odpowiada za wspólną politykę transportu kolejowego, drogowego, morskiego, śródlądowego i powietrznego. - członkowie: Bogusław Liberadzki (SLD), Artur Zasada (PRJG); - zastępstwo: Jacek Kurski (SP), Ryszard Legutko (PiS), Bogdan Marcinkiewicz (PO), Janusz Zemke (SLD). 14. Komisja Rozwoju Regionalnego - odpowiada za politykę regionalna i politykę spójności UE; ocenia wpływ innych obszarów polityki unijnej na spójność gospodarczą i społeczną oraz koordynuje unijne instrumenty strukturalne. - przewodnicząca: Danuta Hübner (PO); - członkowie: Ryszard Czarnecki (PiS), Jacek Kurski (SP), Elżbieta Łukacijewska (PO), Jan Olbrycht (PO), Wojciech Olejniczak (SLD), Tomasz Poręba (PiS); - zastępstwo: Mirosław Piotrowski (PiS), Czesław Siekierski, Zbigniew Zaleski (PO). 15. Komisja Rolnictwa i Rozwoju Wsi - zajmuje się głównie wspólną polityką rolna; pracuje również nad prawodawstwem w takich dziedzinach, jak chociażby leśnictwo. - wiceprzewodniczący: Czesław Siekierski (PSL), Janusz Wojciechowski (PiS); - członkowie: Jarosław Kalinowski (PSL), Wojciech Olejniczak (SLD); - zastępstwo: Elżbieta Łukacijewska (PO), Jacek Włosowicz (SP). 16. Komisja Rybołówstwa - zajmuje się prowadzeniem i rozwojem wspólnej polityki rybołówstwa. - członkowie: Marek Gróbarczyk (PiS), Jarosław Wałęsa (PO); - zastępstwo: Sławomir Nitras (PO). 17. Komisja Kultury i Edukacji - odpowiada za pogłębianie wiedzy i upowszechnianie kultury, ochronę dziedzictwa kulturalnego oraz ochronę i promowanie różnorodności kulturowej i językowej. - członkowie: Piotr Borys (PO), Marek Migalski (PRJG); - zastępstwo: Joanna Skrzydlewska (PO), Róża Thun (PO). 18. Komisja Prawna - odpowiada za wykładnię i stosowanie prawa unijnego; weryfikuje zgodność aktów unijnych z prawem pierwotnym. - członkowie: Lidia Geringer de Oedenberg (SLD), Zbigniew Ziobro (SP), Tadeusz Zwiefka (PO);

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 - zastępstwo: Piotr Borys (PO). 19. Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych - odpowiada za ochronę praw obywatelskich, praw człowieka i praw podstawowych (w tym ochronę mniejszości) na terytorium UE. - członkowie: Arkadiusz Bratkowski (PSL), Jacek Protasiewicz (PO); - zastępstwo: Marek Migalski (PRJG), Joanna Senyszyn (SLD), Bogusław Sonik (PO), Janusz Wojciechowski (PiS). 20. Komisja Spraw Konstytucyjnych - główne zadania komisji związane są z instytucjonalnymi aspektami procesu integracji europejskiej, ze stosowaniem traktatu UE i oceną jego funkcjonowania. - członek: Tadeusz Ross (PO); - zastępstwo: Tadeusz Zwiefka (PO). 21. Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia - wspiera i chroni prawa kobiet w UE oraz poza jej granicami; promuje równość pomiędzy kobietami i mężczyznami w dostępie do miejsc pracy oraz ich aktywność w życiu publicznym. - członkowie: Tadeusz Cymański (SP), Joanna Senyszyn (SLD), Joanna Skrzydlewska (PO). 22. Komisja Petycji - odpowiada za rozpatrywanie petycji oraz za relacje z Europejskim Rzecznikiem Praw Obywatelskich. - członkowie: Lidia Geringer de Oedenberg (SLD), Jarosław Wałęsa (PO), Zbigniew Zaleski (PO); - zastępstwo: Ryszard Czarnecki (PiS).

Podsumowując powyższe dane, można zauważyć kilka zależności. Po pierwsze, polscy posłowie do PE rzadko zajmują eksponowane stanowiska w komisjach. W komisjach działających w Parlamencie Europejskim polska delegacja posiada jednego przewodniczącego. Jest nim Danuta Hübner (PO), która pełni funkcję przewodniczącej Komisji Rozwoju Regionalnego. Nieco lepiej prezentują się dane dotyczące stanowiska wiceprzewodniczącego danej komisji. Piastowaniem takiego urzędu mogą się pochwalić: Czesław Siekierski (PSL) i Janusz Wojciechowski (PiS) w Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi; Bogusław Liberadzki (SLD) oraz Bogusław Sonik (PO) w Komisji Kontroli Budżetowej; Paweł Zalewski (PO) w Komisji Handlu Międzynarodowego, Krzysztof Lisek (PO) w Podkomisji Bezpieczeństwa i Obrony, Andrzej Grzyb (PSL) i Joanna Senyszyn (SLD) w Podkomisji Praw Człowieka. Po drugie, jeśli chodzi o funkcje zajmowane przez naszych

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 eurodeputowanych w komisjach PE większość z nich powiela schemat: jedno członkostwo, jedno zastępstwo. Sporadycznie zdarza się, aby dany poseł sprawował członkostwo czy też zastępstwo w dwóch komisjach.

Analiza aktywności polskich deputowanych w komisjach Parlamentu Europejskiego Przynależność do określonej komisji nie musi być wyznacznikiem aktywności konkretnego eurodeputowanego. Może się bowiem okazać, że mimo pełnienia formalnej funkcji w strukturach komisji poseł w praktyce nie uczestniczy w jej działalności legislacyjnej. Z tego względu należy przeanalizować ich faktyczny wkład w prace komisji, co będzie stanowić przedmiot tej części artykułu. Narzędziem, będącym podstawą do sporządzenia rankingu, była liczba sprawozdań oraz opinii, których autorami byli polscy eurodeputowani. Z analizy wyłączeni zostali dwaj posłowie: Tadeusz Ross i Zbigniew Zaleski, którzy sprawują mandat od 17 grudnia 2013 roku, kiedy to w ramach rekonstrukcji rządu Donalda Tuska zastąpili Lenę Kolarską-Bobińską oraz Rafała Trzaskowskiego, powołanych na stanowiska ministerialne. Przedmiotem sprawozdania jest zwykle analiza określonego zagadnienia leżącego w sferze zainteresowania europejskiej legislatywy. Bywa również stanowiskiem względem projektu wysuniętego przez Komisje Europejską lub niezależnym projektem eurodeputowanych. Posłowi sprawozdawcy towarzyszą kontrsprawozdawcy (tzw. sprawozdawcy cienie), których rola polega na prezentowaniu poglądów innych grup politycznych, aniżeli tej, którą reprezentuje sprawozdawca. Podobnie rzecz wygląda w przypadku opinii komisji w Parlamencie Europejskim. Mamy tutaj również do czynienia zarówno ze sprawozdawcami, jak i kontrsprawozdawcami danych opinii. Parlament Europejski współtworzy prawo, które wiąże wszystkie państwa Unii Europejskiej. Do października 2013 roku najwięcej rozporządzeń i dyrektyw przyjęto w sektorach: gospodarki i waluty, środowiska i ochrony zdrowia, rolnictwa, rybołówstwa leśnictwa oraz praw obywateli UE. Najmniej z kolei aktów prawnych powstało w obszarach: budżetu UE, spraw zagranicznych i bezpieczeństwa, praw człowieka oraz kultury i edukacji. Jak łatwo można wywnioskować, realna wartość mają sprawozdania dotyczące tych obszarów, w których UE najczęściej wykorzystuje swoje kompetencje prawotwórcze. W poprzedniej kadencji polscy eurodeputowani angażowali się w kwestie, w których PE nie ma bezpośredniego wpływu decyzyjnego bądź też w obszary, które nie były w centrum zainteresowania legislacyjnego Parlamentu [Szczepanik, Kaca, Łada 2009: 68-69]. Podobnie jest również w obecnej kadencji. Polscy posłowie częściej zasiadają w komisjach, które nie

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 mają stricte prawotwórczego charakteru. Najwięcej, bo 15 polskich deputowanych, pracuje w Komisji Spraw Zagranicznych, z kolei dziesięcioro naszych posłów zajmuje się sprawami budżetu w komisjach: Budżetu i Kontroli Budżetowej. Ranking, który przygotowałem będzie zawierał dane personalne każdego z polskich eurodeputowanych, jak i indywidualnie przypisaną liczbę sprawozdań oraz opinii jako sprawozdawca czy kontrsprawozdawca, których autorem jest każdy z nich. Prezentowane dane dotyczyć będą okresu od 14 lipca 2009 do 23 marca 2014 roku. Sporządzając moją analizę korzystałem z oficjalnej strony Parlamentu Europejskiego. Suma dwóch mierników aktywności (liczby sprawozdań i opinii) będzie decydowała o miejscu deputowanego w rankingu. W razie sytuacji wyrównanych miedzy eurodeputowanymi, o pozycji w rankingu decydowała większa liczba sprawozdań. W sytuacji, gdy i to nie przyniosło rozstrzygnięcia, pod uwagę brałem rodzaj komisji, w których sporządzono sprawozdania oraz ich realny wpływ na tworzenie przepisów w PE, według poniższego wykresu: Wykres 1. Odsetek aktów prawnych przyjętych w zwykłej procedurze legislacyjnej (COD) uchwalonych przez Parlament Europejski obecnej kadencji w poszczególnych obszarach. Stan na październik 2013 r. *Połączono komisje rolnictwa i rybołówstwa; budżetu

Gospodarka i Waluta 13,1

Środowisko i Ochrona Zdrowia 12,3

Rolnictwo, Rybołówstwo, Leśnictwo 11,9

Prawa Obywateli Unii 11,5

Handel Międzynarodowy 11,1

Prawo Europejskie 9,5

Przemysł, Energia, Badania Naukowe 7,9

Transport,Turystyka 6,7

Praca, Handel i Usługi w Unii 6

Warunki Pracy 2,8

Rozwój Regionalny 2,4

Równouprawnienie 1,6

Budżet 1,6

Sprawy Zagraniczne, Prawa Człowieka 0,8

Ustrój Unii 0,4

Kultura i Edukacja 0,4

0 2 4 6 8 10 12 14

Źródło: Polacy w Parlamencie Europejskim, raport dostępny na stronie http://mamprawowiedziec.pl/file/2617 (11.03.2014)

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Tabela 1. Ranking aktywności komisyjnej polskich posłów do PE VII kadencji Liczba Liczba sprawozdań Suma sprawozdań Liczba Liczba Nr Poseł do PE jako sprawozdań jako opini kontropini kontrsprawo- i opini sprawozdawca zdawca Ryszard 1 10 72 0 4 86 Czarnecki 2 Tadeusz Zwiefka 12 21 5 7 45 Konrad 3 1 21 3 15 40 Szymański Tadeusz 4 0 20 4 13 37 Cymański 5 Adam Bielan 1 10 4 23 38 Bogusław 6 2 5 4 14 25 Liberadzki Lidia Geringer 7 14 5 4 1 24 de Oedenberg 8 Danuta Hübner 14 2 6 0 22 9 Filip Kaczmarek 4 0 6 12 22 10 Marek Migalski 0 13 2 6 21 11 Bogusław Sonik 2 11 3 2 18 Marek 12 3 9 0 5 17 Gróbarczyk Małgorzata 13 1 4 5 7 17 Handzlik 14 Jan Kozłowski 3 1 6 6 16 Bogdan 15 0 0 3 12 15 Marcinkiewicz 16 Jarosław Wałęsa 3 5 2 4 14 17 Paweł Zalewski 2 8 1 2 13 18 Krzysztof Lisek 2 2 5 4 13 19 Adam Gierek 0 4 1 7 12 Sidonia 20 10 0 1 0 11 Jędrzejewska 21 Piotr Borys 2 0 7 2 11 22 Róża Thun 2 3 2 3 10 23 Andrzej Grzyb 0 1 3 6 10 Wojciech 24 1 4 2 2 9 Olejniczak Janusz 25 3 3 1 1 8 Wojciechowski 26 Zbigniew Ziobro 1 4 1 2 8 Joanna 27 1 3 1 3 8 Skrzydlewska 28 Paweł Kowal 1 3 1 3 8 29 Tomasz Poręba 2 1 3 2 8 30 Jan Olbrycht 2 0 4 2 8

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Czesław 31 2 0 1 4 7 Siekierski Danuta 32 2 0 1 4 7 Jazłowiecka 33 Joanna Senyszyn 0 1 3 3 7 Elżbieta 34 0 1 3 3 7 Łukacijewska 35 Marek Siwiec 1 1 0 4 6 36 Artur Zasada 2 2 1 0 5 37 Jacek Kurski 0 3 0 2 5 38 Ryszard Legutko 2 1 1 0 4 Jacek Saryusz- 39 1 0 3 0 4 Wolski 40 Sławomir Nitras 1 2 0 0 3 41 Janusz Zemke 0 2 0 1 3 42 Jolanta Hibner 0 1 0 2 3 43 Jacek Włosowicz 0 1 0 1 2 Jacek 44 0 1 1 0 2 Protasiewicz 45 Jerzy Buzek 1 0 0 0 1 46 Michał Kamiński 0 0 1 0 1 Arkadiusz 47 0 0 0 0 0 Bratkowski Jarosław 48 0 0 0 0 0 Kalinowski Mirosław 49 0 0 0 0 0 Piotrowski Opracowanie własne na podstawie danych z oficjalnej strony internetowej Parlamentu Europejskiego

Największą aktywnością podczas działalności w komisjach PE charakteryzuje się Ryszard Czarnecki (PiS). Kolejne lokaty zajmują: Tadeusz Zwiefka (PO), Konrad Szymański (PiS), Tadeusz Cymański (SP) oraz Adam Bielan PRJG). Należy podkreślić, że zdecydowane przewodnictwo w rankingu Ryszarda Czarneckiego wynika z tego, że główną część jego sprawozdań, a mianowicie 60 z nich, stanowią kontrsprawozdania dotyczące przyznania absolutorium budżetowego, a ich wysoka liczba miała związek z charakterem procedury. Na drugim biegunie znajdują się Arkadiusz Bratkowski (PSL), Jarosław Kalinowski (PSL) oraz Mirosław Piotrowski (PiS), którzy w ciągu pięcioletniej kadencji nie przedstawili żadnego sprawozdania i ani jednej opinii. Jeśli chodzi o poszczególne pola aktywności, to największą liczbą sprawozdań w roli posła sprawozdawcy (po 14) mogą się pochwalić Lidia Geringer de Oedenberg (SLD) oraz Danuta Hübner (PO). W zakresie kontrsprawozdań najlepszy wynik osiągnęli: Ryszard Czarnecki (72), Tadeusz Zwiefka i Konrad Szymański (po 21) oraz Tadeusz Cymański (20).

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Największą liczbę opinii (7) przygotował Piotr Borys. Z kolei w aspekcie kontropinii w rankingu przewodzi Adam Bielan, który zanotował 23 kontropinie. Średnia łączna liczba sprawozdań i opinii polskich eurodeputowanych wynosi 13,48. Wynika z tego, że aktywność jedynie 16 polskich przedstawicieli należy uznać za powyżej średniej. Z tego względu można stwierdzić, że tylko kilkunastu członków polskiej delegacji w PE przykłada szczególną wagę do swojej aktywności komisyjnej. Większość z nich traktuje to pole aktywności jako działalność drugoplanową, a niektórzy (w szczególności najgorszych trzech eurodeputowanych) zupełnie nie uczestniczy w pracach komisyjnych.

Bibliografia Jacobs Francis, Corbett Richard, Shackleton Michael (1996), Parlament Europejski, Rzeszów: Wydaw. Wyższej Szkoły Pedagogicznej. Marszałek-Kawa Joanna (2005), Parlament Europejski a parlamenty narodowe w państwach Unii Europejskiej, Toruń: Wydaw. MADO. Polacy w Parlamencie Europejskim, raport dostępny na stronie http://mamprawowiedziec.pl/file/2617 (11.03.2014) Regulamin Parlamentu Europejskiego, Zeszyty OIDE 1, Warszawa 2003: Wydawnictwo Sejmowe Tosiek Piotr, Wicha Monika (2007), Parlament Europejski, Prawo i Polityka, Lublin: Wydaw. Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Szczepanik Melchior, Kaca Elżbieta, Łada Agnieszka (2009), Bilans aktywności polskich posłów do Parlamentu Europejskiego. Cele, osiągnięcia, wnioski na przyszłość, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych. Wojtasik Waldemar (2011), Istotność wyborów i jej czynniki w świadomości społecznej, „Preferencje Polityczne” 2/2011.

Źródła internetowe Oficjalna strona internetowa Parlamentu Europejskiego. Oficjalne strony internetowe polskich posłów do Parlamentu Europejskiego.

AKTYWNOŚĆ POSŁÓW DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO W INTERNECIE

DOI: 10.6084/m9.figshare.988253

Agata Olszanecka

Analiza stron internetowych polskich eurodeputowanych kadencji 2009-2014

Wprowadzenie Od kilkunastu lat obserwujemy stały wzrost roli Internetu w komunikowaniu politycznym. Medium to doskonale łączy dwie rozłączne do tej pory funkcje komunikowania. Po pierwsze, pełni rolę kanału komunikacyjnego o nieograniczonych możliwościach informacyjnych. Po drugie zaś, pozwala na aktywną wymianę opinii na temat przyswojonych informacji. Jak żadne inne medium, Internet oferuje również łatwość zmiany ról nadawców i odbiorców, w tym przypadku polityków i wyborców. Dzięki licznym udogodnieniom (czatom, forom i grupom dyskusyjnym czy portalom społecznościowym) daje wyborcom takie same możliwości wypowiedzi, jak i politykom. W tym względzie możemy mówić o obustronnym przepływie informacji. Na szeroką skalę zaistniała dzięki Internetowi również komunikacja między wyborcami [Turska-Kawa, Wojtasik 2013: 42]. Za początek ery otwarcia polityków na ten środek komunikacji uważa się amerykańską debatę prezydencką z 1996 roku, podczas której kandydat republikanów Robert J. Dole ogłosił adres swojej strony internetowej [Kolczyński 2007: 175]. Od tamtej pory rzeczą oczywistą stało się posiadanie własnych stron internetowych przez partie polityczne i poszczególnych polityków. Jednak dopiero kampania prezydencka Baracka Obamy z 2008 roku zdaniem wielu badaczy była pierwszą, w której główną rolę odgrywał Internet. Obok tradycyjnej strony internetowej sztab kandydata demokratów zastosował zupełnie nowe narzędzia takie jak: social networking1, telewizję internetową, blogi, mobilny marketing [Kancik 2013:147]. W Polsce Internet jako kanał komunikacji z wyborcami został wykorzystany w kampanii parlamentarnej z 1997 roku [Piasecki 2004:76]. Większość liczących się wówczas ugrupowań posiadało strony WWW. Ich wspólną cechą była jednak słaba struktura. Dotyczyło to zarówno jednorodnej szarej kolorystyki, jak i niewielkiego wykorzystania grafiki czy zdjęć [Żurawski 2010: 125]. Cztery lata później nastąpił zarówno jakościowy, jak

1 Barack Obama miał konto niemal na wszystkich istotnych portalach społecznościowych.

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 i ilościowy rozwój stron internetowych. Witryny zawierały już liczne materiały audiowizualne czy animacje. Prowadzono również działania zmierzające do jak najszerszego rozpropagowania adresów tych stron na plakatach, ulotkach, billboardach i w innych formach reklamy politycznej. Kampania parlamentarna z 2001 roku była również pierwszą, podczas której pojawiły się strony pojedynczych kandydatów [Tamże: 140]. Podwójna elekcja z 2005 roku spowodowała wzrost poziomu zaawansowania witryn internetowych w stosunku do poprzedniej. Nastąpił postęp w kwestii komunikowania z wyborcami poprzez zastosowanie for dyskusyjnych, kalkulatorów podatkowych oraz formularzy, za pomocą których można było zadać interaktywne pytanie. Jednak dopiero prezydencka kampania z 2010 roku przyniosła istotną zmianę w sposobie wykorzystywania Internetu przez polskich polityków. Kandydaci nie tylko posiadali strony internetowe, ale usiłowali być obecni na portalach społecznościowych, takich jak Facebook, Nasza Klasa, Twitter, blip [Dobek – Ostrowska, Baranowski 2011: 113]. Trzeba jednak dodać, że czynili to z różnym skutkiem. Liczne badania [Dobek – Ostrowska, Baranowski 2011; Batorski, Nagraba, Zając, Zbieranek 2011; Żurawski 2010] wskazują na słabe wykorzystanie przez polskie partie polityczne i polityków potencjału, jaki daje Internet.

Strony internetowe w komunikowaniu politycznym Przejawem komunikacji politycznej w Internecie jest przede wszystkim obecność na własnych stronach WWW polityków i partii politycznych. Strony internetowe jako kanał komunikowania politycznego pełnią cztery podstawowe funkcje: informowanie, łączenie, angażowanie i mobilizowanie [Foot, Schneider 2006]. Służą one niewątpliwie budowaniu wspólnoty opartej na silnych więzach emocjonalnych zarówno między politykiem a jego zwolennikami, jak i wśród samych zwolenników [Cwalina 2001: 430]. Sergiusz Trzeciak [2010: 37] wskazuje na następujące zalety wykorzystywania stron internetowych: niski koszt dostarczenia informacji, zapewnienie nadawcy pełnej kontroli nad przekazem, możliwość stałej aktualizacji publikowanych informacji oraz możliwość interaktywnej komunikacji z nieograniczonym gronem odbiorców, co ułatwia pozyskiwanie zwolenników i współpracowników. Dziś trudno sobie wyobrazić by znaczący polityk nie posiadał własnej strony internetowej, tym bardziej, jeżeli mówimy o politykach reprezentujących nas w PE. W końcówce kadencji 2009-2014 własne witryny internetowe posiadają wszyscy polscy

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 eurodeputowani2. W poprzedniej kadencji jedynie dwóch europarlamentarzystów nie posiadało strony WWW: Andrzej Wielowieyski wybrany z list Unii Wolności oraz Witold Tomczak z Ligi Polskich Rodzin [Szczepanik, Kaca, Łada 2009: 113-115].

Metodologia Dane do badania, opisane w niniejszym raporcie, gromadzono na przełomie stycznia i lutego 2014 roku na próbie 51 polskich posłów do Parlamentu Europejskiego3. Kryterium dopasowania eurodeputowanego do ugrupowania stanowi w tym przypadku lista, z której dostał się do europarlamentu w 2009 roku. W celu dokładnego sprawdzenia sposobów komunikacji i treści poruszanych na stronach internetowych polskich eurodeputowanych stworzono klucze kategoryzacyjne, umożliwiające obiektywne przeprowadzenie analizy oraz zbiorcze przedstawienie wyników. Klucze kodowe składały się z pytań dotyczących elementów składających się na interaktywność strony, hipertekstowość (rodzaje odnośników), linki do serwisów społecznościowych oraz dane kontaktowe. W celu zbadania interaktywności wyróżniono 9 kategorii: istnienie forum dyskusyjnego, obecność czatów z kandydatami, możliwość otrzymywania elektronicznego newslettera, obecność wyszukiwarki informacji, prowadzenie sond i ankiet, możliwość dopasowania witryny dla potrzeb osób niepełnosprawnych, możliwość odbierania plików dźwiękowych i audiowizualnych, dostępność technologii RSS (korzystają z niej osoby, które używają telefonu komórkowego do przeglądania stron internetowych) oraz dostępność strony w wersji obcojęzycznej. Hipertekstowość została zbadana poprzez wyodrębnienie 4 kategorii: dostępności hiperłączy kierujących na strony Parlamentu Europejskiego; dostępności hiperłączy kierujących na strony grupy parlamentarnej, której członkiem jest polityk; obecności odnośników do podstron związanych ze stażami, pracą czy wolontariatem w Parlamencie Europejskim i wreszcie obecności odnośników do inicjatyw podejmowanych przez eurodeputowanego. Odrębnej analizie zostały poddane linki do portali społecznościowych (Facebook, Nk.pl, Twitter, Youtube). Ostatnią badaną zmienną była możliwość kontaktu z politykiem. W tym celu zbadano dostępność danych mailowych, adresowych, a także możliwość kontaktu poprzez formularz zapytania.

2 Na początku kadencji witryny internetowej nie posiadała Joanna Senyszyn [Łada, Fałkowska-Warska 2012: 35]. 3 Do badania zostały włączone również strony Tadeusza Rossa i Zbigniewa Zaleskiego, którzy objęli mandaty 17 grudnia 2013 roku w wyniku powołania do rządu Rafała Trzaskowskiego i Leny Kolarskiej – Bobińskiej. 60

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Następną fazą badań było przeanalizowanie i przyporządkowanie powyższych funkcji i informacji do odpowiednich kategorii. Tabele przedstawiające wyniki zawierają znak „+” w przypadku obecności danej opcji i znak „-” w przypadku jej braku. Celem niniejszej analizy jest sprawdzenie, w jakim stopniu strony internetowe eurodeputowanych wykorzystują możliwości wynikające z potencjału, jaki niosą za sobą nowe media.

Interaktywność stron WWW polskich eurodeputowanych Interaktywność strony jest jedną z najważniejszych jej cech, pozwala bowiem na utrwalenie więzi polityka z wyborcą, łatwą i szybką wymianę informacji oraz stworzenie wspólnoty pomiędzy użytkownikami. Z tego względu należy ją uznać za kluczową w budowaniu poparcia w stosunku do polityka oraz jego inicjatyw. W wyniku analizy stwierdzono jednak, że żadna z badanych witryn nie cechuje się bardzo wysoką interaktywnością (według kryteriów przyjętych w badaniu). Tylko kilku polityków wypadło w tej kategorii dobrze. Było to czterech posłów Platformy Obywatelskiej: Jacek Protasiewicz, Jacek Saryusz-Wolski, Róża Thun, Artur Zasada oraz jeden poseł Sojuszu Lewicy Demokratycznej – Bogusław Liberadzki. Większość stron internetowych cechuje się średnią i małą interaktywnością (tabele 1-4). Żaden z posłów nie korzysta z czatów na swojej stronie. Nikt nie umieścił również forum dyskusyjnego dla użytkowników. Zapewne jest to celowe posunięcie, aby uniknąć spamu czy inwektyw. Jednocześnie brak tych narzędzi w znacznej mierze uniemożliwia politykom zapoznanie się z poglądami obywateli. Skutkuje to zatem zaburzeniem kontaktu oddolnego na linii wyborca-polityk. Wyniki przeprowadzonych badań wykazały, że główną grupą docelową posłów są obywatele polscy, z racji słabego zaangażowania w komunikację w językach obcych. Tylko 20 z 51 posłów posiada obcojęzyczną wersję swojej strony internetowej. W niniejszym badaniu wersja obcojęzyczna strony to taka, która umożliwia zmianę języka poprzez kliknięcie w odpowiednią ikonę na stronie startowej. Nie wzięto pod uwagę stron, gdzie przetłumaczona została tylko zakładka zawierająca biogram eurodeputowanego. Strona w wersji obcojęzycznej najczęściej jest mocno okrojona w stosunku do polskiej. Zawiera zazwyczaj życiorys, kontakt, przydatne linki. Zaledwie kilku polityków posiada wersję strony internetowej w języku innym niż angielski. Najczęściej są to niemiecki i francuski. Ewenementem jest niewątpliwie Ryszard Czarnecki, którego stronę możemy przeglądać w kilkunastu różnych językach (w tym przypadku zawarte są jednak szczątkowe informacje).

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Ciekawej inicjatywy podjęli się Lidia Geringer de Oedenberg i Marek Siwiec, którzy na swoich stronach posiadają odnośniki do blogów prowadzonych po angielsku. Oba te blogi są na bieżąco aktualizowane, cieszą się również dużą popularnością. Możliwość zapisania się do newslettera, na bieżąco informującego o działalności posła, jest kolejnym elementem struktury stron WWW. Głównym celem stosowania newslettera jest informowanie odbiorców o pracy deputowanego. Pozwala on także związać internautów ze stroną poselską. Dziwić może zatem fakt, że takie rozwiązanie na swojej stronie zaproponowało jedynie 21 osób, gdyż jest to jeden z najprostszych sposobów na trwający w czasie kontakt z wyborcą. Ciekawe rozwiązanie w tym względzie zaproponował Marek Migalski, ponieważ równie łatwo dostępna jest na jego stronie funkcja otrzymywania newslettera, jak i rezygnacji z niego. Dostępność plików multimedialnych powoduje z jednej strony aktywizację użytkownika na stronie, z drugiej natomiast pełni funkcję perswazyjną. Podstawową jednostką w tej kategorii są zamieszczane na stronie zdjęcia. Na wszystkich poselskich stronach możemy znaleźć zdjęcia, zarówno samych deputowanych, ich rodzin, jak i innych polityków. Zdecydowana większość posłów zamieszcza na swoich stronach również materiały dźwiękowe i materiały video (fragmenty programów telewizyjnych, wywiady oraz filmy nagrane specjalnie na potrzeby strony internetowej). Elementem ułatwiającym szybkie odnalezienie interesujących nas zagadnień jest wyszukiwarka informacji. Jest ona szczególnie istotna w przypadku rozbudowanej strony. Takie rozwiązania proponuje 32 eurodeputowanych. Zaledwie 6 polityków zdecydowało się na zamieszczenie sond lub ankiet dla odwiedzających stronę. Byli to: Elżbieta Łukacijewska, Adam Bielan, Marek Gróbarczyk, Tomasz Poręba, Bogusław Liberadzki, Janusz Zemke. Sondy zamieszczone przez tych polityków dotyczyły najczęściej spraw nad jakimi pracują w PE lub ogólnego zadowolenia z członkowstwa Polski w UE. Taka inicjatywa zasługuje na szczególną uwagę, gdyż kształtuje ona zarówno poczucie wyborcy, że eurodeputowany liczy się z jego opinią, jak i pozwala uzyskać samym posłom informację zwrotną na temat ich działalności. Niezmiernie ważnym elementem wydaje się być również możliwość dostosowania strony internetowej dla osób słabo widzących (poprzez możliwość zmiany wielkości czcionki i dostosowanie kontrastu) oraz niesłyszących (poprzez zamieszczanie filmów wideo z napisami lub w języku migowym). Jeśli chodzi o obecność tego elementu to zdecydowanie najlepiej wypadają politycy Platformy Obywatelskiej (ułatwienia posiadają czterej posłowie) oraz Sojuszu Lewicy Demokratycznej (jeden poseł - Bogusław Liberadzki). Najwięcej

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 ułatwień zapewnia na swojej stronie Jacek Saryusz – Wolski, bo są to zarówno udogodnienia dla słabo widzących, jak i niesłyszących. Pozostali politycy nie posiadają materiałów ułatwiających dostęp do strony osobom niesłyszącym. Ostatnim badanym elementem w tej kategorii była dostępność technologii RSS. Kanał ten zawiera w streszczonej formie wiadomości z danej strony WWW lub ich pełny tekst. Użytkownik pobiera jedynie nagłówki wiadomości, a następnie może wczytać te informacje ze strony, które go interesują [Trzeciak 2010:152]. Na zastosowanie tej technologii zdecydowało się jedynie 11 eurodeputowanych, w większości reprezentujących Platformę Obywatelską.

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

wieńużytkowników dla

i bądź i językiem migowym).

multimedia posłana dostronie PE ograniczałyjedynie się do plikówgraficznych.+* posiadanie najmniej co dwóch rodzajów ułat

–

Tabela 1. Interaktywność stroninternetowych posłów do wybranychPE z POlist Grafika niepełnosprawnych (możliwość zmiany wielkości czcionki,możliwość zmiany kontrastu,wideo z napisam Opracowaniewłasne

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

. Interaktywność stroninternetowych posłów do wybranychPE z P list

Opracowaniewłasne Tabela

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

SLD

PSL

Interaktywność stroninternetowych posłów do wybranychPE z list

Tabela Opracowaniewłasne

Opracowaniewłasne Tabela

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Hipertekstowość witryn WWW Hipertekstowość w niniejszej analizie jest rozumiana dwojako. Po pierwsze, jako obecność odnośników kierujących do innych stron zewnętrznych. Po drugie natomiast, jako ułatwienie użytkownikowi poruszanie się po stronie. Witryny osiemnastu polityków wykazują się wysoką hipertekstowością, posiadając odnośniki do wszystkich badanych kategorii (tabele 5-8). Po raz kolejny najlepiej wypadli przedstawiciele Platformy Obywatelskiej. Aż 12 stron eurodeputowanych wywodzących się z tej partii cechuje się wysokim poziomem hipertekstowości. Słabo pod tym względem wypadają natomiast strony polityków wywodzących się z Prawa i Sprawiedliwości oraz Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Biorąc pod uwagę wyniki konkretnych posłów, niską hipertekstowością (obecnością tylko jednego odnośnika) cechują się strony sześciu z nich: Jana Olbrychta, Jarosława Wałęsy, Tadeusza Cymańskiego, Jacka Włosowicza, Zbigniewa Ziobry i Marka Siwca. Jeśli chodzi o pierwszą z analizowanych kategorii, czyli hiperłączy kierujących na strony Parlamentu Europejskiego, to odnośników takich nie posiada ośmiu polityków: Jan Olbrycht, Tadeusz Zwiefka, Tadeusz Cymański, Paweł Kowal, Jacek Włosowicz, Zbigniew Ziobro, Adam Gierek oraz Marek Siwiec. Odnośniki do stron frakcji politycznej, w której znajduje się dany polityk zamieściła na swoich stronach zdecydowana większość eurodeputowanych. Danych takich nie zawierają strony jedynie pięciu polityków: Jana Olbrychta, Tadeusza Zwiefki, Tadeusza Cymańskiego, Jacka Włosowicza i Zbigniewa Ziobry. Dziwić może fakt, że kilku wymienionych powyżej posłów sprawuje mandat już drugą kadencję. Należałoby zatem sądzić, że będą oni promować zarówno działalność i funkcjonowanie instytucji UE, jak i inicjatywy grup politycznych. Z punktu widzenia odwiedzającego stronę, a szczególnie ludzi młodych, ważne wydają się być widoczne odnośniki do podstron związanych z różnego rodzaju konkursami, stażami czy wolontariatem. W ten sposób można również pozyskać również wolontariuszy, przydatnych w czasie kampanii wyborczej oraz wyselekcjonować grupę przyszłych aktywistów partyjnych. Łatwy dostęp do tych informacji możemy znaleźć na stronach jedynie 19 polskich eurodeputowanych. Strony internetowe stanowią doskonały i stosunkowo tani kanał, za pośrednictwem którego polityk może zaprezentować rezultaty swojej działalności. Witryny umożliwiają zatem permanentną kampanię i wpływają na ukształtowanie wizerunku aktywnego posła. Tym dziwniejszy jest fakt, że odnośniki przedstawiające podejmowane przez polityka inicjatywy nie pojawiły się na stronach 13 polskich eurodeputowanych.

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Hipertekstowość stroninternetowych posłów do wybranychPE z POlist

Tabela Opracowaniewłasne

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

posłów do wybranychPE z PiSlist

Hipertekstowość stroninternetowych

Opracowaniewłasne Tabela

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

posłów do wybranychPE z list SLD posłów do wybranychPE z list PSL

Hipertekstowość stroninternetowych Hipertekstowość stroninternetowych

7. 8.

Opracowaniewłasne Opracowaniewłasne

Tabela Tabela

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Odnośniki do social media Wszelkie przejawy działalności w Internecie powinny się wzajemnie propagować, dlatego też na swojej stronie warto podać linki do portali społecznościowych. Umieszczane są one zazwyczaj na stronie głównej albo w zakładce kontakt. Polscy posłowie dosyć chętnie zamieszczają linki do swoich profili na portalach społecznościowych (tabele 9-12). Jak wskazuje analiza odnośników do social media, jedynie witryny dwóch polityków (Wojciecha Olejniczaka i Andrzeja Grzyba) charakteryzują się ich bardzo wysoką obecnością, co oznacza, że posiadają one odnośniki do wszystkich badanych portali społecznościowych. Na drugim biegunie znaleźli się politycy, którzy nie zamieścili ani jednego odnośnika. Są to: Adam Gierek, Andrzej Bratkowski, Zbigniew Ziobro, Jacek Włosowicz, Janusz Wojciechowski, Konrad Szymański, Zbigniew Zaleski, Sławomir Nitras. Najpopularniejszym portalem społecznościowym wśród polskich eurodeputowanych jest Facebook. Tylko 11 z 51 badanych posłów nie umieściło na swojej stronie odnośnika do tego medium społecznościowego. Warto podkreślić, że sześciu posłów z tego grona w ogóle nie posiada konta na tym portalu. Są to: Adam Gierek, Michał Kamiński, Mirosław Piotrowski, Jacek Protasiewicz, Konrad Szymański oraz Janusz Wojciechowski. Twitter był kolejnym portalem, do którego zostały zbadane odnośniki. W przypadku tego kanału komunikacji liczba odnośników jest jeszcze niższa. Jedynie 27 eurodeputowanych zaproponowało odbiorcom swojej strony możliwość przejścia na twitterowy profil. Ciekawie przedstawia się w tym aspekcie witryna Marka Migalskiego, który kreuje się na polityka korzystającego z mediów społecznościowych, ale próżno szukać na niej odnośnika do konta na Twitterze czy Facebooka tego śląskiego polityka. Badania wykazały, że portal Nk.pl (dawniej Nasza Klasa) zdecydowanie stracił na popularności wśród polskich polityków. Odnośnik do konta na tym portalu możemy znaleźć zaledwie na stronach trzech eurodeputowanych: Elżbiety Łukacijewskiej, Wojciecha Olejniczaka i Andrzeja Grzyba.

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Tabela 9. Odnośniki do social media na stronach internetowych posłów do PE wybranych z list PO

SOCIAL MEDIA Poseł do PE Facebook Twitter NK Youtube PODSUMOWANIE P. Borys + - - - Niska J. Buzek + + - - Średnia M. Handzlik + - - - Niska J. Hibner + - - - Niska D. Hübner + - - - Niska D. Jazłowiecka + + - + Wysoka S. Jędrzejewska + + - + Wysoka F. Kaczmarek + + - - Średnia J. Kozłowski + - - - Niska K. Lisek + + - + Wysoka E. Łukacijewska + - + + Wysoka B. Marcinkiewicz + - - - Niska S. Nitras - - - - Brak J. Olbrycht + + - + Wysoka J. Protasiewicz - + - + Średnia T. Ross + + - + Wysoka J. Saryusz-Wolski + + - + Wysoka J. Skrzydlewska + + - + Wysoka B. Sonik + + - + Wysoka R. Thun + + - + Wysoka J. Wałęsa + - - - Niska Z. Zaleski - - - - Brak P. Zalewski + + - + Wysoka A. Zasada + - - - Niska T. Zwiefka + - - - Niska Opracowanie własne Tabela 10. Odnośniki do social media na stronach internetowych posłów do PE wybranych z list PiS

SOCIAL MEDIA Poseł do PE Facebook Twitter NK Youtube PODSUMOWANIE A. Bielan - + - - Niska T. Cymański + - - + Średnia R. Czarnecki + + - - Średnia M. Gróbarczyk + + - + Wysoka M. Kamiński + + - + Średnia P. Kowal + + - - Średnia J. Kurski + + - - Średnia R. Legutko + - - - Niska M. Migalski - - - + Niska M. Piotrowski - - - - Wysoka T. Poręba + - - + Średnia K. Szymański - - - - Brak J. Włosowicz - - - - Brak J. Wojciechowski - - - - Brak Z. Ziobro - - - - Brak Opracowanie własne

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Tabela 11. Odnośniki do social media na stronach internetowych posłów do PE wybranych z list SLD

SOCIAL MEDIA Poseł do PE Facebook Twitter NK Youtube PODSUMOWANIE L. Geringer de + + - + Wysoka Oedenberg A. Gierek - - - - Brak B. Liberadzki + + - - Średnia W. Olejniczak + + + + Bardzo wysoka J. Senyszyn + + - - Średnia M. Siwiec + + - - Średnia J. Zemke + - - - Niska Opracowanie własne Tabela 12. Odnośniki do social media na stronach internetowych posłów do PE wybranych z list PSL

SOCIAL MEDIA Poseł do PE Facebook Twitter NK Youtube PODSUMOWANIE A. Bratkowski - - - - Niska A. Grzyb + + + + Bardzo wysoka J. Kalinowski + - - - Niska Cz. Siekierski + + - - Średnia Opracowanie własne

Dane kontaktowe Szybki kontakt pomiędzy nadawcą a odbiorcą jest jedną z cech sieciowości. Jak wynika z przeprowadzonej analizy stron internetowych, nie wszyscy politycy zamieszczają na swoich stronach dane kontaktowe, szczególnie te, które są związane z komunikacją online (tabele 13-16). Dane adresowe do biura posła w Brukseli, jak i biur terenowych w Polsce znalazły się na wszystkich badanych witrynach. Adresu mailowego1 nie zamieściło natomiast 2 polityków: Janusz Wojciechowski i Joanna Senyszyn. Na zamieszczenie formularza kontaktowego (formularza zapytania) nie zdecydowało się aż 27 eurodeputowanych.

Tabela 13. Dane kontaktowe na stronach internetowych posłów do PE wybranych z list PO

KONTAKT Formularz Poseł do PE E-mail Adres PODSUMOWANIE zapytania P. Borys + - + Średnia J. Buzek + - + Średnia M. Handzlik + + + Wysoka J. Hibner + - + Średnia D. Hübner + + + Wysoka

1 Pod uwagę brany był zarówno adres do samego eurodeputowanego, jak i do jego asystentów. 73

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

D. Jazłowiecka + - + Średnia S. Jędrzejewska + - + Średnia F. Kaczmarek + + + Wysoka J. Kozłowski + - + Średnia K. Lisek + + + Wysoka E. Łukacijewska + + + Wysoka B. Marcinkiewicz + + + Wysoka S. Nitras + - + Średnia J. Olbrycht + + + Wysoka J. Protasiewicz + - + Średnia T. Ross + - + Średnia J. Saryusz-Wolski + + + Wysoka J. Skrzydlewska + + + Wysoka B. Sonik + + + Wysoka R. Thun + - + Średnia J. Wałęsa + - + Średnia Z. Zaleski + + + Wysoka P. Zalewski + + + Wysoka A. Zasada + + + Wysoka T. Zwiefka + + + Wysoka Opracowanie własne

Tabela 14. Dane kontaktowe na stronach internetowych posłów do PE wybranych z list PiS

KONTAKT Formularz Poseł do PE E-mail Adres PODSUMOWANIE zapytania A. Bielan + - + Średnia T. Cymański + + + Wysoka R. Czarnecki + - + Średnia M. Gróbarczyk + - + Średnia M. Kamiński + + + Wysoka P. Kowal + + + Wysoka J. Kurski + + + Średnia R. Legutko + + + Wysoka M. Migalski + + + Wysoka M. Piotrowski + + + Wysoka T. Poręba + - + Średnia K. Szymański + - + Średnia J. Włosowicz + - + Średnia J. Wojciechowski - - + Niska Z. Ziobro + + + Wysoka Opracowanie własne

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Tabela 15. Dane kontaktowe na stronach internetowych posłów do PE wybranych z list SLD

KONTAKT Formularz Poseł do PE E-mail Adres PODSUMOWANIE zapytania L. Geringer de + + + Wysoka Oedenberg A. Gierek + - + Średnia B. Liberadzki + + + Wysoka W. Olejniczak + - + Średnia J. Senyszyn - - + Średnia M. Siwiec + - + Średnia J. Zemke + + + Wysoka Opracowanie własne

Tabela 16. Dane kontaktowe na stronach internetowych posłów do PE wybranych z list PSL

KONTAKT Formularz Poseł do PE E-mail Adres PODSUMOWANIE zapytania A. Bratkowski + - + Średnia A. Grzyb + - + Średnia J. Kalinowski + - + Średnia Cz. Siekierski + + + Wysoka Opracowanie własne

Jakość stron internetowych W celu przedstawienia zbiorczych wyników analizy połączone zostały wszystkie elementy składające się na cztery badane kategorie (interaktywność, hipertekstowość, odnośniki do social media, kontakt). W ten sposób uzyskany został wskaźnik określający jakość analizowanych stron internetowych. Maksymalny wynik, jaki mogła uzyskać witryna wynosił 20 (suma wszystkich badanych elementów). W pierwszej kolejności obliczona została średnia dla wszystkich 51 eurodeputowanych, która wyniosła 10,02. Wynika z tego, że ich strony zawierały przeciętnie połowę elementów składających się na badane kategorie. Następnie wyliczone zostały średnie dla poszczególnych partii politycznych, do jakich obecnie przynależą posłowie do PE (tabela 17). Z analizy wykluczony został Michał Kamiński, który jest obecnie posłem niezależnym. Rezultat Twojego Ruchu i Unii Pracy jest odzwierciedleniem wyników jedynych posłów, zasiadających w europarlamencie z ramienia tych ugrupowań (odpowiednio: Marek Siwiec i Adam Gierek).

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Tabela 17. Średni wynik przedstawicieli partii zasiadających w Parlamencie Europejskim

Partia Liczba posłów Średnia Sojusz Lewicy Demokratycznej 5 11,60 Platforma Obywatelska 24 11,00 Polska Razem Jarosława Gowina 4 10,50 Prawo i Sprawiedliwość 7 8,86 Polskie Stronnictwo Ludowe 4 8,25 Twój Ruch 1 7,00 Solidarna Polska 4 7,00 Unia Pracy 1 5,00 Opracowanie własne Najlepiej w tym badaniu wypadły strony internetowe przedstawicieli Sojuszu Lewicy Demokratycznej (średnio 11,6 analizowanych elementów dostępnych na stronie). Wyniki powyżej średniej zanotowały również Platforma Obywatelska (11) oraz Polska Razem Jarosława Gowina (10,5). Na przeciwległym biegunie znalazły się Twój Ruch i Solidarna Polska (obie 7) oraz Unia Pracy (5). Biorąc pod uwagę indywidualne wyniki (tabela 18), najlepiej wypadło czterech przedstawicieli Platformy Obywatelskiej (Elżbieta Łukacijewska, Jacek Protasiewicz, Jacek Saryusz-Wolski, Joanna Skrzydlewska) oraz dwóch posłów Sojuszu Lewicy Demokratycznej (Lidia Geringer de Oedenberg i Bogusław Liberadzki). Posiadali oni na swoich stronach 14 z 20 badanych elementów. Najgorzej zaprezentowali się natomiast Arkadiusz Bratkowski z PSL, Adam Gierek z UP, Zbigniew Ziobro i Jacek Włosowicz (obaj SP). Jednostkowe wyniki uzyskane przez posłów potwierdzają zatem średnie wskaźniki dla partii. Tabela 18. Łączny wynik stron internetowych polskich eurodeputowanych

Poseł do PE Partia Łączny wynik E. Łukacijewska PO 14 J. Protasiewicz PO 14 J. Saryusz-Wolski PO 14 J. Skrzydlewska PO 14 L. Geringer de Oedenberg SLD 14 B. Liberadzki SLD 14 … A. Bratkowski PSL 5 A. Gierek UP 5 Z. Ziobro SP 5 J. Włosowicz SP 4 Opracowanie własne

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Wnioski Wszyscy posłowie do europarlamentu posiadają własne strony internetowe, jednak, jak wykazały badania, znacząco różnią się one funkcjonalnością. Polscy eurodeputowani z reguły słabo wykorzystują to narzędzie komunikacji z wyborcami, szczególnie jeśli chodzi o interaktywność. Żaden z nich nie umieścił na stronie czatu czy forum, jedynie nieliczni w celu komunikacji z wyborcami posłużyli się sondami i ankietami. Wynika z tego, że politycy reprezentujący nas w PE nie wykorzystują potencjału narzędzi, jakimi może dysponować strona internetowa, w celu komunikowania się z obywatelami lub angażowania ich politycznie. Witryny większości eurodeputowanych spełniają przede wszystkim funkcję informacyjną, a sami politycy ograniczają się do istnienia, nie zaś do działania w sieci.

Bibliografia Batorski Dominik, Nagraba Marcin, Zając Jan, Zbieranek Jarosław (2011), Internet w kampanii wyborczej 2011, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych. Cwalina Wojciech (2001) Internet: nowy multi-kanał marketingu politycznego [w:] T. Zasępa (red.), Internet. Fenomen społeczeństwa informacyjnego, Częstochowa: Święty Paweł. Dobek – Ostrowska Bogusława, Baranowski Paweł (2011), Witryny internetowe kandydatów jako narzędzie komunikowania wyborczego w kampanii parlamentarnej w 2011 roku, „Studia politologiczne”, nr 24. Foot Kirsten, Schneider Steven (2006), Web Campaigning, London: MIT Press. Kancik Ewelina (2013), Internetowe kampanie wyborcze w Stanach Zjednoczonych jako przykład nowoczesnego marketingu wyborczego, [w:] P. Jakubowski, E. Kancik (red.), Współczesne kampanie wyborcze w Polsce i na świecie, Lublin: Wydawnictwo UMCS. Kolczyński Mariusz (2007), Strategie komunikowania politycznego, Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Łada Agnieszka, Fałkowska-Warska Małgorzata (2012), Europoseł w sieci, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych. Piasecki Andrzej K. (2004), Wybory. Parlamentarne, samorządowe, prezydenckie1989- 2002, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek. Szczepanik Melchior, Kaca Elżbieta, Łada Agnieszka (2009), Bilans aktywności polskich posłów do Parlamentu Europejskiego. Cele, osiągnięcia, wnioski na przyszłość, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych.

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Trzeciak Sergiusz (2010), Marketing polityczny w Internecie, Warszawa: Wydawnictwo Muza SA. Turska-Kawa Agnieszka, Wojtasik Waldemar (2013), Communication Function of Elections, „Communication Today” 1(4)/2013. Żurawski Jakub (2010), Internet jako współczesny środek elektronicznej komunikacji wyborczej, Kraków: Księgarnia Akademicka

DOI: 10.6084/m9.figshare.988252

Paulina Kubczak

Aktywność polskich eurodeputowanych w Internecie

Wprowadzenie Komunikowanie polityczne jest procesem, który zachodzi w konkretnym otoczeniu społecznym, politycznym, medialnym oraz kulturowym [Turska-Kawa, Wojtasik 2013: 36- 47]. Według politologów ma ono niebagatelne znaczenie w życiu politycznym. Jacques Gerstle stwierdza, że „polityka nie mogłaby funkcjonować bez komunikowania, a społeczeństwo bez umiejętności porozumiewania się byłoby bezmyślnym tworem”, a hiszpańska badaczka María José Canel posuwa się nawet do stwierdzenia, że bez komunikowania nie byłoby polityki [Dobek-Ostrowska 2007: 129]. Jak każdy rodzaj komunikowania, także komunikowanie polityczne składa się z wielu elementów, jednak trzy z nich pełnią szczególną rolę. Według Walerego Pisarka [2008: 20] są to:  nadawca - podmiot komunikowania, który jest bezpośrednio lub pośrednio odpowiedzialny za treść i formę przekazu. Inaczej jest nazywany komunikatorem lub źródłem przekazu. W komunikowaniu masowym to osoba, grupa osób lub instytucja, która pośrednio lub bezpośrednio udostępnia wypowiedzi nieograniczonej liczbie odbiorców.  przekaz - treści intelektualne i emocjonalne, przenoszone między nadawcą a odbiorcą. Bywa też nazywany komunikatem lub informacją.  odbiorca przekazu, nazywany inaczej adresatem lub recypientem. Wśród wielu możliwych kanałów komunikowania się polityków z wyborcami w ostatnich latach najbardziej dynamicznie rozwija się Internet. Nie ma w tym nic dziwnego - według danych z 2012 roku dostęp do Internetu w domu miało 2/3 Polaków w wieku powyżej 15 roku życia, a średni czas spędzany w sieci to około 2 godzin dziennie. Stale rośnie również popularność Internetu mobilnego, którego używa już 16% osób korzystających z sieci. 59% polskich internautów posiada konto na portalu społecznościowym i zauważalny jest wzrost liczby osób, które korzystają z portali takich jak Facebook czy Twitter [World Internet Project. Poland 2012].

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Sebastian Sobczyk [2005: 109-112] wyodrębnia kilka czynników, mających znaczący wpływ na to, że politycy tak chętnie wykorzystują do swoich działań Internet. Są to:  Stały wzrost liczby osób, które mają dostęp do Internetu i regularnie z niego korzystają. Według Sobczyka sytuacja ta nie będzie się nadal dynamicznie rozwijała, a liczba użytkowników Internetu dąży raczej do stabilizacji. Zmienić się może jedynie struktura korzystania z sieci (rezygnacja z łączy wąskopasmowych na rzecz szerokopasmowych).  Spadek liczby osób, biorących udział w elekcjach. W tym przypadku Internet może stać się kanałem, za pomocą którego dotrze się do osób biernych wyborczo i spowoduje ich polityczną aktywizację [Wojtasik 2013: 34-35].  Pojawienie się nowego pokolenia wyborców (tzw. Millenium kids, Generacja Y). Zalicza się do niego osoby urodzone po 1980 roku. Ci młodzi ludzie przez to, że zostali wychowani na przekazie telewizyjnym w znacznym stopniu uodpornili się na tradycyjne działania perswazyjne, a dzięki dostępowi do Internetu są dużo bardziej świadomi procesów, jakie zachodzą we współczesnym świecie. Takie osoby stanowią rosnący elektorat polityków, a najlepszym sposobem dotarcia do nich jest właśnie Internet.  Istnienie wpływowego lobby firm, które zajmują się wdrażaniem technologii komputerowych. Czynnik ten jest szczególnie istotny w amerykańskich kampaniach politycznych, ma jednak mniejsze znaczenie w warunkach polskich.  Rozwój rynku usług konsumpcyjnych w sieci. Stale rosną dochody firm, które decydują się na sprzedaż swoich produktów za pośrednictwem Internetu oraz wydatki na reklamę w sieci. Daje to nadzieję na to, że internetowe działania polityczne będą się rozwijały w podobnym tempie.

Między innymi z powodu wymienionych wyżej czynników Internet stał się idealnym sposobem komunikacji polityków z wyborcami. Narzędzia, które są wykorzystywane w tym procesie to strony WWW, blogi, serwisy społecznościowe, a nawet kanały na portalu YouTube. Komunikacja w tym wypadku jest wielostronna, a odbiorcy mogą stać się również nadawcami treści [Batorski, Zając 2011: 13]. Internet znacząco wpływa na zindywidualizowanie przekazu. Jak zauważa Sławomir Gawroński [2007: 220] sieć sprawia, że nie ma już rynku masowego, a wiele milionów rynków, na które składa się tylko jedna osoba.

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Celem niniejszego artykułu jest przeanalizowanie internetowej aktywności polskich posłów do Parlamentu Europejskiego w kadencji 2009-2014 oraz odbioru społecznego ich działalności w sieci.

Aktywność polskich eurodeputowanych w Internecie Badania dotyczące aktywności w sieci polskich eurodeputowanych zostały przeprowadzone w dniach 7-27 grudnia 2013 roku. Polegały one na obserwowaniu ich kont na portalach społecznościowych (Twitter, Facebook, nk.pl), kanałów w serwisie YouTube, blogów oraz witryn internetowych. Z racji tego, że za pośrednictwem tych narzędzi można przesyłać bardzo dużo informacji w stosunkowo krótkim czasie, analiza ma w dużej mierze charakter ilościowy. Przeprowadzone zostało również badanie tzw. „tajemniczego wyborcy”, które polegało na wysłaniu do europarlamentarzystów e-maili z krótkim zapytaniem. Jego celem było sprawdzenie, ilu z nich odpowie na taką próbę nawiązania kontaktu. Już w trakcie przeprowadzania badań doszło do zmian w składzie polskich deputowanych w Parlamencie Europejskim – w wyniku rekonstrukcji rządu Lena Kolarska- Bobińska oraz Rafał Trzaskowski zostali ministrami [Nowi ministrowie zaprzysiężeni]. Z tego powodu w badaniach brałam pod uwagę przejawy aktywności w sieci 49 posłów do PE. Skład polskiej delegacji w Parlamencie Europejskim został uzupełniony 17 grudnia 2013 roku, kiedy mandaty otrzymali Tadeusz Ross oraz Zbigniew Zaleski, którzy nie zostali jednak uwzględnieni w badaniach.

Strony internetowe polskich eurodeputowanych Wszyscy polscy eurodeputowani posiadają strony internetowe, dlatego też właśnie one są podstawowym kanałem internetowej komunikacji z wyborcami. Na swoich witrynach umieszczają oni materiały o różnorodnej tematyce. Najbardziej popularnymi są zdjęcia, informacje o bieżącej działalności, adresy i kontakt do biur poselskich oraz odnośniki do portali społecznościowych. Jednym ze sposobów na zbadanie popularności stron internetowych jest sprawdzanie ich pozycji w rankingu, który przygotowywany jest przez portal ALEXA.com. Za jego pomocą możemy sprawdzić, jaką pozycję zajmuje dana strona internetowa w światowym rankingu. Administratorzy portalu określają ją obliczając ilość dziennych wejść oraz

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 wyświetleń strony w ostatnich trzech miesiącach. Jeśli liczba ta jest zbyt mała, strona w ogóle nie pojawia się w rankingu1.

Wykres 1. Popularność witryn polskich eurodeputowanych według rankingu portalu ALEXA.COM

30 - witryny europosłów, które znalazły się w rankingu ALEXA.COM 19 - witryny europosłów, które nie znalazły się w rankingu ALEXA.COM

Opracowanie własne na podstawie portalu ALEXA.com

Pozycję stron eurodeputowanych w rankingu ALEXA.com sprawdzałam 16 grudnia 2013 roku. Wśród witryn polskich posłów do PE najpopularniejsza okazała się być strona Lidii Geringer de Oedenberg, która zajęła 2 515 873. miejsce w skali światowej. Wśród pięciu najpopularniejszych stron znalazła się również witryny: Marka Migalskiego (3 088 880. miejsce), Ryszarda Legutki (3 379 716. miejsce), Bogusława Sonika (3 794 746. miejsce) oraz Pawła Borysa (3 840 626. miejsce). Warto zauważyć, że strony te mimo wszystko znajdują się na bardzo odległych pozycjach w światowym rankingu.

1zob. też. http://www.alexa.com/help/traffic-learn-more (dostęp: 20.12.2013)

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Rysunek 1. Popularność strony Lidii Geringer de Oedenberg według portalu ALEXA.COM

Źródło: alexa.com

Oprócz powyższych pięciu, w pierwszych dziesięciu milionach najpopularniejszych stron na świecie znalazły się jeszcze witryny 12 polskich europarlamentarzystów. Były nimi strony należące do: Janusza Zemke, Pawła Kowala, Bogusława Liberadzkiego, Janusza Wojciechowskiego, Pawła Zalewskiego, Bogdana Marcinkiewicza, Elżbiety Łukacijewskiej, Jana Kozłowskiego, Jerzego Buzka, Mirosława Piotrowskiego oraz Zbigniewa Ziobry.

Tabela 1. Najbardziej i najmniej popularne witryny polskich eurospołów według portalu ALEXA.com

Poseł do PE Adres witryny Pozycja w rankingu

1. Lidia Geringer www.lgeringer.pl 2 515 873

2. Marek Migalski www.migalski.eu 3 088 880

3. Ryszard Legutko www.rlegutko.pl 3 379 716

4. Bogusław Sonik www.boguslawsonik.pl 3 794 746

5. Piotr Borys www.piotrborys.pl 3 840 626 … … …

26. Tomasz Poręba www.tomaszporeba.pl 17 552 484

27. Adam Gierek www.adamgierek.eu 18 243 074

28. Tadeusz Cymański www.cymanskitadeusz.pl 18 243 474

29. Krzysztof Lisek www.krzysztoflisek.pl 18 483 825 30. Sławomir Nitras www.nitras.pl 20 394 748 Opracowanie własne na podstawie portalu ALEXA.com Najmniej popularnymi ze stron, które zostały zakwalifikowane przez portal ALEXA.com były witryny: Tomasza Poręby (17 552 484. miejsce), Adama Gierka (18 243 074. miejsce), Tadeusza Cymańskiego (18 243 474. miejsce), Krzysztofa Liska (18 483 825. miejsce) oraz Sławomira Nitrasa (20 394 748. miejsce). W rankingu ALEXA.com nie zostały umieszczone strony 19 polskich posłów do PE (tabela 2). Oznacza to, iż na moment badania były one zbyt mało popularne w skali światowej (miały zbyt mało wejść), by mogły zostać sklasyfikowane.

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Tabela 2. Witryny eurodeputowanych, które z powodu zbyt małej liczby wejść w ostatnich 3 miesiącach nie znalazły się w rankingu ALEXA.COM

Poseł do PE Adres witryny

1. Adam Bielan www.bielan.pl

2. Arkadiusz Bratkowski www.abratkowski.eu

3. Marek Gróbarczyk www.marekgrobarczyk.pl

4. Andrzej Grzyb www.andrzejgrzyb.eu

5. Jolanta Hibner www.hibner.pl

6. Danuta Hübner www.danuta-hubner.pl

7. Danuta Jazłowiecka www.jazlowiecka.pl

8. Sidonia Jędrzejewska www.sidonia.pl

9. Filip Kaczmarek www.filipkaczmarek.pl

10. Jarosław Kalinowski www.kalinowski.pl

11. Michał Kamiński www.michalkaminski.pl

12. Jacek Kurski www.kurski.net / jacekkurski.blogspot.com

13. Jan Olbrycht www.janolbrycht.pl

14. Jacek Saryusz-Wolski www.saryusz-wolski.pl

15. Konrad Szymański www.konradszymanski.pl

16. Jarosław Wałęsa www.jaroslawwalesa.pl

17. Czesław Siekierski www.siekierski.pl

18. Joanna Skrzydlewska www.skrzydlewska.eu 19. Jacek Włosowicz www.wlosowicz.pl Opracowanie własne na podstawie ALEXA.com

Twitter Twitter jest dość popularnym narzędziem wśród polskich posłów do PE. Obecnie udziela się na nim 32 europarlamentarzystów. Warto jednak zauważyć, że konta trzech z nich nie są używane od dłuższego czasu. Arkadiusz Bratkowski ostatniego tweeta umieścił 29 marca 2013 roku, Tadeusz Cymański 11 sierpnia 2013 roku. Najdłużej nieaktywne jest konto Michała Kamińskiego - ostatni wpis zamieszczono tam 9 listopada 2011 roku. Mimo to konta nie zostały usunięte ani oficjalnie zawieszone, dlatego też są one brane pod uwagę w moich statystykach. W poniższych tabelach konta tych eurodeputowanych zostały zaznaczone kolorem żółtym.

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Rysunek 2. Przykład danych, zgromadzonych w serwisie twopcharts.com dla konta Marka Migalskiego na Twitterze. Najważniejsze dane to trzy pierwsze w tabeli od: obserwujący profil, obserwowani przez posła, liczba tweetów

Źródło: twopcharts.com

Dane do badania pozyskałam za pomocą narzędzia Twopcharts.com, ponieważ bezpośrednio na Twitterze mamy dostęp jedynie do 3 200 ostatnio zamieszczonych tweetów. Twopcharts umożliwia dostęp do stu pierwszych krótkich wiadomości zamieszczonych przez danego użytkownika oraz przedstawia dane takie jak: ogólna liczba tweetów, czas istnienia konta, liczbę osób obserwujących danego użytkownika2. Wszystkie dane dotyczące aktywności na Twitterze pochodzą z 20 grudnia 2013 roku.

Tabela 3. Liczba tweetów zamieszczanych przez polskich posłów do PE. Kolorem żółtym wyróżnione zostały konta od dawna nieaktywne - w nawiasie podana data ostatniego wpisu

Poseł do PE Liczba tweetów 1. Marek Migalski 17 194 2. Paweł Kowal 9 003 3. Krzysztof Lisek 7 386 4. Jacek Saryusz-Wolski 4 686 5. Filip Kaczmarek 3 256 ...... 28. Arkadiusz Bratkowski (29.03.2013) 120 29. Artur Zasada 110 30. Tomasz Poręba 43 31. Tadeusz Cymański (11.08.2013) 26 32. Michał Kamiński (9.11.2011) 13 Opracowanie własne na podstawie danych z serwisu twopcharts.com

Jeśli chodzi o liczbę przesłanych tweetów, zdecydowanym liderem jest Marek Migalski, który do 20 grudnia 2013 roku umieścił 17 194 wiadomości. W najczęściej tweetującej piątce eurodeputowanych znaleźli się również: Paweł Kowal (9 003 tweety), Krzysztof Lisek (7 386 tweetów), Jacek Saryusz-Wolski (4 686 tweetów) oraz Filip Kaczmarek (3 256 tweetów).

2 Zob. też http://twopcharts.com/firsttweets (dostęp: 20.12.2013) 85

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Posłami do PE, którzy na swoim koncie umieścili najmniej wiadomości byli: Arkadiusz Bratkowski (120 tweetów), Artur Zasada (110 tweetów), Tomasz Poręba (43 tweety), Tadeusz Cymański (26 tweetów) oraz Michał Kamiński (13 tweetów). Jednak Tomasz Poręba z Twittera korzysta dopiero od 30 listopada 2013 roku, dlatego też w jego przypadku tak niski wynik nie dziwi. Sama ilość umieszczonych wiadomości nie jest zbyt miarodajnym sposobem na określenie aktywności danego eurodeputowanego na portalu Twitter. Z tego powodu obliczyłam, ile wiadomości dziennie średnio umieścili (tabela 4). Obliczeń dokonałam dzieląc ogólną liczbę tweetów przez liczbę dni istnienia konta na Twitterze.

Tabela 4. Eurodeputowani, którzy zamieszczają dziennie najwięcej tweetów

Poseł do PE Liczba tweetów Dni na Twitterze Tweety dziennie 1. Marek Migalski 17 194 677 ok. 25 2. Jacek Saryusz-Wolski 4 686 198 ok. 24 3. Krzysztof Lisek 7 386 729 ok. 10 4. Paweł Kowal 9 003 1 467 ok. 6 5. Andrzej Grzyb 1 942 329 ok. 6 Opracowanie własne na podstawie twopcharts.com

Na pierwszym miejscu ponownie znalazł się Marek Migalski, który umieszcza dziennie około 25 tweetów. Kolejne pozycje zajęli: Jacek Saryusz-Wolski (około 24 tweety dziennie), Krzysztof Lisek (około 10 tweetów), Paweł Kowal oraz Andrzej Grzyb (obaj zamieszczają około 6 tweetów dziennie). Polscy eurodeputowani dziennie umieszczają na Twitterze średnio około 3 tweetów. Oprócz wymienionych pięciu posłów do PE nikomu nie udało się przekroczyć tej granicy. Jedenastu z nich zamieszcza średnio mniej niż jednego tweeta dziennie. Są to: Danuta Jazłowiecka, Lidia Geringer de Oedenberg, Joanna Skrzydlewska, Joanna Senyszyn, Czesław Siekierski, Jan Olbrycht, Arkadiusz Bratkowski, Marek Gróbarczyk, Artur Zasada, Tadeusz Cymański oraz Michał Kamiński. Warto zauważyć, iż europarlamentarzyści często nie decydują się na samodzielne wyrażanie własnej opinii, ale tylko podają linki do ich zdaniem ciekawych materiałów, bądź też używają opcji „retweet”, która polega na podaniu dalej wpisu innego użytkownika tak, aby wyświetlony on został na naszym profilu. Miarą popularności danego użytkownika na Twitterze jest liczba osób, które go obserwują. Dodając kogoś do listy obserwowanych pokazujemy, że chcemy mieć na bieżąco dostęp do udostępnianych przez tę osobę treści i interesuje nas to, co dana osoba ma do

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 przekazania za pośrednictwem Twittera. Dane dotyczące liczby osób obserwujących polskich eurodeputowanych również zaczerpnęłam z portalu Twopcharts.com.

Tabela 5. Najczęściej i najrzadziej obserwowani polscy eurodeputowani na portalu Twitter

Poseł do PE Liczba obserwujących 1. Jerzy Buzek 63 774 2. Wojciech Olejniczak 31 859 3. Paweł Kowal 17 753 4. Marek Siwiec 14 545 5. Adam Bielan 12 925 ...... 28. Bogusław Liberadzki 651 29. Tomasz Poręba 376 30. Artur Zasada 264 31. Czesław Siekierski 231 32. Arkadiusz Bratkowski 111 Opracowanie własne na podstawie twopcharts.com

Niekwestionowanym liderem, jeśli chodzi o liczbę obserwujących jest Jerzy Buzek, którego do listy obserwowanych dodało 63 774 użytkowników Twittera. Tak wysoki wynik nie jest jednak zaskoczeniem, ponieważ Jerzy Buzek jako przewodniczący Parlamentu Europejskiego w latach 2009-2012 niewątpliwie zyskał sobie dużą popularność w całej Unii Europejskiej. Na drugiej pozycji uplasował się Wojciech Olejniczak (31 859 obserwujących). Kolejne pozycje w pierwszej piątce najliczniej obserwowanych eurodeputowanych przypadły: Pawłowi Kowalowi (17 753), Markowi Siwcowi (14 545) oraz Adamowi Bielanowi (12 925). Średnia ilość obserwujących konta polskich posłów do PE wynosi w przybliżeniu 7 313 osób. Tylko dziesięciu spośród trzydziestu dwóch eurodeputowanych używających Twittera zgromadziło więcej niż średnią liczbę obserwujących. Oprócz wymienionych już najpopularniejszych posłów byli to: Ryszard Czarnecki (12 058 obserwujących), Sławomir Nitras (11 550), Michał Kamiński (9 717), Marek Migalski (8 787) oraz Jacek Protasiewicz (7 538). Spośród eurodeputowanych, którzy komunikują się z wyborcami za pośrednictwem Twittera najmniej popularnymi użytkownikami są: Bogusław Liberadzki (651 obserwujących), Tomasz Poręba (376), Artur Zasada (264), Czesław Siekierski (231) oraz Arkadiusz Bratkowski (111). Tak niski wynik nie dziwi w przypadku Tomasza Poręby, który Twittera używa dopiero od 30 listopada 2013 roku. Warto zauważyć, iż z posłów, którzy od dawna nie komunikowali się za pośrednictwem Twittera, jedynie Arkadiusz Bratkowski

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 znalazł się w gronie najrzadziej obserwowanych. Może to wynikać z tego, że zarówno Tadeusz Cymański, jak i Michał Kamiński są politykami dość popularnymi na polskiej scenie politycznej.

Facebook Facebook jest najpopularniejszym portalem społecznościowym wśród polskich europarlamentarzystów. Konta na Facebooku możemy podzielić na prywatne i fanpage. Spośród 49 posłów, których brałam pod uwagę podczas moich badań jedynie sześciu nie posiada żadnego z powyższych rodzajów kont na tym portalu. Są to: Adam Gierek, Michał Kamiński, Mirosław Piotrowski, Jacek Protasiewicz, Konrad Szymański oraz Janusz Wojciechowski. Wśród eurodeputowanych aktywnych na Facebooku sześciu ma konta prywatne. Tego typu konta według polityki Facebooka nie powinny być uważane za oficjalne, dlatego też nie brałam ich pod uwagę. Politykami posiadającymi konta prywatne są: Piotr Borys, Arkadiusz Bratkowski, Ryszard Czarnecki, Sidonia Jędrzejewska, Joanna Skrzydlewska oraz Paweł Zalewski.

Wykres 2. Typy profilów eurodeputowanych na Facebooku

Fanpage- 37 europosłów

Profil prywatny- 6 europosłów Brak profilu- 6 europosłów

Opracowanie własne

Oficjalnym rodzajem konta na Facebooku jest fanpage i to właśnie na nich mam zamiar się skupić w niniejszej analizie. Tego typu konta posiada 37 spośród 49 polskich posłów do Parlamentu Europejskiego. Dane zawarte w badaniu zostały zebrane 13 grudnia 2013 roku.

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Tabela 6. Polscy europarlamentarzyści o największej i najmniejszej ilości polubień na portalu Facebook

Poseł do PE Liczba polubień 1. Jerzy Buzek 45 697 2. Wojciech Olejniczak 9 623 3. Róża Thun 6 989 4. Joanna Senyszyn 6 294 5. Danuta Hübner 5 611 ...... 33. Filip Kaczmarek 259 34. Jacek Włosowicz 249 35. Jan Kozłowski 183 36. Adam Bielan 136 37. Bogdan Marcinkiewicz 32 Opracowanie własne na podstawie danych z portalu Facebook

Miarodajną metodą na sprawdzenie popularności danego użytkownika jest liczba polubień (tabela 6). W tym przypadku ponownie pierwsze miejsce zajął Jerzy Buzek, którego oficjalny fanpage w dniu badania zgromadził 45 697 polubień. Różnica między nim, a resztą posłów do PE jest ogromna. Na drugim miejscu znalazł się profil Wojciecha Olejniczaka z 9 623 polubieniami. Kolejnymi popularnymi kontami były te prowadzone przez: Różę Thun (6 989 polubień), Joannę Senyszyn (6 294) oraz Danutę Hübner (5 611). Najmniej popularnymi na Facebooku spośród polskich eurodeputowanych są konta: Filipa Kaczmarka (259 polubień), Jacka Włosowicza (249), Jana Kozłowskiego (183), Adama Bielana (136) oraz Bogdana Marcinkiewicza (32). Średnia ilość polubień na Facebooku kont polskich eurodeputowanych wynosi około 3 293. Jedynie osiem z trzydziestu siedmiu kont przekroczyło tę granicę. Oprócz wymienionej już piątki były to te należące do: Lidii Geringer de Oedenberg (5 389 polubień), Tadeusza Zwiefki (5 226) oraz Czesława Siekierskiego (4 500). nk.pl Nk.pl (dawniej Nasza klasa) jest portalem, który bardzo stracił na popularności po rozpowszechnieniu Facebooka, co widać również w przypadku kont polskich posłów do PE. Tylko troje z nich ma na swoich stronach www odnośniki do kont na tym portalu - są to: Andrzej Grzyb, Elżbieta Łukacijewska oraz Wojciech Olejniczak. Jedynie to ostatnie konto oznaczone jest jako konto oficjalne, a dwa pozostałe to konta standardowe. Dane dotyczące aktywności na portalu nk.pl pochodzą z dnia 27 grudnia 2013 roku.

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Tabela 7. Eurodeputowani, którzy posiadają odnośniki do konta na nk.pl na swoich stronach internetowych wraz z liczbą ich znajomych

Poseł do PE Typ profilu Liczba znajomych 1. Wojciech Olejniczak konto oficjalne 4 877 2. Elżbieta Łukacijewska konto prywatne 2 286 3. Andrzej Grzyb konto prywatne 1 035 Opracowanie własne na podstawie danych z serwisu nk.pl

Konto Elżbiety Łukacijewskiej jest aktualizowane na bieżąco - dodawane są tam nowe posty, zdjęcia oraz filmy. Ostatni wpis pochodzi z dnia 20 grudnia 2013 roku, a ostatni film z 18 grudnia 2013 roku. Na nk.pl w momencie badania zgromadziła 2 286 znajomych. Andrzej Grzyb również aktywnie korzysta z konta na nk.pl - ostatni wpis zamieścił 10 grudnia 2013 roku. Filmy nie są jednak aktualizowane na bieżąco - ostatni z nich to życzenia z okazji świąt Bożego Narodzenia w 2011 roku. Andrzej Grzyb do 27 grudnia 2013 roku miał na nk.pl 1 035 znajomych. Jak już wcześniej wspomniałam, jedynie profil Wojciecha Olejniczaka został oznaczony jako „konto oficjalne”. Jak wyjaśnia nk.pl, „status konta oficjalnego mogą otrzymać osoby powszechnie znane, zespoły występujące publiczne oraz serwisy, które byłyby zainteresowane zamieszczaniem wpisów”3. Każdy użytkownik, który jest zainteresowany wpisami prowadzącymi konto oficjalne może je śledzić.

Rysunek 3. Profil Wojciecha Olejniczaka na portalu nk.pl, oznaczony jako „konto oficjalne”

Źródło: nk.pl

Wojciech Olejniczak w momencie badania zgromadził na nk.pl 4 877 znajomych. Jego konto nie jest jednak aktualizowane - ostatni wpis zamieszczono 12 września 2012 roku. Na nk.pl można znaleźć również konta innych eurodeputowanych, jednak są to konta prywatne, których nie można w żaden sposób zweryfikować. Niektórzy z nich

3zob. też: http://nk.pl/#pomoc/pytanie/293 (dostęp z dnia 27.12.2013) 90

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 za pośrednictwem tych kont kontaktują się z wyborcami, istnieją duże wątpliwości co do wiarygodności pojawiających się tam wpisów. Z tego powodu nie brałam pod uwagę tego typu profilów. Reasumując, portalem społecznościowym najbardziej popularnym wśród polskich eurodeputowanych jest Facebook. Konto na nim posiada 43 spośród 49 europarlamentarzystów, z czego 37 posiada oficjalne fanpage, a 6 konta prywatne. Wydaje się to być odzwierciedleniem współczesnych trendów. Według danych z 2012 roku około 800 milionów osób na świecie miało konto na Facebooku, co czyni go najczęściej używanym portalem społecznościowym w skali globalnej. Dla porównania, według tego samego raportu, drugi pod względem popularności wśród polskich posłów do PE Twitter w 2012 roku posiadał na świecie około 200 milionów użytkowników [Internet Standard. Social Media 2012].

Kanały na YouTube Z możliwości umieszczania filmów na przystosowanych do tego serwisach w sieci korzysta 30 eurodeputowanych. Michał Kamiński umieszcza swoje filmy na serwisie pinotv.pl, a 29 pozostałych posiada oficjalne kanały w serwisie YouTube, na którym chciałabym się szczególnie skupić. Dane do badania pochodzą z dnia 16 grudnia 2013 roku. Posłowie do PE wykorzystują możliwość tego typu komunikacji z wyborcami w szczególności do udostępniania filmów ze swoich występów w europarlamencie. Poza tym umieszczają też inne wypowiedzi: komentarze, fragmenty wywiadów czy życzenia okolicznościowe. Mimo że umieszczanie filmów na YouTube jest bardzo popularne wśród samych eurodeputowanych, to nie cieszy się dużym zainteresowaniem wśród internautów. Średnia liczba łącznych wyświetleń wszystkich filmów na kanałach europarlamentarzystów w badanym okresie wynosi 14 719. W dodatku internauci bardzo rzadko decydują się na komentowanie udostępnianych materiałów, co utrudnia komunikację. Największą liczbę łącznych wyświetleń zgromadziła na swoim kanale Róża Thun (tabela 8). W momencie badania wszystkie filmy zamieszczone na jej kanale obejrzane zostały 115 558 razy. Drugim najczęściej oglądanym kanałem był ten należący do Marka Migalskiego (49 294 wyświetlenia). Kolejne miejsca zajęli Marek Siwiec (32 642 wyświetlenia), Joanna Skrzydlewska (30 510) oraz Lidia Geringer de Oedenberg (28 844). Oprócz wymienionych europarlamentarzystów przytoczoną już średnią liczbę wyświetleń przekroczył jeszcze jedynie kanał Bogusława Sonika (23 977).

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Tabela 8. Kanały eurodeputowanych na YouTube o największej i najmniejszej łącznej ilości wyświetleń

Poseł do PE Liczba wyświetleń 1. Róża Thun 115 558 2. Marek Migalski 49 294 2. Marek Siwiec 32 642 4. Joanna Skrzydlewska 30 510 5. Lidia Geringer 28 844 ...... 25. Bogusław Liberadzki 1 401 26. Tadeusz Zwiefka 1 132 27. Tadeusz Cymański 537 28. Janusz Zemke 279 29. Adam Bielan 44 Opracowanie własne na podstawie danych z serwisu Youtube

Najkrócej kanały na YouTube posiadają Adam Bielan (od 14 listopada 2013 roku zgromadził on 44 wyświetlenia) oraz Janusz Zemke (279 wyświetleń od 28 marca 2013 roku). Oprócz nich, mimo dłuższego stażu na YouTube, najmniej popularnymi kanałami są te należące do Tadeusza Cymańskiego (537 wyświetleń), Tadeusza Zwiefki (1 132) oraz Bogusława Liberadzkiego (1 401). Wymiarem popularności na YouTube jest również liczba subskrypcji. Za pomocą tej opcji użytkownicy YouTube, którzy posiadają swoje konto, oznaczają najbardziej interesujące dla nich kanały, dzięki czemu uzyskują informację o najnowszych materiałach, dodanych na danym kanale4. Spośród polskich posłów do PE najwięcej subskrypcji swojego kanału do 16 grudnia 2013 roku zgromadził Marek Gróbarczyk (96). Kolejne miejsca zajęli: Wojciech Olejniczak (88), Marek Migalski (60), Róża Thun (40) oraz Paweł Kowal (39). Średnia liczba subskrypcji dla wszystkich polskich eurodeputowanych wynosi około 20. Z dwudziestu dziewięciu europarlamentarzystów, korzystających z YouTube, jedynie dziesięciu zgromadziło większą ilość subskrypcji niż średnia. Byli to, oprócz wymienionych: Lidia Geringer de Oedenberg, (36), Zbigniew Ziobro (34), Bogusław Sonik (33), Joanna Skrzydlewska (24) oraz Jan Olbrycht (23).

4zob. też. http://www.youtube.com/yt/about/pl/getting-started.html (dostęp: 27.12.2013).

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Tabela 9. Kanały eurodeputowanych w serwisie YouTube o najmniejszej i największej ilości subskrypcji

Poseł do PE Liczba subskrypcji 1. Marek Gróbarczyk 96 2. Wojciech Olejniczak 88 3. Marek Migalski 60 4. Róża Thun 40 5. Paweł Kowal 39 ...... 23. Tadeusz Cymański 1 23. Filip Kaczmarek 1 23. Jacek Protasiewicz 1 23. Janusz Zemke 1 23. Tadeusz Zwiefka 1 28. Adam Bielan 0 28. Bogusław Liberadzki 0 Opracowanie własne na podstawie danych z serwisu Youtube

Adam Bielan oraz Bogusław Liberadzki do 16 grudnia 2013 roku nie otrzymali ani jednej subskrypcji swojego kanału. Pięciu polskich europarlamentarzystów otrzymało jedynie jedną subskrypcję. Byli to: Tadeusz Cymański, Filip Kaczmarek, Jacek Protasiewicz, Janusz Zemke oraz Tadeusz Zwiefka.

Blogi Blogi nie są najpopularniejszym środkiem internetowej komunikacji polskich posłów do PE z internautami. Spośród 49 europarlamentarzystów bloga prowadzi 19 osób, z czego jedynie 11 aktualizuje swoje wpisy na bieżąco (tj. ostatni wpis pojawił się w listopadzie lub grudniu 2013 roku). Posłami, którzy aktywnie prowadzą bloga są: Ryszard Czarnecki, Lidia Geringer de Oedenberg, Andrzej Grzyb, Paweł Kowal, Wojciech Olejniczak, Joanna Senyszyn, Czesław Siekierski, Marek Siwiec, Bogusław Sonik, Janusz Wojciechowski oraz Paweł Zalewski. Prowadzenia bloga zaprzestali: Arkadiusz Bratkowski, Marek Gróbarczyk, Filip Kaczmarek, Michał Kamiński, Marek Migalski, Tomasz Poręba, Artur Zasada oraz Tadeusz Zwiefka. Rekordzistką pod względem ilości prowadzonych i na bieżąco aktualizowanych blogów jest Lidia Geringer de Oedenberg, która posiada 5 blogów pisanych w języku polskim oraz jeden pisany po angielsku. Na każdym z nich wpis pojawił się w miesiącu, w którym przeprowadzono badanie, a więc w grudniu 2013 roku. Blogi w dwóch językach (po polsku i angielsku) prowadzi również Marek Siwiec – oba są na bieżąco aktualizowane.

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 Ciekawy jest również przypadek Jacka Kurskiego. Oficjalnie nie prowadzi on bloga, jednak po wpisaniu adresu jego strony (www.kurski.net), jesteśmy automatycznie przenoszeni na jego stronę w witrynie blogspot.com. Jest to bardzo rozwinięte narzędzie należące do Google, które służy właśnie do prowadzenia blogów. W przypadku Jacka Kurskiego nie jest ona jednak używana do tego celu, a służy jako oficjalna strona internetowa.

Kontakt za pośrednictwem poczty elektronicznej Kontakt za pomocą poczty elektronicznej jest w dzisiejszych czasach jednym z najszybszych sposobów komunikacji. Na oficjalnej stronie Parlamentu Europejskiego znajduje się spis posłów z każdego kraju wraz z danymi komunikacyjnymi - m.in. adresem poczty elektronicznej. Eurodeputowani mają swój oficjalny adres mailowy na serwerze Parlamentu Europejskiego (z reguły adres jest budowany na wzorze imię[email protected]). Aby sprawdzić, czy polscy posłowie do PE odpowiadają na wiadomości mailowe, postanowiłam wysłać do każdego z nich maila z zapytaniem. Każdy otrzymał wiadomość tej samej treści, która została wysłana 7 grudnia 2013 roku. Treść wiadomości brzmiała następująco:

„Szanowna Pani/Szanowny Panie, uprzejmie proszę o podanie informacji, kiedy w najbliższym czasie będzie możliwość spotkania Pani/Pana w którymś z biur poselskich w Polsce.

Z poważaniem, Paulina Kubczak”

Otrzymałam odpowiedź jedynie na 24 z 49 rozesłanych wiadomości. Na większość z nich odpisywali asystenci posłów do PE, którzy prosili o podanie kontaktu czy tematyki spotkania, celem uzgodnienia dogodnego terminu.

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Tabela 10. Odpowiedzi na zapytanie rozesłane e-mailem. Kolorem pomarańczowym zaznaczyłam eurodeputowanych, który odpowiadali na wiadomości e-mail osobiście

ODPOWIEDŹ BRAK ODPOWIEDZI 1. Adam Bielan 1. Piotr Borys 2. Jerzy Buzek 2. Arkadiusz Bratkowski 3. Lidia Geringer 3. Tadeusz Cymański 4. Adam Gierek 4. Ryszard Czarnecki 5. Małgorzata Handzlik 5. Marek Gróbarczyk 6. Jolanta Hibner 6. Andrzej Grzyb 7. Danuta Hübner 7. Jarosław Kalinowski 8. Danuta Jazłowiecka 8. Michał Kamiński 9. Sidonia Jędrzejewska 9. Paweł Kowal 10. Filip Kaczmarek 10. Jacek Kurski 11. Jan Kozłowski 11. Krzysztof Lisek 12. Ryszard Legutko 12. Elżbieta Łukacijewska 13.Bogusław Liberadzki 13. Bogdan Marcinkiewicz 14. Marek Migalski 14. Sławomir Nitras 15. Jan Olbrycht 15. Wojciech Olejniczak 16. Jacek Protasiewicz 16. Mirosław Piotrowski 17. Joanna Skrzydlewska 17. Tomasz Poręba 18. Konrad Szymański 18. Jacek Saryusz-Wolski 19. Jarosław Wałęsa 19. Joanna Senyszyn 20. Jacek Włosowicz 20. Czesław Siekierski 21. Paweł Zalewski 21. Marek Siwiec 22. Artur Zasada 22. Bogusław Sonik 23. Janusz Zemke 23. Róża Thun 24. Tadeusz Zwiefka 24. Janusz Wojciechowski 25. Zbigniew Ziobro

Opracowanie własne

Jedynie 6 posłów osobiście odpowiedziało na wysłanego e-maila (w tabeli 10 zostali oni zaznaczeni kolorem pomarańczowym). Byli to: Filip Kaczmarek, Jan Kozłowski, Jacek Protasiewicz, Konrad Szymański, Jacek Włosowicz oraz Tadeusz Zwiefka. Odpowiedzi na wiadomości do pozostałych zostały podpisane przez ich asystentów. Zarówno to, że tylko mniej niż połowa eurodeputowanych odpowiedziała na zadane pytanie, jak i to, że jedynie kilkoro z nich prowadzi tę formę komunikacji osobiście świadczy o tym, iż nie doceniają oni czy wręcz lekceważą tę możliwość kontaktu ze swoimi wyborcami.

Podsumowanie Prowadząc powyższe badania chciałam sprawdzić, czy polscy posłowie do PE są aktywni w sieci i czy w pełni wykorzystują potencjał płynący z komunikacji z wyborcami za pośrednictwem Internetu. Celem analizy było również sprawdzenie, jakie narzędzia

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 komunikacji internetowej wykorzystują oni najchętniej. Aby dogłębnie zbadać tak szeroki problem badawczy obserwowałam konta posłów do PE na portalach społecznościowych, ich strony internetowe oraz blogi. Większość prowadzonych przeze mnie badań ma charakter ilościowy, ponieważ w przypadku tak wielu treści, przesyłanych przez polskich europarlamentarzystów za pośrednictwem Internetu, często nie da się zbadać ich jakości i rzeczowości. Reasumując przytoczone przeze mnie wyniki, eurodeputowani są obecni w różnych miejscach w przestrzeni wirtualnej. Niewątpliwie istotny jest fakt, iż wszyscy polscy europarlamentarzyści posiadają własne strony internetowe, dzięki którym wyborcy mogą dowiedzieć się zarówno o bieżącej aktywności polityków, jak i o ich przeszłości, zainteresowaniach czy możliwości kontaktu. Mimo że strony te są zróżnicowane pod względem wizualnym czy zawartości, są podstawowym źródłem, z którego internauci mogą czerpać wiedzę na temat poszczególnych polityków. Witryny te nie są jednak zbyt popularne na świecie według rankingów lub nie znajdują się w nich wcale, co może świadczyć o niskim zainteresowaniu bieżącą działalnością polskich polityków na arenie europejskiej. Jeśli chodzi o portale społecznościowe, to najbardziej popularnym wśród posłów do PE jest Facebook. Aż 43 spośród 49 eurodeputowanych posiada konta na tym portalu, co czyni z niego drugi najpopularniejszy kanał komunikacji członków Parlamentu Europejskiego z wyborcami. Mimo tego, że nie wszyscy europarlamentarzyści aktywnie użytkują Facebooka, to przeważająca większość stron typu fanpage jest aktualizowana na bieżąco (dokładnie 35 na 37 stron). Sześciu polskich posłów do komunikowania z użytkownikami Facebooka korzysta z profili prywatnych, które nie zostały wzięte pod uwagę w moich badaniach. Kolejnym z portali społecznościowych, z którego chętnie korzystają polscy europarlamentarzyści, jest Twitter. Wielu z nich upodobało sobie tę formę komunikacji tak bardzo, że przesyłają średnio kilka, a nawet kilkanaście wiadomości dziennie. Jest to niewątpliwie kanał, za pomocą którego europarlamentarzyści mogą komunikować się między sobą, z innymi politykami oraz dziennikarzami, natomiast rzadziej z samymi wyborcami. Komunikacja za pomocą Twittera staje się coraz popularniejsza w społeczeństwie, co może zwiastować jeszcze większy rozwój tego portalu społecznościowego wśród polityków. Kanałem komunikacji, z którego korzysta najmniejsza liczba posłów jest nk.pl - oficjalnie jedynie trzech europarlamentarzystów ma tam swoje konta. Mimo tego, że sam portal daje takie same możliwości jak np. Facebook (publikacja postów, linków, zdjęć czy filmów), znacząco stracił on popularności wśród polskich internautów. Jedynie jeden polski

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 eurodeputowany na bieżąco i aktywnie korzysta ze wszystkich form komunikacji, jakie udostępnia portal nk.pl. Polscy posłowie do PE słabo wypadli w badaniu „tajemniczego wyborcy”, którego celem jest zbadanie sprawności komunikacji za pośrednictwem poczty elektronicznej. Ponad połowa z nich nie odpisała na pytanie zadane w wiadomości, co może świadczyć o lekceważeniu przez nich tego kanału komunikacji, jak i osób, które w ten sposób próbują dotrzeć do naszych przedstawicieli w Parlamencie Europejskim. Pozytywny jest fakt, iż nie wszyscy eurodeputowani do odpowiadania na wiadomości przesyłane na ich skrzynkę elektroniczną zatrudniają swoich asystentów i starają się pozostawać w bezpośrednim kontakcie z zainteresowanymi wyborcami. Na popularności wśród posłów do PE straciły również blogi. Mimo że kiedyś ten sposób komunikacji z internautami i wyrażania swoich opinii był bardzo powszechny, obecnie traci on na znaczeniu na rzecz innych internetowych narzędzi. Niewątpliwie pozytywnym aspektem bloga jest możliwość komentowania postów przez wyborców, co może prowadzić do ciekawej dyskusji z innymi czytelnikami czy nawet autorem wpisu. Obecnie jedynie 11 eurodeputowanych aktualizuje swoje blogi. Pozytywnym aspektem obecności polskich europarlamentarzystów w przestrzeni wirtualnej jest to, że wielu z nich zauważa i wykorzystuje potencjał serwisu YouTube. Dzięki temu uwiarygodniają swoją pracę w Parlamencie Europejskim i dają wyborcom możliwość poznania ich opinii w kluczowych dla Unii Europejskiej sprawach. Poprzez udostępnianie nagrań z wystąpień posłowie są bliżej swoich wyborców, którzy jednak niekoniecznie to doceniają, o czym świadczy stosunkowo niskie zainteresowanie tymi materiałami i znikoma ilość komentarzy ich dotyczących. Mam nadzieję, że sytuacja ta ulegnie zmianie, ponieważ znaczenie serwisu YouTube w komunikacji internetowej jest nieocenione, zwłaszcza w dobie kryzysu telewizji i w komunikacji z najmłodszym pokoleniem wyborców. Analizując wyniki badań można dojść do wniosku, że za pomocą Internetu politycy starają się jedynie prezentować wyborcom swoją pracę na arenie europejskiej oraz działalność instytucji UE. Przestrzeń wirtualna rzadko wykorzystywana jest przez eurodeputowanych do aktywnego komunikowania się z odbiorcami ich treści i samymi wyborcami. Europarlamentarzyści rzadko zwracają również uwagę na możliwość ekspresyjnej rozmowy z internautami, wykorzystując internetowe narzędzia komunikacji jedynie do celów informacyjnych. Niektórzy posłowie w ogóle nie zauważają potencjału mediów społecznościowych, co niewątpliwie będzie musiało ulec zmianie w najbliższej perspektywie. W dobie informatyzującego się świata i pokolenia wychowanego w przestrzeni wirtualnej

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 niewykorzystanie potencjału Internetu do komunikacji z wyborcami będzie oznaczało polityczny niebyt. Oczywistym jest fakt, że dobry poseł powinien zwracać uwagę przede wszystkim na swoją pracę w Parlamencie Europejskim i spełnianie obietnic wyborczych. Każdy polityk powinien jednak pamiętać, że aby jego działania były zauważone, musi on je odpowiednio wypromować, co spowoduje wzrost popularności jego osoby wśród wyborców i zwiększenie szans na reelekcję. Dzięki temu, że sieć komputerowa staje się ogólnodostępna, rzesze Internatów uzyskały możliwość szerokiej weryfikacji swojej wiedzy oraz poglądów na kwestie publiczne. Osoby korzystające z zasobów przestrzeni wirtualnej stają się więc bardziej świadome swoich wyborów politycznych. Z tego względu nie dziwi fakt, iż obywatele chcą wykorzystywać dostępne narzędzia jako formę kontrolowania działalności wybranych przez siebie polityków. Nie istnieje dzisiaj lepsze miejsce do promowania siebie niż Internet i eurodeputowani powinni mieć tego większą świadomość.

Bibliografia Batorski Dominik, Zając Jan M. (2011), Kampania w sieci, Warszawa: Instytut Spraw Publicznych. Dobek-Ostrowska Bogusława (2007), Komunikowanie polityczne i publiczne - podręcznik akademicki, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN. Gawroński Sławomir (2007), Marketing polityczny on-line, [w:] P. Pawełczyk (red.), Marketing polityczny- szansa czy zagrożenie dla współczesnej demokracji?, Poznań: Wydawnictwo Naukowe Instytutu Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Internet Standard. Social Media 2012, raport, Warszawa 2012. Pisarek Walery (2008), Wstęp do nauki o komunikowaniu, Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne. Sobczyk Sebastian (2005), Internet narzędziem oddziaływania na wyborców, [w:] M. Sokołowski (red.), Oblicza Internetu. Internet a globalne społeczeństwo informacyjne, Biskupiec: Alagraf. Turska-Kawa Agnieszka, Wojtasik Waldemar (2013), Communication Function of Elections, „Communication Today” 1(4)/2013. Wojtasik W. (2013), Functions of Elections in Democratic Systems, „Political Preferences” 4/2013. World Internet Project. Poland (2012), Warszawa: Agora SA i Orange Polska.

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Źródła internetowe Alexa.com, http://www.alexa.com/ (dostęp: 20.12.2013) Nowi ministrowie zaprzysiężeni https://www.premier.gov.pl/wydarzenia/aktualnosci/nowi-ministrowie-zaprzysiezeni.html (dostęp: 20.12.2013) Twopcharts.com, http://twopcharts.com/ (dostęp: 20.12.2013) Oficjalne strony internetowe polskich posłów do PE Oficjalne fanpage polskich posłów do PE na portalu Facebook Konta eurodeputowanych na portalu Twitter Konta eurodeputowanych na portalu nk.pl Kanały eurodeputowanych w serwisie YouTube Blogi polskich eurodeputowanych

DZIAŁALNOŚĆ POLSKICH EURODEPUTOWANYCH W KONTEKŚCIE PRZYNALEŻNOŚCI DO GRUPY POLITYCZNEJ W PE

DOI: 10.6084/m9.figshare.988250

Marek Czaja

Analiza działalności polskich eurodeputowanych z frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (ECR)

Wprowadzenie Wybory do Parlamentu Europejskiego z 2009 roku miały bardzo duże znaczenie w procesie kształtowania się polskiego systemu partyjnego. Stanowiły one pierwszą ogólnopolską elekcję od czasu przedterminowych wyborów parlamentarnych z 2007 roku, które skutkowały odsunięciem od władzy Prawa i Sprawiedliwości oraz przejęciem jej przez koalicję Platformy Obywatelskiej i Polskiego Stronnictwa Ludowego. Przyniosły one również ukształtowanie się układu relewancji czterech partii na poziomie parlamentarnym, a także postępujący proces marginalizacji innych ugrupowań, szczególnie populistycznej Samoobrony RP oraz eurosceptycznej, odwołującej się do tradycji endeckiej z okresu II RP, Ligi Polskich Rodzin, tworzących koalicję rządową z Prawem i Sprawiedliwością. Wybory europejskie były również ważnym sprawdzianem dla będącego w defensywie PiS, który w świetle sondaży notował sporą stratę do Platformy Obywatelskiej [Wojtasik 2010: 76-77].

Tabela 1. Wyniki wyborów parlamentarnych 2007 roku oraz do Parlamentu Europejskiego z 2009 roku Wybory parlamentarne Wybory do Parlamentu 2007 Europejskiego 2009 Platforma Obywatelska 41,5% 44,4% Prawo i Sprawiedliwość 32,1% 27,4% Lewica i Demokraci / SLD-UP* 13,2% 12,3% Polskie Stronnictwo Ludowe 8,9% 7% * W wyborach parlamentarnych 2007 roku, Sojusz Lewicy Demokratycznej był częścią komitetu Lewica i Demokraci, w 2009 roku tworzył komitet z Unią Pracy. Opracowanie własne na podstawie danych Państwowej Komisji Wyborczej

Zdecydowanym zwycięzcą wyborów została rządząca Platforma Obywatelska, którą poparło 44,4% głosujących, co przełożyło się na obsadzenie 25 mandatów. Drugie miejsce, uzyskawszy dziesięć mandatów mniej, zajęło Prawo i Sprawiedliwość, na które głos swój oddało 27,4% Polaków. Wynik ten należy uznać za porażkę tej formacji, tym bardziej, iż dystans względem PO, w przeciągu dwóch lat, zwiększył się z niewiele ponad dziewięciu

101

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 do siedemnastu punktów procentowych. Próg wyborczy, usytuowany na poziomie 5%, przekroczył również komitet wyborczy Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Unii Pracy, a także Polskie Stronnictwo Ludowe. Opisywaną elekcję cechowała niska frekwencja, wynosząca niespełna 25%. Rezultat ten stanowi swego rodzaju potwierdzenie wyników badań przeprowadzonych przez Agnieszkę Turską-Kawę [2011: 32] i Waldemara Wojtasika [2011: 205-225], w świetle których, wybory do Parlamentu Europejskiego uważane są przez 70% badanych za najmniej ważne spośród przeprowadzanych w Polsce. Na przeciwległym biegunie, uznającym wybory europejskie za najważniejsze, znalazło się jedynie 2,5% wskazań. Reprezentanci Prawa i Sprawiedliwości, wspólnie z przedstawicielami brytyjskiej Partii Konserwatywnej, a także czeskiej Obywatelskiej Partii Demokratycznej oraz pojedynczymi deputowanymi z pięciu innych państw, utworzyli frakcję Europejskich Konserwatystów i Reformatorów – ECR. W jej skład weszły partie konserwatywne, które w poprzedniej kadencji stanowiły część chadeckiej frakcji Europejskiej Partii Ludowej – EPP oraz ugrupowania tzw. eurorealistów, w przeszłości należące do frakcji Unii na rzecz Europy Narodów – UEN. Uznanie dla tradycyjnych wartości konserwatywnych oraz odrzucanie wizji federalizacji Europy na rzecz współpracy państw narodowych, a także ostrożność wykazywana względem procesów integracji europejskiej, sytuuje frakcję po prawej stronie względem grupy chadeckiej [Kosowska-Gąstoł 2010: 406]. Zmiany zachodzące na polskiej prawicy w latach 2010-2013, a dokładniej kolejne rozłamy dokonywane w łonie Prawa i Sprawiedliwości, w istotny sposób rzutowały na kształt polskiej delegacji wewnątrz frakcji ECR. Spośród piętnastu deputowanych, którzy uzyskali mandat z list PiS, obecnie jedynie siedmiu reprezentuje tę partię. W wyniku pierwszego rozłamu, dokonanego po przegranych przez Jarosława Kaczyńskiego wyborach prezydenckich w 2010 roku, partię opuściło czterech deputowanych, którzy weszli w skład utworzonego ugrupowania Polska Jest Najważniejsza [Pięciu znanych polityków opuszcza PiS]. Politycy ci jednakże nie zdecydowali się na opuszczenie frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów. Zgoła inaczej sytuacja miała miejsce w przypadku deputowanych, skupionych wokół Zbigniewa Ziobry, którzy po wystąpieniu z PiS i założeniu partii Solidarna Polska, opuścili również szeregi frakcji ECR, przechodząc do eurosceptycznej grupy Europa Wolności i Demokracji – EFD [Marmola, Olszanecka 2013: 120]. Tym samym liczebność frakcji ECR zmniejszyła się o czterech deputowanych [B. europosłowie PiS zmienili barwy. Będą eurosceptykami].

102

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Tabela 2. Skład frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów Liczba Państwo Partia polityczna deputowanych Partia Konserwatywna 25 Wielka Brytania Ulsterscy Konserwatyści i Unioniści – Nowa Siła 1 bezpartyjna 1 Prawo i Sprawiedliwość 7 Polska Polska Razem Jarosława Gowina 4 bezpartyjny 1 Czechy Obywatelska Partia Demokratyczna 9 Forza Italia 1 Włochy Conservatives and Social Reformers 1 Chorwacja Chorwacka Partia Prawa dr. Ante Starčevicia 1 Węgry Węgierskie Forum Demokratyczne 1 Belgia Lista Dedeckera 1 Litwa Akcja Wyborcza Polaków na Litwie 1 Zjednoczenie Narodowe "Wszystko dla Łotwy!"– Łotwa 1 TB/LNNK Holandia Unia Chrześcijańska 1 Dania bezpartyjna 1 Opracowanie własne na podstawie http://www.europarl.europa.eu/meps/pl/search.html?country=PL

Obecnie, w ostatnich miesiącach funkcjonowania VII kadencji Parlamentu Europejskiego, frakcja Europejskich Konserwatystów i Reformatorów liczy 57 deputowanych. Najsilniejszą reprezentację stanowią Brytyjczycy, w większości przedstawiciele Partii Konserwatywnej. Drugą pod względem liczebności grupę stanowią deputowani z Polski. Prawo i Sprawiedliwość jest reprezentowane przez siedmiu parlamentarzystów, a Polska Razem Jarosława Gowina przez czterech. Dziewięciu przedstawicieli posiada czeska Obywatelska Partia Demokratyczna – ODS, która w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2009 roku odniosła zdecydowane zwycięstwo, uzyskując 34,5% głosów [Czyż, Kubas 2012: 150]. W przypadku pozostałych partii politycznych, ich reprezentacja ma charakter jednoosobowy.

Lojalność względem frakcji w grupie Europejskich Konserwatystów i Reformatorów Grupy polityczne w Parlamencie Europejskim tworzone są przez przedstawicieli formacji bliskich pod względem ideologicznym, reprezentujących określone rodziny partii politycznych, tożsamych pod względem programowym [Wiszniowski 2008: 122]. Tym

103

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 samym, bardzo ważnym elementem przy badaniu działalności deputowanych jest określenie poziomu lojalności względem własnej frakcji, świadczącym o stopniu jej wewnętrznej spójności, wykazywanej przy okazji głosowań.

Tabela 3. Lojalność względem frakcji poszczególnych grup w Parlamencie Europejskim Wskaźnik lojalności Frakcja parlamentarna względem frakcji Zieloni / Wolne Przymierze Europejskie (Greens/EFA) 94,79% Europejska Partia Ludowa (EPP) 92,43% Postępowy Sojusz Socjalistów i Demokratów (S&D) 91,65% Porozumienie Liberałów i Demokratów na rzecz Europy (ALDE) 88,43% Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy (ECR) 86,57% Zjednoczona Lewica Europejska / Nordycka Zielona Lewica 78,98% (GUE-NGL) Europa Wolności i Demokracji (EFD) 49,81% Opracowanie własne na podstawie danych VoteWatch.eu za okres 14.07.2009-06.02.2014

Podstawę przedstawionych w powyższej tabeli badań stanowią dane zamieszczone na stronie internetowej VoteWatch.eu. Charakteryzują one poziom wewnętrznej lojalności, określany poprzez analizowanie spójności poszczególnych frakcji parlamentarnych podczas głosowań. Wskaźnik lojalności względem frakcji dla grupy Europejskich Konserwatystów i Reformatorów, wynoszący 86,57%, uznać należy jako umiarkowany. Spójnością wewnętrzną na niższym poziomie charakteryzują się jedynie dwie skrajne frakcje. Z jednej strony jest to ultralewicowa Konfederacyjna Grupa Zjednoczonej Lewicy Europejskiej/Nordycka Zielona Lewica. Zrzesza ona deputowanych partii komunistycznych, a także skandynawskich partii ekologicznych i jest kontynuatorką tradycji frakcji komunistycznej, obecnej w Parlamencie Europejskim od lat 70. XX wieku. Na przeciwległym biegunie znajduje się z kolei grupa Europa Wolności i Demokracji. Uznawana jest za frakcję silnie prawicową, zrzeszającą partie eurosceptyczne [Kosowska-Gąstoł 2010: 407-408].

Tabela 4. Lojalność największych partii politycznych tworzących ECR względem frakcji Wskaźnik lojalności największych Partia polityczna partii względem frakcji ECR Partia Konserwatywna (CP) 97,38% Obywatelska Partia Demokratyczna (ODS) 95,11% Polska Jest Najważniejsza (PJN) 88,48% Prawo i Sprawiedliwość (PiS) 88,07% Opracowanie własne na podstawie danych VoteWatch.eu za okres 14.07.2009-06.02.2014

104

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Tabela 4 określa poziom lojalności największych partii politycznych, wchodzących w skład Europejskich Konserwatystów i Reformatorów, względem własnej grupy. Najwyższym wskaźnikiem lojalności, wynoszącym ponad 97%, cechują się przedstawiciele brytyjskiej Partii Konserwatywnej. Należy zauważyć również, że spośród dwudziestu deputowanych znajdujących się na czele rankingu lojalności względem ECR, dziewiętnastu reprezentuje właśnie brytyjskich Torysów. Wysoki współczynnik lojalności charakteryzuje także przedstawicieli Obywatelskiej Partii Demokratycznej. Zgoła inaczej przedstawia się sytuacja w odniesieniu do deputowanych polskich ugrupowań. Wskaźnik lojalności przedstawicieli Prawa i Sprawiedliwości jest o ponad dziewięć punktów procentowych niższy w porównaniu do brytyjskich konserwatystów. Na bardzo zbliżonym poziomie sytuuje się wskaźnik nieistniejącej już partii Polska Jest Najważniejsza, której deputowani w większości zmienili barwy polityczne, wstępując do utworzonej na początku 2014 roku Polski Razem Jarosława Gowina. Warto w tym miejscu zastanowić się nad przyczynami faktu, iż frakcja ECR cechuje się średnim stopniem wewnętrznej spójności oraz tym, że deputowani z polskich partii politycznych charakteryzują się zdecydowanie niższym wskaźnikiem lojalności niż ich koledzy z Wielkiej Brytanii oraz Czech. Pierwszą i najprawdopodobniej główną przyczyną jest fakt, iż frakcja ta istnieje dopiero od początku VII kadencji Parlamentu Europejskiego. Tym samym, obok grupy Europa Wolności i Demokracji, posiada najkrótszy staż parlamentarny. Stanowi ona mozaikę bardzo dużej, posiadającej 25 mandatów, czyli prawie połowę spośród ogółu deputowanych frakcji, Partii Konserwatywnej, średnich pod względem liczebności delegacji: Obywatelskiej Partii Demokratycznej, Prawa i Sprawiedliwości oraz Polski Razem Jarosława Gowina, a także szeregu partii politycznych, których reprezentacja ma charakter jednostkowy. Wielość podmiotów, tworzących ECR oraz bardzo krótka historia współpracy tych partii politycznych rzutują na brak wewnętrznej spójności. Frakcja Europejskich Konserwatystów i Reformatorów utworzona została poprzez mechanizm ideologiczny. Spoiwem łączącym poszczególne ugrupowania polityczne jest zbieżność ideologiczna oraz programowa, odnosząca się głównie do wizji funkcjonowania zjednoczonej Europy oraz obrony tradycyjnych, konserwatywnych wartości. Frakcje takie posiadają słabszą pozycję w Parlamencie Europejskim w porównaniu z grupami utworzonymi w wyniku działania mechanizmu instytucjonalnego. Podstawą tworzenia tychże grup jest maksymalizacja wpływu na funkcjonowanie Parlamentu Europejskiego oraz zachodzącego w nim procesu decyzyjnego [Wiszniowski 2008: 303-304]. Kwestie ideologiczne,

105

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 w przypadku tych grup, posiadają mniejsze znaczenie. Powstałe w ten sposób frakcje EPP, S&D oraz ALDE, mimo iż wewnętrznie mniej spójne niż ECR, charakteryzują się wyższym wskaźnikiem wewnętrznej lojalności, co motywowane jest właśnie priorytetowym podejściem do zwiększania wpływu na działanie Parlamentu Europejskiego. Niewielkie różnice w kwestiach ideologicznych pomiędzy podmiotami tworzącymi ECR rzutują jednakże na zmniejszanie się wewnętrznej spójności grupy, gdyż to właśnie im, podczas głosowania, nadaje się pierwszorzędne znaczenie. Tym samym odrzuca się możliwość budowania wewnętrznego konsensusu, co w pozytywny sposób wpływałoby na tworzenie silniejszej pozycji frakcji wewnątrz PE. Charakteryzując frakcję ECR, szczególną uwagę zwrócić należy na działalność brytyjskiej Partii Konserwatywnej. Posiadając 25 przedstawicieli, a także dysponując bardzo dużym doświadczeniem na poziomie działalności w Parlamencie Europejskim, sięgającym lat 70. XX wieku, stanowi ona najważniejszy element grupy Europejskich Konserwatystów i Reformatorów. W tym kontekście, powierzenie w 2009 roku funkcji przewodniczącego frakcji Michałowi Kamińskiemu, reprezentującemu Prawo i Sprawiedliwość, miało jedynie charakter symboliczny. Brytyjscy konserwatyści, szczególnie w kwestiach europejskich, posiadają silnie wyklarowane poglądy, sprzeciwiające się umacnianiu pozycji Unii Europejskiej kosztem państw narodowych, co prowadziłoby do intensyfikacji procesu federalizacji zjednoczonej Europy. Kluczowym w tej kwestii zdaje się być dążenie do ustawowego zagwarantowania prymatu prawodawstwa Parlamentu Zjednoczonego Królestwa względem decyzji podjętych na szczeblu europejskim [Biskup 2011: 146-149]. Przywiązywanie większej wagi do realizacji własnych interesów kosztem wspólnotowych prowadzi do zmniejszania poziomu współpracy wewnątrz frakcji oraz stopnia jej spójności. Działania Partii Konserwatywnej w dużej mierze motywowane są wzrostem nastrojów eurosceptycznych wśród Brytyjczyków. W świetle badań przeprowadzonych na początku 2014 roku, stosunek zwolenników wystąpienia z Unii Europejskiej do przeciwników takiego rozwiązania wynosi 42 do 37%. Propozycja premiera Davida Camerona, lidera konserwatystów, postulująca przeprowadzenie w 2015 roku referendum dotyczącego dalszego członkostwa w Unii, nakierowana jest głównie na powstrzymanie wzrostu popularności skrajnie antyeuropejskiej Partii Niepodległości Zjednoczonego Królestwa (UKIP), która to jest, obok lewicowej Partii Pracy, głównym konkurentem Torysów na arenie politycznej Wielkiej Brytanii [Wójcik 2014: 48-50].

106

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Porównanie aktywności polskich deputowanych z przedstawicielami innych państw wewnątrz frakcji ECR Podstawową formą aktywności deputowanych, której analiza stanowi przyczynek do szczegółowego badania ich działalności, jest frekwencja na posiedzeniach plenarnych Parlamentu Europejskiego.

Tabela 5. Średnia frekwencja na posiedzeniach plenarnych Parlamentu Europejskiego partii politycznych tworzących ECR Partia polityczna Średnia frekwencja Polska Razem Jarosława Gowina 88,74% Prawo i Sprawiedliwość 83,97% Obywatelska Partia Demokratyczna 81,76% Partia Konserwatywna 79,97% Opracowanie własne na podstawie danych VoteWatch.eu za okres 14.07.2009-06.02.2014

Przedstawione dane jasno wskazują, iż deputowani reprezentujący polskie partie we frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów zdecydowanie częściej biorą udział w posiedzeniach plenarnych Parlamentu Europejskiego niż ich koledzy z Czech i Wielkiej Brytanii. Szczególnie wysoką frekwencję odnotowali czterej deputowani Polski Razem Jarosława Gowina, których średnia jest o prawie 5 punktów procentowych wyższa od deputowanych Prawa i Sprawiedliwości.

Tabela 6. Polscy deputowani ECR z najwyższą i najniższą frekwencją na posiedzeniach plenarnych PE

Deputowany Przynależność partyjna Średnia frekwencja 1. PIOTROWSKI Mirosław PiS 95,84% 2. SZYMAŃSKI Konrad PiS 90,26% 3. BIELAN Adam PRJG 89,54% 4. ZASADA Artur PRJG 89,09% … 9. PORĘBA Tomasz PiS 79,29% 10. CZARNECKI Ryszard PiS 78,42% 11. WOJCIECHOWSKI Janusz PiS 77,68% 12. KAMIŃSKI Michał bezpartyjny 62,31% Opracowanie własne na podstawie danych VoteWatch.eu za okres 14.07.2009-06.02.2014

Na czele rankingu frekwencji (tabela 6), z bardzo dużą przewagą nad pozostałymi polskimi deputowanymi frakcji ECR, znajduje się Mirosław Piotrowski, reprezentujący Prawo i Sprawiedliwość, którego udział w posiedzeniach plenarnych Parlamentu Europejskiego wynosi 95,84%. Drugie miejsce zajął kolejny deputowany PiS, Konrad

107

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Szymański. Wartym podkreślenia jest fakt, iż w pierwszej czwórce tego rankingu znajduje się dwóch przedstawicieli PRJG, co stanowi połowę delegacji tejże partii. Jest to potwierdzenie danych zaprezentowanych w tabeli 5, wskazujących, iż właśnie członkowie tej partii charakteryzują się największą średnią frekwencją spośród członków ECR. Na końcu rankingu średniej frekwencji znajduje się Michał Kamiński (62,31%), od czasu przyłączenia się partii Polska Jest Najważniejsza do PRJG pozostający deputowanym niezależnym, a także deputowani PiS: Janusz Wojciechowski, Ryszard Czarnecki i Tomasz Poręba. Analizując frekwencję polskich członków ECR, warto porównać ją z działalnością deputowanych z Polski, reprezentujących inne frakcje parlamentarne (tabela 7). W wyniku wyborów do Parlamentu Europejskiego 2009 roku, polscy deputowani weszli w skład trzech frakcji parlamentarnych. Deputowani Platformy Obywatelskiej oraz Polskiego Stronnictwa Ludowego kontynuowali współpracę w ramach chadeckiej frakcji EPP, Prawo i Sprawiedliwość przystąpiło do utworzonej frakcji ECR, a przedstawiciele komitetu Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Unii Pracy stali się częścią frakcji socjalistycznej [Piasecki 2012: 274-275]. Na zmianę przynależności polskich deputowanych, w trakcie trwania kadencji Parlamentu Europejskiego, miały wpływ podziały wewnątrz polskich partii politycznych. Czterej posłowie PiS, którzy odeszli, tworząc Solidarną Polskę Zbigniewa Ziobry, zdecydowali się również na opuszczenie frakcji ECR na rzecz eurosceptycznej EFD. Artur Zasada, po przystąpieniu do Polski Razem Jarosława Gowina wystąpił z frakcji chadeckiej, przechodząc do konserwatystów. Z kolei Marek Siwiec, po odejściu z SLD i przyłączeniu się do Twojego Ruchu, nie zdecydował się na wystąpienie z frakcji S&D.

Tabela 7. Średnia frekwencja polskich deputowanych z podziałem na frakcje polityczne Polskie partie polityczne Średnia Frakcja parlamentarna wchodzące w jej skład frekwencja Sojusz Lewicy Demokratycznej, Postępowy Sojusz Socjalistów Unia Pracy, 91,56% i Demokratów (S&D) Twój Ruch. Platforma Obywatelska, Europejska Partia Ludowa (EPP) 88,21% Polskie Stronnictwo Ludowe. Europejscy Konserwatyści i Prawo i Sprawiedliwość, 83,76% Reformatorzy (ECR) Polska Razem Jarosława Gowina. Europa Wolności i Demokracji (EFD) Solidarna Polska Zbigniewa Ziobro 78,62% Opracowanie własne na podstawie danych VoteWatch.eu za okres 14.07.2009-06.02.2014

Polscy deputowani, wchodzący w skład frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów charakteryzują się niższym wskaźnikiem średniej frekwencji udziału w obradach plenarnych niż polscy członkowie dwóch największych grup parlamentarnych:

108

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 chadeckiej Europejskiej Partii Ludowej oraz socjaldemokratycznego Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów. Ostatnie miejsce w tym rankingu zajmują deputowani Solidarnej Polski, będący członkami eurosceptycznej frakcji Europa Wolności i Demokracji. Wymagającą dysponowania sporą wiedzą w określonej dziedzinie formą działalności deputowanych jest przygotowywanie projektów sprawozdań, a także opinii do nich. Poseł, reprezentując odpowiednią komisję parlamentarną, przedstawia je na forum Parlamentu Europejskiego. Sprawozdania i opinie odnoszą się do wniosków legislacyjnych Komisji Europejskiej. Tabela 8. Sprawozdania i opinie członków ECR oraz polskich deputowanych z podziałem na frakcje Średnia na Średnia na Liczba Liczba Liczba jednego jednego deputowanych sprawozdań opinii deputowanego deputowanego Frakcja ECR 57 107 1,9 125 2,2 Polscy deputowani 12 24 2 16 1,3 ECR Polscy deputowani S&D 7 18 2,6 13 1,9 Polscy deputowani EPP* 27 61 2,3 67 2,5 Polscy deputowani EFD 4 1 0,25 5 1,25 *Tabela nie uwzględnia działalności Jerzego Buzka (EPP), który w latach 2009-2011 pełnił funkcję przewodniczącego PE. Opracowanie własne na podstawie danych VoteWatch.eu za okres 14.07.2009-06.02.2014

Powyższa tabela ukazuje liczbę sprawozdań i opinii złożonych przez polskich deputowanych, z uwzględnieniem podziału na frakcje parlamentarne, a także średnią przypadającą na jednego posła. Zawiera również dane dotyczące działalności frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów. Średnia złożonych sprawozdań, przypadająca na jednego członka ECR, w porównaniu do polskich przedstawicieli tejże frakcji jest bardzo zbliżona, oscyluje w granicach dwóch sprawozdań przypadających na deputowanego. Szczególnie aktywnym na tej niwie, spośród polskich deputowanych, jest Ryszard Czarnecki, który złożył ich aż dziesięć. Pozostali polscy deputowani ECR byli już na tym polu zdecydowanie mniej aktywni, czterech spośród nich nie złożyło do tej pory żadnego sprawozdania. Zdecydowanie gorzej, na tle swojej frakcji, wypadają polscy deputowani pod względem liczby złożonych opinii. Spośród 125 opinii skierowanych przez członków grupy, jedynie szesnaście jest autorstwa Polaków, co stanowi wynik prawie o połowę niższy w porównaniu do średniej dla całej frakcji. Średnia przedłożonych sprawozdań oraz opinii, przypadających na jednego polskiego deputowanego ECR, jest niższa od średnich polskich przedstawicieli dwóch największych parlamentarnych grup politycznych. W przypadku sprawozdań różnica ta jest zdecydowanie

109

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 mniejsza niż w przypadku opinii, gdzie średnia Polaków z frakcji konserwatywnej jest prawie dwukrotnie niższa niż deputowanych PO i PSL, wchodzących w skład grupy chadeckiej. Zdecydowanie najgorzej w tym rankingu wypadają deputowani Solidarnej Polski, którzy w trakcie trwania VII kadencji Parlamentu Europejskiego przedłożyli jedynie jedno sprawozdanie oraz pięć opinii. Bezpośrednim instrumentem sprawowania funkcji kontrolnej przez parlamentarzystów są pytania parlamentarne, zwane również interpelacjami, kierowane podczas posiedzeń plenarnych Parlamentu Europejskiego do instytucji i organów Unii Europejskiej. Podczas posiedzeń odnotowuje się również wystąpienia poszczególnych deputowanych, w trakcie których zabierają głos na tematy, będące istotą danej dyskusji. Tabela 9. Wystąpienia na posiedzeniach plenarnych oraz pytania parlamentarne członków ECR oraz polskich deputowanych z podziałem na frakcje Wystąpienia Średnia na Średnia na Liczba Pytania na posiedzeniu jednego jednego deputowanych parlamentarne plenarnym deputowanego deputowanego Frakcja ECR 57 6972 122 4650 82 Polscy posłowie 12 1743 146 1140 95 ECR Polscy posłowie 7 1148 164 187 27 S&D Polscy posłowie 27 3359 124 892 33 EPP* Polscy posłowie 4 999 250 402 100 EFD *Tabela nie uwzględnia działalności Jerzego Buzka (EPP), który w latach 2009-2011 pełnił funkcję przewodniczącego PE Opracowanie własne na podstawie danych: http://www.europarl.europa.eu/portal/pl Za pomocą szczegółowych danych, odnoszących się do działalności deputowanych, zamieszczonych na oficjalnej stronie Parlamentu Europejskiego, można scharakteryzować aktywność poszczególnych posłów, a także frakcji parlamentarnych, na posiedzeniach plenarnych Parlamentu Europejskiego. Polscy deputowani zasiadający we frakcji ECR są pod tym względem bardziej aktywni od przedstawicieli innych państw wewnątrz grupy. Na polskiego posła przypada większa liczba wystąpień oraz zadawanych pytań parlamentarnych. Na tym polu aktywności zauważalne są istotne różnice w działalności polskich deputowanych frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów na tle polskich przedstawicieli z innych grup politycznych. W przypadku wystąpień na posiedzeniach plenarnych, średnia przypadająca na jednego polskiego posła ECR jest zbliżona do przedstawicieli dwóch największych frakcji. Na czele tego rankingu znajdują się deputowani Solidarnej Polski. Zdecydowanie większe różnice obserwuje się analizując

110

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

średnią składanych pytań parlamentarnych. Przedstawiciele polskich partii prawicowych, będący członkami ECR oraz EFD, są na tym polu zdecydowanie aktywniejsi od przedstawicieli frakcji chadeckiej i socjaldemokratycznej. W porównaniu do deputowanych PO i PSL, średnia polityków prawicy jest trzykrotnie wyższa, a względem przedstawicieli polskiej lewicy prawie czterokrotnie. Istotnym aspektem działalności deputowanych do Parlamentu Europejskiego jest praca w komisjach i delegacjach. Najważniejszą rolę spełniają 22 komisje stałe, składające się z przewodniczącego, wiceprzewodniczących, członków oraz zastępców, które specjalizują się w poszczególnych obszarach funkcjonowania Unii Europejskiej. Podstawowym ich zadaniem jest opracowywanie projektów legislacyjnych, przedkładanych następnie pod obrady plenarne Parlamentu Europejskiego. Skład komisji jest odzwierciedleniem składu Parlamentu. Oprócz komisji stałych, tworzone są również podkomisje, komisje specjalne, zajmujące się konkretnymi problemami, a także komisje śledcze. Istotą delegacji Parlamentu Europejskiego jest z kolei utrzymywanie i rozwijanie stosunków z parlamentami państw, niebędących członkami Unii Europejskiej. Delegacje służą również reprezentowaniu Unii na zewnątrz oraz promowaniu wartości, na których opiera się Wspólnota. Ich struktura wewnętrzna jest taka sama, jak w przypadku komisji stałych. Frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów, jako jednej ze średnich pod względem liczebności grup, przypadło w udziale obsadzenie stanowiska przewodniczącego jednej komisji stałej oraz wyznaczenie siedmiu wiceprzewodniczących. Funkcję przewodniczącego komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów objął polityk brytyjskiej Partii Konserwatywnej, Malcolm Harbour. Wśród polskich deputowanych, stanowiących drugą pod względem liczebności grupę narodową we frakcji, funkcję wiceprzewodniczącego stałej komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi pełni Janusz Wojciechowski. Obszar ten jest szczególnie istotny dla Polski, gdzie rolnictwo stanowi źródło dochodów dla dużej liczby mieszkańców obszarów wiejskich. Produkty pochodzenia rolniczego stanowią istotną część wszystkich produktów eksportowanych przez Polskę. Pozostałe funkcje wiceprzewodniczących przypadły w udziale politykom brytyjskim, którzy obsadzili te stanowiska w trzech komisjach, a także reprezentującym Czechy, Włochy i Holandię. Podział ten, uwzględniając fakt, iż Polskę we frakcji ECR reprezentuje aż dwunastu deputowanych, uznać należy jako niewspółmierny. Polscy deputowani posiadają szerszą reprezentację w prezydiach delegacji Parlamentu Europejskiego. Na czele delegacji do komisji współpracy parlamentarnej UE-Ukraina stoi Paweł Kowal, działacz Polski Razem, specjalizujący się w tematyce polityki wschodniej.

111

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Głównym obszarem działania delegacji było lobbowanie na rzecz sfinalizowania negocjacji i zawarcia umowy stowarzyszeniowej z Ukrainą [Szczepanik, Kaca 2012: 42]. Delegacja zyskała na znaczeniu w obliczu kryzysu politycznego, mającego miejsce na Ukrainie od grudnia 2013 roku. Kwestia ta ma również zasadnicze znaczenie dla Polski, będącej głównym promotorem zbliżenia Ukrainy do Unii Europejskiej oraz bezpośrednio z nią graniczącej. Polscy deputowani: Tomasz Poręba, Ryszard Czarnecki oraz Artur Zasada objęli także stanowiska wiceprzewodniczących delegacji.

Wnioski dotyczące aktywności polskich deputowanych wchodzących w skład ECR Dane przedstawione w powyższych tabelach szczegółowo obrazują działalność polskich posłów w Parlamencie Europejskim. Aktywność Polaków, członków frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów, w porównaniu do ich rodaków zasiadających w pozostałych grupach parlamentarnych, przybiera inne wymiary. Pod względem średniej frekwencji na posiedzeniach parlamentarnych zdecydowanie odbiegają oni od swoich kolegów z Europejskiej Partii Ludowej oraz Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów. Podobnie przedstawia się sytuacja w przypadku średniej przedstawianych opinii. Dystans w przypadku składanych sprawozdań parlamentarnych jest już jednakże mniej zauważalny. Z kolei, analizując aktywność na posiedzeniach plenarnych, liczba wystąpień polskich członków ECR jest zbliżona do Polaków z frakcji chadeckiej i socjaldemokratycznej. Zdecydowanie przewyższają oni jednak przedstawicieli dwóch najsilniejszych frakcji pod względem zadawanych w trakcie dyskusji pytań. Na tym tle dość specyficznie wypadają posłowie Solidarnej Polski, członkowie frakcji Europa Wolności i Demokracji. Charakteryzują się oni najniższą frekwencją na posiedzeniach PE. Najsłabiej wypadają również pod względem przedłożonych sprawozdań i opinii. Cechują się jednakże największą aktywnością podczas dyskusji plenarnych, najczęściej zabierając głos oraz zadając najwięcej pytań. Działania te mają charakter medialny i nie wymagają od deputowanych posiadania szerokiej wiedzy specjalistycznej. Charakteryzując poszczególne frakcje parlamentarne pod względem stosunku do Unii Europejskiej, a także dalszej integracji w jej ramach, grupę Europejskich Konserwatystów i Reformatorów określić należy jako znajdującą się pomiędzy eurosceptyczną, zrzeszającą ugrupowania ultraprawicowe frakcją EFD, a głoszącymi hasła dalszej i głębszej integracji: chadecką frakcją EPP i centrolewicową S&D. Tym samym, aktywność deputowanych ECR pod pewnymi względami, takimi jak niska frekwencja, czy duża liczba zadawanych pytań parlamentarnych, zbliżona jest do działalności eurosceptyków, pod innymi – liczba

112

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 sprawozdań przypadających na jednego członka oraz średnia wystąpień na posiedzeniach plenarnych, do EPP i S&D. Jako pierwszą przyczynę niskiego poziomu frekwencji polskich deputowanych ECR i ich ograniczonej działalności na polu europejskim wskazać należy dużą aktywność części tych polityków na arenie krajowej. Większość deputowanych, wybranych z list Prawa i Sprawiedliwości, stanowią politycy znani z dużego zaangażowania w politykę krajową oraz powszechnie rozpoznawalni. Wpływ na niską frekwencję polityków prawicy podczas posiedzeń Parlamentu Europejskiego miały rozłamy wewnątrz PiS, dokonywane w dużej mierze przez deputowanych do Parlamentu Europejskiego, oraz tworzenie przez nich nowych ugrupowań politycznych. Trzon rozłamowców, zakładających w 2010 roku partię Polska Jest Najważniejsza, która cztery lata później włączyła się w tworzenie Polski Razem Jarosława Gowina, stanowili czterej deputowani frakcji ECR, wśród których był Paweł Kowal, pełniący w latach 2011-2013 funkcję prezesa partii. Bardzo podobnie sytuacja przedstawiała się w przypadku powstawania Solidarnej Polski, na czele której stanął Zbigniew Ziobro, sprawujący mandat deputowanego Parlamentu Europejskiego. Pozostali trzej eurodeputowani również aktywnie włączyli się do tworzenia nowej partii. Jednakże ich frekwencja, od czasu odejścia z frakcji ECR, nie jest wliczana do średniej grupy konserwatystów. Zainteresowanie skierowane na tworzenie nowych partii politycznych oraz działania z tym związane w bardzo istotny sposób wpłynęły na ograniczenie aktywności na arenie Parlamentu Europejskiego. Część polityków, którzy pozostali w PiS także bardzo silnie angażuje się w bieżącą politykę krajową. Szczególnie tyczy się to Tomasza Poręby, stojącego na czele kampanii parlamentarnej swej partii w 2011 roku, czy Ryszarda Czarneckiego, niezwykle często występującego w mediach. W przeciwieństwie do polskich deputowanych partii prawicowych, większość członków delegacji, zarówno PO i PSL zasiadający we frakcji EPP, jak i politycy lewicy będący członkami grupy S&D, nie odgrywają istotnej roli w polityce krajowej, angażując się, z lepszym bądź gorszym skutkiem, głównie na działalności w Parlamencie Europejskim. Działalność deputowanych w Parlamencie Europejskim w dużej mierze kształtowana jest poprzez przynależność do grup parlamentarnych. Politycy zasiadający we frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów, mającej charakter eurorealistyczny i często dystansującej się od polityki prowadzonej przez dwie największe frakcje parlamentarne: Europejską Partię Ludową oraz Postępowy Sojusz Socjalistów i Demokratów, posiadają mniejszy wpływ na funkcjonowanie Parlamentu Europejskiego niż przedstawiciele dwóch wspomnianych grup. Większość najważniejszych funkcji w Parlamencie Europejskim

113

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 sprawują przedstawiciele EPP oraz S&D. Szczególnie widoczne jest to w przypadku przewodniczących stałych komisji. Spośród 22 takich komisji, w dziewięciu funkcję przewodniczącego pełnią deputowani Europejskiej Partii Ludowej, a w siedmiu politycy Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów. Frakcji ECR przypadł w udziale jeden fotel przewodniczącego stałej komisji. Tym samym polscy deputowani zasiadający w grupie konserwatystów, posiadający mniejszy wpływ na podejmowanie kluczowych decyzji w ramach Unii Europejskiej, koncentrują swe działania na aktywnym udziale w posiedzeniach plenarnych, częściej zabierając głos i formułując pytania, rzadziej z kolei składając sprawozdania oraz opinie parlamentarne [Szczepanik, Kucharczyk 2012: 11]. Związane jest to również z osłabieniem pozycji polskich deputowanych w ramach frakcji ECR, spowodowanym rozłamami w łonie Prawa i Sprawiedliwości oraz rywalizacją i sporami, toczonymi między politykami PiS a przedstawicielami PJN, którzy później przystąpili do Polski Razem Jarosława Gowina oraz odejściem posłów Solidarnej Polski do frakcji EFD. Tym samym jeszcze większe znaczenie w ramach grupy zyskali deputowani brytyjscy oraz przedstawiciele czeskiej Obywatelskiej Partii Demokratycznej, których współpraca z Torysami sięga poprzedniej kadencji Parlamentu Europejskiego, kiedy to współdziałali w ramach frakcji Europejskiej Partii Ludowej, którą solidarnie opuścili, tworząc ECR. Postępujący proces marginalizacji wewnątrz frakcji, skutkujący zmniejszeniem możliwości realnego działania na forum Parlamentu Europejskiego, winien skutkować podjęciem refleksji przez liderów PiS, dotyczącej przynależności frakcyjnej w kolejnej kadencji PE. Mając na uwadze przedstawione powyżej czynniki, wpływające na aktywność polskich deputowanych ECR w Parlamencie Europejskim, należy dokonać oceny ich działalności. W skład polskiej delegacji w grupie konserwatywnej, liczącej obecnie dwunastu deputowanych, wchodzą posłowie, którzy bardzo dobrze wykonują swój mandat. Na pierwszym miejscu wskazać należy Konrada Szymańskiego, reprezentującego Prawo i Sprawiedliwość, który zajął drugie miejsce w rankingu polskich deputowanych, stworzonym przez dziennikarzy tygodnika ,,Polityka’’ [Dąbrowska, Winiecki 2013: 36-37]. Szymańskiego uznać należy za doświadczonego posła, specjalizującego się w obszarach będących przedmiotem jego działania, którego praca w pozytywny sposób wpływa na funkcjonowanie Unii Europejskiej. W czołówce rankingu dziennika ,,Rzeczpospolita’’ znalazł się Paweł Kowal [Słojewska 2010]. Tym samym doceniona została jego działalność w delegacji ds. Ukrainy, której jest przewodniczącym. Przybrała ona zdecydowanie na znaczeniu w wyniku kryzysu politycznego na Ukrainie, w rozwiązanie którego silnie angażowali się

114

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 przedstawiciele Unii Europejskiej. Warto również zauważyć, że silna aktywność na polskiej scenie politycznej Pawła Kowala, będącego w latach 2011-2013 liderem partii Polska Jest Najważniejsza, nie odbiła się negatywnie na jego aktywności w Parlamencie Europejskim. Z drugiej strony wskazać należy na deputowanych, których praca w Parlamencie Europejskim oceniana jest krytycznie. Pierwszym z nich jest Michał Kamiński, obecnie niebędący członkiem żadnej polskiej partii politycznej. Znajduje się on na ostatnim miejscu spośród polskich deputowanych frakcji ECR w rankingu frekwencji na posiedzeniach plenarnych Parlamentu Europejskiego. Jego działalność, podobnie jak członków Solidarnej Polski, skupia się głównie na wystąpieniach na posiedzeniu plenarnym i zadawaniu pytań. Aktywność na gruncie składanych sprawozdań i opinii jest śladowa. Większego uznania wśród komentatorów nie budzi również praca Adama Bielana czy Mirosława Piotrowskiego.

Podsumowanie Zbliżający się koniec VII kadencji Parlamentu Europejskiego stanowi bardzo dobrą okazję do podsumowania działalności polskich deputowanych. W artykule tym szczególną uwagę poświęcono polskim posłom zasiadającym we frakcji ECR. Wyniki wyborów do Parlamentu Europejskiego z 2009 roku, skutkowały uzyskaniem mandatu przez piętnastu przedstawicieli Prawa i Sprawiedliwości. Partia ta zdecydowała się, wspólnie z brytyjską Partią Konserwatywną oraz czeską Obywatelską Partią Demokratyczną i pojedynczymi przedstawicielami innych państw, na utworzenie eurorealistycznej frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (ECR). Grupa ta ulokowała się na prawo względem chadeków z Europejskiej Partii Ludowej, jednakże w swych działaniach często dystansowała się wyraźnie względem prawicowej i antyeuropejskiej frakcji Europa Wolności i Demokracji. W zdecydowanie negatywny sposób na działanie polskiej delegacji w ECR wpłynęły rozłamy wewnątrz PiS, w wyniku których ośmiu deputowanych zdecydowało się na opuszczenie szeregów partii, z czego czterech, tworzących Solidarną Polskę, również na wystąpienie z frakcji i przyłączenie się do eurosceptyków. Zmniejszenie liczby delegatów z Polski w grupie Europejskich Konserwatystów i Reformatorów doprowadziło do stopniowego tracenia wpływów wewnątrz frakcji. Powstawaniu różnic wewnętrznych oraz dominacji Partii Konserwatywnej i ODS dowodzi wskaźnik lojalności względem grupy politycznej, który w odniesieniu do deputowanych z Polski wynosi 88% i jest zdecydowanie niższy od przedstawicieli pozostałych dwóch dużych partii tworzących ECR. Fakt, iż grupa ta jest jedną z mniejszych skutkowało ograniczeniem możliwości skutecznego działania na forum Parlamentu. Polscy deputowani, posiadając niewielką

115

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 delegację w prezydiach komisji stałych, częściej decydowali się na aktywne branie udziału w sesjach plenarnych Parlamentu Europejskiego, zabierając głos i zadając szereg pytań. Wśród polskich posłów frakcji ECR, na szczególną uwagę zasługuje działalność Konrada Szymańskiego i Pawła Kowala, która oceniana jest zdecydowanie pozytywnie. Obok nich występują również deputowani, których praca na forum PE budzi zastrzeżenia ze strony ekspertów i komentatorów. Kolejne, trzecie w historii członkostwa Polski w Unii Europejskiej, wybory do Parlamentu Europejskiego odbędą się 25 maja 2014 roku. Przyniosą one z pewnością bardzo duże zmiany w delegacji polskiej prawicy. Sondaże przeprowadzane przez ośrodki badające opinię publiczną, wskazują, iż dominującą rolę, spośród polskich partii prawicowych, odgrywa Prawo i Sprawiedliwość. Ugrupowanie to od dłuższego czasu plasuje się na czele rankingu poparcia dla partii politycznych, co prawdopodobnie skutkować będzie zwiększeniem liczby mandatów w Parlamencie Europejskim. Badania te wskazują również, że zarówno Solidarna Polska, jak i Polska Razem, posiadające swoich przedstawicieli w Parlamencie Europejskim, mogą nie zdołać przekroczyć pięcioprocentowego progu wyborczego [Sondaż TNS Polska: rośnie poparcie dla PiS]. Ziszczenie się scenariuszy, prognozowanych w badaniach opinii publicznej, skutkować będzie wzmocnieniem pozycji polskiej prawicy na arenie europejskiej. Zwiększenie liczby przedstawicieli, w porównaniu do poprzedniej kadencji, a także utrzymanie wewnętrznej spójności i zachowanie dystansu względem radykalnych ugrupowań antyeuropejskich, prowadzić będzie do umocnienia roli wewnątrz frakcji, co w pozytywny sposób wpłynie na możliwość skutecznego działania i reprezentowania interesów Polski w Unii Europejskiej.

Bibliografia

Biskup Przemysław (2011), Perspektywy polityki europejskiej Zjednoczonego Królestwa po wyborach do Izby Gmin w 2010 roku, [w:] F. Gołembski, P. Biskup, M. Kaczorowska, W. Lewandowski (red.), Polityka brytyjska po wyborach parlamentarnych 2010. Analiza wybranych problemów, Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR. Czyż Anna, Kubas Sebastian (2012), Czechy i Słowacja. Politologiczne studium wspólnej i oddzielnej państwowości, Katowice: Uniwersytet Śląski. Dąbrowska Anna, Winiecki Jędrzej (2013), Eksperci i leserzy, ,,Polityka’’, nr 25/2013.

116

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Kosowska-Gąstoł Beata (2010), System partyjny Unii Europejskiej, [w:] B. Kosowska- Gąstoł (red.), Systemy partyjne państw Unii Europejskiej, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego. Marmola Maciej, Olszanecka Agata (2013), Społeczny odbiór Solidarnej Polski Zbigniewa Ziobry „Preferencje Polityczne” 5/2013. Piasecki Andrzej Konrad (2012), Wybory w Polsce 1989-2011, Kraków: ARCANA. Słojewska Anna (2010), Brukselska ekstraklasa, ,,Rzeczpospolita’’, 15.07. Szczepanik Melchior, Kaca Elżbieta (2012), Analiza aktywności posłów polskich w wybranych dziedzinach [w:] M. Szczepanik, J. Kucharski (red.), Nie tylko polityka zagraniczna. Polacy w Parlamencie Europejskim na półmetku 7. Kadencji, Warszawa: Fundacja Instytut Spraw Publicznych. Szczepanik Melchior, Kucharczyk Jacek (2012), Główne wnioski, [w:] M. Szczepanik, J. Kucharski (red.), Nie tylko polityka zagraniczna. Polacy w Parlamencie Europejskim na półmetku 7. Kadencji, Warszawa: Fundacja Instytut Spraw Publicznych. Turska-Kawa Agnieszka (2011), Wybory samorządowe w świadomości społecznej – postawy, zaangażowanie, percepcja, [w:] M. Kolczyński, W. Wojtasik (red.), Wybory samorządowe 2010, Katowice: REMAR. Wiszniowski Robert (2008), Europejska przestrzeń polityczna. Zachowania elektoratu w wyborach do Parlamentu Europejskiego, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego. Wojtasik Waldemar (2010), Partie polityczne i system partyjny RP w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2009 roku, [w:] R. Glajcar, W. Wojtasik (red.), Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce 2009, Katowice: REMAR. Wojtasik Waldemar (2011), Istotność wyborów i jej czynniki w świadomości społecznej, „Preferencje Polityczne” 2/2011. Wójcik Łukasz (2014), Stańczyk europejski, ,,Polityka’’, nr 5/2014. Źródła internetowe B. europosłowie PiS zmienili barwy. Będą eurosceptykami, http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114873,10871831.html (26.02.2014). Pięciu znanych polityków opuszcza PiS, http://www.rp.pl/artykul/567496.html (26.02.2014). Sondaż TNS Polska: rośnie poparcie dla PiS, http://www.polskieradio.pl/5/3/Artykul/1071093,Sondaz-TNS-Polska-rosnie-poparcie-dla-PiS (12.03.2014).

117

DOI: 10.6084/m9.figshare.988248

Damian Orłowicz

Lojalność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego wobec frakcji i partii

Wprowadzenie Wybory, poza wieloma innymi funkcjami, są instrumentem budowania politycznego przedstawicielstwa obywateli [Turska-Kawa, Wojtasik 2013: 44]. Ostatnia elekcja do Parlamentu Europejskiego odbyła się 7 czerwca 2009 roku. Zwycięskim ugrupowaniem okazała się Platforma Obywatelska, która uzyskała 25 mandatów (50%), podtrzymując status partii zwycięskiej oraz zwiększając ich liczbę w stosunku do elekcji z roku 2004 roku. Drugie miejsce zdobyło Prawo i Sprawiedliwość. Formacja ta otrzymała 15 mandatów, co stanowiło 30% ogólnej liczby. Pozostałe 20% miejsc przypadających Polsce w Parlamencie Europejskim rozdzieliły między sobą Sojusz Lewicy Demokratycznej (7 mandatów) i Polskie Stronnictwo Ludowe (3 mandaty) [Wojtasik 2010: 390]. W grudniu 2011 roku, na podstawie Traktatu Lizbońskiego, polska delegacja otrzymała dodatkowy mandat parlamentarny. W okresie od jego wejścia w życie aż do końca siódmej kadencji PE, do 736 mandatów pochodzących z wyborów bezpośrednich, dodano kolejne 18. W wyniku tego mandat objął przedstawiciel PSL Arkadiusz Bratkowski, a łączna liczba eurodeputowanych z naszego kraju wzrosła do 51 [Węc 2011: 198]. Platforma Obywatelska wraz z koalicjantem rządowym, czyli Polskim Stronnictwem Ludowym zdecydowały się przystąpić do Europejskiej Partii Ludowej (EPP), najliczniejszej w Parlamencie Europejskim. Prawo i Sprawiedliwość znalazło się w frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (ECR). Koalicja SLD-UP wybrała natomiast Grupę Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów (S&D). W wyniku przetasowań na polskiej scenie politycznej część eurodeputowanych zmieniła swoją przynależność partyjną w trakcie kadencji. Ugrupowaniem, które najbardziej zmniejszyło liczbę swoich członków w Parlamencie Europejskim w stosunku do wyborów z 2009 roku jest Prawo i Sprawiedliwość. Na początku kadencji członkowie partii J. Kaczyńskiego obejmowali piętnaście mandatów, a obecnie już tylko siedem. Wpływ na to miało powstanie dwóch nowych partii na polskiej scenie politycznej: ugrupowania Polska Jest

118

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Najważniejsza (już nieistniejąca, obecnie jej członkowie wchodzą w skład Polski Razem Jarosława Gowina), a także Solidarnej Polski, której przewodniczącym jest Zbigniew Ziobro, były minister sprawiedliwości. Pierwszy z rozłamów wewnątrz PiS nastąpił w listopadzie 2010 roku, gdy z partii wyrzucone zostały Joanna Kluzik-Rostkowska oraz Elżbieta Jakubiak. Powodem tej decyzji było złamanie statutu oraz działanie na szkodę partii. Szef klubu parlamentarnego PiS Mariusz Błaszczak podkreślał, że podczas kampanii samorządowej wykluczone posłanki dyskutowały o klubie na forum publicznym, a powinno mieć to miejsce wewnątrz ugrupowania. Kluzik-Rostkowskiej wypominano również wywiad, w którym wyraziła gotowość do rywalizacji ze Zbigniewem Ziobrą o przywództwo w Prawie i Sprawiedliwości [Jakubiak i Kluzik-Rostkowska wyrzucone z PiS]. W geście solidarności z posłankami z ugrupowania wystąpiło kilkunastu członków, w tym także europarlamentarzyści: Adam Bielan, Michał Kamiński, Paweł Kowal oraz Marek Migalski. Założono najpierw stowarzyszenie obywatelskie, a później partię Polska jest Najważniejsza, którą ostatecznie zarejestrowano na początku 2011 roku. Czwórka deputowanych do Parlamentu Europejskiego postanowiła pozostać we frakcji Konserwatystów i Reformatorów. W PJN długo nie przebywał Adam Bielan. Został z niej wyrzucony jeszcze, gdy przewodniczącą partii była Joanna Kluzik-Rostkowska1. Powodem tej decyzji była współpraca z PiS, której sam zainteresowany zaprzeczał. W marcu 2011 „Newsweek” podał, że przyczyną wyrzucenia stało się przywłaszczenie sobie kodów do strony internetowej, a także listy sympatyków PJN [Bielan ma listę sympatyków PJN i nie chce oddać]. Na przełomie 2013 i 2014 roku Adam Bielan zdecydował się na przystąpienie do Polski Razem Jarosława Gowina, dlatego też podczas tej kadencji Parlamentu Europejskiego znajdował się w trzech różnych partiach [Były polityk PiS przeszedł do Polski Razem Jarosława Gowina]. Rok później nastąpił kolejny rozłam w partii Jarosława Kaczyńskiego, co wiąże się także z uszczupleniem reprezentacji w PE. Na początku listopada 2011 roku komitet polityczny Prawa i Sprawiedliwości postanowił wykluczyć trzech eurodeputowanych: Zbigniewa Ziobrę, Tadeusza Cymańskiego oraz Jacka Kurskiego [Czystka w PiS: Ziobro, Kurski i Cymański wyrzuceni]. Przyczyny ich wyrzucenia były bardziej złożone. Wszystko rozpoczęło się podczas kampanii wyborczej w 2011 roku. Dało się wówczas zauważyć pierwsze nieporozumienia wewnątrz Prawa i Sprawiedliwości, które dotyczyły kształtu list wyborczych. Niezadowolone z tych decyzji osoby znalazły poparcie u Zbigniewa Ziobry

1 J. Kluzik-Rostkowska pełniła funkcję prezesa PJN do 4 czerwca 2011 roku, gdy zastąpił ją Paweł Kowal. 119

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 i Jacka Kurskiego. Były minister sprawiedliwości postulował zmiany w sposobie wyboru szefów struktur regionalnych oraz demokratyzacji całego klubu. Swoje stanowisko miał wygłosić 25 października na inauguracyjnym posiedzeniu w Warszawie, jednak nie został dopuszczony do głosu przez J. Kaczyńskiego. W konsekwencji Cymański, Ziobro i Kurski zostali wyrzuceni z partii [Marmola, Olszanecka 2013: 118-119]. W ramach solidarności z trójką europejskich deputowanych w polskim sejmie stworzono klub parlamentarny Solidarna Polska, którego członkowie zakładali powrót do PiS w razie cofnięcia decyzji o wyrzuceniu Cymańskiego, Ziobry i Kurskiego. Tak się jednak nie stało, dlatego powstało ugrupowanie o tej samej nazwie, na którego czele stanął Zbigniew Ziobro [Ziobro zdradza plany, powstaje "Solidarna Polska"]. W grudniu 2011 roku europarlamentarzysta Jacek Włosowicz podjął decyzję o przejściu z Prawa i Sprawiedliwości do Solidarnej Polski. Tym samym liczba przedstawicieli PiS w Parlamencie Europejskim zmalała do 7 osób. W przeciwieństwie do PJN, partia Zbigniewa Ziobry postanowiła wystąpić z frakcji Europejskich Konserwatystów i Reformatorów i dołączyć do Europy Wolności i Demokracji (EFD) [PiS - Solidarna Polska znów 0:1]. Z delegacji Prawa i Sprawiedliwości w Parlamencie Europejskim w 2009 roku wystąpił również Mirosław Piotrowski. Jego status partyjny od początku budził wątpliwości, bowiem choć startował z list PiS, dystansował się od poczynań ugrupowania J. Kaczyńskiego. Niewykluczone jednak, iż w kolejnych wyborach ponownie wystartuje z tej samej listy, co pięć lat wcześniej, gdyż zabiega o to środowisko skupione wokół Radia Maryja i TV Trwam [Ojciec drze koty z prezesem]. W Prawie i Sprawiedliwości eurodeputowani opuszczali partię w przypadku konfliktu z władzami, co było zwykle spowodowane odmienną wizją funkcjonowania partii. Byli oni wyrzucani bezpośrednio przez komitet polityczny lub odchodzili w ramach solidarności z innymi usuniętymi członkami. Partia ta najczęściej spośród pozostałych używała najmocniejszego środka w dyscyplinowaniu swoich posłów, czyli wykluczenia ze struktur. W pozostałych ugrupowaniach mających swoich przedstawicieli w PE także nastąpiły przetasowania, ale miały one charakter incydentalny. Pod koniec 2012 roku z członkostwa w SLD zrezygnował eurodeputowany Marek Siwiec, wyrażając tym samym dezaprobatę względem stanowiska liderów jego dotychczasowej partii, którzy stanowczo wykluczyli współpracę z Ruchem Palikota [Wojtasik 2012: 166]. Początkowo Siwiec pozostawał posłem niezależnym, ale jeszcze w tym samym roku zdecydował się na przystąpienie do ugrupowania Janusza Palikota. Obecnie jest on jedynym członkiem Twojego Ruchu w Parlamencie

120

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Europejskim. Mimo zmiany przynależności partyjnej Siwiec pozostał w frakcji europejskiej, do której należał od początku kadencji 2009-2014 [Siwiec odchodzi z SLD. "Poinformowałem Kwaśniewskiego"]. Ostatnim transferem polskiego posła w PE było wystąpienie z PO Artura Zasady, który zasilił skład ugrupowania Polska Razem Jarosława Gowina. Partia ta uformowała się po przegranych przez Gowina wyborach na stanowisko przewodniczącego PO. Były minister sprawiedliwości, a obecnie przewodniczący Polski Razem, wystąpił z Platformy Obywatelskiej we wrześniu 2013 roku, argumentując, iż nie realizuje już ona swojego programu, a dłuższe pozostawanie w strukturach partii, byłoby sprzeczne z jego sumieniem [Jarosław Gowin odszedł z Platformy Obywatelskiej]. Polska Razem składa się także z przedstawicieli PJN. Do nowego ugrupowania nie wszedł Michał Kamiński, który został niezależnym posłem. Za najbardziej lojalnych przedstawicieli w PE należy uznać deputowanych Polskiego Stronnictwa Ludowego. Z ugrupowania nie odeszła żadna osoba, a dodatkowo na skutek wejścia w życie Traktatu Lizbońskiego, polska delegacja otrzymała 51 miejsce w Parlamencie Europejskim, które zajął ich przedstawiciel.

Wykres 1. Partie polityczne posiadające swoich przedstawicieli w Parlamencie Europejskim

25 24

10 7 6 5 4 4 4 1 1 0

Liczba Mandatów

Opracowanie własne

121

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Wykres 2. Podział polskich eurodeputowanych ze względu na grupy polityczne w PE

30 28

15 12

10 7

5 4

0 Europejska Partia Europejscy Grupa Postępowego Europa Wolności i Ludowa Konserwatyści i Sojuszu Socjalistów i Demokracji Reformatorzy Demokratów Liczba mandatów Opracowanie własne

Podsumowując, większość przetasowań wewnątrz polskiej delegacji w PE następowało wskutek wykluczenia części członków ze struktur partyjnych lub poprzez dobrowolne odejścia na znak solidarności z wyrzuconymi posłami. Taką genezę miały Polska Jest Najważniejsza, Polska Razem Jarosława Gowina (m.in. przypadek Artura Zasady) czy Solidarna Polska. Wyjątkiem w tej kwestii jest Marek Siwiec, który najpierw postanowił odejść z SLD, by po krótkim czasie wstąpić do ugrupowania Janusza Palikota, które obecnie nosi nazwę Twój Ruch.

Lojalność partyjna a sposób głosowania w Parlamencie Europejskim Eurodeputowani swoją lojalność wobec ugrupowania udowadniają przede wszystkim podczas głosowań. Mimo że Parlament Europejski liczy 751 posłów, wyłamanie się jednego lub kilku deputowanych, może spowodować przegranie ważnego głosowania. Podstawą prezentowanych badań będą dane podawane na portalu VoteWatch.eu, który publikuje statystyki głosowań w PE. Można tam również znaleźć m.in. dane o spójności danej frakcji, wskaźniki procentowe lojalności partii narodowej wobec frakcji oraz statystyki poszczególnych posłów.

122

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

W niniejszym artykule lojalność partyjna będzie rozumiana jako sytuacja, w której poseł głosuje zgodnie z większością ugrupowania, czyli dotrzymuje tak zwanej dyscypliny partyjnej. Wskaźnik zamieszczony w badaniach określa procent głosowań, w których dany poseł czy partia zachowali się zgodnie z frakcją czy narodową reprezentacją. Dane zawarte w tym artykule dotyczą okresu od początku kadencji Parlamentu Europejskiego do 6 lutego 2014 roku. W analizie nie uwzględniono Jerzego Buzka z racji piastowanej funkcji (więc także braku możliwości głosowania) oraz Rafała Trzaskowskiego i Leny Kolarskiej- Bobińskiej, którzy stanowisko deputowanych zamienili na ministerialną tekę. Ich miejsce od 2013 roku zajęli Tadeusz Ross oraz Zbigniew Zaleski. Wcześniej, na początku 2010 roku Jan Kozłowski zastąpił Janusza Lewandowskiego, powołanego w skład Komisji Europejskiej. W drugiej części badań zrezygnowano również z wyników Adama Gierka z Unii Pracy, którego wynik 100% lojalności wobec własnej partii jest sprawą oczywistą, gdyż jest on jedynym jej reprezentantem. Ta część nie uwzględnia również Michała Kamińskiego, który jest posłem niezależnym. Mirosław Piotrowski, mimo niejasności związanej z przynależnością do Prawa i Sprawiedliwości, został przez VoteWatch.eu sklasyfikowany jako poseł tego ugrupowania. Z danych opisujących Marka Siwca na tym portalu wynika, że także on nie należy do żadnej partii, ale jego indywidualny wskaźnik obliczany jest jako przedstawiciela Sojuszu Lewicy Demokratycznej. Wykres 3. Spójność frakcji podczas głosowań w Parlamencie Europejskim

100 94,79 91,65 92,43 88,43 90 86,57 78,98 80 70 60 49,81 50 40 30 20 10 0 GUE-NGL GREENS-EFA S&D ALDE/ADLE EPP ECR EFD

Spójność Frakcji (%)

Opracowanie własne

123

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Na początek wezmę pod uwagę spójność frakcji w Parlamencie Europejskim (wykres 3). Na pierwszym miejscu znajduje się frakcja Zieloni – Wolny Sojusz Europejski z 97,49% wskaźnikiem spójności. W tym ugrupowaniu nie znajduje się jednak żaden z polskich eurodeputowanych. Kolejne miejsca należą do Europejskiej Partii Ludowej ze wskaźnikiem 92,43%, gdzie zasiadają przedstawiciele PO i PSL. Na trzeciej pozycji znalazł się Postępowy Sojusz Socjalistów i Demokratów, do którego należą członkowie SLD- UP oraz Marek Siwiec. Konserwatyści i Reformatorzy, wśród których zasiadają przedstawiciele Prawa i Sprawiedliwości oraz Polski Razem Jarosława Gowina, osiągnęli piąte miejsce, z wynikiem 86,57%. W tych statystykach ewidentnie odbiega Europa Wolności i Demokracji, w której zasiada Solidarna Polska (wskaźnik poniżej 50%). Dalsza część badań zawiera miejsca poszczególnych polskich partii na tle pozostałych ugrupowań narodowych posiadających reprezentację w Parlamencie Europejskim (tabela 1). W tych statystykach nie jest brany pod uwagę Twój Ruch, którego przedstawicielem jest Marek Siwiec. Z racji niedawnej genezy nie ma również Polski Razem Jarosława Gowina, znajduje się natomiast nieistniejący już PJN. Na wynik Platformy wpływa dwudziestu pięciu deputowanych, liczony jest więc tam zarówno Artur Zasada, jak i Jerzy Buzek. Według tych statystyk w Prawie i Sprawiedliwości znajduje się Mirosław Piotrowski. Tabela 1. Zgodność danej partii narodowej z własną frakcją podczas głosowań Miejsce Zgodność w Miejsce w rankingu Miejsce w w rankingu Nazwa partii głosowaniach z wszystkich rankingu polskich w swojej frakcją ugrupowań w PE ugrupowań w PE frakcji SLD 96,08% 74 1 19 PO 96,03% 76 2 31 PSL 95,98% 78 3 32 UP 91,60% 127 4 29 PJN 88,48% 135 5 7 PIS 88,07% 137 6 8 Solidarna 73,54% 168 7 3 Polska Opracowanie własne Najlepszą partią pod względem frakcyjnej lojalności okazał się SLD ze wskaźnikiem 96,08%. Jednakże wynik ten porównany do wszystkich ugrupowań narodowych w Parlamencie Europejskim daje dopiero 74. miejsce, a licząc wyłącznie Socjalistów i Demokratów 19. Wskaźnik jest także mniejszy od procentowej spójności całej frakcji. Podobne wyniki osiągają partie należące do Europejskiej Partii Ludowej, czyli PO i PSL, które zajmują odpowiednio 76. i 78. lokatę w Parlamencie Europejskim, a w samej

124

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 frakcji miejsca na początku czwartej dziesiątki. W tym przypadku ich wyniki są większe od wskaźnika spójności Europejskiej Partii Ludowej, dlatego można stwierdzić, że polscy posłowie w niej zasiadający nie działają na jej szkodę. Unia Pracy reprezentowana przez Adama Gierka, Zajmuje miejsce 127. w PE, natomiast w swojej frakcji 29. Wobec powyższych wyników można stwierdzić, że polskie ugrupowania mające współczynnik powyżej 90%, nie znajdują się w czołówce wszystkich partii narodowych w Parlamencie Europejskim. Nie są one również na przodującej pozycji w swojej frakcji, ale mimo to ich lojalność wobec frakcji można uznać za wysoką. Inaczej ma się sprawa eurodeputowanych Polski Razem Jarosława Gowina (w badaniach większość klasyfikowana jako PJN) czy Prawa i Sprawiedliwości. Ich współczynniki wynoszą poniżej 90%, a we frakcji mieszczą się w pierwszej dziesiątce. Należy jednak pamiętać, że ECR tworzone jest przez mniejszą liczbę partii niż EPP i S&D. W porównaniu do całego Parlamentu Europejskiego posłowie PRJG oraz PiS zajmują miejsca dopiero w drugiej setce. Zaskakująco prezentuje się wynik Solidarnej Polski, która mimo najniższego wyniku spośród polskich partii (73,54%), ma trzeci wskaźnik w swojej frakcji. Statystyki pokazują jednak, iż wszystkie ugrupowania należące do Europy Wolności i Demokracji, często głosują wbrew temu, co w swoich zasadach ma zapisana ta frakcja. Widoczna jest również tendencja, że niższe współczynniki notują ugrupowania prawicowe, więc także te, w których posłowie podczas tej kadencji Parlamentu Europejskiego zmieniali przynależność partyjną. Następnie zbadałem lojalność eurodeputowanych wobec własnej frakcji w Parlamencie Europejskim. Podobnie jak w badaniach poszczególnych frakcji czy partii narodowych, tak i w statystykach poszczególnych parlamentarzystów pierwsze pięć miejsc należy do Platformy Obywatelskiej (tabela 2). Współczynniki poszczególnych posłów do PE różnią się nieznacznie (poniżej 0,5 punktu procentowego), co pokazuje, że o danym miejscu w tych statystykach decyduje nawet jedno głosowanie. Najbardziej lojalnym polskim deputowanym w stosunku do swojej frakcji jest Elżbieta Łukacijewska, której wskaźnik zgodności podczas głosowań z Europejską Partią Ludową wyniósł 96,12%. W porównaniu do wszystkich osób zasiadających w PE zajmuje ona jednak dopiero miejsce w trzeciej setce. Kolejne pozycje ze współczynnikami powyżej 95% należą do: Bogdana Marcinkiewicza (95,92%, 260. miejsce), Filipa Kaczmarka (95,76%, 282. miejsce) oraz Jana Olbrychta i Tadeusza Zwiefki (95,69%, 299. miejsce)

125

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

W pozostałych ugrupowaniach wyróżniają się: Jarosław Kalinowski (PSL, 95,59%), Wojciech Olejniczak (SLD, 95,11%), Konrad Szymański (PiS, 87,88%), Adam Bielan (Polska Razem, 87,45%), Tadeusz Cymański (Solidarna Polska, 79,43%). W przypadku przedstawicieli SP obliczono średnią ważoną, gdyż w przeciągu całej kadencji należeli do dwóch frakcji. Tabela 2. Posłowie do PE z największym współczynnikiem lojalności wobec frakcji Partia Współczynnik Miejsce w rankingu Miejsce w rankingu Poseł do PE polityczna wobec frakcji polskich posłów wszystkich posłów Elżbieta Platforma 96,12% 1 224 Łukacijewska Obywatelska Bogdan Platforma 95,92% 2 260 Marcinkiewicz Obywatelska Filip Platforma 95,76% 3 282 Kaczmarek Obywatelska Platforma Jan Olbrycht 95,69% 4 299 Obywatelska Tadeusz Platforma 95,69% 5 299 Zwiefka Obywatelska Opracowanie własne W porównaniu do całości Parlamentu Europejskiego wyniki nie są jednak satysfakcjonujące. Najlepsza posłanka pod względem lojalności znajduje się dopiero na 224. miejscu. W momencie badania uczestniczyła ona w 5 529 głosowaniach, głosując przeciwnie niż zalecenia frakcji w 203 przypadkach. Następnie przeanalizowane zostały wyniki eurodeputowanych, którzy najczęściej głosowali przeciwnie niż frakcja (tabela 3). Najbardziej nielojalnym posłem wobec własnej frakcji podczas głosowań w Parlamencie Europejskim okazał się Artur Zasada, którego współczynnik wynosi 61,40%. Kolejne trzy miejsca zajmują przedstawiciele Solidarnej Polski, Zbigniew Ziobro (75,22%), Jacek Włosowicz (77,12%) i Jacek Kurski (77,97%).

W tej piątce znalazł się także Michał Kamiński (79,17%), który jest posłem niezrzeszonym.

126

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Tabela 3. Eurodeputowani z najniższym współczynnikiem wobec frakcji Partia Współczynnik Miejsce w rankingu Miejsce w rankingu Poseł do PE polityczna wobec frakcji polskich posłów wszystkich posłów PO/Polska Artur Zasada 61,40% 502 720 Razem Zbigniew Solidarna 75,22% 49 707 Ziobro Polska Jacek Solidarna 77,12% 48 704 Włosowicz Polska Solidarna Jacek Kurski 77,97% 47 702 Polska Michał Niezrzeszony 79,17% 46 698 Kamiński Opracowanie własne

W pozostałych polskich ugrupowaniach najmniejszą lojalność względem frakcji wykazywali: Janusz Wojciechowski (PiS, 85,41%), Zbigniew Zaleski (PO, 85,50%)3, Joanna

Senyszyn (SLD, 93,69%) i Arkadiusz Bratkowski (PSL, 94,29%). Co ciekawe, najgorszy eurodeputowany pod względem lojalności wobec frakcji podczas głosowań w Platformie Obywatelskiej, Sojuszu Lewicy Demokratycznej czy Polskim Stronnictwie Ludowym ma większy współczynnik niż najlepszy przedstawiciel Prawa i Sprawiedliwości, Solidarnej

Polski oraz Polski Razem Jarosława Gowina. Pomimo zmiany frakcji przez Solidarną Polskę, jej współczynnik nadal odbiega znacznie od pozostałych deputowanych. Może z tego wynikać, że decyzja o zmianie frakcji nie była podyktowana różnicami ideologicznymi, a jedynie motywacją polityczną - grupa na czele ze Zbigniewem Ziobrą nie chciała znajdować się razem z Prawem i Sprawiedliwością w jednym europejskim ugrupowaniu. Kolejna część badań ukazuje lojalność polskich posłów w Parlamencie Europejskim wobec własnego, narodowego ugrupowania (tabele 4 i 5). Dla danego eurodeputowanego ważniejszy jest ten wskaźnik, gdyż jego niski poziom może spowodować, że w przyszłych wyborach zabraknie go na liście wyborczej danego komitetu.

2 Miejsce wynika z braku uwzględnienia w badaniach wyniku Jerzego Buzka, o czym mowa na początku .artykułu. 3 Zbigniew Zalewski pełni swój mandat od grudnia 2013 roku, z tego względu wynik obarczony jest błędem, wziął on bowiem udział jedynie w 400 głosowaniach. 127

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Tabela 4. Eurodeputowani z największym współczynnikiem lojalności wobec partii Miejsce Partia Współczynnik Miejsce w rankingu Poseł do PE w rankingu polityczna wobec partii wszystkich posłów polskich posłów Adam Bielan Polska Razem 100% 1 1 Zbigniew PO 99,50% 2 169 Zaleski Arkadiusz PSL 99,40% 3 179 Bratkowski Jan Olbrycht PO 99,33% 4 189 Jan PO 99,30% 5 195 Kozłowski Opracowanie własne Na czele tego rankingu znajduje się Adam Bielan, który obecnie należy do Polski Razem Jarosława Gowina. Mimo iż podczas całej kadencji należał do trzech różnych ugrupowań, to statystyki pokazują, że każdy jego głos był zgodny z punktem widzenia partii, niezależnie od tego czy był członkiem PiS, PJN czy Polski Razem. Na drugim miejscu znalazł się Zbigniew Zaleski, którego współczynnik wyniósł 99,50%. Na moment badania wziął on udział jedynie w 400 głosowaniach. Trzecie miejsce należy do reprezentującego PSL Arkadiusza Bratkowskiego. W pierwszej piątce znalazło się także miejsce dla dwóch kolejnych posłów Platformy Obywatelskiej: Jana Olbrychta (99,33%) i Jana Kozłowskiego (99,30%). W pozostałych ugrupowaniach najwyższe wskaźniki uzyskali: Ryszard Legutko

(PiS, 98,87%), Janusz Zemke (SLD, 98,52%), Jacek Włosowicz (SP, 97,61%). Najgorszym eurodeputowanym pod względem lojalności w głosowaniach jest Artur Zasada, będący obecnie członkiem Polski Razem (wybrany z list PO). Jego wskaźnik najbardziej odbiega od pozostałych i wynosi 74,34%. Może to oznaczać, że zmiana ugrupowania przez Zasadę nie była motywowana jedynie chęcią solidarności z Jarosławem Gowinem, Jackiem Żalkiem i Johnem Godsonem, lecz tym, że jego poglądy przestały być zgodne z reprezentowanymi przez partię Donalda Tuska oraz Europejską Partię Ludową (bowiem również w klasyfikacji ukazującej lojalność wobec frakcji w PE Zasada znajdował się na ostatniej pozycji wśród polskich eurodeputowanych). Współczynniki pozostałych posłów do PE wynoszą powyżej 90%. Drugim najmniej lojalnym posłem względem partii jest Zbigniew Ziobro (91,99%) – jego wskaźnik stanowi uśredniony wynik lojalności wobec PiS i SP. Kolejne lokaty zajmują Marek Siwiec (wynik liczony jako członka SLD, 95,53%), Janusz Wojciechowski (PiS, 95,53%) oraz Ryszard

Czarnecki (PiS, 95,39%).

128

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

W innych partiach najgorsze wyniki mają: Tadeusz Ross (PO, 96,23%, brał on udział jednak tylko w 53 głosowaniach, przy czym dwukrotnie głosował wbrew partii) oraz Czesław

Siekierski (PSL, 96,91%) i Wojciech Olejniczak (SLD, 97,09%).

Tabela 5. Eurodeputowani z najniższym współczynnikiem lojalności w głosowaniach wobec własnej partii Miejsce Miejsce Współczynnik Poseł do PE Partia polityczna w rankingu w rankingu wobec partii polskich posłów wszystkich posłów Artur Zasada Polska Razem 74,37% 484 748 Zbigniew Solidarna Polska 91,99% 47 736 Ziobro Marek Siwiec Twój Ruch 93,32% 46 732 Janusz Prawo 93,53% 45 728 Wojciechowski i Sprawiedliwość Ryszard Prawo 95,39% 44 701 Czarnecki i Sprawiedliwość Opracowanie własne Analizując lojalność w głosowaniach wobec własnego ugrupowania widać zależność, iż najwyższe miejsca zajmują przedstawiciele PO oraz PSL. Zaskoczeniem może wydawać się wynik Adama Bielana, który, mimo że w trakcie kadencji należał do trzech różnych partii, wobec każdej w głosowaniach zachowywał się wzorcowo. Najmniej lojalnym eurodeputowanym w tej kwestii jest bez wątpienia Artur Zasada. W piątce najgorszych pod względem lojalności znajdują się również Zbigniew Ziobro czy Marek Siwiec, co wskazuje, że w przypadku osób, które zmieniły ugrupowanie podczas tej kadencji PE, występowało odmienne zdanie co do kwestii, które były poddane pod głosowanie. Najgłośniejszą sprawą, kiedy posłowie zagłosowali przeciwko własnej partii, była sytuacja przedstawicieli Platformy Obywatelskiej, którzy otrzymali do dyspozycji instrukcję Ministerstwa Spraw Zagranicznych w sprawie sposobu głosowania nad poprawkami związanymi z finansowaniem inwestycji do walki z ociepleniem klimatu. Wskazywała ona dokładnie, jak podczas każdego z przypadku powinni oni zagłosować. Z niewiadomych przyczyn deputowani PO postąpili przeciwnie [Europosłowie PO znów głosują wbrew polskim interesom].

Lojalność eurodeputowanych a aktywność pozaparlamentarna Kreowanie wizerunku jest współcześnie jednym z najważniejszych zadań poszczególnych polityków i partii politycznych. Dobra ekspozycja medialna pozwala

4 W Parlamencie Europejskim zasiada 51 polskich posłów, ale w tej części badań nie ma wyników Adama Gierka, Jerzego Buzka oraz Michała Kamińskiego, o czym mowa na początku artykułu. 129

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 na ustabilizowanie swojego poparcia oraz przyciągnięcie potencjalnych nowych wyborów. Można ją osłabić poprzez wszelkie działania, które w mediach określane były jako skandale oraz wystąpienia publiczne poza Parlamentem Europejskim, będące niezgodnymi z poglądami własnego klubu. Taką działalność posłów również można uznać za formę nielojalności względem ugrupowania. Największe problemy z działaniami szkodzącymi partii w tej kadencji Parlamentu Europejskiego miała Platforma Obywatelska. Szerokim echem odbiła się sprawa wyboru przewodniczącego PO na Dolnym Śląsku, której głównymi aktorami byli Grzegorz Schetyna oraz eurodeputowany Jacek Protasiewicz. Pod koniec października 2013 roku „Newsweek” opublikował nagrania, w których poseł Norbert Wojnarowski proponuje regionalnemu działaczowi partii posadę w KGHM w zamian za głos oddany na Protasiewicza. Sprawę do prokuratury zgłosił Piotr Borys [Polityk PO donosi do prokuratury na kolegę z partii]. Działanie to nie spodobało się władzom Platformy, które zdecydowały, iż nie znajdzie się on na listach partii w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 roku. Na początku grudnia 2013 roku Prokuratura Okręgowa w Legnicy odmówiła wszczęcia śledztwa w sprawie ewentualnej korupcji politycznej. Śledczy nie dopatrzyli się znamion przestępstwa w tej sprawie. Ostatecznie, Jacek Protasiewicz nie zostanie jednak wystawiony na listach wyborczych Platformy Obywatelskiej do PE, co jest pokłosiem medialnego skandalu, jaki wywołał kłócąc się z celnikami na lotnisku w Frankfurcie nad Menem pod koniec lutego 2014 roku [Jacek Protasiewicz nie wystartuje w wyborach do Parlamentu Europejskiego]. W trakcie wypowiedzi medialnych Jerzy Buzek wielokrotnie podważał politykę rządu i działania PO. Krytykował on przede wszystkim poczynania premiera Donalda Tuska i ówczesnego ministra finansów Jacka Rostowskiego. Byłemu przewodniczącemu PE nie spodobały się decyzje rządu dotyczące OFE, a także krytyka Leszka Balcerowicza (ministra w rządzie Jerzego Buzka) przez Rostowskiego, który obarczał go winą za obecny stan funduszy emerytalnych. Dodatkowo trapiące PO afery i konflikty wewnątrz ugrupowania, doprowadziły do sytuacji, w której Buzek zastanawiał się nad wystąpieniem z partii [Jerzy Buzek pożegna się z PO]. Ostatecznie ma on się znaleźć na listach partyjnych w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 roku. Wizerunkowi Platformy Obywatelskiej zaszkodziła również Małgorzata Handzlik, której zarzucano złożenie w PE wniosku o zwrot kosztów udziału w kursie językowym, w którym jednak nie wzięła udziału. Afera wybuchła, kiedy Prokuratura Okręgowa w Warszawie wystąpiła o odebranie jej immunitetu. Jeszcze we wrześniu 2012 roku Handzlik zrzekła się funkcji skarbnika klubu oraz zawiesiła członkostwo w Platformie. W głosowaniu

130

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014 o odebranie posłance immunitetu Parlament Europejski był przeciwny, uznając dowody za wątpliwe [Jacek Kurski bez immunitetu, Małgorzata Handzlik nadal z immunitetem]. Zarzuty prokuratorskie usłyszał także Krzysztof Lisek, który został oskarżony o działanie na szkodę Polskiego Stowarzyszenia Kart Młodzieżowych. Szkoda majątkowa przekraczała kwotę 2,7 miliona złotych. Oprócz tego Lisek miał podawać nierzetelne dane zawarte w sprawozdaniach finansowych tej organizacji. Ostatni zarzut, jaki był mu stawiany, dotyczył zwlekania z udzieleniem sądowi informacji na temat upadłości spółki handlowej Campus z Elbląga. Eurodeputowany PO nie przyznawał się do stawianych mu zarzutów [Gdańsk. Będzie ciąg dalszy rozprawy Krzysztofa L.]. Wydarzeniem, które negatywnie wpłynęło na poparcie Polskiego Stronnictwa Ludowego była afera taśmowa. Uwieczniono wówczas rozmowę byłego szefa Agencji Rynku Rolnego Władysława Łukasika oraz polityka PSL Władysława Serafina. W nagraniach pojawiły się informacje o wyprowadzaniu publicznych pieniędzy ze spółki Elewarr, a także traktowania jej jako prywatnej własności przez Andrzeja Śmietanko, który miał dobre kontakty z ówczesnym ministrem rolnictwa. Podczas afery i po niej głośno było także o tym, iż bracia europarlamentarzysty Jarosława Kalinowskiego zajmują wysokie stanowiska w urzędach publicznych [Afera taśmowa w PSL. Minister rolnictwa spoza Ludowców?]. W Prawie i Sprawiedliwości za czynności szkodzące partii można uznać działania Zbigniewa Ziobry, Tadeusza Cymańskiego i Jacka Kurskiego, którzy za swoje wypowiedzi zostali wyrzuceni z partii. W przypadku eurodeputowanych, którzy w lutym 2014 roku nadal reprezentują partię Jarosława Kaczyńskiego, nie było problemów z partyjną lojalnością. Podczas kadencji 2009-2014 Parlamentu Europejskiego żaden z przedstawicieli Sojuszu Lewicy Demokratycznej nie wykazał braku lojalności w aspekcie działalności pozaparlamentarnej wobec własnego ugrupowania. Jedyną rysą na spójności w przypadku tego ugrupowania partii było przejście Marka Siwca do ugrupowania Janusza Palikota. Podsumowując, można stwierdzić, że najbardziej lojalnymi przedstawicielami w inicjatywach pozaparlamentarnych są członkowie SLD. Na przeciwnym biegunie plasuje się PO. Widoczna jest również różnica w tym, jak partyjne władze postępują względem osób, które w pewny sposób zaszkodziły partii. Władze PiS, mimo zagrożenia uszczupleniem partyjnej reprezentacji, są w stanie wyrzucić członka ze swoich struktur, jeśli zagraża on jedności partii. Inaczej działają natomiast władze PO, które najczęściej w ogóle nie reagują bądź zawieszają w prawach członka.

131

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Podsumowanie Powyższe badania miały sprawdzić, czy polscy posłowie do PE są lojalni wobec własnej partii oraz jak ewentualny brak lojalności wpływa na ich pozycję w danym ugrupowaniu. Celem było także ukazanie, jak prezentuje się lojalność naszych przedstawicieli w głosowaniach wobec frakcji i samej partii w porównaniu do delegacji innych państw UE. Podsumowując wszystkie wyniki można stwierdzić, iż każde ugrupowanie miało problem ze swoimi przedstawicielami w Brukseli: PiS w kwestii przynależności partyjnej oraz głosowań, natomiast PO w inicjatywach pozaparlamentarnych. Jednostkowe problemy miały również SLD i PSL. Ugrupowania, które powstały na skutek rozłamów w trakcie kadencji (SP i PRJG), nie miały w późniejszym czasie większych problemów ze swoimi przedstawicielami. Nie sposób stworzyć rankingu lojalności poszczególnych eurodeputowanych, biorąc pod uwagę wszystkie kryteria wzięte pod uwagę w tych badaniach. Bezspornie jednak za najmniej lojalnego posła do PE podczas głosowań należy uznać Artura Zasadę (PRJG, wcześniej PO), który zanotował najniższe wskaźniki lojalności zarówno wobec partii, jak i grupy politycznej w PE. Największą lojalnością w trakcie działalności parlamentarnej charakteryzują się natomiast eurodeputowani PO, PSL i SLD. Należy jednak pamiętać, że partie te mają różną liczebną reprezentację w PE. Z tego względu PO (posiadającej 24 mandaty) trudniej utrzymać spójność niż PSL (4 mandaty). Widoczne jest to zresztą w lojalności pozaparlamentarnej, która w przypadku PO można uznać za najgorszą ze wszystkich analizowanych partii.

Bibliografia Marmola Maciej, Olszanecka Agata (2013), Społeczny odbiór Solidarnej Polski Zbigniewa Ziobry „Preferencje Polityczne” 5/2013. Turska Kawa Agnieszka (2010), Psychologiczne portrety elektoratów w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2009 roku, [w:] R. Glajcar, W. Wojtasik (red.), Wybory do Parlamentu Europejskiego w Polsce 2009, Katowice: Wydawnictwo Remar. Turska-Kawa Agnieszka, Wojtasik Waldemar (2013), Communication Function of Elections, „Communication Today” 1(4)/2013. Węc Janusz Józef (2011), Traktat Lizboński. Polityczne aspekty reformy ustrojowej Unii Europejskiej w latach 2007-2009, Kraków: Księgarnia Akademicka. Wojtasik Waldemar (2010), Efektywność strategii selekcji kandydatów przez partie polityczne w wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2009 roku, [w:] K. Sobolewska-

132

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Myślik, A. Hess, K. Kowalczyk (red.), Polska scena polityczna. Środowiska-komunikacja polityczna-strategie, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego-Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego. Wojtasik Waldemar (2012), Sukces Ruchu Palikota w świetle czynników możliwego sukcesu politycznego (Political Opportunity Structure), „Preferencje Polityczne” 3/2012.

Źródła internetowe Afera taśmowa w PSL. Minister rolnictwa spoza Ludowców? http://wiadomosci.onet.pl/kraj/afera-tasmowa-w-psl-minister-rolnictwa-spoza- ludowcow/xnkr1 (14.02.2014). Bielan ma listę sympatyków PJN i nie chce jej oddać http://polska.newsweek.pl/bielan-ma-liste-sympatykow-pjn-i-nie-chce-oddac,74197,1,1.html (24.02.2014). Były polityk PiS przeszedł do Polska razem Jarosława Gowina http://wiadomosci.dziennik.pl/polityka/artykuly/448606,adam-bielan-byly-polityk-pis-i-pjn- przystepuje-do-polski-razem-jaroslawa-gowina.html (24.02.2014). Czystka w PiS: Ziobro, Kurski i Cymański wyrzuceni http://polska.newsweek.pl/czystka-w-pis--ziobro--kurski-i-cymanski- wyrzuceni,84154,1,1.html (11.02.2014). Gdańsk. Będzie ciąg dalszy rozprawy Krzysztofa L. http://gdansk.naszemiasto.pl/artykul/gdansk-bedzie-ciag-dalszy-rozprawy-krzysztofa- l,1618443,t,id.html (14.02.2014). Europosłowie PO znów głosują wbrew polskim interesom http://www.wprost.pl/ar/354200/Europoslowie-PO-znow-glosuja-wbrew-polskim-interesom/ (13.02.2014). Jacek Kurski bez immunitetu Małgorzata Handzlik nadal z immunitetem http://www.dziennikzachodni.pl/artykul/917406,jacek-kurski-bez-immunitetu-malgorzata- handzlik-nadal-z-immunitetem,id,t.html (14.02.2014). Jacek Protasiewicz nie wystartuje w wyborach do Parlamentu Europejskiego http://www.europarlament.pap.pl/palio/html.run?_Instance=cms_ep.pap.pl&_PageID=1&_me nuId=17&_nrDep=29625&_CheckSum=435011488 (15.03.2014). Jakubiak i Kluzik-Rostkowska wyrzucone z PiS http://tvp.info/informacje/polska/kluzikrostkowska-wyrzucona-z-pis/3230742 (11.02.2014).

133

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Jarosław Gowin odszedł z Platformy Obywatelskiej http://www.polskieradio.pl/5/3/Artykul/928025,Jaroslaw-Gowin-odszedl-z-Platformy- Obywatelskiej (13.02.2014). Jerzy Buzek pożegna się z PO, http://wiadomosci.wp.pl/kat,1342,title,Jerzy-Buzek- pozegna-sie-z-PO,wid,16209192,wiadomosc.html?ticaid=112358 (14.02.2014). Ojciec drze koty z prezesem http://www.rp.pl/artykul/10,1089837-Ojciec--drze-koty--z- prezesem.html (15.02.2014). PiS – Solidarna Polska znów 0:1 http://www.rp.pl/artykul/774286.html (11.02.2014). Polityk PO donosi do prokuratury na kolegę z partii http://www.wprost.pl/ar/423113/Polityk-PO-donosi-do-prokuratury-na-kolege-z-partii/ (13.02.2014). Siwiec odchodzi z SLD. "Poinformowałem Kwaśniewskiego" http://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/siwiec-odchodzi-z-sld-poinformowalem- kwasniewskiego,293214.html (11.02.2014). VoteWatch.eu, www.votewach.eu (10.02.2014). Ziobro zdradza plany, powstaje "Solidarna Polska" http://wiadomosci.onet.pl/kraj/ziobro-zdradza-plany-powstaje-solidarna-polska/gxr38 (11.02.2014).

134

Zakończenie

Założeniem raportu było sprawdzenie aktywności polskich posłów do Parlamentu Europejskiego VII kadencji. W tym celu zbadano działalność eurodeputowanych na różnych polach aktywności, zarówno tych stricte związanych z ich funkcjonowaniem w ramach instytucji europejskich, jak i tych, składających się na komunikację z ich potencjalnym elektoratem. Z przeprowadzonych analiz można wysnuć kilka wniosków dotyczących naszej reprezentacji w Parlamencie Europejskim. Po pierwsze, polscy eurodeputowani wybrani w czerwcu 2009 roku charakteryzują się większą aktywnością w pracach PE w stosunku do przedstawicieli zasiadających w tym organie w kadencji 2004-2009. Należy przypuszczać, że wpłynęły na to doświadczenia części posłów do PE związane z ponownym piastowaniem tej funkcji oraz lepsze rozeznanie elektoratu w tematyce europejskiej. Mimo to aktywność polskich eurodeputowanych w pracach PE nadal pozostaje poniżej średniej w porównaniu do delegacji pozostałych państw członkowskich UE. Po drugie, wewnątrz polskiej delegacji w PE widoczna jest zdecydowana różnica w poziomie aktywności w pracach unijnej legislatywy. Podobnie jak w poprzedniej kadencji nadal mamy do czynienia z posłami charakteryzującymi się wysokimi wskaźnikami aktywności oraz takimi, którzy niedostatecznie angażują się w prace PE. Może to oznaczać, że część eurodeputowanych instrumentalnie traktuje pełnienie tej funkcji. Mimo że mają realny wpływ na kształtowanie polityki wspólnotowej, ich głównym polem zaangażowania pozostaje polityka krajowa, a samą funkcję posła do PE traktują jako formę kreacji własnej rozpoznawalności i możliwość pozyskania zasobów, które mogą być wykorzystane do budowy swojej pozycji na krajowej scenie politycznej. Po trzecie, polscy posłowie do PE VII kadencji wykazują się dużą lojalnością partyjną w kwestii głosowań. Niemal wszyscy zachowywali się w ich trakcie zgodnie ze stanowiskiem reprezentowanym przez władze ugrupowania. Jedynie Artur Zasada charakteryzuje się wyraźnie niższym współczynnikiem lojalności partyjnej, co zresztą znalazło swoje ujście w momencie zmiany jego afiliacji partyjnej i przejścia z Platformy Obywatelskiej do Polski Razem Jarosława Gowina. Nieco inaczej prezentują się wyniki w kwestii spójności względem sposobu głosowania polskich eurodeputowanych i przedstawicieli grup politycznych w PE.

135

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

Mimo tego, że wskaźniki lojalności polskich ugrupowań względem ich parlamentarnej frakcji oscylują między 88 a 96%, to prezentują się one w tej kwestii gorzej niż partie z innych krajów członkowskich. Po czwarte wreszcie, mimo rosnącego znaczenia nowych mediów i ich ważności w procesie komunikowania politycznego, polscy eurodeputowani nadal nie wykorzystują w pełni ich potencjału. Jest to szczególnie widoczne w sferze stron internetowych, które choć stały się już powszechnym kanałem komunikacji politycznej, nadal pełnią przede wszystkim funkcję informacyjną. Zdecydowana większość polskich posłów do PE praktycznie nie wykorzystuje potencjału mobilizacyjnego i możliwości interakcji, jaki wiąże się z funkcjonowaniem stron internetowych. Podobnie wnioski przynosi analiza sposobu korzystania przez europarlamentarzystów z blogów i social media. Okazuje się bowiem, że jedynie nieliczni w pełni wykorzystują funkcjonalność tych kanałów komunikacji. Zastanawiający jest fakt, że niektórzy z nich nie są obecni na żadnym z najpopularniejszych portali społecznościowych (Facebook, Twitter). Nie posiadają również własnego internetowego kanału wideo, na którym mogą publikować audiowizualne materiały promocyjne. Niska aktywność w Internecie znacząco ogranicza ich kontakt z elektoratem, szczególnie tą jego częścią, która wchodzi w wiek uprawniający do uczestnictwa w wyborach. Pomijanie tej grupy może wiązać się z jej większą absencją wyborczą w przyszłości. Prezentowany raport nie jest całościowym ujęciem działalności naszych przedstawicieli w PE. Stanowi jednak ważny przyczynek do dyskusji związanej ze sposobem sprawowania mandatu eurodeputowanego. Temat aktywności polskiej reprezentacji w strukturach unijnych wymaga dalszych badań, szczególnie w obliczu wzrastającej roli instytucji UE w kształtowaniu polityki wewnętrznej jej państw członkowskich.

136

ANEKS

Lista polskich posłów do Parlamentu Europejskiego VII kadencji

Lista Przynależność do grupy Lp. Poseł do PE Przynależność partyjna wyborcza politycznej PE 1 Adam BIELAN PiS 14.07.2009 - 20.02.2011 Europejscy Prawo i Sprawiedliwość Konserwatyści i Reformatorzy 21.02.2011 - 12.06.2012 Polska Jest Najważniejsza

13.06.2012 - 20.01.2014 Niezależny

od 21.01.2014 Polska Razem Jarosława Gowina 2 Piotr BORYS PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

3 Arkadiusz PSL Polskie Stronnictwo Grupa Europejskiej Partii BRATKOWSKI Ludowe Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

pełni mandat od 7.12.2011 r.

4 Jerzy BUZEK PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

137

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

5 Tadeusz PiS 14.07.2009 - 3.04.2012 14.07.2009 - 28.12.2011 CYMAŃSKI Prawo i Sprawiedliwość Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy od 4.04.2012 Solidarna Polska od 29.12.2011 Europa Wolności i Demokracji

6 Ryszard PiS Prawo i Sprawiedliwość Europejscy CZARNECKI Konserwatyści i Reformatorzy

7 Lidia GERINGER SLD-UP Sojusz Lewicy Grupa Postępowego DE OEDENBERG Demokratycznej Sojuszu Socjalistów i Demokratów

8 Adam GIEREK SLD-UP Unia Pracy Grupa Postępowego Sojuszu Socjalistów i Demokratów

9 Marek PiS Prawo i Sprawiedliwość Europejscy GRÓBARCZYK Konserwatyści i Reformatorzy

138

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

10 Andrzej GRZYB PSL Polskie Stronnictwo Grupa Europejskiej Partii Ludowe Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

11 Małgorzata PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii HANDZLIK Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

12 Jolanta HIBNER PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

13 Danuta HÜBNER PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

14 Danuta PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii JAZŁOWIECKA Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

139

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

15 Sidonia PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii JĘDRZEJEWSKA Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

16 Filip PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii KACZMAREK Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

17 Jarosław PSL Polskie Stronnictwo Grupa Europejskiej Partii KALINOWSKI Ludowe Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

18 Michał PiS 14.07.2009 - 20.02.2011 Europejscy KAMIŃSKI Prawo i Sprawiedliwość Konserwatyści i Reformatorzy 21.02.2011 - 13.01.2014 Polska Jest Najważniejsza

od 14.01.2014 Niezależny

19 Lena PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii KOLARSKA- Ludowej (Chrześcijańscy BOBIŃSKA Demokraci)

pełniła mandat od 2.12.2013 r.

140

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

20 Paweł KOWAL PiS 14.07.2009 - 20.02.2011 Europejscy Prawo i Sprawiedliwość Konserwatyści i Reformatorzy 21.02.2011 - 13.01.2014 Polska Jest Najważniejsza

od 14.01.2014 Polska Razem Jarosława Gowina 21 Jan KOZŁOWSKI PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

pełni mandat od 4.03.2010 r.

22 Jacek KURSKI PiS 14.07.2009 - 3.04.2012 14.07.2009 - 28.12.2011 Prawo i Sprawiedliwość Europejscy Konserwatyści od 04.04.2012 i Reformatorzy Solidarna Polska od 29.12.2011 Europa Wolności i Demokracji

23 Ryszard PiS Prawo i Sprawiedliwość Europejscy LEGUTKO Konserwatyści i Reformatorzy

24 Janusz PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii LEWANDOWSKI Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

pełnił mandat do 9.02.2010 r.

141

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

25 Bogusław SLD-UP Sojusz Lewicy Grupa Postępowego LIBERADZKI Demokratycznej Sojuszu Socjalistów i Demokratów

26 Krzysztof LISEK PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

27 Elżbieta PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii ŁUKACIJEWSKA Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

28 Bogusław PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii Marcinkiewicz Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

29 Marek MIGALSKI PiS 14.07.2009 - 20.02.2011 Europejscy Prawo i Sprawiedliwość Konserwatyści i Reformatorzy 21.02.2011 - 13.01.2014 Polska Jest Najważniejsza

od 14.01.2014 Polska Razem Jarosława Gowina

142

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

30 Sławomir NITRAS PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

31 Jan OLBRYCHT PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

32 Wojciech SLD-UP Sojusz Lewicy Grupa Postępowego OLEJNICZAK Demokratycznej Sojuszu Socjalistów i Demokratów

33 Mirosław PiS Prawo i Sprawiedliwość Europejscy PIOTROWSKI Konserwatyści i Reformatorzy

34 Tomasz PORĘBA PiS Prawo i Sprawiedliwość Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy

143

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

35 Jacek PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii PROTASIEWICZ Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

36 Tadeusz ROSS PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

pełni mandat od 17.12.2013 r. 37 Jacek SARYUSZ- PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii WOLSKI Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

38 Joanna SLD-UP Sojusz Lewicy Grupa Postępowego SENYSZYN Demokratycznej Sojuszu Socjalistów i Demokratów

39 Czesław PSL Polskie Stronnictwo Grupa Europejskiej Partii SIEKIERSKI Ludowe Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

144

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

40 Marek SIWIEC SLD-UP 14.07.2009 - 31.12.2012 Grupa Postępowego Sojusz Lewicy Sojuszu Socjalistów Demokratycznej i Demokratów

od 1.01.2013 Twój Ruch

41 Joanna PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii Skrzydlewska Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

42 Bogusław PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii SONIK Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

43 Konrad PiS Prawo i Sprawiedliwość Europejscy SZYMAŃSKI Konserwatyści i Reformatorzy

44 Róża THUN PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

145

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

45 Rafał PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii TRZASKOWSKI Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

pełnił mandat do 2.12.2013 r.

46 Jarosław WAŁĘSA PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

47 Jacek PiS 14.07.2009 - 3.04.2012 14.07.2009 - 28.12.2011 WŁOSOWICZ Prawo i Sprawiedliwość Europejscy Konserwatyści od 04.04.2012 i Reformatorzy Solidarna Polska od 29.12.2011 Europa Wolności i Demokracji

48 Janusz PiS Prawo i Sprawiedliwość Europejscy Wojciechowski Konserwatyści i Reformatorzy

49 Zbigniew PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii ZALESKI Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

pełni mandat od 17.12.2013 r.

146

Aktywność polskich posłów do Parlamentu Europejskiego kadencji 2009-2014

50 Paweł ZALEWSKI PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

51 Artur ZASADA PO 14.07.2009 - 20.01.2014 14.07.2009 - 8.01.2014 Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii Ludowej (Chrześcijańscy od 21.01.2014 Demokraci) Polska Razem Jarosława Gowina od 9.01.2014 Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy

52 Janusz ZEMKE SLD-UP Sojusz Lewicy Grupa Postępowego Demokratycznej Sojuszu Socjalistów i Demokratów

53 Zbigniew ZIOBRO PiS 14.07.2009 - 3.04.2012 14.07.2009 - 28.12.2011 Prawo i Sprawiedliwość Europejscy Konserwatyści od 29.12.2012 i Reformatorzy Solidarna Polska od 29.12.2011 Europa Wolności i Demokracji

54 Tadeusz PO Platforma Obywatelska Grupa Europejskiej Partii ZWIEFKA Ludowej (Chrześcijańscy Demokraci)

Dane za oficjalną stroną Parlamentu Europejskiego

147