Uchwala Nr XI/74/18 Z Dnia 9 Pazdziernika 2018 R
Total Page:16
File Type:pdf, Size:1020Kb
DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Warszawa, dnia 13 listopada 2018 r. Poz. 10939 UCHWAŁA NR XI/74/18 RADY GMINY W CHLEWISKACH z dnia 9 października 2018 r. w sprawie przyjęcia Programu Opieki nad Zabytkami dla Gminy Chlewiska na lata 2019-2022 Na podstawie art. 87 ust.1, ust. 3 i ust.4 ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami ( j.t. Dz. U. z 2017 r poz.2187 ze zm.) oraz art. 18 ust. 2 pkt. 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym ( t. j. Dz. U. z 2018 r., poz. 994 ze zm.) po uzyskaniu opinii Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków (postanowienie nr DR.5120.3.2018. TG z dnia 13 sierpnia 2018 r.) Rada Gminy Chlewiska uchwala, co następuje: § 1. Uchwala się Program Opieki nad Zabytkami dla Gminy Chlewiska na lata 2019-2022 w brzmieniu określonym w załączniku do uchwały. § 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Chlewiska. § 3. Program Opieki nad Zabytkami dla Gminy Chlewiska na lata 2019-2022 podlega ogłoszeniu w Dzienniku Urzędowym Województwa Mazowieckiego. § 4. Uchwała wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2019r. Przewodniczący Rady Gminy Jerzy Gnat Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego – 2 – Poz. 10939 Program Opieki nad Zabytkami dla Gminy Chlewiska na lata 2019-2022 - aktualizacja opracowany przez: PPUH „BaSz” mgr inż. Bartosz Szymusik 26-200 Końskie ul. Polna 72 tel./fax: 41 372 49 75 e-mail: [email protected] przy współpracy: Urzędu Gminy w Chlewiskach Chlewiska 2018 Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego – 3 – Poz. 10939 Spis treści WSTĘP .................................................................................................................................................. 3 1. PODSTAWA PRAWNA AKTUALIZACJI PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI ........ 3 2. UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE I WEWNĘTRZNE OCHRONY I OPIEKI NAD ZABYTKAMI ........................................................................................................................................ 5 3. CHARAKTERYSTYKA ZASOBÓW ORAZ ANALIZA STANU DZIEDZICTWA I KRAJOBRAZU KULTUROWEGO GMINY CHLEWISKA .......................................................... 6 3.1. Uwarunkowania wynikające z dziedzictwa kulturowego .................................................................. 6 3.1.1. Uwarunkowania przestrzenne ........................................................................................................ 6 3.1.2. Kontekst historyczny ....................................................................................................................... 7 3.1.3. Uwarunkowanie środowiskowe ...................................................................................................... 8 3.1.4. Krajobraz kulturowy ........................................................................................................................ 9 3.2. Gminna Ewidencja Zabytków - zabytki nieruchome na terenie gminy ............................................ 16 3.3. Gminna Ewidencja Zabytków - zabytki archeologiczne .................................................................. 20 3.4.. Zabytki ruchome stanowiące wyposażenie obiektów lub znajdujące się w zbiorach muzealnych i innych ..................................................................................................................................................... 22 3.5. Dziedzictwo niematerialne .............................................................................................................. 24 3.6. Podjęte działania w zakresie opieki nad zabytkami i ochrony dziedzictwa kulturowego na terenie gminy Chlewiska ..................................................................................................................................... 26 4. OCENA DZIEDZICTWA KULTUROWEGO GMINY CHLEWISKA .................................... 26 5. ZAŁOŻENIA "PROGRAMU OPIEKI NAD ZABYTKAMI DLA GMINY CHLEWISKA NA LATA 2019-2022" .......................................................................................................................... 27 5.1. Formy opieki nad zabytkami - rozpoznanie, zabezpieczenie, konserwacja, rewitalizacja ............... 27 5.2. Promocja i edukacja w zakresie opieki nad zabytkami i ochroną dziedzictwa kulturowego gminy 31 5.3. Priorytety i kierunki opieki nad zabytkami w gminie Chlewiska ...................................................... 32 5.3. Zadania opieki nad zabytkami w gminie Chlewiska ......................................................................... 33 6. ZASADY OCENY REALIZACJI PROGRAMU I SPOSOBY JEGO FINANSOWANIA ........ 34 6.1. Instrumenty realizacji Programu...................................................................................................... 34 6.2. Monitoring realizacji Programu ....................................................................................................... 35 6.3. Źródła finansowania ........................................................................................................................ 36 7. BIBLIOGRAFIA ............................................................................................................................ 36 2 Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego – 4 – Poz. 10939 Wstęp Zakres "Programu Opieki nad Zabytkami dla Gminy Chlewiska na lata 2019-2022" określa Ustawa z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. 2017 poz.2187 ze zm.) Niniejszy "Program..." jest aktualizacją funkcjonujących na terenie gminy Programów (zatwierdzonych uchwałą Rady Gminy Chlewiska w roku 2010 i 2014). Przedmiotem opracowania dokumentu jest dziedzictwo kulturowe w granicach administracyjnych gminy Chlewiska, obejmujące obiekty zabytkowe w kontekście uwarunkowań przestrzennych gminy – jako pojedyncze obiekty oraz jako integralne części krajobrazu gminy (wraz z ukształtowaniem przyrodniczym terenu, obiektami nie mającymi charakteru zabytkowego dawnymi i współczesnymi). Na terenie gminy znajdują się: zabytki architektoniczne wpisane do rejestru zabytków województwa mazowieckiego, obiekty nieruchome wpisane do gminnej ewidencji zabytków, stanowiska archeologiczne oraz zabytki ruchome stanowiące wyposażenie obiektów wpisanych do rejestru. „Program” przedstawia przede wszystkim charakterystykę zasobów i dziedzictwa kulturowego gminy oraz wyznacza cele – kierunki działań i zadania na rzecz ochrony i opieki nad zabytkami na lata przyszłe. Charakterystyka zasobów została oparta na określeniu zasobów kulturowych gminy oraz ich znaczenia i wartości w kontekście przestrzennym, historycznym, kulturowym. Zarysowano ponadto uwarunkowania dotyczące finansowania działań ochronnych środowiska kulturowego oraz działań edukacyjnych i wychowawczych wobec społeczności gminy. Spodziewanym efektem realizacji celów i zadań zawartych w "Programie..." będzie: poprawa stanu środowiska kulturowego gminy, zwiększona dbałość lub odnowa obiektów zabytkowych znajdujących się w rejestrze zabytków i gminnej ewidencji zabytków, podejmowanie działań zwiększających atrakcyjność zabytków dla potrzeb społecznych, turystycznych i edukacyjnych, wzrost estetyki przestrzeni poszczególnych miejscowości, pośrednio – rozwój przedsiębiorczości, uwrażliwienie mieszkańców i inwestorów na potrzeby związane z utrzymaniem i ochroną środowiska kulturowego, współpraca z właścicielami zabytków dla zapewnienia im właściwej opieki, wskazywanie potencjalnych źródeł pozyskiwania środków na realizację zadań renowacyjnych, remontowych oraz dotyczących rewitalizacji obiektów zabytkowych, wzmocnienie identyfikacji mieszkańców z gminą. "Program opieki nad zabytkami dla Gminy Chlewiska na lata 2019-2022" jest dokumentem o charakterze uzupełniającym w stosunku do innych aktów planowania w gminie. 1. Podstawa prawna aktualizacji programu opieki nad zabytkami Problematyka ochrony materialnego i niematerialnego dziedzictwa kulturowego regulowana jest aktami prawa krajowego i międzynarodowego. Art. 5 Konstytucji RP mówi: „Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju”. 3 Dziennik Urzędowy Województwa Mazowieckiego – 5 – Poz. 10939 Dostęp do dóbr kultury gwarantuje Art. 6 Konstytucji RP, który mówi: „Rzeczpospolita Polska stwarza warunki upowszechniania i równego dostępu do dóbr kultury, będącej źródłem tożsamości narodu polskiego, jego trwania i rozwoju”. Do konieczności zapewnienia dobrego stanu środowiska (naturalnego, kulturowego) nawiązuje Art. 86 brzmiący: „Każdy obywatel obowiązany jest do dbałości o stan środowiska i ponosi odpowiedzialność za spowodowane przez siebie jego pogorszenie”. Podstawowym aktem prawnym dotyczącym dziedzictwa kulturowego w Polsce jest ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2017, poz. 2187 ze zm.). Wykonanie zadań w zakresie kultury i ochrony zabytków jest ustawowym zadaniem m.in. samorządów. Na szczeblu gminnym reguluje to ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2017 r. poz. 1875 ze zm.). Uregulowania prawne dotyczące opieki nad zabytkami znajdują się również w ustawach: z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t. j. Dz. U. z 2016 poz. 778 ze zm.) z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t. j. Dz. U. z 2015 r. poz. 1772 ze zm.) z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (t. j. Dz. U. z 2016 r. poz. 290) z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo Ochrony Środowiska