Verzeichnis der Gattungen und Arten

Abies 79, 93, 296, 300ff, 310, Adansonia fony 318f Alluaudia humbertii 318f 426f, 435, 452, 455, 476f, Adansonia gregorii 368f, Alnus 92f, 301, 409, 416, 426, 505, 606 571f 432ff, 452 Abies balsamea 426 Adansonia za 318f Alnus crispa 426 Abies balsamifera 427, 435 Adenium socotranum 566 Alnus fruticosa 409, 416, 426, Abies firma 455, 505 Adenostoma fasciculatum 434 Abies fraseri 310 486 Alnus hirsuta 426, 432 Abies heterophylla 296 Adiantum 73, 498 Alnus incana 426 Abies koreana 296 Adiantum reniforme 498 Alnus japonica 434 Abies nebrodensis 476 Adonis vernalis 9 Alnus kamschatica 426 Abies nephrolepis 300, 426, Aechmea 322, 327 Alnus maximowiczii 434 433 Aechmea smithiorum 327 Alnus rugosa 426 Abies nordmannia 304f, 452 Aegilops squarrosa 239 Alnus subcordata 452 Abies pinsapo 476 Aeonium 541 Alnus tenuifolia 426 Abies sachalinensis 426, 433 Aesculus 307ff, 450f, 460 Aloa impennis 232 Abies sibirica 296, 302, 426f, Aesculus hippocastanum Aloe 177, 232, 291, 334, 558, 435 450, 460 566 198, 328, 331ff, 368f, Aesculus parviflora 309 Aloe arborescens 177 373, 548, 552, 565ff, 587 Agathis 73, 98, 173ff, Aloe dichotoma 558 Acacia aneura 552 512f, 593 Aloe perryi 566 Acacia brachystachia 553 Agathis australis 512 Aloe plicata 291 Acacia cambagai 553 Agathis jurassica 73 Alopecurus alpinus 413 Acacia cyclops 198 Agathis microstachya 593 Alpinia purpurata 321f Acacia dealbata 328 Agathis robusta 175, 593 Alpinia zerumbet 317 Acacia kempeana 553 Agathis vitiensis 175 Amanita muscaria 428 Acacia koa 588 Agave 177, 323 Amaryllis 334 Acacia pendula 553 Agave americana 177 Amborella 81f, 90 Acacia saligna 198 Agriophyllum pungens 525 Amborella trichopoda 81f Acacia sowdenii 553 Agropyron 532, 534 Amelanchier 93, 309 Acacia tortilis 368f Agropyron dasystachyum Amelanchier grandiflora 309 Acaena 590 534 Ammopiptanthus mongolicus Acer 92f, 273, 301f, 307, 309f, Agropyron pectinatum 522 555 451ff, 473 Agrostis scabra 534 Amorphospermum whitei 95 Acer cappadocicum 451f Albizia julibrissin 451 Andraea papillosa 403 Acer grosserii 302 Alectoria 403 Andromeda polifolia 415 Acer insigne 452 Aleurites mollucana 321 Andropogon gerardii 534 Acer monspessulanum 472 Allium 444, 521, 526, 602 Andropogon virginicus 203 Acer pseudoplatanus 273 Allium condensatum 526 Androsace alpina 113ff, 606 Acer rubrum 457f Allium insubricum 603, Anemone 273, 444, 463, 529, Acer saccharum 309f, 457f 605 532 Acer trautvetteri 452 Allium ramosum 526 Anemone blanda 273 Acer velutinum 452 Allium tenuissimum 521, Anemone narcissiflora 529 Achnatherum sibiricum 526 526 Anemone nemorosa 463 Achnatherum splendens 525f Allocasuarina 549 Aneurolepidium pseudoagro- Actaea spicata 463 Allocasuarina decaisnei pyron 522 Acyphylla 610 189 Anopteris 70, 510 638 Verzeichnis der Gattungen und Arten

Anopteris glandulosus 510 Artemisia 260, 310, 385, Bauhinia forficata 325 Anthyllis barba-jovis 292 403, 523f, 528, 533, Beilschmidia micosii 487 Antilocarpa americana 534 549 Betula 79, 92f, 300, 409, 415f, Apollonias barbujana 177 Artemisia frigida 523f 426ff, 457, 482, 526f, Aralia 93 Artemisia glomerata 403 529f, 606 Araucaria 73, 96ff, 174f, 290ff, Artemisia gmelinii 534 Betula alba 482 344, 379, 496, 509f, 513 Artemisia herba-alba 385 Betula dahurica 527, 530 Araucaria angustifolia 175, Artemisia sieversiana 534 Betula ermanii 300, 426 496, 509f Artemisia tridentata 260, Betula exilis 409, 415, 432 Araucaria araucana 175, 379, 310ff Betula fruticosa 432 496, 509 Artocarpus altilis 84 Betula kenaica 426 Araucaria columnaris 290ff Artocarpus communis fo. Betula lutea 457 Araucaria heterophylla 344 utilis 200 Betula maximowiczii 415 Araucaria humboldtensis 290ff Asinima 93 Betula nana 415ff Araucaria mirabilis 73 Asplenium bulbiferum 513 Betula papyrifera 426, 435, Arbutus 311, 474f, 479, 486 Asplenium nidus 582 457 Arbutus andrachne 479 Asteroxylon elberfeldense Betula pendula 426, 429 Arbutus unedo 475, 479 54 Betula platyphylla 300, 426, Archaefructus liaoningensis 72, Asteroxylon mackiei 55 432, 526, 529 82 Astragalus dahuricus 523 Betula pubescens 426 Archaefructus sinensis 73, 82 Astragalus scabberimus Betula tortuosa 409, 415f, 426 Archaeocalamites 90 523 Bismarckia nobilis 319 Archaeopteris 55 Astrebla pectinata 553 Bison bison 534 Archaeopteryx 73 Atherosperma moschatum Blechnum 513 Archontophoenix alexandrae 511 Blechnum discolor 514 593 Athrocnemum 553 Blechnum novae-zealandiae Archontophoenix cunningha- Athrotaxis 496, 510 514 miana 328 Athrotaxis cuppressoides Boocerus euryceros 212 Arctium 462 510 Borassus 314 Arctostaphylos 430, 486 Atriplex viscaria 553 Bos grunniensis 527 Arctostaphylos uva-ursi 430 Atropa bella-donna 462 Boswellia 566 Arctotheca calendula 334 Attalea maripa 584 Bothriochloa laguroides 535 Areca catechu 314 Aulacomnium 413 Bougainvillea spectabilis 345f Argania spinosa 484 Aulacomnium turgidum Bouteloa gracilis 534 Argyranthemum adauctum 193 414 Bowenia 66f Argyranthemum broussonetii Australopithecus 225 Bowenia spectabilis 67 192f Australopithecus afarensis Brachanthemum gobicum 555 Argyranthemum coronopifolium 226 Brachychiton 95, 330ff, 570, 192f Austrocedrus chilensis 582 Argyranthemum filifolium 193 496, 509 Brachychiton bidwillii 95 Argyranthemum foeniculatum Avena 532 Brachychiton discolor 582 193 Avicennia 593ff Brachychiton gregorii 570 Argyranthemum frutescens ssp. Avicennia germinans 595 Brachychiton rupestre 332 frutescens 192f Avicennia marina 597 Brachystegia 564, 567 Argyranthemum frutescens ssp. Azolla filiculoides 198 Brachystegia longifolia 567 gracilescens 193 Azorella 340 Branta sandvichensis 205 Argyranthemum gracile 193 Brasenia 81 Argyranthemum haouarytheum Baiera 73 Brassiophoenix drymophloeoi- 192f 328, 331ff, 345 des 320f Argyranthemum lidii 193 332 Breutelia pendula 513 Argyranthemum teneriffae 328 Bromelia 322, 354 192ff asiatica 342 Bromus 463, 532, 535 Aristidia pungens 548 Bassia (=Kochia) 553 Bromus benekenii 463 Armeria maritima ssp. calami- Bassia dasyphylla 521 Bromus racemosus 463 naria 288 Bassia sedoides 521 Bromus unioloides 535 Armeria sardoa 292 Bauera rubioides 510 Bruguiera 593ff Bauhinia 322ff Bryopteris diffusa 363 Verzeichnis der Gattungen und Arten 639

Bryopteris filicina 363 Carpinus cordata 455 Chamaecyparis thyoides 458 Bryum 413 Carpinus fargesiana 455 Chamaerops humilis 474, 480f Buchloe dactyloides 534 Carpinus orientalis 304, Charmichaelia aligera 611 celsissima 291 448, 452 Chenopodium 197, 553 Bursera simaruba 83 Carya 92f, 307, 442 Chenopodium album 197 Butita capitata 580 Carya glabra 92 Chimonobambusa 455 Buxus 452 Cassia didymobotrya 317 Chionochloa macra 386f Buxus balearicus 480 Cassia fistulosa 321f Chionochloa rigida 386f Buxus sempervirens 471, 474 Cassiope hypnoides 401f Chrysanthemum coronarium Cassiope tetragona 401f, 480 Cactus fendleri 556 415 Cibotium hawaiense 587f Caenothus 486 Castanea 79, 93, 452, Cicer arietinum 238 Calamagrostis 532 458ff Cinnamomum camphora 84 Calamitaceae 62 Castanea dentata 458 Cinnamomum glanduliferum Calamites 91 Castanea sativa 452, 460 143 Calamus 592 Castanopsis 379f, 503 Circaea alpina 431 Calamus australis 593 Castanopsis sieboldii 379f Cirsium acaule 526 Calamus moti 582 Castanospermum australe Cistus monspeliensis 480 Calendula officinalis 273 582, 593 Cistus salvifolius 479f Calla palustris 273 Casuarina 333, 347, 549 Citrus limon 497 Callianthemum kerneranum Casuarina decaisneana Citrus sinensis 497 604f 553 Cladinia 413 Callipteris (=Autunia) 62ff Catalpa 93, 307ff Cladium 81ff, 207 Callipteris conferta 64 Catalpa bignonioides 309 Cladium jamaicensis 83, 207 Callistemon speciosus 328 Cathaya argyrophylla 299 Cladonia 403, 413 Calluna vulgaris 253 Caytonia 82 Cladonia rangiferina 413 Calotropis 200, 548 Cedrus atlantica 482 Cladophora sauteri 616 Calotropis gigantea 200 Celastrophyllum 80 Clerodendron speciosissimum Caltha palustris 296 Celmisia 610f 321 Camellia japonica 297, 300, Celmisia sessiliflora 611 Clethra arborea 499 503 Celsimia lanceolata 611 Cliffortia 555 Camellia sinensis 497, 503 Celtis 93 Clivia 334 Camelus ferus 524 Centaurea cyanus 273 Cochliostema odoratissima Cameraria ohridella 460 Cerastium supramonta- 327 Campanula raineri 603ff num 292 Colobanthus quitensis 339 Cantharellus cibarius 428 Cerastium uniflorum 114f Colochasia 314, 317 Capra aegagrus 240 Ceratarges spec. 50 Colochasia esculenta 317 Capra caucasica 240 Ceratonia siliqua 452, Comicosia pugioniformis 291 Capsella bursa-pastoris 197 474, 481 Commiphora 566 Caragana microphylla 523ff Ceratozamia 65f Convolvulus 189f, 292 Caragana stenophylla 525 Ceratozamia mexicana 68 Convolvulus canariensis 379 Cardamine bellidifolia 414 Cercidiphyllum japonicum Convolvulus cneorum 292 Cardamine resedifolia 115 92 Convolvulus floridus 190 Carex antisibirica 414 Cercidium 311, 373 Cooksonia 52f, 172 Carex aquatilis 414 Cercis 93, 474f Cooksonia caledonica 52 Carex bigelowii 414 Cercis siliquastrum 474f Cooksonia pertonii 53 Carex duriuscula 522 Cereus 375 Copernicia alba 586 Carex lugens 415 Ceriops 593ff, 595 Copernicia australis 369f Carex misandra 414 Ceropegia 375 Copernicia macroglossa 325 Carica papaya 325 Cesalpinia ferrea 325 Corallorhiza trifida 431 Carlina 189f Cetraria 403, 413 Cordaiten 62 Carlina salicifolia 190 Cetraria islandica 413 Cordia subcordata 342f Carnegiea gigantea 311, 372ff Chamaecyparis 93, 296, Coriaria angustissima 611 Carpinus 93, 304, 448ff 435, 458, 505 Coriaria plumosa 611 Carpinus betulus 304, 448ff Chamaecyparis lawsonia- Cornus florida 309 Carpinus caroliniana 457 na 296 Cornus kousa 302 Carpinus caucasica 304 Cornus suecica 430 640 Verzeichnis der Gattungen und Arten

Cortaderia selloana 386, 535 Danthonia 553 Dracaena cinnabari 566f Corydalis cava 444f Daphne laureola 444 Dracaena draco 314, 566f Corylus 92 Dasypogon hookeri 472 Dracaena ombet 567 Cotinus cogyria 473 Davallia canariensis 498 Dracaena schinzantha 567 Crassula 541 Davidia involucrata 301f Dracaena tamaranae 567 Crataegus 93, 503 Davidsonia 330ff Dracophyllum 611 Credneria triacuminata 76f Davidsonia pruriens 332 Drepanocladus 413 Crescentia cujete 325 Dawsonia superba 513f Drimys brasiliensis 510 Crocus corsicus 292 Deherainia smaragdina Drimys winteri 510 Crotalaria 548 325 Drosera rotundifolia 503 Cryolophosaurus 339 Delphinium 523, 603 Dryas octopetala 401f, 409, Cryptomeria fortunei 505 Delphinium grandiflorum 606 Cryptomeria japonica 379f, 523 Dryopteris carthusiana 431 496, 503ff Dendochrone anabellae Dyckia 354 Culcita macrocarpa 474, 498 321 Cunninghamia lanceolata 299 Dendrolejeunea fruticosa Echinocactus 322, 327 Cupressus 436, 481 363 Echinocactus grusonii 327 Cyathea 95, 173, 290, 515, 517 Dendrosicyos socotranus Echinops atacamensis 544 Cyathea calcicola 173 566 Echium 189ff Cyathea cunninghamii 517 Deschampsia antarctica Echium decaisnei 191 Cyathea dealbata 517 339 Echium humile 191 Cyathea medullaris 173, 517 Deschampsia borealis 414 Echium onosmifolium 191 Cyathea rebeccae 95 Desmodium 342 Echium parviflorum191 Cyathea smithii 517 Diapensia lapponica 415ff Echium plantagineum 191 Cycadeoidae 69 Dichanthium 553 Echium rosulatum 191 65f, 173, 568 Dichorisandra 322 Echium simplex 191 Cycas angulata 66, 68, 568 Dichorisandra thyrsiflora Echium wildpretii 190ff Cycas armstrongii 68 327 Ectopistes migratorius 232 Cycas bagnanheenis 66 Dickinsonia 48, 173, 510, Eichhornia crassipes 198f Cycas basaltica 68 515ff Elaeagnus umbellata 302 Cycas cairnsiana 66 Dickinsonia squarrosa Elymus 532 Cycas calcicola 66, 68 517 Elyna myosuroides 606 Cycas circinalis 66, 68 Dicksonia antarctica 173, Elytropappus rhinocerotis 487 Cycas conferta 66 510, 517 Empetrum nigrum 415, 431 Cycas hainanensis 66 Dicksonia lanata 173 Encephalartos lebomboensis Cycas megacarpa 66, 68 Dicranum 413, 431 488 Cycas ophiolithica 68 Dicroidium 63 Encephalartus 65f Cycas papuana 66 Didiera madagascariensis Encephalartus horridus 66, 68 Cycas pectinata 66 318f Ensete ventricosum 317 Cycas pruinosa 68 Didiera trollii 318ff Epacris microphylla 332 Cycas revoluta 66 Digitalis purpurea 462 Ephedra sinica 523 Cycas rumphii 66 Dillenia philippinensis Epigonium aphyllum 431 Cycas siamensis 66 317 Epilobium angustifolium 462 Cycas sylvestris 66 Dinornis giganteus 232f Equisetites arenaceus 70 Cycas taiwaniana 66, 68 Dioon 65f Equisetum sylvaticum 296 Cycas wadei 66 Dioon edule 66, 68 Eragrostis 553 Cypripedium calceolus 296 Dioscorea elephantipes Eranthis 444 Cytisus scoparius 198 319 Erica arborea 499ff Diospyros 451 Erica fastigiata 334 Dacrycarpus 99, 512ff Diospyros kaki 92 Erica longifolia 334 Dacrycarpus dacryoides 99, Diprotodon optatum 231 Erica platycodon 499 514 Distichia muscoides 589 Erica scoparia 500 Dacrydium 99, 512, 515, 591 Dombeya wallichii 319 Erigonum 311 Dacrydium cuppressinum 99 Donatia 610 Eriophorum 415, 432 Dacrydium franklinii 511 Dorstenia gigas 566 Ernestidendron germanica 62 Dacrydium pierrei 591 Dovyalis caffra 314 Erodium corsicum 292 Dais cotinifolia 334 Draba fladnizensis 114f Erythrina crista-galli 325 Verzeichnis der Gattungen und Arten 641

Espeletia 323 Ficus carica 84 Gorilla beringei 212 66, 98, 269, 290f, Ficus elastica 314 291, 333, 489, 553 331ff, 379f, 472, 488ff, Ficus insipida 580 553 496f, 510f, 516, 549ff, 563, Ficus lyrata 314 489 568, 608f Ficus obliqua 321f 291 Eucalyptus camaldulensis 291, Ficus pleurocarpa 582 Grevillea striata 553 550f Ficus racemosa 321f Grielum humifusum 334 Eucalyptus coccifera 510 Ficus religiosa 314 Gunnera chilensis 340 Eucalyptus deglupta 347 Ficus virens 321f Gunnera monoica 340 Eucalyptus diversicolor 379f, Filipendula camtschatica Gymnocarpium dryopteris 431 488ff 433 Gymnocladus 93 Eucalyptus ficifolia 291, 380 Fitzroya cupressoides Gymnoschoenus sphaeroce- Eucalyptus leucophloia 568 379f, 509 phalus 623 Eucalyptus marginata 488f Flaggelaria indica 593 Gymnostoma papuanum 321f Eucalyptus miniata 568 Fokiena 299 Gyrophora 403 Eucalyptus obliqua 510 Fothergilla 307ff Eucalyptus papuana 549, 568 Fothergilla major 309 Haastia 610f Eucalyptus pauciflora 510, Fouquiera splendens 311, Haastia pulvinaris 611 608f 372ff, 556 Haemanthus catharinae 291 Eucalyptus regnans 496, 510f Fratercula cirrhata 138 333 Eucalyptus tereticornis 472 Fraxinus 92f, 307, 450ff Halobacterium halobium 621 Eucalyptus viridis 553 Fraxinus americana 457 Halocarpus 512 Eucalyptus wandoo 553 Fraxinus excelsior 450ff Haloxylon 554 Eucalytus megacarpa 553 Fraxinus nigra 458 Hamamelis mollis 302 Eucrypha lucida 511 Fraxinus ornus 452 Hebe 611 Eugenia uniflora 325 Fraxinus pennsylvanica Hectorella 610 Euphorbia 334, 480, 532, 541, 458 Hedera helix 273, 444 548, 566 Freesia 334 Hedychium gardnerianum 196, Euphorbia balsamifera 548 Freycinetia excelsa 95 199, 201 Euphorbia dendroides 480 Fuchsia 323 Hedyotis 342 Euphorbia splendens 334 Hepatica nobilis 9, 463 Gagea spathacea 463 Heracleum mantegazzianum Fagus 92f, 115, 297, 304f, 310, Galanthus nivalis 444 196 383, 445ff, 606 Galium 304, 463, 532 Heteropappus altaicus 523 Fagus chienii 453 Galium boreale 304 Hibiscus boryanus 317 Fagus crenata 297, 383, 455f Galium odoratum 463 Hibiscus moscheutos 309 Fagus engleriana 453ff Gazania krebsiana 334 Hibiscus sinensis 302 Fagus grandifolia 310, 457 Geaster fimbriatus 428 Homo erectus 225ff Fagus hayatae 453ff Geinitzia 76 Homo florinensis 254 Fagus japonica 297, 455 Gentiana 114f, 523, 602, Homo habilis 225f Fagus longipetiolata 453 611 Homo rudolfensis 225f Fagus lucida 453 Gentiana bavarica 114f Homo sapiens 225ff, 243 Fagus orientalis 304f, 448, Gentiana bellidifolia 611 Hordelymus europaeus 463 451f Gentiana decumbens 523 Hordeum distichum 240 Fagus pashanica 453 Gingko biloba 65, 92, 287, Hordeum spontaneum 240 Fagus sylvatica 304, 445ff 299, 406, 505 Howea forsteriana 344 Fagus taurica 542 Glechoma 444 Huperzia selago 431 Fagus tiantaishanensis 453 Gleditschia 93, 452 Hydrodamalis stelleri 232 Falcatifolium taxoides 290 Gleditschia caspica 452 Hyemoschus aquaticus 212 Fargesia 455 Gleichenia 73 Hylocomium splendens 414, Ferocactus 327, 541 Gleichenia alpina 623 431 Ferocactus wislizenii 327 Glossopteris 61 Hymenophyllum 73, 498, 510 Festuca 463, 532 Gloxinia 323, 327 Hymenophyllum tunbrigense Festuca altissima 463 Gloxinia sylvatica 327 498 Ficus 84, 314, 321f, 364, 504, Glyptostrobus 299, 507 Hymenophyllum willsonii 498 580ff Glyptostrobus lineatus 507 Hypericum 189f Ficus benghalensis 314 Gooderia repens 431 Hypericum grandiflorum 190 642 Verzeichnis der Gattungen und Arten

Hyphaene 314 Larix sukaczewii 426 Liriodendron tulipifera 92, Hypnodendron kerri 513 Larrea divaricata 373 310, 457 Larrea tridentata 311, 534 Listera cordata 431 Ilex 93, 177, 313, 331, 471, Lathyrus vernus 463 Lithops 334, 375 497f Laurophyllum 80 Lithrea caustica 487 Ilex aquifolium 471 Laurus 177, 474, 481, 501 australis 328 Ilex canariensis 177, 499 Laurus nobilis 481 Livistona mariae 328ff, 550 Ilex cassine 313 Laurus novocanariensis Lobelia telekii 213 Ilex paraguayiensis 497 177, 501 Lobostemon 191 Ilex platyphylla 177 Lavandula angustifolia Lobostemon fruticosus 191 Illicium 93 273 Lodoicea maldivica 314ff Indocalamus 455 Lecidea 403 Loiseleuria procumbens 417 Iris ruthenica 304 Ledum palustre 415, 430ff Lonchitis 73 Isoplexis canariensis 190 Lemaireocereus thurberi Luzula spicata 115 Isothecium myosuroides 379, 311, 372ff Lycophytum 173 463 Lemna minor 286f Lycopodium annotium 430f Ixocomus elegans 428 Lens culinaris 240 Lycopodium volubile 514 Lens nigricans 240 Lygenum spartum 548 Jacaranda mimosifolia 325 Leontopodium 523, 606 Lygodium 81 Jasminium officinalis 302 Leontopodium campestre Jatropha integerrina 327 523 ternifolia 291 Juglans 92f, 452 Lepidendron 91 Macaranga 591 Juglans regia 452 Lepidodendron aculeatum Macrozamia macdonnellii 66, Juniperus 81, 93, 435f, 480f, 57, 60, 62 69, 330, 550 534 Lepidozamia 65f Macrozamia moorei 66 Juniperus oxycedrus 480 Lepidozamia hopei 66 Macrozamia riedlei 66, 69, Lepidozamia peroffskyana 330 Kageneckia oblonga 487 66 Magnolia 92f, 307f, 310 Kalanchoe beharensis 319f Leptopteris hymeno- Magnolia grandiflora 307f, Kalmia latifolia 296 phylloides 514 457 Kelleria 610 Leptospermum 331 Magnolia grandifolia 310 Keteleeria fortunei 299 Leschenaultia formosa Magnolia stellata 92 Kigela africana 314 549 Mahonia aquifolium 296 Kingia 472 334, 337, Maianthemum bifolium 431 Koeleria 522, 532 487 Maireana sedifolia 553 Koeleria gracilis 522 Malus 93, 503 Koeningia islandica 403 337, 487 Malus sieversii 503 Leucanthemopsis alpina Mammonteus primigenius 289 Lactarius rufus 428 113ff Mangifera indica 314 Lactarius turpis 428 Leucojum 381, 444 Masdevallia veitchiana 327 Lagarostrobus franklinii 99, Leucojum vernum 381 Medinilla magnifica 317 510f Leymus secalinus 523 Medusagyne oppositifolia 317 Lageria 323, 327 Lilium martagon 444 Melaleuca 198 Lageria rosea 327 Limonium 189 Melaleuca quinquenerva 615 Lagerstroemia indica 317 Limonium pectinatum 190 Melica uniflora 463 Lagunaria patersonii 344 Linnea borealis 430f Mercurialis perennis 463 Laguncularia racemosa 595 Linum 532 Mesembryanthemum 291, Laminaria groenlandica 613 Liquidambar 81, 93, 301f, 334, 375, 545 Lampranthus watermeyeri 334 307, 441, 451, 457, Mesembryanthemum acinaci- Lantania loddigesii 320f 506 forme 291 Larix 93, 296, 300ff, 416, 423, Liquidambar orientalis Mesembryanthemum crystalli- 426f, 506, 529, 606 302, 451 num 291 Larix dahurica 296, 300ff, 416, Liquidambar styraciflua Metasequoia 287ff, 406, 506f 423, 426f, 432 457 Metasequoia glyptostroboides Larix kaempferi 296f Liriodendron 92, 307, 310, 287ff, 506f Larix laricina 426f, 435 457, 506 Metasequoia occidentalis 288f Larix sibirica 304, 426f, 529 Liriodendron sasafras 506 Verzeichnis der Gattungen und Arten 643

Metrosideros 196, 201, 342f, Nuphar pumila 81 Pelargonium 334 516f, 587f Nymphaea alba 81, 273 Pelargonium graveolens 334 342 Nymphaea candida 81 Peltigera 414 Metrosideros polymorpha 343, Nypa 80, 595 Pennisetum 565 587f Nypa fruticans 80 Pereskia 322, 327 Metrosideros robusta 342, 516 Nyssa 81, 93, 95, 442, 457 Pereskia grandiflora 327 Metrosideros tomentosa 517 Nyssa sylvatica 457 Persea indica 177 Metrosideros umbellata 342, Persea lingue 487 516f Ocotea coriacea 83 Petasites japonica ssp. gigan- Metroxylon salomense 342 Ocotea foetens 177 teus 433f Metroxylon vitiense 342 Olea europaea 474ff Phacops rana crassitubercula- Milium effusum 463 Olgaea leucocephala 525 ta 50 Mimosa pigra 198 Opuntia 322, 327, 374f, Philadelphus virginalis 301 Monotropa hypopitys 431 541, 556 Phleum 532 Morinda citrifolia 342f Opuntia basilaris 374 Phoenicopterus minor 214 Morus 93 Opuntia bigelowii 556 Phoenix theophrasti 474f Musa acuminata 317 Opuntia rufida 327 Phragmites 76, 81 Mussaenda erythrophylla 317 Oscillatoriopsis 165 Phragmites australis 286 Mycobilimba lobulata 415 Osmunda 73, 81 Phyllachne 610 Myoporum 347 Ostrya 93, 250f, 457 Phyllites 80 Myoporum tenuifolium 328 Ostrya carpinifolia 250f Phyllocladus 510ff, 611 Myrica 81, 177, 196, 203f, 499f Ostrya virginiana 457 Phyllocladus lawrencii 510ff Myrica faya 177, 196, 203f, Ovis ammon 240 Phyllodoce coerulea 401f, 415 499 Ovis anatolica 240 Phyllostachys aurea 302 Myristica fragans 314 Ovis armeniana 240 Physoplexis comosa 603, 605 Myrsine umbellata 580 Ovis gmelini 240 Picconia excelsa 177 Myrtus communis 474f Oxalis acetosella 431 Picea 92f, 118, 296f, 300ff, Oxalis polyphylla 334 307, 415, 423, 426ff, 450f, Nebelia paleacea 334 Oxytropis glandulosa 523 606 Neckera crispa 379 Picea abies 118, 296, 300ff, Neottia nidus-avis 430f Pachypodium 318f, 572 424ff Nepenthes 364 Pachypodium lamarckii Picea ajanensis 426 Nephelium chryseum 591 318f Picea engelmannii 426ff Nerium oleander 474f Paeonia anomala 529 Picea glania 426 Nestor meridionalis 512 Palaeomyces asteroxyli 55 Picea glauca 426ff, 435 Nicolaia elatior 317 Palaeotaxus spec. 73 Picea glehnii 297, 426, 433f Nitraria 548 Pan troglodytes 212 Picea hondoensia 297, 426 Nostoc 411 Pandanus 314, 595 Picea jezoensis 297, 300, 426, Nothofagus 78, 98f, 115ff, Pandanus utilis 314 432f, 450 174ff, 194, 285, 328, 340, Panicum 260, 548 Picea koraiensis 426, 433f 380ff, 443, 487, 496, 509ff Panicum turgidum 548 Picea mariana 415, 423, 426, Nothofagus alpina 383 Papaver dahlianum 401f, 435 Nothofagus antarctica 176, 414 Picea obovata 296, 302, 304, 340, 496 Papaver polare 403 426, 432f Nothofagus betuloides 176, Papaver radicatum 401 Picea omorika 450 380, 443 Papaver rhaeticum 604f Picea orientalis 304, 451f Nothofagus cunninghamii 510f Parapuzosia seppenraden- Picea rubens 310, 426 Nothofagus dombeyi 383, 509 sis 84 Picea schrenkeana 304 Nothofagus fusca 515 Parasitaxus ustus (= Po- Picea sitchensis 426, 436 Nothofagus gunnii 328 docarpus parasiticus) Pinus 79, 92f, 296f, 300ff, Nothofagus menziesii 515 290ff 307, 311ff, 323, 409, 415, Nothofagus moorei 510f Paris quadrifolia 444, 463 423, 426, 432ff, 471, 481f, Nothofagus obliqua 382f, 443 Paspalum 260 495, 501, 505, 526, 529f, Nothofagus procera 382, 443 Pavonia 323, 327 533, 606 Nothofagus pumilio 443 Pavonia multiflora 327 Pinus aristata (= Pinus lon- Nothofagus solandri 117, 176 Paxillus involutus 428 gaeva) 436, 495, 505 Nuphar lutea 81 Pedicularis flammula 402 Pinus banksiana 426, 435 644 Verzeichnis der Gattungen und Arten

Pinus canariensis 501 Populus 92f, 307, 415, Pterocarya fraxinifolia 451f Pinus cembra 302, 304, 423, 426f, 432, 435, 527, Ptilidium ciliare 414 426f 529 Ptilidium crista-castrensis 431 Pinus contorta 426 Populus balsamifera 426, Ptilotus 549 Pinus densiflora 297 435 Pueraria lobata 196, 199 Pinus elliotii 313 Populus davidiana 527 Pulsatilla 532 Pinus halepensis 471f, 481 Populus suaveolens 415, Purshia tridentata 310 Pinus koraiensis 300 426f, 432 Puya 354 Pinus mugo 118 Populus tremula 426f, 529 Pyrola incarnata 529 Pinus nigra 481f Populus tremuloides 426f, Pyrola secunda 430 Pinus pinaster 471f, 481 435 Pyrola uniflora 430 Pinus pinea 471f Potaninia mongolica 555 Pyrus 93, 503 Pinus pumila 300ff, 409, 415, Potentilla 401f, 414, 526, 432f 532 Quercus 83, 92f, 300ff, 307ff, Pinus sibirica 300 Potentilla hyparctica 401f, 323, 375, 448ff, 477ff, Pinus succinifera 94 414 503, 527, 530, 533 Pinus sylvestris 118, 300, 426, Potentilla longifolia 526 Quercus aegilops 452 431, 529 Potentilla tanacetifolia Quercus agrifolia 485 Pinus tabulaeformis 453, 526, 526 Quercus alba 457f 530 Pouteria chartacea 95 Quercus bungeana 453 Pinus thunbergii 297 Primula 444, 602f Quercus calliprinos 477, 481 Piper methysticum 342f Primula marginata 603, Quercus castaneifolia 452 Pisonia grandis 342f 605 Quercus cerris 448 Pistacia lentiscus 471, 474f, Pringlea antiscorbutica Quercus chinesis 453 480f 340 Quercus coccifera 477f Pittosporum fairchildii 321 Pritchardia affinis 200f Quercus crispula 453 Pittosporum tobira 302 Probergrothius sexpuncta- Quercus daimio 453 Plantago major 197 tis 547 Quercus dentata 301, 453, 527 Platanus 92f, 451f, 457 Prochlorococcus 51, 612 Quercus engelmannii 485 Platanus orientalis 452 Prosopis 373, 534, 566 Quercus faginea 481 Platanus racemosa 457 aurea 488 Quercus falcata 457 Platycladus 299, 527 488 Quercus frainetto 452 Platycladus orientalis 527 488 Quercus grosserata 453 Plectrachne 552f 334 Quercus ilex 375, 471, 474, Pleuromeia 69f Protea grandiflora 487 477ff Pleurozium schreberi 431 Protea mellifera 487 Quercus infectoria 452 Plumeria alba 200 Protea nereifolia 291 Quercus liaotugensis 300 Poa 115, 197, 340, 401f, 414, Prumnopitys ladei 328 Quercus libani 452 532 Prunopteris 512 Quercus macrocarpa 457 Poa alpina 401f Prunus 93, 196, 451f, 457, Quercus macrolepsis 481 Poa annua 197, 340 526 Quercus mongolica 300, 453, Poa arctica 414 Prunus laurocerasus 196, 530 Poa botryoides 522 451f Quercus muehlenbergii 457 Poa laxa 115 Prunus serotina 457 Quercus obovata 453 Podalyria 555 Prunus sibirica 526 Quercus palustris 309, 457 Podocarpus 328, 332, 510, 512, Psammochloa pungens Quercus petraea 304, 450 588, 591 525 Quercus prinus 458 Podocarpus elatus 328, 332 Pseudolarix 299, 505 Quercus pubescens 473, 482 Podocarpus imbricatus 591 Pseudotaxus 299 Quercus robur 304, 450 Podocarpus macrophyllus 510 Pseudotsuga 436, 505 Quercus rotundifolia 481 Podocarpus rospigliosii 588 Pseudotsuga taxifolia 436 Quercus rubra 457f Pogonatum capillare 403 Pseudovanilla foliata 582 Quercus serrata 453 Polygonum aviculare 197 Ptelea 93 Quercus shumardii 457 Polygonum viviparum 401 Pteridinium 48 Quercus suber 477, 481 Polylepsis 588ff Pteridium aquilinum 285f Quercus variabilis 301, 453, Polytrichum commune 431 Pterocarya 442, 451f 527 Quercus velutina 457 Verzeichnis der Gattungen und Arten 645

Quercus virginiana 83, 312f Salix 92f, 401f, 413ff, 426, Sequoia gigantea 75, 508 Quillaja saponaria 487 450, 526 Sequoia sempervirens 75, 379, Salix alba 450 508 Ramonda 96 Salix arbuscula 415 Sequoiadendron 75, 436, 495 Ramonda myconi (= R. pyre- Salix arctica 434 Sequoiadendron giganteum naica) 96 Salix glauca 414 436, 495 Ramsaysphaera ramses 165 Salix gordejevii 526 Sewardiodendron 73 Ranunculus 113ff, 194, 413, Salix herbacea 415 Shorea robusta 568 606, 610 Salix krylowii 414 Sideroxylon foetidissimum 83 Ranunculus glacialis 113ff, 606 Salix lapponica 415 Sigillaria 57ff, 62, 91, 173 Ranaunculus grahamii 610 Salix polaris 401f, 413 Sigillaria elegans 58 Ranunculus sulphureus 413 Salix pulchra 414 Sigillaria germanica 57f Raoulia 610f Salix reptans 414 Silene acaulis 401 Raphia 314 Salix retusa 415 Sinaraundinaria 455 Ravenala madagascariensis Salix richardsonii 414 Smilax aspera 474 319 Salsola 72, 260, 525 Smilodon californicus 38 Reaumuria soongorica 521 Salsola agrigentina 72 Solanum 323 Reduvius 547 Salsola collina 525 Sonchus 189 Rhacomitrium 403, 413, 611 Salsola oppositifolia 72 Sonchus pinnatifidus 190 Rhacomitrium lanuginosum Salvia 189f, 311 Sonneratia 593f 403, 413 Salvia canariensis 190 Sophonia 203f Rhamnus 177, 480, 498 Salvinia natans 273 Sophonia rufofascia 203f Rhamnus alaternus 480 Sanguisorba 532 Sophora japonica 302 Rhamnus glandulosa 177 Sanicula europaea 463 Sorbus 93, 452 Rhizocarpon 403 Sansevieria 314 Sorbus torminalis 452 Rhizophora 593ff Sapindopsis 80 Sorghastrum nutans 533 Rhizophora mangle 594 Sasa japonica 455 Sparassis crispa 428 Rhododendron dahuricum 529 Sassafras albidum 92, 457 Sparmannia africana 488 Rhododendron ferrugineum 603 Saussurea gnaphaloides Spartina densiflora 535 Rhododendron hirsutum 603 606 Spartina spartinae 535 Rhododendron lapponicum 414 Saussurea tilesii 403 Spartium junceum 479 Rhododendron parviflorum 432 Saxifraga bryoides 114f Spathiphyllum 591 Rhododendron ponticum 196f Saxifraga cernua 401 Spathodea campanulata 317 Rhus 81, 93, 309 Saxifraga cespitosa 401 Sphagnum 431, 503 Rhus glabra 309 Saxifraga exarata 115 Sphagnum palustre 503 Rhynia gwynne-vaughani 54 Saxifraga funstonii 403 Spinifex 549, 552f Rhynia major 54 Saxifraga hirculus 413 Spiraea aquilegiifolia 529 Rhytidiadelphus triquetrus 431 Saxifraga nivalis 401 Sporolobus indicus 535 Richea pandanifolia 328 Saxifraga oppositifolia Spriggina 48 Rissikia talbragerensis 73 114f, 401, 410, 414, Stapelia 375 Robinia 93, 307, 309 417, 606 Stegodon 254 Robinia pseudoacacia 309 Saxifraga rivularis 401 Stella chamaejasme 523 Rosa rugosa 195 Schizachyrium scoparium Stellaria holostea 463 Rosa spinosissima (=R. pimpi- 533f Stellaria media 197 nellifolia) 195 Sciadopitys 81, 505 Sterculia 330ff Roystonia regia 83 Seemannia 345 Sterculia quadrifida 332 Rubus anglocandicans 198f Selenidera 178 Stereocaulon 413 Rubus arcticus 415 Semecarpus 330ff Sticherus cunninghamii 514 Rubus armeniacus 198 Semecarpus australiensis Stipa 260, 481, 521ff, 532, 535 Rubus chamaemorus 415, 430 332 Stipa brachychaeta 535 Rumex 194 Semele androgyna 379 Stipa bungeana 523 Ruscus aculeatus 473, 475 Senecio 194, 433 Stipa capillaris 523 Russula claroflava 428 Senecio cannabifolius Stipa gobica 525 433f Stipa grandis 521 Sabal 81ff, 312 Senecio sylvaticus 462 Stipa krylovii 521ff Sabal palmetto 83, 312 Sequoia 75, 79, 81, 92, 95, Stipa neesiana 535 Sacandra glabra 503 379, 441, 508 Stipa papposa535 646 Verzeichnis der Gattungen und Arten

Stipa tenacissima 481 Tillandsia 322, 354, 580 Vaccinium vitis-idea 415, 430 Stipa tenuis 535 Tillandsia flexuosa 580 Vanilla planifolia 21 Stoebe 487 Tomentypnum nitens 414 Vateriopsis seychellanum 317 Strasburgeria robusta 290ff Trachycarpus fortunei 143 Viburnum 498 Styrax 451 Trachypus scaber 428 Vicia sativa 238 Suaeda 260 Trichocereus pasacana Victoria amazonica 82 Swainsona formosa 549 588 Vinca minor 444 Swietenia mahagoni 325ff Trientalis europaea 430f Viola biflora 606 Syagrus romanzoffiana 580 Triodia basedowii 553 Viola calaminaria ssp. calami- Symphoromya 93 Triodia pungens 549f, naria 288 Symplocus cochinchinensis 95 552f Viola cenisia 604f Synechococcus 612 Triticum aestivum 237 Viola guestphalica 288 Triticum aestivum f. aesti- Viola reichenbachiana 463 Taiwania 299 vo-compactum 237 Visnea mocanera 177 Tapirus terrestris 584 Triticum boeoticum 238f Vitis 92 Taraxacum officinale 273 Triticum dicoccoides 239 Voltzia 70 Tasmannia lanceolata 328, 510 Triticum dicoccon 237ff Taxodiaceen 73 Triticum monococcum Wahlenbergia 549 Taxodium 75, 79, 81, 92f, 288, 237ff Walchia (=Otovicia) hypnoides 441, 506 Triticum monococcum ssp. 62f Taxodium distichum 75, 95, 506 boeoticum 238ff Warszewicia coccinea 323, Taxus 93, 452 Trochodendron aralioides 327 Taxus baccata 452 503f Washingtonia filifera 556 Tecoma stans 325, 568 Trollius asiaticus 529 Welwitschia mirabilis 287, Tectona grandis 568 Tsuga 92f, 296, 435f, 545ff Telekia speciosissima 603, 605 455ff, 505 Wielandiella 69 328 Tsuga canadensis 296, Wiganda caracasana 325 Ternstroemia cherryi 95 457 Williamsionella 69 Tetraena mongolica 555 Tsuga heterophylla 92, Williamsonia 69 Tetraplodon mnioides 403 436 Wolffia arrhiza 286f Thalictrum 532 Tsuga sieboldii 455 Wollemia nobilis 75, 287, 328 Thamnolia vermicularis 413 Tuomasiocladus spec. 73 Woodwardia radicans 474, Thelypteris phegopteris 431 Tylopilus felleus 428 498 Theobroma cacao 325 Typha angustata 82 Wulfenia carinthiaca 603, 605 Thespesia populnea 342f Thuidium tamariscinum 463 Ulex europaeus 197 Xanthorrhea macronema 472 Thuja 93, 296, 435f, 457 Ulmus 79, 92f, 301, 450, Xanthorrhea preissii 291, 489 Thuja occidentalis 296, 457 458, 526 Xerocomus badius 428 Thuja plicata 436 Ulmus americana 458 Xylocarpus 593 Thunbergia grandiflora 200 Ulmus macrocarpa 301 Xylopia maccreae 95 Thylacoleo carnifex 231 Ulmus pumilo 526 Thymus vulgaris 479 Uncarina grandidieri 319f Yucca 310, 323, 372 Thysananthus spathulistipus Urtica dioica 197 Yucca brevifolia 310, 372ff, 363 Urtica urens 197 556 Tilia 92f, 307ff, 450ff Utrechtia (=Lebachia) 62 Tilia americana 309 Zamia 65ff Tilia cordata 450 Vaccinium 342f, 415, Zamia furfuracea 68 Tilia dasyphylla 452 430ff Zanthoxylon 93 Tilia dasystyla 451 Vaccinium dentatum 343 Zelkova 79, 451f Tilia floridana 457 Vaccinium myrtillus 430 Zelkova carpinifolia 451f Tilia heterophylla 457 Vaccinium oxycoccus 432 Ziziphus 529, 548 Tilia mongolica 453 Vaccinium uliginosum Zygophyllum xanthoxylon 555 Tilia neglecta 457 415, 431f Sachverzeichnis

Aapamoor 622 arid 284, 373, 540ff, 551 Bewässerungssysteme 259 abiotisch 384 Arid Zone 540 Bienne 272 Ablation 284 Aridität 539f Big Bang 43, 171 Aborigines 230 Arktis 391, 399ff, 601 Biodiversität 17ff, 23ff, 165ff, Acritarchen 170 arktisch-alpine Disjunkti- 242, 344, 458, 578, 606 Adaptionshypothese 189 on 606 Biodiversitätszentrum 180, Adaptive Radiation 188, 193, Arktische Wüste 403, 408 310 498, 552 arktotertiäre Flora 93 Biodiversity 184 Adventivpflanze 330 Arroyos 544 Biogeographie 288 Alashan-Wüste 554 Artensterben 184 biogeographische Areale 293 Albedo 407 Arten-Turnover 312 Biogeosystem 21 Aleutentief 279 Artenverlust 185 Biologische Diversität 16, 20f, Alien Invasive Species 196 Assoziation 12 305 Alien Species 195f Assoziationsbegriff 10 Biologische Spontanzündung Aliens 194ff, 201, 345 Astenosphäre 41 51 Allometrie 241 Atacama 543f Biologischer Artbegriff 187 allopatrische Artbildung 293 Atemknie 507 Biom 16, , 353, 382, 631 Allophyten 194 Atlantikum 244 Biospezies 187 alpidische Gebirgsbildung 604 Atlantische Provinz 618 Biosphäre 34ff, 258 alpin 282 Australis 294, 327ff, 347 Biosphären-Evolution 35 alpisch-altaische Disjunktion Australischer Schild 552 Biotische Hotspots 24, 196, 606 Autecology 13 411 Alterungsphase 461, 486 autochthon 333 Biotische Verarmung 184 Amazonische Caatinga 586 Autoperpetuation 447 Biotische Vielfalt 20f, 242, Amerindianer 230 Ayers Rock 552 629ff Ancient 66, 488 azonal 281, 354ff, 601 Biotop 15ff Ancient Woodland 463 Azorenhoch 277 Biotopkomplexe 16 Angiospermen 75, 331 Biotoptypen 15f Annuelle 274, 373, 403 Bacteria 183 Biozönose 15, 17 Antarktika 337ff, 513 Bakteriorhodopsin 621 Blanket Bogs 622 Antarktis 209, 294, 347, 391, Bandwurzel 593 Blattsukkulenz 541, 558 399ff Barchan 542 Bluebush 553 Anthropogene Kosmopoliten Barriereriff 616ff boreal 355, 387ff 197, 286 Baumgrenze 114 Boreale Nadelwälder 280f, Anthropozän 258, 633 Baumsavanne 370, 563, 308, 387, 415, 423ff, 432ff anthropozoogen 387, 565 570f Boreale Zone 306ff, 387 Äquatoriale Tiefdruckrinne 277 Bavel-Warmzeit 100 Braunkohlelagerstätten 94 Äquatoriale Westwinde 277 Bergbau 250 Brettwurzel 581, 592 Äquatorialer Tiefdruckgürtel Bergbauernwirtschaft, Buntsandstein 69 277 germanische 251 Äquinoktien 407 Bergbauernwirtschaft, ro- C3-Pflanze 148, 541 Archaea 183 manische 251 C4-Pflanze 148, 541, 565 Archaikum 47f, 406, 552 Berg-Waldsteppe 529 Calais-Transgression 106 Areal 285 Bernstein 93f Calderasee 615 Arealdiagnose 282 Bernsteinflora 93 Calima 544 Arealkunde 2, 9, 14 Bernsteinstraßen 94 CAM-Pflanze 274, 361, 541 648 Sachverzeichnis

Campinawald 586 Emergenten581 Florengeographische Kriterien Campos Cerrados 656 Endemismus 305, 328, 282 Capensis 294, 333ff, 554 334 Florenkontrast 293 Cathaysia-Flora 63 Endemit 287, 290ff, 318, Florenreich 286, 293ff, 314, Cenoman 76 401 331, 334, 341, 347 Chaco 586 Endomykorriza 428 Floristische Geobotanik 9, 13 Chamaephyten 272f, 383, 415, Endozoochorie 584 Flussmangrove 597 424, 430 Endsee 620 Foraminiferen 104 Chapparal 485f Eophytikum 47 Formation 10, 358 Chemische Evolution 43 Eozän 84, 93, 441, 567 Formationskomplex 358 Chicxulub-Meteorit 84, 130 ephemer 272 Formenaufsplitterung 188 Chihuahua 556 Epiphylle 583 Fringes 619 Chiropterogamie 583 epiphyller Organismus Frostmusterboden 410 Chronologie 2 501 Fruchtbarer Halbmond 234ff Clovis-Indianer 230 Epiphyt 322, 361, 376ff, Functional Ecology 13 Community Ecology 13 504, 516, 563, 565, Funktionelle Vielfalt 20 Community Progress Ecology 581ff, 592 Fynbos 195, 198, 337, 487 13 Erdfallgewässer 615 Complexity 184 Erg 542, 544, 548 Garigue 478, 481 Coriolis-Kraft 278 Ericaceous Fynbos 487 Gashydrate 86, 132 Espartillares 535 Gault-Epoche 75 Dansgaard-Oeschger (DO)- Etesienklima 280, 376, Gauses-Prinzip 181 Events 136 471 Gebänderte Eisenerze 168 dealpin 282 Eukaryoten 188 Gebirgsregenwald 587f Deckenmoor 622 eurosibirische Unterregion Gebirgs-Waldsteppe 522 Demökologie 13 531 Gebirgswüste 550 demontan 282 Euryhalin 621 Gehölzgalerie 354 Dendrochronologie 127 Euxinisches Waldgebiet Gemäßigte Breiten 280 Desert 539 451f, 502f Generalist 582 Desertifikation 542 Evaporation 283 genetische Diversität 359 Destruenten 16 Evaporite 72 Geobiosphäre 33 Devensian 106 Evapotranspiration 283, Geobotanik, floristische 13 Devon 47, 52, 172 387, 424 Geobotanik, historische 9, 13 Dimorphismus 188 Evolution 187ff, 362 Geobotanik, ökologische 13 disjunkte Verbreitung 285, 401, Ewiges Eis 280 Geobotanik, soziologische 13 606 Existenzieller Urknall 43 Geochronologie 9 Domestikation 237 Experimentelle Ökologie Geodiversität 19, 183, 630 Donau-Eiszeit 441 14 Geoelemente 293 Dormanz 443 extrazonal 281, 356, 601 Geophyt 376, 381, 487, 558 Dornbuschsavanne 565 Exzentrizität 148 Geotop 2 Dornsavanne 368, 570f Gesellschaftsmosaik 358 Drop Stones 404 Farbstreifen-Sandwatt 166 Gibson-Desert 548 Dünkirchen-Transgression 106 Fayal-Brezal 499ff Gigas-Charakter 241 Dunkle Fichtentaiga 301 Felswüste 542 Glashaus-Effekt 276 Ferrosol 361 Glazialer See 615 Eburon-Kaltzeit 100 Feuchtsavanne 368, 564 Gleißberg-Zyklus 255 Ecosystem Ecology 13 Feuerklimax 336, 486 Gletschereis 404 Ediacara-Faunen 170 Fig-Tree-Series 165 Global Change 132, 136 Eem-Warmzeit 105, 404 Firneis 404 Global Warming 116, 418 Eiskeil 410 Flandern-Transgression Glossopteris-Flora 61, 63, 91 Eiswüste 338 106 Gobi 554 Eiszeitalter 99 Flares 124 Gondwana 37, 89, 91, 295, Ektomykorrhiza 428 Flachwasserlagune 616 317, 323, 328, 338, 346, El Niño 139ff Flechten 403, 411ff 377, 513, 567, 592, 608 El Niño-Southern Oscillation- Flechtentundra 412 Gran Chaco 565f Ereignisse (ENSO) 140f Florengefälle 293 Grassteppe 522 Elster-Eiszeit 102 Gravitation 43 Sachverzeichnis 649

Great Basin 557 Islandtief 279 Konvergenz 174, 471, 501, Großdisjunktionen 174 Isotopenstudien 151 541 Großlebensraum 358 Korallenbank 620 Grundgebirge 49 Jarrah-Wald 488f Kosmopolit 285 Günz-Eiszeit 441 Jetstream 279 Kratersee 615 Gymnospermen 64 Jüngere Dryaszeit 133, Kratone 49 230 Kreidezeit 47, 74, 325, 406, Hadley-Zirkulation 279 Jura 47, 70, 295, 513 512, 565 Halbimmergrüner Wald 366 Krustenriff 620 Halbwüste 371, 531, 539ff, Kadaververjüngung 435 Kryosphäre 404 548, 552ff Kaledonische Gebirgsbil- Kryptoendolithische Flechten Hale-Zyklus 255 dung 50, 400 413 Hamada 542, 548 Kalmengürtel 277 Kryptogamen 362, 411f Hartlaubigkeit 471 Kältepol der Erde 339, Kryptophyten 272 Hartlaubwälder 280, 375f 407, 424 Kurzgrasprärie 533f Hauptformation 356 Kältewüste 391 Kurzgrassteppe 522ff Heinrich-Lagen 404 Kaltwasser-Koralle 620 Küstenprärie 533 Helophyten 271ff Kambrische Artenexplosi- Küstenriff 620 Hemikryptophyt 272f, 383, on 51, 170 Küstenwüste 280, 543, 549 424, 532 Kambrium 47ff, 145, 170, Kwongan-Heide 488f Hochgrasprärie 533f 406 Hochmoor 621f Känozoikum 47 La Niña 139ff Höhenstufung 281f Karakum 554 Landschaftskomplex 358 Holarktis 294ff, 310, 473, 604 Karbon 47, 57f, 173, 400 Laurasia 36f, 89, 295, 592 Holozän 100, 229, 254ff, 418, Karoo 555, 558 Laurisilva 497 441f Karri-Formation 488ff laurophylle Wälder 307, 377, Homoiohydre Pflanze 541 Karstgewässer 615 499ff Hotspot der Biodiversität 23, Kauliflorie 582f, 592 Lebensform 269ff 181f, 198, 210, 299, 304, Kelvin-Welle 140 Lebensgemeinschaft 17 314, 334, 558 Keuperflora 69 Lebensstrategie 270ff Hot-Spot-Biom 359 Kieswüste 542 Lebensstrom 27 humid 284, 300, 424 Kleine Eiszeit 145, 153ff, Lehmwüste 543 Hurrikans 277 256f Leitfossilien 46 Hydrophyten 271ff Klima 119ff, 274ff, 353, Liane 581f, 591 Hyläa 323 377, 400, 411, 424, Lignotuber 472 Hyrkanisches Waldgebiet 451f, 539ff Limnische Kohlen 57 502f Klimadiagramm 284 Lithosphäre 41 klimatischer Klimax 281 Llanos 565 Igapo-Wälder 586 Klimazonen 120f, 279ff Long-Term Monitoring 113 Indisch-Pakistanisches Wüsten- Knollengeophyten 272 Luftwurzel 361, 593 gebiet 548 Koevolution 584 Indopazifische Provinz 618 Kohlendioxid 131 Maar 615 inframediterrane Zone 481 Kondensationszone 362 Macchia 478, 481, 486 Initial Eocene-Thermal- Koniferen-Hartlaubwald Macdonnell Ranges 552 Maximum (IETM) 86f 516 Magmakonvektionsströmun- Initialwald 462 Konsumenten 16 gen 41 Inkohlung 57 kontinental 355, 383, 388, Makroklima 281 Inlandeis 338, 391 424 Makromoleküle 45 Innermongolische Steppe 521 Kontinentaldrift 173f Mallee 553, 563 Innertropische Konvergenzzone Kontinentalität 269 Mangroven 575, 593ff 277f Kontinentalitätsgradient Markerhorizonte 135 Inselberg 354 282 Massenaussterben 173 Insular Woodiness 189 Kontinentalplatte 40ff, Mata Atlântica 580 Interferenzen 123 441, 513 Matorral 487 Interglazial 100, 590, 631 Kontinentalverschiebung Maunder-Minimum 123, 155 Interglaziale Regenwaldrefu- 37ff, 89f, 295, 571 mediterran 355, 372ff gien 590 Mediterrangebiet 311 650 Sachverzeichnis

Mediterranoide Etesienklimate Neolithikum 236, 478 280, 471ff Neolithische Revolution Packeis 338 Meereis 338, 404 234f, 245 Palaeobotany 13 Mega Forb-Plants 432 Neophyt 196ff, 203 Palaeoecology 13 Megadiversitätsländer 20, 182 Neophytikum 47 Paläoaustrale Flora 97 Megaherbivoren 232f Neotropis 294, 310f, 320, Paläoendemit 287, 501 Menap-Kaltzeit 100 322ff, 333, 359ff, 577 Paläolithikum 227, 478 Meridional Overturning Circu- Neozoe 196, 203 Paläontologie 46 lation 136 Niedermoor 621 Paläophytikum 47 Mesohalin 621 Nordatlantische Oszillati- Paläotropis 294, 298, 314ff, mesomediterrane Stufe 481 on (NAO) 141 333f, 359ff, 577 mesomorph 367, 378ff, 532 Nördliche Arktis 408 Paläozän 84, 93, 502 Mesophytikum 47, 63, 356 Nördliche Sahara 548 Paläozoikum 35, 47 Mesozoikum 35, 47, 90, 336, Nordost-Passat 279f Paleoflora Viviente 502 506 Nunataker 604 Palmsavanne 565 Messinische Salinitätskrise 88, Palsamoor 623 474 Oasenkulturen 259 Pampa 534f, 541 Messinische Stufe (Messinium) Oberkreide 74, 99, 406 Pangaea 36f, 89, 552 88 Obliquität 148 Pantropis 320f Meteorologischer Äquator 277 Ökologie 2, 14, 16 Paralische Kohlen 57 Mikrosphäre 45 Ökologische Artbildung Parana 565 Milankovitch-Zyklen 124, 148, 293 Passatwind 279, 318, 499 178, 258 Ökologische Geobotanik Passatwolke 362, 570 Miller-Synthese 44 13 Pedobiom 354 Mindel-Eiszeit 441 Ökologische Komplexität perhumid 284, 355, 359, 377 Minimumareal 358 20 Perm 47, 62ff, 90, 208, 406 Miombo-Trockenwald 567 Ökophysiologie 14 Permafrost 116, 388, 392, Miozän 88, 93, 225, 474, 503, Ökosphäre 16 400f, 410, 415ff, 424, 432, 507, 603 Ökosystem 16ff, 258ff, 623 Mischprärie 533 269, 353ff, 459, 544 Permkohle 62 Mitchell-Grasland 553 Ökosystemanalyse 14 Permo-karbonische Vereisung Mittelpleistozän 100 Ökosystemkomplex 353ff 63 Mittlere Arktis 408 Ökoton 354 Pflanzengeographie 2, 7ff, 286 Mixed Mesophytic Forests 307 Old Red-Kontinent 53 Pflanzengesellschaft 358 Mojave 555f Oligohalin 621 Pflanzenökologie 2, 13f Monsunklima 569 Oligozän 88, 98, 306, 498 Pflanzensoziologie 10f, 12f, Monsunwald 366f, 570 omnimediterran 479 409 montane Stufe 282 Optimalphase 459, 486 Phanerophyten 272f Monteverde 499ff Orbitalparameter 150 Phänotypen 276 Moorsee 615 Ordos-Plateau 554 Photosystem I und II 171 Moostundra 412 Ordovizium 47, 50, 172 Phreatophyt 373 Morphologischer Artbegriff Oreophyt 602f phylogenetische Diversität 359 188 Ornithogamie 583 Physiological Ecology 13 Morphospezies 188 Orobiom 354 Physiotyp 274 Morphotypen 274 oroxerophytisch 356 Phytogeography 13 Mosaik-Zyklus-Konzept 459 Os 412 Phytozoenologie 13 Moving Continents 38 Ostgondwana 36 planare Stufe 282 Mulga 553 ostmediterran 479 Plankton 613 Mykorrhiza 333, 427, 583 Ötzi 154f, 250 Ecology 12f Outback 540 Plant Geography 13 Nachhaltigkeit 575 Outcrop 354 Plattentektonik 40ff, 132 Namib 544f Overkill-Hypothese 231 Pleistozän 100ff, 178, 229f, Nebelwald 589 Ozeanien 294, 341ff 289, 320, 418, 434, 476, Nebelwüste 543 Ozeanische Platte 42 498, 535, 608, 622 Negev 548 Ozeanität 269, 281f Plenterphase 461 nemoral 355, 380, 441ff, 532 Ozeanitätsgradient 282 Pleustophyten 273f Neoendemit 290ff, 476 Ozonschicht 275 Sachverzeichnis 651

Pliozän 88, 289, 328, 442, 503, Regengrüner Wald 366 Schwemmland- 597 619 Regenzeitenwald 563ff Seafloor-Spreading 40ff, 132 Pluvialzeit 442 Reliktendemit 287 Sekundäre Atmosphäre 43 Pluviotherophyt 272f, 336, 372f Relikthypothese 189 Sekundärformation 478 Pneumatophore 593 Reliktverbreitung 289 semiarid 284, 528 Podocarpaceen-Hartlaubwald Restioid Fynbos 487 semihumid 284, 300 516 Rhizobium-Symbiose 377 Senon 77 Poikilohydre Pflanze 541 Rhizodeposition 33 Serir 542 Polar Desert 410 Rhizom 272ff, 314, 401 Seuss-Zyklus 255 Polare Hochdruckzonen 279 Rhizomgeophyten 272f Sibirische Anagara-Flora 63 Polare Oase 411 Riesenmoleküle 45 Sibljak 478 Polare Ostwinde 279 Riffkanal 620 Siedlungen, rurale 261 Polare Waldgrenze 408, 423 Rifflagune 620 Siedlungen, urbane 261 Polare Wüste 280, 403 Riff-Mangrove 597 Silur 47, 52, 172, 406 Polare Zone 399 Rift Valley 38 Simpson-Desert 548 Polarnacht 280, 407 Ring of Fire 40f, 341, 607 Sinai 548 Polartag 280, 407 Rodinia 36, 168 Sklerophyllie 471, 485, 551 polar-tropischer Gradient 312 Rossbreiten 277 Snowball-Earth 168ff Pollenanalyse 8, 178, 442 Rotation 149 Sokotra 565 Polygon 392, 410 Rotliegende 64 Solare Zyklen 156 Polyploidie 604 Rotsedimente 168 Solarkonstante 255 Population Ecology 13 Solifluktion 392, 410 Populationsbiologie 14 Saale-Eiszeit 102, 105, Solstitien 407 Populationsökologie 13 441 Sommermonsun 569 Postglazial 106 Sagebrush 310 Sonne 145, 155 Potentielle natürliche Vegeta- Sahara 543ff Sonnenenergie 275 tion 356, 445 Saharo-arabische Wüste Sonnenepiphyt 582 Potomac-Flora 80 280 Sonnenflecken 122f, 255ff Präkambrium 35, 47f, 208, 317, saionale Wüste 548 Sonora 556 400 Salar 544 Soziologische Geobotanik 13 Prärie 528, 533ff Saltbush 553 Spargelwurzel 593 Prätegelen-Kaltzeit 100 Salzdiapire 63 Spezielle Geobotanik 14ff Präzession 149 Salzpfanne 544, 553, 620 Spinifex-Grasland 549, 552f Preboreal Oscillation 135 Salzsee 620f Spontaner Kosmopolit 286 Prehistoric Overkill 232 Salzwüste 542 Sprosssukkulenz 541 Primäre Atmosphäre 43 Sandwüste 542, 554 Stability 184 Primärproduzenten 16 Saumriff 620 Standortfaktor 384 progressiver Endemit 290 Savanne 280, 367ff, 528, Steinwüste 542 Prokaryoten 188 541, 563ff Stelzwurzel 581, 593 Proteoid Fynbos 487 Savannenwald 563 Steppe 280, 383, 521ff Proteoid-Wurzel 332f, 377 Schattenepiphyt 582 Stipa-Flechilares 535 Proterozoikum 47f Schelfeis 338, 404 Strandriff 620 Pseudomacchia 478 Schildwüste 548ff Strauchsavanne 563 Pseudosteppe 478, 484 Schleichende Eutrophie- Stromatolithen 49, 165f Pseudoviviparie 594 rung 613 Strukturboden 410 Psilophyten 52 Schnee- und Eisklimate subalpin 282 Pteridospermae 58 280 Subduktionszone 42, 341 Pyrophyt 333, 472, 486 Schneeball-Erde 168ff subhumid 284 Schneeboden 411 submediterrane Zone 473 Quantitative Vielfalt 20 Schott 542 Subpolare Tiefdruckrinnen 279 Quartär 47, 100ff, 441, 590 Schottersteppen 529 Subtropen 279 Schotterwüste 542 subtropische Hochdruckzelle Radiocarbonmethode 126, 511 Schwabe-Zyklus 123, 255 280 Ramiflorie 583 Schwarzerden- Succinit 94 Recent Woodland 463 Wiesensteppen 529 Südbuchenwald 516 Reg 542, 548 Schwarzwasser 586f Südliche Arktis 409 Regenerationsphase 462 Südliche Sahara 548 652 Sachverzeichnis

Südostpassat 279 Tropische Regenwaldkli- Vulkane 155, 629 Sukkulenz 361, 541, 563 mate 279 supramediterrane Stufe 481 Tropischer immergrüner Waal-Interglazial 100 Sustainable Development 575 Saisonregenwald 585f Wadis 548 Symbiosetypen 274 Tropischer immergrüner Wald-Grasland-Zone 530 Sympatriebegriff 293 Tieflandregenwald Waldgrenze 114, 408 sympatrische Artbildung 293 585f Waldhochmoor 431 Synaptospermie 241 Tropischer regengrüner Waldland-Zone 530 Synecology 13 Trockenwald 586 Waldsteppe 522, 526, 529ff synergischer Effekt 241 Tropischer teilimmergrü- Waldtundra 392, 415, 423 Synökologie 2, 13 ner Tieflandregenwald Wallace-Linie 96, 347, 592 System Ecology 13 586 Wallriff 620 Tsunami 84 Wärmemangelgrenze 114 Tageszeitenklima 279 Tugai 527 Wattenmeer 209 Taifune 277 Tundra 280, 307, 391ff, Weichsel-Eiszeit 102, 106, Taiga 387ff, 424, 428, 431f, 402, 408ff, 602 244, 441, 445, 608 602 Tundrenklimate 280 Weißwasser 586 Takla Makan 554 Wermut-Federgras-Steppe 531 Taxonomische Diversität 18, Überflutungsmoor 622 Westgondwana 36 305 Übergangsmoor 621 westmediterran 479 Tegelen-Warmzeit 100 Unterkreide 74 Westwinddrift 279 temperater Regenwald 496ff Uppsala-Schule 10 Westwindzone 278f Tephrochronologie 127 Ur-Atmosphäre 43 Wiesensteppe 522f Tepuis 209, 354 urheimische Charakterar- Wildform 195 Termiten 569 ten 199 Wintermonsun 570 Termitensavannen569 Urknall 34 World Heritage 206ff Tertiär 47, 84, 98, 289, 317, Ursuppe 44 Wurzelgeophyten 272 325ff, 400, 435, 476, 498ff, Urwald 458ff Wurzelknie 593 550, 578, 590f, 608 UV-Strahlen 275 Wurzelsukkulenz 541 Tertiäre Atmosphäre 44ff Wüste 279, 539ff Tertiärrelikt 450ff, 484, 497, Variabilität des Klimas 19 Wüstensteppe 522 503 Varzea-Wälder 586 Tethys 51f, 210, 498, 601, 619 Vavilov-Zentren 242 xeromorph 310, 367, 373, 563 Textur 464 Vegetationsgeschichte 9 Xerophyt 276, 307, 356, 373, Thaja 34 Vegetationskunde 13ff 544, 552 Thar-Wüste 548 Vegetationszone 121, thermohaline Zirkulation 405 270f, 408 Zechstein 63f thermomediterrane Zone 481 Verbreitungsgebiet 285 Zenitalregen 361 thermophil 356 Verjüngungsphase 461 Zerfallphase 461 Therophyt 272f, 383, 471 Verkernung 568 zirkumboreal 296 Tiefe Biosphäre 169 Verlandungsmoor 622 zirkumpolar 296, 306f, 408f Tonwüste 543 Verlust an Biodiversität zirkumpolare arkto-tertiäre Torf 621 184 Flora 306 Transhumanz 249f Versumpfungsmoor 622 zonale Landschaftsräume 354 Träufelspitze 501, 583 Vikarianz 174, 188, 295, zonale Vegetation 281 Trias 47, 65 363, 375 Zonalität 281f Trilobiten 50 vollhumid 284 Zonobiom 15, 353ff, 485, Trockenklimate 280 Vollwüste 371, 528, 543 495ff, 540, 570, 601 Trockensavanne 368, 564 Vorderasiatische Kultur- Zönologische Geobotanik 9 Tropen 279 drift 240 Zooxanthellen 616 Tropische Passatwälder 570 Vorderasiatische Wüsten Zürich-Montpellier-Schule 10 Tropische Regenwälder 575ff 548 Zwiebelgeophyten 272