TÀI LI ỆU L ỊCH S Ử
HẢI-QUÂN VIỆT-NAM CỘNG-HÒA RA KH I, 1975
ĐIỆP-MỸ-LINH
ệ ồ a a ồ a ạ ế ợ ữ ờ ẻ ế ệ ể ấ ả ể ợ ữ ả ổ ạ a ợ a
THAY L ỜI T ỰA
Là m ột ngòi bút n ữ không chuyên nghi ệp, tôi r ất say mê vi ết v ề Lính và tâm tình c ủa Lính, nh ưng không bao gi ờ tôi có ý đị nh vi ết quân s ử. Đố i v ới tôi, t ường thu ật là m ột th ể lo ại tôi không thích; vì th ể lo ại này h ơi khô khan, c ứng ng ắt, không h ợp v ới tâm h ồn tôi. Vì v ậy, th ực hi ện cu ốn tài li ệu H ải-Quân Vi ệt-Nam C ộng Hòa Ra Kh ơi, 1975 không ph ải là “cao v ọng” (?) hay ý t ưởng l ập d ị c ủa tôi, mà ch ỉ là m ột c ố g ắng v ượt b ực để gi ới thi ệu đế n độ c gi ả m ột quân ch ủng th ầm l ặng nh ưng được r ất nhi ều c ảm m ến c ủa m ọi ng ười. Trong H ải-Quân không h ề thi ếu nh ững cây bút th ừa kh ả n ng để ghi l ại nh ững đoạn đường đầ y chông gai mà t ập th ể ấy đã v ượt qua. Nh ưng s ở d tôi được hân h ạnh làm công vi ệc này là vì t ấm lòng tha thi ết c ủa tôi đố i v ới quân ch ủng này t ừ khi tôi tr ở thành “dâu” c ủa Đạ i-Gia-Đình H ải-Quân. Vì yêu thích thiên nhiên và c ng vì mu ốn th ấy t ận m ắt nh ững khía c ạnh gai g ốc nh ất của quân ch ủng H ải-Quân để vi ết bài, tôi xin tháp tùng nh ững đơn v ị chi ến đấ u H ải- Quân. Sau khi được T ư-Lệnh H ải-Quân Tr ần V n Ch ơn cho phép, tôi g ửi các con c ủa tôi vào n ội trú t ại tr ường Régina Pacis và Notre Dame des Missions để lênh đênh trên nh ững chi ến đỉ nh trong Vùng IV Sông Ngòi ho ặc ghe Ch ủ L ực d ọc mi ền Duyên H ải. Nh ờ th ời gian dài s ống c ạnh nh ững đơn v ị tác chi ến này tôi m ới c ảm nh ận được t ất cả n ỗi đau th ươ ng c ủa Ng ười Lính V.N.C.H. Và c ng nh ờ th ời gian này tôi m ới ý th ức được r ằng Ng ười Lính H ải-Quân c ng chi ến đấ u can c ường, li ều l nh và d ng c ảm không thua b ất c ứ m ột đạ i đơ n v ị tác chi ến nào c ủa Quân-Lực V.N.C.H. Tôi v ẫn nh ớ, nh ững đêm đen, th ấy h ỏa châu r ực sáng m ột vùng và nhìn đoàn giang đỉnh l ầm l ủi ti ến v ề m ột đồ n Ngh a-Quân đang kêu c ứu, tôi b ỗng nghe nhi ều ti ếng B40 và B41 t ừ hai bên b ờ sông b ắn x ối x ả ra đoàn tàu. Chi ếc Fom d ẫn đầ u b ị mìn. Quanh tôi, lẫn trong ti ếng đạ n và mìn vang r ền là t ừng c ột n ước phun cao, đổ ào xu ống đoàn giang đỉnh, át c ả ti ếng kêu c ứu t ừ máy truy ền tin c ủa nhân viên chi ếc Fom và c ủa đồ n Ngh a- Quân. Nh ư đã tiên li ệu, đoàn giang đỉnh v ừa ch ống tr ả mãnh li ệt v ừa ti ếp c ứu th ủy th ủ đoàn c ủa chi ếc Fom và v ừa tr ực ch ỉ đế n gi ải c ứu quân b ạn. Nh ững lúc đó tôi th ầm nh ủ là tôi ph ải ghi l ại nh ững s ự ki ện này và nh ững hình ảnh bi hùng có th ật c ủa Ng ười Lính Áo Tr ắng. Tâm nguy ện c ủa tôi t ưởng ch ỉ qu ẩn quanh trong nh ững dòng sông nhu ộm máu ở U- Minh. Nh ưng, đến đầ u n m 1975, Ng ười Lính Áo Tr ắng không nh ững ch ỉ gi ải c ứu đồ n Ngh a-Quân mà Ng ười Lính Áo Tr ắng còn đón c ả m ấy S ư-Đoàn thi ện chi ến và c ả v ạn vạn đồ ng bào t ừ Vùng I và Vùng II Chi ến-Thu ật đưa v ề Saigon và Phú-Qu ốc thì tâm nguy ện c ủa tôi tr ở nên to l ớn h ơn và khó kh n h ơn. Tôi mu ốn ghi l ại nh ững đóng góp v đạ i c ủa quân ch ủng H ải-Quân nh ư là m ột tài li ệu l ịch s ử. Tuy nhiên, vi ệc s ưu t ầm và đúc k ết cu ốn tài li ệu l ịch s ử này t ỷ nh ư hành động h ạ th ủy một chi ến h ạm; sau đó, m ọi sự vi ệc x ảy ra cho chi ến h ạm đề u tùy thu ộc vào m ức độ x ử dụng, tu b ổ và b ảo trì c ủa t ất c ả s quan, h ạ s quan và th ủy th ủ đoàn. Trong ý ni ệm đó, tôi mong s ẽ nh ận được nh ững ý ki ến, nh ững dữ ki ện, nh ững hình ảnh, để b ổ khuy ết cho cu ốn tài li ệu này thêm ph ần chính xác. Và l ần tái b ản này đã có vài b ổ khuy ết.
Tôi xin được minh xác, cu ốn tài li ệu này ch ỉ ghi l ại trung th ực nh ững bi ến độ ng trong Hải-Quân, ho ặc có liên quan đến H ải-Quân, vào kho ảng th ời gian gi ữa tháng 3 n m 1975 cho đến khi H ạm-Đội H ải-Quân V.N.C.H. đến Subic Bay mà thôi. Ph ần ph ụ l ục quan tr ọng là nh ững bài vi ết giá tr ị c ủa chính nh ững s quan H ải-Quân nh ư: Cựu H ải-Quân Đại-Tá Nguy ễn Ngọc Qu nh, c ựu Đề -Đốc Lâm Ng ươ n Tánh, c ựu Phó-Đề-Đốc Đặ ng Cao Th ng, c ựu H ải-Quân Trung Úy Tr ần Trúc Vi ệt và m ột s quan thu ộc vào th ế h ệ H ải-Quân th ứ hai: C ựu H ải-Quân Đại-Úy Hoàng Qu ốc Tu ấn, xu ất thân từ Tr ường s quan H ải-Quân Hoa-K (Officer Candidate School – OCS) t ại Newport, Rhode Island. Tôi ngh lịch s ử là nh ững s ự ki ện có th ật, hãy để nh ững s ự vi ệc đó t ự nói lên t ừng tr ạng hu ống c ủa m ỗi giai đoạn. Mu ốn th ực hi ện được điều đó và c ng để gi ữ m ức độ khách quan và vô t ư c ủa ngòi bút, tôi tránh xen vào cu ốn tài li ệu này nh ững suy lu ận, nh ững nh ận đị nh, nh ững bình ph ẩm của b ất c ứ m ột cá nhân nào – và ngay c ả c ủa chính tôi. Nh ững n m h ọc trung h ọc, h ọc Vi ệt-Sử và Th ế-Gi ới-Sử, n ếu tôi nh ớ không l ầm, ng ười vi ết s ử không bao gi ờ thóa m ạ, lên án g ắt gao hay lách vào đời t ư c ủa b ất c ứ m ột nhân vật l ịch s ử nào c ả. G ần đây, trong khi tra cứu m ột số tài li ệu l ịch s ử H ải-Quân Hoa-K , tôi c ng ch ưa h ề th ấy m ột ngòi bút nào “n ặng tay” v ới nh ững nhân v ật liên đới trách nhi ệm trong cu ộc chi ến tranh Vi ệt-Nam – dù nhân v ật ấy là ng ười Vi ệt hay ng ười M ỹ. Tôi nh ận th ấy l ối vi ết này thích h ợp v ới cá tính c ủa tôi. Vì v ậy, ch ỉ v ị nào đọc cu ốn tài li ệu này v ới ý t ưởng tìm hi ểu H ải-Quân Vi ệt-Nam Cộng-Hòa theo tinh th ần s ử l ược thì xin ti ếp t ục đọ c nh ững trang k ế ti ếp; vì n ơi đây, ch ỉ có nh ững s ự ki ện l ịch s ử hi ển hi ện ch ứ không h ề có s ự đả kích hay tâng b ốc b ất cứ m ột nhân v ật nào c ả. Cu ốn tài li ệu này là s ự đóng góp tích c ực và l ớn lao c ủa Đạ i-Gia-Đình H ải-Quân. Tôi có ý ngh để tên tác gi ả là “Nhóm Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa”. Nh ưng ngh l ại, tôi nh ận th ấy, dù sao đi n ữa, cu ốn tài li ệu này c ng còn nhi ều khi ếm khuy ết; n ếu “Nhóm Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa” vi ết, có th ể không có nh ững khi ếm khuy ết đó. V ậy, tôi là ng ười tr ực ti ếp th ực hi ện nh ững cu ộc ph ỏng v ấn, tham kh ảo tài li ệu và đúc k ết m ọi chi ti ết, xin để cá nhân tôi ch ịu trách nhi ệm. Trong cu ốn sách này, độc gi ả s ẽ th ấy có nh ững v ị tôi nêu tên, có nhi ều v ị tôi vi ết tên tắt ho ặc ch ỉ nêu ch ức v ụ. Xin b ạn đọ c hi ểu cho r ằng tôi ph ải tuy ệt đố i tôn tr ọng yêu c ầu của nh ững “nhân ch ứng s ống”, và c ng để tránh liên l ụy cho nh ững v ị còn k ẹt l ại Vi ệt- Nam. Tr ước khi d ừng bút, xin độc gi ả cho phép tôi được đặ c bi ệt c ảm ơn hai ng ười. Một ng ười đã g ợi ý và khuy ến khích tôi th ực hi ện tài li ệu này. Xin nh ớ ơn C ố Trung Tướng V nh L ộc. Một ng ười đã làm vi ệc r ất v ất v ả để tôi có đủ ph ươ ng ti ện giàn tr ải ý t ưởng c ủa mình trên gi ấy. Xin bi ết ơn c ựu H ải-Quân Trung-Tá H ồ Quang Minh.
Trân tr ọng,
Điệp-Mỹ-Linh [email protected]
Tác gi ả xin chân thành c ảm t ạ quý v ị sau đây đã đóng góp tài li ệu, hình ảnh, bài v ở và hổ tr ợ tinh th ần để cu ốn tài li ệu này đ ợc hoàn t ất. Đại Gia Đình H ải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa. Bộ H ải-Quân Hoa-K – Phòng Quân S ử H ải-Quân. Ông Richard Lee Armitage, C ựu Ph ụ Tá T ổng Tr ởng Qu ốc Phòng Hoa-K .
Copyright © 1990 and 2011 by Điệp-Mỹ-Linh
Tác gi ả gi ữ b ản quy ền. Mọi trích d ịch ho ặc sao l ại c ần có s ự đồ ng ý c ủa tác gi ả b ằng v n th . Địa ch ỉ liên l ạc:
Điệp-Mỹ-Linh P.O. Box 401 Alief, Texas 77411 U.S.A. [email protected]
International Standard Book Number (ISBN): 0-9628124-0-4 Library of Congress Catalog Number: 90-093493
Mục L ục
Thay L ời T ựa
Ch ươ ng I Sơ L ợc L ịch S ử H ải-Quân Vi ệt-Nam Cộng-Hòa 1
Ch ươ ng II Các V ị T -Lệnh H ải-Quân 10
Ch ươ ng III Sự Tổ Ch ức C ủa H ải-Quân – Về Hành Quân 13
Bộ-T -Lệnh H ải-Quân 13 Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện H ải-Quân Nha-Trang 14 Hải-Quân Công-X ởng Sài-Gòn 15 Nh ững Đạ i-Đơ n-Vị Chi ến-Đấu 16 Vùng Sông-Ngòi – Hành-Quân L u Động Sông 16 Vùng III Sông-Ngòi 17 Vùng IV Sông-Ngòi 18 Lực-L ợng Th ủy-Bộ 19 Lực-L ợng Tu ần-Thám 21 Lực-L ợng Trung- ơ ng 23 Giang-Đoàn Xung-Phong 24 Liên-Đoàn Tu ần-Giang 25 Lực-L ợng Đặ c-Nhi ệm 99 26 Vùng Duyên-Hải – Hành-Quân L u Động Bi ển 27 Hạm-Đội 28 Vùng I Duyên-Hải 29 Vùng II Duyên-Hải 30 Vùng III Duyên-Hải 31 Vùng IV Duyên-Hải 32 Vùng V Duyên-Hải 33 Lực-L ợng H ải-Thuy ền 34 Liên-Đoàn Ng ời Nhái 35
Bi ệt-Hải 36 Lực-L ợng H ải-Tu ần 38
Ch ươ ng IV Cu ộc Đàm Tho ại B ất Ng ờ 40
Ch ươ ng V Nh ững Bi ến Chuy ển Quân S ự Và Các Cu ộc Rút Quân 41
Vùng I Duyên-Hải 41 Cuộc Rút Quân T ại Thu ận-An 43 Cu ộc Rút Quân T ại Chu-Lai 52 Cu ộc Rút Quân T ại Đà-Nẵng 56 Vùng II Duyên-Hải 65 Cu ộc Rút Quân T ại Qui-Nh ơn 65 Cu ộc Rút Quân T ại Nha-Trang 69 Bỏ Ngõ Cam-Ranh 71 Trên Bi ển Phan-Rang 74 Bên B ờ Phan-Thi ết 77 Vùng III Duyên-Hải 80 Vùng IV Duyên-Hải 85 Vùng V Duyên-Hải 89
Ch ươ ng VI Những Độ t Bi ến T ại Các Vùng Sông-Ngòi 90
Vùng III Sông-Ngòi 90 Nh ững Tr ận Chi ến Trên Vàm-Cỏ-Tây 91 Nh ững Tr ận Chi ến Trên Vàm-Cỏ-Đông 95 Vùng IV Sông-Ngòi 99
Chươ ng VII Kế Ho ạch Phòng Th ủ 107
Chương VIII Chuy ến Ra Kh ơi Bi Hùng 110 Hải-Vận-Hạm Lam-Giang, M ột Huyền Tho ại 122 H ớng V ề Subic Bay 125
Ch ươ ng IX Ph ỏng V ấn Những Nhân V ật Liên H ệ Đến Chuy ến Ra Kh ơi Cu ối Cùng C ủa H ải-Quân V.N.C.H. 127
Nguyên Phó-Đô-Đốc Chung T ấn Cang 128 Nguyên Đề-Đốc Tr ần V n Ch ơn 131 Nguyên Trung T ớng T ổng-Tham-M u-Tr ởng V nh L ộc 135 Nguyên Đại-Tá Lê Quang M ỹ 139 Nguyên Ph ụ-Tá T ổng-Tr ởng Qu ốc-Phòng Hoa-K , ông Richard Lee Armitage 140 Nguyên Phó-Đề-Đốc Đặ ng Cao Th ng 142 Nguyên Trung T ớng Lâm Quang Thi 143 Nguyên Phó-Đề-Đốc H ồ V n K Tho ại 144
Ch ươ ng X Nh ững Vị Anh Hùng H ải-Quân V.N.C.H. 145
Bi ệt-Hải Nguy ễn V n Ki ệt 146 Cố Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh 149 Cố H ải-Quân Thi ếu-Tá Đặng H ữu Thân 150 Cố H ải-Quân Thi ếu-Tá Lê Anh Tu ấn 152
Ch ươ ng XI Nh ững Dòng Ký Ức 153
Hồi Ký Lãnh Tàu (Cựu H ải-Quân Đại-Tá Nguy ễn Ng ọc Qu nh) 154 U.S. Naval War College (C ựu Đề -Đốc Lâm Ng ơ n Tánh) 162 Nh ững N m T ại Tr ờng H ải-Quân Pháp (C ựu Phó-Đề-Đốc Đặng Cao Th ng) 167 U.S. Navy Officer Candidate School (C ựu H ải-Quân Đại-Úy Hoàng Qu ốc Tu ấn) 174 U.S. Naval Postgraduate School (Cựu H ải-Quân Trung-Úy Tr ần Trúc Vi ệt) 179 Kỷ Ni ệm V ới D ơ ng-Vận-Hạm Nha-Trang, HQ 505 (Điệp-Mỹ-Linh) 184
Ph ụ L ục 192
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 1
CH NG I
S L ỢC L ỊCH SỬ HẢI-QUÂN VI ỆT-NAM C ỘNG-HÒA
Theo th ỏa ớc đ ợc ký t ại Paris ngày 30 tháng 12 n m 1949 gi ữa chính ph ủ Vi ệt- Nam và Pháp, quân đội Vi ệt-Nam đ ợc thành l ập. Trong s ự t ổ ch ức và hu ấn luy ện để hình thành quân đội Vi ệt-Nam thu ần nh ất, H ải-Quân Vi ệt-Nam ra đời. Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa (V.N.C.H.) ra đời và tr ởng thành theo nh ững di ễn ti ến sau đây:
1950
Một s ố ít thanh niên Vi ệt-Nam đ ợc gửi sang Pháp th ụ hu ấn ng ắn h ạn t ại The Naval Academy in Brest.
1951
Dự án v ề m ột Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện H ải-Quân Vi ệt-Nam đ ợc kh ởi x ớng. C ng trong n m này, hai đơ n v ị H ải-Quân chi ến đấ u đ ợc d ự trù s ẽ thành l ập. Tháng 11 n m 1951, công cu ộc xây c ất Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện H ải-Quân Nha- Trang b ắt đầ u. Hải-Quân có m ột tàu d ầu, HQ 470.
1952
Ba tr m n m m ơ i nhân viên đ ợc tuy ển ch ọn; m ột s ố ít đ ợc g ửi sang th ụ hu ấn t ại The Naval Academy in Brest; và n m m ơ i ng ời tr ở thành h ạ s quan. Tháng 3 ngày 6, H ải-Quân Vi ệt-Nam chính th ức ra đờ i. Tháng 5 ngày 20, Bộ-T -Lệnh H ải-Quân đ ợc thành l ập. Tháng 7 ngày 12, Đô-Đốc Ortoli khánh thành Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện H ải-Quân Nha-Trang. C ng trong tháng này, H ải-Quân Vi ệt-Nam nh ận lãnh trách nhi ệm trên sông và d ọc b ờ bi ển. Tháng 9, chín s quan H ải-Quân Vi ệt-Nam đầu tiên – khóa I H ải-Quân Nha-Trang – đ ợc hu ấn luy ện t ại Vi ệt-Nam tốt nghi ệp và ra đơ n v ị ph ục v ụ. Khóa này g ồm một s ố c ựu sinh viên Hàng-Hải Th ơ ng-Thuy ền.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 2
Tháng 10, sáu ứng viên đ ợc tuy ển ch ọn để theo h ọc t ại The Naval Academy in Brest.
1953
Trong chi ều h ớng bành tr ớng quân độ i Vi ệt-Nam, hai đơ n v ị chi ến đấ u Hải-Quân Vi ệt-Nam – đã đ ợc d ự trù t ừ n m 1951 – đ ợc thành l ập. C ng trong th ời gian này, v ấn đề đ ợc đặ t ra là B ộ-Binh hay H ải-Quân ki ểm soát các giang đỉ nh. V ấn đề này khi ến Phó-Đề-Đốc Auboyneau n ẩy sinh ý ki ến và đề ngh ị thành l ập đơn v ị Th ủy-Quân L ục- Chi ến. Tháng 4 ngày 10, đơ n v ị H ải-Quân Vi ệt-Nam đóng t ại C ần-Th ơ là đơ n v ị H ải- Quân đầu tiên mang Qu ốc-K Vi ệt-Nam. Đơ n v ị này đ ợc trang b ị: 1 Commandement, 2 LCM, 2 LCVP. (1) Cu ối tháng 4, Pháp chuy ển giao cho Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện H ải-Quân Nha- Trang m ột LSIL. Chi ến h ạm này mang c ờ Pháp. Tháng 6, đơ n v ị H ải-Quân t ại V nh-Long ho ạt độ ng. Lúc này s ự tranh lu ận v ề Qu ốc-K trên k đài c ủa các chi ến đỉ nh b ộc phát gi ữa chính ph ủ Vi ệt-Nam và Pháp.
1954
Tháng 1, H ải-Quân Vi ệt-Nam có 22 s quan và 684 đoàn viên. Tháng 2 ngày 11, v ấn đề Qu ốc-K đ ợc gi ải quy ết th ỏa đáng. Pháp chuy ển giao cho H ải-Quân Vi ệt-Nam 3 YMS: HQ 211, HQ 112 và HQ 213. Tháng 3, H ải-Quân Vi ệt-Nam nh ận thêm: 2 LCU và Hải-Đoàn 22 Xung-Phong. Tháng 7, hai C n-Cứ ti ếp v ận đ ợc thành l ập; m ột t ại H ải-Phòng; m ột t ại Saigon. Hải-Quân Vi ệt-Nam có 45 s quan và 975 đoàn viên. Tháng 8, Pháp chuy ển nh ợng H ải-Đoàn 25 Xung-Phong. Tháng 10 ngày 30, H ải-Quân Vi ệt-Nam có 131 s quan và sinh viên s quan cùng 1353 th ủy th ủ. Trong s ố này 86 sinh viên s quan và 233 th ủy th ủ đ ợc th ụ hu ấn tại Pháp. Khi chi ến tranh Vi ệt Pháp k ết thúc Pháp đã chuy ển giao cho H ải-Quân Vi ệt-Nam: 4 H ải-Đoàn Xung-Phong 2 C n-Cứ ti ếp v ận Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện H ải-Quân Nha-Trang 300 Wizards (Wizard dài 20 feet, v ỏ bằng nh ựa, máy 25 mã l ực, ch ạy b ằng dầu c ặn). Hải-Quân Hoa-K đã xu ất hi ện t ại Vi ệt-Nam t ừ tháng 8 n m 1950 v ới m ột thành ph ần r ất nh ỏ, g ồm 8 s quan trong MAAG (Military Assistance Advisory Group); nh ng mãi đến n m 1954 quân nhân Hoa-K m ới tr ở thành c ố v ấn cho H ải-Quân Vi ệt-Nam.
1955
Tháng 6 ngày 30, Th ủ T ớng Ngô Đình Di ệm b ổ nhi ệm T ớng Tr ần V n Đôn ch ỉ huy H ải-Quân.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 3
Tháng 8 ngày 20, Th ủ T ớng Ngô Đình Di ệm ch ỉ đị nh H ải-Quân Thi ếu-Tá Lê Quang Mỹ vào ch ức v ụ T -Lệnh H ải-Quân kiêm T -Lệnh Th ủy-Quân L ục- Chi ến. Ngay khi v ừa nh ận ch ức, T -Lệnh H ải-Quân Lê Quang Mỹ b ổ nhi ệm s quan H ải- Quân Vi ệt-Nam vào nh ững ch ức v ụ then ch ốt, thay th ế s quan Pháp. Kể t ừ tháng này, m ỗi n m Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện H ải-Quân Nha-Trang đào t ạo kho ảng 1.200 nhân s ự các c ấp. Tháng 11 ngày 7, Pháp chuy ển giao Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện H ải-Quân Nha- Trang cho H ải-Quân Vi ệt-Nam. Tháng 12 ngày 7, để bành tr ớng nh ững ho ạt độ ng ở sông r ạch, m ỗi H ải-Đoàn đ ợc trang b ị: 6 LCM, 4 LCVP, 6 Hors-Bord có v ận t ốc cao.
Hải-Quân Vi ệt-Nam ti ếp nh ận hai LSSL: HQ 225, HQ 226 và m ột FS HQ 451. Th ời điểm này Hải-Quân Vi ệt-Nam có 4.000 nhân s ự, k ể c ả 1.837 Th ủy-Quân L ục- Chi ến. C ng trong n m này, H ải-Quân Vi ệt-Nam thành l ập 3 L ực-L ợng chính y ếu. Hải-Tr ấn g ồm: 4 Duyên-Khu. B ộ-Chỉ-Huy c ủa m ỗi Duyên-Khu đặt tại Phú-Qu ốc, Nha- Trang, V ng-Tàu, Đà-Nẵng. 3 Thủy X ởng đặt tại Saigon, C ần-Th ơ và Đà-Nẵng. Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện Nha-Trang. Hải-Lực g ồm: 3 YMS: HQ 211, HQ 112 và HQ 113 2 LSSL: HQ 225 và HQ 226 4 LSM: HQ 400, HQ 401, HQ 402 và HQ 403 10 WBP Giang-Lực g ồm 5 H ải-Đoàn. Mỗi H ải-Đoàn đ ợc trang b ị: 5 LCM, 4 LCVP, 5 Hors-Bord, 5 LCU và 4 YTL. Hậu c ứ c ủa H ải-Đoàn đ ợc đặ t t ại C ần-Th ơ, M ỹ-Tho, V nh-Long và Long-Xuyên. Bộ-Chỉ-Huy c ủa ba L ực-L ợng này đều đặ t t ại Saigon. Tháng 12 ngày 21, T -Lệnh H ải-Quân Vi ệt-Nam Lê Quang Mỹ công b ố s ự hình thành của Th ủy-Quân L ục-Chi ến Vi ệt-Nam.
1956
Lực-L ợng H ải-Thuy ền đ ợc đề x ớng nh ng ch a đ ợc phê chu ẩn. Hải-Lực nh ận 5 LSIL: HQ 327, HQ 328, HQ 329, HQ 330 HQ 331; 1 PC HQ 04 và 1 YWN HQ 9118.
1957
Tháng 5, s quan H ải-Quân Pháp cu ối cùng r ời Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện H ải-Quân Nha-Trang, giao hoàn toàn tr ọng trách hu ấn luy ện cho s quan H ải-Quân Vi ệt-Nam. Hải-Quân Vi ệt-Nam nh ận: 2 LCM, 1 LSSL HQ 227 và nhi ều MLC. MLC là lo ại ti ểu đỉnh có kh ả n ng ch ạy trên sông và trên ru ộng lup xúp n ớc.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 4
Hầu h ết nh ững giang đỉ nh và chi ến h ạm này đều do Hoa-K vi ện tr ợ cho Pháp trong th ời k chi ến tranh Đông-D ơ ng và Pháp giao l ại cho Vi ệt-Nam. Khi chuy ển giao nh ững chi ến h ạm và ti ểu đỉ nh đó cho H ải-Quân Vi ệt-Nam, H ải-Quân Pháp, không hi ểu nguyên do nào, đã phá ho ại b ằng cách b ỏ cát trong d ầu ch ạy máy ho ặc nh ận bùn vào các ống d ẫn dầu, khi ến m ột s ố chi ến h ạm x ử d ụng đ ợc m ột th ời gian ng ắn r ồi bị ph ế th ải!
1958
Khóa s quan H ải-Quân Vi ệt-Nam đầu tiên – khóa 8 H ổ-Cáp – đ ợc chính s quan Hải-Quân Vi ệt-Nam tuy ển m ộ và hu ấn luy ện.
1959
Lực-L ợng H ải-Thuy ền đ ợc thành l ập. Th ời gian này Giang-Lực có t ổng c ộng 96 giang-đỉnh, t ổ ch ức thành 5 H ải-Đoàn. Hải-Lực nh ận 3 MSC: HQ 114, HQ 115 và HQ 116. Nâng t ổng s ố chi ến h ạm và chi ến đỉ nh lên đến 119 chi ếc. Nhi ều s quan, hạ s quan đ ợc g ửi sang Hoa-K tu nghi ệp. V ị s quan cao c ấp đầu tiên theo h ọc t ại The Naval War College ở Newport Rhode Island là H ải-Quân Trung-Tá Tr ần V n Ch ơn. S quan trung c ấp tu nghi ệp t ại The Naval Postgraduate School ở Monterey, California.
1960
40 s quan và 60 h ạ s quan đ ợc g ửi sang Hoa-K tu nghi ệp. Hải-Quân Vi ệt-Nam c ng g ửi m ột toán tình-nguy ện-quân sang Đài-Loan th ụ hu ấn v ề Underwater Demolition Team (UDT) để tr ở thành nh ững Bi ệt-Hải đầ u tiên c ủa H ải- Quân. Tháng 4 ngày 2, 45 tân s quan H ải-Quân khóa 8 H ổ-Cáp ra tr ờng. Tháng 7, khóa đầu tiên v ới 400 đoàn viên H ải-Thuy ền đ ợc tuy ển m ộ và hu ấn luy ện t ại Đà-Nẵng, d ới s ự ch ỉ huy c ủa H ải-Quân Trung-Úy Nguy ễn V n Thông. Tháng 12, b ốn Duyên-Đoàn đầu tiên đ ợc thành l ập và đóng t ại C ửa Vi ệt, Hu ế, Đà-Nẵng và H ội-An. C ng trong n m này, L ực-L ợng H ải-Thuy ền chính th ức ra đời. Th ời gian này, L ực-L ợng Giang-Cảnh c ng đ ợc thành l ập v ới: 18 RPC, 4 LCM và 8 LCVP. Hải-Quân Trung-Tá Chung T ấn Cang là v ị s quan th ứ hai đ ợc tu nghi ệp t ại The Naval War College. T ừ th ời gian này tr ở v ề sau, mỗi n m một s quan cao c ấp H ải-Quân đ ợc theo h ọc t ại Đạ i-Học Quân-Sự này. Hải-Quân nh ận 1 PC HQ 6.
1961
Liên Đội Ng ời Nhái đ ợc thành l ập.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 5
Ch ơ ng trình Military Assistance Program (MAP) ch ấp thu ận 406 s quan H ải-Quân Vi ệt-Nam du h ọc Hoa-K v ề t ất c ả ngành chuyên môn c ủa H ải-Quân. Ngoài ra, nhi ều s quan đ ợc đ a ra th ực t ập trên nh ững chi ến h ạm thu ộc Đệ Th ất H ạm-Đội Hoa-K . Th ời điểm này H ải-Quân Vi ệt-Nam có g ần 6.000 quân, k ể c ả s quan, h ạ s quan và đoàn viên. Lực-L ợng H ải-Thuy ền có 80 ghe đủ lo ại, tu ần ti ễu từ Vùng I Duyên-Hải, bên này v tuy ến 17. Hải-Lực nh ận: 1 LSM HQ 404 và 1 PCE HQ 7. Tổng s ố chi ến h ạm c ủa H ải-Lực là 21 chi ếc.
1962
Tháng 2, B ộ-Ch ỉ-Huy L ực-L ợng Giang-Phòng đ ợc thành l ập và tr ực thu ộc B ộ- T -Lệnh Đị a-Ph ơ ng-Quân. Lực-L ợng H ải-Thuy ền bành tr ớng v ới: 800 đoàn viên, 28 Duyên-Đoàn, 61 ghe ch ủ-lực, 200 ghe di-c , 320 ghe bu ồm và 23 ghe ch ủ-lực đang đóng. Ghe ch ủ-lực ch ạy b ằng d ầu c ặn, máy 225 mã l ực. Tháng 6, L ực-L ợng Giang-Phòng nh ận 145 LCVP để trang b ị cho 24 Đạ i-Đội Tu ần-Giang. Tháng 8, Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện H ải-Quân Nha-Trang tuy ển ch ọn g ấp đôi s ố sinh viên – từ 50 sinh viên cho m ỗi khóa t ng lên 100 sinh viên – và th ời gian th ụ hu ấn đ ợc rút ng ắn còn 18 tháng, thay vì hai n m nh nh ững khóa tr ớc. Tháng 10, sáu m ơ i hai Ng ời Nhái t ốt nghi ệp, do s ự hu ấn luy ện c ủa U.S. Navy SEALs (Sea, Air, and Land Forces). C ng th ời gian này, H ải-Đoàn 22 Xung-Phong đ ợc thành l ập v ới 19 chi ến đỉ nh và hơn 200 đoàn viên. Hải-Lực ti ếp nh ận 2 PCE: HQ 8 và HQ 9, 1 LSM HQ 405, 2 LST: HQ 500 và HQ 501.
1963
N m Th ủy X ởng đ ợc thành l ập t ại các Duyên-Khu. Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện H ải- Thuy ền t ại Phú-Qu ốc đ ợc d ời v ề Cam-Ranh.
Đ ợc ch ơ ng trình MAP ch ấp thu ận, Hoa-K chuy ển giao cho H ải-Lực: 10 PGM: T ừ HQ 600 đến HQ 609 1 LST HQ 502 1 YOG HQ 471 12 MLM: T ừ HQ 150 đế n HQ 161 2 MSF (Nguyên th ủy c ủa H ải-Quân Hoa-K là MSF 300 Serene và MSF 301 Shelter. V ề sau hai Tu ần-Duyên-Hạm này đ ợc bi ến c ải thành hai H ộ-Tống- Hạm.) Giang-Lực nh ận 24 Monitors và m ột s ố LCVP, nâng t ổng s ố giang đỉ nh lên 208 chi ếc.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 6
Thời gian này H ải-Quân có h ơn 6.000 quân các c ấp; L ực-L ợng H ải-Thuy ền có 66 s quan (s quan H ải-Quân), 375 h ạ s quan và 3.359 đoàn viên.
1964
Lực-L ợng H ải-Tu ần đ ợc thành lâp, tr ực thu ộc S ở Phòng-Vệ Duyên-Hải. M ột Trung Úy H ải-Quân và h ầu h ết nhân viên thu ộc Bi ệt-Hải đ ợc bi ệt phái S ở Phòng-Vệ Duyên-Hải. Tháng 1, Hải-Quân có 6.467 s quan. Tháng 2 ngày 22, hai PT đầu tiên đến Đà-Nẵng, đặ t d ới quy ền x ử d ụng c ủa L ực- L ợng H ải-Tu ần, thu ộc S ở Phòng-Vệ Duyên-Hải. Tháng 6, danh x ng B ộ-Ch ỉ-Huy L ực-L ợng Giang-Phòng đ ợc đổ i thành B ộ- Ch ỉ-Huy Liên-Đoàn Tu ần-Giang và tr ực thu ộc B ộ-T -Lệnh H ải-Quân. Tháng 11, H ải-Quân có 8.162 s quan. Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện K ỹ Thu ật H ải-Quân (Engineering School) ở Saigon đ ợc dời ra Cam-Ranh. T ừ đó, Th ủy-Quân L ục-Chi ến tu ần t ự chuy ển nh ợng C n C ứ Cam- Ranh cho H ải-Quân. Hải-Lực ti ếp nh ận: 2 PGM: HQ 610 và HQ 611 2 PCE: HQ 10 và HQ 11 Tổng s ố chi ến h ạm là 44 chi ếc. Ghe bu ồm c ủa L ực-L ợng H ải-Thuy ền đ ợc t ừ t ừ thay th ế b ằng ghe xi-m ng Yabuta (Ferro ciment, đóng t ại H ải-Quân Công-X ởng). Th ời điểm này Giang-Lực l ớn m ạnh v ới 7 H ải-Đoàn; m ỗi H ải-Đoàn có 19 giang đỉnh. C ng trong n m này, nhi ều C n-Cứ l ớn đ ợc thành l ập t ại nh ững hải c ảng quan tr ọng nh Cam-Ranh, Đà-Nẵng, Phú-Qu ốc.
1965
Tháng 7, L ực-L ợng H ải-Thuy ền đ ợc sát nh ập vào H ải-Quân v ới 4.000 nhân viên, 389 ghe ch ủ-lực, 95 ghe bu ồm; đ ợc chia thành 28 Duyên-Đoàn, đóng r ải rác t ại 22 C n-Cứ H ải-Quân. M ỗi Duyên-Đoàn trang b ị: 3 ghe ch ủ-lực, 3 ghe di- c , 16 ghe chèo. Về sau, t ất c ả lo ại ghe này đ ợc thay th ế b ằng Yabuta. Hải-Lực ti ếp nh ận: 3 LSSL: HQ 228, HQ 229 và HQ 230 2 PC: HQ 05 và HQ 02 1 LSM HQ 406 Lúc này H ải-Lực có 2.000 quân, k ể c ả s quan và đoàn viên. Nhi ều LSIL và LSSL tu ần ti ễu trên sông Mékong. M ột trong nh ững LSIL và LSSL này đ ợc bi ệt phái cho Đặc-Khu R ừng-Sát. Ba LST và vài LSM đ ợc x ử d ụng để chuyên ch ở quân dụng. Một LSM đ ợc ch ỉnh trang thành b ệnh-vi ện-hạm v ới đầ y đủ d ụng c ụ y khoa. Vào th ời điểm này quân s ố H ải-Quân t ổng c ộng là 13.000, k ể c ả s quan, h ạ s quan và đoàn viên.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 7
C ng trong n m này, danh t ừ H ải-Đoàn đ ợc thay b ằng Giang-Đoàn Xung-Phong (River Assault Group). Sáu trong b ảy Giang-Đoàn Xung-Phong đ ợc trang b ị: 1 Commandement, 1 Monitor, 5 LCM, 6 LCVP, 6 Fom. Riêng Giang-Đoàn 27 Xung-Phong đ ợc trang b ị: 1 Commandement, 1 Monitor, 6 LCM, 10 RPC. Mỗi Giang-Đoàn có 150 nhân s ự, g ồm s quan, h ạ s quan và đoàn viên. Bảy s quan đ ợc sang Hoa-K theo h ọc t ại The Naval Postgraduate School.
1966
Hải-Lực ti ếp nh ận: 1 EPCER HQ 12 1 LSSL HQ 231 4 PGM: HQ 612, HQ 613, HQ 614 và HQ 615 Hai s quan đ ợc theo h ọc t ại The Naval Postgraduate School, Hoa-K . Cu ối n m, Giang-Đoàn 51 và Giang-Đoàn 52 Tu ần-Thám đ ợc chuy ển giao cho H ải- Quân V.N.C.H. t ại C n-Cứ Cát-Lái.
1967
Hải Quân Vi ệt Nam C ộng Hòa – với nhân s ố g ần 9.000 s quan, 27.000 h ạ s quan và đoàn viên – là m ột L ực-L ợng H ải-Quân l ớn vào hàng th ứ 14 trên toàn th ế gi ới. Hải l ực nh ận 4 PGM: HQ 616, HQ 617, HQ 618 và HQ 619.
1968
Tháng 2, Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện H ải-Quân Nha-Trang tr ở thành Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện s quan H ải-Quân Nha-Trang. Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện Cam-Ranh đào t ạo th ủy th ủ và h ạ s quan. Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện B ổ-Túc Saigon trao d ồi thêm v ề k ỹ thu ật và ki ến th ức chuyên môn. Tháng 6 Giang-Lực nh ận nhi ều PBR theo tinh th ần vi ện tr ợ c ủa ch ơ ng trình M.A.P. Tháng 11, ch ơ ng trình “Vi ệt-Nam hóa chi ến tranh” (ACTOV – Accelerated Turnover to the Vietnamese) chuy ển nh ợng 500 chi ến h ạm và chi ến đỉ nh đủ lo ại. Nhi ều Ti ền-Doanh Y ểm-Tr ợ c ng đ ợc bàn giao cho H ải-Quân Vi ệt-Nam. Một s quan đ ợc sang Hoa-K tu nghi ệp t ại The Naval Postgraduate School.
1969
Ba L ực-L ợng tác chi ến Sông-Ngòi đ ợc thành l ập: Lực-L ợng Tu ần-Thám Lực-L ợng Th ủy-Bộ Lực-L ợng Trung- ơ ng Hải-Lực đ ợc chuy ển nh ợng: 1 LST HQ 503
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 8
8 WPB: T ừ HQ 700 đến HQ 707 Tháng 7, kho ảng 425 PBR đ ợc Hoa-K chuy ển nh ợng cho H ải-Quân Vi ệt-Nam trong m ột bu ổi l ễ r ất trang tr ọng, tr ớc B ộ-T -Lệnh H ải-Quân, d ới s ự ch ủ t ọa c ủa T - Lệnh H ải-Quân Vi ệt-Nam và T -Lệnh H ải-Quân Hoa-K t ại Vi ệt-Nam, cùng nhi ều s quan cao c ấp Vi ệt-Mỹ.
1970
Nh ững chi ến h ạm sau đây đ ợc Hoa-K chuy ển giao cho H ải-Quân Vi ệt-Nam: 1 MSF HQ 13 2 YOG: HQ 473 và HQ 474 3 LST: HQ 504, HQ 505, HQ 800 1 PCER HQ 14 18 WPB: T ừ HQ 708 đế n HQ 725 C ng theo ch ơ ng trình Vi ệt-Nam hóa chi ến tranh, ACTOV, Hải-Quân Hoa-K chuy ển nh ợng cho H ải-Quân Vi ệt-Nam 242 chi ến đỉ nh. Một s quan đ ợc sang Hoa-K , theo h ọc t ại The Naval Postgraduate School.
1971
Hải-Quân Vi ệt-Nam ti ếp nh ận t ừ H ải-Quân Hoa-K : 2 DER: HQ 1 và HQ 4 4 WHEC: HQ 2, HQ 3, HQ 5 và HQ 6 2 LST lo ại l ớn: HQ 801 và HQ 802 Một s quan theo h ọc t ại The Naval Postgraduate School, Hoa-K .
1972
Hải-Quân Hoa-K chuy ển nh ợng cho H ải-Quân Vi ệt-Nam: 3 WHEC: HQ 15, HQ 16 và HQ 17 1 YOG HQ 475 Và h ầu h ết nh ững C n-Cứ c ủa H ải-Quân Hoa-K t ại Vi ệt-Nam. Bốn s -quan đ ợc g ửi sang tu nghi ệp t ại U.S. Naval Postgraduate School, Hoa-K . N m này, quân s ố Ng ời Nhái t ng đế n 600 ng ời.
1973
Sáu s -quan đ ợc sang Hoa-K tu nghi ệp t ại U.S. Naval Postgraduate School.
1974
N m s quan đ ợc tu nghi ệp t ại U.S. Naval Postgraduate School.
1975
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 9
M ời chín s quan tu nghi ệp t ại U.S. Naval Postgraduate School. Một s quan cao c ấp Hải-Quân tu nghi ệp t ại The Naval War College. Những s quan này b ị k ẹt l ại Hoa-K khi mi ền Nam th ất th ủ. Th ời gian này L ực-L ợng H ải-Quân Vi ệt-Nam g ồm có: 5 Vùng Duyên-Hải 2 Vùng Sông-Ngòi Hạm-Đội v ới 83 chi ến h ạm đủ lo ại 650 s -quan 7.000 đoàn viên Mỗi chi ến h ạm có m ột s -quan c ơ khí Lực-L ợng Duyên-Phòng 213 thuộc Hành-Quân L u-Động-Bi ển 28 Duyên-Đoàn Bốn L ực-L ợng Đặ c Nhi ệm thu ộc Hành-Quân L u-Động-Sông: Lực-L ợng Th ủy-Bộ (Lực-L ợng Đặ c-Nhi ệm 211) Lực-L ợng Tu ần-Thám (L ực-L ợng Đặ c-Nhi ệm 212) Lực-L ợng Trung- ơ ng (L ực-L ợng Đặ c-Nhi ệm 214) Lực-L ợng Đặ c-Nhi ệm 99 – đ ợc thành l ập c ấp t ốc vào thánh 4 n m 1975 Liên-Đoàn Tu ần-Giang 20 Giang-Đoàn Xung-Phong 3 Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện Hải-Quân Công-X ởng t ại Saigon và vài Th ủy X ởng khác Nhi ều C n-Cứ Ti ền-Doanh Y ểm-Tr ợ r ải rác kh ắp 5 Vùng Duyên-Hải và 2 Vùng Sông-Ngòi Bệnh Xá B ạch-Đằng v ới tòa nhà hai t ầng đồ s ộ, trang b ị đầ y đủ d ụng c ụ y-khoa, tọa l ạc đố i di ện H ải-Quân Công-X ởng Th ời điểm này quân s ố H ải-Quân lên đến h ơn 40.000.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 10
CH NG II
CÁC V Ị T -LỆNH H ẢI-QUÂN
Kể từ khi thành l ập cho đế n tháng 4 n m 1975, nh ững s quan sau đây tu ần t ự đả m nhi ệm ch ức v ụ T -Lệnh H ải-Quân:
Hải-Quân Thi ếu-Tá Lê Quang Mỹ 20/8/1955 – 1957 Hải-Quân Trung-Tá Tr ần V n Ch ơn 1957 – 1959 Hải-Quân Đại-Tá H ồ T ấn Quy ền 6/8/1959 – 1963 Hải-Quân Đại-Tá Chung T ấn Cang 11/1963 – 1965 Hải-Quân Đại-Tá Tr ần V n Ph ấn 26/4/1965 – 1966 Trung-T ớng Cao V n Viên 9/1966 – 10/1966 Hải-Quân Đại-Tá Tr ần V n Ch ơn * 31/10/1966 – 1974 Đề-Đốc Lâm Ng ơ n Tánh 1974 – 1975 Phó-Đô-Đốc Chung T ấn Cang 3/1975 – 4/1975
* Khi bàn giao ch ức v ụ T -Lệnh cho Đề -Đốc Lâm Ng ơ n Tánh, nguyên T -Lệnh Tr ần V n Ch ơn mang c ấp b ậc Đô-Đốc.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 11
T -Lệnh H ải-Quân Đầu Tiên Hải-Quân Thi ếu-Tá Lê Quang M ỹ
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 12
T -Lệnh H ải-Quân Cu ối Cùng Phó-Đô-Đốc Chung T ấn Cang
Vị s quan H ải-Quân cao c ấp nh ất b ị C ộng S ản c ầm tù Nguyên T -Lệnh H ải-Quân Cựu Đề -Đốc Tr ần V n Ch ơn
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 13
CH NG III
SỰ T Ổ CH ỨC C ỦA H ẢI-QUÂN V Ề HÀNH QUÂN
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 14
TRUNG-TÂM HU ẤN-LUY ỆN H ẢI-QUÂN NHA-TRANG
Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện H ải-Quân Nha-Trang t ọa l ạc trên đ ờng Duy-Tân n ối dài, qua kh ỏi phi tr ờng quân s ự Nha-Trang và tr ớc khi đế n Chutt. Công tác xây c ất Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện đ ợc kh ởi s ự vào tháng 11 n m 1951 và hoàn t ất vào tháng 7 n m 1952. Tháng 7 n m 1955 H ải-Quân Pháp chuy ển giao Trung- Tâm Hu ấn-Luy ện cho H ải-Quân Vi ệt-Nam. Từ khi H ải-Quân Vi ệt-Nam chính th ức điều hành cho đến tháng 4 n m 1975, Trung- Tâm Hu ấn-Luy ện H ải-Quân Nha-Trang đã đ ợc nh ững s quan sau đây ch ỉ huy:
Hải-Quân Thi ếu-Tá Chung T ấn Cang 7 tháng 11 n m 1955 – 29 tháng 3 n m 1958 Hải-Quân Thi ếu-Tá Đặng Cao Th ng 29 tháng 3 n m 1958 – 10 tháng 2 n m 1960 Hải-Quân Thi ếu-Tá V ơ ng H ữu Thi ều 10 tháng 2 n m 1960 – 19 tháng 1 n m 1963 Hải-Quân Thi ếu-Tá D Trí Hùng 19 tháng 1 n m 1963 – 23 tháng 12 n m 1963 Hải-Quân Trung-Tá Nguy ễn Đứ c Vân 23 tháng 12 n m 1963 – 26 tháng 2 n m 1966 Hải-Quân Thi ếu-Tá Bùi Hữu Th 26 tháng 2 n m 1966 – 13 tháng 7 n m 1966 Hải-Quân Đại-Tá Đinh M ạnh Hùng 13 tháng 7 n m 1966 – 1 tháng 3 n m 1969 Hải-Quân Đại-Tá Kh ơ ng H ữu Bá 1 tháng 3 n m 1969 – 6 tháng 8 n m 1971 Hải-Quân Đại-Tá Nguy ễn Tr ọng Hi ệp 6 tháng 8 n m 1971 – 6 tháng 1 n m 1973 Phó-Đề-Đốc Nguy ễn Thanh Châu 6 tháng 1 n m 1973 – tháng 3 n m 1975
Từ khóa đầ u tiên do s quan H ải-Quân Vi ệt-Nam tuy ển m ộ và hu ấn luy ện – khóa 8 s quan H ải-Quân Nha-Trang – tiêu chu ẩn tuy ển ch ọn sinh viên s quan Hải-Quân là b ằng tú tài toàn ph ần, ban toán. Sinh viên đ ợc hu ấn luy ện quân s ự theo tiêu chu ẩn c ủa nh ững Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện H ải-Quân qu ốc t ế. V ề v n hóa, sinh viên đ ợc gi ảng d ạy theo ch ơ ng trình đại học. Ch ơ ng trình th ụ hu ấn là hai n m và sinh viên ra tr ờng v ới c ấp bậc Thi ếu Úy Hải-Quân.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 15
N m 1962, vì s ố s quan không đủ cung ứng, th ời gian hu ấn luy ện đ ợc rút ng ắn 4 tháng. Đến n m 1969, vì tình tr ạng đôn quân, khóa 18 Sinh Viên S Quan H ải-Quân là khóa cu ối cùng c ủa ch ơ ng trình hu ấn luy ện hai m ơ i tháng. Kể t ừ khóa 19, sinh viên đ ợc tuy ển m ộ nhi ều h ơn, kho ảng 200 sinh viên cho m ỗi khóa. V ề v n hóa, sinh viên v ẫn đ ợc gi ảng d ạy theo ch ơ ng trình đại h ọc nh các khóa đàn anh. V ề quân s ự, sinh viên đ ợc rèn luy ện theo h ệ th ống t ự ch ỉ huy. Sau khi th ụ hu ấn một n m, sinh viên đ ợc đi th ực t ập m ột th ời gian ng ắn r ồi t ốt nghi ệp v ới c ấp b ậc Thi ếu Úy H ải-Quân. Khóa 26 sinh viên s quan H ải-Quân là khóa cu ối cùng c ủa Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện Hải-Quân Nha-Trang. Trong su ốt th ời gian từ khi thành l ập cho đế n tháng 4 n m 1975, Trung-Tâm Hu ấn- Luy ện H ải-Quân Nha-Trang đào t ạo đ ợc 2.538 s quan, c ả ngành ch ỉ huy l ẫn k ỹ thu ật; 15.050 chuyên nghi ệp.
HẢI-QUÂN CÔNG-X ỞNG SÀI-GÒN
Hải-Quân Công-X ởng đ ợc xây c ất trên m ột khu đất r ộng l ớn, bên b ờ sông Sài-Gòn từ th ế k ỷ 19. Là m ột th ủy x ởng l ớn nh ất Á-Châu, H ải-Quân Công-X ởng g ồm 87 tòa nhà. M ỗi tòa nhà đ ợc x ử d ụng nh m ột c ơ x ởng. Nh ững c ơ x ởng ấy là: X ởng đóng tàu X ởng s ửa tàu X ởng m ộc X ởng điện X ởng ti ện X ởng điện t ử Máy d ầu c ặn Ty d ụng c ụ Nhà kho V n phòng, v.v… Ngoài ra còn có 2 ụ chìm – một ụ r ộng 520 feet và ụ kia r ộng 119 feet, một ụ n ổi có kh ả n ng s ửa tàu n ặng 1.000 t ấn, b ốn đ ờng r ầy, b ảy c ần tr ục l u động, một lò n ấu ch ảy. Những c ơ s ở đó đều t ọa l ạc trên 53 m ẫu đấ t.*
* Theo MSGS, CP030625Z Dec. 1961; CPF
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 16
NH ỮNG ĐẠ I Đ N-VỊ CHI ẾN ĐẤ U
VÙNG SÔNG-NGÒI
HÀNH-QUÂN L U-ĐỘNG-SÔNG
Tổ Chức Hành-Quân L u-Động-Sông tr ực thu ộc B ộ-T -Lệnh H ải-Quân. M ột ph ụ tá T -Lệnh Hải-Quân Hành-Quân L u-Động-Sông ch ịu trách nhi ệm điều hành t ất c ả hành quân trong sông.
Thành Ph ần Hành-Quân L u-Động-Sông g ồm có: Vùng III Sông-Ngòi Vùng IV Sông-Ngòi Lực-L ợng Th ủy-Bộ (L ực-L ợng Đặ c-Nhi ệm 211) Lực-L ợng Tu ần-Thám (L c-L ợng Đặ c-Nhi ệm 212) Lực-L ợng Trung- ơ ng (L ực-L ợng Đặ c-Nhi ệm 214) Giang-Đoàn Xung-Phong
Ph ụ Tá T -Lệnh H ải-Quân Hành-Quân L u-Động-Sông cu ối cùng: Phó-Đề-Đốc Đinh M ạnh Hùng.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 17
VÙNG III SÔNG-NGÒI
Tổ Chức Vùng III Sông-Ngòi g ồm có T -Lệnh, T -Lệnh-Phó và Tham-M u-Tr ởng. Bộ-T -Lệnh đặt t ại Long-Bình.
Thành Ph ần Các đơ n v ị c ơ h ữu c ủa Vùng III Sông-Ngòi g ồm có: Giang-Đoàn 22 và Giang-Đoàn 28 Xung-Phong đóng t ại Nhà-Bè. Giang-Đoàn 24 và Giang-Đoàn 30 Xung-Phong đóng t ại Long-Bình. Nhi ều Ti ền-Doanh Y ểm-Tr ợ Ngoài ra, Vùng III Sông-Ngòi c ng đ ợc s ự t ng phái c ủa nh ững L ực-L ợng Đặ c- Nhi ệm (Task Forces) 211, 212, 214.
Ph ạm Vi Ho ạt Động Vùng ho ạt động c ủa Vùng III Sông-Ngòi g ồm sông r ạch thu ộc các t ỉnh: Biên-Hòa, Gia-Định, Long-An, H ậu-Ngh a, Bình-D ơ ng, Tây-Ninh, v. v…
T -Lệnh cuối cùng: H ải-Quân Đại-Tá Tr ịnh Quang Xuân.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 18
VÙNG IV SÔNG-NGÒI
Tổ Chức Bộ-Ch ỉ-Huy Vùng IV Sông-Ngòi g ồm: T -Lệnh, T -Lệnh-Phó và Tham-M u- Tr ởng. T -Lệnh H ải-Quân Vùng IV Sông-Ngòi kiêm T -Lệnh H ạm-Đội Đặ c-Nhi ệm 21. Về hành quân, H ạm-Đội Đặ c-Nhi ệm 21 ch ỉ huy và điều độ ng các L ực-L ợng Đặ c- Nhi ệm t ng phái và L ực-L ợng H ải-Quân c ơ h ữu thu ộc Vùng IV Sông-Ngòi. Bộ-T -Lệnh đặ t t ại C ần-Th ơ.
Thành Phần Đơ n v ị c ơ h ữu c ủa H ải-Quân Vùng IV Sông-Ngòi g ồm nh ững Giang-Đoàn Xung- Phong sau đây: Giang-Đoàn 21 và Giang-Đoàn 33 đóng t ại M ỹ-Tho. Giang-Đoàn 23 và Giang-Đoàn 31 đóng t ại V nh-Long. Giang-Đoàn 26 đóng t ại Long-Xuyên. Giang-Đoàn 25 và Giang-Đoàn 29 đóng t ại C ần-Th ơ. Nhi ều C n-Cứ và Ti ền-Doanh Y ểm-Tr ợ Ngoài nh ững đơn vị c ơ h ữu k ể trên, Vùng IV Sông-Ngòi c ng đ ợc s ự t ng phái c ủa 3 L ực-L ợng Đặ c-Nhi ệm 211, 212 và 214.
Ph ạm Vi Ho ạt Động Địa bàn ho ạt độ ng c ủa H ải-Quân Vùng IV Sông-Ngòi g ồm t ất c ả sông r ạch các t ỉnh: Định-T ờng, Ki ến-T ờng, Ki ến-Phong, An-Giang, Châu-Đốc, Gò-Công, Phong-Dinh, v.v…và đ ợc chia làm 3 vùng. M ỗi L ực-L ợng Đặ c-Nhi ệm ch ịu trách nhi ệm m ột vùng để y ểm tr ợ cho m ột S -Đoàn B ộ-Binh,
T -Lệnh cu ối cùng: Phó-Đề-Đốc Đặ ng Cao Th ng.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 19
LỰC-L ỢNG TH ỦY-BỘ (L ực-L ợng Đặ c-Nhi ệm 211)
Tổ Chức Bộ-Tham-M u L ực-L ợng Th ủy-Bộ g ồm có: T -Lệnh, T -Lệnh-Phó và Tham-M u- Tr ởng. Lực-L ợng Th ủy-Bộ đ ợc chia thành 3 Liên-Đoàn. M ỗi Liên-Đoàn có 2 Giang-Đoàn đ ợc ch ỉ huy b ởi m ột Thi ếu-Tá ho ặc Đạ i-Úy H ải-Quân và đ ợc điều hành nh sau: Liên-Đoàn I Th ủy-Bộ Danh x ng khác là Liên-Đoàn Đặc-Nhi ệm 211.1 Gồm 2 Giang-Đoàn 70 và 71 Th ủy-Bộ. Hậu c ứ tại Long-Phú. Nhi ệm v ụ: Phối h ợp hành quân v ới các chi khu thu ộc ti ểu khu Sóc-Tr ng và h ộ tống nh ững đoàn th ơ ng thuy ền ch ở nhu y ếu ph ẩm t ừ B ạc-Liêu, Sóc-Tr ng v ề Saigon. Liên-Đoàn II Th ủy-Bộ Danh x ng khác là 211.2. Gồm 2 Giang-Đoàn 72 và 73 Th ủy-Bộ. Hậu c ứ t ại Cà-Mau. Nhi ệm v ụ: Yểm tr ở Trung-Đoàn 32 B ộ-Binh, đồng th ời ph ối h ợp hành quân và ti ếp t ế cho các đơn v ị thu ộc vùng Cà-Mau. Liên-Đoàn III Th ủy-Bộ Danh x ng khác là 211.3 Gồm 2 Giang-Đoàn 74 và 75 Th ủy-Bộ. Hậu c ứ tại Rạch-Sỏi. Vùng ho ạt độ ng: Tu ần ti ễu, ki ểm soát nh ững th ủy l ộ c ủa hai t ỉnh Kiên-Giang và Ch ơ ng-Thi ện.
Trang B ị Mỗi Giang-Đoàn Th ủy-Bộ đ ợc trang b ị: 4 Alpha 5 Tango
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 20
1 Monitor Combat 1 Monitor Commandement Đội hình di chuy ển *: 2 Tr ục mìn ** 2 Alpha Monitor Combat 5 Tango ch ở quân Monitor Commandement 2 Alpha Vì chi ến tr ờng đòi h ỏi, B ộ-T -Lệnh L ực-L ợng Th ủy-Bộ đã bi ến c ải m ỗi Alpha trang b ị thêm 1 súng 81 ly tr ực x ạ. Lực-L ợng Th ủy-Bộ còn có C n-Cứ Y ểm-Tr ợ đặ t t ại Bình-Th ủy, Cần-Th ơ để cung cấp nhiên li ệu c ng nh s ửa ch ữa và tu b ổ chi ến đỉ nh.
T -Lệnh cu ối cùng: H ải-Quân Đại-Tá Nguy ễn Bá Trang.
* Đội hình có th ể thay đổ i tùy theo nhu c ầu chi ến tr ờng. ** Tr ớc n m 1973, trong nh ững cu ộc hành quân c ủa các đơn v ị thu ộc S -Đoàn 21 B ộ-Binh t ại U-Minh th ờng có nhi ều cu ộc chuy ển quân; vì v ậy, m ỗi Giang-Đoàn Th ủy-Bộ đ ợc trang b ị thêm các giang đỉnh rà và tr ục mìn. Hai giang-đỉnh này th ờng đ ợc đi đầ u.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 21
LỰC-L ỢNG TU ẦN-THÁM (L ực-L ợng Đặc-Nhi ệm 212)
Lực-L ợng Tu ần-Thám (LLTT) là h ậu thân c ủa Task Force 116 Hoa-K , d ới s ự điều độ ng hành quân c ủa Commander of Naval Forces Vi ệt-Nam. Task Force 116 đ ợc thành l ập ngày 15 tháng 3 n m 1966 t ại c n c ứ H ải-Đoàn 22 Xung-Phong, Nhà Bè, d ới quy ền ch ỉ huy c ủa H ải-Quân Đại-Tá Burton B. William, Jr. Tổng s ố giang đỉ nh đầ u tiên là 60 PBR.
Tổ Chức Bộ-Tham-M u LLTT g ồm có T -Lệnh, T -Lệnh-Phó và Tham-M u-Tr ởng. Bộ-T -Lệnh hành quân đóng t ại Châu-Phú, Châu-Đốc. V ề sau, B ộ-T -Lệnh hành quân d ời về Bình-Th ủy, C ần-Th ơ. N m 1973, B ộ-T -Lệnh hành quân d ời v ề M ỹ-Tho. Lực-L ợng Tu ần-Thám g ồm 14 Giang-Đoàn, k ể từ Giang-Đoàn 51 Tu ần-Thám cho đến Giang-Đoàn 64 Tu ần-Thám và đ ợc chia thành 4 Liên-Đoàn, g ọi là Liên-Đoàn Đặc- Nhi ệm. Mỗi Liên-Đoàn Đặc-Nhi ệm g ồm 2 ho ặc 3 Giang-Đoàn do m ột Thi ếu-Tá ho ặc Trung- Tá H ải-Quân ch ỉ huy.
Ph ối Trí Liên-Đoàn Đặc-Nhi ệm 212.1 g ồm các Giang-Đoàn 51 Tu ần-Thám, 52 Tu ần- Thám và 53 Tu ần-Thám; ch ịu trách nhi ệm Đặ c Khu R ừng Sát, sông Lòng-Tào, sông Soài R ạp, sông Đồ ng Tranh; h ậu cứ Nhà-Bè. Liên-Đoàn Đặc-Nhi ệm 212.2 g ồm các Giang-Đoàn 54 Tu ần-Thám, 55 Tu ần- Thám và 56 Tu ần-Thám; đặc trách hành quân vùng Tân-Châu, Châu-Đốc, Cao- Lãnh, NeakLuong; h ậu c ứ Tân-Châu. Liên-Đoàn Đặc-Nhi ệm 212.3, g ồm các Giang-Đoàn 57 Tu ần-Thám, 58 Tu ần- Thám và 60 Tu ần-Thám; ch ịu trách nhi ệm các vùng Long-An, Vàm C ỏ Đông, Vàm C ỏ Tây, Ki ến-T ờng, Tây-Ninh; h ậu c ứ B ến-Lức.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 22
Liên-Đoàn Đặc-Nhi ệm 212.4 g ồm các Giang-Đoàn 61 Tu ần-Thám, 62 Tu ần- Thám và 63 Tu ần-Thám; ch ịu trách nhi ệm vùng R ạch-Giá, Hà-Tiên, sông Cái Lớn; h ậu c ứ R ạch-Sỏi. Giang-Đoàn 64 Tu ần-Thám đ ợc bi ệt phái cho B ộ-T -Lệnh Vùng I Duyên-Hải; trách nhi ệm tu ần thám trên sông H ơ ng; h ậu c ứ Hu ế. Giang-Đoàn 59 Tu ần-Thám tr ừ b ị. Mỗi Giang-Đoàn Tu ần-Thám có 20 PBR, do m ột Đạ i-Úy ho ặc Thi ếu-Tá ch ỉ huy; và đ ợc chia thành 5 Liên-Đội. Mỗi Liên-Đội có 4 PBR do m ột Trung-Úy ch ỉ huy. Mỗi PBR có t ừ 4 đế n 5 nhân viên do m ột h ạ s quan H ải-Quân làm thuy ền tr ởng. PBR có chi ều dài 31 feet, chi ều ngang 10 feet r ỡi, v ỏ b ằng nh ựa (fiberglass), nh ẹ, vận t ốc cao – kho ảng 32 km/gi ờ – ch ạy b ằng máy ph ản l ực, không có chân v ịt cho nên r ất thích h ợp trên nh ững sông c ạn. Mỗi PBR đ ợc trang b ị 2 radio, 1 radar, máy truy ền tin c ực m ạnh, ống dòm h ồng ngo ại tuy ến, súng c ối 81 ly và 12 ly 7 đôi; trong nhi ều tr ờng h ợp, PBR c ng đ ợc trang bị súng 50 ly đôi, 7 ly 62 và 20 ly.
Ph ạm vi ho ạt độ ng Trách nhi ệm tr ực ti ếp vùng biên gi ới Tân-Châu, H ồng-Ng ự, Châu-Đốc. Hà-Tiên, Cao-Lãnh, v. v… Ngoài ra L ực-L ợng Tu ần-Thám c ng đ ợc t ng phái cho nh ững vùng hành quân và tr ực thu ộc d ới s ự ch ỉ huy c ủa vùng đó.
T -Lệnh đầ u tiên và c ng là T -Lệnh cu ối cùng: Phó-Đề-Đốc Nghiêm V n Phú.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 23
LỰC-L ỢNG TRUNG- NG (L ực-L ợng Đặ c-Nhi ệm 214)
Tổ Chức Bộ-Ch ỉ-Huy L ực-L ợng Trung- ơ ng g ồm có T -Lệnh, T -Lệnh-Phó và Tham- M u-Tr ởng. Bộ-Ch ỉ-Huy đ ợc đặ t t ại Đồ ng-Tâm, thu ộc t ỉnh Đị nh-T ờng. Về hành chánh, L ực-L ợng Trung- ơ ng g ồm có: Liên-Đoàn Ng ời Nhái 2 Giang-Đoàn Tr ục-Lôi 4 Giang-Đoàn Ng n-Ch ận Nhi ều C n C ứ H ải-Quân Giang-Đoàn Ng n-Ch ận đ ợc trang b ị cùng lo ại chi ến đỉ nh v ới Giang-Đoàn Th ủy-Bộ và có thêm máy phun l ửa. M ỗi Giang-Đoàn Ng n-Ch ận đ ợc ch ỉ huy b ởi m ột Thi ếu-Tá ho ặc Đạ i-Úy H ải-Quân. Về hành quân, L ực-L ợng Trung- ơ ng đ ợc t ng phái 2 Giang-Đoàn Tu ần-Thám và 2 Giang-Đoàn Xung-Phong. Lực-L ợng Trung- ơ ng có 300 s quan, kho ảng 3.000 binh s và đ ợc chia làm 3 Liên-Đoàn. M ỗi Liên-Đoàn g ồm 2 Giang-Đoàn và đặt d ới s ự ch ỉ huy c ủa m ột Thi ếu-Tá ho ặc Trung-Tá H ải-Quân. Hậu c ứ c ủa các Liên-Đoàn: Liên-Đoàn 214.1 đóng t ại Tuyên-Nh ơn. Liên-Đoàn 214.2 đóng t ại Kinh Ch ợ G ạo. Liên-Đoàn 214.3 đóng t ại Cao-Lãnh.
Vùng Ho ạt Động Mi ền Ti ền-Giang, t ừ bên này sông C ữu-Long cho đến sông Vàm-Cỏ, g ồm các t ỉnh Định-T ờng, V nh-Long, Ki ến-T ờng, v.v…
T -Lệnh cu ối cùng: H ải-Quân Đại-Tá Nguy ễn V n Thông.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 24
GIANG-ĐOÀN XUNG-PHONG
Tổ Ch ức Ch ỉ-Huy-Tr ởng c ủa m ỗi Giang-Đoàn Xung-Phong (River Assault Group) có th ể là Thi ếu-Tá ho ặc Đạ i-Úy H ải-Quân. V ề sau, vì thi ếu s quan, m ột s ố s quan t ốt nghi ệp t ừ tr ờng B ộ-Binh Th ủ-Đức bi ệt phái c ng đ ợc hu ấn luy ện để gi ữ nh ững ch ức v ụ này.
Trang B ị Mỗi Giang-Đoàn Xung-Phong đ ợc trang b ị: 6 LCVP – mỗi LCVP có 1 đạ i bác 20 ly và 2 trung liên 7 ly 62. 6 Fom – mỗi Fom có 1 đạ i liên 12 ly 7 và 3 trung liên 7 ly 62. 4 LCM – mỗi LCM có 2 đạ i bác 20 ly và 2 đại liên 12 ly 7. 1 Combat, đ ợc trang b ị: 1 đạ i bác 40 ly, 1 súng c ối 81 ly, 2 trung liên 7 ly 62 và 1 đại liên 12 ly 7. 1 Commandement, đ ợc trang b ị: 2 đạ i liên 12 ly 7 ho ặc 1 đạ i liên 40 ly, 2 trung liên 7 ly 62 ho ặc 20 ly và 1 súng c ối 81 ly. Ngoài ra, trên m ỗi giang đỉ nh đề u có súng cá nhân nh M79, M16 và 57 tr ực x ạ.
Nhi ệm V ụ Chuy ển v ận, y ểm tr ợ và ph ối h ợp hành quân v ới quân b ạn.
Vùng Ho ạt Độ ng Tất c ả sông r ạch thu ộc mi ền Nam Vi ệt-Nam. Đội hình di chuy ển *: 2 LCVP 2 FOM 1 Combat 1 LCM 2 LCVP 1 LCM 2 FOM 1 LCM 2 LCVP 1 LCM 1 Commandement 2 FOM
* Đội hình có th ể thay đổ i tùy theo nhu c ầu chi ến tr ường.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 25
LIÊN-ĐOÀN TU ẦN-GIANG
Thành L ập Để đáp ứng nhu c ầu chi ến tr ờng, L ực-L ợng Giang-Phòng đ ợc thành l ập và tr ực thu ộc B ộ-T -Lệnh Địa-Ph ơ ng-Quân. Về sau, danh x ng L ực-L ợng Giang-Phòng đ ợc đổ i thành Liên-Đoàn Tu ần-Giang, tr ực thu ộc B ộ-T -Lệnh H ải-Quân. Bộ-Ch ỉ-Huy Liên-Đoàn Tu ần-Giang đặt t ại Saigon.
Tổ Ch ức Khóa Tu ần-Giang đầ u tiên do H ải-Quân hu ấn luy ện. Sau đ ó, Trung-Tâm Hu ấn- Luy ện Tu ần-Giang đ ợc thành l ập t ại Cát-Lái. Ba đại độ i sửa ch ữa đ ợc đặ t t ại Saigon, C ần-Th ơ và M ỹ-Tho.
Qu ảng Tr ị Về hành chánh: B ộ-Ch ỉ-Huy Liên-Đoàn Tu ần-Giang tr ực thu ộc B ộ-T -Lệnh H ải- Quân v ề qu ản tr ị nhân viên, thuyên chuy ển, b ổ nh ậm, ti ếp li ệu, s ửa ch ữa, v.v…V ề hành quân: Đại-Đội Tu ần-Giang đặt d ới s ự điều độ ng và x ử d ụng c ủa Ti ểu-Khu.
Thành Ph ần Liên-Đoàn Tu ần-Giang g ồm 24 Đạ i-Đội, k ể t ừ Đạ i-Đội 11 Tu ần-Giang đến Đạ i-Đội 35 Tu ần-Giang. Mỗi Đạ i-Đội Tu ần-Giang đ ợc m ột Thi ếu-Tá ho ặc Đạ i-Úy ch ỉ huy.
Trang B ị Đại-Đội Tu ần-Giang đ ợc trang b ị 1 LCM 8 và 8 ho ặc 9 LCVP. Mỗi giang đỉ nh đ ợc trang b ị đạ i liên 50, đại liên 30 và M72.
Nhi ệm V ụ Mỗi Ti ểu-Khu đ ợc t ng phái m ột ho ặc hai Đạ i-Đội Tu ần-Giang để th ực hi ện nh ững nhi ệm v ụ sau đây: Chuyên ch ở B ộ-Binh và ph ối h ợp nh ững đơn v ị b ạn tham d ự các cu ộc hành quân do Ti ểu-Khu t ổ ch ức. Ki ểm soát ghe thuy ền để khám phá và ng n ch ận s ự xâm nh ập c ủa địch. Tu ần ti ễu và gi ữ an ninh cầu c ống trên nh ững th ủy trình do Ti ểu-Khu ch ỉ đị nh. Bảo v ệ an ninh ấp, xã, y ểm tr ợ h ỏa l ực và ti ếp vi ện đồ n bót ven sông. Hộ t ống xà-lan đạn, d ầu, th ực ph ẩm, v.v…
Ch ỉ-Huy-Tr ởng cu ối cùng: Đại-Tá K ỹ-Thu ật Nguy ễn V n Kinh.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 26
LỰC-L ỢNG ĐẶ C-NHI ỆM 99
Thành L ập Ngay sau khi tr ở l ại nh ậm ch ức T -Lệnh H ải-Quân l ần th ứ hai, Phó-Đề-Đốc Chung Tấn Cang ra l ệnh thành l ập L ực-L ợng Đặ c-Nhi ệm 99 trong vòng 24 ti ếng đồ ng h ồ. Lực- L ợng này đ ợc đặ t d ới s ự điều độ ng tr ực ti ếp c ủa T -Lệnh H ải-Quân ch ứ không theo hệ th ốn quân giai. H ậu c ứ là C n-Cứ H ải-Quân Nhà-Bè. Vì tính cách c ấp th ời, B ộ-Tham-M u L ực-L ợng ch ỉ g ồm có: Ch ỉ-Huy-Tr ởng, m ột Trung-Úy, m ột tài x ế và m ột th ợng s vô tuy ến.
Trang B ị Lực-L ợng Đặ c-Nhi ệm 99 g ồm 50 chi ến đỉ nh, là s ự k ết h ợp c ủa các Giang-Đoàn: 42 Ng n-Ch ận, 59 Tu ần-Thám, một ph ần c ủa Giang-Đoàn 22 Xung-Phong, m ột toán tr ục vớt, m ột toán ti ền-phong-đỉnh, m ột trung đội H ải-Kích, 3 súng phun l ửa.
Ph ạm Vi Ho ạt Độ ng Lực-L ợng Đặ c-Nhi ệm 99 đ ợc xem nh L ực-L ợng t ổng tr ừ b ị c ủa H ải-Quân, v ới mục đích gi ải t ỏa áp l ực n ặng c ủa đị ch ở b ất c ứ n ơi nào thu ộc ph ạm vi ho ạt độ ng c ủa Hải-Quân.
Ch ỉ-Huy-Tr ởng đầu tiên và c ng là cu ối cùng: Hải-Quân Đại-Tá Lê H ữu Dõng.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 27
VÙNG DUYÊN-HẢI
HÀNH-QUÂN L U-ĐỘNG-BI ỂN Lực-L ợng Duyên-Phòng (Lực-L ợng Đặ c-Nhi ệm 213)
Tổ Chức Hành-Quân L u-Động-Bi ển tr ực thu ộc B ộ-T -Lệnh H ải-Quân. Ph ụ-Tá T -Lệnh H ải- Quân Hành-Quân L u-Động-Bi ển ch ịu trách nhi ệm t ất c ả hành quân trên bi ển.
Thành Phần Vùng Duyên-Hải t ừ v tuy ến 17 đế n Cà-Mau đ ợc chia làm 5 Vùng. Mỗi Vùng Duyên-Hải có m ột L ực-L ợng Đặ c-Nhi ệm, g ồm nh ững chi ến h ạm bi ệt phái, Lực-L ợng cơ h ữu (Duyên-Đoàn) và H ải-Đội Duyên-Phòng.
Trang B ị Mỗi H ải-Đội Duyên-Phòng đ ợc trang b ị kho ảng 30 PCF và Coast Guard. Mỗi PCF đ ợc trang b ị 1 súng c ối 81 ly đặt phía sau, bên trên là đại liên 12 ly 7.
Hành Quân Tất c ả Lực-L ợng Đặ c-Nhi ệm c ủa 5 Vùng Duyên-Hải tr ực thu ộc L ực-L ợng Đặ c- Nhi ệm 213.
Ph ụ-Tá T -Lệnh H ải-Quân Hành-Quân L u-Động-Bi ển cu ối cùng: Phó-Đề-Đốc Nguy ễn H ữu Chí. *
* Tên th ật và ch ức v ụ c ủa C ố thi s Hữu Ph ơ ng.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 28
HẠM-ĐỘI
Tổ Chức Bộ-T -Lệnh H ạm-Đội g ồm có T -Lệnh, T -Lệnh-Phó và Tham-M u-Tr ởng; đ ợc đặt t ại H ải-Quân Công-X ởng. Hạm-Đội gồm 3 H ải-Đội. Hải-Đội I Tu ần-Duyên g ồm: PGM từ HQ 601 đế n HQ 619. LSIL t ừ HQ 327 đến HQ 331. LSSL từ HQ 225 đế n HQ 231. Nhi ệm v ụ: tu ần ti ễu, ki ểm soát vùng c ận duyên. Hải-Đội II Chuy ển-Vận g ồm: LST từ HQ 500 đế n HQ 505. LSM từ HQ 400 đến HQ 406. LST lo ại l ớn HQ 800 và HQ 801. LCM t ừ 530… YOG t ừ HQ.470 đế n HQ 475. Cơ-X ởng-Hạm HQ 802. Nhi ệm v ụ: Hành quân đổ b ộ, y ểm tr ợ ti ếp v ận, y-tế, s ửa ch ữa. Hải-Đội III Tu ần-D ơ ng g ồm: PCE HQ 7, PCER HQ 12 và HQ 14. WHEC HQ 2, HQ 3, HQ 5, HQ 6, HQ 15, HQ 16 và HQ 17. DER HQ 1 và HQ 4. Nhi ệm v ụ: Tu ần ti ễu, ng n ch ận, nghênh chi ến khi tàu địch xâm nh ập h ải ph ận Vi ệt-Nam.
Ph ạm Vi Ho ạt Động Kh ắp 4 vùng chi ến thu ật, t ừ v ỹ tuy ến 17 đế n Cà-Mau, cả bi ển l ẫn sông.
T -Lệnh H ạm-Đội cu ối cùng: H ải-Quân Đại Tá Ph ạm M ạnh Khuê.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 29
VÙNG I DUYÊN-HẢI
Tổ Chức Bộ-T -Lệnh Vùng I Duyên-Hải g ồm có T -Lệnh, T -Lệnh-Phó và Tham-M u- Tr ởng. Bộ-T -Lệnh H ải-Quân Vùng I Duyên-Hải kiêm Ch ỉ-Huy-Tr ởng Khu Quân-Sự Tiên-Sa, g ồm t ất c ả đơn v ị Hải, L ục, Không-Quân đồn trú tại bán đả o S ơn-Chà. Bộ-T -Lệnh Vùng I Duyên-Hải đặ t t ại Tiên-Sa Đà-Nẵng. Thành ph ần c ơ h ữu g ồm nh ững đơn v ị sau đây: Hải-Đội I Duyên-Phòng. Giang-Đoàn 32 Xung-Phong t ại Hu ế. Giang-Đoàn 92 Tr ục-Lôi t ại Thu ận-An. Giang-Đoàn 60 Tu ần-Thám t ại Thu ận-An. Duyên-Đoàn 11 t ại C ửa-Vi ệt. Duyên-Đoàn 12 t ại Thu ận-An. Duyên-Đoàn 13 t ại c ửa T -Hi ền. Duyên-Đoàn 14 t ại H ội-An. Duyên-Đoàn 15 t ại Chu-Lai. Duyên-Đoàn 16 t ại Qu ảng-Ngãi. 4 đài ki ểm-báo: 101 t ại núi La-Ng ữ, Hu ế; 102 ở Sơn-Chà; 103 ở Cù Lao Ré; 104 ở Sa-Hu nh. Nhi ều C n C ứ và Ti ền-Doanh Y ểm-Tr ợ. Ngoài ra, vùng I Duyên-Hải còn có nhi ều chi ến h ạm bi ệt phái.
Ph ạm Vi Ho ạt Động Vùng Duyên-Hải và sông r ạch các t ỉnh Quang-Tr ị, Th ừa-Thiên, Đà-Nẵng và Qu ảng- Ngãi.
T -Lệnh cu ối cùng: Phó-Đề-Đốc H ồ V n K Tho ại.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 30
VÙNG II DUYÊN-HẢI
Tổ Chức Bộ-T -Lệnh Vùng II Duyên-Hải g ồm T -Lệnh, T -Lệnh-Phó và Tham-M u- Tr ởng. Bộ-T -Lệnh H ải-Quân Vùng II Duyên-Hải đặ t t ại Cam Ranh và gồm các đơn v ị sau đây: Hải-Đội II Duyên-Phòng đóng t ại Qui-Nh ơn. Duyên-Đoàn 21 t ại Qui-Nh ơn. Duyên-Đoàn 22 t ại Poulo Gambir. Duyên-Đoàn 23 t ại Sông-Cầu. Duyên-Đoàn 24 t ại Tuy-Hòa. Duyên-Đoàn 25 t ại Hòn-Khói. Duyên-Đoàn 26 t ại Bình-Ba. Duyên-Đoàn 27 t ại Phan-Rang. Duyên-Đoàn 28 t ại Phan-Thi ết. Các C n-Cứ Y ểm-Tr ợ. Nhi ều Đài-Ki ểm-Báo. Một s ố chi ến h ạm bi ệt phái.
Ph ạm Vi Ho ạt Động Vùng II Duyên-Hải trách nhi ệm vùng duyên h ải thu ộc các t ỉnh Bình-Định, Phú-Yên, Khánh-Hòa, Cam-Ranh, Phan-Rang và Phan-Thi ết.
T -Lệnh cu ối cùng: Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 31
VÙNG III DUYÊN-HẢI
Tổ Chức Bộ-T -Lệnh Vùng III Duyên-Hải g ồm T -Lệnh, T -Lệnh-Phó và Tham-M u- Tr ởng. Bộ-T -Lệnh H ải-Quân Vùng III Duyên-Hải đóng t ại Cát-Lỡ và gồm nh ững đơn v ị sau đây: Hải-Đội III Duyên-Phòng, đóng t ại Cát-Lỡ. Duyên-Đoàn 33 t ại R ạch-Dừa. Duyên-Đoàn 34 t ại B ến-Tre. Duyên-Đoàn 35 t ại Trà-Vinh. C n-Cứ Y ểm-Tr ợ Cát-Lỡ. Bệnh xá V ng-Tàu. Các đài ki ểm báo: 301 ở Dakoo, Bình-Tuy; 302 ở Núi L ớn; 304 đặ t trên m ột chiến h ạm, neo ngoài kh ơi Ba-Động. Nhi ều chi ến h ạm bi ệt phái.
Ph ạm Vi Ho ạt Động Mi ền Duyên-Hải thuộc các t ỉnh Ph ớc-Tuy, Gò-Công và Ki ến-Hòa.
T -Lệnh cu ối cùng: Phó-Đề-Đốc V Đình Đào.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 32
VÙNG IV DUYÊN-HẢI
Tổ Chức Bộ-T -Lệnh Vùng IV Duyên-Hải g ồm T -Lệnh, T -Lệnh-Phó và Tham-M u- Tr ởng. Bộ-T -Lệnh H ải-Quân Vùng IV Duyên-Hải đ ợc đặ t t ại Phú-Qu ốc và g ồm nh ững đơ n v ị sau đây: Hải-Đội IV Duyên-Phòng đóng t ại An-Th ới. Duyên-Đoàn 42 t ại Hòn Nam-Du. Duyên-Đoàn 43 t ại Sông Ông-Đốc, Cà-Mau. Duyên-Đoàn 44 t ại Kiên-An, R ạch-Giá; trách nhi ệm vùng U-Minh-Th ợng, c ửa sông Cái-Lớn và Cái-Bé. Duyên-Đoàn 45 t ại B ắc-Đảo, Hà-Tiên. C n-Cứ Y ểm-Trợ và Ti ếp-Vận. Nhi ều đài ki ểm báo.
Ph ạm Vi Ho ạt Động Từ m i Cà-Mau đến biên gi ới Miên Vi ệt, trong v ịnh Thái-Lan.
T -Lệnh cu ối cùng: H ải-Quân Đại-Tá Nguy ễn V n Thi ện.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 33
VÙNG V DUYÊN-HẢI
Tổ Chức Bộ-T -Lệnh Vùng V Duyên-Hải g ồm T -Lệnh, T -Lệnh-Phó và Tham-M u- Tr ởng. Bộ-T -Lệnh Vùng V Duyên-Hải đặ t t ại N m-C n thu ộc t ỉnh An-Xuyên. Lực-L ợng c ơ h ữu H ải-Quân Vùng V Duyên-Hải gồm: Hải-Đội V Duyên-Phòng. Giang-Đoàn 43 Ng n-Ch ận. Giang-Đoàn 53 Tu ần-Thám. Duyên-Đoàn 36 t ại c ửa Đị nh-An. Duyên-Đoàn 41 t ại Poulo Obi. Đài ki ểm báo 401 đặ t trên núi Poulo Obi. C n-Cứ H ải-Quân. Ti ền-Doanh Y ểm-Tr ợ. Nhi ều chi ến h ạm bi ệt phái.
Vùng Ho ạt Động Vùng V Duyên-Hải trách nhiệm mi ền Duyên-Hải c ủa các t ỉnh Ba-Xuyên, B ạc-Liêu, An-Xuyên (Cà-Mau), m ột ph ần duyên h ải c ủa t ỉnh Kiên-Giang (R ạch-Giá) và các đảo Poulo Obi, Fais Obi, v.v… Ngoài ra, Giang-Đoàn 43 Ng n-Ch ận và Giang-Đoàn 53 Tu ần-Thám ch ịu trách nhi ệm sông N m-C n – gi ới hạn t ừ c ửa B ồ-Đề đế n c ửa B ảy-Hạp – sông Đồng-Cùng và Chi-Khu N m-C n.
T -Lệnh cu ối cùng: H ải-Quân Đại-tá Nguy ễn V n May.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 34
LỰC-L ỢNG H ẢI-THUY ỀN
Thành L ập Kh ởi th ủy, L ực-L ợng H ải-Thuy ền là m ột L ực-L ợng bán quân s ự, do s quan H ải- Quân tuy ển m ộ, hu ấn luy ện và ch ỉ huy. Th ời gian hu ấn luy ện là ba tháng. Khi m ới thành l ập, m ỗi đơn v ị c ủa L ực-L ợng H ải-Thuy ền đ ợc g ọi là Đội H ải- Thuy ền và đoàn viên đều xâm trên ng ực hai ch ữ Sát C ộng.
Tổ Chức Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện H ải-Thuy ền đặ t ở Phú-Qu ốc; đế n tháng 2 n m 1963 đ ợc dời v ề Cam-Ranh.
Thành Phần Mỗi Độ i H ải-Thuy ền đ ợc m ột Thi ếu-Úy ho ặc Trung-Úy ch ỉ huy và g ồm có: 3 ghe Ch ủ-Lực – mỗi ghe Ch ủ-Lực đ ợc trang bị 1 đại liên 50 tr ớc m i, 1 đạ i liên 30 sau lái và nhi ều súng cá nhân. 3 ghe Di-C – mỗi ghe Di-C đ ợc trang b ị 2 đại liên 30 và nhi ều súng cá nhân. 20 ghe Buồm – ch ỉ đ ợc trang b ị súng cá nhân. Ghe Yabuta đ ợc trang b ị 2 đạ i bác 20 ly bên hông. Y ph ục c ủa đoàn viên là bà ba đen.
Nhi ệm V ụ Tu ần ti ễu, ki ểm soát và ng n ch ận s ự xâm nh ập và trà tr ộn c ủa Vi ệt-Cộng vào nh ững làng ven bi ển
Ph ạm Vi Ho ạt Động Dọc theo mi ền duyên h ải Nam Vi ệt-Nam Sau khi đ ợc sát nh ập vào H ải-Quân, danh x ng Đội H ải-Thuy ền đ ợc đổ i là Duyên- Đoàn và đoàn viên m ặc quân ph ục H ải-Quân.
Cấp s ố c ủa m ỗi Duyên-Đoàn là Thi ếu-Tá.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 35
LIÊN-ĐOÀN NG ỜI NHÁI
Thành L ập Liên-Đội Ng ời Nhái đ ợc thành l ập n m 1961, g ồm toàn quân nhân tình nguy ện. Ngay sau khi đ ợc thành l ập, 12 nhân viên t ốt nghi ệp khóa Bi ệt-Hải U.D.T. t ại Đài- Loan hu ấn luy ện l ại cho Ng ời Nhái H ải-Quân.
Tổ Chức Bộ-Ch ỉ-Huy Liên-Đoàn Ng ời Nhái tr ớc đặ t t ại Ty Quân-Cảng, trong Hải-Quân Công-X ởng; sau dời v ề C n-Cứ H ải-Quân Cát-Lái, đặt d ới s ự ch ỉ huy c ủa L ực-L ợng Đặc-Nhi ệm Trung- ơ ng 214. Tr ớc n m 1968, Liên-Đội Ng ời Nhái ch ỉ ph ụ trách nh ững công tác thám sát hành quân, đổ b ộ, l ặn và v ớt tàu. Từ n m 1968 tr ở v ề sau, kh ả n ng Ng ời Nhái H ải-Quân Vi ệt-Nam đ ợc t ận d ụng đúng m ức khi Liên-Đoàn Ng ời Nhái b ắt đầ u bi ệt phái nhân viên cho các toán Ng ời Nhái M ỹ – SEAL team – kh ắp 4 vùng chi ến thu ật và cho c ả chi ến d ịch Ph ụng-Hoàng. N m 1971, m ột s ố s quan tr ẻ, xu ất thân t ừ Tr ờng s quan B ộ-Binh Th ủ-Đức tình nguy ện gia nh ập và đ ợc hu ấn luy ện theo nh ững khóa H ải-Kích Ng ời Nhái Vi ệt-Nam. N m 1972, quân s ố Ng ời Nhái t ừ 80 t ng lên 600. Liên-Đội Ng ời Nhái tr ở thành Liên-Đoàn Ng ời Nhái và gồm có: Hải-Kích (SEAL – Sea, Air, and Land Forces) Bi ệt-Hải (UDT – Underwater Demolition Team) Tháo g ỡ đạ n d ợc (EOD – Explosive Ordinance Disposal) Tr ục V ớt (v ớt tàu) Phòng th ủ h ải c ảng Giang-Đoàn y ểm tr ợ H ải-Kích (chuyên ch ở hành quân) Toán y ểm tr ợ ti ếp v ận
Nhi ệm V ụ Xâm nh ập vùng đất đị ch, ch ống đặ c công th ủy Vi ệt-Cộng, v ớt tàu, c ứu tù binh, v.v…
Ph ạm Vi Ho ạt Động Ng ời Nhái có th ể ho ạt độ ng trong sông l ẫn ngoài bi ển. Bất c ứ lúc nào Liên-Đoàn Ng ời Nhái c ng có t ừ 15 đế n 20 toán thu ộc các ngành để bi ệt phái kh ắp n ơi. Khóa Ng ời Nhái cu ối cùng là Khóa 8.
Ch ỉ-Huy-Tr ởng cu ối cùng: H ải-Quân Trung-Tá Tr ịnh Hòa Hi ệp.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 36
BI ỆT-HẢI Thu ộc S ở Phòng-Vệ Duyên-Hải
Tổ Ch ức Bi ệt-Hải đ ợc chia ra 3 nhóm: Vega, Lucky và Romulus. C ả ba nhóm đề u s ống trong các tr ại d ọc theo bãi bi ển t ừ M ỹ-Khê đến chùa Non-N ớc. Tr ại nọ cách tr ại kia kho ảng một cây s ố. Tr ớc m ặt tr ại là bi ển và sau l ng là r ừng d ơ ng li ễu. Mỗi tr ại đề u có dân s ự chi ến đấ u lo canh gác và v ấn đề ẩm th ực. Bi ệt-Hải ch ỉ lo t ập và thi hành công tác cho đến khi gi ải nhi ệm ho ặc t ự ý xin rút lui.
Tuy ển M ộ Mu ốn tr ở thành m ột Bi ệt-Hải, h ọc viên ph ải h ội đủ nh ững điều ki ện: Th ể ch ất kh ỏe mạnh, c ờng tráng; tinh th ần can đả m, t ự tin, kín đáo; ph ản ứng bén nh ạy để xoay tr ở khi lâm n ạn và có s ức ch ịu đự ng phi th ờng.
Hu ấn Luy ện Khóa I Bi ệt-Hải Tháng 10 n m 1962, khóa Bi ệt-Hải đầ u tiên t ại Vi ệt-Nam do Ng ời Nhái M ỹ (U.S. Navy SEALs) và m ột s ố Bi ệt-Hải Vi ệt-Nam t ốt nghi ệp t ại Đài-Loan hu ấn luy ện. Khóa này có m ột s -quan duy nh ất – Hải-Quân Trung-Úy Tr ịnh Hòa Hi ệp, xu ất thân khóa 7 H ải-Quân Nha-Trang – và m ột s ố h ạ s quan H ải-Quân, còn h ầu hết là nhân viên H ải-Thuy ền. Khóa này ra tr ờng vào tháng 1 n m 1963 r ồi xin chuy ển sang S ở Phòng-Vệ Duyên-Hải, chuyên thi hành công tác xâm nh ập mi ền B ắc, t ừ b ắc v ỹ tuy ến 17. Khóa II Bi ệt-Hải C ng đ ợc t ổ ch ức t ơ ng t ự nh khóa I. Hải-Quân Thi ếu-Úy Phan T ấn H ng, xu ất thân khóa 9 H ải-Quân Nha-Trang, là s -quan th ứ hai theo th ụ hu ấn. Khóa I và khóa II Bi ệt-Hải đ ợc hu ấn luy ện t ại Đà-Nẵng. Nh ững khóa k ế ti ếp đ ợc hu ấn luy ện t ại các đị a điểm khác nhau nh : Nha-Trang, Cam-Ranh, V ng-Tàu, v.v… Bi ệt-Hải đ ợc hu ấn luy ện nh m ột điệp viên chi ến tranh thu ần túy để thích nghi v ới mọi môi tr ờng nh l ặn, đổ b ộ và nh ảy tr ực th ng t ừ m ột cao độ khá nguy hi ểm mà không c ần dù. Bi ệt-Hải bi ết x ử d ụng t ất c ả m ọi lo ại v khí – của ta c ng nh c ủa đị ch – và có kh ả n ng xâm nh ập, tr ốn thoát và s ống còn.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 37
Th ời gian hu ấn luy ện là 16 tu ần l ễ, k ể c ả “Tu ần l ễ đị a ng ục”. Mu ốn v ợt qua “Tu ần lễ đị a ng ục”, h ọc viên ph ải qua nhi ều th ử thách nh : Chèo ghe 115 d ặm, ch ạy b ộ 75 d ặm, mang tàu đi 21 d ặm, b ơi 10 d ặm, b ơi trong khi tay và chân b ị trói để l ấy tài li ệu d ới đáy n ớc – bằng mi ệng. Bi ệt-Hải ph ải ch ịu đự ng đ ợc nh ững kh ắc nghi ệt c ủa độ nóng, độ lạnh, độ sâu và độ cao. Vì nh ững điều ki ện hu ấn luy ện để tr ở thành m ột Bi ệt-Hải r ất kh ắc khe cho nên Bi ệt- Hải Hoa-K có câu: The only easy day was yesterday!
Nhi ệm V ụ Mỗi nhóm ho ạt độ ng trong m ột lãnh v ực khác nhau. • Nhóm Vega đ ợc hu ấn luy ện để đổ b ộ, độ t kích, phá c ầu b ằng ch ất n ổ và b ắt ng ời ngoài B ắc v ề l ấy tin tình báo. Nhóm này x ử d ụng Bazooca và 75 ly không gi ật. • Nhóm Romulus chuyên l ặn bình h ơi và đổ b ộ b ằng cách nh ảy dù xu ống bi ển, mang theo bình h ơi và xu ồng cao su. • Nhóm Lucky thi hành công tác phá ho ại kinh t ế, tuyên truy ền, gây xáo tr ộn tinh th ần trong hàng ng đị ch. Nhóm này th ờng b ắt ng ph ủ trong h ợp tác xã Vi ệt- Cộng đem v ề làng ki ểu m ẫu Th ế-Gi ới Tự-Do – đ ợc thành l ập t ại Cù Lao Chàm – nuôi n ấng, cho n u ống sung s ớng, h ọc v ề đờ i s ống t ự do; sau đó nh ững ng ời này đ ợc th ả v ề B ắc l ại để tuyên truy ền. Nhi ều ng ời trong s ố này xin ở l ại mi ền Nam, nh ng không đ ợc ch ấp thu ận. Tr ớc khi Bi ệt-Hải th ực hi ện m ột công tác nào thì nhân viên ph ải đ ợc hu ấn luy ện và th ực t ập d ựa theo đị a hình, địa v ật – do không ảnh U2 cung c ấp – của nh ững đị a điểm mà công tác s ẽ đ ợc thi hành. Trong khi thi hành nhi ệm v ụ Bi ệt-Hải th ờng b ơi t ừng c ặp để t ơ ng tr ợ l ẫn nhau. Ph ơ ng th ức này đ ợc g ọi là Buddy System. Khi L ực-L ợng H ải-Tu ần ch a thành l ập, Vi ệt-Cộng b ố trí nhi ều v ị trí đóng quân d ọc theo duyên h ải k ể t ừ phía B ắc v ỹ tuy ến 17. V ề sau, nh ững đơn v ị Vi ệt-Cộng này b ị Bi ệt- Hải tấn công và b ắn phá liên miên, Vi ệt-Cộng d ời quân vào sâu trong n ội đị a. Sau khi Vi ệt-Nam hóa chi ến tranh, Đạ i-Đội H ải-Kích đ ợc bi ệt phái cho các Giang- Đoàn, Duyên-Đoàn hay nh ững C n-Cứ H ải-Quân trên kh ắp lãnh th ổ mi ền Nam. Nhi ệm v ụ của H ải-Kích c ng t ơng t ự nh Bi ệt-Kích, ngh a là đột nh ập vào nh ững mục tiêu ven bi ển ho ặc sông r ạch. Một toán H ải-Kích đ ợc bi ệt phái th ờng tr ực cho C n-Cứ H ải-Quân N m-C n. Đại đội v ớt tàu trang b ị d ụng c ụ l ặn và tr ục vớt, l u động các n ơi, nh ất là Vùng IV Sông- Ngòi. Đại đội tháo g ỡ đạ n d ợc c ng bi ệt phái nhân viên đến nh ững B ộ-Chỉ-Huy Vùng.
Tầm ho ạt độ ng xa nh ất c ủa Bi ệt-Hải là H ải-Phòng.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 38
LỰC-L ỢNG H ẢI-TU ẦN
Tổ Chức Lực-L ợng H ải-Tu ần thu ộc S ở Phòng-Vệ Duyên-Hải, đóng t ại Tiên-Sa, Đà-Nẵng. Bộ-Ch ỉ-Huy g ồm Ch ỉ-Huy-Tr ởng và Ch ỉ-Huy-Phó. Ch ỉ-Huy-Tr ởng L ực-L ợng H ải-Tu ần đầ u tiên là H ải-Quân Thi ếu-Tá Tr ần Bình Sang. Tất c ả nhân viên thu ộc L ực-L ợng H ải-Tu ần, c ả s quan và lính, đều là nh ững quân nhân tình nguy ện và đ ợc bi ệt phái h ẳn cho L ực-L ợng Đặc-Bi ệt (Special Operations Group). L ực-L ợng Đặ c-Bi ệt này g ồm nhi ều binh ch ủng khác nhau nh Th ủy-Quân L ục- Chi ến, Không-Quân, Nh ảy-Dù, Bi ệt-Kích, v. v…và H ải-Quân là một thành ph ần trong c ơ cấu này.
Trang B ị Khinh-Tốc-Đỉnh (PT). PT dài kho ảng 80 feet, vỏ b ằng nh ựa, máy ch ạy b ằng d ầu c ặn, đ ợc đóng t ại Na-Uy (Norway), v ận t ốc trên 50 h ải lý m ột gi ờ. Nh ững PT thu ộc S ở Phòng-Vệ Duyên-Hải có bi ệt danh là Nasty và Swift. Mỗi PT đ ợc trang b ị: 1 súng c ối 130 ho ặc 81 ly, quay và nh ắm đ ợc, đặ t sau đài ch ỉ huy. 2 đại liên 50 đôi đặt hai bên. 1 tr ọng pháo phòng không 40 ly, hai nòng, b ắn t ự độ ng. PT đ ợc ch ế t ạo để phóng thủy lôi, nh ng công tác c ủa L ực-L ợng H ải-Tu ần không cần đế n, cho nên không trang b ị. Mỗi PT có m ột h ạm tr ởng – cấp b ậc Đạ i-Úy H ải-Quân – một h ạm phó, m ột c ơ khí viên và m ột s ố nhân viên. M ỗi l ần hành quân th ờng đi chung 2 ho ặc 3 PT để y ểm tr ợ l ẫn nhau.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 39
Nhi ệm V ụ Nhi ệm v ụ c ủa L ực-L ợng H ải-Tu ần là dùng PT đ a Bi ệt-Hải ho ặc nh ững ng ời có nhi ệm v ụ liên h ệ, v ợt v ỹ tuy ến 17, xâm nh ập B ắc Vi ệt. Công tác th ờng đ ợc th ực hi ện ban đêm và ch ỉ v ới m ục đích thu th ập tin t ức tình báo.
Ph ạm Vi Ho ạt Động Dọc v ỹ tuy ến 17 cho đế n H ải-Phòng Sau khi thi hành công tác t ừ B ắc v ề, PT H ải-Quân V.N.C.H. th ờng b ị PT Vi ệt-Cộng ch ận đánh, kho ảng Hòn-Cọp. PT H ải-Quân V.N.C.H. c ng th ờng b ị Mig B ắc-Vi ệt – bay từng c ặp – phát giác b ằng radar và dùng h ỏa ti ễn t ầm nhi ệt t ấn công. Hải-Quân Vi ệt-Cộng đ ợc trang b ị 12 P4. Vi ệt-Cộng th ờng dùng lo ại tàu Kronstaff, v ận t ốc kho ảng 35 h ải lý m ột gi ờ và lo ại P4 v ận t ốc 65 h ải lý m ột gi ờ và đ ợc trang b ị 6 giàn đại liên 50 đôi để t ấn công PT Nam Vi ệt-Nam. PT Nam Vi ệt-Nam v ừa ph ản công v ừa lui v ề d ới v ỹ tuy ến 17 để kh ỏi b ị l ộ. Lực-L ợng H ải-Tu ần đ a Bi ệt-Kích xâm nh ập B ắc Vi ệt l ần đầ u tiên vào tháng 2 n m 1964. Khi mới thành l ập, L ực-L ợng H ải-Tu ần có kho ảng 20 PT. Đế n cu ối n m 1970, theo tinh th ần Hòa Đàm Paris, Vi ệt-Cộng yêu c ầu M ỹ h ủy b ỏ nh ững công tác tình báo ngoài Bắc. M ỹ nh ợng b ộ. Lực-L ợng H ải-Tu ần ng ng ho ạt độ ng và gi ải tán.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 40
CH NG IV
CU ỘC ĐÀM THO ẠI B ẤT NG Ờ
Vào cu ối tháng 2 n m 1975, m ột phái đoàn l ỡng đả ng, g ồm nhi ều ngh ị s và dân bi ểu Hoa-K đế n Saigon v ới m ục đích tìm hi ểu th ực tr ạng và thành qu ả c ủa v ấn đề Vi ệt- Nam-Hóa chi ến tranh, để duy ệt xét th ỉnh c ầu c ủa T ổng-Th ống Ford v ề vi ệc xin chuẩn chi ngân kho ảng 300 tri ệu M ỹ-Kim vi ện tr ợ b ổ túc cho Vi ệt-Nam C ộng-Hòa. Trong phái đoàn l ỡng đả ng Hoa-K có nhi ều ngh ị s và dân bi ểu ph ản chi ến. Nh ng đáng k ể nh ất là dân bi ểu ph ản chi ến Bella Abzug, thu ộc Dân-Ch ủ, New York. Phái đoàn vi ếng th m B ộ-T -Lệnh H ải-Quân và H ải-Quân Công-X ởng để tìm hi ểu về nh ững n ỗ l ực t ự túc t ự c ờng qua ch ơ ng trình đóng tàu Ferro Ciment c ủa H ải-Quân Vi ệt-Nam. T -Lệnh H ải-Quân ch ỉ đị nh H ải-Quân Đại-Tá Đỗ Ki ểm, Tham-M u-Phó hành quân Bộ-T -Lệnh H ải-Quân, h ớng d ẫn phái đoàn. Xu ất thân khóa 3 Brest, Đại-tá Đỗ Ki ểm là m ột trong nh ững s quan H ải-Quân r ất uy ển chuy ển trên m ọi v ấn đề và có ki ến th ức sâu r ộng v ề c ả quân d ự, v n hóa và chính tr ị. Đạ i-Tá Đỗ Ki ểm đ ợc đặ t vào m ột v ị th ế thi ết y ếu cho s ự ngo ại giao v ốn đã khó kh n gi ữa phái đoàn Hoa-K và H ải-Quân V.N.C.H. Dù đã đ ợc ch ỉ th ị c ủa c ấp trên là ph ải h ết s ức m ềm m ỏng, khéo léo khi ti ếp xúc v ới phái đoàn Hoa-K , các s quan cao c ấp H ải-Quân V.N.C.H. đ ợc ch ỉ đị nh ti ếp đón phái đoàn hôm đó c ng không th ể không kh ỏi b ất mãn khi th ấy thái độ th ờ ơ, thi ếu l ễ độ , kém thân thi ện c ủa phái đoàn. N ữ dân bi ểu Bella Abzug t ỏ c ử ch ỉ xem th ờng thuy ết trình viên và c ử t ọa b ằng cách hích m ặt nhìn ng ắm tr ần nhà trong khi mi ệng nhai k ẹo cao-su chóp chép! Trong khi phái đoàn l ỡng đả ng đang l ơ là nghe Đại-Tá Đoàn Ng ọc Bích, Ch ỉ-Huy- Tr ởng Hải-Quân Công-X ởng, thuy ết trình thì Dân Bi ểu Murtha kéo Đạ i-Tá Đỗ Ki ểm ra ngoài, h ỏi nh ỏ: - Nếu ph ải chuy ển binh s t ừ Đà-Nẵng v ề đây, H ạm-Đội H ải-Quân Vi ệt-Nam có th ể ch ở t ối đa bao nhiêu S Đoàn? Với ph ản ứng c ủa m ột s quan hành quân, Đại-Tá Đỗ Ki ểm ngh đế n s ự chuy ển v ận hành quân, cho nên Ông đáp: - Một S Đoàn là t ối đa, vì H ạm-Đội chuy ển v ận c ủa H ải-Quân Vi ệt-Nam không đ ợc trang b ị để chuyên ch ở c ơ gi ới và v khí n ặng. Dân Bi ểu Murtha g ạt ngang: - Không! Tôi không mu ốn nói đế n hành quân. N ếu ph ải rút binh kh ẩn c ấp, b ằng t ất c ả chi ến h ạm c ủa H ạm-Đội H ải-Quân Vi ệt-Nam, Đại-Tá ngh có th ể ch ở t ối đa bao nhiêu binh s – ch ỉ ng ời thôi? Vẫn ch a hi ểu d ụng ý c ủa Dân Bi ểu Murtha, Đại-Tá Đỗ Ki ểm h ỏi g ằn: - Kể c ả nh ững chi ến h ạm tu ần d ơ ng? - Vâng! K ể c ả nh ững chi ến h ạm tu ần d ơ ng. Và, n ếu c ần, b ỏ l ại c ơ gi ới. Ít ai ngh r ằng cu ộc đàm tho ại ng ắn ng ủi đó ng ầm báo tr ớc nh ững tai bi ến s ắp ph ủ ch ụp xu ống Quân-Khu I!
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 41
CH NG V
NH ỮNG BI ẾN CHUY ỂN QUÂN SỰ VÀ CÁC CU ỘC RÚT QUÂN
VÙNG I DUYÊN-HẢI
Kể t ừ sau khi Ban-Mê-Thu ột th ất th ủ, ngày 11 tháng 3 n m 1975, s ự tu ần ti ễu c ủa Hải-Quân V.N.C.H. đ ợc thay đổ i nh sau: Các tr ục tu ần d ơ ng đ ợc rút l ại t ối thi ểu. Các tr ục ngang từ b ờ ra đế n 150 h ải lý đ ợc h ủy bỏ; chỉ còn tr ục d ọc theo duyên h ải vẫn ho ạt độ ng bình th ờng. Khi Vi ệt-Nam C ộng-Hòa rút kh ỏi Pleiku, ngày 16 tháng 3 n m 1975, Hải-Quân đ ợc lệnh chu ẩn b ị t ất c ả chi ến h ạm. H ầu h ết chi ến h ạm d ồn v ề mi ền Trung, u tiên là Đà- Nẵng, đặ t d ới s ự x ử d ụng c ủa T -Lệnh H ải-Quân Vùng I Duyên-Hải: Phó-Đề-Đốc H ồ V n K Tho ại. Hải-Quân c ng d ồn nhi ều n ỗ l ực để b ảo v ệ nh ững đơn v ị H ải-Quân t ại Thu ận-An. T -Lệnh H ạm-Đội H ải-Quân l ập B ộ-Chỉ-Huy nh ẹ ra mi ền Trung. B ộ-Chỉ-Huy Tiền- Ph ơ ng H ải-Quân g ồm: T -Lệnh H ạm-Đội – Hải-Quân Đại-Tá Nguy ễn Xuân Sơn. Ch ỉ-Huy-Tr ởng H ải-Đội I Duyên-Phòng – Hải-Quân Trung-Tá Võ V n Hu ệ. Ch ỉ-Huy-Tr ởng H ải-Đội II Chuy ển-Vận – Hải-Quân Trung-Tá Lê Thu ần Phong. Ch ỉ-Huy-Tr ởng H ải-Đội III Tu ần-D ơ ng – Hải-Quân Trung-Tá Ph ạm Ứng Lu ật. Ch ức vụ này v ề sau đ ợc H ải-Quân Trung-Tá Lê Thành Uy ển thay th ế. Tr ởng phòng hành quân H ạm-Đội – Hải-Quân Thi ếu-Tá Ninh Đức Thu ận. Một s ố h ạ s quan phòng hành quân Một s ố h ạ s quan k ỹ thu ật Khi B ộ-T -Lệnh Ti ền-Ph ơ ng H ải-Quân lên đ ờng ra Trung thì Đại-Tá Đỗ Ki ểm c ng tháp tùng T -Lệnh H ải-Quân bay ra Thu ận-An, đến Duyên-Đoàn 12, bàn định k ế ho ạch di t ản Th ủy-Quân L ục-Chi ến t ừ c ửa Thu ận-An, n ếu tình th ế b ắt bu ộc. Cho đến lúc đó c ng vẫn ch a có m ột T ớng lãnh nào đề ngh ị ho ặc ngh t ới m ột k ế ho ạch di t ản b ất c ứ một binh ch ủng nào khác, trong tr ờng h ợp V.N.C.H. không gi ữ đ ợc mi ền Trung! Lúc này vùng Tr ị Thiên, t ừ đèo H ải-Vân tr ở ra B ến-Hải, đ ợc thành l ập B ộ-T -Lệnh đặc bi ệt, g ọi là B ộ-T -Lệnh Ti ền-Ph ơ ng Quân-Đoàn I, do Trung-T ớng Lâm Quang Thi làm T -Lệnh; h ậu c ứ đặ t t ại Mang-Cá, Hu ế. B ộ-T -Lệnh Ti ền-Ph ơ ng v ẫn tr ực
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 42 thu ộc s ự ch ỉ huy c ủa B ộ-T -Lệnh Quân-Đoàn I, Quân Khu I, do Trung-T ớng Ngô Quang Tr ởng làm T -Lệnh. Bộ-T -Lệnh Ti ền-Ph ơ ng g ồm: S -Đoàn I B ộ-Binh S -Đoàn I Nh ảy-Dù S -Đoàn Th ủy-Quân L ục-Chi ến Liên-Đoàn Bi ệt-Động-Quân Thi ết Giáp Pháo Binh Ti ểu-Khu Qu ảng-Tr ị Ti ểu-Khu Th ừa-Thiên Không-Quân Hải-Quân Hải-Quân có B ộ-Ch ỉ-Huy Liên-Đoàn Đặc-Nhi ệm đóng t ại Thu ận-An; do H ải-Quân Trung Tá Võ Tr ạng L u ch ỉ huy. V ề sau, H ải-Quân Thi ếu Tá Nguy ễn V n Hy đ ợc đề cử thay th ế Trung Tá L u. B ộ-Ch ỉ-Huy Liên-Đoàn Đặc-Nhi ệm gồm nh ững đơ n v ị c ơ h ữu của Vùng I Duyên-Hải: Giang-Đoàn 32 Xung-Phong, đóng t ại Hu ế; do H ải-Quân Thi ếu Tá Nguy ễn V n Hy ch ỉ huy. Giang-Đoàn 92 Tr ục-Lôi, đóng t ại Thu ận-An; do H ải Quân Thi ếu Tá Nguyễn Hữu S ử ch ỉ huy. Giang-Đoàn 60 Tu ần-Thám, đóng t ại Thu ận-An; do H ải Quân Thi ếu Tá Tr ần V n C n ch ỉ huy. Duyên-Đoàn 12, đóng t ại Thu ận-An; d ới s ự ch ỉ huy c ủa Đạ i Úy Sinh. Duyên-Đoàn 13, đóng t ại c ửa T -Hi ền; d ới s ự ch ỉ huy c ủa H ải-Quân Thi ếu Tá Tr ơ ng V n Ph ơ ng. Ti ền-Doanh Y ểm-Tr ợ Thu ận-An. C n-Cứ H ải-Quân t ại Thu ận-An. Đài ki ểm báo 101, đóng t ại La-Ch ữ, cách Hu ế kho ảng 30 cây s ố. Toán đặc trách an ninh, tình báo.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 43
CU ỘC RÚT QUÂN TẠI THU ẬN-AN
Tr ở l ại Đà-Nẵng sau phiên h ọp với T ổng-Th ống Nguy ễn V n Thi ệu, vào ngày 10 tháng 3, T -Lệnh Vùng I Chi ến-Thu ật, Trung-T ớng Ngô Quang Tr ởng, điều độ ng nh ững đạ i đơn v ị sau đây vào các v ị trí chi ến l ợc phòng th ủ Đà-Nẵng: Lữ-Đoàn 369 Th ủy-Q ân L ục-Chi ến đóng d ọc sông B ồ. Lữ-Đoàn 258 Thủy-Quân L ục-Chi ến thay th ế đơn v ị Nh ảy-Dù t ại phía Bắc đèo Hải-Vân. Lữ-Đoàn 147 Th ủy-Quân L ục-Chi ến án ng ữ m ạn B ắc Đà-Nẵng. Đồng th ời T ớng Ngô Quang Tr ởng c ng ra l ệnh di chuy ển tất c ả súng l ớn 175 ly và xe t ng M48 t ừ Thu ận-An v ề Đà-Nẵng. Th ời gian này, m ột phái đoàn cao c ấp Hải-Quân đến th m các đơ n v ị H ải-Quân t ại Thu ận-An. Phái đoàn gồm: T -Lệnh H ải-Quân – Đề-Đốc Lâm Ng ơ n Tánh. T -Lệnh H ải-Quân Vùng I Duyên-Hải – Phó-Đề-Đốc H ồ V n K Tho ại. Ch ỉ-Huy-Tr ởng C n C ứ Y ểm-Tr ợ Đà-Nẵng – Hải-Quân Đại-Tá V ơng H ữu Thi ều. Phái đoàn ch ỉ th ị tr ực ti ếp cho H ải-Quân Thi ếu-Tá Nguy ễn V n Hy: Di chuy ển nh ững quân d ụng quý giá c ủa Ti ền-Doanh Y ểm-Tr ợ Thu ận-An v ề Đà-Nẵng, h ằng ngày rà mìn cửa Thu ận-An, y ểm tr ợ các LCU quân v ận di chuy ển đạ i bác 175 ly t ừ Hu ế v ề Đà-Nẵng. (Đây là lo ại đạ i bác có t ầm b ắn xa nh ất, t ừ 25 đế n 27 km). Công tác đang di ễn ti ến t ốt đẹ p, b ỗng nhiên Ch ỉ-Huy-Tr ởng Liên-Đoàn Đặc-Nhi ệm đ ợc l ệnh “ng ng”! Ngày 15 tháng 3, L ữ-Đoàn 369 Th ủy-Quân L ục-Chi ến r ời Qu ảng-Tr ị. Ngày 17 tháng 3, L ữ-Đoàn 258 Th ủy-Quân L ục-Chi ến rút t ừ Qu ảng-Tr ị v ề phía B ắc đèo H ải-Vân.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 44
Trong m ột th ời gian ng ắn, hai đạ i đơn v ị c ủa m ột binh ch ủng tinh nhu ệ r ời b ỏ Qu ảng- Tr ị khi ến dân chúng h ốt ho ảng, đùm túm nhau đi theo. Vì v ậy, thành ph ố Qu ảng-Tr ị xem nh b ỏ ngõ. Ngày 18 tháng 3, tin đồn S -Đoàn Nh ảy-Dù s ẽ rút kh ỏi Vùng I càng khi ến dân chúng hoang mang, lo l ắng h ơn. Th ời gian này có nhi ều cu ộc đụ ng độ t ại M ỹ-Chánh. Nh ng vì Th ủy-Quân L ục-Chi ến đã di chuy ển v ề Nam thay th ế các đơn v ị Nh ảy-Dù cho nên lực l ợng phòng th ủ M ỹ- Chánh không c ầm c ự đ ợc, đành b ỏ Qu ảng-Tr ị, ch ạy v ề Hu ế. Ngày 19 tháng 3, T ổng-Th ống Nguy ễn V n Thi ệu bu ộc Trung T ớng T -Lệnh vùng I ph ải gi ữ Hu ế b ằng m ọi giá. Nh ng, đến t ối 19 tháng 3, Trung T ớng Ngô Quang Tr ởng l ại nh ận đ ợc công điện s ố 2238 t ừ B ộ-Tổng-Tham-M u, b ắt ph ải b ỏ Hu ế! D ờng nh gi ữ Hu ế hay b ỏ Hu ế không quan tr ọng b ằng s ự an toàn cho S -Đoàn I B ộ- Binh; vì S -Đoàn I B ộ-Binh s ẽ còn đ ợc x ử d ụng để chi ến đấ u, b ảo v ệ m ột n ơi khác! Theo tin tình báo, ba S -Đoàn Vi ệt-Cộng đang s ẵn sàng t ấn công Hu ế và Đà-Nẵng. S -Đoàn th ứ t đang v ợt v tuy ến. Xe t ng Vi ệt-Cộng đang v ợt sông Th ạch-Hãn, ti ến vào Qu ảng-Tr ị. Đêm 19 tháng 3, khi Vi ệt-Cộng pháo kích vào B ộ-T -Lệnh Ti ền-Ph ơ ng Quân-Đoàn I thì t ại Thu ận-An, nh ững di ễn ti ến quân s ự d ồn d ập x ảy ra nh sau: Hải-Quân Thi ếu-Tá Nguy ễn V n Hy nh ận ch ỉ th ị t ừ Phó-Đề-Đốc H ồ V n K Tho ại: Di chuy ển gia đình binh s H ải-Quân v ề Đà-Nẵng. Chu ẩn b ị m ột giang đỉ nh có kh ả n ng di chuy ển c ả trên sông l ẫn trên bi ển và đặt hệ th ống truy ền tin, s ẵn sàng để T ớng T -Lệnh Ti ền-Ph ơ ng Lâm Quang Thi x ử dụng. Duyên-Đoàn 12 ph ải nh ờng phòng hành quân l ại cho B ộ-T -Lệnh Ti ền-Ph ơ ng thi ết trí s ơ đồ tr ận li ệt để nếu c ần, B ộ-T -Lệnh Ti ền-Ph ơ ng s ẽ xu ống Thu ận-An ch ỉ huy, trong tr ờng h ợp Hu ế b ị pháo kích ho ặc t ấn công. Ngày 20 tháng 3, để ng n ch ận cu ộc di t ản chi ến thu ật c ủa S -Đoàn I B ộ-Binh và các lực l ợng phòng th ủ Hu ế có th ể x ảy ra và với ý đồ cô l ập Hu ế, S -Đoàn 324 và 325 Vi ệt- Cộng ch ận đánh S -Đoàn I B ộ-Binh phía Nam Hu ế. C ng trong ngày 20 tháng 3, T -Lệnh H ải-Quân Vùng I Duyên-Hải ch ỉ th ị Duyên- Đoàn 13 đ a gia đình binh s t ừ c ửa T -Hi ền lên Thu ận-An để H ải-Quân Thi ếu-Tá Nguy ễn V n Hy x ử d ụng LCU đ a h ọ v ề Đà-Nẵng, càng s ớm càng t ốt. Vào th ời điểm này H ải-Quân Thi ếu Tá Nguy ễn V n Hy là Ch ỉ-Huy-Tr ởng Liên- Đoàn Đặc-Nhi ệm. Một gi ờ chiều cùng ngày, Trung-T ớng Lâm Quang Thi và toàn th ể B ộ-Tham-M u của Ông d ời v ề Thu ận-An b ằng xe h ơi. Đến n ơi, Trung-T ớng Thi g ọi Thi ếu-Tá Nguy ễn V n Hy vào trình di ện và h ỏi: - Giang đỉnh dành riêng cho tôi s ẵn sàng ch ưa? - Th ưa Trung-Tướng, đã s ẵn sàng. Đó là soái đỉnh Monitor Command c ủa Giang- Đoàn 32 Xung-Phong. - Chi ến h ạm t ừ Đà-Nẵng đã đến Thu ận-An ch ưa? - Trình Trung-Tướng, kho ảng chi ều nay thì đến. - Về vi ệc di t ản dân chúng thì sao? - Trình Trung-Tướng, gia đình binh s H ải-Quân và m ột s ố ng ười thân c ủa h ọ đã được đưa v ề Đà-Nẵng an toàn. Còn dân chúng, do đoàn LCU c ủa Quân-Vận t ừ Qui-
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 45
Nh ơn bi ệt phái, đặ t d ưới s ự điều độ ng tr ực ti ếp c ủa B ộ-Ch ỉ-Huy Quân-Vận, tôi ch ỉ y ểm tr ợ an ninh thôi, cho nên tôi không bi ết. Kho ảng sau 3 gi ờ chi ều, t ại c n c ứ Duyên-Đoàn 12, Trung T ớng Lâm Quang Thi ch ủ t ọa bu ổi h ọp quan tr ọng, g ồm quý v ị sau đây: Đại-Tá Hy, Tham-M u-Tr ởng B ộ-T -Lệnh Ti ền- Ph ơ ng. Đại-Tá Trí, T -Lệnh-Phó S -Đoàn Th ủy-Quân L ục-Chi ến. Đại-Tá Đoàn, T ỉnh Tr ởng Th ừa-Thiên. Đại-Tá ph ụ tá hành quân c ủa Quân-Đoàn I do Trung T ớng Ngô Quang Tr ởng đề c ử. Hải-Quân Thi ếu-Tá Nguy ễn V n Hy. Một Trung-Tá Không-Quân. Một s ố tr ởng phòng B ộ-T -Lệnh Ti ền-Ph ơ ng. Từ sau khi Ph ớc-Long th ất th ủ, Chuẩn T ớng Nguy ễn V n Điềm, T -Lệnh S - Đoàn I B ộ-Binh, e ng ại Hu ế s ẽ b ị cô l ập, cho nên Ông cho d ự tr ữ th ực ph ẩm. Bây gi ờ Qu ảng-Tr ị b ỏ ngõ, T ớng Nguy ễn V n Điềm ph ải bay v ề Đà-Nẵng, trình T ớng Ngô Quang Tr ởng k ế ho ạch di chuy ển S -Đoàn I B ộ-Binh v ề Đà-Nẵng – bằng cách v ợt qua cửa T -Hi ền và núi Vinh-Phong. Vì v ậy T ớng Nguy ễn V n Điềm không th ể có m ặt trong cu ộc h ọp này. Bu ổi h ọp di ễn ra r ất ng ắn. Không-Quân xác định và chu ẩn b ị s ố tr ực th ng khi ển dụng. H ải-Quân trách nhi ệm ph ối trí tàu bè để y ểm tr ợ ho ặc di chuy ển S -Đoàn Th ủy- Quân L ục-Chi ến cùng B ộ-Ch ỉ-Huy Ti ểu-Khu Th ừa-Thiên và theo dõi tình tr ạng nh ững chi ến h ạm t ừ Đà-Nẵng ra. Trong bu ổi h ọp cu ối cùng này – c ng nh nh ững cu ộc h ọp tr ớc đó – Bộ-T -Lệnh Ti ền-Ph ơ ng ch ỉ đề c ập đế n k ế ho ạch di t ản Th ủy-Quân L ục-Chi ến và S -Đoàn I B ộ- Binh v ề Đà-Nẵng ch ứ ch a bao gi ờ đề c ập đến ph ơ ng cách di t ản 25 Ti ểu-Đoàn Địa- Ph ơ ng-Quân c ủa Ti ểu-Khu Th ừa-Thiên, Ti ểu-Khu Qu ảng-Tr ị, Liên-Đoàn Bi ệt-Động- Quân, Thi ết Giáp hay Pháo Binh! Kho ảng 6 gi ờ 30 chi ều, Vi ệt-Cộng b ắn hai h ỏa ti ễn 130 ly vào bên kia sông, n ơi c ửa Thu ận-An. M ời l m phút sau, Trung T ớng Lâm Quang Thi cùng vài s quan tham m u đi th ẳng xu ống c ầu tàu, cho ng ời tìm Thi ếu Tá Nguy ễn V n Hy và ra l ệnh Thi ếu Tá Hy đ a t ất c ả ra tàu! Thi ếu-Tá Nguy ễn V n Hy dùng LCM8 đ a Trung T ớng Lâm Quang Thi và đoàn tùy tùng ra Tu ần-D ơ ng-Hạm Tr ần-Bình-Tr ọng, HQ 5, n ơi đặt B ộ-Ch ỉ-Huy c ủa H ạm- Đội H ải-Quân t ại c ửa Thu ận-An. Tin T ớng Lâm Quang Thi r ời c n c ứ H ải-Quân Thu ận-An “bay” ra r ất nhanh khi ến một s ố s quan trong B ộ-Tham-M u c ủa B ộ-T -Lệnh Tiền-Ph ơ ng b ị b ỏ l ại ho ảng hốt. Trong s ố s quan này có Trung Tá Thanh chánh v n phòng c ủa T ớng Lâm Quang Thi! Kho ảng 9 gi ờ t ối, Đạ i-Tá Th ục, T -Lệnh-Phó S -Đoàn I B ộ-Binh cùng B ộ-Tham- M u c ủa Ông vào c n c ứ H ải-Quân xin g ặp T ớng Lâm Quang Thi. Sau khi đ ợc bi ết T ớng Lâm Quang Thi đã ra chi ến h ạm, nhóm ng ời này và Đại-Tá Ch ỉ-Huy-Tr ởng Thi ết-Giáp M48 – ng ời có nhi ệm v ụ b ảo v ệ c n c ứ H ải-Quân Thu ận-An – c ng b ỏ nhi ệm s ở, xin ph ơ ng ti ện ra tàu. Đến 10 gi ờ t ối, Trung T ớng Lâm Quang Thi ch ỉ th ị H ạm-Tr ởng HQ 5, H ải-Quân Trung-Tá Ph ạm Tr ọng Q. ra lệnh cho Thi ếu-Tá Nguy ễn V n Hy di chuy ển t ất c ả đơn v ị kh ỏi c n c ứ H ải-Quân Thu ận-An. Trung-Tá Q. trình bày: “Th ưa Trung T ướng, quy ền h ạn
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 46 của tôi ch ỉ v ỏn v ẹn trong ph ạm vi HQ 5 này. Tôi không có th ẩm quy ền để ra l ệnh cho Thi ếu-Tá Hy.” Từ đài ch ỉ huy c ủa HQ 5, Trung T ớng Lâm Quang Thi ra l ệnh tr ực ti ếp, b ằng b ạch v n, cho Thi ếu-Tá Nguy ễn V n Hy: “Đây Qu ốc-Bảo (m ật hi ệu truy ền tin c ủa Trung Tướng Lâm Quang Thi), ch ỉ th ị cho Thi ếu-Tá Hy điều độ ng m ọi đơn v ị H ải-Quân r ời c n cứ H ải-Quân t ức kh ắc và phá h ủy t ất c ả quân d ụng.” Đ ợc l ệnh, Thi ếu-Tá Nguy ễn V n Hy liên l ạc v ới Giang-Đoàn 32 Xung-Phong, b ảo họ r ời Hu ế; g ọi Thi ếu Tá Ph ơ ng, Ch ỉ-Huy-Tr ởng Duyên-Đoàn 13, b ảo tr ực ch ỉ Đà- Nẵng, nh ng không g ặp; g ọi Thi ếu-Tá C n, Ch ỉ-Huy-Tr ởng Giang-Đoàn 60 Tu ần- Thám, b ảo đ a đơ n v ị r ời c n c ứ. Thi ếu-Tá C n cho Thi ếu-Tá Hy hay r ằng Thi ếu-Tá Ph ơ ng nh ận đ ợc ch ỉ th ị đặ c bi ệt cho nên không th ể r ời c n c ứ đ ợc. Thi ếu Tá Hy c ng gọi Đạ i Úy Sinh, Ch ỉ-Huy-Tr ởng Duyên-Đoàn 12; và g ọi Ti ền-Doanh Y ểm-Tr ợ, v. v… bảo tr ực ch ỉ Đà-Nẵng. Thi ếu Tá Nguy ễn V n Hy ở trên m ột LCM c ủa Giang-Đoàn 92 Truc-Lôi. B ộ-Ch ỉ- Huy ch ỉ có 2 Trung S truy ền tin và 3 Thi ếu Úy. Lúc này 2 GMC đi tháo đài radar vừa v ề t ới, Thi ếu Tá Hy ch ỉ th ị c ả 2 GMC xu ống LCM8 c ủa Ti ền-Doanh Y ểm-Tr ợ để v ề Đà-Nẵng. Tất c ả đơn v ị H ải-Quân tr ực ch ỉ Đà-Nẵng an toàn, ch ỉ b ỏ l ại c n c ứ Thu ận-An m ột Monitor b ị m ắc c ạn.
Trong khi nh ững s ự ki ện kể trên x ảy ra d ọc b ờ bi ển Thu ận-An thì, ngoài kh ơi, H ạm- Đội H ải-Quân ch ỉ đị nh PCE HQ 7, h ạm tr ởng là H ải-Quân Thi ếu-Tá Tr ần Nam H ng, tu ần ti ễu t ừ c ửa T -Hi ền đế n ngang v tuy ến 17. Là chi ến h ạm đ ợc phu nhân c ủa T ớng D ơ ng V n Minh làm M ẹ đỡ đầ u, HQ 7 đ ợc trang b ị: 1 kh ẩu 76 ly, 2 giàn “bô-pho” 40 ly đôi, 6 giàn 20 ly đôi. Tất c ả đ ợc b ắn bằng điện. Ngày c ng nh đêm, HQ 7 b ắn vào nh ững địa điểm quanh qu ận Phong-Điền, theo yêu c ầu c ủa Th ủy-Quân L ục-Chi ến đóng t ại đó. Sau, HQ 13 và HQ 8 đ ợc t ng phái để cùng HQ 7 l ập thành đội hình “bán kim c ơ ng”, m ục đích ch ống phi c ơ c ủa Vi ệt-Cộng. Để b ảo v ệ c ửa Thu ận-An, H ạm-Đội H ải-Quân điều độ ng 5 PCE trang b ị súng 76 ly 2, giàn hình cánh cung phía B ắc c ửa Thu ận-An. M ỗi chi ến h ạm cách nhau 50 cây s ố. Kho ảng cách đó radar có th ể ki ểm soát t ất c ả để y ểm tr ợ l ẫn nhau trong tr ờng h ợp PT Vi ệt-Cộng xu ất hi ện, t ấn công. Phía sau 5 PCE là m ột s ố Destroyers và 2 WHEC HQ 16 và HQ 17. WHEC có kh ả n ng ho ạt độ ng su ốt 3 tháng li ền, không c ần ti ếp t ế. M ỗi chi ếc WHEC đ ợc trang b ị đạ i bác 128 ly và đại liên 40 ly. Một sáng mù s ơ ng, H ạm-Đội H ải-Quân đang theo dõi t ừng bi ến độ ng chung quanh, bỗng m ột toán ph ản l ực cơ F5 t ừ Đà-Nẵng bay ra. M ột trong mấy phi c ơ đó b ắn m ột h ỏa ti ễn trúng HQ 14 làm cho 14 nhân viên b ị th ơ ng! C ả H ạm-Đội náo lo ạn. Sau khi ki ểm ch ứng, H ải-Quân m ới bi ết Không-Quân b ắn nh ầm! Sau cu ộc rút quân đẫ m máu t ừ Cao Nguyên, bây gi ờ tình hình chung quanh Đà-Nẵng tr ở nên nguy ng ập, T ổng Th ống Nguy ễn V n Thi ệu lo ng ại m ột cu ộc đả o chánh có th ể xảy ra. Nh ng T ổng Th ống Thi ệu l ại đ a lý do Vi ệt-Cộng s ẽ th ực hi ện m ột cu ộc t ấn công quy mô vào Saigon, và T ổng Th ống Thi ệu ra l ệnh rút S -Đoàn Nh ảy-Dù và S -Đoàn Th ủy-Quân L ục-Chi ến t ừ Vùng I v ề phòng th ủ Th ủ-Đô.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 47
Ngày 23 tháng 3, để cô l ập Hu ế, Vi ệt-Cộng đặ t nhi ều “ch ốt” trên nh ững tr ục l ộ d ẫn vào Hu ế, r ồi pháo kích Hu ế và pháo kích ngay vào làn sóng ng ời đang “tr ờn” lên đèo Hải-Vân để r ời Hu ế. Tình tr ạng c ủa S -Đoàn I B ộ-Binh vô cùng bi đát, vì b ị các “ch ốt” Vi ệt-Cộng ch ận đánh, nh ng vì k ẹt thân nhân và đồng bào cho nên quân c ủa S -Đoàn I không th ể ch ống tr ả đ ợc! Ngày 24 tháng 3, vòng đai phòng th ủ Hu ế b ị pháo kích n ặng n ề. T ớng Ngô Quang Tr ởng ra l ệnh S -Đoàn I B ộ-Binh y ểm tr ợ để Th ủy-Quân L ục-Chi ến và nh ững l ực l ợng khác c ủa Quân-Lực V.N.C.H. ti ến v ề Thu ận-An, chi ến h ạm H ải-Quân s ẽ vào đón. Ngay sau đó, T ớng Tr ởng ch ỉ th ị Phó-Đề-Đốc Hồ V n K Tho ại điều độ ng l ực l ợng Hải-Quân để di t ản kho ảng 50 ngàn quân và dân. Chi ều 24 tháng 3, nh ững đạ i đơn v ị c ủa V.N.C.H. – kể c ả Th ủy-Quân L ục-Chi ến – rút về xã D ơ ng-Đông (gi ữa đầ m C ầu-Hai và bi ển), kéo theo m ột s ố đông đồ ng bào. Vi ệt- Cộng r ợt theo, b ắn s ập c ầu khi ến đoàn ng ời không có đ ờng t ới mà c ng ngh ẽn đ ờng lui! Li ền đó, Vi ệt-Cộng pháo kích ngay vào làn sóng ng ời, b ất k ể quân hay dân! 6 gi ờ chi ều 25 tháng 3, Trung T ớng Ngô Quang Tr ởng ra l ệnh b ỏ Hu ế! Ngày 26 tháng 3, để bao vây Đà-Nẵng, Vi ệt-Cộng đ a S -Đoàn 324 và 325 t ừ h ớng Đông cùng S -Đoàn 711 và S -Đoàn 304 t ừ phía Nam ra. C ả b ốn đạ i đơn v ị này đều có tr ọng pháo và xe t ng y ểm tr ợ. Chi ều 26 tháng 3, trong khi S -Đoàn 312 Vi ệt-Cộng v ới nhi ều xe ch ở nông dân c ầm cờ M ặt-Tr ận Gi ải-Phóng Mi ền Nam ti ến vào c ố đô Hu ế thì Lữ-Đoàn Th ủy-Quân L ục- Chi ến và vài đơ n v ị B ộ-Binh v ề đế n Thu ận-An. Hạm-Đội H ải-Quân b ắt đầ u th ực hi ện cu ộc tri ệt thoái S -Đoàn Th ủy-Quân L ục- Chi ến và B ộ-Binh. Lúc này m ấy đơ n v ị Thi ết-Giáp c ủa L ữ-Đoàn I Thi ết-Kỵ và m ột s ố đơ n v ị Bi ệt-Động-Quân c ng v ề đế n c ửa Thu ận-An, t ừ Phá Tam-Giang. Đ c l ệnh truy ền tin b ị Vi ệt-Cộng b ắt đ ợc. T ất cả h ệ th ống truy ền tin PC25 c ủa B ộ- Binh đều b ị Vi ệt-Cộng xâm nh ập, khu ấy phá; ch ỉ có Th ủy-Quân L ục-Chi ến liên l ạc đ ợc với H ải-Quân b ằng t ần s ố riêng. Vì h ệ th ống truy ền tin c ủa B ộ-Binh không liên l ạc đ ợc cho nên cu ộc đón quân của S -Đoàn I B ộ-Binh r ất gay go. Để tránh l ộ m ục tiêu, ng ại Vi ệt-Cộng pháo kích, h ầu h ết các cu ộc đón quân đ ợc th ực hi ện ban đêm. C ng v ới m ục đích này, H ải-Quân yêu c ầu Th ủy-Quân L ục-Chi ến ph ối hợp v ới H ạm-Đội, đ a B ộ-Binh xu ống phía Nam, cách c ửa Thu ận-An kho ảng 5 cây s ố để tàu vào đón. Tuy đã nghi binh nh ng Vi ệt-Cộng vẫn bi ết. Vi ệt-Cộng dùng đại bác 105 ly và 81 ly của V.N.C.H. b ắn x ối x ả ra b ờ bi ển. Tối 26 tháng 3, HQ 801 và HQ 502 đ ợc l ệnh ủi bãi, đón L ữ-Đoàn Th ủy-Quân L ục- Chi ến. Nh ng chi ến h ạm l ớn quá, mực n ớc không đủ sâu, c ả hai chi ến h ạm đề u không vào đ ợc. Kho ảng cách t ừ b ờ ra tàu quá xa, Th ủy-Quân L ục-Chi ến không l ội ra đ ợc. Trong khi l ềnh b ềnh, HQ 801 b ị sóng đánh t ạt ngang, g ần bê lái tàu cho nên H ạm- Tr ởng, H ải-Quân Trung-Tá Nguy ễn Phú Bá, c ố gi ữ th ng b ằng r ồi v ội lui ra, l ềnh b ềnh ngoài xa. Ba Ti ểu-Đoàn Th ủy-Quân L ục-Chi ến 3, 4 và 5 tách r ời quân b ạn, âm th ầm di chuy ển về phía Nam.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 48
Khuya 26 tháng 3, Ti ểu-Đoàn 7 Th ủy-Quân L ục-Chi ến v ề đế n Thu ận-An. C ng th ời điểm này, Việt-Cộng nã đại bác vào n ơi t ập trung Th ủy-Quân L ục-Chi ến, gây t ử th ơ ng cho m ột v ị Ti ểu-Đoàn-Phó. Hải-Quân Trung-Tá Tr ần Đình Hòa và H ải-Quân Thi ếu-Tá Nguy ễn V n Hy đ ợc lệnh điều độ ng toán LCU (10 LCU trong toán này đ ợc bi ệt phái t ừ Saigon) và m ột s ố LCM của Giang-Đoàn 32 Xung-Phong, ủi vào b ờ, đón Th ủy-Quân L ục-Chi ến, đ a ra chi ến h ạm. Kế ho ạch này th ực hi ện an toàn đ ợc đợ t đầ u. Ph ần l ớn quân nhân trong đợ t này là th ơ ng binh. Đặc bi ệt trong chuy ến t ản th ơ ng này có m ột v ị Ti ểu-Đoàn-Tr ởng b ị th ơ ng, nh ng, không nh ững Ông nh ất quy ết không ch ịu lên tàu mà Ông còn điều độ ng binh s còn v khí ch ống tr ả, tiêu di ệt các “ch ốt” c ủa Vi ệt-Cộng. Và c ng chính Ông liên lạc tr ực ti ếp v ới Ch ỉ-Huy-Tr ởng H ải-Đội III Tu ần-D ơ ng, yêu c ầu H ải-Quân v ớt h ết lính c ủa Ông thì Ông m ới lên tàu! Đến đợ t đón quân th ứ hai, Vi ệt-Cộng dùng h ỏa ti ễn t ầm nhi ệt AT3 b ắn th ẳng vào các LCU. B ốn LCU bị trúng đạ n, m ột s ố nhân viên b ị th ơ ng. M ột LCU do Chu ẩn-Úy T. làm thuy ền tr ởng b ị sóng đánh d ạt vào b ờ. Chu ẩn-Úy T. là m ột đoàn viên thâm niên, giàu kinh nghi ệm. Ông không ph ải là nhân viên c ơ h ữu c ủa B ộ-T -Lệnh H ải-Quân vùng I. Ông đ ợc bi ệt phái t ừ Saigon khi tình hình Đà-Nẵng tr ở nên nghiêm tr ọng. Chu ẩn-Úy T. là ng ời r ất n ặng tinh th ần k ỹ lu ật, không bao gi ờ t ừ nan b ất c ứ công tác nào; đôi khi công tác v ợt kh ỏi kh ả n ng c ủa Ông, nh ng Ông v ẫn xoay s ở và chu toàn m ột cách t ốt đẹ p. Khi bi ết tàu b ị m ắc c ạn, Chu ẩn-Úy T. báo cáo lên th ẩm quy ền và xin tàu vào kéo. Nh ng h ỏa ti ễn t ầm nhi ệt c ủa Vi ệt-Cộng b ắn rát quá, chi ến h ạm không th ể vào. Trong b ờ, không ai bi ết chi ếc LCU của Chu ẩn-Úy T. đang lâm nguy. M ọi ng ời ùa ra, tràn lên tàu, bao quanh tàu. Thi ết giáp M113 cán b ừa lên m ọi ng ời để lên tàu, t ạo nên một đ ờng máu kh ổng l ồ, dài ngo ằn! Trong khi th ủy-th ủ-đoàn c ố v ận d ụng t ất c ả kh ả n ng và mọi ph ơ ng cách để đem chi ếc LCU ra thì chân v ịt xo ắn tít vào đám ng ời l ố nh ố phía sau tàu và thân tàu r ớn trên bi ển ng ời, t ạo nên m ột vùng n ớc đỏ t ơ i nh ững máu ng ổn ngang xác ng ời! Vì th ủy tri ều đang rút nhanh và vì s ố ng ời trên tàu v ợt khá n ng tr ọng t ải, cho nên, sau nhi ều l ần xoay tr ở, chi ếc LCU nằm im! Trong khi nh ững LCU khác s ợ m ắc c ạn, không dám vào n ữa, ch ỉ ủi vào nh ững c ồn cát phía ngoài, ch ờ quân b ạn b ơi ra thì Trung-Tá Tr ần Đình Hòa điều khi ển m ột LCU, c ố cập vào chi ếc LCU mắc c ạn để cứu th ủy th ủ đoàn. Nh ng c ả 3 l ần c ố g ắng, Trung Tá Hòa c ng v ẫn không th ể c ập sát vào chi ếc LCU của Chu ẩn-Úy T. đ ợc; vì b ị sóng đẩ y dạt ra và c ng vì AT3 c ủa Vi ệt-Cộng t ừ b ờ b ắn ra liên t ục! Một LCU khác vào, v ới ý đị nh dùng giây cáp để kéo chi ếc LCU của Chu ẩn-Úy T.; nh ng LCU đó vào ch a đến n ơi thì LCU của Chu ẩn-Úy T. b ị Vi ệt-Cộng b ắn ngay đài ch ỉ huy, c ắt đứ t ni ềm hy v ọng c ủa m ọi ng ời! Sáng 27 tháng 3, kho ảng 6 gi ờ, bi ển độ ng d ữ d ội, không tàu nào có th ể vào đ ợc n ữa. Trên b ờ còn M113 l ội n ớc, r ất nhi ều Th ủy-Quân L ục-Chi ến, m ột s ố quân nhân thu ộc nh ững đơn v ị khác và đồng bào. Hải-Quân t ận d ụng t ất c ả PCF, ch ạy d ọc theo bãi bi ển t ừ đèo H ải-Vân đến c ửa Thu ận-An, th ả r ất nhi ều phao n ổi, v ới hy v ọng quân b ạn có th ể dùng phao b ơi ra tàu. Khi đoàn LCU lui ra d ần, Vi ệt-Cộng l ại pháo kích ngay vào ch ỗ lính t ập trung! B ắt đ ợc m ấy tên Vi ệt-Cộng m ặc quân ph ục B ộ-Binh và Bi ệt-Động-Quân đang dùng máy truy ền tin cho t ọa độ để Vi ệt-Cộng pháo kích vào toán quân, Th ủy-Quân L ục-Chi ến bắn
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 49 hết. R ồi c ứ th ấy ai m ặc quân ph ục không ph ải là quân ph ục lính M Xanh, Th ủy-Quân Lục-Chi ến c ng b ắn luôn! Do đó, B ộ-Binh và các binh ch ủng khác ho ảng s ợ, lấy ghe dân, ào ra bi ển ho ặc là li ều, ch ạy b ộ v ề c ửa T -Hi ền, ch ỉ còn Th ủy-Quân L ục-Chi ến ở l ại trên bãi! Số Th ủy-Quân L ục-Chi ến ở lại l ập tuy ến phòng th ủ. Vi ệt-Cộng t ấn công, Th ủy-Quân Lục-Chi ến ch ống tr ả c ầm ch ừng, vì không còn đạn! * * * Vì tình hình đột bi ến quá nhanh, Phó-Đề-Đốc Hồ V n K Tho ại ch ỉ th ị HQ 13 tách rời độ i “bán kim c ơ ng”, t ng phái v ề Thu ận-An tu ần ti ễu, gi ữ an ninh cho HQ 5; vì T ớng Lâm Quang Thi đang x ử d ụng HQ 5 làm B ộ-Ch ỉ-Huy l u động. Chi ều 23 tháng 3, kho ảng 4 gi ờ, HQ 13 ch ạy ra kh ơi, cách b ờ kho ảng 25 cây s ố. Gần 5 gi ờ, H ạm-Tr ởng HQ 13, H ải-Quân Thi ếu-Tá Ph ạm Tr ọng Th. hét lên trong máy liên l ạc v ới Hạm-Tr ởng HQ 7: - Trình th ẩm quy ền, máy bay ta d ội bom tàu tôi. Hạm-Tr ưởng HQ 7, s quan thâm niên hi ện di ện, ra l ệnh: - Nó d ội bom b ạn thì b ạn b ắn nó. - Máy bay A37 c ủa ta đó, th ẩm quy ền. - Có th ể đị ch c ướp máy bay A37 c ủa ta. B ạn b ắn nó không thôi b ạn ch ết. Th ấy súng t ừ chi ến h ạm b ắn lên, A37 không dám xu ống th ấp th ả bom mà ở trên cao dội rockets xu ống. M ột rocket lọt vào h ầm t ạm trú khi ến 20 th ủy th ủ ch ết và b ị th ơ ng. HQ 13 đ ợc l ệnh t ức t ốc r ời vùng hành quân. Trong khi HQ 13 v ề Đà-Nẵng s ửa ch ữa t ạm rồi v ề Saigon đạ i k , HQ 7 v ẫn ti ếp t ục tuần ti ễu nh ng ph ải im l ặng vô tuy ến và không đ ợc nã tr ọng pháo vào nh ững điểm nghi ng ờ có Vi ệt-Cộng n ữa. Tối 27 tháng 3, T -Lệnh H ạm-Đội ch ỉ th ị HQ 7 y ểm tr ợ Trung-Tá Tr ần Đình Hòa và Thi ếu-Tá Nguy ễn V n Hy đ a đoàn LCU tr ở l ại phía Nam Thu ận-An, ti ếp t ục đón Th ủy- Quân L ục-Chi ến; đồng th ời H ải-Quân Trung-Tá Lê Thu ần Phong, Ch ỉ-Huy-Tr ởng H ải- Đội II Chuy ển-Vận, c ng đ ợc l ệnh x ử d ụng HQ 801, vài LCM8 và m ột s ố Ng ời Nhái, tr ở l ại Thu ận-An v ới m ục đích c ứu v ớt th ủy thủ đoàn trên chi ếc LCU của Chu ẩn-Úy T. Bi ển v ẫn còn động m ạnh. Quá n ửa khuya, toán c ứu v ớt đế n Thu ận-An, nh ng HQ 801 không th ể vào đ ợc. Trung-Tá Lê Thu ần Phong x ử d ụng vài LCM8 và Ng ời Nhái ti ến vào. Mờ sáng 28 tháng 3, lúc đế n g ần LCU m ắc c ạn, m ọi ng ời th ấy ph ần m i c ủa LCU chìm xu ống, ph ần lái nhô lên. Ng ời Nhái l ặn xu ống l ục soát: Không m ột bóng ng ời! Trên m ặt n ớc, ngoài s ự cu ồn n ộ c ủa bi ển c ả, không ai th ấy đ ợc d ấu v ết c ủa s ự s ống! Riêng toán LCU do Trung-Tá Trần Đình Hòa g ặp tr ở ng ại, vì lúc ủi bãi một LCU trúng B40, b ốc cháy. M ột LCU khác v ớt đ ợc Đại-Tá Trí cùng B ộ-Ch ỉ-Huy nh ẹ; số Th ủy-Quân L ục-Chi ến còn l ại nh ất đị nh không đi, tr ừ phi H ải-Quân v ớt t ất c ả. Nh ững s quan tr ẻ nh ất quy ết không b ỏ Ti ểu-Đoàn hay Đại-Đội c ủa h ọ. Binh lính c ng c ơ ng quy ết không b ỏ c ấp ch ỉ huy. T ất c ả Th ủy-Quân L ục-Chi ến đồ ng lòng ở l ại, c ố th ủ, ch ờ và hy v ọng tàu l ớn s ẽ ủi vào, v ớt h ọ! Gần sáng, H ải-Quân Trung-Tá Tr ần Đình Hòa và H ải-Quân Thi ếu-Tá Nguy ễn V n Hy đ ợc l ệnh đ a đoàn LCU v ề l ại Đà-Nẵng. * * *
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 50
Trong khi nh ững kinh hoàng đang x ảy ra t ại bãi cát phía ngoài đầm C ầu-Hai thì t ại cửa T -Hi ền, Ch ỉ-Huy-Tr ởng Duyên-Đoàn 13, H ải-Quân Thi ếu-Tá Tr ơ ng V n Ph ơ ng, nh ận l ệnh tr ực ti ếp t ừ Phó-Đề-Đốc Hồ V n K Tho ại: Ph ải ở l ại c n c ứ để đ a S -Đoàn I B ộ-Binh qua sông. Thi ếu-Tá Ph ơ ng đ ợc ch ỉ th ị cho nhân viên c ột nh ững chi ếc ghe c ủa Duyên-Đoàn 13 t ừ bên này sông qua bên kia sông; đồng th ời kéo ponton, đánh chìm ngay t ại c ửa T -Hi ền để làm đầu c ầu cho S -Đoàn I B ộ-Binh b ng qua sông, lên đèo H ải-Vân, v ề Đà-Nẵng b ằng đ ờng b ộ. Thì ra đây là k ế ho ạch rút S -Đoàn I B ộ-Binh mà Chu ẩn T ớng Nguy ễn V n Điềm đã vào Đà-Nẵng trình lên T ớng Ngô Quang Tr ởng trong vài ngày tr ớc. Và đây c ng là lý do đơ n v ị tr ởng Duyên-Đoàn 13 không th ể đ a đơ n v ị r ời c n c ứ lúc Thi ếu-Tá Nguy ễn V n Hy gọi! Cửa T -Hi ền tuy h ẹp nh ng n ớc ch ảy xi ết, không th ể n ối ghe làm c ầu đ ợc. H ơn nữa, các giàn đại liên 50 c ủa Vi ệt-Cộng t ừ mé núi b ắn xu ống x ối x ả. Không m ột đoàn quân nào không có khí gi ới t ự v ệ, không đ ợc y ểm tr ợ, không đ ợc b ảo v ệ mà có th ể v ợt qua đoạn c ầu t ử th ần này c ả! Còn chi ếc ponton đ ợc tàu kéo, kéo t ừ Đà-Nẵng ra, d ự trù đánh chìm ngay c ửa T -Hi ền, thì l ại không đ a vào đ ợc, vì l ạch n ớc quá nh ỏ và cạn! Mặc dù địa th ế quá khó kh n, Thi ếu-Tá Ph ơ ng vẫn đôn đố c nhân viên th ực hi ện k ế ho ạch đã đ ợc giao phó. Nh ng, b ất ng ờ, m ột Thi ếu-Tá thu ộc Trung-Đoàn 54 B ộ-Binh ch ụp c ổ áo Thi ếu-Tá Ph ơ ng (Thi ếu-Tá Ph ơ ng không mang c ấp b ậc) g ằn gi ọng: “Đơ n vị tr ưởng c ủa mày đâu? Tìm t ới đây, l ẹ lên để đưa Trung-Đoàn c ủa tao qua sông”. Thi ếu-Tá Ph ơ ng “d ạ, d ạ” rồi xu ống ghe, ra HQ 7! Đ ợc báo cáo đầ y đủ , Trung T ớng Ngô Quang Tr ởng ch ỉ th ị H ải-Quân đón S - Đoàn I B ộ-Binh; nh ng S -Đoàn I B ộ-Binh đang t ự túc rút v ề Đà-Nẵng b ằng đ ờng b ộ. Dọc đ ờng, binh s b ỏ đơn v ị đi tìm gia đình, v khí v ất đầ y hai bên qu ốc l ộ. S -Đoàn I Bộ-Binh, m ột trong nh ững đạ i đơn v ị u tú c ủa Quân-Lực V.N.C.H. tan rã t ừ đây! Thành ph ố Hu ế không còn quân trú đóng. Nh ng s ố binh s và đồng bào không vào Đà-Nẵng đ ợc, đành ph ải đi ng ợc ra Thu ận-An, ch ờ t ại Phá Tam-Giang. Ngoài bi ển, chi ến h ạm H ải-Quân vẫn giàn t ừ c ửa Thu ận-An đến C ấp Chân-Mây, c ố vớt Th ủy-Quân L ục-Chi ến. Nhi ều Th ủy-Quân L c-Chi ến li ều l nh, nhào xu ống bi ển, b ơi ra tàu. HQ 7 vẫn tu ần ti ễu t ừ c ửa T -Hi ền đế n c ửa Thu ận-An. Trong khi tu ần ti ễu, HQ 7 th ấy m ột ghe nh ỏ nh ấp nhô, s ắp chìm. H ạm Tr ởng HQ 7 đặ t ống dòm và th ấy rõ trên ghe là m ột toán B ộ-Binh. Thi ếu Tá H ng điều độ ng chi ến h ạm đế n v ớt thì m ới bi ết trong toán quân nhân trên ghe có Chu ẩn T ớng Nguy ễn V n Điềm, T -Lệnh S -Đoàn I B ộ- Binh, cùng Đại-Tá L ợi và m ột số s quan khác. Sau khi g ọi m ột WHEC đến đ a T ớng Nguy ễn V n Điềm v ề Đà-Nẵng, HQ 7 ti ếp tục tu ần ti ễu trong vùng đã đ ợc ấn đị nh. Chi ều 25 tháng 3, lúc 5 gi ờ, trong khi bay điều độ ng cu ộc rút quân, tr ực th ng ch ở T ớng Nguy ễn V n Điềm và H ải-Quân Đại-Tá Nguy ễn Xuân Sơn b ị tr ục tr ặc k ỹ thu ật, ph ải đáp kh ẩn c ấp phía B ắc đèo H ải-Vân. Lúc đó, Đại-Tá Lê Đình Qu ế, Tham-M u-Tr ởng Th ủy-Quân L ục-Chi ến, đang bay thám sát cu ộc tri ệt thoái Th ủy-Quân L ục-Chi ến t ại bãi cát bên kia đầm C ầu-Hai. Đang th ả c ơm s ấy và th ịt h ộp ti ếp t ế quân nhân Th ủy-Quân L ục-Chi ến d ới đấ t, Đạ i-Tá Lê Đình Qu ế nghe ti ếng kêu c ứu trên máy truy ền tin, v ội r ời vùng C ầu-Hai, đến c ứu T ớng Nguy ễn V n Điềm, Đại-Tá Nguy ễn Xuân S ơn và nh ững nhân s ự tháp tùng.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 51
Th ời gian này HQ 17 đang tu ần ti ễu và y ểm tr ợ h ải pháo cho các đơn v ị b ạn t ại Vùng II Duyên-Hải thì đ ợc l ệnh ra Vùng I Duyên-Hải. Ngày 26 tháng 3, HQ 17 đến Vùng I Duyên-Hải, nh ận l ệnh tr ực ch ỉ ra phía Nam v tuy ến 17. Sau khi v ớt r ất nhi ều đồ ng bào và quân b ạn, HQ 17 l ềnh b ềnh t ừ c ửa Thu ận-An đến C ấp Cân Mây, c ố v ớt h ết Th ủy-Quân L ục-Chi ến, đ a v ề Đà-Nẵng. Ngày 27 tháng 3, HQ 7 v ớt đ ợc 10 Th ủy-Quân L ục-Chi ến trên m ột ghe chài. Nhóm quân nhân này cho H ạm-Tr ởng HQ 7 bi ết r ằng: S ố Th ủy-Quân L ục-Chi ến k ẹt l ại trên bờ, đa s ố đã t ự t ử t ập th ể vì không còn đạn để ch ống tr ả v ới Vi ệt-Cộng; ph ần còn l ại b ị Vi ệt-Cộng b ắt khi h ọ ch ạy theo đoàn ng ời di t ản v ề phía c ửa T -Hi ền! S ở d 10 quân nhân này không t ự t ử là vì h ọ đ ợc l ệnh ph ải s ống để đem tin t ức v ề cho gia đình và v ợ con c ủa nh ững ng ời đã ch ết! Sau khi đ ợc ủy thác s ứ m ệnh đó, nh ững quân nhân này vào nhà dân, l ấy m ột ghe máy, uy hi ếp ch ủ ghe, bu ộc ch ủ ghe đ a h ọ v ề Đà-Nẵng. Vì su ốt th ời gian qua, nh ững quân nhân này chi ến đấ u trong tuy ệt v ọng và đói khát, cho nên, sau khi lên ghe, t ất c ả đề u lã đi vì ki ệt s ức. Ng ời ch ủ ghe tàn nh ẫn đã l ợi d ụng c ơ h ội này, đ a toán quân nhân này ra h ớng B ắc – thay vì h ớng Nam, v ề Đà-Nẵng – rồi phá h máy ghe. Khi t ỉnh l ại, bi ết mình b ị l ừa, nhóm Th ủy-Quân L ục-Chi ến này lấy một ghe khác và chèo v ề h ớng Nam, gặp HQ 7. Tối 28 tháng 3, HQ 17 đế n Đà-Nẵng, nh ận thêm Th ủy-Quân L ục-Chi ến và đồng bào. Sau đó HQ 17 đ ợc ch ỉ th ị y ểm tr ợ HQ 405 đ a Ti ểu-Đoàn Dù v ề Vùng II Duyên-Hải. Tối 30 tháng 3, HQ 17 r ời Tiên-Sa trong khi Đà-Nẵng b ị pháo kích n ặng n ề. Đoàn th ơ ng thuy ền c ủa M ỹ c ng r ời Đà-Nẵng.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 52
CU ỘC RÚT QUÂN T ẠI CHU-LAI
Liên-Đoàn Đặc-Nhi ệm Chu-Lai g ồm có: Duyên-Đoàn 11 đóng t ại Chu-Lai. Duyên-Đoàn 15 đóng t ại Chu-Lai, C ạnh S -Đoàn II B ộ-Binh. Duyên-Đoàn 16 đóng t ại C ổ-L y, Qu ảng-Ngãi. 2 Coast Guards. 4 PCF đ ợc Hải-Đội I Duyên-Phòng t ng phái.
Nhi ệm V ụ Tu ần ti ễu, b ảo v ệ, ph ối h ợp hành quân v ới các đơn v ị b ạn
Ph ạm Vi Ho ạt Động Vùng Duyên-Hải thu ộc hai t ỉnh Qu ảng-Tín và Qu ảng-Ngãi, t ừ phía Nam Hội-An đến ranh gi ới vùng II Duyên-Hải. Chỉ-Huy-Tr ởng Liên-Đoàn Đặc-Nhi ệm Chu-Lai là H ải-Quân Trung-Tá Ch. V. Ngày 14 tháng 3, Chu ẩn T ớng Tr ần-V n-Nh ựt, T -Lệnh S -Đoàn II B ộ-Binh, v ề Đà-Nẵng d ự cu ộc h ọp quan tr ọng do Trung T ớng Ngô Quang Tr ởng ch ủ t ọa. Phiên họp này g ồm nh ững v ị T -Lệnh S -Đoàn và các Ti ểu-Khu-Tr ởng. Trung T ớng T - Lệnh Quân-Đoàn I ch ỉ th ị các đơn v ị tr ởng ph ải c ố gi ữ l ấy đơn v ị c ủa mình và b ảo toàn ch ủ l ực. Khi áp l ực đị ch quá n ặng, hãy rút v ề c ố th ủ nh ững y ếu điểm. Th ời gian này v ới quy ết tâm mu ốn chi ếm nh ững t ỉnh chung quanh để cô l ập Đà- Nẵng, Vi ệt-Cộng m ở nhi ều đợ t t ấn công vào Qu ảng-Tín và Qu ảng-Ngãi, hai th ị tr ấn phía Nam Đà-Nẵng. Ngày 24 tháng 3, Qu ảng-Tín th ất th ủ; vì Trung-Đoàn 4 và Trung-Đoàn 5 c ủa S - Đoàn II B ộ-Binh b ị các đơn v ị c ủa Nông-Tr ờng II B ắc-Vi ệt dùng đại bác và xe t ng tấn công r ất ác li ệt! Trên đ ờng rút v ề Chu-Lai, m ột s ố l ớn quân nhân b ỏ khí gi ới, đi tìm thân nhân. Hàng ng r ối lo ạn, cho nên khi bị Vi ệt-Cộng ch ận đánh n ữa, quân V.N.C.H. b ị th ảm b ại! Khi đ ợc tin quân V.N.C.H. không gi ữ đ ợc Qu ảng-Tín, Đại-Tá T ỉnh Tr ởng Qu ảng-Ngãi đ a B ộ-Ch ỉ-Huy Ti ểu-Khu cùng Trung Đoàn 6 B ộ-Binh c ủa S -Đoàn II, Liên-Đoàn Bi ệt-Động-Quân, Thi ết-Vận-Xa, Địa-Ph ơ ng-Quân, v. v… rút v ề Đà-Nẵng và
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 53
Chu-Lai. Trên đ ờng lui binh, quân lính c ng v ất v khí, đi tìm gia đình; vì vậy quân mi ền Nam không th ể ch ống tr ả đ ợc nh ững đợ t t ấn công liên t ục c ủa Bắc quân. T ổn th ất về phía V.N.C.H. r ất cao! Cùng ngày, Qu ảng-Ngãi b ị Vi ệt-Cộng pháo kích liên t ục. Áp l ực đị ch d ồn vào Duyên-Đoàn 16 r ất nặng. Đài ki ểm báo 104 b ị t ấn công. Ch ỉ-Huy-Tr ởng đài ki ểm báo 104 t ại Sa-Hu nh, H ải-Quân Đại-Úy Nguy ễn Thanh Vân bị B ộ-Binh b ắt đi theo; vì B ộ-Binh ngh r ằng th ế nào H ải-Quân c ng đ a tàu vào đón Đại-Úy Nguy ễn Thanh Vân và B ộ-Binh s ẽ đ ợc đón luôn. Khi hay tin Qu ảng-Tín và Qu ảng-Ngãi th ất th ủ, Trung T ớng Ngô Quang Tr ởng ch ỉ th ị Chu ẩn T ớng Tr ần V n Nh ựt rút S -Đoàn II B ộ-Binh ra đảo Lý-Sơn (Cù Lao Ré) làm tr ừ b ị. Sáng 25 tháng 3, c n c ứ S -Đoàn II B ộ-Binh t ại Chu-Lai b ị dân chúng tràn ng ập; vì họ nghe tin tàu H ải-Quân s ẽ đón quân c ủa S -Đoàn II Bộ-Binh. * * * Cơ-X ởng-Hạm V nh-Long, HQ 802, đang công tác t ại Phú-Qu ốc, v ới nhi ệm v ụ ti ếp tế nhiên li ệu cho các chi ến đỉ nh thu ộc H ải-Đội 4 Duyên-Phòng; và HQ 802 c ng là T ổng- Hành-Dinh l u động c ủa B ộ-Ch ỉ-Huy chi ến d ịch. Sáng 23 tháng 3, lúc 6 gi ờ 30, HQ 802 đ ợc l ệnh tr ả B ộ-Ch ỉ-Huy chi ến d ịch v ề An- Th ới, kh ởi hành h ỏa t ốc đi Đà-Nẵng. Là LST lo ại l ớn, HQ 802 đã đ ợc bi ến c ải thành C ơ-X ởng-Hạm. C ửa đổ b ộ đã đ ợc hàn kín. Vì máy móc trang b ị và v ật li ệu s ửa ch ữa t ồn kho đã t ng tr ọng t ải HQ 802 lên đến 6 ngàn t ấn, cho nên, C ơ-X ởng-Hạm HQ 802 không còn kh ả n ng ủi bãi để B ộ-Binh lên tàu nhanh chóng đ ợc. Ngày 25 tháng 3, lúc 5 gi ờ chi ều, T ớng Tr ần V n Nh ựt gọi Ch ỉ-Huy-Tr ởng Liên- Đoàn Đặc-Nhi ệm Chu-Lai sang S -Đoàn II và cho bi ết S -Đoàn II chuy ển quân ra Cù Lao Ré. Ngay sau đó, Trung Tá Ch. V. ch ỉ th ị Duyên-Đoàn 16 đ a gia đình binh s ra Cù Lao Ré; và chính Trung Tá Ch. V. đ a Duyên Đoàn 11 và Duyên Đoàn 15 ra Đà-Nẵng. 6 gi ờ 30 chi ều, HQ 802 nh ập Vùng I Duyên H ải và đ ợc l ệnh ch ỉ huy Phân-Bộ-Nam Hải-Quân vào Chu-Lai đón và chuy ển v ận S -Đoàn II B ộ-Binh ra đảo Lý-Sơn, cách b ờ kho ảng 50 cây s ố. Phân-Bộ-Nam H ải-Quân g ồm có: HQ 802 HQ 404 Một MSF HQ 505 Trong khi các chi ến h ạm ti ến v ề Chu-Lai, H ải-Quân Trung-Tá Ch ỉ-Huy-Tr ởng Liên-Đoàn Đặc-Nhi ệm Chu-Lai không h ề bi ết gì v ề k ế ho ạch di t ản này. Vào thời điểm này HQ 505 đang có m ặt t ại v ịnh Chu-Lai để chu ẩn b ị đón quân c ủa Trung-Đoàn 4 và Trung-Đoàn 5 thu ộc S -Đoàn II B ộ-Binh. Khi HQ 505 đang l ềnh b ềnh trong vịnh Chu-Lai, Chu ẩn T ớng Tr ần V n Nh ựt đáp tr ực th ng ngay boong chính c ủa chi ến h ạm. S quan tr ực h ớng d ẫn T ớng Nh ựt lên đài ch ỉ huy g ặp H ạm-Tr ởng. T ại đây, T ớng Nh ựt và H ạm-Tr ởng HQ 505, H ải-Quân Trung-Tá Nguy ễn V n Nh ợng, bàn định k ế ho ạch đón quân. C ả hai v ị đề u đồ ng ý s ẽ rút quân vào ban đêm và s ẽ c ố v ận chuy ển t ối đa quân c ụ.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 54
Kho ảng 9 gi ờ t ối, HQ 505 ủi bãi phía ngoài b ờ bi ển ch ứ không vào v ịnh Chu-Lai. Nh ng vì b ờ bi ển không đề u, có nhi ều ch ỗ quá sâu, lính B ộ-Binh không th ể đem quân c ụ lên tàu đ ợc. H ạm Tr ởng cho l ệnh chi ến h ạm lui ra, vào ủi bãi trong v ịnh Chu-Lai. Tại bãi bi ển Chu-Lai, khi HQ 505 vừa ủi bãi xong, c ả m ột r ừng ng ời ào xu ống n ớc, vây quanh chi ến h ạm! Lúc c ửa đổ b ộ (ramp) h ạ xu ống, không ai có th ể bi ết đ ợc bao nhiêu ng ời b ị đè xu ống n ớc! Trong lúc ng ời đạ p lên ng ời để tràn vào lòng chi ến hạm thì vài ti ếng l ựu đạ n n ổ ngay m i tàu và m ấy chi ếc thi ết giáp l ừ l ừ ti ến đế n, cán b ừa lên m ọi ng ời trên bãi cát và lớp ng ời lúc nhúc quanh c ửa đổ bộ, để đ a ng ời c ủa Thi ết Giáp lên! Tr ớc tình c ảnh này, ng ại nguy hi ểm cho chi ến hạm và cho m ọi ng ời trên tàu, H ạm- Tr ởng HQ 505 ra l ệnh kéo c ửa đổ b ộ lên, chu ẩn b ị lui ra. Khi c ửa đổ b ộ đ ợc kéo lên, nhi ều ng ời v ẫn c ố bám theo, b ị k ẹt vào gi ữa c ửa và thân tàu, ch ết! Khi chi ến h ạm lui ra, tạo nên m ột s ức hút d ữ d ội, khi ến nh ững ng ời b ơi quanh tàu b ị n ớc hút, va vào thân tàu, ch ết! Nh ững ng ời b ơi phía sau chi ến h ạm b ị “chân v ịt” nghi ền nát! Không bi ết bao nhiêu xác ng ời b ập b ềnh theo tri ền sóng! 12 gi ờ khuya, HQ 505 c ập vào c ầu tàu Chu-Lai để ti ếp t ục đón quân và gia đình binh s của S -Đoàn II B ộ-Binh. C ảnh h ỗn lo ạn l ại tái di ễn. M ọi ng ời xô đẩ y nhau, r ớt xu ống bi ển. M ột s ố quân nhân không lên tàu đ ợc, u ất, th ảy l ựu đạ n vào lòng tàu, làm bị th ơ ng và ch ết nhi ều ng ời! Từ đây, HQ 505 mang bi ệt danh “Con Tàu Máu”! Sáng s ớm ngày 26 tháng 3, lúc 5 gi ờ, HQ 404 và HQ 802 đến Chu-Lai; nh ng HQ 802 không vào đ ợc, vì c ửa Chu-Lai quá nh ỏ, d ễ m ắc c ạn. S ơ ng mù dày đặc, HQ 802 ph ải b ắn trái sáng để HQ 404 tìm l ối vào. Ch ỉ sau vài trái h ỏa châu, lúc HQ 404 tìm đ ợc một h ải đạ o t ốt để vào c ng là lúc Vi ệt-Cộng nh ận ra x ự xu ất hi ện c ủa c ả hai chi ến h ạm. Ngay t ức thì, địch t ừ b ờ b ắn ra x ối x ả. Bi ết b ị l ộ, HQ 802 ng ng b ắn h ỏa châu. Khó kh n lắm Hải-Quân Trung-Tá Nguy ễn Đạ i Nh ơn mới đ a đ ợc HQ 404 vào c ửa Chu-Lai. Một s ố LCU c ủa Quân-Vận t ừ Qui-Nh ơn bi ệt phái ra Đà-Nẵng, lúc di chuy ển ngang Đức-Ph ổ, đã b ị tr ng d ụng vào Chu-Lai đón quân c ủa S Đoàn II đ a ra đảo Lý-Sơn. Lúc này, n ơi c ầu tàu Chu-Lai, ngoài HQ 505 còn có HQ 404, một MSF và m ấy xà- lan, tàu dòng c ủa hãng th ầu Phi-Lu ật-Tân, c ng đang đón ng ời lên. Không có c ảnh hãi hùng x ẩy ra ở HQ 404, vì H ạm-Tr ởng c ặp tàu cách c ầu tàu kho ảng hai th ớc. Nh ờ kho ảng cách này, m ọi ng ời ph ải tu ần t ự lên chi ến h ạm b ằng m ột cầu thang duy nh ất. Đầy ng ời, HQ 505 lui ra. HQ 404, chi ếc MSF và m ấy xà-lan, ch ặt giây, tách b ến, b ỏ lại m ột xà-lan không tàu dòng. Ba chi ến h ạm và đoàn xà-lan v ừa ra đế n eo c ửa Chu-Lai thì Vi ệt-Cộng nã h ằng lo ạt đại bác xu ống c ầu tàu Chu-Lai. M ột xà-lan b ị trúng đạ n, nhi ều th ơ ng vong! Hai ti ểu đoàn thu ộc S -Đoàn II rút v ề Chu-Lai tr ễ, th ấy chi ếc xà-lan b ỏ tr ống, v ội leo lên, ch ặt giây. Nh ng vì không có tàu dòng và vì th ủy tri ểu dâng, chi ếc xà-lan x ấu s ố b ị n ớc đẩ y d ạt v ề h ớng Tam-K , thu ộc t ỉnh Qu ảng-Tín, n ơi đã thu ộc quy ền ki ểm soát c ủa Vi ệt-Cộng! Bộ-Ch ỉ-Huy Quân-Đoàn I t ng phái tám LCM8 vào Chu-Lai, c ng v ới m ục đích chuy ển S -Đoàn II ra đảo Lý-Sơn. Tối 26 tháng 3, lúc 11 gi ờ, tám LCM8 đ ợc m ấy PCF của H ải-Đội I Duyên-Phòng h ộ tống đế n c ửa Chu-Lai, b ị Vi ệt-Cộng b ắn, cháy m ột chi ếc. Không ai dám vào n ữa!
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 55
Đến Cù Lao Ré, sau khi “đổ” Trung-Đoàn 4 và Trung-Đoàn 5 cùng gia đình binh s , HQ 505 đ ơ c l ệnh tr ực ch ỉ Đà-Nẵng, mang theo s ố th ơ ng binh b ị th ơ ng đêm 25 tháng 3. Sau khi “đỗ” quân xong, Chu ẩn T ớng Tr ần V n Nh ựt ra l ệnh Đại-Tá Liêm, Ch ỉ- Huy-Tr ởng Trung-Đoàn 4, Đại-Tá Huân, Ch ỉ-Huy-Tr ởng Trung-Đoàn 5 và Trung-Tá Hồ, Ch ỉ-Huy-Tr ởng Trung-Đoàn 6, ki ểm điểm quân số. K ết qu ả là m ột n ửa quân s ố – sáu ngàn binh s – vắng m ặt! Riêng HQ 404, sau khi đến Cù Lao Ré, H ạm-Tr ởng cho neo, ch ờ l ệnh. Lúc đó, m ột số quân nhân dùng v khí uy hi ếp H ạm-Tr ởng, bu ộc H ạm-Tr ởng ph ải đ a h ọ v ề Đà- Nẵng, vì h ọ không mu ốn xu ống Cù Lao Ré. Tr ớc yêu sách c ủa nhóm quân nhân này, th ẩm quy ền cao c ấp t ại Đà-Nẵng ch ỉ th ị HQ 404 kh ởi hành v ề Đà-Nẵng. HQ 404 đến c ửa Đà-Nẵng lúc tr ời t ối và s ơ ng mù dày đặc mà các phao đèn hai bên lại b ị b ất khi ển d ụng. H ạm-Tr ởng ph ải cho nhân viên dùng đèn pha c ủa chi ến h ạm, l ần dò tìm l ối vào. Cu ối cùng HQ 404 “đổ” quân và gia đình binh s xu ống bãi Tr ịnh Minh Th ế. Phân-Bộ-Nam H ải-Quân không còn n ữa. Chi ều 27 tháng 3, HQ 802 và chi ếc NSF nh ận l ệnh v ề Đà-Nẵng, tr ực thu ộc B ộ-Ch ỉ- Huy hành quân ti ền ph ơ ng H ải-Quân. Ngày 28 tháng 3, t ại Đà-Nẵng, Chu ẩn T ớng Tr ần V n Nh ựt h ọp v ới các v ị T -Lệnh S -Đoàn, d ới s ự ch ủ t ọa c ủa T ớng Ngô Quang Tr ởng. T ớng Tr ởng ch ỉ th ị T ớng Nh ựt đem quân v ề Bình-Tuy, ch ỉnh đố n hàng ng , ch ờ l ệnh. Tối 28 tháng 3, HQ 505 đ ợc l ệnh đón m ột s ố quân, dân c ủa Quân-Đoàn I t ừ Đà- Nẵng v ề Cam-Ranh. Ngày 29 tháng 3, trên đ ờng ra Đà-Nẵng, HQ 501 đ ợc l ệnh đổ i c ấp, đế n đả o Lý-Sơn đ a quân c ủa S -Đoàn II B ộ-Binh cùng t ớng Tr ần V n Nh ựt về Bình-Tuy.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 56
CU ỘC RÚT QUÂN T ẠI ĐÀ-NẴNG
Vào tháng 3 n m 1975, nh ững đạ i đơn v ị c ơ h ữu c ủa Quân-Lực V.N.C.H. t ại Đà- Nẵng g ồm: S -Đoàn III Bộ-Binh – T L ệnh là T ớng Nguy ễn Duy Hinh. S -Đoàn I Không-Quân – S -Đoàn-Tr ởng là Chu ẩn T ớng Nguy ễn Đứ c Khánh. Lực-L ợng H ải-Quân Vùng I Duyên-Hải – T L ệnh là Phó-Đề-Đốc H ồ V n K Tho ại. Trung Tâm Hu ấn-Luy ện B ộ-Binh Hòa-Cầm. Nhi ều đơ n v ị Đị a-Ph ơ ng-Quân và C ảnh-Sát. Sau khi Qu ảng-Tr ị và Hu ế b ị b ỏ ngõ, Qu ảng-Tín và Quảng-Ngãi th ất th ủ, Đà-Nẵng đang b ị nh ững g ọng k ềm sau đây si ết ch ặt: S -Đoàn 304 Vi ệt-Cộng. S -Đoàn 324 và S -Đoàn 325 cùng v ới vài thành ph ần c ủa S -Đoàn 34 Vi ệt- Cộng t ừ Qu ảng-Tr ị và Hu ế kéo quân v ề Nam. S -Đoàn 2 và L ữ-Đoàn 52 Vi ệt-Cộng t ừ Qu ảng-Tín và Qu ảng-Ngãi xua quân ra h ớng B ắc. Trong khi Đà-Nẵng đang b ị đị ch cô l ập d ần d ần thì hai đại đơn v ị Th ủy-Quân L ục- Chi ến và Nh ảy-Dù đang ở trên các chi ến h ạm, s ẵn sàng r ời Đà-Nẵng theo l ệnh T ổng Th ống Nguy ễn V n Thi ệu. Không hi ểu s ự d ằn co gi ữa T ớng Ngô Quang Tr ởng và T ổng Th ống Nguy ễn V n Thi ệu di ễn ra nh th ế nào, nh ng S -Đoàn Nh ảy-Dù và Th ủy-Quân L ục-Chi ến đã lên
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 57
HQ 504, HQ 505 và HQ 500 hai ngày r ồi mà ba chi ến h ạm này v ẫn ch a đ ợc l ệnh tách bến. Quá khuya 20 tháng 3, m ột Đạ i-Tá t ừ Quân-Đoàn I đích thân xu ống chi ến h ạm, truy ền l ệnh c ủa T ổng Th ống Nguy ễn V n Thi ệu cho H ạm-Tr ởng HQ 500, H ải-Quân Trung-Tá Lê Quang Lập, r ời b ến. Ti ếp theo, HQ 504 và HQ 505 c ng đ ợc l ệnh r ời bãi Quân-Vận Đà-Nẵng. Tin tình báo cho hay, kho ảng 35 ngàn quân Vi ệt-Cộng đang có mặt chung quanh Đà- Nẵng. M ặc dù có s ự hi ện di ện c ủa L ữ-Đoàn 258 Th ủy-Quân L ục-Chi ến t ại phía B ắc đèo Hải-Vân, nh ng s ự tri ệt thoái S -Đoàn Nh ảy-Dù và Th ủy-Quân L ục-Chi ến trong th ời điểm đó khi ến m ọi gi ới t ại Đà-Nẵng xôn xao, lo ng ại! Riêng v ề H ải-Quân, m ối quan ng ại l ớn là: N ếu tình th ế b ắt bu ộc ph ải rút kh ỏi Đà- Nẵng, làm th ế nào H ải-Quân có th ể đón t ất c ả quân b ạn và gia đình binh s mà v ẫn b ảo toàn đ ợc L ực L ợng H ạm-Đội! Ngoài m ột s ố ít MSF bi ệt phái cho các vùng và m ột s ố chi ến h ạm đạ i k t ại H ải-Quân Công-X ởng Saigon, t ất c ả chi ến h ạm khác đ ợc l ệnh tr ực ch ỉ Đà-Nẵng. Vào th ời điểm rút quân t ại Đà-Nẵng, thành ph ần chi ến h ạm t ại Vùng I Duyên-Hải gồm: Hải-Đội I Tu ần-Duyên – Hầu h ết MSF, PGM và m ột s ố PCF. Hải-Đội II Chuy ển-Vận – HQ 802; HQ 801, HQ 502, HQ 503, HQ 504, HQ 505, HQ 402, HQ 403, HQ 404 và m ột s ố LCU. Hải-Đội III Tu ần-D ơ ng – HQ 2, HQ 3, HQ 5, HQ 7, HQ 12, HQ 17. Ngoài ra còn có L ực L ợng H ải-Quân Vùng I Duyên-Hải v ới ghe H ải-Thuy ền và PCF. Tại v ịnh Đà-Nẵng, khi áp l ực đị ch đè n ặng lên m ạn B ắc đèo H ải-Vân, các đơ n v ị tr ởng c ủa B ộ-Ch ỉ-Huy H ạm-Đội đ ợc phân ph ối nh sau: T -Lệnh H ạm-Đội ở trên HQ 5. Ch ỉ-Huy-Tr ởng H ải-Đội I Duyên-Phòng có m ặt t ại Trung-Tâm Chi ến-Báo (ICC – Intelligence Control Center) Vùng I Duyên H ải, v ới nhi ệm v ụ ph ối h ợp và điều động quân b ạn và H ải-Quân. Ch ỉ-Huy-Tr ởng H ải-Đội II Chuy ển-Vận t ừ HQ 801 chuy ển qua HQ 802 t ại sông Hàn. Ch ỉ-Huy-Tr ởng H ải-Đội III Tu ần-D ơ ng ở trên HQ 5. Khi điều độ ng HQ 802 t ừ Cù Lao Ré v ề Đà-Nẵng, B ộ-Ch ỉ-Huy H ải-Quân có d ụng ý mu ốn x ử d ụng chi ến hạm này làm Trung-Tâm Hành-Quân l u động cho Quân-Đoàn I. Nh ng d ự đị nh đó đã không th ực hi ện đ ợc vì HQ 802 không có bãi đáp cho tr ực th ng. Nếu ph ải tháo g ỡ nh ững c ần tr ục thì ph ơ ng ti ện không có, l ại r ất nguy hi ểm vì dân chúng và binh s đầ y tàu. Vì l ẽ đó, HQ 801 đ ợc ch ỉ đị nh chu ẩn b ị làm c n c ứ cho B ộ-Ch ỉ-Huy chi ến thu ật Quân-Đoàn I rút xu ống, trong tr ờng h ợp Đà-Nẵng b ị t ấn công. Sau hai cu ộc rút quân t ừ Thu ận-An và Chu-Lai, h ầu h ết L ực L ợng H ạm-Đội đề u tập trung trong v ịnh Đà-Nẵng, nh ng án binh bất độ ng. Rút kinh nghi ệm ở Hu ế và Thu ận-An, khi th ấy tàu H ải-Quân neo đầy v ịnh và nghe ti ếng súng nh ỏ n ổ lác đác trong thành ph ố Đà-Nẵng, m ọi ng ời ùa đến các c ầu tàu và bãi cát.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 58
Lúc này, h ầu h ết T ớng lãnh c ủa Quân-Đoàn I đều t ập trung t ại B ộ-T -Lệnh H ải- Quân Vùng I Duyên-Hải. H ải-Quân đặt k ế ho ạch là, n ếu ph ải rút quân, bãi M ỹ-Khê, phía Nam v ịnh Tiên-Sa, s ẽ là bãi đón quân. Vì v ậy, HQ 7 đ ợc l ệnh tu ần ti ễu vùng này. Trong khi tu ần ti ễu, HQ 7 v ớt đ ợc m ột s ố Th ủy-Quân L ục-Chi ến. Ngày 25 tháng 3, Vi ệt-Cộng pháo nhi ều h ỏa ti ễn 122 ly vào th ị xã Đà-Nẵng. Dân chúng t ừ Qu ảng-Tr ị và Hu ế kéo vào, choáng đ ờng, gây tr ở ng ại r ất l ớn cho công cu ộc phòng th ủ Đà-Nẵng. C ớp bóc b ắt đầ u hoành hành. T ất c ả m ọi n ẻo đ ờng, nh ất là con đ ờng độ c nh ất t ừ th ị xã Đà-Nẵng sang Tiên-Sa, ngh ẹt c ứng ng ời, xe không th ể di chuy ển đ ợc. Ví lý do này, nh ững đạ i đơn v ị c ủa V.N.C.H. không th ể b ố trí quân để ch ống tr ả v ới m ấy S -Đoàn Vi ệt-Cộng! Tr a 25 tháng 3, tin tình báo cho bi ết Vi ệt-Cộng s ẽ t ấn công Đà-Nẵng vào t ối 25. B ộ Tổng-Tham-M u ch ỉ th ị Trung T ớng T -Lệnh Vùng I cho di chuy ển t ất c ả phi c ơ v ề nh ững phi tr ờng phía Nam, thu ộc s ự ki ểm soát c ủa V.N.C.H. C ng th ời điểm này, T ổng Lãnh-Sự M ỹ t ại Đà-Nẵng, Albert A. Francis, ra l ệnh t ất c ả phóng viên ngo ại qu ốc và nhân viên Hoa-K r ời Đà-Nẵng ngay sáng 26 tháng 3. Sau khi đ ợc Ch ỉ-Huy-Tr ởng H ải-Đội III Tu ần-D ơ ng cho bi ết điểm kh ởi hành s ẽ là bãi M ỹ-Khê, T ớng Nguy ễn V n Điềm b ng mình trong r ừng ng ời, v ề S ơn-Chà tìm gia đình. T ớng Nguy ễn V n Điềm hứa s ẽ tr ở l ại đi v ới H ải-Quân, nh ng sau đó không th ấy Ông tr ở l ại. Chi ều 27 tháng 3, T ổng-Lãnh-Sự M ỹ t ại Đà-Nẵng, Albert A. Francis, ra l ệnh nh ững ng ời M ỹ cu ối cùng ph ải r ời Đà-Nẵng. Chuy ến bay cu ối cùng v ừa c ất cánh, phi tr ờng Đà-Nẵng đóng c ửa; vì dân, quân tràn ra phi đạo, không m ột phi c ơ nào có th ể đáp ho ặc c ất cánh đ ợc n ữa! Th ời gian này, c ng tại phi tr ờng Đà-Nẵng, Tổng-Lãnh-Sự Albert A. Francis, b ị dân quân Vi ệt-Nam hành hung; nh ng nh ờ hai ng ời Anh can thi ệp k ịp th ời, đ a Ông v ề B ộ-Ch ỉ-Huy Quân-Đoàn I, g ặp T ớng Ngô Quang Tr ởng. Vì ph ải sang B ộ-Ch ỉ-Huy Th ủy-Quân L ục-Chi ến bên Non N ớc h ội, T ớng Tr ởng đ a Tổng-Lãnh-Sự Francis và hai ng ời Anh theo, b ảo h ọ ch ờ ở phòng ngoài. Trên bi ển, h ầu h ết PGM thu ộc H ải-Đội I Tu ần-Duyên đ ợc huy độ ng để b ảo v ệ an ninh cho v ịnh Đà-Nẵng. Nh ững PGM này t ạo m ột vòng đai phía ngoài, cách b ờ t ừ 15 đế n 20 d ặm, để nghênh chi ến trong tr ờng h ợp phi c ơ ho ặc tàu địch t ấn công. HQ 505 ủi bãi S ơn-Chà v ới nhi ệm v ụ đón thành ph ần di chuy ển c ủa S -Đoàn Th ủy- Quân L ục-Chi ến. HQ 404, “n ằm yên” t ại bãi Tr ịnh Minh Th ế ch ờ l ệnh. Nh ững chi ến h ạm thu ộc H ải-Đội III Tu ần-D ơ ng và H ải-Đội II Chuy ển-Vận neo, ch ờ l ệnh. HQ 230 và vài MSF tu ần ti ễu trên sông Hàn. Ngoài ra còn có ba th ơ ng thuy ền c ủa M ỹ, nhi ều xà-lan và tàu dòng do T ớng Homer Smith – thu ộc c ơ quan D.A.O – từ Saigon g ửi ra và vô s ố LCU, LCM, PCF và ghe H ải-Thuy ền. Ngày 28 tháng 3, Trung T ớng Ngô Quang Tr ởng liên l ạc vô tuy ến v ới T ổng Th ống Nguy ễn V n Thi ệu, xin ch ỉ th ị rút kh ỏi Đà-Nẵng để b ảo v ệ L ực L ợng Quân-Đoàn I. Trong khi T ổng Th ống Thi ệu ch a có một quy ết đị nh d ứt khoát thì h ệ th ống truy ền tin trúng đạn pháo kích. Cu ộc điện đàm gi ữa Trung T ớng T -Lệnh Vùng I, Ngô Quang Tr ởng, và T ổng Th ống Nguy ễn V n Thi ệu bị đứ t đoạn. T ớng Ngô Quang Tr ởng gọi Phó-Đề-Đốc H ồ V n K Tho ại sang B ộ-Ch ỉ-Huy Th ủy-Quân L ục-Chi ến bên Non N ớc h ọp để bàn k ế ho ạch di t ản. Phiên h ọp g ồm: T ớng Ngô Quang Tr ởng – T L ệnh Vùng I chi ến thu ật. T ớng Nguy ễn Duy Hinh – T L ệnh S -Đoàn III Bộ-Binh.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 59
T ớng Bùi Th ế Lân – T -Lệnh Th ủy-Quân L ục-Chi ến Phó-Đề-Đốc H ồ V n K Tho ại – T -Lệnh H ải-Quân Vùng I Duyên-Hải T ớng Tr ởng ch ỉ th ị Phó-Đề-Đốc Tho ại: N ếu ph ải rút kh ỏi Đà-Nẵng, H ải-Quân ph ải tận d ụng m ọi ph ơ ng cách để chuyên ch ở binh s và gia đình c ủa h ọ. T ớng Tr ởng c ng ch ỉ th ị T ớng Hinh đ a S -Đoàn III ra bãi H ội-An để tàu H ải-Quân đón. T ớng Hinh xin 24 gi ờ n ữa m ới có th ể điều độ ng các đơn v ị c ủa S -Đoàn III đ ợc. T ớng Tr ởng không ch ấp thu ận. Phó-Đề-Đốc Tho ại đ a ý ki ến là T ớng Hinh bay ra bãi B ắc H ội-An điều động binh s , 4 gi ờ sáng s ẽ có tàu vào đón. Sau khi phiên h ọp k ết thúc, v ừa ra kh ỏi phòng h ọp, Phó-Đề-Đốc Tho ại th ấy Tổng- Lãnh-Sự Albert A. Francis và hai ng ời Anh đang ch ờ phía ngoài. C ả ba ng ời ngo ại qu ốc này đều xin Phó-Đề-Đốc Tho ại ph ơ ng ti ện r ời kh ỏi Đà-Nẵng. Trên tr ực th ng riêng c ủa T -Lệnh H ải-Quân Vùng I Duyên-Hải, ngoài Phó-Đề-Đốc Tho ại còn có T ớng Tr ởng, Tổng-Lãnh-Sự Francis và hai ng ời Anh. Tại Tiên-Sa, T ớng Tr ởng, T ớng Lân, T ớng Thi, T ớng Hinh, Phó-Đề-Đốc Tho ại và Đại-Tá Nguy ễn Th ế L. Th ủy-Quân L ục-Chi ến ( Đạ i-Tá L. b ị th ơ ng, ph ải n ằm trên bàn), h ọp ngay h ầm ch ống pháo kích trong lòng núi Tiên-Sa. H ầm này do Công- Binh đào t ừ n m 1972, bên d ới t dinh c ủa T -Lệnh H ải-Quân Vùng I Duyên-Hải. Tổng-Lãnh-Sự Francis và hai ng ời Anh ở m ột h ầm khác. Nội dung cu ộc h ọp c ng ch ỉ bàn v ề k ế ho ạch rút quân b ằng cách nào mà s ự t ổn th ất có th ể gi ảm đế n m ức t ối thi ểu. Trung T ớng Tr ởng ch ỉ th ị T ớng Lâm-Quang-Thi lên HQ 5 ra phía B ắc H ải-Vân điều độ ng cu ộc tri ệt thoái Th ủy-Quân L ục-Chi ến. T ừ đây, HQ 5 đ ợc xem nh Soái-Hạm. Họp xong, Phó-Đề-Đốc Tho ại ch ỉ th ị H ải-Quân Đại-Tá Ph ạm M ạnh Khuê x ử d ụng Soái-Đỉnh c ủa T -Lệnh H ải-Quân Vùng I Duyên-Hải đ a Tổng-Lãnh-Sự Francis và hai ng ời Anh ra Soái-Hạm HQ 5, l ập B ộ-Ch ỉ-Huy n ổi. Thi hành công tác xong, Đại-Tá Khuê ph ải g ửi Soái-Đỉnh vào ngay, để sau khi lo xong nh ững vi ệc khẩn c ấp, Phó-Đề-Đốc Tho ại s ẽ dùng để ra HQ 5. Trung tâm hành quân H ải-Quân Vùng I Duyên-Hải g ọi HQ 5 và thông báo cho HQ 5 bi ết Soái-Đỉnh c ủa T -Lệnh H ải-Quân Vùng I Duyên-Hải đang trên đ ờng tìm đến HQ 5. Trong khi đó, m ặc dù ng ời đông ngh ẹt trên bãi, t ất c ả chi ến h ạm v ẫn ch a đ ợc l ệnh ủi bãi. Tr a 28 tháng 3, t ất c ả chi ến h ạm và tàu nh ỏ nh ận l ệnh ti ếp nh ận quân b ạn và đồng bào. Khi HQ 402 và HQ 403 đang ủi bãi, thi hành nhi ệm v ụ chuy ển ti ếp quân và đồng bào từ bãi Tiên-Sa ra tàu l ớn thì nhi ều thi ết v ận xa ti ến đế n, giây xích s ắt nghi ến b ừa lên vô số ng ời, không cho Th ủy-Quân L ục-Chi ến và B ộ-Binh lên tàu! Sau khi nghe H ải-Quân b ắt loa kêu g ọi và h ứa s ẽ đón h ết, xe thi ết giáp m ới d ừng l ại, tạo thành m ột d ọc dài trên b ờ bi ển! HQ 403 v ừa ủi bãi, c ửa đổ b ộ ch a k ịp h ạ xu ống, không bi ết bao nhiêu ng ời t ừ b ờ đã ùa ra, vây quanh thân tàu, leo vào lòng tàu. H ạm tr ởng cho th ả thang giây và giây th ừng lo ại l ớn hai bên t ả và h ữu h ạm c ng nh sau lái để đồ ng bào bám vào, leo lên tàu. Cửa đổ b ộ t ừ t ừ h ạ xu ống. H ải-Quân Trung-Úy Nguy ễn H ữu Từ và m ột Trung-Úy nữa, c ng tên T ừ, đ ợc phái xu ống c ửa đổ b ộ để kéo ho ặc giúp đỡ quân b ạn lên tàu. Không ng ờ, t ại c ửa đổ b ộ, c ả hai Trung-Úy đều b ị ng ời ta kéo ng ợc xu ống n ớc,
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 60 không th ể nào lên tàu l ại đ ợc! Trên b ờ, thi ết giáp và GMC l ại cán b ừa lên m ọi ng ời để ti ến đế n chi ến h ạm! Hạm tr ởng HQ 403 b ắt loa kêu g ọi đồ ng bào đừng b ơi g ần tàu và nh ất là đừng đế n gần sau lái, nguy hi ểm. H ạm tr ởng h ứa s ẽ tr ở vào đón thêm nhi ều chuy ến n ữa. Nh ng, ng ời ng ời v ẫn c ứ từ b ờ ào ra, ch ờn v ờn quanh thân tàu, súng đạn v ất đầ y bãi cát. Không xa HQ 403 l ắm là HQ 402. Tình tr ạng chi ến h ạm này c ng không khá gì so với HQ 403. Nhìn m ột tàu đầy ngh ẹt ng ời, nghe nhi ều ti ếng súng l ớn phát ra và nhi ều cột n ớc b ắn lên t ừ phía HQ 402, H ạm-Tr ởng HQ 403 lo ng ại, mu ốn cho chi ến h ạm lui ra. Nh ng th ấy đầ u ng ời lúc nhúc quanh tàu, H ạm-Tr ởng không n ỡ. HQ 402 đang t ừ t ừ lui ra và nhi ều ti ếng súng b ắn theo! Th ấy HQ 402 lui ra, và sau nhi ều phút do d ự, H ạm-Tr ởng HQ 403 ra l ệnh: “Tay lái hết bên ph ải. T ả lùi. H ữu ti ến.” Chân v ịt khu ấy lên. N ớc cu ồn cu ộn đỏ nh ng con tàu vẫn không nhúc nhích! Hạm-Tr ởng HQ 403 g ọi T -Lệnh H ạm-Đội, xin cho tàu l ớn vào kéo. Đợi kho ảng n ửa gi ờ không th ấy ai vào kéo mà ch ỉ th ấy thêm ng ời trèo vào tàu, Hạm-Tr ởng ra l ệnh nhi ệm s ở tác chi ến và t ất c ả quân nhân đơn v ị b ạn ph ải xu ống lòng tàu. Một lúc lâu, nh ờ s ự bình t nh c ủa chính mình và c ng nh ờ vào kh ả n ng c ủa s quan cơ khí giàu kinh nghi ệm, HQ 403 đã lùi đ ợc và quay th ật nhanh. Vòng quay này thân tàu đã l ớt trên nhi ều thân ng ời. Khi chi ến h ạm lui ra, m ột s ố ng ời b ị s ức hút c ủa n ớc kéo theo, đập vào thành tàu, ch ết! Sau khi chuy ển ng ời sang tàu l ớn, HQ 403, lại đ ợc l ệnh tr ở vào bãi bi ển Tiên-Sa đón thêm quân b ạn và đồng bào. Vì ng ại chi ến h ạm b ị m ắc c ạn và s ợ ph ải th ấy nh ững s ự vi ệc th ơ ng tâm nh chuy ến v ừa r ồi, H ạm-Tr ởng HQ 403 đề ngh ị c ấp ch ỉ huy xét l ại lệnh này. Chi ều 28 tháng 3, t ất c ả h ệ th ống truy ền tin c ủa m ọi binh ch ủng thu ộc Quân-Lực V.N.C.H. b ị Vi ệt-Cộng xâm nh ập, khu ấy phá, khi ến s ự liên l ạc tr ở nên vô cùng khó kh n. Bộ-T -Lệnh H ải-Quân Saigon liên t ục g ọi 27 chi ến h ạm trong v ịnh Đà-Nẵng, b ảo tìm ph ơ ng v ị c ủa Phó-Đề-Đốc Hồ V n K Tho ại. Soái-đỉnh ch ở Tổng-Lãnh-Sự Francis c ặp m ột Coast Guard và Coast Guard đ a Tổng-Lãnh-Sự Francis lên HQ 5. Lúc này, không th ấy Phó-Đề-Đốc Tho ại trên Coast Guard cùng v ới Tổng-Lãnh-Sự Francis, m ọi ng ời trên HQ 5 ho ảng lên; vì ngh r ằng Phó-Đề-Đốc Tho ại có th ể đã m ất tích ho ặc ch ết r ồi! Khi Tổng-Lãnh-Sự Francis v ừa lên tàu, lu ồn ph ẫn n ộ b ộc phát d ữ d ội trong s ố quân, dân di t ản; vì h ọ h ận M ỹ b ỏ r ơi miền Nam Vi ệt-Nam! H ạm-Tr ởng HQ 5 đ a Tổng- Lãnh-Sự Francis lên phòng riêng và cho nhân viên b ảo v ệ Ông. Trong khi T ổng-Lãnh-Sự Francis đ ợc an toàn trên HQ 5 thì tại B ộ T -Lệnh H ải- Quân Vùng I Duyên-Hải, Phó-Đề-Đốc Tho ại ra l ệnh T -Lệnh-Phó, H ải-Quân Đại-Tá Nguy ễn Công Hội, ki ểm soát t ất c ả các phòng r ồi đ a B ộ-Tham-M u đi ra bãi B ắc. Phó- Đề-Đốc Tho ại ở l ại. Hải-Quân Trung-Úy Đoàn Nh Ng ọc, tùy viên c ủa Phó-Đề-Đốc Tho ại, t ỏ ý mu ốn xin theo Đại-Tá H ội. Nh ng, khi Phó-Đề-Đốc Tho ại thu ận thì Trung-Úy Ng ọc l ại đổ i ý, xin ở l ại. Bi ết Trung-Úy Ng ọc m ới c ới v ợ, Phó-Đề-Đốc Tho ại b ảo Trung-Úy Ng ọc hãy đi tr ớc khi quá tr ễ. Quy ết đị nh này c ủa Phó-Đề-Đốc Tho ại đã gây tr ở ng ại r ất nhi ều cho chính Ông, khi ến Ông b ị k ẹt l ại trên đảo; vì Trung-Úy Ng ọc mang theo t ất c ả m ật mã truy ền tin!
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 61
Soái đỉnh c ủa T -Lệnh Vùng I Duyên-Hải tr ở l ại Tiên-Sa v ới m ục đích đón Ông. Nh ng đủ lo ại súng t ừ b ờ b ắn ra chi ến h ạm và chi ến đỉ nh cho nên không tàu nào dám vào! Nh ờ bi ết đ ợc t ần số liên l ạc, Vi ệt-Cộng g ọi đích danh danh hi ệu nhi ều đơn v ị tr ởng để chiêu d ụ. Đặ c công Vi ệt-Cộng gi ả k ẻ tu hành, gây náo lo ạn trên vài chi ến h ạm. Trên bờ, Vi ệt-Cộng m ặc quân ph ục Th ủy-Quân L ục-Chi ến, l ấy súng gi ết ng ời, c ớp c ủa, hãm hi ếp, c ố t ạo ti ếng x ấu cho binh ch ủng này, đồng th ời gây kinh hoàng cho đồng bào. Kho ảng 8 gi ờ tối 28 tháng 3, T ớng Ngô Quang Tr ởng gọi T ổng Th ống Nguy ễn V n Thi ệu, nh ng không g ặp. M ời gi ờ, T ổng Th ống Thi ệu g ọi l ại. T ớng Tr ởng xin Tổng Th ống Thi ệu cho di t ản b ằng đ ờng bi ển. Cu ộc điện đàm v ừa đế n ngang đây, h ỏa ti ễn 122 ly c ủa Vi ệt-Cộng t ừ h ớng Nam-Ô nã th ẳng vào B ộ-T -Lệnh H ải-Quân Vùng I Duyên-Hải, làm h h ại n ặng tr ực th ng c ủa T ớng Ngô Quang Tr ởng và tr ực th ng c ủa T ớng Bùi Th ế Lân, T -Lệnh Th ủy-Quân Lục-Chi ến. T ớng Tr ởng x ử d ụng m ột tr ực th ng khác, b ảo bay v ề Quân-Đoàn. Đến n ơi, không th ấy ai c ả, T ớng Tr ởng ra l ệnh bay sang B ộ-T -Lệnh Th ủy-Quân L ục-Chi ến t ại Non N ớc. T ớng Tr ởng ở l ại đây v ới Th ủy-Quân L ục-Chi ến. Lúc này B ộ-Tham-M u và lực l ợng S -Đoàn Th ủy-Quân L ục-Chi ến còn nguyên v ẹn, d ới s ự ch ỉ huy c ủa T - Lệnh-Phó Th ủy-Quân L ục-Chi ến, Đạ i-Tá Nguy ễn Thành Trí. 12 gi ờ đêm 28 tháng 3, Trung T ớng Lâm Quang Thi và H ải-Quân Đại Tá Nguy ễn Xuân S ơn dùng tr ực th ng c ủa T ớng Thi bay ra và đáp trên m ột LST. Sau đó phi công mới bi ết là hai cánh qu ạt trên tr ực th ng c ủa T ớng Thi b ị b ắn l ủng hai ch ỗ. T ừ LST, T ớng Thi và Đại-Tá S ơn đ ợc m ột PCF đ a đến Soái-Hạm Tr ần-Bình-Tr ọng HQ 5. Phó-Đề-Đốc Thoại, T ớng Lân và Đại-Tá Nguy ễn Th ế L. k ẹt l ại. Sau khi thiêu h ủy tất c ả h ồ s ơ m ật, Phó-Đề-Đốc Tho ại, T ớng Lân cùng nhi ều s quan các c ấp đ a Đại-Tá L. và c ận v ệ c ủa Phó-Đề-Đốc Tho ại – ng ời này b ị th ơ ng vì Vi ệt-Cộng pháo kích – đi bộ ng ợc lên núi S ơn-Chà, đến m ột bãi cát nh ỏ phía B ắc S ơn-Chà. T ại đây, Phó-Đề-Đốc Tho ại liên l ạc truy ền tin kêu c ứu, không m ột đơn v ị nào đáp l ại! 4 gi ờ sáng 28 tháng 3, H ải-Quân Thi ếu-Tá Nguy ễn V n Hy, Thi ếu-Tá C n và Đại-Úy Sinh tìm cách đ a đoàn ghe c ủa Duyên-Đoàn 12, ch ở đầ y ng ời, ra bi ển, t ập trung t ại vùng China Beach. Khi đoàn ghe v ừa ra kh ỏi c ửa Đà-Nẵng, h ớng v ề điểm h ẹn thì Vi ệt- Cộng l ại pháo kích vào B ộ-T -Lệnh H ải-Quân Vùng I Duyên-Hải. M ột Trung-Úy Vi ệt- Cộng b ị b ắt t ại ch ỗ trong khi anh ta đang liên l ạc vô tuy ến, cho t ọa độ . Thi ếu-Tá Hy m ở máy liên l ạc, các t ần s ố H ải-Quân đều yên l ặng. Khi m ở sang t ần s ố đặc bi ệt, Thi ếu-Tá Hy nghe ti ếng Phó-Đề-Đốc Tho ại kêu c ứu! Thi ếu-Tá Hy tr ả l ời. T - Lệnh H ải-Quân Vùng I Duyên-Hải cho Thi ếu-Tá Hy bi ết đị a điểm c ủa Ông r ồi ch ớp đèn, h ớng d ẫn để Thi ếu-Tá Hy cho ghe vào sát các m ỏm đá. Thi ếu-Tá Hy l ần l ợt kéo Phó-Đề-Đốc Tho ại, T ớng Lân, m ấy bác s Quân-Y và hai s quan hoa tiêu tr ực th ng lên ghe. Vì ghe nh ỏ, không ch ở đ ợc nhi ều, Thi ếu-Tá Hy cho ghe lui ra, đ a quý v ị trên ghe lên m ột Coast Guard r ồi tr ở vào nhi ều l ần n ữa để đón nh ững s quan cao c ấp H ải-Quân khác. Lần tr ở vào th ứ t Thi ếu-Tá Hy c ứu đ ợc H ải-Quân Thi ếu-Tá Tr ần-Bích-Thùy, H ải- Quân Thi ếu-Tá V Bá Tr ạch và m ột Trung Úy H ải-Quân. C ng th ời điểm này, HQ 403 đ ợc l ệnh vào v ịnh nh ỏ bên trái c ửa bi ển – gần Observatory Light Point – để đón m ột Đạ i-Tá cùng binh s và gia đình. V ịnh r ất h ẹp,
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 62 sóng l ớn. Tuy chi ến hạm b ị sóng nh ồi, suýt đậ p vào vách đá nhi ều l ần, nh ng HQ 403 vẫn c ố vào sát nh ững m ỏm đá, chi ếu đèn pha và b ắt loa g ọi. Không ai tr ả l ời. Sáng sớm 29 tháng 3, sau khi báo cáo lên T -Lệnh H ạm-Đội v ề vi ệc không tìm đ ợc vị Đạ i-Tá và binh s vào t ối hôm tr ớc, HQ 403 đ ợc l ệnh l ẩn qu ẩn trong sông Hàn, đón ghe ch ở quân nhân và đồng bào ra. Công tác này không th ể th ực hi ện đ ợc, vì sóng l ớn quá. N ếu ghe c ập g ần chi ến h ạm thì b ị sóng đánh ập vô thành tàu r ồi v ng ra xa. Nhân viên HQ 403 tìm m ọi ph ơ ng cách nh ng v ẫn không c ứu v ớt đ ợc ai – kể c ả v ợ c ủa H ải- Quân Trung-Úy T., m ột s quan c ủa HQ 403! HQ 403 l ại đ ợc l ệnh ủi bãi trong v ịnh Liên-Chiêu để đón nh ững đơn v ị Bi ệt-Động- Quân. HQ 403 ch ờ mãi v ẫn không th ấy đơn v ị b ạn xu ất hi ện. Trong v ịnh Đà-Nẵng và bãi Tiên-Sa, chi ến h ạm Hải-Quân vẫn th ực hi ện công tác đón nh ận binh s và đồng bào m ột cách r ất khó kh n và nguy hi ểm. Trong lòng các chi ến hạm, máy truy ền tin c ủa B ộ-Binh v ất đầ y. Nhi ều nhân viên c ủa chi ến h ạm b ắt đ ợc t ần số c ủa Vi ệt-Cộng, hai bên đấu kh ẩu. Tại m i Tiên-Sa, HQ 802 vào g ần sát b ờ để đón Ch ỉ-Huy-Tr ởng H ải-Đội I Duyên- Phòng. Xong, HQ 802 đến g ần m i Isabel (b ờ B ắc v ịnh Đà-Nẵng), len vào th ật sát các mỏm đá để đón L ữ-Đoàn 258 và B ộ-Ch ỉ-Huy Th ủy-Quân L ục-Chi ến. Cu ộc đón quân này t ơ ng đối ít t ổn th ất vì tinh th ần kỷ lu ật c ủa Th ủy-Quân L ục-Chi ến r ất cao. Vì h ệ th ống truy ền tin b ị khu ấy phá, H ạm-Tr ởng HQ 802, H ải-Quân Trung-Tá V Qu ốc Công, bu ộc ph ải nh ập vào h ệ th ống truyền tin c ủa B ộ-Ch ỉ-Huy H ạm-Đội Ti ền- Ph ơ ng. Trung-Tá Công đ ợc l ệnh đ a Th ủy-Quân L ục-Chi ến v ề vùng t ập trung chi ến hạm t ại Cù Lao Chàm. Trong khi đó, m ột tr ực th ng l ợn qua l ợn l ại quanh HQ 404. Ng ại b ị tr ực th ng bắn, H ạm-Tr ởng ra l ệnh kéo c ờ nhi ệm s ở tác chi ến. Sau vài vòng bay l ợn, th ấy chi ến hạm báo độ ng, nhóm ng ời trên tr ực th ng ra d ấu chào h ỏi và li ệng xu ống m ột chi ếc giày tr ận r ồi bay vào b ờ. R ời tr ực th ng, nhóm ng ời ấy b ơi ra HQ 404. Sau khi v ớt nhóm ng ời t ừ b ờ b ơi ra, m ọi ng ời trên chi ến h ạm m ới bi ết nhóm ng ời đó là: Chu ẩn T ớng Nguy ễn Đứ c Khánh – S -Đoàn-Tr ởng S -Đoàn I Không-Quân. Đại-Tá Ph ớc – Không-Đoàn-Tr ởng Không-Đoàn 63. Đại-Tá V ợng – Không-Đoàn-Tr ởng Không-Đoàn Khu-Tr ục. Nhi ều s quan khác. Chi ều 29 tháng 3, HQ 404, đ ợc l ệnh r ời bãi Tr ịnh-Minh-Th ế, đế n c ập c ầu C n-Cứ Yểm-Tr ợ ti ếp v ận Đà-Nẵng bên Tiên-Sa. M ột s ố quân nhân và đồng bào đã leo đ ợc vào chi ến h ạm. Sau đó, HQ 404 l ại đ ợc l ệnh lui ra, neo t ại sông Hàn, ch ờ l ệnh. Khuya 29 tháng 3, kho ảng 12 gi ờ 30, H ạm-Tr ởng HQ 404, H ải-Quân Trung-Tá Nguy ễn Đại Nh ơn, nh ận đ ợc m ật l ệnh t ừ B ộ-T -Lệnh H ải-Quân: “Ch ỉ th ị HQ 404 đúng 04 gi ờ 30 sáng 30 tháng 03 n m 1975, vào cách b ờ 05 h ải lý để đón Trung T ướng Ngô Quang Tr ưởng, T ư-Lệnh Quân-Đoàn I!” 30 tháng 3, đúng 4 gi ờ sáng, Trung-Tá Nh ơn báo cáo đã đến điểm h ẹn. B ộ-T -Lệnh Hải-Quân ch ỉ th ị HQ 404 th ả trôi l ềnh b ềnh, ch ờ l ệnh tr ực ti ếp t ừ T ổng-Tham-M u. Đến 8 gi ờ sáng, không th ấy l ệnh m ới, Trung-Tá Nh ơn liên l ạc B ộ-T -Lệnh H ải-Quân xin ch ỉ th ị. Đ ợc tr ả l ời: “C ứ l ềnh b ềnh ở đó, ch ờ l ệnh.” 10 gi ờ sáng, H ạm-Tr ởng HQ 404 s ốt ru ột, dùng máy truy ền tin PRC25 liên l ạc b ằng bạch v n v ới T -Lệnh H ạm-Đội. H ải-Quân Đại-Tá Nguy ễn Xuân S ơn tr ả l ời: “Tôi không
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 63 có th ẩm quy ền gì v ề chi ến h ạm c ủa anh c ả. Anh hãy ch ờ l ệnh t ừ T ổng-Tham-Mưu. Tuy nhiên, cho anh hay là Trung T ướng Tr ưởng đang ở trên b ờ, ngay tr ước m ặt anh đó.” Mặc dù không có l ệnh nào cho phép ng ng th ả trôi l ềnh b ềnh, H ạm-Tr ởng HQ 404 c ng v ẫn cho chi ến h ạm vào g ần b ờ, v ới m ục đích tìm v ớt T ớng Ngô Quang Tr ởng. Kho ảng 2 gi ờ tr a cùng ngày, từ B ộ-Ch ỉ-Huy Th ủy-Quân L ục-Chi ến ở c n c ứ Non N ớc, nhân viên canh phòng th ấy HQ 404 vào, li ền trình lên th ợng c ấp. Bi ết chi ến h ạm vào đón, Th ủy-Quân L ục-Chi ến t ận d ụng phao, poncho và t ất c ả v ật nổi để làm bè. Trung T ớng Ngô Quang Tr ởng cùng b ơi ra chi ến h ạm HQ 404 v ới những ng ời lính đã t ừng s ống ch ết v ới Ông qua nhi ều ch ặng đ ờng binh nghi ệp hay go! Trên HQ 404, c ng nh t ại c n c ứ Th ủy-Quân L ục-Chi ến ở Non N ớc, B ộ-Tham- M u Th ủy-Quân L ục-Chi ến th ảo công điện theo ch ỉ th ị c ủa T ớng Tr ởng để g ửi v ề Saigon. 5 gi ờ chi ều, Bộ-T -Lệnh H ải-Quân ch ỉ th ị HQ 5 đón T ớng Tr ởng t ừ HQ 404 sang Soái-Hạm, vì HQ 5 đầy đủ ti ện nghi. Tuy cu ộc rút quân thê th ảm trong v ịnh Đà-Nẵng ch a ch ấm d ứt, nh ng HQ 404 và HQ 5 v ẫn chu ẩn b ị nghi l ễ đúng truy ền th ống H ải-Quân để đ a và đón T -Lệnh Quân- Đoàn I – Trung T ớng Ngô Quang Tr ởng. Hạm Phó HQ 5, H ải-Quân Thi ếu-Tá H ồ V n K T ờng, mang sang HQ 404 m ật điện của T ổng Th ống Nguy ễn V n Thi ệu. Thi ếu-Tá T ờng đ ợc H ạm-Phó HQ 404 h ớng d ẫn gặp T ớng Tr ởng. Trong b ộ quân ph ục H ải-Quân màu xám tím, không mang c ấp b ậc, áo b ỏ ngoài, T ớng Tr ởng r ời gi ờng ng ủ c ủa đoàn viên, c ầm m ật điện, xé ra đọ c. Đọ c xong, T ớng Tr ởng ra l ệnh cho Thi ếu-Tá T ờng: “Báo cáo v ới Saigon là tôi xin được ở đây v ới anh em Th ủy-Quân L ục-Chi ến ch ứ không đi đâu c ả.” Yêu c ầu c ủa Trung T ớng Ngô Quang Tr ởng đ ợc T ổng Th ống Thi ệu ch ấp thu ận. Nh ững chi ến h ạm ch ở đầy ng ời đ ợc l ệnh r ời vùng, di chuy ển ch ậm để có th ể đón thêm ng ời t ừ ghe ra bi ển. Nh ững th ơ ng thuy ền c ủa M ỹ, tàu nh ỏ và xà-lan c ng r ời Đà- Nẵng. HQ 17, sau khi nh ận thêm m ột s ố Th ủy-Quân L ục-Chi ến và đồng bào, đ ợc ch ỉ th ị yểm tr ợ HQ 404, đ a T ớng Ngô Quang Tr ởng và S -Đoàn Th ủy-Quân L ục-Chi ến v ề Vùng II. Trên h ải trình xuôi Nam, khi qua m i S ơn-Chà, HQ 802 tình c ờ b ắt đ ợc liên l ạc truy ền tin v ới m ột thành ph ần c ủa Bộ-Ch ỉ-Huy hành quân Quân-Đoàn I trên t ần s ố gi ải tỏa. Nhóm này yêu c ầu H ải-Quân c ứu gi ới ch ức th ẩm quy ền. Ng ại Vi ệt-Cộng xâm nh ập, khai thác h ệ th ống truy ền tin, H ạm-Tr ởng HQ 802 trình lên B ộ-Ch ỉ-Huy H ạm-Đội ti ền ph ơ ng. Gi ới ch ức này không gi ải quy ết đ ợc và cho phép H ạm Tr ởng HQ 802 tùy nghi. Lời kêu c ứu c ủa nhóm Quân-Đoàn I l ại vang lên. Bây gi ờ l ại thêm ti ếng kêu c ứu c ủa nhóm khác: “ Hải-Quân ơi! C ứu Không-Quân v ới!” Nhóm th ứ hai cho bi ết h ọ đang k ẹt tại phía Nam bán đảo S ơn-Chà. H ọ phóng h ỏa châu để HQ 802 d ễ nh ận ra v ị trí c ủa h ọ. HQ 802 đổi h ớng, quay l ại đón nhóm Không-Quân. Khi ti ến vào bán đảo S ơn-Chà, Hạm-Tr ởng cho phóng đèn pha lên tr ời để nhóm Không-Quân nh ận bi ết s ự hi ện di ện của HQ 802. V ừa khi đó, trên s ờn đồ i sát m ặt bi ển, đèn tr ực th ng b ỗng lóe lên và ti ếng kêu c ứu c ủa B ộ-Chỉ-Huy hành quân Quân-Đoàn I c ng vang lên. Hải-Quân Trung-Tá V Qu ốc Thông, H ạm-Tr ởng HQ 802, ra l ệnh nhi ệm s ở tác chi ến, đồ ng th ời cho h ạ xu ồng đổ b ộ vào c ứu c ả hai nhóm. Nhóm B ộ-Ch ỉ-Huy hành quân
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 64
Quân-Đoàn I có T ớng Nguy ễn Duy Hinh, T -Lệnh S -Đoàn III B ộ-Binh. Quân c ủa S - Đoàn III B ộ-Binh v ề đế n Nam-Ô thì tan rã, ch ỉ còn kho ảng m ột L ữ-Đoàn! Công tác c ứu ng ời hoàn tất, HQ 802 tr ực ch ỉ v ề Nam. Trên h ải trình, HQ 802 g ặp l ại đoàn tàu c ủa H ải-Đội I Duyên-Phòng và m ột trong nh ững ti ểu đỉ nh đó ch ở Phó-Đề-Đốc Hồ V n K Tho ại. HQ 802 đón Phó-Đề-Đốc Tho ại và đoàn tùy tùng c ủa Ông sang. Tối 30 tháng 3, sau khi r ời Đà-Nẵng, HQ 403 nh ận quang hi ệu t ừ phía sau, cho bi ết, họ là tàu dòng Seapac, đang kéo hai xà-lan v ới kho ảng m ời ngàn ng ời, c ầu cứu n ớc uống. H ạm Tr ởng HQ 403 do d ự su ốt m ấy ti ếng đồ ng h ồ. Sau cùng, bi ết ch ắc ch ắn không th ể nào đủ n ớc u ống cho t ừng ấy ng ời, và lo ng ại cho s ự an toàn c ủa HQ 403 khi chi ến hạm c ặp vào xà-lan, H ạm-Tr ởng HQ 403 đành quy ết đị nh đi luôn. Trên m ột trong hai xà-lan đó có H ải-Quân Thi ếu-Tá Võ V n Q., b ạn cùng khóa v ới Hạm-Tr ởng HQ 403. Sau này Thi ếu-Tá Q. cho bi ết: Đồ ng bào và quân nhân trên hai xà- lan ấy nh ờ li ếm s ơ ng trên xà-lan vào m ỗi sáng s ớm cho nên kh ỏi ch ết khát! Còn hai xà-lan khác đứt giây dòng trong đêm, trôi d ạt ph ơ ng nào, chi ếc tàu dòng ki ếm không ra. V ề sau tr ực th ng M ỹ tìm th ấy, nh ng m ọi ng ời trên hai xà-lan ấy đã ch ết khô! Ngày 31 tháng 3, l ệnh tr ởng phòng 3 hành quân di chuy ển, t ừ Soái-Hạm HQ 5, ch ỉ th ị H ải-Quân Trung-Tá Lê Thu ần Phong, Ch ỉ-Huy-Tr ởng H ải-Đội II Chuy ển-Vận, sang HQ 230, ng ợc tr ở l ại để y ểm tr ợ Duyên-Đoàn 14 v ừa t ừ H ội-An ra. Công tác này đ ợc th ực hi ện t ốt đẹ p. Khi đoàn tàu đến g ần Qui-Nh ơn, v ừa qua kh ỏi Cù Lao Chàm, Ch ỉ-Huy-Tr ởng H ải- Đội III Tuần-D ơ ng, H ải-Quân Trung-Tá Lê Thành Uy ển, đ ợc báo cáo là sót m ột chi ếc phà đầy ng ời t ại đài ki ểm báo 101. HQ 17, HQ 8 và HQ 12, đ ợc l ệnh s ớt ng ời qua nh ững chi ến h ạm khác r ồi quay l ại Đà-Nẵng. Hai trong ba chi ến h ạm đó đ ợc ch ỉ th ị quan sát và y ểm trợ để chi ếc th ứ ba vào đón chi ếc phà. Ngoài ba chi ến h ạm v ừa tr ở l ại, v ịnh Đà-Nẵng v ắng tênh!
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 65
VÙNG II DUYÊN-HẢI
Sau khi quân V.N.C.H. rút kh ỏi Đà-Nẵng và tình hình Qui-Nh ơn tr ở nên nguy ng ập, T -Lệnh H ải-Quân, Phó-Đô-Đốc Chung T ấn Cang, ch ỉ th ị Tham-M u-Tr ởng kiêm T - Lệnh-Phó H ải-Quân, Phó-Đề-Đốc Di ệp Quang Th ủy, ra Cam-Ranh gi ải quy ết nh ững ứ đọng t ại đó để Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh, T -Lệnh H ải-Quân Vùng II Duyên-Hải, lên HQ 3 ra Qui-Nh ơn, tr ực ti ếp điều binh t ại chi ến tr ờng.
CUỘC RÚT QUÂN T ẠI QUI-NH N
Trong th ời gian tình hình Đà-Nẵng sôi độ ng, HQ 400 – đã đ ợc tháo g ỡ t ất c ả trang bị c ủa m ột b ệnh vi ện h ạm – nh ận l ệnh chuyên ch ở đạ n pháo binh t ừ Cam-Ranh ra ti ếp t ế S -Đoàn 22 phòng th ủ Qui-Nh ơn. Ngày 20 tháng 3, HQ 400 ủi bãi Qui-Nh ơn. Tối 20 tháng 3, lúc 11 gi ờ, trong khi ch ờ ph ơ ng ti ện “b ốc” s ố đạ n pháo binh, HQ 400 b ị 3 ng ời nhái Vi ệt-Cộng l ặn đế n, đặ t mìn. Nhân viên canh phòng chi ến h ạm phát giác k ịp th ời, th ảy l ựu đạ n, b ắt s ống đ ợc m ột tên – ch ỉ m ới 16 tu ổi – hai ng ời kia l ặn thoát. Vào th ời điểm này, L ực-L ợng H ải-Quân trong v ịnh Qui-Nh ơn có kho ảng m ời chi ến h ạm, g ồm PC, PCE và WHEC v ới súng l ớn, có t ầm b ắn xa, cùng v ới m ột s ố PGM. Tình hình Qui-Nh ơn sôi động h ơn, vì tin tình báo cho hay 3 S -Đoàn B ắc-Vi ệt, sau khi chi ếm Đà-Nẵng, đang trên đ ờng ti ến vào Qui-Nh ơn. Trên đ ờng ti ến quân, B ắc quân đã chi ếm m ột qu ận nh ỏ phía B ắc Qui-Nh ơn. Sau khi “ đổ” quân b ạn và đồng bào xu ống Cam-Ranh, HQ 505 đ ợc l ệnh t ừ Vùng II Duyên-Hải: Tr ở ra Sông-Cầu để y ểm tr ợ Duyên-Đoàn 23 rút v ề Nha-Trang.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 66
HQ 3 đ a Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh, T -Lệnh H ải-Quân Vùng II Duyên-Hải, t ừ Cam-Ranh đến Qui-Nh ơn. HQ 3 tr ở thành Soái-Hạm. Tại Qui-Nh ơn, T ớng Nguy ễn Duy Hinh và Phó-Đề-Đốc H ồ V n K Tho ại t ừ HQ 802 sang HQ 3; và h ầu h ết đơn v ị tr ởng H ải-Quân đều ở trên HQ 3. Riêng Ch ỉ-Huy- Tr ởng H ải-Đội III Tu ần-D ơ ng ở trên HQ 8. T -Lệnh H ải-Quân, Phó-Đô-Đốc Chung T ấn Cang, ch ỉ th ị c ựu T -Lệnh H ải-Quân Vùng I Duyên-Hải, Phó-Đề-Đốc H ồ V n K Tho ại, vào ch ức v ụ T -Lệnh các L ực- L ợng H ải-Quân y ểm tr ợ chi ến tr ờng Qui-Nh ơn. Ngày 31 tháng 3, T ổng Th ống Nguy ễn V n Thi ệu đích thân ra l ệnh Ch ỉ-Huy-Tr ởng Hải-Đội III Tu ần-D ơ ng b ắn kho x ng Shell và kho x ng Quân-Nhu trên núi, thu ộc thành ph ố Qui-Nh ơn. Đồng th ời T ổng Th ống Thi ệu c ng ch ỉ th ị H ải-Quân “b ốc” S - Đoàn 22, thu ộc quy ền ch ỉ huy c ủa Thi ếu T ớng Phan Đình Ni ệm, t ại v ịnh phía ngoài h ải cảng Qui-Nh ơn. Vịnh này r ất c ạn. M ột h ải đạ o sâu nh ất v ịnh đ ợc ghi trên b ản đồ ch ỉ có độ sâu t ừ m ột th ớc r ỡi đế n m ột th ớc tám! Điểm g ần nh ất chi ến h ạm có th ể vào đ ợc cách b ờ đế n kho ảng n m tr m th ớc – một kho ảng cách không th ể nào m ột ng ời bình th ờng có th ể bơi ra đ ợc! Trong khi HQ 7 đ ợc l ệnh vào sát Gh ềnh-Ráng, b ắn chung quanh Tòa T ỉnh – vì đ ợc báo cáo n ơi đây đang b ị Vi ệt-Cộng t ấn công – thì H ải-Quân Trung-Tá Lê Thu ần Phong, Ch ỉ-Huy-Tr ởng H ải-Đội II Chuy ển-Vận đ ợc ch ỉ đị nh sang HQ 403 th ực hi ện cu ộc đón quân c ủa S -Đoàn 22 B ộ-Binh. Từ HQ 403, Trung-Tá Phong l ấy ống dòm quan sát. Bi ển êm. Trên b ờ quân lính ng ồi ngay ng ắn, r ất có k ỹ lu ật. HQ 403 t ừ t ừ ti ến vào. C ả chi ến h ạm đề u ng ạc nhiên, t ự h ỏi: Tại sao th ấy chi ến h ạm vào mà kh ối quân nhân trên b ờ v ẫn ng ồi yên? Ph ải ch ng đơn v ị này đã b ị Vi ệt-Cộng ch ế ng ự? Tuy s ợ m ắc c ạn và th ấy tình th ế b ất l ợi trên b ờ, HQ 403 c ng v ẫn chu ẩn b ị ủi bãi sau khi ban hành nhi ệm s ở tác chi ến. Tr ời t ối d ần. Bi ển l ặng cho đế n n ỗi có th ể nghe đ ợc ti ếng m i tàu ch ạm vào cát. Bỗng, ầm! Ầm! Ầm…Ti ếng đạ n B40 vang r ền và n ớc b ắn tung tóe tr ớc m i chi ến hạm. Vì ch ỉ là m ột LSM, không đ ợc trang b ị súng l ớn, HQ 403 báo cáo ngay v ề HQ 3 rồi lui ra kh ỏi t ầm đạ n, ch ờ l ệnh. Trong khi HQ 403 ch a th ể vào v ịnh đ ợc thì Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh ra l ệnh HQ 400 ủi bãi Tr ờng S -Ph ạm Qui-Nh ơn để đón vài đơ n v ị khác c ủa S -Đoàn 22 B ộ- Binh. Từ trong b ờ, Vi ệt-Cộng b ắn ra chi ến h ạm d ữ d ội khi ến HQ 400 không th ể nào ủi bãi đ ợc. Cu ối cùng, nh ững đơn v ị c ủa S -Đoàn 22 ph ải b ơi ra tàu. Trong s ố nh ững quân nhân b ơi ra tàu có Thi ếu T ớng Phan Đình Ni ệm, T -Lệnh S -Đoàn 22 B ộ-Binh. Trong khi đó, t ừ thành ph ố Qui-Nh ơn, Trung-Đoàn-Tr ởng Trung-Đoàn 42 B ộ-Binh, Đại-Tá Nguy ễn H ữu Th. liên l ạc tr ực ti ếp v ới Ch ỉ-Huy-Tr ởng H ải-Đội III Tu ần-D ơ ng, Hải-Quân Trung-Tá Lê Thành Uy ển và cho bi ết r ằng trong thành ph ố Qui-Nh ơn không có m ột tên Vi ệt-Cộng nào c ả. Trung-Tá Uy ển h ỏi v ề nh ững ti ếng súng thì Đại-Tá Th. tr ả lời, đó là c ủa Nhân-Dân T ự-Vệ b ắn vu v ơ, để ông ấy cho d ẹp. Vì mu ốn bi ết tình hình trên bờ, Trung-Tá Uy ển yêu c ầu Đạ i-Tá Th. ra tàu s ớm để h ỏi th m. Đạ i-Tá Th. b ảo Trung-Tá Uy ển cho tàu đón lính c ủa Ông tr ớc đi. Tối 31 tháng 3, sau khi đ ợc báo cáo là Thi ếu T ớng Phan Đình Ni ệm đang ở trên HQ 400 và tinh th ần c ủa Ông h ơi b ất an, T ớng Ph ạm V n Phú, T -Lệnh Quân-Đoàn II,
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 67 ch ỉ đị nh Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh, T -Lệnh H ải-Quân Vùng II Duyên-Hải, thay th ế T ớng Phan Đình Ni ệm ở ch ức v ụ T -Lệnh chi ến tr ờng Bình-Định. T ớng Phan Đình Ni ệm r ời vùng trách nhi ệm, theo HQ 400 v ề V ng-Tàu. Sáng 1 tháng 4, Phó-Đề-Đốc H ồ V n K Tho ại ra l ệnh các chi ến h ạm b ắn h ải pháo vào phi tr ờng Qui-Nh ơn. Lúc này, t ại v ịnh phía ngoài h ải c ảng Qui-Nh ơn, không bi ết bao nhiêu quân nhân b ơi lố nh ố trên m ặt bi ển. Vì độ sâu c ủa bi ển không cho phép chi ến h ạm ủi bãi, cho nên, nhi ều PCF đ ợc phái t ới, vào sát b ờ, c ứu g ần tr ọn v ẹn m ột Trung-Đoàn; còn m ột Trung-Đoàn khác ở l ại, không b ơi ra tàu. Lý do m ột Trung-Đoàn không b ơi ra tàu là vì: Trong cu ộc ch ạy lo ạn t ừ vùng h ỏa tuy ến vào, c ựu Trung-Đoàn-Tr ởng c ủa m ột Trung-Đoàn thu ộc S -Đoàn 22 B ộ-Binh gặp l ại đơn v ị c c ủa Ông. Đơn v ị này cho Ông bi ết, h ọ không hi ểu t ại sao h ọ ph ải b ỏ ch ạy trong khi h ọ đang th ắng l ớn t ại đèo Ph ủ-C , An-Khê. V ị Trung-Đoàn-Tr ởng “nh ận lại” đơn v ị c ủa Ông, r ồi t ất c ả quay vào r ừng! Cu ộc đón quân t ại c ầu tàu Qui-Nh ơn đ ợc th ực hi ện t ơ ng đối không m ấy khó kh n. Trung-Tá Uy ển l ại liên l ạc v ới Đạ i-Tá Nguy ễn-Hữu-Th., h ỏi t ại sao ch a th ấy Ông trên tàu? Đại-Tá Th. đáp: “Tôi không th ể ra v ới anh được. Lính c ủa tôi ra h ết r ồi. C ảm ơn anh. Tôi đi v ề!” Không ai bi ết v ị anh hùng ấy đi v ề đâu! Tất c ả Duyên-Đoàn thu ộc Vùng II Duyên-Hải ở m ạn B ắc Qui-Nh ơn đ ợc l ệnh rút v ề phía Nam. Tại Sông-Cầu, trong khi y ểm tr ợ Duyên-Đoàn 23, HQ 505 b ị hai xe t ng Vi ệt-Cộng bắn tr ực x ạ. Là m ột LST v ới tr ọng t ải chuyên ch ở m ột ngàn t ấn, bài-th ủy-l ợng b ốn ngàn tấn và ch ỉ đ ợc trang b ị ba kh ẩu 40 ly đơn để phòng không ch ứ không có “mo ọc-chê”, Hạm-Tr ởng cho chi ến h ạm quay m i, ch ạy ra. V ừa lúc đó, Duyên-Đoàn 23 c ng ra kh ỏi cửa sông. T ừ đây, HQ 505 h ộ t ống Duyên-Đoàn 23 và đoàn ghe cùng PCF c ủa Vùng I Duyên-Hải v ề Nha-Trang. Th ời gian này, nhi ều MSF và PC tu ần ti ễu vùng Sông-Cầu báo cáo v ề Trung-Tâm Hành-Quân H ải-Quân Saigon là xe t ng Vi ệt-Cộng di chuy ển kh ơi kh ơi trên qu ốc l ộ và ban đêm t ừng đoàn Molotova ch ạy, r ọi đèn sáng r ực mà nh ững chi ến h ạm này không th ể ng n ch ận; vì MSF và PC ch ỉ đ ợc trang b ị súng 76 ly mà thôi! Sau khi Trung-Tâm Hành-Quân H ải-Quân xin Không-Quân y ểm tr ợ mà b ị t ừ ch ối, Phó-Đô-Đốc Chung T ấn Cang ch ỉ th ị nh ững chi ến h ạm v ới tr ọng pháo có t ầm b ắn xa, bắn s ập t ất c ả c ầu trên qu ốc l ộ I t ừ Qui-Nh ơn đến Đèo C ả. Hải-Quân Đại-Tá Đỗ Ki ểm, Tham-M u-Phó hành quân, trình lên Trung T ớng Đồ ng V n Khuyên, Tham-M u-Tr ởng Liên-Quân: H ải-Quân có th ể điều độ ng 3 Duyên-Đoàn; mỗi Duyên-Đoàn có kho ảng 150 đoàn viên, c ộng v ới vài chi ếc WHEC có đạ i bác và 4, 5 MSF. L ực l ợng này cùng v ới t ất c ả đơn v ị B ộ-Binh, Ngh a-Quân, Bi ệt-Động-Quân, v. v…s ẽ đặ t tuy ến vòng đai phòng th ủ Qui-Nh ơn. N ếu B ộ-Tổng-Tham-M u can thi ệp để Không-Quân y ểm tr ợ cho l ực l ợng này trong vòng m ột tu ần l ễ thì H ải-Quân s ẽ t ng phái nhi ều WHEC v ận chuy ển súng l ớn đế n. Và nh th ế, nh ững đơn v ị phía Nam Qui-Nh ơn đủ thì gi ờ t ổ ch ức, ph ối h ợp, b ố trí, ch ận ngang qu ốc l ộ I. Trung T ớng Đồ ng V n Khuyên đồng ý gi ải pháp do H ải-Quân đề ngh ị và giao H ải- Quân trách nhi ệm điều độ ng và ch ỉ huy. Phó-Đô-Đốc Chung T ấn Cang đề ngh ị B ộ-Tổng-Tham-M u: N ếu mu ốn giao nhi ệm vụ đó cho Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh thì nên đặt Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh vào
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 68 ch ức v ụ Tổng-Tr ấn Qui-Nh ơn để Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh có toàn quy ền x ử d ụng lực l ợng B ộ-Binh và nh ững đơn v ị hi ện di ện trong vùng. Tối 1 tháng 4 lúc 11 gi ờ, Trung T ớng Đồ ng V n Khuyên g ọi Trung-Tâm Hành- Quân H ải-Quân và cho bi ết: T ổng Th ống Nguy ễn V n Thi ệu đã ký ngh ị đị nh ch ỉ đị nh Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh làm T ổng-Tr ấn Qui-Nh ơn trong nhi ệm v ụ ph ối trí các l ực l ợng, đổ quân vào tái chi ếm Qui-Nh ơn. Khuya 2 tháng 4 lúc 2 gi ờ, Đạ i-Tá Đỗ Ki ểm liên l ạc và thông báo v ới Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh v ề quy ết đị nh c ủa T ổng Th ống Nguy ễn V n Thi ệu. Sáng 2 tháng 4, sau khi L ực-L ợng H ải-Quân t ại Qui-Nh ơn d ồn h ết vào g ần b ờ, T - Lệnh H ải-Quân Vùng II Duyên-Hải, kiêm T ổng-Tr ấn Qui-Nh ơn, kiêm T -Lệnh chi ến tr ờng Bình-Định, Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh, cùng vài đơ n v ị nh ỏ c ủa B ộ-Binh và một s ố s quan H ải-Quân đổ b ộ lên Qui-Nh ơn th m dò tình hình. Tình hình thành ph ố Qui-Nh ơn yên l ặng, ng ột ng ạt, nh ng tuy ệt nhiên không có bóng dáng tên Vi ệt-Cộng nào c ả. T ại phi tr ờng Phù-Cát, m ấy m ơ i chi ếc phi c ơ còn n ằm đó, nguyên v ẹn. Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh đích thân liên l ạc vô tuy ến v ới nh ững đơn v ị của S -Đoàn 22 ch a di t ản; nh ng nh ững đơn v ị này đang tán lo ạn, không th ể liên l ạc đ ợc! Ti ểu-Khu-Tr ởng và các Chi-Khu-Tr ởng đề u v ắng m ặt. Vì l ẽ đó, s ự ph ối trí gi ữa Địa-Ph ơ ng-Quân, B ộ-Binh và Bi ệt-Động-Quân t ng phái không th ực hi ện đ ợc. Chi ều 2 tháng 4, toán quân đổ b ộ tr ở l ại chi ến h ạm. K ế ho ạch l ập chi ến tuy ến ở Qui- Nh ơn b ị b ức t ử khi v ừa m ới t ợng hình; vì nh ững đơn v ị tr ởng trách nhi ệm đã đào ng tr ớc khi k ẻ thù xu ất hi ện! Kể t ừ sau khi rút quân kh ỏi Đà-Nẵng, m ột hi ện t ợng t ơ ng t ự c ứ x ảy ra n ơi nh ững tỉnh d ọc theo mi ền duyên h ải: N ếu th ấy chi ến h ạm – bất k ể c ủa H ải-Quân Vi ệt-Nam hay Hải-Quân Hoa-K – lãng vãng ngoài kh ơi và c ố v ấn M ỹ chào t ạm bi ệt Ti ểu-Khu-Tr ởng để ra đi thì, li ền sau đó, Ti ểu-Khu-Tr ởng c ng đi theo, t ạo nên tình tr ạng “r ắn không đầu”! Binh s t ự độ ng r ời đơn v ị v ề lo cho gia đình! Trên h ải trình tr ở v ề B ộ-Ch ỉ-Huy H ải-Quân Vùng II Duyên-Hải, Phó-Đề-Đốc Hoàng Cơ Minh ch ỉ th ị HQ 7 b ắn y ểm tr ợ vùng Phú-Yên. C ng chính Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh tr ực ti ếp điều độ ng t ất c ả L ực-L ợng H ải-Quân trong vùng và liên l ạc v ới nh ững đơ n v ị b ạn trên b ờ để th ực hi ện các cu ộc đón quân d ọc theo mi ền duyên h ải.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 69
CU ỘC RÚT QUÂN T ẠI NHA-TRANG
Khi HQ 504 đ a L ữ-Đoàn 3 Nh ảy Dù – d ới s ự ch ỉ huy c ủa Đạ i-Tá Lê V n Phát – từ Đà-Nẵng v ề Nha-Trang, “ đổ” t ại bãi tr ớc Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện H ải-Quân Nha-Trang thì đồng bào t ại Nha-Trang m ừng r ỡ vô cùng; vì h ọ ngh r ằng đổ quân Dù v ề đây có ngh a là V.N.C.H. s ẽ c ố th ủ Nha-Trang. Đoàn lính M Đỏ v ừa r ời chi ến h ạm, không hi ểu t ừ đâu, đồ ng bào ùa đến, reo hò vang d ội. Nhi ều ng ời nhào đến ôm đạ i m ấy anh lính Dù r ồi v ừa khóc v ừa c ời, phát âm nh ững l ời vô ngh a nh ng âm h ởng nôn nao, xúc độ ng l ạ th ờng. Có nh ững bà c ụ hom hem bi ếu anh Nh ảy-Dù c ủ khoai, lóng mía. Có nh ững ông c ụ tr ầm t nh, đố t điếu thu ốc, bập b ập vài cái r ồi g ắn điếu thu ốc vào môi anh lính Dù. Nh ững em bé đi chân tr ần, ch ạy l ng x ng, rót ly trà nóng t ừ cái ấm đấ t trao cho anh lính Dù, r ồi đôi m ắt ch ớp ch ớp nhìn anh, đầy ng ỡng ph ục. M ỗi lúc đồ ng bào kéo đến càng đông. H ọ vui m ừng vì s ự hi ện di ện c ủa đoàn quân mà, m ỗi b ớc ti ến c ủa đoàn quân ấy là tr m b ớc lùi c ủa đị ch. Th ế nh ng, ngày hôm sau, B ộ-Tổng-Tham-M u điều độ ng L ữ-Đoàn Dù này lên M’Drak, Khánh-D ơ ng; vì lúc này m ặt tr ận Khánh-D ơ ng đang n ổ d ữ d ội! Mặc dù v ới s ố l ợng kho ảng m ời ba ngàn quân, dân di t ản t ừ mi ền Trung vào và t ừ Cao-Nguyên xu ống, đang s ống chui rúc t ại đèo Rù-Rì, tình hình Nha-Trang ch a đến n ỗi rối lo ạn. Nh ng khi T ớng Ph ạm V n Phú, T -Lệnh Quân-Đoàn II, r ời Nha-Trang và tin Hải-Quân Trung-Tá Hà Ng ọc L ơ ng – th ủ khoa khóa 9 s quan H ải-Quân Nha-Trang – gi ết v ợ và n m con r ồi t ự sát vì v ợ không ch ịu di t ản thì đồng bào tr ở nên xôn xao, ho ảng hốt. Ti ếp theo là nhà tù b ị phá. C ảnh c ớp bóc di ễn ra. Đồng bào kéo nhau ra bãi bi ển ho ặc xu ống C ầu-Đá tìm ph ơ ng ti ện ra đi.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 70
Ngày 1 tháng 4, T ổng-Lãnh-Sự M ỹ t ại Nha-Trang ra l ệnh cho t ất c ả công dân Hoa- K r ời Nha-Trang ngay t ức kh ắc. Tình tr ạng Nha-Trang c ng gi ống h ệt nh tình tr ạng t ại Đà-Nẵng m ấy ngày tr ớc. Khi HQ 401 v ừa c ập vào C ầu-Đá, m ọi ng ời xô đẩ y nhau, r ớt xu ống bi ển. M ột s ố ng ời tràn vào đ ợc chi ến h ạm, làm nghiêng tàu. H ạm-Tr ởng ph ải ra l ệnh cho chi ến hạm lui ra. Vì lý do đó, khi nh ững LST và m ột s ố PCF thu ộc H ải-Đội III Tu ần-D ơ ng t ừ Đà-Nẵng vào, không đ ợc phép đổ quân, dân xu ống Nha-Trang – nh k ế ho ạch đã d ự trù – đành h ải hành th ẳng vào Cam-Ranh. HQ 505 và HQ 403 xin vào Nha-Trang đón quân và đồng bào di t ản, nh ng T -Lệnh H ạm-Đội không thu ận. Th ấy không đ ợc H ải-Quân đón, m ột s ố lính n ổi lo ạn, b ắn b ừa ra chi ến h ạm và b ắn luôn c ả tr ực th ng. Tr ực th ng ch ở nhi ếp ảnh gia David Kennerly bay vòng vòng cho Ông ch ụp ảnh c ng b ị b ắn! Th ời gian này, HQ 406 đang th ực hi ện công tác chuy ển quân và ti ếp t ế t ại Vùng IV Duyên-Hải, đ ợc điều độ ng v ề Nha-Trang đón Liên-Đoàn sinh viên s quan H ải-Quân vào Saigon. Ngày 2 tháng 4, HQ 406 đến Nha-Trang. H ải-Quân Thi ếu-Tá Nguy ễn Ng ọc C ảnh, Liên-Đoàn-Tr ởng Liên-Đoàn sinh viên s quan H ải-Quân, điều độ ng t ất c ả sinh viên – kho ảng 400 sinh viên – ch ạy b ộ t ừ Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện H ải-Quân xu ống C ầu-Đá. Nơi đây, ph ải v ất v ả l ắm, HQ 406 m ới hoàn t ất đ ợc công tác đã đ ợc giao phó. Sáng 3 tháng 4, kho ảng 6 gi ờ, Ch ỉ-Huy-Tr ởng Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện Nha-Trang, Phó-Đề-Đốc Nguy ễn Thanh Châu, r ời Nha-Trang b ằng tr ực th ng. Tại Nha-Trang, H ải-Quân có th ể v ớt đ ợc nhi ều đồ ng bào và quân b ạn h ơn, vì ph ơ ng ti ện H ải-Quân đầy đủ và vì Vi ệt-Cộng ch a xâm nh ập thành ph ố. Nh ng c ảnh hỗn lo ạn khi ến H ải-Quân s ợ chìm tàu, cho nên, L ực L ợng H ải-Quân Vùng II Duyên-Hải cùng v ới các l ực l ợng v ề t ừ Đà-Nẵng kéo vào Cam-Ranh.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 71
BỎ NGÕ CAM-RANH
Trong khi Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh th ực hi ện k ế ho ạch đổ b ộ Qui-Nh ơn thì, t ại Cam-Ranh, m ột s ố T ớng lãnh t ừ Đà-Nẵng rút vào, x ử d ụng t dinh c ủa Phó-Đề-Đốc Minh làm n ơi t ạm trú. Trong tình c ảnh h ỗn lo ạn và không có s ự hi ện di ện c ủa T -Lệnh H ải-Quân Vùng II Duyên-Hải t ại B ộ-Ch ỉ-Huy, nhi ều quân nhân ngang nhiên vào kho khiêng đi nh ững d ụng cụ điện t ử M ỹ còn để l ại. Về đế n Cam-Ranh, chính Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh ra l ệnh cho đám quân nhân vô k ỹ lu ật này đem t ất c ả d ụng c ụ điện t ử để l ại ch ỗ c ; n ếu không, Ông s ẽ b ắn ngay t ại ch ỗ. Sau đó, T -Lệnh Vùng II Duyên-Hải dùng tr ực th ng th ị sát di ễn ti ến nh ững cu ộc “đổ” và “b ốc” quân. Tại v ịnh Cam-Ranh, Thi ếu T ớng Ph ạm V n Phú, c ựu T -Lệnh Quân-Đoàn II, dùng một chi ến đỉ nh ra HQ 404 th m Trung T ớng Ngô Quang Tr ởng, c ựu T -Lệnh Vùng I Chi ến-Thu ật. Sau đó, HQ 404 đ ợc l ệnh ủi bãi Tân-Cảng để t ất c ả Th ủy-Quân L ục-Chi ến xu ống Cam-Ranh; ch ỉ đ a m ột mình Trung T ớng Ngô Quang Tr ởng v ề Saigon. Trong khi Th ủy-Quân L ục-Chi ến r ời HQ 404, Trung T ớng Ngô Quang Tr ởng l ặng lẽ r ời chi ến h ạm, đi theo nh ững ng ời lính đã cùng chia x ẻ nh ững gi ờ phút cu ối cùng trong đời binh nghi ệp c ủa Ông! H ạm-Tr ởng HQ 404 trình: “Th ưa Trung-Tướng, l ệnh t ừ Saigon yêu c ầu tôi đưa Trung T ướng v ề Saigon. Xin Trung T ướng ở l ại tàu cho.” Trung
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 72
T ớng Tr ởng đáp: “Xin phép Saigon cho Th ủy-Quân L ục-Chi ến v ề Saigon d ưỡng quân và ch ỉnh đố n hàng ng . N ếu b ắt h ọ xu ống Cam-Ranh thì tôi s ẽ xu ống luôn.” Yêu c ầu c ủa Trung T ớng Ngô Quang Tr ởng đ ợc B ộ-Tổng-Tham-M u ch ấp thu ận. Riêng HQ 802, sau khi “ đổ” t ất c ả binh s c ủa S -Đoàn II B ộ-Binh, Th ủy-Quân L ục- Chi ến và đồng bào xu ống Cam-Ranh, đ ợc l ệnh tr ở ra Qui-Nh ơn. Nh ng v ừa ra kh ỏi vịnh Cam-Ranh, H ạm-Tr ởng HQ 802 nh ận đ ợc ph ản lệnh: H ủy b ỏ công tác Qui-Nh ơn. Về Cam-Ranh trình di ện Vùng II Duyên-Hải. Tr ở l ại Cam-Ranh, HQ 802 đ ợc l ệnh chuy ển v ận toàn b ộ thành ph ần còn l ại c ủa S - Đoàn Th ủy-Quân L ục-Chi ến v ề V ng-Tàu. Từ Qui-Nh ơn vào Cam-Ranh, HQ 403 kéo theo nhi ều LCU Quân-Vận, LCVP, LCM và v ớt thêm r ất nhi ều ng ời trên nh ững ghe ch ạy ven bi ển. Chu ẩn T ớng Ph ạm Duy T ất, cựu T -Lệnh m ặt tr ận Kontum, nh ập h ạm lúc nào, t ại h ải ph ận nào, không ai hay. Khi vào đến v ịnh Cam-Ranh, bi ết có s ự hi ện di ện c ủa T ớng Ph ạm Duy T ất trên chi ến h ạm, Hạm-Tr ởng HQ 403 c ặp bên hông HQ 3, m ời T ớng Ph ạm Duy T ất sang HQ 3. Ngày 1 tháng 4, t ại B ộ-Ch ỉ-Huy Vùng II Duyên-Hải, Phó-Đề-Đốc Di ệp Quang Th ủy hội ý v ới Trung T ớng Lê Nguyên Khang, ph ụ tá hành quân T ổng-Tham-M u Quân-Lực V.N.C.H. và Thi ếu T ớng Bùi Th ế Lân, T -Lệnh Th ủy-Quân L ục-Chi ến. Phó-Đề-Đốc Th ủy cho r ằng v ới l ực l ợng c ơ h ữu và nh ững đơn v ị khác t ừ Đà-Nẵng và Qui-Nh ơn rút vào, V.N.C.H. ch ỉ c ần phá s ập các c ầu trên qu ốc l ộ I thì có th ể gi ữ đ ợc Cam-Ranh, ch ờ Saigon t ng phái để l ập phòng tuy ến Cam-Ranh. T ớng Khang và T ớng Lân đồ ng ý. Phó-Đề-Đốc Th ủy liên l ạc v ới Phó-Đô-Đốc Chung T ấn Cang, xin hai đạ i độ i Ng ời Nhái để th ực hi ện công tác phá c ầu. Sau khi nh ận đ ợc yêu c ầu c ủa Phó-Đề-Đốc Th ủy, vì tình hình t ại B ộ-Tổng-Tham- M u r ối lo ạn, Phó Đô-Đốc Cang ph ải liên l ạc tr ực ti ếp v ới Th ủ-T ớng Tr ần Thi ện Khiêm. Chi ều 1 tháng 4, T -Lệnh H ải-Quân, Phó-Đô-Đốc Chung T ấn Cang, thông báo cho Phó-Đề-Đốc Di ệp Quang Th ủy: Ph ải rút kh ỏi Cam-Ranh theo l ệnh trên! Vào th ời điểm này, trong lúc lên B ộ-Ch ỉ-Huy Vùng II Duyên-Hải nh ận ch ỉ th ị, H ải- Quân Trung-Tá D ơ ng H ồng Võ, Ch ỉ-Huy-Phó Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện H ải-Quân Cam- Ranh, g ặp Trung T ớng Lâm Quang Thi. T ớng Thi h ỏi: - Anh còn bao nhiêu lính? Mình t ử th ủ. - Th ưa, tôi còn m ột ngàn sáu tr m lính; nh ưng v khí ch ỉ là v khí để hu ấn luy ện ch ứ không có súng l ớn. - Có đơ n v ị ti ếp v ận g ần đây, anh ghé l ấy. - Dạ, đơn v ị đó đi h ết r ồi. - Nếu nó ch ạy thì nó ch ạy mình không ch ứ nó mang súng ống theo làm gì. Anh c ứ t ới phá kho. Mình t ử th ủ. Trung-Tá Võ không bi ết ph ải đáp nh th ế nào, ch ỉ c ời, r ồi vào phòng hành quân nh ận l ệnh. Khi Trung-Tá Võ tr ở ra, tr ực th ng ch ở các v ị T ớng đang l ấy đà, nâng thân tàu lên! Tối 1 tháng 4, HQ 403 đ ợc l ệnh đón tân binh, quân nhân và gia đình t ại c ầu tàu Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện H ải-Quân Cam-Ranh. Cầu tàu không đèn, n ớc l ại ròng và gió t ừ trong b ờ th ổi ra r ất m ạnh. Ba l ần HQ 403 cập vào, c ả ba l ần đề u b ị d ạt ra. H ạm-Tr ởng HQ 403 ph ải đổ i l ối c ặp lùi. H ạm-Tr ởng HQ 403 th ờng áp d ụng l ối c ặp này m ỗi khi v ề b ến, ho ặc m ỗi khi ph ải tr ực c ầu T -Lệnh
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 73 mà b ị n ớc xuôi dòng. Nh ững l ần đó H ạm-Tr ởng HQ 403 thành công. Nh ng l ần này, vì không đèn, v ị s quan đứ ng sau lái không cho d ấu hi ệu k ịp th ời, cho nên HQ 403 đụng vào c ầu và b ị th ủng m ột l ỗ l ớn! Trong khi H ạm-Tr ởng và nhân viên HQ 403 t ận d ụng m ọi kh ả n ng để đ a chi ến hạm vào c ứu nhóm ng ời trên c ầu tàu thì, trong nhóm ng ời ấy, m ột s ố quân nhân n ổi lo ạn, c ớp c ủa, gi ết ng ời, gây kinh khi ếp m ột vùng. M ột Trung-Đội Lôi-Hổ giúp H ải- Quân t ớc v khí đám lo ạn quân, tái t ạo an ninh r ồi m ới đ a đ ợc m ọi ng ời lên HQ 403. HQ 403, đ ợc l ệnh xuôi Nam trong khi nhi ều th ơ ng thuy ền ngo ại qu ốc và xà-lan đầy ng ời v ẫn còn neo trong v ịnh. Tình c ảnh v ịnh Cam-Ranh trong th ời điểm này không khác chi Đà-Nẵng. Lính n ổi lo ạn, b ắn b ừa ra chi ến h ạm. Ng ời t ừ ghe hay tàu nh ỏ ho ặc xà-lan leo lên tàu l ớn, h ụt tay, rớt xu ống bi ển. Tr ẻ em b ị ném t ừ d ới ghe nh ỏ ho ặc xà-lan lên tàu l ớn. Ng ời trên tàu lớn ch ụp h ụt, em bé r ơi vào gi ữa hai thành tàu. Ti ếng thét hãi hùng. Ti ếng “b ụp” khô khan. V ệt máu đỏ trên thành tàu. M ột c ơ th ể tí ti ch ập ch ờn trên m ặt n ớc đã loang màu hồng! Bên Ba-Ngòi, t ừng su ối ng ời cu ồn cu ộn tuôn v ề Nam. Ngày 2 tháng 4, Phó-Đề-Đốc Di ệp Quang Th ủy r ời Cam-Ranh b ằng HQ 7. Chính chi ến h ạm HQ 7 này, đầu th ập niên 60, Phó-Đề-Đốc Di ệp Quang Th ủy đã t ừng là H ạm- Tr ởng. Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh, sau khi ra l ệnh thiêu h ủy kho d ụng c ụ điện t ử do M ỹ để l ại, lên HQ 3, vào phòng tuy ến Phan-Rang. 2 gi ờ chi ều cùng ngày, quân c ủa S -Đoàn 10 Vi ệt-Cộng ti ến vào Cam-Ranh không gặp b ất c ứ m ột s ự kháng c ự nào c ả!
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 74
TRÊN BI ỂN PHAN-RANG
Sau khi HQ 501 chuy ển S -Đoàn II B ộ-Binh đến Bình-Tuy, Chu ẩn T ớng Tr ần V n Nh ựt đ ợc l ệnh đ a Trung-Đoàn 6 vô Phan-Thi ết, Trung-Đoàn 5 và Trung-Đoàn 4 ra Phan-Rang. Tại tuy ến Phan-Rang, Chu ẩn T ớng Trần V n Nh ựt tr ực thu ộc s ự điều độ ng c ủa Trung T ớng Nguy ễn V nh Nghi. Lúc b ấy gi ờ, T ớng Nguy ễn V nh Nghi là ph ụ tá T ớng Nguy ễn V n Toàn, ch ỉ huy m ặt tr ận ti ền ph ơ ng Phan-Rang. Tại v ịnh Phan-Rang, L ực-L ợng H ải-Quân g ồm: Duyên-Đoàn 27 HQ 2, HQ 3, HQ 403, HQ 228 Vài LCU Nhi ều PGM Chi ều 3 tháng 4, g ần Duyên-Đoàn 27, Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh t ừ HQ 3 chuy ển sang HQ 2. Là m ột Destroyer , HQ 2 đ ợc trang b ị: M ột kh ẩu 76 ly 2, hai giàn 40 ly đôi, m ời giàn 20 ly đôi.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 75
Sau khi tham d ự các cu ộc rút quân t ừ mi ền Trung, HQ 2 đ ợc l ệnh án ng ữ vùng bi ển Phan-Rang. Ngày 4 tháng 4, HQ 403 neo trong v ịnh Phan-Rang. Kho ảng x ế tr a, m ột ghe nh ỏ ch ở 5, 6 quân nhân xin nh ập h ạm. M ột quân nhân ch ỉ m ột ng ời ng ồi trong ghe và nói với H ạm-Tr ởng: “Đó là Đại-Tá Ti ểu-Khu-Tr ưởng Ti ểu-Khu Nhinh-Thu ận (Phan- Rang). Xin H ạm-Tr ưởng cho lên tàu.” Hạm-Tr ởng đáp: “Tôi được l ệnh không đón ai hết.” Sau m ột lúc ch ần ch ừ, chi ếc ghe ch ạy d ọc theo b ờ bi ển, v ề h ớng Nam. HQ 403 nh ổ neo, ch ạy t ới ch ạy lui vùng bi ển Phan-Rang. T ối đế n, t ừ máy truy ền tin PRC25 c ủa chi ến h ạm vang lên nh ững l ời b ực d ọc: “Vi ệt-Cộng ch ưa t ới mà th ằng cha Tỉnh Tr ưởng ch ạy đâu m ất tiêu!” và nhi ều câu t ơ ng t ự. Ngày 5 tháng 4, m ấy phi c ơ A37 c ủa Không-Quân V.N.C.H. ra d ội bom d ọc tri ền núi Cam-Ranh. Phi c ơ do Trung-Úy phi công Lý-Tống lái b ị trúng đạ n phòng không c ủa Vi ệt-Cộng, r ớt t ại c ầu Trà-Long! Th ời điểm này, HQ 7, sau khi đ a Phó-Đề-Đốc Di ệp Quang Th ủy v ề Saigon, đ ợc ch ỉ th ị ra v ịnh Cà-Ná. Ban ngày, HQ 7 tu ần ti ễu t ừ đề n R ạch-Tr ắng (Nha-Trang) đến Tuy-Hòa, m ặc dù đã thu ộc v ề Vi ệt-Cộng. Ban đêm, HQ 7 v ề l ại v ịnh Phan-Rang, b ắn vào nh ững v ị trí theo l ệnh c ủa T -Lệnh hành quân L u-Động-Bi ển, Phó-Đề-Đốc Nguy ễn Hữu Chí. Vài hôm sau, HQ 7 đ ợc l ệnh vào sát b ờ Cam-Ranh để b ắn ch ận xe t ng Vi ệt-Cộng; vì xe t ng Vi ệt-Cộng ch ạy ng ờ ng ờ trên qu ốc l ộ I. Ngày 12 tháng 4, HQ 403 v ề Saigon. HQ 406 đ a hai đại độ i Cánh-Sát Dã-Chi ến t ừ Cát-Lỡ ra t ng c ờng cho m ặt tr ận Phan-Rang. Ngày 13 tháng 4, HQ 505 đ ợc l ệnh sang Thành-Tuy-Hạ nh ận 800 t ấn đạ n 105 ly và 155 ly, chuy ển ra ti ếp t ế Phan-Rang. HQ 17, sau th ời gian ti ểu k , đ ợc l ệnh ra Vùng II Duyên-Hải. HQ 503 c ng đ ợc lệnh ra Phan-Thi ết, Phan-Rang và nh ận l ệnh ch ỉ huy c ủa H ạm-Tr ởng thâm niên t ại vùng bi ển này – lúc b ấy gi ờ là H ạm-Tr ởng HQ 17. Ngày 15 tháng 4, Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh cùng H ạm-Tr ởng HQ 2, H ải-Quân Trung-Tá Đinh M ạnh Hùng – ng ời trùng c ả tên l ẫn h ọ v ới Phó-Đề-Đốc Đinh M ạnh Hùng, ph ụ tá T -Lệnh H ải-Quân hành quân L u-Động-Sông – đáp tr ực th ng vào phi tr ờng Phan-Rang h ội. Phiên h ọp g ồm: Trung T ớng Nguy ễn V nh Nghi Chu ẩn T ớng Tr ần V n Nh ựt Chu ẩn T ớng Ph ạm Ng ọc Sang – S -Đoàn-Tr ởng S -Đoàn VI Không-Quân Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh Vài s quan c ấp tá Bu ổi h ọp ch a bàn th ảo đ ợc gì thì ngoài bãi đậu, nhi ều phi công tr ực th ng l ấy tr ực th ng bay đi, t ạo nên c ảnh h ốt hoảng, r ối lo ạn; vì h ọ nghe đồ n Vi ệt-Cộng đang vây phi tr ờng Phan-Rang. Các T ớng lãnh không liên l ạc đ ợc v ới Quân-Đoàn III và c ng không điều độ ng đ ợc ai c ả, đành phân tán. Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh đ ợc m ột tr ực th ng đ a ra HQ 3. T ớng Tr ần V n Nh ựt c ng đ ợc m ột tr ực th ng “v ớt”. Và, rút kinh nghi ệm t ừ nh ững cu ộc di t ản ngoài mi ền Trung, T ớng Nh ựt ra l ệnh phi công đ a Ông ra bi ển. Th ấy HQ 3, T ớng Nh ựt t ừ tr ực th ng nh ảy xu ống bi ển và đ ợc nhân viên HQ 3 v ớt lên. T ừ đài ch ỉ
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 76 huy HQ 3, Chu ẩn T ớng Tr ần V n Nh ựt, T -Lệnh S -Đoàn II B ộ-Binh, báo cáo trung ơ ng: Phan-Rang th ất th ủ! Trung T ớng Nguy ễn V nh Nghi và Chu ẩn T ớng Ph ạm Ng ọc Sang không tìm đ ợc ph ơ ng ti ện r ời phi tr ờng. Trong khi nh ững s ự vi ệc nêu trên x ảy ra, H ạm-Tr ởng HQ 2 đi b ộ – ch ứ không phải ch ạy b ộ – từ phi tr ờng Phan-Rang đến Duyên-Đoàn 27, đáp Yabuta ra HQ 2. Ngày 16 tháng 4, HQ 406 đến h ải ph ận Phan-Rang. Khi hai chi ến h ạm ti ến vào bãi bi ển Phan-Rang thì đ ợc l ệnh Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh không cho ủi bãi. H ạm- Tr ởng báo cáo v ề B ộ-T -Lệnh H ải-Quân r ồi l ềnh b ềnh cách b ờ kho ảng hai h ải lý, ch ờ lệnh. Tối 16 tháng 4, tình hình Phan-Rang sôi động. HQ 3 đổ i v ị trí. HQ 406 đ ợc l ệnh lui ra xa. Sáng 19 tháng 4, HQ 505 đến v ịnh Phan-Rang. Mặt tr ận Phan-Rang bùng n ổ. Sáng 20 tháng 4, HQ 505 và HQ 406 nh ận l ệnh ph ải l ềnh b ềnh cách b ờ kho ảng 2 h ải lý, ch ờ l ệnh. Hai chi ếc T54 n ằm ngay bãi bi ển, nòng súng ch ỉa th ẳng ra hai chi ến h ạm. HQ 406 đ ợc l ệnh đem C ảnh-Sát Dã-Chi ến v ề l ại Cát L ỡ. Từ b ờ bi ển Phan-Rang, m ột r ừng ghe ào ạt b ơi ra. Điều đặ c bi ệt là trên ghe không có đồng bào, ch ỉ có lính và lính. HQ 505 đ ợc l ệnh không v ớt ai c ả. Sau đó, HQ 505 đ ợc l ệnh r ời v ịnh Phan-Rang. HQ 3 đ a Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh v ề Saigon. HQ 2 và nh ững chi ến h ạm khác v ẫn l ềnh b ềnh ngoài kh ơi. HQ 503 đ ợc lệnh ti ếp nh ận kho ảng 200 quân và dân thu ộc qu ận Tuy-Phong, phía Nam Phan-Rang. Nhóm quân, dân này rút ra bi ển b ằng ghe.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 77
BÊN B Ờ PHAN-THI ẾT
Trên đ ờng lui binh v ề Nam, chi ến h ạm H ải-Quân, ho ặc đã đầy ng ời, ho ặc đang chuyên ch ở v khí n ặng, không th ể giúp các đơn v ị b ạn t ại Phan-Thi ết nhi ều, nh đã giúp nh ững đơn v ị khác t ừ các t ỉnh mi ền Trung. Tại v ịnh Cà-Ná, thu ộc t ỉnh Ninh-Thu ận, HQ 503 đang tu ần ti ễu thì th ấy m ột tr ực th ng bay quanh chi ến h ạm. M ột m ệnh l ệnh vang lên t ừ máy truy ền tin: “M ặt trời mu ốn nói chuy ện”. Hạm-Tr ởng HQ 503 t ức t ốc ch ụp ống liên h ợp. Trung T ớng Nguy ễn V nh Nghi t ừ tr ực th ng đích thân ra l ệnh cho H ạm-Tr ởng HQ 503: “Anh vào b ờ v ớt mấy th ằng con c ủa tôi.” Ch ỉ m ột câu đó thôi, r ồi tr ực th ng bi ến d ạng vào b ờ. Sau khi l ấy ống dòm, nhìn vào b ờ và th ấy m ấy toán Nh ảy-Dù đang dùng kính ph ản chi ếu c ấp c ứu r ọi ra chi ến h ạm, H ạm-Tr ởng HQ 503 liên l ạc v ới H ạm-Tr ởng HQ 17, xin ch ỉ th ị. H ạm-Tr ởng HQ 17 ch ấp thu ận. Vùng Cà-Ná núi đá ra t ận bi ển, cho nên vi ệc đ a m ột LST vào sát b ờ không th ể th ực hi ện đ ợc. H ạm-Tr ởng cho h ạ hai LCVP xu ống ủi bãi; nh ng hai LCVP c ng không vào đ ợc. H ạm-Tr ởng m ạo hi ểm, đ a HQ 503 vào sát b ờ h ơn n ữa. Nh ng kho ảng cách từ chi ến h ạm đế n b ờ c ng kho ảng hai, ba tr m th ớc, không th ể nào m ấy toán Nh ảy-Dù có th ể b ơi ra đ ợc! Th ấy m ột s ố ghe tam b ản đánh cá g ần đó, H ạm-Tr ởng HQ 503 cho g ọi h ọ đế n, th ơ ng l ợng. Nh ững ng ph ủ này đồng ý đ a m ấy toán Nh ảy-Dù ra chi ến h ạm để đổ i lấy hai “phuy” d ầu c ặn. Để làm tin, H ạm-Tr ởng c ất t ất c ả th ẻ ki ểm tra c ủa nhóm ng ph ủ và m ỗi ghe ph ải để lại m ột ng ời trên chi ến h ạm.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 78
Vì ghe tam b ản không có kh ả n ng đi xa, H ạm-Tr ởng ph ải gi ữ chi ến h ạm càng g ần bờ càng t ốt. Trong v ị th ế nh v ậy, ch ỉ m ột s ơ h ở hay m ột c ơn sóng b ất th ần ho ặc m ột lu ồng gió m ạnh c ng có th ể đẩ y chi ến hạm lên b ờ; mà m ắc c ạn trong lúc này là ch ết h ết! Để phòng ng ừa m ọi b ất tr ắc, H ạm-Tr ởng chia nhân viên thành hai nhóm. Nhóm ch ỉ huy chi ến h ạm do H ạm-Tr ởng đả m trách; nhóm ch ỉ huy các ghe vào đón quân Dù do Hạm-Phó ph ụ trách. Chi ều 16 tháng 4, kho ảng 5 giờ, công tác hoàn t ất. HQ 503 v ớt đ ợc 20 anh lính Dù. Sau khi v ận chuy ển, quay m i ra kh ơi, H ạm-Tr ởng HQ 503 giao chi ến h ạm cho s quan đ ơ ng phiên. Vào phòng ch a đ ợc bao lâu, H ạm-Tr ởng nghe ti ếng gõ c ửa g ấp rút: “H ạm-Tr ưởng! H ạm-Tr ưởng! Vi ệt-Cộng pháo ra tàu.” Hạm-Tr ởng ch ụp ngay ống liên h ợp, ra l ệnh cho đài ch ỉ huy: “Nhi ệm s ở tác chi ến! T ng t ốc độ t ối đa. Lái zigzag ra kh ơi. G ọi tàu b ạn t ới c ứu!” Ra l ệnh xong, H ạm-Tr ởng ch ạy ngay lên đài ch ỉ huy. H ạm-Tr ởng v ừa lên ngang phòng n, m ột trái đạ n r ớt ngay phòng vô tuy ến. S quan vô tuy ến b ị th ơ ng. H ạm- Tr ởng ra l ệnh cho h ạ s quan vô tuy ến: “G ọi tàu b ạn t ới c ứu!” rồi H ạm-Tr ởng ti ếp t ục ch ạy lên đài ch ỉ huy. Vì ngh r ằng khi chi ến h ạm b ị trúng tr ọng pháo, điện s ẽ b ị h ỏng, h ệ th ống điện tho ại sẽ b ị gián đoạn, H ạm-Tr ởng ch ạy vòng ra phía tr ớc, bên ngoài đài-ch ỉ-huy, c ầm ống hơi – không c ần dòng điện – để ch ỉ huy, ch ứ Ông không vào đài ch ỉ huy, ng ồi lên gh ế Hạm-Tr ởng, v ới đầ y đủ h ệ th ống ch ỉ huy toàn chi ến h ạm. Hạm-Tr ởng v ừa c ầm ống h ơi, b ất ng ờ m ột qu ả đạ i bác r ớt ngay đài ch ỉ huy. M ột s quan và n m nhân viên trong đài ch ỉ huy t ử th ơ ng! H ạm-Tr ởng b ị s ức ép, ngã xu ống. Ch ỉ vài tích t ắc, H ạm-Tr ởng HQ 503 b ừng t ỉnh và c ảm th ấy v ật gì nh ầy nh ụa trong lòng bàn tay trái và máu t ừ trên đầu tuôn x ối x ả! Hạm-Tr ởng t ởng r ằng Ông đã ch ết và v ật nh ầy nh ụa trong bàn tay là não c ủa Ông! Nh ng không hi ểu m ột mãnh l ực nào đó tr ợ giúp, H ạm-Tr ởng HQ 503 g ợng đứ ng d ậy, ti ếp t ục ra l ệnh cho phòng lái (ngay d ới đài ch ỉ huy): “Ti ếp t ục lái ra kh ơi. Kêu tàu b ạn t ới c ứu. Báo cáo H ạm-Tr ưởng có l ẽ đã ch ết!” Nghe HQ 503 kêu c ứu, HQ 17 ph ản pháo d ữ d ội. Ra kh ỏi t ầm đạ n c ủa Vi ệt-Cộng, ki ểm điểm l ại, HQ 503 b ị trúng 20 trái đạ i bác. Chi ến h ạm b ị h h ại n ặng, ch ỉ còn m ột máy. Hai m ơ i nhân viên ch ết và b ị th ơ ng. Hạm-Tr ởng thoát ch ết! Trong khi nh ững s ự vi ệc nêu trên x ảy ra cho nh ững ng ời th ừa hành l ệnh c ủa Trung T ớng Nguy ễn V nh Nghi thì, chính Trung T ớng Nghi, sau khi bay tr ở l ại m ặt tr ận Phan-Rang để tham d ự cu ộc h ọp hành quân t ại phi tr ờng, đã b ị Vi ệt-Cộng b ắt t ại một hầm ch ống pháo kích, cùng v ới Chu ẩn T ớng Không-Quân Ph ạm Đình Sang và m ột nhân viên tình báo Hoa-K , Lew James! Tối 16 tháng 4, kho ảng 9 gi ờ, Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh ch ỉ th ị HQ 503 tr ực ch ỉ V ng-Tàu. Vì chi ến h ạm ch ỉ còn m ột máy, ch ạy ch ậm và c ng vì thi ếu d ụng c ụ y-khoa cấp c ứu, m ột s ố nhân viên b ị th ơ ng n ặng ph ải ch ết! Th ời điểm này HQ 7 đang tu ần ti ễu vùng M i Né, đ ợc điều độ ng vào v ịnh Cà-Ná, bắn h ải pháo vào nh ững điểm tình nghi có Vi ệt-Cộng. Sau đó, HQ 7 l ại đ ợc điều độ ng kh ẩn c ấp t ừ Cà-Ná v ề b ắn h ải pháo y ểm tr ợ phi tr ờng Phan-Thi ết. HQ 403 t ừ Saigon đ ợc l ệnh tr ở ra Phan-Thi ết, l ềnh b ềnh ngoài kh ơi, ch ờ. HQ 11 đ ợc ch ỉ đị nh thay th ế HQ 7 t ại v ịnh Cà-Ná.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 79
HQ 11 v ừa đế n Cà-Ná li ền b ị Vi ệt-Cộng b ắn 105 ly tr ực x ạ. Đạ n r ơi quanh chi ến hạm. M ột trái trúng chi ến h ạm nh ng l ại không n ổ, gây t ử th ơ ng cho m ột th ợng s tr ọng pháo. Sau đó HQ 11 đ ợc l ệnh v ề Saigon s ửa ch ữa, r ồi tu ần ti ễu ở v ịnh cù lao Thu, trong v ịnh Phan-Thi ết. Đêm 17 tháng 4, l ửa đạ n m ịt tr ời trong thành ph ố Phan-Thi ết. Tr a 18 tháng 4, HQ 505 nghe ti ếng kêu c ứu c ủa Đạ i-Tá T ỉnh-Tr ởng Phan-Thi ết trong máy truy ền tin PRC25, nh ng đành ch ịu! Th ời gian này, H ộ-Tống-Hạm Ng ọc-Hồi HQ 12 đang y ểm tr ợ giàn khoan d ầu ngoài kh ơi V ng-Tàu, đ ợc điều độ ng v ề vùng bi ển Phan-Thi ết. T ại Phan-Thi ết, HQ 12 cùng với HQ 7 b ắn h ải pháo y ểm tr ợ vùng Hàm-Tân. Sau khi Hàm-Tân th ất th ủ, lính ùa ra bi ển và đ ợc HQ 403 v ớt. Đêm 19 tháng 4, trong khi đoàn xe t ng Vi ệt-Cộng trên qu ốc l ộ I nã tr ọng pháo ra HQ 17 và chi ến h ạm này đang đáp l ại b ằng h ải pháo tr ực xạ thì HQ 17 đ ợc l ệnh ra đả o Tr ờng-Sa thay th ế HQ 16. Qu ần đả o Tr ờng-Sa là m ột v ị trí chi ến l ợc, g ồm r ải rác nhi ều đả o xa nhau. Trong nh ững đả o đó, Trung-Hoa Qu ốc-Gia chi ếm m ột, V.N.C.H. chi ếm ba đả o nh ỏ và đang tranh chi ếm thêm nhi ều đả o n ữa, nh ng không đ ợc. Ngoài ra, Phi-Lu ật-Tân và Mã-Lai c ng công b ố ch ủ quy ền c ủa h ọ trên vài đảo. Hải-Quân Trung-Cộng hi ện di ện trong vùng Tr ờng-Sa g ồm m ột m ẫu h ạm và vài chi ến đỉ nh. H ải-Quân V.N.C.H. ch ỉ có HQ 14 và HQ 16. Hải-Quân V.N.C.H. và H ải-Quân Trung-Cộng theo dõi nhau b ằng radar , m ắt th ờng ch ỉ th ấy l ờ m ờ. Đôi bên g ờm nhau nh ng có v ẻ né tránh m ột cu ộc h ải chi ến. H ễ H ải- Quân Vi ệt-Nam ti ến vào thì H ải-Quân Trung-Cộng d ạt ra; n ếu H ải-Quân Vi ệt-Nam lui ra thì H ải-Quân Trung-Cộng ti ến vào. Tình tr ạng c ng th ẳng liên miên nh v ậy khi ến H ạm- Tr ởng Vi ệt-Nam ph ải th ức su ốt đêm đấu trí v ới H ạm-Tr ởng Trung-Cộng. HQ 17 đến thay th ế HQ 16, tình tr ạng v ẫn không thay đổ i! Sáng 26 tháng 4, Trung-Cộng c ắm c ờ trên m ột hòn đảo không ng ời c ủa ba hòn đảo thu ộc ch ủ quy ền c ủa V.N.C.H. Nh ng vì tình hình n ội đị a r ối ren, HQ 17 ch a nh ận đ ợc ch ỉ th ị gì c ả. Ngày 28 tháng 4, qua đài phát thanh, Th ủ T ớng V V n M ẫu yêu c ầu ng ời M ỹ r ời kh ỏi Vi ệt-Nam trong vòng 24 gi ờ. H ạm-Tr ởng HQ 17 tiên đoán đ ợc ph ần nào nh ững bi ến chuy ển t ại th ủ đô. Sau nhi ều gi ờ suy ngh , H ạm-Tr ởng HQ 17 xin và đ ợc H ạm- Đội H ải-Quân Saigon ch ấp thu ận cho rút quân. HQ 17 đón Địa-Ph ơ ng-Quân c ủa Ti ểu-Khu Ph ớc-Tuy và Ti ểu-Khu Bình-Tuy trên đảo Th ị-Tứ và đảo Nam-Yết. Vì đảo Nam-Yết ở phía Nam và đảo Th ị-Tứ ở m ạn B ắc, cách nhau kho ảng b ảy ho ặc tám gi ờ h ải hành, cho nên đến 6 gi ờ chi ều 29 tháng 4, HQ 17 m ới kh ởi hành v ề V ng-Tàu.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 80
VÙNG III DUYÊN-HẢI
Tình hình Vùng III Duyên-Hải sôi độ ng k ể t ừ khi tuy ến Phan-Rang v ỡ! Sau khi Phan- Thi ết th ất th ủ và Hàm-Tân m ất thì V ng-Tàu b ị đe d ọa n ặng n ề! Theo tin tình báo, kho ảng 18 S -Đoàn B ắc quân đang có m ặt trên toàn lãnh th ổ Nam Vi ệt-Nam; và n m S -Đoàn n ữa đang trên đ ờng vào Nam! Trong khi đó, t ất c ả đạ i đơn v ị V.N.C.H. di t ản t ừ Vùng I và Vùng II vào ch ỉ có L ực- L ợng Th ủy-Quân L ục-Chi ến là còn nguyên v ẹn! Chính ph ủ có ý đị nh gom t ất c ả quân nhân c ủa nh ững đơn v ị rã hàng để thành l ập nh ững đơn v ị tân l ập. N ếu d ự đị nh ấy đ ợc th ực hi ện t ốt đẹ p thì l ực l ợng đôi bên v ẫn chênh l ệch: M ột quân nhân V.N.C.H. ph ải ch ống l ại b ốn tên Vi ệt-Cộng! Lúc này thành ph ố V ng-Tàu đông ngh ẹt đồ ng bào và quân nhân di t ản. Để tránh gây tình tr ạng náo độ ng h ơn trong địa ph ận c ủa mình, T -Lệnh Quân-Đoàn III, Trung T ớng Nguy ễn V n Toàn và Th ị-Tr ởng V ng-Tàu không cho phép H ạm-Đội H ải-Quân “ đổ” số l ợng kh ổng l ồ quân, dân t ỵ n ạn t ừ Vùng I và Vùng II Chi ến Thu ật vào V ng-Tàu. Do đó, H ạm-Đội H ải-Quân đ ợc l ệnh đ a s ố ng ời di t ản ra Phú-Qu ốc. Hầu h ết LST đề u chuy ển quân và đồng bào ra Phú-Qu ốc. Nh ững chi ến h ạm khác đ ợc điều độ ng v ề Saigon; m ột s ố vào s ửa ch ữa t ại H ải-Quân Công-X ởng; s ố còn l ại l ẩn qu ẩn trong h ải ph ận V ng-Tàu. Ch ỉ có hai chi ến h ạm sau đây nh ận tr ọng trách khác: HQ 406, sau khi tr ả C ảnh-Sát Dã-Chi ến l ại Cát L ỡ, đ ợc l ệnh đi N m-C n đón Địa-Ph ơ ng-Quân và Hải-Quân r ồi ra An-Th ới “b ốc” thêm quân t ừ nh ững đơn v ị rã hàng t ừ Vùng I và Vùng II, đem v ề t ng c ờng cho m ặt tr ận Vùng III. Lúc chuy ển quân t ừ N m-C n ra bi ển, HQ 406 b ị Vi ệt-Cộng b ắn ba h ỏa ti ễn. Hai trái trúng phòng lái, m ột trái trúng m i chi ến h ạm. N m nhân viên b ị th ơ ng. HQ 400 nh ận ch ỉ th ị chuyên ch ở binh s , gia đình và dân chúng t ừ Bình-Tuy v ề Cát L ỡ. Ngày 1 tháng 4, đài ki ểm báo 301 đ ợc d ời v ề V ng-Tàu.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 81
Ngày 3 tháng 4, HQ 404 đ a T ớng Ngô Quang Tr ởng và Th ủy-Quân L ục-Chi ến t ừ Cam-Ranh v ề đế n h ải ph ận V ng-Tàu. Tình tr ạng s ức kh ỏe c ủa T ớng Tr ởng sa sút tr ầm tr ọng. Trên HQ 404 có hai bác s c ng di t ản t ừ mi ền Trung vào. H ạm-Tr ởng HQ 404, H ải-Quân Trung-Tá Nguy ễn Đạ i Nh ơn, nh ờ hai bác s ch ẩn b ệnh cho T ớng Tr ởng. C ả hai bác s đề u b ảo T ớng Tr ởng bị ki ệt s ức, c ần chuy ền “n ớc bi ển” để giúp s ức kh ỏe c ủa T ớng Tr ởng h ồi ph ục. Hạm-Tr ởng HQ 404 m ời t ất c ả s quan cao c ấp di t ản t ừ mi ền Trung vào, l ập biên bản, đồ ng ký tên ch ấp thu ận để hai bác s chuy ền “n ớc bi ển” cho T ớng Tr ởng. Khi HQ 404 đến Nhà-Bè, m ọi ng ời th ấy nhi ều tàu nh ỏ ch ở đầ y quân nhân Nh ảy-Dù đi theo h ộ t ống HQ 404. HQ 404 c ặp c ầu tr ớc B ộ-T -Lệnh H ải-Quân, b ến B ạch-Đằng. Trên c ầu tàu, ngoài Đô-Đốc Chung T ấn Cang trong quân ph ục Ti ểu-Lễ, Trung T ớng Lê Nguyên Khang, Thi ếu T ớng Nguy ễn V n Ch ức và m ột s ố s quan cao c ấp H ải-Quân và Nh ảy-Dù, còn có Bà Ngô Quang Tr ởng. Ngày 17 tháng 4, sau khi hoàn t ất cu ộc chuy ển quân và dân v ề Cát l ỡ, HQ 400 sang Thành Tuy-Hạ lãnh đạn để ti ếp t ế cho nh ững chi ếc WHEC và PCE bi ệt phái Vùng III Duyên-Hải. Ngày 21 tháng 4, v ừa m ới đạ i k xong, HQ 6 đ ợc bi ệt phái ra V ng-Tàu và đặt d ới sự điều độ ng c ủa Phó-Đề-Đốc V Đình Đào, T -Lệnh H ải-Quân Vùng III Duyên-Hải. Ngày 22 tháng 4, trong khi t ấn công Long-Hải, Vi ệt-Cộng dùng đại bác 105 ly b ắn ra HQ 6, nh ng đạn ch ỉ r ơi quanh chi ến h ạm. Ngày 23 tháng 4, lúc Vi ệt-Cộng ti ến vào Long-Hải c ng là lúc cù lao Thu b ị uy hi ếp nặng n ề. Ph ụ Tá T -Lệnh H ải-Quân Hành-Quân L u-Động-Bi ển, Phó-Đề-Đốc Nguy ễn Hữu Chí, ch ỉ th ị HQ 6 và HQ 11 ra ti ếp c ứu cù lao Thu. Trên h ải trình ti ến ra cù lao Thu, nhân viên c ủa HQ 6 và HQ 11 th ấy m ột phi c ơ Hoa- K xu ất hi ện, chi ếu quang hi ệu – ch ứ không liên l ạc vô tuy ến – ra l ệnh cho c ả hai chi ến hạm ph ải quay lui, n ếu không, khu tr ục ấy s ẽ t ấn công! HQ 6 trình v ề B ộ- T -Lệnh H ải- Quân xin ch ỉ th ị. B ộ-T -Lệnh H ải-Quân ra l ệnh HQ 6 và HQ 11 tr ở l ại V ng-Tàu. Ngày 24 tháng 4, M ỹ kéo vào vùng bi ển V ng-Tàu nhi ều xà-lan v ới bao cát ch ất đầ y hai bên. H ơn m ời th ơ ng thuy ền Hoa-K , t ối, vào neo cách bãi Tr ớc kho ảng hai m ơ i dặm v ề phía C ần-Gi ờ; sáng, nh ổ neo đi. Phía Vi ệt-Nam thì, m ột đoàn ghe Thiên Chúa Giáo, t ối, t ừ B ến-Đá, th ắp đèn đi ra bi ển; sáng l ại tr ở v ề. Ngày 25 tháng 4, S -Đoàn 3 Sao Vàng t ấn công Bà-Rịa. Ngày 26 tháng 4, sau khi tr ả l ại 800 t ấn đạ n cho Thành Tuy-Hạ, HQ 505 ra V ng-Tàu với nhi ệm v ụ di chuy ển nhân viên và gia đình Đài M ẹ Vi ệt-Nam ra Phú-Qu ốc. Trong th ời gian này, T ớng Vi ệt-Cộng V n Ti ến D ng đ ợc ch ỉ th ị ph ải chi ếm Saigon tr ớc cu ối tháng để m ừng sinh nh ật H ồ Chí Minh, ngày 19 tháng 5. Do đó, V n Ti ến D ng cho m ở nh ững cu ộc t ấn công quy mô t ừ phía B ắc Saigon v ới các đơn v ị sau đây: Vài thành ph ần c ủa S -Đoàn 341 cùng v ới công tr ờng 6 và công tr ờng 7 Vi ệt- Cộng “c ầm chân” Trung-Đoàn 43 t ại Xuân-Lộc. Ti ểu độ i 75 Pháo-Binh Vi ệt-Cộng nã h ỏa ti ễn 130 ly vào phi tr ờng Biên-Hòa. Hai S -Đoàn 304 và 325 Vi ệt-Cộng tràn v ề Long-Thành, v ới ý đồ c ắt đứ t t ỉnh l ộ 15, con đ ờng huy ết m ạch Saigon V ng-Tàu. Ngày 27 tháng 4, trong khi t ại Saigon đã có g ần 8.000 ng ời Vi ệt đ ợc M ỹ “b ốc” kh ỏi Saigon thì ngoài kh ơi…
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 82
…M ặc dù đã c ạn nhiên li ệu và đạn d ợc, HQ 7 v ẫn b ị điều độ ng vào b ắn y ểm tr ợ qu ận Đấ t-Đỏ trong khi các Ti ểu-Đoàn Nh ảy-Dù đang giao tranh ác li ệt v ới đị ch t ại đây. Nhiên li ệu và đạn ti ếp t ế cho HQ 7 đ ợc LCU chuy ển v ận t ừ b ờ ra. HQ 400 đ ợc l ệnh c ập xà-lan phía ngoài Cát L ỡ, nh ận h ơn 600 ng ời. Ngày 28 tháng 4, L ữ-Đoàn I Nh ảy-Dù t ừ Ph ớc-Tuy rút v ề V ng-Tàu và l ập phòng tuy ến t ại c n c ứ Cát-Lỡ. Qua h ệ th ống truy ền tin, Trung T ớng Nguy ễn V n Toàn, T -Lệnh Quân-Đoàn III, ch ỉ th ị T ớng Nguy ễn Duy Hinh, T -Lệnh S -Đoàn III – từ Đà-Nẵng vào – đ a quân c ủa S -Đoàn III và Thi ết Giáp t ừ V ng-Tàu m ở t ỉnh l ộ 15 v ề Biên-Hòa. Và Trung T ớng Nguy ễn V n Toàn s ẽ đích thân đem quân đi ng ợc l ại. Hai bên s ẽ g ặp nhau t ại c ầu C ỏ- May. Khi cu ộc điện đàm v ừa d ứt, Vi ệt-Cộng pháo kích vào B ộ-T -Lệnh H ải-Quân Vùng III Duyên-Hải. M ột trái đạ i bác r ớt trúng đài “vi-ba” khi ến m ọi liên l ạc vi ễn liên b ị gián đoạn. Sau khi Vi ệt-Cộng ng ng pháo kích, tr ực th ng đ a Thi ếu T ớng Bùi Th ế Lân, Trung T ớng Nguy ễn V n Toàn, Chu ẩn T ớng Tr ần V n Nh ựt và Phó-Đề-Đốc V Đình Đào t ừ HQ 5 đáp xu ống B ộ-T -Lệnh H ải-Quân Vùng III Duyên-Hải. T ại đây, Phó-Đề- Đốc Đào ch ỉ th ị H ải-Quân Thi ếu-Tá Võ Duy H ội, Tham-M u-Phó y ểm tr ợ ti ếp v ận Vùng III Duyên-Hải, đ a m ột toán Ng ời Nhái lên gi ật s ập c ầu C ỏ May. Nh ng khi toán Ng ời Nhái và Thi ếu-Tá H ội đế n n ơi thì Th ủy-Quân L ục-Chi ến đã gi ật s ập c ầu C ỏ May r ồi. Cầu C ỏ May s ập, Vi ệt-Cộng c ớp ghe dân ở Ph ớc-Tỉnh, v ợt qua c ầu C ỏ May, c ầu Cái Kh ế, ti ến vào V ng-Tàu. Phó-Đề-Đốc Đào ra l ệnh Thi ếu-Tá Võ Duy H ội đem nhân viên đi d ời đài ki ểm báo 301 ở Dakoo v ề V ng-Tàu. Phó-Đề-Đốc Đào c ng ch ỉ th ị H ải-Quân Trung-Tá Nguy ễn V n Dinh, Ch ỉ-Huy-Tr ởng H ải-Đội III Duyên-Phòng, đem m ột WPB vào bãi Dâu đón nhân viên đài ki ểm báo. Khi WPB do Trung-Tá Dinh ch ỉ huy đế n bãi Dâu, Vi ệt-Cộng pháo ngay vào chi ến đỉnh. M ột s quan ch ết, m ột s quan b ị th ơ ng. Sau khi báo cáo lên Phó-Đề-Đốc Đào, Trung-Tá Dinh đ a v ị s quan b ị th ơ ng ra HQ 802 v ới hy v ọng đ ợc c ứu ch ữa; nh ng nhân viên HQ 802 không cho nh ập h ạm! Cùng lúc đó, hai nhân viên c ủa C n-Cứ H ải-Quân Cát-Lỡ b ị th ơ ng vì pháo kích c ng đ ợc Ch ỉ-Huy-Tr ởng C n-Cứ H ải-Quân Cát-Lỡ, Trung-Tá C ơ-Khí Nguy ễn Minh Th ơ, đ a ra HQ 802. Nhân viên HQ 802 ch ỉa súng, không cho lên chi ến h ạm. Đế n khi nhân viên chi ến h ạm nh ận ra s ự hi ện di ện c ủa H ải-Quân Đại-Tá V ơ ng H ữu Thiều trong toán t ải th ơ ng thì nhân viên cho m ọi ng ời nh ập h ạm. Chi ều 28 tháng 4, HQ 505 đang neo t ại V ng-Tàu để nh ận d ụng c ụ Đài M ẹ Vi ệt- Nam, b ỗng Phó-Đề-Đốc Đào ra l ệnh ng ng, để nh ận gia đình binh s . Mờ sáng 29 tháng 4, Vi ệt-Cộng t ấn công đơn v ị Nh ảy-Dù phòng th ủ c ầu C ỏ May. Đơ n v ị Nh ảy-Dù này không ch ống c ự đ ợc! Kho ảng 8 gi ờ sáng cùng ngày, có m ột cu ộc h ọp hành quân t ại Vùng III Duyên-Hải. Ngay sau khi h ọp xong, H ải-Quân Đại-Tá V Tr ọng Đệ , T -Lệnh-Phó H ải-Quân Vùng III Duyên-Hải, ban hành l ệnh di t ản. Hải-Quân Thi ếu-Tá Ngô-Sanh, Ch ỉ-Huy-Phó H ải-Đội 3 Duyên-Phòng, đích thân đến từng h ố chi ến đấ u và tr ạm gác để thông báo v ề l ệnh di t ản. Sau đó, kho ảng 11 gi ờ, Thi ếu-Tá Ngô-Sanh xu ống PCF cu ối cùng để r ời nhi ệm s ở. Khi liên l ạc đ ợc v ới chi ếc WPB có ch ở vợ con c ủa Ông, Thi ếu-Tá Sanh sang WPB.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 83
Chi ếc WPB v ừa ra kh ỏi C n-Cứ Cát-Lở kho ảng vài tr m th ớc li ền b ị nhi ều lo ại súng nh ỏ, t ừ phía Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện Cán-Bộ Xây-Dựng Nông-Thôn, b ắn x ối x ả. Đạ n trúng đài ch ỉ huy. Trung-Úy Tuân, Trung-Úy Ph ớc, Trung-Úy On b ị th ơ ng; Th ủy-Th ủ Quý thi ệt m ạn! Phó-Đề-Đốc Đào cùng m ột nhóm thân tín r ời nhi ệm s ở lên HQ 802. Tại B ộ T -Lệnh Vùng III Duyên-Hải, Đạ i-Tá V Tr ọng Đệ ra l ệnh HQ 16, HQ 7 và HQ 12 tác x ạ tr ục l ộ Bà-Rịa, Cát-Lỡ, V ng-Tàu để y ểm tr ợ Th ủy-Quân L ục-Chi ến; vì Th ủy-Quân L ục-Chi ến đang b ị Vi ệt-Cộng đánh d ạt ra bãi Tr ớc. Từ xã Long-Sơn, Vi ệt-Cộng dùng đại bác b ắn vào V ng-Tàu. HQ 7 ph ản pháo. Nh ng khi đặt ống dòm quan sát, H ạm-Tr ởng HQ 7, H ải-Quân Thi ếu-Tá Tr ần Nam H ng, m ới phát giác ra là nh ững trái đạ n do HQ 7 b ắn lên đều không n ổ! Thì ra s ố đạ n mới do LCU ti ếp t ế là đạn lép! Thi ếu-Tá H ng ra l ệnh b ắn ba viên đạn m ới – đạn lép – thì chèn m ột viên đạn c . Cả ba chi ến h ạm HQ 16, HQ 7 và HQ 12 đều b ị tr ọng pháo Vi ệt-Cộng b ắn ra d ữ d ội. Nh ờ h ải pháo có t ầm bắn xa, ba chi ến h ạm đề u ở ngoài t ầm đạ n c ủa đị ch, làm point rất chính xác, b ắn tr ả. Tuy v ậy, đạ n đạ i bác Vi ệt-Cộng v ẫn r ơi quanh ba chi ến h ạm, t ạo nên nh ững kh ối n ớc phun kh ổng l ồ. Tình tr ạng k ỹ thu ật c ủa HQ 12 không đ ợc t ốt, ch ỉ còn ch ạy đ ợc m ột máy. Khi b ị Vi ệt-Cộng b ắn rát quá, HQ 12 ch ạy ra kh ơi. Kho ảng 12 gi ờ 30 cùng ngày, chi ếc WPB ch ở H ải-Quân Thi ếu-Tá Ngô-Sanh cùng gia đình binh s và nh ững ng ời b ị th ơ ng đến bãi Tr ớc. Thi ếu-Tá Sanh g ọi c ấp c ứu trên máy truy ền tin nh ng không đơ n v ị nào đáp l ại. Sau khi làm l ễ th ủy táng đúng nghi l ễ H ải-Quân cho Th ủy-Th ủ Quý, Thi ếu-Tá Ngô- Sanh g ọi m ột PCF, ch ỉ th ị PCF này đ a ba s quan b ị th ơ ng vào b ờ để tìm ph ơ ng ti ện cứu ch ữa. Xế tr a 29 tháng 4, xe t ng Vi ệt-Cộng xu ất hi ện t ại bãi bi ển V ng-Tàu và h ạ nòng bắn ra HQ 505. HQ 505 v ội nh ổ neo, lui ra. Sau đó, nhi ều tr ực th ng c ủa Không-Quân V.N.C.H. bay ra và hai chi ếc đáp xu ống HQ 505. 3 gi ờ chi ều, HQ 400 đang neo t ại bãi Tr ớc, b ị Vi ệt-Cộng pháo kích x ối x ả. Chi ến hạm nh ổ neo kh ẩn c ấp, tránh t ầm đạ n. 5 gi ờ chi ều, t ừ Long-Khánh, các l ực l ợng Nh ảy-Dù, Bi ệt-Động-Quân, B ộ-Binh, Địa-Ph ơ ng-Quân, v. v… rút v ề V ng-Tàu. T ại đây, không còn m ột l ực l ợng nào “ti ếp hơi”, nh ững l ực l ợng tinh nhu ệ đó tan hàng! 6 gi ờ chi ều, l ệnh t ừ Vùng III Duyên-Hải: T ất c ả chi ến h ạm “tự do v ận chuy ển”! Tối 29 tháng 4, m ột ng ời M ỹ m ặc th ờng ph ục, nói ti ếng Vi ệt r ất l u loát, tìm đến chi ến h ạm H ải-Quân Vi ệt-Nam xin di t ản. Khi g ặp Ch ỉ-Huy-Tr ởng H ải-Đội III Tu ần- D ơ ng, H ải-Quân Trung-Tá Lê Thành Uy ển, ng ời M ỹ này cho hay r ằng ông ta có t ần s ố liên l ạc v ới Đệ -Th ất H ạm-Đội Hoa-K . Nhi ệm v ụ c ủa ng ời M ỹ này là đón h ọc sinh Tr ờng Thi ếu-Sinh-Quân t ại V ng-Tàu; nh ng Ông không thi hành đ ợc vì h ọc viên t ản mác h ết, tìm không ra. HQ 16 cùng HQ 7 và HQ 12 v ẫn ti ếp t ục ph ản pháo cho đế n khi b ất ng ờ nh ận ra r ằng Cơ-X ởng-Hạm V nh-Long HQ 802 không còn neo t ại bãi Tr ớc n ữa. C ả ba v ị H ạm- Tr ởng c ố liên l ạc v ới gi ới ch ức th ẩm quy ền Vùng III Duyên-Hải, nh ng không g ặp đ ợc ai c ả. Hạm-Tr ởng HQ 12, H ải-Quân Trung-Tá Lê Xuân Thu, yêu c ầu HQ 7 y ểm tr ợ về Saigon. H ạm-Tr ởng HQ 16 c ng mu ốn v ề Saigon. Nh ng ngay lúc đó, H ạm-Tr ởng
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 84
HQ 505 liên l ạc v ới c ả ba v ị H ạm-Tr ởng và cho bi ết T -Lệnh H ải-Quân Vùng III Duyên-Hải đã cho l ệnh “t ự do v ận chuy ển”! C ả ba v ị H ạm-Tr ởng đề u b ỏ ý đị nh tr ở v ề Saigon. Bi ết đ ợc l ệnh “t ự do v ận chuy ển” và ý định không tr ở v ề Saigon c ủa H ạm-Tr ởng HQ 7, Trung-Úy T. và m ột s ố nhân viên phá tàu và dùng v khí uy hi ếp H ạm-Tr ởng, bu ộc H ạm-Tr ởng ph ải đ a HQ 7 v ề Saigon. Tuy v ợ con còn k ẹt l ại Sài-Gòn, nh ng H ạm-Tr ởng HQ 7 bi ết không th ể nào s ống đ ợc v ới Vi ệt-Cộng, Ông khéo léo giàn x ếp n ội b ộ. H ạm-Tr ởng l ấy h ết ti ền trong qu ỹ dự tr ữ t ặng cho nh ững ng ời mu ốn tr ở v ề, r ồi cho chi ến h ạm ch ạy sát vào c ửa Đạ i, th ả Wizard và bè xu ống cho h ọ vào b ờ. M ột s ố Th ủy-Quân L ục-Chi ến đ ợc HQ 7 vớt quanh V ng-Tàu c ng mu ốn v ề. H ạm-Tr ởng HQ 7 cho th ả bè, cung c ấp n ớc ng ọt và l ơ ng th ực cho nhóm này v ề luôn. Trong khi nh ững s ự vi ệc k ể trên x ảy ra trên HQ 7 thì trên HQ 16, H ạm-Tr ởng c ng bị m ột nhóm th ủy th ủ uy hi ếp b ằng v l ực; vì H ạm-Tr ởng mu ốn đ a chi ến h ạm đế n đả o Tamassu đón v ợ con c ủa Ông, nh ng nhóm nhân viên này l ại ch ỉ mu ốn đi th ẳng ra Côn- Sơn. Lúc này, HQ 17 từ Tr ờng-Sa đang trên đ ờng tr ở v ề. Khi còn cách b ờ kho ảng ba m ơ i h ải lý, H ạm-Tr ởng liên l ạc v ới B ộ-T -Lệnh H ải-Quân Vùng III Duyên-Hải, h ỏi địa điểm “đổ” quân; nh ng không đ ợc gi ải đáp th ỏa đáng. H ạm-Tr ởng HQ 17 yêu c ầu đ ợc nói chuy ện tr ực ti ếp v ới T -Lệnh H ải-Quân Vùng III Duyên-Hải. Phó-Đề-Đốc V Đình Đào, t ừ HQ 802, “lên” máy và đáp: “Tùy anh.” Đến g ần b ờ, th ấy ghe thuy ền ồ ạt ra kh ơi, HQ 17 v ẫn ng ợc dòng, c ố tr ở v ề Saigon. Nh ng, t ừ m ỏm đá phía Nam V ng-Tàu, Vi ệt-Cộng dùng đại bác 150 ly b ắn x ối x ả ra chi ến h ạm. HQ 17 th ừa s ức ph ản pháo, nh ng vì th ấy ghe thuy ền đen ngh ịt trên m ặt sông, H ạm-Tr ởng HQ 17 ng ại, n ếu hai bên “ đối đáp” b ằng đạ i bác, dân s ẽ ch ết oan. Và, nếu chi ến h ạm chìm, c ửa sông s ẽ b ị ngh ẽn. Vì hai lý do đó, H ạm-Tr ởng HQ 17 cho chi ến h ạm quay m i ra kh ơi. Vừa đ a chi ến h ạm kh ỏi t ầm đạ n c ủa Vi ệt-Cộng, H ạm-Tr ởng HQ 17 l ại ph ải đ ơ ng đầu v ới s ự r ối lo ạn n ội b ộ! V ợ con và gia đình c ủa nhân viên chi ến h ạm đề u b ị k ẹt, cho nên, m ột s ố nhân viên mu ốn đón ghe v ề Saigon, m ột s ố mu ốn ra kh ơi – dù ch a ai bi ết để làm gì và s ẽ đi đâu! S ố Đị a-Ph ơ ng-Quân mà HQ 17 “b ốc” t ừ Tr ờng-Sa v ề, đã xa gia đình chín, m ời tháng, nay, trong c ơn nguy bi ến, t ất c ả đòi v ề. H ạm-Tr ởng ph ải khéo léo dàn x ếp, ki ếm ghe cho nh ững ai mu ốn v ề thì v ề. Th ời điểm này, HQ 400 ch ở đầ y đạ n và đầy ng ời. H ạm-Tr ởng xin ch ỉ th ị t ừ H ải- Quân Trung-Tá Lê Thành Uy ển, Ch ỉ-Huy-Tr ởng H ải-Đội III Tu ần-D ơ ng, để v ất đạ n xu ống bi ển. Trung-Tá Uy ển không quy ết đị nh đ ợc. Cu ối cùng, Trung-Tá Uy ển thông báo v ới các H ạm-Tr ởng là Ông t ừ ch ối trách nhi ệm!
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 85
VÙNG IV DUYÊN-HẢI
Đặc-Khu Phú-Qu ốc, ngoài l ực l ợng H ải-Quân Vùng IV Duyên-Hải, còn có hai Ti ểu- Đoàn Địa-Ph ơ ng-Quân và m ột Đạ i-Đội Trinh-Sát. Lực l ợng Vi ệt-Cộng trên m ột Ti ểu-Đoàn, B ộ-Ch ỉ-Huy đặt t ại B ắc Đả o. Kho ảng hai Trung-Đội Vi ệt-Cộng ho ạt độ ng phía Nam D ơ ng-Đông. Áp l ực đị ch n ặng nh ất là vùng Bắc Đả o, C ửa C ạn. Vi ệt-Cộng th ờng pháo kích vào phi tr ờng D ơ ng-Đông và c ố ý cô lập đồ n C ửa C ạn. Lực l ợng hai bên không chênh l ệch. Nh ng áp l ực đị ch r ất n ặng, vì Lực-L ợng Đị a- Ph ơ ng-Quân c ủa V.N.C.H. ch ỉ ở th ế th ủ ho ặc đi kích, hành quân l ẻ t ẻ, thi ếu nh ững cu ộc hành quân quy mô. Từ ngày nh ậm ch ức T -Lệnh H ải-Quân Vùng IV Duyên-Hải kiêm Đặc-Khu-Tr ởng Đặc-Khu Phú-Qu ốc, H ải-Quân Đại-Tá Nguy ễn V n Thi ện gi ải tán các đồ n, cho quân hành quân l ục soát phía ngoài, m ở r ộng vòng đai phòng th ủ. Đạ i-Tá Thi ện x ử d ụng nh ững đơn v ị Đị a-Ph ơ ng-Quân để hành quân trên b ộ, gi ữ an ninh phi tr ờng và làng xã. Khi cu ộc rút quân t ừ mi ền Trung b ắt đầ u, Thi ếu-T ớng Nguy ễn Khoa Nam, T -Lệnh Quân-Đoàn IV, ch ỉ đị nh Đạ i-Tá Thi ện đặ c trách lo v ề v ấn đề đồ ng bào t ị n ạn. Về quân s ự, Đạ i-Tá Thi ện tr ực ti ếp ch ỉ huy và báo cáo v ề B ộ-T -Lệnh Quân-Đoàn. Về hành chánh, Qu ốc-Vụ-Khanh Phan Quang Đán b ổ nhi ệm m ột nhân viên hành chánh cao c ấp ra Phú-Qu ốc, giúp Đạ i-Tá Thi ện điều hành. Đại-Tá Thi ện phúc trình tình tr ạng dân, quân tị n ạn và nh ận l ệnh t ừ bác s Phan Quang Đán và Đề-Đốc Lâm Ng ơ n Tánh, ph ụ tá Qu ốc-Vụ-Khanh đặc trách đón ti ếp đồ ng bào di c .
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 86
Phía Nam đảo Phú-Qu ốc, vùng Đất Đỏ , V.N.C.H. đã xây m ột tr ại tù để giam gi ữ tù chính tr ị. Sau hi ệp đị nh Ba-Lê, s ố tù C ộng-Sản đ ợc chuy ển đi, tr ại tù b ỏ tr ống. Đạ i-Tá Thi ện x ử d ụng nh ững dãy nhà này v ới h ệ th ống n ớc ng ọt t ừ m ột gi ếng sâu, do hãng th ầu RMK (Raymond – Morrisson – Knudsen) c ủa M ỹ đào t ừ lâu, v ới d ụng c ụ y-tế và gi ờng ng ủ s ẵn có, để ti ếp ng ời t ị n ạn. Vấn đề ti ếp t ế để lo cho kh ối ng ời t ị n ạn m ột ph ần do H ải-Quân đài th ọ; ph ần l ớn do chính ph ủ trung ơ ng và c ơ quan USAID Hoa-K đả m nh ận. Mỗi ngày có kho ảng ba m ơ i chuy ến bay c ủa Air America, C123 ho ặc C130 đáp xu ống phi tr ờng D ơ ng-Đông v ới đầ y đủ d ụng c ụ và th ực ph ẩm. Với kho ảng 60.000 ng ời t ị n ạn trên m ột di ện tích nh ỏ h ẹp, an ninh là v ấn đề ph ức tạp và thi ết y ếu. Tuy v ậy, tình tr ạng các tr ại r ất t ốt đẹ p nh ờ h ệ th ống ki ểm soát ch ặt ch ẽ và nhi ều bi ện pháp m ạnh đ ợc áp d ụng. Để gi ải t ỏa b ớt tình tr ạng ứ đọ ng, Đạ i-Tá Thi ện cấp gi ấy phép r ời Phú-Qu ốc cho b ất c ứ ai có thân nhân trong đất li ền. Hải-Quân bi ệt phái m ột s ố s quan do H ải-Quân Đại-Tá Tr ần V n T., Ch ỉ-Huy- Tr ởng Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện H ải-Quân Saigon, điều độ ng ra Phú-Qu ốc giúp điều hành và gi ải quy ết nh ững khó kh n t ại các tr ại t ỵ n ạn. Trong nh ững chi ến h ạm chuy ển quân và dân ra Phú-Qu ốc, có m ột chuy ện r ất th ơ ng tâm x ảy ra trên HQ 500. Từ Qui-Nh ơn HQ 500 đón quân và dân v ề Cam-Ranh. T ại Cam-Ranh HQ 500 đ ợc lệnh nh ận thêm lính và dân r ồi đ a ra Phú-Qu ốc. Trong s ố dân và quân HQ 500 đ a ra Phú-Qu ốc có Thi ếu-Úy Lê Quang L ệ Lan, tr ởng n ữ c ủa C ựu T -Lệnh H ải-Quân Lê Quang M ỹ và m ột em bé đ ợc sinh ra trên chi ến h ạm. Em bé này đ ợc Thi ếu-Úy L ệ Lan đón vào đời và đ ợc H ạm-Tr ởng LST Cam- Ranh, H ải-Quân Trung-Tá Lê Quang L ập, đặ t tên là Nguy ễn-Th ị-Cam-Ranh. Vào đến Phú-Qu ốc, HQ 500 c ặp c ầu d ầu. T ừ c ầu này mu ốn vào b ờ ph ải dùng xu ồng hay tàu nh ỏ. Th ời gian này, đồng bào trên chi ến h ạm quá đông và thi ếu th ốn m ọi th ứ. Thi ếu-Úy L ệ Lan tình nguy ện vào g ặp T -Lệnh H ải-Quân Vùng IV Duyên-Hải xin ti ếp t ế. Su ốt th ời gian nh ận và chuy ển th ực ph ẩm, v ật d ụng, thu ốc men t ừ B ộ T -Lệnh H ải- Quân Vùng IV Duyên-Hải ra chi ến h ạm, Thi ếu-Úy L ệ Lan đã t ận t ụy v ới đồ ng bào, nhi ều khi quên n, quên u ống. Lần cu ối cùng, sau khi ch ất đầ y th ực ph ẩm, hai m ơ i m ốt nhân viên chi ến h ạm và Thi ếu-Úy Lệ Lan t ừ b ờ tr ở l ại HQ 500 b ằng LCVP. Khi kéo LCVP lên, giây đứt, hai m ơ i m ốt nhân viên b ị h ất xu ống bi ển; riêng Thi ếu-Úy L ệ Lan b ị k ẹt, ch ết gi ữa nh ững thùng th ực ph ẩm! Sau đó HQ 500 v ề Saigon s ửa ch ữa. Công tác s ửa ch ữa ch a hoàn t ất, HQ 500 l ại đ ợc l ệnh đ a kho ảng vài tr m t ội ph ạm ra Côn-Sơn. Trên nh ững chuy ến xà-lan t ừ mi ền Trung vào Phú-Qu ốc, nhi ều tên b ất l ơ ng l ấy quân ph ục c ủa vài binh ch ủng thi ện chi ến V.N.C.H. m ặc vào r ồi c ớp c ủa, gi ết ng ời, xô ng ời xu ống bi ển, v. v… Khi nh ững chuy ến xa-lan này đến Phú-Qu ốc, đơn v ị an ninh ở các tr ại t ị n ạn đ ợc báo cáo. Sau khi điều tra c ặn k ẽ, n ếu h ội đủ b ằng ch ứng, t ội ph ạm đ ợc gi ải giao cho Quân- Cảnh T -Pháp điều tra thêm. Tin này loan ra nhanh. M ột s ố l ớn đồ ng b ọn đi nh ững chuy ến xà-lan sau đón ghe đánh cá vào R ạch-Giá khi xà-lan còn neo ngoài kh ơi Phú- Qu ốc.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 87
Trong s ố nh ững tên th ảo kh ấu b ị b ắt, có m ấy tên đ ợc đồ ng bào nh ận di ện. M ột Đứ c Cha, khi thu ật l ại nh ững hành động dã man c ủa hai tên b ất l ơ ng đối v ới gia đình c ủa m ột Đại-Tá B ộ-Binh đã không nén đ ợc ph ẫn n ộ, h ỏi Đạ i-Tá Thi ện: “Theo s ấm truy ền c , nh ững hành động nh ư v ậy gi ữa con ng ười đố i v ới con ng ười, ph ải b ị t ội l ng trì. Đại-Tá bi ết không?” Là m ột con chiên ngoan đạo, Đạ i-Tá Thi ện l ặng thinh, suy ngh . Trong th ời gian đa s ố đồ ng bào b ất bình v ề thái độ trì ho ản x ử t ội m ấy tên c ớp thì, ngày 19 tháng 4, H ải-Quân Đại-Tá Nguy ễn V n Thi ện nh ận đ ợc công điện t ừ B ộ-Tổng- Tham-M u: Đại T ớng Cao V n Viên, T ổng-Tham-M u-Tr ởng Quân-Lực V.N.C.H., bổ nhi ệm Đai-Tá Thi ện vào ch ức v ụ T ổng-Tr ấn Phú-Qu ốc. Với quy ền h ạn c ủa m ột T ổng-Tr ấn trong th ời chi ến, Đạ i-Tá Thi ện có quy ền kêu án t ử hình t ội ph ạm, không c ần ch ờ l ệnh tòa án. Nh ng Đại-Tá Thi ện l ại liên l ạc B ộ-T -Lệnh Hải-Quân xin ý ki ến. B ộ-T -Lệnh H ải-Quân không h ạn ch ế quy ền h ạn c ủa Đạ i-Tá Thi ện. Vì áp lực c ủa đồ ng bào và c ủa Đứ c Cha, Đạ i-Tá Thi ện c ử ủy ban điều tra l ại v ụ hai tên côn đồ và m ấy tên th ảo kh ấu trên nh ững chuy ến xà-lan khác nhau. Sau khi ủy ban an ninh phúc trình b ản điều tra cu ối cùng, Đai-Tá Thi ện ra l ệnh Đị a-Ph ơ ng-Quân thành l ập một bán ti ểu độ i hành quy ết, x ử t ử nh ững t ội ph ạm đó. Th ời gian này, tình hình quân s ự trong Vùng t ơ ng đối yên t nh. Ch ỉ có đồ n C ửa C ạn bị Vi ệt-Cộng vây kh ốn su ốt m ấy hôm, v ới m ục đích khu ấy phá ch ứ không dám chi ếm; vì sợ h ải pháo và phi c ơ oanh t ạc. Tr ọng trách gi ải t ỏa đồ n C ửa C ạn đ ợc giao cho Đặ c-Khu-Phó (Qu ận-Tr ởng qu ận An-Th ới). Đạ i-Tá Thi ện t ng phái HQ 230 b ắn h ải pháo y ểm tr ợ, đồ ng th ời bi ệt phái PCF ch ạy g ần b ờ để ki ểm soát và y ểm tr ợ b ằng đạ i liên, trung liên và súng c ối 81 ly. Nhi ều LCM c ủa C n C ứ Y ểm-Tr ợ An-Th ới c ng đ ợc t ng c ờng để , n ếu c ần, s ẽ đổ b ộ Đị a- Ph ơ ng-Quân lên. Không hi ểu vì lý do gì, Đặc-Khu-Phó không th ực hi ện đ ợc công tác đã đ ợc ho ạch định và giao phó. Đại-Tá Thi ện thay đổ i k ế ho ạch b ằng cách không x ử d ụng chi ến đỉ nh mà tr ng d ụng m ời ghe đánh cá lo ại l ớn, t ập trung ngoài kh ơi. Khi đ ợc l ệnh c ủa Đạ i- Tá Thi ện, quân s ẽ đ ợc chuy ển xu ống m ời ghe đó, đ a lên các gh ềnh đá phía B ắc Đả o, cách đồn C ửa C ạn kho ảng hai, ba cây s ố, đánh th ốc xu ống. Nh ờ y ếu t ố b ất ng ờ, ch ỉ không t ới m ột Đạ i-Đội Đị a-Ph ơ ng-Quân, v ới s ự y ểm tr ở hữu hi ệu c ủa h ải pháo, đã đẩy lui trên m ột Ti ểu-Đoàn địch v ề nh ững hang hóc phía Đông Bắc. Đị ch để l ại trên m ột tr m xác và th ơ ng binh. Ngoài chi ến th ắng t ại đồ n C ửa C ạn, t ởng c ng nên đề c ập đế n cu ộc đụ ng độ gi ữa Duyên-Đoàn 44 và Khmer Đỏ, trên hòn đảo phía B ắc, trong qu ần đả o Poulo Dama. Vào kho ảng cu ối tháng T , Duyên-Đoàn 44 đ ợc l ệnh chi ếm hai đả o Ki ến-Vàng và Keo-Ng ựa, trong h ải ph ận Vi ệt-Nam. Ch ỉ-Huy-Tr ởng Duyên-Đoàn 44 ch ỉ huy m ột đơn vị H ải-Kích thi hành công tác này. Toán quân đ ợc chia làm hai cánh. Cánh A th ực hi ện k ế ho ạch và chi ếm đả o Keo-Ng ựa một cách dễ dàng. Cánh B đổ b ộ nh ầm m ột đả o khác, không thu ộc h ải ph ận Vi ệt-Nam. Cánh quân B này “đụng” v ới l ực l ợng Khmer Đỏ tr ấn th ủ đả o. Trong cu ộc ch ạm súng, H ải-Quân Thi ếu- Úy T. b ị k ẹt trên đảo. Nghe báo cáo, cánh A, m ột m ặt xin chi ến h ạm y ểm tr ợ, m ột m ặt kéo toàn l ực l ợng đến đả o Ki ến-Vàng, tìm cách c ứu v ị s quan. Lực L ợng H ải-Kích đến đả o Ki ến-Vàng kho ảng 5 gi ờ sáng. Nh ng Khmer Đỏ dùng tr ọng pháo 150 ly pháo kích n ặng n ề xu ống bãi, khi ến quân V.N.C.H. đế n sáng v ẫn không đổ b ộ đ ợc.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 88
HQ 330 đang tu ần ti ễu quanh vùng, đ ợc ch ỉ th ị đến đả o Ki ến-Vàng tr ợ chi ến; nh ng HQ 330 không đ ợc ph ản pháo, vì h ải ph ận đó không thu ộc ch ủ quy ền c ủa V.N.C.H. Tr a, Khmer đỏ ng ng pháo kích. Thi ếu-Úy T. t ừ b ờ b ơi ra chi ến h ạm. Tối 27 tháng 4, Đạ i-Tá Nguy ễn V n Thi ện g ọi t ất c ả chi ến h ạm bi ệt phái cho Vùng IV Duyên-Hải v ề An-Th ới. Sáng 28 tháng 4, chi ến h ạm USS Dubuque thu ộc Đệ Th ất H ạm-Đội Hoa-K đột ng ột xu ất hi ện và neo g ần An-Th ới. Ít ai bi ết đ ợc r ằng chính Erich Von Marbod có m ặt trên USS Dubuque. Erich Von Marbod x ử d ụng USS Dubuque nh m ột tr ạm vi ễn liên để h ớng d ẫn Không-Quân V.N.C.H. bay sang Thái-Lan! Đêm 28 tháng 4, C n-Cứ H ải-Quân Vùng IV Duyên-Hải h ỗn lo ạn vì tin Đại-Tá Thi ện lấy PCF ra chi ến h ạm M ỹ. T ất c ả chi ến h ạm V.N.C.H. r ời b ến sau khi thông báo cho phòng hành quân. Sáng 29 tháng 4, Đại-Tá Thi ện cho t ất c ả chi ến h ạm bi ết r ằng Ông đã đi tu ần trong đêm qua. 10 gi ờ sáng cùng ngày, Đại-Tá Thi ện liên l ạc v ới Phó-Đề-Đốc Di ệp Quang Th ủy, Tham-M u-Tr ởng H ải-Quân, để h ỏi tình hình chi ến s ự. Phó-Đề-Đốc Th ủy b ảo Đạ i-Tá Thi ện túc tr ực trên máy vô tuy ến, có bi ến chuy ển nào Ông s ẽ cho hay. 11 gi ờ sáng, Đạ i-Tá Thi ện m ất liên l ạc v ới B ộ-T -Lệnh H ải-Quân Saigon! Ngày 30 tháng 4, lúc 10 gi ờ sáng, sau khi nghe l ệnh đầ u hàng c ủa T ổng Th ổng D ơ ng V n Minh, Đại-Tá Thi ện họp t ất c ả s quan và H ạm-Tr ởng t ại phòng n s quan và cho bi ết ý đị nh c ủa Ông là s ẽ ra đi. Điểm h ẹn là Poulo-Panjang. Sau cu ộc h ọp ng ắn ng ủi đó, t ất c ả chi ến h ạm tách b ến; chi ến đỉ nh c ng v ội vàng ra đi. Đại-Tá Thi ện và gia đình không còn ph ơ ng ti ện nào để r ời B ộ-Ch ỉ-Huy H ải-Quân Vùng IV Duyên-Hải. Đạ i-Tá Thi ện liên l ạc vô tuy ến v ới ng ời b ạn cùng khóa, Ch ỉ-Huy- Tr ởng C n-Cứ Ti ếp-Vận An-Th ới, nh ờ giúp đỡ . Chi ếc LCM8 đ a gia đình Ch ỉ-Huy-Tr ởng C n-Cứ Ti ếp-Vận An-Th ới ghé đón Đạ i- Tá Thi ện và gia đình Ông tại c ầu tàu, tr ớc B ộ-T -Lệnh H ải-Quân Vùng IV Duyên-Hải. Sau đó, vì đã h ứa đi chung v ới các đơn v ị H ải-Quân t ại Phú-Qu ốc, Đạ i-Tá Thi ện sang một ghe Yabuta để đế n chi ến h ạm. Lúc này đoàn tàu g ồm: HQ 230 – Hạm-Tr ởng, H ải-Quân Thi ếu-Tá Nguy ễn Nguyên. HQ 330 – Hạm-Tr ởng, H ải-Quân Thi ếu-Tá Nguy ễn V n Anh. HQ 331 – Hạm-Tr ởng, H ải-Quân Thi ếu-Tá Lê T ấn Tri ệu. HQ 602 – Hạm-Tr ởng, H ải-Quân Thi ếu-Tá Ngô Minh D ơ ng. Đại-Tá Thiện lên HQ 230. T ại đây, vì ch a bi ết B ộ-T -Lệnh H ải-Quân Saigon đã di tản, Đạ i-Tá Thi ện dùng h ệ th ống siêu t ần s ố để liên l ạc v ới B ộ-T -Lệnh H ải-Quân Saigon, nh ng không g ặp đ ợc ai c ả! Một s ố nhân viên trên HQ 230 n ổi lo ạn, mu ốn đem chi ến h ạm v ề. V ừa khi đó, HQ 230 đến Poulo-Panjang. T ại đả o này có kho ảng hai m ơ i PCF c ủa H ải-Đội 4 Duyên- Phòng. Nh ững ng ời mu ốn v ề, dùng PCF tr ở v ề; ai mu ốn đi, ở l ại chi ến h ạm. Trên đ ờng r ời h ải ph ận Vi ệt-Nam, vì tình tr ạng k ỹ thu ật c ủa HQ 331, đoàn tàu ph ải ghé Singapore. H ải-Quân Singapore, thay vì giúp s ửa ch ữa HQ 331, l ại đòi l ấy HQ 331! Đoàn tàu r ời Singapore v ới thêm nhi ều ng ời di t ản m ới nh ập h ạm t ừ Singapore. HQ 330 ph ải dòng HQ 331. Trong th ời gian h ải hành, Thi ếu-Úy X ử-Lý Th ờng-Vụ H ạm-Phó HQ 602 cùng m ột nhóm ng ời nh ập h ạm t ừ Singapore, n ổi lo ạn, gi ết ch ết H ạm-Tr ởng, H ải-Quân Thi ếu- Tá Ngô Minh D ơ ng, r ồi đem chi ến h ạm tr ở v ề!
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 89
Đại-Tá Thi ện có ý đị nh – và t ất c ả H ạm-Tr ởng c ng đồ ng ý – là s ẽ đ a nh ững chi ến hạm này sang Úc-Đại-Lợi. Nh ng, kho ảng n ửa đ ờng, nghe đài BBC và đài VOA loan báo r ằng Úc-Đại-Lợi công nh ận chính ph ủ C ộng-Sản Vi ệt-Nam, t ất c ả đổ i ý, đi Phi-Lu ật- Tân. Trên đ ờng h ớng v ề Phi-Lu ật-Tân, m ột chi ến h ạm Nga bám sát ba chi ến h ạm HQ 230, HQ 330 và HQ 331. Khi phi c ơ Hoa-K xu ất hi ện quanh ba chi ến hạm này thì chi ến hạm Nga đổ i h ớng và m ất d ạng. Trong chuy ến di t ản này, l ực l ợng H ải-Quân Phú-Qu ốc đem theo kho ảng t ừ 50% đến 55% gia đình H ải-Quân, t ừ 10% đế n 15% gia đình Địa-Ph ơ ng-Quân và s ố còn l ại là đồng bào.
VÙNG V DUYÊN-HẢI
Vi ệt-Cộng d ồn m ọi n ỗ l ực vào các m ặt tr ận Cao-Nguyên và mi ền Trung cho nên tình hình quân s ự Vùng V Duyên-Hải hoàn toàn yên t nh. Chi ều 29 tháng 4, sau khi thâu nh ận đ ợc nh ững di ễn ti ến t ại Trung- ơ ng, L ực- L ợng H ải-Quân Vùng V Duyên-Hải t ập trung t ại Hòn-Khoai, ch ờ l ệnh. Tối 29 tháng 4, L ực-L ợng H ải-Quân Vùng V Duyên-Hải nghe l ời kêu g ọi c ủa Tr ởng-Kh ối an ninh H ải-Quân, Đại-Tá Chi ến-Binh Nguy ễn V n T ấn, trên h ệ th ống truy ền tin, cho nên t ất c ả tr ở v ề h ậu c ứ N m-C n! Ngày 30 tháng 4, sau khi nghe l ệnh buông súng, l ực l ợng H ải-Quân Vùng V Duyên- Hải l ại ra kh ơi. Ngày 1 tháng 5, kho ảng 3 gi ờ chi ều, L ực-L ợng H ải-Quân Vùng V Duyên-Hải đế n Hòn-Tre – Duyên-Đoàn 43 – và giao t ất c ả v khí c ng nh quân d ụng cho ban tiếp thu Vi ệt-Cộng, r ồi gi ải tán!
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 90
CH NG VI
NH ỮNG ĐỘ T BI ẾN T ẠI CÁC VÙNG SÔNG-NGÒI
VÙNG III SÔNG-NGÒI
Tình hình quân s ự thu ộc lãnh th ổ Vùng III Sông-Ngòi không đáng đề c ập n ếu không có nh ững cu ộc đụ ng độ quy ết li ệt gi ữa các L ực-L ợng Đặ c-Nhi ệm, L ực-L ợng 99 và Lực-L ợng c ơ h ữu c ủa H ải-Quân Vùng III Sông-Ngòi v ới nh ững L ực-L ợng chính quy Vi ệt-Cộng. Với ý đồ đánh th ốc vào Long-An, c ắt qu ốc l ộ 4, cô l ập Saigon, Vi ệt-Cộng m ở m ặt tr ận l ớn v ới các đơn v ị sau đây: Công Tr ờng 8, t ừ kinh Ch ợ G ạo, đi phía qu ận Bình-Ph ớc, b ức R ạch-Ki ến, tuôn về Bình-Chánh, vào Saigon. Công Tr ờng 9, t ừ Cái-Bè ti ến quân đế n B ến-Tranh, đánh vào Long-An, m ục đích hi ệp v ới Công Tr ờng 7, c ắt qu ốc l ộ 4. Công Tr ờng 7, t ừ Đồ ng-Tháp đánh vào Th ủ-Th ừa. Công Tr ờng 5, t ừ Tây-Ninh; m ột ph ần đánh vào H ậu-Ngh a, m ột ph ần đánh vào Bến-Lức.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 91
NH ỮNG TR ẬN CHI ẾN TRÊN VÀM-CỎ-TÂY
Ngay khi m ặt tr ận Long-An v ừa bùng n ổ, L ực-L ợng 99, d ới s ự ch ỉ huy c ủa H ải- Quân Đại-Tá Lê H ữu Dõng, đ ợc đ a vào chi ến tr ận. Đại-Tá Dõng là v ị s quan đầ u tiên c ủa khóa 8 H ải-Quân Nha-Trang đ ợc th ng Đạ i- Tá. V ề h ải v ụ, có th ể nói Đạ i-Tá Dõng không thua b ất c ứ m ột v ị đàn anh nào c ả. V ề ch ỉ huy nh ững đơn v ị chi ến đấ u trong sông r ạch, Đạ i-Tá Dõng và ng ời b ạn cùng khóa, H ải- Quân Trung-Tá H ồ Quang Minh, là hai s quan đ ợc các đạ i đơn vị Vi ệt-Cộng t ại Vùng III và Vùng IV Sông-Ngòi lên án n ặng n ề! Ngày 17 tháng 4, L ực-L ợng 99 kh ởi hành t ừ Nhà Bè, tr ực ch ỉ Long-An. Th ời gian này, v ới m ục đích c ắt qu ốc l ộ IV, ng n ch ận s ự ti ếp vi ện c ủa quân V.N.C.H. t ừ Vùng IV Chi ến-Thu ật, Công-Tr ờng 7 Việt-Cộng kéo quân t ừ Cái-Bè đến Bến-Tranh thì “ đụng” n ặng v ới m ột Trung-Đoàn c ủa S -Đoàn 7 B ộ-Binh. Khi địch đế n rạch C ần-Đốt l ại g ặp ph ải s ự kháng c ự mãnh li ệt c ủa Đị a-Ph ơ ng-Quân. Cánh quân Công Tr ờng 8 Vi ệt-Cộng đánh vào R ạch-Ki ến ch ạm ph ải s ức kháng c ự v bão c ủa L ực-L ợng Đị a-Ph ơ ng-Quân, kh ựng l ại đó. Cánh quân Vi ệt-Cộng t ấn công qu ận Tân-Tr ụ đang tràn ng ập trong Chi-Khu v ừa lúc Lực-L ợng Đặ c-Nhi ệm 99 đang giang hành ngang Tân-Tr ụ để ti ến v ề Long-An. Lúc này Giang-Đoàn 40 Ng n-Ch ận c ng v ừa đ a m ột Ti ểu-Đoàn Địa-Ph ơ ng-Quân t ừ Long-An lên ti ếp vi ện qu ận Tân-Tr ụ. Sau khi “ đổ” quân, Giang-Đoàn 40 Ng n-Ch ận cùng L ực-L ợng 99 nh ập tr ận, y ểm tr ợ Đị a-Ph ơ ng-Quân. Bất ng ờ đụ ng n ặng v ới hai đơn v ị tác chi ến H ải-Quân, quân c ủa Công-Tr ờng 8 Vi ệt- Cộng, sau nhiều đợ t ch ống tr ả d ữ d ội, đành “chém vè”! Qu ận Tân-Tr ụ đ ợc gi ải t ỏa cùng ngày. Ngày 18 tháng 4, kho ảng 8 gi ờ sáng, L ực-L ợng 99 đế n Long-An. Tình hình kinh Th ủ-Th ừa nguy ng ập. Trên giang trình ti ến đế n gi ải t ỏa kinh Th ủ-Th ừa, khi v ừa qua kh ỏi cầu Long-An kho ảng hai tr m th ớc, L ực-L ợng Đặ c-Nhi ệm 99 th ấy r ất đông ng ời đang t ắm, nô đùa d ới sông, bên b ờ đố i di ện r ạch C ần-Đốt. Đặ t ống dòm quan sát, H ải- Quân Đại-Tá Lê H ữu Dõng, Ch ỉ-Huy-Tr ởng L ực-L ợng 99, phát giác ra đó là m ột đạ i đơ n v ị Vi ệt-Cộng. L ập t ức, Đại-Tá Dõng ra l ệnh toàn L ực-L ợng ủi th ẳng sang, t ấn công. Khi th ấy đoàn chi ến đỉ nh ủi ngay vào điểm d ừng quân c ủa mình, m ột đơn v ị c ủa Công Tr ờng 7 Vi ệt-Cộng, ch ấp nh ận đánh nhau, không ch ạy. Hai bên cách nhau kho ảng m ời th ớc, có th ể th ấy nhau b ằng mắt th ờng, cho nên, m ọi ng ời trên đoàn giang đỉnh
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 92
đều th ấy Vi ệt-Cộng nh ốn nháo, tán lo ạn. Tuy v ậy, s ức ph ản công c ủa đị ch t ừ b ờ b ắn ra c ng d ữ d ội v ới đủ lo ại súng, có c ả 82 ly không gi ật và 12 ly 8. Phía L ực-L ợng 99, m ọi v khí n ặng trên chi ến đỉ nh đề u đ ợc x ử d ụng t ối đa. Trong khi tr ận chi ến đang di ễn ra d ữ d ội, Th ủy Th ủ Đứ c b ị th ơ ng trên m ặt và đầu, máu tuôn x ối x ả. Th ủy Th ủ Đứ c ch ỉ đ a tay vu ốt máu trên m ặt r ồi đứ ng th ẳng trên chi ếc Tango, ôm MK19, nã th ẳng vào địch quân. Đến 5 gi ờ chi ều, s ức kháng cự c ủa Vi ệt-Cộng y ếu d ần. B ộ-Binh và Địa-Ph ơ ng-Quân đ ợc điều độ ng đế n, đổ b ộ. Lúc này ch ỉ còn nghe r ời r ạc vài ti ếng B40. Trong tr ận này, t ổn th ất v ề phía H ải-Quân và quân b ạn không đáng k ể. Vi ệt-Cộng thi ệt h ại không d ới m ột Ti ểu-Đoàn. V khí t ịch thu gồm: 4 kh ẩu 82 ly không gi ật, 2 kh ẩu 12 ly 8, 12 kh ẩu B40, r ất nhi ều AK và súng tr ờng Nga. Sáng 19 tháng 4, L ực-L ợng 99 và Giang-Đoàn 42 Ng n-Ch ận tr ở l ại đị a điểm đã đụng độ v ới Vi ệt-Cộng ngày hôm tr ớc. Đoàn giang đỉnh v ừa đế n n ơi, hai giang đỉnh b ị bắn. M ột Monitor c ủa Giang-Đoàn 42 Ng n-Ch ận b ị 82 ly không gi ật b ắn tr ực x ạ. Ba nhân viên và Ch ỉ-Huy-Tr ởng Giang-Đoàn 42 Ng n-Ch ận, H ải-Quân Thi ếu-Tá Ph ạm Ng ọc L ộ, b ị th ơ ng. Nh ng c ả b ốn th ơ ng binh đều không ch ịu t ản th ơ ng, ch ỉ vu ốt máu, ti ếp t ục chi ến đấu! Kể t ừ ngày 19 tháng 4, h ễ L ực-L ợng 99 và Địa-Ph ơ ng-Quân gi ải t ỏa xong điểm ch ạm đị ch đố i di ện v ới r ạch C ần-Đốt ngày hôm tr ớc thì ngày hôm sau Vi ệt-Cộng l ại chuy ển v ận súng l ớn tr ở l ại đị a điểm này. Trong th ời gian này, m ỗi ngày, ti ểu đoàn pháo c ủa Công-Tr ờng 7 Vi ệt-Cộng nã vào Long-An t ừ 40 đế n 60 qu ả 122 ly! Bằng m ọi giá, Vi ệt-Cộng quy ết tiêu di ệt L ực-L ợng Đặ c-Nhi ệm 99; vì L ực L ợng này là tr ở ng ại l ớn cho cu ộc kéo quân c ủa các Công-Tr ờng Vi ệt-Cộng v ề Long-An. Đêm 20 tháng 4, trong khi L ực-L ợng 99 đang “n ằm” g ần c ầu Long-An thì ng ời nhái Vi ệt-Cộng l ội ra giang đỉ nh, bám vào thành tàu, leo lên ngay chi ến đỉ nh c ủa ng ời nhái H ải-Quân V.N.C.H. T ất c ả ng ời nhái Vi ệt-Cộng đề u b ị h ạ tr ớc khi hành động! Đêm 21 tháng 4, L ực-L ợng 99 “ đổ ” toán H ải-Kích – do Đại-Úy Hi ền ch ỉ huy – lên bờ đố i di ện r ạch C ần-Đốt. Khi còn cách b ờ kho ảng 30 th ớc, H ải-Quân phát hi ện Vi ệt- Cộng đông quá! Th ấy Đạ i-Úy Hi ền t ỏ v ẻ ng ần ng ại, Đạ i-Tá Dõng ra l ệnh rút; vì Ông ngh r ằng khi H ải-Kích không ch ấp nh ận tr ận chi ến thì không th ể nào quân ta vào đ ợc. Cánh quân c ủa Công-Tr ờng 9 Vi ệt-Cộng t ừ Cái-Bè ti ến đế n B ến-Tranh thì g ặp s ự kháng c ự c ủa m ột Trung-Đoàn thu ộc S -Đoàn 7 B ộ-Binh. Lúc địch kéo v ề đế n r ạch C ần- Đốt l ại “ đụ ng” l ực l ợng Đị a-Ph ơ ng-Quân phòng th ủ t ại đây. C ng th ời điểm này, S -Đoàn 22 B ộ-Binh, d ới s ự ch ỉ huy c ủa Chu ẩn T ớng Phan Đình Ni ệm, t ừ Qui-Nh ơn v ề B ến-Lức, đang tái trang b ị, không xu ất tr ận. Nh ng khi C ầu Voi b ị t ấn công, T ớng Ni ệm ch ỉ th ị m ột Trung-Đoàn thu ộc S -Đoàn 22 B ộ-Binh đến gi ải t ỏa, nh ng không giải t ỏa đ ợc. Nh ận th ấy áp l ực đị ch đè n ặng trên vùng trách nhi ệm c ủa Đạ i-Tá Lê H ữu Dõng, Phó- Đề-Đốc Nghiêm V n Phú, T -Lệnh L ực-L ợng Tu ần-Thám, đem toàn B ộ-Tham-M u đến Long-An h ỗ tr ợ Đạ i-Tá Dõng. (Tr ớc khi tr ở thành Ch ỉ-Huy-Tr ởng L ực-L ợng 99, Đại-Tá Dõng đã là T -Lệnh-Phó L ực-L ợng Tu ần-Thám). Tháp tùng B ộ-Tham-M u Lực-L ợng Tu ần-Thám là bác s Tr ần Qu ốc D ng, v ị y-s đ ợc t ất c ả đơn v ị H ải-Quân c ng nh đồng bào và quân b ạn t ại b ệnh vi ện Long-An m ến ph ục.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 93
Từ gi ữa tháng 4, h ầu nh t ất c ả bác s trong tỉnh Long-An đều di t ản. M ỗi ngày s ố th ơ ng vong do đại bác c ủa đị ch và th ơ ng binh t ừ các m ặt tr ận đ a v ề n ờm n ợp, nh ng khó tìm ra đ ợc m ột v ị y-s ! Ngoài nh ững lúc hành quân v ới L ực-L ợng Đặ c-Nhi ệm 99 để s n sóc th ơ ng binh t ại tr ận đị a, v ị y-s t ốt nghi ệp khóa 16 Tr ng T ập, Tr ần Qu ốc D ng, cùng v ới trung s y-tá tên Thông, ch a k ịp c ất áo giáp, nón s ắt, đã v ội vàng đến ngay b ệnh vi ện Long-An để c ấp cứu n ạn nhân chi ến tranh. Lúc này xác th ờng dân ch ết vì h ỏa ti ễn Vi ệt-Cộng n ằm r ải rác ven đ ờng. Vô s ố ng ời b ị th ơ ng đ ợc đ a đến b ệnh vi ện Long-An. T ại phòng nh ận b ệnh, n ạn nhân chi ến tranh n ằm la li ệt mà ch ỉ có hai y-tá ph ụ trách! Trong s ố nh ững n ạn nhân, m ột ng ời b ị mảnh pháo kích ghim n ơi ng ực, th ở không đ ợc. Bi ết r ằng n ạn nhân này c ần ph ải đ ợc gi ải ph ẫu c ấp k , bác s D ng và y-tá Thông đẩy ngay ng ời này vào phòng m ổ. D ụng c ụ gi ải ph ẫu và thu ốc men đề u b ị khóa kín trong t ủ. Trong khi bác s D ng và y-tá Thông đập b ể t ủ, th ực hi ện cu ộc “gi ải ph ẫu dã chi ến” c ứu s ống n ạn nhân thì Vi ệt-Cộng pháo n ặng hơn. Kho d ầu và kho đạn Long-An trúng đại pháo. Và, ít nh ất, có hai h ỏa ti ễn r ơi ngay b ệnh vi ện, gây thêm r ất nhi ều t ử vong! Nghe b ệnh vi ện trúng đạ n pháo kích, thân nhân dùng đủ m ọi ph ơ ng ti ện để di chuy ển ng ời thân c ủa h ọ ra kh ỏi b ệnh vi ện. Bác s D ng và y-tá Thông v ẫn ti ếp t ục b ng bó, s n sóc, c ấp c ứu n ạn nhân trong nh ững ti ếng n ổ r ền tr ời c ủa t ừng đợ t h ỏa ti ễn do Vi ệt-Cộng nã vào thành ph ố Long-An. Tr a 29 tháng 4, l u thông trên qu ốc l ộ 4 b ị gián đoạn. Vì c ảm m ến đứ c tính can c ờng c ủa Thi ếu-Tá Ph ạm Ng ọc L ộ trong nh ững l ần ch ạm đị ch su ốt m ấy ngày qua, Đại- Tá Dõng h ỏi Thi ếu-Tá L ộ có mu ốn đ a tàu v ề Saigon đón gia đình hay không? N ếu mu ốn, c ứ l ấy hai ASPB – tr ợ chi ến đỉ nh trang b ị súng phun l ửa – mà đi. Thi ếu-Tá L ộ cho hai ASPB r ời vùng hành quân v ề Saigon đón gia đình, còn Ông ở l ại v ới đơn v ị. Không hi ểu t ại sao câu chuy ện gi ữa Đạ i-Tá Dõng và Thi ếu-Tá L ộ đế n tai Phó-Đề- Đốc Nghiêm V n Phú. Từ khi đế n Long-An, Phó-Đề-Đốc Phú là v ị s quan thâm niên hi ện di ện, đ ợc t ất c ả đơ n v ị H ải-Quân trong vùng xem nh T -Lệnh hành-quân. Đối v ới H ải-Quân, không ai lạ gì cá tính nghiêm kh ắc, độ c đoán c ủa v ị s quan t ốt nghi ệp khóa II s quan H ải-Quân Nha-Trang này. Nh ng, bù l ại, Phó-Đề-Đốc Phú r ất xu ề xòa và th ờng âm th ầm lo l ắng cho thu ộc c ấp; vì v ậy Ông đ ợc thu ộc c ấp đặ t danh hi ệu là B ố-Già. Chi ều 29 tháng 4, kho ảng 6 gi ờ 30, Phó-Đề-Đốc Phú cho t ập h ọp t ất c ả thuy ền tr ởng của Giang-Đoàn 42 Ng n-Ch ận, Đạ i-Tá Dõng, Thi ếu-Tá L ộ và Thi ếu-Tá Chi ến Binh V nh Đính, Tham-M u-Phó Hành Quân L ực-L ợng Tu ần-Thám. Tr ớc m ặt mọi ng ời, Phó-Đề-Đốc Nghiêm V n Phú, T -Lệnh L ực-L ợng Tu ần-Thám, kiêm T -Lệnh Đặ c- Nhi ệm 212, tuyên b ố tru ất quy ền ch ỉ huy c ủa Thi ếu-Tá L ộ và ch ỉ đị nh Thi ếu-Tá V nh Đính làm Ch ỉ-Huy-Tr ởng Giang-Đoàn 42 Ng n-Ch ận, thay th ế Thi ếu-Tá L ộ! M ọi ng ời, k ể c ả Đạ i-Tá Dõng, đều s ửng s ốt đế n không nói đ ợc m ột l ời! Sau này, Đại-Tá Dõng m ạnh d ạng xác nh ận s ự im l ặng c ủa Ông vào chi ều hôm đó là m ột l ầm l ẫn! Sở d cho đế n chi ều 29 tháng 4 mà toàn t ỉnh Long-An v ẫn ch a có ph ần đấ t nào b ị Vi ệt-Cộng ki ểm soát là nh ờ hai y ếu t ố sau đây: Liên-Đoàn Địa-Ph ơ ng-Quân c ủa Ti ểu-Khu Long-An là m ột l ực l ợng tinh nhu ệ. Nếu so sánh Liên-Đoàn Địa-Ph ơ ng-Quân này v ới nh ững l ực l ợng chính quy của V.N.C.H. nh Nh ảy-Dù, Th ủy-Quân-Lục-Chi ến, Bi ệt-Động-Quân, v. v… thì
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 94
sức chi ến đấ u dai d ẳng và can c ờng c ủa Liên-Đoàn Địa-Ph ơ ng-Quân này s ẽ ngang ng ửa ch ứ không kém. Chính Liên-Đoàn Địa-Ph ơ ng-Quân này đã “chôn chân” Công-Tr ờng 7 Vi ệt-Cộng bên kia kinh Th ủ-Th ừa. Sự quy ết đị nh nhanh chóng c ủa Phó-Đô-Đốc Chung T ấn Cang, T -Lệnh H ải- Quân V.N.C.H. khi đ a L ực-L ợng 99 vào tr ận đị a đúng th ời điểm. Tối 29 tháng 4, đích thân Phó-Đô-Đốc Cang g ọi máy, ch ỉ th ị Đạ i-Tá Lê-Hữu-Dõng đ a toàn L ực-L ợng 99 ra sông Soài-Rạp. Nh ng Đại-Tá Dõng xin ở l ại 24 gi ờ đồ ng h ồ nữa; vì Long-An “ch a h ề h ấn gì” và tinh th ần chi ến đấ u c ủa binh s còn h ng. C ng th ời điểm này, Đại-Úy Tr ởng Phòng An-Ninh L ực-L ợng Tu ần-Thám – theo lệnh c ủa Phó-Đề-Đốc Phú – vào b ệnh vi ện đ a bác s D ng di t ản. Bác s D ng b ảo: “Đại-Úy th ưa v ới T ư-Lệnh, n ếu T ư-Lệnh mu ốn ch ạy thì c ứ ch ạy đi. Tôi ở l ại v ới anh em.” Sáng 30 tháng 4, Vi ệt-Cộng v ẫn ti ếp t ục pháo h ỏa ti ễn vào Long-An. Đại-Tá Dõng gặp Đạ i-Tá Huy ến, T ỉnh Tr ởng Long-An. Đại-Tá Huy ến t ỏ v ẻ th ất v ọng vì không liên lạc đ ợc v ới th ẩm quy ền nào c ả. Đạ i-Tá Dõng h ỏi dò Đại-Tá Huy ến v ề ý định di t ản. Đại-Tá Huy ến L ắc đầ u: “Anh em còn đang chi ến đấ u, tôi đi không đành. Bao gi ờ đem được anh em v ề h ết tôi s ẽ đi.” Khi nghe l ệnh đầ u hàng c ủa T ổng Th ống D ơ ng V n Minh, Đại-Tá Dõng cho m ột chi ếc Jeep đi tìm bác s D ng. Sau đó, Đạ i-Tá Dõng đ a L ực-L ợng Đặ c-Nhi ệm 99, Giang-Cảnh, C ảnh Sát, Đạ i-Đội Tu ần-Giang, v.v…theo Vàm-Cỏ-Tây, ra sông Soài R ạp. Điểm h ẹn là B ắc-Cầu-Nổi. Lúc này, c ờ M ặt-Tr ận Gi ải-Phóng Mi ền-Nam c ắm đầ y hai bên b ờ sông. 4 gi ờ chi ều, m ấy tr m chi ến đỉ nh c ủa nhi ều đơn v ị H ải-Quân t ụ t ập t ại B ắc-Cầu-Nổi. C ng lúc đó, m ọi ng ời th ấy Phó-Đề-Đốc Nghiêm V n Phú – ng ời tr ở l ại t ừ HQ 502 để đón nh ững đơn v ị c ủa Ông ra tr ễ – trên m ột PBR đơn độc ngay ch ỗ phao đỏ cu ối cùng tr ớc khi dòng Soài R ạp tuôn ra bi ển. Đại-Tá Dõng ki ểm soát t ất c ả đơn vị xong, trình lên Phó-Đề-Đốc Phú r ằng các đơn v ị đã đến điểm h ẹn g ần đầ y đủ . Phó-Đề-Đốc Phú đáp: “T ốt”. 4 gi ờ 20 chi ều, t ại B ắc-Cầu-Nổi, Đạ i-Tá Dõng, đ ợc xem nh v ị đạ i di ện H ải-Quân trong vùng, tuyên b ố gi ải tán nh ững đơn v ị H ải-Quân! Sau đó, ng ời nào đi thì d ồn lên nh ững LCM ho ặc PBR để ra đi. Ng ời nào mu ốn v ề thì d ồn lên m ấy PBR tr ở v ề. S ố giang đỉ nh còn l ại đ ợc tháo ống, cho chìm t ừ t ừ. Nhìn nh ững chi ến đỉ nh không ng ời lái, c ứ quay vòng vòng r ồi chìm t ừ t ừ, h ầu nh mọi ng ời đề u nén ng ậm ngùi. Th ợng s D., thu ộc Giang-Đoàn 40 Ng n-Ch ận, không nén đ ợc xúc độ ng, đã b ật khóc và gào lên: “Chính ph ủ ơi! Con tàu ơi!” C ng trong tình hu ống đó, H ải-Quân Đại-Úy H., Ch ỉ-Huy-Tr ởng Giang-Đoàn 59 Tu ần-Thám, t ừ LCM8 nh ảy xu ống m ột PBR r ồi nh ắn nh ủ: “Thôi, Commandant đi đi. Tôi ở l ại điều độ ng đàn em c ủa tôi, r ồi…m ột là tôi s ẽ t ự t ử ch ết; hai là tôi s ẽ v ề B ến-Tre tu với M ẹ tôi!”
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 95
NH ỮNG TR ẬN CHI ẾN TRÊN VÀM-CỎ-ĐÔNG
Vào h ạ tu ần tháng 2 n m 1975, trong tr ận ph ục kích vào kho ảng sông gi ữa Gò-Dầu- Hạ và Tây-Ninh, Giang-Đoàn 40 Ng n-Ch ận t ịch thu đ ợc tài li ệu quan tr ọng sau khi b ắn ch ết hai s quan cao c ấp Vi ệt-Cộng t ừ c ục R đi ghe ra. Ti ểu-Khu Tây-Ninh mu ốn gi ữ tài li ệu này; nh ng Quân-Đoàn III phái m ột Đạ i-Tá xu ống l ấy v ề. Theo tài li ệu này, Vi ệt- Cộng sẽ m ở m ặt tr ận l ớn t ại Long-An và H ậu-Ngh a. Bên b ờ Tây sông Vàm-Cỏ-Đông – đối di ện v ới t ỉnh H ậu-Ngh a – trên kinh Th ủ-Th ừa kho ảng h ơn 20 cây s ố là đồn Trà-Cú, m ột mi ếng m ồi khó nu ốt cho t ất c ả L ực-L ợng Vi ệt-Cộng l m le mu ốn đánh H ậu-Ngh a. Lý do Vi ệt-Cộng không th ể xâm nh ập m ặt sông này ho ặc ti ến chi ếm đồ n Trà-Cú là vì hàng rào điện t ử đ ợc gài d ọc theo b ờ sông. Nh ững điện toán c ủa hàng rào điện t ử này ghi nh ận chính xác t ất c ả ho ạt độ ng và m ọi cu ộc di chuy ển c ủa Vi ệt-Cộng phía tr ục đó. Kho ảng tháng 3 n m 1975, đồn Trà-Cú là n ơi đóng quân c ủa Giang-Đoàn 54 Tu ần- Thám, m ột Giang-Đoàn Ng n-Ch ận và m ột Ti ểu-Đội Pháo-Binh t ng phái cùng hai kh ẩu đại bác để y ểm tr ợ Chi-Khu và đồn bót d ọc sông Vàm-Cỏ-Đông. N ếu có nh ững cu ộc xâm nh ập quy mô c ủa Vi ệt-Cộng, T ỉnh Tr ởng H ậu-Ngh a s ẽ t ng phái vài đơ n v ị bi ệt l ập nh Địa-Ph ơ ng-Quân. Kể t ừ khi đơn v ị tr ởng ti ền nhi ệm đồ n Trà-Cú d ời dân t ừ vùng xôi đậu v ề l ập m ột làng nho nh ỏ ch ỗ khúc cua, c ạnh đồ n, H ải-Quân kiêm luôn trách nhi ệm b ảo v ệ làng này và giúp dân làng ph ơ ng ti ện sang sông. Gi ữa tháng 3, m ặc dù Cao-Nguyên b ỏ ngõ và mi ền Trung “co” l ại, tình hình quân s ự vùng H ậu-Ngh a, Trà-Cú v ẫn t ơ ng đối bình yên; ngo ại tr ừ vài v ụ phá ho ại không đáng kể c ủa đặ c công, nh ng b ị phát giác k ịp th ời. Hạ tu ần tháng 3, nh ững ho ạt động c ủa Vi ệt-Cộng quanh vùng Gò-Dầu-Hạ, H ậu- Ngh a, Trà-Cú, đ ợc ghi nh ận gia t ng v ới m ức độ đáng ng ại. B ằng c ớ là khi Giang- Đoàn 40 Ng n-Ch ận, d ới s ự ch ỉ huy c ủa H ải-Quân Thi ếu-Tá Ph ạm M ạnh Đề , đ ợc điều động t ừ Gò-Dầu-Hạ theo sông Vàm-Cỏ-Đông v ề Nhà-Bè để y ểm tr ợ tàu đạn và tàu d ầu ra sông Lòng Tào, đã b ị Vi ệt-Cộng t ấn công t ất c ả b ảy l ần, gây th ơ ng tích cho vài nhân viên và làm t ử th ơ ng Thi ếu-Úy C.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 96
Khi đến khúc cua ng ặt, ch ỗ ngôi làng g ần đồ n Trà-Cú, giang đỉnh ch ở xác Thi ếu-Úy C. l ại b ị mìn! Kho ảng hơn m ột ti ếng đồ ng h ồ sau, m ột giang đỉ nh khác l ại trúng mìn! Hải-Quân Đại-Tá Nguy ễn H ữu Xuân, T -Lệnh-Phó Vùng III Sông-Ngòi, ra l ệnh Giang- Đoàn 40 Ng n-Ch ận d ừng l ại để v ớt xác và v ớt tàu. Khi nhân viên đang thi hành công tác thì Vi ệt-Cộng t ừ b ờ b ắn ra tới t ấp, v ớt không đ ợc. Đế n m ờ sáng, xác nhân viên Giang- Đoàn 40 Ng n-Ch ận n ổi l ờ đờ d ọc b ờ sông! Ngày 17 tháng 4, Giang-Đoàn 40 Ng n-Ch ận đ ợc l ệnh tr ở l ại sông Vàm-Cỏ-Đông, hi ệp cùng Giang-Đoàn 57 Tu ần-Thám, Giang-Đoàn 24 Xung-Phong, m ột giang đoàn Giang-Cảnh và m ột đơn v ị thu ộc S -Đoàn Nh ảy-Dù để b ảo v ệ S -Đoàn 22 B ộ-Binh, v ừa rút v ề t ừ Qui-Nh ơn và t ạm trú t ại C n-Cứ H ải-Quân B ến-Lức. Đêm 18 tháng 4, Vi ệt-Cộng b ắn h ỏa ti ễn 130 ly vào C n-Cứ H ải-Quân B ến-Lức. S - Đoàn 22 B ộ-Binh r ời C n-Cứ H ải-Quân và phân tán m ỏng ngay cho nên không b ị thi ệt hại; ch ỉ có kho d ầu B ến-Lức b ị trúng đạ n pháo kích, cháy. Sáng 19 tháng 4, H ải-Quân Đại-Tá Tr ịnh Quang Xuân, v ị s quan t ốt nghi ệp khóa II Brest, th ị sát m ặt tr ận d ọc theo sông Vàm-Cỏ-Đông. H ải-Quân Thi ếu-Tá Ph ạm M ạnh Đề, Ch ỉ-Huy-Tr ởng Giang-Đoàn 40 Ng n-Ch ận, ch ỉ cho Đạ i-Tá Xuân bi ết ch ỗ H ải-Quân th ờng b ị ph ục kích. Tối 19 tháng 4, Đạ i-Tá Xuân tháp tùng Giang-Đoàn 40 Ng n-Ch ận đi tu ần ti ễu. Ngay ch ỗ Thi ếu-Tá Đề ch ỉ cho Đạ i-Tá Xuân lúc sáng, Vi ệt-Cộng b ắn th ẳng vào Soái-Đỉnh. Đại-Tá Xuân ra l ệnh rút v ề. Trong th ời gian này, ho ạt độ ng c ủa các Giang-Đoàn b ị gi ới h ạn; vì ch ỉ r ời điểm đóng quân kho ảng 500 th ớc là ch ạm đị ch. Ngày nào C n-Cứ H ải-Quân B ến-Lức c ng b ị h ỏa ti ễn 130 ly. Phó-Đề-Đốc Nghiêm-V n-Phú ra l ệnh cho tất c ả Giang-Đoàn r ời C n-Cứ, giàn d ọc b ờ sông để tránh pháo kích. S -Đoàn 22 B ộ-Binh c ng ra đồ ng ho ặc “n ằm” d ới nh ững g ầm c ầu. Đơn v ị Dù c ủa Thi ếu-Tá Tâm qu ần th ảo liên miên v ới các đơn v ị của Công-Tr ờng 9 Vi ệt-Cộng. Ngày 21 tháng 4, sáu PBR thu ộc Giang-Đoàn 54 Tu ần-Thám bi ệt phái cho qu ận Hi ếu-Thi ện, phía B ắc đồ n Trà-Cú, b ị t ấn công n ặng n ề. Ch ỉ-Huy-Tr ởng Giang-Đoàn 54 Tu ần-Thám, H ải-Quân Thi ếu-Tá Ngô V n S ơn, đem toàn l ực l ợng t ừ đồ n Trà-Cú lên ti ếp c ứu, c ố đ a sáu chi ến đỉ nh v ề, nh ng Vi ệt-Cộng t ừ bờ b ắn ra d ữ d ội. Trung-Úy tr ởng toán PBR bi ệt phái báo cáo r ằng Vi ệt-Cộng đã gi ng giây cáp, bên d ới có l ới sắt, t ừ bên này b ờ sang bên kia b ờ! Đ ợc báo cáo, Ph ụ-Tá T -Lệnh H ải-Quân hành quân L u-Động-Sông, Phó-Đề-Đốc Đinh M ạnh Hùng, ra l ệnh Trung-Úy tr ởng toán ph ải m ở đ ờng máu, đ a sáu PBR v ề! Đồng th ời Phó-Đề-Đốc Hùng c ng ch ỉ th ị Thi ếu-Tá Đề đ a Giang-Đoàn 40 Ng n-Ch ận từ B ến-Lức lên ti ếp tay v ới Giang-Đoàn 54 Tu ần-Thám, đem sáu PBR bi ệt phái v ề. Điểm “b ắt tay” là khúc quanh, n ơi Giang-Đoàn 40 Ng n-Ch ận th ờng b ị ph ục kích. Để h ỗ tr ợ cho cu ộc hành quân này, Ti ểu-Khu Long-An t ng phái m ột ti ểu đoàn Địa- Ph ơ ng-Quân gi ữ an ninh bên b ờ sông để đoàn chi ến đỉ nh xu ống. Khi Giang-Đoàn 40 Ng n-Ch ận đ a ti ểu-đoàn Địa-Ph ơ ng-Quân t ng phái và Đại-Tá Nguy ễn H ữu Xuân, T -Lệnh-Phó Vùng III Sông Ngòi, đến g ần điểm th ờng hay b ị ph ục kích, t ất c ả đề u v ắng v ẻ, không có gì kh ả nghi. Ngôi làng nh ỏ c ạnh đó c ng yên t nh và treo c ờ Vi ệt-Nam C ộng-Hòa. Ch ỉ-Huy-Tr ởng Giang-Đoàn 40 Ng n-Ch ận, Thi ếu-Tá Đề, liên l ạc v ới Thi ếu-Tá Sơn, Ch ỉ-Huy-Tr ởng Giang-Đoàn 54 Tu ần-Thám, cho bi ết hai Giang-Đoàn ch ỉ còn cách
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 97 nhau kho ảng hai cây s ố. V ừa lúc đó, đủ m ọi lo ại súng t ừ b ờ b ắn x ối x ả vào Giang-Đoàn 54 Tu ần-Thám. Liên l ạc truy ền tin gi ữa hai Giang-Đoàn b ị gián đoạn. Phó-Đề-Đốc Đinh Mạnh Hùng l ại ra l ệnh: B ằng m ọi giá, Giang-Đoàn 40 Ng n-Ch ận ph ải y ểm tr ợ để đ a Giang-Đoàn 54 Tu ần-Thám v ề! Đạ i-Tá Huy ến, T ỉnh Tr ởng Long- An, yêu c ầu Giang-Đoàn 40 Ng n-Ch ận “th ả” Ti ểu-Đoàn Địa-Ph ơ ng-Quân xu ống để bảo v ệ an ninh trên b ờ cho Giang-Đoàn 54 Tu ần-Thám xu ống. M ời chín giang đỉ nh thu ộc Giang-Đoàn 40 Ng n-Ch ận v ừa ủi bãi, Địa-Ph ơ ng- Quân đang đổ b ộ thì t ừng lo ạt pháo kích c ủa Vi ệt-Cộng r ơi ngay bãi! T ừng l ớp, t ừng l ớp Địa-Ph ơ ng-Quân g ục ngã trên bãi l ầy! Trong tình c ảnh nh v ậy, Thi ếu-Tá Đề v ẫn không nh ận đ ợc l ệnh t ừ ai c ả; vì Đại-Tá Nguy ễn H ữu Xuân, T -Lệnh-Phó Vùng III Sông Ngòi và Đại-Tá Tr ịnh Quang Xuân, T - Lệnh Vùng III Sông Ngòi, đang tranh cãi nhau trên máy truy ền tin! Thi ếu-Tá Đề t ự độ ng ra l ệnh rút lui để b ảo v ệ đơn v ị. Ti ểu-Đoàn-Tr ởng Đị a-Ph ơ ng-Quân không đồng ý, nói với Thi ếu-Tá Đề: “H ải-Quân rút, tôi b ắn!” Sau đó, Vi ệt-Cộng pháo d ồn d ập, Thi ếu-Tá Đề quy ết đị nh rút! Trên đ ờng tr ở v ề B ến-Lức, Giang-Đoàn 40 Ng n-Ch ận l ại nghe ti ếng kêu c ứu c ủa Giang-Đoàn 54 Tu ần-Thám. Thi ếu-Tá Đề l ại đ ợc l ệnh đ a Giang-Đoàn 40 Ng n-Ch ận tr ở lên ti ếp c ứu Giang-Đoàn 54 Tu ần-Thám. Khi tr ở lên, Giang-Đoàn 40 Ng n-Ch ận v ừa đi ngang ngôi làng nh ỏ treo c ờ V.N.C.H. thì Vi ệt-Cộng khai h ỏa b ằng đủ lo ại súng l ớn. Xin pháo binh và phi c ơ y ểm tr ợ không đ ợc, Giang-Đoàn 40 Ng n-Ch ận v ừa ti ến v ừa ch ống tr ả mãnh li ệt. Tối 22 tháng 4, kho ảng 9 gi ờ 30, Giang-Đoàn 40 Ng n-Ch ận “b ắt tay” Giang-Đoàn 54 Tu ần-Thám. Sáu PBR bi ệt phái cho qu ận Hi ếu-Thi ện v ẫn còn k ẹt t ại đó. L ời cu ối cùng Giang-Đoàn 54 Tu ần-Thám nh ận đ ợc t ừ Trung-Úy tr ởng toán PBR bi ệt phái là: “Ki ến nhi ều quá! C ắn đau l ắm! Ph ải đổ i màu, theo đàn bò”. Khi Giang-Đoàn 40 Ng n-Ch ận và Giang-Đoàn 54 Tu ần-Thám v ề g ần t ới kinh Th ủ- Th ừa thì th ấy c ờ tr ắng ph ất bên b ờ sông. Vì tr ời t ối và c ng vì b ị t ấn công n ặng n ề, nhân viên hai Giang-Đoàn ho ảng h ốt, b ắn x ối x ả vào b ờ! Ti ểu-Khu Long-An liên l ạc c ấp k với H ải-Quân và xác nh ận đơn v ị bên b ờ sông là thành ph ần còn l ại c ủa Ti ểu-Đoàn Địa- Ph ơ ng-Quân mà Giang-Đoàn 40 Ng n-Ch ận đã “th ả” lúc đầ u hôm! Sáng 23 tháng 4, nhi ều xác Địa-Ph ơ ng-Quân n ổi l ềnh b ềnh d ọc sông Vàm-Cỏ- Đông! Cùng ngày, t ất c ả đơn v ị tr ởng H ải-Quân v ề B ến-Lức h ọp. Cu ộc h ọp g ồm nh ững s quan sau đây: Phó-Đề-Đốc Đinh M ạnh Hùng, Ph ụ-Tá T -Lệnh H ải-Quân Hành Quân L u- Động-Sông. Phó-Đề-Đốc Nghiêm V n Phú, T -Lệnh L ực-L ợng Tu ần-Thám. Hải-Quân Đại-Tá Lê H ữu Dõng, Ch ỉ-Huy-Tr ởng L ực-L ợng Đặ c-Nhi ệm 99. Hải-Quân Đại-Tá Tr ịnh Quang Xuân, T -Lệnh H ải-Quân Vùng III Sông-Ngòi. Hải-Quân Đại-Tá Nguy ễn H ữu Xuân, T -Lệnh-Phó H ải-Quân Vùng III Sông- Ngòi. Chu ẩn T ớng Phan Đình Ni ệm, T -Lệnh S -Đoàn 22 B ộ-Binh. Hải-Quân Thi ếu-Tá Ph ạm M ạnh Đề , Ch ỉ-Huy-Tr ởng Giang-Đoàn 40 Ng n- Ch ận. Hải-Quân Thi ếu-Tá Ngô V n S ơn, Ch ỉ-Huy-Tr ởng Giang-Đoàn 54 Tu ần-Thám. Đại-Tá Lu ận, thu ộc S -Đoàn 22 B ộ-Binh.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 98
Trong phiên h ọp, gi ới ch ức th ẩm quyền gián ti ếp ch ỉ th ị các đơn v ị tr ởng ph ải lo cho anh em và gia đình binh s ; u tiên là gia đình H ải-Quân. Điểm h ẹn là sông Soài R ạp. Tối 23 tháng 4, T ớng Phan Đình Ni ệm r ời B ến-Lức b ằng tr ực th ng. Ngày 24 tháng 4, Vi ệt-Cộng t ng m ức độ pháo vào nh ững nơi đóng quân c ủa V.N.C.H. Ho ạt độ ng c ủa H ải-Quân trên Vàm-Cỏ-Đông gi ảm thi ểu t ối đa. Đồ n Trà-Cú b ị cô l ập hoàn toàn. Tối 29 tháng 4, t ại đồ n Trà-Cú, Thi ếu-Tá Ngô V n S ơn cho nhân viên đ a gia đình xu ống các chi ến đỉ nh. Ch ỉ-Huy-Phó Giang-Đoàn 54 Tu ần-Thám đ a đoàn PBR ra sông lớn, ch ờ. Thi ếu-Tá S ơn, nh ững s quan trong b ộ ch ỉ huy và ít nhân viên liên h ệ cùng m ột số chuyên viên ngòi n ổ ở l ại Trà-Cú để thiêu h ủy tài li ệu, đặ t ch ất n ổ phá h ủy nh ững n ơi quan tr ọng tr ớc khi rút lui. Mối lo ng ại l ớn nh ất c ủa nhóm ng ời ở l ại là “pông-tông” d ầu khá l ớn, n ằm ngay tr ớc đồ n Trà-Cú. Vào lúc nhóm ng ời ở l ại đang th ực hi ện k ế ho ạch phá h ủy thì Vi ệt- Cộng pháo kích ngay vào đồn Trà-Cú! Pháo liên t ục! Pháo dày đặc! Pháo dai d ẳng! Pháo rơi trúng h ầm mà nhóm ng ời ở l ại đang trú ẩn khi ến m ột s quan t ử th ơ ng! Thi ếu-Tá S ơn cho ch ặt giây “pông-tông” d ầu. “Pông-tông” d ầu trôi ra, Thi ếu-Tá S ơn cho b ắn theo, v ới m ục đích gây h ỏa ho ạn, thiêu h ủy s ố l ợng d ầu. Khi “pông-tông” ph ực cháy, g ặp gió ng ợc, trôi lên h ớng ngôi làng nh ỏ, t ức thì muôn h ọng súng trong làng đều nh ả đạ n vào kh ối l ửa di độ ng. Lợi d ụng th ời c ơ đó, nhóm ng ời ở l ại rút lên PBR cu ối cùng, r ồi nh ấn ngòi n ổ, sang bằng đồ n Trà-Cú. Sau đó, PBR c ủa nhóm ng ời ở l ại nh ập v ới đoàn PBR ch ở binh s và gia đình ch ờ ngoài sông l ớn, xuôi v ề B ến-Lức. Trên đ ờng v ề B ến-Lức, kho ảng cách ch ỉ h ơn 50 cây s ố, đoàn PBR b ị t ấn công ba lần. Lần th ứ nh ất, xe t ng Vi ệt-Cộng t ừ bên b ờ H ậu-Ngh a b ắn tr ực x ạ ra đoàn PBR. Lần th ứ hai, khi v ừa x ả h ết t ốc l ực ch ạy kh ỏi t ầm đạ n xe t ng, đoàn PBR l ại b ị Vi ệt- Cộng t ừ hai bên b ờ t ấn công b ằng bazooca 57 và 75 không gi ật. Lần th ứ ba, lúc g ần sáng 30 tháng 4, đoàn PBR l ại b ị ch ận đánh m ột l ần n ữa khi v ề gần t ới B ến-Lức. S ở d Giang-Đoàn 54 Tu ần-Thám không ph ản công đ ợc là vì trên m ỗi PBR đều đầ y ngh ẹt binh s và gia đình! Sáng 30 tháng 4, tình hình C n-Cứ H ải-Quân B ến-Lức vô cùng bi đát. H ầu h ết nh ững đại đơn v ị đề u đã rút ra sông Soài-Rạp; ch ỉ còn l ại s quan c ấp nh ỏ và lính. M ọi ng ời nh ốn nháo tìm ph ơ ng ti ện v ề v ới gia đình; nh ng Quân-Cảnh gác c ổng v ẫn gi ữ đúng k ỷ lu ật, không cho b ất c ứ ai xu ất tr ại. Binh s l ấy v khí, t ấn công Quân-Cảnh! Hai bên b ắn nhau! M ời gi ờ 30 cùng ngày, sau khi T ổng Th ống D ơ ng V n Minh đầu hàng, Vi ệt-Cộng ùa vào C n-Cứ H ải-Quân B ến-Lức. Vi ệt-Cộng tin r ằng V.N.C.H. đang chu ẩn b ị bàn giao C n-Cứ này cho h ọ, vì v ậy, h ọ vui đùa, s m soi, táy máy h ết cái này đến cái kia. Phía quân nhân V.N.C.H. thì th ấy Vi ệt-Cộng đông quá, l ại v ừa nghe l ệnh đầ u hàng cho nên không ai dám làm gì c ả. C ả hai bên đều gi ả l ơ nh là ch ẳng th ấy nhau!
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 99
VÙNG IV SÔNG-NGÒI
Kho ảng tháng 3 và tháng 4 n m 1975, Vi ệt-Cộng đ a nhi ều đơn v ị v ề chung quanh Cần-Th ơ, c ố t ạo áp l ực ngay “trung tâm não b ộ” c ủa Vùng IV Chi ến-Thu ật. Lúc b ấy gi ờ, nh ững L ực-L ợng H ải-Quân, m ột ph ần ph ải y ểm tr ợ sông Đạ i-Ngãi – dòng sông huy ết m ạch t ừ C ần-Th ơ xu ống Cà-Mau, đi qua B ạc-Liêu – để h ộ t ống các ghe lúa g ạo t ừ B ạc-Liêu v ề; ph ần còn l ại rút v ề phòng th ủ C ần-Th ơ. Tuy có nhi ều đụ ng độ gi ữa L ực-L ợng H ải-Quân V.N.C.H. và L ực-L ợng Vi ệt-Cộng chung quanh C ần-Th ơ; nh ng vì Vi ệt-Cộng d ồn m ọi n ỗ l ực l ớn để t ấn công Saigon, cho nên, t ơ ng đối áp l ực đị ch t ại C ần-Th ơ không đủ làm b ận tâm nh ững gi ới ch ức th ẩm quy ền V.N.C.H. B ằng c ớ là Thi ếu T ớng Nguy ễn Khoa Nam, T -Lệnh Quân-Đoàn IV, đã t ng phái cho m ặt tr ận Vùng III m ột số l ực l ợng c ủa Vùng IV. Và, theo ch ỉ th ị c ủa T -Lệnh H ải-Quân V.N.C.H., T -Lệnh H ải-Quân Vùng IV Sông-Ngòi kiêm T -Lệnh Hạm-Đội Đặ c-Nhi ệm 21, Phó-Đề-Đốc Đặ ng Cao Th ng, đã cho di chuy ển m ột s ố đơn v ị về y ểm tr ợ Vùng III Sông-Ngòi. Tình hình Vùng IV Sông-Ngòi còn r ất yên t nh; nh ng T ổng-Lãnh-Sự M ỹ t ại C ần- Th ơ, Francis Terry McNamara, c ng đặ t k ế ho ạch di t ản nhân viên Vi ệt và M ỹ c ủa Tòa Tổng-Lãnh-Sự. Ngày 21 tháng 4, trong d ịp v ề Saigon nh ận ti ền phát cho nhân viên, T ổng-Lãnh-Sự Francis T. McNamara trình bày v ới Đạ i-Tá George Jacobson v ề k ế ho ặch di t ản nhân viên. Theo T ổng-Lãnh-Sự McNamara, di t ản b ằng tr ực th ng s ẽ g ặp tr ở ng ại v ề v ấn đề ti ếp t ế nhiên li ệu; vì v ậy, T ổng-Lãnh-Sự McNamara yêu c ầu đ ợc di t ản b ằng đ ờng th ủy. Đạ i-Tá Jacobson đồng ý. Nh ờ ngo ại giao khéo, T ổng-Lãnh-Sự McNamara đ ợc một nhân viên USAID, Cliff Frink, cung c ấp hai LCM8. Sau khi Phan-Thi ết th ất th ủ, V ng-Tàu b ị đe d ọa tr ầm tr ọng và các m ặt tr ận Long-An, Tuyên-Nh ơn, Trà-Cú, v. v… bùng n ổ, Phó-Đề-Đốc Đặ ng Cao Th ng tri ệu t ập đơn v ị tr ởng c ủa nh ững đạ i đơn v ị H ải-Quân Vùng IV Sông-Ngòi, đặt k ế ho ạch di t ản để b ảo vệ l ực l ợng trong tr ờng h ợp Vùng IV Chi ến-Thu ật b ị t ấn công. Trong phiên h ọp này, Hải-Quân Đại-Tá Nguy ễn Bá Trang, T -Lệnh L ực-L ợng Th ủy-Bộ, kiêm T -Lệnh L ực- L ợng Đặ c-Nhiệm 211, t ỏ v ẻ không đồ ng ý v ới gi ải pháp di t ản. Ngày 27 tháng 4, Phó-Đề-Đốc Th ng g ặp Thi ếu T ớng Lê V n H ng, T -Lệnh-Phó Quân-Đoàn IV. Hai v ị s quan cao c ấp trao đổ i tình hình chi ến s ự. T ớng H ng cho Phó- Đề-Đốc Th ng bi ết r ằng T ớng Nguy ễn Khoa Nam, T -Lệnh Vùng IV Chi ến-Thu ật, đã liên l ạc v ới B ộ-Tổng-Tham-M u Saigon, nh ng không có m ột k ế ho ạch nào t ừ B ộ-Tổng- Tham-M u v ề vi ệc rút xu ống Vùng IV c ả. Phó-Đề-Đốc Th ng h ỏi dò T ớng H ng v ề vi ệc di t ản. T ớng T -Lệnh-Phó Vùng IV Chi ến-Thu ật đáp: “Tôi không đi đâu c ả. Tôi s ẽ ở l ại, b ắn đế n viên đạn cu ối cùng r ồi tôi s ẽ t ự sát!”
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 100
Ngày 28 tháng 4, lúc 3 gi ờ chi ều, Phó-Đề-Đốc Th ng liên l ạc v ới Thi ếu T ớng Nguy ễn-Khoa-Nam, trình bày nh ững bi ến chuy ển quân s ự m ới nh ất. T ớng Nam b ảo có vài chính tr ị gia và t ớng lãnh đã bàn k ế ho ạch rút v ề Vùng IV, c ố th ủ. Nh ng d ờng nh đó là nh ững ý ki ến cá nhân, ch a có s ự đồ ng thu ận nào c ủa chính ph ủ trung ơ ng. T ớng Nam c ng cho Phó-Đề-Đốc Th ng bi ết là Ông v ừa liên l ạc v ới B ộ-Tổng-Tham-M u, có th ể, v ới v ị T ổng-Tham-M u-Tr ởng m ới, chính ph ủ s ẽ c ố th ủ để điều đình. Chi ều 28 tháng 4, m ột chi ếc phà và hai LCM8 ch ở kho ảng 30 ng ời M ỹ, m ột s ố đông nhân viên Vi ệt-Nam và T ổng-Lãnh-Sự M ỹ t ại C ần-Th ơ, Francis T. McNamara, trên đ ờng ra bi ển, b ị Giang-Đoàn 25 Xung-Phong ch ận l ại. Đ ợc thông báo v ề s ự vi ệc này, Thi ếu T ớng H ng yêu c ầu Phó-Đề-Đốc Th ng đế n nơi, t ng phái vài giang đỉnh để kéo chi ếc phà và hai LCM8 ch ở s ố ng ời Vi ệt M ỹ đó v ề lại C ần-Th ơ. Khi đến n ơi, Phó-Đề-Đốc Th ng ch ỉ h ỏi: “Có quân nhân Vi ệt-Nam nào đào ng , tr ốn trên đó không?” Sau khi đ ợc xác nh ận là “Không”, Phó-Đề-Đốc Th ng cho phép chi ếc phà và hai LCM8 ra đi. Quy ết đị nh này c ủa Phó-Đề-Đốc Th ng không có s ự tham kh ảo ý ki ến c ủa T ớng Lê V n H ng ho ặc T ớng Nguy ễn Khoa Nam; vì hai v ị T ớng này đang bay ch ỉ huy hành quân. Chi ều 29 tháng 4, m ột Thi ếu-Tá tòng s ự t ại phòng hành quân B ộ-T -Lệnh H ải-Quân Saigon g ọi cho Phó-Đề-Đốc Th ng, thông báo r ằng B ộ-T -Lệnh H ải-Quân Saigon đã chu ẩn b ị rút! T ối, v ị Thi ếu-Tá này g ọi l ại và cho hay: B ộ-T -Lệnh H ải-Quân Saigon và nhi ều chi ến h ạm đã r ời Saigon! Vì s ự liên l ạc t ừ trung ơ ng đến các Vùng không còn ch ặt ch ẽ n ữa, cho nên, đến gi ờ phút đó Phó-Đề-Đốc Th ng v ẫn ch a bi ết Trung T ớng V nh L ộc đã đ ợc b ổ nhi ệm vào ch ức v ụ T ổng-Tham-M u-Tr ởng Quân-Lực V.N.C.H.! Tối 29 tháng 4, khoảng 8 gi ờ, Tr ởng Kh ối An-Ninh H ải-Quân, Đại-Tá Chi ến-Binh Nguy ễn V n T ấn, g ọi điện tho ại m ời Phó-Đề-Đốc Th ng v ề Saigon; nh ng Đại-Tá T ấn không cho bi ết lý do. Phó-Đề-Đốc Th ng b ảo để Ông suy ngh , 11 gi ờ đêm g ọi l ại, Ông sẽ tr ả l ời. Ngay sau đó, Phó-Đề-Đốc Đặ ng Cao Th ng, T -Lệnh H ải-Quân Vùng IV Sông- Ngòi, ra l ệnh “t ự do v ận chuy ển”! L ệnh này đ ợc chuy ển sang H ải-Quân Đại-Tá Nguy ễn V n Thông, T -Lệnh L ực-L ợng Trung- ơ ng kiêm T -Lệnh Đặ c-Nhi ệm 214, ch ứ không chuy ển cho H ải-Quân Đại-Tá Nguy ễn Bá Trang, T -Lệnh L ực-L ợng Th ủy-Bộ kiêm T -Lệnh L ực-L ợng Đặ c-Nhi ệm 211. 11 gi ờ đêm, Phó-Đề-Đốc Th ng cho t ập h ọp t ất c ả s quan, h ạ s quan và binh s , r ồi thông báo quy ết đị nh c ủa Ông là s ẽ ra đi. Ai mu ốn đi, v ề đem gia đình vào; ai không mu ốn đi, xin gi ữ an ninh giùm cho nh ững ng ời đi. Đến gi ờ phút đó Phó-Đề-Đốc Th ng c ng v ẫn ch a nghe Đại-Tá T ấn g ọi l ại. Khuya 29 r ạng ngày 30 tháng 4, trong khi các LCM đ a Phó-Đề-Đốc Đặ ng Cao Th ng và B ộ-Tham-M u H ải-Quân Vùng IV Sông-Ngòi đang ch ạy trên sông C ửa Ti ểu thì Thi ếu T ớng Nguy ễn Khoa Nam liên l ạc truy ền tin, mu ốn nói chuy ện v ới Phó-Đề- Đốc Th ng; nh ng Phó-Đề-Đốc Th ng không tr ả l ời. Trong khi nh ững s ự vi ệc k ể trên x ảy ra t ại B ộ-T -Lệnh H ải-Quân Vùng IV Sông- Ngòi thì t ại C n-Cứ Ti ếp-Vận Bình-Th ủy, tình th ế v ẫn yên, cho đến… …Sáng 30 tháng 4, sau khi nghe l ệnh T ổng Th ống D ơ ng V n Minh đầu hàng, C n- Cứ Ti ếp-Vận Bình-Th ủy tr ở nên r ối lo ạn.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 101
10 gi ờ sáng, Đạ i-Tá C ơ-Khí Nguy ễn Ng ọc Xuân, Ch ỉ-Huy-Tr ởng C n-Cứ Ti ếp- Vận, t ập h ọp nhân viên và tuyên b ố tan hàng! 12 gi ờ tr a, Đại-Tá Xuân l ấy m ột LCM đi ra h ớng bi ển cùng v ới kho ảng 20 PBR của L ực-L ợng Th ủy-Bộ. Sau đó, T -Lệnh L ực-L ợng Th ủy-Bộ kiêm T -Lệnh L ực-L ợng Đặ c-Nhi ệm 211, Hải-Quân Đại-Tá Nguy ễn Bá Trang, t ừ m ột PBR đang ch ạy song song v ới LCM ch ở Đại-Tá Xuân, h ỏi: “Đi làm chi, Xuân? Ở l ại đi.” Đại-Tá Xuân im l ặng. LCM v ẫn ti ến. Một lúc sau, Đạ i-Tá Trang cho l ệnh PBR quay v ề. Tại B ộ-T -Lệnh Trung- ơ ng, sau khi nh ận l ệnh “t ự do v ận chuy ển” t ừ Phó-Đề-Đốc Th ng, H ải-Quân Đại-Tá Nguy ễn V n Thông, T -Lệnh L ực-L ợng Trung- ơ ng, truy ền lệnh này đến nh ững đơn v ị ở xa và thông báo m ột cách h ạn ch ế cho nhân viên t ại Đồ ng- Tâm. Đại-Tá Thông nh ắn nh ủ: “Ai không mu ốn đi thì c ố gi ữ an ninh, tr ật t ự giùm cho nh ững ng ười mu ốn đi.” Sau đó, Đại-Tá Nguy ễn-V n-Thông cùng m ột s ố ng ời xu ống ba chi ếc LCM8, đi ra sông C ửa Ti ểu.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 102
MẶT TR ẬN TUYÊN-NH N VÀ NH ỮNG ĐỤNG ĐỘ NH Ỏ T ẠI VÙNG IV SÔNG-NGÒI
Trong khi nh ững bi ến c ố tr ọng đạ i x ảy ra t ại B ộ-Ch ỉ-Huy H ải-Quân Vùng IV Sông- Ngòi và t ại B ộ-T -Lệnh L ực-L ợng Trung- ơ ng thì nh ững L ực-L ợng H ải-Quân đóng rải rác trong lãnh th ổ Vùng IV Sông-Ngòi ph ải đ ơ ng đầu v ới các đơn v ị ch ủ l ực c ủa Vi ệt-Cộng t ại nh ững m ặt tr ận sau đây:
Xã Hòa-Thành, thu ộc đị a ph ận Cà-Mau
Tin tình báo c ủa Ti ểu-Khu An-Xuyên và Trung-Đoàn 32 B ộ-Binh t ại Cà-Mau cho hay: Sau khi viên Phó-Xã-Tr ởng xã Hòa-Thành b ỏ hàng ng Qu ốc-Gia sang đầu thú v ới Vi ệt-Cộng, Vi ệt-Cộng đ a quân c ấp ti ểu đoàn v ề t ấn công xã Hòa-Thành. Xã Hòa-Thành c ạnh b ờ sông, cách Ti ền-Doanh Y ểm-Tr ợ kho ảng ba cây s ố. Xã này là vị trí chi ến l ợc c ủa Ti ểu-Khu An-Xuyên và c ng là n ơi B ộ-Ch ỉ-Huy Liên-Đoàn 2 Th ủy- Bộ cùng nhi ều Giang-Đoàn Th ủy-Bộ khác trú đóng. Ngày 16 tháng 4, sau khi đ ợc yêu c ầu, Ch ỉ-Huy-Tr ởng Giang-Đoàn 72 Th ủy-Bộ, Đại-Úy Khai, đ a đoàn chi ến đỉ nh v ề xã Hòa-Thành. Sau kho ảng 15 phút kh ởi hành, đoàn giang đỉnh b ị Vi ệt-Cộng x ử d ụng B40, B 41 và các lo ại súng nh ỏ t ấn công. Đoàn giang đỉnh ph ản công nh ng r ất h ạn ch ế vì hai bên b ờ sông là nhà dân. Khi phát hi ện B ộ-Ch ỉ-Huy Vi ệt-Cộng đóng ngay c ạnh b ờ sông, đầ u con r ạch d ẫn n ớc ra sông, đoàn chi ến đỉ nh ph ải x ử d ụng M79 và súng c ối 81 ly b ắn tr ực x ạ. Kho ảng n ửa gi ờ giao tranh, B ộ-Ch ỉ-Huy Liên-Đoàn 2 Th ủy-Bộ cho t ng c ờng thêm vài chi ến đỉ nh n ữa. Sau đó không lâu, quân V.N.C.H. làm ch ủ tình hình.
Rạch S ỏi, thu ộc t ỉnh Kiên-Giang
Lực l ợng H ải-Quân vùng Kiên-Giang trong tháng 4 n m 1975 g ồm nh ững đơn v ị sau đây: C n-Cứ H ải-Quân Kiên-An, đóng t ại X ẻo-Rô. Ti ền-Doanh Y ểm-Tr ợ R ạch-Sỏi, đóng t ại R ạch-Sỏi. Toán S u-Tập 5, đóng trong Ti ền-Doanh Y ểm-Tr ợ R ạch-Sỏi. Liên-Đoàn 1 Th ủy-Bộ Liên-Đoàn 1 Th ủy-Bộ, d ới s ự ch ỉ huy c ủa H ải-Quân – Thi ếuTá Phan H ữu Ni ệm, gồm có: Bộ-Ch ỉ-Huy l u động, đóng t ại R ạch-Sỏi vào th ời điểm này. Giang-Đoàn 70 Th ủy-Bộ, do H ải-Quân Thi ếu-Tá Thùy Trinh B ạch ch ỉ huy. Giang-Đoàn 71 Th ủy-Bộ, do H ải-Quân Đại-Úy D ơ ng V n Tèo ch ỉ huy. Một Monitor, m ột LCM6 và m ột Fom do Giang-Đoàn 29 Xung-Phong bi ệt phái. Bốn PBR do Giang-Đoàn 53 Tu ần-Thám t ng phái.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 103
Ngoài nhi ệm v ụ phòng th ủ an ninh nh ững khu v ực k ể trên, Liên-Đoàn 1 Th ủy-Bộ còn ph ối h ợp hành quân v ới Ti ểu-Khu Kiên-Giang, hai Chi-Khu Kiên-Thành, Kiên-An và hai Trung-Đoàn 32 - 33 B ộ-Binh. Vì tình hình quân s ự trong vùng trách nhi ệm c ủa H ải-Quân trong tháng 4 h ơi sôi động hơn nh ững tháng tr ớc, cho nên, công tác c ủa H ải-Quân lúc b ấy gi ờ h ơi n ặng v ề: An ninh C n-Cứ H ải-Quân Kiên-An. An ninh Ti ền-Doanh Y ểm-Tr ợ R ạch-Sỏi. An ninh nh ững ti ền đồ n vòng đai Ti ểu-Khu Kiên-Giang. 30 tháng 4, lúc 4 gi ờ sáng, Vi ệt-Cộng t ấn công Ti ền-Doanh Y ểm-Tr ợ R ạch-Sỏi b ằng B40, B41, súng c ối và đại liên. Ch ỉ-Huy-Tr ởng Ti ền-Doanh Y ểm-Tr ợ và nhi ều nhân viên b ị th ơ ng. L ập t ức, các giang đỉnh t ại b ến đ ợc phái đế n ch ận tuy ến B ắc và tuy ến Nam kinh Cái S ắn. Nh ững giang đỉ nh ho ạt độ ng xa đ ợc điều độ ng v ề y ểm tr ợ C n-Cứ Hải-Quân X ẻo-Rô, đề phòng địch “d ơ ng Đông, kích Tây”. Khi tr ận chi ến đang ti ếp di ễn, Ti ểu-Khu Kiên-Giang thông báo cho H ải-Quân bi ết rằng Vi ệt-Cộng độ t kích vào phi tr ờng R ạch-Sỏi, l ấy hai thi ết giáp M113 và đang ch ạy về h ớng Kiên-Tân. Hai Alpha trang b ị M72 đ ợc l ệnh án ng ữ đầ u c ầu phía B ắc Ti ền-Doanh để ng n hai chi ến xa. Không có Pháo-Binh y ểm tr ợ, vì Ti ền-Doanh Y ểm-Tr ợ t ọa l ạc ngay khu th ị t ứ. Kho ảng 7 gi ờ sáng, H ải-Quân đ a t ừng toán quân ra ngoài, đẩy lui đị ch. Đị ch rút lui kho ảng m ột cây s ố, nh ng v ẫn ti ếp t ục pháo kích vào đơ n v ị H ải-Quân. 10 gi ờ 30 cùng ngày, nghe l ệnh đầ u hàng c ủa T ổng Th ống D ơ ng V n Minh, Ch ỉ- Huy-Tr ởng Liên-Đoàn 1 Th ủy-Bộ, H ải-Quân Thi ếu-Tá Phan H ữu Ni ệm, liên l ạc B ộ- T -Lệnh L ực-L ợng Th ủy-Bộ và đ ợc ch ỉ th ị theo l ệnh đị a ph ơ ng – ngh a là theo l ệnh Bộ-Binh! Thi ếu-Tá Ni ệm r ất ng ạc nhiên, nh ng v ẫn liên l ạc Ti ểu-Khu. Ti ểu-Khu cho bi ết l ệnh Quân-Đoàn: T ử th ủ! Lúc này Vi ệt-Cộng l ại pháo kích n ặng h ơn. Ban tham m u H ải-Quân đặt k ế ho ạch rút kh ỏi Ti ền-Doanh Y ểm-Tr ợ R ạch-Sỏi vào lúc 6 gi ờ chi ều. Nh ng sau đó, Vi ệt-Cộng pháo kích d ữ d ội h ơn, H ải-Quân quy ết đị nh rút s ớm h ơn d ự d ịnh. Ba gi ờ chi ều cùng ngày, t ất c ả đơn v ị H ải-Quân thu ộc Ti ểu-Khu Kiên-Giang th ực hi ện k ế ho ạch di t ản r ất chu đáo. Ngày 1 tháng 5, lúc 3 gi ờ chi ều, L ực-L ợng H ải-Quân thu ộc Ti ểu-Khu Kiên-Giang đến Hòn Tre, neo phía B ắc Hòn Tre. Thi ếu-Tá Ni ệm tri ệu t ập cu ộc h ọp kh ẩn c ấp. K ết qu ả cu ộc h ọp là không ai mu ốn ti ếp t ục đi. Ban tham m u đi đến quy ết đị nh: Vào Hòn Tre – nơi Duyên-Đoàn 43 trú đóng – giao t ất c ả chi ến đỉ nh cho ban ti ếp thu Vi ệt-Cộng!
Kinh Ch ợ G ạo
Liên-Đoàn Đặc-Nhi ệm 214.2, d ới s ự ch ỉ huy c ủa H ải-Quân Thi ếu-Tá Võ V n Bảy, gồm Giang-Đoàn 21 Xung-Phong và Giang-Đoàn 42 Ng n-Ch ận. Liên-Đoàn Đặc-Nhi ệm 214.2 có nhi ệm v ụ tu ần ti ễu, ph ục kích ng n ch ận đị ch v ợt sông, y ểm tr ợ h ải pháo cho các đồ n, ph ối h ợp hành quân v ới Ti ểu-Khu và Chi-Khu, thu ộc lãnh th ổ Đị nh-T ờng và Ki ến-Hòa. Từ cu ối tháng 3, đơn v ị du kích 232 c ủa Vi ệt-Cộng t ạo áp l ực n ặng trên qu ốc l ộ 4, v ới mục đích c ầm chân S -Đoàn 7, S -Đoàn 9 và S -Đoàn 22 – từ Qui-Nh ơn vào, đang d ỡng quân – của Quân-Lực V.N.C.H.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 104
Ngày 1 tháng 4, Liên-Đoàn Đặc-Nhi ệm 214.2, B ộ-Ch ỉ-Huy đặt t ại Chi-Khu Ch ợ G ạo, đ ợc ch ỉ đị nh ph ối h ợp ho ạt độ ng tr ực ti ếp v ới Chi-Khu Ch ợ G ạo để b ảo v ệ th ủy l ộ huy ết mạch t ừ mi ền Tây v ề Saigon. Ngày c ng nh đêm, trong nh ững cu ộc hành quân gi ải t ỏa ch ớng ng ại v ật do Vi ệt- Cộng đặ t trên kinh Ch ợ G ạo, ho ặc tu ần ti ễu b ảo v ệ ghe thuy ền, hay hành quân h ộ t ống nh ững đoàn ghe, v. v… các đơ n v ị c ủa Liên-Đoàn Đặc-Nhi ệm 214.2 lúc nào c ng b ị đị ch ph ục kích và t ấn công b ằng đủ lo ại v khí. Ngày 14 tháng 4, Giang-Đoàn 21 Xung-Phong đang bi ệt phái cho Bi ệt-Khu Th ủ-Đô, đ ợc Giang-Đoàn 45 Ng n-Ch ận, do H ải-Quân Đại-Úy Nguy ễn V n S. ch ỉ huy, đến thay th ế. Đêm 26 tháng 4, Vi ệt-Cộng pháo kích vào Chi-Khu Ch ợ G ạo. 30 tháng 4, lúc 2 gi ờ sáng, s quan tr ực trung tâm hành quân B ộ-T -Lệnh L ực-L ợng Trung- ơ ng – tức là L ực L ợng Đặ c-Nhi ệm 214 – thông báo L ực-L ợng ch ấm d ứt ch ỉ huy, các đơ n v ị tùy nghi định li ệu!
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 105
MẶT TR ẬN TUYÊN-NH N
Liên-Đoàn Đặc-Nhi ệm 214.1, d ới s ự ch ỉ huy cùa H ải-Quân Thi ếu-Tá Đoàn Quan V , đóng c ạnh Chi-Khu Tuyên-Nh ơn, g ồm hai đơn v ị sau đây: Giang-Đoàn 43 Ng n-Ch ận, d ới s ự ch ỉ huy c ủa H ải-Quân Thi ếu-Tá Lê Anh Tu ấn. Giang-Đoàn 64 Tu ần-Thám, d ới s ự ch ỉ huy c ủa H ải-Quân Thi ếu-Tá T.M.H. Liên-Đoàn Đặc-Nhi ệm 214.1 ch ịu trách nhi ệm nh ững vùng sông r ạch thu ộc t ỉnh Ki ến-T ờng (M ộc-Hóa) và Định-T ờng. Là m ột ch ớng ng ại đáng k ể đố i v ới nh ững đơn v ị Vi ệt-Cộng lâm le mu ốn đ a quân vào Long-An b ằng đ ờng th ủy, Liên-Đoàn Đặc-Nhi ệm 214.1 luôn luôn s ẵn sàng ch ấp nh ận nh ững tr ận th hùng. Trong t ất c ả nh ững tr ận đụ ng độ , ph ải k ể đế n nh ững cu ộc t ấn công quy mô c ủa Trung-Đoàn E1 Vi ệt-Cộng vào Tuyên-Nh ơn vào cu ối n m 1974. Đêm 6 tháng 12 n m 1974, Vi ệt-Cộng t ấn công d ữ d ội và chi ếm đ ợc ch ợ Tuyên- Nh ơn và nhi ều đồ n. Nh ng Vi ệt-Cộng v ẫn không th ể xâm nh ập vòng đai đơ n v ị H ải- Quân và Chi-Khu Tuyên-Nh ơn; vì Chi-Khu đóng c ạnh B ộ-Ch ỉ-Huy H ải-Quân. Trong th ời điểm này, Ch ỉ-Huy-Tr ởng Liên-Đoàn Đặc-Nhi ệm 214.1, H ải-Quân Thi ếu-Tá Đoàn Quan V và Ch ỉ-Huy-Tr ởng Giang-Đoàn 64 Tu ần-Thám đều v ề Đồ ng- Tâm h ội. Ch ỉ-Huy-Phó Liên-Đoàn Đặc-Nhi ệm 214.1, H ải-Quân Thi ếu-Tá Ph ạm V n Tạo, ph ải túc tr ực t ại B ộ-Ch ỉ-Huy S -Đoàn 9 B ộ-Binh để điều h ợp hành quân. Ch ỉ còn Hải-Quân Thi ếu-Tá Lê Anh Tu ấn, Ch ỉ-Huy-Tr ởng Giang-Đoàn 43 Ng n-Ch ận, là s quan thâm niên hi ện di ện t ại đơn v ị. Thi ếu-Tá Tu ấn điều độ ng và ch ỉ huy ph ản công. Vi ệt-Cộng rút lui, b ỏ l ại h ơn 20 xác! Đêm 7 tháng 12 n m 1974, để r ửa h ận, Vi ệt-Cộng l ại tấn công tàn b ạo h ơn, quy ết d ứt điểm H ải-Quân để ti ến chi ếm Chi-Khu Tuyên-Nh ơn; nh ng v ẫn b ị H ải-Quân ch ống tr ả mãnh li ệt. Vi ệt-Cộng l ại rút lui, b ỏ l ại 11 xác! Sau đó, bi ết không th ể d ứt n ổi Liên-Đoàn Đặc-Nhi ệm 214.1, Vi ệt-Cộng v ẫn c ố gi ữ nh ững đị a điểm đã chi ếm; đồ ng th ời pháo kích dai d ẳng vào đơ n v ị H ải-Quân và Chi-Khu Tuyên-Nh ơn. Không-Quân Vi ệt-Nam đ ợc điều độ ng đế n và S -Đoàn 9 B ộ-Binh c ng tham chi ến, ch ận đ ờng ti ến quân c ủa đị ch. Ngày 11 tháng 12 n m 1974, trên đ ờng vi ện binh, m ột Chinook ch ở m ột đạ i độ i Trinh-Sát thu ộc S -Đoàn 9 b ị Vi ệt-Cộng dùng SA7 b ắn h ạ. R ất nhi ều th ơ ng vong! Kể t ừ th ời điểm này cho đến tháng 3 n m 1975, đơn v ị H ải-Quân và Chi-Khu Tuyên- Nh ơn luôn luôn b ị áp l ực c ủa đị ch r ất n ặng n ề. Ngày 26 tháng 3 n m 1975, Vi ệt-Cộng l ại tấn công h ết s ức quy mô và tàn b ạo vào Chi-Khu Tuyên-Nh ơn. H ải-Quân và quân b ạn ch ống tr ả r ất mãnh li ệt. Cu ối cùng, Vi ệt- Cộng ph ải rút lui, để l ại tr ận đị a kho ảng 200 xác! V khí c ủa đị ch b ị t ịch thu ph ải chuy ển vận b ằng GMC. Sau chi ến th ắng t ại Tuyên-Nh ơn, H ải-Quân Thi ếu-Tá Lê-Anh-Tu ấn đ ợc đề ngh ị th ng Trung-Tá t ại m ặt tr ận. Ngày 23 tháng 4, Thi ếu-Tá Tu ấn v ề Saigon h ọp. Khi tr ở l ại đơn v ị, trên đ ờng t ừ Cai- Lậy vào M ộc-Hóa để vào Tuyên-Nh ơn, Thi ếu-Tá Tu ấn x ử d ụng GMC và b ị Vi ệt-Cộng pháo kích liên t ục. Thi ếu-Tá Tu ấn liên l ạc truy ền tin v ới ng ời b ạn cùng khóa, Ch ỉ-Huy-
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 106
Tr ởng Giang-Đoàn 40 Ng n-Ch ận, xin ti ếp vi ện. Nh ng ng-ten b ị gãy, cu ộc điện đàm đứt đoạn. Tối 24 tháng 4 Thi ếu-Tá Tu ấn v ề đế n Tuyên-Nh ơn. Ngày 26 tháng 4, Vi ệt-Cộng d ốc toàn l ực t ấn công Tuyên-Nh ơn. Ch ỉ-Huy-Tr ởng Liên-Đoàn Đặc-Nhi ệm 214.1 đi phép. L ực-L ợng H ải-Quân t ại Tuyên-Nh ơn b ị pháo kích n ặng n ề. T ất c ả h ệ th ống truy ền tin b ị h h ại. Thi ếu-Tá Tu ấn c ố g ắng liên l ạc v ới Ch ỉ-Huy-Tr ởng Giang-Đoàn 64 Tu ần-Thám. Ch ỉ-Huy-Tr ởng Giang-Đoàn 64 Tu ần- Thám cho Thi ếu-Tá Tu ấn bi ết r ằng Giang-Đoàn 64 Tu ần-Thám c ng đang b ị đị ch pháo kích d ữ d ội. Và, v ới gi ọng th ất v ọng, Ông nói v ới Thi ếu-Tá Tu ấn: “Thôi, mày báo cáo chi n ữa. Hai đứ a mình ch ịu tr ận cho đế n ch ết thôi!” Cu ộc điện đàm v ừa đế n đó, b ỗng, một ti ếng n ổ l ớn, m ọi t ần s ố liên l ạc truy ền tin đề u b ất khi ển d ụng. Cùng lúc đó, Vi ệt- Cộng đứ ng th ẳng ng ời, v ừa tràn vào phòng tuy ến c ủa quân V.N.C.H. v ừa b ắn ch ứ không còn ẩn núp n ữa! Tuy tr ận chi ến kh ốc li ệt nh v ậy, nh ng Tuyên-Nh ơn v ẫn đứ ng v ững nh tinh th ần chi ến đấ u kiên c ờng c ủa Ng ời Lính V.N.C.H. Sau khi không phá v ỡ đ ợc phòng tuy ến Tuyên-Nh ơn, Trung-Đoàn E1 Vi ệt-Cộng phong t ỏa Tuyên-Nh ơn b ằng m ột h ệ th ống phòng không dày đặc và th ả th ủy lôi trên m ọi th ủy trình d ẫn đế n Tuyên-Nh ơn. S ự ti ếp t ế cho Chi-Khu và Liên-Đoàn Đặc-Nhi ệm 214.1 vô cùng khó kh n. Tối 29 tháng 4, T -Lệnh-Phó L ực-L ợng Trung- ơ ng, H ải-Quân Đại-Tá V Xuân An, t ừ Đồ ng-Tâm, liên l ạc đ ợc v ới Thi ếu-Tá Lê Anh Tu ấn và ra l ệnh Thi ếu-Tá Tu ấn, bằng m ọi cách, ph ải đ a đơ n v ị r ời Tuyên-Nh ơn. Là m ột s quan n ặng tinh th ần k ỹ lu ật, Thi ếu-Tá Tu ấn tri ệu t ập ngay cu ộc h ọp kh ẩn cấp. T ất c ả s quan ch ỉ m ới t ề t ựu đ ợc m ấy phút thì Vi ệt-Cộng ti ến vào và d ừng l ại cách vòng đai c n c ứ H ải-Quân m ột kho ảng ng ắn. Hai bên không n ổ súng. Thi ếu-Tá Tu ấn liên lạc, h ỏi Đạ i-Tá An: ”Có đi được không, Commandant?” Đến lúc đó Đạ i-Tá An m ới cho Thi ếu-Tá Tu ấn bi ết là đã rã ng ! Thi ếu-Tá Tu ấn l ại liên l ạc v ới Ch ỉ-Huy-Phó Liên-Đoàn Đặc-Nhi ệm 214.1, H ải-Quân Thi ếu-Tá Ph ạm V n T ạo, để đ ợc xác nh ận. Hi ểu rõ tình hình, Thi ếu-Tá Lê-Anh-Tu ấn nhân danh T -Lệnh H ải-Quân, tuyên b ố gi ải nhi ệm nh ững đơn v ị H ải-Quân trong vùng trách nhi ệm; r ồi Ông m ở đ ờng máu, đ a đoàn chi ến đỉ nh v ề B ến-Lức. Khi đoàn chi ến đỉ nh v ừa r ời n ơi đồn trú kho ảng m ột cây s ố thì b ị Vi ệt-Cộng t ấn công. Giang-Đoàn 43 Ng n-Ch ận và Giang-Đoàn 64 Tu ần-Thám v ừa ph ản công v ừa xuôi theo sông Vàm-Cỏ. Tối 30 tháng 4, kho ảng n ửa đêm, đoàn giang đỉnh v ề g ần đế n kinh Th ủ-Th ừa, Vi ệt- Cộng b ắn ch ỉ thiên, g ọi đoàn giang đỉnh l ại. Để tránh đổ máu, Thi ếu-Tá Tu ấn ra l ệnh đoàn tàu c ứ ti ến, không đ ợc b ắn tr ả, tr ừ tr ờng h ợp Vi ệt-Cộng c ố tình tiêu di ệt mình thì mình m ới t ự v ệ. Th ấy đoàn chi ến đỉ nh v ẫn ti ếp t ục di chuy ển, chi ến xa Vi ệt-Cộng h ạ nòng súng b ắn tr ực x ạ. Nhi ều nhân viên Giang-Đoàn ch ết và b ị th ơ ng. T ức t ốc, đoàn chiến đỉ nh b ắn tr ả. Khi b ắt đ ợc t ần s ố truy ền tin n ội b ộ c ủa H ải-Quân, Vi ệt-Cộng kêu g ọi Thi ếu-Tá Tu ấn cho chi ến đỉ nh ủi bãi, lên b ờ trình di ện. Quá ph ẫn u ất, Thi ếu-Tá Tu ấn đ a nòng súng ru-lô lên… Khuya 30 tháng 4, r ạng ngày 1 tháng 5 n m 1975, trên sông Vàm-Cỏ-Tây, Ch ỉ-Huy- Tr ởng Giang-Đoàn 43 Ng n-Ch ận, H ải-Quân Thi ếu-Tá Lê Anh Tu ấn, đi vào l ịch s ử!
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 107
CH NG VII
KẾ HO ẠCH PHÒNG TH Ủ BỘ-T -LỆNH H ẢI-QUÂN VÀ HẢI-QUÂN CÔNG X ỞNG
Đầu tháng 3 n m 1975, các s quan cao c ấp Vi ệt-Cộng h ọp t ại 33 Ph ạm-Ng -Lão, Hà-Nội, v ới m ục đích đẩ y m ạnh chi ến d ịch t ấn công Nam Vi ệt-Nam k ể t ừ mùa Xuân Ất- Mão cho đến mùa Hè 1975. Quy ết đị nh c ủa nh ững b ộ óc hi ếu chi ến trong cu ộc h ọp này tạo nên nh ững bi ến độ ng d ồn d ập t ại Cao-Nguyên Trung-Ph ần. Ban-Mê-Thu ột là m ột “thí điểm” của đị ch, nh ng l ại là m ột nguyên nhân sâu xa đ a đến “quy ết đị nh Cam- Ranh”, ngày 14 tháng 3 n m 1975, c ủa T ổng Th ống Nguy ễn V n Thi ệu! Theo “quy ết đị nh Cam-Ranh”, Quân-Đoàn II âm th ầm rút đi, c ắt đấ t, nh ờng dân cho Vi ệt-Cộng để th ực hi ện k ế ho ạch “ Đầ u bé đít to” (Light at the top, heavy at the bottom) của T ổng Th ống Thi ệu! Trong khi Quân-Đoàn II và đồng bào t ừ Cao-Nguyên ng ụp l ặn trên t ỉnh l ộ máu Pleiku – Phú-Yên thì... …T ại Saigon, m ột s ố s quan trung c ấp và gi ới ch ức các quân, binh ch ủng đ ợc tri ệu tập v ề B ộ-Tổng-Tham-M u Quân-Lực V.N.C.H. để nghe Trung T ớng Đồ ng V n Khuyên, Tham-M u-Tr ởng Liên-Quân, gi ải thích v ề quy ết đị nh c ủa T ổng Th ống Nguy ễn V n Thi ệu, T ổng-T -Lệnh T ối Cao Quân-Đội, v ề vi ệc tri ệt thoái Quân-Đoàn II kh ỏi Cao-Nguyên. Tất c ả đề u hi ểu và tin t ởng vào k ế ho ạch đã đ ợc v ạch ra. Trung T ớng Đồ ng V n Khuyên c ng cho bi ết tình hình Quân-Đoàn I yên ổn và Trung T ớng Ngô Quang Tr ởng v ẫn n ắm v ững tình hình mi ền Trung. Không ai nghe T ớng Khuyên đề c ập đế n vấn đề di t ản Quân-Đoàn I! Khi chi ến tr ờng mi ền Trung tr ở nên nguy ng ập, T -Lệnh H ạm-Đội, H ải-Quân Đại- Tá Nguy ễn Xuân S ơn, cùng B ộ-Ch ỉ-Huy nh ẹ đ ợc phái ra mi ền Trung. H ải-Quân Trung- Tá Tr ịnh Ti ến Hùng, xu ất thân khóa 8 s quan H ải-Quân Nha-Trang, đ ợc ch ỉ đị nh lo ph ần so ạn th ảo k ế sách cho Đại-Tá S ơn. Ban tham m u H ạm-Đội g ồm: T -Lệnh, T -Lệnh-Phó, Tham-M u-Tr ởng và 5 H ải- Đội-Tr ởng. Nh ững v ị d ới quy ền T -Lệnh H ạm-Đội đề u th ực hi ện k ế ho ạch do Trung- Tá Hùng so ạn ra.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 108
Theo k ế ho ạch do Trung-Tá Hùng so ạn th ảo, t ất c ả H ạm- Tr ởng đ ợc yêu c ầu gi ữ gìn máy tàu và tránh t ối đa nh ững s ửa ch ữa, tu b ổ l ớn trong th ời gian hành quân. Để chi ến h ạm đ ợc khi ển d ụng t ối đa, các chu k ti ểu k và đại k c ng đề u ng ng. Ph ơ ng th ức điều hành: C ứ hai chi ến h ạm này đi công tác thì hai chi ến h ạm khác tr ở về. Chu k công tác ng ắn h ơn th ờng l ệ. Vì quan ni ệm ph ải b ảo v ệ ng ời thân c ủa binh s để binh s có tinh th ần chi ến đấ u, gia đình H ải-Quân đ ợc gián ti ếp khuy ến khích vào t ạm trú t ại c xá H ải-Quân, trong vòng đai H ải-Quân Công-X ởng và B ộ-T -Lệnh H ải-Quân. C ng trong k ế ho ạch này, n ếu Vùng III Chi ến-Thu ật ph ải rút xu ống Vùng IV, thì H ải- Quân nên rút tr ớc khi Vi ệt-Cộng đủ th ời gian và ph ơ ng ti ện b ế sông Saigon. Sông Saigon tuy h ẹp nh ng sâu. H ải trình này t ốt h ơn sông Soài R ạp, n ơi d ễ b ị mìn và nh ững hàng đáy. Để đánh l ạc h ớng Vi ệt-Cộng, H ạm-Đội s ẽ yêu c ầu hàng h ải th ơ ng thuy ền có nh ững điểm neo trên sông Soài R ạp. Dự trù m ột cu ộc chi ến lâu dài, H ải-Quân d ự đị nh s ẽ t ạo kho ch ứa đạ n l ộ thiên t ại hai đảo Poulo Obi và Poulo Dama. Nh ng vì ph ơ ng ti ện b ốc và dở hàng không có, H ạm- Đội ra l ệnh t ất c ả H ạm-Tr ởng ph ải nh ận đạ n t ối đa. M ột s ố chi ến h ạm không th ực hi ện đ ợc vi ệc ch ở đạ n, nh ng th ực ph ẩm và n ớc ng ọt đề u đ ợc t ất c ả chi ến h ạm mang theo. Điểm d ự trù cho H ạm-Đội t ập trung, trong tr ờng h ợp Saigon b ị th ất th ủ, là đảo Poulo Dama. Lý do H ạm-Đội ch ọn đả o này vì Poulo Dama, c ng nh An-Th ới, là hai n ơi Hạm-Đội có th ể l ấy n ớc ng ọt đ ợc. Kế sách này đ ợc gi ữ kín, ngay chính nhi ều H ạm-Tr ởng c ng không bi ết. Nh ng sau khi th ực hi ện đ ợc vài tu ần l ễ thì tin “b ảo v ệ H ạm-Đội kh ỏi b ị pháo kích” “bay” ra, khi ến nhi ều ng ời, nh ất là H ạm-Tr ởng, hoang mang. Để tr ấn an, T -Lệnh H ạm-Đội có nhi ều cu ộc h ọp riêng r ẽ v ới các H ạm-Tr ởng, vào nh ững lúc các H ạm-Tr ởng đế n báo cáo sau m ỗi chuy ến công tác. Ngoài ra, T -Lệnh Hạm-Đội c ng ch ỉ th ị H ải-Quân Trung-Tá Nguy ễn V n Nh ựt (Noel), Tham-M u-Tr ởng Hạm-Đội, l ập danh sách gia đình c ủa t ất c ả nhân viên H ạm-Đội đang thi hành công tác xa và ch ọn m ột D ơ ng-Vận-Hạm để đ a nh ững gia đình này ra bi ển, trong tr ờng h ợp Hạm-Đội di t ản. C ng trong th ời điểm này, đài Truy ền Tin Nhà-Bè – mà t ổng đài điện tho ại đặ t trong hầm xi-m ng c ủa Pháp để l ại – đ ợc B ộ-T -Lệnh H ải-Quân đặc bi ệt l u ý và cho tân trang nh ững h ầm đó, v ới d ự tính s ẽ d ời B ộ-T -Lệnh H ải-Quân v ề đó để điều độ ng ph ản công, trong tr ờng h ợp B ộ-T -Lệnh H ải-Quân b ị t ấn công. Ngoài nh ững k ế ho ạch k ể trên, H ải-Quân còn th ực hi ện h ệ th ống phòng th ủ vòng đai Bộ-T -Lệnh H ải-Quân và H ải-Quân Công-X ởng. Vòng đai này ch ạy t ừ công tr ờng Mê-Linh, theo Hai-Bà-Tr ng, vòng xu ống Lê-Thánh-Tôn, đến C ờng-Để. Hệ th ống phòng th ủ g ồm có hai ph ần: Góc Hai-Bà-Tr ng và b ến B ạch-Đằng c ng nh góc C ờng-Để, Lê-Thánh-Tôn ho ặc C ờng-Để và Th ống-Nh ất, H ải-Quân s ẽ x ử d ụng Tr ợ-Chi ến-Hạm và Giang- Pháo-Hạm v ới h ải pháo 76 ly và 40 ly. Súng 40 ly b ắn nhanh nh ất. N ếu chi ến xa b ắn m ột trái đạ n thì chi ến h ạm có th ể bắn đế n 10 viên 40 ly. N ếu b ắn tr ực x ạ, h ỏa l ực m ạnh c ủa súng 40 ly r ất h ữu hi ệu trong vi ệc ch ống chi ến xa. Ch ống B ộ-Binh tùng thi ết có 12 ly 7 và 7 ly 62. Ch ỉ cần ba chi ến h ạm, m ột t ại c ầu A, m ột t ại c ầu T ự-Do và m ột ở c ầu C ho ặc câu-lạc- bộ-nổi là không m ột l ực l ợng nào có th ể xâm nh ập m ặt đó đ ợc.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 109
Mặt hông H ải-Quân Công-X ởng là điều lo ng ại nh ất cho H ải-Quân; vì m ặt này ch ỉ đ ợc ch ắn b ằng m ột b ức t ờng g ạch. Để phòng th ủ, Đạ i-Đội Kinh-Phòng c ủa Hải-Quân Công-X ởng đ ợc t ng c ờng và Ng ời Nhái đặ t mìn ch ống chi ến xa ngay bên trong t ờng g ạch và ti ếp theo là hai l ớp mìn claymore. Ng ời Nhái và Đại-Đội Kinh-Phòng b ố trí d ọc theo b ức t ờng. Ng ời Nhái s ẽ dùng M72 trong tr ờng h ợp b ị t ấn công. Ngoài ra, nhi ều giàn đại bác 20 ly đặ t trên nh ững ụ cao trong H ải-Quân Công-X ởng thu ộc h ệ th ống phòng không, nh ng c ng r ất h ữu hi ệu để ch ống B ộ-Binh tùng thi ết Vi ệt-Cộng. Mặt sông c ủa H ải-Quân Công-X ởng v ẫn do Ng ời Nhái canh phòng để ch ống đặ c- công-th ủy Vi ệt-Cộng nh t ừ tr ớc đế n nay. Và, v ới h ỏa l ực c ủa nh ững chi ến h ạm -- kể c ả chi ến h ạm đạ i k -- không th ể nào Vi ệt-Cộng có th ể độ t nh ập đ ợc. Vòng đai phòng th ủ c ng đ ợc n ới r ộng t ới Th ảo-Cầm-Viên, do sinh viên s quan Hải-Quân cùng Th ủy-Quân L ục-Chi ến án ng ữ nh ững y ếu điểm bên này c ầu Th ị-Nghè. S ố sinh viên s quan H ải-Quân còn l ại b ố phòng tr ại Yên-Th ế, n ơi trung tâm hành chánh, sau Bộ-T -Lệnh H ải-Quân. Ngoài ra, H ải-Quân c ng th ực hi ện nh ững l ớp rào s ắt kiên c ố chung quanh B ộ-T - Lệnh và H ải-Quân Công-X ởng để nếu Vi ệt-Cộng vào Saigon mà H ải-Quân ch a rút lui kịp thì nh ững b ức rào đó s ẽ làm ch ậm b ớc ti ến c ủa đị ch quân. Hải-Quân c ng chú tr ọng đế n bi ện pháp ch ận đị ch v ợt sông Đồ ng-Nai. Trong tr ờng h ợp c ần thi ết, Ng ời Nhái s ẽ phá s ập các c ầu. Kế ho ạch phòng th ủ B ộ-T -Lệnh H ải-Quân và H ải-Quân Công-X ởng đồ ng th ời c ng y ểm tr ợ công cu ộc phòng th ủ Bi ệt-Khu Th ủ-Đô đ ợc đặ t d ới s ự ch ỉ huy c ủa H ải- Quân Đại-Tá Bùi Kim Nguy ệt, Ch ỉ-Huy-Tr ởng H ải-Quân Bi ệt-Khu Th ủ-Đô.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 110
CH NG VIII
CHUY ẾN RA KH I BI HÙNG
Vào gi ữa tháng 4, ông Erich Von Marbod, ph ụ tá B ộ-Tr ởng Qu ốc-Phòng (Assistant Secretary of Defense) Hoa-K cùng ph ụ tá c ủa Ông là ông Richard Lee Armitage, đến Trung-Tâm Hành-Quân H ải-Quân bàn v ề v ấn đề di t ản H ải-Quân Vi ệt-Nam. Ông Marbod và ông Armitage yêu c ầu H ải-Quân so ạn th ảo m ột l ệnh hành quân di t ản, nh ằm mục đích di t ản t ối đa L ực-L ợng H ải-Quân, g ồm t ất c ả chi ến h ạm, chi ến đỉ nh, binh s và gia đình. Hải-Quân đ ợc yêu c ầu đặ t mìn phá nh ững ụ n ổi và c ơ s ở truy ền tin c ủa H ải-Quân. Hải-Quân t ừ ch ối, vì: Nếu ph ải di t ản, H ải-Quân s ẽ ra đi sau cùng; vì v ậy, c ơ s ở truy ền tin r ất c ần thi ết cho H ải-Quân. Phá các ụ n ổi s ẽ gây nhi ều ti ếng n ổ l ớn và nhi ều đám cháy, khi ến đồ ng bào càng kinh hoàng thêm, tình tr ạng càng r ối ren thêm. Hải-Quân Đại-Tá Đỗ Ki ểm, Tham-M u-Phó hành quân, yêu c ầu Hoa-K giúp đỡ thi ết th ực và nhanh chóng để binh s , gia đình và chi ến c ụ H ải-Quân không l ọt vào tay Cộng-Sản. Ông Marbod và ông Armitage h ứa s ẽ lo t ất c ả n ếu l ực l ợng H ải-Quân ra kh ỏi bờ 12 h ải lý. Điểm t ập trung là Côn-Sơn. Một v ấn đề đáng l u ý là, cho đến gi ờ phút đó, H ải-Quân Vi ệt-Nam, ông Marbod c ng nh ông Armitage v ẫn ch a ngh đế n, ho ặc đề c ập đế n, m ột gi ải pháp nào cho H ải- Quân sau khi H ải-Quân r ời h ải ph ận Vi ệt-Nam. Trong th ời gian hai v ị dân chính cao c ấp c ủa Hoa-K đang bàn tính k ế ho ạch di chuy ển s ố l ợng kh ổng l ồ quân d ụng ra kh ỏi Nam Vi ệt-Nam thì, t ại Xuân-Lộc, nhi ều đạ i đơ n v ị B ắc quân do t ớng Vi ệt-Cộng V n-Ti ến-D ng điều độ ng t ừ Phan-Rang vào, g ặp
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 111 ngay s ự ch ống c ự mãnh li ệt c ủa S -Đoàn 18 B ộ-Binh V.N.C.H., d ới quy ền ch ỉ huy c ủa T ớng Lê-Minh-Đảo. Th ấy khó phá v ỡ phòng tuy ến Xuân-Lộc, T ớng V n Ti ến D ng liên l ạc trung ơ ng Đảng, xin tri ển h ạn ngày kéo quân vào Th ủ-Đô Nam Vi ệt-Nam. Nh ng B ộ-Chính-Tr ị đảng C ộng-Sản l ập l ại quy ết đị nh: Ph ải ti ến chi ếm Saigon tr ớc tháng 5 để m ừng sinh nh ật H ồ Chí Minh, 19 tháng 5! Ngày 17 tháng 4, trong bu ổi h ọp s quan các c ấp t ại câu-lạc-bộ-nổi, Kh ối Hành-Quân nh ấn m ạnh r ằng k ế ho ạch di t ản đ ợc thi hành t ốt đẹ p. Tuy nhiên, t ất c ả ph ải ở l ại nhi ệm sở cho đến phút chót; n ếu ph ải ra đi thì cùng đi. Ngày 21 tháng 4, tuy ến Xuân-Lộc v ỡ! Th ủ đô Saigon rúng độ ng! Ti ếp theo là s ự t ừ ch ức c ủa T ổng Th ống Nguy ễn V n Thi ệu và Phó T ổng Th ống Tr ần V n H ơ ng lên thay. Nh ững bi ến chuy ển đó khi ến H ải-Quân ph ải có nh ững quy ết đị nh c ấp k . Ngày 25 tháng 4, Đại-Tá Nguy ễn Xuân S ơn cùng đi v ới m ột s quan thân tín, H ải- Quân Trung-Tá Tr ịnh Ti ến Hùng, đến c ơ quan MAV (Navy Section) – trong khi M ỹ đang thiêu h ủy tài li ệu – để nh ận m ật mã liên l ạc v ới Đệ Th ất H ạm-Đội Hoa-K . Th ời gian này, vài H ạm-Tr ởng đ a gia đình lên chi ến h ạm khi ch a có l ệnh khi ến th ủy th ủ đoàn b ất mãn. B ộ-T -Lệnh cho điều tra. K ết qu ả, hai H ạm-Tr ởng b ị cách ch ức. Một trong hai v ị đó là H ạm-Tr ởng HQ 800. Cùng ngày, H ải-Quân Đại-Tá Bùi Kim Nguy ệt, Ch ỉ-Huy-Tr ởng H ải-Quân Bi ệt-Khu Th ủ-Đô, ch ỉ th ị H ải-Quân Trung-Tá Nguy ễn Kim Khánh ti ếp nh ận các kho x ng t ại Nhà- Bè; vì t ất c ả giám đố c đã b ỏ đi. Lúc này, Liên-Đoàn 33 t ại Nhà-Bè, do H ải-Quân Trung-Tá Nguy ễn Kim Khánh ch ỉ huy, g ồm các đơn v ị: Giang-Đoàn 28 Xung-Phong Giang-Đoàn 30 Xung-Phong Giang-Đoàn 51 Tu ần-Thám Giang-Đoàn 91 Tr ục-Lôi Nhi ệm v ụ và vùng ho ạt độ ng c ủa Liên-Đoàn 33 là tu ần ti ễu, gi ữ an ninh các th ủy l ộ quan tr ọng nh sông Lòng Tàu, sông Soài R ạp và quanh Saigon. Ở ph ần v ụ này, su ốt th ời gian di t ản, nh ững đơn v ị k ể trên đã t ịch thu v khí và r ợu m ạnh trên các th ơ ng thuy ền từ mi ền Trung vào. Ngày 26 tháng 4, H ải-Quân Trung-Tá D ơ ng H ồng Võ đ ợc ch ỉ đị nh làm H ạm- Tr ởng HQ 800. Lúc này H ạm-Phó HQ 800 c ng v ắng m ặt b ất h ợp pháp. Trung-Tá Võ ch ỉ đị nh m ột Đạ i-Úy t ạm th ời thay th ế H ạm-Phó. HQ 800 là lo ại LST l ớn h ơn và m ới h ơn các lo ại LST 500. HQ 800 đ ợc trang b ị ba giàn “bô-pho” 40 ly đôi b ắn t ự độ ng và nhi ều súng phòng không, ch a k ể m ột s ố 20 ly. HQ 800 d ự tr ữ 200 ngàn lít x ng máy bay (JP4) và có ch ỗ đáp an toàn cho hai tr ực th ng. Với d ự đị nh s ẽ đ a b ộ ch ỉ huy xu ống HQ 800 để ch ỉ huy và điều độ ng ph ản công l ại Vi ệt-Cộng, n ếu tr ờng h ợp Saigon b ị t ấn công, T -Lệnh H ải-Quân ra l ệnh b ổ sung nhân viên và trang b ị HQ 800 m ột tr m ph ần tr m. HQ 800 neo t ại Nhà-Bè và ch ỉ nh ận l ệnh tr ực ti ếp t ừ T -Lệnh H ải-Quân và T ổng-Tham-M u-Tr ởng ch ứ không tr ực thu ộc H ạm- Đội. Lúc này HQ 403 – sau nhi ều chuy ến chuy ển quân và dân t ừ Phan-Thi ết v ề V ng-Tàu – đ ợc l ệnh tr ở v ề Saigon. Th ời điểm này m ặt tr ận Tây-Ninh, Long-An và liên t ỉnh l ộ 15 bùng n ổ d ữ d ội.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 112
Sáng 27 tháng 4, trong khi Vi ệt-Cộng t ấn công c ầu Tân-Cảng, đố t kho hàng PX c ủa Mỹ và đặt súng máy b ắn b ừa vào dòng ng ời t ỵ n ạn đang kéo v ề Saigon thì, t ại phi tr ờng Biên-Hòa, ông Richard Armitage đang v ận d ụng t ất c ả mọi ph ơ ng ti ện để di chuy ển chi ến c ụ và nhân viên Vi ệt-Nam ra kh ỏi t ầm đạ n c ủa Vi ệt-Cộng. Tr a cùng ngày, ông Armitage t ừ Biên-Hòa v ề Saigon b ằng tr ực th ng. Sau đó ông Armitage cùng ông Erich Von Marbod đến B ộ-T -Lệnh H ải-Quân. Hai Ông h ối thúc Hải-Quân ra đi. Ông Armitage còn lo ng ại r ằng có th ể chính ph ủ D ơ ng V n Minh s ẽ gi ữ nh ững s quan cao c ấp H ải-Quân để bu ộc H ải-Quân ph ải ở l ại. Chi ều 27 tháng 4, t ại t dinh c ủa Đạ i T ớng Minh, s ố 3 Tr ần-Quý-Cáp Saigon, trong phiên h ội c ủa N ội Các đang đ ợc thành lập, Phó-Đô-Đốc Chung T ấn Cang, T -Lệnh Hải-Quân, ti ếp xúc riêng v ới T ớng Minh để bàn lu ận v ề tình hình quân s ự. T ớng Minh cho Phó-Đô-Đốc Cang bi ết tình hình v ẫn ch a bi ến chuy ển gì c ả, vì “bên kia” ch a ch ấp nh ận ti ếp xúc v ới V.N.C.H. Phó-Đô-Đốc Cang đề ngh ị T ớng Minh nên chuy ển N ội Các về C ần-Th ơ, b ỏ ngõ Saigon và ra l ệnh t ất c ả đạ i đơn v ị rút v ề Vùng IV Chi ến-Thu ật; vì hi ện t ại T ớng Minh không có t th ế nào để th ơ ng thuy ết. L ực-L ợng H ải-Quân còn nguyên v ẹn, Phó-Đô-Đốc Cang s ẽ t ận d ụng t ất c ả L ực-L ợng H ải-Quân để ch ận sông Ti ền-Giang và H ậu-Giang. T ớng Minh im l ặng, không có m ột quy ết đị nh nào c ả. Ngày 28 tháng 4, Phó-Đề-Đốc Đinh M ạnh Hùng cùng ông Richard Armitage bay thám sát tình hình phía B ắc Saigon. Tình hình lúc này bi đát vô cùng, vì nhi ều đơn v ị đã rã ng , theo đoàn dân di t ản, tràn về Saigon b ằng đ ờng b ộ. Đế n c ầu Bình-Lợi, th ấy m ột Giang-Đoàn v ẫn còn tu ần ti ễu trong vùng trách nhi ệm, Phó-Đề-Đốc Hùng ra l ệnh cho Giang-Đoàn đó rút v ề h ậu c ứ. C n-Cứ H ải-Quân Long-Bình đang chu ẩn b ị “ đón nh ận” một cu ộc t ấn công quy mô của B ắc Quân. D ấu tích cu ộc độ t kích sáng nay c ủa đị ch vào C n-Cứ là xác c ủa tên c ảm tử Vi ệt-Cộng còn n ằm tênh hênh ngay c ổng ra vào. Sau khi th ị sát, Phó-Đề-Đốc Hùng cùng ông Armitage tr ở v ề Saigon b ằng xe Jeep. Và ông Armitage t ờng trình nh ững s ự vi ệc đã th ấy cho ông Van Marbod. C ng th ời điểm này, t ại B ộ-T -Lệnh H ạm-Đội, Đạ i-Tá Nguy ễn Xuân S ơn tri ệu t ập một phiên h ọp g ồm h ầu h ết H ạm-Tr ởng để thông báo h ạn ch ế v ề vi ệc H ải-Quân s ẽ t ạm trú t ại Côn-Sơn, ch ờ m ột bi ến chuy ển thu ận l ợi s ẽ quay vào chi ến đấ u. Đạ i-Tá S ơn ch ỉ th ị tất c ả H ạm-Tr ởng mang theo đầ y đủ g ạo và l ơ ng khô, càng nhi ều tr ứng v ịt và cá khô càng t ốt. Không ng ờ, c ng ngày hôm đó, Đại-Tá S ơn b ị thuyên chuy ển kh ỏi ch ức v ụ T -Lệnh Hạm-Đội. Ng ời b ạn cùng khóa v ới Ông, H ải-Quân Đại-Tá Ph ạm M ạnh Khuê, đang là Tham-M u-Tr ởng Hành-Quân L u-Động-Bi ển, nh ận ch ức T -Lệnh H ạm-Đội. Sự thuyên chuy ển Đạ i-Tá S ơn là do s ự hi ểu l ầm và s ự thi ếu liên l ạc m ật thi ết gi ữa Đại-Tá S ơn và Phó-Đô-Đốc T -Lệnh H ải-Quân v ề v ấn đề di t ản H ạm-Đội tránh pháo kích. Chi ều 28 tháng 4 n m 1975, lúc 5 gi ờ 15, T ổng Th ống Tr ần V n H ơ ng bàn giao ch ức v ụ T ổng Th ống cho T ớng D ơ ng V n Minh khi ngoài tr ời c ơn m a giông đột ng ột trút xu ống! 6 gi ờ chi ều cùng ngày, H ải-Quân Công-X ởng hoàn t ất m ấy vòng rào s ắt cho h ệ th ống phòng th ủ B ộ-T -Lệnh H ải-Quân và H ải-Quân Công-X ởng. 6 gi ờ 20, phi công Vi ệt-Cộng – do Trung-Úy phi công V.N.C.H. Nguy ễn Thành Trung hu ấn luy ện c ấp t ốc và h ớng d ẫn – lấy 5 chi ếc ph ản l ực Dragonfly A37 c ủa Không-Quân V.N.C.H. b ỏ l ại Phan-Rang, bay vào, th ả bom phi tr ờng Tân-Sơn-Nh ất!
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 113
Sau khi d ội bom, 5 ph ản l ực c ơ bay ngang HQ 800. H ạm-Tr ởng HQ 800 bi ết 5 ph ản lực đó v ừa t ấn công phi tr ờng Tân-Sơn-Nh ất; nh ng H ạm-Tr ởng HQ 800 t ởng là m ột bi ến c ố chính tr ị nào đó đang di ễn ra, cho nên H ạm-Tr ởng HQ 800 ch ỉ ra l ệnh nhi ệm s ở tác chi ến ch ứ không ra l ệnh b ắn. Nh ờ v ậy 5 phi c ơ đó m ới bay thoát. Tối 28 tháng 4, Phó-Tổng-Th ống Nguy ễn V n Huy ền, trong chính ph ủ D ơ ng V n Minh, đến th m Phó-Đô-Đốc Chung T ấn Cang, r ồi c ả hai Ông đế n th m T ổng Th ống D ơ ng V n Minh. Trong l ần ti ếp xúc này, Phó-Đô-Đốc Cang h ỏi T ổng Th ống Minh v ề nh ững bi ện pháp thích nghi cho tình hình hi ện t ại. T ổng Th ống Minh cho bi ết không có gi ải pháp nào c ả. Phó-Đô-Đốc Cang h ỏi th ẳng: “Th ưa T ổng Th ống, n ếu v ậy, m ỗi quân binh ch ủng ph ải t ự quy ết đị nh l ấy, ph ải không?” Tổng Th ống Minh chán n ản: “Ôi! Toa làm sao đó toa làm!” Vì l ẽ đó, B ộ-Tham-M u H ải-Quân h ọp kh ẩn. Lúc này Phó-Đô-Đốc Cang có d ự đị nh đ a gia đình H ải-Quân ra Phú-Qu ốc lánh n ạn để binh s yên tâm chi ến đấ u. Nh ng tình hình bi ến chuy ển quá nhanh khi ến ý đị nh c ủa Ông không th ực hi ện đ ợc. Hải-Quân ra đi là m ột quy ết đị nh t ập th ể, g ồm Phó-Đô-Đốc Cang và T -Lệnh các đạ i đơ n v ị, để b ảo toàn L ực-L ợng H ải-Quân. Nh ng Phó-Đô-Đốc Cang c ng bi ết r ằng, n ếu quy ết đị nh đó sai l ầm thì chính Ông ph ải ch ịu trách nhi ệm tr ớc l ịch s ử! Sáng s ớm 29 tháng 4, phi tr ờng Tân-Sơn-Nh ất b ị pháo kích n ặng n ề. Không-Quân náo lo ạn. H ầu h ết phi c ơ A37 và F5 đ ợc c ất cánh để tránh thi ệt h ại. Công cu ộc di t ản nhân viên c ủa Tòa Đại-Sứ Hoa-K không th ể ti ếp t ục th ực hi ện b ằng phi c ơ v ận t ải mà ph ải dùng tr ực th ng. Ngay khi phi tr ờng b ị pháo kích, T ớng Nguy ễn Cao K , nguyên Phó-Tổng-Th ống trong chính ph ủ Nguy ễn V n Thi ệu, đáp tr ực th ng riêng quan sát. T ớng K g ọi S - Đoàn IV Không-Quân t ại C ần-Th ơ, ra l ệnh t ng vi ện g ấp b ốn chi ến đấ u c ơ v ới bom h ạng nặng. Khi b ốn chi ến đấ u c ơ đến không ph ận Saigon, T ớng K h ớng d ẫn b ốn phi c ơ đó phá h ủy nh ững giàn h ỏa ti ễn Vi ệt-Cộng g ần đài radar Phú-Lâm và phía Tân-Cảng. Sau khi di ệt xong các ổ tr ọng pháo c ủa đị ch, T ớng K đáp tr ực th ng xu ống Liên- Giang-Đoàn 33 t ại Nhà-Bè l ấy x ng. Lúc b ấy gi ờ có c ả tr m chi ếc tr ực th ng đậ u t ại Nhà-Bè. Nhi ều tr ực th ng và phi c ơ đủ lo ại bay l ợn trên không ph ận th ủ đô. T ất c ả liên lạc, xin ch ỉ th ị c ủa T ớng K . T ớng K b ảo t ất c ả phi công bay ra Đệ Th ất H ạm-Đội; nếu còn đủ nhiên li ệu thì bay sang Thái-Lan. Trong khi nh ững s ự vi ệc k ể trên x ảy ra trên không ph ận th ủ đô thì Đại-Sứ Hoa-K t ại Vi ệt-Nam, ông Graham Martin, nh ận đ ợc công v n kh ẩn c ủa T ổng Th ống D ơ ng V n Minh.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 114
Ngày 28 tháng 4 n m 1975 Tổng Th ống Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Kính g ửi: Ông Đạ i-Sứ Hoa-K t ại Vi ệt-Nam
Tôi trân tr ọng yêu c ầu ông Đạ i-Sứ ch ỉ th ị cho t ất c ả nhân viên c ơ quan tùy viên quân sự Defense Attaché’s Office r ời Vi ệt-Nam trong vòng 24 ti ếng đồ ng h ồ k ể t ừ ngày 29 tháng 4 n m 1975 để v ấn đề hòa bình cho Vi ệt-Nam được gi ải quy ết s ớm h ơn. Trân tr ọng kính chào ông Đại-Sứ.
Dươ ng V n Minh
Đại-Sứ Graham Martin phúc đáp:
Kính th ưa T ổng Th ống,
Tôi v ừa nh ận được v n th ư đề ngày 28 tháng 4 n m 1975 yêu c ầu tôi ra l ệnh cho nhân viên Defense Attaché’s Office r ời Vi ệt-Nam trong vòng 24 ti ếng đồ ng h ồ. V n th ư này g ửi đế n Ngài để xác nh ận là yêu c ầu c ủa Ngài đang được th ực hi ện. Tôi tin t ưởng vào s ự giúp đỡ c ủa các c ơ quan liên h ệ thu ộc chính ph ủ Vi ệt-Nam Cộng-Hòa để s ự di chuy ển nhân viên D.A.O. được hoàn thành t ốt đẹ p. Trân tr ọng kính chào T ổng Th ống. Graham Martin Đại-Sứ Hoa-K
Ngày 29 tháng 4, kho ảng 10 gi ờ sáng, T ớng Nguy ễn Cao K tr ở v ề B ộ-T -Lệnh Không-Quân và th ấy g ần 30 s quan cao c ấp Không-Quân trong v n phòng T -Lệnh Không-Quân. T -Lệnh Không-Quân, Trung T ớng Tr ần V n Minh, gi ải thích v ới T ớng K là ng ời M ỹ mu ốn chuy ển v ận t ất c ả phi c ơ ph ản l ực sang Phi-Lu ật-Tân ho ặc Thái-Lan. Vì vậy m ọi ng ời đang ch ờ để đ ợc sang c ơ quan D.A.O. r ồi ra đi. T ớng K bay đế n B ộ-Tổng-Tham-M u và th ấy ch ỉ m ột mình T ớng Đồ ng V n Khuyên đang điều độ ng các m ặt tr ận quanh Saigon. Lúc này, c ựu Phó-Tổng-Th ống Nguy ễn Cao K m ới bi ết Đạ i-T ớng Cao V n Viên, T ổng-Tham-M u-Tr ởng Quân-Lực V.N.C.H., đã r ời Vi ệt-Nam ngày hôm qua! T ớng K g ọi tất c ả đơn v ị tr ởng c ủa nh ững đạ i đơn v ị quanh Saigon, nh ng không gặp ai c ả. T ớng K đi xu ống t ầng d ới thì g ặp Trung T ớng Ngô Quang Tr ởng. Sau khi nói cho nhau hay là v ợ con c ủa hai Ông đã đ ợc di t ản t ừ tu ần tr ớc, T ớng K v ừa b ớc đế n tr ực th ng v ừa nói v ới T ớng Tr ởng: “Đi v ới tôi.” Rồi c ả hai Ông cùng m ột số s quan thân tín c ủa T ớng K lên tr ực th ng, bay ra Đệ Th ất H ạm-Đội, đáp xu ống chi ến h ạm USS Midway. 10 gi ờ 47 sáng, T ớng Đồ ng V n Khuyên g ọi Trung-Tâm hành quân H ải-Quân, h ỏi đ ờng sông t ừ Saigon ra bi ển còn an ninh hay không? Đại-Tá Đỗ Ki ểm cho bi ết đế n gi ờ phút đó H ải-Quân v ẫn còn ki ểm soát đ ợc sông Lòng Tào. T ớng Khuyên chào v ội vàng và cúp máy Tại B ộ-T -Lệnh H ải-Quân, sau khi liên l ạc v ới Đạ i-Tá V. Không-Quân và đ ợc bi ết Không-Quân vẫn còn ki ểm soát phi tr ờng Tân-Sơn-Nh ất, Kh ối Hành-Quân H ải-Quân
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 115 ti ếp xúc v ới các H ạm-Tr ởng. L ệnh di t ản d ự trù s ẽ ban hành kho ảng 10 gi ờ t ối 29 tháng 4. Sau khi h ội ý v ới các H ạm-Tr ởng, Đạ i-Tá Đỗ Ki ểm g ọi Đạ i-Tá ớc, Tham-M u- Phó hành quân Không-Quân. Đại-Tá ớc cho Đạ i-Tá Ki ểm bi ết r ằng lúc nào Không- Quân không gi ữ đ ợc Tân-Sơn-Nh ất thì s ẽ cho H ải-Quân hay. Trong khi đó, t ại B ộ-T -Lệnh Không-Quân, Trung T ớng Tr ần V n Minh cùng vài vị T ớng và các s quan ch ờ hoài không th ấy M ỹ liên l ạc, đành đi b ộ sang c ơ quan D.A.O. xin đ ợc vào danh sách di t ản. Đ ợc báo cáo r ằng nhóm s quan Không-Quân Vi ệt-Nam đều mang v khí cá nhân, T ớng Homer Smith ra l ệnh cho Trung Tá Richard Mitchell t ớc v khí c ủa nhóm s quan đó và đ a t ất c ả vào m ột phòng nh ỏ, canh gác cẩn m ật trong khi ch ờ đợ i di t ản. C ng th ời điểm này, t ại Nhà-Bè, nguyên T -Lệnh H ải-Quân Vi ệt-Nam đầu tiên, H ải- Quân Đại-Tá Lê Quang M ỹ, cùng gia đình đến C n-Cứ H ải-Quân xin di t ản, nh ng lính gác không cho vào! Sau đó, m ột s quan nh ận di ện đ ợc Ông và cấp cho Ông cùng gia đình m ột LCM để ra tàu l ớn. 11 gi ờ sáng, T ớng Đồ ng V n Khuyên r ời B ộ-Tổng-Tham-M u. Không-Quân v ẫn còn ki ểm soát đ ợc phi tr ờng Tân-Sơn-Nh ất; nh ng r ất nhi ều phi cơ trúng đại bác c ủa Vi ệt-Cộng. 12 gi ờ tr a, đ ợc báo cáo nhi ều th ơ ng thuy ền ch ạy ra, ch ạy vào sông Lòng Tào và sông Soài R ạp, H ải-Quân Đại-Tá Bùi Kim Nguy ệt ch ỉ th ị Liên-Giang-Đoàn 33 m ở c ửa sông để th ơ ng thuy ền ra vào t ự do. C ng th ời điểm này, t ại C n-Cứ H ải-Quân Cát-Lái, c ả m ấy ngàn ng ời thu ộc gia đình Hải-Quân di t ản từ Vùng I và Vùng II vào, t ạm trú trong vòng thành. D ọc các c ầu tàu và bờ sông, tàu bè t ừ các t ỉnh mi ền Trung kéo v ề neo ng ổn ngang. Vi ệt-Cộng phao tin là s ẽ pháo kích m ột ngàn qu ả đạ i bác vào C n-Cứ H ải-Quân Cát-Lái và kho đạn Thành Tuy- Hạ vào lúc 6 gi ờ chi ều 29 tháng 4. Tin này loan ra khi ến Ch ỉ-Huy-Tr ởng Ng ời Nhái, H ải-Quân Trung-Tá Tr ịnh Hòa Hi ệp, ra l ệnh hai Ti ểu Độ i Ng ời Nhái đang tu ần ti ễu bên kia sông tr ở v ề C n-Cứ; đồ ng th ời Ông c ng ch ỉ th ị nh ững LCU và Tr ục V ớt đón gia đình Ng ời Nhái và gia đình H ải- Quân thu ộc C n-Cứ H ải-Quân Cát-Lái, đ a ra sông, ch ờ. 1 gi ờ chi ều, Trung-Tâm Hành-Quân Không-Quân b ỏ tr ống. Nh ững bi ến độ ng d ồn d ập khi ến H ải-Quân quy ết đị nh nên di t ản vào kho ảng 6 gi ờ chi ều – thay vì 10 gi ờ đêm nh đã d ự đị nh. Ông Richard Armitage l ại điện tho ại v ề Trung-Tâm Hành- Quân H ải-Quân, thúc h ối Hải-Quân ra đi. Nh ận th ấy H ải-Quân không ph ải là m ột l ực l ợng chi ến đấ u thu ần túy, bây gi ờ, B ộ- Tổng-Tham-M u và Trung-Tâm hành quân Không-Quân b ỏ tr ống, H ải-Quân không th ể ở l ại chi ến đấ u đơn độc. Vì v ậy, l ệnh di t ản đ ợc ban hành lúc 2 gi ờ chi ều 29 tháng 4! Sau khi đ ợc thông báo là đến gi ờ H ải-Quân ph ải ra đi, r ất nhi ều binh s ng ồi b ệt trong sân Tr ại B ạch-Đằng, ôm đầ u, khóc! M ột s ố binh s khác v ội vàng ch ạy đi. Trung-Tâm Hành-Quân H ải-Quân kêu g ọi nh ững ai không mu ốn ra đi, hãy giúp canh gác phía công tr ờng Mê-Linh, giúp ng ời ra đi đ ợc di t ản trong tr ật t ự. B ấy gi ờ không còn h ệ th ống ch ỉ huy n ữa mà ch ỉ còn uy tín cá nhân m ới có th ể giúp điều độ ng m ột kh ối nhân s ự kh ổng l ồ c ủa m ột quân ch ủng tan hàng vào gi ờ phút chót.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 116
Trên không, tr ực th ng bay ng ập tr ời. Trên b ờ, đồ ng bào và quân nhân đổ xô xu ống bến B ạch-Đằng và H ải-Quân Công-X ởng. Trên sông, m ột s ố chi ến h ạm đã vào v ị trí và một s ố khác đang trên đ ờng v ề. Súng b ắt đầ u n ổ quanh vòng đai Bộ-T -Lệnh H ải-Quân. Toán Nh ảy-Dù có b ổn ph ận canh gác kho đạ n Thành Tuy-Hạ r ời vùng trách nhi ệm, sang sông, xin H ải-Quân cho di t ản. H ải-Quân yêu c ầu toán Nh ảy-Dù ph ối h ợp v ới Quân- Cảnh H ải-Quân lo tr ật t ự phía công tr ờng Mê-Linh, sau đó H ải-Quân s ẽ giúp ph ơ ng ti ện cho h ọ di t ản. T -Lệnh H ải-Quân, Phó-Đô-Đốc Chung T ấn Cang, ch ỉ th ị t ất c ả s quan cao c ấp: Đế n 7 gi ờ t ối, n ếu không có bi ến chuy ển nào thay đổi cu ộc di ện, H ải-Quân s ẽ ra đi. 5 gi ờ chi ều 29 tháng 4, T ổng Th ống D ơ ng V n Minh g ọi Phó-Đô-Đốc Chung T ấn Cang. Phó-Đô-Đốc Cang h ỏi T ổng Th ống Minh c ần gì, Ông s ẽ đế n. Nh ng T ổng Th ống Minh b ảo thôi, đ a Phó-Đề-Đốc Di ệp Quang Th ủy đế n c ng đ ợc. Tại t dinh, T ổng Th ống Minh t ỏ ra r ất hài lòng v ề s ự đóng góp l ớn lao c ủa H ải-Quân trong nh ững cu ộc tri ệt thoái d ọc duyên h ải. T ổng Th ống Minh c ng h ết l ời khen ng ợi tinh th ần k ỹ lu ật cao c ủa H ải-Quân. Sau đó, T ổng Th ống Minh nói qua v ề tình hình nghiêm tr ọng hi ện t ại và khuyên Phó-Đề-Đốc Th ủy nên đ a H ải-Quân rút trong đêm, tr ớc khi Vi ệt-Cộng đủ thì gi ờ b ế sông Lòng Tào. Phó-Đề-Đốc Th ủy đề ngh ị T ổng Th ống Minh đi luôn, nh ng T ổng Th ống Minh t ừ ch ối – nh đã t ừ ch ối l ời đề ngh ị c ủa c ủa T ớng Charlie Timmes lúc sáng. T ổng Th ống Minh b ảo: “Thôi, tình th ế này moa không đi được! Đờ i ng ười có ch ết c ng ch ỉ ch ết m ột l ần thôi!” Sau đó, T ổng Th ống cu ối cùng c ủa chính th ể V.N.C.H., T ớng D ơ ng V n Minh, nh ờ Phó-Đề-Đốc Di ệp Quang Th ủy đ a T ớng Nguy ễn Thanh Hoàng, Đại Tá Nguy ễn H ồng Đài – rể c ủa T ổng Th ống Minh – và T ớng Mai H ữu Xuân theo H ải-Quân ra đi. Sau khi t ừ giã T ổng Th ống Minh, đi ch a đến ch ỗ chi ếc Jeep đậ u, Phó-Đề-Đốc Th ủy đã th ấy hai v ị T ớng và m ột v ị Đạ i-Tá ng ồi s ẵn trên b ng sau chi ếc Jeep c ủa Ông r ồi! Lúc này, t ại C n-Cứ H ải-Quân Cát-Lái, Trung-Tá Tr ịnh Hòa Hi ệp tri ệu t ập phiên h ọp kh ẩn c ấp. Vào lúc 6 gi ờ chiều, bu ổi h ọp v ừa tan thì Vi ệt-Cộng pháo ngay vào C n-Cứ Hải-Quân, đúng nh tin h ọ đã loan! Trên h ệ th ống truy ền tin, Trung-Tá Hi ệp điều độ ng nh ững LCU Tr ục V ớt đ a gia đình binh s v ề Nhà-Bè, h ớng ra bi ển. Chi ếc LCU dành riêng cho Ông và toán H ải-Kích chiến đấ u đậ u ngay b ồn d ầu, suýt trúng đạ n. Trung-Tá Hi ệp ra l ệnh ch ặt giây, tách b ến. Trong c ảnh h ỗn lo ạn nh v ậy Giang-Đoàn 91 Tr ục-Lôi v ẫn bình th ản ch ạy qua, ch ạy lại gi ữa sông, ph ản pháo d ữ d ội. Tại đ ờng C ờng-Để, t ừng thác ng ời tuôn vào H ải-Quân Công-X ởng. Tr ởng Kh ối An-Ninh H ải-Quân, Đại-Tá Chi ến-Binh Nguy ễn V n T ấn, đứ ng nhìn m ọi ng ời ch ạy lo ạn b ằng đôi m ắt l ạnh lùng t ừ sau cánh c ổng s ắt c ủa H ải-Quân Công-X ởng. Tại b ến B ạch-Đằng, c ầu B, ba chi ến h ạm đậ u sát nhau, theo th ứ th ự, t ừ trong ra ngoài: HQ 1, HQ 3 và HQ 2. Vì đậu ngoài cùng, HQ 2 là chi ến h ạm đầ u tiên tách b ến, ch ỉ v ới m ột n ửa s ố nhân viên c ơ h ữu. Phó-Đề-Đốc Nguy ễn H ữu Chí, Ph ụ-Tá T -Lệnh H ải-Quân Hành-Quân L u- Động-Bi ển, có m ặt trên HQ 2. Sau 7 gi ờ, chi ến h ạm đầ y ng ời và th ấy tình hình không thay đổi, Phó-Đề-Đốc Đinh Mạnh Hùng, Ph ụ-Tá T -Lệnh H ải-Quân hành-quân L u-Động-Sông, ra l ệnh HQ 3 tách bến. Lúc này trên HQ 3 còn có Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh, c ựu T -Lệnh Vùng II Duyên-Hải.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 117
Theo l ịch trình di t ản, HQ 1 đ ợc ch ọn làm Soái H ạm, v ới c ờ T -Lệnh trên k đài, để đón Phó-Đô-Đốc Chung T ấn Cang và Phó-Đề-Đốc Di ệp Quang Th ủy. Nh ng dân chúng tràn lên quá đông, gia đình Phó-Đô-Dốc Cang và gia đình Phó-Đề-Đốc Th ủy không th ể nh ập h ạm đ ợc. Lúc này trên HQ 1 có c ựu T -Lệnh H ải-Quân, Đề-Đốc Lâm Ng ơ n Tánh và c ựu Ch ỉ- Huy-Tr ởng Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện H ải-Quân Nha-Trang, Phó-Đề-Đốc Nguy ễn Thanh Châu. Nh ng l ại v ắng m ặt H ạm-Tr ởng, H ải-Quân Trung-Tá Nguy ễn Đị ch Hùng. Xu ất thân khóa 4 Brest, Trung-Tá Hùng có nhi ều đứ c tính mà ít s quan cao nào áp dụng để ch ỉ huy. Chính m ột trong nh ững đứ c tính ấy đã khi ến Ông v ắng m ặt vào gi ớ phút chút. Nguyên nhân s ự v ắng m ặt c ủa H ạm-Tr ởng Hùng là, ngày 29 tháng 4, H ạm-Tr ởng Hùng tuyên b ố tr ớc t ất c ả nhân viên HQ 1: Nhân viên nào có c ấp b ậc th ấp nh ất trên chi ến h ạm s ẽ là ng ời đầ u tiên đ a gia đình lên chi ến h ạm. Ng ời nào mang c ấp b ậc cao nh ất trên chi ến h ạm s ẽ đem gia đình lên chi ến h ạm sau cùng. Vì l ẽ đó, trong khi nh ững chi ến h ạm khác đã tu ần t ự tách b ến mà H ạm-Tr ởng HQ 1 đi đón gia đình v ẫn ch a tr ở lại đ ợc! Vì không bi ết Đề -Đốc Lâm Ng ơ n Tánh có m ặt trong s ố ng ời lúc nhúc trên sàn chi ến h ạm, và c ng vì H ạm-Phó HQ 1 không ph ải là m ột s quan H ải-Quân nguyên th ủy, Phó-Đề-Đốc Nguy ễn Thanh Châu l ấy quy ền s quan thâm niên hi ện di ện, ra l ệnh HQ 1 tách b ến. Trong khi đó, t ại c ầu A, Phó-Đô-Đốc Cang cùng gia đình và Phó-Đề-Đốc Th ủy cùng gia đình – sau khi không th ể lên đ ợc HQ 1, c ả hai Ông và gia đình ph ải sang HQ 601 – thì b ị k ẹt trên c ầu tàu; vì H ạm-Tr ởng HQ 601, H ải-Quân Đại-Úy Tr ần V n Chánh, không cho lên tàu. Một lúc sau, nh ận di ện đ ợc hai v ị s quan cao c ấp H ải-Quân, Đại-Úy Chánh cho Phó-Đô-Đốc Cang và gia đình cùng Phó-Đề-Đốc Th ủy và gia đình nh ập h ạm. Tối 29 tháng 4, lúc 10 gi ờ, HQ 11 không th ể r ời b ến, vì HQ 504 đậu bên ngoài không ch ịu đi. Tuy h ệ th ống ch ỉ huy đã tan rã, nh ng quanh đài ch ỉ huy c ủa HQ 504 lính gác cẩn m ật, không ai ti ếp xúc đ ợc v ới H ạm-Tr ởng – một s quan t ừ Tr ờng Võ-Bị Qu ốc- Gia Đà-Lạt nh ập h ọc và t ốt nghi ệp khóa 11 s quan H ải-Quân Nha-Trang. Cu ối cùng, m ột sự giàn x ếp êm đẹp v ới th ủy th ủ đoàn c ủa HQ 504 và chính nh ững th ủy th ủ này tháo giây, giúp HQ 11 v ận chuy ển. Vừa khi đó, H ải-Quân Đại-Tá Tr ịnh Xuân Phong lái xe Jeep xu ống b ến tàu, t ự x ng là T -Lệnh H ạm-Đội, ra l ệnh t ất c ả chi ến h ạm ở l ại! Từ HQ 11, H ải-Quân Đại-Tá Đỗ Ki ểm khuy ến cáo Đại-Tá Phong nên rút lui tr ớc khi nh ững điều đáng ti ếc có th ể x ảy ra. Đạ i-Tá Phong l ặng l ẽ lên xe, lái đi. Đại-Tá Ki ểm x ử d ụng đài-ch ỉ-huy HQ 11 nh m ột trung tâm hành quân l u động để điều độ ng t ất c ả chi ến h ạm. 11 gi ờ đêm, gi ữa lúc kho x ng Nhà-Bè trúng đại bác, n ổ tung, gây m ột đám cháy ng ất tr ời thì trên h ệ th ống truy ền tin c ủa h ầu h ết chi ến h ạm ng ời ta nghe ti ếng H ải-Quân Đại- Tá Tr ần Bình Phú, Tham-M u-Phó nhân viên, t ừ trung tâm truy ền tin B ộ-T -Lệnh H ải- Quân, t ự x ng là Tham-M u-Phó Hành-Quân B ộ-T -Lệnh H ải-Quân, ra l ệnh cho t ất c ả chi ến h ạm không di chuy ển, ch ờ l ệnh! Đại-Tá Ki ểm b ảo Đạ i-Tá Phú im đi và Đại-Tá Ki ểm ra l ệnh đoàn tàu ti ếp t ục di chuy ển theo k ế ho ạch đã định và không nh ận l ệnh b ất c ứ t ừ ai khác.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 118
Trong khi kho x ng Nhà-Bè trúng đạn và ph ực cháy, Ch ỉ-Huy-Tr ởng c n c ứ H ải- Quân Nhà-Bè, Đại-Tá C ơ-Khí Lê Kim Sa h ọp t ất c ả s quan; nh ng đến quá n ửa đêm v ẫn không quy ết đị nh đ ợc gì c ả. Ti ếp đế n, Tr ởng Kh ối An-Ninh H ải-Quân, Đại-Tá Chi ến-Binh Nguy ễn V n T ấn, lên máy vô tuy ến, t ự nh ận là T -Lệnh H ải-Quân, ra l ệnh t ất c ả chi ến h ạm ở l ại. Đại-Tá Đỗ Ki ểm l ại lên ti ếng c ản ng n Đạ i-Tá Phú. Nh ng điều tai h ại là Đại-Tá Phú và Đại-Tá T ấn x ử d ụng máy c ủa trung-tâm truy ền tin H ải-Quân, có làn sóng m ạnh, nh ững đài xa nh Poulo Obi ho ặc Phú-Qu ốc nghe đ ợc; trong khi Đạ i-Tá Ki ểm dùng máy c ủa HQ 11 y ếu h ơn, vì v ậy, ch ỉ nh ững chi ến h ạm g ần m ới nh ận đ ợc l ệnh c ủa Đạ i- Tá Ki ểm. Đạ i-Tá Ki ểm c ng liên l ạc đ ợc v ới nhi ều đơn v ị sông và h ẹn g ặp nhau t ại Côn-Sơn. Hạm-Đội l ầm l ủi ti ến và vô s ố chi ến đỉ nh, giang đỉnh ch ạy hai bên. Nhi ều lo ạt súng của nhi ều nhóm quân nhân c m ph ẫn t ừ trên b ờ b ắn lên tàu. Sau khi t ắt h ết đèn để kh ỏi l ộ mục tiêu, t ất c ả chi ến h ạm đ ợc ch ỉ th ị ph ải v ớt đồ ng bào và quân b ạn trên các ghe thuy ền. Chi ến đỉ nh và giang đỉnh đ ợc khuy ến khích cố ch ạy ra đế n bi ển, s ẽ đ ợc ti ếp cứu sau. Nh ững chi ến h ạm ngoài kh ơi V ng-Tàu đ ợc l ệnh t ập h ọp t ại Côn-Sơn, ch ờ H ạm- Đội ra. Nh ng HQ 505 l ại tách r ời, ch ạy ra đả o Poulo Dama, mang theo h ơn 2.000 ng ời và hai tr ực th ng. Th ấy HQ 505 tách r ời và không liên l ạc vô tuy ến v ới nh ững chi ến h ạm khác, nhi ều s quan và đoàn viên nghi ng ờ H ạm-Tr ởng. T ất c ả âm th ầm đặ t k ế ho ạch đố i phó trong tr ờng h ợp H ạm-Tr ởng quay tàu v ề. Trong khi đó, m ột nhóm khác l ại mu ốn đem chi ến hạm v ề l ại Saigon. Tình hình n ội b ộ r ất c ng th ẳng. Lúc này, trên t ần s ố truy ền tin, không bi ết “phe” nào đã g ọi đích danh nhi ều H ạm- Tr ởng, b ảo đừ ng đi, hãy ở l ại v ới chính ph ủ m ới để đ ợc tr ọng v ọng! Từ HQ 3, Phó-Đề-Đốc Đinh M ạnh Hùng b ắt đ ợc liên l ạc vô tuy ến v ới Phó-Đô-Đốc Chung T ấn Cang và Phó-Đề-Đốc Di ệp Quang Th ủy t ừ HQ 601 c ủa Đạ i-Úy Tr ần V n Chánh. Đại-Úy Chánh đ ợc ch ỉ th ị đ a Phó-Đô-Đốc Cang và Phó-Đề-Đốc Th ủy sang HQ 3. Từ giây phút đó, HQ 3 tr ở thành Soái-Hạm. Phó-Đề-Đốc Hùng ph ụ tá Phó-Đô-Đốc Cang ch ỉ huy H ạm-Đội. H ạm-Đội Vi ệt-Nam đ ợc chia thành nhi ều nhóm nh ỏ; m ỗi nhóm do m ột s quan thâm niên hi ện di ện ch ỉ huy. Trên đ ờng ra bi ển, vì m ột máy b ất khi ển d ụng, HQ 1 l ủi vào b ờ, m ắc c ạn! HQ 1 kêu cứu trên t ất c ả t ần s ố truy ền tin nh ng không m ột chi ến h ạm nào tr ả l ời! Khi đ ợc báo cáo có hai v ị T ớng B ộ-Binh và c ựu T -Lệnh Lâm Ng ơ n Tánh trên chi ến h ạm, Phó-Đề- Đốc Châu m ời Đề -Đốc Tánh lên đài ch ỉ huy và nh ờ Đề -Đốc Tánh c ố đem chi ến h ạm ra. Tất c ả c ơ khí viên đ ợc huy độ ng xu ống h ầm máy để s ửa ch ữa. Vừa khi đó HQ 801 tr ờ t ới. H ạm-Tr ởng HQ 801, H ải-Quân Trung-Tá Nguy ễn Phú Bá, cho chi ến h ạm vào kéo HQ 1. Sau đó, Phó-Đề-Đốc Châu r ời HQ 1, sang HQ 801. Bằng vào n ỗ l ực v ợt b ực c ủa các c ơ khí viên và s ự tr ợ l ực h ữu hi ệu c ủa HQ 801, HQ 1 đ ợc kéo ra. Sau đó, HQ 1 v ừa ch ạy, các c ơ khí viên v ừa s ửa ch ữa. Khi ra đế n bi ển, hai máy c ủa HQ 1 đề u t ốt c ả. Khuya 29 tháng 4, nh ận th ấy th ời gian ấn đị nh cho M ỹ tri ệt thoái kh ỏi Vi ệt-Nam v ừa đủ, T ớng Vi ệt-Cộng V n Ti ến D ng xin ch ỉ th ị Hà-Nội để t ấn công Saigon. Ngay sau khi th ỉnh c ầu đ ợc ch ấp thu ận, T ớng V n Ti ến D ng ra l ệnh nh ững đơn v ị Pháo-Binh ng ng pháo kích vào th ủ đô để S -Đoàn 324 B ắc quân ti ến vào!
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 119
Trong khi S -Đoàn 324 B ắc quân ti ến vào Saigon thì ngoài bi ển kh ơi, nhi ều H ạm- Tr ởng nghe ti ếng Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh, H ải-Quân Đại-Tá Nguy ễn Xuân Sơn – từ HQ 3 – và Phó-Đề-Đốc Nguy ễn Thanh Châu – từ HQ 801 – điều độ ng trên máy vô tuy ến. Càng v ề sáng thì ch ỉ còn m ột mình Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh ch ỉ huy H ạm- Đội. 30 tháng 4, kho ảng 3 gi ờ sáng, c ựu T -Lệnh H ải-Quân Vùng III Sông Ngòi, H ải- Quân Đại-Tá Tr ịnh Quang Xuân, t ừ m ột PBR, lên HQ 502. Lúc này HQ 406 ch ỉ còn ch ạy đ ợc m ột máy. Sau khi ra đế n V ng-Tàu, HQ 406 ph ải cặp vào HQ 800, s ớt ng ời sang. Sau đó, Phó-Đề-Đốc Minh ra l ệnh tháo ống cho HQ 406 chìm. Nhi ều ghe thuy ền và tàu nh ỏ vây quanh m ấy chi ến h ạm Hoa-K , nh ng không ai đ ợc lên tàu. 5 gi ờ 30 sáng, L ữ-Đoàn Thi ết-Kỵ 203 Vi ệt-Cộng ti ến vào Tân-Cảng, tìm đ ờng v ề th ủ đô. Tổng Th ống D ơ ng V n Minh phái T ổng Tr ởng Thông-Tin Lý Quý Chung đến Camp David nhi ều l ần để tìm hi ểu nh ững yêu sách c ủa phái bộ Vi ệt-Cộng. T ổng Th ống Minh c ng liên l ạc v ới Th ợng-Tọa Thích Trí Quang, nh ng Th ợng-Tọa c ng t ỏ v ẻ bi quan, không th ể giúp T ổng Th ống Minh. Ông Lý Quý Chung trình v ới T ổng Th ống Minh r ằng Vi ệt-Cộng bu ộc ph ải đầ u hàng để tránh đổ máu. C ả ông Chung và Th ợng-Tọa Thích Trí Quang đề u khuyên T ổng Th ống Minh nên đầu hàng. Đây không ph ải là l ần đầ u tiên T ổng Th ống D ơ ng V n Minh nghe nói đến gi ải pháp đầu hàng. Trong m ấy ngày qua, Pierre Prochand, m ột nhân viên tin c ẩn c ủa Đạ i-Sứ Pháp, và ngay c ả Đạ i-Sứ Pháp, Mérillon, c ng đã c ố thuy ết ph ục T ổng Th ống Minh nên ch ấp nh ận điều ki ện c ủa Vi ệt-Cộng! Trong khi t ại Saigon, T ổng Th ống Minh b ị thuy ết ph ục ph ải đầ u hàng thì, ngoài kh ơi, HQ 17 đ ợc ch ỉ th ị ra Phú-Qu ốc c ứu m ột xà-lan đầy ng ời. Nh ng vì bi ết t ại B ộ-T - Lệnh H ải-Quân ch ẳng còn ai và c ng vì gia đình còn k ẹt l ại Saigon, H ạm-Tr ởng HQ 17 không thi hành l ệnh! HQ 403 không th ể đi xa vì thi ếu nh ớt, đ ợc Đạ i-Úy Xuân và Trung-Úy Tý đem v ề. HQ 601 đ ợc chính H ạm-Tr ởng Tr ần V n Chánh đem v ề. Cùng v ề v ới HQ 601 còn có H ạm-Tr ởng HQ 801. HQ 502 ch ạy ch ậm vì ch ỉ còn m ột máy, v ừa ch ạy v ừa s ửa. Nhi ều ng ời tình nguy ện đứng x ếp hàng t ừ đài-ch ỉ-huy xu ống h ầm lái để chuy ền kh ẩu l ệnh. Liên-Đoàn Ng ời Nhái ch ạy đế n Nhà Bè thì d ừng, ch ờ Trung-Tá Tr ịnh-Hòa-Hi ệp. Lúc đó, Ch ỉ-Huy-Tr ởng Ng ời Nhái và toán H ải-Kích Chi ến-Đấu l ội qua nhi ều con lạch và ch ạy b ộ đế n Nhà Bè, đ ợc m ột nhân viên đ a m ột hors-bord vào đón, đ a lên LCU. T ừ LCU, Trung-Tá Hi ệp điều độ ng toán LCU ra bi ển. Ra đế n bi ển, toán Ng ời Nhái, t ổng c ộng kho ảng 60 ng ời, m ột s ố là h ọc viên khóa 8, th ấy HQ 502 v ừa ra t ới c ửa sông, v ội c ập vào, xin nh ập h ạm. Trong khi HQ 502 ì ạch ti ến, b ỗng m ột L19 bay đế n và l ợn vòng quanh chi ến h ạm. Đến vòng th ứ ba, L19 sà th ấp h ơn, cách m i tàu kho ảng 50 th ớc và phi công ph ụ nh ảy ra. L ập t ức nhi ều phao n ổi đ ợc v ất xu ống. Bi ển t ơ ng đối êm, nh ng nh ững l ợn sóng do HQ 502 t ạo nên đã đùa ng ời phi công ph ụ v ề phía sau chi ến h ạm.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 120
Bi ết không th ể nào ông phi công ph ụ b ơi theo chi ến h ạm đ ợc, Ng ời Nhái Nguy ễn V n Ki ệt ch ụp con dao cá nhân, mang v ội đôi chân nhái, vòng vào ng ời m ột áo phao và mang theo m ột phao n ữa cho n ạn nhân, r ồi ông Ki ệt nh ảy xu ống bi ển. Sau khi v ớt đ ợc ông phi công ph ụ, ông Ki ệt c ố b ơi theo tàu. Nh ng vì n ớc b ị bánh lái tàu đẩy m ạnh ra sau khi ến ông Ki ệt b ơi theo rất khó kh n. Trong khi ông Ki ệt g ặp khó kh n trên tri ền sóng thì trên không trung, chi ếc L19 đả o lại m ột vòng n ữa và phi công nh ảy ra. Thân ng ời c ủa ông phi công v ừa ch ạm m ặt n ớc li ền b ị h ất nh ẹ lên r ồi chìm l ỉm! Th ấy b ạn g ặp n ạn, ông phi công ph ụ van nài ông Ki ệt hãy b ỏ ông ấy ra, đế n c ứu giùm ng ời b ạn. Nh ng, ông Ki ệt l ợng s ức mình. Ông Ki ệt ch a bi ết có th ể đem đ ợc ng ời phi công ph ụ lên chi ến h ạm hay không thì làm th ế nào ông Ki ệt dám v ớt ông phi công nữa! Cu ối cùng, HQ 502 quay l ại, v ớt ông Ki ệt và ông phi công ph ụ trong ti ếng reo hò c ủa hơn 3.000 ng ời trên chi ến h ạm. Trong th ời gian này, Phó-Đề-Đốc Nghiêm V n Phú, nguyên T -Lệnh L ực-L ợng Tu ần-Thám kiêm T -Lệnh Đặ c-Nhi ệm 212, t ừ m ột PBR, liên l ạc truy ền tin v ới các chi ến hạm để tìm gia đình! Khi bi ết gia đình ở trên HQ 502, Phó-Đề-Đốc Phú lên g ặp. Sau đó, Phó-Đề-Đốc Phú l ầm l ủi tr ở xu ống PBR, quay l ại sông Soài R ạp, ch ờ nh ững đơn v ị H ải- Quân t ừ Vàm-Cỏ-Đông và Vàm-Cỏ-Tây ra. C ng th ời điểm này, t ại Saigon, T ổng-Tham-M u-Tr ởng V.N.C.H., Trung T ớng V nh L ộc, ti ếp Đạ i-T ớng Pháp – Vanuxem – tại tòa nhà chính B ộ-Tổng-Tham-M u. Trong cu ộc ti ếp xúc ng ắn ng ủi này, Đại-T ớng Vanuxem cho Trung-T ớng V nh L ộc hay r ằng T ổng Th ống D ơ ng V n Minh đang so ạn v n b ảng ra l ệnh quân độ i V.N.C.H. buông súng đầu hàng! Quá th ất v ọng, T ớng V nh L ộc, Trung T ớng Tr ần V n Trung – Tổng-Giám-Đốc Nha Chi ến-Tranh Chính-tr ị – và Đại-Tá Nguy ễn Ng ọc Nh ận dùng xe có b ảng sao dành cho T ổng-Tham-M u-Tr ởng đế n B ộ-T -Lệnh H ải-Quân tìm ph ơ ng ti ện di t ản! Đại-Tá Nguy ễn V n T ấn, “Tân T -Lệnh H ải-Quân”, đích thân đ a T ớng V nh L ộc, T ớng Trung và Đại-Tá Nh ận xu ống m ột LCM Giang-Cảnh để ra bi ển. Trong khi LCM Giang-Cảnh đ a Trung T ớng T ổng-Tham-M u-Tr ởng cu ối cùng của Quân-Lực V.N.C.H. r ời b ến B ạch-Đằng thì, t ừ xa l ộ Biên-Hòa, S -Đoàn 324 Vi ệt- Cộng ti ến vào th ủ đô. Đến ngã t Hàng-Xanh, S -Đoàn 324 Vi ệt-Cộng g ặp s ự kháng c ự c ủa Th ủy-Quân Lục-Chi ến. Khi kéo quân qua Th ị-Nghè, S -Đoàn 324 l ại g ặp s ự ng n ch ận c ủa sinh viên s quan H ải-Quân và Th ủy-Quân L ục-Chi ến t ại các y ếu điểm ở s ở thú. 10 gi ờ 20, sau khi l ệnh đầ u hàng đ ợc truy ền đi trên đài phát thanh, T ổng Th ống cu ối cùng c ủa chính th ể V.N.C.H., Đạ i T ớng D ơ ng V n Minh, nói v ới ký gi ả Pháp, Jean Louis Arnaud: “Hãy nói h ộ v ới Đạ i-Sứ Mérillon r ằng tôi đã làm t ất c ả nh ững gì mà chính ph ủ Pháp đòi h ỏi n ơi tôi!” Tr a 30 tháng 4, lúc S -Đoàn 324 Vi ệt-Cộng tr ơ ng c ờ M ặt-Tr ận Gi ải-Phóng Mi ền Nam lên k đài dinh Độc-Lập c ng là lúc H ạm-Đội H ải-Quân vào đội hình, tr ực ch ỉ Côn- Sơn. Chi ều 30 tháng 4, HQ 2 đ ợc ch ỉ th ị quay l ại Phú-Qu ốc c ứu ng ời trên chi ếc xà-lan mà HQ 17 t ừ ch ối lúc sáng.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 121
Đến Phú-Qu ốc, lúc s ắp c ặp vào, vì th ấy quá nhi ều ng ời và bi ết trong s ố đó có m ột s ố tù ph ạm, H ạm-Tr ởng HQ 2, H ải-Quân Trung-Tá Đinh M ạnh Hùng ra l ệnh chi ến h ạm tách ra, ch ạy th ẳng! Tối 30 tháng 4, HQ 615 đón Trung T ớng V nh L ộc, Trung T ớng Tr ần V n Trung và nh ững ng ời r ời Saigon lúc sáng, t ừ LCM Giang-Cảnh. Sáng 1 tháng 5, HQ 615 b ị h ết d ầu trong h ải ph ận V ng-Tàu. Lúc này H ạm-Đội đã đi xa. HQ 615 kêu c ứu b ằng b ạch v n ch ứ không b ằng ám t ừ truy ền tin n ữa! Đại-Tá Nguy ễn Ng ọc Nh ận hoàn toàn m ất bình t nh, c ứ ôm con khóc và t ỏ ý mu ốn t ự t ử! HQ 17 v ừa m ới đế n nh ập đoàn v ới H ạm-Đội l ại đ ợc l ệnh quay lui c ứu HQ 615. Đế n nơi, HQ 17 v ớt kho ảng 300 ng ời t ừ HQ 615 và h ơn 200 ng ời trên HQ 470. Sau đó, c ả HQ 470 và HQ 615 đều b ị đánh chìm! Khi đến Côn-Sơn, t ừ h ệ th ống truy ền tin c ủa HQ 1, Đề -Đốc Lâm Ng ơ n Tánh tìm Hải-Quân Đại-Tá Phan Phi Ph ụng và ch ỉ đị nh Đạ i-Tá Ph ụng làm H ạm-Tr ởng HQ 1. Lúc này HQ 801 c ng v ừa đế n Côn-Sơn. V ợ c ủa H ạm-Tr ởng HQ 801 không mu ốn di t ản. H ạm-Tr ởng HQ 801 mu ốn đem chi ến h ạm tr ở v ề Saigon. Nh ng nh ờ s ự giàn x ếp của nhi ều ng ời, H ạm-Tr ởng HQ 801, H ải-Quân Trung-Tá Nguy ễn Phú Bá, nh ận HQ 471 để đ a v ợ con và nh ững ng ời không mu ốn ra đi, tr ở v ề Saigon. H ải-Quân Đại-Tá Bùi C ửu Viên đ ợc ch ỉ đị nh làm H ạm-Tr ởng HQ 801. Riêng HQ 505 – sau khi v ớt thêm h ơn 200 ng ời và giàn x ếp cho s ố nhân viên mu ốn tr ở v ề đ ợc xu ống ghe v ề – quay l ại Côn-Sơn. Vô tình, H ạm-Tr ởng HQ 505 b ắt đ ợc liên l ạc vô tuy ến trên đài siêu t ần s ố c ủa nh ững ng ời v ừa ti ếp thu B ộ-T -Lệnh H ải-Quân Saigon. Nhóm ng ời này b ảo H ạm-Tr ởng HQ 505 đem chi ến h ạm v ề. Nh ng H ạm- Tr ởng HQ 505 đã liên l ạc đ ợc v ới Ti ếp-Li ệu-Hạm Vega, thu ộc Đệ Th ất H ạm-Đội Hoa-K , và đ ợc Vega ti ếp t ế n ớc ng ọt, th ực ph ẩm. Sau đó, m ột chi ến h ạm khác, c ng thu ộc Đệ Th ất H ạm-Đội, h ộ t ống HQ 505 đi Subic Bay.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 122
HẢI-VẬN-HẠM LAM-GIANG, HQ 402
MỘT HUY ỀN THO ẠI
Sau nhi ều chuy ến chuy ển quân và dân t ừ mi ền Trung vào, HQ 402 vào ti ểu k t ại Hải-Quân Công-X ởng. Tình tr ạng k ỹ thu ật c ủa HQ 402 đáng l ẽ ph ải vào đại k ; nh ng vì k ế sách c ủa B ộ- T -Lệnh đã ho ạch đị nh, HQ 402 ch ỉ đ ợc ti ểu k thôi. Vì tình tr ạng chi ến h ạm đang s ửa ch ữa, c ả H ạm-Tr ởng l ẫn H ạm-Phó đều v ắng m ặt. Quân s ố c ủa HQ 402 ch ỉ còn kho ảng 50 nhân viên, 10 Thi ếu-Úy và m ột s quan c ơ khí – Trung-Úy Cao Th ế Hùng. Sáng 30 tháng 4, kho ảng 6 gi ờ 30, l ệnh g ọi t ất c ả s quan và nhân viên chi ến h ạm đang s ửa ch ữa t ại H ải-Quân Công-X ởng t ập h ọp t ại B ộ-T -Lệnh H ạm-Đội. M ột s quan cao c ấp H ải-Quân tuyên b ố rã ng . Từ B ộ-T -Lệnh H ạm-Đội tr ở l ại HQ 402, v ới t cách s quan thâm niên hi ện di ện, Trung-Úy Cao Th ế Hùng ra l ệnh Thi ếu-Úy Ninh, s quan an ninh, b ắn v ỡ ổ khóa phòng Hạm-Tr ởng, l ấy ti ền trong t ủ s ắt phát cho nhân viên để h ọ tùy nghi. Nhân viên ng ậm ngùi r ời chi ến h ạm, ch ỉ còn m ột h ạ s , một h ạ s nh ất, m ột h ạ s quan ti ếp li ệu, vì nhà xa không v ề đ ợc. Lúc này nhi ều ngàn ng ời đã tuôn vào H ải-Quân Công-X ởng và tràn lên HQ 402. Sau khi tuyên b ố tàu h không đi đ ợc, Trung-Úy Hùng r ời chi ến h ạm, đi v ề b ến B ạch- Đằng. Tại b ến B ạch-Đằng, th ấy xe t ng Vi ệt-Cộng đang ti ến vào công tr ờng Mê-Linh và nghe nhi ều ti ếng súng, Trung-Úy Hùng tr ở l ại HQ 402. Sau khi tr ở l ại, Trung-Úy Hùng th ấy trong s ố ng ời trên HQ 402 có Trung-Úy Th ớc, thu ộc HQ 402; m ột s ố s quan H ải-Quân khóa 19; Thi ếu-Úy H ải, cùng ngành v ới
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 123
Trung-Úy Hùng và r ất nhi ều Đạ i-Tá B ộ-Binh. T ất c ả đề u yêu c ầu Trung-Úy Hùng s ửa ch ữa HQ 402 để di t ản. Bi ết tình tr ạng h h ại n ặng n ề c ủa HQ 402, Trung-Úy Hùng t ự ngh m ột mình Ông không th ể s ửa đ ợc; Ông lén tr ốn lên b ờ. V ừa cho chìa khóa vào cổ xe Jeep, Trung-Úy Hùng b ị nhi ều ng ời kéo l ại, đ a tr ở l ại HQ 402. Lần tr ở l ại th ứ hai này, Trung-Úy Hùng g ặp giáo s Tri ết c ủa Ông, Cha Huynh, hi ệu tr ởng tr ờng trung h ọc H ng-Đạo Saigon. Trung-Úy Hùng gi ải thích v ới Cha Huynh: 24 bình điện c ủa chi ến hạm đề u h ết h ơi, c ần charge. Mỗi bình r ất l ớn và n ặng. N ếu đ ợc đ a lên H ải-Quân Công-X ởng thì c ng m ất kho ảng m ột ngày m ới charge đ ợc m ột bình! Thêm n ữa, la bàn điện (Gyro Compass) ở đài-ch ỉ-huy đã b ị tháo, đ a lên H ải-Quân Công-X ởng s ửa m ấy ngày nay. Trung-Úy Hùng trình v ới Cha Huynh, v ới trách nhi ệm tinh th ần cho c ả 2.000 ng ời trên HQ 402, Cha Huynh nên yêu c ầu m ọi ng ời r ời chi ến hạm vì chi ến h ạm b ất khi ển d ụng và Vi ệt-Cộng đang ti ến vào ngõ B ộ-T -Lệnh H ải- Quân. Sau khi Cha Huynh thông báo, m ọi ng ời đồng lòng ở l ại, ch ết chung v ới HQ 402! Tr ớc tình th ế nh v ậy, Trung-Úy Hùng đành ph ải huy độ ng t ất c ả đàn ông, thanh niên ph ụ giúp. Ng ại n ội tuy ến th ảy l ựu đạ n xu ống h ầm máy, nhi ều Đạ i-Tá ph ụ trách an ninh. Thanh niên h ng hái di chuy ển nh ững máy điện theo l ời ch ỉ d ẫn c ủa Trung-Úy Hùng. Sau nhi ều gi ờ s ửa ch ữa, m ột máy tàu n ổ, nh ng d ầu x ịt ra tung tóe. Trung-Úy Hùng bảo m ọi ng ời l ấy áo qu ần, kh n tr ải gi ờng qu ấn quanh các ống d ẫn d ầu. Khi máy chính nổ, Trung-Úy Hùng t ức t ốc cho t ắt t ất c ả h ệ th ống điện – tr ừ máy ép gió. 3 gi ờ chi ều cùng ngày, máy tàu ch ạy êm. Trung-Úy Hùng b ảo m ọi ng ời l ấy t ất c ả phao trên nh ững chi ến h ạm b ỏ tr ống, đem sang HQ 402. Trung-Úy Hùng ch ọn m ột s ố thanh niên l ực l ỡng – không c ần bi ết h ọ là H ải-Quân hay không – để lái tàu; nhóm khác sắp hàng m ột t ừ đài-ch ỉ-huy đến h ầm máy để chuy ền kh ẩu l ệnh. Sau khi ch ỉ cho nhóm thanh niên b ẻ tay lái sang ph ải, sang trái, Trung-Úy Hùng ch ạy lên, ch ạy xu ống đài-ch ỉ-huy và h ầm máy, tìm cách đ a chi ến h ạm ra sông. Ra đến sông, Trung-Úy Hùng ra lệnh “ti ến 5”. Lệnh đ ợc chuy ền mi ệng t ừ h ầm lái lên đài-ch ỉ-huy c ng m ất c ả m ột phút. Không hi ểu nh ững “nhân viên v ận chuy ển (!)” lái nh th ế nào mà ph ần sau c ủa HQ 402 đâm vào câu-lạc-bộ-nổi c ủa H ải-Quân! N ớc ch ảy xi ết! Trung-Úy Hùng v ội thét lên: “ph ải 5”. Nhóm thanh niên lái tàu v ặn tay lái nh th ế nào mà m i chi ến h ạm đâm sang Th ủ-Thiêm, làm h h ại m ột s ố nhà sàn! C ứ “ph ải 5”, “trái 5”, HQ 402 quay vòng vòng tr ớc công tr ờng Mê-Linh ch ứ không ch ạy th ẳng đ ợc. Ng ại b ị Vi ệt-Cộng b ắn, Trung-Úy Hùng b ảo mọi ng ời n ằm sát xu ống sàn chi ến hạm, không để Vi ệt-Cộng th ấy. Đồ ng th ời Trung-Úy Hùng l ấy v ạt áo tr ắng c ủa m ột ng ời nào đó, b ảo m ấy ông H ải-Quân c ột vào giây c ờ, kéo lên. Trên công tr ờng Mê-Linh, Vi ệt-Cộng t ởng r ằng HQ 402 t ừ xa v ề cho nên h ọ đ a tay vẫy chào. Trên chi ến h ạm, m ấy ông H ải-Quân c ng gi ả v ờ v ẫy tay reo hò. Sau g ần m ột ti ếng đồ ng h ồ loanh quanh tr ớc công tr ờng Mê-Linh, cu ối cùng HQ 402 t ừ t ừ “bò” th ẳng. Từ nhà hàng Majestic đến Nhà-Bè, HQ 402 v ớt thêm r ất nhi ều ng ời t ừ nh ững ghe nh ỏ ch ạy theo hai bên hông tàu.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 124
Kho ảng 5 gi ờ chi ều, lúc đế n sông Soài R ạp, HQ 402 g ặp HQ 601 tr ở v ề. H ạm- Tr ởng HQ 601, H ải-Quân Đại-Úy Tr ần V n Chánh, b ảo Trung-Úy Hùng đừng đi ngã V ng-Tàu, Vi ệt-Cộng ch ận r ồi. Chi ếc Vi ệt-Nam Th ơ ng-Tín b ị b ắn lúc sáng. Đang lúng túng ở ngã ba sông Soài R ạp, Trung-Úy Hùng th ấy t ừng đoàn PBR và r ất nhi ều lo ại chi ến đỉ nh c ủa L ực-L ợng Tu ần-Thám, L ực-L ợng Trung- ơ ng, L ực-L ợng Đặc-Nhi ệm 99 và nh ững đơn v ị H ải-Quân khác ch ạy vòng vòng bên B ắc-Cầu-Nổi. Bi ết L ực-L ợng Đặ c-Nhi ệm 99 thuộc quy ền ch ỉ huy c ủa H ải-Quân Đại-Tá Lê H ữu Dõng, Thi ếu-Úy H ải trên HQ 402 liên l ạc vô tuy ến tìm Đại-Tá Dõng, nh ờ Đạ i-Tá Dõng đ a HQ 402 ra bi ển. Từ LCM8 Đạ i-Tá Dõng lên HQ 402. Sau khi xem xét tình tr ạng HQ 402 và nghe Trung-Úy Hùng trình bày, Đại-Tá Dõng c ng ph ải l ắc đầ u, thán ph ục nh ững ng ời đã có công đ a đ ợc HQ 402 đế n đây! Sau khi lái th ử, th ấy HQ 402 c ứ ch ạy đ ợc m ột ch ốc l ại quay m ột vòng 30 độ – vì lệnh truy ền mi ệng t ừ đài-ch ỉ-huy đến phòng lái m ất th ời gian tính – Đại-Tá Dõng không dám t ự tin vào kinh nghi ệm h ải v ụ c ủa Ông n ữa. Lúc này Trung-Úy Hùng l ại huy độ ng thêm m ột toán tác n ớc, vì n ớc ng ập phòng máy. C ng th ời điểm này, Phó-Đề-Đốc Nghiêm V n Phú, bác s Tr ần Qu ốc D ng và r ất nhi ều quân nhân c ủa nh ững L ực-L ợng H ải-Quân nh ập h ạm. Sáng 1 tháng 5, hì h ục mãi, Đại-Tá Dõng c ng h ớng d ẫn HQ 402 ra đế n bi ển. M ột Destroyer, thu ộc Đệ Th ất H ạm-Đội, th ấy HQ 402 ch ạy m ột ch ốc l ại quay 30 độ thì bi ết có s ự b ất th ờng. Destroyer này mu ốn đế n y ểm tr ợ HQ 402. Nh ng khi Destroyer v ừa đến g ần, g ặp lúc HQ 402 quay, suýt đụng vào Destroyer, Destroyer ho ảng, kéo còi b ỏ ch ạy! Bất ng ờ m ọi ng ời ng ạc nhiên th ấy s ự hi ện di ện c ủa hai ng ời M ỹ trên HQ 402. Nhi ều ng ời Vi ệt u ất, vì cho r ằng M ỹ b ỏ r ơi Nam Vi ệt-Nam, mu ốn gi ết hai ng ời M ỹ này. Trung-Úy Hùng đ a hai ng ời M ỹ lên phòng, b ảo v ệ h ọ. Đạ i-Tá Dõng nh ờ hai ng ời M ỹ này g ọi Đệ Th ất H ạm-Đội, xin ti ếp c ứu; nh ng hai ng ời M ỹ này không bi ết tần s ố liên l ạc c ủa Đệ Th ất H ạm-Đội. Đại-Tá Dõng g ọi Phó-Đô-Đốc Cang trình bày tình tr ạng c ủa HQ 402. C ựu T -Lệnh Hạm-Đội, H ải-Quân Đại-Tá Nguy ễn Xuân S ơn “lên” máy, b ảo Đạ i-Tá Dõng c ố đ a HQ 402 đến càng g ần Côn-Sơn càng t ốt, s ẽ có chi ến h ạm khác tr ợ giúp. Sáng 2 tháng 5, chi ếc Destroyer hôm qua tr ở l ại, liên l ạc vô tuy ến h ỏi Đạ i-Tá Dõng về tình tr ạng HQ 402. Sau khi nghe Đại-Tá Dõng trình bày, H ạm-Tr ởng Destroyer chuy ển sang HQ 402 m ột toán chuyên viên k ỹ thu ật. Sau 20 phút quan sát, toán chuyên viên trình lên H ạm-Tr ởng Destroyer. H ạm- Tr ởng Destroyer trình lên Đề-Đốc T -Lệnh Đệ Th ất H ạm-Đội Hoa-K . Lệnh di chuy ển t ất c ả m ọi ng ời kh ỏi HQ 402 đ ợc ban hành. HQ 2 đ ợc l ệnh c ặp sát bên hông HQ 402 để đồ ng bào và quân b ạn chuy ển sang. Sau khi ki ểm soát, rung chuông nhi ều l ần mà v ẫn không th ấy còn ai trên HQ 402, lệnh đánh chìm HQ 402 đ ợc thi hành. 3 gi ờ chi ều cùng ngày, hai chi ến h ạm thu ộc Đệ Th ất H ạm-Đội Hoa-K b ắn chìm H ải- Vận-Hạm Lam-Giang HQ 402.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 125
H ỚNG V Ề SUBIC BAY
Trong khi nh ững bi ến chuy ển tr ọng đạ i x ảy ra cho H ải-Quân V.N.C.H. thì… …T ối 29 tháng 4, ông Richard Lee Armitage r ời Saigon b ằng tr ực th ng và đáp xu ống chi ến h ạm Blue Ridge thu ộc Đệ Th ất H ạm-Đội Hoa-K . Tại chi ến h ạm Blue Ridge, tuy không mang theo b ất c ứ m ột gi ấy t ờ tùy thân nào, ông Armitage c ng v ẫn yêu c ầu đ ợc g ặp Đề -Đốc Donald Whitmire, T -Lệnh Đệ Th ất H ạm- Đội Hoa-K t ại Thái-Bình-D ơ ng. Khi g ặp Đề -Đốc Whitmire, ông Armitage th ỉnh c ầu Đề -Đốc Whitmire liên l ạc v ới Ng -Giác-Đài để đ ợc Ng -Giác-Đài xác nh ận vai trò c ủa Ông; đồ ng th ời ông Armitage c ng nh ờ Đề -Đốc Whitmire xin Ng -Giác-Đài cho phép tr ợ giúp H ải-Quân V.N.C.H. Sau khi đ ợc Ng -Giác-Đài cho phép, ông Armitage tr ở l ại Côn-Sơn v ới hai chi ến hạm Hoa-K , g ặp H ạm-Đội H ải-Quân. T ại Côn-Sơn, ông Armitage chuy ển sang Soái- Hạm HQ 3 và h ớng d ẫn H ạm-Đội Vi ệt-Nam ti ến v ề Phi-Lu ật-Tân. Th ời gian này, H ạm-Đội Vi ệt-Nam c ng chia thành nhi ều nhóm nh ỏ, do m ột s quan thâm niên trong nhóm ch ỉ huy. Dù Quân-Lực đã tan rã, dù Quê-H ơ ng đã r ơi vào tay k ẻ thù, dù ch a ai bi ết mình s ẽ đi v ề đâu và dù r ất nhi ều quân nhân H ải-Quân không đem gia đình theo đ ợc, v. v….truy ền th ống H ải-Quân v ẫn đ ợc th ể hi ện cao độ trong th ời gian bi hùng này! N ếu không có kh ối l ợng đồ ng bào và quân b ạn trên nh ững chi ến h ạm, n ếu không có nh ững quân nhân H ải-Quân, ban ngày thi hành kh ẩu l ệnh c ủa c ấp trên, ban đêm t ựa boong tàu, âm th ầm lau n ớc m ắt, nh ớ đứ a con th ơ, th ơ ng ng ời v ợ tr ẻ còn k ẹt l ại quê nhà thì không ai có th ể bi ết đ ợc đây là H ạm-Đội c ủa m ột Quân-Lực v ừa đ ợc l ệnh buông súng, hàng gi ặc! Trong quân s ử ch a có cu ộc rút quân c ủa b ất c ứ m ột đạ i đơn v ị nào mà quân d ụng đ ợc b ảo toàn t ối đa, k ỹ lu ật đ ợc tôn tr ọng tuy ệt đố i và tình ng ời đ ợc dâng cao ch ất ng ất nh Chuy ến-Ra-Kh ơi-Cu ối-Cùng c ủa H ải-Quân V.N.C.H! Khi đến Phi-Lu ật-Tân, chính ph ủ Phi lo ng ại cho nh ững tr ở ng ại ngo ại giao v ới chính ph ủ Vi ệt-Cộng sau này, đã bu ộc H ạm-Đội H ải-Quân ph ải h ạ c ờ và tháo g ỡ v khí! Vài chi ến h ạm Hoa-K c ặp vào chi ến h ạm Vi ệt-Nam v ới d ự tính th ực hi ện yêu c ầu của chính ph ủ Phi; nh ng g ặp ngay s ự ph ản kháng mãnh li ệt c ủa th ủy th ủ đoàn. Lý do H ạm-Đội Vi ệt-Nam nêu ra là: Nh ững chi ến h ạm này do Hoa-K vi ện tr ợ cho Hải-Quân Vi ệt-Nam theo ch ơ ng trình M.A.P. (Military Assistance Program). Theo nh ững điều kho ản trong ch ơ ng trình đó, quân c ụ nào V.N.C.H. không dùng n ữa s ẽ đ ợc hoàn tr ả l ại cho chính ph ủ Hoa-K . Để th ể hi ện tinh th ần đó, nay H ải-Quân Vi ệt-Nam
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 126 trao tr ả H ạm-Đội này l ại cho chính ph ủ Hoa-K . Vì v ậy, H ải-Quân Vi ệt-Nam yêu c ầu có một bu ổi bàn giao chính th ức. Yêu c ầu c ủa H ải-Quân Vi ệt-Nam đ ợc ch ấp thu ận. Đồ ng th ời, H ải-Quân Hoa-K c ng yêu c ầu H ải-Quân Vi ệt-Nam ph ải hóa gi ải, ng ụy trang t ất c ả chi ến h ạm. Tên và s ố hi ệu c ủa t ất c ả chi ến h ạm H ải-Quân Vi ệt-Nam đều b ị nhân viên Hoa-K dùng s ơn xám xóa h ết! Lúc g ỡ c ầu vai ho ặc tháo g ỡ c ơ b ẩm nh ững ổ tr ọng pháo hay là vất v khí, đạ n d ợc vào lòng đại d ơ ng, quân nhân H ải-Quân t ởng nh chính h ọ đang tự h ủy ho ại b ản thân c ủa h ọ v ậy! Cờ T -Lệnh H ải-Quân Vi ệt-Nam trên k đài HQ 1 đ ợc trao cho c ựu T -Lệnh cu ối cùng c ủa H ải-Quân V.N.C.H., Đề-Đốc Lâm Ng ơ n Tánh. Sau đó, trên m ỗi chi ến h ạm Vi ệt-Nam, m ột s quan H ải-Quân Hoa-K lên nh ận l ại tàu. Lúc c ử hành l ễ h ạ Qu ốc-K V.N.C.H., t ất c ả quân nhân và đồng bào hát b ản Qu ốc-Ca trong ti ếng khóc u ất ngh ẹn. Ti ếng hát vang xa trong vùng bi ển l ạ nh n ỗi đau đang len l ỏi trong t ừng ngõ ngách tâm h ồn! Chi ều tím th ẫm trên đại d ơ ng mênh mông nh báo tr ớc nh ững b ất tr ắc không l ờng đ ợc trong cu ộc đờ i c ủa nh ững k ẻ m ất Quê H ơ ng! C ng th ời điểm này, cu ối chân tr ời, n ơi Quê H ơ ng ng ập máu: “…Và qu ả ph ụ m ỏi ch ờ theo tóc b ạc, Vẫn nh ắc anh v ừa g ợi l ại tro tàn Trong lò s ưởi và trong trái tim.
Ôi! Cha M ẹ già ch ỉ còn l ại m ột gi ấc m ơ Đã ch ết trong chu ỗi ngày mong đợi trên bãi bi ển Nh ững ng ười đi không v ề.”
(…Et vos veuves au front blanc, lasses de vous attendre, Parlent encore de vous en remuant les cendres De leur foyer et de leur coeur.
Oh! Que de vieux Parents qui n’avaient plus qu’un rêve, Sont morts en attendant tous les jours sur la grêve Ceux qui ne sont pas revenus.)
OCEANO-NOX c ủa VICTOR HUGO
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 127
CH NG IX
PH ỎNG V ẤN NH ỮNG NHÂN V ẬT LIÊN H Ệ ĐẾ N CHUY ẾN-RA-KH I-CU ỐI-CÙNG CỦA HẢI-QUÂN VI ỆT-NAM CỘNG-HÒA
Để làm sáng t ỏ vài ng ộ nh ận và c ng để b ổ túc cho ch ơ ng VIII của cu ốn tài li ệu này, sau đây là nh ững cu ộc ph ỏng v ấn * ng ắn dành riêng cho nh ững nhân v ật liên quan đến nh ững ngày cu ối cùng của chính th ể Vi ệt-Nam C ộng-Hòa.
* Sắp theo m ẫu t ự tên c ủa nhân v ật đ ợc ph ỏng v ấn.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 128
ÔNG CHUNG T ẤN CANG Nguyên Phó-Đô-Đốc T -Lệnh H ải-Quân
Xin Đô-Đốc * vui lòng cho bi ết lý do Đô-Đốc tr ở l ại H ải-Quân l ần th ứ nhì? Lý do tôi tr ở l ại H ải-Quân l ần th ứ hai bao g ồm c ả quân s ự l ẫn chính tr ị. Lý do chính tr ị là lúc đó có tin đồn ông Nguy ễn Cao K s ẽ đả o chánh ông Nguy ễn V n Thi ệu. Th ời gian này tình hình th ủ đô l ộn x ộn vì nh ững s ự ch ống đố i c ủa Liên-Đoàn Ký-Gi ả, Ni-Sư Hu nh Liên, bà Ngô Bá Thành, Cha Tr ần H ữu Thanh, v. v…Uy th ế chính tr ị c ủa ông Thi ệu suy gi ảm. Ông Thi ệu ngh r ằng tôi s ẽ ch ỉ huy L ực-Lượng H ải-Quân ch ặt chẽ h ơn và có th ể là m ột h ậu thu ẫn đáng tin c ậy để ch ống cu ộc đả o chánh – nếu có. Tôi ngh r ằng hi ện tình đất n ước lúc b ấy gi ờ ông Thi ệu còn là nguyên th ủ s ẽ có l ợi hơn cho qu ốc gia, vì gi ữ được s ự liên t ục c ủa th ế h ợp hi ến, h ợp pháp c ủa n ền Đệ II Cộng-Hòa. Tôi h ậu thu ẫn ông Thi ệu vì lý do đó ch ứ không ph ải vì cá nhân. N ếu nói v ề vấn đề cá nhân thì tôi thân c ận v ới Th ủ T ướng Khiêm nhi ều h ơn.
Th ưa, lúc đó Đô-Đốc đang tòng s ự t ại đâu? Lúc đó tôi là T ư-Lệnh Bi ệt-Khu Th ủ-Đô.
Th ưa, t ừ khi v ề nh ậm ch ức T ư-Lệnh H ải-Quân l ần th ứ hai, Đô-Đốc có nh ững thay đổi quan tr ọng nào trong n ội b ộ H ải-Quân hay không? Tuy có tin ông K mu ốn đả o chánh và m ột s ố s quan H ải-Quân thân tín c ủa ông K đang ch ỉ huy các L ực-Lượng Đặ c-Nhi ệm, nh ưng khi v ề l ại H ải-Quân tôi không thuyên chuy ển ai c ả. Sau khi tôi v ề l ại H ải-Quân, ch ỉ có ba s ự thay đổ i là: Thành l ập L ực-Lượng Đặc-Nhi ệm 99, giao cho Đạ i-Tá Lê H ữu Dõng ch ỉ huy; với mục đích là, n ếu có đả o chánh, l ực l ượng này s ẽ h ỗ tr ợ cho nh ững lực l ượng khác ch ống đả o chánh. Giao h ệ th ống ch ỉ huy ti ếp v ận cho các T ư-Lệnh H ải-Quân Vùng tr ực ti ếp điều động. S quan an ninh Vùng ch ịu s ự ch ỉ huy tr ực ti ếp c ủa các T ư-Lệnh Vùng.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 129
Có ngu ồn tin nói r ằng vào cu ối tháng 4-1975, Đô-Đốc có ý đị nh đưa L ực-Lượng Hải-Quân v ề Phú-Qu ốc, bi ến Phú-Qu ốc thành m ột “ Đài-Loan Vi ệt-Nam”, có đúng không, th ưa Đô-Đốc? Lúc đó tôi có ý định đưa gia đình binh s Hải-Quân ra t ạm trú t ại Phú-Qu ốc để binh s yên lòng tr ở l ại mi ền Tây chi ến đấ u ch ứ tôi không có ý bi ến Phú-Qu ốc thành m ột “Đài-Loan Vi ệt-Nam”. Lý do tôi không ngh đế n điều đó là vì địa th ế Phú-Qu ốc đố i v ới Vi ệt-Nam hoàn toàn khác h ẳn Đài-Loan đối v ới Trung-Hoa l ục đị a.
Th ưa, có m ột t ướng lãnh nào hay m ột nhân v ật chính tr ị nào đề b ạt lên Đô-Đốc ý ki ến đó hay không? Không. Ch ỉ có ông Lê Qu ốc Túy đưa ra m ột gi ải pháp chính tr ị, nh ưng không thành.
Có ngu ồn tin cho r ằng t ối 27 tháng 4, Đô-Đốc h ọp v ới chính ph ủ c ủa T ướng Dươ ng V n Minh; và chính ph ủ này yêu c ầu H ải-Quân ở l ại làm h ậu thu ẫn cho m ột chính ph ủ hòa gi ải đang được thành l ập. Đúng nh ư v ậy không, th ưa Đô-Đốc? Không. Tôi đề ngh ị ông Minh đưa n ội các v ề C ần-Th ơ; ông ấy không ch ịu. V ậy thôi.
Một ngu ồn tin khác nói r ằng, lúc 5 gi ờ chi ều 28 tháng 4, T ướng D ươ ng V n Minh g ọi Đô-Đốc đi h ọp. B ộ-Tham-Mưu H ải-Quân ng ại T ướng Minh s ẽ gi ữ Đô-Đốc luôn để làm áp l ực, bu ộc H ải-Quân ph ải ở l ại, cho nên Phó-Đề-Đốc Di ệp Quang Th ủy được c ử đi th ế. Có đúng không, th ưa Đô-Đốc? Không. Chính tôi h ỏi ông Minh c ần gì, tôi s ẽ lên. Ông Minh b ảo thôi, để ông Th ủy lên c ng được.
Th ưa, Đô-Đốc có th ể cho bi ết s ự liên h ệ gi ữa Đô-Đốc và ông Lê Qu ốc Túy – Cố Ch ủ-Tịch ủy ban v ận độ ng h ải ngo ại thu ộc M ặt-Tr ận Th ống-Nh ất các L ực-Lượng Yêu N ước Gi ải-Phóng Vi ệt-Nam – nh ư th ế nào không ạ? Khi tôi là Ch ỉ-Huy-Tr ưởng Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện H ải-Quân Nha-Trang, t ừ n m 1955 đến n m 1958, thì ông Mai V n H ạnh là hu ấn luy ện viên t ại Trung-Tâm Hu ấn- Luy ện Không-Quân Nha-Trang. Chúng tôi quen nhau t ừ đó. Kho ảng cu ối tháng 4-1975, ông Mai V n H ạnh đưa ông Lê Qu ốc Túy đế n gi ới thi ệu với tôi. Trong l ần ti ếp xúc đó, ông Túy trình bày v ề ông Tr ần V n H ữu. Theo ông Túy thì ông H ữu là m ột nhân v ật có nhi ều hy v ọng để giàn x ếp cho m ột cu ộc ng ưng b ắn. Ông Túy nh ờ tôi giúp ông ấy liên l ạc v ới ông D ươ ng V n Minh để đem ông H ữu v ề, nh ưng ông Minh không thu ận. Mặc dù ông Minh không h ưởng ứng gi ải pháp c ủa ông H ữu, ông Túy c ng c ậy tôi nh ờ Tòa Đại S ứ Pháp chuy ển công điện g ọi ông H ữu qua. Nh ưng, lúc đó t ại Tòa Đại S ứ Pháp ch ỉ còn m ột điện tho ại viên ch ứ không còn ai có th ẩm quy ền c ả.
Th ưa, xin Đô-Đốc cho bi ết s ự thân tình gi ữa Đô-Đốc và Đại-Sứ Pháp, Jean- Marie Mérillon? C ng không thân tình gì l ắm. Nh ưng lúc đó ai nh ờ tôi điều gì tôi c ng giúp, ch ỉ mong đem đến s ự thu ận l ợi cho mi ền Nam thôi.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 130
Th ưa, sau 1975 ông Túy còn liên l ạc v ới Đô-Đốc n ữa hay không? Có. Khi g ặp l ại, ông Túy cho bi ết, đêm 29 tháng 4, sau khi H ạm-Đội rút kh ỏi Saigon, Tổng Th ống D ươ ng V n Minh nói v ới ông Túy là làm th ế nào để ông Minh g ặp l ại tôi. Ông Túy cho ông Minh bi ết r ằng tôi đã đi, n ếu mu ốn liên l ạc ph ải dùng ph ươ ng ti ện quân đội.
Nếu v ậy thì đêm 29 tháng 4 n m 1975 T ướng Minh có liên l ạc được v ới Đô-Đốc hay không? Tôi không nghe ông Minh g ọi gì trên h ệ th ống truy ền tin c ả. Tôi ch ỉ nghe Đạ i-Tá Nguy ễn V n T ấn g ọi H ạm-Đội, nh ưng Đại-Tá T ấn không nói lý do t ại sao g ọi H ạm-Đội tr ở v ề.
Xin Đô-Đốc cho bi ết ý kiến v ề l ực l ượng kháng chi ến do ông Lê Qu ốc Túy thành lập. Khi thành l ập M ặt-Tr ận Th ống-Nh ất các L ực-Lượng Yêu N ước Gi ải-Phóng Vi ệt- Nam, ông Túy có liên l ạc v ới tôi. Tôi đồ ng ý h ợp tác và phái hai c ựu s quan cao c ấp sang Thái-Lan để ph ối ki ểm. N ếu s ự vi ệc đúng nh ư nh ững điều ông Túy đã trình bày thì tôi s ẽ sang Thái-Lan. Sau khi được hai s quan tr ở v ề báo cáo, tôi nh ận th ấy vi ệc làm c ủa ông Túy không được nghiêm ch ỉnh l ắm; vì ông Túy th ường hành động theo ý ki ến cá nhân, thi ếu tinh th ần t ập th ể. Ông Túy xác nh ận v ới tôi r ằng L ực-Lượng Kháng-Chi ến c ủa ông ấy được Trung- Cộng y ểm tr ợ. Tôi không ch ấp nh ận. Mình đã ch ống C ộng-Sản Hà-Nội, nay không vì b ất cứ m ột lý do gì mình l ại k ết h ợp v ới m ột ch ế độ C ộng S ản khác.
Xin c ảm ơn Đô-Đốc.
* Theo truy ền th ống H ải-Quân qu ốc t ế, khi ti ếp chuy ện v ới c ấp T ớng H ải-Quân mọi ng ời đề u dùng danh t ừ Đô-Đốc, dù v ị T ớng ấy là Phó-Đề-Đốc ho ặc Đề -Đốc.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 131
ÔNG TR ẦN V N CH N Nguyên Đề-Đốc T -Lệnh H ải-Quân
N m 1990, khi cu ốn tài li ệu l ịch s ử H ải-Quân V.N.C.H. Ra Kh ơi, 1975 được xu ất bản t ại Hoa-K thì C ựu Đề -Đốc Tr ần-V n-Ch ơn v ẫn còn b ị C ộng-Sản Vi ệt-Nam c ầm tù. Bài ph ỏng v ấn này được th ực hi ện vào n m 1992, ch ỉ hai tu ần l ễ sau khi C ựu T ư- Lệnh H ải-Quân Tr ần-V n-Ch ơn đến Hoa-K theo di ện H.O.
Xin Đô-Đốc vui lòng cho bi ết m ột cách khái l ược v ề ti ểu s ử c ủa Đô-Đốc. Tôi được sinh ra trong m ột gia đình Nho Giáo, l ớn lên t ại V ng-Tàu. Lúc thi ếu th ời tôi đã quen ti ếng sóng v ỗ đầ u gh ềnh, m ắt đã quen v ới c ảnh tr ời n ước mênh mông. Tôi th ường nô đùa trên bãi cát tr ắng, đồ i d ươ ng xanh, r ượt còng lúc đêm tr ng, b ắt óc khi ngày n ắng, ho ặc lên núi cao nhìn ra bi ển r ộng, theo dõi nh ững cánh bu ồm l ặng l ẽ t ận chân tr ời. Tôi thích vi ễn du t ừ thu ở bé. L ớn lên tôi h ọc tr ường Hàng-Hải Saigon và làm s quan, theo tàu l ướt sóng v ượt trùng d ươ ng t ừ tu ổi hai m ươ i. Ba m ươ i hai tu ổi tôi theo h ọc khóa I s quan H ải-Quân – Khóa Đệ Nh ất Thiên D ươ ng. Ba m ươ i b ảy tu ổi tôi đả m nhi ệm ch ức vụ T ư-Lệnh H ải-Quân. Ba m ươ i chín tu ổi tôi theo h ọc tr ường H ải-Chi ến Hoa-K - U.S. Naval War College. Sau khi mãn khóa, tôi v ề Vi ệt-Nam, làm vi ệc t ại Ban Nghiên-Cứu, Bộ-Qu ốc-Phòng; Trung Tâm Tr ắc-Nghi ệm Kh ả-N ng Tác-Chi ến, B ộ-Tổng-Tham-Mưu; và L ực-Lượng Tu ần-Giang, B ộ-Tư-Lệnh Đị a-Ph ươ ng-Quân. B ốn m ươ i sáu tu ổi tôi tr ở l ại Hải-Quân đảm nhi ệm ch ức v ụ T ư-Lệnh H ải-Quân l ần th ứ hai, ngày 31-10-1966. N m mươ i b ốn tu ổi tôi h ồi h ưu vì quá h ạn tu ổi. Tôi bàn giao ch ức v ụ T ư-Lệnh H ải-Quân cho Đề-Đốc Lâm-Ng ươ n-Tánh.
Th ưa Đô-Đốc, có ngu ồn tin nói r ằng, vào th ời điểm sôi s ục nh ất c ủa cu ộc chi ến, Đại T ướng D ươ ng V n Minh có ý m ời Đô-Đốc tham gia vào n ội các c ủa Đạ i-Tướng. Đúng hay không, th ưa Đô-Đốc? Tôi không thích chính tr ị, không hi ểu bi ết nhi ều v ề chính tr ị và tôi c ng không nghe ai nói v ới tôi v ề vi ệc Đạ i-Tướng D ươ ng-V n-Minh m ời tôi tham d ự n ội các c ủa Ông ấy. Kho ảng n m 1955 tôi tham d ự cu ộc hành quân Đinh-Tiên-Hoàng t ại mi ền Tây và cu ộc hành quân Hoàng-Di ệu t ại R ừng-Sát v ới ch ức v ụ Ch ỉ-Huy-Tr ưởng Giang-Lực, d ưới sự ch ỉ huy hành quân c ủa Đạ i-Tướng Minh; lúc đó Đạ i-Tướng Minh mang c ấp b ậc Đạ i-
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 132
Tá L ục-Quân. Chúng tôi quen nhau t ừ đó và được Đạ i-Tướng đố i x ử trong tình chi ến h ữu thân thi ết. T ừ khi Ông làm Qu ốc-Tr ưởng cho đế n lúc Ông nh ận ch ức T ổng Th ống, chúng tôi ch ỉ g ặp nhau vào nh ững cu ộc h ọp, nh ưng tình chi ến h ữu gi ữa chúng tôi không lúc nào bị s ứt m ẻ.
Th ưa Đô-Đốc, sáng 25 tháng 4-1975, nhân lúc ghé t ư dinh c ủa Đô-Đốc để th m Bà, tôi hân h ạnh được g ặp c ả Đô-Đốc n ữa. Hôm đó tôi có h ỏi Bà và Đô-Đốc v ề ý định di t ản. C ả Bà và Đô-Đốc đề u kh ẳng đị nh là Đô-Đốc và gia đình s ẽ không đi đâu cả. Xin Đô-Đốc vui lòng cho bi ết lý do nào Đô-Đốc không mu ốn di t ản? Kho ảng 20 tháng 4 n m 1975, khi được tin Đô-Đốc Elmo Zumwalt nh ờ tùy viên H ải- Quân dành máy bay cho tôi và gia đình tôi di t ản sang M ỹ, tôi t ức t ốc v ề V ng-Tàu r ước Ba Má tôi vào Saigon để chu ẩn b ị r ời Vi ệt-Nam. Lên đến Saigon, Ba Má tôi quá xúc c ảm tr ước c ảnh bi đát trong cu ộc lui quân và di tản dân chúng t ừ mi ền Trung vào, Ba Má tôi r ất bu ồn r ầu và kh ổ tâm. Ba Má tôi không khuyên chúng tôi nên ra đi hay ở l ại. Nh ưng, qua s ắc thái c ủa Ba Má tôi, tôi th ấy được rằng Ba Má tôi r ất đau kh ổ khi ph ải r ời b ỏ n ơi chôn nhau c ắt r ốn. Qua nhi ều ngày đêm suy ngh , l ưỡng l ự và c ầu nguy ện, tôi quy ết đị nh cùng v ợ con ở l ại v ới Ba Má tôi. Tôi hy vọng r ằng đứ c h ạnh tu hành c ủa Ba Má tôi có th ể che ch ở cho gia đình tôi b ất c ứ trong tr ường h ợp nào. Ngoài lý do Cha M ẹ già y ếu, tôi v ẫn nh ớ tôi đã t ừng là H ạm-Tr ưởng và v ẫn gi ữ tinh th ần H ạm-Tr ưởng m ặc dù tôi đã v ề h ưu. Truy ền th ống cao quý c ủa H ải-Quân là H ạm- Tr ưởng không b ỏ tàu. V ả l ại, ng ười ta th ường nói “Sinh vi t ướng, t ử vi th ần”, thì tr ường hợp tôi không di t ản c ng là chuy ện bình th ường.
Th ưa Đô-Đốc, có ngu ồn tin nói r ằng Đạ i-Úy Tr ần V n Chánh, con c ủa Đô-Đốc, đư a chi ến h ạm tr ở v ề để đón Đô-Đốc mà Đô-Đốc và gia đình c ng v ẫn không ch ịu di tản. Đúng hay không, th ưa Đô-Đốc? Vâng. Đúng. Th ời gian đó, Đạ i-Úy Chánh là H ạm-Tr ưởng HQ 601. Hôm 29 tháng 4 Chánh đư a Đô-Đốc Chung T ấn Cang, Đô-Đốc Di ệp Quang Th ủy cùng gia đình c ủa hai vị này t ừ B ộ-Tư-Lệnh H ải-Quân ra chi ến h ạm l ớn đang ho ạt độ ng ngoài kh ơi V ng-Tàu. Hôm sau, Chánh đư a chi ến h ạm xuyên qua vùng b ị đị ch chi ếm, tr ở v ề Saigon, v ới ý đị nh rước tôi và gia đình ra kh ơi. Nh ưng vì gia đình tôi và tôi đã đồng ý ở l ại v ới Ba Má tôi cho nên Chánh tr ở l ại chi ến h ạm, h ọp th ủy th ủ đoàn và quy ết đị nh tháo ống cho chìm tàu rồi chia tay. Lòng trung hi ếu c ủa Chánh làm tôi hãnh di ện vô cùng. Và hành động c ủa th ủy th ủ đoàn HQ 601 đã ch ứng t ỏ H ải-Quân V.N.C.H. đã rèn luy ện được tinh th ần Vô Úy mãnh li ệt trong hàng ng s quan, h ạ s quan và th ủy th ủ.
Th ưa, n ếu Đô-Đốc v ẫn còn là T ư-Lệnh H ải-Quân vào th ời điểm cu ối tháng 4 n m 1975, Đô-Đốc s ẽ có nh ững quy ết đị nh nào khác v ới nh ững quy ết đị nh c ủa Đô- Đốc Chung T ấn Cang hay không? Nếu tôi v ẫn còn gi ữ nhi ệm v ụ điều khi ển H ải-Quân có l ẽ tôi c ng lui quân v ề mi ền Tây c ố th ủ, để c ủng c ố l ực l ượng và r ước gia đình binh s . N ếu quân V.N.C.H. lâm vào cảnh th ế cùng l ực t ận thì rút d ần ra Phú-Qu ốc để ch ờ đợ i s ự can thi ệp c ủa Liên-Hi ệp-
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 133
Qu ốc. N ếu đồ ng minh c ủa mình c ng v ẫn không giúp mình trong c ảnh kh ốn cùng thì đành ph ải ra đi để b ảo toàn l ực l ượng nh ư các anh em H ải-Quân đã làm mà thôi.
Xin Đô-Đốc vui lòng cho bi ết nh ững s ự vi ệc đã x ẩy ra cho Đô-Đốc sau ngày 30 tháng 4 n m 1975. Sau khi chi ếm được Saigon, C ộng-Sản kêu g ọi s quan Quân-Lực V.N.C.H. ra trình di ện. Vì đã gi ải ng , tôi không trình di ện. Tôi l ẫn tránh. Đến cu ối tháng 6, C ộng-Sản l ại ra thông cáo, bu ộc nh ững s quan đã gi ải ng c ng ph ải trình di ện để đi h ọc t ập, đem theo ti ền c ơm m ột tháng. Tôi trình di ện t ại ký túc xá Minh-Mạng. T ại đây tôi g ặp Trung T ướng D ươ ng V n Đức và m ột s ố đông s quan đã gi ải ng . Hai ngày sau, C ộng-Sản chuy ển Trung T ướng Đứ c và tôi đến Trung-Tâm Hu ấn- Luy ện Quang-Trung c , do quân độ i B ộ-Qu ốc-Phòng qu ản lý. N ơi đây tôi g ặp l ại t ất c ả Tướng Lãnh đã t ập trung t ừ đợ t tr ước. Chúng tôi ở đây g ần m ột n m r ồi b ị chuy ển b ằng máy bay ra tr ại Yên-Bái, mi ền núi r ừng B ắc Vi ệt. T ại Yên-Bái, chúng tôi lao động kh ổ sai, không được gia đình th m nuôi. Hai n m sau, chúng tôi b ị chuy ển đế n tr ại Hà-Tây (Hà-Sơn-Bình), do công an B ộ- Nội-Vụ qu ản lý. Th ời gian này chúng tôi được gia đình ti ếp t ế b ằng b ưu ki ện. N ếu không có s ự ti ếp t ế c ủa gia đình thì ng ười tù c ải t ạo c ủa C ộng-Sản B ắc-Vi ệt không th ể s ống được! Sau 5 n m t ại tr ại Hà-Tây, m ột s ố s quan c ấp T ướng – trong đó có tôi – được th ả v ề Saigon, sau cu ộc h ội ngh ị đầ u tiên gi ữa T ướng Vessy và C ộng-Sản Vi ệt-Nam. Sau khi nh ận và đọc gi ấy ra tr ại tôi m ới bi ết “cáo tr ạng” c ủa tôi: Bị can t ội: Thi ếu T ướng Đề -Đốc. Bị b ắt ngày: 23-6-1975. Bị án: Ph ạt t ập trung c ải t ạo. Tư t ưởng: Ch ưa bi ểu hi ện gì x ấu. Tham gia h ọc t ập: Khai báo còn chung chung. Ch ấp hành n ội quy: Ch ưa sai ph ạm gì l ớn. Xếp lo ại c ải t ạo: Trung bình.
Xin Đô-Đốc vui lòng cho bi ết, v ới bí quy ết nào mà sau th ời gian dài b ị tù đày trong nhi ều tr ại c ải t ạo, Đô-Đốc v ẫn gi ữ được phong thái ung dung, thanh th ản và một c ơ th ể kh ỏe m ạnh nh ư v ậy? Nh ờ Tr ời ban ph ước cho nên s ức kh ỏe c ủa tôi c ng bình th ường, da d ẻ h ồng hào, lưng còn th ẳng, nh ưng tóc đã b ạc tr ắng. Con ng ười không th ể nào ch ống l ại được s ự tàn phá c ủa th ời gian; nh ất là th ời gian dài trong ch ốn lao tù C ộng-Sản. Nhi ều ng ười h ỏi tôi thi ền theo ph ươ ng pháp nào mà được s ắc thái đạ o c ốt tiên phong. Tôi không thi ền theo ph ươ ng pháp nào c ả. Tôi th ường nghe nói: “T ướng chuy ển do tâm. Tâm trung xu ất hình ư ngo ại”. Có l ẽ tâm mình tho ải mái nên v ẻ m ặt th ấy vui t ươ i, h ớn h ở ch ứ không có bí quy ết gì đâu.
Thưa, sau khi Đô-Đốc ra tù và sau khi Đô-Đốc đế n Hoa-K , thân tình gi ữa đạ i gia đình H ải-Quân đối v ới Đô-Đốc có khác x ưa hay không? Sau khi tôi ra tù, r ất nhi ều b ạn bè c trong n ước đế n th m; nh ất là anh em H ải-Quân, Tu ần-Giang, Hàng-Hải Th ươ ng-Thuy ền. Ở n ước ngoài có các b ạn H ải-Quân nh ư Đào,
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 134
Th ng, Qu nh, Dõng, Th ơ, Minh, H ưng, T ươ i, v. v…vi ết th ư th m h ỏi và g ửi quà cho tôi. Th ư c ủa các b ạn đầ y tình thân. Khi đến M ỹ, các b ạn H ải-Quân ở San Jose đế n đón tôi t ại phi tr ường San Francisco và m ở ti ệc liên hoan mừng tôi thoát kh ỏi gông cùm C ộng-Sản. Nh ững b ạn H ải-Quân ở Los Angeles, San Diego, Virginia, Houston, Seattle, Chicago, v. v…c ng m ở ti ệc m ừng tôi đã đến được x ứ t ự do. Sau ba tháng tái ng ộ cùng các chi ến h ữu H ải-Quân, tôi nh ận th ấy, m ặc dù H ải-Quân V.N.C.H. đã “tan hàng” g ần 17 n m, nh ưng Tinh Th ần H ải-Quân v ẫn còn v ững trong mỗi ng ười lính H ải-Quân V.N.C.H.. Tình thân thi ết “huynh đệ chi binh” khi ến cho H ải- Quân k ết đoàn v ới nhau r ất ch ặt ch ẻ trong h ệ th ống tôn ti tr ật t ự c ủa m ột đạ i gia đình. Tr ước tinh th ần này, tr ước tâm t ư, nguy ện v ọng này, tôi tin t ưởng r ằng không s ớm thì mu ộn con cháu c ủa chúng ta s ẽ h ợp l ực cùng chúng ta ho ặc thay th ế chúng ta khôi ph ục lại quân ch ủng H ải-Quân.
Th ưa, Đô-Đốc có ý đị nh vi ết h ồi ký hay không? Nếu vi ết h ồi ký v ề H ải-Quân V.N.C.H. thì, tôi nh ận th ấy, cu ốn H ải-Quân V.N.C.H. Ra Kh ơi, 1975 c ủa Điệp-Mỹ-Linh và nh ững bài trong đặc san L ướt Sóng, nhi ều anh em H ải- Quân đã ghi l ại nh ững ho ạt độ ng c ủa H ải-Quân m ột cách trung th ực. Nh ững quy ển sách này có th ể dùng làm tài li ệu để b ổ sung cho quy ển L ịch S ử H ải-Quân V.N.C.H., trong đó Ban L ịch S ử c ủa B ộ-Tư-Lệnh H ải-Quân đã ghi rõ nh ững ho ạt độ ng h ằng ngày c ủa H ải- Quân, t ừ t ổ ch ức cho đế n hành quân. Nếu vi ết h ồi ký cho riêng tôi, tôi ngh t ừ tr ước đế n nay công vi ệc c ủa tôi làm không có gì đặc s ắc. M ọi vi ệc đề u do các chi ến h ữu đả m đươ ng và hoàn thành. Tôi ch ỉ có ý ki ến, xem xét, ki ểm tra, đôn đố c. Thêm n ữa, trí nh ớ c ủa tôi không được minh m ẫn l ắm. Hồi t ưởng l ại nh ững s ự ki ện đã tr ải qua h ằng hai ba m ươ i n m là m ột vi ệc khó nh ọc đố i với tu ổi già này. Vi ết h ồi ký c ng c ần có tài li ệu chính xác để ch ứng minh nh ững d ữ ki ện. Tôi ch ưa có ph ươ ng ti ện để làm vi ệc này.
Th ưa, Đô-Đốc ngh nh ư th ế nào v ề cu ốn Chân Dung T ướng Ng ụy? Tác gi ả quy ển Chân Dung T ướng Ng ụy là m ột ng ười C ộng-Sản. Mà ng ười C ộng-Sản thì không bao gi ờ nói t ốt cho m ột ng ười không C ộng-Sản. Đó là nguyên t ắc c ủa h ọ. Vì vậy, trong cu ốn Chân Dung T ướng Ng ụy, tác gi ả dùng nh ững l ời l ẽ không chính đáng để bôi nh ọ b ất c ứ nhân v ật nào thu ộc chính quy ền và Quân-Đội V.N.C.H.
Xin c ảm ơn Đô-Đốc.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 135
ÔNH V NH LỘC Nguyên Trung T ớng T ổng-Tham-M u-Tr ởng Cuối Cùng của Quân-Lực Vi ệt-Nam Cộng-Hòa
Xin Trung T ướng vui lòng cho bi ết: Tháng 4 n m 1975, Trung T ướng nh ậm ch ức T ổng-Tham-Mưu-Tr ưởng ngày nào và s ắc l ệnh ấy do ai ký? Sắc l ệnh c ử tôi vào ch ức v ụ T ổng-Tham-Mưu-Tr ưởng ch ỉ được v n phòng Ph ủ T ổng Th ống thông báo cho tôi – vị s quan thâm niên nh ất còn t ại ng – vào chi ều 29 tháng 4 - 1975 ch ứ tôi ch ưa h ề th ấy cho nên không bi ết ai đã ký s ắc l ệnh đó.
Th ưa, sau đó có ph ải Trung T ướng ch ỉ đị nh ho ặc b ổ nhi ệm Đạ i-Tá Nguy ễn V n Tấn, Tr ưởng Kh ối An-Ninh H ải-Quân, vào ch ức v ụ T ư-Lệnh H ải-Quân hay không? Theo quân lu ật, b ất c ứ th ời bình hay th ời chi ến, s quan nào c ấp b ậc cao nh ất hay thâm niên nh ất, đươ ng nhiên t ạm quy ền ch ỉ huy đơn v ị mà đơ n v ị tr ưởng c ủa đơn v ị đó t ử tr ận, đào nhi ệm hay v ắng m ặt. Đạ i-Tá T ấn ở vào tr ường h ợp này.
Th ưa, “n ắm” ch ức T ổng-Tham-Mưu-Tr ưởng Quân-Lực V.N.C.H. vào gi ờ phút nguy ng ập nh ất c ủa cu ộc chi ến, Trung T ướng có k v ọng nhi ều vào H ải-Quân hay không? Lúc đó Không-Quân đã b ỏ đi h ết r ồi; ch ỉ còn H ải-Quân là có đủ ph ươ ng ti ện để làm được m ột cái gì cho đất n ước. Tôi ước m ơ được bàn b ạc v ới Đô-Đốc Cang để L ực-Lượng Hải-Quân t ập trung t ại Phú-Qu ốc và Côn-Sơn, làm thành hai đầu c ầu, cùng v ới C ần- Th ơ, t ạo thành m ột tam-giác-sắt có th ể đón nh ận làn sóng di t ản để kh ởi đầ u m ột cu ộc kháng chi ến h ữu hi ệu và lâu dài.
Th ưa, lúc đó Trung T ướng có liên l ạc v ới Đô-Đốc Cang hay không? Chi ều 29 tháng 4, tôi mu ốn g ặp Đô-Đốc Cang để bàn v ề ph ươ ng cách đư a chính ph ủ ho ặc nh ững nhân v ật đầ u não c ủa chính ph ủ v ề mi ền Tây; nh ưng không hi ểu t ại sao cu ộc gặp g ỡ đó không th ực hi ện được.
Th ưa, lúc đó Trung T ướng có ngh đế n ph ươ ng cách khác hay không? Tối 29 tháng 4, tôi g ọi Không-Quân, xin phi c ơ chuy ển chính ph ủ xu ống mi ền Tây, với hy v ọng là mình có th ể c ầm c ự để th ươ ng thuy ết v ới Vi ệt-Cộng. Nh ưng… (Trung T ớng V nh Lộc l ắc đầ u, không nói ti ếp!)
Khi có ý định đưa chính ph ủ xu ống mi ền Tây, Trung T ướng có liên l ạc v ới Thi ếu T ướng Nguy ễn Khoa Nam không ạ? Kho ảng 7 gi ờ 30 hay 8 gi ờ t ối 29, tôi điện tho ại cho T ướng Nam. Tôi mong được trao danh d ự Quân-Đội vào tay T ướng Nam; vì, v ới t ư cách T ổng-Tham-Mưu-Tr ưởng Quân- Đội, nh ưng tôi không còn b ất c ứ ph ươ ng ti ện nào trong tay để x ử d ụng c ả. Gi ọng T ướng Nam r ất bình th ản: “ Đàn anh đã giao cho thì đàn em xin nh ận. Tôi s ẽ c ố g ắng h ết s ức để làm được công vi ệc đó.”
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 136
Theo tôi, v ới ba S ư-Đoàn B ộ-Binh – Sư-Đoàn 21, S ư-Đoàn 7 và S ư-Đoàn 9 – cùng với Không-Lực t ại Bình-Th ủy và L ực- Lượng H ải-Quân, T ướng Nam có th ể gi ữ v ững Vùng IV trong m ột th ời gian, chờ chính ph ủ xu ống …(Trung T ớng V nh Lộc l ại l ắc đầ u, ti ếp) Tướng Nam là n ạn nhân c ủa k ỷ lu ật Quân-Đội!
Xin Trung T ướng vui lòng cho bi ết nh ững di ễn ti ến chung quanh Trung T ướng kể t ừ khi Trung T ướng nh ậm ch ức T ổng-Tham-Mưu-Tr ưởng cho đế n khi Trung Tướng đến B ộ-Tư-Lệnh H ải-Quân để được di t ản. Tôi đến tòa nhà chính B ộ-Tổng-Tham-Mưu vào tr ưa 29. Tòa nhà tr ống tr ơn, không một bóng ng ười. Nh ững ph ươ ng ti ện liên l ạc và ch ỉ huy không còn nguyên v ẹn. Lúc đó tôi không điên r ồ đế n độ ngh r ằng mình s ẽ l ật được th ế c ờ. Nh ưng tôi đã c ố gắng h ết s ức mình, v ận d ụng m ọi kh ả n ng và ph ươ ng ti ện để mong m ột bi ến chuy ển m ới lạ thu ận l ợi cho Quân-Đội V.N.C.H. và Quê H ươ ng. Sau khi hay tin B ộ-Tổng-Tham-Mưu có ng ười ph ụ trách, nh ững s quan c ấp nh ỏ thu ộc Đạ i-Đội ứng chi ến t ại B ộ-Qu ốc-Phòng, các đơ n v ị quanh vùng quân khu th ủ đô nh ư D -An, Gò-Vấp, v. v… đã liên l ạc v ề T ổng-Tham-Mưu, xin ch ỉ th ị nh ập vào đơ n v ị tác chi ến nào g ần nh ất để ti ếp t ục chi ến đấ u. M ột đơn v ị Bi ệt-Kích Dù xin t ng c ường chi ến xa. Vài đơ n v ị Bi ệt-Động-Quân xin thêm đạn và mìn ch ống chi ến xa, v. v…M ột pháo độ i 105 ly, không bi ết thu ộc đơn v ị nào, “trôi d ạt” vào sân c ờ B ộ-Tổng-Tham-Mưu cho nên được giao trách nhi ệm ph ản pháo quanh phi tr ường Tân-Sơn-Nh ất. Gi ọng nói c ủa h ọ r ất cươ ng quy ết và tinh th ần chi ến đấu r ất cao, khi ến tôi ngh r ằng đó là s ự báo hi ệu c ủa một phép l ạ! Với m ục đích kh ơi động và kêu g ọi tinh th ần ái qu ốc, tinh th ần k ỷ lu ật c ủa binh s thu ộc t ất c ả quân, binh ch ủng, tôi liên l ạc v ới T ư-Lệnh Không-Quân và T ư-Lệnh H ải- Quân để hai v ị đó cùng tôi lên đài truy ền hình. Nh ưng hai v ị ấy không còn t ại nhi ệm s ở nữa cho nên tôi ph ải đơn độc ra nh ật l ệnh kêu g ọi binh s ! Tôi ph ải dùng đến khí gi ới cu ối cùng là Tâm-Lý-Chi ến, mong nh ững quân nhân còn đang chi ến đấ u hãy c ố ng n b ước ti ến c ủa đị ch để chính ph ủ đủ th ời gian tìm m ột l ối thoát b ằng đường l ối chính tr ị. Kho ảng 9 gi ờ t ối, Đạ i T ướng Vanuxem, thu ộc quân độ i Pháp, điện tho ại tr ực ti ếp cho tôi, xin t ự đặ t d ưới quy ền ch ỉ huy c ủa T ổng-Tham-Mưu-Tr ưởng Quân-Lực V.N.C.H. và tình nguy ện làm t ất c ả nh ững gì mà Quân-Đội V.N.C.H. mu ốn Ông làm trong gi ờ phút đó. Yếu khu Tân-Sơn-Nh ất xin phi c ơ không y ểm để ng n ch ận m ột đoàn quân xa Vi ệt- Cộng t ừ phía Tây B ắc. C n c ứ Bình-Th ủy g ửi lên m ột phi tu ần. Nh ưng sau m ười phút phi tu ần ấy bay trên tòa nhà chính mà B ộ T ổng-Tham-Mưu v ẫn không th ể tìm được s quan điều không, đành cho l ệnh phi tu ần đó tr ở v ề Bình-Th ủy. Tuy nhiên, s ự hi ện di ện c ủa các khu tr ục c ơ V.N.C.H. trên vòm tr ời Saigon lúc đó nh ư đã t ẩy s ạch b ầu không khí ô nhi ểm và hoen ố do n m phi c ơ Vi ệt-Cộng l ấy c ắp t ại Phan-Rang, r ồi do Trung-Úy Không- Quân V.N.C.H. Nguy ễn Thành Trung hu ấn luy ện và h ướng d ẫn, v ề đạ i náo phi tr ường Tân-Sơn-Nh ất vào chi ều hôm tr ước. Lúc đó, Không-Quân V.N.C.H. đã b ỏ l ỡ c ơ h ội nghìn n m, g ửi phi c ơ s n gi ặc F5 lên nghênh chi ến. Sau đó, nh ờ tìm được vài s quan truy ền tin, B ộ-Tổng-Tham-Mưu liên l ạc v ới T ướng Nguy ễn Khoa Nam. Sau khi bi ết rõ tình hình th ủ đô, T ướng Nam r ất bình t nh, nh ận tr ọng trách tr ước Quân-Đội và l ịch s ử.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 137
Sáng 30 tháng 4, Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện Quang-Trung báo cáo không ng n ch ận nổi đoàn quân xa B ắc Vi ệt t ừ h ướng Tây B ắc l ấn sang. D -An c ng cho bi ết m ột đơn v ị đã b ị đị ch xâm nh ập. Nh ững đơn v ị khác c ng l ần l ượt báo cáo là không còn ch ống đỡ được n ữa! Đại T ướng Vanuxem vào t ận tòa nhà chính báo tin r ằng T ổng Th ống D ương V n Minh đang so ạn b ản v n đầ u hàng! Đại T ướng Vanuxem nh ờ tôi liên l ạc để Ông được gặp T ướng Minh, tìm cách ng n ch ận hành động này. (1) Sau khi nghe Đại T ướng Vanuxem cho bi ết T ổng Th ống Minh s ẽ đầ u hàng, tôi th ấy tôi không được T ổng Th ống D ươ ng-V n-Minh h ỏi ý ki ến v ề quy ết đị nh này và nh ư v ậy có ngh a là nhi ệm v ụ chi ến đấ u c ủa tôi xem nh ư không còn! Tôi cùng v ới Trung T ướng Tr ần V n Trung, T ổng-Giám-Đốc Nha Chi ến-Tranh Chính-Tr ị và Đại-Tá Nguy ễn Ng ọc Nh ận đến B ộ-Tư-Lệnh H ải-Quân tìm ph ươ ng ti ện di t ản!
Xin Trung T ướng vui lòng cho bi ết lý do nào Trung T ướng g ợi ý và khuy ến khích tôi th ực hi ện cu ốn tài li ệu v ề H ải-Quân? Từ n m 1987, trong d ịp ra m ắt tác ph ẩm B ước Chân Non c ủa ch ị t ại San Jose, tôi đã đề c ập đế n các m ặt tr ận c ủa nh ững nhà v n Đông-Âu – tiêu bi ểu là nhà v n Milan Kundura. T ừ đó đế n nay, Hung-Gia-Lợi, Ti ệp-Kh ắc, Đông Đứ c, Ba-Lan, L ỗ, B ảo và ngay c ả Nga-Sô n ữa, đã đứng lên phá tan xi ềng xích gông cùm. Sau bao nhiêu n m m ất lòng tin vào Cha C ố hay Th ượng T ọa, gi ờ đây, m ỗi khi nh ắc đế n qu ốc gia, c ộng đồ ng ch ỉ còn h ướng v ề nh ững nhà v n, nhà báo nh ư nhân dân Ti ệp-Kh ắc đã thân th ươ ng trao h ết cho Havel v ậy. Tướng Đôn nói đế n ngày 1 tháng 11, T ướng M ậu nói đế n ông Di ệm và gia đình h ọ Ngô, ông Nguy ễn Xuân Vinh nói đế n đờ i phi công…Tôi ngh không ai du nh ập vào h ồn Thánh-Tổ Tr ần-Hưng-Đạo cho b ằng ch ị, vì ch ị là v ợ m ột h ậu du ệ c ủa Ngài. Ch ị có th ể nói t ất c ả nh ững gì liên quan đến H ải-Quân mà không ai có th ể trách c ứ r ằng ch ị l ơ lửng, ở vào m ột l ập tr ường “passe partout”; b ởi vì ai c ng th ấy nh ững gì ch ị vi ết đề u có hươ ng v ị sóng n ước, bi ển kh ơi. Nếu D ươ ng Thu H ươ ng k ết t ội nh ững cán b ộ th ụ h ưởng nh ưng v ẫn đề cao đả ng t ịch thì ai c ng th ấy r ằng bao l ần ch ị lên án nh ững bê b ối, nh ng l ạm c ủa ng ười th ừa hành “phe ta” mà tuy ệt nhiên ch ị không nghi ng ờ hay y ếu lòng tin vào chính ngh a sáng ng ời của Ng ười Qu ốc-Gia. Ng ười Qu ốc-Gia chi ến đấ u mà không man r ợ.
Xin c ảm ơn Trung T ướng đã có l ời khen. Xin Trung T ướng cho bi ết nh ận xét của Trung T ướng v ề vai trò c ủa H ải-Quân Vi ệt-Nam trong cu ộc chi ến và nh ững ngày cu ối c ủa cu ộc chi ến? Nói đến H ải-Quân V.N.C.H. là nói đến m ột quân ch ủng mà cho đến th ời gian cu ối cùng c ủa cu ộc chi ến v ẫn còn là m ột ph ươ ng ti ện qu ốc t ế để có th ể tính được chuy ện lâu dài cho đại cu ộc. Trong s ử li ệu n ước ta, đờ i Lê xuôi Nam, bình Chiêm với m ột đôi chi ến thuy ền; Chúa Nguy ễn Ánh bôn ba nay Phú-Qu ốc, C ần-Th ơ, mai Xiêm-La, Côn-Sơn, m ốt Qui-Nh ơn, Th ị-Nại trên nh ững chi ếc thuy ền mong manh…R ồi t ừ cu ối th ập niên 50 đến gi ữa th ập niên 60, thay vì được th ả dù ho ạt độ ng trên đất B ắc mà địa th ế hi ểm tr ở và ng ặt nghèo quá xa, khó được c ơ duyên tr ở v ề l ại c n c ứ d ưới v ỹ tuy ến 17, nh ững đơn v ị “Nh ất kh ứ h ề bất ph ục ph ản” này có th ể ho ạt độ ng hi ệu qu ả h ơn n ếu nh ững cu ộc hành quân đó được th ực hi ện b ằng ti ềm th ủy đỉ nh Hoa-K ho ặc PT c ủa H ải-Quân V.N.C.H.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 138
Từ n m 1964 tr ở đi, s ự leo thang tu ần t ự v ới nh ững phi v ụ không t ập ch ừng m ực cho ta th ấy vô hi ệu, vì không thay đổi được chi ều h ướng chi ến tranh. T ư-Lệnh Đệ Th ất H ạm- Đội Hoa-K được ch ỉ đị nh th ống l nh cu ộc chi ến, không ph ải ch ỉ ph ối h ợp kh ơi kh ơi nh ư vậy. Có l ẽ cu ộc phong t ỏa H ải-Phòng và Sihanoukville vào th ời điểm đó là m ột quy ết định h ợp lý. N ếu tr ọng tâm cu ộc chi ến Vi ệt-Nam được đặ t vào các chi ến thuy ền đổ b ộ để nh ững đơn v ị thi ện chi ến c ủa ta t ấn công mi ền B ắc thì hình thái c ủa chi ến tr ận nh ất đị nh sẽ hoàn toàn thay đổi. S ố th ươ ng vong có th ể gi ảm thi ểu đế n sáu, b ảy m ươ i ph ần tr m và cải thi ện được b ộ m ặt t ệ h ại c ủa th ập niên 70! Đó, cái duyên sóng n ước g ắn li ền v ới v ận m ệnh n ước ta. S ử c ủa ta qu ả th ật do nh ững chi ến s H ải-Quân vi ết nên mà t ồn t ại.
Xin c ảm ơn Trung T ướng.
(1) Chi ti ết này đ ợc chính Đạ i T ớng Vanuxem nh ắc l ại trong cu ốn “L’Agonie du Vietnam” do Ông vi ết, n m 1977.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 139
ÔNG LÊ QUANG MỸ Nguyên Đại-Tá T -Lệnh H ải-Quân Đầu Tiên (Hai tu ần tr ớc khi Ông lâm chung)
Xin Đại-Tá vui lòng cho bi ết Đạ i-Tá ngh nh ư th ế nào v ề cu ộc di t ản c ủa H ải- Quân V.N.C.H.? Vào th ời điểm đó, H ải-Quân không th ể nào làm khác, vì theo t ổ ch ức qu ốc phòng, Hải-Quân là m ột l ực l ượng tr ừ b ị! Đã là l ưc l ượng tr ừ b ị thì không th ể nào H ải-Quân ở lại đươ ng đầu v ới Vi ệt-Cộng được trong khi nh ững l ực l ượng khác đã tan rã ho ặc rút đi. Tôi ch ỉ ti ếc m ột điều là t ừ lâu B ộ-Qu ốc-Phòng đã không khai thác ti ềm n ng c ủa Hải-Quân, không x ử d ụng đúng m ức m ột l ực l ượng tinh nhu ệ và hùng h ậu nh ất nhì trong vùng bi ển Thái-Bình-Dươ ng.
Xin c ảm ơn Đại-Tá.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 140
ÔNG RICHARD LEE ARMITAGE Nguyên Ph ụ-Tá T ổng-Tr ởng Qu ốc-Phòng Hoa-K
Xin Ông vui lòng cho bi ết nhi ệm v ụ c ủa Ông t ại Vi ệt-Nam vào kho ảng tháng 3 và tháng 4 n m 1975. Tháng 3 n m 1975, tôi sang Vi ệt-Nam v ới t ư cách riêng. Tháng 4, theo yêu c ầu c ủa Ph ụ-Tá T ổng-Tr ưởng Qu ốc-Phòng Hoa-K , ông Erich Von Marbod, tôi tháp tùng Ông, tr ở l ại Vi ệt-Nam để di chuy ển quân c ụ và dân chúng trong tr ường h ợp B ắc Vi ệt ti ếp t ục tấn công.
Ngày 28 tháng 4, Phó-Đề-Đốc Đinh M ạnh Hùng cùng Ông bay lên c ầu Bình-Lợi, Biên-Hòa. Xin Ông vui lòng cho bi ết nhi ệm v ụ c ủa Ông và tình hình lúc ấy nh ư th ế nào? Phó-Đề-Đốc Hùng r ủ tôi cùng đi v ới Ông đế n c n c ứ H ải-Quân Long-Bình để th ị sát và c ng để khích l ệ tinh th ần binh s ở đó. Áp l ực c ủa B ắc quân r ất n ặng. C n-Cứ H ải-Quân đã b ị t ấn công lúc sáng s ớm và đang ch ờ đợ i m ột cu ộc t ấn công khác có th ể x ảy đế n b ất c ứ lúc nào. Ch ứng tích xâm l ng của B ắc quân còn trên đường, ngay c ổng tr ại. Tôi c ng th ấy t ừng su ối ng ười tuôn v ề Saigon. Điều đó cho th ấy Vi ệt-Cộng v ề r ất g ần cho nên đồng bào ho ảng s ợ, đi tìm s ự b ảo v ệ t ừ phía Vi ệt-Nam C ộng-Hòa. Sau đó Đô-Đốc Hùng và tôi tr ở v ề Saigon b ằng xe Jeep và tôi đã phúc trình t ất c ả lên ông Von Marbod.
Xin Ông vui lòng cho bi ết khái quát về k ế ho ạch c ủa Hoa-K nh ằm giúp H ải- Quân Vi ệt-Nam và gia đình di t ản vào th ời gian cu ối cu ộc chi ến? Tôi ngh k ế ho ạch Hoa-K giúp H ải-Quân Vi ệt-Nam di t ản r ất h ạn h ẹp. Hoa-K ch ỉ chu ẩn b ị m ột cách t ổng quát cho m ột cu ộc di t ản v ới nhân s ố ph ỏng đị nh ch ứ không có k ế ho ạch t ỉ m ỉ. Ch ươ ng trình giúp H ải-Quân Vi ệt-Nam được phát h ọa vào gi ờ phút chót. Chúng tôi khuyên H ải-Quân Vi ệt-Nam đư a gia đình vào t ạm trú t ại các C n-Cứ H ải- Quân. N ếu m ột bi ến độ ng nào x ảy đế n, gia đình và ng ười thân c ủa H ải-Quân s ẽ được đư a ra bi ển để b ảo toàn sinh m ạng. Lúc đó, vì chính ph ủ Hoa-K ch ưa d ự trù m ột ph ươ ng k ế nào cho H ải-Quân Vi ệt- Nam c ả, cho nên tôi ch ỉ thông báo v ới H ải-Quân Vi ệt-Nam r ằng: N ếu tình th ế b ắt bu ộc hãy c ố g ắng đế n Côn-Sơn, tôi s ẽ g ặp t ất c ả ở đó. Mọi quy ết đị nh liên quan đến H ạm-Đội Vi ệt-Nam t ừ Côn-Sơn đến Phi-Lu ật-Tân đều do nh ững bi ến chuy ển tình hình lúc đó t ạo nên ch ứ không h ề có m ột s ự chu ẩn b ị nào c ả.
Xin Ông làm ơn cho bi ết Ông có nh ững liên h ệ m ật thi ết nào v ới H ải-Quân Vi ệt- Nam hay không?
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 141
Có. Nhi ều l ắm. Khi còn ph ục v ụ trong quân ch ủng H ải-Quân Hoa-K , tôi được d ịp sát cánh v ới H ải-Quân Vi ệt-Nam t ại nh ững đơn v ị chi ến đấ u nh ư Duyên-Đoàn 35 ở V nh- Bình, Giang-Đoàn 54 Tu ần-Thám ở Tây-Ninh, Duyên-Đoàn 21 ở Tam-Quan. Tôi c ng là cố v ấn hu ấn luy ện các khóa s quan đặ c bi ệt H ải-Quân (Naval OPS Adviser). Các khóa đặc bi ệt này dành cho t ất c ả s quan thu ộc các quân, binh ch ủng khác được bi ệt phái sang H ải-Quân.
Th ưa, có bao nhiêu chi ến h ạm thu ộc Đệ Th ất H ạm-Đội Hoa-K tr ợ giúp H ạm- Đội H ải-Quân Vi ệt-Nam trong h ải ph ận qu ốc t ế? Hai chi ến h ạm Hoa-K đã h ộ t ống H ải-Quân Vi ệt-Nam đến Phi-Lu ật-Tân; đó là không k ể nh ững ti ếp-li ệu-hạm đã ti ếp t ế nhiên li ệu. M ột trong hai chi ếm h ạm đó là USS Kirk.
Th ưa Ông, sau cu ộc chi ến, H ải-Quân Vi ệt-Nam trao tr ả l ại cho H ải-Quân Hoa- K bao nhiêu chi ến h ạm? Bây gi ờ nh ững chi ến h ạm đó được x ử d ụng nh ư th ế nào? Tôi ngh r ằng kho ảng 31 chi ến h ạm, k ể c ả nh ững chi ến h ạm b ị đánh chìm. Nh ững chi ến h ạm khi ển d ụng được trao cho H ải-Quân Phi-Lu ật-Tân.
Nhi ều ng ười thu ộc H ải-Quân Vi ệt-Nam cho tôi hay r ằng Ông nói ti ếng Vi ệt r ất lưu loát và Ông có tên Vi ệt-Nam là Phú, đúng không, th ưa Ông? Hồi đó tôi nói được ti ếng Vi ệt. Bây gi ờ, sau 15 n m không x ử d ụng, tôi không bi ết vốn li ếng ti ếng Vi ệt c ủa tôi còn được bao nhiêu n ữa. Nh ững ng ười b ạn Vi ệt-Nam đặt tên Vi ệt cho tôi là Tr ần V n Phú. Tr ần: H ọ c ủa Đứ c Thánh-Tổ H ải-Quân, Tr ần H ưng Đạo. V n: Ch ữ đệ m cho tên đàn ông. Phú: Giàu sang, do d ịch ngh a t ừ tên th ật c ủa tôi, Richard, c ng đọ c là Rich.
Xin Ông cho bi ết, Ông ngh nh ư th ế nào v ề H ải-Quân V.N.C.H. trong cu ộc chi ến và nh ững ngày cu ối c ủa cu ộc chi ến? Tôi ngh v ề H ải-Quân V.N.C.H. nh ư th ế nào h ẳn m ọi ng ười đề u bi ết r ồi. Tôi tin t ưởng và ng ưỡng ph ục h ọ. Tôi ao ước được ti ếp t ục chi ến đấ u bên c ạnh h ọ.
Xin c ảm ơn Ông.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 142
ÔNG ĐẶNG CAO TH NG Nguyên Phó-Đề-Đốc T -Lệnh H ải-Quân Vùng IV Sông-Ngòi
Đêm 29 tháng 4, trên đường t ừ C ần-Th ơ ra bi ển, Đô-Đốc nghe T ướng Nguy ễn Khoa Nam g ọi trên máy truy ền tin, nh ưng Đô-Đốc không tr ả l ời. Xin Đô-Đốc vui lòng cho bi ết Đô-Đốc ngh nh ư th ế nào v ề quy ết đị nh đó? Tôi ngh quy ết đị nh đó là m ột s ự nông n ổi ngay lúc đó. Tr ước đó m ột phút ho ặc sau đó m ột phút có th ể tôi đã quy ết đị nh m ột cách khác.
Xin c ảm ơn Đô-Đốc.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 143
ÔNG LÂM QUANG THI Nguyên Trung T ớng T -Lệnh Mặt-Tr ận Ti ền-Ph ơ ng Quân-Đoàn I
Xin Trung T ướng vui lòng cho bi ết nh ận xét c ủa Trung T ướng v ề quân ch ủng Hải-Quân trong cu ộc chi ến và nh ững ngày cu ối c ủa cu ộc chi ến? Tr ước tháng 3 n m 1975 tôi xem th ường H ải-Quân l ắm, ngo ại tr ừ nh ững Giang- Đoàn Xung-Phong thu ộc Vùng IV Sông Ngòi. Thời gian làm T ư-Lệnh S ư-Đoàn 9 B ộ-Binh, t ừ n m 1965 đế n 1968, m ột l ần, chính tôi điều độ ng thi ết v ận xa, B ộ-Binh và các Giang-Đoàn Xung-Phong m ở m ặt tr ận l ớn t ại V nh-Bình. Tr ận đó mình đánh hay, đánh đẹp vô cùng. C ng t ừ tr ận đó, tôi nh ận th ấy các Giang-Đoàn Xung-Phong là nh ững đơn v ị thi ện chi ến, không th ể thi ếu được ở sông r ạch. Khi m ặt tr ận mi ền Trung b ột phát tôi m ới th ấy vai trò c ủa H ải-Quân là quan tr ọng. Hải-Quân n ặng v ề truy ền th ống. Truy ền th ống H ải-Quân r ất đẹ p và tinh th ần k ỷ lu ật c ủa Hải-Quân r ất cao. Tôi kính ph ục H ải-Quân t ừ đó.
Xin c ảm ơn Trung T ướng.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 144
ÔNG H Ồ V N K THO ẠI Nguyên Phó-Đề-Đốc T -Lệnh H ải-Quân Vùng I Duyên H ải
Qua cu ộc di t ản mi ền Trung, xin Đô-Đốc vui lòng cho bi ết vài kinh nghi ệm b ản thân. Qua cu ộc di t ản đó ai c ng rút t ỉa được nhi ều kinh nghi ệm. Nh ưng v ề kinh nghi ệm bản thân, tôi th ấy khi lâm chi ến, m ột c ấp T ướng H ải-Quân không bao gi ờ nên ch ỉ huy t ừ trên b ờ mà ph ải t ừ m ột chi ến h ạm hay chi ến đỉ nh. M ột điều quan tr ọng n ữa là không bao gi ờ cho phép s quan tùy viên r ời xa mình. Th ật ra không ph ải sau cu ộc chi ến tôi m ới nh ận th ấy được nh ững điều đó. Nh ưng, lúc ở Đà-Nẵng, th ấy nh ững vị Tướng khác còn ở trên b ờ và t ới lui h ọp hành liên miên t ại B ộ- Ch ỉ-Huy Vùng I Duyên-Hải, tôi không đành b ỏ h ọ để ra tàu!
Xin c ảm ơn Đô-Đốc.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 145
CH NG X
NH ỮNG VỊ ANH HÙNG H ẢI-QUÂN VI ỆT-NAM C ỘNG-HÒA* Từ 30 tháng 4 n m1975
* S ắp theo m ẫu t ự tên c ủa t ừng nhân v ật.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 146
BI ỆT-HẢI NGUY ỄN V N KI ỆT
Ông Nguy ễn V n Ki ệt gia nh ập khóa 4 Ng ời Nhái, n m 1970. Qua đ ợc m ột n ửa ch ơ ng trình th ụ hu ấn, vì lý do gia đình, Ông xin rút lui. Khi tr ở l ại nh ập h ọc khóa 5 Ng ời Nhái, ông Ki ệt đã kh ởi s ự l ại t ừ đầ u v ới “Tu ần l ễ đị a ng ục” và t ốt nghi ệp n m 1971.
Bi ệt-Hải Nguy ễn V n Ki ệt đã ph ục v ụ t ại nh ững đơn v ị sau đây: Bi ệt-Hải thu ộc S ở Phòng-Vệ Duyên-Hải, Nha K ỹ- Thu ật. Toán N m C n, ph ối h ợp v ới ng ời Nhái Hoa-K , xâm nh ập và phá v ỡ công binh x ởng Vi ệt-Cộng và gi ải thoát tù binh. Toán s u t ầm tin t ức tình báo. Đội Xung-Kích Bi ệt-Hải, toán H ải-Cẩu. Nh ững ân th ởng c ủa Quân-Lực V.N.C.H. và Quân Đội Hoa-K : Chi ến-Công B ội-Tinh (Meritorious Unit Commendation) U.S. Navy Cross Bi ệt-Công B ội-Tinh Ba Anh-D ng B ội-Tinh v ới ngôi sao đồ ng Hai Chi ến-Th ơ ng B ội-Tinh Bằng khen c ủa T -Lệnh Đệ Th ất H ạm-Đội Hoa-K Nh ững ho ạt độ ng đáng k ể nh ất: 72 l ần đổ b ộ ra B ắc Gi ải thoát hai phi công Hoa-K Cứu phi công Vi ệt-Nam trên đ ờng di t ản – từ HQ 502
Ngoài s ự vi ệc c ứu s ống phi công Vi ệt-Nam tr ớc m ấy ngàn đôi m ắt thán ph ục c ủa đồng bào trên HQ 502, Ng ời Nhái Nguy ễn V n Ki ệt còn có nh ững ho ạt độ ng âm th ầm đ ợc William C. Anderson vi ết thành sách và đ ợc đạ o di ễn Peter Markle th ực hi ện thành phim, v ới t ựa đề BAT 21, do Gene Hackman, Danny Glover, Jerry Reed và Michael Ng – trong vai ng ời đàn ông Vi ệt-Nam – th ủ di ễn. Chuy ện phim BAT 21 đ ợc quay t ại Sabah, Borneo và Malaysia, d ựa theo nh ững d ữ ki ện có th ật sau đây – ngo ại tr ừ đoạn k ết b ị đạ o di ễn thay đổ i vài chi ti ết: Đầu tháng 4 n m 1972, m ột phi c ơ Hoa-K b ị b ắn r ơi trong vùng ki ểm soát c ủa Vi ệt- Cộng. Phi công thoát ch ết. Trong g ần m ột tu ần l ễ, toán c ứu v ớt Hoa-K th ực hi ện hai cu ộc hành quân ch ớp nhoáng, v ới m ục đích c ứu viên phi công, nh ng đều th ất b ại; vì quanh khu v ực đó Vi ệt-Cộng đặ t r ất nhi ều h ỏa ti ễn SAM. Cu ối cùng, Bi ệt-Hải và Ng ời Nhái Vi ệt-Mỹ tuy ển ch ọn tình nguy ện quân để đả m nhi ệm ph ần vi ệc c ứu tù.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 147
Ông Ki ệt, ông Trâm, ông Châu và ông T ất, thu ộc toán H ải-Cẩu, tình nguy ện. Đạ i-Úy Th ọ là tr ởng toán. Phía Ng ời Nhái Hoa-K có Đạ i-Úy Thomas R. Norris và m ột s quan cao c ấp liên l ạc tình báo. Sáng 11 tháng 4 n m 1972, kh ỏang 9 gi ờ, Toán c ứu c ấp đ ợc đ a đến bãi đáp tr ực th ng thu ộc C n-Cứ Y ểm-Tr ợ Đà-Nẵng. T ại đây, hai chi ếc tr ực th ng đ a Toán ra Qu ảng-Tr ị. Đế n Qu ảng-Tr ị, t ất c ả đế n phòng h ọp c ủa Quân-Đoàn I. Đại-Úy Th ọ, Đạ i-Úy Norris và s quan tình báo M ỹ vào h ọp. Bấy gi ờ là ngày th ứ b ảy sau khi ng ời phi công b ị b ắn r ơi. Vì h ệ th ống phòng không c ủa Vi ệt-Cộng dày đặc, Toán c ứu c ấp không th ể x ử d ụng phi c ơ mà ph ải dùng quân xa để vào v ị trí đã định. Sau 30 phút, Toán r ời quân xa, sang M113. Kho ảng m ột gi ờ sau, M113 đ a Toán đến vùng giáp tuy ến v ới đị ch. T ại đây, Toán vào m ột h ầm trú ẩn b ằng xi-m ng trên ng ọn đồ i nh ỏ, c ạnh qu ốc l ộ 9 và sông Cam-Lộ. Tối 11 tháng 4, Toán chia làm hai t ổ, đi sâu vào lòng đất đị ch kho ảng 25 d ậm. N ửa đêm T ổ c ủa ông Ki ệt, ông Trâm và ông T ất h ớng v ề qu ốc l ộ 9. T ổ c ủa Đạ i-Úy Th ọ, ông Châu và hai ng ời M ỹ đế n sát b ờ sông Cam-Lộ. Nhi ệm v ụ c ủa m ọi ng ời là yên l ặng, lắng nghe và ch ờ đợ i ông phi công tìm v ề h ớng c ủa h ọ. Trong s ự im l ặng r ợn ng ời, t ất c ả nghe ti ếng n ớc khua nh ẹ. Gần sáng, s ơ ng còn dày đặc, ông phi công đã l ần dò ra kh ỏi vùng mà su ốt đêm qua hai t ổ đã đợi ch ờ. Vì v ậy, t ổ c ủa ông Ki ệt nh ận trách nhi ệm l ục soát, tìm cho ra ông phi công. Để thi hành l ệnh m ột cách t ốt đẹ p, t ổ c ủa ông Ki ệt quay v ề h ớng Nam, d ọc sông Cam-Lộ. Đạ i-Úy Th ọ ch ỉ đị nh ông Ki ệt làm ti ền-sát-viên. Sau khi v ợt kh ỏi ng ọn đồ i, n ơi đóng quân c ủa m ột đơn v ị b ạn, t ổ c ủa ông Ki ệt th ấy ông phi công đang đứng d ới n ớc, sát b ờ, mang áo phao màu cam, đầu trùm m ột cái nón có l ới để ng ụy trang và tay l m l m kh ẩu P.38. Khi ông Ki ệt và ông phi công th ấy nhau, ông Ki ệt nhanh trí g ọi Đạ i-Úy Th ọ và Đại- Úy Norris để tránh ng ộ nh ận. Đạ i-Úy Norris đến g ần, trao đổ i m ật hi ệu v ới ông phi công. Sau đó, t ổ c ủa ông Ki ệt đ ợc l ệnh đ a ông phi công v ề đơn vị b ạn, n ơi ng ọn đồ i. Tr a 12 tháng 4, d ờng nh đã nh ận bi ết ông phi công đã v ợt thoát vùng ki ểm soát của mình, Vi ệt-Cộng ào ạc pháo kích lên ng ọn đồ i, khi ến Đạ i-Úy Th ọ, s quan tình báo Mỹ và nhi ều quân nhân b ị th ơ ng. T ất c ả đ ợc t ản th ơ ng b ằng M113. Trong chuy ến t ản th ơ ng đó, không ai hi ểu t ại sao h ạ s nh ất Châu l ại theo Đạ i-Úy Th ọ v ề h ậu c ứ. Còn l ại ông Ki ệt, ông Trâm, ông T ất và Đại-úy Norris. 6 gi ờ chi ều, nh ững ng ời còn l ại bàn th ảo k ế ho ạch cho công tác k ế ti ếp: C ứu m ột phi công Hoa-K khác – Lt. Col. Hambleton – c ng b ị b ắn r ơi trong vùng đất đị ch. Ông Trâm và ông T ất t ừ ch ối tham gia chuy ến công tác đó, vì không mu ốn b ị m ột s quan Hoa-K ch ỉ huy. Ông Ki ệt ch ấp nh ận, vì nh ận th ấy đó là công tác kh ẩn thi ết, đầ y nhân đạo. V ề sau, ông Trâm tr ở l ại v ới ông Ki ệt; ông T ất tr ở lên ng ọn đồ i. Tối 12 tháng 4, Đạ i-Úy Norris đề ngh ị xu ống b ờ sông Cam-Lộ ch ờ, v ới hy v ọng Trung-Tá Hambleton s ẽ men ra b ờ sông nh ông phi công đã đ ợc c ứu thoát. Su ốt đêm ch ờ đợ i. Hoài công. Sáng s ớm 13 tháng 4, ông Ki ệt, ông Trâm và Đại-Úy Norris dùng thuy ền nan chèo sâu vào đất đị ch. Đi đ ợc kho ảng ba cây s ố, ông Trâm t ỏ ra th ất v ọng vì ngh r ằng chuy ến công tác này có v ẻ ít gay c ấn. C ả ba ng ời ph ải tr ở l ại ng ọn đồ i để ông Trâm tr ở lên h ầm trú ẩn.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 148
Sau đó, ông Ki ệt và Đại-Úy Norris chèo v ề h ớng Nam thêm vài cây s ố n ữa thì b ị đơ n v ị Thi ết-Giáp ng ộ nh ận, qu ạt h ằng lo ạt đạ i liên 50! Đại-Úy Norris liên l ạc ngay v ới đơ n v ị Thi ết-Giáp để xác nh ận. Ông Ki ệt và Đại-Úy Norris quay tr ở ra vì ng ại b ị b ắn nh ầm n ữa. 12 gi ờ đêm 13 tháng 4, Đại-Úy Norris và ông Ki ệt ti ếp t ục k ế ho ạch, ch ỉ v ới m ột chi ếc xu ồng nh ỏ, hai chi ếc d ầm, hai áo phao và m ột cái m ền. C ả hai chèo xu ồng theo dòng Cam-Lộ v ề h ớng B ắc. Su ốt đoạn đ ờng, Đạ i-Úy Norris và ông Ki ệt nghe ti ếng quân xa di chuy ển và ti ếng ng ời. Hừng đông 14 tháng 4, bên ph ải là đồng ru ộng bên trái là r ừng r ậm, ông Ki ệt và Đại- Úy Norris phát hi ện c ầu Đùi l ờ m ờ trong s ơ ng. Nhìn k ỷ m ột lúc, ông Ki ệt và Đại-Úy Norris th ấy ba tên Vi ệt-Cộng đang đi qua đi l ại canh gác. Ông Ki ệt và Đại-Úy Norris t ấp xuồng vào b ờ trái, cách c ầu Đùi kho ảng 150 th ớc. Nh ờ s ơ ng m ờ, đị ch không phát hi ện đ ợc s ự hi ện di ện c ủa hai Bi ệt-Hải. Ông Ki ệt và Đại-Úy Norris t ấp xu ồng váo b ờ và quay m i xu ồng v ề h ớng Nam. B ất ng ờ ông Ki ệt và Đại-Úy Norris th ấy Trung-Tá Hambleton đang đứng d ới sông, khoát n ớc r ửa m ặt, cách ch ỗ hai ng ời độ 50 th ớc. Cùng lúc đó Trung-Tá Hambleton c ng th ấy Đạ i-Úy Norris và ông Ki ệt. Ông Ki ệt v ội ra d ấu cho Trung-Tá Hambleton gi ữ yên lặng r ồi cho xu ồng c ặp sát mé n ớc, c ạnh Trung-Tá Hambleton. Trong khi ông Ki ệt lao nhanh xu ống n ớc, ch ụp l ấy b ản đồ hành quân mà Trung-Tá Hambleton để c ạnh mé n ớc thì Đại-Úy Norris dìu Trung-Tá Hambleton đến xu ồng, tròng áo phao vào và đặt Ông n ằm xu ống, ph ủ m ền lên. Lúc đó trong ng ời Trung-Tá Hambleton ch ỉ còn m ột máy liên l ạc, m ột b ản đồ và m ột la-bàn. Trung-Tá Hambleton b ị th ơ ng nh ẹ n ơi tay. Tr ời sáng h ẳn. Ông Ki ệt và Đại-Úy Norris h ối h ả xuôi Nam theo dòng Cam-Lộ. Chèo theo dòng sông đ ợc m ột đoạn, c ả hai th ấy m ột đạ i bác 76 ly 2 bên b ờ, nòng súng h ớng vế phía Nam. Đang chèo bên b ờ ph ải, g ặp c ồn cát, ông Ki ệt và Đại-Úy Norris v ội lách sang b ờ trái để kh ỏi m ắc c ạn thì nghe ti ếng g ọi: “Ê, l ại đây!” gi ọng B ắc. Đạ i-Úy Norris và ông Ki ệt quay lui và th ấy ba tên Vi ệt-Cộng đang đi b ộ bên b ờ trái, v ề h ớng Đông. Ng ời đi đầu và ng ời đi cu ối mang AK47. Ông Ki ệt và Đại-Úy Norris ra d ấu s ẵn sàng ứng chi ến. Nh ng nh ờ thân ng ời c ủa Đạ i-Úy Norris không cao l ớn l ắm và c ng nh ờ c ả hai đề u ng ụy trang b ằng bà ba đen cho nên ba tên Vi ệt-Cộng đi luôn, không nghi ng ờ gì c ả. Vừa thoát kh ỏi ba tên Vi ệt-Cộng, xu ồng l ại vào vùng h ỏa l ực m ạnh c ủa đị ch. Ông Ki ệt và Đại-Úy Norris t ấp xu ồng vào b ờ. Trong khi Đạ i-Úy Norris liên l ạc truy ền tin xin Không-Quân Hoa-K y ểm tr ợ, ông Ki ệt l ấy lá cây ng ụy trang cho Trung-Tá Hambleton. Ch ỉ vài phút sau, b ốn Phantom đế n oanh kích ngay t ọa độ Đạ i-Úy Norris đã cho. Phòng không c ủa đị ch b ắn lên d ữ d ội. Tr ớc khi r ời vùng oanh kích, m ột Phantom th ả hai trái khói mù xu ống ngay đị a điểm mà ông Ki ệt, Đạ i-Úy Norris và Trung-Tá Hambleton đang ẩn tr ốn. Sau đợt không t ập, Pháo-Binh đ ợc g ọi, cày vùng đất đị ch. L ẫn trong khói mù, Đại- Úy Norris và ông Ki ệt chèo nhanh v ề h ớng Nam. Xế tr a 14 tháng 4, ông Ki ệt, Đạ i-Úy Norris và Trung-Tá Hambleton v ề đế n ng ọn đồ i trong s ự hân hoan c ủa các đơn v ị Thi ết-Giáp, Bi ệt-Động-Quân Biên Phòng, Bi ệt-Kích 81 Dù và hai Bi ệt-Hải Trâm và T ất.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 149
ÔNG HOÀNG C MINH Cố Phó-Đề-Đốc T -Lệnh H ải-Quân Vùng II Duyên-Hải kiêm T ổng-Tr ấn Qui-Nh ơn kiêm T -Lệnh Chi ến Tr ờng Bình-Định
Ông Hoàng C ơ Minh xu ất thân tr ờng trung h ọc Chu-V n-An. Tr ớc khi gia nh ập khóa IV s quan H ải-Quân Nha-Trang, Ông h ọc dang d ở t ại Đạ i-Học Khoa-Học Hà-Nội. Sau khi t ốt nghi ệp v ới c ấp bậc Thi ếu-Úy H ải-Quân, Ông ghi danh h ọc Lu ật và l ấy đ ợc hai ch ứng ch ỉ. Th ời gian còn là s -quan c ấp Úy, Ông đ ợc g ửi sang Hoa-K tu nghi ệp t ại The Naval Postgraduate School. Su ốt th ời gian ph ục v ụ trong quân ch ủng H ải-Quân, ông Hoàng Cơ Minh gi ữ nh ững ch ức v ụ quan tr ọng sau đây: Hạm tr ởng nhi ều chi ến h ạm. Ch ỉ-Huy-Phó Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện H ải-Quân Nha- Trang. Ph ụ tá tùy viên Quân-Lực Tòa Đại-Sứ Vi ệt-Nam t ại Đạ i-Hàn. Tr ởng kh ối Chi ến-Tranh Chính-Tr ị, B ộ-T -Lệnh H ải-Quân. T -Lệnh L ực-L ợng Th ủy-Bộ. T -Lệnh H ải-Quân Vùng II Duyên-Hải. Vào tháng 3 n m 1975, Ông kiêm nhi ệm hai ch ức v ụ: T -Lệnh m ặt tr ận ti ền ph ơ ng Quân-Đoàn II. Tổng Tr ấn Qui-Nh ơn. Su ốt th ời gian dài t ị n ạn t ại Hoa-K , ông Hoàng C ơ Minh s ống b ằng m ột ngh ề r ất bình d ị, dành thì gi ờ âm th ầm v ận độ ng để thành l ập M ặt-Tr ận Qu ốc-Gia Th ống-Nh ất Gi ải-Phóng Vi ệt-Nam. M ặt-Tr ận này ra đời ngày 30 tháng 4 n m 1980. Ông Hoàng C ơ Minh đã t ự sát sau khi b ị th ơ ng trong cu ộc đụ ng độ n ặng gi ữa Ph ục- Qu ốc-Quân c ủa M ặt-Tr ận – do Ông lãnh đạo – với Vi ệt-Cộng, t ại biên gi ới Lào-Vi ệt!
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 150
ÔNG ĐẶNG H ỮU THÂN * Cố H ải-Quân Thi ếu-Tá
Ông Đặng H ữu Thân xu ất thân tr ờng trung h ọc Võ-Tánh Nha-Trang. Khi còn theo h ọc Võ-Tánh tên c ủa Ông là Đặng H ữu Th ản. Sau khi gia nh ập khóa XII S -Quan H ải-Quân Nha-Trang, Ông đổi l ại là Đặng H ữu Thân. Ông Đặng H ữu Thân ph ục v ụ t ại nhi ều đơn v ị H ải-Quân và đ ợc tu nghi ệp t ại Hoa-K . Ch ức v ụ cu ối cùng c ủa Ông trong quân ch ủng H ải-Quân là Liên-Đoàn-Tr ởng Liên-Đoàn Sinh-Viên H ải-Quân. Sau đó, Ông đắc c ử ngh ị viên H ội-Đồng T ỉnh Khánh-Hòa. Sau ngày 30 tháng 4, ông Đặng H ữu Thân thành l ập M ặt-Tr ận Dân Quân C ứu Qu ốc. Uy th ế cá nhân c ủa Ông r ất cao. T ổ ch ức c ủa Ông ho ạt độ ng m ạnh và đ ợc m ọi gi ới h ởng ứng. Có th ể nói M ặt-Tr ận Dân-Quân C ứu Qu ốc là m ối lo ng ại l ớn lao c ủa Vi ệt- Cộng lúc b ấy gi ờ. Vì l ẽ đó, b ằng m ọi giá, Vi ệt-Cộng ph ải đậ p tan t ổ ch ức c ủa Ông. Sau khi b ị b ắt và b ị kêu án chung thân kh ổ sai, ông Đặng H ữu Thân b ị đ a v ề tr ại tù A30. T ại đây, Ông b ị nh ốt chung v ới nh ững ng ời tù mang án n ặng, trong m ột tr ại giam riêng bi ệt, c ạnh c ổng gác chính. Tr ại giam này đ ợc bao b ọc b ằng nhi ều l ớp k ẽm gai; ngay nh m ấy vách đấ t c ng đ ợc lu ồn k ẽm gai vào gi ữa. Không ai đ ợc ti ếp xúc v ới nhóm bi ệt giam này. Tuy giam Ông trong nhà tù kiên c ố nh v ậy, nh ng Vi ệt-Cộng v ẫn lo ng ại. B ất c ứ một bi ến chuy ển chính tr ị nào, dù l ớn hay nh ỏ, dù x ảy ra trong n ớc hay ở h ải ngo ại, Vi ệt-Cộng c ng đem Ông vào conex cùm l ại! Dù th ất th ế và b ị hao mòn vì nh ững đêm b ị cùm và nh ững ngày lao động kh ổ sai, ông Đặng H ữu Thân c ng không d ấu đ ợc nét b ất khu ất trong đôi m ắt nhìn th ẳng, v ẻ hiên ngang trên khuôn m ặt ng ẫng cao. Ông v ẫn b ớc nh ững b ớc ch ắc n ịch v ới đôi vai ngang nh lúc Ông d ẫn đầ u Liên-Đoàn Sinh-Viên S -Quan H ải-Quân di ễn hành vào d ịp Qu ốc- Khánh 1972!
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 151
Nh ng…ch ỉ m ột th ời gian sau, m ọi ng ời tù đều bu ồn n ản và th ất v ọng, vì ng ời hùng Đặng H ữu Thân h ết b ị cùm, đ ợc th m nuôi và đ ợc cán b ộ tin t ởng nhi ều! Khi đ ợc cán b ộ và qu ản giáo tin t ởng, ông Đặ ng H ữu Thân tìm m ọi cách xa lánh h ẳn nh ững ng ời b ạn tù, khi ến m ọi ng ời ngh r ằng Ông đã th ấm đòn! Ngày 3 tháng 9 n m 1980, tin Đặng H ữu Thân tr ốn tr ại làm m ọi ng ời s ửng s ốt, xúc động và lo l ắng. T ất c ả b ạn tù đều mong Ông tr ốn thoát để làm đ ợc m ột chút gì cho Quê-H ơ ng. Ông Đặng H ữu Thân tr ốn tr ại cùng v ới ông Quý, ông Th ắng và ông Xuân. Sau khi thoát kh ỏi tr ại, b ốn ng ời chia hai ngã. Ông Quý và ông Th ắng v ề m ột n ẻo. Ông Thân và ông Xuân đi m ột h ớng. Ông Xuân có chân trong một t ổ ch ức chính tr ị Z, nh ờ v ậy ông Xuân bi ết đ ờng v ề Cao Nguyên. M ục đích c ủa ông Xuân và ông Thân là tìm đến l ực l ợng FULRO – Front Unifié pour la Libération des Races Opprimés . Trên đ ờng đi, ông Xuân b ị tr ật chân, s ự di chuy ển ch ậm l ại. Ông Thân không n ở b ỏ ông Xuân! Ngày 26 tháng 9 n m 1980, hai m ơ i ba ngày c ng th ẳng trong t ừng m ạch máu, trong từng ý ni ệm th ời gian, b ạn tù th ấy ông Đặ ng H ữu Thân t ừ trên xe b ị cán b ộ t ống xu ống! Vẫn đôi vai ngang b ớng b ỉnh, v ẫn g ơ ng m ặt đ ợm nét b ất c ần, ông Đặ ng Hữu Thân ch ấp nh ận b ản án t ử hình c ủa “tòa án nhân dân” C ộng-Sản v ới thái độ bình th ản nh Nguy ễn Thái H ọc n m nào b ị Pháp đ a lên đoạn đầ u đài t ại Yên-Bái.
* Ảnh do khóa 12 SQ/HQ/NT cung c ấp.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 152
ÔNG LÊ ANH TU ẤN Cố H ải-Quân Thi ếu-Tá Ch ỉ-Huy-Tr ởng Giang-Đoàn 43 Ng n-Ch ận
Ông Lê Anh Tu ấn sinh ngày 12 tháng 12 n m 1943. Ông xu ất thân tr ờng trung h ọc Chu-V n-An. Ông h ọc h ết n m th ứ ba Đại-Học Lu ật-Khoa thì gia nh ập khóa 14 s -quan H ải-Quân Nha-Trang. Là ng ời em út c ủa m ột v ị T ớng có nhi ều uy quy ền – Trung T ớng Lê Nguyên Khang – nh ng ông Lê Anh Tu ấn không xin v ề nh ững đơn v ị ít nguy hi ểm mà Ông l ại tình nguy ện v ề các đơn v ị chi ến đấ u. Đơn v ị cu ối cùng do Ông ch ỉ huy là Giang-Đoàn 43 Ng n-Ch ận, đóng t ại Tuyên-Nh ơn. Ông Nguy ễn Anh Tu ấn đã tu ẩn ti ết trên m ột chi ến đỉ nh, bên sông Vàm-Cỏ-Tây g ần kinh Th ủ-Th ừa, thu ộc t ỉnh Long-An.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 153
CH NG XI
NH ỮNG DÒNG KÝ ỨC *
Hầu h ết H ải-Quân Vi ệt-Nam đ ợc hu ấn luy ện t ại Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện s quan Hải-Quân Nha-Trang, tr ờng H ải-Quân Pháp t ại Brest, ho ặc Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện Cam-Ranh. Sau khi ra đơ n v ị ph ục v ụ m ột th ời gian, vì nhu c ầu, nhi ều ng ời – cả s quan, hạ s quan và th ủy th ủ – đ ợc sang Hoa-K tu nghi ệp, ho ặc đ ợc sang Guam, Phi-Lu ật- Tân và M ỹ để lãnh tàu. Nh ững dòng ký ức sau đây do qúy v ị s quan vi ết l ại, v ới m ục đích gi ới thi ệu đế n độ c gi ả nh ững quân tr ờng qu ốc t ế, nh ững h ải c ảng s ầm u ất, nh ững ni ềm vui, n ỗi bu ồn c ủa nh ững ng ời yêu bi ển qua nhi ều h ải trình khác nhau. Đặc bi ệt trong l ần tái b ản này có bài vi ết c ủa c ựu H ải-Quân Đại-Úy Hoàng Qu ốc Tu ấn – thu ộc th ế h ệ di t ản th ứ hai. Bất c ứ cu ộc hành quân nào, H ải-Quân Vi ệt-Nam c ng g ồm s quan, h ạ s quan và th ủy th ủ. Nh ng… cái d ở c ủa tôi là – trong ph ần Nh ững Dòng Ký Ức – tôi ch a thuy ết ph ục đ ợc m ột v ị h ạ s quan hay m ột v ị th ủy th ủ nào nh ận l ời vi ết l ại đoạn h ải hành c ủa quý v ị ấy c ả. Xin quý độc gi ả c ảm thông.
* Sắp theo m ẫu t ự tên c ủa tác gi ả.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 154
HỒI KÝ LÃNH TÀU
NGUY ỄN NG ỌC QU NH
Lời gi ới thi ệu: Cựu Hải-Quân Đại-Tá Nguy ễn Ng ọc Qu nh xu ất thân khóa II Tr ường Hải-Quân Pháp t ại Brest. M ời độ c gi ả hãy cùng “Ng ưới Lính Bi ển chuyên nghi ệp” Nguy ễn Ng ọc Qu nh kh ơi l ại nh ững k ỷ ni ệm s ống th ật ở nh ững khía c ạnh t ốt đẹ p nh ất trong đời H ải-Quân.
Lãnh tàu là điều mơ ớc c ủa nhi ều lính bi ển, k ể c ả k ẻ vi ết bài này. Đó là d ịp t ốt để th ực hi ện m ộng h ải h ồ, v ợt đạ i d ơ ng, khám phá nhi ều chân tr ời m ới l ạ và c ng là d ịp du l ịch n ớc ngoài mi ễn phí. Nh ng, l ệnh ch ỉ đị nh lãnh tàu đến v ới tôi không đúng lúc. Vì, lúc đó, ngày 5 tháng 2 n m 1962, tôi đang ở San Diego, ch ờ ngày h ồi h ơ ng. Sau m ột n m du h ọc và g ần tám n m h ải v ụ liên t ục, tôi không m ơ gì h ơn là tr ở v ề v ới gia đình và ph ục v ụ ở đơn v ị b ờ một th ời gian. Nh ng đã trót v ớng vào nghi ệp h ải h ồ, tôi không th ể t ừ ch ối m ột chuy ến lênh đênh n ữa. Chi ến h ạm tôi s ắp lãnh là D ơ ng-Vận-Hạm Cam-Ranh HQ 500. Ngày bàn giao đ ợc dự trù vào gi ữa tháng 4. Trong khi ch ờ đợ i, tôi theo h ọc các khóa hu ấn luy ện v ề hành quân th ủy b ộ t ại Coronado; vì hành quân th ủy b ộ là nhi ệm v ụ chính của các D ơ ng-Vận- Hạm. Khi tôi t ới H ải-Quân Công-X ởng San Francisco thì th ủy th ủ đoàn t ừ Vi ệt-Nam đã đến vào ngày hôm tr ớc. Tôi r ất m ừng khi g ặp h ọ và đ ợc s ống l ại trong b ầu không khí của m ột đơn v ị H ải-Quân Vi ệt-Nam sau m ột n m xa cách. Tôi c ng m ừng vì có m ột b ộ- tham-m u và th ủy th ủ đoàn khá hùng h ậu. Bộ-tham-m u g ồm có các anh Nguy ễn Ng ọc R ắc, Đinh V nh Giang, Lê V n Thì; Đặng Tr ần Du, H ạm-Tr ởng và Hoàng Nam, C ơ Khí Tr ởng. M ặc dù t ừ nhi ều đơn v ị khác nhau t ới, ch ỉ trong m ột vài ngày chúng tôi đã t ạo đ ợc tinh th ần đồ ng độ i và tình
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 155 t ơ ng thân. Đó là y ếu t ố c ần thi ết giúp chúng tôi v ợt qua nh ững khó kh n, m ệt nh ọc trong nh ững ngày tháng s ắp t ới. Chi ến h ạm lúc đó s ắp hoàn t ất ch ơ ng trình tái trang b ị sau m ột th ời gian d ự tr ữ bao kín (mothball). Chúng tôi làm quen v ới chi ến h ạm và ti ếp tay vào vi ệc tái trang b ị. H ải- Quân Hoa-K bi ệt phái m ột toán hu ấn luy ện l u động để giúp đỡ nhân viên chi ến h ạm t ừ lúc đó cho t ới khi chi ến h ạm r ời b ến, đ a chúng tôi h ồi h ơ ng. Chúng tôi h ọc h ỏi đ ợc rất nhi ều nh ờ s ự ch ỉ d ẫn t ận tình c ủa toán hu ấn luy ện l u động này. M ặc dù nhi ều nhân viên chi ến h ạm khá thành th ạo ti ếng Anh, nh ng s ự liên l ạc gi ữa hai bên trong vài tu ần đầu c ng khá… m ỏi tay, vì ph ải b ổ túc b ằng “th ủ hi ệu qu ốc t ế!” Lễ trao chi ến h ạm đ ợc t ổ ch ức tr ọng th ể, v ới s ự có m ặt c ủa đạ i di ện hai chính quy ền Vi ệt-Mỹ. Phía Vi ệt-Nam là m ột v ị đặ c s ứ t ừ Tòa Đại-Sứ Vi ệt-Nam C ộng-Hòa t ại Washington, D.C. Phía Hoa-K là Đô-Đốc T -Lệnh H ải-Khu 12. Nhi ều phóng viên báo chí và truy ền hình Hoa-K đế n làm phóng s ự. Ngay sau l ễ bàn giao, chi ến h ạm b ắt đầ u tu ần l ễ hu ấn luy ện tr ắc nghi ệm và làm quen (Shakedown Training). Đúng nh ngh a ti ếng M ỹ, trong tu ần l ễ này chi ến h ạm b ị “qu ần” rất k ỹ, t ừ nhân viên đến máy móc và d ụng c ụ, xem có gì tr ục tr ặc để b ổ khuy ết, tu ch ỉnh. Toán hu ấn luy ện l u động r ất hài lòng v ề s ự h ng hái và kh ả n ng h ọc h ỏi c ủa th ủy th ủ đoàn; nh ng c ng r ầu v ề thói coi th ờng các bi ện pháp an toàn c ủa lính bi ển Vi ệt-Nam. Trong m ột l ần th ực t ập tác x ạ phòng không, m ột viên đạn đạ i bác 20 b ị t ịt ngòi, n ằm trong bu ồng súng. Bi ện pháp an toàn là x ịt n ớc l ạnh lên thép súng, ph ủ m ột t ấm b ố lên súng r ồi nhân viên tránh xa ra, ch ờ m ột ch ốc cho đạ n ngu ội m ới l ấy ra. Nh ng, khi nhân viên đang ph ủ t ấm b ố lên thì anh Trung-S h ỏa đầ u v ụ đi ngang; có l ẽ vì kinh nghi ệm chi ến đấu c ủa anh trên sông ngòi v ới đạ i liên, anh cho r ằng bi ện pháp an toàn đó là “bày đặt, m ất thì gi ờ”, anh bèn phóng t ới, m ở ngay c ơ b ẩm, móc viên đạn nóng ra ném ngay xu ống bi ển! Lần khác, trong cu ộc th ực t ập ti ếp t ế d ầu ngoài bi ển gi ữa hai chi ến h ạm đang chạy song song, nhân viên ph ải t ập cách tháo ống d ẫn d ầu kh ẩn c ấp, phòng khi có nguy c ơ h ỏa ho ạn ho ặc đị ch s ắp t ấn công. M ột l ần, dây c ột đầ u ống d ầu không tháo ra đ ợc, ph ải c ắt đứt ở phía ngoài thành tàu ch ừng h ơn m ột sãi tay. Hu ấn luy ện viên M ỹ đang giúp một nhân viên c ột giây an toàn, mang áo phao, nón nh ựa để ra c ắt, thì, m ột “ đấ ng” H ạ S mình tr ần trùng tr ục, không m , không phao, leo ra ngoài thành tàu để c ắt m ột cách rất…anh hùng! S quan ph ụ trách ch ỉ bi ết “khóc thét” vì ng n không k ịp! Sau tu ần hu ấn luy ện, nh ững s ửa ch ữa c ần thi ết đ ợc làm ngay t ại San Francisco; ph ần còn l ại s ẽ đ ợc th ực hi ện t ại San Diego. Chi ến h ạm r ời v ịnh San Francisco vào m ột bu ổi sáng đẹ p tr ời. C ầu Golden Gate n ổi bật trên n ền tr ời xanh th ẫm, điểm m ột vài cánh h ải âu tr ắng. Nhớ l ại m ấy tu ần tr ớc, chúng tôi qua c ầu để ra kh ơi th ực t ập, c ầu chìm trong s ơ ng mù ho ặc m a b ụi. Ti ếng còi báo s ơ ng mù the thé hòa v ới ti ếng gió ù ù và dòng n ớc tri ều ch ảy xi ết khi ến c ầu có v ẻ “đáng s ợ” h ơn nhi ều. Đây là c ảm giác mà khi lái xe trên m ặt c ầu ph ẳng phiu, th ẳng t ắp, khó mà hình dung ra đ ợc. So v ới tu ần l ễ hu ấn luy ện Shakedown , h ải trình đi San Diego th ật êm ả, d ễ ch ịu. H ải hành d ọc theo b ờ bi ển California vào gi ữa mùa Xuân th ấy c ảnh trí r ất đẹ p. Ch ắc không ai trong chúng tôi ngh r ằng có ngày mình s ẽ nh ận n ơi này làm quê h ơ ng th ứ hai. Đến San Diego chúng tôi ti ếp t ục s ửa ch ữa, trang b ị, hu ấn luy ện và chu ẩn b ị hành trình h ồi h ơ ng. Ch ơ ng trình hu ấn luy ện g ồm m ột tu ần hu ấn luy ện t ổng quát và m ột tu ần hu ấn luy ện chuyên v ề hành quân th ủy b ộ.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 156
Ph ần hu ấn luy ện chính xác đ ợc đặ t n ặng vào s ự chính xác h ải hành, chính xác tác xạ, v. v…Qua tu ần này, m ọi ng ời m ới nh ận th ấy t ừ tr ớc t ới nay mình làm vi ệc quá đạ i khái. S ở d H ải-Quân Hoa-K đòi h ỏi độ chính xác cao vì kinh nghi ệm chi ến tranh cho họ thấy đó là v ấn đề sinh t ử. Ch ẳng h ạn nh khi chi ến h ạm h ải hành qua m ột bãi mìn – có th ể là m ột vùng bi ển r ộng hàng ch ục h ải lý – ph ải theo đúng l ối đã rà mìn. L ối này th ờng h ẹp, n ếu l ạng qu ạng ra ngoài m ột chút là có th ể v ề trình di ện Đạ i-Hải Long- V ơ ng. Hành quân th ủy b ộ có v ẻ m ới l ạ đố i v ới chúng tôi; vì, tuy nhi ều ng ời trong chúng tôi đã ph ục v ụ trên các tàu đổ b ộ, có l ẽ ch a ai đ ợc hu ấn luy ện đầ y đủ và k ỹ l ỡng v ề chi ến thu ật này. Chúng tôi t ập ủi bãi ngày, ủi bãi đêm, ủi bãi v ới c ầu n ổi, ủi bãi v ới một máy, ủi bãi không dùng tay lái, ủi bãi không neo, ủi bãi chính xác, v. v… Để ti ến vào bãi đổ b ộ, tàu ph ải ch ạy theo m ột hành lang r ất h ẹp, n ếu l ệch ra ngoài có th ể đụ ng vào chi ến h ạm b ạn ở hành lang bên c ạnh, ho ặc l ạc vào khu ch a rà mìn. Chi ến hạm còn ph ải ủi bãi đúng t ừng phút. Gi ờ gi ấc ph ải ch ặt ch ẽ nh v ậy vì tr ớc khi tàu vào bãi, h ải pháo và phi c ơ b ạn ph ải tác x ạ cho đị ch không ngóc đầ u d ậy đ ợc mà b ắn ch ận tàu. Tác x ạ này ch ỉ ng ừng đúng b ốn phút tr ớc khi tàu ch ạm bãi. N ếu tàu vào s ớm, s ẽ “ n” đạn c ủa b ạn; n ếu vào mu ộn, đị ch s ẽ ngóc đầ u d ậy để t ấn công ta. T ất c ả công tác khó kh n đó đ ợc th ực hi ện t ại b ờ bi ển l ạ, th ờng là vào ban đêm, không có h ải đ ng. Chúng tôi ủi bãi chính xác đến độ các hu ấn luy ện viên M ỹ ph ải ng ạc nhiên. Có l ẽ vì ngh r ằng tôi “ n may” cho nên h ọ yêu c ầu các s quan khác làm th ử, và ai c ng đạ t k ết qu ả t ốt. Chúng tôi đ ợc s ắp h ạng cao h ơn các chi ến h ạm M ỹ cùng t ập d ợt trong tháng đó. Đạt đ ợc thành qu ả t ốt đẹ p đó có l ẽ nh ờ s ự c ố g ắng c ủa t ất c ả nhân viên chi ến h ạm: Từ ng ời gi ữ tay lái đế n ng ời điểu ch ỉnh t ốc độ máy, t ừ ng ời x ử d ụng radar đến ng ời xác định v ị trí trên b ản đồ , v. v… Ai n ấy đề u mu ốn t ỏ cho hu ấn luy ện viên M ỹ th ấy r ằng lính bi ển Vi ệt-Nam, n ếu đ ợc hu ấn luy ện và có ph ơ ng ti ện thì c ng không kém ai. Ngoài n ỗ lực chung, c ng ph ải k ể đế n m ột vài cái “t ủ” hay m ẹo v ặt, hay nói m ột cách v n ch ơ ng là m ột vài “sáng ki ến độ c đáo” c ủa chúng tôi. Thí d ụ nh n ếu ch ỉ dùng radar , chi ến h ạm s ẽ khó ch ạy đúng tr ục c ủa hành lang đổ b ộ. Khi t ới g ần bãi, dù trong đêm t ối, v ới ống dòm, tôi c ng c ố tìm ra m ột vài d ấu v ết đặ c bi ệt c ủa dãy c ột điện trên bờ, hi ện l ờ m ờ trong ánh sáng c ủa thành ph ố San Diego ở chân tr ời xa, và nh ờ đó điều ch ỉnh đ ợc chính xác h ơn vào m ấy phút chót. Th ử l ại m ột vài l ần th ấy đúng, tôi bèn b ỏ nh ỏ cho các s quan cái “t ủ” đó. Các hu ấn luy ện viên M ỹ không h ề bi ết có s ự “hu ấn luy ện” n ội b ộ bí m ật này. Để b ảo toàn an ninh, chi ến h ạm ph ải che t ối hoàn toàn để đị ch ở trên b ờ không trông th ấy, k ể c ả khi m ở c ửa đổ b ộ ra. M ột hu ấn luy ện viên Hoa-K đứ ng trên b ờ s ẽ quan sát kỹ l ỡng v ề điểm này. Để ki ểm soát chu đáo, m ột nhân viên chi ến h ạm có sáng ki ến là cho ti ểu đỉ nh ch ạy quanh tàu tr ớc khi tàu ti ến vào bãi để xem còn sót ánh đèn nào ló ra không. Nh ờ v ậy tránh đ ợc nhi ều khuy ết điểm mà đứng trên tàu không th ấy đ ợc. Điểm đặ c bi ệt là nh ững “t ủ” này do nhân viên các c ấp, các ngành tìm ra. Do đó chúng tôi “khám phá” m ột điều là: Dân Vi ệt-Nam không bi ết có thông minh h ơn các dân t ộc khác hay không, nh ng ch ắc ch ắn là “khôn v ặt” h ơn. Khi hoàn t ất giai đoạn hu ấn luy ện, chúng tôi m ới th ấy th ấm m ệt. Có nhi ều ngày liên ti ếp chúng tôi ph ải d ậy th ật s ớm để t ập t ừ tr ớc khi m ặt tr ời m ọc, r ồi th ức đế n khuya để tập đổ b ộ ban đêm. Nhi ều đêm ch ỉ ng ủ độ n m ti ếng, r ồi ngày làm vi ệc kho ảng m ời sáu ti ếng, mà v ẫn t ỉnh táo, n ếu không là d ễ x ảy ra tai n ạn.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 157
Sang giai đoạn s ửa ch ữa và ti ếp li ệu, chúng tôi m ới ngh t ới chuy ện đi b ờ, gi ải trí, mua s ắm, ngh ỉ ng ơi. Tuy nói là “ngh ỉ ng ơi” nh ng chúng tôi c ng r ất b ận r ộn trong vi ệc s ửa ch ữa và ti ếp li ệu; vì ph ải hoàn t ất tr ớc ngày kh ởi hành hồi h ơ ng. Không nh ững chi ến h ạm c ần có đủ vật li ệu và th ực ph ẩm cho m ột h ải trình dài m ột ph ần ba vòng trái đất, trong kho ảng 50 ngày, mà còn ph ải d ự phòng đồ ti ếp li ệu, nh ất là c ơ ph ận thay th ế, v ề lâu dài; vì đây là D ơ ng-Vận-Hạm đầ u tiên c ủa H ải-Quân Vi ệt-Nam cho nên Trung-Tâm Ti ếp-Li ệu ch a có đủ v ật li ệu riêng cho lo ại tàu này. Có hai điều khó: M ột là s ố l ợng nói trên v ợt ra ngoài c ấp s ố quy đị nh. Hai là kho ti ếp li ệu đị a ph ơ ng không đủ để cung c ấp k ịp th ời nh ững v ật li ệu mà tàu xin c ấp. V ới s ự giúp đỡ c ủa toán hu ấn luy ện l u động, chúng tôi t ạm th ỏa mãn đ ợc nhu c ầu b ằng cách này hay b ằng cách khác. “Cách khác” ở đây có ngh a là ra ngoài th ể th ức h ợp l ệ c ủa H ải- Quân Hoa-K . Hai l ối thông d ụng nh ất là “midnight requisition” (t ạm d ịch là xin c ấp phát n ửa đêm) và “ngo ại giao”. “Xin c ấp phát n ửa đêm” là tìm cách l ấy v ật li ệu mà không theo đúng th ủ t ục c ấp phát ho ặc không đ ợc phép. Nói nôm na là “thu ổng” hay “c ầm nh ầm”. C ần ph ải nói ngay là thu ổng cho chi ến h ạm dùng ch ứ không ph ải làm c ủa riêng. M ặc d ầu v ậy, lúc đầ u chúng tôi c ng không dám làm vì s ợ b ị túm thì mang ti ếng. Nh ng sau, chính toán hu ấn luy ện l u động khuy ến khích và “hu ấn luy ện” chúng tôi, vì cách này c ng r ất th ịnh hành trong Hải-Quân Hoa-K . (N ếu v ị nào không tin, xin xem phim Operation Pettycoat , do Tony Curtis đóng vai m ột s quan có bi ệt tài v ề “xin c ấp phát n ửa đêm”) Ch ẳng h ạn nh chi ến hạm có b ốn LCVP mà không có b ệ đặ t để tu b ổ, m ặc dù theo c ấp s ố có th ể xin H ải-Quân Công-X ởng th ực hi ện. Vì quá c ận ngày, không th ể làm k ịp, toán hu ấn luy ện l u động đã xúi chúng tôi l ấy ngay b ệ có s ẵn c ủa H ải-Quân Công-X ởng San Diego để trên c ầu tàu. Họ “ đạ o di ễn” nh sau: Kho ảng n ửa đêm, ch ờ cho xe c ủa s quan tr ực H ải-Quân Công-X ởng v ừa đi tu ần qua, nhân viên điện khí lên t ắt đèn c ầu tàu, nhân viên v ận chuy ển khuân b ệ xu ống chi ến h ạm, nhân viên giám l ộ đứ ng trên cao canh ch ừng. Ph ơ ng pháp “ngo ại giao” đ ợc th ực hi ện b ằng ngân kho ảng ti ếp tân c ủa chi ến h ạm và c ng đ ợc toán hu ấn luy ện l u động c ổ võ. Nh ững bu ổi ti ếp tân ho ặc b ữa n thân m ật đ ợc tổ ch ức để c ảm ơn toán hu ấn luy ện l u động đã giúp đỡ chi ến h ạm, nh ng các gi ới ch ức có th ẩm quy ền v ề s ửa ch ữa ho ặc ti ếp li ệu c ng đ ợc m ời. Nh ờ v ậy, nhi ều th ủ t ục cấp phát ho ặc th ực hi ện công tác đ ợc d ễ dàng và mau chóng h ơn nhi ều. Chúng tôi g ọi đây là “hối l ộ h ợp pháp”. C ng nh ờ ph ơ ng pháp này chúng tôi chi ếm c ảm tình c ủa các s quan m ột chi ến h ạm bên c ạnh và h ọ đã “ đáp l ễ” b ằng m ột c ầu thang nh ẹ b ằng nhôm mà nhân viên v ận chuy ển t ừng m ơ ớc; vì khiêng nh ẹ h ơn và đỡ nguy hi ểm h ơn nh ững cầu thang b ằng s ắt. Một trong nh ững chu ẩn b ị quan tr ọng cho chuy ến h ồi h ơ ng là hàng h ải. Thái-Bình- D ơ ng là đại d ơ ng l ớn nh ất và không m ột ai trong chúng tôi có nhi ều kinh nghi ệm v ề các b ến và vùng bi ển này. V ới đoạn đ ờng h ơn 8,000 h ải lý và v ới t ốc độ trung bình non m ời h ải lý m ột gi ờ, c ộng v ới th ời gian ghé b ến ba l ần, h ải trình s ẽ dài h ơn m ột tháng r ỡi. Kh ởi hành g ần cu ối tháng Sáu, chúng tôi s ẽ t ới mi ền Tây Thái-Bình-D ơ ng vào h ạ tu ần tháng B ảy, đúng vào mùa bão l ớn ở vùng bi ển này. Hu ấn th ị h ải hành và khí t ợng v ề đoạn đ ờng s ắp đi là m ột ch ồng sách dày c ộm mà tôi bi ết s ẽ không đủ th ời gi ờ đích thân ng ồi đọ c t ừng chi ti ết và nhi ều chi ti ết không th ể bỏ qua đ ợc. Và đây là lúc th ấy s ự l ợi ích c ủa s ự phân nhi ệm. Theo th ờng l ệ trên chi ến
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 158 hạm, n ội v ụ và quân k ỷ là ph ần nhi ệm c ủa H ạm-Phó. H ải hành đ ợc giao cho s quan đệ tam. Bi ết kh ả n ng c ủa m ỗi s quan tôi th ấy c ần v ợt ra ngoài thông l ệ đó. Anh Du, H ạm- Phó, là m ột trong nh ững “cây” h ải hành cao th ủ c ủa H ải-Quân; trong khi đó tính “ đại t ừ bi” c ủa anh có l ẽ không h ợp v ới nhi ệm v ụ “ông Ác” c ủa tr ởng ban n ội v ụ. Do đó, anh Du và anh R ắc vui v ẻ hoán chuy ển ch ức v ụ tr ởng ban h ải hành và tr ởng ban n ội vu v ới nhau. C ả hai t ỏ ra xu ất s ắc trong ch ức v ụ m ới này.
* * * Đoạn đ ờng San Diego – Pearl Harbor dài m ời m ột ngày v ới th ời ti ết và bi ển khá đẹp. Tr ớc khi kh ởi hành, chúng tôi nh ận đ ợc ch ỉ th ị ph ải báo cáo n ếu trông th ấy loé sáng trên tr ời đêm khi t ới g ần H ạ-Uy-Di. Tuy ch ỉ th ị không nói rõ, nh ng tôi bi ết lúc đó Hoa-K đang tr ắc nghi ệm nh ững v ụ n ổ nguyên t ử trên th ợng t ầng khí quy ển. Nh ững v ụ nổ này có th ể ch ận đứ ng s ự truy ền lu ồng sóng điện trong m ột th ời gian. Một đêm, tôi đang ng ủ trong phòng ng ủ h ải hành ( sea cabin ) ngay d ới đài ch ỉ huy, thì anh R ắc, s quan đ ơ ng phiên, báo cáo là th ấy ánh sáng lóe trên trời v ề h ớng Tây Nam. Khi tôi lên đến đài ch ỉ huy thì ch ỉ còn th ấy m ột đóm sáng nh ỏ, nh ng c ả n ền tr ời bắt đầ u chuy ển sang màu cam gi ống nh ráng chi ều, m ặc dù lúc là kho ảng hai gi ờ sáng. Chúng tôi th ấy có m ột c ảm giác l ạ lùng và rùng r ợn! Sau này, khi anh Rắc qua đờ i vì bệnh ung th máu, tôi m ới nh ớ l ại v ụ th ấy ánh sáng nguyên t ử và th ắc m ắc không rõ có ph ải vì ảnh h ởng phóng x ạ nguyên t ử hay không! Theo l ệnh h ải hành, chi ến h ạm ch ỉ ghé Pearl Harbor ba ngày. Nh ng b ơm nh ớt c ủa tàu b ị nóng, c ần s ửa ch ữa ngay. Lúc đó là đầu tháng B ảy, tài khóa c đã h ết mà ngân kho ản s ửa ch ữa dành cho tài khóa m ới ch a đ ợc ch ấp thu ận, cho nên H ải-Quân Công- X ởng Pearl Harbor đề ngh ị chúng tôi ở l ại thêm ba ho ặc b ốn ngày n ữa. V ậy là chúng tôi đ ợc ngh ỉ t ại H ạ-Uy-Di m ột tu ần lễ. Trong th ời gian chúng tôi ở H ạ-Uy-Di, c ụ Mai Th ọ Truy ền, h ội tr ởng H ội Ph ật-Giáo Vi ệt-Nam, có ghé qua trên đ ờng công du. Chúng tôi m ời C ụ t ới th m chi ến h ạm và dùng c ơm chay. Khi nghe nói l ễ trao chi ến h ạm t ại San Francisco, ngoài v ị Tuyên-Úy Công-Giáo còn có m ột Tu-S Ph ật-Giáo t ới làm l ễ, C ụ không tán thành, cho r ằng vi ệc c ầu an cho chi ến h ạm, t ức là m ột chi ến c ụ, không thích h ợp v ới giáo lý c ủa đạ o Ph ật. Chúng tôi ph ải gi ải thích r ằng đây là l ễ c ầu an cho th ủy th ủ đoàn ch ứ không ph ải cho chi ến h ạm. Sau b ảy ngày x ả h ơi, chúng tôi r ời thiên đ ờng h ạ gi ới để ti ếp t ục h ải trình h ồi h ơ ng với ch ặng đ ờng dài nh ất. Vì th ấy đoạn đ ờng t ơ ng đối dài, tôi phân vân không bi ết có nên theo đ ờng tr ực hành để t ới Guam cho đỡ dài, hay theo đ ờng tà hành cho gi ản ti ện, ngh a là c ứ theo đúng m ột h ớng, thì có l ệnh ph ải đi ch ếch lên phía Tây B ắc, t ới g ần qu ần đả o Midway r ồi hãy đổi h ớng để tr ực ch ỉ Guam. Ch ỉ th ị này đ ợc ban hành có l ẽ để chi ến h ạm tránh xa vùng th ử bom nguyên t ử ở phía Nam Midway. May thay, h ải trình này l ại r ất g ần đ ờng tr ực hành, cho nên tuy ph ải đi vòng mà đ ờng l ại ng ắn h ơn. (Xin lỗi quý v ị không quen thu ộc v ới khoa hàng h ải, vì ph ải đọ c nh ững lý lu ận l ẩm c ẩm này của dân đi bi ển). Đối v ới h ầu h ết chúng tôi, đoạn đ ờng H ạ-Uy-Di – Guam, m ời b ảy ngày, có l ẽ là đoạn đ ờng dài nh ất trong cu ộc đờ i lênh đênh c ủa mình. N ếu H ải-Quân giúp chúng tôi học đ ợc đứ c kiên nh ẫn thì đây là bài h ọc dài nh ất. Để phá tan s ự nhàm chán và bu ồn t ẻ của cu ộc s ống h ằng ngày, không trông th ấy gì khác h ơn là chân tr ời ph ẳng l ặng b ốn phía, ngoài vi ệc tr ực phiên h ải hành và tu b ổ chi ến h ạm, chúng tôi ph ải ki ếm ra nh ững vi ệc
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 159 khác. H ữu ích nh ất là vi ệc h ọc. Các s quan và h ạ s quan thâm niên chia nhau hu ấn luy ện nhân viên v ề chuyên môn c ng nh v n hóa. Anh v n và toán là hai môn mà nhi ều nhân viên mu ốn h ọc. Nh ờ sàn tàu r ộng, có nhi ều trò gi ải trí và th ực ph ẩm đầ y đủ cho nên cu ộc s ống c ng dễ ch ịu. Môn gi ải trí đặ c bi ệt có tính cách truy ền th ống H ải-Quân là l ễ xuyên-nh ật-đạo. Chi ến h ạm v ợt qua đ ờng đổ i ngày vào kho ảng m ột ph ần ba đoạn đ ờng đi Guam. (L ịch thêm m ột ngày khi tàu v ợt qua đ ờng đổ i ngày) Trên sàn chính có c ng m ột s ợi giây t ợng tr ng cho nh ật đạ o, hai bên có m ột s ố nhân viên hóa trang làm binh cua, lính cá c ủa Đạ i-Hải Long-V ơ ng. Nhân viên nào ch a h ề qua đ ờng đổi ngày – bằng tàu ch ứ không ph ải b ằng máy bay – sẽ b ị đám binh cua, lính cá x ịt n ớc đầ y mình r ồi r ắc b ột và đẩy cho chui qua giây nh ật đạ o gi ữa ti ếng reo hò c ủa b ạn bè. Sau đó m ỗi ng ời đ ợc c ấp một b ằng xuyên-nh ật-đạo do Đạ i-Hải Long-V ơ ng ban. L ễ này có l ẽ đã ph ỏng theo l ễ xuyên-xích-đạo mà H ải-Quân các n ớc th ờng làm. Đây là nh ững thành tích mà th ủy th ủ th ờng t ự hào. Ngoài nh ật đạ o và xích đạo, ng ời ta còn ghi thành tích khi v ợt qua ba m i đấ t c ực Nam (t ức m i H ảo-Vọng ở Phi- Châu, m i Horn thu ộc Nam M ỹ và m i Tây Nam ở Úc) khi t ới Nam C ực b ằng ti ềm th ủy đỉnh l ặn d ới l ớp b ng. Ban h ải hành, các s quan tr ực phiên và tôi có môn gi ải trí là hàng h ải thiên v n. Vì hải hành xa b ờ và d ụng c ụ h ải hành điện t ử h ơi thô s ơ, chúng tôi tin vào h ải hành b ằng tinh tú h ơn. H ằng ngày, đều đặ n nh m ột nghi l ễ, chúng tôi đị nh v ị trí r ạng đông, v ị trí mặt tr ời, v ị trí hoàng hôn và m ột đôi khi v ị trí đêm b ằng m ặt tr ng. Làm điểm r ạng đông và hoàng hôn t ơ ng đối chính xác nh ất và c ng th ơ m ộng nh ất; vì đây là lúc chúng tôi đo và ng ắm tr ng sao. Các nhà thiên v n quan sát tinh tú b ằng con mắt khoa h ọc; các v n nhân, thi s ng ắm sao b ằng con m ắt lãng m ạn; dân h ải h ồ nhìn tr ng sao b ằng c ả hai con m ắt đó. Chúng tôi dùng kính l ục phân để đo cao độ tinh tú, r ồi tính toán và kẻ đ ờng v ị trí, trong khi đó v ẫn m ơ ớc l ấy đ ợc “ ngàn sao trên tr ời, k ết thành chu ỗi ng ọc em đeo”. Khi tìm sao tr ời trong các nhóm Ti ểu-Hùng-Tinh, Song-Nam, Nam-Tào hay các hành tinh, để đo cao độ , chúng tôi th ờng ngh đế n cu ốn Les Lettres de Mon Moulin với chú m ục đồ ng th ả h ồn lên b ầu tr ời l ấp lánh sao đêm… Chúng tôi nhìn v ết b ọt tr ắng sau lái tàu để ph ỏng tính độ gi ạt và c ng t ởng t ợng đó là nh ững bông hoa bi ển n ở sau gót con tàu. Ng ời th ủy th ủ không l ấy m ộng làm th ực, ho ặc l ấy th ực làm m ộng, nh ng trong tâm trí h ọ, th ực và m ộng đã giao duyên v ới nhau. Một môn gi ải trí khác đ ợc chúng tôi th ực t ập vài ba ngày m ột l ần là nhi ệm s ở tác chi ến, nhi ệm s ở phòng tai – cứu h ỏa, c ứu th ơ ng, c ứu th ủy – nhi ệm s ở đào thoát, v. v… Đây v ừa là nhu c ầu an ninh v ừa là m ột cách làm cho đời s ống h ằng ngày trên chi ến h ạm bớt đơn điệu. C ng để tránh đơn điệu, chúng tôi luôn luôn thay đổ i đề tài th ực t ập và thay đổi gi ờ t ập. Một trò tiêu khi ển khá ph ổ thông là đem quà mua đ ợc ra ng ắm nghía và khoe nhau. Nhi ều ng ời cho r ằng th ủy th ủ s ống đờ i giang h ồ nên ít chung tình. Th ật là oan Th ị Kính! Cứ nhìn m ấy chàng lính bi ển nâng niu m ấy h ộp ph ấn son, qu ần áo, k ể c ả…đồ lót n ữa, mới th ầy r ằng “càng đi xa anh càng nh ớ em”. Các th ủy th ủ “b ố tr ẻ con” thì say s a ch ơi th ử đồ ch ơi mua về cho con, say s a đến độ không bi ết b ố khoái h ơn hay con khoái h ơn! Nh ờ nh ững trò gi ải trí v ừa k ể, chúng tôi đã v ợt qua đoạn đ ờng dài nh ất mà không cảm th ấy bu ồn chán. Th ời ti ết t ốt đề u, bi ển khá đẹ p, x ứng đáng v ới tên Thái-Bình- D ơ ng, khi ến cho chuy ến đi này khá h ứng thú.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 160
Khi g ần t ới Guam, th ời ti ết tr ở nên x ấu. Đây là lúc c ần đị nh v ị trí thiên v n h ơn h ết để đáp b ờ cho chính xác thì mây mù đã đuổi tr ng sao và m ặt tr ời đi ch ơi ch ỗ khác. M a rào kh ắp n ơi khi ến màn ảnh radar tr ắng xóa, không còn th ấy b ờ đâu n ữa. H ải trình nh v ậy vào ban đêm, gi ữa vùng bi ển l ạ, nhi ều đả o nh ỏ - qu ần đả o Mariana - và dòng n ớc ch ảy mạnh, qu ả là v ất v ả. K ể ra, chúng tôi có th ể ch ạy ch ậm l ại để ch ờ sáng m ới b ắt đầ u đáp bờ c ng đ ợc, nh ng coi b ộ ai c ng nóng lòng t ới b ến sau m ột ch ặng đ ờng khá dài, nên đành ch ịu khó v ận d ụng h ết kinh nghi ệm h ải hành chính xác để ti ến t ới Guam ngay trong đêm đó. Sáng s ớm, khi tàu t ới ngo ại c ảnh thì tr ời đẹ p tr ở l ại. Ở đây h ải đồ n ội c ảng đ ợc b ỏ tr ắng vì lý do an ninh. Khi chi ến h ạm c ặp b ến, một đoàn tr ẻ em thu ộc gia đình H ải-Quân M ỹ đón ti ếp chúng tôi b ằng nh ững chu ỗi hoa đeo c ổ (lei) và các v điệu H ạ-Uy-Di. H ọ đón ti ếp n ồng h ậu và đ a chúng tôi đi xem th ắng c ảnh. Đáng k ể nh ất là Trung-Tâm Ki ểm-Báo mi ền Tây Thái- Bình-D ơ ng. Trung tâm này đ ợc đặ t t ại đây vì vùng này là n ơi xu ất phát c ủa h ầu h ết các tr ận bão ti ến v ề phía Phi-Lu ật-Tân, Vi ệt-Nam, Trung-Hoa ho ặc Nh ật-Bản. Nh ờ có ph ơ ng ti ện đầ y đủ nh máy bay, đài radar , h ệ th ống liên l ạc v ới các đài khí t ợng, v .v…Trung tâm phát giác các tr ận bão m ới phát sinh, đặ t tên cho chúng, theo dõi, tiên đoán h ớng đi, t ốc độ và thông báo cho các qu ốc gia và tàu bè ch ạy trong vùng. Chính nh ững b ản tin khí t ợng này đã b ảo v ệ H ải-Quân chúng ta h ằng n m trong mùa bão. Cu ộc th m vi ếng này đ ợc chúng tôi chú tâm đặc bi ệt, vì đoạn đ ờng s ắp t ới n ằm trong vùng bão và mùa bão c ng b ắt đầ u. Chúng tôi đã h ọc h ỏi khá nhi ều v ề nh ững tr ận bão gi ết ng ời này. Sau ba ngay ngh ỉ b ến, chúng tôi đế n Guam v ới th ời ti ết đẹ p. Nh ng ch ỉ n ửa ngày sau đã đ ợc báo tin có m ột tr ận bão phát sinh ở phía tr ớc chúng tôi và đ ợc khuy ến cáo ch ạy ch ậm l ại m ột chút để tránh bi ển x ấu. Chính tr ận bão này đã tàn phá mi ền Trung Phi- Lu ật-Tân tr ớc khi chúng tôi t ới. M ới ch ạy ch ậm đ ợc h ơn m ột ngày thì l ại có tin m ột tr ận bão khác m ới ra đờ i và theo sau gót chi ến h ạm. Chúng tôi ph ải t ng v ận t ốc để gi ữ kho ảng cách gi ữa hai tr ận bão. Sau khi đ ợc nghe gi ảng d ẫn t ờng t ận v ề các tr ận bão nhi ệt đớ i t ại Trung-Tâm Ki ểm-Báo v ới t ất c ả nh ững gì đáng s ợ v ề chúng, để r ồi đi vào vùng này, chúng tôi có c ảm t ởng nh đi đêm vào ngh a đị a sau khi nghe k ể chuy ện ma! Và bây gi ờ l ại có hai con ma kèm sandwich chúng tôi n ữa. Tuy nhiên đây ch a ph ải là điều đáng s ợ. Điều mà chúng tôi e ng ại nh ất là khi chui qua eo San Benardino để vào n ội hải Phi-Lu ật-Tân mà con ma sau đuổi k ịp và con ma tr ớc n ằm ch ềnh ềnh g ần đó thì h ết lối ch ạy. C ng may, khi chúng tôi t ới g ần Phi-Lu ật-Tân thì tr ận bão tr ớc đã tan, còn tr ận bão sau đã bye bye , ch ạy vòng lên h ớng B ắc. Nhìn v ết tàn phá c ủa tr ận bão tr ớc t ại Phi, v ới nhi ều tàu bè b ị đ a lên c ạn ho ặc nh ận chìm, m ới th ấy hú vía. Chi ến h ạm ghé Subic Bay ba ngày tr ớc khi v ề Saigon. Đây là chuy ến tàu vét cho nh ững ai còn n ặng n ợ v ới Navy Exchange , c ng nh đối v ới ban ti ếp li ệu c ủa chi ến h ạm vì đây là c n c ứ ti ếp li ệu cu ối cùng c ủa H ải-Quân M ỹ tr ớc khi chúng tôi h ồi h ơ ng. Đoạn đ ờng chót c ủa h ải trình h ồi h ơ ng c ng là đoạn đ ờng ng ắn nh ất. T ại Subic c ng nh trên đoạn đ ờng này chúng tôi ph ải làm s ạch s ẽ trong ngoài và s ơn ph ết l ại chi ến h ạm để v ề Saigon v ới b ộ m ặt b ảnh bao h ơn. Tuy là đoạn đ ờng ng ắn nh ất nh ng ai nấy đề u có v ẻ nóng lòng, h ồi h ộp ch ờ mong ngày t ới quê nhà, Để m ọi ng ời kh ỏi s ốt ru ột, anh Du, tr ởng ban h ải hành h ằng ngày thông báo cho mọi ng ời qua h ệ th ống phóng thanh các chi ti ết v ề v ị trí, kho ảng đ ờng còn l ại và ngày
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 161 gi ờ ph ỏng đị nh đế n b ến. Khi anh báo r ằng s ắp trông th ấy b ờ bi ển Vi ệt-Nam vùng Phan- Thi ết, m ọi ng ời đề u đổ lên sàn chính để canh. Khi m ới trông th ấy b ờ ai n ấy đề u reo hò. Có l ẽ ngày x a, khi Columbus th ấy Châu-Mỹ, th ủy th ủ đoàn c ng ch ỉ m ừng đế n th ế là cùng! Vì lý do k ỹ thu ật và th ời ti ết, chi ến h ạm v ề đế n Saigon tr ễ h ơn gi ờ d ự trù ch ừng b ốn ti ếng, khi c ập c ầu tr ời đã t ối. Dòng n ớc không thu ận ti ện, mà trong lòng l ại h ồi h ộp khi th ấy thân nhân nóng lòng ch ờ đợ i trên b ờ, chúng tôi c ảm th ấy khá v ất v ả. Tuy nhiên trong lòng ai c ng vui, và ng ời vui nh ất có l ẽ là tôi, vì đã tr ở v ề sau h ơn m ột n m r ỡi xa nhà. Hải trình dài nh ất trong cu ộc đờ i binh nghi ệp c ủa chúng tôi ch ấm d ứt v ới h ồi còi gi ải tán nhi ệm s ở v ận chuy ển. Tính ra chi ến h ạm đã v ợt qua kho ảng chín ngàn h ải lý, trong 52 ngày, xuyên qua đại d ơ ng l ớn nh ất, sâu nh ất và c ng … thiên đàn nh ất. Nh ng đối với tôi, cái nh ất…nh ất là th ủy th ủ đoàn và b ộ-tham-m u chi ến h ạm. Đó là ni ềm hãnh di ện c ủa tôi trong su ốt th ời gian nh ận lãnh chi ến h ạm, hu ấn luy ện và ho ạt độ ng v ới H ải- Quân Hoa-K . Tinh th ần trách nhi ệm và c ầu ti ến c ủa nhân viên chi ến h ạm đã khi ến toán hu ấn luy ện H ải-Quân Hoa-K ph ải n ể vì. Tr ớc khi chia tay t ại San Diego, v ị s quan tr ởng toán hu ấn luy ện l u động đã nói v ới tôi: “Ông có th ể t ự hào là đã có m ột th ủy th ủ đoàn h ọc h ỏi nhanh và th ực hành r ất đúng. Thú th ật v ới ông, khi tôi m ới g ặp h ọ ở San Francisco, tôi không ng ờ là h ọ l ại có th ể đạ t được k ết qu ả hu ấn luy ện t ốt đẹ p nh ư v ậy.” Lời khen trên đ ợc nh ắc l ại để riêng t ặng t ất c ả nhân viên đã cùng tôi nh ận lãnh D ơ ng-Vận-Hạm Cam-Ranh, HQ 500, cách nay h ơn m ột ph ần t th ế k ỷ. Gi ờ đây m ột s ố đã v nh vi ễn n ằm xu ống, m ột s ố còn k ẹt l ại quê nhà, và s ố còn l ại may m ắn thoát ra đ ợc hải ngo ại. ớc mong chúng ta s ớm có ngày tái ng ộ trên quê h ơ ng thanh bình và t ự do để cùng nhau ôn l ại nh ững k ỷ ni ệm vui bu ồn trong cu ộc đờ i sông bi ển.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 162
TR ỜNG CAO-ĐẲNG H ẢI-CHI ẾN HẢI-QUÂN HOA-K (UNITED STATES NAVAL WAR COLLEGE)
LÂM NG N TÁNH
Lời gi ới thi ệu: Cựu Đề -Đốc Lâm Ng ươ n Tánh, nguyên T ư-Lệnh H ải-Quân V.N.C.H. xu ất thân khóa I H ải-Quân Nha-Trang. Ông là m ột trong s ố r ất ít s quan cao c ấp H ải- Quân Vi ệt-Nam còn gi ữ được m ối liên l ạc m ật thi ết v ới Tr ường Cao-Đẳng H ải-Chi ến Hải-Quân-Hoa-K . Bài biên so ạn công phu sau đây c ủa c ựu Đề -Đốc Lâm Ng ươ n Tánh s ẽ giúp độ c gi ả th ấu tri ệt được nhi ều điều h ữu ích v ề ngôi tr ường quân s ự mà h ầu h ết các c ấp lãnh đạo Hải-Quân V.N.C.H. đều đã theo h ọc.
“Viribus Mare Victoria” (Chi ến th ắng c ủa con ng ời trên đại d ơ ng) là ph ơ ng châm của m ột c ơ quan hu ấn luy ện cao c ấp nh ất trong H ải-Quân Hoa-K : Tr ờng Cao-Đẳng Hải-Chi ến (C ĐHC) H ải-Quân Hoa-K . Tr ờng C ĐHC t ọa l ạc trên bán đảo Coaster Harbor Island c ủa th ị xã Newport, n ằm trong v ịnh Narragansett thu ộc Rhode Island, m ột ti ểu bang nh ỏ nh ất c ủa Hoa-K . Th ị xã Newport, đặc bi ệt vào mùa Hè, là m ột đị a danh n ổi ti ếng trong ngành du l ịch, nh ờ khí h ậu t ơ ng đối mát m ẻ; nh ững bãi bi ển cát tr ắng, n ớc trong; và nh ững lâu đài l ộng l ẫy nh The Elms, The Breakers, The Marble House, Chateau-Sur-Mer, Rose Cliff, v. v…
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 163
Newport c ng là n ơi h ội ng ộ c ủa nh ững tay đua thuy ền bu ồm qu ốc t ế vào nh ững d ịp t ổ ch ức America’s Cup. Tr ờng C ĐHC có đầ y đủ ti ện nghi v ề hu ấn luy ện và ti ếp v ận c ng nh t ại h ầu h ết các Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện H ải-Quân Hoa-K . Vi ện Tr ởng là nh ững s quan c ấp Đô-Đốc thâm niên, h ầu h ết sau nhi ệm k ch ỉ huy Tr ờng C ĐHC, nh ững v ị này đều v ề h u. Đ ợc thành l ập vào n m 1884, Tr ờng C ĐHC tho ạt tiên đ ợc t ổ ch ức để hu ấn luy ện s quan H ải-Quân Hoa-K theo h ọc các khóa tham m u (staff) và ch ỉ huy (command) d ựa trên nh ững c n b ản chi ến thu ật và chi ến l ợc h ải chi ến để t ổ ch ức nh ững cu ộc hành quân Đến n m 1956, Tr ờng C ĐHC m ở thêm nh ững khóa hu ấn luy ện cho s quan H ải- Quân qu ốc t ế đồ ng minh c ủa Hoa-K . C ơ c ấu Tr ờng C ĐHC đ ợc hia thành hai kh ối: Tr ờng Tham-M u H ải-Quân (Naval Staff College). Tr ờng Ch ỉ-Huy H ải-Quân (Naval Command College – NCC). Riêng v ề Tr ờng Ch ỉ-Huy H ải-Quân thì có hai ph ần riêng bi ệt dành cho s quan H ải- Quân Hoa-K (HQHK) thu ần túy (1) và s quan H ải-Quân Đồng-Minh (2). Để có nhi ều ý ngh a liên quan m ật thi ết v ới H ải-Quân V.N.C.H., bài này đ ợc vi ết trên c n b ản không gian và th ời gian c ủa k ỷ niên 1965 và đặc bi ệt chú tr ọng nhi ều h ơn v ề Tr ờng Ch ỉ-Huy H ải-Quân dành cho s quan H ải-Quân đồng minh t ại Tr ờng C ĐHC. Tr ờng C ĐHC/HQHK hu ấn luy ện nh ững s quan Hải-Quân c ấp tá thâm niên, để chu ẩn b ị cho h ọ m ột c n b ản ch ỉ huy d ựa trên nh ững lý thuy ết chi ến thu ật và chi ến l ợc qu ốc t ế hi ện đạ i. Khóa h ọc kéo dài 11 tháng, g ồm nh ững ph ần chính y ếu nh : Thuy ết gi ảng v ề chi ến thu ật tác chi ến c ủa các quân binh ch ủng b ạn có liên h ệ đế n ho ạt độ ng c ủa H ải-Quân. Lập tr ận đồ và ch ỉ huy h ạm độ i tham chi ến (War Games). Đi quan sát các c ơ c ấu quân s ự qu ốc phòng thu ộc h ệ th ống phòng th ủ Hoa-K . Vi ếng nh ững c ơ s ở k ỹ ngh ệ chi ến tranh trong n ớc và ngoài n ớc. (Field trips) Vi ết m ột bài lu ận án theo các đề m ục tùy ý v ề quân s ự, kinh t ế, ngo ại giao, v. v… Khóa sinh đến Tr ờng C ĐHC nh m ột s ứ gi ả c ủa qu ốc gia mình; vì t ất c ả khóa sinh đều đ ợc h ởng quy ch ế đặ c mi ễn chính th ức dành cho m ột ngo ại giao đoàn qu ốc t ế h ợp lệ. Ngoài quy ền tự do di chuy ển, khóa sinh còn đ ợc t ự do phát bi ểu ý ki ến ngay t ại quân tr ờng vào nh ững d ịp khóa sinh h ội th ảo nh ững đề tài trong ch ơ ng trình hu ấn luy ện và trong nh ững d ịp thuy ết trình t ại các tr ờng trung h ọc đị a ph ơ ng hay t ại phòng Th ơ ng Mại Newport mà khóa sinh đ ợc Lions Club ho ặc Rotary Club m ời nh m ột thuy ết trình viên danh d ự. Nh ững ý ki ến mà khóa sinh đã phát bi ểu trong nh ững d ịp h ội th ảo – kể c ả trong lu ận án – sẽ không đ ợc ti ết l ộ ho ặc ph ổ bi ến n ếu không có s ự ch ấp thu ận c ủa tác gi ả. Trong nhi ều cu ộc h ội th ảo chính th ức, khóa sinh th ẳng th ắn ch ỉ trích chính sách ngo ại giao c ủa Hoa-K , đ ờng l ối Hoa-K vi ện tr ợ cho các qu ốc gia nh ợc ti ểu và chính sách th ơ ng m ại và trao đổi v ới qu ốc t ế. Đế n khi đàm đạo trong nh ững d ịp “trà d t ửu h ậu” gi ữa khóa sinh và s quan cán b ộ HQHK, nh ững ch ỉ trích v ề ph ơ ng di ện giáo d ục và xã hội c ủa Hoa-K l ại đ ợc ti ếp t ục. Ý ni ệm chung c ủa khóa sinh là: “ Chúng tôi đến đây v ới tư cách là đồng minh c ủa Hoa-K để h ấp th ụ nh ững kinh nghi ệm quý báu c ủa H ải-Quân Hoa-K trong nh ững tr ận th ế chi ến đã qua; nh ưng chúng tôi không hoàn toàn đồng đồ ng ý trên nhi ều v ấn đề mà qu ốc gia c ủa chúng tôi có nhi ều ưu điểm h ơn.” Mặc dù có nhi ều d ị bi ệt t t ởng gi ữa khóa sinh đồ ng minh và s quan hu ấn v ụ, sau cùng tình thân h ữu ngày càng nẩy n ở t ốt đẹ p su ốt khóa h ọc. Tinh th ần “T ứ h ải giai huynh
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 164
đệ” bao trùm không khí khóa h ọc, làm cho khóa sinh và s quan hu ấn v ụ quân tr ờng thông c ảm và hi ểu bi ết nhau h ơn, kh ắng khít nhau h ơn, để sau cùng t ạo ra m ột “Tinh th ần Tr ờng Ch ỉ-Huy H ải-Quân Newport”. (“The Spirit of The Naval Command College). Điểm t ế nh ị nh ất là không h ề x ảy ra nh ững xung độ t ho ặc đả kích công khai nào gi ữa các khóa sinh t ụ h ọp t ừ b ốn ph ơ ng tr ời, mang nhi ều màu s ắc khác bi ệt, không cùng ngôn ng ữ, tu ổi tác chênh l ệch và đang có nh ững r ắc r ối v ề v ấn đề chính tr ị qu ốc gia. Th ật v ậy, trong khóa h ọc n m 1964-1965 có b ốn qu ốc gia đang trong tình tr ạng tranh ch ấp lãnh th ổ v ới nhau. Đó là Th ổ-Nh ỉ-K v ới Hy-Lạp và Ấn-Độ v ới Pakistan. Tuy nhiên, trong su ốt khóa h ọc, m ặc d ầu s ự thân tình gi ữa đạ i di ện các qu ốc gia này không đ ợc bi ểu l ộ m ột cách sâu đậ m, nh ng trái l ại c ng không h ề x ảy ra m ột cu ộc đụ ng ch ạm nào. Vì th ời gian th ụ hu ấn khá dài, khóa sinh thu ộc các qu ốc gia Âu-Châu, M ỹ-Châu và Trung-Đông đem theo gia đình khi đến nh ập h ọc. Khóa sinh các n ớc Á-Châu và Phi- Châu, có th ể vì tình tr ạng kinh t ế và chính tr ị, không đem theo gia đình. Khóa sinh đến trình di ện nh ập khóa và l ập th ủ t ục t ại Luce Hall. Luce Hall là b ộ ch ỉ huy và c ng là c ơ quan hành chánh c ủa Tr ờng C ĐHC. T ại Tr ờng C ĐHC, khóa sinh đ ợc theo quy ch ế ngo ại trú, đ ợc t ự do sinh ho ạt n ơi nào mình thích, mi ễn là ph ải tham dự đầ y đủ nh ững gi ờ thuy ết gi ảng t ại Tr ờng ho ặc tháp tùng nh ững chuy ến đi quan sát xen k ẻ trong ch ơ ng trình hu ấn luy ện. Sự ti ếp đón c ủa Tr ờng C ĐHC đ ợc tổ ch ức r ất chu đáo và có v ẻ tr ịnh tr ọng ngay t ừ khi khóa sinh v ừa đế n phi tr ờng Providence, th ủ đô c ủa Rhode Island, để đ a v ề t ạm trú tại BOQ, ch ờ hoàn t ất th ủ t ục nh ập khóa. S quan thu ộc B ộ-Tham-M u quân tr ờng đ ợc ch ỉ đị nh làm c ố v ấn cho m ỗi khóa sinh v ề ph ơ ng di ện hu ấn luy ện c ng nh nh ững v ấn đề t ổng quát khác nh thuê nhà, mua xe, mua b ảo hi ểm, v. v… Khóa h ọc b ắt đầ u vào gi ữa tháng Tám. Sinh ho ạt c ủa khóa sinh b ắt đầ u t ừ gi ảng đ ờng t ại Simms Hall để nghe thuy ết gi ảng về chi ến thu ật và chi ến l ợc h ải chi ến. Tr a, sau b ữa n t ại câu l ạc b ộ s quan là nh ững gi ờ dành cho vi ệc kh ảo c ứu tài li ệu m ợn t ừ th vi ện Mahan Hall đem v ề v n phòng riêng c ủa m ỗi khóa sinh. Nh ững đề tài thuy ết gi ảng chi ến thu ật và chi ến l ợc r ất bao quát và ngo ạn m ục v ới phim ảnh do thuy ết trình viên trình bày. Trong nh ững d ịp h ội th ảo toàn khóa, m ột h ội tr ờng r ộng l ớn đ ợc x ử d ụng và trang trí nh dành cho m ột Đạ i H ội Đồ ng qu ốc t ế nhóm h ọp. M ỗi khóa sinh có m ột bàn riêng, đ ợc tr ng bày Qu ốc-K và b ảng tên c ủa mình. M ọi s ự s ắp xếp đề u theo m ẫu t ự, không có s ự phân bi ệt c ấp b ậc ho ặc qu ốc gia c ủa khóa sinh. T ại Mahan Hall và Luce Hall, qu ốc k các qu ốc gia đồ ng minh c ủa Hoa-K đ ợc d ơ ng cao, trong s ố đó lá C ờ Vàng Ba S ọc Đỏ tung bay… Sau nhi ều tu ần hu ấn luy ện t ại Tr ờng, khóa sinh b ắt đầ u đi quan sát. Ph ơ ng ti ện di chuy ển h ầu h ết là phi c ơ c ủa H ải-Quân Hoa-K . Nh ững phi c ơ này s ẵn sàng t ại c n c ứ Nagaransett Naval Air Station trên đảo Connecticut, bên kia v ịnh v ề h ớng Tây. Th ời gian 1965, Newport Bridge dài hai miles nối li ền bán đảo Newport v ới đả o Connecticut ch a đ ợc xây c ất, khóa sinh dùng ti ểu đỉ nh c ủa Naval Base để sang đả o. Đôi khi Tr ờng l ại dùng xe chuyên ch ở công c ộng đ a khóa sinh sang phi tr ờng, nh ng ph ải dùng chi ếc phà Jamestown Ferry để qua đả o Connecticut. Ngày nay Newport Bridge t ối tân đã thâu ng ắn th ời gian di chuy ển t ừ Newport qua đảo Connecticut, nh ng đã vô tình xóa đi hình ảnh th ơ m ộng c ủa chi ếc phà Jamestown Ferry v ới đoàn h ải âu l ợn quanh tìm m ồi do hành khách r ải xu ống bi ển.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 165
Nh ững chuy ến đi quan sát th ờng kéo dài tr ọn tu ần l ễ. Nào Bermuda thu ộc Anh-Cát- Lợi n ằm gi ữa Đạ i-Tây-D ơ ng, đến Roosevelt Roads Naval Air Station ở Puerto Rico nằm trong bi ển Caribbean, r ồi tr ở v ề Key West Naval Station và Miami thu ộc Florida. Có lần sang Ottawa, th ủ đô Gia-Nã-Đại rồi tr ở v ề mi ền Trung B ắc Hoa-K để vi ếng các x ởng k ỹ ngh ệ s ản xu ất xe thi ết giáp và quân xa đủ lo ại t ại Detroit, Michigan. Ti ếp đế n là vi ếng B ộ-Ch ỉ-Huy Không-Quân Chi ến-L ợc (Strategic Air Command) đặ t sâu trong lòng núi đá ở Nebraska. Trong chuy ến đi mi ền Tây, đế n vùng B ắc California vi ếng c n cứ chi ến thu ật Không-Quân v ới h ệ th ống ti ếp v ận tân ti ến r ồi sang th m qu ốc h ội California và Th ống-Đốc Ronald Reagan t ại Sacramento. Đi v ề mi ền Nam California thì vi ếng nh ững c ơ x ởng ch ế t ạo phi c ơ tác chi ến ở Los Angeles và B ộ-T -Lệnh H ạm-Đội Thái-Bình-D ơ ng t ại San Diego. Chuy ến đi k ế ti ếp l ại sang mi ền Đông quan sát nh ững cu ộc bi ểu di ễn hành quân t ại các C n-Cứ Th ủy-Quân L ục-Chi ến (Camp Le Jeune) và L c-L ợng Đặ c-Bi ệt (Fort Bragg) ở North Caroline; vi ếng B ộ T -Lệnh H ạm-Đội Đạ i- Tây-D ơ ng đặt ở Norfolk, x ởng k ỹ ngh ệ đóng tàu t ại Newport News, n ơi ch ế t ạo hàng không m ẫu h ạm và ti ềm th ủy đỉ nh nguyên t ử; vi ếng Williamsburg, th ủ đô đầ u tiên c ủa ti ểu bang Virginia. Đi d ần v ề mi ền Đông B ắc, vi ếng th ủ đô Hoa-Th ịnh-Đốn với Qu ốc- Hội và Tòa B ạch-Ốc, r ồi Ng -Giác-Đài. Chuy ến k ế ti ếp đ ợc vi ếng N ữu- ớc hoa l ệ v ới tòa nhà Liên-Hi ệp-Qu ốc, th ị tr ờng ch ứng khoáng Wall Street, t ợng N ữ Th ần T ự-Do tr ớc khi tr ở v ề New London, ti ểu ban Connecticut để quan sát C n-Cứ và Trung-Tâm Huấn-Luy ện Ti ềm-Th ủy-Đỉnh. Khóa sinh đ ợc d ịp ra kh ơi b ằng Ti ềm-Th ủy-Đỉnh và quan sát cu ộc th ực t ập tác chi ếc có x ử d ụng ng lôi. Tại m ỗi n ơi th m vi ếng khóa sinh đ ợc ti ếp đón n ồng h ậu và chu đáo. Các v ị Th ống Đốc, Th ị Tr ởng, T -Lệnh quân ch ủng hay Ch ỉ-Huy-Tr ởng c ơ quan th ờng có m ặt để ti ếp đón phái đoàn khóa sinh. Trong nh ững bu ổi d ạ ti ệc, quà k ỷ ni ệm, ch ứng ch ỉ Công Dân Danh D ự và chìa khóa vàng c ủa thành ph ố đ ợc trao t ặng cho m ỗi khóa sinh.
Từ n m thành l ập cho đế n nay (1990), Tr ờng Ch ỉ-Huy H ải-Quân đã hu ấn luy ện đ ợc 35 khóa h ọc liên ti ếp, v ới 1.045 khóa sinh thu ộc 70 qu ốc gia trên th ế gi ới. Trong tổng s ố khóa sinh có 545 ng ời đã đ ợc th ng c ấp Đô-Đốc H ải-Quân ho ặc T ớng Lãnh Lục-Quân và Không-Quân. Hai m ơ i sáu ng ời gi ữ ch ức T ổng B ộ Tr ởng trong chính ph ủ ho ặc làm Đại-Sứ. Đặ c bi ệt có m ột c ựu khóa sinh đã tr ở thành T ổng Th ống! Lý thuy ết và kinh nghi ệm thâu nh ận đ ợc sau nh ững chuy ến đi quan sát và tình thân hữu n ẩy n ở trong kh ối khóa sinh qu ốc t ế là nh ững điểm son khóa sinh mang v ề khi h ồi h ơ ng. Nh ững k ỷ ni ệm vui bu ồn c ng giúp thêm nhi ều màu s ắc r ực r ỡ cho b ức tranh k ỷ ni ệm c ủa Tr ờng Cao-Đẳng H ải-Chi ến Hoa-K . B ất c ứ m ột s quan nào đã tu nghi ệp t ại Tr ờng Ch ỉ-Huy H ải-Quân đều không th ể quên đ ợc ph ơ ng châm đặc bi ệt c ủa Tr ờng: Populos Mare Jungit. (Con ng ời tri ền miên v ới bi ển c ả).
1.- Gồm m ột s ố s quan Th ủy-Quân L ục-Chi ến (U.S. Marine Corps), s quan L ục-Quân, Không-Quân và công ch ức cáo c ấp qu ốc phòng. 2.- Gồm m ột s ố s quan L ục-Quân và Không-Quân c ủa vài qu ốc gia đồ ng minh.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 166
Danh sách s -quan H ải-Quân V.N.C.H. từng tu nghi ệp t ại Tr ờng Cao-Đẳng H ải-Chi ến Hoa-K
Hải-Quân Trung-Tá Tr ần V n Ch ơn 1959-1960 Hải-Quân Trung-Tá Chung T ấn Cang 1960-1961 Hải-Quân Trung-Tá Đặng Cao Th ng 1961-1962 Hải-Quân Trung-Tá Nguy ễn Đứ c Vân 1962-1963 Hải-Quân Trung-Tá Tr ần V n Ph ấn 1963-1964 Hải-Quân Trung-Tá Lâm Ng ơ n Tánh 1964-1965 Hải-Quân Trung-Tá Đinh M ạnh Hùng 1965-1966 Hải-Quân Trung-Tá Kh ơ ng H ữu Bá 1966-1967 Hải-Quân Trung-Tá V Đình Đào 1967-1968 Hải-Quân Trung-Tá Nguy ễn H ữu Chí 1968-1969 Hải-Quân Trung-Tá Nguy ễn Xuân S ơn 1969-1970 Hải-Quân Trung-Tá Tr ịnh Xuân Phong 1970-1971 Hải-Quân Đại-Tá Ngô Kh ắc Luân 1971-1972 Hải-Quân Đại-Tá Bùi C ửu Viên 1972-1973 Hải-Quân Đại-Tá Phan V n C ổn 1973-1974 Hải-Quân Đại-Tá D Trí Hùng 1974-1975
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 167
NH ỮNG N M T ẠI TR ỜNG HẢI-QUÂN PHÁP
ĐẶNG CAO TH NG
Lời gi ới thi ệu: Cựu Phó-Đề-Đốc Đặ ng Cao Th ng, nguyên T ư-Lệnh H ải-Quân Vùng IV Sông Ngòi, xu ất thân khóa I H ải-Quân t ại Brest. Ông là ng ười có công r ất l ớn trong vi ệc ph ổ bi ến r ộng rãi đến thanh niên và sinh viên Vi ệt-Nam nh ững cái hay, cái đẹ p c ủa một quân ch ủng còn quá m ới m ẻ trong th ời k phôi thai c ủa Quân-Đội V.N.C.H. Ông c ng là m ột trong nh ững s quan H ải-Quân Vi ệt-Nam đầu tiên đã tuy ển m ộ, hu ấn luy ện và đào t ạo khóa 8 s quan H ải-Quân Nha-Trang.
Vào đầu n m 1952, khi có thông cáo tuy ển m ộ khóa sinh đi Pháp h ọc để ph ục v ụ cho Hải-Quân Vi ệt-Nam, tôi n ộp đơn ngay. N ếu tin s ố t ử vi thì có th ể nói tôi có sao Thiên Di chi ếu m ệnh. Vì t ừ nh ỏ cho đế n khi vào quân đội, tôi không h ọc ở tr ờng nào đ ợc lâu. B ị động viên vào Tr ờng S -Quan tr ừ b ị Nam-Định đ ợc vài tu ần, tôi l ại có m ặt trong s ố hai m ơ i ng ời tình nguy ện vào h ọc Pháo-Binh, Công-Binh và Truy ền-Tin t ại tr ờng Th ủ-Đức. Ra tr ờng đ ợc m ấy tháng tôi đã thay đổi nhi ệm s ở hai l ần. Tháng 6 n m 1952, khi đang ph ục v ụ t ại B ộ-Ch ỉ-Huy c ủa m ột ti ểu đoàn Công-Binh đóng t ại t ỉnh Nam-Định, tôi đ ợc l ệnh v ề Hà-Nội để d ự k thi tuy ển mà tôi đã n ộp đơn t ừ hồi đầu n m. Về Hà-Nội, trong m ấy ngày ch ờ k thi vi ết, tôi dành h ết thì gi ờ cùng m ấy ng ời b ạn thân đi lang thang kh ắp nh ững ph ố ph ờng c ủa Hà-Nội c ổ kính, Hà-Nội quy ến r , Hà- Nội th ớt tha mà tôi đã vô cùng th ơ ng yêu trong g ần hai n m cu ối c ủa cu ộc đờ i h ọc sinh và sinh viên c ủa tôi. Trúng k thi vi ết, tôi đ ợc g ửi vào Saigon thi v ấn đáp. Khi k ết qu ả sau cùng đ ợc công b ố, tôi đ ợc tr ả v ề Hà-Nội để t ừ bi ệt gia đình r ồi tr ở l ại Saigon làm th ủ t ục xu ất ngo ại.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 168
Tr ớc khi lên đ ờng, sáu ng ời chúng tôi đế n trình di ện ông T ổng-Tr ởng Qu ốc- Phòng – tôi không nh ớ là ai – và v ị T ổng-Tham-M u-Tr ởng Quân Độ i – Thi ếu T ớng Nguy ễn V n Hinh – để nh ận hu ấn t ừ b ằng ti ếng Pháp v ề t ầm quan tr ọng c ủa vi ệc g ửi chúng tôi đi h ọc đố i v ới t ơ ng lai H ải-Quân Vi ệt-Nam. Chúng tôi đến phi tr ờng Orly vào gi ữa tháng Chín, sau g ần 24 ti ếng đồ ng h ồ bay trên chi ếc phi c ơ chuyên ch ở kh ế ớc cho quân độ i Pháp. Vì tr ờng H ải-Quân Pháp tháng M ời m ới nh ập h ọc cho nên chúng tôi đ ợc g ửi trong tr ại t ạm trú c ủa B ộ-Hải-Quân Pháp – gi ống nh tr ại B ạch-Đằng II c ủa H ải-Quân Vi ệt-Nam. Sau kho ảng m ột tu ần, chúng tôi đi xe l ửa đế n thành ph ố Brest. V ẫn còn s ớm cho nên chúng tôi đ ợc g ửi lên Tu ần-D ơ ng-Hạm Tourville, m ột chi ến h ạm đã gi ải gi ới và đang neo t ại v ịnh Brest để làm Hu ấn-Luy ện-Hạm cho các Chu ẩn-Úy H ải-Quân tr ừ b ị. Tr ờng H ải-Quân Pháp t ọa l ạc trên m ột đỉ nh đồ i thu ộc thành ph ố Brest, nhìn ra Đại- Tây-D ơ ng. Tr ờng b ị h h ại khá nhi ều trong tr ận th ế chi ến th ứ II; vì v ậy, vi ệc hu ấn luy ện sinh viên s quan t ạm th ời đ ợc d ời v ề c n c ứ H ải-Không-Quân t ại làng Lanvéoc Poulmic. Làng này c ng n ằm trong v ịnh Brest, thu ộc mi ền Bretagne, cách thành ph ố ch ừng m ột gi ờ lái xe. Bretagne là vùng nghèo nh ất n ớc Pháp và làng Lanvéoc Poulmic có l ẽ là m ột trong nh ững làng nghèo nh ất c ủa vùng Bretagne. Xung quanh c n c ứ lâu lâu m ới th ấy vài c n nhà nh ỏ, l ụp x ụp, không điện, không n ớc máy. Dân chúng s ống v ề ngh ề ch n nuôi và tr ồng táo. Tr ờng H ải-Quân Pháp t ạm th ời này g ồm nh ững dãy nhà hai t ầng, dài, ch ạy song song, gi ống Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện H ải-Quân Nha-Trang, nh ng l ớn hơn, dài h ơn và c hơn. Tr ớc dãy nhà là m ột sân c ờ mênh mông; gi ữa sân c ờ s ừng s ững m ột c ột c ờ th ật cao. Đây là lo ại c ột c ờ c ấu trúc nh th ờng th ấy trên các tàu bu ồm th ời c ổ, v ới nhi ều thanh ngang và nh ững chi ếc thang giây treo t ừ ng ọn t ới ch ấm đấ t. N ếu Trung-Tâm Hu ấn-Luy ện Hải-Quân Vi ệt-Nam có m ột khu dành để hu ấn luy ện khóa sinh v ề giây nh ợ, v ề neo, v ề ti ểu đỉ nh đặ t t ại C ầu-Đá, thì Tr ờng H ải-Quân Pháp c ng có C ầu-Đá, nh ng g ần tr ờng hơn, l ớn h ơn, nhi ều t ầu và thuy ền h ơn. Cách Tr ờng kho ảng ba b ốn cây số là sân bay. T ừ đạ i chi ến th ứ II, H ải-Không-Chi ến gi ữ vai trò quy ết đị nh trên bi ển c ả, cho nên môn h ọc H ải-Không-Chi ến chi ếm m ột kho ảng th ời gian l ớn trong ch ơ ng trình hu ấn luy ện H ải-Quân c ủa các c ờng qu ốc. Ngày c ủa khóa sinh b ắt đầ u khá s ớm. N m gi ờ r ỡi, h ồi kèn báo th ức inh ỏi đã lôi chúng tôi kh ỏi gi ấc ng ủ êm đềm. Chúng tôi có m ời l m phút để t ỉnh d ậy, cu ộn chi ếc võng l ại cho g ọn gàng tr ớc khi treo lên. Khóa chúng tôi có 100 sinh viên ng ủ trong hai c n phòng l ớn. Có l ẽ để gi ữ truy ền th ống, thay vì gi ờng, sinh viên s quan ng ủ võng. M ời l m phút sau h ồi kèn báo th ức là th ời gian náo nhi ệt ít th ấy trong ngày. Hàng tr m thanh niên đang th ời ham n, ham ng ủ b ị d ựng d ậy khi tr ời bên ngoài còn t ối và r ất l ạnh, thi nhau càu nhàu, la hét, ch ửi th ề. Nhi ều c ậu d ậy tr ễ, v ật l ộn v ới nh ững chi ếc m ền, nh ững t ấm kh n tr ải gi ờng, c ố g ắng làm sao cu ộn chúng vào chi ếc võng cho tròn tr ịa, Nh m ột phép l ạ, khi h ồi kèn th ứ hai n ổi lên, tr ật t ự đ ợc vãn h ồi; vì kèn ch a ch ấm dứt là các v ị Losses - tên sinh viên s quan đặt cho nh ững h ạ s quan cán b ộ, ti ếng t ắt c ủa Molosses, lo ại chó khó tính và d ữ nh Pitbulls c ủa M ỹ - đã đột nh ập ngay. Vô phúc cho cậu nào ch ậm chân, l ảng v ảng trong phòng ng ủ, ho ặc ch ủ nhân c ủa nh ững chi ếc võng không g ọn gàng ngay ng ắn, là đ ợc ghi tên vào s ổ ph ạt li ền!
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 169
Sau ít phút để r ửa m ặt, m ột h ồi kèn n ữa gi ục giã chúng tôi đi t ập th ể thao. Nh ững h ồi kèn! Xin đừng t ởng chúng gi ống nhau, và phát âm tùy theo h ứng c ủa các v ị “kèn s ”. S ự th ật chúng khác nhau, có bài b ản c ẩn th ận, có cung có b ực, nh ng đối v ới chúng tôi, chúng đều đáng ghét nh nhau; vì chúng gay g ắt, thúc d ục và theo chúng luôn luôn là các vị Losses tinh m ắt v ới nh ững cu ốn s ổ ph ạt m ở r ộng. Gi ờ th ể thao dành để t ập ch ạy nh ảy, đánh banh cho nh ững sinh viên s quan có n ng khi ếu đ ợc tuyển m ộ vào các đội th ể thao c ủa Tr ờng. Đố i v ới đạ i đa s ố, trong đó có tôi, không có n ng khi ếu gì, th ể thao là ch ạy vi ệt dã Trong s ơ ng mai l ạnh ng ắt, chúng tôi ch ạy trên nh ững con đ ờng khúc khu ỷu, lên dốc, xu ống đèo, v ợt qua nh ững c n nhà im lìm đ ợc ng n cách b ởi nh ững b ức t ờng đá xếp, hay b ng ngang nh ững cánh đồ ng c ỏ, tr ớc con m ắt lãnh đạm c ủa các chú bò. Vì là một ng ời Vi ệt-Nam có chi ều cao trung bình, tôi ph ải c ố g ắng l ắm m ới theo đ ợc đoạn hậu c ủa nh ững b ạn cao h ơn tôi vài t ấc. Về đế n tr ờng ph ải thay qu ần áo th ật nhanh m ới k ịp gi ờ h ọc. M ột h ồi kèn (l ại m ột h ồi kèn!) kêu chúng tôi t ập h ọp để điểm danh. Quân ph ục làm vi ệc c ủa chúng tôi là quân ph ục dành cho tân binh H ải-Quân. Qu ần ống r ộng, áo chui c ổ có y ếm đằ ng sau. Mùa Hè chúng tôi m ặc qu ần áo may b ằng v ải thô màu xám; mùa Đông thêm m ột b ộ t ơ ng t ự bằng n ỉ xanh đậ m m ặc l ồng bên trong. Khác v ới tân binh, chúng tôi độ i m l ỡi trai. Sinh viên đ ợc chia t ừng toán – gọi là poste – đ ợc h ớng d ẫn b ởi m ột toán tr ởng, d ới s ự h ớng d ẫn c ủa m ột Đạ i-Úy, đ ợc m ột v ị Losse ph ụ tá. M ỗi toán có m ột phòng học. M ỗi sinh viên có m ột bàn g ồm nhi ều ng n để đự ng sách v ở và m ột t ủ đự ng quân trang. Chúng tôi x ếp hàng t ại sân c ờ theo toán, toán tr ởng báo cáo quân s ố cho các v ị Losses tr ực nh ật; các v ị Losses báo cáo lên Đại-Úy tr ởng phiên. Ti ếp đế n là thanh tra quân ph ục. Đây là gi ờ phút th ật đáng ngán. Qu ần áo không s ạch, ghi tên trong s ổ ph ạt; giày không đánh bóng, s ổ ph ạt; tóc dài, s ổ ph ạt; râu không c ạo, s ổ ph ạt, v. v…Tôi có ng ời b ạn cùng poste có b ộ râu c ứng và r ậm, đã nhi ều l ần là n ạn nhân! Điểm danh ch ấm d ứt, chúng tôi x ếp hàng đi t ới l ớp h ọc. N ếu môn h ọc là lý thuy ết, sinh viên h ọc trong phòng h ọc chung; n ếu là môn th ực hành, sinh viên đ ợc chia ra nhi ều toán. Hải-Quân Pháp mu ốn s quan c ủa h ọ là m ột c ấp ch ỉ huy, m ột nhà hàng h ải và m ột k ỹ s . (Ra tr ờng, s quan đ ợc c ấp b ằng Ingénieur de l’École Navale ). Ngoài nh ững môn c ần thi ết cho ng ời đi bi ển nh v ận chuy ển tàu, thiên v n, khí t ợng, hàng h ải, chúng tôi còn ph ải h ọc v ề ki ến trúc chi ến h ạm, h ải pháo, điện lý thuy ết và k ỹ ngh ệ, các lo ại độ ng c ơ, các lo ại máy dùng điện tuy ến để quan sát không gian (Radar), các lo ại máy dùng âm thanh để theo dõi d ới n ớc (Sonar). Ngoài ra chúng tôi c ần m ột s ố gi ờ quan tr ọng dành cho vi ệc h ọc v ề hàng không. Ngoài lý thuy ết về ki ến trúc phi c ơ, chúng tôi có nh ững bu ổi th ực t ập phi hành trên nh ững lo ại máy bay Junker c ủa Đứ c, t ập lái phi c ơ quan sát – ch ỉ lái trên tr ời thôi, khi lên và xu ống phi đạ o, hu ấn luy ện viên l ấy l ại c ần điều khi ển. Sinh viên s quan có th ể ghi tên vào Aéro Club c ủa Tr ờng, t ập lái để l ấy b ằng. N ếu tôi nh ớ không l ầm, hai s quan Vi ệt- Nam t ốt nghi ệp Tr ờng H ải-Quân Pháp có b ằng lái máy bay. Các môn h ọc do giáo s dân chính, cán b ộ H ải-Quân t ốt nghi ệp t ại các tr ờng k ỹ s dân s ự ho ặc s quan t ốt nghi ệp t ừ Tr ờng H ải-Quân Pháp đảm nhi ệm. Vì giáo s nào c ng th ấy môn h ọc c ủa mình là c ần thi ết và ph ải đ ợc hi ểu th ấu đáo, cho nên môn h ọc nào c ng đầ y nh ững công th ức, nh ững ph ơ ng trình, nh ững gi ải tích.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 170
Tr ớc s ự “t ấn công” c ủa nh ững c ơn l lý thuy ết đó, sinh viên tìm ra nh ững ph ơ ng pháp ng n đỡ. Sinh viên dành nhi ều thì gi ờ và n ỗ l ực cho nh ững môn có h ệ s ố cao, và c ố g ắng v ợt trên điểm s ố lo ại c ủa các môn kém quan tr ọng. Ph ơ ng pháp này ch ỉ dành cho đại đa s ố mà thôi; m ột s ố nh ỏ cao th ủ - cỡ 10% c ủa khóa – th ập bát ban võ ngh ệ, ban nào c ng tinh thông. Trong s ố giáo s c ủa Tr ờng, tôi nh ớ có hai v ị r ất đặ c bi ệt. M ột v ị là giáo s dân chính d ạy toán. Dạy toán t ại Tr ờng H ải-Quân Pháp là m ột công vi ệc không m ấy h ứng thú. Vì, sau khi đậu tú tài toán và tr ớc khi tham d ự k thi tuy ển, sinh viên s quan ph ải tr ải qua l ớp chu ẩn b ị hai, ba n m v ề toán và khoa h ọc, nh ờ v ậy, ph ần nào sinh viên c ng đạ t đế n m ức bảo hòa đối v ới các lo ại ki ến th ức này. Lý do khác quan tr ọng h ơn là h ệ s ố c ủa môn toán th ấp. Giáo s toán g ầy, cao, dáng ng ời kh ắc kh ổ. Giang s ơn c ủa Ông gi ới h ạn ở b ục gi ảng và b ảng đen. Ông đi đi l ại l ại trên b ục, d ừng l ại để vi ết các công th ức trên nh ững kho ảng tr ống còn l ại c ủa b ảng đen, m ắt không nhìn xu ống l ớp h ọc. Ch ỉ ít phút sau khi gi ờ h ọc b ắt đầu, nhi ều câu chuy ện đ ợc trao đổ i rì rào ở nh ững hàng gh ế cu ối l ớp h ọc. V ới th ời gian, lời nói chuy ện l ớn d ần và lan lên nh ững hàng gh ế trên. Th ầy c ứ ti ếp t ục đi đi l ại l ại, gi ảng đều đề u, m ắt nhìn v ề vùng xa xôi trong khi h ọc trò “h ọp ch ợ” ồn ào phía d ới. H ết gi ờ học, Th ầy và trò cùng g ấp sách ra kh ỏi l ớp, ki ến th ức trò nh ận c ủa Th ầy ch ẳng đ ợc bao nhiêu. Giáo s th ứ hai là m ột H ải-Quân Thi ếu-Tá, d ạy v ề môn hàng h ải thiên v n. Ông th ấp, mập m ạp, tóc c ắt ng ắn, b ộ quân ph ục c k ỷ bó sát l ấy thân hình tròn tr ịa. Hàng h ải thiên v n có h ệ s ố r ất cao, sinh viên l ại r ất kh ớp tr ớc b ốn khoanh vàng n ơi c ổ tay áo c ủa Ông. Trong Tr ờng, c ấp b ậc Đạ i-Úy thì nhi ều, nh ng c ấp Tá thì hi ếm. L ớp c ủa giáo s này luôn luôn im l ặng nh t ờ. Đị nh v ị trí b ằng các thiên th ể có th ể tìm hi ểu qua nhi ều cách th ức t ơ ng đối đơn gi ản; nh ng v ị giáo s này đã ch ọn hình th ức khó kh n nh ất, m ệt nh ọc nh ất. Nh m ột siêu nhân truy ền l ại nh ững thuy ết bí hi ểm cho l ớp ng ời tr ần t ục có trí thông minh h ạn ch ế, khi thì kiêu k khinh b ạc, khi thì m ỉa mai châm bi ếm, Ông đã h ớng d ẫn chúng tôi qua các giai đoạn và cách th ức mà nh ững ng ời th ủy th ủ t ừ ngàn x a dùng để tìm v ị trí con tàu trên bi ển c ả mênh mông. Nh ững s quan H ải-Quân theo h ọc t ại Tr ờng hu ấn luy ện H ải-Quân Pháp vào nh ững n m cu ối c ủa th ập niên 50 – nh giáo s Lê-Ph ụng – có l ẽ đã nh ận ra ph ần nào đặc tính của hai v ị giáo s k ể trên. Chúng tôi đ ợc ngh ỉ tr ớc hai b ữa c ơm và đ ợc phép vào câu-lạc-bộ u ống cà-phê hay u ống bia. Sau b ữa c ơm chi ều, chúng tôi v ề poste để t ự h ọc cho đế n 10 gi ờ t ối. H ồi kèn chót trong ngày cho phép chúng tôi đi ng ủ. Ch ng võng xong, chúng tôi thi ếp đi sau hơn 12 ti ếng đồ ng h ồ th ể xác và tinh th ần b ị d ằn v ặt t ận tình. Trong th ời gian h ọc, h ằng tháng có nh ững ngày th ực t ập đi bi ển. Nh ững chi ến h ạm x ử dụng để sinh viên th ực t ập thu ộc phân độ i Tr ục-Lôi-Hạm Đạ i-D ơ ng đ ợc bi ệt phái cho Tr ờng. Nh ững chi ến h ạm này tr ọng t ải c ỡ 1.000 t ấn, ch ạy ch ậm nh ng có kh ả n ng ch ịu sóng gió r ất cao. Kinh hoàng có l ẽ là tr ạng t ừ đúng nh ất để mô t ả tâm tr ạng c ủa chúng tôi trong nh ững chuy ến đi bi ển đầ u tiên. Bán đảo Bretagne n ằm ở giao điểm bi ển Manche và Đại-Tây-D ơ ng. Thiên nhiên hình nh đã t ập trung v ề đây nh ững ng ọn sóng l ớn nh ất, nh ững c ơn gió b ạo nh ất để d ằn mặt các anh chàng th ủy th ủ t ập s ự đang m ơ màng nh ững chuy ện h ải h ồ l ẩm c ẩm. Tàu v ừa nhô ra c ửa v ịnh Brest là nh ững con sóng nh trái núi xông t ới. Nh ững con sóng này ch ồm
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 171 lên, đè m i tàu xu ống, tung hàng kh ối n ớc vào các sinh viên s quan đang tr ực phiên trên đài ch ỉ huy; cùng lúc đó, nh ững c ơn gió l ạnh ng ắt, đôi khi mang theo nh ững trận m a đá, qu ất x ối x ả vào m ặt m i, vào thân hình ớt s ng c ủa chúng tôi. Trong c ơn say sóng, d ạ dày là b ộ ph ận ch ịu c ực hình nhi ều nh ất. Chúng tôi thay nhau đế n “th m vi ếng” nh ững chi ếc “xô” mà th ủy th ủ đoàn đã tiên li ệu, đặ t r ải rác trên đài-ch ỉ-huy để tống ra đủ lo ại m ật xanh, m ật vàng! Dần d ần mùa Đông qua, bi ển c ng d ịu đi, nh ững chuy ến đi bi ển tuy ch a đem l ại hứng thú, nh ng c ng ch ịu đ ợc. N m đầu c ủa chúng tôi s ắp h ết và ngày ra tr ờng c ủa khóa đàn anh s ắp t ới. Một đêm, trong lúc chúng tôi ng ủ say, nh ững tên đàn anh l ặng l ẽ xâm nh ập, và – cùng một lúc – họ c ắt đứ t giây võng c ủa chúng tôi. V ừa la hét h ọ v ừa h ất tung tóe nh ững chi ếc võng, chi ếc m ền và kh n tr ải gi ờng c ủa chúng tôi. Trong c ơn ng ủ say, b ị r ớt đau nh tr ời giáng, sau khi khóa đàn anh b ỏ đi, chúng tôi v ừa thu nh ặt đồ ng ủ v ừa ch ửi b ới các tên đàn anh “thi ếu giáo d ục”. Một bu ổi khác, khóa đàn em chúng tôi đ ợc l ệnh hành quân đêm. Khi v ề th ấy đèn đuốc sáng tr ng và nh ững chi ếc võng c ủa chúng tôi đã đ ợc n ối thành nh ững s ợi giây dài cả tr m th ớc, treo t ừ ng ọn c ột c ờ đế n các góc sân c ờ. Đêm mãn khóa c ủa khóa đàn anh có bu ổi v n ngh ệ do chính h ọ th ực hi ện. Khán gi ả là B ộ-Ch ỉ-Huy c ủa Tr ờng và hai khóa sinh viên. Trong nh ững v ở k ịch, sinh viên đàn anh đã di ễu các cán b ộ c ủa Tr ờng b ằng cách b ắt ch ớc và khu ếch đạ i b ộ t ịch, cách n nói, đi đứng c ủa h ọ. T ất c ả m ọi ng ời, k ể c ả nh ững ng ời b ị di ễu, đề u c ời h ả hê. K ết thúc bu ổi v n ngh ệ, toàn th ể h ội tr ờng đã đồng ca nh ững b ản ca truy ền th ống c ủa Tr ờng; nh ạc tr ầm hùng, nh ng l ời ca c ủa ng ời đi biển thì khá m ặn mòi và h ơi t ục. Để k ết thúc n m th ứ nh ất tr ớc khi đi ngh ỉ Hè, t ất c ả khóa sinh đ ợc tham d ự chuy ến vi ễn du mùa Hè. Phân đoàn Tr ục-Lôi-Hạm đ a chúng tôi lên phía B ắc, ghé b ến Anvers thu ộc B ỉ; t ại đây chúng tôi dùng xe l ửa lên th m kinh đô Bruxelles; sau đó chúng tôi t ới Amsterdam, đ ợc đi xem nh ững cánh đồ ng Tulipes mênh mông, s ặc s ỡ và các đập ng n n ớc v đạ i của Hòa-Lan. Rời Hòa-Lan, chúng tôi tr ực ch ỉ thành ph ố Bergen c ủa Na-Uy. Trên đoạn đ ờng này chúng tôi có d ịp th ực t ập hàng h ải thiên v n. Khi tôi vào ngh ề, các vì sao hãy còn là nh ững h ớng đạ o viên tin c ẩn nh ất c ủa ng ời đi bi ển. D ới b ầu tr ời trong c ủa đêm bi ển Bắc, t ừ nh ững chòm sao đặc bi ệt g ọi là b ảy cái m ốc c ủa tr ời, chúng tôi t ập nh ận di ện các vì sao. Có nh ững sao xanh, nh ững sao đỏ, có sao sáng r ực nh kim c ơ ng và c ng có sao vàng v ọt, y ếu ớt, mong manh. Nh ững ngôi sao có danh x ng c ủa các v ị trong th ần tho ại Hy-Lạp và có nh ững ngôi sao mang tên ng ời tình c ủa các chàng th ủy th ủ m ột th ời đam mê. Càng đi v ề ph ơ ng B ắc, ngày càng dài h ơn và đêm ng ắn đi. B ờ bi ển Na-Uy hi ện ra trong m ột bu ổi s ớm, nh nh ững b ức thành đen, uy nghi và th ẳng đứ ng, đôi khi b ị chia c ắt bởi các khía dài t ừ trên xu ống m ặt n ớc. Thành ph ố Bergen đã giang tay m ở r ộng đón ti ếp chúng tôi. S ống qua nh ững đêm dài l ạnh l ẽo c ủa mi ền g ần B ắc C ực và cách xa các khu dân c khác, cho nên ng ời dân Bergen r ất hi ếu khách. Rời Bergen, chúng tôi ti ếp t ục đi lên phía B ắc và ti ến vào các Fjords. Đó là nh ững nhánh bi ển, dài h ằng tr m d ậm, th ật đẹ p, th ật khúc khu ỷu mà c ng th ật sâu, n ằm gi ữa hai vách đá d ựng đứ ng. Trong đệ II th ế chi ến, m ột s ố chi ến h ạm Đứ c dùng các Fjords này để tr ốn phi c ơ c ủa hàng-không m ẫu-hạm Anh.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 172
Rời Na-Uy, chúng tôi quay m i v ề ph ơ ng Nam và d ừng ở tr ạm chót c ủa chuy ến đi là thành ph ố Edinburg, thu ộc Tô-Cách-Lan. D ới chân lâu đài c ổ kính c ủa thành ph ố này, chúng tôi đã đ ợc xem m ột cu ộc bi ểu di ễn v điệu Tango tuy ệt v ời. Tr ở v ề Brest, chúng tôi kh n gói lên đ ờng đi ngh ỉ Hè. Trong n m, chúng tôi có m ột số ngày ngh ỉ, t ơ ng đối ng ắn. Th ờng th ờng chúng tôi c ố g ắng v ề Paris, để cùng b ạn bè đến Boulevard Saint Michel, n ơi t ập trung c ủa sinh viên Paris. Chúng tôi la cà t ại các quán trên hè ph ố. Bu ổi sáng ng ồi nh ấm nháp r ợu khai v ị, ng ắm ng ời qua l ại r ồi đế n các quán c ơm T ầu hay Vi ệt-Nam rãi rác t ại Quartier Latin n tr a. N ếu túi ti ền c ạn thì chui xu ống xe điện ng ầm đi n mì bình dân ở ga Lyon. T ạm quên nh ững h ồi kèn, nh ững ông Losses, nh ững bu ổi đi bi ển, nh ững ngày v ất v ả t ừ sáng đế n t ối, tôi chìm mình vào b ầu không khí tràn ng ập th ơ và nh ạc n ơi kinh thành của ngh ệ thu ật và ngh ệ s . K ngh ỉ Hè t ơ ng đối dài. Chúng tôi theo làn sóng ng ời xu ống b ờ bi ển mi ền Nam n ớc Pháp. Đặ t b ảng doanh t ại câu-lạc-bộ s quan trên đ ờng Promenade des Anglais ở thành ph ố Nice, chúng tôi lang thang th m vi ếng các thành ph ố thu ộc mi ền Côte d’Azur. Ngh ỉ Hè xong, chúng tôi tr ở l ại làng Lanvéoc Poulmic v ới m ột t th ế khác. Chúng tôi đã tr ở thành khóa đàn anh. Nh ững ngày h ọc đề u đặ n trôi qua. Các h ồi kèn d ờng nh b ớt gắt g ỏng. Các v ị Losses đố i x ử có v ẻ n ể nang h ơn. Nh ững chuy ến đi bi ển kéo dài thêm. Sóng và gió c ng ch ẳng làm chúng tôi phi ền hà n ữa. Tr ớc khi ra tr ờng, chúng tôi tham d ự m ột chuy ến đi b ằng máy bay dài hai tu ần l ễ để th m nh ững c n c ứ quan tr ọng c ủa H ải-Quân Pháp t ại các n ớc B ắc Phi, lúc đó v ẫn còn là thu ộc đị a c ủa Pháp. Mãn khóa vào mùa Hè n m 1954, sau m ột th ời k ngh ỉ, chúng tôi tr ở l ại Brest. Cùng với nh ững sinh viên t ốt nghi ệp Tr ờng Quân-Y Bordeaux, các ủy viên H ải-Quân t ốt nghi ệp t ại Toulon và m ột s ố s quan tr ờng Polytechnique tình nguy ện sang ph ục v ụ H ải- Quân, khóa chúng tôi lên Tu ần-D ơ ng-Hạm Jeanne d’Arc và Khu-Tr ục-Hạm h ộ t ống để tham d ự m ột chuy ến đi dài. Tu ần-D ơ ng-Hạm Jeanne d’Arc gi ống m ột du thuy ền h ơn là m ột chi ến h ạm. Trong tám tháng dài chúng tôi đóng vai s ứ gi ả thi ện chí c ủa H ải-Quân Pháp. Đoạn đ ờng dài gần b ằng chu vi trái đấ t đã đ a chúng tôi đến th m các thành ph ố thu ộc 24 qu ốc gia. Chúng tôi v ợt Đạ i-Tây-D ơ ng t ừ Đông sang Tây, ghé New York, r ồi l ại t ừ Tây v ề Đông, đi quanh l ục đị a Phi-Châu, d ừng l ại th m nh ững thu ộc đị a c ủa Pháp và B ồ-Đào- Nha r ồi vòng qua m i H ảo-Vọng để vào Ấn-Độ-D ơ ng. Chúng tôi ghé Madagasca, sau đó t ới đả o Réunion, n ơi có m ộ vua Thành-Thái; t ại đây tôi g ặp m ột bác s đã t ừng làm Tổng T ởng trong chính ph ủ Tr ần Tr ọng Kim. Điểm c ực Đông c ủa chuy ến đi là đảo Tích-Lan. T ừ Colombo, chúng tôi lên xe l ửa đi th m Kandy, kinh đô c c ủa đả o, n ơi có t ợng Ph ật n ằm kh ổng l ồ, t ạc b ằng đá. Trên đ ờng v ề, chúng tôi th m thành ph ố Ras Tanura, th ủ đô d ầu l ửa c ủa x ứ Á-Rập Saudi, lúc b ấy gi ờ hãy còn là m ột th ị tr ấn nh ỏ trên b ờ H ồng-Hải, giáp sa m ạc. V ợt kinh đào Suez, chúng tôi vào Địa-Trung-Hải đế n Israel, đấ t c ủa Kinh Thánh. Chúng tôi vi ếng Bethléhem, n ơi Chúa chào đời, và thành ph ố Jerusalem, lúc này còn b ị chia đôi và đang ở trong th ời k chi ến tranh. Ghé thành ph ố Istanbul c ủa Th ổ-Nh ỉ-K , chúng tôi đi trên chi ếc c ầu n ối li ền Châu-Âu và Châu-Á. Len lõi qua nh ững qu ần đả o thu ộc Hy-Lạp, chúng tôi ghé đền Athens và đ ợc đi th m nh ững di tích c ủa n ền v n minh sáng chói m ột th ời. T ại đây chúng tôi đ ợc ti ếp đón Qu ốc V ơ ng Paul khi Ông xu ống th m chi ến h ạm. Trong giai đoạn chót c ủa chuy ến đi, chúng tôi d ọc theo b ờ bi ển phía Đông c ủa Ý-Đại- Lợi, đế n th m Venise, thành ph ố c ủa kinh đào và nh ững chi ếc thuy ền gondoles . Trên
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 173
đ ờng đi, chúng tôi th ấy m ờ m ờ h ỏa di ệm s ơn Vésuve, m ọc lên cao vút trên m ặt bi ển nh chi ếc tháp. Tám tháng tr ời xê d ịch, tuy không đi b ằng chân mà sao g ối c ng th ấy ch ồn! Cánh chim giang h ồ bay liên t ục g ần 40 ngàn d ậm đã khá m ệt m ỏi. Chúng tôi vui m ừng khi con tầu ti ến vào h ải c ảng Brest trong s ự đón ti ếp ồn ào c ủa các chi ến h ạm hi ện di ện. Vài hôm sau, các tân s quan H ải-Quân Vi ệt-Nam lên đ ờng v ề Paris, ch ờ ngày h ồi h ơ ng. Giã t ừ làng Lanvéoc Poulmic nh ỏ bé và âm th ầm, giã t ừ mi ền Bretagne kh ắc kh ổ và ch ịu đự ng, giã t ừ thành ph ố Paris r ực r ỡ mà không kiêu k , chúng tôi tr ở v ề để b ắt đầ u cu ộc hành trình 20 n m ph ục v ụ H ải-Quân V.N.C.H.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 174
TR ỜNG S -QUAN H ẢI-QUÂN HOA-K Newport, Rhode Island
HOÀNG QU ỐC TU ẤN
Lời gi ới thi ệu: Cựu H ải-Quân Đại-Úy Hoàng Qu ốc Tu ấn –tốt nghi ệp Tr ường s quan Hải-Quân Newport, Rhode Island và tu nghi ệp v ề độ ng c ơ nguyên t ử t ại Orlando, Florida – đã được th ụ hu ấn b ổ túc t ại Surface Warfare Officers School Pacific, thu ộc Amphibious Base t ại Coronado, California. Tại Coronado, tình c ờ đọ c được cu ốn tài li ệu l ịch s ử H ải- Quân V.N.C.H. Ra Kh ơi, 1975 c ủa Điệp-Mỹ-Linh, ông Tu ấn đã hi ểu được ph ần nào s ự thành l ập, c ơ c ấu t ổ ch ức cùng nh ững ho ạt độ ng c ủa H ải-Quân V.N.C.H. vào th ời k sôi độ ng nh ất c ủa cu ộc chi ến. Sự hi ểu bi ết này đã làm ông Tu ấn r ất khâm ph ục và ng ưỡng m ộ H ải-Quân V.N.C.H. Mãn khóa th ụ hu ấn, ông Tu ấn ph ục v ụ trên Hàng-Không M ẫu-Hạm USS Independence. Ông Tu ấn đã tham d ự tr ận Bão-Sa-Mạc (Desert Storm) n m 1992. Hi ện tại Ông Tu ấn làm vi ệc cho B ộ-Ngo ại-Giao Hoa-K . Ông Tu ấn c ng là nhân v ật chính trong vài truy ện ng ắn c ủa Điệp-Mỹ-Linh. Với l ối vi ết h ơi dí d ỏm, bài vi ết v ề ngôi tr ường Officer Candidate School c ủa ông Tu ấn còn cho độc gi ả th ấy r ằng c n b ản Vi ệt ng ữ c ng nh ư t ấm lòng tha thi ết đố i v ới Quê H ươ ng trong lòng th ế h ệ di dân th ứ hai v ẫn không bao gi ờ phai nh ạt.
Tr ờng S -Quan H ải-Quân Newport, ho ặc Officer Candidate School (O.C.S.), m ục đích là để rèn luy ện nh ững ng ời đã có b ằng đại h ọc ho ặc nh ững h ạ s quan u tú đang trong quân đội. Sinh viên t ốt nghi ệp đ ợc mang c ấp b ậc Thi ếu Úy. Sau đây là một s ố kinh nghi ệm và mẫu chuy ện cá nhân v ề mái Tr ờng này khi tôi quy ết định gia nh ập H ải- Quân Hoa-K và th ụ hu ấn ở đó 16 tu ần l ễ. Vi ết l ại theo trí nh ớ sau 22 n m, nên n ếu có gì thi ếu ho ặc sai xin quí bạn đọc b ỏ qua.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 175
Tôi r ời Seattle, Washington vào m ột ngày c ủa tháng 10, n m 1989. Tâm h ồn tôi b ồn ch ồn lo l ắng, l ại thêm n ỗi bu ồn v ời v ợi khi ph ải r ời xa quê h ơ ng th ứ hai sau h ơn b ẩy n m sinh s ống t ại đó, đặc bi ệt h ơn h ết là bốn n m t ại Đại-Học Washington. Hành trang của tôi là một túi qu ần áo dân s ự (duffle bag) v ới m ột ít k ỷ v ật nh hình c ủa b ạn bè và mấy viên đạn đồng đẹp mà sau này tôi h ối h ận vì đã đem nó theo. Máy bay đáp xu ống thành ph ố Newport, mi ền New England, Đông B ắc Hoa-K vào chi ều t ối. Tr ời Newport hôm ấy l ạnh h ơn Seattle, nh ng không m a. Tôi đón taxi đi th ẳng t ới quân tr ờng, c ố g ắng tham quan thành ph ố qua ki ếng c ửa s ổ. Th ật ra, đầu óc tôi lúc ấy đang ngh về quân tr ờng nên c ng ch ẳng th ởng th ức đ ợc nh ững c ảnh đẹp. H ơn nữa, tôi bi ết s ẽ còn nhi ều d ịp đi th m ph ố sau này. Tuy v ậy, các c n nhà cổ ki ểu Âu Châu của Newport gây cho tôi ấn t ợng ban đầu vì nó đẹp và khác bi ệt các ki ểu nhà bên mi ền tây M ỹ. Xe ng ừng l ại t ại c ổng quân tr ờng. Tôi vác túi qu ần áo l ội b ộ vào trong, b ắt đầu tu ần l ễ hu ấn nh ục và đời s ống nhà binh. Nơi các tân sinh viên s quan trình di ện là một dãy hành lang r ộng l ớn trong m ột tòa nhà. Quang c ảnh v ừa tr ật t ự vừa ồn ào, h ỗn lo ạn. Các sinh viên x ếp hàng ngay ng ắn theo đơ n v ị. M ấy sinh viên đàn anh đón chào đàn em chúng tôi b ằng nh ững ti ếng quát tháo d ữ dằn. K ế ti ếp, m ột Th ợng S Th ủy-Quân L ục-Chi ến đến th m h ỏi t ừng đứa chúng tôi r ồi ban th ởng nh ững cú ph ạt đầu tiên. Th ợng S là Mỹ tr ắng, ốm, cao ráo, và có gi ọng nói vang d ội m ấy m ơ i d ậm (ông th ờng b ảo chúng tôi luy ện gi ọng nh th ế). Tôi còn nh ớ mang máng cu ộc đối tho ại gi ữa Th ợng S và tôi l ần đầu tiên nh sau: - Anh hít đất đ ợc bao nhiêu cái? - Dạ th a Th ợng S không bi ết, nh ng ch ắc c ng đ ợc m ấy ch ục cái. Th ợng S li ền kêu tôi h ạ ng ời xu ống, ng ực tôi cách sàn nhà kho ảng 10cm, ông ta bảo tôi gi ử yên t ại v ị trí đó, r ồi quay m ặt đi quát tháo và ph ạt các sinh viên khác. Tôi gi ử đ ợc m ột ch ốc thì hai cánh tay ch ịu s ức n ặng c ủa thân th ể hết n ổi, nên qu ị xu ống, ng ực tôi ch ạm sàn nhà. Th ợng s li ếc m ắt th ấy, bèn quát: - Ai cho phép anh đụng sàn nhà? Làm l ại cho tôi, l ần này ph ải gi ử yên ng ực anh cách sàn nhà 10cm. Tôi l ại h ạ ng ực xu ống, r ồi l ại qu ỵ xu ống. C ứ th ế lập đi l ập l ại m ấy l ần. S ức tôi không ch ịu n ổi. Cu ối cùng Th ợng S cho tôi đứng lên r ồi quát l ớn để mọi sinh viên nghe rõ: - Anh Hoàng nói có th ể làm đ ợc m ấy ch ục cái hít đất. Tôi nói cho các anh bi ết, định ngh a c ủa m ột cái hít đất t ại quân tr ờng này là đ a ng ực xu ống cách m ặt đất b ằng qu ả đấm này (ông ta n ắm bàn tay làm m ột qu ả đấm), r ồi đ a ng ực lên, r ồi đ a xu ống ch ạm qu ả đấm, v.v... Theo tiêu chu ẩn đó, anh Hoàng và hầu h ết các anh ch ỉ làm đ ợc m ột cái hít đất thôi. Các anh là đồ yếu ớt vô dụng, không x ứng đáng làm s quan và ch ỉ huy th ủy th ủ. Tôi s ẽ cho các anh bi ết th ế nào là s quan và th ế nào là đau kh ổ. Các anh n ếu không ch ịu n ổi thì về với m ẹ già đi, b ất c ứ lúc nào, và nh ớ đừng quay tr ở lại… Nói là “các anh” thì không đúng h ẳn, vì trong nhóm chúng tôi có hai sinh viên n ữ, một trong hai ng ời đó có mái tóc vàng và dáng ng ời r ất “b ốc”. Khi Th ợng S nói t ừ nay khi t ập hít đất, chúng tôi ph ải làm theo cặp để giúp và coi nhau. Ng ời hít đất thì đ a ng ực xu ống sàn, còn ng ời kia thì đặt n ắm tay d ới sàn để ng ực c ủa ng ời hít đất ch ạm vào, r ồi mi ệng đếm 1, 2, 3…. B ọn con trai chúng tôi nuôi hy v ọng đ ợc c ặp v ới ng ời đẹp tóc vàng. Sau đó không lâu m ột th ằng l ọt m ắt xanh cô nàng. T ừ đó, hai ng ời th ờng cặp v ới nhau, khi t ập th ể thao trong quân tr ờng c ng nh khi đi ch ơi ngoài ph ố. Tôi b ị Th ợng S và các đàn anh hành h ạ đến g ần n ữa đêm m ới tha. Thân tôi rã rời đau nhói, ớt đẫm m ồ hôi. Tôi l n ra ng ủ trên sàn nhà trong nguyên b ộ qu ần áo dân s ự từ
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 176 lúc r ời Seattle sáng hôm đó. C ng nh tất c ả sinh viên khác, tôi không dám ng ủ trên gi ờng vì sợ làm nh n nhó ch n g ối và bị ph ạt. Tôi ng ủ đ ợc kho ảng hai ti ếng thì lại b ị đám đàn anh gõ thùng thi ếc đánh th ức. Trong t ất c ả các ti ếng động trên th ế gian, tôi ghét nh ất là ti ếng gõ thùng thi ếc chua chát này. Ngày hôm sau h ọ cho thêm màn ch ạy b ộ và vác súng cabin tập di ễn binh. R ồi n m ngày k ế ti ếp c ng th ế. R ồi 15 tu ần n ữa, tuy m ức độ gi ảm l ại để u tiên th ời gi ờ cho h ọc hành. Th ời gian tôi thích nh ất là nh ững phút ngh ỉ ng ơi và xếp hàng ch ờ đợi, đôi khi đ ợc ch ứng ki ến nh ững chuy ện không th ể nh ịn c ời, ch ẳng h ạn nh chuy ện h ớt tóc vào sáng ngày th ứ hai. Khi đám đàn anh d ẫn đám đàn em chúng tôi đi h ớt tóc thì chúng tôi phản đối trong lòng (không dám ph ản đối ra m ặt v ới đàn anh) vì ai n ấy c ng đã hớt r ất ng ắn tr ớc khi đến quân tr ờng, đúng theo l ời ch ỉ dẫn trong sách. Có nhi ều th ằng đã cạo đầu láng coóng luôn. Đám đàn anh hi ểu ý nên b ảo chúng tôi đừng lo, vì ch ỉ nh ững ai tóc không đúng tiêu chu ẩn m ới b ị hớt. Nghe th ế mấy th ằng đầu tr ọc l ấy làm đắc ý vì chúng ngh rằng chúng khôn h ơn đa s ố chúng tôi. Th ế thì từng đứa m ột đi vào ti ệm h ớt tóc. Khi b ớc ra, đầu đứa nào c ng b ị cạo sát đến da. M ấy th ằng đầu tr ọc thì bị cạo tr ọc h ơn, t ất c ả ai c ng gi ống nh nhau. C ả đám đàn anh và đàn em chúng tôi c ời th ầm khoái chí. Tu ần l ễ hu ấn nh ục lo ại vài đứa ra kh ỏi quân tr ờng vì lý do s ức kho ẻ ho ặc không thích H ải-Quân n ữa. Ch ẳng ai thích các màn hành h ạ thân th ể, nh ất là màn vác súng theo đội hình, vì nó làm cho chúng tôi b ị ph ạt hít đất nhi ều nh ất. Cây súng cabin th ời Đệ Nh ị Th ế Chi ến n ặng kho ảng n m ký, c ầm bá súng trong m ột bàn tay, thân súng d ựa trên vai, cùi ch ỏ kề sát bên hông, cánh tay song song v ới m ặt đất, b ớc đi ph ải n kh ớp với đồng đội, v.v…, không ph ải là chuy ện d ễ! Th ợng S lại có đôi m ắt di ều hâu nên cây súng ch ỉ cần sai v ị trí một tí là ông kêu th ủ ph ạm ra kh ỏi hàng ng để ph ạt, th ờng th ờng là 20 cái hít đất và nghe ông ta nh ục m ạ điếc tai. Ph ạt m ột ng ời ch a đủ, ông ta ph ạt c ả ti ểu đoàn luôn. Tôi t ơ ng đối nh ỏ con nh ất trong quân tr ờng (1.7 m, kho ảng 60 kg lúc đó), nên vác súng càng b ất l ợi cho tôi so v ới t ụi M ỹ to con. Ch ỉ cần th ấp h ơn 5cm n ữa là tôi kh ỏi đi H ải-Quân luôn, vì tiêu chu ẩn th ời đó là ph ải cao t ối thi ểu 1.65 m và không quá 1.9 m, t ức nhiên có tr ờng h ợp ngo ại l ệ. Tuy ghét vác súng, nh ng tôi bi ết vác súng và tiêu chu ẩn chi ều cao là điều r ất h ợp lý. Vác súng t ập tính nh ẫn n ại và tinh th ần làm vi ệc chung v ới đồng đội. Không ai mu ốn làm h ỏng đội hình để đồng đội b ị ph ạt. Còn v ề chi ều cao, cao quá thì rất khó di chuy ển trên tàu ch ật h ẹp. Th ấp quá thì khó quan sát tình th ế khi tr ực trên đài-ch ỉ-huy, l ại còn làm quân ch ủng H ải-Quân b ớt đẹp trai. Sau này ph ục v ụ trên hàng-không m ẫu-hạm, tôi quen m ột Trung Úy cao kho ảng 1.6 m. M ỗi l ần di chuy ển trên đài-ch ỉ-huy để quan sát sân bay phía d ới, anh ta ph ải đứng trên m ột cái b ục g ỗ nh ỏ làm riêng cho anh ta. Bù lại, anh ta là một s quan gi ỏi. Trên tàu còn có một Đại-Tá th ấp hơn n ữa. Tr ở lại quân tr ờng, tôi quen dần ch ơ ng trình hu ấn luy ện thân th ể. Th ậm chí, có lẽ nh ờ nh ỏ con, tôi ch ạy b ộ và hít đất quá tốt nên khi tr ở thành đàn anh tám tu ần sau đó, đồng đội b ầu tôi làm ng ời ph ụ trách th ể thao (athletic coordinator) c ủa ti ểu đoàn. Vào cu ối n m 1989, quân tr ờng ch ỉ có kho ảng 300 sinh viên, chia ra làm b ốn ti ểu đoàn (battalion) và 16 đại đội (company). Tôi không hi ểu t ại sao quân tr ờng H ải-Quân mà lại dùng các t ừ ng ữ Bộ-Binh, vì tất c ả các t ừ khác đều đặc thù Hải-Quân nh sàn nhà (deck), b ức t ờng (bulkhead), phòng n (mess hall), bên trái (port), bên ph ải (starboard), nhà v ệ sinh (heads), v. v… Vì số sinh viên ít, vi ệc làm thì nhi ều, nên h ầu h ết đám đàn anh ai c ng có một ch ức v ụ, nh Ti ểu-Đoàn-Tr ởng, Đại-Đội-Tr ởng, Tr ởng Ban h ọc t ập, th ể thao, k ỹ lu ật, âm nh ạc, v. v…Ch ức v ụ sinh viên càng cao thì đỡ ph ải đi tr ực nhi ều.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 177
Ch ỉ-Huy-Tr ởng c ủa quân tr ờng là một Trung Tá Hải-Quân, c ng là Th ầy d ạy lái tàu thi ệt, khác v ới các Th ầy Đại Úy d ạy lái tàu b ằng sách và máy simulator . Tôi r ất kính mến Trung Tá vì Ông gi ỏi, hi ền, và kiên nh ẫn v ới sinh viên. Tôi nh ớ rất rõ nh ững bài học đi bi ển c ủa Ông và áp d ụng nó th ờng xuyên khi tôi ph ục v ụ trên Hàng-Không M ẫu- Hạm. D ới Trung Tá, có bốn Đại Úy H ải-Quân Ti ểu-Đoàn-Tr ởng. D ới m ỗi Đại-Úy là một Th ợng S Th ủy-Quân L ục-Chi ến, ng ời hành h ạ th ể xác chúng tôi t ừng ngày su ốt 16 tu ần l ễ. Nh ững ng ời có ch ức v ụ trong đám sinh viên chúng tôi c ng làm vi ệc d ới quy ền c ủa Đại Úy. Ch ơ ng trình h ọc v ấn do nh ững Đại Úy H ải-Quân gi ảng d ạy. Ch ơ ng trình h ọc g ồm nh ững môn lãnh đạo, lái tàu, hành chánh, t ổ ch ức H ải-Quân, l ịch s ử quân đội, chi ến s ự Hải-Quân, và cứu ch ửa tàu (damage control). Đám con trai chúng tôi thích nh ất Cô giáo môn hành chánh. Cô là Đại Úy H ải-Quân hoàng gia Anh. Đúng v ậy, H ải- Quân Anh! Chúng tôi mê Cô vì Cô đẹp, có gi ọng Anh nghe r ất êm tai, l ại r ất am t ờng v ề hành chánh H ải-Quân M ỹ. Ch ạy b ộ và vác súng m ệt đừ ng ời, nh ng khi g ặp Cô chúng tôi h ết m ệt ngay. Không nh mấy l ớp khác, l ớp c ủa Cô ch ẳng có đứa nào ng ủ gục. Sau này “tình báo” cho bi ết Cô đã có ch ủ, m ột chàng s quan H ải-Quân Anh, nên chúng tôi để Cô yên. Các môn h ọc đều không khó, h ọa ch ng môn đi bi ển b ằng sao tr ời (celestial navigation). Có nhi ều đứa g ặp khó kh n v ới môn này, m ột s ố đứa ở lại l ớp ho ặc r ớt ra kh ỏi quân tr ờng luôn. Khó nh ất trong h ọc v ấn không ph ải là môn h ọc, nh ng là không đủ th ời gi ờ. H ọ dồn nén m ột ch ơ ng trình b ốn n m quân s ự của tr ờng s quan Annapolis, Maryland vào 16 tu ần l ễ. Ngày c ủa quân tr ờng b ắt đầu t ừ 5 gi ờ sáng đến 10 gi ờ tối, nh ng v ẫn không đủ th ời gi ờ. Nhi ều đứa ph ải h ọc lén thêm sau 10 gi ờ đêm. Ch ỉ cần b ỏ học m ột vài ngày vì bịnh ho ạn là rất khó theo k ịp và có cơ hội ở lại l ớp m ột khóa, ho ặc r ớt luôn. Chúng tôi g ọi 16 tu ần ch ứ không g ọi b ốn tháng để th ời gian qua mau h ơn. Nh một s ự trùng h ợp, cái c ầu đồ sộ Newport k ế bên quân tr ờng có 16 c ột tr ụ. C ứ mỗi lần đứng bên quân tr ờng ng ắm nhìn c ầu, chúng tôi th ờng nh ắc nh ở nhau mình đang ở cột th ứ mấy. M ấy đứa có phòng ng ủ nhìn ra c ầu Newport nh tôi ch ắc m ất nhi ều th ời gi ờ suy t cu ộc đời. Tr ớc tôi vài khóa có đứa bu ồn quá nên lao mình t ừ trên l ầu xu ống đất tự tử. Riêng tôi, ngoài n ỗi bu ồn riêng t lại còn mang n ổi bu ồn xa Quê H ơ ng và s ự tr n tr ở v ề cu ộc tranh đấu tìm t ự do cho mãnh đất đầy đau th ơ ng đó. Tôi bi ết có quân nhân V.N.C.H. đã một th ời theo h ọc t ại quân tr ờng này và ch ắc có ng ời đã đổ máu ho ặc đã nằm xu ống cho mi ền Nam T ự Do. H ọ là đàn anh m ở đ ờng cho tôi và các th ế hệ mai sau vì cu ộc tranh đấu ấy v ẫn còn dài. Th ời gian tôi ở quân tr ờng có một ng ời g ốc Vi ệt, h ọ Ph ạm, trong khóa đàn anh. Tôi không có dịp nói chuy ện nhi ều v ới anh. Tôi bi ết anh ta h ọc gi ỏi, nói ti ếng Anh nh ng ời Mỹ. Cùng khóa v ới tôi có một ng ời Vi ệt tên Thành, thu ộc ti ểu đoàn khác. Sau tu ần l ễ hu ấn nh ục, tôi đ ợc phân nhi ệm canh tr ực quân tr ờng ban đêm. H ầu h ết sinh viên đ ợc ra ph ố lần đầu tiên để n m ừng v ợt qua kh ỏi tu ần l ễ hu ấn nh ục. Đêm đó Thành u ống h ơi nhi ều nên đồng đội ph ải khênh vai v ề quân tr ờng, đi ngang qua “ đài-ch ỉ-huy thiêng liêng” c ủa tôi. Tôi d ại d ột ghi chú sự vi ệc đó vào s ổ phiên tr ực, đúng theo qui t ắc đ ợc dạy, khi ến ngày hôm sau Thành b ị cấp trên khi ển trách. Đó là hối h ận th ứ nh ất c ủa tôi t ại quân tr ờng và dạy cho tôi bài h ọc không nên quá trung th ực m ột cách đần độn, cho dù lu ật nghiêm kh ắc nh ất c ủa quân tr ờng là không đ ợc d ối gian (honor code). Ng ời Vi ệt th ứ ba là Tri ệu, khóa đàn em. Tôi ch a th ấy ai hi ền h ơn Tri ệu ho ặc vác súng t ệ hơn Tri ệu! Tri ệu, Thành và tôi sau này h ọc chung v ới nhau sáu tháng trong khóa động c ơ nguyên t ử tại Orlando, Florida. Ba đứa chúng tôi th ờng r ủ nhau đi ch ơi và “tìm v ợ”,
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 178 nh ng c ả ba th ằng đều th ất b ại thê th ảm. Thành và tôi thích football M ỹ nên có th ể bàn cải football không bao gi ờ chán. Tôi m ất liên l ạc và vẫn ch a xin l ỗi Thành v ề hành động trên. N ếu Thành đọc bài này, tôi xin Thành tha th ứ. Tr ở lại quân tr ờng, tôi ph ạm l ỗi l ầm th ứ hai. Hôm đó đang ng ồi trong l ớp h ọc thì có ng ời đ a m ột mãnh gi ấy ra l ệnh tôi v ề phòng ng ủ trình di ện g ấp. Tôi bi ết ngay th ế nào c ng b ị n đòn vì nh ững ng ời lãnh gi ấy trình di ện nh th ế đều b ị n đòn. Khi tôi tr ở về phòng thì Đại Úy Ti ểu-Đoàn-Tr ởng và Th ợng S Hu ấn-Luy ện-Viên đã ch ờ sẳn trong phòng. Gi ờng ng ủ và đồ đạc cá nhân c ủa tôi v ng t ứ tung trên sàn nhà. Tôi bi ết ngay là hôm nay tôi b ị lục soát b ất ng ờ nh họ th ỉnh tho ảng th ờng làm. H ọ cho tôi bi ết là tôi đã đem đạn và vỏ đạn vào quân tr ờng trái phép. Tôi nói các th ứ ấy là vật k ỹ ni ệm m ột ng ời b ạn t ặng khi tôi đi t ập b ắn súng v ới anh ở California m ấy n m tr ớc. H ọ nói h ọ hi ểu, nh ng lu ật quân tr ờng nghiêm c ấm đem v khí và một sinh viên s quan nh tôi ph ải bi ết và tuân hành. Tôi ch ịu tội. Hình ph ạt cho tôi là vác súng cabin đi b ộ quanh sân vận động m ấy ti ếng đồng h ồ trong th ời ti ết giá rét, d ới s ự dòm ngó của toàn th ể quân tr ờng. H ọ tịch thâu h ết m ấy viên đạn và vỏ đạn. Khi tôi lên Thi ếu Úy và rời quân tr ờng, h ọ tr ả lại cho tôi nguyên v ẹn. Tôi lên Thi ếu Úy ngày 9 tháng 2, 1990. T ớng H ải-Quân g ắn lon cho tôi. Theo truy ền th ống, Th ợng S chào tôi l ần đầu tiên và tôi chào l ại. Khi b ắt tay, Ông trao cho tôi m ột đồng đô-la b ằng b ạc, gi ống nh tất c ả các Thi ếu Úy khác. Ông nói tôi là một ng ời ch ịu đựng lì đòn, r ồi chúc tôi nhi ều may m ắn. Sau này tôi nghe nói ông ta b ị bệnh lao ph ổi n ặng, có lẻ đã qua đời. Tôi ph ục v ụ bốn n m thì xin gi ải ng , c ấp b ậc Đại Úy. Tôi tr ở lại th m Tr ờng và thành ph ố Newport n m 2002 cùng v ới v ợ tôi. Tr ờng dời v ề Pensacola, Florida tháng 4, 1994. N m 2007, Tr ờng d ời v ề lại Newport. Tôi mong ớc ng ời Vi ệt ti ếp t ục theo đuổi lý t ởng T ự Do, và nếu ch ọn quân tr ờng, nh ất là quân tr ờng H ải-Quân Newport để kh ởi đầu, thì luôn nh ớ rằng h ọ không bao gi ờ tranh đấu l ẻ loi.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 179
TR ỜNG H ẬU ĐẠ I H ỌC HẢI-QUÂN HOA-K (U.S. NAVAL POSTGRADUATE SCHOOL)
TR ẦN TRÚC VI ỆT
Lời gi ới thi ệu: Cựu H ải-Quân Trung-Úy Tr ần Trúc Vi ệt xu ất thân khóa 19 s quan H ải-Quân Nha-Trang. N m 1972, khi đang tòng s ự trên Hải-Vận-Hạm Ninh-Giang HQ 403 và s ắp thuyên chuy ển v ề Giang-Đoàn 21 Xung-Phong, ông Vi ệt được ch ấp thu ận sang Hoa-K du h ọc. Ông Vi ệt th ụ hu ấn khóa II Communications t ại Naval Postgraduate School. Đọc nh ững dòng sau đây, quý v ị s ẽ có ý ni ệm rõ ràng h ơn v ề m ột trong nh ững tr ường H ải- Quân có t ầm vóc qu ốc t ế mà nhi ều s quan H ải-Quân V.N.C.H. đã theo h ọc.
Naval Postgraduate School (NPS) là tr ờng đạ i h ọc cao c ấp nh ất đ ợc tr ực ti ếp qu ản tr ị b ởi B ộ-Hải-Quân Hoa-K . Tr ờng NPS n ằm trong thành ph ố Monterey, thuộc ti ểu bang California, m ột thành ph ố du l ịch n ằm ven bi ển v ới khí h ậu mát m ẻ g ần nh quanh n m, cách San Jose độ h ơn m ột gi ờ lái xe. Nói đế n NPS là nói đến m ột tr ờng đạ i h ọc có rất nhi ều s quan thu ộc các qu ốc gia đồng minh c ủa Hoa-K theo h ọc, d nhiên trong đó có các s quan Quân-Lực V.N.C.H., đa s ố xu ất thân t ừ Tr ờng s quan H ải-Quân Nha- Trang và Tr ờng Võ-Bị Qu ốc-Gia Đà-Lạt.
Sơ L ược v ề S ự T ổ Ch ức của Naval Postgraduate School
Tr ờng H ậu Đạ i-Học H ải-Quân Hoa-K g ồm có ba kh ối: General Lines School, Engineering School và Management School. Management School (T ạm d ịch là Tr ờng Qu ản-Tr ị). Tr ờng này có l ớp riêng cho s quan H ải-Quân Hoa-K và l ớp riêng, ng ắn và dài h ạn dành cho s quan đồ ng minh. (International Defense Management Course).
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 180
Tr ờng NPS không ch ỉ dành riêng cho s quan H ải-Quân, mà th ời đó, chính ph ủ V.N.C.H. g ửi c ả s quan L ục-Quân, Không-Quân và luôn c ả công ch ức cao c ấp qu ốc phòng sang tu nghi ệp. V ề sau, Hoa-K m ở ngay t ại Vi ệt-Nam l ớp qu ản tr ị cho Quân-Lực V.N.C.H. Engineering School (T ạm d ịch là Tr ờng K ỹ Thu ật và C ơ khí). Tr ờng này d ạy cho s -quan H ải-Quân Hoa-K xu ất thân t ừ Annapolis và General Lines School và c ng d ạy cho s -quan H ải-Quân Đồng-Minh. Nh ững s quan H ải-Quân Vi ệt-Nam theo h ọc tr ờng này đ ợc chia ra hai nhóm: S quan c ơ khí h ọc các ngành nh : Mechanical, Electronic… S quan ch ỉ huy h ọc các ngành: Communications, Operations Research, Aerology… General Lines School (T ạm d ịch là tr ờng d ạy ngành ch ỉ huy). Đa s ố s quan H ải- Quân Hoa-K theo h ọc t ại NPS đề u xu ất thân Annapolis Naval Academy. S quan nào xu ất thân t ừ OCS ho ặc Naval Aviation School, v. v… đề u ph ải ra đơn v ị ph ục v ụ m ột th ời gian t ối thi ểu là hai n m r ồi m ới đ ợc xin v ề NPS h ọc ti ếp để l ấy b ằng Cao H ọc (Master’s Degree), ho ặc ti ến s (Ph.D.); do đó NPS đ ợc gọi là tr ờng h ậu đạ i h ọc. Nh ững s quan đồ ng minh, nh ất là s quan H ải-Quân Vi ệt-Nam, theo h ọc tr ờng này đều ph ải là s quan ngành ch ỉ huy.
Nh ững Tiêu Chu ẩn Được Tuy ển Ch ọn Để Theo H ọc Tr ường NPS
Qua ch ơ ng trình MAP (Military Assistance Program) c ủa chính ph ủ Hoa-K , s quan H ải-Quân mu ốn theo h ọc Tr ờng NPS ph ải h ội đủ nh ững điều ki ện sau đây: Có v n bằng ho ặc ch ứng ch ỉ c ủa phân khoa Đạ i H ọc Khoa-Học Saigon; điểm Anh ng ữ t ối thi ểu 80; và h ồ s ơ quân b ạ ph ải không có “c ủ”. Ban Du H ọc thu ộc Phòng Quân-Huấn, B ộ-T - Lệnh H ải-Quân có nhi ệm v ụ xét đơn các ứng c ử viên xem có đủ điều ki ện hay không sau đó h ồ s ơ h ợp l ệ c ủa s quan ghi danh s ẽ đ ợc chuy ển v ề Tr ờng NPS để duy ệt xét, tuy ển ch ọn và quy ết đị nh. Vì ph ơ ng pháp tuy ển ch ọn do chính Tr ờng NPS quy ết đị nh ch ứ không ph ải do B ộ- T -Lệnh H ải-Quân cho nên r ất công bình. Sau khi n ộp h ồ s ơ, các s quan ph ải ch ờ để đ ợc g ọi v ề thi Anh ng ữ t ại tr ờng Sinh-Ng ữ Quân-Đội. Nhi ều s quan b ị lo ại vì không về k ịp để thi Anh ng ữ. Tr ờng h ợp c ủa tôi khá may m ắn, hai l ần tr ớc v ề không k ịp vì tàu đang công tác; l ần th ứ ba – c ng là l ần chót – bảy gi ờ sáng tàu v ừa c ặp b ến ch a c ột hết giây, tôi đã xin phép H ạm-Tr ởng “phóng” xu ống b ờ, l ấy Honda ch ạy m ột m ạch đế n Tr ờng Sinh-Ng ữ Quân-Đội, v ừa k ịp gi ờ vào phòng thi.
Được Ch ấp Thu ận và Lên Đường Du H ọc
Trong đợt tôi đi, danh sách có n m s quan. B ốn ng ời, k ể c ả tôi, cùng khóa và m ột ng ời khóa đàn em. Trong b ốn ng ời cùng khóa, có m ột anh n ổi ti ếng t ừ quân tr ờng và có bi ệt danh là “Gà T ồ”. Anh này ph ải ở l ại đi sau vì không đủ điểm Anh ng ữ; lý do vì mê ch ơi c ờ t ớng nên th ờng b ỏ h ọc Anh ng ữ và ph ải k ể c ộng thêm cái “gà t ồ” c ủa anh nữa. Nh ững s quan đ ợc chính th ức lên đ ờng ph ải qua m ột s ố th ủ t ục c ần thi ết nh : xin Thông Hành Quân-Vụ, S ự V ụ L ệnh, chi ếu khán nh ập c ảnh, may quân ph ục, đổ i ti ền, v. v…
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 181
Chúng tôi đi b ằng phi c ơ t ừ phi tr ờng Tân-Sơn-Nh ất, d ừng t ại Hawaii độ hai gi ờ r ồi bay th ẳng sang Lackland Air Force Base, San Antonio, Texas, để h ọc thêm ba tháng Anh ng ữ. Sau th ời gian h ọc Anh ng ữ, b ốn ng ời chúng tôi đáp máy bay sang Travis Air Force Base, California; t ừ đây, chúng tôi l ấy bus đế n Tr ờng NPS. Trong th ời gian di chuy ển t ừ Vi ệt-Nam sang M ỹ, m ặc dù Anh v n đã h ọc “m ột b ụng” nh ng mà nói thì múa máy tay chân h ơi nhi ều. Nh ờ đi chung b ốn đứ a cho nên c ng đỡ , tr ật đứ a này còn đứa khác. Tr ờng h ợp anh “Gà T ồ” thì bi đát h ơn, vì anh đi tr ễ nên ch ỉ có m ột mình. Anh k ể r ằng khi ghé t ạm ngh ỉ ở Hawaii, anh đi tìm rest room – danh t ừ duy nh ất anh h ọc t ại tr ờng Sinh ng ữ Quân-Đội – đi m ấy vòng mà không th ấy rest room đâu cả, chỉ th ấy m ấy n ơi đề Gentlemen, anh ng ẩm ngh , không bi ết mình có đ ợc xem nh là một Gentleman hay không, vì qu ần áo x ốc x ếch quá. Cu ối cùng anh đành nh ịn, không dám m ở c ửa b ớc vào!
Ch ươ ng Trình và Các Môn H ọc
Mặc dù đ ợc B ộ-Hải-Quân qu ản tr ị, nh ng th ật ra không có gì là quân đội c ả, ch ơ ng trình h ọc không khác gì các tr ờng Đạ i H ọc dân s ự, ngo ại tr ừ ph ải l ấy nhi ều môn h ọc cho mỗi quarter, gần nh g ấp đôi so v ới các đạ i h ọc ngoài. Vì v ậy mà gh ế trong th vi ện c ủa NPS đ ợc các s quan “ đánh bóng” r ất k ỹ vào nh ững ngày cu ối tu ần; đặ c bi ệt là s quan thu ộc các qu ốc gia đồ ng minh. Nh ững môn h ọc th ờng đ ợc s quan Vi ệt-Nam theo h ọc gồm: Electronic Engineering Mechanical Engineering Communications Operations Management Operations Research. Ban gi ảng hu ấn đa số là giáo s dân chính. N ếu tôi không l ầm thì có t ất c ả ba khóa học dài h ạn đ ợc B ộ-T -Lệnh H ải-Quân g ửi s quan theo h ọc qua ch ơ ng trình MAP. Ngoài ra, t ại NPS có hai khóa hu ấn luy ện ng ắn h ạn đặ c bi ệt v ề Qu ản-Tr ị Qu ốc-Phòng (Defense Management) m ỗi n m một l ần dành riêng cho s quan c ấp T ớng; khóa ba tháng dành cho s quan c ấp Đạ i-Tá. M ỗi n m đề u có nhi ều s quan cao c ấp Vi ệt-Nam theo h ọc hai khóa này. M ột ng ời r ất đặ c bi ệt trông coi v ề hành chánh và giao t ế cho hai khóa Qu ản-Tr ị Qu ốc-Phòng t ại NPS mà tất c ả s quan đề u kính tr ọng vì s ự phóng khoáng và giúp đỡ t ận tình c ủa Bà. Đó là bà Betty Field. Có th ể nói, không m ột s quan nào theo học t ại NPS, khóa ng ắn h ạn c ng nh dài h ạn, mà không nh ận đ ợc s ự giúp đỡ v ề v ật ch ất và tinh th ần c ủa Bà. Sau tháng 4-1975, vì s ự t ận tình tranh đấu và giúp đỡ nh ững s quan Vi ệt-Nam còn đang theo h ọc t ại Tr ờng đang g ặp khó kh n, Bà đã đ ợc s ự kính mến và xem nh là “M ẹ Tinh Th ần” c ủa các s quan t ị n ạn. Tôi c ng nh nhi ều s quan khác b ọi Bà b ằng Mom. Các con c ủa tôi gọi Bà b ằng Grandma. Hi ện gi ờ Bà v ẫn còn trông coi các khóa Qu ản-Tr ị Qu ốc-Phòng t ại NPS.
Tr ợ C ấp Tài Chánh H ọc Hành và n Ở
Với s ố ti ền tr ợ c ấp 600 M ỹ kim m ột tháng - không thu ế - đ ợc coi là d gi ả đố i v ới vật gía vào n m 1972, x ng 32 xu m ột ga-lông và đi ch ợ 20 M ỹ kim thì đầy xe. S quan có th ể thuê nhà ở ngoài, mua xe ho ặc m ặt th ờng ph ục đi h ọc.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 182
Ch ơ ng trình h ọc c ng gi ống nh các đại h ọc dân s ự, không nh m ọi ng ời l ầm t ởng là s ẽ n ặng v ề quân s ự. Có m ột anh b ạn thu ộc Tr ờng Võ-Bị Qu ốc-Gia Đà-Lạt, cụ bị đem theo đồ tr ận và giày tr ận, vì ngh r ằng ch ắc ph ải l n l ộn d ữ d ội ngoài thao tr ờng; khi bi ết ch ơ ng trình ch ỉ toàn h ọc ch ữ, anh c ảm th ấy l ỡ b ộ, bèn d ấu bi ệt đôi giày tr ận, không bao gi ờ dám nh ắc t ới n ữa. Đa s ố s quan b ị tr ở ng ại kho ảng ba tháng đầu. S quan Vi ệt-Nam theo h ọc t ại NPS có n m đông nh ất lên kho ảng 21 ng ời. Nh ững khóa h ọc Electronic, Mechanical và Communications kéo dài ba n m; khóa Operations Research kho ảng hai n m r ỡi; khóa Operations Management kho ảng 18 tháng. S quan Bộ-Binh th ờng theo h ọc khóa Operations Research. NPS là tr ờng đạ i h ọc v ề v n hóa cao c ấp nh ất c ủa quân độ i M ỹ, đ ợc công nh ận b ởi h ệ th ống đạ i h ọc Mi ền Tây Hoa-K và có quy ền c ấp phát v n b ằng ti ến s . Một s quan n ổi ti ếng trong H ải-Quân Vi ệt-Nam là ông Nguy ễn Tiến Ích. Ông xong cao h ọc ở NPS và sau đó theo h ọc ở MIT và đỗ b ằng ti ến s . Tr ờng h ợp đặ c bi ệt có hai s quan đã hai l ần theo h ọc NPS, đó là H ải-Quân Đại-Tá Nguy ễn Vân và H ải-Quân Trung-Tá Hà Ng ọc L ơ ng. Ông L ơ ng v ề n ớc và t ự t ử ch ết khi x ảy ra cu ộc rút quân t ại Nha-Trang vào đầu tháng 4 n m 1975. Anh Dz nh, m ột s quan B ộ-Binh, nh ỏ con nh ng bù l ại anh có m ột kh ối óc th ật v đạ i, thu ộc lo ại thiên tài. Anh Dz nh theo h ọc khóa Operations Research, đ ợc t ất c ả giáo s kính n ể. M ột giáo s đã nói r ằng: “Anh Dz nh có c ả m ột th ư vi ện trong đầ u.” Anh v ề n ớc kho ảng cu ối n m 1974. Nhà tr ờng s ẵn sàng can thi ệp để anh ở l ại ti ếp t ục h ọc l ấy b ằng ti ến s , nh ng anh t ừ ch ối.
Nh ững Sinh Ho ạt Trong Tr ường và Ngoài Tr ường
Hằng n m nhà Tr ờng th ờng t ổ ch ức nhi ều bu ổi v n ngh ệ và tri ển lãm qu ốc t ế, đặ c bi ệt là ngày International Day. Vào ngày này, nh ững s quan và gia đình thu ộc các qu ốc gia Đồng-Minh th ờng làm nh ững món n “qu ốc h ồn qu ốc túy” để gi ới thi ệu món n truy ền th ống c ủa quê h ơ ng mình. Riêng v ề phía Vi ệt-Nam, ch ỉ toàn s quan “ độ c thân tại ch ỗ”, cho nên ch ỉ bi ết m ợn vài b ộ l h ơ ng và đồ g ốm để tr ng bày. Sở d s quan Vi ệt-Nam không đ ợc phép đem gia đình theo là vì, trong nh ững n m tr ớc, có m ột s quan – có l ẽ b ất mãn v ới B ộ-T -Lệnh H ải-Quân đã không cho phép ông gia h ạn h ọc thêm – đã cùng v ợ tr ốn sang Canada, không ch ịu tr ở v ề n ớc. (Theo quy ch ế c , s quan đ ợc phép đem v ợ theo n ếu khóa h ọc h ơn m ột n m). T ừ đó, B ộ-Tổng-Tham- M u c ấm tuy ệt đố i, không cho s quan du h ọc đem v ợ con theo. Tất c ả s quan đều thuê phòng tr ọ cách tr ờng vài blocks để có th ể đi b ộ đế n Tr ờng. Đa s ố đề u có xe, th ỉnh tho ảng r ủ nhau đi San Francisco ghé ph ố T ầu n mì và mua th ực ph ẩm Á-Đông. Nh ững s quan tr ẻ th ỉnh tho ảng c ng làm m ột chuy ến đi xa t ận Nevada th m Mustang Ranch. S quan thâm ni ện hi ện di ện lúc đó là H ải-Quân Đại-Tá Nguy ễn Ng ọc Qu nh. Th ỉnh tho ảng Ông m ời các s quan h ọp để , th ứ nh ất, nh ắc nh ở các s quan vài điều c ần thi ết; th ứ hai, để th ởng th ức món ph ở đặ c bi ệt và ti ếng c ời “b ất h ủ” c ủa H ải-Quân Trung-Tá Đoàn Doanh Tài. Vùng Monterey và Pacific Grove có kho ảng n m gia đình Vi ệt-Nam k c ựu và r ất hi ếu khách. Các s quan tr ẻ th ờng đế n ch ơi vào d ịp cu ối tu ần. Đặ c bi ệt ph ải k ể đế n gia đình ông bà Thi ệp và gia đình C ụ Di ệp. Có l ẽ t ất c ả s quan theo h ọc t ại NPS đề u bi ết, ngoài đức tính hào phóng và hi ếu khách, hai gia đình này còn có m ấy cô con gái r ất đẹ p và d ễ th ơ ng. M ấy chàng s quan tr ẻ đôi khi b ị “C” c ng vì m ấy cô d ễ th ơ ng này.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 183
Có m ột tr ờng c ng r ất đặ c bi ệt thu ộc thành ph ố Pacific Grove là Tr ờng Sinh Ng ữ Quân-Đội (Defense Language Institute). Vào nh ững n m Hoa-K đổ quân t ối đa vào Vi ệt-Nam, Tr ờng đã có h ơn 200 giáo ch ức ng ời Vi ệt d ạy ti ếng Vi ệt cho nh ững quân nhân chu ẩn b ị sang Vi ệt-Nam.
Bi ến C ố Tháng 4 N m 1975
Mấy tháng tr ớc bi ến c ố tháng 4-1975, những s quan đang theo h ọc t ại NPS đề u th ấy rõ ng ời M ỹ đang chu ẩn b ị b ỏ mi ền Nam Vi ệt-Nam. G ần nh trong su ốt th ời gian này t ất cả s quan không ai còn tinh th ần để h ọc n ữa. Trong gi ảng đ ờng thì nh ng ời m ất h ồn, ch ỉ ch ờ chi ều v ề để cùng nhau đón xem tin t ức t ừ các đài ABC, NBC và CBS. Sau tháng 4 n m 1975, Tr ờng NPS ch ấm d ứt vi ệc hu ấn luy ện s quan Vi ệt-Nam, vì chính ph ủ V.N.C.H. không còn n ữa! T ất c ả đ ợc chuy ển qua quy ch ế t ị n ạn. Anh em th ỉnh c ầu nhà Tr ờng gia h ạn cho nh ững s quan ch ỉ còn m ột ho ặc hai quarter nữa là mãn khóa đ ợc ti ếp t ục h ọc cho xong. Nhà Tr ờng ch ấp thu ận, nh ờ đó m ột s ố s quan đã k ịp th ời hoàn t ất ch ơ ng trình h ọc. Tôi thu ộc vào s ố s quan may m ắn này. Tôi đã hoàn t ất v n b ằng cao h ọc vào tháng 6 n m 1975. Ti ếc r ằng tôi đã không đ ợc d ịp đem v ốn ki ến th ức h ấp th ụ t ại x ứ ng ời để v ề ph ục v ụ quê h ơ ng Vi ệt-Nam và quân ch ủng H ải-Quân V.N.C.H.!
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 184
KỶ NI ỆM VỚI D NG-VẬN-HẠM NHA-TRANG, HQ 505
ĐIỆP-MỸ-LINH
Đang t ới m ấy ch ậu hoa trên sân th ợng, tôi nghe ti ếng chân ng ời ch ạy th ật nhanh từ phía c ầu thang. Quay l ại nhìn, tôi th ấy bà giúp vi ệc đang đ a tay vu ốt ng ực, th ở g ấp và nói đứt đoạn: - Th a…cô…c…o…ó…điệ…n…tho ại. Vì v ội vàng, tôi xách luôn bình n ớc t ới cây, v ừa ch ạy đế n c ầu thang v ừa h ỏi: - Ai v ậy, dì N m? - Dạ…ông. Vừa nói bà N m v ừa quay ng ời ch ạy theo tôi và đ a tay xách bình n ớc t ừ tay tôi. Mấy hôm nay tôi g ần nh s ống trong s ự kh ủng ho ảng nào đó, không lúc nào tâm h ồn đ ợc yên. M ỗi l ần chuông điện tho ại reng, tôi gi ật mình, h ồi h ộp, th ở không đều. Bây gi ờ ch ạy t ừ l ầu ba xu ống, tôi th ở n ặng nh ọc nh m ột tay đua v ừa ch ạy giáp vòng sân C ộng- Hòa. V ừa ch ụp ống nghe, ch a k ịp nói “allo”, ti ếng Minh đã vang lên t ừ đầ u giây bên kia: - Làm gì mà th ở d ữ v ậy, cô n ơ ng? Nghe Minh v ẫn di ễu c ợt bình th ờng, tôi h ỏi ng ợc l ại:: - Có tin gì khác không, anh? - Có… Minh h ơi ng ập ng ừng. Tôi l ắng nghe nh ng Minh không nói ti ếp. Ng ỡ r ằng Minh đang b ận nói gì v ới ai, tôi ch ờ m ột ch ốc r ồi d ục: - Allo! Anh đang b ận, ph ải không? - Không. Anh nghe đây. - Sao đang không anh im l ặng v ậy? - Thôi, để anh v ề anh nói cho nghe.
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 185
- Thì nói bây gi ờ đi. Sau m ột thoáng im l ặng, Minh h ỏi: - Em còn gi ữ ý đị nh tìm ph ơ ng ti ện v ề ngoài đó hay không? - Em ph ải v ề. - Anh hi ểu. Minh ng ng. D ờng nh có ti ếng th ở dài nhè nh ẹ. M ột ch ốc, Minh ti ếp: - Anh v ề bây gi ờ. Gi ọng Minh có chút gì là l ạ. Sau khi gác ống điện tho ại, tôi ch ợt nh ớ đế n Trí, m ột s quan Không-Quân đã h ứa s ẽ tìm ph ơ ng ti ện cho tôi v ề đem gia đình vào Saigon. Tôi quay s ố. Bà Trí b ắt ống nghe. Tôi nh ắc bà v ề l ời h ứa c ủa Trí. Bà Trí b ảo tôi ch ờ. D ờng nh bà Trí đang b ịt ống nói để nói gì v ới Trí, tôi ch ỉ nghe lao xao. M ột lúc sau, gi ọng Trí có v ẻ ng ạc nhiên: - Ch ị Minh! Ch ị ch a nghe gì h ết sao? - Dạ, nghe gì, anh? - Nha-Trang m ất r ồi! T ởng mình nghe l ầm, tôi h ỏi, gi ọng h ơi l ớn: - Dạ, anh nói gì, anh Trí? - Nha-Trang m ất r ồi, bà ơi! Tôi t ởng anh Minh cho ch ị hay r ồi ch ứ. Tôi th ẩn th ờ m ột lúc r ồi “r ơi” vào lòng gh ế xa-lông, đầu óc tr ống r ỗng. Ngoài nh ững ng ời ru ột th ịt, tôi còn d ấu trong khung tr ời Nha-Trang nh ững nhi ệm m ầu c ủa tu ổi th ơ, nh ững xót xa c ủa k ỷ ni ệm và nhi ều đắ ng cay c ủa cu ộc tình. T ừng này tu ổi, n ếu ph ải m ất ng ần ấy yêu th ơ ng thì h ồn tôi s ẽ thành m ột bãi v ắng mênh mông! Không nghe tôi nói gì, Trí ti ếp: - Thôi, ch ị à! Tôi quý ch ị l ắm, nh ng tôi khuyên ch ị là…h ết r ồi! Ch ị không nên li ều mạng nh v ậy. Tôi kh ẩn kh ỏan: - Dù chuy ến bay chót c ng đ ợc, anh Trí à. Tôi s ẽ tìm ph ơ ng ti ện tr ở v ề sau. - Bây gi ờ ch ỉ còn nh ững chuy ến tr ực th ng ra đế n Cam-Ranh thôi. Nh ng tôi c ng không th ể để ch ị đi nh ững chuy ến đó; b ởi vì ch a bi ết mình còn gi ữ đ ợc Cam-Ranh bao lâu n ữa! Đã đành gia đình là quan tr ọng, nh ng ch ị còn ch ồng còn con c ủa ch ị n ữa ch ứ, ch ị quên sao? - Dạ, tôi bi ết. Nh ng các cháu có anh Minh lo; còn gia đình c ủa tôi ngoài đó không ai lo đ ợc gì c ả. - Bộ ch ị không s ợ Vi ệt-Cộng hay sao mà t ới gi ờ này còn đòi bay v ề ngoài đó? Trí chuy ển đề tài b ất ng ờ khi ến tôi h ơi lúng túng: - Dạ…d ạ… Tôi nghe gi ọng bà Trí nói chi đó r ồi Trí c ời l ớn t ừ đầ u giây bên kia. Ch ỉ m ột thoáng thôi, gi ọng Trí tr ở nên h ấp t ấp: - Allo! Allo! Ch ị còn đó không? Xin l ỗi ch ị, tôi c ời h ơi l ớn vì bà xã tôi nói tôi “cà ch ớn”, nhè ch ị mà h ỏi có s ợ Vi ệt-Cộng hay không. Tôi c ng c ời, ch a bi ết cách nào tr ở l ại đề tài xin tr ực th ng đi Nha-Trang thì Minh đẩy c ửa, b ớc vào. Tôi đ a tay che ống nói r ồi nói với Minh: - Anh Trí. - Trí nào? - Anh Trí Không-Quân. Minh “a” lên m ột ti ếng r ồi đi th ẳng lên l ầu. Trí h ỏi:
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 186
- Anh v ề, ph ải không, ch ị? Tôi “D ạ”. Trí đổi gi ọng thân m ật: - Thôi, xong r ồi. Bà lo cho ông ấy đi. Không đi đâu n ữa c ả, có gì ân h ận l ắm đó, bà. Sau khi gác điện tho ại, tôi nh k ẻ m ất h ồn. N ếu Trí không g ửi tôi theo các chuy ến bay ra Trung thì đâu còn ai bên Không-Quân tôi có th ể nh ờ đ ợc. Còn H ải-Quân, gi ờ này có l ẽ đâu còn chi ếc nào t ại b ến mà nh ờ! Tôi th ở dài, tính vào b ếp ph ụ d ọn c ơm thì Minh từ trên l ầu đi xu ống: - Trí cho em hay r ồi, ph ải không? Tôi nhìn ra khung c ửa l ới. V ạt n ắng mong manh trên khóm hoa gi ấy tr ớc sân khi ến tôi nh ớ Nha-Trang vô vàn! Tôi nh mu ốn khóc, “d ạ” nho nh ỏ, tr ả l ời câu h ỏi c ủa Minh. Minh ng ồi vào xa-lông, g ơ ng m ặt c ng ch ẳng vui gì. M ột lúc lâu, Minh h ỏi: - Em còn mu ốn v ề ngoài đó không? - Dạ. Nh ng anh Trí b ảo không giúp đ ợc. Còn tàu, anh th ấy có chi ếc nào đi ra Trung nữa không? - Có. Nh ng t ới Phan-Rang thôi. Tôi sáng m ắt lên: - Vậy c ng đ ợc. Chi ếc nào v ậy, anh? - 505. - 505 là chi ếc nào? - LST Nha-Trang. Nha-Trang! Tuy không đ ợc sinh tr ởng t ại Nha-Trang, nh ng âm h ởng nh ẹ nhàng của hai ti ếng Nha-Trang lúc nào c ng nh m ột ràng bu ộc vô hình vào đời tôi. - Ai là H ạm-Tr ởng, anh? Minh c ời, ánh m ắt tinh ngh ịch: - Nh ợng đó. Không d ấu đ ợc vui m ừng, tôi reo lên: - A, anh Nh ợng khóa 9 đó h ả? Anh xin anh ấy cho em quá giang đi. Minh gi ả v ờ l ờm tôi, môi h ơi m ỉm c ời. Tôi c ng c ời, ngó l ơ ra khóm hoa gi ấy ngoài sân để tránh ánh m ắt tinh quái c ủa Minh. V ạt n ắng đã t ắt, t ởng không còn gì g ợi nh ớ, nh ng hai ti ếng “Nh ượng đó” của Minh khi ến tôi ngh nhi ều đế n ng ời b ạn x a mà cả Minh và tôi đều quen thân và quý m ến. B ỗng d ng tôi nh c ảm nh ận đ ợc thoang tho ảng đâu đây h ơ ng Nuit d’Orient ng ọt ngào, r ồi cánh b ớm xanh l ấp lánh trên nhánh mai vàng đầy n ụ. Th ấy tôi có v ẻ suy t , Minh đứng lên, c ắt ngang dòng ý t ởng c ủa tôi: - Đi n cho r ồi, cô n ơ ng, ở đó mà m ơ m ộng. Trong b ữa c ơm chi ều, Minh bàn tính v ề chuy ến “m ạo hi ểm” c ủa tôi. Minh liên l ạc với hai ng ời đàn ông mà gia đình c ủa h ọ c ng k ẹt l ại Nha-Trang, b ảo h ọ đi v ới tôi để lo và giúp đỡ tôi. Chi ều hôm sau Minh đ a c ả ba chúng tôi sang Thành Tuy-Hạ; vì D ơ ng-Vận-Hạm Nha-Trang, HQ 505, đang nh ận đạ n t ại đây. Trên boong chi ến hạm, tôi g ặp l ại Trung-Úy Tr ần Há – ng ời đã lội nát vùng U-Minh trong th ời gian anh ph ục v ụ t ại Giang-Đoàn 26 Xung-Phong. Tôi nghe ti ếng Há phàn nàn nho nh ỏ v ới Minh: - Gi ờ phút này mà Commandant để ch ị đi làm chi, Commandant? Minh l ắc đầ u:
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 187
- Hồi ở Giang-Đoàn 26 “toa” còn l ạ gì tính c ơ ng quy ết c ủa bả. Thôi, có gì “toa” lo cho b ả giùm. “Moi” đã nói v ới H ạm-Tr ởng Nh ợng r ồi. Nói xong Minh v ội vàng r ời chi ến h ạm, vì tàu v ừa vào nhi ệm s ở v ận chuy ển. Nhìn theo chi ếc Jeep l ẫn khu ất trong đám b ụi m ờ, tôi bâng khuâng t ự h ỏi, không bi ết tôi còn gặp l ại Minh nữa hay không! C ần “ ng-ten” cao vút rún r ẩy phía sau chi ếc Jeep khi ến tôi nh ớ đế n đứ a con gái th ứ hai c ủa tôi đang n ội trú t ại tr ờng Régina Pacis. Khi nào th ấy chi ếc Jeep có “ ng-ten” cao cháu c ng nói: “Con ghét m ấy cái xe có c ần câu đó l ắm.” Nếu ai h ỏi lý do, cháu s ẽ đáp: “T ại nó làm con nh ớ Ba”. Chút ray r ứt này đột nhiên làm tôi h ối h ận v ề quy ết đị nh c ủa tôi. Lòng tôi chùng xu ống! Tôi đang nén ti ếng th ở dài thì gi ọng Há vang lên t ừ c ửa thông vào phòng n s quan: - Ch ị vào ngh ỉ, s ắp s ửa dùng c ơm r ồi, ch ị. Tôi xách cái x ắc c mèm, bên trong đựng vài b ộ đồ tây không còn h ợp th ời trang – Minh b ảo ng ụy trang nh v ậy để nh ỡ có gì x ảy ra, thiên h ạ khó bi ết mình thu ộc vào thành ph ần nào, đỡ nguy hi ểm – b ớc vào phòng n. Tôi ng ồi vào xô-pha, nhìn các s quan t ừ t ừ kéo nhau vào, ng ồi quanh bàn n, theo th ứ tự thâm niên k ể t ừ chi ếc gh ế dành riêng cho H ạm-Tr ởng. Tôi nh ận ra Khánh, em c ủa một nhà v n Không-Quân. Tôi h ỏi th m Khánh v ề “ông anh nhà v n”. Khánh k ể cho tôi nghe v ề cái ch ết c ủa ông ấy. Tôi không ng ờ nh ững ngày cu ối cùng c ủa nhà v n ấy bi th ảm đế n nh v ậy! Nói chuy ện m ột lúc, Khánh nh ắc đế n Nha-Trang v ới nh ững ngày anh em c ủa Khánh còn theo h ọc tr ờng Th ống-Nh ất. Tôi tuy là “dân” Võ-Tánh, nh ng vì có ý định theo ban “B” cho nên m ỗi mùa Hè tôi th ờng h ọc thêm Toán-Lý-Hóa t ại các tr ờng t ; nh ờ v ậy câu chuy ện gi ữa Khánh và tôi tr ở nên lôi cu ốn vì chúng tôi kh ơi l ại k ỷ ni ệm x a. Nói chuy ện x a m ột lúc, Khánh ch ợt đổ i đề tài, k ể cho tôi nghe v ề nh ững h ải trình mà D ơ ng-Vận-Hạm Nha-Trang HQ 505 đã v ợt qua trong th ời gian di t ản mi ền Trung. Trong câu chuy ện, th ỉnh tho ảng Há và nh ững s quan khác c ng góp thêm nhi ều chi ti ết mà ch ỉ nghe không thôi, tôi c ng c ảm th ấy kinh hoàng! Và, sau cu ộc rút quân ở Chu-Lai, D ơ ng-Vận-Hạm Nha-Trang HQ 505 mang bi ệt danh là Con Tàu Máu! Câu chuy ện s ắp đế n đoạn ủi bãi Chu-Lai thì H ạm-Phó b ớc vào. H ạm-Phó ng ồi vào gh ế đầ u bàn, góp chuy ện v ới chúng tôi. Trong khi câu chuy ện gi ữa chúng tôi đang “n ổ” dòn, nhà b ếp v ẫn âm th ầm d ọn lên bàn m ột b ữa n r ất đạ m b ạc. Các s quan đang c ời, nói huyên thuyên b ỗng im b ặt vì H ạm-Tr ởng v ừa b ớc vào. Tất c ả - tr ừ tôi - đứng lên chào H ạm-Tr ởng. Nh ợng nhìn tôi, m ỉm c ời, r ồi m ời t ất c ả s quan ng ồi xu ống. Th ấy b ữa n chi ều trên chi ến h ạm HQ 505 tôi m ới nghi ệm ra m ột điều: Nh ững ng ời đi tàu gi ữ đúng nghi th ức và truy ền th ống H ải-Quân h ơn nh ững ng ời ở đơn v ị tác chi ến. Mặc dù đã tham d ự không bi ết bao nhiêu bu ổi ti ếp tân trên chi ến h ạm, c ng nh trong câu-lạc-bộ H ải-Quân, không bao gi ờ tôi để ý đế n cách th ức H ải-Quân s ắp ch ỗ ng ồi. Bây gi ờ tôi mới th ấy chi ếc gh ế bên ph ải c ủa Nh ợng còn tr ống. Nh ợng m ời tôi dùng “c ơm lính”. Tôi c ời: - Cơm lính gì, m ấy anh n sang quá; c ơm giang đoàn m ới đúng là c ơm lính đó, anh. Vẫn tính ít nói nh x a, Nh ợng ch ỉ c ời. Khánh b ảo: - Ch ị thiên v ị lính giang đoàn r ồi đó. Tôi nhìn Khánh r ồi nhìn Há: - Đâu có. Anh h ỏi anh Há xem, lính giang đoàn c ực l ắm. Nh ợng đ a tay v ề phía gh ế tr ống, m ời tôi m ột l ần n ữa:
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 188
- Mời ch ị. Lúc này tôi m ới ch ợt nh ớ, v ội l ắc đầ u: - Dạ, c ảm ơn anh, nh ng tôi xin l ỗi, tôi n chay. Nh ợng t ỏ v ẻ ng ạc nhiên: - Th ế à? Để tôi b ảo nhà b ếp làm c ơm chay cho ch ị. M ời ch ị ng ồi đây. Nh ợng đ a tay h ơi nhích chi ếc gh ế tr ống ra m ột tý. Tôi đứ ng lên, đi d ần ra c ửa: - Dạ, c ảm ơn anh. Tôi xu ống b ếp xin chút xì-dầu. Tuy nói nh v ậy, nh ng khi vào b ếp, tôi nhờ anh nhà b ếp ra th a v ới Nh ợng là t ối tôi m ới n; xin anh nhà b ếp để dành cho tôi ít c ơm và xì-dầu. Sau đó tôi ra tr ớc m i chi ến h ạm, ng ồi l ặng l ẽ, nhìn dòng sông Saigon u ốn khúc trong hoàng hôn ch ập chùng. Ngoài nh ững l ần vi ếng th m ti ềm-th ủy-đỉnh ho ặc nh ững chi ến h ạm c ủa H ải-Quân Hoa-K , đây là chuy ến h ải hành đầu tiên c ủa tôi trên m ột chi ến h ạm c ủa H ải-Quân Vi ệt- Nam. Từ boong tàu nhìn xu ống m ặt sông, kho ảng cách quá xa, khi ến tôi nh ớ và thèm m ột mảnh không gian nho nh ỏ trong lòng chi ếc Fom. Từ chi ếc gi ờng treo, lom khom chui ra phía sau c ủa chi ếc Fom, tôi ch ỉ c ần h ơi khom xu ống m ột chút là có th ể dùng tay kh ỏa m ặt n ớc mát r ợi ho ặc níu m ột nhánh bèo có nh ững n ụ bông tím. Gió l ồng l ộng. Trong âm thanh lao xao m ơ h ồ t ừ hai bên b ờ sông và ti ếng máy tàu vi vu, tôi th ấy thi ếu ti ếng “rè rè, r ột r ột” quen thu ộc t ừ chi ếc máy truy ền tin PRC25 trên chi ếc Command. Nhìn quanh chi ến h ạm, m ọi th ứ đề u ng n n ắp, s ạch s ẽ, tôi l ại liên t ởng đến lòng chi ếc LCM nhu ộm máu bên dòng sông đào thu ộc qu ận Gia-Rai! Trên m ặt sông l ặng l ờ, đoàn giang đỉnh đang di độ ng ng ợc chi ều, t ạo nên nh ững l ợn sóng loáng thoáng màu b ạc. Lúc đế n g ần tôi m ới nh ận ra đó là đoàn PBR. Đối v ới tôi, hình ảnh đẹ p nh ất là t ừ trên tr ực th ng, nhìn đoàn PBR l ớt nhanh trên nh ững đoạn sông h ẹp, b ỏ l ại phía xa m ặt sông cu ồn n ộ gi ữa hai hàng d ừa n ớc qu ằn qu ại. Bây gi ờ, trên dòng sông l ớn, nhìn đoàn PBR ẩn hi ện l ờ m ờ trong bóng hoàng hôn tôi v ẫn th ấy có một cái gì đó r ất hùng v , r ất lãng m ạn. Khi chi ến h ạm ra đế n bi ển, tôi b ắt đầ u c ảm th ấy khó ch ịu. D ựa ng ời vào thành tàu với c ảm giác ng ầy ng ật, tôi ngh đế n Minh và nh ững ngày Minh đi HQ 3. HQ 3 b ề th ế, ti ện nghi, nh ng sao Minh v ẫn th ấy tù qu ẩn h ơn chi ếc Command nh ỏ bé trên nh ững dòng sông có súng thù ch ực ch ờ! Đài ch ỉ huy và gh ế H ạm-Tr ởng tr ợng tr ng cho uy quy ền sao không h ấp d ẫn Minh b ằng nh ững đêm ng ồi x ổm trên sàn chi ến đỉ nh, tay b ấm đèn, mắt lom lom nhìn vào b ản đồ hành quân, tìm v ị th ế m ột đồ n Ngh a-Quân v ừa kêu c ứu! Câu truy ền t ụng trong H ải-Quân: “Trên bi ển c ả, sau Th ượng-Đế là H ạm-Tr ưởng” sao không lôi cu ốn Minh b ằng nh ững l ần bay tr ực th ng trong t ầm đạ n c ủa đị ch để th ị sát nh ững điểm “ đổ ” quân… Bây gi ờ thì tôi hi ểu! HQ 505 đến v ịnh Phan-Rang vào m ột bu ổi sáng tr ời trong, bi ển lý t ởng. Theo ho ạch đị nh, tôi s ẽ ở trên HQ 505, hai ng ời đàn ông theo tôi s ẽ vào b ờ, thuê xe đi ra Nhatrang r ồi đem c ả m ấy gia đình vô l ại Phan-Rang. N ếu khi h ọ tr ở vô mà chi ến hạm đã chuy ển xong s ố đạ n và không còn ủi bãi n ữa thì h ọ s ẽ gi ng m ột t ấm v ải màu làm hi ệu và tôi s ẽ nh ờ Nh ợng cho xu ồng đổ b ộ vào đón. Th ấy hai ng ời đàn ông l ộ v ẻ vui m ừng, tôi đ a cho h ọ t ờ gi ấy x ếp nh ỏ và d ặn: - Ông đ a giùm gi ấy này cho Ba tôi. Có ch ữ c ủa tôi Ba tôi m ới tin. Ông nh ớ nói giùm với Ba tôi là tôi đang ch ờ ở đây, trên tàu này… Tôi ch a nói h ết câu, Há b ớc vào, g ọi kh ẽ: “Ch ị”. Ng ẫng lên, th ấy nét m ặt khác th ờng c ủa Há, tôi lo âu:
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 189
- Dạ, có gì v ậy, anh Há? - Dạ, H ạm-Tr ởng cho bi ết tàu không đ ợc phép ủi bãi. Tôi v ội đứ ng lên, ch ạy ra c ửa. Tôi không bi ết tôi ch ạy ra c ửa để làm gì? Và s ẽ ch ạy đi đâu? Nh ng ra đến boong tàu, tôi thấy Nh ợng t ừ đài-ch ỉ-huy ch ạy xu ống. Tôi t ựa vào khoanh dây th ừng, nhìn b ớc chân v ội vã c ủa Nh ợng trên c ầu thang. Đế n bên tôi, Nh ợng ch ậm rãi: - Ông Minh – Phó-Đề-Đốc Hoàng C ơ Minh – không cho tàu tôi vào, ch ị ạ. - Ông Minh đang ở đâu, th a anh? Nh ợng ch ỉ m ột chi ến h ạm đang neo g ần trong v ịnh: - Ông ấy đang ở trên HQ 3 đấy. Tôi nhìn HQ 3 v ới v ẻ ngán ng ẫm: - Bây gi ờ làm sao, anh Nh ợng? - Ch ị vào ngh ỉ, có gì tôi s ẽ cho ch ị hay. Tôi ng ồi ph ịch lên thùng s ắt để c ạnh, g ục đầ u vào lòng bàn tay. M ột lúc lâu, tôi đến vịn giây cáp ven thân tàu, nhìn xu ống lòng bi ển xanh, c ố tìm m ột gi ải pháp trong tr ờng hợp HQ 505 đ ợc l ệnh r ời vùng bi ển này, nh ng ngh mãi không ra. Mặt tr ời lên cao d ần. Bóng chi ến h ạm ph ản chi ếu vào m ặt n ớc long lanh. Gió xuân mu ộn lùa vào không gian chút h ơ ng mai cu ối mùa khi ến tôi ngh đế n nh ững cành mai núi, m ọc trong k ẻ đá, ven làng V nh-Hy. Nh ững l ần theo ghe Ch ủ-Lực đi tu ần, đi kích, hồn tôi c ảm nh ận đ ợc t ất c ả v ẻ đẹ p đơn s ơ, m ộc m ạc c ủa nh ững vùng bi ển nghèo; ở đó, ng ời dân th ức và ng ủ theo ánh m ặt tr ời; ở đó, khi cánh bu ồm no gió ra kh ơi, b ỏ l ại ngôi làng nh ỏ v ới ti ếng lao xao trong ngôi tr ờng làng l ụp x ụp thì ng ời v ợ yên lòng ng ồi vá lại chi ếc l ới cho ch ồng trong n ỗi thanh th ản t ột cùng. Nh ững bu ổi sáng ven bi ển th ờng th ờng r ất t ơ i mát, yên bình và l ặng l ẽ. Nh ng hôm nay, quanh tôi, t ất c ả đang b ị khu ấy độ ng mà tôi nào có hay! Trong khi tôi đang h ồi t ởng l ại nh ững ngày ở Duyên-Đoàn 26 thì nhi ều ng ời đang d ồn v ề phía bên này chi ến hạm để nhìn vào b ờ. Tôi ng ơ ngác nhìn quanh. Bất ng ờ m ột s quan trao tôi óng dòm: - Ch ị mu ốn dùng ống dòm không? Tôi thành th ật đế n ng ớ ng ẩn: - Dạ, chi v ậy, anh? - Nè, ch ị nhìn vào b ờ đi. Anh tháo s ợi giây quanh c ổ, trao ống dòm cho tôi. Tôi nhìn vào b ờ và th ấy vô s ố ghe thuy ền đang b ơi ra. Anh s quan h ỏi: - Ch ị th ấy gì không? - Dạ, ghe nhi ều quá! T ại sao v ậy, anh? - Không. Tôi mu ốn h ỏi ch ị có th ấy hai xe t ng hay không? - Dạ có, có. T ng gì mà l ớn quá v ậy, anh? - T54 đó, ch ị. Vì thích tìm tòi, trong nhi ều tr ờng h ợp, khi nghe tên lo ại v khí, tôi có th ể phân bi ệt đ ợc đó là v khí c ủa ta hay c ủa đị ch. Vì v ậy, khi nghe “T54”, tôi gi ật mình, đ a tay che mi ệng để kh ỏi ph ải b ật lên ti ếng kêu th ảng th ốt. Nh v ậy có ngh a là Phan-Rang m ất r ồi! Tôi không còn hy v ọng gì đ a gia đình tôi đến n ơi an toàn đ ợc n ữa. Tôi lui vài b ớc, ng ồi l ại trên thùng s ắt, khóc! Không bi ết bao lâu sau đó, tôi c ảm bi ết có ng ời đứ ng c ạnh. Tôi ng ẫng lên. Nh ợng l ặng l ẽ nhìn tôi. Tôi th ở dài, ng ợng ngh ịu qu ẹt n ớc m ắt vào tay áo. Nh ợng l ắc đầ u: - Ch ị vào trong ngh ỉ đi. Không làm gì đ ợc n ữa r ồi!
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 190
- Khi toán ghe đó đến đây, tôi s ẽ th ơ ng l ợng mua ho ặc m ớn m ột chi ếc để đi vào… Nh ợng c ắt l ời tôi: - Không đ ợc. Tôi không th ể để ch ị đi nh v ậy. - Anh giúp tôi, anh Nh ợng. Anh c ng quen thân v ới Ba Má tôi mà. - Ch ị Minh! Tôi quý hai Bác l ắm, nh ng trong tình c ảnh này ch ị không th ể r ời tàu. Gi ọng c ơ ng quy ết nh ra l ệnh c ủa Nh ợng khi ến tôi nhìn Nh ợng, th ầm nh ủ: “L ấy ch ồng nhà binh, s ống g ần m ấy ông nhà binh, t ối ngay ch ỉ nghe gi ọng ch ỉ huy không hà!” Há và Khánh c ng đế n khuyên nh ủ tôi: - Nếu H ạm-Tr ởng để ch ị r ời tàu, r ủi có gì làm sao H ạm-Tr ởng n nói v ới Commandant Minh. Ch ị th ấy không? Làm th ế nào tôi không th ấy đ ợc điều đó; nh ng tôi v ẫn mu ốn làm m ột cái gì để c ứu gia đình tôi. Nh hi ểu đ ợc tôi ngh gì, Nh ợng nh ỏ nh ẹ: - Ch ị gi ận thì tôi ch ịu. Nh ng n ếu có anh Minh ở đây, tôi ngh anh ấy c ng không để ch ị r ời tàu đâu. Bi ết mình làm phi ền nhi ều ng ời, tôi s ửa so ạn b ộ m ặt t ỉnh táo để kh ỏi b ận tâm nh ững ng ời chung quanh. Khi đoàn ghe đến g ần, tôi th ấy áo c ủa nhi ều quân binh ch ủng đ ợc đ a cao, v ẫy v ẫy. Bất ng ờ tôi nh ận ra chi ến h ạm đang t ừ t ừ đổ i h ớng. Tôi ng ạc nhiên, v ội quay sang Nh ợng thì th ấy Nh ợng v ừa đế n chân c ầu thang, s ắp b ớc lên đài-ch ỉ-huy. Tôi g ọi: “Anh Nh ượng.” Nh ợng quay l ại. Tôi ti ếp: - Anh không v ớt m ấy ông lính trên ghe sao? Tôi th ấy d ờng nh Nh ợng đang th ở m ạnh hay là Nh ợng c ố nén ti ếng th ở dài r ồi lắc đầ u: - Tôi đ ợc l ệnh không v ớt ai c ả. M ột tàu đạn đầ y! Trên nh ững chi ếc ghe tròng trành vì sóng, do HQ 505 t ạo nên, nh ững thân ng ời g ầy gò kêu gào. Và nh ững đôi m ắt…Ôi! Nh ững đôi m ắt van xin, nh ững đôi m ắt bu ổn th ảm, nh ững đôi m ắt th ất v ọng ấy b ỗng r ực lên nh ững tia ph ẫn h ận khi chi ến h ạm “b ẻ” m ạnh một vòng cua ng ặt! Gục đầ u vào khoanh dây th ừng, tôi khóc t ức t ởi vì nh ững oan khiên, th ảm kh ốc đang ph ủ ch ụp xu ống t ừng ph ần đấ t th ơ ng yêu và nh ững nghi ệt ngã đang b ủa vây đoàn ng ời b ại tr ận! Từ bu ổi sáng hôm đó, trong nh ững b ữa c ơm đã b ớt ti ếng nói, thi ếu h ẳn n ụ c ời. D ờng nh ai c ng c ảm th ấy m ột n ỗi đau nào đó, to l ớn l ắm, đang đè n ặng tâm h ồn! Khi D ơ ng-Vận-Hạm Nha-Trang HQ 505 v ừa qua kh ỏi Cà-Ná m ột chút, tôi nghe tin D ơ ng-Vận-Hạm V ng-Tàu HQ 503 b ị Vi ệt-Cộng b ắn ngay đài-ch ỉ-huy, gây t ử th ơ ng cho b ốn n m ng ời. Th ấy v ẻ t l ự c ủa Há, tôi tò mò h ỏi. Há th ở dài: - Một trong các s quan t ử th ơ ng t ại đài-chỉ-huy HQ 503 là th ủ khoa khóa tôi. (Khóa s quan đặ c bi ệt). Tôi im l ặng. Kinh nghi ệm c ủa HQ 503 và các giang-pháo-hạm trên sông thu ộc mi ền Tây cho tôi th ấy nh ận xét : “Đã H ải-Quân mà còn đi tàu thì đeo ch ữ Th ọ ‘to t ổ b ố’ r ồi, còn lo gì n ữa” là sai l ầm. Gần đến Phan-Thi ết, tin T ớng Nguy ễn-V nh-Nghi b ị b ắt khi ến m ọi ng ời bàn tán, âu lo h ơn. Tôi nhìn ra kh ơi. Trong kho ảng không gian mênh mông c ủa bi ển t ự d ng tôi t ởng nh tôi có th ể th ấy l ại đ ợc hình ảnh T ớng Nghi và Minh đứng trên mô đất cao
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 191 quan sát tr ận đị a khi cu ộc t ấn công c ủa Vi ệt-Cộng vào đồn th ứ 9 còn ngùn ng ụt khói, vào một bu ổi sáng khi h ơi n ớc t ừ kinh Trèm-Tr ẹm còn đọng trên t ừng chi ếc lá non. Đến Phan-Thi ết, HQ 505 neo và cho m ột xu ồng đổ b ộ đ a m ột s quan vào Phan- Thi ết đón gia đình c ủa anh ấy. Khi xu ồng đổ b ộ tr ở ra, tôi th ấy t ừ xa màu vàng đậm chói lói trên màu bi ển xanh nh ạt. Lúc đ a gia đình c ủa s quan đó lên tàu tôi m ới nh ận ra màu vàng ấy là chi ếc áo cà- sa c ủa m ột Ni-Cô. Không hi ểu t ại sao chi ếc áo cà-sa c ủa Ni-Cô l ại khi ến tôi nh ớ đế n hình ảnh nh ững t ng ni trong các cu ộc bi ểu tình xách động và v ạt áo vàng c ủa v ị Tuyên-Úy Ph ật-Giáo bay l ất ph ất bên thành xe Jeep khi Th ầy lái xe Jeep ch ạy “nh bay” trên đ ờng Công-Lý, Saigon! Đêm đến. Phan-Thi ết b ị t ấn công. H ỏa châu th ắp sáng m ột vùng đau th ơ ng. L ẫn trong vô s ố v ệt sáng đỏ ửng kim lo ại ho ặc xanh lè nh màu m ắt c ủa th ần ch ết, tôi th ấy nhi ều v ệt sáng th ật l ớn, xé không gian theo hình c ầu vòng r ồi tan bi ến trong đêm. Từ nh ỏ, tôi c ứ ngh ch ỉ có Nha-Trang và Đà-Lạt là hai n ơi tôi yêu m ến. Nh ng bây gi ờ, th ấy t ừng trái đạ n cày sâu vào vùng đất h ấp h ối này, tôi đau lòng. T ừ đó tôi nghi ệm ra r ằng, vì lòng ng ời eo h ẹp, phân chia ranh gi ới, ch ứ b ất c ứ vùng đất nào bên b ờ đạ i d ơ ng th ắm máu này c ng đề u là Quê-H ơ ng c ủa tôi c ả. D ơ ng-Vận-Hạm Nha-Trang v ề đế n V ng-Tàu vào m ột bu ổi sánh n ắng nh ạt. Nh ợng cho ca-nô đ a tôi vào b ờ. Ca-nô r ời tàu. Nhìn l ại HQ 505, tôi th ấy Nh ợng đang b ớc lên đài-ch ỉ-huy. Nh ợng dừng l ại ở c ầu thang chót, đ a cao tay v ẫy, chào tôi. Tôi c ng v ẫy tay chào Nh ợng. Bóng Nh ợng in lên n ền tr ời xanh. Th ật đẹ p! Vào b ờ, khi v ừa đặ t chân lên c ầu tàu, tôi l ảo đả o nh ng ời say r ợu. Các anh th ủy th ủ c ời. M ột anh b ảo: - Ch ắc ch ị…say đấ t r ồi. Dù đang choáng váng tôi c ng ph ải b ật c ời: - Say đất? Tôi ch a nghe động t ừ đó bao gi ờ cả. M ấy ông H ải-Quân lúc nào c ng có nhi ều danh t ừ r ất l ạ. Các anh c ời, d ặn tôi ng ồi ngh ỉ m ột ch ốc, tr ạng thái bình th ờng s ẽ tr ở l ại. Sau khi xe đến đón tôi các anh m ới tr ở l ại tàu. Nhìn theo chi ếc ca-nô h ớng d ần v ề phía chi ến h ạm 505, tôi th ầm nh ủ: “Xin c ảm ơn các anh, c ảm ơn D ươ ng-Vận-Hạm Nha-Trang, c ảm ơn bi ển c ả đã cho tôi chuy ến vi ển du cu ối cùng để th ấy Quê M ẹ qu ằn qu ại trong c ơn đau, để nhìn Quê H ươ ng l ịm d ần vào cõi ch ết!”
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 192
PH Ụ L ỤC DANH SÁCH CHI ẾN H ẠM VÀ CHI ẾN ĐỈ NH HẢI-QUÂN VI ỆT-NAM CỘNG-HÒA
Lo ại HQ Tên Khu-Tr ục-Hạm HQ 1 Tr ần-H ng-Đạo DER – Radar Picket Escort HQ 4 Tr ần-Khánh-D Tu ần-D ơ ng-Hạm HQ 2 Tr ần-Quang-Kh ải WHEC – White High Endurance Cutter HQ 3 Tr ần-Nh ật-Du ật HQ 5 Tr ần-Bình-Tr ọng HQ 6 Tr ần-Qu ốc-To ản HQ 15 Phạm-Ng -Lão HQ 16 Lý-Th ờng-Ki ệt HQ 17 Ngô-Quy ền Hộ-Tống-Hạm HQ 02 Vạn-Ki ếp PC – Patrol Craft HQ 04 Tụy-Động PCE – Patrol Craft Escort HQ 05 Tây-Kết HQ 06 Vân-Đồn HQ 07 Đống-Đa II HQ 08 Chi-L ng II HQ 09 K -Hòa HQ 10 Nh ật-Tảo HQ 11 Chí-Linh HQ 12 Ng ọc-Hồi HQ 14 Vạn Ki ếp II Tr ục-Lôi-Hạm HQ 13 Hà-Hồi MSF – HQ 112 Ch ơ ng-D ơ ng Minesweeper Fleet YMS – Auxiliary Motor HQ 113 Bạch-Đằng Minesweeper MSC – Minesweeper Coastal HQ 114 Hàm-Tử II HQ 115 Ch ơ ng-D ơ ng II HQ 116 Bạch-Đằng II Tr ợ-Chi ến-Hạm HQ 225 Nỏ-Th ần LSSL – Landing Ship Support Large HQ 226 Linh-Ki ếm HQ 227 Lê-V n-Bình HQ 228 Đoàn-Ng ọc-T ng HQ 229 L u-Phú-Th ọ HQ 230 Nguy ễn-Ng ọc-Long HQ 231 Nguy ễn-Đức-Bông Giang-Pháo-Hạm HQ 327 Long-Đạo LSIL – Landing Ship Infantry HQ 328 Th ần-Ti ễn Large HQ 329 Thiên-Kích HQ 330 Lôi-Công HQ 331 Tầm-Sét
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 193
Lo ại HQ Tên Hải-Vận-Hạm HQ 400 Hát-Giang LSM – Landing Ship Medium HQ 401 Hàn-Giang HQ 402 Lam-Giang HQ 403 Ninh-Giang HQ 404 H ơ ng-Giang HQ 405 Ti ền-Giang HQ 406 Hậu-Giang Tàu D ầu HQ 470 YOG YOG – Gasoline Barge, Self-Propelled HQ 471 YOG HQ 472 YOG HQ 473 YOG HQ 474 YOG HQ 475 YOG D ơ ng-Vận-Hạm HQ 500 Cam-Ranh LST – Landing Ship Tank HQ 501 Đà-Nẵng HQ 502 Th ị-Nại HQ 503 V ng-Tàu HQ 504 Qui-Nh ơn HQ 505 Nha-Trang HQ 800 Mỹ-Tho HQ 801 Cần-Th ơ HQ 802 V nh-Long Tu ần-Duyên-Hạm HQ 600 Phù-Du PGM – Patrol Motor Gunboat HQ 601 Tiên-Moi HQ 602 Minh-Hoa HQ 603 Ki ến-Vàng HQ 604 Keo-Ng ựa HQ 605 Kim-Quy HQ 606 Mây-Rút HQ 607 Mây-Rút HQ 608 Hoa-L HQ 609 Tô-Yên HQ 610 Đinh-Hải HQ 611 Tr ờng-Sa HQ 612 Thái-Bình HQ 613 Th ị-Tứ HQ 614 Song-Tử HQ 615 Tây-Sa HQ 616 Hoàng-Sa HQ 617 Phú-Quí HQ 618 Nòn-Tr ọc HQ 619 Th ọ-Châu
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 194
Lo ại HQ Tên Tu ần-Duyên-Đỉnh HQ 700 Lê-Ph ớc-Dui WPB – HQ 701 Lê-V n-Nga Coast Guard Patrol Cutter HQ 702 Hu nh-V n-C or Coast Guard Patrol Boat HQ 703 Nguy ễn-Đao HQ 704 Đào-Th ục HQ 705 Lê-Ng ọc-Thanh HQ 706 Nguy ễn-Ng ọc-Th ạch HQ 707 Đặng-V n-Hoành HQ 708 Lê-Đình-H ng HQ 709 Th ơ ng-Tiên HQ 710 Ph ạm-Ng ọc-Châu HQ 711 Đào-V n-Đ ng HQ 712 Lê-Ng ọc-Anh HQ 713 Hu nh-V n-Ngân HQ 714 Tr ần-Lô HQ 715 Bùi-Vi ết-Thanh HQ 716 Nguy ễn-An HQ 717 Nguy ễn-Han HQ 718 Ngô-V n-Quy ền HQ 719 V n-Diên HQ 720 Hồ-Đ ng-La HQ 721 Đàm-Tho ại HQ 722 Hu nh-Bộ HQ 723 Nguy ễn-Kim-H ng HQ 724 Hồ-Duy HQ 725 Tr ơ ng-Ba YWN – HQ 9111 Yard Water Navy HQ 9112 AFDL – HQ 9604 Auxiliary Floating Drydock, Light
Lo ại Tên Commandement Soái-Đỉnh LCM –Landing Craft Mechanized Quân-Vận-Đỉnh LCVP – Landing Craft Vehicle Personnel Trung-Vận-Đỉnh LCU – Landing Craft Utility Hải-Vận-Đỉnh MLC – Modified Landing Craft Ti ểu đỉ nh có th ể ch ạy trên ru ộng/sông. FS Fleet Support YTL Harbor Craft MLM Minesweeping Launch FOM Truy-Kích-Đỉnh RPC – River Patrol Craft Ti ểu-Đỉnh ch ạy trên sông. PBR – River Patrol Boat Giang-Tốc-Đỉnh
Hải-Quân Vi ệt-Nam C ộng-Hòa Ra Kh ơi, 1975 195
PCF – Patrol Craft Fast Duyên-Tốc-Đỉnh WPB – Coast Guard Patrol Cutters/Boats Tu ần-Duyên-Đỉnh PT – Motor Torpedo Boats Kinh-Tốc-Đỉnh
TÀI LI ỆU THAM KH ẢO
Butler, David. The Fall of Saigon. New York: Simon and Schuster Company.
Croizat, Victor. Vietnam River Warfare. New York: Sterling Publishing Company.
Dougan, Clark; Fulghum, David; and the Editors of Boston Publishing Company. The Fall of the South: The Vietnam Experience Series. Boston Publishing Company, 1985.
Marolda, Edward J. and Fitzgerald, Oscar P. The United States Navy and the Vietnam Conflict, Volume II. Washington, D.C.: Department of the Navy, 1986.
Murphy, R.P.W. and Black, F. Edwin. The South Vietnamese Navy. U.S. Naval Institute Proceedings, February 1973. Washington, D.C.: Department of the Navy.
Snepp, Frank. Decent Interval. New York: Random House, Inc.
Uhlig, Frank. Vietnam: The Naval Story. Annapolis: Naval Institute Press, 1986.
White, Jack M. ACTOV: The U.S. Navy’s Accelerated Turnover Program. U.S. Naval Institute Proceedings, January 1970. Washington, D.C.: Department of the Navy.
Hồi Ký c ủa K ế Đô Nguy ệt San Đờ i Nguy ệt San Đa-Hi ệu Hình ảnh chi ến h ạm: PPS c ủa ông Nguy ễn An C ờng – L ớt Sóng. Huy hi ệu các đơn v ị: PPS c ủa ông V H ửu San. Huy hi ệu các quân tr ờng: Internet.