RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Strzelce Opolskie 2019 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

ul. Styki 8/3 45-753 Opole tel./fax: 77 474-24-57 kom. 605-26-24-27 e-mail: [email protected]

Wykonawcą Raportu z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Strzeleckiego za lata 2016-2018 był zespół firmy ALBEKO z siedzibą w Opolu w składzie:

mgr inż. Beata Podgórska mgr inż. Jarosław Górniak mgr inż. Paweł Synowiec

2 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

SPIS TREŚCI

1. WSTĘP ...... 5 2. ZAKRES DANYCH PODSTAWOWYCH, DOKUMENTY WEJŚCIOWE DO RAPORTU O STANIE ŚRODOWISKA W POWIECIE STRZELECKIM ZA LATA 2016-2018...... 5 3. POLITYKA EKOLOGICZNA...... 6 4. JAKOŚĆ ŚRODOWISKA ...... 7 4.1. POWIETRZE ATMOSFERYCZNE ...... 7 4.2. KLIMAT AKUSTYCZNY...... 14 4.3. ODDZIAŁYWANIE PÓL ELEKTROMAGNETYCZNYCH...... 22 4.4. ZASOBY I JAKOŚĆ WÓD. GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA...... 23 4.4.1. Jakość wód powierzchniowych...... 23 4.4.2. Jakość wód podziemnych...... 27 4.4.3. Gospodarka wodno-ściekowa...... 41 4.5. ZASOBY GEOLOGICZNE...... 42 4.6. GLEBY ...... 46 4.7. GOSPODARKA ODPADAMI I ZAPOBIEGANIE POWSTAWANIU ODPADÓW...... 47 4.8. ZASOBY PRZYRODNICZE...... 52 4.9. NADZWYCZAJNE ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA...... 64 5. SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA ZA LATA 2016-2018 WRAZ Z ANALIZĄ WYDATKÓW ...... 66 6. MONITORING SKUTKÓW REALIZACJI PROGRAMU I JEGO AKTUALIZACJI ...... 81 6.1 ANALIZA WSKAŹNIKÓW MONITORINGU POŚ ...... 89 7. OCENA STOPNIA ROZBIEŻNOŚCI POMIĘDZY PRZYJĘTYMI CELAMI A ICH WYKONANIEM, WERYFIKACJA PRZYJĘTYCH ZADAŃ, OCENA WYKONANIA ...... 90 8. DIAGNOZA, PROPOZYCJE NOWYCH PRIORYTETÓW I KRYTERIÓW ICH WYŁONIENIA...... 93 9. PODSUMOWANIE I WNIOSKI ...... 95 10. LITERATURA ...... 96 Spis rysunków: Rysunek 1. Obszary chronione na terenie Powiatu Strzeleckiego...... 63 Rysunek 2. Graficzne przedstawienie stanu realizacji przedsięwzięć monitorowanych w gminach Powiatu Strzeleckiego...... 80

SPIS TABEL

Tabela 1. Emisja zanieczyszczeń do powietrza z zakładów szczególnie uciążliwych na terenie Powiatu Strzeleckiego...... 8 Tabela 2. Uśrednione wyniki pomiarów na stacjach pomiarowych w Powiecie Strzeleckim w 2016 roku...... 9 Tabela 3. Wyniki bieżącej oceny jakości powietrza za rok 2016...... 10 Tabela 4. Uśrednione wyniki pomiarów na stacjach pomiarowych w Powiecie Strzeleckim w 2017 roku...... 10 Tabela 5. Wyniki bieżącej oceny jakości powietrza za rok 2017...... 11 Tabela 6. Wyniki pomiarów na stacjach pomiarowych w Powiecie Strzeleckim w 2018 roku...... 11 Tabela 7. Wyniki rocznej oceny jakości powietrza za rok 2018...... 12 Tabela 8. Zestawienie kierunków i działań naprawczych niezbędnych do przywrócenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku na analizowanych odcinkach dróg zlokalizowanych na terenie Powiatu Strzeleckiego...... 16 Tabela 9. Zestawienie odcinków dróg krajowych objętych analizą na terenie Powiatu Strzeleckiego...... 19 Tabela 10. Natężenie ruchu pojazdów oraz procent pojazdów ciężkich (PC) na odcinkach dróg krajowych przyjęte do obliczeń akustycznych na terenie Powiatu Strzeleckiego...... 19 Tabela 11. Przekroczenia wartości dopuszczalnych dla wskaźnika LDWN na obszarze Powiatu Strzeleckiego...... 20 Tabela 12. Przekroczenia wartości dopuszczalnych dla wskaźnika LN na obszarze Powiatu Strzeleckiego. . 20 Tabela 13. Poziomy dźwięku w środowisku określone przez wskaźnik LDWN na obszarze Powiatu Strzeleckiego...... 21 Tabela 14. Poziomy dźwięku w środowisku określone przez wskaźnik LN na obszarze Powiatu Strzeleckiego...... 21

3 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Tabela 15. Punkty pomiarowe PEM na terenie Powiatu Strzeleckiego w 2016 roku...... 22 Tabela 16. Punkty pomiarowe PEM na terenie Powiatu Strzeleckiego w 2017 roku...... 23 Tabela 17. Punkty pomiarowe PEM na terenie Powiatu Strzeleckiego w 2018 roku...... 23 Tabela 18. Wyniki oceny wykonanej dla Jednolitych Części Wód Powierzchniowych zlokalizowanych na obszarze Powiatu Strzeleckiego w 2016 roku...... 25 Tabela 19. Wyniki oceny wykonanej dla Jednolitych Części Wód Powierzchniowych zlokalizowanych na obszarze Powiatu Strzeleckiego w 2017 roku...... 26 Tabela 20. Ocena ryzyka osiągnięcia celów środowiskowych dla JCWP ujętych w Planie gospodarowania wodami w dorzeczu Odry...... 27 Tabela 21. Charakterystyka punktów pomiarowych wód podziemnych w 2016 roku na terenie Powiatu Strzeleckiego...... 28 Tabela 22. Charakterystyka punktu pomiarowego wód podziemnych w 2017 roku na terenie Powiatu Strzeleckiego...... 29 Tabela 23. Charakterystyka punktów pomiarowych wód podziemnych w 2018 roku na terenie Powiatu Strzeleckiego...... 29 Tabela 24. Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w 2017 roku na terenie Powiatu Strzeleckiego...... 32 Tabela 25. Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w 2018 roku na terenie Powiatu Strzeleckiego...... 35 Tabela 26. Sieć wodociągowa w Powiecie Strzeleckim w 2016, 2017 i 2018 roku...... 41 Tabela 27. Sieć kanalizacyjna w gminach Powiatu Strzeleckiego w 2016, 2017 i 2018 roku...... 42 Tabela 28. Zasoby geologiczne i przemysłowe złóż na terenie Powiatu Strzeleckiego znajdujące się w bazie zasobów geologicznych PIG...... 44 Tabela 29. Struktura użytkowania gruntów w Powiecie Strzeleckim w latach 2016-2018...... 46 Tabela 30. Ilość odpadów komunalnych odebranych/zebranych z terenu Powiatu Strzeleckiego w latach 2016-2018 ...... 47 Tabela 31. Obszar Południowo-Wschodniego RGOK ...... 48 Tabela 32. Wykaz instalacji regionalnych oraz instalacji przewidzianych do zastępczej obsługi Południowo- Wschodniego RGOK ...... 48 Tabela 33. Zestawienie osiągniętych przez poszczególne Gminy Powiatu Strzeleckiego oraz Związek Międzygminny „Czysty Region” poziomów redukcji masy odpadów ulegających biodegradacji kierowanych do składowania oraz poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami niektórych frakcji odpadów pochodzących z sektora komunalnego w latach 2016-2018 ...... 50 Tabela 34. Ilość usuniętych wyrobów azbestowych z terenu Powiatu Strzeleckiego w latach 2016-2018 ..... 51 Tabela 35. Informacja o występowaniu wyrobów azbestowych na terenie Powiatu Strzeleckiego - stan 31.12.2018 r...... 51 Tabela 36. Zespoły przyrodniczo- krajobrazowe na terenie Powiatu Strzeleckiego ...... 54 Tabela 37. Rezerwaty przyrody na terenie Powiatu Strzeleckiego ...... 56 Tabela 38. Użytki ekologiczne na terenie Powiatu Strzeleckiego ...... 57 Tabela 39. Wykaz pomników przyrody na terenie Powiatu Strzeleckiego...... 59 Tabela 40. Wykaz parków miejskich i podworskich na terenie Powiatu Strzeleckiego...... 62 Tabela 41. Liczba miejscowych zagrożeń w podziale na wielkość zagrożenia w 2016, 2017 i 2018 roku. .... 65 Tabela 42. Liczba miejscowych zagrożeń w podziale na rodzaj miejscowego zagrożenia w 2016, 2017 i 2018 roku...... 65 Tabela 43. Realizacja zadań w latach 2016-2018...... 66 Tabela 44. Realizacja zadań w latach 2016-2018...... 70 Tabela 45. Realizacja zadań w latach 2016-2018...... 71 Tabela 46. Realizacja zadań w latach 2016-2018...... 71 Tabela 47. Realizacja zadań w latach 2016-2018...... 71 Tabela 48. Realizacja zadań w latach 2016-2018...... 72 Tabela 49. Realizacja zadań w latach 2016-2018...... 72 Tabela 50. Realizacja zadań w latach 2016-2018...... 72 Tabela 51. Realizacja zadań w latach 2016-2018...... 73 Tabela 52. Realizacja zadań w latach 2017-2018...... 74 Tabela 53. Realizacja zadań własnych z planu operacyjnego Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Strzeleckiego...... 75 Tabela 54. Realizacja przedsięwzięć monitorowanych w gminach Powiatu Strzeleckiego...... 77 Tabela 55. Wskaźniki monitoringu dla Powiatu Strzeleckiego w 2016, 2017 i 2018 roku...... 82 Tabela 56. Wartości mierników celów głównych dla poszczególnych obszarów interwencji...... 91

4 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

1. WSTĘP

Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2017 poz. 519) Zarząd Powiatu przedstawia Raport z realizacji Programu Ochrony Środowiska. „Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Strzeleckiego na lata 2016-2020 wraz z perspektywą na lata 2021-2024 roku” został przyjęty Uchwałą Nr XXV/248/16 Rady Powiatu Strzeleckiego z dnia 30 listopada 2016 r. Ustawa „Prawo ochrony środowiska” nie określa wymagań dotyczących formy i struktury sprawozdania z realizacji powiatowego Programu ochrony środowiska. W samym Programie założono, iż analiza realizacji programu polegać będzie przede wszystkim na monitorowaniu czyli obserwacji zmian w wielu wzajemnie ze sobą powiązanych sferach funkcjonowania danego obszaru (ekonomicznej, społecznej, ekologicznej itp.).

W obowiązującym Programie Ochrony Środowiska założono, że system monitoringu dla powiatu powinien zawierać n/w działania, które pozwolą na bieżące monitorowanie jego realizacji: 1. systematyczne zbieranie danych liczbowych oraz informacji dotyczących realizacji poszczególnych zadań Programu; wynikiem tych działań będzie materiał empiryczny stanowiący podstawę do analiz i ocen, 2. uporządkowanie, przetworzenie i analiza danych empirycznych; otrzymany materiał będzie służył przygotowaniu raportów, 3. przygotowanie raportów z realizacji zadań ujętych w Programie, 4. analiza porównawcza osiągniętych wyników z założeniami Programu; określenie stopnia wykonania zapisów przyjętego Programu oraz identyfikacja ewentualnych rozbieżności, 5. analiza przyczyn odchyleń oraz określenie działań korygujących polegających na modyfikacji dotychczasowych oraz ewentualne wprowadzenie nowych instrumentów wsparcia, 6. przeprowadzenie zaplanowanych działań korygujących.

2. ZAKRES DANYCH PODSTAWOWYCH, DOKUMENTY WEJŚCIOWE DO RAPORTU O STANIE ŚRODOWISKA W POWIECIE STRZELECKIM ZA LATA 2016-2018.

Dane podstawowe do sporządzenia Raportu z wykonania Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Strzeleckiego za lata 2016-2018 stanowią głównie: - Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Strzeleckiego na lata 2016-2020 z perspektywą na lata 2021-2024, - sprawozdania opisowe z realizacji budżetu Powiatu Strzeleckiego za lata 2016, 2017 i 2018, - raporty i oceny stanu środowiska w województwie opolskim wykonywane przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu, - rejestr form ochrony przyrody publikowany przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Opolu, - informacje pozyskane ze Starostwa Powiatowego w Strzelcach Opolskich, - informacje statystyczne GUS, - opracowania własne.

5 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

3. POLITYKA EKOLOGICZNA.

W związku z wejściem w życie nowelizacji ustawy – Prawo ochrony środowiska nastąpiła zmiana sposobu realizacji krajowej polityki ochrony środowiska. Obecnie jest ona prowadzona na podstawie strategii rozwoju, programów i dokumentów programowych oraz za pomocą wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska. Według Wytycznych Ministra Środowiska do przygotowania wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska, w celu zapewnienia adekwatności i komplementarności poszczególnych POŚ, należy zadbać o ich spójność z nadrzędnymi dokumentami strategicznymi, w szczególności z: - Długookresową Strategią Rozwoju Kraju. Polska 2030. Trzecia Fala Nowoczesności, - średniookresową Strategią Rozwoju Kraju 2020 oraz z dziewięcioma zintegrowanymi strategiami o charakterze horyzontalnym, szczególnie ze Strategią „Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko”, Strategią innowacyjności i efektywności gospodarki „Dynamiczna Polska 2020”, Strategią rozwoju transportu do 2020 roku (z perspektywą do 2030 roku) i Strategią zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa na lata 2012–2020, jak również z Polityką energetyczną Polski do 2030 roku. Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko – perspektywa do 2020 roku (BEiŚ): Cel główny Strategii BEiŚ realizowany będzie przez cele szczegółowe i kierunki interwencji: CEL 1. Zrównoważone gospodarowanie zasobami środowiska: - racjonalne i efektywne gospodarowanie zasobami kopalin, - gospodarowanie wodami dla ochrony przed powodzią, suszą i deficytem wody, - zachowanie bogactwa różnorodności biologicznej, w tym wielofunkcyjna gospodarka leśna, - uporządkowanie zarządzania przestrzenią. CEL 2. Zapewnienie gospodarce krajowej bezpiecznego i konkurencyjnego zaopatrzenia w energię: - lepsze wykorzystanie krajowych zasobów energii, - poprawa efektywności energetycznej, - zapewnienie bezpieczeństwa dostaw importowanych surowców energetycznych, - modernizacja sektora elektroenergetyki zawodowej, w tym przygotowania do wprowadzenia energetyki jądrowej, - rozwój konkurencji na rynkach paliw i energii oraz umacnianie pozycji odbiorcy, - wzrost znaczenia rozproszonych, odnawialnych źródeł energii, - rozwój energetyczny obszarów podmiejskich i wiejskich, - rozwój systemu zaopatrywania nowej generacji pojazdów wykorzystujących paliwa alternatywne. CEL 3. Poprawa stanu środowiska: - zapewnienie dostępu do czystej wody dla społeczeństwa i gospodarki, racjonalne gospodarowanie odpadami, w tym wykorzystanie ich na cele energetyczne, - ochrona powietrza, w tym ograniczenie oddziaływania energetyki, - wspieranie nowych i promocja polskich technologii energetycznych i środowiskowych, - promowanie zachowań ekologicznych oraz tworzenie warunków do powstawania zielonych miejsc pracy.

6 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

4. JAKOŚĆ ŚRODOWISKA Jakość poszczególnych komponentów środowiska powinna być nieustannie monitorowana, co ma na celu rejestrację oraz analizę krótko- i długoterminowych zmian zachodzących w systemach ekologicznych pod wpływem zmian klimatu, zanieczyszczeń i innych przejawów ingerencji człowieka. Analiza zebranych danych o jakości środowiska pozwala również na określenie zadań zmierzających do poprawy stanu ekologicznego wszystkich komponentów środowiska. Coroczny monitoring środowiska na terenie Powiatu Strzeleckiego prowadzony jest przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu. Wszelkie zmiany jakości środowiska jakie zaszły w okresie lat 2017-2018 zostały opisane i podsumowane w oparciu o publikacje Wydziału Monitoringu WIOŚ w Opolu (w chwili opracowywania dokumentu nie są jeszcze dostępne wszystkie wyniki monitoringu środowiska za rok 2018). Również na chwilę przygotowania dokumentu nie są dostępne w większości dane statystyczne GUS za 2018 rok (będą dostępne w III kwartale 2019 r.), wobec czego porównania dokonano w odniesieniu do dostępnych danych z lat poprzednich.

Informacje ogólne - Powiat Strzelecki. Powiat Strzelecki położony jest w południowo - zachodniej Polsce, w województwie opolskim, zajmuje powierzchnię 744 km2, co stanowi 7,9 % powierzchni województwa i zamieszkany jest przez 74 665 osoby (wg GUS, stan na 31.12.2018 r.). Średnia gęstość zaludnienia w powiecie wynosi ok. 100 osób /km2. Powiat Strzelecki graniczy z innymi powiatami Województwa Opolskiego (od południa z kędzierzyńsko - kozielskim, od zachodu z krapkowickim i opolskim ziemskim, od północy z oleskim) oraz z powiatami Województwa Śląskiego (od wschodu z lublinieckim, tarnogórskim i gliwickim). W skład Powiatu Strzeleckiego wchodzą: gmina wiejska Izbicko, gmina wiejska Jemielnica, miasto i gmina Kolonowskie, miasto i gmina Leśnica, miasto i gmina Strzelce Opolskie, miasto i gmina Ujazd, miasto i gmina Zawadzkie.

4.1. Powietrze atmosferyczne Stan zanieczyszczenia powietrza jest jednym z najbardziej zmiennych stanów środowiska. W znaczącym stopniu zależy od wielkości chwilowych emisji ze źródeł zlokalizowanych na danym terenie oraz od wielkości transgranicznej migracji zanieczyszczeń. Rozprzestrzenianie zanieczyszczeń w atmosferze determinowane jest warunkami meteorologicznymi, w tym intensywnością turbulencji wywołanej czynnikami mechanicznymi i termicznymi oraz własnościami fizyczno-chemicznymi atmosfery. Podstawowym procesem, w trakcie którego następuje emisja zanieczyszczeń do powietrza, jest spalanie paliw w elektrowniach, elektrociepłowniach, indywidualnych paleniskach domowych oraz środkach transportu. Zanieczyszczenia emitowane są także przez przemysł i rolnictwo. Źródła komunalno-bytowe, w głównej mierze odpowiedzialne za podwyższone stężenia zanieczyszczeń, szczególnie pyłu zawieszonego, benzo(a)pirenu i dwutlenku siarki, w sezonie zimowym, głównie w efekcie używania niskosprawnych urządzeń i instalacji kotłowych (będących w złym stanie technicznym i nieprawidłowo eksploatowanych oraz spalanie złej jakości paliw, zasiarczonych, zapopielonych i niskokalorycznych węgli, mułów węglowych, a także wszelkich odpadów z gospodarstw domowych), są głównym powodem tzw. niskiej emisji. Duża ilość źródeł wprowadzających zanieczyszczenia z kominów o niewielkiej wysokości sprawia, że zjawisko to jest bardzo uciążliwe, gdyż zanieczyszczenia gromadzą się wokół miejsca powstawania, a są to najczęściej obszary zwartej zabudowy mieszkaniowej. Z kolei transport drogowy wpływa na całoroczny wysoki poziom tlenków azotu w powietrzu oraz podwyższony poziom pyłu zawieszonego PM10. Zgodnie z ustawą Prawo ochrony środowiska, do 30 kwietnia każdego roku, WIOŚ dokonuje oceny poziomu substancji w powietrzu w danej strefie, a następnie dokonuje klasyfikacji stref. Zaliczenie strefy do określonej klasy zależy od stężeń zanieczyszczeń występujących na jej

7 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018 obszarze i wiąże się z określonymi wymaganiami w zakresie działań na rzecz poprawy jakości powietrza (w przypadku, gdy nie są dotrzymane dopuszczalne poziomy) lub utrzymania tej jakości (jeżeli spełnia ona przyjęte standardy). Oceny i obserwacji zmian dokonuje wojewódzki inspektor ochrony środowiska w ramach państwowego monitoringu środowiska. Podstawę klasyfikacji stref zgodnie z art. 89 ww. ustawy stanowiły dopuszczalne poziomy substancji w powietrzu oraz poziomy dopuszczalne powiększone o margines tolerancji z dozwolonymi przypadkami przekroczeń, poziomy docelowe oraz poziomy celów długoterminowych ze względu na ochronę zdrowia ludzi oraz ochronę roślin, określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 sierpnia 2012 roku w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. 2012 poz. 1031) oraz ustawy Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2017 poz. 519). Oceny za 2016, 2017 i 2018 rok wykonano zgodnie z podziałem kraju, w którym strefę stanowią: - aglomeracja o liczbie mieszkańców powyżej 250 tysięcy, - miasto (nie będące aglomeracją) o liczbie mieszkańców powyżej 100 tysięcy (miasto Opole), - pozostały obszar województwa, niewchodzący w skład miast o liczbie mieszkańców większej niż 100 tysięcy oraz aglomeracji (strefa opolska). Klasyfikacji stref za rok 2016, 2017 i 2018 wykonano w następujących klasach:  klasa A - poziom stężeń nie przekracza wartości dopuszczalnej/docelowej; nie jest wymagane prowadzenie działań na rzecz poprawy jakości powietrza;  klasa B - poziom stężeń przekracza wartość dopuszczalną, lecz nie przekracza wartości dopuszczalnej powiększonej o margines tolerancji; należy określić obszary przekroczeń wartości dopuszczalnych, a także przyczyny ich występowania (dotyczy wyłącznie pyłu PM2,5);  klasa C - poziom stężeń przekracza wartość dopuszczalną/docelową lub wartość dopuszczalną powiększoną o margines tolerancji; należy określić obszary przekroczeń oraz dążyć do osiągnięcia wartości kryterialnych, niezbędne jest opracowanie programu ochrony powietrza;  klasa D1 - poziom stężeń ozonu nie przekracza poziomu celu długoterminowego; nie jest wymagane prowadzenie działań na rzecz poprawy jakości powietrza;  klasa D2 - poziom stężeń ozonu przekracza poziom celu długoterminowego; należy dążyć do osiągnięcia poziomu celu długoterminowego do roku 2020. Poniżej opisano wartości emisji z zakładów szczególnie uciążliwych na terenie Powiatu Strzeleckiego w latach 2016- 2018:

Tabela 1. Emisja zanieczyszczeń do powietrza z zakładów szczególnie uciążliwych na terenie Powiatu Strzeleckiego.

Emisja Ilość zanieczyszczenia w Mg/rok zanieczyszczeń 2016 2017 2018 pyłowych: ogółem 19 17 49 ogółem na 1km2 0,03 0,02 0,07 powierzchni ze spalania paliw 9 5 5 węglowo- 2 2 2 grafitowe, sadza gazowych: ogółem 153 318 149 654 227 923 ogółem (bez 243 249 410 dwutlenku węgla) dwutlenek siarki 113 99 99 tlenki azotu 85 109 150 tlenek węgla 34 36 153

8 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

dwutlenek węgla 153 075 149 405 227 513 zanieczyszczenia zatrzymane lub zneutralizowane w urządzeniach do redukcji zanieczyszczeń w % zanieczyszczeń wytworzonych pyłowe 99,7 99,8 99,7 gazowe 0 0 0 Źródło: www.stat.gov.pl

Na przestrzeni lat objętych raportem (2016-2018) emisja zanieczyszczeń gazowych i pyłowych z zakładów szczególnie uciążliwych z terenu Powiatu Strzeleckiego uległa zwiększeniu.

Jakość powietrza atmosferycznego

Rok 2016: Na terenie Powiatu Strzeleckiego Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu w 2016 roku prowadził monitoring powietrza poprzez stacje pomiarowe, rejestrujące stężenia zanieczyszczeń w wyznaczonych punktach. Wyniki pomiarów przeprowadzanych w 2016 roku przedstawia tabela poniżej:

Tabela 2. Uśrednione wyniki pomiarów na stacjach pomiarowych w Powiecie Strzeleckim w 2016 roku.

] 3 ] ] ] ] ] 3 3 3 3 Punkt pomiarowy [μg/m [μg/m [μg/m [μg/m Stężenie Stężenie % normy normy % miesięcznych miesięcznych średnioroczne średnioroczne sezonem poza średniorocznej średniorocznej Maksymalne ze ze Maksymalne Średnie stężenie stężenie Średnie Średnie stężenie w w stężenie Średnie grzewczym [μg/m grzewczym sezonie grzewczym grzewczym sezonie Minimalne ze stężeń stężeń ze Minimalne stężeń miesięcznych miesięcznych stężeń

Dwutlenek azotu – wartość średnioroczna - poziom dopuszczalny 40 μg/m3 Strzelce Opolskie, 15,7 39 28,5 8,0 20,1 11,2 ul. Kard. Wyszyńskiego Strzelce Opolskie, 20,0 50 27,4 11,8 25,3 14,8 ul. Jordanowska Strzelce Opolskie, 16,8 42 31,7 8,0 23,6 10,0 ul. Jemielnicka/ul. Leśna Dwutlenek siarki – wartość średnioroczna - poziom dopuszczalny 20* μg/m3 Strzelce Opolskie, 4,9 25 10,1 2,8 5,9 3,8 ul. Jordanowska Strzelce Opolskie, 5,6 28 10,4 2,0 8,0 3,1 ul. Kard. Wyszyńskiego Strzelce Opolskie, 7,0 35 20,3 2,5 10,2 3,8 ul. Jemielnicka/ul. Leśna Źródło: Wyniki pomiarów uzyskanych w 2016 roku, WIOŚ Opole Uwaga: * na potrzeby ochrony roślin

Przeprowadzone w 2016 roku pomiary na stacjach pomiarowych w Strzelcach Opolskich wykazały zróżnicowanie średniorocznych stężeń, w zależności od lokalizacji stacji pomiarowej: dla dwutlenku azotu średnie stężenia kształtowały się w granicach 15,7-20,0 μg/m3 (wyniki nie przekroczyły 50 % wartości rocznej normy), dla dwutlenku siarki stężenia średnioroczne kształtowały się w granicach 4,9-7,0 μg/m3 (wyniki nie przekroczyły 35 % wartości rocznej normy).

9 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Rok 2016 – klasyfikacja stref:

Tabela 3. Wyniki bieżącej oceny jakości powietrza za rok 2016. Ochrona zdrowia Ochrona roślin

Strefa ** ** SO2 NO2 C6H6 CO O3 PM10 Pb As Cd Ni B(a)P PM 2,5* SO2 NOx O3

Strefa A A A A C C A A A A C C A A C opolska

Źródło: Ocena jakości powietrza za 2016 rok, WIOŚ Opole

* wg poziomu dopuszczalnego ** wg poziomu docelowego

Na podstawie „Oceny jakości powietrza za 2016 rok w województwie opolskim obszar Powiatu Strzeleckiego w ramach „strefy opolskiej” został zakwalifikowany: - wg kryterium ochrony zdrowia do klasy A ze względu na poziom SO2, NO2, CO, Pb, As, Cd, Ni, natomiast do klasy C z powodu przekroczeń dopuszczalnych poziomów substancji PM10, O3, B(a)P, C6H6, PM2,5, - wg kryterium ochrony roślin do klasy A pod względem poziomu SO2, NO2, do klasy C ze względu na poziom O3. Dla zanieczyszczeń zaklasyfikowanych do klasy C wymagane jest opracowanie „Programu Ochrony Powietrza” dla obszarów przekroczeń poziomów dopuszczalnych.

Rok 2017: Na terenie Powiatu Strzeleckiego Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu w 2017 roku prowadził monitoring powietrza poprzez stacje pomiarowe, rejestrujące stężenia zanieczyszczeń w wyznaczonych punktach. Wyniki pomiarów przeprowadzanych w 2017 roku przedstawia tabela poniżej:

Tabela 4. Uśrednione wyniki pomiarów na stacjach pomiarowych w Powiecie Strzeleckim w 2017 roku.

] 3 ] ] ] ] ] 3 3 3 3 Punkt pomiarowy [μg/m [μg/m [μg/m [μg/m Stężenie Stężenie % normy normy % miesięcznych miesięcznych średnioroczne średnioroczne sezonem poza średniorocznej średniorocznej Maksymalne ze ze Maksymalne Średnie stężenie stężenie Średnie Średnie stężenie w w stężenie Średnie grzewczym [μg/m grzewczym sezonie grzewczym grzewczym sezonie Minimalne ze stężeń stężeń ze Minimalne stężeń miesięcznych miesięcznych stężeń

Dwutlenek azotu – wartość średnioroczna - poziom dopuszczalny 40 μg/m3 Strzelce Opolskie, 15,9 40 32,2 6,0 22,9 9,0 ul. Kard. Wyszyńskiego Strzelce Opolskie, 20,5 51 43,4 8,6 28,3 12,7 ul. Jordanowska Strzelce Opolskie, 17,5 44 36,8 7,3 24,8 10,4 ul. Jemielnicka/ul. Leśna Dwutlenek siarki – wartość średnioroczna - poziom dopuszczalny 20* μg/m3 Strzelce Opolskie, 5,4 27 22,4 <1,0 8,6 2,2 ul. Jordanowska Strzelce Opolskie, 6,8 34 34,6 <1,0 11,3 2,4 ul. Kard. Wyszyńskiego Strzelce Opolskie, 8,1 41 33,1 1,0 13,5 2,6

10 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

ul. Jemielnicka/ul. Leśna Źródło: Wyniki pomiarów uzyskanych w 2017 roku, WIOŚ Opole Uwaga: * na potrzeby ochrony roślin

Przeprowadzone w 2017 roku pomiary na stacjach pomiarowych w Strzelcach Opolskich wykazały zróżnicowanie średniorocznych stężeń, w zależności od lokalizacji stacji pomiarowej: dla dwutlenku azotu średnie stężenia kształtowały się w granicach 15,9-20,5 μg/m3 (wyniki nie przekroczyły 51 % wartości rocznej normy), dla dwutlenku siarki stężenia średnioroczne kształtowały się w granicach 5,4-8,1 μg/m3 (wyniki nie przekroczyły 41 % wartości rocznej normy).

Rok 2017 – klasyfikacja stref:

Tabela 5. Wyniki bieżącej oceny jakości powietrza za rok 2017. Ochrona zdrowia Ochrona roślin Strefa ** ** SO2 NO2 C6H6 CO O3 PM10 Pb As Cd Ni B(a)P PM 2,5* SO2 NOx O3

Strefa A A A A C C A A A A C C A A A opolska

Źródło: Ocena jakości powietrza za 2017 rok, WIOŚ Opole

* wg poziomu dopuszczalnego ** wg poziomu docelowego

Na podstawie „Oceny jakości powietrza za 2017 rok w województwie opolskim obszar Powiatu Strzeleckiego w ramach „strefy opolskiej” został zakwalifikowany: - wg kryterium ochrony zdrowia do klasy A ze względu na poziom SO2, NO2, C6H6, CO, Pb, As, Cd, Ni, natomiast do klasy C z powodu przekroczeń dopuszczalnych poziomów ) substancji PM10, O3, B(a)P, PM2,5 , - wg kryterium ochrony roślin do klasy A pod względem poziomu SO2, NO2, O3.

Rok 2018: Na terenie Powiatu Strzeleckiego Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu w 2018 roku prowadził monitoring powietrza poprzez stacje pomiarowe, rejestrujące stężenia zanieczyszczeń w wyznaczonych punktach. Wyniki pomiarów przeprowadzanych w 2018 roku przedstawia tabela poniżej:

Tabela 6. Wyniki pomiarów na stacjach pomiarowych w Powiecie Strzeleckim w 2018 roku.

Benzen Punkt pomiarowy 3 [μg/m ]

Strzelce Opolskie, - ul. Jordanowska Strzelce Opolskie, 1,4 ul. Kard. Wyszyńskiego Strzelce Opolskie, - ul. Jemielnicka/ul. Leśna Źródło: Wyniki pomiarów uzyskanych w 2018 roku na stacjach monitoringu jakości powietrza w województwie opolskim. WIOŚ Opole

11 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Rok 2018 – klasyfikacja stref:

Tabela 7. Wyniki rocznej oceny jakości powietrza za rok 2018. Strefa Ochrona zdrowia

SO2 NO2 C6H6 CO O3 PM10 Pb As Cd Ni B(a)P PM2,5 Strefa opolska A A A A A C A A A A C C

Źródło: Roczna ocena jakości powietrza w województwie opolskim Raport wojewódzki za rok 2018 rok

Na podstawie „Rocznej oceny jakości powietrza w województwie opolskim za rok 2018” obszar Powiatu Strzeleckiego w ramach „strefy opolskiej” został zakwalifikowany: - wg kryterium ochrony zdrowia do klasy A ze względu na poziom SO2, NO2, C6H6, CO, Pb, As, Cd, Ni i O3 oraz do klasy C z powodu przekroczeń dopuszczalnych poziomów substancji PM10, B(a)P i PM2,5.

W klasyfikacji ogólnej strefy opolskiej w porównaniu lat 2016, 2017 i 2018 wynika brak przekroczeń benzenu i ozonu w strefie opolskiej w 2018 roku, przy występujących przekroczeniach i klasyfikacji w klasie C w roku 2016 i 2017.

Podsumowanie monitoringu jakości powietrza za lata 2016-2018: Głównymi źródłami zanieczyszczeń powietrza na terenie Powiatu Strzeleckiego są: 1. źródła komunalno – bytowe: kotłownie lokalne, indywidualne paleniska domowe, emitory z zakładów użyteczności publicznej. Mają one znaczący wpływ na lokalny stan zanieczyszczenia powietrza, są głównym powodem tzw. niskiej emisji. Emitują najczęściej zanieczyszczenia pyłowe i gazowe, 2. źródła transportowe (liniowe) – emisja zanieczyszczeń następuje na niskiej wysokości, tworząc niską emisję. Główne zanieczyszczenia to: węglowodory, tlenki azotu, tlenek węgla, pyły, związki ołowiu, tlenki siarki, 3. źródła przemysłowe – pochodzące z procesów produkcyjnych oraz kotłowni przemysłowych, 4. pylenie wtórne z odsłoniętej powierzchni terenu, 5. zanieczyszczenia napływające spoza terenu powiatu, zgodnie z dominującym kierunkiem wiatru.

„Program ochrony powietrza dla strefy opolskiej i strefy miasta Opola ze względu na przekroczenie poziomów dopuszczalnych pyłu PM10 i poziomu docelowego benzo(a)pirenu oraz poziomów dopuszczalnych pyłu PM2,5, ozonu i benzenu dla strefy opolskiej”, którego integralna częścią stanowi Plan Działań Krótkoterminowych został przyjęty Uchwałą Nr XXXVII/403/2018 Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia 30 stycznia 2018 roku. Dotychczasowe działania naprawcze realizowane zgodnie z wytycznymi poprzedniego Programu ochrony powietrza w pierwszych trzech latach obowiązywania przyniosły efekt na poziomie 42 % osiągniętego celu redukcji do roku 2020 dla strefy opolskiego dla pyłu zawieszonego PM10. Obecny Program ochrony powietrza ma na celu zaproponowanie takich kierunków działań, których realizacja powinna przyczynić się do poprawy jakości powietrza w strefach województwa opolskiego, a które zgodne będą z przyjętymi kierunkami w Krajowym Programie Ochrony Powietrza. W ramach Krajowego Programu Ochrony Powietrza określone zostały następujące cele, do których przypisane zostały działania wskazane w obecnym Programie ochrony powietrza: 1) podniesienie rangi zagadnienia poprawy jakości powietrza poprzez skonsolidowanie działań na szczeblu wojewódzkim i lokalnym, 2) stworzenie ram prawnych sprzyjających realizacji efektywnych działań mających na celu poprawę jakości powietrza,

12 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

3) włączenie społeczeństwa w działania na rzecz poprawy jakości powietrza, 4) rozwój i upowszechnienie technologii sprzyjających poprawie jakości powietrza, 5) rozwój mechanizmów kontrolowania źródeł niskiej emisji sprzyjających poprawie jakości powietrza, 6) upowszechnianie mechanizmów finansowych sprzyjających poprawie jakości powietrza. Proponowane działania naprawcze zostały ujęte w harmonogramie rzeczowo-finansowym na poziomie regionalnym wraz ze wskazaniem szacunkowych kosztów, efektów ekologicznych i możliwych źródeł ich finansowania. W harmonogramie wskazano również organy odpowiedzialne za realizację tych zadań.

Według obecnego Programu Ochrony powietrza dla strefy opolskiej - obszar gmin powiatu strzeleckiego należy do obszarów, w których obliczono przekroczenia poziomów dopuszczalnych stężeń: - stężeń 24-godzinnych pyłu zawieszonego PM10 – obszar części gmin: Kolonowskie, Leśnica, Strzelce Opolskie i Zawadzkie, - stężeń średniorocznych pyłu zawieszonego PM2,5 – obszar części gminy Zawadzkie, - stężeń średniorocznych benzo(a)pirenu – obszar części gmin: Izbicko, Jemielnica, Kolonowskie, Leśnica, Ujazd, Strzelce Opolskie i Zawadzkie, - stężeń średniorocznych benzenu – obszar części gminy Leśnica, - poziomu docelowego ozonu O3 – obszar części gminy Kolonowskie.

W obecnym Programie ochrony powietrza określono konieczne poziomy redukcji poszczególnych zanieczyszczeń dla gmin strefy opolskiej, w tym gmin Powiatu Strzeleckiego. Konieczna redukcja zanieczyszczeń do 2025 roku dla poszczególnych gmin wynosi: gmina Izbicko: - ładunek pyłu zawieszonego PM10: 6,84 Mg, - ładunek pyłu zawieszonego PM2,5: 6,71 Mg, - ładunek B(a)P: 0,002 Mg, gmina Jemielnica: - ładunek pyłu zawieszonego PM10: 7,79 Mg, - ładunek pyłu zawieszonego PM2,5: 7,68 Mg, - ładunek B(a)P: 0,004 Mg, miasto Kolonowskie: - ładunek pyłu zawieszonego PM10: 3,66 Mg, - ładunek pyłu zawieszonego PM2,5: 3,60 Mg, - ładunek B(a)P: 0,002 Mg, gmina Kolonowskie: - ładunek pyłu zawieszonego PM10: 2,76 Mg, - ładunek pyłu zawieszonego PM2,5: 2,72 Mg, - ładunek B(a)P: 0,001 Mg, miasto Leśnica: - ładunek pyłu zawieszonego PM10: 3,48 Mg, - ładunek pyłu zawieszonego PM2,5: 3,42 Mg, - ładunek B(a)P: 0,002 Mg, gmina Leśnica: - ładunek pyłu zawieszonego PM10: 5,56 Mg, - ładunek pyłu zawieszonego PM2,5: 5,47 Mg, - ładunek B(a)P: 0,003 Mg, miasto Strzelce Opolskie: - ładunek pyłu zawieszonego PM10: 23,80 Mg, - ładunek pyłu zawieszonego PM2,5: 23,44 Mg, - ładunek B(a)P: 0,012 Mg, gmina Strzelce Opolskie: - ładunek pyłu zawieszonego PM10: 13,76 Mg, - ładunek pyłu zawieszonego PM2,5: 13,55 Mg,

13 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

- ładunek B(a)P: 0,007 Mg, miasto Ujazd: - ładunek pyłu zawieszonego PM10: 1,78 Mg, - ładunek pyłu zawieszonego PM2,5: 1,75 Mg, - ładunek B(a)P: 0,001 Mg, gmina Ujazd: - ładunek pyłu zawieszonego PM10: 4,92 Mg, - ładunek pyłu zawieszonego PM2,5: 4,84 Mg, - ładunek B(a)P: 0,002 Mg, miasto Zawadzkie: - ładunek pyłu zawieszonego PM10: 12,80 Mg, - ładunek pyłu zawieszonego PM2,5: 12,61 Mg, - ładunek B(a)P: 0,006 Mg, obszar wiejski Zawadzkie: - ładunek pyłu zawieszonego PM10: 4,56 Mg, - ładunek pyłu zawieszonego PM2,5: 4,49 Mg, - ładunek B(a)P: 0,002 Mg.

4.2. Klimat akustyczny. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. roku Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2017 poz. 519) traktuje hałas jako zanieczyszczenie, wobec którego należy przyjmować takie same ogólne zasady postępowania, jak dla pozostałych zanieczyszczeń i związanych z nimi dziedzin ochrony środowiska. Wartości dopuszczalne poziomów hałasu określają: - rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 15 października 2013 r. (Dz.U. 2014 r. poz. 112 - tekst jednolity) w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, - rozporządzenie Ministra Gospodarki z dn. 21 grudnia 2005 roku w sprawie zasadniczych wymagań dla urządzeń używanych na zewnątrz pomieszczeń w zakresie emisji hałasu do środowiska (Dz. U. 2005 Nr 263, poz. 2202 z późn. zmianami), - wspólnotowe regulacje prawne, w tym Dyrektywa 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25.06.2002 r. odnosząca się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku.

Stan środowiska, ze względu na jego zanieczyszczenia hałasem, określa się za pomocą tzw. klimatu akustycznego. Klimat akustyczny to zespół zjawisk akustycznych kształtowanych przede wszystkim przez źródła hałasu takie jak: - transport drogowy, kolejowy, lotniczy, - przemysł, - przesył energii elektrycznej o wysokich napięciach.

Pod pojęciem hałasu drogowego rozumie się hałas pochodzący od środków transportu poruszających się po wszelkiego rodzaju drogach nie będących drogami kolejowymi. Jest to hałas typu liniowego. Układ drogowy stanowi o rozwoju danego regionu i powiązaniach z innymi ośrodkami. Przez teren powiatu przebiegają będące źródłami hałasu drogowego: autostrada A4, drogi krajowe, drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne, łączące Powiat Strzelecki z innymi ośrodkami. Na poziom hałasu drogowego mają wpływ przede wszystkim: - natężenie ruchu komunikacyjnego, - udział transportu ciężkiego w strumieniu ruchu, - prędkość ruchu pojazdów (ze wzrostem prędkości hałas rośnie), - typ i stan techniczny pojazdów, - nachylenie drogi, - stan nawierzchni oraz płynność ruchu.

14 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Najistotniejsze znaczenie komunikacyjne ma autostrada A4 przebiegająca przez tereny gmin: Leśnica (w tym przez Park Krajobrazowy „Góra Św. Anny") i Ujazd. Na terenie gminy Ujazd znajdują się 2 węzły autostrady A4: Olszowa i Nogowczyce - jedyne w powiecie strzeleckim spośród 6 węzłów znajdujących w województwie opolskim. Ciągły i płynny ruch pojazdów oraz dobry stan nawierzchni, a także stałe natężenie ruchu pojazdów ciężkich dla pory nocnej i dziennej oraz znacznie niższe natężenie ruchu pojazdów osobowych w porze nocnej, występujące na autostradzie A4 powoduje, że poziom hałasu dla pory nocnej jest niewiele niższy od hałasu w porze dnia (ok. 4 dB). Następną istotną pod względem natężenia ruchu kategorią dróg na terenie Powiatu Strzeleckiego są drogi krajowe (DK) oraz drogi wojewódzkie.

Staraniem Marszałka województwa opolskiego opracowany został „Program Ochrony Środowiska przed hałasem dla terenów poza aglomeracjami położonych wzdłuż dróg o natężeniu powyżej 3 000 000 pojazdów rocznie i linii kolejowych o natężeniu większym niż 30 000 przejazdów rocznie dla województwa opolskiego na lata 2014-2019”, uchwalony uchwałą Sejmiku Województwa Opolskiego nr IV/60/2015 z dn. 24 lutego 2015 r. Program stanowi kontynuację działań podjętych przez Urząd Marszałkowski w poprzednim Programie ochrony środowiska przed hałasem. Podstawowym celem realizacji kierunków i działań zapisanych w Programie jest ograniczenie wpływu hałasu na zdrowie oraz dobrostan ludzi poprzez ograniczenie imisji hałasu w środowisku do poziomów dopuszczalnych. Materiałem wejściowym do opracowanego Programu były sporządzone przez zarządców dróg i linii kolejowych mapy akustyczne z 2012 roku., w ramach których określone zostały obszary naruszeń dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Podstawowymi kierunkami określonymi w dokumencie, umożliwiającymi redukcję hałasu, powinny być: - możliwie największe zmniejszenie obszarów z przekroczonym poziomem dopuszczalnym hałasu, - znacząca redukcja wskaźnika M, stanowiącego powiązanie przekroczenia z liczbą mieszkańców, - dążenie do niepogarszania stanu klimatu akustycznego wokół istniejącej sieci transportowej, - wyprowadzanie ruchu tranzytowego poza obszary zurbanizowane - prowadzenie szerokiej edukacji społecznej, - tworzenie „dobrego” prawa lokalnego, które nie generuje nowych obszarów konfliktowych. Jednym z kierunków działań przewidywanych w ramach Programu jest realizacja przeglądów ekologicznych na odcinkach dróg i linii kolejowych, na których w oparciu o mapę akustyczną stwierdzono możliwość występowanie przekroczeń dopuszczalnych poziomów hałasu wyrażonych wskaźnikami LDWN i LN. Realizacja przeglądu umożliwia stwierdzenie stanu faktycznego oddziaływania oraz określenie celowych środków ochrony przed hałasem, a w przypadku niemożności ich zastosowania lub wyczerpania ich możliwości ochronnych określenie zasięgu obszaru ograniczonego użytkowania wraz ze sprecyzowaniem ograniczeń dla sposobu użytkowania terenu. W dokumencie opisane zostały koncepcje działań naprawczych, mających na celu poprawę stanu klimatu akustycznego, przedstawione w ramach opracowanych map akustycznych będących przedmiotem oceny dróg krajowych, wojewódzkich i linii kolejowych. W opracowanych mapach zaleca się następujące metody redukcji hałasu: - ekrany akustyczne (przy dużych przekroczeniach wartości dopuszczalnych, powyżej 5 dB, gdy warunki terenowe umożliwiają ich wprowadzenie), - modernizacja nawierzchni drogowych (połączona z wyrównaniem górnej warstwy nawierzchni), - ciche nawierzchnie drogowe; redukcja hałasu do 3-4 dB, maleje z czasem, jeśli nawierzchnia nie jest regularnie konserwowana a w szczególności czyszczona, ograniczenie prędkości ruchu samochodowego, zwłaszcza w porze nocnej (przy jednoczesnej egzekucji tego ograniczenia, np. poprzez stosowanie fotoradarów), oczekiwana zmiana poziomu hałasu do ok. 2 dB, w zależności od procentu udziału pojazdów ciężkich,

15 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

- upłynnienie ruchu (ronda, wysepki drogowe), - zmiana natężenia i struktury ruchu samochodowego, np. przez budowę obwodnic. Dodatkowo, do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, zaleca się wprowadzić zapisy poświęcone ochronie przed hałasem drogowym. Zaleca się także podejmowanie działań, które mają na celu rozdzielenie stref oddziaływania hałasu samochodowego od terenów mieszkalnych (szczególnie dla nowo tworzonych terenów zabudowy mieszkaniowej). W miejscach o największym oddziaływaniu ponadnormatywnego poziomu hałasu należy rozważyć możliwość tworzenia stref ograniczonego użytkowania. Terminy i koszty realizacji poszczególnych działań naprawczych przedstawione zostały szczegółowo w harmonogramach dla poszczególnych odcinków drogowych. W odniesieniu do Powiatu Strzeleckiego w ww. Programie uwzględnione zostały odcinki autostrady A4 i DK94 przebiegające przez teren Powiatu.

Tabela 8. Zestawienie kierunków i działań naprawczych niezbędnych do przywrócenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku na analizowanych odcinkach dróg zlokalizowanych na terenie Powiatu Strzeleckiego. Orientacyjny Działania mające na celu poprawę Szacunkowe Lp. Gmina kilometraż Termin klimatu akustycznego koszty od do Autostrada A4 Przegląd ekologiczny wraz z oceną skuteczności istniejących ekranów 2016 akustycznych. 1. Leśnica 265+450 265+750 Podjęcie działań inwestycyjnych i organizacyjnych wynikających z 2019 przeglądu ekologicznego Przegląd ekologiczny wraz z oceną skuteczności istniejących ekranów 2016 akustycznych. 2. Leśnica 267+600 267+700 Podjęcie działań inwestycyjnych i organizacyjnych wynikających z 2019 przeglądu ekologicznego Aktualizacja warstwy wrażliwości akustycznej mapy akustycznej, w celu 3. Ujazd 274+500 274+700 10 000,00 2019 eliminacji obszarów nie objętych ochrona przed hałasem Przegląd ekologiczny wraz z oceną skuteczności istniejących ekranów 2016 akustycznych. 4. Ujazd 280+500 280+600 Podjęcie działań inwestycyjnych i organizacyjnych wynikających z 2019 przeglądu ekologicznego DK 94 Wykonanie przeglądu ekologicznego w celu szczegółowego ustalenia wielkości przekroczenia oraz dokładnego przeanalizowania 5. Izbicko 203+000 204+000 * 2019 technicznych możliwości redukcji hałasu, w tym rozważenie możliwości budowy ekranów akustycznych i zastosowanie cichej nawierzchni.

16 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Podjęcie działań inwestycyjnych i organizacyjnych wynikających z przeglądu ekologicznego, w tym uchwalenie obszarów ograniczonego użytkowania na terenach na których wyczerpane zostały techniczne środki ochrony przed hałasem Wykonanie przeglądu ekologicznego w celu szczegółowego ustalenia wielkości przekroczenia oraz dokładnego przeanalizowania * 2019 technicznych możliwości redukcji hałasu, w tym rozważenie możliwości budowy ekranów akustycznych i Strzelce 6. 208+550 209+750 zastosowanie cichej nawierzchni. Opolskie Podjęcie działań inwestycyjnych i organizacyjnych wynikających z przeglądu ekologicznego, w tym uchwalenie obszarów ograniczonego użytkowania na terenach na których wyczerpane zostały techniczne środki ochrony przed hałasem Wykonanie przeglądu ekologicznego w celu szczegółowego ustalenia wielkości przekroczenia oraz dokładnego przeanalizowania * 2019 technicznych możliwości redukcji hałasu, w tym rozważenie możliwości budowy ekranów akustycznych i Strzelce 7. 214+300 215+100 zastosowanie cichej nawierzchni. Opolskie Podjęcie działań inwestycyjnych i organizacyjnych wynikających z przeglądu ekologicznego, w tym uchwalenie obszarów ograniczonego użytkowania na terenach na których wyczerpane zostały techniczne środki ochrony przed hałasem Wykonanie przeglądu ekologicznego w celu szczegółowego ustalenia wielkości przekroczenia oraz dokładnego przeanalizowania * 2019 technicznych możliwości redukcji hałasu, w tym rozważenie możliwości budowy ekranów akustycznych i Strzelce 8. 215+900 218+700 zastosowanie cichej nawierzchni. Opolskie Podjęcie działań inwestycyjnych i organizacyjnych wynikających z przeglądu ekologicznego, w tym uchwalenie obszarów ograniczonego użytkowania na terenach na których wyczerpane zostały techniczne środki ochrony przed hałasem *koszt realizacji działań naprawczych uzależniony w istotny sposób od wyników prac studialnych Źródło: Program Ochrony Środowiska przed hałasem dla terenów poza aglomeracjami położonych wzdłuż dróg o natężeniu powyżej 3 000 000 pojazdów rocznie i linii kolejowych o natężeniu większym niż 30 000 przejazdów rocznie dla województwa opolskiego na lata 2014-2019

Dodatkowo należy zwrócić szczególną uwagę na właściwe planowanie przestrzenne w sąsiedztwie analizowanych odcinków drogi. Należy to do obowiązków właściwych organów administracji publicznej. Przede wszystkim nie należy zezwalać na budowanie nowych

17 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018 budynków podlegających ochronie akustycznej w strefie oddziaływania hałasu pochodzącego od ruchu pojazdów o poziomie przekraczającym wartości dopuszczalne.

W opracowanej w 2018 roku „Mapie akustycznej dla dróg krajowych o ruchu powyżej 3 000 000 pojazdów rocznie na terenie województwa opolskiego” określono odcinki dróg krajowych dla których przeprowadzono analizy. Główne zbiorcze wyniki analiz ekspozycji na hałas dróg krajowych na terenie Powiatu Strzeleckiego przedstawiono w poniższych tabelach. Zamieszczono tu wartości charakteryzujących stan klimatu akustycznego w środowisku, tj.: - zestawienie odcinków dróg krajowych objętych analizą na terenie Powiatu Strzeleckiego, - natężenie ruchu pojazdów oraz procent pojazdów ciężkich (PC) na odcinkach dróg krajowych przyjęte do obliczeń akustycznych na terenie Powiatu Strzeleckiego.

18 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Tabela 9. Zestawienie odcinków dróg krajowych objętych analizą na terenie Powiatu Strzeleckiego. Nr Powierzchnia Długość odcinka Lp. drog Nazwa odcinka km początku km końca obszaru analizy [km] 2 i [km ] 1. A4 węzeł Krapkowice-węzeł Kędzierzyn 265,225 270,453 5,228 8,36 2. A4 węzeł Krapkowice-węzeł Kędzierzyn 270,453 273,111 2,658 4,25 3. A4 węzeł Kędzierzyn – węzeł Strzelce Opolskie 273,111 278,662 5,551 8,88 4. A4 węzeł Strzelce Opolskie – węzeł Łany 278,662 281.686 3,024 4,84 5. 94 Izbicko – Strzelce Opolskie 203,665 208,874 5,209 8,33 6. 94 Izbicko – Strzelce Opolskie 208,874 214,193 5,319 8,51 7. 94 Strzelce Opolskie (przejście) 214,193 215,834 1,641 2,63 8. 94 Strzelce Opolskie (przejście) 215,834 216,537 0,703 1,12 9. 94 Strzelce Opolskie (przejście) 216,537 216,692 0,155 0,25 10. 94 Strzelce Opolskie (przejście) 216,692 219,093 2,401 3,84 Źródło: Sporządzenie map akustycznych dla dróg krajowych o ruchu powyżej 3 000 000 pojazdów rocznie na terenie województwa opolskiego.

Tabela 10. Natężenie ruchu pojazdów oraz procent pojazdów ciężkich (PC) na odcinkach dróg krajowych przyjęte do obliczeń akustycznych na terenie Powiatu Strzeleckiego.

Nr km Pora dnia Pora wieczoru Pora nocy Lp. Nazwa odcinka km końca drogi początku poj/h % PC poj/h % PC poj/h % PC 1. A4 węzeł Krapkowice-węzeł Kędzierzyn 265,225 270,453 1 635 26,0 1 304 25,2 590 43,9 2. A4 węzeł Krapkowice-węzeł Kędzierzyn 270,453 273,111 1 635 26,0 1 304 25,2 590 43,9 3. A4 węzeł Kędzierzyn – węzeł Strzelce Opolskie 273,111 278,662 1 616 27,9 1 368 28,2 656 48,7 4. A4 węzeł Strzelce Opolskie – węzeł Łany 278,662 281.686 1 969 25,1 1 587 24,3 691 44,7 5. 94 Izbicko – Strzelce Opolskie 203,665 208,874 645 12,2 384 12,5 104 31,8 6. 94 Izbicko – Strzelce Opolskie 208,874 214,193 645 12,2 384 12,5 104 31,8 7. 94 Strzelce Opolskie (przejście) 214,193 215,834 754 15,4 474 13,0 143 33,1 8. 94 Strzelce Opolskie (przejście) 215,834 216,537 754 15,4 474 13,0 143 33,1 9. 94 Strzelce Opolskie (przejście) 216,537 216,692 754 15,4 474 13,0 143 33,1 10. 94 Strzelce Opolskie (przejście) 216,692 219,093 754 15,4 474 13,0 143 33,1 Źródło: Sporządzenie map akustycznych dla dróg krajowych o ruchu powyżej 3 000 000 pojazdów rocznie na terenie województwa opolskiego.

19 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Następne tabele zawierają zbiorcze zestawienie narażenia na ponadnormatywny poziom hałasu, w odniesieniu do wskaźników LDWN oraz LN. Ekspozycję/Narażenie wyznaczono wg powyższych kryteriów, tj. w odniesieniu do: - powierzchni obszarów [km2], - liczby lokali mieszkalnych [tys.], - liczby mieszkańców [tys.], - liczby budynków szkolnych i przedszkolnych, - liczby budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej oraz innych obiektów budowlanych podlegających ochronie akustycznej, na terenie powiatu, eksponowanych na hałas przekraczający wartości dopuszczalne, w danym przedziale przekroczeń.

Tabela 11. Przekroczenia wartości dopuszczalnych dla wskaźnika LDWN na obszarze Powiatu Strzeleckiego.

Wskaźnik LDWN <5 dB 5-10 dB 10-15 dB 15-20 B >20 dB

Stan warunków akustycznych Przekroczenie wartości dopuszczalnych niedobry zły bardzo zły Powierzchnia obszarów narażonych w danym zakresie [km2] 0,000 0,010 0,001 0,000 0 Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie [tys.] 0,220 0,514 0,084 0,000 0 Liczba narażonych mieszkańców [tys.] 0,600 1,500 0,200 0,000 0 Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym zakresie 1 2 0 0 0 Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej w 1 3 0 0 0 danym zakresie Inne obiekty budowlane z punktu widzenia ochrony przed hałasem 0 0 0 0 0 Źródło: Sporządzenie map akustycznych dla dróg krajowych o ruchu powyżej 3 000 000 pojazdów rocznie na terenie województwa opolskiego.

Tabela 12. Przekroczenia wartości dopuszczalnych dla wskaźnika LN na obszarze Powiatu Strzeleckiego.

Wskaźnik LN <5 dB 5-10 dB 10-15 dB 15-21 B >20 dB

Stan warunków akustycznych Przekroczenie wartości dopuszczalnych niedobry zły bardzo zły Powierzchnia obszarów narażonych w danym zakresie [km2] 0,000 0,010 0,001 0,000 0 Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie [tys.] 0,213 0,341 0,254 0,000 0 Liczba narażonych mieszkańców [tys.] 0,600 1,000 0,800 0,000 0 Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym zakresie 0 0 0 0 0 Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej w 3 1 0 0 0 danym zakresie Inne obiekty budowlane z punktu widzenia ochrony przed hałasem 0 0 0 0 0 Źródło: Sporządzenie map akustycznych dla dróg krajowych o ruchu powyżej 3 000 000 pojazdów rocznie na terenie województwa opolskiego.

20 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Tabela 13. Poziomy dźwięku w środowisku określone przez wskaźnik LDWN na obszarze Powiatu Strzeleckiego.

Wskaźnik LDWN poziomy dźwięku w środowisku 55-60 dB 60-65 dB 65-70 dB 70-75 dB >75 dB Powierzchnia obszarów eksponowanych w danym zakresie [km2] 4,653 3,653 2,103 0,954 0,761 Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie [tys.] 0,895 0,366 0,278 0,189 0,470 Liczba eksponowanych mieszkańców w danym zakresie [tys.] 2,700 1,100 0,800 0,600 1,400 Źródło: Sporządzenie map akustycznych dla dróg krajowych o ruchu powyżej 3 000 000 pojazdów rocznie na terenie województwa opolskiego.

Tabela 14. Poziomy dźwięku w środowisku określone przez wskaźnik LN na obszarze Powiatu Strzeleckiego.

Wskaźnik LN poziomy dźwięku w środowisku 55-60 dB 60-65 dB 65-71 dB 70-75 dB >75 dB Powierzchnia obszarów eksponowanych w danym zakresie [km2] 4,452 3,286 1,689 0,824 0,432 Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie [tys.] 0,753 0,417 0,236 0,473 0,099 Liczba eksponowanych mieszkańców w danym zakresie [tys.] 2,200 1,200 0,600 1,400 0,300 Źródło: Sporządzenie map akustycznych dla dróg krajowych o ruchu powyżej 3 000 000 pojazdów rocznie na terenie województwa opolskiego.

Wyniki aktualnych map akustycznych odniesiono także w miarę możliwości do rezultatów i danych wynikających z poprzednich rund mapowania, a w szczególności do rundy II z roku 2012. Wartości graniczne zasięgu dla potrzeb obecnej mapy akustycznej ustalono na: - poziom LDWN = 55 dB, - poziom LN = 50 dB. Wartości te mogą być uzasadnione faktem, że stanowią one graniczne kryteria raportowania wyników map akustycznych do Komisji Europejskich (raportowaniu podlega wielkość ekspozycji na hałas większy niż w/w wartości). Zasięgi hałasu wyznaczone dla edycji map akustycznych z roku 2012, w zestawieniu z mapowaniem w 2007 r. wzrosły dla wszystkich analizowanych odcinków dróg. Średni wzrost zasięgu hałasu wynosi ok. 30 % - dla wskaźnika LDWN oraz ok. 35 % - dla wskaźnika LN i jest spowodowany m.in. wzrostem natężenia ruchu pojazdów (z podstawowych zależności wynika, że pomijając wpływ pochłaniania dźwięku przez powietrze - podwojenie natężenia ruchu spowodowałoby podwojenie zasięgu hałasu, przy czym zależność ta nie jest liniowa). Natomiast w przedziałach o wysokich poziomach nastąpił spadek ekspozycji. W przypadku poziomu nocnego tendencje kształtowania się ekspozycji na hałas są podobne do tendencji zidentyfikowanych w przypadku poziomu LDWN. Wzrost zagrożonej liczby ludności może być spowodowany sposobem szacowania liczby osób zagrożonych hałasem. Spadek, zmniejszenie powierzchni zagrożonej hałasem związana jest z działaniami inwestycyjnymi takimi jak m.in. budowa ekranów akustycznych, modernizacje dróg.

21 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

4.3. Oddziaływanie pól elektromagnetycznych. Podstawowym aktem prawnym regulującym zasady ochrony środowiska przed polami elektromagnetycznymi jest ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2017 poz. 519) - dział VI Ochrona przed polami elektromagnetycznymi. Ochrona przed polami polega na zapewnieniu jak najlepszego stanu środowiska poprzez: - utrzymanie poziomów pól elektromagnetycznych poniżej dopuszczalnych lub co najmniej na tych poziomach - zmniejszanie poziomów pól elektromagnetycznych co najmniej do dopuszczalnych, gdy nie są one dotrzymane. W odniesieniu do Powiatu Strzeleckiego źródłami emisji promieniowania elektromagnetycznego są: - stacje i linie energetyczne, - pojedyncze nadajniki radiowe, - stacje transformatorowe, - stacje bazowe telefonii komórkowej, - radiostacje amatorskie i stacje CB-radio, - stacje bazowe łączności radiotelefonicznej, - urządzenia emitujące pola elektromagnetyczne pracujące w przemyśle, placówkach naukowo badawczych, ośrodkach medycznych, - urządzenia powszechnego użytku emitujące pola elektromagnetyczne, w tym pojedyncze aparaty telefonii komórkowej, sterowniki radiowe itp. Dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych w środowisku określone zostały w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz.U. 2003 Nr 192, poz. 1883).

Rok 2016 W 2016 roku Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu przeprowadził pomiary natężenia promieniowania elektromagnetycznego w sześciu punktach pomiarowych na terenie Powiatu Strzeleckiego. Przeprowadzone badania wykazały, że w żadnym z badanych punktów pomiarowych nie stwierdzono przekroczenia wartości dopuszczalnej, określonej w rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów i wynoszącej 7 V/m. Pomiary wykonuje się przy dobrej pogodzie, w temperaturze nie niższej niż 0°C, przy wilgotności względnej nie większej niż 75 %, bez opadów atmosferycznych. Trwają one nieprzerwanie przez 2 godziny, z częstotliwością próbkowania co najmniej jednej próbki co 10 sekund, pomiędzy godzinami 10.00 a 16.00 w dni robocze. Wyniki pomiarów przedstawia tabela poniżej:

Tabela 15. Punkty pomiarowe PEM na terenie Powiatu Strzeleckiego w 2016 roku. Wartość Wartość Lokalizacja średnia dopuszczalna zmierzona [V/m] Strzelce Opolskie, ul. Kopernika <0,2 7

Źródło: Badania PEM w 2016 roku WIOŚ Opole.

Rok 2017 W 2017 roku Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu przeprowadził pomiary natężenia promieniowania elektromagnetycznego w sześciu punktach pomiarowych na terenie Powiatu Strzeleckiego. Przeprowadzone badania wykazały, że w badanych punktach pomiarowych nie stwierdzono przekroczeń wartości dopuszczalnej, określonej w rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów i wynoszącej 7 V/m.

22 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Wyniki pomiarów przedstawia tabela poniżej:

Tabela 16. Punkty pomiarowe PEM na terenie Powiatu Strzeleckiego w 2017 roku. Wartość Wartość Lokalizacja średnia dopuszczalna zmierzona [V/m] Strzelce Opolskie, ul. Krakowska 1,3 Zawadzkie, ul. Paderewskiego 0,4 Rozmierz 0,2 7 Jemielnica <0,2 Góra św. Anny 0,6 Błotnica Strzelecka 0,7 Źródło: Badania PEM w 2017 roku WIOŚ Opole.

Rok 2018 W 2018 roku Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Opolu przeprowadził pomiary natężenia promieniowania elektromagnetycznego w dwóch punktach pomiarowych na terenie Powiatu Strzeleckiego. Przeprowadzone badania wykazały, że w badanych punktach pomiarowych nie stwierdzono przekroczeń wartości dopuszczalnej, określonej w rozporządzeniu Ministra Środowiska w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów i wynoszącej 7 V/m. Wyniki pomiarów przedstawia tabela poniżej:

Tabela 17. Punkty pomiarowe PEM na terenie Powiatu Strzeleckiego w 2018 roku. Wartość Wartość Lokalizacja średnia dopuszczalna zmierzona [V/m] Strzelce Opolskie, ul. Kard. Wyszyńskiego <0,2 7 Leśnica, ul. Nad Wodą 0,2 Źródło: Badania PEM w 2018 roku WIOŚ Opole.

Podsumowanie monitoringu PEM za lata 2016-2018 Przeprowadzone w latach 2016-2018 pomiary PEM na terenie Powiatu Strzeleckiego wykazały utrzymywanie się zmierzonych wartości znacznie poniżej wartości dopuszczalnej.

4.4. Zasoby i jakość wód. Gospodarka wodno-ściekowa.

4.4.1. Jakość wód powierzchniowych. Obecnie klasyfikację wód powierzchniowych określa się zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 22 października 2014 r. w sprawie sposobu klasyfikacji stanu jednolitych części wód powierzchniowych oraz środowiskowych norm jakości dla substancji priorytetowych (Dz. U. 2014 poz. 1482). Rozporządzenie to definiuje 5 klas stanu ekologicznego: - klasa I - stan bardzo dobry - dla wód o niezmienionych warunkach przyrodniczych lub zmienionych tylko w bardzo niewielkim stopniu, - klasa II - stan dobry - gdy zmiany warunków przyrodniczych w porównaniu do warunków niezakłóconych działalnością człowieka są niewielkie, - klasa III - stan umiarkowany - obejmujący wody przekształcone w średnim stopniu, - klasa IV - stan słaby - wody o znacznie zmienionych warunkach przyrodniczych (biologicznych, fizyko-chemicznych, morfologicznych), gdzie gatunki roślin i zwierząt

23 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

znacznie różnią się od tych, które zwykle towarzyszą danemu typowi jednolitej części wód, - klasa V - stan zły - wody o poważnie zmienionych warunkach przyrodniczych, w których nie występują typowe dla danego rodzaju wód gatunki.

Ocena wód powierzchniowych poprzez określenie ich stanu ekologicznego jest nowym podejściem zgodnym z założeniami Dyrektywy 2000/60/WE, zwanej Ramową Dyrektywą Wodną. Stan ekologiczny wód określany jest na podstawie elementów biologicznych (fitoplankton, fitobentos, makrolity, makrobezkręgowce bentosowe i ryby) oraz parametrów wspomagających (elementy fizykochemiczne). Stan ekologiczny/potencjał ekologiczny jest określeniem jakości struktury i funkcjonowania ekosystemu wód powierzchniowych, sklasyfikowanej na podstawie wyników badań elementów biologicznych oraz wspierających je wskaźników fizykochemicznych i hydromorfologicznych. Stan ekologiczny jednolitych części wód powierzchniowych klasyfikuje się poprzez nadanie jednolitej części wód jednej z pięciu klas jakości, przy czym klasa pierwsza oznacza bardzo dobry stan ekologiczny, klasa druga – dobry stan ekologiczny, zaś klasy trzecia, czwarta i piąta odpowiednio – stan ekologiczny umiarkowany, słaby i zły.

Ocenę jakości wód powierzchniowych na terenie Powiatu Strzeleckiego przeprowadza WIOŚ w Opolu.

Rok 2016: W 2016 roku przeprowadzone zostały badania jakości tzw. Jednolitych Części Wód Powierzchniowych na terenie województwa opolskiego, w tym w pięciu JCWP na terenie Powiatu Strzeleckiego.

24 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Tabela 18. Wyniki oceny wykonanej dla Jednolitych Części Wód Powierzchniowych zlokalizowanych na obszarze Powiatu Strzeleckiego w 2016 roku. Klasa elementów Stan/potencjał Stan chemiczny Ocena stanu Nazwa JCWP/nazwa ppk fizyko-chemicznych – hydromorfo- fizyko- ekologiczny JCWP JCWP biologicznych specyficzne zanieczyszcz. logicznych chemicznych syntetyczne. i niesynetyczne Kłodnica od Dramy do ujścia – poniżej ppk Kłodnica ujście do Odry III II >II II umiarkowany zły dobrego PLRW60000116999 Kanał Hutniczy – ppk Kanał Hutniczy - Zawadzkie I I >II umiarkowany zły PLRW6000171181989 Mała Panew od Stoły do Lublinicy poniżej - ppk Mała Panew - Zawadzkie III I >II >II umiarkowany zły dobrego PLRW600019118199 Lublinica – ppk Lublinica -ppk Lublinica - Zawadzkie III I >II umiarkowany zły PLRW60001711829 Bziniczka – ppk Bziniczka - Kolonowskie III II >II umiarkowany zły PLRW600017118349 Źródło: Ocena wód powierzchniowych za 2016 rok w województwie opolskim., WIOS Opole Objaśnienia: JCW - Jednolite części wód zostały wyznaczone, zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną, która definiuje je jako: oddzielny i znaczący element wód powierzchniowych taki jak: jezioro, zbiornik, strumień, rzeka lub kanał, część strumienia, rzeki lub kanału, wody przejściowe lub pas wód przybrzeżnych.

Analiza parametrów wód w badanych punktach pomiarowych wykazała: - dla wszystkich pięciu JCWP stan/potencjał ekologiczny umiarkowany, stan ogólny zły. - dla dwóch JCWP stan chemiczny określony został jako poniżej dobrego, w pozostałych trzech nie był określany.

Rok 2017: W 2017 roku przeprowadzone zostały badania jakości tzw. Jednolitych Części Wód Powierzchniowych na terenie województwa opolskiego, w tym w dwóch JCWP na terenie Powiatu Strzeleckiego.

25 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Tabela 19. Wyniki oceny wykonanej dla Jednolitych Części Wód Powierzchniowych zlokalizowanych na obszarze Powiatu Strzeleckiego w 2017 roku. Klasa elementów Stan/potencjał Stan chemiczny Ocena stanu Nazwa JCWP fizyko-chemicznych – hydromorfo- fizyko- ekologiczny JCWP JCWP biologicznych specyficzne zanieczyszcz. logicznych chemicznych syntetyczne. i niesynetyczne Kłodnica od Dramy do ujścia – poniżej ppk Kłodnica ujście do Odry V II >II >II zły zły dobrego PLRW60000116999 Mała Panew od Stoły do Lublinicy poniżej - ppk Mała Panew - Zawadzkie >II zły dobrego PLRW600019118199

Źródło: Ocena wód powierzchniowych za 2017 rok w województwie opolskim., WIOS Opole Objaśnienia: JCW - Jednolite części wód zostały wyznaczone, zgodnie z Ramową Dyrektywą Wodną, która definiuje je jako: oddzielny i znaczący element wód powierzchniowych taki jak: jezioro, zbiornik, strumień, rzeka lub kanał, część strumienia, rzeki lub kanału, wody przejściowe lub pas wód przybrzeżnych.

Analiza parametrów wód w badanych punktach pomiarowych wykazała: - dla jednej JCWP stan/potencjał ekologiczny zły, stan ogólny zły (Kłodnica od Dramy do ujścia), dla kolejnej JCWP stan/potencjał ekologiczny nie był określany, - dla obu JCWP stan chemiczny określony został jako poniżej dobrego.

Rok 2018 W czasie opracowywania dokumentu nie były jeszcze dostępne wyniki oceny WIOŚ jakości wód powierzchniowych za 2018 rok.

Podsumowanie: Dla pomiarów wykonywanych w latach 2016 i 2017 dla JCWP Kłodnica od Dramy do ujścia zanotowano pogorszenie stanu/potencjału ekologicznego wód z umiarkowanego do złego (głównie dla elementów biologicznych: z klasy III do V).

Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej opublikował ocenę ryzyka osiągnięcia celów środowiskowych dla JCWP ujętych w planie gospodarowania wodami w dorzeczu Odry. Ocenę dla JCWP obejmujących teren Powiatu Strzeleckiego przedstawiono w tabeli poniżej:

26 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Tabela 20. Ocena ryzyka osiągnięcia celów środowiskowych dla JCWP ujętych w Planie gospodarowania wodami w dorzeczu Odry. Ocena ryzyka Ocena stanu Nazwa JCWP nieosiągnięcia celów Uzasadnienie derogacji - status środowiskowych Wpływa działań antropogenicznych na stan JCW oraz brak możliwości technicznych ograniczających wpływ tych oddziaływań generuje zły – silnie konieczność przesunięcia w czasie Kłodnica zmieniona zagrożona osiągnięcia celów środowiskowych PLRW60000116999 część wód przez JCW. Występująca działalność gospodarcza człowieka związana jest ściśle z występowaniem surowców naturalnych bądź przemysłowym charakterem obszaru zły – Mała Panew sztuczna niezagrożona - PLRW6000171181989 część wód zły – Mała Panew naturalna niezagrożona - PLRW600019118199 część wód zły – silnie Mała Panew zmieniona niezagrożona - PLRW60001711829 część wód zły – silnie Mała Panew zmieniona niezagrożona - PLRW600017118349 część wód Źródło: Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry, KZGW

Do degradacji wód powierzchniowych na obszarze powiatu przyczyniają się zrzuty ścieków komunalnych i przemysłowych, jak również zanieczyszczenia tranzytowe dostarczane wodami powierzchniowymi. Na obszarach pozbawionych infrastruktury komunalnej należy się spodziewać degradacji wód powierzchniowych przez niekontrolowane zrzuty ścieków z terenów zabudowanych, trafiające do gruntu, rowów melioracyjnych, bądź bezpośrednio do cieków. Powodują one z reguły lokalne zanieczyszczenie wód objawiające się wzrostem wartości BZT5, oraz zawartości sodu, potasu, azotanów i fosforanów, a także skażenie bakteriologiczne wody. Do zanieczyszczenia wód substancjami biogennymi (azotany, fosforany) przyczyniają się także spływy z pól uprawnych oraz nawożonych łąk i pastwisk.

4.4.2. Jakość wód podziemnych. Zakres dopuszczalnych wartości wskaźników jakości wody określają następujące akty prawne: - rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 21 grudnia 2015 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych (Dz. U. 2016 poz. 85). - rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 13 listopada 2015 r. rozporządzenie w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz. U. 2015 poz. 1989). Ocenę jakości wód podziemnych przeprowadza WIOŚ w Opolu. Monitoring wód podziemnych obejmuje punkty pomiarowe, monitorujące wszystkie główne zbiorniki wód podziemnych (GZWP), użytkowe poziomy wodonośne, obszary zwiększonego drenażu oraz obszary szczególnie zagrożone przez przemysł. Uwzględnia warunki hydrogeologiczne w ujęciu regionalnym i lokalnym oraz występowanie potencjalnych ognisk zanieczyszczeń i zagrożeń wód podziemnych. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska oceny jakości elementów fizykochemicznych stanu wód podziemnych oraz oceny stanu chemicznego i stanu ilościowego wód podziemnych dokonuje się dla każdego okresu, do którego stosuje się plan gospodarowania wodami na

27 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

obszarze dorzecza. Zarówno badania jak i oceny stanu wód podziemnych w zakresie elementów fizykochemicznych i ilościowych wykonuje państwowa służba hydrogeologiczna (art. 155a ust. 5 ustawy Prawo wodne, t. j. Dz.U. 2017 poz. 1121). Przy określaniu klasy jakości wód podziemnych (I-V) w punkcie pomiarowym dopuszcza się przekroczenie elementów fizykochemicznych, gdy jest ono spowodowane przez naturalne procesy, z zastrzeżeniem, że to przekroczenie nie dotyczy elementów fizykochemicznych oznaczonych w załączniku symbolem „H” (substancje niebezpieczne) i mieści się w granicach przyjętych dla kolejnej niższej klasy jakości wody. W przypadku większej liczby badań monitoringowych w ciągu roku do porównań przyjmuje się wartość średniej arytmetycznej stężeń badanych elementów fizykochemicznych uzyskanych z rocznych wyników badań monitoringowych w punkcie pomiarowym. Klasy jakości wód podziemnych I, II, III oznaczają dobry stan chemiczny, a klasy jakości wód podziemnych IV, V oznaczają słaby stan chemiczny.

Nowy podział obszaru Polski na 172 części JCWPd wskazuje, że na terenie Powiatu Strzeleckiego znajdują się dwie JCWPd nr 110 i 127.

Rok 2016 Na terenie Powiatu Strzeleckiego zlokalizowano cztery punkty pomiarowe wód podziemnych. Badane wody mieściły się w III-IV klasie jakości. Charakterystykę punktów przedstawiono poniżej w tabeli:

Tabela 21. Charakterystyka punktów pomiarowych wód podziemnych w 2016 roku na terenie Powiatu Strzeleckiego. Wskaźniki Miejscowość/ Użytkowanie JCWPd Klasa gmina terenu 172 w w w w jakości wód II klasie III klasie IV klasie V klasie

Strzelce SO4, Opolskie/ temp, lasy NO Ca - - III Strzelce PEW, 3, Opolskie HCO , Cl 110 3 Zawadzkie/ zabudowa temp Mn, O , Fe, pH TOC IV Zawadzkie wiejska 2 Jemielnica/ temp, grunty orne - NO3 - IV Jemielnica HCO3, Ca Poręba/ temp, grunty orne 127 NO3 - - III Leśnica HCO3, Ca Źródło: Materiały WIOŚ Opole, 2017

W badanych punktach wody podziemne zostały zakwalifikowane do III i IV klasy jakości wód podziemnych, a więc do wód o dobrym i słabym stanie chemicznym. Wskaźnikami determinującymi jakość wody były głównie zawartość tlenków azotu, manganu, żelaza, wapnia i ogólny węgiel organiczny (TOC).

Rok 2017 Na terenie Powiatu Strzeleckiego zlokalizowano jeden punkt pomiarowy wód podziemnych. Badane wody mieściły się w III klasie jakości. Charakterystykę punktu przedstawiono poniżej w tabeli:

28 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Tabela 22. Charakterystyka punktu pomiarowego wód podziemnych w 2017 roku na terenie Powiatu Strzeleckiego. Wskaźniki Miejscowość/ Użytkowanie JCWPd Klasa gmina terenu 172 w w w w jakości wód II klasie III klasie IV klasie V klasie Poręba/ grunty orne 127 HCO , Ca NO - - III Leśnica 3 3 Źródło: Materiały WIOŚ Opole, 2018

Rok 2018 Na terenie Powiatu Strzeleckiego zlokalizowano cztery punkty pomiarowe wód podziemnych. Badane wody mieściły się w III-IV klasie jakości. Charakterystykę punktów przedstawiono poniżej w tabeli:

Tabela 23. Charakterystyka punktów pomiarowych wód podziemnych w 2018 roku na terenie Powiatu Strzeleckiego. Wskaźniki Miejscowość/ Użytkowanie JCWPd Klasa gmina terenu 172 w w w w jakości wód II klasie III klasie IV klasie V klasie

Strzelce SO4, Opolskie/ temp, lasy NO Ca - - III Strzelce PEW, 3, Opolskie HCO , Cl 110 3 Zawadzkie/ zabudowa Al Mn, O , Fe, pH TOC IV Zawadzkie wiejska 2 Jemielnica/ temp, grunty orne - NO3 - IV Jemielnica HCO3, Ca Poręba/ grunty orne 127 HCO , Ca NO - - III Leśnica 3 3 SO4, Grzeboszowice/ zabudowa temp, 128 K, Ca - NO V Ujazd wiejska PEW, 3 HCO3, Mo Źródło: Materiały WIOŚ Opole, 2019

W badanych punktach wody podziemne zostały zakwalifikowane do III, IV i V klasy jakości wód podziemnych, a więc do wód o dobrym i słabym stanie chemicznym. Wskaźnikami determinującymi jakość wody były głównie zawartość tlenków azotu, manganu, żelaza, wapnia i ogólny węgiel organiczny (TOC - geogeniczne pochodzenie wskaźnika).

Podsumowanie monitoringu wód podziemnych w latach 2016-2018 Reasumując wody podziemne Powiatu Strzeleckiego w latach 2016-2018 uzyskiwały wynikową klasę czystości wód na identycznym poziomie (w punktach, w których można było dokonać porównania). Poprawa jakości wód podziemnych jak i powierzchniowych jest celem nadrzędnym i priorytetowym Ramowej Dyrektywy Wodnej.

Jakość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi Ocena stanu sanitarnego PSSE wód w wodociągach: Nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi na terenie Powiatu Strzeleckiego sprawowany jest przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego na podstawie ustawy z dnia 26 sierpnia 2015 roku o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U. 2015 poz. 1412 – tekst jednolity). Jakość wody przeznaczonej do spożycia powinna odpowiadać

29 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018 wymaganiom określonym w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 27 listopada 2015 roku w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi (Dz.U. 2015 poz. 1989). W celu sprawowania właściwego nadzoru nad jakością wody próbkobranie wody przeznaczonej do spożycia odbywa się w oparciu o opracowywany roczny harmonogram próbkobrania, który zatwierdzany jest przez Opolskiego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny na podstawie: - sprawozdań z wyników badań realizowanych według ustalonego harmonogramu, przekazywanych przez przedsiębiorstwa wodociągowe i właścicieli indywidualnych ujęć wody, - analizy podejmowanych działań naprawczych, - prowadzonego monitoringu wydaje okresowe oceny jakości wody. Oceny te zawierają informacje dotyczące spełnienia na danym terenie wymagań określonych w rozporządzeniu i służą do przekazania właściwemu wójtowi (prezydentowi miasta) informacji koniecznych do podjęcia działań mających na celu zaopatrzenia konsumentów w wodę o właściwej jakości.

Rok 2016 (wg obszarowej oceny jakości wody dla obszaru powiatu strzeleckiego PSSE w Strzelcach Opolskich): Na terenie Powiatu Strzeleckiego w 2016 roku liczba ludności zaopatrywanej z wodociągów publicznych wynosiła 80,6 tys. Liczba ludności zaopatrywana z wodociągów lokalnych i zakładowych wynosiła 2,3 tys. Dobowa produkcja wody na terenie powiatu w 2016 roku z wodociągów publicznych, lokalnych i zakładowych wynosiła 10 210 m3/d. Prowadzone postepowania administracyjne: - wydano 9 decyzji finansowych w związku z przekroczeniami parametrów fizykochemicznych na zarządców: - wodociągu publicznego Jemielnica (2 dec.), - wodociągu publicznego Zalesie Śląskie, - wodociągu publicznego Strzelce Opolskie (2 dec.), - wodociągu publicznego Ujazd, - wodociągu publicznego Sieroniowice, - wodociągu publicznego Zawadzkie (2 dec.), - wydano 3 decyzje finansowe w związku z przekroczeniami parametrów mikrobiologicznych na zarządców: - wodociągu publicznego Kadłub, - wodociągu publicznego Krośnica (razem z przekroczeniem fizykochemicznym), - wodociągu publicznego Poręba. - wydano 2 decyzje administracyjne zakazujące korzystania z wody nieprzegotowanej z wodociągu publicznego Poręba oraz wodociągu lokalnego ZK nr 2 do celów spożywczych i higienicznych do czasu uzyskania pozytywnego wyniku badania wody, - wydano decyzję finansową, upomnienie oraz postanowienie o nałożeniu grzywny w związku z przekroczeniami fizykochemicznymi w wodociągu lokalnym DPS Zawadzkie. Działania naprawcze prowadzone przez przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne: - w związku z przekroczeniami poziomu azotanów w próbkach wody wyłączono z użycia ujęcie w Szczepanku, - w związku z przekroczeniami mikrobiologicznymi w wodociągu lokalnym ZK nr 2, wodociągu publicznym Poręba oraz kadłub dokonano dezynfekcji sieci, - w związku z przekroczeniami fizykochemicznymi w wodociągu lokalnym DPS w Zawadzkiem wydłużano czas i zmieniano częstości płukania złoża filtracyjnego. Nie uzyskano pozytywnych wyników.

Rok 2017 (wg obszarowej oceny jakości wody dla obszaru powiatu strzeleckiego PSSE w Strzelcach Opolskich): Na terenie Powiatu Strzeleckiego w 2017 roku liczba ludności zaopatrywanej z wodociągów publicznych wynosiła 79,74 tys. Liczba ludności zaopatrywana z wodociągów lokalnych

30 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018 i zakładowych wynosiła 2,33 tys. Dobowa produkcja wody na terenie powiatu w 2017 roku z wodociągów publicznych, lokalnych i zakładowych wynosiła 10 247 m3/d. Prowadzone postepowania administracyjne: - wydano 4 decyzje rachunkowe w związku z przekroczeniami parametrów fizykochemicznych na zarządców: - wodociągu publicznego Zalesie Śląskie, - wodociągu publicznego Ujazd, - wydano 12 decyzji rachunkowych w związku z przekroczeniami parametrów mikrobiologicznych na zarządców: - wodociągu publicznego Poręba. - wodociągu publicznego Zalesie Śląskie, - wodociągu publicznego Ujazd, - wodociągu publicznego Zimna Wódka, - wodociągu publicznego Sieroniowice, - wodociągu publicznego Księży Las, - wodociągu publicznego Zawadzkie, - wodociągu publicznego Zakład karny nr 2, - wodociągu publicznego Farska Kolonia, - wodociągu publicznego Rozmierka, - wydano 7 komunikatów w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia dla: - wodociągu publicznego Zimna Wódka, - wodociągu publicznego Zawadzkie, - wydano 3 decyzje stwierdzające brak przydatności wody do spożycia pochodzącej z wodociągów: - wodociągu publicznego Zimna Wódka, - wodociągu publicznego Zawadzkie, - wodociągu publicznego Zakład karny nr 2, - wydano decyzję zakazującą korzystania do celów spożywczych z wody nieprzegotowanej oraz decyzję stwierdzającą wygaśnięcie ww. decyzji dla: - wodociągu publicznego Zawadzkie, - wydano jedną decyzję wyrażającą zgodę na zastosowanie złoża filtracyjnego w filtrze pospiesznym w wodociągu publicznym Ujazd.

31 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Tabela 24. Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w 2017 roku na terenie Powiatu Strzeleckiego. Produkcja Liczba Producent Zaopatrywane Uzdatnianie i Jakość wody na Gmina wody zaopatrywanej Kwestionowane parametry wody miejscowości dezynfekcja wody koniec 2017 r. (m3/d) ludności (tys.) Stała dezynfekcja podchlorynem sodu z wyłączeniem Wodociąg Bakterie grupy coli w Strzeleckie wodociągu Farska publiczny: Strzelce wodociągu Farska Kolonia – 2 Wodociągi i Kolonia, gdzie Opolskie, Farska dni oraz tydzień, w wodociągu przydatna do Kanalizacja Sp. 4 978 35,04 prowadzona jest Kolonia, Rozmierka – 9 dni, spożycia z o.o., Strzelce okresowa dezynfekcja Rozmierka, Sucha, przeprowadzono dezynfekcję Opolskie podchlorynem sodu, Kadłub, Kalinowice oraz przepłukano sieć preparat SeaQuest w wodociągu Strzelce Opolskie Strzelce 3-krotnie stwierdzono bakterie z Opolskie grupy coli oraz raz bakterie Enterokoki, przekroczenia Zakład Karny nr trwały ok. 2 tygodnie, Wodociąg lokalny przydatna do 2, Strzelce 207 1 - przełączono na zasilanie na Zakład Karny nr 2 spożycia Opolskie wodociąg publiczny Strzelce Opolskie, dezynfekcja i przepłukanie sieci oraz zbiornika Yiotarini 3 filtry pośpieszne ze Property Sp. z Wodociąg złożem żwirowym, przydatna do 347 0,6 - o.o., Strzelce zakładowy DSO napowietrzacz spożycia Opolskie Strzeleckie 2 filtry pospieszne Wodociągi i Wodociąg oraz napowietrzacz, przydatna do Jemielnica Kanalizacja, publiczny 506 7,8 dezynfekcja - spożycia Strzelce Jemielnica podchlorynem sodu Opolskie Wodociąg 2 filtry pośpieszne ze przydatna do Izbicko ZGKiW Izbicko publiczny Krośnica, 674 5,2 złożem żwirowym w - spożycia Siedlec wodociągu Krośnica Kanalizacja Wodociąg 2 filtry pośpieszne ze przydatna do Kolonowskie Gminy publiczny 483 5,1 złożem żwirowym - spożycia Kolonowskie Kolonowskie

32 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

KGK Sp. z o.o., Kolonowskie - Bakterie z grupy coli – 3 dni oraz 2 dni, przeprowadzono dezynfekcję oraz przepłukano ZGK ZAW-KOM Wodociąg sieć i studnie oraz bakterie przydatna do Sp. z o.o., publiczny 1 087 13,2 Enterokoki – 3 dni, spożycia Zawadzkie Zawadzkie przełączenie poboru wody, dezynfekcja i przepłukanie sieci oraz zbiornika, montaż Zawadzkie chloratora Wodociąg Alchemia S.A., zakładowy przydatna do 248 0,5 - - Zawadzkie walcownia Rur spożycia Andrzej Napowietrzacz oraz Żelazo, przekroczenie stałe, warunkowo Wodociąg lokalny dwie kolumny zmieniono częstotliwość oraz DPS Zawadzkie 76 0,2 przydatna do DPS Zawadzkie filtracyjne ze złożem wydłużono czas płukania złoża spożycia wpracowanym filtracyjnego Okresowa dezynfekcja W wodociągu Ujazd: mangan – podchlorynem sodu w 3 miesiące, ustąpiło po wodociągu Ujazd i wymianie złóż filtracyjnych, 2 Zimna Wódka, filtr razy bakterie z grupy coli – 2 pośpieszny ze dni, naprawiono chlorator, strumienicą i złożem przeprowadzono dezynfekcję Wodociąg żwirowym w oraz 10 dni, zmieniono miejsce publiczny: Ujazd, przydatna do ZGK Ujazd 591 5,6 wodociągu Ujazd, 4 podłączenia chloratora. W Sieroniowice, spożycia Ujazd filtry otwarte ze wodociągu Sieroniowice: Zimna Wódka złożem żwirowym w bakterie z grupy coli – 2 wodociągu Zimna tygodnie, przeprowadzono Wódka dezynfekcję. W wodociągu Zimna Wódka: 2 razy bakterie z grupy coli, 7 i 9 dni, przeprowadzono dezynfekcję. Gospodarstwo Wodociąg lokalny - Bakterie z grupy coli – 5 dni, przydatna do 20 0,03 Rolne, Olszowa Księży Las przepłukano sieć spożycia Leśnica ZGK, Leśnica Wodociąg 3 filtry pośpieszne ze W wodociągu Poręba: bakterie publiczny: Poręba, złożem żwirowym oraz z grupy coli – 9 dni, przydatna do 877 6,1 Zalesie Śląskie, napowietrzacz w przepłukano sieć. W wodociągu spożycia Lichynia, Czarnocin wodociągu Zalesie Zalesie: mętność –

33 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

jednorazowe przekroczenie i bakterie z grupy coli – w tym samym dniu pobrano również próbkę z kontroli wewnętrznej – nie stwierdzono przekroczeń. Wykonano powtórne badania, nie stwierdzono przekroczeń. Zdzieszowice WiK Wodociąg 2 filtry pośpieszne ze przydatna do 153 1,7 - Zdzieszowice publiczny Raszowa złożem żwirowym spożycia Źródło: Obszarowa ocena jakości wody w powiecie strzeleckim za 2017 rok.

34 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Rok 2018 (wg obszarowej oceny jakości wody dla obszaru powiatu strzeleckiego PSSE w Strzelcach Opolskich):

Tabela 25. Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w 2018 roku na terenie Powiatu Strzeleckiego. Produkcja Liczba Uzdatnianie i Producent Zaopatrywane Jakość wody na Gmina wody zaopatrywanej dezynfekcja Kwestionowane parametry wody miejscowości koniec 2018 r. (m3/d) ludności (tys.) wody

Wodociągi zbiorowego zaopatrzenia w wodę

Strzelce Opolskie, Rożniątów, Siarczany – od 2.11.2018 r. (60 Szymiszów, Dezynfekcja dni) przekroczenia siarczanów na Warmątowice, podchlorynem poziomie 262-281 mg/l. Wszczęto przydatna do Szczepanek, 3 911 28,5 sodu, stosowany postępowanie administracyjne. spożycia Dziewkowice, jest preparat Wykonane powtórne badania w Błotnica Strzelecka, SeaQuest dniu 25.01.2019 r. nie wykazały Brzezina, Płużnica przekroczeń. Wielka, Biadacz Farska Kolonia Okresowa (Strzelce Opolskie, dezynfekcja przydatna do 6 0,04 - końcówka ulicy podchlorynem spożycia Osieckiej) sodu Strzeleckie Dezynfekcja Rozmierka przydatna do Wodociągi i 123 1,2 podchlorynem - Strzelce (Rozmierka, Jędrynie) spożycia Kanalizacja Sp. sodu Opolskie z o.o., Strzelce Dezynfekcja Sucha (Sucha, przydatna do Opolskie 129 1,25 podchlorynem - Rozmierz) spożycia sodu Żelazo 286 µg/l – jednorazowe przekroczenie w próbce wody Kadłub (Kadłub, Dezynfekcja 5.11.2018 r. Wykonano powtórne przydatna do Grodzisko, Spórok, 496 2,8 podchlorynem badania – nie stwierdzono spożycia Osiek) sodu przekroczeń. Wydano decyzję finansową. Azotany – od 5.03.2018 r. do Kalinowice 23.05.2018 r. (79 dni) na Dezynfekcja (Kalinowice, Kalinów, poziomie 63-64 mg/l. Po przydatna do 120 1,3 podchlorynem Dolna Lipa, Niwki, stwierdzeniu przekroczenia spożycia sodu Ligota Dolna) wymieniono pompę w studni, zmieniono nastawy pompowań.

35 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Wydano 2 decyzje finansowe. Ołów, azotany – od 8.08.2018 r. Przekroczenie dotyczy tylko poboru na Stacji Wodociągowej i początku sieci. W miarę oddalania się od SW poziom ołowiu spada. Stężenie ołowiu na poziomie od 11 do 16 µg/l. SWiK opracowuje stałe monitorowanie poziomu azotanów i ołowiu, aby korygować ustawienia poborów wody w celu osiągnięcia właściwej jakości wody. Wydano 2 decyzje finansowe. Jemielnica Dwa filtry (Jemielnica, pośpieszne oraz Gąsiorowice, Łaziska, napowietrzacz, przydatna do 547 7,8 - Barut, Centawa, dezynfekcja spożycia Piotrówka, podchlorynem Wierchlesie) sodu Siedlec (Siedlec, Poznowice, od przydatna do Izbicko czerwca 2015 78 0,8 - - spożycia podłączone Sprzęcice) ZGKiW Izbicko 2 filtry pośpieszne Krośnica (Krośnica, ze złożem przydatna do Borycz, Suchodaniec, 594 4,5 żwirowym w - spożycia Izbicko, Otmice) wodociągu Krośnica Kanalizacja 2 filtry pośpieszne Kolonowskie Gminy ze złożem (Kolonowskie, przydatna do Kolonowskie Kolonowskie 495 5,6 żwirowym - Staniszcze Wielkie, spożycia KGK Sp. z o.o., Staniszcze Małe) Kolonowskie ZGK ZAW-KOM Zawadzkie przydatna do Zawadzkie Sp. z o.o., (Zawadzkie, Kielcza, 1 029 13,2 - - spożycia Zawadzkie Żędowice) Zakład Ujazd (Ujazd, Filtr pośpieszny 2-krotnie stwierdzono bakterie przydatna do Ujazd 200 2,2 Gospodarki Niezdrowice) ze strumienicą i grupy coli. W próbce pobranej spożycia

36 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Komunalnej i złożem żwirowym, 16.07.2018 r. stwierdzono 4 jtk. Mieszkaniowej okresowa bakterii grupy coli. Przepłukano Ujazd dezynfekcja sieć, w próbkach pobranych podchlorynem 23.07.2018 r. nie stwierdzono sodu przekroczeń. Wydano decyzję finansową. W próbce pobranej 8.10.2018 r. stwierdzono 6 jtk. bakterii z grupy coli. Przepłukano sieć, w próbkach pobranych 31.10.2018 r. nie stwierdzono przekroczeń. Wydano decyzję finansową. 2 filtry otwarte ze Mangan – od 20.08.2018 r. do Zimna Wódka złożem żwirowym, 26.10.2018 r. (67 dni) przekrocze- (Zimna Wódka, Stary okresowa nia na poziomie 52-95 µg/l. Ujazd, Buczki, dezynfekcja Wszczęto postępowanie 265 2,1 Kopanina, podchlorynem administracyjne, wydano 2 Ferdynand, Księży sodu decyzje finansowe. Wymieniono Las) uszkodzoną pompę napowietrzającą. Sieroniowice (Sieroniowice, Jaryszów, przydatna do 156 2,0 - - Balcarzowice, spożycia Nogowczyce, Grzeboszowice) Gospodarstwo Wodociąg lokalny - Bakterie z grupy coli – 5 dni, przydatna do 20 0,03 Rolne, Olszowa Księży Las przepłukano sieć spożycia Leśnica Poręba (Poręba, Bakterie z grupy coli – Ligota Górna, jednorazowe przekroczenie Kadłubiec, Góra św. stwierdzono w próbce z Anny, Wysoka, przydatna do 383 3,0 - 21.05.2018 r. W próbce pobranej Leśnica, Dolna), spożycia 4.06.2018 r. nie stwierdzono podłączony również ZGK, Leśnica przekroczeń. Wydano decyzję do wodociągu finansową. publicznego Lichynia Zalesie Śląskie 3 filtry pośpieszne (Zalesie Śląskie) ze złożem przydatna do 162 1,0 - żwirowym oraz spożycia napowietrzacz

37 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Lichynia (Lichynia, Bakterie z grupy coli – w próbce z Leśnica), podłączony 9.07.2018 r. stwierdzono 18 jtk. również do Dokonano dezynfekcji sieci, wodociągu wykonano powtórne badania, w przydatna do 197 2,3 - publicznego Poręba i próbkach z 13.07.2018 r. i spożycia Czarnocin 16.07.2018 r. nie stwierdzono przekroczeń. Wydano decyzję nakazową i finansową. Czarnocin Mangan – od 20.08.2018 r. do (Czarnocin) 7.11.2018 r. (79 dni) przekrocze- podłączony również nia na poziomie 62-78 µg/l. przydatna do do wodociągu 110 0,2 - Wszczęto postępowanie spożycia publicznego Lichynia administracyjne, wydano 2 decyzje finansowe. Dokonano płukania studni. WiK Raszowa (Raszowa, 2 filtry pośpieszne Bakterie z grupy coli – w próbce z Zdzieszowice Łąki Kozielskie, ze złożem 11.07.2018 r. stwierdzono 3 Krasowa) żwirowym jtk/100ml. Wykonano powtórne przydatna do 290 2,7 badania, w próbkach z spożycia 18.07.2018 r. nie stwierdzono przekroczeń. Wydano decyzję finansową. Inne podmioty podające wodę Wodociąg zakładowy Alchemia S.A., przydatna do Walcowni Rur 180 0,6 - - Zawadzkie spożycia Andrzej Zawadzkie 3 filtry pośpieszne 2-krotnie stwierdzono ze złożem przekroczenie parametrów żwirowym, mikrobiologicznych. W dniu napowietrzacz, 27.06.2018 r. pobrano próbkę okresowa badan ze studni (woda surowa) – Wodociąg zakładowy dezynfekcja stwierdzono bakterie grupy coli Argali Property przydatna do DSO Strzelce 702 0,3 podchlorynem 125 jtk/100ml. W dniu 2.07.2018 Sp. z o.o. spożycia Opolskie sodu r. pobrano kolejną próbkę do badań na sieci – stwierdzono 37 jtk/100ml bakterii z grupy coli. Przyczyną skażenia był niedziałający poprawnie chlorator. Zwiększono dawkę środka do

38 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

dezynfekcji. Wydano decyzję nakazową i finansową. W próbkach wody z 16.07.2018 r. nie stwierdzono przekroczeń. Przekroczenia trwały 19 dni. W próbce pobranej 22.08.2018 r. stwierdzono bakterie z grupy coli 4 jtk/100ml oraz >300 ogólną liczbę mikroorganizmów w 22oC po 72h inkubacji. Sprawdzono działanie chloratora, wykonano powtórne badania. Przekroczenie trwało 7 dni. W próbce z 29.08.2018 r. nie stwierdzono przekroczeń. Wydano decyzję finansową. Żelazo – od końca 2012 r. Na Napowietrzacz początku 2018 r. strona oraz dwie warunkowo Wodociąg lokalny wystosowała pismo o prolongatę DPS Zawadzkie 76 0,2 kolumny filtracyjne przydatna do DPS Zawadzkie terminu do 30.06.2018 r. W ciągu ze złożem spożycia I półrocza 2018 r. jakość wody się wpracowanym poprawiła. 2-krotnie stwierdzono bakterie E.coli oraz bakterie z grupy coli. W dniu 29.10.2018 r. pobrano próbki do badań (studnia, kuchnia), stwierdzono – Escherichia coli 2jtk/100ml (granice przedziału ufności 0-9), bakterie z grupy coli 19 i 5 Zakład Karny nr Wodociąg lokalny jtk/100ml. ZK nr 2 przełączył się przydatna do 2, Strzelce 207 1,0 - Zakład Karny nr 2 na zasilanie z wodociągu spożycia Opolskie publicznego z wodociągu publicznego Strzelce Opolskie. Wykonano dezynfekcję sieci i płukanie. W próbkach z 7.11.2018 r. nie stwierdzono przekroczeń mikrobiologicznych. Przekroczenie trwało 9 dni. Wydano decyzje nakazową oraz

39 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

finansową. W kolejnych badaniach z 28.11.2018 r. stwierdzono Escherichia coli 64 jtk/100ml, bakterie z grupy coli 64 jtk/100ml w próbce pobranej z kuchni. ZK nr 2 przełączył się na zasilanie z wodociągu publicznego z wodociągu publicznego Strzelce Opolskie. Wykonano dezynfekcję sieci i płukanie. W próbkach z 5.12.2018 r. nie stwierdzono przekroczeń. Przekroczenie trwało 7 dni. Wydano decyzje nakazową oraz finansową. Źródło: Obszarowa ocena jakości wody w powiecie strzeleckim za 2018 rok.

40 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

4.4.3. Gospodarka wodno-ściekowa. Emisja zanieczyszczeń do wód Czynnikiem stanowiącym największe zagrożenie dla stanu jakości wód jest działalność antropogeniczna. Do głównych presji wywieranych przez człowieka na środowisko wodne należy zaliczyć: - pobór wód na różne cele, - wprowadzanie ścieków komunalnych i przemysłowych, - zanieczyszczenia obszarowe, spływające z wodami opadowymi głównie z terenów użytkowanych rolniczo, - zmiany morfologiczne (regulacja rzek, ochrona przeciwpowodziowa). Obserwowany od kilku lat znaczny spadek zużycia wody i przyczyniające się do tego zjawiska m.in. stosowanie obiegów zamkniętych w przemyśle, zmiany w technologii produkcji na mniej wodochłonne, upadek wielu gałęzi przemysłu, ale również bardziej racjonalne gospodarowanie wodą, zarówno wśród odbiorców zbiorowych jak i indywidualnych, wpływa na ilość odprowadzanych do wód powierzchniowych ścieków, zarówno komunalnych jak i przemysłowych. Podobnie jak zużycie wody – ilość ścieków systematycznie obniża się, przy czym spadek ten szczególnie dotyczy użytkowników komunalnych (ilość ścieków odprowadzanych bezpośrednio z zakładów przemysłowych utrzymuje się od lat na zbliżonym poziomie). Zmienia się również wielkość i charakter zanieczyszczeń odprowadzanych do wód powierzchniowych. Prowadzone są działania zmierzające do racjonalizacji zużycia wody, zarówno na cele produkcyjne jak i gospodarstw domowych, wymuszonej przez zastosowane instrumenty prawno-ekonomiczne (opłaty, kary i skuteczniejsze kontrole). Racjonalizacji zużycia wody sprzyja również upowszechnienie pomiaru jej zużycia oraz wprowadzenie zamkniętych obiegów wody. Obecnie Powiat Strzelecki charakteryzuje się wysokim wskaźnikiem zwodociągowania (98,8 %), wyższym do średniego wskaźnika zwodociągowania dla województwa opolskiego (96,9 %). Podstawowe parametry sieci wodociągowych w Powiecie Strzeleckim w latach 2016-2018 przedstawiono w tabeli poniżej:

Tabela 26. Sieć wodociągowa w Powiecie Strzeleckim w 2016, 2017 i 2018 roku.

Parametr jm. 2016 2017 2018

Długość czynnej sieci km 503,7 505,8 506,7 rozdzielczej (bez przyłączy)

Woda dostarczona 3 tys. m 2 143,4 2 129,7 2 225,9 gospodarstwom domowym Przyłącza do budynków szt. 14 410 14 525 14 605 Zużycie wody na 1 mieszkańca m3/rok 28,5 28,4 29,8 Źródło: www.stat.gov.pl, dane gmin

Długość czynnej sieci rozdzielczej na terenie powiatu wynosi 506,7 km (GUS 2018). Na przestrzeni lat 2016-2018 ogólna długość sieci wodociągowej na terenie powiatu wzrosła o 3,0 km, liczba przyłączy zwiększyła się o 195 szt. Średnie zużycie wody na 1 mieszkańca wynosi 29,8 m3/mieszkańca/rok (GUS 2018) i w porównaniu do roku 2016 wzrosło o 1,3 m3/mieszkańca/rok.

Obecnie Powiat Strzelecki posiada wskaźnik skanalizowania 76,6 %, wyższy od wskaźnika dla województwa opolskiego – 72,9 %. Podstawowe parametry sieci kanalizacyjnej w Powiecie Strzeleckim w latach 2016-2018 przedstawiono w tabeli poniżej:

41 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Tabela 27. Sieć kanalizacyjna w gminach Powiatu Strzeleckiego w 2016, 2017 i 2018 roku.

Parametr jm. 2016 2017 2018

Długość czynnej sieci km 486,6 488,3 488,7 kanalizacyjnej ogółem

Ścieki komunalne 3 tys. m 2 143,0 2 182,0 2 190,0 odprowadzone razem Połączenia do budynków szt. 10 629 10 685 10 715 Źródło: www.stat.gov.pl , dane gmin

Długość sieci kanalizacji sanitarnej na terenie powiatu wynosi 488,7 km. Na przestrzeni lat 2016-2018 ogólna długość sieci kanalizacyjnej na terenie powiatu zwiększyła się o 2,1 km, liczba przyłączy zwiększyła się o 86 szt. Na uwagę zasługuje fakt, że ilość ścieków (głównie socjalno – bytowych) kierowanych do kanalizacji i oczyszczonych systematycznie wzrasta, co w następstwie powoduje mniejszą ilość ścieków kierowaną do środowiska bez oczyszczenia. Wzrasta również ilość osób obsługiwanych przez oczyszczalnie. Ścieki socjalno-bytowe wprowadzają głównie zanieczyszczenia wyrażone jako BZT5, ChZT, związki azotu i fosforany.

4.5. Zasoby geologiczne. Powiat Strzelecki znajduje się na obszarze wschodniej części monokliny przedsudeckiej. Monoklinę przedsudecką budują utwory permu i triasu zalegające niezgodnie na sfałdowanych skałach podłoża - proterozoik, dewon i karbon. Utwory monokliny zapadają w kierunku północnym i pokryte są nierównomiernie osadami czwartorzędowymi. Ogniwa dolnego i środkowego wapienia muszlowego mają liczne wychodnie i są intensywnie eksploatowane na potrzeby przemysłu cementowo - wapienniczego. Natomiast osady górnego wapienia muszlowego odsłaniają się sporadycznie i są przeważnie przykryte osadami kajpru i retyku.

Rekultywacja gruntów w Powiecie Strzeleckim w 2016 r.: Według danych Starostwa Powiatowego w Strzelcach Opolskich, na terenie powiatu grunty wymagające rekultywacji i zagospodarowania zajmowały powierzchnię 241,29 ha, w tym: - zdewastowane: 223,11 ha, - zdegradowane: 18,18 ha, - a których zakończono działalność przemysłową: 25,30 ha. Dla poszczególnych gmin: - w Gminie Izbicko: 51,95 ha, - w Gminie Jemielnica: 3,10 ha, - w Gminie Kolonowskie: 0,00 ha, - w Gminie Leśnica: 0,00 ha, - w Gminie Ujazd: 0,00 ha, - w Gminie Strzelce Opolskie: 186,24 ha, - w Gminie Zawadzkie: 0,00 ha.

Rekultywacja gruntów w Powiecie Strzeleckim w 2017 r.: Według danych Starostwa Powiatowego w Strzelcach Opolskich, na terenie powiatu grunty wymagające rekultywacji i zagospodarowania zajmowały powierzchnię 237,44 ha, w tym: - zdewastowane: 223,44 ha, - zdegradowane: 14,00 ha, - a których zakończono działalność przemysłową: 20,04 ha. W ciągu roku rekultywacji poddano 0,82 ha (grunty zagospodarowane). Dla poszczególnych gmin: - w Gminie Izbicko: 51,95 ha, - w Gminie Jemielnica: 3,10 ha, - w Gminie Kolonowskie: 0,00 ha,

42 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

- w Gminie Leśnica: 0,23 ha, - w Gminie Ujazd: 0,00 ha, - w Gminie Strzelce Opolskie: 182,16 ha, zrekultywowane: 0,82 ha - w Gminie Zawadzkie: 0,00 ha.

Rekultywacja gruntów w Powiecie Strzeleckim w 2018 r.: Według danych Starostwa Powiatowego w Strzelcach Opolskich, na terenie powiatu grunty wymagające rekultywacji i zagospodarowania zajmowały powierzchnię 238,04 ha, w tym: - zdewastowane: 223,44 ha, - zdegradowane: 14,60 ha, - a których zakończono działalność przemysłową: 20,64 ha. W ciągu roku rekultywacji poddano 0,60 ha (grunty zagospodarowane). Dla poszczególnych gmin: - w Gminie Izbicko: 51,95 ha, - w Gminie Jemielnica: 3,10 ha, - w Gminie Kolonowskie: 0,00 ha, - w Gminie Leśnica: 0,60 ha, zrekultywowane: 0,60 ha - w Gminie Ujazd: 0,00 ha, - w Gminie Strzelce Opolskie: 182,39, - w Gminie Zawadzkie: 0,00 ha.

Na obszarze Powiatu Strzeleckiego występują udokumentowane złoża surowców naturalnych. Dane złóż umieszczonych w bazie PIG przedstawia tabela poniżej:

43 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Tabela 28. Zasoby geologiczne i przemysłowe złóż na terenie Powiatu Strzeleckiego znajdujące się w bazie zasobów geologicznych PIG. Zasoby Zasoby Zagospodarowanie/ geologiczne Wydobycie Powierzchnia przemysłowe Lp. Gmina Nazwa złoża Rodzaj surowca sposób eksploatacji/ bilansowane [tys. ton] złoża [ha] [tys. ton] 3 system eksploatacji [tys. ton] 3 [tys. m ]* 3 [tys. m ]* [tys. m ]* wapienie i margle złoże 102 501 33 495 726 1. Izbicko II 133,71 przemysłu wapienniczego zagospodarowane 101 551 32 545 764 wapienie i margle złoże rozpoznane 2. Izbicko 562,0 287 702 - - Tarnów Opolski przemysłu wapienniczego szczegółowo Wschód wapienie i margle złoże rozpoznane 3 b.d. 120 959 - - przemysłu cementowego szczegółowo kamienie drogowe i złoże 194 3 4. Centawa 2,00 - budowlane zagospodarowane 192 2 Jemielnica 5. Strzelce Opolskie wapienie i margle złoże rozpoznane 104,42 29 722 - - II przemysłu wapienniczego szczegółowo 6. złoże rozpoznane 7. Rożniątów kruszywa naturalne 2,0 205 - - wstępnie wapienie i margle złoże 164 733 162 894 622 8. Strzelce Opolskie 291,04 przemysłu cementowego zagospodarowane 164 499 162 660 264 Strzelce wapienie i margle 26 9. 107,17 17 385 15 843 Opolskie przemysłu wapienniczego złoże eksploatowane - Strzelce Opolskie I wapienie i margle okresowo 17 10. 107,17 8 617 8 163 przemysłu cementowego - kamienie drogowe i złoże 23 495 23 495 - 11. Szymiszów 171,26 budowlane zagospodarowane 72 249 23 093 402 surowce ilaste do eksploatacja złoża tylko 12. Kolonowskie Krasiejów 50,17 - - produkcji cementu zaniechana pozabilansowe eksploatacja złoża 13. Raszowa kruszywa naturalne 7,02 845 - - zaniechana Leśnica eksploatacja złoża 14. Raszowa-2 kruszywa naturalne 0,77 13 - - zaniechana Taciszów – pole eksploatacja złoża 15. Ujazd piaski podsadzkowe 623,80 23 368* - - V,VI,VII zaniechana

44 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

wapienie i margle złoże rozpoznane 16. Zawadzkie Radonia b.d. 213 - - przemysłu wapienniczego szczegółowo Źródło: www.pgi.gov.pl, Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce wg stanu na 31.12.2016 r. oraz 31.12.2017 r. * tys. m3 W 2017 roku w niektórych złożach oszacowano/obliczono nowe wartości zasobów geologicznych, zasobów przemysłowych i wydobycie (zaznaczone w tabeli kolorem zielonym).

45 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

4.6. Gleby Na jakość gleb negatywny wpływ mają zanieczyszczenia antropogeniczne ze źródeł punktowych i obszarowych, takich jak: produkcja rolnicza i nawożenie gleb, emisja gazów i pyłów z przemysłu i motoryzacji oraz sytuacje awaryjne, powodujące lokalną emisję zanieczyszczeń fizycznych i chemicznych. Aktualnie obowiązujące kryteria oceny zawartości zanieczyszczenia gleb metalami ciężkimi zawarte są w załączniku do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 r. w sprawie sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi (Dz.U. z 2016, poz. 1395). Rozpoznanie stanu gleb użytkowanych rolniczo pod względem zanieczyszczenia metalami ciężkimi jest istotne z uwagi na produkcję bezpiecznej żywności dla człowieka. Występowanie w glebach podwyższonych zawartości metali ciężkich będące następstwem działalności ludzkiej poprzez: emisje przemysłowe, motoryzację, nadmierną chemizację rolnictwa, powoduje degradację biologicznych właściwości gleb, skażenie wód gruntowych oraz przechodzenie zanieczyszczeń do łańcucha żywieniowego. 2016: W 2016 roku nie były przeprowadzane badania gleb na terenie Powiatu Strzeleckiego. 2017: W 2017 roku nie były przeprowadzane badania gleb na terenie Powiatu Strzeleckiego. 2018: W 2018 roku nie były przeprowadzane badania gleb na terenie Powiatu Strzeleckiego.

W tabeli poniżej dokonano porównania struktury użytkowania gruntów na terenie Powiatu Strzeleckiego w latach 2016-2018. Zwiększeniu uległa ogólna powierzchnia użytków rolnych o 192 ha (z 37 935 ha do 38 127 ha).

Tabela 29. Struktura użytkowania gruntów w Powiecie Strzeleckim w latach 2016-2018. Powierzchnia [ha] L.p. Rodzaj 2016 2017 2018 1. Użytki rolne 37 935 38 144 38 127 Grunty orne 29 017 28 996 28 981 Sady 375 374 373 Łąki trwałe 5291 5 287 5 287 Pastwiska trwałe 1 826 1 819 1 813 Grunty rolne zabudowane 831 832 834 Grunty pod stawami 381 381 382 Grunty pod rowami 214 214 215 Grunty zadrzewione i zakrzewione 7 8 na użytkach rolnych nieużytki 234 234 2. Grunty leśne 31 365 31 363 31 367 Lasy 31 099 31 104 31 106 Grunty zadrzewione i zakrzewione 266 259 261 3. Grunty zabudowane 4 441 4 456 Tereny mieszkalne 892 900 909 Tereny przemysłowe 428 441 440 Inne tereny zabudowane 214 214 217 Tereny niezabudowane 119 115 123 Tereny rekreacyjno-wypoczynkowe 300 300 300 Tereny komunikacyjne: drogowe 1 889 1 890 1 894 kolejowe 332 333 332 inne 20 19 18 46 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Użytki kopalne 247 241 240 Grunty przeznaczone pod bud. dróg 3 8 publicznych 4. Grunty pod wodami 244 244 244 wody płynące 239 239 239 wody stojące 5 5 5 5. Inne użytki ekologiczne 201 201 201 nieużytki 235 234 234 tereny różne 6 7 7 Źródło: Starostwo Powiatowe w Strzelcach Opolskich. Uwagi: kolor żółty – zmniejszenie powierzchni, kolor zielony – zwiększenie powierzchni.

4.7. Gospodarka odpadami i zapobieganie powstawaniu odpadów. Głównym źródłem powstawania odpadów komunalnych są gospodarstwa domowe oraz obiekty użyteczności publicznej. W latach 2016-2018 z terenu Powiatu Strzeleckiego odebrano/zebrano następujące ilości odpadów komunalnych: - 24 069,059 Mg w 2016 r. - z tego selektywnie zebrano - 10 616,567 Mg (ok. 44,1 % ogólnej ilości), - 24 333,188 Mg w 2017 r. - z tego selektywnie zebrano - 9 951,524 Mg (ok. 40,9 %), - 25 017,004 Mg w 2018 r. - z tego selektywnie zebrano - 10 552,692 Mg (ok. 42,2 %). Poniżej przedstawiono ilości odpadów komunalnych, odebranych/zebranych z terenu Powiatu Strzeleckiego w latach 2017-2018, z podziałem na poszczególne gminy.

Tabela 30. Ilość odpadów komunalnych odebranych/zebranych z terenu Powiatu Strzeleckiego w latach 2016-2018 Udział odpadów Masa odpadów komunalnych * Masa odebranych/ komunalnych * odebranych/ zebranych odpadów odebranych/ zebranych Gmina Rok komunalnych * zebranych selektywnie (ogółem) [Mg] selektywnie w ogólnej masie [Mg] zebranych odpadów [%] 2016 1 816,780 675,479 37,2 Izbicko 2017 1 878,080 644,369 34,3 2018 1 863,380 648,643 34,8 2016 1 990,276 1 115,716 56,1 Jemielnica 2017 2 053,479 1 160,649 56,5 2018 2 073,214 1 140,034 55,0 2016 1 896,462 691,280 36,5 Kolonowskie 2017 1 999,560 638,760 31,9 2018 2 073,050 721,629 34,8 2016 2 951,280 1 097,286 37,2 Leśnica 2017 3 089,530 1 060,018 34,3 2018 3 052,350 1 062,523 34,8 2016 10 080,630 4 536,910 45,0 Strzelce 2017 9 340,440 3 701,440 39,6 Opolskie 2018 10 467,200 4 512,200 43,1 2016 2 306,010 857,375 37,2 Ujazd 2017 2 467,790 846,699 34,3 2018 2 539,050 883,843 34,8 2016 3 027,621 1 642,521 54,3 Zawadzkie 2017 3 504,309 1 899,589 54,2 2018 2 948,760 1 583,820 53,7

47 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Udział odpadów Masa odpadów komunalnych * Masa odebranych/ komunalnych * odebranych/ zebranych odpadów odebranych/ zebranych Gmina Rok komunalnych * zebranych selektywnie (ogółem) [Mg] selektywnie w ogólnej masie [Mg] zebranych odpadów [%] 2016 24 069,059 10 616,567 44,1 Razem - Powiat 2017 24 333,188 9 951,524 40,9 Strzelecki 2018 25 017,004 10 552,692 42,2 * - pod uwagę wzięto odpady z grup 20 i 15, nie uwzględniano odpadów z grup 16 i 17 Źródło: Opracowane na podstawie informacji pozyskanych z Analiz stanu gospodarki odpadami komunalnymi poszczególnych Gmin Powiatu Strzeleckiego oraz Związku Międzygminnego „Czysty Region” za lata 2016-2018

Zagospodarowanie odpadów komunalnych Zgodnie z „Planem gospodarki odpadami dla województwa opolskiego na lata 2016-2022 z uwzględnieniem lat 2023-2028” (PGOWO 2016-2022), wszystkie Gminy Powiatu Strzeleckiego wchodzą w skład Południowo-Wschodniego Regionu Gospodarki Odpadami Komunalnymi (RGOK).

Tabela 31. Obszar Południowo-Wschodniego RGOK Gminy przyporządkowane do Południowo-Wschodniego RGOK Baborów, Branice, Cisek, Głogówek, Głubczyce, Izbicko, Jemielnica, Kędzierzyn-Koźle, Kietrz, Kolonowskie, Krapkowice, Leśnica, Pawłowiczki, Polska Cerekiew, Reńska Wieś, Strzelce Opolskie, Strzeleczki, Ujazd, Walce, Zawadzkie, Zdzieszowice, z woj. śląskiego: Pietrowice Wielkie Źródło: Uchwała Nr XXVII/307/2017 Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia 28 marca 2017 r. w sprawie wykonania „Planu gospodarki odpadami dla województwa opolskiego na lata 2016-2022 z uwzględnieniem lat 2023-2028”

Odebrane z obszarów Gmin Powiatu Strzeleckiego - zmieszane odpady komunalne i odpady zielone oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczone do składowania - zgodnie z wymogami, w latach 2016-2018 zagospodarowywane były na instalacjach regionalnych lub zastępczych działających w ramach Południowo-Wschodniego RGOK. W poniższej tabeli przedstawiono wykaz Regionalnych Instalacji do Przetwarzania Odpadów Komunalnych (RIPOK) oraz instalacji przewidzianych do zastępczej obsługi Południowo- Wschodniego RGOK.

Tabela 32. Wykaz instalacji regionalnych oraz instalacji przewidzianych do zastępczej obsługi Południowo-Wschodniego RGOK Funkcjonujące regionalne Rodzaj regionalnej Instalacje regionalne przewidziane instalacje do przetwarzania instalacji do zastępczej obsługi regionu odpadów komunalnych 1) Instalacja MBP zlokalizowana przy składowisku odpadów innych niż niebezpieczne 1) Instalacja MBP zlokalizowana i obojętne w Kędzierzynie-Koźlu, przy składowisku odpadów 2) Instalacja MBP zlokalizowana Instalacje innych niż niebezpieczne przy składowisku odpadów mechaniczno-biologicznego i obojętne w Dzierżysławiu innych niż niebezpieczne przetwarzania zmieszanych 2) Instalacja MBP zlokalizowana i obojętne w Dzierżysławiu, odpadów komunalnych - przy składowisku odpadów 3) Instalacja MBP zlokalizowana instalacje MBP innych niż niebezpieczne przy składowisku odpadów i obojętne w Kędzierzynie-Koźlu innych niż niebezpieczne i obojętne w Domaszkowicach 4) Instalacja MBP zlokalizowana przy składowisku odpadów 48 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Funkcjonujące regionalne Rodzaj regionalnej Instalacje regionalne przewidziane instalacje do przetwarzania instalacji do zastępczej obsługi regionu odpadów komunalnych innych niż niebezpieczne i obojętne w Gotartowie, 5) Instalacja MBP - Zakład Produkcji Paliwa Alternatywnego w Opolu

1) Kompostownia kontenerowa zlokalizowana przy składowisku odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Kędzierzynie-Koźlu, 2) Kompostownia zlokalizowana 1) Kompostownia zlokalizowana przy składowisku odpadów przy Składowisku odpadów innych niż niebezpieczne innych niż niebezpieczne i obojętne w Opolu, i obojętne w Dzierżysławiu, 3) Kompostownia zlokalizowana 2) Kompostownia kontenerowa przy składowisku odpadów zlokalizowana przy składowisku innych niż niebezpieczne odpadów innych niż i obojętne w Domaszkowicach, Instalacje do przetwarzania niebezpieczne i obojętne 4) Kompostownia zlokalizowana selektywnie zebranych przy składowisku odpadów w Kędzierzynie-Koźlu odpadów zielonych i innych innych niż niebezpieczne bioodpadów - i obojętne w Gotartowie, kompostownie 5) Kompostownia zlokalizowana przy składowisku odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne w Dzierżysławiu 1) Kompostownia zlokalizowana na terenie Składowiska Kompostownia kontenerowa odpadów innych niż odpadów selektywnie zebranych niebezpieczne i obojętne zlokalizowana na terenie w Dzierżysławiu, składowiska odpadów innych 2) Kompostownia zlokalizowana niż niebezpieczne i obojętne na terenie składowiska odpadów w Kędzierzynie-Koźlu innych niż niebezpieczne i obojętne w Opolu 1) Składowisko odpadów innych 1) Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne niż niebezpieczne i obojętne Składowiska odpadów w Kędzierzynie-Koźlu, w Kędzierzynie-Koźlu, innych niż niebezpieczne 2) Składowisko odpadów innych 2) Składowisko odpadów innych i obojętne do składowania niż niebezpieczne i obojętne niż niebezpieczne i obojętne odpadów powstałych w Dzierżysławiu, w Dzierżysławiu w procesie mechaniczno- 3) Składowisko odpadów innych 3) Składowisko odpadów innych biologicznego niż niebezpieczne i obojętne niż niebezpieczne i obojętne przetwarzania odpadów w Kielczy, w Kielczy, komunalnych - składowiska 4) Składowisko odpadów innych 4) Składowisko odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne niż niebezpieczne i obojętne w Szymiszowie w Szymiszowie Źródło: Uchwała Nr XXVII/307/2017 Sejmiku Województwa Opolskiego z dnia 28 marca 2017 r. w sprawie wykonania „Planu gospodarki odpadami dla województwa opolskiego na lata 2016-2022 z uwzględnieniem lat 2023-2028”

49 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Osiągnięte poziomy odzysku i recyklingu odpadów komunalnych oraz redukcji masy odpadów ulegających biodegradacji kierowanych do składowania Na gminy nałożono obowiązek składania rocznych sprawozdań z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi - marszałkowi województwa oraz wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska. W imieniu gmin należących do Związku Międzygminnego „Czysty Region” - sprawozdania takie składa Związek. Sprawozdania te zawierają m. in. informacje o osiągniętych przez gminę/Związek w danym roku sprawozdawczym następujących poziomach:  poziom redukcji masy odpadów ulegających biodegradacji kierowanych do składowania,  poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia następujących frakcji odpadów komunalnych: papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła,  poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych.

W poniższej tabeli zebrano informacje o osiągniętych przez Gminy Powiatu Strzeleckiego oraz Związek Międzygminny „Czysty Region” poziomach w latach 2016-2018.

Tabela 33. Zestawienie osiągniętych przez poszczególne Gminy Powiatu Strzeleckiego oraz Związek Międzygminny „Czysty Region” poziomów redukcji masy odpadów ulegających biodegradacji kierowanych do składowania oraz poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami niektórych frakcji odpadów pochodzących z sektora komunalnego w latach 2016-2018 Dopuszczalny/ Osiągnięty poziom [%] Wskaźnik Gmina wymagany poziom [%] 2016 2017 2018 2016 2017 2018 poziom ograniczenia Jemielnica 0 42,8 19 masy odpadów Strzelce Opolskie 0 21 15,6 komunalnych Zawadzkie 0 13,2 15,6 ulegających maks. maks. maks. biodegradacji Izbicko, Kolonowskie, 45 45 40 Leśnica, Ujazd (w ramach przekazywanych 0 0 0 do składowania Związku Międzygminnego w stosunku do 1995 r. „Czysty Region”) poziom recyklingu Jemielnica 44,6 40,1 35 i przygotowania do Strzelce Opolskie 33,1 29,9 69,4 ponownego użycia Zawadzkie 21,4 22,8 31,6 następujących frakcji min. min. min. odpadów Izbicko, Kolonowskie, 18 20 30 Leśnica, Ujazd (w ramach komunalnych: papieru, 21,7 20,8 30,5 metali, tworzyw Związku Międzygminnego sztucznych i szkła „Czysty Region”) poziom recyklingu, Jemielnica 90,3 51,7 68,5 przygotowania do Strzelce Opolskie 97 77,8 53,3 ponownego użycia Zawadzkie 100 100 100 i odzysku innymi min. min. min. metodami innych Izbicko, Kolonowskie, 42 45 50 Leśnica, Ujazd (w ramach niż niebezpieczne 81,4 94,6 99,8 odpadów budowlanych Związku Międzygminnego i rozbiórkowych „Czysty Region”) Źródło: Opracowane na podstawie informacji pozyskanych z Analiz stanu gospodarki odpadami komunalnymi poszczególnych Gmin Powiatu Strzeleckiego oraz Związku Międzygminnego „Czysty Region” za lata 2016-2018

W analizowanych latach 2016-2018, wszystkie Gminy Powiatu Strzeleckiego osiągnęły wymagane poziomy recyklingu i przygotowania do ponownego użycia surowców wtórnych oraz odpadów budowlanych i rozbiórkowych, a także nie przekroczyły dopuszczalnego poziomu ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji przekazywanych do składowania.

50 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Usuwanie wyrobów zawierających azbest Odpady zawierające azbest, jako odpady niebezpieczne, wymagają szczególnego sposobu postępowania i dlatego powinny być objęte programem likwidacji azbestu i odpadów zawierających azbest. W czasie obróbki mechanicznej (np. kruszenie, cięcie itp.) następuje uwalnianie się włókien azbestowych do powietrza i zachodzi niebezpieczeństwo ich wchłaniania, dlatego też proces usuwania wyrobów zawierających azbest powinien być przeprowadzony ze szczególnym zachowaniem zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, przez wyspecjalizowane i uprawnione w tym zakresie firmy. Zasady bezpiecznego postępowania z wyrobami i odpadami zawierającymi azbest zostały przedstawione w „Programie Oczyszczania Kraju z Azbestu 2009-2032”.

W analizowanych latach, Gminy Powiatu Strzeleckiego sukcesywnie usuwały ze swoich terenów wyroby zawierające azbest. Poszczególne gminy Powiatu pozyskiwały na ten cel dofinansowania z WFOŚiGW lub przeznaczały środki ze swoich budżetów.

Ilości wyrobów azbestowych, usuniętych z terenu poszczególnych gmin Powiatu Strzeleckiego w latach 2016-2018, przedstawia poniższa tabela.

Tabela 34. Ilość usuniętych wyrobów azbestowych z terenu Powiatu Strzeleckiego w latach 2016- 2018 Ilość usuniętych wyrobów azbestowych [Mg] Gmina 2016 2017 2018 Izbicko 22,920 198,020 45,870 Jemielnica 83,285 30,210 19,050 Kolonowskie 9,410 27,060 7,680 Leśnica 25,460 66,930 32,138 Strzelce Opolskie 89,000 40,720 39,920 Ujazd 32,540 23,330 21,400 Zawadzkie 5,500 3,509 13,360 Razem - Powiat Strzelecki 268,115 389,779 179,418 Źródło: Informacje z gmin

Zgodnie z uzyskanymi danymi, na terenie Powiatu Strzeleckiego występuje ok. 2 294,622 Mg wyrobów azbestowych - szczegóły przedstawiono w poniższej tabeli.

Tabela 35. Informacja o występowaniu wyrobów azbestowych na terenie Powiatu Strzeleckiego - stan 31.12.2018 r. Ilość występujących wyrobów Gmina azbestowych [Mg] Izbicko 370,000 Jemielnica 19,050 Kolonowskie 89,667 Leśnica 294,750 571,985 Strzelce Opolskie 424,600* Ujazd 253,530 Zawadzkie 271,040 Razem - Powiat Strzelecki 2 294,622 * - rury azbestowo-cementowe Źródło: Informacje z gmin

51 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

4.8. Zasoby przyrodnicze. Powierzchnia obszarów chronionych na terenie Powiatu Strzeleckiego w 2018 roku stanowiła ok. 45,1 % powierzchni powiatu (wg GUS) i w porównaniu z rokiem 2016 uległa zmniejszeniu o 0,8 punktu procentowego (45,9 % w 2016 roku). Jest to wartość wyższa od średniej wartości dla województwa opolskiego wynoszącej 27,6 %.

Na terenie Powiatu Strzeleckiego występują: 1. Park Krajobrazowy Góra Św. Anny 2. Obszar chronionego krajobrazu Lasy Stobrawsko-Turawskie 3. Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Kocia Góra 4. Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Mostki 5. Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Nad Bziniczką 6. Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Piaskowa Góra 7. Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Pod Dębami 8. Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Szczypki 9. Obszar Natura 2000 – Kamień Śląski 10. Obszar Natura 2000 – Góra Św. Anny 11. Obszar Natura 2000 – Dolina Małej Panwi 12. Rezerwat przyrody Tęczynów 13. Rezerwat przyrody Biesiec 14. Rezerwat przyrody – Płużnica 15. Rezerwat przyrody – Ligota Dolna 16. Rezerwat przyrody – Góra Św. Anny 17. Rezerwa przyrody - Grafik 18. Rezerwat przyrody – Boże Oko 19. Użytek ekologiczny – Chudwajda 20. Użytek ekologiczny – Parza 21. Użytek ekologiczny – Pod Jesionem 22. Użytek ekologiczny – Bagienko 23. Użytek ekologiczny – Rokitna Góra 24. Użytek ekologiczny – Błumsztajnowe 25. Użytek ekologiczny – Wierzecznik (Kasztal) 26. Użytek ekologiczny – Ostoja 27. Użytek ekologiczny – Kołodzieje (Kołodziejowizna) 28. Użytek ekologiczny – Markownie 29. Użytek ekologiczny – Szachty (Szadyk) 30. Użytek ekologiczny – Bożyszczok 31. Użytek ekologiczny – Pierwiosnek 32. Użytek ekologiczny – Jaskółka 33. Użytek ekologiczny – Rudzik 34. Użytek ekologiczny – Sowin 35. Użytek ekologiczny – Grań 36. Użytek ekologiczny – Wielka Kobyła 37. Użytek ekologiczny – Rysi Kierz (Pysi Kierz) 38. Użytek ekologiczny – Laski 39. Użytek ekologiczny – Przy Myślińskiej 40. Użytek ekologiczny – Mała Kobyła 41. Użytek ekologiczny – Kiepka 42. Użytek ekologiczny – Kumince 43. Użytek ekologiczny – Czarna Dziura 44. Użytek ekologiczny – Przy Czarnej dziurze 45. Użytek ekologiczny – Stoczek 46. Użytek ekologiczny – Bagno 47. Użytek ekologiczny – Szczyrkowiska 48. Użytek ekologiczny – Sitowie 49. Użytek ekologiczny – Drozd 50. Użytek ekologiczny – Smuga

52 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

51. Użytek ekologiczny – Kaczmorka 52. Użytek ekologiczny – Dwoinka 53. Użytek ekologiczny – Jelenie Rogi 54. Użytek ekologiczny – Księże Stawy 55. Użytek ekologiczny – Hehelec 56. Użytek ekologiczny – Nowe Łąki 57. Użytek ekologiczny – Nad Małą Panwią 58. Użytek ekologiczny – Koło 59. Użytek ekologiczny – Łąki Woltera 60. Użytek ekologiczny – Przy Kole 61. Użytek ekologiczny – Nasiejów 62. Użytek ekologiczny – Pod Dębem 63. Użytek ekologiczny – Przy Łublinieckiej 64. Użytek ekologiczny – Oczko 65. Użytek ekologiczny – Podarta 66. Użytek ekologiczny – Świński Łuk 67. Pomniki przyrody

Park krajobrazowy Góra Św. Anny W południowej części powiatu zlokalizowany jest Park Krajobrazowy „Góra Świętej Anny”. Park ustanowiony jest na mocy Rozporządzenia Nr 0151/P/17/06 Wojewody Opolskiego z dnia 8 maja 2006 r. w sprawie Parku Krajobrazowego „Góra Św. Anny”. Całkowita powierzchnia parku wynosi 5051,0 ha, a powierzchnia strefy ochronnej parku 6374,0 ha. Park ten, typu wyżynnego, położony jest w środkowo – wschodniej części województwa opolskiego i obejmuje najdalej wysunięty na zachód fragment Wyżyny Śląskiej. Park zapewnia ochronę masywu Chełmu wraz z licznymi dolinami i wąwozami, wywierzyskami skalnymi i misami krasowymi. W parku zarejestrowano około 400 gatunków roślin naczyniowych, z czego 20 jest objętych ochroną prawną. Głównymi walorami przyrodniczo-krajobrazowymi Parku Krajobrazowego ”Góra Św. Anny” są:  charakterystyczna i urozmaicona rzeźba terenu - tworzy on jednostkę morfologiczno- krajobrazową, która zdecydowanie wyróżnia się z płaskiej Równiny Opolskiej, pod wpływem erozji wykształciły się formy krasu powierzchniowego i podziemnego, a w zalegających na krasie lessach wykształciły się malowniczych wąwozy,  zróżnicowana budowa geologiczna - obszar budują skały wieku triasowego, trzeciorzędowe skały wylewne oraz osady piaszczysto-żwirowo-gliniaste zlodowacenia środkowopolskiego;  cenne zasoby przyrodnicze, z uwagi na znaczne zróżnicowanie i zachowanie fragmentów dobrze wykształconych, naturalnych i półnaturalnych siedlisk występuje tu wiele chronionych i rzadkich gatunków roślin i zwierząt, charakterystyczną cechą szaty roślinnej tego terenu jest obecność gatunków muraw kserotermicznych (poza obszarem gminy) i lasów bukowych;  zasoby krajobrazu kulturowego, religijnego i historycznego Góry Św. Anny objęte zostały przez UNESCO w 2004 roku pomnikiem historii – jednym z 15 najcenniejszych obiektów w kraju

Na terenie parku w części obejmującej Powiat Strzelecki występują zespoły leśne (łęgu jesionowo- olszowego na niewielkich obszarach, głównie na podmokłych terenach źródliskowych koło Jasiony, żyznej buczyny sudeckiej, kwaśnej buczyny niżowej), zespoły zaroślowe (ligustru pospolitego i śliwy tarniny w okolicach Oleszki, zespół bzu na skrajach lasu i dróg leśnych oraz zespół podagrycznika pospolitego i lepiężnika różowego w rezerwacie „Lesisko”, zespołu wyki leśnej i zaroślowej przy drogach leśnych między Ligotą Dolną i Oleszką) oraz zespoły łąkowe w postaciłąki trzęślicowej w dolinach cieków w okolicy Jasionej).

Obszar Chronionego Krajobrazu - „Lasy Stobrawsko – Turawskie” Obszar o powierzchni 179 tys. ha został powołany w 1988 roku w centralnej i zachodniej części województwa opolskiego. W 1999 roku w jego zachodniej i centralnej części utworzono Stobrawski Park Krajobrazowy. W granicach Lasów Stobrawsko - Turawskich znalazło się kilka zespołów przyrodniczo-krajobrazowych oraz kilkadziesiąt użytków ekologicznych i pomników przyrody. Niezliczona ilość cieków, stawy hodowlane, źródła, polodowcowe moreny i wydmy stanowią

53 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018 o wysokich walorach krajobrazowych i przyrodniczych tego terenu. Na obszarze Lasów Stobrawsko -Turawskich stwierdzono występowanie wielu chronionych gatunków roślin i zwierząt. W granicach tego obszaru znajdują się obszary leśne gminy Strzelce Opolskie północnej jej części, znalazło się tu kilka zespołów przyrodniczo-krajobrazowych oraz kilkadziesiąt użytków ekologicznych i pomników przyrody. Niezliczona ilość cieków, stawy hodowlane, źródła, polodowcowe moreny i wydmy stanowią o wysokich walorach krajobrazowych i przyrodniczych tego terenu. Na obszarze Lasów Stobrawsko-Turawskich stwierdzono występowanie wielu chronionych gatunków roślin i zwierząt. Lasy Stobrawsko-Turawskie, ze względu na przewagę borów sosnowych mających duże walory bioterapeutyczne (działają kojąco, przeciwastmatycznie i odkażająco), posiadają duże znaczenie dla turystyki i wypoczynku mieszkańców okolicznych miast.

Zespoły przyrodniczo – krajobrazowe - są fragmenty krajobrazu naturalnego i kulturowego zasługujące na ochronę ze względu na ich walory widokowe lub estetyczne.

Tabela 36. Zespoły przyrodniczo- krajobrazowe na terenie Powiatu Strzeleckiego

Lp Obiekt Gmina Podstawa prawna

Dz. Urz. W oj. Opolskiego z "Kocia Góra" obszar wzniesień morenowych 1. Kolonowskie dnia 8 grudnia 2003r. Nr 109 porośniętych lasami poz. 2303 . Dz. Urz. W oj. Opolskiego z "Mostki" - Obszar wzniesień morenowych 2. Zawadzkie, Jemielnica dnia 8 grudnia 2003r. Nr 109 porośniętych lasami poz. 2303 . Dz. Urz. W oj. Opolskiego z "Nad Bziniczką" kompleks leśny położony 3. Kolanowskie dnia 8 grudnia 2003r. Nr 109 wzdłuż środkowego odcinka rzeki Bziniczk poz. 2303 . Dz. Urz. W oj. Opolskiego z 4. "Piaskowa Góra" wzniesienia morenowe Jemielnica dnia 8 grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2303 . Dz. Urz. W oj. Opolskiego z "Pod Dębami" kompleks leśny położony w Kolonowskie, Zawadzkie, 5. dnia 8 grudnia 2003r. Nr 109 dolinie rzeki Mała Panew Jemielnica poz. 2303 . Dz. Urz. W oj. Opolskiego z "Szczypki" zalesione wzniesienia morenowe 6. Jemielnica dnia 8 grudnia 2003r. Nr 109 wraz z bagnem Koło poz. 2303 . Źródło: Rejestr form ochrony przyrody, GDOŚ, 2019 r.

Obszary NATURA 2000

Kamień Śląski PLH160003 Obszar Natura 2000 Kamień Śląski PLH160003 leży na skłonie północnym komina wulkanicznego Góra Świętej Anny, który ku Równinie Opolskiej opada schodkowato. Powierzchnia obszaru jest mało urozmaicona, a wysokość wynosi od 225 do 250 m n.p.m. Roślinność potencjalną stanowią głównie grądy Tilio-Carpinetum w serii ubogiej, a w zachodniej części także żyzne buczyny Melico- Fagetum. Obecnie w krajobrazie najważniejszą rolę odgrywają zbiorowiska trawiaste oraz pola uprawne. W części zachodniej występują murawy z zaroślami ligustru i głogu na obrzeżach, w części środkowej, będącej płytą lotniska, występują zbiorowiska łąkowe, natomiast wschodnia części obszaru zajęta jest głównie przez grunty orne. Najważniejsze gleby obszaru to gleby wapnicowe - rędziny węglanowe średnie. Występują tu także gleby brunatnoziemne - brunatne właściwe zbudowane z piasków gliniastych lekkich oraz gleby bielicoziemne - bielicowe i bielice zbudowane z piasków luźnych. Obszar pozbawiony jest cieków wodnych. Obszar jest istotny dla programu reintrodukcji w Polsce susła moręgowanego Spermophilus citellus. Najważniejsze dla jego funkcjonowania są zatem zbiorowiska trawiaste, które stanowią siedlisko życia tego ssaka. Murawy kserotermiczne w obszarze występują w części zachodniej i zajmują niewielką powierzchnię. Stanowią obecnie mozaikę gatunków łąkowych i murawowych. Na siedlisku

54 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018 występują obficie: chaber driakiewnik Centaurea scabiosa, cieciorka pstra Coronilla varia, klinopodium pospolite Clinopodium vulgare, krwiściąg mniejszy Sanquisorba minor, poziomka twardawa Fragaria viridis, przytulia pospolita Galium mollugo, przytulia właściwa Galium verum, rzepik pospolity Agrimonia eupatoria, wyka długożagielkowa Vicia tenuifolia, a także kostrzewa z grupy owcza (prawdopodobnie kostrzewa walezyjska) Festuca ovina s. l. (cfr F. valesiaca), szałwia łąkowa Salvia pratensis, szałwia okręgowa Salvia verticillata, traganek pęcherzykowaty Astragalus cicer, traganek szerokolistny Astragalus glycyphyllos). W murawach zanotowano cenne gatunki roślin: goryczkę krzyżową Gentiana cruciata, pierwiosnka lekarskiego Primula veris i zarazę czerwonawą Orobanche lutea. Miejscami, obficie występuje nalot głogu, róży, gruszy i ligustru, jako pozostałość dawnych, wykarczowanych zarośli. W związku z tym reprezentatywność siedliska oceniono jako C (znacząca). Powierzchnia siedliska jest niewielka. Oszacowano, że nie przekracza 2% całkowitej powierzchni siedliska w Polsce

Góra Świętej Anny PLH160002 Obszar wyniesienia Garbu Chełmu z wychodniami wapieni i dolomitów środkowego triasu. Od południa opadający stromo zdenudowanym uskokiem tektonicznym, od północy łagodnie zanurzający się pod utworami polodowcowymi. Garb jest najdalej na zachód wysuniętą częścią środkowotriasowego progu strukturalnego (kuesty). Z trzech stron otoczony terenami nizinnymi stanowi wyraźną kulminację w krajobrazie. Rzeźba Chełmu należy do form krawędziowych, ukształtowanych w trzeciorzędzie i zmodyfikowanych przez morfologię czwartorzędową, a zwłaszcza dwukrotne nasunięcie się i regresję lodowca oraz procesy eolicznej akumulacji lessów i ich erozji. Garb jest rozczłonkowany na szereg wyniesień oddzielonych suchymi dolinkami i obszarami zrównań. W wierzchołkowej jego części, w obrębie wychodni skał węglanowych rzeźba krasowa, z lejami, misami i studniami krasowymi, wywierzyskami, wychodniami skalnymi, niewielkimi wnękami i grotami. Kulminację garbu stanowi nek wulkaniczny na Górze Św. Anny - 404 m n.p.m. Wśród obszarów o najwyższych walorach przyrodniczych dominującymi formami pokrycia terenu są lasy, w większości reprezentujące 3 fitosocjologiczne odmiany buczyn. Znaczący udział osiągają murawy kserotermiczne, zarośla okrajkowe oraz ekstensywnie użytkowane łąki, w tym eutroficzne. Uzupełnieniem są wychodnie skał węglanowych oraz źródliska wraz ze specyficzną dla nich roślinnością zielną i wysoką. Spośród form intensywniejszego zagospodarowania przestrzeni dominują grunty orne, tworzące z ekosystemami o dużej naturalności, mozaikę krajobrazową. Obszar ważny w skali regionalnej dla zachowania bioróżnorodności, a zwłaszcza dla priorytetowych muraw kserotermicznych (zajmujących w obszarze znaczące powierzchnie). Występuje tu 11 rodzajów siedlisk z Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG, z czego największą powierzchniowo reprezentację osiągają kwaśne oraz żyzne buczyny. Dobrze reprezentowane są też ekstensywnie użytkowane niżowe i górskie łąki, ciepłolubne buczyny storczykowe, a także podmokłe łąki kalcyfilne i eutroficzne. Stwierdzono występowanie 2 gatunków ssaków z Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG. Na terenie ostoi występuje ponadto około 40 gatunków roślin chronionych w Polsce oraz około 40 gatunków uznawanych za rzadkie lokalnie.

Dolina Małej Panwi PLH160008 Obszar rozciąga się wzdłuż doliny Małej Panwi, na odcinku pomiędzy miejscowościami Kolonowskie i Krupski Młyn. W przeważającej części położony jest na terenie województwa opolskiego: w powiecie strzeleckim, w gminach: Zawadzkie, Kolonowskie i Jemielnica oraz w powiecie oleskim, w gminie Dobrodzień. Niewielki jego fragment leży w województwie śląskim, w powiecie tarnogórskim, w gminie Krupski Młyn. Zlokalizowany jest on głównie na terenach leśnych, w mniejszej części terenach użytkowanych rolniczo. Opisywane tereny znajdują się we wschodniej części Równiny Opolskiej, w Obniżeniu Małej Panwi. Przekraczają one wysokość 200 m n.p.m. i wkraczają w obszar wyżyn. Charakteryzują się znacznym zróżnicowaniem budowy litologicznej. Skrzydła holoceńskiej niecki budują tu od północy tarasy plejstoceńskiej rzeki, a od południa osady akumulacji lodowcowej i wodnolodowcowej. Występują tu formy rzeźby związane z wyciętą w skałach górnotriasowych rynną dolinną Małej Panwi, tj.: starorzecza – występujące bardzo licznie w przykorytowej części doliny Małej Panwi; płaskie holoceńskie tarasy zalewowe – zlokalizowane w dennej i najczęściej przykorytowej części dolin rzek i charakteryzujące się dużą dynamiką zjawisk erozyjno- akumulacyjnych; płaskie tarasy plejstoceńskie nadzalewowe – zlokalizowane na skrzydłach dolin,

55 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018 w szczególności rozwinięte na północ od Małej Panwi, pokryte licznymi wydmami; krawędzie poszczególnych tarasów – wyraźnie zaznaczają się na granicy tarasów holoceńskich i tarasu bałtyckiego Małej Panwi, gdzie osiągają lokalnie wysokość 5-7 m; koryta rzek – w przypadku Małej Panwi są najlepiej zachowanymi naturalnymi korytami dużej rzeki nizinnej na Opolszczyźnie; oraz torfowiska i namuliska – wykształcone wyspowo w przykorytowych częściach den dolin, w największych płatach występują w dolinie Małej Panwi. W strukturze dominujących w obszarze zbiorowisk leśnych największym udziałem charakteryzują się lasy iglaste – bory świeże, mieszane oraz bagienne. Lasy liściaste mają niewielki udział. Należą do nich głównie łęgi i zbiorowiska grądowe. W zbiorowiskach leśnych zachowało się szereg cennych okazów drzew, które obecnie stanowią pomniki przyrody. W większości są to pojedyncze okazy i grupy dębu szypułkowego oraz klonu zwyczajnego. Teren poza lasami stanowią głównie użytki zielone w dużym stopniu intensywnie użytkowane jako pastwiska i łąki. Część gruntów rolnych nie jest użytkowana i stopniowo zarasta w wyniku sukcesji wtórnej Obszar jest istotny dla zachowania leśnych oraz nieleśnych hydrogenicznych siedlisk przyrodniczych. Głównym i wyróżniającym go elementem jest dolina rzeczna jednej z najbardziej naturalnych rzek nizinnych regionu i jedyną tego rodzaju proponowaną jako ostoja sieci Natura 2000 w granicach województwa opolskiego.

Rezerwaty przyrody

Tabela 37. Rezerwaty przyrody na terenie Powiatu Strzeleckiego Lp Obiekt Gmina Podstawa prawna 1. MP z dnia 31 maja 1957r. Nr "Płużnica " fragment lasu mieszanego o 41, poz.268, Dz. Urz. W oj. charakterze naturalnym Strzelce Opolskie Op. Nr 65, poz. 499 z 2001r.

oraz z 2008r. Nr 23, poz. 730 2. MP z dnia 30 września 1959r. "Ligota Dolna" zbiorowiska kserotermiczne ze Nr 81, poz.428, Dz. Urz. W oj. stanowiskami chronionych gatunków Strzelce Opolskie Op. Nr 65, poz. 499 z 2001r. roślin oraz z 2008r. Nr 23, poz. 749 3. "Góra Św. Anny" rzadkie profile oraz zjawiska MP z dnia 28 stycznia 1972r. geologiczne związane z wulkanizmem Nr 5, poz.33, z 1992r. Nr 6, trzeciorzędowym i strefą kontaktu wulkanitów Leśnica poz. 39, Dz. Urz. W oj. Op. Nr z osadami cenomańskimi oraz 65, poz. 499 z 2001r. oraz z środkowotriasowymi 2008r. Nr 23, poz. 742 4. MP z dnia 4 września 1997r. Nr 54, poz. 515, Dz. Urz. W "Boże Oko" fragment lasu świeżego z licznie Ujazd oj. Op. Nr 65, poz. 499 z występującym ponad 100-letnim bukiem 2001r. oraz z 2008r. Nr 23, poz. 741 5. MP z dnia 18 sierpnia 1997r. "Grafik" fragment lasu bukowego o Nr 51, poz. 486, Dz.Urz. W oj. charakterze naturalnym z udziałem licznych Leśnica Op. Nr 65, poz. 499 z 2001r. drzew pomnikowych oraz z 2008r. Nr 23, poz. 740 6. Dz. Urz W oj. Opolskiego z "Tęczynów" fragment drzewostanu buczyny dnia 21 stycznia 2000r. Nr 6, niżowej i grądu subkontynentalnego z Strzelce Opolskie poz. 25 .oraz z 2007r. Nr 2, rzadkimi i chronionymi gatunkami runa poz. 18 7. Dz. Urz W oj. Opolskiego z "Biesiec" zbiorowisko lasu bukowego z dnia 27 lipca 2001r. Nr 65, rzadkimi i podlegającymi ochronie prawnej Leśnica poz. 496 .oraz z 2007r. Nr 2, gatunkami roślin poz. 20 Źródło: Rejestr form ochrony przyrody, GDOŚ, 2019 r.

56 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Użytki ekologiczne

Tabela 38. Użytki ekologiczne na terenie Powiatu Strzeleckiego Lp Obiekt Gmina Podstawa prawna 1. „Hehelec" Łąka śródleśna z zabagnionym, Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Zawadzkie zarastającym starorzeczem grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 . 2. "Nad Małą Panwią" Bagno będące Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Zawadzkie starorzeczem Małej Panwi grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 . 3. "Łąki Woltera" Zespół łąk śródleśnych– Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Zawadzkie płaty nieużytkowanej roślinności grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 . 4. "Nasiejów" Łąki śródleśne z niewielkim Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Zawadzkie zbiornikiem wodnym grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 . 5. "Pod Dębem" Łąki śródleśne – płaty Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Zawadzkie nieużytkowanej roślinności grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 . 6. "Przy Lublinieckiej” Łąki śródleśne – płaty Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Zawadzkie nieużytkowanej roślinności grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 . 7. "Oczko" Łąki śródleśne – płaty Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Zawadzkie nieużytkowanej roślinności grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 . 8. Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 "Podarta" Bagno śródleśne Zawadzkie grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304. 9. "Świński Łuk" Łąka śródleśna będąca Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Zawadzkie zarośniętym starorzeczem grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 10. "Smuga" Zespół łąk śródleśnych – płaty Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Zawadzkie nieużytkowanej roślinności grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 11. "Kaczmorka" Łąka śródleśna – płaty Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Zawadzkie nieużytkowanej roślinności grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 12. "Dwoinka" Kompleks łąk śródleśnych z Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Zawadzkie przyległymi bagnami grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 13. "Jelenie Rogi" Unikalne biotopy łąkowe i Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Zawadzkie ekotonowe grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 14. "Księże Stawy" Bagno śródleśne w Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Zawadzkie naturalnej sukcesji grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 . 15. Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 "Sowin" Łąka śródleśna Kolonowskie grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 . 16. Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 "Grań" Łąka śródleśna Kolonowskie grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 . 17. Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 "Wielka Kobyła" Łąka śródleśna Kolonowskie grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 . 18. "Rysi Kierz" ("Pysi Kierz") Łąka śródleśna – Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Kolonowskie płaty nieużytkowanej roślinności grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 . 19. "Laski" Zespół łąk śródleśnych – płaty Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Kolonowskie nieużytkowanej roślinności grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 . 20. "Przy Myślińskiej" Łąka śródleśna – płaty Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Kolonowskie nieużytkowanej roślinności grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 . 21. „Mała Kobyła" Łąka śródleśna – płaty Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Kolonowskie nieużytkowanej roślinności grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 . 22. "Kiepka" Łąka śródleśna – płaty Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Kolonowskie nieużytkowanej roślinności grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 . 23. "Kumince" Łąka śródleśna – płaty Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Kolonowskie nieużytkowanej roślinności grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 . 24. "Czarna Dziura" Łąka śródleśna – płaty Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Kolonowskie nieużytkowanej roślinności grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 . 25. "Przy Czarnej Dziurze" Łąka śródleśna – Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Kolonowskie płaty nieużytkowanej roślinności grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 . 26. "Nowe Łąki" Łąka śródleśna – płaty Jemielnica, Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 nieużytkowanej roślinności Zawadzkie grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 27. "Chudwajda" Łąka śródleśna - płaty Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Jemielnica nieużytkowanej roślinności grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304

57 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

28. "Parza" Łąka śródleśna - płaty Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Jemielnica nieużytkowanej roślinności grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 29. "Pod Jesionem" Łąka śródleśna - płaty Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Jemielnica nieużytkowanej roślinności grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 30. "Bagienko" Łąka śródleśna - płaty Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Jemielnica nieużytkowanej roślinności grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 31. "Rokitna Góra" Łąka śródleśna - płaty Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Jemielnica nieużytkowanej roślinności grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 32. "Blumsztajnowe" Łąka śródleśna - płaty Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Jemielnica nieużytkowanej roślinności grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 33. Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 "Wierzecznik" (Kasztal) - Bagno Jemielnica grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 34. "Ostoja" Łąka śródleśna - płaty Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Jemielnica nieużytkowanej roślinności grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 35. "Kołodzieje" (Kołodziejowizna) Łąka Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Jemielnica śródleśna - płaty nieużytkowanej roślinności grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 36. "Markownie" Łąka śródleśna - płaty Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Jemielnica nieużytkowanej roślinności grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 37. "Szachty" (Szadyk) Łąka śródleśna - płaty Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Jemielnica nieużytkowanej roślinności grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 38. Rozporządzenie Nr P/2/97 Wojewody „Pierwiosnek” Łąka śródleśna - płaty Opolskiego z 03.02.1997 r. w sprawie Kolonowskie nieużytkowanej roślinności wprowadzenia indywidualnej ochrony przyrody 39. „Jaskółka” Obszar jest miejscem Rozporządzenie Nr P/2/97 Wojewody występowania następujących gatunków Opolskiego z 03.02.1997 r. w sprawie zwierząt: sarna, jeleń europejski, daniel, Kolonowskie wprowadzenia indywidualnej ochrony dzik, zaskroniec, żmija zygzakowata, przyrody tygrzyk paskowany 40. „Rudzik” Obszar jest miejscem Rozporządzenie Nr P/2/97 Wojewody występowania następujących gatunków Opolskiego z 03.02.1997 r. w sprawie zwierząt: sarna, jeleń europejski, daniel, Kolonowskie wprowadzenia indywidualnej ochrony dzik, zaskroniec, żmija zygzakowata, przyrody tygrzyk paskowany 41. „Drozd” Obszar jest miejscem Rozporządzenie Nr P/2/97 Wojewody występowania następujących gatunków Opolskiego z 03.02.1997 r. w sprawie zwierząt: sarna, jeleń europejski, daniel, Zawadzkie wprowadzenia indywidualnej ochrony dzik, zaskroniec, żmija zygzakowata, przyrody tygrzyk paskowany 42. "Koło" Bagno śródleśne (w naturalnej Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Zawadzkie sukcesji) grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 43. „Sitowie” Bagno - Obszar jest miejscem Rozporządzenie Nr P/2/97 Wojewody występowania następujących gatunków Opolskiego z 03.02.1997 r. w sprawie zwierząt: sarna, jeleń europejski, daniel, Zawadzkie wprowadzenia indywidualnej ochrony dzik, zaskroniec, żmija zygzakowata, przyrody tygrzyk paskowany 44. "Bożyszczok" Bagno śródleśne (w Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Jemielnica naturalnej sukcesji) grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 45. "Przy Kole" Łąka śródleśna – płaty Dz. Urz. W oj. Opolskiego z dnia 8 Zawadzkie nieużytkowanej roślinności grudnia 2003r. Nr 109 poz. 2304 46. "Stoczek" źródełko wodne wraz z obszarem Uchwała Nr XLI/228/98 Rady Miejskiej w wokoło o promieniu 50 m i powierzchni ok.. Kolonowskie Kolonowskiem z dnia 18.06.1998r.- nie 0.7850 ha położonego we wsi Staniszcze publikowana w Dzienniku Urzędowym Małe 47. Dz. Urz W oj. Opolskiego z dnia 11 "Bagno" starorzecze rzeki Mała Panew Kolonowskie sierpnia 2005r. Nr 52, poz.1543. 48. Dz. Urz W oj. Opolskiego z dnia 11 „Szczyrkowiska" śródleśne zbiorniki wodne Kolonowskie sierpnia 2005r. Nr 52, poz.1542 Źródło: Rejestr form ochrony przyrody, GDOŚ, 2019 r.

58 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Pomniki przyrody

Tabela 39. Wykaz pomników przyrody na terenie Powiatu Strzeleckiego. Lp Obiekt Gmina / Obręb Podstawa prawna 1. Ogłoszenie Wydziału Rolnictwa i drzewo (gatunek: Dąb szypułkowy - Leśnictwa PWRN w Opolu z dn. Quercus robur; pierśnica: 161cm; Izbicko 03stycznia 1968 r. o uznaniu wysokość: 22m) niektórych drzew za pomnik przyrody 2. drzewo (gatunek: Wiąz szypułkowy - Decyzja Nr 364 Wydziału Rolnictwa i Ulmus laevis (Ulmus pedenculata; Izbicko leśnictwa PWRN w Opolu o uznaniu Ulmus effusa); pierśnica: za pomnik przyrody 162cm;wysokość: 26m) - nadpalone 3. Jemielnica - Nadleśnictwo: Komunikat PWRN w Opolu z dn. 15 drzewo (gatunek: Sosna zwyczajna Zawadzkie, Obręb leśny: czerwca 1973 r. o uznaniu (Sosna pospolita) - Pinus sylvestris; Zawadzkie, Leśnictwo: niektórych drzew za pomniki pierśnica: 99cm; wysokość: 23m) Jaźwin, Oddz.: 99d przyrody 4. drzewo (gatunek: Wiąz szypułkowy - Jemielnica - Nadleśnictwo Rozporządzenie Nr P/01/2000 Ulmus laevis (Ulmus pedenculata; Zawadzkie Obręb leśny: Wojewody Opolskiego z dn. 3 Ulmus effusa); pierśnica: 87cm; Zawadzkie, Leśnictwo: stycznia 2000 r. w sprawie uznania wysokość: 29m) Wierzchlesie, Oddz.: 247kie za pomniki przyrody 5. Jemielnica - Nadleśnictwo: Rozporządzenie Nr P/01/2000 drzewo (gatunek: Jesion wyniosły - Zawadzkie, Obręb leśny: Wojewody Opolskiego z dn. 3 Fraxinus excelsior; pierśnica: 104cm; Zawadzkie, Leśnictwo: stycznia 2000 r. w sprawie uznania wysokość: 32m) Wierzchlesie, Oddz.: 247a za pomniki przyrody 6. Jemielnica - Nadleśnictwo Rozporządzenie Nr P/01/2000 drzewo (gatunek: Buk pospolity (Buk Zawadzkie Obręb leśny: Wojewody Opolskiego z dn. 3 zwyczajny) - Fagus sylvatica; pierśnica: Zawadzkie, Leśnictwo: stycznia 2000 r. w sprawie uznania 87cm; wysokość: 28m) Jaźwin, Oddz.: 22 za pomniki przyrody 7. Jemielnica - Nadleśnictwo Rozporządzenie Nr P/01/2000 drzewo (gatunek: Dąb szypułkowy - Zawadzkie Obręb leśny: Wojewody Opolskiego z dn. 3 Quercus robur; pierśnica: 113cm; Zawadzkie, Leśnictwo: stycznia 2000 r. w sprawie uznania wysokość: 26m) Łaziska, Oddz.: 161 za pomniki przyrody 8. Jemielnica - Nadleśnictwo: Rozporządzenie Nr P/01/2000 drzewo (gatunek: Dąb szypułkowy - Zawadzkie Obręb leśny: Wojewody Opolskiego z dn. 3 Quercus robur; pierśnica: 178cm; Zawadzkie, Leśnictwo: stycznia 2000 r. w sprawie uznania wysokość: 27m) Łaziska, Oddz.:160 za pomniki przyrody 9. grupa drzew: (gatunek: Buk pospolity Jemielnica - Nadleśnictwo: Rozporządzenie Nr P/01/2000 (Buk zwyczajny) - Fagus Zawadzkie, Obręb leśny: Wojewody Opolskiego z dn. 3 sylvatica;pierśnica – 8 szt. Zawadzkie, Leśnictwo: stycznia 2000 r. w sprawie uznania Jaźwin, Oddz.: 69 za pomniki przyrody 10. Jemielnica - Nadleśnictwo Rozporządzenie Nr P/01/2000 Grupa drzew: gatunek: Buk pospolity Zawadzkie Obręb leśny: Wojewody Opolskiego z dn. 3 (Buk zwyczajny) - Fagus Zawadzkie, Leśnictwo: stycznia 2000 r. w sprawie uznania sylvatica;pierśnica - 2 szt. Jaźwin, Oddz.: 69 za pomniki przyrody 11. Jemielnica - Nadleśnictwo: Komunikat PWRN w Opolu z dn. 30 drzewo (gatunek: Dąb szypułkowy - Rudziniec, Obręb leśny: października 1953 r. w sprawie Quercus robur; pierśnica: 179cm; Toszek, Leśnictwo: uznania niektórych drzew za pomniki wysokość: 28m) Centawa, Oddz.: 153 przyrody 12. Aleja drzew gatunek: Kolonowskie - Nadleśnictwo: Ogłoszenie PWRN - Wojewódzkiego - Dąb szypułkowy - Quercus robur – 92 Zawadzkie, Obręb leśny: Zarządu Rolnictwa w Opolu z dn.2 szt. Kolonowskie, Leśnictwo: lipca 1955 r. o uznaniu niektórych - Lipa drobnolistna - Tilia cordata – 1 Haraszowskie, Oddz.: 218, drzew i głazu za pomniki przyrody szt. 219, 238 13. Kolonowskie - Nadleśnictwo: Ogłoszenie PWRN - Wojewódzkiego Grupa drzew: gatunek: Dąb szypułkowy Zawadzkie, Obręb leśny: Zarządu Rolnictwa w Opolu z dn.2 - Quercus robur – 6 szt. Kolonowskie, Leśnictwo: lipca 1955 r. o uznaniu niektórych Haraszowskie, Oddz.: 218 drzew i głazu za pomniki przyrody

59 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

14. Kolonowskie - Nadleśnictwo: Ogłoszenie PWRN - Wojewódzkiego Grupa drzew: gatunek: Dąb szypułkowy Zawadzkie, Obręb leśny: Zarządu Rolnictwa w Opolu z dn.2 - Quercus robur – 8 szt. Kolonowskie, Leśnictwo: lipca 1955 r. o uznaniu niektórych Haraszowskie, Oddz.: 238 drzew i głazu za pomniki przyrody 15. Kolonowskie - Nadleśnictwo: Rozporządzenie Nr P/01/2000 Aleja drzew: gatunek: Dąb szypułkowy - Zawadzkie, Obręb leśny: Wojewody Opolskiego z dn. 3 Quercus robur – 12 szt. Kolonowskie, Leśnictwo: stycznia2000 r. w sprawie uznania Haraszowskie, Oddz.:218 za pomniki przyrody 16. Kolonowskie - Nadleśnictwo: Rozporządzenie Nr P/01/2000 grupa drzew: gatunek: Dąb szypułkowy Zawadzkie, Obręb leśny: Wojewody Opolskiego z dn. 3 - Quercus robur – 4 szt. Kolonowskie, Leśnictwo: stycznia2000 r. w sprawie uznania Haraszowskie, Oddz.:218 za pomniki przyrody 17. Kolonowskie - Nadleśnictwo: Rozporządzenie Nr P/01/2000 drzewo (gatunek: Dąb szypułkowy - Zawadzkie Obręb leśny: Wojewody Opolskiego z dn. 3 Quercus robur; pierśnica: 139cm; Kolonowskie, Leśnictwo: stycznia2000 r. w sprawie uznania wysokość: 26m) Haraszowskie, Oddz.:219 za pomniki przyrody 18. Kolonowskie - Nadleśnictwo: Rozporządzenie Nr P/01/2000 drzewo (gatunek: Dąb szypułkowy - Zawadzkie, Obręb leśny: Wojewody Opolskiego z dn. 3 Quercus robur; pierśnica: 169cm; Kolonowskie, Leśnictwo: stycznia2000 r. w sprawie uznania wysokość: 27m) Haraszowskie, Oddz.:241 za pomniki przyrody 19. Rozporządzenie Nr P/01/2000 drzewo (gatunek: Buk pospolity (Buk Wojewody Opolskiego z dn. 3 Kolonowskie zwyczajny) - Fagus sylvatica) stycznia2000 r. w sprawie uznania za pomniki przyrody 20. Ogłoszenie PRWN w Opolu z dn. 6 lipca 1957 r. o uznaniu układu skał skałka Leśnica wapiennych i bazaltowych za pomniki przyrody 21. Leśnica - W parku przy Ogłoszenie Wydziału Rolnictwa i drzewo (gatunek: Lipa drobnolistna - kościele, przy ścieżce Leśnictwa PWRN w Opolu o uznaniu Tilia cordata ; pierśnica: 136cm; parkowej, na południowy niektórych drzew i głazów za wysokość: 26m) zachód od kościoła pomniki przyrody 22. Ogłoszenie Wydziału Rolnictwa i drzewo (gatunek: Klon jawor (Jawor) - Leśnica - w parku przy Leśnictwa PWRN w Opolu o uznaniu Acer pseudoplatanus ; pierśnica: kościele, na zachód od niektórych drzew i głazów za 195cm; wysokość: 27m) kościoła pomniki przyrody 23. Ogłoszenie PWRN w Opolu, drzewo (gatunek: Lipa drobnolistna - Strzelce Opolskie - rośnie w Wojewódzkiego Zarządu Rolnictwa z Tilia cordata ; pierśnica: 157cm; pobliżu osady Lipieniec, dn.21 grudnia 1956 r. o uznaniu wysokość: 30m) obok skrzyżowania niektórych drzew za pomniki przyrody 24. Grupa drzew: gatunek: Strzelce Opolskie - Miłorząb Ogłoszenie Wydziału Rolnictwa i - Dąb szypułkowy - Quercus robur – 2 usytuowany jest przed Leśnictwa PWRN w Opolu z dn. szt. posesją, dwa dęby w 16grudnia 1961 r. w sprawie uznania - Miłorząb dwuklapowy (Miłorząb ogrodzie, za budynkiem niektórych drzew za pomnik chiński; Miłorząb dwudzielny) - Ginkgo mieszkalnym przyrody biloba – 1 szt. 25. Ogłoszenie Wydziału Rolnictwa i Strzelce Opolskie - W Leśnictwa PWRN w Opolu z dn. Grupa drzew: gatunek: Modrzew ogrodzie przy budynku byłej 16grudnia 1961 r. w sprawie uznania europejski - Larix decidua – 2 szt. Państwowej Stadniny Koni niektórych drzew za pomnik przyrody 26. Strzelce Opolskie - Ogłoszenie Wydziału Rolnictwa i Nadleśnictwo: Strzelce drzewo (gatunek: Dąb szypułkowy - Leśnictwa PWRN w Opolu z dn. Opolskie, Obręb leśny: Quercus robur; pierśnica: 164cm; 16grudnia 1961 r. w sprawie uznania Kamień, Leśnictwo: wysokość: 27m) niektórych drzew za pomnik Gąsiorowice Oddz.: 96 (Na przyrody wschód od linii oddziałowej)

60 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

27. Strzelce Opolskie - Nadleśnictwo: Strzelce Ogłoszenie Wydziału Rolnictwa i drzewo (gatunek: Dąb szypułkowy - Opolskie, Obręb leśny: Leśnictwa PWRN w Opolu z dn. Quercus robur; pierśnica: 191cm; Kamień, Leśnictwo: 16grudnia 1961 r. w sprawie uznania wysokość: 28m) Gąsiorowice Oddz.: 262 (Na niektórych drzew za pomnik grobli nad stawem rybnym przyrody Grabicz) 28. Strzelce Opolskie - Znajduje Ogłoszenie Wydziału Rolnictwa i się w parku miejskim przy ul. Leśnictwa PWRN w Opolu z dn. drzewo (gatunek: Lipa drobnolistna - Parkowej, w pobliżu ruin 06października 1962 r. o uznaniu Tilia cordata ; pierśnica: 180cm; zamku (w karcie niektórych drzew za pomniki wysokość: 26m) informacyjnej figuruje przyrody i skreśleniu drzewa z działka nr 1989) ewidencji pomników przyrody 29. drzewo (gatunek: Miłorząb dwuklapowy Strzelce Opolskie - Na Rozporządzenie Nr P/01/2000 (Miłorząb chiński; Miłorząb dwudzielny) skwerze u zbiegu ulic Wojewody Opolskiego z dn. 3 - Ginkgo biloba; pierśnica:68cm; Powstańców Śląskich i stycznia2000 r. w sprawie uznania wysokość: 21m) Opolskiej za pomniki przyrody31 30. Rozporządzenie Nr P/01/2000 Grupa drzew: gatunek: Cis pospolity - Strzelce Opolskie - W parku Wojewody Opolskiego z dn. 3 Taxus baccata – 2 szt. - Jedno drzewo miejskim przy ul. Parkowej, stycznia 2000 r. w sprawie uznania jest ścięte, drugie ma przycięte gałęzie około 50 m od ruin zamku za pomniki przyrody 31. Ogłoszenie Wydziału Rolnictwa i drzewo (gatunek: Miłorząb dwuklapowy Strzelce Opolskie - W parku Leśnictwa PWRN w Opolu z dn. (Miłorząb chiński; Miłorząb dwudzielny) miejskim nad potokiem 31grudnia 1965 r. o uznaniu - Ginkgo biloba; pierśnica: 79cm; około 20 m od mostku. niektórych drzew i głazów za wysokość: 20m) – przycięte gałęzie pomniki przyrody 32. Ogłoszenie Wydziału Rolnictwa i Strzelce Opolskie - Przy Aleja drzew: gatunek: Lipa drobnolistna Leśnictwa PWRN w Opolu o uznaniu drodze Kalinowice - Strzelce - Tilia cordata – 34 szt. niektórych drzew i głazów za Opolskie pomniki przyrody 33. Zawadzkie - Naprzeciwko Rozporządzenie Nr P/01/2000 drzewo (gatunek: Dąb szypułkowy - granicy między posesjami Wojewody Opolskiego z dn. 3 Quercus robur; pierśnica: 167cm; stawowa 22 i 24, około 5 stycznia2000 r. w sprawie uznania wysokość: 27m) metrów od drogi za pomniki przyrody 34. Zawadzkie - Nadleśnictwo: Rozporządzenie Nr P/01/2000 drzewo (gatunek: Dąb szypułkowy - Zawadzkie, Obręb leśny: Wojewody Opolskiego z dn. 3 Quercus robur; pierśnica: 137cm; Kielcza, Leśnictwo: stycznia2000 r. w sprawie uznania wysokość: 26m) Zarzecze, Oddz.: 140 za pomniki przyrody 35. Zawadzkie - Nadleśnictwo: Rozporządzenie Nr P/01/2000 drzewo (gatunek: Lipa drobnolistna - Zawadzkie, Obręb leśny: Wojewody Opolskiego z dn. 3 Tilia cordata ; pierśnica: 68cm; Kielcza, Leśnictwo: stycznia2000 r. w sprawie uznania wysokość: 27m) Zarzecze, Oddz.: 140 j za pomniki przyrody 36. Zawadzkie - Nadleśnictwo: Rozporządzenie Nr P/01/2000 drzewo (gatunek: Dąb czerwony - Zawadzkie, Obręb leśny: Wojewody Opolskiego z dn. 3 Quercus rubra; pierśnica: 123cm; Kielcza, Leśnictwo: stycznia2000 r. w sprawie uznania wysokość: 31m) Zarzecze, Oddz.: 139 dx za pomniki przyrody 37. Zawadzkie - Nadleśnictwo: Rozporządzenie Nr P/01/2000 drzewo (gatunek: Dąb szypułkowy - Zawadzkie, Obręb leśny: Wojewody Opolskiego z dn. 3 Quercus robur; pierśnica: 135cm; Kielcza, Leśnictwo: stycznia2000 r. w sprawie uznania wysokość: 27m) Zarzecze, Oddz.: 139 x za pomniki przyrody 38. Zawadzkie - Nadleśnictwo: Rozporządzenie Nr P/01/2000 drzewo (gatunek: Grab zwyczajny Zawadzkie Obręb leśny: Wojewody Opolskiego z dn. 3 (Grab pospolity) - Carpinus betulus; Zawadzkie, Leśnictwo: stycznia2000 r. w sprawie uznania pierśnica: 89cm; wysokość: 25m) Rytwiny, Oddz.: 6 g za pomniki przyrody1 39. Uchwała Nr XXVI/182/17 Rady drzewo (gatunek: Dąb szypułkowy - Jemielnica - Rośnie na Gminy Jemielnica z dnia 28 Quercus robur; pierśnica: 160cm; terenie działki 391/13, obręb marca2017 r. w sprawie wysokość: 22m) Centawa ustanowienia pomnika przyrody Źródło: Rejestr form ochrony przyrody, GDOŚ, 2019 r.

61 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Na terenie Powiatu Strzeleckiego znajduje się również szereg parków pałacowych i dworskich (podlegających ochronie konserwatorskiej), z których 6 znajduje się na terenie Gminy Strzelce Opolskie:

Tabela 40. Wykaz parków miejskich i podworskich na terenie Powiatu Strzeleckiego. Lp. Miejscowość Powierzchnia [ha] 1. Strzelce Opolskie (park miejski) 65 2. Błotnica Strzelecka 6,67 3. Kalinowice 8,31 4. Płużnica 3,68 5. Szymiszów 5,00 6. Kalinów 2,55 7. Izbicko 10,0 Źródło: „Parki podworskie w województwie opolskim”

Geopark Geopark jest to obszar o zdefiniowanych granicach, zawierający pojedyncze lub mozaikowo rozłożone obiekty o wybitnych walorach geologicznych (geotopy), wartościowe dla geoturystyki i edukacji, które zostały udokumentowane w drodze przeprowadzonej inwentaryzacji i oceny. Za utworzeniem na danym obszarze geoparku mogą przemawiać również dodatkowe jego atuty, takie jak: występowanie stanowisk archeologicznych, skupisk obiektów i obszarów o dużym znaczeniu dla ochrony przyrody, wybitne wartości historyczne i kulturowe regionu. „Góra św. Anny” Góra Św. Anny otrzymała status Geoparku 1 czerwca 2010r. Góra św. Anny i jej okolice zyskały taka pozycję z uwagi na skupienie na stosunkowo niewielkim obszarze różnorodnych zjawisk geologicznych.

62 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Rysunek 1. Obszary chronione na terenie Powiatu Strzeleckiego

63 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Źródło: RDOŚ Opole 2018

4.9. Nadzwyczajne zagrożenia środowiska. Podstawowym aktem prawnym regulującym zasady ochrony środowiska przed polami elektromagnetycznymi jest ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2018 poz. 799 – tekst jednolity). Na terenie województwa opolskiego służby ochrony przeciwpożarowej i inspekcji ochrony środowiska dokonały kwalifikacji zakładów produkcyjnych ze względu na stopień zagrożeń awariami przemysłowymi. Rok 2016: Na ogólną liczbę 22 zakłady stwarzające ryzyko wystąpienia poważnej awarii na terenie województwa opolskiego (wg KW PSP w Opolu) wyróżniono 11 zakładów o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (ZDR) i 11 zakładów o zwiększonym ryzyku (ZZR) wystąpienia poważnej awarii przemysłowej.

64 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Rok 2017: Na ogólną liczbę 19 zakładów stwarzających ryzyko wystąpienia poważnej awarii na terenie województwa opolskiego (wg KW PSP w Opolu) wyróżniono 11 zakładów o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (ZDR) i 8 zakładów o zwiększonym ryzyku (ZZR) wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Rok 2018: Na ogólną liczbę 19 zakładów stwarzających ryzyko wystąpienia poważnej awarii na terenie województwa opolskiego (wg KW PSP w Opolu) wyróżniono 11 zakładów o dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej (ZDR) i 8 zakładów o zwiększonym ryzyku (ZZR) wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Obecnie na terenie Powiatu Strzeleckiego występuje jeden zakład ZDR: Unimot Gaz S.A. Zawadzkie. W tabeli poniżej przedstawiono liczbę miejscowych zagrożeń zanotowanych na terenie Powiatu Strzeleckiego w 2016, 2017 i 2018 roku, w odniesieniu do wielkości i rodzaju zagrożeń:

Tabela 41. Liczba miejscowych zagrożeń w podziale na wielkość zagrożenia w 2016, 2017 i 2018 roku. Wielkość 2016 2017 2018 zagrożenia małe 51 45 37 lokalne 480 545 490 średnie 6 2 7 duże 0 0 0 Źródło: Dane statystyczne KG PSP (www.kgsp.gov.pl)

Tabela 42. Liczba miejscowych zagrożeń w podziale na rodzaj miejscowego zagrożenia w 2016, 2017 i 2018 roku. Rodzaj miejscowego 2016 2017 2018 zagrożenia silne wiatry 130 219 68 przybory wód 1 18 0 opady śniegu 0 34 2 opady deszczu 10 17 41 chemiczne 12 10 26 ekologiczne 2 2 6 budowlane 0 1 4 infrastruktury komunalnej 0 4 4 w transporcie drogowym 124 99 124 w transporcie kolejowym 0 0 0 na obszarach wodnych 6 5 2 Źródło: Dane statystyczne KG PSP (www.kgsp.gov.pl)

65 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

5. SPRAWOZDANIE Z REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA ZA LATA 2016-2018 WRAZ Z ANALIZĄ WYDATKÓW

Poniżej przedstawiono realizację zadań związanych z ochroną środowiska jakie zostały wykonane na terenie Powiatu Strzeleckiego w latach 2016-2018. Ze względu na liczne zmiany w prawodawstwie krajowym oraz w strategiach i źródłach finansowania zadań inwestycyjnych (wydatków majątkowych), odniesiono się do konkretnych zadań które zostały zrealizowane w okresie sprawozdawczym. Część sprawozdawczą niniejszego opracowania podzielono na rozdziały tematyczne.

5.1. Powietrze atmosferyczne. Głównymi źródłami zanieczyszczeń powietrza na terenie Powiatu Strzeleckiego są: 1. źródła komunalno – bytowe: kotłownie lokalne, indywidualne paleniska domowe, emitory z zakładów użyteczności publicznej. Mają one znaczący wpływ na lokalny stan zanieczyszczenia powietrza, są głównym powodem tzw. niskiej emisji. Emitują najczęściej zanieczyszczenia pyłowe i gazowe. 2. źródła przemysłowe – pochodzące z procesów produkcyjnych oraz kotłowni przemysłowych. 3. źródła transportowe (liniowe) – emisja zanieczyszczeń następuje na niskiej wysokości, tworząc niską emisję. Główne zanieczyszczenia to: węglowodory, tlenki azotu, tlenek węgla, pyły, związki ołowiu, tlenki siarki. 4. pylenie wtórne z odsłoniętej powierzchni terenu. 5. zanieczyszczenia napływające spoza terenu powiatu, zgodnie z dominującym kierunkiem wiatru. Powiat Strzelecki w celu poprawy powietrza atmosferycznego zrealizował następujące zadania:

Tabela 43. Realizacja zadań w latach 2016-2018. Poniesione nakłady [zł.] Zadanie 2016 2017 2018 Remonty i modernizacje dróg na terenie powiatu Przebudowa drogi powiatowej 1807O Strzelce Opolskie - Krasiejów na odcinku Strzelce Opolskie - Rozmierka - 1 286 889 - - Grodzisko - Etap 1 Odcinek Strzelce Opolskie - Rozmierka wraz z dokumentacją projektową Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1844O Staniszcze Wielkie - Kolonowskie w m. Kolonowskie ul. 1 122 725 95 432 79 422 Maja wraz z dokumentacją projektową (realizacja zadania wspólnie z Gminą Kolonowskie) Przebudowa wraz z budową chodnika i odwodnienia w ciągu drogi powiatowej 1461O Sieroniowice - Ujazd w m. 510 402 - - Sieroniowice ul. Strzelecka wraz z dokumentacją projektową Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1805O Strzelce Opolskie - Leśnica - Kędzierzyn - Koźle w m. Raszowa ul. Góra Św. Anny - wraz z dokumentacją 155 548 252 160 - projektową (realizacja zadania wspólnie z Gminą Leśnica - 72.500 zł) Przebudowa konstrukcji jezdni drogi powiatowej 1461O 51 799 - - Sieroniowice - Ujazd Przebudowa mostu JNI 30004496 w ciągu drogi powiatowej 1815O Izbicko - Grodzisko w m. Grodzisko 21 630 - - ul. Główna wraz z dokumentacją projektową

66 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Przebudowa drogi powiatowej 1805 O Strzelce Opolskie - Leśnica - Kędzierzyn-Koźle na odcinku Strzelce Opolskie 43 665 1 202 264 2 649 188 - Dolna wraz z dokumentacją projektową Przebudowa konstrukcji jezdni drogi powiatowej 1805 60 256 - - Strzelce Op. – Leśnica - Kędzierzyn-Koźle Przebudowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1803O Piotrówka - Żędowice w m. Barut ul. Wiejska wraz z 175 337 - - dokumentacją projektową (realizacja zadania wspólnie z Gminą Jemielnica - 115.000 zł) Powierzchniowe utrwalenie nawierzchni bitumicznych 108 112 - - dróg powiatowych Powiatu Strzeleckiego Odnowa nawierzchni bitumicznych dróg powiatowych 553 137 528 929 866 791 Powiatu Strzeleckiego Przebudowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1455O Olszowa - Ujazd w m. Stary Ujazd ul. Czterdziestolecia 129 838 51 912 - (realizacja zadania wspólnie z Gminą Ujazd - 65.000 zł) Projekt "Przebudowa drogi powiatowej 1435O Zalesie Śląskie - Kędzierzyn-Koźle na odcinku Zalesie Śląskie - Cisowa oraz drogi powiatowej 1401 O Zdzieszowice - Leśnica-Zalesie Śląskie na odcinku ul. Strażackiej w 166 036 2 455 6 633 605 Zalesiu Śląskim wraz z budową ścieżki rowerowej i odwodnienia z dokumentacją projektową" (RPO WO na lata 2014 - 2020, w r. 2016 dokumentacja projektowa) Przebudowa drogi powiatowej nr 2940 S i 1457O na odcinku Rudziniec - Niezdrowice - wraz z dokumentacją 210 881 111 268 - projektową (realizacja zadania wspólnie z Gminą Ujazd - 100.000 zł) Projekt "Poprawa dostępu do Centrum Pielgrzymkowo - Rekreacyjno - Turystycznego Góra Św. Anny poprzez usprawnienie komunikacyjne drogi powiatowej 1808O 65 535 - 1 982 140 DW409 - Zdzieszowice. Przebudowa drogi powiatowej 1808O DW409 - Zdzieszowice wraz z dokumentacją projektową" (RPO WO) Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1820O Szymiszów - Rożniątów w m. Szymiszów ul. Dworcowa 199 601 - 33 948 (realizacja zadania wspólnie z Gminą Strzelce Opolskie - 100.000 zł) Przebudowa skrzyżowania dróg powiatowych 1815O Izbicko - Grodzisko i 1825 O Izbicko - Ligota 74 718 - - Czamborowa - DK 94 w m. Izbicko (realizacja zadania wspólnie z Gminą Izbicko - 37.500 zł) Przebudowa drogi powiatowej 1401O Zdzieszowice - Leśnica - Zalesie Śląskie ul. Zdzieszowicka w Leśnicy - 13 599 - - budowa skrzyżowania z nowobudowaną drogą gminną Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1806O 19 188 116 161 448 996 Sucha - Kalinów w m. Szymiszów ul. Ligonia Przebudowa drogi powiatowej 1458O Ujazd - Kędzierzyn-Koźle w m. Ujazd ul. 3 Maja (realizacja 58 000 - - zadania wspólnie z Gminą Ujazd - 29.001 zł) Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1817O Otmice - Kamień Śl. w m. Otmice ul. Zawadzkiego - 19 188 200 000 - dokumentacja projektowa (realizacja zadania wspólnie z Gminą Izbicko - 9.594 zł) Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1822O Sucha - Rozmierka w m. Sucha ul. Jemielnicka - 7 995 199 975 - dokumentacja projektowa Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1801O Strzelce Opolskie - Brzezina w m. Strzelce Opolskie ul. 11 316 38 499 38 499 Ujazdowska - dokumentacja projektowa Przebudowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1808O 16 598 - -

67 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

DW 409 - Zdzieszowice w m. Wysoka ul. Strzelecka (realizacja zadania wspólnie z Gminą Leśnica - 8.500 zł) Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1461O Sieroniowice - Ujazd w m. Sieroniowice ul. Ujazdowska - 141 702 169 947 (realizacja zadania wspólnie z Gminą Ujazd) Przebudowa mostu JNI 30004469 w ciągu drogi powiatowej 1401O Zdzieszowice - Leśnica - Zalesie Śląskie w m. Lichynia ul. Daszyńskiego wraz z - 1 703 220 - dokumentacją projektową (w ramach rezerwy subwencji ogólnej - 529.900 zł) Przebudowa i rozbudowa ciągu komunikacyjnego północnego obejścia i komunikacji gospodarczej miasta Strzelce Opolskie wraz z dokumentacją projektową - Etap I - droga powiatowa 2273O ul. Zakładowa i - 1 689 217 - skrzyżowanie z ul. 1 Maja - Odcinek 1 - Przebudowa drogi powiatowej 2273 O ul. Zakładowej w Strzelcach Opolskich (Program Rozwoju Gminnej i Powiatowej Infrastruktury Drogowej na lata 2016-2019 - 837.978 zł) Przebudowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 2131O ul. Arki Bożka w Kolonowskiem (realizacja zadania - 74 863 - wspólnie z Gminą Kolonowskie - 37.431 zł) Rozbudowa drogi powiatowej 1815O Izbicko - Grodzisko - 4 920 - w m. Borycz ul. Waryńskiego - dokumentacja projektowa Rozbudowa drogi poprzez budowę chodnika w ciągu drogi powiatowej 1842O Piotrówka - Osiek w m. Łaziska ul. Strzelecka wraz z dokumentacją projektową - 14 883 54 756 (realizacja zadania wspólnie z Gminą Jemielnica - w 2017 zrealiz. wyłącznie dokumentację projektową - sfinansowaną ze środków Powiatu ) Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1857O Gąsiorowice - do końca zabudowy (kier. Bokowe) wraz z - 11 070 204 963 dokumentacją projektową(realizacja zadania wspólnie z Gminą Jemielnica) Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1458O Ujazd - Kędzierzyn-Koźle na odc. Ujazd Piaski - - 11 070 271 495 Sławięcice wraz z dokumentacją projektową Przebudowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1461O Sieroniowice - Ujazd w m. Nogowczyce ul. Strzelecka - 81 698 76 114 (realizacja zadania wspólnie z Gminą Ujazd - 40.849 zł) Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1823O Kadłub - Osiek w m. Kadłub ul. Dworcowa - - 18 696 - dokumentacja projektowa Przebudowa dróg powiatowych 1805O Pl. Narutowicza i ul. Kościelna oraz 1401O Pl. Narutowicza i ul. 1 Maja w - 108 920 m. Leśnica (realizacja zadania wspólnie z Gminą Leśnica - 50.000 zł) Przebudowa drogi powiatowej 1816O Kadłub - Spórok w m. Spórok ul. Guznera (realizacja zadania z dofinansowaniem ze środków dotacji celowej otrzymanej - 27 982 39 890 z tytułu pomocy finansowej od Gminy Kolonowskie - 27.982 zł Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1802O Jemielnica - granica województwa - Kotulin w m. Błotnica 31 242 207 809 Strzelecka ul. Dworcowa - wraz z dokumentacją projektową Modernizacja nawierzchni dróg (dróg, parkingów, chodników) na terenie Szpitala Powiatowego w - 30 000 - Strzelcach Opolskich Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1817O - - 383 778 Otmice - Kamień Śląski w m. Otmice ul. Klonowa

68 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

(realizacja zadania wspólnie z Gminą Izbicko - 175.000 zł) Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1441O Zimna Wódka - Jaryszów w m. Zimna Wódka ul. - - 148 337 Strzelecka (realizacja zadania wspólnie z Gminą Ujazd - 74.168 zł) Modernizacja drogi powiatowej nr 1472O Leśnica - Krasowa (realizacja zadania wspólnie z Gminą Leśnica - - - 298 729 99.365 zł oraz darowizną pieniężną otrzymaną od spółki ArcelorMittal Poland S.A. - 100.000 zł) Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1441O Zimna Wódka - Jaryszów w m. Jaryszów ul. 1 Maja - - - 18 450 koncepcja programowa Przebudowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1855O Jemielnica - Gąsiorowice w m. Jemielnica ul. Szkolna - - 122 827 (realizacja zadania wspólnie z Gminą Jemielnica - 61.413 zł) Modernizacja skrzyżowania drogi powiatowej 1802O Jemielnica - granica województwa - (Kotulin) z drogą - - 13 770 gminną nr 105509O w m. Centawa (realizacja zadania wspólnie z Gminą Jemielnica - 5.000 zł) Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1842 Piotrówka - Osiek w m. Piotrówka ul Kościuszki - - 16 762 (realizacja zadania wspólnie z Gminą Jemielnica - 8.381 zł) Poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego jako element przebudowy drogi powiatowej 1805O Strzelce Opolskie - Leśnica - Kędzierzyn-Koźle na odcinku ul. Wiejskiej w - - 321 583 Porębie wraz z dokumentacją projektową (realizacja zadania wspólnie z Gminą Leśnica - 154.026 zł) Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1434O Kędzierzyn - Koźle - Januszkowice w m. Krasowa ul. - - 142 944 Wiejska (realizacja zadania wspólnie z Gminą Leśnica - 71.472 zł) Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 2275O ul. Mickiewicza w Strzelcach Opolskich - dokumentacja - - 11 747 projektowa Termomodernizacje obiektów powiatowych, wymiany kotłów, wymiany stolarki okiennej Termomodernizacja (izolacja cieplna i przeciwwilgociowa) pomieszczeń piwnicznych - 1 ściana 34 998 - - tylna i część boczna - zachodnia budynku przy ul. Gogolińskiej 2a Termomodernizacja dachu budynku Pałacyku 67 214 136 450 139 150 Myśliwskiego w zakresie poddasza skrzydła północnego Projekt "Termomodernizacja budynku filii DPS w Strzelcach Opolskich w Szymiszowie wraz z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii oraz 66 675 614 2 245 rewitalizacją parku, dokumentacją techniczną i audytem energetycznym" Projekt "Przebudowa systemu grzewczego wraz z wymianą instalacji elektrycznej, wymianą pokrycia 96 555 - 116 000 dachowego i dociepleniem podłóg w CKZiU w Strzelcach Opolskich" Projekt "Termomodernizacja budynku Starostwa Powiatowego w Strzelcach Opolskich wraz z 42 027 - - wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii " Projekt "Wymiana instalacji centralnego ogrzewania w 32 595 - - budynku ZSO w Strzelcach Opolskich" Remonty dróg „awaryjne” 55 355 124 239 60 213

69 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Remonty odwodnienia dróg oraz remonty cząstkowe 467 671 376 921 354 394 grysami na zimno i masami bitumicznymi na gorąco Jakość powietrza atmosferycznego Dotacja celowa dla Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony środowiska w Opolu na prowadzenie monitoringu jakości 4.050 4 050 - powietrza na terenie Powiatu Strzeleckiego Dotacja celowa dla Gminy Leśnica na dofinansowanie kosztów realizacji zadania inwestycyjnego pn. 7 500 - - ”Aktualizacja Planu gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Leśnica” Projekt "Zakup nowoczesnych, ekologicznych autobusów 8 283 825,52 o niskiej emisji CO wraz z rozbudową systemu informacji (dane PKS 2 - - pasażerskiej oraz zakupem i uruchomieniem systemu e- Strzelce usług" Opolskie) Zamiatanie nawierzchni dróg powiatowych Powiatu 30 134 29 463 29 156 Strzeleckiego

5.2. Klimat akustyczny. Powiat Strzelecki w celu poprawy klimatu akustycznego zrealizował następujące zadania:

Tabela 44. Realizacja zadań w latach 2016-2018. Poniesione nakłady [zł.] Zadanie 2016 2017 2018 Opracowanie planu zrównoważonego rozwoju publicznego 4 920 - - transportu zbiorowego

Zadania własne Powiatu Strzeleckiego, realizowane w ramach poprawy klimatu akustycznego na terenie powiatu przedstawione zostały także podrozdziale 5.1., w zakresie remontów dróg i modernizacji nawierzchni, które jednocześnie przyczyniają się do ochrony powietrza atmosferycznego.

5.3. Zasoby i jakość wód. Gospodarka wodno-ściekowa. Realizacja zadania polega głównie na ograniczaniu ilości zanieczyszczeń odprowadzanych do środowiska wraz z wodami opadowymi. Podstawową zasadą współczesnych metod jest lokalne retencjonowanie wód opadowych, powolny odpływ wód opadowych do odbiornika oraz naturalne oczyszczanie wód opadowych na miejscu (przed wprowadzeniem do odbiornika wodnego lub gruntowego). Ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne wprowadziła do polskiego porządku prawnego nową instytucję zgody wodnoprawnej, która jest jednym z instrumentów w systemie zarządzania gospodarką wodną. Zgody wodnoprawne to m.in. decyzje administracyjne, bez których zainteresowane podmioty nie mogą realizować wielu działań związanych z korzystaniem z wód. Intencją ustawodawcy było zapewnienie jednorodności orzekania administracyjnego w tej dziedzinie. z tego względu, w wydawaniu pozwoleń wodnoprawnych marszałków województw i starostów powiatowych zastąpiły właściwe organy Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. Organem właściwym do wydania pozwolenia wodnoprawnego jest dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej lub dyrektor zarządu zlewni Wód Polskich, w zależności od sprawy, której dotyczy złożony wniosek. Organem właściwym w sprawie zgłoszeń wodnoprawnych jest natomiast kierownik nadzoru wodnego Wód Polskich. Pozwolenie wodnoprawne wydaje się na podstawie operatu wodnoprawnego oraz zgromadzonych w toku postępowania dowodów, dokumentów i informacji (Starosta i Marszałek wydawali pozwolenia wodnoprawne do końca 2017 roku, na podstawie ustawy z 18 lipca 2001 r. Prawo wodne; od stycznia 2018 zadania te przejęło PGW Wody Polskie, które realizują wszystkie zadania dotyczące wód).

70 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Powiat Strzelecki w zakresie gospodarki wodno-ściekowej zrealizował następujące zadania:

Tabela 45. Realizacja zadań w latach 2016-2018. Poniesione nakłady [zł.] Zadanie 2016 2017 2018 Modernizacja odwodnienia drogi powiatowej 1455O Olszowa - Ujazd w m. Stary Ujazd ul. Czterdziestolecia (realizacja - 29 657 - zadania wspólnie z Gminą Ujazd- 14.828 zł) Modernizacja odwodnienia drogi powiatowej 1805O Strzelce Opolskie - Leśnica - Kędzierzyn w m. Raszowa ul. Góry Św. - 12 750 - Anny (realizacja zadania wspólnie z gminą Leśnica - 6.375 zł) Modernizacja odwodnienia drogi powiatowej 1827O Ligota Dolna - DP 1805O w m. Kadłubiec ul. Wiejska (realizacja - - 81 967 zadania wspólnie z Gminą Leśnica - 35.000 zł) Czyszczenie separatorów substancji ropopochodnych 6 480 4 577 6 458

5.4. Zasoby geologiczne. Do ochrony powierzchni ziemi została zaliczona również ochrona przed ruchami masowymi terenów oraz ziemi w znaczeniu, jakie temu pojęciu nadaje art. 3 pkt 32a Ustawy Prawo ochrony środowiska. Według art. 110a. Ustawy Prawo ochrony środowiska Starosta prowadzi obserwację terenów zagrożonych ruchami masowymi ziemi oraz terenów, na których występują te ruchy, a także rejestr zawierający informacje o tych terenach. Mówiąc o rejestrach prowadzonych przez starostów, nie można zapominać, że mogą one być poważnym źródłem informacji o środowisku, które powinny być udostępniane podmiotom zainteresowanym na zasadach wynikających z ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko, która przewiduje, że informacje zawarte w tych rejestrach są udostępniane za pośrednictwem systemów teleinformatycznych, w szczególności przy wykorzystaniu elektronicznych baz danych. Realizację zadań związanych z obserwacją terenów występowania i zagrożenia ruchami masowymi ziemi przedstawia tabela poniżej. Powiat Strzelecki w zakresie gospodarki zasobami geologicznymi zrealizował następujące zadania:

Tabela 46. Realizacja zadań w latach 2016-2018. Poniesione nakłady [zł.] Zadanie 2016 2017 2018 Wykonanie rejestru terenów zagrożonych ruchami 16 236 - - masowymi ziemi dla Powiatu Strzeleckiego

5.5. Gleby. Powiat Strzelecki w zakresie poprawy jakości gleb zrealizował następujące zadania:

Tabela 47. Realizacja zadań w latach 2016-2018. Poniesione nakłady [zł.] Zadanie 2016 2017 2018

Prace geodezyjno-urządzeniowe na potrzeby rolnictwa 3 249 - Zadania z zakresu geodezji i kartografii 429 177 559 554 654 992

71 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

5.6. Gospodarka odpadami i zapobieganie powstawaniu odpadów. Zadania w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi oraz wyrobami zawierającymi azbest na terenie Powiatu Strzeleckiego realizowane były przez poszczególne Gminy:

Tabela 48. Realizacja zadań w latach 2016-2018. Poniesione nakłady [zł.] Zadanie 2016 2017 2018 Gospodarowanie odpadami komunalnymi, w tym m. in. odbiór i zagospodarowanie odpadów 9 950 399,93 10 821 833,26 11 504 375,63 komunalnych z terenu Gmin Powiatu Strzeleckiego Dofinansowanie usuwania wyrobów zawierających 104 809,30 140 967,68 91 217,55 azbest

5.7. Zasoby przyrodnicze.

5.7.1. Ochrona i zrównoważony rozwój lasów. Powiat Strzelecki na bieżąco realizuje zadania z zakresu leśnictwa na które ponoszone są następujące koszty:

Tabela 49. Realizacja zadań w latach 2016-2018. Poniesione nakłady [zł.] Zadanie 2016 2017 2018 Nadzór nad lasami nie stanowiącymi własności Skarbu 17.861 17.896 17 965 Państwa dla Nadleśnictwa Strzelce Opolskie Wypłaty ekwiwalentów należnych właścicielom gruntów rolnych za ich wyłączenie z upraw rolnych i prowadzenie 31.497 31.308 31 934 uprawy leśnej. Opracowanie aktualizacji uproszczonych planów urządzenia lasów niestanowiących własności Skarbu - 7 144 - Państwa, nabytych przez osoby fizyczne od osób prawnych.

5.7.2. Ochrona zieleni. Powiat Strzelecki w zakresie ochrony zieleni zrealizował następujące zadania:

Tabela 50. Realizacja zadań w latach 2016-2018. Poniesione nakłady [zł.] Zadanie 2016 2017 2018 Prace pielęgnacyjne drzew w otoczeniu szkoły Zespół Szkół 1 802 - 2 000 Ogólnokształcących w Strzelcach Opolskich Zakup krzewów i drzewek, wiosenna pielęgnacja terenów 3 654 6 500 - zielonych CKZiU w Strzelcach Opolskich Wykonanie prac związanych z wycinką, pielęgnacją i badaniem drzew w parku filii DPS w Strzelcach Opolskich w 36 668 - 44 492 Szymiszowie Wykonanie prac związanych z usunięciem poprzewracanych w wyniku wichury drzew w parku filii DPS w Strzelcach -- 4 946 - Opolskich w Szymiszowie Prace pielęgnacyjne drzew w otoczeniu budynku - 5 000 - Powiatowego Centrum Kultury

72 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Wycinka drzew wraz z frezowaniem 78 532 13 003 67 048 Koszenie poboczy 123 903 134 836 223 521

5.8. Nadzwyczajne zagrożenia środowiska. Zadanie realizowane jest poprzez: - doposażenie straży pożarnej w sprzęt do ratownictwa chemiczno-ekologicznego, - utrzymywanie w gotowości służb ratowniczych na wypadek zaistnienia poważnej awarii, - zapobieganie wystąpieniu ryzyka awarii przemysłowych przez przedsiębiorstwa (głównie zakłady o dużym ryzyku powstania poważnej awarii przemysłowej (ZDR) i zwiększonym ryzyku powstania poważnej awarii przemysłowej (ZZR)) z terenu Powiatu Strzeleckiego. - prowadzenie rejestru zakładów o dużym i zwiększonym ryzyku wystąpienia poważnych awarii oraz potencjalnych sprawców awarii - rejestr zakładów prowadzony jest przez Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Opolu, - opracowanie programu zapobiegania poważnym awariom lub opracowanie planu operacyjno-ratowniczego na wypadek zaistnienia poważnej awarii - Zadanie realizowane przez prowadzącego zakład o zwiększonym ryzyku lub zakład o dużym ryzyku. System przeciwdziałania poważnym awariom składa się z szeregu uregulowanych prawnie procedur. Pierwszym elementem całego systemu jest sprawdzenie, czy dany zakład w ogóle stwarza zagrożenie wystąpieniem poważnej awarii przemysłowej. Do tego celu służy procedura zaliczenia zakładu do kategorii zakładów stwarzających ryzyko wystąpienia poważnej awarii. Wynik pozytywny oznacza, że dany zakład należy zgłosić do odpowiednich władz przy pomocy procedury zgłoszenia. Taki zakład zobowiązany jest do przygotowania programu zapobiegania awariom, który następnie należy wprowadzić w życie za pomocą systemu bezpieczeństwa (system zarządzania bezpieczeństwem). Ostatnim elementem systemu są plany operacyjno- ratownicze wewnętrzne - przygotowywane przez zakład oraz zewnętrzne - opracowywane przez komendanta wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej. Taki system ma za zadanie zapobiegania możliwości wystąpienia poważnej awarii przemysłowej oraz ograniczenia do minimum skutków poważnej awarii w odniesieniu do ludzi, mienia i środowiska. Prowadzący zakład o zwiększonym ryzyku lub zakład o dużym ryzyku przedkłada program zapobiegania poważnym awariom przemysłowym właściwemu organowi Państwowej Straży Pożarnej oraz Wojewódzkiemu Inspektorowi Ochrony Środowiska w następujących terminach: - co najmniej na 30 dni przed dniem uruchomienia zakładu nowego lub jego części, roku od dnia zaliczenia zakładu do zakładu o zwiększonym ryzyku lub zakładu o dużym ryzyku. Powiat Strzelecki w zakresie nadzwyczajnych zagrożeń środowiska zrealizował następujące zadania:

Tabela 51. Realizacja zadań w latach 2016-2018. Poniesione nakłady [zł.] Zadanie 2016 2017 2018 Bieżące funkcjonowanie Komendy Powiatowej Państwowej 4 140 192 4 113 776 4 797 143 Straży Pożarnej w Strzelcach Opolskich Dofinansowanie kosztów uczestnictwa Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej działającej przy OSP w Zalesiu Śl. w 500 - - XIII Międzynarodowym Sympozjum Młodzieżowych Drużyn Pożarniczych CTIF Zarządzanie kryzysowe 34 060 21 535 22 433 Dotację celowa dla Gminy Leśnica na dofinansowanie zadania inwestycyjnego pn. „Budowa ujęcia wody dla celów 5.227 62.406 - p.poż. w Leśnicy Dofinansowanie kosztów zakupu samochodu ciężkiego 199 611 - - ratowniczo - gaśniczego

73 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Dofinansowanie kosztów zakupu średniego samochodu ratowniczo - gaśniczego dla Ochotniczej Straży Pożarnej w 15 000 - - Kielczy Dofinansowanie kosztów zakupu sprzętu ratowniczego, nożyc i rozpieraków z oprzyrządowaniem dla Ochotniczej 4 000 - - Straży Pożarnej w Raszowej Dofinansowanie zakupu 2 sztuk butli kompozytowych do aparatów powietrznych dla Ochotniczej Straży Pożarnej w 2 500 - - Kadłubie Współfinansowanie kosztów związanych z udziałem dwóch drużyn Ochotniczej Straży Pożarnej w Raszowej w - 5 000 - Międzynarodowej Olimpiadzie Pożarniczej w Villach w Austrii Usuwanie skutków klęsk żywiołowych - zakup plandek i paliwa (wydatek realizowany w Komendzie Powiatowej - 4 856 - Państwowej Straży Pożarnej w Strzelcach Opolskich – zadanie zlecone z zakresu administracji rządowej). Zakup wyposażenia do nowego samochodu bojowego dla - 15 000 - jednostki OSP Leśnica Dofinansowanie kosztów zakupu sprzętu informatyki i łączności w ramach "Programu modernizacji Policji, Straży - - 11 000 Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Ochrony Państwa w latach 2017 - 2020" Dofinansowanie kosztów zakupu nowego samochodu ratowniczo - gaśniczego dla Ochotniczej Straży Pożarnej w - - 15 000 Krośnicy Dofinansowanie kosztów zakupu średniego samochodu ratowniczo - gaśniczego dla Ochotniczej Straży Pożarnej w - - 15 000 Olszowej Zakup urządzeń stanowiących wyposażenie stacji kontrolno - - 69 000 serwisowej sprzętu ochrony dróg oddechowych Zakup systemu sygnalizacji pożarowej w budynku Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Strzelcach Opolskich (bez - - 68 634 łącznika i sali gimnastycznej ) oraz wyposażenie obiektu w dodatkową ilość podręcznego sprzętu gaśniczego

5.9. Zagadnienia horyzontalne. Powiat Strzelecki w ramach zagadnień horyzontalnych zrealizował następujące zadania:

Tabela 52. Realizacja zadań w latach 2017-2018. Poniesione nakłady [zł.] Zadanie 2016 2017 2018 Promocja jednostek samorządu terytorialnego 268 154 258 359 320 436 Edukacja ekologiczna – szkolenia dla pracowników Wydziału 2 500 1 748 3 000 ROŚ z zakresu realizowanych zadań, Zlecenie usługi realizacji sprawozdania z wykonania Powiatowego Programu Ochrony środowiska za lata 2014- 2015 i aktualizację Powiatowego Programu Ochrony 12.300 - - Środowiska na lata 2016-2020 z perspektywą na lata 2021- 2024 Projekt „Ochrona dziedzictwa kulturowego Pomnika Historii Góra Św. Anny - Zagospodarowanie zabytkowego Pomnika Czynu Powstańczego w Górze Św. Anny oraz zagospodarowanie zabytkowego Amfiteatru w Górze Św. - 338 250 - Anny” - w roku 2017 - opracowanie kompletnej dokumentacji projektowo – kosztorysowej wraz z projektem wykonawczym i uzyskaniem wszelkich wymaganych uzgodnień dla

74 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

inwestycji(POIiŚ na lata 2014 – 2020) (realizacja zadania w 2017 r. z dofinansowaniem ze środków dotacji celowej otrzymanej z tytułu pomocy finansowej od Gminy Leśnica – 178.350 zł)

5.10. Realizacja zadań umieszczonych w planie operacyjnym Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Strzeleckiego.

W tabeli umieszczono zadania własne z planu operacyjnego, które zaplanowane były do realizacji w Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Strzeleckiego na lata 2016-2020 z perspektywą na lata 2021-2024.

Tabela 53. Realizacja zadań własnych z planu operacyjnego Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Strzeleckiego.

Kierunek Działania Realizacja Szczegóły

Przebudowa i rozbudowa ciągu komunikacyjnego północnego obejścia i komunikacji gospodarczej koszty podane miasta Strzelce Opolskie wraz z zrealizowane w tabeli nr 41. dokumentacją projektową – Etap I – droga powiatowa 2273 O ul. Zakładowa Projekt „Poprawa dostępu do Centrum Pielgrzymkowo – Rekreacyjno – Turystycznego Góra koszty podane Św. Anny poprzez przebudowę drogi zrealizowane w tabeli nr 41. powiatowej 1808 O DW 409 – Zdzieszowice wraz z dokumentacją projektową Przebudowa drogi powiatowej 1807 O Strzelce Opolskie – Krasiejów na odcinku Strzelce Opolskie – koszty podane zrealizowane Ochrona powietrza, ochrona Rozmierka – Grodzisko – Etap 2 w tabeli nr 41. przed hałasem, ochrona wód Odcinek Rozmierka – Grodzisko powierzchniowych wraz z dokumentacją projektową i podziemnych Projekt „Przebudowa drogi powiatowej 1805 O Strzelce Opolskie koszty podane zrealizowane – Leśnica – Kędzierzyn-Koźle na w tabeli nr 41. odcinku Strzelce Opolskie – Dolna” Przebudowa drogi powiatowej 1807 O Strzelce Opolskie – Krasiejów na odcinku Strzelce Opolskie – koszty podane Rozmierka – Grodzisko – Etap I zrealizowane w tabeli nr 41. Odcinek Strzelce Opolskie – Rozmierka wraz z dokumentacją projektową Przebudowa wraz z budową chodnika i odwodnieniem w ciągu drogi powiatowej 1461 O koszty podane zrealizowane Sieroniowice – Ujazd w m. w tabeli nr 41. Sieroniowice ul. Strzelecka wraz z dokumentacją projektową

75 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Kierunek Działania Realizacja Szczegóły

Przebudowa konstrukcji jezdni drogi koszty podane powiatowej 1805 O Strzelce Opolskie zrealizowane w tabeli nr 41. – Leśnica – Kędzierzyn-Koźle

Powierzchniowe utrwalenie koszty podane nawierzchni bitumicznych dróg zrealizowane w tabeli nr 41. powiatowych Powiatu Strzeleckiego

Odnowa nawierzchni bitumicznych koszty podane dróg powiatowych Powiatu zrealizowane w tabeli nr 41. Strzeleckiego Przebudowa mostu JNI 30004496 w ciągu drogi powiatowej 1815 O koszty podane zrealizowane Izbicko – Grodzisko ul. Główna wraz w tabeli nr 41. z dokumentacją projektową Przebudowa drogi powiatowej 1435O Zalesie Śląskie – Kędzierzyn-Koźle na odcinku Zalesie Śląskie – Cisowa oraz drogi powiatowej 1401O koszty podane zrealizowane Zdzieszowice – Leśnica – Zalesie w tabeli nr 41. Śląskie na odcinku ul. Strażackiej w Zalesiu Śląskim wraz z budową ścieżki rowerowej i odwodnieniem Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1844 O Staniszcze koszty podane Wielkie – Kolonowskie w m. zrealizowane w tabeli nr 41. Kolonowskie ul. 1 Maja wraz z dokumentacją projektową Przebudowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1803 O Piotrówka – koszty podane zrealizowane Żędowice w m. Barut ul. Wiejska w tabeli nr 41. wraz z dokumentacją projektową Budowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1820 O Szymiszów – koszty podane zrealizowane Rożniątów w m. Szymiszów ul. w tabeli nr 41. Dworcowa Ochrona powietrza Przebudowa chodnika w ciągu drogi powiatowej 1455 O Olszowa – Ujazd koszty podane zrealizowane w m. Stary Ujazd ul. w tabeli nr 41. Czterdziestolecia Termomodernizacja budynku filii DPS w Strzelcach Opolskich w koszty podane Szymiszowie wraz z wykorzystaniem zrealizowane - projekt w tabeli nr 41. odnawialnych źródeł energii oraz rewitalizacją parku Przebudowa systemu grzewczego wraz z wymianą instalacji koszty podane elektrycznej, wymianą pokrycia zrealizowane - projekt w tabeli nr 41. dachowego i dociepleniem podłóg w CKZiU w Strzelcach Opolskich

W planie operacyjnym realizacji przedsięwzięć zawartym w Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Strzeleckiego, oprócz przedsięwzięć własnych Powiatu (których realizacja została opisana w tabeli powyżej), umieszczone były również tzw. przedsięwzięcia monitorowane,

76 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018 zaplanowane do realizacji głównie przez gminy z terenu Powiatu Strzeleckiego. W świetle ustawy Prawo ochrony środowiska gminy przygotowują własne Raporty z Programów Ochrony Środowiska, w których opisują realizację własnych zadań, wskaźniki monitoringu na poziomie gminy. Raporty z gmin przesyłane są do właściwego Starostwa Powiatowego. Starostwo Powiatowe w Strzelcach Opolskich otrzymało następujące raporty z wykonania zadań: - Izbicko, - Jemielnica, - Kolonowskie, - Leśnica, - Strzelce Opolskie, - Ujazd, - Zawadzkie. w których gminy przedstawiły realizację zadań określonych jako monitorowane w Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Strzeleckiego.

Tabela 54. Realizacja przedsięwzięć monitorowanych w gminach Powiatu Strzeleckiego. Jednostka Nazwa zadania Wykonanie realizująca Ukształtowanie przestrzeni publicznej zgodnie z w trakcie realizacji wymogami ładu przestrzennego w Kadłubcu Ukształtowanie przestrzeni publicznej zgodnie z wymogami ładu przestrzennego w Łąkach w trakcie realizacji Kozielskich Zagospodarowanie Rynku w Górze Św. Anny nie zrealizowane Montaż odnawialnych źródeł energii na obiektach w trakcie realizacji, publicznych realizacja w latach 2018-2019 Urząd Miejski w Termomodernizacja budynków użyteczności w trakcie realizacji, Leśnicy publicznej realizacja w latach 2018-2019 Termomodernizacja i wymiana źródła ciepła w nie zrealizowane, budynku komunalnym w Górze Św. Anny przy ul. odstąpiono od realizacji Szkolnej 1 Termomodernizacja i wymiana źródła ciepła w w trakcie realizacji budynku Przedszkola w Raszowej Budowa kanalizacji sanitarnej i sieci w trakcie realizacji wodociągowej w miejscowości Zalesie Śl. Zagospodarowanie terenów wokół stawu Spałek zrealizowane w Strzelcach Opolskich Termomodernizacja budynku PP Nr 8 w w trakcie realizacji Strzelcach Opolskich nie zrealizowane, Termomodernizacja budynku przy ul. Opolskiej 32 realizacja przewidziana w w Strzelcach Opolskich 2019 roku nie zrealizowane, Termomodernizacja budynku przy ul. Zamkowej 2 realizacja przewidziana w Urząd Miejski w w Strzelcach Opolskich 2019 roku Strzelcach Termomodernizacja obiektu hali sportowej przy Opolskich Placu Żeromskiego 5 w Strzelcach Opolskich nie zrealizowane wraz z instalacją paneli słonecznych Termomodernizacja PP Nr 9 w Strzelcach zrealizowane Opolskich Wymiana pokrycia i poszycia dachu (termomodernizacja dachu) w Centrum Kultury w nie zrealizowane Szczepanku Budowa drogi łączącej ul. Bocznicową z ul. nie zrealizowane Ciepłowniczą

77 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Modernizacja stacji wodociągowych – budowa stacji uzdatniania wody w Kadłubie (etap 2) – nie zrealizowane wymiana urządzeń i armatury Modernizacja i/lub wymiana armatury regulacyjnej zrealizowane i urządzeń na sieci wodociągowej Zakup i instalacja systemu zdalnego odczytu zrealizowane wodomierzy (2000 szt.) Rozbudowa sieci wodociągowej na terenach przewidzianych pod budownictwo mieszkaniowe, zrealizowane kontynuacja modernizacji i/lub wymiana sieci wodociągowej w Nowej Wsi Modernizacja, rozbudowa monitoringu i nie zrealizowane sterowania przepompowni ścieków Modernizacja i/lub wymiana urządzeń na Miejskiej nie zrealizowane Oczyszczalni Ścieków Modernizacja przepompowni ścieków – wymiana zrealizowane urządzeń i armatury Modernizacji istniejących sieci i studni kanalizacyjnych oraz rozbudowa sieci zrealizowane kanalizacyjnej na terenach przewidzianych pod budownictwo mieszkaniowe Budowa kanalizacji ul. Kolejowej, Pięknej, nie zrealizowane Witkowskiego i Opolskiej w Strzelcach Opolskich Termomodernizacja i przebudowa świetlicy wiejskiej z zapleczem LZS w Piotrówce, wraz z nie zrealizowane wymiana źródła ciepła (pompa ciepła) oraz wymiana dachu Przebudowa drogi transportu rolnego w zrealizowane Jemielnicy Przebudowa ul. Marka Prawego wraz z ul. Nowe nie zrealizowane, Osiedle w Jemielnicy realizacja w 2019 r. Modernizacja i/lub wymiana sieci wodociągowych zrealizowane Urząd Gminy w Zakup i instalacja monitoringu pracy sieci zrealizowane Jemielnicy wodociągowej Zakup i instalacja systemu zdalnego odczytu zrealizowane wodomierzy Modernizacja i/lub wymiana istniejących przyłączy zrealizowane wodociągowych – Piotrówka Modernizacja sieciowych przepompowni ścieków zrealizowane Modernizacja przydomowych przepompowni zrealizowane ścieków Modernizacja studni i włazów kanalizacyjnych zrealizowane Rozbudowa i modernizacja sieci kanalizacyjnej zrealizowane Budowa systemu szlaków rowerowych nie zrealizowane nie zrealizowane, Termomodernizacja budynku OSP w Kielczy rezygnacja z realizacji zadania Termomodernizacja budynku Przedszkola nie zrealizowane, Publicznego nr 3 z Oddziałem Żłobkowym w realizacja przewidziana w Urząd Gminy Zawadzkiem kolejnych latach Zawadzkie Termomodernizacja Hali Sportowej w w trakcie realizacji Zawadzkiem nie zrealizowane, Termomodernizacja PSP Zawadzkie rezygnacja z realizacji zadania nie zrealizowane, Termomodernizacja budynku ZSG w Kielczy rezygnacja z realizacji zadania Urząd Miasta i Prowadzenie kampanii informacyjnych i Gminy promocyjnych w zakresie efektywności nie zrealizowano Kolonowskie energetycznej i OZE

78 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Prowadzenie monitoringu zużycia nośników energii w wybranych obiektach użyteczności w trakcie realizacji publicznej Raport potwierdzający osiągnięcie efektu w trakcie realizacji ekologicznego przedsięwzięcia Promowanie zachowań energooszczędnych w trakcie realizacji Modernizacja oświetlenia w obiektach w trakcie realizacji gminnych Poprawa oświetlenia ulicznego na lampy typu w trakcie realizacji LED Montaż instalacji ogniw fotowoltaicznych w trakcie realizacji na obiektach gminnych Budowa zatoki autobusowej, oświetlenia zadanie do realizacji w 2018 ulicznego i ciągu pieszo-rowerowego w drodze ul. roku Europejskiej w SAG Głęboka kompleksowa modernizacja energetyczna budynków publicznych Gminy Ujazd zadanie nie było realizowane, tj. przedszkola w Starym Ujeździe, szkoły zostało podzielone na 3 podstawowej w Sieroniowicach, Urzędu odrębne inwestycje na kolejne Miejskiego w Ujeździe wraz z wymianą lata wyposażenia na energooszczędne Budowa drogi wraz z infrastrukturą towarzyszącą na dz. Nr 30/1 obręb Zimna Wódka i dz. Nr 301 zrealizowane obręb Olszowa wraz z wodociągiem i kanalizacją sanitarną w SAG Zimna Wódka Urząd Miejski w Przebudowa drogi dojazdowej do gruntów rolnych zrealizowane Ujeździe w Balcerzowicach dz. 9 Przebudowa drogi gminnej wraz z niezbędną przebudową łącznicy autostradowej węzła zrealizowane „Olszowa” do drogi wojewódzkiej nr 426 Przebudowa drogi ul. Europejskiej w SAG wraz z budową ronda na skrzyżowaniu ul. Europejskiej z zrealizowane ul. Amerykańską Przebudowa dróg gminnych w Starym Ujeździe nr 1057260 ul. Młyńska, nr 1057250 ul. Stawowa, nr nie zrealizowano 1057530 ul. Jaryszowska i w Nogowczycach nr 1057530 ul. Strzelecka i nr 1057530 ul. Lipowa Odprowadzenie wód burzowych w SAG Olszowa, w trakcie realizacji Zimna Wódka, Sieroniowice Przebudowa oczyszczalni ścieków w Ujeździe zrealizowane Przebudowa dróg osiedlowych w Otmicach nie zrealizowano Urząd Gminy w Wykonanie chodnika przy ul. Mickiewicza w Izbicku nie zrealizowano Suchodańcu

Realizacja przedsięwzięć monitorowanych przedstawiona została w tabeli powyżej, z podsumowania liczbowego wynika: - zrealizowanych zostało 21 zadań (35 %), - w trakcie realizacji pozostaje 17 zadań (28 %), - nie zrealizowano 22 zadań (37 %). Podkreślić należy, iż obecny Raport obejmuje początkowe trzy lata obowiązywania Programu, do końca obowiązywania pozostają jeszcze dwa lata: 2019 i 2020, w których także następować będzie realizacja poszczególnych przedsięwzięć. Sugeruje się wykonanie pełnego podsumowania (liczbowego i kwotowego) realizacji zadań z planu operacyjnego za cały okres obowiązywania Programu, tj. po roku 2020. W obecnej chwili zrealizowane zadania stanowią ok. 35 % wszystkich zadań w planie zadań monitorowanych. W części przypadków zadanie obecnie sklasyfikowane jako „nie zrealizowane” lub „w trakcie realizacji”, a przewidziane do realizacji w kolejnych latach pozwoli na zmianę obecnej statystyki. Takich zadań w tabeli jest

79 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018 ok. 40, są one bądź w trakcie realizacji, przesunięte na kolejne lata, bądź oczekują na przyznanie dofinansowania. Zmiana statusu tych zadań na „zrealizowane” pozwoli w kolejnym raporcie na zwiększenie udziału zadań zrealizowanych. Obrazowo obecny stan realizacji zadań przedstawia rysunek poniżej:

Rysunek 2. Graficzne przedstawienie stanu realizacji przedsięwzięć monitorowanych w gminach Powiatu Strzeleckiego.

Stan realizacji zadań monitorowanych Powiatu Strzeleckiego:

35% 37%

nie zrealizowane w trakcie realizacji zrealizowane 28%

80 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

6. MONITORING SKUTKÓW REALIZACJI PROGRAMU I JEGO AKTUALIZACJI W Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Strzeleckiego zostały określone wskaźniki postępów i skutków realizacji programu. Poniżej w tabeli określono zestaw wskaźników w latach raportowania, tj. 2016-2018, obejmujący wszystkie istotne komponenty środowiska, w oparciu o dane aktualnie dostępne, co pozwala na szerokie obrazowanie kategorii ilościowych i jakościowych, powszechnych w ocenianiu stanu środowiska. Pozyskanie danych wskaźnikowych opiera się głównie na standardowo dostępnych źródłach: danych regionalnych Głównego Urzędu Statystycznego oraz danych Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska w Opolu. Na podstawie tak przygotowanego zestawu wskaźników możliwe jest określenie tendencji zmian w poszczególnych komponentach środowiska. Zastosowano następujące oznaczenia w tabeli ze wskaźnikami monitoringu:

- poprawa wskaźnika,

- pogorszenie wskaźnika,

- brak wyraźnej tendencji/istotnych zmian lub brak danych.

81 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Tabela 55. Wskaźniki monitoringu dla Powiatu Strzeleckiego w 2016, 2017 i 2018 roku. Lp. Wskaźnik Jednostka 2016 2017 2018 Uwagi/trendy

Klimat i powietrze atmosferyczne Brak możliwości porównania wyników w latach 2017-2018, ze Strzelce Opolskie, Strzelce Opolskie, względu na brak pomiarów ul. Jordanowska – 20,0 ul. Jordanowska – 20,5 WIOŚ w roku 2018. Odnosząc 3 1. Stężenie średnioroczne NO2 g/m Strzelce Opolskie, Strzelce Opolskie, brak pomiarów się do wyników z roku 2016, ul. Kard. Wyszyńskiego ul. Kard. Wyszyńskiego uległy niewielkim zmianom. – 15,7 – 15,9 Wyniki pomiarów mieszczą się w zakresie wartości dopuszczalnych. Brak możliwości porównania wyników w latach 2016-2018, ze Strzelce Opolskie, Strzelce Opolskie, względu na brak pomiarów ul. Jordanowska – 5,6 ul. Jordanowska – 6,8 WIOŚ w roku 2018. Odnosząc 3 2. Stężenie średnioroczne SO2 g/m Strzelce Opolskie, Strzelce Opolskie, brak pomiarów się do wyników z roku 2016, ul. Kard. Wyszyńskiego ul. Kard. Wyszyńskiego uległy niewielkim zmianom. – 4,9 – 5,4 Wyniki pomiarów mieszczą się w zakresie wartości dopuszczalnych. Brak możliwości porównania wyników w latach 2016-2018, ze Strzelce Opolskie, względu na brak pomiarów 3. Stężenie średnioroczne benzenu g/m3 brak pomiarów brak pomiarów ul. Kard. Wyszyńskiego WIOŚ w roku 2016 i 2017. – 1,4 Wyniki pomiarów w 2018 roku mieszczą się w zakresie wartości dopuszczalnych. Brak możliwości porównania Stężenie średnioroczne pyłu wyników w latach 2016-2018, ze 4. g/m3 brak pomiarów brak pomiarów brak pomiarów zawieszonego PM10 i PM2,5 względu na brak pomiarów WIOŚ. Substancje, których stężenia przekroczyły wartości Klasa C: O , PM10, Klasa C: O , PM10, Klasa C: PM10, PM2,5, W roku 2018 do klasy C nie 5. 3 3 dopuszczalne lub wartości PM2,5, B(a)P, C6H6 PM2,5, B(a)P B(a)P zakwalifikowano ozonu oraz dopuszczalne powiększone benzenu (w porównaniu do roku

82 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Lp. Wskaźnik Jednostka 2016 2017 2018 Uwagi/trendy o margines tolerancji – klasyfikacja 2016 strefy w której leży powiat W roku 2018 wzrosła emisja Emisja zanieczyszczeń pyłowych z zanieczyszczeń pyłowych z 6. Mg/rok 19 17 49 zakładów szczególnie uciążliwych zakładów szczególnie uciążliwych. W roku 2018 wzrosła emisja Emisja zanieczyszczeń gazowych zanieczyszczeń gazowych z 7. [Mg/rok] z zakładów szczególnie Mg/rok 153 318 149 654 227 923 zakładów szczególnie uciążliwych uciążliwych. Klimat akustyczny Mapa akustyczna wykonywana jest co 5 lat, brak możliwości Dla LDWN (warunki akustyczne złe i bardzo złe): porównania warunków 0,27 % akustycznych w okresie raportu. Odsetek ludności narażonej na % lub liczba (200) W odniesieniu do poprzedniej 8. ponadnormatywny poziom dźwięku - mieszkańców Dla L (warunki akustyczne złe i bardzo złe): mapy akustycznej (2012), (%) N 1,07 % średni wzrost zasięgu hałasu (800) wynosi ok. 30 % - dla wskaźnika LDWN oraz ok. 35 % dla wskaźnika LN Wskaźnik długości ścieżek rowerowych na 10 tys. Ścieżki rowerowe na 10 tys. mieszkańców w latach 2016- 9. km/10000 3,32 3,50 * ludności 2017 uległ zwiększeniu o 0,18. W chwili opracowania brak danych GUS za 2018 rok. Wskaźnik długości dróg Długość dróg gminnych i gminnych i powiatowych o 10. powiatowych o twardej nawierzchni km/100 km2 87,2 87,6 87,6 twardej nawierzchni na 100 km2 na 100 km2 uległ zwiększeniu o 0,4 w odniesieniu do roku 2016. Pola elektromagnetyczne 11. Miejsca gdzie poziom pól Lokalizacja wg pomiary w jednym pomiary w sześciu pomiary w dwóch W latach raportowania w

83 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Lp. Wskaźnik Jednostka 2016 2017 2018 Uwagi/trendy elektromagnetycznych przekracza WIOŚ punkcie pomiarowym na punktach pomiarowych punktach pomiarowych żadnym z punktów pomiarowych wartości dopuszczalne wg terenie powiatu – brak na terenie powiatu – na terenie powiatu – nie stwierdzono przekroczeń obowiązujących przepisów przekroczeń brak przekroczeń brak przekroczeń Średnia wartość PEM dla Średnia wartość PEM dla obszaru obszaru małych miast 12. małych miast województwa V/m 0,55 0,5 0,44 województwa opolskiego uległa opolskiego zmniejszeniu o 0,11 V/m Średnia wartość PEM dla Średnia wartość PEM dla terenów terenów wiejskich województwa 13. V/m 0,25 0,3 <0,2 wiejskich województwa opolskiego opolskiego uległa zmniejszeniu o 0,05 V/m Zasoby i jakość wód ppk Strzelce Opolskie: Wody podziemne Powiatu ppk Strzelce Opolskie: III klasa jakości, Strzeleckiego w latach 2016- III klasa jakości, ppk Zawadzkie: 2018 uzyskiwały wynikową ppk Zawadzkie: IV klasa jakości, klasę czystości wód na Wg IV klasa jakości, ppk Poręba: III klasa ppk Jemielnica: identycznym poziomie (w 14. Jakość wód podziemnych obowiązującej klasyfikacji ppk Jemielnica: jakości IV klasa jakości, punktach, w których można było IV klasa jakości, ppk Poręba: III klasa dokonać porównania). ppk Poręba: III klasa jakości, jakości ppk Poręba: V klasa jakości Stan/potencjał ekologiczny: - JCWP Kłodnica od Dramy do ujścia: Dla pomiarów wykonywanych w Stan/potencjał umiarkowany, latach 2016 i 2017 dla JCWP ekologiczny: - JCWP Kanał Hutniczy: W czasie wykonywania Kłodnica od Dramy do ujścia - JCWP Kłodnica od Wg umiarkowany, opracowania brak zanotowano pogorszenie 15. Jakość wód powierzchniowych obowiązującej Dramy do ujścia: zły, - JCWP Mała Panew od wyników pomiarów stanu/potencjału ekologicznego klasyfikacji - JCWP Mała Panew od Stoły do Lublinicy: WIOŚ. wód z umiarkowanego do złego Stoły do Lublinicy: umiarkowany, (głównie dla elementów nieokreślany - JCWP Lublinica: biologicznych: z klasy III do V). umiarkowany, - JCWP Bziniczka: umiarkowany

84 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Lp. Wskaźnik Jednostka 2016 2017 2018 Uwagi/trendy

Gospodarka wodno-ściekowa % Brak możliwości porównania wyników w latach 2016-2018, ze względu na brak pomiarów 16. Zwodociągowanie powiatu 98,8 98,8 * WIOŚ w roku 2018. W latach 2016-2017 wskaźnik zwodociągowania pozostał bez zmian Brak możliwości porównania wyników w latach 2016-2018, ze względu na brak pomiarów 17. Skanalizowanie powiatu % 76,5 76,6 * WIOŚ w roku 2018. W latach 2016-2017 wskaźnik skanalizowania zwiększył się o 0,1 punktu procentowego. Długość sieci kanalizacyjnej 18. Długość sieci kanalizacyjnej km 486,6 488,3 488,7 zwiększyła się o 2,1 km. Odsetek ludności korzystającej Odsetek ludności korzystającej z z oczyszczalni ścieków 19. % 87,2 88,1 86,7 oczyszczalni ścieków zmniejszył się o 1,5 punktu procentowego Wielkość komunalnych Wielkość komunalnych 20. RLM 66 999 66 999 66 999 oczyszczalni ścieków w RLM nie oczyszczalni ścieków uległa zmianie. Ilość ścieków przemysłowych i Ścieki przemysłowe i komunalne komunalnych wymagających wymagające oczyszczenia 3 21. dam 2 357,0 2 357,0 2 330,0 oczyszczenia odprowadzona do odprowadzone do wód lub ziemi wód lub ziemi razem uległa razem 3 zmniejszeniu o 27 dam Zużycie wody na potrzeby Zużycie wody na potrzeby 3 gospodarki narodowej i ludności 22. gospodarki narodowej i ludności dam 6 344,6 6 331,1 5 009,9 ogółem uległo zmniejszeniu o ogółem 3 1 334,7 dam Udział przemysłu w zużyciu wody Udział przemysłu w zużyciu 23. % 4,2 4,3 5,7 ogółem wody ogółem wzrósł o 2,5

85 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Lp. Wskaźnik Jednostka 2016 2017 2018 Uwagi/trendy punktu procentowego

Długość sieci wodociągowej Długość sieci wodociągowej 24. km 503,7 505,8 506,7 rozdzielczej wzrosła o 3,0 km rozdzielczej

Zasoby geologiczne Nie zanotowano przypadków Liczba przypadków wydobywania 25. szt. 0 0 0 wydobywania kopalin bez kopalin bez wymaganej koncesji wymaganej koncesji Gleby Powierzchnia gruntów Powierzchnia gruntów 26. zrekultywowanych w ciągu roku zrekultywowanych w ciągu roku ha 0 0,82 0,60 ogółem wzrosła w 2018 roku w ogółem odniesieniu do 2016 roku. Powierzchnia gruntów Powierzchnia gruntów wymagających rekultywacji 27. ha 241,29 237,44 238,04 wymagających rekultywacji ogółem ogółem uległa zmniejszeniu o 3,25 ha Gospodarowanie odpadami Gm. Jemielnica 0 Gm. Jemielnica 42,8 Gm. Jemielnica 19 Gm. Strzelce Gm. Strzelce Gm. Strzelce W analizowanych latach 0 21 15,6 Opolskie Opolskie Opolskie wszystkie Gminy Powiatu Poziom ograniczenia masy odpadów Strzeleckiego nie przekroczyły komunalnych ulegających Gm. Zawadzkie 0 Gm. Zawadzkie 13,2 Gm. Zawadzkie 15,6 dopuszczalnych poziomów, 28. biodegradacji przekazywanych % Gminy: Izbicko, Gminy: Izbicko, Gminy: Izbicko, wynoszących odpowiednio: do składowania w stosunku Kolonowskie, Kolonowskie, Kolonowskie, do 1995 r. - 45% dla 2016 r., Leśnica, Ujazd 0 Leśnica, Ujazd 0 Leśnica, Ujazd 0 - 45% dla 2017 r., (w ramach ZM (w ramach ZM (w ramach ZM - 40% dla 2018 r. „Czysty Region”) „Czysty Region”) „Czysty Region”) Poziom recyklingu i przygotowania Gm. Jemielnica 44,6 Gm. Jemielnica 40,1 Gm. Jemielnica 35 W analizowanych latach do ponownego użycia następujących Gm. Strzelce Gm. Strzelce Gm. Strzelce wszystkie Gminy Powiatu 29 % 33,1 29,9 69,4 frakcji odpadów komunalnych: Opolskie Opolskie Opolskie Strzeleckiego osiągnęły papieru, metali, tworzyw sztucznych Gm. Zawadzkie 21,4 Gm. Zawadzkie 22,8 Gm. Zawadzkie 31,6 wymagane poziomy, wynoszące

86 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Lp. Wskaźnik Jednostka 2016 2017 2018 Uwagi/trendy

i szkła Gminy: Izbicko, Gminy: Izbicko, Gminy: Izbicko, odpowiednio: Kolonowskie, Kolonowskie, Kolonowskie, - 18% dla 2016 r., Leśnica, Ujazd 21,7 Leśnica, Ujazd 20,8 Leśnica, Ujazd 30,5 - 20% dla 2017 r., (w ramach ZM (w ramach ZM (w ramach ZM - 30% dla 2018 r. „Czysty Region”) „Czysty Region”) „Czysty Region”) Gm. Jemielnica 90,3 Gm. Jemielnica 51,7 Gm. Jemielnica 68,5 Gm. Strzelce Gm. Strzelce Gm. Strzelce W analizowanych latach 97 77,8 53,3 Opolskie Opolskie Opolskie wszystkie Gminy Powiatu Poziom recyklingu, przygotowania Strzeleckiego osiągnęły do ponownego użycia i odzysku . Gm. Zawadzkie 100 Gm. Zawadzkie 100 Gm. Zawadzkie 100 wymagane poziomy, wynoszące innymi metodami innych % 30. Gminy: Izbicko, Gminy: Izbicko, Gminy: Izbicko, odpowiednio: niż niebezpieczne odpadów Kolonowskie, Kolonowskie, Kolonowskie, budowlanych i rozbiórkowych - 42% dla 2016 r., Leśnica, Ujazd 81,4 Leśnica, Ujazd 94,6 Leśnica, Ujazd 99,8 - 45% dla 2017 r., (w ramach ZM (w ramach ZM (w ramach ZM - 50% dla 2018 r. „Czysty Region”) „Czysty Region”) „Czysty Region”) Zasoby przyrodnicze Powierzchnia prawnie chroniona Powierzchnia prawnie chroniona 31. ogółem (bez obszarów Natura ha 34 151,59 33 528,88 33 598,59 ogółem uległa zmniejszeniu o 2000) 553 ha Powierzchnia Parków 32. Parki Krajobrazowe ha 3 937,20 3 937,20 3 937,20 Krajobrazowych nie uległa zmianie Powierzchnia rezerwatów 33. Rezerwaty przyrody ha 168,17 168,17 168,06 przyrody uległa zmniejszeniu o 0,09 ha Powierzchnia Obszarów 34. Obszary chronionego krajobrazu ha 29 366,23 29 366,23 29 366,23 chronionego krajobrazu nie uległa zmianie Powierzchnia Zespołów Zespoły przyrodniczo- 35. ha 2 383,50 1 748,01 1 748,03 przyrodniczo-krajobrazowych krajobrazowe uległa zmniejszeniu o 635,47 ha Powierzchnia użytków 36. Użytki ekologiczne ha 198,50 211,28 208,86 ekologicznych uległa zwiększeniu o 10,36 ha. 37. Pomniki przyrody szt. 50 41 38 Liczba pomników przyrody

87 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Lp. Wskaźnik Jednostka 2016 2017 2018 Uwagi/trendy uległa zmniejszeniu o 12 szt. Lesistość powiatu nie uległa 38. Lesistość powiatu % 40,6 40,7 40,6 zmianie Powierzchnia lasów zwiększyła 39. Powierzchnia lasów ha 30 245,24 30 254,58 30 253,26 się o 8,02 ha Powierzchnia gruntów leśnych 40. Powierzchnia gruntów leśnych ha 31 087,54 31 097,14 31 095,79 zwiększyła się o 8,25 ha Powierzchnia parków, zieleńców Powierzchnia parków, zieleńców i 41. ha 180,64 192,64 188,11 i terenów zieleni osiedlowej terenów zieleni osiedlowej ogółem ogółem zwiększyła się o 7,47 ha Adaptacje do zmian klimatu i nadzwyczajne zagrożenia środowiska Liczba poważnych awarii i Liczba miejscowych zagrożeń miejscowych zagrożeń w ciągu według informacji podawanej roku: przez Komendę Główną - silne wiatry: 130 219 68 Państwowej Straży Pożarnej - przybory wód: 1 18 0 i charakteryzuje się coroczną - opady śniegu: 0 34 2 zmiennością. Trudno jest na tej - opady deszczu: 10 17 41 podstawie rozstrzygać o 42. szt. - chemiczne: 12 10 26 poprawie czy pogorszeniu - ekologiczne: 2 2 6 wskaźnika. - budowlane 0 1 4 - infrastruktury komunalnej: 0 4 4 - w transporcie drogowym: 124 99 124 - w transporcie kolejowym: 0 0 0 - na obszarach wodnych: 6 5 2 Monitoring i zarządzanie środowiskiem Nakłady na gospodarkę Nakłady na gospodarkę komunalną i ochronę 43. komunalną i ochronę środowiska zł 347 564,29 137 063,77 1 141 395,06 środowiska ogółem – wydatki ogółem – wydatki majątkowe majątkowe – wzrosły o 793 830,77 zł Źródła: www.stat.gov.pl, WIOŚ Opole, Analizy stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie poszczególnych Gmin Powiatu Strzeleckiego Uwagi: *dane GUS za 2018 rok nie są obecnie jeszcze dostępne

88 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

6.1 Analiza wskaźników monitoringu POŚ

Analizując tendencję wskaźników w tabeli monitorowania: - stan środowiska dla 17 wskaźników określony został jako bez zmian (niewielka zmiana lub brak wartości za dany rok) w odniesieniu do 2016 r., - dla 17 wskaźników zanotowano poprawę w odniesieniu do 2016 r., - dla 9 wskaźników zanotowano pogorszenie stanu w odniesieniu do 2016 r.

Obecnie Powiat Strzelecki posiada aktualny Program Ochrony Środowiska, którego realizacja jest przedmiotem systematycznego procesu monitorowania i oceny. Zgodnie z wymogiem ustawowym co dwa lata Zarząd Powiatu Strzeleckiego sporządza raport z jego realizacji. Dla efektywnego wdrażania Programu konieczne jest regularne zbieranie, analiza i ocena danych. System monitoringu skupia się przede wszystkim na efektywności wdrażanych działań i zadań oraz opiera na obiektywnych i dostępnych wskaźnikach monitorowania, których porównanie w kolejnych raportach daje obraz gradientu zachodzących zmian w środowisku Powiatu Strzeleckiego. W celu zwiększenia reprezentatywności wskaźników Programu ochrony środowiska dla Powiatu Strzeleckiego, jak również zgodnie z zasadą definiowania wskaźników i celów SMART (Specific, Measurable, Relevant, Time-bound) proponuje się wprowadzenie zmian w zestawie wskaźników monitorowania. Zmiany wskazane są do wykorzystania w kolejnym Raporcie z POŚ, pozyskanie wskaźników powinno nie sprawiać trudności osobie wypełniającej tabelę, w miarę możliwości wskaźniki powinny być łatwo dostępne i reprezentatywne dla danego obszaru interwencji (numery wskaźników podane w odniesieniu do pierwotnej tabeli monitorowania z Programu Ochrony Środowiska): - uzupełnienie listy wskaźników o wskaźniki w obszarze „Klimat akustyczny”: - ścieżki rowerowe na 10 tys. ludności, - długość dróg gminnych i powiatowych o twardej nawierzchni na 10 tys. ludności, - uzupełnienie listy wskaźników o wskaźnik w obszarze „Pola elektromagnetyczne”: średnia wartość PEM dla obszaru małych miast i terenów wiejskich województwa opolskiego, - rezygnację ze wskaźnika nr 8 w obszarze „Klimat akustyczny” jako zbyt ogólnego, trudnego do porównania rok do roku, ze względu na wykonywanie map akustycznych i POŚPH w okresach 5-letnich (miejsca, gdzie poziom hałasu przekracza wartości dopuszczalne), - rezygnację ze wskaźników nr 19 w obszarze „Gospodarka wodno-ściekowa” jako zbyt ogólnego w tym obszarze (liczba miast obsługiwanych przez oczyszczalnie ścieków), - rezygnację ze wskaźnika nr 30 w obszarze „Zasoby przyrodnicze” w związku z niewielką zmiennością wartości tego wskaźnika (liczba obszarów Natura 2000) w czasie, pozostawiony wskaźnik „Powierzchnia prawnie chroniona” jest w tym przypadku wystarczająca – jako wartość zbiorcza, - rezygnację ze wskaźnika nr 41 w obszarze „Zasoby przyrodnicze” (powierzchnia gruntów zalesionych), w związku z trudnością pozyskania, związaną z różnymi formami własności lasów i w związku z tym rozdrobnieniem danych, posiadanych przez różne podmioty i różnych właścicieli (brak zbiorczych danych GUS), - rezygnację ze wskaźników nr 43, 44 w obszarze „Adaptacje do zmian klimatu i nadzwyczajne zagrożenia środowiska” w związku z brakiem danych GUS na poziomie powiatu.

89 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

7. OCENA STOPNIA ROZBIEŻNOŚCI POMIĘDZY PRZYJĘTYMI CELAMI A ICH WYKONANIEM, WERYFIKACJA PRZYJĘTYCH ZADAŃ, OCENA WYKONANIA

Przyjęte w Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Strzeleckiego priorytety, cele i działania zgodne były z kierunkami Strategii Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko. Skonkretyzowanie zadań dotyczy Powiatu, jednak obejmuje także tematycznie funkcjonowanie innych jednostek terytorialnych, w tym przede wszystkim Gmin. Akceptacja przez Gminy celów i zadań w przyjętym Programie Ochrony Środowiska nie oznacza powstania budżetu inwestycyjnego na potrzeby Programu Ochrony Środowiska. System budżetowy samorządów obejmuje 1 rok działania, a więc planowanie odbywa się w krótkim cyklu i dostosowywane jest do doraźnych ram i sytuacji. Realizacja Programu w miarę jego realizacji stwarza więc problemy, tak natury finansowej (trudność w pozyskaniu środków finansowych dysponując niewielkim udziałem własnym) jak i innej natury (np. nadrabianie niedoinwestowania z lat poprzednich, zmieniające się potrzeby bieżące mieszkańców, czynniki zewnętrzne, zmiana ustawodawstwa etc.)

W Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Strzeleckiego określono miary celów głównych dla każdego obszaru interwencji. Takie podejście (zgodne z obowiązującymi obecnie Wytycznymi Ministra Środowiska do opracowania wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska) skutkuje koniecznością wyznaczenia wartości miar celów głównych, przyjętych w Programie. Stopień realizacji celów głównych i wielkości miary celu dla okresu raportowania (2016-2018) przedstawiono w tabeli poniżej:

90 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Tabela 56. Wartości mierników celów głównych dla poszczególnych obszarów interwencji. Wartość miary L.p. Obszar interwencji Miara celu Uwagi 2016 2017 2018 Liczba zanieczyszczeń, których Liczba zanieczyszczeń została Klimat i powietrze wartość przekroczyła poziom zmniejszona o benzen i ozon, które 1. 5 4 3 atmosferyczne dopuszczalny w rocznej ocenie zmieniły klasę z C na A. jakości powietrza Odsetek ludności narażonej na Określone w ramach POŚPH, 2. Klimat akustyczny ponadnormatywny poziom 3,2 % wykonywanego w 2015 roku dla dźwięku autostrady A4 i DK 94 Liczba punktów pomiarowych na W latach raportowania w żadnym z terenie powiatu, w których Oddziaływanie pól punktów pomiarowych nie dochodziło 3. stwierdzono przekroczenia 0 0 0 elektromagnetycznych do przekroczeń poziomu dopuszczalnej wartości pola dopuszczalnego PEM. elektromagnetycznego wody wody Nie notowano wód o dobrej i powyżej powierzchniowe: powierzchniowe: W czasie dobrej jakości wód. pomiary dla 5 pomiary dla 2 wykonywania JCWP, dla żadnej JCWP, dla żadnej opracowania brak JCWP nie został JCWP nie został wyników pomiarów Zasoby i jakość wód. osiągnięty stan osiągnięty stan WIOŚ dla wód Udział wód o dobrej i powyżej 4. Gospodarka wodno - dobry (0 %) dobry (0 %) powierzchniowych. dobrej jakości wód ściekowa wody podziemne: wody podziemne: wody podziemne: pomiary dla 4 pomiary dla 1 pomiary dla 5 JCWPd, JCWPd, JCWPd, dla żadnej JCWPd nie został nie został osiągnięty nie został osiągnięty osiągnięty stan stan dobry (0 %) stan dobry (0 %) dobry (0 %) Nie notowano przypadków Liczba przypadków wydobywania 5. Zasoby geologiczne 0 0 0 wydobywania kopalin bez wymaganej kopalin bez wymaganej koncesji koncesji Powierzchnia gruntów Powierzchnia gruntów 6. Gleby 0 0 0,60 zrekultywowanych w ciągu 2018 roku zrekultywowanych w ciągu roku zwiększyła się do 0,60 ha Gospodarka Odsetek odpadów Udział odpadów zagospodarowanych 7. odpadami zagospodarowanych w sposób 100 100 99,2 w sposób inny niż składowanie bez i zapobieganie inny niż składowanie [%] przetworzenia, w analizowanych

91 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

powstawaniu latach utrzymywał się na zbliżonym odpadów poziomie. Powierzchnia obszarów prawnie Powierzchnia prawnie chroniona 8. Zasoby przyrodnicze 34 151,59 33 528,88 33 598,59 chronionych ogółem uległa zmniejszeniu o 553 ha Liczba poważnych awarii i Liczba miejscowych zagrożeń według miejscowych zagrożeń w ciągu informacji podawanej przez Komendę roku: Główną Państwowej Straży Pożarnej i Adaptacja do zmian - małe: 51 45 37 charakteryzuje się coroczną klimatu i - lokalne: 480 545 490 zmiennością. Trudno jest na tej 9. nadzwyczajne - średnie: 6 2 7 podstawie rozstrzygać o poprawie czy zagrożenia - duże: 0 0 0 pogorszeniu wskaźnika, jednakże w środowiska okresie raportowania obserwować można spadek liczby dla zagrożeń małych i podobną liczbę zagrożeń lokalnych i średnich.

92 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

Wartości mierników celów głównych, analizując tendencję mierników celów w latach 2017-2018: - dla 5 mierników określono stan jako bez zmian (brak wartości za dany rok w przypadku jednego miernika) w odniesieniu do 2016 r., - dla 3 mierników zanotowano poprawę w odniesieniu do 2016 r., - dla 1 miernika zanotowano pogorszenie stanu w odniesieniu do 2016 r. Oceniając: - dla opracowanych Wytycznych MŚ do opracowania programów ochrony środowiska, określenie mierników i ich wartości jest podejściem nowym i nie było wykonywane dla wcześniejszych Programów ochrony środowiska i Raportów z Programu ochrony środowiska, - z powyższego powodu mierniki celów głównych nie były wcześniej określane, nie ma możliwości dokonania porównania, - okres trzyletni, za który jest opracowany niniejszy Raport, jest często okresem zbyt krótkim na dokonanie poprawnej oceny tendencji zmian w poszczególnych obszarach interwencji środowiska, co związane jest tak z samym charakterem zmian, jak i realizacją programów wieloletnich (np. Krajowy program Oczyszczania Ścieków Komunalnych, czy Program ochrony Powietrza, również kompleksowej oceny jakości klimatu akustycznego dokonuje się co 5 lat w ramach sporządzania map akustycznych czy POŚPH), - Program ochrony środowiska dla Powiatu Strzeleckiego przygotowany został na lata 2016- 2020, sugeruje się porównanie wskaźników monitorowania i mierników realizacji celów głównych przy okazji przygotowania kolejnego raportu z POŚ za lata 2019-2020, za cały okres obowiązywania Programu Ochrony Środowiska.

Duża część zadań zawartych w Programie wpisuje się w pożądane przez ogół mieszkańców Powiatu kierunki - np. poprawę stanu powietrza atmosferycznego, klimatu akustycznego, wód powierzchniowych i podziemnych. Analizując przyjęte w Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Strzeleckiego zadania należy stwierdzić: - zrealizowane zostały najważniejsze zadania w zakresie ochrony powietrza, ochrony wód powierzchniowych i podziemnych, edukacji ekologicznej, ochrony przyrody oraz gospodarki odpadami, - dodatkowo w różnych komponentach środowiska zrealizowano szereg zadań (sklasyfikowanych jako „inne”) nie ujętych w Programie, jednakże wpisujących się w ramy ogólnie pojętej ochrony środowiska. Powodem braku realizacji niektórych zadań było: - braki środków finansowych na realizację niektórych zadań, - przesunięcie terminu realizacji zadania na kolejne lata, - zmiana priorytetów wykonawczych w realizacji zadań na terenie powiatu, - bieżąca ocena sytuacji i potrzeb na terenie powiatu.

8. DIAGNOZA, PROPOZYCJE NOWYCH PRIORYTETÓW I KRYTERIÓW ICH WYŁONIENIA.

Przeprowadzona analiza zakresu i stopnia realizacji zadań zawartych w Programie Ochrony Środowiska dla Powiatu Strzeleckiego odbywała się w czasie obowiązywania Strategii Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko. Nadrzędnym, strategicznym celem wspomnianej Strategii jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju (mieszkańców, zasobów przyrodniczych i infrastruktury społecznej) i tworzenie podstaw do zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego. W związku z wejściem w życie nowelizacji ustawy - Prawo ochrony środowiska nastąpiła zmiana sposobu realizacji krajowej polityki ochrony środowiska. Obecnie jest ona prowadzona na podstawie strategii rozwoju, programów i dokumentów programowych oraz za pomocą wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska. Podstawowym celem sporządzenia i uchwalenia POŚ jest realizacja przez jednostki samorządu terytorialnego polityki ochrony środowiska zbieżnej z założeniami najważniejszych dokumentów strategicznych i programowych. POŚ powinny stanowić podstawę funkcjonowania systemu 93 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018 zarządzania środowiskiem spajającą wszystkie działania i dokumenty dotyczące ochrony środowiska i przyrody na szczeblu danej jednostki samorządu terytorialnego. Obecny, obowiązujący Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Strzeleckiego oparty jest na zapisach następujących aktualnych dokumentów:  Prawo ochrony środowiska z 27 kwietnia 2001 roku (Dz.U. 2018 poz. 799 tekst jedn. z późn. zm.) definiuje ono ogólne wymagania w odniesieniu do programów ochrony środowiska opracowywanych dla potrzeb województw, powiatów i gmin,  Wytyczne Ministra Środowiska do opracowania wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska, które podają sposób i zakres dokumentu oraz wskazówki, co do zawartości programów; do podstawowych zasad tworzenia programów ochrony środowiska należą: - zwięzłość i prostota, - spójność z dokumentami strategicznymi i programowymi, - konsekwentne i świadome stosowanie terminów, - ujednolicenie ram czasowych (co najmniej do roku 2020 z perspektywą na kolejne cztery lata), - kaskadowe sporządzanie POŚ, - oparcie na wiarygodnych danych, - prawidłowe określenie celów, - przygotowanie założeń do POŚ, - włączenie interesariuszy w proces opracowania POŚ, - przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. W wytycznych określono następujące obszary interwencji: 1. ochrona klimatu i jakości powietrza, 2. zagrożenia hałasem, 3. pola elektromagnetyczne, 4. gospodarowanie wodami, 5. gospodarka wodno-ściekowa, 6. zasoby geologiczne, 7. gleby, 8. gospodarka odpadami i zapobieganie powstawaniu odpadów, 9. zasoby przyrodnicze, 10. zagrożenia poważnymi awariami. Wymienione powyżej obszary interwencji powinny uwzględniać zagadnienia horyzontalne (przekrojowe, dotyczące wszystkich dziedzin), tj.: - adaptację do zmian klimatu, - nadzwyczajne zagrożenia środowiska, - działania edukacyjne, - monitoring środowiska.  Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju Polska 2030. Trzecia fala nowoczesności; jest to dokument rządu RP o charakterze analitycznym i rekomendacyjnym, powstały na bazie ustawy o zasadach prowadzenia polityki rozwoju z dnia 6 grudnia 2006 r.; określa on główne trendy, wyzwania i scenariusze rozwoju społeczno-gospodarczego Polski, a także kierunki przestrzennego zagospodarowania kraju, z uwzględnieniem zrównoważonego rozwoju; stanowi opis nowego projektu cywilizacyjnego, zorientowanego na przyszłość, w perspektywie do 2030 r.,  Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju 2020. Aktywne społeczeństwo, konkurencyjna Gospodarka, sprawne państwo; to główna strategia rozwojowa Polski do 2020 r.; wskazuje najważniejsze zadania państwa, które należy zrealizować w najbliższych latach, by przyspieszyć rozwój Polski, orientacyjny harmonogram oraz sposób finansowania zaplanowanych działań; strategia jest częścią systemu zarządzaniem rozwojem kraju; stanowi bazę dla 9 strategii zintegrowanych, które realizują założone w niej cele i uszczegóławiają ją; SRK jest też zgodna z unijną Strategią Europa 2020.

94 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

9. PODSUMOWANIE I WNIOSKI

Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Strzeleckiego na lata 2016-2020 wraz z perspektywą na lata 2021-2024 stanowił podstawowe narzędzie prowadzenia polityki ekologicznej w powiecie w latach 2016-2018. Podstawowym założeniem w tworzeniu programów ochrony środowiska na wszystkich szczeblach - od krajowego do gminnego - jest, aby ich realizacja doprowadziła do poprawy stanu środowiska naturalnego, efektywnego zarządzania środowiskiem oraz zapewniła skuteczne mechanizmy chroniące środowisko przed degradacją, a także stworzyła warunki dla wdrożenia wymagań obowiązującego w tym zakresie prawa. Analizując realizację programu na poziomie powiatowym należy pamiętać, że praktycznie zadania o charakterze wykonawczym, czyli mające bezpośredni wpływ na stan środowiska i związane z jego ochroną przed szkodliwym oddziaływaniem, obciążają samorząd powiatu i gmin oraz podmiotów gospodarczych. Charakter zadań z zakresu ochrony środowiska wykonywany przez samorząd powiatu wpływa na możliwości bezpośredniej i pośredniej ochrony środowiska na terenie powiatu. W niniejszym opracowaniu przedstawiono zadania, które były realizowane w latach 2016-2018 - do najważniejszych z nich można zaliczyć zadania w zakresie:  ochrony powietrza,  ochrony wód,  ochrony przyrody,  gospodarki odpadami,  edukacji ekologicznej. Podsumowując należy zauważyć, iż większość zadań została zrealizowana lub jest w trakcie realizacji.

95 RAPORT Z WYKONANIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA POWIATU STRZELECKIEGO ZA LATA 2016-2018

10. LITERATURA

1. Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Strzeleckiego na lata 2016-2020 wraz z perspektywą na lata 2021-2024. 2. Sprawozdania opisowe z realizacji budżetu Powiatu Strzeleckiego za lata 2016-2018. 3. Rejestr form ochrony przyrody publikowany przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Opolu. 4. Mapa akustyczna dróg krajowych na terenie województwa opolskiego - obszar powiatu Strzeleckiego, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. 5. Program Ochrony Środowiska przez hałasem dla województwa opolskiego. 6. Ocena jakości powietrza za lata 2016-2018, WIOŚ Opole. 7. Ocena wód powierzchniowych w województwie opolskim. 8. Ocena stanu czystości wód podziemnych województwa opolskiego. 9. Badania PEM w latach 2016-2018, WIOŚ Opole. 10. Analizy stanu gospodarki odpadami komunalnymi na terenie poszczególnych gmin Powiatu Strzeleckiego oraz na terenie Związku Międzygminnego „Czysty Region” za lata 2016- 2018. 11. www.stat.gov.pl, Bank Danych Lokalnych. 12. www.mos.gov.pl 13. Materiały Starostwa Powiatowego w Strzelcach Opolskich.

96