Folder "Gmina Czarnków Bliżej Natury"
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Gmina Czarnków Bliżej natury www.czarnkowgmina.pl Gmina Czarnków Urząd Gminy Czarnków ul. Rybaki 3, 64-700 Czarnków tel. +48 67 255 22 27, fax: +48 67 255 30 79 e-mail: [email protected] Tekst Urząd Gminy Czarnków Zdjęcia Janusz Jędraszczak Archiwum Urzędu Gminy Czarnków Studio Grafiki Reklamowej Design Izabella Adamiak Skład i opracowanie graficzne Studio Grafiki Reklamowej Design Izabella Adamiak Druk Drukarnia Interak Sp. z o.o. Gmina Czarnków Bliżej natury OBSZAR 34,6 km2 LICZBA LUDNOŚCI 11 699 Walkowice /stan na dzień 02.05.2019 r./ Gmina GĘSTOŚĆ ZALUDNIENIA w liczbach 338 osób/km2 Romanowo Górne Radolinek Radosiew Romanowo Dolne Marunowo Lipica Sarbia Gmina Czarnków graniczy z miastem obsługującymi jej mieszkańców. Sarbka Jesionowo Czarnków oraz z gminami: Trzcianka, Gminę Czarnków tworzą 24 sołectwa i 27 Wieleń, Lubasz, Połajewo, Ryczywół, wsi, w których zamieszkuje 11 699 osób. Osuch Paliszewo Witamy Bukowiec Budzyń, Chodzież i Ujście. Gajewo Plany Piaski Zofiowo w Struktura funkcjonalno-przestrzenna Atrakcyjnie położona Gmina, zachęca do regionu zdeterminowana została przez Pomorska Wola CZARNKÓW wypoczynku. Cisza, spokój, nieskażone przebiegające tędy drogi wojewódzkie Sobolewo Gminie środowisko naturalne, lasy bogate Wałcz-Poznań i Piła-Wronki z węzłem Hutka Pianówka w grzyby i zwierzynę – to atuty tych w Czarnkowie, a także rzekę Noteć Czarnków terenów. To również wymarzone miejsce z funkcją transportu rzecznego. Ciszkowo Goraj-Zamek dla rowerzystów, amatorów wycieczek Na skraju Puszczy Noteckiej wodnych oraz pieszych. Gmina Czarnków jest gminą wiejską Huta i Drawskiej, w dolinie Noteci o powierzchni 34 611 ha, z czego 50,7% otoczonej wzgórzami i wzniesieniami Zwiedzanie ułatwiają oznakowane szlaki stanowią użytki rolne, a lasy i grunty Komorzewo morenowymi leży gmina Czarnków. rowerowe, kajakowe, piesze oraz ścieżki leśne zajmują 41,1 %. Wiodącą funkcją Te urocze i gościnne tereny, przyrodniczo-dydaktyczne. gminy jest rolnictwo i gospodarka leśna. charakteryzujące się bogactwem Nieskażone środowisko naturalne sprzyja walorów przyrodniczo- Ośrodkiem życia kulturalnego oraz rozwojowi ekologicznych upraw rolnych. krajobrazowych znajdują się Powierzchnia gminy wynosi 34 611 ha z czego użytki rolne stanowią 17 565 ha, handlowo-usługowego gminy jest miasto w północno-zachodniej części Czarnków, stanowiące odrębną jednostkę co stanowi 50,7% ogólnej powierzchni, a lasy i grunty leśne 41,1 %. Wielkopolski w powiecie samorządową. To tu znajduje się siedziba czarnkowsko-trzcianeckim. Urzędu Gminy wraz z instytucjami 2 3 Dawne dzieje Już od pradawnych czasów ziemię tę zamieszkiwali ludzie, o czym świadczy odnaleziony w pobliżu Radolinka najstarszy ślad człowieka na obszarze gminy, datowany na późny paleolit (przed 8300 r. p.n.e.). Liczne pozostałości osadnictwa z okresu kultury łużyckiej zostały odkryte w okolicach sołectw Sarbia-Sarbka, Paliszewo i Gębiczyn. We wczesnym średniowieczu na terenach na linii Warta – Noteć toczyły się potyczki i walki zbrojne. Radosiew. Dzwonnica drewniana W okresie rozbicia dzielnicowego z pierwszej połowy XIX wieku ziemie należały do kasztelanii z dzwonem z 1824 roku czarnkowskiej, a za panowania Kazimierza Wielkiego znalazły się Po I wojnie światowej w 1919 r. na mocy w powiecie i województwie poznańskim. postanowień Traktatu Wersalskiego Na przełomie XIII i XIV wieku miasto granica poprowadzona nurtem rzeki wraz z okolicznymi dobrami zostało Noteć podzieliła obecną gminę Czarnków nadane przez Władysława Łokietka na dwie części. zamożnemu rodowi Nałęczów, W granicach niepodległej Polski znalazła który później przyjął nazwisko się część południowa, która wraz Czarnkowskich. z miastem do wybuchu II wojny światowej W połowie XVII wieku tworzyła powiat czarnkowski. region został podzielony na mniejsze majątki, Po 1945 roku Noteć stanowiła północną które trafiły w ręce granicę powiatu, niecałe 20 lat później różnych właścicieli, powstały gminy. Aktualny kształt gminy a w okresie zaborów Czarnków został ustanowiony w 1992 ziemie te znalazły się pod roku po dołączeniu sołectwa Mikołajewo. panowaniem Prus. Spichlerz w Ciszkowie 4 5 Osadnictwo w Dolinie Noteci dodatkowe naczynia tzw. przystawki. Cmentarzyska ciałopalne naturalnych arterii, po której pradoliny Noteci, niezwykle interesujący, bogaty i wciąż jeszcze z tego okresu rejestrowane są na terenie Ciszkowa, Osucha, Huty, odbywały się przemieszczenia tajemniczy. Powszechnie przyjęty jest pogląd, że rzeki w dawnych czasach Gębiczyna, Grzęp i Walkowic. grup osadniczych z Europy Wytworzone w pradziejach szlaki komunikacyjne, które służyły jako wygodne szlaki komunikacyjne umożliwiające również Na początku V w. p.n.e. pojawia się ludność kultury pomorskiej. Północnej ku wschodowi. rejestrowane są od neolitu a kontynuowane przez społeczności łatwy transport towarów. Noteć płynąca pradoliną, dziś łączy Wisłę Znana głównie z grobów w formie skrzyń kamiennych, To, co wyróżnia kulturę kolejnych okresów chronologicznych, użytkowane są do dnia i Odrę. W pradziejach też łączyła te rzeki, a podróż ich wodami w których umieszczano urny z przepalonymi kośćmi zmarłych. wielbarską spośród innych kultur dzisiejszego. Utworzona we wczesnym średniowieczu sieć osad, odbywała się na tratwach, łodziach o kadłubach zszywanych Popielnice często przedstawiały wizerunek twarzy ludzkiej, to obrządek pogrzebowy. Znana a później grodów obronnych limesu nadnoteckiego w Santoku, z płatów skór, usztywnianych elementami z poroża czy dłubankami - przykryte pokrywkami niekiedy stylizowanymi na nakrycie głowy. z cmentarzysk tzw. birytualnych, Drezdenku, Wieleniu, Czarnkowie, Ujściu czy Nakle stała się zbrojną łodziach wykonanych z jednego pnia drzewa. Cmentarzyska kultury pomorskiej natrafiono w okolicach Grzęp, na których występowały granicą północnej domeny tworzonej przez Piastów. Owa domena Rzeka Noteć położona na Niżu Europejskim, wytworzyła system Romanowa i Walkowic. zarówno pochówki szkieletowe powstaje miedzy kolanem Warty, pradoliną Noteci i jeziorem Gopło. połączeń z innymi rzekami i stała się znaczącym elementem systemu Miedzy VIII a VII wiekiem p.n.e. dochodzi do przemiany klimatycznej, jak i ciałopalne. Znane są również Wraz z przyjęciem chrztu przez Mieszka w roku 966, w ówczesnym komunikacyjnego na osi wschód – zachód i północ - południe. zakończył się okres subborealny, a nastał subatlantycki, który trwa cmentarzyska z kurhanami, świecie znane są Roma, Galia, Germania i SCLAVINIA – czyli W takich miejscach dochodziło do wymiany wiedzy, umiejętności do dziś. Okres subatlantycki cechuje duża zmienność, która miała stelami kamiennymi państwo Piastów, którego Pradolina Noteci stanowi nierozerwalną i przedmiotów. swoje przełożenie w świecie roślin, zwierząt i konstrukcjami kamiennymi WALKOWICE, GM. CZARNKÓW, STAN. 6. część. Początek późnego średniowiecza datowany na XIII w. Środkowy rejon Pradoliny Noteci, od wieków stanowił dogodny i osadnictwie ludzi. Osadnictwo to cechowało się znacznym w postaci kręgów kamiennych. WYPOSAŻENIE GROBU NR 1. LEGENDA:1, 3, 6, 8, 9 wprowadza znaczne przemiany społeczno - gospodarcze oraz ŻELAZO; 2, 4, 5 BRĄZ; 7 KAMIEŃ (ZA GAJDA, obszar dla rozwoju osadnictwa. Około IX tysiąclecia p.n.e. rozpoczął rozproszeniem małych osad ludności kultury pomorskiej. Z terenu gminy Czarnków GROBY SZKIELETOWE W ŁODZIACH osadnicze. Rozpoczyna się akcja lokacji miast i wsi na tzw. prawie się okres zwany mezolitem, który charakteryzował się znacznymi Ostatnie wieki p. n. e. to okres nazywany okresem wpływów najbardziej znane są pochówki WYPOSAŻONE W BROŃ niemieckim. Zakładanie ośrodków Z WCZESNEGO OKRESU RZYMSKIEGO ODKRYTE zmianami klimatycznymi oraz przemianami środowiska. rzymskich. Dochodzi do znacznego zaludnienia przestrzeni Europy, szkieletowe umieszczone w łodzi, W WALKOWICACH, GMINA CZARNKÓW, [W:] H. miejskich jak i wiejskich przynosi znaczny Wraz ze stadem reniferów pojawili się wyspecjalizowani w łowach unowocześniają się metody uprawy roli, a nadwyżki są przedmiotem odkryte w Walkowicach, MACHAJEWSKI, J. ROLA (RED.), PRADOLINA napływ nowych osadników, NOTECI NA TLE PRADZIEJOWYCH I na nie ludzie. Społeczeństwa mezolityczne utrzymywały się przede wymiany handlowej, tak jak i przedmioty wytwarzane przez datowane na 2 połowę I wieku WCZESNOŚREDNIOWIECZNYCH SZLAKÓW co wpływa korzystnie na rozwój handlu. wszystkim z myślistwa, rybołówstwa i zbieractwa. Obozowiska warsztaty przydomowe (tkaniny, naczynia) czy rzemieślników - n.e. HANDLOWYCH, S. 231–236, 2006) W majątkach prywatnych powstają zakładano na piaszczystych wydmach, powstałych pod wpływem ozdoby, broń. Analiza wyposażenia grobowego siedziby na kopcach zwane gródkami wycofującego się lądolodu. W okolicach Gębiczyna, Góry nad U schyłku I wieku pojawiają się na terenach nad Notecią wykazała, że zmarli zajmowali stożkowatymi. Początkowo wznoszone Notecią, Radolinka i Osucha znane są liczne ślady osadnictwa społeczności Europy północno-zachodniej (z Jutlandii, Skandynawii). bardzo wysoką pozycję w grupie w dobrach należących do mezolitycznego, skąd pochodzą narzędzia krzemienne i kamienne. W jej obrębie znajdowała się ludność kultury wielbarskiej związana wojowników. Naczelnicy w drogę duchowieństwa, później w włościach W VII tysiącleciu p.n.e. ciepła i wilgotna pogoda sprzyjała bujnemu z Gotami, wędrującymi nad Morze Czarne. Ludność ta znała technikę w zaświaty wyposażeni byli rycerskich. Wiele takich siedzib rozwojowi lasów, które stworzyły dogodne warunki dla świata wytopu żelaza otrzymywanego z rud darniowych, zalegających w cenną broń - miecz wraz rycerskich uległo zniszczeniu na zwierzęcego