Chopin I Jego Europa AUTOR PLAKATU: DAREK KOMOREK KOMOREK DAREK PLAKATU: AUTOR Artystyczne Przyjaźnie I Olśnienia

Poniedziałek 11 sierpnia 2014 Dodatek specjalny Międzynarodowy Festiwal Muzyczny Chopin i jego Europa AUTOR PLAKATU: DAREK KOMOREK KOMOREK DAREK PLAKATU: AUTOR Artystyczne przyjaźnie i olśnienia

STANISŁAW LESZCZYŃSKI | Z dyrektorem Międzynarodowego Festiwalu Muzycznego „Chopin i jego Europa” o pianistach kochających stare fortepiany i muzycznych niespodziankach rozmawia Jacek Marczyński.

Czy organizując dziesięć lat temu Ale ten pierwszy trwał zaledwie Już wtedy miał pan pomysły być integralnie ze sobą powiązane. centralnym punktem programu, ale pierwszą edycję, przypuszczał pan, dziewięć dni. na kolejnych pięć, sześć lat? Ważnym impulsem do powstania nie był celem samym w sobie. Dwa że festiwal rozpoczyna długą I odbył się w innym, wrześniowym W 2004 roku gotowa była tej koncepcji stał się fortepian jego wątki stały się kluczowe: historię? terminie. Od samego początku koncepcja programowa – jednak Erarda z 1849 roku, podarowany przedstawienie Chopina na tle Stanisław Leszczyński: Byłem jednak postawiliśmy na Orkiestrę nie tylko festiwalu. Do moich zadań Instytutowi przez Ryszarda muzyki europejskiej i wykonywanie o tym przekonany i nie pomyliłem XVIII Wieku i Fransa Brüggena, w Narodowym Instytucie Krauzego. Prezentacja po raz go na instrumentach historycznych. się. Żałuję tylko jednego: a tym samym na autentyczne Fryderyka Chopina należało pierwszy w historii kompletu miałem nadzieję, że festiwal trwać brzmienie instrumentów z epoki, stworzenie spójnego programu utworów Chopina w oryginalnym Dziesięć lat temu muzyki Chopina będzie cały miesiąc. Udało się to co stało się charakterystyczną cechą artystycznego: koncertowego, brzmieniu na instrumencie z epoki unikały orkiestry grające tylko w 2010 – roku wielkiego festiwalu i zdecydowanie wyróżniło wydawniczego oraz narzucała się w sposób oczywisty. na dawnych instrumentach. jubileuszu. go na tle innych. fonograficznego. Wszystko miało Festiwal stał się od początku dokończenie>2 Poniedziałek J 2 11 sierpnia 2014 Międzynarodowyęy y Festiwal Muzyczny y y Chopinpjg i jego Europa p rp.pl ◊ Artystyczne przyjaźnie i olśnienia

dokończenie z >1 Olejniczak chętnie siadał do starych podejście Panufnika do materii pierwszy pojawi się na festiwalu. Pierwszym bodaj „incydentem”, instrumentów ze świetnym dźwięku było dokładnie Gorąco rekomenduję Katarzynę jednak stylistycznie mało rezultatem. Gdy zaś w instytucie takie samo jak u Chopina. On był Gołofit, której zaproponowałem rozpoznawalnym i przez to kolekcja starych fortepianów zdyscyplinowanym klasykiem, Koncert fortepianowy Andrzeja kontrowersyjnym, było nagranie zaczęła się powiększać, udawało się wychodził z założenia, że można Panufnika. Zależy mi, aby najmłodsi Emanuela Axa z angielską Orkiestrą nam namówić kolejnych wyrazić najbardziej skrywane wykonawcy sięgali po współczesne Wieku Oświecenia. Wcześniej – na chopinistów. Niektórzy doznawali emocje tylko wtedy, gdy potrafi się utwory polskich kompozytorów. W potrzeby filmu „Błękitna nuta” przy tych instrumentach odpowiednio skonstruować swą Koncercie skrzypcowym Panufnika Andrzeja Żuławskiego – nagrania prawdziwego olśnienia, jak np. wypowiedź. Tak samo postępowali wystąpi z kolei Aleksandra Kuls. fragmentu Koncertu f-moll na Dang Thai Son, Dina Yoffe, Nelson Andrzej Panufnik i Witold Oczekuję niecierpliwie na recital instrumencie historycznym Goerner czy Akiko Ebi i Kevin Lutosławski, również Arne pianisty Inona Barnatana, którego dokonał Janusz Olejniczak Kenner, choć nie rezygnowali Nordheim – choć wywodził się zarekomendował mi Piotr Kamiński z L’Ensemble Mosaiques oni z fortepianów współczesnych, z zupełnie innej tradycji. w rozmowie telefonicznej Christophe’a Coina. traktując doświadczenia z – słyszałem w słuchawce, że umiera historycznymi jako rozszerzenie Przez dziesięć lat festiwal zdobył z fascynacji, mając wręcz pretensje, Pianiści dzielili się w tamtych działalności artystycznej. Odrębną wykonawców, którzy stali się jego dlaczego ktoś tak świetny nie jest czasach na dwie grupy. Ci, którzy opowieścią jest niezwykła i w pełni przyjaciółmi, ale pan stara się też jeszcze rozpoznany w Polsce. grali na współczesnych fortepianach, odwzajemniona miłość Tatiany odkrywać nowe indywidualności. Powinienem zatem na afiszu nie uznawali starych instrumentów. Shebanovej do naszego Erarda, NIFC Elita światowa, jak Martha koncertu umieścić anons: To były dwa światy i wydawało na którym ta wybitna pianistka ≥Stanisław Leszczyński Argerich, Maria João Pires, Nelson Piotr Kamiński zaprasza. się, że zawsze będą istnieć zdążyła nagrać komplet dzieł dyrektor Festiwalu Goerner, Howard Shelley, Frans autonomicznie i antagonistycznie. Chopina, który stopniowo „Chopin i jego Europa” Brüggen czy Philippe Herreweghe W poprzednich latach niektórzy Specjaliści od gry na historycznych wydajemy w serii Real Chopin. i wielu innych, przyjeżdża bardzo artyści przygotowali specjalny instrumentach klawiszowych, Oczywiście największą sensacją chętnie, bo po prostu dobrze się program złożony w znacznej mierze wykształceni w najważniejszych i z pewnością wydarzeniem Teleffsena czy Edvarda Griega tu czuje. Często rekomendują z utworów zapomnianych ośrodkach w Anglii czy Holandii, historycznym stał się moment, zwanego Chopinem Północy utalentowaną młodzież, którą my kompozytorów polskich. wykonywali wczesną literaturę kiedy Maria João Pires i Martha pokażemy też twórczość naszych chętnie zapraszamy. Maria João Tak zrobił choćby niemiecki fortepianową, dochodząc co Argerich po raz pierwszy razem czasów i wątki prowadzące do Pires, która „wyłuskuje” młodych pianista Tobias Koch. najwyżej do klasycyzujących i po raz pierwszy na instrumencie zmarłego kilka lat temu Arnego na estradach świata, w tym roku Należy on do pianistów, którzy romantyków jak Weber czy z epoki zagrały na naszym festiwalu Nordheima. Jego Koncert zarekomendowała nam Francuza nas po prostu zachwycili. To, co Mendelssohn. Gdy zaczynali II Koncert B-dur Beethovena. wiolonczelowy to niezwykła, Juliena Brocala. Podzieli z nim dwa pokazał w ubiegłym roku, było interpretować Chopina, stawało się Mam nadzieję, że w niedalekiej refleksyjna muzyka, w której recitale i bezwzględnie wymaga, zjawiskowe. Natychmiast to często karykaturalne. Mam przyszłości usłyszymy również pobrzmiewa romantyczna nuta by na afiszach jego nazwisko było zaprosiłem go ponownie na ten rok, kolekcję nagrań takiego kiczu w takim ich wykonaniu Chopina. kompozytorów skandynawskich. napisanie dokładnie taką samą będzie miał recital, który jest po chopinowskiego w wykonaniu czcionką jak jej. Nowym pianistą części promocją nagranej dla nas bardzo kompetentnych pianistów, Festiwalowe konfrontacje Chopina Czyżbyśmy wielkość Chopina dla naszej publiczności będzie płyty. W polonezie „Pożegnanie ale absolutnie nierozumiejących z Europą rozpoczęły się dziesięć lat bardziej doceniali wtedy, gdy Dejan Lazić, choć miał wystąpić już Ojczyzny” Ogińskiego traktowanym charakteru muzyki naszego temu od Beethovena, bo to był konfrontujemy go z utworami w 2010 roku, ale wówczas u nas jako utwór wręcz „szkolny” kompozytora. Znacznie lepsze najważniejszy kompozytor jego kompozytorów pozornie odległych, zachorował. Teraz za to odkrył polski romantyczny idiom. efekty uzyskiwali pianiści tzw. epoki. Potem jednak zdarzyło się jak Arne Nordheim, Witold zaprezentuje się dwukrotnie. I oto Tobias Koch, artysta z Niemiec, współcześni, kiedy zafascynowani wiele zaskakujących skojarzeń. Czy Lutosławski czy Andrzej Panufnik? Krzysztof Urbański twierdzi, że nie wyjaśnia nam, jak powinniśmy brzmieniem starego instrumentu będzie do nich należał tegoroczny Chciałbym, żeby festiwal dawał ma obecnie pianisty, który zagrałby wykonywać polonezy i mazurki próbowali wykonywać na nim zamiar pokazania Chopina na tle słuchaczom podpowiedź na lepiej Koncert f-moll Chopina. kompozytorów doby Chopina. Z reguły szybko kompozytorów norweskich? pytanie, kim był Chopin, czym jest Czekam, byśmy mogli przyznać mu chopinowskiej, dzięki którym znajdywali własny sposób Ten pomysł, początkowo będący romantyzm i jak daleko sięgają jego rację. Poprosiłem także Lazicia o potem Chopin w swoich utworach opanowania historycznego czymś w rodzaju zadanej pracy ze wpływy. Dla mnie nie ulega zagranie Koncertu skrzypcowego potrafił zawrzeć kilka tysięcy fortepianu, chociaż specjaliści względu na możliwość otrzymania wątpliwości, że Koncert Brahmsa w jego wersji nastrojów. Koch ożywił Ogińskiego, z pewnym lekceważeniem grantu z funduszu norweskiego, fortepianowy Andrzeja Panufnika, fortepianowej, która zrobiła furorę Kurpińskiego i paru innych komentowali ich poczynania, stał się niezwykle atrakcyjnym zwłaszcza w środkowej części, na wielu estradach Europy. lekceważonych kompozytorów. zarzucając m.in., że za bardzo tematem. Zawiera wiele ciekawych wywodzi się z tej samej linii Skonfrontujemy tę transkrypcję W jego interpretacji jest zapach forsują dźwięk. Pomału jednak chopinowskich wątków, a jest ich co refleksyjne utwory Chopina. z oryginałem w wykonaniu Soyoung XIX-wiecznej Warszawy. Cieszę się, wszystko zaczynało się zmieniać. w muzyce norweskiej niemało. Oczywiście materiał muzyczny Yoon, zwyciężczyni ostatniego że wspólnych planów mamy jeszcze Pojawili się muzycy potrafiący Oprócz tak oczywistych jak postać jest inny, ale jeśli przyjrzymy się Konkursu im. Henryka wiele na następne festiwale. i jedno, i drugie, u nas Janusz ucznia Chopina Thomasa strukturze i rodzajowi ekspresji, Wieniawskiego, ona także po raz —rozmawiał Jacek Marczyński 10. Międzynarodowy Festiwal Muzyczny

Piątek, 15 sierpnia Niedziela, 17 sierpnia Rydvall – nyckelharpa, Olav Luksengard Voříšek: Symfonia D-dur, Gioacchino godz. 20 godz. 20 godz. 20 Mjelva – hardingfele, Katarzyna Kamer Rossini: aria z opery „Otello”, Vincenzo Alexander Melnikov KONCERT INAUGURACYJNY Jan Lisiecki (fortepian) – fidel płocka, suka biłgorajska, Bellini: aria z opery „La Sonnambula”, (fortepian historyczny) Alexander Melnikov (fortepian) Trondheim Symfoniorkester Anna Włodarska – flety, fujarki, Gaetano Donizetti: aria z opery Tobias Koch (fortepian historyczny) Peter Jablonski (fortepian) Krzysztof Urbański (dyrygent) Bart Pałyga – śpiew, drumla, skrzypce „Lucia di Lammermoor” Concerto Köln Dejan Lazić (fortepian) w programie: Edvard Grieg: diabelskie, Wojciech Lubertowicz Filharmonia Narodowa Michael Güttler (dyrygent) Trondheim Symfoniorkester I Suita „Peer Gynt”, Koncert – bębny, Hubert Giziewski – akordeon, w programie: Carl Maria Weber: Krzysztof Urbański (dyrygent) fortepianowy a-moll, Witold Janusz Olejniczak – fortepian Czwartek, 21 sierpnia Uwertura do „Euryanthe”, w programie: Fryderyk Chopin: Lutosławski: Koncert na orkiestrę Studio Koncertowe PR godz. 17 Thomas Tellefsen: II Koncert Koncert fortepianowy f-moll, Filharmonia Narodowa im. Lutosławskiego Peter Jablonski, Patrik Jablonski fortepianowy f-moll, Józef Krogulski: Thomas Tellefsen: II Koncert – duet fortepianowy Koncert fortepianowy E-dur fortepianowy f-moll, Poniedziałek, 18 sierpnia godz. 20 w programie: Thomas Tellefsen: Filharmonia Narodowa Karol Szymanowski: IV Symfonia, godz. 17 Jan Lisiecki (fortepian) Sonata, Wolfgang Amadeus Mozart: Wojciech Kilar: Krzesany Stephen Isserlis (wiolonczela) w programie: Edvard Grieg: Sonata C-dur w opracowaniu Griega Sobota, 23 sierpnia Filharmonia Narodowa Dénes Várjon (fortepian) Utwory liryczne – op. 12 nr 1 (Arietta) na dwa fortepiany, Igor Strawiński: godz. 17 w programie: Johann Nepomuk i op. 71 nr 3 (Kobold), Fryderyk Chopin: „Święto wiosny” (wersja na dwa Nelson Goerner (fortepian) Sobota, 16 sierpnia Hummel: Variations alla Monferrina, 24 Preludia op. 28, 3 Walce, fortepiany) Lena Neudauer, godz. 17 Joseph Merk: Polonez F-dur, 3 Nokturny, Feliks Mendelssohn: Studio Koncertowe PR Erzhan Kulibaev (skrzypce) Tobias Koch (fortepian historyczny) Fryderyk Chopin: Introdukcja Andante et Rondo capricioso im. Lutosławskiego Katarzyna Budnik-Gałązka, w programie: Michał Kleofas Ogiński: i Polonez C-dur, Sonata g-moll, Studio Koncertowe PR Artur Rozmysłowicz (altówki) Polonez „Pożegnanie Ojczyzny”, George Onslow: Sonata c-moll, im. Lutosławskiego godz. 20 Marcin Zdunik, Rafał Kwiatkowski Maria Szymanowska: Polonez f-moll, Auguste Franchomme: Nokturn Olli Mustonen (fortepian) (wiolonczele) Fryderyk Chopin: polonezy, Studio Koncertowe PR Środa, 20 sierpnia w programie: Jean Sibelius: Sławomir Rozlach (kontrabas) Franz Berwald: dwa polonezy im. Lutosławskiego godz. 17 10 utworów op. 58, Olli Mustonen: Radosław Soroka (klarnet) z Musikalisk Journal, Józef Krogulski: Hana Blažiková (sopran) Sonata fortepianowa „Jehkin Iivana”, Leszek Wachnik (fagot) Mazurek e-moll á la Chopin, godz. 20 Andreas Staier (fortepian historyczny) Edvard Grieg: Ballada g-moll, Tomasz Bińkowski (waltornia) Thomas Tellefsen: mazurki, Grande Dejan Lazić (fortepian) w programie: Václav Jan Tomášek: Aleksander Skriabin: Preludia (wybór) w programie: Józef Krogulski: Polonaise, Niels Wilhelm Gade: Soyoung Yoon (skrzypce) Die Erwartung, Am Flusse, Rastlose Sonata nr 10, Vers la flame Oktet, Andrzej Panufnik: Arabeska F-dur, Edvard Grieg: Trondheim Symfoniorkester Liebe, Das Lied, Franz Schubert: Studio Koncertowe PR Sekstet „Train of Thoughts”, Stimmungen Krzysztof Urbański (dyrygent) Impromptu c-moll, Fryderyk Chopin: im. Lutosławskiego Franz Schubert: Oktet F-dur Studio Koncertowe PR w programie: Johannes Brahms: Wybór pieśni, Robert Schumann: Studio Koncertowe PR im. Lutosławskiego Koncert skrzypcowy D-dur w wersji Eichendorff-Liederkreis Piątek, 22 sierpnia im. Lutosławskiego oryginalnej i fortepianowej Studio Koncertowe PR godz. 17 godz. 20 Filharmonia Narodowa im. Lutosławskiego Yulianna Avdeeva (fortepian) godz. 21 LISTY CHOPINA w programie: Wolfgang Amadeus Andreas Staier (fortepian historyczny) – IMPROWIZACJE Wtorek, 19 sierpnia godz. 20 Mozart: Sonata D-dur, Ferenc Liszt: Tobias Koch (fortepian historyczny) Tomasz Stańko (trąbka) godz. 17 Raffaella Milanesi (sopran) Sacred Dance i duet finałowy w programie: Ignaz Moscheles: Marcin Wasilewski (fortepian) ŚLADAMI MAZURKA Collegium 1704 z „Aidy”, Aprés une lecture du Dante. Hommage à Händel. Grand Duo, Arild Andersen (kontrabas) Orkiestra Marii Pomianowskiej Václav Luks (dyrygent) Fantasia quasi Sonata, Robert Schumann: Andante Olavi Louhivuori (perkusja) LutoSłowianie w programie: Wolfgang Amadeusz Fryderyk Chopin: 24 Preludia op. 28 i wariacje, 2 Fugi, Johann Sebastian Andrzej Chyra (recytacje) Maria Pomianowska – śpiew, fidel płocka, Mozart: Uwertura do opery Studio Koncertowe PR Bach: Opracowania kanoniczne Filharmonia Narodowa suka biłgorajska, suka mielecka oraz: Erik „La Clemenza di Tito”, Jan Václav im. Lutosławskiego na temat chorału „Vom Himmel hoch, Poniedziałek ◊ rp.pl Międzynarodowy Festiwal Muzyczny Chopin i jego Europa 11 sierpnia 2014 J 3

Norweski uczeń Urodzinowy prezent Fryderyka

nowy, jeden z dwóch, jakie iał niespełna 20 lat, Teleffsen napisał. Wykona go dla mistrza gdy przybył w 1842 Alexander Melnikov, i to Mroku do Paryża z nawet dwukrotnie: na forte- rodzinnego Trondheim. Tam pianie współczesnym (15.08) zdobył uznanie jako utalen- i XIX-wiecznym (22.08). FRANS BRÜGGEN | Znakomity artysta holenderski jest dla nas nas niczym stary, towany pianista, ale pragnął Thomas Teleffsen nie wy- uczyć się u najlepszych. warł znaczącego wpływu na dobry przyjaciel. W tym roku okaże się, że jednak nie wiemy o nim wszystkiego. W 1844 roku został muzykę norweską zapewne uczniem Chopina, a ten dlatego, że działał z dala od wielkim artystą”. O prawdziwo- szybko docenił talent i cha- ojczyzny. Natomiast Chopin aki byłby ten festiwal bez ści tego stwierdzenia przeko- rakter Teleffsena. Według inspirował wielu kompozy- Fransa Brüggena i jego naliśmy się wielokrotnie, gdy Ferdynanda Hoesicka „był torów z całej Skandynawii. Orkiestry XVIII Wieku? Orkiestra XVIII Wieku grała w jego prawą ręką, a niejedno- Niektóre tropy są oczywi- JZabrakło ich tylko raz, w Warszawie dzieła Haydna, krotnie i głową, równoważą- ste. Najsłynniejszy Norweg, 2011 roku. A już w pierwszej Mozarta, Beethovena, Men- cą znaną niezaradność i romantyczny Edvard Grieg edycji on ze swoimi muzykami delssohna, a nawet Brahmsa, niepraktyczność Chopina”. (17 i 19.08) nie ukrywał za- wyznaczył standardy interpre- choć tego ostatniego kompozy- Alfred J. Hipkins napisał uroczenia nim, ale muzykę tacyjne. Orkiestra XVIII Wieku tora unikają zespoły używające zaś: „Chopin, pewny przy- Chopina warto skonfronto- zagrała wtedy komplet dzie- dawnych instrumentów. wiązania, jakie okazywał mu wać z utworami kompozyto- więciu symfonii Beethovena. ten sympatyczny Norweg, ra duńskiego XIX w., Nielsa Możliwość posłuchania, jak posługiwał się nim jak swoją brzmią na instrumentach z Film na jubileusz panną służącą”. epoki, była wtedy w Polsce Chopin uważał go za U Chopina wydarzeniem. Na festiwalu w Za niespełna trzy miesiące swojego najlepszego ucznia. 2005 roku doszło też do pierw- Frans Brüggen będzie obcho- Umierając, powierzył notat- chcieli pobierać szego spotkania zespołu dził 80. urodziny. Film „Sekret ki z prośbą, by dokończył Fransa Brüggena z Dang Thai orkiestry”, który zrealizowała naszkicowane przez niego lekcje ludzie z całej Sonem w Koncercie e-moll Katarzyna Kasica, można dzieło o metodzie gry na Chopina. Replikę tamtego traktować jako jubileuszowy fortepianie. Teleffsen z tego Europy. Jednym występu przyniesie finałowy prezent Narodowego Instytu- zadania się nie wywiązał, za wieczór tegorocznej edycji. tu Fryderyka Chopina nie tyl- to napisał „Traktat o mecha- z nich był Thomas Na okładkach starych płyt, ko dla dyrygenta, ale całej or- nizmie fortepianu”.

które zapewne znają najwier- kiestry. Premiera odbędzie się NIFC Pozostał w Paryżu aż do Teleffsen niejsi fani muzyki dawnej, ostatniego dnia festiwalu. ≥ Frans Brüggen jest na festiwalu od początku śmierci, zmarł w 1874 roku. można zobaczyć twarz młode- To nie jest tylko filmowy Był cenionym wirtuozem. go mężczyzny o dużych, roz- portret artysty. „Ja oddycham, Księżna Marcelina Czartory- Wilhelma Gadego oraz wy- marzonych oczach. To Frans a orkiestra oddycha razem ze sekret lub opisać ów wspólny wić, ich oczy nabierają blasku, ska wprowadziła go do Ho- bitnego Szweda Franza Brüggen, który zdobył uznanie mną” – mówi przed kamerą oddech. „Granie na starych a sprawia to miłość do muzyki. telu Lambert i założonego Berwalda (16.08) czy Fina jako flecista i interpretator Frans Brüggen, a słowa te po- instrumentach pozwala lepiej Na koniec każdy ma jak naj- tam na cześć Chopina Klubu Jeana Sibeliusa (21 i 25.08). muzyki barokowej. Prawie twierdzają członkowie orkie- zrozumieć muzykę – zwierza krócej scharakteryzować Mozartystów. W poznawaniu muzyki 35 lat temu założył Orkiestrę stry: „On pozwala nam na się waltornista. – Mój pochodzi Fransa Brüggena. Z reguły Teleffsen także kompono- północy dojdziemy na festi- XVIII Wieku i został znakomi- bardzo wiele, obdarza zaufa- z połowy XVIII wieku, liczy następuje chwila milczenia, a wał, głównie solowe utwory walu aż do zmarłego w 2010 tym dyrygentem. Jego zespół niem”. Muzycy i ich szef sięga- ponad 250 lat i takiej duszy nie potem często pada słowo: fortepianowe. Dla nas naj- roku Norwega Arne Nordhe- zbiera się kilka razy do roku i ją do początków wspólnej ma żadna ze współczesnych „geniusz”. ciekawsze są jego mazurki, ima, który bardzo cenił rusza na tournée, wszędzie zaś działalności. Frans Brüggen kopii, choć bywają przecież Cieszmy się, że chcą być pisane pod wpływem swego Chopina, czego dowodem przyjmowany jest entuzja- przypomina, że zaczynali od znakomite”. znów w Warszawie. W tym mistrza, ale ciekawie rozwi- jego romantyczny w nastroju stycznie. Bacha, potem ostrożnie się- roku Orkiestra XVIII Wieku nięte. Teleffsen wprowadzał Koncert wiolonczelowy „Te- W ciągu ponad półwiecznej gnęli po Haydna, z latami roz- wystąpi na trzech wieczorach. do nich elementy norwe- nebrae” (26.08). A być może działalności Frans Brüggen stał szerzając zainteresowania. Nie Z miłości do muzyki Jeden z nich będzie wyjątko- skiego folkloru. te inspiracje chopinowskie się autorytetem w dziedzinie ukrywa, że długo unikał Cho- wy: z koncertowym wykona- Muzykę tego ucznia Cho- są wciąż żywe? Przekonamy wykonawstwa historycznego. pina, który potem stał się jed- Realizatorka operuje zbliże- niem opery „Così fan tutte” pina poznamy dzięki recita- się, słuchając sonaty, jaką Włoski kompozytor Luciano nym z najważniejszych odkryć. niami. Oglądamy twarze ludzi Mozarta. Wyjątkowo popro- lom François Dumonta skomponował najsławniejszy Berio napisał jednak kiedyś o Katarzyna Kasica nie chciała dojrzałych, często poorane wadzi ją inny holenderski dy- (30.08) oraz Patrika i Petera obecnie fiński pianista Olli nim, że pozostaje „muzykiem, nakręcić filmu o historii orkie- zmarszczkami, a przecież rygent Ed Spanjaard. Jablonskich (21.08). Usłyszy- Mustonen. Zagra ją podczas który nie jest archeologiem, ale stry. Zapragnęła pokazać jej piękne. Kiedy zaczynają mó- —Jacek Marczyński my też II Koncert fortepia- swego recitalu (21.08). —jm „Chopin i jego Europa” Warszawa, 15.08–31.08 2014

da komm ich her”, Robert Schumann: Wtorek, 26 sierpnia Marek Moś (dyrygent) godz. 21 Ed Spanjaard (dyrygent) 6 Studien in kanonischer Form godz. 20 w programie: Andrzej Panufnik: Maria João Pires (fortepian) w programie: Wolfgang w opracowaniu Debussy’ego, Robert Cohen (wiolonczela) Sinfonia concertante, Koncert Julien Brocal (fortepian) Amadeus Mozart: „Così fan tutte” 7 Clevierstücke in Fughettenform, Katarzyna Gołofit (fortepian), wiolonczelowy, Wolfgang Amadeus w programie: Fryderyk Chopin: Filharmonia Narodowa Fryderyk Chopin: Rondo C-dur Martha Argerich (fortepian) Mozart: Koncert C-dur na flet, Nokturny Studio Koncertowe PR Orkiestra Filharmonii Narodowej harfę i orkiestrę Filharmonia Narodowa Niedziela, 31 sierpnia im. Lutosławskiego Jacek Kaspszyk (dyrygent) Studio Koncertowe PR godz. 15 w programie: Arne Nordheim: im. Lutosławskiego Sobota, 30 sierpnia Prezentacja filmu „Sekret orkiestry” Niedziela, 24 sierpnia „Tenebrae”, Andrzej Panufnik: godz. 12 Kino Kultura godz. 20 Koncert fortepianowy, Richard Strauss: godz. 20 Eugene Indjic (fortepian) Andreas Staier (fortepian historyczny) „Dyl Sowizdrzał”, Siergiej Prokofiew: Maria João Pires (fortepian) Janusz Olejniczak (fortepian) godz. 17 Concerto Köln III Koncert fortepianowy C-dur Julien Brocal (fortepian) w programie: Robert Schumann: Inon Barnatan (fortepian) Michael Güttler (dyrygent) Filharmonia Narodowa w programie: Franz Schubert: Karnawał, Ferenc Liszt: w programie: César Frank: w programie: Ludwig van Beethoven: Sonata B-dur, Ludwig van Beethoven: Mephisto Waltz, Fryderyk Chopin: Preludium, chorał i fuga, Uwertura „Namensfeier”, Środa, 27 sierpnia Sonata Es-dur, Franz Schubert: Scherzo b-moll, Nokturn c-moll, Fryderyk Chopin: Scherzo E-dur, IV Symfonia, Jan Ladislav Dussek: godz. 17 Fantazja f-moll na cztery ręce Polonez fis-moll, Samuel Barber: Sonata es-moll, Koncert fortepianowy g-moll Xavier de Maistre (harfa) Studio Koncertowe PR mazurki, Polonez As-dur Franz Schubert: Sonata A-dur Filharmonia Narodowa w programie: Parish Alvars: Mandoline, im. Lutosławskiego Studio Koncertowe PR Filharmonia Narodowa Giovanni Battista Pescetti: Sonata c-moll, im. Lutosławskiego Poniedziałek, 25 sierpnia Ferenc Liszt: Die Nachtigall, Francisco godz. 22 godz. 20 godz. 17 árrega: Recuerdos de la Alhambra, Gabriel Apollon Musagéte Quartett, godz. 17 KONCERT FINAŁOWY Clare Hammond (fortepian) Fauré: Impromptu, Enrique Granados: Szábolcs Esztényi (fortepian hist.) François Dumont (fortepian) Nelson Goerner (fortepian historyczny) w programie: Johann Sebastian Bach: Valses poéticos, André Caplet: 2 w programie: Fryderyk Chopin/ w programie: Thomas Tellefsen: Dang Thai Son (fortepian historyczny) Koncert włoski F-dur, Jean Sibelius: Divertissements, Bedřich Smetana: Vltava Szábolcs Esztényi: Preludium e-moll 3 Feuillets d’album, Orkiestra XVIII Wieku Drzewa, Aleksander Skriabin: Sala Wielka Zamku Królewskiego (improwizowane), Andrzej Panufnik: Ballada c-moll, Nokturn F-dur, Frans Brüggen (dyrygent) Preludium i Nokturn na lewą rękę, trzy Kwartety smyczkowe, Henryk Tarantelle Es-dur, w programie: Ludwig van Beethoven: Dinu Lipatti: Sonatina na lewą rękę, godz. 19.45 Mikołaj Górecki: I Kwartet smyczkowy Nokturn Ges-dur, Nokturn B-dur, V Koncert fortepianowy Es-dur, Fryderyk Chopin: Etiudy op. 25, Aleksandra Kuls (skrzypce) „Już się zmierzcha” op. 62 Fryderyk Chopin: Fryderyk Chopin: Koncert Andrzej Panufnik: „Twelve Miniatures Sinfonia Varsovia Bazylika św. Krzyża 4 Ballady fortepianowy e-moll Studies” (nr 7–12) Jerzy Maksymiuk (dyrygent) Filharmonia Narodowa Filharmonia Narodowa Filharmonia Narodowa w programie: Andrzej Panufnik: Piątek, 29 sierpnia X Symfonia, Koncert skrzypcowy, godz. 18 godz. 20 Bilety na koncerty: godz. 20 „Arbor cosmica” Nelson Goerner (fortepian historyczny) OPERA W WERSJI ∑ w kasach Muzeum Fryderyka Chopina Francesco Piemontesi (fortepian) Studio Koncertowe PR Alexey Zuev (fortepian historyczny) PÓŁKONCERTOWEJ (ul. Okólnik 1, Warszawa, od wtorku Belcea Quartet im. Lutosławskiego Orkiestra XVIII Wieku Kate Valentine (Fiordiligi) do niedzieli w godz. 11.00–19.00) w programie: Wolfgang Frans Brüggen (dyrygent) Rosanne van Sandwijk (Dorabella) ∑ na stronie www.bilety.nifc.pl. Amadeus Mozart: Kwartet smyczkowy Czwartek, 28 sierpnia w programie: Ludwig van Beethoven: Ilse Eerens (Despina) ∑ w miejscach koncertów na godzinę D-dur, Johannes Brahms: godz. 17 II Koncert fortepianowy B-dur, Edvard Anders J. Dahlin (Ferrando) przed ich rozpoczęciem. Kwartet smyczkowy c-moll, Sarah Louvion (flet), Grieg: Koncert fortepianowy a-moll, André Morsch (Guglielmo) Więcej szczegółowych informacji: Robert Schumann: Xavier de Maistre (harfa) Wolfgang Amadeus Mozart: Frans Fiselier (Don Alfonso) www.chopin.nifc.pl/festival Kwintet fortepianowy Andrzej Bauer (wiolonczela), Symfonia C-dur „Jowiszowa” Orkiestra XVIII Wieku Kontakt: [email protected] Filharmonia Narodowa Orkiestra Kameralna AUKSO Filharmonia Narodowa Cappella Amsterdam lub tel. 22 44 16 193 Poniedziak J 4 11 sierpnia 2014 Międzynarodowy Festiwal Muzyczny Chopin i jego Europa rp.pl ◊ Fortepiany stare i nowe

ARTYŚCI | Dla każdego pianisty występ na tym festiwalu jest prestiżowym egzaminem.

dzień później. Będzie się on Blažikowej w jej recitalu wo- a liście najpopular- składał wyłącznie z nokturnów kalnym (20.08), a 24.08 z niejszych gwiazd Chopina, których Maria João Concerto Köln zagra koncert pierwsze miejsce Pires jest genialną interpreta- fortepianowy czeskiego kom- Nmiałyby zapewnione torką. Posłuchamy, jak ich kli- pozytora z przełomu XVIII i ex aequo Argentynka Martha mat czuje Julien Brocal. XIX w., Jana Ladislava Dusse- Argerich i Portugalka Maria W duecie zagrają dwaj inni ka. João Pires. Gdyby ich zabra- pianiści: Niemcy Andreas Będzie na tegorocznym fe- kło, publiczność byłaby zawie- Staier (rocznik 1955) i młodszy stiwalu jeszcze jeden piani- dziona. Choć od kilku lat o 13 lat Tobias Koch. Należą do styczny duet. Utworzą go przyjeżdżają do Warszawy najwybitniejszych artystów (21.08) bracia Patrik i Peter każdego lata, ich kolejne wy- specjalizujących się w histo- Jablonski, mający rodziców stępy wolne są od festiwalowej rycznym wykonawstwie. Polaków, ale urodzeni już w rutyny. Pierwszy podbił publiczność Szwecji. Bardziej znany jest u Na tym zresztą polega siła na festiwalu pięć lat temu, za- nas starszy o trzy lata Peter osobowości obu pianistek. Na dając na przykład kłam opi- (rocznik 1971), podczas wie- tym festiwalu pozostają głów- niom, że w czasach Chopina czoru inaugurującego festiwal nie w kręgu muzyki Mozarta, fortepiany były słyszalne jedy- wystąpi także w IV Symfonii Beethovena i oczywiście nie w salonach. Tobias Koch Szymanowskiego. Chopina, ale za każdym razem pojawił się natomiast przed Z ogromną swobodą w róż- interpretują ją w sposób pory- rokiem, wybrał utwory Karola nych stylach wykonawczych NIFC wający. I oto dobrze znane Kurpińskiego, Józefa Elsnera, porusza się Alexander Melni- ≥Maria João Pires i Martha Argerich razem przy XIX-wiecznym fortepianie utwory nabierają nowego Karola Mikulego czy teściowej kov, teraz zagra dwa razy ten kształtu. Adama Mickiewicza – Marii sam utwór – II Koncert forte- W poprzednich latach Mar- Szymanowskiej. Okazało się, pianowy Thomasa Teleffsena na starym fortepianie (31.08), tha Argerich i Maria João Pires że ta muzyka przez nas lekce- – na fortepianie współczesnym Argentyńczyk będący pianistą siadały niekiedy wspólnie do ważona nie odstaje od doko- (15.08) i historycznym (22.08). o bogatszym emploi artystycz- jednego fortepianu, teraz wy- nań innych europejskich Unika natomiast (przynaj- nym wybrał tym razem dwa stąpią oddzielnie, choć nie twórców epoki. mniej na razie) XIX-wiecznych koncerty Beethovena (29 i zawsze samotnie. Martha Ar- Kto nie słyszał, jak Tobias instrumentów 19-latek Jan 31.08). gerich obiecała zagrać III Koch gra poloneza „Pożegna- Lisiecki. Po raz pierwszy zagrał Postaci w Warszawie niezna- Koncert Prokofiewa (26.08). To nie Ojczyzny” Ogińskiego, bę- na festiwalu w 2008 roku, a ne to Chorwat Dejan Lazić, jeden z utworów, idealnie pa- dzie miał okazję tego posłu- potem z każdym rokiem udo- który na estradzie pojawi się sujących do jej temperamentu. chać 16.08. Pianista wystąpi wadniał, że się rozwija i dojrze- dwukrotnie w Koncercie Słuchaczy zaskoczy zapew- też z Concerto Köln (22.08), wa. Ale dopiero teraz po raz f-moll Chopina (15.08) i Kon- ne Maria João Pires, do obu wykona Koncert fortepianowy pierwszy wystąpi z samodziel- cercie skrzypcowym Brahmsa recitali postanowiła zaprosić Józefa Krogulskiego – młod- nym recitalem (19.08) oraz w w wersji fortepianowej (18.08), młodego Francuza Juliena szego o sześć lat od Chopina Koncercie fortepianowym a także kolejne objawienie Brocala. Ma 27 lat, głównie ucznia Elsnera i Kurpińskiego. Edvarda Griega (17.08). światowych estrad – Inon znany jest z występów w kra- A dzień później Tobias Koch z Nelsona Goernera i Dang Barnatan. Urodził się w 1979 r. jach francuskojęzycznych. Pi- Andreasem Staierem zapra- Thai Sona nie trzeba przedsta- w Tel Awiwie, ale od dawna res tak się zachwyciła jego ta- szają na recital złożony z wiać, wiemy, czego można się mieszka w USA. Robi między- lentem, że ułożyła z nim nie utworów na dwa fortepiany. spodziewać. Wietnamczyk narodową karierę, swój talent

tylko program występu Sam Andreas Staier będzie znów zinterpretuje z wyczu- ujawni podczas recitalu (31.08). NIFC (28.08), ale i nocnego koncertu ponadto partnerem Hany ciem Koncert e-moll Chopina —Jacek Marczyński ≥Tobias Koch to jedno z odkryć festiwalu Szum drzew zapisany w nutach

z powodów politycznych, a Jerzy Maksymiuk (27.08). Bardzo osobisty utwór to o roku, który zamówił Yehudi C-dur Mozarta na te same in- oże nareszcie przy- kiedy można już było sięgać po Rozpocznie go X Symfonia, pięć lat wcześniejsze „Drzewo Menuhin. Nie mniej ciekawym strumenty solowe. Będzie też szedł czas, by muzykę jego kompozycje, wielu Pola- którą skomponował w 1988 kosmiczne” („Arbor cosmica”). utworem Panufnika jest Kon- Koncert wiolonczelowy Panuf- MAndrzeja Panufnika kom wydały się zbyt ascetycz- roku na zamówienie Chicago „Powstał z mojego zamiłowania cert fortepianowy z 1961 roku, nika, pisany przed śmiercią w przestać traktować z niezrozu- ne i mało przyjazne. Symphony Orchestra z okazji do drzew jeszcze z czasów gdy po ucieczce z Polski kom- 1991 roku dla Mścisława Ro- miałym dystansem. To z pewnością opinia stulecia jej działalności. dzieciństwa – wyznawał kom- pozytor próbował zaistnieć w stropowicza. Urodzony sto lat temu Pa- krzywdząca, wynikająca z „Zdecydowałem – pisał pozytor. – Do dziś zachwyca Wielkiej Brytanii. Pomocy Interesująco zapowiada się nufnik wciąż nie zajął należne- faktu, że mało i niezbyt wnikli- Panufnik – że najlepszym mnie i pokrzepia indywidualne udzielił mu Witold Małcużyń- nocny koncert w kościele św. go mu miejsca w świadomości wie słuchamy tej muzyki. hołdem dla tych znakomitych piękno każdego drzewa, nie- ski, utwór miał być rodzajem Krzyża (26.08), Apollon Musa- Polaków, a to przecież jeden z Może trwający Rok Andrzeja muzyków będzie symfonia, w skończona mnogość kształtów podziękowania, ale pianista géte Quartett wykona trzy najważniejszych kompozyto- Panufnika to zmieni. Festiwal której poprzez różne kombi- i barw”. Utwór ma ciekawą nigdy się go nie nauczył. Chęt- kwartety Panufnika. Natomiast rów XX wieku. Legendarny „Chopin i jego Europa” stał się nacje grup instrumentów za- konstrukcję, opiera się na nie za to koncert grywają do pianistka Clare Hammond za- dyrygent sir Georg Solti uznał niemal jego punktem kulmi- demonstrowana zostałaby trójdźwięku niczym na korze- dziś inni (26.08). gra cykl jego etiud „Twelve go za „najdoskonalszego pro- nacyjnym. W programie zna- najwyższa jakość ich brzmie- niach, do którego Panufnik Tło mozartowskie dla Panuf- Miniatures Studies” (25.08), a tagonistę europejskiej tradycji lazło się aż 16 utworów Panuf- nia, uwydatniając wspólną dodaje przetworzenia budują- nika zaproponuje orkiestra w programie „Trzech oblicz muzycznej”. nika. muzykalność i ludzką naturę ce pień, a następnie rozcho- AUKSO Marka Mosia (27.08). muzyki kameralnej” (23.08) Pół życia spędził w Wielkiej Najważniejszy będzie kon- oraz zdolność do przekazy- dzące się w gałęzie. Jego „Sinfonię concertante” na znalazł się sekstet „Train of Brytanii, przesiąkł tamtejszą cert monograficzny, jaki z Sin- wania żywych i głębokich Program uzupełni liryczny flet, harfę i orkiestrę smyczko- Thoughts”. kulturą. U nas był niegrywany fonią Varsovią przygotowuje uczuć”. Koncert skrzypcowy z 1971 wą skonfrontuje z Koncertem —Jacek Marczyński

Organizatorem Festiwalu jest Narodowy Instytut Fryderyka Chopina Szczegółowe informacje na temat Festiwalu i sprzedaży biletów są dostępne na stronie: www.chopin.nifc.pl/festival