Bağımsızlıklarının 25. Yılında Türk Cumhuriyetleri(PDF)

Total Page:16

File Type:pdf, Size:1020Kb

Bağımsızlıklarının 25. Yılında Türk Cumhuriyetleri(PDF) BAĞIMSIZLIKLARININ 25. YILINDA TÜRK CUMHURİYETLERİ EDİTÖRLER 25ABDULVAHAP KARA - FAHRİ SOLAK BAĞIMSIZLIKLARININ 25. YILINDA TÜRK CUMHURİYETLERİ (Siyasi, Ekonomik ve Kültürel Gelişmeler) Editörler: Abdulvahap Kara – Fahri Solak BAĞIMSIZLIKLARININ 25. YILINDA TÜRK CUMHURİYETLERİ Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) Yayınları, No: 23 ISBN 978-605-2334-01-0 Editörler: Abdulvahap Kara - Fahri Solak Tasarım Murat Arslan Teknik Yapım 0216 557 82 87 Baskı Seçil Ofset Tel: 0212 629 06 15 İstanbul, 2017 ‘Bağımsızlıklarının 25. Yılında Türk Cumhuriyetleri’ kitabının tüm yayın hakları Türk Dünyası Belediyeler Birliği’ne aittir. Kaynak gösterilerek alıntı yapılabilir. İzinsiz basılamaz ve çoğaltılamaz. Merkez Efendi Mah. Merkez Efendi Konağı No: 29 Zeytinburnu 34015 İstanbul Tel 0212 547 12 00 www.tdbb.org.tr İÇİNDEKİLER Önsöz .................................................................................................................... 05 Azerbaycan Cumhuriyeti / Prof. Dr. Nesrin Sarıahmetoğlu, Prof. Dr. Okan Yeşilot.. 07 Kazakistan Cumhuriyeti / Prof. Dr. Abdulvahap Kara ............................................. 73 Kırgız Cumhuriyeti / Dr. Fahri Solak ..................................................................... 133 Özbekistan Cumhuriyeti / Prof. Dr. Ahmet Kanlıdere ............................................. 153 Türkmenistan Cumhuriyeti / Prof. Dr. Kemal Özcan ............................................. 187 Rusya Federasyonu / Prof. Dr. İlyas Kemaloğlu ....................................................... 247 Türk Dünyasında 25 Yıllık İşbirliği Süreci / Prof. Dr. Abdulvahap Kara ................. 329 ÖNSÖZ 1991 Yılında Sovyetler Birliği’nin çökmesiyle Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan, Kırgızistan ve Türkmenistan bağımsızlıklarına kavuştu. Bu cumhuriyetlerin bağımsızlıklarını tanıyan ilk ülke Türkiye Cumhuriyeti oldu. Aradan geçen 25 yıl zarfında hem bu cumhuriyetler dünya çapında tanınma sağladılar ve ekonomik, sosyal ve siyasi yaptıkları reformlar ile büyük gelişmeler kaydettiler, hem de Türkiye ile dostluk ilişkilerini geliştirdiler. Ayrıca bu kardeş ülkelerin kendi aralarındaki işbirliğini güçlendirmek için TÜRKSOY, TÜRKPA (Türk Dili Konuşan Parlamenter Asamblesi), Türk Dili Konuşan Ülkeler İşbirliği Konseyi (Türk Konseyi/Keneşi), Türk Akademisi ve Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB) gibi ortak teşkilatları da hayata geçirdiler. 1991 yılından 2016 yılına kadar geçen 25 yıllık zaman diliminde Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan’ın yaşadıkları süreçleri değerlendirmek adına elinizde tuttuğunuz bu kitap hazırlandı. Bu kapsamda bu ülkelerin son dönem tarihi, ekonomik ve kültürel gelişmelerinin yanı sıra Türkiye ile ilişkileri ortaya konmaya çalışıldı. Tüm bu bölümler o ülkelerle ilgili olarak çalışan uzman akademisyenler tarafından kaleme alındı. Günümüzde açık bir şekilde anlaşılmıştır ki, Türk dünyasındaki gelişmeler Rusya Federasyonu ve orada yaşayan özerk Türk Cumhuriyetleri ve Toplulukları olmadan eksik kalır. Bu sebeple kitabın 6. Bölümü Rusya Federasyonu’na hasredildi. Bu bölümde federasyon içinde yer alan Türkler ile birlikte Rusya Federasyonu’nun Türkiye ve diğer Türk Cumhuriyetleri ile ilişkileri ana hatlarıyla gösterilmeye çalışıldı. Böylece Türk dünyasında son 25 yıldaki gelişmeler daha kapsayıcı ve geniş bir biçimde ortaya konmuş oldu. Kitabın 7. ve son bölümü ise Türk dünyasının kendi içindeki işbirliği çalışmalarına ayrıldı. Çünkü dünyada bölgesel işbirliklerinin üye ülkelerin siyasi, ekonomik ve kültürel gelişimlerine büyük oranda katkı yaptığı açıkça görülmektedir. Bu bağlamda soğuk savaş döneminde birbirlerinden onlarca yıl kopmuş olan kardeş ülkelerin de her alanda işbirliğine gitmeleri kaçınılmazdı. Ancak, bu işbirliği her zaman istendiği gibi gelişmedi. Bu da, her ülkenin işbirliği konusunda kendi anlayışı, farklı bakış açıları ve jeopolitik konumları olması sebebiyle doğaldır. Zamanla bu farklılıklar azalarak işbirliği sürecinde ivme kazanıldığı görülmekteyse de, mevcut potansiyele göre henüz istenen seviyede değildir. Türk cumhuriyetlerinin bağımsızlığının 25. yılı vesilesiyle hazırlanan bu kitabın Türk dünyasını yakından tanımak, gelişmeleri anlamak isteyenler ve karar vericiler için yararlı olacağına inanıyoruz. Bu tür eserlerin geçmişi değerlendirerek geleceğe emin adımlarla yürüme açısından yol gösterici olacağı şüphesizdir. Bu çalışmayı destekleyerek yayınlanmasını sağlayan Türk Dünyası Belediyeler Birliği (TDBB)’ne ve katkıda bulunanlara teşekkür ediyoruz. Editörler AZERBAYCAN CUMHURİYETİ Prof. Dr. Nesrin Sarıahmetoğlu* Prof. Dr. Okan Yeşilot** Güney Kafkasya milletleri içinde Azerbaycan Türkleri sadece nüfus itibariyle çoğunlukta olmalarıyla değil, Ermeni ve Gürcülerden farklı olarak Yakın Doğu’nun komşu ülkeleri İran ve Türkiye ile etnik, dil, kültür ve dinî bağlara sahip olmalarıyla da özel bir konumdadır. Bölgesel birlik fikri Güney Kafkasya’da çağdaş siyasî hayat kadar eskiydi. Çarlık Rusyası’nın Zakafkasya (Kafkasya ötesi/Transkafkasya) dediği yerde Gürcüler, Ermeniler ve Müslümanların yaşadığı yerleri birleştirmek fikri XX. yüzyıl başlarında ortaya atıldı. Bu fikir Ermenilerin millî yönlerinin esas temsilcisi olarak ortaya çıkan Taşnaksutyun Partisi tarafından desteklenmekteydi. Azerbaycan’ın en büyük siyasî grubu Musavat da federalist parti kimliği ile Azerbaycan halkının güven- liği için mümkün olan en iyi yolu arıyordu. Çarlık Rusya devrinde yaşanan sıkıntılar bölgenin kimliğini etkilerken Bolşevik İhtilali ve SSCB’nin kuruluşu Azerbaycan için hem toprak kaybı ile sonuçlandı hem de sistemin oluşturduğu yeni bir devin baş- langıcını oluşturdu. 90’lı yılların başında Sovyet İmparatorluğu’nun çöküşü, Sovyet yıllarında halkların dostluğu adıyla dondurulan problemler Ermeniler ve Azerbaycan Türkleri arasında etnik mücadeleleri, baskıları ve problemlerin yeniden ortaya çıkma- sını hızlandırdı. Bu sırada milletlerarası farklılıkları azaltmak için halk mübadelesi yapıldı. Azer- baycan Türkleri ve Ermeniler artık aynı şehirlerde yaşamıyorlardı. Ocak 1990’da veya daha önce 1918 ve hatta 1905’te şehirlerde meydana gelen ve gelecek nesillerin ha- tıralarında derin izler bırakan kitlesel baskı ve zulmün bir daha meydana gelmesi engellendi. Bu şehirler artık çok milletli olma özelliğini kaybetti. 1990’lı yılların başında ise SSCB’nin dağılmasını engellemek amacıyla 19-21 Ağustos 1991’de Moskova’da bir darbeye teşebbüs edildi. “Ağustos Darbesi” adıyla bilinen bu darbe demokratik eğilimlerin güç kazanması, halkın tabandan bir direniş göstermesi vb. sebepler yüzünden başarısız oldu. * Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi ** Marmara Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi 7 BAĞIMSIZLIKLARININ 25. YILINDA TÜRK CUMHURİYETLERİ 1991 Ağustos Darbesi her ne kadar başarısız olsa da Azerbaycan’da siyasî durumun gerginleşmesine ve halkın huzursuzluğuna yol açtı. Azerbaycan halkı ülke yönetimine demokratik güçler ise siyasî muhafazakârlara karşı tepkilerini arttırdı. Bu protesto ve mitinglerde halk, hükümetten, meclisin dağıtılmasını, yeni meclis seçimlerinin yapıl- masını, ülkede olağanüstü halin lağvedilmesini, Dağlık Karabağ Muhtar Vilayeti’nde 1 egemenlik haklarının temin edilmesini talep ediyordu. Azerbaycan Yüksek Sovyeti’nin halkın ısrarıyla toplanan 30 Ağustos 1991’deki olağanüstü oturumunda “Azerbaycan Cumhuriyeti’nin bağımsızlığının tekrar sağlan- ması hakkında bir beyanname” kabul edildi. Bazı milletvekillerine rağmen idare bu beyannameyi referandumla meşrulaştırmak istemedi. Çünkü bu yasa SSCB’in dağıl- masına engel olmak amacı ile kabul edilmişti. 8 Eylül 1991’de Azerbaycan’da devlet başkanlığı seçimlerinde Ayaz Niyazi Mut- talibov yeniden seçildi. Ülkenin bağımsızlığını engellemek için dıştan baskılar arttı. Böyle bir ortamda demokratik güçler, yönetimi kesin tedbirler almamakla suçlayarak halkı iktidara bağlı olmamaya çağırdı. Bunun sonucu olarak iktidarda olan A. Mutta- libov ile AHC yönetimi arasında 3 Ekim 1991’de yapılan görüşmede Millî Şura’nın 2 kurulması için mutabakata varıldı. 5 Şubat 1991’de Azerbaycan SSC’in “Azerbaycan Cumhuriyeti” olarak adlandı- rılmasına karar verilmişti. Halkın talebi ile 18 Ekim 1991’de toplanan Azerbaycan Yüksek Sovyeti “Azerbaycan Cumhuriyeti’nin bağımsızlığı hakkında Anayasa kara- rını” kabul etti. Bu Azerbaycan’ın bağımsızlığının yeniden kazanılması demekti. XX. yüzyılın sonunda Azerbaycan’ın bağımsızlığının tekrar elde edilmesi tarihî bir olaydı. Devlet Başkanının hâkimiyetini sağlamlaştırmak amacıyla 18 Ekim 1991’de Prezi- dent İdaresi de kuruldu. 26 Kasım 1991’de Yüksek Sovyet’in oluşturduğu Millî Şura 25 kişi demokratik blok temsilcisinden, 25 kişi de iktidar taraftarı milletvekilinden 3 teşkil edildi. Bu çalışmanın amacı Azerbaycan’ın bağımsızlığını 1991 yılında tekrar kazanma- sıyla birlikte ülkenin 25 yıllık sürecini değerlendirmektir. 1 Karabağ’da 1988 ve 1990 yılları arasında yaşanan olayların kronolojisi için bkz. Hronika, NKAO Fe- vral 1988-Fevral 1990, Bakı 1990; Nesrin Sarıahmetoğlu, “90’lı Yılların Öncesinde Dağlık Karabağ’daki Gelişmeler ve Olayların Kronolojisi”, Karabağ, IQ Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul 2011, s. 13-35. 2 E. Fuller, “Armenians Demostrate for Return of Territories from Azerbaidjan”, Radio Liberty, 11 Novem- ber 1987, p. 2. 3 Nazir Əhmədli, Milli Məclisden Etüdlər, Kənçlik, Bakı 1996, s. 8-9. 8 AZERBAYCAN CUMHURİYETİ Azerbaycan’ın Bağımsızlığının Uluslararası Alanda Tanınması SSCB’nin çöküşüyle birlikte yaşanan bütün bu gelişmeler bağımsızlık yolunda ilk adımlar olarak kabul edildi ve 29 Aralık 1991’de
Recommended publications
  • Assessing Opportunities and Threats in Kazakhstan's Wild Liquorice Root Trade
    April 2021 SWEET DREAMS ASSESSING OPPORTUNITIES AND THREATS IN KAZAKHSTAN’S WILD LIQUORICE ROOT TRADE Nadejda Gemedzhieva, Artyom Khrokov, Elise Heral, Anastasiya Timoshyna JOINT REPORT ABOUT US TRAFFIC is a leading non-governmental organisation working globally on trade in wild animals and plants in the context of both biodiversity conservation and sustainable development. Reproduction of material appearing in this report requires written permission from the publisher. The designations of geographical entities in this publication, and the presentation of the material, do not imply the expression of any opinion ACKNOWLEDGEMENTS whatsoever on the part of TRAFFIC or its supporting This report was completed under a project implemented between organisations concerning the legal status of any country, territory, or area, or of its authorities, 2019-2022 by TRAFFIC and the Association for the Conservation of or concerning the delimitation of its frontiers or Biodiversity of Kazakhstan (ACBK), under the support of the Keidanren boundaries. Nature Conservation Fund (KNCF). Complementary funds were also gratefully received from Aktionsgemeinschaft Artenschutz (AGA) e.V. Lead author The project aims to reduce unsustainable commercial harvest, which Nadejda Gemedzhieva poses a threat to biodiversity conservation, and to scale up successful sustainable wild liquorice root production from which local people and Published by: nature benefit. We extend our thanks to KNCF for their support. TRAFFIC International, Cambridge, United Kingdom. During the course of this study, many individuals contributed their time, SUGGESTED CITATION expertise, original research and professional advice and the authors Gemedzhieva, N., Khrokov, A., Heral. E., Timoshyna, would like to thank the staff of the following institutions: Forestry A.
    [Show full text]
  • Ecosystem Service Assessment of the Ili Delta, Kazakhstan Niels Thevs
    Ecosystem service assessment of the Ili Delta, Kazakhstan Niels Thevs, Volker Beckmann, Sabir Nurtazin, Ruslan Salmuzauli, Azim Baibaysov, Altyn Akimalieva, Elisabeth A. A. Baranoeski, Thea L. Schäpe, Helena Röttgers, Nikita Tychkov 1. Territorial and geographical location Ili Delta, Kazakhstan Almatinskaya Oblast (province), Bakanas Rayon (county) The Ili Delta is part of the Ramsar Site Ile River Delta and South Lake Balkhash Ramsar Site 2. Natural and geographic data Basic geographical data: location between 45° N and 46° N as well as 74° E and 75.5° E. Fig. 1: Map of the Ili-Balkhash Basin (Imentai et al., 2015). Natural areas: The Ramsar Site Ile River Delta and South Lake Balkhash Ramsar Site comprises wetlands and meadow vegetation (the modern delta), ancient river terraces that now harbour Saxaul and Tamarx shrub vegetation, and the southern coast line of the western part of Lake Balkhash. Most ecosystem services can be attributed to the wetlands and meadow vegetation. Therefore, this study focusses on the modern delta with its wetlands and meadows. During this study, a land cover map was created through classification of Rapid Eye Satellite images from the year 2014. The land cover classes relevant for this study were: water bodies in the delta, dense reed (total vegetation more than 70%), and open reed and shrub vegetation (vegetation cover of reed 20- 70% and vegetation cover of shrubs and trees more than 70%). The land cover class dense reed was further split into submerged dense reed and non-submerged dense reed by applying a threshold to the short wave infrared channel of a Landsat satellite image from 4 April 2015.
    [Show full text]
  • Assessment of Norms of Admissible Impact on Water Objects of Trans-Balkhash Area
    Int. J. Chem. Sci.: 13(3), 2015, 1495-1510 ISSN 0972-768X www.sadgurupublications.com ASSESSMENT OF NORMS OF ADMISSIBLE IMPACT ON WATER OBJECTS OF TRANS-BALKHASH AREA Zh.T. TILEKOVA*, M. T. OSHAKBAYEV and G. K. YERUBAYEVAa Department of Applied Ecology, K. I. Satpayev Kazakh National Technical University, ALMATY, KAZAKHSTAN aDepartment "Tourism and Service", Turan University, ALMATY, KAZAKHSTAN ABSTRACT Calculations of norms of admissible impact on water objects help to establish levels of pollutants in surface water. The norms of acceptable impact (NAI) on water objects are developed and approved according to hydrographic or water management zoning of a water body for the purpose of preservation and restoration of aquatic ecosystems; minimizing effects of anthropogenic impact that creates risk of irreversible negative changes in aquatic ecosystem; ensuring sustainable and safe water use in the course of social and economic development of the territory. Identification of NAI was carried out on the basis of Methodical instructions on development of the norms of admissible impact on water objects approved by the order of the Ministry of natural resources of Russia of 12.12.2007 No. 328, and by the analysis of social and economic situation, usage and diagnostics of quality of water resources. At the studied territory calculations of norms of admissible impact were counted on two indicators : NAIchem and NAIw. To determine the current anthropogenic impact, comparison of the actual mass of pollutants export (diffusion drain from residential areas, industrial sites and agricultural grounds, etc.) with the values of NAIchem. obtained from design water-resources region (WRR), was carried out.
    [Show full text]
  • Water Resources Lifeblood of the Region
    Water Resources Lifeblood of the Region 68 Central Asia Atlas of Natural Resources ater has long been the fundamental helped the region flourish; on the other, water, concern of Central Asia’s air, land, and biodiversity have been degraded. peoples. Few parts of the region are naturally water endowed, In this chapter, major river basins, inland seas, Wand it is unevenly distributed geographically. lakes, and reservoirs of Central Asia are presented. This scarcity has caused people to adapt in both The substantial economic and ecological benefits positive and negative ways. Vast power projects they provide are described, along with the threats and irrigation schemes have diverted most of facing them—and consequently the threats the water flow, transforming terrain, ecology, facing the economies and ecology of the country and even climate. On the one hand, powerful themselves—as a result of human activities. electrical grids and rich agricultural areas have The Amu Darya River in Karakalpakstan, Uzbekistan, with a canal (left) taking water to irrigate cotton fields.Upper right: Irrigation lifeline, Dostyk main canal in Makktaaral Rayon in South Kasakhstan Oblast, Kazakhstan. Lower right: The Charyn River in the Balkhash Lake basin, Kazakhstan. Water Resources 69 55°0'E 75°0'E 70 1:10 000 000 Central AsiaAtlas ofNaturalResources Major River Basins in Central Asia 200100 0 200 N Kilometers RUSSIAN FEDERATION 50°0'N Irty sh im 50°0'N Ish ASTANA N ura a b m Lake Zaisan E U r a KAZAKHSTAN l u s y r a S Lake Balkhash PEOPLE’S REPUBLIC Ili OF CHINA Chui Aral Sea National capital 1 International boundary S y r D a r Rivers and canals y a River basins Lake Caspian Sea BISHKEK Issyk-Kul Amu Darya UZBEKISTAN Balkhash-Alakol 40°0'N ryn KYRGYZ Na Ob-Irtysh TASHKENT REPUBLIC Syr Darya 40°0'N Ural 1 Chui-Talas AZERBAIJAN 2 Zarafshan TURKMENISTAN 2 Boundaries are not necessarily authoritative.
    [Show full text]
  • Research Article Special Issue
    Journal of Fundamental and Applied Sciences Research Article ISSN 1112-9867 Special Issue Available online at http://www.jfas.info MEANS OF EXPRESSION OF INCENTIVE MODALITY IN TATAR AND ENGLISH LANGUAGES N. Khabirova1, G. Abrosimova1,*, K. M. Minullin1, I. Khanipova1, R. R. Khairutdinov1, G. Ibragimov2 1Kazan (Volga Region) Federal University, Kazan, Russia 2Institute of Language, Literature and Art of Tatarstan Academy of Sciences Published online: 24 November 2017 ABSTRACT The relevance of the investigated problem is caused by the need to improve the functional approach to understanding the nature of the content incentive modality. The aim of the study is to identify the means of expression incentive modality in the Tatar and Russian languages, their similarities and differences. The leading approach to the study of the problems is selected descriptive-comparative method with its components - observation, comparison and generalization. The findings suggest that, in both languages there are corresponding counterparts, causing typological commonality; the most frequent way of expressing incentive modality in the English language are modal verbs and modal words, in Tatar - modal words as part of a complex predicate, the use of which depends on the context. Article Submissions may be useful in lecture courses on linguistics, in special courses on the problems of modality, as well as in the practice of teaching the Tatar and English languages. Keywords: language, translation, bilingual, incentive modality, means of expression, typological intention. Author Correspondence, e-mail: [email protected] doi: http://dx.doi.org/10.4314/jfas.v9i7s.108 Journal of Fundamental and Applied Sciences is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
    [Show full text]
  • Natural Recreation Potential of the West Kazakhstan Region of the Republic of Kazakhstan
    GeoJournal of Tourism and Geosites Year XIII, vol. 32, no. 4, 2020, p.1355-1361 ISSN 2065-1198, E-ISSN 2065-0817 DOI 10.30892/gtg.32424-580 NATURAL RECREATION POTENTIAL OF THE WEST KAZAKHSTAN REGION OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN Bibigul CHASHINA L.N. Gumilyov Eurasian National University, Faculty of Natural Sciences, Satpayev Str., 2, 010008 Nur-Sultan, Republic of Kazakhstan, e-mail: [email protected] Nurgul RAMAZANOVA L.N. Gumilyov Eurasian National University, Faculty of Natural Sciences, Satpayev Str., 2, 010008 Nur-Sultan, Republic of Kazakhstan, e-mail: [email protected] Emin ATASOY Bursa Uludag University, 6059, Gorukle, Bursa, Turkye, e-mail: [email protected] Zharas BERDENOV* L.N. Gumilyov Eurasian National University, Faculty of Natural Sciences, Satpayev Str., 2, 010008 Nur-Sultan, Republic of Kazakhstan, e-mail: [email protected] Dorina Camelia ILIEȘ University of Oradea, Faculty of Geography, Tourism and Sport, Department of Geography, Tourism and Territorial Planning, Oradea, Romania, e-mail: [email protected] Citation: Chashina, B., Ramazanova, N., Atasoy, E., Berdenov, Zh., & Ilieș, D.C. (2020). NATURAL RECREATION POTENTIAL OF THE WEST KAZAKHSTAN REGION OF THE REPUBLIC OF KAZAKHSTAN. GeoJournal of Tourism and Geosites, 32(4), 1355–1361. https://doi.org/10.30892/gtg.32424-580 Abstract: This article is an attempt to assess the natural and recreational potential of the West Kazakhstan region. This technique consists of different stages: assessment of the territory concerning the recreational potential, according to the physical and geographi cal conditions; determination of administrative districts (units) within each of the recreational development zones; inventory of specially protected natural areas.The main criterion for the quantitative assessment was the presence of specially protected natural areas, their number and occupied area.
    [Show full text]
  • FEATURES of the DISTRIBUTION of THREE SPECIES of FISH TREMATODES in PAVLODAR REGION of KAZAKHSTAN Kanat AKHMETOV1,2, Diana MARALBAYEVA1
    FEATURES OF THE DISTRIBUTION OF THREE SPECIES OF FISH TREMATODES IN PAVLODAR REGION OF KAZAKHSTAN KANAT AKHMETOV1,2, DIANA MARALBAYEVA1 1Department of Biology and Ecology, S. Toraighyrov Pavlodar State University, Lomov St., 64, Pavlodar, 140000, Pavlodar, Kazakhstan 2Corresponding author: phone: +77770667348; e-mail: [email protected] Abstract. The aim of the study is to determine the distribution of three species of fish trematodes in the Pavlodar region, as well as features of infection of definitive hosts and their parasitological analysis. The prospect of studying the fish trematode fauna of the North-East Kazakhstan is relevant because the life cycle of this group of parasitic worms depends on several groups of organisms that are intermediate, accessory and final hosts. 3 species of trematodes were identified: Azygia lucii, Bunodera luciopercae, Sphaerostomum bramae. The indicators of the invasion, prevalence and abundance index of parasites within the examined fish species were determined. The results demonstrated a good state of the intermediate hosts living in the Irtysh River and its reservoirs, infected by the three species of trematodes. Key words: fish parasites; parasitological analysis; Trematoda. INTRODUCTION are notable for the alternation of generations with a change of hosts: two intermediate and a final one. The role of the Azygia lucii (Müller, 1776) is a widespread species of fish final hosts has representatives of many families of ray-finned trematodes found in Europe, North America, the European fish. However, most parasites of freshwater fishes may infect and Asian countries of the Commonwealth of Independent the marine species as well. These trematodes are distributed States. The main host of A.
    [Show full text]
  • TÜRK Kavimlerl Ye DEVLETLERİ
    ANKARA ÜNİVERSİTESİ DİL VE TARİH - COĞRAFYA FAKÜLTESİ YAYINLARI, SAYI : 182 Prof. Dr. Akdes Nimet KURAT IV - XVIII. YÜZYILLARDA KARADENİZ KUZEYİNDEKİ TÜRK KAVİMLERl ye DEVLETLERİ TÜRK TARİH KURUMU BASIMEVİ, 1 9 7 2 , ANKARA. İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ ................................................................... .......................................... X I I. BÖLÜM : ESKÎ TÜRK YURDU. KARADENİZ’İN KUZEYİNDEKİ KAVİMLER .............................................................................................. 1-11 Türkler’in ana yurdu (1-2). — Arkeolojik ve etnik bakımdan eski Türk yurdu (2—4). — Türkler’in tarihine ait en eski tarih kayıtlan (4-5). — Dağlar, yayla ve bozkır* lar (5-6). — îskitler (7). — Sarmatlar (7-8). — Gotlar (8). —■ Fin-Ugor kavimleri (8). — Slavlar (9-10). — En eski Slav-Türk münasebetleri (10-11). II. BÖLÜM : BATI HUNLARI VE ATTİLÂ İMPARATORLUĞU ........ 12-23 Hun’ların İdil boyuna gelişleri (12-13). — Batı (Avrupa) Hunları ile Hsiyung-nu’ - lar aynı kavimdir (13-14). — Hunlar’ın İdil nehrini geçtikleri esnada Doğu Avrupa’nın durumu (14-15). — Alanlar (15-17). — Hunlar’m Anadolu’ya akıtılan (17). — Kavimler Büyük Göçlerinin başlangıcı ve bunun Batı Avrupa tarihindeki Önemi (18—19). — Hunlar’m Orta Avrupa’ya doğru ilerleyişleri (19-20). — Attilâ’mn hâkimiyete geçişi (441) (20-21). — Hun Devleti bir konfederasyon idi (21—22). — Attilâ’nın Batı’daki izleri (22). — Hun Devletinin dağılması (22-23). III. BÖLÜM : AVRUPA AVARLARI (M.S. 558-805) ................................ 24-29 A varlar veya “ Sahte Avarlar” ın menşei (24-25). — Avarlar’m Kuzey Kafkaslar’a gelişleri ve Bizans ile ilk temaslan (M.S. 557-558) (25-27). — Avarlar’m Orta Avrupa’ya hareketleri (28-29). IV. BÖLÜM : HAZAR KAĞANLIĞI .................................. ............................ 30-43 Hazarlar (30). — Hazar yurdunun coğrafî durumu (30-31). — Hazarlar tüccar ve yerleşik bir kavimdiler (31).
    [Show full text]
  • Canyons of the Charyn River (South-East Kazakhstan): Geological History and Geotourism
    GeoJournal of Tourism and Geosites Year XIV, vol. 34, no. 1, 2021, p.102-111 ISSN 2065-1198, E-ISSN 2065-0817 DOI 10.30892/gtg.34114-625 CANYONS OF THE CHARYN RIVER (SOUTH-EAST KAZAKHSTAN): GEOLOGICAL HISTORY AND GEOTOURISM Saida NIGMATOVA Institute of Geological Sciences named after K.I. Satpaev, Almaty, Republic of Kazakhstan, e-mail: [email protected] Aizhan ZHAMANGARА L.N. Gumilyov Eurasian National University, Faculty of Natural Sciences, Satpayev Str., 2, 010008 Nur-Sultan, Republic of Kazakhstan, Institute of Botany and Phytointroduction, e-mail: [email protected] Bolat BAYSHASHOV Institute of Geological Sciences named after K.I. Satpaev, Almaty, Republic of Kazakhstan, e-mail: [email protected] Nurganym ABUBAKIROVA L.N. Gumilyov Eurasian National University, Faculty of Natural Sciences, Satpayev Str., 2, 010008 Nur-Sultan, Republic of Kazakhstan, e-mail: [email protected] Shahizada AKMAGAMBET L.N. Gumilyov Eurasian National University, Faculty of Natural Sciences, Satpayev Str., 2, 010008 Nur-Sultan, Republic of Kazakhstan, e-mail: [email protected] Zharas ВERDENOV* L.N. Gumilyov Eurasian National University, Faculty of Natural Sciences, Satpayev Str., 2, 010008 Nur-Sultan, Republic of Kazakhstan, e-mail: [email protected] Citation: Nigmatova, S., Zhamangara, A., Bayshashov, B., Abubakirova, N., Akmagambet S., & Berdenov, Zh. (2021). CANYONS OF THE CHARYN RIVER (SOUTH-EAST KAZAKHSTAN): GEOLOGICAL HISTORY AND GEOTOURISM. GeoJournal of Tourism and Geosites, 34(1), 102–111. https://doi.org/10.30892/gtg.34114-625 Abstract: The Charyn River is located in South-East Kazakhstan, 195 km east of Almaty. The river valley cuts through Paleozoic rocks and loose sandy-clay deposits of the Cenozoic and forms amazingly beautiful canyons, the so-called "Valley of Castles".
    [Show full text]
  • Water Management in Kazakhstan
    Industry Report WATER MANAGEMENT IN KAZAKHSTAN OFFICIAL PROGRAM INDUSTRY REPORT WATER MANAGEMENT IN KAZAKHSTAN Date: April 2017 Language: English Number of pages: 27 Author: Mr. Marat Shibutov Other sectorial Reports: Are you interested in other Reports for other sectors and countries? Please find more Reports here: s-ge.com/reports DISCLAIMER The information in this report were gathered and researched from sources believed to be reliable and are written in good faith. Switzerland Global Enterprise and its network partners cannot be held liable for data, which might not be complete, accurate or up-to-date; nor for data which are from internet pages/sources on which Switzerland Global Enterprise or its network partners do not have any influence. The information in this report do not have a legal or juridical character, unless specifically noted. Contents 5.2. State and Government Programmes _________ 19 1. FOREWORD____________________________ 4 5.3. Recommended Technologies and Technology 2. EXECUTIVE SUMMARY __________________ 5 Suppliers ___________________________ 21 2.1. Current Situation with Water Resources _______ 5 6. PROSPECTS FOR DEVELOPMENT IN WATER 2.1.1. General Situation ______________________ 5 RESOURCES __________________________ 23 2.1.2. Stream Flow Situation ___________________ 5 2.1.2.1. Main Basins __________________________ 6 6.1. Prospects in the sphere of hydraulic engineering 2.1.2.2. Minor Basins _________________________ 6 structures __________________________ 23 6.2. Prospects in Agriculture _________________ 24 2.2. Myths and Real Water Situation ____________ 8 6.3. Prospects in the housing and utility sector _____ 24 2.2.1. Need for Canals________________________ 8 6.4. Prospects in Industry ___________________ 24 2.2.2.
    [Show full text]
  • Challenges for Sustainable Use of the Fish Resources from Lake Balkhash, a Fragile Lake in an Arid Ecosystem
    sustainability Perspective Challenges for Sustainable Use of the Fish Resources from Lake Balkhash, a Fragile Lake in an Arid Ecosystem Steven G. Pueppke 1,*, Margulan K. Iklasov 2, Volker Beckmann 3 ID , Sabir T. Nurtazin 2, Niels Thevs 4, Sayat Sharakhmetov 2 and Buho Hoshino 5 ID 1 Department of Plant, Soil and Microbial Sciences, Center for Global Change and Earth Observations, and Center for European, Russian and Eurasian Studies, Michigan State University, 1066 Bogue Street, East Lansing, MI 48824, USA 2 Department of Biodiversity and Bioresources, Al-Farabi Kazakh National University, 71 Al-Farabi Avenue, 050040 Almaty, Kazakhstan; [email protected] (M.K.I.); [email protected] (S.T.N.); [email protected] (S.S.) 3 Faculty of Law and Economics & Institute of Botany and Landscape Ecology, University of Greifswald, Soldmannstr 15, 17489 Greifswald, Germany; [email protected] 4 World Agroforestry Centre, Central Asia Office, 138 Toktogol Street, 720001 Bishkek, Kyrgyzstan; [email protected] 5 Department of Environmental and Symbiotic Science, Rakuno Gakuen University, 069-6501 Ebetsu, Japan; [email protected] * Correspondence: [email protected]; Tel.: +1-517-355-0271 Received: 19 March 2018; Accepted: 17 April 2018; Published: 18 April 2018 Abstract: Lake Balkhash is the largest water body in Central Asia. More than three-quarters of its inflow comes from the Ili River, which is under increasing strain due to the diversion of water for energy and food production. Commercial fishing in Lake Balkhash began in 1929 and is currently in a state of crisis. The construction of the Balkhash dam and reservoir in the late 1960s reduced Ili River flows into the lake and upset the natural cycle of spring floods, which greatly reduced spawning and feeding areas for carp (Cyprinus carpio).
    [Show full text]
  • Anastassiya Lineitseva Regional Center of Hydrology Kazakhstan
    Anastassiya Lineitseva Regional Center of Hydrology Kazakhstan 27-29 sep 2011, Porto, Portugal KazakhstanKazakhstan The Republic of Kazakhstan is located in Eurasia and ranked as the ninth largest country in the world. It is also ranked the world's largest landlocked country, its territory of 2,727,300 km². It is neighbored clockwise by Russia, China, Kyrgyzstan, Uzbekistan, Turkmenistan, and also borders on a significant part of the Caspian Sea. TheThe ClimateClimate ofof KazakhstanKazakhstan The climate of Kazakhstan is typically continental, with cold dry winters and hot dry summers. Precipitation varies between arid and semi-arid conditions. Deserts and steppes account for more than 80 % of the total area. The continental climate is also characterized by its high evaporation level, which, together with the low rainfall, makes irrigation a necessity in large parts of the country, notably in the south. WaterWater ResourcesResources ofof KazakhstanKazakhstan The Republic of Kazakhstan is relatively poor in water resources, which non-uniformly distributed on territory The fresh water deficit is the most significant environmental problem making difficult sustainable development of Kazakhstan. The total water river resources in the year with an average water content make 109 km3 , and only 58,9 km3 of them is a local resources, but 48,9 km3 is a transboundary resources. HydroeconomicHydroeconomic BasinsBasins ofof KazakhstanKazakhstan Kazakhstan is divided on 8 Hydroeconomic basins : Aral-Syrdarynsky, Ural-Kaspysky, Ishimsky, Nura-Sarysuisky,
    [Show full text]