نشریه پژوهشهای ماهیشناسی کاربردی

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری Journal homepage: http://jair.gonbad.ac.ir دانشگاه گنبد کاووس

مقایسه ریختسنجی هندسی سیاهماهی خالدار مند Capoeta mandica Bianco & Bănărescu, 1982 در حوضه بوشهر

محسن عرب1، یزدان کیوانی*2 1کارشناسی ارشد شیالت، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران 2دانشیار گروه شیالت، دانشکده منابع طبیعی،دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران

نوع مقاله: چکیده پژوهشی اصیل تعداد ۸۷ قطعه سیاهماهی خالدار مند )C. mandica( از چهار رودخانه حوضه بوشهر با استفاده از تور پره ٪ تاریخچه مقاله: بهمنظور مطالعه تفاوتهای ریختی صید شد. نمونهها بعد از جمعآوری و بیهوشی با محلول 1 گل میخک، در فرمالین 11% تثبیت و برای اندازهگیریهای بعدی به آزمایشگاه منتقل شدند. برای آنالیزهای آماری از دریافت: 11/11/69 آزمونهای تحلیل همبستگی کانونی )CVA(، تجزیه به مؤلفههای اصلی )PCA( و تحلیل خوشهای )CA(، پذیرش: 11/19/69 استفاده شد. این آزمونها نشان دادند که بین جمعیتهای خیرآباد و فهلیان تفاوت معنیداری وجود دارد.

نتایج نشان میدهد که روشهای ریختسنجی قادر به تفکیک جمعیتهای مختلف از یکدیگر هستند، اگرچه برای اطالعات بیشتر نیازمند مطالعات مولکولی میباشد. نویسنده مسئول مکاتبه: یزدان کیوانی، دانشیار گروه شیالت، دانشکده منابع واژههای کلیدی: طبیعی،دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران C. mandica، بیومتری، زیستسنجی، کپورماهیان [email protected] ایمیل:

1 | مقدمه

ماهیان در بین مهرهداران بیشترین تنوع را داشته و تاکنون بیش از al., 2016; Esmaeili et al., 2017(. 1۰111 گونه از آنها شناسایی شده که حدود 01% از آنها جزو سیاهماهی خالدار مند ) Capoeta mandica Bianco and ماهیان آب شیرین محسوب میشوند )Banarescu, 1982 .)Froese and Pauly, 2019( در زیستگاههای آب شیرین حوضه بوشهر یافت

مطالعه ماهیان از جنبههای مختلف از جمله ریختشناسی، بومشناسی میشود. این ماهی دارای بدنی دوکیشکل، دهان نیمهتحتانی، دندان [ Downloaded from jair.gonbad.ac.ir at 1:49 +0330 on Saturday October 9th 2021 [ DOI: 10.29252/jair.8.2.1 و رفتارشناسی برای مدیریت اکوسیستمها و حفاطت آنها و نیز مدیریت حلقی 1 ردیفی با فرمول 0.1.2-2.1.0 بوده و مهمترین مشخصه بهرهبرداری از ذخایر و تکثیر و پرورش آنها از اهمیت خاصی برخوردار تشخیص این ماهی وجود خالهای سیاه رنگ پراکنده روی سطح بدن است. ماهیان آبهای شیرین ایران حتی بدون درنظر گرفتن ماهیان آن است )Coad, 2019(. شناسایی ماهیان، تفکیک جمعیتهای آبهای لبشور دریای خزر، بسیار متنوع و از نظر مطالعات مختلف متعلق به یک گونه در رودخانهها و زیستگاههای مختلف در ماهیشناسی حائز اهمیت هستند. حدود 119 جنس از 26 خانواده در برنامههای حفاظت و بهرهبرداری اصولی از اهمیت باالی برخوردار است. آبهای داخلی کشور حضور دارند که از این تعداد حدود 192 گونه برای شناسایی جمعیتها و ذخایر مختلف ماهیان روشهای متفاوتی )91%( متعلق به راسته کپورماهیشکالن است. خانواده کپورماهیان وجود دارد که از جمله آنها میتوان به شناسایی براساس ویژگیهای دارای 00 جنس با 111 گونه میباشد. یکی از جنسهای مهم این ژنتیکی، ویژگیهای ریختسنجی سنتی و ریختسنجی هندسی اشاره

خانواده سیاهماهی است که در ایران دارای بیش از 11 گونه است و تعداد کرد )Samaee et al., 2009; Keivany and Arab, 2017(. روش

گونههای آن در آینده نیز دچار تغییرات زیادی خواهد شد ) Keivany et مدرن ریختسنجی هندسی لندمارک پایه دارای قابلیتهای وسیعی در

نشریه پژوهشهای ماهیشناسی کاربردی، 1166؛ 8-1: )2(8 © 1166 | دانشگاه گنبدکاووس 2 | نشریه پژوهشهای ماهیشناسی کاربردی یزدانی و عرب

مطالعات زیستشناسی است. این روش بهطور موفقیتآمیزی در ) ;Adams et al., 2004; Salini et al., 2004; Tzeng, 2004 مطالعات ریختشناسی استفاده شده است ) ;Ergüden and Turan, 2005 Jalili et al., 2015(. Razavipour et al., 2015; Mouludi-Saleh et al., 2017; .)Keivany et al., 2017 2 | مواد و روشها باتوجه به اهمیت شناسایی ذخایر ماهیان و سایر آبزیان در مدیریت چهار جمعیت از سیاهماهی خالدار مند از حوضه بوشهر برای این کارآمد شیالتی و بهرهبرداری بهینه ذخایر یک گونه از ماهی و از آنجایی مطالعه مورد نمونهبرداری قرار گرفت )جدول 1(. برای صید نمونهها از که تاکنون مطالعه جامعی در زمینه ساختار جمعیتی این گونه درآب- تور پره به طول ۰ متر، ارتفاع 2 متر و چشمه ۰ میلیمتری استفاده های داخلی کشور انجام نشده است )Fazeli et al., 2015(، هدف از شد. نمونهها بعد از صید در محلول عصاره گل میخک 1% بیهوش شدند این مطالعه مقایسه ریختسنجی هندسی جمعیتهای سیاهماهی و سپس در فرمالین 11% تثبیت شده و برای ادامه آزمایشات به موزه خالدار در حوضه آبی بوشهر است. این روش توانایی بسیار باالیی را در ماهیشناسی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان منتقل مطالعات زیستشناسی بهویژه با استفاده از ابزارهای آماری چندمتغیره گردیدند. درپایان به محلول الکل 01% برای نگهداری انتقال یافتند. برای توصیف الگوهای تغییر، شباهت و تنوع از خود نشان میدهد

جدول 1- مشخصات مناطق نمونهبرداری سیاهماهی خالدار مند )C. mandica( در چهار رودخانه حوضه بوشهر رودخانه تعداد نمونه مختصات جغرافیایی اهرم E 28° ۰2´ 22"N 11"10 ´16 ۰1° خیرآباد E 11° 20´ ۰1" N 21 "۰0 ´16 ۰1° فهلیان E 11° 11´ 12" N 18 "20 ´11 ۰1° مند E 28° 18´ 16" N 6 "۰1 ´29 ۰2°

برای جمعآوری دادههای توصیفکننده شکل و آنالیز شکل بدن، از اقلیدسی میباشند، بنابراین بهمنظور استفاده از این دادهها، میزان روش ریختسنجی هندسی لندمارکپایه استفاده شد. نمونهها پس از همبستگی فواصل پروکراست )فاصله بین هر لندمارک با نقطه اجماع قرارگیری روی صفحه مسطح، از نیمرخ چپ آنها تصاویر دوبعدی با هر لندمارک( با خواص تانژانت در نرمافزار Tps small مورد بررسی استفاده از دوربین کداک با قدرت تفکیک 9 مگاپیکسل نصب شده بر قرار گرفت و باتوجه به میزان همبستگی نزدیک به یک، در تحلیلهای روی پایه عکسبرداری و ایجاد نوردهی مناسب تهیه گردید. برای آماری از فواصل پروکراست برای استخراج دادههای شکل بدن استفاده عکسبرداری تمامی شرایط شامل تنظیمات دوربین، میزان فوکوس، گردید. میزان بزرگنمایی، اندازه لنز، فاصله دوربین از سطح نمونهها و همچنین کلیه آزمونهای آماری در این مطالعه با استفاده از نرمافزارهای نور زمینه یکسان بود. روی تصاویر دوبعدی تهیه شده از نمونهها، تعداد tps ،tps Utility program1.38 ،tpsDig2.10 ،PAST2.17b ،SPSS19 11 لندمارک همساخت بهمنظور تخمین اندازه و توصیف شکل بدن، MorphoJ1.02 ،tpsSmall1.20 ،Relative Warps1.45 و Excell2013 تعریف و رقومیسازی شدند. تمام عکسها با استفاده از نرمافزار انجام گرفتند. tpsDig 2.16 رقومی-سازی شدند. | تغییرات غیرشکلی با استفاده از روش رویهمگذاری GPA حذف 3 نتایج شدند که شامل مراحل: 1( مراکز هریک از نمونهها در سیستم مختصات لندمارکگذاری از دقت قابل قبولی برخوردار بود و کلیه لندمارکها در عمومی، 2( مقیاسها از هر یک از نمونهها برای واحد اندازه مرکزی و موقعیت هدف قرار داشتند و جابهجایی در موقعیت تعداد ناچیزی لندمارک دیده میشود )شکل 1(. 1( محورهای بهینه هر نمونه برای چرخش معمول میباشد. از آنجایی- [ Downloaded from jair.gonbad.ac.ir at 1:49 +0330 on Saturday October 9th 2021 [ DOI: 10.29252/jair.8.2.1 که مختصات دادههای حاصل از لندمارکها فاقد همخوانی با هندسه

شکل 1- میزان جابجایی و تغییرات در موقعیت لندمارکها نسبت به شکل میانگین نمونههای مورد مطالعه سیاهماهی خالدار مند )C. mandica( | مقایسه ریختسنجی هندسی سیاهماهی خالدار مند... 3

مطابق نتایج تجزیه به مؤلفههای اصلی)PCA(، سه مؤلفه اول که جمعیتهای مورد مطالعه و نیز تغییرات شکل بدنی جمعیتها در باالتر از نقطه برش جولیف قرار دارند، بهعنوان عوامل اصلی تفکیک- راستای دو محور PC1 و PC2 در نمودار تجزیه به مؤلفههای اصلی کننده جمعیتها انتخاب شد )شکل 2(. این سه مؤلفه در مجموع براساس دو مؤلفه اول و دوم در شکلهای 1 و 0 آورده شده است. 10/08 درصد واریانس را بهخود اختصاص دادند )جدول 2(. نحوه توزیع

شکل 2- نمودار اسکریپالت تحلیل مؤلفههای اصلی ریختسنجی هندسی سیاهماهی خالدار مند )C. mandica( و نمایش خط جولیف )خط قرمز( که نشاندهنده مرز مؤلفههای اصلی معنیدار است.

جدول 2- مقادیر واریانس و مقادیر ویژه چهار مؤلفه اصلی اول شکل بدن جمعیتهای سیاهماهی خالدار مند )C. mandica( در حوضه بوشهر

مؤلفهها )PCs( مقادیر ویژه )%( واریانس 1 1/1112۰ 01/۰1 20/08 1/11100 2 12/19 1/11110 1 جمع 08/10

مطابق شکل 1 جمعیتهای خیرآباد با فهلیان و مند با خیرآباد لندمارکهای 1، 1، ۰، 9 و 0( و کاهش ارتفاع بدن )لندمارکهای 8 و فاقد همپوشانی هستند درحالیکه جمعیت مند با جمعیت فهلیان و 6( دارند. همچنین با حرکت در جهت مثبت محور PC2 شکل بدنی جمعیت اهرم با جمعیت خیرآباد و فهلیان دارای اشتراکاتی است. در جمعیتها تمایل به تغییر موقعیت دهان )موقعیت لندمارک1(، تغییر بررسی تغییرات الگوی شکل بدنی جمعیتهای مورد مطالعه، مطابق موقعیت باله سینهای )موقعیت لندمارکهای ۰ و 9(، افزایش اندازه سر شکل 0 با حرکت در جهت مثبت محور PC1 شکل بدنی جمعیتها )موقعیت لندمارکهای 1، 1، ۰، 9 و 0( و کاهش ارتفاع بدن تمایل به تغییر موقعیت دهان )موقعیت لندمارک1(، تغییر موقعیت باله )لندمارکهای 8 و 6( دارند. سینهای )موقعیت لندمارکهای ۰ و 9(، کاهش اندازه سر )موقعیت Downloaded from jair.gonbad.ac.ir at 1:49 +0330 on Saturday October 9th 2021 [ DOI: 10.29252/jair.8.2.1 ]

شکل 3- نمودار PCA شکل بدن جمعیتهای سیاهماهی خالدار مند )C. mandica( در حوضه بوشهر

4 | نشریه پژوهشهای ماهیشناسی کاربردی یزدانی و عرب

شکل 4- تغییرات شکل بدن جمعیتهای سیاهماهی خالدار مند )C. mandica( در حوضه بوشهر در جهت محورهای PC1 و PC2

تحلیل همبستگی کانونی )CVA( براساس ارزش p حاصل از 12 و 11( دارند و نیز با حرکت در جهت مثبت محور CV2 شکل بدنی آزمون جایگشت نشان داد که تفاوت معنیداری )p<1/11111 و جمعیتهای مورد مطالعه تمایل به کاهش اندازه سر )لندمارکهای 1، Wilks lambda=1/11111( )f=0/000( بین شکل بدن جمعیتهای 1، ۰، 9 و 0(، تغییر موقعیت باله پشتی )لندمارکهای 8 و 6(، افزایش مورد مطالعه وجود دارد )شکل ۰(. در این شکل همه جمعیتها تا حد طول ساقه دمی )لندمارکهای 12 و 11( دارند. فاصله ماهاالنوبیس و زیادی از یکدیگر جدا شدند. همچنین در شکل 9، تغییرات شکل بدنی فاصله پروکراست به عنوان درجه تمایز جمعیتهای مورد مطالعه جمعیتهای مورد مطالعه ارائه شده است. باتوجه به شکل، با حرکت در براساس ویژگیهای شکل بدن در جدول 0 آورده شده است، به نوعی جهت مثبت محور CV1 شکل بدنی جمعیتهای مورد مطالعه تمایل به با تمایز رابطه مستقیم دارد. بیشترین فاصله ماهاالنوبیس بین کاهش اندازه سر )لندمارکهای 1، 1، ۰، 9 و 0(، تغییر موقعیت باله جمعیتهای فهلیان با مند، خیرآباد با مند و فهلیان با خیرآباد دیده پشتی )لندمارکهای 8 و 6( و افزایش طول ساقه دمی )لندمارکهای میشود.

جدول 3- فواصل ماهاالنوبیس شکل بدن حاصل از آزمون CVA در جمعیتهای سیاهماهی خالدار مند )C. mandica( در حوضه بوشهر جمعیتها اهرم فهلیان خیرآباد فهلیان 0/۰1 خیرآباد 1/۰6 9/116 مند ۰/۰0 0/01 9/21

شکل 5- نمودار CVA تحلیل شکل بدن جمعیتهای سیاهماهی خالدار مند )C. mandica( در حوضه بوشهر

Downloaded from jair.gonbad.ac.ir at 1:49 +0330 on Saturday October 9th 2021 [ DOI: 10.29252/jair.8.2.1 ]

شکل 6- تغییرات شکل بدنی نمونهها سیاهماهی خالدار مند )C. mandica( در جهت هریک محورهای CV1 و CV2

مقایسه ریختسنجی هندسی سیاهماهی خالدار مند... | 5

جدول 4- فواصل پروکراست شکل بدن حاصل از آزمون CVA در جمعیتهای سیاهماهی خالدار مند )C. mandica( در حوضه بوشهر

جمعیتها اهرم فهلیان خیرآباد فهلیان 1/100 خیرآباد 1/111 1/19۰ مند 1/111 1/110 1/101

در شکل 0، تحلیل خوشهای )CA( جمعیتهای مورد مطالعه ارائه شده بوشهر، به دو دسته تقسیم شدهاند بهطوریکه دو جمعیت مند و فهلیان است. ضریب کوپرنیک تحلیل خوشهای برابر با ۰۰21/1 محاسبه شد. در یک گروه و دو جمعیت خیرآباد و اهرم در گروه دیگر قرار گرفتهاند. مطابق با تحلیل خوشهای جمعیتهای سیاهماهی خالدار در حوضه

شکل ۸- تحلیل خوشهای شکل بدن در جمعیتهای سیاهماهی خالدار مند )C. mandica( در حوضه بوشهر

4 | بحث و نتیجهگیری براساس نتایج این تحقیق روش ریختسنجی هندسی بهخوبی قادر به نحوه تغذیه قلمداد میکنند. آشکارسازی تفاوتهای ریختی موجود بین دو جمعیت مختلف یک پژوهشهای اخیر مشخص کرده است اختالف ریختشناسی بین گونه ساکن در زیستگاههای مختلف است. نتایج ریختسنجی هندسی گروههای مختلف ماهیان الزاماً آنها را از لحاظ ژنتیکی از همدیگر حوضه بوشهر نشان داد که جمعیتهای مورد مطالعه در این حوضه از تفکیک نمیکند و در عوض در پارهای از موارد تفاوتهای ریختشناسی لحاظ شکل بدنی با یکدیگر متفاوت هستند و بیشترین تفاوت بهدست صرفاً ناشی از محیط بوده و اختالفات ژنتیکی هیچ نقشی در آن ندارد آمده با استفاده از آزمونهای مؤلفههای اصلی، آزمون همبستگی ) ,Swain and Foote, 1999; Ghorbani-Ranjbari and Keivany کانونی، فواصل ماهاالنوبیس، فواصل پروکراست و آزمون خوشهای بین Ghorbani-Ranjbari et al., 2017 ;2018( بدین ترتیب نقش جمعیتهای خیرآباد و فهلیان دیده شد. ایسه به روش ریختسنجی محیط بهعنوان عامل اصلی تغییرات ریختی به اثبات رسیده است هندسی بین حوضهای هم تفاوتهایی در ارتفاع بدن و ارتفاع ساقه دمی )Jerry and Cairns, 1998; Tudela, 1999(. حیدری و همکاران و نیز اندازه سر ارایه کرد؛ عمده تفاوتهای مشاهده شده در جمعیت- )Heidari et al., 2013( با استفاده از روش ریختسنجی هندسی بر های مورد مطالعه در ارتفاع سر، ارتفاع ساقه دمی و ارتفاع بدن میباشد. پایه لندمارک اقدام به بررسی اثر دو سد تاریک و منجیل بر جمعیت- این یک اصل عمومی است که صفات مورفولوژیکی میتوانند انعطاف های سیاهماهی )C. capoeta gracilis( رودخانه سفیدرود پرداختند.

باالیی را در پاسخ به شرایط محیطی مختلف نشان دهند )-Zamani نتایج مطالعات آنها نشان داد که بین جمعیتهای مورد مطالعه از لحاظ [ Downloaded from jair.gonbad.ac.ir at 1:49 +0330 on Saturday October 9th 2021 [ DOI: 10.29252/jair.8.2.1 ,Faradonbe and Eagderi, 2016; Banimasani et al., 2018 شکل بدنی تفاوت اساسی در اثر احداث سد و تغییرات زیستگاه ایجاد 2019; Wimberger, 1992; Cadrin and Friedland, 2005; شده است. Tajik and Keivany, 2018(. بنابراین، تفاوتها در شکل بدنی ممکن انوریفر و همکاران )Anvarifar et al., 2012a, b( در بررسی و است با سازگاریهای ریختی با شرایط زیستگاه جدید مرتبط باشند. تجزیه ارتباطی بین صفات ریختسنجی و نشانگرهای RAPD در برای مثال، وجود بدنی مرتفع و ساقه دمی قطور میتواند بهعنوان سیاهماهی )C. capoeta gracilis( در رودخانه تجن ساری، بیان سازگاری برای سرعت باال و قدرت مانور باال باشد و از سوی دیگر شکل نمودند که تفاوتهای محیطی سبب بروز تفاوتهای ژنتیکی و در بدنی دوکی شکل )باریک و کشیده( بهعنوان سازگاری با جریانهای باال نهایت تفاوتهای ریختسنجی میشوند. بین ضریب تغییرات و وراثت- و مقابله با نیروی شوینده و حملکننده آب باشد. هرچند النگرهانس و پذیری صفات ریختشناسی رابطه عکس وجود دارد. بهطوریکه هر چه همکاران )Langerhans et al., 2003( تغییرات و تفاوتها در شکل سر میزان ضریب تغییرات بیشتر شود وراثتپذیری کاهش مییابد و سهم سر و موقعیت دهان را بهعنوان سازگاری و تغییرات در رژیم غذایی و نحوه

6 | نشریه پژوهشهای ماهیشناسی کاربردی یزدانی و عرب

تغییرات محیطی در تغییرپذیری صفات ریختشناسی بیشتر Stock identification methods: applications in fishery Science. Elsevier Academic Press, London, UK, pp: Mamuris et al., 1998 میشود ) (. .173-183 باید این نکته را در نظر داشت که در صورت نمونهبرداری در فصول .Coad B.W. 2019. Freshwater fishes of Iran www.briancoad.com (accessed 20 December 2019). مختلف سال این احتمال وجود دارد که این اختالف زمانی باعث ایجاد .Elliott N.G., Haskard K., Koslow J.A. 1995 تغییراتی در شکل بدنی شود. بنابراین، باید تمام تالش بهکار گرفته شود Morphometric analysis of orange roughly (Hoplostethus atlanticus) off the continental slope of که نمونهبرداری در زمان مشابهی انجام شود تا تغییرات و تفاوتهای southern Australia. Oceanographic Literature Review, بدنی به فصل سال مرتبط نباشد. باتوجه به تأثیر اندازه بر بسیاری از .790 :(42)9 صفات ریختی ماهیان )Tzeng, 2004( با استفاده از روش الیوت و Ergüden D., Turan C. 2005. Examination of genetic and morphologic structure of sea-bass (Dicentrarchus Elliott et al., 1995 همکاران ) ( و استفاده از روش آزمون پروکراست، labrax L., 1758) populations in Turkish coastal عامل اختالف اندازه نمونهها از مجموعه دادههای بهدست آمده حذف waters. Turkish Journal of Veterinary and Sciences, 29(3): 727-733. میگردد. بنابراین، میتوان انتظار داشت که تفاوتهای شکلی مشاهده ,.Esmaeili H.R., Mehraban H., Abbasi K., Keivany Y شده واقعی باشند. Coad B.W. 2017. Review and updated checklist of freshwater fishes of Iran: , distribution and conservation status. Iranian Journal of Ichthyology, 5 | تشکر و قدردانی .Suppl. 1): 1-114)4 Fazeli F., Zarei Z., Pazira A., Maghsoudloo T., بدینوسیله از آقایان دکتر ساالر درافشان، دکتر منوچهر نصری، دکتر Vatandoost S. 2015. Life history traits of Capoeta سعید اسداهلل و مهندس علی میرزایی، مهندس علی نظاماالسالمی، trutta (Heckel, 1843) from Seymareh river, western مهندس ابوالفضل روزدار و مهندس سید محمدعلی موسوی جهت Iran (Teleostei: ). Iranian Journal of Ichthyology, 2(4): 280-286. همکاری در نمونهبرداری تشکر و قدردانی میگردد. هزینههای مالی Froese R., Pauly D. 2019. FishBase. Accessed 24 اجرای این پژوهش توسط دانشگاه صنعتی اصفهان تأمین شده است. .September, 2019. www.fishbase.org Ghorbani-Ranjbari Z., Keivany Y. 2018. Geometric morphometric comparison of Barilius mesopotamicus پست الکترونیک نویسندگان Berg, 1932) populations in Bushehr basin. Journal of) Animal Research (Iranian Journal of Biology), 31(2): محسن عرب: [email protected] .242-254 Ghorbani-Ranjbari Z., Keivany Y., Zamani-Faradonbe M. [email protected] یزدان کیوانی: Geometric morphometric comparison of .2017 Barilius mesopotamicus (Berg 1932) populations in Diala and Tigris River Basins. Journal of Fisheries, 70(3): 231-242. REFERENCES Heidari A., Mousavi-Sabet H., Khoshkholgh M., Esmaeili H.R., Eagderi E. 2013. The impact of Manjil and Tarik Adams D.C., Rohlf F.J., Slice D.E. 2004. Geometric dams (Sefidroud River, southern Caspian Sea basin) morphometrics: ten years of progress following the on morphological traits of Siah Mahi Capoeta gracilis ‘revolution’. Italian Journal of Zoology, 71(1): 5-16. (Pisces: Cyprinidae). International Journal of Aquatic Anvarifar H., Farahmand H., Nematollahi M.A., Rahmani Biology, 1(4): 195-201. H., Karami M., Khalili B. 2012a. Analytical Jalili P., Eagderi S., Keivany Y. 2015. Body shape relationships between morphometric traits and RAPD comparison of Kura bleak (Alburnus filippii) in Aras markers in SiahMahi, Capoeta capoeta gracilis, in and Ahar-Chai rivers using geometric morphometric Tajan river of Sari. Modern Genetics, 7(2): 165-173. approach. Research in Zoology, 5(1): 20-24. Anvarifar H., Farahmand H., Rahmani H., Nematollahi Downloaded from jair.gonbad.ac.ir at 1:49 +0330 on Saturday October 9th 2021 [ DOI: 10.29252/jair.8.2.1 ] Jerry D.R., Cairns S.C. 1998. Morphological variation in M.A., Karami M., Akbarzade A. 2012b. Investigation the catadromous Australian bass, from seven of morphometric variation and differentiation in Siah geographically distinct riverine drainages. Journal of Mahi, Capoeta capoeta gracilis, in Tajan river. Iranian Fish Biology, 52(4): 829-843. Journal of Biology, 25(4): 517-537. Keivany Y., Arab M. 2017. Geometric morphometric Banimasani M., Keivany Y., Ebrahimi E. 2018. comparison of trout barb, Capoeta trutta (Teleostei: Comparative study of Capoeta barroisi populations in Cyprinidae) in the Tigris River basin. Iranian Journal Qomrud, Kor and Sheldon rivers using meristic and of Ichthyology, 4(3), 220-230. geometric morphometric data. Journal of Animal Keivany Y., Nasri M., Abbasi K., Abdoli A. 2016. Atlas Environment, 10(1): 145-152. of inland water fishes of Iran. Iran Department of Banimasani M., Keivany Y., Ebrahimi E. 2019. Environment Press. Tehran, Iran. 218 P. Comparative geometric morphometric study of Keivany Y., Tahmasebi A., Farhadian O. 2017. Body Capoeta fusca populations in Kavir and Harirud shape variation of Kura barb (Barbus spp.) in Iranian basins. Experimental Animal Biology, 7(4): 107-115. basins. Journal of Experimental Animal Biology, 7(2): Cadrin S.X., Friedland K.D. 2005. Morphometric 97-103. outlines. In: Cadrin SX, Kerr LA, Mariani S (Eds.). مقایسه ریختسنجی هندسی سیاهماهی خالدار مند... | ۸

Langerhans R.B., Layman C.A., Langerhans A.K., De نحوه استناد به این مقاله: Witt T.J. 2003. Habitat-associated morphological divergence in two Neotropical fish species. Biological Journal of the Linnaean Society, 80: 689-698. عرب م.، کیوانی ی. مقایسه ریختسنجی هندسی سیاهماهی خالدار مند Capoeta Mamuris Z., Apostolidis A.P., Panagiotaki P., Theodorou mandica Bianco & Bănărescu, 1982 در حوضه بوشهر. نشریه پژوهشهای A.J., Triantaphyllidis C. 1998. Morphological ماهیشناسی کاربردی دانشگاه گنبدکاووس. variation between red mullet populations in Greece. . 8)2(: 1-8 ،1166 Journal of Fish Biology, 52: 107-117. Mouludi-Saleh A., Keivany Y., Jalali S.A.H. 2017. Arab M., Keivany Y. Geometric morphometric comparison Geometric Morphometric Comparison of Namak of Mond trout barb (Capoeta mondica) in the Bushehr basin. Journal of Applied Ichthyological Research, University of Chub (Squalius namak, Khaefi et al., 2016) in Rivers Gonbad Kavous. 2020, 8(2): 1-8. of Lake Namak Basin of Iran. Research in Zoology, 7(1): 1-6. Razavipour P., Eagderi S., Poorbagher H., Javanshir Khooi A., Keivany Y. 2015. Phenotypic plasticity of the Tuini fish, Capoeta damascina, (: Cyprinidae) populations in Iranian part of Tigris basin using geometric morphometric approach. Journal of Animal Research, 28: 170-179. Salini J.P., Milton D.A., Rahman M.J., Hussain M.G. 2004. Allozyme and morphological variation throughout the geographic range of the tropical shad, hilsa Tenualosa ilisha. Fisheries Research, 66(1): 53- 69. Samaee S.M., Patzner R.A., Mansour N. 2009. Morphological differentiation within the population of Siah Mahi, Capoeta capoeta gracilis (Cyprinidae, Teleostei) in a river of the south Caspian Sea basin: a pilot study. Journal of Applied Ichthyology, 25(5): 583-590. Swain D.P., Foote C.J. 1999. Stocks and chameleons: The use of phenotypic variation in stock identification. Fisheries Research, 43: 113-128. Tajik Z., Keivany Y. 2018. Body shape comparison of Urmia bleak populations, Alburnus atropatenae. Journal of Animal Environment, 10(2): 149-160. Tudela S. 1999. Morphological variability in a Mediterranean, genetically homogeneous population of the European anchovy, Engraulis encrasicolus. Fisheries Research, 42(3): 229-243. Tzeng T.D. 2004. Morphological variation between populations of spotted mackerel (Scomber australasicus) off Taiwan. Fisheries Research, 68(1): 45-55. Wimberger P.H. 1992. Plasticity of fish body shape–the effects of diet, development, family and age in two species of Geophagus (Pisces: Cichlidae). Biological

Downloaded from jair.gonbad.ac.ir at 1:49 +0330 on Saturday October 9th 2021 [ DOI: 10.29252/jair.8.2.1 ] Journal of the Linnaean Society, 45: 197-218. Zamani-Faradonbe M., Eagderi S. 2016. Morphological comparison of Kura barb in upstream and downstream of Sangban Dam. Journal of Wetland Ecobiology, 7(4): 87-96. (In Persian).

۷ | نشریه پژوهشهای ماهیشناسی کاربردی کیوانی و عرب

Geometric morphometric comparison of Mond trout barb Capoeta mandica Bianco & Bănărescu, 1982 in the Bushehr basin

Arab M1., Keivany Y*2. 1 M.Sc. of Fisheries, Faculty of Natural Resources, Isfahan University of Technology, Isfahan, Iran 2 Associate prof., Dept. of Fisheries, Faculty of Natural Resources, Isfahan University of Technology, Isfahan, Iran

Abstract Type: Seventy-eight specimens of trout barb (C. mondica) were captured from four Original Research Paper rivers of the Bushehr Basin by seine net for geometric morphometric analysis. After anesthetizing of animal in 1% clove oil, samples were fixed in 10% neutral buffered formalin and transferred to the Isfahan University of Technology Ichthyology Museum for further studies. Geometric Paper History: morphometric methods were applied to accomplish biometric studies. For statistical analysis, canonical variable analysis (CVA), principle component Received: 20-4-2017 analysis (PCA), and cluster analysis (CA) were employed. The PCA, CVA, Accepted: 4-9- 2017 and CA showed differences between KheirAbad and Fahlian populations. This result showed that geometric morphometric methods can be used to separate the populations of the Bushehr Basin. However, further molecular studies are required to address more details. Corresponding author: Keivany Y. Fisheries Department, Isfahan University of Technology, Isfahan, Iran Keywords: C. mondica, Biometry, Geometric, Cyprinidae

Email: [email protected]

Downloaded from jair.gonbad.ac.ir at 1:49 +0330 on Saturday October 9th 2021 [ DOI: 10.29252/jair.8.2.1 ]