دوره دﻛﺘﺮي ﺗﺎرﻳﺦ ﮔﺮاﻳﺶ اﻳﺮان اﺳﻼﻣﻲ
ﻣﻘﺪﻣﻪ و ﻣﻌﺮﻓﻲ ر ﺷﺘﻪ دوره دﻛﺘﺮي ﺗﺎرﻳﺦ ﮔﺮاﻳﺶ اﻳﺮان اﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎ ﻫﺪف ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﻣﻮرد ﻧﻴﺎز ﻛﺸﻮر از ﺳﺎل 1381 در داﻧﺸﮕﺎه اﺻﻔﻬﺎن را اﻧﺪازي ﺷﺪه و ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻫﺮﺳﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﮔﺮوه ﺗﻌﺪاي داﻧﺸﺠﻮ از ﻣﻴﺎن داوﻃﻠﺒﻴﻦ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ ه اﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﺎرغ اﻟﺘﺤﺼﻴﻼن آن اﻣﺮوز در ﻣﺮاﻛﺰ ﻋﻠﻤﻲ و ﭘ ﮋوﻫﺸﻲ و اﺟﺮاﻳﻲ ﻛﺸﻮر ﻣﺸﻐﻮل ﺑﻪ ﺧﺪﻣ ﺖ ﺷﺪه اﻧﺪ . ﺿﺮورت درك و درﻳﺎﻓﺖ ﻋﻤﻴﻖ ﺗﺮ از ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻛﺸﻮرﻣﺎن اﻳﺮان ﺑﺎ ﺳﺎﺑﻘ ﻪ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﭘﺪﻳﺪه ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺎرﻳﺨﻲ اﻓﺰون ﺑﺮ ﮔﺴﺘﺮش داﻣﻨﻪ ﻣﻌﺮﻓﺖ و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺑﻴﺸﺘﺮ در ﺟﻬﺖ ﺣﻞ ﻣﻌﻀﻼت ا ﻣﺮوزي و آﻳﻨﺪه ﻧﮕﺮي و روﻳﻜﺮد ﻫﺎي ﺳﺎزﻧﺪه ، ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺎﺷﺪ . از اﻳﻦ رو ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻦ ﮔﺮاﻳﺶ و ﺗﺮﺑﻴﺖ ﻣﺘﺨﺼﺼﻴﻦ ﺗﻮاﻧﻤﻨ ﺪ در اﻳﻦ ﺣﻮزه ﺑﺮاي ﻛﺸﻮر اﻣﺮي ﺿﺮوري اﺳﺖ . . اﻟﻒ - ﻛﺎﺳﺘﻲ ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻮﺟﻮد : : ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻳﻨﻜﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻮﺟﻮ د از زﻣﺎن راه اﻧﺪازي اﻳﻦ ﮔﺮاﻳ ﺶ د رﻛﺸﻮر ﺗﺪوﻳﻦ ﮔﺮدﻳﺪه و ﺗﺎﻛﻨﻮن ﻋﻠﻲ رﻏﻢ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن و ﻣﻘﺘﻀ ﻴﺎت و روﻳﻜﺮدﻫﺎي ﻧﻮﻳﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮي در آن ﺻﻮرت ﻧﮕﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ اﺻﻼح ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻮﺟ ﻮد ﺿﺮوري ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ رﺳﺪ . ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ ﻣﻲ ﺗﻮا ن ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎﺳﺘﻲ ﻫﺎي ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻮﺟﻮد را اﻳﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﺑﺮﺷﻤﺮد : : 1 - ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻃﺮح ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت و روﻳﻜﺮدﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ در ﺣﻮزه ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت اﻳﺮان ﺷﻨﺎﺳﻲ، ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻮﺟﻮ د ﭘﺎﺳﺨﮕﻮي ﺿﺮورﺗﻬﺎ و روﻳﻜﺮدﻫﺎي ﻧﻮ ﻳﻦ ﻧﻴﺴﺖ. 2 - ﺑﺮﺧﻲ دروس ﻫﻤﭙﻮﺷﺎﻧﻲ داﺷﺘﻪ و ﻳﺎ ﻣﺒﺎﺣﺚ ﺗﻜﺮاري ﻣﻘﻄﻊ ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ را در ﺑﺮدارﻧﺪ. 3 - ﺗﻮزﻳﻊ دروس ﺟﻬﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﺣﻮز ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﻮﺿﻮع در ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان اﺳﻼﻣﻲ ﺗﻮازن ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻧﺪارد. 4 - ﺑﺮﺧﻲ ﺣﻮزه ﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﻣ ﻄﺎﻟﻌﺎﺗﻲ و دروس ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﻮرد ﻏﻔﻠﺖ واﻗﻊ ﺷﺪه اﻧﺪ. 5 - ﺑﺮﺧﻲ از دروس ﻓﺎﻗﺪ ﺳﺮﻓﺼﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ . ﻟﺬا ﺗﺒﻴﻴﻦ دﻗﻴﻖ ﺳﺮﻓﺼﻞ دروس ﺿﺮوري اﺳﺖ. 6 - ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺄﺧﺬ ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪه ﺑﺮاي دروس ﻛﺎﻓﻲ ﻧﺒﻮده ﻟﺬا ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺖ ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ و ﻣﺄﺧﺬ دروس ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺮ ﺷﻮﻧﺪ. 7 - در ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﻮﺟﻮد ﺗ ﻜﻠﻴﻒ اﺳﺘﺎد، داﻧﺸﺠﻮ و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ارزﺷ ﻴﺎﺑﻲ دروس ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻧﺸﺪه ﺑﻮد. ب - اﻫﺪاف ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ درﺳﻲ ﻣﻮﺟﻮد : : 1 - ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺿﺮورﺗﻬﺎ و ﻣﻘﺘﻀﻴﺎت ﺟﺪﻳﺪ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﺤﻮﻻت و روﻳﻜﺮدﻫﺎي ﺟﺪﻳﺪ در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ﭘﮋوﻫﺶ ﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺎ دروس و ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺗﺪوﻳﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ. 2 - دروس اﻟ ﺰاﻣﻲ در ﻗﺎﻟﺐ ﭘ ﻨﺞ درس ﻣﻌﺎدل 10 واﺣﺪ درﺳﻲ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﮔﺮدﻳﺪه . درس ﺗﺤﻮﻻت ﺳﻴﺎﺳﻲ، اداري ، ، اﻗﺘﺼﺎدي اﻳﺮان ﺑﻌﺪ از اﺳﻼم در ﻗﺎﻟﺐ دو درس ﺗﺤﻮﻻت اﻳﺮان از اﺳﻼم ﺗﺎ ﺻﻔﻮﻳﻪ و ﺗﺤﻮﻻت اﻳﺮان از
1
ﺻ ﻔﻮﻳﻪ ﺗﺎ ﻣﻌﺎﺻﺮ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ . اﻓﺰون ﺑﺮ اﻳﻦ دو درس رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﻲ اﻳﺮان از اﺳﻼم ﺗﺎ ﺻﻔﻮﻳﻪ و رواﺑﻂ ﺧﺎ رﺟﻲ اﻳﺮان از ﺻﻔﻮﻳﻪ ﺗﺎ ﻣﻌﺎﺻﺮ و درس ﺗﺤﻠﻴﻞ و ﺑﺮرﺳﻲ اﺳﻨﺎد و ﻣﺪارك آرﺷﻴﻮﻳﻲ و ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دروس اﻟﺰاﻣﻲ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ. 3 - دروس اﺧﺘﻴﺎري در ﻗﺎﻟﺐ 9 درس و 18 واﺣﺪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﮔﺮدﻳﺪه ﻛﻪ دروس ﻧﻘﺶ ﺗﺮﻛﺴﺘﺎن در ﺗﺤﻮﻻت ﺗﺎرﻳ ﺨﻲ اﻳﺮان دوره اﺳﻼﻣﻲ، ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ اﻳﺮان و ﻗﻔﻘﺎز در دوره اﺳﻼﻣﻲ و ﻧ ﻈﺎم ﻣﺎﻟﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي اﻳﺮان در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻴﺎﻧﻪ از ﻋﻨﺎوﻳﻦ ﺟﺪﻳﺪي ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺣﻮزه ﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت در ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان ﺗﻮﺟﻪ دار .د 4 - ﺳﺮﻓﺼﻞ ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ دروس ﺟﺪﻳﺪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ. 5 - روﻳﻜﺮدﻫﺎي ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ در ﻣﺤﺘﻮا و ﺳﺮﻓﺼﻞ ﻫﺎي دروس ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮا ر ﮔﺮﻓﺖ. 6 - ﻓﻬﺮﺳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ در ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺮﻓﺼﻞ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻛﺎﻣﻞ ﺗﺮي اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ.
2
دروس ﺗﺨﺼﺼﻲ دﻛﺘﺮي ﺗﺎرﻳﺦ ﮔﺮاﻳﺶ اﻳﺮان اﺳﻼﻣﻲ ﺗﺤﻮﻻت اﻳﺮان از اﺳﻼم ﺗﺎ ﺻﻔﻮﻳﻪ ١ ﺗﺤﻮﻻت اﻳﺮان از ﺻﻔﻮﻳﻪ ﺗﺎ ﻣﻌﺎﺻﺮ ٢ رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﻲ اﻳ ﺮان از اﺳﻼم ﺗﺎ ﺻﻔﻮﻳﻪ ٣ رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﻲ اﻳﺮان از ﺻﻔﻮﻳﻪ ﺗﺎ ﻣﻌﺎﺻﺮ ٤ ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻞ اﺳﻨﺎد و ﻣﺪارك آرﺷﻴﻮي و ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اي ٥
دروس اﺧﺘﻴﺎري ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺎري در اﻳﺮان ١ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ اﻳﺮان ٢ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺗﺎرﻳﺨﻲ اﻳﺮان ٣ ﻣﻠﻞ و ﻧﺤﻞ و ﺗﺄﺛﻴﺮ آﻧﻬﺎ در ﺗﺤﻮﻻت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ٤ ﺳﻴﺎﺳﻲ اﻳﺮان ﻫﻨﺮﻫﺎ و ﺻﻨﺎﻳﻊ اﻳﺮان ﺑﻌﺪ از اﺳﻼم ٥ ﻧﻘﺶ ﺗﺮﻛﺴﺘﺎن در ﺗﺤﻮﻻت ﺗﺎرﻳﺨﻲ اﻳﺮان دوره ٦ اﺳﻼﻣﻲ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﺗﺎرﻳﺨﻲ اﻳﺮان و ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻗﻔﻘﺎز در دوره اﺳﻼﻣﻲ ٧ ﻧﻈﺎم ﻣﺎﻟﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي اﻳﺮان در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻴﺎﻧﻪ ٨ ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ اﻳﺮان ٩
3
ﺗﺤﻮﻻت اﻳﺮان از اﺳﻼم ﺗﺎ ﺻﻔﻮﻳﻪ Iran's Evolutions from Islam to Safavid Dynasty : : 2 :
: ﺗﺨﺼﺼﻲ :
: ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺗﺤﻮﻻت ﺳﻴﺎﺳﻲ، اداري، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، اﻗﺘﺼﺎدي و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﻳﺮان از ﻓﺮ وﭘﺎﺷﻲ ﻧﻈﺎم ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ ﺗﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺻﻔﻮﻳﻪ
: : ـ زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎ و ﻋﻠﻞ ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ ﻧﻈﺎم ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ - زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎ و ﻋﻮاﻣﻞ ﻓﺘﻮﺣﺎت اﺳﻼﻣﻲ در اﻳﺮان ـ اﻳﺮان در ﺳﺪه ﻫﺎي ﻧﺨﺴﺖ اﺳﻼﻣﻲ ـ ﻧﻘﺶ ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎي اﻳﺮاﻧﻲ در ﺗﺤﻮﻻت ﺳﺪه ﻫﺎي ﺳﻮم و ﭼﻬﺎرم ﻫﺠﺮي ﻗﻤﺮي ـ ﺗﺮﻛﺎن در ﺗﺤﻮﻻت اﻳﺮان ﺑﻌﺪ ا ز اﺳﻼم ـ ﺗﺤﻮل ﻧﻈﺎم ﺳﻴﺎﺳﻲ و اداري اﻳﺮان از اﺳﻼم ﺗﺎ ﺻﻔﻮﻳﻪ ـ ﺗﺤﻮﻻت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﻣﺪﻧﻲ اﻳﺮان از اﺳﻼم ﺗﺎ ﺻﻔﻮﻳﻪ ـ ﺗﺤﻮﻻت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، اﻗﺘﺼﺎدي، ﻗﻮﻣﻲ و ﺟﻤﻌﻴﺘﻲ اﻳﺮان از اﺳﻼم ﺗﺎ ﺻﻔﻮﻳﻪ
!"#$ * * *
:% & - اﺑﻦ اﺳﻔﻨﺪﻳﺎر، م . (1366 ). ﺗﺎرﻳﺦ ﻃﺒﺮﺳﺘﺎن ( ﺑﻪ ﻛﻮﺷﺶ ﻋﺒﺎس اﻗﺒﺎل ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات ﭘﺪﻳﺪه ﺧﺎور . .
4
ـ اﺷﭙﻮﻟﺮ، ب . ( 1364 ). ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان در ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﻗﺮون اﺳﻼﻣﻲ ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺟﻮاد ﻓﻼﻃﻮﺳﻲ 1ج). . ﭼﺎپ دوم . ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات ﻋﻠﻤﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ . . ـ ﺑﺎرﺗﻮﻟﺪ، و (د. . 1366 ). ﺗﺮﻛﺴﺘﺎن ﻧﺎﻣﻪ ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻛﺮﻳﻢ ﻛﺸﺎورز ﺗ) . ﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات آﮔﺎه . . ـ ﺑﻴﻬﻘﻲ، ا . ( 1362 ). ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻴﻬﻘﻲ ( ﺑﻪ اﻫﺘﻤﺎم ﻏﻨﻲ و ﻓﻴﺎض ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات ﺧﻮاﺟﻮ . . ـ ﺑﻴﺎﻧﻲ، ش . ( 1371 ). دﻳﻦ و دوﻟﺖ در اﻳﺮان ﻋﻬﺪ ﻣﻐﻮل 2ج. . ﺗﻬﺮان : ﻣﺮﻛﺰ ﻧﺸﺮ داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ . . ـ ﺑﻮﻳﻞ، ج . ( 1366 ). ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان ﻛﻤﺒﺮﻳﺞ ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺣﺴﻦ اﻧﻮﺷﻪ ). 5ج . ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎ رات اﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ . . ـ ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﻴﺴﺘﺎن . ( 1366 ). ( ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻣﻠﻚ اﻟﺸﻌﺮاي ﺑﻬﺎر ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات ﻛﻼﻟﻪ ﺧﺎور . . ـ ﺟﻮﻳﻨﻲ، ع ع. . ( 1376 ). ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎﻧﮕﺸﺎ ( ﺑﻪ ﺳﻌﻲ و اﻫﺘﻤﺎم و ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻣﺤﻤﺪﺑﻦ ﻋﺒﺪاﻟﻮﻫﺎب ﻗﺰوﻳﻨﻲ ). ﭼﺎپ ﭼﻬﺎرم . ﺗﻬﺮان : ارﻏﻮان . . ـ ﺣﺎﻓﻆ اﺑﺮو، ع . ( 1372 ). زﺑﺪه اﻟﺘﻮارﻳﺦ ( ﻣﻘﺪﻣﻪ، ﺗﺼﺤ ﻴﺢ و ﺗﻌﻠﻴﻘﺎت ﺳﻴﺪﻛﻤﺎل ﺣﺎج ﺳﻴﺪﺟﻮادي 1ج). 2و . ﺗﻬﺮان : ﻧﺸﺮ .ﻧﻲ .ﻧﻲ ـ دﻳﻨﻮري، ا . ( 1366 ). اﺧﺒﺎراﻟﻄﻮال ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺤﻤﻮد ﻣﻬﺪوي داﻣﻐﺎﻧﻲ ). ﺗﻬﺮان : ﻧﺸﺮ ﻧﻲ . . ـ زرﻳﻦ ﻛﻮب، ع . ( 1368 ). ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺮدم اﻳﺮان از ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎن ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن آل ﺑﻮﻳﻪ . ﺗﻬﺮان : اﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ . . ـ ﺻﺎﺑﻲ، ا . ( ﺑﻲ ﺗﺎ ). اﻟﺘﺎﺟﻲ ﻓﻲ اﺧﺒﺎر اﻟﺪوﻟﻪ اﻟﺪﻳﻌﻤﻴﻪ ( اﺧﺒﺎر اﺋﻤﻪ اﻟﺰﻳﺪﻳﻪ ﻓﻲ ﻃﺒﺮﺳﺘﺎن و دﻳﻠﻤﺎن و ﺟﺒﻼن ) ( ﺑﺎ ﻛﻮﺷﺶ وﻳﻠﻔﺮد ﻣﺎدﻟﻮﻧﮓ ). ﺑﻴﺮوت : داراﻟﻨﺸﺮ . . ـ ﻃﺒﺮي، م . ( 1352 ). ﺗﺎرﻳﺦ اﻟﺮﺳﻞ و اﻟﻤﻠﻮك ﻓﺎرﺳﻲ ( ﺗﺮﺟﻤﻪ اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻢ ﭘﺎﻳﻨﺪه ). ﺗﻬﺮان : ﺑﻨﻴﺎد ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻳﺮان . . ـ ﻓﺮاي، ر ن. . ( 1363 ). ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان ﻛﻤﺒﺮﻳﺞ 4ج. . ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات اﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ . . ـ ﮔﺮدﻳﺰي، ع . ( 1363 ). ﺗﺎرﻳﺦ ﮔﺮدﻳﺰي ( زﻳﻦ اﻻﺧﺒﺎر ) ( ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻋﺒﺪاﻟﺤﺴﻦ ﺣﺒﻴﺒﻲ ). ﺗﻬﺮان : دﻧﻴﺎي ﻛﺘﺎب . . ـ ﮔﺮوﺳﻪ، ر . ( 1368 ). اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺻﺤﺮاﻧﻮردان ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻋﺒﺪاﻟﺤﺴﻴﻦ ﻣﻴﻜﺪه ). ﺗﻬﺮان : ﻋﻠﻤﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ.
- Brown, E. (1955 ). Literary History of Persia. Cambridge University. - Raby, J & Fitzherbert,(1994 ). The Court of the Ilkhans .Oxford: university of Oxford. - Irwin, R. ( 1986 ). The Middle East in middle ages (The early Mamlouk sultanate). London.
5
' ( ) *' +,- Iran' Evolutions from Safavid Dynasty to Contemporary Times : : 2 :
: ﺗﺨﺼﺼﻲ :
: ﺗﺒﻴﻴﻦ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺗﺤﻮﻻت ﺳﻴﺎﺳﻲ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ از ﺻﻔﻮﻳﻪ ﺗﺎ ﻗﺎﺟﺎر
: : ـ زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎ و ﻋﻮاﻣﻞ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮي ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎي ﺻﻔﻮﻳﻪ، اﻓﺸﺎرﻳﻪ، زﻧﺪﻳﻪ و ﻗﺎﺟﺎرﻳﻪ ـ ﺗﺤﻮﻻت ﻧﻈﺎم ﺳﻴﺎﺳﻲ، اداري، ﻧﻈﺎﻣﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي از ﺻﻔﻮﻳﻪ ﺗﺎ ﻣﻌﺎﺻﺮ ـ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻧﻬﺎدﻫﺎي اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ـ ﻓﺮﻫﻨ ﮓ و ﺗﻤﺪن اﻳﺮان از ﺻﻔﻮﻳﻪ ﺗﺎ ﻣﻌﺎﺻﺮ ـ ﺟﺮﻳﺎﻧﻬﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﻣﺬﻫﺒﻲ ـ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻗﺪرت و راﺑﻄﻪ دﻳﻦ و دوﻟﺖ
!"#$ * * *
: : % & - اﺳﺘﺮآﺑﺎدي، م (م. . 1341 ). ﺟﻬﺎﻧﮕﺸﺎي ﻧﺎدري ( ﺑﻪ اﻫﺘﻤﺎم ﻋﺒﺪاﷲ اﻧﻮار ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات اﻧﺠﻤﻦ آﺛﺎر ﻣﻠﻲ . . ـ ﭘﺎﻟﻤﺮ، ر . ( 1347 ). ﺗﺎرﻳﺦ ﺟﻬﺎن ﻧﻮ ( ﺗﺮﺟﻤﻪ اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻢ ﻃﺎﻫﺮي ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات اﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ . . ـ ﺗﺎﺟﺒﺨﺶ، ا (. 1340 ). اﻳﺮان در زﻣﺎن ﺻﻔﻮي . ﺗﺒﺮﻳﺰ : اﻧﺘﺸﺎرات ﻣﻬﺮ. - ﺗﺮﻛﻤﺎن، ا ب. . ( 1364 ). ﺗﺎرﻳﺦ ﻋﺎﻟﻢ آراي ﻋﺒﺎﺳﻲ . ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات ﻃﻠﻮع و ﺳﻴﺮوس . . ـ ﺣﺎﺋﺮي، ع . ( 1367 ). ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ روﻳﺎروﻳﻲ ﻫﺎي اﻧﺪﻳﺸﮕﺮان ﺑﺎ ﺗﻤﺪن ﺑﻮرژوازي ﻏﺮب . ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات اﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ . .
6
- ﺣﺰﻳﻦ، م ع. . ( 1375 ). ﺗﺎرﻳﺦ و ﺳﻔﺮﻧﺎﻣﻪ ﺣﺰﻳﻦ . ﺗﻬﺮان : ﻣﺮﻛﺰ اﺳﻨﺎد اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ . . - آدﻣﻴﺖ، ف . ( 1334 ). اﻣﻴﺮﻛﺒﻴ ﺮ و اﻳﺮان. ﺗﻬﺮان : ﻧﺸﺮ اﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ . . - ﺟﻬﺎﻧﮕﻴﺮ .م، ( 1327 ). ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﻮ ( ﺑﻪ اﻫﺘﻤﺎم ع . اﻗﺒﺎل ). ﺗﻬﺮان : ﻧﺸﺮ ﻋﻠﻤﻲ . . - ﺧﻮاﻧﺪﻣﻴﺮ، غ . ( 1324 ). ﺣﺒﻴﺐ اﻟﺴﻴﺮ ( ﮔﺮدآورﻧﺪه ﻋﺒﺪاﻟﺤﺴﻴﻦ ﻧﻮاﻳﻲ ). ﺗﻬﺮان : ﻧﺎﺷﺮ ﻣﺠﻠﻪ ﻳﺎدﮔﺎر . . - دوﻟﺖ آﺑﺎدي، ي . ( 1327 ). ﺣﻴﺎت ﻳﺤﻴﻲ. ﺗﻬﺮان : ﻧﺸﺮ اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ . . ـ ﺳﻴﻮري، ر . ( 1373 ) اﻳﺮان ﻋﺼﺮ ﺻﻔﻮي ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻛﺎﻣﺒﻴﺰ ﻣﺰﻳﺪي ). ﺗﻬﺮان . . ـ ﺷﻌﺒﺎﻧﻲ، ع (ر. . 1369 ). ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺗﺎرﻳﺦ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﻳﺮان . ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات ﻗﺪس . . - ﺷﻤﻴﻢ، ع ّ(ا. . 1342 ). ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان دوره ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻗﺎﺟﺎر. ﺗﻬ ﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ . . ـ ﻓﻠﻮر و . ( 1367 ). ﺑﺮاﻓﺘﺎدن ﺻﻔﻮﻳﺎن و ﺑﺮآﻣﺪن ﻣﺤﻤﻮد اﻓﻐﺎن ( ﺗﺮﺟﻤﻪ اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻢ ﺳﺮي ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات ﺗﻮس . . - ﻛﺎﻇﻢ زاده، ف . ( 1371 ). روس و اﻧﮕﻠﻴﺲ در اﻳﺮان ( ﺗﺮﺟﻤﻪ م . اﻣﻴﺮي ). ﺗﻬﺮان : ﻧﺸﺮ ﺳـﺎزﻣﺎن اﻧﺘﺸـﺎرات و آﻣـﻮزش اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ . . - ﻛﺴﺮوي، ا . ( 1330 .) ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺸﺮوﻃﻪ اﻳﺮان. ﺗﻬﺮان : ﻧﺸﺮ اﻣﻴﺮﻛﺒﻴ ﺮ . . ﺮ - ﮔﻠﺴﺘﺎﻧﻪ، ا . ( 1344 ). ﻣﺠﻤﻞ اﻟﺘﻮارﻳﺦ ( ﺑﻪ اﻫﺘﻤﺎم و ﺳﻌﻲ ﻣﺪرﺳﺮﺿﻮي ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ . . ـ ﻻﻛﻬﺎرت ل . ( 1368 ). اﻧﻘﺮاض ﺳﻠﺴﻠﻪ ﺻﻔﻮﻳﻪ ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺼﻄﻔﻲ ﻗﻠﻲ ﻋﻤﺎد ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات ﻣﺮوارﻳﺪ . . - ﻣﺤﻤﻮد، م . ( 1345 ). ﺗ ﺎرﻳﺦ رواﺑﻂ ﺳ ﻴﺎﺳﻲ اﻳﺮان و اﻧﮕﻠﻴﺲ. 8 ج. ﺗﻬﺮان : ﻧﺸﺮ اﻗﺒﺎل . - ﻣﺮﻋﺸﻲ ﺻﻔﻮي، م خ. . خ. ( 1362 ). ﻣﺠﻤﻊ اﻟﺘﻮارﻳﺦ ( ﺗﺼﻴﺢ و اﻫﺘﻤﺎم ﻋﺒﺎس اﻗﺒﺎل ). ﺗﻬﺮان : ﻧﺎﺷﺮ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻃﻬﻮري . . - ﻣﺴﺘﻮﻓﻲ، ع . ( 1341 ). ﺷﺮح زﻧﺪﮔﺎﻧﻲ ﻣﻦ. ﺗﻬﺮان : ﻧﺸﺮ زوار. - ﻣﺰاوي، م . ( 1362 ). ﭘﻴﺪاﻳﺶ دوﻟﺖ ﺻﻔﻮي ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻳﻌﻘﻮب آژﻧﺪ ). ﺗﻬﺮ ان : اﻧﺘﺸﺎرات ﮔﺴﺘﺮه . . - ﻣﻴﻨﻮرﺳﻜﻲ، و . ( 1334 ). ﺗﺬﻛﺮه اﻟﻤﻠﻮك . ( ﺑﻪ ﻛﻮﺷﺶ ﻣﺤﻤﺪ دﺑﻴﺮ ﺳﻴﺎﻗﻲ ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات زوار . . - ﻣﻮﺳﻮي اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ، م . ص . ( 1364 ). ﺗﺎرﻳﺦ ﮔﻴﺘﻲ ﮔﺸﺎي ( ﺑﺎ ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺳﻌﻴﺪ ﻧﻔﻴﺴﻲ ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات اﻗﺒﺎل . . - ﻧﻮﻳﺪي، ز ع. . ( 1369 ). ﺗﻜﻤﻠﻪ اﻻﺧﺒﺎر ( ﺑﺎ ﻣﻘﺪﻣﻪ وﺗﺼﻴﺢ ﻋﺒﺪا ﻟﺤﺴﻦ ﻧﻮاﻳﻲ ). ﺗﻬﺮان : ﻧﺸﺮ ﻧﻲ . . - وﺣﻴﺪ ﻗﺰوﻳﻨﻲ، م ط. . ( 1384 ). ﻋﺒﺎﺳﻨﺎﻣﻪ ( ﻣﻘﺪﻣﻪ وﺗﺼﻴﺢ و ﺗﻌﻠﻴﻘﺎت ﺳﻌﻴﺪ ﻣﻴﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺻﺎدق ) ( زﻳﺮ ﻧﻈﺮ اﺣﺴﺎن اﺷﺮاﻗﻲ ). ﺗﻬﺮان : ﭘﮋوﻫﺸﮕﺎه ﻋﻠﻮم اﻧﺴﺎﻧﻲ و ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ . . ـ ﻫﻮﺷﻨﮓ ﻣﻬﺪوي، ع . ( 1364 ). ﺗﺎرﻳﺦ رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﻲ اﻳﺮان . ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات اﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ . . - Savory, R. ( 1987 ). Studies on the History of Safavid Iran. London. - Perry, J. ( 1979 ). Karim Khan zand, A History of Iran . Chicago. London.
7
) *' ./ 0 1 2# Iran's Diplomatic Relationships from Islam to Safavid Dynasty : : 2 :
: ﺗﺨﺼﺼﻲ :
: ﺑﺮرﺳﻲ و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﺳﻴﺎﺳﻲ، اﻗﺘﺼﺎدي و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﻳﺮان ﺑﺎ دول ﺧﺎرﺟﻲ از اﺳﻼم ﺗﺎ ﺻﻔﻮﻳﻪ
: : ـ رواﺑﻂ و ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎي ﻣﺘﻘﺎرن ـ رواﺑﻂ و ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎي ﺗﺮك ﻧﮋاد - رواﺑﻂ ﻣﻐﻮﻻن و اﻋﺮاب - رواﺑﻂ ﻣﻐﻮﻻن ﺑﺎ دوﻟﺘﻬﺎي اروﭘﺎﻳﻲ - اﻳﻠﺨﺎﻧﺎن اﻳﺮان و اوﻟﻮس ﻫﺎي ﻣﻐﻮل ـ رواﺑﻂ اﻳﻠﺨﺎﻧﺎن و ﻣﻤﺎﻟﻴﻚ ـ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﺧﺎرﺟﻲ ﺗﻴﻤﻮرﻳﺎن ـ رواﺑﻂ ﺗﻴﻤﻮرﻳﺎن و ﺗﺮﻛﻤﺎﻧﺎن ﺑﺎ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ - رواﺑﻂ ﺗﺮﻛﻤﺎﻧﺎن آق ﻗﻮﻳﻮﻧﻠﻮ ﺑﺎ اﻋﺮاب
!"#$ * * *
: : % & - آذري، ع . ( 1367 ). ﺗﺎرﻳﺦ رواﺑﻂ اﻳﺮان و ﭼﻴﻦ . ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات اﻣﻴﺮ ﻛﺒﻴﺮ . . - ﺑﻴﺎﻧﻲ، ش . ( 1375 ). دﻳﻦ و دوﻟﺖ در ﻋﺼﺮ ﻣﻐﻮل . ﺗﻬﺮاﻧﻚ ﻣﺮﻛﺰ ﻧﺸﺮ داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ ﺗﻬﺮان . .
8
- ﺑﻴﻬﻘﻲ، ع . ( 1345 ). ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﻴﻬﻘﻲ ( ﺑﺎ ﺗﺼﻴﺢ اﺣﻤﺪ ﺑﻬﻤﻨﻴﺎر و ﻣﻘﺪﻣﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﺑﻦ ﻋﺒﺪﻟﻮﻫﺎب ﻗﺰوﻳﻨﻲ ). ﺗﻬﺮان : ﻧﺎﺷﺮ ﻓﺮوﻏﻲ . . - ﺣﺎﺋﺮي، ع . ( 1367 ). ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ روﻳﺎروﻳﻲ ﻫﺎي اﻧﺪﻳﺸﻪ ﮔﺮان اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﺎ دو روﻳﻪ ﺗﻤﺪن ﺑﻮرژوازي ﻏﺮب . ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات اﻣﻴﺮ ﻛﺒﻴﺮ . . ـ ﻓﺮﻣﺎن ﻓﺮﻣﺎﺋﻴﺎن، ح . ( 1355 ). ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲ اﻳﺮان از آﻏﺎز ﺗﺎ اﻣﺮوز ( ﺗﺮﺟﻤﻪ اﺳﻤﺎﻋ ﻴﻞ ﺷﺎﻛﺮي ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات ﻣﺪارك وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ . . - ﺻﺪر، ﻛﺎﻇﻢ . ( 1322 ). ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲ اﻳﺮان ( رواﺑﻂ اﻳﺮان ﺑﺎ اروﭘﺎي ﻗﺪﻳﻢ و ﺑﺎ ﻓﺮاﻧﺴﻪ از آﻏﺰ ﺗﺎ اﻧﻘﻼب 1789 . ﺗﻬﺮان : اداره ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺗﻲ ﭘﺮوﻳﻦ . . - ﻧﻮاﻳﻲ، ع ح. . ( 1369 ). اﻳﺮان و ﺟﻬﺎن . ﺗﻬﺮان : ﻧﺎﺷﺮ ﻫﻤﺎ . . - وﻳﻠﺘﺲ، د . ( 1353 ). ﺳﻔﻴﺮان ﭘﺎپ ﺑﻪ درﺑﺎر ﺧﺎن ﻣﻐﻮل ( ﺑﺮﮔﺮدان ﻣﺴﻌﻮد رﺟﺐ ﻧﻴﺎ ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات ﺧﻮارزﻣﻲ . . ـ ﻫﻮﺷﻨﮓ ﻣﻬﺪوي، ع (ر. . 1350 ). ﺗﺎرﻳﺦ رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﻲ اﻳﺮان . ﺗﻬﺮان : اﻣﻴﺮ ﻛﺒﻴﺮ . .
- Brown, E. (1955 ). Literary History of Persia. Cambridge university.
- Raby, J & Fitzherbert,(1994 ). The court of the Ilkhans .Oxford: university of Oxford. - Irwin, R. ( 1986 ). The Middle East in middle ages (The early Mamlouk sultanate). London.
9
رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﻲ اﻳﺮان از ﺻﻔﻮﻳﻪ ﺗﺎ ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ Iran's Diplomatic Relationships from Safavid Dynasty to Contemporary times : : :
: ﺗﺨﺼﺼﻲ :
: ﺑﺮرﺳﻲ و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﺳﻴﺎﺳﻲ، اﻗﺘﺼﺎدي و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﻳﺮان ﺑﺎ دول ﺧﺎرﺟﻲ از ﺻﻔﻮﻳﻪ ﺗﺎ ﻋﺼﺮ ﺣﺎﺿﺮ
: : ـ رﻳﺸﻪ ﻫﺎ و ﻋﻮاﻣﻞ ﺑﻨﻴﺎدي ﮔﺴﺘﺮش ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت اﻳﺮان ﺑﺎ دول ﺧﺎرﺟﻲ - رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﻲ ﺻﻔﻮﻳﻪ : : اﻟﻒ ـ ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ب ـ اروﭘﺎ ج ـ ﺷﺮق ( ﻫﻨﺪ، ﭼﻴﻦ، ازﺑﻜﺎن و ...) ـ رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﻲ اﻓﺸﺎر و زﻧﺪ - رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﻲ ﻗﺎﺟﺎرﻳﻪ : : ـ اﻫﻤﻴﺖ اﻳﺮان ﺑﺮاي ﻗﺪرﺗﻬﺎي رﻗﻴﺐ ـ ﺟﻨﮕﻬﺎي اﻳﺮان و روس و آﺛﺎر آن ﺑﺮ زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺮدم اﻳﺮان ـ ﺗﻀﻌﻴﻒ ﻗﺪرت دوﻟﺖ ﻣﺮﻛﺰي از ﺳﻮي روس و اﻧﮕﻠﻴﺲ و ﺟﺪاﻳﻲ ﻫﺮات از اﻳﺮان ـ ﻛﻮﺷﺸﻬﺎي دوﻟﺖ اﻳﺮان ﺑﺮاي ﻛﺸﺎﻧﺪن ﻧﻴﺮوي ﺳﻮم ﺑﻪ اﻳﺮان ـ رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﻲ ﭘﻬﻠﻮي
!"#$ * * *
10
ﻣﻨﺎﺑﻊ : :
ـ اﻋﺘﻀﺎد اﻟﺴﻠﻄﻨﻪ،ع . ( 1364 ). رواﺑﻂ اﻳﺮان و ﻧ ﺎﭘﻠﺌﻮن . ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات زرﻳﻦ . . ـ اﻟﻬﻲ، ﻫـ . ( 1369 ). اﻫﻤﻴﺖ ا ﺳﺘﺮاﺗﮋﻳﻚ اﻳﺮان در ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ دوم . ﺗﻬﺮان : ﻣﺮﻛﺰ ﻧﺸﺮ داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ . . ـ ﺟﻤ ﺎﻟﺰاده، م . ( 1372 ). ﺗﺎرﻳﺦ رواﺑﻂ روس و اﻳﺮان . ﺗﻬﺮان . ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ اﻧﺘﺸﺎرات ادﺑﻲ و ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻣﻮﻗﻮﻓﺎت ﻣﺤﻤﻮد اﻓﺸﺎري ﻳﺰدي . .
ـ ﺣﺎﺋﺮي، ع . ( 1367 ). ﻧﺨﺴﺘ ﻴﻦ روﻳﺎروﻳﻲ ﻫﺎي اﻧﺪﻳﺸﻪ ﮔﺮان اﻳﺮاﻧﻲ ﺑﺎ دو روﻳﻪ ي ﺗﻤﺪن ﺑﻮرژوازي ﻏﺮب . ﺗﻬﺮان : : اﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ . . ـ زرﮔﺮ، ع . ( 1373 ). ﺗﺎرﻳﺦ رواﺑﻂ ﺳﻴﺎﺳﻲ اﻳﺮان و اﻧﮕﻠﻴﺲ در دوره رﺿﺎﺷﺎه . ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات ﭘﺮوﻳﻦ و ﻣﻌﻴﻦ . . ـ ﻓﺮ ﻣﺎن ﻓﺮﻣﺎﺋﻴﺎن، ح . ( 1355 ). ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺳﻴﺎ ﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲ اﻳﺮان از آﻏﺎز ﺗﺎ اﻣﺮوز ( ﺗﺮﺟﻤﻪ اﺳﻤﺎﻋﻴﻞ ﺷﺎﻛﺮي ) . ) داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات ﻣﺪارك وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ . . ـ ﻏﻔﺎري، ا . ( 1368 ). ﺗﺎرﻳﺦ رواﺑﻂ اﻳﺮان و ﻓﺮاﻧﺴﻪ . ﺗﻬﺮا ن ﻣﺮ: ﻛﺰ ﻧﺸﺮ داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ . . ـ ﻛﺎﻇﻢ زاده، ف . ( 1345 ). ﺗﺎرﻳﺦ رواﺑﻂ روس و اﻧﮕﻠﻴﺲ در اﻳﺮان 1864 - 1914 ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻨﻮﭼﻬﺮ اﻣﻴﺮي ). ﺗﻬﺮان : : ﺳﺎزﻣﺎ ن اﻧﺘﺸﺎرات و آﻣﻮزش اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ . .
ـ ﻣﺤﻤﻮد، م . ( 1345 ). ﺗﺎرﻳﺦ رواﺑﻂ ﺳﻴﺎﺳﻲ اﻳﺮان و ا ﻧﮕﻠﻴﺲ در ﻗﺮن ﻧﻮزدﻫﻢ 8ج. . ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات اﻗﺒﺎل . . ـ ﻫﻮﺷﻨﮓ ﻣﻬﺪوي ، ع . ( 1350 ). ﺗ ﺎرﻳﺦ رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﻲ اﻳﺮان . ﺗﻬﺮان : اﻣﻴﺮ ﻛﺒﻴﺮ . . ـ ﻧﺼﺮ، ت . ( 1363 ). اﻳﺮان در ﺑﺮﺧﻮرد ﺑﺎ اﺳﺘﻌﻤﺎر ﮔﺮان از آﻏﺎز ﻗﺎﺟﺎرﻳﻪ ﺗﺎ ﻣﺸﺮوﻃﻴﺖ . ﺗﻬﺮان : ﺷﺮﻛﺖ ﻣﺆﻟﻔﺎن و ﻣﺘﺮﺟﻤﺎن اﻳﺮان . . - ﻧﻮاﻳﻲ، ع . ( 1369 ). اﻳﺮان و ﺟﻬﺎن . ﺗﻬﺮان : ﻧﺎﺷﺮ ﻫﻤﺎ . . ـ وﻻﻳﺘﻲ، ع . ( 1372 ). ﺗﺎرﻳﺦ رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﻲ اﻳﺮان در دوران ﻧﺎﺻﺮاﻟﺪﻳﻦ ﺷﺎه و ﻣﻈﻔﺮاﻟ ﺪﻳﻦ ﺷﺎه . ﺗﻬﺮان : دﻓﺘﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ . .
- Historical summery of Events in Ottoman Empire Territory. Persia and Arabia Affecting the British position in the Persian Gulf. 1907 −1928 . p. 151 . - British Documents on foreign Affairs,Kenneth .Bourne Docameron watt Eds university publication of America: partl.
11
ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻞ اﺳﻨﺎد و ﻣﺪارك آرﺷﻴﻮي و ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اي The Study and Analysis of Archival and Library Documents : : :
: ﺗﺨﺼﺼﻲ :
: ﺗﺤﻘﻴﻖ در اﺳﻨﺎد و ﻣﺪارك ﻣﻬﻢ ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان در داﺧﻞ و ﺧﺎرﺟﻲ
: : ـ ﺳﻨﺪ و راﺑﻄﻪ آن ﺑﺎ ﺗﺎرﻳﺦ ـ ﺳﻨﺪ اﺳﺎس ﻗﻀﺎوت ـ اﻧﻮاع ﺳﻨﺪ ـ ارزش اﺳﻨﺎد آرﺷﻴﻮي ـ ﺗﺎرﻳﺨﭽﻪ آرﺷﻴﻮ ـ ﻓﺮق آرﺷﻴﻮ ﺑﺎ ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ـ ﭘﮋوﻫﺶ در اﺳﻨﺎد ـ ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت اﺳﻨﺎد ـ ﺳﻨﺪ ﺧﻮاﻧﻲ و ﻧﺤﻮة ﺗﺤﻘﻴﻖ در اﺳﻨﺎد ـ ﻗﺮاﺋﺖ اﺳﻨﺎد و ﺗﻤﺮﻳﻦ در ﻣﺤﺘﻮاي آن ـ ﻣﺎده ﺗﺎرﻳﺦ داﻧﺶ ﺳﻴﺎق و ﺗﻤﺮﻳﻦ در اﺳﻨﺎ د ﻣﺎﻟﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي
!"#$ * * *
12
: : % & ـ اﺷﺮف، ش . ( ﺑﻲ ﺗﺎ ). ﺑﺎ آرﺷﻴﻮﻫﺎي ﺟﻬﺎن آﺷﻨﺎ ﺷﻮﻳﻢ . ﺗﻬﺮان : ﺳﺎزﻣﺎن اﺳﻨﺎد ﻣﻠﻲ اﻳﺮان . . ـ ﺧﺪاﻳﻲ ﻋﺮاﻗﻲ، غ (ر. . 1373 ). ﻣﻘﺪﻣﻪ اي ﺑﺮ ﺷﻨﺎﺧﺖ اﺳﻨﺎد آرﺷﻴﻮي . ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات ﺳﻤﺖ . . ـ ﺧﺎن ﻣﺤﻤﺪي، ع (ا. . 1372 ). روش ﻛﺎر ﺑﺎ اﺳﻨﺎد ﺧﻄﻲ ﮔﻨﺠﻴﻨﻪ اﺳﻨﺎد . ﺗﻬﺮان : ﺑﻲ ﻧﺎ . . ـ ﺳﺎﻣﺎران، ش . ( 1371 ). روﺷﻬﺎي ﭘﮋوﻫﺶ در ﺗﺎرﻳﺦ ( ﺗﺮﺟﻤﻪ اﺑﻮاﻟﻘﺎﺳﻢ ﺑﻴﮕﻨﺎه و دﻳﮕﺮان ). ﻣﺸﻬﺪ : آﺳﺘﺎن ﻗﺪس رﺿﻮي . . - ﻓﺮوغ اﺻﻔﻬﺎﻧﻲ، م م. . ( 1378 ). ﻓﺮوﻏﺴﺘﺎن ( داﻧﺸﻨﺎﻣﻪ ﻓﻦ اﺳﺘﻴﻔﺎ و ﺳﻴﺎق ) ( ﺑﻪ ﻛﻮﺷﺶ اﻳﺮج اﻓﺸﺎر ). ﺗﻬﺮ ان : ﻣﻴﺮاث ﻣﻜﺘﻮب . . - ﻓﻀﻞ اﷲ ﻫﻤﺪاﻧﻲ، ر . ( 1356 ). وﻗﻔﻨﺎﻣﻪ رﺑﻊ رﺷﻴﺪي ( زﻳﺮ ﻧﻈﺮ ﻣﺠﺘﺒﻲ ﻣﻴﻨﻮي و اﻳﺮج اﻓﺸﺎر ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات اﻧﺠﻤﻦ آﺛﺎر ﻣﻠﻲ . . ـ ﻗﺎﺋﻢ ﻣﻘﺎﻣﻲ،ج . ( 1350 ). ﻣﻘﺪﻣﻪ اي ﺑﺮ ﺷﻨﺎﺧﺖ اﺳﻨﺎد ﺗﺎرﻳﺨﻲ . ﺗﻬﺮان : اﻧﺠﻤﻦ آﺛﺎر ﻣﻠﻲ . . . ـ ﻣﺎﻳﻞ ﻫﺮوي ، ن . ( 1369 ). ﻧﻘﺪ و ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻣﺘﻮن . ﻣﺸﻬﺪ : آﺳﺘﺎن ﻗﺪس . .
-Education, J. (1992 ).Archives of the Third world Development Archival Review. Paris: JANWS. - Rogers, P.( 1995 ).A. B. U. One day Seminar on the Audio – visual Archives, Philip. Tehran: sponsored by IRIB libraries and archives department.
13
3 4&5 The Chronology in Iran : 2 : : : اﺧﺘﻴﺎري
! :
: : ـ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻋﻠﻢ ﺗﺎرﻳﺦ، ﻗﺎﻧﻮن ﻣﻨﺪي، ارزش و اﻋﺘﺒﺎر ﻋﻠﻢ ﺗﺎرﻳﺦ ـ ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺎري اﻳﺮان ﭘﻴﺶ از اﺳﻼم، ﻳﻮﻧﺎن، روم و ﻫﻨﺪ ـ زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎ و ﻋﻮاﻣﻞ ﭘﻴﺪاﻳﺶ و ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮي ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺎري در اﻳﺮان و ﻣﻴﺎ ن ﻣﻠﻞ اﺳﻼﻣﻲ ـ ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻋﻠﻢ ﺗﺎرﻳﺦ در ﻣﻴﺎن ﻋﻠﻮم اﺳﻼﻣﻲ ـ ﻣﻜﺘﺐ ﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺎري در اﻳﺮان و ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻠﻞ اﺳﻼﻣﻲ از ﺟﻤﻠﻪ : ﻣﻜﺘﺐ ﺣﺠﺎز، ﻋﺮاق « ﺑﺼﺮه و ﻛﻮﻓﻪ » ﺷﺎم، ﻳﻤﻦ، اﻳﺮان، اﻧﺪﻟﺲ و ﻣﺼﺮ ـ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺷﻴﻮه ﻫﺎي اﺻﻠﻲ و ﻓﺮﻋﻲ ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺎري اﺳﻼﻣﻲ« ﻣﺜﻞ ﺣﻮﻟﻴﺎت، ﻃﺒﻘﺎت، اﻧﺴﺎب و ».... ».... ـ اد وار ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺎري ﺗﺎرﻳﺨﻲ در ﺟﻬﺎن اﺳﻼم و اﻳﺮان و ﺗﺤﻮل آﻧﻬﺎ ـ ﻧﮕﺎه ﻧﻮﻳﻦ در ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺎري اﻳﺮان اﺳﻼﻣﻲ - ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺎري ﻗﺪﻳﻢ و ﺟﺪﻳﺪ اﻳﺮان اﺳﻼﻣﻲ
: : 6# ()* +, & % ' $ % !"# × * × ×
14
: : % & . . (0( 734 .8!9: 8( : 5 . . /0 1 234 .( +,-- ) . & '( # $% " . . # EA # BCDA 78A : < . 7 7A 1 /A .( .@ ?! +>+> ) . .= ; ' < " . . 2K L/M /7 8( : .2K ( 1 1 J( .( +,HI ) . = ' FG " . . /85 5 .8( O 8/( : 5 . .( +,-I ) . N ' G " . . 7U VK /% 8( : 58 .( R% . #T ) ( 1 1 .( +,SS ) . P 'Q/(R " . . R 8( : 5 . .( +,-X ) . ?! '.R 2A4 . & 'W " . . Z / : . !K .( 8A . ] C^ ) 1 /A ! \ ZA 1 7/A 4[ .( .@ ?! +,YY ) . ' " . . LC( 1 : .2K _E 5 ( 1 T .( +,-+ ) . ' 7 " . . / A : O . 7 7A EA 1 /A .( ?!.@ +,YY ) . ' M " .U O 78 . 0B . !K .( . ] C^ ) ^A 3A .( +,S> ) . 2 A`4 Z ^ '(/ 5 "
-Tarifkhalip,U. (1994 ). Arabic Historical Thought in Classical Period Encyclopedia of culture & civilization.
- Rosenthal, F. (1968 ). A history of muslim historiography. 2 vols. leiden .
15
ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ اﻳﺮان The Historical Geography of Iran : : 2 :
: اﺧﺘﻴﺎري :
: ﺑﺮرﺳﻲ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ و ﺳﻨﺖ ﻋﻮاﻣﻞ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ , و ﻋﻮاﻣﻞ ﺳﻴﺎﺳﻲ، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، اﻗﺘﺼﺎدي، ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﻳﺮان در ﮔﺬر ﺗﺎرﻳﺦ
: : ـ ﺗﻜﻮﻳﻦ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ در دوره ﻣﻌﺎﺻﺮ ـ ﺟﺎﻳﮕﺎه اﺳﻄﻮره و ﺣﻤﺎﺳﻪ در ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ ـ ﻧﻈﺮﻳﺎت وﻣﻜﺎﺗﺐ ﺟﺪﻳﺪ در ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ ـ راﺑﻄﻪ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺑﺎ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎ و ﺗﺎرﻳﺦ ـ ﻣﺘﻮن و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎي ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ اﻳﺮان ـ ﺗﻘﺴﻴﻤﺎت ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ اﻳﺮان ﺑﺎﺳﺘﺎن ـ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎي اﻳﺮان اﺳﻼﻣﻲ در ﻣﺘﻮن ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎ ي ﻗﺪﻳﻤﻲ ـ اﻫﻤﻴﺖ ﺳﻔﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ در ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ ـ ﺗﻘﺴﻴﻤﺎت ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ اﻳﺮان دوره اﺳﻼﻣﻲ
!"#$ * * *
: : % & - آﭘﻬﺎم ، آ . ( 1365 ). ﻣﻌﻤﺎري اﻳﺮان ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻛﺮاﻣﺖ اﷲ اﻓﺴﺮ ). ﺗﻬﺮان : ﻓﺮﻫﻨﮕﺴﺮاي ﻳﺴﺎوﻟﻲ . . - اﻓﺸﺎر ، ا . ( 1378 ). ﭘﮋ وﻫﺸﻲ در ﻧﺎم ﺷﻬﺮﻫﺎي اﻳﺮان . ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات روزﻧﻪ . .
16
ـ اﺑﻦ ﺧﺮدادﺑﻪ، ع . ( 1371 ). ﻣﺴﺎﻟﻚ و ﻣﻤﺎﻟﻚ ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺳﻌﻴﺪ ﺧﺎﻛﺮﻧﺪ ). ﺗﻬﺮان : ﻣﻴﺮاث ﻣﻠﻞ . . ـ اﺻﻄﺨﺮي، (ا . 1374 ). ﻣﺴﺎﻟﻚ و ﻣﻤﺎﻟﻚ ( ﺑﻪ ﻛﻮﺷﺶ اﻳﺮج اﻓﺸﺎر .1ج). ﺗﻬﺮان : ﺑﻨﮕﺎه ﺗﺮﺟﻤﻪ و ﻧﺸﺮ ﻛﺘﺎب . . - ﺑﻴﻚ ﻣﺤﻤﺪي، ح . ( 1377 ). ﻣﻘﺪﻣﻪ اي ﺑﺮ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ اﻳﺮان . اﺻﻔﻬﺎن : داﻧﺸﮕﺎه اﺻﻔﻬﺎن . . ـ ﭘﻴﮕﻮﻟﻮﺳﻜﺎﻳﺎ، ن . ( 1376 ). ﺷﻬﺮﻫﺎي اﻳﺮان در زﻣﺎن ﭘﺎرﺗﻴﺎن و ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎن ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻋﻨﺎﻳﺖ اﷲ رﺿﺎ ﺗ) ﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات ﻋﻠﻤﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ . . - ﺣﺎﻓﻆ اﺑﺮو، ع . ( 1349 ). ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎي ﺣﺎﻓﻆ اﺑﺮو ( ﺑﻪ ﻛﻮﺷﺶ ﻣﺎﻳﻞ ﻫﺮوي ). ﺗﻬﺮاﻧﻚ ﺑﻨﻴﺎد ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻳﺮان . . ـ ﺳﻠﻄﺎن زاده، ح . ( 1362 ). روﻧﺪ ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮي ﺷﻬ ﺮ و ﻣﺮاﻛﺰ ﻣﺬﻫﺒﻲ در اﻳﺮان . ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات آﮔﺎه . . ـ زرﻳﻦ ﻛﻮب، ع . ( 1362 ). ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺮدم اﻳﺮان ﺑﻌﺪ از اﺳﻼم . ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎ رات اﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ . . ـ ﻟﺴﺘﺮﻧﺞ، گ . ( 1373 ). ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﺳﺮزﻣﻴﻨﻬﺎي ﺧﻼﻓﺖ ﺷﺮﻗﻲ ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺤﻤﻮد زﻣﺎن ). ﺗﻬﺮان : ﺷﺮﻛﺖ اﻧﺘﺸﺎرات ﻋﻠﻤﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ . . - ﻣﺎرﻛﻮارت، ژ . و ﻫﺮودﻧﮓ . ( 1368 ). ﺟﺴﺘﺎرﻫﺎﻳﻲ در ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎي اﺳﺎﻃﻴﺮ و ﺗﺎرﻳﺨﻲ اﻳﺮان ﺷﺮﻗﻲ ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺑﺎ اﺿﺎﻓﺎت داود ﻣﻨﺸﻲ زاده . ﺗﻬﺮان : ﺑﻨﻴﺎد ﻣﻮﻗﻮﻓﺎت دﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﻮد اﻓﺸﺎر . . ـ ﻣﺎﻛﺲ، و . ( 1373 ). ﺷﻬﺮ در ﮔﺬر زﻣﺎن ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﻴﻮا ﻛﺎوﻳﺎﻧﻲ ). ﺗﻬﺮان : ﺷﺮﻛﺖ اﻧﺘﺸﺎر . . ـ ﻣﺠﻴﺪ زاده، ي . ( 1368 ). آﻏﺎز ﺷﻬﺮﻧﺸﻴﻨﻲ در اﻳﺮان . ﺗﻬﺮان : ﻣﺮﻛﺰ ﻧﺸﺮ داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ . . - ﻣﺴﺘﻮﻓﻲ، ح . ( 1362 ). ﻧﺰﻫﻪ اﻟﻘﻠﻮب ( ﺑﺴﻌﻲ و اﻫﺘﻤﺎم و ﺗﺼﻴﺢ ﮔ ﺎي ﻟﺴﺘﺮﻧﺞ ). ﺗﻬﺮان : دﻧﻴﺎي ﻛﺘﺎب . . - وﻳﻞ دوراﻧﺖ، و . ( 1370 ). ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﻤﺪن ( ﺗﺮﺟﻤﻪ اﺣﻤﺪ آرام ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات آﻣﻮزش اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ . .
- Newton, A. P. ( 1926 ). Travelles in the Middle Ages. London. – Schoy, C. ( 1924 ).The Geography of the Muslims of the Middle Ages. American Geographical Review. Vol. XIV.Publisher Vance bibliographies.
17
ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺗﺎرﻳﺨﻲ اﻳﺮان Historical Sociology of Iran : 3 : 1 واﺣﺪ ﮔﺮدش ﻋﻠﻤﻲ
: اﺧﺘﻴﺎري :
: ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﺪﻳﺪه ﻫﺎ و ﺧﺼﻮﺻﻴﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻳﺮان در ﻃﻮل ﺗﺎرﻳﺦ
: : - ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ و ﻛﻠﻴﺎت - راﺑﻄﻪ ﺗﺎرﻳﺦ و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ - ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎي ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ در ﺗﺎرﻳﺦ - ﺑﺎزﺗﺎب ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﺗﺎ رﻳﺦ در ﻣﺘﻮن و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان - ﻣﺎﻫﻴﺖ و ﺳﺎﺧﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻳﺮان - ﺗﺤﻮﻻت اﻳﺮان و ﻧﻈﺮﻳﻪ ﻫﺎي ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺗﺎرﻳﺦ
!"#$ * * *
: : % & - اﺷﺮف، ا و دﻳﮕﺮان . ( 1346 ). ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻃﺒﻘﺎت و ﮔﺰﻳﺪه اي از آﺛﺎر ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎن اﻣﺮﻳﻜﺎ . ﺗﻬﺮان : ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ . . - اﺷﺮف، ا . ( 1359 ). ﻣﻮاﻧﻊ ﺗﺎرﻳﺨﻲ رﺷﺪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داري در اﻳﺮان، دوره ﻗﺎﺟﺎر . ﺗﻬﺮان : ﻧﺎﺷﺮ زﻣﻴﻨﻪ . . - اﺳﻤﻴﺖ، د . ( 1386 ). ﺑﺮآﻣﺪن ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻫﺎﺷﻢ آﻗﺎﺟﺮي ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات ﻣﺮوارﻳﺪ . . ـ ﺣﻤﻴﺪ، ح . ﻋﻠﻢ ﺗﺤﻮﻻت ﺟﺎﻣﻌﻪ . ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸ ﺎرات ﻛﺘﺎﺑﻬﺎي ﺳﻴﻤﺮغ . . - روح اﻻﻣﻴﻨﻲ، م . ( 1364 ). ﻣﺒﺎﻧﻲ اﻧﺴﺎن ﺷﻨﺎﺳﻲ . ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات زﻣﺎن . .
18
- ﺷﻬﺮوزي، ش ا. م. . ( 1365 ). ﻧﺰﻫﻪ اﻻرواح و روﺿﻪ اﻻﻓﺮاح ( ﺗﺎرﻳﺦ اﻟﺤﻜﻤﺎء ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات ﻋﻠﻤﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ . . - ﻛﺎﺗﻮزﻳﺎن، م ع. (ه. . 1377 ). ﻧﻪ ﻣﻘﺎﻟﻪ در ﻣﻮرد ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺗﺎرﻳ ﺨﻲ اﻳﺮان( ﻧﻔﺖ و ﺗﻮﺳﻌﻪ ) ( ﺗﺮﺟﻢ ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ ﻃﻴﺐ ). ﺗﻬﺮان : ﻧﺸﺮ ﻣﺮﻛﺰ . . ـ ﮔﻲ، ر . ( 1366 ) ﺗﻐﻴﻴﺮات اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻨﺼﻮر وﺛﻮﻗﻲ ). ﺗﻬﺮان : ﻧﺸﺮ ﻧﻲ . . - ﻣﺮﺗﻀﻮي، ج . ( 1352 ). روش ﻫﺎي ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ . ﺗﺒﺮﻳﺰ : داﻧﺸﮕﺎه ﺗﺒﺮﻳﺰ . . ـ ﻫﺎﻳﺪن، ا . ( 1379 ). رواﺑﻂ ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺟﻤ ﺸﻴﺪ زﻧﮕﻨﻪ ). ﺗﻬﺮان : دﻓﺘﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ وزارت ﺧﺎرﺟﻪ . . ـ ﻫﻤﻴﻠﺘﺪن، گ .ج. ﻛﻮﻟﻴﻔﻨﻮ ، ر . و دﻳﮕﺮان . ( 1385 ). ﺗﺎرﻳﺦ ﻧﮕﺎري و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺗﺎرﻳﺨﻲ ( ﺗﺮﺟﻤﻪ دﻛﺘﺮ ﻫﺎﺷﻢ آﻗﺎﺟﺮي ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات ﻛﻮﻳﺮ . .
- Abrams, P. ( 1982 ). Historical Sociology. London: open Books. - Burke, P. (1980 ): Sociology and History. London: George Allen and unwon. - Brauded, F. (1982 ). The Structure of Everyday life. Newyork: Harper and Row.
19
ﻣﻠﻞ وﻧﺤﻞ و ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺑﺮ ﺗﺤﻮﻻت ﺳﻴﺎﺳﻲ و اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﻳﺮان Nations and Sects and their effects on social and political evolution in Iran : : 2 :
: اﺧﺘﻴﺎري :
: ﻧﻘﺪ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﺮﻗﻪ ﻫﺎ و ﺟﺮﻳﺎﻧﻬﺎي ﻣﺬﻫﺒﻲ و ﻛﻼﻣﻲ آﻧﺎن در ﺗﺤﻮﻻت اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﻳﺮان
: : ـ ﻧﻘﺪ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻓﺮﻗﻪ ﻫﺎي دﻳﻨﻲ، ﻣﺬﻫﺒﻲ و ﻛﻼﻣﻲ ـ ﻋﻠﻞ و زﻣﻴﻨﻪ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﻓﺮﻗﻪ ﻫﺎ در ﺗﺎرﻳﺦ اﺳﻼم ـ ﻧﻘﺪ و ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﺮﻗﻪ ﻫﺎي اﻳﺮان ﺑﺎﺳﺘﺎن و ﺗﺄﺛﻴﺮ آﻧﺎن در ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮي ﻓﺮﻗﻪ ﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ ـ ﺑﺮرﺳﻲ ﻓﺮﻗﻪ ﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﻛﻼﻣﻲ اﺳﻼم ﺷﺎﻣﻞ ﺷﻴﻌﻪ، ﻣﻌﺘﺰﻟﻪ، اﺷﺎﻋﺮه، ﺧﻮارج، .... و ﺗﺄﺛﻴﺮات آﻧﺎن در ﺗﺤﻮﻻت اﻳﺮ ان ـ ﻧﻘﺶ اﻣﻮﻳﺎن و ﻋﺒﺎﺳﻴﺎن در اﻳﺠﺎد ﻓﺮﻗﻪ ﻫﺎي دﻳﻨﻲ و ﻣﺬﻫﺒﻲ در اﻳﺮان ـ ﺟﺮﻳﺎن زﻧﺎدﻗﻪ و ﻧﻘﺶ آﻧﺎن در ﺗﺤﻮﻻت اﻳﺮان ـ ﻓﺮﻗﻪ ﻫﺎي اﻟﺤﺎدي و اﻟﺘﻘﺎﻃﻲ و ﺗﺄﺛﻴﺮ آﻧﺎن در ﺗﺤﻮﻻت اﻳﺮان ـ اﺳﻤﺎﻋﻴﻠﻴﺎن و ﺗﺄﺛﻴﺮات آﻧﺎن در ﺗﺤﻮﻻت اﻳﺮان ـ ﻓﺮﻗﻪ ﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﻛﻼﻣﻲ، ﻣﺬﻫﺒﻲ ادوار ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺎرﻳﺦ ا ﻳﺮان
!"#$ * * *
: : % & ـ آﻟﻮﺳﻲ، ح (ا. . 1413 ق.ﻫـ ). دراﺳﺎت ﻓﻲ اﻟﻔﻜﺮ اﻟﻔﻠﺴﻔﻲ اﻻﺳﻼﻣﻲ . ﺑﻐﺪاد : داراﻟﺸﺆن اﻟﺸﻘﺎﻓﻴﻪ اﻟﻌﺎﻣﻪ . . ـ اﺑﻲ اﺑﻲ ﻳﻌﻠﻲ، م . ( ﺑﻲ ﺗﺎ ). ﻃﺒﻘﺎت اﻟﺤﻨﺎﺑﻠﻪ ( ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺎﻣﺪ ﻓﻘﻲ ). ﺑﻴﺮوت : داراﻟﻤﻌﺮﻓﻪ . .
20
ـ اﺑﻦ ﺧﺮم اﻧﺪﻟﺴﻲ، ع . ( 1420 ق.ﻫـ ). اﻟﻔﺼﻞ ﻓﻲ اﻟﻤﻠﻞ و اﻻﻫﻮاء و اﻟﻨﺤﻞ : ﺑﻴﺮوت : داراﻟﻜﺘﺐ اﻟﻌﻠﻤﻴﻪّ . . ـ اﺑﻦ ﺣﻨﺒﻞ، ا ع. . ( 1403 .ﻫـ ق ). اﻟﻮدﻋﻠﻲ اﻟﺠﻬﻤﻴﻪ و اﻟﺰﻧﺎدﻗﻪ ( ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻋﺒﺪاﻟﺮﺣﻤﻦ ﻋﻤﻴﺮه ). رﻳﺎض : داراﻟﻮاء . . ـ اﺑﻦ ﻗﺎﺿﻲ ﺷﻬﺒﻪ، ا . ( 1407 ق.ﻫـ ). ﻃﺒﻘﺎت اﻟﺸﺎﻓﻌﻴﻪ ( ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﺎﻓﻆ ﻋﺒﺪاﻟﻌﻠﻴﻢ ﺧﺎن ). ﺑﻴﺮوت : ﻋﺎﻟﻢ اﻟﻜﺘﺐ . . ـ اﺑﻮزﻫﺮه، م . ( 1384 ). ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺬاﻫﺐ اﺳﻼﻣﻲ ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻋﻠﻴﺮﺿﺎ اﻳﻤﺎﻧﻲ ). ﻗﻢ : ﻣﺮﻛﺰ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ادﻳﺎن و ﻣﺬاﻫﺐ . . ـ اﺷﻌﺮي، ا ح. . ( 1370 ق.ﻫـ ). ﻣﻘﺎﻻت اﻻﺳﻼﻣﻴﻴﻦ و اﺧﺘﻼف اﻟﻤﺼﻠﻴﻦ ( ﺗﺤﻘﻴﻖ ﻣﺤﻤﺪ ﻣﺤﻴﻲ اﻟﺪﻳﻦ ﻋﺒﺪاﻟﺤﻤﻴﺪ ) ﻗﺎﻫﺮه : ﻣﻜﺘﺒﻪ اﻟﻨﻬﻔﻪ اﻟﻤﺤﺼﺮﻣﻪ . . ـ اﺷﻌﺮي ﻗﻤﻲ، س . ( 1361 ). اﻟﻤﻘﺎﻻت و اﻟﻔﺮق ( ﺗﺼﺤﻴﺢ ﻣﺤﻤﺪﺟﻮاد ﻣﺸﻜﻮر ). ﺗﻬﺮان : ﻋﻠﻤﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ . . ـ اﻣﺎم، م . ك . ( ﺑﻲ ﺗﺎ ). ﻣﻜﺘﺐ ﻣﻌﺘﺰﻟﻪ ﻳﻚ ﻓﺼﻞ ﺣﺮﻛﺎت از ﺗﺎرﻳﺦ ﺣﺮﻛﺎت ﻓﻜﺮي و ﻋﻘﻠﻴﺖ اﻳﺮاﻧﻲ در ﻗﺮن ﺳﻮم ﻫﺠﺮي . ﺗﻬﺮان : ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ . . اﻣﻴﻦ، ش ي. . ( 1374 ). ﻓﺮﻫﻨﮕﻨﺎﻣﻪ ﻫﺎي ﻛﻼﻣﻲ در اﺳﻼم ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺣﺴﻴﻦ ﺻﺎﺑﺮي ). ﻣﺸﻬﺪ : ﺑﻨﻴﺎد ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎي آﺳﺘﺎن ﻗﺪس رﺿﻮي . . () * + ,- )" : & . !" # $% .( ) . . . !" .!/ ـ ﺑﻐﺪادي، م . ( 1417 ق.ﻫـ ). اﻟﻔﺮق ﺑﻴﻦ اﻟﻔﺮق ( اﻋﺘﺒﻲ ﺑﻬﺎ و ﻋﻠﻖ ﻋﻠﻴﻬﺎ اﺑﺮاﻫﻴﻢ رﻣﻀﺎﻧﻲ ). ﺑﻴﺮ وت : داراﻟﻤﻌﺮﻓﻪ . . ـ ﺟﻌﻔﺮي ﻟﻨﮕﺮودي، م ج. . ( 1368 ). ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻌﺘﺰﻟﻪ ( ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ اﺳﻼم ). ﺗﻬﺮان : ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﮔﻨﺞ داﻧﺶ اﺳﻼﻣﻲ . . ـ ﺳﺒﺤﺎﻧﻲ ﺗﺒﺮﻳﺰي، ج . ( 1372 ). ﺑﺤﻮث ﻓﻲ ﻣﻠﻞ و اﻟﻨﺤﻞ ﻗﻢ. : ﺣﻮزه ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻟﺠﻨﻪ اداره . . .7" + ,- : & . !" 4 5 6 & .( 3 ) . 0 $ 12 ـ ﺻﻔﺎ، (ذ . 1374 ). ﺗﺎرﻳﺦ ﻋﻠﻮم ﻋﻘﻠﻲ در ﺗﻤﺪن اﺳﻼﻣﻲ ﺗﺎ اواﺳﻂ ﻗﺮون ﭘﻨﺠﻢ . ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه . . ـ ﻣﺎدﻟﻮﻧﮓ، و . ( 1375 ). ﻣﻜﺘﺒﻬﺎ و ﻓﺮﻗﻪ ﻫﺎي اﺳﻼﻣﻲ در ﺳﺪه ﻫﺎي ﻣﻴﺎﻧﻪ ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺟﻮاد ﻗﺎﺳﻤﻲ ). ﻣﺸﻬﺪ : آﺳﺘﺎن ﻗﺪس رﺿﻮي . . - ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻧﻲ، م . ( 1364 ). اﻟﻤﻠﻞ و اﻟﻨﺤﻞ ( ﺗﺤﻘﻴﻖ م . ﺑﺪران ). ﻗﺎﻫﺮه : اﻓﺴﺖ . ﻣﻨﺸﻮرات راﺿﻲ . .
- Wolfson, H. A.( +,-S ).The Philosophy of the Kalam. Harvard. -Montegomry,W.( ). Islamic Philosophical Thought. Edinburgh University.
21
ﻫﻨﺮ و ﺻﻨﺎﻳﻊ دﺳﺘﻲ اﻳﺮان Art and Artifacts In Iran after Islam : : :
: اﺧﺘﻴﺎري :
: ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﭘﻴﺪاﻳﺶ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻣﺘﻌﺪد و ﻧﺤﻮه ﺗﻐﻴﻴﺮ و ﺗﺒﺪﻳﻞ و ﻧﻴﺰ ﺗﻜﺎﻣﻞ آﻧﻬﺎ در ادوار ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻋﻬﺪ ﻣﻠﺖ اﻳﺮان ﺑﻌﺪ از اﺳﻼم
: - ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ دﻗﻴﻖ ﻫﻨﺮﻫﺎ و ﺻﻨﺎﻳﻊ ﺑﻌﺪ از اﺳﻼم ( ﻣﻌﻤﺎري و ﺷﻬﺮﺳﺎزي، ﻗﺎﻟﻲ ﺑﺎﻗﻲ، ﭘﺎرﭼﻪ ﺑﺎﻓﻲ و ﻫﻨﺮﻫﺎي ﻇﺮﻳﻔﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﺎﺗﻢ ﻛﺎري و ﻣﻴﻨﺎ ﻛﺎري و ﻧﻴﺰ ﺗﺬﻫﻴﺐ، ﺗﺠﻠﻴﺪ، ﺧﻮﺷﻨﻮﻳﺴﻲ و ﻏﻴﺮه ). 1 ) از ﺻﺪر اﺳﻼم ﺗﺎ ﻋﺼﺮ ﺳﻠﺠﻮﻗﻴﺎن . . 2 ) از ﺻﻔﻮﻳﺎن ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﻋﺼﺮ ﺗﻴﻤﻮرﻳﺎن. 3 ) از ﺻﻔﻮﻳﻪ ﺗﺎ دوران ﻣﻌﺎﺻﺮ.
!"#$ * * *
: : % & ـ آرﻧﺎﺳﻮن، ب (ر. . 1376 ). ﺗﺎرﻳﺦ ﻫﻨﺮ ﻧﻮﻳﻦ ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺤﻤﺪﺗﻘﻲ ﻓﺮاﻣﺮزي ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات زرﻳﻦ : ﻧﮕﺎه . . ـ آرﻳﺎن ﭘﻮر، ا ح. . ( 1354 ). ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻫﻨﺮ . ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان . . ـ آرﻳﻦ، آ . ( 1385 ). ﻛﺘﺎب ﺷﻨﺎﺳﻲ ﻫﻨﺮ اﻳﺮان ﻗﺒﻞ از اﺳﻼم . ﺗﻬﺮان : داﻧﺸﮕﺎه ﻓ ﺎراﺑﻲ . .
22
ـ آﻟﻤﺎﻧﻲ، ﻫـ ر. (د. . 1354 ). ﺳﻔﺮﻧﺎﻣﻪ از ﺧﺮاﺳﺎن ﺗﺎ ﺑﺨﺘﻴﺎري، ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﻃﺮز زﻧﺪﮔﻲ آداب و رﺳﻮم اوﺿﺎع اداري، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، اﻗﺘﺼﺎدي، ﻓﻼﺣﺘﻲ و ﺻﻨﺎﻳﻊ اﻳﺮان از زﻣﺎن ﻗﺪﻳﻢ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﺳﻠﻄﻨﺖ ﻗﺎﺟﺎرﻳﻪ ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺮه وﺷﻲ ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات اﺑﻦ ﺳﻴﻨﺎ و اﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ . . ـ آﻳﺘﻲ ا ﻟﻠﻬﻲ، ح . ( 1364 ). ﻫﻨﺮ ﭼﻴﺴﺖ ﺑﺤﺜﻲ در زﻣﻴﻨﻪ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻫﻨﺮ 2ج. . ﺗﻬﺮان : واﻟﻪ ﻫﻨﺮ . .رﺟﺎ .رﺟﺎ ـ اﺑﺮاﻫﻴﻢ زاده، س . ( 1354 ). ﻓﺮﻫﻨﮓ ﭘﻴﺸﻪ و ﻫﻨﺮ . ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات ﻃﻬﻮري . . ـ ادﻳﺐ ﺑﺮوﻣﻨﺪ، ع . ( 1360 ). ﻫﻨﺮ ﻗﻠﻤﺪان ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﭘﻴﺸﮕﻔﺘﺎر، اﻧﻮاع ﻗﻠﻤﺪان، ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻧﻘﺎﺷﺎن ﻗﻠﻤﺪان ( ﻣﺘﺮﺟﻢ اﺑﻮا ﻟﻔﺘﺢ ذاﺑﺢ ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات وﺣﻴﺪ . . ـ اردﻣﺎن، ﻫـ . ( 1388 ق.ﻫـ ). ﮔﻨﺠﻴﻨﻪ ﻫﺎي ﻫﻨﺮ در اﻳﺮان در ﻣﻮزه ﻫﺎي آﻟﻤﺎن . ﻳﺴﺒﺎدن : ﻧﺎﺷﺮ ﻓﺮاﻧﺘﺲ ﺷﺘﻴﺮ ـ اﻟﻬﻲ، م .ر. ( 1354 ). ﻓﻠﺴﻔﻪ ﻫﻨﺮ . ﺗ ﻬﺮان : ﻣﺪرﺳﻪ ﻋﺎﻟﻲ ورزش . . ـ ﭘﻮپ، آ (ا. . 1354 ). ﺻﻨﺎﻳﻊ اﻳﺮان در ﮔﺬﺷﺘﻪ و در آﻳﻨﺪه ﺧﻄﺎﺑﻪ ( ﻛﻨﻔﺮاﻧﺲ ) ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻋﻴﺴﻲ ﺻﺪﻳﻖ ). ﺗﻬﺮان : ﻧﺎﺷﺮ ﻣﺪرﺳﻪ ﻋﺎﻟﻲ ﺧﺪﻣﺎت ﺟﻬﺎﻧﮕﺮدي و اﻃﻼﻋﺎت . . ـ ﭘﺮاﻳﺲ، ك . ( 1364 ). ﺗﺎرﻳﺦ ﻫﻨﺮ اﺳﻼﻣﻲ ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺴﻌﻮد رﺟﺐ ﻧﻴﺎ ). ﺗﻬﺮان : ﺷﺮﻛﺖ اﻧﺘﺸﺎرات ﻋﻠﻤﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ . . ـ ﺳﻴﺪ ﺻﺪر، ا . ( 1384 ). داﻳﺮه اﻟﻤﻌﺎرف ﻫﻨﺮ . ﺗﻬﺮان : ﺳﻴﻤﺎي داﻧﺶ . .
.Oxford University Press .( ١٩٧٠) .The Oxford Companion to Art- .The Picture Encyclopedia of Art. London.( ١٩٥٨ ) .Hudson, T - - Symonds, J. A. Renaissance in Italy (Smith, Elder). co. n. p.
23
ﻧﻘﺶ ﺗﺮﻛﺴﺘﺎن در ﺗﺤﻮﻻت ﺗﺎرﻳﺨﻲ اﻳﺮان دوره اﺳﻼﻣﻲ Turkistan's Role in Islamic Iran's Historical Evolution : : :
: $ 8-9 :
: ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ اﻗﻮام ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺮﻛﺴﺘﺎن، ﻛﺸﻤﻜﺶ ﻣﺪاوم آﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ و ﺷﻨﺎﺧﺖ ﮔﺬﺷﺘﺔ ﭘﺮ ﻓﺮاز و ﻧﺸﻴﺐ اﻗﻮام ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن اﻳﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ و ﻧﻘﺶ آﻧﻬﺎ در ﺗﺤﻮﻻت ﺗ ﺎرﻳﺨﻲ اﻳﺮان دوره اﺳﻼﻣﻲ
: : ـ دوران ﭘﻴﺶ از ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﺮﻛﻬﺎ ـ اﺳﻜﺎن ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺗﺮﻛﻬﺎ ـ ﺗﺮﻛﻬﺎ و دﻳﻦ ﺑﻮداﺋﻲ ـ ﻧﻘﺶ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﻳﺮان و ﺑﺮﻗﺮاري راﺑﻄﻪ ﺑﺎ اﺳﻼم ـ ﻣﺎﻧﻮي ﮔﺮاﻳﻲ در ﻣﻴﺎن اوﻳﻐﻮرﻫﺎ ـ اوﻟﻴﻦ دوﻟﺖ ﺗﺮك ﻣﺴﻠﻤﺎن در ﻗﺮه ﺧﺎﻧﻴﺎن ـ اﻳﺮان و ﺗﻮران ـ ﺳﻠﺠﻮﻗﻴﺎن در ﻓﻼت اﻳ ﺮان ـ ﻗﺮاﺧﺘﺎﺋﻴﺎن و ﺷﻬﺮي ﺗﺮﻛﻲ در ﻛﺎﺷﻤﺮ ـ ﺗﺮﻛﻬﺎ و ﺧﻮارزم ـ ﻣﻐﻮﻟﻬﺎي ﺗﺮﻛﺴﺘﺎن ـ ﺗﻴﻤﻮر ﮔﻮرﻛﺎن و ﻗﺒﺎﻳﻞ ﺗﺮك و اﻳﺮاﻧﻲ ـ ﺧﺎﻧﺎت ازﺑﻚ !"#$ * * *
24
: : % & ـ ﺑﺎرﺗﻠﺪ، و (و. . 1352 ). ﺗﺮﻛﺴﺘﺎن ﻧﺎﻣﻪ ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻛﺮﻳﻢ ﻛﺸﺎورز ). 2و1ج . ﺗﻬﺮا ن : ﺑﻴﻨﺎء ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻳﺮان . . ـ ﺑﺎرﺗﻠﺪ، و (و. . 1376 ). ﺗﺎرﻳﺦ ﺗﺮﻛﻬﺎي آﺳﻴﺎي ﻣﻴﺎﻧﻪ ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻏﻔﺎر ﺣﺴﻴﻨﻲ ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات ﺗﻮس . . ـ ﮔﺮوﺳﻪ، ر . ( 1353 ). اﻣﭙﺮاﺗﻮري ﺻﺤﺮاﻧﻮردان ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻋﺒﺪاﻟﺤﺴﻴﻦ ﻣﻴﻜﺪه ). ﺗﻬﺮان : ﺑﻨﮕﺎه ﺗﺮﺟﻤﻪ و ﻧﺸﺮ ﻛﺘﺎب . . ـ ﻫﻤﺪاﻧﻲ، ر ف. . ﺟﺎﻣﻊ اﻟﺘﻮارﻳﺦ ( ﺑﻪ ﻛﻮﺷﺶ دﻛﺘﺮ ﺑﻬﻤﻦ ﻛﺮﻳﻤﻲ ). ﺗﻬﺮان : ﺷﺮﻛﺖ ﻧﺴﺒﻲ ﺣﺎج ﻣﺤﻤﺪ ﺣﺴﻴﻦ اﻗﺒﺎل و ﺷﺮﻛﺎء . . ـ ﻓﺮاي، ر ن. . ( 1363 ). ﺗﺎرخ اﻳﺮان ﻛﻤﺒﺮﻳﺞ ( ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان از اﺳﻼم ﺗﺎ ﺳﻼﺟﻘﻪ ) ( ﻣﺘﺮﺟﻢ ﺣﺴﻦ اﻧﻮﺷﻪ 4ج). . ﺗﻬﺮان . اﻧﺘﺸﺎرات اﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ . . ـ ﺑﻮﻳﻞ، ج . ( 1385 ). ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان ﻛﻤﺒﺮﻳﺞ ( از آﻣﺪن ﺳﻠﺠﻮﻗﻴﺎن ﺗﺎ ﻓﺮو ﭘﺎﺷﻲ ﻣﻐﻮﻻن ) ( ﺗﺮﺟ ﻤﻪ ﺣﺴﻦ اﻧﻮﺷﻪ ). ﺗﻬﺮان : اﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ.
- Barthold, W. (1968 ).Turkestan Fall to the Mongol Invasion. London. Princeton university. - Barlhold, w. (1962 ). A History of Central Asia, vol lll. Leiden.
25
ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ اﻳﺮان و ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻗﻔﻘﺎز در دوران اﺳﻼﻣﻲ Historical Bonds between Iran and Caucasia in Islamic Period : : 2 :
: اﺧﺘﻴﺎري :
: ﭘﮋوﻫﺶ و ﺑﺮرﺳﻲ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﻣﺪﻧﻲ و ﺳﻴﺎﺳﻲ اﻳﺮان و ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻗﻔﻘﺎز در ﺗﺎرﻳﺦ
: : ـ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎي ﺗﺎرﻳﺨﻲ ﻗﻔﻘﺎز ـ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﻧﮋادي، زﺑﺎﻧﻲ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، دﻳﻨﻲ و ﻣﺪﻧﻲ اﻳﺮان و ﻗﻔﻘﺎز در ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺎﺳﺘﺎن ـ ﺗﺤﻮﻻت ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻗﻔﻘﺎز در ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﻴﺶ از اﺳﻼم ـ ﻓﺘﻮﺣﺎت اﺳﻼﻣﻲ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻗﻔﻘﺎز ـ ﺳﻠﺴﻠﻪﻫﺎي ﻣﺤﻠﻲ آذرﺑﺎﻳﺠﺎن و اران و ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ﺑﺎ اﻗﻮام ﻗﻔﻘﺎزي ـ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺣﻜﻮﻣﺘﻬﺎي ﺗﺮك ﻧﮋاد اﻳﺮان در ﻗﻔﻘﺎز ـ ﻣﻐﻮﻻن و اﻋﻘﺎب اﻳﺸﺎن در ﻗﻔﻘﺎز ـ ﻗﻔﻘﺎز در دوره ﺻﻔﻮﻳﻪ و ﻗﺎﺟﺎر ـ ﻗﻔﻘﺎز در دوره ﻣﻌﺎﺻﺮ ـ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎي ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﻳﺮان و ﻗﻔﻘﺎز در دوره اﺳﻼﻣﻲ
!"#$ * * *
26
: : % & ـ اﺑﻦ ﺣﻮﻗﻞ، م . ( 1345 ). ﺻﻮره اﻻرض ﺗﺮ( ﺟﻤﻪ ﺟﻌﻔﺮ ﺷﻌﺎر ). ﺗﻬﺮان : ﺑﻨﻴﺎد ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻳﺮان . . ـ اﺳﻨﺎدي از رواﺑﻂ اﻳﺮان ﺑﺎ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻗﻔﻘﺎز . ( 1372 ). ﺗﻬﺮان : دﻓﺘﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ اداره اﻧﺘﺸﺎر اﺳﻨﺎد . . ـ ﺑﺎرﺗﻮﻟﺪ، و . ( 1358 ). ﮔﺰﻳﺪه ﻣﻘﺎﻻت ﺗﺤﻘﻴﻘﻲ ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻛﺮﻳﻢ ﻛﺸﺎورز ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات اﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ . . ـ ﻧﺮﻣﻴﻨﺎﺳﻴﺎن، آ و. دﻳﮕﺮان . ( 1371 ). ﻗﻔﻘﺎز در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ . ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات ﭘﺮوﻳﻦ . . ـ داﻧﺴﺘﺮوﭘﻞ، ل . ( 1357 ). اﻣﭙﺮﻳﺎﻟﻴﺴﻢ اﻧﮕﻠﻴﺲ در اﻳﺮان و ﻗﻔﻘﺎز ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺣﺴﻦ اﻧﺼﺎري ) ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات ﻛﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ﻣﻨﻮﭼﻬﺮي . . ـ رﺿﺎ، ع . ( 1360 ). آذرﺑﺎﻳﺠﺎن و اران ( آﻟﺒﺎﻧﻴﻬﺎي ﻗﻔﻘﺎز ). ﺗﻬﺮان : ﺑﻨﻴﺎد ﻓﺮﻫﻨﮓ اﻳﺮان زﻣﻴ ﻦ . . ﻦ ـ زرﻳﻦ ﻛﻮب، ع . ( 1368 ). ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﺮدم اﻳﺮان از ﭘﺎﻳﺎن ﺳﺎﻣﺎﻧﻴﺎن ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن آل ﺑﻮﻳﻪ . ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات اﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ . . - ﻛﺴﺮوي، ا . ( 1357 ). ﺷﻬﺮﻳﺎران ﮔﻤﻨﺎم . ﺗﻬﺮان . اﻧﺘﺸﺎرات اﻣﻴﺮﻛﺒﻴﺮ . . - ﮔﻮﮔﭽﻪ، ج . ( 1373 ). ﻗﻔﻘﺎز و ﺳﻴﺎﺳﺖ اﻣﭙﺮاﻃﻮري ﻋﺜﻤﺎﻧﻲ ( ﺗﺮﺟﻤﻪ وﻫﺎب وﻟﻲ ). ﺗﻬﺮان : وزارت اﻣﻮر ﺧﺎرﺟﻪ . . ـ ﻣﻴﻨﻮرﺳﻜﻲ، و ف. . ( 1355 ). ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎﻳﻲ در ﺗﺎرﻳﺦ ﻗﻔﻘﺎز ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﻬﺴﻦ ﺧﺎدم ) ﺗﻬﺮان : ﺑﻨﻴﺎد داﻳﺮه اﻟﻤﻌﺎرف اﺳﻼﻣﻲ . . ـ ﻣﻴﻨﻮرﺳﻜﻲ، و ف. . ( 1357 ). ﺗﺎرﻳﺦ ﺷﺮوان و درﺑﻨﺪ ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺤﺴﻦ ﺧﺎدم ) ( وﻳﺮاﻳﺶ ﻋﺒﺪ اﻟﺤﺴﻴﻦ آذرﻧﮓ ). ﺗﻬﺮان : : ﺑﻨﻴﺎد داﻳﺮه اﻟﻤﻌﺎرف اﺳﻼﻣﻲ . . ـ ﻧﺎﺻﺮﺧﺴﺮو، ح . ( 1335 ) . ﺳﻔﺮﻧﺎﻣﻪ ( ﺣﻮاﺷﻲ و ﺗﻌﻠﻴﻘﺎت، ﺑﻪ ﻛﻮﺷﺶ دﺑﻴﺮ ﺳﻴﺎﻗﻲ ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات زوار . . ـ ورﺟﺎوﻧﺪ، پ . ( 1378 ). اﻳﺮان و ﻗﻔﻘﺎز ( آران و ﺷﺮوان ). ﺗﻬﺮان : ﻧﺸﺮ ﻗﻄﺮه . . - Minoresky, V. ( 1978 ). The Turks, Iran and the Caucasus in the middle ages. London: Varievom Reprints. - Neumann, I. B. ( 1993 ). The Caucasus between Russia, Turkey and Iran.Clso. Norsk vtenridspolitisk institue.
27
) 7 3 89 # : Economical and financial system in Iran in the middle history : : 2 :
: اﺧﺘﻴﺎري :
: ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻧﻈﺎم ﻣﺎﻟﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي اﻳﺮان در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻴﺎﻧﻪ
: : ـ ﺗﺤﻠﻴﻞ اوﺿﺎع اﻗﺘﺼﺎدي اﻳﺮان در آﺳﺘﺎﻧﻪ ﻓﺮوﭘﺎﺷﻲ ﻧﻈﺎم ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ و ﭘﺲ از آن ـ ﻧﻈﻢ ﺟﺪﻳﺪ ﺟﻐﺮاﻓﻴﺎﻳﻲ، ﺳﻴﺎﺳﻲ ، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ و ﭘﻴﺎ ﻣﺪﻫﺎي اﻗﺘﺼﺎدي آن - ﻛﺸﺎورزي در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻴﺎﻧﻪ - ﺗﺠﺎرت داﺧﻠﻲ و ﺧﺎرﺟﻲ - ﺻﻨﻌﺖ و ﻣﻌﺪن ـ ﺗﺤﻮل ﻧﻈﺎم ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻴﺎﻧﻪ اﻳﺮان ـ ﻣﻨﺎﺑﻊ درآﻣﺪي ﺧﻼﻓﺖ در اﻳﺮان ـ ﻣﻨﺎﺑﻊ درآﻣﺪي ﺣﻜﻮﻣﺖ در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻴﺎﻧﻪ اﻳﺮان - ﺑﻮدﺟﻪ و ﺧﺰاﻧﻪ - ﻧﻘﻮد ( ﺳﻜﻪ، ﺑﺮوات، ﭼﺎو و ...)
!"#$ * * *
: : % & - ﺑﺎﺳﺘﺎﻧﻲ ﭘﺎرﻳﺰي، ا . ( 1367 ). ﺳﻴﺎﺳﺖ و اﻗﺘﺼﺎد ﻋﺼﺮ ﺻﻔﻮي . ﺗﻬﺮان : ﺻﻔﻲ ﻋﻠﻴﺸﺎه . .
28
- ﭘﻄﺮوﺷﻔﺴﻜﻲ، ا پ. ل. . ( 1366 ). ﺗﺎرﻳﺦ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و اﻗﺘﺼﺎدي اﻳﺮان در دوره ﻣﻐﻮل ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻳﻌﻘﻮب آژﻧﺪ ). ﺗﻬﺮان : ﻧﺎﺷﺮ اﻃﻼﻋﺎت . . - ﭘﻄﺮوﺷﻔﺴﻜﻲ، ا پ. ل. . ( 1344 ). ﻛﺸﺎورزي و ﻣﻨﺎﺳﺒﺎت ارﺿﻲ در اﻳﺮان ﻋﻬﺪ ﻣﻐﻮل ( ﻗﺮﻧﻬﺎي 13 و 14 ﻣﻴﻼدي ) ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻛﺮﻳﻢ ﻛﺸﺎورز ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه ﺗﻬﺮان . . - اﻟﺮﻳﺴﻲ، ض . ( 1373 ). ﺧﺮاج و ﻧﻈﺎﻣﻬﺎي ﻣﺎﻟﻲ دوﻟﺘﻬﺎي اﺳﻼﻣﻲ از آﻏﺎز ﺗﺎ ﻧﻴﻤﻪ دوم ﻗﺮن ﺳﻮم ﻫﺠﺮي ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻓﺘﺤﻌﻠﻲ اﻛﺒﺮي ). اﺻﻔﻬﺎن : داﻧﺸﮕﺎه اﺻ ﻔﻬﺎن . . ـ ﭼﻬﺎدرده رﺳﺎﻟﻪ در ﺑﺎب ﻓﺘﻮت و اﺻﻨﺎف . ( 1381 ). ﻣﻘﺪﻣﻪ ﺗﺼﻴﺢ و ﺗﻮﺿﻴﺢ ﻣﻬﺮان اﻓﺸﺎري و ﻣﻬﺪي ﻫﺪاﻳﺘﻲ . ﺗﻬﺮان : ﻧﺸﺮ ﭼﺸﻤﻪ . . - ﺷﺎردن، ج . ( 1345 ). ﺳﻴﺎﺣﺘﻨﺎﻣﻪ ﺷﺎردن ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻣﺤﻤﺪ ﻋﺒﺎﺳﻲ ). 10 ﺟﻠﺪ . ﺗﻬﺮان : اﻣﻴﺮ ﻛﺒﻴﺮ . . - ﺳﻌﻴﺪ اﻟﺸﻴﺨﻌﻠﻲ، ص (ا. . 1362 ). اﺻﻨﺎف در ﻋﺼﺮ ﺻﻔﻮي ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻫﺎ دي ﻋﺎﻟﻢ زاده ). ﺗﻬﺮان : ﻧﺸﺮ داﻧﺸﮕﺎﻫﻲ . . ـ ﺧﺴﺮوي، خ . ( 1380 ). ﻧﻈﺎم ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري از زﻣﻴﻦ در اﻳﺮان ( از ﺳﺎﺳﺎﻧﻴﺎن ﺗﺎ ﺳﻠﺠﻮﻗﻴﺎن ). ﭼﺎپ ﭼﻬﺎرم . ﺗﻬﺮان : ﺑﻲ ﻧﺎ . . - ﻓﺮاﻧﺘﺲ، آ . و اﺳﺘﻴﻞ (ر. . 1382 ). ﺗﺎرﻳﺦ اﻗﺘﺼﺎد دوﻟﺖ ﺳﺎﺳﺎﻧﻲ ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻫﻮﺷﻨﮓ ﺻﺎدﻗﻲ ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات ﻋﻠﻤﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ . . - ﻗ ﺪاﻣﻪ ﺑﻦ ﺟﻌﻔﺮ، ( 1370 ). اﻟﺨﺮاج ( ﺗﺮﺟﻤﻪ و ﺗﺤﻘﻴﻖ ﺣﺴﻴﻦ ﻗﺮه ﭼﺎﻧﻠﻮ ). ﺗﻬﺮان : ﻧﺸﺮ اﻟﺒﺮز . . - ﻟﻤﺒﺘﻮن، آ ك. . س . ( 1372 ). ﺗﺪاوم و ﺗﺤﻮل در ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻴﺎﻧﻪ اﻳﺮان ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻳﻌﻘﻮب آژﻧﺪ ). ﺗﻬﺮان . ﻧﺸﺮ ﻧﻲ . . - ﻟﻤﺒﺘﻮن، آ ك. . س .( 1363 ). ﺳﻴﺮي در ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان ﺑﻌﺪ از اﺳﻼم ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﻳﻌﻘﻮب آژﻧﺪ ). ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات اﻣﻴﺮ ﻛﺒﻴﺮ . . - ﻣﺪرﺳﻲ ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ، ح . ( 1362 ). زﻣﻴﻦ در ﻓﻘﻪ اﺳﻼﻣﻲ . ﺗﻬﺮان : دﻓﺘﺮ ﻧﺸﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ اﺳﻼﻣﻲ . . - وﻟﻲ، ع (. 1360 ). اﻳﺮان ﭘﻴﺶ از ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ داري ( ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺣﺴﻦ ﺷﻤﺲ آوري ) ﺗﻬﺮان : ﻧﺸﺮ ﻣﺮﻛﺰ . .
- Issawi, C. ( 1977 ). The Economic History of Iran (1800 - 1914 ). London: university of chicago press. - Myrdal. G. ( 1957 ). Economic theory and Underdeveloped Regions. London: university paperbacks. - Robini, H. L. ( 1947 ). Coins, Medals and Seals of the shahs of Iran (1500 - 1947 ). Hertford.
29
ﻣﻌﺎﺻﺮ اﻳﺮان Cantemporary History in Iran : : 2 :
: اﺧﺘﻴﺎري :
: ﺑﺮرﺳﻲ و ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺷﺮاﻳﻂ و اوﺿﺎع ﻧﻬﺎدﻫﺎي ﺳﻴﺎﺳﻲ ، اﻗﺘﺼﺎدي ، اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ اﻳﺮان در ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ﻣﻴﻼدي ـ ﭼﻬﺎر دﻫﻢ ﻫﺠﺮي ﻗﻤﺮي.
: : ـ ﺗﺤﻮﻻت ﺳﻴﺎﺳﻲ اﻳﺮان د ر ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ اﻟﻒ - از ﺟﻨﮓ ﺟﻬﺎﻧﻲ اول ﺗﺎ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﭘﻬﻠﻮي ب - دوره ﭘﻬﻠﻮي اول -ج از ﺷﻬﺮﻳﻮر ﺳﺎل 1320 ﺗﺎ ﻣﺮداد 1332 د - از ﻣﺮداد 1332 ﺗﺎ ﭘﻴﺮوزي اﻧﻘﻼب اﺳﻼﻣﻲ ـ رواﺑﻂ ﺧﺎرﺟﻲ اﻳﺮان در ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ - ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﻈﺎم ﭘﻬﻠﻮي ( درﺑﺎر، دوﻟﺖ، ﻣﺠﻠﺲ و اﺣﺰاب ) ) ـ ﻧﻈﺎم ﺣﻘﻮﻗﻲ و ﻗﻀﺎﻳﻲ دوره ﭘﻬﻠﻮي ـ اﻗﺘﺼﺎد اﻳﺮان در ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ ( ﻛﺸﺎورزي، ﺑﺎزرﮔﺎﻧﻲ، ﻧﻔﺖ، ﺻﻨﻌﺖ ) ) ـ دﻳﻦ و ﻓﺮﻫﻨﮓ در دوره ﭘﻬﻠﻮي ـ ﻧﻈﺎم اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ و ﺧﺎﻧﻮاده در ﻗﺮن ﺑﻴﺴﺘﻢ
!"#$ * * *
30
: : % & ـ آوري، پ .( 1368) . ﺗﺎرﻳﺦ ﻣﻌﺎﺻﺮ اﻳﺮان .ج3. ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات ﻋﻄﺎﻳ .ﻲ .ﻲ ـ ﺷﻤﻴﻢ، ع . .ا ( 1370 ). ﺗﺎرﻳﺦ اﻳﺮان دوره ﻗﺎﺟﺎر . ﺗﻬﺮان : ﻧﺸﺮ ﻋﻠ .ﻤﻲ .ﻤﻲ ـ ﻓﺮدوﺳﺖ، ح . ( 1370 ) . ﻇﻬﻮر و ﺳﻘﻮط ﺳﻠﻄﻨﺖ ﭘﻬﻠﻮي 2ج. ، ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات اﻃﻼﻋﺎت . . ـ ﻟﻮرﻳﻦ، س . .پ ( 1361 .) ﺷﻴﺦ ﺧﺰﻋﻞ و ﭘﺎدﺷ ﺎﻫﻲ رﺿﺎﺧﺎن ( ﺗﺮﺟﻤﻪ رﻓﻴﻌﻲ ﻣﻬﺮآﺑﺎدي ). ﺗﻬﺮان : ﻧﺎﺷﺮ ﻓﻠﺴﻔﻪ ﺳﻠﺴ ﻠﻪ اﻧﺘﺸﺎرات ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺗﺎرﻳﺦ و ﺳﻴﺎﺳﺖ . . ـ ﻛﺎﺗﻮزﻳﺎن، م ع. ﻫـ. (. 1372 ). اﻗﺘﺼﺎد ﺳﻴﺎﺳﻲ اﻳﺮان از ﻣﺸﺮوﻃﻴﺖ ﺗﺎ ﭘﺎﻳﺎن ﺳﻠﺴﻠﻪ ﭘﻬﻠﻮي ( ﺗﺮﺟ ﻤﻪ ﻣﺤﻤﺪرﺿﺎ ﻧﻔﻴﺴﻲ و ﻛﺎﻣﺒﻴﺰ ﻋﺰﻳﺰي ). ﺗﻬﺮان : ﻧﺸﺮ ﻣﺮﻛﺰ . . ـ ﻣﻜﻲ، ح .( 1361 ). ﺗﺎ رﻳﺦ ﺑﻴﺴﺖ ﺳﺎﻟﻪ 8ج. . ﺗﻬﺮان : ﻧﺸﺮ ﻧﺎﺷﺮ . . ـ ﻣﺪﻧﻲ، ج . ( 1361 ) . ﺗﺎرﻳﺦ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻣﻌﺎﺻﺮ اﻳﺮان . ﺗﻬﺮان : دﻓﺘﺮ اﻧﺘﺸﺎرات ﺳﻴﺎﺳﻲ . . ـ ﻣﻬﺪي ﻧﻴﺎ، ج . ( 1366 ). زﻧﺪﮔﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻗﻮام اﻟﺴﻠﻄﻨﻪ . ﺗﻬﺮان : اﻧﺘﺸﺎرات ﻧﺨﺴﺖ وزﻳﺮان اﻳﺮان . . ـ ﻣﻬﺪي ﻧﻴﺎ، ج . ( 1370 ). زﻧﺪﮔﻲ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺳﻴﺪﺿﻴﺎء ﻃﺒﺎﻃﺒﺎﻳﻲ . ﺗﻬﺮان : ﻧﺎﺷﺮ ﭘﺎﻧﻮس . . ـ ﻣﻬﺪوي، ع . ر (. 1373 ). ﺳ ﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲ اﻳﺮان در دوران ﭘﻬﻠﻮي ( 1357 ـ 1300 ). ﺗﻬﺮان : ﻧﺸﺮ اﻟﺒﺮز.
- Abrahamian, E. (1982 ). Iran between two Revolutions. Princeton. N. g: Princeton University press. - Avery, p. (, 1965 ). Modern Iran. Newyork: praeger. - James, A (1988 ). The Eagle and the Lion (The Tragedy of American–Iranian Relations by). Bill Yale University press New Haven and Londeon.
31