Barry Guy New Orchestra Vrijdag 9 Februari 2007 Jazz
Total Page：16
File Type：pdf, Size：1020Kb
Jazz Barry Guy New Orchestra vrijdag 9 februari 2007 Jazz . Seizoen 2006-2007 Come Sunday #2 zondag 14 januari 2007 Barry Guy New Orchestra vrijdag 9 februari 2007 Michiel Borstlap Trio vrijdag 16 februari 2007 Kevin Norton’s Bauhaus Quintet vrijdag 9 maart 2007 Brussels Jazz Orchestra . Gianluigi Trovesi klarinet zaterdag 28 april 2007 Barry Guy New Orchestra Barry Guy Study 15’ Evan Parker Vosteen 20’ begin concert 20.00 uur pauze omstreeks 20.40 uur einde omstreeks 21.55 uur pauze inleiding Frederik Goossens . 19.15 uur . Foyer teksten programmaboekje Frederik Goossens Barry Guy coördinatie programmaboekje deSingel Oort-Entropy (Belgische première) 55’ gelieve uw GSM uit te schakelen! ism. New Think, Radio 1, Focus Knack Cd’s Bij elk concert worden cd’s te koop aangeboden door ’t KLAverVIER, Kasteeldreef 6, Schilde, 03 384 29 70 www.tklavervier.be Foyer deSingel enkel open bij avondvoorstellingen in Rode en/of Blauwe Zaal open vanaf 18.40 uur kleine koude of warme gerechten te bestellen vóór 19.20 uur broodjes tot net vóór aanvang van de voorstellingen en tijdens Barry Guy bas & muzikale leiding pauzes Agusti Fernandez piano Evan Parker sax Hotel Corinthia (Desguinlei 94, achterzijde torengebouw ING) Mats Gustafson sax & fluteophone • Restaurant HUGO’s at Corinthia Hans Koch sax & klarinet open van 18.30 tot 22.30 uur Herb Robertson trompet • Gozo-bar Johannes Bauer trombone open van 10 uur tot 1 uur, uitgebreide snacks tot 23 uur Per Åke Holmlander tuba deSingelaanbod: tweede drankje gratis bij afgifte van uw Paul Lytton percussie toegangsticket van deSingel voor diezelfde dag Raymond Strid percussie BGNO: Oort-Entropy: muzikale energie Het eerste instrument dat Barry Guy (°1947) ooit speelde was de blokfluit en hij heeft daarna heel wat geprobeerd: trompet, trombone, tuba. Veeleer toevallig stuitte hij op het instrument waarmee hij naam zal maken. Net als die andere bekende Britse bassist, Paul McCartney, was hij de enige die bas wilde spelen in zijn toenmalige groepje. Daarenboven lijkt het wel of Guy van dan af de hele geschiedenis van de jazzmuziek moest doorlopen - van swing over blues en bebop - vooraleer hij een pionier van de Europese vrije geïmproviseerde muziek werd. Het eerste besnaarde basinstrument dat hij speelde was een theekistbas met één snaar in een dixielandband. We schrijven begin jaren zestig, tijdens de hoogdagen van de skiffle, wanneer het gebruik van zelfgemaakte hobbyinstrumenten heel erg populair was bij de Britse jeugd. Maar Barry Guy had zijn stem gevonden. Van zijn ouders kreeg hij een heuse contrabas, die hij eerst met een beschreven karton achter de snaren moest bespelen, zodat hij kon zien welke noten waar op de toets lagen. Maar misschien heeft net die initiële beperking van op één snaar te moeten spelen van Guy wel zo’n onovertroffen virtuoos gemaakt. Weinigen hebben een dergelijk meesterschap over hun instrument en weten er zulke ongehoorde klanken uit tevoorschijn te toveren. Weinigen ook zijn zo veelzijdig. Barry Guy voelt zich zowel thuis in een ensemble of als solist, in het keurslijf van een klassieke partituur (hij is jarenlang bassist geweest in The Academy of Ancient Music olv. Christopher Hogwood) of in vrije improvisatie. Tegen de jaren zestig was de functie van de contrabas in de jazz reeds grondig herdacht. In ‘klassieke’ jazzensembles was ze eerst en vooral functioneel: ze zorgde voor de harmonische basis voor de melodische spelers (trompet, klarinet, saxofoon) en verzekerde tegelijk de vaste ritmische puls van het ensemble. In tegenstelling tot bijvoorbeeld percussionisten of pianisten, wordt met de solist. De bas wrikt zich los van het strikte tempo, die dezelfde ondersteunende en begeleidende rol deelden, verkent alle beschikbare registers en verhuist zo naar het hadden bassisten weinig of geen gelegenheid om uit die voorplan van de muziek. ondankbare rol van begeleider te stappen. In eerste instantie Daarenboven was de jazz die Barry Guy als jonge knaap speelden ze op de eerste en derde tel van de maat en kozen begon te spelen een muziek geworden die steeds minder daarbij meestal de grondnoot en de dominant van het akkoord. geïnteresseerd was in harmonie en die tegelijk ook de ritmische Wanneer in de jaren dertig, tijdens het swingtijdperk, de bas basis van onder de muziek onderuit haalde. Er bleef uiteindelijk op elke tel begon te spelen, werd een stijl ontwikkeld waarbij geen enkele houvast. Jazzmuzikanten als Ornette Coleman, noten uit het hele akkoord werden gekozen. Het leek alsof de Cecil Taylor of Sun Ra begonnen volume, textuur, toonkleur te bas doorheen de akkoorden wandelde. Dit heet toepasselijk de gebruiken om variatie te creëren. Zij eisten van de luisteraar “walking bass”. Walter Page, de bassist van de erg populaire een interesse voor geluid op zich. Soms lijkt het zelfs dat het ritmesectie van het orkest van Count Basie, creëerde hiermee resultaat van free jazz en experimentele klassieke muziek een sound die door velen werd bewonderd en geïmiteerd. Het hetzelfde is: de geïmproviseerde collectiviteit van Ornette werd de standaard voor jazzbas van het volgende decennium. Colemans ‘Free Jazz’ en van John Coltranes ‘Ascension’ lijken erg Maar tegen de late jaren dertig was de ideale bassist en hét te verwant met Karlheinz Stockhausens ‘Zeitmasse’. volgen voorbeeld de jonge Jimmy Blanton, de bassist van het Soloperformances van andere instrumenten dan de piano Duke Ellington Orkest. Hij improviseerde en soleerde op de werden normaal. Er ontstonden nieuwe ideeën over de bas alsof het een blaasinstrument was, gebruikte achtste en esthetiek van jazz (‘la beauté de la laideur’, wordt wel eens zestiende noten in ongehoorde harmonische en melodische gezegd) en over het doel van toonhoogte, tonaliteit, en vibrato. patronen. De tessituur van instrumenten werd tot het uiterste gedreven, In de jaren veertig speelden bewonderaars van Blanton, er werd op nieuwe manieren op instrumenten gespeeld en het zoals Oscar Pettiford en Ray Brown baslijnen die bij de ‘geluid’ op zich won aan belang. En het concept van ‘swing’ nieuwe, ingewikkelde harmonieën van de bebop pasten. Zij werd geherdefinieerd of zelfs volledig overboord gegooid. De ontwikkelden een techniek die hen in staat stelde om met individuele virtuositeit werd van het allerhoogste belang, vooral een onvoorstelbare snelheid in elke toonaard te soleren. voor bassisten en drummers die verondersteld werden zowel Van de nieuwe generatie bassisten werd sindsdien niet melodisch als ritmisch te kunnen spelen. alleen meer verwacht dat ze konden begeleiden: Charles In deze periode van regelrechte weerstand tegen het Mingus zorgde er voor dat bassisten heel flexibel met die establishment van de muziek(-industrie) kreeg de Europese begeleidende rol konden omspringen. Hij speelde op een jazz voor het eerst haar eigen stem. Europese improviserende intuïtieve en contrapuntische manier tegenover de rest van het muzikanten begonnen zich bewust af te zetten tegen hun ensemble, waarbij hij veelvuldig gebruik maakte van ostinaten, Amerikaanse collega’s. Hun muziek bouwt minder op bestaande pedaaltonen en plotse tempowisselingen. Hij gaf het instrument jazztradities dan op persoonlijke interesse en techniek. In plaats een grote onafhankelijkheid en opende de weg naar de van de nieuwste plaat van John Coltrane slaafs te imiteren, experimenten van de free jazz. Charlie Haden zal deze manier waren hun voorbeelden componisten van hedendaagse avant- van spelen ten volle ontwikkelen bij het Ornette Coleman gardemuziek, zoals Iannis Xenakis, Pierre Boulez of Karlheinz Quartet. Hij en bassisten als Scott LaFaro en Red Mitchell Stockhausen. Je moest vooral improviseren zonder ook maar ontwikkelen een manier van begeleiden die veeleer een dialoog enigszins aan jazz, blues, klassiek of pop te refereren. Deze manier van spelen eiste erg veel techniek - denk aan het gebruik Bijna dertig jaar lang wist Barry Guy zijn London Jazz Composers van circulaire ademhaling waarin saxofonist Evan Parker een Orchestra bij elkaar te houden tot, door gebrek aan fondsen meester is - en heeft op zich misschien weinig met de jazz te en de druk van een verpletterende logistieke organisatie, dit maken. In de Little Theater Club in het centrum van Londen instituut in 1998 haar totnogtoe laatste concert gaf op het onstond de Britse ‘Free Music’. Muzikanten als Derek Bailey, Berlin Jazz Festival. Dertig jaar lang had Guy met dit orkest Evan Parker, Tony Oxley, Paul Rutherford, Trevor Watts of Barry een balans proberen vinden tussen (vrije) improvisatie en Guy gaven er zich aan het totale experiment over. compositie, tussen formele structuren en de dynamiek van En toch is dit soort muziek vaak veel meer het resultaat van het moment; een vraagstuk dat jazzcomponisten sinds Jelly collectieve samenwerking dan de Amerikaanse jazz dat ooit Roll Morton had beziggehouden. Het onderscheid tussen was. Er was een ware revival van big bands. In Denemarken compositie en improvisatie was in jazz sowieso nooit heel vormt gitarist Pierre Dørge een reeks bands die eerst free jazz erg duidelijk te maken. Het is bijvoorbeeld mogelijk om spelen, dan Zuid-Afrikaanse muziek en Ellington, tot ze bekend genoteerde muziek zo te spelen dat het geïmproviseerd lijkt. worden als het New Jungle Orchestra. In Oostenrijk heeft het En het is evenzeer mogelijk om muziek te componeren die Vienna Art Orchestra misschien wel het meest brede repertoire geïmproviseerd klinkt. Dat is wat de beste componisten en dat een band ooit heeft gehad, van Monk en Ellington, arrangeurs van de jazz - Jelly Roll Morton, Duke Ellington, Gil Satie en Brahms, over Mozart tot Cocteau en Gershwin. In Evans, Charles Mingus, George Russell - hebben gedaan. Ook Duitsland bestond het Globe Unity Orchestra van Alexander Barry Guy kan zich moeiteloos in beide disciplines vinden: “I von Schlippenbach uit een internationale schare jazzartiesten. didn’t find any conflict between composition and improvisation. In Nederland stichtten Misha Mengelberg, Han Bennink en One is intense discipline at the table, one is intense discipline Willem Breuker de Instant Composers Pool. Zij brachten een mix in the live situation.” En was niet elke jazzmuzikant ook een van free jazz, cabaret en (soms komisch, soms politiek) theater.